2
3
Utrecht
4
5
Geschiedenis 6
7
Circusoptocht door de Lange Viestraat 1903
Utrecht in de 19e eeuw Vredenburg minuutplan 1832 In de 19e eeuw bevond de Utrechtse veemarkt zich op het Vredenburg. Het vee liep via de Korte Viesteeg en de Lange Viestraat naar Vie -of Veemarkt.
8
9
Sint Jacobsstraat - Rozenstraat 1937
10
11
Uitbreidingsplan Berlage 1920
12
Het La Vie complex ontstond op de kruising van de Lange Viestraat en de Sint Jacobsstraat. Berlage had in 1920 met zijn plan voor het centrum van Utrecht de grote doorbraken in de historische structuur geordend. Een brand in 1939 in de Lange Viestraat was aanleiding de Lange Viestraat te verbreden naar zijn huidige maat. Op de hoek was oorspronkelijk een filiaal van Kreymborg gevestigd, het werd gesloopt ten behoeve van de bouw van La Vie in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Bestaat het centrum rond de Oudegracht voornamelijk uit historisch gevormde kleine kavels, aan de Lange Viestraat konden grotere winkels en warenhuizen hun plaats vinden.
13
La Vie 1986 14
15
La Vie, a unique shopping concept
16
Het La Vie project dat in maart 1987 werd opgeleverd was een bijzonder en ambitieus complex. Vijf verdiepingen “luxe” kantoren, een parkeergebouw en drie verdiepingen “unique shopping concept”. Bedacht en ontworpen door Ton Meijer van MAB bv Den Haag en Wout Ellerman van Lucas-Ellerman Architecten uit Voorburg. Het winkel concept -9200m2- beoogt een elegant stedelijk milieu met een groot aantal hoogwaardige winkels samen met een tweetal warenhuizen onder één dak aan de consument aan te bieden. Dit winkelgebied wordt direct met de parkeergarage -van c.a. 325 plaatsenverbonden. In La Vie vormt De Bijenkorf -4200m2- de ruggengraat van het project, het bestaande C&A gebouw wordt door een brug over de Sint Jacobsstraat met het nieuwe gebouw verbonden. Gebouw en interieur worden prachtig -natuurlijk naar de mode van de tijdgedetailleerd en gematerialiseerd. In 1998 wordt het winkelareaal bekroond met de jaarprijs van The International Council of Shopping Centres.
17
18
19
La Vie 2017 20
21
De architect: Rijnboutt bv Sedert 1998 is Rijnboutt bv betrokken bij het ontwerp voor filialen van het warenhuis De Bijenkorf. Na een nieuw filiaal in Enschede volgde de vestiging van De Bijenkorf in Maastricht, de verbouwing van het “centrale filiaal� in Amsterdam, de uitbreiding van De Bijenkorf in Den Haag en tenslotte de zeer omvangrijke verbouwing van La Vie in Utrecht. 22
23
Berlage revisited Locatie 1932 structuur Berlage La Vie 1986 contour La Vie 2017 24
25
b
estraat
S
co a J t.
Lange Vi
t
a a r t ss
De opdrachtgever: MN
brandoverslag 30 min WBDBO spiegelsymetrisch
verkeersruimte 14 m2
verkeersruimte 17 m2
techniek 16 m2
deur=1030x2315 hbu 003
bestaande trap
h011 deur=1030x2315
verkeersruimte 5 m2
27 h011 deur=1030x2315
rolhek
magazijn
h004
h010
deur=930x2315
1625-
hek
deur=1030x2315
15 m2
verkeersruimte 5 m2
deur=930x2315 hbu001
winkelruimte 3.598 m2
stallingsruimte
deur=1030x2315 h010
966 m2
techniek 1 m2
magazijn
verkeersruimte
verkeersruimte
14 m2
h017 deur=1030x2315
1 m2
toilet miva 4 m2
h010 deur=1030x2315
deur=2x824x2315 h009
verkeersruimte 9 m2
verkeersruimte 13 m2
8 m2
h008 deur=2x930x2315
h010
verkeersruimte
deur=1030x2315
entreehal parkeergarage 75 m2
S001
he
fp
expeditie nivo 0
late
197 m2
au do
ck
leve
ler
verkeersruimte 8 m2
h011
expeditie nivo -1000 111 m2
deur=1030x2315
h010 deur=1030x2315
verkeersruimte 18 m2
30 x2 h0 315 02
toilettoilet/ winkel 1 pantry m2 ruimte
h007 deur=880x2315
toilet ruimte
toilet expeditie 2 m2
verkeersruimte 14 m2
h017 deur=1030x2315
techniek 1 m2
techniek 1 m2
ja001
trafo / containerruimte
container90 m2 ruimte
rolhek verkeersruimte 38 m2
ja002
=9
lhek
3 m2
ur
ro
verkeersruimte de
h010 deur=1030x2315
deur=1030x2315 h010
expeditie
ja003
winkelruimte 64 m2
290 605
Na de uitbreiding omvat La Vie c.a. 37.000m2, daarmee is het oppervlak met c.a. 3.500m2 vergroot. Het winkeloppervlak van De Bijenkorf is met c.a. 6.000m2 toegenomen tot c.a. 15.000m2, bij een totaal van 18.700m2. Het totale parkeerareaal is van c.a. 9.500m2 tot c.a. 11.000m2 toegenomen.
38 m2
techniek
rolhek
725-
116 m2
een “ongedeelde warenhuis uitstraling� kon krijgen, waarin de kantoren ondergeschikt zouden zijn. Inwilliging van dit verlangen bood een buitengewoon belangrijke verbetering van de massa van het gebouw op de hoek van de Lange Viestraat en de Sint Jacobsstraat met oppervlaktewinst voor de hoger gelegen kantoren. Een complicatie bij honorering van het verzoek was, dat aangezien de bedrijfsvoering van Regardz doorgang moest vinden, dat kozijnen en beglazing tijdens de verbouwing intact moesten blijven. Tenslotte kon het gebouw ook aan de Sint Jacobsstraat worden vergroot en fietsenstalling en inpandig loading dock worden toegevoegd.
930x2335
26
Het La Vie complex maakt sinds 2005 deel uit van de portefeuille die door MN wordt beheerd. Onmiddellijk na de verwerving door MN vroeg Jan Berger -CEO van De Bijenkorf- aan MN om de mogelijkheden tot vergroting van het vloeroppervlak van het warenhuis te onderzoeken. In 2006 verleende MN Services bij monde van George van Hooydonk en Rob Roggeveen Rijnboutt bv opdracht voor het ontwerp van de uitbreiding c.a. van La Vie. In het in 2007 gestarte ontwerpproces werd naast het vergroten van het vloeroppervlak door het betrekken van een hoger -gelegen kantoor verdieping ook optimalisatie van winkelareaal diepgaand bestudeerd. Was in het complex zoals dat in de jaren tachtig door Ellerman werd ontworpen de aansluiting op de middeleeuwse structuur aan de Sint Jacobsstraat en de Rozenstraat nog zichtbaar, in het huidig ontwerp is de structuur van Berlage met name voor de uitbreiding aan de Sint Jacobsstraat tot uitgangspunt genomen. Het verlangen om de zichtbaarheid van de etalages drastisch te verbeteren leidde tot het besluit de bovengelegen erkers en de verbindingsbrug te slopen. Op uitdrukkelijk verzoek van De Bijenkorf werd onderzocht of het gebouw van maaiveld tot dak
Begane grond nieuw
trappenhuis 23 m2
trappenhuis 25 m2
etalage
9975+
T4
trap/schach 64 m2
6 m2
11725+
4200+ 2800+
T7
T4
T7
luik, klimmijzer
t/vide
magazijn 22 m2
vide
schacht 9 m2
buitenzijde rolhek aan
10 m2
schacht 11 m2
NSA
33 m2
km
kantoorruim
te
408 m2
LBK 2
63 m2
T3
T3
trap/schacht/vide 13 m2
lbk 2 n.t.b.
41 m2
Parkeerdek 7
5050+
trappenhuis
winkeloppervlak
6850+
12700+
13 m2
3805 m2
Parkeerdek 13
12540+
trappenhuis 13 m2
14500+
luik, klimmijzer
600x1400
9975+ 11725+
4200+ 2800+
600x1400
600x1400
vide
T5
schacht 1 m2
LBK 1
67 m2
werkkast 3 m2
5 m2
verkeersrui 11 m2
vluchtweg 12 m2
1 m2
LBK 3
reglit wand
10 m2
kanalen in daktuin integreren
lbk 3
lbk 1
mte
kanaal, toevoer over dak 2x1m
LBK 3
64 m2
opslag
T5
schacht
18 m2
verkeersrui 38 m2
kanaal, retour over dak 1,5x1m
etalage 12 m2
mte
toiletten 50 m2
schacht
lift
schacht
14 m2
1 m2
lift
1 m2
14 m2
750+p
600x1400
n.t.b.
600x1400
67 m2
600x1400
trap/schacht/vide 96 m2
Parkeerdek 6
Parkeerdek 12
trap/schacht/vide
vluchtweg
24 m2
4 m2
4200+
6850+
12700+
14500+
12700+
5050+
12660+
12750+ 5100+
trede
trap/schacht/vide 12 m2
T2
entreehal parkeergarage 22 m2
T2
3825+
12325+
11475+
stijgpunt parkeergarage 22 m2
T8
T8
plenum parkeergarage 18 m2
plenum parkeergarage 18 m2
N
N
11725+
kantoorruimte
buffer
406 m2
56 m2
12325+
verkeersruimte 43 m2
T6
T6
toiletten 17 m2
trap/schacht/vide
toiletten 48 m2
trappenhuis
17 m2
trappenhuis
lift uitloop 1200 mm+ peil
kantoorruimte
13 m2
13 m2
verkeersruimte
schacht
9 m2
1 m2
1 m2
12 m2
831 m2
verkeersruimte
schacht
vluchtweg
schacht
10 m2
werknummer
schacht
1 m2
werknummer
1 m2
opdrachtgever
vide
nz
werk
ne bin aa lhe
11 m2
werk
254 m2
stadium
bestek onderwerp tekening
trappenhuis
dakterras
18.375 5 5e verdieping
1e verdieping
9975+
13 m2
3e verdieping
17800+
reglit wand
17800+
17050+
17050+
schaal
1:100
luik, klimmijzer
12 m2
formaat
15250+
A0+
15.050 4 4e verdieping
getekend
schaal
1:100
etalage
750+p
formaat
1e verdieping 4200+
19600+
kantoren nieuw
onderwerp tekening
11 m2
vide
18 m2
De Bijenkorf, La Vie - Utrecht
20350+
19600+
stadium
etalage
14 m2
verkeersruimte
4200+
opdrachtgever
20350+
38 m2
bestek
ro
lift
Mn Services N.V.
21485+
lift
14 m2
verkeersruimte
De Bijenkorf, La Vie - Utrecht
k
9 m2
13 m2
403 m2
T1
n
schoonmaker
trappenhuis
kantoorruimte/kantine
11727+
21.700 6 6e verdieping
e ijd
T1
Mn Services N.V.
0674
22915+
0674
2800+
A0+
3e verdieping 11725+
15250+
14500+
14500+
getekend
datum
trap/schacht/vide 64 m2
17-05-2011
datum
17-05-2011
12700+
12700+
gewijzigd
11950+
11950+
gewijzigd
11.725 3 3e verdieping
tekeningnummer
305
tekeningnummer
303
10150+
Derde verdieping nieuw
Eerste verdieping nieuw
10150+
9400+
9400+
8.400 2 2e verdieping
7600+
5100+
7600+
6850+
6850+
5050+
5050+
4300+
4300+ 4.200 1 1e verdieping
2500+
2500+
1750+
1750+
50-
0 0 Begane grond
250-
mv
800-
2800-
1000-
2800-
-4.200 -1 kelder
7.200
7.200
X2
7.200
X4
7.200
X6
7.200
X7
7.200
X8
7.200
X9
7.200
X10
5.000
X11
A1
X12
5.000
5.000
A3
A2
5.000
5.000
A5
A4
28
5.000
5.000
A7
A6
A8
29
28.350 8 dakplattegrond
trappenhuis 23 m2
25.025 7 7e verdieping 7000+ 8400+
trap/schacht/vide
T4
T7
21.700 6 6e verdieping
13 m2
18.375 5 5e verdieping
trap/schacht/vide 37 m2
15.050 4 4e verdieping
magazijn
b
22 m2
11 m2
Lange Viestraat
schacht
11.725 3 3e verdieping
c
c
trap/schacht/vide 13 m2
N
St. Jacobstraat b
8.400 2 2e verdieping
T3
werknummer
4.200 1 1e verdieping
0674
opdrachtgever
Mn Services N.V.
werk
De Bijenkorf, La Vie - Utrecht
stadium
4032 m2
Parkeerdek 9
7600+
definitief ontwerp
0 0 Begane grond
winkeloppervlak
onderwerp tekening
doorsnede BB-CC trappenhuis
9400+
13 m2
600x1400
schaal
1:100 7000+
formaat
8400+
600x1400
T5
schacht 1 m2
-4.200 -1 kelder
miva toilet
vluchtweg
verkeersruimte 9 m2
schacht 1 m2
7.200
4 m2
12 m2
lbk 1 verplaatst naar 3e verdieping
A0+
containerrui
7.200
Y21
mte
8 m2
7.200
Y19
7.200
Y17
7.200
Y15
7.200
Y13
7.200
Y11
7.200
Y9
7.200
Y7
getekend
datum
7.200
Y5
17-05-2011
Y3
gewijzigd
Y1
tekeningnummer
221
Langsdoorsnede nieuw
lift
14 m2
600x1400
600x1400
500x1500
Parkeerdek 8
trap/schacht/vide 24 m2
trap/schacht/vide 90 m2
8400+
9400+
7600+
trap/schacht/vide 12 m2
7650+
T2 stijgpunt parkeergarage
T8
6375+
plenum parkeergarage 18 m2
N
22 m2
22915+
buffer
56 m2
21485+
21.700 6 6e verdieping
20350+
trappenhuis 13 m2
T6
20350+
19600+
19600+
8400+
18.375 5 5e verdieping
17800+
17800+
17050+
17050+ trap/schacht/vide 17 m2
15250+
7000+
verkeersruimte
schacht
9 m2
1 m2
vluchtweg 12 m2
15.050 4 4e verdieping
schacht 1 m2
0674
9 m2
8400+
12700+
opdrachtgever
T1
werk
De Bijenkorf, La Vie - Utrecht
4 m2
13 m2
containerruimte 8 m2
lift
14 m2
11950+
11.725 3 3e verdieping
10150+
stadium
bestek trappenhuis 7000+
14500+
12700+
11950+
Mn Services N.V. miva toilet
kantoor de Bijenkorf 318 m2
15250+
14500+
werknummer
verkeersruimte
10150+
9400+
9400+
onderwerp tekening
2e verdieping
8.400 2 2e verdieping
7600+
schaal
1:100
5100+
7600+
6850+
6850+
formaat
A0+
5050+
getekend
5050+
4300+
4300+ datum
4.200 1 1e verdieping
2500+
gewijzigd
2500+
1750+
1750+ tekeningnummer
304 50-
0 0 Begane grond
250-
800-
2800-
mv
1000-
2800-
-4.200 -1 kelder
7.200
X2
7.200
X4
7.200
X6
7.200
X7
7.200
X8
7.200
X9
7.200
X10
7.200
X11
5.000
X12
A1
5.000
A2
5.000
A3
5.000
A4
5.000
A5
5.000
A6
5.000
A7
A8
Dwarsdoorsnede nieuw 28.350 8 dakplattegrond
25.025 7 7e verdieping
21.700 6 6e verdieping
18.375 5 5e verdieping
15.050 4 4e verdieping
b
Tweede verdieping nieuw
17-05-2011
Lange Viestraat
11.725 3 3e verdieping
c
c
St. Jacobstraat 8.400
b
2e verdieping 8400+
- Accentueren van reliëf met grassen - Oplopende beplanting richting achtergevel - Roodbloeiende beplanting in driehoeken
Daktuin
- Klimplanten tegen achtergevel - Mooi winterbeeld - Vlinder- en insectenlokkende planten
Op het dak van de uitbreiding van De Bijenkorf op de tweede verdieping wordt een daktuin aangelegd. Citaat uit de toelichting op het ontwerp van Richard Koek
30
“ Wanneer je op een hogere verdieping van een gebouw in een bebouwde omgeving naar buiten kijkt, zie je pas hoe groot de dakoppervlakten zijn. Om de kwaliteit van deze oppervlakten te verbeteren worden er steeds vaker ‘groene’ daken aangelegd. Belangrijkste reden om te kiezen voor een daktuin is nog altijd dat een groen dak er mooi uit ziet en het de woon/ werkomgeving aanzienlijk verbeterd. Daarnaast is het het een belangrijke ingreep om het gebouw klimaatbestendig te maken, ook kan het de ecologische waarde in de stad vergroten. Met het aanleggen van een daktuin wordt altijd een meerwaarde gecreëerd.”
31
Uitvoering La Vie stilgelegd
32
Op 20 december 2012 vindt de aanbesteding van het project plaats. Aannemingsbedrijf Jurriëns bv heeft de laagste prijs ingediend, Bouwbedrijf M.J de Nijs & Zonen bv is opvolger. Op 19 augustus 2013 vindt formeel start van de uitvoering plaats op basis van een nog niet onherroepelijke omgevingsvergunning. De algemene verwachting is dat de procedure bij de Raad van State geen problemen zal opleveren. Evenwel op 18 juni 2014 komt de uitspraak van de Raad van State waarbij, het besluit van de gemeente tot vaststelling van het Bestemmingsplan en de daarop gebaseerde omgevingsvergunning wordt vernietigd. Per direct wordt de uitvoering van de bouw stil gelegd. Onmiddellijk wordt alles in het werk gesteld om het Bestemmingsplan opnieuw vast te stellen en een nieuwe onherroepelijke omgevingsvergunning verstrekt te krijgen. Op 5 september 2014 wordt de aannemingsovereenkomst met Aannemingsbedrijf Jurriëns bv voortijdig beëindigd. Er ontbreekt het vertrouwen dat de uitvoering van het complex door Jurriëns bv tot een goed einde kan worden gebracht.
33
De aannemer: Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen B.V.
34
Begin september 2014 benadert Kees Rijnboutt Thijs de Nijs om hem te polsen of het Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen, als opvolger bij de destijds gehouden aanbesteding, bereid is om de uitvoering van het project voort te zetten. Opdrachtgever en architect zijn zich terdege bewust van de bijzondere en delicate positie waarin het werk door alle omstandigheden terecht is gekomen. Uitstekend en intensief overleg met de directie van het Bouwbedrijf, mede gebaseerd op het reeds sedert lang bestaande grote wederzijdse vertrouwen tussen De Nijs en Rijnboutt, leidt tot grote vreugde van opdrachtgever en architect tot inwilliging van het verzoek tot continuering van het werk door De Nijs. Winfred de Nijs, bestuursvoorzitter, tot George van Hooydonk: “Ik geef u mijn woord�!
Thijs de Nijs zal zich onmiddellijk persoonlijk inzetten om met alle bij het werk als onderaannemer betrokken partijen tot overeenkomst te komen het werk voort te zetten. Hij neemt bovendien het besluit om een bouwkraan midden op het dak van het gebouw te plaatsen, omdat naar zijn overtuiging in het centrum van Utrecht, waar ruimte uiterst schaars is, het logistiek de enige manier is om het werk tot een goed einde te brengen. In de volgende maanden worden in een groot aantal gesprekken onder gemeenschappelijk voorzitterschap van Thijs de Nijs en Kees Rijnboutt, vaak samen met de bij het werk betrokken adviseurs, alle onderaannemers uitgenodigd tot gesprek en wordt met vrijwel alle overeenstemming bereikt tot voortzetting van de werkzaamheden.
35
“Je kunt door je ellende beter rennen dan kruipen” wijsheid van Thijs de Nijs
36
Op 10 juni 2015 wordt de bouwkraan op het dak van La Vie geplaatst en op 22 juni vind de officiële herstart van de werkzaamheden door Bouwbedrijf M.J. De Nijs & Zonen bv plaats. Onder leiding van hoofduitvoerder Gerard Vermeer wordt enthousiast een vliegende start gemaakt. Alle hoeken van het complex worden onmiddelijk aangepakt. Er wordt flink voortgang gemaakt maar er zijn ook enige problemen die om een oplossing vragen. Niet alleen het voortdurend ruimtegebrek om bouwmaterialen op te slaan is een handicap voor de uitvoering van het bouwproject. Een nog groter probleem vormt de productie van geluid waarvan de productie bij het werken onontkoombaar is, maar dat tegelijkertijd storend is voor de gebruikers van de faciliteiten van Regardz en De Bijenkorf. Waar de gemeente niet geneigd is mee te werken aan het verzoek om te werken buiten “gewone werktijden”, tenzij de veiligheid dat noodzakelijk maakt, wordt de voortgang van de werkzaamheden ernstig bemoeilijkt. Eigenlijk resteert er voor de aannemer per dag slechts één uur, namelijk van zeven tot acht uur in de morgen, om onbelemmerd te kunnen werken. Uitvoerders worden voortdurend uitgedaagd om listen te verzinnen en onderhandelend met alle betrokkenen tijd om te werken te creëren.
37
De Nijs werkt
38
39
Het einde van de verbindingsbrug
40
Voor de ontwikkeling van commerciële stedelijke voorzieningen bleek de verbindingsbrug tussen La Vie en C&A een grote belemmering. In feite vormde de brug een visueel obstakel voor de groei van kwalitatief hoogwaardige centrumvoorzieningen in de Sint Jacobsstraat. Het inmiddels achterhaalde uitgangspunt van de verbinding tussen La Vie en C&A -de brug huisvestte inmiddels een deel van het “back of house” van De Bijenkorf- maakte de sloop van de brug mogelijk.
41
42
43
De voltooiing nadert. Tien jaar vertrouwen van de mannen van MN: “dat het goed zou komen�, wordt beloond. Het werk komt mooi en op tijd klaar. Het team van MN en De Nijs heeft een heel bijzondere prestatie geleverd.
44
45
Entree De Bijenkorf Op 25 oktober 2016 vindt de oplevering van het werk aan De Bijenkorf plaats. Op 22 december 2016 vindt de eindoplevering van het werk aan zowel MN en Q-Park plaats.
46
47
Restaurant De Bijenkorf
48
Werken in De Bijenkorf
50
51
Studeren bij Regardz
52
53
Parkeren in La Vie Van zeer grote betekenis was het in 1986 incorporeren van een parkeergarage in het complex. Vanwege de schaarse parkeermogelijkheden van Utrecht groeide de parkeergarage uit tot een essentiÍle voorwaarde voor het voortbestaan van het La Vie complex met huurders zoals De Bijenkorf en Regardz. Naast het parkeren van auto’s is een nieuwe fietsenstalling in het complex voorzien.
54
55
Sint Jacobsstraat
56
57
15 februari 2017
58
59
60
61
Colofon
Opdrachtgever: MN George van Hooydonk Rob Roggeveen Peter Soeters Adviseur opdrachtgever: Haghe Stins bv Martijn Vis
62
Aannemer: Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen B.V. Thijs de Nijs Martin de Waal Gerard Vermeer Architect: Rijnboutt bv Mattijs Rijnboutt Kees Rijnboutt Jaap Hoving Bouwdirectie: Rijnboutt bv Jan Oudeman Bouwtoezicht: Aumento bv Pieter van den Berge Constructeur: Royal Haskoning Harm Kraaijenbrink Installatieadviseur: HE-adviseurs Jan Andries Boon Adviseur brandveiligheid: Bureau Veldweg Wilton van Elst Fotografie: Kees Hummel Fotografie
Rijnboutt bv Barentszplein 7 1013 NJ Amsterdam T +31 (0)20 530 48 10 F +31 (0)20 530 48 20 www.rijnboutt.nl 15 februari 2017