Outras estrelas uruguaias (mostra) by Rinoceronte Editora

Stefano Marelli

Outras estrelas uruguaias

–Eu vou tomar unha cervexa –berrou–. Queredes unha? –Non –respondeu Hooper. –Si, home –respondeu Quint–. Podemos dispararlles ás latas. Peter Benchley, Tiburón

Este libro ĂŠ para Rolando Raggenbass

1 Selva ecuatoriana, novembro de 1992

Tamén aquela noite os clientes se foron polo menos media hora antes do peche. Quedaba eu só no local, visto que Hernán, o camareiro, xa había algúns minutos que desaparecera na coci ña. Na tele poñían unha película de John Travolta e el non ía ser tan estúpido como para perdelo. Rematei a cervexa e pou sei a botella na mesa, xunto ás outras xa baleiras. Conteinas. Chegaba sobradamente ás dúas cifras e –a dicir verdade– non era o primeiro bar que visitaba esa tarde. Non é ningún récord do que enorgullecerse, xa o sei. Pero quero ser honesto dende o principio. Naqueles tempos tiña problemas co alcohol. Ou, mellor, os problemas tíñaos sen o alcohol. Levanteime e dirixinme á barra para pedir outra pilsen, que be bería de camiño á casa. Hernán deixara aberta a porta da cociña para ter o local baixo control, pero o volume da tele era tan alto que non conseguín que me oíse cando o chamei. Entón asomei a cabeza na cociña. Pero cando o vin acanearse coma Travolta, cos índices dirixidos ao teito, decidín deixalo estar. En calquera caso tiña botellas dabondo na casa e pronto podería beber can to quixese. Volvinme e sentín unha agullada na fazula dereita. A la bazada que me dei foi obviamente moito máis dolorosa que a picada de pouco antes. Pero foi unha reacción incontrolada, xa sabedes como funciona. Nin sequera tiven que pensalo dema siado antes de estoupar nun portentoso: a cona que te botou! Na man vin o puto mosquito esmagado no medio do sangue que me chuchara. Se non chego a liquidalo eu antes, pensei, o 11

cabronazo acabaría en coma etílico. Desfíxenme daquela por callada limpando os dous dedos contra a barra e cagueime na cona unha vez máis. –Ah, vostede é italiano? O que falara preocupárase de usar un ton forte dabondo para superar o dos Bee Gees, que estaban entregadísimos na cociña. Volvinme. O home tiña un só ollo e era vellísimo, calvo e bastante alto. Ía vestido con farrapos e cheiraba que alcatreaba. Un mendigo en toda regra. Antes de que eu puidese dicir nada atacou: –Porcaputtana, vaffanculo! Canto tempo había que non oía uns bos pecados en italiano! Naturalmente abraioume que un mendigo ecuatoriano chosco coñecese tan ben a miña lingua. E –admítoo– case con seguiu alegrarme. Entre unha cousa e outra había máis dun ano que non falaba italiano. Estaría disposto a discutir sobre calque ra carallada con tal de facelo na miña lingua. Así que lle dixen: –Os seus pecados tampouco están nada mal –e antes de que o vello puidese retrucar pregunteille–: Cervexa ou Singani? Cumpría celebrar o encontro como era debido. Ía pedir cun berro que nos atendesen cando o televisor ca lou de súpeto. Hernán asomouse dende a cociña. Quería apro veitar os anuncios para recoller as botellas e os vasos que queda ran nas mesas. Apenas nos viu, sen deixarme tempo de pedir as dúas cervexas, dirixiuse ao vello con impaciencia. –Só me faltabas ti agora, Brujo. Mira que esta noite non teño tempo para que me veñan tocar os collóns. Podes apurar os restos desas cervexas. Pero despois lisca. Axiña. Que non me teña que anoxar. –E engadiu para min–: Pensei que marcharas. Era evidente que preferiría que o fixese. –Pois sinto dicirche que non. De feito, ponnos dúas cer vexas –dixen eu, xa intuíndo a súa reacción, e velaquí: –O que? Ponnos? Ponnos a quen?

–A min e ao señor –dixen, sinalando o vello, que lle repetiu burlón ao camareiro: –Dúas cervexas ben frías. Oíches? Non daba creto. –Nin falar –protestou Hernán, varrendo o aire coas mans para darnos a entender que falaba en serio–. Escoita, Sauro –continuou–, este mendigo, ao que lle chamaches señor, é o rei dos tocacollóns. Despois dun vaso non hai quen o ature. E en tón empeza a tocar os collóns, a chorimicar, a insultar a todos, a dicir que os verdadeiros mendigos somos nós e que el noutro ra… Un auténtico prosma. Non, non está o forno para bolos. Detívose durante un segundo para comprobar se consegui ra convencerme de que beber co vello sería unha estupidez da que axiña me arrepentiría. Pero, chegado a este punto, a tenta ción de amolalo máis era demasiado forte. Así que retruquei: –Ponnos dúas grandes, de medio litro. –Non, hostia! Non queres entender que che estou falan do coma un amigo? Este mendigo non merece nada. Primeiro chúpache a cervexa e despois cóbrete de insultos e maldicións. Fai así con todos. Confía en min, Sauro, hostia. Hernán parecía inamovible. Pero –naturalmente– mentres tanto a miña sede tamén se robustecera e xa non renunciaría a aquela cervexa por ningún motivo. Así que lle dixen: –Supoño que quererás seguir vendo esa película merdenta, non? –Non era preciso que respondese, así que continuei lan zado–: Cres que serías capaz de vela en paz se os teus clientes se atopasen descontentos por algún motivo e comezasen a armar rebumbio no local? Hernán comprendeu que non tiña alternativa. Sen ser o dono non podía pechar o bar vinte minutos antes do habitual. E tampouco podía botarnos tendo en conta que en realidade non había motivos para facelo: nós soamente estabamos rei vindicando o sacrosanto dereito a pedir unha cervexa, que nos servisen e máis nada.

–Vai tomar polo cu, Sauro –dixo entón, resignado. E final mente sacou da neveira as malditas botellas. Indiquei unha das mesas próximas á fiestra e díxenlle ao vello: –Alí estaremos máis frescos. Entón el moveuse por primeira vez, dándome a oportu nidade de ver que –por se o resto non bastaba– tamén era cla morosamente coxo. O renxido do chan, feito de longas táboas, acompañou sinistramente aquel camiñar sincopado. Hernán, namentres, alongárame as cervexas, que tiñan a eti queta mollada e medio despegada. Despois, naturalmente, des aparecera decontado na cociña. Fun onda o vello e sentei fronte a el. Bateu a súa botella contra a miña. Non era certo que alí se estivese máis fresco. Bebemos os dous un pequeno grolo e, como empezaba a proer, púxenme a rañar a fazula. Despois pregunteille: –Como é que fala o italiano tan ben? Non respondeu. Hostia, díxenme, será que tamén é xordo? Ía repetir a pregunta, pero interrompeume. –Coñezo a solución ao seu problema. Carallo, pensei, non é que eu estea en súper plena forma. Pero se aquí hai alguén con problemas ese es ti, vellouco esmolei ro. Sospeitei que Hernán tiña razón: o mendigo, evidentemente, empezaba a mexar fóra do testo. Pero trabucábame. De feito o vello, ao verme desacougado, completou o concepto tocando unha fazula: referíase á picada do mosquito. Despois, visto que me debía unha explicación, tomou un bo trago de cervexa. –Verá –empezou–, aquí todos me chaman “el Brujo”. É porque coñezo algúns segredos e podo curar a xente de certas enfermidades. –Ben –dixen–, e como hai que actuar cos mosquitos? –Depende –respondeu, pero non continuou. Para que o fixese foi necesario que lle preguntase: –De que? –Do seu carácter.

O vello divertíase ao ver a miña cara chea de signos de interro gación. Riu sarcástico e continuou: –Escoite. Se quere curar as picaduras usaremos un reme dio. Pero se en cambio pretende evitar de partida que os mos quitos lle piquen, entón actuaremos dun xeito completamente distinto. –Creo que calquera escollería a segunda solución. –Depende. E dálle. Pero esta vez bebín dous longos grolos antes de formular a pregunta máxica. –Verá –continuou o vello–, para manter afastados os mos quitos é necesario aplicar por todo o corpo un aceite especial. O problema é que este aceite cheira que alcatrea, non hai que facerlle. Verá, mozo, non lle sería moi fácil manter relacións sociais normais se empezase a andar polas rúas, fondas e co mercios envolto nun insoportable cheiro a merda. En resumo, depende de canto respecto por si mesmo lle quedase. –Entón, lentamente, pousou a botella na mesa, fixo estalar a lingua e preguntoume–: Daquela? Eu, namentres, fixera un rápido exame da situación. Xa perdera unha boa cantidade do meu amor propio, é certo. E por outra banda o Autan non tiña ningún efecto contra aqueles mosquitos. De feito, parecía que máis ben os acirrase. Porén, tendo todo en conta, unha solución tan punk para o problema dos mosquitos parecíame un pouco excesiva. Sinto desilusio narvos, pero aínda non chegara a ese nivel. –Temo que deberei contentarme coa primeira variante –dixen. E continuei–: Pero pódese saber que é o lle pon a ese preparado fedorento? –Si, home! Se fose revelando os meus segredos tan facilmente podería despedirme dos poucos sucres que consigo xuntar. Non todos son tan xenerosos coma vostede, sabe? Normalmente teño que pagar eu as miñas cervexas. E, sendo sincero, a maioría das veces teño que contentarme cos restos que quedan nas botellas.

–Claro, non pensara niso –escuseime. –Porén –continuou o vello–, tendo en conta que vostede é un turista, poderei facer unha excepción. O risco de que me arruíne o mercado non sería tan grande, non cre? –En realidade non son un turista. Eu vivo e traballo aquí –expliquei. Baixou a botella de golpe. O impacto contra a mesa provo cou que a escuma subise ata o colo. –Isto cambia un pouco as cousas –seguiu o vello–. Laméntoo, pero non podo permitirme confiarlle certos segredos á xente do lugar. Todos son clientes potenciais, sabe? –O vello sorriu e bebeu un grolo de escuma. Despois dixo–: Ademais, dende o momento en que vive aquí sería mellor falarmos a lingua local, non cre? –Non hai problema ningún –dixen, aínda en italiano, tras o cal usei só o castelán. –Dígame, mozo. Podo chamalo mozo, verdade? Dígame, cal é a actividade que desenvolve vostede na nosa fermosa vila? Os esmoleiros non falan así, iso sábeo todo o mundo. O seu modo de expresarse era totalmente incompatible co seu aspec to desastrado. Non estaría mal, pensaba, saber algo máis deste home. Porén, zafárase cando lle preguntei como coñecía tan ben o italiano. Probablemente non tiña ningunha intención de falar de si mesmo. En calquera caso, agora tocábame a min dicir algo, xa que tiña que responder a súa pregunta. Non tiven tempo de facelo, porque Hernán irrompeu na sala berrando: –Pechamos! Prégase aos señores clientes que paguen as súas contas e vaian tomar por saco fóra de aquí o antes posible. E o mesmo se lles prega aos esmoleiros. Hernán o camareiro riu con gana da súa propia parida. O cinefórum concluíra cunha precisión excepcional: mirei o reloxo de detrás da barra, que indicaba as doce e tres minutos. Rematamos as cervexas, levanteime e fun pagar. Alongueille un billete a Hernán e díxenlle:

–Engade outras dúas á conta. Beberémolas polo camiño. –Polo carallo –respondeu–. Os cascos valen máis ca a cervexa. –Tráiochos mañá. –Non me fío. Pódoche dar unhas latas, se queres. –Iso é purrela. –Problema teu. –Dáme as latas. O vello xa saíra. Alcanceino, paseille unha cervexa e di rixímonos cara ao peirao do río, para facerlles outro regalo aos mosquitos. Decateime de que abaneaba un pouco. E pareceu me bastante estraño, porque normalmente só me pasaba des pois de tomar bebidas destiladas. Aquela noite, en cambio, só fora a cervexas. Despois entendino: o paso, regulado polo co xear do vello, era moito máis lento que o meu ritmo habitual. Era isto o que me estaba escarallando un pouco o equilibrio. Probei entón a acelerar durante un breve treito: perfecto, coma se camiñase sobre unha liña. Sentinme orgulloso das miñas ca pacidades dedutivas, que queredes que vos diga. Chegamos ao fondo do embarcadoiro e apoiamos os cóbados na balaustrada. Cuspimos os dous na auga. A corrente non era moi forte e as dúas manchiñas brancas tardaron un anaco en desaparecer. Despois o vello volveu falar: –Estábame a falar do seu traballo, antes de que nos botasen do bar. –Escribo cousas para a vosa televisión –respondín, sen maiores precisións. –Ah, vaia –dixo el. Parecía impresionado polo que dixen. Des pois engadiu–: Isto é realmente interesante. –Non é tal, asegúrollo –dixen eu, cuspindo outra vez. –Non me refería ao seu traballo, do que por outra banda non coñezo detalles. Interésame o feito de que escriba vostede cousas.

–E logo? –Quizais aínda non chegase o momento de que llo diga. Advertíranme de que o vello estaba tolo, así que decidín non darlle demasiada importancia ao que dicía. Probei a cam biar de tema. –Hai máis de dous meses que estou nesta vila. Como é que non o vin antes desta noite? –Bueno –dixo. Despois pasou o dorso da man polos labios e continuou–: De cando en vez vou á selva para facerlle unha visita a un bruxo amigo meu. Poderiamos chamarlle “posta ao día profesional”. O meu amigo é aínda máis vello ca min, e é unha especie de xefe da vila. Xaxúns longuísimos, drogas, me ditacións. Cousas así. Esta vez quedei uns tres meses, ata anton te. Despois camiñei dous días enteiros, e velaquí estou. Durante uns minutos non dixemos máis nada, cada un concentrado na súa propia lata de cervexa. Ata que o vello dixo: –Non se ofenda, mozo, pero paréceme vostede unha per soa bastante soa. Naquel período da miña vida, naquel recanto do mundo, cría que a xente me vía como un gringo misterioso e fascinante: un individuo de complexa personalidade, capaz de ocultar innu merables talentos e segredos. Estaba convencido de que todo isto podía ocultar dalgún xeito a realidade, que estaba feita de mala sorte, tristeza e prolongada abstinencia sexual. E en cam bio o esmoleiro entendérao todo despois dun par de cervexas. Esforceime por sorrir, sen miralo, aínda aferrado ao perso naxe que non era. O Brujo engadiu: –Creo que viviría vostede mellor tendo unha fermosa ra paza cerca. –Bravo! –respondín eu–. Vese que verdadeiramente é vos tede un mago, un vidente. Eu só non chegaría nunca a esa con clusión.