Nr.1 Shkurt 2010 Viti i botimit:2010
LIBRAT E RINJ 2 FOTO NGA NXENE-
N
ëse për shumë të tjerë ky do të jetë thjesht një emër, për ne është shumë më tepër, janë dy fjalë të lidhura e të ndërthurrura pandashëm me kujtime, momente të paharuara të moshës më të bukur në jetë… Gazeta e shkolles “Raqi Qirinxhi” është në emër të gjimnazit tonë apo “shkollës së shekullit”, siç e ka quajtur dikush, është në emër të dëshirave dhe ëndrrave që janë thurrur apo do të thurren në bankat e shkollës, por…me një mundësi tjetër. Kjo gazetë është ideuar dhe realizuar për t’u dhënë mundësinë të gjithë nxënësve të kësaj shkolle të botojnë atë çka duan të ndajnë midis tyre, por jo vetëm kaq…është ideuar gjithashtu për të bërë një prezantim sa më dinjitoz të nxënësve dhe emrit të shkollës … Fjalët “Raqi Qirinxhi” i bëmë krahë për ëndrrat tona për t’i sjellë ato në të tashmen e për të patur mundësi t’i ndajmë ato me njeri-tjetrin kudo qofshim!
POEZI
3
JETA E NJE SHKRIMTARI.
4
RUBRIKA E POEZIVE.
5
ESE. PIKTURA
6
KOMENT FOTOGRAFI
7
Mbi autoren dhe librin Në një qytet legjendash në Spanjë, murgjit “Luftëtarë kundër harresës së Ikonës” kanë vite që punojnë për deshifrimin e misterit që vesh të kuqen e fuqishme të ikonave të Onufrit. Brenda një realiteti të përndezur ndeshjesh me dema, rivalitetesh dhe tradhtish të gjakta, Mira Meksi përshkruan lojën pasionante të jetës ku ngërthehen fort dhe përleshen egërsisht Dashuria dhe Vdekja. Sikundërse kemi vënë në dukje edhe në disa hapësira të tjera, e tërë krijimtaria e Mira Meksit lind dhe kristalizohet nën dritën e hapjes ndaj tjetrit, duke rrëfyer për tjetrin. Kjo hapje, ky përtejësim, në faqet e këtij romani jepet në formë më të qartë dhe më të shprehur se në çdo roman apo tregim të saj të mëparshëm. Ndërsa tek krijimtaria e mëparshme lexuesin e vërejmë të jepet si element strukturor i rrëfimit, porse në një trajtë fort të ndërfshehur, në faqet e këtij romani prania e tij jepet në formën më të hapur; ndryshe nga sa më parë, tek E kuqja e demave Meksi i drejtohet drejtpërsëdrejti dhe në emër lexuesit, madje, duke e shoqëruar këtë dialog me një ndriçim të fortë dhe mbresëlënës… E kuqja e demave është një ikonë e madhe, një
Titulli: E kuqja e demave Autori: Mira Meksi Shtëpia botuese: Ideart f. 144
ikonë e gjallë, e mbrujtur me ngjyra të bollshme, me një vizualizëm ekspresionist dhe me një imazheri të prekshme surreale, por edhe me plot dritë-hije dhe me mister; porse, mbi të gjitha, është një ikonë vërtet e arrirë, në të gjitha kuptimet, ngjyresat dhe përftesat e këtij termi, për vetë ikonën, për natyrën dhe misterin e saj, një ikonë e përftuar nga soditja e ngulmët dhe misterike, nga bashkimi dhe shkrirja e dy universeve, e dy pafundësive, e pafundësisë së dritës hyjnore dhe asaj të shpirtit të soditësit. Pikërisht kjo befasi, këto lëvizje plot zigzage, larg çdo skeme kanonike, të cilat i hasim të pranishme edhe tek hapësira ikonografike, janë gjithë sa na mbajnë gjithhershëm në suspense në tërë rrëfimtarinë e Mira Meksit, duke na shtyrë vazhdimisht drejt leximit të saj. Madje, më tepër s e s a n j ë h e r ë . Mira Meksi ka mbaruar studimet e larta për filologji frënge dhe hispanike. Është e njohur si përkthyese e Dumas -së, Yourcenar-it, Duras-it, Borges-it, Marquez-it, Paz-it, Cortazar-it, Neruda -s, etj dhe si autore romanesh, përmbledhjesh me tregime e librash për të rinj dhe fëmijë. Mira Meksi është kryeredaktore e revistës letrare “Mehr Licht!”.
Punoi KLARITA SELIMOLLARI
Prej syve te saj te trishtuar Loti rrodhi si kristal Rrodhi mbi faqen e zbehte Ne detin e dhimbjes Humbi ngadale
Do Të Rivarrosen Mbetjet e Astronomit Nikolla Kopernik
Dhe yjet linden ne qielll Ndricuan fytyren e zbehte Erresira e nates terr Erresira e kesaj jete qe vret
Eshtrat e astronomit të njohur nga epoka e renesansës Nikolla Kopernik, të cilat arkeologët i zbuluan në vitin 2005 në Poloninë verilindore, do të rivarrosen
në
qytetin polak Frombork
vitin
Ndjeva ne ate shikim Dhimbje qe trupin te ma pershkroje Nuk kishte ndjenje as gezimi Nuk kishte arsye te jetoje E pashe tek u tret ngadale U shua,u tha,u venit U be pluhur e rere U dogj,u be shkrumb e hi
ardhshëm. Koperniku jetoi në From burk dhe e përdori qytetin për observimet kryesore të tij. Mbetjet e Kopernikut u zbuluan gjatë gërmimeve nga arkeologët polakë...
Dhe humbi ne terrin e nates E heshtur,pa thene asnje fjale Vec lotet prej syve te saj Vazhdonin,rridhnin si kristal. Rixhelsa Hajdini
parë e rëndësishme e Ismail Kadaresë në prozë
Ismail
Kadare
është romani “Qyteti pa reklama”, që nuk u
Shqipëria dhe të qëndrojë në Paris. Shkrimtari
lejua të botohej i plotë deri në vitin 2003.
në atë kohë e përligji këtë largim me
Prozën e tij e karakterizojnë përgjithësimet e
“mungesën
Ismail Kadare lindi më 28 janar 1936 në Gji-
gjëra historiko-filozofike, subjekti i ngjeshur
Autoritetet e kohës e dënuan largimin e Ismail
rokastër, ku përfundoi edhe arsimin e mesëm;
dhe mendimi i thellë i shprehur shpesh me anë
Kadaresë, por krijimtaria e tij nuk u ndalua. Në
më 1958 mbaroi degën e Gjuhës e të Letërsisë
të parabolës, mbi bazën e asociacionit apo të
vitin 1990 e më pas vepra e tij bëhet shprehja
në Universitetin e Tiranës. Më pas shkoi në
analogjive historike. Ideja e romanit Gjenerali i
më e fuqishme e vlerave gjuhësore dhe ar-
Moskë me studime për dy vjet në Institutin e
ushtrisë së vdekur (1964) është shpirti liri-
tistike të shqipes letrare. Letërsia e Ismail Ka-
Letërsisë Botërore “Maksim Gorki” (1958-
dashës i popullit shqiptar. Temën e shpirtit të
daresë pas vitit 1990 bart të njëjtat tipare thel-
1960). Ismail Kadare është shkrimtari më i
pamposhtur të shqiptarëve nëpër shekuj autori
bësore të asaj të mëparshme: frymën et-
madh i letërsisë shqipe dhe një nga shkrimtaret
e trajtoi edhe në romanin Kështjella (1975). Në
nografike dhe shpërfaqjen e identitetit shqip-
më të mëdhenj të letërsise botërore bashkëko-
romanin Kronikë në gur (1970) Kadare kritikoi
tar.Libri që botoi Kadare në vitin 2006
hore. Me veprën e tij, që ka shënuar një numër
psikologjinë provinciale dhe traditat prapanike.
“Identiteti evropian i shqiptarëve – sprovë”
rekord të përkthimeve (në mbi 45 gjuhë të
Probleme të rëndësishme të historisë janë tra-
pjesë e të cilit u botuan edhe nga gazeta She-
huaja) ai e ka bërë të njohur Shqipërinë në
jtuar edhe në përmbledhjet me tregime e
kulli ka shkaktuar një polemikë në mes të tij
botë, me historinë dhe me kulturën e saj she-
novela Emblema e dikurshme (1977), Ura me
dhe Rexhep Qosjes. Kështu përderisa Kadare e
kullore.Rrugën e krijimtarisë letrare e nisi si
tri harqe (1978) dhe Gjakftohtësia (1980). E
karakterizon identitetin shqiptarë si perëndi-
poet që në vitet e gjimnazit (”Frymëzime dja-
veçanta e talentit të Ismail Kadaresë shfaqet
morë, Qosja në librin e tij të quajtur “Realiteti i
loshare”, 1954, “Ëndërrimet”, 1957), por u bë i
sidomos në trajtimin, nga një këndvështrim i ri,
shpërfillur”, thotë se identiteti shqiptar është
njohur sidomos me vëllimin Shekulli im
i temës historike dhe në tingëllimin e mprehtë
një miks i atij perëndimor dhe lindor, krishterë
(1961), që u pasua nga vëllimet e tjera poetike,
aktual që është i aftë t’i japë asaj. Një nga kri-
dhe mysliman.Ismail Kadare është anëtar i
si: Përse mendohen këto male (1964), Motive
jimet më të shquara të Ismail Kadaresë dhe të
Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.
me diell (1968) dhe Koha (1976). Vepra po-
të gjithë letërsisë së re shqiptare është romani
etike e Ismail Kadaresë shquhet për idetë e
Pallati i ëndrrave (1981). Shumica e veprave të
thella dhe për figuracionin e pasur e origjinal;
Ismail Kadaresë janë përkthyer e botuar në mbi
rol me rëndësi për pasurimin e poezisë shqip-
45 gjuhë të botës dhe janë pritur shumë mirë
tare.Në fushën e prozës, Ismail Kadare ka
nga publiku lexues. Ai është shkrimtari shqip-
lëvruar tregimin, novelën dhe romanin. Vepra e
tar më i njohur në botë.Në vjeshtën e viti 1990
e
vendosi
të
ndryshimeve
largohet
nga
demokratike”.
mblodhi: Iris Rezhda
POEZI
FAQJA KRIJUESE
Miku 6 shkronja qe sjellin te gjithe boten e re
Une mund te mos jem shoku yt i ngushte Por une sigurisht e di qe gjithmone perpiqem te jem me i miri qe mund te jem Une mund te mos dukem qe s’kujdesem mjaftueshem Por une mund te te ndjej ty Brenda zemres sime. Une mund te jem kaq i lire qe gjeja me e shtrenjte qe ruaj per ty eshte thjesht te jem nje shok Une nuk mund te flas me shume me ty Por ti do me me gjesh duke pritur çdo minute vetem per te degjuar Tek cdo pjese e zemres tende duke thene! Te gjitha vitet e mia te mrekullueshme Me kane udhehequr tek ty dhe tek te qenit miku yt Qe po ndryshon fytyren e botes. Qe nga lindja tek vdekja , ne jeten time, Une shpesh pyes vete ku mund te shkoj Per te bere shoke te rinj. Por ata nuk jane njerezit qe une duhet te udhetoj per ti gjetur! Ata jane njerezit qe une vazhdoj! Sepse miqte e vertete jane Ata te cilet me bejne te besoj Qe ata kurre nuk kane ekzistuar!
përkthimi: Iris Rezhda
FOTO
P
o kalon gati 1muaj nga hyrja e Vitit te Ri 2010. Ndonese ky eshte një vit i ri, shqiptaret kane mbetur me problemet dhe hallet e vjetra,
te cilat si hije perndjekin jeten e secilit. Kur ecen rruges shikon te njejtat fytyra te vrazhda... Persa i perket aspektit politik viti 2010 viti i pritshmerive dhe shpresave te medha per shqipetaret. Një element qe nuk mund te kalohet lehtesisht eshte parlamenti shqiptar i cili i perngjan një "toke te pergjakur", pronesia e se ciles
nuk fitohet mbi bazen e shkolles se intelektualitetit, por te skenave intriguese. Rezolutat e duelit mbi kete "toke te pergjakur" jane percaktuese
tare nuk arrijne te sigurojne kushtet minimale te jeteses si: strehimi, ushqimi etj. Një shoqeri qe nuk ka kushtet minimale te jeteses, nuk mund te beje progres intelektual, sepse qellimi i te jetuarit mire le hapesira per përdorimin e te gjitha mjeteve: te ulta dhe te pamoralshme. Plaget e shoqerise se shqiptareve jane te te ardhmerise tone, te ndritur panumerta dhe ne cdo sfere te ose te erret. Shoqeria eshte e rrezikuar seriozisht ne te gjitha veprimtarite njerezore per shkak te pasigurise qe serviret kudo dhe kurdo. Nuk mund te lihet jashte fokusit ekonomia ekstreme qe ekziston ne Shqiperi. Kjo ekonomi eshte bazzuar ne dy kahe krejtesisht te kundert nga njeri-tjetri: varferia e tejskajshme dhe luksi i shfrenuar, ku peshorja anon jetes, por urojme qe ky vit i ri fuqimisht nga ekstremi i pare. te sjelle medikamentet e nevoKudo flitet per krize eko- jshme per mbylljen sa me nomike globale, kurse shume plageve sociale Shqiperia konsiderohet jashte zones se rrezikut. Nuk merret KRISTINA DINE ne konsiderate fakti qe vendi yne nuk ka dale ndonjehere nga zona e rrezikut dhe qe vazhdon te mbetet i varfer. Shumica e familjeve shqip-
Na dërgoni krijimet, shkrimet, poezitë, pikturat, fotot tuaja nëse mendoni se ja vlejnë të botohen në gazetë. Na i dërgoni dorazi, hidhini në kutinë postare të gazetës ose në adresat e mëposhtme: E-mail: gazeta_nobel@yahoo.com Nr. cel.:0695230454
Redaktorë Ina Meco
Rixhelsa Hajdini Iris Fili Iris Rezhda Jona Beqirllari Nergisa Agimi Xhensila Ulku Ermal Tarelli Thoma Koroveshi Jerina Cipi Arilda Hasan Anxhela Malelli Paraqitja Klarita Selimollari grafike: Përgjegjës i Rezar Naco botimit: