Mary Norton Os raspiñeiros ☐ regaláronllo a ☐☐gañounomercouno☐atopouno Este Libro
Para Sharon Rhodes
9 1
A primeira que me falou deles foi a señora May. Non, a min non. Como ía ser a min, unha nena arisca, desaliñada e teimuda que miraba en fite con ollos anoxados e a quen se acusaba de rinchar os dentes? Chamémoslle Kate. Si, Kate. Tampouco é que o nome importe moito, porque ela apenas intervén na historia.
A señora May ocupaba dous cuartos da casa dos pais de Kate, en Londres. Coido que era da familia. O seu dormi torio estaba na planta baixa, e tiña a sala de estar no que se consideraba “a sala do almorzo” da casa. As salas do almorzo son estupendas pola mañá, cando o sol se derrama sobre as torradas e a marmelada de laranxa, pero pola tarde parecen decaer un pouco e encherse dunha estraña luz prateada, que é o seu propio crepúsculo. Entón cobran unha especie de tristura, pero era unha tristura que a Kate de nena lle gustaba. Xusto antes da hora do té ía onda a señora May, e a señora May ensináballe a facer labor de gancho. A señora May era anciá, tiña as articulacións agarrotadas, e aínda que non era exactamente estrita, tiña esa seguridade interior que fai o mesmo efecto. Kate non era nunca “arisca” coa señora May, nin desaliñada, nin teimuda; e a señora May ensináballe moitas cousas, ademais do labor de gancho: como facer un nobelo de la en forma de ovo; como facer unha costura francesa e botar un remendo; como ordenar un
lingua?–Non
xovialmente a señora May–. Non me digas que tamén os temos nesta casa!
–Que temos o que? –preguntou Kate.
–Raspiñeiros –dixo a señora May, que naquela media luz parecíaKatesorrir.fitouna, lixeiramente atemorizada.
–Esas cousas existen? –preguntou, ó cabo dun anaco. –Que cousas? Kate –Xente,pestanexou.outraxente, que vive nunha casa e que… raspiña cousas.Aseñora May pousou o seu labor.
–Ti que cres? –preguntou.
–Estaban facendo unha colcha de cadrados de la, e aínda quedaban por tecer trinta–. Sei onde a deixei –proseguiu rapidamente–. Deixeina no andel de abaixo da librería, xusto ó lado da miña cama.
–dixo Kate, tirando dun botón do seu zapa to–. O que perdín foi a agulla de facer labor de gancho…
–Por que estás tan calada, nena? –preguntou a señora May un día que Kate estaba sentada no tallo, con ombreiros curvados e sen facer nada–. Que che pasa? Perdiches a
–No andel de abaixo? –repetiu a señora May. A súa agulla brillaba á luz do lume con movementos regulares–. Preto do chan?–Si–dixo Kate–, pero no chan xa mirei. E debaixo da alfombra. En todos os lados. A la, en cambio, seguía alí. Xusto onde a –Vaia,deixara.ho!–exclamou
10 caixón e estender sobre o seu contido un papel de seda para protexelo do po.
–Non sei –dixo Kate, apartando a vista e tirando con forza do botón do zapato–. Non poden existir. E, non obstante –levantou a cabeza–, ás veces creo que teñen que existir.–Por que cres que teñen que existir? –preguntou a señora–PorMay.todas as cousas que desaparecen. Os imperdibles, por exemplo. As fábricas non paran de facer imperdibles, e a xente merca imperdibles todos os días, e, non sei como, nunca hai un imperdible cando fai falta. Onde os están? Onde foron parar? E as agullas –seguiu–, todas as agullas que mercou a miña nai, que deben de ser centos, non poden estar pola casa sen máis.
–Aí trabúcaste –dixo a señora May, e retomou o seu labor–. Hai un bo motivo para que desaparezan os alfinetes de sombreiro.Katemirouna en fite.
–Dende logo que non están pola casa sen máis –conveu a señora May.
11
–En realidade son dous motivos. Un alfinete de sombreiro é unha arma moi útil, e… –De súpeto, a señora May botouse a rir–, pero todo isto parece tan absurdo –vacilou–, e foi hai tanto tempo!
–E alfinetes de sombreiro –engadiu a señora May–, e papel secante.–Papel secante si –concordou Kate–, pero alfinetes de sombreiro non.
–Un bo motivo? –repetiu–. Que motivo?
–E todas as outras cousas que non paramos de mercar, unha vez e outra, e outra. Como lapis, caixas de mistos, lacre, prendedores do pelo, chinchetas, dedais…
–Pero dígamo –dixo Kate–, dígame como sabe o do alfinete de sombreiro. Seica viu un algunha vez?
–Sshh… –dixo a señora May–, non fai falta berrar! Vol veu a mirada cara ó rostro levantado da nena, sorriu, e os seus ollos perdéronse na distancia–. Eu tiña un irmán… –empezou a dicir, vacilante. Kate púxose de xeonllos no tallo. –E el –Nonviunos!osei–dixo a señora May, negando coa cabeza–, de verdade que non o sei. –Alisou o labor sobre o xeonllo–. Gustábanlle moito as bromas. Contábanos moitas cousas, á miña irmá e a min, cousas inverosímiles. Morreu –engadiu con voz doce–, hai xa moitos anos, na fronteira norocciden tal. Chegou a coronel do seu rexemento. Tivo o que chaman “unha morte heroica”… –Era o único irmán que tiñan?
12
A señora May lanzoulle unha mirada desconcertada. –Pois si… –comezou a dicir.
–Non me refiro a un alfinete de sombreiro –exclamou Kate, impaciente–, senón a un… como lles chamou?… Un raspiñeiro?Aseñora
–Pero alguén viu un –exclamou Kate–, e vostede sábeo. Ben se ve que o sabe!
–Non –dixo con rapidez–, nunca vin ningún.
–Si, e era o noso irmanciño pequeno. Creo que por iso… –quedou pensativa durante un intre, sen deixar de sorrir para si–, si, por iso nos contaba unhas historias tan inverosímiles, unhas invencións tan estrañas. Estaba celoso, coido, porque eramos maiores… e porque sabiamos ler mellor. Quería impresionarnos; se cadra quería sorprendernos. E, aínda así –mi-
May respirou fondo.
–Non tal. Esa antiga casa… non foi aí onde viu… onde viu…?Aseñora May botouse a rir.
–Onde viu os raspiñeiros? Si, iso é o que nos contou… o que quixo facernos crer. E, aínda máis, parece que non só os viu, senón que chegou a coñecelos moi ben; que en certo xeito pasou a formar parte das súas vidas; de feito, case se podería dicir que el mesmo se converteu nun raspiñeiro…
–Aínda non –pregoulle Kate, inclinándose cara adian te–. Siga, por favor. Cóntemo… –Pero se xa cho contei…
Inclinouse cara adiante e, coas súas meticulosas maneiras, varreu unha moreíña de cinza solta debaixo da reixa da lareira, e logo, coa vasoira na man, volveu fitar o lume.
–É mellor que acendas a lámpada –dixo.
–Ai, cóntemo. Por favor. Trate de lembrar. Dende o principio!–Pero se o lembro ben –dixo a señora May–. Curiosamente, lémbroo mellor que moitas cousas que sucederon de
–Non era un cativo moi forte. Cando viñemos por primeira vez dende a India colleu febre reumática. Faltou un curso enteiro ó colexio, e mandárono ó campo para recuperarse. Á casa dunha tía avoa. Máis tarde fun eu tamén. Era unha casa antiga e estraña…
Colgou a vasoira no gancho de latón e, tras sacudir as mans co pano, volveu coller o labor.
13 rou para o lume–, tiña algo… se cadra porque nos criamos na India, no medio do misterio, a maxia e as lendas… algo que nos facía pensar que vía cousas que outras persoas non podían ver. Algunhas veces sabiamos que estaba de broma, pero outras veces… a verdade é que non estabamos tan seguras…
Eggletina.
–A que se refire?
–Homily, Pod e a pequena Arrietty. –Si,–Pod?ata os nomes eran bastante disparatados. Crían que tiñan uns nomes particulares, completamente diferentes dos nomes humanos, pero non facía falta ser moi listo para decatarse de que os raspiñaran. Mesmo o do tío Hendreary e Todo o que tiñan era raspiñado; non tiñan nada en absoluto que lles pertencese realmente. Nada. A pesar diso, dicía o meu irmán, eran susceptibles e fachendosos, e críanse os donos do mundo.
–Eles? Quen eran eles… exactamente?
–Supoño que hoxe en día –proseguiu devagar a señora May–, se é que existen, só é posible atopalos en casas antigas
–Si –dixo Kate–, xa o sei.
–Crían que os seres humanos foran inventados simplemente para facer o traballo desagradable, uns grandes escra vos postos á súa disposición. Polo menos iso se dicían entre eles. Pero o meu irmán pensaba que en realidade tiñan medo. E porque tiñan medo, cría el, volvéranse tan pequenos. Con cada xeración minguaban máis, e ocultábanse máis. Seica antigamente, e nalgunhas partes de Inglaterra, os nosos de vanceiros falaban bastante abertamente da “xente pequena”.
14 verdade. Se cadra sucedeu de verdade. O caso é que non o sei. Verás, durante o regreso á India, o meu irmán e eu tive mos que compartir un camarote (a miña irmá durmía coa nosa institutriz) e, como as noites eran tan tórridas, moitas non eramos capaces de durmir, e o meu irmán falaba durante horas e horas, volvendo sobre o xa dito, repetindo conversas, contándome detalles unha e outra vez, preguntándose como estarían eles e que farían e…
»Durmía no antigo cuarto dos xogos, alén do cuarto de estudar. Naquel tempo, o cuarto de estudar estaba cuberto de sabas e cheo de trastes (baúis, unha máquina de coser rota, un pupitre, un manequín de modista, unha mesa, varias cadeiras e unha pianola inservible), xa que os nenos que o usaran, os fillos da tía avoa Sophy, había tempo que creceran, casaran, morreran, ou se foran. Dende o dormitorio accedíase ó cuarto de estudar, e dende a súa cama o meu irmán podía ver o óleo da batalla de Waterloo colgado enriba da cheminea e, contra a parede, un aparador de esquina con portas de vidro, que contiña, en ganchos e andeis, un xogo de té de bonecas, moi delicado e antigo. Pola noite, se a porta estaba aberta, mostrábaselle o corredor iluminado que levaba ás escaleiras, e reconfortábao ver aparecer, todas as tardes ó solpor, no seu comezo, a señora Driver, que cruzaba o corredor cunha bandexa na que lle levaba á tía Sophy
15 e tranquilas, no medio do campo, onde os seres humanos leven unha vida moi rutineira. A rutina é o que lles propor ciona seguridade: para eles é importante saber que cuartos se poden usar e cando. Non quedan moito tempo en lugares habitados por persoas descoidadas, nenos revoltosos ou certo tipo de mascotas.
»A casa antiga da que falo era, dende logo, ideal, aínda que para algúns deles resultase un chisco fría e baleira. A tía avoa Sophy estaba encamada a consecuencia dun accidente de caza sucedido uns vinte anos antes, e os únicos outros seres humanos eran a señora Driver, a cociñeira, Crampfurl, o xardineiro, e, moi de cando en vez, algunha criada. Tamén o meu irmán tivo que pasar longas horas na cama cando estivo alí despois da febre reumática, e parece que durante esas primeiras semanas os raspiñeiros non sabían da súa existencia.
16
unhas galletas Bath Oliver e a botella de cristal tallado de viño de Madeira1. Cando se retiraba, a señora Driver detíña se e baixaba a luz da lámpada de gas do corredor ata reducila a unha débil chama azul, e logo íase co seu andar pesado pola escaleira, onde se perdía lentamente de vista entre os balaústres.»Debaixo
1 As galletas Bath Oliver son unha especie de crackers elaboradas con fariña, manteiga, fermento e leite, que se adoita tomar acompañadas de queixo. Inventounas en 1750 o médico William Oliver, de Bath, que lles deu o seu nome. Séguense fabricando na actualidade.
daquel corredor, no vestíbulo, había un reloxo que oía dar as horas durante a noite. Era un reloxo de péndulo, e moi antigo. O señor Frith, da firma Leighton Buzzard, viña todos os meses para lle dar corda, como fixera o seu pai antes del, e o seu tío avó antes deste. Dicíase (e para o señor Frith era absolutamente certo) que durante oitenta anos non parara nunca, e, que se soubese, tampouco durante os oitenta anteriores. O esencial era que nunca o movesen. Estaba apoiado no revestimento de madeira da parede, e as lousas de pedra que tiña ó seu arredor laváranse con tanta frecuencia que, segundo o meu irmán, lle quedara unha pequena plataforma.»Edebaixo
deste reloxo, onde remataba o revestimento de madeira, había un burato…