N G Ā T O H U | S TA N D A R D G R A N T S 2 0 2 0
NGĀ PANGA O NGĀ AHI KAI NGAHERE I AHITEREIRIA KI NGĀ WĀHI KŌPAKA O AOTEAROA Ka ārahina e Tākuta Phil Novis o Manaaki Whenua rāua ko Tākuta Lynda Petherick o Te Herenga Waka tētahi rōpū tohunga pūtaiao o te ao ki te whakatau i te pānga o ngā korakora rere ana i te takiwā ki te kapoke hukapapa me te pānga ki te hukapapa me te kōpaka e rewa ana i Aotearoa. Ka tino pākia ngā kōpaka o Aotearoa ki ngā huringa o te pāmahana me te ua, ā, kua tino itiiti haere i roto i ngā tau maha. He nui te arapeto – ko te ine tēnei i te nui o te iraruke kōmaru e whakaatahia ana mai i te mata o tētahi mea me te kore e ngongoa. Engari, ina tāhawahawatia ngā papanga hukapapa me ngā tio o runga i ngā para, he tino iti rawa te arapeto, ā, ka nui ake te ngongo i te pūngao o te rā, ka nui ake hoki te rewa o te tio. E rua ngā pūtake hira o ngā para: ko ngā puehu e pūhia ana e te hau me ngā korakora whai auahi me te pungarehu kei te takiwā; me te tipu o ngā taupori moroiti, pērā i te kapoke, kei te mata o te tio me te hukapapa. Ko te mea nui, he hononga pea kei waenga i te tipu o ēnei hapori moroiti me te nui haere ake o ngā korakora kei te takiwā. I puta i ngā ahi o ngā ngahere o Ahitereiria i te 20192020 ngā rahinga waro pango nui me ngā para i te takiwā i runga o Aotearoa, e kaha ana te huri o te tae o ngā papa hukapapa me ngā kōpaka i Te Tiritiri
18
o te Moana. Ka whakapouri i ngā hapori moroiti o te kōpaka i ngā mata kōpaka. Ka whakaiti ake tētahi pahekotanga o ēnei āhuatanga i te arapeto o ngā kōpaka i Aotearoa me te whakarahi ake i te nui o te rewa. Engari, ko te rarahi o ēnei pānga, me te taunekeneke i waenga i te tipu o ngā moroiti me ngā putunga waro pango, kāore i te tino mōhiotia, ā, kāore i uru ki ngā tauira onāianei te rewa o ngā kōpaka. Ka whakatauhia e Tākuta Novis rāua ko Tākuta Petherick te pānga o ngā para ngongo mārama kei te takiwā mai i ngā ahi kai ngahere o Ahitereiria me ngā hapori moroiti ki te rewa o ngā pūnaha kōpaka o Aotearoa – takitahi me ngā taunekeneke. Ka noho ko tēnei rangahau te tūāpapa mō ngā mahi ā muri ake mō te pānga o ngā para ki te rewa o ngā kōpaka.
