Oto Pies nr 2 by Royal Canin

2012/03

Jak dbać o łagodne olbrzymy? Agility i obedience… czyli sposób na wspaniałą zabawę z psem Dog niemiecki – charakterystyka rasy

Dlaczego jesteśmy inni? Royal Canin ZWIERZĘ NA PIERWSZYM MIEJSCU Jak to się zaczęło, czyli Jean Cathary i jego pies.

Jak pracujemy, czyli skąd wiemy czego potrzebuje pies i kot?

Rok 1967. Francuski lekarz weterynarii Jean Cathary opracowuje dla swojego owczarka niemieckiego pierwszą recepturę karmy, dzięki której pies w końcu przestaje się drapać. Dziś mamy 177 rodzajów karmy dla psów i 96 dla kotów, odpowiadających różnym potrzebom zwierząt.

Mamy własne Centrum Badań, nowoczesne laboratoria, ściśle współpracujemy z lekarzami weterynarii, hodowcami oraz ośrodkami naukowymi na całym świecie. Wszystko po to, by dogłębnie poznać potrzeby psów i kotów, i stworzyć dla nich najlepszą karmę.

Najważniejsze jest zwierzę, czyli dlaczego nie robimy np. kolorowych krokietów? Odrzucamy komercyjne trendy. Dla nas szacunek to akceptowanie zwierząt takimi, jakimi są: ich ﬁzjologii, zachowań i potrzeb. Dlatego przy tworzeniu karm wykorzystujemy tylko te rozwiązania, które są istotne z punktu widzenia zwierzęcia. Dla zwierzęcia kolor krokieta nie ma żadnego znaczenia.

Rozmiar ma znaczenie… Wielkość psa determinuje jego potrzeby. Zarówno pod względem diety, jak i aktywności ruchowej. Trudno byłoby ćwiczyć agility z nowofundlandem, natomiast owczarek belgijski czy border collie nie będzie miał z tym żadnego problemu. Dlatego warto wiedzieć jakie są predyspozycje rasy i jak dbać o swojego psa. Aktywność fi zyczna to najlepszy przyjaciel psa. Dlatego w now ym dziale OtoPies EXTRA dowiecie się Państwo jak rozpocząć własną przygodę z agility i obedience. Oto sposób na wspaniałą zabawę z psem.

W tym numerze OtoPsa dowiedzą się również Państwo:

W numerze:

Poradnik: Jak dbać o łagodne olbrzymy? . . . . . . . . . 4

OtoPies EXTRA: Gdyby agility było proste, nazywałoby się obedience… czyli sposób na wspaniałą zabawę z psem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Zdrowy pies: Choroba zwyrodnieniowa stawów . . . . . 14

Psy rasowe: Dog niemiecki – Apollo- wśród psich ras? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Ekspert radzi: Gdy coraz mniej można… jesień życia psa oczami behawiorysty . . . . . . . 30

Pies na co dzień: Dowiedz się o psach jeszcze więcej . . . . . 36

Warto wiedzieć: Sprawdź swoją wiedzę i zadbaj o psa . . . 38

• jak dbać o łagodne olbrzymy • co to jest choroba zwyrodnieniowa stawów • jak wygląda jesień życia psa oczami behawiorysty • jaki naprawdę jest dog niemiecki. Zapraszamy do lektury Royal Canin Polska

PORADNIK

Jak dbać o łagodne olbrzy

Dog niemiecki, rottweiler, bernardyn, nowofundland, mastif, berneński pies pasterski… psy olbrzymie są wyjątkowe – potężne i imponujące. Występuje wśród nich również wielka różnorodność, mimo tego, że grupa ta obejmuje jedynie 28 ras psów uznanych przez FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna).

dogowatym. Najlepiej znane rasy z tej kategorii to: dog niemiecki, rottweiler, dog argentyński, dogue de Bordeaux, cane corso oraz mastif. Drugi typ – górski, ma imponującą, mocną sylwetkę oraz gęstą sierść z bogatym podszerstkiem. Typ górski reprezentują naturalnie: bernardyn, berneński pies pasterski, nowofundland, leonberger.

Wśród psów olbrzymich można wyróżnić psy: myśliwskie, stróżujące, pasterskie, ratownicze i oczywiście towarzyszące. Jednak istnieje również podział psów pod względem ich budowy. Jeden typ to psy muskularne, z sylwetką wpisaną w kwadrat, których ciało jest silne i zwarte, z ba rd zo k rót k ą sierścią. Taki typ psów nazywany jest

Psy olbrzymie podczas pierwszych miesięcy życia rozwijają się bardzo intensywnie. Już w 8 miesiącu życia osiągają 80-90% wielkości psa dorosłego. Z tego powodu bardzo ważne jest podawanie szczeniętom odpowiedniej karmy, dostarczającej wszystkie składniki konieczne do prawidłowego przebiegu wzrostu. Ale również należy bardzo rozsądnie podchodzić do aktywności fizycznej psa. Jeśli zdecydowaliśmy się na szczenię psów olbrzymich, to od samego początku musimy zwracać szczególną uwagę na jego dietę. Wynika to właśnie z intensywnego wzrostu tych psów oraz stopniowego rozwoju układu pokarmowego. Podawana szczenięciu karma powinna

my?

zapewnić mu umiarkowane tempo wzrostu, co służy prawidłowemu rozwojowi układu kostnego oraz kształtowaniu się szkieletu. Jednocześnie karma powinna minimalizować ryzyko wystąpienia zaburzeń trawiennych, dzięki zawartości wysokiej jakości białek oraz prebiotykom FOS i MOS. Należy również pamiętać, że około 8 miesiąca życia, kiedy szczenię osiąga już niemal wielkość dorosłego psa, a rozwój stawów i kości jest prawie ukończony, rozpoczyna się faza polegająca głównie na budowaniu masy mięśniowej. Okres ten trwa, w zależności od rasy, do 1824 miesiąca życia. W tym czasie warto zwrócić uwagę na zawartość białek wysokiej jakości oraz L-karnityny w karmie. Odpowiedni poziom wysokostrawnych białek L.I.P. pozwala na rozbudowę masy mięśniowej, a wysoka zawartość L-karnityny pobudza metabolizm rezerw tłuszczowych i sprzyja mocnym mięśniom. Kupując szczenię psów olbrzymich trzeba koniecznie wiedzieć o jednej rzeczy. Często bywa tak, że szczenię, zanim masa mięśniowa się rozbuduje, wydaje się właścicielowi wyjątkowo chude i próbuje się je dokarmiać. Oczywiście skutkuje to przyrostem masy mięśniowej, jednak trzeba pamiętać, że układ kostny nie jest w pełni rozwinięty i nie jest w stanie utrzymać zbyt dużej masy mięśniowej. W konsekwencji może doprowadzić to do rozwoju chorób, takich jak np. dysplazja. Ruch, obok diety, jest niezbędnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój szczenięcia. Należy jednak pamiętać, że organizm szczenięcia nie jest w pełni ukształtowany, układ kostny i mięśniowy nadal intensywnie się rozwija. Dlatego musimy nauczyć

PORADNIK

się racjonalnie dozować ruch naszego psa. W przeciwnym razie możemy doprowadzić do zmian w kościach lub urazów w stawach, które mogą zaważyć na dalszym życiu psa. Najlepszą formą aktywności dla szczenięcia są spacery, które stopniowo wydłużamy. Spokojny spacer w różne ciekawe miejsca, po zróżnicowanej nawierzchni, pomoże nie tylko w prawidłowym rozwoju fizycznym, ale również rozwija nasze szczenię psychicznie. Przy psach olbrzymich prawidłowa socjalizacja oraz urozmaicony trening jest niezmiernie ważny ze względu na masę ich ciała. Jeśli nie nauczymy prawidłowego zachowania szczenięcia, to trudno będzie nam zapanować nad 50 czy 60 kg dorosłym psem. Kiedy nasz olbrzym staje się dorosłym psem, zmieniają się również jego potrzeby. Psy olbrzymie odziedziczyły po swoich przodkach wspaniałą postawę oraz siłę i elegancję. Te spokojne, bezgranicznie oddane właścicielowi psy mają jednak pewne wrażliwości, o które trzeba koniecznie zadbać.

Struktury stawowe psów olbrzymich, z powodu ich imponujących rozmiarów ciała, narażone są na silne przeciążenia. Dlatego, aby zadbać o zdrowie struktur stawowych, należy zwrócić szczególną uwagę na dietę psa. Wysoka zawartość chondroityny i glukozaminy wspomaga uwodnienie chrząstki oraz pobudza odnowę komórek chrząstki. Zdrowiu stawów sprzyja również dodatek kwasów tłuszczow ych EPA i DHA. Cechą charakterystyczną psów olbrzymich jest głęboka klatka piersiowa. W związku z tym zwiększa się ryzyko wystąpienia stąpienia rozszerzenia i skrętu rętu żołądka. Przyczyną wrażliwości liwości pokarmowej jest również długość gość okrężnicy. U psów olbrzymich okrężnica ica jest 40 razy większa niż u psów małych, ałych, co skutkuje znacznie dłuższym m pasażem jelitowym, sprzyjającym m fermentacji. Warto także pamiętać, miętać, że masa przewodu pokarmowego owego u psów olbrzymich stanowi zaledwie aledwie 2,7% masy ciała, podczas gdy u psów małych wskaźnik ten wynosi si 7%. Ma to swoje konsekwencje w niższej zej wydajności trawiennej u psów olbrzymich. h. Aby, z jednej strony uniknąć przeładowania nia przewodu pokarmowego, z drugiej zapewnić apewnić optymalne trawienie, należy zwrócić ócić uwagę na wysoką koncentrację energii w karmie oraz zawartość białek wysokiej jakości kości i włókna pokarmowego. Imponujące rozmiary ciała psów olbrzymich mogą skutkować kować problemami z układem krążenia. Serce psów olbrzymich w stosunku do ich masy ciała jest niewielkie, dlatego może to o doprowadzić do niewydolności serca. Dlatego ego tak ważne jest, aby karma, którą podajemy my psu zawierała taurynę i L-karnitynę, które sprzyjają prawidłowej pracy mięśniaa sercowego. Oczywiście w karmie przeznaczonej naczonej dla psów olbrzymich nie może zabraknąć

przeciwutleniaczy, które walcząc z wolnymi rodnikami, opóźniają efekty starzenia. Jest to niezwykle ważne, ponieważ długość życia psów olbrzymich wynosi od 7 do 9 lat, co oznacza, że efekty procesu starzenia pojawiają się u nich stosunkowo wcześnie. Mówiąc o psach olbrzymich oraz ich diecie, nie można pominąć jeszcze jednej ważnej kwestii. Wśród tej grupy psów można wyróżnić takie, które niechętnie rozgryzają duże krokiety, czasem wręcz je połykają. Często ich właściciele opisywali je jako psy leniwe.

Dlatego warto zwrócić uwagę również na rozmiar, kształt oraz teksturę krokieta i wybrać takie, które będą chętnie rozgryzane przez naszego psa. Pies olbrzymi to nie lada wyzwanie. Zwłaszcza ze względu na rozmiar psa. Decydując się na takiego psa, trzeba mieć świadomość, że nie jest to pies do mieszkania. Psy, takie jak bernardyn, nowofundland czy berneński pies pasterski, potrzebują przestrzeni. Rozmiar psa determinuje jeszcze jedną rzecz. Od samego początku należy skupić się na wychowaniu psa. Jeśli nie n nauczymy to szczenięcia poprawnego zachowania, z niestety problem będzie narastał, i to do nauki dosłownie. Doskonałą okazją ok jest spacer. Co w więcej, spokojny spacer to najlepsza forma naj ruchu dla psa olbrzymiego. aktywność ruchowa Wysoka aktyw wskazana dla tych nie jest wska psów, poniew ponieważ sprawia, że struktury stawowe narażosta ne są na siln silne przeciążenia. Jeśli zdecydowaliśmy sięę zdecyd na takiego olbrzyma jakk bernardyn, to nie liczmy my na to, że bę będziemy z nim m ćwiczyć agili agility. Pod wpłyływem intensywnej intensywn aktywności ości fizycznej może dojść do zapaled alenia chrząstki i kości. i koś Jeśli jesteś zdecydowany, że Twój zdecydow idealny pies to olbrzym olbrzymi pies, pamiętaj, że będzie on wymaga wymagał sporo Twojej pracy i uwagi. I choć psy olb olbrzymie mie wyglądają czasem jak wielkie pluszowe plu owe misie, nie są nimi. To wspaniałe psy p stróżujące, ratownicze, pasterskie czy te też myśliwskie, i może właśnie dzięki temu to tak ak wspaniali towarzysze.

OTOPIES EXTRA

Gdyby agility było pro nazywałoby się Agnieszka Pache

Od wielu wieków relacja pies – człowiek niosła ze sobą obustronne korzyści. Pies miał zapewnioną opiekę i poczucie bezpieczeństwa, a w zamian oferował człowiekowi swoją pomoc przy przemieszczaniu się i transporcie w trudnych warunkach, przy wypasie i zaganianiu zwierząt gospodarskich, polowaniu na dziką zwierzynę, pilnowaniu obejścia, czy tępieniu uciążliwych gryzoni. Wraz z upływem czasu i postępem techniki pomoc psa przestawała być niezbędna. Człowiek zaczął go cenić przede wszystkim za towarzystwo i znacznie ograniczył jego

czyli sposób

codzienne obowiązki. Nie wyeliminował jednak wciąż obecnej potrzeby pracy. Współczesna kynologia zwraca uwagę na tę naturalną dla psa potrzebę zajęcia, proponując cały szereg sportów kynologicznych. Znajdują się wśród nich dyscypliny takie, jak obedience i agility. Czym są te substytuty ciężkiej pracy psów sprzed kilkudziesięciu lat? Obedience to nic innego jak posłuszeństwo sportowe. Rodzaj wyjątkowej relacji, jaka łączy psa z jego przewodnikiem. Istotą tej dyscypliny jest wykonywanie przez psa poleceń przewodnika. Jednak, inaczej jak w klasycznym PT (Pies Towarzysz), bardziej niż na sam fakt zwraca się uwagę na sposób wykonania ćwiczeń oraz kontakt, jaki w ciągu realizacji całego programu utrzymuje się między psem i jego przewodnikiem. Specyfika obedience wymaga stosowania pozytywnych metod szkoleniowych. W tym sporcie docenia się radość psa w czasie wykonywania poszczególnych elementów, a jednocześnie nie bez znaczenia pozostaje dokładność i precyzja.

oste, obedience… na wspaniałą zabawę z psem Agility w tłumaczeniu oznacza zwinność i sprawność. Ta wyjątkowo widowiskowa dyscyplina sportu, godna polecenia aktywnym, polega na pokonywaniu przez psa określonych przeszkód w kolejności, jaką wskaże mu przewodnik. Podobnie, jak w obedience pies wykazuje się wyjątkowym posłuszeństwem i precyzją. Pasjonaci agility często podkreślają trudności tego sportu słowami: „gdyby agility było proste, nazywałoby się obedience”. Prawdą jest, że do obediencowego posłuszeństwa w agility dochodzi duża prędkość pokonywania toru przeszkód i często wyższy poziom emocji psa, którym przewodnik musi stawić czoła. Nie sposób jednak pominąć w tym miejscu kwestii motywacji psa do pracy, którą przewodnik starannie i długo buduje w obedience, a która jest zdecydowanie łatwiejsza do zbudowania w agility. Przyczynia się do tego obecny w agility ruch – sam w sobie będący dla zdecydowanej większości psów radością i motywacją.

z psem motywuje człowieka do regularnego powtarzania określonych ćwiczeń oraz egzekwuje od niego wprowadzenie w życie zasad i ich konsekwentne przestrzeganie. Dzięki temu pies ma szansę zrozumieć oczekiwania swojego właściciela i starać

Obedience i agility mogą stać się miłą formą spędzania czasu, która w dużej mierze zaspokoi psią potrzebę ruchu i zajęcia, a także pozytywnie wpłynie na relację na linii pies – człowiek. Wspólne dążenie do wyznaczonych uprzednio celów pogłębia łączącą ich więź. Niejednokrotnie taka forma pracy 9

OTOPIES EXTRA się im sprostać, w efekcie czego często staje się, w naszym rozumieniu, grzeczniejszym i bardziej posłusznym. Kto zatem może skorzystać z dobrodziejstw dyscyplin sportowych, o których mowa? Wspaniale się składa, że możemy wszyscy! Obedience nie niesie z sobą żadnych ograniczeń. Wytrwałe zostawanie w określonym miejscu, radosne przywołanie, uważne chodzenie przy nodze, czy wyszukiwanie przedmiotu pachnącego najważniejszym na świecie człowiekiem (przewodnikiem) – to ćwiczenia, które z powodzeniem mogą wnieść wiele urozmaicenia i przyjemności

w każdy ludzko-psi duet. Agility wymaga od psa i człowieka zwinności, a co z tym związane – dobrego zdrowia. Jednak pokonywanie niskich przeszkód, początkowo strasznych, potem fantastycznie wciągających tuneli, wąskich tyczek skocznym slalomem, czy szerokiej palisady pełnymi zaangażowania susami – sprawia ogromną frajdę wszystkim spragnionym ruchu i zabawy. Dzięki urozmaiconym ćwiczeniom i różnym stopniom ich trudności z bogatego repertuaru tych dyscyplin każdy może wybrać elementy odpowiednie dla siebie i swojego psa. Wszystko czego potrzeba to odrobina chęci i czas – człowieka, bo to właśnie człowiekowi najczęściej ich brakuje. Obedience można zacząć trenować z psem w każdym wieku. Agility mocniej obciąża układ ruchu i wymaga większej zwinności od psa. Dobrze jest przed rozpoczęciem treningów upewnić się, że pies jest zdrowy, a pokonywanie przeszkód za bardzo nie nadwyręży jego stawów. Z młodymi psami, których stawy nie są jeszcze w pełni rozwinięte warto ćwiczyć na niskich przeszkodach. Podobna czujność wskazana jest przy ćwiczeniach z psami starszymi. Wiek przewodnika niesie z sobą podobne zagrożenia: osoby w młodym i starszym wieku powinny wyjątkowo uważać na swoje bezpieczeństwo. Warto dodać, że każdy trening powinien zaczynać się rozgrzewką: człowieka i psa. Choć w sporcie z urazami zawsze trzeba się liczyć, takie postępowanie pomoże zapobiec wielu niepotrzebnym kontuzjom. Podobnie przed przystąpieniem

do treningów warto zadbać o odpowiednią kondycję wagową psa. Każdy zbędny kilogram niepotrzebnie obciąża jego stawy. Poziom trudności i czas trwania treningów powinien być dostosowany do wieku, stopnia zaawansowania i możliwości psa. O ile zaawansowane treningi obedience i agility wymagają odpowiedniego sprzętu (obedience pachołków, aportów, czy drewienek do aportu węchowego, a agility bogatego i nietaniego toru przeszkód), o tyle pierwszy etap treningów nie wymaga obecności żadnych dodatkowych przyrządów. Wskazane jest najpierw wypracowanie solidnej bazy, czyli motywacji psa do pracy. Warto także zwrócić uwagę na rodzaj i sposób nagradzania (Czy pies aby na pewno cieszy się z otrzymanej nagrody?). Obedience zaczynamy od podstawowych ćwiczeń, takich jak uważne chodzenie przy nodze, zmiany pozycji na komendę przewodnika, szybkie i ładnie wykończone przywołanie i kamienne zostawanie w określonym miejscu. Agility rozpoczyna flatwork, czyli tzw. praca na płaskim, polegająca na nauce przyjmowania przez psa pozycji w odpowiedniej odległości i w odpowiedniej pozycji względem przewodnika. Ważnym elementem jest też nauczenie psa ćwiczeń pomagających w rozgrzewce (jak obroty wokół własnej osi – w obie strony, przypadanie na przednie łapy – ukłon, podnoszenie przednich łap – świstak, czy slalom między nogami przewodnika). W obu dyscyplinach oprócz psa uczy się również (a może przede wszystkim) człowiek. Jedną z najtrudniejszych i zarazem najbardziej pomocnych umiejętności przewodnika jest tzw. świadomość ciała, czyli kontrola nad własną sylwetką, ruchami i refleksem. Decydując się na treningi obedience albo agility dobrze jest zaczynać pod okiem doświadczonego trenera. Jego wiedza i czujność pomogą zapobiec niepotrzebnym zniechęcającym niepowodzeniom, a wprawna

ręka poprowadzi w głąb sportu i otworzy rozległy, niezwykle ciekawy świat mechanizmów uczenia poprzez nagrodę. Obedience i agility to niosąca z sobą wiele wyzwań, ale też radości i satysfakcji forma spędzania czasu z psem, która zapewnia mu ruch i zajęcie. Swoich sił może próbować każdy zdrowy pies. Nie ma ograniczeń wynikających z rozmiaru, umaszczenia, czy przynależności do danej rasy. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że niektóre rasy są bardziej predysponowane do danych sportów. I tak na przykład w agility nie mają sobie równych psy lekkie, zwinne i szybkie (jak np. border collie). Dlatego też planując wcześniej przygodę z daną dyscypliną warto pod jej kątem wybierać szczeniaka. Chcąc natomiast zabawić się w sport z psem, który już jest z nami warto od samego początku być w pełni świadomym jego możliwości – zarówno fi zycznych, wynikających z budo11

OTOPIES EXTRA tywacji i pracy przez długi czas w skupieniu bez otrzymywania nagrody. Pies nie jest jedyną częścią zespołu, od której tak w iele się w y maga. Rów nież przewodnik musi być perfekcyjnie przygotowany – to znaczy znać szczegółowo regulamin zawodów, uodpor nić się na stres i wszystko co niesie z sobą współzawodnictwo, a tak że mieć dużą podzielność uwagi, aby móc skupić się na własnym psie i jednocześnie kontrolować co dzieje się dookoła.

wy, jak i psychicznych, wynikających z jego osobowości i wcześniejszych doświadczeń. Ukoronowaniem długotrwałej, niejednokrotnie trudnej pracy są dla wielu przewodników zawody sportowe, organizowane przez polski Związek Kynologiczny (aby móc zgłosić się na zawody wystarczy być członkiem Związku Kynologicznego w Polsce, zarejestrować psa w tej organizacji i założyć książeczkę startów). Zawody rozgrywane są w 4 klasach: klasa 0, 1, 2 i 3, gdzie wyższe klasy oznaczają wyższy poziom trudności ćwiczeń, dłuższy czas trwania oraz doświadczenie pary w niższych klasach. W skład ćwiczeń każdej z klas wchodzą podobne elementy, ale ułożone w coraz trudniejsze sekwencje. To czyni z obedience i agility mocno rozwojowe dyscypliny. Zazwyczaj to klasa 3 jest wymarzonym celem większości startujących. To zawodnicy tej klasy będą mogli reprezentować Polskę na Mistrzostwach Świata. Specyficzna atmosfera zawodów wymaga od psa dużej odporności na stres, umiejętności skupienia na przewodniku w sytuacji niecodziennego rozproszenia, większej mo-

Trenowanie obedience i agility nie jest równoznaczne ze startami w zawodach sportowych. Zarówno pies, jak i człowiek mogą czerpać wiele radości i miło spędzać czas organizując swoje cele na poziomie treningów. Choć wyjazdy na zawody mogą stać się przyjemnym towarzyskim wydarzeniem, zarówno dla przewodnika, jak i psa, to życie pokazuje, że często są one powodem niepotrzebnego stresu i wprowadzają w radosne treningi element presji, wynikający z ludzkich ambicji i współzawodnictwa.

Agnieszka Pache • Zawodnik obedience (Klasa 3) • Zawodnik posłuszeństwa (polskiego: PT, MPPT, PTII, czeskiego: ZOP) • Złoty medalista Klasyﬁkacji Pucharu Polski Obedience Klasa 2 2010 • Mistrz Polski OB Obedience 2010 • II Vi-ce Mistrz Polski OB Obedience 2009 • Mistrz Polski OB Obedience 2008 • II Vi-ce Mistrz Polski MPPT 2008 • Trener Ośrodka Szkoleniowego Pastel

Dziękujemy hodowli DART za udostępnienie zdjęć. 12

Chcesz, by Twój pies chętnie

podróżował? Przygotuj przysmak EDUC i zagraj z psem w idealnego pasażera… ǩ Zdrowy przysmak dla psów EDUC łączy w sobie niską zawartość energii (poniżej 3 kcal/szt.) oraz wysoką smakowitość. ǩ Zapobiega rozwojowi otyłości u psów. ǩ Zawiera większą zawartość witamin E i C, które wspomagają funkcjonowanie komórek organizmu.

Zdrowy przysmak dla psów

Opakowania: 50 g (około 60 sztuk)

royal-canin

.pl

Wiecej na stronie: www.royal-canin.pl/educgry w royal-canin pl/educcgry

ZDROWIE PSA

Choroba zwyrodnieniowa stawów (artretyzm) Kończynę tworzy kilka elementów, które stanowią jedność funkcjonalną. Są to: kości, stawy, mięśnie oraz nerwy. Uszkodzenie czy choroba któregokolwiek z tych elementów prowadzi do zaburzeń czynności pozostałych części składowych. Każdy staw złożony jest z torebki stawowej, płynu maziowego, chrząstki stawowej oraz warstwy podrzęstnej kości.

zbudowana z chondrocytów leżących w zewnątrzkomórkowej macierzy składającej się z wody, kolagenu i proteoglikanów. Proteoglikany zbudowane są z małych protein, rusztowania kwasu hialuronowego oraz GAG (siarczan keratyny i siarczan chondroityny). Glikozaminoglikany uczestniczą w utrzymaniu odpowiedniej ilości wody w chrząstce, przez co wpływają na jej właściwości wiskoelastyczne (lepkość i elastyczność). Chondrocyty wytwarzają z kolei proteoglikany i kolagen, które wchodzą

● Torebka stawowa zbudowana jest z zewnętrznej torebki włóknistej oraz wewnętrznej błony maziowej. Jej prawidłowa budowa warunkuje normalne ruchy stawowe. Uczestniczy także w wytwarzaniu kwasu hiaBudowa stawu luronowego oraz w mechanizmach obronnych. ● Płyn maziowy zawiera kwas hialuronowy oraz glikozaminoglik any (GAG); pełni on funkcję smarowania, ochrony oraz zaopatrywania w substancje odżywcze i usuwania szkodliwych produktów przemiany materii z chrząstki. ● Chrząstka stawowa zbudowana jest z tzw. chrząstki szklistej; jest to żywa tkanka

Maź stawowa Błona maziowa Chrząstka stawowa Staw otoczony jest torebką stawową, której wewnętrzną warstwę stawową błona maziowa. Błona ta produkuje maź stawową, dostarczającą składników odżywczych dla chrząstki.

w skład zewnątrzkomórkowej macierzy. ● Warstwa podchrzęstna kości odgrywa rolę amortyzatora, zmniejszającego nacisk na chrząstkę, co chroni cały staw przed nadmiernym obciążeniem. Choroba zwyrodnieniowa stawów (degeneracyjne zapalenie kości i stawów, degeneracyjna artroza, osteoartroza, z ang. osteoarthritis (OA)), to najczęściej spotykane schorzenie układu mięśniowo-szkieletowego u starszych psów i kotów. W przebiegu choroby dochodzi do zniszczenia chrząstki stawowej, zapalenia błony maziowej, powstawania podchrzęstnych stwardnień kostnych i okołostawowych wyrośli kostnych (osteoﬁtów). Choroba prowadzi do pogorszenia jakości życia, zmniejszenia aktywności, powoduje zaniki mięśni, wystąpienie bólu, dyskomfortu i sztywności stawów ze zmniejszeniem zakresu ruchów. Wraz z rozwojem choroby powstaje błędne koło – ból powoduje spadek aktywności ﬁzycznej oraz dalsze sztywnienie stawów i postępujące osłabienie. Choroba zwyrodnieniowa stawów zwykle zaliczana jest do niezapalnych chorób stawów, ale stan zapalny małego stopnia odgrywa bardzo ważną rolę w jej patogenezie. Choroba polega na degeneracji chrząstki stawowej, z wtórnymi ubytkami kostnymi i obkurczaniem się torebki stawowej, spowodowanym stanem zapalnym. Zmiany mogą rozwijać się latami, nie dając początkowo żadnych objawów. Choroba rozpoczyna się od uszkodzenia chrząstki i błony maziowej, które narastają w trakcie rozwoju choroby i obejmują dalsze elementy stawu. W rezultacie cały staw ulega deformacji i nie jest w stanie pełnić swojej funkcji w ogóle lub częściowo. W zależności od ciężkości przypadku i przebiegu, choroba cechuje się różnym nasileniem bólu stawów i upośledzeniem funkcji. W szerokim ujęciu OA

klasyfikowana jest, jako pierwotna (idiopatyczna) i wtórna: ● Pierwotna OA często określana jest, jako choroba stawów powstała w wyniku długotrwałego używania w połączeniu ze starzeniem. Jest to bezpośrednie (np. duża masa ciała) lub pośrednie (względne) uszkodzenie przeciążeniowe chrząstki stawowej przy jej endogennych zmianach, jak starzenie się lub zaburzenia przemiany materii. ● Wtórna OA – spotykana jest znacznie częściej; spowodowana jest jakimś dającym początek wydarzeniem, np. niestabilność stawu, uraz, wrodzone schorzenia rozwojowe (np. osteochondroza, dysplazja), wady postawy, itp. Choroba może w ystępować u zwierząt w każdym wieku, ale głównie dotyczy osobników starszych, powyżej 8 roku życia. W przypadku psów, 45% osobników z OA należy do ras dużych, przy czym ponad 50% to psy ras olbrzymich. Szacuje się, że ponad 50% przypadków OA dotyczy psów pomiędzy 8 a 13 rokiem życia. Choroba ma charakter postępujący i nieodwracalny. Zmiany w obrębie błony maziowej 15

ZDROWIE PSA i chrząstki stawowej oddziałują na siebie i wzmagają się wzajemnie. Na skutek uszkodzenia włókien kolagenowych i chondrocytów dochodzi do uwalniania czynników zapalnych, powodujących utratę proteoglikanów i wody przez chrząstkę. Chrząstka stopniowo traci swoje właściwości wiskoelastyczne. Uwolnione produkty rozpadu chrząstki wraz z innymi szkodliwymi czynnikami powodują uszkodzenie błony maziowej. Ulega ona zgrubieniu na skutek rozplemu fibroblastów i traci zdolność funkcjonowania, jako narządu ochronnego i odżywczego dla chrząstki. Zmiany obejmują wszystkie elementy stawu:

● Torebka stawowa ulega pogrubieniu i zapaleniu, co powoduje ból i prowadzi do zmniejszenia się zasięgu ruchu i funkcjonowania stawów. ● Zapalenie błony maziowej powoduje przechodzenie komórek zapalnych do płynu maziowego. Uwalniane mediatory zapalenia (głównie metaloproteinaza) prowadzą do rozpadu proteoglikanów w zmienionej chrząstce. ● Zmiany w płynie maziowym są przyczyną bólu, zaburzeń w biomechanice stawów i mechanizmach obronnych. ● Zanik chrząstki powoduje ból i utratę funkcji, a produkty jej rozpadu są źródłem stałego, podostrego zapalenia i rozwoju OA. ● Zapalenie błony maziowej powoduje przechodzenie komórek zapalnych. ● Warstwa podchrzęstna kości ulega zgęstnieniu, co zaburza jej funkcje amortyzujące i zwiększa obciążenie chrząstki. Objawy kliniczne choroby zwyrodnieniowej stawów obserwowane są głównie u osobników starszych i otyłych. Początkowo mogą ograniczać się do okazjonalnie występującej sztywności, trudności ze wstawaniem, nieznacznym spadkiem aktywności czy niechęcią do w ykony wa ni a ć w iczeń. Wraz z postępem c horoby pojaw i a się kulawizna, ograniczenie zakresu ruchomości stawów czy zanik mięśni. Objawy mogą ulegać zaostrzeniu na skutek nieodpowiednich ćwiczeń, długich okresów odpoczynku

czy pozostawania w pozycji leżącej, a także w wyniku zmian pogody. Pomimo, iż choroba zwyrodnieniowa stawów to najczęściej spotykane schorzenie aparatu ruchu u psów i kotów w podeszłym wieku, jej rozpoznanie często okazuje się prawdziwym wyzwaniem. Jednocześnie należy pamiętać, iż ze względu na postępujący charakter choroby, wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie pomaga spowolnić dalszy rozwój zmian w stawach. Choroba zwyrodnieniowa stawów początkowo może przebiegać bez żadnych zauważalnych objawów klinicznych. Szczególne trudności w uchwyceniu pierwszych zmian towarzyszących OA napotyka się u kotów, co spowodowane jest tym, iż ten gatunek cechuje się umiejętnością maskowania choroby poprzez dostosowanie swojego trybu życia (zmniejszenie aktywności, zmiana pozycji czy miejsca odpoczynku). Należy także pamiętać, iż zwierzęta różnie reagują na ból i mają różny próg tolerancji bólowej. Ponadto, właściciele często przypisują spadek aktywności zwierzęcia (wynikający z postępującej choroby zwyrodnieniowej stawów), naturalnym zmianom towarzyszącym procesowi starzenia. Objawy, które mogą wskazywać na toczący się proces zwyrodnieniowy stawów to:

● trudności przy wskakiwaniu/ zeskakiwaniu (z łóżka, sofy, kolan właściciela, itp. ) ● zmiany dotyczące codziennej toalety u kotów (zaniedbana sierść z powodu trudności w pielęgnacji, nadmierne wylizywanie pewnych miejsc, załatwianie się poza kuwetą) ● zmiany w zachowaniu – agresja, izolacja, apatia ● spadek apetytu ● wokalizacja/warczenie/syczenie/podczas ruchu czy podczas głaskania okolic bolesnych stawów. Należy pamiętać, iż choroba ma przebieg postępujący i nieodwracalny, dlatego szybkie rozpoznanie zmian ma kluczowe znaczenie, umożliwiając spowolnienie dalszego rozwoju zmian.

● niechęć do wychodzenia na spacery, niechęć do zabawy

Leczenie OA to proces wielotorowy, który obejmuje stosowanie leków przeciwzapalnych, zmniejszenie masy ciała, kontrolowany wysiłek fizyczny, fizykoterapię, zmianę trybu życia, czynniki modyﬁ kujące OA oraz ewentualne leczenie chirurgiczne. Właściciel musi być świadomy, iż terapia przewlekłego OA jest wysiłkiem, ciężką pracą i zobowiązaniem podjętym do końca życia zwierzęcia.

● trudności z wchodzeniem/schodzeniem po schodach

Wdrożenie kompleksowego programu leczenia OA pozwala zwiększyć siłę i wytrzy-

● sztywny/nienaturalny chód ● trudności ze wstawaniem i poruszaniem się (zwłaszcza po dłuższym odpoczynku czy pozostawaniu w pozycji leżącej) ● nasilenie objawów przy zmianach pogody ● spadek aktywności, częstsze polegiwanie

ZDROWIE PSA małość mięśni, zwiększyć zakres ruchów w stawach, zmniejszyć ból, poprawić szybkość, sprawność i jakość ruchu oraz ogólne funkcjonowanie zwierzęcia. Do głównych założeń leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów należą: ● łagodzenie dyskomfortu i przeciwdziałanie dalszym zmianom zwyrodnieniowym ● redukcja masy ciała; otyłość jest ściśle związana z rozwojem OA; redukcja masy ciała nie tylko zmniejsza obciążenie i ból stawów, zachęcając zwierzę do ruchu, ale pozwala także zmniejszyć zapotrzebowanie na leki stosowane podczas terapii OA ● stosowanie leków przeciwbólow ych – NSAID ● stosowanie substancji ochraniających chrząstkę ● kontrolowany wysiłek fizyczny – ograniczenie ruchu, rezygnacja z ćwiczeń silnie obciążających stawy (np. bieganie, skoki, intensywna zabawa z innymi psami) i wprowadzenie ćwiczeń nieobciążających (pływanie, spacery na smyczy) w celu redukcji masy ciała, zwiększenia ruchomości stawów i zmniejszenia bólu stawów dzięki wzmocnieniu mięśni ● zmiany środowiskowe – miękkie posłanie, podgrzewane legowiska, podłoże antypoślizgowe, ograniczenie wchodzenia po schodach, czy wskakiwania (np. poprzez instalację specjalnych ramp dla niepełnosprawnych, stosowanie przenośnych ramp ułatwiających wsiadanie/ wysiadanie z samochodu ● wprowadzenie innych form fizykoterapii: bierne ruchy stawów, leczenie zimnem/ ciepłem, masaże, akupunktura, ultradźwięki, stymulacja elektryczna ● w razie konieczności – zabieg chirurgiczny mający na celu korekcje patologii stawu i zapobieganie jego dalszym 18

uszkodzeniom i zwyrodnieniu (np. stabilizacja zerwanego więzadła krzyżowego, zespolenie złamań, korekcja kątowych deformacji kończyn, potrójna osteotomia miednicy, itp. ); w końcowej fazie OA przeprowadza się zabieg ratujący w postaci operacyjnego usztywnienia stawu lub protezowania stawu (w przypadku stawu biodrowego). Terapia zwyrodnieniowej choroby stawów to proces złożony obejmujący kilka istotnych elementów takich, jak zmniejszenie masy ciała, modyfikację wykonywanych ćwiczeń, rehabilitację fizyczną, leczenie farmakologiczne, a w razie konieczności – leczenie chirurgiczne. W przypadku wtórnej choroby zwyrodnieniowej stawów (najczęściej spotykanej u zwierząt) ważne jest zidentyfikowanie i usunięcie przyczyny w celu zminimalizowania dalszego rozwoju choroby. Farmakologiczne leczenie OA obejmuje szeroki wybór środków farmakologicznych, z których najczęściej stosowane są niesterydowe leki przeciwzapalne, a także szeroka grupa tzw. środków ochraniających chrząstkę stawową. Do tej grupy zalicza się doustne preparaty wspomagające (suplementy diety) oraz leki

(doustne lub w postaci wstrzyknięć). Środki ochraniające chrząstkę to szeroka grupa substancji, w ykazujących pozytywny wpływ na stan zdrowia chrząstek stawowych. Różnią się one znacznie, co do struktury, funkcji i stopnia oczyszczenia. Inne określenia używane do opisu tych związków to: wolno działające czynniki modyfikujące chorob ę z w y ro d n ie n iow ą st awów (slow- act ing, disease-modifying, osteoarthritic agents – SADMOA), leki wpływające na strukturę staw u i przebieg choroby zw y rodnieniowej stawów (structure/disease-modifying, anti-osteoarthritis drugs – S/ DMOAD) oraz objawowe, wolno działające leki przeciw chorobie zwyrodnieniowej stawów (symptomatic slow-acting drugs for OA – SYSADOA). Środ k i ochraniające chrząstkę mają trzy główne cele działania: ● w pł y w na metabolizm tkanki chrzęstnej poprzez dostarczenie składn i ków or a z pobud z en ie chondrocytów do wytwarzania substancji międzykomórkowej chrząstki stawowej ● hamowanie enzymów degradacyjnych w płynie maziowym i macierzy chrzęstnej ● hamowanie tworzenia się zakrzepów w naczyniach krwionośnych zaopatrujących staw.

Środki ochraniające chrząstkę podawane doustnie określane są najczęściej, jako suplementy diety. Należą tu: glukozamina, siarczan chondroityny, produkty złożone zawierające GAG, przeciwutleniacze czy kwasy tłuszczowe omega-3. Substancje ochraniające chrząstkę, podawane inną drogą niż doustna, to leki wśród których można wymienić: polisiarczan glikozaminoglikanu, polisiarczan pentozanu oraz kwas hialuronowy. Znacznie częściej w medycynie weterynaryjnej stosowane są jednak środki doustne. Ważnym aspektem w odniesieniu do środków ochraniających chrząstkę jest używanie produktów sprawdzonych w odpowiednio przygotowanych badaniach eksperymentalnych i potwierdzających klinicznie ich skuteczność i bezpieczeństwo.

Glukozamina To najczęściej spotykany preparat wspomagający, w ystępujący w postaci chlorowodorku lub siarczanu. Glukozamina to aminocukier, który jest prekursorem glikozaminoglikanów, występujących w zewnątrzkomórkowej macierzy chrząstki stawowej. W prawidłowych warunkach, wytwarzana jest przez chondrocyty. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej, zdolność do syntezy glukozaminy wyraźnie spada. Glukozamina podana doustnie, pobudza wytwarzanie proteoglikanów oraz kolagenu przez chondrocyty.

Siarczan chondroityny Siarczan chondroityny to główny GAG występujący w zewnątrzkomórkowej macierzy chrząstki stawowej. Związek ten zmniejsza wytwarzanie niektórych mediatorów zapalenia, hamuje wybiórczo aktywność enzymów znajdujących się w chrząstce i mazi stawowej oraz pobudza syntezę GAG i kolagenu. Najczęściej stosowany jest łącznie z glukozaminą. 19

ZDROWIE PSA ków powstają mediatory zapalenia takie, jak prostaglandyny, tromboksany i leukotrieny. Jednak, powstające w procesie przemian kwasu arachidonowego związki charakteryzują się silniejszymi właściwościami prozapalnymi w porównaniu do związków powstających w wyniku przemian kwasu eikozapenteanowego (powstającego z kwasów tłuszczowych omega-3). Dlatego dodatek kwasów tłuszczowych omega-3 może łagodzić zapalenie w przebiegu OA. Kontrolowany wysiłek ﬁ zyczny jest bardzo cenną, choć nie w pełni wykorzystaną formą terapii choroby zwyrodnieniowej stawów u psów i kotów. Celem ﬁ zykoterapii jest zmniejszenie masy ciała, zwiększenie ruchomości stawów oraz zmniejszenie bólu stawów dzięki wykonywaniu nieforsowanych ćwiczeń wzmacniających mięśnie.

Przeciwutleniacze Przeciwutleniacze to inna grupa środków wspomagających, zmniejszających stan zapalny takich, jak: dysmutaza nadtlenkowa, bioflawonoidy, glutation czy dimetylosulfotlenek (DMSO). Wolne rodniki odgrywają rolę w postępach OA, prowadząc do niszczenia komórek w wyniku uszkodzeń oksydacyjnych. Przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, łagodzą stany zapalne spowodowane uszkodzeniami oksydacyjnymi oraz hamują enzymy degeneracyjne uwalniane przez komórki.

Kwasy tłuszczowe omega-3 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 występują w naturze w pokarmach pochodzących z ryb lub roślin; dostępne są także w postaci komercyjnych dodatków wspomagających. W organizmie kwasy tłuszczowe omega-3 wchodzą w cykl przemian, w wyniku których powstaje kwas eikozapentaenowy, który jest analogiem kwasu arachidonowego. Z obu tych związ-

Podczas rozwoju OA wytwarza się błędne koło – ból powoduje spadek aktywności fi zycznej, dalsze sztywnienie stawów oraz utratę sił. Brak ruchu i bezczynność mięśni powoduje dalsze ich osłabienie i zanik. Ponieważ mięśnie pełnią funkcję „buforów” przeciwwstrząsowych dla stawów, ich wzmocnienie działa ochronnie na stawy. Odpowiednie, łagodne ćwiczenia pobudzają metabolizm chrząstek i usprawniają zaopatrzenie chrząstki w substancje odżywcze. Przed rozpoczęciem fizykoterapii należy opracować odpowiedni program ćwiczeń, dostosowany do stanu i możliwości zarówno pacjenta, jak i właściciela. Niewłaściwie dobrany program ćwiczeń może pogorszyć przebieg OA. Zalecaną formą aktywności są spacery na smyczy oraz pływanie. Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy zawsze skorygować wszelkie niestabilności stawów. Terapię należy dostosować do przebiegu choroby, uwzględniając okresy zaostrzenia i złagodzenia objawów klinicznych. W cza-

sie nasilenia objawów nie należy zmuszać zwierzęcia do ćwiczeń, ponieważ grozi to nasileniem reakcji zapalnej. Bezpośrednio przed rozpoczęciem ćwiczeń należy przeprowadzić rozgrzewkę, rozciągając i rozgrzewając odpowiednie partie mięśni. Celem rozgrzewki jest zwiększenie przepływu krwi, poprawa elastyczności, zmniejszenie bólu, skurczy mięśni oraz sztywności stawów. Przeciwwskazaniem do rozgrzewki jest zwiększony obrys stawu lub kończyny lub ich obrzęk. Do rozgrzewki wykorzystuje się suche lub mokre opatrunki, okłady z krążącą ciepłą wodą oraz ciepłe kąpiele. Innym sposobem jest rozgrzewanie ultradźwiękami, umożliwiające rozgrzanie głębiej położonych tkanek. Pod koniec rozgrzewki lub tuż po jej zakończeniu zaleca się wykonanie ćwiczeń rozciągających. W celu zwiększenia przepływu krwi przez mięśnie oraz rozgrzania ich przed rozpoczęciem aktywności a także po jej zakończeniu w celu zmniejszenia sztywności, można także zastosować masaże. W leczeniu OA wykorzystuje się także elektryczną stymulację mięśni (np. przez skórną elektryczną stymulację nerwu – TENS, transcutaneous neuromuscular stimulation).

co wpływa korzystnie na funkcjonowanie stawu. Po zakończeniu ćwiczeń zaleca się przeprowadzenie zajęć relaksujących (np. wolny, spokojny spacer), a następnie rozciąganie i ćwiczenia zakresu ruchów. Można wykonać masaż chłodzący, który zmniejsza ból, opuchliznę i skurcze mięśni. Zastosowanie znajduje także krioterapia, czyli leczenie zimnem. Schłodzenie prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi, zapalenia, krwawienia i poziomu metabolizmu.

Bardzo dobrymi, zalecanymi ćwiczeniami są spacery pod kontrolą na smyczy, chodzenie po bieżni, bieganie truchtem, pływanie, spacery w wodzie, wchodzenie i schodzenie po schodach lub po pochylni. Należy pamiętać, aby w przebiegu ćwiczeń unikać gwałtownego nasilenia aktywności, co pozwoli uniknąć nasilenia reakcji zapalnej. Czas ćwiczeń należy rozłożyć równomiernie, zarówno w ciągu dnia, jak i całego tygodnia. Odpowiednie ćwiczenia pomagają utrzymać optymalną masę ciała, poprawiają zakres ruchów, zwiększają siłę i napięcie mięśni,

PSY RASOWE

Dog niemieck

Apollo wśród psi Dog niemiecki to symbol psiej elegancji, dostojności i łagodności. Ogromne psy tej rasy znane są z przyjaznego usposobienia, chociaż w swojej długiej historii ceniono je też za odwagę i ciętość podczas polowań oraz czujność w strzeżeniu dobytku właścicieli. Dziś dogi niemieckie nie są już psami użytkowymi, ale nie oznacza to dosłownego i w przenośni zalegania ma kanapie. Owszem, w domu cenią sobie wygodne i ciepłe legowisko, źle znosząc stałe przebywanie na zewnątrz, jednak duch przygody nie zasypia. Chętnie towarzyszą swoim opiekunom podczas codziennych obowiązków i długich spacerów.

Tybetańskie korzenie? Chociaż sylwetki psów przypominających dzisiejsze dogi niemieckie można spotkać na wielu obrazach i rzeźbach, datujących się nawet na czasy starożytne, to trudno na tej wyłącznie podstawie wnioskować o pochodzeniu rasy. Czasy wojen i podbojów, choćby cesarstwa rzymskiego wiązały się z licznym przemieszczaniem się wojsk, często armii towarzyszyły psy. A wędrując do odległych krain, nie przejmując się polityką, psy te

swobodnie krzyżowały się z miejscowymi odmianami psów wiejskich i innych. Było też powszechnym zwyczajem podczas wizyt dyplomatycznych obdarowywanie gości psami rodzimych odmian. Stąd obecność na malowidłach psów danego typu informowała jedynie o tym, że badana rasa dotarła do danego kraju, a niekoniecznie, że z niego się wywodzi. Skąd zatem pochodzi dog niemiecki, w Anglii i Francji nazywany do dziś Wielkim Duńczykiem? Sprawa nie jest do końca jasna. Istnieje hipoteza, że przodkiem dzisiejszego doga niemieckiego jest ogromny dog tybetański, przybyły na bliski wschód, a potem do Rzymu i dalej do Europy Środkowej. Jedynym dowodem miały być właśnie asyryjskie i rzymskie płaskorzeźby. Teoria ta jednak nie zyskała dużego poparcia (Rabner). Istniał też pogląd, że dogi wywodzą się od wilka nordyckiego o krótkim pysku (Hilzheimer, 1909), natomiast zoolog Alfred Brehm w swoim „Życiu zwierząt” przodków doga szukał na północ od Alp.

ich ras?

Molos czy nie molos? Za poszukiwaniami innych korzeni rasy przemawia fakt, że dogi niemieckie poza imponującą wielkością nie posiadają cech typowego molosa – mają stosunkowo suche, lżejsze głowy, a ich sylwetce brak limfatyczności mastifów. Z tego powodu zaliczanie dogów niemieckich do grupy molosów jest raczej podyktowane względami histor yczny mi niż anatomicznymi. Przyjęto bowiem, że dog wywodzi się prawdopodobnie od psów uży wanych do polowań na dziki (w typie pośrednim pomiędzy zw rotny m char tem a mocnym mastifem). Wykopaliska na terenie Danii, Niemiec czy Anglii niewiele wnoszą do rozwikłania tajemnicy doga. Odkryto pojedyncze kości (żuchwa, czaszka), które opisane jako należące do „dużych psów” o masie około 70 kg, znaleziono też czaszkę pierwotnego buldoga (a może bullenbeissera?). Na terenie szwajcarskiego Zurzach odnaleziono czaszkę psa w typie doga pochodzącą z czasów panowania rzymskiego. Natomiast jeśli chodzi o zachowane zapiski, to przynajmniej dwa z nich wskazują na obecność dogowatych psów wśród plemion germańskich i celtyckich (Strabon, 66 p.n.e.), które pełniły rolę psów bojowych oraz psów pilnujących

PSY RASOWE taborów Galów oraz Cymberdów. Wielkie psy dogowate „zdolne pochwycić lwa” miał też Karol Wielki – sprezentował je podobno kalifowi Al Raszidowi około 800 roku. Dawny podręcznik myślistwa, wydany w 1343 roku, opisuje hiszpańskie dogi nazywane „alano”, ale nie były to jednak jeszcze psy w jakimś ustalonym, jednolitym typie.

Angielska krew niemieckich psów Obecnie najczęściej jako przodka doga niemieckiego wskazuje się wymarłe już bullenbeissery oraz psy nagonkowe i psy na dziki (które miały charakterystycznie przycinane uszy, aby zminimalizować ryzyko urazów w czasie polowania). Psy te często były nawet ze sobą spokrewnione, bo w Średniowieczu nie rzadkie były przypadkowe lub zamierzone kojarzenia z dużymi psami wiejskimi. Bullenbeisser był użyt-

kowany głównie przez rzeźników do przepędzania i pilnowania stad bydła. Wielkość tych psów osiągała nawet 75 cm w kłębie, maść najczęściej była żółta lub popielata. Na początku XVI wieku z Anglii sprowadzono mocne, wysokonożne psy, nazywane dogami angielskimi, które faktycznie istotnie wpłynęły na dzisiejszy kształt doga niemieckiego (Beckmann). Psy te były bardzo cenne, utrzymywane prawie wyłącznie w bogatych dworach, jako symbol wysokiego statusu społecznego właściciela. Psy tego typu można podziwiać na obrazach Rubensa, Snydersa czy van Dycka. Angielskie dogi dodały niemieckim psom lekkości i zwinności. Wkrótce (około 1719 r.) zaniechano importowania psów z Anglii, ponieważ silnie rozwinęła się ich hodowla w Niemczech. Psy te starannie szkolono, a ze względu na ich

dużą wartość, zabezpieczano młode niedoświadczone osobniki specjalnymi pancerzami, chroniącymi przed atakiem osaczonej zwierzyny. Wcześniej nazwą „dog” określano ogólnie duże, silne psy, nie należące do żadnej określonej rasy. Potem w zależności od maści nazywano je dogami duńskimi, ulmskimi, ang ielsk imi. Po ra z pier wsz y na zwa dog niemiecki pojawiła się dopiero w 1876 roku, jed n a k jeszc ze d ł ugo pojawiały się w literaturze dawne nazwy. W roku 1878 oficjalny komitet sędziów i hodowców, któremu przewodził dr Bodinus uchwalił, że wszystkie wyżej wymienione odmiany rozumiane będą od tej pory jako „dog niemiecki”. Od 1880 roku pogłowie dzików zostało tak uszczuplone, że dog przestał mieć znaczenie jako pies myśliwski, utrzymywany licznie w psiarniach. Nadal jednak cieszył się powodzeniem u osób prywatnych, jako wytworny pies do towarzystwa i stróż.

Wielki Duńczyk? A skąd zatem nazwa Great Dane (ang.) czy Grande Danois (fr.) – czyli Wielki Duńczyk? Autorem nieporozumienia stał się biolog, francuski hrabia Buffon (1707-1788) – obserwując w Danii dogi wysnuł wniosek, jakoby surowy klimat przyczynił się do pogrubienia i wzmocnienia bytujących tam chartów – nazwał je zatem dogami duńskimi. Nazwa szybko przyjęła się, chociaż na próżno w Danii szukać korzeni naszego bohatera (psy te trafi ły tam bezpośrednio z Niemiec). A że

po II Wojnie Światowej jeszcze bardziej niezręczne stałoby się przemianowanie rasy na doga niemieckiego – nazwa pozostała do dziś.

Of ic jal ne wejśc ie na arenę Pierwszy wzorzec rasy dog niemiecki ustalono w 1880 roku na wystawie w Berlinie (lub wg innych źródeł w 1878). Najwcześniej klub rasy powstał w Anglii, bo już w 1883 roku. Natomiast Niemiecki Klub Doga założono dopiero w 1888 roku, wtedy też wprowadzono modyfikację wzorca. Na ukazanie się I Księgi Hodowlanej (objęła wpisy 583 psów) trzeba było czekać ponad dziesięć lat, aż do 1897 roku. We wzorcu doga niemieckiego wiele jeszcze się zmieniało, przykładowo poszerzono 25

PSY RASOWE wachlarz akceptowanych odmian umaszczenia. Niewyrównane pogłowie rasy dog niemiecki w Niemczech i innych krajach udało się ujednolicić dopiero po wprowadzeniu poprawek do wzorca w 1891 roku. Ten właśnie wzorzec, z pewnymi zmianami, obowiązuje do dziś. Największy wpływ na rasę w y warły hodowle M a x a H a r te n ste i n a (St ut t g a r t), E. Metsstera, B. Urlicha oraz R. Aichele (Berlin).

Wówczas jeszcze nie trzymano się ścisłego podziału na odmiany umaszczenia, a główne kryterium stanowiły prawidłowa budowa i typ rasy. Nie bez znaczenia dla rozwoju rasy pozostaje sam Otto Bismarck – wielki miłośnik dogów niemieckich. Istnieje wiele anegdot o jego psach, które przykładowo miały być obdarzone niezwykłą polityczną intuicją.

Dogi niemieckie w Polsce W Polsce dogi niemieckie były obecne już w 1893 roku – wspomina o nich Rewieński w swojej książce poświęconej kynologii. Dogi pojawiały się też na obrazach

z tamtego czasu (np. Orłowskiego czy Ajdukiewicza). Przed wojną istniały różne stowarzyszenia psów służbowych i policyjnych, które interesowały się dogami niemieckimi. Na zorganizowanej przez jedno z nich wystawie w Katowicach w 1938 roku pokazano 10 dogów niemieckich różnych maści. Po wojnie pogłowie dogów odniosło ogromne straty, a te psy które przeżyły w większości zaginęły lub zostały wywiezione. Na pierwszej w ystawie po wojnie w 1948 roku nie pokazano ich wca le, a rok później było zgłoszonych zaledwie 8 psów tej rasy. W 1958 roku powstała sekcja doga niemieckiego przy oddziale warszawskim Związku Kynologicznego. Znaczny wzrost popularności rasy przypadł na lata 70-te, a w 1974 r. zorganizowano I Specjalistyczną Wystawę Dogów Niemieckich w Polsce (107 zgłoszonych psów). Choć czasy wielkiej popularności w Polsce dogi niemieckie mają za sobą to pogłowie psów tej rasy jest znaczne, mamy też coraz więcej psów z tytułem interchampiona.

Dog jaki jest… Dogi niemieckie są znane ze swojego przywiązania, opanowania i łagodności w stosunku do domowników. Wobec obcych pozostają zazwyczaj powściągliwe. Przedstawiciel tej rasy powinien być pewny siebie i bardzo zrównoważony, co sprawia, że rzadko zachowuje się agresywnie. Jest chętny do współpracy z człowiekiem i źle znosi samotność. Dog wymaga zapewnienia zajęć, ciekawych spacerów i odpowiedniej dawki ruchu, który jednak powinien być ostrożnie

dozowany u psów młodych z powodu ryzyka rozwoju schorzeń aparatu ruchu. Nie jest odporny na trudne warunki pogodowe, źle znosi chłód, upał i opady. Nieczęsto szczeka. Jak każdy pies wymaga łagodnego, wcześnie rozpoczętego szkolenia. W przypadku doga to szczególnie ważne, bo przecież kilkumiesięczne szczenię doga nie wie, że waży 30 kg, a radośnie brykając i skacząc stanowi swoją masą nie lada zagrożenie dla otoczenia! Psy tej rasy mają tendencję do schorzeń stawów, serca oraz przewodu pokarmowego. Istotnym elementem profilaktyki jest odpowiednia dieta, oraz sposób karmienia (małe dawki, kilka posiłków dziennie, unikanie intensywnego ruchu przed i po jedzeniu). Szczególnej uwagi wymagają szczenięta – nie należy zmuszać ich do intensywnego wysiłku oraz unikać przedawkowania wapnia (deformacje kostne). Wszelkie wątpliwości dotyczące rozwoju szczenięcia najlepiej omówić z lekarzem weterynarii.

PSY RASOWE

WZORZEC DOGA NIEMIECKIEGO F.C.I. Kraj pochodzenia:

Niemcy

Przeznaczenie:

pies towarzyszący, stróżujący, obronny

Klasyﬁkacja FCI:

Grupa 2; Pinczery, sznaucery, molosowate i szwajcarskie psy pasterskie Sekcja 2.1; Molosowate, dogowate Nieobjęty próbami pracy

Wysokość w kłębie: psy – min. 80 cm, suki – min. 72 cm GŁOWA: W harmonii z całą sylwetką, wydłużona, wąska, wyrazista i lekko wyrzeźbiona. Stop wyraźnie zaznaczony. Nos czarny (u maści arlekinowej barwa cielista tolerowana). Silne, zdrowe i kompletne uzębienie, zgryz nożycowy. Oczy średniej wielkości, o żywym i przyjacielskim wyrazie, możliwie ciemne, dobrze przylegające powieki (u niebieskich mogą być nieco jaśniejsze, arlekinów – jasne lub o zróżnicowanej barwie). Uszy wiszące, wysoko osadzone, średniej wielkości, przednie krawędzie przylegają do policzków. SZYJA: Długa, sucha, muskularna, mocna u nasady i lekko zwężająca się ku głowie, łukowato wygięta linia karku. Szyja powinna być noszona wysoko, nieco do przodu. TUŁÓW: Sylwetka niemal kwadratowa (zwłaszcza samce). Grzbiet krótki i sprężysty, zbliżony do linii prostej, nieznacznie opada ku tyłowi. Lędźwie i zad szerokie, silnie umięśnione, zad łagodnie opadający. Klatka piersiowa dobrze wysklepiona, odpowiedniej szerokości, z uwydatnionym przedpiersiem. Brzuch podciągnięty do tyłu, tworzący z dolną linią klatki piersiowej wznoszącą się linię. OGON : Sięgający do stawu skokowego. Wysoko i szeroko osadzony, zwężający się równomiernie

ku końcowi. W statyce zwisa równomiernie z naturalnym rozkołysaniem, w pobudzeniu lub ruchu noszony nieznacznie szablasto wygięty, lekko powyżej linii grzbietu. KOŃCZYNY: Przednie: łopatka silnie umięśniona, długa, ukośnie ustawiona, ramię i przedramię silne i muskularne; łokcie nie skręcone ani na zewnątrz ani do wewnątrz. Tylne: silne mięśnie, udo oraz biodra są szerokie i zaokrąglone; patrząc z tyłu, ustawione równolegle do kończyn przednich. Łapa owalna, dobrze wysklepiona, zwarta tzw. „kocia łapa”, pazury krótkie, mocne, ciemne. RUCH: Harmonijny, elastyczny, miarowy i sprężysty. Kończyny widziane z przodu, jak i z tyłu poruszają się równolegle. SKÓRA: Przylegająca, naprężona. U psów jednobarwnych dobrze pigmentowana (u arlekinów plamki pigmentu). SZATA: Włos bardzo krótki, gęsty, gładko i równo przylegający, z połyskiem. UMASZCZENIE: Trzy niezależne grupy: żółte i pręgowane, arlekiny i czarne oraz błękitne.

Zdrowe Żywienie psów rasy dog niemiecki

Z ZDROWE ŻYWIENIE PSÓW RASOWYCH P Ā Wysoka koncentracja energii Ā Ochrona przewodu pokarmowego Ā Ochrona przed działaniem wolnych rodników Ā Zdrowe stawy

royal-canin

.pl

EKSPERT RADZI

Gdy coraz mniej można… Andrzej Kłosiński behawiorysta zwierzęcy COAPE www.coape.pl

jesień życia psa oczami behawiorysty Jest coś bardzo poruszającego w wizerunku starego psa i, przynajmniej w moim odczuciu, to poruszenie paradoksalnie nie przywodzi na myśl przemijania. Wręcz przeciwnie, jest swego rodzaju symbolem trwania i trwałości uczuć i więzi – rzeczy, które my ludzie cenimy chyba najbardziej. Niewiele poza tym dobrego da się powiedzieć o starzeniu się i starości, bo jest to proces utraty sił i możliwości, prowadzący nieuchronnie do rozstania. Psów starzejących się jest coraz więcej w populacji żyjącej w bliskim towarzystwie człowieka. Szacuje się, że blisko jedna czwarta z nich to psy w mocno średnim i podeszłym wieku. Dzieje się to za sprawą osiągnięć współczesnej medycyny weterynaryjnej, sprzyjającej zdrowiu diety, niezbyt obciążającego trybu życia oraz dobrej opieki ze strony właścicieli. W naturze zwierzęta rzadko dożywają sęd ziwego wieku. Wyzwania

i wymagania dzikiej przyrody są zbyt ciężkie, by starzejący się organizm mógł stawić im czoła przez dłuższy czas. Bo starość to nie tylko choroby, ale przede wszystkim stopniowa utrata zdolności adaptacyjnych, spowolnienie, pogorszenie funkcjonowania zmysłów, zdolności uczenia się w nowych sytuacjach i utrata niektórych wyuczonych umiejętności. Otoczeni kokonem współczesnej cywilizacji łatwo zapominamy jak ciężko jest zwierzętom żyjąc y m w n at u r ze zdobyć pożywienie, uchronić się

przed upałem czy chłodem, obronić przed niebezpieczeństwem. Udomowienie umożliwiło psom zminimalizowanie, a w przypadku psów żyjących z ludźmi pod jednym dachem, uniknięcie zagrożeń dzikiej przyrody. Przede wszystkim stały dostęp do wartościowego pożywienia z ludzkich stołów oraz brak zagrożenia ze strony innych drapieżników sprawił, że psy osiągnęły ogromny, wręcz niewyobrażalny, sukces reprodukcyjny w porównaniu z ich przodkami wilkami i kuzynami takimi jak kojoty czy szakale. Sprzyjały temu także duża przeżywalność potomstwa i występująca dwa razy do roku ruja będąca zresztą jednym ze skutków udomowienia. W wyniku zmiany warunków życia możliwe stało się także statystycznie dłuższe życie psów przebywających blisko człowieka. Psy starzeją się w indywidualnym tempie, które zależy nie tylko od wielkości i rasy (wiadomo, że duże i olbrzymie psy żyją znacznie krócej niż psy ras małych, a więc ich starość zaczyna się wcześniej) lecz także od dotychczasowego stylu życia, odżywiania i predyspozycji dziedzicznych. Podobnie jak w przypadku ludzi, jedni psi staruszkowie potrafi ą być sprawni i pełni werwy niemal do końca swoich dni, inni są schorowani, niezbyt dobrze zorientowani w otaczającej ich rzeczywistości, reagujący negatywnie na jakiekolwiek zmiany w otoczeniu. Starość to czas powolnej utraty – energii życiowej, zdrowia, ostrości zmysłów i szybkości reakcji, zdolności uczenia się i zapamiętywania, niektórych wyuczonych umiejętności. Dolegliwości wieku starszego obejmują wiele narządów i układów w tym również mózg, który zaw iaduje

emocjami i zachow a n iem. C z ę ś ć psów cierpi na demenc ję st a rc z ą, która jest, można powiedzieć, patologiczną formą starzenia się układu nerwowego. Demencja najczęściej nie daje się zauważyć w gabinecie weterynaryjnym podczas rutynow ych badań, ponieważ dotyczy głównie pojawiających się stopniowo zmian w zachowaniu, które może zauważyć w pierwszej kolejności właściciel. Opisywana jest jako tak zwany zespół zaburzeń poznawczych psów, którego objaw y dotyczą czterech kategorii – dezorientacji, zmian w środowiskowych i społecznych interakcjach, zaburzenia cyklu snu i czuwania oraz utraty wyuczonych nawyków i umiejętności, w tym nawyku utrzymywania czystości w domu. Dezorientacja to opóźnione rozpoznawanie miejsc, ludzi czy przedmiotów lub nie rozpoznawanie ich wcale. Oczywiście pies może bez problemu poznawać swoich domowników, będzie miał jednak kłopoty z przypomnieniem sobie kim jest częsty gość lub członek dalszej rodziny, z którym spotyka się rzadziej. Zdezorientowane zwierzę może włóczyć się bezcelowo po posesji czy domu sprawiając wrażenie zagubionego. Może bać się lub szczekać na znane mu przedmioty czy inne elementy otoczenia. Mniejsze zainteresowanie kontaktami z ludźmi bywa zazwyczaj przykre dla domowników. Pies nie wita się entuzjastycznie, staje się obojętny na zachęty do pieszczot i zabawy, nie

EKSPERT RADZI cieszy się w sytuacjach budzących do tej pory radość, jak choćby przygotowywanie jedzenia. Może stać się drażliwy i reagować złością w dotychczas bezproblemowych sytuacjach, takich jak zakładanie obroży, czesanie lub po prostu zbliżania się do niego. Zmiany w relacjach społecznych widoczne są także w kontaktach z innymi psami, które niekiedy reagują wycofaniem lub złością na dziwnie zachowującego się staruszka. Zaburzenia rytmu snu i czuwania z kolei manifestują się przede wszystkim przeżywaniem niepokoju w nocy. Pies może chodzić po domu szukając właścicieli lub zupełnie bezcelowo, jest pobud z ony, n ie kiedy wyje lub p o pi s k uje, przy czym w ydaje się zdezor ientowany i zagubiony.

Załamanie się treningu czystości jest najczęstszym przejawem utraty wyuczonych umiejętności. Jego powodem może być dezorientacja, kiedy to zwierzę sygnalizuje chęć wyjścia na dwór kręcąc się przy niewłaściwych drzwiach lub niezdolność do prawidłowego kojarzenia właściwego podłoża z możliwością wypróżnienia się. Wyuczone polecenia, takie jak „do mnie” czy „siad” mogą nie wywoływać właściwej reakcji lub zwierzę reaguje na nie z opóźnieniem, co niekiedy niesłusznie interpretowane jest jako krnąbrność i upór starego psa. Oczywiście opisane wyżej objawy zespołu dysfunkcji poznawczych, będącego odpowiednikiem choroby Alzheimera u ludzi, dotykają tylko niewielkiej części populacji starzejących się psów i są przejawem patologii mózgu, a więc także patologicznej starości. Niemniej opisane wyżej zjawiska mogą w mniejszym lub większym stopniu dotykać wszystkich psich staruszków, bo każdy mózg podobnie jak każdy narząd organizmu starzeje się tracąc swoją sprawność. Właściciele często nie szukają pomocy dla swoich starzejących się zwierzaków przyjmując, opisane wyżej przejawy zachowania jako nieuniknione. Prędzej dostosują swój czas, rytm dnia i obowiązki do potrzeb i wymagań psa niż zwrócą się o pomoc do lekarza weterynarii. Tymczasem, choć nie możemy zatrzymać negatywnych procesów inwolucji, możemy w znaczącym stopniu opóźnić je, poprawiając relacje psa z otoczeniem. Pierwszą instancją pomocy starzejącym się psom jest lekarz weterynarii, który badając psa i przeprowad z ając w y w i ad może zdiagnozować objawy starzenia się, odróżnić je od innych zaburzeń, takich jak dysfunkcje narządów zmysłów czy

zaburzenia krążenia oraz wdrożyć odpowiednie leczenie. Chociaż przejawy starzenia się dotyczą głównie zmian w zachowaniu, to z punktu widzenia medycyny mają charakter chorobowy. Spowodowane przez starość zmiany w zachowaniu są bowiem skutkiem upośledzonego ukrwienia mózgu, niedostatecznego odżywienia i degeneracji komórek nerwowych oraz deficytu ważnych dla dobrego samopoczucia neuroprzekaźników, takich jak dopamina czy serotonina. Współczesna farmakologia dysponuje coraz większą ilością leków, które mogą w znacznym stopniu złagodzić przejawy starzenia się mózgu, przynosząc ulgę i przywracając dobre samopoczucie starzejącym się psom, a przez to rzecz jasna także ich właścicielom. Równie ważna jak opieka weterynaryjna jest właściwa dla starzejącego się organizmu dieta bogata w przeciwutleniacze, zmiatacze wolnych rodników, średniej długości kwasy tłuszczowe będące alternatywnym źródłem energii dla komórek nerwowych oraz witaminy. Ostatnie badania wykazały, że suplementacja diety w przeciwutleniacze może spowodować znaczną poprawę w zakresie takich przejawów starzenia się jak dezorientacja, zakłócenia interakcji ze środowiskiem i załamanie się treningu czystości. Trzecim ważnym obszarem działań mających na celu poprawę funkcjonowania starzejącego się psa, są działania, które mogą i powinni podjąć właściciele w codziennych interakcjach z psem. Ponieważ zwierzę traci zdolność wykonywania prostych czynności czy wyuczonych poleceń, istotne staje się stałe uruchamianie i przypominanie tych umiejętności. Bardzo ważny jest systematyczny, codzienny trening z użyciem prostych sygnałów (za każdym razem te same słowa) oraz jednoznacznego, wyraźnego nagradzania tym, co zwierzę szczególnie ceni

(zabawa, głaskanie, jedzenie) w wielu codziennych sytuacjach. Ponieważ pies przestaje kojarzyć swoje zachowanie z kontekstem sytuacyjnym ważne jest upewnienie się, że wydawane psu polecenia są jednoznaczne i zawsze takie same, ćwiczone wielokrotnie w różnych sytuacjach, a zwierzę otrzymuje tak dużo sygnałów nagrody jak to tylko możliwe za prawidłowe reakcje. W przypadku problemów z utrzymaniem czystości ważne jest częstsze wyprowadzenie psa na zewnątrz i chwalenie go za wypróżnienie się we właściwym miejscu, a w przypadku dezorientacji wyraźne oznaczenie drzwi, którymi zwierzę wychodzi za potrzebą. Gdy twój pies się starzeje: Zwracaj uwagę na zachowanie i samopoczucie twojego pupila. Większość dolegliwości podeszłego wieku manifestuje się zmianami w zachowaniu. Takie przejawy zachowania jak niechęć do aktywności, którą pies do tej pory lubił, nietypowe zachowanie w znanych miejscach lub wobec znanych psu osób czy zwierząt, wyraźnie opóźnione reagowania na twoje polecenia, zagubienie i dezorientacja, drażliwość, zaburzenia snu, wpadki w treningu czystości, wycofanie w kontaktach z domownikami powinny cię za-

EKSPERT RADZI niepokoić i skłonić do szukania pomocy. Pamiętaj jednocześnie, ze każdy pies tak jak i każdy człowiek może mieć lepsze i gorsze dni i niekiedy po prostu potrzebować odpoczynku zamiast spaceru. Starzenie się to proces biologicznych zmian w tkankach i układach organizmu. Dl atego każdy starzejący się pies powinien być pod systemat yczną opie k ą le k a r z a weterynarii, który może określić które z dolegl iwości lub zmian w zachowaniu są efektem starzenia się, a które wynikają z chorób (np. niechęć do akty wności może być spowodowana chorobą stawów)

i wdrożyć odpowiednie leczenie. Współczesna medycyna weterynaryjna dysponuje lekami i suplementami opóźniającymi efekty starzenia się, także poprzez odpowiednie odżywienie i ukrwienie komórek mózgu. Takie preparaty mogą znacząco poprawić samopoczucie i zachowanie twojego psa. To co pies jada może mieć znaczący wpływ na samopoczucie, zachowanie i tempo procesów inwolucyjnych. Bogata w przeciwutleniacze, odpowiednio zbilansowana, zawierająca dobrze przyswajalne źródła energii dieta jest ważna dla utrzymania jak najdłużej w zdrowiu i dobrym funkcjonowaniu starzejącego się pupila. Akceptuj ograniczenia twojego psa. Dotychczasowy tryb życia, na przykład długie biegające spacery lub górskie wycieczki, może być zbyt obciążający dla starzejącego się zwierzaka. Podobnie jak rodzinne imprezy, święta, remont czy wizyty hałaśliwych gości. Ważne staje się zatem zapewnienie psu spokojnego miejsca i w miarę regularnego rytmu dnia. Nie zapominaj jednocześnie o aktywności. Twój starzejący się pies potrzebuje odpowiedniej do jego możliwości porcji ruchu oraz, w szczególności, psychicznej stymulacji. Powrót do codziennych ćwiczeń podstawowych umiejętności, takich jak przychodzenie na zawołanie, pozostawanie w miejscu czy siadanie, a także zachowań szczególnie atrakcyjnych dla psa w przeszłości (np. tropienie, elementy obedience) służy utrzymaniu jak najdłużej dobrej kondycji psychicznej psa.

Po pierwsze znaÄ&#x2021; ich potrzebyâ&#x20AC;Ś ETAP 1 : Zmiany zachodzÄ&#x2026; na poziomie komĂłrkowym, dlatego wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciciel czÄ&#x2122;sto nie zauwaĹźa ich oznak: ÇŠ ÇŠ ÇŠ ÇŠ ÇŠ

-DN ]DGEDĂ&#x2030; R SV\ VWDUV]H"

6]DU]HQLH VLHUÄ?FL 7HQGHQFMD GR SU]\ELHUDQLD QD ZDG]H =ZLĂ&#x2122;NV]RQD ZUDÄŚOLZRÄ?Ă&#x2030; G]LĂ&#x2021;VHĂš 6SDGHN DSHW\WX 0QLHMV]D UXFKOLZRÄ?Ă&#x2030;

ETAP 2 : ÇŠ 3RJRUV]HQLH IXQNFMRQRZDQLD ]P\VĂšX ZĂ&#x2122;FKX ÇŠ 0DWRZLHQLH VLHUÄ?FL ÇŠ =PLDQ\ Z ]DFKRZDQLX ÇŠ 1LHFKĂ&#x2122;Ă&#x2030; GR UXFKX ÇŠ 7HQGHQFMD GR FKRUÂľE XNĂšDGX NUĂ&#x2021;ÄŚHQLD XNĂšDGX PRF]RZHJR RUD] VFKRU]HĂť MDP\ XVWQHM

Po drugie znaleĹşÄ&#x2021; najlepsze rozwiÄ&#x2026;zanieâ&#x20AC;Ś

royal-canin

.pl

PIES NA CO DZIEŃ

Dowiedz się o psach jeszcze więcej Rozmiar ma znaczenie…

Twój pies się drapie...?

Z psami jest tak, że mimo tego, że wszystkie psy to jeden gatunek, to różnią się wielkością, kształtem etc. Mops nie ma wiele wspólnego z wilczarzem irlandzkim, prócz tego że należą do jednego gatunku. Ma to swoje konsekwencje: nie tylko temperament czy tryb życia ma znaczenie, ale również wielkość. Dlaczego? Bo, po pierwsze, psy różnych wielkości rosną w innym tempie oraz inna jest ich długość życia.

Czy zauważyłeś u swojego psa zaczerwienioną, podrażnioną skórę? Jego włosy są przesuszone lub przetłuszczone? Pojawił się u niego łupież? Jeśli tak, to czy wiesz jakie są przyczyny tych zmian? Powodem jest nie tylko wrażliwość skóry, ale również wpływ zewnętrznych czynników środowiskowych, zabiegów fryzjerskich oraz źle zbilansowanej diety.

Ponadto, małe i bardzo małe psy mają tendencję do chorób jamy ustnej, natomiast psy duże mają wrażliwy przewód pokarmowy, co wymaga podawania wysoko strawnej karmy. Rozmiar psa łączy się również z pewnymi tendencjami do chorób serca czy stawów. Odpowiednie składniki pokarmowe w karmie wspomagają funkcjonowanie organizmu. Dlatego tak ważne jest, aby skład karmy był dostosowany do potrzeb danego psa. Pamiętaj, że potrzeby mopsa różnią się od potrzeb doga niemieckiego czy wilczarza irlandzkiego. Jeśli nie będziesz pewny, czy dobrze wybrałeś karmę dla Twojego psa, skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Jeżeli chodzi o dietę, to warto pamiętać, że pewne składniki odżywcze mogą wzmocnić nieprzepuszczalność bariery skórnej oraz łagodzić lekkie podrażnienia skórne. Wzmacnianiu skóry i połyskowi sierści sprzyja optymalna zawartość kwasów tłuszczowych omega 6 i omega 3. Kwasy omega 6 są niezbędne dla odnowy skóry i wzrostu włosa, nadają sierści połysk i wykazują funkcje przeciwzapalne. Kwasy omega 3 (EPA-DHA) mają głównie właściwości przeciwzapalne oraz wzmacniające szczelność bariery skórnej i poprawiające jakość włosa. Niacyna, witamina B5, cholina, inozytol oraz histydyna wspomagają funk-

cjonowanie skóry jako bariery ochronnej, utrzymując jej integralność, wspomagając wzrost i dojrzewanie komórek nabłonka. Kompleks tych 4 witamin i aminokwasu zapobiega utracie wody przez skórę oraz zwiększa jej nawilżanie. Warto jednak pamiętać, że korzystne efekty działania kompleksu można zaobserwować u psa po upływie dwóch miesięcy stosowania. Przeciwutleniacze, takie jak witamina C, E, luteina oraz tauryna, wspomagają rozwój naturalnych mechanizmów obronnych oraz zapobiegają uszkodzeniom komórkowym w obrębie skóry. Witamina A odgrywa kluczową rolę w procesie regeneracji skóry. Ponadto, reguluje poziom wydzieliny łojowej oraz zapobiega powstawaniu łupieżu. Biotyna, czyli inaczej witamina H, zapobiega wysuszeniu skóry oraz n ad m ie r ne j ut r ac ie włosa. Warto wiedzieć, że biotyna wspomaga metabolizm wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (kwasów omega 3 i omega 6). Cy n k , z w ł a sz c z a w formie chelatowanej, wspomaga wzrost włosa oraz jest niezbędny do

prawidłowego przebiegu procesu rogowacenia włosa. Wybór karmy dla Twojego psa nigdy nie może być przy padkow y. Zastanów się nad potrzebami twojego psa. Pamiętaj, że w kwestii wyboru karmy zawsze możesz pooradzić się lekarza weterynarii.

Niebezpieczne statystyki Aż 50% psów i kotów w Stanach Zjednodnoczonych ma nadwagę lub jest otyłych,, natomiast w Polsce nadwagę ma 39% psów. Konsekwencje nadwagi i otyłości są dla zdrowia psa dramatyczne. Prowadzą zą one do chorób serca, problemów ze stawami, awami, niechęci do poruszania się oraz zwiększają ększają ryzyko zachorowań na inne poważne żne choroby. Otyłość może doprowadzić również wnież do rozwoju cukrzycy, a nawet rozwoju komórek nowotworowych. Nadwadze łatwo jest zaradzić, stosując zić, stosują odpowiednią karmę z optymalną malną ilością energii i podwyższoną ilością ią włókna oraz przestrzegając zalecanych dziennych iennych dawek karmy. Niestety, jej zwalczaniee nie jest już j takie proste. Główną przyczyną przybierania na wadze przez psa jest brak równowagi pomiędzy energią dostarczoną do organizmu a energią wydatkowaną. Mało aktywny tryb życia oraz nieprzestrzeganie zalecanych dziennych dawek karmy to główne przyczyny rozwoju nadwagi u psów. Warto skonsultować z lekarzem weterynarii kondycję psa. Regularne ważenie, odpowiednio zbilansowana dieta, zwiększona aktywność fizyczna to jedyny sposób walki z nadwagą u psa. Zacznijcie ją już teraz, zanim Twój pies dołączy do tej niechlubnej statystyki.

WARTO WIEDZIEĆ

Czy Twoje zwierzę może mieć OA? Zaniepokoił Cię spadek aktywności u Twojego zwierzęcia? Być może przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa stawów.

Sprawdź swoją wiedzę i zadbaj o psa? ZAZNACZ PONIŻSZE OBJAWY/CECHY, KTÓRE PASUJĄ DO TWOJEGO ZWIERZĘCIA: Ponad 5 lat Mniejsza sprawność we wskakiwaniu na wyżej położone powierzchnie/ miejsca (np. na kolana właściciela); trudności przy wchodzeniu/ schodzeniu po schodach Mniejsza chęć do zabawy Sztywność chodu Kulawizna Ukrywanie się lub unikanie kontaktów z innymi zwierzętami lub z ludźmi. Okazywanie niezadowolenia Spadek aktywności Spanie w nietypowych miejscach (np. na podłodze) Trudności w oddawaniu moczu/kału wynikające z trudności przyjęcia odpowiedniej pozycji Spadek apetytu Zauważalna utrata lub przyrost masy ciała Nadwaga/ otyłość Wcześniejsze problemy z układem mięśniowo-szkieletowym

PODSUMUJ WYNIKI DODAJĄC OKREŚLONĄ DLA DANEGO SYMBOLU LICZBĘ PUNKTÓW: 15 pkt 5 pkt 1 pkt

INTERPRETACJA WYNIKÓW: 1-4 pkt: Stawy Państwa psa/kota aktualnie są zdrowe. Należy jednak bacznie obserwować zwierzę. 5-14 pkt: Państwa zwierzę może mieć problem ze stawami. Zaleca się konsultację u lekarza weterynarii. Powyżej 15 pkt: Państwa zwierzę ma problem ze stawami. Zaleca się bezzwłoczną wizytę u lekarza weterynarii, który ustali przyczynę problemów.

GIANT P SY POW Y ŻE J 4 5 KG

45 kg

Zdrowe Żywienie psów olbrzymich o wrażliwym przewodzie pokarmowym

INNOWACYJNY KROKIET Łatwy do rozgryzania, dla psów olbrzymich preferujących mniejsze krokiety

INNOWACJA W ŻYWIENIU PSÓW OLBRZYMICH Ā Podwyższony poziom białek i L-karnityna Ā Glukozamina i chondroityna Ā EPA/DHA Ā Białka L.I.P. i włókno

royal-canin

.pl

44 kg

26 kg

MAXI P SY OD 26 KG DO 4 4 KG

Atletyczny i smukły?

INNOWACJA W ŻYWIENIU PSÓW DUŻYCH Ā Ā Ā Ā

Podwyższony poziom białek i L-karnityna Glukozamina i chondroityna EPA/DHA royal-canin Białka L.I.P., psyllium, .pl prebiotyki: FOS, MOS