ЙИСАТ УLА, АРТНАТ УLА, ХАНТЫ МИРЭВ НУПТАH ЯСАH! Яlаптаl тыlащ хутмет хатl 2001-мет таl вуш эваlт этты питас
Российская Федерация Ямало-Ненецкий автономный округ
Украина эlты ёхтам хоятата нётlув Пулhавт вошан Украина хонмув эlты Ямало-Ненецкий автономный округа ёхтам хоятата нётты окружной оперативный штаб мохет яха актащисат. Оперативный штаб руководитель, регион глава lаhкар ху Леонид Дяченко ястам щиран, Ноябрьск, Муравленко па Новый Уреhой вошатн пора кеша уlты хотатн катсот нийlхус хоят уllат, lый кутlаlн нийlъяh няврэм. Рупитты верытты хоятат
нина ястас: «Сот хус хуlам хоят эlты сот катхощьяh хоята рупата уятты нётсув. Ёхтам хоятат анта туп щи вошатан рупатайн маlайт, хоl Ямал мув вошатн рупитты верытlат». Хоlна пора кеша уlты тахаятн информационный портал «Работа в России» вантты рахаl. Щи вошатн хуlамхощьяh щорс сот няlхощьяh рупитты таха уl, щит эlты яh щорс эlты аршак Новый Уренгой вошн уl.
мосаl рупатая lэщатты. Рупитты ант верытты хоятат: пенсионерат, кашаh хоятат, ай няврэмаh нэhат уlапсаеl ямашак верты мосаl. «Хоятата уlапсаеl яма lэщатты верэв уl. Муh lувиlаl нетlув. Ин сот эlты аршак хоят рупитlат. Хащам хоятат рупатайн уятты нётты мосlат», – губернатор lаhкар ху ястас. Украина хонмув эlты ёхтам хоятат эlты окружной департамент занятости населения куща нэ Ольга Аки-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Газета №46 (724) Lапат хутмет (суббота), Ас потты тыlащ (ноябрь) 15-мет хатl 2014-мет таl
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
lам сот нийlяh вет щорс соlкова мийлиса. Щи охат эlты lапатъяh нийl миллион соlкова субсидияйт щиран Ямал вошата па районата китыlыса». Кат щорс ветхощьяhмет таlн Овс мув шоши мир ёх уlты щират, пищат па ясhат шавиты ураhан сот
Марина Яр верам хор
Овс мув шоши мир хоятат верат департамент вуlы шавиты хоятlаl ураhан бюджет эlты нови тут машинайт lутты па потарты ураhан телефонlаl охн понты ох lэщатас. Кат щорс ветхощьяhмет таlн шоши мир ёх департамента иса окружной бюджет эlты маты охlаl хус миллион lовата аршак питlат. Щи вер эlты Пулhавт вошан ас потты тыlащ яhмет хатаlан пресс-конференцияйн департамент куща нэ Инна Сотруева ястас: «Тампуш «Овс мув шоши мир ёх щират па пищат шавиты» программа хуват муh хон мувев эlты сот хуlам миллион ху-
Марина Яр верам хор
Вуlы шавиты ёха туlшак уlты питаl
хус хуlам миллион хутсот хутьяh хуlам щорс соlкова хон мувев эlты маlа. Еllы ёхатты таlан Ямальский, Шурышкарский па Тазовский районат вуlы шавиты ёх ураhан хуlамсот нови тут машина lутlа. Инна Сотруева ястаты щиран, щорс ветсот семьяя щимащ машина мосаl. Па районат щимащ нови тут машина вохты нэпек ханшlат ки, lый нэпекlаl вантlайт, мосаh щи ураhан па ох маlа. Нийl хус миллион соlкова потарты ураhан спутниковый телефоната lэщатlа. Щи телефонат хуват туп шеhк мосты порайн потарты рахты питаl.
•Айкеlат Факторияйт ямашак lэщатlайт Шоши мир верат департамент па вошат кущайт факторияйт законат па щиран верты номас понтсат. Щи вер эlты департамент куща Инна Сотруева ястас. Lув ястас, факторияйт тащ ёха мосты щира верты мосаl. Факторияйт тащат пуhlа ванашак туlайт. Щита утаlтыты хоятат, леккарт, спутниковый телефонат питlат. Хоlна вуlы хорты комплекс рупитты питаl. Овс муван хутьяh пеlа яртьяh фактория уlтаl, хоl факторияйт щиты lэщатты ант верытlайт. Щишан, уншак факторияйт lэщатlайт. Инна Сотруева ясаh щиран, кашаh хоят, хой lаhхаlа, фактория верты верытаl. Lув верытаl вош администрацияя ёхатты, фактория верты мув вохты па заявка нэпек ханшты. Щи хоят фактория кущая ханшlа, па охан нётты питlа. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Йис воят энмаllаят Ас потты тыlащ ихощьяhмет хатаlн ученыйт па Охрана, контроль па регулирование использования биоресурсов окружной службайн рупитты хоятат Кева, природный парка мантсат. Щита хоятатан шавиман, овцебыкат уllат.
Экспедияя манам хоятат вантlат, муй арат овцебык щита уl, муй тахаятн уllат па муй таl хуват lэlат. Щи исследованияйт хуват вантlа, рахаl амуй антом овцебыкат lый щирlаlан уlты эсаlты. Хоlна вантlа щи воят тащ энмаlты мосаl амуй антом. Щи йис воят и щорс яртъяhсот ярсот lапат мет таlан яlпа энмаlты питсайт. Щи ураhан Горнохадатинский заказник верса. Хут таl хащас, тащ хутьяh кат овцебыка ис. Туняl хольмаh вет вой lый щирlаlан уlты эсаlса. Ин lый щирlаlан lапатьяh овцебык уl. Воlаh lый природный парк па Приуральский па Ямальский районат вой веlты тахаятн уllат. Ин щи воят сот хус арата йисат. Туняl мет ар хус кат овцебык сэма питас.
Валентина РОХТЫМОВА Север-Пресс эlты толмащам айкеlат
2
№46 (724) Lапат хутмет (суббота), Ас потты тыlащ 15-мет хатl 2014-мет таl
Финно-угор ёх яха актащисат Ас потты тыlащн яhмет хатаlн Округ культура Центран финно-угор ёх яха актащисат – финно-угор рут ёх хатlат верыlыlайт. Там таllуhан Марий мув ёх уlопса пеlа аршик потрэв таlты питlэв. Марий Эл мув эlты па якты-арыты хоятат ёхтыlыlат: якты-арыты нэ Зоя Бердникова, тус ёш нэ Татьяна Степанова, марий мир арат арыты ху Вадим Краснов. Куща ёхlав па емаhхатlа ёхтыlысат: Россия хон мувев финно-угор ассоциация хоща питом хоят Валерий Федоро-
ат туllаl. Щи эlты па ясаh катlом хоятат ястыlысат, финно-угор ёх Ямал мувн и номасн, и lыlн уllат. Мари ёх национально-культурный автономия «Мари кундем» куща ху Леонид Григорьев щи эlты потар тус, муйщир номпсат lый тайlат, хоты lый арlаl, якlаl, уlопса пищlаl еllы туllаl, муй ям верат верыlыlат. Леонид Григорьев хонна щи эlты ястыlыйс, мосванан мари ёх lый общественной организация «Мари кундем» вертмеl, грант вуйлиlымеl, хорам сохат ёнтмеl. Якты-арыты хоятат
«Сыра Сэв» хорам як саран мир йис арат арыты группа «Марья моль». Муй артистат арысат, муй яксат, мояh хоятат ёшпатlаl такан сэhксаllаl па щаlта пумащипа ястыlысат. Хоятат ям номасн ёхlы мантсат. Ар мир муh мувевн уl, па хоlыева lый кутэlн яма уllат, щиты ястаты рахаl: и вер вертlув, и номасн уllув. Хоятат хущман Надежда Конева ус. Надежда КОНЕВА потар ханшас, Валентина РОХТЫМОВА хорат верас
Арыты-якты «Мари кундем» ансамбль вич Елескин, Законодательное собрание комитет хоща рупитты хоят Александр Вадетович Евай, шоши мир департамент куща lаhкар нэ Елена Алексеевна Пудовкина, шоши мир ассоциации «Ямал-потомкам!» вице-президент Сергей Валентинович Худи хоятата ар ям ясаh ястысат. Россия хон мув Финно-угор культура центра Ямал мувев эlты поном нэ Наталья Валерьевна Назарукова па щи эlты потар тус, муй муh округевн щи кеша вертlа, мувевн ар мир хоятат иса и номасн ат усат, lый рут мир арlаl ат арыllаl, якlал ат якlаllаl, шоши мир уlопса верlаl еllы па яма
па актыlытэl, хоятата ар каш, ар пищ алиlытэl. Ин там емаhхатlатн lый «Мари куштымо сем» (Ритмы марийской земли) концерт мояh хоятата алиlытэl, мари ёх «Шергаш» (Колечко) посиделкая хоятат вохиlыlат, шоши мирэl lэтотат па хоятат пасаната омпсыlытэl. Емаh хатlа ям ар хоят ёхтыlыйс, ун хоятат усат, Округ санаторно-лесной ашкуlа няврэмат ёхтыlысат. Округ культура хотн рупитты артистат мояh хоятата каш па вантаlтасат, lый кутэlн шоши мир якат якты ансамбль «Сыра Сэв» артистат усат, мари ёх ансамбль «Мари кундем» ус,
Саран няврэмат арыlат
Толмащты вер эlты И ясаh эlты кимет ясhа кератты верат эlты ар хоят номасlаl ханшиlысlаl. Ар мир ясhат эlты уятты вера утаlтыlысом па толмащты верат эlты нэпекат lуhатсом, каматса ясаh нэпека понты номас вертсом. Толмащты верн кат мир ясаh, кат мир уlопса и яха lойlат, толмащты верн и ясаh эlты кимет ясhа арщир яlоп ясhат ёхтыlыlат, щаlта щиты щи яlоп ясаhан хащиlыlат. Па ясhа толмащты нэпек кат-хуlом пуш яма lуhатты мосаl, номас щи эlты торlы понты, вантты, муйщирн нэпек ханшман уl, хоты нэпек оlаh понтман уl, хоты нэпек етшаl. Толмащты нэпек анта таlаhа вантlа, оlhа шупата поныlыlа, щаlта вантlа, муй хорам ясhат, хорам номпсат тохи понтман уllат. Яма вантlа, муй эlты щата потар lойl, муйщир ясаhан нэпек ханшман уllа, хоты номпсат понтман уllат, хой эlты па муй эlты потар
lойl, хота хоятат рупитlат, муй вертlат. Па ясhа кератты верн порайн щимащ вер питыlыйl, хун и ясаh эlты кимет ясhа моlты ясhат, моlты номпсат толмащты ант верытlайт. Толмащты вер lаварта па хонна щи эlты lойl, хой щи нэпек толмащаl. Па ясhа кератты еlпийн толмащты нэпек туhащира вантты мосаl, яма lуhатты, номас тохи понты, хоты щи нэпек вантты мосаl, номпса понты, хоты щи нэпек ханшман уllа. Нэпек, и пуш lуhатман, и номпсатн ёхатlайн, кимет пуш lуhатман, па моlты яlоп номпсат охан нох хувlаlат. Толмащты хоят щи эlты номас понаl, хоты ханшом нэпек понтман уl, муй эlты щата потар lойl, муйщир ясаhан ханшман уl, хоты нэпек ханшом хоят номасlаl понтсаllы, муй эlты оlhа ястыlыйс, мата номасlаl па ёlта хайсаllы, хоты предложенияйт ханшман уllат, хоты нэпек пон-
тман уl, мосаh щит очерк, мосаh, пищма, мосаh повесть, мосаh роман. Па ясhа кератом нэпек иса па щирн lойты верытаl. Толмащом нэпек – щит яlоп нэпек. Толмащты порайн щимащ верат питыlыlат, хун яlоп нэпек па жанра питыlыйl. Ванкутlы яlоп ясhат толмащты нэпека па ясаh эlты питыlыlат: вошат-куртат нэмат, хуват (длина) па lоват (вес) постаты ясhат па па ясhат. Толмащты верн и номас па уl: «Па ясhа кератты верн толмащты хоят па ясhа кератты нэпекаl па lуhатты хоятl и пуляhа lойlтаllы». Толмащты хоят па щимащ вера питыlыйl, хун понты ясhаlн торlы щимащ ясhат ант уятаl, щи порайн lув яlоп ясhат, яlоп номпсат па ясhат юрн понтlаllы. Щи вер яма вантты мосаl, мосты номпсlаl ат ат ушlат. Па ясhа кератты верн па щи эlты ястаты рахаl,
нэмоlты нэпек ант верытlа торlы па ясhа кератты, па толмащты хоят па ант верытаl lув номасlаl па ясhа торlы туhа понты. Толмащты вер па lаварта щитн lойl, нэпек и ясаhан потарты и мир хоятат ясаh эlты па мир хоятат ясhа толмащlа. Кат мир ёх кат щирн мир пеlа вантаl. Ханты хоят кутн, ма нумастэман, кашаh хоят толмащты верн уна lойl, ханты ясаhан ай тэl эlты потартаl, рущ ясаhан па потартты хошаl. Щит ураhан муh мирэв кутн толмащты хоят ар. Рут ясhева хон мув юр тайты нэпекlав (Конституция, федеральные законы) поныlысlав, ханты ясhа Библия номпсат толмащlайт, нэпекат ханшlайт, газетаева номасlав поныlыllув. Щит ям вер. Муh рут ясhев па ясhат кутн ат lойl, уна ат lойl. Надежда КОНЕВА ханшас
3
№46 (724) Lапат хутмет (суббота), Ас потты тыlащ 15-мет хатl 2014-мет таl
Сорнеh сус – умащ пора мат lувеlа монщсат, муй щиран шушиlыlат, хухатlыlат, оllат, моlты маlат, ёнтlат, антиlаlа нетlат… Щаlта пиращ ими еша амамщlыяс. Емаh хатl тус няврэм шавиты нэ Любовь Ильинична Рохтымова, Сус ими юкана няврэм шавиты нэ Людмила Ксенофонтовна Сюлись ус. Уншак садика яhхты няврэмат Сус хуват няврэмат утаlтыты, ёнтты яhхты тахаятан няврэм шавиты, утаlтыты хоятат емаh хатlат lэщатысат. Щиты Шурышкарский районан Овкурт вош «Теремок» садикан сус пора па аматман хащас. Каматса емаh хатl ма
па вантсам. Мет ай няврэмат кутан «Сорнеh сус – умащ хатlат!» («Золотая осень – чудесная пора!») емаh хатl верса. Оlаhан няврэмиет па емаh хатl туты нэ, хойм лыптат ёшан тайман, хухаlман актовый зала lоhемисат па якты
питсат. Щи юпиян емаh хатl туты нэhан Сус ими вохса. Няврэмат Сус ими ураhан lуhтарат потартсат. Сус ими щи ураhан lувиlаlа ар арыяс. Щаlта lув няврэмата паварт хот этаlтас, щи паварт хот эlты пиращ ими ким аhкармас па няврэмат инщасты питас. Няврэ-
па касты питсат. Кашаh няврэм хой антеl пиlан, хой ащеl пиlан ус. Кат командайн кеl кат пелка таlсат, лакки эвтам хорат яха акатсат, «полоса препятствий» хуват хухаlсат, йиhк и ан эlты кимет анна няlыйн тусат, кат хоятн юращсат. Яма няхсат, хухатlысат. Светлана Серафимовна Тыликова па Екатерина Викторовна Лонгортова жюрийн устан, касапсаят вантсатан. Хоl няврэмат ишак нэпекатан па мойlапсаятан юкатсайт. Щи емаh хатlат ураhан няврэмат хорат ханшсат, сус эlты поделка версат. Щимащ емаh
хатlат няврэмат юраhа, сорая, ошаhа иты па пиlаhа муй иса верты утаlтыты ураhан верlайт. Хоlна щи емаh хатlатан ентты щират эlты няврэмат яха ёнтты утаlтыlат. Валентина РОХТЫМОВА ханшам потар па верам хорат
ураhан «Сорнеh сус мойlаты муh хощаев ёхтас» («Осень золотая в гости к нам пришла») па «Хошам мув шик унтан вохlаюв» («Зов джунглей») емаh хатlат версайт. Емаh хатl тус няврэм шавиты нэ Ольга Валерьевна Лонгортова. Кат командая ортассат
Няврэм энмаlты верат Россия здравоохранение министр нэ Вероника Скворцова хон мув кущаева Владимир Путина ястыlыйс, хоты хон мувевн няврэм сэма питты верат lойlат. Щи эlты па lув потар тус, и яха понтман, нэhат нийlъяh пеlа lапат таl моlтас уlтэl (средняя продолжительность жизни), ху хоят па ищи, и яха понтман ки lуhатты, lапатьяh пеlа хут таlкем уlтаl. Метшик ар няврэм Ямал мувевн сэма питмаl. Региональный материнский капитал юрн няврэм сэма питты верат, аlпа, щи эlты ямашик па lойlат. Округ ЗАГС служба ясаh хуват, там таllуh Ямал мувевн хут щёрс lапатсот па lапатьяh хут няврэм сэма питмаl. Метшик ар няврэм Новый Уренгойн, Пулhаватн, Ноябрьскан па Надым мувн сэма питмаl. Здравоохранение мини-
стерствайн щи эlты па ястыlыса, няврэм сэма питты вер па щи эlты ямашик lойl – няврэмат тайты семьяйт хон мув касна эlты иса охан нётыlыlайт. Ар няврэм тайты семья иса арашик йиl. Хуlом па аршик няврэм тайты семьяйт иса моlты нётопсайн верыlыlайт.
ЗАГС служба па щи верн ищи ар ям вер верыlыйl: ар таl яха уlты имет-икет иса мойlопсайн верыlыlайт, ишакты нэпекатн мийлиlайт, ванкутlы щи кеша емаh хатlат верыlыlайт. ИА «Север-Пресс» эlты Надежда КОНЕВА тоlмащам айкеl
Щёхар тыlащ оlаhмет хатl вуш эlты газетаята па журналата 2015-мет таlа ханшlтыты пора ёхтас. «LУХ АВТ» газетая кашh куртан, кашh вошан уlты почтаян ханшlтыты рахаl. Таlа ханшlтыты тын 96 соlкува, индекс 29925. Таl шупа ханшlтыты тын 48 соlкува, индекс 84611. Редакцияйн ханшlтыты ищи рахаl: Пулhавт вош, Подшибякина вошхулы, 17-мет хот.
4
№46 (724) Lапат хутмет (суббота), Ас потты тыlащ 15-мет хатl 2014-мет таl
Ими Хиlы па хуlам меhк ики (монщ оlhаl № 45 (723) газетайн уl
Аlансахата йиl. Кимет хатlа йиl. Ястаlат: «Наh па хащиlыя, муh щи вой тэlые веllув. Куш кепа юх сэвра, йиhк муйн lоlта». Па манlат. Lув па юх сэвараl, сэвараl. Тутl аllаllы, век ант вущияl: «Иlампа, кутап Меhк акем ики мутра». Нохlы аhкармаl, нумн пут lойты аhкаlан, юх тайн нёхас вой навратlыяl. Кары сох посhаlаl яха нэрlаllы, ин нёхас вой lарыман иl раканаl. Хира понlаlы. Ин кутlап акаяl, кат охпи меhк икеl ешавуl тэрмаlаман тата щи йиl. Путl катlапlаllы па ёхи сухтаllы, хоl йинщемаllы, ястаl: «Хонэм морт, хиlые, щи уятмен, сохlаh шош сох нумпия, кураh шош сох нумпия щи ювмен». Ешавуl хоlыена щи ёхатlат, антапlаl нёхас войн катхуlам пуш керытмеl. Нёхасlаl, войlаl хорlат, па ун пут каварlат. Па няl ан хонlат. – Хиlые, касlув. Маты ёхlув ёхи хащlат, ёхи lэlэв, йинщlэв. Акиlаl сэм ронты кумн, нёхи пулlаl lонща тэваllаllы, lонща ёваllаllы. – Акем икет, я, ма анэм хоlас. – Юраhа щи ювмен. Па иl оllат. Хаlэвта йиl. Хуlмет хатlа йис. Акайlаl па унта манlат. – Наh па хащиlыя, – ястаlат, – хиlые, ёlан. Мун щи, – ястаlат, – вой тэlые веllув. Тут юх сэвра, lонщ
lоlта. Шушиlытэв эlты няlамlув сорlат, йиhк йинщты такан lаhхаlаюв. Щаlта па юх сэвараl, путl lощн тэlые понlаllы. Тут аlаl. Аllаllы, аllаllы, анты вущиlаl. Нохlы аhкармаl, нумн па нёхас навратlыяl, хуlмет акеl ики мутра. Кары сох посlаl па яха нэрlаllы, нёсэмаllы, нёхас войl иl раканаl. Хира понlаllы, иl ханятlаllы. Тутаl аllаllы, йиhкаl lоlаl. Хуlам охпи акеl ики тата щи йиl. Lоlам lонщи путl машьяйн катlапlаllы, аlэмаllы па йинщаl-йинщаl, иса ёхи йинщемаllы, хонl тарамlа. Ястаl: «Хонэм морт, воllы юраhа ювмен, сохlаh шош сох нумпи, кураh шош сох нумпи щи питlан там питlан». Нёхасlаl, войlаl хорlат, пут каварlат. Па няl ана хонlат. – Я, lэlув, касlув, – хуlам охпи меhк ики ястаl, – касман lэlув, маты ёх ёхи хащаl – ёхи lэlэв. Акеl икет сэм ронты кумн хиlые нёхиlаl тыеlтохеl lонща тэваllаllы, ёваllаllы. Нёхиlаl хоlасат. – Акем икет, анэм хоlас. – Воllы, – ястаlат, – юраhа щи ювмен. Анlаl тэрмаlаман тараптаllаl па иl оllат. Аlансахат ястаlат: «Я, мета, тарамаl, ёхи манlув. Мета щи веlпасlасув». Ай ухаllаl нёхас вой сохн тэl тэваllаllаl. Lув нёхиlаl, lонщ эlты нох вусlы, па ухlа lэlтсаllы.
Хуlам охпи меhк ики lув юш ёхараlа ёхтас. Ястаl: «Хиlые, ма хащlам. Акиlан хоща яhхам муен ёlн потартыlан, ма нёхасlам, войlам мойlапсая ёхи туваlан ин имен ими хоща. Акиlан хоща яhхсан, ёхи ёхатlан, муен потартlан. Сот нёхас миймаh соха ат ётlайн, сот нёхас миймаh хура ат ётlайн. Тухаllаl щаха хота эhхам мила ат ётlайн, санк хот охаh хуlа ат ётlайн». Яна щи, ин икен хащаl. Па еllы шушlат. Кутlап юшн кат охпи меhк ики юш ёхарта ёхатlат, ин икен па хащас. «Хиlые, – ястаl, – еllы туваlан нёхиlан, войlан, нёхасlан. (Lэты куш тутlысэl, похлэhкие, ант lэсэl). Щаха имаен ими хоща ёхатlан, сот нёхас миймаh мила ат ётlайн, сот нёхас миймаh хура ат ётlайн. Кимет отlаl эhхам охаh мила ат верlайн, кеlащ хотаh охаh хура ат ётlайн. Акиlан хоща яhхмен, щитат эlты куш кепа потартыlан». Щиhанща па манlатан. И охпи меhк ики акеl хота ёхатlатан. «Хиlые, – ястаl, – антом ки, ай ухlэн таlаhа туви, акиlан хоща яhхам муен потартыlан. Ин имен lавlасаl. Ай ухlэн нёхасlан, войlан, туваlан. – Па ястаl: – Сот нёхас миймаh хура ат ётlайн, сот нёхас миймаh соха ат ётlайн». Манас, манас, ай ухlаl иl тахармас, век ант шитаl. «Там монщем ант луттаlэм ки, еllы туlэм ки, ин аки-
lам, иlампа, сот мутра, ай ухlэм ант ки шитlэм, тата щи lэlаям. Ай ухlэм пуlн торн кинща кена ат йиl, варс кинща кена ат йиl. Акиlам мутрайт». Ин ай ухаl нёхтаllы, торн кинща кена йиl. Хухаlман манаl. Щи манаl, щи манаl, па щи иl ханамтас, век ант шитlаllы ай ухlаl. Акиlаl сот мутра па щи ёхтас. «Монщем патэl унты ки туlэм, ухlэм торн кинща кена ат йиl, варс кинща кена ат йиl». Я, щаlта ай ухаl нох сохнамтаl. Еllы хухаlман манаl. Манаl, манаl, ай ухlаl хуlмет па тахрамтас. Ин ай ухlаl век ант шитаl, анты нёхаl. Ин меhк акиlаl мутра па щи ёхтас. «Монщем ки патэl унты туlэм, ай ухlэм торн кинща кена ат йиl, ай ухlэм варс кинща кена ат йиl». Ай ухlаl еl сохнамтас, еl хатэмас. Ин Ими Хиlы па еl хухаlаl. Ёхи ёхатаl, имеl имийн ёlан век уштам. Хоllатаl эlты сэмlы хащ ант хащас. – Хоlта яhхсан-я, похие? – Ма меhк акиlам хоща яhхсам, тэlые мойlапсайн масаям. Ай ухаl имаяlа аиlыяl. – Похлэhкие! Ма наhен тохи ант щи эсlысэм, муя тохи мантсан. Щи меhк икетан наh ащиlан-яйlан щи lэсаят, – ястаl. Щи. Ин там унты таhха Ими Хиlы имеl ими пиlн уl.
Мари ёх национально-культурный автономия «Мари кундем» куща ху Леонид Григорьев персональный выставкайн этаlтыйм пормасат
Зинаида ЛОНГОРТОВА «Ими Хиlы» нэмпи ханшам нэпекаl эlты понам монщ
•Хорат потарlат
Валентина Рохтымова верам хорат
Газета
«LУХ АВТ» Адрес редакции: 629008, ЯНАО, г.Салехард, ул. Подшибякина, 17 (34922) 4-68-03, 4-68-63 Е- mail: luhavt@yandex. ru
Учредитель (соучредитель) Департамент внутренней политики Ямало-Ненецкого автономного округа (ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Газета зарегистрирована Управлением федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Тюменской области, ХМАО-Югре и ЯНАО 19 апреля 2012 года Регистрационный ПИ № ТУ72-00558
Тираж 700 Заказ 0770 Подписные индексы: на год - 29925, на полугодие - 84611
Газета вышла в свет 15 ноября 2014г. Подписано в печать 13 ноября 2014г. по графику: 16.00 фактически: 12.00 Газета выходит по субботам Цена годовой подписки 96 руб., в розницу не распространяется
Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Отпечатано в типографии ГУ «Северное издательство» (629008, г.Салехард ул. Ямальская, 14)
И.о.главного редактора К.П. Макарова