7 няръяна нгэрм

Page 1

2005 - 2015г.г.

№ 7 (4656) 2014 поS февраль ирыS 15 яля СУББОТА

* Си”ив яляхана

Тыдо’

яaгабаaгу”

Тасу’ яв’ няна сямянхат aока” ты” хартоS илена ненэцяD пэръядо’. Пыдо’ мюсьлабидо’ тыD толаба мэта вадоS хэвняна aа”. AадьбятоS тыдо’ нидо’ яaгабю”. ХартоS илени” тыD вак” тэврамбава еDэмня тасалкурaаць. Тад нерняS тэсавэй ненэцяD вадоS хэванS aэсуртаD. Вакна лекар” ты” хавна, вэнодоS aани’ яaгабаaгудоS. Тикы няю’ ты” пэртя” есям’ ниD салдамбаaгу”. Округна” программавна еся” aадиберта”. Районханандо’ тыдо’ яaгавы ненэцяaгD падро” мипаaгу”.

AамзиD

aэдараD

Хэвы си”ив яляхана Обской станцияхад «Ямальские олени» предприятий ФинляндиянS нердена тыD aамзиD aэдарась. Нерде Санкт- Петербург мартS тэвраaгудоS. Пуна ФинляндиянS aэдараaгудоS.Сидя сиDив яляS хэDмяхад техэ яхандо’ aамзидоS тэваaгудD. Теда aокханда юр” сиднтет тонн тыD aамзамS хамедавыD. Тамна таaок aамзам’ яраS ирыS еркана aэдараaгуD. Тюку поS «Polаricа OY» компания няхар” юр” тонн ты” aамзам’ тэмдаванзь пэрaа”.

Ненэцие” манэсарaа” Приуральской районхы АксаркаS лекар” ЛаборовойS няю’ aэдалэйдаць. Таняна школахана тохолкодаD aацекы” хавна хойхана илена” ненэцяaг” тэворта”. Тибя”, ха”, сейS лекар” таняaгуD. Нерде школан’ нултаaгудо’. Aацекы” пуд хахая илена” ты” пэрти” мяд тер” манэта”. ХабцясавэйдоS таминдо’ лекаратамбаaгудо’. Тарабата, пардон” мита”. Aанидо’ пуна aарка лекарS мятS ханаaгудо’. Тарем’ aэдалёрць юрD мян ненэцям’ манэ”манзь тасламбиD.

Пыдо’

aани’

тэтна”

Пуровской районхана ты” пэртя” тэтна”. Райондо’ ерв Евгений Скрябин «Верхне-Пуровской» совхоз ты” пэрти” aэсыхы” тэвормысь. ТытоS хурка aэвам’ манэсармы. Тарко- СаляS, СамбургS ты пэрти” aэсыхана aокхана тет юр” тэдо’ хавы. ТыдоS лэтрава еDэмня округхад, районхадандоS есь” aадимдеaгу”. Комбикорм’, сэрм’ тэмдаaгу”. Тикахана тыдоS aавламбаaгуD.

Депутат

aэдалёрaа

Хэвы си”ив яляхана округнаD ЗаксобранияS депутат Елена Пушкарёва Приуральской районвана aэдалёрaась. Aоб” тэвороDма яда ЩучьеS aэсы. Таняна тыдоS тянёD, хартоS илена” ненэцяD тамна’ тяхаS тэсялмы”. Тикы нямна ЩучьеS тер Дмитрий Сядай Елена Тимофеевнан’ ваде”ядась. Ненадовна ю” сидя мяд тер” тэсялмыD. Aока хибяD тыдо’ ёDмыD. ХартоS илена” ты” пэртя” бензиндо’, табцDмадо’ яaгу. Aаврадо’ сусаD. Сидя ёнар” еся нядмахандо’ ена”. Лабкахана няньдо’ мат” ю” есям’ миреDaа. Ханяaы тэсялмы” мядотоS тер” aокаD. НарэйS ёльцяндS тамна ханяaы” тэсялмда”. Ненэця” мюсерць нидо’ пиратD. Тарем’ маямы ханзер” халясавэй ид’ хэван’ мюсьлабтамбаaгудоS. Aэсы терD депутат ня’ aобкана тасалкуць. Тикы хавна ты” пэртя” лампатоS, соляркандоS яaговам’ ваде”мыць. НяDмарпада спутниковой телефонто’, генераторато’ тарондо’ яaговам’ хэтвыць.Ханяaыдо’ ниD манзараD. Ненэй ненэциеD ватовна, тахабэй генераторD, телефонD еDэйaэ есямS нядмаaэ тамбвы aэбтоS савась. Елена Пушкарёва Салехардан’ тэвDмахаданда намдвыда”, манэ”мыда тамна тяхаS округна” ерван’ Дмитрий КобылкинанS, Приуральской район ерван’ Андрей Нестерукан’ вадеDманзь мэйда. М. ЯройS падвыD

Закон СянеD поS ямбанS Салехардахана «Дары Ямала» рынок хэвхана aэрмS тер ненэцяD халэдоS, тытоS aамзиD мирдапсетыD. ПыдоS Приуральской районS терD. ХартоS иленаD ненэцяD. Таaок поS

та вадавы тыта, хоровита aамзамS мирдаць нида пирасD. Тикы пуд рынок хэвхад ненэциенаD питарпа пяйдонзь. МаDнимS, тэврамбада aамзидоS тыD лекарD манэпатоS тара. ХалэдоS падарцавэйD aэбтоS сероDaаD. ХартоS иленаD ненэцяD тарцяхат ехэраD. Aопой, сидя хадаванда тэхэюта еDэмня ненэць яханава комплексанS aэдалё нида пирасD. Ханяaы хибяхана мюсьлавахатата саць хубта. ТедаS Приуральской районхана няхарD яхана мэта комплекс манзараD. Тюку поS «ПаютеDэхана» едэй комплекс манзаралъяць. КомплексанS aэдалёванS нибтёD харваD, хартоS тыD лекармS хосая пиртаD. ТикыS няюS есяD салда тараaгуD. НенэциеD таaок есядоS яaгу. ЕсямS хованда нерня нянанда нюртеDэ aамза мирдаць тараaгу. ТедаS мале сян яaорэйS ветеринарной службахана манзаранаD aамгэриD мир* НенэциеD илS дапда ненэциеD манэсаръядонзь. Хахаяда яляхад «Дары Ямала» рынокS ямбанS хибяхарт сиддоS та- хэвхана aамзамS, халямS няд ни питарпасетуD. Хаха- мирдапада ненэць яaгу. яда яляS таремS ЛуцаS вато саDaа, aэрмS тэмдарамбадидоS мирдап- терхана хэвдеита яaгу. да ненэциеD нямна закон яaгамась. ТедаS законS саЯ. МарининаS падвы. ирмана хибяхартадоS СидяaгD aаниS пыда лекарS манэDмадавэйS харсертавыда

яaгама


2

2014 ПО, ФЕВРАЛЬ ИРЫS 15 ЯЛЯ

НЯРЪЯНА AЭРМ

ВэсакохоS, пухуцяхаS Надым маркана иленя вэсакохоS, пухуцяхаS падроS сертавэхэS, маDлавэхэS. Aопой федеральной программамS «Обеспечением жильём молодых семей» мэDманS харвавэхэS. Aамгэ падарD маDла тарава aахана таславыD. Таняна падроS манэсарта Елена Телегина пай aэда сероS манэDмы. Мяд тер ненэцяaгS няDмарпада недбямдиS тидD нивэдиS вадесD. Сертавы падаркаDна вэнзерS падвэдиS. ТаранаD печатьD aаниS яaговыD. ПадродиS мисоDмахадандиS тэри мунзьвэхэS. ЕсямS няDма тасламбвэдиS. ПадроS сибдамбдаD сероS ханзерD хаDмормамS хамедаDмахадандоS, палытаниD мятS тикы падроS aэдаравыдоS. НенэцяaгS мятS палытанацейD aадимяD. Теда лахана пыдоS сермS сибдамбидоS. Пуна суданS сермS aэдараaгудоS. ПухуцяхаS, вэсакохоS тарцяD программахат падродиD малS ханавыдиS. ЕрвD пыдиS сиддиS aани ниD нядабаaгуD. « РФ УК 159. 2. ст.» законмS мадавэхэS. Тикы серотиS едS aопой юрD ёнарD aэсондS штрафмS няDма пирDaахаS. Сяра нихиS еремдS. Aопой судибаваaэ толёдаaахаS. Хардахана илебD, тикы cерS aани вэва. В. ПыриркоS падвы

* ХэбицякоS юнD

Ханзер” ял’ ты” пэрти” нядабаaгудо’? Ты” пэртя” серо” минрена департаментхана хэвы си”ив яляхана тасалкуць. Пыдо’ сэрдахана ты” хаaгавам’ ваде”aаць. Ты” пэрти” предприятий”, хартоS илена” aамгэ то”олха нядDми няDмарпавам’ хэтаць. «Ямал – ню”на” я!» ассоциацияS aэвахана мэна Эдман Неркаги мась: - НядDми мипвандоS ёльцьaгана хартоS иленаD ненэцяD пуняS ереберaаD. Тикы нинаD законD саиркана нядабававаD ни падуD. ТаремS aодD комбикорм’, сэрм’ хартоS иленаD тыD пэртяхаD aаниS мипаaгуD. БензинмS aаниS тэврамбаaгуD. Теда Ямальской районхана нердена машиныдоS вындS ханаванда пэхэрэйD мале пэнъядонзь. ХартоS иленаD тыD пэртиD иландоS aобпирас ни aаD. ХаняaытоS ёнарD тэхэданда юрD тэнда хабD, ни соaгуD. ЮрD тэсавэяр тыта няби пеляS хабD, aамгэхартасяламда. Тарця ненэцяaгана нядDма aулиD тараaгу. Теда aахакуд тыD пэртинаD нибDнаD нядаD, нараS серодоS тамна вомдаD.

AацекыD есяD aокамдаD Мале танякуна РоссиянаD правительства нябимдей нюдёD хомбада нехеD есяD нядDма мипа пясь. ТикадоS хусувэй поS aокворaа. Теда тет юркад вата ёнарD есямS неD няDмарпиD. Хахаяда яляS ГосдумаS депутатD тасалкурмандоS мальaгана тарця сава иaудмS хэтаць. Теда таремS сертаванS харвадоS. МаDнимS, тет юрD ёнарD ядембада яхана тикы aока есяaэ толы. Aэрм яхананаD таaок есяхана иле харадмS, тохолковамS салдамбаваS няюS тянёD. Aадьбята aэрм яхана иленаD неD нютёD есямS тамна тецьда яхана илевандоS няюS нядабаванзь тасламбидоS.

ЕсядоS тянё Мале танякуна мюсертаD ненэцяD нядDмаaэ есьD няDмарпа пяць. Тикы сидя ёнарD есядоS тевS пиратD ни aокворD. Хахаяда яляS aани юнмS намдаваць. ОкругнаD Aэвахы Ерв ватомS aадимдесь. Ниня манзаранаD мюсертаD ненэцяD сидя ёнарD есядоS тюкори поховS ни aокамдS. ЯмалхананаD тыD пэртинаD тикыS хавна тамна матD юрD есямS няDмарпиD. М. МарюйS падвыD

ЯмалваD ханярина теневадоS Россия яхананаD хусувэй поS aэрмS терD сянакубцD саирмана сёбарD ненэциенаD помнандоS пирдырцетыD. 1992 похона aэрм яхананаD aэдаD ёD поaгана пирдырманS сёбарD ненэциенаD ханDaаць. Тамальaгана Тюменской областьмS нядабиць. Канада яхана aэда Уайтхорт марадS терD ненэй ненэциеD, хабиD, aысмиD тандаяS манэDядонзь. Сёбар ненэциенаD aани яS параaодиD луциD манэсоDмахад, тэри пысамбиць. Ханяд товыD хасаваD, пирибтяD? ЯдоS хурка aэбта? ТыD тадтаaгоDми манэсоDмахадандоS тэри маханяS харцаaгаць. Неноховавна ея мядонаD ихиндёD хаDмыдаць. ХанзерD ненэй ненэцяD тамна тикахана илеD. НюдёD вадабиD. КанаданS тэвормы нинаD Ямалхана ханзерD илевамдоS серокута серS вадеDaадонзь. ХартоS пыдоS aодD нерде тоDмадоS. НябимдейS тобDнандоS ненэй ненэциеD, хабиD, aысмиD, тасуS хабиD культурамS aамгэ мянувна манэDлабтаaгуваD. Aэрм яхана aэда яD

тарцяD. Аляска, Гренландия, Канада, Финландия, Швеция, Норвегия, Россияхана aэда ЯмалваD. Тикы яхаDна иленяD ненэцяD хартоS иландоS, культурамдоS aадимдембиD, поёдоS тидхалембиD. 2004 поход ЯмалнаD сёбарD поaгад сатаридоS пирдырманзь ханDaаD. ТанянандоS баскетболхана, aэлS сырахана мэта ламбахана нертеaгурaаD. Пэ хойхана яS ядувна едэйко пирдырaаць. Тамна aани сянакубцахаDна тараць. ТедаS aэрмS тер ненэциеD поaгана маняD ЯмалнаD терD ненадоS. СиддоS хибяри тумда пирDaа. ОкругнаD артистD сёнаD, трабцонаD тад манэDлабтамба пябDнандоS, няндоS сыртаD ненэцяD пеедоS пейдемба aобкад пере пэсетыдD. КультураваD «СыраS сэв», «ВыS сей», «Элигия» ансамбльD нерняS пэрaадоS. AэрмS тер ёD сёбарD ненэциедоS етёD сэдвы паныдоS сэвD хаюDядоS. Хусувэй поS несэй ембдяроS сэдыбиD. МаняD ненэциенаD мэтаD панэхаDна янаD ненадумдD ти-

кахана aаD. ЯмалнаD лабакмS aобтаремS ханярина хибяриD тумдабидоS. 2009 поход «Ямал» команда харта эмблесавэй. ТикымS сертавы няваD Андрей Вахрушев. Пыда падтаaгода ненэць. СёбарD ненэциенаD сёмS Юлия Трошина пададась. Пур Пэ маркана манзара. СиDив юD сёD вадахат пыда падвэда нюртей янS хаDмыць. СёбарD ненэциенаD сёмдоS ханабатоS, тамна ханяцейS сахамзетыD. 2012 похона сёбарD ненэциенаD 50 солотэй, 34 ненэй, 17 хубтS медальD матоDaаць. Aокханда 101 медальмS тэвраць. Пирдыраць матопадидоS етриS aокамданаD. Сямянхат сатинаD нюбедоS тиD: Юлия Молодых, Денис Лонгортов, Алексей Ледков, Василий Лонгортов. AобтоS Юлия Молодых, aэрмS тер неD поaгана пирдамда мале сян поS хось яDма. Тиканда ЯмалнаD сёбарD ненэцяD aэрмS терD пирдырмахана тюDуриS миaаD. Тад aэванда пирдырманS ненэциенаD саць хамекуD. Х. БаязитоваS падвэхад Х. ЯунгадS падвы

Тиртя aано мантэвыD Хэвы сиDив нерденя яляхаDна БованенковоS харадS хэвхана тиртя aано мантэвыD. Тамальaгана тиртя aаноS мюня юкад вата хасаваюD ненэць мэвыD. НяхарD ненэць тиртя aаномS мэтаD. Юкад вата матD ОАО «Ленгазспецстрой» ман-

зараванзь миндя ненэцяD aэвыD. Aопой ненэцяли хадюмы. Воркута харадS лекарS мятS aаниS тиртя aанохона мерS ханавэдоS. «Комиавиатранс» тиртя aано тахаравы. Aамдолава яханда aодьD нивыD тэвD. Мюнянда манзараванзь миндяD ненэцяD тэ-

водана яхандоS тэввыдD. Теда тикы яхана тарця серо сибдамбдаaэ манзаранаD манзараD. Тиртя aаноS ханзерD мантэDмамS сававна таслаDмахадандоS вэва серцавэйD судS aылS еремдаD. В.ПыриркоS падвы


3

2014 ПО, ФЕВРАЛЬ ИРЫS 15 ЯЛЯ

НЯРЪЯНА AЭРМ * ПрокуратураS манзая

МанзараDми сибдавыD Шурышкарской районхана прокуратураS терD таняaы яS ервоD манзараDмам манэсармыD. ХартоS манзаранаD ненэцяD законсиS илевыD. ПрокуратураS мятS юкад вата сиднтет вадаD тэввыдD. СеродоS падартS сававна падвыдоS. ХартоS манзаранахаD ямS нивыD мипюD. ЗаконS серS лаханабDнандоS aодD нивыD инзелеD. Падвы падротоS едS таняд aамгэхэртмS нивыD няDамD. Aэвахана мэнадоS манзараванS aоб нивы харваD. ЗаконD маниенаD юкад вата сиднтет сермS таславанзь ервахаD пуняS миDмыD. ТидхалмыдD. AаниS таремS илевандаD ниD aаD. НенэциеD едS манзаравамдоS хамедавэдоS.

Нивэда вадесD

Паднана Хэвы си”ив яляхана тодо’ тэнз” ненэциеD культура хардахана ма”лываць. Таняна aоб” юнета няна” aарка сояDма ялям’ ядабтамбиваць. Пыда си”ив ю” самбляaг поданда хэбD aод”, нернаD няS пэврё aа-димясь. Тикы нява” Роман Прокопьевич Ругин. Хаби” паднана. Aавнан-да лимбяS ирыхана 1939 похона яля’ сэвм’ манэD-мы. Мята тер” Шурышкарской районхы Питляр хардахана илевы”. Халядана ненэця” aэвыD. Си”ив по’ школахана тохолкуро”махаданда, Салехардан’ тамальaгы педагогической училищан’ хэвы. Таняна aацекы” тохоламбдаaэ тохолкурмы. Пуна Ленинградхы Герцен’ нюм’ нюбета институтм’ ёльцевы. Тохолко серода мале”мяхаданда манзара пэвыD. 1964 похона Шурышкарской районхы Восяхова школахана завучaэ манзаралмыD. Пуна КПСС Пуровской райком секретарьaэ таралмыD. 1972 похона санаторно- лесной школахана школамS няDамвы. Aамгэ пиркана педучилищехана илаaгы ненэцие хаби” вадан’, историян’ тохоламба пявыда. Таддикахад ям’ сяма нямна инженерaэ таралмыD. Таняд ССРSСS Верховной Совет депутатaэ ЯмалнаD терD тэрадонзь. Тикыта ирманя пили” паднавы. «Красный Север» газета паднанаaэ таравы. Школахана тохолкода” хаби” aацекыта едS, вадамдо’ мэDмандо’ е”эмня няхар”

н я н а D с о я Dм а тохолко мэта учебникм’ падвы. 1992 похона Роман Прокопьевич «Ямальский меридиан» журнал редакторaэ таралъяць. Юкад вата сидя по’ журналамда минредась. Харта aод” 1959 похона падна пэвыD. Самбляaг по’ хэDмяхад нердена стихотворенийта «Живая вода» нюбета книгада

яля

льaгана «За заслуги перед Отечеством 2-ой степени» орденм’ няDмась. 2001 похона «Заслуженный работник культуры РФ» нюм’ миDaаць. ТедаS Роман ПрокопьевичS си”ив ю” самляaг пом’ ядабтаванзь aока ненэця” товыць. Мята тер”, манзара няDмыта хавна, округна” ерв” товыць. Округна” ерв марцьхы Ната-

Шурышкарской районхана прокуратурахана манзаранаD палытаниD ханзерD илевамS манэсармыD. «РФ ФЗ 8 ст.» закон, «О противодействии коррупции» ханзерD манзараDмамS тасламбавыD. Палытанаaэ манзаранаD хусувэй поS сиддоS маниеня няхатоS иландоS вадеDaаD. AамгэндоS танявамS, сян недбямS няDмарпавамдоS падыбиD. Aани aопой, aарка палытанаaэ манзарана ненэць aамгэнда танявамS нивэда вадесD. Такалпа вэва aэвахад пыда теневавы. Палытана Волгоградской областьхана иле яда танявы. Таддикахад сыра нимня мэта еся ханамда aани нивэда вадесS. Тикы сер едS хабиD яS прокуратура терD ерв палытаниD ервхаD падармS падвыD. Тикахана падвэдоS, теневанаD законD мадаба саць вэваD. Манзарана иртS лаханабта сероDaа.

Вэва табекомS сертавы Шурышкарской район прокуратура терD таняaы я ервD манзараDмамS тасламбиць. Иле мядоS нямна aэдаD законD манэсармыD. Тамальaгана яндоS aэвахи закон тотревS табекомS сертавыD. МанзаранаD хуркариD организацийD мядоS ядемдамба мэта тумдоS, итоS саць мирелевэдоS. ЗаконD ватоS серS таремS хартоS ихиндоS ту, яля мирмS мирелемба нивы серосD. Округ ервD тикы сермS таславэдоS. ТедариS aани несэйвана хибяхарт тасламбванS нивэда харваD. ХабиD яхана ерв харта инда сер ненэциеда пэрмыда. Табеда хибяхарт яDамвэда. Прокуратура сермS тидхалевэда.

Лекар мятоS вэвавна манзаравы

aадимы. 1966 похона «Погоня» нюбета книганда мю’ падвы рассказда ма”лавыдась. ХаняaыD падвыда финской, венгерской, эстонской, итальянской, французской, английской, испанской, тамна aани’ вадаха” тэвравыдонзь. Харта тэнзата лаханако”, невхы илемя”, ва”ал” нядмяць сидя «Легенды и мифы народа ханты» нюбета книгада aадимяханзь. НенэциеD ед’ aарка таром’ хаDавраванда е”эмня 1999 похона мат” ю” поданда хэва ма-

лья Фиголь, округнаD Заксобранияна” ерв Сергей Харючи, пыди’ нерденаaэ вадам’ мэDaаханзь. Пуданди’ aани’ мядондаD лаханаць. Мал’ сейхад aэда вади” мэDмандо’ хавна, aуда” тер” тэвравыць. МаDлёвыD ненэцяaэ хаби” вадавна пыда падвы сёхота инзелеваць. Тарем’ Роман Прокопьевич РугинS сояDма ялям’ мэDaаваць. М. МарюйS падвы. СидяaгахаS aаниS пыда тадтавэхэюда

Прокуратурахана манзаранаD Мужи хардахана лекар мятS, ГБУЗ ЯНАО «Мужевская центральная районная больница» мятювыD. Лекар мядS ханзерD манзаравамS манэсармыD. Тикахана aока сермS едемыD. ЛекарD манзара лабэкана, aацекыD халтаaго хидядоS яaговы. Мюймда сававна нивэдоS маниеD. Aацекы хомбадаD неD aамгэхэртадоS яaговы. Лекар мядмS хабтомдамба мэта хамедярмS нивыD хоS. AудиD халтамба яхартмS нивыD манэсD. Таддикахад aопой нюдяко лабэкана тет хаaгурта юсидавыD. Тикы хавна aацекэсавэй aобкана мэвыD. Закон сер aэда табекохона тарця лабэкана сидяри ненэць aацекэсавэй тикахана юсида пирDaадиS. Тикы лекарD мякна ненэциеD нямна хибяхартS идя нивы ядэрD. Ерв Попов Николай Борисович суданS еремя. Сидя законмS мадавэaэ таславэдоS. Тяхабтавы серода малS мерS тидхалевыда. Манзаямда тад нерняS тидD минреaгуда. Шурышкарской прокуратураS тер вадахат ненэй ваданS В.ПыриркоS падвы.


4

НЯРЪЯНА

2014 ПО, ФЕВРАЛЬ ИРЫS 15 ЯЛЯ

(Нерденада 4, 5, 6 номеркана толараd)

ПякоD Надналу

-Тикахавад ваданиS пирда. Пяк вэсако юD хабтеDэмна aопой сахатоS пуйдэйда. ТыD небя яхадимS aобD санS юDaада. Пухуцянда хананS сидя aэ ямбамS подерaа. Вэсако aаниS ма: - Сидя падвымS не нюниS ханS тэaэ ханаaгухуюн. Сидя aэ ламдикмS aудонданзянданд мэDихиюд. Пяк вэсако тыD небя яхадимS валaада. Няби сэв лыS тюнданS хаDаврада. ПякS пухуця вэсакомда хэтыдоць, неры aэ ямбамS няби сэвS лыS тюнданS aаниS хаDаврада. Вары пелеймда няби aэS харанS aэдхалада. ХанодиS моDна хойдиS. Недко папамиS нядандиS ни хаюрD. ЯS сярS нид тюDуриS пядоS. Сиaгы ханS ниS тэри aамдывS. МаниеняханиS тирaэ хаяD. Идъеня пулёD тяхамаD. НиDниS хэDмяхад явS aоS ниня, наaэдя поховS таня илениS. Мань таремS мадмS: - Aарка яS няS ямда тара. ЯвS aохона иле тябихудмS. Нюдя AадереDэ, СюхунейD ниDниS мятS мядоманзь хандадама. НемиS таремS ма: - AариS тюку яхана илеханиS. НенэциеD мякD ханDма aамгэхана тара? НеS муaгаванS намдаванS aобS нидмS харваD. ПинS тарпывD. МюдниS хано вэнDaадмS. Сидя aэ ламдикмS подерaахаюн. МюдмиS пуйдав. СюхунейD папа ханамда подерпа маледа. Тадхава манзаданиS. Тэхэ явS итS сидя хабтеDэмиS пидеaахаюн. Сидя aэ ламдикS тобтиS aыламна иS ханиворaа. ЯнS тэвыниS. Тад мюселманиS сиDив мюS хаяниS. ЯляркаS aэсыниS. Aувэй салянS танэйниS. ХаDма саляS ниня ненэциеD лыD сэбэй пярхаD. СюхунейD папа таремS ма:

( Я р а б ц ) aамадмS. МяDниS мюS таS хонэйвD. ПякS сертавы я мякна таня иледмS. Тикахана иленяханиS нумиS таaома. Пя поaганиS тарабцомS тедаS aаниS хов. ХалямS ялэD хадабидмS. ПякниS пухуцяS тотревS халяхат пэхэD сертасетыдмS. ТырабтавыD халэниS я мякниS тэвабин. Aэрёй сырада торикавна хаDмыD. ИхиняниS мадмS: - Я мяDлихана илевахав ненаS вэванёS. МяDмиS, тыниD пюлбаниS сава aэдараха? СаюниS масиS тодоS яхаD тахаранакыD? Я мяDниS нёмS aаниS талав. Харасяда янS ялъявD. ЯднаханиS мядоS манэDян. ТевS тенкавS тамна aобкана мядодоS палавыD. AокаD мядD синзиS aэсовыD. Ваaгари явна мядоS няS мань тэвывD. НумS пэвсюмя. НумS пэвсюмгава неD ваaгS няS ханаць янS лыaгарэявD. НеD aокаD aэDнимS, пэвдяхана пундоS яaгу. Aамгэ пирхана СюхунейD папа тикавна aадимя. Маханда няд тэвав. Тёреaгодаханда няндасимS пеaгана талав. СиDмиS хамеда. Мань таремS мадмS: - Мал еся aынмиS ханяна aэбта? - Мал еся aын нядниS ханяS ханда? НеS ханниS мюд тюхултав. МуaгоD aэсянзавэйS ханниS aылS такалтав. Тикахад хоaгур. - ПякоD пансяда есямиS ханяна aа? - ПякоD пансяда есяхавар мякна aа. Пуна няби идэнда панамS еяS панS aыламна aадимдеaгув. НениS хэDмяхад пиS сава ерня мядоS няюS вацодолывD. НеS ханS ханзадS ядхад мал еся aынамS вэрдав. МяDеня тэдревS мядS ханзовна мань ядадмS. Ненэсянда ПякоD пансяда еся панэниS няби идэда

- ХальмерD хэвнякуй яда aарканёD. ХальмерD лыD ниня aамгэмS пэртаниS? НеS муaгванS намдаванS aобS нидмS харваD. МюдниS сиD aэдэйн. МяDмиS мярамиS. Aамгэ aавор-мамиS малеDмяхаданиS хонатолыниS. НемиS таремS ма: - Нисяр масиD: «ЯS няS тэвDмахаданд, ПякоD пансяда есямд aобS мэDир». - ЯS няS мадаDмахаданиS хибя сиDмиS пяaгу? ТикыS тяхана ПякоD пансяда есямS нидмS мэцетуD. Тиканда хонэйниS. ПиS сава ерня aэвакониS едS aобD тоябтёда тоябтёванонда. Пихий пихиня саюD мунD неняaгD мулхаD. ЯрхаD саюD мядмS талвыD. Идарць едмиS туS ниS вабтав. МякэцяниS хэвмS нёнэхэD мов. Няби мякэцямиS синдакD мов. НёныD, симдадиD муaгоD пидыдоS. ИдS яракомиS макоданиS синS мирцядтев. МакодаS сивня хэня яракомS муaгD пидадоS. ЯракониS пумна мань санэйвD. СанабаниS aодD муaгD сиDмиS пубтаD. ХанониD помна сиDмиS нёракуDлаD. Манзь ханадоS: - Невхы ПякоD хаDма янS aаниS aэсовэн. Пяк нисяр тедаS хавынёD. ХаDма яхаданда aарка ныхыда мось ни тутD. AынмиS пюладмS. Aын яхананда aамгэ aэвна. ХаноD поaгад илсялмадмS. Харасяда янS сюрба пяв. Сюрамбадаaэ нянаниS сяхаDня перевнаD. СюхунейD янS мань сюрбывD. СиDив СюхунейD нёлидоS хоярaаD. НиниD малS хавыD. Харасяда янS aаниS сюрбывD. Таддикахад хэбяниS СалтеDэ тоS ний я мяDмиS тензебтедмS. ЯS хораS нямдS малмS тальняS нэкалaав. ЯS нё пендыD. ТырабтавыD халэниD

AЭРМ В куропачьем чуме

пинS aадимдевы aэвы. Пансяда есямS няби идэхад пинS нэкалaав. ЕсяS панхана ТавысоD Нявдэ, мякы тоёта нюхула то. Мань таремS мадмS: - ИлеваS ямбанS aока нямд хадан. Иле саDлан aэвэн, ПякоD Надналуaэ вадетар сит ни савадаaгуS! Тюку яхад сянS нин илеaгуD! Тад ладваниS иD aэвэйда янS сехэдаD. СянS мунмS ни сояD. Сеямда тюхалaав, пяS едS ютав. ТикамиS хадаDмахаданиS ПякоD пансяда есямиS серав. ХаноD малS няS ялъявD. ТаремS тёрейвD: - ТюDуняS aадаD! Яaэ мэтамдаD ТавысоD НявдэмS мань хадав. НяхарD AадереDэ малS илевыD. Нюдя AадереDэ пыда таремS ма: - МанзьванаD aобD яS терваD. СеркаDна сермаD яaгу, нянд нятаaгуваD. Таддикахад сайнорманS харвавыдоS хадэйн. Иле хаёвэхэтоS мадмS: - ЯхатаD хаядаD. СянS саюaэ нёдаD маDлюрD. ЕрвотоS хаDмахад aацекэхавD тодоS яхаD тахараD. Илелава яхатоS хаяD. ТыD поaгад тыниD тэрэйн. МяDмиS хаDавраниS. ЯмдэйниS. Сеней салтеDэ тоS сядS ниS aэсыниS. ТаS илелъяниS. ТедахавS aамзамиS, халямиS aока. ТыниS похоD вадюрaаD. ПухуцямиS нюдмиS соя. ПякониD aокмаD. Тад тикахад ПякS aобD ню илебямS пэртяaэ хая. ЯрабцS малда.

Тундрой как-то проезжая, Словно в сеть попали мы: Началась пурга большая Пляска северной зимы. Закрутил, накинув путы На оленей, ураган, Заорал, завыл, как будто Менг, волшебник-великан. - Пропадаем, - сказал я с дуру Под свирепый вой пурги Седовласому каюру, Не видать кругом ни зги!.. Но старик в ответ на это Прокричал: - Ты, брат, не трусь! Разве худо мы одеты? И кисы, и тёплый гусь. Ничего, что нет дороги, Что не близок нынче дом: Шевелятся руки-ноги – Значит, брат, не пропадём! Что ж, не время разговору, Жалким вздохам «не могу!» Мы руками роем нору, Словно гнёздышко, в снегу. Вот легли в неё, нырнули, Затаились – и тотчас Волны снега захлестнули, Замели, укрыли нас. Мы с пургой играем в прятки, Мы спаслись от снега – в снег: Так у белой куропатки Научился человек. Куропатке белой – слава! Самый острый, хитрый ум Не додумался бы, право, Как построить этот чум. Шум и вой снаружи где-то, Но не страшно нам двоим: Толщей снега мы согреты И дыханием своим.

Тюку ярабцамS 2013 похона лимбяS ирыS 21 яляхана, мань (Няё Ейкович Вэнго) Нетё Токливна Лаптандерхад намдавась. Пыда пенсияхана мэна не. СалемалS харадS хэвхана тыD мякна иле.

Вот бы вялым домоседам, Кто с утра встаёт с трудом И ведёт войну с соседом, Оказаться в чуме том. Хоть разок – вдали от дома, От ухоженных квартир… Как-то смотришь по-иному После этого на мир!

УПРАВЛЕНИЕМ ФЕДЕРАЛЬНОЙ СЛУЖБЫ ПО НАДЗОРУ В СФЕРЕ СВЯЗИ, ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ И МАССОВЫХ КОММУНИКАЦИЙ ПО ТЮМЕНСКОЙ ОБЛАСТИ ХМАО - ЮГРЕ И ЯНАО ОТ 19 АПРЕЛЯ 2012 ГОДА РЕГИСТРАЦИОННЫЙ ПИ № ТУ72 - 00559

○ ○ ○

РЕДАКТОР

○ ○ ○ ○

○ ○

ГЛАВНЫЙ

ОТПЕчАТАНО В ТИПОГРАФИИ ГУ «Северное издательство» (629008, г. Салехард, ул.Ямальская, 14)

○ ○

E-MАIL: NN-YNАO@YАNDЕХ.RU

Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д.9)

4-53-32, 3-08-69 ○

ТЕЛ. (349 22)

○ ○ ○ ○ ○

АДРЕС РЕДАКЦИИ: 629008, ЯНАО, Г.САЛЕХАРД, УЛ.ПОДШИБЯКИНА 17

ТИРАЖ 999 ЗАКАЗ 0065 ПОДПИСНЫЕ ИНДЕКСЫ: НА ГОД - 10978, НА ПОЛУГОДИЕ - 54391 № 7 ПОДПИСАНО В ПЕчАТЬ 13.02.2014 Г. ПО ГРАФИКУ: 17.00, ФАКТИчЕСКИ: 17.00. ВЫШЛА В СВЕТ 15.02.2014 Г. ГАЗЕТА ВЫХОДИТ ПО СУББОТАМ ЦЕНА ГОДОВОЙ ПОДПИСКИ 182 РУБ. В РОЗНИЦУ НЕ РАСПРОСТРАНЯЕТСЯ

○ ○

«НЯРЪЯНА НГЭРМ»

ДЕПАРТАМЕНТ ВНУТРЕННЕЙ ПОЛИТИКИ ЯМАЛО - НЕНЕЦКОГО АВТОНОМНОГО ОКРУГА (ЯНАО, Г.САЛЕХАРД, ПР-КТ МОЛОДёЖИ, Д.9) ГАЗЕТА ЗАРЕГИСТРИРОВАНА

УчрЕДИТЕЛЬ (СОУчРЕДИТЕЛЬ)

Газета

Роман Ругин

Хабэча Хываревич Яунгад


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.