AD fietsroutes 2016 by Route.nl

FIETSROUTES

21,2 km

24,1 km

45,1 km

38,6 km 30/49 km

Vincent Bijlo fietst met zijn chauffeur Mariska. Samen rijden ze ‘Een klein rondje Utrecht’. Ze doen daar een 1:15 uur over.

Stap in Franeker op voor een rondje NoordwestFriesland en vergaap je een kleine 2 uur aan alle verborgen schatten.

In 2,5 uur rijd je vanuit Dwingeloo over de heide en door de bossen het Nationaal Park Dwingelderveld rond.

Op een e-bike trap je van het hart van Rotterdam in dik 2 uur op je gemak door de grootste haven van Europa.

In 2,5 óf 3, 5 uur op de tweewieler vanuit Oldenzaal langs industrieel erfgoed, historische hoogtepunten en afwisselende natuur.

Genoeg over veiligheid, tijd voor genieten! Pak je tandem, toerfiets, e-bike of racefiets en luister naar de stille stad, het ruisende platteland, de pols van de havens, stemmen uit het verleden en het grazen van schapen.

178 km fietsgenot

Eropuit! 22 zaterdag 14 mei 2016

fietsspecial

FIETSROUTES UTRECHT STAD EN SNELWEG

Vecht

l ts

eG r

ij eR

2 DE UITHOF

RIJNSWEERD

24,1

FRANK VAN BEEK

Ze ist er

ch id s

FRIESLAND HISTORIE

Rust en koelte Vincent wil een ijsje in het Wilhelminapark. FOTO ANP /

if t

Gr i ft

En meetrappen

DE BILT

Oudegracht

De geur van verse koffie, het suizen van de snelweg, de stilte van de stad en het groen daaromheen. Vincent Bijlo

A2 7

21,2

Hakswetering

Kromme Rijn

UTRECHT

N411

Vaartsche Rijn Plas Vechten

17 KANALENEILAND

16 NIEUWEGEIN

LUNETTEN

5 E3 2 A1

Bunnik

39 ijs

18A HOUTENOOST

AmsterdamRijnkanaal

18 HOOGRAVEN VEN

Zuidersluis

laas as Plas Laa aaa Laagraven N40 8

NIEUWEGEIN

er W

e te ring

N421

33 N409

Vincent en zijn vrouw Mariska sneden de lus om Bunnik af. Bekijk de hele route 290868 op route.nl of scan de QRcode.

Noordersluis

De zon trekt de heerlijke geur van gras uit de grond. We gaan een tunneltje onderdoor en opeens heerst er rust om ons heen. Ik hoor het zachte suizen van onze wielen op de weg. Ik hoor de wind, de lauwe lenteadem die speelt met takken van verspreid staande bomen. ,,Knotwilgen,’’ zegt Mariska. Natuurlijk, hoe kan het ook anders. Als er één boom is die hier hoort, dan toch de knotwilg. ,,U nadert knooppunt 39,’’ kondigt Mariska plechtig aan. ,,We moeten nu richting 98,’’ zeg ik. ,,98? Ik zie geen

OudWulven

Zijlgraaf

98. Wel 38!’’ Ik heb het toch wel goed in mijn hoofd? ,,Jij ook altijd.’’ Ik ook altijd. Geen nood, ik heb de route ook in woorden onthouden. ,,Rijd maar op het geluid van de A27 af,’’ zeg ik. ,,Daar moeten we onderdoor.’’

Langs A27 en A12 Zo navigeren we knooppuntloos door het land. Langs poep – er wordt hier geboerd. Langs de Laaggravense Plas, daar zwemt nog niemand, langs glastuinbouw, met overal, overal het rui-

vaak groen uitgeslagen. Ook nu komt de wind met natte vlagen uit die richting; het hoort er nu eenmaal bij, met de Waddenzee in de buurt. Misschien ook een stukje cultuurhistorie? Wijk in Sexbierum – het bekendste dorp van de omgeving – van de route af en rijd oostelijk van het kerkhof het zorgvuldig verstopte Alde Buorren in. In de 18de en 19de eeuw was dit de voornaamste straat van het dorp, met op nummer 3 een bijzondere gevelsteen.

nn ea tsg

Franeker Begin- en eindpunt van een tocht langs zes eeuwen geschiedenis.

Tzummarum Tsjummearum

Oosterbierum Easterbierrum

Niet elke fietser zal het bordje ‘Slachte’ waarnemen als hij, rijdend in de richting van de Waddenzeedijk, middenin de velden een smalle binnenweg inslaat. Misschien merkt hij wel dat het pad op een verhoging ligt, een lage, slingerende dijk. Rechts traag wiekende windmolens en ver weg de kerktorens van Tzummarum en Oosterbierum, links aan de einder de Sixtuskerk van Sexbierum, de futuristische driehoek van speelparadijs Aeolus en pal ernaast molen de Korenaar uit 1868. Maar hier, onder de wielen, is er dus dat binnendijkje. De Slachtedyk, die door een groot deel van Friesland leidt, werd in de 14de eeuw aangelegd. Het is een zogenoemde slaperdijk: hij mocht slapen tot de ‘eerste dijken’ het water niet meer konden stuiten. In de loop der eeuwen heeft de Slachte zo heel wat overstromingen tegengehouden. ‘Een stukje cultuurhistorie’, zoals de folders zeggen. Dakpannen en lantaarnpalen zijn in deze streek aan de noord-westkant

ste

Klooster Lidlum Kleaster Lidlum

rF ea rt

vaa D ij k

Nieuwe Industriehaven De Blijnse

Wijnaldum Winaem

Dongjum Doanjum S e is

Riedpolder Voorrijp y Foarryp

Midlum Mullum

N390

19 MIDLUM

Herbaijum Hjerbeam

b ier

e a rt ru m er f 20 FRANEKER

Doanjumer Feart

Arkens

FRANEKER FRJENTSJER

1 A3

Almenum

Industriehaven

Boer

Opv

pta

N3 84

Sexbierum Seisbierrum

Pietersbierum 40 Pitersbierrum N393

rt va a

24 zaterdag 14 mei 2016

sen en zoemen van de A27 en de A12. We rijden de stad Utrecht binnen. Het is hier stiller dan op het platteland. De wijk Lunetten klinkt als een boerendorpje. Groenlingen snorren, tjiftjaffen tjiftjaffen. Nog altijd rijden we knooploos rond. Mariska kent Utrecht als haar broekzak. Het centrum ruikt vandaag naar koffie en versgebakken brood. Er wordt veel gelachen langs de straten, ik hoor dat de terrassen vol zitten. Ik wil een ijsje. Een ijsje van twee bolletjes op een bankje in de zon in het Wilhelminapark. Mariska verzint een nieuwe knoop, we rijden erheen. Welke route ik ook fiets, zij bepaalt en met haar raak ik nooit verdwaald. ■

W a d d e n z e e

Knooppunt 98 Tegen Mariska roept nooit iemand dat ze moet meetrappen, terwijl ik soms het idee heb dat ze dat echt niet doet – maar dat kan natuurlijk ook een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug zijn.

Bekijk de route 137866 op route.nl of scan de QR-code.

40 R

Het is lente en dat zullen we weten ook. Het is alsof vanmorgen een gordijn is opengeschoven dat tussen ons en de zon hing. De vogels schrapen hun kelen om de winterschorheid kwijt te raken. ,,39, 98, 35, 36, 33, 34, 38,’’ prevel ik. Dat zijn de nummers van de fietsrouteknooppunten die ik moet onthouden. Zo is de rolverdeling bij ons. Mijn vrouw Mariska, voorop de tandem, stuurt, kijkt en doet verslag van de visuele elementen in het landschap. Ik, achterop, roep de nummers af. We fietsen vandaag in onze eigen buurt. We doen een klein rondje Utrecht, een kleine 20 kilometer. We fietsen tussen 40 en 39. Ik ruik restaurant Vroeg. Het is natuurlijk nog veel te vroeg om nu al koffie te gaan drinken en taart te eten, of platgeslagen zijlende van het eerlijke rund, dat hebben ze daar, we komen er regelmatig. We moeten door, we zijn pas 5 minuten bezig. ,,Wel meetrappen hè, jij achterop,’’ roept een man ons lollig achterna. Mensen roepen heel vaak dat soort dingen, dat vinden ze grappig. Of zou het komen doordat mijn stijl van fietsen er zo cool uitziet? Kijk nou toch eens, zegt dat fietsen van mij, het kost die man totaal geen moeite, hij zou met gemak twee, drie keer zo hard kunnen fietsen, maar hij geniet. Hij fietst recreatief. Al die wielrenners op zekere leeftijd die hem scheldend en tierend inhalen, hij zou ze met gemak kunnen bijhouden, maar hij doet het niet. Hij steekt glimlachend zijn hand op als ze hem, in een mist van zweet en vieze aftershave die nog minutenlang op het fietspad zal blijven hangen, voorbij scheuren.

Onder de smalle paden zit vette klei en, nog dieper, zout. In het noordwesten van Friesland is veel te zien, maar je moet er oog voor hebben. Egbert Jan Riethof

Merwedekanaal

Strak akkerland

15 16

Noorder Gracht

Alde Trekfeart

Kiesterzijl

Grote roerganger ‘Tegen Mariska roept nooit iemand dat ze moet meetrappen, terwijl ik soms het idee heb dat ze dat echt niet doet. Of is het die Utrechtse Heuvelrug?’ FOTO MARCO HOFSTÉ

HARLINGEN Kosik HARNS

Achlumervaart

Kie

Oude chic Alleen de poort uit 1604 doe nog denken aan het landhuis; de Liauckama State werd in 1824 afgebroken. Let op de duivengaten bovenin het poorthuis. FOTO ARCHIEF AD

fietsspecial

FIETSROUTES

13 S1

10 0

Merwe- Keile- IJselhaven haven haven

Voorhaven

Heijplaat S10 1

Waalhaven

Prinses Beatrixhaven

17 PERNIS

49 38

12 S122

Zuiderpark

17 HOOGVLIET

HOOGVLIET

BENELUXPLEIN

St. Clara Kinderbos

18 HEIJPLAAT

VAANPLEIN

N492

19 CHARLOIS

38,6 km

RHOON

ZUID-HOLLAND ROTTERDAM

Laden en lossen Van idyllisch Delfshaven, hup, verder langs de straffe havens van Rotterdam. De lange, rechte stukken zijn ideaal voor de e-biker. Liza Karsemeijer Van de VVV op het Binnenwegplein, in het centrum van Rotterdam, ga je je via de Coolsingel richting Leuvehaven. Je komt langs de historische schepen van het Havenmuseum en slaat rechtsaf naar de Witte de Withstraat, een multiculturele uitgaans-

45,1

Natte heide

Loslopende schapen, vogelaars, een ijsje eten op de brink en de ‘Siepel van Dwingeloo’: fiets je rond het Nationaal Park, dan ben je echt in ‘het land van Bartje’. Jeroen Kreule

SS Rotterdam

16 15

4 S12

23 S1

S125

Pernis

Werk- Heysehaven haven 1e EemEem- haven haven

Schiehaven

Nieuwe Maas

Rijnhaven 2e Katendrechtse Haven en MaasM haven

120 S1

ROTTERDAM

Vee e Veer17 haven haa

S1 03

SCHIEDAM

haven

Nassauhaven

14 S1

09Wilton-

S1 07

69 S

DRENTHE DWINGELDERVELD

straat. Fietsliefhebbers stoppen nog even bij Simple Bike Store op de Rochussenstraat, een fietsenmaker en koffiebar in één. Via de Veerhaven kom je uit bij de Euromast, een leuke tussenstop voor wie geen hoogtevrees heeft. Vergeet, als je over de Westzee-

Als je de Beneluxtunnel doorfietst, ben je de stad echt uit en doemen de eerste havenbedrijven al voor je op. Langs het pittoreske vissersdorpje Pernis trekken in de Eemen Waalhaven de schepen en ladingen zeecontainers aan je voorbij. Het groen van het Zuiderpark in Rotterdam Charlois is een welkome afwisseling. Trek gekregen? Stop bij een van de vele toko’s op de Dordtselaan of aan het Afrikaanderplein voor iets lekkers. Pauzeer je liever wat uitgebreider, fiets dan door naar Katendrecht, waar het voormalig cruiseschip de SS Rotterdam ligt. Toegang tot het schip is gratis en je kunt er een hapje eten op het achterdek. Leuk aan deze route is dat er voor ieder wat wils is. De architectuurliefhebber kan zijn hart ophalen; wie van pittoresk houdt stopt in Delfshaven of het centrum van Schiedam. Plan je koffie- of lunchpauze voor de Beneluxtunnel of na het Zuiderpark: ertussen kom je weinig gelegenheden tegen. ■ Diever

Kalteren

N 37 1

Het was begin jaren 80, zomervakantie op de camping in Lheebroek, een buurtschap bij Dwingeloo. De deal was als volgt: de ene dag met vader, moeder en zusje fietsen over de Drentse hei, de volgende dag spelen met vriendjes op de camping. En dat drie weken lang. Leuk? Ach, leuk was anders. Wat wil je ook, als kind van 11. De herinneringen aan de Drentse fietstochtjes – toch zeker een stuk of vijftien – zijn nagenoeg verdwenen. Ja, een ijsje eten op de brink. Geen idee welke brink, want zo ongeveer elk Drents dorp heeft er een. De fietsvakantie in ‘het land van Bartje’ is meer dan 30 jaar geleden, tijd voor een sentimental journey. Het wordt de Dwingelderveldroute, zo’n 45 kilometer rond Nationaal Park Dwingelderveld, in het zuidwesten van Drenthe. De start is, jawel, op de Brink in Dwingeloo, in 2012 uitgeroepen tot groenste dorp van Europa. De tocht begint in westelijke richting, door de bossen en over niet al te brede, slingerende fietspaden. Wat na

Eemster

Dieverbrug

Leendert

Holtland

Witteveen

D w i n ge

Lheebroek

Visvijver

Oldendiever le

Holtien

r S troo m

Wittelte

N855

Zandveen

N37

Uffelte Rheebruggen

Moddergat DWINGELOOSE HEIDE DWINGELDERVELD Anserdennen Kraloër-Nuilerbos plas Spaarbankbos Benderse Plassen

Drosteveen

Ansen

Benderse Heide

Witteveen

Kolenveen

Hoornsche Plas

is Le

lo o

Nuil

Ruinen

Engeland

Drijber

Kraloo

28 RUINEN

Eursinge

Wijster

VamKanaal

E23 2 A28

Anholt

Benderse Karstkoele

Armweide

Taaiveen 29 DWINGELOO

Smitsveen

NATIONAAL PARK

Davidsplassen

Spier

Pesse

Leeuwte

Zwartschaap

Boerenveensche Plassen A

r ine

Gijsselte

Schaapmeer D ie p

Oldenhave Hees

Gijsselterkoelen

stopt. De fiets heeft een lage standaard en hoge ondersteuning. Dat laatste is ideaal voor langere stukken met weinig verkeer. Fijn: de fiets bietdt extra steun op hellingen en bij tegenwind. Zelfs op de steile Erasmusbrug hoef je nauwelijks harder te trappen. Voor routerijders zou, gezien de hoge snelheid, een smartphonehouder aan het stuur geen overbodige luxe zijn.

Linthorst Homankanaal

Blanke Veen

Met een normale fiets zouden de lange passages door de randgebieden van de stad wat eentonig worden, maar op een elektrische rijd je moeiteloos door de Beneluxtunnel en de havengebieden. Het e-bikesysteem van Shimano Steps schakelt op de automatische stand zelf naar een hogere versnelling bij het wegfietsen en weer terug naar een lagere als je

Stroovledder

Ter Horst

Groote Veen Diepveen

Lheederzand

75 N3

26 zaterdag 14 mei 2016

FOTO MARCO DE SWART

Moeiteloos door de tunnel

Oosterzand

Hipsterbike Liza test een e-bike met Shimano Steps, een geïntegreerd systeem waardoor de e-bike ook aanslaat bij jongeren.

Makkum

Vijver

Ter Horsterzand

BOSWACHTERIJ DWINGELOO

Lhee

Westeinde

Kalenberg

ECHTENERVELD

Oosteinde

R ie te De

Wold Aa

Ruinerweide

Bovenveen

Oldenhaverveld

ANP/ILVY NJIOKIKTJIEN

Makkummer Plas

Witte Kliplo Droseraveen Veen Karreveen

Dwingeloo

Het Moer

Wittelterveld

BEILEN

Grazers Over beesten gesproken, schapen genoeg hier, zelfs op het fietspad. Ze horen bij een van de twee kuddes op het Dwingelderveld. FOTO

Lheebroekerzand

Fluitenberg 27 FLUITENBERG

Siberië

Stuifzand N374

S1 06

S100

S1 22

12 INDUSTRIEGEBIED SPAANSE POLDER

dijk fietst, niet een blik te werpen op historisch Delfshaven, een schaars vooroorlogs stukje Rotterdam (leuk voor hapje in lunchroom Bij Loes of een drankje bij Stadsbrouwerij De Pelgrim). De grachten in het centrum van Schiedam zijn net zo’n een goede fotolocatie.

KLEINPOLDERPLEIN

5 S11

Lange Haven

16 VLAARDINGENOOST/SCHIEDAMWEST

2e Petroleumhaven

S109

Rotte

11 SCHIEDAM

10 SCHIEDAMNOORD

Het Scheur

Kralingse Plas

2 S11

13 OVERSCHIE

KETHELPLEIN

Dijk der dijken Menigmaal moet de fiets de zachte berm in omdat tractors en landbouwmachines van dezelfde smalle paden gebruikmaken. Overweldigend vlak, dit strakke akkerland, en abrupt het einde: de dijk der dijken, op het oog onneembaar. Achter de hoge Zeedijk, voor wie de moeite neemt tussen de schapen door erop te klimmen: de Waddenzee en Terschelling, opmerkelijk dichtbij. Terug in de richting van Franeker, wind nu in de rug, kronkelen door het weide- en akkerland talloze begaanbare paadjes, zoals het Waeigatspaed, dat naar een van de onbekendste dorpen van Nederland leidt: Wijnaldum. Er komt geen doorgaande weg langs dit terpdorp, dat voelt als een oase. De huizen in de Bloemstraat (Blomstrjitte) behoorden ooit rijke herenboeren toe. Op de gevels wonderlijke opschriften als ‘Huize in ’t statiegeld’. In het agrarische cultuurlandschap voorbij Wijnaldum – de ‘skyline’ van Franeker in zicht – ziet de fietser weer allerlei sporen van het verleden. Als hij er oog voor heeft en erbij stilstaat, komt hij nooit in Franeker aan. ■

Poldervaart

S10 3

Bekijk de route 115137 op route.nl of scan de QR-code.

0 A2

Verderop ligt in de relatief jonge polders vol grootschalige boerenbedrijven een klein staaltje oude chic: de poort uit 1604 van de voormalige Liauckama State. Het landhuis zelf is verdwenen: er staat nu een kop-hals-rompboerderij van gele Friese steen waarin horeca is gevestigd.

Bekijk de route 199418 op route.nl of scan de QR-code.

een paar kilometer trappen opvalt: de paden zijn goed onderhouden en de bewegwijzering is zo duidelijk, dat verkeerd fietsen geen optie is. Drenthe verstaat de kunst van het gastheerschap, in elk geval voor fietsers.

Moerasgebied Na een kilometer of 7 ligt links Nationaal Park het Dwingelderveld. Het is met een oppervlakte van zo’n 4000 hectare indrukwekkend groot. Volgens het informatiebord in de berm is dit het grootste aaneengesloten natteheidegebied van West-Europa. En het wordt nog groter, staat er: ook de voormalige landbouwgrond van het Noordenveld, in het hart van het Nationaal Park, verandert binnenkort in natuur. De manier waarop dat wordt gerealiseerd, klinkt best simpel: de bovenste laag van de bodem wordt afgegraven, zodat zich natte heide kan ontwikkelen. De tocht gaat verder in de richting van Ruinen en Fluitenberg, waar bossen en heide hebben plaatsgemaakt voor weilanden. In de voortuin van een woonboerderij staat een man op leeftijd te schoffelen. Hij steekt vriendelijk zijn hand op en zegt: ,,Moj.’’ Dan volgt Pesse, dat veel mensen vooral kennen als een afslag van de A28. Maar Pesse, een verbastering van het woord Peltha (moerasgebied),

fietsspecial

FIETSROUTES Nationaal Park De 4000 hectare wordt uitgebreid met nieuwe afgravingen. FOTO NATUURMONUMENTEN

OVERIJSSEL ROUTEXTIEL OLDENZAAL

30/49 km

Natuur en techniek Heuvelachtig terrein met buitenplaatsen, houtwallen, bos en archeologische resten. Fiets een acht door het oosten van Twente. Egbert Jan Riethof

Bekijk de route 188190 op route.nl of scan de QR-code.

Beuningen Rossum

21 Lemselo

N3 42

N343

N736

N343

61 60 73

OLDENZAAL

Lutterzand N735

63 N3

De Lutte

74 64

34 DE LUTTE

91 L u tte r bee

Boerskotten Bergingsvijver

N734

32 OLDENZAAL

is dankzij de aanleg van die A28 ook bekend om de ‘kano van Pesse’. Deze 10.000 jaar oude boot, niet meer dan een uitgeholde boomstam – het oudste vaartuig ter wereld – werd in 1955 gevonden in de middenberm van de snelweg. Het laatste gedeelte van de fietstocht voert dwars door het Nationaal Park. Zo nu en dan turen mannen – vrijwel allemaal gehuld in groene kledij – met een kijker over een van de vele plassen van het Dwingelderveld, op zoek naar dat ene vogeltje. In de verte doemt de Siepel van Dwingeloo op, de uivormige torenspits van de Nicolaaskerk. Missie volbracht. Eenmaal terug op de Brink is het tijd om wat te nuttigen. Een terrasje is verleidelijk, maar de viskraam trekt meer. Zittend op een eeuwenoude steen, tijdens het eten van een haring aan de staart, kan maar één conclusie worden getrokken: de sentimental journey is geslaagd. ■

33 OLDENZAALZUID

Losser

Oosterveld N733

Piechelmus Het is gezellig druk rond de vierkante toren van Oldenzaal. FOTO ARCHIEF AD

Vroeger was Oldenzaal een vestingstad. Daar is weinig meer van te merken. Wel is het gezellig druk tussen de historische panden rondom de érg vierkante Piechelmustoren. Dat is het voordeel van fietsen: je gaat al trappend traag genoeg om te zien, te horen, te ‘beleven’, en voldoende snel om variatie te brengen in de ervaring van de dag. Dat is hier niet moeilijk: buiten de binnenstad gaat het opeens omhoog, naar de Tankenberg, de Paasberg, de Hakenberg. Dit is de stuwwal waar ze in Twente zo trots op zijn. Oprukkend ijs stuwde 200.000 jaar geleden de bodem op tot een serie rimpels. De essentie van dit landschap is lastig te vatten. Een bosschage, een kronkelende beek, een boerenhoeve achter een hoge heg, een torenspits die uitsteekt boven verre boomtoppen. En dan die rijke buitenplaatsen waar je langskomt: Eik en Dal, De Haer, Kalheupink, Scholtenhaer, De Wilmersberg: de welvaart van de streek in de 19de en 20ste eeuw tot 1970 – de textielnijverheid bloeide – zie je eraan af.

Smuddebos

Bijna terug in Oldenzaal, schittert het wit van Villa Koppelboer door de hoge bomen. Hier woonden telgen van de familie Stork, textiel- en machinefabrikanten. Na 30 kilometer begint vanuit het vertrouwde Oldenzaal de westelijke lus. Hier is het vlak, een smalle weg slingert door het bos. Zo leidt de route naar een van de grootste voormalige landgoederen: het Hulsbeek. Het herbergt 4500 jaar cultuurhistorie (stuwwallen, resten van watermolens, grafheuvels).

Hulsbeek Links doemt de voormalige hoofdboerderij op, nu hotel Erve Hulsbeek. De fiets gaat aan de hand mee voor een wandeling tussen de opstallen; hier zou je zo een weekendje willen blijven. Ernaast de Springertuin, een sierlijk aangelegd landschapspark. De Gammelkerbeek stroomt er monter tussendoor. Een gezin vermaakt zich bij een waterrad. De zoon heft, in zijn rolstoel gezeten, een lied aan. Met een knipoog vraagt hij of hij op de fiets mag crossen. Nee, in Twente fiets je niet door een lege wildernis. ■

fietsspecial