Лух авт №5, 2016

Page 1

ЙИСАТ УLА, АРТНАТ УLА, ХАНТЫ МИРЭВ НУПТАH ЯСАH! Яlаптаl тыlащ хутмет хатl 2001-мет таl вуш эваlт этты питас

Российская Федерация Ямало-Ненецкий автономный округ Газета №5 (787) Lапат хутмет (суббота), Курк тыlащ (февраль) 6-мет хатl 2016-мет таl

Надым касты ёх lаваlаl Надым вош уlы шавиты ёх емаh хатl постыты lэщатыяl. Курк тыlащ катхощъяhмет – хуlамхощъяhмет хатаlhанан емаh хатl постыты номас потса. Бульвар Стрижова па Янтарное тув хоща касты лотат па уlэh ухаlн касты ураhан юшат lэщатlаят. ЯНАО мет юраh па апраh уlы шавиты ёх касты питlат: тынщаh ёваlты, ухаl шоппи наварты, хува наварты, пертысыты, lохан хухаlты па уlэh ухаlн касты. «Касlыты семья» (Кочевая семья) конкурс питаl. Мет хорам lуматты сохаh хоятат па мет умащ

Ашкуlая актащlат Хащам lапат Ямалн сусан оlаh класса манты няврэмата ашкуlая манты ураhан заявление нэпекат акатты питсаят. Антет па ащет госуслуга портал «Ямал. Е-услуги. Образование» па «сетевой город» система хуват заявленияйlаl китlаllаl, мосаh па вош ашкуlаята маllаl. Нэпекат кат пораян уты

уlэh ухаl пирыlа. Арсыр вантопса питаl, артистат каш верlат, няврэмат ураhан утща ёнтты харат lэщатlаят. Туняlт катхощъяh район эlты командаят

питlаят: курк тыlащ оlаhмет хатl эlты вунщ тыlащ хольмаhмет хатl унты иса уlты тахайlаlан па уйтlор тыlащ оlаhмет хатl эlты щёхар тыlащ ветмет хатl унты щи пуляh уlты вош ашкуlаята. Антет-ащет заявление ханшты кум ат шитlат, няврэмlаl яма ат утаlтыlат!

Надым воша ёхтыlысат. Емаh хатl lэщатты хоятат вещката lэщатыlат. Тампуш емаh хатlэв шеhк яма ат манl!

Щираh-пищаh lапат Мир хуват курк тыlащ хус оlаhмет хатаlан рут ясhат емаh хатl постыlа. Щи ураhан Пулhаватн курк тыlащ хутхощъяhмет – ярхусмет хатlатан ханты мир щират-пищат нумаlмиlаят. Садика яhхты няврэмат, ашкуlайн утаlтыты няврэ-

мат, студентат, ханты ясаh пиlан рупитты хоятат, уна ювам хантэт иса щи хатlат постыты lаваllаят. Щи хатlатан ханты мир уlапса щират-пищат, каш верты щират (амамачет, арат, потрат) хуlты па шияlаты рахаl, ханты

монщ «Охсар верат» («Проделки лиса») хуват мультфильм этаlтыlа. Ханты мир потрат, монщат ханшты нэ Зинаида Лонгортова «Солнечные блики бересты» книга презентация верlа. Няврэмат тонты эlты йиhlат верты утаlтыlаят. Ханты потрат, монщат, lуhтарат ханшты ху Роман Прокопьевич Ругин lапатъяh lапат таlа ювам ураhан, «Ар хатl хащас, ар вер…» («Много дней позади, много дел…») литература урок питаl. Овс мувеван нийlъяh эlты аршак рут ёхат уllат. Lыв кутlаlан мет ар – хантэт, урат, селькупат. Там таl рут мир щираh-пищаh lапат ханты хоятат ураhан lэщатlа.

Юбилей постыты ёхтаты Там таl «Lух авт» газетаев ветхощъяh таlа йис. Курк тыlащ хуlамхощъяhмет хатаlан Пулhаватан Ок-

ружной Центр национальных культур хотан, Республики д. 74, малый зал хот ятан, 17:00 щёсан щи ура-

hан ханты мир хоятат актащlат. Нын, газетаев lуhатты хоятат, кум ки шитlаты, ищи ёхтыlыяты.

Тащ ёх емаh хатl па тахаян питаl

Тампуш Пулhаватн тащ шавиты ёх емаh хатl яlап тахаян верlа. Айкер тыlащ хус хутмет хатаlан Шайтанка ёхан сыlан постыты питlа. Уlэh ухlаh па lонщ хопаh хоятат унтхот еlпиян уlты норам па «Факел» норам кутан касты питlат. Ун сцена хоща каш верты питlа. Овс мув каш верты хоятат театрализованное представление «Нарэйне – весеннее солнце» этаlтыlат. Каркам хоятат

там таl ёнтам хорам lуматты сохlаl этаlтыlат, мет тус нэhат мойlапсаян юкатlаят. Ёх кутан национальные виды спорта касапса верlа. Емаh хатlа ёхатты мояh хоятат ураhан тынасты хар lэщатlа. Уlы хотат lыпиян хоятат каврам па ям эпlаh шаян ищаlтаlаят. Хоятат тумтака па амтаhа емаh хатl постыты ураhан, тащ шавиты ёх емаh хатl lэщатты хоятат яха актащисат.

Валентина РОХТЫМОВА ИА «Север-Пресс» эlты толмащам айкеlат па верам хорат


2

№5 (787) Lапат хутмет (суббота), Курк тыlащ 6-мет хатl 2016-мет таl

Кат уlты сир яха хутты номасан

Ма йипуш, Пулhават леп, саранат тася яhхсам. Хота ёхатты питсам, новитутан похнам хот шияlасам. Муйl атом? Шеhк ям си. Там ван кутатан тасяh ёх уlапса па сиран си керlас. Каман хорпи ант вантыlаh мутра этас. Ситат утан уlты хоятата воlаhа нётlат. Хоятаl шимlаh мират уlты шоши мувеl сикуш lаськам, утаh па тасяh. Мувеlна йис тэlна уръёх, хантэт, селькупат па саранат усат па ин там хатаl унты воой па хуl веlман, уlы тасят тайман уllат. Муh округевна тайты арат каlаh па муватна, па хонатна антом. Аратаlна хутсот ветьяh сёрас кем уlы уlтаl. Еlпишак сёрсаhсёрас моlтас уllымаl. Моса верытса хоlна сит эваlт аршак тайтыя па ун накlат, муh пелкев эваlт вантты сирна, этас; па тасят тумпина мув иlпи тасяh эваlт тасяh тась (русь ясаh сирна нефть па газ) мосятса. Си тась ешаlаты тахайна, муй арат ёхан па ай ас курыи каман хорпи нёхла руватса. Сит онтасна хуlэв шимlа йиты питас. Тут пиlна lэваса уlты ураhна, унтаh мувев тутна ёсса. Сит онтасна воойев шимlа йис. Сяlта сяхраh мувев, хота каlаh шукlув монсь пора эваlт энмаlман тайсаllув, йихось-

яh миллион гектаран шимlашак ювмеl. Муйкем аршак мув иlпи тасев нох уlа, сикем шоши мирэв муваl шимlашак иl. Муйкем сяхар шимlа иl, сикем уlэв шимlа иl. Уlэв шимlа иl, сикем хоятаl шимlаh мират па шимlа иlат. Ясаh тайl кашаh пелак. Хой муй кеман верытаl, си кеман lув сираl сайlаты ясаh ястаl. Мув иlпи тась тайты хоятат ястаlат: «Шоши муваh хоятат шеhк ар уlы тайlат, си арат каlаh тайтыя сяхар антом». Сит lув пелкеl эlты артаlаты сирна. Шоши муваh ёх сирна ки ванттыя: еlпи хоты, хун хоlна мув иlпи тась ант мосятам порана, уlэв таlта ямас аршак уlмаl. Сяхрэв иси утаh уlмаl. Си турам воой антома ки иl, хоты муh еllы уlты питlув? Муй сирна кат уlапса сир еllы, lаhкар яха понман, уlты питlув. Ванты, хой па муй тынаhшак; йи пелак эlты овас мув шоши мират, кимет пелак эваlт мув иlпи тась. Мув иlпи тась нох шитты ураhна, араl эlты ар ям верlа. Хоятlаl шимlаh мират, тухаl тахаятан, тутсун новина ин там хатаl унты уllат. Ситы еllы йи пелак сира ки верат манты питlат, шеhк ар ям ант этаl. Мосаl нумастыя, хотсаткат уlапса сир кутаhа ант итыя lэсяттыя.

Хоятlаl шимlаh ёх поорыlысат Хасям lапатна, Яlаптаl тыlась хольмаh пеlа хуlмет хатаlан, ОЦНК хося, хоятlаl шимlаh мират па lув па рут рутlаl, яlпа ёхтам таl постатыя актасисат. Туняlат иты, «Возрождение» клуб хося рупитты хоятатан мохэт акатсайт. Клуб кусяя там порайн питас рупитты Владислав Александрович Озелов. Еlпи иты, айкеl верса, симась, симась хатаlан актасьтыя, каман сир lэтот каlтаман утыя. Хоятаl ар акмас. Тухlэн хоlна опсапты местайн ант тарапса. Сикуш ар пасан ус, ар уlас ус. Хой няр хуl, хой потам нёха, хой соlаh хуl патан уйман таймаl. Пасанат, актасьты еlпийн, иса ястаман уlмеl, омасты сиран. Кашаh ёхтам хоят lувеl юкантам пасан сая опсас. Ар пелак иса рут мирэl тайты соха lуматlыман: нэhат хорам охшаман, урты ернасан, ар сыр ольпаh саклакан. Сама каш, вантты умась. Сиhанся, ун тахайн рупитты хоятат моойlап ясаh ястасат. Ун каш верса. Дед

Мороз Снегурочка пиlан ёхтыlыстан, Lон Верты ими, хоятат паlтаптаман, яhхас. Няврэмат ёнтсат па яксат, ун хоятат иси каш версат. Валентин Вальгамов па Владислав Озелов яксатан па арыстан. Заслуженный работник культуры Елена Хабиевна Уфимцева, осьхуль вертаl тахайна, актасийм отат си няхсат, си няхсат. Торlы си Елена Хабиевна симась сир тайl. Хоlна ар хоят куш каш верас. Актыlыйм хоятат иси пуhаlан lоймеl антом. Ям хув кут каш верса. Лакки манам порайн, ям номасан мантсат. Воошан куш уllат, кутlаlан ант уйтантыlат. Тата куш кепа рут ясаhан потарlа, ляксам ёх тайм сох lуматман карыlа. Сит онтасан сама ун амат ёхатаl, номас веськата иl. Муhев актыlыйм хоятlува ям ясаh ястаlув. Па пуш йи там порайн па си яха актасьlув, туняlат иты. Там вер, хоятlаl шимlаh мират ураhан традиций сира питас. Еllы ат уl. Турам пиlан.

Хорам еhк хорат номас веськатlат

Кашаh таl Пулhаватан, яlап таl ёхатты кеша, ай тахайт потапты юпийн, еhк эlты каман хорпи хорат верты питlайт. Йи пелак эlты ар ох тохи понlа. Еhк хор верты тус ёшаh хоятат шимаl охан верасты ант кашасьlат. Сяlта па еhкн, пора ёхаттаlан, хоlты lоlамтаl. Кимет пелак эlты па муй арат амат па ой си еhк эlты верам хорат хоятата туlат. КЕРАН Митры ханшам потрат, АЙХОП Павель верам хорат

Няврэмата хатмитыя рэпат верlайт, ун хоят сэм умась – тутан похаптам хорат. Хоятат аматан верты сир иси ун тын тайl, хоятэн няхаh венш тынаl ун. Моса тынаh еhк lоlты эlты тынаhшак. Хоятат амтапты номасан си хорат кашаh таl верlайт. Тасяhа куш ат уllув, нушая куш ат уllув, хоятат няхаh сир верты ох исипа мосятlув.


3

№5 (787) Lапат хутмет (суббота), Курк тыlащ 6-мет хатl 2016-мет таl

Монщат ханшты хоят эlты

Владимир Егорович Енов – ханты ясаhан потрат, монщат ханшты ху

Владимир Енов – айкеlат lэщатты па монщат ханшты хоят. Lув Карвош куртан Lорвош районан Ямал округ мувн Тюменской областян хуl-вой веlпасlаты хоттэl ёхат хоща сэма питас. Горки (Яlоп) вошн кутоп ашкуlа етшоптомаl юпийн Владимир, хуl веlпасlоман, Асов вош хуl вуты тахайн рупитас. Щаlта кат таl сыс Советской армияйн служитас. Еша юхатшак Томск вош педагогической институт етшоптас па няврэм утаlтаты хоят щирн 1991-мет таl вуш эlты па иса 2001мет таl унты Новой Тевриз куртан Каргасокской районан Томской область мувн ашкоlая яhхты няврэмат рущ ясhа па литературая утаlтас. Юхат, 2001-мет таlн, Ёмвоша касlас па «Югория» нэмпи телевиденияйн арсыр телепередачайт lэщатас, хота иса ханты ясаhан потартас. Еша уllы, 2003-мет таlн, щи тахайl эlты «Ханты ясаh» газетайн рупата мощатас, хота ин тамхатl унты айкеlат акатты па щитат нэпека ханшты хоята рупитl. Щи рупатайl тумпийн Владимир Енов

арсыр стихат па монщат ханты па рущ ясhатан ханшаl. Щимащ вер lув иса 2001-мет таl вуш эlты самаhа тайты питас. Мет оlаhан «Ханты ясаh» па «Lух Авт» газетайhана иса ханты ясаhан ханшас. Щаlта 2006-мет таl вуш эlты lув ямашак тыём потарlаl муй хорасаhашак lэщатом монщlаl рущ ясhа ямпсыева толмащтасlы па арсыр рущ газетаятн па журналатн щитат ханшты питщас. Щиты «Новости Югры», «Финно-Угорская газета», «Югра Литературная», «Литературная Россия», «Югра», «Мир Севера» па сыр-сыр нэпеката ин тамхатl унты стихат муй монщат Владимир Енов ханшаl. Ас хаlты тыlащ соханты кеман 2013-мет таlн lув ханты няврэмат ураhан щимащ «Яна ёх монщат» нэмпи хорамаh монщаh нэпек lэщатас па эсlас. Еllы там ханты хоят ищиты арсыр монщат ханшты номас тайl. Владимир Егорович lэщатам монщ няlмет лопасан lуhтаlн. МАШПАН Ляти ханшам потар па мийм хор

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

«Lаhкие» садик уlапса Там лопса Татьяна Александровна Паршакова китам потар понlув. Lув Lопхары ашкуlа хоща дошкольный образование щиран lаhкар нэhа рупитаl. Lув «Lаhкие» нэмпи садик уlапса эlты ханшас, муй хорпи яlап верат тыйсат хащам таl сыс. Щит эlты еllы lуhтаты. Таllаl ара ювам хоятат и шимlа йиlат. Энамты хоятат ханты мир уlапса ант уятlат, емаh верат ёрэмаман тайlаllаl, рут ясhеlан мортаhа ант потарlат. Овращlаl йис уlапса, щукщатты-вератты щир иса ёрэмаман уl. Щи онтасан Кунават муван уlты хантэт ясhеl ушаl, арlаl-монщlаl ушlат. Мет шопаh там йисан, ай няврэмата мосаl потарты, lув ханты мирэl эlты. Ханты мир уlапсаеl ванан, умащlыман па нох аlамман ат тайсэl. Щи ураhан Lопхары куртан уlты «Lаhкие» садикан рупитты хоятат номас версат, кушкепа lапат йи пуш няврэмата па щита рупитты хоятата ханты сохан ёхтыlыты. Щишан, щёхар тыlащ кат щёрас ветхощьяhмет таllуh эlты кашаh lапат ветмет хатаlн хоl ханты сохан ёхтыlыlат. Ванты, садика яhхты няврэмат арпелкеl (90%) ханты хоятат. Эвет ернас lуматlат, хорамаh ханшеh сэвам вайт, нират, саклопсат тахартlат па охшам понlат. Похат па ернасан ёхатlат, антапкеl ярапман. Няврэмат аняя lумат-

lыты хатlэl «Хантыйская пятница» аяlсэl. Няврэмат шавиман тайты нэhат потарlат, муй хорпи сохат ханты мир хоятат тайlат: «Нэhат росэh хорамаh ун охшамат понlат, ханшийн ёнтам понтярэh ернасат lуматlат. Ёlан уlтэlан сэвам вайн яhхlат муй па ниры lуматlат. Таlан яhхиlыlат вайн па сахан, lуhан нуй сахан па нюки вайн. Эвет ищи хорамаh ернасан ёнтlайт. Похат ищи хорамаh ханшеh ернасатан, молщаhатан ёнтlайт. Ащиlаlн антапкеlан верlайт. Ёх хоятат ищиты нэhlаlан хорамаh молщаhатан, тупратан па ваятан ёнтlайт. Ханты сохат lащкамшака ёнтlайт. Рупитты па яhхты порайн торас ант ат версат. Lуhан аят па унат пеlhа охшам поныlыlат. Lытовlаl ващашак ёнтlаllаl пеlhа ант lоhты ураhан. Нэhат ернас понlаl ванашак ёнтlаllаl. Ванты вонщамот акаттэl порайн варса ант ёварlаты ураhан. Щи тумпийн антапкеl ярапlат. Кашаh нэ lув ёнтты сохаl хораман ёнтlаllы. Ханты мир кутан арпелак хоятат щимащ ханшет тайlат: «Вуlы хор оhат», «Шовар паl», «Охсар кунш», «Хомпат», «Нёхас ох», «Щищки тыхаl», «Мисыкут ими», «Хатl», «Сумат нув». Щи тумпийн нэhат сак лопсат тайlат. Ин сак рахаl lапкайн lуттыя. Там еlпийн па

мув хор оhат, вуlы оhат эlты эвтыlыса, хуl lов эlты верыlыса. Нюки, щашкан эlты ёнтам пормасат эlты рахаl сак ёнтапты». Тамащ потрат няврэмат кеша верты ураhан ям lуhтап ханты ясаhан антом. Муh ханты хоятlув эlты инщасlув. Щи ураhан ищи кум шитты мосаl. Хув тэlан садикан рупитты нэhата кеншак: lув аршак уятlат ханты мир уlапса эlты, ёнтасты па вератты хошlат. Айшак нэhат lув пеlаеl вантман ищи яма рупитlат. Ант уйтты верlаl аhкиlаlащиlаl эlты инщасlаllаl. Тамащ «Хантыйская пятница» вермев порайн антом хоl аhкетащет аматсат. Тухlат шеhк хув ант lаhхасат няврэмlаl ханты хорам ернасата lуматты. Юхат кашащсат па няврэмlаl ернасатан ёнтсаllаl. Щи ураhан щимащ вер вантман тухаl няврэмат ант lаhхаlаят ханты ясhеl утаlтаты. Ханты мир уlапсаеl иl ханятты вутщиlэl. Щит арпелак аhкиlаl-ащиlаl эlты lойl. Няврэмата умащ ураhан муh атэl лот верман тайlув, хота садика яhхты няврэмат аhкет-ащет верты пормасат тахартlув па омпсаllув: нюки хотыет, ханты ернасаh аканят, ухlат, кур, шайпут, кевпут. Lапат ветметан, аhкетащет ураhан, рущ па ханты ясаhан ханшман

уllа муйн тамхатl lув няврэмеl lапатса. Щи тумпийн няврэмат ханты арат арыlат, lуhтарат lуhатlат, монщат монщlат, ханты мир тайты ёнттотан ёнтlат. Муh хощаев ёхтыlыты няврэмат там ай уlапса ятыеl сама ат lоhаl, ант ат ёрэмаlэl. Аhкиlаl-ащиlаl аршак ат потартlат ханты мир уlапса эlты. Татьяна ПАРШАКОВА ханшам потар па верам хорат

Татьяна Александровна няврэмат пиlан

«Хантыйская пятница» хатlа аняя lуматlыйм няврэмат

Аhкет-ащет верам пормасат


4

№5 (787) Lапат хутмет (суббота), Курк тыlащ 6-мет хатl 2016-мет таl

Lуй паlаткем кат похлэhки, паh паlаткем кат похлэhки Имоlтыйн lуй паlаткем кат похлэhки, паh паlаткем кат похлэhки уllаhан. Оваl ант уитты, юшаl ант уитты кеваh хот lыпийн щиты щи айтэlн уlыlыlhан. Щиканща хатlа йис, па хотаl хуват щукаш яhхlаhан, хот оваl щукаш каншlаhан. Тыеl-тохеlт яhхман, и ай вус хулые шияlаlhан. Кушкар тайн щитэl нёхтаlhан па оваl пелки щи пуншащаl. Щаlта оваl пуншащаl па хотаl эlты ким щи этlаhан. Каман па туп аl вантаlыlhан: щи хорпи lор ваншаh, Ас ваншаh мув нёlые! Тыеl шушlаhантохеl шушlаhан. Щиты хоты шушиlытан кутан оваh Ай Ас оваl пеlа хуlантыlhан: lуп кираh сый, хоп кираh сый lыеlа щащаl. Еша уllы ай хопат вана lый хощеlа щи ёхатсат, вуты катаlтсат. Хопат эlты хуlом меhк ики мува пурмас па тыеlтохеl яhхlат. – Я, хоты, – ястаlат, – lуй паlаткемпаh паlаткем кат ай похлэhки, опен тынаh нэ тынаl-танаl потартаlан-сары? – Па мин, – ястаlат, – хота тайты опеман, – ястаlат. – Мин хоты, lуй паlаткем-паh паlаткем кат ай похлэhки, иса утща уllоман па муеман потартlоман, муеман ястаlман! Щитэlн меhкат мантыя сонтомасат па щиты lыеlа ястаlат: – Щукаш нын опен тынаh нэ танаl, танаh нэ тынаl ант потартlаты. Щаха, – ястаlат, – хор кур эватты-вой кур эватты сус вераl. Муh тый ёхаттэв юпийн, – ястаlат, – па нынан вантlув. Арсыр уlты ху хулэh охlын Туром ащийн нох увтан юпийн, опен, – ястаlат, – сэваh нэ сэваl эlты lуhан тый ёхатlувки – хоп пушия ярlэв, таlан тый ёхатlув-ки ухаl пушия ярlэв! Па щитэlн меhкат хопhаlаlа lэlсат па щи мантсат. Щи вуш эlты lуй паlаткем кат похлэhки-паh паlаткем кат похлэhки хув муй ван кут щиты уllаhан. И хатаlн па щи Ай Ас оваl эlты lуп кираh сый, хоп кираh сый lыеlа щащмаl. Еша уllы хуlом ай хоп каlнаhеlа хойс. Хопат эlты хуlом меhк ики, моlхатl отат эlты еша уншакат, мува пуромтсат па тыеl-тохеl яhхиlыlат. – Я, хоты, – ястаlат, – lуй паlаткемпаh паlаткем кат ай похлэhки, опен тынаh нэ тынаl-танаl потартаlан-сары? – Мин, – ястаlат, – хота тайты опеман тынаl потартlоман, танаl потартlоман. Мин хоты, lуй паlаткем-паh паlаткем кат ай похлэhки, иса утща уllоман па муеман потартlоман, муеман ястаlман!

(ХАНТЫ МИР МОНЩ) Я щи, щаlта меhкат мантыя питсат па щиты lыеlа ястаlат: – Нын еша уlатан-са! Щаха, – ястаlат, – хор кур эватты-вой кур эватты сус вераl. Муh тый ёхаттэв юпийн, – ястаlат, – па нынан вантlув. Арсыр уlты ху хулэh охlын Туром ащийн нох увтан юпийн, опен, – ястаlат, – сэваh нэ сэваl эlты lуhан тый ёхатlувки – хоп пушия ярlэв, таlан тый ёхатlув-ки – ухаl пушия ярlэв! Па щитэlн меhкат хопhаlаlа lэlсат па щи мантсат. Я, щаlта похлэhкет па щи уllаhан. Имоlты ишан каман шушиlытан кутан lыеlа па щи хоп йиты киром сый щащмас. Еша уllы хуlом ай хоп каlнаhеlа хойс. Хопат эlты хуlом меhк ики мува пуромтсат па тыеl-тохеl яhхиlыlат. Моlхатl ёхтыlыём отат эlты мет унат па карты эllаl иса аl волиlат. – Я, хоты, – ястаlат, – lуй паlаткемпаh паlаткем кат ай похлэhки, опен тынаh нэ тынаl-танаl потартаlан-сары? – Па мин, – ястаlат, – хота тайты опеман, – ястаlат. – Мин хоты, lуй паlаткем-паh паlаткем кат ай похлэhки, иса утща уllоман па муеман потартlоман, муеман ястаlман! Щитэlн меhкат мантыя тэрмаlысат па щиты lыеlа ястаlат: – Щукаш нын опен тынаh нэ танаl, танаh нэ тынаl ант потартlаты. Щаха, – ястаlат, – хор кур эватты-вой кур эватты сус вераl. Муh тый ёхаттэв юпийн, – ястаlат, – па нынан вантlув. Арсыр уlты ху хулэh охlын Туром ащийн нох увтан юпийн, опен, – ястаlат, – сэваh нэ сэваl эlты lуhан тый ёхатlув-ки – хоп пушия ярlэв, таlан тый ёхатlув-ки – ухаl пушия ярlэв! Па щитэlн меhкат хопhаlаlа lэlсат па щи мантсат. Имоlты хатlа йис па камыlта ёхи ай похлэhкет хоща и нэ lоhас. И нэ lоhас па кат ху тэl lахрат аlоммаl. Щи нэhеl, матты lый опеl уlмаl. Щиканща lуй паlаткем кат похлэhки, паh паlаткем кат похлэhки опеl имийн китомтак lахарн lуматтасайhан па тух овlаl вуlы lонатн такан лап ёнтсайhан. Lахарн апщеhаlаl lумтом юпийн, опеl щиты lыеlа ястас: – Щуваш, айlта еllы уlатан! Нёlаh вура, юхlаh вура питlатын-ки, иса куртасlатын-ки, апщен ма хощаем киты! Кев хот шанш пеlа lув ат манаl. Щата ващ юшие шияlаl. Щи юш ху-

ват еllы ат хухаlмаl па и курпи lопаса этмаl. Lопас кур юхаl оlаhан, нёl тай оlаhан такан ат хатщаl па щиты ат ястаl: «Опие, опие, оlаh юхаl оlhем, оlаh нёl тай оlhем еllы оlты!» Щи ясаhlаl юпийн ин опеl щи манас. Имоlты кутан меhкат щи ёхатlат. Ин ай похлэhкет пиlн нёlаh тарнаюхlаh тарна щи питlат. Хатаlшупкем lын ляляссаhан па ин меhкат иl щи паватсаhан. Щи юпийн похлэhкет щиты хоты еllы щи уllаhан. Кимет меhкат ёхаттыйн, па щи нёlаh тарна-юхlаh тарна ай похлэhкет lый пиlэlн питlаhан. Таlаh хатаl ляляссаhан па меhкат иl щи паватсаhан. Щи юпийн похлэhкет щиты хоты еllы щи уllаhан. Хуlметн па мет ун карты эlаh меhкат ёхатlат. Хув муй ван кут ай похлэhкет lый пиlэlн таранlысhан па кат меhк ики туп иl паватсаhан. Хуlмет отаl нёlн ант ханlа, аlты кешийн па ант вуlа! Щитаlн уншак похлэhки апщеl пеlа щи уваlтаl: «Опен хоща хухlа сары, иса мин щи куртассоман!» Ай пеlа похлэhкеl кев хот шанша манаl па ващ юшие шияlаl. Щи юш хуват lув и курпи lопас унты ёхатl. Щаlта lопас кур юхаl оlаhан па нёl тай оlаhан такан хатщаl па щиты ястаl: «Опие, опие, оlаh юхаl оlhем, оlаh нёlтай оlhем еllы оlты!» Щитаlн ювом юшаl эlты ёхlы пеlа щи карэмаl. Ляль хара ёхаттаlн, яйl меhк икеl иl щи паватмаl. Ин опеl имийн, ванта, хув кут эlты яlоп юран китlайhан. Кат похлэhки меhкlан охсохат нох хорэмаlhан па ёхи шушмаlhан. Кимет муй хуlмет атан ин опеl па щи lый хощаеl lоhас. Lув lахарт тух овlаl нох хантсаlы па карты эlты вером сохат нох эhхсаlы. Lоl хуl сыс lын хаlыlысhан, потом хуl сыс lыlаhlысhан. Опеl имийн эllаl лёхитсайhан, япсыева lэщатсайhан, щаlта щиты ястасайhан: «Щуваш, Най-Уртан тайlайты! Таlта еllы нэмоlтыйн нэмоlты хоlща ант йиlайты!» Щи ясаhlаl юпийн опеl ими еl щи манас. Lуй паlаткем кат похлэhки, паh паlаткем кат похлэhки тамхатl унты lор ваншаh-Ас ваншаh мув нёlаlн ямпсыева уlыlыlhан, тыеl-тохеl шушиlыlhан па, катра иты, Ай Ас пеlа щиты щи хуlантыlhан. Владимир ЕНОВ lэщатам ханты монщ

Сак лопсат

•Хорат потарlат

Там хорат Валентина РОХТЫМОВА Овкурт интернатан версаllы

Газета

«LУХ АВТ» Адрес редакции: 629008, ЯНАО, г.Салехард, ул. Подшибякина, 17 (34922) 4-68-03, 4-68-63 Е- mail: luhavt@yandex. ru

Учредитель Департамент внутренней политики Ямало-Ненецкого автономного округа (ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Газета зарегистрирована Управлением федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Тюменской области, ХМАО-Югре и ЯНАО 19 апреля 2012 года Регистрационный ПИ № ТУ72-00558

Тираж 700 Заказ 0090 Подписные индексы: на год - 29925, на полугодие - 84611

Газета вышла в свет 6 февраля 2016г. Подписано в печать 4 февраля 2016г. по графику: 16.00 фактически: 12.00 Газета выходит по субботам Цена годовой подписки 96 руб., в розницу не распространяется

Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Отпечатано в типографии ГУ «Северное издательство» (629008, г.Салехард ул. Ямальская, 14)

Главный редактор Г.П. Кельчин


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.