A frecha de deus (mostra)

1 Era o terceiro solpor desde que comezara a buscar sinais da lúa nova. Ben sabía que ese era o día, mais sempre empezaba a vixía tres días antes porque non podía correr risco ningún. Nesa época do ano, a angueira non era moi complicada, non era preciso espreitar e pescudar o ceo como na estación das chuvias: nese tempo, a lúa nova agochábase por veces días e días detrás dos nubeiros, e cando saía, xa estaba medio chea. E mentres ela andaba a enredar co seu xogo, o sumo sacerdote sentaba tarde tras tarde e agardaba.

O seu obi era algo diferente das cabanas dos demais homes. Tiña a soleira alongada que teñen todas na parte de diante, pero tamén outra máis pequena ao entrar, á man dereita. Os beirados desta entrada adicional foran recortados, de xeito que, desde o chan, Ezeulu vía esa parte do ceo onde a lúa tiña a súa porta. Estaba empardecendo, e pestanexaba constantemente para limpar a auga que se lle formaba polo esforzo de fitar tan intensamente.

Ezeulu non quería pensar que a vista xa non lle respondía coma antes, e que algún día había ter que confiar nos ollos doutra persoa, igual que fixera o seu avó cando deixara de ver. Claro que o seu avó vivira tantos anos que a cegueira lle acaía coma un adobío. Se Ezeulu chegase a tan vello tamén aceptaría unha perda semellante, pero polo de agora, estaba tan en forma coma calquera home novo, ou máis, porque os homes de agora xa non eran coma os de antes. Ezeulu non se cansaba de facerlles a mesma chanza: cando se estreitaban as mans, el tensaba 11

o brazo e pechaba o puño con toda a súa forza, o que os collía totalmente desprevidos e os facía estremecerse e retirar a man doente.

A lúa que viu ese día era finiña coma un orfo a quen unha madrasta cruel alimentase de mala gana. Espreitou con máis intensidade para estar ben seguro de que non o enganaba un rabicho de nube, e mentres o facía, estirou o brazo para alcanzar o ogene. Repetía o mesmo cada noite de lúa nova. Agora xa era un ancián, mais o medo á lúa nova seguía rebulindo arredor del do mesmo xeito que cando era un rapaciño. Abofé que desde que era o sumo sacerdote de Ulu, o medo era superado moitas veces pola alegría da súa importante misión, mais non morrera. Alí o estaba, ben no fondo, nas garras da ledicia.

Bateu o ogene GOM GOM GOM GOM… e decontado, as voces dos nenos levaron a nova a todos os recunchos. Onwa atuo… onwa atuo… onwa atuo…! Volveu meter o pau no gong de ferro, e apoiouno contra a parede.

Os cativos do seu casal xuntáronse co resto para darlle a benvida á lúa. A diminuta voz de Obiageli sobresaía coma un pequeno ogene entre tambores e frautas. Tamén sentía a voz do seu fillo máis novo, Nwafo. As mulleres saíran para fóra, e estaban de conversa.

–Lúa –dixo a primeira esposa, Matefi–, que o teu rostro, que me olla, me traia boaventura.

–Onde a está? –preguntou Ugoye, a esposa máis nova–. Non a vexo, ou é que estou cega?

–Non ves detrás da copa da árbore ukwa? Aí non.

Sigue o meu dedo.

–Ah, xa a vexo. Lúa, que o teu rostro, que me olla, me traia boaventura. Pero, como está sentada? Non me gusta a postura que ten.

–E logo? –preguntou Matefi.

12

–Paréceme estraña, coma unha lúa maldita.

–Non –dixo Matefi–. Ben se coñece unha lúa maldita. Coma a da noite que morreu Okuata. Tiñas as puntas para arriba.

–A lúa mata xente? –preguntou Obiageli, turrando da saia da súa nai.

–Pero que lle fixen eu a esta pequena? Como sigas así, vasme deixar espida!

–Pregunteiche se a lúa mata xente.

–Mata neniñas –dixo Nwafo, o seu irmán.

–Ninguén che preguntou a ti, fociño de formigueiro!

–Vas chorar, lambona!

A lúa mata cativiños A lúa mata fociños de formigueiro A lúa mata cativiños…

Obiageli facía cancións de todo.

Ezeulu foi ao celeiro e apañou un iñame da plataforma de bambú construída especialmente para os doce iñames sagrados. Quedaban oito. Sabía que eran oito, porén, contounos devagariño. Xa comera tres, e tiña o cuarto na man. Revisou os que quedaban e regresou ao obi, tras fechar a porta do celeiro con coidado ao saír.

O lume xa se convertera en remol. Apañou uns garabullos de leña que estaban amoreados na esquina, colocounos con coidado no lume e puxo enriba o iñame, coma quen ofrece un sacrificio.

Mentres agardaba a que se torrase, púxose a planificar o próximo acontecemento. Ese día era Oye. O día seguinte sería Afo, e o seguinte, Nkwo, o día grande da feira. A Festa das Follas de Cabaza caería o terceiro Nkwo desde ese día. Á mañá seguinte mandaría chamar os seus asistentes para anunciar o día ás seis aldeas de Umuaro.

13

Sempre que Ezeulu pensaba na inmensidade do seu poder sobre o ano e as colleitas e, xa que logo, sobre a xente, preguntábase se era real. Abofé que el era quen nomeaba o día da Festa das Follas de Cabaza e da Festa do Iñame Novo, mais non era el quen os escollía. El era un simple observador. O seu poder non era máis ca o poder que ten un cativo sobre unha cabra que lle din que é para el. Mentres a cabra está viva, pode ser que sexa del; el búscalle a comida e coida dela, mais o día que a matan, axiña aprende quen é o seu verdadeiro dono. Non! O sumo sacerdote de Ulu era máis ca iso. Tiña que ser máis ca iso. Se el rexeitase nomear o día, non habería festa, non habería sementeira nin sega. Mais podería rexeitar?

Nunca ningún sumo sacerdote rexeitara. Así que non podería ser. Non se atrevería.

Estas palabras fixeron sentir a Ezeulu unha aguilloada de anoxo, coma se proviñesen dun inimigo.

–Retira a palabra «atreverse» –respondeulle ao seu inimigo–. Si, digo que a retires. Non hai home en todo Umuaro que se erga e diga que non me atrevo. Aínda non naceu a muller que paira o home que diga tal.

Mais esta rifa só lle proporcionou unha satisfacción momentánea. A súa mente, que non se contentaba con calquera explicación, agatuñaba novamente ata o limiar do coñecemento. Que tipo de poder era ese se non se empregaba nunca? Para iso, mellor era dicir que non existía, que era igual ca o poder do ano do fachendoso can que pretende apagar un forno co seu ridículo peido…

Virou o iñame cun pau.

Nwafo, o seu fillo máis novo, entrou no obi, saudou a Ezeulu chamándoo polo nome e colocouse no seu sitio preferido na cama de barro, ao fondo, preto da soleira máis pequena. Malia que aínda era un cativiño, 14

daba a impresión de estar xa marcado pola divindade para converterse no seu futuro sumo sacerdote. Mesmo cando aínda só sabía catro palabras, xa se sentira fortemente atraído polo ritual do deus. Case se podía dicir que xa sabía máis sobre el ca os máis vellos. Con todo, ninguén cometería a imprudencia de comentar abertamente que Ulu había de facer isto ou aquilo. O día que Ezeulu xa non se atopase no seu sitio, Ulu escollería o máis inesperado dos seus fillos para sucedelo. Non sería a primeira vez.

Ezeulu tiña toda a súa atención posta no iñame, e dáballe voltas e máis voltas co pau. Edogo, o seu fillo máis vello, entrou; viña da súa cabana.

–Ezeulu! –saudou.

–E-e-i!

Edogo atravesou a cabana, pasou ao patio interior e entrou na casa provisional da súa irmá, Akueke.

–Corre a chamar a Edogo –díxolle Ezeulu a Nwafo.

Os dous regresaron e sentaron na cama de barro.

Ezeulu deulle unha volta máis ao iñame antes de empezar a falar.

–Non che teño eu dito nada sobre tallar deuses?

Edogo non respondeu. Ezeulu botou a vista na dirección onde estaba sentado o rapaz, mais non o vía con claridade, porque esa parte do obi estaba ás escuras. Edogo, pola súa banda, vía o rostro do seu pai iluminado polo lume no que estaba a torrar o iñame sagrado.

–Non está aí Edogo?

–Estou.

–Dixen que que che teño dito de tallar imaxes de deuses. Se cadra non oíches a primeira pregunta; ou se cadra é que falei con auga na boca.

–Díxome que o evitase.

15

–Iso é o que che teño dito, non é? Entón que historia é esa que oín de que andas a tallar un alusi para un home de Umuagu?

–Quen llo dixo?

–Quen mo dixo? O que quero saber é se é certo ou non, non quen mo dixo.

–Quero saber quen llo dixo, porque non creo que esa persoa sexa quen de distinguir entre o rostro dun deus e o rostro dunha Máscara.

–Está ben. Podes marchar, fillo. E se queres, podes tallar todos os deuses de Umuaro. E se me oes preguntándoche isto novamente, colle o meu nome e bótallo a un can.

–O que estou a tallar para o home de Umuagu non é…

–Non estás a falar comigo. Xa rematei contigo.

Nwafo intentou en balde entender o sentido daquelas palabras. Cando se aplacase a ira do seu pai, preguntaríalle. Nese momento, a súa irmá, Obiageli, entrou desde o patio interior, saudou a Ezeulu e fixo ademán de sentar na cama de barro.

–Acabaches de preparar as follas amargas? –preguntou Nwafo.

–Non sabes como se fan as follas amargas? Ou tes os dedos rotos?

–Queredes facer o favor de parar, vós os dous!

Ezeulu sacou o iñame do lume xirándoo cun pau, tocouno rapidamente entre o dedo gordo e o mostreiro, e quedou satisfeito. Baixou un coitelo de dobre fío dunha trabe do teito e comezou a rascar a capa queimada do iñame torrado. As mans quedáronlle cheas de feluxe cando rematou, e deu unhas cantas palmadas para limpalas.

Botou a man ao cunco de madeira que tiña ao lado, cortou nel o iñame e esperou a que arrefriase.

16