Onderhoud PC, laptop, tablets en smartphones | Preview

PC’S, LAPTOPS, TABLETS EN SMARTPHONES

Onderhoud ze zelf!

Schoonmaken en schoon houden Preventief onderhoud Zelf doen of laten doen?

+ DOE VEEL LANGER MET JE TOESTELLEN

Haal de bezem erdoor!

Schone schijf Prestaties verbeteren Fysieke vervuiling te lijf

Rik Visser

Rik Visser

PC’S, LAPTOPS, TABLETS EN SMARTPHONES

Onderhoud ze zelf!

3

Inhoud 1

Onderhoud is behoud

9

1

10 10 10 10 11 11 11 12 12 12 13 13 14 14 15 15 16 16

2

3 4

Colofon

5

Tekst Rik Visser Vormgeving Mirjam Blom Foto omslag iStockphoto

6

2 Preventief onderhoud aan computerhardware 1 2

Druk Senefelder Misset 3

Informatie Reshift Digital, Haarlem klantenservice@reshift.nl

4

5

6

4

Onderhoud is nodig 1.1 Soorten onderhoud Duurzame apparaten 2.1 Garantie 2.2 Geplande levensduur Slijtage 3.1 Gebruiksvoorschrift Voorkomen of repareren 4.1 Preventief onderhoud 4.2 Correctief onderhoud 4.3 Beschermende maatregelen Gebruiksintensiteit 5.1 Gebruikssporen 5.2 Gebruiksomstandigheden 5.3 Schade door statische elektriciteit 5.4 Vocht of waterschade Onderhoud voor behoud 6.1 Kosten

Voorkomen is beter dan genezen Configuraties 2.1 Maatwerk 2.2 Multi-inzetbaar Uitwendig preventief onderhoud 3.1 Uitwendig onderhoud van de behuizing 3.2 Uitwending onderhoud van externe componenten 3.3 Connectoren schoonhouden 3.4 Onderhoud aan kabels 3.5 Het toetsenbord reinigen Inwendig preventief onderhoud 4.1 Inwendig stof verwijderen 4.2 Stof in de voeding verwijderen 4.3 Inwendig stof in de printer verwijderen 4.4 Uitbreidingssleuven op het moederbord stofvrij maken 4.5 Cd- of dvd-speler schoonhouden Preventie op de computerlocatie 5.1 Werkplek regelmatig schoonmaken 5.2 Eten en drinken bij een computer Upgrade of vervanging?

6.1 Afschrijving 6.2 Upgrade

17 18 18 18 19 19 20 20 20 21 22 22 22 24 25 25 26 26 27 27 28 28 29

© Reshift Digital, Haarlem Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen uit deze

3

Preventief onderhoud aan laptop, tablet en smartphone 1 2

3

4

5

6

Gesloten systemen 1.1 Configuraties Uitwendig preventief onderhoud aan de laptop 2.1 Uitwendig onderhoud aan de behuizing 2.2 Houd alle connectoren schoon 2.3 Preventief beeldschermonderhoud 2.4 Preventief onderhoud aan het toetsenbord 2.5 Schoonmaken van het accu- of batterijvak 2.6 Normaal gebruik van de laptop Uitwendig preventief onderhoud aan tablets 3.1 Schoonmaken en houden van de buitenkant 3.2 Connectoren en uitbreidingsslot schoonmaken Uitwendig preventief onderhoud aan smartphones 4.1 Fysieke reiniging van de smartphone 4.2 Connectoren schoonhouden 4.3 Batterijvak schoonmaken 4.4 Desinfectie 4.5 Testen van bacteriële besmetting Beschermende maatregelen 5.1 Laptoptassen en -koffers 5.2 Hoezen voor tablets en smartphones 5.3 Eenvoudige beschermende middelen Apparatuur vervangen of repareren 6.1 Levensduur

4 Softwarezaken 1 2

3

De virtuele kant van onderhoud 1.2 Soorten software Programmatuur 2.1 Besturingssoftware 2.1.1 Windows 2.1.2 OS X en iOS 2.1.3 Linux 2.1.4 Android 2.2 Updates van de besturingssoftware 2.3 Firmware-updates 2.4 Applicaties Digitale ‘vervuiling’ 3.1 Structuur aanbrengen 3.2 Schijfoptimalisering 3.3 Gebruik altijd de uninstall-opties 3.4 Schijfopruiming

uitgave is alleen toegestaan

31 32 32 32 32 33 34 34 35 36 36 36 37 38 38 39 40 40 41 41 42 42 42 43 43

na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel de gegevens in dit boek zo zorgvuldig mogelijk zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor onvolledigheden of (zet)fouten.

45 46 46 46 46 46 47 49 49 49 50 50 51 51 52 53 53

5

4

5

3.5 Back-ups maken Vervuiling door internetbezoek 4.1 Cookies 4.2 Spam 4.3 E-mail Malware 5.1 Besmetting 5.2 Adeare 5.3 Spyware

5 Computerprestaties verbeteren 1 2

3

4

5

6

Afstemming 1.2 Samenwerking van componenten Configuratie-aanpassing voor betere prestaties 2.1 Bedenk eerst wat je wilt aanpassen 2.2 Aanpassingsmogelijkheden Prestaties van laptop, tablet en smartphone verbeteren 3.1 Laptop 3.2 Tablet en smartphone Up-to-date houden 4.1 Updates altijd installeren 4.2 Upgrades Prestaties van (rand)apparatuur 5.1 Printergeheugen 5.2 Snellere harde schijf Virtueel (software)onderhoud 6.1 Overbodige bestanden 6.2 Windows-register schoonhouden 6.3 Fabrieksinstellingen of tune-up

6 Onderhoud aan randapparatuur 1 2

3

4

5

6

6

Meer functionaliteit met randapparatuur Printeronderhoud 2.1 Papierlade inspecteren 2.2 Inktpatronen 2.3 Laserjetprinters Externe drives 3.1 Behandelen als de interne harde schijf 3.2 Een eigen nas inrichten Onderhoud aan muizen 4.1 Optische en draadloze muizen 4.2 Touchpad 4.3 Graphics tablet Connectoren 5.1 Usb-connector 5.2 Ethernet Preventie boven correctie 6.1 Wees er op tijd bij

54 54 54 55 55 56 57 57 58

61 62 62 62 62 63 63 64 64 65 65 66 66 66 67 67 67 68 69

73 74 74 74 75 76 76 77 77 78 78 78 79 79 80 80 80 81

7

Voorkomen van vervuiling

83

1

84 84 84 85 85 85 85 86 86 87 87 88 88 88 88 89 89 89 90

2 3

4

5

6

Uitwendige vervuiling 1.2 Werkomgeving Surfen 2.1 Risico’s op vervuiling beperken Digitale vervuiling door criminaliteit 3.1 Phishing 3.2 Ransomware 3.3 Virussen 3.4 Tegenmaatregelen Software up-to-date houden 4.1 Downloaden en installeren 4.2 Upgrades Deelnemen aan sociale media 5.1 Besef wat je deelt en met wie je het deelt 5.2 Vrienden maken Structuur blijft belangrijk 6.1 Hanteer het grootvader-vader-zoon-principe 6.2 Duplicaten 6.3 Postbussen op tijd legen

8 Additionele aanbevelingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Blijf bewust surfen Cookies E-mailovervloed Zuinig printen Houd vast aan de structuur Installeer goede antimalwareprogramma’s Besturingssysteem updaten Online winkelen Computersnelheid verbeteren Reingingssoftware Ga bewust(er) om met sociale media

91 92 92 93 93 94 94 94 94 95 95 96

7

Softwarezaken

1

De virtuele kant van onderhoud

Nu de hardware is besproken, verleggen we de aandacht naar de zachte kant van het onderhoud aan de personal computer. Om goed te kunnen functioneren en te kunnen worden ingezet, heeft de pc software nodig, en ook software heeft onderhoud nodig.

1.2 Soorten software Software is alles dat uit computercode is opgebouwd. We kennen allemaal wel de office suites, software voor fotobewerking, technische tekenprogramma’s, databases en meer. Op tablets en smartphones is software in de vorm van apps te vinden. De wat minder bekende software is de firmware. Firmware is in elke elektronische component te vinden die tot de pc-configuratie behoort. Firmware is niet los te koop, maar zit vast in een specifieke component geprogrammeerd. De firmware zorgt ervoor dat het apparaat (of component) in kwestie met de pc kan communiceren, zodat de processor er opdrachten aan kan geven.

2

Programmatuur

De software die op een computer, laptop, tablet en smartphone draait, is in het algemeen onder te verdelen in besturingssoftware en applicaties.

De besturingssoftware zorgt ervoor dat de computer kan functioneren en de applicaties zorgen voor de uiteindelijke productie van documenten, foto’s, tekeningen en wat dies meer zij.

2.1 Besturingssoftware Besturingssoftware is nodig om alle componenten van computer, laptop, tablet en smartphone naar behoren te laten functioneren. De besturingssoftware voorziet in een graphical user interface (GUI), waarmee de gebruiker op eenvoudige manier opdrachten aan de computer kan geven. De besturingssoftware is ook nodig om alle componenten te kunnen aansturen.

Onderhoud aan besturingssystemen is een vaak vergeten onderwerp maar kan, als het goed wordt uitgevoerd, de computer beter laten presteren.

2.1.1 Windows Windows van Microsoft is verreweg meest geïnstalleerde en gebruikte besturingssysteem. Aanvankelijk vooral op de personal computer populair, maar tegenwoordig is Windows ook voor gebruik op tablets en zelfs smartphones verkrijgbaar. Windows vereenvoudigt het werken met een computer door gebruik te maken van icoontjes, die elk voor een bepaalde opdracht staan of een bepaald programma. Na het aanklikken of aantikken van een icoontje voert de computer de opdracht uit.

46

SOFTWAREZAKEN

3

1 Windows De iPhones

op het is nog altijddraaien het

iOS-besturings meest ge誰nstalsysteem leerde besturingssysteem.

1

Je kunt in Windows allerlei processen bekijken en beoordelen of je die wel nodig hebt. Is dat niet het geval, dan schakel je die (tijdelijk) uit.

2.1.2 OS X en iOS OS X is de besturingssoftware voor computers en laptops van Apple. Qua werking verschilt het nauwelijks van Windows. Apple past ook icoontjes toe en ook hier worden na het aantikken of aanklikken ervan opdrachten uitgevoerd. De feitelijke werking verschilt natuurlijk wel, al merk je daar als gebruiker heel weinig van.

4

2 Het OS Het X openingsdraait op

scherm van Lin

Mint. Linux Min Mac-computers

en Macbookis een uitsteken

alternatief voo (Pro)-laptops.

Windows XP.

2

De iPads en iPhones van Apple draaien op het iOS-besturingssysteem, dat een directe afstammeling is van OS X.

SOFTWAREZAKEN

47

3 De iPhones draaien op het iOS-besturingssysteem

3

De interne processen van zowel OS X als iOS zijn dusdanig ingericht dat je als gebruiker weinig hoeft aan te passen. Processen zoals bij Windows Schijfdefragmentatie, gebeurt in een Apple-computer automatisch en op de achtergrond.

4 Het openingsscherm van Linux Mint. Linux Mint is een uitstekend alternatief voor Windows XP.

4

48

SOFTWAREZAKEN

2.1.3 Linux Wellicht ben je sinds kort of al langere tijd op Linux overgestapt. Nadat Microsoft de ondersteuning voor de XP-versie van Windows stopte, hebben velen in Linux Mint een goede vervanger gevonden voor Windows XP. Linux Mint geldt als een van de meest gebruikersvriendelijke Linuxversies. Daarnaast heb je als Linux-gebruiker het geluk dat alle Linuxversies geheel gratis zijn.

Linux Mint geldt als een van de meest gebruikersvriendelijke besturingssystemen, die bovendien ook veel op Windows XP lijkt.

2.1.4 Android Android is de besturingssoftware voor vooral tablets, smartphones, camera’s en nog een aantal toepassingen van een groot aantal merken en modellen. Momenteel draaien de meeste tablets en smartphones op het Android-besturingssysteem. Dankzij de grote aantallen mobiele telefoons die op Android draaien, is het op dit moment het meest verkochte besturingssysteem.

Android is ontwikkeld door Android Inc dat later door Google werd overgenomen. Het idee achter Android was om een bestu6 ringssysteem te ontwikkelen voor camera’s met ingebouwde ondersteuning voor cloud-mogelijkheden. Momenteel 5 wordt Android echter voornamelijk op tablets en smartphones ingezet.

5 Android is op vele tablets en smartphones actief en heeft de achterstand op iOS en OS X bijna ingehaald.

2.2 Updates van de besturingssoftware Elk soort besturingssoftware wordt met enige regelmaat van een update voorzien. Zo’n update bevat verbeteringen op allerlei gebieden en een van die gebieden is veiligheid. Geen enkel softwarepakket werkt 100% correct als het in de winkel ligt. Door de omvang kan het voorkomen dat

SOFTWAREZAKEN

49

Computerprestaties verbeteren

1

Afstemming

De prestaties van een willekeurige computer zijn afhankelijk van de gekozen configuratie. De processor, het ram-geheugen, de harde schijf en videokaart spelen hierbij een grote rol. Bovendien moeten alle hardwarecomponenten op elkaar zijn afgestemd om een optimale prestatie te kunnen bereiken.

1.2 Samenwerking van componenten Componenten van de computer moeten voortdurend met elkaar samenwerken en dat vereist wel dat ze dat ook kunnen. Een snelle processor koppelen aan een langzame harde schijf is geen optie. Hetzelfde geldt voor een videokaart die met een langzame processor moet samenwerken. En ten slotte is ook langzaam of beperkt ram-geheugen niet echt snelheidsbevorderend. Het zorgvuldig kiezen van een configuratie is dus aan te bevelen. Stem de keuze voor een computer af op je werkelijke behoefte als je geld wilt besparen.

1 Een personal computer is altijd en zelfs achteraf nog naar eigen wensen in te richten.

1

2

Configuratie-aanpassing voor betere prestaties

Om een bestaande computerconfiguratie aan te passen, is geen bijzondere technische kennis en vaardigheid vereist. Er hoeft geen soldeer- of laswerk aan te pas te komen, maar je moet er wel even de tijd voor nemen en vooral ook geduld uitoefenen.

2.1 Bedenk eerst wat je wilt aanpassen Vooraf een aantal goede keuzes maken, is altijd aan te bevelen. Realiseer je goed waarvoor je een computer nodig hebt, want dat kan in hoge mate bepalen hoe de configuratie eruit gaat zien. Een vooraf zorgvuldig samengestelde pc, maakt het achteraf toch weer moeten aanbrengen van aller-

62

COMPUTERPRESTATIES VERBETEREN

lei aanpassingen veel minder noodzakelijk en zorgt al voor een optimale prestatie van de computer.

2.2 Aanpassingsmogelijkheden Wie op zoek is naar heel veel persoonlijke aanpassingsmogelijkheden, die is met een personal computer het beste bediend. Een computer kan geheel naar wens worden samengesteld en ook achteraf nog kan een gekozen configuratie worden gewijzigd. Door slimme keuzes te maken bij de configuratie kan met relatief weinig onkosten toch een heel knappe computer worden gerealiseerd.

2 Wellicht dat een losse videokaart beter aan de wensen voldoet.

3

2

Als de standaard videokaart niet (meer) voldoet, dan kan er op eenvoudige wijze een andere worden geplaatst. Behalve de videokaart kunnen bijvoorbeeld in de kast ook meerdere harde schijven worden geplaatst voor extra opslagcapaciteit en mogelijk is meer geheugen vereist.

3

Prestaties van laptop, tablet en smartphone verbeteren

Voor wie een laptop, tablet of smartphone wil aanschaffen, geldt zeker dat vooraf duidelijk moet zijn wat het toestel moet kunnen. Deze apparaten zijn namelijk niet al te veel aan te passen. Fabrikanten spelen daar vooraf op in door een groot aantal modellen aan te bieden. Aan de consument zelf om daaruit een keuze te maken. Advies door een vakman kan helpen om de juiste keuze te maken.

COMPUTERPRESTATIES VERBETEREN

63

3.1 Laptop Als je voor een laptop kiest, dan moet je vooraf heel goed weten wat je ermee wilt gaan doen, omdat de upgrademogelijkheden vrij beperkt zijn.

Bovendien kunnen die upgrades vrij duur zijn. Dat heeft alles te maken met de aard van de upgrades en de manier waarop die moeten worden gemaakt. Laat je dus goed informeren over de prestaties van laptops en vraag om een demonstratie. Vraag tegelijkertijd wat je er later eventueel nog aan kunt veranderen, mochten de prestaties tegenvallen of aan andere eisen moeten voldoen. Als bijvoorbeeld blijkt dat de opslagcapaciteit onvoldoende is of de laptop traag is, kan er misschien een andere harde schijf en ook meer geheugen in worden geplaatst. Hoeveel ander geheugen of welk type harde schijf hangt dan wel weer af van model en merk laptop. Voordat je allerlei uitbreidingen gaat uitproberen, is het wel zo verstandig om eerst even alle andere opties te proberen. Schijfdefragmentatie, schijfopruiming en het opspeuren van duplicaatbestanden kunnen de laptop al gauw een stuk sneller maken. Schakel onnodige processen van Windows eens uit en kijk wat daar de resultaten van zijn.

3 Laptops zijn slechts op enkele onderdelen uit te breiden zoals meer geheugen.

3

3.2 Tablet en smartphone Met uitzondering van de iPads en iPhones van Apple kunnen tablets en smartphones die op Android draaien van enkele extra’s worden voorzien. Door het plaatsen van een MicroSD-kaartje bijvoorbeeld, kan de totale opslagcapaciteit worden vergroot, maar hoeveel hangt ook weer af

64

COMPUTERPRESTATIES VERBETEREN

van model en merk. Hoe dan ook, als er bijvoorbeeld veel foto’s moeten worden opgeslagen, dan is de extra opslagcapaciteit welkom. Bij de iPad moet je dan een compleet nieuw apparaat aanschaffen en dat is erg kostbaar. Dus ook hier het advies om vooraf goed na te gaan wat de plannen met de tablet zijn. Echter, als de opslagcapaciteit wordt vergroot met een MicroSD-kaart, dan moet je dat kaartje ook af en toe eens opschonen.

Doe je dat niet, dan kan het toch zijn dat het hele toestel langzamer wordt.

4 Met dit MicroSD-kaartje krijg je 64 GB extra op een

4

Android-apparaat.

5 Hier zie je 5

een melding van een beschikbare update voor Android.

4

Up-to-date houden

Behalve het mechanische onderhoud, het schoonmaken dus, verdient het elektronische onderhoud ook de aandacht. Na verloop van tijd loopt de tablet en smartphone vol met allerlei informatie en kan het zijn dat de werking te wensen overlaat. Op bepaalde momenten worden ook updates van de besturingssystemen aangeboden. Ook dat is een vorm van onderhoud.

4.1 Updates altijd installeren Voor tablets en smartphones verdient het aanbeveling om de aangeboden updates als een vorm van onderhoud altijd te installeren. Ontwikkelingen op het gebied van software gebeuren namelijk aan twee kanten.

Internetcriminelen ontwikkelen namelijk ook nieuwe mogelijkheden om op tablets en smartphones te kunnen inbreken. Lekken in de veiligheidscircuits van de besturingssystemen bieden zulke mogelijkheden. Stel een update dus nooit te lang uit om het risico op besmetting te beperken.

COMPUTERPRESTATIES VERBETEREN

65

4.2 Upgrades Een upgrade wel of niet installeren, is soms een economische kwestie.

Wil je de verbeteringen wel hebben en wil je daar de prijs voor betalen?

In bepaalde gevallen voegen die specifieke verbeteringen voor jou persoonlijk misschien niks toe op dat moment. Dan kun je beter de volgende verbeteringen afwachten of mogelijk een geheel nieuwe versie aanschaffen. Dus niet versie 7.8.9 installeren, maar wachten op versie 8.0.

Via updates zullen verbeteringen voor de bestaande versies toch wel worden aangeboden.

6 Omtrent de laatste iOS-versie was nogal wat te doen totdat de uiteindelijke versie uitkwam.

6

5

Prestaties van (rand)apparatuur

Met betrekking tot de prestaties van de hierboven genoemde configuraties moet ook worden opgemerkt dat randapparatuur een eigen rol heeft in het geheel. Ook hier speelt de samenwerking een belangrijke rol, want een snelle printer gekoppeld aan een langzame computer is geen pretje, maar dat geldt andersom ook.

5.1 Printergeheugen Als er een printopdracht wordt afgegeven, zal de tekst of foto naar het geheugen van de printer worden gestuurd. De processor van de printer bekijkt die informatie en ‘leest’ ook de additionele informatie. Hoe groot moet de afdruk worden, op welk papier moet de afdruk komen en hoeveel afdrukken moeten er worden gemaakt. Als de printer slechts over een klein geheugen beschikt waar het document of de foto niet helemaal in kan worden opgenomen, dan gaat die overdracht in kleinere stukjes.

66

COMPUTERPRESTATIES VERBETEREN