Katherine Mansfield
Festa no xardín
Na baía
I Pola mañá, moi cedo. O sol aínda non saíra, e todo Crescent Bay se agochaba baixo unha branca brétema. Os altos outeiros poboados de arbustos que se divisaban ao fondo tamén estaban cubertos. Non se podía ver onde remataban estes e onde comezaban os xardíns e os bungalows. O camiño de area desaparecera xunto cos xardíns e coas casas do outro lado. Máis alá delas non se podían distinguir as dunas brancas cubertas de herba avermellada. Non había nada que indicase onde estaban a praia ou o mar. Caera un pesado orballo. A herba víase dunha cor azulada. Grandes pingueiras colgaban dos arbustos sen chegar a caer. Os prateados e esponxosos toitoi penduraban fláccidos dos seus longos talos, e todas as caléndulas e os caraveis dos xardíns dos bungalows se dobregaban cara á terra zumegando humidade. As frías fucsias estaban enchoupadas, e redondas perlas de orballo repousaban nas lisas follas das chagas. Semellaba coma se o mar irrompese suavemente na escuridade, coma se unha inmensa onda avanzase, avanzase… ata onde? Talvez se alguén espertase no medio da noite podería ver un enorme peixe sacudíndose na ventá e logo desaparecendo outra vez… “Ah… Ahh!”, soaba o adurmiñado mar. E desde o monte chegaba o son de pequenas correntes que fluían, rápidas, lixeiras, esvarando entre as pulidas pedras, abrollando nas cuncas enramalladas e volvendo manar outra vez. Tamén se oía a batuxada das grandes pingueiras nas amplas follas, e algo máis –que era?–, unha débil axitación 9
e unha sacudida, o estalo dunha ramiña, e logo tal silencio que semellaba que alguén estivese intentando escoitar algo. Un rabaño de ovellas viña trotando por entre as acumulacións de rochas rotas que bordeaban Crescent Bay. Ían apiñadas nun pequeno, revolto e laúdo grupo, e as súas patas, delgadas coma bastóns, marchaban con rapidez, coma se o frío e o silencio as asustasen. Detrás delas corría un vello can pastor, coas patas cubertas de terra e co fociño pegado ao chan, pero de xeito despreocupado, coma se estivese pensando noutra cousa. E entón, na rochosa entrada, apareceu o pastor. Era un home esvelto e erguido, que levaba un saio cuberto por unha arañeira de diminutas pingueiras, pantalón de veludo atado por debaixo dos xeonllos e un sombreiro de feltro cun pano azul dobrado ao redor da aba. Tiña unha man metida no cinto, e coa outra amarraba un bastón amarelo fermosamente pulido. E mentres camiñaba, paseniño, seguía o ritmo cun suave e lixeiro asubío, unha casual e abstraída melodía afrautada de son triste e tenro. O vello can fixo un par de cabriolas e logo detívose de maneira brusca, avergonzado pola súa lixeireza, e deu uns poucos pasos solemnes a carón do seu amo. As ovellas avanzaban cara adiante en pequenas carreiras. Comezaron a mear, e rabaños e mandas fantasmais respondéronlles desde o fondo do mar. “Bee! Beee!” Durante un tempo pareceu que non se movían do mesmo sitio. Diante, tiñan o camiño de terra, con pozas pouco profundas, e, a cada lado, os mesmos arbustos enchoupados e as mesmas estacadas borrosas. Entón algo inmenso apareceu ante os seus ollos: un enorme xigante melenudo cos brazos estirados. Era a descomunal árbore de caucho da tenda da señora Stubbs, que lles fixo chegar un forte aroma a eucalipto cando pasaron pola súa beira. Agora 10
grandes focos de luz resplandecían na brétema. O pastor deixou de asubiar. Refregou o nariz encarnado e a húmida barba contra a manga mollada e, entornando os ollos, mirou cara ao mar. O sol estaba saíndo. Era marabilloso ver con que rapidez se disipaba a brétema, levantándose, esvaecéndose do val pouco profundo, retirándose sobre o monte e desaparecendo, coma se tivese moita présa por escapar. Grandes espirais e remuíños empurrábanse e apartábanse os uns aos outros a medida que os prateados feixes de luz ensanchaban. O afastado ceo –dun azul brillante e puro– reflectíase nas pozas, e as pingueiras, que esvaraban polos cables do telégrafo, escintilaban coma puntos luminosos. Agora, o vivo e rutilante mar brillaba tanto que facía dano á vista. O pastor sacou do peto da camisa unha pipa, coa cazoleta tan pequena coma unha landra, furgou na procura dun pouco tabaco negro, desfixo algunhas faragullas e encheuna. Era un ancián de aspecto serio e aposto. E mentres acendía a pipa e o fume azul lle coroaba a cabeza, o can contemplábao, coma se estivese orgulloso del. “Bee! Beee!” As ovellas espalláronse en forma de abano. Xa se atopaban fóra da colonia de veraneo cando o primeiro madrugador deu a volta e levantou a adurmiñada cabeza. O seu berro resoou no sono dos meniños… que elevaron os brazos para achegar e apertar os pequenos e adorados años laúdos que ocupaban os seus soños. Entón apareceu o primeiro habitante. Era Florrie, a gata dos Burnell, que sentara na xamba da cancela, moi cedo, como tiña por costume, para esperar a leiteira. Cando viu o vello can pastor, incorporouse con rapidez, arqueou o lombo, retraeu a cabeza atigrada e semellou que a percorría un lixeiro estremecemento de fastío. “Puf! Que criatura máis ordinaria e noxenta!”, dixo Florrie. Pero o vello can pasou ao seu carón, sen sequera mirala, meneándose e movendo 11
as patas dun lado ao outro. Tan só o tremor dunha das súas orellas deu proba de que a vira e que a consideraba unha femia aparvada. A brisa da mañá espertou no monte, e o aroma das follas e da negra terra mollada mesturouse co intenso olor do mar. Unha miríade de paxaros comezou a cantar. Un xílgaro voou sobre a cabeza do pastor, pousouse na punta dunha rama e xirou cara ao sol, encrespando as plumiñas do peito. Acababan de pasar xunto á cabana do pescador e o pequeno almacén de aspecto calcinado onde vivía Leila, a leiteira, coa súa anciá avoa. As ovellas desviáronse cara a un pantano amarelado, e Wag, o can pastor, trotou detrás delas, rodeounas e dirixiunas de novo cara ao camiño rochoso, máis empinado e estreito, polo que se ía de Crescent Bay a Daylight Cove. “Bee! Bee!” O berro debilitábase conforme o rabaño avanzaba polo camiño, que xa case estaba seco. O pastor sacou a pipa da boca e deixouna caer no peto da camisa, de xeito que a pequena cazoleta quedase colgando por fóra. E, ao momento, comezou de novo o suave e abstraído asubío. Wag botou a correr por un saliente rochoso detrás de algo que ulira e volveu correndo outra vez, desgustado. A continuación, empurrándose, atropelándose, apurándose, as ovellas colleron a curva e o pastor seguiunas ata perderse de vista.
II Uns segundos despois abriuse a porta traseira dun dos bungalows e unha figura vestida cun traxe de baño de raias saíu correndo ao xardín, saltou a estacada, baixou rapidamente pola mata de herba cara ao fondal, subiu aos tombos a lomba de area e correu polas pedras grandes e porosas, 12
polos seixos fríos e mollados, coma se lle fose a vida niso, cara á dura area que relucía coma o aceite. Splash… splash! Splash… splash! A auga burbullaba ao redor das pernas de Stanley Burnell segundo se ía introducindo, exultante, no mar. O primeiro en bañarse, coma sempre! Volvéralles gañar a todos outra vez. E mergullouse para mollar a cabeza e o pescozo. –Saúdos, amigo! Saúdos, oh, Todopoderoso! –resoou sobre a auga unha voz grave e aveludada. Vállame Deus! Maldición! Stanley incorporouse para ver unha cabeza morena que se balanceaba na auga, ao lonxe, e un brazo levantado. Era Jonathan Trout… e chegara antes ca el! –Vai unha mañá espléndida! –cantou a voz. –Si, certo! –dixo Stanley sucintamente. Por que diaño non quedara ese individuo na parte do mar que lle correspondía? Por que tiña que vir molestar precisamente a ese lugar? Stanley moveu os pés, somerxeuse e saíu nadando a brazadas. Pero Jonathan non lle quedaba atrás. Alá se achegou el, co pelo negro enchoupado sobre a fronte e a barbiña mollada. –Esta noite tiven un soño do máis extraordinario! –berrou. Que diantre lle ocorría a aquel home? A súa manía por conversar irritaba a Stanley o indicible. E sempre falaba sobre o mesmo, sempre era algunha babecada sobre un soño que tivera, ou algunha idea puntillosa que se lle ocorrera, ou algunha parvada que estivera lendo. Stanley púxose de costas sobre a auga e golpeouna coas pernas ata que se converteu nun tifón humano. Pero aínda así… –Soñei que estaba pendurado dun cantil espantosamente alto, berrándolle a alguén que estaba debaixo. “Oxalá”, pensou Stanley. 13
Non podía aguantalo nin un segundo máis. Parou de choupar. –Escoita, Trout –dixo–. Esta mañá teño algo de présa. –Que tes o QUE? –Jonathan sorprendeuse tanto, ou finxiu sorprenderse tanto, tanto que se afundiu debaixo da auga e logo apareceu outra vez resollando. –O que quero dicir –continuou Stanley– é que non teño tempo para… para… para facer o parvo. Quero acabar pronto. Teño présa. Teño moito que facer esta mañá… entendes? Jonathan xa se fora antes de que Stanley rematara. –Ben, amigo! –dixo a voz grave con amabilidade, e desprazouse pola auga con apenas un murmurio… Maldito individuo! Xa lle arruinara o baño. Era un babeco do máis estrafalario! Stanley introduciuse no mar de novo e, igual de rápido, regresou cara á praia. Sentíase estafado. Jonathan quedou un pouco máis na auga. Flotaba, movendo as mans con suavidade, coma se fosen aletas, e deixando que o mar abalase o seu longo e delgado corpo. Era curioso pero, a pesar de todo, sentía algo de afecto por Stanley Burnell. Certo, ás veces tiña o diabólico desexo de burlarse del, de mofarse del, pero no fondo compadecíao. Había algo patético na súa determinación de facer todo coma se fose un traballo. Un non podía evitar sentir que algún día o descubrirían cometendo algún erro, e entón si que sufriría as consecuencias! Naquel intre unha inmensa onda alzou a Jonathan, seguiu avanzando e rompeu na praia cun alegre son. Que fermosura! E aí viña outra. Así era como se tiña que vivir: sen preocupacións, de xeito imprudente, entregándose por completo. Púxose de pé e comezou a camiñar cara á ribeira, fincando as dedas na firme e ondulada area. Había que 14
tomar as cousas con calma, sen enfrontarse aos altos e aos baixos da vida, máis ben deixándose guiar por eles. Iso era o que había que facer. Os problemas viñan por toda esa tensión. Vivir, vivir! E semellou que esa mañá perfecta, clara e despexada, que gozaba da luz do sol coma se se rise da súa propia fermosura, lle murmuraba: “E por que non?”. Porén, agora que saíra da auga, Jonathan estaba morado co frío. Doíalle todo, coma se alguén lle estivese chuchando o sangue. Mentres atravesaba a praia, tremendo, cos músculos tensos, el tamén sentiu que lle arruinaran o baño. Estivera demasiado tempo dentro da auga.
III Beryl atopábase soa no comedor cando apareceu Stanley, vestido cun traxe de estame azul, un camiseiro amidonado e unha gravata de lunares. Víase incriblemente limpo e acicalado. Ía pasar o día na cidade. Deixouse caer na cadeira, sacou o reloxo e colocouno xunto ao prato. –Só teño vinte e cinco minutos –dixo–. Podes ir mirar se están listas as papas, Beryl? –Mamá acaba de ir buscalas –contestou Beryl, mentres sentaba á mesa e lle servía o té. –Grazas. –Stanley deulle un sorbo–. Ei! –exclamou con voz sorprendida–. Esqueceuche o azucre. –Ai, perdoa! Con todo, Beryl limitouse a achegarlle a cunca. Que significaba aquilo? Mentres Stanley se servía o azucre, os seus ollos azuis agrandáronse e semellaron estremecerse. Lanzoulle unha rápida mirada á súa cuñada e reclinouse no asento. 15
–Ocorre algo? –preguntou de xeito despreocupado, apalpando o camiseiro. Beryl tiña a cabeza inclinada e dáballe a volta ao prato cos dedos. –Nada –dixo coa súa voz doce. Logo ela tamén levantou a mirada e sorriulle a Stanley–. Por que tería que ocorrer algo? –Oh… oh! Por ningunha razón, que eu saiba. Parecíame que estabas algo… Naquel mesmo intre abriuse a porta e apareceron tres meniñas, levando cadanseu prato de papas. Ían vestidas do mesmo xeito, con xersei azul e bombacho. Tiñan as pernas morenas ao descuberto e o cabelo trenzado e suxeito no que chamaban unha cola de cabalo. Detrás delas viña a señora Fairfield coa bandexa. –Con coidado, nenas –advertiunas. Pero elas xa estaban tendo o máximo coidado. Encantáballes poder levar cousas–. Xa lle destes os bos días ao voso pai? –Si, avoa. Sentaron no banco que estaba en fronte de Stanley e Beryl. –Bos días, Stanley! –saudou a anciá señora Fairfield cando lle entregou o seu prato. –Bos días, mamá! Como está o neno? –Espléndido! Esta noite só espertou unha vez. Que mañá máis marabillosa! A anciá detívose, coa man pousada sobre a barra de pan, para ollar pola porta cara ao xardín. Podíase oír o mar. O sol entraba pola ventá aberta de par en par e golpeaba nas paredes de verniz amarelo e no chan espido. Todo o que se atopaba enriba da mesa escintilou e reluciu. No centro había unha vella ensaladeira chea de chagas amarelas e vermellas. Sorriu, e nos seus ollos brillou unha mirada de profunda satisfacción. 16