© Copyright 2017 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad. Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 15 april 2017
‘Leven in hel’ na dominospel
DOOR MARCO VAN KAMPEN EN JOHN VERSTRAELEN
ACHTERGROND ITHAKA
Vier jaar na het faillissement is het boek ‘Ithaka Science Center Tegelen’ nog niet gesloten. De Belastingdienst neust nog door de boekhouding. Ondertussen snakken beide hoofdrolspelers - oud-Statenlid Margriet van Tulder en Vaggelis Fragiadakis - naar rust. „My life went to hell.”
TEGELEN
Z
e is er eigenlijk wel klaar mee. Als het aan Margriet van Tulder ligt, wordt het boek ‘Ithaka Science Center’ zo snel mogelijk gesloten. Ze snakt naar het einde. De oud-directeur van het failliete educatiecentrum in Tegelen weet dat het echter nog wel even kan duren voordat het laatste hoofdstuk geschreven is. Een uitspraak van de curator ligt er, vier jaar na het faillissement, nog steeds niet. En als klap op de vuurpijl heeft de Belastingdienst de stichting op de korrel. Even terug in de tijd. We schrijven april 2012. Een lang gekoesterde wens van GroenLinks-Statenlid Margriet van Tulder en haar Griekse partner Vaggelis Fragiadakis gaat in vervulling als het Ithaka Science Center de deuren opent in het voormalige raadhuis in Tegelen. Een wetenschapscentrum met wisselende exposities, waar iedereen, groot en klein, kennis kan maken met de wonderen der
techniek, technologie en natuurkunde. Het is een hels karwei geweest om zover te komen. Aan de opening gaat een jarenlange queeste door de subsidiejungle vooraf. Uiteindelijk, na veel vallen en opstaan, krijg het project groen licht. De miljoenenfinanciering is rond: Ithaka krijgt via de Nederlandse uitvoerder OP Zuid ruim 1,6 miljoen aan Europese subsidie, de provincie, het Rijk en de gemeente Venlo zijn samen goed voor 1,8 miljoen en ten slotte sponsort het bedrijfsleven zes ton. Het educatiecentrum lijkt er klaar voor. Maar toch gaat het mis. Het eerste - en tevens laatste - jaar wordt gekenmerkt door tegenvallende bezoekersaantallen, geschillen met de gemeente Venlo en een mysterieuze inbraak. Het gevolg: de zaak gaat failliet.
Subsidiestromen Anno nu, april 2017, sleept de kwestie-Ithaka nog steeds voort. Tot frustratie van de twee hoofdrolspelers, Van Tulder en Fragiadakis. De Griek maakt van zijn hart geen moordkuil: „My life
Ithaka-kwestie is
te vergelijken met een kind dat chips vraagt aan zijn ouders. Jeroen Kerseboom, directeur secretaris van de Zuidelijke Rekenkamer
went to hell. I’m afraid that I will never be able to recover from that.” En Van Tulder maakt zich op voor een hoorzitting naar aanleiding van het onderzoek dat de Belastingdienst heeft gedaan naar de stichting. Inmiddels is duidelijk dat er in het voortraject het nodige is fout gegaan. Het KRO-NCRV-programma Reporter Radio besteedt er morgenavond aandacht aan in de uitzending. Daarin wordt gerept van een dominospel van gemeente, provincie, Rijk en EU, die erg afhankelijk van elkaar waren. Als de één over de brug kwam met geld, zou de ander volgen. Jeroen Kerseboom, directeur-secretaris van de Zuidelijke Rekenkamer: „Je zou mogen verwachten dat als je aan cofinanciering doet, je contact hebt met die cofinanciers. Dat je met elkaar om tafel gaat zitten en bespreekt of het wel een inhoudelijk en financieel onderbouwd idee betreft. Dat is hier niet gebeurd.” Kerseboom vergelijkt de situatie met een kind dat chips wil. „Eerst vraagt hij het aan zijn vader. Die antwoordt dat hij alleen chips mag als zijn moeder dat goed vindt. Vervolgens gaat het kind naar zijn moeder met hetzelfde verzoek. Zij vraagt of het mag van zijn vader. ‘Ja, dat mag’, antwoordt het kind. Uiteindelijk krijgt het kind zijn zin, zonder dat de ouders even met elkaar geschakeld hebben. Dat is ook van toepassing op de Ithaka-kwestie.” Volgens Jacobine van den Brink, hoogleraar en gepro-
moveerd op EU-subsidies, staat de Ithaka-casus niet op zichzelf. „Er gaat al jaren veel mis rond EU-subsidies, er worden veel fouten gemaakt. Dat zijn allerlei soorten fouten. Het hoeft niet altijd om fraude te gaan, vaak draait het ook om verplichtingen die verkeerd worden uitgelegd. De regelgeving wordt steeds ingewikkelder.”
Belastingdienst ‘Fraude’ is sowieso een woord dat Margriet van Tulder niet in de mond wenst te nemen. „Wij hebben gewoon ons werk gedaan, er is geen enkele sprake van fraude. Wat het onderzoek van de Belastingdienst betreft: dat is volgens mij een normale gang van zaken. Al in 2014 kwamen ze voor het eerst op bezoek met een aantal vragen. Daarna heeft het allemaal erg lang geduurd. Het onderzoek richt zich niet op mogelijke fraude. Het gaat om bepaalde zaken die voor de Belastingdienst niet helder zijn. Ze heeft twijfels bij sommige uitgaven die wij als ‘zakelijk’ hebben aangemerkt. Dat varieert van bezoeken aan internationale exposities tot vaasjes bloemen. Over die twistpunten heeft de Belastingdienst van ons een verantwoording ontvangen. Volgende maand schept de hoorzitting hopelijk meer duidelijkheid. Want ik heb het wel gehad.” Reageren? marco.vankampen@delimburger.nl john.verstraelen@delimburger.nl Het Ithaka Science Center in het oude raadhuis van Tegelen ging een jaar na de opening failliet. Foto boven: de twee initiatiefnemers Margriet van Tulder en Vaggelis Fragiadakis tijdens de verbouwing van het gebouw. ARCHIEFFOTO’S DE LIMBURGER