1 Viven nunha urbanización nas aforas de Worcester, entre as vías do tren e a estrada nacional. As rúas da urbanización teñen nomes de árbores, mais aínda non teñen árbores. O seu enderezo é Poplar Avenue, avenida dos álamos, n.º 12. Todas as casas da urbanización son novas e idénticas. Están dispostas en extensas parcelas de arxila avermellada, onde non crece nada, separadas por un aramado. Todos os xardíns traseiros teñen cadansúa construción pequena cun cuarto e un lavabo. Aínda que non teñen criados, chámanlles “o cuarto dos criados” e “o lavabo dos criados”. Utilizan o cuarto dos criados para almacenar cousas: xornais, botellas baleiras, unha cadeira rompida, unha esteira vella. Ao fondo do xardín montan un galiñeiro e instalan tres galiñas, coa intención de que os abastezan de ovos. Pero as galiñas non medran. A auga da chuvia, incapaz de filtrarse na arxila, encharca o xardín. O galiñeiro convértese nun bulleiro pestilente. Ás galiñas sáenlles vultos nas patas, como pel de elefante. Enfermizas e anoxadas, deixan de poñer. A súa nai consúltao coa irmá que vive en Stellenbosch; di que volverán poñer en canto lles extirpen os vultos córneos que teñen baixo a lingua. Daquela a súa nai colle as galiñas unha tras outra entre os xeonllos, apértalles o pescozo ata que abren o bico, e coa punta do coitelo failles un corte baixo a lingua. As galiñas berran e loitan, cos ollos desorbitados. El arreguízase e afástase. Imaxina a súa nai botando a carne para o estufado sobre o mesado e cortándoa en tacos; imaxina os seus dedos cheos de sangue. 7
As tendas máis próximas están a un quilómetro e medio de camiño por unha estrada sombría bordeada de eucaliptos. Atrapada nesta gaiola que é a casa da urbanización, a súa nai non fai outra cousa en todo o día que varrer e ordenar. Cada vez que sopra o vento, un po de arxila, fino e ocre, cóase por baixo das portas, polas regañas dos marcos das fiestras, por baixo dos beirados, polas xunturas do teito. Despois dunha xornada enteira de tormenta, a capa de po acumulada contra a fachada mide varios centímetros. Mercan un aspirador. Todas as mañás a súa nai pasa a máquina de cuarto en cuarto, succionando o po e levándoo ao interior do ventre ruidoso no cal un trasno vermello e riseiro chouta coma se saltase valos. Por que un trasno? El xoga co aspirador: racha papel e observa como as tiras soben polo tubo coma follas no vento. Sostén o tubo enriba dunha ringleira de formigas e succiónaas cara á súa morte. En Worcester hai formigas, moscas, pragas de pulgas. Worcester está só a cento corenta e cinco quilómetros de Cidade do Cabo; non obstante, aquí todo é peor. Ten un ronsel de picadelas de pulga onde rematan os calcetíns, e carapolas onde se rañou. Hai noites que non pode durmir polo proído. Non entende por que tiveron que marchar de Cidade do Cabo. A súa nai tamén está descontenta. Oxalá tivese un cabalo, di. Así polo menos montaría polo veld. Un cabalo!, di o seu pai. Queres ser Lady Godiva? Ela non merca un cabalo. No canto diso e sen previo aviso, compra unha bicicleta de muller de segunda man, pintada de negro. É tan grande e pesada que, cando el se pon a practicar no xardín, non é quen de facer xirar os pedais. 8
A súa nai non sabe montar en bicicleta; quizais tampouco sabe montar a cabalo. Comprou a bicicleta pensando que sería doado aprender. Agora non atopa quen lle aprenda. O seu pai non pode agochar o contento. As mulleres non montan en bicicleta, di. Non vou ser prisioneira nesta casa, di ela. Serei libre. Ao principio a el encantáballe a idea de que a súa nai tivese unha bicicleta. Incluso imaxinara os tres montando xuntos por Poplar Avenue: ela, el e mais o seu irmán. Pero agora, ao oír as chanzas do seu pai, ás que a súa nai só pode responder cun obstinado silencio, comeza a dubidar. As mulleres non montan en bicicleta: e se o seu pai leva razón? Se a súa nai non atopa ninguén disposto a aprenderlle, se non hai outra ama de casa en Reunion Park que teña bicicleta, daquela quizais sexa certo que as mulleres non deben montar en bicicleta. A soas no xardín, a súa nai trata de aprender pola súa conta. Coas pernas estiradas a ambos os lados, baixa a costa que dá ao galiñeiro. A bicicleta cambalea e detense. Como non ten barra, non chega a caer, simplemente abanea de xeito ridículo aferrada ao guiador. O seu corazón volveuse en contra dela. Esa noite el únese ás chanzas do seu pai. É ben consciente da traizón que iso supón. Agora a súa nai está senlleira. Así e todo, ela aprende a montar, aínda que de xeito indeciso, cambaleante, esforzándose en facer xirar os pesados pedais. Ela vai de excursión a Worcester polas mañás, cando el está no colexio. Só unha vez consegue albiscala montada na súa bicicleta. Leva unha blusa branca e mais unha saia negra. Vai por Poplar Avenue cara á casa. O seu cabe9
lo ondea no vento. Semella moza, case unha nena, moza, fresca e misteriosa. Cada vez que o seu pai ve a enorme bicicleta negra apoiada contra a parede comeza a facer bromas. Conta que os cidadáns de Worcester interrompen os seus asuntos e quedan apampados cando a muller da bicicleta, con grandes fatigas, pasa por diante. Avante! Veña!, moquéanse: Dálle! A chanza non ten ningunha graza, aínda que el e mais o seu pai sempre acaban rindo. A súa nai nunca retruca, non naceu con esa habilidade. “Ride se queredes”, di. Un día, sen avisar, deixa de montar na bicicleta. Pouco despois a bicicleta desaparece. Ninguén di palabra ningunha, pero el sabe que a súa nai resultou vencida, que a puxeron no seu sitio, e el sabe que leva parte da culpa. Algún día compensareillo, prométese a si mesmo. A lembranza da súa nai na bicicleta non o abandona. Ela afástase pedaleando por Poplar Avenue, para escapar del, para escapar cara ao seu propio desexo. El non quere que marche. Non quere que teña desexos. Quere que estea sempre na casa, a esperar por el. Xa non intriga na súa contra co seu pai: o que quere en realidade é aliarse con ela contra o seu pai. Pero neste caso, o seu lugar está cos homes.
10