EROPUIT
53km Militair oefenterrein wordt nieuwe natuur: op de Utrechtse Heuvelrug winnen vlinders het van kanonnen. Wie heimwee heeft: het nieuwe Militair Museum is dichtbij.
40km Paleizen, buitenplaatsen en landhuizen in een koninklijke route die stad en duinen combineert. En grootgrondbezitters in Den Haag en Wassenaar zien dat het goed is.
46km De Betuwe is zeker in het voorjaar een walhalla voor fietsers. Met bloeiende bloesems en struiken in lichterlaaie is het heerlijk peddelen langs de lange Linge.
230 kilometer in 5 routes
Nederland saai? Wie dat durft te beweren, stapt niet vaak genoeg op de fiets. Vijf keer genieten van heel verschillende routes met alle smaken: stad, platteland, bos, bloesem, open vlaktes, duinen, zee, rivier, vlak, heuvelachtig. Gauw op de pedalen!
24 zaterdag 9 mei 2015
routes
42km Overijsselse asperges, daar lik je je vingers bij af. Rond Dalfsen moet je sowieso vaak in de remmen knijpen om optimaal te genieten van al het lekkers dat de streek biedt.
49km Zuid-Limburg was vroeger het toneel van veel oorlogen, reden om veel kastelen te bouwen. Vandaag de dag staan ze vredig en prachtig te pronken op lieflijke heuvels.
Het duin- en natuurgebied Meijendel verrast met bossen, zandvlakten en kale gedeelten. FOTO’S GUUS SCHOONEWILLE
fietsspecial 25
EROPUIT LEUSDEN NIEUWE NATUUR
Kuitenbijter met beloning Opperste gelukzaligheid op de Utrechtse Heuvelrug. Jeroen Kreule Wat een gemenerik, dat Zeisterspoor, een weg die na een kilometer of twee overgaat in de kolonel H.L. van Royenweg. Het lijkt of je steeds zwaarder moet trappen om dezelfde snelheid te behouden. Oké, na een hele dag fietsen zou het eventueel best kunnen, maar niet al 5 minuten na vertrek. Met het blote oog is het nauwelijks te zien, maar het is echt zo: de weg loopt heel langzaam omhoog. Vals plat, noemen ze dat. Alsof je in het ootje wordt genomen. Kilometerslang. Dat belooft wat voor de rest van de ruim 50 kilometer lange route (‘Leusden, Woudenberg en Austerlitz’), die voor een groot deel door Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug voert. En dan word je dat eerste stuk ook nog bang gemaakt door een paar borden aan de rechterkant: ‘Schietterein’. Levensgevaarlijk dus, onder meer door aanwezigheid van niet gesprongen munitie en springstoffen, staat er verder te lezen. Het is de Leusderheide, in het hart van de Utrechtse Heuvelrug. Een afwisselend natuurgebied – met heidevelden, open zandvlakten en bos – dat deels als militair oefenterrein wordt gebruikt.
km
Landgoederen Op de Utrechtse Heuvelrug vindt u 44 buitenplaatsen en landgoederen: riante huizen en weelderige kastelen.
Bekijk de route 137091 op route.nl of scan de QR-code.
Soesterberg Wie tijd genoeg heeft: deze weg ligt op een steenworp afstand van de voormalige vliegbasis Soesterberg. Op dit immense terrein – bij elkaar zo’n duizend voetbalvelden groot – ligt de bakermat van de Koninklijke Luchtmacht, het eerste militaire
Krijgsmacht Het Nationaal Militair Museum (NMM) focust op de Nederlandse krijgsmacht van heden en verleden. De collecties komen uit het Legermuseum Delft en het Militaire Luchtvaartmuseum Soesterberg.
26 zaterdag 9 mei 2015
53
vliegterrein in Nederland. Het wordt de komende jaren grotendeels ingericht voor nieuwe natuur. Blikvanger is het gloednieuwe Nationaal Militair Museum, dat in december 2014 werd geopend door koning WillemAlexander. Het museum is een schot in de roos: in 3 maanden tijd trok het meer dan 200.000 bezoekers. Het door de ANWB ook nog eens uitgeroepen tot ‘leukste uitje van Utrecht’ in 2015.
Lammetjes Een andere keer misschien, deze dag staat in het teken van fietsen. Op
naar Leusden-Zuid, om vanaf daar langs het Valleikanaal in zuidelijke richting naar Scherpenzeel te rijden. De wind komt uit het zuiden, maar echt hard waait het niet. Met licht wapperende haren is het heerlijk fietsen langs dit meanderende kanaal. Geen auto’s, geen fietsers met haast, geen drukte: wat kan fietsen soms gelukzalig zijn. Kwekkende eenden langs de oevers, twee vetgemeste varkens in een grote zandbak en een handvol lammetjes in de wei – halverwege het kanaal – maken het beeld compleet. De tocht voert verder in westelijke richting, via Maarn naar Austerlitz. Bestond de omgeving van het Valleikanaal vooral uit weilanden aan de ene kant en water aan de andere, nu is het louter bos waar je doorheen fiets. Let op, de paadjes zijn vaak smal. Niet erg als je in je uppie fietst, misschien wel als je met z’n tweetjes bent: zeker op drukke dagen is het dan ook verstandig om hier achter elkaar te fietsen.
Landgoed ’t Stort Soms is het raadzaam om even van de fiets te stappen. Niet vanwege
routes
drukte op de fietspaden, maar om mooie dingen van nabij te bekijken. Zoals Landgoed ’t Stort, vlak naast het oude station van Maarn. Het huis, gebouwd in chaletstijl, werd tot 2005 door de NOS nog gebruikt als het officiële huis van Sinterklaas… De Utrechtse Heuvelrug telt bij elkaar 44 historische buitenplaatsen en landgoederen: riante huizen, maar ook kastelen, die zijn gebouwd door steenrijke stedelingen. In de 17de en 18de eeuw bouwden ze hun zomerverblijf liefst aan de Vecht, in de 19de eeuw werd de Utrechtse Heuvelrug juist heel populair: ze vonden er de rust, ruimte en natuur die ze in de stad niet hadden. Rust, ruimte en natuur zijn ook de kenmerken van deze fietstocht, die begint en eindigt bij Hotel Kontakt der Kontinenten aan de Amersfoortsestraat. Eenmaal afgestapt dringt het besef pas door: ondanks dat kuitenbijtertje in het begin is de route heel goed te doen. ■
Paleis Huis ten Bosch, fraai verscholen in het Haagse Bos.
DEN HAAG PALEIZEN
De koning te rijk
40
Paleizen, landgoederen en prachtig duingebied in een koninklijk rondje door de duinen. Leo van Marrewijk In de Haagse binnenstad klinkt gehinnik. Komt dat nou uit Paleis Noordeinde? Of komt het geluid ergens anders vandaan? Opeens gaat er een licht branden: bij Paleis
Noordeinde liggen natuurlijk ook de Koninklijke Stallen. En dat is weer best een logische plek voor paardengehinnik. Toch is het een wat vervreemdend geluid, zo midden in de stad. Eigenlijk net zo verrassend als Paleis Noordeinde zelf, een rustpunt in het Haagse strijdgewoel. Waar indringend fluitende, druk gebarende motoragenten het verkeer in goede banen proberen te leiden als er ongetwijfeld zeer belangrijke hotemetoten voorrang krijgen. En waar de Prinsentuin, een stadsoase die vooral wordt gebruikt door toeristen en hondenuitlaters, een fijne plek is voor mensen die willen bijkomen van stadse (bouwput)fratsen. Voor wie in het chique Wassenaar is gestart, is Paleis Noordeinde al het tweede vorstenhuis op de ruim 40 kilometer lange route ‘Een koninklijk rondje door de duinen’. In het Haagse Bos wachtte eerder al Paleis Huis ten Bosch, tot februari 2014 het woonverblijf van Prinses Beatrix. Het ligt er prachtig bij in het ochtendzonnetje en de vogels kwinkeleren. Jammer alleen dat het
km
Allure Paleis Huis ten Bosch heeft een rijke historie: het is in 1645 gebouwd als zomerverblijf voor stadhouder Frederik Hendrik.
Bekijk de route 122571 op route.nl of scan de QR ccode.
fietsspecial 27
EROPUIT
LEERDAM BLOESEMTOCHT
Langs de lange Linge
46 km
Bloeiende bomen en struiken in lichterlaaie: in het voorjaar is de Betuwe een Gelders paradijs. Egbert Jan Riethof Zalig fietsen, maar ook op tijd afstappen, bijvoorbeeld in het duingebied van Scheveningen en Wassenaar.
hekwerk en wat werklui het uitzicht belemmeren. Hekwerk was er eerder tijdens de rit al bij de Wassenaarse landgoederen en buitenplaatsen, optrekjes die niet ver van de drukke Rijksstraatweg verbazingwekkend prachtig liggen te wezen. Dit deel van de knooppuntenfietsroute komt overeen met een andere fietsroute, de Landgoederenroute, met hoogtepunten als landgoed De Pauw en de landgoederen Backershagen (met vrij toegankelijk park) en buitenplaats Wiltzangk (met theekoepel). Fietsen is hier een feest, dankzij beperkte hoogteverschillen en eeuwenoude bossen, afgewisseld met bloemenzeeën en watertjes. De landgoederen en buitenplaatsen zelf zien er bijna jaloersmakend uit. Bijna, want als je zulke lappen hebt te onderhouden, blijft er dan nog wel tijd over om richting de duinen te fietsen?
Afstappunt Want ja, die duinen wachten, maar wel na een lus richting de Scheveningse haven. Zo te ruiken is het vandaag een goede dag voor de (vis)handel. De zee roept en benen strekken op het strand is altijd een goed idee, maar de route gaat rechtsaf, nog even door de stad, en dan richting duinen. Hier zijn de stadse avonturen al gauw vergeten, met één uitzondering. Zeker met de wind in de rug voel je je hier de koning te rijk. Wie snel richting eind-
28 zaterdag 9 mei 2015
Meidoorns De naam van het 2000 hectare grote duin- en natuurgebied Meijendel is ontstaan door de vele meidoorns die in de omgeving groeiden. De binnenduinzijde van het gebied is bebost, dichter bij de zee zijn ook zandvlakten en kale gedeelten.
punt wil zoeven, moet dat natuurlijk helemaal zelf weten, maar eigenlijk is vooral het vogelrijke Meijendel (met onder meer nachtegaal, rietgors, tjiftjaf, vink, en boompieper) een verplicht afstappunt. Volgens de specialisten kun je horen of je dicht bij zee zit: in het buitenduin maken de vogels korte, harde geluiden, verder landinwaarts zingen ze meer melodieus, maar in de praktijk blijkt dat toch iets meer voor gevorderden. Wat wel voor beginner én gevorderden schijnt te gelden: je krijgt honger van zo’n duingebied. Gelukkig brengt pannenkoekenboerderij Meijendel redding. ■
In Rumpt gebeurt niet zoveel. Een zegen. Dat is namelijk de essentie van een dag fietsen te midden van zeeën van bloesems, tegen een typisch Nederlands rivierdecor. De Linge is vrij onbekend, maar is de langste natuurlijke waterloop op nationaal grondgebied. Op de dijk, in westelijke richting, presenteert zich meteen al Huis te Rumpt, een vervallen restant van lang geleden. Rechts slingert de Linge, die trekt zich nergens wat van aan. De oevers zijn beschoeid. Dat is omdat anders de dingen uit de hand zouden lopen. De tulpenbomen zijn uitgebloeid, sommige struiken staan in lichterlaaie en andere aarzelen: zullen we? Op deze warme middag fietsen de
De vele fruitbomen langs de Linge zetten het gebied in het voorjaar in vuur en vlam.
routes
Bekijk de route 138780 op route.nl of scan de QR ccode.
pubers naar huis in de dikke jassen en met de sjaals die ze ’s ochtends van de kapstok hebben geplukt, omdat het de dag ervoor zo koud was. Voorbij Gellicum staat een verwaarloosde bunker in de berm, een relict van de 19de eeuw, niemand die erop let. Een zwerm spreeuwen daalt over het buitendijkse land, terwijl het zonlicht met dikke vingers over het bochtige water grabbelt.
Acquoy Na Asperen komt Leerdam, de Glasstad en het keerpun in de route. De stadswallen staan er zinloos bij, beetje verwend. Ze weten: wij worden toch niet afgebroken. In de winkelstraat lopen vooral vrouwen met plastic tassen vol koopwaar, de mannen er gemelijk achteraan. Iets verder – 4 kilometer naar het oosten –ligt Acquoy, een rustiek dorpje aan een U-vormige en doodlopende zijarm van de Linge. Er staat een hevig scheefgezakte toren – nooit afgemaakt – uit de 15de eeuw: de ‘Betuwse toren van Pisa’. Op de dijk zit Tapperij Lingezicht, dat zegt eigenlijk alles al. Verderop herinnert Fort Asperen aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een serie versterkingen die onze voorouders midden 19de eeuw aanlegden. De vijand die er de tanden stuk op had moeten bijten kwam nooit opdagen, maar toegegeven, het bouwsel
staat er gezond bij als de kunsttempel die het nu is. Vlakbij staat een eenzame hengst te dromen onder de namiddagzon.
Productieproces Renoy en Beesd glijden voorbij alsook terras na terras, allemaal aan de Linge en bevolkt met ontspannen keuvelaars. Op vrijdagmiddag komt het kapitalistisch productieproces ook in Gelderland tot stilstand. Aan de andere kant, in sommige, vooral meer zuidelijke ambiances lijkt het wel altijd vrijdagmiddag. Dieper worden gedachten niet, hier tussen de ruisende fruitboomgaarden en het geel en rood uitgeslagen struikgewas op de oevers van de rivier. Bij Buurmalsen volgt de oversteek naar Geldermalsen, centraal punt in de Tielerwaard, met het fraaie, oversized stationsgebouw uit 1884. Vergane glorie: tegenwoordig stoppen er alleen nog wat stoptreinen. En zo gaat het weer op Rumpt aan, zij het dat eerst Deil nog het fietsershart inneemt: een historisch dorp
gekleefd aan de zuidoever van de Linge. Om onduidelijke redenen is er een berucht knooppunt van snelwegen – de A2 en de A15 – naar Deil genoemd, terwijl dorpen als Meteren en Enspijk toch dichterbij liggen. Op de Lingedijk zijn de huisjes lieflijk en vol inkeer. Geen terras te vinden hier. Even doorfietsen dan maar, de Lingebrug over naar Acquoy – en Tapperij Lingezicht. ■
Aan de Linge lijkt het leven soms bijna tot stilstand te komen.
Pluk De Betuwse Linge is met 108 km een van de langste geheel Nederlandse rivieren. Vooral vanaf juni is het op diverse plekken langs de rivier mogelijk om zelf fruit te plukken. Onder meer aardbeien, kersen en appels zijn er dan volop.
fietsspecial 29
EROPUIT
DALFSEN SMAAKROUTE
Lekkere plekjes
42 km
Asperges, wijn, fruit en kaas: ‘Smaakfietsroute Vechtdal’ betekent 42 km fietsen én vaak pauzeren om te ontdekken dat het Overijsselse leven goed is. Jeroen Kreule
Verliefdheid laat zich moeilijk omschrijven, maar toen Gert-Jan van Lochem en zijn partner Iris voor de eerste keer Herberg De Klomp in Vilsteren zagen, waren ze er: kriebels. Gelukkig stond De Klomp, gelegen op het landgoed Vilsteren, te koop. De herberg stamt uit 1839, toen mensen zich nog lieten vervoeren met paard en wagen. Van Lochem: ,,We vielen in eerste instantie voor de herberg en het plekje. Ik had eerst niet eens in gaten hoe mooi de hele omgeving was. ’’ Inmiddels weet hij dat wel en ligt Herberg De Klomp aan de ‘Smaakfietsroute Vechtdal’. De tocht is 42 kilometer lang en voert langs allerlei ‘lekkere plekjes’, zoals de aspergekwekerij van Ernie van der Kolk in Dalfsen, wijngaard en fruitbedrijf De Varsenerhof in Ommen en Kaasboerderij Heileuver in Dalmsholte. Beginpunt van de Smaakfietsroute is Dalfsen, vlakbij IJsclub Stokvisden-
nen. Al na een paar kilometer fietsen is het tijd voor een klim: niet op de fiets, maar in de nieuwe uitkijktoren De Stokte. De toren, bijna 20 meter hoog, biedt uitzicht over de Overijsselse Vecht en de drassige weilanden aan weerszijden van de slingerende rivier. Even verderop ligt brasserie Aan de Oever, een ideale plek aan het water om even bij te komen van de eerste fietskilometers.
Bekijk de route 117674 op route.nl of scan de QR ccode.
Vertrouwde Vecht De route gaat vervolgens verder in noordoostelijke richting, een klein beetje van de Vecht af. Langs weilanden, door het bos en om Ommen heen, om vervolgens weer bij de intussen vertrouwde Vecht uit te komen. Dan de brug over, om de an-
Doe mee & win! Smakelijk Niet alleen fietsers, maar ook de beestenbende vindt in het Vechtdal talloze lekkere hapjes.
30 zaterdag 9 mei 2015
dere kant van de rivier te ontdekken. Het is fijn fietsen, vooral vanwege de vrijliggende fietspaden aan beide kanten van de weg. Vilsteren, dat ongeveer tweehonderd inwoners telt, heeft een beschermd dorpsgezicht én natuurlijk herberg De Klomp, waar de eigenaars zoveel mogelijk streekeigen producten gebruiken in de keuken. Na Vilsteren volgt een lange weg met links en rechts knoeperts van bomen. Ze geven de fietser een beetje het gevoel dat ze voor je buigen. Terwijl het natuurlijk andersom zou moeten zijn: een diepe buiging van de fietser voor deze streek. ■
De beste fietsbeleving begint over de IJssel. U kunt namelijk een vakantie in Overijssel winnen, inclusief één van de tien hippe bakfietsen. Bent u toe aan een heerlijke vakantie? Doe dan mee met de ‘bakfietswens’ op bakfietswens.nl
WIN een bakfiets!
routes
Het meest buitenlandse stukje Nederland ligt er schandalig mooi bij.
LIMBURG KASTELENROUTE
E-bike is beste vriend 49 Valkenburg, dat kennen we. Maar wat te denken km
van ‘cruisen’ per e-bike langs Beusdael, Bruisterbosch en Banholt? Egbert Jan Riethof Om een fikse tocht te maken is het goed jezelf te misleiden met een thema, in dit geval de Zuid-Limburgse kastelen. Maar daar gaat het bij de ‘Kastelenroute Zuid-Limburg’ natuurlijk niet
om; het gaat om Zuid-Limburg zelf, in al haar milde voorjaarspracht, met haar heuvels en wijngaarden. Die burchten zijn leuke extra’s. Zo is Valkenburg eigenlijk één groot kasteel, het drukste en Praktisch Een e-bike huren kan voor 25 euro per dag bij Cycle Center, Valkenberg 8A, Valkenburg. fietshuur.nl.
Bekijk de route 141949 op route.nl of scan de QR ccode.
meest toeristische punt van het traject. En er stroomt de Geul, ook zo’n sfeermaker die zich geregeld presenteert aan wie door Zuid-Limburg cirkelt. De Geul is net als sommige mensen: je kent ze vaag en komt ze overal tegen. Anno 2015 is het een gehaaste smalle stroom, maar ooit moet het een geweldenaar zijn geweest: in millennia heeft hij het dal uitgesleten waarin Valkenburg ligt, speciaal om voorjaar 2015 de eenzame e-biker voor een uitdaging te plaatsen. Maar het lukt, hij verlaat de kom langs de steile Daalhemerweg, voorbij onder meer een mergelgroeve tot op de hoogvlakte, het Plateau van Margraten. Daar, in het glooiende land, lonken dorpen met illustere namen, te beginnen met Scheulder, Margraten, Bruisterbosch, Banholt... Het is voorjaar, en dan wisselen kleuren elkaar beleefd af, eerst roze, dan geel. Vandaag vertoont zich bij Slenaken vooral wit, met schandalig mooie uitzichten. De wegen zijn smal en hol – en steil, trouwens. Zonder elektrische trapondersteuning was de tocht heus ook te doen geweest. Noem een e-biker nooit een watje. Maar mét gaat het gewoon wat soepeler. Een stukje België hoort erbij, de Voerstreek, waar de fietser in een grote bocht op Château Beusdael, nabij Sippenaeken, neerdaalt. Dit kasteel mag er binnen zijn genre echt wel zijn, met speelse hoektorens en ruime grachten om zich ijdel in te spiegelen.
‘Slapjanus’ Terug Nederland in bij Klein-Kuttingen (daar moet je ooit geweest zijn) verinnigt het landschap zich weer. De dalen worden smaller, met steil oplopende weiden. Hier zijn ook vakwerkhuizen en boerderijen met binnenplaatsen. Een oude man met alpinopet roept, leunend op zijn stok: ‘Slapjanus!’ Het klinkt niet of hij op de e-bike doelt, misschien is het gewoon de spirituele verwoording van een algemeen levensgevoel. Voorbij Mechelen en Gulpen komt het Limburgse kasteelwezen pas goed los: Wijlre, Schaloen, Oost. Statige panden met veel activiteiten, horeca, speeltuinen en exposities. Erlangs stroomt de Geul nog altijd gehaast voort, op weg naar een onbestemd doel. Vermoedelijk zal hij dat nog wel even blijven doen. ■
fietsspecial 31