Woonmagazine di Kòrsou
Mystiek
Wonen in de pastorie van Otrobanda
Water duur?
Slimme tips om te besparen
augustus | september 2012 |
11
Funky design De nieuwe studio van Dolfijn FM
Exotische paalwoning in Banda Bou
Binnenkijken bij acteur en schrijver
Roland Colastica WINKELPRIJS NAF 7,95 BONAIRE USD 4,95
0
1
4 0 0 0 0 0
2 9 0 1 3
Het palapahuis van Jacob Gelt Dekker
Verse groenten & fruit Zes tips voor een eigen hòfi Zonnestroom Hoe werkt het precies? Resida woonmagazine
Een huis kopen?
U ontvangt meer dan alleen maar een aantrekkelijke rente! Wat uw plannen ook mogen zijn deze zomer, groot of klein, kom naar RBC Royal Bank® en wij zullen u helpen deze te realiseren. -
Uitgebreid financieel advies Rentekortingen op hypotheken Verlaagde kosten op credit cards Flexibele terugbetalingsmogelijkheden Overzichtelijk uw bankzaken beheren Diverse hypotheekpakketten
Voor meer informatie bel 763 8438 (Curaçao), 717 4500 (Bonaire). U kunt ook persoonlijk langskomen bij een van onze branches, www.rbc.com/caribbean
®Registered trademark of Royal Bank of Canada. Used under licence.
De laatste 2 zeekavels te Coral Estate. Een unieke kans.
Buitengewoongenot!
Zeekavel 311 4.812 m2
Uitkijken over de Caribische zee. Wegdromen te midden van exotisch natuurschoon. Veilig en comfortabel wonen op een van de mooiste plekken van Curaçao.
US$
495.000,-
Zeekavel 310 3.614 m2 US$
475.000,-
Dat is de ultieme luxe van Coral Estate. Benut deze laatste kans om een prachtige zeekavel te bemachtigen. Voor meer informatie bel Milly Klijn op 5109431 of kijk op www.projectcaribbean.com
Invite the Outdoors Inside Kom naar de winkel voor ons geweldige assortiment
Our folding doors are the solution for seamless integration of craftsmanship and lifestyle
De drie uiteindelijke beeldmerken.
planten & palmen!
Dijtham Home ‘n Garden
Opening hours: monday - saturday 9 am - 1 pm & 2 pm - 6 pm
Kaminda A.J.E. Kusters # 4 • Zeelandia Tel.: 465 9920 •
www.dijtham.com
We’ve got it!
Beatrixplein 7 | telefoon 736-1234 e-mail: islandsbest@hotmail.com facebook: Island’s Best
Inhoud Colofon Jaargang 2, nummer 11 Augustus | september 2012 Verschijnt 6x per jaar Resida Woonmagazine is een uitgave van: Resida BV | Jan Sofat 67 | Curaçao Telefoon 747 9848 www.resida-magazine.com Redactie: Uitgever/hoofdredacteur: Hugo de Klerk Telefoon 696 9848 hugo@resida-magazine.com Eindredacteur/traffic manager: Jacomine Lagas Telefoon 668 2795 jacomine@resida-magazine.com Aan dit nummer werkten mee: Elly Biesters, Maya Mathias, Simone De Brabander, Marek Debicki, Alicia van der Dijs, Anne-Marie Klerken, Dulce Koopman-Martiszoon, Theo Meijer, Thyra Sannen, Johanneke Schelling, Josée Thissen-Rojer, Raggedy Tjon Sien Kie-Vis, Ruud Zegwaart Advertenties/Sales Team: Annemarie Post Telefoon 522 1720 annemariepost@yahoo.com Vormgeving: PRGV 100% Creatie www.prgvcreatie.com Drukwerk: Drukkerij Interpress N.V. www.interpressnv.com Copyright: © Resida 2012. Niets uit dit magazine mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film, internet of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Resida is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Coverfoto: Theo Meijer
augustus | september 2012
augustus | september 2012
12 Binnenkijken bij Roland Colastica Zand in je ondergoed en je eten. Het was de dagelijkse frustratie voor Roland Colastica en zijn vrouw Junice tijdens de verbouwing van hun huis. Maar nu is het af. Het resultaat is een fris en licht huis. Zonder tralies voor het raam, maar wel met een katholiek hoekje.
18 Het palapahuis van Jacob Gelt Dekker Op het terrein van Lodge Kurá Hulanda aan de westpunt staat een van de meest bijzondere huizen van Curaçao: de palapa paalwoning van Jacob Gelt Dekker. Het voelt als een grote boomhut, maar dan wel met airco, hemelbed, comfy chairs en badkamer met ligbad. Wij gingen er kijken.
27 De designstudio van Dolfijn FM Recent verhuisde Dolfijn FM naar een nieuwe studio op Mambo Beach. De inrichting werd verzorgd door designwinkel LOT1038. "Het moest iets worden waarvan zelfs grote artiesten zullen zeggen: wauw, dit is gaaf!”
40 Wonen in de pastorie van Otrobanda Niet iedereen kiest er bewust voor om in de oude binnenstad te wonen. Sommigen worden er van hogerhand gezonden. Zoals pastoor Ronald Kiban. We spraken met hem over het wonen in de oude pastorie aan de Breedestraat.
50 Zonnepanelen in acht stappen Sinds januari zijn al zo’n honderd huizen voorzien van zonnepanelen. Het installeren lijkt een hele klus, maar professionals krijgen dat in twee dagen voor elkaar. Wij volgden de bouw van een zonne-installatie in Brakkeput.
In dit nummer verder… WOONBELEVING Wonen op een resort: thuis bij Daniella op Cocolora > 23 Gallery: de schilderijen van Anna Oltheten > 33 House & Leisure: rozen, thee en pet-care > 30 Timmercursus voor vrouwen – verslag van een lesavond > 11 Wooncultuur: de come-back van de regenbak > 45 Zes tips voor een tropische moestuin > 54 MEUBELS & MATERIALEN Living Green ontwerpt een babykamer > 35 Vazen – de geschiedenis van een pronkstuk > 24 Tegels: het vloerkleed van Azule > 39 Water besparen: de mooiste en beste oplossingen > 46 Inspiration and colors. By Kooyman > 36 Winkels & bedrijven: Kunstuitleen, Okes en Art of Green > 8 Shopping: leuke producten uit lokale winkels > 37 HUIZEN & ZAKEN Ambassadeur van ons vastgoed. De kijk van Stef Nas > 49 Huis & Recht: het nieuwe bouwrecht (2) > 53 Het Werk van Walter (3): oog voor detail > 48 Resida Woongids > 56
1
1
WoonVaria
Reacties, nieuws of andere ideeën voor deze rubriek?
Creepy Crawlers:
Rice weevil Een rubriek over de creepy crawlers die nu eenmaal horen bij het leven in de tropen. Wat zijn het, waarom zijn ze fèrfelu en wat kun je er tegen doen? In dit nummer: de rice weevil ofwel guruguru. Heeft u ze al gezien, in uw rijst, meel of pasta?
WAT ZIJN HET? Kleine zwarte snuitkevertjes, ook bekend als ‘guruguru’ in het Papiamentu of als ‘rijstklander’. Ze zijn ongeveer twee millimeter groot en donkerbruin/zwart van kleur. Het insectje voedt zich vooral met rijst, maar graan, (funchi)meel en pasta zijn ook prima. Rice weevils kunnen twee jaar oud worden en houden erg van warmte.
De LC4 Chaise Longue
Risico's Rice weevils zijn niet giftig en brengen geen ziektes over. Als je ze eet, levert dat verder geen gevaren op. Er kan wel een probleem ontstaan als de kolonie ongehinderd kan doorgroeien. Ze krijgen dan namelijk ook trek in papier en kleding.
Hoe krijg je ze? Rice weevils leggen hun eitjes in een rijstkorrel, geheel onzichtbaar. Vaak zitten de eitjes al in de rijst bij de aankoop. In de korrel groeien ze uit tot een klein wormpje dat zich langzaam naar buiten vreet. Eenmaal daar worden ze een kevertje en voelen zich dan als Dagobert Duck in zijn geldpakhuis. Preventie Door onze temperatuur en luchtvochtigheid vermeerderen ze zich heel snel en kunnen in korte tijd je hele voorraad aanvreten. Een fanatiek groepje weevils kan een pak spaghetti binnen een week zodanig doorboren dat het niet meer bruikbaar is. Heb je er veel, begin dan met het leeghalen en schoonmaken van je kast. Kijk daarna alle verpakkingen goed na op weevils. Producten met veel kevertjes kun je het beste weggooien.
PREVENTIE 2 Wat goed helpt is om rijst of pasta (met weevils) een dag of drie in de diepvries te leggen. Een veel gehoorde tip is het gebruik van een laurierblad bij je rijst- en meelproducten, daar houden ze schijnbaar ook niet van. Daarnaast is het verstandig om je rijst-, meel- en pastaproducten gescheiden van elkaar te bewaren in luchtdichte potten of afgesloten bakken. Daarmee kun je een eventuele besmettingsbron isoleren en voorkomen dat de weevils zich verspreiden naar andere levensmiddelen. verwijderen Weevils in je meel kun je er met een zeef uithalen. Weevils in rijst en pasta kun je uitspoelen met water - ze blijven namelijk drijven. Als het er veel zijn, dan kun je ook overwegen om er tomaten bij te doen en er saus van te maken.
WIST U DAT… De rice weevil familie is van de hier zo gevreesde palm weevil - en de (sinds kort ook gevreesde) agave weevil? Wel verre familie overigens. Er zijn wereldwijd 60.000 soorten weevils...
1
Sommige meubelstukken zijn zó goed dat ze een legendarische status bereiken. Ruud Zegwaart van designwinkel Lot1038 bespreekt ieder nummer een van deze ‘famous designs’. Deze keer: de LC4 Chaise Longue van Le Corbusier. Uit 1928 (!). Charles-Édouard Jeanneret-Gris (1887-1965) was een Zwitsers-Franse architect en stedenbouwkundige die bekendheid verwierf onder de naam Le Corbusier. Zijn invloed was zo groot, dat hij wel ‘de architect van de 20e eeuw’ wordt genoemd. Zijn werk oogstte veel lof, maar ook veel kritiek. Toch zien architecten en kenners hem vaak als een genie, vergelijkbaar met Michelangelo of Picasso. Deze ‘LC4’ staat ook wel bekend als de LC4 Chaise Longue. Le Corbusier ontwierp deze chaise in 1928 samen met zijn neef Pierre Jeanneret en designer Charlotte Perriand. De vorm van de stoel is het resultaat van een studie naar de menselijke anatomie. Le Corbusier wilde daarmee de traditie van louter functionele en ongemakkelijke meubels doorbreken. Hij noemde zijn ontwerpen ‘human-limb objects‘; een uitbreiding van het menselijk lichaam. Objecten die geheel zijn aangepast aan onze ledematen en bewegingen. De LC4 Chaise Longue werd voor het eerst aan het publiek getoond op de Salon d'Automne in 1929. De stoel is opgebouwd uit twee afzonderlijke elementen: de basis en de stoel. De stoel, bestaande uit een buisvormig metalen frame met elastische bandjes en leren bekleding, kan bewegen op de basis. De zitting is traploos 'verstelbaar' en in elke stand in balans. Je kunt helemaal rechtop op zitten of geheel onderuit loungen. De LC4 wordt tot op de dag van vandaag gemaakt. De officiële licentie ligt bij Cassina S.p.A. uit Italië. Zij maken de enige echte LC4, precies zoals deze door Le Corbusier is ontworpen.
Resida woonmagazine
WoonVaria Mail ze naar redactie@resida-magazine.com
Wijn in ruil voor uitzicht (SLOT) De afgelopen Resida’s vroegen we onze lezers hun uitzicht met ons te delen, in ruil voor een fles wijn. We kregen daar veel reacties op waarvan we de mooiste hier met u hebben gedeeld. In dit nummer de laatste aflevering. Met dit keer het uitzicht van Ted Sannen vanaf het oude Jan Thiel. Ted woont al zijn hele leven op de Kaya Jan Thiel. Eerst bij zijn ouders en sinds 2006 in dit huis. Met dit uitzicht. “Het mooiste moment is als ik ’s ochtends buiten op mijn bankje zit”, zegt hij. “Dan is het nog een beetje donker en koel. Iedere dag zie ik zo met een kopje koffie de zon en de vissers die uitvaren. Ik ben echt een ochtendmens, dat hoor je wel.” “Het mooiste aan dit uitzicht? Dat ik overal kan kijken maar dat niemand mij kan zien. Dat ik dit allemaal kan zien vanuit de privacy van mijn eigen huis….” En dat straks ook onder het genot van de mooie fles wijn die nu bij Servir Frais in Pietermaai op hem ligt te wachten.
De bank van Jacomine De rubriek hierboven houdt op, tijd voor iets nieuws. Resida’s eindredacteur Jacomine stelde daarom een rubriek voor over favoriete meubelstukken. “Neem deze bank hier”, zei ze. “Dat is mijn favoriet. Daar wil ik graag over vertellen”. Ok, is goed. Mag haar loungebank als eerste. “We hebben deze bedbank of day bed in 2004 bij Plantation gekocht, toen we net hier kwamen wonen”, zegt Jacomine over de grote bank. “Mijn man had ‘m uitgezocht. Ik had er aanvankelijk niks mee, maar dat is helemaal omgeslagen. Ik zit en lig hier nu heel veel, het is echt heerlijk. Voor mij staat deze bank voor het ultieme Curaçao-gevoel, het ontspannen buiten zijn. Mijn man zit hier weinig, hij is eigenlijk ook net iets te lang om er comfortabel op te zitten. Jammer voor hem, maar des te beter voor mij. Ik heb de bank nu bijna altijd voor mezelf.” Lezen, dat doet ze hier vaak. Maar ook bellen, schrijven en nadenken over teksten en koppen. En als er even geen Resida wordt gemaakt, gaat haar creatieve aandacht naar deze bank. “Ik wissel regelmatig het kleed en de kussentjes. Ik hou van kleden, ik haal ze overal vandaan. Deze blauwe komt bijvoorbeeld uit Peru.”Ze wil de bank (en het Curaçao-gevoel) nooit meer kwijt. “Waar we ook maar terecht komen…” Wat is uw favoriete meubelstuk? Vertel ons uw verhaal! Stuur een e-mail naar redactie@residamagazine.com. Ook voor u ligt er dan een mooie fles wijn klaar.
augustus | september 2012
One Stop Cleaning Het was weer zomervakantie. Hier in huis is het dan de gewoonte dat er gekookt wordt door de huisgenoten die zich normaal nooit met koken bezig houden. Dit keer was het lasagne, dat met veel geheimzinnigheid, luide muziek en hoorbare gezelligheid werd samengesteld. Toen de schaal in de oven was gezet, streken de zomerchefs dodelijk vermoeid neer op de porch. Het Meesterwerk was voltooid. De aanblik van de keuken was minder vrolijk. Nog niet iedereen is er van overtuigd dat koken, opruimen en schoonmaken bij elkaar horen. Zie het stilleven op de foto. Hierop aangesproken wilde het keukenteam nog wel opruimen, maar schoonmaken… “Heb je dat keukenkastje gezien? Dat lijkt wel een laboratorium! Al die flesjes… daar hebben wij geen verstand van.” Helaas voor de lasagnespecialisten hadden we net daarvoor het Lysol No Touch Kitchen System gekregen, voor deze rubriek. Een elektrische zeepdispenser met een schoonmaakmiddel voor alles in de keuken. Je handen, pannen, schalen, borden, de stoof of het aanrecht: de blauwe zeep krijgt alles schoon. Het is een stijlvol apparaatje met een strakke vormgeving. Hou er je handen, een doekje of een sponsje onder, en je krijgt volautomatisch een dosering universele keukenzeep. One Stop Cleaning, een kind kan de schoonmaak doen. Als we de unit aan onze gelegenheidskoks demonstreren, wordt er met veel enthousiasme op gereageerd. Ta master! Die wil ik ook proberen! De luide muziek gaat weer aan en weldra vermengt de geur van lasagne zich met frisse shimmering berry. In de keuken is het opnieuw gezellig. Het lijkt alsof het schoonmaken is ontdekt als nieuwe vorm van sociale vrijetijdsbesteding. Als de kookwekker gaat, kun je in de keuken nergens meer zien dat hier zojuist een culinair wonder is verricht. De lasagne was heerlijk en het was die avond nog lang gezellig. Het slimme No Touch Kitchen System van Lysol mag blijven. Tot genoegen van iedereen. www.lysol.com (Binnenkort verkrijgbaar bij de grotere supermarkten)
2
WINKELS&BEDRIJVEN
Kort nieuws Economy Realty naar Duitsland Makelaarskantoor Economy Realty is een samenwerking gestart met de Duitse makelaar Living Curaçao, die zich richt op een Duitstalig publiek. Alle koophuizen van Economy Realty worden voortaan ook gepubliceerd op de site van Living Curaçao. Bovendien zullen de huizen hier voortaan ook te vinden zijn op de Funda van Duitsland: Immobilienscout24.de. De doelgroep bestaat uit Duitsers, maar ook uit Oostenrijkers en Zwitsers. Truly Nolen op alle Antillen Truly Nolen Pest Control is een Amerikaanse franchiseformule die op Curaçao wordt vertegenwoordigd door Chris Bloem. De samenwerking is zo goed bevallen, dat Bloem nu ook de franchise heeft verworven voor Aruba, Bonaire en Sint Maarten.
Heeft u ook nieuws voor deze rubriek? Dat publiceren wij graag.
Nieuw van oud: Art of Green Timmerman Sidney Martis maakt al jaren meubels in dienst van anderen. Deze zomer is hij voor zichzelf begonnen met ‘Art of Green Furniture’ aan de Sta. Rosaweg. Hier heeft hij een werkplaats annex showroom. Hij maakt hier meubels van sloophout, drijfhout, pallets en delen van oud meubilair. “Voor jezelf werken is altijd beter dan voor iemand werken”, zegt hij over de stap naar een eigen zaak.
en buitenmeubilair. Maar ook hekwerken en zelfs barbecues. En Art of Green levert ook maatwerk: je kunt hier eigen ontwerpen laten maken die dan binnen drie weken klaar zijn. De showroom is dagelijks open van 17.30 tot 20.30 en op zaterdag van 09.00 -17.00 uur. Daarnaast zijn de meubels iedere eerste zondag van de maand te zien bij Landhuis Ascension in Banda Bou en iedere tweede zaterdag bij Gallery Alma Blou in Landhuis Habaai. www.artofgreenfurniture.webstarts.com
In de showroom van Art of Green zien we meubelstukken die lijken op diverse andere sloophoutmeubels. Maar ook nieuwe ontwerpen, zoals meubels die zijn opgebouwd uit onderdelen van oude tafels of stoelen. Of meubels met onderdelen van oud ijzer. Want Art of Green werkt zowel met oud hout als met oud metaal.
Timmerman Sidney Martis van Art of Green: “Voor jezelf werken is altijd beter dan voor iemand anders.”
Tur meubles De collectie bestaat uit alle gangbare meubelstukken: tafels, stoelen, bedden, kasten
Het verhaal achter… je hier ook terecht voor keukens, behang, accessoires, cadeauartikelen, verlichting en zelfs tassen en sieraden. Na jaren bij Poggenpohl nu op Curaçao: Sherrelle Nulkes van interieur- en keukenstudio Okes.
Woonwinkel Okes: Helemaal (aan) het einde
In Santa Rosa, in een wijkje waar je totaal geen woonwinkel verwacht… daar moet je een bochtig, doodlopend straatje in. En net als je denkt dat je fout zit, blijk je goed te zitten. En ben je bij een van de bijzonderste woonwinkels van Curaçao: Okes. Eigenlijk mogen we het helemaal geen woonwinkel noemen, van ondernemer Sherrelle Nulkes. Okes is een ‘interieur- en keukenstudio’. Want naast meubels kun
1
Okes is in veel opzichten anders dan de bekende winkels hier. Aan de buitenkant heb je het idee dat de zaak is ondergebracht in een omgebouwde garage. Des te groter is de verrassing als je binnen bent. Daar is het niet heel groot maar wel modern en smaakvol. En je kunt er je ogen uitkijken naar grote en kleine spullen die je elders op het eiland niet snel zult vinden. Sherrelle Sherrelle Nulkes en haar gezin woonden eerst in Nederland. Daar volgde ze een opleiding tot interieurstyliste en werkte daarna lange tijd als ontwerpster voor het toonaangevende keukenbedrijf Poggenpohl. Sinds 2009 woont ze met man en kids weer op het eiland. In januari begon ze met de studio. Met haar achtergrond is het logisch dat Okes een sterke Europese inslag heeft. Dat zie je terug aan de merken die ze
voert: Gispen, Flux, Rove Design, Studio Manon Juliette, keukens van het Duitse Sachsenküchen en kindermeubels van Amber’s Knuffelkussen. Vooral op bestelling uiteraard. De bedrijfsnaam is trouwens een variatie op haar eigen achternaam. De O van Okes is eigenlijk een nul. 0kes dus. Workshops Je kunt hier terecht voor een leuk cadeautje, maar ook voor een compleet plan voor je nieuwe keuken. “Want dat is mijn eigenlijke werk,” zegt Sherrelle. Daarnaast organiseert ze workshops, ondermeer over het personaliseren van je huis met accessoires of het maken van decoraties voor een kinderkamer. “Ik kom altijd graag met adviezen die aansluiten bij de persoonlijkheid van mijn klanten. Dat is een belangrijk kenmerk van Okes.”
Kaya Amsterdam 30, tel. 698-9059. Okes interieur
Resida woonmagazine
Stuur uw berichten naar redactie@resida-magazine.com.
Maya & de zusjes Francisco kopen een make-up tafel
Maya & de zusjes Francisco in de mystiek oosterse sferen van Plantation Furniture.
Wat is er te beleven in de winkels op ons eiland? Hoe is het daarbinnen en wat is er te koop? Op zoek naar antwoorden gaat journalist Maya Mathias ieder nummer woonwinkelen met een van onze lezers. Dit keer met Elizabeth (Liza) en Barbara (Babs) Francisco. Op zoek naar de ultieme make-up tafel.
Nu ook een Kunstuitleen op Curaçao Wie zijn huis en leven wil verrijken met lokale kunst, kan daarvoor nu ook terecht bij Kunstuitleen Curaçao. Het is een initiatief van Ayla Jesus en Marcel Sterk. We spraken met hen. Kunstuitleen Curaçao heeft alleen werk van lokale kunstenaars. Het aanbod bestaat uit schilderijen maar ook uit beelden en sculpturen. Er zijn nu dertig kunstenaars aangesloten. De kunstwerken blijven eigendom van de kunstenaars zelf; je zou kunnen zeggen dat de Kunstuitleen voor hen bemiddeld. Het voordeel is dat de Kunstuitleen daardoor al meteen een groot aanbod heeft.
augustus | september 2012
WINKELS&BEDRIJVEN
Het maandelijkse bezoek aan de schoonheidsspecialiste is heilig voor Liza en Babs, twee zussen met gevoel voor stijl en make-up. We zoeken een make-up tafel of losse spiegels en ladekasten die goed te combineren zijn. De shoppingroute voert langs Plantation , Economic Center, House of Style en Meubeleria di Credito Plantation FURNITURE is dé plek voor teakhouten meubels uit Indonesië. “Je voelt meteen de goede energie en rust”, roept Liza, terwijl ze langs prachtig bewerkte spiegels en wandmeubels loopt. “Alles hier is te combineren en het assortiment ademt een mystieke oosterse sfeer”. Babs is gecharmeerd van een metersgrote spiegel en ladekast met daarop een rode vrouwentorso van mozaïek. De combinatie kost 4.000 gulden, maar is wel duurzaam, origineel en authentiek. De marmeren trap van het Economic Center leidt ons naar een ruim bedden- , banken- en wastafelassortiment. “Precies wat ik bedoel met stijlvol en strak”, roept Barbara, wijzend op een withouten slaapkamerset. Voor 3.290 gulden krijg je hier een trendy make-up tafel en een kingsize bed met nachtkastjes in dezelfde stijl. Volgens Liza toont het personeel een perfecte combinatie van betrokkenheid en afstand waardoor je prettig door de airconditioned winkel loopt. Voor 300 gulden heb je hier al een mooie, compacte en bescheiden make-up tafel.
Ayla: “Je kunt hier verschillende lokale kunstwerken uitproberen zonder dat je ze eerst hoeft te kopen.“ Je kunt het aanbod overigens vanuit je eigen huis bekijken, want de website is hun showroom. De kunstuitleen heeft verder geen eigen locatie. Op de site kun je een eerste selectie maken, waarna je met Ayla en Marcel de verschillende huuropties kunt bespreken. Je kunt je ook laten verrassen, en ze een voorstel laten maken met werken die qua stijl, kleur en formaat passen bij jou en de omgeving waar ze worden neergezet of opgehangen. Voor wie? De term ‘uitleen’ is overigens wel en beetje eufemistisch, want een abonnement kost 200 tot 400 gulden per maand - afhankelijk van de waarde van het kunstwerk. De doelgroep bestaat, zoals Marcel het zegt 'uit kunstliefhebbers die er wat voor over hebben om mooie kunst in huis te halen'.
“House of Style heeft stijl”, vinden de zussen bij binnenkomst. De winkel is opgedeeld in chique zithoeken met alles erop en eraan. De immense loungesets, vazen en kroonluchters hier doen het vast goed in grote ruimtes. “Dit lijkt wel een spa, alleen de sauna ontbreekt”, grinnikt Liza bij een schitterende teakhouten spiegel/ladekastcombinatie, die zowat de hele achterwand beslaat. De behulpzame verkoper draait meteen offertes uit, beginnend bij 7.000 gulden. Babs vindt het geweldig dat het aflakken in een kleur naar wens bij de prijs inbegrepen is. Bij de Libanese meubelzaak ‘Meubeleria di Credito’ in Veeris staan de slaapkamersets met bijpassende make-up tafels in lange rijen opgesteld. “Het witglanzende exemplaar met grote zilverbewerkte harten is een prinses waardig”, merken de zusjes op. “Iedereen kan hier slagen”, vindt Liza. De stijl varieert van gedurfd modern tot traditioneel rustiek en het materiaal van geperst hout tot teak. Veel klanten kopen hier op krediet. “Maar dan kost betalen wel twee keer zoveel”, vertelt de verkoopster eerlijk. Geslaagd Het aanbod van mooie makeup tafels vinden beide zusjes onverwacht groot. In hun keus zijn ze verrassend unaniem. Ze gaan een combinatie maken van Plantation en House of Style. “Dan kunnen we fijn mixen en matchen en onze eigen unieke stijl maken”.
Marcel Sterk en Ayla Jesus voor een werk van Philippe Zanolino. Eerder dit jaar startten ze samen Kunstuitleen Curaçao.
Ayla: “Bedenk dat we hier werken met de topstukken van bekende kunstenaars. We hebben schilderijen die over de 10.000 gulden kosten… Dan is een paar honderd gulden per maand ineens niet zoveel.” Bij het maandbedrag is overigens een doorlopende verzekering inbegrepen en de kunstwerken worden thuisgebracht en opgehangen. Er wordt nog nagedacht over een vorm van huurkoop. www.kunstuitleencuracao.com
2
Voor elk budget een oplossing Toegewijd aan jou!
Voor meer informatie: 433 91 30
Fax: 461 78 61
E-mail adres: info@gironet.com
Website: www.girobank.an
Reportage
Een avond bij de Timmercursus Voor Vrouwen
Houtlijm en nagellak
Nee, er wordt niet gekakeld en gegiecheld tijdens de timmerworkshop voor vrouwen bij Woodzz, want nee, het is er geen kippenhok. Er wordt geconcentreerd gewerkt aan het lijmen van een tafeltje en het vinden van de juiste manier om de poten er onder te zetten. Met gelakte nagels, dat dan weer wel. Door Elly Biesters We zijn te gast tijdens de derde vrouwentimmerworkshop die Ron Meekel van Woodzz Design ’s avonds organiseert in zijn loods aan de Caracasbaaiweg. De formule is een groot succes. Tijdens ons bezoek zijn negen vrouwen aan twee grote werktafels bezig met les twee: het maken van een tafeltje. In de eerste les hebben ze geleerd hoe je centimeters moet omzetten in inches, handig als je hout gaat bestellen. “Als je er een beetje gevoel voor hebt, kun je na deze cursus al veel zelf maken.” Het is ook populair om zelf tuinbankjes en bloempotten te maken, weet een van de deelneemsters.
Mannen voorblijven Christine doet mee omdat ze wil weten hoe het is om met hout te werken. Met gemak zet ze een boortje in de boormachine en de poten onder haar tafeltje. Ze heeft duidelijk vaker met haar handen gewerkt. Taryna is hier met vriendin Valetta.
Gebogen over haar klus vertelt ze dat ze vaak kijkt naar Amerikaanse series als Do It Yourself. Ze is hier omdat ze de mannen wil voorblijven en niet op hen wil hoeven wachten. “Dat is een gepasseerd station”, zegt ze een beetje lachend. “En het is heerlijk om te doen. Ik ben al van jongs af aan bezig met knutselen en spullen maken.”
Niet ingewikkeld Ron is de enige man hier. Hij loopt rond en geeft advies. Vertelt hoe je lijmresten van je handen kunt halen (‘even met je vingers door wat houtschaafsel’), helpt bij het inzetten van boortjes en wrikt een weerbarstig pootje recht. Volgens Ron was er behoefte aan een workshop als deze. Het is weer eens wat nieuws. “Je gaat hierdoor ook anders naar meubels kijken. Je ziet in winkels ineens hoe tafels en stoelen in elkaar zitten. En dat het vaak helemaal niet zo ingewikkeld is. Deze vrouwen kunnen straks veel zelf.”
Geconcentreerd werkt Christine aan de opdracht voor les twee: het maken van een tafeltje.
Geconcentreerd Timmeren is en blijft precisiewerk en de cursusdames werken vooral in stilte. Er is weinig getimmer en geklop te horen. Er is gefluister en soms een kleine verwensing als iets, ondanks zorgvuldig opmeten, toch niet wil passen. De temperatuur in de kleine loods loopt ondertussen flink op. Ron deelt water uit, maakt grapjes en plaagt de dames dat ze deze les wel opvallend stil zijn. “Vorige week leek het hier wel een kippenhok”. Honend wordt hij tot de orde geroepen. “We zijn gewoon geconcentreerd”, zegt Vivienne. Met haar winkelhaak checkt ze ondertussen de poten van haar bijna voltooide tafeltje. Tevreden zet ze het hout met klemmen vast en wist het zweet van haar voorhoofd. “Heb jij je haren eigenlijk wel gekamd voor de fotograaf?” grapt Ron tegen Peggy, terwijl hij laat zien hoe zij het boortje in de machine moet draaien. De sfeer is opperbest.
Gewoon doen Ook het tafeltje van Marina is nu bijna klaar. Ze houdt haar werk omhoog: "Zoiets, Ron?" De maestro is tevreden. Nog drie lessen en deze vrouwen hebben niemand meer nodig om een klusje te klaren. Niks wachten op je man, gewoon zelf doen. Meer informatie over deze timmercursus bij Woodzz Design: Telefoon 666-9599 - info@woodzzdesign.com
1
BinnenKijken bij…
Theatermaker Roland Colastica en zijn vrouw Junice Augusta
Oud & nieuw met katholiek hoekje Zandkorrels in hun onderbroeken, sokken en het eten. Het was een dagelijkse frustratie tijdens de verbouwing van de woning en een flinke beproeving van hun huwelijk. Maar met het motto ‘samen uit, samen thuis’ in hun achterhoofd en de wetenschap dat de verbouwing niet eeuwig zou duren, overleefden ze de bouwperikelen en kunnen ze nu genieten van hun karakteristieke woonhuis aan een zijstraat van de Gosieweg. Tekst Simone de Brabander | Fotografie Theo Meijer Roland Colastica en zijn vrouw Junice Augusta hebben een jaar aan de woning gewerkt. Junice was ‘in charge’ van de verbouwing. Roland: “Ik heb namelijk geen technische kennis. Maar we hebben wel samen overlegd en de tekeningen bekeken.” Junice, zojuist terug van haar softbaltraining, voegt zich bij het gesprek. “Roy heeft totaal geen ruimtelijk inzicht”, grapt ze. “Toen de markeringen voor de verbouwing in het zand waren aangebracht, zei hij dat de toiletruimte te klein oogde, dat hij zich daarin niet goed zou kunnen draaien. Of het niet een metertje groter kon? Maar hij realiseerde zich niet dat er dan in totaal tien meter bij kwam. Zodoende hebben we nu een slaapkamer van 35 vierkante meter”, lachen beiden. Duizendpoten
Junice en Roland: ”We willen alles zoveel mogelijk openhouden, dus zonder tralies. We vertikken het om onszelf op te sluiten in ons eigen huis.”
Er werd een volledig nieuw deel aan de oude woning toegevoegd waar nu de slaapkamer, de badkamer, de toiletruimte en de ‘walk-in closet’ zijn. Het oude deel van het huis bleef behouden, maar een aantal oude kamers maakten daar plaats voor een splinternieuwe, moderne keuken. Roland: “De oude keuken was vies en donker, met bruine tegels en een houten plank als aanrecht die bovendien niet ‘geseald’ was, waardoor het ging stinken. Bovendien ben ik als de dood voor duizendpoten en die kan ik niet zien lopen in een donkere keuken.
Die oude troep moest er dus als eerste uit, en tja, als je aan de keuken begint, dan pak je de rest van de woning ook aan.”
“We willen open wonen, zonder tralies.” Eindeloos zoeken
Het stel huurde dit huis al voor de plannen voor een verbouwing opkwamen. “We hadden vijf jaar lang gezocht naar een koophuis. Waren alle makelaars afgelopen en hadden zowat alle te koop staande huizen op Curaçao bezichtigd. Maar niets was goed genoeg. De ouders van Junice werden gek van ons. Uiteindelijk hadden we een terrein gevonden op Vredenberg waar we ‘from scratch’ een huis wilden bouwen, maar de koop ging op het allerlaatste moment niet door. En toen dachten we: ‘Ach, we zitten hier eigenlijk niet eens zo slecht.’ Zeker toen de supermarkt Pita ophield met lawaai maken met hun generator. Bovendien konden we de centrale ligging erg waarderen: we hebben twee botika’s in de buurt, onze ouders wonen vlakbij en er is de supermarkt. We besloten het huis te kopen om het vervolgens te verbouwen.”
Resida woonmagazine
Met 1,10 meter is het aanrecht flink hoger dan het gemiddelde. “Bij de standaard hoogte krijgen zowel Junice als ik last van onze rug.”
Roland: “Dit is typisch een traditionele indeling van vroeger, een woonkamer/eetkamer, een gang met slaapkamers.”
3
De deuren van de slaapkamer gaan naar buiten open. “Ik zou willen dat we van de slaapkamer zo het zwembad in zouden kunnen lopen, maar dat is ‘wishful thinking’.” “Ik ben katholiek opgegroeid en dit hoekje is een herinnering aan die tijd. Ik ben niet erg gelovig maar mis toch ergens dat spirituele.”
De kruisbeeldjes kreeg Roland van een non.
4
“Hier zijn we heel trots op, we kunnen er zelfs samen onder de douche. We hebben sinds een jaar een deepwell en gebruiken dat water overal voor, met uitzondering van de keuken.”
BinnenKijken bij…
Aankloppen
Tijdens de verbouwing werd de slaapkamer, die eerst in het oude deel was, verplaatst naar het nieuwe woonhuis. “Dat deden we ook om af te zijn van ongewenst bezoek. Regelmatig klopten er mensen ’s nachts op ons slaapkamerraam om te vragen of ik op de eerste communie van hun zoon of dochter een verhaaltje kwam vertellen. En dan boos worden als je vroeg of ze wel wisten hoe laat het was...!”
"De kaarsen doen we altijd aan."
Katholieke hoekje
Het meest bijzondere hier is het katholieke hoekje. Een kast met een grote verzameling rozenkransjes, kaarsen en andere attributen die in een kerk horen. “Ik ben erg katholiek opgegroeid en dit hoekje is meer ter herinnering aan die tijd. Ik mis toch ergens dat spirituele en het feit dat je ergens iets kwijt kan, zeker de slechte dingen. Die kan je bij God neerleggen. Maar er zijn zoveel dingen die niet kloppen in de kerk dat ik daar niet echt achter kan staan. Ik ben niet diep religieus maar geloof wel dat er een kracht is die groter is dan de mens.” De kast komt uit een theaterproductie van Roland waarin hij misdienaar speelde. De kaarsen krijgt hij van zijn broer die adviseur van de bisschop is en van een non kreeg hij de kruisbeeldjes, rozenkransjes en het katholieke heilig hart. “Ik doe verder niks hier in dit hoekje. Ik ben er maar één keer echt gaan zitten, toen de non overleed. Verder niet”. “Maar de kaarsen doen we wel altijd aan”, voegt Junice toe. Boodschappen
In de tuin is er inmiddels een hek aangelegd dat nog afgemaakt moet worden. Roland: “Het hek weert inbrekers af, alhoewel we hier weinig last hebben van inbraak. Soms komt er iemand bij ons boodschappen doen, die haalt dan wat alcohol op. Dat is geen echte inbraak. We fungeren dan als een snelle supermarkt,” lacht hij. Tralies is voor beiden geen optie, dat is een te grote aantasting van hun vrijheid. “We willen open kunnen wonen, zonder hekwerk. Ik schaf nog liever 20 honden aan dan dat ik achter de tralies ga zitten,” roept Junice. Het stel zit ook heel vaak buiten, lekker in de wind en onder een mooie volle maan, als die er is. Roland neemt nog een flinke slok van zijn lievelingsdrankje. “Sinas, dat vind ik het aller-lekkerste dat er is.”
augustus | september 2012
Roland Colastica Roland Colastica is theatermaker en tevens auteur van zeven boeken. Onlangs publiceerde hij zijn eerste Nederlandstalige kinderboek: ‘Vuurwerk in mijn hoofd’. “Daar ben ik heel trots op. Ik ben een fervent voorvechter van het Papiamentu, maar geloof ook dat onze moedertaal je er niet van moet weerhouden om andere talen te leren. Ik heb voor een Nederlandstalig boek gekozen omdat ik iets anders wilde, en in een andere taal. En dat was het Nederlands. Inmiddels heb ik een tweede opdracht van dezelfde uitgever gekregen.”
5
Wees niet bang dat we midden in de bank luidkeels in gezang uitbarsten. Het is meer zo dat we zachtjes in onszelf neuriën bij het kopieerapparaat. Maar we menen wel wat we zingen. Onze klanten zijn de reden dat we bestaan, en daarom krijgt u onze volledige persoonlijke aandacht, deskundig advies en vriendelijke service. En misschien zo nu en dan een serenade. SFT Bank… more than just a bank. www.sftbank.com
“You are the sunshine of my life.” WAT WE ZINGEN MET ONZE KLANTEN IN GEDACHTEN #05
More than just a bank.
0970_SFT_Campagne2012_Ad_Resida198x138_NL.indd 2
Made With The Finest Ingredients
4 DOG FOOD
Also available Grain Free
t-A-Pet AVAILABLE AT GeBoutique
ROOI CATOOTJEWEG 8-A 7369009 - INFO@GETAPETSTORE.NET WWW.GETAPETSTORE.NET
5/21/12 16:12
WoonVisie
Het palapahuis van Jacob Gelt Dekker
Wonen onder palmbladeren Tekst Marek Debicki | Fotografie Hugo de Klerk
Op het terrein van Lodge Kurá Hulanda aan de westpunt, onzichtbaar verscholen in een stukje lokale jungle, staat een van de meest bijzondere huizen van Curaçao: de palapa paalwoning van Jacob Gelt Dekker. Drie hele grote palapa’s zijn hier aan elkaar gebouwd tot een exotisch woonhuis met twee slaapkamers en een woonkamer annex porch. Wij gingen er kijken. Wie bij het zwembad van Lodge Kurá Hulanda naar de bosrand kijkt, heeft geen idee dat 35 meter verder een van de opmerkelijkste huizen van ons eiland ligt verscholen. Naast de gym voert een kronkelend bospad je door de ‘jungle van Banda Bou’ naar drie grote palapa’s op palen. Dit is het buitenhuis van Jacob Gelt Dekker.
Buitengevoel Via een wenteltrap van natuurlijke materialen komen we de woning binnen. Het huis bestaat uit drie onderling verbonden palapa’s met een doorsnee van negen meter elk. Twee daarvan zijn dichtgemaakt met wanden en ramen. De derde palapa is helemaal open wat een overweldigend buitengevoel geeft. Hier zit je op vijf meter hoogte tussen tropisch gebladerte en boomtoppen. Vogels vliegen er af en aan, langs de dakbalken ritselt een hagedis. Het huis staat op palen en je kunt er onderdoor lopen. Hier lopen de leidingen en kijk je tegen de onderkant van de vloer. De vloer is de enige plek waar ‘gewone’ balken en planken zijn gebruikt. Voor de rest is het huis is geheel opgetrokken uit stammen en dikke takken van de ‘Mangle Rojo’ - de Rode Mangrove. Tussen de boomtoppen vind je hier rust in het kwadraat.
1
Resida woonmagazine
De open woonkamer. Voor het Indonesische huwelijksbed staat het zitje met de Masai-stoelen.
JGD Door zijn werk in kernfysisch onderzoek, vele stichtingen, klinieken op Curaçao, het schrijven van boeken en het maken van documentaires kan Jacob Gelt Dekker met recht een bezige bij genoemd worden. Het is begrijpelijk dat hij daarom zijn unieke buitenhuis op een van de meest rustgevende plekken van Curaçao heeft laten bouwen. Het is de plek waar hij helemaal tot rust komt. Deze reportage was zo gepland dat Jacob er zelf ook zou zijn, maar om gezondheidsredenen lukte dat helaas niet. In zijn plaats werden we opgewacht door iemand die zo mogelijk nog meer kan vertellen over dit bijzondere huis: ing. Ivo van Dooren van Rancheria Construction. Zijn core business – al twintig jaar - is het bouwen van palapa’s in alle vormen, soorten en maten.
Hier zit je tussen tropisch gebladerte en boomtoppen. Satéstokjes Ivo heeft een draadmodel meegenomen van satéstokjes. Het is een studie die hij maakte voor de (dak)constructie van de palapa paalwoning. Want het lijkt misschien eenvoudig, maar in de praktijk brengt het enkele stevige uitdagingen met zich mee. Het was zelfs zó ingewikkeld dat schetsen - waar Ivo als ingenieur mee vertrouwd is – gewoonweg te ‘plat’ waren: “Het lukte op papier niet om uit de constructie te komen omdat je het perspectief dan kwijt bent. Dus heb ik een draadmodel gemaakt.”
augustus | september 2012
De wenteltrap is in stijl geconstrueerd uit dikke takken van de Rode Mangrove uit Colombia.
2
WoonVisie Deze twee buffetkasten zijn de keuken. Achter de deuren vinden we onder andere een spoelbak en een kookplaat met afzuigkap.
Door het uitzicht op de boomtoppen voelt het hier als een grote boomhut. Maar dan wel met een groot bed, een badkamer en zelfs airco.
Zicht naar de woonkamer. De vloer is de enige plek waar ‘gewone’ balken en planken zijn gebruikt.
Ivo houdt er van om mooie dingen te bouwen, en dat zie hier in alles terug. Waar andere (palapa)bouwers kostenbesparende oplossingen kiezen, gebruikt hij duurzame materialen en constructies die sterk zijn en prettig aan het oog. Dat zijn constructies lang meegaan, bewijzen de palapa’s op Cas Abou, die hij daar al ruim twintig jaar geleden bouwde. Het geheim zit hem in… Sorry, dat is echt geheim. Een tipje van de sluier wil hij wel oplichten: hij gebruikt alleen duurzame stammen die hij verbindt met roestvrijstalen bouten. “Dus geen spijkers die snel gaan roesten.” Anders dan een traditioneel huis, is een palapa overigens nooit helemaal winddicht. Maar het dak is wel volledig waterdicht. Zelfs tijdens storm Tomas kwam hier geen druppel naar binnen.
Ronde slaapkamers Terug naar het huis, waar we inmiddels in een van de twee slaapkamers zijn beland. Het zijn grote, ronde slaapkamers zonder muren zodat het indrukwekkende palapadak goed te zien is. Een antieke kroonluchter in het midden benadrukt de hoogte. Door de donkere vloerplanken, de wanden van bamboe en het uitzicht op de boomtoppen, krijg je het gevoel alsof je hier in een grote boomhut zit. Maar wel met creature comforts als airco, een groot exotisch hemelbed, comfortabele stoelen en een badkamer met ligbad en toilet. Veel privacy bieden deze badkamers overigens niet; ze zijn in feite niet meer dan een wand zonder plafond of deuren.
Verstopte keuken De open woonkamer is ingericht met Afrikaanse meubels en decoratie en geven het gevoel dat je hier in Congo of Madagascar bent. Aanvankelijk was er vanuit hier ook zeezicht. “De bomen moeten nodig gesnoeid worden,” bromt Ivo. De wind heeft hier vrij spel en zorgt voor een heerlijk comfortabel binnenklimaat. In de woonkamer is ook de keuken te vinden. Dat wil zeggen: er staan twee tropische buffetkasten waarin de keuken is verstopt. In de ene kast vinden we de spoelbak, in de andere een kookunit met een (recirculatie) afzuigkap. Na het koken doe je de kastdeuren dicht en wordt de ‘keuken’ weer gewoon twee kasten. Uitgebreid koken wordt hier wat lastig, maar waarom zou je ook, met het restaurant van Kurá Hulanda op twee minuten afstand?
3
Resida woonmagazine
WoonVisie WoonVisie Ontwerper Ivo van Dooren Ing. Ivo van Dooren van Rancheria Construction bouwt al 20 jaar palapa’s. Zijn fascinatie daarvoor begon ooit in Leticia, de meest zuidelijke plaats van Colombia. Dit gebied aan de Amazone staat vol plantages met huisjes in de stijl van deze bosvilla. Ivo: “Hier halen we het materiaal voor de palapa’s, met name de rondhouten balken en de palmbladeren.” Vreemd genoeg houdt hij niet van het woord ‘palapa’: “Ik vind het geen mooi woord, nee. Maar ik heb nog geen goed alternatief gevonden.” Overigens is een palapadak niet veel duurder dan een conventioneel dak. Het isoleert vaak beter en hoeft aan de binnenkant niet afgewerkt te worden. Alleen de brandveiligheid is minder. “Maar als je geen rare dingen doet onder de palapa, dan loop je nauwelijks meer risico dan met een gewoon dak.” www.palapivo.com
Nooit heel warm Waarom heeft Jacob Gelt Dekker voor een palapahuis gekozen? Een vraag die alleen de man zelf kan beantwoorden. Gelukkig konden we hem wel bellen in Miami. “Ik had geen zin om wéér een traditioneel huis te bouwen”, zegt hij. “Het hele eiland staat vol met Hollandse huizen waarvan de verwarming is vervangen door een airco. Daardoor maak je geen goed gebruik van de natuurlijke elementen. Een palapa is een natuurlijke en duurzame oplossing die ook zorgt voor verkoeling. Echt warm wordt het daarbinnen nooit.” En ja, uiteraard ook omdat het heel mooi is.
“Ik wilde hier geen traditioneel huis bouwen.” Masai motieven De Afrikaanse inrichting heeft Jacob zelf meegenomen uit Afrika. Tijdens zijn werk in de Serengeti voor de neushoornbescherming onderhield hij nauwe contact met de plaatselijke bevolking. Veel van de spullen uit het huis komen uit Oost-Afrika. Het meest opvallend zijn de stoelen, gemaakt van autobanden met een bekleding van kraaltjes. Jacob: “De jonge mannen van het Masai volk ondergaan een inauguratie waarbij ze een tijd buiten het dorp moeten verblijven. In die tijd moeten ze verschillende opdrachten uitvoeren. Die opdrachten zie je terug in de motieven van de stoelen. Ik heb ze cadeau gekregen toen ik daar wegging.”
Weg van alles Zo’n palapahuis is een unieke ervaring en het is er prachtig om in rond te lopen. Maar hoe zou het zijn om hier te wonen? In een huis zonder tegels of muren van steen? Met grote open ruimtes waar de natuur even mooi als onvermijdelijk je huis binnendringt? Voor permanente bewoning is het misschien wat heftig, maar als buitenhuis voor een drukke ondernemer die even wil bijkomen is dit perfect. Even helemaal weg van alles. Met de voorzieningen van Kurá Hulanda binnen handbereik…
Een klein wandje en een douchegordijn scheiden bad en wc van de slaapkamers. Veel privacy heb je hier niet.
augustus | september 2012
4
Glashelder de beste.
Intergrated Home Solutions is uw eerste keus voor onderhoud, reparatie en installatie van aluminum ramen, deuren & puien. Wij bieden een compleet pakket aan oplossingen voor iedereen, zowel zakelijk als particulier. Bel voor meer informatie.
FOR A GREAT DEAL ON FENCE PANELS!
Now starting at
INTEGRATED HOME SOLUTIONS
Nafl 190,Includes
1 Free post and
mounting accesories with every panel
T: +5999 519 4718 | ihscuracao@gmail.com
We Serve The Entire Caribbean www.Caribbeanfence.com Sales@Caribbeanfence.com Heintje Kool Z/N Phone: 8681419 Open Mon-Fri 8:00 - 12:00 And 1:00 - 5:00
082_IHS_adResida_95x138.indd 1
2/28/12 15:17
Benefisionan na ora di kompra òf renobá bo propio kas • Ketu bai e interes di mas abou riba merkado • Posibilidat pa 100% finansiamentu te ku máksimo di 500 mil florin • Tèrmino di 35 aña pa paga bek • Tur seguro via nos broker na un tarifa mas atraktivo • Tur gastu di notario inkorporá den e hipotek • Konseho profeshonal ku ta kumbiní abo • Kontesta rápido riba bo petishon • 4 pa 6 luna di grasia durante konstrukshon • Un bale di 600 florin pa gasta na ‘Antiliaanse Verf Fabriek’ Traha un afsprak awe ku un di nos speshalistanan di Hipotek na 432-2000 òf pasa na nos ofisina na Goisco Building pa mas informashon.
BO BANKO NASHONAL
Waaigatplein 1 l Goisco Building Schottegatweg Noord 24 - Units M-N-O l Willemstad l Curaçao Tel: + (599 9) 432 2000 l Fax: + (599 9) 465 1981
BO PROPIO KAS KU HIPOTEK DI PSB BANK
Wonen op een resort
Cocolora Apartments: genieten van een weids uitzicht
De Tafelberg als weerstation Is het prettig wonen op een resort? Om dit uit te zoeken brengt redacteur Jacomine Lagas ieder nummer een bezoek aan een bewoner van appartementenresort Cocolora in Brakkeput Abou. Deze keer bij de eerste officiële bewoners Daniella en Johan Philip Vos. “Bij de eerste bezichtiging waren we aangenaam verrast.”
Daniella op haar porch. Meestal begint haar dag met een blik op de Tafelberg.
Tekst Jacomine Lagas | fotografie Hugo de Klerk “Het is heerlijk hier”, steekt Daniella enthousiast van wal als we plaatsnemen op haar porch waar een verfrissend briesje waait. Op tafel staan elegante witte bloemen uit eigen tuin. Door de speelse niveauverschillen van het kleinschalige resort ligt haar appartement iets verhoogd tegen de heuvel aan. Hierdoor heeft het ‘the best of both worlds’: een tuin én uitzicht op de Tafelberg. Daniella: “Die combinatie maakte de keuze voor Cocolora en dit appartement gemakkelijk voor ons. Daarnaast waren we direct geraakt door de sfeer en rust die hier heerst.”
Geen buienradar nodig Het uitzicht is spectaculair. In de verte zien we een zonovergoten Tafelberg. Ze lacht: “Ik heb geen buienradar nodig. ‘s Ochtends open ik mijn deuren en werp een blik op de Tafelberg. Perfect om het weer van die dag te voorspellen.” Verspreid over het terrein dat zich voor Cocolora uitstrekt, zien we redelijk wat bouwactiviteit. Gelukkig zijn de metershoge cactussen hier bewaard gebleven en biedt de combinatie nieuwbouw en oudere woningen een aantrekkelijk contrast.
Flexibiliteit Het echtpaar Vos (ex-stewardess ALM en ex-piloot KLM) woont sinds twee jaar op Cocolora. Na een aantal jaren wonen in Amerika waar Daniella interior design studeerde en haar licentie helikopterpiloot haalde, was het tijd om te settelen op dushi Kòrsou. “Van een groot huis in de USA downsizen naar dit appartement was een uitdaging met onze inboedel. Gelukkig is dit mede door de flexibiliteit van het management bij Cocolora goed gelukt. De koele porch geeft uitzicht op de tuin én de Tafelberg. The best of both worlds. augustus | september 2012
We wilden bijvoorbeeld graag een afwijkende keuken met veel kasten. Dat kon omdat het appartement nog in aanbouw was.”
Dierbaar meubelstuk De inrichting is rustig gehouden. Warme bruintinten, speelse lampen en een subtiel rijtje vazen met echte bloemen uit haar eigen tuin. Er staan moderne meubels gecombineerd met een enkel antiek stuk. Daniella legt uit: “Aangezien de woonkamer niet al te groot is heb ik het minimaal gehouden. Ik ben gelukkig niet van de frutsels en beeldjes….” In de slaapkamer zien we een prachtige antieke secretaire gevuld met familiefoto’s, babyschoentjes en andere dierbare herinneringen. ‘Ons levensverhaal’ noemt ze deze kast.
Prijs/kwaliteitverhouding Wat gaf de doorslag om voor Cocolora te kiezen? “Vooral de prijs/kwaliteitverhouding. Dit was het eerste resort op Curaçao waar dit aspect voor ons helemaal klopte. Ook prettig: we hoeven het (groot) onderhoud van de tuin en het appartement niet zelf te doen. Maar echt doorslaggevend was het gevoel toen we de eerste keer hier kwamen. Om met de woorden van mijn man te spreken: ‘We waren aangenaam verrast’.”
Cocolora Apartments Cocolora is een autovrij en veilig resort op Brakkeput Abou. Er komen 60 appartementen in vier fases. De verkoopprijzen beginnen al bij Naf. 387.500. Appartementen zoals dat van het echtpaar Vos zijn 118 m2 en bestaan uit een woonporch, woonkamer, keuken, twee slaapkamers en twee badkamers. Elk appartement heeft een eigen garage/ berging. Centraal ligt het gemeenschappelijke zwembad en zonneterras. Voor meer informatie: www.cocolora.com | Telefoon 747-5945, 510-6503 1
Uitgelicht
Vazen bestaan al vijfduizend jaar
Tijdloos pronkstuk Een vaas brengt sfeer in huis. Al eeuwen. De Grieken en Romeinen maakten er aan het begin van de jaartelling heuse kunstvoorwerpen van. Later waren het ook de Chinezen en Hollanders die wereldberoemde vazen maakten. En de Finnen. Elly Biesters verdiepte zich in de geschiedenis van een pronkstuk. Door Elly Biesters Als je iemand wilt plezieren, geef dan een vaas cadeau. Dat werd 3000 jaar voor Christus ook al bedacht. Toen dreigde er een grote droogte en hongersnood. Daarom werden er imposante vazen van albast gevuld met offergaven om zo de (weer-) goden te behagen.
Warka-vaas De oudste vaas ooit gevonden, is de ‘Warka-vaas’, ook bekend als de ‘Vaas van Uruk’. Hij werd opgegraven in de Irakese stad Uruk en is naar schatting al 3200 jaar voor Christus gemaakt. De vaas is ongeveer een meter hoog en versierd met reliëfs die zijn gewijd aan de godin Inanna. Zij was de beschermster van de centrale graanschuur in Uruk en moest tevreden gestemd worden. Deze vaas staat nu in een museum in Bagdad.
De Grieken Zo’n 600 voor Christus komen de Grieken met een eigen stijl vazen. Aardewerk speelde toen een grote rol in het dagelijks leven. Er zijn talloze vazen gevonden die dateren van 600 tot 300 voor Christus. Ze werden vooral gebruikt om wijn, olijfolie of water te bewaren of te vervoeren. Het aardewerk werd versierd met de welbekende atletische figuren.
Ming vazen Tussen 1400 en 1600 komen de vazen uit de Ming-dynastie in het vizier. Deze kostbare, flinterdunne porseleinen kunstwerken moeten de Chinese hofhouding destijds tot wanhoop hebben
40
gedreven. Altijd maar die angst dat een kind door het paleis gaat rennen en er een breekt. Mingvazen leveren nog altijd hoge bedragen op. Vorig jaar betaalde een anonieme koper op een veiling in Hongkong ruim 19 miljoen dollar voor een exemplaar uit het begin van de vijftiende eeuw. De kobaltblauwe vaas met afbeeldingen van vruchten en bloemen staat nu in een vitrine bij de anonieme koper. Hopelijk heeft hij rustige kinderen.
Prachtige zijden bloemen bijvoorbeeld. Of de natuur. Takken, (palm)bladeren, drijfhout of zaden worden iets bijzonders als je ze samen in een vaas zet. In landhuis Ascension zijn de tafels tijdens etentjes opgesierd met takken van de bougainvillea die in stukken kadushi-cactus worden gestoken. Met een beetje creativiteit kom je een eind.
Tulpenvaas
De oudste
Nederland heeft ook wereldberoemde vazen: de Tulpenvazen van Delfts aardewerk. Ze werden echte musthaves dankzij Mary Stuart, de Engelse koningin die getrouwd was met stadhouder Willem III. Eind 18e eeuw lanceerde zij de mode om verse bloemen in een vaas op tafel te zetten. Mary was een groot liefhebber van tulpenvazen, en liet ze speciaal in Delft maken. Ze werden bloempiramides of bloemhouders genoemd en kwamen als pronkstukken midden op tafel te staan, ook zonder bloemen. De Delftse vazenmakers lieten zich qua versieringen inspireren door Chinees porselein, dat begin zeventiende eeuw door de VOC naar Europa werd gebracht. Begin dit jaar gaf koningin Beatrix nog twee grote tulpenvazen cadeau tijdens een staatsbezoek aan de Verenigde Arabische Emiraten.
De Warka-vaas uit Uruk in Irak. Gedateerd op 3200 b.c. is het de oudste vaas ter wereld. De vaas is gesneden uit alblast en ongeveer een meter hoog.
Curaçao Het klimaat hier is minder geschikt voor verse bloemen, maar vazen en alternatieven zijn er genoeg.
Uitgelicht
Ming Ping Deze antieke Ming-vaas van zo’n 600 jaar oud bracht vorig jaar op een veiling in Hong Kong het recordbedrag op van ruim 19 miljoen dollar.
Moderne klassieker Een klassieker uit meer recente tijden. Deze Aalto-vaas werd in 1937 ontworpen door designer Alvar Aalto uit Finland. Het oorspronkelijke ontwerp was 140 cm hoog.
Lokaal drijfhout Deze hoge vaas is gevuld met simpele stukken drijfhout die zijn gevonden op onze kusten. Met een beetje creativiteit kom je ook hier een eind.
Tijdloos ontwerp
Een klassieke Griekse vaas van ruim 2000 jaar oud. Dit soort vazen zijn nog steeds te koop. Wat je noemt een tijdloos ontwerp.
Romeins vakmanschap De Portland-vaas is gemaakt van donker glas waarover een dunne laag wit glas is gesmolten. Daaruit zijn deze figuren geĂŤtst. Gemaakt in Rome, ongeveer in het jaar 10.
Delfts blauw De Nederlandse tulpenvaas was ontworpen om te pronken en iedere bloem maximale aandacht te geven. Hier een exemplaar uit 1700.
augustus | september 2012
41
De winkel waar wonen een feest is, check ons op www.momandco.com
Lifestyle By MOM & Co Bank Swing NAf 2850,-
At Nieuwe Post N.V. Service Center Punda we will guide you through your online shopping experience. We provide free internet, to shop on bbuyzzz.com. When you are done choosing your products; you can pay at the counter with Debit Card or Cash!
With Bbuyzzz.com you will enjoy: • Over 100.000 products and counting, endless possibilities to choose from • Local support though Live Chat, Email, Phone and Customer Service • Merchandise Listing also in Local Currency • In-house Customs Service • Free insurance up to a purchase value of $200 • NEW! Pay at Nieuwe Post Counter with Debit Card or Cash. The Cash Option is ONLY available at Nieuwe Post Service Center Punda! Soon it will be available at the other branches.
Promenade Shopping Center | Geopend op maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 18.00 uur, op zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur | Telefoon 736 0755
FOR MORE INFORMATION Call 433 1372 | 433 1109 | 433 1130 Email bbuyzzz@npostna.com
Bbuy zzz www.bbuyzzz.com
Styling
De woonkamer van Dolfijn FM Designwinkel LOT1038 ontwerpt een radiostudio Recent verhuisde Dolfijn FM naar een nieuw pand op het strand bij Mambo Beach. De nieuwe studio werd ingericht door Ruud Zegwaart van designwinkel LOT1038. Het voelt er als een zitkamer. "Ik wilde iets maken waarvan zelfs grote artiesten als ze langskomen zeggen: wauw, dit is gaaf!” Tekst en Fotografie Hugo de Klerk Mambo Beach is in verbouwing en moet ‘de mooiste strandboulevard in de Caraïben’ worden. Het gevolg daarvan was onder meer dat de oude studio van Dolfijn FM moest verdwijnen. Daarvoor in de plaats is een geheel nieuw radiogebouw verrezen, nog dichter bij zee. Vamos A La Playa
Omwille van de akoestiek is gekozen voor vloerbedekking, gordijnen en schuimrubber tegels tegen het plafond.
augustus | september 2012
Niemand weet het precies, maar wereldwijd zijn er maar weinig radiostudio’s op een strand. Zeker niet zoals hier, waar de ligbedjes slechts een paar meter van de microfoon zijn verwijderd. Een grote ronde glaspui versterkt het strandgevoel. Om toch een zekere afstand te bewaren ligt de studio wel wat hoger. De DJ’s zitten nu als het ware op een podium. “Het kan erg afleiden of intimideren als mensen op ooghoogte voor het raam staan terwijl je radio aan het maken bent”, zegt Egon Sybrandy, de station manager van Dolfijn FM.
In de nieuwe studio zitten DJ's zoals Vesta Kauffman op slechts een paar meter afstand van de strandbedjes
>>
1
Styling
Make It Funky
De oude studio was niet specifiek voor een radiostation gebouwd. Ruud Zegwaart van LOT1038 – die op Dolfijn FM het programma Soul Grooves presenteert – vond het daar meer op een verzekeringskantoor lijken dan op een radiostation. Om deze zakelijkheid te doorbreken creëerde hij in het oude gebouw een trendy zithoek die al snel werd omgedoopt tot ‘Ruud’s Funky Corner’. Toen de verhuizing van Dolfijn in zicht kwam, werd Ruud gevraagd om ook van de nieuwe studio ‘iets bijzonders te maken’. Radio Ga Ga
Ruud Zegwaart: “Met de inrichting wilde ik Dolfijn cooler maken en de grens opzoeken tussen normaal en abnormaal. De studio moest een strakke zitkamer worden met een muziekindustrie-gevoel”. We krijgen een rondleiding tijdens het programma van Vesta Kauffman. De atmosfeer in de studio is heel prettig. Er is veel te zien, vooral voor de kijker met oog voor detail. De ruimte wordt gedomineerd door een grote presentatietafel in de vorm van een gitaarplectrum. Daar omheen strakke zitkrukken met een T-vormige zitting en een kompasroos als voetensteun. “Je kunt er normaal op zitten, maar ook dwars, zoals een dame op de bagagedrager van een fiets,” zegt Ruud.
bijschrift
Connected
In de studio zien we overal een link met muziek of techniek. Het blad van de salontafel bevat afbeeldingen van de (beroemde) Technics SL-1200 draaitafel. De hanglampen lijken op microfoons en op een lampenkap zien we details van een versterker.
Een relaxmoment met Egon Sybrandy, Enrico Stenacker en Vesta Kauffman. De ‘zitkamer’ wordt ook echt als zodanig gebruikt.
2
Resida woonmagazine
Styling
Achter de DJ hangen canvas banners met afbeeldingen van bekende artiesten in blauwen roodtinten (de huiskleuren van Dolfijn FM). Het meest opvallend hier is het vloerkleed dat is gemaakt van gevlochten fiets binnenbanden. “Gekozen vanwege de akoestiek en de kleur”, zegt Ruud. “Maar eerlijk gezegd kon ik voor deze ruimte ook geen gaver kleed vinden dan dit.” Omwille van de akoestiek is er verder gekozen voor vloerbedekking en (sier-)gordijnen. En is het plafond beplakt met ‘tegels’ van grijs geverfd schuimrubber.
Chillen Op De Antillen
Hoe voelt de nieuwe studio in vergelijking met de vorige? Egon Sybrandy: “Het is hier chill en dat voel je meteen. Het is echt een zitkamer nu. Open en cozy, maar wel functioneel. We zijn hier immers om radio te maken. En dat lukt het beste in een relaxte en inspirerende omgeving.”
“Ik wilde hier de grens opzoeken tussen normaal en abnormaal.” Black Or White
Opvallend genoeg zien we vrijwel alleen zwart, grijs en wit; niet direct de kleuren die je zou verwachten in een tropische strandstudio. Ruud daarover: “Kijk naar buiten, daar word je overweldigd door kleur. De lucht, de zee, de palmen… bonte zwembroeken en roze bikini’s. Ik wilde het binnen juist rustig houden en zo de kleuren van buiten versterken. En ’s avonds zorgen de ingetogen kleuren voor een heel intieme sfeer.”
augustus | september 2012
De gekozen meubels hebben allemaal een link met muziek of techniek. Zo zien we in het blad van de salontafel een mixing console met twee draaitafels.
3
House & Leisure
Embrace nature zeggen dat de roos de oudste bloem ter wereld is. Wereldwijd is de roos ook het symbool van liefde. Als je iemand een rode roos geeft, dan geef je aan dat je hart aan hem of haar toebehoort”.
Kleurcode
De rozen Raoul en Ramiro runnen samen plantenwinkel Bee in het Bloempot Shopping Center. De natuur is hun grote inspiratiebron. "Alles wat we doen heeft met de natuur te maken.” Voor Resida belichten ze ieder nummer een van de natuurwonderen uit hun zaak. Deze keer: rozen. Ze zijn beschreven in gedichten en bezongen in het mooiste lied. Ze staan op talloze schilderijen en op de meest verkochte posters bij Ikea. En in de winkel van Raoul en Ramiro. “We hebben hier potrozen…”, zegt Raoul, “…waanzinnig. Die zijn gewoon verslaafd aan het bloeien. Ze zijn ‘the gift that keeps giving’.”
Symbool van liefde Raoul pronkt met een struik mooie roze rozen. “Wist je dat de oudste roos al dateert van 35 miljoen jaar geleden? Zoals ze zeggen dat prostitutie het oudste beroep ter wereld is, zo kun je
Als je rozen cadeau geeft, kies dan wel de juiste kleur. Iedere kleur betekent wat anders. Een rode roos is een symbool van liefde, maar een gele roos betekent juist dat je vrij wilt blijven. Roze rozen geef je als blijk van vriendschap en genegenheid zonder romantische bijbedoeling. Oranje geef je als felicitatie. Vroeger was er ook nog de gewoonte om een bos verdroogde rozen te sturen als je het definitief wilde uitmaken.
Geloof Op Curaçao werd de roos vroeger vooral gebruikt in de RK kerk, als geschenk voor Maria. Bij Bee in de winkel werkt Jeanette, die vertelt dat haar vader vroeger een rozenkwekerij had en dagelijks op de markt in Otrobanda rozen verkocht aan kerkgangers. Raoul vertelt met liefde over de rozen in zijn winkel, maar we bespeuren wat minder passie dan voor zijn varens of orchideeën. “Is wel een beetje waar. Ik vind ze mooi, maar ben zelf niet zo van de rozenromantiek. Misschien ben ik daar wel te nuchter voor…”
Joséphine Met de potrozen van Raoul kun je in de voetsporen treden van Joséphine de Beauharnais (uit Martinique), de echtgenote van Napoleon. Rond 1800 richtte zij bij haar kasteel in Frankrijk een rozentuin in waarin alle destijds bekende rozen stonden. Vele adellijke lieden volgden haar voorbeeld. Hier in de tropen moet je wel kritisch zijn omdat niet alle rozen het hier even goed doen. Die van Raoul en Ramiro in ieder geval wel. Plantenwinkel BEE, Bloempot Shopping Center, tel. 737-5203
Pets & Care
Love & devotion Een goede verzorging van uw huisdier gaat verder dan de zorg voor correcte voeding en genoeg water. Genegenheid en aandacht zijn ook belangrijk. Dat begint met liefde en het regelmatig aanraken van uw huisdier, maar ook medische verzorging hoort daarbij; net als een goede oplossing zoeken als u uitlandig bent. En gedragstrainingen als uw huisdier ongewenst of problematisch gedrag gaat vertonen. Door Andrew Berry
Wanneer het aankomt op liefde en fysiek contact, dan is niets beter dan het baasje zelf. Voor de medische verzorging kunt u terecht bij de verschillende dierenartsen op het eiland. Bij GetA-Pet werken wij nauw samen met dierenarts Doest, vanwege haar professionaliteit en haar gewoonte om zorgvuldig aan de eigenaren uit te leggen wat er met hun huisdier aan de hand is. In een speciale kamer in onze winkel kunt u op afspraak bij haar terecht. Als het een probleem is om uw huisdier zelf te brengen, dan kunt u ons bellen voor een afspraak. Wij halen uw huisdier thuis op, brengen het naar de dierenarts en daarna weer terug naar huis. Voor u een zorg minder en uw huisdier krijgt de
1
medische aandacht die het verdiend. Ook tijdens uw vakantie wilt u uiteraard dat uw huisdier optimaal wordt verzorgd. Op het eiland zijn daarvoor een aantal dierenpensions zoals bijvoorbeeld Els’ Angels. Daarnaast zijn er bedrijven als Yuka’s Uitlaatservice, die uw dieren thuis verzorgen als u van het eiland bent. Het hoort bij onze strategie om een full-service dierenwinkel te zijn. We bieden een totaal verzorgingspakket, met een honden wasservice en zelfs een hondentraining. Daarnaast bezorgen we producten aan huis. Kom maar eens langs in onze winkel nabij de oude schouwburg en vraag naar de mogelijkheden. Andrew Berry is van dierenwinkel Get-A-Pet, Rooi Catootjeweg 8-A, tel. 736-9009, www.getapetstore.net
Resida woonmagazine
House & Leisure
Wining & dining
Kopje thee? Tegenwoordig wordt er veel gepraat over globalisering, alsof het iets is van de laatste jaren. Maar al in 1600 handelde Portugal actief met China en had Holland een groot deel van Ceylon (nu Sri Lanka) in handen. Veel verhandelde goederen uit die tijd waren exotische kruiden die wonderbaarlijke genezingen beloofden, maar ook specerijen voor in de keuken (w.o. nootmuskaat, vanille en peper) en bovenal: thee. Wist u dat deze drank van de Camellia plant inmiddels de meest geconsumeerde drank ter wereld is? Na water? Door Alicia van der Dijs
Vaak worden de Britten gezien als de Europese ‘uitvinders’ van de thee. Het waren echter de Hollanders die het in Europa introduceerden. De VOC had in de havenplaats Galle op Ceylon een groot handelsfort van waaruit grote hoeveelheden thee hun weg vonden naar Europa. Wat de Britten wel hebben gedaan, is het theedrinken tot een ware kunst verheffen. In de afgelopen eeuwen is er een hele theecultuur ontstaan. Je kunt een gewoon kopje thee drinken, je kunt er ook iets bijzonders van maken.
Kom eens langs in onze winkel als u wilt kennismaken met de aroma's, melanges en attributen die horen bij het serieuze theeschenken. Welkom in de Prachtige Wereld van de Thee… Alicia van der Dijs is van de Mementos interieur- en keukenwinkel aan de Schottegatweg Oost 54, tel. 738-4744, www.mementoscuracao.com
Feestje Dat laatste is precies wat Tea Forte doet, een merk dat we bij Mementos in de winkel verkopen. Het lijstje met smaken leest als een feestje: Mojito, Marmalade, Apricot, Amaretto, Kiwi Lime of Cherry Cosmo. Er is smaakvolle coconutthee die heerlijk is op onze warme middagen. Daarnaast heeft Tea Forte ook zogeheten ‘skin smart’ theesoorten die goed zijn voor je huid, zoals de Coconut Lychee. Of Cucumber Mint, dat helpt om na een zware dag of slechte nacht weer een jeugdige verschijning te krijgen. Theedrinken is omgeven met tradities en rituelen. In onze winkel hebben we een brede collectie accessoires om ook iets bijzonders te maken van het dagelijkse theemoment. De inspiratie daarvoor komt uit landen als China, Japan en Engeland, waar een hele etiquette is ontstaan rond het drinken van thee.
HOEVEEL HEEFT U ER GEMIST? Resida wordt door de Nieuwe Post in diverse wijken verspreid. Er zijn echter ook veel huizen waar dit magazine niet komt. Bijvoorbeeld omdat de post daar niet kan, wil of mag bezorgen. Wie iedere nieuwe Resida thuis wil ontvangen, kan ook een postabonnement nemen. Voor 45 gulden per jaar (Bonaire: 35 dollar) sturen we u zes edities op de dag dat ze van de drukker komen. Ga naar onze website om u aan te melden voor een abonnement. U bent dan steeds een van de eerste die dit magazine ontvangt.
augustus | september 2012
www.resida-magazine.com Tania Kross Thuis bij een Yu di Kòrsou in Gouda Voor stad, achter zee De contrasten van Pietermaai Woonvisie Architect Lyongo renoveerde een stadsruïne
2
voor meer informatie BeL: 434 3888 | KLiK: www.ennia.com
pensioen waarom hoe
het antwoord is Als werkgever wilt u dat het pensioen van uw werknemers in goede handen is. U zoekt daarvoor een betrouwbare partner. Een professionele partij die uw Collectief Pensioen met zorg en toewijding voor u regelt. Het antwoord is ENNIA. Maak vandaag nog een afspraak.
?
Gallery Het werk van Anna Oltheten
Schilderen vanuit het onderbewuste Kunsthistorica Josée Thissen bekijkt voor Resida hoe het werk van lokale kunstenaars bij de mensen thuis hangt. Dit keer de schilderijen van Anna Oltheten.
Tekst Josée Thissen-Rojer
“Het doek is dynamisch en straalt energie uit. Door ernaar te kijken kom ik tot rust en krijg ik inspiratie om verder te gaan.” Garden of Eden, thuis bij Bettina Vermaas. (2010, olieverf op linnen, 87 x 102 cm)
“Mijn schilderijen ontstaan spontaan”, zegt Anna Oltheten (Voorschoten, 1951). “Als ik bijvoorbeeld terug kom van een reis, dan ga ik eerst tekenen op papier, om alle visuele indrukken er uit te werken. Pas als mijn hoofd helemaal leeg is, ga ik schilderen. Dan heb ik alles losgelaten, alles wat je kan benoemen in woord en beeld. Pas dan ontstaan mijn schilderijen, uit mijn onderbewuste. De laatste jaren is de menselijke figuur weer terug in mijn werk en daar ben ik blij om. Want de mens is de kroon op de schepping.”
Garden of Eden
We bekijken Anna’s schilderij Garden of Eden dat hangt in de woonkeuken van Bettina Vermaas. “Eigenlijk ga ik nooit naar kunsttentoonstellingen, maar deze keer was ik toevallig bij de vernissage van Anna Oltheten”, zegt Bettina. “Toen ik dit werk zag, heb ik het vrijwel meteen gekocht.” Het kunstwerk hangt op een centraal plekje in haar huis, waar ze het meteen ziet als ze binnen komt. “Het werk is heel dynamisch en het straalt energie uit. Het is alsof de donkere figuren op het schilderij in hun opgeheven armen een regen van leven dragen. Door ernaar te kijken kom ik tot rust en tegelijkertijd geeft het mij inspiratie om verder te gaan.”
De vooruitgestoken, magere arm eindigt in een handje dat helemaal afgesleten is van het vele vragen. Alles in haar houding drukt lijden uit. Het is een werk dat tot stand is gekomen na een reis van Anna door Afrika. Ze ziet daar veel uitzichtloze armoede. Water is er schaars en tegelijkertijd dodelijk omdat het ziektes brengt. Doordat de mensen daar zo dicht bij de dood leven, wordt het bestaan anders beleefd en worden gewone, dagelijkse gebeurtenissen heel vreugdevol ontvangen. Die ervaring geeft Anna de bevestiging dat de mens niet alleen de kroon is op de schepping maar dat ook elk leven bekroond is. www.annaoltheten.com
Anna Oltheten
Anna komt uit een artistiek milieu en op haar negende weet zij al dat ze kunstenares wil worden. In 1973 emigreert ze vanuit Nederland naar Curaçao en tien jaar later besluit zij zich helemaal aan het kunstenaarsschap te wijden. Haar kunsthistorische achtergrond, haar ervaring als docent kunstbeschouwing en haar kunstboeken zijn haar leermeesters. “Alles wat ik weet en alles wat ik doe heb ik zelf moeten ontdekken”, zegt ze. “Maar ik móét schilderen want als ik niet aan het werk ben, word ik onrustig.”
Crown Jewel
“Dit werk is nooit tentoongesteld, want ik wil het niet kwijt.” We zijn op haar atelier en ze laat ons een schilderij zien uit 2005, getiteld Crown Jewel. Tegen een donkere achtergrond is, in een contrasterende, lichte kleur, een wezentje afgebeeld met op het hoofd een enorme kroon. Een kroon die je verwacht bij een koninklijk figuur, maar dit wezentje ziet eruit als een bedelaar.
augustus | september 2012
Crown Jewel (2005, olieverf op linnen, 90 x 65 cm)
1
Craftsmanship. Quality. Innovation. Design. 100% natural materials
www.swiss-sense-caribbean.com
Curaçao Seru Loraweg, Ph. 767 0017 | Bonaire Homestyle, Kaya Amsterdam 25, Ph. 717 3060 Aruba Schotlandstraat 46 (Formerly Step by Step dance school), Ph. +297 582 0025
Di - Vr 09.00 - 13.00, 14.00 - 18.00 uur • Zaterdag 09.00 - 17.00 uur (nonstop)
Welkom in mijn wereld
Hugo’s Mall | Dr. M.J. Hugenholtzweg 23 b/c | T 461-4534 E mundomio@mundo-mio.com | www.mundo-mio.com
Monumento di Kòrsou
De babykamer volgens Living Green
Nieuw leven tussen oud hout Een paar maanden geleden kwamen Sophie en Marijn naar de winkel van Living Green. Er was een kindje op komst en of ze ook babymeubels konden maken? Na wat praten, schetsen, rekenen en nadenken kreeg Living Green de opdracht om de complete kamer in te richten. De meubels moesten de typische Living Green uitstraling hebben, kindveilig zijn en comfortabel in het gebruik. Zie hier het resultaat.
In de ontwerpen van Living Green zie je ramen, deuren, lijsten en gekleurde planken van oude lokale huizen. Het bedrijf van creatieve meubelontwerper Eugene Maduro heeft containers vol karakteristiek sloophout. Hij geeft zijn klanten graag een ‘containertour’ en kiest samen met hen de materialen voor de meubels. In de eigen werkplaats worden de ideeën daarna door een professionele vakman uitgevoerd. En binnen een maand afgeleverd.
Oude shutterramen uit Otrobanda vormen de deuren van deze kast. Het interieur is geheel volgens wens van de nieuwe ouders gemaakt. In dit geval een hang/leg combinatie met onderin nog een lade.
Twee ‘onzichtbaar’ opgehangen boekenplanken vormen de finishing touch. Een opstaande rand zorgt dat er niets af kan vallen.
De commode heeft lades van kleurrijke planken waarop je de oude verflagen nog goed ziet. De bovenzijde is belegd met Azule tegels.
Living Green Exotic Furniture de echte sloophoutmeubel expert Seru Loraweg 104 (naast Makro), T 562-9347 (open zaterdag en op afspraak)
Bonaire: Kaya Nikiboko Noord 9, T 796-4710 (open dinsdag 14.00-18.00 uur en op afspraak)
>> www.livinggreenfurniture.org
Over dit ledikant is goed nagedacht. De bodem is in hoogte verstelbaar, de lak is niet giftig en alles is splintervrij. 1
Kleur & interieur
Inspiration by Kooyman
De personal touch Ideeën nodig voor je interieur? Je vindt ze bij de Kooyman MegaStore. Maak sfeer met mooie lampen, zorg voor een ‘wow-effect’ met raambekleding of maak een showcase van je wand. Een huis is meer dan een plek om te wonen. Het is een plek om je thuis te voelen. Of je nu in een studio woont, in een appartement of luxe villa: met kleine dingen kun je een groot effect bereiken. Bij Kooyman vind je inspirerende producten voor extra woongenot en een personal touch.
Less is more Een mooie (en betaalbare) manier om iets bijzonders te maken van een lege wand, zijn de ‘floating wall shelves’ van het merk Regalo. Omdat je geen ophangbeugels ziet, zorgen deze planken voor een rustig beeld. De ‘floating shelves’ maken het aangekleed en gezellig. Je kunt ze gebruiken voor boeken of fotolijstjes, maar ook in de keuken voor je mooiste servies, in je slaapkamer als nachtkastje of in de hal onder een spiegel. TIPS: Je kunt deze planken ook gebruiken als showcase. Maak een kunstwerkje van een karkó, koraal, een vaas of je mooiste schoenen door ze prominent op een van deze planken te zetten. Of schilder een kleurvlak op je muur rondom de plank. Richt er een spotje op en zelfs gewone objecten worden ineens iets bijzonders.
Het resultaat is prachtig. Op internet lezen we over Artscape recensies als: “Our window went from ‘really cool’ to ‘completely spectacular’ when the sun began to shine.” Of: “It is impossible to capture how great it looks on camera”. Het is maar dat u het weet als u de foto hieronder bekijkt. TIPS: De decoratiefilm is ook erg geschikt voor bijvoorbeeld kastdeurtjes en vitrinekasten. Tevens kun je de films gebruiken op een douchewand en zo sfeer en kleur aan een saaie badkamer toevoegen. Of je kunt de patronen losknippen en ze gebruiken op een spiegel of op wandtegeltjes.
Knappe kappen De afdeling verlichting in de Kooyman MegaStore wordt telkens interessanter. Met steeds meer lampen waarvan je vrienden zullen zeggen: ‘wow, waar heb je die vandaan?’. Op de ruime afdeling staan de lampen werkend opgesteld, zodat je kunt zien hoe ze het licht verspreiden. Even verderop vind je gloei- spaar- en ledlampen in diverse uitvoeringen en een wand vol elektrische accessoires om je verlichting nog mooier, makkelijker of veiliger te maken. Bijzonder in de MegaStore is ook de grote verzamelingen lampenkappen: recht, rond, vierkant, groot, medium of klein. En dat alles in verschillende kleuren. Daarnaast lampvoeten, inbouwsystemen en spotjes in vele vormen. De grootste verrassing op de verlichtingsafdeling zijn de prijskaartjes, die elke keer lager uitvallen dan je denkt. Zo zou het overal moeten zijn…
1
From cool to spectacular Het meeste effect voor het minste geld krijg je met de kleurige raamfolie van het merk Artscape. Deze decoratieve, zelfklevende decoratie is er in tal van motieven en patronen. Het laat zich snel en makkelijk aanbrengen en is later zonder schade weer te verwijderen. Bij Kooyman vind je deze raamfolie in veel verschillende kleuren en motieven. Om sfeer en privacy te creëren, maar ook om UV straling buiten te houden. De Artscape folies zijn standaard namelijk voorzien van een UV filter.
Kooyman Zeelandia Kaya Jombi Mensing 44 Openingstijden MegaStore: ma-za: 7.00 – 18.00 uur zo: 9.00 – 14.00 uur Kooyman Santa Maria Winston Churchillweg 112 Kooyman Santa Rosa Sta. Rosaweg 198 Tel. 461-333 www.kooymanbv.com
Resida woonmagazine
Shopping
Shopping Nieuwe, bijzondere en/of verrassende producten uit winkels op Curaçao
Zetel pa un Reina Dit is een zogeheten mesirbench, gemaakt in Indonesië. Van oorsprong is het eigenlijk een Egyptisch meubelstuk, wat je aan de naam kun terugzien: Mesir is Indonesisch voor… Egypte. Dit meubelstuk wordt vaak aangeduid als de ‘Cleopatra bank‘. Het verhaal wil dat deze bank ontworpen is voor Cleopatra, de laatste koningin van Egypte. Ze had de gewoonte om haar minnaar te ontvangen op deze bank. De mesir-benches bij Plantation Furniture op Zeelandia zijn gebaseerd op dit klassieke Egyptische model. Zoals alle teakmeubels bij Plantation wordt ook deze mesir-bench gratis in een door u gewenste kleur gebeitst. Weelderige kussentjes en een draperie van mooie textiel maken het helemaal af. Zorgt u zelf voor een Caesar? Plantation Furniture, Zeelandia. Tel: 461-0501 plantationfurniture@hotmail.com
Stijlvol relaxen waar je wilt Maar dan wel zo comfortabel mogelijk: op een Smooff loungematras. De trendy Smooff is opvouwbaar en door de handige draagband kun je hem overal mee naartoe nemen. Je kunt kiezen uit: de ‘Lounge Cushy’ met geïntegreerd hoofdkussen voor het echte loungewerk en de 'Active' die een afneembaar hoofdkussen heeft en ook te gebruiken is tijdens een workout of yogaoefening. Alle Smooff modellen hebben een afritsbare en waterbestendige hoes. De stevige binnenkussens zorgen voor een optimaal ligcomfort op iedere ondergrond. Ook handig als logeerbed voor onverwachte gasten! Loungen was nog nooit zo relaxed! Nieuwsgierig geworden naar Smooff? Kijk snel op www.smooffcuracao.com voor meer informatie en verkoopadressen op Curaçao.
Bank zonder grenzen Het begrip ‘maatwerk’ krijgt een heel nieuwe betekenis met deze alles-is-mogelijk bank van De Arend. Alles betekent in dit geval ook echt letterlijk alles. Wilt u ‘m hoog, laag of diep, smal of breed, recht of schuin? Strak op de grond of op pootjes? U zegt het maar. Zelfs rond of een hoekbank is mogelijk. De variatie gaat door waar het bekleding en afwerking betreft. Zelfs nadat de bank is afgeleverd kun je blijven variëren. Bij de uitvoering hier op de foto is de bekleding aangebracht op panelen die met klittenband op het frame zijn bevestigd. Je kunt deze panelen makkelijk van plaats wisselen en daarmee de stijl, compositie of kleuren van je bank snel veranderen. In feite is je eigen fantasie hier de enige beperking. De Arend Home & Horeca, Lindberghweg 1, Saliña, tel: 465-8640 | www.de-arend.com / www.de-arend-curacao.com
Deur aan de rol PC Henderson is wereldmarktleider met speciaal beslag voor rol-, schuif –en vouwdeuren. Het ruime leveringsprogramma biedt een veelheid aan duurzame en flexibele oplossingen. Design Bouwbeslag aan de Santa Rosaweg is de lokale dealer van Henderson. Er is een ruime voorraad en alle producten worden rechtstreeks van Henderson betrokken. Nieuw is het Soltaire programma, ontworpen voor recht schuivende deuren waar een soepele werking, duurzaamheid en corrosiebestendigheid gewenst is. De rollen, beugels en geleiders zijn van gegoten RVS. De kunststof loopwielen hebben RVS kogellagers. Een deur met dit beslag heeft een perfecte loop en zal jarenlang probleemloos functioneren. Er zijn drie railtypen beschikbaar voor een maximum deurgewicht van 120, 180 en 250 kilo. Laat u door de medewerkers voorzien van een goed advies en offerte op maat. Design Bouwbeslag, Santa Rosaweg 71, tel: 738-7777 >> santarosa@cfh-group.com
Steigerhout voor horeca en winkel Bij meubels van steigerhout denk je al snel aan tafels, loungebanken, kasten of een bed. Minder voor de hand liggend - maar net zo bijzonder - is een steigerhouten toonbank, etaleerkast of zelfs een complete bar. Steigerhout is stoer, eigentijds en trendy; eigenschappen die vaak goed bij een winkel of horecagelegenheid passen. Het is bovendien zeer betaalbaar: voor teakhout betaal je al snel het dubbele. Woodgoed is een lokaal bedrijf dat meubels maakt van gebruikt Europees steigerhout uit Europa. Voor het verwerkt wordt krijgt het eerst de tijd om te wennen aan onze tropische luchtvochtigheid.
2
De meubels worden daarnaast zo geconstrueerd dat het hout ruimte heeft om te werken. Problemen als kromtrekken worden daarmee voorkomen. Er is een grote online catalogus met eigen Woodgoed designs. Vrijwel alles wordt op bestelling gemaakt; speciale projecten of bijzondere ontwerpen zijn daarom nooit een probleem. De levertijd is drie weken. Meer informatie is te vinden op de website: >> www.woodgoed.com
Resida woonmagazine
INTERIOR
DESIGN
F U R N I T U R E L I G H T I N G AC C E S S O R I E S F T
A
B I
R L
www.LOT1038.com
I
C E
S S
Vloer di Kòrsou
Het stenen vloerkleed van Azule
Design tegelvloer: Dighenis Aldino Provence Fotografie Hugo de Klerk
Op een groot terras met effen tegels, zoals bij dit zwembad, kun je makkelijk verdwalen. De grote lichtbeige tegels zijn zo neutraal dat niets hier je oog afleidt of je aandacht trekt.
In de winkel van In&Out Lifestyle kun je een vloer als deze laten maken op de computer zodat je vooraf een idee krijgt van het eindresultaat. Het design kun je zelf bedenken of overlaten aan het kleine team van Ben Kotmans, dat vaak met verrassende ideeën komt.
Om deze gelijkmatigheid te doorbreken is een ‘vloerkleed’ gemaakt van Azule landhuis-tegels, die je meteen vertellen waar het gezellig is. Het bonte mozaïek vormt een mooi contrast met de omgeving en zorgt voor een unieke Curaçaose sfeer. Het is een explosie van patronen en kleuren die de kern vormen voor een loungeplek of BBQ spot.
Zo kun je met Azule cementtegels buitenshuis een mooi vloerkleed neerleggen dat nauwelijks onderhoud vraagt en niet gestolen kan worden. Voor dat speciale en kleurrijke plekje in een zee van beige.
AZULE ETHNIC VINTAGE by In&Out Lifestyle Kaya Wilson Godett 91 Pietermaai Tel. 540-2504 www.azule.nl
InandOut Azule 1
Mijn plek in de stad
Wonen in de pastorie van Otrobanda Het stadsleven van pastoor Ronald Niet iedereen kiest er bewust voor om te wonen in de oude binnenstad. Sommigen worden er van hogerhand gezonden. Zoals pastoor Ronald van de katholieke kerk Santa Ana in Otrobanda. We spraken met hem in de intrigerende pastorie aan de Breedestraat. Tekst Raggedy Tjon Sien Kie-Vis | Fotografie Hugo de Klerk Het is even zoeken naar een parkeerplaats in de levendige maar ook chaotische Breedestraat. Vier uur ’s middags. Een gezellige korte wandeling, eerst onder het viaduct, dan langs overvolle etalages met kleurrijke schoenen en kleding, brengt mij naar de pastorie van Santa Ana. Gelukkig ken ik het gebouw, want het mintgroene uiterlijk doet niet aan een kerk denken. Ik ben vroeg, en besluit even door te lopen naar de achterkant van het plein, om te kijken wat daar te zien is. Een verlaten, niet zo fris ruikend steegje (de Consciëntiesteeg) is alles wat ik zie. Dan is het tijd en ga ik op zoek naar de ingang van het huis van de pastoor. Een echte Otrobandista ziet mijn vertwijfeling en brengt me naar de onopvallende hoofdingang die ik pal voorbij was gelopen.
Kabritu stobá De deur gaat open en voor me staat de jonge pastoor en vicaris Ronald Kiban. We staan in een prachtige kleine, donkere hal. Hier staan maar twee meubelstukken; een brede, massiefhouten ‘kerkbank’ en een sierlijk ronde sidetable. Na een hartelijke ontvangst volg ik de pastoor de mooie trap op naar boven. Hier kookt, werkt, slaapt... kortom woont hij. Een heerlijke geur brengt ons als vanzelf naar de keuken. Vol trots laat hij zijn sudderende pan Surinam-style bruine bonen zien. De simpele keuken oogt vrij smal maar is voorzien van de nodige kookattributen. Deze keuken is, zoals hij het noemt, ‘een improvisatie’. Dit omdat hij graag kookt maar de originele keuken van de pastorie niet meer bruikbaar is. Hij ontvangt weleens eters en lachend vertelt hij dat zijn vrienden vooral Curaçaoënaars zijn. De pastoor is zelf van Surinaamse afkomst. Desondanks is hij dol op funchi en kabritu stobá en spreekt hij vloeiend Papiamentu. In 1998 is hij naar Curaçao gekomen.
4
De pastorie van Santa Ana ligt aan de drukke Breedestraat. Samen met de kerk ernaast is het Unesco werelderfgoed.
Resida woonmagazine
Mijn plek in de stad Lastige varens Pastoor Ronald woont al ruim twee jaar in dit monumentale gebouw. In die tijd heeft hij het een en ander naar zijn smaak aangepast. Zo moest hij de entree opnieuw laten betegelen omdat de vloer daar te wensen over liet. In zijn woonkamer heeft hij vloerbedekking laten leggen en een L-vormige bank aangeschaft. Verder vergt het monument veel onderhoud. Met een zucht wijst hij op termieten in het plafond. En de leuke varens die zo mooi uit de buitenmuren groeien, zijn volgens hem juist slecht voor de gevel. Het lukt hem echter niet altijd om daar, naast zijn drukke baan, tijd voor vrij te maken. Als vicaris van de Evangelisatie en Missie reist hij veel tussen de zes ‘Antilliaanse’ eilanden. Daarnaast is hij rector van de Basiliek (de Santa Ana kerk) en verzorgt hij wekelijks diensten. Een druk schema dus, waardoor hij weleens heeft overwogen een binnenshuisarchitect in te schakelen. Maar dat is voorlopig even niet aan de orde.
In de warme kamer hangt een bijna mysterieuze sfeer.
De grote trap is een prachtig stuk vakmanschap. Het is een zogeheten ‘scheluwe’trap die met een mooie curve de natuurlijke looplijn volgt.
Opvallend contrast We zitten boven aan de straatkant, aan een mooie ronde tafel, op kantoorachtige stoelen. Tegen de muur staat een statige houten kast met aan de zijkanten ‘verborgen’ deurtjes. Dit moét lokaal antiek zijn! De pastoor bevestigt dat de kast bij het gebouw hoort. Althans, dat de kast hier al stond toen hij er kwam wonen. De kamer is ruim en een grote schuifdeur splitst de ruimte in twee delen. Achteraan is de woonkamer die in eerste instantie een beetje leeg oogt maar ook een serene rust uitstraalt. De wanden zijn bedekt met lichtgekleurde houten panelen. En als je goed kijkt, zie je tussen de panelen een ‘verstopte’ deur. Nieuwsgierig maak ik, met toestemming van de pastoor, het deurtje open en laat me verrassen door een ondiepe kast. Ik zie schattige kopjes met gouden randjes en wijnglazen, die blijken aangeschaft en achtergelaten door eerdere pastoors. Voor ‘hoog bezoek’. Tegen de muur staat een statige houten kast met aan de zijkanten ‘verborgen’ deurtjes. Dit moét lokaal antiek zijn!
Als je door de ramen kijkt, zie je de bonte drukte van de Breedestraat. Het contrast met de rust binnen is groot.
augustus | september 2012
5
Mijn plek in de stad
Hierbinnen merk je niets van de drukke winkelstraat.
Het uitzicht aan de achterzijde, op de Consciëntiesteeg.
Voorkamer Door een zwoele wind is het aangenaam te zitten aan de ronde tafel in de voorkamer. Als je door de ramen kijkt, zie je de welbekende drukte uit de Breedestraat. Een opvallend contrast met de rust hierbinnen! De pastoor merkt het eigenlijk niet eens dat hij midden in de drukste straat van Otrobanda woont. Hij gaat zelf ook niet vaak te voet in de stad; zijn auto is zijn meest gebruikte vervoermiddel. Parkeren zou hier een issue kunnen zijn, maar gelukkig mag hij de parkeerplaats van Hotel Otrobanda gebruiken. De binnenplaats tussen kerk (r) en pastorie. Een aquaduct verbindt het kerkdak met een regenbak.
De half open hal op de eerste verdieping. In de middag maakt de zon hier prachtige schaduwen.
Het nisje met de telefoon is door de jaren gevuld met verschillende generaties techniek. Wat zou hier allemaal besproken zijn?
Leven op één hoog De werkkamer is de favoriete plek van de pastoor. Hier leest hij kranten en boeken, bereidt zijn diensten voor en doet allerlei ander werk. Het is een echte werkplek, met een handig groot wandmeubel dat helemaal gevuld is met boeken. Even verder op de gang is een vergaderzaal, het keukentje, de slaapkamer, een badkamer, een logeerkamer en een ‘rommelkamer’. Deze rommelkamer, nu een stoffige opslagplaats, was ooit de werkkamer van de zeer belangrijke Vicaris-Provenciaal van de Paters Dominicanen. Zij waren de allereerste bewoners van de pastorie.
6
Resida woonmagazine
Mijn plek in de stad
Pastoor Ronald Kiban in de werkkamer, zijn favoriete plek. Hier leest hij kranten en boeken, bereidt zijn diensten voor en doet allerlei ander werk.
Aquaduct
In de zeer warme kamer heerst een bijna mysterieuze sfeer, die wordt versterkt door donkere glas-in-lood bovenramen met religieuze afbeeldingen. We lopen weer terug naar de vergaderzaal. Hier staat de archiefkast, waarin we doopboeken zien die zelfs nog dateren uit de tijd van voor de slavernij.
Authentieke sfeer Hoewel pastoor Ronald heeft gezegd dat de benedenverdieping van de pastorie niet wordt gebruikt, kan ik mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen. Immers, de Paters Dominicanen hebben er geleefd en er zullen vast bijzondere dingen te zien zijn. We lopen de gang in waar tal van ongebruikte kamers aan grenzen, waaronder de oude, niet meer bruikbare keuken. In één van de achterste kamertjes staat een werkelijk adembenemende antieke kast. Dan lopen we langs een vrolijke witte deur met rode en groene ruitjes. De vloer van het kamertje is versierd met prachtige gekleurde cementtegels die vaak in woonmagazines te zien zijn.
augustus | september 2012
De Santa Ana kerk en de pastorie zijn twee op zichzelf staande gebouwen. Fantastisch om te zien hoe een aquaduct de twee gebouwen aan elkaar verbindt. Een goot is vanuit de kerk aangesloten op het aquaduct waardoor het water naar de regenbak in het achterste deel van de pastorie stroomt. Een echte tuin is er niet maar pastoor Ronald heeft onlangs een aantal kerkpalmen geplaatst. Hij voelt zich prettig in zijn pastorie midden in het bruisende Otrobanda, en voegt met tevreden blik toe: ‘Je moet er je thuis van maken’.
De Santa Ana kerk: werelderfgoed in Otrobanda. In de Breedestraat 31 werd ongeveer 260 jaar geleden de allereerste RK kerk van Curaçao gebouwd. Deze Santa Ana kerk, in de volksmond Misa Grandi of Misa di Santa Ana, is niet alleen de oudste kerk van ons eiland maar ook nog de allereerste kathedraal. Een bijzonder monument dus, dat ook is aangemerkt als UNESCO werelderfgoed. Net als de pastorie uit dit artikel. In 1975 kreeg de Santa Ana kerk van het Vaticaan de bijzondere status van ‘basiliek’. Aan de drie verschillende jaartallen op de gevels te zien is er drie keer aangebouwd. Het is niet bekend wanneer de pastorie precies is gebouwd.
7
‘3000 sun hours a year, can cool down an entire island’
‘We live at the sunny side of this planet. With solar power you can reduce your electricity bill to zero. Call Dynaf today for more information’.
SBN van Staverenweg 2 | Curaçao T + 5999 736 32 99
F + 5999 736 32 94
E info@dynaf.com
I www.dynaf.com
Wooncultuur di Kòrsou
Overheid stimuleert de opvang van regenwater
De come-back van de regenbak Al eeuwen wordt het regenwater op Curaçao opgevangen in regenbakken. Uit pure noodzaak omdat er vroeger gewoonweg niet genoeg zoet water was. Maar met de komst van de waterleiding raakte de regenbak in het slop. De regenbak is echter bezig met een come-back.
Door Dulce Koopman-Martiszoon In een regenbak – in het Papiamentu renbak - wordt regenwater verzameld en bewaard. Via een pomp en een drukvat kan het daarna worden gebruikt om de tuin te sproeien, mee schoon te maken of de auto te wassen. Met wat extra leidingen zou je het zelfs kunnen gebruiken voor de wc of de wasmachine. Ondanks al deze mogelijkheden wordt het gratis regenwater hier maar weinig gebruikt. Daarom is door het Ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn een commissie ingesteld die onderzoekt op welke manier de opvang van regenwater verbeterd kan worden. Doelstelling: de regenbak inzetten om de huishoudelijke kosten te verminderen en te voorkomen dat regenwater verloren gaat.
Size matters De commissie onderzoekt onder meer wat de ideale grootte is voor een regenbak. De plaatselijke hoeveelheid regenval en het waterverbruik en zijn daarbij bepalend. Ook moet worden gekeken naar de grootte van het dak dat het regenwater opvangt. Als deze punten zijn vastgesteld, kan men de inhoud en de investeringskosten van de regenbak berekenen. Als er weinig ruimte is, kan men ook gebruik maken van kleinere, kant-en-klare watertanks van kunststof.
Modellen Er zijn in principe drie typen regenbakken: ondergronds, bovengronds en gedeeltelijk bovengronds. Welke oplossing wordt gekozen zal afhangen van de beschikbare hoeveelheid ruimte. Bij nieuwe huizen
augustus | september 2012
De open regenbak (met vissen) in de tuin van Landhuis Vredenberg. (foto: Resida/Hugo de Klerk)
wordt de regenbak soms onder het huis gebouwd. Een open, bovengrondse regenbak is het goedkoopste, maar vraagt wel een beschutte plek met schaduw. Om te voorkomen dat de open regenbak een ware muggenplaag veroorzaakt, worden er vissen gebruikt die graag muggenlarven eten.
Renbak made easy Het ministerie wil de bouw van een regenbak bij woningen stimuleren om naast de besparing ook werkgelegenheid en buurtcohesie te creëren. Het is bedoeling om onderstandstrekkers bij het project te betrekken en hen zo tijdelijk werk te verschaffen. Verder zal de overheid standaardtekeningen ter beschikking stellen om zo het bouwproces van de regenbak te versnellen.
De vereiste DROV-vergunning zal ook zonder de beruchte ‘red tape’ te verkrijgen zijn.
Subsidie Wie zelf een regenbak bouwt, wordt gesteund via aftrekbaarheid van de belasting. En er kan straks tegen een zachte rente een lening bij de bank worden afgesloten om een regenbak te bouwen. Bij de overheid wordt een bewustwordingscampagne voorbereid waarin de bevolking van Curaçao krijgt uitgelegd hoe een regenbak het beste gebouwd kan worden. Meer informatie bij het Ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn: tel. 434-0300. Adres: Pietermaai Parking & Mall.
1
Huis & Water
Tips en trucs voor een lager verbruik
Zuinig met water levert veel op Door de hoge waterprijs is het besparen van leidingwater hier erg lucratief. Thyra Sannen van Bathroom Design Curaçao is specialist op dit gebied. In haar showroom zijn veel oplossingen te vinden om je verbruik omlaag te brengen. We vroegen haar naar de beste, mooiste, goedkoopste, slimste en fijnste manieren om water te besparen.
Water besparen kan iedereen. Met eenvoudige trucs kom je al een heel eind. Ook kleine veranderingen in onze gewoontes kunnen daarbij helpen, zoals het dichtdoen van de kraan bij het tandenpoetsen. Daarnaast zijn er mooie kranen en douchekoppen die water besparen zonder dat het comfort minder wordt.
Tekst Thyra Sannen
De kleinste Een mengkraan op je wastafel laat per minuut zo’n 13 liter water door. Er zijn verschillende kranen die minder doorlaten zonder dat je het merkt. Pionier op dit gebied is het merk Hansgrohe, uitvinder van de zogeheten EcoSmart technologie. Dat is een kleine doorstroombegrenzer die in de mengkraan is geïntegreerd. Deze reduceert het waterverbruik met zo’n 60 procent en verrijkt het water met lucht. Het resultaat is een volle, bruisende waterstraal. Een flexibele ‘O-ring' reageert automatisch op schommelingen in de waterdruk en verandert dan van vorm. Daardoor krijg je een waterstroom met een constante druk.
De beste Het meeste bespaar je door een toilet met een grote en een kleine spoelknop, zoals bij deze Grohe. Doortrekken met de kleine knop verbruikt drie tot zes liter en de grote knop zes tot negen. Een variant is de ‘spoel-stop-knop’ , waarmee je het doorspoelen ook handmatig kan stoppen. De besparing op het doortrekken kan hiermee oplopen tot tien kuub per persoon per jaar. In onze showroom hebben we ook retro-fit setjes te koop waarmee je van een ‘gewoon’ duo-blok ook een dual-flush toilet kunt maken.
1
De mooiste Thermostaatkranen zoals deze Damixa hebben twee knoppen: temperatuur en hoeveelheid water. Deze laatste gaat nooit helemaal open, tenzij je doelbewust de speciale Eco-knop indrukt. Je moet er dus echt voor kiezen om meer water te gebruiken. Deze kraan heeft trouwens ook een safety-knop die zorgt dat de watertemperatuur niet hoger wordt dan 38 graden en is daardoor veilig voor kinderen.
Resida woonmagazine
Huis & Water
De slimste
De zuinigste
Bij ééngreeps mengkranen kan in vergelijking met tweegreeps kranen de gewenste watertemperatuur veel sneller worden ingesteld. Hierdoor verdwijnt er minder water ongebruikt in de afvoer. Ze zijn vaak ook veel mooier. Een andere goede oplossing – vooral voor grotere huishoudens – zijn elektronische kranen met een infraroodsensor. U kent ze wellicht uit de horeca. Een slimme sensor begrenst de doorstroming tot vijf liter per minuut.
Een bad nemen kost je al snel 150 liter, evenveel als dertig keer de wc doortrekken (met de kleine knop). Bij het douchen daarentegen wordt veel minder water verbruikt, vooral wanneer een waterbesparende douchekop wordt ingezet. De zuinigste is de Hansgrohe Crometta 85 Green. Deze verbruikt maar zes liter per minuut tegen negen liter voor de gemiddelde douchekop.
De fijnste Hansgrohe heeft een douchetechnologie ontwikkeld waarbij een deel van het water vervangen wordt door lucht. Via een slimme constructie zuigt de douchekop lucht aan die met kracht door het water wordt gemengd. Ongeveer drie liter lucht per liter water, letterlijk een bruisende injectie. Het resultaat is een waterstraal die voller, lichter en zachter voelt. De meerstralige modellen hebben zelfs een massagestand. Deze douche bespaart water en geeft tegelijk veel doucheplezier. Het enige risico is dat je er niet meer onder vandaan wilt komen.
Water besparen loont hier echt Op Curaçao betalen we een toptarief voor leidingwater. Een voordeel daarvan is dat het besparen van water bijna nergens zoveel oplevert als hier. We hebben wat waterprijzen voor u op een rij gezet: Tarief leidingwater per m3 (in Antilliaanse guldens)
De goedkoopste De goedkoopste manier: zet een of twee plastic flessen met water of zand in het reservoir van de wc. De ruimte die de flesjes innemen zal zich niet met water vullen. Twee ‘Claro’ flesjes besparen je aldus iedere keer een liter water. Gemiddeld gaat een mens zes keer per dag naar het toilet. Een huishouden met twee personen kan met deze simpele truc dus 4,5 kuub per jaar besparen. Een andere low budget truc is de hoekstopkranen onder de wastafels een beetje dichtdraaien. Deze zijn te vinden op de plek waar de waterleiding uit de muur komt. Daardoor zal er minder water naar de kraan stromen.
augustus | september 2012
Curaçao 7,79 Aruba 5,94 St. Maarten 4,50 Bonaire 4,30 Nederland 2,96 Verenigde Staten 0,94 Venezuela (Caracas) 0,73 Gemiddeld consumententarief o.b.v. 9m3 maandverbruik (per augustus 2012).
Deze en andere waterbesparende producten zijn te vinden in de showroom van, Bathroom Design Curaçao Scherpenheuvel 2 >> Tel. 767-4422, info@ferreteria.an Bathroom Design Curaçao
2
Het Werk van Walter (3)
Oog voor detail Het zijn de kleine dingen die het doen, daar is Walter Hofstede van overtuigd. Als directeur van Janssen De Jong Project Development let hij zowel op grote lijnen als op details. Zoals in vakantie- en villapark ‘The Garden’ in Blue Bay. “We beloven hier een zorgenvrij huis. Het is mijn werk dat ook waar te maken…” Op een zonnige dag rijden we met Walter Hofstede naar Blue Bay. Daar brengt een slingerweg ons langs de golfbaan naar The Garden: een mooie en ruime wijk met moderne huizen. “Vooral bestemd voor de vakantieverhuur,” zegt Walter.
Vakantieverhuur Het concept is dat de kopers hun huis hier laten exploiteren voor de vakantieverhuur. De huiseigenaren zelf hoeven niets te doen, behalve huurinkomsten opstrijken en er zelf op vakantie gaan. Ze zijn altijd vrij om het huis weer te verkopen en kunnen de winst dan volledig behouden. Een huis kost 300.000 dollar, inclusief interieur. Het rendement in het eerste kwartaal was 6%, maar dat is uiteraard altijd afhankelijk van de bezettingsgraad en de verhuurprijs.
CHB OPENT DE WEG RESIZE RESIDA
augustus | september 2012
Friday, May 11, 2012 12:59:16 PM
“Men koopt niet alleen voor het rendement”, zegt Walter. “Maar ook met liefde voor het huis en Curaçao”. Anders dan in vergelijkbare parken, kan de huiseigenaar hier ook zelf gaan wonen. Enkele expats maken daar nu gebruik van. Als ze straks elders gaan wonen kunnen ze hun huis verhuren, en krijgen ze jaarlijks huurinkomsten. Erg slim.
Passie voor detail The Garden is bedacht door Janssen De Jong Project Development en Blue Bay. Walter was er vanaf het begin erg nauw bij betrokken. De huizen zijn ontworpen door architect David Bohorquez, de rest is voornamelijk het Werk van Walter en zijn team. “Met de drive om er echt iets bijzonders van te maken” zegt hij daarover. “Tot in detail. We bespreken de vorm van de lantarenpalen en tuinpaden, bedenken het stratenpatroon en de tuinen. We denken na over de kleuren, de meubels en de interieurstoffen.” Dat kwaliteit daarbij zwaar weegt, is te zien aan het grote gezamenlijke zwembad, waar een chloorvrije oplossing is gekozen.
Walter Hofstede in The Garden: "Het is een feestje, zo mooi als het hier is geworden."
”Je kunt het water bijna drinken”. Het project is inmiddels klaar, maar Walter en zijn team zijn er nog steeds bij betrokken. De verkoop door Remax, de verhuur door Blue Bay Hotel en het onderhoud en de schoonmaak door Blue Bay Services: Walter weet exact hoe het allemaal is geregeld. “We zijn misschien wel een beetje micro ja… Maar dat moet je ook hebben voor een project zoals dit.”
Een feestje De 28 vrijstaande huizen verspringen ten opzichte van elkaar en hebben hoekige, overstekende daken die bijzondere schaduwen maken. De grote shutterramen kunnen helemaal weggeschoven worden waarna de woonkamer een porch wordt. Het park ziet er aantrekkelijk uit. “Het is iedere keer weer bijzonder hoe een concept als dit langzaam werkelijkheid wordt. Het is een feestje, zo mooi als het hier is geworden.“ Meer info over de woningen en dit project: www.projectcaribbean.com www.bluebay-curacao.com
1
Advertorial
De kijk van Stef Nas (5)
Ambassadeur van onze huizenmarkt Je staat er niet bij stil als je langs het kantoor van Century 21 rijdt, maar dit is dus de grootste makelaar ter wereld. Of meer precies: een onderdeel daarvan. Century 21 heeft namelijk ruim 7.000 kantoren in meer dan 60 landen. Kracht door samenwerking. De kijk van Stef Nas. Niet iedereen wil het graag horen, maar als klein eiland zonder noemenswaardige resources zijn we economisch geheel van het buitenland afhankelijk. De huizenmarkt is daarop geen uitzondering. Veel duurdere huizen (> 500.000 nafl.) worden gekocht door mensen uit het buitenland. Zij vinden de huizen hier namelijk helemaal niet duur. Voor de prijs van een stadsappartement in de VS of Europa, heb je hier een vrijstaande villa. Zo zijn er veel Nederlandse pensionado’s die hier een huis hebben gekocht met geld uit de verkoop van hun ‘gewone’ huis in Nederland. Lokaal gaat voor “We zijn in de eerste plaats een Curaçaosch bedrijf”, zegt Stef Nas van Century 21. “De lokale markt heeft altijd prioriteit. Maar waar dat kan zijn we ook ambassadeur voor Curaçao. Via het internationale netwerk van Century 21 laten we geen kans onbenut om met collega’s en investeerders te praten over het potentieel van dit eiland.” Want dat Curaçao voor buitenlanders veel potentieel heeft, staat voor Stef als een paal boven water. “Je vindt hier op het eiland prachtige huizen tegen relatief lage prijzen. Daardoor is er veel ruimte voor toekomstige prijsstijgingen, terwijl de kans op prijsdalingen juist laag is. Die boodschap draag ik internationaal altijd graag uit.” Platform Als voorbeeld noemt Stef de internationale meetings en seminars die Century 21 regelmatig organiseert. De afgelopen tijd bezochten hij en zijn collega’s onder meer workshops op de Kaaimaneilanden en de
jaarlijkse Century 21 Global Conference in New Orleans. Stef gaat daar altijd gericht op zoek naar collega’s uit bepaalde landen. “We krijgen de laatste tijd steeds meer respons uit België. Logisch dat we dan juist met onze Belgische collega’s gaan praten.” Daarnaast was Stef recent op het C21 hoofdkantoor in Caracas, waar hij een presentatie hield over Curaçao. “Ze weten nu dat we bestaan”, zegt hij niet zonder trots. “En dat werd ook tijd. Op Aruba zijn bijvoorbeeld veel meer Venezolaanse investeerders dan hier. Onze huizenmarkt draait vooral op locals, op Nederlanders en een beetje Amerikanen. Aruba heeft een veel bredere mix en is daardoor ook minder kwetsbaar.” Free for all Op de grote C21 meetings wordt veel aan benchmarking gedaan: het vergelijken van je bedrijf en je markt met die van je collega’s elders. Hoe doen we het hier, in vergelijking? Stef: “Wat opvalt is dat Curaçao het enige overgebleven land is waar huizen bij meerdere makelaars tegelijk worden aangeboden. Elders is men daar massaal van afgestapt.” In de praktijk is gebleken dat makelaars terughoudend worden met de promotie van een huis als ze het risico lopen dat een concurrent er met de provisie vandoor gaat. Dat geldt vooral voor de duurdere huizen, zeker als de kopers overal ter wereld kunnen zitten. “Het is toch logisch dat een makelaar alleen serieus tijd en geld in de verkoop van een huis zal steken als zeker is dat hij er ook aan kan verdienen? Typisch dat de rest van de wereld dat al doorheeft, maar wij nog niet.”
Krachten bundelen “Elders in de regio zie je dat makelaars hun krachten bundelen om de vraag op peil te houden en hun markt verder te ontwikkelen. Wij laten hier kansen liggen omdat we maar blijven vasthouden aan die free for all constructie. Dat maakt onderling samenwerken hier vrijwel onmogelijk. Daarom lukt het hier ook maar niet om een website van de grond te krijgen met het complete huizenaanbod. Jammer, want wij zijn erg voor samenwerken. In ieder geval doen we dat via ons eigen internationale netwerk.” Heeft u ook een vraag voor Stef Nas? Stuur hem naar: redactie@resida-magazine.com
Rare sight: Stef Nas met jas. Op de Global Conference van Century 21 in New Orleans.
Century 21 Curaçao | Cas Coraweg 69 | Tel. 737-0201 | www.century21numberone.com augustus | september 2012
1
Solar Power
Meekijken met de professionals van Eco Energy
Zonnestroom
in acht
stappen Dit jaar hebben al zo’n honderd huishoudens op Curaçao zonnepanelen laten installeren. Het lijkt een hele klus, zo’n installatie, maar professionele bedrijven als Eco Energy krijgen dat in twee dagen voor elkaar. Wij volgden de bouw van een nieuwe installatie in Brakkeput. Door Hugo de Klerk
Sinds dit jaar mag het, zonnepanelen op je dak. Het plan is dat je een installatie kiest die evenveel stroom opwekt als je huishouden zelf verbruikt. Met zonnepanelen kun je dus geheel in je eigen stroombehoefte voorzien. Punt is wel dat zonnepanelen alleen bij daglicht werken. ’s Avonds moet er nog gewoon stroom worden gekocht van Aqualectra. Om dat te compenseren moet je installatie overdag dus meer stroom produceren dan je op dat moment zelf gebruikt. Dat ‘teveel’ wordt teruggeleverd aan het net. Op oudere elektriciteitsmeters gaat de meter dan letterlijk achteruit draaien. Zijn je dagproductie en nachtverbruik goed op elkaar afgestemd, dan is je stroomrekening nul. En als je – over een jaar genomen – meer stroom produceert dan je inkoopt, dan krijg je daarvoor 43 cent per kWh betaald.
aannames en komen zo op verschillende resultaten. Zoals altijd bij dit soort uitgaven is het daarom verstandig om bij meerdere leveranciers een berekening/offerte aan te vragen. De waarheid ligt dan ergens in het midden.
Maar… terug naar Brakkeput Abou, waar Eco Energy inmiddels de materialen heeft afgeleverd voor het nieuwe systeem:
Educated guess Er is overigens niemand die je exact kan vertellen hoeveel geld je nu zult besparen met zonnecellen. Door hun lange levensduur (> 25 jaar) zijn er teveel onzekerheden. Hoe zal de stroomprijs zich in de komende decennia ontwikkelen? Wat is uw stroomverbruik over 10 of 20 jaar? En hoeveel krijgen we in 2025 betaald voor de zonnestroom die we aan Aqualectra terugleveren? Houden we hetzelfde aantal zonne-uren of komt er meer bewolking? Verschillende leveranciers gaan daarbij uit van andere
1
1. De installatie
2. Het voorwerk
Het huis op Brakkeput krijgt het Eco-Starter pakket van Eco Energy, een installatie met (in dit geval) 16 zonnepanelen, gericht op het zuiden. Daarnaast speciale gecertificeerde stroomkabels en een omvormer. De opbouw duurt twee dagen waarna er al meteen stroom wordt geproduceerd.
Volgens de wet moeten zonnepanelen zo op het dak worden bevestigd dat ze ‘Hurricane 1’ bestendig zijn. De dakbeugels – waar straks de rails op komen - zijn zwaar uitgevoerd en worden met inox schroeven aan het dak verankerd. Er zijn montagesystemen voor iedere dakbedekking.
Resida woonmagazine
Solar Power
3. De rails
Zonnepanelen wegen 12 kilo per m2. Deze installatie wordt 27 m2 en weegt met materialen dus ruim 300 kilo. Dat gewicht is verdeeld over diverse punten. Een installatie als deze is daardoor geschikt voor vrijwel ieder dak.
6. De montage
Easy does it. In hoog tempo worden de panelen op het dak gelegd, vastgeschroefd en aangesloten met voorgemonteerde stekkers. Het grote glaspaneel ziet er kwetsbaar uit, maar is bestand tegen algemeen voorkomend onheil en ballende kids. Er kan zelfs een volwassen man op lopen.
augustus | september 2012
4. De bekabeling
5. Licht werk
7. The Red Box
8. Het eindresultaat
De dakinstallatie moet worden verbonden met aarde zodat deze nooit onder stroom kan komen staan. Daarvoor dient de blanke draad. De stroom wordt afgevoerd via het zwarte snoer. De maximale kabellengte tussen panelen en huisinstallatie is zo’n 150 meter.
De 16 zonnepanelen op dit dak leveren–afhankelijk van de zonkracht – 480 volt gelijkstroom. Dat moet worden omgezet naar wisselspanning van hetzelfde voltage als de huisinstallatie (127 of 220 V). Dat is het werk van de inverter. Links komt de zonnestroom binnen (nog niet aangesloten), rechts gaat deze naar het net.
Een zonnepaneel is opgebouwd uit een kunststof plaat met daarop een flinterdunne laag zonnecellen (dunner dan papier). Dat geheel is afgedekt met een plaat gehard glas en omlijst met een stevig aluminium frame. Dit paneel is 1,6 m2, weegt 20 kilo en heeft een vermogen van 235 watt.
Een zonnecentrale met een (verwachte) stroomopbrengst van 5.843 kWh en een besparing van zo’n 4.200 gulden per jaar. Deze installatie kostte (incl. ob) 20.000 gulden en is aldus binnen vijf jaar terugverdiend.
2
H uis & R echt Door mr. Johanneke G.J. Schelling (SMS Attorneys at Law)
Meerwerk en waarschuwingsplicht
HET NIEUWE BOUWRECHT (2) Sinds januari gelden er nieuwe wettelijke bepalingen over de verplichtingen tussen opdrachtgever en aannemer. Zo is een aannemer voortaan verplicht om te waarschuwen voor problemen aan een bouwwerk. Zelfs als er nog geen contract is. Advocate mr. Johanneke Schelling geeft uitleg:
Zoals ik in de vorige Resida al schreef is sinds 1 januari 2012 het 'nieuwe bouwrecht' in werking getreden op Curaçao. De nieuwe bepalingen regelen de relatie tussen opdrachtgever en aannemer en zijn opgenomen in titel 7.12 van ons Burgerlijk Wetboek (BW) onder het kopje ‘Aanneming van werk’.
Waarschuwingsplicht Een van de nieuwe bepalingen gaat over de zogenoemde ‘waarschuwingsplicht’ van aannemers. Kort gezegd staat in deze bepaling dat een aannemer verplicht is om een opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht. Deze waarschuwingsplicht geldt ook als de gebreken en problemen afkomstig zijn van de opdrachtgever zelf. Hieronder valt onder meer de grond en locatie waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren. Ook als er fouten zitten in de plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften is de aannemer verplicht om daarvoor te waarschuwen. Dus als een opdrachtgever voorschrijft dat een woonhuis een normale fundering moet krijgen terwijl de grond waarop wordt gebouwd een speciale zwaardere fundering vereist - dan zal de aannemer hiervoor moeten waarschuwen en mag hij niet zomaar een woning bouwen met een gewone fundering. Waarschuwt de aannemer niet voor dergelijke problemen en gebreken, dan kan hij onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de opdrachtgever daardoor lijdt.
Altijd waarschuwen Bijzonder is dat deze waarschuwingsplicht al geldt vóór de aanneemovereenkomst is afgesloten. De aannemer heeft dus al in de fase van de prijsberekening een waarschuwingsplicht. Kortweg kun je zeggen dat de aannemer altijd verplicht is om een (potentiële) opdrachtgever te informeren over problemen rondom een bouwwerk, zelfs als er nog geen handtekeningen zijn gezet.
De tuinmuur is een veel voorkomend twistpunt op het gebied van meerwerk.
Meerwerk Een andere nieuwe bepaling gaat over meerwerk, een onderwerp dat vaak discussies oproept tussen aannemer en opdrachtgever. Meerwerk kan worden omschreven als extra werkzaamheden die geen deel uitmaken van het afgesproken werk. Wie tijdens de bouw van een huis bijvoorbeeld bedenkt dat er ook een grote tuinmuur moet komen, kan niet van de aannemer verlangen dat hij deze er zomaar gratis bijbouwt. De aannemer kan in zo’n geval bijbetaling vragen aan de opdrachtgever. In het oude bouwrecht stond dat een opdrachtgever alleen voor het meerwerk hoefde te betalen indien dit schriftelijk was overeengekomen. Veel opdrachtgevers maakten daar misbruik van door niet te betalen voor meerwerk dat mondeling was overeengekomen. Daarnaast waren er aannemers die ineens allerhande logische zaken onder de noemer van meerwerk presenteerden en daar extra betaling voor eisten.
Nog duidelijker In het nieuwe bouwrecht is duidelijker bepaald wanneer meerwerk wel of niet in rekening mag worden gebracht. De aannemer moet nog steeds, voordat het meerwerk wordt uitgevoerd, aan de opdrachtgever laten weten dat daar extra kosten aan verbonden zijn. Daarnaast is nu toegevoegd dat een opdrachtgever deze extra kosten moet betalen als hij uit zichzelf had kunnen begrijpen dat er extra kosten aan de werkzaamheden verbonden waren. Ook als dit niet schriftelijk is vastgelegd. Dus wie zijn aannemer vraagt om extra tuinmuren te metselen, kan uit zichzelf begrijpen dat dit niet bij de standaardopdracht hoort. En moet dan dus gewoon voor deze extra muren betalen, ook als een aannemer vooraf niets heeft gemeld over de extra kosten. Omgekeerd mag een aannemer niet (zonder kennisgeving vooraf) meerwerk berekenen voor werkzaamheden die normaal gesproken gewoon deel uitmaken van het afgesproken werk. Indien deze werkzaamheden door omstandigheden toch als meerwerk worden gerekend (bv. zeer ingewikkeld tegelwerk), dan is de aannemer verplicht dit vooraf te melden.
Put it on paper Mr. Johanneke G.J. Schelling is advocate bij SMS Attorneys at Law en onder andere gespecialiseerd in bouwrecht.
augustus | september 2012
Ook met het nieuwe bouwrecht is het van belang om alles zo goed mogelijk schriftelijk vast te leggen. Met duidelijke afspraken kan al voor een groot deel worden voorkomen dat er straks problemen ontstaan.
Voor specifieke vragen over het nieuwe bouwrecht kunt u terecht bij: SMS Attorneys at Law | tel. 738-0280 | www.sms-advocaten.com
43
Wonen & Tuin
Verse groenten en fruit uit eigen tuin
ZES tips voor een eigen moestuin Groenten en fruit zijn hier duur. Soms niet verkrijgbaar, te oud of niet mooi gerijpt. Zelf groenten en fruit kweken kán de oplossing zijn en de moestuin wint steeds meer aan populariteit. Maar hoe gaat dat in een tropisch klimaat? We vroegen de experts van Dijtham Home’n Garden en Stichting Soltuna naar de fijne kneepjes van het kwekersvak. Tekst Jacomine Lagas
Als eerste praten we met Agostinha Quartilho en Samantha Nivillac van Dijtham Home ’n Garden op Zeelandia. “Water”, antwoorden ze in koor als we vragen naar de grootste uitdaging bij een eigen moestuin. Veel gebieden op Curaçao hebben weinig of zout grondwater. Het is belangrijk om eerst de aanwezigheid en kwaliteit van het grondwater in je tuin te testen. Als het te zout is zul je moeten overstappen op kraanwater of een regenbak.
Zaden: van bestaande vruchten of kopen?
1
Zaden kun je kopen bij winkels als Dijtham Home'n Garden, Goisco, Kooyman of Centrum. Vaak is het leuker (en goedkoper) om zaad te gebruiken uit bestaande vruchten. Dit gaat goed met de komkommer chiki, de hete peper (pika), de pompoen (pampuna), de zuurzak (sorsaka) en de avocado (awakati). De groente of vrucht een paar dagen laten liggen, als ze goed rijp zijn de zaden verwijderen, wassen, laten drogen en opnieuw planten. Tomaten (tomati) en aubergines (berehein) kun je beter met gekochte zaden kweken. De limoen (lamunchi) doet het goed als je een stek van een volwassen boom gebruikt. Bovendien geeft dat grotere vruchten. Dit geldt ook voor de banaan (banana) waarvoor je een jonge plant kunt afsteken en elders herplanten.
Soltuna is een stichting die het verbouwen van lokale groenten en fruit promoot. Hier horen we hetzelfde verhaal. Gelukkig hebben de deskundigen ook iets zonnigs te melden: “Door de gelijkmatige weersomstandigheden kunnen je planten het hele jaar door geteeld worden én is het altijd aangenaam weer om in je tuin te werken”. Voor alle lezers met groene vingers: zes tips voor een eigen plantage:
Aandacht en liefde
2
Zomaar nonchalant wat zaadjes uitstrooien in een bak met aarde werkt niet. Het planten van zaden dient met liefde te gebeuren, zeggen de experts. Als vuistregel hou je de volgende werkwijze aan: vul een pot met aarde tot twee cm onder de rand en maak de aarde nat. Druk een gaatje in de aarde, leg het zaadje in het gat en bedek dit weer met aarde (ongeveer evenveel als de dikte van het zaadje). Maak de aarde opnieuw nat en zet de plantenpot op een plek waar muizen (dol op zaadjes) er niet bij kunnen. Zodra de zaadjes uitkomen zet je de pot om te wennen eerst op een lichte plek en daarna in de volle zon. Als jonge plantjes te donker staan worden ze bleek en slap. In principe kun je het hele jaar door planten maar de beste maanden zijn de iets koelere (oktober t/m april).
1
Resida woonmagazine
Wonen & Tuin
Wachten op de oogst…
3
Van sommige zelfgekweekte groenten en fruit kun je al binnen een paar weken genieten, voor andere heb je een langere adem nodig. De tomatenplant draagt na ongeveer zeven weken al vrucht evenals de aubergine. Als de pompoen goed op kleur is kun je hem al na tien weken plukken. De banaan heeft gemiddeld negen maanden nodig. Limoen en avocado vragen nog meer geduld: drie tot vier jaar. En de zuurzak neemt helemaal zijn tijd: oogsten kan hier pas na vijf tot tien jaar. Het aardige van deze langzame groeiers is wel dat ze uitgroeien tot mooie bomen.
Ziektes en ongedierte
4
Gelukkig heb je op Curaçao weinig ziektes die je oogst bedreigen. Als planten te nat staan kan er schimmel ontstaan. Dit los je op door de plant droger te zetten of (uiteraard) minder water te geven. Ongedierte is de hardnekkigste vijand van plantjes hier. Insecten kun je bestrijden met een mengsel van spiritus met groene zeep. Ratten en muizen houd je op afstand met gif. Om veelvraten als leguanen, ratten en hagedissen tegen te gaan zet je de planten op een voor hen onbereikbare plek. Scherm perkjes af met glad zink of plastic of maak er een ‘kooi’ van gaas omheen. Ook vogels zijn dol op vruchten; vooral als er rijpe zaadjes in zitten. Pluk de vruchten daarom zodra ze gaan rijpen en bewaar ze binnen (niet in de koelkast).
Short cut
6
Als je geen talent hebt voor ontkiemende plantjes en dit stapje wilt overslaan dan kan dat ook. Stichting Soltuna verkoopt op bestelling groenteplantjes (minimaal 24 stuks per soort). Daarnaast kun je er als consument lokaal geproduceerde groenten voor een gunstige prijs kopen. Bij Dijtham Home’n Garden zijn diverse jonge vruchtenstruikjes te koop die het kweekproces wat versnellen. Minder werk en zo heb je in no time een mooie moestuin.
Biologisch tuinieren
5
Als milieubewuste tuinder kun je kiezen voor biologische teelt. Het gebruik van natuurvriendelijke bestrijdingsmiddelen geeft je onbespoten, gifvrije groenten en fruit en spaart bovendien het milieu. Als voorbeeld van zo’n natuurlijk bestrijdingsmiddel wordt een papje genoemd van basilicum met hete peper dat gemengd met water en yoghurt op de plantjes gesmeerd wordt. Rupsen maar ook leguanen en hagedissen schijnen dit smerig vinden. Een andere tip is om allerlei soorten planten door elkaar te zetten. Een gevarieerde beplanting trekt verschillende beestjes aan die samen zorgen voor een natuurlijk evenwicht.
augustus | september 2012
Samantha Nivillac en Agostinha Quartilho van Dijtham. Wie tijd wil besparen kan kiezen voor struikjes die al vruchten dragen, zoals deze peperplantjes.
2
resida woongids | Alle specialisten op het gebied van wonen en bouwen bij elkaar
ADVOCATEN BOUW-, HUUR EN CONTRACTRECHT Burgers Advocaten Bramendiweg 21 Curaçao Law De Rouvilleweg 67 HBN Law L.B. Smithplein 3 Legal Works Consultancy J. van Stolberglaan 10 SMS Attorneys at Law Rozenweg 4
465-1605 462-5379 534-3300 522-0794 738-0280
AIRCONDITIONING INSTALLATIE & ONDERHOUD Air Care Caracasbaaiweg 47 Asars NV Veerisweg naast 5 Associated Cooling NV F.D. Rooseveltweg 327 Baba’s Fokkerweg 65-B Cooltech Airconditioning & Aplliances Fokkerweg 13 M A S Friu Kaya Max Henriquez 18 Polytronica Schottegatweg Oost 14 Protec Mechanical Contractors Dr. Henri Fergusonweg 6 Techniek & Design Schouwburgweg z/n Top Quality Cooling Santa Rosaweg 11 Trapenberg WG Seru Loraweg 105 United Air King Trai Seru 35 Wimco NV Saliña/hoek Grebbelinie-weg
465-6844 868-6784 868-9200 461-6655 461-0320 462-9626 736-5785 736-4588 737-8181 738-0882 461-5811 737-8078 461-1833
ARCHITECTEN AOB Architects Perseusweg 40 Architectenbureau Verstappen Plantage Baai Klaas Architects Beyond Boundaries, ABB Schottegatweg Oost 72 Atelier Lobo & Raymann Koninginnelaan 9 Bo! Arkitektura NV Rif St Marie, St Willibrordus Bohorquez Architecten Ind. terrein Groot Davelaar 30/31 Bouwkundig Advies Bureau Ranis N.V Montezumaweg 39 Bouwteam Building Consultants Kaya W.F.G. Mensing 24 Broos Van Werkhoven NV Fuikstraat 6 Buro Carlo Rigot NV Schrijnwerkerstraat 3 Building Art nv Dalweg 4 CAS Architects San Sebastiaan B8 CATS NV Schottegatweg Oost 171-C Contemporary Design Curaçao BV Kaya Strauss 194 D-Con Caracasbaaiweg 13-A Design 201 Schottegatweg Oost 201 Designstudio Sprock bv Caracasbaaiweg 231 G&S Studio Curaçao Kaya Flamboyant 96 IHC Caribbean BV Kaya Bolo Pretu 20-3 IMD Design BV Julianaplein 26 Lyongo Architecture Infanteristenweg 9 Orange Vastgoed BV La Joya villas 166 PDV Architecten klooster Scherpenheuvel Peter van Honk Architectural Design Kaya Kachu 40 Project Planners & Designers NV Trompetbloemweg 22 R&R Project Design Caracasbaaiweg 13-A Solaris Design Center Schottegatweg Oost 72 Studio Acht Caribbean Architects Mahaaiweg 18 Trivaro Exclusive Projects Dr. Hugenholtzweg unit 8 Zoraida Guzman architect Schottegatweg Oost 78
737-6760 864-8012 767-8081 737-9952 888-5555 766-1707 738-9999 465-0160 461-3052 462-2222 513-7229 869-8851 738-9003 513-7305 462-1279 461-6565 672-5558 563-0627 522-9000 461-3550 747-7077 516-0661 627-0271 523-8992 737-1191 462-1279 747-1855 736-2888 461-2124 736-5229
BEDDEN & BEDDENGOED Contessa Bedding Goisco Plantation Furniture Rottumhuys Samira Matrassenfabriek Sannen Slaapcomfort NV Swiss Sense Caribbean BV Techniek & Design BEERPUTTEN Good Speed Cleaning Services Selikor NV 56
Corriweg 6 / Unit 2 Schottegatweg Noord 24 Kaya WFG Mensing z/n VinikPlaza / Sta Rosaweg 89a F.D. Rooseveltweg 32 F.D. Rooseveltweg 15 Seru Loraweg naast 172 Schouwburgweg z/n
738-8896 737-3333 461-0501 513-1830 686-1811 869-0662 767-0017 737-8181
Kanga 77B 869-0599 Parera z/n 434-1300
Top Quality Cleaning Twister Cleaning NV
Montagne Rey 441 736-1614 Daimarieweg 81-A 462-2291
BLOEMEN & POTPLANTEN Bee planten en orchideeën Bloomings Bon Aparte Obelisque
Winkelcentrum Bloempot Saliña Galleries George Maduroweg 21A Grebbelinieweg 82
737-5203 461-9095 736-9444 465-4838
BOUWEN EN AFBOUWEN Aannemersbedijf Willemstad BV Aannemingsbedrijf CWV Aquarius Constructions B.V. Betonbouw Bomanite Netherlands Antilles NV Cambio Afbouwbedrijf Carnefco NV Ferreteria Bandariba Ferreteria Skerpene Global Construction Services JD&C Construction LB Constructie Solid Contracting & Engineering Top Bouwers bv
W.I. Compagniestraat z/n Blenchiweg 72 Julianaplein 36 Baai Macolaweg 8 Nightingaleweg 17 Kukuku Grandi 5 Kaya Buena Vista z/n Weto 16 Scherpenheuvel 2 Kaya Jan Thiel 20 Dokterstuin 156 Salinja Galleries Nrd. Sta. Rosa 35b Kaya Angel 35
462-8744 738-4383 529-2000 461-1293 465-7054 699-0376 869-2121 767-3942 767-4422 540-0038 528-1929 696-7338 523-3335 515-3230
BOUWMATERIALEN & GEREEDSCHAPPEN Betonindustrie Brievengat Ind. Terrein Brievengat Bloki Korsow Seru Pretu 49 Building Depot BV Erieweg z/n (Zeelandia) Caribbean Fasteners Schouwburgwerg z/ n EUBA NV Hardhout Paradijs 2 Ferreteria Bandariba Weto 16 Ferreteria Skerpene Scherpenheuvel 2 Gomez Enterprises Schottegatweg Oost 128 Kit Koning Curaçao Schottegatweg Noord 24A, unit Q Kooyman BV Kaya W.F.G. Mensing 44 ,, Winston Churchillweg 112 ,, Sta Rosaweg 198 Marchena Hardware Winston Churchillweg 21-4 ,, Gosieweg 169 Martina Plumbing Dr. Henry Fergusonweg 14 Rottumhuys VinikPlaza / Sta Rosaweg 89a Superior Rental Tools & Equipments Space Design Kaya Jacob Posner 11 Staal Antillen Heru BV Kaya la Plata A-20 Wema Home and Hardware Center Seru Loraweg z/n
737-5126 565-1797 461-3233 737-6288 869-3822 767-3942 767-4422 461-5882 736-0344 461-3333 461-3333 461-3333 869-6964 737-3200 736-6639 513-1830 693-2103 461-1603 868-0945 747-4967
BOUWTOEZICHT International Wing Group Orange Vastgoed BV BRANDPREVENTIE Dutch Caribbean Safety Services DAKEN EN DAKBEDEKKING Antillean Rain Gutters Ferreteria Skerpene Roof Expert Roofcenter BV ELECTRONICA & WITGOED Baba’s Boolchand’s Building Depot BV CJ Electric Cable Supply M Tech Electrical Supply BV Omni BV Polytronica NV
Jan Sofat 129 510-6503 La Joya villas 166 516-0661
Santa Rosaweg naast 45 747-6282
Bentaweg 1 Scherpenheuvel 2 Franschebloemweg 13 Fokkerweg 15-A
738-1503 767-4422 736-3980 461-7097
Fokkerweg 56-B Freezone Loods D-I-1 Erieweg z/n (Zeelandia) Santa Rosaweg 42 Caracasbaaiweg 55 Kaya Jacob Posner 19 Schottegatweg Oost 14
461-6655 461-2262 461-3233 736-5230 461-2477 461-6600 736-5785
Resida woonmagazine
Uw bedrijf ook in deze rubriek? Stuur een mail naar info@resida-magazine.com
Radio Shack Santraco NV Singer Lighting Wimco NV
Fokkerweg 17 Scherpenheuvel 2 Kaya Jombi Mensing 11 Saliña/hoek Grebbelinie-weg
465-3772 767-4777 461-5277 461-1833
EXPAT SERVICES Expat Bureau Curaçao (EBC) 670-6707 >> Assisting you with the big step to Curaçao << GALLERIES Atelier Art2gether Kas Di Alma Blou Kunstuitleen Curacao Landhuis Bloemhof Mon Art Gallery The Ritz Office Park & Gallery
Kaya MA Pieternella Frater Radulphusweg 4 www.kunstuitleencuracao.com Santa Rosaweg 6 Renaissance Rif Fort Scharlooweg 25
515-3141 462-8896 522-4731 737-5775 462-2977 465-9950
GORDIJNEN & ZONWERING Ackerman NV Heerenstraat/Handelskade 23 Casa Keis & Co De Ruyerkade31 Casa Salomon Pietermaaiplein 9 Contessa Bedding Corriweg 6 / Unit 2 Joro-Boni BV Santa Rosaweg 200 Kooyman BV Kaya W.F.G. Mensing 44 Semperflorens Excl. Interiors Maduroweg/v. Staverenstraat Shade Decoration Erosweg 51 Solar Gard Industrieterrein Groot Davelaar 22B Solaris Design Center Schottegatweg Oost 72 UEM Zonwering & Rolluiken Industriepark Brievengat A IV I Vertisol Curaçao Groot Davelaar 12-B Witraco Rolluiken & Zonwering Abattoirweg 6
461-1091 461-1508 461-2435 738-8896 767-6737 461-3333 737-4295 737-8853 736-3225 747-1855 737-4815 736-7855 462-4444
HANG- & SLUITWERK Bouwbeslag Totaal Design Bouwbeslag BV Door Design (beslag) Fast Lock & Key Kennedy’s Key Lock & Safe Service Reserjabi
Santa Rosaweg 70-C Santa Rosaweg 71 Cas Coraweg 39 Seru Loraweg 104 Rooseveltweg 223 Caracasbaaiweg 217
767-1077 738-7777 738-5287 465-5845 869-6084 461-5259
HEKKEN & GARAGEDEUREN Caribbean Fence Technique Heintje Kool KV 183 Cribal Automatismos Schonegevelstraat 72 Infinity Windows & Doors Hugo’s Mall, Dr. Hugenholzweg Island’s Best Windows & Door Beatrixplein 7 Mexico Lindo (Ironworks) Emancipatie Blvd 33-A Pueblo Design (Ironworks) Santa Rosaweg 204 Strak Hekwerken NV Kaya Panseiku 55 Wiltraco Abattoirweg 6
868-1419 869-2472 465-1687 736-1234 737-0887 524-0760 560-4739 462-4444
HOBBY & DECORATIE Imagination Fine Art Mensing’s Caminada Polka Dots Scrapbook Heaven
767-4904 737-0222 527-7010 461-2811
HUIS OPPAS Huis-oppas HYPOTHEKEN Banco di Caribe Banco Industrial de Venezuela CA Centrale Hypotheek Bank First Caribbean International Bank GIROBank NV Maduro & Curiel’s Bank (MCB) Mercantil Bank (Curaçao) NV
St. Rosaweg 151g Schottegatweg Oost z/n S.B.N. van Staverenweg 10 Kaya Jacob Posner 26
P.O. Box 20 569-2034
Schottegatweg Oost 205 Handelskade 12 Schouwburgweg 26 De Ruyterkade 61 Scharlooweg 35 Schottegatweg Oost 130 A.M. Chumaceiro Blvd 1
432-3000 461-1612 431-3100 433-8000 433-9152 466-1817 432-5000
NV De Curaçaose Hypotheekbank Orco Bank NV Postspaarbank RBC Royal Bank SFT Bank Van Lanschot Bankiers NV
Schottegatweg Oost 130 Schottegatweg Oost Waaigatplein 1 Kaya Flamboyan 1 Schottegatweg Oost 44 Schottegatweg Oost 32
466-1815 737-2000 433-1220 763-8438 732-2900 737-1011
INSTALLATIEBEDRIJVEN / ELEKTROTECHNIEK Betsmartech B.V. Kaya Seru Mangasina 2 Carlton Electric & Maintenance Santa Rosaweg 17-A Comtec NV Vinik Plaza (Santa Rosaweg) Dynaf Caribbean S.B.N. van Staverenweg 2 Ecaf NV & Halycaf BV Winston Churchillweg 104-A Eco Energy Kaya W.F. Mensing z/n El Camu Van Kinsbergenlaan 22 Electrical & Electronic Services Weto 302 EnControl Consultancy Inc Patrijsweg 9 Garnet NV Bonamweg 59 GTI Caribbean NV Asielweg z/n Hitess NV Castorweg 18-20 Innotech b.v. Dr. Hugenholzweg 25b Merselina & Nomad NV FD Rooseveltweg 67 Intallatiebedrijf Engelhardt (IBE) Robekkiestraat 19 IT Installation Technologies Kaya Kooyman 22 Kilowatt Electronial Company NV Pietermaai 141 Ramary Electric Company Belvederestraat 11 (O) Schnog Imports Kaya WFG Mensing 43 STROOM B.V. Sorsaka W3 Techniek & Design Schouwburgweg z/n
517-9960 736-1133 561-3121 736-3299 868-9661 465-0058 737-3077 747-2399 736-1353 767-4127 461-6199 465-2299 840-2525 868-8881 736-5480 461-1532 461-9330 462-7622 465-0480 566-9000 737-8181
INTERIEUR-STYLING Babette Buijs Styling & Decoration Vredenberg bij Kintjan 2 Design 201 Schottegatweg Oost 201 Els Bodegraven In & Out Lifestyle Kaya (papa) Wilson Godett 91 Interior Visions Karin Henken Binnenhuisarchitectuur KC Interieur Styling Militza Scoop Kaya Verdi 100 Sint Jago Architect Dividiviweg 28 Stylish & Creative Interior Design and More Trivaro Exclusive Projects Dr. Hugenholtzweg unit 8
525-1185 461-6565 670-6707 540-2504 525-7232 525-4238 510-4321 529-8815 660-1097 513-5337 461-2124
KEUKENS & KEUKENINRICHTING Bottelier Kitchen & Bath Carawaraweg 78 Brugman Keukens & Badkamers Saliña Building Depot BV Erieweg z/n (Zeelandia) Bulthaup Curaçao www.bulthaup-curacao.com Cucinarte Kitchen Jewels Snipweg 12a De Koksmaat Caracasbaaiweg 40 Interieurtiek Saab keukenbouw Hanenberg 18 Keukenrenovatie Charles Debrotweg 5 Kitchen Art & Deco Carawaraweg 69 Kooyman BV Kaya W.F.G. Mensing 44 Mementos Schottegatweg Oost 54 Quality Dishware Seru Loraweg 42-B Seppi’s Production Orionweg 23 Surprise (Blokker) Schout bij Nacht Doormanweg 55 Unique Kitchens Mecaniciënsweg 12
738-9969 465-7980 767-8052 737-5886 461-0517 461-3333 738-4744 461-2641 520-8440 461-2496 461-2255
LOODGIETERS Curaçao Plumbing Supply J&G Leidingwerken Jan van Eijk Loodgieterbedrijf Sonny Loodgietersbedrijf Kopgalf Martina Plumbing Statia Plumbing Service
465-5937 667-7064 864-1900 560-3345 736-6609 767-4265
Caracasbaaiweg Santa Rosa Resort 18-A Kaya Muizenberg 25 Ma Louisa 30 Dr. Henry Fergusonweg 14 Rooi Santu 161-A
461-2707 465-9665 461-3233
57
augustus | september 2012
resida woongids | Alle specialisten op het gebied van wonen en bouwen bij elkaar
MAKELAARS ABC Real Estate Bloempot Shopping Center 10 Aquarius Real Estate N.V. Julianaplein 36 AT Home Curaçao BV Jan Sofat 241 Blue Curaçao Real Estate NV Julianaplaien 36 Brouwer Taxaties NV Kaya Themis 27-A Caresto Mahaaiweg 9-A Carib Pro Kaminda Electricien 10a Caribbean Villas and Yachts Schottegatweg Oost 201-D Century 21 Cas Coraweg 69 Cocolora Appartements Brakkeput Abou 263 a Cristal Real Estate NV Kaya Kooiman 16 Curaçao Estates Realty Kaminda A.J.E Kusters 5 Curaçaose Vastgoed Vereniging - CVV www.cvv.an Cura Real Estate Economy Realty Andres Belloweg zn Els van Barneveld Real Estate Schottegatweg Oost 29 Halabi Real Estate NV Schottegatweg Oost 82 Huizen en Zo Seru Bottelier 84 International Fine Living Sea Aquarium Beach Janssen de Jong Project Development Fort Nassauweg z/n Joubert Realty-Rapid Emancipatie Blvd 25 Landmark Real Estate NV Schottegatweg Oost 64 Marion Realty NV Erosweg 6-A Miró Real Estate BV Seru Bottelier 24 New Winds Realty NV Rooi Catootjeweg 16 PZ Vastgoed / Real Estate Curaçao Kaya Mozart 3 RE/MAX Bon Bini The Riffort 507 Santa Barbara Plantation NV Nieuwpoort z/n Smart Homes Realty Sta. Rosaweg Spaltman Makelaars Kaya Strauss 199 Spanish Water Resort NV Kaya Godett 92 Tropics Woning Service bv Van Olst Real Estate Caracasbaaiweg 231 VanderZwet Realty Curacao Caracasbaaiweg z/n Villa Libre Ltd. Sea Aquarium Beach Zen City Resort
736-6500 529-2000 515-3032 461-4119 738-5544 737-5655 465-1087 461-7400 737-0201 747-5945 461-0980 510-3446 666-8279 670-6707 515-9645 736-1500 736-5542 518-7072 465-8335 433-8500 737-6244 736-2800 736-2772 511-1100 736-3344 510-2030 462-9770 840-0010 747-1436 526-8960 461-3044 513-9245 560-4366 697-4946 465-8335 736-3738
MEUBELS EN WONINGINRICHTING Art Of Green Furniture Sta. Rosaweg 236 Caribbean Interior Decorations Generaalsweg 37 Curaçao Office Systems Orionweg 21 De Arend Furniture Lindberghweg 1 Economic Center Gosieweg 105 HE Furniture Caracasbaaiweg 14-A House of Style Schottegatweg Noord 111 In & Out Lifestyle Kaya (papa) Wilson Godett 91 Japan NV Fokkerweg 50 Keramos Adjudantenweg 2 Lalique Baden Powellweg 1 Living Green Seru Loraweg thv Makro store LOT1038 Caracasbaaiweg 2C Malaika Art & Design Brakkeput Abou 246 Mementos Schottegatweg Oost 54 Mom & Co Promenade Shopping Center Mundo Mio Lifestyle Hugo’s Mall, Dr. Hugenholzweg Okes Interieur Kaya Amsterdam 30 Plantation Furniture Kaya WFG Mensing z/n Project Interiors NV Kaya Jacob Posner 11 Restyle Curaçao (online winkel) www.restylecuracao.com Rottumhuys VinikPlaza / Sta Rosaweg 89a Salotti Fokkerweg 38 Semperflorens Home Decoration George Maduroweg 21 Solaris Design Center Schottegatweg Oost 72 Techniek & Design Schouwburgweg z/n Woodgoed steigerhout www.woodgoed.com
512-0756 738-4966 465-8882 465-8640 737-3099 461-1122 736-5961 540-2504 465-2545 737-4676 462-2562 562-9347 461-2634 737-0091 738-4744 736-0755 461-4534 698-9059 461-0501 465-9400 690-5264 513-1830 461-5130 737-4295 747-1855 737-8181 520-9195
Woodzz design Ylang Ylang
Caracasbaai weg 216 B 666-9599 Corriweg 8 737-5005
ONGEDIERTEBESTRIJDING #1 Solutions Pest & Termite Kaya Galearis 19 Ayoooo Pest Control Souax 116-B DAL Pest Control Willem Hoyerstraat 12 HEPCO Highly Effective Pest Control Veerispark 1 Professional Pest Control Jandoret 30 Protector Pest Control NV Erosweg 17 Rambo Pestcontrol Cozumelweg 3 Termigon Termite Baiting System Ind.park Brievengat Bld J 1-2 Termite.com Kaya Kazerne 55 The Best Pest Control Juliana van Stolberglaan 7 Truly Nolen Pest control Comanchestraat 33 Van Uytrecht Pest Control Uteweg 47
767-8924 869-1065 738-6660 869-4177 869-9191 736-5900 869-0787 747-2004 465-2881 736-4700 736-2955 737-4176
PALAPAS ‘T Hofje Dijtham Home ‘n Garden Palcon Rancheria Construction NV
Kwartje 58D Kaminda A.J. Kusters 4 Caracasbaaiweg 216 B Brakkeput Ariba 12-n
673-3222 465-9920 666-9599 510-3859
RAMEN & DEUREN Brakel Caribbean Glas en Aluminium Beshiweg 11 Comtec NV Vinik Plaza (Santa Rosaweg) Floors & Doors Coral Estate 56 Gomez Enterprises Schottegatweg Oost 128 Handyman Seru Loraweg 107e Home Support Services Montaña Abow 122-C Infinity Windows & Doors Hugo’s Mall, Dr. Hugenholzweg Integrated Home Solutions Montana Abou 122c Island’s Best Windows & Doors Beatrixplein 7 Kooyman BV Kaya W.F.G. Mensing 44 Regimac Kaminda Elektrishen 765 UEM Zonwering’&’Rolluiken Industriepark Brievengat A IV I Vermaas Gevelsystemen Weg naar Welgelegen 36 Wiltraco NV Abattoirweg 6
465-7833 561-3121 517-5465 461-5882 461-4544 747-5111 465-1687 519-4718 736-1234 461-3333 462-8606 737-4815 462-8484 462-4444
SANITAIR & BADKAMERS Bathroom Design Curaçao Bottelier Kitchen & Bath Gomez Enterprises Inter/tiles Kooyman BV Martina Plumbing Mosaicos Samander NV Sani-Store NV Techniek & Design
Scherpenheuvel 2 Carawaraweg 78 Schottegatweg Oost 128 Rozendal 78 Kaya W.F.G. Mensing 44 Dr. Henry Fergusonweg 14 Kaya Jacob Posner 7 Kaya Mensing 300 Schouwburgweg z/n
767-4422 461-2707 461-5882 888-1887 461-3333 736-6609 461-2587 461-0991 737-8181
SCHILDERSBEDRIJVEN Caribbean Maintenance Developers Sans Soucis 47 Carnefco NV Kaya Buena Vista Christiaan schildersbedrijf Montana Rey 524 Jo Painting & maintenance NV Sta. Rosaweg 113 B Luciano Weert Steenkoraal 149 Mantenshon Van Lennepstraat 9 Martis Painting BV Seru Pretu bij Jean Louis 16b Paula Schilderbedrijf Kaya Charles Maduro Unit 7 Ricardo’s Painting Kaya A. Ruiter Felipa 28 Schildersbedrijf Kwidama Groot Santa Martha 139
869-7488 869-2121 738-3267 510-3790 560-9149 560-1778 747-4403 738-4347 694-9540 562-7358
STOFFEERDERIJ Ackerman NV Casa Keis & Co Edna Upholstery Services NV
Heerenstraat/Handelskade’23 461-1091 De Ruyterkade 31 461-1508 Nijmegenstraat 82 461-6690
58
Resida woonmagazine
Uw bedrijf ook in deze rubriek? Stuur een mail naar info@resida-magazine.com
Manu di Obra Curaçao Ons Hoekje Stoffeerder/Timmerwinkel El Sabio Stoffeerderij ‘Spa’ Stoffeerderij Miranda Stoffeerderij Obra di Man Stoffeerderij Rudy’s
Kaya Angel Leanez 25 Roodeweg 123 Jan Noorduynweg 3-C Veeris 110 Heelsumstraat 46 Seru Loraweg z/n Paradijs 3-C
747-1570 462-7753 869-3052 868-2835 465-4525 747-1570 869-0760
TEGELS & NATUURSTEEN Azule Curaçao Kaya (papa) Wilson Godett 91 Ceramica Nova Kaya Jacob Posner 7 Curaçao Marmer NV Santa Rosaweg Design House Hugo’s Mall, Dr. Hugenholzweg’ Floor Care Orionweg 29 Gartish Tegelwerk NV Kaya Buena Vista Gomez Enterprises Schottegatweg Oost 128 Intertiles Rozendal 78 Jonka Tuincentrum/Gardena Santa Rosaweg 196 Kooyman BV Kaya W.F.G. Mensing 44 LOT1038 Caracasbaaiweg 2C Mosaicos & Sanitair Winston Churchillweg 96-C Mosaicos Samander NV Kaya Jacob Posner 7 Techniek & Design Schouwburgweg z/n Wita BV - West Indies Tiles Agencies Caracasbaaiweg 49B
540-2504 461-1474 736-4155 461-9757 465-1077 864-6487 461-5882 888-1887 767-6655 461-3333 461-2634 888-4422 461-2587 737-8181 461-8901
TELECOMMUNICATIE Digicel Curaçao Flow Curaçao Mio Scarlet Curaçao Tres Networks UTS
Schottegatweg Oost 19 Kaya Angel Leañez 26 Dr Maalweg 27 Fokkerweg 26 Fokkerweg 17 Rigelweg 2
736-1056 747-6373 461-0000 461-6063 840-3333 777-0101
TUIN & LANDSCAPING Acropolis Caracasbaaiweg 362 C-Gardens BV Gosieweg 80 Dijtham Home ‘n Garden Kaminda A.J. Kusters 4 Exotische Tuinen NV Chuchubiweg Frutonica Market & Garden Jan Noorduynweg 22 Hoekstra Landscapers Brakkeput Abou 305B Jardinera Hernandez Souax 11 Jonka Tuincentrum/Gardena Santa Rosaweg 196 Madeira Garden Center Wiriweg 30 Morles Plant & Landscaping Ramsis Wildflower Gardens Periclesstraat 20 Rava Landscaping Kaya Chipi Chipi 11 Sherman Tuin en Landschap Sun Valley X-127 The Orchid Jungle San Fuegoweg Thunbergia Alata Oleanderweg z/n Tuindesign Thijs Bel Kaya Dalakochi 39 Vivian’s Nursery De Savaan 2
747-5667 737-7659 465-9920 736-7307 868-8143 678-7133 562-4785 767-6655 560-0175 523-6942 465-5826 737-8840 736-6209 737-9634 767-6545 511-3789 869-1442
VERHUISBEDRIJVEN Caribbean Moving Services Gijbels Verhuis Interstero Verhuizingen Meyer Moving
Caracasbaaiweg 328 Sata Rosaweg 301 Dokweg z/n Kaya Jacob Posner 14
767-2588 767-3630 737-0140 461-4766
VERLICHTING & LAMPEN City Lights Curapex LED-lights Eco Energy Green Light led verlichting De Inrichterij Kooyman BV Mundo Mio Lifestyle M Tech Electrical Supply BV
Kaya W.F.G. Mensing 11 Caracasbaaiweg 49b Kaya W.F. Mensing z/n Santa Rosaweg 52 Lindberghweg 1, 1 hoog Kaya W.F.G. Mensing 44 Hugo’s Mall, Dr. Hugenholzweg Caracasbaaiweg 55
461-5277 461-7090 465-0058 736-6088 525-4238 461-3333 461-4534 461-2477
Re-Light 527-6895 SINGER lighting Kaya Jombin Mensing 11 461-5277 Techniek & Design Schouwburgweg z/n 737-8181 VERZEKERINGEN ENNIA FATUM Inter Assure Verzekeringen Curaçao Nagico
J.B. Gorsiraweg 6 Cas Coraweg 2 Mercuriusstraat 3 Rooi Catootje 10
434-3871 777-7267 465-2020 738-8222
VLOEREN Caribbean Floors Weg naar Fuik 72 Specialist in gietvloeren Comwest Flooring Nieuwe Pareraweg z/n Oke cleaning and floors Space Design Kaya Jacob Posner 11
461-6624 560-4101 461-1603
WONINGBEHEER & -VERHUUR Atento Century 21 Curaçao House Care Curaçao Island Rentals Ekspanshon NV VIP Beheer Curaçao
Seru Loraweg naast 172 Cas Coraweg 69 Paseo Mediterraneo 8a Abraham de Veerstraat 8 Caracasbaaiweg z/n Jan Sofat 178
767-0073 737-0201 461-9826 465-6037 698-6207 662-7065
S.B.N. van Staverenweg 2 Sta. Rosaweg 89a Kaya W.F. Mensing z/n Bosweg 10 Dr. Fergusonweg 6
736-3299 696-7437 465-0058 888-2266 736-4588
ZWEMBADEN AANLEG & ONDERHOUD Awaseku BV Schottegatweg Oost 12-A Caesar Equipment NV Kaya Kala 2 CND Pool Covers Dianastraat 12 Curaçao Swimming Pool NV Barbouquet 11 De Pelikaan Ramcho 83 Elite Pool Service Island Pool Construction BV Gosieweg 66a J.P.S. Construction BV Curaçao Mepool’/’Mecomp Seru di Milon (kpt) Palm Island Curaçao Kaya Beethoven KV Z-6 Pool Tech Seru Lora Kavel 24 Regency Swimming Pools Vista Royal, Jan Thiel Sunshine Pool & Patio NV Schottegatweg Oost 23-A The Poolhouse NV Santa Rosaweg 73 Willy Pool Curaçao NV Sun Valley V-17
737-1421 738-6559 560-2825 767-7411 737-3707 517-4157 524-9205 795-6484 660- 2939 736-6266 767-6108 525-3030 737-4508 747-7112 736-0118
zonnepanelen Dynaf Caribbean Dutch Durables Eco Energy ElementALL Energy Protec Mechanical Contractors
679-5269
GRATIS VERMELDING Een vermelding van bedrijfsnaam, adres en telefoonnummer in de Resida Woongids is geheel gratis. Staat uw bedrijf er nog niet in? Stuur een e-mail met uw bedrijfsgegevens aan info@resida-magazine.com. U krijgt een bevestiging als uw gegevens zijn opgenomen.
EXTRA OPVALLEN? Bedrijven die willen opvallen kunnen zich op verschillende manieren in de Woongids profileren. Bijvoorbeeld met een vetgedrukte bedrijfsnaam of met een vermelding van hun website. Ook kan er een dikke rand om de vermelding komen. De kosten zijn laag waardoor ook kleinere bedrijven via de Woongids reclame kunnen maken. Advertenties in deze rubriek zijn ook mogelijk, stuur een e-mail of bel met 747-9848. 59
augustus | september 2012