Virgil Txiki Ole Lund Kirkegaard LIBURU
HAU
te aritu dio ☐ - i op i du ros ☐ - k e itu du urk ☐ - k a rtu du pu ☐ - k la zi du aba ☐ - k ir
Virgil Txiki
V
irgil Txiki herri txiki bateko oilategi batean bizi zen. Oilategia okinarena zen, baina Virgil Txikik bertan bizi tzeko baimena zuen, oilategia berez eraitsi arte, behintzat. Okina tipo atsegina zen, eta egun osoa ematen zuen ogia, pastelak eta sagar tartak labean prestatzen, herritarrek oso gu txitan erosten zituzten arren. Herritarrek, gehienez jota, eguneko bi edo hiru ogi erosten zizkioten. Pastel, sagar tarta eta mahaspasa opil guztiak, okinak berak jaten zituen. Oilategian oilar bat bizi zen. Hanka bakarra zuen. Ondorioz, oilategiaren kontra pausatuta egoten zen beti, lurrera ez erortzeko. Goizero, oilarrak esnatzen zuen Virgil Txiki. Hain ozenki abesten zuen, ezen aintziraraino iristen zen bide osoan zehar entzun baitzitekeen bere kantua. Izan ere, ozenki abestea guztiz ezinbestekoa zen Virgil Txiki bezalako haur bat esnatu behar zuen oilar batentzat. Herri t xiki hartan, Virgil Txikiz gain, beste haur batzuk bizi ziren, jakina. Oskar egurrezko etxe oso zahar batean bizi zen. Bertan, Oskar amarekin eta anaia txikiarekin batera bizi zen.
7
Oskarren ama zinez handia zen, beharbada herriko emakumerik handiena. Beste pertsona batzuen arropa garbi tzen zuen, eta horrexegatik beti izaten zuen lorategia eskegitako arropaz beteta. Kordetan eta zuhaitzen adarretan eskegita, alkandorak, galtzontzilloak, galtzerdiak eta kotoizko kamiseta piloa egoten ziren. Oskarren amak ez zuen ia inoiz ezer esaten. Inoiz ez zion Oskarri etxeko lanak egiteko esaten. Oskarren amak, behin besterik ez zituen bat-batean gauza asko esan. Oskar eta Virgil Txikik lorategian elkarri lokatza jaurti eta arropa lokatzez beteta utzi zutenean gertatu zen. Beste etxe batean Carl Emil bizi zen. Carl Emilen etxean soropila zuen eta hamalau tulipan zituen ilara luze batean jarrita. Oso itxura polita zuen etxe hark. Carl Emil herri osoan gehien jaten zuen haurra zen. Izugarri jaten zuen, goizean, eguerdian nahiz gauean. Aranak, udareak, zekale ogiaren azala eta gurinezko ogitartekoak ez ezik, egundoko jaki-platerkadak jaten zituen. Batzuetan, erregalizezko makila ugari jateko gai zen. Carl Emil oso aberatsa zen. Patinete bat zeukan, egurrezko ezpata bat eta makulu urdin bat, Virgil Txikirekin pasieran zihoanean erabiltzen zuena. Aintzirarako bidean, errementari handi eta beltza bizi zen. Bizar beltz sarria zuen eta egun osoan zehar pipa beltz erraldoi
8
batean erretzen zuen burdin beltzari kolpeak eman bitartean, txinpartak belarrien altuerara heltzen zitzaizkiolarik. Sutegiko sua beti piztuta zuen. Sugar gorrixka eta horixken itzalak dantzan ibiltzen ziren egun osoan, gora eta behera, sutegiaren hormetan zehar. Herrian, errementaria zen hitz egitean oihu gehien egiten zuen gizona. Eskolan, maisu ilegorria bizi zen. Virgil Txiki, Oskar, Carl Emil eta beste haur guztiak egunero joaten ziren bere klaseetara, maisuak oporrak hartzen zituenean izan ezik. Baina ez zituen ia inoiz hartzen. Eskolan haurrek irakurri, idatzi eta eragiketak egin behar zituzten, baina batzuetan, maisua biratzean, leihotik begiratzeko aprobetxatzen zuten. Orduan, Madsen andrearen etxea ikus zezaketen, teilatuan oilar formako haize-orratza zuen dorre batean bizi zena. Haize-orra tza gorria eta berdea zen, eta haizea zebilenean, bizirik zegoela zirudien. Maisu ilegorriak zioen, eskolan zeudenean, ezin zutela leihotik begiratu. Aulkian geldi egoten ez baziren, klase ostean berarekin zigortuta gelditu beharko zutela ere esaten zien, koaderno beltz batean idazten. Oskar zen klaseko haur guztien artean koaderno beltzean gehien idazten zuena. Dendaria teilatua goroldioz eta belarrez gainezka zuen etxe batean bizi zen. Bere dendan ia denetarik eros zitekeen, baita erregaliz makilak ere. Dendariak pinazi-pinuak zeuzkan
9
lorategian. Beti ibiltzen zen hara eta hona pinaziak jaten. Ia egun osoa leihoaren alboan eserita ematen zuen, biolina jo tzen eta pinaziak jaten. –Pinaziak dastatzea gustatuko litzaidake –esan zion Virgil Txikik dendariari–. Oso itxura ona dute. –Ez daude batere gaizki –erantzun zion dendariak. Eta orduan, biolina apur bat jotzeari ekin zion.
10
–Oso zaila al da horrelako pinaziak lortzea? –galdetu zion Virgil Txikik. –Bai –esan zuen dendariak–. Bai horixe. Jende gutxik landatzen ditu pinuak. –Baina batzuek landatzen dituzte –esan zion Virgil Txikik, eta dendariaren lorategirantz begiratu zuen. –Bai, batzuek bai –esan zuen dendariak–. Baina ez dira asko izaten. –Atsegina dirudi pinaziak jatea –esan zuen Virgil Txikik–. Zein koloretakoak dira pinazi delako horiek? –Sekretua da –esan zion dendariak. –Beharbada gorriak dira –esan zuen Virgil Txikik. –Beharbada bai –esan zuen dendariak–. Batek daki. Baina jaten dituenaren sudurra luzatu egiten da. Dendaria ez bazara eta zure etxeko teilatua goroldioz eta belarrez estalita ez badago, sudurra zentimetro batzuk luzatu ahal zaizu. –Eskerrak esan didazun, dendari –esan zuen Virgil Txikik–. Ederra jarriko nintzen hori jakin gabe pinaziak jan izan banitu. –Bai –esan zuen dendariak–. Sudurra erratz baten kirtena bezain luzea izango zenuen. –Eskerrak esan didazun. Mila esker. Orain etxera noa; pozten naiz pinazi horiek jan ez izanaz.
11
Eta orduan Virgil Txiki etxera joan zen, bertan oilar hanka bakarra zain zuelarik, oilategian pausatuta. –Ez zaitez inoiz dendariaren lorategira pinaziak hartzera joan –esan zion Virgil Txikik oilar hanka bakarrari–. Inoiz ez. Mokoa erratz baten kirtena bezala jarriko zaizu. –Kook –esan zuen oilarrak–. Kook. Baina Virgil Txikik, egunen batean, dendari bihurtu eta teilatuan goroldioa eta belarra zeukan etxe bat edukiko zuela amesten zuen. Izan ere, pinaziak jateko irrikan zegoen.
12