ЙИСАТ УLА, АРТНАТ УLА, ХАНТЫ МИРЭВ НУПТАH ЯСАH! Яlаптаl тыlащ хутмет хатl 2001-мет таl вуш эваlт этты питас
Российская Федерация Ямало-Ненецкий автономный округ Газета №51 (729) Lапат хутмет (суббота), Ван хатlап тыlащ (декабрь) 20-мет хатl 2014-мет таl
Пулhаватан ун мирхот ус Пулhавт вошн ун мирхот верыlыса – «Освоение Арктики – новый виток в развитии отечественной науки и инноваций», хота ученый хоятат щи эlты потар тусат, хоты Арктика мув тайты мосаl, муй Арктика мувн верты рахаl, хоты щи мув сайlаты, муйщир научный рупата щата верты рахаl, муйщир кущайт щи верат верты ураhан понты рахаl. Овс мув па Арктика экономика центр куща ху Александр Пилясов щи эlты номас понас, Арктика мув верат туп Ямал мув хуват яма lэщатты верытlайт: тата ар номпсаh уче-
ный уl, там мувн ученыят яха уйтантаты па верlаl туhа lэщатты верытlат. Сибирское отделение РАН мув криосфера институт куща ху Дмитрий Дроздов па щи эlты потар тус, Ямал мув наука верата иса ар нётопса верыlыйl, Ямал мува ванкутlы ученыят ёхтыlыlат, нётопсайн иса поныlыlайт, мосты верат тата иса туhащира lэщатыlайт. Ученый хоятат потарlаl тувмеl юпийн, номасlаl lэрампмеl юпийн резолюция вусат, щимащ номпсат тохи понтман усат: Ямал мув кущаята щи эlты номас понты
мосаl, хоты тата ар мир ученыят Арктика верат lэщатты верытlат, муйщир научный стационарат тата омастlайт, Туром верат вантты станцияйт
(сейсмические станции) па хоты па хота научно-исследовательский полигонат вертlайт. Ямал губернатор Дмитрий Кобылкин lаhкар ёхlаlа щимащ номас
понас – Пулhавт вошев Россия хон мув Арктика верат щирн научный центра вертlэв па щи эlты тата ар наукая мосты вер торlы верты вератlув.
Ученыйт нэпекат ханшlат Арктика научный центр ученыят па вошат ученыят пиlн книгайт презентация верты яха актащисат. Этнология сектор куща нэ Галина Павловна Харючи щи ученый хоятат эlты потар тус, хой книгайт туп эсаlтсайт. Галина Павловна па нэпек «Муй ур ёх емаh тахайт эlты ханшман уl» (Священные места в традиционной и современной культуре ненцев) ханшас, щи еlпи эслиlыйм нэпекаl па щиты аяlтса – «Хоты ур ёх мувlаlйиhкlаl шавиllаl» (Природа в традиционном мировоззрении ненцев). Lув ханшом нэпекlаlн щимащ номас такан понтман уl: Овс мув ёх йис уlопса,
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Археология верат
йис верат-пищат иса шавиты мосlат па еllы туты, емаh таха lотат па карта-нэпека понты мосlат па шавиты. Галина Павловна ун пумащипа ясаh lувеl нётом хоятата ястыlыйс: Елена Пушкаревая, Валентина Харитонова па lув утаlтаты нэhаlа Надежда Лукиная.
Пулhавт научный Центр хоща яlап книга презентация вертса – «Арктика археология верат» (Археология Арктики). Кандидат исторических наук Наталья Федорова щи нэпек эlты потар тус, щёрс экземплярн нэпек эсlом. Книга каматса раздел-ят тайl: «Хоты ар мир культурайт lый кутэlн lойlат» (Культура вза-
имодействия и взаимодействие культур), «Хоты арщир ученыят, и номас понтман, рупитlат» (Междисциплинарные исследования), «Хоты кутоп йис хоят уlопса искусство щирн вантlа» (Древнее средневековое общество в зеркале искусства). Наталья Федорова еllы па номпсаl тусlы: «Европейский
университетн Петра вошн рупитты нэ Елена Лярская наукая мосты ун рупата верас. Lув 1929 таllуhан Валерий Чернецован верыlыйм экспедиция нэпекат уятмаl па щи экспедиция верат иса номпсаhа нэпека lэщатмаl. Приложение сборник хоща сектор старший научный сотрудник Андрей Плеханов ханшмаl. Городище Ярте-6 нох хиром порайн шек ар археологата мосты пормас уйтыlыйм, иса яха кат щёрскема lойl. Уйтом пормасат (тайты сохшупат, нэ хорамат, хуl веlты пормас, кешет, ёнтотат) яма lэщатыlысайт, нэпека номпсаhа мосты щирн поныlысайт па щиты каталога ханшсайт. Ям арат щи городище хоща уйтом пормасат ин Шемановский музейн нох понтман уllат.
ИА «Север-Пресс» эlты айкеlат Надежда КОНЕВАЙН толмащсайт КЕРАН Митры верам хорат
2
№51(729) Lапат хутмет (суббота), Ван хатlап тыlащ 20-мет хатl 2014-мет таl
Инсясапса-интервью
Тась энмаlты хошаl Туняl ма Вениамин Никитич Максаров пиlан уйтантысам. Ар вер кутан, lув пиlаlан потартам верэм хоlты ёрэмаlэм. Ин па потар ханшты хошапэм аlэмасэм – тохи хойсам. Нынан lуhатты ураhан си потрэм поныlыlэм. Сикуш хась таlаh таl парас па потартам верlаl, ин куш нох уты рахlат. Корр. Вениман Никитич, шеhк атом пора ёхтас каlаhат шавиты сирна. Муh хуllы-тэвна тэlыя вой рыйтаl. Наh хоты нумасlан, товина ар хасяl lыlhа, муй па шимаl? Максаров. Сяха хоты хой уятаl. Погодайl эlты зависитаl. Если турмаl ки ям. Но всё равно, кер этты порана керыйм каlаhат, lув пешэl сёмlы. Еlпи ям порана, пешэl мохты кура питаl. Оматаl каlаhэн па нэмаlты, керыйм каlаhэн па пешиlаl хув и лотна оlты питlат. Си ураhан па мосаl lайlасты. Ямшак каlаhэн па оlтасаl. Лыпащ каlаhат lув исипа манlат яhхиlыты юшеl сира, Кев пеlа. Хасьтатэн яlта ситы хасяl. Корр. Керыйм войт нётты сир ант тайlат? Моса порвойh юх сэварlа керыйм каlаhат lапаттыя? Максаров. Тата муh хосяев никак, ма сирэман, нётты сир ант тайl. Если моlтына туlэн ки сита ерсяl каlаhэн. Всё равно мосаl еllы манты. Воllы хув ки ранlан, ёханат амармаlайт. Сёмlы пешэн совсем ушты ант шитаl. Хоlся уншаl, ёхан муй арат. Муh хоlна сяха ушты ант верытlув. Хопна иhкна уншиlыlат. Корр. Муя вой си lоватан рыйl? Муй шеhк lонсяl куl, муй кераh? Максаров. Ин lонсяl куl и турмаl эlты зависитаl. Моlха сусан муй хорпи турам ус. Ар lонсь сэрак питамтас, ар питас. Еlпи та юухат питыlыйl, муваl соорам. Ин моlха ерт ус, нёhхаl. Сяlта ар lонсь сэрак питамтас, lоlас. Си эlты ерсаllы. Сита lув вераl уl си. Каlаh lэвапса хося. Муваl иса мохты атма иl. Хой унт мувна кепа исипа юх эlты сярыйl. Хоть любой тахана, ерты питаl крыша эlты капайтаl, си путарэн иса еhка иl. Еhка ки иl наh каlаhа lапатты сирэн антом. Каlаhэн еhк муйl lэllы. Lув хонаl хося си зависитаl каlаhэн. Корр. Там ин войlан эваlт муйт рыйlат? Хорат, хоптэт, туняl суюват? Максаров. Ар пелкаl иса туняl
Ухаl вераl
пешэт рыйlат. Хой па мушаh каlаh сит рыйl. Я си, ин хой-муй хасяl, сит ям каlаh хасяl, только. Верытты хорпи каlаh. Корр. Там таl тасьна рупитты ур ёх, рыйм каlаhlаl ураhан, охан еша нётсайт. Нын па моlты сиран нётсайты? Максаров. Хой уятаl. Там хаlты каlаhlув хося шеhк ар, манэмана, нётты ант питlат. Корр. Хотсат отчёт верlаты, ястаlат, моса сёрс кем каlаh нын lэсты? Максаров. Муh хоты lэвмев антом куш. Lув сам хаlат. Ма си ястаlам, погодайl эваlт зависитаl. Моlхатаl си ястаlат, нын lырlаl туваlан. Потам поталэт, омляма шупат, сюш поталэl хун туlув. Ёш-курlаl туlан, кепаllаl. Тохи туllан альтыя, этаlтатыя, lуhаттыя. Сиlта си моштаlа муй арат хаlас. Lуhатlайт па веlси. Корр. Ястаlат, комбикорм па соl туты каlаhа lапатты ураhан. Тутlысайты? Максаров. Комбикорм сикуш ястысат туты. Каlаhат комбикорм соль хося хун уlты питlат. Муh кашh тась маршрутlаl анта и хорпет. Маршрутlаl разныйт. Сита си урlан, сита хар мув. Сита понlэн па каlаhlан ныlайт. Муhиlув хоlся ныlайт? Муh ут мув. Сиlта шошамlэн ут муван, каlаhlан сита хасьlат. Сяха па ёхи керlаlат,
Степан, Вениамин ай похаl
Мохты катаllаllы
истэl ураhан. Соlна иси арна ант рахаl lапатты. Lув иси анта ям куш вераl. Ям вертаl ураhан уйтты мосаl муйкеман ям вераl соlэн. Антам ки па метшак хаllат. Ситlаl ураhан тохи ерсяlат. Корр. Саенко ястыйс, ур ёх нын сяхарlан тайтэl. Муй сиран нын урlан пиlан сяхрат орlаllан? Максаров. Машрутэв хося си lув нарушайтlат. Корр. Кутарматы питсаты? Максаров. Хой кутармаl! Тарастыlат си. Муh яlта пелкевна муhэв вантман тайlаllаl, муh хоты манlув кев тум пелак эlты. Шавиман, вантман тайlаюв. Там пелка ёхатlат. Lув нэмаlты хоятан ант кетамlайт па. Lув охэl сахат яhхlат. Частникат си. Каlаh иса яма оматаl ки, тасев арашак иl. Корр. Ныhкаlаhlан юураhат? Максаров. Муh каlаhlув хоlна уlты кемат. Шанш вой верты отат уllысат. Ям каlаhат куш усат. Ин хоты погодаяlан ситы версайт па. Хоlна уlты кем хоlна уl. Корр. Там ас тум пелка хува ис ант воштыты питман? Максаров. Там пелкаl тутна lэвам. Корр. Ин па наh эlтэн потартыя. Хун наh тасьна рупитты питсан? Максаров. Ма ай тэlна рупитты питсам, после восьмого класса. Кат таl армия яhхсам. Ма сорок с лишним лет ма рупитlам, няльяh моlтас таl си рупитсам. Ин кусяя около двадцати лет. Бригадира. Ин Стёпа бригадира понман уl, ай похэм.
Тами кеман мин потрэман сохнас Вениамин Никитич Максаров пиlан. Lув тасьна хоты, нын ин си моштасlан, веlси хун рупитты питас. Муh нумастэв сиран, там пуш тасяl шависlы, каlаhlаl-уlыlаl ямат, ар воой ушмаl антом. Туняl, Вениамин Никитич Максаров «Заслуженный работник сельского хозяйства ЯНАО» званийн маса. Таl такlы тамась ун званий хойна маlа. Аl, таhха, моlты порайн шакъйиhк этlыйс, аl, таhха, шуук тутlыса? Телефон хуват каншиlысэм, яна ситы уlмаl. Ай няврэм хун? Вераl хошlаllы. Геннадий КЕЛЬЧИННА инсясса КЕРАН Митры верам хорат
3
№51(729) Lапат хутмет (суббота), Ван хатlап тыlащ 20-мет хатl 2014-мет таl
Унтан сэма питас хуl (Русь мир ар) Унтан сэма питас хуl, Хув энмас унтан lув. Таlан па lуhан аса ус, И ернас тайс хув. Вотасна арна арыса: «Хуlыи, баю-бай» Иськина lосьна лаhкиса: «Эlэна питаl сай». Хуры тайты ай шоврыи Хуl иlпина наврас, Порайн евр, ликащаh евр Lув лепаlна хухlас.
Чу! Шик юхаh унтэн лумаlна Lось ухаl патына шихараl: Пунаh курпи ай lоовии Тэрмасьман нёхамтаl. Lоовии таlаl ухlыи, Ухаlна опсаl икии. Вошаl пуляh ин хуlыев, Икина сэварса. Хорама lумтам хуlыи, Муh емхатlэва пиlтасяс, Па араl, араl, араl ой, Няврэмата lув тус.
Геннадий КЕЛЬЧИННА ханты ясhа кератса
Моштантыты ясhат:
Аса* – вась, паl, хув па туh, русь ясаhан «стройный» питаl. евр* –каlаh веlты вой, lув амп хорпи, тухаl хантэтан атlайlтата айllа, русь ясаhан «волк» питал. Шик* – юхат кутlаlан шеhк ванна lойты па энамты сирэl, русь ясаhан «густой» питаl.
№12 (45)
Ванька (потар шупие) паркатыман, торэмас, унтат тыштас па ишни пеlа па вантты питас. Lув нумаlмасlы, кашh таl унт эваlт хуl юх ёхи тутыя акайl яhхиlыйс, патан хиlы лэhкеl уйlысlы. Ям, ям порайт усат! Акайl уватаl, этра тохарман, Ищкеh ака икан ищи уваlтаl, Ванька щитаl верантыман ищи такан уваl. Хуlаl иl сэвартаl еlпина, акайl ики иl омасаl шароhат эваlт турпкайl шарн тэваllаllы, щаlта шар кискаl па ищкийн шомармам Ванькайl няхlаllы… Энамты хуlат, lонщан lап кияртаман lойlат, ант нёхlаlат, ищимет сорм lайllат. Маты отэl пасты lайм етlаlан хойlа? Щаlта, амуй таха эваlт, хуйт шанш вур эlты, ювтам нёоl иты, шовр манамтаl… Ака-
Русь мир хося Антон Павлович Чехов ус. Потр ханшты шеhк тус ху. Ар потар кутан lув тайс «Ванька» нэмпи потар. Lуhаттэнан сэмъйиhк этаl. Муh ин lув потраl ханты ясhа кератсэв. Туняl таlаh тэlан поныlысэв нынан lуhатты ураhан. Ин па ай шупии понlув, хота Яlап таl па хуl эваlт ясаh манаl. «… Тёпаh акайи, хун тащаh-охаh ёхlан ёlан хуl юх lощlат па хуl эlты мойlапат эхатlат-тахарlат, наh щиlта ма юканэма сорни ун нохар сэм уйя па восты ольпаh lаращена ханяты шавитыя. Сорни ун нохар сэм Ольга Игнатьевна эваlт воха, яста, Ванька юкана». Ванька ищимет нёхэl
ем шовр юпийн ищипа уваlтаl: – Катlаlан, катlаlан… катlаlа-а-а-н! Ах, мащкаh куль! Иl пайтам хуlаl акаем тащаh-охаh ёхlаl хота тутlысlы, щита хуlаl хорамаhа верыlыса. Мет щи веран оха ус Ольга Игнатьевна, Ваняйн lув шеhк ханмия тайса. Хоlна Ванька аhкеl lыlаh уlмаl порайн, хун Пелагея хотаh хоятlаl хоща митнэhа рупитас, Ольга Игнатьевнайн Ванька мампащан lаптыlыса, ханшты па нэпакат lуhатты утаlтаса, сот унты lуhатты питас па кадриль як якас. Анкеl хаlам юпийн, куняра ювам Ванька лэhки акайl эlты хайса. Щиlта па сопек ёнтты ики эlты Москва воша китса. …»
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Тахар Хотаh ики
Араl тумпина муh нынан хоlна монсьна lуhатты па монсьты ураhан понт-саllув. Lуhтаlан па рутlана, lухасlана монсяlан. Тахар хотаh ики русь мир кутан, ма сирэман, дед Мороза альсиlа. Муh па lувеl, «современный» хантэт иты, Ищки акая нэмиты питlэв. Тахар хотаh ики сит вотасат, тарм иськет па куl lонсят куся. Номас уl – иськи, иськи вераl. Номас уl – ваншэh, торнаh, лыптаh, найh хатlат этаlтаl. Lув тарамты арат тохlаh сурпи вой тайl, кураh сурпи воой тайl. Имеhан-икеhан уllатан, кимет пуш хот верам хоятhан. Икеl оlаh хотаl эlты эви тайl, имеl оlаh хотаl эlты эви тайl. Имеl эвlаhаl пеlа харх-морх, lув куся эвиеl туп тёпиман, потькаман тайlаllы. Эвlаhаl аньхэlна турам сот рупата верты парlа. Lув турам сот рупата хоlыя верlаllы. Ай кеман арыман, ай кеман якапман, номас ямаlман турам сот вер иса си тыйl. Си кут аньхэl ими метшак экрасьты питас. Эвlаhаl унтаh мува – нюурмаh мува туты парсаllы. Асеlан ёшаl эlты катаlман, унтаh мува-нюрмаh мува си ватаlтаса. Кутпаh ат кутпаlан, кимаllы нюурам кутапан си хайса. Тарм вот поlты питас, lонсьна пухаllа, вотна кусьlа. Эвlаhаl, нумасыйl: «И тахайн омасман, хоят мохты си пэвlа. Хоятаh мув хоятан уllа, хуlаh йиhк
Валентина РОХТЫМОВА ханшам хор
Еша уl Яlап таlа си питlув. Яlап таlан, няврэмат, нэман си хатlа юкантам арат арыlат, монсят монсьlат. Муh нынан иси ар ханшсув. Нох утаlтаlан па арыяlан.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Щущие
Ищки икина нэ суюван мойlаса хуlан тайlа. Моlты аl мосятlам». Асеlан хайм места эlты сапlаl хоlта питаl си шушаl, охаl хоlта питаl си шушаl. Хув манас, ван манас тахар нюкина лаhкам хот шияlас. Ёхи lоhас. И ики норына оlаl. Ванттына там хатlаl хасьмаl, хаlэвтаl хасьмаl. Эвlаhаl тут аlты юх каншаl, тут аlты юх антам. Ким этаl. Хот пуhlаlан юхи пай понами. Сиlта юх аlтаl, тутаl нох аllаllы. Камаlта lонсь lоhаlтаl, пут нык тахартаl. Нумасыйl: «Lэтот кепа ант тайlам, куш кепа хоятэм йиhкан исьlтаlэм, lыпеl хошмаl». Путаl каварты питас, уты усlы. Каврам йиhк амарматы учийс,
шанш вой пула, песь нёхи пула lыйl хойс. Нёхайh ан хонас, хошак йиhкаh ан хонас. Пасан омтас. Ин там, там хатlаl хасям ики, хаlэвтаl хасям ики lапатсаllы, исяlтасlы. Кимlы хуlантыйl. Нэмаlты вот антом, нэмаlты lонсь антом. Ин мунты сорм вуша питыlыйм ики, норына омасман, ары арыйl, монсь монсяl. Там амтмаl кеман, Эвlаhаl, Тахар Хотаh икина, муh ястаlув Ищки икина, нэ суюван мойlаlа. Войl хатаl хасяl нэ пэши оматаl, хатаl хасяl хор пэши оматаl. Сиlта, таhха, ханты ёх, тасяhа исат. Си. Тами кеман монсем воlытlэм. КЕРАН Митры монсяс
4
№51(729) Lапат хутмет (суббота), Ван хатlап тыlащ 20-мет хатl 2014-мет таl
(Монщ оlаh шупаl №49(727) па № 50(728) газетаhанан уl)
Нэhат Ими хиlы пиlан потарты питсат: – Муh ищи курт тайlув, анти, ащи тайlув. Ёхи муhев эсlы. Ими хиlы ёхlы ястаl: – Муh нэ каншты ёхатсаув, нынан каншты ёхатсув. – Наh муhев эсlы, муh урhеван антиlув, ащиlув хоща ёхтаты. – Муй щиран эсаllаlам? Эсаllаlам па, вантсэм хоlта манlаты? Тохаlн яhхlаты, нын юшан хоlща ныlа. – Муh кутан-кутан lэlтан манты питlув, кутан-кутан lонщ эlты щуртапса верlув. Щи юш хуват манlаты, манlаты, курта ёхатlаты. Ёхатlаты па, хуlам lов lутlаты. Lовlын кираlн па еllы манаты. Щи юпиян па курта ёхатlаты. Щита хуlам мис lутаты. Мисlын нох хораlн, нёхиlаl, сохlаl патн lэlтаlн. Еllы манlаты, мув уса ёхатlаты. Мис сохlын лакки ванщаlн. Кеl верlаты, мув уса иl охаllаты. Юш шияlаlты, щи юш хуват манаты, курта ёхатlаты. Щи куртан и нэhев уl. Еllы манlаты, щита па курт, щита кимет нэhев уl. Хуlмет куртан хуlмет нэhев уl. Ими хиlы номпсаl туhмас, хотаh сохlат нэhата масlы. Нэlаl мантсат. Lув яlпа тутl аlсаllы, путl моlсаllы, катhаllаl lаваlты питас. Катhаllаl ёхатсатан. Яма веlпасlыман, арсыр воятн антап кеllын лоп ярман. Ёхи lоhксатан. Ими хиlы пасан омпсас, нёхеl хонтсаllы, катhаllаl яма lапатсаllы па ястаl: – Ма нэмаlт кавраман ант lэсайм. Моlхатl нэhат ёхтыlысат, муя анlын, путlын иl ханятсаllын. Нэhат ёхатсат, мет ям, анlын, путlын эlпа омастан. Осам патыя хоlт ханемистан. Катhан еlэма йистан, ясhан ант этаl, потран ант этаl. Ими хиlы хоl вантам, верам верlаl пиlhаllаlа мощсаllы:
Ими хиlы (ханты мир монщ) – Хотаhlув мантсат. Хаlэват, пахатl тамщ хоят хота уl. Этаlтаса. Тохи lый юпиlаlн манlув. Тохаl щуртап- шушас. Ёхи lоhас, имеhhан, икеhhан сайт хуват, мосаh, lый унтэl ёхатlув. омасlатан, Емаh кев пертыкку юкан Кимет хатl яма lуматlысат, ак- нэ щита омасl. Шай инщсат, омассат, тащсат, lох lуматсат, шушмасат. Нэlаl потрэмисат. Ими хиlы ястаl: яна тохl щуртапса хаймеl. Щи тохаl – Ма нын эван ураhан ёхатсам, щуртапса тувман, щи шушсат, щи ёхlы шуштэм унты lэщатаlан, патн шушсат. Имоlтыйн амп хортты щащ- туlэм. ты питас, курта ёхатсат. И хота Кимет хатl lув юкан нэhаl ураhан lоhксат. Шайн ищаlтысайт, потрэми- еllы манс. Хув-ван шушас па курта сат. Щи юпиян lоваh хоят каншсат. ёхтас. Хоятт пиlан потартас, нэhаl Мосаh, вой нёхи, мосаh, вой сох сахат нох каншсаllы. Потар кашн шай инхуlам lов lутсат. Lовlаl нох кирсаllаl, щсат. Ими хиlы нэ ураhан ёхтам верl еllы мантсат. Мантсат, мантсат. эlты ястас. Нэ антеlн, ащеlн пормаИмоlтыйн па курт этас. Ампат хортlат. сатан lэщатса. Lован кирсайтан. Ёхlы Куртан па потрэмисат, мис тайты хоят пеlа манты питсатан. Мантсатан, Емаh уятсат. Хуlам мис lутсат. Мисlаl нох кев пертыкку юкан нэ курта ёхатсахорсаllаl, ант мосты тахайlаl тан. Нэ манты lэщатымаl. Шай инщёваlсаllаl, нёхиlаl, сохlаl патн сат, актащсат. Щита па lован кирlэlсаllаl. Кимет хатl па еllы lэlапсат. сайт. Еllы мантсат. Ёхм пай хаткку Щи мантсат, мантсат. Мув уса ёхат- нэ курта ёхатсат. Щи нэhаl па lован сат. Мис сохlаl лакки ванщсаllаl, кирса. Lэlтассат па мув усэl унты хув лаккеl тыйс. Хоl лаккеllаl и мантсат. Мув уса ёхатсат. Ими хиlы юпийн картсаllаl. Кеlэl иl эсаlсэl, лаккеl таllыты питсаllы. Оlhа иlампа мува хойс. Ими хиlы потартаl: пормасlаl нох таlсаllаl, (ёрн хырlаl, – Ма иl яhхlам, нэlув каншlаlам. вайlаl, сахlаl). Нын нуман хащатан, lавlасатан. Ёхlы Щи юпиян уншак нэhаl нох таlса, ёхаттэван, лаккеl таllыты питlэм, кимет нэhаl нох таlса, щаlта ёхи муhев нох таllаlын. хащам нэhаl таlса. Ай нэ шияlаманан, Ими хиlы уса па антап эlты шоп- катhан яха питсатан, итl ястаl: пи ярса, мув уса иl эсаlтса. Иl эсаlтса, – Там хоты ма нэhем. эсаlтса, кураl мува хойс. Лаккеl хоlт Кимет отаl ястаl: эhхсаllы па юш хуват шушмас. Шу– Анта, там ма нэhем. шас, шушас. И порайн курта ёхтас. И Ими хиlы иlта хуlатаl, катhаllаl хота lоhас. Уншак нэhаl щи хотан яха питман, иlта уваl: омасl, антеl, ащеl щах пирщемимhан. – Муй нэ аратыlтан? Манэм нох Вуща верас. Шайн ищаlтаса. Потрэ- таlаlн. мисат. Ин Ими хиlы ястаl: Катhаllаl Ими хиlы нох таlты – Ма нын эван ураhан ёхатсам, питсаllын. Еша таlсаllын па итl ёхlы шуштэм унты lэщатаlн, патн ястаl: туlэм. – Муй lувеl нох таllыты? Шай инщас, щутщийс. Кимет хатl Уllын па лаккеl шоппи эватмаllын. еllы шушмас. Манс, манс, па курта Ими хиlы иlн щиты щи хащс. ёхтас. Нумасl: «Кимет нэhем тата ки (еllы па уl) уl». Хоятт эlты инщассаlы, щимщ, Эрнст КУРТЯМОВ монщам монщ
•Хорат потарлат
Овс мув умащ хорат Ванхатlап тыlащан Пулhаватн Дом ремесел хоща выставка ус. Щи выставка эlты Зайда Мухаметова ханшам хорат газетая lэщатсаllув. Щи нэ
Муравленко вошан уl. Lув хорат ханштаl такlы, утаlтыты нэhа рупитаl, няврэмат Овс мув эlты хор ханшты утаlтаl. Валентина РОХТЫМОВА верам хорат
Газета
«LУХ АВТ» Адрес редакции: 629008, ЯНАО, г.Салехард, ул. Подшибякина, 17 (34922) 4-68-03, 4-68-63 Е- mail: luhavt@yandex. ru
Учредитель (соучредитель) Департамент внутренней политики Ямало-Ненецкого автономного округа (ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Газета зарегистрирована Управлением федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Тюменской области, ХМАО-Югре и ЯНАО 19 апреля 2012 года Регистрационный ПИ № ТУ72-00558
Тираж 700 Заказ 0836 Подписные индексы: на год - 29925, на полугодие - 84611
Газета вышла в свет 20 декабря 2014г. Подписано в печать 18 декабря 2014г. по графику: 16.00 фактически: 12.00 Газета выходит по субботам Цена годовой подписки 96 руб., в розницу не распространяется
Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Отпечатано в типографии ГУ «Северное издательство» (629008, г.Салехард ул. Ямальская, 14)
Главный редактор Г.П. Кельчин