ONZE VOOROUDERS jaargang 2020

Prijzers en costumiers in de Roede van Tielt

Symposium “Dochters van Eva”

Begraafplaats Vinderhoute en “Sweethaerts” verliefd op de bevrijder

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt in MOLINE

Moline (USA) - Op de pancarte: “Representatives from Belgium FV-Regio Tielt.” De Belgische vlag wordt gedragen door Mauro Callens

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV regio Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal. Teksten om in het tijdschrift op te nemen zijn altijd welkom bij de redactie: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt minimum 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt vzw, Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is altijd welkom !!!!

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be

Redactie: Claude Moors en Luc Neyt

Secretariaat: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel.: 051/ 46 54 11, jan-callens@telenet.be

Penningmeester: Lucien Ailliet, Schuiferskapelsestwg. 29, 8700 Tielt, tel.: 051/40 11 36, l.ailliet@skynet.be

Website FV regio Tielt Facebook fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

https://www.facebook.com/#!/groups/fvTielt/

Documentatiecentrum: Huyse Aleydis, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel.

Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur. Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem.

HOE WORD JE LID VAN FAMILIEKUNDE VLAANDEREN VZW?

kennisknooppunt voor familiegeschiedenis in Vlaanderen en Brussel

Je stort het lidgeld (37 euro gewoon lid, 54 euro steunend lid en minimum 84 euro beschermend lid, een tweede lid van hetzelfde gezin, wonend onder hetzelfde dak betaalt slechts 10 euro) op rekening IBAN BE58 4141 1712

2179 van Familiekunde Vlaanderen vzw Merksem. Ieder lid ontvangt viermaal per jaar het tijdschrift VLAAMSE STAM. De leden kunnen ook uitgaven en formulieren aan goedkopere tarieven krijgen. Je bereikt het Centrum voor Familiegeschiedenis via: mail info@familiekunde-vlaanderen.be en zie ook de website van FV: http://www.familiekunde-vlaanderen.be

Inhoud:

- Sfeerbeelden van de voorbije activiteiten van FV regio Tielt in 2019 p. 3-4

- Prijzers en costumiers in de Roede van Tielt p. 5-7

- Symposium “Dochters van Eva” p. 8-11

- Begraafplaats Vinderhoute en “Sweethaerts” verliefd op de bevrijder p. 12

- Familiekunde Vlaanderen regio Tielt in MOLINE p. 13-14

- Erfgoedweekend: voorstelling “Handboeken van deken Jan De Mol uit Tielt na 400 jaar uit de duisternis gehaald” p. 15

- De wezerij van Tielt “rekwest of rekest” p. 16-17

- Activiteitenkalender p. 18

We wensen onze lezers, vrijwilligers, bezoekers, sponsors een deugddoend nieuw jaar. Geniet van je opzoekingen maar ook van deze die je voor anderen doet. We wensen jullie een vruchtbaar jaar met je genealogische opzoekingen in een Rijks- of Stadsarchief maar ook in een documentatiecentrum van Familiekunde Vlaanderen. Als niet gebonden vrijwilliger ben je heel hartelijk welkom bij Familiekunde Vlaanderen regio Tielt. We hebben nog kleine werkjes die je ook thuis kan realiseren op je computer ten dienste van genealogen. Neem daarvoor contact met Luc Neyt, mail: lneyt@skynet.be

Vandaag ontvang je het eerste nummer van de 23ste jaargang (2020) van Onze Voorouders. Wens je alle nummers van deze jaargang te ontvangen?

Stort dan vandaag nog je leesgeld van minimum

5,00 euro op rekening BE 75 9731 3326 0351 met vermelding van je leesnummer dat zich op het etiket bevindt1 .

SFEERBEELDEN VAN DE VOORBIJE ACTIVITEITEN van FV regio Tielt in 2019

NIEUWSBRIEF

Wie de nieuwsbrief van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt wenst te ontvangen, bezorgt zijn of haar mail aan Luc Neyt: lneyt@skynet.be

Luc Neyt, Tielt

1 Door nu te storten, ben je zeker dat je begin april het tweede nummer ontvangt en spaar je het bestuur van FV regio Tielt heel wat werk en maar ook bijkomende kosten.

30 januari bezoek van het

3 april bezoek van ere-consul Tieltse Schepencollege. Patrick Van Nevel uit Moline.

Voorzitter, Luc Neyt, van FV regio

30 maart: het 54ste congres Familiekunde Tielt verwelkomt Prof. dr. Magda Devos Vlaanderen met als titel “DE ADEL OP HET die de lezing bracht over “DE REGENBOOG PLATTELAND ging door op het Domein

VAN DE VLAAMSE DIALECTEN. De Ghellinck in Wortegem-Petegem.

5 april: boeiende lezing over

28 april erfgoeddag: hoe maakt u het?

‘Het’ in de betekenis van ‘hoe maakt u TIJDENS DE FRANSE BEZETTING een familiegeschiedenis. Heel wat bezoekers 1796-1815 door Claude Gekiere, kregen professionele hulp van bestuursleden Voorzitter FV regio Deinze. van FV regio Tielt.

HOE LEEFDEN ONZE VOOROUDERS

1 september: de erfgoedbeurs in Tielt

23 november: 47ste West-Vlaamse ontmoetingsdag werd geopend door burgemeester in de Vrije Middelbare School, Arme Klarenstraat

Luc Van Nieuwenhuyze en ere-consul Roeselare waar heel wat standhouders hun van Moline, Patrick Van Nevel. publicaties in boekvorm of op stick aanboden.

24 oktober: de lezing met PowerPoint presentatie over “DE ADEL, BINNENSTE BUITEN en de ADEL IN BELGIË” door de heer Geert Gruyaert kende een opkomst van ruim 65 aanwezigen waaronder heel wat studenten uit Regina Pacis, uit het Tieltse internaat en andere Tieltse middelbare scholen.

Foto’s Claude Moors, Tielt

PRIJZERS EN COSTUMIERS IN DE ROEDE VAN TIELT

Lowys de Bersacques II (1625-1695) was een zoon van de befaamde landmeter Lowys de Bersacques I (1586-1646). Net als zijn vader droeg hij de titel van ghesworen erfachtich lantmeter der stede ende casselrye van Corteryck. Hij was geestelijke en licentiaat in de Godgeleerdheid en werd in 1655 ontvanger van het kapittel van Kortrijk en in 1659 secretaris van dat kapittel. Zelf heeft hij het landmeterschap nooit beoefend, maar hij verdedigde zijn recht van erfachtig landmeterschap wel in verschillende processen voor de Raad van Vlaanderen.2

In de jaren 1659-1661 liep er in de Raad van Vlaanderen een proces, ingespannen door E.H. Lowys de Bersacques II, erfachtig landmeter van de kasselrij Kortrijk, tegen Pieter Bijbaut, prijzer en costumier binnen de roede van Tielt.3 Bijbaut nam de verdediging op zich van Eloy Moenens en Joos Gheysens, die ervan werden beschuldigd om zonder zijn voorafgaand consent diverse percelen land te hebben opgemeten van een zekere dokter Stallins te Gent. Men mocht in de kasselrij niet zomaar vrij land opmeten, zonder toestemming en zonder gebruik van roeden, ketens ofte stappen.

Er waren nochtans verschillende personen die bij sterfhuizen als prijzers optraden, onder meer om de waarde te schatten van de vruchten op het veld (besaeythede en dricht) en de prijs van het labeur op het land. Ook wanneer een nieuwe pachter in het gebruik kwam van een stuk land, werd de gepachte grond opgemeten, met het blote oog of via afstapping. Het was onmogelijk om al dat werk door de bevoorrechte landmeter te laten verrichten. Er waren gewoon te weinig landmeters voor het vele werk. Verschillende personen met de nodige kunde en ervaring deden de prijzij van sterfhuizen. Zij werden prijzers, deelslieden of costumiers genoemd. Een reglement uit 1704 legde in de kasselrij Kortrijk een bekwaamheidsexamen op aan de prijzers-deelslieden. Prijzen en delen was een gelegenheidsfunctie, uitgeoefend door baljuws, griffiers, procureurs en vooraanstaande landbouwers met praktische ervaring. Veel dorpsnotabelen lieten hun jarenlange ondervinding dan legaliseren.4

In bovenvermeld proces werden heel wat getuigen uit het Tieltse ondervraagd.5 Velen zijn geboren begin 17e eeuw of zelfs nog eind 16e eeuw. De opgegeven leeftijden in gerechtelijke verhoren zijn doorgaans vrij nauwkeurig. Aangevuld met gegevens zoals de voornaam van de vader, de woonplaats en het beroep, bieden de enkwesten (getuigenverhoren) de genealoog heel wat interessante informatie.

Deze lijst van getuigen uit de roede van Tielt bevat in totaal 36 namen. Van 30 onder hen voegen we er ook de handtekening bij!6

2 M. VANDENBROUCKE, Landmeters in de kasselrij Kortrijk XVIIe – XVIIIe eeuw: de familie De Bersaques, UGent, 2001.

3 RAG, Raad van Vlaanderen nr. 14139.

4 V. ARICKX, Landmeters en prijzers-deelslieden in de kasselrij Kortrijk in de 18de eeuw, in Biekorf LXVII (1966), p. 271.

5 RAG, Raad van Vlaanderen, 4933 – enkwesten raadsheer Jan Bapt. De Rop.

6 De getuigenverklaringen bevinden zich zowel in het procesdossier nr. 14139 als in de enkwesten nr. 4933, wat duidelijk het origineel moet zijn, aangezien enkel daar de handtekeningen bij staan. Merkwaardig is wel dat de schrijfwijze van sommige namen in de kopie verschillend is van die van het origineel (bv. Guille/Guillaeme of Frans/Franchois).

1 Getuigen op 5 september 1659

Joos de Roo fg (fg staat voor fs, zoon van) Jans, 62 j, landsman in Kanegem, zegt al vele jaren behoorlijke staten van goed te maken bij sterfhuizen, o.a. in 1645 te Aarsele. Adriaen Dhont fg Mattheus, 69 j, landsman in Ruiselede, bemoeit zich al 40 jaar met reden en beslichten van sterfhuizen in de kasselrij Kortrijk, te Tielt, Ruiselede en andere plaatsen, zeker een 30-tal in totaal.

Pieter Coussens fg Gillis, 65 j, landsman in Wingene, bemoeit zich al sinds 1622 met beslichten en reden van sterfhuizen in Tielt, Wingene en andere parochies van de kasselrij Kortrijk

Pieter Beelaert fg Jans, 31 j, riemmaker in Ruiselede, was op 22.12.1656 getuige van de opmeting van een stuk land, gepacht door Jacques Beelaert, zonder enige baekens ofte paelen te hebben gestoken, alleen de partijen overslaende met twee perskens om de prijs van de vervoethede zo kunnen achterhalen.

2 Getuigen op 17 oktober 1659

Philips De Smet fg Francois, 54 j, landsman in Poeke

Guilliame Caignij fg Romains, 35 j, griffier van Tielt buiten, prijst al 12 jaar sterfhuizen

3 Getuigen (ook tourbisten genoemd) op 20 april 1661

Jan Van Santvoorde fs Jans 67 j, griffier van Tielt

Guillaeme du Mollin fg Louys, 44 j, burgemeester van Tielt

Pieter vanden Dorpe fg Pieters, 60 j, costumier op Tielt buiten

Steven De Deckere fg Lievens, 72 j, op Tielt buiten

Lucas Gallant fg Frans, 54 j, costumier op Tielt buiten

Jan Claraut fg Jans 60 j, costumier op Tielt buiten, Jan Guysse fg Joos bet als 45 j costumier in Wingene, Jaspart Hellebuyck fg Jaspaart 71 j lantsman in Wingene, Guille Van Aelst fg Jans, 46 j, landsman te Tielt

Christiaen Van Leynsele fg Michiels, 55 j, landsman te Tielt

… dat alle de deelslieden en prysers won. cass. Cortrycke int quartier van Thielt ghecostumeert syn in alle occasien begrootende het ontgonnen labeur en vervoethede dricht en zaet ende dierghelycke te overslaene de groote vande landen sonder teghensech en contradictie van ijmandt …

Ghyselbrecht d’Amour fg Jans, 63 j, baljuw van de baronnie van Poeke

Guille de Caigny fg Romains, costumier in Tielt,

Pieter Van Maldeghem fg Niclays, 49 j, baljuw van Ruiselede

Guillaeme Cock fg Pieters, 35 j, griffier van Kanegem

Adriaen Dhont fg Matthys, 70 j, costumier in Ruiselede

Joos de Roo fg Jans, 63 j, landsman in Kanegem

Jacques Vande Walle fg Gillis, 51 j, landsman in Pittem

Christiaen Beausart fg Marten, 38 j, landsman op Tielt buiten

Joos Coussens fg Heyndricq 48 j, landsman in Ruiselede

Joos De Bisschop fg Lievens, 54 j, costumier in Kanegem

Jaques Dhane fg Jacques, 62 j, griffier van het leenhof van Tielt

Guille Vander Beke fg Jans, 61 j landsman op Tielt buiten

Joos Van Hulle fg Simoens, 70 j, burgmr van Ruiselede

Lieven de Biscop fg Lievens, 65 j, costumier in Ruiselede

Raphel Van Poucke fg Gillis, 67 j, landsman in Tielt

Jaspaert De Smet fs Sarels, 34 j, schepen van Tielt

Pieter Vande Keere fg Loonis, 35 j, landsman in Tielt

Adriaen De Wispelaere fg Frans, 50 j, tavernier in Tielt

Pieter Kindt fg Michiels, 50 j, landsman in Tielt

Lieven De Cokere fg Mahieux, 48 j, landsman op Tielt buiten

In het procesdossier wordt nog een attest bijgevoegd, gedateerd op 24 september 1661, van Fransois Van Damme, baljuw van Vinkt. Daarin verklaart hij dat hij in 1626 of 1627 enkele partijen land op het goed te Lendtackere in Wingene heeft ghemetten ende oversleghen, in aanwezigheid van landmeter de Bersacques. Waarna hij het zelfde nog gedurende 35 jaar op ander plaatsen in de kasselrij Kortrijk heeft gedaan.

Ronny Debbaut, Gent

SYMPOSIUM “DOCHTERS VAN EVA”

Op 19 september 2019 werd een symposium "dochters van Eva" gehouden in Tiel, Gelderland. Een symposium gewijd aan de vrouwen, de moeders in de genealogie. Klassiek wordt genealogie gedomineerd door overerving via de mannelijke lijn. Dit komt mede omdat dit mannelijk monopolie ondersteund wordt door de klassieke overerving van de familienaam van een vader op zijn kinderen. Sinds 2014 is de wetgeving aangepast en hebben ouders de keuze. Het kind kan de familienaam van vader, moeder of een dubbele familienaam krijgen. DNA onderzoek naar het Mitochondriaal DNA (mtDNA) is exclusief voorbehouden aan de vrouwelijke overerving in tegenstelling tot het Y-DNA dat enkel wordt doorgegeven van een vader op zijn zonen. Aan dit mtDNA werd dan ook, tijdens dit symposium, uitgebreid aandacht besteed.

In 2002 verschijnt "The 7 daughters of Eve" van Bryan Sykes. In 2005 wordt een Nederlandse vertaling "De 7 dochters van Eva" gerealiseerd. Deze 7 dochters krijgen de namen: Ursula, Xenia, Helena, Velda, Tara, Katrine en Jasmine. In dit boek wordt op een eenvoudig manier uitgelegd hoe de ontdekking van enkele jaren daarvoor alle mtDNA haplogroepen teruggaan op een gemeenschappelijke voormoeder "Eva". Er wordt een fylogenie (stamboom) opgesteld en aan de hand van de mutatiesnelheid berekend hoe lang geleden een gemeenschappelijke voormoeder heeft geleefd. Alsook worden deze dochters tot leven gewekt en de omstandigheden waarin ze vermoedelijk hebben geleefd verhaald. Tegenwoordig neemt men aan dat deze mitochondriële Eva ongeveer 150.000 jaar geleden leefde in Afrika. Dit wordt afgeleid uit het feit dat de diversiteit van het mtDNA in Afrika het meest divers is. Zij is niet de enige vrouw die toen leeft. Van de andere vrouwen zijn alle nakomelingen in vrouwelijke lijn uitgestorven. Indien een vrouw enkel zonen of geen dochters baart, sterft deze afstammingslijn uit. Eva staat dus aan de top van deze mtDNA fylogenie. Iedereen stamt uiteindelijk van haar af in vrouwelijke lijn. Deze Eva is niet op elk moment in de geschiedenis dezelfde persoon. Wanneer er vrouwelijke lijnen uitsterven kan een meer recente gemeenschappelijke mtDNA voorouder de nieuwe Eva worden!

In 2007-2008 heb ik mijn eigen mtDNA DNA volledig laten ontleden bij het commercieel bedrijf FamilyTreeDNA. Het resultaat hiervan is dat ik behoor tot haplogroep W5a. Ondertussen is dit verfijnd tot haplogroep W5a1a. Het is niet eenvoudig voor een leek om dit resultaat te interpreteren. Geduld is een belangrijk vereiste voor iedere genetisch genealoog. De zoektocht naar nieuwe bijkomende informatie komt slechts mondjesmaat binnen. Het symposium in Tiel geeft hierover een mooie aanzet, na het beluisteren van de diverse uiteenzettingen door de sprekers. In de presentatie van Biologe Annelies Van Bronswijk wordt uiteengezet hoe je je genealogie met de genetische genealogie kan uitbreiden naar Afrika vele duizenden jaren geleden.

Maar indien je zoals ik behoor tot een minder voorkomende haplogroup ‘W’, kom je van een kale reis terug. Als je teruggrijpt naar Sykes standaardwerk vind je W zelf helemaal niet terug. Ze staat niet bij de 7 dochters van Eva. "W5" vind ik ook al niet terug op de overzichtskaart van het symposium in Tiel, maar ik had me pas ‘last minute’ ingeschreven zodat ze deze niet konden toevoegen, alhoewel mijn gegevens hen bezorgd werden. Op het symposium is er wel een W3 aanwezig.

Veel van mijn informatie over haplogroep W heb ik van Mark Wade, een Biologisch Antropoloog die toevallig ook tot haplogroep W behoort en nog altijd een website op het internet heeft die nu en dan geüpdatet wordt. http://www.thecid.com.

In het boek de 7 dochters van Eva wordt "W" niet belangrijk genoeg geacht om als dochter van Eva door te gaan en de W krijgt dan ook geen naam. Dankzij Mark Wade krijgt ze wel een naam en de broodnodige aandacht. Het eerste lid van haplogroep W staat nu bekend als Wilma (naar Wilma Flintstone).

Zodra je mtDNA volledig hebt gesequenced of gesequentieerd7 kun je aan de hand van de fylogenetische8 mtDNA stamboom jouw persoonlijke haplogroep verbinden met Eva of de RSRS (Reconstructed Sapiens Reference Sequence). Oorspronkelijk werd dus vergeleken met de Revised Cambridge Reference Sequence, afgekort RcRS. Dit is dus het volledige mtDNA genoom van de eerste persoon die men volledig heeft gesequenced in de jaren 70, revised (herzien) omdat in 1999 de 11 fouten eruit gehaald zijn en werd dus lange tijd als de referentie gebruikt maar dit is minder interessant dan het vergelijken met de RSRS. Dit RSRS werd in 2012 voorgesteld en is het afgeleid mtDNA genoom van “EVA” de vrouw die aan de top van de mtDNA piramide staat, de wortel (root) waar alle mtDNA lijnen uiteindelijk samen komen. Op deze manier zie je eenvoudig alle mutaties sinds Eva, in jouw mtDNA lijn.

mtDNA bestaat uit 16 569 basenparen. Wanneer je je mtDNA laat sequencen9 krijg je nummers. Deze worden vergeleken met de referentie (de RCRS of de RSRS) b.v. C194T. Dit duidt de mutatie op basenpaar 194 aan. Deze mutatie wordt dan doorgegeven aan alle nakomelingen, maar enkel de dochters kunnen deze dan op hun beurt doorgeven aan hun nageslacht. Aan de hand van deze mutaties wordt dus de fylogenie opgesteld. De nummers verwijzen dus naar het basenpaar dat gemuteerd is.

Het eerste lid van mijn mtDNA haplogroep, die we Wilma noemen, is geboren tussen 13.000 en 37.000 jaar geleden, vermoedelijk in Indië of Pakistan. Dit is de periode van de laatste ijstijd of Glaciaal. Het klimaat wordt warmer en de nomaden begonnen Europa te bevolken. Zo'n 15.000 jaren geleden ontstaat een eerste 194 mutatie bij een W-vrouw (in Indië?) en hierna worden meer subgroepen gevormd. Eén hiervan is W5 en deze is een exclusief Europese haplogroep. Deze is zo'n 14.000 jaar geleden gevormd, ergens ten noorden van het Aralmeer in de Russische steppen. Alle W5 hebben 2 coding region mutaties in hun DNA op 06528 en 15775. Zo'n 9000 jaar geleden ontstaat W5a vermoedelijk in Duitsland met een HVR1 mutatie waardoor deze eenvoudig kan herkend worden. Dit mtDNA is ondertussen teruggevonden in verscheidene archeologische sites, o.a. Kierzkowo in Polen, Brandýsek in Tsjechië en een ouder enkel HVR110 resultaat uit Kromsdorf in Duitsland. W5a1 op zijn beurt is de grootste groep onder W5.

Normaal is de bron voor de mtDNA fylogenie de phylotree1 opgesteld door Mannis van Oven. Het is echter al geleden van 2016 dat deze nog een update heeft gehad. Deze mtDNA

7 Dit is het bepalen van de nucleotidenvolgorde.

8 Dit is een schema in de evolutiebiologie waarop men een verwantschap weergeeft, een soort stamboom dus maar in dit geval aan de hand van het mtDNA

9 sequence of sequentie is “een volgorde”

10 Dit is het hypervariable of snel muterend gebied in het mtDNA. Dit zijn enkel de basenparen 16001 tot 16569.

haplogroepen worden ondertussen dan ook onderzocht door zogenaamde "citizen scientists”2 . Zij doen voorstellen tot nieuwe Clades of indelingen. Dit is vooral interessant om te helpen onze klassieke genealogie te verbinden met de genetische genealogie en de verwantschappen tussen deelnemers met een vergelijkbare haplogroep in kaart te brengen. Voor ‘haplogroep W‘ wordt dit project vooral uitgevoerd door vrijwilligers. Zij hebben al heel wat voorstellen gedaan om deze haplogroep te verfijnen3 .

Ik heb zelf ook niet stil gezeten en zoek altijd contact met al mijn "perfecte" matches. Dit zijn personen waarvan hun mtDNA identiek is aan dat van mezelf. Ik heb dan ook hun genealogieën verzameld. Dit is ook een belangrijk deel van de genetisch genealogie: vergelijken en wachten op meer resultaten. Het is heel gevaarlijk om conclusies te trekken uit een beperkt aantal resultaten. In 2007 had ik slechts één perfecte match. Later kwam daar een tweede bij. Deze eerste twee matches stammen beiden af van de eerste kolonisten van de Verenigde Staten van Amerika. Geen van beide testers is er tot nu toe in geslaagd om hun immigrant voormoeder te identificeren. Ik verwacht echter wel dat beiden dichter verwant zijn aan elkaar dan aan mij; via een nog onbekende immigrant, voormoeder, die ze hopelijk in de toekomst nog zullen vinden. Hun genealogieën stoten op een muur in de zelfde Amerikaanse Staat en de nederzettingen van hun laatste gekende voormoeder liggen niet zo heel ver van elkaar. Oorspronkelijk hadden we een vermoeden dat dit mogelijks een Vlaamse immigrant zou kunnen zijn, maar deze piste heb ik verlaten nadat meer gegevens van andere testers beschikbaar kwamen. Een volgende resultaat van een perfecte match kwam van een persoon met een genealogie die ontegensprekelijk afkomstig is van een latere Britse immigrant. Hierbij ga ik er tegenwoordig vanuit dat mijn mtDNA vermoedelijk al 2000 tot 3000 jaar onveranderd overgeërfd wordt van de eerste theoretische W5a1a vrouw met een bijkomende mutatie op positie 16093. Maar wanneer een vrouw met dit profiel hier gearriveerd is en hoe de verwantschap met de Britten kan verklaard worden blijft speculatie. Hoogst waarschijnlijk kwamen deze vrouwen mee naar West-Europa met de verspreiding van de klokbekercultuur4 . En ten tijde van de oude Belgen wordt al gezegd dat de Belgische stammen verwant zijn met de Britse!

De maternale afstammingslijn van

zie volgende pagina

1. phylotree.org opgesteld en geüpdatet, zie https://www.phylotree.org

2. Burgerwetenschap, dit zijn vrijwilligers die niet noodzakelijk een wetenschappelijk opleiding kregen.

3. https://www.familytreedna.com/groups/haplogro

up-w/about/background

4. In het Engels is dit ‘Bell Beaker’. Dit is een periode in het late Neolithicum of Steentijd daterend van ca 2800 tot 1800 vóór Christus.

zoon van Marleen Watteel en Ronny Vermaete

°20 mei 1960 Roeselare

dochter van Adriana Steen en Marcel Watteel

°26 maart 1929 Roeselare en +12 augustus

2010 Ardooie

dochter van Margarita De Serranno en Octave Steen

°25 juni 1905 Koolskamp en +20 juni 1982

Roeselare

dochter van Octavia De Gand en Carolus Ludovicus De Serranno

°22 september 1871 Pittem en +5

november 1916 Ardooie

dochter van

Natalia De Geytere en Petrus De Gand

°24 juni 1835 Pittem en +20 februari 1895

Pittem

dochter van Henrica De Smet en Franciscus De Geytere

°17 november 1809 Pittem en +30 december 1876 Kortrijk

dochter van Francisca Ladesou en Jacobus De Smet

°13 oktober 1775 Pittem en +23 februari

1837 Pittem

dochter van Barbara Theresia De Caigny en Andries

Ladesou

°13 november 1751 Pittem en +9 maart

1805 Pittem

dochter van Martha Magdalena Devisschere en Josephus

De Caigny

°8 maart 1728 Koolskamp en +29 januari

1795 Pittem

dochter van Cecilia De Meulenaere en Philippus

Devisschere

°1 november 1689 Beveren en +14 augustus

1732 Koolskamp

dochter van Maria Hubrechts en Andreas De Meulenaere

°16 juni 1665 Beveren en +28 oktober 1694

Beveren

dochter van

Judoca Francisca Vandenbussche en Laurentius Hubrecht

°9 januari 1634 Beveren en +…

dochter van Maria Vanden Casteele en Petrus

Vandenbussche

° … en +3 april 1667 Beveren

dochter van Maria Hoorne en Joannes Vanden

Casteele

°… en + …

dochter van voornaam en familienaam vrouw en van voornaam man Hoorne

°… en + …

Vermoedelijk is het mtDNA profiel van deze Maria Hoorne on-gemuteerd doorgegeven tot bij mezelf. In feite kan deze mtDNA stamreeks nu aangevuld met vele generaties anonieme vrouwen tot we bij de eerste vrouw met haplogroep W5a1a en de bijkomende mutatie 16093 komen. Deze vrouw leefde waarschijnlijk meer dan 40 generaties geleden. In de klassieke genealogie tellen we slechts 14 generaties. Maar deze reeks kan nu aangevuld worden met de hypothetische vrouwen bij wie een mutatie voor het eerst is ontstaan. En zo kunnen we opklimmen tot de mitochondriële Eva die zo'n 150.000 jaar geleden leefde en waar alle huidige mtDNA lijnen van afstammen.

Sven Vermaete, Meulebeke

DE GRAVEN VAN DE GEMEENTELIJKE BEGRAAFPLAATS VINDERHOUTE

In 2009 publiceerde Paul Callens een overzicht van de graven op de begraafplaatsen van Pittem. Inmiddels zijn we tien jaar verder en heeft deze auteur niet stil gezeten. Hij inventariseerde 63 begraafplaatsen van binnen en buiten ons werkgebied. In totaal zijn meer dan 150.000 foto’s beschikbaar op de computer in het documentatiecentrum van FV regio Tielt.

Voor de begraafplaats van Vinderhoute zijn in deze publicatie foto’s opgenomen met een symbolische waarde. De selectie gebeurde willekeurig, behalve voor enkele unieke zerken. De opname van de informatie gebeurde in de zomer van 2019. Wat opvalt op deze begraafplaats is het groot aantal graven van geestelijken, ook van buiten de gemeente. Heel wat van deze zerken hebben dan ook bijna identieke kruisen.

De publicatie bevat: een plan van de begraafplaats met de ligging van de grafzerken, de volledige tekst die op de zerk wordt vermeld, evenals deze die op de gedenk- of huldeplaatjes staat. De index maakt het mogelijk personen, plaatsen, functies en dergelijke terug te vinden voor zover de informatie aanwezig is op de zerk. We hebben ons vooral gericht op de informatie die van belang is voor de familiekundige. Deze publicaties is digitaal zwart-wit geprint op formaat A4 en afgewerkt met een doorlopende kaft in kleurenprint.

Paul Callens, “De graven van Vinderhoute”, 116 blz. prijs 11,00 euro te verhogen met 5,00 euro portkosten. Te verkrijgen door storting op rekening BE 75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt of gratis af te halen elke eerste en derde zaterdag van de maand tussen 9 en 12 uur in het Documentatiecentrum van FV regio Tielt, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt.

Luc Neyt, Tielt

“SWEETHAERTS” – VERLIEFD OP DE BEVRIJDER? VERTELLING DOOR DIRK

Honderden Vlaamse vrouwen werden na de bevrijding in 1944 verliefd op een Brits militair. Soms leidde dat tot een flirt of een kortstondige relatie, maar een vaak beloofden ze elkaar eeuwige trouw. Sommige koppels vestigden zich in ons land, andere zochten hun geluk in Groot-Brittannië. Wie waren die tommy’s die met een meisje van hier aan de haal gingen? Wie waren die oorlogsbruiden die zich in de armen gooiden van een soldaat die soms vreselijke dingen had meegemaakt? Dirk Musschoot reisde jarenlang België en GrootBrittannië af en vond tientallen love stories van Brits-Belgische bevrijdingskoppels. Verhalen vol ontroering maar vaak ook van eenzaamheid en gemis. Over hun wel en wee gaat deze vertelling met ‘lichtbeelden’.

Wanneer: donderdag 13 februari

2020, aanvang 20 uur.

Locatie: Handelsinstituut Regina Pacis, Patersdreef 5 in 8700 Tielt

Toegang: gratis en met een verrassing op de vooravond van VALENTIJN

Dirk Musschoot is auteur van:

Belgen op de Titanic

Wij gaan naar Amerika

Seizoenarbeiders

Belgen maken bommen

Sweethearts Verliefd op de bevrijder

FAMILIEKUNDE VLAANDEREN REGIO TIELT IN MOLINE

Met een kleine delegatie van zeven Belgen komen we aan in Moline (Illinois) om enkele festiviteiten bij te wonen ter ere van de Belgische invloeden die Moline historisch hebben getekend. De hoogtepunten van dit bezoek: het honderdjarige bestaan van het Belgisch ereconsulaat in Moline, een bezoek aan ‘The Belgian Center’ in Moline, en de herdenking van de eerstesteenlegging door kardinaal Mercier van de Sacred Heart Church in 1919, honderd jaar geleden.

Bij het binnenkomen van de stad vallen er twee dingen op: John Deere en de Belgische familienamen van vele bewoners. Het is dan ook zo dat in 1848 John Deere zijn toenmalige ploegenproductie naar Moline verplaatste, onder andere om dichter te zijn bij de bevaarbare Mississippi, in plaats van de wispelturige Rock River in Grand Detour.11 Vele Belgen die naar de V.S. emigreerden werkten dan ook in bedrijven die landbouwmachines produceerden, of in de landbouwsector.12

Op donderdag zijn we te gast in de Oakwood Country Club waar een receptie doorgaat ter ere van de honderdjarige werking van het Belgische ereconsulaat in Moline. Na een hartelijke ontvangst door Ereconsul Patrick van Nevel, Belgisch Ambassadeur in Washington Dirk Wouters, en de Burgemeester van Moline Stephanie Acri; volgen er verscheidene toespraken van mensen die een speciale band hebben met België. Sommigen hebben familie die ooit uit België de moedige overtocht naar de V.S. maakten, anderen hebben interesse in de geschiedenis van Moline. Alle sprekers benadrukken dezelfde boodschap: we mogen de historie van onze voorouders niet vergeten, en al zeker niet verloren laten gaan. Dit is niet alleen de missie van deze individuen, maar ook van alle medewerkers van ‘The Belgian Center’ in Moline. Tijdens de receptie hebben we de kans om te praten met deze medewerkers die zich inzetten om de Belgische connecties levendig te houden.

de Anniversary Dinner in Moline met prominente aanwezigen: van links naar rechts: Dirk De Smul – Schepen Aalter, Joy Boruff – President and CEO of the Moline Foundation, Marleen Van De Gehuchte, Paul Blanckaert, Father Mark DeSutter – Sacred Heart Church, Patrick Van Nevel – Ereconsul van Belgie in Moline, Stephanie Acri – Burgemeester van Moline, Dirk Wouters – Ambassadeur van België in de VS, André Bollaert – Land van Nevele, Mauro Callens - Familiekunde Vlaanderen regio Tielt, Audrey Magniette – FV regio Tielt en Hilde Vannieuwenhuyze – FV regio Tielt

11 https://www.deere.com/en/our-company/about-john-deere/past-leaders/john-deere/ 12 https://www.thebulletin.be/moline-illinois-slice-belgium-americas-midwest

Later staat ook een bezoek aan ‘The Center for Belgian Culture in Western Illinois’ op het programma. Het is een zeer opmerkelijke ruimte. Niet alleen zijn alle muren gevuld met attributen die België illustreren op een folkloristische manier, maar ook de sfeer en de snacks zijn op en top Belgisch. Er worden foto’s van familieleden gedeeld, en er wordt gepraat over de oude tradities die de eerste, tweede, en derde generaties van Belgen in Moline al dan niet in stand houden. Wat ons opvalt, is dat tradities die bij ons zo goed als uitgestorven zijn, in Moline nieuw leven hebben gekregen. Activiteiten zoals Rolle Bolle of zelf Krakelingen maken, die in België alleen nog door enkelingen beoefend worden, zijn hier springlevend. Er werd ons zelfs verteld dat Rolle Bolle niet enkel meer door mensen van Belgische afstamming gespeeld wordt.

Tijdens dit bezoek aan het Center stellen André Bollaert en Mauro Callens de werking voor van respectievelijk de “Heemkundige Kring Het Land van Nevele” en “Familiekunde Vlaanderen regio Tielt”. Beide organisaties zijn al jaren in contact met mensen van het Center in Moline. In de collectie van het Center vinden we dan ook uitgaven van FV regio Tielt zoals “Death Memorial Cards” en “Amerikaanse Zantingen”. Zondag, onder een stralende zon, gaan we met zijn allen naar de herdenking van de hoeksteenlegging van de Sacred Heart Church. De ceremonie begint met een mis, die voorgegaan wordt door Father Mark DeSutter (de Belgische roots zijn steeds aanwezig). Hierop volgt een parade, waarin ook FV regio Tielt vertegenwoordigd is. Tot slot gebeurt een heropvoering van de eerste hoeksteenlegging door enkele genodigden. Deze steenlegging gebeurt precies een eeuw geleden door kardinaal Mercier, die toen door zijn rol tijdens

WOI enorm populair was, zowel in België als in de V.S..

Mauro Callens, in het ‘Center for Belgian Culture, stelt de werking voor van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt. (foto Audrey Magniette)

Naast de festiviteiten in Moline hebben we ook een ontmoeting met een aantal mensen die we tot voorheen enkel met naam kenden. In Chicago ontmoeten we Bart Ryckbosch (afkomstig van Deinze) die werkt in het Chicago Art Institute. We mochten ook Marcus Eckhardt ontmoeten in Herbert Hoover Presidential Library in West Branch, Iowa. Marcus toonde ons exclusief enkele stukken uit het depot dat versierde meelzakken en kantwerk bevat die na WOI, als dank voor de voedselhulp, naar Amerika gezonden zijn. Marcus hielp destijds Familiekunde Vlaanderen regio Tielt aan materiaal voor de publicatie over de vermelde voedselhulp in ons werkgebied. Tot slot ontmoeten we Regine Brindle, hoofdredactrice van “Belgian Laces” in Peru, Indiana. Regine is van Belgische origine en ook al jaren lezer van “Onze Voorouders”. We hopen dat deze ontmoetingen in Moline en omstreken mogen bijdragen tot het levendig houden van de goeie relaties met de verenigingen ginder.

Op de eerste pancarte lezen we: Representatives from Belgium FV-Regio Tielt. De Belgische vlag wordt gedragen door Mauro Callens. (foto Audrey Magniette)

Audrey Magniette en Mauro Callens

ERFGOEDWEEKEND 2020: “DE NACHT”

Handboeken deken Jan De Mol uit Tielt na 400 jaar uit de duisternis gehaald

In 2020 staat Erfgoeddag in het teken van de nacht. Want de nacht betovert en staat dikwijls synoniem voor verbeelding. Nachtdieren komen tot leven. Maar hoe gebeurden nachtelijke activiteiten vroeger? Zonder een lichtbron was en is het onmogelijk om ’s nachts te werken. We associëren de nacht vandaag vaak met feesten, performances, iets vieren en gezellig samenzijn. Maar de nacht staat ook symbool voor het mysterie, het verborgene. Familiekunde

Vlaanderen regio Tielt heeft ‘het verborgene’ vertaald naar familie- en geschiedkundige documenten die jaren verborgen lagen in het decanaalarchief van Tielt.

De voorstelling van de handboeken van deken Jan De Mol gaat door op zaterdag 25 april om 19 uur in huis TABOR, vroegere Paterskerk, Kortrijkstraat , inrit via Patersdreef in Tielt.

Graag inschrijven vóór 16 april 2019 bij bestuurslid Jan Callens: tel: 051/46 54 11 (liefst tussen 19 en 21 uur) of mail: jan-callens@telenet.be

KORTE INHOUD VAN DE HANDBOEKEN:

Op 26 november 1657 overleed Jan De Mol, deken van Tielt sedert september 1616. In het stadsarchief van Tielt (SAT) en in het decanaal archief van Tielt (DAT) bevinden zich heel wat documenten van zijn hand. Zijn handboek in twee volumes13 wordt bewaard in het archief van de Tieltse dekenij. Voor de familiekundige is dit een ware bron voor opzoekingen. Ook voor de heemkundige is er heel wat in te vinden. Zoals blijkt uit het handboek hield De Mol zich ook bezig met zaken buiten het strikt kerkelijke. Het boek vormt een mooie aanwinst naast andere reeds gepubliceerde historische bronnen uit deze periode voor Tielt: Stadsrekeningen, poortersboeken, wezerij 17e eeuw en het landboek uit 1635.

Op aandringen van deken De Mol vestigden de paters recollecten zich in 1624 te Tielt. Ze worden dan ook veelvuldig vermeld in het handboek. Ook de pest en de Tachtig- en Dertigjarige oorlogen laten er veel sporen na. Komen verder o.a. aan bod: een groot deel over de verpachting van de tienden, de grauwzusters, het hospitaal, heel wat begrafenissen, kapelrijen, distributie, pointingen, huwelijkscontracten, dispensaties, regelingen van sterfhuizen, uitgaven voor herstellingen, aankoop van levensmiddelen, beursstudenten, aanstelling van nieuwe pastoors, aanstelling van zijn meiden en knechten, uitgaven voor de kerk, heropbouw van kerken, onderhandelingen met militairen, enz.

Persoonlijke aangelegenheden van deken De Mol komen ook aan bod zoals zijn huizen en erven, zijn brouwerij, zijn inboedel, zijn familie, uitgaven voor eigen kledij, schoeisel en medicamenten, aankoop van zijn achtereenvolgende paarden.

Er is nog heel wat meer te vinden in het boek maar het hierboven vermelde geeft toch al een goed beeld waarover het gaat.

Activiteiten in Huis TABOR tijdens het erfgoedweekend:

zaterdag 25 april: 19 uur voorstelling handboeken deken Jan De Mol

zondag 26 april:

5 u 45: gebed in het oksaal onder leiding van een pater minderbroeder

7 u 30: ontbijt (8 euro) vooraf inschrijven

10 u 30: geleide rondleiding

14 u 00 : geleide rondleiding

Meer info in nummer 2 van 2020 van Onze Voorouders. 13 Decanaal archief Tielt (DAT) 114 en 115, Liber Manualis I (1627-1639) en II (1639-1656)

DE WEZERIJ VAN TIELT – REKWEST of REKEST

In Onze Voorouders nummer 4 van 2019 nam je kennis wat een voogdijakte inhoudt en waarom soms een kamervoogd werd aangesteld. In deze bijdrage willen we het eens hebben over een ‘rekwest’ of ‘rekest’ ten gevolge van het opstellen van een staat van goed met een negatief saldo of speciale aanvragen. De betekenis van rekest is ‘officieel verzoekschrift’, een schriftelijk verzoek aan de overheid. In 1745 dient Joseph Roelens als kamervoogd over Theresia Claeijs dochter van Alexander en Theresia de Blaere drie rekwesten in “aen mijn heeren Burghem(eeste)re ende Schepenen der Stede van Thielt”.

Theresia Claeijs “alhier binnen dese Stede Sieckelijck toegecomen met eene groote quaele sonder dat jemant daer naer was siende, hij suppliant {Joseph Roelens} met onse {de wethouders} kennisse ende

consent {toestemming} de voorseijde theresia Claeijs minderjaerighe weese hadde gedaen ten huijse van Sieur Nicolaijs Sabbe meester Chirurgin alhier om haer van de gemelde quaele te doen genesen”.

Eerst om een stuk grond te mogen verkopen, eigendom van Theresia Claeijs, omdat er geen middelen zijn om heel wat kosten te betalen.

“soo hadde hij suppliant geradigh gevonden te vercoopen aen d’heer Franchois thooft eene haer partijken Landts gelegen binnen de prochie van Pitthem voor de somme van veerthien ponden acht schell (ijnghen) gr(ooten) alles volgens

den contracte daer van gemaeckt alhier

Ten tweede heeft de kamervoogd het weeskind geplaatst

Dat hij de selve met ulieden heeren {wethouders} kennisse ende voorwete heeft besteet voor den tijt van een jaar begonst den vijfden maerte lestleden 1745 aende euverste vande vergoedenijnghe van geestelijke dochters geseijt de Salet jouffrauwen binnen gendt om aldaer

te woonen met conditie dat sij soude betaelen voor haere taefelcosten ten advenante {overeenstemming} van veerthien ponden grootten s’jaers ende dat t’gonne sij {Theresia de Blaere} soude winnen met spellewercken daerop sal afslagh doen”

In het derde rekwest wordt Theresia Claeijs vermeld als “poorteresse deser Stede oudt ontrent een en twintigh jaeren”. Haar kamervoogd wenst haar te “colloqueren in het spinhuijs tot Brugge”.

oudt ontrent een entwintigh Jaeren de welcke voor daete van suppliants committimus woonende bij haere nichten tot cortrijck haer heeft begeven den gepasseerden somer in het leger van den coninck van vranckrijck voor cortrijck met eenen houzaer weghgeloopen opde frontieren vande heeren Staeten van hollant ende van waer sy met eene secrete sieckte is gecomen binnen deser Stede, waer van den suppliant haer hebbende gedaen cureren, heeft uyt crachte van UL(ieden) heeren consent ende authorisatie haer daer naer besteedt gedaen in eene Schole binnen de Stede van gendt genaemt de saletjouffrauwen om aldaer voor eenighe jaeren te woonen ende haere ongebondentheydt te verslyten is niet jegenstaende aldus hedent twee maenden met een ander dochterken uyt de selve Schole weghgeloopen vande eene Stadt naer de andere, soo den suppliant heeft verstaen tot in eenighe vande heeren Staeten van hollant om den gemelden houzaer, waermede sij te vooren was weghgeloopen, te vinden, ende waenneer sij mette voorseyde dochter maendag lestleden is weghegeloopen tot ontrent dese Stede, heeft den suppliant t'selve gewaer wordende haer gedaen haelen ende vatten door den officier Joannes Lavain ende t'synen huyse strickt doen bewaeren ende alsoo de selve bewaerijnghe van geen

lanckdeurigheit en can wesen, alsmede dat te vreesen is dat sij midts haer voorgaende ongebonden leven haere sal begeven tot alderleij quaet soude den suppliant zou haer geirne met het selve revenue stellen ten coste van haere goederen, immers het verbeterhuijs binnen de Stede van Brugghe tgonnen niet en vermagh te gebeuren sonder UL heeren content ende aggreatie, is dorsaecke hij sijnen toevlucht is nemende totte selve14

Nog een paar voorbeelden waarvoor een persoon een rekest indiende bij de wethouders:

* Mauritius van Wontergem weduwnaar van Pieternelle Van Antwerpen vraagt de toelating “om te coopen cleederen ende lijnwaet voor sijne twee weesen”, 11 oktober 1745.

* Procureur Jan Hovaere schatbewaarder en beheerder van ongeveer 160 ponden groten, toekomende de twee minderjarige wezen van Marie d’Haese weduwe van Michiel Van Antwerpen “soude hij dan of geirne hem ontlasten t’sij bij middel van namptissemente (onderpand) ofte andersints”, 11 oktober 1745.

Luc Neyt, Tielt

14 Rijksarchief Brugge, gemeente Tielt, nummer 59, f°25v., f°39r. en f°58r.

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt activiteitenagenda januari - februari - maart 2020

Het documentatiecentrum FV regio Tielt is open elke eerste en derde zaterdag van de maand.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 4 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 18 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 1 februari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Lezing door de heer Dirk Musschoot “Sweethearts” (zie p. 11)

5. Werkgroep genealogie op zaterdag 15 februari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

6. Werkgroep genealogie op zaterdag 7 maart van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 21 maart van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

8. Werkgroep genealogie op zaterdag 7 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

9. Werkgroep genealogie op zaterdag 21 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

10. Erfgoedweekend: 25 en 26 april thema “NACHT” (zie p. 14)

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Godfried Vuylsteke Meulebeke, Jules Desmet Wakken, Antoon Van Ryckeghem, Renaat Lobbestael Oostrozebeke, Vande Sompele Davy, Paul Van Holder, Geoges Vanhoutte, De Roede van Tielt, Noël Devriese, Johan Destoop, Jan Vandermeulen en Stefan De Smet allen uit Tielt.

Inzenden van vragen, antwoorden, teksten en activiteitenkalender

Voor de eerstvolgende nummers worden de belanghebbenden dringend gevraagd rekening te houden met de hierna volgende uiterste data voor het inzenden van hun vragen, antwoorden, teksten, mededelingen. (Steeds één maand vóór de maand van verschijnen!):

Nummer 1 / januari - februari - maart 2020 vóór 30 november 2020

Nummer 2 / april - mei - juni 2010 vóór 28 februari 2020

Nummer 3 / juli - augustus - september 2020 vóór 31 mei 2020

Nummer 4 / oktober - november - december 2020 vóór 31 augustus 2020

Luc Neyt, Tielt

Bruggestraat 43 – 8700 Tielt

Tel. 051 40 07 15

Gsm 0475 32 77 08

info@electro-debusschere.be

Kantoor Sonja Kinds Bvba

Oude Stationstraat 30 – 8700 Tielt

Argenta Bank en Verzekeringen

ON 0543.599.381 RPR Brugge

Tel +32 51 40 39 53

sonja.kinds@argenta.be www.argenta.be

AUTOCARS - REISBUREAU

Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93

Eigen reisprogramma op aanvraag

Duthoit Luc

Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding

Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13

Email: luc.duthoit@pandora.be

23ste Jaargang nr.2 driemaandelijks

april

Tijdschrift voor familiegeschiedenis

Pieter Callens, wagenmaker in Tielt in de 17de eeuw

Erfgoeddag 2020: De Nacht - Uitnodiging en Progagramma

De Wezerij van Tielt Octroy of Oktrooi

Dispensatie Jo(ann)is De Meere en Guilelma Van Rijckeghem

Pittem 1687

Bidprentjes - Rouwberichten - Krantenknipsels - Voorwerpen

Foto’s verwijzend naar de Ijzertoren of AVV-VVK

Deeltje van de collectie AVV-VVK, als begin van een uitgebreid museum.

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV regio Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal. Teksten om in het tijdschrift op te nemen zijn altijd welkom bij de redactie: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt minimum 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt vzw, Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is altijd welkom !!!!

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be

Redactie: Claude Moors en Luc Neyt

Secretaris-penningmeester: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel.: 051/ 46 54 11, jan-callens@telenet.be

Website FV regio Tielt Facebook fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

https://www.facebook.com/#!/groups/fvTielt/

Documentatiecentrum: Huyse Aleydis, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel. Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur. Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem.

Je stort het lidgeld (37 euro gewoon lid, 54 euro steunend lid en minimum 84 euro beschermend lid, een tweede lid van hetzelfde gezin, wonend onder hetzelfde dak betaalt slechts 10 euro) op rekening IBAN BE58 4141 1712 2179 van Familiekunde Vlaanderen vzw Merksem. Ieder lid ontvangt viermaal per jaar het tijdschrift VLAAMSE STAM. De leden kunnen ook uitgaven en formulieren aan goedkopere tarieven krijgen. Je bereikt het Centrum voor Familiegeschiedenis via: mail info@familiekunde-vlaanderen.be en zie ook de website van FV: http://www.familiekunde-vlaanderen.be

Inhoud:

- Pieter Callens, wagenmaker in Tielt in de 17de eeuw p. 23-27

-

-

Erfgoedweekend “De nacht” uitnodiging en programma p. 28

Aanwinsten documentatiecentrum 2019 p. 29

- De wezerij van Tielt “octroy” of oktrooi p. 30

- Drie nieuwe publicaties p. 31-32

- Nieuws uit het stadsarchief p. 33

- Dispensatie Jo(ann)is De Meere en Guilelma Van Ryckeghem, Pittem 1687 p. 33-35

-

Voorwerpen foto’s verwijzend naar de IJzertoren of AVV-VVK p. 36-37

- Activiteitenagenda april – mei – juni – 2020 p. 38

PIETER CALLENS, WAGENMAKER IN TIELT IN DE 17de EEUW

In het kader van mijn studie, die momenteel nog in opmaak is, over de verschillende familie’s Callens in de kasselrijen Kortrijk en Oudenaarde voor 1650, kwam ik uiteraard ook terecht bij de naamgenoten in Tielt in de 17de eeuw. Er vertoefden in Tielt toen al verschillende takken met die familienaam, soms verwant in een ver verleden, bij anderen (nog) niet bewezen dat er een verwantschap is. In dit artikel lichten we één familie wat nader toe, deze van Pieter Callens die gekend stond als wagenmaker. Dat beroep zat trouwens in de familie want zijn broer Jan was wagenmaker in Ingelmunster en ook enkele neefjes zetten de traditie later verder in de streek.

Pieter Callens was afkomstig van Dottenijs waar hij rond 1600 moet geboren zijn. Hij was de zoon van Carel Callens en Mayken Rydom. Pieter trouwde een eerst maal met Elisabeth Calewaert, fa Cornelis en Cathelyne De Cock, rond 1627. Zij was afkomstig van Meulebeke en daar zouden ook de eerste kinderen geboren worden voor ze naar Tielt afzakten. In totaal kwamen er negen kinderen:

Joannes Callens

° Meulebeke 26 april 1628

x Tielt 28 januari 1657 met Maria Van Nevel fa Marinus

Cornelis Callins

° Meulebeke 9 december 1629

+ voor 1648

Paesschier Callens

° Meulebeke 3 oktober 1631

+ voor 1648

Maria Callens

° Meulebeke 5 november 1632

+ Meulebeke 18 juni 1706

x Tielt 29 juni 1658 met Joannes Seroels fs Judocus & Judoca Vandenbussche

xx circa 1677 met Martinus Boone fs Antonius

Antheunis Callens

° Meulebeke 10 december 1634 + Tielt 19 augustus 1637

Petronella Callens

° Tielt 07 januari 1637

+ Tielt 24 november 1645

Catharina Callens

° Tielt 14 december 1638

x Tielt 10 augustus 1660 met Petrus De Caigny fs Stephanus

Anna Callens

° Tielt 15 oktober 1641

+ Tielt 16 november 1645

Joanna Callens

° Tielt 27 april 1644

+ Tielt 7 november 1645

Pieter werd poorter van Tielt op 2 april 16481 .

Na het overlijden van moeder Elisabeth, te Tielt op 14 februari 1645, werd een staat van goed opgemaakt, er waren vooral schulden want de Fransen hadden delen van Tielt platgebrand, waardoor ook Pieter grote schade had2:

“An ulieden myne heeren burchm(eeste)re en(de) schepenen mitg(aede)rs uppervoochden der stede van Thielt p(rese)nteert myne voorn(omde) heeren P(iete)r Callens en(de) beede de voochden van(de) achterghelaten weesen gheprocreert by Lysbette Caluwaert fa Cornelis zyne huys(vrauw)e, overleden deser stede en(de) heeft achterghelaten drye kynderen Hansken, Mayken en(de) Catelyntken Callens fii P(iete)rs danof de voochden Jan Callens en(de) Jan Caluwaert fs Cornelis

Alvooren zoo zyn de voorn(omde) voochden met P(iete)r Callens veraccordeert dat de drye weesekens volghen een half bunder lants gheleghen in(de) prochie van Meulebeke onder heerlychede van Rycartsscheure commen(de) van(de) groote vrauwe van(de) voorn(omde)

weesen Catelyne De Cock, overleden in(de) prochie van Meulebeke in(de) maent van octobre 1645

Eerst een stycxken lants ghenaemt het Boonstacxken groot IIIIc lants ligghen(de)

onverscheen en(de) onverdeelt met Joos De Meyere ghetraut hebben(de) Tanneken

Calewaerts fa Cornelis palen(de) oost en(de) noort de vitre(?) wee dus hier IIc lants

Item noch een styck lants ghenaemt tZoetestyck palen(de) oost Rogier Slambrouck, zuyt eenen busch, west P(iete)r De Muenynck beede ghehouden van Rycartsscheure dus hier voor de weesen IIIc lants

Item volght noch desen cavel P(iete)r Callens dhelft van een styck lants ghenaemt het Veldeken palen(de) oost en(de) west de wederdeelyn(ghe), zuyt de strate ghehouden van Rycartsscheure, comt voor de weesen IIc lants

Item volght noch desen cavel van P(iete)r Callens en(de) Joos De Meyere ligghen(de) onverscheen en(de) onverdeelt dhelft van een mersschelken en(de) onverscheen en(de) onverdeelt met Joos en(de) Cornelis Caluwaert palen(de) zuyt en(de) west P(iete)r

Van(de) Velde ghehouden van Meulebeke, dus hier over dhelft comt voor de weesen over tvierde part hier mede dit cavelken voldaen is mits conditie dat elcken cavele moet betaelen de loopende renten die op de gronden zyn naer elck quote en(de) portie VII r(oeden) en half

Angaen(de) de goederen van desen sterfhuyse en isser gheene bate ghevonden deurdien de Francoisen tot Thielt ghebrant hebben, dan wel bevonden ten seinen sterfhuyse meer schult dan goet … desen XX meye 1646”

1 AILLIET, L., De poortersboeken van Tielt afschrift 1614 & 1632, deel I, Vlaamse Vereniging voor Familiekunde afdeling Tielt, 1996, blz. 48.

2 SAT, Staten van Goed Tielt Binnen, nummer 731, blz. 268 verso.

Pieter kon moeilijk alleen blijven met zijn kinderen en huwde een tweede maal te Tielt op 2 november 1646 met Livina Vandenbussche fa Franciscus. Livina was zelf al weduwe van Michiel De Deckere. Er volgden nog drie kinderen:

Egidius Callens

° Tielt 23 februari 1648

x Tielt 6 mei 1679 met Petronella Vandenbussche

Anna Callens

° Tielt 02 juni 1650

Petrus Callens

° Tielt 25 november 1653

Pieter mocht intussen verschillende keren werk leveren voor de stad Tielt zo blijkt uit de stadsrekeningen3:

“… over leverynghe van een cordewaghen tot oorboir vande stadt 6 p. 12 sch.” (stadsrekening Tielt van 6 september 1648-24 september 1650)

“… over de leverynghe van een cortewaeghen 8 sch. gr. ende over trepareren van een wiel ende zavelberders 6 sch. 4 gr. …” (stadsrekening Tielt vanaf 23 september 1650)

“P(iete)r Callens wagemaeker over treparereren van tstadts cortewagens, tlenen van een perts ofte sperre dienend tot eenen branthaeck 2 p. 14 sch.” en

“P(iete)r Callens over de leverynghe van eenen nieuwen cortewaegen dienende voor de calsyders gevrocht hebbende inden jaere 1654 6 p. 12 sch.” (stadsrekening Tielt vanaf 11 november 1652).

Na het overlijden van Pieter in Tielt op 24 oktober 1667 werd een staat van goed geschreven waaruit onder andere blijkt dat hij er een goede boekhouding op na hield van alle werken die hij uitvoerde als wagenmaker4:

“Staet ende masse van alle de goederen bevonden ten sterfhuyse van P(iete)r Callens, overleden den XXIIIIen ougst 1667 binnen der stede van Thielt, poorter aldaer omme danof verdeel ghemaeckt te worden tusschen Livine De Busschere sijne achterghelaeten wed(uw)e ende houderigghe ten desen sterfhuijse ter eender zijde mitsg(aede)rs Jan Callens sijn selfs man, Jan Serroels ghetrauwt met Maijken Callens ende P(iete)r De Caignij ghetrauwt met Cathalina Callens al fii P(iete)rs gheprocreert bij Elisabeth

Caluwaert, kinderen vanden eersten bedde, voorts Gillis ende Tanneken Callens fii Pieters gheprocreert bij de voors(eyd)e Livine De Busschere noch weesen ten andere, welc(ken) staet mits desen presenteert de voorn(omde) houderigghe voor ul(ieden) mijn heeren van Thielt als oppervoochden vande voors(eyd)e onbejaerde kinderen

Gronden van erfven

Eerst een styck landts in Thielt buijten paelende zuijt oost den Cortrijckschen herwech, zuijt west de kinderen Laderiere, noortwest … (niet ingevuld), zuijt oost Charle Quigny onder dheerl(ickhede) van Gruyth(uyse) groot Ic IIIIxx V r(oeden)

3 HOLLEVOET, F., Stadsrekeningen Tielt : 1610-1794, Heemkundige kring “De Roede van Tielt”, Tielt, 2004, resp. blz. 235, 248 & 258.

4 SAT, Staten van Goed Tielt Binnen, nummer 700, blz. 308 verso. Enkele minder interessante passages uit de staat van goed werden weggelaten te herkennen aan “…”

Item binnen der stede van Thielt eene scheure met de stallynghe ende erfve daermede gaende paelende oost ter Cortrijckstraete, zuijt het huijs ende erfve van P(iete)r De Blaere, west Jeroon De Caignij ende noort het naervolgende huijs, scheedende van op den noordersten styl vande selv(e) scheure, jeghens den ganck naer de Cortrijckstraete, noort westwaert tot een paele ghestelt ses voeten van het naervolghende huijs ende van daer noch noort westwaert tot op eenen kersselaere van Jeroon De Caignij, daer nu een paele ghestelt staet ende den ganck naer de Cortrijckstr(aete) ligghende tusschen dese scheure ende het naervolghende woonhuys sal syn ende blyfven ghemeene, soo tot het voeren van hout, vette, vruchten, drijven van beesten als andersints

Tvoorn(omde) styck landts gheleghen onder dheerl(ickhede) van Gruijthuijse groot Ic IIIIxx

V roen met den hauw van houtte ende de vruchten daerop ende inne wesende, met de voorn(omde) scheure soo die afghepaelt ende op de conditien hiervooren besproken is bij vriendel(icke) accorde ten deele ghevallen aen de voors(eyd)e vijf kinderen met conditie dat de houderigghe moet gheven aen elck kindt acht guldens, mitsg(aede)rs ses ponden gr. aende sel(ve) vijf kinderen over beternisse van cavel dies blijven de voorn(omde) kinderen belast met eene rente van twintich schellyn(gen) gr. s(iae)rs croiseerende den pennynck

XVIe beset op de voors(eyd)e scheure in proffyte van het Grauwsusterhuijs van Thielt

Den hauw van houtte met de vruchten staende op de voors(eyd)e 185 roen sijn

geex(timeer)t vier pont gr. oock toebeh(orende) aende voors(eyd)e vijf kinderen

Item een woonhuijs binnen der stede van Thielt met de erfve daermede gaende, loopende noort westwaert ende oostwaert tot inde Cortrijckstr(aete) ghecommen van Jacomintken Vande Keere, paelende met den voorhoofde oost de Cortrijckstraete, zuijt de voorn(omde) scheure, west Jeroon De Caignij ende met de erfve oost oock de Cortrijckstr(aete) ende thuijs, noort Jaecques Lambert ende sal scheen op de manieren ende conditien soo hier vooren besproken is in het regardt vande scheure

Dit woonhuijs met de erfve voors(ey)t is bij vriendelijcken accorde ten deele ghevallen aende houderigghe met ghet last van toegheven soo hier vooren gheseijt, is ende blijft belast met eene rente van XX sch. gr. ts(iae)rs den pennijnck XVIe ten proffijte vande kinderen m(eeste)re Pau(we)ls Vandewatere, mitsg(ade)rs IX sch. p. ts(iae)rs aenden disch van Thielt ende noch XXXI sch. VI p. ts(iae)rs oock aenden disch van Thielt

Baeten bevonden ten desen sterfhuijse

Eerst van driecht ende saet van baefmesse 1667 met de taillie van houtte staende op de ghepachte landen met de vette binnen den hove bedraecht X p. XI sch. IIII gr. …

Item in het Paters clooster ghevlucht XV vaeten onghevant coorne ende VIII vaeten tarwe II p. XVI sch. VIII gr.

Item in het selv(e) clooster een hauwe, quaedt byl, een saeghe, ses wielhoupen, twee kernen ende eenen setel, stoel tsamen XIII sch. IIII gr.

Item van alle de cramerije wesende inden wijnckele, bedraecht volghende de prijsie daervan ghedaen bij Catharine De Belonghe wed(uw)e van Lucas Hertschap met assistentie vande houderigghe ende hoirs XXIX p. XI sch. gr.

Item van alle het ghesaeght ende onghesaeght hout, met het ghemaeckt werck ende tallam dienende tot waghemaecken bedraeght XXXV p. gr.

Item van twee clamcleers ende al het houttewerck dienende voor cramen XX sch. gr.

Item van alle de huijscatheijlen soo tafels, schraghen, naghelbacken, boorden, coutsen met de slapijnghe, scapra, isere potten, herdewerck, stoelen, van, coerne, havere, roomsche boonen ende andere storie tsamen X p. VIII sch. IIII gr.

Item de cleederen vande houderigghe sonder het lijnwaet IIII p. gr.

Item den overledene heeft sijn daghel(yckse) cleederen ghegeven aenden aermen m(emori)e

Item vande cleederen van den overledenen die tot Ghendt ghevlucht sijn met vlasch, gaerne, lynwaet ende andere dijnghen tsamen VIII p. XII sch. IIII gr….

Item van twee coijen met het gonne bevonden inden lochtijnck IX p. gr. …

Andere baeten vande gonne die noch schuldich staen van waghemaecken ende anderssints

Eerst Gillis Van Lokeren is schuldich bij handtbouck fol 15 verso III p. XIIII sch. gr.

Jan De Coddenie fol 17 en verso II p. XVII sch. gr.;Jan Van Gampelaere is schuldich bij slote van rekenynghe vanden XIIIIen maerte 1668 II p. I sch. gr.; Christiaen Beausaert fol 26 verso I p. XVIII sch. gr.; Jo(nkhee)r Jaecques Philippe De Cerf par handtbouck fol 85 en verso VIII p. VIII sch. gr.; Thobias De Deckere fol 69 II p. VIII sch. gr.; Claijs De Maeght fol 37 verso II p. VIII sch. gr.; Laur(en)s Puijenbrouck fol 40 en verso en(de) fol 92 I p. VIII sch. II gr.; Jan Van Beveren fol 47 verso II p. VIII gr.; Lieven De Costere fol 48 IIII sch. gr.; Jan Strobbe fol 48 verso XIX sch. gr.; Dierick Claerhout fol 52 verso XV sch. gr.; Guillae(me) Cijnsaeme fol 62, 63 en verso ende nu pretendeert hij sel(ve) goedt thebben; Jan De Smet op dho(ri)e v(idu)a ende kinderen dheer Jan Van Zantvoorde fol 66 IIII p. XIIII sch. gr.; Maerten De Waghenaere is schuldich bij rekenyn(ghe) vanden XIIIIen april 1668 XXVIII sch. gr.; P(iete)r Van Nieuwenhuijse fol 74 VII sch. I gr.; Fransois De Wispelaere fol 76 verso XXVII sch. VI gr.; Jan Verougstraete fol 81 verso XXVI sch. IX gr.; Jan De Smet fs Willems fol 99 verso II p. VIII sch. VIII gr.; Jan De Witte fol 101 en verso XXI sch. V gr.; Joachim Verougstraete fol 107 VII sch. gr.; P(iete)r Vande Walle is schuldich bij rekenyn(ghe) vanden 25en 8bre 1667 V sch. VII gr.; Item diversche persoonen sijn schuldich van cramerye VII p. V sch. II gr. ende dhouderigghe heeft daerbij doen voughen noch twee ponden grooten over diversche cleene minuteijten die inden wijnckel souden moghen ghebrocht sijn tsamen IX p. V sch. II gr. …

Gillis Verougstraete is schuldich van twee voorwielen XX sch. gr. …

Schulden van schaeden bevonden ten desen sterfhuijse

Eerst aen Guillae(me) Vanden Berghe van tairren bij den overleden ghedaen XX sch. VIII gr. …

Aen Jaecq(ues) Van Ra van pijecoussen IIII p. XVIII sch. gr. …

Aen Jean Loaijgiere van tarteijn III p. gr. …

Aen Louijs Dueriser van cammen X sch. IIII gr. …

Aen Margriete Vanden Berghe van peesen XX sch. gr.

Aen Jaecques De Caluwe van naghels II p. II sch. X gr. …

Aen Nicolays Dassommilie van zijdelijnt II p. VI gr.

Aen … (niet ingevuld) tot Armentiers van zijde bordtsel XII sch. gr.

Aen Jaecques Vuijttersproot van houtten schoen XXII sch. I gr.

Aen … (niet ingevuld) tot Iseghem van swijnghels IIII sch. IIII gr. …

Aen Michiel Bonne van kindermutsen III p. XV sch. VIII gr. …

Aen Jaecques Van Brabant van coijghelt ende maelghelt XVII sch. gr. …

Aen Maerten Schepens van leverijnghe van bier III p. XIIII sch. VI gr. …

Item aen P(iete)r Vande Keere vande leverijnghe van eene tonne biers aende gulde van Ste Sebastiaen over de doodtschult vanden overledenen XX sch. gr.

Item aen Gillis Marteau, cnape van(de) Guldebroeders te begravenisse te bidden I sch. gr. …desen 4e meije 1668”

Pieter heeft dus best wel één en ander meegemaakt van rampspoed en tegenslagen in zijn leven. Het moet een moedig man geweest zijn want ondanks alles bouwde hij nog een zaak uit van wagenmaken waar diverse Tieltenaren klant waren. Tijdsgenoten van hem kwamen iets dergelijks soms niet te boven en eindigden finaal in bittere armoede.

Jan Callens, Pittem

ERFGOEDDAG 2020: DE NACHT - UITNODIGING EN

PROGRAMMA

Erfgoeddag bestaat 20 jaar! 20 in 20 … dat moet gevierd worden.

Daarom duurt erfgoeddag dit jaar niet één dag, maar wel een gans weekend!

Deze en andere activiteiten worden naar een latere datum verschoven

ZATERDAG 25 APRIL

Handboeken Jan De Mol uit de duisternis gehaald – voorstelling publicaties

Fragment uit het handboek van Jan de Mol over het brouwproces.

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt haalt de originele handboeken van deken De Mol uit de duisternis! Deken De Mol was deken in Tielt tussen 1616 en 1657. Zijn handboeken zijn een belangrijke bron voor deze donkere periode in onze stad. Niet enkel het kerkelijke, zoals zijn aandringen om de paters recollecten in 1624 te vestigen in Tielt, maar ook het dagelijkse leven van onze stad komt aan bod: de pest, het hospitaal, sterfhuizen, inboedels, kledij, paarden en … zijn brouwerij. Hij brouwde een eigen biertje, en laat nu het originele recept de inspiratiebron geweest zijn voor het nieuwe Tielts kloosterbier, eveneens te proeven na de boekvoorstelling.

Info

Tijdstip: voorstelling handboeken 19u00Locatie: Huis Tabor, Kortrijkstraat 17

Gratis Inschrijven niet nodig

Contact: fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be of 051/40 60 75

ZONDAG 26 APRIL

Bezoek het voormalige Minderbroedersklooster

Ontdek hoe sober de minderbroeders leefden, als het ware 'in het donker'. Toch waren het mensen van de wereld, die dichtbij het dagelijkse leven in Tielt stonden. Het klooster was een afgeschermde plek dat nu dankzij de huidige exploitant Huis Tabor, opnieuw toegankelijk werd. ’s Morgens is er het ‘metten’gebed dat voorgegaan wordt door pater minderbroeder Marcel Huysentruyt, een West-Vlaamse pater die zijn noviciaat doorbracht in Tielt.

Om 5u30 tot 5u40 verzamelen wij voor de kloosterdeur naast de kerkingang. Het gebed begint om 5u45 in het dokzaal.

Om 7u30 zullen wij samen ontbijten. Wie hiervoor wil inschrijven doet dit via welkom@kcvvlaanderen.be – prijs : 8 € all-in

Om 11u00 en 14u00 kan je gratis deelnemen aan een begeleide rondleiding die start achteraan in de kerk. Om 16u30 geniet je in de Paterskerk van een gratis concert van het ensemble Viceldi. Verder kan je in de pandgang tussen 10u00 en 18u00 terecht voor een gevarieerde expo van foto’s, portretten, keramiek en schilderijen. Ondertussen is de cafetaria open van 11 u tot 17 u. U kunt er een Tielts kloosterbiertje drinken blond of bruin naar het recept uit de 17de eeuw opgetekend door deken Jan De Mol en dat nu gebrouwd wordt door onze Tieltse brouwerij De Poes. U kunt er tevens een boterham eten met de paté die gemaakt werd met dat zelfde Tieltse kloosterbiertje in slagerij Delbaere.

Welkom in ons documentatiecentrum elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9.00 tot 12.00 uur. In 2019 verwierven we heel wat nieuwe boeken die gratis ter plaatse te raadplegen zijn. Onze vereniging was in 2019 zeer productief want niet minder 174 nieuwe publicaties, geklasseerd in 20 archiefdozen, zijn aan de bestaande verzameling toegevoegd.

Titel boek, artikel, document, parochieregistier

Volkstelling 1748 :Ardooie, Koolskamp, Kortemark, Gistel, Schore, Slijpe, Stene, Wilskerke, Beerst, Bovekerke, Koekelare, Ichtegem, Werken, Woumen, Wijnendale, Werken, Lichtervelde, Klemskerke, Leffinge,

Koekelare, Mannekensvere, Mariakerke, Middelkerke, Bekegem, Eernegem, Moere, Roksem en Snaaskerke

De bevolking van Beveren-Roeselare in 1786

Franse telling 1796: Oekene, Oostnieuwkerke, Staden, Westrozebeke en Roeselare.

Volkstelling 1814: deel V: Vlissegem, Bredene, Mariakerke, Klemskerke, Stene, Zandvoorde, Wilsbeke, Beerst

Bovekerke, Koekelare, Ichtegem, Werken, Woumen, Wijnendale, Ettelgem, Bekegem, Snaaskerke, Roksem, Merkem, Middelkerke, Esen, Woumen, Kaaskerke, Sint-Jacobskerke, Nieuwkapelle, Oude Kapelle, Diksmuide, Zarren, Adinkerke, Koksijde, Oostduinkerke, Klerken, Staden, Oostnieuwkerke, Westrozebeke, Hooglede, Gits Ichtegem, Oostkamp, Slijpe, Schore, Bovekerke, Gistel, Leke, Lombardsijde, Blankenberge, Oudenburg, Westende, Beveren-Roeselare, Eernegem en Ichtegem.

515/14-16

516/01-08

Volkstelling 1714: stad Kortrijk, Lo, Reninge, Noordschote, Pollinkhove, Nieuwpoort, Sint-Joris, Ramskapele, 517/01-09 Wulpen, Roeselare, Oostkerke, Werken, Vladslo, Handzame, Kortemark, Ingelmunster, Rumbeke, Lendelede, Sint-Eloois-Winkel, Menen, Lauwe, Rekkem, Ledegem en Rollegem-Kapelle

Luc Neyt, Tielt

DE WEZERIJ VAN TIELT OCTROY of OKTROOI

In vorige nummers van Onze Voorouders vernam je iets meer over een voogdijakte en waarom een kamervoogd werd aangesteld, maar ook over de betekenis van rekest of een ‘officieel verzoekschrift’ gericht aan de overheid. Tot slot sluiten we de artikelen reeks af over de wezerij van Tielt met een transcriptie van een “octroy” of de machtiging tot een handeling door een bevoegd overheid waarbij aan iemand een voorrecht verzekerd wordt van het gebruik van een verleend recht met uitsluiting van anderen.

Alle de gonne die dese presente Letteren van octroij ende consente sullen sien ofte hooren lesen salut wij burghemeester ende Schepenen der stede van Thielt doen te weten dat Ignatius Verbeke fs Ambrosius midtsgaders Pieter Simoens ende Carel Demeij vooghden pater ende materneel van de weese Pieter Verbeke filius den voornomden Ambrosius geprocreert bij Barbara Simoens ende vande gonne van Jan Baptiste Verbeke oock filius Ambrosius geprocreert bij Marie Jacobe Demeij alle hoirs ten sterfhuyse van dito Ambrosius Verbeke overleden binnen dese voornomde stede ons bij requeste hebben verthoont dat volgens den staet van goede ten gemelden sterfhuyse geformeert ende hedent voor ons overgebracht, de loopende schulden de gereede baeten verre waeren absorberende boven dat den huyse ende herberghe genaemt het Paradijs, tselve sterfhuys competerende noch was belast met eene rente van tsestigh ponden wisselgelt capitaels in profijtte van d'heer N. Moerman tot Cortrijck alle welcke schulden de supplianten niet en conden betaelen nochte totte volle vinderijnghe van hun sterfhuys genaecken ten sy mette vercoopijnghe vanden voorschreven huyse, daer alsoo t'selve niet en vermochte te gebeuren sonder ons consent, octroy ende aggreatie over de gemelde weesen, was d'oorsaecke dat de supplianten hunnen toevlucht waeren nemende tot ons oodtmoedelijck biddende dat wij souden believen gedient te wesen, te consenteren omme over de voornomde weesen de vercoopijnghe van den huyse hierboven vermelt voor ons wettelijck te laeten gebeuren met keirsbrandijnghe van acht t'acht daeghen ende aende supplianten te verleenen octroy ende authorizatie in forma, daertoe noch gecondicereert dat den eersten suppliant {Ignatius Verbeke} mette gemelde weesen niet geiren in gemeensaemheijt en soude blijven alsmede dat diversche persoonen gaedijnghe hadden den selven huyse te coopen ende dat het selve by middel van dien sijne volle weirde soude gelden waerop wij burghemeester ende schepenen voornomt hebben gehoort de supplianten in persoone, die verclaerden het expositif der voornomde requeste inde waerheyt te bestaen ende oock hebbende bemerckt dat volgens de liquidatie vanden staet van goede ten sterfhuyse vanden voormelden overledenen Ambrosius Verbeke gemaeckt, ende hedent voor ons gesloten, de schulden de gereede baeten commen te excederen ter somme van vijfendertigh ponden derthien schellijnghen en thien grooten midtsg(ade)rs op alles geleth verclaeren bij desen als oppervooghden den voorseijde weesen over de selve te consenteren inde vercoopijnghe van huijse ende erfve genaemt het Paradijs hiervooren breeder vermelt, behoudens het selve gebeurende voor ons met het doen van twee sondaghsche kerckgeboden ende het branden van twee distincte keirssen van veerthien te veerthien daeghen. In kennisse der waerheijdt hebben wij dese gedaen depecheren onder den segel van saecken deser gemelde stede ende de signature van onsen greffier. actum in vierschaere ten overstaene van t'vol collegie desen 3en april 1745 toirc(onde) onder(tekend) g: h: de Cock5

Kort samengevat: Ignatius Verbeke krijgt de toelating van de oppervoogden, de burgemeester en de schepenen van de stad Tielt, om de herberg het Paradijs, eigendom van Ambrosius Verbeke, te verkopen om alle schulden te betalen. 3 april 1745.

Luc Neyt, Tielt

5 RAB, gemeente Tielt, register 59, f°38.

Het “Liber Manualis” of handboek 1627-1639 en dit van 1639-1656 van de hand van de Tieltse deken Jan de Mol worden voorgesteld tijdens het erfgoedweekend op zaterdag 25 april 2020 om 19 uur in Huis Tabor, te bereiken via Kortrijkstraat 17, Patersdreef. Iedereen is er welkom.

Door storting vóór 16 april 2020, op rekening BE75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt, kan je beide werken verkrijgen, enkel in voorverkoop, tegen 40 euro eventueel te verhogen met 14 euro port.

De originele handboeken worden in twee volumes bewaard in het archief van de Tieltse dekenij. Voor de familiekundige is dit een ware bron voor opzoekingen. Ook voor de heemkundige is er heel wat in te vinden. Zoals blijkt uit het handboek, hield de Mol zich ook bezig met zaken buiten het strikt kerkelijke. Op aandringen van deken de Mol vestigen de paters recollecten (Minderbroeders) zich in 1624 in Tielt. De pest en de Tachtig- en Dertigjarige oorlogen laten in Tielt veel sporen na. Komen verder o.a. aan bod: een groot deel over de verpachting van de tienden, de grauwzusters, het hospitaal, heel wat begrafenissen, kapelrijen, distributie, pointingen, huwelijkscontracten, dispensaties, regelingen van sterfhuizen, uitgaven voor herstellingen, aankoop van levensmiddelen, beursstudenten, aanstelling van nieuwe pastoors, aanstelling van zijn meiden en knechten, uitgaven voor de kerk, heropbouw van kerken, onderhandelingen met militairen, enz. Persoonlijke aangelegenheden van deken de Mol komen geregeld aan bod zoals zijn huizen en erven, zijn brouwerij, zijn inboedel, zijn familie, uitgaven voor eigen kledij, schoeisel en medicamenten, aankoop van zijn achtereenvolgende paarden.

Claude Moors: Handboek deken Jan de Mol: deel I (1627-1639) telt 518 blz. en deel II (1639-1656) 354 blz. Beide werken zijn een digitale zwart-wit print op A4-formaat en afgewerkt met een doorlopende kaft in kleurenprint. Prijs na de voorintekenperiode: deel I: 30,00 euro te verhogen met 7,00 euro port en deel II: 22,00 euro ook te verhogen met 7,00 euro port.

HANDBOOGMAATSCHAPPIJ SINT SEBASTIAAN PITTHEM

Een stukje verenigingsleven tussen WOI en WOII in Pittem.

Een tijdje geleden kwam ik in bezit van wat oude documenten die normaal in de papiercontainer zouden terecht gekomen zijn ware het niet dat iemand me nog zei “misschien kan je er iets mee doen”.

Het boekje meet 14 cm x 21 cm x 1 cm. De kaft is in licht karton met linnen versterkt. Niet alle bladzijden zijn beschreven en de gebeurtenissen zijn niet in volgorde.

Het belangrijkste document was een soort verslag- en kasboek van een schutters-

maatschappij. Dit document, samen met wat losse blaadjes van verschillende formaten zal waarschijnlijk de enige bron zijn die over deze maatschappij gebleven is en het leek mij de moeite waard om deze gegevens te delen. Echte verslagen van de vergaderingen zijn er niet in te vinden wel gegevens over de leden van de vereniging en bijvoorbeeld de onderlinge verdeling van aandelen en bestuursfuncties.

In het werk van Valère Arickx, “Geschiedenis van Pittem” staat enkel op p. 199: … De St.Sebastiaansgilde die wat voor 1914 uiteenviel. Tussen WOI en WOII bestond er een nieuwe schuttersgilde…. Vermoedelijk waren de mensen die er voor 1914 mee ophielden voor een deel de mensen die er tussen de oorlogen terug mee doorgingen. Volgens de gegevens was dit al bij al een beperkte groep die zijn best deed er iets van te maken maar die niet populair genoeg was om op te boksen tegen andere sporten en vermaak die de gemeentegrenzen oversteeg. Uiteindelijk is men er in 1952 mee opgehouden en hebben de nog resterende liefhebbers van boogschieten hun sport in nabijgelegen gemeenten kunnen beoefenen.

Paul Callens, “Handboogmaatschappij Sint Sebastiaan Pitthem”, 188 blz. prijs 15,00 euro te verhogen met 5,00 euro portkosten.

De parochieregisters van de Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk van de Gentse deelgemeente Mariakerke

Voor de opmaak van deze inventaris werd gebruik gemaakt van de parochieregisters Mariakerke: dopen, huwelijken en begrafenissen die te vinden zijn op de site www.search.arch.be van het

Algemeen Rijksarchief.

Rita Van Herrewege, “De parochieregisters van de OnzeLieve-Vrouw Geboortekerk van Mariakerke”, 382 blz. prijs 24,00 euro te verhogen met 7,00 euro portkosten.

De publicatie is alfabetisch opgemaakt en bij de 3360 dopen wordt, indien dit vermeld is, de geboortedatum opgenomen, evenals de naam van de peter en meter met hun eventuele herkomst.

In de 801 huwelijksakten wordt naast de naam van de bruid en bruidegom soms de naam van de vader van de bruid en de bruidegom vermeld, in vele gevallen de plaats en datum van ondertrouw en altijd de getuigen. Het deel van de huwelijken sluit af met een alfabetisch lijst op naam van de bruid.

Het begrafenisregister, telt 2340 aktes, en is meer een overlijdensregister want sporadisch wordt de datum van begrafenis vermeld. Heel interessant is de vermelding van de leeftijd van de overledene, de partner of kind van.

Beide werken zijn te verkrijgen door storting op rekening BE 75 9731

3326

0351 van FV regio Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt of gratis af te halen elke eerste en derde zaterdag van de maand tussen 9 en 12 uur in het Documentatiecentrum van FV regio Tielt, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt.

Vanaf 31 maart 2019 werd het raadplegen van bepaalde akten van de burgerlijke stand herzien. Dit betekent dat de termijn voor raadplegen van overlijdensakten teruggebracht wordt op 50 jaar en deze van de huwelijksakten op 75 jaar. De 100-jarige termijn voor geboorteakten blijft ongewijzigd. Dus vanaf 31 maart kon iedereen een uittreksel of afschrift krijgen volgens de nieuwe termijnen. Wie toch akten wil raadplegen binnen deze opgegeven termijnen moet nog even wachten tot er een Koninklijk Besluit zal verschijnen om dit te regelen.

Dit betekent dat de boeken van de burgerlijke stand van Tielt, Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, volgens de opgegeven termijnen, vanaf nu in de leeszaal van het stadsarchief kunnen geraadpleegd worden. Het gevolg hier van is dat de parochieregisters van het Ancien Regime uit de leeszaal veilig opgeborgen zijn in het depot van het archief, maar nog te raadplegen mits aanvraag. Hieronder vind je voorbeelden van referenties om een boek aan te vragen. Dit overzicht is onvolledig maar in het archief kun je een volledig overzicht verkrijgen.

De parochieregisters van Tielt, Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle zijn in kopie te raadplegen in het documentatiecentrum van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt. Van de parochieregisters van Aarsele is er een volledige bewerking ter beschikking voor de genealoog. U kan zonder beperking van alle akten voor 20 cent een kopie laten nemen of gratis een foto. Alle parochieregisters van Tielt zijn uitgeschreven in gezinsfiches door de eerste voorzitter van FV regio Tielt, Robert Tanghe. We bezitten ook gezinsfiches (Ancien Regime) van Aarsele en Kanegem.

Luc Neyt, Tielt

DISPENSATIE JO(ANN)IS DE MEERE EN GUILELMA VAN RIJCKEGHEM

PITTEM 16876

Dispensatie is een vrijstelling van een gebod of voorschrift, een opheffing van een wetsbepaling voor een bijzonder geval. We vinden in een kerkelijke huwelijksakte geregeld een dispensatie terug. De kerkelijke huwelijkswetgeving heeft in haar wetboek een groot aantal bepalingen die betrekking hebben op het huwelijk. Zo besliste, in 1215, het concilie van Lateranen dat de drie bannen moesten afgekondigd worden in de parochie van beide partijen en gedurende drie opeenvolgende zon- of feestdagen bekend gemaakt worden. De huwelijksafkondigingen of roepen waren tot 1983 verplicht. Slechts voor twee van deze drie bannen kon dispensatie verleend worden, uitzonderlijk voor de drie. In de trouwakte werd hiervan dan melding gemaakt (proclamatis tribus bannis). Het huwelijk vond plaats in de parochie van één van beide partners, meestal in die van de bruid. Een noodzakelijke vereiste voor het huwelijk was de aanwezigheid van twee getuigen. In latere trouwakten werd de leeftijd en de rechtsbekwaamheid (meerder- of minderjarig) vermeld. Soms worden de ouders met plaats van herkomst vermeld. Dit was ook zo bij de getuigen.

6 Rijksarchief Brugge, Bisdom Brugge (Nieuw kerkarchief) nr. 596-597.

Dispensatie in geval van bloedverwantschap moest nauwkeurig aangeduid worden, in de zijlijn tot en met de derde graad. Ook bij verwantschap, in de rechte lijn en tot en met de tweede graad in de zijlijn. Bij wettelijke verwanschap door adoptie en bij geestelijke verwantschap, b.v. tussen gedoopte en peter of meter, is dispensatie nodig. De aanvraag tot dispensatie werd meestal door de pastoor ingediend bij de bisschop. Bij heel dichte verwantschap moest de dispensatie in Rome aangevraagd worden7 .

In Pittem vonden we drie aanvragen om dispensatie te bekomen: één van de bruidegom, één van de bruid en één van een oudere inwoner van Pittem die het verwantschap tussen de bruid en bruidegom duidelijk stelt. De drie verklaringen werden opgemaakt door de pastoor van Pittem en door hem ondertekend.

Joannes de Meere fg8 Petri audt ontrent de drij en twintich jaeren woonachtich binnen de (prochie) van Pitthem heeft op eedt in mijne handen ghedaen verclaert dat hij romsch catholijck is inder voeghen dat hij in het roomsch catholick gheloove wilt leven ende sterven met de gratie godts, ende wel te weten dat de voorschreven Willemijne van Rijckeghem oock is vande selve religie en(de) daer om met malcanderen trouwen op dat hij niet iemandt soude trouwen van een andere religie, eijndelijck verclaert dat geen ander beletsel van trouwe en weet tusschen hem en(de) de voornoemde Willemijne van Rijckeghem als dat sij malcanderen bestaen in den derden graedt van bloedt vriendt ende dat hij de impetrante9 noeijdt en(de) heeft vervoerdt10 en(de) dat hij arm en(de) miserabel is inder voeghen dat hij sijne handen moet winnen sijne coest

Jan de meere

G.v. Goethem pastor de Pitthem

Willemijne van Rijckeghem filia Laurens oudt ontrent eenentwintich jaeren woonende binnen de parochie van Pitthem impetrante in desen heeft op eedt in mijne handen ghedaen verclaert dat sij wesende boven de eenentwintich jaeren tot noch toe geenen man van haeren slach sorte ofte conditie haer niet bestaende en heeft ghevonden ofte occasie ghehadt om mede te trouwen als desen impetrant haeren cosijn eijndelijck verclaert dat hij is romsch catholijck ende dat hij niet anders en tracht als in het romsch catholijck ghelove te leven ende te sterven en(de) dat sij geen ander beletsel en weet als dat hij Jan de Meere bestaedt als in den derden graedt van bloedt vriendt ende dat sij malcanderen willen trouwen en dat sij catholijck sijn en niet te trouwen met iemand van eene andere religie verclaert oock dat oock dat sij van Jan de Meere haeren cosijn noeijt en is vervoert gheweest.

Willemine van Rijckeghem

G.v. Goethem pastor de Pitthem

Rosier van Kersbelck (Keesbelck) oudt ontrent de sesensestich jaeren woonachtich binnen de prochie van Pitthem heeft op eedt in mijne handen ghedaen, verclaert wel te kennen dese beede impetranten en(de) wel te weeten dat sij elcanderen niet anders ofte naerder en kennen sijnde bestaende als inden derden graedt vanden bloedt gevende voor reden van

7 Roelstraete Johan, Handleiding voor Genealogisch onderzoek in Vlaanderen, p.309-310.

8 fg of fs is filius of zoon van.

9 Impetrant: eiser, verzoeker, verzoekster.

10 “vervoerdt” is de derde persoon van vervoeren: “vervueren, vervouren,vervoiren, verfoiren”, heeft een drietal betekenissen: 1) Dat leven vervoeren, het leven inrichten, leiden. 2) vervoeren, ergens anders heenbrengen en 3) bederven, vernielen, rampzalig maken, op een dwaalspoor brengen en in deze tekst in de betekenis van VERLEIDEN.

wetenschape dat Maria vanden Wijngaert en(de) Catharina van Slambroeck sijn gheweest susters van halven bedde ende dat de voornoemde Maria vanden Wijngaert bij Pieter de Meere heeft ghewoonen Pieter de Meere vader van Joannes de Meere impetrant, ende dat Catharina van Slambroeck heeft voort ghebrocht bij Rosier van Brabandt Josijne van Brabant en de Joosijne van Brabant met Laurens van Rickeghem heeft voort ghebrocht Willemijne van Rijckeghem impetrante waer uijt ghetroecken es desen naer volghenden boom ende dat de impetranten malcanderen niet hebben vervoert

eijndelinghe verclaert dat de impetranten sijn Roomsch catholick en(de) arm dat sij haeren coest moeten winnen met haer handen

bij mij Roegier van Keesbilck

G.v. Goethem pastor de (Pitthem)

Luc Neyt en Jan Callens, Tielt en Pittem

Aangekondigde publicaties

Amerikaanse Zantingen,

Belgen in Amerika, Mensen, deel XIII

In 2005 gaven wij het XIVe deel uit in de reeks Death Memorial Cards, telkens met zo een duizend infoblokken. In de periode 2006 tot 2016 hielden we ons vooral bezig met opzoeken van informatie die op een of andere manier iets te maken had met de emigratie naar Amerika. Sinds de publicatie XII in 2016 bleven wij informatie verzamelen, dit resulteerde in deel XIII.

Het landboek van Vinderhoute, 1629-1688

Het landboek “van alle landen bosschen en meersschen gheleghen binnen de prochie van Vinderhaute om alle lasten en ommestellijnghen der selver prochie moeten contribueren” en opgesteld in 1629 door gezworen landmeter Jan Vande Velde, wordt in 1688 vernieuwd.

Ruiselede, “Wie woonde waar in Ruiselede 15e tot 18e eeuw”

Het verzameld archief van Ruiselede, opgesteld door Theofiel Silversmet, omvat 17 boekdelen. Aan de hand van deze informatie noteerde hij op kettingpapier “Wie woonde waar in Ruiselede”. Mevrouw Rita Van Herrewege heeft de geschreven notities omgezet in een word bestand met zes kolommen.

Interesse in één van deze publicaties, schrijf je in op de nieuwsbrief van FV regio Tielt en bij het verschijnen van de publicatie word je op de hoogte gebracht.

BIDPRENTJES - ROUWBERICHTEN -

KRANTENKNIPSELS - VOORWERPEN

FOTO’S VERWIJZEND NAAR DE IJZERTOREN of AVV-VVK

Een tijdje geleden stond in een krant een artikel over Familiekunde Vlaanderen regio Tielt over het fotograferen van de graven op verschillende begraafplaatsen. Ik besloot contact op te nemen met de fotograaf, want wie weet kon hij me verder helpen met informatie voor mijn verzameling. Tussen kerst en nieuw 2019 kreeg ik dan de mogelijkheid om twee leden van de vereniging, Paul Callens en Luc Neyt, te ontmoeten in hun documentatiecentrum in Tielt . De ontvangt was zeer aangenaam. Er werd me uitleg gegeven over de werking van Familiekunde. Ik had intussen al enkele keren voor dit persoonlijk contact met Paul, via epost, vertelt wat ik zocht. Hij had tegen onze ontmoeting dan ook al een pak voorbereidingen gedaan waarvoor ik hem zeer dankbaar ben.

Nu eens over de reden waarom ik eigenlijk met hen contact opgenomen heb. Reeds 10 tallen jaren ben ik verwoed verzamelaar over alles wat met de IJzertoren te Diksmuide te maken heeft. Het is intussen een grote collectie van allerlei zaken geworden, grotendeels uitgestald in een museum. Het gaat van modellen van de IJzertoren, boeken, postkaarten, foto’s, knipsels, vlaggen, prullen… eigenlijk alles wat over de IJzertoren en AVVVVK gaat, verzamel ik.

Daarvoor loop ik vele rommelmarkten en verzamelbeurzen af in de hoop toch nog steeds wat te vinden dat ik niet heb of niet ken. Alles wat ik ooit gevonden of verkregen heb werd reeds in een cataloog verwerkt, toch zijn er zeker nog altijd dingen in omloop waarvan ik het bestaan niet van weet en waar ik alsnog op zoek naar ben.

Dus heb je thuis iets liggen in verband met de IJzertoren laat het maar weten, al is het maar om foto’s te mogen nemen voor mijn collectie, je maakt me al gelukkig. Wens je iets van de hand te doen contacteer me gerust.

Zicht op een deeltje van de collectie, als begin van een uitgebreid museum.

Op de IJzertoren staan de letters AVV-VVK. Alles Voor Vlaanderen, Vlaanderen Voor Kristus. Zo ben ik drie jaar geleden begonnen met rouwprentjes en rouwbrieven te verzamelen waar AVV-VVK, een Vlaamse leeuw of een Berkenkruisje (teken van de Vlaamse Oostfronters) op afgebeeld staan Mijn verzameling telt intussen 7 500 rouwprentjes, 2 500 rouwbrieven en 1 700 krantenknipsels met AVV-VVK erop.

Vanuit deze verzameling ben ik vorig jaar begonnen met begraafplaatsen te bezoeken om foto’s te nemen van de grafzerken met AVV-VVK en andere Vlaamse tekens. In het krantenartikel had ik gelezen dat Paul Callens ook al vele grafzerken in beeld had gebracht, dus was hij misschien wel de geschikte persoon waar ik eens contact mee moest hebben en waar ik meer info kon van ontvangen.

Tot zover een kort schrijven van hoe een krantenartikel toch een stimulans kan zijn om weer verder te doen aan je eigen verzameling. Bij deze doe ik een oproep aan iedereen die me kan helpen om mijn verzameling verder uit te breiden. Heb je foto’s, krantenknipsels, rouwprentjes, rouwbrieven of iets anders waar een AVV-VVK of een ander Vlaams kenteken op staat, hoe klein het maar is, contacteer me gerust. Alvast bedankt voor de medewerking. Je kan mij bereiken op nummer 056/70 01 36, GSM 0474/86 43 93 of mail: wimwptr@gmail.com

Pieters Wim, Harelbeke Groeningestraat

Enkele voorbeelden van mogelijke afbeeldingen.

Enkele voorbeelden van grafzerkjes waar ik opzoek naar ben.

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt activiteitenagenda april – mei - juni 2020

Het documentatiecentrum FV regio Tielt is open elke eerste en derde zaterdag van de maand.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 4 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 18 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Zaterdag en zondag 25 en 26 april: erfgoedweekend “De Nacht”. Op zaterdag 25 april om 19 uur voorstelling van de handboeken van deken Jan de Mol en zondag 26 april gebed, ontbijt en geleide rondleidngen in huis Tabor. (zie p. 29)

4. Werkgroep genealogie op zaterdag 2 mei van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

5. Werkgroep genealogie op zaterdag 16 mei van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

6. Werkgroep genealogie op zaterdag 6 juni van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 20 juni van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

8. 30 augustus: trotwaar

9. 6 september erfgoedbeurs in het teken van 30 jaar Familiekunde Vlaanderen regio Tielt

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Claude Gekiere Deinze, mevrouw Jonaert Brugge, Rita Wanseele, Marc Bruneel, Godfried Claerhout, Daniël Missant, Ronny Ostyn, de Heemkundige kring de Roede van Tielt, Paul Vandepitte, Cecilia Van Quickelberghe, Lucien Ailliet, Marc Bruneel, Robert en Yvette Werbrouck allen uit Tielt.

Enkele sfeerbeelden van de vertelling “Sweethearts” Verliefd op de bevrijder door Dirk Musschoot en de overhandiging van de publicatie van de parochieregisters van Mariakerke deelgemeente van Gent.

TEKSTEN VOOR ONZE VOOROUDERS - DE NIEUWSBRIEF

Teksten, mededelingen, weetjes of vragen om te laten verschijnen in Onze Voorouders zijn welkom op het mailadres lneyt@skynet.be. Wie de nieuwsbrief van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt nog niet ontvangt en

wil ontvangen,

Dirk Musschoot Luc, Ivan en auteur Rita van de De 75 aanwezigen ontvingen elk parochieregisters van Mariakerke een valentijnsgeschenk

hem gratis

stuurt een mailje naar bovenstaand mailadres.

Bruggestraat 43 – 8700 Tielt

Tel. 051 40 07 15

Gsm 0475 32 77 08

info@electro-debusschere.be

Kantoor Sonja Kinds Bvba

Oude Stationstraat 30 – 8700 Tielt

Argenta Bank en Verzekeringen

ON 0543.599.381 RPR Brugge

Tel +32 51 40 39 53

sonja.kinds@argenta.be www.argenta.be

AUTOCARS - REISBUREAU

Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93

Eigen reisprogramma op aanvraag

Duthoit Luc

Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding

Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13

Email: luc.duthoit@pandora.be

23ste Jaargang nr.3 driemaandelijks

juli – september 2020

Onze

Voorouders

Tijdschrift voor familiegeschiedenis

Adriaen Coysman x Lievyne Mestdagh uit Meulebeke: kwartieren, familieleden en herkomst

Resultaten ArchPoll

“

Verkoop van boomen in Aarsele 1799”

Troepen van het leger van de prins en hertog van Marlborough gekampeerd in Roeselare “fouragieren in Pitthem”

Frontispice boven de toegangsdeur van de Tieltse dekenij

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV regio Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal. Teksten om in het tijdschrift op te nemen zijn altijd welkom bij de redactie: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt minimum 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt vzw, Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is altijd welkom !!!!

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be

Redactie: Claude Moors en Luc Neyt

Secretaris-penningmeester: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel.: 051/ 46 54 11, jan-callens@telenet.be

Website FV regio Tielt Facebook fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be https://www.facebook.com/#!/groups/fvTielt/

Documentatiecentrum: Huyse Aleydis, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel.

Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur. Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem.

HOE WORD JE LID VAN FAMILIEKUNDE VLAANDEREN VZW? kennisknooppunt voor familiegeschiedenis in Vlaanderen en Brussel

Je stort het lidgeld (37 euro gewoon lid, 54 euro steunend lid en minimum 84 euro beschermend lid, een tweede lid van hetzelfde gezin, wonend onder hetzelfde dak betaalt slechts 10 euro) op rekening IBAN BE58 4141 1712 2179 van Familiekunde Vlaanderen vzw Merksem. Ieder lid ontvangt viermaal per jaar het tijdschrift VLAAMSE STAM. De leden kunnen ook uitgaven en formulieren aan goedkopere tarieven krijgen. Je bereikt het Centrum voor Familiegeschiedenis via: mail info@familiekunde-vlaanderen.be en zie ook de website van FV: http://www.familiekunde-vlaanderen.be

Inhoud:

- Adriaen Coysman x Lievyne Mestdagh uit Meulebeke: kwartieren, familieleden en herkomst p. 43-47

- Nieuwe publicaties p. 47-48

- Resultaten ArchPoll p. 48

- Aanwinsten 2019 p. 49-50

- Nieuws uit Pittem p. 50-53

“Verkoop van boomen in Aarsele 1799” p. 54-55

“ De blauwe schorte uitsteken” p. 56

- Troepen van het leger van de prins en hertog van Marlborough gekampeerd in Roeselare “fouragieren in Pitthem” p. 57

- Activiteitenkalender p. 58

ADRIAEN

COYSMAN X LIEVYNE MESTDACH UIT MEULEBEKE kwartieren, familieleden en herkomst

Vele streekgenoten hebben de familie Coysman, afkomstig van Meulebeke, ergens in hun kwartierstaat, waaronder ook mezelf. In de zeventiende eeuw had deze familie zich daar goed verankerd. Over de familie werd onder andere al gepubliceerd1 , 2 meer bepaald rond ene Joannes Coysmans, die volgens een grafschrift overleed in zijn 109ste levensjaar en 28 kinderen had verwekt, waarvan het laatste in zijn negentigste levensjaar! Dit was niet correct, want hij werd verward met zijn oudere broer Jan die vroeg gestorven was3. In de praktijk was hij zo’n 12 jaar jonger.

Op Geneanet en de databank van de Meulebeekse bevolking stellen we vast dat iedereen met deze familie Cosman opklimt tot Adriaen en zijn vrouw Lievyne Mesdach, waarbij hun zoon Adriaen, begin 17de eeuw, de enige gekende verwante is. Onderstaande artikel is een stuk leidraad voor genealogen waarbij aan de hand van verschillende soorten bronnen blijkt, dat bij uitputting van parochieregisters, alsnog dikwijls de brug met de 16de eeuw kan geslagen worden.

In een dispuut van 1617 in Meulebeke treden Adriaen en Lievyne op als getuigen en daarin lezen we meteen wie hun beide vaders waren4. Voorts krijgen we een goede indicatie van de leeftijd van Adriaen, die moet geboren zijn rond 1554.

De akte is als volgt:

“Actum den XVe decemb(re) 1617

Joos Van Huele v(erweerde)re contra Pieter V(er)bauwede h(eesche)re

Adriaen Coysman fs Guilliame, oudt ontrent LXIII jaer(en), herberghier wonen(de) in den Beer tot Muelebeke plaetse, gehoort by eede volgen(de) den intendit5, tuucht6 en(de) v(er)claert dat zyne depositie7 preparatoire neffens zyne huusvrauwe bij hem gedaen voor schepenen van Muelebeke van daeten XIIe novemb(re) 1616 is allesins warachtich de zelve hem tzijnder begheert alvooren gelesen zynde zonder iet meer of min dyenaengaen(de) te weten Lievyne Mesdach fa Cornelis huusvr(auwe) van(de) voorgaen(de) deposant gehoort volgen(de) den intendit, tuucht en(de) verclaert by eede haere depositie annex den intendit gedaen neffens haeren man in alle haere poincten te zyne waerachtich oversulx, zecht in goede memorie thebben dat Pieter V(er)bauwede thaeren huuse gecommen was ende an haer deposante neffens haeren man vande coopmanschepe ofte accord by hem sdaechs te vooren gedaen met Joos Van Huele gerenunchiert8 thebbene die geschiet was volgen(de) den inhouden van(de) zelve attestatie p(re)paratoire totte

1 De Denderbode, 5 oktober 1879, blz. 2.

2 CAUWE, R., ‘De grafzerk van Jan Cosman te Meulebeke’, Vlaamse stam, jaargang 14 (februari 1978), nr. 2, blz. 80-82.

3 Zie Databank Meulebeekse bevolking, fiches van de gezinnen Cosman.

4 RAK, OSAK nr. 2074, Productieboeken van de kamer, (1616-1621), akte van 15 december 1617.

5 Intendit = eis of strafvordering

6 Tuucht = getuigt

7 Depositie = getuigenis

8 Renunciatie = opzegging of verwerping

wel(cke) zy haer ten surpluyse es refereren(de) ende bevestighen(de) by eede de zel(ve) haer alvooren gelesen zynde”

Op 16 maart 1634 wordt Lievyne Mesdach nog eens gevraagd een getuigenis9 af te leggen, ditmaal in een zaak tussen Jan De Preudhomme, baron van Poeke, als eiser en Jan De Roo als verweerder, over twee lindebomen in Kanegem waarvan één op het kerkhof stond en één in het midden van de vierschaarbanken van de heerlijkheid ter Becxken, waar de plakbrieven werden geafficheert. Lievyne getuigt het volgende:

“Lijevine Mesdach w(eduw)e van Adriaen Coysman, oudt IIIIxx jaeren10, woonen(de) binnen de prochye van Mullebecque, ghehoort als vooren, verclaert by eede doen zy woonachtich was tot Caneghem aldaer te hebben ghesyen staen twee lindeboomen, den eenen op het kerckof binnen het beluyck der zelver besleghen met bert omme daer oppe te zytten en(de) den anderen buytten het voorn(omde) beluyck daer neffens staen(de) in midden van sh(eesche)rs vierschaere van zyne heerel(ickhede) ter Becxken, dye niet besleghen was met bert, daer men ghemeenel(ick) anne plackt alderande plackbryefven, sonder nochtans te hebben syen annehanghen eenen iseren halsbant, nemaer wel te hebben ghesyen dat het voorn(omde) kerckhof en(de) vyerschaere waeren afghescheet met een(en) gracht loopen(de) rontome het zelve kerckhof, niet breeder weten(de)”

Lievyne Mesdach was dus ook geboren rond 1554 en was afkomstig uit Kanegem. Bij het overlijden van Lievynes moeder werd een weesakte opgemaakt, waarbij nog extra informatie over de grootouders is terug te vinden. Enkele genealogisch interessante passages uit deze weesakte11:

“Anthuenis De Cooghe fs W(ille)m in Muelebeke ende Gillis Mesdach fs Heynderycx in Deijnse als voochden van Grickin, Vyntkin12 ende Jannekin Mesdach fa Cornelis br(inghen) over by eede op IIIIen in sporckel13 XVc LXV het goedt de voorn(omde) weesen toecom(m)en ende verstorven byder doot ende overlyden van Jossyne De Cooghe der weese moedere, te wetene de hilft van een behuusde hofstede met een wonhuus, schuere, een stal ende ovenbuer ghemeene ende onverdeelt met den vadere groot int gheheele vier bunderen een ghemet…

Up den vyfsten in novembre XVc LXXI brochte Gillis Mesdach voocht overe het goet de voorn(omde) weesen toecom(m)en en(de) ghesuccedeert byden overlydene van Willem

De Cogghe haerlier grootheere, te wetene de helft van zeven bunderen en half ofte daerontrent onder hofstede, landt en(de) meersch met ghelycke helft van(de) woenhuuse, schuere, cueckene, p(er)tstal en(de) boomen daerup staen(de) ligghen(de) inde prochie van Muelebeke…

Den IX marty naer Lichtmesse LXXII brochte Anth(ueni)s De Cogghe voocht, present den weesen vadre, tgoed heml(ieden) verstorven by de doot van Margriete Van Houte hulder grootvr(auwe) materneele…”

9 RAK, OSAK nr. 2078, Productieboeken van de kamer, (1633-1638), akte van 16 maart 1634.

10 IIIIxx jaeren = 80 jaar of 4 maal 20 zoals quatre-vingts in het Frans

11 RAK, Wezerij 53, (1565), Kanegem blz. 1.

12 Grickin en Vyntkin = Margriete en Lievyne

13 Sporckel = februari

Willem De Coghe en zijn vrouw Margriete zijn terug te vinden als buitenpoorter van Kortrijk te Meulebeke14: “Guill(aeme) De Coghe filius Jan, van 1540 tot 1571, Margriete Vanhoute weduwe in 1571”

De kwartieren van Adriaen en Lievyne samengevat:

Er moet ongetwijfeld aan deze kwartieren nog wel verder kunnen uitgebouwd worden.

We zoomen vervolgens even dieper in op het gezin van Adriaen Coysman.

Op 31 maart 1621, wellicht kort na het overlijden van haar man, verkoopt Lievyne Mesdach een huis met erf in Kortrijk15:

“Dat Lievyne Mestach wed(uw)e Adrian Coysman vercoopt by Michiel Van (den) Berghe fs Daneels, een haer huus en(de) erfve staen(de) en(de) ligghen(de) inden wyck van Overleye tusschen thuus en(de) erfve van(de) wed(uw)e Guil(liame) Steelant over een zyde en(de) Jan Bygot huus en(de) erfve over ander…

Compareren(de) Jan De Kimpe fs Jans en(de) Andries De Clerck als ghetraut hebbende elck eene dochter van Adrian Coysman renonchieren bi desen tsterfhuus van(de) selven Adrian Coysman haeren respective huusvr(auwe) vader…

Compareren(de) Livyne Mestach wed(uw)e Adr(iaen) Coysman trans(porteer)t en(de) draeght uppe by desen an Pieterken en(de) Cathelyntken De Kimpe fii Jans en(de) an Cathelyntken Pancoucke fa Joos elck dhilft van een(en) rente van XXI p. s(iae)rs lossel(ick) den pen(ninck) XVIe zulck als Jan Beert fs Jaques verkend schuldich zyn(de) an Adrian Coysman fs Guil(liame) ipden XXVIe juny 1603 verzekert up een huus en(de) erfve inde Bisseghemstr(aete)…”

Deze verkoop werpt enerzijds een interessant licht op de herkomst, de link met Kortrijk, maar voorts spreekt men ook over kinderen van Adriaen, niet van Adriaen en Lievyne. Adriaen was dus al eerder gehuwd !

In de verkoopakte van het huis met erf in de Bissegemstraat in Kortrijk16 in 1603, waarvan hiervoor sprake, is de aanhef: “Dat Adriaen Coysman nu wonen(de) in Muelebeke…”. Het

14 DECROIX, L., Kortrijkse buitenpoorters te Meulebeke 1540-1798, Westvlaams genootschap voor familie- en wapenkunde, (1990), blz. 32.

15 RAK, OSAK, Akten en contracten, register nummer 106, (1620-1622), blz. 100 verso.

zal dus het huwelijk met Lievyne geweest zijn dat hem deed verhuizen van Kortrijk naar Meulebeke.

Van het eerste huwelijk van Adriaen vonden we in Kortrijk een weesakte17:

“Bernaerdt Bygode fs Jans in Curtrycke voocht van Jeronimus, Margriete en(de)

Jaentkin Coysman fii Adriaen brynght over by eede up den IXen maerte zesthienhondert, tgoedt heml(ieder) verstorfven byder doot van Beatryce Bygode huerl(ieder) moedere…”

Het gezin en de nakomelingen van Adriaen Coysman konden we als volgt uitbreiden:

Adriaen Coysman

° circa 1554

+ Meulebeke circa 1621

x circa 1575 met Beatryce Bygode

xx circa 1600 met Lievyne Mesdach

Kinderen uit het eerste huwelijk:

Jeronimus Coysman

Margriete Coysman

x circa 1605 met Joos Pancoucke

Er werden twee kinderen van dit koppel gedoopt in Kortrijk, waarvan het oudste Cathelyne Pancoucke was, die we als meter terugvinden bij één van de kinderen van haar moeder Margrietes halfbroer Adriaen in Meulebeke.

Joos Pancoucke overleed in Kortrijk rond 161018. De maternele voogd was Adriaen Coysman fs Guilliame in Meulebeke. Adriaen werd in april 1621 als voogd opgevolgd door zijn schoonzoon Jan De Kimpe.

xx Kortrijk 18 juni 1614 met Andreas Declercq Bij hun huwelijk zijn Joannes De Kimpe en Bernardus Bijgot de getuigen.

Jaentken Coysman

x Kortrijk 19 april 1605 met Joannes De Kimpe fs Jan

Verschillende kinderen van dit koppel werden gedoopt in Kortrijk.

Kind uit het tweede huwelijk:

Adriaen Coysman

° circa 160119

16 RAK, OSAK, Akten en contracten, register nummer 97, (1602-1604), blz. 110.

17 RAK, Wezerij 63, (1588), Kortrijk, blz. 157.

18 RAK, Wezerij 66, (1602), Kortrijk, blz. 225.

19 Dit zou betekenen dat zijn moeder toen 47 jaar was. Niet onmogelijk, maar mogelijk was Adriaen zijn stiefmoeder Beatryce Bygode iets voor 1600 overleden en Adriaen ook enkele jaren vroeger geboren. Moeder

x circa 1631 met Joosijne Lemaire

De roots van de Meulebeekse familie Coysman lagen eind 16de eeuw dus in Kortrijk.

Een opvallende vaststelling is dat de oudste zoon van Adriaen de naam Jeronimus droeg, een vrij uitzonderlijke voornaam. Daarmee lijkt een verwantschap met een Jeronimus Coymans, gehuwd met Margareta Van der Brugghe, overleden in Kortrijk rond 1583 en van oorsprong uit het Antwerpse, niet ondenkbaar. Bij het overlijden van deze laatste Jeronimus werd ook een weesakte20 opgesteld. Hij werd als Jeronimus Coymans fs Jeronimus nieuw bedegen poorter van de stad Kortrijk21 op 3 juni 1574. Hij stamt af uit een roemrijke familie waarvan heel wat te vinden is op het internet22 , 23 , 24, met kwartieren tot diep in de dertiende eeuw in Italië.

Jan Callens, Pittem

NIEUWE PUBLICATIES

Via onze nieuwsbrief werd je op de hoogte gehouden van de nieuwe publicaties van FV regio Tielt vanaf januari 2020. We willen hier even op terug komen omdat de zes werken één voor één een specifiek onderwerp in de kijker plaatsen.

Voor eerst hebben we de prachtige transcriptie van de twee handboeken van deken Jan De Mol. In dit werk komen ruim 100 plaatsnamen voor en niet enkel uit West-Vlaanderen, maar ook uit andere Belgische provincies, zelfs uit Frankrijk, Nederland, Spanje en Italië. Om u een gedacht te geven van het aantal keer dat een stad of gemeente vermeld wordt enkele voorbeelden: Aardenburg 6, Aarsele 27, Arras 4, Brugge 70, Brussel 56, Deinze 13, Dentergem 15, Doornik 11, Egem 11, Gent 139, Harelbeke 28, Kortrijk 62, Lille 6, Mechelen

2, Meulebeke 20, Oostrozebeke 11, Pittem 22, Ruiselede 26, Wakken 15 en Wingene 18.

Claude Moors, het handboek van deken Jan De Mol deel I (1627-1639) telt 518 blz. en deel II (1639-1656) 354 blz. Beide werken zijn een digitale zwart-wit print op A4formaat en afgewerkt met een doorlopende kaft in kleurenprint.

Prijs deel I: 30,00 euro te verhogen met 7,00 euro port.

Prijs deel II: 22,00 euro ook te verhogen met 7,00 euro port.

Overzicht van de andere publicaties

Paul Callens – Amerikaanse Zantingen – De Mensen Deel XIII, telt 316 blz., prijs 21,00 euro te verhogen met 7,00 euro portkosten. Onze vereniging is al 30 jaar geïnteresseerd en bekommerd om de uitgeweken Vlamingen naar Amerika. Gestart met de zeer interessante reeks over Amerika in “De Gazette van Thielt” en “De Thieltenaer” viel onze aandacht op de overleden uitwijkelingen in de reeks

Lievyne Mesdach zou al wel een eerder huwelijk kunnen hebben gehad.

20 RAK, Wezerij 62, (1583), Kortrijk, blz. 163.

21 RAK, OSAK, Inschrijvingsregister nr. 1, Kortrijk: Binnenpoorters 1413-1600 en buitenpoorters 1413-1600.

22 https://www.geni.com/people/Jeronimus-Coymans/6000000013642043438

23 https://www.genealogieonline.nl/stamboom-boris-schubert-moonlight/kwartierstaat.php?id=R10102

24 http://sennewini.blogspot.com/2014/04/spinelli-italiaanse-voorouders.html

“Death Memorial Cards”. Dit alles resulteerde in de publicaties “Amerikaanse Zantingen. Belgen in Amerik, de mensen, de bronnen en de illustraties”.

Luc Neyt: Vinderhoute Landboek 1629-1688, telt 155 blz., prijs 13,00 euro te verhogen met 5,00 euro portkosten.

Willen we onze voorouders situeren in de landschappelijke context dan zijn de landboeken, aangevuld met de prijsboeken en de Popp gegevens de ideale bronnen.

Beide publicaties zijn een digitale zwartwit print op A4-formaat en afgewerkt met een doorlopende kaft in kleurenprint. Interesse?

Te verkrijgen door storting op rekening BE 75 9731 3326 0351 van FV regio Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt of gratis af te halen elke eerste en derde zaterdag van de maand tussen 9 en 12 uur in het documentatiecentrum van FV regio Tielt, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt.

RESULTATEN ArchPoll, zoeken in het Rijksarchief in België, search.arch.be

De voorbije maand april kregen we de kans via “ArchPoll” onze voorkeur uit te drukken welke van onderstaande bestanden onze voorkeur genoten om op internet te plaatsen. Je mocht drie bestanden aanduiden. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat de verwachtingen ruim overtrof. De top DRIE werd onmiddellijk op online geplaatst. De rest van de top 10 stond vóór eind april eveneens online.

1. Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I

2. Brabantse volkstellingen (17de – 18de eeuw)

3. Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de – 18de eeuw)

4. Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794)

5. Archief van de Raad van Beroerten (1567-1578)

6. Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574)

7. Kortrijkse poortersboeken (1413-1796)

8. Archief van de oude universiteit Leuven (15de – 18de eeuw)

9. Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796)

10. Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de – 20ste eeuw)

Sinds 2013 biedt het Rijksarchief gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten, in hoofdzaak parochieregisters. Op geregelde tijdstippen worden deze registers geüpdatet en zijn raadpleegbaar via http://search.arch.be

Luc Neyt, Tielt

2019

Welkom in ons documentatiecentrum elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9.00 tot 12.00 uur. In 2019 verwierven we heel wat nieuwe boeken die gratis ter plaatse te raadplegen zijn. Onze vereniging publiceerde in 2019 een tiental nieuwe werken ten dienste van de familiekundige.

Titel boek, artikel, document, parochieregister

en overl. (1625-1808)

Parochieboek Ardooie, Kachtem, Moorslede, Oostnieuwkerke, Winkel-Sint-Elooi, Oekene, Rumbeke, Rollegem

Het zonneheem tijdschrift De Zonnebeekse Heemvrienden 2016-2017-2018-2019

Van Bezetting tot Vlucht - mensen getuigen van WO I in Moorslede

Huwelijken te Zonnebeke als kantonhoofdplaats in 1798-1800 (jaar VI en VIII)

De akten van de BS: Beselare, Geluveld, Passendale, Zandvoorde en Zonnebeke 1796-1801

Geëxamineert de tijtels ende pampieren. Het verhaal van de Zonnebeekse Augustijnenabdij

Titel boek, artikel, document, parochieregister

Kasselrij Ieper Boedelinventaris staten van goed - aangepast, vermeerderd, verbeterd

Buitenpoorters van Ieper in Zonnebeke 1631-1795

Zoekgids voor het fonds Merghelynck

De inwoners van Ieper-ambacht anno 1614 en 1615

De toestand in de kasselrij Ieper in 1589

Doothalmen kasselrij Ieper 1524-1606 en 1624-1793

Status Animarum Boezinge 1610-1611

De feodaliteit oorsprong ontwikkeling en verspreiding

Westhoek tijdschrift voor geschiedenis & familiekunde in de Vlaamse en Franse Westhoek driemaandelijks

tijdschrift vanaf jaargang 18, 2002, nr. 3-4 tot jaargang 32, 2016 nr. 2

Westhoek tijdschrift voor geschiedenis & familiekunde in de Vlaamse en Franse Westhoek driemaandelijks

tijdschrift vanaf jaargang 33, 2017, nr. 1 tot jaargang 35, 2019 nr. 1: 5 nummers

Liber amicorum Jaak Decaestecker: jaargang 19, 2003, nummers 1-4

Dagboek der bijzonderste gebeurtenissen binnen de gemeente Egem 1914-1917

De graven van Sleidinge deel I en deel II 528/07-08

NIEUWS UIT PITTEM

Bij het bezoek van onze delegatie aan Moline in oktober 2019 maakte Mauro Callens wat foto’s uit de Gazette van Moline van 1919. Gezien de pers in ons land nog niet terug actief was geven wij deze informatie weer die we elders nog niet konden terugvinden.

Een fragment uit de Gazette van Moline van 1 april 1919

Uit Pitthem

(Ingezonden door Paul Provoost, Kansas City, Mo.25)

Voor God! Voor ’t Vaderland! Voor onzen Koning! Leve de Bondgenooten! Leve onze Koning en onze Koningin!

Beste Vrienden en Pitthemnaars, “Na lijden komt verblijden!”. In naam van uwe familie, vrienden en kennissen, ben ik verheugd, ued., een woordje te sturen na zoo langen tijd geboeid te zijn geweest in het slavenjuk. Ja, vrienden, God zij duizendmaal dank! Eindelijk zijn we toch verlost en in vrijheid gelaten. Na vier jaren oorlog, tijd van volkshaat, afgunst, eigenbaat en heerschzucht, is het tijdstip aangebroken van den wapenstilstand, dank aan den Heer President Wilson26. Leve de Vrijheid en het Geloof! Ja, vrienden danken wij God en jubelt

25 Paul Provoost, ° Koolskamp 14 mei 1874. x Pittem mei 1899 met Emma Maria Vergote (° Pittem 30 november 1878 – fa Joannes Constant en Maria Ludovica Fraeye). Metselaar. Vertrok met SS Vaderland van Antwerpen naar New York op 29 maart 1902 naar Armourdale (tegenwoordig deel van Kansas City). Gaf als contactpersoon Gustave Van Welden op die ginder ook als metser werkte. Paul Provoost was geboren als Polydoor Houttekier, zoon van Juliana Houttekier (fa Ludovicus en Barbara Pollefait) die in januari 1880 huwde met Frans Provoost fs Franciscus en Rosalie Plancke).

26 Thomas Woodrow Wilson, °Staunton, Virginia, 28 december 1856 – + Washington D.C., 3 februari 1924. Hij was de 28e president van de Verenigde Staten 1913-1921. Wilson won als kandidaat van de Democratische Partij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1912. Voor zijn inzet voor de wereldvrede ontving Wilson de Nobelprijs voor de Vrede in 1919.

Luc Neyt, Tielt

met ons Volk. Lachen en verheugen wij ons dat de tranen uit onze oogen springen en met blij herte zingen wij: “Victorie! Klokke Roeland klept Victorie!

Wat wij gedurende die vier jaren al onderstaan hebben is onbeschrijfelijk. Vooreerst de dwingelandij; opeischingen van alle slach en aard; nimmer het dorp mogen verlaten; de maandelijksche melding der weerbare mannen; de burgerij, soms voor weken, om 4 ure, ’s middags, ten huise binnen blijven; vele levensmiddelen moeten verbergen; op rantsoen gesteld worden, alles peperduur; niet meer meester zijn in hun eigen huis; enz., enz.. Ach, ’t was een droevig leventje.

Op Donderdag 17 Oktober, zijn de Duitschers alhier vertrokken; maar intusschen, hebben ze ook al wat stoffelijke schade teweeggebracht. Hier en daar, hebben ze op de hoeken van de straten dynamietontploffingen doen ontstaan, en alzoo hebben ze vele huizen in puinhopen gelegd; onder andere, op den hoek der Marktplaats; het huis van Victor Maertens, ’t huis van Ivo Kiere27, ’t Haantje28; de bakkerij van Adolph De Jonghe29; op den hoek der Kerkstraat het huis van de weduwe Francois; en rechtover ’t huis van Meester

Claerhout30. De volgende erg beschadigd: Adolf D’Hondt31, Bazar’s32, en een deel van de Kerkstraat, enz., enz. Beneven dat hebben de vijandelijke obussen de volgende huizen getroffen en in stukken geslagen; de oude kosterij in de Verbieststraat; ’t huis van den veldwachter Fel. Van Keirsbilck33, Meulebekestraat; de Mate; het huis van de weduwe Lootens, Statiestraat, alwaar de weduwe Deroo34, onder de puinhoopen de dood heeft gevonden; verders hier en daar wat huizen leelijk beschadigd en schier overal de vensters kapot. De klokken van de kerk van Pitthem zijn ons ontnomen door de Duitschers35, maar de kerk is gespaard gebleven. Volgende kerken zijn in stukken geslagen of gedeeltelijk vernield: Eeghem, Coolscamp, Ardoye, Beveren bij Roesselaere, Lichtervelde enz. In 1917 hebben de Duitschers vele burgers van Pitthem verdreven als bannelingen naar Gheel36 , Antwerpen en omstreken, en deze zijn daar tegenwoordig nog. Van 8 September 1917, tot nu toe zijn er 20 vluchtelingen in ballingschap overleden37 .

27 x Melanie Snauwaert (+ 1913).

28 Info Willy Deconinck: Herbergiers 1913: C. Bruneel – Het Haantje.

29 + Brugge 28 februari 1928. Fs Carolus Ludovicus en Sylvia Eulalia Claerhout. ° Pittem 22 februari 1869.

30 ? Doodsprentje: Cyriel Claerbout, schoolhoofd, ° Lendelede 27 maart 1875 - + Pittem 24 juni 1926. (x Irma Maria Van Hecke).

31 Adolf D’Hondt, juwelier.

32 Info Willy Deconinck: Herbergiers 1913: H. Descamps – In den Bazaar.

33 Doodsprentje: Felix Van Keirsbilck, gepensioneerd veldwachter. Echtgenoot van Leonie Neerinck. ° Pittem

9 oktober 1868 – Door een bommenaanval getroffen en aan de gevolgen hiervan overleden te Pittem op 25 mei 1940.

34 Parochieregister Pittem: Overleden te Pittem op 17 oktober om 1 uur in de nacht: Juliana Vervaele, weduwe van Carolus De Roo. Zij waarschijnlijk geboren te Pittem op 9 juni 1864. In het doopboek staat ze als geboren op 9 juli 1864 als dochter van Leonard Vervalle.

35 Valère Arickx: “Geschiedenis van Pittem”, 1951: p. 165: Klokken door de Duitsers weggehaald in 1917.

36 Valère Arickx: “Geschiedenis van Pittem”, 1951: p. 212: Op 11 december 1917 werden 350 personen naar Geel –ten-Aart overgebracht. In maart 1919 keerden de laatste weggevoerden terug.

37 Deconinck Willy & Callens Paul: “Overleden parochianen te Pittem 1899-1930”. Familiekunde Vlaanderen regio Tielt – 2011, 262 blz., geeft: Overleden in Gheel of Gheel ten Aert: Karel Loontjens (13 december 1917), Leo De Ceuninck (25 december 1917), Eduard Van Daele (30 december 1917); Felix De Meulenaere (6 januari 1918), Jan-Baptist Wyckhuyse (13 januari 1918), E.Z. Maria-Pacifica (Marie De Laere – 12 februari 1918), Irma Verschelde (13 februari 1918), E.Z. Maria-Ignata (Maria Theresia Van Loo

29 maart 1918), Remi De Ceuninck (30 maart 1918), Ferdinand Verscheure (2 april 1918), Amand Verhelle (2 april 1918); Rosalie De Smet (weduwe Felix Volckaert – 6 april1918), Maria Warnez (fa Jules – 19 april 1918), Maria De Ceuninck (30 april 1918), Petrus Desmet (4 september 1918), Constant Croes (5 september 1918), Amelia Weit (weduwe Francis De Blaere – 8 september 1918), Nathalie De Jaeghere (4 november 1918), Melania Vannieuwenhuyse (weduwe Petrus Laebens – 8 maart 1919).

Van sterfgevallen binst den oorlog gaat het nog wel, maar met en sedert het vertrekken der duitschers zijn er al zeer vele mensen gestorven, van dubbele pleurésie; Camiel Lauwens, landbouwer, Camiel Vercouter, landbouwer, doodelijk getroffen geweest van een shrapnel, alsook Felix Deroo, tabaksnijder. In Brugge ook overleden, de vrouw van Mr. Albert Joos de ter Beerst; de zuster van den onderpastoor, Mr. Raveschot, enz., enz., enz. We zien dus dat de dood niemand spaart, noch oud, noch jong; noch arm, nog rijk! In waarheid mag men zeggen dat ons begin is “Aertrijcke”, onze loopbaan “Kortrijk”, en ons einde “Assche”. Leven wij altijd wel, dat we immer gereed zijn om te gaan. De wereld is als een trap; de ene klimt er op, en de andere komt er af. Wat de huwelijken betreft, ’t zijn er bitter weinig geweest, maar ’t zal wat later zeker wel wat meer leven in komen38 . Peinst ge ’t ook niet? ………….

Een paar bijlagen:

Maertens Victor: Kiezerslijst 1932, nr. 695: Maertens Victor, echtgenoot van Callens Maria. °Pittem 18 mei 1870, handelaar. Egemstraat 1. + Pittem 23 april 1937. Zoon van Maertens Petrus (van Pittem) en Verstraete Rosalia (van Tielt).

Paul Callens – Mauro Callens, Pittem

“

VERKOOP VAN BOOMEN IN AARSELE 1799”

Op 5 pluviôse jaar 7 van de Franse Republiek of 24 januari 1799 worden in Aarsele, op verzoek van de Armendis, een partij bomen verkocht. Zo’n “venditie” of openbare verkoop is interessant voor de familiekundige om verschillende redenen: we leren een Oudnederlandse tekst lezen, begrijpen, we maken kennis met de oude spelling, het betalingsmiddel, de verkoopsvoorwaarden en de namen van de kopers. We geven hier integraal de condities terug in het Oudnederlands.

Conditiën ende bespreken op dewelke de regeerders van den Aermendisch dezer Commune van Aerseele, aan de meestbiedende dermate zullen vercoopen; de neerschreven coopen boomen, zo volgt:

Alvoren dengonnen coopende eenen coop, twee ofte meer, zullen gehauden wezen, zoo aenstonds zonder vertrek, voor dezelfde te stellen goede soufficanten, zeker in de borge verbonden als principieelen van eenen voor al ende elk voor andere.

De coopers zullen contant moeten betaelen voor ongeld tot thien stuyvers te ponde groote schellingen ende penningen naar avenante boven noch veertien stuyvers van iederen coop, tot het vinden d’erekosten dezer venditie alsook zal hij cooper, contant moeten betaelen tot eene alve croone van iedere coop bedraegende tot ende met het pond groote courant ende een croonstuk van de coopen boven het pond groote, die hun zullen vallideren op hunne principaele coopsomme, betaelende ende hunne coopen weirende binnen den hier naer gelimiteerden tijd.

De coopers zullen tijd van betaelinge hebben van hunne principaele coopsommen ende tot weiren van hunne gecogte boomen tot en met den eersten Germinal (21 maart) aenstaende in handen van den borger Joannes Baptiste Vincent (griffier) ’t zynder domicilie, ende en zullen hunne gecogte boomen niet vermogen te weiren, nog te cappen tenzij, naer alvoren dezelfde betaelt te hebben: Actum, dezen vijfden Pluviôse sevenste jaer der Republiek (24 januari 1799) De Griffier (get.) J.B. Vincent

Namen der coopers:

Opname kerf (22 kopen)

Arickx Joannes we

Stofferis Joannes

De Fruyt Ignatius

Vande Walle Frans

Piqué Frans

Roose Fleuren

Bogaert Joseph

Delmotte Louis

Schatteman Ignaas

Bogaert Joseph

Penninck Frans

Vande Walle Joannes

Bogaert Joseph

Tack Joannes

Claus Philippe

Dierkens Joannes

Debaere Jan Baptiste

Verhoye Frans

Van Simay Philippe

Degeetere Henri

Schatteman Ignace

Opname kerf (26 kopen)

Claus Philippe

Claus Philippe

Maes Joseph

Huys Joseph

Degeetere Henri

Delmote Louis

Arickx Joan We

Arickx Joan We

Opsomer Joannes

Piqué Frans

Fonteijne Joannes

Soqué Joseph

Soqué Joseph

Soqué Joseph

Penninck Frans

Verplaetse Emiel

Opsomer Joseph

Soqué Joseph

Huys Joseph

Delmotte Louis

Velge Charles

Arickx J. We

Arickx J. We

Claus Philippe

Opsomer Joseph

Degeetere Henri

Aldus deze voorenstaende venditie gedaen ten verzoeke van de regeerders van den Aermendisch der commune van Aerzeel, door mij griffier van het tribunaat van Vrede van het Canton van Ruysselede, Département van de Leije, op den vijfden Pluviôse sevende jaer der Républiek, waarvan het Import van diere beloopt ter somme van seven en vijftig ponden, negenthien schellingen en thien gr.(ooten) courant.

(get.) J. B. Vincent39

Een woordje uitleg bij deze akte

• Deze akte dateert uit de Franse tijd waar de Republikeinse kalender wordt ingevoerd. Hij start op 22 september 1792 en deze jaartelling verdwijnt definitief op 31 december 1805. Voor meer informatie raadpleeg “DE TIJDREKENING” door Donald Vandecandelaere, uitgeverij Familia et Patria, Roeselare.

• Het muntstelsel: er wordt gesproken over stuivers, ponden, schellingen, groten, croone en courant geld.

1 pond groot = 20 schellingen. 1 schelling groot = 12 groten. 1 pond = 240 deniers

1 stuiver = 2 groten. Notatie 5-7-3 of 5:7:3 lees 5 ponden 7 schellingen 3 groten

Opbrengst van de bomenverkoop : 57 ponden 19 schellingen 10 groten courant. Geld waarmee dagelijks gehandeld wordt, is courant geld. Daar tegenover staat het wisselgeld waarmee leningen, kopen en verkopen van onroerend goed worden afgesloten. De verhouding is 6 tot 7. Croone of kroon slaat terug op de kroon afgebeeld op een gouden of zilveren munt.

• Woordverklaring te stellen goede soufficanten, zeker in de borge: zeer betrouwbare persoon ongeld tot thien stuyvers te ponde: te vergelijken met het huidige roepgeld naar avenante: naar evenredigheid, in overeenstemming met d’erekosten dezer venditie: roepgeld bij een openbare verkoop vallideren: komt van het Frans valider of geldig maken, bekrachtigen principaele coopsomme: de hoofdsom hunne coopen weirende: de aangekochte bomen rooien naer gelimiteerden tijd: binnen een beperkte tijd het tribunaat van Vrede: het vrede gerecht het Import van diere: hier in de betekenis van de inbreng van de verkoop

• Een woordje over de kopers: kerf in de betekenis van eerste verkoop, 2de, 3de enz. Hier worden de bomen verkocht in twee keer: de eerste kerf telt 21 kopen of loten en de tweede 26, in totaal dus 47 kopen (loten) toegewezen aan 25 verschillende personen. De weduwe van Joannes Arickx40 koopt vijf loten hout. …. Philippe Claus en Joseph Soqué betalen elk vier keer het roepgeld voor hun vier aankopen.

39 FV regio Tielt, documentatiecentrum, doos 251 boek 14.

40 De naam wordt op drie verschillende manieren vermeld: Arickx J. We, Arickx Joan We en Arickx Joannes We . Volgens de overlijdensakten van Aarsele is Joannes Arickx fs Cornelis, overleden op 1 juli 1796 in de leeftijd van 70 jaar. Hij was gehuwd met Maria Francisca Van Overbeke.

“DE BLAUWE SCHORTE UITSTEKEN”

De blauwe schorte was een lange voorschoot, die wiedsters aantrokken als ze op het veld of in de lochting op de grond moesten kruipen om te wieden. De twee knieën stonden erin geprent en er bleef op dei plaatsen nogal wat aarde vastkleven. Na gebruik werd deze schorte ergens in een kot of in ’t achterhuis aan een haak gehangen. Af en toe ook wel eens gewassen.

Een oud gebruik hier in Aarsele was: “de blauwe schorte uitsteken”. Dit betekende dan, dat de man alleen thuis was. Vrienden en kennissen die dit zagen, wisten wat zulks betekende en trokken naar het huis met de blauwe schorte, om soms nogal wat buitensporig te vieren en te drinken.

Gustje woonde in “De Zwane” een klein stammineke op de hoek van de straat. Schuin daartegenover woonde Jules en daar was ’t ook herberg en lokaal van de vinkeniers. ’t Was op een maandagnoene dat Gustje zijn wijveke naar Landegem moest, om daar op ’t hof van haar broer tabak te helpen “opsteken”, kwestie van nog een frankske bij te verdienen. Gustje zat dus met den thuiswacht en dat deed hij niet zo gaarne… Gust dronk zelden een druppel thuis in zijn eigen herberg, maar als hij elders was, dan zou hij er zich in versmoort hebben… Hij tastte eens in zijn ondervestzakje en zei: “Nuldedikke, zjuust genoeg voor twee druppels”. Hij hield die twee blinkende franken in zijn hand en trok ermee naar den overkant bij Jules in ’t Vinkenlokaal. Jules, “‘k ben alleene baas in mijn kot, en ‘k komme u gadikke ne keer trakteren… allee geef ons zeere twee druppels…”

“Da moet nu wel lukken” zegt Jules “’t nelft van mijn bedde es ter ook ip uit”. “’k Ben ook alleene thuis”.

Ze dronken hunnen druppel uit en Jules betaalde. Twee frank, jaja, da was tons ne frank voor nen dreupel… Jules stak die twee frank in zijne zak. Hij die ook liever ne ‘vullen’ dan nen ’ielene dreupel ziet, dacht er opeens aan dat hij nu twee frank had en hij zei tegen Gust: “Gusten” zei tie “gauw, we gaan verdikke naar ulders, ‘k ga kik nu bij ui ne keer trakteren”.

En ze trokken naar Gustjes, en Jules trakteerde daar met die twee frank die hij daar juist ontvangen had. Gustje had nu zijn twee frank weere, en zei in zijn eigen, “nuldedimme ‘k kanne kik nog ne keer trakteren, heb kik weere twee frank!” Alle we gaen weere naar ulders hé, zei hij tegen Jules. Ewel ’t is goed zei deze, gauw we zijn weg. Ze begosten al een beetje te bleuzen van ulders druppels en ze kosten ook al wat beter en wat luider klappen… en al met eens zag Jules daar de blauwe schorte van zijn vrouwke hangen, haar wiedschorte, alzo ne blauwen voorschoot met twee lange snoeren aan… Jules lette niet, haalde zijne ‘vaandelstok’ naar beneden, bond er die schorte aan vast en stak het geval boven door het venster naar buiten.

Geheel de gebuurte had het algauw gezien en iedereen schoof de gordijntjes weg om Jules en Gustje regelmatig van stamminee te zien wisselen… en telkens een beetje schever te zien lopen… Als de ‘vrouwkes’ ’s avonds thuis kwamen botsten ze op twee zatte echtgenoten. Ze konden echter niet kijven, want geen van beide had ‘schuld’ gemaakt…

Uit het archief van Jozef Neirinck (+), Aarsele Luc Neyt, Tielt

Troepen van het leger van de prins en hertog van Marlborough, gekampeerd in Roeselare, “fouragieren in Pitthem”

De onderschreven burghmeester ende schepenen midtsgaders inwoonders der prochie van Pitthem Casselrie van Cortryck attesteren ende certifieren by desen voor waerachtich ter instantie van Jaeques Vandewalle fs Jaeques inwoonder der selver prochie ende pachtere van seker thiende ghenaempt Deoeneghem ende Cruycebeke thiende haer generende ende heffende binnen de voorn(omde) prochie dat de legher troepen van het legher van syn hoogheijt den heere prins ende hertogh van Marlborough ghedeurende sij ghecampeert syn gheweest tot Roesselaere ende daer ontrent inde maenden van 8bre ende 9bre 1708 lestleden ten diversche stonden hebben commen fouragieren binnen de voorschreven prochie ende oock onder andere op ende in sekeren wyck ofte houck ghenaempt den Oeneghemhouck alwaer haer de voorghemelde thiende is op heffende ende haelende ende daer den voornomden pachtere woonaghtich is ende dat sij ghesien hebben dat ghedeurende deselve voorghevallen fouragementen defourageurs hebben medeghevoert ende wegh ghenomen alle de graenen midtsgaders harte ende merssche vrughten die sy hebben connen becommen ende ten voorderen verclaeren de voorgheseyde inwoonders ende naeghebeuren vanden voorn(omden) Vandewalle dat sij de voorseyde troepen alsdan hebben weten ende sien foragieren ten hove en(de) huyse van selven Vandewalle, In teecken der waerheijt hebben wy dese onderteeckent omme den voorn(omde) Vandewalle te dienen naer behooren met belofte informa desen XXVIe febr(uari) 1709

Hier volgen nu de handtekeningen van de ondertekenaars

met belofte informa desen XXVIe febr(uari)

1709 David Blanchaerdt

f:v: Sande ? Vandenberghe 1709

G de Bels greffr = 1709 Tmerck

Tmerck + van michiel herman pr van Laecken

Joos de Cangie

Mynen heer Dheijne

Verhaelt desen 25 8ber 1708

De onderschreven Jacques Vandewalle en Pieter Verpiette met consoorten laeten ue myts desen weten dat sij tmeeste part van de thiende die sij van ue ghepacht hebben voor den meersten deel door de foragiers verloren hebben en de sullen in cas van noode sijnde behoorlicke attestatien daer van in bringhen blyve myn heer ue dienaers

dit is tmerck van + Jaecques Vandewalle

P.V.PIETE

Jan Callens, Pittem en Luc Neyt, Tielt

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt activiteitenagenda juli – augustus - september 2020

Het documentatiecentrum FV regio Tielt is open elke eerste en derde zaterdag van de maand.

AANDACHT: tot eind augustus is het documentatiecentrum open mits afspraak via mail lneyt@skynet.be . Er worden TWEE

BEZOEKERS toegelaten per zaterdagvoormiddag. Er zal contact genomen worden met de personen die een afspraak maakten en toegelaten worden en met deze die op een wachtlijst komen.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 4 juli van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 18 juli van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 1 augustus van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Werkgroep genealogie op zaterdag 22 augustus van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

5.Erfgoedbeurs zondag 1 september van 9 tot 16 uur AFGELAST

6. Werkgroep genealogie op zaterdag 5 september van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 19 september van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Willy en Lucrèse Verweirder - Eeckloo Pittem, Frans Neirinck Deinze, Jan Vandermeulen, Stefaan Desmet, Marijke De Ranter, Berenice Vanrenterghem, Walter Allaert, William Oosterlinck en Daniël Missant allen uit Tielt.

STAMBOOM HONDEKYN 1650 - 2020

De oudste generatie vinden we terug ca 1650 in Ruien en de afstammelingen vestigden zich in Ruien, Berchem-Oudenaarde, Kwaremont en Anzegem. 11 generaties in 370 jaar familie Hondekyn. Dit rijk geïllustreerd werk telt 118 pagina's in A4-formaat. De binnenbladzijden zijn in digitale print met heel wat illustraties in kleur van: stamboom, familiefoto's, geboorteakten, Staten van Goed, gedachtenisprentjes, rouwbrieven, Ferrariskaarten, Poppkaarten e.a.

Voor bestelling: prijs 17,00 euro (+ verzendingskosten 7,00 euro), te storten op rekening BE10 4679 1219 9104 van Deruyttere - Hondekyn, 8610 Kortemark. Na betaling bezorgen we u het boek.

Voor meer info: contact via mail: raf.deruyttere@skynet.be

Bruggestraat 43 – 8700 Tielt

Tel. 051 40 07 15

Gsm 0475 32 77 08

info@electro-debusschere.be

Kantoor Sonja Kinds Bvba

Oude Stationstraat 30 – 8700 Tielt

Argenta Bank en Verzekeringen

ON 0543.599.381 RPR Brugge

Tel +32 51 40 39 53

sonja.kinds@argenta.be

www.argenta.be

AUTOCARS - REISBUREAU

Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93

Eigen reisprogramma op aanvraag

Duthoit Luc

Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding

Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13

Email: luc.duthoit@pandora.beEmail: luc.duthoit@pandora.be

Tel. 051/69.43.13

luc.duthoit@pandora.be

Onze

Voorouders

Tijdschrift voor familiegeschiedenis

Streekgenoten uitgeweken naar Ilhota, Brazilië, rond 1844

Versierde meelzakken in WO I. “De kanten bloemzak van Thielt”

Dispuut rond de afrekening van een paard in Pittem in 1577

Aarsele gemeenteraadsverkiezing van 14 februari 1866

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV regio Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal. Teksten om in het tijdschrift op te nemen zijn altijd welkom bij de redactie: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt minimum 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351

van FV regio Tielt vzw, Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland minimum 10,00 euro).

Gelieve pas het leesgeld voor 2021 te storten na ontvangst van het eerste nummer van 2021

noteer op de overschrijving wat je wenst: de PAPIEREN of de DIGITALE versie.

Een vrijwillige surplus als steun is altijd welkom !!!! Bij voorbaat veel dank.

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40 60 75, lneyt@skynet.be

Redactie: Claude Moors en Luc Neyt

Secretariaat-penningmeester: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel.: 051/ 46 54 11, jancallens@telenet.be

Website FV regio Tielt Facebook fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

https://www.facebook.com/#!/groups/fvTielt/

Documentatiecentrum: Huyse Aleydis, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur, na RESERVATIE via mail aan lneyt@skynet.be zolang de corona epidemie ons beperkingen oplegt.

Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel. Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur. Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem.

Je stort het lidgeld (37 euro gewoon lid, 54 euro steunend lid en minimum 84 euro beschermend lid, een tweede lid van hetzelfde gezin, wonend onder hetzelfde dak betaalt slechts 10 euro) op rekening IBAN BE58 4141 1712 2179, BIC KREDBEBB van Familiekunde Vlaanderen vzw Merksem. Ieder lid ontvangt viermaal per jaar het tijdschrift VLAAMSE STAM. De leden kunnen ook uitgaven en formulieren aan goedkopere tarieven krijgen. Je bereikt het Centrum voor Familiegeschiedenis via: mail info@familiekunde-vlaanderen.be en zie ook de website van FV: http://www.familiekunde-vlaanderen.be

Inhoud:

- Streekgenoten uitgeweken naar Ilhota, Brazilië, rond 1844 p. 63-66

- Versierde meelzakken in WO I. “De kanten bloemzak van Thielt” p. 67-69

- Dispuut rond de afrekening van een paard in Pittem in 1577 p. 70-71

- Oproep: wie bezit een bidprentje van … p. 71

- Aarsele gemeenteraadsverkiezing van 14 februari 1866 p. 72-76

- Nieuwe regeling voor raadpleging akten van de burgerlijke stand p. 76

- Activiteitenkalender en publicatie GINDER van Mieke Vandromme p. 77

STREEKGENOTEN UITGEWEKEN NAAR ILHOTA, BRAZILIË, ROND 1844

Af en toe krijgen wij vragen die we online zo goed mogelijk proberen van een antwoord te voorzien. Dit is meestal voor mensen die niet de mogelijkheden hebben om in ons documentatiecentrum langs te komen of met een voorbereiding van een bezoek bezig zijn.

Zo kregen wij een vraag uit Brazilië:

“ Marc Storms, Rua Cubatão 439 apt 11, 0401 São Paulo - Braziliã

Bericht: Geachte,

Ik woon in Brazilië waar ik o.a. de Belgische emigratie in kaart breng. Momenteel werk ik rond de Belgische kolonie in Ilhota, staat Santa Catarina zie

http://www.belgianclub.com.br/nl/belgische-nederzetting-ilhota-sc Deze telt niet minder dan 7 families en 4 alleenstaanden (in totaal 40 personen) allen geboren in Tielt (incl. Aarsele en Kanegem) waarvan het merendeel in 1844 via Oostende vertrokken, zie http://www.belgianclub.com.br/pt-br/ilhota/tabela

Als aansluiting op deze informatie konden wij onmiddellijk verwijzen naar enkele nota’s die we maakten in het kader van een vroegere publicatie: “Amerikaanse Zantingen – De Bronnen” en de “Gazette van Thielt – De Thieltenaar”.

Een paar van de vele verwijzingen die we doorgaven aan onze contactpersoon Marc:

➔ Uit Amerikaanse Zantingen:

Van Lede Charles, "De la Colonisation au Brésil. Mémoire Historique, descriptif, statistique et commercial sur la province de Sainte Cathérine, formant le deuxième rapport à la société Belge-Brésilienne de Colonisation" (Librairie Polytechnique d'Auguste Decq, rue de la Madeleine 9, Brussel - 1843 - Frans - 426 p.).

Auteur is oud-hogere officier van de génie en directeur van de hydraulische werken in dienst van Chili.

➔ Uit: AMERICAN GLEANINGS - “AMERIKA IN DE PERS” - Gazette van Thielt 1850 – 1940

13 augustus 1848:

“

Verscheide persoonen van Aerseele en omliggende dorpen, zyn over eenige jaren naer de provincie S. te -Catharina (Zuid-Amerika) vertrokken. Pieter Heytens1,2, een boer en getrouwe werkman, is van daer weergekeerd, en verblyft tegenwoordig, op de hofstede het Goed ter Karels, gelegen digt bij den Poelberg te Thielt, waer hy tevoorens lange jaren gewoond had.

Die man, - die iedereen, die het begeert, kan hooren spreken, - zegt veel goeds van de vruchtbaarheid van den grond, en de luchtgesteldheid van de provincie S. te-Catharina. Iets dat bewijst dat hij waerheid spreekt, is dat hy met de eerste gelegenheid wederom gaet vertrekken naar Zuid-Amerika.

“ De volgende brief, uit de provincie S. te-Catharina geschreven, zal door sommigen met belangstelling gelezen worden. Onze wensch is niet de buitenlandsche kolonisatie op

1 Zie bijlage 1

2 Zie bijlage 2

eene groote schael te zien bewerkstelligen; maer wij gelooven dat het voor een land nuttig kan zyn overal betrekkingen te hebben, en om die betrekkingen tot stand te brengen, is het noodig dat de bevolking zich ook zoo veel mogelijk verspreidt.

Daer blyft ook eene goede pooging aen te wenden in de Kempen : Zoo wy vernemen, zou eene nyverige familie van Gent, die reeds met den besten uitslag, in de omstreken van Hoogstraeten, eene vlaemsche boerderij heeft tot stand gebragt, mits het bekomen door de zorg van het gouvernement, van een gemeenschapsmiddel, op zich nemen aen een tamelyk groot getal vlaemsche huisgezinnen eene zekere hoeveelheid land te verschaffen en werk te waerborgen gedurende vier dagen per week, aen een franc daegs, per man ; kunnende alzoo ieder huisgezin twee dagen per week aen de zorg van zyn eigen land, (dat zou bestaen in de hoeveelheid van een gemet) besteden. Dit heet men de binnenlandsche kolonisatie.

Wy gelooven dat men in niets uitsluitelyk mag zyn, en dat in den zoo evengemelden zin, de binnenlansche en buitenlandsche kolonisatie onbetwistelyk voordeelen kunnen opleveren. Maer altyd blyft het waer dat men van onze linnennyverheid moet trachten te behouden, al wat mogelyk is.

"Mappa chorographica da provincia de Stª. Catarina, parte da Pa. de São Paulo e da Pa. de Rio Grande do Sul e parte da república do Paraguay", autor: Lede, Charles van, 1801-1875

http://www.belgianclub.com.br/nl/belgische-nederzetting-ilhota-sc

Mynheer Leo Van Daele, wyk Strookot, Ruysselede (West-Vlaenderen.)

ST.-CATHARINA, 16 MAERTE 1848.

Zeer beminde ouders, broeders en zusters,

Wy hebben uwen brief van 26 december 1847 zeer wel ontvangen waer in wy zien met veel plaisier dat gy lieden nog al in goed gezondheid zyt gelyk wy ook. Myne vrouw heeft den 10 October laest eene jonge dogter ter wereld gebragt die gedoopt is onder den naem van Rosalia, wy zyn grootelyks bedroeft om de groote aermoede die gy ons zegt op onze parochie te bestaen als ook over de dood van Charles Van Daele. Het is te hopen dat het met Gods gratie zal beteren want voor de aerme werkmenschen moet het schrikkelyk slegt gaen in Belgiën. Alhier is het geheel anders want die hier wilt werken krygt rykelyk den kost.

Ik en Ivo hebben zoo veel land als wy kunnen bewerken en het draegt vrugten geheel het jaar door. Zoohaest wy eene redelyke somme geld vergaerd hebben zullen wy Ul. die afzenden met de eerste occaise. Wy hebben zeven groote zwyns en zyn van zin van eene koey te koopen. Wy konnen leven met het vleesch van de wilde zwyns die wy konnen schieten zoo veel als wy willen. Alhier is alles zeer goeden koop uitgenomen de kleederen. De catholyke Religie is alshier gelyk in Belgiën, maer zoo wel niet opgepast. Zeer beminde ouders zyt zoo goed van onze complementen te doen aen de ouders en familie van Seraphina en alle onze kennissen en als gy nog eene brief schryft dat vader Lambert er een kleyn woordeken in schryft. Wy zyn gezond en zeer wel te pas maer Ivo heeft nog al lang met zieke beenen geloopen, maer het is nu geheel genezen.

Beminde ouders gy en moogt geen geloof geven aen al het gene slegte menschen zouden konnen komen zeggen of schryven want daer zyn eenige slegte Vlaemingen van hier naer Begiën vertrokken die ons niet geerne en zaegen om rede dat wy met geen slegt volk willen verkeeren al dat zy zouden zeggen mogt gy aenzien als leugens en valsheyd. Alle de camaraeden die met ons vertrokken zyn stellen het wel en winnen tot dertig francs in de maend en den kost. Wy zyn van malkanderen gescheed om dat zy niet wilden overeenkomen en dat iedereen wilde meester zyn. Onzen meester is tegenwoordig Consul van Belgiën en heeft altyd braef en treffelyk voor ons gezorgd en gehandeld, zonder hem waere het zoo wel met ons niet gegaen. Hy gaet ons elk vyftig gemeten bosch doen verkrygen van het gouvernement die voor ons zyn in vollen eygendom. Het waere gelukkig dat onze aerme werklieden van Vlaenderen alhier waeren, zy zouden nog van honger nog van koude weten. De complementen van Ivo aen Dries Danneels dat er alhier veel wilde zwyen zyn. Wy hebben er nog ’t saement acht op eenen dag geschoten.

Vaerwel zeer beminde ouders, broeders en zusters God geve Ul. een lang en gelukkig leven, wy zullen binnen eenige maenden eenen brief van ulieden verwagten. Wy hopen van binnen zes of zeven jaeren met een schoone somme geld naer ons Vaderland terug te komen om ulieden te helpen in uwen ouden dag.

In afwagtinge blyve met liefde van herte Ul. genegen en onderdanigen zoon. CAREL VAN DAELE.

Myn adres is zoo : Charles Van Daele op de riviere Ithajahi Belgissche colonie provintie St.-Catharina. (Brasiliën.)

OPROEP: Wie nog informatie bezit over de emigratie naar Brazilië kan deze bezorgen aan FV regio Tielt, wij spelen dit door aan Marc Storms in Brazilië. Bij voorbaat dank.

Bijlage 1: Bevolking Tielt, 1846-1856, boek 6, f. 74: 6e wijk, nummer van het huys 67:

1. Vandenberghe Ignaes, landbouwer, ° Ardooie, 48 jaar, gehuwd

2. Vanwynsberghe Francisca, huiswerkster, ° Gits, 50 jaar, gehuwd

3. Persyn Silvie, dienstmeid, ° Pittem, 15 jaar, ongehuwd, naar Tourcoing, 30 juni 1853

4. Vandenberghe Petrus, peerdenkegt, ° Ardooie, 50 jaar, gehuwd, + 4 maart 1848

5. Claerhout Francis, peerdenknegt, ° Dentergem, 21 jaar, ongehuwd

6. Verschelde Charles, hofknegt, ° Dentergem, 27 jaar, ongehuwd. Gehuwd ziet blad 309, 9e wijk

7. Vinckier Joseph, hofknecht”, ° Dentergem, 22 jaar, ongehuwd, naar Aarsele, 26 december 1848

8. Meulemeester Franciscus, koeiwagter”, ° Dentergem, 17 jaar, ongehuwd, naar Wontergem, 11 september 1854

9. Vandenberghe Nathalia, dienstmeid, ° Zwevezele, 13 jaar, ongehuwd

10. Parys Leonard, schaepherder, ° Meulebeke, 25 jaar, ongehuwd, naar Meulebeke, 9 augustus 1847

11. Vandenberghe Melanie, zonder beroep, ° Zwevezele, 6 jaar, naar Aarsele, 11 september 1854

12. Vandenberghe Constant, zonder beroep, ° Zwevezele, 4 jaar, naar Aarsele, 11 september 1854 Vanaf nr. 13 in ander handschrift.

13. Heytens Pieter Joseph, werkman, ° Dentergem, 41 jaar, ongehuwd, is naer Brasilien (St. Catharine)

14. Claerhout Petrus, dienstknecht, ° Dentergem, 24 jaar, intrede van Dentergem, 5 september 1851, naar Dentergem, 15 juli 1851

Mogelijks nieuw huisgezin

15. Decapelle Jean, werkman, ° Roeselare, 36 jaar, intrede van Roeselare, 24 maart 1848, naar Pittem, 23 december 1852

16. Warnez Francisca, spinster, ° Pittem, 40 jaar, intrede van Roeselare, 24 maart 1848, naar Pittem, 23 dec 1852

17. Decapelle Constantinus, ° Ardooie, 2 jaar, intrede van Roeselare, 24 maart 1848, naar Pittem, 23 dec 1852

18. Warnez Virginia, ° Pittem, 5 jaar, intrede van Roeselare, 24 maart 1848, naar Pittem, 23 december 1852

18B. Decapelle Marie Louise, ° Tielt, 8 augustus 1849

19. Vanden Heede Bernard, werkman, ° Dentergem, 26 jaar, ongehuwd

20. Deloof Ivo, ° koeyherder, ° Dentergem, 19 jaar, ingetreden 3 maart 1849

Er is nog een vervolg op blz 90: Vervolg van nummer van het huis 67:

21. Schatteman Augustin, landbouwer, ° Ruiselede, 40 jaar. Dagteekening van het intreden binnen de gemeente: 13 februari 1852. Naar Ruiselede op 22 juli 1857. Opmerking: Werkt in Vrankrijk

22. Everaert Joannes Bte, dienstbode, ° Lotenhulle, 25 jaar. Dagteekening van het intreden binnen de gemeente: 9 september 1852

23. Bogaert August, dienstbode, ° Dentergem, 23 jaar. Dagteekening van het intreden binnen de gemeente: 27 mei 1854. Naar Dentergem op 24 september 1856.

Bijlage 2: Bevolking Tielt, 1856-1867, boek 6, f. 62: 6e wijk, nr. 62:

1. Vandenberghe Ignaes, landbouwer, ° Ardooie, 58 jaar, gehuwd

2. Vanwynsberghe Francisca, landbouwer, ° Gits, 60 jaar, gehuwd

3. Saelens Jean, peerdeknegt, ° Tielt, 33 jaar, ongehuwd

4. Heytens Constant, peerdeknegt, ° Dentergem, 27 jaar, ongehuwd

5. De Winter Ivo, dienstknegt, ° Poeke, 26 jaar ongehuwd, naar Aarsele, 1 oktober 1857

6. Debouver Jan, dienstknegt, ° Dentergem, 23 jaar, ongehuwd, naar Wevelgem, 18 maart 1857

7. Everaerd Jan Baptist, schaepherder, ° Lotenhulle, 31 jaar, ongehuwd, naar Lotenhulle, 1 februari 1857

8. Persyn Silvia, dienstmeid, ° Pittem, 24 jaar, ongehuwd, naar Aarsele, 12 januari 1859

9. Vanden Berghe Mathilda, dienstmeid, ° Zwevezele, 23 jaar, ongehuwd, naar Aarsele, 15 mei 1857

10. Verstraete Lucas, dienstbode, 39 jaar, weduwnaar, intrede van Meulebeke, 10 juni 1857, naar Meulebeke, 8 december 1860

11. Mestdagh Ch. Louis, dienstbode, ° Dentergem, 43 jaar, ongehuwd, intrede van Meulebeke, 5 oktober 1857, tijdelijk afwezig

12. Predhomme Florentin, dienstbode, ° Aarsele, 41 jaar, ongehuwd, intrede van Aarsele, 20 november 1857, naar Aarsele, 4 januari 1859

13. Baert Henri, dienstbode, ° Zwevezele, 24 jaar, ongehuwd, intrede van Koolskamp, 24 februari 1858, naar Koolkamp, 9 maart 1858

14. Clement Clement, dienstbode, ° Aarsele, 20 jaar, ongehuwd, intrede van Aarsele, 22 maart (jaar niet opgegeven), naar Aarsele, 6 september 1858

Nummers herhalen zich:

13. Persyn Nathalia, dienstbode, ° Sint-Baafs-Vyve, 23 jaar, ongehuwd, intrede van Oeselgem, 17 februari 1860, tijdelijk afwezig

14. D’Hondt Auguste, dienstbode, ° Zulte, 28 jaar, ongehuwd, intrede van Olsene, 20 juni 1860, naar Dentergem, 31 augustus 1863

15. Heytens Pieter, dienstbode, ° Denterghem, 52 jaar, ongehuwd, Incrit d’office

16. Verkinderen Jan Bt, dienstbode, ° Meulebeke, 49 jaar, ongehuwd, intrede van Grammene, 6 januari 1861

17. Deloof Julie, dienstbode, ° Dentergem, 26 jaar, ongehuwd, intrede van Dentergem, 29 november 1861. Paul

VERSIERDE MEELZAKKEN IN WO I

De kanten bloemzak van Thielt

In de VS bewaart de ‘Hoover Institution’ op Stanford University in Californië een versierde meelzak van WO I van ‘Stad Thielt’, een prachtig tweeluik in rood en blauw, bedekt met twee grote, witte kantwerken van ieder 80 bij 45 cm. In de beide kanten staat de naam ‘H. ImpeGauquie Thielt’ in geborduurd.

Deze geschiedenis is tevoorschijn gekomen bij onderzoek naar de versierde meelzakken in WO I.3 Tijdens de Duitse bezetting ’14-’18 ontving de Belgische bevolking voedselsteun van Amerika en Canada. De lege zakken waarmee het buitenlandse meel werd aangevoerd, werden in België gebruikt om kleding van te naaien of bewerkt: geborduurd, beschilderd, versierd met kant, om de dankbaarheid voor de hulpverlening te tonen. De mooie kunstwerkjes met vaderlandslievende patronen werden dan verkocht in liefdadigheidstentoonstellingen, de opbrengst was voor de hulpbehoevenden.

Familie Impe-Gauquie

Het Hulp- en Voedselcomiteit in Tielt kende als voorzitter Hector Impe. Hector Joseph Marie Impe (°Izegem 11.11.1862 en †Tielt 23.09.1929) was de zoon van Franciscus Impe (°1823 en †1864), koopman in lijnwaden, × Theresia Coleta Hoornaert (°1822 en †1868), winkelierster in Izegem. Zijn ouders stierven jong, waarschijnlijk is Hector samen met zijn broer Florent (°Izegem 02.08.1858) na de dood van hun moeder verhuisd naar Tielt en opgenomen in het gezin van hun oom Fredericus Impe (°Emelgem 06.10.1829 en †Tielt 09.04.1901). Fredericus Impe stond als kantfabrikant in de Bruggestraat met 14 werksters 3e rang ingeschreven in het Patentboek 1860. Hij was in 1854 getrouwd met Sophia Schatteman (†Tielt 18.03.1881), zij was eerder gehuwd geweest met Desiderius Amatus Devolder (×22.12.1842 in Tielt).

Hector Impe was werkzaam als ondernemer in textiel. Vanaf 1886 tot 1914 is sprake van vennootschappen in het vervaardigen en verhandelen van ‘geweefsels’ gezamenlijk met Emile Vande Vijvere (Tielt °1853 en †1919) en Jean Pollet sr.

In 1890 trouwde Hector Impe met Maria Josepha Gauquie (°Izegem 28.08.1867 en †Tielt 11.03.1932), dochter van Charles Louis Gauquie (°1822) × Henrica Meersseman (†Izegem 07.01.1888). Het echtpaar Impe-Gauquie vestigde zich in de Hoogstraat, daarna in een nieuwgebouwd herenhuis aan de Tramstraat. Hector Impe stond te boek als fabrikant, Marie Impe-Gauquie als nijveraarster.

3 Een uitgebreid artikel over de versierde meelzakken in WO I vindt u in Jaarboek 2020 In Flanders Fields Museum, Ieper, blz. 4-25. Auteur: Annelien van Kempen

Het tweeluik, de kanten bloemzak van WO I, stad Thielt, collectie HIA. Foto: collectie auteur. collectie

Ze kregen twee kinderen, Margareta Maria Josepha Impe (°Tielt 15.06.1891 en †Gent 08.07.1976) en Frans Joseph Marie Impe (Tielt 12.12.1892 en †Tielt 31.10.1971).

Bij de geboorteaangifte van zijn dochter en op haar trouwacte tekende Hector met ‘HJM Impe-Gauquie’. Margriet/Marguerite Impe trouwde in 1919 met Joseph Ivo Van Haute (°Kortemark 18.05.1887 en †Tielt 22.09.1942). Zij kregen vijf kinderen: Paul, Mimi, Thérese, Emile en Rosy.

De Groote Oorlog

Na het uitbreken van de oorlog in augustus 1914 vestigde de leiding van het Vierde Leger van Duitsland zich in Tielt. De Duitsers namen productiemiddelen en goederen in beslag en eisten bedrijfsgebouwen op. De weverijen in de stad vielen stil, er heerste werkloosheid.

Hector Impe zette zich, samen met zijn gezin, onmiddellijk in voor de voedselhulp. Zijn zoon ‘Franz’ Impe vertrok als militair naar het front. Zijn zakelijk compagnon Emiel Vande Vijvere was politiek en bestuurlijk actief, hij was katholiek gemeenteraadslid van 1885-1919 en tijdens de oorlog de Tieltse burgemeester (1909-1919).

Inmiddels kon het Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit wel steun bieden aan de Belgische kantwerksters via de ‘Aide et Protection aux Dentellières’. Ook Tielt deed hieraan mee: ‘Kantwerksters: In het begin van Juni 1915 werd door eenige edelmoedige en bereidwillige Juffers onzer gemeente onder de leiding van de E. Heer Cortij, het werk der kantwerksters ingericht. Eene aanvraag tot aanvaarding aan het Nationaal Komiteit van Brussel gedaan werd goedgekeurd en het werk nam zijnen aanvang met 18 kantwerksters. Sinds is dit getal geklommen tot 51.’

Het stadsbestuur besloot geschenken te laten maken om de buitenlandse hulpverleners te bedanken: “Onze kantwerksters hebben twee prachtige geschenken afgemaakt voor onze Amerikaansche weldoeners en een voor onze Spaansche weldoeners. Die geschenken wierden bekostigd door vrijwillige giften op de gemeente.”

De kantwerksters

Dankzij oude foto’s in Tieltse archieven, overlevering van verhalen en de geborduurde namen “H Impe-Gauquie Thielt” zijn we te weten gekomen dat het tweeluik van kantwerk met ondergrond in rood en blauw, het geschenk was van het Tieltse stadsbestuur voor de

Vrouwen hebben het werk verricht. Margriet Impe maakte de tekeningen, de uitvoering deden Elodie Van Neste (echtgenote Achiel Vande Wiele) en Alice Poelvoorde; beiden spellewerkten thuis voor rekening van de firma Impe.

Amerikaanse weldoeners en gemaakt is door de firma Impe.

Het Tieltse Voedselkomiteit ten huize van de voorzitter Hector Impe-Gauquie, Tramstraat 36. Margriet Impe zittend, rechts. Foto: ’Het Nationaal Hulp- en Voedselcomiteit in het Tieltse’

Margriet Impe heeft een fenomenaal en creatief patroon ontworpen en uitgetekend. Haar ontwerp van het linker, ‘Belgische’, deel was gebaseerd op een originele meelzak met merknaam ‘Zephyr’ van de maalderij Bowersock Mills & Power Co. in de plaats Lawrence in Kansas. Deze firma bestaat nog: ‘Bowersock Power’ produceert en levert tegenwoordig elektriciteit, opgewekt door de waterkracht van de Kansas River (‘Kaw’), onder directie van mevrouw Sarah-Hill Nelson.

Het beeldmerk van de originele meelzak ‘Zephyr’ bevatte een cherubijntje dat zwaaide naar een vlinder die met een brood komt aan fladderen. Margriet Impe nam het model exact over en voegde patriottische elementen toe. In het ontwerp van het rechter, ‘Amerikaanse’, deel verwerkte ze het officiële schild ‘Great Shield of the United States’ met de arend met gespreide vleugels en 13 sterren die de dertien oorspronkelijke koloniën van de VS representeren plus de tekst: E Pluribus Unum’. Het schild was de sokkel waarop ze het Vrijheidsbeeld plaatste.

Lieve Pollet en Magda Malisse van Kantcentrum Brugge bevestigen op basis van de foto’s dat de kanten bloemzak “Stad Thielt” oorlogskanten zijn, uitgevoerd in mooi en gevarieerd Brugs bloemwerk (al dan niet grof). Evelyn McMillan van het Lace Museum Sunnyvale in Californië is het daarmee eens. Zij werkt als bibliothecaris op Stanford University en schrijft dat het tweeluik, een ‘magnificent work’, tot een jaar geleden tentoongesteld was in de ‘Herbert Hoover Room’ in de ‘Hoover Tower’, maar nu is opgeborgen vanwege bouwwerkzaamheden.

Meer vragen

We weten inmiddels heel veel over de kanten bloemzak “Stad Thielt”. De geschiedenis van het tweeluik trekt draden tussen het werk van de kantwerksters én het werk aan de versierde meelzakken in WO I.4

Ik vraag me dan ook af: zouden er nog kanten en patronen zijn van de kanthandel Impe-Gauquie? Welke opleiding volgde Margriet/Marguerite Impe en waarom gebruikte haar vader de naam ‘Impe-Gauquie’? Heeft het stadsbestuur de kanten bloemzak met officieel vertoon overhandigd aan de Amerikaanse weldoeners?

Reacties zijn welkom op info@annelienvankempen.nl Wie meer wil lezen over mijn onderzoek: zie blogwebsite: http://meelzak.annelienvankempen.nl

Bronnen:

FONS DAS, afgewerkt door Paul Callens en Luc Neyt, Het Nationaal Hulp- en Voedselcomiteit in het Tieltse. Familiekunde Vlaanderen, Regio Tielt, 2018.

JULIEN VERBRUGGE, Kant in het Tieltse. De Roede van Tielt, Jg. 14 (1983), nr. 1, blz. 2-48.

JULIEN VERBRUGGE, Tielt Textielstad: deel 1: 19e eeuw. RvT, Jg. 18 (1987), nr. 2, blz. 46-104.

JULIEN VERBRUGGE, Tielt Textielstad: deel 2: 20e eeuw. RvT, Jg. 21 (1990), nr. 4, blz. 42-160.

JOZEF VERVENNE, Terugdenkend aan een omstreden figuur: Franz Impe 1892-1972. RvT, Jg. 3

Annelien van Kempen, Nederland-Voorburg

4 Met dank aan Paul Callens, Luc Neyt, Julien Verbrugge en Daniel Dossche

Hetzelfde beeldmerk 'Zephyr', hier op een geborduurde meelzak van WO I. Collectie en foto: auteur

DISPUUT ROND DE AFREKENING VAN EEN PAARD IN PITTEM IN 1577

Een dispuut rond de verkoop van een paard begin 1575 in Pittem5 gaf aanleiding tot een aantal verhoren voor de vierschaar een goede twee jaar later. Het geeft goed weer hoe een verkoop in de zestiende eeuw kon verlopen.

“Oorconden om(m)e Willem Buuse h(eesche)re contra Jan De Laetre gheseyt De Waele v(erweerde)re ende partye consenteerde inde auditie

Actum den 18 van meye LXXVII binnen de prochie van Putthem p(re)sent Groote

Joos De Witte6 fs Joos, out LXVI jaeren in Putthem, ligghende sieck te bedde, ghevraeght up VI ar(tic)le van(de) heesch, tuycht ende verclaerst by eede hoe dat hy deposa(n)t, dies mach gheleden zyn twee jaeren ende vier maenden ofte daer ontrent, by Jan De Laetre gheseyt De Waele, ghehaelt gheweest es vut zynen huuse om(m)e met hem te gaen besiene zeker peert dat hy in voorwaerde hadde toebehooren(de) Willem Buuse alhier h(eesche)re ende es hy deposant ten verzoucke van(de) voorn(omde) Latre ghegaen ten huuse vanden voorn(omde) Buuse ende gheaccompaigneert met Jan De Witte, zyn zoo tsamen ghegaen in zekeren meersch ghenaempt den Holbrouck7 alwaer zy het zelve peert ghevonden ende besien hebben. Alwaer naer diversche loven ende bieden8 desen v(erweerde)re metten h(eesche)re veraccordeert es nopende den coop vanden voors(eyde) peerde voor de somme van thien ponden thien schellinghen groten ende zyn alsoo van daer zy vieren ghegaen naer Putthem plaetse alwaer zy den lyfcoop vanden zelven peerde verteert ende verdroncken hebben ghevende den v(erweerde)re den h(eesche)re in betaelinghe ende in minderinghe van(de) voorn(omde) X p. X sch. groten zeker obligatie inhoudende de somme van zes pont thien schellinghen groten, sprekende ten laste van eenen Jacob Strael in Putthem, belovende hy v(erweerde)re desen h(eesche)re de resterende vier ponden groten in questien zeer corts te betaelene emmers voor meye LXXV. Al twelcke ghebeurde ter p(re)sentie ende by wesen van hem deposant ende echt voorts wel te wetene dat tvoorn(omde) peert wesende eenen bruyn bayden ruyn9 byden h(eesche)re den v(erweerde)re ghelevert es gheweest overzulcx heeft hy deposant den v(erweerde)re daernaer tzelve peert zien voeren den termyn van viere, vyfve zoo zesse maenden onbegrepen, sonder breeder te wetene

Jan De Witte10 fs Cornelis, out XXX jaeren ofte daer ontrent in Putthem ghevraeght upde voorgaen(de) ar(tic)len deposeert ende attesteert by eede hoe dat hy metten v(erweerde)re over zeker jaeren hem ghevonden heeft met Joos De Witte ende desen

5 RAK, OSAK nummer 2042, Productieboeken van de vierschaar, (1576-1577), blz. 138.

6 Joos De Witte was de zoon van Joos De Witte en Margriete Traen. Hij was gehuwd met Mayken Bondele, die rond 1571 is overleden. Joos is zelf overleden voor oktober 1577, waarschijnlijk aan de gevolgen van de ziekte die in deze akte wordt vermeld.

7 De Holbrouck was gelegen net ten noorden van de huidige Claerhoutdreef, tussen de Claerhoutmolenweg en de Vijfstraat.

8 Loven en bieden: loven is een zekere som voor iets vragen, het werk van de verkoper, die een prijs vraagt voor zijn waar, en bieden is de prijs die de koper wil geven.

9 Bruyn bayden ruyn = hengst met bruine vacht

10 Jan De Witte was de zoon van Cornelis en Cathelyne Bibau. Jan huwde twee maal, zijn tweede huwelijk was met Maria De Vriese. Jan De Witte was verwant met de eerdere genoemde Joos De Witte, het was zijn nonkel.

h(eesche)re in zekeren meersch gheleghen inde voorn(omde) prochie van Putthem, alwaer desen v(erweerde)re ten ansiene van hem deposant besien heeft zeker bruyn bayde peert om(m)e tzelve te coopene. Ende tzelve besien hebbende heeft met desen h(eesche)re naer diversche propoesten11 ende loven ende bieden tzelve peert ghecocht voor de somme van thien ponden thien schellinghen groten com(m)ende alsoo vuten voorn(omde) meersch naer de plaetse van Putthem ten huuse van eenen Symoen

Ramaert alwaer zy verdroncken ende verteert hebben den lyfcoop vande zelve coopmanschepe. Deposerende voorts hoe dat hy v(erweerde)re vuten handen van(de) voorn(omde) h(eesche)re de leveringhe ontfaen heeft vanden voors(eyde) peerde de redenen van zynder wetentheyt zyn dat hy deposant den v(erweerde)re tzelve peert daernaer heeft zien useren den tyt van drye ofte vier maenden onbegrepen emmers totter tydt toe dat hy v(erweerde)re tzelve peert voorts vercocht heeft

Mayken Van Loo fa Outers, out ontrent L jaeren, huusvrauwe van Symoen Ramart in idem ghevraecht up tvoorgaende affirmeert by eede hoe dat zou es houdende heerberghe binnen de prochie van Putthem ende dat theuren huuse ghecom(m)em zyn Willem Buuse alhier h(eesche)re ende Jan De Laetre alhier v(erweerde)re vergheselschapt met diversche andere persoenen alwaer zy verdroncken hebben zekeren lyfcoop van zeker bruyn bayde peert dat desen v(erweerde)re jeghens den h(eesche)re ghecocht hadde voor de somme van thien ponden thien schellinghen groten deposeren(de) voorts hoe dat zou deposante wel weet dat tzelve peert by desen h(eesche)re anden v(erweerde)re ghelevert es gheweest, de redenen van heure wetentheyt zyn dat tzelve peert theuren huuse ghelevert ende ontfanghen was ende overzulcx naer der hant heeft zou deposante den v(erweerde)re tzelve peert langhe zien voeren

Jacob Waterloes gheseyt Strael fs Jacobs, out XLII jaeren ofte daer ontrent weert in Putthem12 ghevraecht up de voorgaen(de) ar(tic)len, tuycht ende verclaerst by eede hoe dat hy annopende den coop van(de) peerde in questien ignoreert, nemaer alsoo Jan De Laetre alhier v(erweerde)re hadde ten zine laste zeker obligatie inhoudende in resten de somme van zes ponden thien schellinghen groten, heeft hy v(erweerde)re de obligatie overghestelt ende ghetransporteert in minderinghe van zekeren coop van eenen peerde an Willem Buuse alhier h(eesche)re overzulcx heeft hy deposant de zelve somme van zes pont thien schellinghen groten by laste vanden v(erweerde)re betaelt in handen vanden voorn(omde) Buuse alhier h(eesche)re, die hem restitutie van zynde betaelde obligatie ghedaen heeft”

Jan Callens, Pittem

OPROEP: WIE BEZIT EEN BIDPRENTJE VAN …

de vier religieuzen uit Meulebeke, dochters van Joannes VERKEST en van Maria VIJNCKIER

Octavia Leonia °8 december 1866

Lucia Emillia °1 augustus 1871

Elodia Sidonia °13 februari 1869

Irma Pharailde °21 januari 1875

Neem contact via mail met Jan Callens: jan-callens@telenet.be

11 Propoest = aanbod

12 Jacob Waterloes hield de herberg de Beerstede open op de markt in Pittem.

AARSELE

GEMEENTERAADSVERKIEZING VAN 14 FEBRUARI 1866

Kiezerslijsten zijn voor de genealoog heel belangrijke bronnen. De oudste kiezerslijsten kunnen interessant zijn als we de naam van de voorouder erin terugvinden, maar dan zal deze wel tot de begoede klasse behoren. De kiezerslijsten van 1830 tot 1914 bevatten alleen de namen van de personen die aan de kiesvoorwaarden voldeden om deel te nemen aan de verkiezing van volksvertegenwoordigers, senatoren, provincieraadsleden en gemeenteraadsleden. Er moet wel een onderscheid gemaakt worden tussen de lijsten voor de periode 1830-1893 en de lijsten van 1894-191413 .

Vanaf het ontstaan van de Belgische staat in 1830 wordt het cijnskiesrecht ingevoerd. Elke burger die een bepaalde hoeveelheid cijns of belasting betaalt had stemrecht. De wet van 12 maart 1848 verlaagt de cijns en maakt de cijnsvoorwaarden eenvormig voor het hele land. Bij wet van 9 juli 1877 wordt de stemming geheim.

In 1893 wordt dan, na bloedige stakingen, het algemeen meervoudig stemrecht ingevoerd. Elke mannelijke Belgische burger van 25 jaar of ouder mag minstrens één stem uitbrengen. Eén of twee extra stemmen zijn mogelijk ofwel naargelang de opleiding, de cijns die hij betaalt of een combinatie van beide. De opkomstplicht wordt ingevoerd en de kiesleeftijd vastgelegd om 25 jaar. Voor het eerst werden ook provinciale senatoren verkozen. De eerste verkiezingen onder dit nieuw stelsel vinden plaats op 14 oktober 1894.

Na de Eerste Wereldoorlog belooft koning Albert I, in zijn troonrede van 1918, om het algemeen enkelvoudig stemrecht in te voeren. Alhoewel hiervoor een grondwetswijziging noodzakelijk is, worden door middel van een gewone wet van 9 mei 1919, de kiesleeftijd verlaagd van 25 tot 21 jaar, kreeg elke man maar één stem meer en worden voor het eerst gecoöpteerde senatoren verkozen. Op 16 november 1919 hebben de verkiezingen plaats onder het nieuwe systeem en voert het verkozen parlement een grondwetswijziging door in 1920-1921 om de situatie te regulariseren.

Bij wet van 15 april 1920 wordt tussen de Liberalen en Socialisten een compromis gesloten om vrouwen stemplicht te geven voor gemeenteraadsverkiezingen met de mogelijkheid om dit later, met een tweederdemeerderheid, in te voeren voor parlementsverkiezingen.

Na de Tweede Wereldoorlog is de tijdsgeest zo veranderd dat volledig vrouwkiesrecht onvermijdelijk is geworden. Bij wet van 27 maart 1948 krijgen vrouwen stemplicht en mogen ze zich verkiesbaar stellen voor parlementsverkiezingen en enkele maanden later volgde dit voor provincieraadsverkiezingen. Op 26 juni 1949 kunnen alle vrouwen voor de eerste keer deelnemen aan parlementsverkiezingen.

Geleidelijk aan wordt de leeftijdsvereiste van het actief (om te mogen stemmen) en passief (verkiesbaarheidsleeftijd) kiesrecht voor alle niveaus verlaagd:

13 JOHAN ROELSTRAETE, Handleiding voor Genealogisch Onderzoek in Vlaanderen, VVFRoeselare, 1998.

Enkel om verkozen te worden tot het Europees Parlement is de leeftijd van 21 jaar vereist. Alle andere leeftijdsvereisten, zowel actief als passief, zijn heden op 18 jaar vastgesteld. Net zoals in andere landen wordt voorgesteld om de leeftijd voor stemrecht te verlagen van 18 jaar naar 16 jaar. In mei 2017 en in januari 2018 wordt dit respectievelijk in Vlaanderen en Wallonië tegengehouden of verworpen14 .

Waar worden de kiezerslijsten bewaard? Kiezerslijsten van de gemeenteraadsverkiezingen worden bewaard in het archief van de gemeente maar ook in heel wat documentatiecentra van Familiekunde Vlaanderen. Deze bezitten niet enkel kiezerslijsten van de gemeenteraad maar ook van de Provinciale- en Kamer – en Senaatsverkiezingen.

In zijn archief bewaarde Jozef Neirinck de “Naamlijst der Burgers van Aarsele die, ingevolge de wet, recht hebben, deel te nemen in de Kiezing der Leden van de Gemeenteraad. Kiezing van 14 februari 1866 ter vervanging van Mr Gernaey, overleden, werd verkozen: Ivo Vande Walle”.

Vooraf enkele verklaringen van afkortingen, beroepen bij de naamlijst van de kiezers op volgende pagina’s

Bijzondere als zelfstandig naamwoord opmerkelijk, wel begoed, anders dan andere

Chs afkorting van Charles

Contre-maître is een meesterknecht, opzichter of baas

fs afkorting van filius, zoon van

G. onderwijzer is gemeentelijk onderwijzer

Gte ontvanger is de gemeente ontvanger

Heelmeester of chirurgijn

Hoefsmid smeedt hoefijzers en beslaat paarden

Huidevetter is een leerlooier

Ijzersmid smeedt ijzer tot voorwerpen

Kamslager vervaardiger van weefkammen

Landman landbewerker ook soms landbouwer

Olieslager eigenaar of werkman in een olieslagerij

Phs afkorting van Philips of Philippe

Slagter, slachter is de persoon die vee slacht

Stovemaker iemand die kachels maakt met platte pijp waarop wordt gekookt

Tapper verkoper van bier en sterke drank

https://nl.wikipediaa.org/wiki/stemrecht-in-belgië

De privacy termijnen die gelden op de raadpleging van de akten van de burgerlijke stand, spelen genealogen weleens parten bij hun onderzoek. Wie akten jonger dan 100 jaar wenste te raadplegen moest de toestemming vragen aan de Rechtbank van Eerste aanleg. Met de wet van 31 maart 2019 ligt er een verandering van de termijn van 100 jaar in het vooruitzicht alhoewel voor de geboorteakten de termijn van 100 jaar blijft, wordt dat voor de huwelijksakten 75 jaar en voor overlijdensakten zelfs 50 jaar.

Met de recente wet van 31 juli 2020 in zake justitie, gepubliceerd in het Staatsblad van 7 augustus, kan de familiekundige bij de burgerlijke stand de gewenste akte opvragen op voorwaarde dat hij of zij beschikt over de schriftelijke toestemming van de persoon of personen op wie de akte betrekking heeft of van de nabestaanden van deze persoon of personen. Deze regeling treedt in werking vanaf 1 september 2020. Eens de wet toepasbaar wordt, biedt dit mogelijkheden voor het uitbreiden van het digitaal aanbod15 .

15 Historisch, Nieuwsbrief van 13 augustus 2020. https://historiesvzw.be/nieuwe-regeling-voor-raadplegingakten-burgerlijke-stand/

NIEUWE PUBLICATIE: PITTEMSE KIEZERS 1932-1988

Wie waren zij? Waar woonden zij?

Paul Callens: “Pittemse kiezers 1932-1988”

telt vijf boekdelen in totaal 2022 blz.

Deel I: Statistieken en woonplaatsen

Deel II: Naamlijst A tot D

Deel III: Naamlijst E tot U

Deel IV: Naamlijst V tot Z

Deel V: Zoekboek

Voorintekening tot 31 oktober 2020 voor lezers van Onze Voorouders: 100,00 € voor de vijf delen te verhogen met 20,00 € verzendingskosten.

Na 31 oktober 30,00 € en 7,00 € port per publicatie of 125,00 € en 20,00 € port voor de vijf boekdelen samen.

De publicatie bevat het basismateriaal dat diende voor het schrijven van een artikelenreeks over de kiezers van Pittem die verscheen in “Onze Voorouders”.

Naast de informatie over de overleden kiezers 1932 – 1946 – 1969 van bestudeerde periode bevat de uitgave ook een poging tot samenstelling van de kaart van de gemeente Pittem door de jaren heen. Vanaf 1960 ging men over op het gebruik van straatnamen in plaats van de indeling: centrum en de vier secties. Bepaalde huizen kregen in de loop der jaren een ander straatnaam wegens aanpassingen, vooral door aanleg van de ringweg of door het afsluiten van spoorwegovergangen. Nieuwe straten kwamen er bij maar deze zijn niet opgenomen in deze publicatie tenzij deze delen van een vroegere straat opslorpten. Door de fusie met Egem kregen een aantal straten een nieuwe naam of ging men ook over tot een aangepaste spelling van de oude straatnaam.

Er is eveneens een analyse gemaakt van de informatie over familienamen, voornamen, beroepen, geboorteplaatsen etc. voor de lijst van de kiezers van 1932 – 1946 – 1969 en 1988.

Bij de kiezers is telkens voor zover als mogelijk de naam van de ouders opgezocht, de overlijdensplaats en datum, de partner of andere informatie. De publicatie geeft een beeld van de relativiteit van de informatie. Verschillende schrijfwijzen van de namen en fouten zijn duidelijk terug te vinden. We stelden vast dat mensen die al jaren in het buitenland vertoefden of al overleden waren ook nog in de lijst van de kiezers voorkwamen. Enkel de overleden kiezers uit de lijst tot 1969 komen in detail voor.

Het geheel is voorzien van fotomateriaal uit het eigen archief. De foto’s van huizen zijn gemaakt vanaf het openbaar domein en op verschillende tijdstippen. Foto’s van mensen uit het familiearchief of foto’s die we kregen van niet familieleden die anders in het oud papier zouden zijn terechtgekomen. Door het feit dat we in het verleden, voor het opruimen van begraafplaatsen, in de streek heel wat foto’s maakten konden we deze gebruiken van gewone mensen wiens graf met foto verdwenen is. Foto’s op doodsprentjes uit eigen collectie en uit deze van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt waren eveneens een bron. Zo een 1000 foto’s komen in dit werk voor.

De publicaties zijn te verkrijgen door storting op rekening BE 75 9731

3326 0351 van FV regio Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt of gratis af te halen elke eerste en derde zaterdag van de maand tussen 9 en 12 uur in het Documentatiecentrum van FV regio Tielt, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt.

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt

activiteitenagenda oktober – november - december 2020

Het documentatiecentrum FV regio Tielt is open elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur.

LET OP: RESERVATIE via mail aan lneyt@skynet.be zolang de corona epidemie ons beperkingen oplegt.

1. Werkgroep genealogie: zaterdag 3 oktober van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie: zaterdag 17 oktober van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie : zaterdag 7 november van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Werkgroep genealogie: zaterdag 21 november van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

5. Werkgroep genealogie: zaterdag 5 december van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

6. Werkgroep genealogie: zaterdag 19 december van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

ACTIVITEITEN

Alle activiteiten, gepland in het najaar van 2020, worden verplaatst naar 2021 wegens de corona epidemie zoals: de ontmoetingsdag in Roeselare en de themadag van FV WestVlaanderen. Ook de voorziene voordrachten trachten we op te nemen in het werkjaar 2021: historische schets van de handboeken van deken Jan de Mol door ons bestuurslid Claude Moors, de symboliek op de begraafplaats van Tielt door Anne-Mie Havermans met bijhorende tentoonstelling, Sander Wassing wenst ons te boeien met de geschiedenis van de doopsgezinden in de 16de en 17de eeuw (in het Tieltse) en Geert Gruyaert wenst ons te vertellen over de dagelijks leven van Napoleon los van elk militair gebeuren.

Dank voor de schenking aan het archief van FV regio Tielt

zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, video’s, kasten, rekken, enz… Luc Vanneste Ardooie, Paul Callens Pittem, Jan De Craemer; Jan Vandermeulen, Stefan Desmet, Luc Neyt, Paul Decroos, Gilbert Vroman en Daniël Missant allen uit Tielt.

Geïnspireerd door het verhaal van haar eigen grootouders brengt Mieke Vandromme in ‘GINDER’ het lief en leed van een jong koppel dat naar Canada emigreert. “Neem mijn knopendoos mee. Ze zal van pas komen, ginder. Dit zijn de laatste woorden van een moeder aan haar dochter Bertha vooraleer die aan de Kade in Antwerpen via de

Red Star Line, in oktober 1926, naar Canada emigreert met haar kersverse man Flor.” “De knopendoos is de rode draad in het verhaal en symboliseert het heimwee van Bertha”. Ze zijn uiteindelijk teruggekeerd door het heimwee van mijn mémé. Mijn pépé miste zijn geliefde Canada. Heimwee in beide richtingen, peinzend over “ginder”. Voor meer info neem contact met Mieke Vandromme, Singel 17, 2640 Mortsel, 0475 318 406. Zie www.miekevandromme.be of info@miekevandromme.be

info@electro-debusschere.be

Bruggestraat 43 – 8700 Tielt

Tel. 051 40 07 15

Gsm 0475 32 77 08

Kantoor Sonja Kinds Bvba

Oude Stationstraat 30 – 8700 Tielt

Argenta Bank en Verzekeringen

ON 0543.599.381 RPR Brugge

Tel +32 51 40 39 53

sonja.kinds@argenta.be www.argenta.be

n.v. de meibloem

AUTOCARS - REISBUREAU

Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT

Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93

Eigen reisprogramma op aanvraag

Duthoit Luc

Schilder- & decoratiewerken

vloer- & wandbekleding

Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt

Tel. 051/69.43.13

luc.duthoit@pandora.be

Tel. 051/69.43.13

luc.duthoit@pandora.be