uk 22 - 19 februari 2009 | jaargang38

w w w.universiteitskrant.nl

Schateren om niks 8 UB ’s nachts open? 12 Jihad for love 15 Brilletje knutselen 16

22

onafhankelijk weekbl ad voor de rijk suniversiteit groningen n 19 februari 2009 n ja argang 38 In dIt nummer ’Het is één grote derrie’ Nog maar kort na de fusie tussen economie en bedrijfskunde wordt de vakgroep systeemleer opgeheven.

Machtspolitiek of wetenschappelijke ontwikkeling?

“Het is één grote derrie”, zegt de voormalige vakgroepsvoorzitter.

9>

Bedelen bij je vrienden

Afluisteren...

Student technische bedrijfskunde Jeroen Vetter bedelt tegenwoordig bij al zijn vrienden om geld. Hij wil huizen bouwen op Madagaskar. Ook al betekent dat tien weken op een matje in een tent slapen. >

Het is zo handig voor studenten met twee studies of domweg dubbele verplichtingen: even dat hoorcollege opnemen met gsm of mp3 speler en later terugluisteren.

Er wordt echter verschillend gedacht over dit fenomeen. De ene docent vindt het prima, de ander voelt zich minder vrij om zijn verhaal te doen. Wie weet waar de woorden nog eens belanden? Denk maar aan Kay van der Linde en Rita Verdonk. Of YouTube.

Ook de RUG kent geen regels voor het opnemen van colleges. De juridische afdeling ABJZ noemt het verderop in deze UK een kwestie van fatsoen om afspraken te maken met de docent. Maar volgens hoogleraar rechten Jan Brouwer wordt een voordracht door de wet beschermd en kunnen zijn woorden niet zomaar straffeloos op het web worden gezet. De universiteit werkt aan een proef met het beschikbaar stellen van opgenomen colleges via Nestor.

8

Sporen van neandertalers “De aarde is zwart. Korrelig door regen en nattigheid.

IJskoud door de vorst van de afgelopen dagen.” Meelopen met archeologen op zoek naar sporen van Neandertalers is niet altijd een pretje.

Kwestie van doorzetten: “Ik ben een soort van pitbull.”

10/11

>

I n t e r n at I o n a l pa g e democracy in english?

The University Council is considering how to accommodate English-speaking council members. Should they receive an intensive Dutch course, or should the Council switch to English?

20

>

met benen als stelten “Prompt draaien zich veertien zuchtende hoofden om naar de net binnengekomen jongen... UK-blogger Persis Bekkering over de letterenbibliotheek, roze laptops, minirokjes en meisjes met benen als stelten.Volg haar via www.universiteitskrant. nl .

Foto René Lapoutre

uK-SIte

Lees meer op pagina 4/5 >

Alcohol verder aan banden gelegd Verenigingen zijn straks aansprakelijk voor incidenten tijdens introductieactiviteiten. Ook komen er strengere regels voor drinkende begeleiders en ouderejaars.

Het universiteitsbestuur heeft een advies van de Advies Commissie Introductietijden (ACI) met deze strekking al overgenomen. Vandaag bespreekt de universiteitsraad de extra regels.

De ACI geeft het advies op verzoek van rector magnificus Frans Zwarts.

Aanleiding, onder meer, is de brand die vorig jaar augustus uitbrak tij-

dens het introductiekamp van geneeskundevereniging Panacea. Eén van de ouderejaars begeleiders van het kamp stak ’s nachts een caravan in brand, terwijl naast die caravan drie studenten lagen te slapen. Tijdens de rechtzaak die daarop volgde bleek dat hij die dag erg veel had gedronken.

Een tweede reden voor striktere regels lijkt gelegen in de “toenemende concurrentiestrijd” die de ACI constateert tussen gezelligheidsverenigingen en facultaire studieverenigingen waar het gaat om introductieperiodes. De introductiekampen van studieverenigingen ontwikkelen zich meer en meer

“tot kampen waar het feesten een primaire plaats inneemt.” Die feesten staan niet onder direct toezicht van faculteit of opleiding. Maar de buitenwereld denkt volgens de ACI dat dit wel het geval is.

Die situatie is volgens de ACI het gevolg van de sinds een paar jaar geldende verplichte afstemming van introductietijden vóórdat het academisch jaar wordt geopend.

Voorzitter Kallenberg van de ACI zegt dat het hem vooral om de verantwoordelijkheid gaat. “Aansprakelijkheid is een juridische term.

Het gaat ons erom dat er verantwoordelijkheid is voor het randgebeuren om een introductie.”

Vanaf dit voorjaar gaat de ACI jaarlijks lunchbijeenkomsten beleggen met verenigingen die introductiekampen organiseren, om de regels toe te lichten.

Volledige uitbanning van alcohol is volgens het advies niet haalbaar.

“Gebruik hiervan behoort zo tot onze dagelijkse maatschappelijke conventies dat drooglegging geen zinnige optie is, nog los van het vraagstuk hoe controle zou moeten plaatsvinden”, aldus het advies.

Overigens is alcohol niet het enige probleem. Bijna jaarlijks klagen anonieme ouders over fysieke uitputting van een deelnemende eerstejaars. [ JAN BlAAUw ]

2 DEZE WEEK

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Hebberige bankiers, buitengemene bonussen voor topambtenaren en mensen die op grote schaal frauderen met hun verzekering; niet de maatschappij, maar het individu viert hoogtij in de huidige kredietcrisis. Zijn we te ver doorgeschoten?

Door wouter beetsma en lieke van Den krommenacker

Martin van Hees, hoogleraar ethiek en politieke theorie, probeert altijd de fijne balans te vinden tussen egoïsme en algemeen belang.

“Er is een debat over egoïsme bij een kleine groep mensen. Ik denk dat we dat te makkelijk generaliseren. Bovendien bestaat de misvatting dat individualisme hetzelfde is als egoïsme. We nemen minder deel aan activiteiten in het publieke domein. We zijn minder betrokken bij de politiek, maar dat maakt ons niet per definitie egoïstischer.

We hebben tegenwoordig veel meer contacten buiten de sociale groep. Dertig jaar geleden was dat veel minder. Doordat we socialer zijn controleren we elkaar ook meer. Uit experimenteel economische onderzoeken blijkt zelfs dat mensen bereid zijn anderen te straffen als dat beter is voor de groep, zelfs als ze er zelf minder van worden.”

RUG-alumnus Georg Möller is tegenwoordig directeur van vermogenbeheerder Robeco. Hij wil dat universiteiten vakken als financiële ethiek en ‘behavorial science’ weer invoeren.

“Een belangrijke oorzaak van de crisis is het losraken van mensen, als individu of als groep, van een algemeen aanvaard normenkader.

De mens is een ‘coalitiedier’ en gebruikt de groep voor zijn eigen doel. De gedachte dat de werkende mens zich inzet voor het belang van de organisatie of onderneming waarvoor hij werkt en het eigenbelang ondergeschikt maakt aan het algemeen belang is een illusie. ‘Economy is a moral science’, zei Keynes ooit. De ethiek is de laatste halve eeuw een beetje uit het vak verdwenen. Door een brede herwaardering van morele principes, kunnen wij voorkomen dat we in de toekomst weer terechtkomen in

Dagobert Duck in zijn geldpakhuis

Is ons individualisme te ver doorgeschoten?

‘Hebzucht is van alle tijden’ een crisis van deze omvang.”

Menselijk gedrag verander je niet, zegt hoogleraar economie Elmer Sterken. Dus moet de overheid effectiever optreden.

“Hebzucht is van alle tijden. Dus wat dat betreft is er weinig veranderd. Wat wel veranderd is, zijn de mogelijkheden om hebzucht effectief uit te oefenen. Het beeld van de crisis nu is dat van de graaiende manager. Maar we hebben zelf toegestaan dat hij kán graaien. Dat

vraagt om meer regels in de financiële sector.

We hebben meer markten en meer vrijheid op markten geïntroduceerd. En door een verbeterde technologie weet gelijk iedereen wat er aan de hand is. Daarom is er extra zorgplicht nodig als het gaat om ethiek. Ik denk dat het niet ethisch is om aan iemand zonder inkomen een hypothecaire lening te verstrekken. Je kunt best liberaliseren, maar dan moet je als overheid zeggen: we houden het in

Rosa Bad karma 2009 is het jaar waarin ik mijn bul krijg.

Na maanden van zwoegen aan mijn scriptie, onder de bezielende leiding van Marc Chavannes, is ’ie af. Met een prachtig doorwrocht boekwerk over ethiek in de journalistiek win ik de scriptieprijs.

En daarbij heb ik een negen waarmee ik mijn hele leven kan blijven pronken.

Verder heb ik geen last van jaarringen, schulden bij de IB-groep of een verzopen lever. Nog maar 21 jaar en trots als een pauw poseer ik met familie en bloemen op de trap voor het academiegebouw. Dit allemaal tussen de vreugdetranen van mijn ouders door.

Althans, zo had ik het bedacht in 2005.

Niet gehinderd door enig relativeringsvermogen ging ik zo naïef als een lammetje op de eerste lentedag mijn studententijd in. Míj zou alles lukken. Ik weet nog heel goed dat ik vier jaar geleden, een meisje interviewde dat zevendejaarsstudente was. Op de redactie heb ik er hard om gelachen, zeven jaar over je studie doen. Bespottelijk!

Dus.

Ik had het kunnen weten. Dat soort dingen geven je bad karma. Na vier jaar heb ik zelfs mijn propedeuse nog niet eens. Geen idee waarom ik toen dacht dat ik anders was dan andere studenten.

Met lichte schroom noem ik mijn studentnummer tijdens een eerstejaarscollege. Steevast komt de vraag: “Heb je hiervoor iets anders gedaan?”

Pijnlijk. Ik voel me met de dag verder vegeteren tussen al dat jonge grut. Ik droomde laatst nog dat ze me als een fossiel uit het Harmoniegebouw moesten hakken.

Zo’n gekke gedachte is dat niet: ik moet zelfs al uitkijken met de mannen die ik versier. Laatst had ik per ongeluk een jongen van achttien te pakken. Binnenkort krijg ik nog boze moeders aan de deur.

Ik fantaseer nu over een bul in 2011.

Als dat niet lukt mogen ze me van de beademing afhalen.

Rosa Timmer, vierdejaars student taalwetenschap

de gaten en als iets niet goed gaat, grijpen we in.”

Sociaal en politiek filosofe Boukje Prins denkt niet dat we te ver zijn doorgeschoten in het individualisme zelf, maar in het idee dat radicaal liberalisme tot grote voordelen leidt: “Je kunt het ook omkeren. Ooit is het idee ontstaan dat individualisme juist goed is voor een samenleving en het algemeen belang. Daar zijn we met z’n allen in gaan geloven. Wie hier kritiek uitte, was een

sufferd, een dief van zijn eigen portemonnee. De ontwikkelingen in de economie, financiële sector en de politiek worden gekenmerkt door een breed gedragen geloof in de zegeningen van de vrije markt.

De Nederlandse filosoof Bernard Mandeville zei in de achttiende eeuw al: ‘private vices, public benefits’, persoonlijke ondeugden leiden tot publieke voordelen. Het echec waar we nu voor staan is een bewijs van het feit dat wij als mensen nog steeds kuddedieren zijn.”

Colofon redactie-adres: Oude Kijk in ’t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen.

Telefoon: 050-3636700; Telefax: 050-3636698; E-mail: uk@rug.nl; Internet: www.universiteitskrant.nl kernredactie: Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697, Jan Blaauw (nieuwscoördinatie) 3636696, Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802, René Fransen (wetenschap) 3636695, René Lapoutre (opmaak) 3636693, Harry Perton 3636317, Sieb de Ruig (redactiesecretaris) 3636700, Ernst Arbouw (International Page) 3636130. overige redactieleden: Wouter Beetsma, Ana van Es, Hinke Hamer, Peter Keizer, Lieke van den Krommenacker, Teodor Lazarov, Janita Naaijer, Tjerk Notten, Elisabeth Oosterling, Rosa Timmer, Dorien Vrieling. medewerkers: Bart Breman, Michel Dijkstra, Hans Miedema, Ronald Veldhuizen, Marcel Wichgers.

Foto’s: Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Elmer Spaargaren. tekeningen: Bert Cornelius, Robby van der Meulen, Eric van der Wal, Kees Willemen uitgave: Stichting Universiteitsblad oplage: 20.000 exemplaren Persbureau: de UK werkt samen met andere universiteitsbladen in het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) advertenties: Bureau Van Vliet bv, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, telefax 0235717680 RUG-advertenties, mededelingen en Ukaatjes: Heiny de Ruiter (3636699) abonnementen: € 30 per jaar, (intern tarief € 20). adreswijzigingen: schriftelijk aan de administratie van de uk. adreswijzigingen ruGpersoneel: doorgeven aan betreffende afdeling Personeel & Organisatie. ©UK. Auteursrecht voorbehouden.

Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

N I E U W S 3

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Theater is molensteen voor USVA Het boekjaar 2008 van de culturele studentenorganisatie USVA eindigt met een tekort van 35.000 euro. Dat is voor tweederde - 25.000 euro - te wijten aan het Universiteitstheater (UT).

Erger nog, die 25.000 euro lijken een structurele schadepost op de begroting van het culturele studentencentrum. Volgens een stuk dat de universiteitsraad deze maand behandelt, is de zaak de afgelopen maanden onderzocht. En dat onderzoek geeft aan dat “binnen de USVA het UT niet met een sluitende begroting valt te exploiteren”. Iets wat

vooral komt door de personeelslasten van portiers, barpersoneel en technicus. Het stuk concludeert dat het besluit van 2005 om het UT bij de USVA onder te brengen, “een financiële molensteen“ blijkt, “die de USVA niet kan dragen.”

Hoe het probleem opgelost gaat worden, meldt het stuk niet. “Dat is aan het college van bestuur”, zegt Gerro Dijksma, de interim directeur van de USVA: “Als je de huidige situatie wil handhaven, zou er een extra bijdrage van het college moeten komen.”

Dijksma verwacht dat het college tussen nu en de zomer een be-

sluit over het Universiteitstheater neemt. Daarop vooruitlopen wil hij niet. De USVA zelf geeft er de voorkeur aan dat het Universiteitstheater bij de USVA blijft. “Maar dan moet het financieel wel uitkunnen, anders is het op den duur de financiële doodsteek voor de USVA.” Het Universiteitstheater valt sinds 2006 onder de USVA. De stichting die het theater voordien bij de letterenfaculteit exploiteerde, kampte met oplopende schulden, nadat door de gemeente verstrekte subsidies waren opgeheven.

Omdat het theater veel meer ruimte bood dan de grootste zaal bij de

USVA zelf, was het UT welkom bij de USVA. Wel was er sprake van achterstallig onderhoud. Het college van bestuur was echter sterk voor de fusie.

Voor Egon Dietrich, portefeuillehouder middelen van de letterenfaculteit, zijn de huidige problemen “volstrekt nieuw”. Hij speculeert liever niet over de toekomst van de zaal. “We zitten wel om collegezalen verlegen, maar dit is niet onze eerste gedachte, want om daglicht in de zaal te krijgen zal er ook weer verbouwd moeten worden en dan moet er toch ook weer geld bij van het college.” [ Harry Perton ]

Orthopedagoog Marleen Janssen sprak dinsdag haar oratie uit, waarmee ze haar benoeming tot hoogleraar doofblindheid aanvaardde. Zij is de eerste hoogleraar ter wereld met deze specialisatie.

Brouwer boos om boek Rechtsgeleerde Jan Brouwer kreeg van een burgemeester een boek met de post. Het gebaar viel verkeerd.

Het betrof een boek over de kinderen van kamp Westerbork. Met begeleidend schrijven ‘zonder commentaar’ van burgemeester Van Oosterhout van de Drentse gemeente Aa en Hunze. Met deze burgervader was Brouwer in debat nadat Van Oosterhout op 24 januari een bijeenkomst van extreem rechtse politieke signatuur had verboden.

Brouwer stelde dat Van Oosterhout zijn boekje als burgemeester te buiten was gegaan. Dat was tegen het zere been van een oudere inwoner van de gemeente, die Van Oosterhout het boek gaf met het verzoek dit aan de kennelijk niet bijster goed geïnformeerde Brouwer door te sturen. Aldus geschiedde.

Brouwer ontstak in woede, maar heeft inmiddels excuses van de burgemeester aanvaard voor de suggestie dat hij niks van WO2 zou weten. [ Jan Blaauw ]

Commandant der strijdkrachten Peter van Uhm komt op 23 maart naar Groningen voor een speciaal college in het kader van het lustrum van de RUG. Onder leiding van presentator Twan Huys doet de zogeheten NOVA College Tour Groningen aan. Van Uhm gaat in gesprek met studenten op basis van vooraf ingediende vragen. Alleen studenten die een vraag hebben ingezonden, kunnen het college bijwonen.

Weer tien nieuwe prof-portretten Tien nieuwe hoogleraarsportretten, geschilderd door diverse beeldend kunstenaars, zijn woensdag aangeboden aan de universiteit. De collectie loopt nu tegen de driehonderd. Dat is vooral het werk van oud-hoogleraar Ger Boering die de traditie jaren geleden nieuw leven inblies.

Steeds meer hoogleraren laten hun portret maken. Daarom moest van de senaatskamer worden uitgeweken naar de faculteitskamers. Later dit jaar verschijnt een catalogus.

Unieke leerstoel aan RUG

Nederland heeft naar schatting zo’n 35.000 doofblinden. Bij een deel gaat het om een aangeboren aandoening, bij de overigen is doofblindheid tijdens het leven ontstaan.

Over de behandeling is maar weinig bekend, ontdekte Janssen jaren geleden. Zij startte systematisch onderzoek naar bijvoorbeeld taalontwikkeling bij doofblinden.

Janssen stelt dat doofblindheid lang niet altijd wordt herkend.

Daardoor belanden doofblinden vaak onterecht in instellingen voor geestelijk gehandicapten. Verder pleit ze voor een netwerk aan specialisten, die de begeleiding kunnen coördineren zodra de diagnose is gesteld.

Het opbouwen van een relatie met een doofblind kind is lastig. Ouders en begeleiders moeten leren subtiele signalen op te pikken. Doofblinden kunnen immers alleen waarnemen wat hen direct raakt.[ René Fransen ]

Legerchef doet vragencollege

Mail gestoord

De hoek van de W.A. Scholtensstraat en de Antonius Deusinglaan

Foto Elmer Spaargaren

Fatale dode hoek Een 22-jarige farmaciestudente verongelukte vorige week woensdag vlak bij de geneeskundefaculteit. Een vrachtwagenchauffeur zag haar niet, doordat ze zich in zijn dode hoek bevond.

Op de hoek van het kruispunt W.A. Scholtenstraat-Antonius Deusinglaan liggen tientallen bossen bloemen tegen een boom. De kaartjes zijn doorweekt door de regen. Het is het enige wat op die plek herinnert aan het ongeval waarbij de 22-jarige farmaciestudente Josien den Hartog vorige week woensdag om het leven kwam. Een vrachtwagenchauffeur uit Tilburg zag haar over het

hoofd toen ze het kruispunt wilde oversteken. Hij sloeg rechtsaf, wilde naar de Oostersingel. Hij raakte Den Hartog met zijn vrachtwagen, waarna ze onder de combinatie terecht kwam.

De leden van studentenvereniging Dizkartes, waar Den Hartog actief lid was, zijn aangeslagen. De vereniging is na het nieuws vijf dagen gesloten geweest, alhoewel leden wel toegang hadden tot een stiltecentrum dat het bestuur heeft ingericht. Afgelopen woensdag vond de uitvaart in besloten kring plaats.

Het kruispunt bij de geneeskundefaculteit is een van de drukste in de binnenstad. Veel fietsers, maar ook bussen en bouwverkeer ma-

ken gebruik van het kruispunt. Politiewoordvoerder Martin Tillema noemt het voorval “bijzonder triest”, maar volgens hem zijn er nauwelijks vergelijkbare ongelukken voorgevallen op het kruispunt.

“We zien wel dat er in de stad momenteel veel ongelukken gebeuren met dode hoek situaties. Dat baart ons zorgen.”

Bij het ter perse gaan van dit nummer was de afdeling Verkeersongevallen Analyse van de politie Groningen nog niet klaar met het onderzoek naar de exacte toedracht van het ongeluk. Van dat onderzoek hangt af of het Openbaar Ministerie nog actie onderneemt tegen de chauffeur. [ wouter beetsma ]

Eindelijk genenkraker voor genetica Sinds deze week is bij de afdeling genetica van het UMCG een ‘genenkraker’ operationeel, die grote hoeveelheden genetische informatie kan verwerken. In één run van vier tot vijf dagen kunnen vier miljard baseparen worden afgelezen, meer dan de totale genetische informatie van een mens.

Het apparaat is bedoeld voor LifeLines, een grootschalig project waarbij de gezondheid van zo’n 165.000 inwoners van Noord-Nederland gedurende dertig jaar in de gaten wordt gehouden. Om te achterhalen

waarom sommige mensen ziek worden, is het belangrijk genetische informatie te hebben. “We beschikken al over technieken die kunnen aanwijzen waar in het genetisch materiaal de gevoeligheid voor bepaalde ziekten zit”, vertelt hoogleraar genetica Cisca Wijmenga. “En met dit apparaat kunnen we een niveau verder komen door het DNA in detail af te lezen.”

Het apparaat, dat ongeveer een half miljoen kost, kon worden gekocht dankzij een subsidie van onderzoekfinancier NWO. “Hiermee moeten we zeker twee jaar vooruit kunnen. Maar de ontwikkelingen gaan zo snel, dat je eigenlijk

over twee jaar weer zo’n investering moet doen.”

De afdeling genetica van het UMCG is een van de laatste in het land die zo’n genenkraker aanschaft. “En we moeten nu al gaan nadenken hoe we de opvolger gaan financieren.” Al is geld niet eens het grootste probleem. “Dit soort apparatuur genereert terabytes aan informatie.

Je hebt een hele ICT-infrastructuur nodig om dat te verwerken en bio­ informatici om de gegevens te analyseren.”

Ook onderzoekers buiten LifeLines kunnen het apparaat gebruiken. [ René Fransen ] Zie ook pagina 7 >

Een nieuwe, snellere mailserver veroorzaakte zaterdag en dinsdag een mailstoring aan de RUG. Ondanks testen crashte de server een uur na installatie. Pas rond vijf uur ’s middags was de oude server aangesloten. Dinsdag was er een storing in de software, die ook in 2003 en 2005 optrad.

De nieuwe mailserver wordt zo snel mogelijk opnieuw geïnstalleerd. Bovendien onderzoekt het CIT een compleet nieuwe mail- en kalenderomgeving om het huidige, verouderde systeem te vervangen.

Academies redden ontslagen talent Kenniswerkers die ontslagen dreigen te worden bij bedrijven, kunnen straks tijdelijk bij de universiteiten aan de slag.

Zo willen ze voorkomen dat gezamenlijke onderzoeksprojecten worden afgebroken en investeringen verloren gaan.

Dat schrijft universiteitenkoepel VSNU in een brief aan premier Balkenende. Ook willen de universiteiten sneller investeren in grote bouwprojecten die ze op stapel hebben.

Samen kunnen ze een ‘portefeuille’ van 2 tot 2,5 miljard euro opleveren. Dat vraagt wel “om een soepel financieringsarrangement”. [ hop ]

UvA- juristen willen niet weg Het universiteitsbestuur van de UvA wil dat de rechtenfaculteit verhuist uit de Oudemanhuispoort in de binnenstad naar Roeterseiland, in het oostelijk deel van het centrum van Amsterdam. Een groep van 25 hoogleraren pikt het niet en stuurde een brief op poten. De Oudemanhuispoort is “het beeldmerk en boegbeeld van de faculteit”. Een verhuizing zal “de concurrentiekracht van de faculteit grote schade toebrengen”. [ hop ]

4 OPMERKELIJK

Bieden op Pims boedel De inboedel van wijlen Pim Fortuyn, ‘de grootste Nederlander aller tijden’, wordt op 27 juni geveild. Veilinghuis Hessink uit Nijmegen maakt een catalogus. Met de spulletjes uit zijn Groningse tijd.

Door harry perton Zijn laatst gedoofde sigaret is erbij. En de pantoffels van de ‘grootste Nederlander aller tijden’, die altijd netjes onder zijn bed stonden. Oh ja, zijn agenda, met de laatste afspraken en de állereerste OV-jaarkaart ui 1990. Want Pim was niet alleen RUG-medewerker voor hij naar Rotterdam trok. Hij was ook nog directeur van de stichting OV Jaarkaart die de openbaar vervoerkaart invoerde. “Die kaart zetten we in op 5 euro”, zegt veilingmeester Richard Hessink.

Geert Postma uit Groningen taxeert de boeken. De bibliotheek – 7000 à 9000 boeken – wordt waarschijnlijk en bloc verkocht: “Want het is een echte werkbi-

Pim Fortuyn bliotheek, en daar kan je niet zo makkelijk kaveltjes van maken.”

Gronings materiaal is er wel, maar “niet spectaculair”. En dat komt dan weer omdat het archief met de handschriften van Fortuyn al afgezonderd is. Het ligt in Amsterdam waar socioloog en journalist Leonard Ornstein het gebruikt voor een biografie over Fortuyn. “Uiteraard zitten er ook Groningse stukken bij. Ik geloof dat ik niets geheims verklap als ik

zeg dat ook de stukken die Fortuyn voor de UK schreef, erbij zitten.” Want ooit, lang geleden, was Fortuyn lid van de UK-redactie.

En dan zijn er nog een staartklokje met de namen van studenten uit Groningen en een olieverfschilderij van Arie Zuidersma, de Ploeg-schilder uit Tynaarlo: “Die heeft ook in Italië gehangen”, aldus Hessink. “Weet je wat, ik gun je de primeur, we veilen ook de inboedel van Pims’ Italiaanse huis.”

De hele inboedel, denkt Hessink, moet zo’n 5,5 ton gaan opbrengen. “Maar dat is zonder de emotionele waarde, die komt er dan nog bij.”

Overigens kon lang niet iedereen het waarderen dat ‘Pims’ spullen zouden worden verkocht.

Hessink lacht om die protesten.

“Als de veiling achter de rug is”, zegt hij, “kunnen mensen alsnog een bod over het geheel doen.

Dan mogen de grote monden alsnog bieden, maar niet met flippo’s. Maar dan zitten ze vast in hun caravannetje op de Veluwe.”

Veel kleine Kolffjes op komst?

Uitvinder van de kunstnier. Grondlegger van het onderzoeksgebied ‘artificial organs’. En ook nog oud-RUGonderzoeker. Willem Kolff overleed vorige week, drie dagen voor zijn 98e verjaardag.

Door rené Fransen Een foto in de hal aan de Antonius Deusinglaan, dat is alles wat er in Groningen nog herinnert aan Willem Kolff. Maar er zijn inmiddels wel ‘Kolff Junior Postdocs’, die een beurs hebben gekregen van de Nierstichting. En over een poosje lopen er namens de Nierstichting wellicht ook Kolffjes door de gangen van het UMCG, talentvolle studenten die voor nieuwe doorbraken moeten gaan zorgen.

Kolff werkte aan het begin van de Tweede Wereldoorlog op de afdeling interne geneeskunde van het Academisch Ziekenhuis in Groningen. Toen die afde-

ling werd ‘genazificeerd’ vertrok hij naar Kampen, waar hij in een schuurtje zijn eerste kunstnier bouwde. Vanuit Kampen trok hij naar de VS, waar hij zijn verdere loopbaan doorbracht.

“Op de nierafdeling kent iedereen zijn naam. Maar zijn foto hangt er niet, Groningers doen nu eenmaal niet zo aan persoonsverheerlijking”, vertelt Gerjan Navis. Zij is hoogleraar nefrologie (nierziekten) in het UMCG en zit in het steering committee dat voor de Nierstichting het plan om een implanteerbare kunstnier te ontwikkelen begeleidt. Navis herinnert zich een lezing van Kolff, een jaar of acht geleden. “Het ging hem altijd om de patiënt. Hij was ook compromisloos.”

Maar die compromisloosheid maakte hem niet gemakkelijk voor zijn omgeving. “Ik heb iemand horen zeggen dat iedere universiteit een Kolff nodig heeft – maar niet meer dan één. Met alleen pioniers red je het niet.”

Aan de implanteerbare kunstnier wordt inmiddels hard gewerkt. “Maar eerst moeten onderzoekers uit verschillende disciplines bij elkaar worden gebracht, met kennis van filtratie, tissue engineering, dialyse, biomaterialen… Kolff bouwde zijn kunstnier op basis van gezond verstand en technische vaardigheid. Maar dat is niet meer voldoende, wat dat betreft is dit project het tegendeel van wat Kolff deed in zijn schuurtje.”

Martin de Borst begint dit voorjaar als Kolff Postdoc bij Navis met een onderzoek gericht op verbetering van de behandeling van chronische nierziekte. Is hij net zo dwars als Kolff? “Dat is lastig te zeggen van mijzelf”, lacht De Borst. “Het ligt nu toch moeilijker. Dit onderzoek kan niet in een schuurtje.” Verdient Kolff in Groningen niet meer dan een foto in een hal? Navis: “Een plaquette? Ja dat zou ik een goed idee vinden.”

Vraag & antwoord

‘Ze vergeten wat studeren is’ Er is een vierde studentenpartij opgericht: de Fantastisch Belangrijke Fractie. Oprichter is de sociologiestudent Cor Jan van Zwol.

Door harry perton

De FBF wordt gezien als grap.

Klopt dat?

“Nee. Ik kan me voorstellen dat het zo overkomt, maar we hebben de intentie om door te zetten.”

Er zitten nu al drie studentenpartijen in de u-raad die vaak hetzelfde zeggen. Waarom moet er nog een vierde bij?

“Omdat wij verschil denken te maken. We hebben het gevoel dat de huidige partijen veel te veel bezig zijn met politiek en strategie. En dat ze daarin niet altijd de studenten vertegenwoordigen. Je

ziet ze een keer per jaar tijdens de campagne. Tussen de verkiezingen door zie je ze nauwelijks.”

Je beweert dat medezeggenschap bij de bestaande partijen studieontwijkend gedrag is. Maak dat eens hard?

“Wat je bij de u-raad merkt is dat leden hun studie een jaar stilleggen en alleen bezig zijn met studentenpolitiek. Dat worden politici. Ze doen veel ervaring voor zichzelf op, maar lijken te vergeten wat studeren inhoudt.”

Jullie speerpunten, zoals gratis koffie en thee voor iedereen, zijn voornamelijk materieel en gaan veel geld kosten. Komt dat geld uit de hemel rollen of zo?

“Nee. Het gaat over de visie op studeren en studentenleven. Bij die gratis koffie en thee gaat het

om het serieus nemen van studenten. Die kan je ook behandelen als werknemers. De prijzen in de kantines vormen een bron van ergernis. Op de faculteit zie je docenten heen en weer lopen voor gratis koffie. Dan denk je: waarom moeten wij dat betalen?”

Jullie website noemt geen enkele naam. Vanwaar die geheimzinnigdoenerij?

“Dat is vanwege de sociale omgeving van de studentenpolitiek.

Door een verkiezingsdebat vorig jaar kregen we het idee dat een nieuwe partij niet vriendelijk zou worden ontvangen. We starten daarom ook rustig en peilen het draagvlak. We hebben contact met vier mensen die bereid zijn om op de lijst te staan. Wie dat zijn hou ik nog even voor me vanwege die sociale omgeving.”

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Niet voor |_

Studenten nemen

| ac h t e r g r o n d | Studenten gebruiken steeds vaker hun mobiele telefoon om colleges op te nemen. Dat is handig bij het leren van tentamens, maar het heeft ook gevolgen voor de docent. “Je moet voorzichtiger zijn met wat je zegt.”

dubbele colleges. Om niet te veel te missen nam ik de filosofiecolleges op. Bij filosofie is wat er gezegd wordt het belangrijkst. Bij natuurkunde zijn colleges veel visueler, met uitleg op een bord. Dat is veel moeilijker op te nemen.”

Visscher kocht daarom een mp3speler en legde hem bij het begin van het college voor de docent neer en ging dan snel naar het andere vak. Daarna haalde hij het apparaatje weer op en luisterde thuis de opname af.

De meeste docenten vonden dat prima. Toch hadden enkelen er problemen mee en dat kan Visscher zich wel voorstellen: “Als docenten zich er van bewust zijn dat ze worden opgenomen, kan een deel van de spontaniteit verloren gaan. Dat is niet de bedoeling. Daarom vroeg ik eerst toestemming.”

Door tjerk notten Ze zijn niet allemaal van “Sesamstraatniveau”, de grappen die Wijnand Helfrich tijdens zijn colleges graag maakt. Soms zijn ze best scherp. Geen probleem, want voor de goede verstaander is het duidelijk dat de opmerkingen niet serieus bedoeld zijn. Tot het moment dat een student een opname maakt en die op internet zet. “Er hoort humor in een college te zitten. Maar een docent kan plotseling in de problemen komen als een opmerking uit zijn verband wordt gerukt en op internet wordt gezet. Daarom moet Opnemen in overleg met de docent. je tegenwoordig toch voorzichtiger Dat is de manier zoals het hoort, zijn met wat je zegt.” zegt Janny van Jaarsveld, juriste bij Helfrich is sinds kort hoofd van de afdeling algemene bestuurlijke het chirurgisch onderzoekslab, en juridische zaken (ABJZ) van de maar gaf daarvoor veel colleges bij RUG. “Er zijn geen regels voor het levenswetenschappen. Het viel hem gebruik van opnameapparatuur in op dat steeds meer studenten met collegezalen. Daar is in het verleden een mp3-speler of mobiele telefoon nog nooit aanleiding voor geweest. het college opnamen. En dat zette En ik verwacht ook niet dat die er hem aan het denken. snel komt. Het is gewoon “Ik heb er geen probleeen kwestie van fatsoen men mee dat studenten dat een student het overopnemen wat er in het met de docent.”

‘Ik wil er niks legt college gezegd wordt.

Binnen de universiMaar er moeten wel van terugzien teit zijn er dus geen speduidelijke regels voor ciale regels, maar in de op het zijn. Die blijken binwet staan die wel. Volnen de universiteit hegens hoogleraar algemeinternet’ lemaal niet te bestaan. ne rechtswetenschap Jan Ik verwacht dat daar Brouwer is een college vroeg of laat probleeen ‘voordracht’. Daarmen door kunnen ontstaan.” voor gelden auteursrechten, dus is Helfrich doelt behalve op de pu- het niet toegestaan het te vrij te verblicatie op internet van colleges menigvuldigen en bijvoorbeeld op ook op een mogelijk conflict rond internet te publiceren. “Dat staat de beantwoording van tentamen- in artikel 10 van de auteurswet”, vragen. “Stel: ik vergis me tijdens zegt Brouwer. “Bij overtreding is de een college. Vervolgens stellen we maximumstraf 6 maanden.” over dat onderwerp een tentamenBrouwer legt uit dat die regel “navraag en de student geeft naar aan- tuurlijk ook niet zo gek is”. “Je moet leiding van mijn vergissing een ver- als docent kunnen zeggen wat je keerd antwoord. Welke status heeft wilt. Ik heb vrienden bij het opendan een opname met die vergissing baar ministerie en ik vertel mijn van mij er op? En is een college een studenten wel eens iets over wat openbare bijeenkomst waarbij alles ik daarvan hoor. Dat hoort niet op vrij opgenomen mag worden? Of is straat te liggen.” Toch heeft Brouhet anders? Dat vraag ik me af.” wer er geen problemen mee als stuBij gebrek aan regels heeft Helfrich denten zijn colleges opnemen. Zozijn eigen normen gesteld. Opne- lang het maar voor eigen gebruik men is toegestaan, onder bepaalde is. voorwaarden. “Ik zeg tegen studenten dat aan de opnames geen rech- Een van de rechtenstudenten die ten kunnen worden ontleend. En ik van die mogelijkheid gebruikt heeft wil ook zeker niks terugzien op in- gemaakt is I. Alheraky. Ze verternet.” telt dat het haar in het verleden al enorm heeft geholpen bij het leren Ook bij andere faculteiten nemen voor tentamens. “Thuis kon ik in alstudenten colleges op. Simon Vis- le rust het college nog eens naluisscher studeert natuurkunde en filo- teren en aantekeningen maken.” sofie tegelijk. Dan gebeurt het wel Dat ze het Nederlands minder beeens dat vakken van beide studies heerst dan haar medestudenten op hetzelfde tijdstip zijn ingeroos- speelde ook een rol. “Rechten is terd. “In het eerste jaar had ik veel een mooie studie, maar als je de taal

O P M E R K E L I J K 5

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

publicatie... colleges steeds vaker op. Maar mag dat wel zomaar?

Studenten farmacie nemen het hoorcollege van hun docent op. niet heel goed beheerst wordt het moeilijk om alles te onthouden.” Ze kan haar opnameapparaatje intussen thuis laten, want rechten biedt nu zelf colleges aan via internet.

Inmiddels worden bij meer studies colleges via internet aangeboden, zoals bijvoorbeeld orthopedagogiek. De colleges voor het vak neuro psychology development bestaan voor een deel uit opnames die al vijf jaar geleden zijn gemaakt. Die zijn via internet te bekijken. Ze worden aangevuld met gewone colleges, in een zaal dus, die ingaan op actuele ontwikkelingen.

Volgens universitair docent Miroslav Smrkovsky zijn studenten tevreden over deze invulling. “We moeten er bij de universiteit van uit gaan dat de klant koning is. Als studenten met eigen apparatuur colleges opnemen, is er blijkbaar vraag naar de mogelijkheid colleges terug te kijken. Dat moeten we dus ook aanbieden.”

Dat gaat in de toekomst ook zeker gebeuren, zegt Louwarnoud van der Duim, afdelingshoofd van educational technology and innovation van het universitair onderwijscentrum. Momenteel loopt er een proef bij de faculteiten wiskunde en natuurkunde en bij economie en bedrijfskunde: de zogeheten presentations to go. Van der Duim: “We nemen colleges op en zetten die op internet. Het handige is dat de student alleen nog maar op de slide hoeft te klikken waar onduidelijkheid over is. Dan zijn meteen de opmerkingen van de docent te horen.

Dan is het niet meer nodig de hele opname af te luisteren.”

Voorlopige reacties van studenten heeft Van der Duim nog niet. “De proef loopt net en we merken dat het systeem in ieder geval werkt.

Evaluaties komen later.”

College volgen via opnames, maakt dat de collegezaal in de toekomst niet overbodig? Universitair hoofd-

Foto Jeroen van Kooten docent Egbert Harskamp van onderwijskunde weet zeker van niet.

“Het beschikbaar stellen van colleges op Nestor is gewoon een service. Net zoals een student zijn eigen opnames als hulpmiddel kan gebruiken. De student moet daarnaast echt nog zelf aan het werk. En dat gebeurt voor een belangrijk deel gewoon in de collegezaal.”

Volgens Harskamp zit hem dat niet in de mogelijkheid tot interactie tussen docent en student bij een college. Want in praktijk gebeurt dat toch niet heel veel, zegt hij. Nee, de groepsdruk stimuleert studenten zich in te zetten. De ene student die een ander actief aan het werk ziet, zal zelf ook meer inzet tonen “Als je kijkt naar zelfstudie opleidingen als bij de LOI of Open Universiteit zie je dat ze daar graag normale colleges plannen. Zonder die samenkomsten is de uitval veel hoger. Een goede leeromgeving hoort uit mensen te bestaan, niet uit een computerscherm.”

Carrière stopt in collegezaal De vrees van docenten voor publicatie van hun colleges op internet is niet helemaal uit de lucht gegrepen.

Het deed Kay van der Linden na een gastcollege aan de Universiteit van Amsterdam de das om.

Door christien boomsma “Een persoon. Geen partij. Geen inhoud en geen echte standpunten. Helemaal niets. En Nederland zegt: Daar ben ik bereid mijn stem aan te geven.”

Dat zei Kay van der Linden, toenmalig spindoctor van Rita Verdonk vorig jaar november over het hoge aantal zetels dat Verdonk haalde in een RTL-poll, vlak na haar vertrek bij de VVD. Een andere opmerking was ook

dodelijk. “Het is tot nu toe gebakken lucht”, zei hij tijdens het gastcollege over haar programma.

Van der Linden had nooit verwacht dat zijn uitlatingen de pers zouden halen. Maar een eerstejaars student politicologie had het college met een mp3-speler opgenomen en stapte ermee naar de website GeenStijl. Van der Linden deed nog zijn best de schade te beperken door te stellen dat zijn uitspraken uit hun verband waren gerukt. GeenStijl publiceerde het geluidsbestand met het hele college. Van der Linden moest opstappen.

De UvA was niet blij met de commotie en wilde de gedragsregels voor het opnemen van colleges aanscherpen. Gastsprekers zouden anders te voorzichtig worden in hun uitlatingen. Daartegen kwamen protesten. Studenten moeten zich immers vrij kunnen uitlaten over wat er voorvalt in de collegezaal.

Diep geschokt hebben we vernomen dat onze studente

Josien den Hartog woensdag jongstleden op tragische wijze is verongelukt.

We wensen haar familie en vrienden alle kracht bij het dragen van dit grote verlies.

Namens het bestuur en de medewerkers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen, prof.dr. Serge Daan, decaan

Met grote verslagenheid hebben wij kennis genomen van het plotselinge overlijden van een van onze studenten

Josien den Hartog Wij wensen haar familie en vrienden veel sterkte toe bij het verwerken van dit verlies.

Namens alle medewerkers en studenten van de afdeling Farmacie.

Prof.dr. H.J. Haisma, opleidingsdirecteur.

Prof.dr. B.H.C. Westerink, onderzoeksdirecteur.

Dr. L. Westers, onderwijscoördinator.

Dag lieve Met grote verslagenheid hebben wij kennisgenomen van het overlijden van

Josien den Hartog * 22 maart 1986

† 11 februari 2009

ten gevolge van een tragisch verkeersongeval.

Wij wensen haar familie en naasten veel sterkte bij het verwerken van dit grote verlies.

Namens alle studenten van G.L.V. Idun G.F.S.V. “Pharmaciae Sacrum” K.N.P.S.V.

In liefdevolle herinnering On and on the rain will fall Like tears from a star, like tears from a star On and on the rain will say How fragile we are, how fragile we are

Verbijsterd en verdrietig zijn wij om het verlies van onze lieve vriendin

Josien den Hartog * 22 maart 1986

† 11 februari 2009

Onze gedachten zijn bij Josiens familie en Rogier Dispuut Sin Eyke Jorien Laura Maaike Marijn Nadja

Sophie Bianca Laura Lieselotte Hanneke Kiki

Sabine Anouk Anouk Ika Janneke Jolien

Josien * 22 maart 1986

† 11 februari 2009

Vol ongeloof en verdriet zijn wij door het onverwachte verlies van onze lieve, prachtige, grappige en slimme vriendin.

Phenomenon zal nooit meer compleet zijn zonder jou.

Jaarclub Phenomenon, A.S.V. Dizkartes Brigit van Dijk Elske Gieteling Marieke Poterman

Susan Schipperijn Eline Visser Myrna van West

Veel te vroeg is overleden, gewaardeerd lid van onze vereniging

Josine Helena den Hartog Josien 22 maart 1986

11 februari 2009

Wij wensen alle nabestaanden veel sterkte toe met het verwerken van dit grote verlies A.S.V.Dizkartes

Clinical projectmanager Trial Coördination Center Meer weten over deze vacatures? www.werken.umcg.nl

Bouwen aan de toekomst van gezondheid

Visit our Master’s Meeting Saturday 7 March 2009

Samen zorgen voor de natuur De natuur staat steeds meer onder druk.

Natuurmonumenten stelt de natuur veilig. Uw steun is hard nodig. Word lid, dat kan al vanaf € 2,– per maand. Kijk voor meer informatie op www.natuurmonumenten.nl

Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.

)NSPIRED BY TALENT 3MALL GROUP TUTORIALS )NTERNATIONALLY ACCREDITED )NNOVATIVE AND INTERACTIVE 2ESEARCH ORIENTED ,INKS THEORY AND PRACTICE

Excellent master’s programmes with a strong international dimension! www.unimaas.nl/mastersmeeting

W E T E N S C H A P 7

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Monster genenkraker | o n d e r z o e k | In het UMCG staat sinds een paar weken een machine die in één run vier miljard letters van de genetische code kan aflezen. Wetenschappers zoeken ermee naar genetische mutaties.

Bijvoorbeeld bij darmkanker.

Door René Fransen “Dit is echt super, er zijn niet veel mensen die kunnen zeggen dat ze met zo’n apparaat werken.” Pieter van der Vlies kijkt met genoegen naar het apparaat dat sinds een maand op een labtafel van de afdeling genetica in het UMCG staat.

Gewoon in een hoek, vlak bij een roestvrijstalen wand met vrieskisten. Een doos van ongeveer een kubieke meter, met wat slangetjes en flesjes en een computerscherm ernaast. Dit is de nieuwe genenkraker van het UMCG, een monster dat in één run vier miljard letters van de genetische code kan aflezen. Ter vergelijking: bij mensen is die hele code drie miljard letters lang.

Hij is er zelf door overvallen. Net voor de kerstvakantie ging de bestelling de deur uit, direct na de vakantie mailde de fabrikant dat de machine klaar stond. “Het kost een hoop energie om dit allemaal draaiend te krijgen. Maar ik vind het mooi. Je wilt toch het nieuwste van het nieuwste als je onderzoek doet.”

Van der Vlies is manager van de genomics-faciliteit bij genetica. Hij is daarmee verantwoordelijk voor een lab dat grootschalig genetisch onderzoek kan verrichten. Zoals bijvoorbeeld het zoeken naar veranderingen in het DNA die kanker veroorzaken.

Van der Vlies, een analist en twee onderzoekers hebben inmiddels de eerste training met het apparaat achter de rug. “We kunnen los, in ieder geval met de basale toepassingen.” En die zijn al indrukwekkend genoeg. Het apparaat kan in een meetsessie van twee tot drie dagen zo’n vier miljard basen aflezen, de letters waarin de genetische code geschreven is. Daaraan gaan zo’n drie dagen voorbereiding vooraf.

“We moeten het DNA dat we analyseren eerst in kleine stukken breken”, legt Van der Vlies uit. Daarna komen er aan de stukjes (met een lengte van rond de tweehonderd ba-

Foto Elmer Spaargaren

Pieter van der Vlies bij de nieuwe genenkraker van het UMCG sen) kleine ‘plakkertjes’ van kunstmatig DNA. Met die plakkertjes kunnen de stukken zich binden aan een speciaal geprepareerd glaasje.

Van der Vlies laat er een zien: een centimeter of zes lang, twee breed, met aan beide uiteinden acht gaatjes. “Kijk, het is een dubbel glaasje met daarin acht kanaaltjes.” Via de gaatjes kunnen er reagentia door de kanaaltjes worden gepompt. In elk kanaaltje kan een apart monster.

Stapje voor stapje worden de stukken DNA in de kanaaltjes afgelezen.

Elk van de vier basen uit de genetisch code licht met een aparte kleur op. Via een microscoop worden volautomatisch foto’s gemaakt van het glaasje en de informatie gaat naar

een computer.

Het resultaat is een enorme berg informatie. Om het hele glaasje in beeld te brengen zijn verschillende foto’s nodig, met vier filters voor de vier kleuren. Wanneer die zijn geanalyseerd heb je eigenlijk nog niets. “Je hebt dan de basenvolgorde van de fragmentjes. Op dit moment kunnen we zo’n zeventig basen per fragment aflezen. Al die korte stukjes moet je aan elkaar puzzelen.”

Een computerprogramma zoekt naar overlappende delen, en reconstrueert zo het complete DNA. “Het DNA is in willekeurige stukken gebroken. Wanneer je het complete DNA van een mens zo behandelt, zul je niet alle drie miljard basen

in een keer hebben meegenomen.

Pas wanneer je zo’n experiment een keer of twintig herhaalt, heb je alles.” Daarmee zou deze nieuwe genenkraker in tien weken een compleet menselijk genoom kunnen lezen. “Maar eind dit jaar is de capaciteit vermoedelijk meer dan verdubbeld. Dat verwacht de fabrikant.”

De enorme capaciteit betekent dat onderzoekers nieuwe vragen kunnen stellen. Van der Vlies trekt een vrieskist met talloze bakjes open.

“Al dit materiaal komt van vijfhonderd patiënten met darmkanker.

We gaan gedeelten van het DNA, waarvan we weten dat die belangrijk zijn voor darmkanker, analy-

seren met dit apparaat. We vergelijken dat dan met hetzelfde DNA van vijfhonderd gezonde personen.”

Daarmee speuren de onderzoekers naar verschillen, mutaties die bijdragen aan het ontstaan van kanker. “Je kunt dan overigens geen uitspraken doen over individuele patiënten”, zegt Van der Vlies.

“Daarvoor moet je de oude machines gebruiken, die kunnen dertigduizend basen per dag aan. Daar is deze machine gewoon niet geschikt voor.” ‘Oud’ is trouwens een relatief begrip. “De ontwikkelingen gaan razendsnel, wat je twee jaar geleden machtig mooi vond, is nu al weer heel gewoon.”

Publieke betrokkenheid begon bij geloof | o n d e r z o e k | De rol van godsdienst als aanjager van de publieke betrokkenheid van orthodox protestanten is lang onderbelicht gebleven. Annemarie Houkes brengt daar verandering in.

Door harry perton “Ik pleit voor het serieus nemen van godsdienst in het politieke domein”, zegt Annemarie Houkes. Mensen hebben te vlug een moreel oordeel over de politieke invloed van godsdienst, vindt ze. “Geloof stond en staat voor veel mensen centraal. Als je dan roept dat het geen invloed mag hebben, sla je het debat plat.”

Houkes promoveert vandaag op haar onderzoek over religieuze en sociale beweging van orthodox

protestanten in het Nederland tussen 1850 en 1900. De rol van godsdienst als aanjager van publieke betrokkenheid bleef lang onderbelicht. “Door de oriëntatie op verzuiling en politieke partijen lijkt die brede orthodox-protestantse beweging te zijn vergeten.”

De groep die Houkes bestudeerde, maakte rond 1900 eenderde tot de helft van de Nederlandse bevolking uit. Hun publieke betrokkenheid begon bij het geloof. Het massale protest, in 1853, tegen het herstel van de katholieke hiërarchie, gedoogd door de staat, is een voorbeeld. “Men voelde dat als een bedreiging van het idee dat Nederland een protestantse natie was”, aldus Houkes, “en dat klopte ook. Vergeet niet dat de paus nog een wereldlijke

macht was. Dat katholieken trouw aan de paus waren, vonden protestanten maar eng. Vergelijk het met de dubbele paspoorten.”

Ook christelijk sociaal werk, zoals brei- en naaischolen en de opvang van prostituees, bracht orthodoxen op de been. Een eye-opener vormden nationale zendingsfeesten, vanaf 1863. “Tot dan toe hadden orthodoxen wel lokale verenigingen”, zegt Houkes, “maar door het nieuwe spoorwegnet konden duizenden mensen bij elkaar komen. Ze realiseerden zich: Jeetje, wat zijn we met veel. Die feesten waren van grote betekenis voor hun groepsgevoel.”

De staat kende census-kiesrecht, voorbehouden aan een gegoede bovenlaag. Maar in de hervormde kerk werd in 1867 stemrecht voor al-

le mannelijke lidmaten ingevoerd.

“De orthodoxen raakten zo betrokken bij verkiezingen. Ze bleken zo sterk, dat hun zelfvertrouwen een boost kreeg. Dat vormde het voorportaal voor massa-politiek.”

In veel steden grepen de orthodoxen de macht in de hervormde kerk. Ze opereerden aanvankelijk als een breed front in hun protest tegen het verbannen van het christelijk geloof uit openbare scholen.

Houkes: “In 1878 maakte een libererale schoolwet de openbare school neutraal. Maar de orthodoxen verzetten zich. Zij wilden dat kerk en geloof een rol bleven spelen.”

Het boegbeeld werd Abraham Kuyper. In 1879 stichtte hij eerst een orthodoxe politieke partij (ARP). Zeven jaar later bewerkstel-

ligde hij een kerkscheuring. “Hij wilde de hervormde kerk weer gereformeerd maken, ging scherpslijpen en verzamelde een toegewijde groep om zich heen. Dat stuitte anderen tegen de borst en zo kreeg je een scheiding der geesten.”

Door de slagschaduw van Kuypers bleef de rol van de veel grotere groep die de hervormde kerk trouw bleef, onderbelicht. Maar terwijl Kuypers’ gereformeerde ARP een klassieke partij was, die het conflictmodel hanteerde, bleef tegenhanger CHU een op bestuurlijke harmonie gerichte kiesvereniging. “Voor de CHU stond het algemene belang voorop, in plaats van groepsbelang.

Dat hun achterban in de geschiedschrijving een beetje vergeten is, heeft daar ook mee te maken.”

8 STUDENTENLEVEN

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Bedelen om 2000 euro | i n t e r v i e w | Student technische bedrijfskunde Jeroen Vetter bedelt tegenwoordig bij al zijn vrienden om geld.

Hij heeft het nodig om naar Madagaskar te reizen, waar hij huizen wil bouwen voor de bevolking.

Door teodor lazarov De wereld verbeteren, is dat mogelijk of slechts een naïeve kinderdroom? “Ik wil gewoon iets terug doen”, zegt Jeroen Vetter, zesdejaars technische bedrijfskunde, terwijl hij een slok van zijn koffie neemt.

Hij zit in Huize de Beurs om te praten over zijn grote plan. Vetter is bijna klaar met zijn master: nog een stage en een scriptie. Maar voor het zover is, gaat hij op reis.

In april vertrekt hij voor tien weken naar Madagaskar om huizen te bouwen voor de bevolking. En daarvoor moet nog heel wat gebeuren: 2000 euro moet hij opbrengen voor het goede doel. “Het geld gaat naar de organisatie Azafady, waarvoor ik naar Madagaskar ga. Azafady besteedt het aan projecten zoals apotheken, scholen en huizen. Mijn reis valt daar niet onder, dat komt er nog eens bovenop”, zegt hij.

Aanvankelijk wilde Vetter gewoon gaan reizen en een andere cultuur van dichtbij leren kennen.

“Ik wist niet precies hoe ik wilde reizen en waarheen. Toen werd het idee ineens geboren om ergens vrijwilligerswerk te gaan doen. Als je dichterbij mensen zit, leer je hoe ze zijn. Dat kun je met zulk werk bereiken.”

Hij zocht het internet af en vond Azafady. Maar hoe kun je via internet beoordelen of zo’n organisaties bonafide is? “Het eerste wat me opviel was, dat ze allemaal prijzen hebben gewonnen. Ze doen hun werk dus blijkbaar goed”, zegt Vetter. “Ten tweede is de organisatie heel transparant. Het geld wordt door haar pioniers, de vrijwilligers, meegenomen en meteen besteed aan projecten.”

Het begon als een impulsief idee, maar is inmiddels een avontuur geworden. “Doordat je ruim 2000 euro bij elkaar moet krijgen, wordt het vanaf het moment dat je je inschrijft leuk. Sommige mensen betalen het geld uit eigen zak, maar ik ben gaan inzamelen. Daardoor

Foto Jeroen van Kooten

Jeroen Vetter leer je veel over het land en vertel je enthousiast iedere keer weer aan mensen waarom ze je zouden moeten steunen.”

Vetter sprak zijn hele netwerk aan.

Hij schreef eerst brieven naar familie en vrienden. Iedereen bleek enthousiast en zo kreeg hij al de helft bij elkaar. “Vervolgens ga je verder denken.”

Hij nam het idee van de Stiching Bazes over, waarbij studentenverenigingen een keer per jaar voor iedereen opengaan. De opbrengst gaat dan naar een goed doel. “Ik wilde dit wel eens proberen met studieverenigingen. Die werken bijna nooit samen. Dit was dus een unieke gelegenheid het wel te doen.”

Vetter kreeg de VIP van psychologie, Clio van IB/IO, Marug van marketing en Lugus van technische bedrijfskunde zover dat ze samen een feest organiseren voor het goede doel. Dinsdag 17 maart moet het gaan gebeuren in &zo.

‘Dan slaap ik maar tien weken op een matje in een tent’ Hij verwacht ongeveer vijfhonderd mensen. Genoeg om de andere helft van de benodigde tweeduizend euro

bij elkaar te krijgen. “Het zijn grote verenigingen met samen ongeveer 4300 leden. En mocht het niet lukken het bedrag rond te krijgen, dan betaal ik de rest uit eigen zak.”

Vetter kreeg bovendien ook Marug zo ver om Azafady te steunen.

Wie via internet een kaartje koopt voor het Marug-congres krijgt twee knoppen te zien. “Met de knop ‘enlarge your wallet’ koop je alleen het kaartje voor het congres. Met de knop ‘save the world’ betaal je een euro extra die naar Azafady gaat.

Wel grappig”, lacht hij.

Maar waarom in hemelsnaam Madagaskar? Enkele weken geleden ontstonden er rellen in de hoofdstad. Is het wel veilig? “Het is bijna

nooit eerder voorgekomen dat er zoiets was in Madagaskar. De organisatie houdt ons op de hoogte. Voor de rest: het is een indrukwekkend land. Tachtig procent van de flora en fauna is alleen daar te vinden.

Het jammere is dat zeventig procent van de bevolking onder de armoedegrens van één dollar per dag leeft.

Ik vind het een mooie plek om iets voor de wereld terug te doen.”

Vetter bereidt zich mentaal voor op zijn avontuur. “Ik besef wel dat ik niet in een luxe vijf sterrenhotel zal zitten. Het wordt hard werken en dan slaap ik maar tien weken op een matje in een tent. De meeste mensen daar leven hun hele leven zo.”

Twintig studenten schateren om elkaar | r e p o r tag e | Tien minuten achterelkaar schateren om niks om je onrust te ontladen. Veertig studenten van de studievereniging VIP van psychologie deden maandag een lachmeditatie. “Kon jíj het?”

Door lieke van den krommenacker

“Na een tik op de gong, begin je zomaar ineens heel hard te lachen. Dat houden we dan zo’n tien minuten vol. Lukt het niet meteen? Dan roep je gewoon overdreven hard ‘HAHAHA!’ en je zult zien, dat je vanzelf steeds dieper in je lach raakt.”

Zelf kijkt hij er vrolijk bij, Vasu Macquoy, eigenaar van spiritueel centrum Shanti Niket. Rustig ver-

telt hij wat de bedoeling is van de lachmeditatie, die veertig psychologiestudenten – verdeeld in twee groepen – vanavond in dit zaaltje in Beyum doet belanden.

Om lichaam en geest ruimte te geven voor het lachen, moeten eerst de ledematen worden losgeschud.

Fluiten en gitaren klinken op. Macquoy sluit zijn ogen en begint. Armen, benen, hoofd; alles beweegt in rap tempo op de opzwepende muziek. Alleen Macquoys voeten blijven in contact met de vloer.

Om hem heen schuifelen twintig paar sokken wat ongemakkelijk heen en weer. Met licht opgetrokken wenkbrauwen kijken de studenten van elkaar naar Macquoy en terug. Zachtjes wordt er gegiecheld.

Na een minuut of tien worden blauw-, geel- en paarsgekleurde matrassen verspreid op de grond gelegd. Als na vijf minuten rekken en strekken iederen languit op de bedjes ligt, kan het lachen beginnen. “Misschien moeten jullie even een drempel over, maar je zult zien dat alleen al het horen van je eigen pogingen en de pogingen van anderen, genoeg is om je aan het lachen maken”, zegt Macquoy. Zelf neemt hij gehurkt plaats op een klein houten bankje. “Als er tussendoor stiltes vallen, kun je het gelach weer opwekken door gewoon onzingeluiden te maken.”

En inderdaad, al gauw is het zaaltje gevuld met luide lachsalvo’s.

Een merkwaardig gezicht; twintig liggende, lachende studenten.

Zelf giert Macquoy het uit en houdt zijn hand op zijn hevig schuddende buik. De groep lijkt vooral lol te hebben om elkaar. “Ik kan er serieus wel in blijven”, zegt Macquoy.

De workshop wordt afgesloten met een mediterend gedeelte: ruim tien minuten stilliggen. Af en toe klinkt een knorrende maag. Macquoys gezicht verraadt dat hij nog altijd moeite moet doen niet in lachen uit te barsten.

“Kon jij écht lachen? Ja, jou lukte het, hè?” Met een kop thee in de hand wisselen de studenten hun ervaringen uit. “Die man kon er wel wat van, zeg. Ik zou zo in slaap zijn gevallen”, zegt een meisje dat de laatste paar minuten comfortabel op haar zij was gaan liggen. “Is dat

lachen nou echt nodig om rustig te worden?”, vraagt derdejaars student Jasper Geven.

“Door het lachen ontlaad je de onrust in je. Daarna lukt het beter om stil te zijn”, legt Macquoy uit.

“Ik probeerde het wel, maar als ik erin begon te geloven, raakte ik na tien seconden weer uit m’n concentratie. Dan werd het weer geforceerd. Maar dat tien minuten chill liggen ging wel goed!”, grapt Ruud Wassink, tweedejaars psychologie.

Zomaar lachen om levensvreugde is voor de meeste mensen moeilijk, verklaart Macquoy. “We uiten emoties eigenlijk alleen als er een reden voor is.” Maar oefening baart kunst, verzekert hij. Geven lacht: “Nou, ik oefen wel in de kroeg, dat is ook gezellig.”

U N I V E R S I T E I T 9

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

De uitgestelde executie |_

Vlak na de fusie legt systeemleer alsnog het loodje

| ac h t e r g r o n d | Nog maar kort na de fusie tussen economie en bedrijfskunde wordt de vakgroep systeemleer opgeheven. Machtspolitiek of wetenschappelijke ontwikkeling?

Door Jan Blaauw en Peter Keizer “Het is één grote derrie”, zegt Jos van de Werf aan de telefoon als hij verneemt waar het over gaat. Hij werkt nu deels bij farmacie maar vooral bij de Saxion Hogeschool en heeft het daar erg naar zijn zin. Zijn vertrek bij systeemleer is alweer anderhalf jaar geleden. Hij is daar nog dagelijks opgelucht over. Daarvóór was Van de Werf vakgroepsvoorzitter en aanspreekpunt in alle verwikkelingen waarin systeemleer verzeild was sinds hoogleraar Ton de Leeuw een stapje terugdeed.

Hoe naar dat kon zijn, merkte hoofddocent Hen van de Water toen hij het stokje overnam. Naar eigen zeggen eerst optimistisch en opgelucht. Hadden de medewerkers in de aanloop naar de fusie per 1 september 2007 niet keurig een nieuwe aanstelling gekregen binnen de vakgroep? Maar kort na 1 september kreeg Van de Water van fusiedecaan Henk Sol te horen dat de vakgroep zou worden opgeheven.

Sindsdien zijn Van de Water en drie andere medewerkers ontstemd. Als laatste der Mohikanen proberen zij koppig de vlag van systeemleer overeind te houden. Universitair docent Frans Bakker deed zelfs een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur om inzage te krijgen in alle relevante stukken.

Is het inderdaad niet vreemd dat zo kort na een fusie een reorganisatie nodig is? “Dit is lelijk”, vindt ook Jacob Wijngaard. De oud-decaan bedrijfskunde weet nog dat hij dit voor de fusie tegen het toenmalige bestuur van de faculteit bedrijfskunde zei. “Je kunt niet aan een fusie beginnen zonder eerst systeemleer op te lossen.” Wijngaard doet zijn best om behoedzaam te spreken, want dit raakt aan oud zeer. “En we moeten wel met elkaar verder.”

Maar volgens toenmalig decaan Henk Sol speelt Van de Water ten onrechte de vermoorde onschuld.

“Onzin”, zegt Sol over het beeld van een koude douche. “Dat kan helemaal geen donderslag bij heldere hemel zijn geweest, want we waren met hen al lang in gesprek over hoe het verder moest. Ze wisten waar het heen ging.” Die aanstellingsbrieven waren volgens Sol vooral een formele zet onder regie van de fusieregels die door het college van bestuur waren opgesteld.

Die brieven kwamen op 8 mei 2007. Ondertekend door economiedecaan Tom Wansbeek en bedrijfskundedecaan Sol. Volgens de brieven ‘betekent’ de fusie voor de leden dat ze per 1 september werkzaam zijn in de vakgroep systeemleer.

Eerder al stond in het concept personeelsplan (17 januari 2007) dat er geen gedwongen ontslagen zouden

Foto Elmer Spaargaren

Wordt een essentieel onderdeel uit het WSN-gebouw gesloopt? vallen en ook geen herplaatsingen zouden komen. Tenzij het college van bestuur functies zou opheffen tijdens de fusie.

Wijngaard: ‘Dit is lelijk’ Zo bekeken valt de opluchting en vervolgens consternatie van de vakgroepsleden te volgen. Maar is dit alles? Waarom onstond er überhaupt een kwestie rond deze vakgroep? Alle betrokkenen wijzen naar de dagen dat systeemleer nog een gewaardeerde pijler was binnen de Faculteit Bedrijfskunde. Met leerstoelhouder Ton de Leeuw als spil en beschermheer. De Leeuw was met organisatiekundige Maarten van Gils – de founding father van bedrijfskunde in 1976 – in deze optiek het kloppende hart van bedrijfskunde.

In deze onderwijsfaculteit verzetten de mensen van systeemleer en organisatiekunde ontzettend veel werk. Maar het cluster bleek kwetsbaar, omdat het tegelijkertijd niet uitblonk in keihard meetbaar wetenschappelijk onderzoek. En dat werd stilaan problematisch. “Men vond dat we meer triple A publicaties moesten hebben”, zegt Van de Werf daarover. Of zoals Wijngaard zegt: “Men kon geen vuist maken.”

Zolang De Leeuw volop meedraaide, ging het nog. Maar al jaren vóór diens afscheid in 2006 – met

een hoge koninklijke onderscheiding – zette de erosie in.

De Leeuw wilde andere dingen doen en bouwde zelf zijn aanstelling af.

In 2006 was er nog maar tweetiende over. Volgens de latere decaan Sol onderstreepte dit dat het vakgebied een andere kant opging. “Hij gaf er eigenlijk in één keer de brui aan”, zegt Van de Werf. Gelukkig was Jacob Wijngaard bereid de kar te trekken. “Jacob en ik hebben ervoor gevochten”, zegt Van de Werf.

Vechten werd het. Er kwamen vacatures en benoemingsadviescommissies voor de opvolging van De Leeuw. Maar er werd niemand gevonden. Plannen kwamen en gingen voor het vormen van een nieuwe vakgroep waarin systeemleer kon opgaan. Moeilijk was volgens Wijngaard ook dat het binnen systeemleer minder eenduidig werd wáár het vak nou voor stond.

Decaan Sol vond dat het vak meer richting techniek en technische bedrijfskunde moest. Men kwam er niet uit. Eind van dat liedje was dat er géén leerstoel in het laatste hooglerarenplan van voor de fusie meer stond. Niet zonder reden zegt Henk Sol dat dát duidelijk maakte welke kant het opging.

Ton de Leeuw zelf erkent ruiterlijk dat zoiets kan. “Als een hoogleraar vertrekt, grijp je je kans om het beter te doen.” Een legitiem moment voor verandering dus. Om die reden ook heeft hij geen harde eisen of garanties gevraagd. “Ik wilde niet over mij graf heen regeren.”

De teloorgang van zijn vakgebied noemt hij pijnlijk en onverstandig.

“Het economendenken wordt al te machtig en de faculteit te monodisciplinair.”

Praagman: ‘Dit kun je niet binnen een fusie regelen’ Echt boos is De Leeuw over de groeiende vraag om triple A publicaties. “Stuitend en volslagen belachelijk”, noemt hij het dat een ‘meetmethode’ uit de bètahoek zonder respect voor verschillen tussen vakgebieden rücksichtslos overal wordt toegepast.

Van de Werf ziet de fusiefaculteit ook te economisch worden. “Economen zijn er meesters in om 180 graden te flippen. Zo steunen ze de shareholder based economy van harte en zo staan ze voorop om die te hervormen”, moppert hij. “Het is onbegrijpelijk dat de faculteit verder denkt te kunnen zonder iets als organisatiekunde of systeemleer.

Dat is zoiets als een medische faculteit zonder het vak anatomie.”

Wat vindt fusiedecaan Sol van die typering? “Onzin”, zegt hij resoluut. Volgens hem is dat gedachtengoed opgenomen door andere groepen en niet verdwenen. Daarnaast ontwikkelt bedrijfskunde zich nu eenmaal in een meer technische

richting.” Dat merkte Sol al in Delft en in Groningen is dat niet anders.

Natuurlijke wetenschappelijke selectie.

Maar wat was het kardinale punt?

Was systeemleer ingehaald door de tijd? Of niet productief genoeg in onderzoek? Van de Werf: “Je kunt toch proberen om andere en betere medewerkers te vinden die wel meer triple A publicaties weten te genereren?”

Duidelijk is wel dat zonder nieuwe ‘De Leeuw’ het bestaan moeilijk was. Wat is een vakgroep tenslotte zonder hoogleraar?

Rest de vraag hoe keurig het einde van deze ‘derrie’ is verlopen. Zijn er afspraken geschonden zoals de laatste vier medewerkers stellen?

En was hun opluchting terecht toen ze ongeschonden de fusie doorkwamen? Bestuurslid Cees Praagman zegt namens het faculteitsbestuur iets anders: “Dit is iets wat je niet binnen een fusie kunt regelen.”

Zijn er dan mondeling toezeggingen gedaan aan systeemleer die de groep zonder morren de fusie doorloodste? Toenmalig economiedecaan Tom Wansbeek geldt als de architect van de fusie: “Ik ben me niet bewust van zulke afspraken.”

Bouwdecaan Sol vindt het nog steeds mooi dat de fusie zo netjes in drie jaar is volbracht.

Had een opstand van systeemleer dat plaatjekunnen bederven? Voor de Mohikanen maakt het antwoord alleen nog in academische zin uit: hun tijd lijkt voorbij.

10 W E T E N S C H A P

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Eindeloze akker met duiz |_

Maar ergens ligt dat schrabbertje verborgen in de

| r e p o r tag e | Ieder voor- en najaar speurt archeoloog Marcel Niekus met studenten en amateur-archeologen Drentse akkers af op zoek naar sporen van Neandertalers. Soms heeft hij geluk: vorig jaar werd een kampement ontdekt.

Meestal is het vooral doorzetten. “Ik ben een soort van pitbull.”

Door christien boomsma De aarde is zwart. Korrelig door regen en nattigheid. IJskoud door de vorst van de afgelopen dagen.

Hier en daar lopen scheuren door de modder. Aardappelen die na de oogst zijn achtergebleven, steken hun halfverrotte buik boven de grond uit. Verder zijn er plantenresten, een enkele glasscherf en ja, steentjes. Kleine, glimmige, bruine vuursteentjes. Kleine, niet-glimmige, gríjze vuursteentjes verscholen in de modder. Er liggen er veel op deze akker. En de akker lijkt eindeloos.

Ik raap een steen op en bekijk hem.

De kleur is goed: glimmend donkerbruin, alsof iemand er met nagellak overheen gegaan is. De hoeken zijn scherp. De vorm een beetje langwerpig en afgeplat. Ook goed.

Hoopvol laat ik mijn vondst zien aan de man die op ongeveer twee meter afstand van me loopt. “Deze?” vraag ik. Hij pakt de steen van me aan en draait hem rond. Dan schudt hij zijn hoofd. “Nee”, slaat hij mijn hoop de bodem in. “Zie je die concentrische ringen op de steen? Dat is gewoon vorstsplijt. En er is geen slagbultje.”

Ach ja… het slagbultje. Dat had ik

kunnen weten. Want een vuursteen die door mensenhanden bewerkt is, vertoont een typisch bolling, bovenaan het splijtvlak. Net als glas, vertelde steentijddeskundige Marcel Niekus van het Groninger Instituut voor Archeologie van de RUG me al eerder. De steen vervormt als er met een klopsteen een stuk van wordt afgeslagen.

Mijn steen is oud genoeg: het bewijs is de donkerbruine glans.

Windlak heet dat en het ontstaat door eeuwenlange blootstelling aan de elementen. Maar dit is geen werktuig dat ooit in handen van een Neandertaler heeft gelegen. Niekus gooit de steen opzij en ik richt mijn aandacht weer op de zwarte aarde.

Stenen zoeken.

Ik ben niet de enige. Behalve Marcel Niekus en ik, loopt ook Jaap Beuker van het Drents Museum in Assen over deze eindeloze akker tussen Zweeloo en Noord-Sleen.

Verder zijn er veertien amateur-archeologen en drie Groningse archeologiestudenten. Iedereen draagt rubber laarzen, bij voorkeur thermisch, want de kou trekt ijzig op uit de winterbodem. Mutsen en petten houden de hoofden warm.

Handschoenen met afgeknipte vingertoppen beschermen de handen.

Toch hebben verschillende mensen een druppel aan hun neus van de kou. Niet zo gek, want de temperatuur ligt nauwelijks boven nul en er hangt een vochtige mist over het land die langzaam maar zeker in je botten dringt.

We lopen in een brede rij, de blik gericht op de zwarte bodem. Als een team politieagenten op zoek naar sporen, denk ik, als ik de groep

overzie. En dat zijn we natuurlijk ook. We zoeken sporen van de Neanderthalers die 130.00 tot 30.000 jaar geleden in dit gebied hebben gewoond. Er is goede kans dat we wat vinden. De plek is veelbelovend: analyse van eerdere vondsten laat zien dat de hogere gronden langs oude beekdalen populair waren onder Neandertalers. Een vergelijkbare zoektocht in maart 2007 bij Assen leverde drie Neandertalartefacten op. Bij een later bezoek aan dezelfde vindplaats werden er nog eens drie opgeraapt: overduide-

‘Deze dan?

Nee, er is geen slagbultje’ lijk bewijs dat daar ooit een kampement is geweest. Ook deze akker heeft een mooie glooiing. Bovendien werd ook hier al twee keer eerder iets opgeraapt: een afslagstuk en een kernstuk van een vuursteen. Dat zijn weliswaar geen echte werktuigen, maar de plek is nog nooit systematisch afgezocht. Dat is wat we vandaag wel doen. Elke zoeker heeft een linnen tasje en iedere steen waarover ook maar de minste twijfel is, stopt hij erin voor later onderzoek. Wie een steen vindt die

écht veelbelovend lijkt, gaat ermee naar Niekus of Beuker. Die beoordelen hem ter plekke en zo nodig wordt hij per GPS ‘ingemeten’, zodat de exacte vindplaats bekend is.

Een van de zoekers, een vrouw met een paarsgeruite pet, komt naar ons toe. “Kijk, ik heb een klingetje gevonden”, zegt ze. Er ligt een langwerpig, plat grijs steentje op haar hand. Langs de randen zijn duidelijk kleine stukjes afgekapt. Niekus knikt. “Een mooi dingetje”, oordeelt hij. “Maar niet wat we zoeken. Dit is mesolithisch.” De vrouw knikt. Dat wist ze: de doffe, grijze vuurstenen zijn veel jonger. ‘Slechts’ elf- tot zevenduizend jaar oud. Mesolithische artefacten zijn veel algemener. Toch worden ook deze vondsten meegenomen. Je weet nooit of het nog ergens goed voor is.

Het zoeken naar middenpaleolithische voorwerpen is speuren naar een speld in een hooiberg, geeft Niekus toe. Veel Neandertalers leefden er niet in deze streken. Ze vormden kleine familiegroepen die ook nog eens voortdurend in beweging waren. Wanneer ze een prooi hadden gevangen, een oeros of een hert, dan slachtten ze zo’n dier ter plekke. De werktuigen lieten ze achter wanneer ze verder trokken, want een geoefende vuursteenbewerker heeft in een minuut of tien een nieuwe vuistbijl gemaakt. Op één lokatie zijn daardoor misschien tien voorwerpen achtergelaten, duizenden jaren geleden. En de archeologen van nu hopen die terug te vinden. Ga d’r maar aan staan.

Zo’n klus doé je niet alleen. En ook niet met z’n tweeën zoals Niekus en Beuker eerst probeerden. Dan be-

Als een team politiemensen op zoek naar zochten ze samen zo’n veelbelovende plek als deze en liepen systematisch de akker af. Heen en weer.

Heen en weer. “Maar aan het eind van de dag ben je in staat jezelf op te hangen. Als je ziet wat je hebt gedaan en nog moét…”

Maar toen kwamen er een paar archeologiestudenten bij hem die dolgraag meer praktijkervaring op wilden doen. En dat was het begin van het project Midden-paleolithi-

W E T E N S C H A P 11

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

zenden stenen modder

sporen. cum Noord-Nederland dat begon in voorjaar van 2007. Niekus en Beuker zoeken veelbelovende locaties.

Vervolgens wordt zo’n plek systematisch afgezocht door een groep van amateurarcheologen en studenten uit Groningen en Leiden. Allemaal vrijwilig, dus soms komen er vijf zoekers opdagen, soms twintig. Soms vinden ze iets, zoals die keer bij Assen. En heel vaak vinden ze ook niets. Zoals gisteren nog bij

Foto’s Reyer Boxem Steenwijk.

Is het de moeite? Niekus knikt.

“Ik ben een beetje een pitbull”, zegt hij. “Er is heel weinig bekend over Neandertalers in Nederland en het is moeilijk iets te vinden. Maar dat vind ik juist de uitdaging. En áls je iets vindt, geeft dat een geweldige kick.”

Een van de studenten die nu ook meezoekt, de stille Linda, was de vorige keer voor het eerst mee. Zij

had meteen beet. Ook Richard die al vaker meeging, heeft al eens iets gevonden. “Sommige mensen hebben er gevoel voor”, zegt Niekus. En geluk. Vooral geluk.

Deze keer gaat het minder goed.

Weliswaar komen er met enige regelmaat mensen naar Niekus toe “Ik denk niet dat het wat is hoor, maar…” – en een paar keer wordt de vondst zelfs ingemeten, maar geen ervan is overtuigend. Het wordt kouder, stiller ook. Vanuit de grijze hemel begint een miezer neer te dalen en de blikken gaan steeds meer naar het einde van de akker. Hoe lang nog?

Dan, om half vier, na vijf uren turen en zompen over de zwarte aarde, is het klaar. De zoekers verzamelen zich aan het eind van de akker en de stenen uit de tasjes gaan in verzamelzakken om later op het archeologisch instituut nog te worden onderzocht. Het kan immers maar zo zijn dat een artefact hier niet is herkend, maar toch, later, nog waardevol blijkt.

Even lijkt dat inderdaad het geval. Een dag na de zoektocht, mailt Niekus enthousiast. “Ondanks de koude en regen lijkt het er op dat we toch positief resultaat hebben.”

Maar dan, na bestudering onder de microscoop kan geen van de stukken de toets der kritiek doorstaan.

Zes stenen belanden in zakjes onder het kopje ‘incerto-facten’. Ofwel: ze zoúden door een Neandertaler kunnen zijn gemaakt, maar net zo goed door de natuur. Toch worden ze bewaard. Wie weet, kunnen ze nog eens aan een andere vondst worden gepast.

Je weet maar nooit…

Jeroen Mendelts

Foto Christien Boomsma

Puzzelen met vuursteen | o n d e r z o e k | In de ‘vuursteenkamer’ van het archeologiegebouw aan de Poststraat probeert masterstudent Jeroen Mendelts losse steenflinters aaneen te passen. Het zijn verschillende puzzels en hij weet zeker dat er niet een compleet is.

Door christien boomsma Noem het puzzelen. Noem het therapeutisch fröbelen. Of noem het wetenschappelijk onderzoek. Het kan allemaal. En het is allemaal waar. Jeroen Mendelts doet de researchmaster van archeologie. Aan hem de taak – als stage – om van tientallen kleine en soms iets grotere vuursteenafslagen mogelijke deeltjes aan elkaar te passen.

Want misschien, héél misschien komt er weer een complete vuursteen uit. Refitten, noemen ze dat. En je moet er veel geduld voor hebben.

Voor hem op het bureau liggen tientallen vuurstenen, op kleur gesorteerd. Een paar grotere zitten met een plakbandje vast: die hebben ooit tegen elkaar aangezeten. Het zijn stukken van de cortex, de buitenkant van de ‘knol’. “De randjes van de puzzel”, zegt Mendelts. “Wat later komt is kleiner en daardoor veel moeilijker te plaatsen.” Of het ooit lukt is maar de vraag. Mendelts werkt met verschillende puzzels, die niet compleet zijn.

Hoe incompleet is onbekend.

Wel bekend is dat al deze steentjes laat-paleolithische overblijfselen zijn, gevonden op een zandkop bij Hattemerbroek, waar het bedrijf Archol een opgraving deed aan het tracé van de Hanzelijn. Afval is het ook. Dus geen mooie artefacten, maar vrijwel allemaal afslagen.

Maar het is gevonden op een paar vierkante meter en hoort dus waarschijnlijk bij elkaar – mogelijk heeft een laat-paleolithische jager op deze plaats klingen en spitsen gekapt voor de jacht.

Maar waarom zou je beginnen aan zo’n heidens karwei?

Mendelts glimlacht. “Het kan

aanwijzingen geven over de techniek die is gebruikt bij het bewerken van de steen. Dat kan weer helpen bij het dateren.”

De steentjes stellen de onderzoekers voor vragen. De mensen van Archol meenden dat ze stamden uit de Federmessertraditie van zo’n 1100 tot 12000 jaar voor Christus. Maar de vuursteenexperts van de RUG, die meehelpen met het van de informatie, zagen dat de slagbultjes – vervorming door de klap van de klopsteen – klein waren. Dat wijst op bewerking met een zachtere geweihamer.

En dát past bij de nog oudere noordelijker Hamburgcultuur.

Vervolgens troffen ze tussen de stukken een steelspits, die door de mensen van Archol als boortje was aangewezen. Niekus determineerde hem als een typische Hamburgspits. Alleen was er een stukje afgebroken.

Nu rest dus refitten om meer aanwijzingen te krijgen over de mensen die deze vuurstenen in handen hebben gehad.

“Ik vergelijk het wel eens met het eten van een broodje kroket. Van Kooten en De Bie hebben wel eens gezegd dat de volgorde waarin je zoiets simpels eet al per cultuur verschilt. Zo is het hier ook. Verschillende culturen hanteren een ander stappenplan bij het bewerken van de steen”, zegt Mendelts.

En natuurlijk is er de hoop dat Mendelts de spits kan inpassen aan een van de andere scherven.

“Dat zou bewijzen dat die spits ook werkelijk op die plek is gemaakt en helpen bij de dateren van de andere stenen.”

Het zijn summiere brokjes informatie en het refitten kost ongelooflijk veel tijd. Maar een steentijdarcheoloog in Nederland kan niet anders: overblijfselen van botten, hout of huiden ontbreken. Of je er soms niet wanhopig van wordt? Mendelts niet. Hij noemt het “bevredigend”. En bovendien: deze klus is makkelijk. Er zijn slechts 150 tot 200 stukjes. Maar als hij hiermee klaar is, dan komt er nog meer materiaal. Zakken met duízenden stukjes.

12 O P I N I E Commentaar Top of flop?

Door René FRansen We horen het al een tijdje, de universiteit moet top worden. Top van Nederland, in de Europese top-25, in de wereld top-100. Toponderzoek en dito onderwijs van echte toppers die de topstudenten naar de top brengen.

Goed, dit is misschien een beetje over the top. Maar de aandacht voor topkwaliteit is wel heel groot. Wat iets minder omvangrijk is, is de financiële onderbouwing. Dankzij een meevaller heeft de RUG nu een coryfeeënfonds van 15 miljoen euro, waarmee de faculteiten ieder een topper mogen aantrekken. Een miljoen of twee klinkt leuk maar is voor sommige faculteiten misschien onvoldoende.

Een fictief voorbeeld: we willen een top-geneticus binnenhalen.

Die wil dan top-apparatuur in het lab. Nu staat er net een grote genenkraker (zie deze UK), alleen, die moet over twee tot drie jaar vervangen worden. Voor dit apparaat had de RUG al geen eigen geld (in tegenstelling tot sommige andere Nederlandse universiteiten), dus moet de top-geneticus binnen twee jaar een subsidie lospeuteren.

Bij andere faculteiten kunnen vergelijkbare problemen opduiken.

Een ander probleem bij het binnenhalen van toppers is de ietwat excentrische ligging van Groningen. Toppers hebben nogal eens een hoogopgeleide partner en die wil ook graag iets interessants doen. Een enkele keer is een dubbelbenoeming mogelijk, maar de opties voor hoogopgeleiden zijn in Groningen beperkter dan in de Randstad.

De RUG presteert prima, soms zelfs top, en het is goed ambitieus te blijven. Maar laten we onszelf niet overschreeuwen. Want over the top resulteert in een flop.

UK-almanak award Wie wint dit jaar de almanak award? Welke vereniging neemt de immense wisselbokaal over van albertus?

Voor de vierde keer organiseert de UK de almanak award voor de mooiste, leukste, gekste almanak of hoe het ook maar heet bij jullie vereniging. stuur hem naar de UK en laat een deskundige jury je werk beoordelen. Thema, teksten, foto’s alles wordt meegewogen bij het bepalen van de aller- allerbeste.

De winnende club krijgt naast de wisselbokaal, ook nog een fust bier aangeboden.

Spelregels: stuur je almanak voor 1 maart naar de UK, Postbus 80, 9700 aB Groningen, of lever hem in bij de redactie, Oude Kijk in ’t Jatstraat 28.

De jury beoordeelt de almanakken. Thema, teksten, foto’s, opmaak, originaliteit, alles wordt meegewogen. eind maart publiceren we de winnaar, maar ook een keuze uit de overige inzendingen.

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

UB ’s nachts wel of niet open?

De UB in Utrecht blijft in tentamenperiodes ‘s nachts tot 2 of 3 uur open. Het gaat om een proef, naar Amerikaans voorbeeld. Moet Groningen dit voorbeeld volgen? eva van Viegen, fractievoorzitter van de Gsb in de universiteitsraad: “Ja! Ik ben voorstander van een proef, zou het erg leuk vinden. ’s Nachts is het rustiger, dan willen mensen graag studeren. Of ik er zelf ook behoefte aan zou hebben?

Ja, ja! Als je lekker bezig bent met een scriptie wil je doorgaan, alsof je thuis zit. Kijk, het kan natuurlijk nooit echt goed uit, maar bij voldoende deelname kan het een goeie investering zijn.” alex Klugkist, directeur van de UB van de RUG: “Nee, we zijn het niet van plan. Het zit hier ’s avonds tot tien uur berstensvol en ook in het weekend rendeert de ruimere openstelling goed. Maar ik ben ervan overtuigd dat er rond middernacht een geringe vraag is. Bovendien zou het tot een beveiligingsprobleem leiden. Je krijgt aanloop van allerhande mensen, diep in de nacht. Daar moet je extra beveiliging voor inschakelen en dat is duur.

We hebben er uitgebreid over gesproken, met studenten, met de SOG, met het college van bestuur, maar het leek ons niet nodig. Het zou ook leiden tot een aanzienlijke personeelsuitbreiding. Je moet er mensen voor aantrekken die op die tijdstippen willen werken. Dat kun je van je huidige personeel niet vragen, vind ik. Het kost heel veel geld voor heel weinig resultaat.

Ik heb met mijn collega in Utrecht

Pluis

’s Ochtends in de rij voor de kluisjes van de UB gesproken. Het is meer een proefballonnetje van ze, dat ook aardig wat publiciteit oplevert. We hebben wel afgesproken dat we er na afloop van deze proef met z’n allen, dus de gezamenlijke universiteitsbibliotheken, over zullen praten.” stephanie Hellffericht, woordvoerder van de UB Utrecht: “Ja. We moeten de nood lenigen en die is groot hier. Er is een grote druk op de studieplaatsen, vooral in tentamenperiodes. Wij krijgen er veel klachten over. Bovendien zitten we momenteel met verbouwing van de UB in de binnenstad, daardoor is het bij de UB in De Uithof, onze campus, heel erg druk. Die si-

tuatie is pas in september opgelost, vandaar dat we hiervoor gekozen hebben. Het is dus ingegeven door praktische zaken, maar we willen ook zoveel mogelijk faciliteiten bieden, daar zijn we voor.

Het veiligheidsaspect speelt hier in De Uithof minder, omdat het een vrij besloten campus is. Daarom doen we het ook niet in de binnenstad. In de VS zetten ze domweg extra beveiliging in. Hoeveel het ons gaat kosten? Daar kan ik nog niks over zeggen, er zijn verschillende opties. Nee, welke dat zijn, kan ik ook niet zeggen.” emiel Blok, fractievoorzitter sOG. in de u-raad:

Foto René Lapoutre “Tot 12 uur ja, maar tot 2 uur ‘s nachts nee. Wij zijn al heel blij dat de UB in tentamenperiodes ook in het weekend tot 10 uur open is.

Het lijkt me een goeie zaak als een aantal studiezalen tot 12 uur open blijft, want je merkt dat studenten tot steeds later studeren. En over die permanente openstelling in de VS: het betekent niet dat de bibliotheek de hele nacht open is, er zitten misschien tien man in een klein voorzaaltje, dus dat valt wel mee.

We hebben er inderdaad met Klugkist over gesproken en met die beveiliging heeft hij wel een punt.

Ik kan het niet inschatten, maar het zal wel extra mensen en dus extra geld kosten.”

@ U K 13

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Tjak

Ana

Bezoek mee naar de slaapkamer | r e p o r tag e | Ook behoefte aan tips over lekkere maaltijden? Zo’n goeie tjak op je bord? In deze rubriek kijkt de UK tijdens het koken mee in Groningse studentenkeukens. Deze week maken Liesbeth Slager en Annemarieke Bronswijk van de GSV kip Pascal. Smakelijk!

Door Dorien Vrieling Ze haken de armen in elkaar en proosten. Elk met een mok thee.

“Amica Bronswijk!” “Amica Slager!” Liesbeth Slager, student hboverpleegkunde, en Annemarieke Bronswijk, student orthopedagogiek, demonstreren hoe je ‘amicitia’ drinkt. “Eigenlijk is dit uit den boze hoor”, zegt Annemarieke, “het moet met port.”

Dit is het afscheidsritueel van de Gereformeerde Studentenvereniging (GSV). Aan het eind van vergaderingen van hun genootschap – dispuut – Societas Pascal zeggen ze elkaar zo gedag, om de vriendschap te benadrukken.

Annemarieke en Liesbeth hebben gekookt met huisgenoot Hilde Wijma, geen lid van Societas Pascal – “ik hoor er niet bij!” – maar wel van de GSV. Dispuutgenoten Rolf Hoving, student rechten, en Henk de Roos, scandinavistiek, eten mee.

Bijzonder, want Societas Pascal eet eigenlijk zelden samen – ze zijn met zijn vijftienen. Die krijg je lastig allemaal op een studentenkamer.

Maar Annemarieke, Hilde en Liesbeth hebben een aparte woonkamer. Aan hun eettafel kunnen in elk geval makkelijk zes mensen eten.

Kip Pascal 1 kipfilet pot crema di pomodori secchi pancetta oregano peper en zout Leg de kipfilets tussen folie en sla ze plat, bijvoorbeeld met een koekenpan. Beleg de kip met de crema en plakjes pancetta. Strooi er oregano over en klap de filets dicht.

Bestrooi ze met peper en zout.

Bak ze tien minuten in olijfolie, onder regelmatig maar voorzichtig keren. Smakelijk!

Ze zitten er veel, maar soms moeten ze zachtjes doen: in de kamer ernaast slaapt Hilde en de wand bestaat voor een deel uit glas. “Ik slaap gelukkig wel makkelijk”, glimlacht Hilde. Als ze naar bed gaat, nemen haar huisgenoten hun bezoek meestal mee naar de slaapkamer.

Of doen zachtjes. “Maar ja, in een groepje heb je er altijd wel iemand bij die denkt dat DIT FLUISTEREN IS”, brult Liesbeth.

“Iemand nog aardappels?” vraagt Rolf.

De GSV is de enige ‘academische’ studentenvereniging van Groningen. Alle andere gezelligheidsverenigingen staan inmiddels open voor studenten van zowel universiteit als hbo. En Liesbeth dan, die hbo-verpleegkunde doet? “Ik stu-

Foto Jeroen van Kooten

Henk de Roos en Liesbeth Slager. deerde eerst Nederlands aan de universiteit”, zegt ze, “daarna ben ik geswitcht, maar mocht wel blijven.” Er zijn mensen die een blauwe maandag aan de RUG hebben gestudeerd, weet Rolf. “Die worden er dan niet uit geschopt.”

Iedereen is uitgegeten, er komt koffie en thee op tafel. Annemarieke deelt chocola en koekjes uit.

De vereniging deelt het pand met Ad Tempus Vitae, een gereformeerde vereniging voor hbo-studenten.

Wie weet gaan ze ooit samen, zeg-

gen ze. Maar eigenlijk is iedereen zo wel tevreden. Henk: “Het zou zonde zijn van de cultuur van beide verenigingen.” Ook niet eenvoudig, twee verenigingen samenvoegen.

“Dan moet je ook opnieuw een ontgroening doen, met iedereen erbij”, zegt Liesbeth. Wel grappig, trouwens, vertelt Hilde: zij is nog door Liesbeth ontgroend. Toen waren ze nog geen huisgenoten. Liesbeth als strenge kampbeul, ach, dat viel wel mee. “Ik kende haar al, dus ik wist wel dat het een beetje nep was.”

Mijn... Usb-stick!

Valentine’s Het studentenhuis waar ik woon organiseerde een valentijnsbal. Geen knusse slemppartij in een donker hol, maar een zaal met kroonluchters en live dansmuziek. Als zesjarige werd ik van kleuterballet gestuurd, omdat mijn gebrek aan ritmegevoel het niveau van de groep drukte.

Dansen doe ik sindsdien liever in gedachten.

De les ballroomdansen (“opfrissen van bekende pasjes”) meed ik uiteraard angstvallig.

Het bal zelf leek me ook niets, maar al mijn nieuwe vrienden gingen erheen. Tegen middernacht besloot ik te gaan kijken. Zittend op een stoel langs de kant.

De eerste jongen wimpelde ik af. De tweede trok simpelweg mijn stoel omver. “Ik kan niet dansen”, piepte ik. Onzin, vond hij. De ceremoniemeester maakte twee kringen: een grote voor het klootjesvolk, en een klein groepje experts in het midden van de zaal, om de pasjes te demonstreren. Er ontstond chaos.

“We staan tussen de experts”, schaterde mijn – ervaren – danspartner. “Just follow me.” Ogen in mijn rug. Het bordje boven de nooduitgang glinsterde valentijnsrood, maar wegrennen kon niet. Elke dans circuleren, riep de ceremoniemeester. “Then just follow the other”, gniffelde het naast mij. Ik, die geen enkel pasje kende, wisselde acht keer van partner, als lichtend voorbeeld voor de hele zaal. Erger kon het niet worden, dus daarna danste ik met iedereen die me nog durfde te vragen.

Ana van Es is bijna klaar met haar studie rechten. Maar eerst zit ze een half jaar in New York.

Sudoku

Boudewijn de Vries (22) tweedejaars technische bedrijfskunde “Deze usb-stick is er niet zomaar een voor mij. Ik kreeg hem van mijn ouders toen ik ging studeren. Mijn eerste grote project stond er op toen ik ’m kwijtraakte tijdens een feestje in Amsterdam. Aangezien ik mijn werk in de bieb doe, had ik geen backup. Dus ik was vet aan het balen.

Een week later kreeg ik een brief thuis met de usb erin. Iemand had hem gevonden, ingekeken en teruggestuurd. Nu sla ik er al mijn grote projecten op. Als ik afgestudeerd ben lijst ik hem in.”

In de rubriek ‘Mijn...’ vertellen UK-lezers over hun bijzondere relatie met mensen of bepaalde voorwerpen: van tentzakken, piercings en fietsen tot boeken, voeten of pukkels. Ook iets te vertellen? Mail het uk@rug.nl

De oplossing van de sudoku staat op http://www.universiteitskrant.nl

Openstaande vacatures

Nieuwe vacatures

PhD position Heterogeneous Catalysis, Functional Nanocarbons

Medewerker Vastgoedmanagement

1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Postdoc Neurobiological selves

Senior Projectmanager (International) Accreditations

1,0 fte | Faculty of Behavioral and Social Sciences

0,8-1,0 fte | Faculty of Economics and Business

o,6 fte | Bureau van de Universiteit

Promovendus ’preventie van psychische klachten bij hoogrisicokinderen’

Hoogleraar Auditing

1,0 fte | Faculteit Gedrags en Maatschappijwetenschappen

0,3 fte | Faculteit Economie en Bedrijfskunde

Docent Nederlands

12 PhD positions in Economics and Business

0,8 fte | Faculteit der Letteren

1,0 fte each | Faculty of Economics and Business - SOM Research and Graduate School

Two Rosalind Franklin Fellowships

Two Assistant Professors International Business&Management/International Economics&Business 1,0 fte each | Faculty of Economics and Business

1,0 fte each | Faculty of Economics and Business

Hoogleraar Personeelspsychologie

PhD position in Evolutionary Genomics 1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Hoogleraar Engelse Letterkunde en Cultuurkunde van de Middeleeuwen 1,0 fte | Faculteit der Letteren

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeelsbestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegenwoordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

Werken aan de grenzen van het weten

UKAATJES UKAATJES OPGAVE UKAATJES * Kantoor Oude Kijk in’t Jatstr 28 * Per post Postbus 80, 9700 AB Groningen KOSTEN: ₏5,- per 20 woorden

INLICHTINGEN:

Heiny de Ruiter 050-3636699.

H.de.Ruiter@rug.nl

KANTOOR UK: Ma t/m donderdag 9-17 Woe 9-16

Diversen Diversen

Personeel Personeel

N Let’s drum together in de Pudding! DjembÊ proees beginners en gevorderden. Wil jij in 1 uur djembÊ leren spelen en swingen? Informatie en reserveren: 0505790963. www.yingturkishman.nl

N Wil jij met kinderen werken en â‚Ź10,- p/u verdienen? Mail dan tmo@ ocsw.groningen.nl voor meer informatie.

N Spreken voor groepen? Buiten zijn? Waddenvereniging zoekt wadgidsen! Geen voorkennis nodig, wel deelname aan twee scholingsweekenden. Meer info: wexcursie@gmail.com, 0617872669 N Eerste- of tweedejaars studenten gezocht die naast hun studie willen mee-ontwikkelen aan verschillende webapplicaties. (Enige) ervaring en passie voor PHP e.d. is een must, maar je ontwikkelt je bij ons zeker verder. Reageer met proďŹ el en voorbeelden naar reacties@goint.nl

schildersbedrijf glas service

poelman

b.v.

Antillenstraat 11-13 9714 JT Groningen Telefoon 050-5710150 poelman@poelmanbv.nl

Contact met uit Saoedi-ArabiĂŤ Contact metstudenten studenten uit Saoedi-ArabiĂŤ N Mijn naam is Fatimah. Ik wil in september tandheelkunde studeren. Ik zoek een Nederlandse studente om met mij contact te maken via de email. Ik houd van ďŹ lms kijken en muziek luisteren. fatimah.s.a@hotmail.com.

N Ik ben Helal AlHarthi. Ik zoek iemand die met mij in het Nederlands contact wil maken op MSN omdat ik Nederlands moet leren. Ik hou van sport, vooral voetbal dus ik wil graag contact met iemand die ook van sport houdt. Mijn email/ helal96@hotmail.com.

Mijn telefoonnummer/0643921368 N Ik ben Abbas Al Ahmad. Ik studeer nu Nederlandse taal en volgend jaar ga ik tandheelkunde studeren. Ik zoek iemand die contact met mij wil in het Nederlands. Ik speel voetbal en squash. Mijn email adres is ajma-2006@hotmail.com N Ik ben Mahdy. Ik kwam naar Nederland om tandheelkunde te studeren, dus ik moet het Nederlands kennen en leren. Nu zoek ik naar Nederlanders die met me willen praten en kunnen gitaar spelen, want ik wil weten “hoe kan ik gitaar spelen�. d_mahody_r@ hotmail.com; tel: 0681837870

*AN 0ETER LEIDT EEN NOODHULPPROJECT NA EEN NATUURRAMP (IJ HOEFT NIET NA TE DENKEN OVER HET BIEDEN VAN HULP %N JIJ "EL n EN HELP MEE VOOR * PER MAAND

777 !243%.:/.$%2'2%.:%. .,

C U L T U U R 15

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Naar de film met...

‘De film geeft een goed beeld’ | s e r i e | In de documentaire ‘A Jihad for love’ laat regisseur Parvez Sharma zien hoe moslim-homo’s worstelen met geloof en geaardheid. Maatschappelijk werker en student Arabisch en Hebreeuws Erik Prins: “De film geeft een goed beeld van de situatie.”

Door peter keizer Zesenhalf jaar reisde regisseur Parvez Sharma de wereld rond om homoseksuele moslims te filmen. De regisseur, die zelf tot deze categorie behoort, zocht een homoseksuele imam op in Zuid-Afrika en sprak met homo’s in Egypte, Iran en Pakistan. Hij wil laten zien dat er veel islamitische homo’s zijn die worstelen met het samengaan van hun geloof en hun geaardheid.

Erik Prins is maatschappelijk werker en student Arabisch en Hebreeuws aan de RUG. Voor zijn bachelor doet hij onderzoek naar homoseksualiteit in het MiddenOosten. Hij vindt dat de documentaire een goed beeld geeft van de situatie waarin homoseksuelen in het Midden-Oosten verkeren. “In het algemeen is de situatie daar heel slecht voor homo’s. Maar de film laat ook een land zien als Turkije, waar twee lesbiennes wel in vrijheid kunnen leven en hand in hand over straat kunnen lopen.”

Het zijn vooral de homoseksuele moslims in landen als Egypte, Iran en Pakistan die gevaar lopen.

Daar wordt gezegd dat homoseksualiteit verboden is en moet worden bestraft met de dood. Ze vluchten daarom naar landen als Frankrijk en Turkije om vrij te kunnen leven.

Maar de interne worsteling blijft.

Ze willen leven volgens de Koran, maar beseffen ook dat er geen ruimte voor ze is in hun geloof.

“In een land als Zuid-Afrika is er gelukkig meer ruimte, waarschijnlijk omdat daar meer Westerse invloeden zijn. In de docu zie je een homofiele imam die open is over zijn geaardheid. Eerst wordt hij verstoten door zijn gemeenschap, maar later wordt hij teruggeroepen omdat ze hem willen vragen naar zijn standpunten”, vertelt Prins.

Veel andere imams waarmee homofiele moslims praten, zijn echter heel stellig over de combinatie van de islam en homoseksualiteit. Die is onmogelijk, zeggen ze. De Koran veroordeelt homoseksualiteit in het verhaal over Sodom en Gomorra, omdat mannen er andere mannen verkrachtten. Parvez Sharma en zijn cameraploeg waren vanwege die stelligheid in veel landen niet welkom. Hij en zijn ploeg moesten zich voordoen als toeristen, filmden met kleine camera’s en zorgden ervoor dat aan het begin en eind van het bandje alleen toeristische plaatjes te zien waren.

“Maar volgens de Zuid-Afrikaanse imam wordt in de Koran niet het homoseksuele contact veroordeeld, maar de verkrachting. Andere imams in de docu willen daar echter niets van weten”, vertelt Prins.

“Er zijn zo veel verschillende stromingen, dat er juist ruimte is om de tekst anders te interpreteren. Wat dat betreft is het jammer dat die imams zo stellig vasthouden aan de letterlijke tekst van de Koran.”

A Jihad For Love draaide in Vera en komt over twee maanden uit op dvd.

Foto Elmer Spaargaren

Erik Prins

Stukafest is een unieke ervaring | v o o r a f | Het Studentenkamer Festival wordt volgende week voor de derde keer in Groningen gehouden. “De afstand tussen jou en de artiest is een paar centimeter. Zoiets maak je niet iedere dag mee.”

Door michel dijkstra Een bloot been met een hagelwitte sok. Dat is de afbeelding die op de poster van het Studentenkamer Festival prijkt. In de sok is een verbodsbord genaaid met een duidelijke boodschap: ‘Stinksokken verboden!’ Op de achtergrond zie je de gezichten van het publiek, dat geboeid toekijkt en applaudisseert.

Dit plaatje geeft de insteek van het festival duidelijk weer: cultuur brengen in de huiselijke sfeer van een studentenkamer.

Het Studentenkamer Festival (Stukafest) komt 26 februari naar Groningen. Dit jaar is het de derde keer dat het evenement in de binnenstad wordt georganiseerd. “Stukafest verandert studentenkamers in podia voor minitheater”, zegt studente kunsten, cultuur en media Marieke de Jonge, één van de organisatoren.

De intieme huiskamersfeer levert volgens haar bijzondere voorstel-

Promotie voor Stukafest lingen op. “Als toeschouwer zit je heel dicht op de artiest, waardoor je meteen in de performance wordt opgenomen.” Bovendien zorgen de locaties ervoor dat cultuur toegankelijker wordt. Je hoeft niet naar het theater, maar belt bij een studentenhuis aan.

Stukafest heeft geen overkoepelend thema, maar is volgens De Jonge ook geen ratjetoe: “We hebben geprobeerd om voor iedereen

iets interessants te programmeren.”

Zo bevat het festival behalve theater ook muziek en beeldende kunst.

Voor de organisatoren was het een hele klus om alle voorstellingen op één dag bij elkaar te krijgen: “Uiteindelijk is het toch gelukt. Wij zijn trots op het resultaat.”

De voorstelling Show Your Hope is volgens De Jonge een aanrader.

Tijdens deze performance hangt een verhalenverteller schilderijen

op en voorziet ze van commentaar.

Alle schilderijen hebben te maken met de hoop voor de toekomst die kunstenaars overal ter wereld koesteren. De Jonge: “Dit is beslist geen stoffige manier om met beeldende kunst in aanraking te komen.”

Behalve dergelijke internationaal georiënteerde voorstellingen brengt Stukafest ook toneel van Groningse bodem. Bijvoorbeeld …en ik ben Sara van de studentes Nienke Weijsenfeld en Janneke de Haan. Dit op een verhaal van Anna Enquist gebaseerde toneelstuk gaat over een pas afgestudeerde studente, die zich moeizaam door de problemen van het volwassen leven worstelt. Leuk detail is dat het stuk niet alleen ineen studentenkamer wordt opgevoerd, maar zich daar ook afspeelt.

De Jonge verwacht dat Stukafest een groot publiek trekt: “De afgelopen twee jaar was het festival uitverkocht. Dat gaat nu ook lukken.”

De belangrijkste reden voor dit succes is de laagdrempeligheid. Daarnaast leveren de festivallocaties een unieke toneelervaring op: “De afstand tussen jou en de artiest is een paar centimeter. Zoiets maak je niet iedere dag mee.”

Meer informatie: www.stukafest.nl.

Cultuur tips n De uitdrukking ‘De vis wordt duur betaald!’ kent bijna iedereen. De herkomst niet: het toneelstuk Op hoop van zegen. 20 februari voert Ensemble dit vissersdrama van Herman Heijermans uit in de Stadsschouwburg. Aanvang: 20.15. n De naam mag dan zijn afgeleid van een oude auto, The Datsuns rocken fris van de lever. De band uit Nieuw-Zeeland maakt muziek waarbij je de behoefte krijgt gebleekte spijkerbroeken te dragen en te wapperen met lange haren. Hardrock met fikse scheut garage. 21 februari, 21.00, Vera. n St. Petersburg en Groningen: onvergelijkbaar. Toch legde de Groningse fotografe Kim Taminiau (32) verrassende overeenkomsten vast.

En verdraaid, met een beetje goede wil lijkt het Winterpaleis op de Grote Markt!

Parallels and Contrast. Galerie Lichtzone, Oude Kijk in ’t Jatstraat 36.

Wo-zo, 12-17 uur. T/m 1 maart.

16 W E T E N S C H A P Kor t Vaccin beter door water en olie Bepaalde vaccins werken beter wanneer ze worden toegediend in een emulsie van water en olie. Zo’n emulsie bestaat uit kleine bolletjes water-in-olie of olie-in-water.

Chemicus Theo Jansen onderzocht bij de afdeling celbiologie van het UMCG en het dierfarmaceutisch bedrijf Intervet (Boxmeer) de effectiviteit van dit soort vaccins.

Hij keek naar de productie van antistoffen na injectie van kippen met vaccins tegen verschillende virussen, waarbij hij de samenstelling van de emulsie veranderde.

Gebruik van olie die niet door het lichaam wordt afgebroken, gaf een hogere concentratie antistoffen. Grotere druppels in de emulsie bleek ook meer antistoffen op te leveren. Een water-in-olie vaccin bleek bovendien beter dan een olie-in-water vaccin.

Bij de water-in-olie vaccins bleek het antigeen (de virusdeeltjes in het vaccin die de antistoffen opwekken) heel langzaam vrij te komen. Jansen vergeleek een waterin-olie vaccin met de herhaalde toediening van een klein beetje antigeen zonder emulsie gedurende 48 dagen. De eenmalige injectie met de emulsie bleek beter te werken dan de herhaalde injectie van alleen het antigeen. Blijkbaar zorgt de emulsie voor een extra activatie van het afweersysteem, concludeert Jansen.

Theo Jansen promoveerde afgelopen woensdag aan de medische faculteit van de RUG.

Herschel naar lanceerbasis De Europese ruimtetelescoop Herschel is vorige week per Antonov vrachtvliegtuig van Schiphol naar Frans Guyana gevlogen. De kunstmaan is de afgelopen maanden uitgebreid getest in ESTEC, het technologisch centrum van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in Noordwijk. Half april moet de Herschel vanaf de lanceerbasis Kourou de ruimte in gaan.

Een van de drie instrumenten van Herschel is HIFI, een detector voor ver-infraroodstraling die gedeeltelijk is gebouwd door SRON-Groningen, met technologie die aan de RUG is ontwikkeld. Met dit ‘Heterodyne Instrument for Far Infrared’ kunnen astronomen onder meer de verdeling van watermoleculen in het heelal in kaart brengen. Zulke waarnemingen zijn vanaf de aarde niet goed mogelijk, omdat de verinfrarode straling door de waterdamp in de atmosfeer wordt geabsorbeerd.

UK 22 - 19 FEBRUARI 2009

Cogito ergo BOEM

Verbeter je diepte-effect | s e r i e | Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Met een digicamera maak je zo dieptefoto’s. Nog wel even een brilletje knutselen. En pas op voor de flitscondensator.

Door ERNST ARBOUw Hoofdpersoon Alfred Issendorf is in W.F. Hermans’ roman Nooit meer slapen naarstig op zoek naar luchtfoto’s van Noord-Noorwegen. Die foto’s heeft hij nodig voor een geologische expeditie in het gebied.

Helaas voor Alfred: in Oslo zijn de foto’s niet beschikbaar en ook ‘direktør Hvalbiff’ (directeur Walvisvlees) van de Geologische Dienst in Trondheim kan hem niet helpen.

Het wordt een hoofdpijndossier, tot Alfred tot zijn ontsteltenis ontdekt dat een van zijn tochtgenoten de foto’s wel heeft. “Hij heeft een stuk plastic op de grond gelegd en daarop liggen de foto’s die hij met twee tegelijk door zijn stereoscoop bestudeert.”

Luchtfoto’s worden vaak gemaakt met zogeheten stereofotografie. Het principe is simpel: neem twee keer dezelfde foto maar doe dat de tweede keer vanaf een net iets andere plek. Voeg de beelden daarna samen en bekijk ze met een speciale bril of met een stereoscoop.

Omdat je met je ene oog het normale linkerbeeld ziet en met je rechteroog het normale rechterbeeld, zie je ineens diepte. Dat is handig als je bijvoorbeeld, zoals Alfred, op zoek bent naar meteorietinslagen.

Rond een inslagkrater zit – in theorie – een opstaande rand die je op een stereofoto zou moeten kunnen zien.

Foto Ernst Arbouw een beetje zoekt kun je ook speciale templates vinden om je stereofoto’s – ook wel anaglyphen – te bewerken in Photoshop.

Maak de twee foto’s op ongeveer zeven tot negen centimeter van elkaar. Je pupillen staan (als het goed is) ongeveer 65 millimeter van elkaar, maar door de afstand kunstmatig een klein beetje te vergroten, verbeter je het diepte-effect.

De BOEM-redactie gebruikte voor het maken van de foto’s een plankje waarop de camera netjes heen-enweer kon schuiven, een ontwerp afgekeken van vader Arbouw. Het nadeel van die opstelling is dat je geen actiefoto’s kunt nemen: omdat je de foto’s na elkaar neemt, kun je alleen stilstaande objecten fotograferen.

Als je wel actiefoto’s wilt nemen (je gaat volgende week skiën en je wilt eens iets anders dan de standaard vakantiekiekjes), neem dan twee

Als je een digitale camera hebt, kun je je eigen stereofoto’s maken door de twee beelden samen te voegen op een computer. Op internet zijn verschillende gratis programma’s te vinden om foto’s te combineren tot één beeld. Voor de foto bij dit artikel gebruikte de BOEM-redactie het gratis programma AnaMaker. Als je

Kul of kennis

identieke camera’s, monteer die op een plankje of een aluminiumprofiel en knutsel een constructie om de twee ontspanners gelijktijdig in te drukken. Als je avontuurlijk ingesteld bent, kun je de camera’s ook openschroeven en draadjes aan de contactpunten van de ontspanknoppen solderen.

Zet aan het uiteinde één schakelaar en je bent klaar. Pas bij het openschroeven van de camera wel op dat je niet met je vingers aan de contactpunten van de flitscondensator zit, ook niet als je de batterij hebt verwijderd. Van de flits kun je een elektrische schok krijgen die mogelijk dodelijk, maar in ieder geval reuze pijnlijk is. Vraag niet hoe de BOEM-redactie dat weet...

jes gekleurd plasticfolie rood links, groen rechts. Een sjabloon voor een zelfgeknutselde bril staat op de Cogito Ergo Boem-website (www.universiteitskrant.nl/boem). Je kunt ook de glazen uit een oude zonnebril drukken en vervangen door helder plasticfolie dat je eerst hebt gekleurd met rode- en blauwe watervaste stift.

Mocht je bezig zijn met het plannen van een geologische expeditie naar Finnmark dan hoef je voor je luchtfoto’s tegenwoordig trouwens niet meer langs professor Hvalbiff in Trondheim. De Noorse Geologische Dienst heeft gedetailleerde luchtfoto’s van het hele land beschikbaar gemaakt via het web opwww.norgeibilder.no.

Een brilletje om je zelfgemaakte stereofoto’s te bekijken, maak je van een stuk karton en twee stuk-

Zie voor de filmpjes uit deze rubriek en een disclaimer: www. universiteitskrant.nl/boem

Rijden zonder licht is zuiniger

Door RONAlD vElDHUIZEN

Artist impression van de Herschel Afbeelding AOES Medialab

In samenwerking met Science LinX (Wiskunde & Natuurwetenschappen)

Sommige mensen zijn zuinig. Zo zijn er aardig wat automobilisten die benzinekosten willen besparen door overdag zonder licht te rijden. Met als mogelijk gevaar niet goed zichtbaar te zijn en zichzelf of anderen in de prak te rijden.

Kun je zonder licht wezenlijk besparen?

En zet je dan niet je leven op het spel?

Eerst de besparing. Zonder licht rijden kost meer brandstof. Licht kost energie en de enige energie die je in de auto gooit is benzine, diesel of gas. De wielen draaiden tijdens het rijden tegen de accu om hem op te laden. Net als op de fiets kost het meer moeite tegen een dynamo aan te draaien dan niet. Die extra moeite is extra brandstof. Dat leidt tot het wonderlijke besef dat je fietslicht draait op boterhammen met kaas.

De vraag is dus vooral of rijden met

licht je bankrekening op zijn grondvesten doet schudden. Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) scheelt het voor zuinige auto’s (1 op 15) zo’n kwart liter per 100 kilometer. Dat lijkt niet veel, maar als je veel rijdt kan dat meer dan honderd euro per jaar schelen. Plus: de koplampen gaan langer mee.

Maar ‘kost’ die besparing veiligheid?

Ja, zegt Karel Brookhuis, verkeerspsycholoog aan de RUG. ’s Winters althans. De lichttoestand buiten lijkt dan op schemering, waardoor het moeilijker wordt andere auto’s te zien. In Nederland scheelt dat een kleine tien verkeersdoden per jaar.

Omdat het licht dichter bij de Noordpool schemeriger is, scheelt het daar meer verkeersdoden. Scandinavische auto’s voeren daarom overdag stan-

daard licht. Omgekeerd maakt het volgens Brookhuis rond de evenaar weer niets uit, omdat de zon daar zo fel is dat brandende autolampen überhaupt niet te zien zijn.

Dus: zet overdag bij zwak licht – regen, wolken, winter – gewoon die lampen aan. Bespaar brandstof wanneer de zon fel schijnt. Helaas zitten zulke besparingen er binnenkort niet meer in: verkeersminister Eurlings wil alsmaar brandende koplampen verplicht maken. Jammer, zegt Brookhuis. Eurlings kan beter auto-eigenaars verplichten een lampautomaatje in te bouwen. Die zet de lampen in zwakke lichtomstandigheden vanzelf aan, en bij goede omstandigheden weer uit. Zo moeilijk is dat niet, vertelt Brookhuis. Zijn fiets kan het ook.

Ook een vraag? Mail uk@rug.nl.

19 t/m 26 februari 2009

Mededelingen 1

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Algemeen Studium Generale Groningen Pregnant Bodies: Technology and Childbirth Onderzoekers zijn druk bezig met het ontwikkelen van technieken om uit diepgevroren weefsel nieuwe menselijke eicellen te laten groeien. De kans is reëel dat weefsel van zes maanden oude kinderen gebruikt kan worden voor de voortplanting. Vrouwelijke baby’s en peuters worden dan al direct patiënt, met het oog op de latere voortplanting. Deze verandering in de gezondheidszorg zorgt voor complexe, ethische en politieke vragen. Deze lezing door Rebecca Kukla is de eerste van een serie over ethiek, technologie en ‘zwangere lichamen’ georganiseerd door Het Expertisecentrum Ethiek in de Zorg (UMCG) en Studium Generale. Rebecca Kukla is hoogleraar filosofie en obstetrie en gynaecologie aan de Universiteit van Zuid Florida en tevens kernlid is van het Medical Humanities and Bioethics Programme. Ze publiceert regelmatig over gezondheidsethiek, medische kennisleer en de cultuur rond voortplanting en moederschap. Datum: maandag 23 februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Voertaal Engels. Kaarten € 2,50, voor studenten gratis.

Reality Rage: Waarom we feiten zoeken maar fictie vinden We kijken alweer tien jaar naar real live-shows en al net zo lang wordt de politiek gedomineerd door het zeggen-waar-het-opstaat, maar de reality rage lijkt nu toch echt op zijn hoogtepunt.

Overal eisen we echtheid en authenticiteit: we zijn massaal op zoek naar ons ‘ware zelf ’, literatuur is steeds vaker gebaseerd op ‘waar gebeurde verhalen’ en als celebrity stel je niets meer voor als je je privéleven niet publiek maakt. Maar is dit wel zo’n nieuw verschijnsel?

Al sinds Plato is de kwestie ‘echt versus schijn’ een beslissend filosofisch thema geweest, dat onze cultuur in grote mate heeft bepaald. Waar komt de behoefte naar echtheid toch vandaan? En is het eigenlijk wel mogelijk tot de harde werkelijkheid zelf door te dringen? Coen Simon is filosoof en schrijver. Datum: dinsdag 10 februari. Plaats: Academiegebouw. Aanvang: 20.00 uur. Kaarten € 2,50, voor studenten gratis.

Kaarten en informatie Kaarten zijn verkrijgbaar bij: Bureau Studium Generale Groningen, Oude Boteringestraat 13, tel. (050) 363 54 63; RUG-Winkel, Oude Kijk in ’t Jatstraat 39; Boekhandel selexyz scholtens, Guldenstraat 20 studium@rug.nl www.rug.nl/studium

Centrum voor Informatie Technologie COMPUTERCURSUSSEN Powerpoint – 23 t/m 26 februari Programmeren: Inleiding (VBA) – 23 februari t/m 5 maart Open Leercentrum – 26 februari Open Leercentrum – 3 maart EndNote (UK) – 3 t/m 4 maart Open Leercentru m – 5 maart Access (UK) –

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699 > Mededelingen kunnen ingediend worden via www.universiteitskrant.nl > Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week > De volgende UK verschijnt op 26 februari 2009 9 t/m 13 maart SPSS – 9 t/m 19 maart Webplatform voor redacteuren – 10 t/m 11 maart Open Leercentrum – 12 maart Publishing (UK) – 16 t/m 18 maart Access Mod.: Geavanceerde queries –17 t/m 18 maart Excel Mod.: Geavanc. formules en functies – 17 t/m 24 maart Open Leercentrum – 19 maart Word Modules (UK) – 19 maart Word: Keuzemodule – 19 maart Excel Mod.: Database/gegevensreeksen en (draai)tabellen – 23 maart Powerpoint (UK) – 23 t/m 25 maart Open Leercentrum –26 maart Access –30 t/m/ 8 maart Excel – 30 maart t/m 8 april Open Leercentrum – 31 maart Programming Access – 31 maart t/m 9 april Programming Excel – 31 maart t/m 9 april Programming Word – 31 maart t/m 9 april Secretaresses – 31 maart t/m 14 april Open Leercentrum – 2 april Powerpoint Mod.: Complexe presentaties – 6 april Taal voor secretariaten – 7 t/m 21 april Open Leercentrum – 9 april Reference Manager (UK) – 15 t/m 16 april Access adv (UK)

informatie op de website, bel 363 3232 of e-mail naar onderstaand adres. http://www.rug.nl/cit/onderwijs/ cursusaanbod/ servicedesk.centraal@rug.nl VBA: Inleiding programmeren in MS-Office Deze cursus leert u taken in MSOffice (97, 2000, XP, 2003) te automatiseren m.b.v. macro’s. Het is bedoeld als basis voor de cursussen “Programmeren in Word/Excel/Access”. U maakt in vier halve dagen kennis met de basisprincipes en –technieken van programmeren. Zo komen variabelen, datatypen, boolean, lussen en functies op een begrijpelijke manier aanbod. Studenten betalen 60 euro, medewerkers 200 euro.

EndNote Next to Reference Manager the CIT now offers also a course in EndNote to collect and organize your references. With EndNote you can search online bibliographic databases, organize your references, images and PDFs in any language, and create bibliographies and figure lists instantly. Instead of spending hours typing bibliographies, or using index cards to organize your references, you can do it the easy way—by using EndNote!

Universiteitsraad Vergadering Universiteitsraad Op donderdag 26 februari aanstaande vergadert de Universiteitsraad met het College van

Universitair Onderwijscentrum Groningen Cursussen voor docenten Tot 2 weken vóór de start van de cursus kunt u zich aanmelden voor: Beoordelen met portfolio (5 maart, 9:30-13:00); Competentiegericht onderwijs ontwerpen met 4C/ID model (2 april, 9:30-16:30); Heldere en aansprekende onderwijsteksten schrijven (2, 16 april, 13:30-17:00); Beoordelen met werkstukken en scripties (9 april, 9:3013:00); Begeleiden van scripties en afstudeerwerkstukken (9 april, 13:30-17:00); Videoaktiv, video in het onderwijs (16 april, 9:30-16:30).

U kunt zich via de website aanmelden voor de cursussen, daar vindt u ook ons cursusaanbod. De brochure ‘Onderwijskundige Professionalisering 2008-2009’ kunt u via onderstaand email adres aanvragen.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl Training for lecturers and TAs Lecturers and TAs can enrol in a training via our website up to two weeks before the start: Storytelling as a teaching tool (March 20, 27, 9:30-17:00); Teaching international students (April 23, 9:30-16:30); Course on testing & assessment by arrangement; Professional consultation and Individual support by arrangement.

More information about the training is on our website. You can apply for the brochure on Staff development 2008-2009 via the email address below.

A.Huizinga-Walsma@rug.nl www.uocg.nl

Diversen Workshop en lezingen pregnant bodies De komende tijd verzorgt het EEZ in samenwerking met de KNMG diverse lezingen en workshops.

Gasten vanuit het buitenland zullen de lezingen verzorgen. In februari komt professor Kukla. In maart professor Lyerly en in april professor Capser. Voor meer informatie over de lezingen zie de site van Studium Generale. Of de site van het EEZ onder het kopje agenda. m.a.j.brouwers@med.umcg.nl www.rug.nl/umcg/eez

> Cursuspresentatie Wereld Muziek Koor. Op Vrijdag 20 februari, 20.30 uur is in de USVA de cursuspresentatie Wereld Muziek Koor te horen. Met Afrikaanse Percussie gecombineerd met songs van Erik Huele (foto). Studenten > USVA – 15 t/m 24 april Open Leercentrum – 16 april Security: Virussen en andere indringers – 16 t/m 17 april Publiceren (incl. K) – 20 t/m 23 april SPSS – 20 t/m 23 april Security: Gegevensbeveiliging – 21 april Open Leercentrum – 23 april Word: Keuzemodule – 23 april Inschrijving RUG-medewerkers en -studenten kunnen zich inschrijven via de website van het CIT of telefonisch bij de Servicedesk Centraal (363 3232). De cursussen worden gegeven in dagdelen; ‘s ochtends van 9:15 tot 12:30 uur of ‘s middags van 13:15 tot 16:30 uur en vinden plaats in de Zernikeborg. Kijk voor meer

Bestuur over onder meer de volgende onderwerpen: afstemming bestuursbeurzen RUG en HG; wijzigingsvoorstel samenstelling O&O-Raad UMCG; herpositionering USVA; klachtenregeling en gedragscode; voorstel instelling dean graduate schools; wijziging kiesreglement RUG; melding reorganisatie vakgroep systeemleer FEB; evaluatie introductieperiode; voordracht SAC-vertegenwoordiger RUG. Aanvang: 10.30 uur. Locatie: Groter Vergaderzaal, Oude Boteringestraat 44. De vergadering is openbaar. Een ieder is van harte welkom.

H.J.Mast@rug.nl www.rug.nl/uraad

Kandidaten gezocht!

De FBF zoekt kandidaten voor de studentgeleding van de Faculteitsraad 2009-2010. Heb jij zin in een uitdaging, wil je je een jaar lang inzetten voor je Faculteit en meepraten over zaken die studenten FantastischBelangrijk vinden?

Solliciteer dan nu! Stuur een brief en CV naar onderstaand emailadres. Voor meer informatie kun je terecht op de website. Deadline sollicitaties: zondag 1 maart. fantastischbelanggrijkefractie@ gmail.com www.FantastischBelangrijkeFractie.TK

Faculteiten Algemeen Master Journalistiek 20092010 Denk je erover in september 2009 met de master Journalistiek te beginnen? Doe dan mee aan de se-

Advertentie

N Wie volgt Wouter Beetsma op?

De UK zoekt een goeie, alerte

Sportverslaggever Ben je thuis in het studentensportleven, heb je een neus voor nieuws, kun je snel en leuk schrijven, dan ben jij de ideale kandidaat om Wouter op te volgen.

Heb je belangstelling, stuur ons dan een sollicitatiebrief of – mail. Je kunt ook altijd eerst even bellen naar Hanneke Boonstra, hoofdredacteur van de UK. Tel. 050 – 3636697 (j.f.boonstra@rug.nl). Ons postadres: postbus 80, 9700 AB Groningen.

lectieprocedure. Die begint met een introductiedag op maandag 23 maart. Geef je uiterlijk dinsdag 17 maart op voor deelname aan deze dag. Stuur een mail met daarin je naam, studentnummer, adres, telefoon en huidige studienummer. Meer informatie over de master vind je op onze site. m.s.d.buurke@rug.nl http://www.journalistiekgroningen.nl

van prof. dr. W.J.M. de Haan, hoogleraar criminologie. De centrale vraag van dit college is: waar komt dit probleem vandaan? Kijk voor meer activiteiten op onze website.

7 maart: kantoorbezoek Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn en 1011 maart: binnenlandse reis Den Haag, met o.a. een bezoek aan de Hoge Raad en het Internationaal Strafhof. www.simonvanderaa.nl

Rechtsgeleerdheid

JFV Almanakuitreiking De JFV Groningen presenteert op 24 februari haar almanak! Vanaf 22.00 uur ben je van harte welkom in de &ZO. Bier/wijn en fris slechts 1 euro.

Entree voor niet leden: 2 euro.

Gaat deze almanak wederom de Groningen Almanak Award in de wacht slepen? Beoordeel zelf en kom langs! jfv@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl

A LG E M E E N

Geinteresseerd in strafrecht of criminologie?

Wij bieden jou o.a.: jaarlijks een groot symposium, requireren en pleiten, een buitenlandse reis, maandelijkse borrels, kantoorbezoeken , bijwonen van strafzaken, bezoeken aan o.a. gevangenissen, politie en tbs-klinieken, interessante lezingen, stagemogelijkheden. Nieuwsgierig? Of lid worden? bestuur@simonvanderaa.nl www.simonvanderaa.nl Voorlichting Togamaster 2009-2010.

Op 12 maart a.s. vindt de voorlichting plaats over de Togamaster 2009-2010 (aanvang: september 2009). Plaats: lokaal H(13)12.0012 Tijd: 17.15-18.15. Informatie over sollicitatieprocedure, inhoud van de master (praktisch deel: stages, theoretisch deel: colleges, papers), duur van de master, stagevergoeding e.d.

Tijdens de mastervoorlichting van de JFV op 2 maart a.s. wordt geen voorlichting over de Togamaster gegeven. Inlichtingen: mr. F.R. Vermeer (coördinator; f.r.vermeer@ rug.nl), mevrouw M.D. van der Kaap-Neef (secretaresse; m.d.van.der.kaap-neef@rug.nl).

Bestuursrechtelijke stage De gemeente Apeldoorn biedt stageplaatsen aan voor gevorderde studenten die de master staatsen bestuusrecht volgen. Meer informatie op de stagewebsite.

Kroegcollege: Geweld tegen hulpverleners Simon van der Aa organiseert op 24 februari om 20:00 uur in Café Van Diepen een kroegcollege met als onderwerp: Geweld tegen hulpverleners. Deze interactieve avond zal onder leiding staan

Algemene Ledenborrel De JFV heeft op 2 maart a.s. weer een Algemene Ledenborrel. Vanaf 22.00 uur ben je welkom in Café de Keyzer. Consumpties voor leden slechts 50 cent! Vergeet je lidmaatschapspasje niet mee te nemen!

Eerstejaars- en mastersymposium Heb jij nog geen idee welke bachelor of master je moet kiezen?

Op 2 maart organiseert de JFV een voorlichtingsavond in samenwerking met de faculteit. Kijk voor meer informatie en inschrijven op jfv@jfvgroningen.nl www.jfvgroningen.nl Rechten studeren in Europa, 2009-2010 Ben je rechtenstudent en geinteresseerd om in het jaar 2009-2010 een of twee semesters te studeren aan een Europese rechtenfaculteit?

Meld je dan VOOR 1 maart 2009 aan! Een informatiebrochure plus aanmeldingsformulier is verkrijgbaar bij het International Office Rechten, pand Turftorenstraat, kamer T-68. Lees ook eens de verslagen van studenten die al zijn weggeweest, dan krijg je een goede indruk hoe leerzaam en leuk het is.

Laat deze kans niet voorbij gaan en meld je aan! exchangelaw@rug.nl

19 t/m 26 februari 2009

Mededelingen 2

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers Wiskunde en Natuur­ wetenschappen A LG E M E E N

Symposium ‘The Science of Music’ Het jaarlijkse symposium van GLV Idun heeft dit jaar als thema ‘The Science of Music’. Verschillende internationale sprekers komen vertellen over de ecologische, psychologische, fysiologische en neurobiologische kanten van muziek. Ook zullen er interessante workshops plaatsvinden. Het symposium vindt dit jaar plaats op woensdag 25 februari. Locatie: Biologisch Centrum, Kerklaan 30, Haren. Toegang €3,- Kijk voor meer informatie op de site. congres@glv-idun.nl http://www.glv-idun.nl/symposium Gezocht: studentleden Faculteitsraad De Bètastuf zoekt nog steeds kandidaten voor de studentgeleding van de Faculteitsraad 2009-2010.

Durf jij de uitdaging aan om je een jaar lang in te zetten voor de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen en mee te praten over zaken die ook de studenten aan gaan? Solliciteer dan nu! Stuur een brief en CV naar onderstaand emailadres. Voor meer informatie kun je terecht op de website.

De deadline voor sollicitaties sollicitaties is uitgesteld tot maandag 23 februari 2009. frsoco@betastuf.nl www.betastuf.nl

Letteren A LG E M E E N

Proefpersonen gezocht Ben jij tweede of ouderejaars student aan de Letterenfaculteit en wil je 10 euro verdienen? Doe dan mee aan mijn schrijfexperiment!

In een 75 minuten durend experiment probeer ik meer inzicht te krijgen in hoe studenten leren van schrijven. Stuur voor meer informatie of voor deelname een email naar: V.M.Baaijen@rug.nl GESCHIEDENIS |-

A LG E M E E N

Groniek zoekt redacteuren Lijkt het je leuk om een concrete bijdrage te leveren aan het historische debat en ervaring op te doen met redactiewerk? Dan is een redacteurschap bij Historisch Tijdschrift Groniek misschien iets voor jou! Groniek is een historisch tijdschrift waarvan de redactie gevormd wordt door studenten geschiedenis van onze faculteit. De werkzaamheden bij de redactie bestaan uit aanschrijven van historici, het bedenken van thema’s en het redigeren van artikelen.

Verder heeft iedereen een specifieke ondersteunende taak, zoals acquisitie, PR of abonneeadministratie. Ben jij enthousiast, houd je van aanpakken en zoek je een uitweg voor je historische passie, solliciteer dan bij Groniek! Stuur je sollicitatie voor 1 maart naar groniek@rug.nl. www.groniek.nl I N T E R N AT I O N A L E B E T R E K K I N G E N EN REGIOSTUDIES

Algemene Ledenvergadering Clio Maandag 23 februari zal de evaluatie-ALV van Clio plaatsvinden (IB/ IO). Aanvang: 19.00 uur (stipt). Locatie: De bovenzaal van café de Keyzer. Kijk voor de ALV-stukken

op de site, www.clio.nl. clio@rug.nl www.clio.nl Wapenhandeldebat Clio Dinsdag 24 februari organiseert Clio (IB/IO) een debat over wapenhandel. De centrale vraag hierbij is of de Nederlandse overheid en industrie niet te gemakkelijk wapens exporteren naar landen die het niet al te nauw nemen met de mensenrechten. Sprekers: Bettina Tammes, Vertegenwoordiger van wapenproducent Thales Nederland. George Bontenbal, Wapenexportbeleid bij het Ministerie van Economische Zaken. Frank Slijper, Medeoprichter van de “Campagne tegen Wapenhandel”. Aanvang: 18.30 uur Locatie: Huis de Beurs clio@rug.nl www.clio.nl

verkoop: donderdag 19, maandag 23 & dinsdag 24 februari, 12.00 14.00 in de hal van het Heymansgebouw. Er is ook kaartverkoop aan de deur. carrierecommissie@vipsite.nl www.vipsite.nl Extra tentamentijd Veel studenten met een anderstalige vooropleiding denken dat zij recht hebben op een half uur extra tentamentijd. Dat was in het verleden wel zo, maar met de komst van de Engelstalige Bacheloropleiding is deze regeling afgeschaft.

De examencommissie erkent dat de communicatie hierover minder goed is geweest dan gewenst, vandaar een herinnering aan deze maatregel. F. Steyvers - secretaris van de Examencommissie f.j.j.m.steyvers@rug.nl

Economie en Be­ drijfskunde

Ruimtelijke we­ tenschappen

ECONOMETRIE

A LG E M E E N

Stageplaats OR-software AIMMS Het Haarlemse bedrijf Paragon Decision Technology, producent van het Operations Research modelleringssysteem AIMMS, heeft per direct een stageplaats beschikbaar (3 maanden, 3x € 300).

De econometriestudent, met specialiteit OR, wordt ingeschakeld bij de ontwikkeling van AIMMS voor classroomgebruik. Op basis van de opgedane kennis is het mogelijk een masterscriptie te schrijven. Deze scriptie laat zien hoe kernproblemen uit het vakgebied der Kwantitative Logistiek opgelost kunnen worden binnen AIMMS. Inl.: Prof.dr. G. Sierksma g.sierksma@rug.nl.

Ibn Battuta: sollicitaties bestuur 2009/2010 Vanaf heden is het mogelijk om te solliciteren voor het nieuwe bestuur van Ibn Battuta. Voor volgend collegejaar zijn wij op zoek naar enthousiaste leden die zich een jaar lang willen inzetten voor de vereniging. In een jaar besturen ontwikkel je jezelf op veel gebieden, op zaken die je niet in de collegezaal leert, maar waar je later wel veel mee te maken kan krijgen in het werkveld.

Sollicitatie staat open voor alle leden. Geïnteresseerden kunnen terecht bij een bestuurslid voor meer informatie over verdere details van de sollicitatie. Ook ligt er in de koffiekamer (Interim027) een informatiedocument over de procedure, het bestuur en de functies daarin. ibn.battuta@rug.nl www.ibnbattuta.nl

Gedrags- en Maat­ schappijweten­ schappen P S YC H O LO G I E

Carrièreavond Sociale Psychologie Op dinsdag 24 februari 2009 presenteert de CaraV de eerste carrièreavond van dit jaar! Tijdens deze avond zal de masterrichting sociaal centraal staan. Er zullen vijf sprekers komen die iets

Ibn Battuta: Bedrijfsbezoek Oranjewoud Op 24 februari 2009 brengt Ibn Battuta een bedrijfsbezoek aan Oranjewoud in Heerenveen. Ben jij masterstudent en geinteresseerd? Meld je dan aan via www. ibnbattuta.nl en ga gratis mee naar Oranjewoud voor een dag

zing organiseren over de duurzame stad. Het begrip ‘Cradle 2 Cradle’ (C2C) zal hierbij centraal staan. Meer informatie betreffende de inhoud en de locatie zullen zo spoedig mogelijk volgen, houdt daarom onze website in de gaten. ibn.battuta@rug.nl www.ibnbattuta.nl

Studenten Studenten Service Centrum (SSC) CENTRALE STUDENTENBALIE(CSB)

Bezoekadres: Uurwerkersgang 10, Groningen Postadres: Postbus 72, 9700 AB Groningen Telefoon: 0503638004 Fax: 050-3634623 Openingstijden: op werkdagen 10.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur. www.rug.nl/hoezithet I N F OT H E E K

Naar het buitenland?

Lijkt het je leuk om tijdens je studie naar het buitenland te gaan?

Maar weet je niet precies wat je zou kunnen doen? Kijk dan eens op de onderstaande website. www.rug.nl/studereninhetbuitenland TA L E N T & C A R E E R C E N T E R

Workshop Authentiek Presenteren.

In deze zeer positieve en actieve workshop ontdek je je eigen kracht en leer je jezelf op een persoonlijke en natuurlijke wijze te presenteren! We besteden aandacht aan theorie over verbale en non-verbale communicatie, je kwaliteiten, maar gaan vooral praktisch aan de slag met het houden van korte en bondige presentaties. Donderdag 26 februari van 13.30 tot 16.30 uur. De kosten bedragen €5,- voor RUG-studenten en pas-afgestudeerden (maximaal 6 maanden). info@talentcareercenter.nl www.talentcareercenter.nl STUDIE ONDERSTEUNING

Cursus Faalangst & Studiestress Faalangst, daar kun je wat aan doen! Geef je op voor een cursus Faalangst en Studiestress van Studie Ondersteuning. In acht weken leer je waar je faalangst vandaan komt en hoe je het kunt inperken.

De eerstvolgende cursus start op dinsdag 3 maart en is van 14.00 tot 17.00 uur.

Er is nog steeds plek. Het inschrijfgeld is 20 euro. Kijk op onze website voor meer informatie of kom langs bij: Studie Ondersteuning, Toren Academiegebouw, Broerstraat 5, tweede verdieping, tel.

363 5548. www.rug.nl/so

ACLO > Flanor Presenteert...Simon Vinkenoog. Op dinsdag 24 februari is schrijver en dichter Simon Vinkenoog te gast zijn bij Literair Dispuut Flanor.

Studenten > USVA vertellen over hun loopbaan; hoe zijn ze aan een baan gekomen, hoe hebben ze de aansluiting tussen studie en beroep ervaren, etc.

De avond zal plaatsvinden in het Heerenhuis, Spilsluizen 9 en begint om 19.00, zaal open om 18.45.

Kaartjes €3,75 voor niet-VIP-leden en €2,50 voor VIP-leden. Kaart-

met presentaties, een casestudy en een afsluitende borrel. Verzamelen op 24 februari om 11.00 bij de stationshal in Groningen.

Ibn Battuta: lezing duurzaamheid In de avond van 26 februari 2009 zal de Lezingencommissie een le-

ACLO zoekt PRAccie De ACLO is op zoek naar een PRen Activiteitencommissie. Hou jij van sport en van evenementen organiseren voor 17.000 sporters?

We hebben de volgende functies: voorzitter, design, PR intern, PR extern, acquisitie en penningmeester.

Tijdsbesteding ong. 10 uur per week. Solliciteer dan voor 7 maart via vicevoorzitter@aclosport.nl.

Kijk voor meer informatie op www. aclosport.nl vicevoorzitter@aclosport.nl www.aclosport.nl

Agenda In de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op­ genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin­ gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES 20 februari Promotie: S.D. Bouman, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Counterregulation to acute and recurrent hypoglycemia in rats. Promotor: prof.dr. A.J.W. Scheurink. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

23 februari Promotie: N. Rafat, medische wetenschappen. Titel: The endothelium in sepsis: Inflammatory response and progenitor cell involvement. Promotores: prof.dr. G. Molema, prof.dr. B.A. Yard, prof.dr. G.C. Beck. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

24 februari Oratie: mw.prof.dr. G.C. Wakker, letteren. Titel: ‘Daarom dan dus’. Kleine woorden, grote effecten. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

26 februari Promotie: J.R.L. Verwoerd, gedrags- en maatschappijwetenschappen. Titel: The crippling homunculus: inefficient executive control and the persistence of intrusive memories. Promotor: prof.dr. P.J. de Jong. Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

27 februari Promotie: M. Klok, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Motors for use in molecular nanotechnology.

Promotor: prof.dr. B.L. Feringa. Academiegebouw. Tijd: 14.45 uur.

27 februari Promotie: mw. F. Urban, wiskunde en natuurwetenschappen. Titel: Sustainable energy for developing countries: modelling transitions to renenable and clean energy in rapidly developing countries. Promotores: prof.dr. H.C. Moll, prof.dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp. Academiegebouw. Tijd: 16.15 uur.

EVENEMENTEN 19 februari Cabaret door Roemer van der Steeg en Margriet Bolding. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €6,- / overigen €9,20 februari Cursuspresentatie Wereld Muziek Koor met Afrikaanse Percussie. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders €3,- / overigen €4,21 en 22 februari: Roeievenement. 32e Gyas-Hunze race.

Plaats: grachten van Groningen. Programma via de website: http://gyashunze.gyas.nl/2009/index.html 23 februari GSp (Studentenplatform voor Levensbeschouwing): Lezing. Titel: Heiligen - iconen uit het verleden? Spreker: J.M.F. Borg. Plaats: GSp, Kraneweg 33. Tijd: 20.00 uur.

23 februari Studium Generale: lezing in de serie Ethics, Technology and pregnant Bodies – Ethische vragen over zwangere vrouwen en ongeboren patiënten. Spreker: Rebecca Kukla.

Titel: Technology and Childbirth. Voertaal Engels/English spoken.

Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

23 februari Muziek: Jamsessie. O.l.v. Bert van Erk. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 21.30 uur. Toegang: gratis.

USVA Cursuspresentatie Wereld Muziek Koor Vrijdag 20 februari, 20.30 uur. De cursuspresentatie Wereld Muziek Koor met Afrikaanse Percussie gecombineerd met songs van Erik Huele (piano & vocaal). Liederen uit alle windstreken (van Afrikaans, Indiaans, Gospel tot in India) en intuïtief zingen. Het publiek kan deels meezingen en dansen.

Entree: student €3,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050 363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl Flanor Presenteert...Simon Vinkenoog Dinsdag 24 februari, 20.30 uur.

Op dinsdag 24 februari zal schrij-

ver en dichter Simon Vinkenoog te gast zijn bij Literair Dispuut Flanor. In 1950 debuteerde Vinkenoog als dichter met ‘’Wondkoorts’’.

Na deze bundel zijn er nog vele andere dichtbundels van zijn hand verschenen. Ook schrijft Vinkenoog romans, waaronder ‘’Zo lang te water’’, ‘’Een alibi’’ (1954) en ‘’Hoogseizoen’’ (1962). Dit zijn echter maar enkele titels uit zijn omvangrijke bibliografie. Entree: student €3,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050 363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl Stukafest: Dennis Kolen Donderdag 26 februari, 20.30 uur.

Dennis Kolen is één van Nederlands beste en meest productieve singer/songwriters. De afgelopen

19 t/m 26 februari 2009

Mededelingen 3

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers onder twee solo-albums. Nu staat Dennis Kolen in het Usva-theater.

Zijn sound wordt omschreven als intiem, persoonlijk en emotioneel en volgens pop-goeroe Leo Blokhuis als “belachelijk mooi.â€? Entree: student â‚Ź3,- Locatie: INTheater, Munnekeholm 10. Reserveren: 050 363 4670 usva@rug.nl www.usva.nl

GSp GSp - Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel. 3129926 info@gspweb.nl www.gspweb.nl Heiligen: iconen uit het verleden?

Een lezing over heiligen waarin de overeenkomsten en verschillen tussen de iconen van nu (popsterren, BN’ers) en van vroeger ruim aan bod komen. Deze lezing wordt gegeven door Han (Johannes Martinus Franciscus) Borg, medewerker bij de RUG, enthousiast historicus en oud-bestuurslid van het GSp. Maandag 23 februari - 20.00 uur – Kraneweg 33 Vastenviering en -maaltijd Deze viering op Aswoensdag vormt het begin van de veertigdagentijd. Je bent van harte welkom om de vastenviering, die om 17.30 uur begint, bij te wonen. Aansluitend is er een eenvoudige, doch voedzame vastenmaaltijd. Wie aan deze maaltijd deel wil nemen, kan zich hiervoor tot dinsdag 24 februari 12.00 uur aanmelden per telefoon of email. Woensdag 25 februari - 17.30 uur – Kraneweg 33 Filmhuis: In Bruges Thema van februari is: In BelgiÍ.

Deel 2 van het Belgisch filmluik speelt zich af in Brugge. Groentje Ray en ervaren rot Ken, huurmoordenaars van beroep, komen daar vlak voor Kerstmis terecht als hun klus in Londen misgaat. Terwijl ze wachten op orders van hun baas, leren ze een scala aan Bruggenaren kennen die hun verblijf kleur geven. Donderdag 26 februari – Kraneweg 33 - 20.15 uur. Gratis toegang.

Engelse vesper Zondag 22 februari om 17.00 uur wordt er weer een ‘Evensong’ (Engelse vesper) gevierd in de Martinikerk.

Persoonlijk gesprek Wie dat wil kan voor een persoonlijk gesprek een afspraak maken met een van de studentenpastores: Geert BrĂźsewitz 8500387, Anja Diesemer 3061039, Lense Lijzen 5260630, Tiemo Meijlink 5792805 of Matty Metzlar 0595-528775.

Studentendiensten in de Martinikerk Deze diensten hebben een open karakter, je bent welkom. 22/2 11.30 uur A. Diesemer 22/2 17.00 uur A. Diesemer 1/3 11.30 uur T. Meijlink 1/3 17.00 uur T. Meijlink

Diversen AEGEE-GRONINGEN

Weekend MĂźnster Zin in een weekendje weg? Ga dan mee met AEGEE naar een van de oudste studentensteden van Duitsland. MĂźnster is een mooie, gezellige stad met veel historie. De kosten bedragen slechts â‚Ź35 Incl . vervoer, overnachting en maaltijden! Voor meer informatie stuur een mailtje of kom gezellig langs op de borrel elke dinsdagvond 22:30 in CafĂŠ het Pakhuis. excurcie@aegee-groningen.nl www.aegee-groningen.nl SOG

SOG Rechtsbureau zoekt nieuwe medewerkers!

Het rechtsbureau van de Studenten Organisatie Groningen (SOG) is op zoek naar nieuwe enthousiaste medewerkers. Wil jij je studie in de praktijk brengen? Ben jij in het bezit van je propedeuse en 12 maanden inzetbaar? Wil jij 7 EC’s verdienen? Solliciteer dan nu! Tijdsbesteding: 2-4 uur per week. Deadline sollicitaties: 23 februari 2009 Vragen en sollicitaties kunnen worden gestuurd naar vraag@sogrechtsbureau.nl. vraag@sogrechtsbureau.nl INTEGRAND

Topstages via Integrand Ben jij op zoek naar een stage om je horizon te verbreden en je CV een extra boost te geven? Schrijf

je dan nu in bij Integrand! Integrand is de grootste stagebemiddelaar van Nederland met meer dan 15.000 ingeschreven studenten en meer dan 700 stageopdrachten! Je kunt via Integrand stage lopen op elke plaats in Nederland bij multinationals als Shell, Heineken, P & G, Allen & Overy en L’oreal. Maar Integrand heeft ook stages bij het MKB en in de regio. Dus, wil jij stage lopen bij een topbedrijf? Schrijf je dan nu GRATIS in! www.integrand.nl OVERIGE

Stichting ISOP zoekt bestuursleden!

Lijkt het jou interessant om een bestuursfunctie te vervullen in een non-profit organisatie waarbij je veel ervaring opbouwt? Stichting Internationale Studenten OntwikkelingsProjecten (ISOP) zoekt bestuursleden voor de functies PR & Werving en ProjectcoĂśrdinator Afrika. Stichting ISOP is opgericht met de intentie een duurzame bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de sportinfrastructuur in landen met minder kansrijke situaties. Neem voor meer informatie contact op via info@isop.nl of kijk op onze website www.isop.nl info@isop.nl http://www.isop.nl Calimero zoekt opvolgers Lijst Calimero is op zoek naar enthousiaste studenten die zich een jaar lang willen inzetten in de universiteitsraad om studeren aan de RUG nĂłg beter te maken voor alle studenten. Calimero is jong en fris, dat proberen we ook te blijven. We zoeken dus geen doorgewinterde politici, maar eigenwijze studenten met een scherpe mening. Ben je geĂŻnteresseerd in wat er gebeurt aan onze universiteit, eigenwijs, creatief en in staat om een breed netwerk aan contacten te onderhouden in het actieve Groningse studentenleven?

Heb je een gezond relativeringsvermogen? Kun je helder je mening verwoorden en zelfstandig werken? Solliciteer dan voor de fractie 2009/2010 van Lijst Calimero! Orienteer je via onze website, mail voor meer informatie of maak een afspraak voor een kopje koffie bij ons.

contact@lijstcalimero.nl www.lijstcalimero.nl Master Journalistiek 20092010

Agenda

[ vervolg ]

FA C U LT E I T E N , A LG E M E E N

Academisch Schrijfcentrum Groningen Het Academisch Schrijfcentrum is er voor alle studenten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Weet je niet hoe je moet beginnen? Ben je de draad kwijt? Of zie je door de taalfouten je tekst niet meer?

Meld je aan voor een individueel gesprek met een schrijfcoach.

Schrijf je in op www.rug.nl/schrijfcentrum.

Nieuwe STUDENTENPARTIJ zoekt fractie! Doe je mee?

De FantastischBelangrijkeFractie (FBF) is de nieuwe studentenpartij voor studenten voor wie belangrijk zijn niet het belangrijkste is.

De FBF is voor alle studenten die gewoon gestimuleerd willen worden in goed, leuk en omgecompliceerd studeren. Die zijn Fantastisch Belangrijk! Wil jij meedoen voor FBF in de Faculteitsraad of Universiteitsraad? Wil jij een jaar vertier, de mooiste borrels, iets betekenen voor de academisch gemeenschap en hier ook nog eens geld mee verdienen? Doe dan mee met FBF! Oja, een FBF’er neemt zijn/haar raadswerk serieus, maar gewoon kunnen studeren is daarin minstens zo belangrijk. Als studerende student heb je veel meer feeling met waar het echt omgaat dan als niet studerende studentbestuurder. Doe je mee? Laat het ons weten! fantastischbelangrijkefractie@gmail.com of www.FantastischBelangrijkeFractie.TK fantastischbelangrijkefractie@ gmail.com www.FantastischBelangrijkeFractie.TK R.K. studentenmis De Vastentijd komt er alweer aan. Op woensdag 25 februari (Aswoensdag) begint deze tijd van onthouding en bezinning, als voorbereiding op Pasen. Daarom willen we je graag attent maken op twee dingen: De avond voor de Vastentijd is een goed moment om nog ÊÊn keer los te gaan. We

24 februari Studium Generale: lezing in de serie Reality rage – over de fascinatie voor en weerzin tegen de reality cultuur. Spreker: Coen Simon. Titel: Waarom we feiten zoeken maar fictie vinden. Plaats: Academiegebouw. Tijd: 20.00 uur.

24 februari Literair: Flanor presenteert Simon Vinkenoog.

Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders â‚Ź 3,- / overigen â‚Ź 4,25 februari Colloquium. Titel: Een beetje eender maar uiteindelijk toch vooral anders - Een vergelijking van West- Europa en China gedurende de zeer lange 18e eeuw. Spreker: Prof. Peer Vries. Plaats: Academiegebouw (zaal A3). Tijd: 16.15 uur.

26 februari Lezing in de serie Spraakmakende boeken: Dit verhaal – Alessandro Baricco. Spreker: mw.dr. Els Jongeneel.

Plaats: Academiegebouw (Offerhauszaal). Tijd: 20.00 uur.

26 februari Muziek: Dennis Kolen presenteert Stukafest.

Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders ₏ 6,- / overigen ₏ 8,27 februari Theater: Theatergroep m/v presenteert Madonna’s man. Plaats: OUTheater. Plaats: Harmoniegebouw, Oude Kijk in ’t Jatstraat 26. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders ₏ 5,- / overigen ₏ 7,27 februari Theatersport door Ulteam. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders ₏ 6,- / overigen ₏ 8,28 februari Muziek: Ornette Coleman Anthology presenteert Aki Takase en Silke Eberhard. Plaats: INTheater, Munnekeholm 10. Tijd: 20.30 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders ₏ 6,- / overigen ₏ 9,-.

TENTOONSTELLINGEN Vanaf 13 februari 2009. Tentoonstelling “Darwins Wereld – Mens, natuur en evolutie�. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00 - 17.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

gaan dinsdagavond 24 februari daarom voor iedereen pannenkoeken bakken. Wil je erbij zijn?

Stuur even een mailtje. We beginnen waarschijnlijk om 18.00 uur.

De dag erna, 25 februari, is het Aswoensdag. Om 19.00 uur is er een Mis in de Jozefkathedraal. Hier kun

je bovendien een askruisje krijgen.

Een goed begin van je Vastentijd is het halve werk! Verder hebben we natuurlijk elke zondag om 18.00 uur een Mis, waar we je van harte voor uit willen nodigen. info@rkstudentengroningen.nl www.rkstudentengroningen.nl

Advertenties

DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: â‚Ź 999,-

MasterScriptie en proefschriftprijs

25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL

Ontwikkelingsvraagstukken

BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN

Heb jij in het jaar 2007 of 2008 een proefschrift of een Masterscriptie geschreven op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken?

OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

Voor de meest interessante scriptie en het meest veelbelovende proefschrift stelt het Amsterdam Institute for International Development (AIID) prijzen ter beschikking.

Voor het beste proefschrift bedraagt de eerste prijs een reisbeurs van ` 2000. Voor de beste scriptie wordt een afzonderlijke reisbeurs beschikbaar gesteld van ` 1000.

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:

www.autorijschooljossmit.nl

Kijk voor de voorwaarden en meer informatie op www.aiid.org

Ăƒ Ăƒ!2Ăƒ !qqqĂƒ !Ăƒ

0595-44 36 54 CARTRIDGE LEEG?

Help Stichting AAP

Spaar lege cartridges voor AAP en geef Titi een nieuwe toekomst!

Berberaapje Titi werd illegaal verkocht op een markt in Marokko, nadat zijn moeder was doodgeschoten. Zoals zovelen. Gelukkig zit hij nu bij Stichting AAP. Hier heeft hij inmiddels een prima leven op een van de apeneilanden, samen met soortgenoten.

U kunt Stichting AAP kosteloos helpen. In Nederland belanden miljoenen lege cartridges uit printers en kopieermachines in de prullenbak. Dat is zonde. Want voor het milieu ĂŠn Stichting AAP valt er veel winst te behalen wanneer cartridges opnieuw worden gevuld.

kijk op www.aap.nL of Bel 0570-858511

20 I N T E R N A T I O N A L P A G E

UK 22 - 19 FEBRUARY 2009

University democracy in English? employees can be elected to both the University Council and Faculty Councils Should these representative bodies switch to English?

Students celebrating on University Council election night Rector Frans Zwarts, one of the three members of the Board and a devoted advocate of internationalization, says it is unlikely that an actual proposal will be presented later this month. “We are still discussing the matter. If we want to put forward a plan on 26 February, we have less than a week to reach an agreement.”

There are, roughly speaking, three possibilities, Zwarts explains: changing nothing in the way the council works, slowly moving towards using English as a second language or moving more quickly and possibly more radically. “There are people who suggest that it would

What is the University Council The University Council is the University of Groningen’s highest level advisory body. Its 24 members – 12 students and 12 employees – meet regularly with the Board of the University to discuss the uni’s state of affairs. The University Council has the right of approval on a number of topics, ranging from strategic institutional plans to regulations on financial assistance for students.

Student members are chosen in annual elections, staff members are chosen bi-annually. All students and employees at the University of Groningen are entitled to vote. This year, the elections will be held from 11 to 25 May.

The University of Groningen has appointed the world’s first professor of deafblindness. Professor Marleen Janssen, who held her inaugural lecture last Tuesday, will be concentrating specifically on communicating with deafblind people. “There is plenty of research into communicating with the blind and the deaf but virtually no attention is paid to the deafblind”, Janssen says.

With proper support, deafblind people can develop a fully-fledged language.

Deafblind people and their carers use what is known as “fourhanded sign language”, exchanging signs while holding hands.

Janssen says it is possible to create a vocabulary of over 2,000

bleep

Marco Kroon

By ERnST ARBOUW

Groningen has chair in deafblindness

the

is...?

| r e p o r t | International students and

At first sight, it seems very reasonable: the number of international students and employees at the university is growing every year, so wouldn’t it make sense to start using English in representative bodies, most notably the University Council? Members of the Council – usually abbreviated to U-Raad in Dutch – have asked the Board of the University to present a plan for adopting bilingualism – using both Dutch and English – in governing the university.

It is very likely that one or even more non-Dutch speaking representatives will be elected to the University Council, chair Hilly Mast explains. It is quite simple, she says: every employee and every student has the right to stand as a candidate for the University- or Faculty Councils and the university should accommodate foreign students and staff who actually decide to do so. Mast is very much in favour of adopting English, she says. “I don’t want to exclude people simply because they cannot speak Dutch”, she says.

Two weeks ago, a University Council delegation discussed the matter with the Board of the University. Mast says they are enthusiastic. “They intend to present a plan during the next council meeting on 26 February”, she says. According to Mast, Wageningen University, where around twenty percent of the students is from abroad, switched to using English a few years ago.

Who

signs. There are currently around 35,000 deafblind people in the netherlands. About 1 in 100,000 children is born deafblind, other people become so at a later age.

Student (22) dies in traffic accident A student from the University of Groningen was killed in a road accident last week after a lorry driver failed to notice the 22-year old woman. The student was cycling on the W.A. Scholtenstraat, near the UMCG, when she was hit by the lorry. According to the police, the lorry was driving alongside her but the driver failed to see her when he was turning right.

She was run over by the lorry.

Every year, several cyclists in the netherlands die in similar accidents. Lorries have large blind

be better to offer non-Dutch speaking council members an intensive language course. They argue that to function in a representative body like the University Council, you should also be able to read Dutch newspapers and other Dutch information.”

In a memo supported by all parties – staff and students – the University Council members suggest providing summaries of all policy documents in both Dutch and English and to provide full Dutch and English versions of documents on selected topics such as internationalization and scientific research.

They also suggest discussing these topics during University Council meetings in both Dutch and English.

In the long run, all policy documents should become available in two languages and council members should be allowed to choose which language they prefer to use.

Council meetings should then be simultaneously translated.

Zwarts says that it may take years before an adequate solution to the problem is found. “It is necessary for the university to accommodate international staff or students who

Photo Harry Perton

What do you think?

Should the University Council be bilingual or are there perhaps other more urgent issues the University should address to facilitate its international students and staff? Send your comments to the UK International Page: e.f.arbouw@ rug.nl want to run as candidates, but at the moment, we simply don’t know how to do that.”

In the meantime, Dutch students seem reluctant to adopt English as a second language or even to change to English altogether. Last week, the UK held a non-representative web poll where students could vote on the motion “It is completely logical for the University of Groningen to become an English language university”. Out of 326 students, 238 (70 percent) voted against. Or, perhaps more surprisingly, 98 students (30 percent) voted in favour of the motion.

spots on the left and the right where cyclists are obscured from the driver’s view.

Last year, Mr Bos gave a guest lecture for Economics students in Groningen.

Deputy PM lectures on financial crisis

US refuses visas for Indonesian students

Minister of Finance and Deputy Prime Minister Wouter Bos lectured on the current economic crisis last Monday at the Erasmus University Rotterdam. In his lecture, which was attended by over 600 students, Mr Bos, leader of the social democratic PvdA party, said he is contemplating a system with safe, government-controlled banks. He criticized people who lost their savings in Icelandic banks and said bank managers should apologize for the crisis.

It is a tradition for Dutch Finance Ministers to give guest lectures for students in Rotterdam.

Four students from the Bandung Institute of Technology (ITB) in Bandung have been refused entry to the United States by the American Embassy in Jakarta. The four were members of a group of sixteen students who had been accepted for the Harvard national Model United nations (HnMUn) in Boston. The US Embassy did not provide an explanation as to why the students were denied visas, but according to Indonesian newspaper The Jakarta Post, it was rumoured that it had “something to do with their Muslim names and appearances.”

Captain Marco Kroon, an officer with the Dutch army’s Commando Corps, was awarded the Military William Order (Dutch: Militaire Willems Orde) last week. It is the first time in over fifty years that the William Order, a special medal for “bravery, leadership and devotion to duty in the face of the enemy” has been given to an individual soldier.

Kroon, who served in Iraq in 2004 and in Afghanistan on three separate occasions in 2005, 2006 and 2007, was decorated because he “led his platoon in numerous special operations” and for his “actions as a leader, a soldier and a human being”, the Ministry of Defence said in a brief statement.

The Military Order of William was established in 1815

by King William I. It can be awarded to both Dutch and foreign military personnel, civilians and army units. In 2006, the Polish 1st Independent Parachute Brigade was given the award for their role in operation Market Garden and the Battle of Arnhem in 1944.

The precise nature of the actions Captain Kroon was involved in has not been revealed. The Defence Ministry says more details will be released on 29 May, when Kroon will be decorated by Queen Beatrix. [ ERnST ARBOUW ]

Darwin The University Museum (Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a) is celebrating the International Darwin Year with a special exhibition on the greatest naturalist of all time. The museum is focusing on three main topics: Darwin’s life in England, his voyage on board HMS Beagle and his biggest contribution to science – the theory of evolution.

Opening hours: Tuesday to Sunday 1 p.m. to 5 p.m.

Admission EUR 3.50.

Students free. The museum is currently working on English translations of the exhibition information.