Vliegende start met Linux Mint | Preview

VLIEGENDE START MET

Linux Mint Gratis

installatiedvd!

Installeren Office en productiviteit Naar smaak inrichten

HET GEMAKKELIJKE EN VEILIGE ALTERNATIEF VOOR WINDOWS (XP)

Creatief werken Multimedia Communicatie Gamen

Rik Visser

Š Reshift Digital, Haarlem Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen uit deze

3 De eerste handelingen met Linux Mint 17 1 2

3

4

5

6

Linux-desktops Functie van de desktop (het bureaublad) 2.1 Het Cinnamon-bureaublad 2.2 Het bureaublad aanpassen Linux Mint aanpassen 3.1 Alles goed instellen op Nederlands 3.2 Schakel de firewall in 3.3 Extra drivers installeren 3.4 Beter programma om dvd’s te branden 3.5 Uiterlijk van Linux Mint veranderen Veel voorkomende fouten en hun oplossingen 4.1 Linux Mint start na installatie niet 4.2 Herstarten lukt niet 4.3 Selecteer en blijf bij een desktop 4.4 Dvd-integriteitscontrole Bijzondere omstandigheden 5.1 Zichtbeperking 5.2 Gehoorbeperking 5.3 Typen, aanwijzen en klikken Linux Mint: besturingssysteem en softwarepakket

4 Kantoorapplicaties 1 2 3

4

5

6

7 8

Productief met Linux Mint 17 LibreOffice 2.1 Pakket omvang LibreOffice Writer 3.1 Bediening van LibreOffice Writer 3.2 Multimedia ondersteuning LibreOffice Impress 4.1 Presentaties maken met Impress 4.2 Multimediaondersteuning LibreOffice Calc 5.1 Spreadsheets maken 5.2 Multimedia ondersteuning LibreOffice Draw 6.1 LibreOffice Draw en Visio 6.2 Bestanden exporteren LibreOffice Math LibreOffice Base

33 34 34 34 35 36 36 37 38 38 39 39 39 40 40 41 42 42 42 42 43

uitgave is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel de gegevens in dit boek zo zorgvuldig mogelijk zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor onvolledigheden of (zet)fouten.

45 46 46 46 47 47 48 48 48 49 49 50 50 50 51 51 51 52

5

9

LibreOffice instellen 9.1 Autocorrectie beperken 9.2 Automatische herstelfunctie verbeteren 9.3 Document automatisch als Word-document opslaan 9.4 Documentrand verwijderen 10 Andere kantoorapplicaties 10.1 Evolution 10.2 Tomboy 10.3 Lotus Symphony 11 Categorie Kantoor

5 Creatief met Linux Mint 17 1 2 3 4

5

6

Software voor creativiteit Afbeeldingsviewer gThumb Gimp 59 4.1 Gereedschapskist 4.2 Foto bewerkingsscherm 4.3 Lagen, kanalen en penselen 4.4 Werkomgeving aanpassen en hulp Andere creativiteitssoftware 5.1 Digikam 5.2 Scribus 5.3 Scannen 5.4 KIconedit 5.5 RAW Therapee en RAW Studio Aanbevelingen

6 Multimediaprogramma’s 1 2

3

4

5

6

Linux Mint en entertainment De categorie Muziek en Video 2.1 Banshee 2.2 Brasero 2.3 MPlayer Alternatieve multimedia spelers 3.1 VLC Media Player 3.2 Amarok 3.3 Aqualung 3.4 XBMC 3.5 FreeTuxTV Rippen en branden 4.1 K3B 4.2 Rhythmbox 4.3 Ardour 4.4 GTKPod Overige programma’s

52 53 53 53 53 54 54 54 55 55

57 58 58 58 59 59 60 60 60 60 61 62 62 62 62

65 66 66 66 66 67 68 68 68 69 69 69 70 70 70 70 71 71

7 Linux Mint 17 en communicatie 1 2

3

4

5

6

Verbindingsopties Internet browsers 2.1 Google Chrome 2.2 Opera 2.3 Rekonq 2.4 Midori E-mailprogramma’s en suites 3.1 Evolution 3.2 Overige pakketten Telefonie 4.1 Skype 4.2 Kopete 4.3 Pidgin Het delen van bestanden 5.1 Filezilla 5.2 Transmission-gtk 5.3 Valknut Blijf in contact

8 Spellen, wetenschap, programmeren en meer 1 2

3

Ontspanning, educatie en ondersteuning Categorie spellen 2.1 Bordspellen 2.1.1 Mahjongg 2.1.2 Poker en Yahtzee 2.1.3 Pyscrabble 2.2 Eenpersoons-schietspellen 2.2.1 OpenArena 2.2.2 AlienArena 2.3 Directe strategie 2.3.1 Warzone 2100 2.3.2 Bos Wars 2.4 Beurtgebaseerde strategie 2.4.1 Wesnoth 2.4.2 FreeCol 2.5 Nabootsers en simulatie 2.5.1 DosBox 2.5.2 Wine 2.5.3 SuperTux Cart 2.5.4 Flightgear Categorie wetenschap en onderwijs 3.1 Stellarium 3.2 Gelemental 3.3 TuxMath 3.4 MathWar

73 74 74 74 74 75 75 75 76 76 76 76 77 77 77 77 78 78 78

79 80 80 80 81 81 82 82 82 82 82 82 83 83 83 83 83 84 84 84 84 84 84 85 85 86

7

4 5

6

Programmeren Hulpmiddelen 5.1 Keepassx 5.2 Devede 5.3 Subdownloader 5.4 Wipe Pakket lettertypen 6.1 Microsoft fonts (lettertypen) 6.2 Zelf lettertypen ontwikkelen?

9 Linux Mint afstellen en instellen op jouw wensen 1 2 3

4

5

6

8

Gereedschappen Soorten gereedschap Hulpprogramma’s 3.1 Wine 3.2 BleachBit 3.3 Docky 3.4 Testdisk Softwarebeheer 4.1 Synaptic 4.2 Mintupdate 4.3 Sbackup Drivers 5.1 Wifi-drivers 5.2 Printer drivers 5.2.1 Printer installeren onder Cups 5.3 Grafische ondersteuning bij de instelling van de firewall 5.4 Ondersteuning voor Nvidiakaarten 5.5 Multi terminals Andere hulpprogramma’s 6.1 Partitionmanager 6.2 Safecopy 6.3 Pwgen

86 86 86 86 87 87 87 87 87

89 90 90 90 90 91 91 91 91 91 92 92 93 93 93 94 95 95 96 96 97 97 97

Besturingssystemen

TIP SELECTEER DE JUISTE OPTIE Kijk goed uit bij het maken van een keuze uit het installatiemenu, want daarmee bepaal je of Linux het primaire besturingssysteem wordt of dat je het naast een bestaand besturingssysteem (bijvoorbeeld Windows) wilt laten draaien.

5.2 Voorbereiding Nadat je op Verder hebt gedrukt rechts onderaan het scherm, verschijnt het scherm Voorbereiden op de installatie van Linux Mint waarin te zien is aan welke voorwaarden moet zijn voldaan om de beste resultaten te bereiken. Je moet ervan zijn overtuigd dat aan de eisen kan worden voldaan om te voorkomen dat je tijdens de installatie foutmeldingen krijgt en de installatie mogelijk mislukt. Klopt alles, dan kun je deze gegevens accepteren en weer op Verder drukken.

7

5.3 Installatietype In dit scherm kun je de harde schijf of een van de harde schijven aan de installatie toewijzen of delen daarvan. Voor de beginnende Linux-gebruiker is het aan te bevelen om een volledig schone installatie te laten uitvoeren en dus te kiezen voor de eerste optie. De andere opties zijn meer geschikt voor de meer ervaren gebruikers, en die blijven hier onbesproken.

8

7 Installatieeisen.

8 Installatiekeuze maken.

24

Installatie van Linux Mint 17 Qiana

9

9 Bevestiging en starten van de installatie.

5.3.1 Schijfkeuze Na de keuze voor een installatietype verschijnt een scherm waarin wordt gevraagd op welke harde schijf de installatie moet worden uitgevoerd via de balk Select drive. Bij de keuze voor de eerste installatie optie zie je ook de melding The entire disk will be used en zie je in het midden hoe die schijf eruit ziet en waar die in het bestandssysteem is te vinden. Ben je akkoord met deze gegevens, dan druk je op Install now waarna de installatie begint.

De installatie zal nu op de achtergrond draaien en terwijl dat gebeurt krijg je van de installer (het installatieprogramma) nog enkele vragen over je locatie vanwege het instellen van de tijdzone. Daarvoor selecteer je een stad en klik je weer op Verder. Vervolgens wordt gevraagd met welke toetsenbordindeling je wenst te werken. Selecteer er een uit de lijst rechts en test die instelling voordat je de selectie definitief maakt. Nadat je weer op

10

10 Voortgang van de installatie volgen.

Installatie van Linux Mint 17 Qiana

25

Verder hebt gedrukt verschijnt het scherm waarin je naam en voornaam, een gebruikersnaam, een wachtwoord en een identificatie van de computer kunt opgeven. Mocht er nog een ander besturingssysteem op de computer zitten, dan kan worden gevraagd of je een aantal persoonlijke gegevens wilt migreren vanuit die andere besturingssystemen. Klik weer op Verder en dan verschijnt een Welkomstscherm waarop je de voortgang van de installatie kunt volgen via het groene balkje onderin.

5.4 Herstart na de installatie Zo gauw de installatie is afgerond kun je een herstart uitvoeren om Linux Mint te starten en ermee aan de slag te gaan. De complete installatie duurt ongeveer een kwartier. Heb je meerdere besturingssystemen, dan krijg je een bootmenu te zien en kun je een besturingssysteem kiezen. Start je het systeem voor de eerste keer, dan moet je de gebruikersnaam en het wachtwoord intypen dat je tijdens de installatie hebt opgegeven.

6

Linux Mint eerst proberen

Nadat de installatie succesvol is verlopen wil je er natuurlijk meteen mee aan de slag. Het volgende onderwerp betreft dan de samenstelling en de werking van de Cinnamon-desktop (bureaublad), maar eerst willen we een ander onderwerp onder de aandacht brengen, namelijk hoe je Linux Mint ook in een virtuele omgeving volledig kunt installeren en testen. Dat heeft als groot voordeel dat je helemaal niets aan de configuratie van je computer hoeft te veranderen en dat je zonder problemen gewoon naar je vertrouwde besturingssysteem terug kunt.

6.1 Virtuele machine Behalve de ‘normale’ installatietypen die we zojuist hebben besproken kun je er ook voor kiezen om Linux Mint, onder Windows, in een virtuele machine te installeren. Een virtuele machine bestaat in feite niet uit hardware maar is een programma waarop je met virtualisatie meerdere virtuele machines kunt laten draaien op een enkele fysieke machine. Zo kunnen bijvoorbeeld Windows en Linux Mint tegelijk naast elkaar draaien.

Deze aanpak heeft een aantal voordelen. Doordat het virtuele machines zijn die uit bestanden bestaan kun je ze eenvoudig verplaatsen en kun je van een virtuele machines eenvoudig een complete backup maken. De virtuele machines werken als ‘normale’ servers en zijn onafhankelijk van hardware-veranderingen. Voor testers en mensen die eens wat anders willen proberen is dit een perfecte optie en in dit geval kun je dus Linux Mint eerst beter leren kennen zonder dat je het risico loopt dat je originele systeem daardoor schade ondervindt. Een mogelijk nadeel is dat de fysie-

26

Installatie van Linux Mint 17 Qiana

11

11 De installatiewizard van VMware Player.

ke machine soms tot het uiterste wordt gedreven, maar dat is afhankelijk van de configuratie.

6.2 Downloaden en installeren van VMware Player Om een virtuele machine in een Windows-omgeving op te zetten download en installeer je eerst VMware Player. Ga naar de VMware-website (my. vmware.com) en dan naar de free downloads. De installatie is vrij eenvoudig omdat de installatie door een wizard wordt begeleid. Volg gewoon alle stappen en vul waar het systeem daarom vraagt gegevens in.

12 Gebruik het iso-bestand om Linux in de virtuele omgeving te plaatsen.

6.3 Opzetten van de virtuele omgeving Na de installatie kun je de virtuele omgeving opzetten en dat begint met het 12 starten van VMware Player, en als het keuzemenu verschijnt kies je voor Create New Virtual Machine. Als je later een virtuele machine hebt opgezet dan zie je die terug in de linkerkolom.

In het volgende scherm moet je aangeven waarmee de virtuele machine moet worden opgezet. Je hebt de keuze uit het

Installatie van Linux Mint 17 Qiana

27

dan is de kans groot dat niet alle taalpakketten zijn geïnstalleerd. Dat is gelukkig eenvoudig te corrigeren. Zorg voor een goed werkende internetverbinding, klik op het tandwieltje linksonder aan het scherm, klik vervolgens op Voorkeuren en dan op Taalondersteuning. Je krijgt vervolgens een apart scherm te zien met daarin de ingestelde taal of talen voor menu’s en vensters en je ziet een tabblad Landinstellingen. Mochten er nog extra taalpakketten beschikbaar zijn, dan krijg je daar ook een melding van en kun je die pakketten meteen laten installeren. In het scherm Taalondersteuning kun je jouw instellingen op het hele systeem toepassen. Je kunt er ook talen toevoegen en de invoermethode voor het toetsenbord regelen. Als je op Taalondersteuning klikt, wordt automatisch een snelle controle uitgevoerd of er nieuwe pakketten beschikbaar zijn.

3.2 Schakel de firewall in Controleer of de ingebouwde firewall is ingeschakeld; als dat nog niet is gebeurd, is het wel zo verstandig om dat naderhand wel te doen. Dat doe je met een eenvoudige terminalopdracht. Om de firewall te activeren moet het programma ufw worden geïnstalleerd. Daarvoor start je de applicatie Softwarebeheer en typ je in het zoekvenster (rechtsboven) ufw. Als het programma al is geïnstalleerd, is er een groen vinkje te zien en anders dubbelklik je op het pictogram en volg je de aanwijzingen.

Lukt de installatie via Softwarebeheer om de een of andere reden niet, dan kun je via opdrachten in het terminalvenster het programma installeren. Als de terminal nog geen deel uitmaakt van de opdrachtenregel onderaan het scherm, klik je op de Menuknop (het tandwieltje) en zie je ongeveer in het midden een vensterpictogram. Klik daarop en typ op de opdrachtregel het volgende in: sudo ufw enable

Druk dan op Enter, typ als daarom wordt gevraagd je wachtwoord in en druk weer op Enter. De Uncomplicated Firewall (ufw) is voorzien van een aantal praktische standaardinstellingen die voor de meeste thuisgebruikers prima voldoen. Wil je nagaan of alles naar behoren werkt, dan typ je in het terminal op de opdrachtregel: sudo ufw status verbose

Druk op Enter, waarna de actuele status van de firewall op het scherm wordt getoond.

De eerste handelingen met Linux Mint 17

37

3.3 Extra drivers installeren Om extra drivers te kunnen installeren is weer een internetverbinding nodig omdat sommige drivers van elders moeten worden gedownload.

Dit is echter in de meeste gevallen niet noodzakelijk, omdat de meeste drivers al in de Linux-kernel zitten en tijdens de installatie van Linux Mint worden geïnstalleerd. Er zijn uitzonderingen, zoals de drivers voor de Nvidia- en ATI-videokaarten. Er zijn nog wel meer apparaten waarvoor je even op zoek moet naar de juiste driver om alle mogelijkheden van de hardware te kunnen benutten. Linux Mint geeft in de meeste gevallen zelf aan of en welk stuurprogramma beschikbaar is. Om het te installeren volstaat het aanklikken van de daarvoor bestemde knop.

Wil het niet lukken in de automatische modus, dan kun je via Menu (tandwieltje) naar Softwarebeheer (iets meer boven in de lijst) of je selecteert Softwarebeheer uit het Welkomstscherm (rechts). Typ dan in het zoekveld (rechtsboven in Softwarebeheer) ‘stuurprogramma’ en je krijgt meteen een hele lijst te zien. Zoek de programma’s die je nodig hebt en klik daarop om deze te installeren.

3.4 Beter programma om dvd’s te branden Als je Linux Mint installeert wordt voor het branden van dvd’s het programma Brasero min of meer als standaardprogramma geleverd. Op zich een goed programma, maar het alternatief Xfburn wordt toch gezien als superieur omdat het betrouwbaarder is en bovendien een-

4

Screenshot

4

van XFburn.

38

De eerste handelingen met Linux Mint 17

voudig te bedienen. Om Xfburn te installeren start je Softwarebeheer en typ je in het zoekvenster (rechtsboven) ‘xfburn’. Als het programma al is geïnstalleerd is er een groen vinkje te zien en anders dubbelklik je op het pictogram en volg je de aanwijzingen om het te installeren.

Als het om de een of andere reden met Softwarebeheer niet lukt, kun je de volgende handelingen uitvoeren om het programma te installeren. Ga via Menu naar Hulpmiddelen en het terminal. Typ daar op de opdrachtregel het volgende: sudo apt-get install xfburn

Druk op Enter, typ je wachtwoord in en druk weer op Enter, waarna het programma wordt opgehaald en geïnstalleerd. Je vindt het terug bij Menu, Geluid&Video en je kunt er daarna op eenvoudige wijze een snelkoppeling van maken die je op het bureaublad kunt plaatsen. Klik met de rechtermuisknop op Xfburn in de lijst bij Geluid&Video en klik dan op Toevoegen aan bureaublad.

3.5 Uiterlijk van Linux Mint veranderen Op zich is het standaarduiterlijk van Linux Mint niet eens zo onaardig maar met enkele handgrepen kun je het veel interessanter maken. Je kunt de achtergrond van het bureaublad op bijna dezelfde wijze veranderen als in Windows. Het is dus een simpele kwestie van een foto selecteren en daarop dubbelklikken. De foto wordt nu met een afbeeldingsviewer (Eye bijvoorbeeld) op het scherm getoond; klik dan op Afbeelding (links boven) en dan op Als achtergrond instellen (je kunt ook Ctrl+F8 indrukken). Er is wel een belangrijk verschil met Windows en wel dat Mint alleen aan snelkoppeling maakt naar de foto die je als achtergrond wilt gebruiken. Als de foto wegraakt, is ook de bureaubladafbeelding weg en wordt het weer een saaie achtergrond in één kleur. Bewaar die foto in een aparte map om dat te voorkomen.

4

Veel voorkomende fouten en hun oplossingen

Er is geen software zonder fouten en dat geldt uiteraard ook voor Linux Mint, maar gelukkig zijn er voor de meeste (gangbare of bekende) fouten ook oplossingen. We zullen er een aantal bespreken.

4.1 Linux Mint start na installatie niet Het komt helaas soms voor dat de computer ook na een probleemloze installatie van Linux Mint niet wil starten. Heb je de installatie vanaf een

De eerste handelingen met Linux Mint 17

39