01_cover losse pagina_01 14-08-12 13:35 Pagina 1
WINNEN: LUXE WELLNESSARRANGEMENT HOTEL DE CANTHAREL BIT NUMMER 198 2012
Clémence Faivre: BITLOZE HOGESCHOOL DRESSUUR
CLÉMENCE FAIVRE | ALBERT EN VINCENT VOORN | BIT COVERACTIE
tie: c a r e v o c IN O T O F E J STUUR
BIT
!
EVENTER Merel Blom LUCHT HAAR HART
REVOLUTIONAIRE
PEESSCAN SPRINGSTYLISTEN
Albert Vincent Voorn
&
NUMMER 198 | PRIJS € 6,95
BP
JOEP EN TINEKE BARTELS | OVER IMPULS | KOLIEK | HORSE RESCUE POLITIEK OVER WELZIJN PAARD: STEMWIJZER | VOLTIGEHEREN | RIDDERS TE PAARD FITTE RUITER | DAGBOEK MANEGEPAARD | OPINIE ZADELLOOS
06-07_Inhoud 13-08-12 14:35 Pagina 6
INHOUD NUMMER 198
68 PAARD & RUITER 30 IMPULS Geef je paard energie en rijd met impuls.
32 MAATWERK VOOR JE ACHTERWERK Pas je anatomisch goed in je zadel, dan rijd je beter.
10
WELZIJN 50 OPINIE BIT- EN ZADELLOOS Geeft rijden zonder hoofdstel en zadel meer welzijn?
54 STEMWIJZER Politieke partijen en hun ideeĂŤn over paardenwelzijn.
66 LIEF DAGBOEK Op Manege Stal de Eik houden de paarden een dagboek bij.
24
54
06-07_Inhoud 13-08-12 14:35 Pagina 7
VETERINAIR 40 UTC-SCANNER
76
Professor dr. Van Schie ontwikkelde een revolutionaire scan voor de diagnose van peesproblemen.
45 UTC-SCANNER JURIDISCH Advocaat mr. Muriel Blackstone denkt dat de UTC-scan juridische gevolgen gaat hebben.
64 KOLIEK Hou jij feiten en fabels uit elkaar als het gaat over koliek?
INTERVIEW 10 ALBERT EN VINCENT VOORN De overeenkomsten en verschillen tussen vader en zoon Voorn.
24 CLÉMENCE FAIVRE Franse showamazone rijdt de allerhoogste oefeningen bitloos.
46
40
58 RIDDERS TE PAARD Toin en Pascal Peemen hebben een bijzonder paardenbedrijf.
68 MEREL BLOM Eventer Merel blijft altijd het meisje dat niet naar de Spelen ging.
EN VERDER…
58
1 5 8 16 20 21 22 36 38 46 75 76 78 82
COVERFOTO DOOR CAROL WALKER EDITORIAL VERSE BROKKEN PAARD & HAARD: TINEKE EN JOEP BARTELS IN-UITJE COLUMN DEMANVAN MENS & PAARD: THEO NIJSSEN EN FANTA DOE MEE MET DE BIT COVERACTIE! FITHEID VOOR DE RUITER ARND BRONKHORST VOLTIGEERT BITJES EN FOUTJE HORSE RESCUE MANEGETEST: RUITERSPORTCENTRUM DE ESWALMANEGE VOLGEND NUMMER & COLOFON
22-23_Mens en paard 15-08-12 10:11 Pagina 23
TEKST: Marjan Tulp FOTOGRAFIE: Amke
24-27_Clemence 10-08-12 13:25 Pagina 24
INTERVIEW
TEKST: Frans Collignon FOTOGRAFIE: Thierry Poussard
Showamazone ClĂŠmence Faivre
30-31_Impuls 10-08-12 13:12 Pagina 30
RIJD MET IMPULS
ENERGIE
RIJTECHNISCH
TEKST: Tessa van Daalen FOTOGRAFIE: Lonneke Ruesink
Impuls is de voorwaartse drang van het paard, opgewekt en gecontroleerd door de ruiter. Zo staat het omschreven in de boeken. Dat klinkt best ingewikkeld. Hoe krijg je impuls en hoe weet je of het goed genoeg is? Dressuurtrainer Rien van der Schaft legt het uit.
D
e vraag om meer impuls kan bij ruiters tot grote verwarring leiden. Want wat wordt ermee bedoeld? Dat je naar voren gaat? Dat je harder gaat? Dat een paard energieker reageert op je hulpen en zich beter afzet van de grond? ,,Dat laatste”, zegt Rien van der Schaft, die eraan toevoegt dat je eigenlijk ook van impuls kan spreken als een paard uit zichzelf veel looplust en dus drang naar voren heeft. ,,Mits die energie dan wel door de ruiter wordt gecontroleerd. Maar ook als je er als ruiter niet steeds om hoeft te vragen, vind ik het impuls.” Energieker dus. Maar hoe? ,,Simpel, je geeft een beenhulp voor voorwaarts en daar moet een paard meteen op reageren. Vervolgens is het wel belangrijk dat je de bewegingen zo goed kunt volgen en dat je het paard nergens belemmert, zodat je hem niet meteen weer afremt. Daarna doe je niks, tot je voelt dat de energieke beweging afzwakt. Dat corrigeer je gelijk, door weer een lichte beenhulp te geven.” Goede impuls voelt fijn. Je hoeft je paard nauwelijks aan te drijven, hij loopt uit zichzelf. ,,Je wordt meegevoerd en omdat je niet steeds het voorwaartse hoeft te onderhouden, heb je alle tijd om op andere rijkunstige dingen te letten”, beaamt Van der Schaft. ,,Dit geldt overigens alleen als die looplust gepaard gaat met losgelatenheid.
Je hebt geen impuls als een paard zich strak houdt en daarbij probeert hard weg te lopen. Dan is namelijk de controle zoek. In dat geval moet je het tempo terugbrengen tot je die controle wel weer hebt, tot je voelt dat je je paard onder je kunt houden. Van daaruit kun je weer iets meer voorwaarts gaan, maar met behoud van het gevoel dat hij bij je blijft. Is dat weg, dan moet je weer terug.” CONSEQUENT Weglopen is dus niet goed. Maar wat misschien nog wel vaker voorkomt is dat paarden niet of niet lang genoeg reageren op de voorwaartse hulp. Ruiters blijven drijven en geven bijna elke pas beendruk om hun paard naar voren te houden. ,,Een paard went heel snel aan dat gevoel en stompt af. Het heeft met consequentheid van de ruiter te maken. Je moet reactie eisen. Krijg je die niet, herhaal je hulp dan sterker en zorg dat het paard wel voorwaarts gaat. Stop dan met het geven van de hulp. Als je dat altijd doet, en ook altijd op dezelfde manier, dan weet een paard dat hij maar beter meteen op die eerste lichte hulp kan reageren, want anders volgt er een sterkere. Door daar super consequent in te zijn, kun je elk paard, zelfs een luie, goed aan het been krijgen, zodat je hem met impuls kunt laten lopen.”
40-43_Pezenscan van Schie 10-08-12 12:25 Pagina 40
VETERINAIR
TEKST: Tessa van Daalen FOTOGRAFIE: Lonneke Ruesink
REVOLUTIONAIRE UTC-SCANNER Een scanapparaat dat van een been een beeld weergeeft dat lijkt op datgene dat je ziet tijdens een operatie. ‘Pezendokter’ Hans van Schie bedacht zo’n driedimensionale scanner: Ultrasound Tissue Characterization (UTC). Deze uitvinding verandert niet alleen de veterinaire wereld, maar is ook van onschatbare waarde voor mensen.
54-57_Stemwijzer 10-08-12 12:31 Pagina 54
POLITIEK
TEKST: Tessa van Daalen ILLUSTRATIES: Pennestreek/Tony Tati
Op 12 september 2012 mogen alle Nederlanders van achttien jaar en ouder weer naar de stembus. Weet je al waarop je gaat stemmen? Misschien kan Bit je helpen. Wij schreven alle grote deelnemende partijen aan en vroegen hun standpunt over onderwerpen die met paardenwelzijn te maken hebben.
PAARDWELZIJN VOLGENS POLITIEKE PARTIJEN
STEMWIJZER
64-65_Koliekquiz 10-08-12 13:08 Pagina 64
GEZONDHEID
TEKST: Tessa van Daalen FOTOGRAFIE: Lonneke Ruesink
Quiz : KOLIEK Je paard is onrustig. Hij wil rollen, kijkt steeds naar zijn buik en begint te zweten. Iedere paardenhouder weet dan hoe laat het is: koliek. Wat weet jij over koliek? Doe de quiz.
ROLLEN, KRABBEN EN ZWETEN BETEKENT ALTIJD BUIKPIJN
12
Nee, niet altijd. Een paard heeft een aantal mogelijkheden om te tonen dat hij pijn heeft. Krabben met een voorbeen, rollen en zweten horen daarbij. De term koliek wordt gebruikt als verzamelnaam voor alle pijnklachten in de buik van een paard. Je hebt echter ook de zogenaamde ‘valse koliek’, waarbij de klachten bedrieglijk veel op buikpijn lijken, maar worden veroorzaakt door problemen in de borstholte – waar bijvoorbeeld het hart zit – of aan de lever, nieren, blaas of milt. Ook bij minder ernstige zaken kan een paard een koliekachtige indruk maken. Zo is er een verhaal bekend van een paard dat onmiddellijk onrustig ging rollen en zweten als hij een staartbandage om kreeg. Zodra deze werd verwijderd was er niets aan de hand. Een paard kan natuurlijk ook om hele andere redenen rollen of gaan liggen. Bijvoorbeeld als hij jeuk heeft of gewoon even lekker wil uitrusten.
IEDER PAARD MET KOLIEK GAAT ROLLEN Niet waar. Bij lichte koliek zijn de reacties van het paard soms mild. Het hangt ook erg van het type af. Van Friezen is bijvoorbeeld bekend dat ze nauwelijks pijn tonen, ook niet bij hevige koliek. Sommige paarden worden helemaal wild als ze maar iets voelen, andere staan slechts suffig voor zich uit te kijken. Het gedrag kan nooit als indicatie voor de ernst van de koliek worden gebruikt.
LAAT EEN PAARD MET KOLIEK NIET ROLLEN Rollen kan geen kwaad! Vaak wordt er het tegenovergestelde beweerd, omdat door het rollen de darm zou kunnen verdraaien. Maar dat is niet waar. Een paard gaat rollen omdat hij pijn heeft. Als dat wegens een darmverdraaiing is, is dat al gebeurd voordat hij is gaan rollen. Rollen kan er juist voor zorgen dat een darm die knel zit terugschiet. Voorkom vastliggen door het paard uit de stal te halen. Zorg voor een zachte bodem en een veilige plek, zodat hij niet met zijn benen in de omheining terechtkomt.
3
68-69-70-72-73_Merel Blom 10-08-12 13:10 Pagina 68
INTERVIEW
TEKST: Linde Oortveld FOTOGRAFIE: Lonneke Ruesink
DECEPTIE EVENTER MEREL BLOM
68
BIT 198 | 2012
82_Volgend nummer 13-08-12 14:44 Pagina 82
VOLGEND NUMMER DEZE UITGAVE LIGT VANAF 28 SEPTEMBER IN DE WINKEL
PROBLEEMPAARDEN
GEZONDHEID
De eigenaren staan met de handen in het haar. Wat te doen met het idiote gedrag van het paard? Waarom ontploft hij bij die deken en waarom lukt rijden niet? Is de oorzaak wellicht... medisch?
Redacteur Bram Hulzebos ging een dagje op pad met de vermaarde dierenarts Jan Greve voor de komende uitgave van Bit, waar paardengezondheid het overkoepelende thema is.
Bit 198 (24 augustus – 27 september) Onafhankelijk magazine voor de paardenliefhebber - ISSN 1383-8342 Redactieadres: Informaticaweg 3, 7007 CP, Doetinchem Telefoon: (088) 294 49 71, e-mail: bit@eisma.nl Internet: www.horses.nl/bit Redactie: Marjan Tulp (hoofdredacteur), Lonneke Ruesink (redacteur), Linde Oortveld (eindredacteur) Ontwerp en vormgeving: ZeeDesign, Witmarsum Medewerkers voor dit nummer: Arnd Bronkhorst, Frans Collignon, Tessa van Daalen, M.K. Demanvan, Ingrid Damen, Bram Hulzebos, Michelle Scherpenborg, Afke Teunen Fotografie: Amke, Diana Bloemendal, Arnd Bronkhorst, Lode Greven, Jeroen Mulder, Thierry Poussard, Saskia Relker, Lonneke Ruesink, Christiane Slawik, Steven Snoep, Carol Walker, Arjan Wijnstra Illustraties: Pennestreek, Ekaterina, Gunart Advertentieverkoop: Cindy Haentjens, tel. (088) 294 49 80, c.haentjens@eisma.nl; Eddy Hoornstra, tel. (088) 294 48 54, e.hoornstra@eisma.nl; André Kunze, tel. (088) 294 49 82, a.kunze@eisma.nl; Irene Leusink, tel (088) 294 49 83, i.leusink@eisma.nl Adres: Bit Advertenties, Informaticaweg 3, 7007 CP, Doetinchem E-mail: verkoop.paarden@eisma.nl Directie: Egbert van Hes (algemeen directeur), Bouke Hoving (financieel directeur), Gerbert Tiecken (uitgeefdirecteur) Uitgever: Minne Hovenga Algemeen hoofdredacteur Eisma Horsesmedia: Dirk Willem Rosie Marketing: Julien Scholte, Marleen Jaarsma, Geeske Postma, Rosanna van der Graaf (stagiaire) Druk: Senefelder Misset bv, Doetinchem Abonnementen: Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via www.horses.nl/bit of via Eisma Mediagroep abonneeservice, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven; telefoon: (088) 226 66 47; fax: (088) 226 66 75; e-mail: abonneren@eisma.nl. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij 30 dagen voor de vervaldatum bij onze abonneeservice wordt opgezegd. Ook voor informatie over uw lopende abonnement kunt u contact opnemen met onze abonneeservice. Indien u per brief of e-mail wilt opzeggen, vermeld dan duidelijk uw naam, adres, telefoonnummer, e-mailadres, rekeningnummer, de juiste productnaam en de reden van. Abonnementsprijs € 69,50 per jaar. Bit verschijnt 12 keer per jaar (waarvan een dubbel nummer). Bij betaling via acceptgirokaart wordt € 2,50 extra aan kosten in rekening gebracht. Extra verzendkosten België en overig buitenland op aanvraag. Adreswijzigingen drie weken van tevoren schriftelijk doorgeven of maak gebruik van het TNT Post Verhuisbericht. Uw gegevens kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of speciale aanbiedingen door Eisma Media Groep en speciaal geselecteerde bedrijven. Indien u hiertegen bezwaar heeft kunt u dit schriftelijk doorgeven aan Eisma Media Groep, Informaticaweg 3, 7007 CP, Doetinchem of aan Bit@eisma.nl. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het Privacy statement op www.eismabusinessmedia.nl/privacy-statement.
VOER! Doe de voerquiz! En lees onze andere artikelen over voer, met onder meer revolutionaire voersystemen, powerrrrrdrankjes en ondeugende dikkertjes. 82
BIT 198 | 2012
© Copyright 2012 Eisma Media Groep bv, Doetinchem. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.