Oto Pies nr 1 by Royal Canin

Mops „Multum in Parvo” Pies w mieście Jak zapewnić psu witalność Mały pies oczami behawiorysty

2011/11

magazyn

Zdrowe Żywienie Royal Canin Firma Royal Canin, założona przez lekarza weterynarii, od ponad 40 lat propaguje ideę Zdrowego Żywienia psów i kotów. Głównym celem firmy jest opracowywanie innowacyjnych rozwiązań żywieniowych, precyzyjnie dostosowanych do prawdziwych potrzeb zwierząt. Kluczowymi elementami tej działalności są zawsze nauka i obserwacja.

Zwierzę w centrum wszelkich innowacji Zdrowe Żywienie jest możliwe dzięki dokładnemu poznaniu specyficznych potrzeb zwierząt, czerpaniu z wieloletniego doświadczenia hodowców oraz szczegółowej analizie wyników najnowszych badań naukowych. Trzeba poznać potrzeby zwierząt, aby móc chronić ich zdrowie.

„Wiedza i szacunek” dla prawdziwych potrzeb zwierząt To główna dewiza Royal Canin, której jesteśmy wierni od początku istnienia firmy. Wiedza jest po to, by się nią dzielić – chcemy aby właściciele psów i kotów czerpali z naszego wieloletniego doświadczenia, wyników badań i współpracy z hodowcami oraz lekarzami weterynarii. Stąd niniejszy magazyn oraz szereg innych publikacji oraz materiałów informacyjnych, dostępnych w sklepach i u lekarzy weterynarii. Przyjmując zwierzę do domu bierzemy na siebie wielką odpowiedzialność za zapewnienie mu odpowiednich warunków życia oraz dbanie o jego zdrowie i dobrostan, a żeby temu sprostać trzeba wiele nauczyć się o naturze i prawdziwych potrzebach naszych zwierząt…

Rygorystyczne wymogi jakości i bezpieczeństwa w fabrykach Royal Canin. Firma Royal Canin ustaliła surowe normy, których ściśle przestrzega na każdym etapie produkcji. Dzięki takim procedurom możliwe jest wyprodukowanie karmy wysokiej jakości, spełniającej najwyższe standardy bezpieczeństwa.

Certyfikaty ISO Firma Royal Canin Polska sp. z o.o. posiada certyfikaty: Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001:2008 Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001:2004 w obszarze produkcji, sprzedaży i komercjalizacji karm dla psów i kotów, nadane przez międzynarodową agencję certyfikującą Lloyd Register Quality Assurance.

Przed procesem produkcyjnym: • dobór dostawców według bardzo rygorystycznych kryteriów • weryfikacja jakości surowców przed rozładunkiem • wykorzystanie wyłącznie mięsa pochodzącego od zwierząt zdrowych i spełniającego normy przewidziane przy produkcji żywności dla ludzi. Podczas oraz po procesie produkcyjnym: • kontrola jakości od wprowadzenia surowców do fabryki, aż po proces pakowania, dzięki wykonywaniu systematycznych testów i analiz na kluczowych etapach produkcji • znajomość i pełna kontrola źródeł (producentów) pochodzenia surowców, wchodzących w skład karm.

Pies w dużym mieście… Posiadanie psa to ogromna przyjemność. Należy jednak pamiętać, że to także sporo wyrzeczeń. Czy znacie Państwo wszystkie prawa i obowiązki właściciela psa? W pierwszym numerze magazynu OTO PIES postaraliśmy się je Państwu przybliżyć.

Kulturalny opiekun i dobrze wychowany pies zawsze zwiększają rzeszę ludzi przychylnie patrzących na obecność psa w mieście.

W tym numerze dowiedzą się również Państwo: Jak dbać o dojrzałego psa? Czy mops jest psem made in China? Co zrobić, by pies zaakceptował nowego członka rodziny? Zapraszamy do lektury Royal Canin Polska

W numerze: PORADNIK Pies w mieście �� 2 Jak zapewnić psu witalność? �� 6 ZDROWY pies Starość ��10 psy RASOWE Mops ��18 EKSPERT RADZI Mały pies oczami behawiorysty – mały wielki pies ��22 pies NA CO DZIEŃ Dowiedz się o psach jeszcze więcej ��28 WARTO WIEDZIEĆ Sprawdź swoją wiedzę i zadbaj o psa ��32

PORADNIK

Pies w

mieście Posiadanie psa w mieście to ogromna przyjemność, ale również obowiązek i sporo wyrzeczeń. Pies sam nie wyjdzie na spacer, nie posprząta po sobie. Co więcej, pies nie zna przepisów, które jego właśnie dotyczą. To Ty, jako jego właściciel, odpowiadasz za to, aby pies czuł się bezpiecznie i swobodnie, a inni użytkownicy przestrzeni miejskiej nie irytowali się waszą obecnością w parku przy osiedlu.

Dobry psi obywatel Nawet jeśli przepisy nie mówią o tym wprost, to pamiętaj, że nie wszyscy lubią psy, a niektórzy wręcz się ich boją. Dlatego uszanuj to. Kulturalny opiekun i dobrze wychowany pies zawsze zwiększają rzeszę ludzi przychylnie patrzących na obecność psa w mieście. Chcesz się upewnić, że Twój pies jest dobrym psim obywatelem i umie respektować zasady życia społecznego? Zapoznaj się z elementami testu opracowanego przez American Kennel Club. 1. Obca, przyjaźnie nastawiona osoba: pies spokojnie siedząc pozwala obcej osobie podejść i nawiązać rozmowę z opiekunem, nie przejawia żadnych oznak niechęci czy strachu, ani też ekscytacji. 2. Przyjmowanie głaskania w pozycji siedzącej: pies, w obecności opiekuna, pozwala dotknąć się obcej, przyjaźnie nastawionej osobie. Pies spokojnie siedzi i nie przejawia żadnych oznak niechęci czy strachu. 3. Przyjmowanie zabiegów pielęgnacyjnych: pies spokojnie poddaje się zabiegom pielęgnacyjnym i dotykaniu, także przez osobę nieznajomą, np. lekarza czy groomera.

4. Spacer (na luźnej smyczy), kontrola nad psem: pies znajduje się przy nodze opiekuna, który wykonuje zwroty i zatrzymania. Pies nie ciągnie na smyczy. 5. Spacer w tłumie: pies potrafi spokojnie poruszać się w ruchu pieszym i opiekun posiada nad nim kontrolę w miejscach publicznych. Pies może interesować się ludźmi, jednak bez okazywania zbytniego entuzjazmu, strachu lub niechęci. Pies nie ciągnie na smyczy. 6. Siad i waruj na komendę / zostawanie w miejscu: pies wykonuje polecenia opiekuna, przyjmując żądaną pozycję i pozostaje w miejscu wskazanym mu przez opiekuna. 7. Przychodzenie na zawołanie: pies przychodzi do opiekuna, gdy ten go zawoła, inna osoba lekko rozprasza psa (np. głaskaniem). 8. Reakcja na drugiego psa: dwoje ludzi z psami zbliża się do siebie z odległości około 9 metrów, zatrzymują się, podają ręce i wymieniają grzecznościowe uwagi, po czym idą razem dalej przez około 4-5 metrów. Psy nie powinny wykazywać większego niż normalne zainteresowania sobą nawzajem.

9. Reakcja na nagłe sytuacje: pies zachowuje spokój w sytuacji, która może się normalnie zdarzyć, np. podczas upadku ciężkiego przedmiotu lub biegnącego człowieka. Pies może okazać normalne zainteresowanie i zaciekawienie, może być nawet lekko zaskoczony, lecz nie powinien wpadać w panikę, próbować uciec, przejawiać agresji lub szczekać. 10. Kontrolowana separacja: pies pozostawiony na ok. 3 minuty z inną osobą zachowuje się spokojnie. Nie musi pozostawać w tej samej pozycji przez cały czas, ale nie szczeka, nie skomle, nie przebiera łapami, ani nie jest mocno poruszony czy zaniepokojony.

Zgodnie z prawem, czyli prawa i obowiązki właściciela psa Opłata za psa – czy trzeba płacić podatek od posiadania psa? Pies to obowiązek, również pod względem prawnym. Każdy kto ma psa, musi płacić podatek od jego posiadania. Przepis działa na podstawie Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. Z 2010 r. Nr 95, poz.613 ze zm.). Wysokość opłaty (w roku 2011 maksymalna stawka wynosi 110,66 zł*) oraz termin płatności uzależnione są od rady gminy, dlatego warto zerknąć co w tej kwestii postanowili radni naszego miasta. Zwolnione z podatku od psa są osoby niepełnosprawne, dla których pies jest pomocą, oraz osoby powyżej 65 roku życia, które prowadzą samodzielnie gospodarstwo domowe. Smycz i kaganiec – co trzeba mieć ze sobą podczas spaceru? Czy pies zawsze musi być na smyczy? I czy zawsze musi mieć założony kaganiec? Tak naprawdę mało kto wie dokładnie jakie są obowiązujące przepisy w tej sprawie. Punktem wyjścia jest znajomość art.77 Kodeksu wykroczeń (Dz.U.71.12.114 z póź. zm.). Przepis ten brzmi: kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny do 250 zł* albo karze nagany. Na jego podstawie gmina ustala treść uchwały, która decyduje o losie psa na spacerze. Przepisów mówiących o tym, czy pies powinien być wyprowadzany na smyczy oraz czy wszystkie psy muszą mieć założony kaganiec, czy tylko te uznane za agresywne, proponujemy szukać w uchwałach gmin, dotyczących utrzymania czystości i porządku na terenie miasta, gminy.

otopies 01/2011

PORADNIK

Posprzątaj albo płać – ile kosztuje nieposprzątanie po psie? O sprzątaniu po psie mówi się już od długiego czasu. Coraz więcej gmin prowadzi własne kampanie uświadamiające, że psie nieczystości to problem dla wszystkich mieszkańców miasta, nie tylko z powodów estetycznych, ale również zdrowotnych – około 50% trawników i piaskownic jest zakażonych pasożytami zwierzęcego pochodzenia. Dla tych, do których kampanie nie przemawiają, przygotowano, nie taką znowu małą, niespodziankę – mandat karny w wysokości od 20 do 500 zł*. Parki dla psów – gdzie w mieście można poszaleć z psem? Skoro miasto karze mnie za wyjście z psem bez kagańca i bez smyczy, to gdzie mój pies może się wybiegać? To częste pytanie właścicieli psów, dlatego kilka miast zdecydowało się na otwarcie specjalnych parków dla psów. Taki teren zabezpieczony jest wysokim ogrodzeniem. Na terenie parku znaleźć można specjalne miejsce do szkolenia, elementy toru agility, ławeczki przeznaczone dla właścicieli oraz dystrybutory torebek i pojemniki na psie odchody. Takie parki spełniają jeszcze jedną rolę – wyrabiają w ludziach obowiązek sprzątania po swoim psie. Gdzie można znaleźć psie parki?

Kraków – przy ul. Strzelców na Prądniku dańsk – Park Strzyża, Park Reagana, na tereG nie zieleni przy ul. Krosienki, przy ul. Za Murami/Podwale Przedmiejskie, Park Millenium, Park Bema, Park Akademicki oraz Park Zaspa im. Jana Pawła II arszawa – Bielany (park przy ul. Perzyńskiego), W Mokotów (w parku Bartłomieja, Zieleniec, skwer Słonimskiego oraz skwer Szewczenki), na Pradze Południe znajdują się dwa wybiegi dla psów (park im. Pułkownika Szyprowskiego „Leśnika” oraz plac przy ul. Łukowskiej) ódź – osiedle Liściasta – pierwszy park dla psów Ł w Polsce

Na terenie tych parków, Ty i Twój pies możecie wyszaleć się do woli i nikt nie wlepi Wam mandatu za rozkopanie trawnika, czy też połamanie kwiatów na klombie.

Podróż, ale za jaki bilet? Chcesz podróżować ze swoim psem? Marzy Ci się wspólna wyprawa po Polsce? Jeśli nie masz własnego samochodu, to lepiej dobrze przestudiuj tę część artykułu. Pomożemy Ci odnaleźć się w gąszczu przepisów różnych przewoźników. Pies w pociągu Przeszukanie stron PKP (PKP Intercity, Przewozy Regionalne oraz PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście) wystarczyło, aby dowiedzieć się jakie przepisy w czasie podróży nas obowiązują. W przypadku małych psów, podróż naszego czworonoga jest bezpłatna, ale musimy umieścić go np. w transporterze i ulokować pod naszymi nogami lub trzymać na kolanach. Jeśli mamy psa dużego, to po pierwsze, zobowiązani jesteśmy do trzymania go na smyczy oraz ubrania mu kagańca. Ponadto, musimy mieć przy sobie aktualne zaświadczenie o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie. Musimy również wykupić bilet na przewóz psa (z adnotacją „Pies”). Koszt tego biletu w PKP Intercity to 15,20 zł*, w Przewozach Regionalnych 4,50 zł*, natomiast w Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście to 1,00 zł*. Pamiętaj, że zawsze musisz zapytać współpodróżnych, czy zgadzają się na podróż z Twoim psem w jednym przedziale. Wszystkie powyższe zasady nie dotyczą psów-przewodników osób niewidomych.

Pies w PKS Jeżeli chodzi o PKS, sprawa nie jest taka łatwa, jak w przypadku PKP. Jeśli decydujesz się na podróż autokarem, to dobrze jest wcześniej zadzwonić na infolinię danego przewoźnika i zapytać o możliwość przewozu psa w konkretnym autobusie. Regulaminy mówią ogólnikowo, że pies musi być na smyczy i w kagańcu, musi siedzieć/leżeć na ziemi. Cena biletu też jest różna – czasem jest to bilet normalny, czasem ulgowy, przy czym ulgi też są różne. Prawda jest taka, że to czy w ogóle uda Ci się przewieźć psa w autobusie, zależy od kierowcy. Komunikacja miejska Podróżując z psem warto wiedzieć, jakie zasady obowiązują nas w komunikacji miejskiej. Na początek Górny Śląsk – tutaj bilet kosztuje nas 2,80 zł*, chyba że mamy małego psa, którego możemy trzymać na kolanach lub posiadamy bilet miesięczny lub kwartalny, wtedy nie musimy kupować osobnego biletu dla psa. MPK Kraków, Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie oraz komunikacja miejska w Gdańsku i Gdyni nie wymagają żadnego biletu z tytułu przewozu psa. Natomiast we Wrocławiu musimy zakupić bilet jednorazowy w kwocie 1,20 zł* za jednego psa. We wszystkich środkach transportu komunikacji miejskiej koniecznie musimy pamiętać o założeniu psu smyczy i kagańca oraz koniecznie musimy zabrać ze sobą aktualne zaświadczenie o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie.

* dane z września 2011 r.

Utrzymanie psa w mieście regulowane jest przez szereg przepisów. W każdym mieście obowiązują lokalne ustalenia, dlatego zawsze powinieneś się z nimi zapoznać. Pamiętaj, że za wszystkie wyrządzone przez psa szkody zawsze odpowiedzialny jesteś Ty. Nieznajomość prawa, nie zwalnia od odpowiedzialności za jego naruszenie. otopies 01/2011

PORADNIK

Jak zapewnić Spędzasz ze swoim psem każdą wolną chwilę? Ale czy dobrze się mu przyjrzałeś? To już kolejny rok jego życia i być może początek okresu, w któr ym pojawiają się pier wsze zmiany w jego wyglądzie i zachowaniu. Szczepienia, ster ylizacja, zaawansowana opieka weterynary jna, dbałość o w ysoką ja k o ś ć pod aw a nyc h k a r m – to w s z y st ko spraw i a , ż e ś red n i a d ł ugo ś ć ż yc i a psów wydłuża się. Obecnie to aż 16 lat.

Dorosły czy dojrzały? Jaki jest mój pies?

Kolejne lata, kolejne zmiany…

Wiek to tylko liczba a termin dorosłość czy też dojrzałość to pojęcia umowne. Jednakże zmiany w organizmie psa są z biegiem lat nieuniknione. Oczywiście u różnych psów zmiany te zachodzą w różnym tempie, tak samo jak różne mogą być też ich oznaki. Na tempo wpływa między innymi wielkość psa. Psy małe żyją długo i starzeją się wolniej. Natomiast psy duże dojrzewają później, a pierwsze oznaki mijających lat pojawiają się u nich szybciej. Weźmy na przykład 8-letniego psa. Pies mały w tym wieku dopiero będzie wchodził w okres zmian, natomiast u dużego psa zmiany w organizmie zachodzą już od około 3 lat.

Zmiany w organizmie to naturalny proces biologiczny. Kolejne lata przynoszą kolejne zmiany. Powyżej 12 roku życia u psów małych i powyżej 8 roku życia u psów dużych następuje pogorszenie jakości sierści, w tym również utrata jej połysku. Wynika to z faktu, że włosy stają się bardziej suche i cieńsze. Nie wpływa to jednak na jakość życia psa. Bardziej uciążliwy dla niego jest spadek aktywności. Pies traci chęć do zabawy, mniej interesuje go otoczenie. Ponadto, demineralizacja kości oraz możliwe stany zapalne stawów i kości powodują, że pies wolno wstaje a jego chód jest sztywny. To wszystko może powodować wzrost tendencji do nadwagi oraz otyłości. Z wiekiem, u psów następuje również pogorszenie funkcjonowania zmysłów, układu nerwowego oraz układu pokarmowego.

Nadal aktywny i pełen witalności… Pierwszy etap zmian zaczyna się między 5 a 8 rokiem życia, w zależności od wielkości psa. Co to oznacza dla właściciela? Znaczna ilość osób odpowie, że nic. Bo przecież nic się nie zmieniło. Tak myśli większość ludzi, ponieważ pierwsze zmiany, które zachodzą w organizmie nie są dla nich widoczne lub nie są jednoznaczne ze zmianami wynikającymi z wieku. Zmiany w wyglądzie skóry, zwiększona potrzeba snu, zmniejszona aktywność i ruchliwość, czy też tendencja do nadwagi mogą wynikać z wielu innych przyczyn. Warto jednak uważniej przyjrzeć się swojemu psu, zanim dojdzie do zmian, które będą dla niego bardziej uciążliwe.

Jak mam dbać o mojego „staruszka”? Aktywność fizyczna i prawidłowe żywienie to klucz do sukcesu, czyli utrzymania psa w dobrej kondycji, a tym samym przedłużenia jego życia. W dużej mierze to od Ciebie zależy zdrowie Twojego psa. Aktywność fizyczna To, czy aktywność ma być bardziej lub mniej intensywna zależy od stanu zdrowia psa oraz od jego wielkości. Pamiętaj, że odpowiedni poziom aktyw-

psu witalność

ności wpływa korzystnie na funkcjonowanie serca i płuc oraz wzmacnia mięśnie i poprawia elastyczność stawów. Jednak jeśli u Twojego psa stwierdzono chorobę serca lub stan zapalny stawów, nie zmuszaj go do wielkiego wysiłku. W takim przypadku warto dowiedzieć się więcej na temat psiej fizjoterapii. Oczywiście, zanim zaczniesz planować takie ćwiczenia dla Twojego psa, skonsultuj się z lekarzem weterynarii. Warto również wiedzieć, że niektóre rasy psów, np. pudel miniaturowy, mają skłonność do wypadania dysków międzykręgowych. Dla takich psów niewskazane są ćwiczenia

powiązane ze skakaniem, jak na przykład tor agility. Doskonałą formą aktywności fizycznej dla psa jest pływanie, które pobudza prawie wszystkie mięśnie oraz korzystnie wpływa na pracę serca. otopies 01/2011

PORADNIK

Pamiętaj, że jeśli masz psa, u którego zaobserwowałeś pogorszenie funkcjonowania zmysłu wzroku lub słuchu, to ogranicz się do aktywności w formie spacerów na smyczy. Starszy pies spuszczony ze smyczy może mieć trudność z powrotem do miejsca, gdzie stoi właściciel. Nie słysząc głosu swojego właściciela lub go nie widząc, nie jest w stanie go zlokalizować. Zdrowe Żywienie Zdrowe Żywienie może opóźniać zmiany naturalnie zachodzące z wiekiem, zwiększając komfort życia psa. Należy pamiętać, że wraz z upływem lat spada zapotrzebowanie na energię, a tempo przemiany materii zmniejsza się o 20 procent. Dlatego tak ważne jest, aby kontrolować wartość energetyczną podawanej karmy. Nadmiar kalorii magazynowany jest w postaci tłuszczu, co w prostej linii prowadzi do nadwagi. W przewodzie pokarmowym psów starszych zachodzą również zmiany w procesie trawienia i wchłaniania, (między innymi spowolnieniu ulega perystaltyka oraz zmniejsza się ilość kosmków w jelicie cienkim). Wolniejszy pasaż jelitowy może skutkować u psa zaparciami. Aby im zapobiec, należy zapewnić odpowiedni poziom włókna oraz fruktooligosacharydów w diecie. Prawidłowo zbilansowana karma dla psów starszych powinna zawierać również chondroitynę i glukozaminę, które chronią stawy oraz wspomagają odbudowę chrząstek. Żywiąc psa odpowiednio możemy również wspomagać pracę serca, dlatego warto zwrócić uwagę na poziom tauryny i karnityny w karmie oraz poziom sodu, któr y powinien być obniżony. Dieta oparta na białkach wysokiej jakości ogranicza wytwarzanie azotowych produktów przemiany materii – tym samym wspomaga to ochronę nerek psa. Bardzo istotne jest zapewnienie optymalnego poziomu niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Kwasy omega-3 i omega-6 zapewniają prawidłowy stan skóry oraz miękką, lśniącą sierść. Wspomagają także funkcjonowanie układu immunologicznego.

Twój pies przez długie lata wiernie Ci towarzyszył, opiekował się Tobą. Teraz czas na Ciebie. Nadszedł czas, abyś to T y zaczął się opiekować „staruszkiem”. Wiadomo, że nie zatrzymasz pędzącego czasu, ale dzięki Twoim staraniom Twój pies będzie cieszył się zdrowiem i dobrym samopoczuciem jeszcze przez długi czas.

Krok po kroku…

harmonijny wzrost szczenięcia to idealna kondycja psa dorosłego Junior

Adult

Białka L.I.P., Fruktooligosacharydy (FOS), Mannooligosacharydy (MOS) Zapewnienie prawidłowego przebiegu trawienia oraz ochrona przewodu pokarmowego.

L-karnityna Pobudzenie metabolizmu tłuszczy przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej.

Opatentowany kompleks współdziałających przeciwutleniaczy (wit. C, E, Luteina, Tauryna) Wspomaganie rozwoju naturalnych mechanizmów obronnych. Polifosforan sodu Wiązanie wapnia obecnego w ślinie oraz spowalnianie odkładania kamienia nazębnego.

Szczenięta psów małych od 2 do 10 miesiąca życia

EPA-DHA Ochrona wrażliwej skóry, zapewnienie miękkiej i lśniącej sierści oraz korzystny wpływ na prawidłowe działanie układu nerwowego. Polifosforan sodu Wiązanie wapnia obecnego w ślinie oraz spowalnianie odkładania kamienia nazębnego.

Psy małe od 10 miesiąca życia do 8 roku życia

Pobudzenie wybrednego apetytu Wybierając karmę kierują się przede wszystkim zapachem, a następnie teksturą i kształtem krokietów. Smak karmy ma drugorzędne znaczenie.

ZDROWY PIES

Starość – psy bardzo małe i małe Starość to nieuchronny i naturalny etap w życiu każdego psa. Z pozoru niczym nie różni się on od wczesnej dorosłości. Zmiany na poziomie komórkowym, początkowo niewidoczne dla oka, stopniowo stają się jednak coraz wyraźniejsze. Proces starzenia postępuje powoli i sukcesywnie.

Wiek to liczba Dojrzałość i starość to pojęcia umowne, definiowane na podstawie średniej długości życia. Dojrzały pies to ten, który przekroczył połowę swojej zakładanej długości życia. Pies stary ma za sobą trzy czwarte tej zakładanej długości. Psy różnych wielkości nie starzeją się oczywiście w ten sam sposób, ani w jednakowym tempie. Przedstawiciele ras małych żyją dłużej i starzeją się wolniej. Z kolei psy duże dojrzewają później, za to szybciej pojawiają się u nich oznaki starzenia. Wynika z tego fakt, że potrzeby psów zależą w znacznej mierze od ich wielkości. A

Wielkość psa

Koniec okresu wzrostu

Dorosłość

Wiek podeszły

1-10 kg

10 miesięcy

10 miesięcy - 8 lat

ponad 8 lat

11-25 kg

12 miesięcy

1 - 7 lat

ponad 7 lat

26-44 kg

15/18 miesięcy

15/18 miesięcy - 5 lat

ponad 5 lat

Ponad 45 kg

18/24 miesięcy

18/24 miesiące - 4 lata

ponad 4 lata

Długość poszczególnych etapów życia psa uzależniona jest od jego wielkości. Wartości podane w tabeli powyżej są dosyć orientacyjne, odzwierciedlają jednak rzeczywiste różnice w fizjologii, które należy niewątpliwie brać pod uwagę.

Proces starzenia... Co to jest? Starzenie to naturalny proces biologiczny w wyniku, którego organizm traci stopniowo zdolność do utrzymania równowagi fizjologicznej, przez co staje się bardziej podatny na różnego rodzaju choroby. Stan ten odpowiada za zmiany zachodzące w poszczególnych komórkach, narządach oraz metabolizmie psa. Wiele z nich zostało już rozpoznanych i opisanych, a wiedza naukowa w tym zakresie stale rośnie. Procesu starzenia nie da się zatrzymać ani odwrócić. Istnieją jednak sposoby na jego spowolnienie. Najważniejsze jest zapobieganie rozwojowi choroby, a w razie jej ataku, kluczową sprawą jest zaś szybka diagnoza i intensywne leczenie pozwalające jak najdłużej chronić zdrowie psa. Szczególny nacisk kładzie się tu na profilaktykę. W przypadku psów cierpiących na schorzenie chroniczne, np. artretyzm czy niewydolność serca, jak najszybciej należy podjąć kroki zmierzające do spowolnienia postępu choroby, zarówno w zakresie prawidłowego leczenia, jak i diety zwierzęcia. Systematyczne monitorowanie wagi psa pozwala w porę wykryć wszelkie zaburzenia, związane ze spadkiem lub przyrostem masy ciała, dzięki czemu możliwe jest dostosowanie sposobu żywienia do rasy, wieku i rozmiarów zwierzęcia. Nie zapomnijmy, że kontrolowanie stanu uzębienia jest bardzo istotne, nie tylko w okresie starości, ale na wszystkich innych etapach życia psa.

Jak proces starzenia wpływa na organizm psa? Starzenie to proces, który ma wpływ na cały organizm. Podlegają mu bez wyjątku wszystkie narządy i układy. W związku z tym, rozwój danej choroby może zostać spowodowany podatnością lub predyspozycjami konkretnego narządu. Dzięki zrozumieniu mechanizmów rządzących procesem starzenia, możemy z powodzeniem opóźnić jego efekty. Wpływ procesu starzenia na organizm psa zaznacza się na wielu płaszczyznach:

Rozrost tkanki tłuszczowej Wraz z wiekiem psy mogą przybierać na wadze. Tkanka tłuszczowa rozrasta się kosztem masy mięśniowej, co odbija się na ogólnej sprawności zwierzęcia. Oszczędzając energię, pies staje się mniej ruchliwy. W rezultacie przybiera na wadze, tracąc jeszcze więcej masy mięśniowej, i tak koło się zamyka. Otyłość jest bardzo niebezpieczna i dlatego istotne powinno być kontrolowanie wagi psa.

otopies 01/2011

ZDROWY PIES

Równie ważne jest, by ulżyć zwierzęciu w przypadku wszelkich dolegliwości bólowych, które mogłyby uniemożliwiać mu zażywanie normalnej aktywności fizycznej. Gromadzeniu się tkanki tłuszczowej towarzyszy odwodnienie. Organizm nowonarodzonego szczenięcia w 85% składa się z wody, u starzejącego się psa wartość ta wynosi już tylko 60%. Utrata wody odgrywa znaczącą rolę w procesie starzenia.

Pogorszenie pracy układu trawiennego Tempo pasażu jelitowego spada w związku z obniżeniem napięcia mięśniowego w jelitach i zmniejszonym wydzielaniem soków trawiennych. Skutkuje to licznymi zaparciami, po których następują często biegunki. Problemy te można kontrolować za pomocą lepiej dostosowanej diety (zawierającej odpowiednią zwartość i rodzaj włókna). Tak jak i inne narządy, również jelita zaczynają pracować mniej wydajnie. Spada ich zdolność wchłaniania substancji odżywczych, a adaptacja do nowej diety trwa znacznie dłużej. Wysokiej jakości, lekkostrawne pożywienie pozwala zminimalizować skutki tych zmian.

Problemy z zębami U starszych psów jednym z częstych źródeł problemów bywają zęby. Przyrost płytki nazębnej skutkuje zapaleniem dziąseł oraz infekcjami (chorobami przyzębia) mogącymi prowadzić do utraty zębów. Jedzenie sprawia psu trudność, ponieważ rozgryzanie karmy jest dla niego bolesne. Poza powodowaniem przykrego zapachu z pyska, namnażające się w jamie ustnej bakterie mogą rozprzestrzenić się w organizmie psa, uszkadzając przy tym inne narządy. Higiena jamy ustnej odgrywa istotną rolę przez całe życie psa, jednak w okresie starzenia należy jej poświęcić szczególną uwagę. Przyzwyczajając psa do zabiegów, związanych z higieną jamy ustnej już we wczesnym szczenięctwie możemy właściwie dbać o jej zdrowie przez resztę życia. Równie ważną rolę odgrywa w tej kwestii właściwa dieta. Skład i właściwości fizyczne krokieta – jego wielkość, kształt i twardość – mogą spowalniać narastanie płytki nazębnej.

Upośledzenie działania układu odpornościowego Stopniowa utrata zdolności adaptacyjnych dotyczy również innych funkcji organizmu. System odpornościowy zwierzęcia zmuszany jest do ciągłej pracy ponad normę, co jest bardzo obciążające dla organizmu i zwiększa jego podatność na różnego rodzaju infekcje.

Zapalenia stawów Zapalenie stawów znacznie pogarsza jakoś życia psa. Cierpiąc na tego typu dolegliwości może nie wykazywać widocznych oznak dyskomfortu, zazwyczaj jest jednak mniej chętny do dłuższych spacerów czy zabaw. Zapalenie stawów powoduje tępy, przeszywający ból, któremu należy ulżyć. Również w tym przypadku ważna jest umiejętność odróżnienia skutków konkretnej choroby od spodziewanych skutków procesu starzenia.

Wszelkie błędy żywieniowe popełnione w końcowej fazie życia psa, tak jak z resztą i we wszystkich poprzedzających ją fazach, przyczyniają się do przyspieszenia procesu starzenia.

ulega pogorszeniu. Skutki stresu oksydacyjnego można oczywiście ograniczyć, szczególnie poprzez odpowiednie postępowanie w zakresie żywienia psa.

Ważne, by starzejącemu się psu zapewnić odpowiednią dawkę aktywności fizycznej. Jeśli zwierzę zachowuje się zbyt spokojnie, jest mniej ruchliwe lub bardziej rozproszone niż zwykle, powinno to skłonić opiekuna do konsultacji z lekarzem weterynarii. Jedną z najistotniejszych kwestii jest umiejętność odróżnienia nieuchronnych skutków procesu starzenia od zaburzeń sprawności, wynikających z upośledzenia pracy narządów.

wiekiem skóra staje się mniej elastyczna i wrażZ liwsza. Ponadto, zmienia się też włos; staje się bardziej matowy i szorstki.

Wpływ procesu starzenia na inne narządy, struktury i układy słabienie nerek, wątroby i serca może prowaO dzić do ich niewydolności. Właściwa dieta wspomaga pracę zarówno tych narządów, jak i całego organizmu, przyczyniając się do spowolnienia procesu ich degeneracji i poprawy ogólnej jakości życia psa. owolny proces odwapnienia kości stopniowo P osłabia szkielet zwierzęcia. iektóre toksyny, jeden z produktów przemiany N materii, niszczą błony komórkowe w procesie określanym jako stres oksydacyjny. Istnieje szereg mechanizmów, za pomocą których organizm radzi sobie z naprawą tych zniszczeń jednak u starzejących się psów ich działanie stopniowo

achodzą również zmiany w zachowaniu i dziaZ łaniu narządów zmysłu. Częste jest pogorszenie, a czasem nawet całkowita utrata wzroku. Zdarza się również pogorszenie węchu, co może prowadzić do spadku apetytu.

Jak uchronić starszego psa przed otyłością? W związku z ogólnym spadkiem aktywności fizycznej psa, jego dzienną rację żywieniową można zmniejszyć o 10%. Jeśli to nie wystarcza, w konsultacji z lekarzem weterynarii należy wybrać odpowiednią dla psa karmę o obniżonej kaloryczności tak, by ograniczyć pobór energii bez narażania zwierzęcia na niedobory ważnych substancji odżywczych. Zawartość białka we właściwie zbilansowanej diecie, chroniącej układ odpornościowy psa musi wynosić minimum 25%. Dla zwierząt cierpiących na schorzenia wątroby lub nerek przeznaczone są specjalne karmy weterynaryjne o obniżonej zawartości białka. Zawarte w karmie włókno sprzyja poprawie pracy układu trawiennego. Zapobiega ono również zaparciom, które są częstą dolegliwością u starszych psów. Dodatek włókna pozwala ograniczyć wartość energetyczną karmy przy jednoczesnym zachowaniu jej objętości. Wzbogacenie karmy większą ilością witamin i pierwiastków śladowych, a w szczególności przeciwutleniaczy, takich jak witaminy E i C, polifenole z zielonej herbaty oraz flawonoidy, wspomaga komórki w walce ze stresem oksydacyjnym. Niektóre kompletne suche karmy zostały opracowane specjalnie po to, by zaspokajać potrzeby żywieniowe psów w zależności od ich rozmiarów oraz wieku. W karmach przeznaczonych dla psów starszych, wielkość i gęstość krokietów pomagają chronić słabsze zęby zwierzęcia, a wysoka strawność poszczególnych składników zapobiega występowaniu biegunek. Konkretne potrzeby żywieniowe psa jeszcze łatwiej jest więc zaspokoić karmiąc go jedną z wysokojakościowych karm.

otopies 01/2011

ZDROWY PIES Choroby wieku podeszłego u psów

Niewydolność serca

Dzięki poczynionym w ostatnich latach postępom w medycynie weterynaryjnej długość życia psów – podobnie jak i kotów – znacznie wzrosła. W związku z powyższym, nastąpił też rozwój nowej gałęzi weterynarii, jaką jest geriatria, czyli dział nauki zajmujący się chorobami związanymi z wiekiem podeszłym. Szczególny nacisk kładzie się tu na regularne kontrolowanie stanu zdrowia zwierzęcia w jego ostatnich latach, systematyczne monitorowanie wybranych funkcji życiowych oraz pracy najważniejszych narządów. Odpowiednia profilaktyka sprzyja wczesnemu wykrywaniu potencjalnych problemów zdrowotnych i pozwala w porę podjąć właściwe działania.

Niewydolność pojawia się wówczas, gdy serce przestaje pracować wystarczająco efektywnie. Objawy są dosyć charakterystyczne i możliwe do zaobserwowania. Pies szybciej się męczy, czasem też kaszle. W zależności od tego, której części serca dotyczy niewydolność, jej skutkiem bywa również obrzęk (nagromadzenie cieczy). Chorobę można wykryć i zdiagnozować odpowiednio wcześnie, dzięki regularnemu monitorowaniu pracy serca (osłuchiwanie, elektrokardiogram, ultrasonografia). Pozwala to na podjęcie właściwego leczenia farmakologicznego i wprowadzenie diety wspomagającej pracę serca.

Problemy behawioralne Wraz z wiekiem następuje spadek zdolności adaptacyjnych, co dotyczy również zachowania. Behawioryści zwierzęcy wyróżniają trzy typy zaburzeń, które mogą pojawić się u psów w podeszłym wieku. Jednym z problemów bywa agresja. Starzejący się pies szybciej traci cierpliwość, reaguje bardziej agresywnie, może nawet posunąć się do gryzienia. Takie zachowania miewają związek z zaburzeniami somatycznymi, dlatego rozwiązywanie problemu należy zacząć od konsultacji z lekarzem weterynarii. Głuchy pies może próbować ugryźć w obronie własnej, jeśli zostanie zaskoczony nie usłyszawszy wcześniej, że ktoś lub coś się do niego zbliża. Podobnie w przypadku zwierzęcia cierpiącego na zapalenie stawu biodrowego, próba wzięcia go na ręce może po prostu sprawiać mu ból, dlatego reaguje agresją i w naturalnym dla siebie odruchu próbuje ugryźć dotykającą go rękę człowieka. Zachowań tego rodzaju nie uznaje się za problemy natury behawioralnej. Pies cierpiący na depresję inwolucyjną stopniowo traci swoje umiejętności społeczne. Zaczyna załatwiać się w niewłaściwym miejscu, ignoruje komendy lub zjada wszystko, co uda mu się znaleźć. Zdarzają się także problemy ze snem, pies może też zacząć nagle wyć bez wyraźnego powodu. Tego typu zaburzenia z powodzeniem poddają się leczeniu. U psów w podeszłym wieku występują też czasem objawy depresji dystymicznej powodujące, między innymi, zaburzenia orientacji przestrzennej. Pies nie potrafi na przykład prawidłowo ocenić szerokości korytarza, drzwi, itp. w stosunku do wielkości własnego ciała. Próbując przejść na siłę, może zaklinować się w nich na wiele godzin warcząc i wyjąc. Pies, którego zachowanie uległo wyraźnej zmianie, powinien zostać dokładnie przebadany i poddany stosownemu leczeniu.

Niewydolność nerek Jednym z głównych zadań nerek jest oczyszczanie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii, w szczególności mocznika, i usuwanie ich z organizmu wraz z moczem. Chroniczna niewydolność nerek polega na stopniowym i nieodwracalnym pogarszaniu ich czynności wydalniczych, regulujących i hormonalnych. Zmiany stają się zauważalne dopiero w momencie, gdy ilość obumarłych nefronów (podstawowych jednostek funkcjonalno-strukturalnych nerki) przekroczy 75%. Diagnoza jest więc zawsze stawiana dość późno w stosunku do postępu choroby. Pierwsze objawy kliniczne zwracające uwagę właściciela psa to większe pragnienie (polidypsja) oraz wzmożone oddawanie moczu (poliuria). Pijąc więcej niż zwykle, pies miewa problemy z utrzymaniem moczu w nocy, dlatego może załatwiać się w domu. Objawom tym towarzyszy często utrata wagi, związana początkowo z podw yższoną zawartością mocznika we krwi, który wpływa na spadek apetytu; w późniejszej fazie choroby organizm zaczyna z kolei zużywać większe ilości białka. Diagnoza weterynaryjna opiera się na opisie objawów klinicznych przedstawionym przez opiekuna psa oraz wynikach dodatkowych badań (pomiar ilości mocznika, kreatyniny, białka oraz niektórych minerałów we krwi). Wcześnie rozpoznaną niewydolność nerek można leczyć za pomocą odpowiednich środków farmakologicznych oraz właściwej diety. W niewydolności nerek dochodzi do upośledzenia wydalania fosforu, a jego nadmiar we krwi prowadzi do uszkodzenia tego narządu oraz układu kostnego. Kluczową kwestią jest więc ogran ic zen ie spoż yc i a po w y ższego pier w iast k a poprzez obniżenie jego z awa r tośc i w k a r m ie, w której składzie powinny znaleźć się też białka o wysokiej wartości biologicznej, sprzyjające obniżeniu poziomu mocznika we krwi.

otopies 01/2011

ZDROWY PIES

U psów cierpiących na niewydolność nerek, niezbędne jest regularne monitorowanie wagi ciała i ogólnego stanu zdrowia (w szczególności masy mięśniowej). Wyniki badań pokazują również, że do poprawy pracy nerek przyczynia się także zwiększone spożycie niezbędnych kwasów tłuszczowych omega-3. Na rynku dostępne są kompletne suche karmy o wysokiej smakowitości przeznaczone specjalnie dla psów z niewydolnością nerek.

pii pod znakiem zapytania. Podobnie jak w medycynie ludzkiej, dostępne metody leczenia obejmują zarówno chemio-, jak i radioterapię, w obydwu dziedzinach czynione są wciąż coraz większe postępy. Zminimalizowanie spadku wagi, a w szczególności utraty masy mięśniowej, przyczynia się do znacznej poprawy rokowań. Właściwa dieta jest nieodzowną częścią procesu leczenia raka. Celem nadrzędnym jest to, by odżywiać psa, a nie guza, co osiąga się, dzięki dostosowaniu składu karmy do potrzeb chorego zwierzęcia.

Choroby układu trawiennego Jak wspomniano wyżej, czynniki patogenne mogą przedostawać się z dotkniętej infekcją jamy ustnej w głąb organizmu, uszkadzając takie narządy jak płuca, nerki, stawy. Przez dość długi czas błędnie sądzono, że gotowe karmy przyczyniają się do przyrostu płytki nazębnej i rozwoju chorób przyzębia. Wyniki wielu najnowszych badań dowodzą jednak, że rozgryzanie suchych krokietów sprawia, że płytka nazębna narasta znacznie wolniej niż ma to miejsce w przypadku podawania psu karm mokrych, sprzedawanych w puszkach lub saszetkach. A zatem te ostatnie mają tendencję do zbierania się wokół krawędzi zęba, graniczącej z dziąsłem podczas gdy krokiety, dzięki właściwościom ściernym, sprzyjają oczyszczaniu powierzchni zębowych. Oprócz regularnego szczotkowania, najlepszym środkiem zapobiegawczym jest tutaj podawanie psu suchej karmy w formie chrupkich krokietów. Niektóre przysmaki przeznaczone do żucia także pomagają dbać o higienę jamy ustnej psa. W razie powstania kamienia nazębnego (zwapniałej płytki nazębnej), należy go usunąć w gabinecie weterynaryjnym. U psów w podeszłym wieku często zdarzają się zaparcia, co związane jest ze spowolnieniem pasażu jelitowego i spadkiem aktywności fizycznej. Dieta bogata w błonnik pozwala łagodzić tego typu dolegliwości. Olej parafinowy lub środki przeczyszczające podajemy tylko doraźnie, chyba że lekarz weterynarii zaleci inaczej. Najlepszym rozwiązaniem jest zapewnienie psu odpowiedniej dawki aktywności fizycznej.

Nowotwory Niekontrolowany rozrost komórek prowadzi do powstawania guzów, a konsekwencje zdrowotne zależą od ich umiejscowienia. Guzy złośliwe mogą rozprzestrzeniać się po całym ciele, stawiając powodzenie tera-

Walkę z efektami procesu starzenia u psów można zacząć bardzo wcześnie, bo już w okresie szczenięcym. Podstawą jest profilaktyka i właściwe żywienie. Regularne badania weterynaryjne sprzyjają wczesnej diagnozie i pozwalają w porę podjąć właściwe leczenie. Monitorowanie stanu zdrowia i utrzymywanie psa w dobrej kondycji fizycznej to sprawy priorytetowe. Należy chronić go zarówno przed otyłością, jak i nadmierną utratą masy mięśniowej. Odpowiednio skomponowana dieta, trafiająca w konkretne potrzeby zwierzęcia umożliwia osiągnięcie powyższych celów.

Jak zapewnić psu witalność i aktywność, mimo mijających lat? Dla psów małych (do 10 kg) powyżej 8 roku życia

Dla psów małych (do 10 kg) powyżej 12 roku życia

Opatentowany kompleks współdziałających przeciwutleniaczy Ochrona komórek przed wolnymi rodnikami.

L-karnityna Pobudzenie metabolizmu tłuszczy.

Odpowiedni poziom fosforu Sprzyjanie utrzymaniu prawidłowej pracy nerek. EPA - DHA Ochrona układu nerwowego i krążenia.

PSY RASOWE

Mops „Multum in Parvo”

czyli wiele Ta łacińska maksyma najlepiej opisuje mopsa. Odnosi się ona nie tylko do wyglądu tego psa, ale również do jego osobowości.

w małym Legendarne historie

Mops jest psem, o którym krąży wiele legend. Jedna z nich mówi o uratowaniu życia Wilhelmowi Orańskiemu przez mopsa. Zaczął on szczekać, gdy hiszpańscy zamachowcy chcieli zabić Wilhelma. Być może z tego powodu mopsy związane były z rodem Orańczyków przez wiele kolejnych lat. Na znak przynależności mopsów do rodu wiązano im pomarańczowe kokardki. Kolejna legenda opowiada o mopsie księcia Wirtembergii. Pies księcia przebywał z nim pod Belgradem, podczas bitwy z Turkami. Pewnego dnia pies zaginął. Ku zdziwieniu wszystkich, po pewnym czasie, pies odnalazł drogę powrotną do ojczyzny. Mops to jedy n a ra sa psów, która stała się symbolem zakonu. Zakon Mopsów został założony w X V III w ieku przez jedno z towarzystw należących do loży masońskich. Znak iem rozpoznawczy m zakonu był srebrny med a l ion przed st aw i ając y mopsa, ponieważ pies ten uważany była za symbol wierności, zaufania i stałości.

ścicieli psów tej rasy wyróżnić można Marię Antoninę, żonę Napoleona Bonaparte, Józefinę oraz angielskiego malarza Williama Hogartha, który w roku 1745 namalował autoportret, na którym umieścił również swojego psa o imieniu Trump.

Pies made in China Tak jak w przypadku innych ras, pochodzenia mopsa nie da się jednoznacznie ustalić. Jest wiele hipotez mówiących o powstaniu rasy, między innymi o podobieństwie do buldoga chincha, psa żyjącego w środkowej i północnej części wybrzeża Peru, w czasach prekolumbijskich. Brak jednak dowodów genetycznych, ponieważ buldog chincha zniknął wraz z upadkiem kultury Inków. Część kynologów upatruje przodka mopsa w duńskim małym psie, inni w mastifie tybetańskim, określając mopsa jako miniaturową wersję mastifa. Przez wieki miniaturowe rasy psów, w tym również mopsy, były hodowane tylko na dworze cesarskich Chin. Ich hodowla poza murami pałacu karana była śmiercią. Małe i miniaturowe chińskie psy pozostawały tajemnicą dla świata, aż do momentu sprowadzenia ich do Europy. Jak mopsy znalazły się w Europie? Najbardziej wiarygodną jest teoria mówiąca o ich przybyciu z Chin szlakiem jedwabnym, którym, oprócz jedwabiu, papieru i innych rzeczy, podążały również zwierzęta. Późniejszy rozwój transportu morskiego ożywił stosunki handlowe Portugalczyków i Holendrów z Chinami, w skutek czego mogli oni, wraz z towarami, przywozić mopsy, które z powodu spłaszczonej kufy stanowiły niemałą atrakcję. W XVII wieku mopsy pojawiły się w Anglii. Przyjechały tam wraz z księciem Oranii Wilhelmem III i jego żoną Marią II Stuart w roku 1688, kiedy to Wilhelm obejmował tron Anglii. XVIII wiek to wzrost popularności mopsów, zwłaszcza w Anglii, Francji oraz we Włoszech. Wśród wła-

Prawdziw y rozkwit rasy nastąpił w XIX wieku w Anglii za czasów królowej Wiktorii, która była wielką miłośniczką mopsów, zwłaszcza o umaszczeniu morelowym i płowym. W połowie XIX wieku, ukształtował się także obecny wygląd mopsów, po tym jak sprowadzono nową linię psów z Chin. 16 stycznia 1883 roku powstał The Pug Dog Club. Dwa lata później zorganizowano pierwszą wystawę psów rasy mops.

„Mała nadąsana małpka”, czyli dlaczego mops nie zawsze jest mopsem Mops, Pug, Carlin, Lo-Sze, Mopshond – w wielu krajach funkcjonują różne nazwy, które jednak mają swoje uzasadnienie. W Chinach mopsy znane były jako „lo-chi-ang-sze” lub „lo-sze”. Angielska nazwa „pug” pochodzi od łacińskiego „pugnus”, co oznacza pięść, którą przypomina głowa mopsa, natomiast „pugg” w staroangielskim to mała małpka. Nazwa „mops”, stosowana w Holandii, Belgii oraz w Niemczech, pochodzi od słowa „moppen”, oznaczającego „nadąsany” lub od niderlandzkiego czasownika „mopperen”, który oznacza mruczeć, brzęczeć, chrapać lub też od niemieckiego czasownika „sich mopsen”, czyli „nudzić się” – patrząc na wyraz pyska u mopsa słowo to wydaje się pasować idealnie. We Francji mopsa nazywa się „carlinem” lub „dutch mastifem”, natomiast we Włoszech mops to „carlino”. Ponadto, funkcjonowało jeszcze kilka innych określeń, między innymi „camuse”, „turquet” – oznaczające psa o skróconym pysku.

otopies 01/2011

PSY RASOWE

Charakter Mops, z powodu swojego charakteru, jest niezwykle cenionym psem do towarzystwa. Jest przyjazny, wesoły, zawsze skory do zabawy, a przy tym bardzo lojalny. Mops bardzo przywiązuje się do swojego opiekuna, dlatego potrzebuje sporo uwagi z jego

strony, co więcej, źle znosi samotność. Psy tej rasy mogą stać się uparte, ale cecha ta nie wypływa z ich natury, lecz jest wynikiem złego prowadzenia psa. O mopsie mówi się, że to duży pies w małym ciele. I warto o tym pamiętać, zwłaszcza kiedy na spacerze spotkamy innego psa – mops ma wielkie serce, ale nie ma dość siły, by móc się obronić.

Budowa

USZY TUŁÓW krótki, zwarty, szeroka klatka piersiowa, mocno ożebrowana

cienkie i małe, „różyczkowe” (załamane i odchylone do tyłu) lub „w kształcie guzika” (załamane ku przodowi)

OGON wysoko osadzony, zawinięty, podwójnie skręcony bardzo pożądany

SZATA gładka, miękka, krótka i błyszcząca, kolor srebrny, morelowy, płowy lub czarny

KOŃCZYNY bardzo mocne, umiarkowanej długości, łapy o wyraźnie rozdzielonych palcach

GŁOWA duża, okrągła, bez bruzdy czołowej, pysk krótki, szeroki, zmarszczki mocno wyrażone

Zdrowe Żywienie psów rasy mops

Brachycefaliczna budowa

Brachycefaliczna budowa charakteryzuje się szeroką głową i krótką kufą. Specjalnie opracowane krokiety ułatwiają psu ich chwytanie oraz zachęcają do rozgryzania karmy. Dodatek polifosforanu sodu, ogranicza odkładanie się kamienia nazębnego poprzez wiązanie cząsteczek wapnia obecnego w ślinie, i zapewnia dbałość o higienę jamy ustnej.

Zdrowa skóra

Ograniczenie ryzyka podrażnień skóry oraz wzmocnienie nieprzepuszczalności bariery skórnej, dzięki optymalnemu poziomowi kwasów tłuszczowych oraz opatentowanemu kompleksowi witamin z grupy B oraz histydyny.

Idealna masa ciała

Utrzymanie idealnej masy ciała oraz masy mięśniowej, dzięki unikalnej recepturze.

Witalność

Utrzymanie witalności, dzięki opatentowanemu kompleksowi współdziałających przeciwutleniaczy (wit. E i C, luteina, tauryna) oraz wyciągowi z winogron i zielonej herbaty (źródło polifenoli).

Dla psów dorosłych rasy mops, powyżej 12 miesiąca życia.

EKSPERT RADZI

Mały pies oczami behawiorysty

Mał y

w iel k i

pies Moja znajoma wzbudzała powszechne zainteresowanie poruszając się po Krakowie tramwajami i autobusami w towarzystwie dwóch uroczych chihuahua prowadzonych na smyczach. Dzielne psiaki umiały wskakiwać do tramwaju czy autobusu, zajmować wskazane miejsce i czekać spokojnie na sygnał końca podróży, budząc powszechne zainteresowanie przechodniów i pasażerów.

Postronni ludzie najczęściej dziwili się, że tak małe psy mogą samodzielnie poruszać się bezpiecznie i swobodnie wśród ludzi na ulicy, w tramwaju czy na autobusowym dworcu. Część osób wyrażała szczerą obawę, czy psom nie dzieje się krzywda, kiedy muszą pokonywać spore, jak na miniaturowe łapki, odległości lub czy psiaki nie są narażone na rozjechanie przez samochody lub przydeptanie przez przechodniów. Rzeczywiście małe psy trudniej zauważyć lecz jeśli już je zauważamy budzą zazwyczaj ciepłe uczucia sympatii i chęć otoczenia ich opieką. Jeśli popatrzymy na ludzk ą matkę opiekującą się czule niemowlęciem lub na sukę czy kotkę karmiącą, pielęgnującą i nieodstępującą na krok nowonarodzonych maluchów, widzimy jak bardzo mocna jest potrzeba rodzicielskiego opiekowania się tak u ludzi jak i u wielu gatunków zwierząt, zwłaszcza zaś u ssaków, któr ych potomstwo nie przeżyje bez długotrwałej i troskliwej opieki. Jednakże, te opiekuńcze uczucia i płynąca z nich satysfakcja nie dotyczą wyłącznie opiekujących się potomstwem matek. Każdy z nas, niezależnie od płci, podobnie jak nasze zwierzęta, potrafi czerpać przyjemność z opiekowania się kimś, kto taką chęć opieki wzbudza wyglądem lub zachowaniem. Konrad Lorenz, który położył podwaliny pod nowoczesną etologię, naukę o zachowaniu zwierząt zapewniającym przystosowanie do środowiska, odkrył, że pewne kluczowe cechy niedojrzałych zwierząt hamują agresję ze strony innych osobników i prowokują zachowania opiekuńcze. Te cechy to duże oczy, głowa w yraźnie większa od tułowia, nieporadne ruchy, piskliw y głos i, rzecz jasna, niewielkie rozmiary ciała.

Historia małego psa We wszystkich kulturach na Ziemi, adoptowano małe zwierzęta dla satysfakcji z opiekowania się nimi i dla zabawy. Szczególnie dzieci i kobiety chętnie adoptują młode zwierzęta, dlatego autor nowoczesnej koncepcji udomowienia psów Raymond Coppinger na podstawie obserwacji psów w kulturach pierwotnych przypuszcza, że właśnie dzięki dzieciom pierwsze psy miały dostęp do ludzkich domów i bezpośredni kontakt z człowiekiem. Nic zatem dziwnego, że już bardzo dawno powstały rasy psów do towarzystwa, których jedynym – jeśli tak można powiedzieć – zadaniem było umilanie życia ludziom, w dużej mierze przez wzbudzanie ciepłych uczuć przez wygląd, niewielkie rozmiary i zachowanie. Prawdopodobnie pierwszą rasą małych psów do towarzystwa były maltańczyki obecne w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji w domach ludzi zamożnych, a więc mających nadmiar wolnego czasu, który można było poświęcić na rozrywki. Historia tych psów według niektórych badaczy sięga 5000 lat. Nieco później na Dalekim Wschodzie w Chinach, Japonii i Tybecie, powstały takie rasy jak japoński chin, pekińczyk, lhasa apso czy shih tzu, które umilały życie mnichów i arystokracji, będąc także wdzięcznym przedmiotem, tak religijnych, jak i świeckich mitów i legend. Zaś na przeciwnym końcu globu, na terenie dzisiejszego Meksyku, azteccy władcy cieszyli się towarzystwem małych chihuahua. Z kolei salony renesansowej Europy gościły takie rasy jak cotton de tulear, bolończyk, a nieco później hawańczyk i niektóre rasy zaliczane do grupy biszonów. Szerszą popularność psy do towarzystwa zyskały w XVIII wieku, dzięki postępowi technicznemu, który umożliwił gwałtowny rozwój przemysłu i miast. Więcej ludzi mogło korzystać z zamożności i swobody korzystania z wolnego czasu. To właśnie wtedy zaczęto w Europie interesować się starymi oraz tworzyć nowe rasy małych psów do towarzystwa, takie jak brabantczyk, gryfonik brukselski i belgijski lub adaptować do warunków salonowych użytkowe dotychczas rasy, czego przykładem może być papillon, a zwłaszcza najpopularniejszy w Polsce pies do towarzystwa yorkshire terrier – dawny stajenny szczurołap. Warto pamiętać, że tworzenie nowych czy dostosowywanie istniejących ras do nowych warunków i nowych potrzeb człowieka, polega na mniej lub bardziej świadomej selekcji hodowlanej, biorącej pod uwagę cechy wyglądu i zachowania. W przypadku małych psów do towarzystwa chodzi o niew ielki wzrost, szczenięcy w ygląd i młodzieńcze zachowanie, zwłaszcza zależność od opiekuna i skłonność do zabawy.

otopies 01/2011

EKSPERT RADZI

Małe czyli nieporadne? Ogromna większość małych i miniaturowych psów to miłe i bezproblemowe zwierzaki, takie jak opisane na początku chihuahua. Patrząc jednak na relacje między małymi psami i ludźmi okiem behawiorysty, który na co dzień pomaga zmienić trudne zachowanie tak zwierząt, jak też nierzadko ich ludzkich rodzin, obserwuję kilka zjawisk, które są przyczyną typowych problemów z zachowaniem tych psów. Przede wszystkim, małe psy są postrzegane jako: nieporadne, delikatne, lękliwe, narażone na urazy i agresję ze strony większych zwierząt, a przez to wymagające nieustannej opieki i specjalnej ochrony. Część opiekunów, mniej lub bardziej świadomie, przyjmuje, że ich miniaturowe maskotki nie potrzebują nauki podstawowych umiejętności i posłuszeństwa, głównie ze względu na to, że trudno czegokolwiek wymagać od tak bezbronnych istot, choćby pozostawania na legowisku w obecności gości. Małym psom prawie zawsze pozwalamy na znacznie więcej niż większym i bez oporu tolerujemy ich złe maniery – obskakiwanie gości, szczekanie na przechodniów, ciągnięcie na smyczy, nie przychodzenie na zawołanie, żebranie przy stole. Jednakże zaniechanie wychowania, tak u psów, jak i u ludzi, to nie tylko kwestia złych manier. Brak ograniczeń prowadzi do nieumiejętności odraczania pragnień i potrzeb, co w potocznym języku określamy jako rozpieszczenie. Zwierzę staje się niejako bezradne wobec własnych pragnień w sytuacji, kiedy nie są one natychmiast niezaspokojone. Przeżywa katusze frustracji i głośno domaga się uwagi, kontaktu, jedzenia lub zabawy, a że najczęściej je otrzymuje, nie uczy się radzić sobie w inny sposób z własnymi emocjami lub je opanowywać.

w popularnym programie telewizyjnym, którego odcinek poświęcony był więzi między psami i ich właścicielami. Jedna z gwiazdek i celebrytek zaproszonych do udziału w show, z zapałem przekonywała, że jej dwuletnia chihuahua tak bardzo ją kocha i tak bardzo jest wierna swojej ukochanej pani, że z miłości i lojalności potrafi wyć całą noc kiedy zostaje pod opieką znajomych. Oczywiście tego rodzaju interpretacja zachowania i emocji psa, nie trzyma się przysłowiowej kupy. W rzeczywistości, wychowana w nadmiernej zależności i nie przyzwyczajona do radzenia sobie bez obecności opiekunki suczka, przeżywa strach i psychiczny ból, kiedy jej pani oddala się lub znika. Ważną kwestią związaną z nadmiernym ochranianiem i wzmacnianiem zależności jest wspomniane wcześniej ograniczanie małym i miniaturow ym psom kontaktu z innymi, zwłaszcza dużymi psami. Dobrze znany, wręcz klasyczny przykład starszej pani biorącej

Dobre wychowanie Mimo, że małe psy są zabierane i przyzwyczajone do bywania w różnych miejscach, mają często niewielkie możliwości obycia z innymi ludźmi i psami, samodzielnego przyzwyczajenia się do sytuacji, które są udziałem ich większych koleżanek i kolegów. Z reguły bowiem przebywają w bliskim towarzystwie czujnych opiekunów, skutecznie ograniczających samodzielność z obawy przed niebezpieczeństwem. Takie wychowanie, czy też w zasadzie jego brak, wzmacnia zależność, niepewność i skłania zwierzę do nieustannego domagania się opieki, co najczęściej spotyka się z nagrodą, głównie dlatego, że otaczanie opieką jest bardzo przyjemne dla właścicieli. Co więcej, taka zależność i poszukiwanie wsparcia często interpretowane są jako wierność, lojalność i miłość. Kilka lat temu jako ekspert brałem udział

w pośpiechu na ręce yorka w obawie przed „morderczymi zamiarami” pędzącego w jej kierunku labradora, ilustruje taką właśnie postawę nadmiernego ochraniania małych psów przez właścicieli. Nie trudno zgadnąć czego w takich okolicznościach uczy się ochraniany pupil – strachu przed innymi psami, często też motywowanej tym strachem agresywności.

Nieco trudniej wyobrazić sobie czego nie ma szans się nauczyć – właściwego porozumiewania się z innymi psami, unikania lub rozwiązywania konfliktów przez podporządkowanie się, załagodzenie czy oddalenie się, stosowania we właściwym kontekście wrodzonych wzorców komunikacji, na przykład tak zwanych sygnałów uspokajających oraz bogatego języka psiej zabawy. Swobodny i niewymuszony kontakt z innymi psami, zwłaszcza zaś możliwość zabawy z nimi, jest dla psa źródłem satysfakcji i dobrego samopoczucia. Poza tym inne psy po prostu są w bliższym i dalszym otoczeniu, dlatego kontakt z nimi jest w większości przypadków nieunikniony. Psy nienauczone kompetentnego sposobu komunikacji ze swoimi pobratymcami, przeżywają konflikt. Z jednej strony, jako zwierzęta społeczne czują silną potrzebę i dążenie do kontaktu z napotkanym psem, z drugiej, obawiają się go z braku obycia. Dlatego są niepewne, zachowują się wobec innych psów nadpobudliwie i nienaturalnie – oszczekują, przypadają, by zaraz potem odskoczyć, nie respektują rytuału powitania się nieznanych sobie psów, przekraczając bez ostrzeżenia indywidualny dystans lub nawet podgryzają. To z kolei prowokuje obronę – zachowania grożące lub dyscyplinujące natręta, który z napięcia reaguje przesadnie lękliwie lub agresywnie. W konsekwencji kilku takich spotkań nieobyty pies bardzo szybko uczy się, że inne psy stanowią zagrożenie, należy więc od nich uciekać lub atakować, by jak najszybciej oddalić niebezpieczeństwo. Przysłowiowej oliwy do ognia dolewa zazwyczaj właściciel, nerwowo broniąc pupila i zabierając go z kłopotliwej sytuacji. Nadmier ne chronienie i bra k w ychowania wzmacniają zachowania lękowe oraz uniemożliwiają obycie ze światem i nauczenie radzenia sobie w różnych sytuacjach, ograniczają też, niekiedy w znacznym stopniu, kompetencje społeczne wobec innych psów i ludzi, dlatego mogą być przyczyną nadmiernej pobudliwości, nerwowości i agresywności. otopies 01/2011

EKSPERT RADZI

Jeśli chcesz by twój mały pupil był wdzięcznym i bezkonfliktowym kompanem, budzącym zainteresowanie i podziw otoczenia, pozwól mu być psem. sy węszą, biegają, chcą samodzielnie poznać P każde nowe miejsce, by poczuć się w nim bezpiecznie i znaleźć coś ciekawego co można powąchać lub czym można się pobawić. Od początku umożliwiaj i pozwalaj twojemu pupilowi na poznawanie w bezpiecznych warunkach różnorodnych miejsc, nowych ludzi i innych zwierząt. Jeśli się czegoś przestraszy, a obiektywnie nie ma do strachu powodu, pozwól by sam opanował emocje dając łagodnym głosem i zachętą sygnał, że nic groźnego się nie dzieje. sy to zwierzęta społeczne czerpiące radość i saP tysfakcję z utrzymywania relacji, tak z innymi zwierzętami, jak i z ludźmi. Pozwól by twój pupil nauczył się, najlepiej gdy jest jeszcze szczeniakiem, właściwych relacji z innymi psami. Zaufaj mu i pozwól by na własną łapę i we własnym rytmie poznawał i utrzymywał kontakty z dorosłymi, zrównoważonymi psami twoich znajomych lub na zajęciach psiego przedszkola. Pamiętaj, że sprzeczki zdarzają się, tak wśród ludzi, jak i między psami. Konflikty uczą radzenia sobie w trudnych społecznie sytuacjach oraz unikania rzeczywistego niebezpieczeństwa i otwartej walki. Dlatego nie ochraniaj twojego szczeniaka, gdy inny pies zdyscyplinuje go warcząc lub nawet uderzając zębami. Takie doświadczenie uczy unikania niebezpiecznych zachowań wobec innych psów w przyszłości. d początku pozwalaj, by twój mały pies O miał także kontakt z innymi ludźmi, w czasie kiedy nie jesteś blisko niego. To uczy psa, że nic strasznego nie dzieje się kiedy nie ma cię w pobliżu. Oszczędzasz w ten sposób twojemu pupilowi naprawdę głębokiego cierpienia, kiedy traci cię z pola widzenia. Podobnie, ucz go stopniowo pozostawania w izolacji, na przykład kiedy wychodzisz po zakupy lub do pracy. Pozostawanie pod opieką obcych psu osób i znoszenie samotności jest w dzisiejszych czasach bardzo potrzebne psu z uwagi na tempo i styl życia ludzi. aucz się bawić ze swoim psem. Pamiętaj, że zaN bawa, podobnie jak utrzymywanie więzi społecznych, możliwość ruchu i prezentowania naturalnych zachowań, takich jak węszenie i eksplorowanie, jest warunkiem równowagi emocjonal-

nej twojego pupila. Baw się z nim często, pamiętając jednak, że pies potrzebuje także odpoczynku i regeneracji sił. prowadź zdrową dyscyplinę i naucz psa właW ściwych zachowań, takich jak spokojne witanie i nienaprzykrzanie się gościom, skupianie uwagi na opiekunie, przychodzenie na zawołanie, chodzenie na luźnej smyczy czy pozostawanie na miejscu. Pamiętaj, że twój pies, mimo że mały, jest z krwi i kości psem – potrafi nauczyć się dobrych manier, potrzebuje także twojego przewodnictwa i określenia granic, tak samo jak twojej opieki i miłości. Możesz ze swoim psem wziąć udział w zajęciach psiej szkoły. Nowoczesna, dobra psia szkoła uczy rozumienia zachowania psów i ich potrzeb, motywowania do właściwych zachowań i ich utrwalania przede wszystkim dzięki korzyściom, jakie pies uzyskuje. Z doświadczenia wiem, że małe psy radzą sobie doskonale z nauką posłuszeństwa budząc podziw (niekiedy też zazdrość!) właścicieli większych psów. Andrzej Kłosiński Behawiorysta zwierzęcy COAPE

www.coape.pl

X-SMALL Program Zdrowego Żywienia psów bardzo małych (do 4 kg)

Nasiona psyllium: prawidłowy przebieg trawienia

Polifosforan sodu: ograniczenie powstawania kamienia nazębnego

Tauryna: ochrona serca

szczenięta

psy dorosłe

psy pow yżej 8 roku życia

Pobudzenie wybrednego apetytu:

psy pow yżej 12 roku życia

Naturalne substancje aromatyczne, kształt i tekstura krokietów, dostosowane do miniaturowych szczęk, składniki pokarmowe najwyższej jakości.

PIES NA CO DZIEŃ

Czy suchy nos psa zawsze oznacza chorobę… czyli kto w takiej sytuacji jest bardziej rozgorączkowany? Suchy nos psa oznacza chorobę. Takie stwierdzenie nadal funkcjonuje wśród ludzi. Jednak prawda jest taka, że… nie jest to do końca prawda. Ale zacznijmy od początku, czyli od stanu prawidłowego – mokrego i zimnego psiego nosa. Dlaczego taki jest? Możesz sam się o tym przekonać płacząc. Kto nie potrzebuje chusteczki w takiej sytuacji? A to po prostu nadmiar łez spływa kanałami łzowo-nosowymi do nosa. To samo dzieje się u psa, którego organizm rozwinął nadprodukcję łez. Pies, zlizując spływające łzy, rozprowadza je językiem po całym nosie. Co powoduje choroba i gorączka? Niewielkie odwodnienie. Organizm w czasie gorączki zużywa większe ilości płynów wewnętrz-

nych, a że ochrona organizmu jest wtedy najważniejsza, to produkcja łez spada. W taki oto sposób nos staje się suchy. Nie panikuj jednak, kiedy zobaczysz suchy nos. Są też inne przyczyny tego zjawiska. Klimatyzacja, nadmierne ziajanie w upalny dzień, wiatr, spanie w nienaturalnej pozycji, tendencja do blokowania się kanałów łzowych… to wszystko może mieć wpływ na wysychanie nosa. Zawsze, gdy nie jesteś pewien, czy to już choroba, czy też nie, zmierz psu temperaturę. To najlepszy sposób na upewnienie się. Pamiętaj, że prawidłowa temperatura psa to 38,5-39,5oC. Jeśli nadal masz wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Zabawa w puzzle, czyli jak się robi dobrą karmę? Dbasz o swojego psa, chcesz by miał idealną kondycję… Dobrze zbilansowana dieta to klucz do sukcesu. Tylko jak wybrać tą odpowiednią? Po pierwsze poznaj co się kryje w karmie… czyli z ilu różnych składników składa się każdy krokiet karmy. Białka i tłuszcze to składniki, które zna każdy. To oczywista sprawa. Trochę gorzej jest w przypadku włókna – nazwa może być niezrozumiała dla niektórych osób. Włókno Co to w ogóle jest włókno? Właściwie to podstawowy węglowodan. Psy nie potrzebują węglowodanów jako źródła energii, jednak włókno jest w diecie niezbędne. Włókno nieulegające fermentacji w przewodzie pokarmowym wspomaga pasaż jelitowy, natomiast włókno ulegające fermentacji wy-

twarza krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, będące źródłem energii dla komórek wyścielających jelito grube. Przykładowym włóknem fermentującym jest FOS (fruktooligosacharydy), których obecność sprzyja równowadze flory bakteryjnej jelit oraz pomaga chronić błonę śluzową jelit. MOS, czyli mannooligosacharydy, pobudzają lokalne mechanizmy obronne jelit, w połączeniu z FOS zwiększają odporność. Składniki mineralne Co zapewni prawidłowy rozwój i zdrowie przez całe życie psa? Odpowiedź – odpowiednie proporcje składników mineralnych. Aby zapewnić lepsze pokrycie zapotrzebowania psa na określone pierwiastki, do karmy powinny być dodawane pierwiastki w formie chelatowanej – dzięki temu docierają łatwiej do celu swojego działania.

Dla większości ludzi najbardziej intrygującym składnikiem, jaki znajduje się na etykiecie karmy, jest popiół surowy… Co to jest? Popiół to właśnie składniki mineralne. NNKT Co jeszcze jest niezbędne dla organizmu psa? Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, w tym EPA/ DHA i omega-6, które mają działanie przeciwzapalne, zwiększają wydolność psów aktywnych, poprawiają natlenowanie mózgu oraz mają korzystny wpływ na stan zdrowia skóry oraz wygląd włosa. Glukozamina i chondroityna Za wspomaganie funkcjonowania stawów odpowiedzialne są 2 składniki – glukozamina i chondroityna. Dzięki tym dwóm węglowodanom zapobiec można zwyrodnieniom stawów. L-Karnityna W diecie psów z nawagą znajduje się L-karnityna. Właśnie dzięki niej magazynowane w organizmie psa zapasy tłuszczu mogą się zmniejszyć, czyli innymi słowy – pies nie tyje.

L-karnityna ma jeszcze jedną ważną funkcję. Wspólnie z tauryną korzystnie wpływają na pracę serca. Przeciwutleniacze Tauryna i L-karnityna, razem z luteiną, witaminą C i E, beta-karotenem oraz polifenolami, nazywane są przeciwutleniaczami i chronią komórki przed działaniem wolnych rodników. Polifosforan sodu Bardzo ważnym składnikiem jest polifosforan sodu. Zwłaszcza właściciele psów małych i bardzo małych powinni o nim wiedzieć. To dzięki niemu ograniczyć można powstawanie kamienia nazębnego.

Jak widać, przygotowanie zbilansowanej diet y nie jest łatwe. To jak układanie puzzli. Każda część tej układanki to niezbędny dla psa składnik pokarmowy. otopies 01/2011

PIES NA CO DZIEŃ

Pies kontra dziecko, czyli jak sprawić żeby nasz pies zaakceptował nowego członka rodziny? Dziecko nie pojawia się nagle. Dlatego każdy rodzic ma czas na spokojne przygotowanie siebie, domu oraz pozostałych członków rodziny, na pojawienie się dziecka. Ale czy ktoś myśli wtedy o psie? Jeśli nie chcesz, by Twój pies uważał dziecko za swojego rywala, już teraz zacznij go przygotowywać na nową sytuację. Wiadomo, że wraz z momentem pojawienia się niemowlęcia w domu, nie będziesz w stanie poświęcać psu tyle czasu, ile dotychczas. Jednak przez to pies nie może poczuć, że stracił swoją pozycję w rodzinie. Nigdy nie wolno Ci go karać, czy krzyczeć na niego. Pamiętaj, że dla psa to też stresujący czas. Nagradzaj go i chwal zawsze wtedy, gdy zrobi to czego od niego oczekiwałeś. Jeśli nie chcesz, aby pies wchodził do danego pokoju, czy też wskakiwał na kanapę, już teraz tego wymagaj. Dobrym sposobem na przyzwyczajenie psa do obecności dziecka w domu jest na-

granie płaczu niemowlęcia i puszczanie go psu. Warto również powrócić do zabawy z lalką – traktuj ją jak niemowlaka, trzymaj na rękach, pudruj, smaruj oliwką, dzięki temu pies przyzwyczai się do nowego rozkładu dnia i nowych zapachów. Zanim powrócicie całą rodziną do domu dobrze jest, aby ktoś przywiózł pieluchę lub kocyk z zapachem dziecka i dał powąchać go psu, oczywiście cały czas go chwaląc.

Kiedy już wszyscy będziecie w komplecie pamiętaj o podstawowej zasadzie – kontakt psa z dzieckiem musi być przyjemny, ale i spokojny. Twoje nerwowe reakcje zawsze będą skutkować niepokojem zwierzęcia.

PSY BARDZO MAŁE waga psa dorosłego do 4 kg

Wybierz odpowiednią karmę dla Twojego psa

SZCZENIĘTA

PSY DOROSŁE NOWOŚĆ

Starter

NOWOŚĆ

Junior

Adult

Mature +8

Ageing +12

Szczenięta od 2. do 10. miesiąca życia

Psy dorosłe od 10. miesiąca do 8. roku życia

Psy dorosłe od 8. do 12. roku życia

Psy dorosłe powyżej 12. roku życia

MOTHER & BABYDOG

Suki w ciąży i laktacji, szczenięta od 3. tygodnia do 2. miesiąca życia

NOWOŚĆ

PSY DOROSŁE

SZCZENIĘTA

NOWOŚĆ

PSY MAŁE waga psa dorosłego do 10 kg

Starter

MOTHER & BABYDOG

Suki w ciąży i laktacji, szczenięta od 3. tygodnia do 2. miesiąca życia

NOWOŚĆ

Junior

Adult

Mature +8

Ageing +12

Szczenięta od 2. do 10. miesiąca życia

Psy dorosłe od 10. miesiąca do 8. roku życia

Psy dorosłe od 8. do 12. roku życia

Psy dorosłe powyżej 12. roku życia

SZCZEGÓLNE POTRZEBY NOWOŚĆ

Exigent

INDOOR Adult Psy dorosłe żyjące w dużych miastach

Sterilised

Psy dorosłe wybredne

Light

Sensible

Dermacomfort

Psy dorosłe z tendencją do nadwagi

SENSITIVE DIGESTION

Psy dorosłe o wrażliwym przewodzie pokarmowym

Psy dorosłe, sterylizowane

Psy dorosłe o wrażliwej skórze, skłonnej do podrażnień

WARTO WIEDZIEĆ

Twój pies mniej chętnie się bawi? Ma wolniejsze reakcje? Jest mniej aktywny? Je wolniej lub w ogóle nie chce jeść? Pewne rzeczy warto wiedzieć na początku, aby móc na nie zareagować w odpowiednim momencie. Jeśli zauważyłeś u swojego psa niektóre z poniższych oznak, to czas na zmianę diety, która pomoże mu się cieszyć dobrą kondycją jeszcze przez długi czas… 01. Jest wrażliwy na zmiany temperatury? Nie chce przebywać na zewnątrz w zimne dni, a upał męczy go bardziej niż zwykle? 02. Nie skupia się na Twoich poleceniach tak jak wcześniej? 03. Zmienił się jego rozkład snu? Zauważyłeś u niego krótkie, powtarzalne cykle spania i aktywności? 04. Trudniej dostosowuje się do zmiany np. otoczenia? 05. Sierść straciła połysk i gładkość? Pojawiła się siwizna wokół pyska? 06. Jego chód stał się sztywny? 07. Wstaje wolno z posłania i długo się przeciąga? 08. Ma problem z podniesieniem łapy w czasie oddawania moczu (nie dotyczy suk)? 09. Brzuch obniżył się lub zwisa? 10. Zauważyłeś, że pies częściej oddaje mocz? 11. Na oczach pojawiła się mgiełka? 12. Pies zaczął mieć tendencję do zaparć lub wzdęć?

tak

nie

Chcesz wiedzieć jeszcze więcej o psach i kotach

9 Nie jesteś pewny czy właściwie ustaliłeś dawkę karmy dla swojego psa? 9 Masz wątpliwości czy karma, którą podajesz jest najlepsza dla Twojego kota? 9 Masz inne pytania dotyczące żywienia swojego zwierzęcia?

ZAPYTAJ NAS! NASZ EKSPERT DYŻURUJE od pon. do pt. od 8.00 do 16.00 pod nr infolinii 0801 368 868, tel. 12 255 90 28 oraz pod adresem e-mail: info@royal-canin.pl

Dołącz do grona sympatyków Royal Canin, dla których zwierzę jest zawsze w centrum uwagi.

9 9 9 9

Dziel się swoją wiedzą Korzystaj z wiedzy ekspertów Bierz udział w konkursach i wydarzeniach Korzystaj z ofert specjalnych

9 Bądź na bieżąco z nowościami

www.royal-canin.pl

MAŁY I WYBREDNY?

ROZWIĄZANIE TO:

MINI EXIGENT

Zapach

Odpowiednio wyselekcjonowane naturalne substancje aromatyczne.

Tekstura

Krokiet w kształcie poduszki, który pod delikatnie chrupiącą skorupką kryje miękkie wypełnienie.

Składniki pokarmowe

• Podwyższony poziom tłuszczu • Białka L.I.P. wyselekcjonowane pod kątem bardzo wysokiej przyswajalności