Rozhnama

‫لەدهۆك؛ داوای ئینتیمای سیاسیی لە دووكانداران دەكرێت‬ ‫پ‪ .‬بادینان‪ :‬لەچەند رۆژی‬ ‫راب��ردوودا‪ ،‬چەند كەسێك بەناوی‬ ‫ئاسایشی ده��ۆك��ەوەو ل��ەب��ازاڕی‬ ‫شارەكەدا‪ ،‬داوای ئینتیما‌و زانیارییان‬

‫ل��ەس��ەر ژی��ان��ی ل��ە دووك���ان���داران‬ ‫ك��ردووە‌و بەڕێوەبەری ئاسایشیش‬ ‫“ئاگادار نییە”‪.‬‬ ‫ئەحمەد محەمەد ب���ەرواری‪،‬‬

‫یەكێك ب��وو ل��ەو دووك��ان��داران��ەی‬ ‫داوای زانیاریی‌و ئینتیمای سیاسیی‌و‬ ‫حیزبیی لێكراوە‌و بە “رۆژنامە”ی وت‪:‬‬ ‫رۆژی(‪ ،)6/8‬چەند كەسێك هاتن‬

‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ژمارە (‪ )638‬سێشەممە ‪2011/6/14‬‬

‫‪...‬ل‪2‬‬

‫“سیتی سكان”‬ ‫مەترسیدارە‬

‫عه‌بدوڵاڵ (‪)%70‬ی جه‌سته‌ی‬

‫خۆی ده‌سووتێنێت‪..‬‬

‫بەناوی ئاسایشی دهۆكەو‌ه خۆیان‬ ‫ناساندو داوای ئینتیمای سیاسیی‌و‬ ‫چەند زانیارییەكی تریان كرد‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫‪16‬‬

‫هۆشیار زێباری‌و‌ دوو وەزیر‌ی دیکه‌و چەند بەرپرسێكی كوردی لەگەڵدایە‬

‫تاڵەبانی؛ سامانەكەی بۆ نەزاهە ئاشكرا ناكات‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ج��ەالل تاڵەبانی‪،‬‬ ‫س�����ەرۆك ك���ۆم���اری ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫تائێستا س��ەروەت‌و سامانەكەی‬ ‫ب��ۆ دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ە ئاشكرا‬ ‫ن��ەك��ردووەو پەرلەمانتارێكیش‬ ‫رایدەگەیەنێت‪ :‬ئەوانەی فۆرمی‬ ‫نەزاهە پڕناكەنەوە "ترس"یان‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارێكی دەستەی‬ ‫ن��ەزاه��ەی عێراق‪ ،‬تا سەرەتای‬ ‫ئەم مانگە‪ ،‬سه‌رباری تاڵەبانی‪،‬‬ ‫سێ وەزیر‌و هەشت پەرلەمانتاری‬ ‫ك���ورد‌و س��ەرج��ەم ئەندامانی‬ ‫كوتلەی برایەتی نەینەوا (كە‬ ‫كوردن)‪ ،‬سەروەت‌و سامانیان بۆ‬ ‫ئەو دەستەیە ئاشكرا نەكردووە‪.‬‬ ‫دەستەی نەزاهەی عێراق‪،‬‬ ‫نوێترین ئاماری سااڵنەی لەنێوان‬ ‫(‪ )1/1‬ب��ۆ (‪،)2011/6/2‬‬ ‫لەماڵپەڕی رەسمیی دەستەكە‬ ‫ب�ڵاوك��ردووەت��ەوە‪ ،‬كە تایبەتە‬ ‫بەئاستی پەیوەستبوونی بەرپرسە‬ ‫بااڵكانی عێراق بە پڕكردنەوەی‬ ‫فۆرمی زانیاریی ئەو دەستەیە‬ ‫ب��ۆ ئ��اش��ك��راك��ردن��ی س���ەروەت‌و‬ ‫سامانیان‪.‬‬

‫بەپێی ئامارەكە‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق لەدوای وەزارەتی‬ ‫كارەبا بەپلەی دووەم دێت‪ ،‬لەڕووی‬ ‫كەمترین رێ��ژەی پڕكردنەوەی‬ ‫ئەو فۆرمانە‪ ،‬بەوپێیەی لەكۆی‬ ‫(‪ )325‬ئەندامەكەی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران‪ ،‬تەنیا (‪ )118‬ئەندام‬ ‫فۆرمەكەیان پ��ڕك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫كە (‪ )45‬ئەندامیان لە چوار‬ ‫فراكسیۆنە كوردییەكەن‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارەكەی دەستەی‬ ‫ن��ەزاه��ە‪ ،‬ت��ا (‪ ،)6/2‬ج��ەالل‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆمار‌و هەریەك‬ ‫ل��ە ت��اری��ق ه��اش��م�ی‌و خ��وزەی��ر‬ ‫خ��وزاع��ی‪ ،‬جێگرانی دووەم‌و‬ ‫سێیەمی س�ه‌رک��ۆم��ار‪ ،‬هۆشیار‬ ‫زێباری‪ ،‬وه‌زیری ده‌ره‌وه‌‪ ،‬فۆرمی‬ ‫زانیاریی ئاشكراكردنی سەروەت‌و‬ ‫سامانیان پڕنەكردووەتەوە‪.‬‬ ‫شەریف سلێمان‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی ن��ەزاه��ەی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بە “رۆژنامە”ی‬ ‫راگەیاند‪" :‬هەركەسێك ئەو فۆرمە‬ ‫پ��ڕن��ەك��ات��ەوە‌‪ ،‬ترسی هەیە لە‬ ‫ئاشكرابوونی بەرژەوەندییەكانی"‪.‬‬ ‫بۆ ‪...‬ل(‪)24‬‬

‫حكومەتی هەرێم؛ شەش پارچە زەویی‬ ‫لەسەر باڵیۆزی ئێران تاپۆ دەكات‬ ‫ڕۆژن��ام��ە‪ :‬بەپێی بڕیارێكی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ش��ەش پ��ارچ��ە زەوی���ی لەسەر‬ ‫حەسەن كازمی قومی‪ ،‬باڵیۆزی‬ ‫پێشووی ك��ۆم��اری ئیسالمیی‬ ‫ئێران لە عێراق‪ ،‬تاپۆ كراوە‪.‬‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران‪ ،‬كە ئیمزای عومەر فەتاح‪،‬‬ ‫سەرۆكی پێشووتری حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستانی لەسەرە‪،‬‬ ‫تیایدا هاتووە‪“ :‬موڵكەكانی ژمارە‬

‫جه‌الل تاڵه‌بانی‪ ،‬سه‌رۆک کۆماری عێراق‬

‫ئه‌دهه‌م بارزانی‪:‬‬ ‫پارتی میوانی سلێمانییه‪‌..‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن؛ نایەوێت گفتوگۆكانی لەگەڵ دەسەاڵتدا درێژەبكێشێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەندامێكی لیژنەی‬ ‫هەماهەنگی ئۆپۆزسیۆن ئەوە‬ ‫دەخاتەڕوو‪" :‬ئۆپۆزسیۆن" نایەوێت‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ان درێژەبكێشن‌و‬ ‫پێویستە لەماوەیەكی كورتدا‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��ی��ان ه��ەب��ێ��ت‪ .‬ه��اوك��ات‬ ‫سەرچاوەیەكی بەرپرس لە دەسەاڵت‬ ‫بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪ :‬هەموو‬

‫پرۆژەكانی "ئۆپۆزسیۆن" جێگەی‬ ‫قبووڵی دەس��ەاڵت نین‌و "ناكرێت‬ ‫وەك خۆیان جێبەجێبكرێن"‪.‬‬ ‫ل�����ەدواك�����ۆب�����وون�����ەوەی‬ ‫"ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن"‌و دەس���ەاڵت���دا‪،‬‬ ‫"ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن" پ��رۆژەی��ەك��ی‬ ‫پێشكەش بە (یەكێتی‌و پارتی)‬ ‫ك���ردووەو ب��ڕی��ارە (‪،)6/20-18‬‬

‫(یەكێتی‌و پارتی) وەاڵمی پرۆژەكە‬ ‫بدەنەوە‪.‬‬ ‫ئ���ازاد جندیانی‪ ،‬وتە‌بێژی‬ ‫مە‌كتە‌بی سیاسیی (یە‌كێتیی‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی ك���وردس���ت���ان)‪،‬‬ ‫لەماڵپەڕی رەسمیی حیزبەکه‌یه‌وە‪،‬‬ ‫رای��گ��ەی��ان��دووه‌‪" :‬بە‌پێی نییە‌تی‬ ‫(یە‌كێتی‌و پارتی) ‌دە‌مانە‌وێت‬

‫كۆبوونە‌وە‌كان لە‌وشوێنە‌دا تە‌واوبن‪،‬‬ ‫ك ‌ە رێككە‌وتن دە‌كرێت"‪.‬‬ ‫سەركۆ عوسمان‪ ،‬نوێنەری‬ ‫"گ��ۆڕان" لەلیژنەی هەماهەنگیی‬ ‫"ئۆپۆزسیۆن"‪ ،‬بە "رۆژن��ام��ە"ی‬ ‫راگەیاند‪" :‬تائێستا ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ك��ات��ێ��ك��ی وەك����و دواوادە بۆ‬ ‫ب��ەردەوام��ب��وون��ی كۆبوونەوەكان‬

‫دی��اری��ن��ەك��ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم بەپێی‬ ‫پرۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬دەبێت‬ ‫دەس���ەاڵت لەماوەیەكی كورتدا‬ ‫وەاڵم���ی ئۆپۆزسیۆن ب��دات��ەوە‪،‬‬ ‫كە تاچەند دەتوانێت پرۆژەكەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن جێبەجێ بكات"‪.‬‬ ‫راپۆرتێك‬ ‫لە الپه‌ره‌ (‪)2‬دا دەخوێننەوە‬

‫هەلی كار‬

‫سوپەرماركێتی (میترۆ) پێویستی بە شەش‬ ‫كارمەندی كچ هەیە ل ‌ه بوارەكانی فرۆشتن و‬ ‫كاشێر‪ ،‬كە هیچ کارێكی تری نەبێت و بتوانێت‬ ‫لە هەردوو ش���ەفتی بەیانیان و ئێواراندا كار‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫بۆ وەرگرتنی فۆڕم‪ ،‬سەردانی سوپەرماركێتی‬ ‫(میترۆ) بكەن‪.‬‬ ‫ناونیش���ان‪ :‬س���لێمانی‪ ،‬گه‌ڕه‌ک��� ‌ی بەرانان‪،‬‬ ‫بەرامبەر مزگەوتی شێخ فەرید‪.‬‬ ‫پێویس���تە ئاره‌زوومه‌ند ی���ەك وێنە لەگەڵ‬ ‫خۆیدا بهێنێت‪.‬‬

‫(‪،488/5 ،10/5 ،9/5 ،7/5‬‬ ‫‪)457/5‬ی ك���ەرت���ی (‪)2‬ی‬ ‫زەرگــــــەتە‪ ،‬لەباجی دەرامەت‌و‬ ‫خانووبەرە‌و رسوماتی تەسجیل‬ ‫عەقاری‪ ،‬كە لەالیەن سەفارەتی‬ ‫كۆماری ئیسالمیی ئێران لەعێراق‬ ‫كڕدراوە‪ ،‬ببەخشرێت”‪.‬‬ ‫م���ح���ەم���ەد ق����ەرەداغ����ی‬ ‫سكرتێری یاسایی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران‪ ،‬دەڵێت‪ :‬بەپێی یاسا‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‪ ،‬تاپۆكردنی‬ ‫زەوی����ی ل��ەس��ەر س���ەف���ارەت‌و‬

‫كونسوڵخانەكان‪ ،‬رێگەپێدراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەبارەی مەسەلەی بەخشین‬ ‫ل��ەب��اج‌و دەرام����ەت‌و “تەسجیل‬ ‫عەقار”‪ ،‬وتی‪“ :‬ئەوە دەكەوێتە‬ ‫سەر بڕیاری ئیداریی‌و بڕیاری‬ ‫یاسایی‌و دەبێت بەپشتبەستن‬ ‫بەبڕیارە ئیداریی‌‌و رێنمایی‌و‬ ‫یاساییەكان بێت‪ ،‬ئیدارییەكان‬ ‫باشتر دەزانن”‪.‬‬ ‫بۆ ‪...‬ل‪4‬‬

‫ل‪7‬‬

‫راپۆرتەكەی لێكۆڵینەوەی‬ ‫‪NRT‬؛ بە نهێنی دەنێردرێتە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لیژنەی لێكۆڵینەوە‬ ‫ل���ەڕووداوی سووتاندنی "نالیا"و‬ ‫ه��ێ��رش��ك��ردن��ەس��ەر كەناڵەكانی‬ ‫دیكەی راگەیاندن‪ ،‬راپۆرتی كۆتایی‬ ‫كارەكانی "بەنهێنیی" دەنێرێتە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران‌و ئەنجامەكەی‬ ‫بۆ رای گشتیی ئاشكرا ناكات‪.‬‬ ‫دادوەر جاسم جەزا‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫لیژنەكە‪ ،‬بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪:‬‬ ‫كۆتاییان بەكارەكانی لێكۆڵینەوە‬

‫هێناوەو راپۆرتی كۆتایی خۆیان‬ ‫"بەنهێنیی" ئاراستەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران كردووەو وتیشی‪ :‬دەسەاڵت‬ ‫الی ئ��ەوان��ە ك��ە ئەنجامەكەی‬ ‫ئاشكرابكەن‪ ،‬یان نا‪.‬‬ ‫سەبارەت بەئاشكرانەكردنی‬ ‫ئەنجامەكانیشی بۆ رای گشتیی‪،‬‬ ‫وت��ی‪" :‬لەبەر سەالمەتیی رەوتی‬ ‫لێكۆڵینەوەكانی دادگا‪...،‬‬

‫‪...‬ل‪2‬‬

‫یەكێتیی زانایان؛‬ ‫هەڵوێست لەكۆكردنەوەی‬ ‫زەكات وەردەگرێت‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ب��ەرپ��رس��ێ��ك��ی‬ ‫وەزارەتی ئەوقاف‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫س��ااڵن��ە زی��ات��ر ل��ە (‪ )20‬ملیۆن‬ ‫دۆالری زەك���ات كۆدەكرێتەوە‌و‬ ‫هەوڵێك هەیە بۆ هەڵوێستوەرگرتن‬ ‫لەدروستیی‌و نادروستیی چۆنییەتی‬ ‫ك��ۆك��ردن��ەوەی پ���ارەو وتەبێیژی‬ ‫یەكێتیی زانایانیش‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫دەبێت دەزگایەكی رەسمیی ئەركی‬ ‫كۆكردنەوە‌ی زەكات بگرێتە ئەستۆ‪.‬‬ ‫م����ەری����وان ن��ەق��ش��ب��ەن��دی‪،‬‬ ‫بەرپرسی راگەیاندنی وەزارەت��ی‬ ‫ئ��ەوق��اف‌و ك���اروب���اری ئاینیی‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ "رۆژنامە"‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫"سااڵنە زیاتر لە (‪ )20‬ملیۆن دۆالر‬

‫پارەی زەكات‌و سەرفیترە بەشێوەی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆر كۆدەكرێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەندێك رێكخراو بەناوی پرۆژەی‬ ‫خێرخوازیی‌و چەند كەسێتییەك‬ ‫ئەو پارانە كۆدەكەنەوە‌و مزگەوت‌و‬ ‫قوتابخانەی پێ دروست دەكەن‪،‬‬ ‫ئ���اگ���اداری ئ���ەوەش���م‪ ،‬هەوڵێك‬ ‫هەیە بۆئەوەی یەكێتیی زانایان‌و‬ ‫لیژنەی فەتوا هەڵوێستێك لەسەر‬ ‫دروستیی‌و نادروستیی ئەو پارە‬ ‫كۆكردنەوەیە وەربگرێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژەی بەوەشدا‪ :‬لەو‬ ‫هەواڵنە‪ ،‬هەندێك مامۆستای ئاینیی‬ ‫بەهۆی ئەوەی ئیمتیازاتیان زیاتر‬ ‫لەوەدایە‪ ،‬لەگەڵیدا نین‪... ...،‬ل‪2‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن؛ ل ‌ه پرۆژه‌که‌یدا جەختی سەد دەرسەدی لە سیستمی پەرلەمانیی كردووەتەوە‪ ،‬بەپێچەوانەی ئەوەی‬ ‫كە لەو رەشنووسەی ئێستادا هەیە؛ كە سیستمی سیاسیی هەرێم سەرۆكایەتیی‌و پەرلەمانییە‪.‬‬

‫«هیچ بڕیارێك نییە؛‬ ‫بۆ دابەشكردنی زەویی‌و دەسەاڵتیش‬ ‫بە پارێزگارەكان نەدراوە»‬ ‫رۆژنامه‌‬

‫‪............................................................‬‬

‫وەزی���ری ش��ارەوان � ‌ی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئاشكرای دەك��ات؛ تا‬ ‫ئێستا ئەنجومەنی وەزی��ران هیچ‬ ‫بڕیارێكی بۆ دابەشكردنی زەویی‬ ‫نەداوە‌و ئەوەش رەتدەكاتەوە‪ ،‬كە‬ ‫دەسەاڵتی دابەشكردنی زەویی بە‬ ‫پارێزگاكان درابێت‪.‬‬ ‫ل��ە چ��ەن��د رۆژی راب����ردوودا‬ ‫هەواڵی ئەوە باڵوبووەوە‪ ،‬حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ب��ڕی��اری‬ ‫دابەشكردنی زەویی لە سەرتاسەری‬ ‫هەرێمی كوردستاندا داوە‪ ،‬هەروەك‬ ‫پێشتر د‪ .‬بەرهەم ساڵح‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫لە كاتی بەسەركردنەوەی چەند‬ ‫پ��رۆژەی��ەك��ی خ��زم��ەت��گ��وزاری��دا‬ ‫لەسلێمانی‪ ،‬ئاماژەی بەوە كرد؛‬ ‫ل��ە چ��ەن��د هەفتەیەكی نزیكدا‬ ‫دابەشكردنی زەویی بەسەر چین‌و‬

‫توێژەكاندا دەستپێدەكاتەوە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات لە لێدوانیكیدا بۆ‬ ‫«ئاكانیوز» محەمەد قەرەداغی‪،‬‬ ‫سكرتێری ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬باسی لەوە‬ ‫ك����ردووە‪ :‬ئەنجومەنی وەزی���ران‬ ‫ب��ڕی��اری��داوە‪ ،‬دەس��ەاڵت��ی پێدانی‬ ‫زەوی��ی بدرێت بە پارێزگاكان‌و‬ ‫دابەشكردنی زەویی پەیوەندیی بە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانەوە نەماوە‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم‪ ،‬سەمیر ع��ەب��دوڵ�ڵا‪،‬‬ ‫وەزیری شارەوانی‌و گەشتوگوزاری‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬ئەو دەنگۆیانە‬ ‫رەتدەكاتەوەو بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ه��ەرچ��ەن��د بیرۆكە‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا هیچ بڕیارێك‬ ‫دەرنەچووە بۆ دابەشكردنی زەویی‌و‬ ‫هەروەها هیچ بڕیار‌و رێنماییەك‬ ‫دەرنەچووە سەبارەت بە چۆنێتیی‬ ‫دابەشكردنی زەویی‪ ،‬ئایا دەسەاڵت‬ ‫دەدرێتە پارێزگاكان‪ ،‬یان لە رێگەی‬ ‫شارەوانییەوە دەبێت»‪.‬‬

‫رێكخراوێكی بیانیی؛ لەنامەیەكدا بۆ بارزانی‪:‬‬

‫ترسمان هەیە ئەنجومەنی بااڵی راگەیاندن كۆنترۆڵ بكەن‬ ‫رۆژنامە‪:‬‬

‫‪..............................................................‬‬

‫رێ����ك����خ����راوی ج��ی��ه��ان��ی‬ ‫پەیامنێرانی بێسنوور‪ ،‬لەنامەیەكدا‬ ‫بۆ ب��ارزان��ی‪ ،‬رایدەگەیەنن‪ :‬ئەو‬ ‫ئەنجومەنی ب��ااڵی راگەیاندنەی‬ ‫كە بڕیارە دروستبكرێت‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫دەستەیەكی سەربەخۆ بێت‌و‬ ‫ترسی خۆشیان لەوە نیشاندەدەن؛‬ ‫ئەنجومەنەكە لەالیەن «پارتی‌و‬ ‫یەكێتی»یەوە كۆنترۆڵ بكرێت‪.‬‬ ‫لەنامەكەدا‪ ،‬كە ماوەیەك‬ ‫بەر لەئێستا بۆ مەسعود بارزانی‬ ‫نێردراوە‪ ،‬رێكخراوەكە پێشوازیی‬ ‫خ��ۆی لە ویستی راگ��ەی��ەن��راوی‬ ‫حكومەت دەك���ات‪ ،‬بۆ هاندانی‬ ‫پلورالیزمی میدیاو رێزگرتن‬ ‫لەئازادیی رادەرب��ڕی��ن‌و بیروڕا‪،‬‬ ‫لەهەمانكاتیشدا‪ ،‬جەختدەكاتەوە‬ ‫لەسەر پتەوكردنی پره‌نسیپەكانی‬ ‫ئەخالقییاتی میدیاو پڕۆفێشناڵیی‪.‬‬ ‫ه�ه‌ر ل ‌ه نامه‌که‌دا هاتووە‪:‬‬ ‫«ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا‪ ،‬لەدیدگای‬

‫ئێمەوە‪ ،‬لەفۆڕمی ئێستایدا‪،‬‬ ‫یاسای پێشنیازكراو یارمەتیی‬ ‫بەدەستهێنانی ئ��ەو ئامانجانە‬ ‫نادات»‪.‬‬ ‫رێكخراوەكە‪ ،‬ئاماژە بەوەش‬ ‫دەك��ات‪ :‬ئ��ەوان زۆر پەشۆكاون‬ ‫دەرب��ارەی هەندێك لەبەشەكانی‬ ‫پ��ڕۆژەی��اس��اك��ە‪ ،‬كە پەیوەستن‬ ‫بەسەربەخۆیی ئەنجومەنەكەوە‪.‬‬ ‫نامەكە‪ ،‬كە لەالیەن خودی‪،‬‬ ‫ج���ان ف��ڕان��چ��ۆی��س ج��ول��ی��ارد‪،‬‬ ‫سكرتێری گشتیی پەیامنێرانی‬ ‫ب���ێ���س���ن���وورەوە ن����ێ����ردراوە‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب���ەوەش���دەك���ات‪ :‬ه��ەر‬ ‫لەدروستكردنییەوە ئەوە روونە‪:‬‬ ‫ئەو ئەنجومەنی بااڵی راگەیاندنە‪،‬‬ ‫ناتوانرێت وەك دەستەیەكی‬ ‫سەربەخۆ داب��ن��رێ��ت‪ .‬ه��ات��ووە‪:‬‬ ‫«بەگوێرەی م��ادەی چوارەمی‬ ‫پڕۆژەیاساكە‪ ،‬ئەنجومەنەكە نۆ‬ ‫ئەندامی دەستنیشانكراوی دەبێت‪،‬‬ ‫سیانیان س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م بۆ‬ ‫ماوەی شەش ساڵ دەستنیشانیان‬

‫دەكات‪ ،‬سەرۆكی پەرلەمان سیانی‬ ‫ت��ری��ان ب��ۆ م���اوەی پێنج س��اڵ‌و‬ ‫سەرۆك وەزیرانیش سێی تر بۆ‬ ‫ماوەی چوار ساڵ»‪.‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ە‪ ،‬لەنامەكەدا‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه ب��ۆ ئ����ەوەش دەك���ات‪:‬‬ ‫دەرب���ارەی‬ ‫نیگەرانییەكانیان‬ ‫ناسەربەخۆییبوونی ئەنجومەنەكە‬ ‫زی��اد دەب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەوی��ش بەهۆی‬ ‫بەندەكانی مادەی پێنجەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫بەپێی ئەو بەندانە‪« ،‬سەرۆك‌و‬ ‫ئەندامانی ئەنجومەنەكە الی‬ ‫س��ەرۆك��ی هەرێمی كوردستان‬ ‫سوێندەدرێن‪ ،‬لەهیچ شوێنێك‬ ‫ئ��ام��اژە ب��ەوە ن��ەك��راوە كە ئەو‬ ‫ك��ەس��ان��ەی ه��ەڵ��دەب��ژێ��ردرێ��ن‪،‬‬ ‫پێویستە پسپۆڕبن ل��ەب��واری‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‌و زان��ی��اری��ی‪ ،‬لەهیچ‬ ‫شوێنێكیش ئەوە نەوتراوە؛ كە‬ ‫ئەندامێتیی ئەنجومەنەكە لەگەڵ‬ ‫هەندێك پۆستدا ناكۆكە»‪ .‬بۆیە‬ ‫بۆ «مەسعود بارزانی» دەنووسن‪:‬‬ ‫ئێمە ترسمان هەیە ئەم ئەنجومەنە‬

‫راستەوخۆ لەالیەن دوو حیزبە‬ ‫سەرەكییەكەوە كۆنترۆڵ بكرێت‪،‬‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان‪،‬‬ ‫كە تۆ سەركردایەتیی دەكەیت‌و‬ ‫یەكێتی نیشتمانیی كوردستان‪،‬‬ ‫كە جەالل تاڵەبانی سەركردایەتیی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫رەخنە لەوەش دەگرن‪ :‬ئەو‬ ‫ش��ێ��وازەی ئەنجومەنەكەی پێ‬ ‫تەمویل دەكرێت‪ ،‬گومانی زیاتر‬ ‫دەرب����ارەی سەربەخۆییەكەی‬ ‫بەرزدەكاتەوە‪.‬‬ ‫لەبەشێكی تری نامەكەدا‪،‬‬ ‫هاتووە‪« :‬نووسینی ئامانجەكانی‬ ‫ئەنجومەنەكە‪ ،‬لەمادەی هەشتەمدا‬ ‫ناڕوونە‪ ،‬ئاماژە بەهیچ شتێكی‬ ‫سەرچاوەی هەبوو‪ ،‬نەكراوە بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی ئەو ئامانجانە‪،‬‬ ‫ه��ەن��دێ��ك��ی��ش ل��ەئ��ام��ان��ج��ەك��ان‬ ‫لەگەڵ سروشتی سەربەخۆیی‬ ‫ئەنجومەنەكە دژ دەوەس��ت��ن‪،‬‬ ‫مادەی (‪ )4A - ٨‬بۆ نموونە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەنجومەنەكە خزمەتی‬

‫دەك���ات‪،‬‬

‫ئامانجەكانی میدیا‬ ‫لەهەموو بوارێکدا»‪.‬‬ ‫پەیامنێرانی‬ ‫لەكۆتاییدا‪،‬‬ ‫بێسنوور‪ ،‬دەنووسێت‪ :‬ب��اوەڕ‌و‬ ‫ه��ەڵ��وێ��س��ت��م��ان وای�����ە؛ ئ��ەو‬ ‫پ��ڕۆژەی��اس��ای��ە ب��ەب��ەردەوام��ی��ی‬ ‫دژایەتیی هۆكاری پلوڕالیزمی‬ ‫میدیا دەك���ات‪ ،‬ئ��ەو هۆكارەی‬ ‫ك��ە ئێمە بەرگریی لێدەكەین‬ ‫ئەنجومەنێكی وا‪ ،‬پره‌نسیپی‬ ‫ئازادیی میدیا پێشێل دەك��ات‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی داڕشتنی نادەقیقیی‬ ‫ئەم پڕۆژەیاسا پێشنیازكراوە‪،‬‬ ‫دەتوانرێت بۆ كۆنترۆڵكردن‌و‬ ‫سزادانی رۆژنامەنووس‌و دەزگاكانی‬ ‫هەواڵ بەكاربهێنرێت»‪.‬‬ ‫پ��ەی��ام��ن��ێ��ران��ی بێسنوور‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی‬ ‫ئ��ازادی��ی راگ��ەی��ان��دن�ە‌و ل��ەدوای‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ەوە چه‌ند‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ەو راگ��ەی��ەن��راوێ��ک��ی‬ ‫لەبارەی رەوشی رۆژنامەنووسانی‬ ‫كوردستانەوە باڵوكردووەتەوە‪.‬‬

‫«هیچ مووچەخۆرێكی حكومەت؛ لەجێبەجێكردنی پڕۆژەكانی ئۆپۆزسیۆندا زەرەرمەند نابێت»‬

‫دەسەاڵت؛ بە مەرجی بەشداربوونی ئۆپۆزسیۆن لەحكومەتدا‪ ،‬پڕۆژەكان جێبەجێ دەكات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬سیروان رەشید‬

‫‪..............................................................‬‬

‫هەرس ‌ێ الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكەی‬ ‫ه��ەرێ��م؛ ب��ەم��ەب��ەس��ت��ی ئ���ەوەی‬ ‫«وەزارەت‌و دام��ودەزگ��اك��ان��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬دوور بخرێنەوە‬ ‫لە هەموو جۆرە تێوەگالنێك لە‬ ‫ملمالنێی دەسەاڵت‌و بەكارهێنانیان‬ ‫لە مونافەسەی سیاسیی هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردنەكاندا»‪ ،‬چەند پڕۆژەیەك‬ ‫دەخەنە بەردەستی دەسەاڵت‪ ،‬بۆ‬ ‫چاكسازیی لە سیستمی حوكمڕانیی‬ ‫هەرێمدا‪.‬‬ ‫پ��ڕۆژه‌ك��ان‪ ،‬كە لە هەفتەی‬ ‫راب���������ردووەوە ل��ەم��ی��دی��اك��ان��دا‬ ‫باڵوكراونەتەوە‌و بڕیاریشە ئەمڕۆ‬ ‫ی��ان سبەی‪ ،‬دوو پ��ڕۆژەی دیكە‬ ‫بدەنە دەس���ەاڵت‪ ،‬ک ‌ه ژم��ارەی��ان‬ ‫(‪ )13‬پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬لەبوارەكانی‪:‬‬ ‫پ��ێ��داچ��وون��ەوە ب��ە رەشنووسی‬ ‫دەس��ت��وور‪ ،‬پ��ەی��ڕەوی ن��اوخ��ۆی‬ ‫پەرلەمان‌‪ ،‬دەس��ەاڵت��ی قەزایی‌و‬ ‫وەزارەتەكانی حكومەتی هەرێمدا‪.‬‬ ‫الی��ەن��ەك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن؛‬ ‫ل��ەپ��ڕۆژەك��ان��ی��ان��دا‪ ،‬ب��ەوردی��ی‬ ‫ك��ەم��وك��ورت��ی��ی��ەك��ان��ی دۆخ���ی‬ ‫حوكمڕانیی هەرێمی كوردستانیان‬ ‫دەستنیشانكردووە‌و تائاستێكی‬ ‫«ب��اش»ی��ش‪ ،‬میكانیزمیان بۆ‬ ‫چارەسەركردنیكەموكورتییەكانیش‬ ‫خستووەتەڕوو‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن؛ لەگەڵ نیزامی‬ ‫پەرلەمانییە‬

‫بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی‬ ‫ل��ەس��ەرچ��اوەی��ەك��ی ئ���اگ���ادارەوە‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە» گ��ەی��ش��ت��ووە‪،‬‬ ‫الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬لەپڕۆژە‬ ‫ئامادەكراوەكەیاندا بۆ رۆشنووسی‬ ‫دەس��ت��ووری ه��ەرێ��م‪ ،‬ك��ە بڕیارە‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬یان سبەی تەسلیمی الیەنی‬ ‫دەسەاڵتی بكەن‪ ،‬جەختی سەد‬ ‫دەرسەدیان لە نیزام‌و سیستمی‬ ‫پەرلەمانیی كردووەتەوە؛ بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەپێچەوانەی ئەوەی كە‬ ‫لەو رەشنووسەی ئێستادا هەیە‪ ،‬كە‬ ‫سیستمی سیاسیی هەرێم‪ ،‬نیمچە‬ ‫سەرۆكایەتیی‌و پەرلەمانییە‪.‬‬ ‫ل�����ەب�����واری چ��اك��س��ازی��ی‬ ‫ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی��ش��دا‪ ،‬الی��ەن��ە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان لەچەند خاڵێكدا‪،‬‬ ‫داوای چاكسازیی‌و گۆڕانكاریی‬ ‫ریشەییان لەپەیڕەوی ناوخۆی‬

‫ ‬ ‫دیمه‌نێک ل ‌ه کۆبونه‌وه‌ی وه‌فدی ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵت‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندا ك��ردووە‪،‬‬ ‫بە مەبەستی ئەكتیڤبوونی ئەدای‬ ‫پەرلەمان‌و نەهێشتنی تاكڕەویی‬ ‫لەبەڕێوەبردنی بەرنامەی كارو‬ ‫دانیشتنەكانی پەرلەماندا‪.‬‬

‫دەسەاڵتی جواڵندنی هێزی‬ ‫پێشمەرگە؛ الی وەزیرو‬ ‫پەرلەمان دەبێت‬

‫پێویست‌و ل��ەك��ات��ی ج��ی��اوازدا‪،‬‬ ‫سنورداركردووە‪ ،‬بەجۆرێك دەڵێت‪:‬‬ ‫لەباری ئاساییدا‪ :‬جواڵندنی هێزی‬ ‫گ��ەورە لە ف��ەوج ب���ەرەوژوور‪ ،‬بە‬ ‫فەرمانی وەزیر‌و لە لیوا بەرەوژوور‬ ‫بە فەرمانی سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران دەبێت‪ .‬لە باری نائاساییدا‪:‬‬ ‫بە فەرمانی سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران‌و رەزامەندیی دوو له‌سه‌ر‬ ‫سێی پەرلەمان دەبێت‪.‬‬

‫لەو پاكێجەی كە پەیوەندیی‬ ‫ب��ە وەزارەت���ەك���ان���ی حكومەتی‬ ‫داوای تەمویلی دارایی بۆ‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان��ەوە هەیە؛‬ ‫میدیای ئازاد دەكات‬ ‫لە ب��واری وەزارەت��ی پێشمەرگەو‬ ‫ل�����ەب�����واری چ��اك��س��ازی��ی‬ ‫(پۆلیس‌و ئاسایش)دا هاتووە‪:‬‬ ‫رێكخستن‌و رێكخراوە حیزبییەكانی‪ ،‬لەوەزارەتی داراییدا‪ ،‬س ‌ێ الیەنە‬ ‫لەناو هەموو دامودەزگا‌و یەكەكانی ئۆپۆزسیۆنەكەی ه��ەرێ��م‪ ،‬داوا‬ ‫وەزارەت��ی پێشمەرگەو (پۆلیس‌و دەكەن‪:‬‬ ‫‪ -1‬پ��ش��ك��ی ه���ەرێ���م لە‬ ‫ئ��اس��ای��ش)دا ق��ەدەغ��ە بكرێت‌و‬ ‫بارەگا‌و ئۆفیسی حیزبەكان‪ ،‬لەژێر بودجەی گشتیی عیراق‌و جۆری‬ ‫هەر ناوێكدا بن‪ ،‬لەناو وەزار‌هت‌و خەرجكردنی‪ ،‬بە ئاشكرا بخرێتە‬ ‫دەرەوەیدا‌و لەناو هەموو یەكەكانی بەردەم پەرلەمان‌و میدیا‪.‬‬ ‫‪-2‬داهاتی ناوخۆ‪ ،‬لەوانە داهاتی‬ ‫هێزی پێشمەرگەو دەزگاكانی‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیسدا‪ ،‬دابخرێن‌و نابێت ن��ەوت‌و ج��ۆری خەرجكردنی‪ ،‬بە‬ ‫بە هیچ جۆرێک ئابوونەی حیزبیی ئاشكرا بخرێتە بەردەم پەرلەمان‌و‬ ‫لە مووچەی مانگانەی پێشمەرگە‌و میدیا‪ ،‬سەرەڕای بودجەی سااڵنەی‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیس‌و كارمەندەكانی هەرێم‪ ،‬بە شێوەیەكی دەوریی‌و بە‬ ‫ئاشكرا‪ ،‬لیستی داه��ات‌و خەرجی‬ ‫ببڕدرێت‪.‬‬ ‫پ��ڕۆژەچ��اك��س��ازی��ی��ەك��ە لە باڵوبكرێتەوە‌و بخرێتە ب��ەردەم‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگەدا‪ ،‬دەسەاڵتی پەرلەمان‌و میدیا‪.‬‬ ‫لەبەشی دارای���ی‌و بودجەی‬ ‫ج��واڵن��دن��ی هێزی پێشمەرگەی‬ ‫ل��ەالی��ەن ك��ارب��ەدەس��ت‌و الیەنی حیزبیشدا‪ ،‬پڕۆژەكە داوادەك��ات‪:‬‬ ‫حوكمڕانی ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬بەپێی ح��ی��زب‪ ،‬تەنیا ئ��ەو ب��ڕەپ��ارە‌ی��ە‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫وەردەگرێت كە یاسای یارمەتیدانی‬ ‫حیزبەكان دیاریی دەكات‌و دەبێت‬ ‫بەپێی رێنماییەكانی دی��وان��ی‬ ‫چاودێریی دارایی خەرجی بكات‪،‬‬ ‫هەروەها لەبڕگەی دوای ئەویشدا‬ ‫ه��ات��ووە‪“ :‬دان��ی ب��ڕەپ��ارەی زیاد‬ ‫ب��ە ش��ێ��وەی راس��ت��ەوخ��ۆ‪ ،‬یان‬ ‫ناڕاستەوخۆ بە حیزب‪ ،‬لەالیەن‬ ‫وەزارەت�����ی دارای�����ی‪ ،‬ی���ان هەر‬ ‫دەزگایەكی تری حكومەتییەوە بە‬ ‫هەر ناوێكەوە بێت‪ ،‬لە دەرەوەی‬ ‫ئ��ەوەی كە یاسای یارمەتیدانی‬ ‫حیزب دیاریی كردووە‪ ،‬قەدەغەیە‪.‬‬ ‫لەبواری دارای �ی‌و دەزگاكانی‬ ‫راگەیاندنی حیزبیدا‪ ،‬لەپڕۆژەكەدا‬ ‫هاتووە‪“ :‬تەمویلی میدیای حیزبیی‪،‬‬ ‫بینرا‌و و بیستراو ‌و خوێنراو‪،‬‬ ‫لەالیەن وەزارەتی دارایی‪ ،‬یا هەر‬ ‫دەزگایەكی تری حكومەتییەوە‪،‬‬ ‫قەدەغەیە”‪“ .‬تەمویلی میدیای‬ ‫ناحكومەتی‪ ،‬ئ���ازاد‪ ،‬پێویستە‬ ‫بەپێی ق��ان��وون��ی تایبەتی‌و بە‬ ‫رەزامەندیی پەرلەمان بكرێت”‪.‬‬

‫نانی هیچ مووچەخۆرێكی‬ ‫حیزب‪ ،‬نابڕدرێت‬

‫خ��اڵ��ی زۆر «ئیجابیی»‬ ‫بەنیسبەت ه��اواڵت��ی��ی��ان��ەوە كە‬ ‫ل���ەپ���ڕۆژەك���ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا‬ ‫ه���ات���ووە‪ ،‬ئ���ەوەی���ە ك���ە هیچ‬ ‫مووچەخۆرێكی حكومەت‪ ،‬كە‬ ‫راستەوخۆ لەدەزگایەكی حكومەتدا‬

‫كاربكات‪ ،‬یان بۆحیزب کار بكات‪،‬‬ ‫لەجێبەجێكردنی پڕۆژەكەدا زیانی‬ ‫پێناكەوێت‪ .‬بەجۆرێك لە خاڵی‬ ‫دارای���ی‌و كادیرە حیزبییەكاندا‪،‬‬ ‫ه��ات��ووە‪ :‬ك��ادی��رە حیزبییەكانی‬ ‫ك��ە خ��راون��ەت��ە س���ەر میالكی‬ ‫وەزارەتەكان‪ ،‬مووچە لە حكومەت‬ ‫وەردەگرن‪ ،‬بەاڵم تەرخانن بۆ كاری‬ ‫حیزبیی‪ ،‬لە هەموو وەزارەتەكاندا‬ ‫سەرژمێر بكرێن‌و بەمجۆرە پۆلێن‬ ‫یەكێتی؛ دەترسێت‬ ‫پارتی ده‌یه‌وێت قەیرانەكە‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫چاكسازیی لەسەر حسابی‬ ‫‪ -1‬ئ��������ەوەی ت��ەم��ەن��ی تێپەڕێت‌و بەرۆكی کابینه‌که‌ی‬ ‫حكومەتەكەی ئەو بێت‬ ‫ئه‌و نه‌گرێت‬ ‫س��ەرك��ەوت��ووە‪ ،‬بەپێی سااڵنی‬ ‫خ��زم��ەت‌و ب��ڕوان��ام��ە‪ ،‬ب��ە پلەی‬ ‫شایستەی خۆی خانەنشین بكرێت‪ .‬لەسەر حسابی تەمەن‌و ناوبانگی لەوبارەیەوە وت��ی‪« :‬لەهەرێمی‬ ‫‪ -2‬ئ����ەوەی دەی���ەوێ���ت لە حكومەتەكەی ئەو بێت‌‪ ،‬هەربۆیە كوردستاندا‪ ،‬تەبایی ناوماڵی‬ ‫فەرمانگەیەكی حكومەتیدا كار دەیەوێت‪ ،‬زوو قەیرانەكە تێپەڕێنێت ك���ورد‪ ،‬عامیلێكی گرنگە بۆ‬ ‫لەحكومەت‌و‬ ‫بكات‪ ،‬لەسەر بنەمای بڕوانامە‌و تا ماوەی دیاریكراوی كابینەكەی پشتیوانیكردنی‬ ‫سااڵنی خزمەتی رێكخراوەیی‪ ،‬گ��وزەردەك��ات‪ ،‬چونكە پێگەی لەئێستاشدا‪ ،‬پێویستمان بە‬ ‫سیاسیی (یەكێتی) وادەخوازێت حكومەتی هاوبەشی نیشتمانییە‪،‬‬ ‫دابمەزرێنرێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬ئ����ەوەی دەی���ەوێ���ت لە گۆڕانكاریی‌و چاكسازیی لەودیو چونكە ه��ەڕەش��ەم��ان لەسەر‬ ‫رێكخستنەكانی حیزبدا بمێنێتەوە‌و دی����واری ت��ەم��ەن��ی حكومەتی ماوە»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬ئەندامێكی‬ ‫كاری حیزبی بكات‪ ،‬حیزبەكەی (یەكێتی)یەوە دەستپێبكات؛ كە‬ ‫لەئێستادا ماوەی سەرۆكایەتیی وەفدی دانوستانكاری ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫مووچەی بۆ دابین بكات‪.‬‬ ‫بەشێكی ت��ر ل��ە ئامانجی حكومەت بۆ (یەكێتی)‪ ،‬كەمتر لە لەم بارەیەوە ب ‌ه «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیــــــــاند‪ :‬لەگفتوگۆكاندا‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژەك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن لە چوار مانگی ماوە‪.‬‬ ‫(پ���ارت���ی)ش‪ ،‬ئێستا كە دەسەاڵت مەسەلەی بەشداریكردنی‬ ‫وەزارەتەكانی حكومەتی هەرێمدا‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی��ە ك��ە دام��ودەزگ��اك��ان‌و ل��ەس��ەروب��ەن��دی وەرگ��رت��ن��ەوەی ئۆپۆزسیۆنی خستووەتەڕوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كارمەندانی حكومەت‪ ،‬بتوانن كابینەی حكومەتدایە‪ ،‬قەیران باڵی بۆچوونی ئۆپۆزسیۆن لەو رووەوە‌و‬ ‫ك���ارەك���ان���ی خ���ۆی���ان ب���ە بێ بەسەر هەرێمدا كێشاوە‪ ،‬دەیەوێت وەاڵم��ی ئۆپۆزسیۆن بۆ وەفدی‬ ‫دەستێوەردانی حیزبیی‌و لەسەر ئ��ەو قەیرانە زوو كۆتایی پێ دەس���ەاڵت ب��ەم شێوەیە ب��ووە‪:‬‬ ‫بنچینەی‪ :‬پیشەیی‪ ،‬بێالیەنیی‪ ،‬بهێنێت‌و زیاتر پێدادەگرێت لەسەر «گرنگ چاكسازیی سیاسییە‬ ‫لێهاتوویی‌و بە لێوەشاوەییەكی گفتوگۆ‌و دۆزینەوەی چارەسەر بۆ لەكوردستان‌و هەركاتێك ئەمە‬ ‫دۆخەكە‪ ،‬بەو پاساوەی هەرچۆنێك سەلما‪ ،‬ئەوکات حكومەتێكی زۆر‬ ‫بەرزەوە‪ ،‬ئەنجام بدەن‪.‬‬ ‫چاودێران؛ پێیانوایە‪ ،‬پڕۆژەی بێت‪ ،‬قەیرانەكە تێپەڕێت‌و بەرۆكی بەهێزمان دەوێت بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ێ��ون ب��ۆ چاكسازیی وادەی سەرۆكایەتیی حكومەت ئەو چاكسازییەو فەراهەمكردنی‬ ‫میكانیزمی پێویست بۆ ئەوەی‬ ‫ریشەیی لەسیستمی حوكمڕانیی نەگرێتەوە لەزەمەنی ئەودا‪.‬‬ ‫زان����ی����اری����ی س����ەرچ����اوە لەهەڵبژاردندا هەلی یەكسان بۆ‬ ‫لەكوردستاندا‪ ،‬بۆ ئەم قۆناغە‪،‬‬ ‫ب��اش��ت��ری��ن رێ��گ��اچ��ارەی��ە بۆ ئ��اگ��ادارەك��ان‪ ،‬ئ��ام��اژە بۆ ئەوە هەموو الی��ەك بڕەخسێت‌و ئەو‬ ‫دەرچوون لەو قەیرانەی لەهەرێمدا دەكەن كە پێدەچێت دەسەاڵت‪ ،‬حكومەتەش بەرای ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫هەیەو لەپڕۆژەكانیشدا‪ ،‬الیەنە بەمەرجی بەشداریكردنی الیەنە بەتەوافوقی گشت الیەك پێكدێت‬ ‫لەحكومەتدا لەبواری پێكهێنانەوەی حكومەت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان‪ ،‬هیچ داوایەكی ئۆپۆزسیۆنەكان‬ ‫(پێكهێنانی حكومەتێكی تازە) تەشكیلەی حكومەتدا»‪.‬‬ ‫تایبەتیان بۆ خۆیان نییە‪.‬‬ ‫چاودێران بڕوایانوایه‌‪ :‬كلیلی‬ ‫هێشتا روون نییە كە ئەو هەوڵی جێبەجێكردنی هەندێك‬ ‫سیانزە پڕۆژەیەی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬الیەنی پڕۆژەكانی ئۆپۆزسیۆن چارەسەركردنی كێشەكـــــان‪،‬‬ ‫ل���ەالی���ەن دەس����ەاڵت����ەوە چ��ۆن بدات‪ ،‬بەاڵم تائێستا‪ ،‬بەڕەسمیی الی (پارتی‌و یەكێتی)یە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫مامەڵەیان لەگەڵدا دەكرێت‪ ،‬بە داوای��ەك��ی وای��ان نه‌خستووەتە شەقامی ن��اڕازی��ی‪ ،‬هیوایەكی‬ ‫جێبەجێكردن یان رەتكردنەوە!‪ ،‬ب����ەردەس����ت ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و زۆری لەسەر گفتوگۆی نێوان‬ ‫بەاڵم لەپەیوەست بە (یەكێتیی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی��ش ت��ێ��ڕوان��ی �ن‌و ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت هەڵچنیوە؛‬ ‫نیشتمانیی ك��وردس��ت��ان)ەوە‪ ،‬ب��ەرچ��اوڕوون��ی��ی��ەك��ی ت���ه‌واوی بە مەبەستی كۆتایهێنان بەو‬ ‫ق��ەی��ران��ە ق��وڵ��ەی ك��ۆی دۆخ��ی‬ ‫چاودێران پێیانوایە‪( :‬یەكێتی)‪ ،‬لەوبارەیەوە نەخستووه‌ته‌ڕوو‪.‬‬ ‫س �ه‌ع��دی پ��ی��ره‌‪ ،‬ئەندامی حوكمڕانیی كوردستانی عێراقی‬ ‫دەترسێت گفتوگۆكان‌و دەستكردن‬ ‫بەو چاكسازییانەی ئۆپۆزسیۆن وەفدی دانوستانکاری (یەكێتی)‪ ،‬گرتووەتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫وردەكاریی تەقەكانی پێرێ شەوی سلێمانی؛ ئاشکرا ده‌کرێت‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬درەنگانێكی پێر ‌‬ ‫ێ‬ ‫شەو‪ ،‬دەنگی تەقە لەنزیك فولكەی‬ ‫خاڵەحاجی ل��ەش��اری سلێمانی‬ ‫بیسترا‪ ،‬ه��ێ��زە ئەمنییەكانیش‬ ‫رایدەگەیەنن‪ :‬كێشە لەنێوان چەند‬

‫گەنجێكدا بووە‪.‬‬ ‫موالزم ئاسۆ عومه‌ر‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫راگەیاندن لەبەڕێوەبەرێتی پۆلیسی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫ئەو تەقانەی سه‌عات (‪)11‬ی شەوی‬

‫یەكشەممە‪ )2011/6/12( ،‬روویاندا‪،‬‬ ‫لەنزیك فولكەی خاڵەحاجی لە‬ ‫سلێمانی بووە‪ .‬وتیشی‪ :‬تەقەكان‬ ‫لەنێوان ئۆتۆمبێلێكی (‪‌)BMW‬و‬ ‫ماڵێكی نزیك فولكەكەدا ب��ووە‪،‬‬

‫لەگەڵ تەقەكردنیشدا دەستبەج ‌ێ‬ ‫هێزەكانی پۆلیسی فریاكەوتن‬ ‫گەیشتوونەت ‌ه شوێنەكە‌و كۆنترۆڵی‬ ‫دۆخەكەیان كردووه‌‪.‬‬ ‫موالزم ئاسۆ‪ ،‬وتیشی‪« :‬لەپاش‬

‫هێوربوونەوەی دۆخ��ەك��ە‪ ،‬بۆمان‬ ‫دەرك��ەوت هۆكاری تەقەكردنەكان‪،‬‬ ‫كێشەی مامەڵە‌و پاره‌بووە لەنێوان‬ ‫چەند گەنجێكی ئەو ماڵەی نزیك‬ ‫فولكەكە‌و ئۆتۆمبێله‌كە»‪.‬‬

‫«ئۆپۆزسیۆن»‪ ،‬نایەوێت گفتوگۆكانی لەگەڵ دەسەاڵتدا درێژەبكێشێت‬

‫ێ لە پڕۆژەكانی ئۆپۆزسیۆن رەتدەكەنەوە‬ ‫یەكێتی‌و پارتی؛ هەند ‌‬

‫راپۆرتی‪ :‬پەیوەند عەبدوڵاڵ‬

‫‪.............................................................‬‬

‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ب��ەرپ��رس‬ ‫لە دەس��ەاڵت بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪ :‬ه��ەم��وو پرۆژەكانی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن» جێگەی قبووڵی‬ ‫دەس��ەاڵت نین‌و «ناكرێت وەك‬ ‫خۆیان جێبەجێبكرێن»‪.‬‬ ‫ئەو پرۆژانەی جێگەی قبووڵی‬ ‫(یەكێتی‌و پارتی) نین‪ ،‬زیاتر‬ ‫ئەوانەن؛ كە باس لە بێالیەنیی‬ ‫هێزەكانی ن��اوخ�ۆ‌و پێشمەرگە‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫ئ������ەو س�����ەرچ�����اوەی�����ە‪،‬‬

‫ك��ە ب��ەرپ��رس��ی��ارێ��ت��ی ه��ەی �ە‌و‬ ‫لەبڕیاردانەوە نزیكە‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بەبێالیەنی هێزەكانی پێشمەرگە‌و‬ ‫ناوخۆ دەڵێت‪« :‬چ��ۆن ناكرێت‬ ‫پاسەوانەكانی گ��ردی زەرگەتە‬ ‫سەر بەالیەنی تر بن‪( ،‬یەكێتی‌و‬ ‫پارتی)ش قبووڵی ناكەن هێزی‬ ‫پێشمەرگە دڵ��س��ۆز ن��ەب��ن بۆ‬ ‫حیزبەكانیان»‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی‪ ،‬كە هێزی‬ ‫پێشمەرگە پێویستە هێزێكی‬ ‫نیشتمانیی بێت‌و پاسەوانی لە‬ ‫نیشتمان بكات‌و هێزی پاسەوانی‬ ‫حیزب نەبێت‪ ،‬بەرپرسەكە وتی‪:‬‬ ‫«ئێستا پاراستنی نیشتمانیی‬

‫كەوتووەتە ئەستۆی (یەكێتی‌و‬ ‫پارتی)یه‌وه‌»‪.‬‬ ‫چ����اودێ����ران����ی س��ی��اس��ی��ی‬ ‫ل����ەوب����ڕوای����ەدان؛ پێویستە‬ ‫بارودۆخەكە ئاسایی بكرێتەوە‌و‬ ‫بڕوابوون بەیەكتر دروست بێت‪،‬‬ ‫ئینجا دەت��وان��رێ��ت رێكەوتن‬ ‫ئەنجامبدرێت‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و‌ه له‌کاتێکدایه‌‪ ،‬دوای‬ ‫پێشكەشكردنی پرۆژەیەكی شەش‬ ‫«پاكێج»ی‪« ،‬ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫چ��اوەڕان��ی وەاڵم���ی دەس���ەاڵت‬ ‫دەك������ات‌و ه��ەڵ��س��ووڕاوێ��ك��ی‬ ‫«گ���ۆڕان»‪ ،‬ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو‪:‬‬ ‫«ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن» ن��ای��ەوێ��ت‬

‫راگەیاندنی كۆسرەت رەسوڵ‪:‬‬

‫بازگەی دێگەڵە؛ كاری نادروستی كرد‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪.................................................. ........‬‬

‫راگەیاندنی كۆسرەت رەسوڵ‪،‬‬ ‫جێگری ی��ەك��ەم��ی سكرتێری‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك)‪ ،‬رووداوەك��ەی رۆژی‬ ‫(‪)5/29‬ی ب��ازگ��ەی دێگەڵە‬ ‫رووندەكاتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەڕوون���ك���ردن���ەوەك���ەدا‪،‬‬ ‫هاتووە‪ :‬كۆسرەت رەس��وڵ‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی بەشداریكردن لە یادی‬ ‫“یەكێتی”‌و بە (‪ )60‬چەكدارەوە‬ ‫بەرەو هەولێر بەڕێكەوتووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی ئاگادارنەكردنی بازگەکه‌‪،‬‬ ‫رووداوەكە روویداوە‪.‬‬ ‫بەپێی روون��ك��ردن��ەوەك��ە؛‬ ‫پێشتر ل��ەب��ازگ��ەی دێ��گ��ەڵ��ە‬ ‫عەدنان موفتی‌و ئاسۆ مامەندیان‬ ‫راگ��رت��ب��وو‪ ،‬ه��ەت��ا ئ�ه‌وک��ات�ه‌ی‬ ‫رەزامەندیی عیسمەت ئەرگوشی‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی ئاسایشی‬

‫کۆسره‌ت ره‌سوڵ‬ ‫ئیدارەی هەولێر‪ ،‬وەرگیرا‪ ،‬ئینجا‬ ‫رێگەیان پێدرابوو‪ .‬له‌وماوەیەدا‪،‬‬ ‫ك��ۆس��رەت رەس����وڵ‪ ،‬ل���ەدوای‬

‫ئ���ەوان���ەوە ب���وو ب��ۆ ه��ەول��ێ�ر‌و‬ ‫بەتەلەفۆن لەڕەوشی بازگەكە‬ ‫ئاگاداركراوەتەوە‪.‬‬ ‫ه��ەر لەڕوونكردنەوەكەدا‪،‬‬ ‫هاتووە‪ :‬كۆسرەت رەسوڵ‪ ،‬پشت‬ ‫ئەستوور بە ئاگاداركردنەوەی‬ ‫پێشوەختی مەكتەبی مەسعود‬ ‫ب��ارزان �ی‌و نێچیرڤان ب��ارزان�ی‌و‬ ‫مەسرور بارزانی‪ ،‬بەرەو هەولێر‬ ‫بەڕێكەوتووه‌‪ ،‬بەاڵم «بەداخەوە‬ ‫ئەو بازگەیە ئاگادار نەكرابوو»‪،‬‬ ‫بۆیە ئەو بارە نائاساییە روویدا‪.‬‬ ‫روونكردنەوەكە‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫راگ��ەی��ان��دووە‪ :‬بۆ رۆژی دوایی‬ ‫مەسرور بارزانی‌و كەریم سنجاری‪،‬‬ ‫ئەندامانی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫«پارتی» سەردانی كۆسرەت‬ ‫رەسوڵیان ك��ردووە لەبارەگای‬ ‫تایبەتی خۆی لە هەولێر‪« ،‬بۆ‬ ‫نەهێشتنی هیچ ئاسەوارێكی ئەو‬ ‫رەفتارە نادروستەی بازگەكە»‪.‬‬

‫درێژەبكێشن‌و‬ ‫كۆبوونەوەكان‬ ‫پێویستە لەماوەیەكی كورتدا‬ ‫ئەنجامیان هەبێت‪.‬‬ ‫ل�����ەدواك�����ۆب�����وون�����ەوەی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»‌و دەس��ەاڵت��دا‪،‬‬ ‫«ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن» پ��رۆژەی��ەك��ی‬ ‫پێشكەش بە (یەكێتی‌و پارتی)‬ ‫ك��ردووەو بڕیارە (‪،)6/20-18‬‬ ‫(ی��ەك��ێ��ت �ی‌و پ��ارت��ی) وەاڵم���ی‬ ‫پ���رۆژەك���ەی «ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»‬ ‫بدەنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ازاد جندیانی‪ ،‬وتە‌بێژی‬ ‫مە‌كتە‌بی سیاسیی (یە‌كێتیی‬ ‫ك���وردس���ت���ان)‪،‬‬ ‫نیشتمانیی‬ ‫ل����ەم����اڵ����پ����ەڕی رەس��م��ی��ی‬

‫ح��ی��زب��ەک �ه‌ی �ه‌وە‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫(یە‌كێتی‌و‬ ‫«بە‌پێی نییە‌تی‬ ‫پ�����ارت�����ی)‪‌،‬دە‌م����ان����ە‌وێ����ت‬ ‫ك��ۆب��وون �ە‌وە‌ك��ان لە‌وشوێنە‌دا‬ ‫ت����ە‌واوب����ن‪ ،‬ك��� ‌ە رێ��ك��ك �ە‌وت��ن‬ ‫دە‌كرێت»‪.‬‬ ‫سەركۆ عوسمان‪ ،‬نوێنەری‬ ‫«گۆڕان» لەلیژنەی هەماهەنگیی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬تائێستا ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫كاتێكی وەك���و دواوادە بۆ‬ ‫بەردەوامبوونی كۆبوونەوەكان‬ ‫دی��اری��ن��ەك��ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم بەپێی‬ ‫پرۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬دەبێت‬ ‫دەس��ەاڵت لەماوەیەكی كورتدا‬

‫وەاڵم��ی ئۆپۆزسیۆن بداتەوە‪،‬‬ ‫كە تاچەند دەتوانێت پرۆژەكەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن جێبەجێ بكات»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫پرۆژەی پێشكەش بە دەسەاڵت‬ ‫ك����ردووەو چ���اوەڕان���ی وەاڵم��ی‬ ‫دەسەاڵتە‪ ،‬بۆیە الی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫گفتوگۆكان درێژەناكێشن‌و لە‬ ‫چ��ەن��د ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك��ی ت��ردا‬ ‫ب��ە ئ��ەن��ج��ام دەگ����ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫ناكرێت ئێمە رێگە بەوە بدەین؛‬ ‫گفتوگۆكان لەپێناو گفتوگۆدا‬ ‫بن»‪.‬‬ ‫هەر لەو لێدوانەیدا‪ ،‬ئازاد‬ ‫جندیانی‪ ،‬باسی ل��ەوەك��ردووە‪:‬‬

‫باشترین رێ��گ��ە ب��ۆ گە‌یشتن‬ ‫بە‌ئە‌نجامێكی باش‌و باشتركردنی‬ ‫ب�����ارودۆخ�����ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫بە‌یە‌كە‌وە‌كاركردن‌و بە‌شداریی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»‌ە ل ‌ە حكومە‌تێكی‬ ‫بنكە‌فراواندا‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬ب���ەب���ڕوای س��ەرك��ۆ‬ ‫جێبەجێكردنی‬ ‫ع��وس��م��ان‪،‬‬ ‫پرۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن گرنگە‪،‬‬ ‫ن���ەك ب��ەش��داری��ك��ردن��ی��ان لە‬ ‫حكومەتی بنكەفراواندا‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«وەرگرتنی چەند پۆستێك لە‬ ‫حكومەتێكی بنكەفراواندا‪ ،‬بەهیچ‬ ‫ش��ێ��وەی��ەك الی ئێمە قبووڵ‬ ‫ناكرێت»‪.‬‬

‫ل ‌ه پەرلەمانی بەریتانیا یادی سەردەشت عوسمان‪ ،‬دەکرێتەوه‌‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪.................................................. ........‬‬

‫بڕیاروایە سبەین ‌ێ چوارشه‌ممە‪،‬‬ ‫یادی «شەهیدكردن»ی سەردەشت‬ ‫ع��وس��م��ان‪ ،‬ببرێتە پەرلەمانی‬ ‫بەریتانیا‌و تیایدا باس لەمەسەلەی‬ ‫ئ���ازادی���ی م��ی��دی �ا‌و ن��ووس��ی��ن لە‬ ‫كوردستان بكرێت‪.‬‬ ‫لەو كۆبوونه‌وەیەدا د‪.‬مەریوان‬ ‫وری��ا قانع‪ ،‬نووسەر‌و رووناكبیر‪،‬‬ ‫وت��ەی��ەك ب��ەزم��ان��ی ئینگلیزیی‬ ‫پێشكەش دەكات‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬د‪.‬م��ەری��وان‬ ‫ب��ە «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪ :‬که‌سوکاری سه‌رده‌شت عوسمان هێشتا چاوه‌ڕێی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی بڕواپێکراو ده‌که‌ن‬ ‫ئەزموونی هەرێم دەیەوێت خۆی دەبینین دروستدەبێت‌و دەچەسپێت‪ ،‬م��ەدەن��ی��دا‪ ،‬ل��ەن��او دەزگ��اك��ان��ی دەسەاڵت لە كوردستاندا‪ ،‬هەنگاوی‬ ‫بە دونیا وەك ئەزموونێكی گەنج‌و دەسەاڵتێكی سوڵتانییە‪ ،‬كە بە لێپرسینەوە ل��ەدەس��ەاڵت‌و لەناو یەكەمیش بۆ هاریكارییی میللەتی‬ ‫ئێمە‌و ئەزموونی دیموكراسییەت‬ ‫تازەپێگەیشتووی دیموكراسییەت لۆژیكی سوڵتانە كۆنەكان‪ ،‬واڵت میدیادا‪.‬‬ ‫هه‌ر ل ‌ه وتاره‌که‌یدا ل ‌ه په‌رله‌مانی ل��ەك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬ب��ەوەدەب��ێ��ت‬ ‫لەناوچەكەدا بناسێنێت‪ ،‬باس لە بەڕێوەدەبات‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬ئ���ەم دەس��ەاڵت��ە‪ ،‬به‌ریتانیا‪ ،‬د‪.‬مەریوان وریا قانع‪ ،‬باس بەرگرییەكی گ��ەورە‌و هەمەالیەن‬ ‫بوونی میدیای ئ��ازاد‌و رای ئازاد‌و‬ ‫كومەڵگەی مەدەنیی ئازاد دەكات‪ ،‬ن���ەك س��ەرق��اڵ��ی داب��ەش��ك��ردن��ی له‌وه‌ده‌کات‪ :‬ئەوەی ئەمڕۆ دۆست‌و لەمیدیای ئازاد بكرێت‪ ،‬لەوبەشە‬ ‫هەروەها باس لەبوونی ئۆپۆزسیۆنی دەسەاڵتەكان نییە‪ ،‬بەڵكو خەریكی خەمخۆران‌و دڵسۆزانی كوردستان‌و زیندووەی كۆمەڵگەی كوردی‪ ،‬كە‬ ‫ئازاد‌و حوكمی یاسا دەكات‪ ،‬بەاڵم چەسپاندنی پایەكانی خۆیەتی لە میللەتی كورد دەبێت خەریكی بن‪ ،‬دەوێرێت‌و دەتوانێت لە راستییە‬ ‫گەر ئەم قسانە نەمانخەڵەتێنن‌و هەموو ئاستەكانی ژیانی سیاسیی‌و ئ��ەوەی��ە؛ نەهێڵن ئ��ەم دەسەاڵتە تاڵەكانی ئەو ئەزموونە سیاسییە‬ ‫وردت���ر تەماشابكەین‪ ،‬ئ��ەوەی كۆمەاڵیەتی‌و ئابووریی‌و كومەڵگەی سوڵتانییە ببیتە مودێلی بااڵدەستی بدوێت‪.‬‬

‫ماوه‌ی سه‌رفکردنی پێشینەی هاوسەرگیریی؛ دیاری ناکرێت‬ ‫كوردە جەمال‬

‫‪................................................. ........‬‬

‫بەپێی ب��ڕی��اری پەرلەمان‪،‬‬ ‫ب���ڕی زی����ادك����راوی پێشینەی‬ ‫هاوسەرگیریی دەبێت لەچەند‬ ‫مانگێكی كۆتایی ساڵی رابردووەوە‬ ‫سارفبكرێت‪ ،‬ب��ەاڵم وەزارەت���ی‬ ‫دارای����ی رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪ :‬ئ��ەو‬ ‫كەسانە دەگرێتەوە‪ ،‬كە لەساڵی‬

‫(‪)2011‬ەوە گـــــــــــــرێبەستی‬ ‫هاوسه‌رگیرییان ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە بەپێی بڕیاری‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬كە لەكاتی گفتوگۆی‬ ‫ب���ودج���ەی س��اڵ��ی (‪)2011‬دا‬ ‫پەسەند كراوه‌‪ ،‬دەبێت؛ «لەدوای‬ ‫باڵوكردنەوەی پرۆژەیاساكە‪ ،‬لە‬ ‫رۆژنامەی وەقاییعی كوردستاندا»‪،‬‬ ‫هەموو ئەو كەسانە سوودمەندبن‬ ‫لەوەرگرتنی بڕی ئەو پێنج ملیۆن‬

‫دینارە‪ ،‬كە گرێبەستەكەیان تاكاتی‬ ‫دەرچوونی ئەو رۆژنامەیە‪ ،‬ساڵێك‬ ‫زیاتری بەسەردا تێنەپەڕیبێت‪.‬‬ ‫دلێر مەحمود‪ ،‬ب��ڕی��اردەری‬ ‫لیژنەی دارای���ی‪ ،‬لەلێدوانێكدا‬ ‫ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»‪ ،‬جەختی لەو‬ ‫زان��ی��اری��ی��ان��ە ك�����ردەوەو باسی‬ ‫ل���ەوەك���رد‪ :‬ل��ەك��ۆت��ای��ی مانگی‬ ‫ش��ەش��ی س��اڵ��ی (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫پـــــــەرلەمان پرۆژەیاسایەكی‬

‫تایبەت بەپێشینەی هاوسەرگیریی‬ ‫پ��ەس��ەن��دك��رد‪ ،‬ب���ەاڵم ب��ڕەك��ەی‬ ‫هێڵرایەوە بۆ كاتی پەسەندكردنی‬ ‫بودجە‪ ،‬ئەوەبوو لە ملیۆنێکەوە‪،‬‬ ‫كرایە پێنج ملیۆن دینار‪.‬‬ ‫چ��اوەڕوان دەكرێت تا پێش‬ ‫ن��اوەڕاس��ت��ی مانگی تەمموزی‬ ‫ئەمساڵ‪ ،‬پرۆژەیاساكە لەالیەن‬ ‫س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م��ەوە پەسەند‬ ‫بكرێت‌و باڵوبكرێتەوە‪ ،‬النیكەم‬

‫ئ��ەوان��ەی ل��ە ت��ەم��م��وزی ساڵی‬ ‫هاوسەرگیرییان‬ ‫(‪)2010‬ەوە‬ ‫ئه‌نجامداوە‪ ،‬دەبێت سودمەند‬ ‫بن‪ ،‬بەاڵم وەزارەتی دارایی ئەوە‬ ‫رەتدەكاتەوە‪.‬‬ ‫رەش��ی��د ت��اه��ی��ر‪ ،‬بریكاری‬ ‫وەزارەت��ی دارایی‌و ئابووریی‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند‪:‬‬ ‫ئەو هاواڵتییانەی لە (‪)2011/1/1‬‬ ‫ەوە‪ ،‬م��ام��ەڵ��ەی پێشینەی‬

‫هاوسەرگیرییان ك��ردووە‌و بڕی‬ ‫ملیۆنێک دیناریان وەرگرتووە‪ ،‬بە‬ ‫بڕیارێك لەبودجەی (‪ ،)2011‬بڕی‬ ‫چوار ملیۆن دیناری دیكەشیان‬ ‫پێدەدرێت‪.‬‬ ‫دلێر ف��اری��ق‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫راگەیاندنی وەزارەت���ی دارای��ی‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی روونکرده‌وه‌‪:‬‬ ‫«ئەم بودجەیەی پەسەندكراوە‪،‬‬ ‫ه����ی س���اڵ���ی (‪)2011‬ی���������ەو‬

‫پاشماوه‌ی هه‌واڵه‌کانی الپه‌ره‌ (‪:)1‬‬ ‫لەدهۆك؛ داوای ئینتیمای‪...‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ماوەیەكی زۆر‬ ‫قسەیان لەگەڵدا ك��ردم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئامادەنەبووم هیچ زانیارییەك‬ ‫بدەم‪ ،‬س ‌ێ رۆژدواتر داوایان كرد‬ ‫بچم بۆ ئاسایش‪ ،‬منیش داوای‬ ‫نووسراوی دادگ��ام كرد‪ ،‬دوای‬ ‫ئەوە نەهاتنەوە»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬رائید ئازاد‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئاسایشی دهۆك‪،‬‬ ‫بە “رۆژن��ام��ە”ی وت‪“ :‬بەهیچ‬ ‫شێوەیەك لەوە ئاگادارنیم‪ ،‬كە‬ ‫لەالیەن ئێمەوە فەرمان بەهیچ‬ ‫كەسێك كرابێت‌و ئەوە نازانم”‪.‬‬ ‫پاشماوه‌ی‪...‬راپۆرتەكەی‬

‫لێكۆڵینەوەی “‪ ”NRT‬بە‬ ‫نهێنی‪...‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەك��ە پ��ێ��ی ب��اش��ب��وو‬ ‫بەنهێنیی راپۆرتەكەی بنێرێتە‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وەزی�����ران‌و ئ��ەو‬ ‫كەنااڵنەشی هێرشیانكراوەتەوە‬ ‫س����ەر‪ ،‬دەت���وان���ن س���ەردان���ی‬ ‫دادگ��اك��ان بكەن‌و بەردەوامبن‬ ‫لەبەدواداچوونی دۆسیەكانیان»‪.‬‬ ‫‪ ،2011/5/4‬لە كۆنگرەیەكی‬ ‫رۆژن��ام��ەوان��ی��دا ل��ەخ��ان��ەی داد‬ ‫لەسلێمانی‪ ،‬لیژنەی لێكۆڵینەوە‬ ‫ل�����ەڕووداوی هێرشكردنەسەر‬ ‫كەناڵەكانی راگەیاندن‪ ،‬راگەیەنرا‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو زانیارییانەی‬

‫دەس��ت “رۆژن��ام��ە” ك��ەوت��وون؛‬ ‫لیژنەكە ل��ەك��ات��ی وەرگ��رت��ن��ی‬ ‫ئیفادی شایەتحاڵ‌و بەڕێوەبەری‬ ‫كەناڵەكاندا‪ ،‬چەندین ن��او و‬ ‫ژم���ارە تەلەفۆنی ب��ەردەس��ت‬ ‫ك���ەوت���ووە‪ ،‬ك��ە راس��ت��ەوخ��ۆ‬ ‫ه��ەڕەش��ەی��ان ل��ەك��ەن��اڵ��ەك��ان‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم ئیفادە لەوكەسانە‬ ‫وەرنەگیراوە‪ ،‬كە شایەتحاڵەكان‬ ‫ناویان هێناون‌و ژمارەكانیان‬ ‫ئ���اش���ك���راك���ردوون‪ ،‬ه��ەروەه��ا‬ ‫ئەنجامی لێكۆڵینەوەكانیشیان‬ ‫ئ��اش��ك��را ن��ەك��رد؛ لەكۆنگرە‬ ‫رۆژنامەوانییەكەدا‪ ،‬ئاماژەیان‬ ‫بەوەكردبوو‪ :‬كە ئەنجامەكەی بۆ‬

‫رای گشتیی ئاشكرادەكەن‪.‬‬ ‫ل���ە ب���ه‌دواداچ���وون���ێ���ک���ی‬ ‫"رۆژن��ام��ه‌"دا‪ ،‬رێباز مەحمود‪،‬‬ ‫پ��ارێ��زەری كەناڵی (‪)NRT‬‬ ‫ئاماد‌ه نه‌بوو هیچ لێدوانێك بدات‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم وتی‪:‬هەركات راپۆرتەكە‬ ‫بەڕەسمیی بەدەستمان گەیشت‪،‬‬ ‫دیراسەی دەكەین‌و هەڵوێستی‬ ‫خۆمان لەڕێی میدیاوە ئاشكرا‬ ‫دەكەین”‪.‬‬ ‫یەكێتیی زانایان؛ هەڵوێست‬ ‫لەكۆكردنەوەی‪...‬‬ ‫هه‌ر "بۆیە بۆچوونی جیاواز‬ ‫لەسەر ئەوە هەیە‪.‬‬ ‫مامۆستا جەعفەر گوانی‪،‬‬

‫وتەبێژی یەكێتیی زانایانی ئاینیی‪،‬‬ ‫بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪ :‬چەند‬ ‫جارێك‌و بەپرۆژە داوای ئەوەیان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬دەزگایەكی رەسمیی‬ ‫بۆ كۆكردنەوەی زەكات هەبێت‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا نە حكومەت‌و نە‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬هیچ یاساو بڕیارێكیان‬ ‫لەوبارەیەوە ده‌رنه‌کردووه‌‪.‬‬ ‫گوانی‪ ،‬وتی‪" :‬ئەو پرۆژەیە‬ ‫زۆرب���ەی ئەندامانی یەكێته‌ی‬ ‫زانایان لەگەڵیدان‪ ،‬بەاڵم لەسەر‬ ‫میكانیزمەكە‪ ،‬ی��ەك بۆچوون‬ ‫نین"‪.‬‬ ‫م���ەری���وان ن��ەق��ش��ب��ەن��دی‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا‪ :‬بێسەروبەریی‬

‫زۆر ل��ەك��ۆك��ردن��ەوەی زەك��ات��دا‬ ‫هەیەو ئەوانەی زەكات دەدەن‪،‬‬ ‫ی��اخ��ود راس��ت��ەوخ��ۆ خ��ۆی��ان‬ ‫دەیدەنە ه���ەژاران‪ ،‬یان كەسی‬ ‫ت��ر دەك��ەن��ە وەك��ی��ل‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫"ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو خ��ەم�ڵان��دن��ەی‬ ‫ئێمەش‪ ،‬ك��ە لەمامۆستایانی‬ ‫ئاینییەوە وەرمانگرتوو‪ ،‬زیاتر‬ ‫لە (‪ )20‬میلۆن دۆالر‪ ،‬سااڵنە‬ ‫پ���ارەی زەك���ات لەكوردستان‬ ‫كۆدەكرێتەوە‪ ،‬جگەلەو پارانەی‬ ‫ب��ۆ رێ���ك���خ���راوەك���ان‌و حیزبە‬ ‫ئیسالمییەكان دەڕوات‪ ،‬كە‬ ‫دوورنییە بگاتە (‪ )40‬ملیۆن‬ ‫دۆالر"‪.‬‬

‫ئ��ەوان��ەی لەمساڵەوە مامەڵەی‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫هاوسەرگیرییان‬ ‫دەیانگرێتەوە‪ ،‬تائێستا ئەوە‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ەی��ە‪ ،‬ب����ەاڵم ئ��ەگ��ەر‬ ‫لەسەرۆكایەتیی هەرێم كاتێك‬ ‫پەسەند دەكرێت‪ ،‬تێبینییەك‪،‬‬ ‫یان گۆڕانكارییەكی تێدا بكرێت‌و‬ ‫ب��گ��ەڕێ��ت��ەوە ب���ۆ ح��ك��وم��ەت‌و‬ ‫وەزارەت��ی دارایی‪ ،‬ئەوا رێنمایی‬ ‫تایبەتی پێ دەردەكرێت»‪.‬‬

‫ونبوون‬

‫جزدانێك ونبووە‪ ،‬كە ئەم شتانەی تێدایە‪:‬‬ ‫بڕی (‪ )300‬هەزار دینار‌و (‪ )100‬یۆرۆ‌و‬‫(‪ )100‬دۆالر‪.‬‬ ‫ڤ��ی��زا كارتێك‌و مۆڵەتێكی شۆفێریی‬‫نەمساویی‌و مۆڵەتێكی شۆفێریی كاتیی سلێمانی‌و‬ ‫هەروەها كۆدی ئاسایش‪ ،‬كە هەموویان بەناوی‬ ‫«مەهدی عەبدوڵاڵ حەسەن»ەوەن‪ ،‬سەرەڕای‬ ‫چەند بەڵگەنامەیەكی تر‪.‬‬ ‫هەر كەس دۆزیویەتییەوە‪ ،‬پەیوەندیی بەم‬ ‫ژم��ارە مۆبایله‌وە بكات (‪.)07708156631‬‬ ‫ئەو پارەیەی كە لەناو جزدانەكەدایە‪ ،‬لەالیەن‬ ‫خاوەنەكەیەوە دەكرێتە خەاڵت‌و بڕێك پارەی‬ ‫تریش بۆ ئەو كەسەی دۆزیویەتییەوە خەاڵت‬ ‫دەكرێت‪ ،‬تەنیا بۆ ئەوەی مۆڵەت‌و ڤیزە كارت‌و‬ ‫بەڵگەنامەكانی تری ناو جزدانەكە نەفەوتێن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫توانیم کاریگه‌ریم هه‌بێت له‌سه‌ر سه‌دام ل ‌ه رووخاندنی ئه‌و قه‌اڵیه‌دا‪،‬به‌اڵم ئێستا ناتوانم‬ ‫کاریگه‌ریم له‌سه‌ر به‌رپرسانی کورد هه‌بێت‪.‬‬

‫پڕۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن؛ لەتێڕوانینی سیاسەتكارو چاودێرانەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪..............................‬‬ ‫سیاسەتکاران‌و چ��اودێ��ران‌و‬ ‫مامۆستایانی زانكۆ‪ ،‬پڕۆژەكەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بۆ چاكسازیی لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬بە گرنگ‬ ‫دەزان����ن ب��ۆ ب��ەع��ەم��ەل��ی��ك��ردن‌و‬ ‫ك���اراك���ردن���ی ه��ەن��گ��اوەك��ان��ی‬ ‫چاكسازیی‌و گومانی خۆشیان‬ ‫ناشارنەوە لە نەبوونی ئیرادە بۆ‬ ‫ئەنجامدانی چاكسازیی راستەقینە‬ ‫لەكوردستاندا‪.‬‬ ‫ل���ەدووەم دانیشتنی نێوان‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و دەس���ەاڵت���دا بۆ‬ ‫دان��وس��ت��ان ل��ەس��ەر كێشەكانی‬ ‫هەرێم‪ ،‬هەرسێ الیەنی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫«گ���ۆڕان‪ ،‬ك��ۆم��ەڵ‪ ،‬یەكگرتوو»‬ ‫پڕۆژەیەكی (ش��ەش) پاكیجییان‬ ‫خستەسەر مێزی گفتوگۆ لەگەڵ‬ ‫هەردوو الیەنی دەسەاڵت (یەكێتی‪،‬‬ ‫پارتی)و بڕیارە تا (‪)20‬ی ئەم‬ ‫مانگە‪ ،‬دەسەاڵت وەاڵمی پڕۆژەكە‬ ‫بداتەوە‪.‬‬ ‫چاودێرێران پێشكەشكردنی‬ ‫ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬بەدەستپێكردنی‬ ‫ق��ۆن��اغ��ێ��ك��ی ن���وێ دەزان�����ن بۆ‬ ‫ك��ەم��ك��ردن��ەوەی گ��ەن��دەڵ��ی �ی‌و‬ ‫ك����ەم����وك����ووڕی����ی����ەك����ان‌و‬ ‫سیستمی‬ ‫بەدامەزراوەییكردنی‬ ‫حوكمڕانیی لە هه‌رێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ئەگەر بكرێتە بنەمای كاركردنی‬ ‫هاوبەش‌و پڕۆژەیەكی واقیعی‪.‬‬ ‫ئ��اس��ۆ ع���ەل���ی‪ ،‬چ���اودێ���ری‬ ‫سیاسیی؛ ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫وت‪« :‬كێشە لە نەبوونی پڕۆژەو‬ ‫نەبوونی رێگەچارەسەردا نییە‪،‬‬ ‫كێشە لەنەبوونی متمانەدایە‪،‬‬ ‫تائێستا متمانە نییە ب��ەوەی‬ ‫ك��ە ئ��ەو بەڵێنانەی دەدرێ���ن‪،‬‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ئ��ەو رێككەوتنانەی‬ ‫دەكرێن‪ ،‬نازانرێت چۆن دەچنە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫ل��ەوەوپ��ێ��ش‪ ،‬چ��ەن��دی��ن پ���ڕۆژەو‬ ‫خاڵی ئیجابیی خ��راون��ەت��ەڕوو‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل���ەب���واری ك��ارك��ردن��دا‬ ‫فەرامۆشكراون»‪.‬‬ ‫ئ���ەو چ���اودێ���رە‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫ب���ەوەش ك��رد‪« :‬گرفتێكی تر‪،‬‬ ‫ئەوەیە كە س���ەرەڕای ناڕەزایی‬ ‫الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬الیەنە‬ ‫دەس��ەاڵت��دارەك��ان‪ ،‬لەپەرلەمان‬ ‫ی��اس��ا ت��ێ��دەپ��ەڕێ��ن��ن‌و دوات���ر‬ ‫ئیلتیزامی پ��ێ��وە ن��اك��ەن‪ ،‬زۆر‬ ‫ب��اس ل��ەی��اس��ا دەك��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫رێزێكی راستەقینەی بەكردەوەی‬

‫قادر عەزیز‪:‬‬

‫ئەگەر نیوەی پڕۆژەكە‬ ‫جێبەجێبكرێت‪،‬‬ ‫بەشێكی زۆری‬ ‫كێشەكان چارەسەر‬ ‫دەكات‬ ‫بۆ دانانرێت‪ ،‬هەرئەمەشە ئەو‬ ‫ب��ۆچ��وون��ەی دروس��ت��ك��ردووە كە‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ان��ی��ش‪ ،‬تەنیا بۆ‬ ‫كاتبەسەربردن بن»‪.‬‬ ‫پ���ڕۆژەك���ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن؛‬ ‫دابەشكراوە بەسەر تەوەرەكانی‬ ‫چاكسازیی لە سیستمی سیاسیی‌‪،‬‬ ‫ل���ەب���واری چ��اودێ��ری��ی دارای����ی‌‪،‬‬ ‫بێالیەنكردنی پێشمەرگەو پۆلیس‌‪،‬‬ ‫چاالككردنی دەسەاڵتی دادوەریی‌‪،‬‬ ‫خەرجی‌و بودجەی كوردستان‌و‬ ‫ب���ۆ ه��ەری��ەك��ەش��ی��ان ج���ۆری‬ ‫كێشەكانی ئێستاو رێگەچارەشی‬ ‫خستووەتەڕوو‪.‬‬ ‫قادر عەزیز‪ ،‬سكرتێری حیزبی‬ ‫زەحمەتكێشانی س��ەرب��ەخ��ۆی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬پ���ڕۆژەك���ەی بە‬ ‫«ت���ێ���روت���ەس���ەل‌و گشتگیر»‬ ‫وەسفكرد‪ ،‬بەوەی چارەسەری بۆ‬ ‫هەموو كێشەكان دۆزی��وەت��ەوە‌و‬ ‫ه��ەم��وو ب���وارەك���ان���ی ئ��ەم��ڕۆی‬ ‫كوردستانی گرتووەتەوە‌و بۆچوونی‬ ‫وایە‪« :‬ئەگەر نیوەی ئەم پڕۆژەیە‬ ‫جێبەجێبكرێت‪ ،‬ئەوا بەشێكی زۆر‬ ‫لەقەیران‌و كێشەكان چارەسەر‬ ‫دەك��ات»‪ ،‬بەو پێیەی بە وتەی‬ ‫ئەو‪« :‬پڕۆژەكە‪ ،‬كۆكراوەی هەموو‬ ‫ئەو بیروبۆچوون‌و رێگاچارەسەرو‬ ‫پ��ڕۆژان��ەی��ە ك��ە ب��ۆ چاكسازیی‬ ‫هەبوون»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە جێبەجێكردنی‬ ‫پڕۆژەكەش‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی وت‪:‬‬

‫د‪ .‬سەردار قادر‪:‬‬

‫ئەو پڕۆژەیە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ماهیەتی حكومەتی‬ ‫ئینتیقالیدا‬ ‫ناگونجێت‬

‫د‪ .‬شۆڕش حەسەن‪:‬‬

‫ئەو چاكسازییەی‬ ‫دەسەاڵت بەڵێنی‬ ‫دەدات‪ ،‬شتێكی‬ ‫رووكەشە‌‬

‫ئاسۆ عەلی‪:‬‬

‫كێشە لە نەبوونی‬ ‫پڕۆژەدا نییە‪،‬‬ ‫به‌ڵکو لەنەبوونی‬ ‫متمانەدایە‬

‫کۆبوونه‌وه‌یه‌کی ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌سه‌اڵت فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫«رەشبین نیم‪ ،‬بەاڵم هێشتا ماوە‬ ‫حوكم لەسەر ئەنجامی كۆبوونەكان‬ ‫بدەین‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ‬ ‫رابردوو‪ ،‬دەتوانین بڵێین‪ ،‬مەترسی‬ ‫هەیە لەسەر جێبەجێكردنی»‪.‬‬ ‫لەماوەی رابردووشدا‪ ،‬چەندین‬ ‫پ���ڕۆژە ب��ۆ چاكسازیی لەالیەن‬ ‫ح��ی��زب‌و الی��ەن��ە سیاسییەكان‌و‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی‬ ‫م��ەدەن��ی��ی��ەوە پێشكەشكراون‬ ‫ك��ە ب��ە ب��ۆچ��وون��ی سكرتێری‬ ‫سەربەخۆش‪:‬‬ ‫زەحمەتكێشانی‬ ‫«كێشەی پ��ڕۆژە نەبووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەالیەن دەسەاڵتەوە‪ ،‬ئیرادەیەك‬ ‫نەبووە بۆ ئەو چاكسازییە»‪.‬‬ ‫پاكێجی یەكەمی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫تایبەتە بەچاكسازیی لە سیستمی‬

‫س��ی��اس��ی��ی ه���ەرێ���م‌و پاكێجی‬ ‫دووەمیش تایبەتە بە سەربەخۆو‬ ‫بێالیەنكردنی پێشمەرگە‌و ئاسایش‌و‬ ‫دەزگا هەواڵگرییەكان‪.‬‬ ‫ك���اوە م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ن��وس��ەرو‬ ‫رۆژن���ام���ەن���ووس‪ ،‬رای وای���ە‪:‬‬ ‫ج��گ��ە ل��ە چ��اك��س��ازی��ی‪ ،‬هیچ‬ ‫رێگەچارەیەكی دیكە لەبەردەم‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا نییە‪،‬‬ ‫بەتایبەتیش دوای گۆڕانكارییە‬ ‫ری��ش��ەی��ی��ەك��ان��ی ئ��ەم��دوای��ی��ەی‬ ‫ناوچەكە‌و بەپێویستی دەزانێت‪:‬‬ ‫هەموو ه��ەوڵ‌و هەنگاوەكان بەو‬ ‫ئاراستەیەدا بن‌و «نابێت لەسەر‬ ‫بەڕێكردنی پرۆسەیەكی جدیی‌و‬ ‫عەمەلیی چاكسازیی‪ ،‬دەسەاڵت‌و‬ ‫بەحەساسیەتیی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‬

‫حیزبییەوە مامەڵە بكەن»‌و‬ ‫بۆچوونی وایە‪« :‬گرفتی گەورەی‬ ‫ئ��ەم هەرێمەی ئێمە‪ ،‬هێندەی‬ ‫نەبوونی ئیرادەی جێبەجێكردن‬ ‫ب���ووە‪ ،‬هێندە گرفتی پ��ڕۆژە‬ ‫نەبووە»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بە پ��ڕۆژەك��ەش‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ئ��ەگ��ەرچ��ی پ��ڕۆژەك��ەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬ب��ە ئەساسێكی‬ ‫گونجاو دەبینم بۆ چاكسازیی‬ ‫ل��ەس��ی��س��ت��م��ی ح��وك��م��ڕان��ی��ی‬ ‫كوردییدا‪ ،‬ب��ەاڵم ناشتوانم ئەو‬ ‫گومانەم لە نەبوونی ئیرادەی‬ ‫جدیی چاكسازیی‪ ،‬بشارمەوە‪.‬‬ ‫لە سااڵنی راب����ردوودا‪ ،‬زۆرم��ان‬ ‫پ���ڕۆژەو دروش��م��ی چاكسازیی‬ ‫ل��ەن��او حیزبەكان‌و حكومەتدا‬

‫كاوە محەمەد‪:‬‬

‫پرۆژەكە‬ ‫بە ئەساسێكی‬ ‫گونجاو دەبینم؛ بۆ‬ ‫چاكسازیی لەسیستمی‬ ‫حوكمڕانیدا‬ ‫بینی‌و ئێستا لەسەر رەفەكانی‬ ‫لەبیرچوونەوەدا‪ ،‬تۆزێكی زۆریان‬ ‫لەسەر نیشتووە»‪.‬‬ ‫لەگەڵئەوەشدا‪ ،‬كاوە محەمەد‬ ‫ئومێدی خۆی بە دەستپێكردنی‬ ‫چاكسازیی نیشاندەدات‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئ��ەوەی دەكرێت ئومێدێكمان‬ ‫ال دروستبكات‪ ،‬ئەو دۆخەیە كە‬ ‫لەسایەیدا‪ ،‬گفتوگۆكانی تێدا‬ ‫بەڕێوە دەچن‪ ،‬لەالیەكەوە رووداوە‬ ‫گەرمەكانی ناوچەكە‪ ،‬ب��ەردەوام‬ ‫م��ەس��ی�ج‌و مەترسیی ت��ازەم��ان‬ ‫دەخ��ەن��ە ب�����ەردەم‌و لەالیەكی‬ ‫دیكەشەوە‪ ،‬رووداوەكانی (‪17‬ی‬ ‫شوبات‌و دواتریش)‪ ،‬هەڕەشەكانی‬ ‫هەر سستیی‌و تەمبەڵیكردنێكیان‬ ‫ل��ەچ��اك��س��ازی��ی��ك��ردن‪ ،‬هێنایە‬ ‫نزیكترین خاڵی بەردەممان‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هەر ئەمانە هاندەری كۆكردنەوەی‬ ‫دەس����ەاڵت‌و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن بن‌و‬ ‫درێ��ژەی��ان پێ ب��درێ‪ ،‬دواتریش‬ ‫پڕۆژە‌و بەرنامەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەس�����ەاڵت‪ ،‬بكرێنە پ���ڕۆژەی‬ ‫خەڵك‌و ئایندەسازیی هەرێم‪،‬‬ ‫ئەوكاتە دەتوانین بڵێین‪ ،‬كاروانی‬ ‫چاكسازیی جوواڵ‪ ،‬بەدەر لەوەش‪،‬‬ ‫هەر الدان‌و بێباكییەك ل��ەوەدا‬ ‫بنوێنرێت‪ ،‬ئەوا ئەمجارە‪ ،‬شەقام‬ ‫بەدەنگێكی بەرزتر‪ ،‬قسەی خۆی‬ ‫دەكات‪ ،‬چونكە (‪17‬ی شوبات)‪،‬‬ ‫سەردەمی بێدەنگیی تێپەڕاند»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم د‪ .‬ش��ۆڕش حەسەن‪،‬‬

‫پسپۆڕی یاسایی‌و دەستووریی‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬پڕۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫جێبەجێ ن��اك��رێ��ت‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ك��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن داوادەك����ات‪،‬‬ ‫دامودەزگاكان ببنە دامودەزگای‬ ‫نیشتمانی‌و خەڵكیش هەمان‬ ‫داوای هەیە‪ ،‬چونكە بە وتەی ئەو‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژنامە»‪« :‬شۆڕبووەتەوە‬ ‫ناو هەموو كایەكانی حكومەت‌و‬ ‫پەرلەمان‌و دەسەاڵتی دادوەریی‪،‬‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ان ه��ەم��ووی ل��ەوێ��وە‬ ‫شۆڕبوونەتەوە‪ ،‬ئامادەش نین واز‬ ‫لەوەبهێنن‪ ،‬بەتایبەتی لەدەزگا‬ ‫هەستیارەكانی سوپا‌و هێزەكانی‬ ‫ن���اوخ���ۆدا‪ ،‬ك��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫جەخت لەسەر سەربەخۆبوونیان‬ ‫دەك��ات��ەوە‪ ،‬ئ��ەو چاكسازییەی‬ ‫دەسەاڵت بەڵێنی دەدات‪ ،‬شتێكی‬ ‫رووك��ەش �ە‌و بۆ ساردكردنەوەی‬ ‫باردودۆخەكەیە»‪.‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ەك��ی زان��س��ت��ە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان��ی��ش‪ ،‬رەخ��ن��ە‬ ‫ل��ەپ��ڕۆژەك��ە دەگ��رێ��ت‪ ،‬ب��ەوەی‬ ‫بەشێك لە خاڵەكانی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫لەگەڵ داواكانی ئۆپۆزسیۆن بۆ‬ ‫حكومەتی ئینتیقالیی‌و هەڵبژاردنی‬ ‫پێشوەختدا‪ ،‬ناگونجێن‪.‬‬ ‫د‪.‬س���������ەردار ق������ادر‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬پڕۆژەكەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬گشتگیرترە لە‬ ‫پڕۆژەكانی پێشووتر‪ ،‬ئەمەش‬ ‫خاڵی ئیجابییە‪ ،‬ه��ەم��وو ئەو‬ ‫پڕۆژانەی ئۆپۆزسیۆن پێشكەشی‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬مەبەستیان چاكسازیی‬ ‫ری��ش��ەی��ی��ە‪ ،‬ب���ەاڵم الی��ەن��ەك��ان‪،‬‬ ‫لەسەر چۆنێتیی میكانیزمەكانی‬ ‫ناكۆكن‌و رێكنەكەوتن لەسەر‬ ‫ئەو میكانیزمانە‪ ،‬رەنگە وادەی‬ ‫زۆری بوێت‪ ،‬ئەو دانوستاندنانەی‬ ‫ل��ەو ك��ۆب��وون��ەوان��ەدا دەك��رێ��ن‪،‬‬ ‫لەسەر بنه‌مای حیزبیی دەكرێن‪،‬‬ ‫ن���ەك ب��ن��ەم��ای ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و‬ ‫دەس����ەاڵت����ی س��ی��اس��ی��ی‪ ،‬ی��ان‬ ‫حكومەت ل��ەك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬كە‬ ‫ئەمانە دوو ئاستەنگن لەبەردەم‬ ‫دانوستاندنەكاندا»‪.‬‬ ‫رەخ��ن��ەی ل��ە پ��ڕۆژەك��ەش‬ ‫ئەوەیە‪« :‬ئەو پڕۆژەیە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ماهیەتی حكومەتی ئینتیقالیدا‬ ‫ناگونجێت‪ ،‬لەبەرئەوەی حكومەتی‬ ‫ئینتیقالیی‪ ،‬گونجاندنی بارودۆخێكە‬ ‫بۆ هەڵبژاردنی پێشوەخت‪ ،‬كە‬ ‫دوات��ر قسە لەسەر ئەو پڕۆژانە‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی لەئێستادا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن داوای دەكات‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫حكومەتی ئینتیقالیدا ناگونجێت»‪.‬‬

‫دوای ئازادكردنییه‌تی‪..‬‬

‫عەبدولڕەقیب یوسف‪ :‬هەوڵی لەكەداركردنم دراوە‌و بەڵگەی دەنگییشم الیە‬

‫دیاری خالید‬

‫‪...............................‬‬ ‫ع��ەب��دول��ڕەق��ی��ب ی��وس��ف‪،‬‬ ‫خ��ەم��خ��ۆری ش��وێ��ن��ەوارەك��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬چاوەڕوانی نەدەكرد‬ ‫رۆژێ�����ك ل���ە رۆژان‪ ،‬ل��ەس��ەر‬ ‫دەستگیربكرێت‪.‬‬ ‫شوێنەوارێك‬ ‫ئەو‪ ،‬چاوەڕوانی دەكرد‪ ،‬بەرامبەر‬ ‫ب��ە دڵ��س��ۆزی��ی ب��ۆ پاراستنی‬ ‫شوێنەوارەكان‪ ،‬خ��ەاڵت بكرێت‪،‬‬ ‫نەك بە تۆمەتی «گەندەڵیی» لە‬ ‫یەكێك لە گرتووخانەكانی شاری‬ ‫هەولێردا‪ ،‬دەستگیربكرێت‪.‬‬ ‫ه��ۆك��اری دەستگیركردنی‬ ‫ع���ەب���دول���ڕەق���ی���ب ی��وس��ف��ی‬ ‫شوێنەوارناس‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫(‪ ،)2010/10/3‬كاتێك پێشنیازی‬ ‫بۆ ئەنجومەنی وەزی��ران كردووە‪،‬‬ ‫خانوویەكی كۆنی نزیك قەاڵی‬ ‫هەولێر‪« ،‬ئیستیالم» بكەن‪.‬‬ ‫عەبدولڕەقیب یوسف‪ ،‬بۆ‬

‫ فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫عه‌بدولڕه‌قیب یوسف ‬ ‫«رۆژنامە»ی روونكردەوە‪ :‬دوای‬ ‫ئ��ەوەی وەزارەت��ی گەشتوگوزار‌و‬ ‫وەزی���ری رۆشنبیریی پێشوو ‌و‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی شوێنەوار كە‬ ‫ئەوكات «عەبدوڵاڵ قەرەداغی»‬ ‫ب��وو‪ ،‬ئێستاش ل��ەس��ەر هەمان‬ ‫دۆسیە لە زینداندایە‪ ،‬رازیبوون‪،‬‬ ‫ئەو خانووە وەك موڵكی حكومەت‬ ‫راده‌س��ت��ی بكەن‪ ،‬لیژنەیەك بۆ‬

‫هەڵسەنگاندنی خانووەكە دانراوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم وت��ی‪« :‬لیژنەكە‪ ،‬پ��ارەی‬ ‫زی��ادەی نووسی‪ ،‬كە من نازانم‬ ‫چ��ەن��دە‌و پەیوەندیی بەمنەوە‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬م��ن وەك راوێ���ژك���اری‬ ‫شوێنەواری ئەوكاتەی حكومەت‪،‬‬ ‫تەنیا پێشنیازم ل��ەس��ەر ك��رد‪،‬‬ ‫هیچم فەرز نەكرد لەسەریان»‪.‬‬ ‫عەبدولڕەقیب یوسف‪ ،‬نیگەرانە‬

‫لە دەستگیركردنی لەسەر ئەو‬ ‫دۆس��ی��ەی��ەو دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ���ەوەی‬ ‫بەرامبەرم كرا‪ ،‬راست نییە‪ ،‬ئەوە‬ ‫تاوانباركردنە كە ناوم لە ریزی‬ ‫ئەو لیژنەیەدایە كە پارەی زیادەی‬ ‫نووسیوە‌و پێشتر ناوی منی تێدا‬ ‫نەبووە»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬بەگومانەوە دەڕوانێتە‬ ‫هۆكارەكانی پشت دەستگیركردنی‌و‬ ‫ئاشكرای دەكات‪« :‬گومان دەكەم‪،‬‬ ‫بۆئەوە ناوی منیان لەو لیژنەیەدا‬ ‫دان����اوە‪ ،‬ت��ا ت��اوان��ب��ارم بكەن‪،‬‬ ‫دەستێك لەپشت ئ��ەم��ەوەی��ە‪،‬‬ ‫بۆئەوەی كەسێتیی من لەكەدار‬ ‫بكەن‪ ،‬چەند ساڵێكە هەوڵدراوە بۆ‬ ‫لەكەداركردنم‪ ،‬بۆ ئەمەش بەڵگەی‬ ‫دەنگییم الیە»‪.‬‬ ‫ل���ەگ���ەڵ ب�ڵ�اوب���وون���ەوەی‬ ‫ه��ەواڵ��ی دەستگیركردنی ئەو‬ ‫شوێنەوارناسەدا‪ ،‬دەنگۆی ئەوە‬ ‫هەبوو كە پارێزگاری هەولێر‪،‬‬ ‫لەپشت دەستگیركردنییەوە بێت‪،‬‬

‫لەبری ئەو موجازەفەیەی‬ ‫بە ژیانی خۆمەوە‬ ‫كردوومە‪ ،‬دەبوایە‬ ‫پشتگیریم بكەن‪ ،‬نەك‬ ‫هەوڵی لەكەداركردنم‬ ‫بدەن‬ ‫ب���ەاڵم ع��ەب��دول��ڕەق��ی��ب یوسف‪،‬‬ ‫ئەوە بە پێشبینی هەندێك كەس‬ ‫لەقەڵەم دەدات‪ ،‬بەوپێیەی وەك‬ ‫خ��ۆی دەڵ��ێ��ت‪ :‬ساڵی پ��ار‪ ،‬بە‬

‫تۆمەتی تەشهیركردن‪ ،‬پارێزگاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬داوای یاسایی لەسەر‬ ‫تۆماركردووە‌و بێتاوان دەرچووە‌و‬ ‫وتیشی‪« :‬بەڵگەی رەسمیم نییە‬ ‫كە پارێزگای هەولێر بێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫شتێكی لەو شێوەیەش هەبێت‪،‬‬ ‫دواڕۆژ ئ��اش��ك��رادەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫گومانێكی بەهێزم لەهەندێك كەس‬ ‫هەیە كە ساڵی پار هەوڵیاندا ناوم‬ ‫لەو لیژنەیەدا بێت كە تێوەگالون»‪.‬‬ ‫م�����ام�����ەڵ�����ەی دەزگ�������ا‬ ‫پەیوەندیدارەكان لەو دۆسیەیەدا‪،‬‬ ‫ع��ەب��دول��ڕەق��ی��ب ی��وس��ف��ی ت��وڕە‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬كە پێیوایە‪ :‬مامەڵەی‬ ‫حیزبی بەعس لە دۆسیەیەكی‬ ‫لەوجۆره‌دا‪ ،‬باشتر بووە‪ ،‬كاتێك‬ ‫رژێمی پێشووی بەعس‪ ،‬لە ساڵی‬ ‫(‪)1990‬دا‪ ،‬بڕیاری داوە قەاڵی‬ ‫كەركوك بڕووخێنێت‌و خانووەكانی‬ ‫دەروب����ەری ق��ەرەب��وو بكاتەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوك��ات وەك خ��ۆی دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ن��ووس��راوی تایبەت بۆ سەدام‬

‫حسێنی سەرۆكی لەسێداره‌دراوی‬ ‫بەعس دەنێرێت»‪.‬‬ ‫عەبدولڕەقیب یوسف‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«دواتر‪ ،‬سەدام رازیی بوو‪ ،‬قەاڵی‬ ‫كەركوك نەڕووخێنێت‪ ،‬كەسیش‬ ‫هیچی پێنەوتم‪ ،‬ئەوەش حكومەتی‬ ‫هەرێمە‪ ،‬خۆتان لێكیبدەنەوە‪ ،‬من‬ ‫توانیم كاریگەریم هه‌بێت لەسه‌ر‬ ‫سەدام لە رووخانی ئەو قەاڵیەدا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا ناتوانم‪ ،‬كاریگەریم‬ ‫له‌سه‌ر بەرپرسانی كورد هه‌بێت»‪.‬‬ ‫ئەو شوێنەوارناسە‪ ،‬نیگەرانە‬ ‫ل��ەو پ��اداش��ت��ەی ب��ەرام��ب��ەر بە‬ ‫«دڵسۆزیی» بۆ شوێنەوارەكانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ه��ەی��ەت�ی‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«ل��ەب��ری ئ��ەو ه��ەم��وو خەبات‌و‬ ‫موجازەفەیەی بە ژیانی خۆمەوە‬ ‫ك���ردووم���ە‪ ،‬دەب���وای���ە ئ��ەم��ڕۆ‪،‬‬ ‫پشتگیریم بكەن‪ ،‬ن��ەك پیالنم‬ ‫بۆ دانێن‌و هەوڵی لەكەداركردنم‬ ‫ب��دەن‪ ،‬لەبری تەقدیرو شانازیی‬ ‫پێوەكردن‪ ،‬بۆ ئاوا دەكەن؟»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«ئۆپۆزسیۆن»‪ ،‬بایكۆتكردن دەشكێنێت‬

‫رۆژنامه‌‪ :‬الیەنەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بایكۆتكردنی دانیشتنەكانی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان دەشكێنن‌و بەشداریی‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ان دەك���ەن‪ ،‬هاوكات‬ ‫وتەبێژی فراكسیۆنی كوردستانیی‪،‬‬

‫ئ��ەو هەنگاوە بە رێگاخۆشكەر بۆ‬ ‫هێوركردنەوەی رەوشەكە وەسفدەكات‪.‬‬ ‫ل��ەك��ۆت��ای��ی م��ان��گ��ی شوباتی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬الیەنەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بایكۆتی دانیشتنەكانی پەرلەمانی‬

‫ك���رد‪ .‬ك���اردۆ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ��������ۆڕان»‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬بەشداریی‬ ‫لەدانیشتنەكانی پەرلەماندا دەكەین‌و‬ ‫ب���ەردەوام دەبین لەشێوازی كاری‬

‫پەرلەمانیمان»‪.‬‬ ‫ئاسۆ كەریم‪ ،‬وتەبێژی فراكسیۆنی‬ ‫كوردستانیی لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬گەڕانەوەی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بۆ نێو هۆڵی پەرلەمان‪ ،‬هەنگاوێكی‬

‫ب��ەج �ێ‌و ب��اش �ە‌و بەشداریكردنیان‬ ‫لەدانیشتنەكاندا؛ پاڵنەر ده‌بێت‬ ‫ب��ۆ ه��ێ��ورك��ردن��ەوەی رەوش��ەك��ە‌و‬ ‫رێگاخۆشكەریشە بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكان»‪.‬‬

‫چاودێران پێیانوایه‌‪:‬‬

‫«رۆشنبیران لەبری رێز‌و كەڵكوەرگرتنی بیریان‪ ،‬سووكایەتییان پێدەكرێت»‬

‫به‌دواداچوونی‪ :‬سەنگەر كوردە‬

‫‪...............................‬‬

‫ه��ەڵ��وێ��س��ت��ی دەس�����ەاڵت‬ ‫ب���ەرام���ب���ەر رۆش��ن��ب��ی��ران‪ ،‬بە‬ ‫“گرتن‌و لێدان‌و سووكایەتیی‌و‬ ‫ناشرینكردنی وێنەیان”‪ ،‬نیگەرانیی‬ ‫لێدەكەوێتەوەو بەشێكی بەرچاوی‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ران‌و پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بەئەركی دەسەاڵتی‬ ‫دەزان��ن‪ ،‬س��وود لەرۆشنبیرەكان‬ ‫وەربگرێت ن��ەك‪ ،‬بەرپەرچیان‬ ‫بداتەوە‪.‬‬ ‫لەسەرەتای خۆپیشاندانەكانی‬ ‫چەند مانگی راب��ردووه‌وه‌‪ ،‬كە لە‬ ‫(‪)17‬ی شـــوباتەوە سەریهەڵدا‪،‬‬ ‫چەندین رۆشنبیرو رووناكبیری‬ ‫ك���ورد ل���ەن���اوەوەو دەرەوەی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەشداریی بەردەوامیان‬ ‫هەبوو لەپشتگیریی داواكارییەكانی‬ ‫ج����ەم����اوەرو رەخ��ن��ەگ��رت��ن‌و‬ ‫پێشكەشكردنی بیروبۆچوونیان بۆ‬ ‫چاكسازیی لەبارەی ئەو “قەیرانە‬ ‫گەورەیە”ی كوردستان‌و دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی تێیكەوتووە‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی چاوەڕوانییەكان‌و‬ ‫ب ‌ه بڕوای چاودێران‪ ،‬ئەو دەنگەی‬ ‫رۆشنبیران لەالیەن دەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫ن��ەك گوێیان لێنەگیرا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫كەوتنە بەر شااڵوی “دروستكردنی‬ ‫ت���ۆم���ەت‪ ،‬ه��ێ��رش��ی ن�����اڕەواو‬ ‫لەكەداركردنی‬ ‫سووكایەتیی‌و‬ ‫كەسێتییان”‪ ،‬سەرباری ئەوەش؛‬ ‫هەندێكیان دەستگیركران‌و ئازارو‬ ‫ئەشكەنجەی دەروونیی‌و جەستەیی‬ ‫دران‪ ،‬وەك (رێبین هەردی ‪ ،‬د‪.‬‬ ‫فاروق رەفیق)‪.‬‬ ‫ل��ەم��اوەی راب����ردوودا‪ ،‬جگە‬ ‫لەلێدان‌و گرتن‪ ،‬چەند رۆشنبێرێكی‬ ‫دی����ار ل���ەالی���ەن ك��ەن��اڵ��ەك��ان��ی‬

‫راگەیاندنی سەر بەدەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫كەوتوونەتە بەر “هێرش”و رۆژانە‬ ‫«سووكایەتی»یان پێدەكرێت‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك چ���اودێ���ران وای‬ ‫ل��ێ��ك��دەدەن��ەوە؛ ئ��ەو ش��ێ��وازی‬ ‫كاركردنە‪ ،‬هاندانی كۆمەڵگەیە‬ ‫ل�����ەدژی ئ���ەو رۆش��ن��ب��ی��ران��ەو‬ ‫هه‌وڵێکیش ‌ه بۆ لێدان لەكەسێتیی‌و‬ ‫ناشیرینكردنیان‪.‬‬ ‫ئەوەش لەسەرەتادا بەرامبەر‬ ‫رۆشنبیران‌و مامۆستای ئاینیی‌و‬ ‫ك��ەس��ێ��ت��ی��ی��ەك��ان ك����راو چەند‬ ‫رۆژێكیشە لەسەر “رێبین هەردی”‬ ‫دووبارە بووەوە‪ ،‬بۆیە لەئێستاشدا‬ ‫“كەمپەین”ێك بۆ پشتیوانییكردن‬ ‫ل��ەو روون��اك��ب��ی��رە پێكهاتووە‪،‬‬ ‫بەرامبەر ئ��ەو هەڵمەتەی دژی‬ ‫ب��ەردەوام��ە‪ .‬كەمپەینێكە؛ كە‬ ‫تائێستا نزیكەی ه��ەزار كەس‬ ‫ب��ەواژۆ بەشدارییان تێداكردووە‪،‬‬ ‫هاتووە‪“ :‬رێبین ه��ەردی‪ ،‬ئازادە‬ ‫چ��ۆن بیر دەك��ات��ەوە‪ ،‬ب��ۆ هیچ‬ ‫كەسێك نییە ئەو مافەی زەوت‬ ‫بكات‪ ،‬یان هەڕەشەی تەمێكردن‌و‬ ‫كوشتنی لێبكات”‪.‬‬ ‫د‪ .‬رەفیق سابیر‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫فراكسیۆنی كوردستانیی‌و ئەندامی‬ ‫لیژنەی راگەیاندن‌و رۆشنبیریی‬ ‫ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫نیگەرانیی خ��ۆی ل��ەب��ارەی ئەو‬ ‫هەڵوێستە بەرامبەر رۆشنبیران‬ ‫دەرب��ڕی‌و بۆ “رۆژن��ام��ە”‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫“ه���ەر ه��ێ��رش‌و پ��ەالم��ارێ��ك چ‬ ‫بەقسە‪ ،‬یا جەستەیی بێت بۆ‬ ‫سەر هەر رووناكبیرێك‪ ،‬بەتوندیی‬ ‫مەحكومی دەكەم”‪.‬‬ ‫ئ������ەو‪ ،‬پ���ێ���ی���وای���ە‪ :‬ئ���ەو‬ ‫پ���ەالم���اردان���ان���ە‪ ،‬ن��ی��ش��ان��ەی‬ ‫باوەڕنەبوونە بەئازادیی بیروڕاو‬ ‫دیموكراسیی‪.‬‬

‫ ‬ ‫رووناکبیر رێبین ئه‌حمه‌د هه‌ردی‬ ‫وتیشی‪“ :‬ئ��ەوەی رووی��داوە‪،‬‬ ‫شێوازێكی چ��ەوت��ەو نیشانەی‬ ‫باوەڕنەبوونە بەئازادیی بیروڕا‪،‬‬ ‫رووناكبیری كورد بەهیچ شێوەیەك‬ ‫شایەنی ئ��ەوە نییە ب��ەوج��ۆرە‬ ‫مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت”‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی دی���ك���ەوە‪ ،‬د‪.‬‬ ‫سەاڵحەدین بابەكر‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمی کوردستان‪،‬‬ ‫نیگەرانیی خ��ۆی ل��ەو دۆخ��ەی‬ ‫راب���ردوو دەرب���ڕی‌و وت��ی‪“ :‬ئێمە‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەی��ن روون��اك��ب��ی��رو‬ ‫نەتەوەكەمان‪،‬‬ ‫رۆشنبیرەكانی‬ ‫بەجوانترین شێوە مامەڵەیان‬ ‫لەگەڵدا بكرێت‌و دژی هەموو‬ ‫ج���ۆرە ت��ون��دوت��ی��ژی�ی‌و كارێكی‬ ‫ناشایستەین؛ كە بەرامبەریان‬ ‫ئەنجامبدرێت‪ ،‬چونكە پێویستە‬

‫رۆشنبیرو ن��ووس��ەران��ی ئێمە‪،‬‬ ‫گوێلێگیراوبن‌و پ���ڕۆژەو قسەو‬ ‫بەرنامەكانیان حساب بۆكراو‬ ‫بێت”‪.‬‬ ‫وت��ەب��ێ��ژی ئ���ەو الی��ەن��ەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬ل��ەو بڕوایەدایە‪:‬‬ ‫كۆمەڵێك نووسەرو رۆشنبیری‬ ‫ج��دی��ی‌و دڵ��س��ۆزو خ��ەم��خ��ۆری‬ ‫ئ����ەم واڵت�����ەو ئ��ەزم��وون��ەك��ە‬ ‫ه��ەن‪ ،‬كە پێشنیازی جوانیان‬ ‫پێشكەشكردووە بۆ دەرچوون لەو‬ ‫تەنگەژەیەی ئەمڕۆ لەكودستاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆیە “پێویستە دەسەاڵت‬ ‫بەڕێزەوە پڕۆژەكانیان وەربگرێت‌و‬ ‫پ��رس‌و رای��ان پێ بكات‪ ،‬نەك‬ ‫بەپێچەوانەوە لەسەر رای ئازاد‌و‬ ‫دڵسۆزانەو پێشنیازە جوانەكانیان‬ ‫ب��ۆ چ���ارەس���ەری كێشەكانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫كوردستان‪ ،‬بەشێوازی ناشایستەو‬ ‫جۆربەجۆر لێپێچینەوەیان لەگەڵدا‬ ‫بكات‌و بیانخاتە ژێر فشارەوە”‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی ك��ەری��م‪ ،‬ن��ووس��ەرو‬ ‫رۆشنبیریش‪ ،‬پێیوایە‪ :‬رۆشنبیران‬ ‫ل��ەڕاب��ردوودا‪ ،‬داواكارییەكانیان‬ ‫پشتیوانیی بووە لەخەڵك لەبارەی‬ ‫گەندەڵیی‪ ،‬ئەوەش بەپرەنسیپێكی‬ ‫ئەخالقیی‌و ئەرك‌و ماف دەزانێت‌و‬ ‫دەشڵێت “دەس��ەاڵت��ی سیاسیی‬ ‫نابێت رووب����ەڕووی بوەستێت‪،‬‬ ‫بەڵكو دەب��ێ��ت بەتەقدیرێكی‬ ‫زۆرەوە بۆچوونەكانیان بكاتە‬ ‫پ���رۆژەی عەمەلیی‌و ل��ەپ��ڕۆژەی‬ ‫چاكسازیدا سوودی لێوەربگرێت”‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەو رووەوە دەڵێت‪:‬‬ ‫“م��اف��ی ئ��ەوەم��ان ه��ەی��ە‪ ،‬رای‬ ‫یەكتر رەتبكەینەوە‪ ،‬بەاڵم مافی‬

‫ئەوەمان نییە‪ ،‬هێرش بكەینە سەر‬ ‫كەسێتییەكان‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوەمان‬ ‫لەهەندێك كەناڵ بینی‪ ،‬كە وێنەی‬ ‫ناشرینی خەڵك دروستبكات‪.‬‬ ‫ئەو پێیوایە؛ ئەگەر دەسەاڵت‬ ‫دژی رۆشنبیرەكانی بوەستێت‌و‬ ‫بێڕێزیی بەرامبەریان بكات‪ ،‬ئەوا‬ ‫مانای وایە؛ دەسەاڵت لەدژی دەنگ‌و‬ ‫عەقڵی رۆشنبیر دەوەستێت‌و‬ ‫دەیەوێت كۆمەڵگەیەك دروست‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬ك��ە دەن��گ��ی رۆشنبیری‬ ‫تێدا نەبێت‌و كۆمەڵگەیەك بێت‬ ‫قبووڵی بێدەنگیی دیكتاتۆریی‌و‬ ‫گەندەڵیی‌و ناعەدالەتیی بكات‪.‬‬ ‫هەرس ‌ێ رۆشنبیری ناسراوی‬ ‫كورد‪( ،‬ئاراس فەتاح‪ ،‬مەریوان‬ ‫وریا قانع‌و بەختیار عەلی)‪ ،‬دوای‬ ‫ئەو هەڵمەتی سووكایەتیپێكردنە‪،‬‬ ‫وتارێكی رەخنەئامێزیان لەسەر‬ ‫هەڵوێستی دەسەاڵت لەژێر ناوی‬ ‫“رۆشنبیران لەنێوان مەكینە‬ ‫دەس����ەاڵت‌و‬ ‫فاشیستییەكەی‬ ‫ب��ێ��دەن��گ��ی��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا”‬ ‫باڵوكردەوە‪ .‬لەوتارەكەدا‪ ،‬رەخنە‬ ‫لەو دۆخە دەگرن‪ ،‬كە دەسەاڵت‬ ‫بەرامبەر رۆشنبیرانی جدیی‌و‬ ‫ناڕازیی دەیگرێتە بەرو لەبارەی‬ ‫هەڵمەتی كەناڵی راگەیاندنەكانی‬ ‫حیزب نووسیویانە «جەوهەری‬ ‫ئ��ەو ك��ارەی��ان‪ ،‬بچووكیی ئەو‬ ‫عەقڵە پیشان دەدات‪ ،‬كە لەپشت‬ ‫ئ��ەم یارییەوەیە‪ ،‬ئ��ەوان��ەش بۆ‬ ‫شێواندنی قسەكانیان‌و هاندانی‬ ‫خەڵكی سادەیە بەرامبەری»‪.‬‬ ‫ل���ەواڵت���ان���دا‪ ،‬رۆش��ن��ب��ی��ران‬ ‫سوود لەتواناو بیر‌و پرۆژەكانیان‬ ‫وەردەگ��ی��رێ��ت‪ ،‬بۆ پێشخستنی‬ ‫واڵت‌و رزگاربوون لەقەیرانەكان‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم پ��ێ��چ��ەوان��ەی سیستمە‬ ‫دیموكراسییەكانی دنیا‪ ،‬تائێستا‬

‫دەس���ەاڵت���ی ك���وردی���ی پشتی‬ ‫ب���ەو ت��وان��ای��ان��ە ن��ەب��ەس��ت��ووەو‬ ‫دژی��ان دەوەس��ت��ێ��ت��ەوە‌و هەوڵی‬ ‫بێدەنگكردنیان دەدات‪.‬‬ ‫د‪ .‬رەفیق‪ ،‬لەوبڕوایەدایە‪:‬‬ ‫ل��ەژی��ان��ی سیاسیی ك����ورددا‪،‬‬ ‫ن��ەب��ووەت��ە ن��ەری��ت‪ ،‬بۆچوونی‬ ‫روون��اك��ب��ی��رو ك��ەس��ان��ی پسپۆڕ‬ ‫وەربگیرێت‪« ،‬ئەوانەی دەسەاڵتی‬ ‫سیاسییان بەدەستە‪ ،‬پێیانوایە‪:‬‬ ‫خۆیان هەموو شتێك دەزان��ن‌و‬ ‫پێویستیان ب��ەوە نییە كەڵك‌و‬ ‫سوود لەخەڵكی تر وەربگرن»‪.‬‬ ‫بەبۆچوونی عه‌لی كەریم‪،‬‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی ك��وردس��ت��ان��ی��ی‬ ‫عەقڵییەتێكی زیندووی هەیە‪ ،‬كە‬ ‫كۆمەڵێك رۆشنبیرو رووناكبیری‬ ‫ویژدان زیندوون‌و بەرژەوەندیی‌و‬ ‫م���ەرام���ی ش��ەخ��س��ی��ی��ان نییە‬ ‫“ناكرێت بیروبۆچوون‌و قسەكانیان‬ ‫وەك ئ��ەوە سەیر بكرێت‪ ،‬كە‬ ‫داوای الیەنێك‪ ،‬یان داواكاریی‬ ‫شەخسییان هەیە‪ ،‬بەڵكو ئەوانە‬ ‫نوێنەرایەتیی ن��وێ��ب��وون��ەوەی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ەو ف��ی��ك��رو وی��ژدان��ی‬ ‫زی��ن��دووی كۆمەڵگە دەك���ەن‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت دەسەاڵتداران دوور‬ ‫لەبەرژەوەندیی تەسكی خۆیان‪،‬‬ ‫ێ ل��ەرۆش��ن��ب��ی��ران ب��گ��رن‪،‬‬ ‫گ���و ‌‬ ‫پێویستە مامەڵەی عەقاڵنیی‬ ‫لەگەڵ گوتاری رۆشنبیری كوردی‬ ‫بكەن‌و قسەكانیان بكەنە پرۆژەو‬ ‫كاری لەسەر بكەن”‪.‬‬ ‫عەلی كەریم‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەو‬ ‫رۆشنبیرە وی���ژدان زیندووانە‪،‬‬ ‫دەبێت بەتەقدیرەوە سەیریان‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە هەڵوێستی رۆشن‌و‬ ‫نوێنەرایەتیی ویژدانی زیندووی‬ ‫كۆمەڵگە ده‌ك���ەن؛ ک ‌ه ئ��ەوەش‬ ‫سەروەرییە بۆیان»‪.‬‬

‫بەبڕیاری سەرۆكی پێشوتری حكومەت بووە‌و لەهەموو باج‌و دەرامەتێكیش به‌خشراوه‌‬

‫لەسلێمانی؛ چه‌ندین پارچ ‌ه زه‌وی؛ بەناوی بەرپرسێكی ئێرانییەوە تاپۆ ده‌کرێن‬ ‫به‌دواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪..............................................................‬‬

‫ب��ەب��ڕی��اری ع��وم��ەر ف��ەت��اح‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی پێشووتری حكومەت‬ ‫(ئیدارەی سلێمانی)‪ ،‬دەیان موڵك‬ ‫لەسلێمانی لەسەر بەرپرسێكی بااڵی‬ ‫كۆماری ئیسالمیی ئێران “حەسەن‬ ‫ك��ازم��ی ق��وم��ی” ت��اپ��ۆدەك��رێ�ت‌و‬ ‫لەهەموو جۆرە باج‌و دەرامەتێك‬ ‫دەبەخشرێت‪.‬‬ ‫بەپێی وت���ەی یاساناسان‌و‬ ‫شارەزایانی ئەو بوارە‪ ،‬تاپۆكردنی‬ ‫زەوی�����ی ل���ەس���ەر س���ەف���ارەت‌و‬ ‫كونسوڵخانەكان ل���ەزۆر واڵت��دا‬ ‫رێگەپێدراوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەو پارچە‬ ‫زەوییانە بەناوی كونسوڵخانەكەوە‬ ‫تۆمار ن��ەك��راون‪ ،‬بەڵكو بەناوی‬ ‫“حەسەن كازمی قومی”یەوەن‌و‬ ‫لەهەموو جۆرە باج‌و دەرامەتێك‬ ‫بەخشراوە‪ ،‬لەكاتێكدا بەخشین‬ ‫لەباج‌و دەرام���ەت‪ ،‬بەپێی وتەی‬ ‫یاساناسان؛ پێویستی بەبڕیاری حەسەن كازمی قومی‬ ‫پەرلەمانیی هەیە‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو بەڵگەنامەیەی لەسەر كۆماری ئیسالمیی ئێران‬ ‫دەست “رۆژنامە” كەوتووە‪ ،‬عومەر تاپۆ كردووە‪.‬‬ ‫ل���ەب���ڕی���ارەك���ەدا ه���ات���ووە‪:‬‬ ‫ف��ەت��اح‪ ،‬س��ەرۆك��ی ئەنجوومەنی‬ ‫وەزی����ران (ئ���ی���دارەی پێشووی “تۆماركردنی موڵكەكانی ژمارە‬ ‫سلێمانی)‪ ،‬لە (‪)5/22‬ی ساڵی (‪،488/5 ،10/5 ،9/5 ،7/5‬‬ ‫(‪ )2005‬بەبڕیاری ژمارە (‪ )457/5 ،489/5 ،)253‬كەرتی دووی‬ ‫لەكەرتی دووی زەرگەتە لەشاری زەرگ��ەت��ە‪ ،‬تاپۆ بكرێت بەناوی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ش��ەش پارچە زەوی��ی «حەسەن كازمی قومی» نوێنەری‬

‫س��ەف��ارەت��ی ك��ۆم��اری ئیسالمیی‬ ‫ئێران‪ ،‬لەعێراق‪.‬‬ ‫بەپێی بەڵگەنامەكە؛ ئەو‬ ‫پارچە زەوییانە‪ ،‬لەدوو هاواڵتیی‬ ‫بەناوەكانی «اللە فازل مەسعود‌و‬ ‫شوكرییە عەبدولڕەحمان» كڕدراون‪.‬‬ ‫بەپێی بڕیارەكە‪ ،‬عومەر فەتاح؛‬ ‫داوا ل��ەوەزارەت��ی “داد‌و دارای��ی‌و‬ ‫ئ��اب��ووری��ی” دەك���ات‪ ،‬بڕیارەكە‬ ‫جێبەجێ بكەن‪.‬‬ ‫“رۆژنامە”‪ ،‬لەبەدواداچوونێكیدا‬ ‫زانیاریی ئ��ەوەی دەستكەوتووە؛‬ ‫ئەو شەش پارچە زەوییە‪ ،‬نزیكەی‬ ‫دۆنم‌و نیوێک‪ ،‬که‌دەكەونە گەڕەكی‬ ‫زەرگەتەوە‪.‬‬ ‫ب��ازرگ��ان��ێ��ك��ی م��ام��ەڵ��ەك��ردن‬ ‫ب��ەزەوی �ی‌و موڵكەوە لەسنووری‬ ‫زەرگ����ەت����ە‪ ،‬ن��ەی��وی��س��ت ن���اوی‬ ‫باڵوبكرێتەوە‪ ،‬ئاماژەی ب��ەوەدا‪:‬‬ ‫بەپێی ژمارەی پارچە زەوییەكان‬ ‫بێت‪ ،‬زەوییەكان دەك��ەون��ە دوو‬ ‫شوێنی جیاوازەوە‪.‬‬ ‫سكرتێری یاسایی ئەنجوومەنی‬ ‫وەزی���ران‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬بەپێی یاسا‬ ‫تاپۆكردنی‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‪،‬‬ ‫زەوی�����ی ل���ەس���ەر س���ەف���ارەت‌و‬ ‫كونسوڵخانەكان رێگەپێدراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبارەی مەسەلەی بەخشین لەباج‌و‬ ‫دەرام����ەت‌و “تەسجیل ع��ەق��ار”‪،‬‬ ‫وت��ی‪“ :‬ل��ە بەخشینی دەرام��ەت‌و‬ ‫باج‪ ،‬ئەوە دەكەوێتە سەر بڕیاری‬ ‫ئیداریی‌و بڕیاری یاسایی‌و دەبێت‬

‫بەپشتبەستن بەبڕیارە ئیدارییەكان‌و‬ ‫رێ��ن��م��ای�ی‌و ی��اس��ای��ی��ەك��ان بێت‪،‬‬ ‫ئیدارییەكان باشتر دەزانن”‪.‬‬ ‫بەپێی بڕیارەكەی‬ ‫س�����ەرۆك�����ی‬ ‫ح���ك���وم���ەت‪،‬‬ ‫لە چۆ نییە تی‬ ‫دەرك���ردن���ی ئ��ەو‬ ‫ب���ڕی���ارەدا‪ ،‬پشت‬ ‫بەئەحكامی بڕیاری‬ ‫ژم���ارە (‪ )180‬ب��ووە‪،‬‬ ‫ل��ە (‪)30‬ی ئەیلوولی‬ ‫(‪ ،)2002‬بەاڵم یاساناسان‬ ‫دەڵێن‪ :‬ئەحكامی ئەو بڕیارە‬ ‫لەیاسادا نییە‪.‬‬ ‫ب��ەخ��ت��ی��ار حەمەسەعید‪،‬‬ ‫پارێزەر‪ ،‬لەلێدوانێكیدا بۆ “رۆژنامە”‬ ‫وتی‪“ :‬لەیاسادا ئەحكامی ژمارە‬ ‫(‪ )180‬نییە‪ ،‬بۆیە دوورنییە ئەوە‬ ‫ب��ڕی��ار‌و رێنمایی تایبەت بێت‪،‬‬ ‫لەمەكتەبی سیاسیی‌و بڕیاری‬ ‫حیزبیی بێت”‪.‬‬ ‫محەمەد قەرەداغی‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەدا‪ :‬لەدوو حاڵەتدا دەتوانرێت‬ ‫موڵك لەهەرێمی كوردستاندا‬ ‫بەناوی خەڵكی بیانییەوە بكرێت‌و‬ ‫وتی‪“ :‬یان ئەوەتا بەپێی یاسای‬ ‫وەبەرهێنانە‪ ،‬كە ئەو كۆمپانیایانەی‬ ‫دێنە هەرێمی ك��وردس��ت��ان��ەوە‪،‬‬ ‫داوای تاپۆكردنی زەوی��ی��ەك��ان‬ ‫دەك����ەن‪ ،‬ی��اخ��ود بەپێی یاسا‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‪ ،‬لەسەر هەندێك‬

‫س������ەف������ارەت‌و‬ ‫كونسوڵخانە‌و شوێنی‬ ‫رۆشنبیریی تاپۆ دەكرێت”‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬ه��ەم��وو‬ ‫شتێك “ئیستسنا”ی تێدایەو‬ ‫وت��ی‪« :‬شتێك هەیە لەیاسادا‬ ‫پێیدەوترێت؛ بەرژەوەندیی گشتیی‪،‬‬ ‫یان هەندێك حاڵەت به‌هۆی دۆخی‬ ‫سیاسییەوەیە»‪.‬‬ ‫لەهەندێك واڵتانی جیهاندا‪،‬‬

‫بەپێی دەس��ت��وور‪ ،‬ی��ان بڕیار‌و‬ ‫ی��اس��اك��ان��ی پ���ەرل���ەم���ان رێ��گ��ە‬ ‫ب��ەت��اپ��ۆك��ردن��ی زەوی����ی ل��ەس��ەر‬ ‫كونسوڵخانەو س��ەف��ارەت��ەك��ان‬ ‫دراوە‪ ،‬هەندێ كاتیش بەخشینی‬ ‫لەباج‌و دەرامەت‪ ،‬بەاڵم لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬دەستوور نییەو هیچ‬ ‫یاساو بڕیارێكی پەرلەمانیش لەو‬ ‫بارەیەوە نییە‪.‬‬ ‫كەریم بەحری‪ ،‬ئەندامی‬ ‫یەكێتیی پەرلەمانتارانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و ش���ارەزای‬ ‫یاسایی‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وت�����ی‪“ :‬ل������ەڕووی‬ ‫ی����اس����ای����ی����ەوە‪،‬‬ ‫رێ��گ��ەپ��ێ��دراوە‪،‬‬ ‫زەوی���ی لەسەر‬ ‫س��ەف��ارەت��ەك��ان‬ ‫تاپۆبكرێت‪ ،‬بەناوی ئەو‬ ‫سەفارەتەوە‪ ،‬بەاڵم بۆ مەسەلەی‬ ‫بەخشین ل���ەب���اج‌و دەرام�����ەت‌و‬ ‫“تەسجیل عەقاری” وتی‪“ :‬ئەوە‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ی��ان بەپێی دەس��ت��وور‪،‬‬ ‫یاخود بڕیار‌و یاسایەكی پەرلەمانیی‬ ‫بێت‪ ،‬ب��ەاڵم لەكوردستان ئەوانە‬ ‫بوونیان نییە”‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەپەیوەندیی‬ ‫نێودەوڵەتیدا‪ ،‬شتێك هەیە بەناوی‬ ‫مامەڵەكردن وەك��و ی��ەك‪ ،‬وات��ە‬ ‫تۆ چی بۆ ئەو دەكەیت‪ ،‬ئەویش‬ ‫بەهەمانشێوە ئ��ەوەت بۆ بكات‪.‬‬ ‫وتی‪“ :‬دەبێت ئاگاداری ئەوەبین‪،‬‬

‫كێ ئ��ەو مامەڵەیە دەك���ات‪ ،‬كێ‬ ‫كڕیویەتی‌و بەناوی كێوەیە‪ ،‬كێ‬ ‫لەباج‌و دەرام��ەت بەخشیویەتی‪،‬‬ ‫ئ��ەی ل��ەوال ك ‌ێ زەوی دەكڕێت‌و‬ ‫كێ دەیبەخشێت”‪ .‬هەروەها وتی‪:‬‬ ‫«لەمەسەلەی بەخشین لەباج‌و‬ ‫دەرامەت‪ ،‬دەبێت بەپێی دەستوور‪،‬‬ ‫یان بڕیار‌و یاسای پەرلەمانیی بێت‪،‬‬ ‫نەك هەر بڕیارێكی تر‪ ،‬كە نەزانرێت‬ ‫پشت بەچی ب��ەس��ت��راوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لەهەرێمی كوردستانیش نەبێت‪،‬‬ ‫دەبێت بگەڕێنەوە بۆ یاساكانی‬ ‫عێراقیی»‪.‬‬ ‫سكرتێری یاسایی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی����ران‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬لەمەسەلەی‬ ‫بەخشین لەباج‌و دەرامەت‪ ،‬پێویستە‬ ‫ره‌زام �ه‌ن��دی��ی وەزارەت����ی دارای��ی‬ ‫وەربگیرێت‪ ،‬بەاڵم “عومەر فەتاح”‬ ‫لەنووسراوەكەدا‪ ،‬نووسیویەتی‪:‬‬ ‫وەزارەت��ی دارای��ی‌و ئابووریی ئەم‬ ‫بڕیارە جێبەجێ بكات‪.‬‬ ‫ئەوەی لەبڕیارەكەدا زیاتر جێی‬ ‫گومانە‪ ،‬ئەوەیە؛ زەوییەكان بەناوی‬ ‫كەسێكەوە كراون‪ ،‬نەك سەفارەت‪،‬‬ ‫لەبەخشینی ب��اج‌و دەرامەتیشدا‪،‬‬ ‫ئاماژە بەهیچ بڕیارێكی پەرلەمانیی‌و‬ ‫دەقێكی یاسایی نەكراوە‪.‬‬ ‫“رۆژنامە”‪ ،‬هەوڵیدا لەڕێگەی‬ ‫شارەوانیی‌و شارەزایانی مامەڵەكردن‬ ‫بەزەویی‌و زارەوە‪ ،‬نرخی ئەو پارچە‬ ‫زەوییانە لەوكاتەدا بزانێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زانیاریی وردی دەست نەكەوت‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫ئەوەی لەبەردەركی سەرادا پێشكەش كرا‪ ،‬ئەگەر لەبەردەمی لقی (‪)4‬دا پێشكەش كرابا‪،‬‬ ‫پێموایە‪ :‬وشەی بەخێربێنیان پێ دەگوترا‌و توندوتیژیی رووینەدەدا‪.‬‬

‫ئەدهەم بارزانی‪ :‬پارتی؛ میوانی شاری سلێمانییە‬ ‫سازدانی‪ :‬ن‪ .‬هەولێر‬

‫‪........................................................‬‬

‫ئەدهەم بارزانی‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی سەركردایەتیی (پارتی دیموكراتی كوردستان)‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە رووداوەكەی (‪)17‬ی شوباتی بەردەم لقی (‪ )4‬دەڵێت‪ :‬ئەم حیزبە لەناوجەرگەی شاری‬ ‫سلێمانیدایە‪ ،‬تەنیا میوانی شاری سلێمانییە‌و دەسەاڵتی شاری سلێمانی لەدەست الیەنێكی تری‬ ‫سیاسییدا بوو‪ ،‬نەك لقی (‪‌)4‬و حیزبەكەی‪.‬‬ ‫لەبارەی بەردەوامیی رێكەوتنی ستراتیژیی‌و بەشداریی هەڵبژاردنیان بە یەك لیست‪ ،‬ئەدهەم‬ ‫بارزانی‪ ،‬لەم چاوپێكەوتنەی «رۆژنامە»دا‪ ،‬دەڵێت‪ :‬پێم باشترە هەمیشە «پارتی» بەلیستی‬ ‫سەربەخۆ داببەزێت بۆ ئەوەی قەبارەی (یەكێتی‌و پارتی) دیار بێت‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬لەم دواییانەدا هەرێمی‬ ‫كوردستان چەندین خۆپیشاندانی‬ ‫بەخۆوە بینی‪ ،‬ئەو بارودۆخە چۆن‬ ‫هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫* پ��ێ��م��وای��ە؛ ه��ەڵ��ەی��ەك‬ ‫لەهەڵسەنگاندنی بارودۆخی ئێستای‬ ‫كوردستان لەالیەن سەركردایەتیی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دروست بوو‪ ،‬هەروەها لە مافە رەواكانی هەرتاكێك‪ ،‬جا بوو‪ ،‬نەك لقی (‪‌)4‬و حیزبەكەی‪،‬‬ ‫كەموكورتی شتێك نییە‪ ،‬بوونی لەهەرشوێنێك بێت‪ ،‬كە لەیاساكان‌و ئەوانەی تەقەیان لەخۆپیشاندەران‬ ‫نەبێت‪ ،‬دانی پێدانراوە كە دەسەاڵت یاسا ئاسمانییەكانیشدا مافی هەر ك��رد جێگەی هەڵوەستەكردنە‪،‬‬ ‫پێش ئۆپۆزسیۆن‌و ئۆپۆزسیۆنیش كەسێكە داوای مافی خۆی بكات‪ .‬ئەگەر ئ��ەوەی لەبەردەركی سەرا‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ل���ەس���ەرەت���ای پێشكەش ك��را‪ ،‬لەبەردەمی لقی‬ ‫پ��ێ��ش دەس�����ەاڵت دان���ی���ان ب��ەم‬ ‫كەموكورتییانەدا ن��اوە‪ ،‬منیش خۆپیشاندانەكانەوە‪ ،‬هێرشكرایە (‪ )4‬پێشكەش كرابا‪ ،‬پێموایە؛‬ ‫لەگەڵ ئەوانەدا دەڵێم‪ :‬كەموكورتی س���ەر ل��ق��ی (‪)4‬ی «پ��ارت��ی» وشەی بەخێربێنیان پێ دەگوترا‌و‬ ‫لەسیستمی ئیداریی‌و سیاسیی لەسلێمانی‪ ،‬لەئەنجامدا چەندین توندوتیژیی رووی��ن��ەدەدا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوكات‌و ئێستاش گەلێك زۆرە‪ ،‬کوژراوو برینداری لێكەوتەوە‪ ،‬دواتر خۆپیشاندەران هێرشیان كردو‬ ‫پێویستمان بەماوەیەكی درێژ هەیە دادگا داوای ئەو كەسانەی كرد‪ ،‬كە دروش��م��ی رووخ���ان‌و كوشتنیان‬ ‫بۆ ئەوەی بەهاوكاریی یەكتر بتوانین لەسەر لقی (‪)4‬ەوە تەقەیانكردو‌‬ ‫ئ��ەم كەموكورتییانە چارەسەر قوربانیی ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‪ ،‬بۆچی‬ ‫بكەین‪ ،‬هەڵەی هەڵسەنگاندنی كەستان نەداوه‌تە دادگا؟‬ ‫* پاش ئ��ەوەی رەزامەندیی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش لەپەلەكردن بوو لەم‬ ‫خۆپیشاندانانەی كە ئەنجام دران‪ ،‬وەرگیرا بۆ خۆپیشاندان‌و ئەنجامدرا‪،‬‬ ‫پەلە كرا بۆ ئەوەی خۆپیشاندان هیچ هەڵەیەكی تێدا نەبوو‪ ،‬ئەوەی پێم باشترە‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی ب��ۆ داب��ن��رێ��ت‪ ،‬دەك��را خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران دەی��ان��وی��س��ت‬ ‫سەرا هەمیشە «پارتی»‬ ‫چ��ارەس��ەری كێشەكان لەڕێگەی لەخۆپیشاندانەكە لەبەردەركی‬ ‫كرا‬ ‫پێشكەش‬ ‫دانوستاندن بكرێت‪ ،‬بەتایبەت بەشێوەیه‌کی ئارام‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬دواتر بۆچی بەلیستی سەربەخۆ‬ ‫پێش سەفەری سەرۆكی هەرێم بە الیەنی‬ ‫لقی‬ ‫بەرەو‬ ‫خۆپیشاندان‬ ‫لەدانیشتنێكی ف��راوان��دا لەگەڵ ئاراستەی‬ ‫داببەزێت‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫الیەنەكان‪ ،‬داوای بەرنامەی كرد حیزبێك رۆیشت؟!‪ ،‬كە ئەم حیزبە‬ ‫بۆ نەهێشتنی كەموكورتییەكان‪ ،‬لەناوجەرگەی شاری سلێمانیدایەو قەبارەی یەكێتی‌و‬ ‫بەاڵم خۆپیشاندانی جەماوەر دژی تەنیا میوانی شاری سلێمانییە‌و‬ ‫كەموكورتییەكان‪ ،‬نە تاوانە‪ ،‬نە دەس���ەاڵت���ی ش����اری سلێمانی پارتی دیار بێت‬ ‫گوناهە‪ ،‬بەپێچەوانەوە یەكێكە لەدەست الیەنێكی تری سیاسییدا‬

‫گوت‪ ،‬مافی خۆمان نییە لەبەرامبەر‬ ‫كوشتنی خۆمان‪ ،‬بەرگریی لەخۆمان‬ ‫بكەین‪ ،‬من پێموایە‪ :‬ئەوانەی كە‬ ‫فیتنەیان دروست كردووە لەگەڵ ل��ێ��دوان��ی جیاجیا ه��ەن لەسەر‬ ‫ئ��ەوان��ەی خەڵكیان كوشتووە‪ ،‬وەرگرتنەوەی پۆستی سەرۆكی‬ ‫پێویستە لەیەك قەفەس‌و بەیەك ح��ك��وم��ەت ل��ە د‪.‬ب���ەره���ەم‪ ،‬كە‬ ‫بەشێكیان ئاماژە بەوەدەكەن‪ :‬كە‬ ‫فایل لەبەردەم دادگابن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬س��ەرۆك��ی هەرێم ئەم پۆستە دوای تەواوبوونی دوو‬ ‫ك��ە ل��ەه��ەم��ان��ك��ات��دا س��ەرۆك��ی ساڵی یەكەم دەدرێتەوە «پارتی»‪،‬‬ ‫«پارتی»شە‪ ،‬لەئێستادا بڕیاری س��ەرۆك��ی هەرێمیش لەداویین‬ ‫گۆڕینی چەند كەسێكی ئیداریی‌و ل��ێ��دوان��ی دەڵ��ێ��ت‪ :‬پشتگیریی‬ ‫دەستنیشانی چەند كەسێكی كابینەی شەشەم دەكەین؟‬ ‫* پێموانییە هیچ ئەندامێكی‬ ‫كەمتەرخەمی كردووە‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫لێپێچینەوەیان لەگەڵدا بكرێت‪ ،‬س��ەرك��ردای��ەت��ی��ی «پ���ارت���ی»‬ ‫ئەمە بەسیفەتی سەرۆكی هەرێم لێدوانێكی رەسمیی دابێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ك���ردووی���ەت���ی‪ ،‬ی���ان س��ەرۆك��ی ئ��ەوەی سەرۆكایەتیی حكومەت‬ ‫وەرگ��ری��ن��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم هەركاتێك‬ ‫«پارتی»؟‬ ‫* پێموایە؛ دەبێت كارەكان كارو ئیدارەو سیاسەتی كوردستان‬ ‫لەشوێنێك دەس��ت پ��ێ بكەن‌و پێویستی بەمە هەبوو كە سەرۆكی‬ ‫بەرەوپێش بڕۆن‪ ،‬ئەم شوێنەی كە حكومەت بگۆڕدرێت‪ ،‬ئ��ەو كات‬ ‫جەنابیشیان لە پارتییەكان دەست بەپێی رێككەوتنی هەردووالیەنی‬ ‫پێدەكات‪ ،‬دەبێت وابێت‪ ،‬چونكە (یەكێتی‌و پارتی) دەبێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەگەر نەتوانێت من تەمبێ بكات‌و ئ��ەو كاتی نێچیرڤان ب��ارزان��ی‪،‬‬ ‫سنوورم بۆ دابنێت‪ ،‬ئەوكات بۆ سەرۆكی حكومەت بوو بەپێشنیازی‬ ‫مام جەالل ب��ووەوە س��ەرۆك‪ ،‬كە‬ ‫كەسانی تر زەحمەتترە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لەناو «پارتی»دا ئەوكات سەرۆكی حكومەت مافی‬

‫«یەكێتی» ب��وو‪ ،‬سەبارەت بەم‬ ‫دەنگۆیانەش‪ ،‬هەمیشە سیاسەت‬ ‫دەنگۆو باسكردنە‪ ،‬بەاڵم بەشێوەی‬ ‫ف��ەرم��ی��ی ل��ەن��او ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫سەركردایەتیی «پ��ارت��ی» باس‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ئ���اگ���اداری ئ��ەو‬ ‫كەسە ئیدارییانەن‪ ،‬كە سەر بە‬ ‫«پ���ارت���ی»ن‌و حكومەت الی��ان‬ ‫دەبات؟‬ ‫* هەر كەسێك (با وشەی‬ ‫گ��ەن��دەڵ��ی��ی ب��ەك��ار نەهێنم)‪،‬‬ ‫كەمتەرخەم بێت‪ ،‬دەبێت كەسێكی‬ ‫تر شوێنی ئەو بگرێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬ئ���ێ���وە وەك‬ ‫الی��ەن��ی «پ��ارت��ی»‪ ،‬تێبینیتان‬ ‫نییە لەسەر ئ��ەو هاوپەیمانییە‬ ‫«س��ت��رات��ی��ژی��ی»ەی ك��ە لەگەڵ‬ ‫«یەكێتی»دا هەتانە؟‬ ‫* ئەم رێككەوتنە لەكاتێكدا‬ ‫هات‪ ،‬كە بووە هۆی نەهێشتنی‬ ‫خوێنڕشتنی ك���ورد بەدەستی‬ ‫كورد‪ ،‬ئەمە یەكێك بوو لەخاڵە‬

‫باشەكانی ئەم رێككەوتنە‪ ،‬ئەو‬ ‫بەشەی خوێنی كوردی وەستاند‬ ‫خاڵێكی باشبوو‪ ،‬ب��ەاڵم تاكەی‬ ‫بەردەوام بێت‌و (پارتی‌و یەكێتی)‬ ‫لەهەڵبژاردنەكان بەیەك لیست‬ ‫بەشداریی بكەن‪ ،‬پێمانوایە‪ :‬دەبێتە‬ ‫كۆسپ لەبەردەمی دیموكراسی‌و‬ ‫پێم باشترە هەمیشە «پارتی»‬ ‫بەلیستی سەربەخۆ داببەزێت بۆ‬ ‫ئەوەی قەبارەی (یەكێتی‌و پارتی)‬ ‫دی��ار بێت‪ ،‬ئەمەش پێموانییە‪:‬‬ ‫ببێتە هۆی شەڕی ناوخۆ‪ ،‬چونكە‬ ‫ئاستی رۆشنبیریی‌و سیاسیی‬ ‫ئێستا بەرزترە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەئێستادا حكومەت‬ ‫بەگەڕاندنەوەی‬ ‫دەستیكردووە‬ ‫موڵك‌و ماڵی گشتیی‪« ،‬پارتی»‬ ‫ئ��ام��ادەی��ە ئ���ەو م��وڵ��ك ماڵە‬ ‫گشتییانە بگەڕێنێتەوە‪ ،‬بە‬ ‫سەیرانگەكانیشەوە؟‬ ‫* «پ���ارت���ی» ئ��ام��ادەی��ە‬ ‫ب��ی��گ��ەڕێ��ن��ێ��ت��ەوەو هەرشتێك‬ ‫لەچوارچێوەی یاسادابێت بیكات‪.‬‬

‫ناسك قادر‪ :‬هۆكارەكانی سەرهەڵدانەوەی خۆپیشاندان؛ هەر لەشوێنی خۆیانن‬ ‫سازدانی‪ :‬هیوا جەمال‬

‫‪........................................................‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬خوێندنەوەتان بۆ‬ ‫دوایین پڕۆژەی ئۆپۆزسیۆن‌و دوایین‬ ‫دانیشتنیان ل��ەگ��ەڵ دەس��ەاڵت��دا‬ ‫چییە؟‬ ‫* دەكرێت ئەو پرۆژانەی كە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پێشكەشیان كردوون‪،‬‬ ‫بە هەنگاوی ئیجابیی سەیر بكەین‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی خاڵی باشی تێدایە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەوەی لەگەڵ دەسەاڵتدا‬ ‫دادەن��ی��ش��ن‪ ،‬ت��ێ��ن��اگ��ەم‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بۆئەوەیە كە دەسەاڵت ئەم پرۆژەیە‬ ‫جێبەجێ ب��ك��ات‪ ،‬ئ��ەوە بۆخۆی‬ ‫شكستە‪.‬‬ ‫گرفتی ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬ئەوە‬ ‫نییە كە نازانێت چی باشە‪ ،‬تا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پرۆژەیەكیان پێشكەش‬ ‫بكات‌و ئەوانیش بڵێن زۆرباشە‪،‬‬ ‫ئێوە فێرتان كردین‪ ،‬ئێمەش ئەوە‬ ‫جێبەجێی دەكەین‪ .‬نەخێر‪ ،‬گرفتی‬ ‫سەرەكیی گ���ەورەی دەس���ەاڵت‪،‬‬ ‫ئەوەیە كە ئیرادەی نییە‌و نوقم‬ ‫ب��ووە ل��ە گەندەڵیدا‪ ،‬غرورێكی‬ ‫موزەیەفیان بۆ خۆیان دروس��ت‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬لەبەرئەوەی پاشخانێكی‬ ‫شۆڕشگێڕییان هەیە‪ ،‬بۆیە مافی‬ ‫ئەوە بەخۆیان دەدەن كە چۆنیان‬ ‫ب��وێ��ت‪ ،‬ئ��اوا خەڵكی ئ��ەم واڵت��ە‬ ‫بەڕێوەبەرن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەوبڕوایەدایت ئەو‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوان��ە‪ ،‬هیچ ئیرادەیەك‬ ‫ناگەڕێننەوە بۆ دەسەاڵت‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫ئەم پرۆژانە جێبەجێ بكات؟‬ ‫* كێشەكە لەوەدایە‪ ،‬لە هەر‬ ‫واڵتێكدا‪ ،‬سەرەتاكانی گەندەڵیی‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��دەك��ات‪ ،‬ق��ۆرغ��ك��ردن��ی‬ ‫دەس������ەاڵت دەس��ت��پ��ێ��دەك��ات‪،‬‬ ‫ئەوەیش لە نوخبەیەكی بچووكەوە‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��دەك��ات‪ ،‬دوای����ی ئ��ەم‬ ‫نوخبەیە‪ ،‬ئ��ەگ��ەر نەتوانێت لە‬ ‫كاتێكی دیاریكراودا چارەسەری‬ ‫ئ��ەو حاڵەتە بكات‪ ،‬ئیتر ریشە‬ ‫دەكێشێتە ناوكۆمەڵگەوە‌و دەچێتە‬ ‫ناو پێكهاتەی حیزبی سیاسیی‌و ناو‬

‫ناسك قادر‪ ،‬بڕوای وایە‪ :‬كۆی‬ ‫ئەو سیستمە حكومڕانییەی‬ ‫ئێستا‪« ،‬گەنیوە»‪ ،‬بۆیە‬ ‫«دانیشتنی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫لەگەڵ ئەم دەسەاڵتە‪،‬‬ ‫جارێكی تر شەرعییەتی بۆ‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئەو لەدەستی داوە»‪.‬‬ ‫وتەبێژی پێشووی‬ ‫ئەنجومەنی «مەیدانی‬ ‫ئازادیی»‪ ،‬لەم‬ ‫چاوپێكەوتنەدا‬ ‫دەڵێت‪ :‬دەسەاڵت‪،‬‬ ‫پێویستی بەوە‬ ‫نییە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫هاوكاریی بكات‪.‬‬

‫حكومەتەوە‪ ،‬بەداخەوە ئەم حاڵەتە‬ ‫لە كوردستاندا‪ ،‬وای لێهاتووە‪ ،‬كۆی‬ ‫سیستمەكە‪ ،‬گەنیوە‪.‬‬ ‫دواكارەساتی ئەم دەسەاڵتە‪،‬‬ ‫بریتییە لەوەی كە فیشەك دەنێت‬ ‫بە هاونیشتمانییەوە‪.‬‬ ‫ئەم حاڵەتە‪ ،‬دەمانگەڕێنێتەوە‬ ‫بۆئەوەی كە ئایا‪ ،‬ئێمە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ سیستمێكی دیموكراسیدا‬ ‫دەكەین‪ ،‬یان ستەمكاریی‪ ،‬ئەم‬ ‫پرسیارە رووب��ەڕووی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬پێتانوایە‪ ،‬ئەم‬

‫دەسەاڵتەی ئێستا‪ ،‬بەهیچ جۆرێك‬ ‫توانای چاكسازیی نییە؟‬ ‫* كاتێك توانای چاكسازیی‬ ‫هەیە كە ئ��ی��رادە نیشان ب��دات‪،‬‬ ‫ئیرادەش بەرامبەر حیزبی سیاسیی‬ ‫دیكە نا‪ ،‬كە ئۆپۆزسیۆنە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بەرامبەر خ��ودی دادپ��ەروەری��ی‪،‬‬ ‫ه��اون��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی��ان‌و خ���ودی‬ ‫دیموكراسییەت‪ ،‬لەبەرئەوەی ئەم‬ ‫دەس��ەاڵت��ە‪ ،‬كاتێك رووب���ەڕووی‬ ‫خۆپیشاندان ب��ووەوە‌و گەنجانی‬ ‫خەڵتانی خوێن كرد‪ ،‬چەكداریان‬ ‫هێنایە سەرجادە‪ ،‬شەرعییەتیان‬

‫ل���ەدەس���ت���دا‪ ،‬خ���ۆی���ان ب��ك��ەری‬ ‫سەرەكیی بوون بۆ لەدەستدانی‬ ‫ئەو شەرعییەتە‪.‬‬ ‫دانیشتنی ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ‬ ‫ئ���ەم دەس���ەاڵت���ە‪ ،‬ج��ارێ��ك��ی تر‬ ‫شەرعییەتی بۆ دەگەڕێنێتەوە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئەو لەدەستی داوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ك��ەوات��ە پێتوایە‪،‬‬ ‫هەڵوێستی ئۆپۆزسیۆن روون نییە‬ ‫لەبەرامبەر دەس��ەاڵت��دا كە چۆن‬ ‫پێناسەیەكی بۆی هەیە؟‬ ‫* ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ە دەب��ێ��ت‬ ‫تێمانبگەیەنێت كە دەچێت لەگەڵ‬

‫هەڵە بین‌و ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت‪،‬‬ ‫شتێكی پێچەوانەمان نیشان بدەن‪.‬‬ ‫بەداخەوە‪ ،‬ئەم دانیشتنانە‪،‬‬ ‫كاری ئۆپۆزسیۆن نەبوون‪ ،‬بەڵكو‬ ‫درێژەدان بوو بە خەباتی مەدەنیی‌و‬ ‫كاری دەسەاڵتیش جێبەجێكردنی‬ ‫داوكارییەكانی خەڵك بوو‪ .‬تائێستا‬ ‫نە دەس��ەاڵت وەك دەسەاڵتێكی‬ ‫ش��ەرع��ی مامەڵەی ك���ردووە‪ ،‬نە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش وەك دەنگی خەڵك‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەوانەیە ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫بیانوویەكی هەبێت‌و بڵێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫بارودۆخەكەمان بەرەو هێوربوونەوە‬ ‫ب��ردووە‪ ،‬بۆئەوەی خوێنی زیاتر‬ ‫نەڕژێت‪ ،‬ئەوە بیانوییەكی واقعییە؟‬

‫دەسەاڵتدا دادەنیشێت‪ ،‬درێژكراوەی‬ ‫هەشتا ساڵی رابردووی بزووتنەوەی‬ ‫ك��وردای��ەت��ی��ی��ە‪ ،‬ك��ە هەركاتێك‬ ‫هەڵەیەكیان كردبێت‪ ،‬بە سوڵحی‬ ‫عەشایەری چارەسەریان كردووە‌و‬ ‫ئەوەی روویداوە‪ ،‬بوو بە رابردوو‪،‬‬ ‫ی��ان بە فیعلی مامەڵەیە لەگەڵ‬ ‫سیستمێكی دیموكراسیدا‪ ،‬بەڕاستی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬هیچ پێویستی بەوە‬ ‫نییە لەگەڵ دەسەاڵتدا دابنیشێت‪.‬‬ ‫لە سیستمی دیموكراسیدا‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر دەس��ەاڵت��ێ��ك ب��ەزۆری��ن��ە‬ ‫دەرچوو‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن بەرنامەكەی‬ ‫ب��ەدڵ نەبوو‪ ،‬دەتوانێت ئیمزای‬ ‫ل��ەس��ەر ن��ەك��ات‪ ،‬م���ادام قبووڵی‬ ‫زۆرینەی دەسەاڵتی كردووە‪ ،‬دەبێت‬ ‫قبووڵی ئ���ەوە ب��ك��ات‌و پ���رۆژەی‬ ‫چاكسازیی خ��ۆی بخاتە ب��ەردەم‬ ‫دەس���ەاڵت‌و‬ ‫هاونیشتمانییان‌و‬ ‫كاربكات ب��ۆئ��ەوەی ب��ە خەباتی‬ ‫خۆی‪ ،‬چاوەڕێ بكات‌و بزانێت‪ ،‬ئەم‬ ‫دەسەاڵتە هەنگاو دەنێت؟‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬دەسەاڵت پێویستی‬ ‫ناڕەزایی دەربڕین‬ ‫بەوە نییە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن هاوكاریی‬ ‫�ی‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬ب��ۆی��ە دەب���وو چ��اوەڕێ�‬ ‫بەردەوامە‪،‬‬ ‫بكردایە‪ ،‬لە چوارساڵی داهاتوو‪ ،‬یان‬ ‫لە هەڵبژاردنی پێشوەختدا‪ ،‬كاری‬ ‫خۆپیشاندانیش‬ ‫بۆ دەسەاڵت بكردایە‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ه��ەرئ��ەوەی كە‬ ‫هەمیشە ئەگەرێكە‬ ‫چوونەوە بۆ دانیشتن لە نیوەی‬ ‫تێرمێكی ه��ەڵ��ب��ژاردن��دا‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫ئ��ەوەی ئەجێنداكە روون بێت‌و‬ ‫ل��ەك��ۆب��وون��ەوەش دێ��ن��ە دەرەوە‬ ‫* نازانم‪ ،‬ئەو بیانووە لەكوێوە‬ ‫بێئەوەی بە وردیی پێمان بڵێن‪ ،‬چی‬ ‫باسكراوە‪ ،‬من وەك شەخسی خۆم‪ ،‬هاتووە‪ ،‬كاتێك ئێمە (‪ )62‬رۆژ‬ ‫ب��ڕوام وای��ە‪ ،‬دانیشتن‪ ،‬هەوڵێكە لەسەر شەقام بووین‪ ،‬دەس��ەاڵت‬ ‫بۆ هێوركردنەوەی بارودۆخەكە‪ ،‬درێ��خ��ی��ی ن��ەك��رد لەكۆمەڵێك‬ ‫شێوازێكە ل��ە فەرامۆشكردنی سیناریۆی جۆراوجۆر‪ ،‬لە(‪)17‬ی‬ ‫شوبـــــــــــــــاتیشەوە‪ ،‬درێخیی‬ ‫داوكارییەكانی خەڵك‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ك���ەوات���ە ئ��ەم لە كوشتنی خەڵك نەكردووە‌و لە‬ ‫دانیشتنانە‪ ،‬دەبنە هۆكار بۆئەوەی (‪)18‬ی نیسانیشدا‪ ،‬دوایین شەهید‬ ‫داواكانی خۆپیشاندەر فەرامۆش «شەهید هەردی»یە كە لەالیەن‬ ‫بكرێن‪ ،‬لەپێناوی رێككەوتنی دەسەاڵتەوە فیشەكی پێوە دەنرێت‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬سڵ‬ ‫حیزبیدا؟‬ ‫* ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬تا ئەم كاتە‪ ،‬ناكاتەوە بۆئەوەی فیشەك بنێت بە‬ ‫وای دەبینینەوە‪ ،‬هیوادارم ئێمە خەڵكەوە‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬تاكەی چاوەڕێی ئەم‬ ‫دانیشتنانە دەك��ەن‪ ،‬كاتێك هەیە‬ ‫بۆئەوەی بچنەوە سەرجادە؟‬ ‫* ج��وان��ت��ری��ن ش��ت��ی ئ��ەو‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ە‪ ،‬ئ����ەوە ب���وو‪،‬‬ ‫سەرەتایدا‪،‬‬ ‫لەساتەوەختەكانی‬ ‫خۆڕسك بوو‪ ،‬بەخۆڕسكیش هات‬ ‫تا (‪ )62‬رۆژەكە‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان‪ ،‬تەنیا فۆرمێكی‬ ‫دەربڕینی ناڕەزایی بوو‪ .‬تا لە ژیاندا‬ ‫بین‪ ،‬درێژە بە خەباتی مەدەنیمان‬ ‫دەدەی����ن‪ ،‬ئ��ەو ب��زووت��ن��ەوەی��ەش‬ ‫ك��ە ن��اوم��ان ن��ا بزووتنەوەیەكی‬ ‫ملكەچنەكردنی مەدەنییانە‪ ،‬كە‬ ‫ن��اوەك��ەی بەخۆیەوەیەتی‪ ،‬ئێمە‬ ‫ملكەچی دەسەاڵتێكی سیاسیی‬ ‫نابین ك��ە بیەوێت ب���ەزۆر خۆی‬ ‫بسەپێنێت‪ ،‬بۆیە خەباتی مەدەنیی‬ ‫دەك��ەی��ن كە بۆخۆی خەباتێكی‬ ‫ئاشتیخوازانەیە‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان سەركوت كرا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێمە نەوەستاوین لە ناڕەزایی‬ ‫دەرب��ڕی��ن‌و ب��ە ف��ۆرم��ی جیاجیا‪،‬‬ ‫بەردەوامین لە ناڕازیی بوون‪.‬‬ ‫هاونیشتمانییان‪،‬‬ ‫ئ��ێ��م�ە‌و‬ ‫چ���اودێ���ری���ن ب���ەس���ەر ب��ك��ەری‬ ‫سیاسییەوە لە فۆرمە حیزبییەكەیدا‪.‬‬ ‫هیوادارین ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫«بزووتنەوەی گۆڕان»‪ ،‬ئەم فۆرمە‬ ‫حیزبایەتییە تەقلیدیەی «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی» دووبارە نەكاتەوە‌و دەبێت‬ ‫هاونیشتمانییان بخرێنە سەنتەر‬ ‫لەجیاتی ئەوەی حیزبی سیاسیی‬ ‫لەسەنتەردا بێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بڕوات وایە‪ ،‬ئێستاش‬ ‫خۆپیشاندان ب��ەردەوام��ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەفۆرمی تر؟‬ ‫* ناڕەزایی دەربڕین بەردەوامە‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانیش هەمیشە ئەگەرێكە‪،‬‬ ‫بەاڵم نازانین چ شتێك دەبێت بە‬ ‫هۆكاری سەرهەڵدانەوە‌و رژانەوەی‬ ‫خەڵك بۆسەر شەقام‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬وات��ە هۆكارەكان‬ ‫ماون؟‬ ‫* هۆكارەكان هەر لەشوێنی‬ ‫خۆیانن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«رۆژنامە» زانیاریی لەسەر ئەو وەزیرە باڵودەكاتەوە؛ كە ئەمڕۆ سوێندی یاسایی دەخوات‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بڕیارە لە دانیشتنی ئەمڕۆی‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندا‪ ،‬پرۆسەی‬ ‫دەنگدان بۆ پەسەندكردنی وەزیری‬ ‫نوێی كاروباری شەهیدان‌و كاروباری‬ ‫ئەنفالكراوان ئەنجام بدرێت‪.‬‬

‫لەوبارەیەوە سەعد خالید‪ ،‬وەزیری‬ ‫ه��ەرێ��م ب��ۆ ك���اروب���اری پ��ەرل��ەم��ان‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬ئەمڕۆ‬ ‫پەرلەمان دەنگ لەسەر دانانی مامۆستا‬ ‫ئ���ارام دەدات وەك وەزی���ری نوێی‬

‫كاروباری شەهیدان‌و ئەنفالكراوان‪.‬‬ ‫وەزیری نوێی كاروباری شەهیدان‌و‬ ‫ئەنفالكراوان‪ ،‬ناوی سەباح ئەحمەد‬ ‫محەمەد ‪-‬ەو بە مامۆستا ئارام ناسراوە‪،‬‬ ‫لـــەدایكبووی ساڵی (‪)1958‬ی شـاری‬

‫كەركوكە‪ ،‬پلەی خوێندنی‪ ،‬ماستەری‬ ‫لە بەریتانیا بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫مامۆستا ئ���ارام‪ ،‬وەك كاندیدی‬ ‫یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان‪ ،‬لەو‬ ‫پۆستە وەزارەییەدا دادەنرێت‪ ،‬دوای‬

‫ئ��ەوەی د‪.‬مەجید محەمەد ئەمین‪،‬‬ ‫وەزیری پێشووی وەزارەتی كاروباری‬ ‫شەهیدان‌و ئەنفالكراوان‪ ،‬دەستی لەو‬ ‫پۆستە كشاندەوە‌و كرایە وەزی��ری‬ ‫تەندروستیی عێراق‪.‬‬

‫وەزیرێكی هەرێم‪ :‬بارودۆخی سیاسیی ناوچەكە؛ دەخوازێت دەسەاڵت لەدەستی دامەزراوەیه‌کدا‪ ،‬كۆنەكرێتەوە‬

‫ئەمڕۆ؛ بڕیار لەسەر هەمواری یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان دەدرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪...............................‬‬ ‫ئه‌مڕۆ ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬ ‫بڕیار لەسەر هەمواری یاسای‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكان دەدات‌و‬ ‫وەزی��ری هەرێم بۆ ك��اروب��اری‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی��ش‪ ،‬پێشبینی‬ ‫دەكات‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت‬ ‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��دا‪ ،‬دەن���گ بۆ‬ ‫المەركەزییەتی دەسەاڵتی ئەو‬ ‫ئەنجومەنانە بدەن‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»‪ ،‬ب��ڕی��ارە ئەمڕۆ‪،‬‬ ‫لیژنەی هەمواركردنی یاسای‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم‪،‬‬ ‫لــــــــــەگەڵ د‪ .‬بەرهەم ئەحمەد‬ ‫س��اڵ��ح‪ ،‬س��ەرۆك��ی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا كۆببنەوە؛‬ ‫بۆ بڕیاردان لەسەر دەرەنجامی‬ ‫ئ��ەو پێشنیازانەی لیژنەكە‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە هەمواركردنی‬ ‫یاسایی ئەنجومەنی پارێزگاكان‬ ‫ئامادەی كردووە‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬سەعد‬ ‫خ��ال��ی��د‪ ،‬وەزی����ری ه��ەرێ��م بۆ‬ ‫ك��اروب��اری پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬وێ��ڕای‬ ‫ئ���ام���اژەدان ب��ە راستیی ئەو‬ ‫زانیارییانە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬دوای تاوتوێكردنی‬ ‫لەالیەن حكومەتەوە‪ ،‬هەمواری‬ ‫یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان‪،‬‬ ‫رەوان����ەی ئەنجومەنی ش��ورا‬ ‫دەك��رێ��ت‪ ،‬ب��ۆ داڕش��ت��ن��ەوەی‬ ‫ی��اس��ای��ی‌و دوات����ر رەوان����ەی‬ ‫پەرلەمان دەكرێت بۆ دەنگدان‬

‫سه‌عد خالید‬ ‫لەسەری»‪.‬‬ ‫م���ان���گ���ی راب����������ردوو‪،‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی ت���ای���ب���ەت لە‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫هەرێم‌و حكومەت‌و وەزارەت��ی‬ ‫ن��اوخ�ۆ‌و دارای���ی‌و ئەنجومەنی‬ ‫س��ێ پ��ارێ��زگ��اك��ەی ه��ەرێ �م‌و‬ ‫ئ��ی��داره‌ی گ�ه‌رم��ی��ان‪ ،‬پێكهات‬ ‫ب��ۆ تاوتوێكردنی تێبینیی‌و‬ ‫هەمواركردنی‬ ‫پێشنیازەكانی‬ ‫یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫س��اڵ��ی (‪ ،)2009‬ك��ە ب��ڕی��ارە‬ ‫لەدوای هەڵبژاردنی داهاتووی‬ ‫ئەو ئەنجومەنانەوە‪ ،‬كاری پێ‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫سەعد خالید‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫تێبینیی ئەنجومەنی پارێزگاكان‬ ‫لە هەمواركردنی ئەو یاسایەدا‪،‬‬ ‫ب���ەه���ەن���د وەردەگ����ی����رێ����ت‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەوان (ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكان)‪ ،‬لە هەموو الیەك‬

‫زیاتر لە كێشەكانی نێو ئەو‬ ‫یاسایە دەزان�ن‌و رۆڵی باشیان‬ ‫دەبێت لە دەوڵەمەندكردنی‬ ‫یاساكەدا»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ب��ڕی��ارە دوای‬ ‫داڕشتنەوەی هەمواری یاسای‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكان لەالیەن هاواڵتییان؛ له‌ چاوه‌ڕوانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نێکی نوێی پارێزگاکانیاندا‬ ‫ئەنجومەنی شوراوە‪ ،‬هەموارەكە‬ ‫ئەو هەڵبژاردنە دیاریكردووە‪،‬‬ ‫ئاراستەی پەرلەمان بكرێت پێدەدەن‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬هۆكارە دەهێنێت»‪.‬‬ ‫ل��ەس��اڵ��ی (‪)2005‬ەوە‪ ،‬بەاڵم چ��اوەڕوان دەكرێت‪ ،‬لەو‬ ‫بە مەبەستی تاوتوێكردنی‌و بنەڕەتییەكەی ئەو پشتگیرییە‬ ‫دەن��گ��دان ل��ەس��ەری‌‌‪ ،‬هەموو ل���ە الم���ەرك���ەزی���ی���ەت‪ ،‬ئ��ەو ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وادەیەدا هەڵبژاردنەكە ئەنجام‬ ‫ئاماژەكانیش ب��ۆ ئ��ەوەن كە ب���ارودۆخ���ە س��اس��ی��ی��ەی��ە لە پ���ارێ���زگ���اك���ان���ی ه���ەرێ���م‪ ،‬ن��ەدرێ��ت‪ ،‬بەوپێیەی هێشتا‬ ‫ه��ەم��وارەك��ان ب��ە ئ��اراس��ت��ەی ناوچەكەدا دروس��ت ب��ووە‪ ،‬كە ئ��ەن��ج��ام��دراوەو ش���ەش س��اڵ پرۆژەیاسای هەمواری یاسایی‬ ‫ق���وڵ���ك���ردن���ەوەی سیستمی دەخوازێت دەسەاڵت لەدەستی بەسەر ئەو وادەیەدا تێپەڕبووە‌و ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان‪،‬‬ ‫یەك دام��ەزراوەدا كۆنەبێتەوە‌و ت��ا ئێستا ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی نوێ ن���ەچ���ووەت���ە پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫المەركەزیدایه‌ لە یاساكەدا‪.‬‬ ‫وەزیری هەرێم بۆ كاروباری ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن‌و دەس�����ەاڵت ئەنجام ن���ەدراوە؛ ك��ە دەب��وو كوردستان‪ ،‬كە كاتێكی زیاتری‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬گەشبینە ل��ەوەی پشتگیریی ل��ە الم��ەرك��ەزی ساڵی (‪ ،)2009‬ئەنجامبدرایە‌و دەوێت‪ ،‬تا لیژنەكانی پەرلەمان‪،‬‬ ‫فراكسیۆنەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و دەك�����ەن وەك ب��ەش��ێ��ك لە دوای دواكەوتنی بۆ ماوەی زیاد راپۆرتی خۆیان ئامادە بكەن‌و‬ ‫دەس���������ەاڵت‪ ،‬پ��ش��ت��گ��ی��ری��ی داواكاریی چاكسازیی سیستمی لەساڵ‌و نیوێك‪ ،‬ئەنجومەنی دواتر دەنگی لەسەر دەدرێت‪،‬‬ ‫ب��ی��رۆك��ەی الم��ەرك��ەزی��ی��ەت دی��م��وك��راس��ی‌و حوكمڕانیی وەزی���ران���ی ه��ەرێ��م‪ )9/10( ،‬ب���ەرل���ەوەی بچێتە ب���ەردەم‬ ‫دەك��ەن لەو یاسایەداو دەنگی لە هەرێمدا‌و دڵنیام‪ ،‬دەنگ ی وەك وادەی ئەنجامدانی سەرۆكی هەرێم‌و دواتریش لە‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫رۆژن��ام��ەی وەقائیعی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا باڵودەكرێتەوە‪.‬‬ ‫سەعد خالید‪ ،‬پشتگیریی لە‬ ‫بۆچوونی ئەگەری دواخستنی‬ ‫وادەی ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكە‬ ‫دەك����ات‌و دەڵ��ێ��ت‪« :‬بەپێی‬ ‫تێگەیشتنم‪ ،‬كۆمسیۆنی بااڵی‬ ‫هەڵبژاردنەكان‪،‬‬ ‫سەربەخۆی‬ ‫ماوەی (‪ )90‬رۆژی دەوێت بۆ‬ ‫ئامادەكاریی ئەو هەڵبژاردنە‪،‬‬ ‫بۆیە پێموایە‪ ،‬حەتمەن دەبێت‬ ‫ئ���ەو ب�����ەروارە ب��گ��ۆڕدرێ��ت‌و‬ ‫دوابخرێت»‪.‬‬

‫ئەندامێكی دەستەی پارێزەرانی قوربانییانی خۆپیشاندانەكان‪:‬‬

‫حکومه‌ت هیچ ئیراده‌یه‌کی نییه‌؛ بۆ ده‌ستگیرکردنی تۆمه‌تباران‬

‫سازدانی‪ :‬ئەسعەد عەلی‬ ‫‪..............................‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆچی عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫ب��ەرل��ەوەی ل��ەب��ەردەم دادگ��ادا‬ ‫ئ��ام��ادە بێت‪ ،‬پ��ارێ��زەرەك��ان��ی‬ ‫كەیسەكەیان دەجواڵند؟‬ ‫* س��ەرەت��ا دەب��ێ��ت ئ��ەوە‬ ‫روون ب��ك��ەم��ەوە‪ ،‬ك��ە عەمید‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬دەستگیر نەكرا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫خ��ۆی ه��ات��ە ب����ەردەم دادگ���ا‌و‬ ‫سەرەتا بە م��ادەی (‪)405‬ی‬ ‫سزادانی عێراقی‪ ،‬كە تایبەتە‬ ‫بە كوشتنی ئەنقەست بڕیاری‬ ‫دەستگیركردنی بۆ دەرچ��وو‪،‬‬ ‫بەاڵم بەوپێیەی لەو رۆژەی كە‬ ‫بە هۆیەوە (عەمید ئاسۆ)‪ ،‬بە‬ ‫تۆمەتبار دەناسرا‪ ،‬كۆمەڵێک‬ ‫چ��ەك��داری ل��ەو شوێنە ب��ووە‪،‬‬ ‫ك��ە ن��اوب��راوی لێبووەو زیاتر‬ ‫م��ادەی (‪ )406‬دەیگرێتەوە‪،‬‬ ‫ئەم مادەیەش هەر تایبەتە بە‬ ‫كوشتنی بەئەنقەست‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ل��ە كۆمەڵێک ب��ڕگ�ە‌و بابەتی‬ ‫دیكە پێكهاتووە‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫بڕگەیەكیان تایبەتە بە تاوانی‬ ‫ئەنجامدراو لەالیەن كۆمەڵێک‬ ‫ك��ەس��ی چ���ەك ب��ەدەس��ت��ەوە‪،‬‬ ‫تائێستاش هیچ تاوانبارێكی‬ ‫ئ��ەو رووداوە ل��ەالی��ەن هێزە‬ ‫ئ��ەم��ن��ی��ی��ەك��ان��ەوە دەستگیر‬ ‫ن��ەك��راوە‪ ،‬لەكاتێكدا‪ ،‬بڕیاری‬ ‫دەستگیركردنیان دەرچ��ووە‪،‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ت��ائ��ێ��س��ت��ا ه��ێ��زە‬ ‫ئەمنییەكان بەهیچ شێوەیەك‬

‫بەختیار حەمە سەعید‪ ،‬ئەندامی‬ ‫دەستەی پارێزەرانی قوربانییانی‬ ‫خۆپیشاندانەكان‪ ،‬جەخت لەسەر‬ ‫ئ��ەوە دەك��ات��ەوە‪ :‬دەرب��ازب��وون��ی‬ ‫عەمید ئاسۆی بەڕێوەبەری پۆلیسی‬ ‫كارەبا‪ ،‬نیشانەی بێتاوانیی نییە‪.‬‬ ‫ئ������ەو پ�������ارێ�������زەرە‪ ،‬ل��ە‬ ‫دیمانەیەكی «رۆژنامە»دا‪ ،‬چەند‬ ‫وردەكارییەك سەبارەت بە كەیسی‬ ‫بەدادگاگەیاندنی تۆمەتباران بە‬ ‫تەقەكردن لە خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫ئاشكرا دەكات‪.‬‬ ‫بڕیارەكانی دادگایان بەتایبەت‬ ‫لە دۆسیەی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬جێبەجێ نەكردووە‪.‬‬ ‫عەمید ئ��اس��ۆ‪ ،‬ب��ەرل��ەوەی‬ ‫بێتە بەردەم دادگا‪ 13( ،‬بۆ ‪)15‬‬ ‫پارێزەری دانابوو‪ ،‬كە زۆربەیان‬ ‫بەوە ناسراون لە رێكخستنەكانی‬ ‫(یــــــــــەكێتیی نیشتمانیی)دا‬ ‫كــــار دەكەن‪ .‬ئەم پارێزەرانە‬ ‫الئیحەیان خستە بەردەم دادگای‬ ‫تەمیز‪ ،‬ب��ەاڵم ق��ب��ووڵ نەكرا‪،‬‬ ‫بوونی ئەم هەموو پارێزەرەش‬ ‫سەلمێنەری ئەو خاڵەیە‪ ،‬كە‬ ‫دەس��ەاڵت��داران لە سلێمانی بە‬ ‫جدیی ب��ەدوای ئ��ەوەوە بوون؛‬ ‫عەمید ئاسۆ دەرباز بكەن‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��ۆچ��ی عەمید‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬ئازاد كرا؟‬ ‫* ئێمە وەك���و دەس��ت��ەی‬ ‫پارێزەرانی داكۆكیی لە مافی‬

‫خۆپیشاندانی‬ ‫قوربانییەكانی‬ ‫ش��اری سلێمانی‪ ،‬گرتەیەكی‬ ‫ڤیدیۆییمان هەیە‪ ،‬كە پیشانی‬ ‫دەدات عەمید ئاسۆ‪ ،‬لە شوێنی‬ ‫تاوانەكەیە‪ ،‬خۆشی دانی بەوەدا‬ ‫ن��اوە‪ ،‬كە لەو شوێنەدا بووە‪،‬‬ ‫ك��ە ت��ەق��ەك��ان ك����راون‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫وەك خۆی لە لێكۆڵینەوەكاندا‬ ‫باسی دەك���ات‪ ،‬ئ��ەو فەرمانی‬ ‫تەقەكردنی بەكەس ن��ەداوە‌و‬ ‫چ��ەن��دی��ن ش��ای��ەت��ی هێنابوو‪،‬‬ ‫ك��ە زی��ات��ر بەڵگە ب���وون بەو‬ ‫ئاراستەیەی فەرمانی تەقەكردنی‬ ‫ن�������ەداوە‪ .‬ع��ەم��ی��د ئ��اس��ۆ‪،‬‬ ‫بەڵگەی ئ��ەوەش��ی هێنابوو‪،‬‬ ‫كە ئەو پۆلیسەی فەرمانگەی‬ ‫پۆلیسی ك��ارەب��ای سلێمانی‬ ‫ت��ەق��ەی ل��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫كردووە؛ لە فەرمانگەكەدا سزا‬ ‫دراوە‪ ،‬ك��ە ن��اوی (ع‪ .‬م)ەو‬

‫بـــــــــــــەجلی مەدەنیشەوە‬ ‫ل��ە ش��وێ��ن��ەك��ە ئ��ام��ادەب��ووە‪،‬‬ ‫هەروەها دەستگیرنەكردنی ئەو‬ ‫كــــــــــــــە‬ ‫تۆمەتبارانەی‬ ‫شوبــــــــــــــــات‬ ‫(‪)19‬ی‬ ‫تەقەیان لە خەڵك ك��ردووە‪،‬‬ ‫وای��ك��رد عەمید ئ��اس��ۆ‪ ،‬ئ��ازاد‬ ‫بكرێت‪ ،‬ب��ۆ نموونە تائێستا‬ ‫(ع‪ .‬م)‪ ،‬كــــــــە خ��ودی‬ ‫عەمید ئاسۆ‪ ،‬دەڵێت‪ :‬تەقەی‬ ‫لەخەڵك ك��ردووە‪ ،‬تائێستاش‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رن��ەك��راوە‪ .‬ه��ەروەه��ا‬ ‫چ��ەن��دی��ن ك��ەس��ی ت��ری��ش كە‬ ‫ل����ەو ش���وێ���ن���ەدا ئ���ام���ادەن‪،‬‬ ‫وەك‪( :‬بەرهەم‪ ،‬س��االر‪ ،‬دلێر‬ ‫عەبدولقادر) دەستگیرنەكراون‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئەمانە لەشوێنی‬ ‫ئامادەبوونی عەمید ئاسۆدا‪،‬‬ ‫بوون‌و تەقەشیان كردووە‌و زیاتر‬ ‫ئەمانە دەتوانن بیسەلمێنن‪ ،‬كە‬

‫عەمید ئاسۆ‪ ،‬تاوانبارە‪ ،‬یان نا‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬پ��ێ��ت��وان��ی��ی��ە‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رن��ەك��ردن��ی ئ��ەو‬ ‫تۆمەتبارانە پالنێك بێت بۆ‬ ‫دەربازبوونی عەمید ئاسۆ؟‬ ‫* دەش��ێ وابێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئامادەنەبوونی ئەو كەسانەی‬ ‫فه‌رمانیان پێكراوە‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫رێگەیەك بێت بۆ دەربازبوونی‬ ‫ئ�����ەو ك����ەس����ەی ف���ه‌رم���ان���ی‬ ‫ته‌قەكردنەكەی دەرك���ردووە‪،‬‬ ‫چونكە دۆسیەكە بەوشێوەیەی‬ ‫ل���ێ دێ����ت‪ ،‬ئ���ەو ك��ەس��ە لە‬ ‫بەردەم دادگا ئامادە نابێت؛ تا‬ ‫شایەتی بدات‪ ،‬كە كێ فه‌رمانی‬ ‫پێكردووە ل��ەوێ ئامادە بێت‪،‬‬ ‫یان تەقە بكات‪ ،‬بۆیە سەرجەم‬ ‫ئەمانە وایكرد دۆسیەكە لەڕووی‬ ‫یاساییەوە لە قازانجی عەمید‬ ‫ئاسۆ بێت‌و دادگا دواجار بڕیاری‬ ‫ئازادكردنی دەركرد‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬گ�����ەر ئ���ەو‬ ‫تۆمەتبارانە دەستگیر بكرێن‪،‬‬ ‫دەكرێت عەمید ئاسۆ دەستگیر‬ ‫بكرێتەوە؟‬ ‫* لەسەر ئەمە خاڵێكی زۆر‬ ‫گرنگ هەیە‪ ،‬دەبێت جەختی‬ ‫لەسەر بكەمەوە‪ .‬لەو رۆژەی‬ ‫عەمید ئاسۆ‪ ،‬ئازادكرا تا یەك‬ ‫ساڵی تر هەر بەڵگەیەك دەست‬ ‫دادگ���ا بكەوێت‪ ،‬ك��ە پیشانی‬ ‫ب��دات عەمید ئ��اس��ۆ‪ ،‬دەستی‬ ‫هەبووە ل��ەو رووداوەدا‪ ،‬ئەوا‬ ‫دادگ��ا دەسەاڵتی ئ��ەوەی هەیە‬ ‫دیسانەوە پەڕاوی لێكۆڵینەوە‬

‫بكاتەوە‌و ناوبراو راپێچی دادگا‬ ‫بكاته‌وه‌‪ .‬بۆیە‪ ،‬دەربازبوونی‬ ‫عەمید ئ��اس��ۆ‪ ،‬نیشانەی بێ‬ ‫ت��اوان��ی��ی��ەك��ەی نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫تەنیا لەبەرئەوەی لە قۆناغی‬ ‫لێكۆڵینەوە هیچ بەڵگەیەكی‬ ‫لەسەر نەبووە‪ ،‬ئازاد كراوە‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬دەس��ت��ەك��ەی‬ ‫ئێوە شایەتی ن��ەب��وو لەسەر‬ ‫مەسەلەكە‪ ،‬وەك چۆن عەمید‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬شایەتی هەبوو؟‬ ‫* ئێمە وەك��و دەستەكە‬ ‫چەندین جار رامانگەیاندبوو؛‬ ‫پێویستە خەڵك بۆ سەركەوتنی‬ ‫دۆسیەكە‌و س��ەروەری��ی یاسا‪،‬‬ ‫ب��ێ�ن‌و شایەتی ب���دەن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ب��ەداخ��ەوە تەنیا سێ شایەت‬

‫«تائێستا هیچ‬ ‫تۆمه‌تبارێكی ئەو‬ ‫رووداوە لەالیەن‬ ‫هێزە ئەمنییەكانەوە‬ ‫دەستگیر نەكراوە»‬

‫ئامادەبوون بێنە بەردەم دادگاو‬ ‫دوو كەسیشیان بە ترسێكی‬ ‫زۆرەوە ئامادەی بەردەم دادگا‬ ‫ب��وون‪ ،‬شایەتییەكەشیان زۆر‬ ‫روون بوو‪ ،‬كە باسیان دەكرد‬ ‫لەو چەكدارانەی عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫ك��ێ ت��ەق��ەی ك�����ردووە‌و ئ��ەم‬ ‫ش��ای��ەت��ی��ی��ەش‪ ،‬ل��ەداه��ات��وودا‬ ‫جێگەی خۆی دەگرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫هەر كەسێك لەو تۆمەتبارانەی‬ ‫س����ەرەوە دەس��ت��گ��ی��ر بكرێن‬ ‫شایەتیان بەسەرەوە هەیە‪ ،‬كە‬ ‫تەقەیان ك��ردووەو بەو هۆیەوە‬ ‫خۆپیشاندەر شەهید‌و بریندار‬ ‫ب���ووە‪ .‬جیا ل��ەم��ان��ەش چەند‬ ‫كەسێكی تۆمەتباری وەك‪:‬‬ ‫عەلی مەحمود‪ ،‬لە فەرمانگەكەی‬ ‫خۆشیدا گشتاندنی بۆ كراوە‬ ‫ب��ۆ دەستگیركردنی‪ ،‬دەبێت‬ ‫ئ��ەوەش بڵێم‪ :‬كە دەسەاڵتی‬ ‫جێبەجێكردن هیچ ئیرادەیەكی‬ ‫ن��ی��ی��ە ب��ۆ دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی‬ ‫تۆمەتباران‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تا چه‌نده ‌دادگا‬ ‫توانی لەم دۆسیەیەدا سەربەخۆ‬ ‫بێت؟‬ ‫ناتوانم بڵێم سەربەخۆ‬ ‫ن���ەب���وو‪ ،‬چ��ون��ك��ە دۆس��ی��ەك��ە‬ ‫رێ���ڕەوی یاسایی خ��ۆی پێوا‪.‬‬ ‫ئەڵبەت دادگ���اش كاریگەریی‬ ‫ل��ە دەوروب������ەرەوە وەرگ���رت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم یاسا س���ەروەر نابێت‪،‬‬ ‫ئەگەر دەسەاڵتی جێبەجێكردن‬ ‫هەڵنەسێت بە جێبەجێكردنی‬ ‫بڕیارەكانی دادگا‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫«دوو جۆر كێشەمان هه‌یه‌‪ ،‬یەكێكیان خراپبوونی هێڵەكانەو ئەوی تریش هاواڵتییان تێكیدەدەن‌و خراپیان كردووە»‪.‬‬

‫ئەو دوو سەرۆك شارەوانییەی لەنێوان (شارەزوورـ دەربەندیخان)دا جێگۆڕكێیان پێكرا‬

‫حەسەن شێخانی‪ :‬هەر سەرقاڵی زبڵ‌و خاشاك‌و‬ ‫زۆنگاوی هەڵەبجەی تازەم‬ ‫بەدواداچوونی ‪ :‬عادل مەریوانی‬

‫‪....................................................................‬‬

‫ئەو دوو سەرۆك شارەوانییەی س ‌‬ ‫ێ‬ ‫مانگە لەمەوبەر لەنێوان (ش��ارەزوور ـ‬ ‫دەربەندیخان)دا‪ ،‬بەبڕیاری «ئەنجوومەنی‬ ‫وەزی������ران» ج��ێ��گ��ۆڕك��ێ��ی��ان پێكرا‪،‬‬ ‫كەمتەرخەمیی‌و كێشە لەپڕۆژەكانی‬ ‫یەكتردا دەبیننەوە‪ ،‬هۆكاری كەمیی‬ ‫خزمەتگوزاریی لەو شارەوانییانە دەخەنە‬ ‫ئەستۆی یەكتر‪.‬‬ ‫ح��ەس��ەن ش��ێ��خ��ان��ی‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫پێشووی شارەوانیی دەربەندیخان‌و‬ ‫ئێستای ش��ارەزوور‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەوەتەی‬ ‫دەستبەكاربووە سەرقاڵی پاككردنەوەی‬ ‫شارە لەو زبڵ‌و خاشاك‌و زۆنگاوانەی‪،‬‬ ‫لەناو چەقی هەڵەبجەی تازەدایەو وتی‪:‬‬ ‫«دەم��ەوێ��ت سیمای ش��ار بەناوچەكە‬ ‫بگەیەنم»‪.‬‬ ‫شێخانی‪ ،‬ل��ەب��ارەی ب��ەرن��ام��ەی‬ ‫خۆی بۆ شارەوانیی هەڵەبجەی تازە‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك����ات؛ تائێستاش‬ ‫لەهەڵمەتی پاككردنەوەی شارەكەدایەو‬ ‫دەڵێت‪ :‬ماوەیەكی زۆریشە خەریكی‬ ‫پاككردنەوەی شارەكەن‪ ،‬بەهۆی زۆریی‬ ‫زبڵ‌و خاشاكەوە‪ .‬وتی‪« :‬دەمانەوێت‬ ‫لەقۆناغی یەكەمدا شارەكە پاكبكەینەوەو‬ ‫سیمای ش���اری پ��ێ ببه‌خشینەوە‌و‬ ‫ئەو خ��ۆڵ‌و خاشاكەی كە لەناوشاردا‬ ‫هەیە نەیهێڵین‪ ،‬هەروەها ئەو زۆنگاوو‬ ‫چااڵنەش بەتێكەڵە پڕبكەینەوە‪ ،‬چەند‬ ‫باخچەیەكیش لەناو گەڕەكەكاندا هەیە‬ ‫بیانكەینەوە‪ ،‬ئێستا لەم قۆناغەدا جگە‬ ‫لەپاككردنەوەو رێككردنەوە‪ ،‬هیچی تر‬ ‫ناكەین»‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژەی بەوەشدا‪ :‬لەدوای دەتوانن لەشۆستەكانەوە ئەو تۆڕی‬ ‫ق��ۆن��اغ��ی ی��ەك��ەم��ی ك��ارەك��ان��ی‪ ،‬كە ئاوانە رابكێشن»‪.‬‬ ‫حەسەن شێخانی‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەدوای‬ ‫پاككردنەوەی شارەكەیە‪ ،‬سەرقاڵی‬ ‫تەواوكردنی تۆڕی ئاوی ئەو گەڕەكانە دەستبەكاربوونییەوە‪ ،‬ئیش‌و كارەكانی‬ ‫دەبێت‪ ،‬كە تائێستا تەواو نەبووە‌و وتی‪ :‬شارەوانییان دابەشكردووە بەسەر چەند‬ ‫«پرۆپۆزەڵ‌و دەرخستەمان بۆ كردووە قۆناغێكدا‪ ،‬یەكێك ل��ەو قۆناغانەش‬ ‫قیرتاویان بكەین‪ ،‬ئەگەر فەرمانگەی تاپۆكردن‌و بەموڵككردنی خانووەكانە‪،‬‬ ‫ئاویش هەوڵبدات بۆ ئەوەی زووتر ئەو كە زۆر خانوو هەیە تائێستا تاپۆنەكراوە‪،‬‬ ‫گەڕەكانەی تۆڕی ئاوی نەگەیشتووەتێ‌ وت��ی‪« :‬مامەڵەكانیانمان ن��اردووەت��ە‬ ‫بۆیان رابكێشێت ئەوە باشترە‪ ،‬ئەگەر وەزارەت‌و چاوەڕوانی وەاڵمین»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بەدابەشكردنی زەوی‬ ‫ئ��ەم��ەش دواك����ەوت‪ ،‬ئ��ەوا ل��ەدوات��ردا‬

‫دەمەوێت سیمای‬

‫شار بەهه‌ڵه‌بجه‌ی‬

‫تاز‌ه ببه‌خشم‬

‫لەسنووری شارەوانییەكەیاندا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«زی��ات��ر ل��ەف��ەرم��ان��ی (‪ )900‬پارچە‬ ‫زەویمان الیە‪ ،‬نەخشەو مامەڵەكانیانمان‬ ‫رەوان����ەی وەزارەت ك����ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫تائێستاش نازانم كێن ئەوانەی زەوی‬ ‫وەردەگرن‪ ،‬كۆمەڵێك پرۆپۆزەڵ دەكەین‬ ‫بۆ ئەو زەوییە بۆشانەی دەكەونە نێو‬ ‫گەڕەكەكانەوە‪ ،‬چونكە زەوی بەتاڵی زۆر‬ ‫تیایەو بوونەتە جێگای زبڵ‌و خاشاك‪،‬‬ ‫دەمانەوێت ئەو پارچە زەوییە بۆشانە‬ ‫بدەینە ئەو الیەنەی دەیەوێت پڕۆژە‬ ‫ئەنجامبدات‪ ،‬ئەگەر پڕۆژەكە خوێندنگە‪،‬‬ ‫یان باخچە‪ ،‬یاخود نەخۆشخانەیە»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا‪ :‬دەیانەوێت‬ ‫هەڵەبجەی ت��ازە بكەنە شارێكی بە‬ ‫«دەرام��ەت‌و داهات»‌و هەوڵی گۆڕینی‬ ‫ده‌روازه‌ی شار دەدەن‪ ،‬وتی‪« :‬هەڵكەوتی‬ ‫جوگرافیی ئەم قەزایە‪ ،‬دابڕاوە لەجادەی‬ ‫سەرەكیی‌و ئەمەش وایكردووە؛ دووربێت‬ ‫لە گه‌شتیارو هاتوچۆی دەرەكیی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب��ەدروس��ت��ك��ردن‌و گۆڕینی ده‌روازه‌ی‬ ‫شار‪ ،‬گۆڕانێك لەهاتووچۆی گه‌شتیارو‬ ‫گ��ەرم��ك��ردن��ی داه��ات��دا روودەدات»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ��ەوەش��دەك��ات‪:‬‬ ‫قەسابخانەی هەڵەبجەی تازە لەڕووی‬ ‫تەندروستییەوە‪ ،‬هیچ تێبینییەكی لەسەر‬ ‫نییە‪ ،‬بەاڵم دەڵێت‪ :‬ئەو قەسابخانەیە‬ ‫ك��ەوت��ووەت��ە نێوجەرگەی ش���ارەوەو‬ ‫پێیوایە؛ ئەوەش شوێنەكەی نەگونجاوە‌و‬ ‫وتی‪« :‬دەبێت لەدەرەوەی شاردا بێت»‪.‬‬ ‫ل���ەب���ارەی ئ����ەوەی ل��ەس��ەردەم��ی‬ ‫س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی پێشووشدا‪،‬‬ ‫گلەیی ئ���ەوە ه��ەب��وو بەخێوكردنی‬ ‫ئ��اژەڵ‌و ئاژەڵداریی لەناو شارەكەدا‬ ‫سیمای شارەكەی ناشرینكردبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەتوانرا بنبڕبكرێت‪ ،‬حەسەن شێخانی‬ ‫دەڵێت‪ :‬لیژنەیەكیان بۆ ئەو مەبەستە‬ ‫دروستكردووە‌و بەبەردەوامیی ئاگاداری‬ ‫خ���اوەن ئ��اژەڵ��ەك��ان دەك��ەن��ەوە؛ كە‬ ‫ئاژەڵەكانیان ببەنە دەرەوەی شار‪ ،‬یان‬ ‫بیبەنە الدێ‌‪ ،‬وتی‪« :‬دەمانەوێت باشترین‬ ‫خزمەت بەم شارە بكەین‪ ،‬چونكە خەڵكی‬ ‫ئەم شارە هەژارو زوڵملێكراون‪ ،‬داواشیان‬ ‫لێدەكەین هاوكارمانبن بەتایبەت ئەوانەی‬ ‫گەوڕو ئاژەڵیان هەیە‪ ،‬بۆ جوانكردنی‬ ‫شارەكەمان وەك شارەكانی تر»‪.‬‬

‫ساالر ئەحمەد‪« :‬كاك حەسەن» بێویژدانیی‬ ‫دەكات‌و پارەی حكومەت بەفیڕۆ دەدات‬

‫به‌دواداچوونی‪ :‬پ‪ .‬شاره‌زوور‬

‫‪...................................................................‬‬

‫ساالر ئەحمەد‪ ،‬سەرۆكی ئێستای‬ ‫شارەوانیی دەربەندیخان‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی ش����ارەزوور‬ ‫ب��ووه‌‪ ،‬دەڵێت‪ :‬بێویژدانیی بەرامبەر‬ ‫دەكرێت‌و وتی‪« :‬ئەو پڕۆژانەی كاك‬ ‫حەسەن ئەنجامی دەدات‪ ،‬ساڵێكی تر‬ ‫هەڵدەوەشێتەوە‌و پارە بەفیڕۆ دەدات»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬پێیوایە‪ :‬لەسەردەمی‬ ‫ئەودا‪ ،‬لەهەڵەبجەی تازە كەمتەرخەمیی‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ ،‬تاكو بەوشێوەیە باس‬ ‫لەئیشەكانی ئەو بكرێت‌و وتی‪« :‬ئەگەر‬ ‫كاك حەسەن پێیوابێت هاتووەتە سەر‬ ‫زبڵ‌و زۆنگاو‪ ،‬بێویژدانییە‪ ،‬راستە زبڵ‌و‬ ‫خاشاك هەبووە‪ ،‬ب��ەاڵم بەوشێوەیە‬ ‫ن��ەب��ووە‪ ،‬من ل��ەم��اوەی پێنج ساڵی‬ ‫دەستبەكاربوونمدا‪ ،‬تەنیا گرفتی‬ ‫زب��ڵ‌و خاشاكم هەبووە لەم ش��ارەدا‪،‬‬ ‫چەندینجار هەوڵمانداوە زبڵ‌و خاشاك‬ ‫رۆنەكرێت‪ ،‬بەاڵم هاواڵتییان بەقسەیان‬ ‫نەكردووین‌و هاوكاریشیان نەكردووین‪.‬‬ ‫ئەم كێشەیە لەالیەن خەڵكەوە بووە‪،‬‬ ‫نەك شارەوانیی»‪.‬‬ ‫ساالر ئەحمەد‪ ،‬پێیوایە‪ :‬خەڵكی‬ ‫هەڵەبجەی ت���ازە زی��ات��ر هاوكاریی‬ ‫حەسەن شێخانی دەكەن‌و ئاماژە بەوە‬ ‫دەك��ات؛ چەند جارێك بۆ نەهێشتنی‬ ‫دی���اردەی ئ��اژەڵ��داری��ی گەوڕەكانیان‬ ‫رووخ��ان��دووە‪ ،‬ب��ەاڵم هەر دروستییان‬ ‫كردووەتەوە‪ ،‬وتی ‪« :‬لەخەڵك بپرسن‬ ‫بۆ هاوكاریی «حەسەن شێخانی»‬ ‫دەكەن‪ ،‬بۆ هاوكاریی منیان نەدەكرد‪،‬‬ ‫هەموو كەسێك فەلسەفەی كاری خۆی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەو بەجۆرێك ئیش دەكات‪ ،‬من ئ��ەوە بێویژدانییە‪ ،‬وت��ی‪« :‬چونكە‬ ‫ل��ەس��ەردەم��ی م��ن��دا‪ ،‬كارمەندەكانی‬ ‫بەجۆرێكی تر ئیشم كردووە»‪.‬‬ ‫باسی ئەوەشیكرد؛ لەسەردەمی شارەوانیی پەرتەوازەبوون‌و شارەوانیی‬ ‫ئ��ەودا‪ ،‬لەهەموو بوارەكاندا ئیشیان زەڕایەنیان لەسەر شارەوانیی شارەزوور‬ ‫كردووە‪ ،‬وتی‪« :‬بەتایبەت لەبواری ئاوو دروس��ت��ك��ردب��وو‪ ،‬ك��ات��ێ��ك ك��ە من‬ ‫ئاوەڕۆو شۆستەو قیرتاوكردن‌و دانانی دەستبەكاربووم‪ ،‬هاتمە سەر فەوزا‪،‬‬ ‫ئینارەدا‪ ،‬جگە لەبینای سەنتەری بۆیە رێكخستنی ئەم فەوزایە بۆ خۆی‬ ‫گەنجان‌و هۆڵی بۆنەكان‌و پرسەی دەستكەوتێك بوو‪ ،‬من هاتم فەوزاكەم‬ ‫رێكخست‪ ،‬بەتەحەداوە لەسەردەمی مندا‬ ‫خانمان»‪.‬‬ ‫ساالر‪ ،‬پێیوایە؛ ئەگەر كاك حەسەن پێنج خانووی تەجاوز دروستكرابێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو دەڵێت‪ :‬تەنیا لەمەسەلەی‬ ‫شێخانی پێیوابێت هاتووەتە سەر سفر‪،‬‬

‫ئه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫ده‌یکات پرۆژه‌ی‬ ‫ستراتیژیی نییه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت ساڵێکی تر‬ ‫هه‌ڵبوه‌شێنرێته‌وه‌‬

‫بنەبڕكردنی دی���اردەی ئ��اژەڵ��داری��دا‬ ‫خۆی بەكەمتەرخەم دەزانێت‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«لەبوارەكانی تردا‪ ،‬نەك كەمتەرخەم‬ ‫ن���ەب���ووم‪ ،‬ژی��ان��ی ئ��اس��ای��ی خۆشم‬ ‫فەوتاندووە»‪.‬‬ ‫ئاماژە بۆ ئەوەش دەكات؛ كە ئەگەر‬ ‫كەمتەرخەمیی لەكارەكانیدا بەدیبكرێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوا پەیوەندیی بەناعەدالەتییەوە‬ ‫ه��ەب��ووە لەدابەشكردنی ب��ودج��ەدا‪،‬‬ ‫نموونەی هێنایەوە «ك��اك حەسەن‬ ‫شێخانی» چووبێتە الی بەرپرسێك‌و‬ ‫ئەو بودجەیەی وەریگرتووە‪ ،‬چوار قاتی‬ ‫ئەو بودجەیە بووە كە من وەرمگرتووە‪،‬‬ ‫لەساڵی ( ‪) 2010‬دا‪ ،‬لەسەر بودجەی‬ ‫وەزارەتی شارەوانیی دوو ملیار‌و نیوم‬ ‫وەرگرت‪ ،‬بەاڵم ئەو (‪ )13‬ملیار دیناری‬ ‫وەرگرت»‪.‬‬ ‫ساالر‪ ،‬وتی‪« :‬ئێستا كاك حەسەن‬ ‫شێخانی هاتووە‪ ،‬بەتێكەڵەی نەبێژراو‪،‬‬ ‫چەند جادەو رێگایەكی چەوڕێژ كردووە‪،‬‬ ‫ئەوە شتێك نییە ناوی بنێین پڕۆژەی‬ ‫ستراتیژیی‪ ،‬ئەوە شتێكی ناچارییەو‬ ‫دەبێت ساڵێكی تر هەڵیبوەشێنێتەوە‪،‬‬ ‫من ب��ڕوام بەو ج��ۆرە پڕۆژانە نییە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ناكرێت ئەمڕۆ پڕۆژەیەك‬ ‫ێ هەڵیبوەشێنیتەوە»‪.‬‬ ‫بكەیت‌و سبەین ‌‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا؛ كە ئ��ەوەی ئەو‬ ‫دەیكات‪ ،‬بەفیڕۆدانی پارەی حكومەتە‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬وتی‪« :‬ئەگەر سەرنجی‬ ‫پ��ڕۆژەك��ان��ی ئێمە ب��دەی��ت‪ ،‬هەرگیز‬ ‫شیاوی هەڵوەشاندنەوە نین‪ ،‬ئیستاش‬ ‫پڕۆژەكانم لەدەربەندیخان بەشێوەیەكی‬ ‫ئ��ەن��دازی��اری��ی‌و بەپالنە‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫هەڵنەوەشێتەوە‪ ،‬ئەمە فەلسەفەی‬ ‫ئیشی منە»‪.‬‬ ‫لەبارەی دەربەندیخانیشەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئێستا ئ��ەو س��ەرۆك��ی شارەوانییە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬من چوار ساڵ‌و شەش مانگ‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی بووم‪ ،‬بەاڵم كاك‬ ‫حەسەن لەساڵی (‪) 2001‬ەوە سەرۆكی‬ ‫شارەوانیی دەربەندیخان ب��ووەو ئەو‬ ‫دەربەندیخانی هێناوەتە ئەو ئاستەی‬ ‫كە من دەیبینم‪ ،‬ئەگەر منیش ئەو‬ ‫ماوەیە سەرۆكی شارەوانیی بوومایە‬ ‫خزمەتگوزاریی هەڵەبجەم دەگەیاندە‬ ‫ئاستی بەرزترین شار»‪.‬‬

‫بەڕێوەبەری كوردتێل‪ :‬بەشێك لەهێڵەكانمان كراونەتە تەنەكەی خۆڵ‬

‫كــــوردتــێـــــل؛ لـــەكـــاردەكـــەوێـــــت؟‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬پ‪ .‬سلێمانی‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ه��اواڵت��ی��ی��ان گ��ل��ەی��ی ل��ەوە‬ ‫دەكەن؛ زۆرێك لەئامێرەكانی هێڵی‬ ‫تەلەفونی كوردتێل تێكدراون‌و‬ ‫لەكاتی پێویستدا ئیش ناكەن‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری كۆمپانیاكەش دەڵێت‪:‬‬ ‫بەشێك لەئامێرەكان كراونەتە‬ ‫تەنەكەی خۆڵ‌و تێكدراون‌و بەشێك‬ ‫لەهێڵەكانیش ئیش ناكەن‪.‬‬ ‫لەچەند شوێنێكی قەرەباڵغی‬ ‫ناو بازاڕ‌و چەند شوێنیكی گشتییدا‪،‬‬ ‫كاتێك هاواڵتییان پێویستیان‬ ‫بەتەلەفونی كوردتێل دەبێت‪،‬‬ ‫هێڵەكەی ئیش ناكات‌و بەشێك‬ ‫ل��ەئ��ام��ێ��رەك��ان��ی��ش ش��ك��ێ��ن��راون‌و‬ ‫چ��اك��ن��ەك��راون��ەت��ەوە‪ ،‬ئ��ەوان��ەی‬ ‫زۆرینەی كات ئەو تەلەفونانەش‬ ‫ب��ەك��اردەه��ێ��ن��ن‪ ،‬ت��رس��ی��ان هەیە‬ ‫كوردتێل رابوەستێت‪.‬‬ ‫زیاتر ل��ەدوو ساڵ لەمەوبەر‪،‬‬ ‫هێڵی تەلەفونی «ك��وردت��ێ��ل»‬ ‫لەناو شار‌و بازاڕدا دانراو سەرەتا‬ ‫بەباشی ك��اری��ان دەك���رد‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئێستا زۆرێك لەو تەلەفونانە ئیش‬ ‫ناكەن‪ ،‬بەڕێوەبەری كۆمپانیاكەش‬ ‫دەڵێت‪ :‬بەشێكی تێكچوونەكەی‬

‫لەئەستۆی خۆمانەو بەشەكەی تری‬ ‫هاواڵتییانن‪.‬‬ ‫محەمەد خورشید‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئ����ەوەی ن��رخ��ی ب��ەك��اره��ێ��ن��ان��ی‬ ‫تەلەفونە گشتییەكان هەرزانتر‬ ‫لەسەری دەكەوێت‪ ،‬زۆرج��ار ئەو‬ ‫هێڵە بەكاردەهێنێت‪ ،‬بەاڵم وەك‬ ‫خۆی ئاماژەی بۆ دەكات‪ ،‬جارجار‬ ‫رووب�����ەڕووی كێشە دەب��ێ��ت��ەوە‌و‬

‫«هه‌ندێکجار‬ ‫پێویستییەكی زۆرم‬ ‫پێی هەبووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئیشی‬ ‫نەكردووە»‬

‫شارەوانیدا پاكی بكەینەوە»‪.‬‬

‫ناتوانێت تەنیا پشت بەو تەلەفونە‬ ‫ببەستێت‪.‬‬ ‫بەشێكیش لەهێلەكان‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬وت���ی‪« :‬ب��ەه��ۆی‬ ‫تێكچوون‬ ‫هەرزانییەكەیەوە سوودم لێ بینیوە‪،‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئاماژەی بەوەشدا‪:‬‬ ‫پێشتر بەتەواویی پشتم بەو هێڵە‬ ‫دەبەست‪ ،‬بەاڵم ئێستا چەند جارێك لەسەرەتادا‪ ،‬خەڵكێكی زۆر داوای‬ ‫رووب��ەڕووی ئەوە بوومەتەوە‪ ،‬كە ئ��ەو ج��ۆرە خزمەتگوزارییەیان‬ ‫پێویستییەكی زۆرم پێی هەبووە‪ ،‬ك����ردووە‌و وت���ی‪« :‬ئێستا ئەو‬ ‫شوێنانەی بەالی ئێمەوە گرنگەو‬ ‫بەاڵم ئیشی نەكردووە»‪.‬‬ ‫تەلەفونەكە‪ ،‬هاوشانی زۆرێك لێمان دان��اوە‪ ،‬سوودێكی زۆریان‬ ‫لەهێڵەكانی ت��ری پەیوەندیی‪ ،‬لێ بینووە‪ ،‬لەوانە لەزیندان‪ ،‬یان‬ ‫ب��ەك��ارت ئیش دەك����ات‪ ،‬ب��ەاڵم لەزانكۆو پەیمانگەكان»‪.‬‬ ‫ه���اواڵت���ی���ی���ان‪ ،‬ه���ۆك���اری‬ ‫هەرزانترە‌و دەقەی (‪ )50‬دینارە‪.‬‬ ‫لەسنووری سلێمانیشدا‪ )200( ،‬بەكارنەهێنانی ئ��ەو تەلەفونانە‬ ‫كابینەی بچووك بۆ ئەو تەلەفونانە بۆ ئ��ه‌و‌ه دەگەڕێننەوە‪ ،‬كە هەر‬ ‫دان����را‪ ،‬ب���ەاڵم ئێستا بەشێكی ك��ەس��ەو مۆبایلی خ��ۆی پێیەو‬ ‫پێویستیان پێینییە‪ .‬هێمن‬ ‫لەكاركەتووە‌و چاكنەكراونەتەوە‪.‬‬ ‫ه���وش���ی���ار س���اڵ���ح رەف���ع���ەت‪ ،‬ق���ادر‪ ،‬یەكێكە ل��ەو گەنجانەی‬ ‫بەڕێوەبەری كورتێل لەسلێمانی‪ ،‬هیچ ك��ات تەلەفونی كوردتێلی‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬دوو ج���ۆر كێشەیان بەكارنەهێناوە‪ ،‬هۆكارەكەشی بۆ‬ ‫لەسلێمانی ب��ۆ دروس��ت��ب��ووە‌و زۆربوونی مۆبایل دەگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫تائێستا چارەسەرنەكراوە‪ ،‬وتی‪ :‬وتی‪« :‬خەڵك لەڕێگەی مۆبایلەوە‬ ‫«یەكێكیان خراپبوونی هێڵەكانی كارەكانی خۆی جێبەجێ دەكات‌و‬ ‫خۆمانەو ئەوی تریشیان هاواڵتییان پێویستی بەو هێاڵنە نییە»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تێكیدەدەن‌و خراپیان ك��ردووە‌و بەڕێوەبەری كۆمپانیای كوردتێل‪،‬‬ ‫زۆربەی كات كردوویانەتە تەنەكەی دەڵێت‪ :‬هێشتا كەسانێك لەڕێگەی‬ ‫خۆڵ‌و پیسی تێدەكەن‪ ،‬ئێمەش هێڵەكانی ئێمەوە‪ ،‬لەبازاڕ‌و شوێنە‬ ‫گروپێكمان داناوە بۆ ئەوەی لەگەڵ گشتییەكاندا سوودمەند دەبن‪.‬‬

‫ ‬ ‫کابینه‌ی یه‌کێک ل ‌ه هێڵه‌کانی کوردتێل‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫بە الفیتەیەك؛ قوتابخانەیەك رەتدەكەنەوە‌و باخچەیەكیان دەوێت‬ ‫بێستون محەمەد‪ :‬لەگەڕەكی‬ ‫باخانی شاری سلێمانی‪ ،‬پارچەزەوییەك‬ ‫تەرخاندەكرێت بۆ قوتابخانەیەكی‬ ‫ئەهلیی‌و دانیشتوانی گەڕەكەكەش‪،‬‬ ‫لەڕێگەی هەڵواسینی الفیتەیەكەوە لە‬

‫شوێنی ئەو زەوییە‪ ،‬داوا دەكەن‪ ،‬ئەو‬ ‫پارەچەزەوییە بكرێتە باخچە‪.‬‬ ‫لە الفیتەكە‪ ،‬نووسراوە‪« :‬وەك‬ ‫دانیشتوانی گەڕەكی باخان‪ ،‬داوا‬ ‫لە حكومەتی هەرێمی كوردستان‬

‫دەك���ەی���ن‪ ،‬ئ���ەو پ��ارچ��ەزەوی��ی��ەی‬ ‫لەبەردەم ماڵەكانماندایە‪ ،‬كە دراوە‬ ‫ب��ە ك��ۆم��پ��ان��ی��ای��ەك ب��ە مەبەستی‬ ‫دروستكردنی قوتابخانەی ئەهلیی‪،‬‬ ‫بكرێتە پارك بە مەبەستی زیادكردنی‬

‫لەژینگەیەكدا بژی‪ )%15( ،‬سەوزایی‬ ‫پانتایی سەوزایی لەشارەكەمان»‪.‬‬ ‫ل��ە رۆژی جیهانیی ژینگەدا‪ ،‬بێت‪ ،‬كەچی ت��ا ساڵی (‪،)2010‬‬ ‫بەڕێوەبەری باخچەكانی ناو شاری رووب��ەری سەوزایی (‪ )%6.8‬بووەو‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬بەپێی بڕیارە لەساڵی (‪)2011‬دا‪ ،‬بكرێتە‬ ‫ستانداردی جیهانیی‪ ،‬پێویستە مرۆڤ (‪.)%9‬‬

‫كوردە «سەرگەردان»ەكان؛ لە لوبنان‬ ‫سەرۆكی كۆمەڵەی خێرخوازیی «كوردی لوبنانیی»‪ :‬كوردەكان (‪)%1‬ی دانیشتووانی لوبنان پێكدەهێنن‪ ،‬بەاڵم كێشەی ناسنامەمان هەیە‬ ‫سازدانی‪:‬‬ ‫مەجید ساڵح ـ لوبنان‬

‫‪.........................................................‬‬

‫لەگەڵ گەیشتنم بۆ لوبنان‪،‬‬ ‫یەكێك لەو زانیارییانەی‬ ‫دەستم كەوت ئەوە بوو؛‬ ‫كوردەكان نـــــــزیكەی‬ ‫(‪)%1‬ی دانیشتووانی لوبنان‬ ‫پێكدەهێنن‪ .‬پێشتر شتێكی‬ ‫وام نەدەزانی‪ ،‬بەاڵم ئەوان‬ ‫تائێستا كێشەی ناسنامەیان‬ ‫هەیە‪.‬‬

‫كاتێك لە ش��اری تەرابلوس‬ ‫گ��ی��رس��ام��ەوە‪ ،‬ل��ەس��ەر رێكالمی‬ ‫زۆر ل���ەدووك���ان���ەك���ان وش��ەی‬ ‫«ئەلكوردی»و «ئەلئەیوبی»و‬ ‫«ئاغا»م بەرچاودەكەوت‪ .‬جاری‬ ‫واش هەبوو؛ كە بۆ كاروبارێك‪،‬‬ ‫رێم دەكەوتە شوێنێك‪ ،‬كەسێكم‬ ‫لێ پەیدا دەب��وو دەی���وت؛ ئێمە‬ ‫بەڕەچه‌ڵه‌ک كوردین‪.‬‬ ‫دواتر بەهۆی سەرنجدانمەوە‬ ‫دەرك��������ەوت؛ ئ����ەو دووك�����ان‌و‬ ‫كەسانەشی ك��ە «م��ورع��ب��ی»و‬ ‫«سیفا»ن ئەوانیش كوردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خۆیان وتەنیی؛ لەكوردەواریی‪،‬‬ ‫تەنیا «شەجەرە»ی خێزانەكەیان‬ ‫بۆ ماوەتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەی���روت‪ ،‬ل��ەش��ەق��ام��ی‬ ‫«بستا تحتا» لەنهۆمی یەكەمی‪،‬‬ ‫ئاپارتمانێكی كۆنترین كۆمەڵەی‬ ‫كوردییم دۆزییەوە‪ ،‬كە لەساڵی‬ ‫(‪)1963‬دا دامەزراوە‪« .‬كۆمەڵەی‬ ‫خێرخوازیی كوردیی لوبنانی»‪،‬‬ ‫ل���ەو دەم�����ەوە ت��اك��و ئێستا‪،‬‬ ‫س���ەرەڕای كێشەو گرفتی زۆر‪،‬‬ ‫درێ��ژە بەچاالكییەكانی خۆیان‬ ‫دەدەن‌و بەنیازیش نین بەئاسانیی‬ ‫دەستبەرداری ببن‪.‬‬ ‫بەهادین حەسەن‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫كۆمەڵەكە‪ ،‬لەبارەگاكەی خۆیان‬ ‫قۆناغەكانی هاتنی كوردەكان‌و‬ ‫كێشەو گرفتەكانیانی لەلوبنان‌و ئەو‬ ‫خەونانەی كە هەیانە‪ ،‬خستەڕوو‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬چۆن بوو كوردەكان‬ ‫لەنیشتمانی خۆیان هەڵكەنران‌و‬ ‫دوور ل��ەخ��اك‌و ئ���اوی خ��ۆی��ان‌و‬ ‫لەلوبنان گیرسانەوە؟‬ ‫* كوردەكان‪ ،‬بەسێ قۆناغ‬ ‫هاتوونەتە لوبنان‪ ،‬جاری یەكەم‪:‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ سەاڵحەدینی ئەیوبی‪،‬‬ ‫ئەمانە وەك سوپای سەاڵحەدین‬ ‫هاتوونەتە ناوچەكەو ماونەتەوە‪،‬‬ ‫ئ��ێ��س��ت��اش ک��ه‌س��وک��اری��ی زۆر‬ ‫خێزانی ئەو سەردەمە ماوەتەوەو‬ ‫ن��اوی بنەماڵەكانیان ه��ەر وەك‬ ‫خ��ۆی��ەت��ی‪ ،‬وەك ب��ن��ەم��اڵ��ەی‬ ‫«ئەیوبی»و «ئەلكوردی»و ‪،...‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬كۆمەڵێكی دیكە لەگەڵ‬ ‫عوسمانییەكاندا وەك حاكم‌و‬ ‫فەرمانڕەوا دانراون‪ ،‬بۆ ناوچەكانی‬ ‫(عەكارو تەرابلوس)‌و تائێستاش‬ ‫ماونەتەوەو بنەماڵەی بەناوبانگن‌و‬ ‫پێگەی كۆمەاڵیەتیی گەورەیان‬ ‫هەیە‪ ،‬وەك «ئال مورعب»و «ئال‬ ‫سیف»و «ئاغا»و «ك��وردی»و‬ ‫«ع���وم���ەری»و «ج��ون��ب�ڵات»‪.‬‬ ‫بەداخەوە ئەمانە زمانی كوردییان‬ ‫لەبیركردووەو لەناو كۆمەڵگەی‬ ‫عەرەبیدا تواونەتەوە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫هەندێكیان شانازیی بەوەوە دەكەن‬ ‫كە بەڕەچه‌ڵه‌ک ك���وردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەڕاستیدا بەتەواوەتیی كه‌لتوورو‬ ‫كوردایەتییان لەبیرچووە‪.‬‬ ‫سێیەم گرووپ؛ كە هاتوونەتە‬ ‫لوبنان لەبیستەكان‌و سییەكانی‬ ‫سەدەی بیستەم‪ ،‬بەهۆی هەژاریی‌و‬ ‫شۆڕشەكانی كوردەوە لە باکووری‬ ‫کوردستا ‌ن (كوردستانی توركیا)‬

‫بەهادین حەسەن (سه‌رۆکی کۆمه‌ڵه‌که‌)‬ ‫ه��ات��وون��ەت��ە س��وری��او دوات��ری��ش‬ ‫گەیشتوونەتە ل��وب��ن��ان‌و تێیدا‬ ‫نیشتەج ‌ێ ب���وون‪ .‬تاكو ساڵی‬ ‫(‪ ،)1975‬ژم���ارەی ك��وردەك��ان‬ ‫لەلوبنان دەگەیشتە (‪ )110‬هەزار‬ ‫كەس‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬كێشەی ئەو كوردانەی‬ ‫كە دواتر هاتوونەتە لوبنان‪ ،‬چییە؟‬ ‫* كێشەی سەرەكیی ئێمە‬ ‫نەبوونی ناسنامەیە‪ ،‬ئەوە زیاتر لە‬ ‫(‪ )90‬ساڵە لەم واڵتەداین‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئێمە هاتووین بۆ ئێرە‪ ،‬هێشتا‬ ‫لوبنان وەك دەوڵەت نەناسێنرابوو‪،‬‬ ‫بەاڵم تاكو ئێستا بەسەدان خێزان‬ ‫لەبەر پێنەدانی ناسنامە‪ ،‬ئاینی‬ ‫خۆیان گۆڕیوە‪ ،‬ساڵی (‪)1956‬‬ ‫هەندێك لەكوردەكان ئاینی خۆیان‬ ‫لەموسڵمانەوە بۆ مەسیحیی گۆڕی‪،‬‬ ‫تاكو ناسنامەیان پێبدرێت‪ ،‬چونكە‬

‫كچەكانمان‬ ‫شوو بەغەیرە‬ ‫كورد دەكەن‌و‬ ‫كوڕەكانیشمان‬ ‫غەیرە كورد‬ ‫دەهێنن‬ ‫مەسیحییەكان لێرە بەدەسەاڵتن‪،‬‬ ‫ئەوكات س��ەرۆك كۆمار «كمیل‬ ‫ش��م��ع��ون»و س���ەرۆك وەزی���ران‬ ‫«سامی سوڵح» بوو‪ ،‬هه‌واڵیان‬ ‫دا ب��ە «س��ام��ی س��وڵ��ح»‪ ،‬كە‬ ‫كوردەكان خەریكی گۆڕینی ئاینی‬ ‫خۆیانن بۆ مەسیحیی «مارۆنی»‪،‬‬ ‫دوات��ر س��ەرۆك كۆمارو س��ەرۆك‬

‫پێماندەڵێن؛ ئێوە مەڵێن ئێمە‬ ‫ك��وردی��ن‪ ،‬بڵێن ئێمە سوونین‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی پشتگیریتان بكەین‪،‬‬ ‫ئەوان دەیانەوێت ئێمە نکۆڵیی له‌‬ ‫نەتەوەی خۆمان بكەین‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫هاوكارییمان بكەن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬پەیوەندیی ئێوە‬ ‫بەكوردەكانی بەشەكانی دیكەوە‬ ‫چۆنە‪ ،‬هیچ جۆرە پەیوەندییەكتان‬ ‫هەیە؟‬ ‫* تاكو ساڵی (‪،)1977‬‬ ‫ب��ەی��روت م��ەرك��ەزی س��ەرك��ردە‬ ‫ك��وردەك��ان��ی «توركیاو عێراق‌و‬ ‫ئێران» ب��وو‪ ،‬ماڵی كوردەكانی‬ ‫ل���وب���ن���ان ب���ب���وون���ە م���ەق���ەڕی‬ ‫س��ەرۆك��ەك��ان��ی ك���ورد‪ ،‬ه��ەر لە‬ ‫«یەكێتی نیشتمانیی كوردستان‌و‬ ‫مام ج��ەالل»ەوە بگرە‪ ،‬تادەگاتە‬ ‫«پــــــــــــــــارتی كرێكاران‌و‬ ‫د‪ .‬قاسملو»‪ ،‬كوردەكانی لوبنان‬ ‫ببوون بە پاسه‌وان‌و پاسپۆرتی‬ ‫تەزویریان بۆ ئەوان دروستدەكردو‬ ‫دەیانشاردنەوە‪ ،‬بە مانگ‌و ساڵ‬ ‫لێرە دەمانەوەو خۆیان خاوەن ماڵ‬ ‫بوون‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە دوای ساڵی‬ ‫(‪ ،)1991‬كاتێك خۆیان بوون‬ ‫بەخاوەن پاسپۆرت‌و دەس��ەاڵت‪،‬‬ ‫كوردەكانی لوبنانیان لەبیركرد‪،‬‬ ‫لەبیریانچوو ل��ەم واڵت���ەدا كورد‬ ‫هەیەو كێشەیان زۆرە‪ ،‬لەو كاتەوە‬ ‫تاكو ئێستا‪ ،‬تەنیا یەك سەركردەی‬ ‫كورد لێی پرسیوونەتەوە ئەویش‬ ‫«سەاڵحەدین بەهادین» بوو‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب���ەاڵم س��ەرۆك��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان سەردانی ئێرەی‬ ‫كردووەو حیزبەكانی كوردستانیش‬ ‫پەیوەندییان لەگەڵ حكومەتی‬ ‫لوبنان‌و حیزبە لوبنانییەكان زۆر‬ ‫باشە؟‬ ‫* بەداخەوە‪ ،‬سەرۆك بارزانی‬ ‫هاتە ئێرەو سەرۆك كۆمارو سەرۆك‬ ‫وەزی���ران‌و س��ەرۆك��ی پەرلەمانی‬ ‫بینی‪ ،‬ب���ەاڵم ن��ەپ��ەرژای��ە سەر‬ ‫ئ��ەوەی سەردانێكی كوردەكانی‬ ‫ئێرە بكات‌و بزانێت كێشەكانیان‬ ‫ێ كوردی‬ ‫چین‪ ،‬بەخۆی نەوت ئەر ‌‬ ‫لوبنان شەهیدیان بۆ پارتی داوەو‬ ‫بەسەدان خێزانی ئێرە لەپێناوی‬ ‫پارتیدا تووشی كێشەو راوەدوونان‬

‫هات هەر لێی نەپرسینەوە‪..‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئێوە چیتان دەوێت‬ ‫لەوان؟‬ ‫* هەموو كەمینەكانی لوبنان‬ ‫لێرە بەهۆی پشتگیریی‌و یارمەتی‬ ‫واڵتەكانی خۆیانەوە‪ ،‬خاوەن دەیان‬ ‫ناوەندی رۆشنبیریی‌و كه‌لتووریی‌و‬ ‫زمانەوانیی‌و قوتابخانەی تایبەت‬ ‫بەخۆیانن‪ ،‬بەاڵم كوردەكان شتی‬ ‫وای���ان نییە‪ ،‬ئ��ەو س��ەرك��ردان��ە‬ ‫ل��ەخ��ۆی��ان ن��اپ��رس��ن؛ ئ��ەرێ ئەو‬ ‫كوردانە رۆژێك لەڕۆژان یارمەتیی‬ ‫ئێمەیان داوەو شەهیدیان بۆ ئێمە‬ ‫داوە‪ ،‬كە ئێمە وەزعمان باشەو‬ ‫خ��اوەن دەوڵ��ەت��ی خۆمانین‪ ،‬با‬ ‫هاوكارییان بكەین‪ ،‬بۆ ئەوەی لەوێ‬ ‫نەتوێنەوەو پارێزگاریی لە كه‌لتوورو‬ ‫كوردەواریی بكەن‪ ،‬ساڵی (‪)1995‬‬ ‫«ف��ەل��ەك��ەدی��ن ك��اك��ەی��ی» هات‬ ‫لەماڵی ئێمە بوو‪ ،‬ئەوكات وەزیری‬ ‫رۆشنبیریی بوو‪ ،‬منیش سەرۆكی‬ ‫«كومەڵەی خێرخوازیی كوردی‬ ‫لوبنان»یی ب��ووم‪ ،‬وت��ی‪ :‬سەیدا‬ ‫ئێمە چیمان لەسەرە بۆ كوردەكانی‬ ‫لوبنانی بكەین؟ پێموت‪ :‬ناوەندی‬ ‫رۆشنبیریی‌و قوتابخانەی كوردیی‌و‬ ‫یانەی كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫ك���وردەك���ان یەكتریی بناسن‌و‬ ‫هاوسەرگیریی لەنێوان خۆیاندا‬ ‫بكەن‪ ،‬بەمشێوەیە ئێوە دەتوانن‬ ‫كوردی لوبنان‌و سوریا رزگاربكەن‬ ‫لە نەمان‌و توانەوە‪ ،‬ئێستا (‪)300‬‬ ‫هەزار كوردی خۆرئاوای کوردستان‬ ‫(ک��وردی سوریا) لێرەیە‪ ،‬ئێوە‬ ‫ناتوانن لەسوریا ئەوە بكەن‪ ،‬وەرن‬ ‫لێرە ئەو ناوەندانە بكەنەوە‪ ،‬لوبنان‬ ‫واڵتێكی دیموكراتییەو رێگەتان‬ ‫پ��ێ دەدات‪ ،‬ب��ەاڵم تائێستاش‬ ‫چاوەڕێی هاوكارییەكانی وەزارەتی‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ری��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ن‪،‬‬ ‫فەلەكەدین دەیویست بیكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫الیەنی دیكە نەیانهێشت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لێرە دەیان ناوەندی‬ ‫رۆشنبیریی‌و وەرزشیی‌و هونەریی‬ ‫ك��وردی��ی ه��ەی��ە‪ ،‬ئ��ەوان��ە كێیان‬ ‫لەپشتە؟‬ ‫* زۆرب��ەی ئەوانە لەالیەن‬ ‫الی���ەن���ی غ���ەی���رە ك��وردی��ی��ەوە‬ ‫دروس����ت����ك����راون‪ ،‬ب���ۆ پ��ارچ��ە‬

‫لەحەفتاكاندا‪،‬‬ ‫ماڵەكانمان‬ ‫بارەگابوون‬ ‫بۆ سەركردەكانی‬ ‫كورد‪،‬‬ ‫ئێستاش لێمان‬ ‫ناپرسنەوە‬ ‫الی الیەنەكانی دیكە دەڵێن؛‬ ‫ئێمە كورد نین‪ ،‬ئێمە عەرەبین‪،‬‬ ‫لەگەڵ حكومەتی توركیاش خۆیان‬ ‫بەتورك داده‌نێن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬كوردەكانی ئێرە‬ ‫بەشداریی هەڵبژاردنەكانی ئێرە‬ ‫دەكەن؟‬ ‫* ك��وردەك��ان (‪ )25‬هەزار‬ ‫دەن��گ��ی��ان ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەداخ��ەوە‬ ‫دەنگەكانمان بۆ خۆمان نییە‪،‬‬ ‫بەدەنگی ئێمە خەڵك دەچێتە‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان‌و ئ��ەن��ج��ووم��ەن��ی‬ ‫شارەوانیی‪ ،‬بەاڵم هیچ بۆ كوردان‬ ‫ناكەن‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ل��ێ��رە گ��ۆڤ��ارو‬ ‫رۆژن����ام����ەی ك���وردی���ی نییە‪،‬‬ ‫كۆمەڵەكەی ئێوە بۆ ئەوە ناكات؟‬ ‫* چونكە توانای مادیمان‬ ‫نییە‪ ،‬ل��ێ��رە تەنیا پیرەكان‬ ‫كوردییان لەبیرماوە‪ ،‬گەنجەكانمان‬ ‫ك���وردی���ی���ان ل���ەب���ی���رك���ردووە‪،‬‬ ‫كچەكانمان شوو بە غەیرە كورد‬ ‫دەك��ەن‌و كوڕەكانیشمان غەیرە‬ ‫ك���ورد دەه��ێ��ن��ن‪ ،‬ت��رس��ی ئ��ەوە‬ ‫هەیە ماوەیەكی دیكە ئێمەش‬

‫وەزیران‪ ،‬لەسەر ئەوە كۆبوونەوەو‬ ‫«مەرسوم جمهوری»یان دەركردو‬ ‫(‪ )6000- 5000‬كورد ناسنامەیان‬ ‫پ��ێ��درا‪ ،‬ب���ەاڵم زۆری پێنەچوو‬ ‫ئ��ەو بڕیارەیان راگ���رت‪ ،‬چونكە‬ ‫ل��ێ��رە كێشەی تائیفیی زۆرە‪،‬‬ ‫مەسیحییەكان ترسان‪ ،‬چونكە‬ ‫ك��ورد موسڵمانی سونییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ترسان موسڵمانەكان زیاتر بن‪،‬‬ ‫تاساڵی (‪ )1962‬كاتێك «كەمال‬ ‫جونباڵت» بوو بەوەزیری ناوخۆی‬ ‫لوبنان‪ ،‬وتی؛ «ك ‌ێ لەلوبنان بێ‬ ‫ناسنامەیە داوا پێشكەش بكات‬ ‫بەوەزارەتی ناوخۆ‪ ،‬ئێمە ناسنامەی‬ ‫دەدەینێ»‪ .‬ئەوكاتە ئێمە داوامان‬ ‫پێشكەشكردن‌و ئەوانیش‪« ،‬جنسية‬ ‫غير معينة»یان پێداین‪ .‬دوای سێ‌‬ ‫ساڵ كردیان بە «قید الدرس»‪،‬‬ ‫لەو جنسییەی پێیانداین‪ ،‬رۆژو‬ ‫مانگی لەدایكبوونیان نەنووسیبوو‪،‬‬ ‫ب��ەس ساڵیان نووسیبوو‪ .‬تاكو‬ ‫ساڵی (‪ )1994‬ناسنامەكانی‬ ‫ئێمە «قید ال��درس» بوو‪ ،‬دوای‬ ‫رێ��ك��ك��ەوت��ن��ن��ام��ەی «ت��ائ��ی��ف»‬ ‫لەسعودیە‪« ،‬مەرسوم جمهوری‪:‬‬ ‫یەكی دیكە دەرچ��وو بۆ پێدانی‬ ‫ناسنامە‪)%90( ،‬ی ئەو كوردانەی‬ ‫لێرە بوون‪ ،‬ناسنامەیان وەرگرت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دی��س��ان��ەوە رۆژو مانگ‌و‬ ‫شوێنی لەدایكبوونی تێدا نەبوو‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆ ئەو زانیارییەی‬ ‫تێدا نییە؟‬ ‫* ت��اك��و پاسپۆرتیان پێ‬ ‫نەدرێت‪ ،‬لێرە بۆ هەر وەزارتێك‪،‬‬ ‫یان سەفارەتێك بچیت پێتدەڵێن؛‬ ‫كەی‌و لەكوێ لەدایكبوویت‪ ،‬كە‬ ‫ئ��ەوان��ەت ن��ەب��وو‪ ،‬کاره‌كانت بۆ‬ ‫تەواوناكەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەم دۆخە سیاسییەی‬ ‫لوبناندا‪ ،‬كە ملمالنێیەكی تائیفیی‬ ‫بەهێز هەیە‪ ،‬ئێوە لەكوێی ئە‌و‬ ‫ملمالنێیەدان؟‬ ‫* ئێمە سوونیین‪ ،‬لەكاتی‬ ‫هەڵبژاردنەكاندا‪ ،‬سوونییەكان دێن‌و‬ ‫ ‬ ‫‌که ل ‌ه به‌یروت‬ ‫پێماندەڵێن؛ ئێوە سوونین‌و برای بینای کۆمه‌ڵه ‌‌‌‬ ‫ئێمەن‪ ،‬دواتر پێماندەڵێن؛ ئێوە‬ ‫كوردن‪ ،‬كاتێك ئەرمەنییەكان هاتن ب��وون��ەت��ەوە‪« .‬ف��ازی��ل میرانی» پارچەكردنی ك��وردەك��ان‪ ،‬وەك وەك ك��وردەك��ان��ی س��ەردەم��ی‬ ‫بۆ ئێرە‪ ،‬مەسیحییەكان یارمەتیان دە رۆژ لێرە بوو؛ بۆ پەردەالدان چۆن «سەدام» كوردی دەكڕیی‌و ئەیوبیی‌و عوسمانیی كوردیمان‬ ‫دان‪ ،‬ئ��اش��ووری��ی‌و قوبتیی‌و لەسەر پەیكەری بارزانی‪ ،‬كەچی پ���ارچ���ە پ���ارچ���ەی دەك�����ردن‪ ،‬لەبیربچێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬چ پەیامێكتان‬ ‫سریانیی ه��ات��ن‪ ،‬مارۆنییەكان نەیپرسیی ك��وردەك��ان��ی لوبنان ئەوانەش كڕاون‪ ،‬بەناوی كوردەوە‬ ‫یارمەتیان دان‪ ،‬كەچی سووننەكان كێشەتان چییە‪ ،‬كوڕی سەرۆكیش دروستكراون‪ ،‬بەاڵم كاتێك دەچنە ب��ۆ دەس����ەاڵت����داران‌و ن��اوەن��دە‬

‫رۆشنبیرییەكانی كوردستان هەیە؟‬ ‫* ب��ەداخ��ەوە دەڵ��ێ��م؛ هیچ‬ ‫پەیامێكم نییە‪ ،‬چونكە كەس‬ ‫دەن��گ��ی ئێمە نابیستێت‪ ،‬با‬ ‫شتێكت بۆ باس بكەم؛ لەساڵی‬ ‫(‪)2007‬دا‪ ،‬لەالیەن وەزارەت��ی‬ ‫رۆشنبیرییەوە داوەت��م��ان بۆ‬ ‫ه���ات‪ ،‬ب��ۆ س��ەردان��ی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬مانگی تەمموز بوو‪،‬‬ ‫وەزی��ری رۆشنبیرییمان بینی‪،‬‬ ‫وتی‪ :‬ئێمە هاریكاریی كوردەكانی‬ ‫توركیاو ئێران‌و روسیا دەكەین‪،‬‬ ‫دەمانەوێت لەلوبنانەوە یارمەتیی‬ ‫كوردەكانی سوریاو لوبنان بدەین‪.‬‬ ‫دواتر وەزیری پەروەردەمان بینی‪،‬‬ ‫بۆ باسكردنی كێشەی پەروەردە‬ ‫لێرە‪ ،‬دواتر سەرۆكی پەرلەمان‌و‬ ‫پ��ارێ��زگ��اری هەولێرو دهۆكمان‬ ‫بینی‪ ..‬چوینە س��ەر م���ەزاری‬ ‫بارزانی نەمر‪ ،‬وتمان؛ با سەرۆكی‬ ‫ه���ەرێ���م‌و س���ەرۆك���ی وەزی����ران‬ ‫ببینین‪ ،‬وتیان؛ سه‌ریان قاڵه‌‪..‬‬ ‫وتمان‪ :‬باشە با بچین بۆ مەزاری‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬كە لەبەرنامەكەماندایە‪،‬‬ ‫كەچی نەیانبردین‪ ،‬ب��ەاڵم ئێمە‬ ‫نەگەڕاینەوەو لەسەر حیسابی‬ ‫خ��ۆم��ان چ��ووی��ن ب��ۆ سلێمانی‌و‬ ‫دواتر «یەكێتی‌و مەال بەختیار»‬ ‫كە زانییان ئێمە لەوێین‪ ،‬هاتن‬ ‫بەدوامانداو سەردانی هەڵەبجەیان‬ ‫ب��ۆ رێكخستین‪ .‬ئێمە خۆمان‬ ‫بڕیارماندا بچین بۆ سەر مەزاری‬ ‫«برایم ئەحمەد»‪ ،‬برادەرانی ئێرە‬ ‫وتیان؛ مادام ئێوە چوونەتە سەر‬ ‫مەزاری «برایم ئەحمەد»‪ ،‬ئیتر‬ ‫پارتی لێتان زویر دەبێت‪ ،‬وتم‪:‬‬ ‫با زویر بێت‪ ،‬ئێمە حیزبیی نین‌و‬ ‫هەموو ك��وردەك��ان بەیەك چاو‬ ‫سەیردەكەین‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬لەئێستادا كێ‬ ‫هاریكاریی كۆمەڵەكەی ئێوە‬ ‫دەكات؟‬ ‫* ت��ەن��ی��ا ئ��ەن��دام��ان��ی‬ ‫كۆمەڵەكە‪ ،‬بارەگاكەمان موڵكی‬ ‫خۆمانە‪ ،‬ب��ەاڵم بۆ راییكردنی‬ ‫ك���اروب���اره‌ك���ان���م���ان س��ااڵن��ە‬ ‫ئەندامه‌کانمان مانگی (‪ )15‬دۆالر‬ ‫دەدەن‪ ،‬لەبەر كەمدەرامەتییش‬ ‫ناتوانین ب�ڵاوك��راوە دەربكەین‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫بەداخەوە دەوڵەمەندەكانی كورد‬ ‫بەهەزاران دۆالر پارە بۆ بێگانەو‬ ‫شتی دیكە خەرجدەكەن‪ ،‬كەچی‬ ‫ئامادەنین هاریكاریی كۆمەڵەیەكی‬ ‫خێرخوازیی كوردیی بكەن‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫«كچەخوێندكارێك‪ ،‬بەگریان هات بۆ الم‌و پێی وتم‪ ،‬ناویان نووسیوم‪ ،‬دەترسم دەرم بكەن»‪.‬‬

‫نووسینی رستەیەك لە فەیسبووك‌و چەند كێشەیه‌كی تر‪ ،‬بەدەركردنیان دا‬

‫كچە مامۆستایەكی زانكۆی كوردستان؛ چۆنێتیی دەركردنی دەگێڕێتەوە‬

‫ستۆریی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.............................................................‬‬

‫نووسینی رستەیەك لەپێگەی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی فەیسبووك‌و چەند‬ ‫كێشەیەكی تر‪ ،‬مامۆستایەكی‬ ‫زانكۆی كوردستان بەدەركردن‬ ‫دەدات‪ ،‬دوای ئەوەی دەنووسێت‪:‬‬ ‫«لەزانكۆی كوردستان‪ ،‬كەس‬ ‫ئاگای لەئێمەیە!»‪.‬‬ ‫زەی�����ن�����ەب رازی‪ ،‬ب��ە‬ ‫ره‌چه‌ڵه‌ک عێراقی‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫بەریتانیا‌و مامۆستای زانكۆی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬دوای ئ���ەوەی‬ ‫چەند مانگێك لەزانكۆكەی‪،‬‬ ‫كێشەی بۆ دروستدەكرێت‪ ،‬ئەو‬ ‫رستەیە لەپێگەی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫ف��ەی��س��ب��ووك دەن���ووس���ێ���ت‌و‬ ‫ژمارەیەك لە خوێندكارەكانیشی‪،‬‬ ‫بۆ پشتگیریكردنی‪ ،‬لەسەرهەمان‬ ‫پێگە‪ ،‬كۆمێنتی بۆ دەنووسن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو رستەیەو كێشەكانی‬ ‫ت���ری‪ ،‬دەب��ن��ەه��ۆی دەرك��ردن��ی‬ ‫لەزانكۆكەی‪.‬‬ ‫ئ �ه‌م مامۆستایه‌‪ ،‬سەرەتا‬ ‫ل���ەس���اڵ���ی (‪)2009‬دا‪ ،‬بۆ‬ ‫ب��ەش��داری��ك��ردن ل��ە «گ��ۆڕان��ی‬ ‫عێراقیدا»‪ ،‬دێتە كوردستان‌و‬ ‫دواتر لەزانكۆی كوردستانی شاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬وەك مامۆستای هونەری‬ ‫نووسینی وتار‪ ،‬وانە دەڵێتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ه��ەر ئ��ەو ه��ون��ەرە‪ ،‬بووە‬ ‫هۆكاری دەركردنی لەو زانكۆیە‪.‬‬ ‫سەرەتای رووداوەكە‬ ‫ئ��ەو رووداوان����ەی لەماوەی‬ ‫نێوان مانگی تشرینی یەكەم‬ ‫بۆ كانوونی دووەم‪ ،‬لەزانكۆی‬ ‫كوردستان بەسەر ئه‌ودا هاتوون‪،‬‬

‫بە «نەهامەتی» ناو دەبات‪.‬‬ ‫دەستپێكی ئ��ەو كێشانە‪،‬‬ ‫ك��ات��ێ��ك رووی�������ان دا‪ ،‬بۆ‬ ‫نووسینی وت��ارو لێكۆڵینەوە‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ارەك��ان��ی ل��ەب��ەش��ی‬ ‫ئینگلیزیی زانكۆی كوردستان‪،‬‬ ‫پێنج بابەتیان دیاریی كرد كە‬ ‫یەكێك ل��ەو ب��اب��ەت��ان��ە‪ ،‬چەند‬ ‫كێشەیەكی تایبەت بووە بەخودی‬ ‫زان���ك���ۆوە‪ ،‬چ��ون��ك��ە زان��ك��ۆك��ە‬ ‫م��اوەی��ەك ل����ەڕووی «میتۆدو‬ ‫ئ��ی��دارەوە»‪ ،‬كێشەی هەبووە‌و‬ ‫ئەوەش كاریگەریی كردبووە سەر‬ ‫خوێندكارەكان‪.‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل��ەوب��اب��ەت��ان��ەی‬ ‫ك��ە خوێندكارەكانی زەینەب‬ ‫لەسەریان نووسی‪ ،‬بازدانی چەند‬ ‫خوێندكارێك ب��ووە بۆ قۆناغی‬ ‫دووەمی بەشی ئینگلیزی‪ ،‬بەبێ‬ ‫بڕینی قۆناغی یەكەم‪.‬‬ ‫یەكێك لەخوێندكارەكانی‬ ‫زەینەب‪ ،‬بەمەبەستی وەرگرتنی‬ ‫زانیاریی بۆ وتارەكەی‪ ،‬سەردانی‬ ‫ب��ەش��ی ت��ۆم��اری ك����ردووە‪ ،‬تا‬ ‫بزانێت ئەو ساڵە چەند خوێندكار‬ ‫وەگ����ی����راون‪ ،‬ب����ەاڵم ل��ەالی��ەن‬ ‫بەرپرسێكی تۆمارگەكەوە‪ ،‬پێی‬ ‫وتراوە‪« :‬ئەو زانیارییانە نهێنین‌و‬ ‫مافی وەرگرتنیان نییە»‌و هەر‬ ‫خوێندكارێكیش چووبێت بۆ ئەو‬ ‫بەشە بۆ هەمان مەبەست‪ ،‬ناویان‬ ‫نووسیوە‌و سەرۆكی زانكۆیان لێ‬ ‫ئاگادار كردووەتەوە‪.‬‬ ‫زەی��������ن��������ەب‪ ،‬وت������ی‪:‬‬ ‫بەگریان‬ ‫«كچەخوێندكارێك‪،‬‬ ‫هات بۆ الم‌و پێی وتم‪ ،‬ناویان‬ ‫نووسیوم‪ ،‬دەترسم دەرمبكەن»‪.‬‬ ‫دواتر لەسەر ئەو كێشەیە‪،‬‬ ‫زەینەب لەالیەن سەرۆكایەتیی‬

‫زانكۆوە بانگێشت دەكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئامادە نابێت بەبێ شایەتێك‪،‬‬ ‫قسە لەسەر ئەو كێشەیە بكات‌و‬ ‫دواتر پێیانوتووە‪ ،‬وەرە بۆ الی‬ ‫سەرۆكی زانكۆ‌و خوێندكارەكانت‬ ‫لەوێن‪ ،‬كێشەیان هەیە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«منیش لەبەر خاتری ئ��ەوان‪،‬‬ ‫رۆیشتم‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك چوومە‬ ‫ژوورەوە‪ ،‬خوێندكاری لێنەبوو‪،‬‬

‫«هاتمەوە‪ ،‬تا‬ ‫بەشداریی ل ‌ه گۆڕانكاریی‬ ‫نوێی واڵتەكەمدا بكەم‪،‬‬ ‫بەاڵم نەمزانی‪ ،‬ئێرە‬ ‫ئەو بارودۆخەی هەیە‪،‬‬ ‫من هەستدەكەم‪،‬‬ ‫ئێستا تیرۆریستم»‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك دان��ی��ش��ت��ب��وون بۆ‬ ‫لێپرسینەوەو دوای سەعات‌و‬ ‫ن��ی��وێ��ک ل���ە گ��ف��ت��وگ��ۆ‪ ،‬من‬ ‫بەردەوامبووم لەسەر داواكردنی‬ ‫شایەتێك‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوان رازی‬ ‫نەبوون‪ ،‬بۆیە بڕیارم دا‪ ،‬داوای‬ ‫ستەملێكردن لە دژی سەرۆكی‬ ‫زان��ك��ۆ ب��ەرزب��ك��ەم��ەوەو ب��ۆ ئەو‬ ‫مەبەستەش‪ ،‬نووسراوێكی پێنج‬ ‫پ��ەڕەی��ی��م ئ��اراس��ت��ەی لیژنەی‬

‫ئومەنای زانكۆ كرد»‪.‬‬ ‫ئ���ەو م��ام��ۆس��ت��ای��ە‪ ،‬دوات���ر‬ ‫بەمەبەستی بەسەربردنی پشوو‪،‬‬ ‫سەردانی واڵتی لوبنان دەكات‪،‬‬ ‫بەاڵم دوای گەڕانەوەی لەسەرەتای‬ ‫مانگی كانوونی دووەمدا‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئیمەیڵەكەی دەكاتەوە‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫بەشی داهاتە مرۆییەكانی زانكۆی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بەئیمەیڵ داوای‬ ‫لێكردووە كە بەڵگە بۆ داوای‬ ‫ستەملێكردنەكەی ئامادەبكات‪.‬‬ ‫دوای (‪ )10‬رۆژ كە‬ ‫وەك دەرف���ەت پ��ێ��ی��دراب��وو بۆ‬ ‫پ��ەی��داك��ردن��ی بەڵگە‪ ،‬لەالیەن‬ ‫ب��ەش��ی داه��ات��ە مرۆییەكانی‬ ‫زان��ك��ۆوە‪ ،‬پێی راگ��ەێ��ن��راوە كە‬ ‫داواك��ەی رەت��ك��راوەت��ەوە‪ ،‬گوایا‬ ‫ب��ەڵ��گ��ەی ن��ی��ی��ەو لەسیستمی‬ ‫ب��ەری��ت��ان��ی��ش��دا‪ ،‬ك��ە زان��ك��ۆی‬ ‫كوردستان كاری لەسەر دەكات‪،‬‬ ‫داوای ستەملێكردن بوونی نییە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم زەینەب وت��ی‪« :‬چەندین‬ ‫ساڵ لە زانكۆكانی بەریتانیا‪،‬‬ ‫وانەم وتووەتەوە‌و سیستمی ئەو‬ ‫زانكۆیانەش‪ ،‬داوای ستەملێكراوی‬ ‫تیایە»‪.‬‬ ‫قۆناغی دووەمی كێشەكە‬ ‫شەوی دوای وەرگرتنەوەی‬ ‫ئەو وەاڵمە‪ ،‬زەینەب لەشوقەكەی‬ ‫«نازسیتی»ی‬ ‫لەباڵەخانەی‬ ‫شاری هەولێر‪ ،‬كۆمپیوتەرەكەی‬ ‫داگیرساندو لەپێگەی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫فەیسبووك‪ ،‬بۆ بەتاڵكردنەوەی‬ ‫رستەیەكی‬ ‫نیگەرانییەكانی‬ ‫نووسی‪« :‬لەزانكۆی كوردستان‪،‬‬ ‫ك���ەس ئ��اگ��ای ل��ەئ��ێ��م��ەی��ە؟»‪،‬‬ ‫خوێندكارەكانیشی كۆمێنتێكی‬ ‫زۆری��ان بۆ ن��اردو پشتیگیرییان‬

‫كرد‪ ،‬زەینەبیش كۆمێنتێكیان بۆ‬ ‫دەنووسێت‪« ،‬چۆن گەندەڵیی‬ ‫واقیعەكەتان‪ ،‬قبوڵ دەك��ەن»‪،‬‬ ‫بەاڵم بێئاگا لەوەی كە سەرجەم‬ ‫ئ��ەو گفتوگۆیانەی‪ ،‬ل��ەالی��ەن‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ارێ��ك��ەوە دەب��رێ��ن بۆ‬ ‫س��ەرۆك��ی زان��ك��ۆك��ەی‌و دەبێت‬ ‫بەسەرەتای كێشەیەكی تر لەگەڵ‬ ‫ئیدارەی زانكۆی كوردستاندا‪.‬‬ ‫زەی����ن����ەب‪ ،‬دوای ئ���ەوە‬ ‫لەالیەن سەرۆكی زانكۆكەیەوە‪،‬‬ ‫ب��ان��گ��دەك��رێ��ت‌و ب��ەه��ان��دان��ی‬ ‫خوێندكاران تۆمەتبار دەكرێت‌‪،‬‬ ‫دواتر بەبڕیارێك‪ ،‬دوورخرایەوە‬ ‫لەكارەكەی كە یەكێك لەتۆمەتە‬ ‫«س��ەرس��وڕه��ێ��ن��ەر»ەك��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫«نەزانین»ی زمانی ئینگلیزییە‪.‬‬ ‫زەی���ن���ەب‪ ،‬وت����ی‪« :‬چ��ۆن‬ ‫ئینگلیزی ن��ازان��م‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫لەبەریتانیا‪ ،‬وان��ەی ئینگلیزیم‬ ‫بەخودی هاواڵتییانی بەریتانیا‬ ‫وت��ووەت��ەوە‪ ،‬خەاڵتی باشترین‬ ‫وتارنووسی باكووری بەریتانیام‬ ‫وەرگرتووە»‪.‬‬ ‫دوای دەرك���ردن���ی���ش���ی‪،‬‬ ‫ه�����ەڕەش�����ەی ئ��������ەوەی ل �ێ‌‬ ‫دەكرێت‪ ،‬ئەگەر راگەیاندنەكان‬ ‫ئاگاداربكاتەوە‪ ،‬داوای یاسایی‬ ‫لەسەر تۆماردەكەن‌و بەدواشیدا‬ ‫وەك خۆی دەڵێت‪ ،‬ئاو و كارەبا‬ ‫لە شوقەكەی دەبڕن‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬ل��ەن��اچ��اری��دا‪ ،‬ش��اری‬ ‫هەولێر بەجێدەهێڵێت‌و سەردانی‬ ‫سلێمانی دەك���ات‪ ،‬كاتێكیش‬ ‫ ‬ ‫بۆ ك��ۆك��ردن��ەوەی كەلوپەكانی زه‌ینه‌ب رازی‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوە ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬چەند‬ ‫زەینەب‪ ،‬وتی‪« :‬هاتمەوە بۆ‬ ‫چەكدارێكی ئاسایش‪ ،‬دەچنە‬ ‫شوقەكەی‌و بەڵگەنامەی مانەوەی عێراق‪ ،‬تا بەشداریی له‌ گۆڕانكاریی‬ ‫نوێی واڵتەكەمدا بكەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لێوەردەگرن‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫نەمزانی‪ ،‬ئێرە ئەو بارودۆخەی‬ ‫هەیە‪ ،‬من هەستدەكەم‪ ،‬ئێستا‬ ‫تیرۆریستم»‪.‬‬

‫دوای ئەوەی ئاگری لەخۆی بەردا‪ ،‬هاواری بۆ باوكی كرد‬

‫عەبدوڵاڵ؛ (‪)%70‬ی جەستەی خۆی ده‌سووتێنێ‌و ده‌بێته‌ یه‌کێک ل ‌ه «قوربانی»یه‌کان‬ ‫ستۆری‪ :‬فەرمان چۆمانی‬

‫‪........................................................‬‬

‫عەبدوڵاڵ‪ ،‬دوای ئ��ەوەی‬ ‫بەنزینی بەخۆیدا كردو گڕی‬ ‫لەخۆی بەردا‪ ،‬رایكردە بەردەم‬ ‫پەنجەرەكەو رووەو باوكی‬ ‫هاواریكرد‪« ،‬بابە فریامبكەوە‪،‬‬ ‫بە بەنزین خۆم سووتاند»‪.‬‬ ‫خۆسووتاندنی عەبدوڵاڵی‬ ‫تەمەن (‪ )20‬س��اڵ‪ ،‬بەوتەی‬ ‫بنەماڵەكەی‪ ،‬دەگ��ەڕێ��ت��ەوە‬ ‫ب��ۆ ت��ووش��ب��وون��ی ن��اوب��راو‬ ‫بەگرفتی دەروون��ی��ی‪ ،‬باوكی‬ ‫دەڵ���ێ���ت‪ :‬م�����اوەی زی��ات��ر‬ ‫لەساڵێكە تووشی نەخۆشیی‬ ‫دەروون��ی��ی ب��ووە‌و سەردانی‬ ‫چ��ەن��د ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەك��ی‬ ‫دەروونییشیان كردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫چارەسەرنەكراوە‪.‬‬ ‫چۆن خۆی سووتاند؟‬ ‫كۆتایی مانگی راب��ردوو‪،‬‬ ‫ئێوارەیەكی درەنگ‪ ،‬لەگەڕەكی‬ ‫ئاشتیی ق���ەزای ق���ەاڵدزێ‌‪،‬‬ ‫«عەبدوڵاڵ»‪ ،‬لەناو حەوشەی‬ ‫ماڵی خۆیان‪ ،‬دەبەیەك بەنزین‬ ‫هەڵدەگرێت‌و ئاگر لەجەستەی‬ ‫خ���ۆی ب�������ەردەدات‌و دوای‬ ‫لەنەخۆشخانەی‬ ‫هەفتەیەك‬ ‫سلێمانی گیانی لەدەست دا‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی چ��ۆن��ی��ی��ەت��ی‬ ‫خۆسووتاندنی «عەبدوڵاڵ»‬ ‫ب��ێ��ت‪ ،‬پ��ێ��دەچ��ێ��ت پێشتر‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ب��ۆ كردبێت‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ب���اوك���ی دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫هەمووی دوو دەقەی نەبردبوو‪،‬‬ ‫جێمهێشت‪.‬‬

‫ ‬ ‫عه‌بدوڵاڵو دایکی‬ ‫ئەو رۆژەی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫چووە ماڵی باوكی عەبدوڵاڵ‪،‬‬ ‫هێدی هێدی میوان سەردانی‬ ‫دەک���ردن‪ ،‬ق��ادر عەبدوڵاڵی‬ ‫ب��اوك��ی��ش��ی‪ ،‬ب���ەدوو دەستە‬ ‫س��ووت��اوەك��ەی��ەوە پێشوازیی‬ ‫ل���ێ���دەك���ردن‪ ،‬س��ووت��اوی��ی‬ ‫دەس��ت��ی��ش��ی ب��ۆ ئ���ەو رۆژە‬ ‫دەگ���ەڕێ���ت���ەوە‪ ،‬ك��ە ه��ەوڵ��ی‬ ‫ك���وژان���دن���ەوە گ���ڕی ئ��اگ��ری‬ ‫كوڕەكەی دابوو‪.‬‬ ‫«ئەوەی بیری لێنەكردبێتەوە‬ ‫خۆسووتاند بووە»‬ ‫قادر عەبدوڵاڵ ئیبراهیم‪،‬‬ ‫ت��ەم��ەن (‪ )45‬س��اڵ‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ساڵێك لەمەوبەر‪ ،‬كوڕەكەم‬ ‫تووشی نەخۆشیی دەروونیی‬ ‫ب��وو‪ ،‬بردمانە نەخۆشخانەی‬

‫دەروونیی لەهەولێرو ماوەیەك‬ ‫ل��ەوێ‌ مایەوەو تەندروستیی‬ ‫ب��اش��ت��رب��وو‪ ،‬ب��ی��ری ل��ەه��ەر‬ ‫شتێك ك��ردب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬بیری‬ ‫لەخۆكوشتن‌و خۆسووتاندن‬ ‫نەدەكردەوە»‪.‬‬ ‫چ��ی��رۆك��ی ئ���ەو گەنجە‪،‬‬ ‫چ��ی��رۆك��ی دەی����ان گەنجی‬ ‫كچ‌و ك��وڕی كوردستانە‪ ،‬كە‬ ‫ب��ەه��ۆی گرفتی دەروون��ی �ی‌و‬ ‫چ���ارەس���ەرن���ەك���ردن���ی���ان‪،‬‬ ‫رووب�����������ەڕووی ح��اڵ��ەت��ی‬ ‫خ��ۆس��ووت��ان��دن‌و خۆكوشتن‬ ‫دەب���ن���ەوە‌و س��ااڵن��ەش ئ��ەو‬ ‫ئامارانە زیاتر دەبن‪.‬‬ ‫ب��اوك��ی دەڵ��ێ��ت‪ :‬هەموو‬ ‫شتێكی لەپێناو كوڕەكەیدا‬ ‫ك���������ردووە‪ ،‬ن���اچ���ارب���ووە‬ ‫خ��ان��ووەك��ەی بۆ بفرۆشێت‌و‬

‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬

‫هەرچییەكی ویستووە بۆی‬ ‫داب��ی��ن��ك��ردووە‪ ،‬ب����ەردەوام‬ ‫ئاگاداری بووە‌و لەگەڵ خۆیدا‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫وت�����ی‪« :‬ئ�����ەو رۆژەی‬ ‫خ��ۆی س��ووت��ان��د‪ ،‬بەیەكەوە‬ ‫دان��ی��ش��ت��ب��ووی��ن‪ ،‬دای��ك��ی‬ ‫چ��وو ب��وو ب��ۆ پ��رس��ەی ماڵە‬ ‫دراوس���ێ���ی���ەك���م���ان‪ ،‬ئێمە‬ ‫رێواسمان دەخ���واردو دوات��ر‬ ‫رۆیشتە دەرەوە‪ ،‬هەمووی دوو‬ ‫دەقیقەی پێ نەچوو‪ ،‬هاتە‬ ‫بەر پەنجەرەكەو بەئاگرەوە‬ ‫هاواریكرد‪ :‬بابە فریام بكەوە‪،‬‬ ‫ب��ە بەنزین خ��ۆم سووتاند‪،‬‬ ‫منیش رام��ك��ردو كراسەكەم‬ ‫ل��ەب��ەردڕی‌و ب��ەو هۆیەشەوە‬ ‫هەردوو دەستم سووتاون»‪.‬‬

‫دوا وتەی عەبدوڵاڵ‪:‬‬ ‫نەمویست خۆم بسووتێنم‬ ‫ل����ەن����ەخ����ۆش����خ����ان����ە‪،‬‬ ‫«عەبدوڵاڵ»‪ ،‬بەهۆش خۆی‬ ‫دێ���ت���ەوە‌و ل��ێ��ی دەپ��رس��ن؛‬ ‫ب���ۆ وات�����ك�����رد؟‪ ،‬ئ��ەوی��ش‬ ‫وەاڵم����دەدات����ەوە‌و دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫نەمزانی ئاوا دەسووتێم‪ ،‬ویستم‬ ‫كەمێك خۆم بسووتێنم‪ ،‬بۆ‬ ‫مردن وام نەكردووە‪ ،‬زۆریشم‬ ‫بەنزین بەخۆمدا نەكردووە‪.‬‬ ‫باوكی دەڵێت‪ :‬ئاگرەكە‬ ‫زۆر بەرز ببووه‌وه‌‪ ،‬بەنزینی‬ ‫موه‌لیدەی ماڵەوەی بەخۆیدا‬ ‫ك��ردب��وو‪ ،‬بەپێی پشكنینە‬ ‫جەستەی‬ ‫پزیشكییەكانیش‬ ‫بەڕێژەی (‪ )%70‬سووتاوە‪.‬‬ ‫ئەو گەنجە‪ ،‬لەشەشەمی‬ ‫وێ��ژەی��ی��دا س��ێ ساڵە ب��ووە‪،‬‬ ‫ساڵی یەكەم‪ ،‬ویستوویەتی‬ ‫نمرەی باش بهێنێت‌و ساڵی‬ ‫دووەم��ی��ش‪ ،‬ت��ووش��ی گرفتی‬ ‫دەروونیی بووە‪ ،‬ئەمساڵیشی‬ ‫بۆ نەچووەسەر‪.‬‬ ‫«خەم؛ گرفتی دەروونیی‬ ‫بۆ دروستكرد»‬ ‫باوكی وتی‪« :‬ساڵی پار‪،‬‬ ‫م��ن نەشتەرگەریم ب��ۆ ك��را‪،‬‬ ‫ماوەی حەوت مانگیش لەسەر‬ ‫جێگا بووم‪ ،‬زۆر بەوە دڵتەنگ‬ ‫بوو‪ ،‬كاتێكیش نەنكی مرد‪ ،‬كە‬ ‫زۆر یەكتریان خۆشدەویست‪،‬‬ ‫وردە وردە ب��اری دەروونیی‬ ‫تێكچوو»‪.‬‬ ‫كامەرانی برای عەبدوڵاڵ‪،‬‬ ‫كە دوو ساڵ لەخۆی منداڵترە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬هەرگیز ئێمە فشارمان‬

‫نەخستووەتە سەر بۆ خوێندن‪،‬‬ ‫مامۆستاكان وتیان؛ ئامادەین‬ ‫بێین لەماڵەوە سەعیی پێ‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫ل���ەدوای خۆسووتاندنی‬ ‫ع��ەب��دوڵ�ڵا‪ ،‬ل��ە «ق���ەاڵدزێ‌»‬ ‫دەنگۆی جۆراوجۆر باڵوبووەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم باوكی داوایكرد؛ خەڵك‬ ‫ل��ەخ��ۆی��ان��ەوە قسە ن��ەك��ەن‪.‬‬ ‫وتی‪« :‬تەنیا گرفتی دەروونیی‬ ‫هەبوو‪ ،‬كوڕەكەم هەرگیز كچی‬ ‫بەخەیاڵدا نەدەهات»‪.‬‬ ‫ئەو رۆژە بەنیازی سەیران بوو‬ ‫مەحبوبە ع��ەزی��ز‪ ،‬ژنی‬ ‫ماڵەوەو دایكی عەبدوڵاڵ‪ ،‬دوای‬ ‫سووتانی كوڕەكەی‪ ،‬جلێكی‬ ‫رەش��ی پ��ۆش�ی‌و ل��ەخ��وارووی‬ ‫بەبێدەنگیی‬ ‫میوانەكانیدا‬ ‫دانیشت‪.‬‬ ‫ئ��ەو وت���ی‪« :‬ب��ڕی��ار بوو‬ ‫ئەو رۆژە لەگەڵ برادەرەكانی‬ ‫ب��چ��ێ��ت ب��ۆ س���ەف���رە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫زۆر سوپاسی خ��وا دەك��ەم‬ ‫نەچوون‪ ،‬چونكە لەوێ‌ خۆی‬ ‫بسووتاندایە‪ ،‬ئەوانیش تووشی‬ ‫گرفت دەبوون»‪.‬‬ ‫هاوڕێكانی لەو كاتەوەی‬ ‫ع��ەب��دوڵ�ڵا ت��ووش��ی گرفتی‬ ‫دەروون���ی���ی ب��ب��وو‪ ،‬زۆرك���ات‬ ‫دەه��ات��ن��ە الی‌و پیاسەیان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دا دەك�����رد‪ ،‬دای��ك��ی‬ ‫وتی‪« :‬زۆر خۆشیاندەویست‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی دڵ��ی خ��ۆش بێت‪،‬‬ ‫زوو زوو پیاسەیان لەگەڵدا‬ ‫دەكرد»‪.‬‬ ‫ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی تووشی‬ ‫گرفتی دەروونیی ببوو‪ ،‬خزم‌و‬

‫عه‌بدوڵاڵ‬ ‫كەسوكاری دڵیان نەدەشكاند‪.‬‬ ‫محەمەد ئەمین‪ ،‬پیاوێكی‬ ‫بەتەمەنی ئەو بنەماڵەیەیە‪،‬‬ ‫ب���ە «رۆژن�����ام�����ە»ی وت‪:‬‬ ‫«لەنەخۆشخانە منی ناسی‌و‬ ‫كە چ��اوی پێم ك��ەوت گریا‪،‬‬ ‫ئێمە ل��ەو بنەماڵەیە دڵمان‬ ‫نەدەشكاند‪ ،‬جارێك داوای‬ ‫تفەنگ‌و دەمانچەی لێكردین‪،‬‬ ‫دەرزی���ل���ەم���ان ل��ێ��دەره��ێ��ن��او‬ ‫پێماندا‪ ،‬ب��ەاڵم دەس��ت��ی بۆ‬ ‫نەبرد»‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ب��ارودۆخ��ی‬ ‫دەروون���ی���ی «ع��ەب��دوڵ�ڵا»‪،‬‬ ‫ل��ەڕۆژان��ی دوای��ی��ن تەمەنیدا‬ ‫باشتربوو‪ ،‬ب��ەاڵم لەپڕێكدا‬ ‫گ��ڕی ل��ەخ��ۆی ب���ەرداو دوای‬ ‫لەنەخۆشخانەی‬ ‫هەفتەیەك‬ ‫سلێمانی گیانی لەدەستدا‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫حەوت كەس؛ لەشاخ ده‌که‌ونه‌ خواره‌وه‌‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��ەپ��ێ��ی ئامارێكی‬ ‫هۆبەی ج��واڵن��ەوەو راگەیاندن‬ ‫لە بەڕێوەبەرایەتیی بەرگریی‬ ‫شارستانیی س��ۆران؛ لەماوەی‬ ‫شەش مانگی راب��ردوودا‪ ،‬حەوت‬

‫ك���ەس ل��ەش��اخ ك��ەوت��وون��ەت��ە‬ ‫خ��وارەوە‌و بەو هۆیەوە گیانیان‬ ‫لەدەستداوە‌و پێنج كەسی تریش‪،‬‬ ‫لەئاودا خنكاون‪.‬‬ ‫ك�����اروان ع���ەل���ی‪ ،‬ئ��ەف��س��ەری‬

‫هۆبەی ج��واڵن��ەوەو راگەیاندن‬ ‫ل����ەو ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی��ی��ە‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫وت�����ی‪« :‬ل����ە ش����ەش م��ان��گ��ی‬ ‫راب��ردوودا‪ ،‬لەسنووری قەزاكانی‬

‫س���ۆران‌و رەوان�����دوزو چ��ۆم��ان‌و‬ ‫م��ێ��رگ��ەس��ۆر‪ ،‬ح���ەوت ه��اواڵت��ی‬ ‫ب��ەه��ۆی ك��ەوت��ن��ەخ��وارەوەی��ان‬ ‫لەشاخ‪ ،‬گیانیان لەدەستداوە‌و‬ ‫پێنج هاواڵتیش لەكاتی گەشت‌و‬

‫مەلەكردندا‪ ،‬لەئاودا خنكاون»‪.‬‬ ‫ل��ەو پێنج ك��ەس��ەی خنكاون‪،‬‬ ‫دوانیان ئافرەت‌و سیانەكەی تر‬ ‫لە رەگەزی نێر بوون‌و سێ كەسی‬ ‫تریش‪ ،‬رزگاركراون لە خنكان‪.‬‬

‫لە هەرێم‪ ،‬نرخی نەوت گڕدەگرێت‬ ‫لە هەولێر‪ ،‬نرخی بەرمیلێك نەوت (‪ )140‬دۆالر تێده‌پەڕێنێت‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬هێمن مامەند‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دا ه��اواڵت��ی��ی��ان‬ ‫لەئێستادا ئەوەندە پێویستییان‬ ‫بە بەكارهێنانی سووتەمەنیی‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬ب����ەاڵم ن��رخ��ی ن���ەوت‬ ‫ل����ەب����ازاڕەك����ان����ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بەشێوەیەكی بەرچاو‬ ‫ب��ەرزدەب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ش��ارەزای��ەك��ی‬ ‫بواری نەوتیش پێیوایە‪ :‬حكومەت‬ ‫دەبێت پێداویستیی هاواڵتییان‬ ‫پڕبكاتەوە‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان لەئێستادا‪،‬‬ ‫لەمانگی تەمموز نزیكدەبنەوە‪،‬‬ ‫ب�����ەاڵم ن���رخ���ی ب��ەرم��ی��ل��ێ��ك‬ ‫ن��ەوت لەهەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ل��ەم رۆژان����ەدا (‪ )140‬دۆالری‬ ‫ت���ێ���پ���ەڕان���دووە‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی ئ��ەو‬ ‫ئامارانەی دەست «رۆژنامە»ش‬ ‫كەوتوون‪ )200( ،‬پااڵوگەی نەوت‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا هەیە‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان گلەیی ئ��ەوە‬ ‫لەحكومەتی ه��ەرێ��م دەك���ەن؛‬ ‫كە هەرێمی ك��وردس��ت��ان پڕە‬ ‫لەنەوت‪ ،‬بەاڵم توانای دابینكردنی‬ ‫بڕی پێویستی سووتەمەنییان بۆ‬ ‫خەڵكەكەی نییە‪ .‬پەرلەمانتارێكی‬ ‫لیژنەی سامانە سروشتییەكانیش‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬ئەوان چەند‬ ‫جارێك بەدواداچوونیان بۆ گرانیی‬ ‫نرخی نەوت كردووە‪ ،‬بەاڵم هیچ‬ ‫ئەنجامێكی نەبووە‪.‬‬ ‫رەح��م��ان ه���ادی‪ ،‬پیاوێكی‬ ‫تەمەن (‪ )51‬ساڵە‪ ،‬سەبارەت‬

‫بەگرانیی نرخی نەوت لەهەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ام��اژە بەگرانیی‬ ‫نرخی سووتەمەنیی دەك��ات‌و‬ ‫ب��ەرزب��وون��ەوەی ئ��ەو نرخەش‬ ‫دەخەنە ئەستۆی حكومەت‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪« :‬كەی رەوایەو‬ ‫ه��ەق��ە؟‪ ،‬لەكاتێكدا پااڵوگەی‬ ‫(ك���ەڵ���ەك) ت��ەن��ی��ا چ��ارەك��ێ��ك‬ ‫ل��ەش��اری ه��ەول��ێ��رەوە دوورە‪،‬‬ ‫كەچی نرخی بەرمیلێك نەوت‬ ‫ل��ەش��اری ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬ب��ە (‪)140‬‬ ‫دۆالرە‪ ،‬ئەمە نیشانەی بێپالنیی‌و‬ ‫بێ‌ حكومەتییە»‪.‬‬ ‫زۆری���ن���ەی ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە وه‌رزی هاویندا‬ ‫خ���ەم���ی زس���ت���ان دەخ�����ۆن‌و‬ ‫ب��ڕی سووتەمەنیی پێویست‬ ‫دابین دەك��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمساڵ‬ ‫نرخەكە بەشێوەیەكی بەرچاو‬ ‫بەرزبووەتەوە‪.‬‬ ‫م����ام رەح����م����ان‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«زس��ت��ان��ان ت��رس��ی ن��ەب��وون��ی‬ ‫ن���ەوت‌و گرانیی نرخەكەیمان‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆیە لە هاویندا خەمی‬ ‫خۆمان دەخۆین‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‬ ‫بەوشێوەیە بەرزبووەوە»‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬بڕیاریداوە؛‬ ‫لەڕێگەی بریكارەكانی خۆراكەوە‪،‬‬ ‫ن���ەوت ب��ەه��اواڵت��ی��ی��ان ب���دات‪،‬‬ ‫بەاڵم سااڵنە هه‌ندێکجار ته‌نها‬ ‫بەرمیلێك دەدات‌و وەك رەحمان‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئ��ەو نەوتە بەكەڵكی‬ ‫زۆپای مااڵن نایەت‌و لەبەر بۆن‌و‬ ‫غازەكەی‪ ،‬كەس ناتوانێت خۆی‬ ‫لەبەر رابگرێت‪.‬‬

‫ت دانانێت‬ ‫حکومه‌ت؛ پالن بۆ دابینکردنی بڕی سووته‌مه‌نی پێویس ‌‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو ئ��ام��اران��ەی س���اڵ���ەی خ���وول���ی سێیەمی نەوتمان هەیە‪ ،‬ب��ەاڵم ل��ەڕووی‬ ‫الی «رۆژن��ام��ە»ن‪ ،‬لەهەرێمی پەرلەمان‪ ،‬چ بەنووسراو‪ ،‬یان كوالێتییەوە هیچیان وەك پێویست‬ ‫كوردستاندا (‪ )200‬پااڵوگەی بەپرسیاری راستەوخۆ‪ ،‬قسەیان نین‌و داخوازییەكانی هاواڵتییان‬ ‫ن��ەوت هەیە‪ ،‬ب��ەاڵم لەواڵتانی لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەت���ی پڕناكەنەوە»‪ .‬هەروەها‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫دراوس���ێ���وە ن���ەوت ه����اوردەی سامانە سروشتییەكاندا كردووە‌و «حكومەتی هەرێم بەناڕوونیی‌و‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ی��ان ب��ۆ ئ��ەوان��ە ناشەفافیی ئ��ەو پ��ااڵوگ��ان��ەی‬ ‫كوردستان دەكرێت‪.‬‬ ‫ع���ەب���دوڵ�ڵ�ای م���ەالن���وری‪ ،‬ك������ردووە‪ ،‬ب����ەاڵم وەاڵم��ی��ان بەكۆمەڵێك كۆمپانیا داوە‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی نەداونەتەوەو دەرئەنجامەكانیان كە ك��ەس نازانێت كێن‌و سەر‬ ‫بەكێن‪ ،‬بۆ چارەسەركردنی ئەو‬ ‫«گ���ۆڕان»‪ ،‬لەلیژنەی سامانە بێ‌ سوود بووە‪.‬‬ ‫مەالنوری‪ ،‬وتی‪« :‬تائێستا مەسەلەیەش‪ ،‬دەبێت حكومەتی‬ ‫پەرلەمانی‬ ‫سروشتییەكانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬لەهەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بایەخ هەرێم بەشەفافییەوە لەڕێگەی‬ ‫بەهۆی گرانیی نرخەكەیەوە‪ ،‬بەپیشەسازیی ن��ەدراوە‪ ،‬لەگەڵ كەرتی تایبەتی خۆماڵییەوە ئەو‬ ‫ب��ەدرێ��ژای��ی م���اوەی ئ��ەو دوو ئ���ەوەی ك��ە (‪ )200‬پ��ااڵوگ��ەی پرسە چارەسەر بكات»‪.‬‬

‫نەهلە كانەبی‪ ،‬ئافرەتێكی‬ ‫تەمەن (‪ )40‬ساڵه‌‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬كەمتەرخەمە‬ ‫لەدابیننەكردنی سووتەمەنیی‌و‬ ‫بەرزیی نرخی سووتەمەنیی‪ .‬ئەو‬ ‫وتی‪« :‬چۆن دەبێت لەواڵتێك‪،‬‬ ‫كە پڕیەتی لەنەوت‪ ،‬نرخی نەوت‬ ‫بەوشێوەیە بەرز بێت»‪.‬‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬تەنیا نەوتی‬ ‫بریكارەكانی خ��ۆراك لەبازاڕدا‬ ‫هەیەو مامەڵەیان پێوەدەكرێت‪،‬‬ ‫هەندێك كاتیش نەوتەكە هی‬ ‫بێجییە‪ ،‬ب��ەاڵم بەدەرەجە یەك‬

‫بەهاواڵتییان دەفرۆشرێتەوە‪.‬‬ ‫كاوە خدر‪ ،‬ناوی خ��وازراوی‬ ‫یەكێك لەو نەوتفرۆشانەیە‪ ،‬كە‬ ‫لەبازاڕی رەش كاردەكات‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«بۆیە بەم چلەی هاوینە نەوت‬ ‫گرانە‪ ،‬چونكە لەهیچ شوێنێكەوە‬ ‫نەوت نایەت‪ ،‬ئەو نەوتەشی كە‬ ‫لەبازاڕ هەیە‪ ،‬نەوتی بریكارەكانی‬ ‫خۆراكە»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ق���ەی���وان س��ی��وه‌ی��ل��ی‪،‬‬ ‫ك���ە دك���ت���ۆراك���ەی ل���ەب���واری‬ ‫ن��ەوت لەزانكۆكانی ئەڵمانیا‬ ‫ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ل����ەواڵت����ان����ی ئ����ەوروپ����او‬ ‫وی�لای��ەت��ەی��ەك��گ��رت��ووەك��ان��ی‬ ‫ئەمریكادا‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی خاوەنی‬ ‫هیچ سەرچاوەیەكی نەوت نین‌و‬ ‫لەواڵتەكەی ئێمەوه‌ نەوتیان بۆ‬ ‫دەچ��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم هێشتا نرخی‬ ‫نەوت لەو واڵتە نەگەیشتووەتە‬ ‫نرخەكەی الی خۆمان»‪.‬‬ ‫ئ��ەو پێیوایە‪ :‬هۆكارەكەی‬ ‫بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە‪ ،‬لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‌و عێراقدا‪ ،‬پااڵوگەی‬ ‫نەوت نییە‌و ئەوەی كە هەشبێت‪،‬‬ ‫ب��ەش��ی پ��ێ��داوی��س��ت��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫هاواڵتییان ناكات‪ .‬وت��ی‪« :‬بۆ‬ ‫نموونە؛ پ��ااڵوگ��ەی (ب��ازی��ان)‌و‬ ‫پ��ااڵوگ��ەی (ك��ەڵ��ەك)‪ ،‬رۆژان��ە‬ ‫(‪ 30‬ت��ا ‪ )40‬ه���ەزار بەرمیل‬ ‫بەرهەمدەهێنن»‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬پ��ێ��وی��س��ت��ە‬ ‫لەبەرپرسانی حكومەت بپرسین؛‬ ‫كە ئایا تائێستا هەوڵیان بۆ ئەو‬ ‫مەسەلەیە داوە‪ ،‬یاخود نا؟»‪.‬‬

‫ل ‌ه سلێمانی‪ ،‬پەیمانگایه‌کی نه‌مسایی؛ ئافرەتان دەكاتە «كارەباچیی»‬ ‫بەڕێوەبەری گشتی پەیمانگاكە‪ :‬داهاتوو تەنیا لەوەدا نییە؛ زانكۆ تەواوبكەیت‌و ببیتە پزیشك‌و ئەندازیار‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬شادان عەبدول‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ك���چ���ان دەت�����وان�����ن ب���ەه���ۆی‬ ‫پەیمانگایەكەوە‪ ،‬كە ك��اری خوێندن‌و‬ ‫فێركردنی پیشە دەكات‪ ،‬هاوشانی پیاوان‬ ‫ببنە «كارەباچیی»‌و كاری بۆریچێتیی‌و‬ ‫ئ��او و ئ��اوەڕۆ بكەن‪ ،‬كە پێشتر لەو‬ ‫بوارەدا نەبینراون‪.‬‬ ‫لەوانەی پراكتیكیی پەیمانگاكەدا‪،‬‬ ‫كچان گورجوگۆڵ دەردەك��ەون‌و خۆیان‬ ‫بەدانانی كارەباوە سەرقاڵدەكەن‪ ،‬بەسەر‬ ‫پەیژەو بیناكان‌و شوێنە بەرزەكانەوە‬ ‫س��ەردەك��ەون‌و دەبینرێن‪ .‬هەرچەندە‬ ‫دەڵ��ێ��ن؛ ئ��ەو ب��ڕی��ارەی��ان بێسەرئێشە‬ ‫بەسەردا تێناپەڕێت‪.‬‬ ‫پەیمانگاكە ب��ەن��اوی (‪،)BPI‬‬ ‫كە تایبەتە بۆ خوێندن‌و فێركردنی‬ ‫فۆتۆ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫ ‬ ‫پ��ی��ش�ە‌و ل��ەچ��ەن��دی��ن واڵت����دا خ��وول��ی ژنان؛ پیشه‌ی جۆراوجۆر فێرده‌بن‬ ‫ئەو پەیمانگایە‪ ،‬بەسپۆنەسەری‬ ‫ئەو‪ ،‬زیاتر قسەی كرد‪« :‬كێشەیەك بیابانی جنوبیی‌و ب��ۆت��ان‪ ،‬كۆرسی‬ ‫راهێنان‌و پێگەیاندنی ك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫لەكوردستانیشدا‪ ،‬دوو پیشە فێری كە هەستیپێدەكەم لەكوردستاندا‪ ،‬راهێنانی پیشەیی‌و چەندین چاالكیی «مناڵپارێزی كوردستان»‪ ،‬ئەو دوو‬ ‫كچان‌و كوڕانی كوردستان دەكات لەوانە؛ ئەوەیە؛ گەنجەكانی كوردستان‪ ،‬وادەزانن تری لەبواری فێركردنی پیشەدا هەبووە‪ .‬پیشەیەی لەسلێمانی ك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی ئەو پەیمانگایە لەزۆرێك بەاڵم بەشداربووان گلەیی لەوە دەكەن؛‬ ‫داهاتوو تەنیا لەوەدایە بچن بۆ زانكۆو ببن‬ ‫«كارەبا‌و ئاو و ئاوەڕۆ»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی پەیمانگاكە‪ ،‬بەپزیشك‌و ئەندازیارو پلە ئەكادیمییەكان لەپەیمانگاكانی ت��ر جیادەكاتەوە‪ ،‬خه‌رجی بەشداربوونیان لەو كۆرسە‪،‬‬ ‫ئێستا بۆ سەردانێك لەكوردستانە‪ ،‬بەدەستبهێنن‪ ،‬بەاڵم وا نییە‪ ،‬چونكە ئەوەیە‪ :‬لەفێركردنی دوو جۆرە پیشەدا وەك قەرز لەسەر دەنووسرێت‌و دوای‬ ‫پێیوایە‪ :‬ئەو دوو پیشەیە بۆ كوردستان هەموو پیشەكان گرنگیی خۆیان هەیە»‪« .‬ك��ارەب��او ئ����اوەڕۆ»‪ ،‬ك��ە زۆر كەس فێربوونی پیشەكەو دەستكردن بەئیش‪،‬‬ ‫پەیمانگای (‪ ،)BPI‬لەساڵی بەپیشەی پیاوانی دەزان��ن‪ ،‬كچانیش لێیان دەسەنرێتەوە‪.‬‬ ‫پێویستە‪ ،‬چونكە لەهەموو بوارەكاندا‬ ‫لەخولەكەدا‪ )20( ،‬خوێندكاری‬ ‫پێویستن‌و داواش دەك���ات؛ خەڵكی (‪)1969‬دا دامەزراوەو خەریكی سازدانی بەشداریی دەكەن‌و تامەزرۆی فێربوونن‬ ‫بەشی ك��ارەب��او (‪ )13‬خوێندكاری‬ ‫كوردستان‪ ،‬داهاتوو تەنیا بەتەواوكردنی كۆرسی راهێنان‌و فێركردنە لەچەندین لەوبوارەدا‪.‬‬ ‫هۆزان كاكە جوان‌و هاوڕێ كچەكانی‪ ،‬بەشی ئ��اوەڕۆی��ان ه��ەی��ە‪ ،‬پێنج لەو‬ ‫ب���واری ج��ی��اوازدا‪ ،‬ل��ەوان��ە‪ :‬راهێنانی‬ ‫زانكۆوە نەبەستنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەل��ۆی��س ب��اوم��گ��ارت��ن��ەر‪ ،‬بۆ مامۆستای پیشەیی‪ ،‬فێركردنی پیشە‪ ،‬بوونەتە رچەشكێن لەو دوو ب��وارەدا‪ ،‬بەشداربووانەش لەڕەگەزی «مێینە»ن‪.‬‬ ‫مەهدی عەبدوڵاڵ‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫«رۆژن������ام������ه‌»ی روون�����ک�����رده‌وه‌‪ :‬فێركردنی زم���ان‌و چەندین كۆرسی وت��ی‪« :‬ئێمە دەم��ان��ەوێ��ت كچانیش‬ ‫«هەستدەكەم خوێندكارەكان لەماوەی تر ل��ەب��واری بردنەپێشەوەی توانای بێنە ناو ژیانی پیشەییەوە»‪ ،‬بەاڵم ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬وت��ی‪« :‬مەبەستمانە‬ ‫پێیوایە‪ :‬ئەو بڕیارەی هەروا بەئاسانیی‌و لەو رێگەیەوە‪ ،‬بەشداربین لەسازدانی‬ ‫ئەو چوار مانگەدا‪ ،‬گەشەیەكی باشیان پیشەییدا‪.‬‬ ‫پەیمانگاكە‪ ،‬تائێستا لەچەندین بێسەرئێشە بەسەریدا تێناپەڕێت‪ .‬جار ژێرخانێكی ئ��اب��ووری��ی ب��ۆ هەرێمی‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬هەروەها گەشبینییەكی زۆر‬ ‫لە رووخساریاندا دەبینم‌و هەستدەكەم واڵت��ی ك��ەم گ��ەش��ەك��ردوودا‪ ،‬ل��ەوان��ە‪ :‬جار رووب��ەڕووی تانەوتەشەر دەبنەوە‪ ،‬ك��وردس��ت��ان‌و ژێ��رخ��ان��ی ئابوورییش‬ ‫بەوشێوەیە تۆكمە دەبێت‪ ،‬ك ‌ە كۆمەڵگە‬ ‫ئایندەیەكی گەش چاوەڕوانیان دەكات»‪ .‬فەلەستین‪ ،‬بۆركینافاسۆ‪ ،‬ئەندەنووسیا‪ ،‬بەاڵم ئەوەندە گوێی پێنادەن‪.‬‬

‫كەسانی پسپۆڕی ب��وارە جیاجیاكانی‬ ‫هەبێت‪ ،‬نەك پیشە‪ ،‬هەر تەنیا لەسەر‬ ‫بنەمای سەلیقەو شارەزایی‪ ،‬مومارەسە‬ ‫بكرێت»‪.‬‬ ‫كۆرسەكان م���اوەی (‪ )11‬مانگ‬ ‫دەخ��ای��ەن��ێ�ت‌و وان��ەك��ان��ی��ش‪)%30( ،‬‬ ‫تیۆرییە‌و (‪)%70‬ش پراكتیكییە‪.‬‬ ‫دەرچ������ووی ئ��ام��ادەی��ی پیشەیی‌و‬ ‫شەشەمی ئامادەیی‪ ،‬پێوەری وەرگرتنی‬ ‫خوێندكارەكانە‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی گلەیی ب��ەش��دارب��ووان‬ ‫لەچۆنییەتی سپۆنسەركردنی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫مەهدی وت��ی‪« :‬ئەگەرچی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫بەسپۆنسەری منداڵپارێز بۆ كوردستان‬ ‫هاتووە‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵت بەپێی پێویست‬ ‫یارمەتیی مادیی نەداوین»‪.‬‬ ‫ك�����اروان‪ ،‬ت��ەم��ەن (‪ 37‬س��اڵ)‬ ‫بەشداربوویەكی ت��ری كۆرسەكەیە‌و‬ ‫بەتەمەنترین ب��ەش��دارب��ووە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫یەكێكە لەوانه‌ی دەیەوێت به‌گڕوتینه‌وه‌و‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی پرۆفیشناڵیی فێر ببێت‪.‬‬ ‫ئەو ئەگەرچی پێشتر ئیشی كارەبایی‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم دەڵێت‪« :‬دوای ئەوەی كە‬ ‫هاتمە ئەم پەیمانگایە‪ ،‬ئینجا هەستمكرد‬ ‫كە نەشارەزاییانە كارم كردووەو زۆر شت‬ ‫هەبوو كە لەوكاتەدا من نەمدەزانی»‪.‬‬ ‫گۆتفرێد شتراسەر‪ ،‬كە یەكێكە‬ ‫لەمامۆستاكانی ئ��ەو پەیمانگایە‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬خ��وێ��ن��دك��ارەك��ان رۆژ ب��ەرۆژ‬ ‫باشتردەبن»‪‌‌.‬‬ ‫پەیمانگاكە بەنیازن بەهاوكاریی‬ ‫ح���ك���وم���ەت‪ ،‬دوای ت���ەواوك���ردن���ی‬ ‫كۆرسەكەیان‪ ،‬چەند كۆمپانیایەك بۆ‬ ‫ئەو خوێندكارانە بكەنەوە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫ئاو و ئاوەڕۆو كارەبای كوردستانیش‪،‬‬ ‫بەدەستی خوێندكاری ش��ارەزای كورد‬ ‫چاكبكرێنەوە‪.‬‬

‫روونکردنه‌وه‌‬ ‫رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» لە ژم��ارە (‪ )637‬لە‬ ‫(‪)2011/6/7‬دا دوواوە لەسەر یەكێتیی بەڵێندەران‪ ،‬كە‬ ‫گوایە زۆربەیان دووكاندارن‪ ،‬بەداخەوە ئەو بەڵێندەرانە‬ ‫هەموویان بەشدارییان ك��ردووە لە تەندەرەكانی‬ ‫پارێزگای سلێمانی‪ ،‬منیش یەكێكم لەو بەڵێندەرانە‬ ‫كە جێگری سەرۆكی یەكێتیی بەڵێندەرانم‪ ،‬بڕوانامەی‬ ‫ماستەرم هەیە لە ئەندازیاری شارستانیی‪ ،‬پلەكەم‬ ‫لە یەكێتیی ئەندازیاران راوێژكاره‌‪ ،‬جێبەجێكەری‬ ‫پ��رۆژەی جوانكاریی رێگەی سەرەكیی شەقامی‬ ‫تاسلوجە_ سلێمانیم‪ ،‬كە گوایە ئەم پرۆژەیە دەبوایە‬ ‫هەڵنەوەشێت‌و چاكسازیی بۆ بكرایه‌‪ ،‬ئەو پرۆژەیە‬ ‫بەڕێز پارێزگاری پێشوو داوای لە كۆمپانیای «جبل‬ ‫لبنان» كردبوو بۆ دیزاین دوایی شارەوانیی تەندەری‬ ‫كرد‪ ،‬بەاڵم چاكسازیی تیادا نەدەكرا‪ ،‬چونكە تانكی‬ ‫ئاوی ژێر زەوی نەبوو‪ ،‬شوێنی ستوونی كارەبا لە‬ ‫هەردوو دیو كراوە‪ ،‬لە هەشت بیر تەنیا س ‌ێ بیر ئاوی‬ ‫تیابوو‪ ،‬لەبەرئەوە كۆمپانیاكەمان پێنج بیری تری‬ ‫هەڵكەندووە‪ ،‬واتە ئەو رێژە ئاوەی لەو هەشت بیرە‬ ‫هەیە رۆژانە (‪)1064‬م‪ 3‬ئاومان دەبێت‪ ،‬پرۆژەكەمان‬ ‫(‪)944‬م‪ 3‬ئاوی دەوێت لە رۆژانی هاویندا‪ ،‬واتە (‪)120‬‬ ‫م‪ 3‬ئاوی زیادەمان دەبێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دیزاینی پرۆژەكە‪ ،‬كۆمپانیاكەمان‬ ‫«كۆمپانیای شیردەرەی بەلجیكیی» هێناوە‪ ،‬بۆ‬ ‫دیزاینی كارەباكە‪ ،‬كۆمپانیای توركیشی هێناوە بۆ‬ ‫دیزاینی ئاودێریی‌و كشتوكاڵیی بەهەموو توانامانەوە‬ ‫ه���ەوڵ دەدەی���ن پ��رۆژەك��ە ج��وان��ت��رو رێكوپێكتر‬ ‫دەربچێت‪ ،‬لەم كاتەدا (‪ )22‬سەعات كاردەكەین‪،‬‬ ‫داوام لە رۆژنامەی «رۆژنامە»یە ئەگەر شارەكەی‬ ‫خۆیان خۆشدەوێت‪ ،‬لە رۆژنامەی خۆیان ئاگاداریی‬ ‫باڵوبكەنەوە بۆ ئەو هاواڵتییانەی ئەم ناوچەیە‪ ،‬كە‬ ‫نەپەڕنەوە بەناو سەوزكراوەكاندا‪ ،‬لەكاتێكدا جێگای‬ ‫پەڕینەوە دروستكراوە بۆیان‪ ،‬مەڕومااڵتەكانیان‬ ‫نەهێننە ناو بلوارەكە بۆ لەوەڕاندنیان‪.‬‬

‫ئەندازیار‬ ‫سبحی حەیدەر مەحمود‬ ‫بەڕێوەبەری كۆمپانیای سبحی‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫د‪ .‬توانا عه‌لی‪ :‬لەئەنجامی زۆر دانیشتن لەسەر كورسی کۆمپیوته‌ر‪ ،‬مرۆڤه‌کان تووشی‬ ‫نەخۆشیی فەقەرات‪ ،‬كزبوونی چاوەكان‪ ،‬لەرزینی دەست‌و پەلەكانیان ده‌بن‪.‬‬

‫«فەیسبووك»یش؛ تووشی گۆشه‌گیریمان ده‌کات‬ ‫ئاریان حەسەن‪-‬الڤە بەشارەت‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ب����ەش����دارب����ووان����ی ت���ۆڕی‬ ‫«فەیسبووك»‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‬ ‫ل��ەم��ل��ی��ارێ��ك ب��ەك��اره��ێ��ن��ەر‬ ‫ن��زی��ك��دەب��ن��ەوەو ك��اری��گ��ەری��ی��ە‬ ‫ئەرێنی‌و نەرینییەكانیشی لەسەر‬ ‫كۆمەڵگەكان رەنگدەداتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی لێكدانەوەی بەشێك‬ ‫لەچارەسەرسازانی دەروون��ی �ی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬بەكارهێنانی زۆری‬ ‫ئینتەرنێت‌و م��ان��ەوەی زیاتر‬ ‫لەنێو ت��ۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی‬ ‫ئینتەرنێتدا؛ فەیسبووك‪ ،‬تیوتەر‪،‬‬ ‫ی��وت��ی��وب‪ ،‬پ��اڵ��ت��ۆل��ك‪...‬ه��ت��د‪،‬‬ ‫كاریگەریی خراپی لەسەر باری‬ ‫دەروونیی‌و كەسێتی مرۆڤ‌و ئاستی‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫پەیوەندییە‬ ‫دەب���ێ���ت‪ ،‬ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت��ی كاتێك‬ ‫بەكارهێنانی ئ��ەو تۆڕانە وەكو‬ ‫ئالودەبوونی لێدێت‪.‬‬ ‫د‪.‬ت���وان���ا ع��ەل��ی‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫بواری چارەسەركردنی نەخۆشییە‬ ‫دەرون��ی��ی��ەك��ان لەسلێمانی‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكدا ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی خ��س��ت��ەڕوو‪ :‬لەئێستادا‬ ‫ژمارەیەك كەیسی لەبەردەستدایە‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ەه��ۆی زۆر بەكارهێنانی‬ ‫«ف��ەی��س��ب��ووك»ەوە‪ ،‬دووچ���اری‬ ‫نەخۆشیی گۆشەگیریی‌و خەمۆكیی‬ ‫ب��وون‪ ،‬ئێستاش ئەو نەخۆشانە‬ ‫«جەلسەی بینین»ی بۆداناون‌و‬ ‫دەرمانی چارەسەری پێداون‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی بتوانن پشووبدەن‌و ئەوەندە‬ ‫خەریك نەبن بەفەیسبووكەوە‌و‬ ‫دووبارە تیكەڵی خەڵكیی ببنەوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪« :‬ئەو كەسانەی‬ ‫س��ەردان��م دەك����ەن‌و دووچ��اری��ی‬ ‫ن��ەخ��ۆش��ی��ی خ��ەم��ۆك��ی��ی‪ ،‬ی��ان‬ ‫گۆشەگیریی ب���وون‪ ،‬ه��ۆك��اری‬ ‫زۆرب����ەی����ان دەگ���ەڕێ���ت���ەوە بۆ‬ ‫ئینتەرنێت‌و فەیسبووك‌و لەتەمەنی‬ ‫هەرزەكاریدان‪ ،‬چونكە ئەو ئاستی‬

‫ ‬ ‫زۆرجار ئه‌وه‌نده‌ ماندوو ده‌بم‪ ،‬ناتوانم چاو هه‌ڵبێنم‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مانکاتدا ناتوانم به‌جێشی بهێڵم‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫پەلەكانیان‌و چەندان دەركەوتەی‬ ‫دیكە‪ ،‬ئەمانەش بێگومان لەئەنجامی‬ ‫زیادەڕۆییكردن لەبەكارهێنانی تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكانی ئینتەرنێته‌وە‪.‬‬ ‫ئ����ەگ����ەرچ����ی ب��ەش��ێ��ك‬ ‫لەكاریگەرییە باشەكانی تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان لەسەر ئاستی‬ ‫كۆمەڵگەكان لەوەدا دەركەوت‪ ،‬كە‬ ‫چەند گۆڕانكارییەكی كۆمەاڵیەتیی‌و‬ ‫سیاسیی گەورەی لەبەشێكی زۆر‬ ‫لەواڵتاندا بەدیهێنا‪ ،‬لەهەمانكاتدا‬ ‫چەند سیستمێكی دەس��ەاڵت��ی‬ ‫ل��ەخ��ۆره��ەاڵت��ی ن���اوەڕاس���ت���دا‬

‫گ���ۆڕی‌و ب��وو بەمەترسییەكیش‬ ‫لەسەر دەسەاڵتە تۆتالیتاریی‌و‬ ‫تاكڕەوەكان‪ ،‬كە چەندین ساڵ‬ ‫میللەتەكانیان دەچەوساندەوە‌و‬ ‫چاودێریی هەواڵگریی سەربازیی‬ ‫توندیان ل���ەدژی ه��ەم��وو ج��ۆرە‬ ‫پەیوەندییەكان دروستكردبوو‪.‬‬ ‫بەشێك لەشارەزایان پێیانوایە‪ :‬لەو‬ ‫واڵتانەی گەشەكردنی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫تێیایدا الواز‌و سستە‪ ،‬خەڵك زۆرتر‬ ‫سەرسامی ئەو ئازادییەی نێو‬ ‫تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی ئینتەرنێت‬ ‫دەب��ن‪ ،‬كاتێكی زیاتر دەبەخشن‬

‫تەمەنە زۆر گرنگە بۆ دروستبوونی‬ ‫كەسێتیی مرۆڤ»‪.‬‬ ‫پ���س���پ���ۆڕەك���ەی ب�����واری‬ ‫چارەسەركردنی دەروونیی‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەشكرد‪ :‬ئەو بەكارهێنەرانەی‬ ‫تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی ئینتەرنێت‪،‬‬ ‫بەڕادەیەك كاتەكانی خۆیان لەسەر‬ ‫كۆمپیوتەرەكانیان بەسەردەبن‪،‬‬ ‫ئ���ال���ودەی دەب����ن‌و ب��ەت��ەواوی��ی‬ ‫لەخیزانەكان‌و منداڵ‌و كەسوكاریان‬ ‫دادەب���ڕێ���ن‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت نەخۆشم‬ ‫هەیە؛ زیاتر لە (‪ )13‬سەعات‬ ‫بەبەردەوامیی لەسەر فەیسبووك‬

‫م��اوەت��ەوە‌و ئێستا خێزانەكەی‬ ‫بەمەبەستی دوورخستنەوەی لە‬ ‫فەیسبووك‪ ،‬هێناویانە بۆالی من بۆ‬ ‫ئەوەی چارەسەری بكەم‪.‬‬ ‫د‪.‬ت��وان��ا‪ ،‬پێیوابوو‪ :‬چەند‬ ‫ن��ەخ��ۆش��ی��ی��ەك��ی ج��ەس��ت��ەی��ی‬ ‫دیكەش بەهۆی زۆر بەكارهێنانی‬ ‫ئینتەرنێت‌و مانەوە لەنێو تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكاندا‪ ،‬دووچ��اری��ی‬ ‫مرۆڤ دەبێت‪ ،‬وەكو؛ نەخۆشیی‬ ‫ف���ەق���ەرات‪ ،‬ل��ەئ��ەن��ج��ام��ی زۆر‬ ‫دانیشتن لەسەر كورسی‪ ،‬كزبوونی‬ ‫چاوەكانی مرۆڤ‪ ،‬لەرزینی دەست‌و‬

‫ب��ەو پەیوەندییانەی لەڕێگەی‬ ‫ئینتەرنێتەوە دەیانبەستێتەوە‬ ‫بەكەسێكی دی��ك��ە‪ ،‬ك��ە دوورە‬ ‫ل��ەچ��اودێ��ری��ی دەزگ���ا فەرمیی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‪.‬‬ ‫گەنجێك‪ ،‬ل��ەدوای وازهێنانی‬ ‫لەخوێندنگە‪ ،‬ئێستا بەالیەنی‬ ‫كەمەوە بەبەردەوامیی رۆژانە زیاتر‬ ‫لە (‪ )14‬سەعات فەیسبووكەكەی‬ ‫ك���راوەی���ە‌و دەش��ڵ��ێ��ت خ��ەوت �ن‌و‬ ‫ن��ان��خ��واردن‌و ه��ەن��دێ��ك ئیشی‬ ‫رۆژان��ە نەبووایە‪ ،‬كە دامدەبڕن‬ ‫هەمووكات‬ ‫لەفەیسبووكەكەم‪،‬‬ ‫لەسەر فەیسبووكەكەم دەمامەوە‪.‬‬ ‫بەهمەن حەمەغەریب‪17( ،‬‬ ‫ساڵ)‪ ،‬لە شاری سلێمانی‪ ،‬پاش‬ ‫ئەوەی واز لەخوێندنگە دەهێنێت‬ ‫«شەشەمی ئامادەیی»‪ ،‬لەماڵەوە‬ ‫كاتێكی زی��ات��ری بەخشیوە بە‬ ‫بەكارهێنانی ئینتەرنێت‌و لە‬ ‫(یوسەرنەیمی فەیسبووكەكەی‬ ‫خۆیەوە)‪ ،‬ژمارەیەكی زۆر هاوڕێی‬ ‫پ��ەی��داك��ردووە‌و دەڵێت‪« :‬وردە‬ ‫وردە وام��ل��ێ��ه��ات ن��ەم��دەت��وان��ی‬ ‫دووربكەومەوە لەكۆمپیوتەرەكەم‌و‬ ‫زۆرجار چەند رۆژێك نەنووستووم‌و‬ ‫بەبەردەوامیی لەسەر فەیسبووك‬ ‫بووم»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەئێستادا لەڕێگەی‬ ‫س��ێ (ی��وس��ەرن��ەی��م)ەوە لەنێو‬ ‫فەیسبووكدا‪ ،‬زیاتر لە (‪ )12‬هەزار‬ ‫هاوڕێی هەیەو بە بەردەوامییش‬ ‫لەزیادبووندان‪ ،‬وتی‪ :‬بەكارهێنانی‬ ‫فەیسبووك‪ ،‬زۆرج���ار ئەوەندە‬ ‫م���ان���دووم دەك�����ات‪ ،‬ن��ات��وان��م‬ ‫چاوهەڵبێنم‪ ،‬بەاڵم لەهەمانكاتدا‪،‬‬ ‫ناتوانم بەجێشی بهێڵم»‪.‬‬ ‫ئەو گەنجە‪ ،‬ئەگەرچی هەست‬ ‫بەكاریگەرییە خراپەكانی ئەو‬ ‫تۆڕە دەكات‪ ،‬بەاڵم وەكو خۆی‬ ‫ئاماژەی پێدەكات‪ :‬زۆر هەوڵیداوە‬ ‫وازی لێ بهێنێت‌و ئیتر كەم بچێتە‬ ‫سەر فەیسبووك‪ ،‬بەاڵم نەیتوانیوە‬ ‫سەركەوتووبێت‌و هەر گەڕاوەتەوە‬

‫بۆ سەر فەیسبووكەكەی‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬چەندان‬ ‫جار لەگەڵ دایكم‌و باوكم بەینم‬ ‫تێكچووە‪ ،‬لەسەر ئەوەی دەبێت‬ ‫ئەوەندە نەچمە سەر ئینتەرنێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو‌ه هه‌ر ماوەیەك بوو‪،‬‬ ‫دوات��ر وەك خۆم لێدەهاتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە ئێستا ماڵەوەمان وازی��ان‬ ‫لێهێناوم‪ ،‬ئەوەندەم پێ ناڵێن‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم خ��ۆش��م ه��ەس��ت دەك��ەم‬ ‫بەتەواوەتیی داب��ڕاوم لەماڵەوەو‬ ‫هاوڕێكانم»‪.‬‬ ‫هەندێك لە رۆژنامەنووسانیش‬ ‫پ��ێ��ی��ان��وای��ە‪ :‬ب���ەه���ۆی ت���ۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكانی ئینتەرنێتەوە‪،‬‬ ‫زۆرێك لەكارەكانیان بۆ ئاسان‬ ‫بووە (بەتایبەتیی بۆ پەیداكردنی‬ ‫سەرچاوەی زانیاریی)‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫لەكاتێكی زۆر كەمدا دەتوانیت‬ ‫پەیوەندیی بەزۆرترین ژم��ارەی‬ ‫هاوڕێوە بكەیت‌و زانیارییان لێ‬ ‫وەرب��گ��ری �ت‌و زانیارییشان پێ‬ ‫ببەخشیت‪.‬‬ ‫پ����ێ����ش����ەوا م���ح���ەم���ەد‪،‬‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس‪ ،‬بەكارهێنانی‬ ‫تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان بۆ هەر‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك بەپێویست‬ ‫دەزان��ێ �ت‌و بەبەشێك لە كاری‬ ‫رۆژنامەوانیی لێی دەڕوان��ێ��ت‪،‬‬ ‫بەوپێیەی هەر پەیجێكی تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‪ ،‬وەكو كەناڵێكی‬ ‫راگەیاندنی سەربەخۆ وایە‪ ،‬كە‬ ‫زانیارییەكانی تێدا پەخش‌و‬ ‫باڵودەكرێتەوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئەوەشی نەشاردەوە‪:‬‬ ‫زۆرجار بەهۆی زۆر بەكارهێنانی‬ ‫ئینتەرنێتەوە‪ ،‬زۆر لەكارەكانی‬ ‫دواك�����ەوت�����ووە‌و دووچ���اری���ی‬ ‫سەرلێتێكچوون بووە‌و نەیتوانیوە‬ ‫ئ���ەو ئ���ەرك���ەی پێشتر پێی‬ ‫راس��پ��ێ��ردراوە‪ ،‬ئەنجامی بدات‪،‬‬ ‫ئەوەش بەهۆی سنووردارنەكردنی‬ ‫م��ان��ەوەی��ە ل��ەس��ەر ئ��ەو ت��ۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییانە‪.‬‬

‫ئه‌و ژنانه‌ی لە مێردەكانیان جیابوونەتەوە؛ (‪ )150‬هەزار دیناریان بۆ دەبڕدرێتەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬ ‫‪............................................‬‬ ‫ب����ڕی����ارە ئ�����ەو ژن���ان���ەی‬ ‫لەمێردەكانیان جیابوونەتەوە‪،‬‬ ‫ل��ەم��ەودوا مانگانە ب��ڕی (‪)150‬‬ ‫ه����ەزار دی��ن��اری��ان پێبدرێت‪،‬‬ ‫چاالكوانێكی ژنانیش ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات‪ :‬ئەو بڕیارە جۆرێك‬ ‫لەبێپالنیی پێوەدیارە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئاستی گ��وزەران لەكوردستاندا‬ ‫لێكنەدراوەتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو زی��ادك��ردن��ەی‬ ‫لەبودجەی ئەمساڵداو لەبواری‬ ‫ت����ۆڕی چ���اودێ���ری���ی خ��ێ��زان��دا‬ ‫لەپەرلەمان پەسەندكراوه‌‪ ،‬بڕیارە‬ ‫ئ��ەو ژن��ان��ەی لەمێردەكانیان‬ ‫ج��ی��اب��وون��ەت��ەوە‪ ،‬مانگانە بڕی‬ ‫(‪ )150‬هەزار دیناریان پێبدرێت‪،‬‬ ‫تا ئ��ەو كاتەی شوودەكەنەوە‪،‬‬ ‫یاخود دەخرێنە س��ەر كارێك‪،‬‬ ‫ئەمە لەكاتێكدایە؛ بەپێی یاسای‬ ‫ب��اری كەسێتیی‪ ،‬ك��ە لەساڵی‬ ‫(‪)2008‬دا هەمواركراوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫ئەو ژنانە لەالیەن حكومەتەوە‬ ‫بەخێوبكرێن‪ ،‬بەاڵم تائێستا ئەو‬ ‫مادە تایبەتەی یاساكە‪ ،‬نەچووەتە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫كوێستان عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی داك��ۆك��ی��ك��ردن لەمافی‬ ‫ژن��ان لەپەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە‪:‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو ه��ەم��وارەی یاسای‬ ‫ب��اری كەسێتیی‪ ،‬ك��ە لەساڵی‬ ‫(‪)2008‬دا لەپەرلەمان كراوە‪ ،‬هەر‬ ‫ژنێك ت��ەاڵق بدرێت‪ ،‬حكومەت‬ ‫دەیژێنێت‪ ،‬ئەگەر بەخێوكەری‬

‫ئه‌و بڕ‌ه پاره‌یه‌ی بۆ ژنان بڕاوه‌ته‌وه‌؛ له‌گه‌ڵ ئاستی گوزه‌رانی خه‌ڵکدا ناگونجێت‬ ‫نەبێت‪ ،‬تا ئه‌وکاته‌ی كارێكی بۆ‬ ‫دەدۆزرێتەوە‪« ،‬بەاڵم ئەمە تائێستا‬ ‫نەچووەتە بواری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫ئەمساڵیش لەكاتی گفتوگۆكردنی‬ ‫بودجەدا باسكرایەوە‪ ،‬كە پێویستە‬ ‫ئ��ەم��ە جێبەجێبكرێت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫بەوشێوە ره‌هاییە نەچەسپێنرا‪،‬‬ ‫كە سندووقێكی تایبەت بۆ ئەو‬ ‫ژنانە هەبێت»‪.‬‬ ‫ئاماژەی‬ ‫پەرلەمانتارەكە‪،‬‬ ‫بەوەشكرد‪ :‬لەیاسای وەزارەت��ی‬

‫ك��ارو ك��اروب��اری كۆمەاڵیەتییدا‪،‬‬ ‫مووچە ب��ەو خێزانانە دەدرێ��ت‬ ‫كەهیچ كەسێكیان نییە بەخێویان‬ ‫بكات‪ ،‬ئ��ەو (قەیرە ك�چ‌و پیرە‬ ‫پ��ی��اوان)ەی ك��ە كەسیان نییە‬ ‫بەخێویان بكات‪ ،‬ئەمە بەناوی‬ ‫ت��ۆڕی چاودێریی خێزانەوەیە‌و‬ ‫مانگی (‪ )30‬ه��ەزاری��ان هەبوو‪،‬‬ ‫«ئێمە پێمانوابوو؛ ئەم بڕە پارەیە‬ ‫زۆر كەمە‪ ،‬بۆیە پەرلەمانتاران‬ ‫پێشنیازیان كرد ببێتە(‪ )150‬هەزار‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫دینارو بەناوی تۆڕی چاودێریی‬ ‫خێزانەوە ئەو ژنانەش بگرێتەوە‪،‬‬ ‫كە لەمێردەكانیان جیابوونەتەوەو‬ ‫كەسیان نییە بەخێویان بكات»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��ڕە پ��ارەی��ەی بەناوی‬ ‫ت��ۆڕی چاودێریی خێزانەوەیە‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەردەم��ی حكومەتەكەی‬ ‫«ئ��ی��ب��راه��ی��م ج��ەع��ف��ەری»ەوە‬ ‫ل��ەع��ێ��راق��دا ك���اری پێدەكرێت‌و‬ ‫بڕەكەشی (‪ )150‬هەزار دیناربووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەكوردستان تەنیا یەك‬

‫م��ان��گ (‪ )150‬ه���ەزار درا بەو‬ ‫كەسانە‌و دوات���ر ك��را ب��ە (‪)30‬‬ ‫هەزار‪ ،‬لەئێستاشدا بڕیارە ببێتەوە‬ ‫بە(‪ )150‬هەزار دینار‪.‬‬ ‫ساكار ئەحمەد‪ ،‬ماوەی سێ‬ ‫ساڵە لەمێردەكەی جیابووەتەوەو‬ ‫دوو ك��چ��ی ه���ەی���ە‪ ،‬ك���ە الی‬ ‫خۆیەتی‌و بەتەنیا خۆی ئەركی‬ ‫بەخێوكردنیانی لەئەستۆگرتووە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی بۆ «رۆژنامە» دركاند‪:‬‬ ‫تەنیا برایەكی هەیەو جار جارە‬ ‫یارمەتیی دەدات‪ ،‬ئەگەرنا هیچ‬ ‫سەرچاوەیەكی داهاتی تری نییە‪،‬‬ ‫وتیشی‪ )150(« :‬هەزار دینار بۆ‬ ‫مانگێك زۆر كەمە‪ ،‬بەتایبەتیی‬ ‫ب��ۆ ی��ەك��ێ��ك��ی وەك����و م���ن‪ ،‬كە‬ ‫ه��ەردوو كچەكەم لەقوتابخانەن‌و‬ ‫خەرجیمان زۆرە‪ ،‬پێشموایە؛‬ ‫حكومەت لەتوانایدابێت زیاترمان‬ ‫بۆببڕێتەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ن��ازان��م بۆ‬ ‫نایكات»‪.‬‬ ‫بەبڕوای چاالكوانێكی بواری‬ ‫مافەكانی ژنانیش؛ پێویستە‬ ‫ئەو بڕە پارەیە لەسەر بنەمای‬ ‫ئەندامانی خێزان بێت‪ ،‬نەك بۆ‬ ‫هەموو ئەو ژنانە یەك بڕە پارەیان‬ ‫پێبدرێت‪ ،‬ئەمە جگەلەوەی كە‬ ‫ئەو ژنانە پێویستیان بەڕێوشوێنی‬ ‫م���ان���ەوەو خ��ان��و‌و و چەندین‬ ‫پێداویستیی تری ژیان هەیە‪.‬‬ ‫خ��ان��م رەح���ی���م‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫رێكخراوی ئاسوودە‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬پێموایە بڕیاردان لەسەر‬ ‫بڕینەوەی بڕە پارەیەك بۆ ژنانی‬ ‫ج��ی��اب��ووەوە لەمێردەكانیان‪،‬‬ ‫پرۆسەیەكی كامڵ‌و تەواو نییە‪،‬‬ ‫چونكە پێویستە ئەو بڕە پارەیەی‬

‫دادەنرێت‪ ،‬ئاستی كەمیی گوزەران‬ ‫لێكبدرێتەوە‪ )150( ،‬هەزار هیچ‬ ‫جێگەیەك ناگرێت‪ ،‬چونكە ئاستی‬ ‫گ��وزەران لەكوردستاندا ب��ەرزە‪،‬‬ ‫بۆیە ئەمجۆرە ب��ڕی��اران��ە بەبێ‬ ‫لێكدانەوەی ئەو الیەنە‪ ،‬بێپالنیی‬ ‫پێوە دی��ارە‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی‬ ‫ژمارەی ئەندامی خێزانی ئەو ژنانە‬ ‫لێكنەدراوەتەوە»‪.‬‬ ‫چ���االك���وان���ەك���ەی ژن���ان‬ ‫بەپێویستی دەزانێت‪ ،‬مەسەلەی‬ ‫ژن‌و یارمەتیدانی ژن‪ ،‬قاڵبێكی‬ ‫تر وەربگرێت ل��ەالی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪« ،‬دەبێت‬ ‫كاتێك بودجەی سااڵنەی واڵت‬ ‫دادەن��رێ��ت‪ ،‬بودجەی جێندەریی‬ ‫لەبەرچاو بگیرێت‪ ،‬م��ەرج نییە‬

‫له‌پێدانی‬ ‫مووچه‌که‌دا‪ ،‬ژمـارەی‬ ‫منداڵه‌کانی ژنەکه‌؛‬ ‫له‌به‌رچاو نه‌گیـــراوه‌‬

‫پارەكە راستەوخۆ بدرێت بەژن‪،‬‬ ‫بەڵكو دەبێت بزانرێت تاچەند‬ ‫رەچ��اوی ئەو خزمەتگوزارییانە‬ ‫دەكرێت كە بۆ ژن دەكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەئێستادا ئەو مەسەلەیە بەس‬ ‫بەڕێكردنە»‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ە ج���گ���ەل���ەوەی‪ ،‬كە‬ ‫بەبڕوای خانم؛ پێویستە ژیانی‬ ‫ئ��ەو ژن��ان��ە‪ ،‬تەنیا لەمووچەی‬ ‫مانگانەدا لێكنەدرێتەوە‪« ،‬بەڵكو‬ ‫پێویستە هەلی كاركردنیان بۆ‬ ‫بڕەخسێت‪ ،‬یارمەتیی مەعنەوییان‬ ‫بدرێت‪ ،‬شوێن‌و جێگەی وەك؛‬ ‫خــــــــــانوو و شوقەیان بۆ‬ ‫دابینبكرێت‪ ،‬هەروەها پێویستە‬ ‫ش��وێ��ن ب��ۆ منداڵی ئ��ەو ژنانە‬ ‫دابینبكرێت‪ ،‬كە باوكیانی تێدا‬ ‫دەبینن‪ ،‬یان بەپێچەوانەوە ئەگەر‬ ‫منداڵەكە الی باوكی بێت‪ ،‬لەوێ‬ ‫دایكی ببینێت»‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارێكی دادگ��ای‬ ‫ب���اری كەسێتی سلێمانی‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی (‪)2010‬دا‪ )6( ،‬ه��ەزار‌و‬ ‫(‪ )709‬گرێبەستی هاوسەرگیریی‬ ‫تۆماركراوە‌و لە دەرەوەی دادگاش‬ ‫(‪ )533‬گرێبەست ئەنجام دراوە‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ (‪ )11‬ح��اڵ��ەت��ی ژن��ی‬ ‫دووەم‪ ،‬واتە بە گشتی (‪)7253‬‬ ‫گ��رێ��ب��ەس��ت��ی ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی‬ ‫هەبووە‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەزار‌و (‪)382‬‬ ‫حاڵەتی جیابوونەوە لە دادگ�ا‌و‬ ‫(‪ )401‬جیابو‌ونەوەی خێزان لە‬ ‫دەرەوەی دادگ��ا ه��ەب��ووە‪ ،‬واتە‬ ‫بە گشتیی‪ ،‬هەزار‌و (‪ )783‬ژن‌و‬ ‫مێرد لە یەكتری جیابوونەتەوە‪،‬‬ ‫واتە (‪)%24.5‬ی گرێبەستەكانی‬ ‫هاوسەرگیریی‪ ،‬هەڵوەشاونەتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫توێژه‌رانی کۆمه‌اڵیه‌تی؛ چاوەڕوانی دەرماڵە‌ن‬

‫سیروان عەول‪ :‬سەرۆكی كۆمەڵەی‬ ‫كۆمەڵناسان‌و دەروون��ن��اس��ان��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ە “رۆژن���ام���ە”ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪ :‬چ���اوەڕوان���ی ئ��ەوە‬ ‫دەك���ەی���ن‪ ،‬ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‪،‬‬

‫یەكێك لە راسپاردەكانی پەرلەمان‬ ‫پەسەندبكات‪ ،‬بۆ سه‌رفكردنی‬ ‫دەرم���اڵ��� ‌ه ب��ۆ ك��ۆم��ەڵ��ن��اس��ان‌و‬ ‫دەروون���ن���اس���ان ل��ە فەرمانگە‬ ‫حكومیی‌و ناوەندەكانی خوێندندا‪.‬‬

‫جەزا حەمەساڵح‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫“تائێستا‪ ،‬دڵنیانەكراوینەتەوە كە‬ ‫تەنانەت لەشێوەی (راسپاردە)دا‪،‬‬ ‫ئاراستەی حكومەتیش كرابێت”‪.‬‬ ‫لەالیەكی دی��ك��ەوە‪ ،‬عەونی‬

‫ب�������ەزاز‪ ،‬ج��ێ��گ��ری س���ەرۆك���ی‬ ‫لیژنەی یاسایی لە پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ە “رۆژن���ام���ە”ی‬ ‫راگ���ەی���ان���د‪ :‬پ��ێ��ش��ن��ی��ازەك��ان��ی‬ ‫كۆمەڵناسان‪ ،‬پ��ەس��ەن��دك��راون‌و‬

‫ئاراستەی حكومەتمان ك��ردووە‬ ‫كە دەرماڵەیان بۆ دابین بكرێت‪،‬‬ ‫چونكە یاسا ناتوانێت باسی هەموو‬ ‫وردەكارییەكان بكات‌و ناوی هەموو‬ ‫توێژەكان بهێنێت”‪.‬‬

‫تــاوانــێــكــی بــێ ســـزا‬ ‫به‌دواداچوونی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪........................................................‬‬

‫مانگی راب��ردوو‪ ،‬له‌دادگای‬ ‫ئۆسلۆی پایته‌ختی ن�ه‌روی��ج‪،‬‬ ‫چه‌ند ئه‌ندامێكی که‌سوکاری‬ ‫کچەكوردێكی ع��ێ��راق؛ س��زای‬ ‫قورسیان ب�ه‌س�ه‌ردا ‌سه‌پێنرا‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی کچه‌که‌ی خۆیان‬ ‫به‌حه‌زی خۆی‪ ،‬نه‌دابوو به‌شوو‪.‬‬ ‫کچه‌که ‌له ‌ساڵی (‪)2006‬دا‪،‬‬ ‫کاتێک ته‌مه‌نی (‪ )13‬ساڵ بوو‪،‬‬ ‫به‌زۆر دراو‌ه به ‌کوڕ‌ه ئامۆزاکه‌ی‬ ‫خۆی‪.‬‬ ‫بەپێی راپۆرتی رۆژنامەكانی‬ ‫ن��ەروی��ج‪‌ ،‬کچه‌ک ‌ه له‌نێو هۆڵی‬ ‫دادگادا‪ ،‬هه‌وڵیداوە ‌دادوه‌ر له‌وه‬ ‫‌تێبگه‌یه‌نێت که ‌چه‌ند ناخۆشه‬ ‫‌بەناچاریی؛ ژیانی هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ‬ ‫که‌سێکدا بنیادبنێت؛ که ‌هیچ‬ ‫هه‌ستێکی هاوبەش لەنێوانیاندا‬ ‫نەبێت‌و هه‌رکات پێکه‌وه ‌ده‌بن‪،‬‬ ‫وه‌ک ئه‌وه ‌وابێت «‌القه»‌كردن‬ ‫ئەنجام بدرێت‪.‬‬ ‫بەپێی بڕیاری دادوەر‪ ،‬هەموو‬ ‫پەیوەندییە سێكسییەكانی پێنج‬ ‫ساڵی رابردووی ئەو ژن‌و مێردە‪،‬‬ ‫وەكو «القەكردن» ناسێنراوە‌و‬ ‫بەوپێیەش ك��وڕەك��ە‪ ،‬س��زادرا‬ ‫لەسەر ئەو تاوانەی بەرامبەر ئەو‬ ‫كچە ئەنجامی داوە‪.‬‬

‫رۆڵی یاسا لە بنبڕكردنی‬ ‫دیاردەی بەزۆر بەشووداندا‬

‫رازاو عه‌بدول‪ ،‬پارێزەر لە‬ ‫دادگ��ای سلێمانی‌و داكۆكیكار‬ ‫ل��ە ب���واری م��اف��ەك��ان��ی ژن��ان‪،‬‬ ‫ب��اس ل��ه‌وه‌ده‌ک��ات که (ب��ەزۆر‬

‫بەشوودانی ك��چ)‪ ،‬به‌ڕێژه‌یه‌کی‬ ‫زۆر گه‌وره‪‌،‬له‌کوردستاندا هه‌یه‌و‬ ‫بەپێی یاسا‪ ،‬دەبێت كچەكە‬ ‫سكااڵ تۆماربكات‪ ،‬ئەوكاتە دادگا‬ ‫رێگا نادات‪ ،‬ئەو هاوسەرگیرییە‬ ‫ئ��ەن��ج��ام ب��درێ��ت‌و س���زای ئەو‬ ‫ك��ەس��ان��ەش دەدرێ���ت ك��ە ئەو‬ ‫پرۆسەیەیان رێكخستووە‪.‬‬ ‫ل���ەالی���ەك���ی دی����ك����ەوە‪،‬‬ ‫ب��ه‌ه��ار م��ون��زی��ر‪ ،‬چ��االك��وان��ی‬ ‫ب����واری م��اف��ەك��ان��ی ژن���ان لە‬ ‫ن��ەروی��ج‪ ،‬ب��اس ل���ه‌وه‌ده‌ک���ات‪:‬‬ ‫‌ل���ەو واڵت����ە‪ ،‬ئ��ه‌رک��ی ه �ه‌م��وو‬ ‫قوتابخانه‌کا ‌ن‌و‬ ‫کارمه‌ندێکی‬ ‫دەزگا به‌رپرسه‌کانە كە الیەنی‬ ‫پەیوەندیدار ئاگادار بكەنەوە لە‬ ‫هەر حاڵەتێكی بەزۆر بەشوودان‪.‬‬ ‫ب���ەه���ار‪ ،‬ن��م��وون��ەی ئ��ەو‬ ‫كچەكوردەی هێنایەوە كە سێ‌‬ ‫ساڵ لەمەوبەر‪ ،‬الی راوێژكارێكی‬ ‫پ��ەروەردەی��ی قوتابخانەكەی‪،‬‬ ‫باسی ئەوەی كردبوو كە بەزۆر‬ ‫بەشوو دراوە لە كوردستان‌و‬ ‫راوێژكارەكەش‪ ،‬پۆلیسی ئاگادار‬ ‫ك���ردب���ووەوە‌و دوات����ر بەپێی‬ ‫ی��اس��ا ك��ارپ��ێ��ك��راوەك��ان��ی ئەو‬ ‫واڵت��ە‪ ،‬هەریەك لە (ئامۆزای‬ ‫ک��چ �ه‌ک �ه‌‪ ،‬دای����ک‪ ،‬بـــــاوک‪،‬‬ ‫ئـامۆژن)ەكه‌ی‪،‬‬ ‫مـــــــــام‌و‬ ‫سزایەكی‬ ‫‌تۆمه‌تبــــــارکران‌و‬ ‫ق��ورس ب��ۆ ك��وڕەك��ە ب��ڕای��ەوە‌و‬ ‫(ئ���ام���ۆژن‌و دای����ک‌و ب���اوک)ی‬ ‫کچه‌کەش‪‌،‬هه‌ر یه‌که‌یان به‌(سێ‬ ‫س��اڵ‌و شەش مانگ) زیندانی‪،‬‬ ‫سزادا‪.‬‬ ‫ب��ۆ گ���ه‌ڕان���دن���ەوەی رێ��ز‌و‬ ‫بەهایش بۆ ئ��ەو كچەكوردەی‬ ‫بەرامبەر‬ ‫پێشێلكارییەكەی‬

‫كرابوو‪ ،‬دادگای نەرویج‪ ،‬بڕیاریشی‬ ‫دا‪ ،‬ئەو چوار كەسە‪ ،‬بڕی (‪)250‬‬ ‫ه��ەزار ك��رۆن‪ ،‬وات �ه‌(‪)46‬ه��ەزار‬ ‫دۆالر بدەن بە كچەكە‌و ئێستاش‬ ‫پۆلیسی ئینتەرپۆل‪ ،‬بەشوێن‬ ‫(م��ام)ی كچەكەدا دەگەڕێت‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی ل��ەب��ەردەم دادوەردا‬ ‫ئ��ام��ادەی بكەن‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫وەكو سەرگەورەی بنەماڵەكە‪،‬‬ ‫هاوسەرگیرییەكەی رێكخستووە‌و‬ ‫پێدەچێت لە هەرێمی كوردستان‬ ‫بێت‪.‬‬

‫کورد‪ ،‬به‌پله‌ی دووه‌م دێت‌‬

‫بە وتەی بەهار مونزیر‪ ،‬بۆ‬ ‫مەسەلەی بەزۆر كچ بەشوودان‪،‬‬ ‫پەنابەرانی ن��ەت��ەوەی ك��ورد‪،‬‬ ‫ب��ە پلەی دووەم دێ��ن لەسەر‬ ‫ئاستی واڵت��ی ن��ەروی �ج‌و واڵتی‬ ‫پاكستانیش لە پلەی یەكەمی‬ ‫ه��ەروەه��ا‬ ‫ریزبەندییەكەدایە‪،‬‬ ‫لە مێژووی ئەو واڵت��ەدا‪ ،‬دادگا‬ ‫سێ جار بڕیاری سزادانی سێ‬ ‫خێزانی پەنابەری داوە كە بەزۆر‬ ‫كچەكانیان ب���ەش���ووداوە‪ ،‬كە‬ ‫دوو خێزانیان ك��وردی هەرێمی‬ ‫كوردستان بوون‪.‬‬ ‫پ���ارێ���زەرەك���ەی دادگ����ای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژەی بەوەش كرد‪:‬‬ ‫ئەگەرچی گرفتی بەزۆر بەشوودان‬ ‫ل��ە ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫لەئاستێكی ب��ەرزدای��ە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دەزگا فەرمییەكان‌و حكومەت‪،‬‬ ‫بەجدیی كار بۆئەوە ناكەن‪ ،‬تا‬ ‫ئەم دیاردەیە كۆنترۆڵ بكەن‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی كچان دوودڵن لەوەی‬ ‫بتوانن‪ ،‬سكااڵ بكەن‌و حكومەت‬ ‫بەهەموو شێوەیەك پشتیوانییان‬

‫ل�����ێ‬ ‫ب���ك���ات‪،‬‬ ‫چونكە ترسی‬ ‫ئ��ەوە لە دڵیاندایە‬ ‫ك��ە ب��ەه��ۆی ئ��ەو‬ ‫س��ك��ااڵی��ەی تۆماری‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬لەسەر ئەو‬ ‫ك���ەس���ەی ب����ەزۆر‬ ‫بەشوویان دەدات‪،‬‬ ‫پ���ەرت���ەوازە ببن‌و‬ ‫دوات��ر خێزانەكەی‬ ‫ل���ێ ب��ڕەن��ج��ێ��ت‌و‬ ‫تۆڵەی لێ بكەنەوە‪.‬‬ ‫ب��اس��ی‬ ‫رازاو‪،‬‬ ‫ئەوەشی كرد‪ :‬لەڕووی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی��ەوە‪،‬‬ ‫كچەكە رووب����ەڕووی‬ ‫ت���ان���ە‌و ت���ەش���ەری‬ ‫خ��ەڵ��ك دەب��ێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫ل�����ەب�����ەرئ�����ەوەی‬ ‫س���ك���ااڵی ل��ەس��ەر‬ ‫دای��ك‌و ب��اوك‌و برای‬ ‫خ��ۆی ت��ۆم��ارك��ردووە‌و‬ ‫ه����ه‌زاران ق��س �ه‌ی دێ��ت�ه‌س� ‌هر‌و‬ ‫ب��ەدووری��ش نازانرێت‪ ،‬شوێنی‬ ‫نیشته‌جێبوونیشی لەدەستبچێت‪،‬‬ ‫ب��ەوپ��ێ��ی��ەی ل �ه‌ک��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫شێڵته‌ری حکومیی نییه‪‌ ،‬ئ ‌ه‌و‬ ‫کچانه‌بگرێته‌خۆی که‌گرفتیان‬ ‫هه‌یه ‌له‌گه‌ڵ خێزانه‌کانیاندا‌و‬ ‫پێویستیان ب�ه‌وه‌ی��ه كە ‌دوور‬ ‫له‌وان بژین‪.‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی ژن���ان لە‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬چەند شێڵتەرێكی‬ ‫مانەوەی ئەو ژنانەیان هەیە كە‬

‫رووب�����ەڕووی توندوتیژیی‬ ‫دەب���ن���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم ب��ەه��ۆی‬ ‫زۆری����ی ئ���ەو ح��اڵ��ەت��ان��ەی‬ ‫رۆژان���ە روودەدەن‪ ،‬زۆرێ��ك‬ ‫لەو كێشانە جێگایان نابێتەوە‬ ‫لە شێڵتەرەكاندا‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫توانایەكی دیاریكراویان هەیە‪،‬‬ ‫جگە ل��ەوەی هەندێكجار لەنێو‬ ‫شێڵتەره‌كانیشدا‪ ،‬ژنان بەدوور‬ ‫ن��ەب��وون ل��ەو توندوتیژییانەی‬ ‫ل��ەخ��ێ��زان‌و ب��ن��ەم��اڵ��ەك��ان��ەوە‪،‬‬ ‫ئاراستەیان كراوە‪.‬‬

‫به‌نده‌ر‌ه ئازاده‌که‪‌،‬بۆ‬ ‫تاوانکارانی هاوسه‌رگیریی به‬ ‫زۆر‬

‫هەندێك خ��ێ��زان‪ ،‬بە فێڵ‬

‫كچەكانیان ل��ە ه��ەن��دەران��ەوە‬ ‫دەه��ێ��ن��ن��ەوە ب��ۆ ك��وردس��ت��ان‌و‬ ‫پاسپۆرتەكەیان لێ دەسەننەوە‌و‬ ‫لە كوردستان‪ ،‬بەزۆر بەشوویان‬ ‫دەدەن‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوەی ئاستی‬ ‫تەمەنەكەی دەگ��ات��ە ئاستێك‬ ‫(‪ 18‬س���اڵ ب����ەرەو ژوور)‪،‬‬ ‫كە پێیانوایە‪ ،‬لە ه��ەن��دەران‪،‬‬ ‫كۆنترۆڵی كچەكانیان پێناكرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم چاالكوانەكەی بواری ژنان‬ ‫باسی ئەوە دەكات‪ :‬حکومه‌تی‬ ‫ن��ەروی��ج‪ ،‬چه‌ند تەلەفۆنێکی‬ ‫تایبەتی داناوە بۆ ئەو حاڵەتانە‌و‬ ‫لەهەموو شوێنێكی دون��ی��اوە‪،‬‬ ‫دەتوانن پەیوەندیی پێوە بكەن‌و‬ ‫ل��ەو ج���ۆرە گرفتانە ئ��اگ��ادار‬ ‫بكرێنەوە‪ ،‬بۆئەوەی رێوشوێنی‬ ‫تایبەت ل��ەدژی ئ��ەو حاڵەتانە‬ ‫بگرنەبەر‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش ك��رد‪ :‬لە‬ ‫واڵت��ان��ی خ��ۆرئ��اوا‪ ،‬هاواڵتییان‬ ‫ب��ەگ��ش��ت��ی�ی‌و ژن����ان‌و ك��چ��ان‌و‬ ‫مندااڵن بەتایبەتی‪ ،‬دەتوانن زۆر‬ ‫بەئاسانیی‪ ،‬پەیوەندیی بكەن بە‬ ‫حکومه‌ته‌وه‌و گرفت‌و كێشەكانی‬ ‫خ��ۆی��ان��ی��ان ب��ۆ ب���اس ب��ك��ەن‪،‬‬ ‫بۆئەوەی لە زووترین كاتدا‪ ،‬بچن‬ ‫بەدەمیانەوە‪.‬‬ ‫بەهار‪ ،‬وتی‪ :‬لە چەند ساڵی‬ ‫راب����ردوودا‪ ،‬خێزانێكی ك��ورد‪،‬‬ ‫ب��ەزۆر كچەكەیان هێنابووەوە‬ ‫بۆ كوردستان‌و پاسپۆرتەكەیان‬ ‫داگ���ی���رك���ردب���وو ب���ۆئ���ەوەی‬ ‫نەگەڕێتەوە‪ ،‬تا بەشوو دەدرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو كچە‪ ،‬توانی پەیوەندیی‬ ‫بكات بە حکومه‌تی نەرویجەوە‌و‬ ‫تێی گەیاندن كە دایك‌و باوكی‪،‬‬ ‫دەیانەوێت بەزۆر بەشووی بدەن‪،‬‬

‫هەربۆیە پاسپۆرتێكی نوێیان‬ ‫بۆ دروستكردەوە‌و لە هەرێمی‬ ‫كوردستان دەربازیان كرد‌و ئێستا‬ ‫ژیانێكی زۆر ئاسایی‌و بەخواستی‬ ‫خۆی بەسەر دەبات لەو واڵتەدا‪.‬‬ ‫ئەوەشی خستەڕوو‪ :‬بەپێی‬ ‫یاسای رێكخستنی كاروباری‬ ‫خ��ێ��زان ل�� ‌ه ن���ەروی���ج‪ ،‬چەند‬ ‫ئاستێكی سزادان هەیە بۆ ئەو‬ ‫حاڵەتانەی تیایدا بەزۆر كچان‬ ‫بەشوو دەدرێ���ن‪ ،‬وات��ە ئەگەر‬ ‫كچەكە‪ ،‬تەنیا دەستگیراندار‬ ‫بێت‪ ،‬سزاكەی كەمترە‌و ئەگەر‬ ‫گوازرابێتەوە سزاكە قورستر‬ ‫دەبێت‌و ئەگەر منداڵیان هەبێت‪،‬‬ ‫سزاكە زۆر زیاتر دەبێت‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬رازاو ع��ەب��دول‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب���ەوەك���رد‪ :‬بەپێی‬ ‫یاسای دادگای باری كەسێتی‌و‬ ‫ی��اس��ای س��زادان��ی م��ەدەن��ی��ی‪،‬‬ ‫سزایەكی زۆر كەم دیاریكراوە‬ ‫بۆ ئ��ەو خێزانانەی كچەكانی‬ ‫خۆیان ب��ەزۆر بەشوو دەدەن‪،‬‬ ‫(تەنیا رادەگیرێن تا بەڵێننامە‬ ‫پ��ڕدەك��ەن��ەوە)‪ ،‬ه��ەروەه��ا هیچ‬ ‫رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی‬ ‫م��ەدەن��ی��ش‪ ،‬بەتایبەتی لەم‬ ‫بوارەدا كارناكات‪.‬‬ ‫رازاو‪ ،‬وتیشی‪ :‬له‌یاسای‬ ‫س���زادان���ی ع��ێ��راق��ی��دا‪ ،‬ئ �ه‌و‬ ‫پ��ه‌ی��وه‌ن��دی��ی��ه سێکسییه‌ی‬ ‫لەنێوان پیاوێك‌و ژنێكی بەزۆر‬ ‫ب��ەش��وودراودا دروس��ت دەبێت‪،‬‬ ‫بە «القەكردن» ئەژمار ناكرێت‪،‬‬ ‫به‌ڵکو وه‌ک‌په‌یوه‌ندیی سێکسیی‬ ‫(ژن‌و م��ێ��رد)ێ��ك��ی ئ��اس��ای��ی‬ ‫مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت‌و هیچ‬ ‫سزایه‌کی له‌سه‌ر نییه‌‪.‬‬

‫ژنان؛ دەستبەرداری «خوو»وە كۆنەكانیان نابن‬ ‫ێ عەلی‬ ‫راپۆرتی‪ :‬كاڵ ‌‬

‫‪.........................................................‬‬

‫زی��ن��ەت‪ ،‬ب����ەدەم س���ەوزە‬ ‫چ��اك��ك��ردن��ەوە‪ ،‬ل��ەس��ێ��ب��ەری‬ ‫بەردەرگای ماڵە دراوسێكەیاندا‪،‬‬ ‫ل��ەی��ەك��ك��ات��دا گ��وێ��ی ل��ە دوو‬ ‫ژن��ی دراوس��ێ��ی��ان دەگ���رت كە‬ ‫قسەیان بۆ دەك��رد‪ ،‬زۆرترین‬ ‫هەواڵی فەرمانگەكان‌و كێشەی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی‌و پ��ەی��وەن��دی��ی‬ ‫ژن‌وژن��خ��وازی��ی گەڕەكەكانیان‬ ‫البوو‪.‬‬ ‫ئ��������ەوان‪ ،‬دەی���ان���زان���ی‬ ‫لەگەڕەكەكەیاندا‪ ،‬كێ بەنیازە‬ ‫كێ بخوازێت‪ ،‬دراوسێكانیان‬ ‫س��ەرق��اڵ��ی چ��ی��ن‪ ،‬كێشەی‬ ‫گ��ەڕەك��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكەی‬ ‫ئەودیو بەهۆی چییەوە بووە‌و‬ ‫زۆرترین هەواڵی فەرمانگەكانیان‬ ‫به‌ده‌ست ده‌گه‌یشت‪.‬‬ ‫گ���ردب���وون���ەوەی ژن���ان لە‬ ‫ب��ەردەرگ��ا‪ ،‬دیاردەیەكی كۆنی‬ ‫خەڵكی شارەكانی كوردستانە‌و‬ ‫تائێستا ل��ەزۆرێ��ك لەگەڕەكە‬ ‫میللییەكانی شارو شارۆچکه‌کانی‬ ‫هه‌رێمی کوردستاندا ماوە‌‪.‬‬ ‫ژن��ان‪ ،‬ب��ەدەم گوڵەبەڕۆژە‬ ‫خواردن‌و سەوزە چاككردنەوە‪،‬‬ ‫رۆژان���ەی خۆیان بەڕێدەكەن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوانەی زیاتر لەبەردەرگا‬ ‫دەمێننەوە‪ ،‬ژنانی ماڵەوەن‌و‬ ‫ئەوانەن تاڕادەیەك بەتەمەنن‪.‬‬ ‫نهێنیی جۆراوجۆر‌و سەیر‬ ‫ل��ەو گ��ردب��وون��ەوان��ەی ژن��ان��دا‪،‬‬ ‫بوونیان هەیە‪ ،‬ئ��ەوەی زیاتر‬ ‫سەرنجی خەڵكی رادەكێشێت‪،‬‬ ‫دەس���ت���ك���ەوت���ن���ی ن��وێ��ت��ری��ن‬ ‫هەواڵەكانی رۆژن كە دوور نییە‪،‬‬

‫دانیشتنی ژنان‬ ‫لەبەردەرگا‪ ،‬الی‬ ‫هەندێك‪ ،‬وەك‬ ‫«خوو»یەكی‬ ‫لێهاتووە‌و ناتوانن‬ ‫دەستبەرداری بن‬

‫دانیشتنی به‌ر ده‌رگا ده‌بێته‌ به‌شێک ل ‌ه ژیانی ژنانی ماڵه‌وه‌ فۆتۆ‪Daylife :‬‬ ‫سیاسیش بن‪.‬‬ ‫زی��ن��ەت رەش��ی��دی تەمەن‬ ‫(‪ )57‬س��اڵ‪ ،‬گوێی دەگ��رت‌و‬ ‫خێرا خێرا پرسیاری دەك��رد‪،‬‬ ‫ب���ەج���ۆرێ���ك ه��ەرك��ەس��ێ��ك��ی‬ ‫گ��ەڕەك��ەك��ە ب��ەو ب��ەردەم��ەدا‬ ‫ب��ڕۆی��ش��ت��ای��ە‪ ،‬پ��رس��ی��ارێ��ك��ی‬ ‫رووب���ەڕوو دەك��رای��ەوە‪ ،‬ب��ەڕای‬ ‫هەندێك كەسیش‪ ،‬ئەوە نهێنیی‬ ‫گەیشتنی زۆرت��ری��ن ه��ەواڵ��ە‬ ‫ل�ه‌ گ��ردب��وون��ەوەك��ان��ی ب��ەردەم‬

‫دەرگاكان‪.‬‬ ‫ئ��ەوەن��دەی پێنه‌ده‌چوو‪،‬‬ ‫ئ����ەو ژن����ە ب��اس��ێ��ك��ی ن��وێ��ی‬ ‫دەك�����ردەوە‌و ئ��ەو س��ێ چ��وار‬ ‫ژنەی دەوروبەریشی‪ ،‬هەریەكەو‬ ‫زانیارییەكی لەسەر ئەو باسە‬ ‫دەب��ەخ��ش��ی��ی��ەوە‪ ،‬هیچیشیان‬ ‫بەرەهایی‪ ،‬زانیارییەكانی ئەوەی‬ ‫تری رەتنەدەكردەوە‪.‬‬ ‫زۆرێ�������ك ل�����ەو ژن���ان���ە‪،‬‬ ‫ه��اوس��ەرەك��ان��ی��ان رێ��گ��ەی��ان‬

‫پ��ێ��دەدان‪ ،‬ب��ەاڵم هەندێكیان‬ ‫تا پیاوەكانیان لەماڵەوە بن‪،‬‬ ‫ناتوانن بێنە بەردەرگا‪.‬‬ ‫زی�����ن�����ەت‪ ،‬پ���ێ���ی���وای���ە‪:‬‬ ‫دراوس��ێ��ی��ەت��ی��ی ب���ەردەرگ���ا‪،‬‬ ‫ه��ەر دەمێنێت‌و پەیوەندیی‬ ‫دراوس��ێ��ی��ەت��ی پ��ت��ەو دەك���ات‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬ئێمە وەك زۆرێ��ك لەو‬ ‫گەڕەكانه‌ نین كە پەیوەندیی‬ ‫دراوسێیەتییان الوازه‌»‪.‬‬ ‫م�����ری�����ەم م����ح����ەم����ەد‪،‬‬

‫ژنێكی ت��ەم��ەن (‪ )50‬س��اڵ‪،‬‬ ‫«دی��وەخ��ان»ی بەردەرگاكەی‬ ‫لەگەڵ زینەت‌و ژنەكانی تردا‬ ‫زی��ات��ر گ��ەرم ك��ردب��وو‪ ،‬ئ��ەوان‬ ‫ك��ات��ی��ان زۆرب����وو‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫قسە ب��ك��ەن‌و ل��ە بەسەرهاتی‬ ‫خۆیانەوە ده‌ستیان پێدەكرد‌و‬ ‫لەباس‌و خواسی گەڕەكەكانی‬ ‫ترەوە دەهاتنەوە‪ ،‬بەاڵم زۆرتر‬ ‫بایەخ بەهەواڵە كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫دەدەن‪.‬‬

‫م���ری���ەم‪ ،‬وت����ی‪« :‬دوای‬ ‫ئیشوكاری رۆژان��ەم‪ ،‬بەیانیان‌و‬ ‫ئێواران دێمە بەردەرگا‌و لەگەڵ‬ ‫كۆمەڵێك ژنی تری دراوسێمان‬ ‫دادەن���ی���ش���ی���ن‌و ه��ەری��ەك��ەو‬ ‫بەسەرهاتی خۆی دەگێڕێتەوە»‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬زی��ات��ر قسەی‬ ‫ك��رد‪« :‬ل��ەب��ەردەرگ��ا‪ ،‬زۆرترین‬ ‫زان��ی��اری��ی‌و ه��ەواڵ��ی نوێمان‬ ‫الی���ە‪ ،‬ئ���ەوەش دەگ��ەڕێ��ت��ەوە‬ ‫بۆ ئ��ەوەی‪ ،‬لە دەرەوەی���ن‌و بە‬ ‫بەرچاوی خۆمانەوە ئاگاداری‬ ‫هەر رووداوێكین‌و پرسیاریش‬ ‫دەكەین»‪.‬‬ ‫چەند هەفتەیەك لەمەوبەر‪،‬‬ ‫كچێكی دراوسێی مریەم‌و زینەت‬ ‫خۆی سووتاند‪ ،‬مریەم‌و زینەت‬ ‫لەپێش ه��ەم��وو كەسێكەوە‪،‬‬

‫چۆنێتیی ئەو خۆسووتاندنەیان‬ ‫الب��وو‪ .‬مریەم وتی‪« :‬پێشتر‪،‬‬ ‫هەموو پرسیارێكمان لە دایكی‬ ‫ك��ردب��وو‪ ،‬ئ��اگ��ادارب��ووی��ن كە‬ ‫كێشەی خێزانییان هەبوو»‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە زۆرك�����ەس‪،‬‬ ‫دان��ی��ش��ت��ن ل���ەب���ەردەرگ���ا‪ ،‬بە‬ ‫دیاردەیەكی ناشیرین دەزانن‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ب��ەب��ۆچ��وون��ی به‌شێک‬ ‫ل�ه‌ ت��وێ��ژەران��ی كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ئ��ەو دی��اردەی��ە‪ ،‬پەیوەندییە‬ ‫بەهێزتر‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫دەكات لەنێوان دراوسێكاندا‪.‬‬ ‫س��ن��وور تۆفیق‪ ،‬توێژەی‬ ‫ك���ۆم���ەاڵی���ەت���ی‪ ،‬دەڵ���ێ���ت‪:‬‬ ‫ب����ەرزب����وون����ەوەی ئ��اس��ت��ی‬ ‫ه��ۆش��ی��اری��ی‌و رۆش��ن��ب��ی��ری��ی‬ ‫تاكەكانی كۆمەڵگە‌و زیادبوونی‬ ‫كاركردنی ژنان‪ ،‬بوونەتە هۆی‬ ‫كەمبوونەوەی دانیشتنی ژنان‬ ‫لەبەردەرگا‪ ،‬بەاڵم الی هەندێك‪،‬‬ ‫وەك «خوو»یەكی لێهاتووە‌و‬ ‫ناتوانن دەستبەرداری بن‪.‬‬ ‫ئەو كۆمەڵناسە‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫وت‪« :‬ئ���ەو گ��ردب��وون��ەوان��ە‪،‬‬ ‫كاریگەرییان لەسەر بەهێزبوونی‬ ‫پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكانە‬ ‫هەیە لەنێوان دراوسێكاندا»‪.‬‬ ‫زی���ن���ەت‌و ه��اوڕێ��ك��ان��ی‪،‬‬ ‫كۆتاییان بەو دانیشتنەی ئەو‬ ‫رۆژەی���ان هێنا‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەدەم‬ ‫پێكەنینەوە‪ ،‬داوای��ان لەیەكتر‬ ‫ك����رد‪ ،‬س��ب��ەی ئ��ی��ش��ەك��ان��ی‬ ‫ماڵەوەیان زوو ت��ەواو بكەن‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی زووتر دابنیشنەوە‌و‬ ‫رۆژی داوەتی نیوەڕۆیەكیشیان‬ ‫دیاریی كرد لەماڵی كەسێكیان‪،‬‬ ‫ئەگەر پیاوەكانیان نەیەنەوە‬ ‫ماڵ‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫موحسین مه‌چکۆ‪ :‬مه‌چکۆ شوێنێك بووە؛ بۆ كۆكردنەوەی رۆشنبیران‌و شاعیران‪.‬‬

‫عەشق؛ نیو سەدەیە لەخەڵك دایبڕیوە‬ ‫پ‪ .‬سۆران‬

‫ئ��ەو پیاوێكی س��ەرو ری��ش سپی‬ ‫تەمەن (‪ )74‬ساڵە‪ ،‬ژیانێكی جیاواز‬ ‫دەژی دوور لەخەڵك‌و ئاوەدانیی‪ ،‬ئەوەش‬ ‫بەهۆی ئەو عەشقەی نیوسەدە لەمەوبەر‬ ‫«بەرەو هەڵدێری برد»‪.‬‬ ‫عەلی عەبدوڵاڵ‪ ،‬خەڵكی گوندی‬ ‫«سرێشمە»ی ناحیەی خەلیفانەو بە‬ ‫«عەلی عاشق‌و بەرخۆك» ناسراوە‪،‬‬ ‫ه��ەردوو ناسناوەكەی لەعاشقبوون‌و‬ ‫شوانییەوە وەرگرتووە‪ ،‬ئەو بەسەرهاتی‬ ‫دوورەپ��ەرێ��زی��ی‌و ژی��ان��ی تەنیایی بۆ‬ ‫«سابات» ئاشكرا دەك��ات‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«لەهەرزەكاریمدا شوان بووم‪ ،‬نازناوی‬ ‫«بەرخۆك» لەوەوە هاتووە‪ ،‬هەر لەو‬ ‫س��ەردەم��ەدا‪ ،‬كچەشوانێكی ناسیاوم‬ ‫خۆشویست‌و پەیمانمان بەیەكتر دا یان‬ ‫بۆ یەكتریی‪ ،‬یان بۆ ژێر گڵ بین»‪.‬‬ ‫وەك خ��ۆی دەڵێت؛ عەشقەكەی‬ ‫(‪ )9‬س��اڵ درێ���ژەی كێشاوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دواج���ار بێئەنجام ب���ووەو ب��ەداب��ڕان‌و‬

‫دوورك��ەوت��ن��ەوە كۆتایی پێهاتووە‌و‬ ‫خۆشەویستەكەی دراوە بەشوو‪ ،‬ئەوەش‬ ‫«عەلی» بەڕادەیەك بێزاركردووە‪ ،‬كە‬ ‫ناچاری كردووە دەست لەمەڕومااڵتەكەی‬ ‫هەڵبگرێت‌و روو لەشەاللی (گەلی عەلی‬ ‫بەگ) بكات‪ ،‬وتی‪« :‬هەرچەندە نازانم‬ ‫ساڵی چەند بوو‪ ،‬بەاڵم ئەوەم لەیادە‬ ‫(ئەحمەد حەسەن بەكر) دوو رۆژ بوو‬ ‫هاتبووە سەر حوكم‪ ،‬لەو كاتەوە من‬ ‫ژیان لە (گەلی عەلی ب��ەگ) بەسەر‬ ‫دەبەم»‪.‬‬ ‫لەو ماوە درێژەدا‪« ،‬عەلی» تەنیا‬ ‫چوارجار بۆ قژبڕین هاتووەتە ناوشارو‬ ‫یەك جاریش سەردانی نەخۆشخانەی‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫عەلی‪ ،‬كە ئێستا تەنیا برایەكی‬ ‫بەتەمەنی لەژیاندا م��اوە‪ ،‬گوزەرانی‬ ‫لەسەر ئەو گەشتیارانەیە كە روو لەو‬ ‫هاوینەهەوارە دەكەن‌و وتی‪« :‬خەڵكی‬ ‫سلێمانی زۆر هاوكاریم دەكەن لەڕووی‬ ‫مادیی‌و مەعنەوییەوە‪ ،‬خەڵكی كەركویش‬

‫لەگەڵم باشن‪ ،‬كەسێكیش هەیە لەهەولێر‬ ‫زۆر هاوكاریم دەكات‌و سەعات‌و رادیۆم بۆ‬ ‫دەهێنێت‪ ،‬ئەوەش وادەكات؛ بەتەواوەتیی‬ ‫لە ژیان دانەبڕێم‪ ،‬لەسۆرانیش چەند‬ ‫كەسێك هاوكاریم دەكەن»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬كە ئێستا تەنیا خاوەنی یەك‬ ‫پێخەفە‪ ،‬ژی��ان لەتەوالیتە كۆنەكانی‬ ‫شەاللی «گەلی عەلی بەگ»دا بەسەر‬ ‫دەب���ات‌و تەنیا ی��ەك ج���ارو لەكاتی‬ ‫نۆژەنكردنەوەی «گەلی»‪ ،‬بۆ ماوەیەك‬ ‫ێ ژیاوە‪ ،‬خوازیارە‬ ‫چووەتە جوندیان‌و لەو ‌‬ ‫حكومەتی هەرێم ل��ەو ناوچەیە دوو‬ ‫ژووری بۆ دروستبكات‌و مووچەیەكی بۆ‬ ‫ببڕێتەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو ع��اش��ق��ە؛ ئ��ێ��س��ت��اش بیر‬ ‫لەرابردوو دەكاتەوەو دەڵێت «كاتێك‬ ‫ل��ەم ه��اوی��ن��ەه��ەوارە دەبینم كوڕێك‌و‬ ‫كچێك دەستیان لەملی یەكتر كردووە‪،‬‬ ‫زۆر خ��ەف��ەت دەخ����ۆم‪ ،‬جگەرەیەك‬ ‫دادەگیرسێنم‌و بیر لە رۆژان��ی رابردوو‬ ‫دەكەمەوە»‪.‬‬

‫مەچكۆ‪ ،‬لە چییەوە هاتووە؟‬

‫قاوەخانەی مەچكۆ (‪ )73‬ساڵە كراوەیە‬

‫سابات ‪-‬هەولێر‬

‫م��ەچ��ك��ۆ‪ ،‬ئ����ەو ق��اوەخ��ان��ە‬ ‫بەناوبانگەی ش��اری هەولێرە‪ ،‬كە‬ ‫(‪ )73‬ساڵ تەمەنیەتی‌و كەم كەسی‬ ‫شارەكە هەیە ناوی نەبیستبێت‌‪ ،‬قاوە‪،‬‬ ‫ێ نەخواردبێتەوە‪،‬‬ ‫یان چایەكی ل ‌‬ ‫ت�ه‌ن��ان��ەت ناوبانگی «مەچكۆ»‪،‬‬ ‫هەولێری تێپەڕاندووەو لە شارەكانی‬ ‫دیكەشەوە ئاشنای هەیە‪.‬‬ ‫موحسین مەچكۆ‪ ،‬كە كوڕی‬ ‫خاوەنە یەكەمەكەی قاوەخانەكەیە‪،‬‬ ‫ئەوە بۆ «سابات» دەخاتەڕوو‪ :‬ناوی‬ ‫مەچكۆ‪ ،‬لە (مەجید)‪،‬ەوە هاتووە‌و‬ ‫ئ��ەو كەسەش باوكی ب��ووە‪ ،‬باس‬ ‫ل��ەوەش دەك��ات‪ :‬مەچكۆ‪ ،‬لەپێش‬

‫س��اڵ��ی (‪)1940‬ه‌وە ك��راوەت��ەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم پێشتر لەناو سەنتەری بازاڕی‬ ‫ه��ەول��ێ��ردا ب��ووە لەنزیك دەرگ��ای‬ ‫«ق���ەاڵ»‪ ،‬لەوكاتەشدا قاوەخانە‬ ‫ن��ەب��ووە‪ ،‬بەڵكو شوێنێك ب��ووە‬ ‫وەك سەنتەرێك بۆ كۆكردنەوەی‬ ‫رۆشنبیران‌و شاعیران‪.‬‬ ‫قاوەخانەی مەچكۆ‪ ،‬لەوەتەی‬ ‫دام������ەزراوە تائێستا‪ ،‬ل��ەالی��ەن‬ ‫هەمان بنەماڵەوە بەڕێوە دەبرێت‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك خ��ودی مەچكۆ‪ ،‬تا‬ ‫ك��ۆچ��ی دوای���ی‌و س��اڵ��ی (‪)1962‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەی ب����ردووە‪ ،‬دوای كۆچی‬ ‫دوایی ئەویش‪ ،‬تەحسینی كوڕی تا‬ ‫دوای ساڵی (‪ )1990‬قاوەخانەكەی‬

‫بەڕێوەبردووەو ئێستاش تەحسین‬ ‫بەڕێوەی دەبات‪.‬‬ ‫تەحسین‪ ،‬بۆ «سابات» وتی‪:‬‬ ‫«سەرەتا ئێرە شوێنێكی رۆشنبیریی‬ ‫ب��ووە‪ ،‬نەك چایخانەو قاوەخانە‪،‬‬ ‫ئەوانەی لەكاتی بابم‌و برا گەورەكەمان‬ ‫سەردانی ئێرەیان دەكرد‪ ،‬هەموویان‬ ‫رۆشنبیرو هونەرمەندی هەولێرو‬ ‫شارەكانی سلێمانی‌و كەركوكیش‬ ‫بوون‌و كاوێس ئاغاو رەسول گەردیی‌و‬ ‫تایەر تۆفیق‌و دەی��ان هونەرمەند‌و‬ ‫رووناكبیر روویان لێرە كردووە»‪.‬‬ ‫ب��اس��ی ل���ەوەش���ك���رد‪ :‬دوای‬ ‫ئ��ەو م��اوەی��ە‪ ،‬چ��او ق��اوەش��ی تێدا‬ ‫فرۆشراوە‌و «ئێستاش هەموو چینێك‬

‫شیالن عوسمان‪ ،‬حەزدەكات ببێتە‬ ‫دایكی منداڵێكی ترو ل ‌ه کچه‌که‌شی ده‌دات‬ ‫بێستون محەمەد‬

‫هەرچەندە شیالن عوسمان‬ ‫نایشارێتەوە‪ ،‬كە زۆرج��ار كچە‬ ‫چوار ساڵەكەی بێزاری دەكات‪،‬‬ ‫بەاڵم خوازیارە منداڵێكی دیكەشی‬ ‫ببێت‌و بۆ ج��اری دووەم ببێتە‬ ‫دایك‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬كە لەساڵی (‪)1997‬ەوە‬ ‫دەستی بەكاری هونەریی كردووە‪،‬‬ ‫س��ااڵن��ە ب��ەره��ەم��ی ب��ۆ م��ن��دااڵن‬ ‫ت��ۆم��ارك��ردووە‪ ،‬ئەمساڵ نەبێت‬

‫ئەویش بەهۆی سەرقاڵییەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ل��ە ئاهەنگێكدا ل��ەرۆژی‬ ‫جیهانیی مندااڵن لەشاری سلێمانی‬ ‫بەشداریی كردو گۆرانیی بۆ وتن‪.‬‬ ‫ش��ی�لان‪ ،‬دوای تێپەڕینی‬ ‫(‪ )31‬بەهاری تەمەنی‪ ،‬خولیای‬ ‫گەڕانەوەیە بۆ ژیانی منداڵیی‌و‬ ‫بۆ «سابات»‪ ،‬وتی‪« :‬هەرچەندە‬ ‫ك�����ەس ن���ات���وان���ێ���ت ت���ەم���ەن‬ ‫بگەڕێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم من حەزدەكەم‬ ‫بگەڕێمەوە بۆ ئەو دۆخە»‪.‬‬ ‫شیالن عوسمان‪ ،‬كە لەساڵی‬

‫(‪)2003‬وە چ���ووه‌ت���ە ژی��ان��ی‬ ‫ه��اوس��ەری �ی‌و خ��اوەن��ی كچێكی‬ ‫ت��ەم��ەن (‪ )4‬س��اڵ��ە ب��ەن��اوی‬ ‫«هێلین»‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫زۆرج���ار منداڵەكەی نیگەرانی‬ ‫دەكات‪ ،‬بەاڵم خوازیاریشە ببێتە‬ ‫دایكی منداڵی دووەم‌‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«كچەكەم زۆر ت��وڕەم دەك��ات‌و‬ ‫هەندێكجار ل��ێ��ی��دەدەم‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ب��ۆ ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی ئ��ەوە‪،‬‬ ‫ه��ەوڵ��دەدەم بەرهەمی ج��وان بۆ‬ ‫مندااڵن تۆمار بكەم‪.‬‬

‫گەورە یاریدەدەرێكی پێشووی موبارەک‬ ‫بەكوشتنی سوعاد حوسنی‪ ،‬تۆمەتبار دەكرێت‬

‫س��ەف��وەت ش��ەری��ف‪ ،‬گ��ەورەی��اری��دەدەری‬ ‫حوسنی م��وب��ارەك‪-‬ی‪ ،‬س��ەرۆك��ی پێشووی‬ ‫میسر‪ ،‬كە لەكاتی كۆتاییهاتنی دەسەاڵتەكەی‬ ‫موبارەكدا‪ ،‬سەرۆكی ئەنجومەنی شورای ئەو‬ ‫واڵتەبوو‪ ،‬بەكوشتنی هونەرمەندی كۆچكردووی‬ ‫میسری (سوعاد حوسنی)‪ ،‬تۆمەتباركراوە‪،‬‬

‫ئەمەیش دوای ئەوە دێت‪ ،‬كە بەڵگەنامەی نوێ‌‬ ‫سەبارەت بەتێوەگالنی شەریف ئاشكرا كراون‪.‬‬ ‫بەگوێرەی هەواڵێك‪ ،‬كە رۆژنامەی «الوفد»ی‬ ‫میسری باڵویكردووەتەوە‪ ،‬خوشكەكەی سوعاد‬ ‫ێ لێكۆڵینەوەكردن‬ ‫حوسنی‪ ،‬داوای سەرلەنو ‌‬ ‫لە كوشتنی «سوعاد حوسنی»‪ ،‬كردووەتەوە‪،‬‬ ‫س��ەرەڕای پشتبەستن بەچەند شایەتێك لە‬ ‫رووداوەكە‪ ،‬بەاڵم «جەنجا»ی خوشكی سوعاد‬ ‫حوسنی‪ ،‬لەبەر سەالمەتیی گیانی شایەتەكان‪،‬‬ ‫ئامادەنەبووە ناویان ئاشكرا بكات‪.‬‬ ‫داواك����ارەك����ە‪ ،‬ل���ەو داخ��وازی��ی��ەی��دا بۆ‬ ‫یەكێك لە دادگاكانی قاهیرە‪ ،‬لەسكااڵكەیدا‬ ‫روونیكردووەتەوە‪ ،‬تۆمەتبارە سەرەكییەكانی‬

‫كوشتنی س��وع��اد ح��وس��ن��ی‪ ،‬ه��ەری��ەك��ە لە‬ ‫«سەفوەت شەریف»‌و «نادیە یوسرا»ن‪ ،‬كە‬ ‫ئەمی دواینیان‪ ،‬هاوڕێی خوشكە كوژراوەكەی‬ ‫بووە‪ ،‬هەروەك چۆن كاتی خۆی دوای رووداوی‬ ‫كوشتنەكەی سوعاد حوسنی‪ ،‬وەك شایەتێك‬ ‫لەسەر رووداوی كوشتنەكە ن��اوی دەهێنرا‪،‬‬ ‫كە تا ساتەوەختی كۆتایی ژیانی سوعاد‪،‬‬ ‫لەگەڵیدابووە‪.‬‬ ‫هەر لەو ب��ارەی��ەوە‪« ،‬عاسم قەندیل»ی‬ ‫پ��ارێ��زەری بنەماڵەی سوعاد حوسنی‪ ،‬بۆ‬ ‫رۆژن��ام��ەك��ەی دووپ��ات��ك��ردووەت��ەوە‪ :‬ل��ەوەی‬ ‫ێ بۆ راوێژكاری داواكاری‬ ‫ئاگاداركردنەوەیەكی نو ‌‬ ‫گشتیی‪ ،‬سەبارەت بە رووداوەكە‪ ،‬بەرزكراوەتەوە‪.‬‬

‫گرافیک نیوز ‪ -‬سابات‬

‫س��ەردان��م��ان دەك���ه‌ن‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫هونەرمەندو رۆشنبیرەكان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پیاوە بەتەمەنەكان‌و خوێندكارانیش‬ ‫دێنە المان»‪.‬‬ ‫ت��ەح��س��ی��ن‪ ،‬ئ��ام��اژە ب���ەوەش‬ ‫دەك��ات‪ :‬هەر كارێكی دیكە بكەن‬ ‫داهاتیان لە قاوەخانەی مەچكۆ‪،‬‬ ‫زی��ات��ر دەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم وەك خۆی‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬نامانەوێت ئ��ەم ك��ارە‬ ‫مێژووییەی باوكمان بزربێت»‪ ،‬ئەو‬ ‫بەپێویستیشی دەزانێت‪ ،‬حكومەت‬ ‫هاوكارییان بكات بە نۆژەنكردنەوەی‬ ‫ق��اوەخ��ان��ەك��ەی��ان‪ ،‬ب��ەوپ��ێ��ی��ەی‬ ‫«ناوبانگێكی گەورەی هەیە‌و ئێستا‬ ‫بیناكەی بەرەو لەناوچوون دەچێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫چاو‪ ،‬جێگەی «پاسوۆرد» دەگرێتەوە‬ ‫سابات‪ :‬الوك ئەمجەد‬

‫زۆری���ی ه��اك��ك��ردن‌و دزینی‬ ‫پاسوۆردی ئەكاونتی (فەیسبووك‌و‬ ‫تویتەر)‪ ،‬كۆمپانیایەكی ئەمریكی‬ ‫س���ەرق���اڵ���ك���ردووە پ�����ەرە بە‬

‫پرۆگرامێك بدات‪ ،‬كە بەشداربوو ‪ »Group‬رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬لە‬ ‫لەڕێگەی ناسینەوەی چ��اوەوە بەرنامە‌و پالنیدایە لە ئایندەیەكی‬ ‫بچێتە ئەكاونتەكەی لەو دوو تۆڕە نزیكدا بەشداربووان لە ماڵپەڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‌و هەموو حسابە‬ ‫كۆمەاڵیەتییە جیهانییە‪.‬‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «‪ Hoyos‬بانكییەكان لەڕێگەی ناسینەوەی‬

‫بەشداریی بەشی سێیەمی «گەردەلوول» ناكات‬

‫گەزیزە‪ ،‬هەنگاو بەسەر خۆڵەمێشدا دەنێت‬ ‫سابات‬

‫گ��ەزی��زە‪ ،‬ژن��ە هونەرمه‌ندی‬ ‫دی�����اری گ���ۆڕەپ���ان���ی ش��ان��ۆو‬ ‫درام��ای ك��وردی‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫بەشداریی بەشی سێیەمی درامای‬ ‫«گەردەلوول» ناكات‌و سەرقاڵی‬ ‫نووسینی سیناریۆی درامایەكە‬ ‫ب��ەن��اوی «ه��ەن��گ��اوەك��ان��ی سەر‬ ‫خۆڵەمێش»‪.‬‬ ‫گەزیزە عومەر‪ ،‬لە لێدوانێكدا‬ ‫بۆ «سابات» ئەوەی خستەڕوو‪:‬‬ ‫«هەنگاوەكانی سەر خۆڵەمێش»‪،‬‬ ‫درام���ای���ەك���ە‪ ،‬كێشەوگرفتی‬ ‫س��ەردەم��ی كۆمەڵگەی كوردیی‬ ‫دەخ��ات��ەڕوو‪ ،‬تیشكیش دەخاتە‬ ‫سەر كێشە جۆراوجۆرەكانی ژنان‌و‬ ‫چۆنییەتی رووب��ەڕووب��وون��ەوەی‬ ‫ئ��ەو كێشانە ل��ەالی��ەن ژن��ان��ەوە‪،‬‬ ‫ئێستاش سەرقاڵی نووسینی‬ ‫سیناریۆیەكەیەتی‪.‬‬ ‫بڕیارە درام��اك��ەی گەزیزە‪،‬‬ ‫(‪ )25‬ئەڵقە بێت‌و خۆی كاری‬ ‫دەرهێنانیشی بۆ بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەك ئەكتەر رۆڵی تێدا ناگێرێت‪،‬‬ ‫هەروەك بە «سابات»یشی وت‪:‬‬ ‫«لەئێستادا چاوەڕێ دەكەم‬ ‫لەالیەن كەناڵێكی تەلەفزیۆنییەوە‬

‫ئەندازەی سەركەوتن‬ ‫سمكۆ جاف‬

‫لەم گۆشەیدا‪ ،‬هەفتانە خوێندنێك دەخەینەڕوو كە لە‬ ‫بەهێزترین زانستە مرۆڤایەتییەكانە‌و ناوی (ئەندازەی سەركەوتن)‬ ‫ه‪ ،‬سەرەتاش دەبێت بۆ تێگەیشتن لە ئەندازەی سەركەوتن‪،‬‬ ‫لە دەروونی خۆمان‌و دەورووبەر تێبگەین‪ ،‬ئینجا لە یاساكانی‬ ‫گەردوون تێبگەین‪.‬‬ ‫خوێندنەكەمان بریتییە لە‪:‬‬ ‫‪ -1‬دانانی پالن بۆ ژیان‪ ..‬چۆن سەركەوتن بەدی دەكەیت‬ ‫لە هەموو بوارەكانی ژیان‌و بەدەستهێنانی گونجاندن (انسجام)‬ ‫لەگەڵ گەردوون؟‬ ‫‪ -2‬یاساكانی گەردوون‪ ..‬هەموو شتێك لەم گەردوونەدا بەپێی‬ ‫یاسا هەڵسوكەوت دەكات‪ ،‬هەوڵدەدەین تێبگەین لەو یاسایانە‌و‬ ‫سوودمەندبین لە ژیانماندا‪.‬‬ ‫‪( NLP -3‬البرمجة اللغوية العصبية)‪ ،‬چۆن كۆنترۆڵی‬ ‫رەفتار‌و هەڵسوكەوتەكانت بكەیت‌و چۆن رزگاربیت لە رەفتارە‬ ‫ناباشەكان‌و بگەیتە بەرزترین ئاستی بەرهەمهێنان؟‬ ‫‪ -4‬بەخێرایی خوێندنەوە‪ ..‬مرۆڤی ئاسایی (‪ )200-180‬وشە‬ ‫لەیەك خولەكدا دەخوێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم پاش فێربوونی هەندێك‬ ‫تەكنیك دەتوانێت بگاتە خوێندنەوەی (‪ )800-600‬وشە لە‬ ‫خولەكێكدا‪.‬‬ ‫‪ -5‬تەكنیكی بیرەوەریی‪ ،‬بەردەوام گوێمان لەهەندێك كەس‬ ‫دەبێت دەڵێت‪ :‬من بیرەوەریم باش نییە‪ ،‬یان هیچم بیرنایەت‪،‬‬ ‫دەتوانین بە هەندێ‌ راهێنان بیره‌وەرییەكی باشمان هەبێت‪.‬‬ ‫‪ -6‬زمانی جەستە‪ ،‬چۆنییەتی تێگەیشتن لە مرۆڤ بەهۆی‬ ‫جوڵەكانی بێ ئەوی یەك وشە بڵێت‪.‬‬ ‫‪-7‬بیركردنەوەی پۆزەتیڤ‪.‬‬ ‫با دەست پێ بكەین‬ ‫نزیك لەساڵی (‪ )1910‬لەئەمریكا (ئاندرۆ كارنیگی)‪ ،‬كە‬ ‫پیاوێكی مەزنی دەوڵەمەندی لە بنەڕەتدا سكۆتلەندی بوو‪ ،‬لە‬ ‫بەرهەمهێنانی ئاسن كاری دەكرد‪ ،‬ئەم پیاوە زۆر سەرقاڵ بوو‬ ‫زانیی خۆی دەوڵەمەندە‌و كەسانی تر هەژارن‪.‬‬ ‫ئەو نهێنییە چییە‪ ،‬كە ئەو سەروەت‌و سامانی زۆری هەیە‌و‬ ‫كەسانی تر بەنانەسكی دەژی��ن‪ ،‬گەنجێكی دۆزییەوە بەناوی‬ ‫(نابلیۆن هێڵ) دەرب��ارەی ئەو نهێنییە لێی پرسیی‌و وتی‪:‬‬ ‫«ناپلیۆن لە ژیانی من‌و (‪ )50‬كەسی تری بەناو بانگ بكەو ئەو‬ ‫نهێنییە بدۆزەرەوە»‪.‬‬ ‫ناپلیۆن هێڵ‪ ،‬وتی‪“ :‬ئەمە كات‌و پارەی زۆر دەوێت (ئاندرۆ‬ ‫كارنیگی)ش‪ ،‬پێی راگەیاند‪ :‬كـــــە پ��ارەی دەدات��ێ‌ بەس‬ ‫لێكۆڵینەوەكە بكات‪ ،‬دواتر ناپلیۆن‪ ،‬دەستیكرد بە لێكۆڵینەوە‌و‬ ‫پەرتوكێكی نووسی بەناوی (‪)Think and grow rich‬‬ ‫واتا‪( :‬بیركەرەوە‌و دەوڵەمەندببە)‪ ،‬ناپلیۆن‪ ،‬لە پەرتوكەكەیدا‬ ‫دەڵێت‪« :‬من ئەم نهێنییەم كردووەتە دوو بەشەوە‪ ،‬بەشی‬ ‫یەكەمی‪ :‬پێویستی (خواستن) بۆ زانینی نهێنییەكە‪ ،‬بەشی‬ ‫دووەمیش‪ :‬دەكەوێتە ناو وشەكانی ئەو پەرتوكە‪ ،‬واتە داوا‬ ‫دەكات كە خۆت بیدۆزیتەوە»‪.‬‬

‫ۆنت‬

‫رین‬

‫ك‬

‫قە‬

‫بێدەستیی؛ كۆڵی پێ نادات‬ ‫سابات‪ :‬خالید مەحمود‬

‫وەاڵم���م ب��درێ��ت��ەوە‪ ،‬ك��ە ببێتە‬ ‫ب��ەره��ەم��ی��ان ب��ۆ پەخشكردن‪،‬‬ ‫ئەو كاتە دەست بەتۆماركردنی‬ ‫دەكەین‪ ،‬هیواشم وای��ە‪ ،‬بتوانم‬ ‫بەستافێكی ن��وان��دن‌و تەكنیكی‬ ‫باش‪ ،‬لەڕووی وێنەگرتنەوە‪ ،‬ئیشی‬ ‫ل��ەس��ەر ب��ك��ەم‪ ،‬چونكە دڵنیام‬ ‫بینەرێكی زۆری دەبێت»‪.‬‬ ‫گەزیزە‪ ،‬كە رۆڵێكی دیاری‬ ‫لە هەردوو بەشی یەكەم‌و دووەمی‬ ‫زنجیرەدرامای «گ��ەردەل��وول»دا‬ ‫ه��ەب��وو‪ ،‬ب���اس ل���ەوە دەك���ات‪:‬‬ ‫لەبەشی سێیەمی ئەو درامایەدا‬ ‫بەشداریی ناكات‪ ،‬لەوبارەیەشەوە‬ ‫وتی‪« :‬هۆكاری خۆمم هەبووە‪ ،‬كە‬ ‫نەمتوانیوە بەشداریی بكەم‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگەلەوەی هونەرمەند ناتوانێت‬ ‫هەموو كاتەكانی لەیەك پڕۆژەدا‬ ‫بەسەربەرێت»‪.‬‬ ‫ئەوەش دەخاتەڕوو‪ :‬لەئێستادا‬ ‫زۆر سه‌ری قاڵه‌‪ ،‬چونكە جگە لە‬ ‫نووسینی درام��اك��ەی سەرقاڵی‬ ‫پ��ڕۆژەی��ەك��ی شانۆییە بەناوی‬ ‫«م��وخ��ت��ارو ژن��ان��ی گ���ەڕەك»‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ەره��ەم��ی تیپی ش��ان��ۆی‬ ‫هاوڕێیانی گەزیزەیەو بەمنزیكانە‬ ‫تەواودەبێت‌و نمایش دەكرێت‪.‬‬

‫اڵی‬

‫چ��اوەوە داخڵی ئەكاونتەكانیان‬ ‫ببن‪ ،‬ئ���ەوەش ب��ە گونجاوترین‬ ‫رێگەچارە دادەنرێت بۆ رێگرتن لە‬ ‫هاككردن‌و دزینی «پاسوۆرد»ی‬ ‫ئەكاونەتەكان‪.‬‬

‫یاسین مەحمود‪)32( ،‬‬ ‫س��اڵ‪ ،‬لەدەستدانی ه��ەردوو‬ ‫دەستی نەبوونەتە رێگر لە‬ ‫بەردەمی‌و كۆڵی لە ژیان نەداوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو ك��ە ل��ە ن��اوەڕاس��ت��ی‬ ‫ساڵی (‪)1995‬ەوە لەشەڕی‬ ‫ناوخۆدا مینی پێداتەقیوەتەوە‬ ‫لەناوچەی «گۆڵی» لەگوندی‬ ‫«مێشەڕۆ»‪ ،‬ه��ەردوو دەستی‬ ‫ل��ەدەس��ت��داوە‪ ،‬ب���ەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا‪ ،‬لە ملمالنێی ژیان‌و‬ ‫كاركردن دوور نەكەوتووەتەوەو‬ ‫پشت ب��ەخ��ۆی دەبەستێت‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك رۆژان���ە بژێویی‬ ‫ژی��ان��ی ب��ە تەكسی بەڕێوە‬ ‫دەبات‪.‬‬ ‫ی��اس��ی��ن‪ ،‬كە‬ ‫دانیشتووی‬

‫هان‬

‫جی‬

‫پێنجوێنە لەكاتی كاركردندا‬ ‫ب��ۆ «س���اب���ات» دواو وت��ی‪:‬‬ ‫«ل��ەه��ەم��وو كارێكمدا پشت‬ ‫ب��ەخ��ۆم دەب��ەس��ت��م‪ ،‬ه��ەر لە‬ ‫نانخواردن‌و لێخوڕینی ئوتۆمبێل‌و‬ ‫باقیدانەوەو رۆنگۆڕین‌و پاتری‬ ‫گۆڕین‪ ،‬تەنانەت تایە گۆڕینی‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەشم خۆم دەیكەم»‪.‬‬ ‫ئ��ەو هەرچەندە مووچەی‬ ‫پێشمەرگەی كەمئەندامی بۆ‬ ‫ب��ڕاوەت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوە نییە‬ ‫كە پێی ب��ژی‪ ،‬بۆیە شۆفێری‬ ‫تەكسییە‌و وتیشی‪« :‬ئەگەر‬ ‫من مووچەكەم نزیكەی (‪)600‬‬ ‫ه������ەزار‬

‫دینار بوایە‪ ،‬ك��ارم نەدەكرد‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ش��ۆف��ێ��ری��ی ب��ۆ من‬ ‫ئیشێكی گرانە‪ ،‬بەاڵم ناچارم»‪.‬‬ ‫ی��اس��ی��ن‪ ،‬ب���اس ل���ەوەش‬ ‫دەك������ات‪ :‬ك���ە ه��ەن��دێ��ك��ج��ار‬ ‫نەفەرەكان متمانەی پێناكەن‌‪،‬‬ ‫گ��ێ��ڕای��ەوە ك��ە «جارێكیان‬ ‫ئافرەتێك دەستی راگ��رت‪ ،‬كە‬ ‫وەس��ت��ام بینی دەس��ت��م نییە‬ ‫وت��ی‪ :‬كاكە خ��ۆت سەیارەكە‬ ‫ل ‌ێ دەخوڕی وتم‪ :‬بەڵێ‌‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫كاكە بەخوا لەگەڵ تۆ ناوێرم‬ ‫س���ەرك���ەوم‪ ،‬چ��ۆن ب��ەوج��ۆرە‬ ‫دەتوانی شۆفێریی بكەیت؟!»‪.‬‬

‫سابات‬

‫قەاڵی هەولێر‪ ،‬دەكەوێتە ناوەڕاستی شاری هەولێری پایته‌ختی هه‌رێمی‬ ‫کوردستانەوە‪ ،‬لەسەر گردێك‌و بەشێوەی بازنە دروستكراوە‪ ،‬كە مێژووەكەی بۆ‬ ‫(شەش هەزار) ساڵ بەر لەئێستا دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫قەاڵكە‪ ،‬زیاتر لە (‪ )500‬خانووی تێدایە‪ ،‬جگە لە مزگەوت‌و گەرماو و‬ ‫دووكان‌و چەند پێویستییەكی دیكە‪ ،‬بە كۆنترین قەاڵ دادەنرێت لە جیهاندا‪،‬‬ ‫كە ژیان تێیدا بەردەوام بێت‪ ،‬لەئێستادا بەهۆی نۆژەنكردنە‌وەو پاراستن لە‬ ‫لەناوچوون‌و گۆڕانكاریی شێوەكەی‪ ،‬بە سەرپەرشتی رێكخراوی «یونسكۆ»‬ ‫كاری تێدا دەكرێت‌و خەڵكی تێدا نەماوە‪.‬‬

‫ژنەكەشی بەشداربووە‪..‬‬

‫حوكمی (‪ )431‬ساڵ زیندانیكردن‪ ،‬بۆ رفێنەری كچێک دەردەچێت‬

‫س��اب��ات‪ :CNN :‬دادگ��ای��ەك��ی‬ ‫ئەمریكا ل��ەوی�لای��ەت��ی كالیفۆرنیا‪،‬‬ ‫بڕیاریدا؛ بەسەپاندنی حوكمی (‪)431‬‬ ‫س��اڵ زیندانیكردن بەسەر «فیلیب‬ ‫گاریدۆ»‪ ،‬بەتۆمەتی رفاندنی كچێكی‬ ‫تەمەن (‪ )11‬ساڵ‪ ،‬كە ساڵی (‪)1991‬‬ ‫رفاندوویەتی‌و بۆ ماوەی (‪ )18‬ساڵ‬ ‫لەژێرزەمینێكدا دەستبەسەریكردووە‌و‬ ‫م��وم��ارەس��ەی سێكسیی ل��ەگ��ەڵ��دا‬ ‫كردووە‪ ،‬تا ئەوكاتەی توانرا لەساڵی‬ ‫(‪)2009‬دا‪ ،‬كچەكە ئازاد بكرێت‪.‬‬ ‫لەمبارەیەوە؛ ستیڤان تاپسۆن‪،‬‬ ‫پ���ارێ���زەری گ���اری���دۆ‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫هاوسەرەكەی گاردیۆ ‪-‬ش لەو رووداوە‬ ‫تێوەگالوە‌و تۆمەتباركراوە ب��ەوەی؛‬ ‫دەستی لەڕفاندن‌و دەستدرێژیكردنە‬ ‫س��ەر ك��چ��ەك��ەدا ه��ەب��ووە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫دادگاكە‪ ،‬بڕیاریدا بە زیندانیكردنی‬ ‫هاوسەرەكەی گاریدۆ‪ ،‬بۆ ماوەی (‪)55‬‬ ‫ساڵ‪.‬‬ ‫جایسی‪ ،‬كە قوربانییەكەیە‌و ئێستا‬ ‫تەمەنی گەیشتووەتە (‪ )31‬ساڵ‌و‬

‫دوو منداڵی لەو ماوەیەدا لە گاریدۆ‪،‬‬ ‫ب��ووە‪ ،‬لەپرۆسەی دادگاییكردنەكەدا‬ ‫ئامادەنەبوو‪ ،‬بەاڵم نامەیەكی سۆزداریی‬ ‫رەوان���ەی دادگاییكردنەكە كردبوو‪،‬‬ ‫ك��ە تێیدا نووسیبووی‪« :‬گ��اری��دۆ‪،‬‬ ‫شەیتانێك ب���ووە‌و ئ��ەو ماوەیەشی‬ ‫بەالدانێكی سێكسیی وەسفكردووە‪،‬‬ ‫كە بەدرێژایی (‪ )18‬ساڵ دەرهەقی‬ ‫كراوە»‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری نامەكەی جایسی‬ ‫دا بــــــــــــــۆ دادگاكە‪ ،‬هاتووە‪:‬‬‫«بڕیارمدا ئەمڕۆ لەدادگاییكردنەكەدا‬ ‫ئامادەنەبم‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی چركەیەكی‬ ‫تری ژیانم بەبوونی تۆوە (مەبەستی‬ ‫لەتۆمەتباركراوەكەیە) بەهەدەر نەدەم‪،‬‬ ‫تۆ هەڵەیت‌و هەموو روانینەكانیشت‬ ‫هەڵەن‪ ،‬ئەوكات هەرگیز ئەو ئازایەتییەم‬ ‫نەبوو‪ ،‬كە ئەمانەت پێبڵێم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا ئ��ازادم‪ ،‬تۆ درۆزنیت‌و هەموو‬ ‫ئ��ەوان��ەی بەرامبەر بەمن كردووتن‪،‬‬ ‫هەڵەن‌و ئومێدەوارم بتوانیت رۆژێك‬ ‫لەڕۆژان لەوە تێبگەیت»‪.‬‬

‫هەر لەنامەكەدا‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب���ەوەك���راب���وو‪« :‬ئ��ەی‬ ‫فیلیب‪ ..‬تۆ هەمیشە‬ ‫وەك ئ��ام��ێ��رێ��ك‬ ‫ب����ۆ ت��ێ��رك��ردن��ی‬ ‫حەزەكانت بەكارت‬ ‫دەه��ێ��ن��ام‪ ،‬من‬ ‫رق��م لەهەموو‬ ‫چ��رك��ەی��ەك��ی‬ ‫ئ���ەو س��ااڵن��ە «فل‬ ‫ی‬ ‫پ‬ ‫دەب��ێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫گاری‬ ‫د‬ ‫ۆ‬ ‫»‬ ‫ژیانم‬ ‫ك��ە تێیدا‬ ‫و ژن‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ک‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫گوزەراندووە‪،‬‬ ‫تۆدا‬ ‫لەگەڵ‬ ‫ی‬ ‫ه����ەروەه����ا ب���ەه���ۆی الدان����ە‬ ‫سێكسییەكانیشتەوە‪ ،‬كە وایانكرد‬ ‫ببمە قوربانیی‪ ،‬تۆ ژیانی منت برد‪،‬‬ ‫هەروەها ژیانی خێزانەكەشم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خۆشبەختانە ئێستا سەالمەتم‌و چیتر‬ ‫بەو دێوەزمەیه‌وە ناژیم»‪.‬‬ ‫دوو س��اڵ ل��ەم��ەوب��ەر‪ ،‬ك��ە ئەم‬ ‫ق��ورب��ان��ی��ی��ە ئ����ازاد ك���را‪ ،‬ه��ەواڵ��ی‬ ‫ئازادكردنەكەی‪ ،‬هەرایەكی گەورەی‬

‫لەنێو‬ ‫ن���اوەن���دەك���ان���ی‬ ‫م��ی��دی��ادا ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‌و ب����������ۆ‬ ‫ماوەیەكی دوور‌و درێژیش لەالیەن‬ ‫ناوەندەكانی میدیاوە‪ ،‬بەدواداچوونی‬ ‫بۆ دەكرا‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫هەر الیەنێك‪ ،‬پرۆژەی باشی هەبێت‌و هاوكارمان بێت لە پێشخستنی پەروەردەدا‪ ،‬پێشوازیی لێ دەكەین‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن؛ پەروەردە ده‌گۆڕێت‬ ‫وه‌زیری په‌روه‌رده‌؛ هاوڕای ‌ه له‌گه‌ڵ ئۆپۆزسیۆن‌و ده‌ڵێت‪ :‬نابێت په‌روه‌رد ‌ه بکرێت ‌ه به‌شێک ل ‌ه گه‌مه‌ی سیاسیی‬ ‫ێ عەبدوڵاڵ‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هاوڕ ‌‬

‫‪........................................................‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بۆ پێشخستنی‬ ‫كەرتی پ���ەروەردە‪ ،‬پرۆژەیەك‬ ‫ئامادە دەك��ات‌و مامۆستایان‌و‬ ‫چ��اودێ��ران��ی پ������ەروەردەش‪،‬‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی پ���رۆژەك���ە‬ ‫بەپێویست دەزان���ن‌و هاوكات‬ ‫وەزی���ری پ����ەروەردەی هەرێم‪،‬‬ ‫ئاشكرای دەكات‪ ،‬پێشوازیی لە‬ ‫پرۆژەیەك دەكەن كە خزمەتی‬ ‫گشتیی بكات‪.‬‬ ‫ل��ە م���اوەی دوو هەفتەی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬الیەنەكانی دەسەاڵت‬ ‫«یەكێتی‪ ،‬پارتی»‌و هەر سێ‬ ‫الیەنی ئۆپۆزسیۆن «گ��ۆڕان‪،‬‬ ‫ی��ەك��گ��رت��وو‪ ،‬ك��ۆم��ەڵ»‪ ،‬دوو‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی��ان ئەنجام داوە‬ ‫ب��ە م��ەب��ەس��ت��ی ئەنجامدانی‬ ‫چ��اك��س��ازی �ی‌و دەرب��ازك��ردن��ی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان ل��ەو‬ ‫قەیرانەی كە تێیكەوتووە‪.‬‬ ‫ل��ە دواك��ۆب��وون��ەوەی��ان��دا‪،‬‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن پ��رۆژەی��ەك��ی‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەش ب���ە «ی��ەك��ێ��ت �ی‌و‬ ‫پ��ارت��ی» ك���ردووە؛ كە شەش‬ ‫پاكێج ل��ەخ��ۆدەگ��رێ�ت‌و لەنێو‬ ‫پ����رۆژەك����ەدا‪ ،‬ئ��ەن��ج��ام��دان��ی‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی ل���ە وەزارت�����ی‬ ‫پ���ەروەردەدا‪ ،‬لە چوارچێوەی‬ ‫«پ������رۆژەی چ��اک��س��ازی��ی ل ‌ه‬ ‫وه‌زاره‌ته‌کانی حکومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫کوردستان»دا‪ ،‬خراوەتەڕوو‪.‬‬ ‫ل��ە پ���رۆژەك���ەدا ه��ات��ووە‪:‬‬ ‫«بۆئه‌وه‌ی وه‌زاره‌ته‌کانی هه‌رێم‬ ‫دووربخرێنه‌وه‌ له‌ هه‌موو جۆر‌ه‬ ‫تێوه‌گالنێك له‌ ملمالنێی نێوان‬ ‫حیزبه‌ سیاسییه‌کان‌و بۆئه‌وه‌ی‬ ‫بتوانن کاره‌کانی خۆیان به‌بێ‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانی حیزبیی‪ ،‬ئه‌نجام‬ ‫ب��ده‌ن‪ ،‬پێویستە چاكسازییان‬ ‫تێدا بكرێت»‪.‬‬ ‫پ��رۆژەك��ەی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫چ���وارالی���ەن���ی پ�������ه‌روه‌رده‌‌و‬ ‫(ح��ی��زب��ای��ه‌ت��ی‪ ،‬ت��ه‌زک��ی��ه‌‪،‬‬ ‫سیاسیی‪،‬‬ ‫مـــــونافه‌سه‌ی‬ ‫سه‌ندیکا)ی لەخۆگرتووە‪.‬‬ ‫سەفین دزەی���ی‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫پەروەردەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫لەو خاڵەدا لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن‬

‫ه���اوڕای���ە ك��ە ب��ە پێویست‬ ‫دەزانرێت‪ ،‬پ��ەروەردە نەكرێتە‬ ‫شوێنێك بۆ ملمالنێی سیاسیی‪.‬‬ ‫ه��ەروەك دەڵێت‪« :‬نابێت‬ ‫پ���ەروەردە بكرێتە بەشێك لە‬ ‫گەمەی سیاسیی‌و لە دەرەوەی‬ ‫دەوام‪ ،‬كاری سیاسیی‪ ،‬شتێكی‬ ‫ئاساییە»‪.‬‬ ‫چاودێرانی بواری پەروەردە‪،‬‬ ‫پ����رۆژەك����ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫ب��ە گ��رن��گ وەس��ف��دەك��ەن بۆ‬ ‫پێشخستنی پەروەردە‪.‬‬ ‫م‪ .‬رێ����ب����وار ع��ەل��ی‪،‬‬ ‫ش��ارەزا لە ب��واری پ��ەروەردە‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬پ��رۆژەك��ە‪ ،‬دەستی‬ ‫خستووەتەسەر س��ەر برینە‬ ‫پ���ەروەردەی���ی���ەك���ان‌و خاڵی‬ ‫گرنگی ت��ێ��دای��ە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫دوورخستنەوەی دەستی حیزب‬ ‫ل��ە ن��اوەن��دەك��ان��ی خوێندن‌و‬ ‫ئ��ازادك��ردن��ی مامۆستایان لە‬ ‫ئەندامێتییان ل��ە یەكێتیی‬ ‫مامۆستایاندا‪.‬‬ ‫ه����ەروەك ب��ە پێویستی‬ ‫دەزانێت‪ :‬ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬فشاری‬ ‫راستەقینە بخاتە سەر دەسەاڵت‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەكە‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ئ��ەگ��ەر پ��رۆژەك��ەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن جێبەجێ بكرێت‪،‬‬ ‫گۆڕانكاریی باش دێتەكایەوە‪.‬‬ ‫ل��ە راب�������ردوودا‪ ،‬حیزبە‬ ‫دەس��ەاڵت��دارەك��ان‪ ،‬دەستیان‬ ‫خ��س��ت��ووەت��ە ن��ێ��و ك��اروب��اری‬ ‫پ�����ەروەردەو حیزبایەتی لە‬ ‫دامودەزگاكانی پەروەردەدا‪ ،‬بە‬ ‫ئاشكرا دەركەوتووە‪.‬‬ ‫لەپرۆژەكەیدا‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ب���ە پ��ێ��وی��س��ت��ی دەزان���ێ���ت‪:‬‬ ‫«رێ��ک��خ��س��ت��ن‌و رێ��ک��خ��راو‌ه‬ ‫حیزبییه‌کان‪ ،‬ل �ه‌ن��او هه‌موو‬ ‫دام���وده‌زگ���ا‌و فه‌رمانگه‌کانی‬ ‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌‌دا‪ ،‬قه‌ده‌غه‌‬ ‫بکرێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی ت��ێ��دا ه��ات��ووە‪:‬‬ ‫«م���ام���ۆس���ت���او ک��ارم��ه‌ن��دی‬ ‫په‌روه‌رده‌و خوێندکار‌و قوتابی‪،‬‬ ‫له‌ ده‌ره‌وه‌ی م��اوه‌ی ک��ارو ل ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی بیناکانی وه‌زاره‌ت��ی‬ ‫پ�����ه‌روه‌رده‪ ‌،‬ب��ۆی��ان ه�ه‌ی�ه‌ ب ‌ه‬ ‫ئ���ازادی���ی چ��االک��ی حیزبیی‬ ‫بكەن»‪.‬‬

‫بە ب��ڕوای‪ ،‬م‪ .‬نەوشیروان‬ ‫حەمەغەریب‪ ،‬ئەندامی دەستەی‬ ‫داكۆكیی لە مافی مامۆستایان‬ ‫(س��ەرب��ەخ��ۆ)‪« :‬پ���رۆژەك���ە‪،‬‬ ‫هەمەالیەن‌و گشتگیرەو هەموو‬ ‫كەموكووڕییەكانی پ��ەروەردەی‬

‫«ده‌بێت سه‌رانی‬ ‫یه‌کێتیی مامۆستایان‬ ‫دادگایی بکرێن»‬ ‫خستووەتەڕوو‪ ،‬لە هەمانكاتدا‬ ‫چارەسەریشی بۆ داناون»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی بە «رۆژن��ام��ە»‬ ‫راگ���ەی���ان���د‪« :‬ئ������ەوەی لە‬ ‫پ���رۆژەك���ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا‬ ‫ب����اس ك������راوە‪ ،‬داواك����اری����ی‬ ‫هەموومانە‌و بەدەمەوەچوون‌و‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی��ان ل��ەالی��ەن‬ ‫دەس���ەاڵت���ەوە‪ ،‬ب��ە پێویست‬ ‫دەزان��ی��ن‌و دەب��ێ��ت دەس���ەاڵت‬ ‫بەجدیی كار بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫بكات‪ ،‬چونكە بە جێبەجێكردنی‬ ‫پ��رۆژەك��ە‪ ،‬بەشێكی زۆر لە‬ ‫كێشەكانی پەروەردە چارەسەر‬ ‫دەكرێن»‪.‬‬ ‫هەروەك سەفین دزەیی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬هەر‬ ‫الیەنێك‪ ،‬پ���رۆژەی پەسەند‌و‬ ‫ب��اش��ی ه��ەب��ێ �ت‌و ه��اوك��ارم��ان‬ ‫بێت لە پێشخستنی پرۆسەی‬ ‫پ�����ەروەردەدا‪ ،‬پێشوازیی لێ‬ ‫دەك��ەی �ن‌و دەت��وان��ی��ن س��وودی‬ ‫ل���ێ وەرب����گ����ری����ن‌و ه��ەوڵ��ی‬ ‫جێبەجێكردنی دەدەی��ن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ه��ەم��وو پ���رۆژەی���ەك قابیلی‬ ‫جێبەجێكردن نییە‪ ،‬هەروەها‬ ‫ه��ەر پ��رۆژەی��ەك ب��ۆ خزمەتی‬ ‫گشتیی بێت‪ ،‬دەرگامان كراوەیە‌و‬ ‫پێشوازیی لێ دەكەین‪ ،‬بەاڵم‬

‫لیستی كوردستانیش لە كاتی‬ ‫بانگەشەكاندا‪ ،‬پ��رۆژەی خۆی‬ ‫ه��ەب��ووە كە لە بەرژەوەندیی‬ ‫گشتیدا بووە»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ك��ەم��ال ن��وری‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری پ�����ەروەردەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژەی بەوە كردووە‪:‬‬ ‫خ��اڵ��ەك��ان��ی ن��ێ��و پ��رۆژەك��ەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫گشتیی‌و پەروەردەیی تێدایە‌و‬ ‫پێویستە جێبەجێ بكرێت‪.‬‬ ‫ل��ە س��ااڵن��ی راب������ردوودا‪،‬‬ ‫دام����ەزران����دن����ی م��ام��ۆس��ت �ا‌و‬ ‫ك���ارم���ەن���دان���ی پ������ەروەردە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی دادپ���ەروەران���ە‬ ‫نەبووەو زۆرجار بۆ دامەزراندن‪،‬‬ ‫پشت بە تەزكییەی حیزبیی‬ ‫بەستراوە‌‪ ،‬بەپێی پرۆژەكە‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بۆ چارەسەركردنی‬ ‫ئەو كێشەیە‪ ،‬داوا دەكات‪« :‬بۆ‬ ‫دام��ەزران��دن �ی‌ مامۆستا‪ ،‬یان‬ ‫کارمه‌ند‪ ،‬ی��ان بۆ وه‌رگرتنی‬ ‫ل���ه‌ ک��ۆل��ێ��ج��ی پ������ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫بنەڕه‌تی‪ ،‬خولی په‌روه‌ده‌یی‪،‬‬ ‫ب��ۆ پێسپاردنی پله‌و پایه‌ی‬ ‫کارگێڕیی‌و ئیداریی‪( ،‬ته‌زکیه‌و‬ ‫واسیتە) قەدەغەبكرێن»‪.‬‬ ‫رێ���ب���وار ع��ەل��ی‪ ،‬ئ��ام��اژە‬ ‫بەوە دەك��ات‪ :‬تائێستا پێدانی‬ ‫پ��ل �ە‌و پ��ۆس��ت��ی ئ��ی��داری��ی لە‬ ‫دام��ودەزگ��اك��ان��ی وەزارەت����ی‬ ‫پ����ەروەردەدا‪ ،‬لەسەر بنەمای‬ ‫حیزبایەتییە‌و رەخنەی ئەوەش‬ ‫ل��ە پ���رۆژەك���ەی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫دەگرێت‌و رایدەگەیەنێت‪« :‬لە‬ ‫پ��رۆژەك��ەدا‪ ،‬باسی پێویستی‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی ل��ە پۆستەكانی‬ ‫وەزارەت‌و بەڕێوەبەرێتییەكانی‬ ‫پەروەردەو ئیدارەی قوتابخانە‌و‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��ەك��ان��دا ن��ەك��راوە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا س��ەرج��ەم��ی��ان بە‬ ‫تەزكییەی حیزبیی دان��راون‌و‬ ‫پێویستە الببرێن‌و ئەو دەزگایانە‬ ‫ب��درێ��ن��ە دەس��ت��ی خەڵكانی‬ ‫پەروەردەیی»‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬وەزیری پ��ەروەردە‪،‬‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت‪« :‬پێموایە‪ ،‬لیژنەی‬ ‫پ��������ەروەردەی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ش��ای��ەت��ی��ی بۆ‬ ‫وەزارەت���ی پ���ەروەردە دەدەن‬ ‫كە بەشێوەیەكی پرۆفیشنااڵنە‬

‫ك���اری ك�����ردووە‪ ،‬ل��ە ه��ەم��وو‬ ‫شوێنێكیش كەموكووڕیی هەیە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لە كابینەی شەشەمی‬ ‫حكومەتی هەرێمدا‪ ،‬هەوڵمانداوە‬ ‫پرۆفیشنااڵنە كاربكەین لە هەموو‬ ‫الیەنەكانی پەروەردەدا»‪.‬‬ ‫«یەكێتیی مامۆستایانی‬ ‫كوردستان»‪ ،‬که‌ رێكخراوێكی‬ ‫پ��ی��ش��ەی��ی��ە‪ ،‬ب���ەاڵم هەمیشە‬ ‫جێی رەخ��ن��ەی مامۆستایان‌و‬ ‫چ��اودێ��ران��ی پ���ەروەردە ب��ووەو‬ ‫ب��ه‌ش��ێ��ک��ی م��ام��ۆس��ت��ای��ان‬ ‫پێیانوابووه‌ ئ��ەو رێكخراوە‪،‬‬ ‫داكۆكیی لە بەرژەوەندییەكانی‬ ‫ح��ی��زب ك�����ردووه‌‌و خ��زم��ەت��ی‬ ‫مامۆستایانی نەكردووە‪.‬‬ ‫م‪ .‬رێ���ب���وار‪ ،‬ئ��اش��ك��رای‬ ‫دەكات‪« :‬یەكێتیی مامۆستایان‪،‬‬ ‫رێكخراوێکی گەندەڵی حیزبییە‌و‬ ‫داكۆكیی لە مامۆستایان ناكات‪،‬‬ ‫ئەم سەندیكایە وه‌سیله‌یه‌ك بووە‬ ‫بۆ كۆیلەكردنی مامۆستایان‌و‬ ‫لەهەمانكاتدا ه��ۆك��ارب��ووە بۆ‬ ‫پەكخستنی پ���ەروەردە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبێت سەرانی ئەو رێكخراوە‪،‬‬ ‫دادگایی بكرێن»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی پ�����رۆژەك�����ەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬چاكسازیی لەو‬ ‫رێ��ك��خ��راوەدا‪ ،‬پێویستییەكی‬ ‫هەنووكەییە‌و تێیدا هاتووە‪:‬‬ ‫«مامۆستا‪ ،‬ئازاده‌ له‌وه‌ی ببێت‪،‬‬ ‫یا نه‌بێت به‌ ئه‌ندامی سه‌ندیکا‬ ‫(یه‌کێتیی مامۆستایان)»‪.‬‬ ‫ه�����ەروەك ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫داوادەك��ات‪« :‬بڕینی ئابوونه‌ی‬ ‫ئه‌ندامێتیی له‌و مامۆستایانه‌ی‬ ‫ئه‌ندامی سه‌ندیکا نین‪ ،‬قەدەغە‬ ‫بكرێت»‪.‬‬ ‫رێ��ب��وار عه‌لی؛ رەخنە لە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دەگ��رێ��ت ك��ە لە‬ ‫كاتی ئامادەكردنی پرۆژەكەدا‪،‬‬ ‫سەرنج‌و تێبینی‌و پێشنیازی‬ ‫ك��ەم��پ �ه‌ی��ن��ی م��ام��ۆس��ت��ای��ان‌و‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی ب���ە ه��ەن��د‬ ‫وەرنەگرتووە‪ ،‬هەروەك وتیشی‪:‬‬ ‫«دەب��وو ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬حسابی‬ ‫ب��ۆ م��ام��ۆس��ت��ای��ان ب��ك��ردای �ە‌و‬ ‫راوبۆچوونی ئێمەی وەربگرتایە‬ ‫پ��ێ��ش ئ������ەوەی پ���رۆژەك���ە‬ ‫ئامادەبكرێت‪ ،‬چونكە پرۆژەكە‬ ‫كەموكووڕیی تێدایە»‪.‬‬

‫تیشکێك‬ ‫لە تونێلێکی تاردا‬ ‫عەدنان شاسوار‬

‫*‬

‫هەڵبژاردنی وەزارەت��ی پ���ەروەردەو پێشکەشکردنی پ��رۆژەی‬ ‫چاکسازیی تیایدا لەالیەن ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬بەڵگەی وردبینییە‪ .‬یەکەم‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەو رۆڵەی ئەم وەزارەتە لە پەروەردە‪ ،‬هەڵسانەوە‪ ،‬بنیاتنان‌و‬ ‫پێشخستنی کۆمەڵدا دەیبینێت‌‪ .‬دووەم‪ ،‬لەبەرئەوەی رێژەیەکی زۆر‬ ‫لەبەرچاوی ئەو کارمەندانەی لە مەڵبەندو وێستگه‌کانی دەنگداندا‪ ،‬کار‬ ‫یان چاودێریی دەکەن‪ ،‬لەم وەزارەتەوە دێن‪ ،‬هەربۆیە دەستەبەرکردنی‬ ‫پڕۆسەی هەڵبژاردن بەڕوونیی‪ ،‬بەبێ پێشێلکاریی‌و هەنگاوهەڵێنان‬ ‫رووەو چەقاندنی کۆڵەکەکانی دیموکراسی‌و بنیاتنانی کۆمەڵگای‬ ‫شارستانی‪ ،‬لەو فاکتەرانەیە کە کۆمەڵ‌و خودی قۆناغەکەش‪ ،‬بە‬ ‫گەرمی دەیخوازن!‬ ‫دوورخستنەوەی وەزارەت��ی پ��ەروەردە بە خوێندکار‪ ،‬کارمەند‪،‬‬ ‫دام��ەزراو‪ ،‬سیستمەکانی بەڕێوەبردن‌و خزمەتگوزارییەکانییەوە‪،‬‬ ‫لە حیزبایەتی‌و لە تێوەگالن لە ملمالنێی نێوان حیزبەکان‌و لە‬ ‫دەستوەردان‌و لە بەکارهێنانی پێکهاتە مرۆیی‌و بیناو جێ‌و رێ‌و‬ ‫ئیمتیازە پەروەردەییەکان لە هەڵمەتەکانی هەڵبژاردندا‪ ،‬بە قازانجی‬ ‫ئەم حیزب‌و ئەو الیەن‪ ،‬دژ بە ئەوانی تر‌و سەپاندنی ئەندامێتی لە‬ ‫یەکێتیی مامۆستایانی کوردستاندا‌و بەکارهێنانی ئەم سەندیکایە بۆ‬ ‫مەرامی حیزبایەتیی تەسک‪ ،‬لەسەر حسابی بەرژەوەندیی گشتیی‪ ،‬ئەو‬ ‫بابەتانەن کە پڕۆژەكە گرتوونییە خۆی‪.‬‬ ‫بەو خاڵبەندیی‌و وردەکارییانەی پڕۆژەکەیان پێ داڕێژراوە‌و بەو‬ ‫میکانیزمە بابەتی‌و سادەو بێگرێیەی رێگاچارەکانی پێ دیاریکراوە‪،‬‬ ‫هێندەی تر هەوڵە خەمخۆرییەکەی ئۆپۆزسیۆنی تۆکمە کردووە‌و‬ ‫دەسەاڵتی لە گۆشەیەک خزاندووە کە دەرفەتی بەرهەڵستی نەبێت‪،‬‬ ‫جگە لە رازیبوون‌و سوپاسگوزاریی‪ ،‬ئەمە ئەگەر دەسەاڵت‪ ،‬لەناخەوە‬ ‫دەستبەرداری پێشێلکاریی‌و ئەتککردنی ئەم پرۆسە مەزنە بێت!‬ ‫لە پڕۆژەکەدا‪ ،‬مرونەت رەچاو کراوە‌و مەودا بە بەرامبەر دراوە بۆ‬ ‫دەستکردن بە چاکسازیی! داڕشتنی سەرەتایەکی گشتیی‪ ،‬مامەڵەی‬ ‫راستەوخۆ‌و لۆژیکی لەگەڵ کرۆکی کێشەکان‪ ،‬بەخشینی کات‌و هەل‬ ‫بۆ مامەڵەی بیناکارانە لەگەڵ بنەما گشتییەکانی پرۆسەکەدا‌و تەنانەت‬ ‫بەو زاتانەش کە لە خۆڕا خۆیان بە زەرەرمەند پیشان دەدەن‌و‬ ‫پێیانوایە‪ ،‬لە ئاکامی گۆڕانکارییەکاندا‪ ،‬ئیمتیازه‌کانیان لەدەستدەدەن!‬ ‫پابەندبوون بە یاسا‪ ،‬ریزکردنی س��زاش‪ ،‬بەڵگەی سووربوون‪،‬‬ ‫بەدواداچوون‪ ،‬بەپراکتیککردن‌و لێپرسینەوەیە لە بڕیارەکان!‬ ‫الیەنێکی تری گەشی راپۆرتەکە‪ ،‬لەوەدایە کە پەیام‌و بەرژەوەندیی‬ ‫بااڵی پرۆسەی پەروەردە‌و فێرکردنی کردووە بە چاوگ‪ .‬ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫پێگەیەکی بەهێزی هەیە لە دایەلۆگ‪ ،‬یان دانوستاندنەکاندا‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫پڕۆژەیەکی بینائامێزی خستووەتە سەر مێزەکە‪ ،‬کە بەرژەوەندیی‬ ‫گشتیی تیایە‌و لە مەرامی تەسک‌و تایبەتی حیزبایەتییەوە تەواو‬ ‫دوورە‪ .‬پڕۆژەکە‪ ،‬لە چەقی بازنەیەکدایە‌و هەموو تاکەکانی کۆمەڵ‪،‬‬ ‫بە رەنگاڵی ئینتمای حیزبیبوون‌و نەبوونیانەوە‪ ،‬بە هەمان دووریی‌و‬ ‫لەسەر هەمان چێوە‪ ،‬جێگیربوون‌و لێی بەهرەمەند دەبن!‬ ‫* په‌روه‌رده‌کار‬

‫خوێندكاران؛ بەپارە نمرە دەكڕن‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬زمناكۆ ئیسماعیل‬

‫‪..................................‬‬

‫ه��اوك��ات ل��ەگ��ەڵ دابەزینی‬ ‫ئاستی زاستییان‪ ،‬خوێندكاران بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی نمرەی بەرز‪ ،‬پەنا بۆ‬ ‫وانەی تایبەت دەبەن‌و مامۆستایان‌و‬ ‫بەرپرسانی وەزارەتی پەروەردەش‪،‬‬ ‫هۆكاری بەردەوامبوونی دیاردەكە‪،‬‬ ‫بۆ خراپیی ژینگەی پ��ەروەردە‬ ‫دەگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫سااڵنە‌و لە كاتی ئەنجامدانی‬ ‫بەتایبەتی‬ ‫تاقیكردنەوەكاندا‪،‬‬ ‫قۆناغی ئامادەیی‪ ،‬خوێندكاران لە‬ ‫دەرەوەی دەوام‪ ،‬بە پارە مامۆستا‬ ‫ب��ۆ وت��ن��ەوەی وان����ەی تایبەت‬ ‫ێ دەگ���رن‪ ،‬ب��ە مەبەستی‬ ‫ب��ەك��ر ‌‬ ‫بەدەستهێنانی نمرەی بەرز‪.‬‬ ‫النە عەلی‪ ،‬ناوی خ��وازراوی‬ ‫خوێندكارێكی قۆناغی شەشەمی‬ ‫زانستییە‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ب��ۆ ه��ەری��ەك��ە لە‬ ‫وان��ەك��ان��ی كیمیا‌و ئینگلیزی‪،‬‬ ‫مامۆستام گرتووە‪ ،‬تا بتوانم لە‬ ‫رێگەی وانەی تایبەتەوە‪ ،‬نمرەی‬ ‫تەواو بەدەستبهێنم»‪.‬‬

‫ه����ەروەك س��ی��روان ق���ادر‪،‬‬ ‫ب��اوك��ی خ��وێ��ن��دك��ارێ��ك��ی پۆلی‬ ‫شەشەمی زانستییەو دەڵێت‪:‬‬ ‫«كوڕەكەم‪ ،‬نەیتوانیوە سوودی‬ ‫تەواو لەمامۆستای خوێندنگەكەی‬ ‫خۆی وەربگرێت‪ ،‬بۆیە مامۆستای‬ ‫تایبەتم بۆ گرتووە‌و قەرزم كردووە‬ ‫بۆ پارەی وانە تایبەتەكە»‪.‬‬ ‫س��ەرەڕای گۆڕینی سیستمی‬ ‫پەروەردە لە هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ب�� ‌ه ب����ڕوای چ��اودێ��ران��ی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی���ی‪ ،‬ت��ا دێ��ت ئاستی‬ ‫زانستیی خوێندكاران دادەبەزێت‌و‬ ‫ه��اوك��ات مامۆستایان؛ خراپیی‬ ‫ژینگەی پ���ەروەردە‪ ،‬بە هۆكاری‬ ‫بەردەوامبوونی وان��ەی تایبەتی‬ ‫دادەنێن‪.‬‬ ‫م‪ .‬شەفیق حەمەڕەشید‪،‬‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری ك��ارگ��ێ��ڕی��ی‪،‬‬ ‫پێیوایە‪« :‬تا بینای قوتابخانە كەم‬ ‫بێت‌و (‪ )50‬خوێندكار لە ژوورێكدا‬ ‫بن‌و مامۆستاكان بواریان نەبێت‬ ‫باش وانە بڵێنەوە‌و پرۆگرامەكان‬ ‫زۆر‌و بۆر‌و ئاڵۆزبن‪ ،‬وانەی تایبەت‬ ‫دەمێنێت»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬رەخنە لە وەزارەتی‬

‫پەروەردە دەگرێت‪ ،‬بەوەی هەوڵی‬ ‫نەداوە بۆ بنبڕكردنی دیاردەكە‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەگەر مامۆستا‬ ‫لەخوێندنگە‪ ،‬وانەكەی بەباشیی‬ ‫بڵێتەوە‪ ،‬كەس ناتوانێت رێگریی‬ ‫لێ بكات‪ ،‬لە وت��ن��ەوەی وان��ەی‬ ‫تایبەت ل��ە دەرەوەی دەوام‪،‬‬ ‫چونكە واقیعەكە وانەی تایبەتی‬ ‫سەپاندووەو وەزارەت��ی پەروەردە‬ ‫هیچی نەكردووە بۆ نەهێشتنی»‪.‬‬ ‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل ب��ەرزن��ج��ی‪،‬‬ ‫وتەبێژی وەزارەت��ی پ��ەروەردەی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬هۆكاری‬ ‫بەردەوامبوونی وان��ەی تایبەت‪،‬‬ ‫بۆ خراپیی ژینگەی پەروەردەیی‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‌و بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬وەزارەت��ی پەروەردە‪،‬‬ ‫هەوڵیداوە وان��ەی تایبەت كەم‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬بەتایبەتی لە ئێستادا‪،‬‬ ‫(‪ )550‬پ��رۆژەی پەروەردەیی لە‬ ‫قۆناغی جێبەجێكردندان‌و ئەگەر‬ ‫توانرا لە قوتابخانەكاندا‪ ،‬دەوامێك‬ ‫بكرێت‌و كاتی دەوام زیاد بكرێت‌و‬ ‫كێشەی بینا‌و میالكات نەمێنێت‪،‬‬ ‫ئەو كاتە وان��ەی تایبەت‪ ،‬وردە‬ ‫وردە نامێنێت»‪.‬‬

‫پەنابردن بۆ وانەی تایبەت‪،‬‬ ‫زی��ان بە ئاستی خوێندكاران‌و‬ ‫پ��ەروەردە دەگەیەنێت‌و هاوكات‬ ‫پارەیەكی زۆر بەفیڕۆدەدرێت‪،‬‬ ‫بەتایبەتی كە هەندێك مامۆستا‪،‬‬ ‫داوای ب��ڕەپ��ارەی زۆر دەك��ەن‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەر چ��ەن��د سه‌عاتێك‬ ‫وانەوتنەوەدا‪.‬‬ ‫مامۆستایەك كە وانەی تایبەت‬ ‫دەڵێتەوە‌و نەیویست ناوی خۆی‬ ‫ئاشكرا بكات‪ ،‬وتی‪« :‬بە (‪600‬‬ ‫ـ ‪ )1500‬دۆالر‪ ،‬وان��ەی تایبەت‬ ‫بەخوێندكار دەڵێینەوه‌»‪.‬‬ ‫بە بڕوای محەمەد عوسمان‪،‬‬ ‫(ناوی خ��وازراوی مامۆستایەكەو‬ ‫وانەی تایبەت دەڵێتەوە)‪« :‬زۆریی‬ ‫پ��رۆگ��رام��ەك��ان‌و كەمتەرخەمیی‬ ‫خوێندكاران‌و الوازی��ی مامۆستا‪،‬‬ ‫هۆكارن بۆ پەنابردن بۆ وانەی‬ ‫تایبەت‪ ،‬بەاڵم گرتنی مامۆستای‬ ‫تایبەت‪ ،‬بووە بەچاولێكەریی لەنێو‬ ‫خوێندكاراندا»‪.‬‬ ‫م‪ .‬ئاسۆ تەیمور‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫خوێندنگەی سەركارێزی ئێواران‪،‬‬ ‫ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو‪« :‬وەزارەت���ی‬ ‫پ������ەروەردە‪ ،‬وان����ەی تایبەتی‬

‫ق����ەدەغ����ەك����ردووە‌و ل��ەالی��ەن��ی‬ ‫ئەخالقیشەوە‪ ،‬وتنەوەی وانەی‬ ‫تایبەت‪ ،‬كارێكی نەشیاوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا هەندێك لەمامۆستایان‪،‬‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی پارە‪ ،‬ئه‌و کاره‌‬ ‫ده‌ک ‌هن‌و تەنانەت هەندێك مامۆستا‪،‬‬ ‫وانەی تایبەت بەخوێندكارەكانی‬ ‫خ��ۆی��ان دەڵ��ێ��ن��ەوە‌و بەڵێنی‬ ‫دەرچوونیان پێدەدەن»‪.‬‬ ‫بە ب��ڕوای م‪ .‬ئاسۆ‪ :‬وان��ەی‬ ‫تایبەت‪ ،‬جۆرێكە لە بازرگانیی‌و‬ ‫بەهای مامۆستا كەمدەكاتەوە‪،‬‬ ‫ه�����ەروەك دەڵ���ێ���ت‪« :‬كاتێك‬ ‫مەسەلەی مامەڵەكردن بەمادە‬ ‫لەنێوان خوێندكار‌و مامۆستادا هاتە‬ ‫ئاراوە‪ ،‬رێز‌و خۆشەویستی‌و بەهای‬ ‫مامۆستا نامێنێت‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫هەندێك مامۆستا‪ ،‬بێویژدانانە‌و‬ ‫بەپارەیەكی زۆر‪ ،‬وانەی تایبەت‬ ‫دەڵێنەوە»‪.‬‬ ‫ه���ەروەك الن��ە عەلی‪ ،‬باس‬ ‫ل��ەوە دەك���ات‪« :‬مامۆستایانی‬ ‫خوێندنگەكەمان‪ ،‬وەك پێویست‌و‬ ‫بەباشیی تێمانناگەیەنن‪ ،‬بە پارە‪،‬‬ ‫مامۆستام گرتووەو ئەمساڵ هه‌زار‬ ‫دۆالرم بە مامۆستا داوە»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫لەسلێمانی؛ كارگەیەكی پیشەسازیی دەرمان دەكرێتەوە‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬د‪.‬مونجید سەعید‬ ‫میخائیل‪ ،‬بەڕێوەبەری رێگەپێدراوی‬ ‫كۆمپانیای پایۆنێر‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ك��ارگ��ەی (ال��رائ��دة للصناعات‬ ‫الدوائية‌) كە لەناوچەی قڕگەی شاری‬

‫سلێمانی كردوویانەتەوە دەبێتە هۆی‬ ‫پ��ەره‌پ��ێ��دان��ی ك��ەرت��ی پیشەسازیی‬ ‫تەندروستی لەهەرێمی كوردستان‌و‬ ‫عێراقدا‪ ،‬پشتیوانییەكیش دەبێت بۆ‬ ‫كارگە نیشتمانییەكانی دەرمان»‪.‬‬

‫ڕۆژی (‪ )2011/6/11‬سەرۆكی‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫كارگەی (الرائدة للصناعات الدوائية‌)‬ ‫لەسلێمانی ك���ردەوە‪ ،‬ئ��ەم كارگەیە‬ ‫لەقۆناغی یەكەمدا ش��رووب‌و حەب‌و‬

‫كەپسوول‌و شێوەكانی تری دەرمان‬ ‫دروست دەكات‌‪ ،‬لەقۆناغی دووەمیشدا‬ ‫شیكاری بۆ داودەرمانە ناوخۆییەكان‬ ‫دەك����ات‌‪ ،‬ل��ەق��ۆن��اغ��ی سێهەمیشدا‬ ‫بەرهەمەكانی هاوردەی دەرەوە دەكات‪.‬‬

‫لەم كارگەیەدا‪ )150( ،‬فەرمانبەر‬ ‫كاردەكەن كە (‪)120‬یان كوردن‌و (‪)30‬‬ ‫كەسیشیان بیانین‪ .‬دروستكردنی‬ ‫كارگەكە لەسەر كەرتی تایبەتە‌و بڕی‬ ‫(‪ )70‬ملیۆن دۆالری تێچووە‪.‬‬

‫«سیتی سكان»؛ مەترسیدارە‬ ‫«پرۆستات»‌و‬ ‫رەگەزی نێرینە‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد محه‌مه‌د قەرەداغی *‬ ‫«پ��رۆس��ت��ات»‪ ،‬بەشێكە ل��ەو رژێ��ن��ان��ەی ك��ە پەیوەندیی‬ ‫بەكۆئەندامی میزو زاوزێوە هەیە‪ ،‬ئەم رژێنە؛ لەڕەگەزی «نێرینە»دا‬ ‫دەوری بەشی یەكەمی بۆریی میزی داوە‪ ،‬كاتێك كە بۆریی میز‪،‬‬ ‫میزەڵدان بەجێدەهێڵێت‌و بەچووكی نێرینەكەدا تێدەپەڕێت‪.‬‬ ‫پرۆستات؛ پێكهاتووە لەسێ‌ بەشی سەرەكیی‪ :‬بەشی یەكەم؛‬ ‫ماسولكەیە‌و دوای ئەوە ریشاڵەو پاشان رژێنە‪ ،‬رژێنەكانیش؛‬ ‫بەچەندەها جۆگەلەی بچووك بچووك دەستپێدەكات‌و یەكدەگرن‌و‬ ‫دەبنە چەند جۆگەلەیەك‌و دەڕژێنە ناو بۆریی میزەوە‪.‬‬ ‫ئەم رژێنە‪ ،‬لەپێنج بەشی سەرەكیی دروستدەبێت‪ ،‬كە‬ ‫پێیدەڵێن؛ پل «لۆب»‪ ،‬واتە بەشی سەرەوە‌و دواوە‌و ئەمالو ئەوالو‬ ‫یەكێكی ناوەڕاست‪ ،‬ئەم رژێنە‪ ،‬وەكو پاسەوانێك بۆ كۆئەندامی‬ ‫میز وای��ە‪ ،‬ئەم رژێنە‪ ،‬مادەیەك دروستدەكات كە پێیدەڵێن‬ ‫«زینك»‪ ،‬ئەم مادەیە هەڵدەستێت بەكوشتن‌و رێگەگرتن لەو‬ ‫زیندەوەرە زیانبەخشانەی دەیانەوێت لەڕێگەی میزەوە سەربكەون‬ ‫بۆ ناو كۆئەندامی میز‪.‬‬ ‫هەروەها بەشێكی زۆر لەو ئاوەی‪ ،‬كە نێرینە لەكاتی باڵقبووندا‬ ‫دروستیدەكات‪ ،‬واتە (‪)%50‬ی ئەو ئاوە‪ ،‬لەڕژێنی «پرۆستات»ەوە‬ ‫دروستدەبێت‪ ،‬هەروەها ئەو لینجاوەش كە دروستیدەكات‪ ،‬وادەكات‬ ‫كە بۆریی میز هەمیشە بەتەڕیی‌و شێداریی بمێنێتەوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لەوەی‪ ،‬هەندێك مادەی تری وەك؛ مەگنسیۆم‌و فۆسفات‌و‬ ‫زۆر كانزای تر دروستدەكات‪ ،‬هەر یەكێك لەم كانزایانە‪ ،‬كارو‬ ‫پێویستیی خۆی هەیە بۆ لەشی مرۆڤەكە‪ ،‬دەشێت البردنی‬ ‫«پرۆستات»‪ ،‬توانای سێكسیی لەكەسەكەدا نەهێڵێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەشێت بۆی بگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫پرۆستات؛ كۆمەڵێك نەخۆشیی هەیە‪ ،‬لەوانە؛ نەخۆشیی‬ ‫«زگماك»‪ ،‬كە هەر لەزگماكەوە ئەو نەخۆشییەی تێدایە‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە؛ بوونی كیس لەپرۆستاتدا‪ ،‬كە ئەمە زگماكە‌و رێژەیەكە‬ ‫لەوانەیە لەهەموو جیهاندا هەبێت‪ ،‬بەاڵم هەندێك نەخۆشیی هەیە‬ ‫لەوانەیە لەناوچەیەك بۆ ناوچەیەكی تر جیاواز بێت‪ ،‬بۆنموونە؛‬ ‫بوونی شێرپەنجەی پرۆستات‪ ،‬لەڕەشپێستەكانی ئەمریكادا زیاترە‪،‬‬ ‫واتە «رەگەز‌و جوگرافیا» كاریگەریی هەیە‪ ،‬یان بەهۆی جۆری‬ ‫خواردنەوە لەو ناوچانەی كە چەوریی زۆر دەخۆن‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫چەوریی گیانەوەر كە بوونی نەخۆشییەكان‌و شێرپەنجەی‬ ‫پرۆستات تیایاندا زۆرە‪.‬‬ ‫ئەو نەخۆشییانەی تووشی «پرۆستات» دەب��ن‪ ،‬لەوانە؛‬ ‫هەوكردنی پرۆستات‪ :‬كە دوو جۆری هەیە؛ «هەوكردنی توندو‬ ‫هەوكردنی درێژخایەن»‪ ،‬ئەم حاڵەتانە دەشێت لەگەنجدا زیاتربن‬ ‫وەك لەكەسی بەسااڵچوو‪ ،‬بەو واتایەی؛ هەوكردنی پرۆستات‌و‬ ‫كۆئەندامی میز لەگەنجدا زیاترە‪ ،‬بەهۆی ئەوەی كە كاری سێكسیی‬ ‫زیاتر دەكەن‪ ،‬كۆئەندامەكە زیاتر تووشی هەوكردن دەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەخۆشییەكانی تری پرۆستات‪ ،‬وەك «گەورەبوونی پرۆستات»‬ ‫بەهۆی تەمەنەوەیە‪.‬‬ ‫* پسپۆڕی نەشتەرگەریی میزو میزەڕۆو نەزۆكیی‌و‬ ‫چاندنی گورچیلە‪.‬‬

‫عیادەكان‪ ،‬نەخۆشەكانیان لەنەخۆشخانە حكومییەكاندا؛ دەپشكنن‬ ‫بەدواداچوون‪ :‬عەبدوڵاڵ گۆران‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ب��ەرپ��رس��ان��ی تەندروستی‪،‬‬ ‫جەخت له‌وه‌دەكەنەوە‪« :‬سیتی‬ ‫سكان»‪ ،‬پشكنینێكی مەترسیدارە‬ ‫ب��ۆ ج��ەس��ت��ەی م����رۆڤ‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫سوودەكانی زۆرت��رن‌و لەهەندێك‬ ‫ح��اڵ��ەت��دا‪ ،‬ن��ەخ��ۆش ل��ەم��ردن‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‬ ‫ئەو پزیشكانەی عیادەیان هەیە‪،‬‬ ‫نەخۆشەكانیان ب��ۆ پشكنینی‬ ‫«سیتی س��ك��ان»‪ ،‬دەن��ێ��رن بۆ‬ ‫نەخۆشخانە حكومییەكان‪.‬‬ ‫س���ام���ان غ���ەف���ور ب��اق��ی‪،‬‬ ‫یاریدەدەری تیشك لەنەخۆشخانەی‬ ‫ف��ری��اك��ەوت��ن��ی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن�����ام�����ە»ی راگ���ەی���ان���د‪:‬‬ ‫«پ��زی��ش��ك��ەك��ان‪ ،‬دەی��ان��ەوێ��ت‬ ‫نەخۆش دوابخەن لەدیاریكردنی‬ ‫نەخۆشییەكەی‪ ،‬ئ��ەو هەموو‬ ‫تیشكانە كە لەو نەخۆشانە دەدات‪،‬‬ ‫زیانی زۆر خراپیان لەسەریان‬ ‫دەبێت‪ ،‬چونكە یەك ئەشیعەی‬ ‫س��ی��ت��ی‪ )350( ،‬ئ���ەوەن���دەی‬ ‫ئەشیعەی بچووك دەبێت‪ ،‬هەندێ‬ ‫جار ئەوەندە كاریگەریی دەبێت‪،‬‬ ‫دەبێتە هۆكارێك بۆ توشبوون بە ئامێری سیتی سکان‬ ‫نەخۆشیی شێرپەنجە‪ ،‬نەخۆشێك‬ ‫ل��ە م����اوەی ی���ەك رۆژدا‪ ،‬دوو بیرلەوەدەكەنەوە كە عیادەكانیان‬ ‫تیشكی بۆ بكرێت‪ ،‬لەبری ئەوەی قەرەباڵەغ بێت»‪.‬‬ ‫پشكنین لەڕێگەی «سیتی‬ ‫نەخۆشییەكەی چارەسەر بكرێت‪،‬‬ ‫س��ك��ان»ەوە‪ ،‬ل��ەو نەخۆشخانە‬ ‫تووشی نەخۆشیی تر دەبێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ی���اری���دەدەرەی تیشك حكومییانەی كە ئەم ئامێرەیان‬ ‫لە نەخۆشخانەی فریاكەوتنی ت��ێ��دای��ە‪ ،‬ب��ۆ ه��اواڵت��ی��ی��ان بەبێ‌‬ ‫سلێمانی‪ ،‬جەخت لەوەدەكاتەوە‪ :‬بەرامبەرە‌و بەپێی زانیارییەكانی‬ ‫«ئ��ەو پزیشكانەی لە دەرەوە «رۆژن����ام����ە»‪ ،‬ه��ەن��دێ��ك ل��ەو‬ ‫عیادەی ئەهلییان هەیە‪ ،‬بۆئەوەی پزیشكانەی ع��ی��ادەی��ان هەیە‪،‬‬ ‫نەخۆش بۆ خۆیان رابكێشن‪ ،‬س��وود لەم حاڵەتە وەردەگ��رن‌و‬ ‫ب���ەردەوام ئەشیعەی تەنووریی ن��ەخ��ۆش��ەك��ان��ی خ���ۆی���ان بۆ‬ ‫دەن���ووس���ن ب��ۆ ن��ەخ��ۆش��ەك��ان‌و پشكنین‪ ،‬دەنێرن بۆ نەخۆشخانە‬ ‫دەی��ان��ن��ێ��رن ب��ۆ نەخۆشخانەی حكومییەكان‪.‬‬ ‫د‪ .‬رێ��ك��ەوت حەمەڕەشید‪،‬‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانی‪ ،‬بەبێ ئەوەی‬ ‫پێویست بكات‪ ،‬بەس بۆ ئەوەی بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی‬ ‫دڵی نەخۆشەكان بەالی خۆیاندا سلێمانی‪ ،‬ل��ەب��ارەی زیانەكانی‬ ‫رابكێشن‌و بڵێن‪ ،‬دەتاننێرین بۆ پشكنین بە «سیتی سكان»‌و‬ ‫نەخۆشخانەی فریاكەوتن بۆ ئەوەی ئەشیعە‪ ،‬جەخت له‌وه‌دەكاتەوە‬ ‫پارە سەرف نەكەن‪ ،‬هەموو ئەو ل���ەوەی «زی��ان��ی��ان ب��ۆ نەخۆش‬ ‫نەخۆشانەی دەنێردرێن‪ ،‬هەموویان هەیە‪ ،‬بەاڵم زیان بەپێی قازانجە‪،‬‬ ‫نۆرماڵن‪ ،‬بەاڵم پزیشكەكان گرنكی ئەگەر تووشی نەزیف بوو‪ ،‬مرد‪،‬‬ ‫نادەن بە كاریگەرییە خراپەكانی ئایا ئەمە زیان نییە‪ ،‬ئێمە لیژنەی‬ ‫ئەشیعە بۆ سەر نەخۆش‌و تەنیا چاودێریمان هەیە‌و بە وردی��ی‬

‫رۆژانە‪ )8500( ،‬كەس‪ ،‬تووشی ئایدز دەبن‬ ‫ئا‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪...........................................................‬‬

‫ن���ەت���ەوەی���ەك���گ���رت���ووەك���ان‪،‬‬ ‫ل���ەڕاپ���ۆرت���ێ���ك���ی���دا ك���ە رۆژی‬ ‫(‪ )2011/6/3‬خستیەڕوو‪ ،‬ئەنجامی‬ ‫سەركەوتنی ئەو كارانەی ئاشكراكرد‬ ‫كە بۆ رووبەڕووبوونەوەی نەخۆشیی‬ ‫ئایدز ئ��ەن��ج��ام��دراون‌و بەپێی ئەو‬ ‫راپۆرتەو پشتبەستن بە رێكخراوی‬ ‫تەندروستیی جیهانیی‪ ،‬رۆژان���ە‬ ‫(‪ )8500‬كەس‪ ،‬تووشی ئایدز دەبن‪.‬‬ ‫نەخۆشیی ئ��ای��دز‪ )30( ،‬ساڵ‬ ‫لەمەوبەر‪ ،‬بۆ یەكەمجار لەالیەن‬ ‫كۆمەڵێك زان��ای تەندروستییەوە‬ ‫دەستنیشان كرا‌و بە نەخۆشییەكی‬ ‫ت��رس��ن��اك درای����ە ق��ەڵ��ەم‪ ،‬دوات���ر‬ ‫ئ���ەم نەخۆشییە بەشێوەیەكی‬ ‫بەرفراوان‪ ،‬لەجیهاندا باڵوبووەوە‪.‬‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‪ ،‬لەئەمڕۆدا‬ ‫گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی‪ ،‬لەگەڵ‬

‫ئ���ەوەی ژم���ارەی ت��ووش��ب��ووان بۆ‬ ‫ئاستیكی زۆر زی��ادی ك��ردووە‪ ،‬كە‬ ‫دەگاتە نزیكەی (‪)33‬‬ ‫ملیۆن ك���ەس‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئ���ەوان���ەی چ��ارەس��ەر‬ ‫وەردەگ����رن‪ ،‬ئەگەری‬ ‫چاكبوونەوەیان هەیە‪.‬‬ ‫راپۆرتی رێكخراوی‬ ‫ت���ەن���دروس���ت���ی���ی‬ ‫ج����ی����ه����ان����ی����ی‪،‬‬ ‫سەبارەت بەحاڵەتە‬ ‫دەرنەكەوتووەكانی‬ ‫ئایدز لە جیهاندا‪،‬‬ ‫ئ����ام����اژە ب���ەوە‬ ‫دەكات‪“ :‬حاڵەتە‬ ‫راگەیەنراوەكان‪،‬‬ ‫ك��ەم��ی‬ ‫تەنیا ژمارەیەكی‬ ‫ت������ووش������ب������ووان‬ ‫دەگ��رێ��ت��ەوە‪ ،‬زۆری��ن��ەی ئ��ەوان��ەی‬ ‫توشبوون ب��ەم ڤایرۆسە‪ ،‬ئێستا‬ ‫چ���اوەڕوان دەك��رێ��ت‪ ،‬نیشانەكانی‬

‫تووشبوون تیایاندا دەربكەوێت‪،‬‬ ‫ئەوكاتە رێوشوێنی پشكنینیان بۆ‬ ‫دەگیرێته‌به‌ر‪ ،‬یان لە دامودەزگا‬ ‫تەندروستییەكاندا تۆماردەكرێن”‪.‬‬ ‫نەخۆشیی ئ��ای��دز‪ ،‬بەگشتیی‬ ‫بریتییە لە ڤایرۆسێك كە پەالماری‬ ‫كۆئەندامی بەرگریی لەش‬ ‫دەدات‪ ،‬كە ئەم كۆئەندامە‪،‬‬ ‫لێپرسراوە لەبەرگریكردن‬ ‫لە جەستەی مرۆڤ دژی‬ ‫هۆكارە جۆراوجۆرەكانی‬ ‫ت���ووش���ب���وون‪ ،‬ل����ەدوای‬ ‫تووشبوونیش‪ ،‬مرۆڤ توانای‬ ‫بەرگریكردنی دژی میكرۆبە‬ ‫درم��ەك��ان‌و شێرپەنجەكانی‬ ‫لەكیس دەچێت‌و تا ئەمڕۆش‬ ‫چارەسەری ئەم نەخۆشییە‬ ‫نییە‪ ،‬ه��ەرب��ۆی��ە تووشبوو‬ ‫پێوەی ب����ەردەوام دەبێت بە‬ ‫درێژایی ژیانی‪.‬‬ ‫رێكخراوی تەندروستیی جیهانیی‪،‬‬

‫ژمارەی هەڵگری ڤایرۆسی ئایدز‪ ،‬لە‬ ‫سەر ئاستی گشتیی كیشوەرەكانی‬ ‫گ��ۆی زەوی����ی‪ ،‬ب��ە (‪ )33‬ملیۆن‬ ‫ك��ەس ئ��ەژم��ار دەك����ات‪ ،‬یەكێك‬ ‫ل��ە ت��وێ��ژی��ن��ەوەك��ان��ی رێ��ك��خ��راوی‬ ‫تەندروستیی جیهانیی‪ ،‬ئاماژە بە‬ ‫توشبوونی (‪ )8500‬كەس دەكات‬ ‫له‌ڕۆژێکدا‪ ،‬كە لە نێویاندا‪)1000( ،‬‬ ‫یان منداڵن‪.‬‬ ‫لەئاماری سااڵنەی تەندروستیی‬ ‫واڵتی (ئوردن)یشدا‪ ،‬هاتووە‪ :‬تەنیا‬ ‫لە ساڵی (‪)2000‬دا‪ )38( ،‬حاڵەتی‬ ‫ت��ووش��ب��وون ب��ەم نەخۆشییەیان‬ ‫ه��ەب��ووە‪ ،‬لەخۆشبەختیدا هەموو‬ ‫رێ��گ��اك��ان��ی گ��واس��ت��ن��ەوەی ئ��ەم‬ ‫درم��ە‪ ،‬توانای خۆپارێزیی هەیە‌و‬ ‫پێكگەیشتنی سێكسیش لەگەڵ ئەو‬ ‫كەسانەی توشبوون‪ ،‬یان هەڵگری‬ ‫ئ���ەم ن��ەخ��ۆش��ی��ی��ەن‪ ،‬ب��ە رێ��گ��ای‬ ‫سەرەكیی گواستنەوەی ئەم درمە‬ ‫دادەنرێت‪.‬‬

‫چاودێریی وردیان دەكەین»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫د‪ .‬رێكەوت‪ ،‬ئاماژەی بەوەشكرد‪:‬‬ ‫«ئ��ەو ن��ەخ��ۆش��ەی ك��ە دووج��ار‬ ‫سیتی سكانی بۆ نووسراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫بەدواداچوونی نەخۆشییەكەیەتی‪،‬‬ ‫نەك لەبەر هۆكاری تر»‪.‬‬ ‫ه����ەر ل����ەم ب����ارەی����ەوە‪،‬‬ ‫سەرچاوەیەك لەنەخۆشخانەی‬ ‫ف��ری��اك��ەوت��ن��ی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی ئ��اش��ك��را ك��رد‪:‬‬ ‫«چەندین ك��ەس‪ ،‬لەماوەیەكی‬ ‫ك���ەم���دا س��ی��ت��ی سكانێكیان‬ ‫ب���ۆ ك������راوە‪ ،‬ك���ە پێویستی‬ ‫ن����ەك����ردووە‌و ئ�ه‌ن��ج��ام�ه‌ك��ەی��ان‬ ‫ن��ۆرم��اڵ ب��ووە‪ ،‬هەمووشیان لە‬ ‫عیادە ئەهلییەكانەوە نێردراون‬ ‫بۆ نەخۆشخانەی فریاكەوتنی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬هەمووشیان نەخۆشیی‬ ‫ئاساییان هەبووە»‪.‬‬ ‫ل����ەم رووەوە‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی‬ ‫زانیارییەكانی هەمان سەرچاوە‪،‬‬ ‫لەساڵی رابردوودا (ئاراس محەمەد)‬ ‫ل�����ە(‪)4/29‬دا‪ ،‬تیشكی پشتی‬

‫ه��ەب��ووە‌و دوات��ر لـــــە(‪)5/17‬‬ ‫دا ب��ۆی ك��راوەت��ەوە‪( ،‬محەمەد‬ ‫عەزیز) لە (‪)5/28‬دا‪ ،‬ئەشیعەی‬ ‫سەری بۆكراوە‌و دواتر لە (‪)6/29‬‬ ‫دا بۆیان دووب��ارەك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫(ماریا بورهان) لە (‪)5/12‬دا‪،‬‬ ‫ئەشیعەی سەری بۆ كراوە‌و دواتر‬ ‫لە (‪)5/13‬دا هەمان ئەشیعەیان‬ ‫بۆ كردووەتەوە‪( ،‬خالید قادر) لە‬ ‫(‪)5/24‬دا‪ ،‬دوو ئەشیعەی سەری‬ ‫بۆ كراوە‌و دواتر لە (‪)5/26‬دا بۆی‬ ‫كراوەتەوە‪.‬‬ ‫الی خ���ۆی���ەوە‪ ،‬د‪ .‬ه���اوار‬ ‫ن��ەق��ش��ب��ەن��دی‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی ف��ری��اك��ەوت��ن��ی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬رەت���ی���ك���ردەوە كە‬ ‫زی���ادەڕەوی���ی لەبەكارهێنانی‬ ‫ئەشیعەدا بكرێت‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وت���ی‪« :‬ئ����ەوە‪ ،‬ب��ەو شێوەیە‬ ‫نییە ك��ە ب��اس دەك��رێ��ت‪ ،‬ئەو‬ ‫پزیشكانە پسپۆڕن‌و كاری خۆیان‬ ‫دەزان��ن‪ ،‬بۆیە لە خۆیانەوە هیچ‬ ‫ك��ارێ��ك ن��اك��ەن‪ ،‬نەخۆشخانەی‬

‫فریاكەوتنیش بۆ خەڵكە‌و بە هەر‬ ‫شێوەیەك بێت‪ ،‬گرنگ ئەوەیە‬ ‫خزمەتی نەخۆش بكرێت»‪.‬‬ ‫«رۆژن����ام����ە»‪ ،‬ئ��ەوەش��ی‬ ‫زانیوە؛ بەرپرسانی تەندوستی‪،‬‬ ‫لەهەوڵی ئەوەدان‪ ،‬رێگریی بكەن‬ ‫لەو پشكنینانەی كە عیادەكان‬ ‫دەی��ن��ێ��رن ب���ۆ ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ە‬ ‫حكومییەكان‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا‪ ،‬ئەو‬ ‫پالنە جێبەج ‌ێ نەكراوە‪ .‬سامان‬ ‫غەفور‪ ،‬لەم ب��ارەی��ەوە جەختی‬ ‫ل��ه‌وه‌ك��ردەوە‪« :‬چەند جارێك‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتن‪ ،‬بڕیاری دەركردووە بۆ‬ ‫رێگریكردن لە ناردنی ئەشیعەی‬ ‫دەرەوە بۆ ن��او نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتن‪ ،‬ب��ەاڵم پزیشكەكان‬ ‫حسابیان بۆ نەكردووه‌‪ ،‬چونكە‬ ‫به‌وته‌ی ناوبراو‪ ،‬ئ��ەوان كاسبی‬ ‫دەكەن‪ ،‬لەڕاستیدا نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتن‪ ،‬تەنیا بۆ رووداوی‬ ‫كتوپڕە‪ ،‬نەك بۆ نەخۆشەكانی‬ ‫عیادە ئەهلییەكان»‪.‬‬

‫«قەیسیی»؛ دڵ‌و چاو به‌هێزده‌کات‬ ‫ئا‪ :‬هێڤار‬

‫‪...........................................................‬‬

‫قەیسیی؛ یەكێكە لەمیوەكانی‬ ‫هاوینە‌و لەم وەرزەدا بەشێوەیەكی‬ ‫بەرفراوان دەخرێتە بازاڕەكانەوە‪،‬‬ ‫قەیسیی بەشێوەی راستەوخۆ‌و‬ ‫بەشێوەی شەربەت‌و هەویری‬ ‫قەیسیی بەكاردێت‪ ،‬بەرهەمی‬ ‫قەیسیی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫تایبەتمەندیی خۆی هەیە‬ ‫ل���ەڕووی ش��ێ��وە‌و ت��ام‌و‬ ‫بۆن‌و رەنگەوە‪.‬‬ ‫پسپۆڕانی پزیشكیی‪،‬‬ ‫بەپێویستی دەزان���ن‬ ‫«ق���ەی���س���ی���ی» پێش‬ ‫خ���واردن���ی‪ ،‬بشۆرێتەوە‌و‬ ‫پاكبكرێتەوە ل��ەخ��ۆڵ‌و ت��ۆزو‬ ‫دەرمانی كیمیایی‌و زیانبەخش‪ ،‬كە‬ ‫لەكاتی پێگەیشتن‌و گواستنەوە‌و‬ ‫هەڵگرتندا بەریدەكەوێت‪.‬‬

‫بەپێی نوێترین لێكۆڵینەوەی‬ ‫پزیشكیی‪ ،‬كە لەواڵتی بەریتانیا‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��دراوە‪ ،‬دەری��خ��س��ت��ووە‪:‬‬ ‫خواردنی قەیسیی‪ ،‬دەبێتە هۆی‬ ‫كەمكردنەوەی‬

‫ئ����اس����ت����ی‬ ‫ك���ۆڵ���س���ت���رۆڵ‬ ‫لەخوێندا‌و هاوبەشیی‬ ‫دەكات بۆ پاراستنی لەتووشبوون‬ ‫بەنەخۆشیی خوێنبەرەكانی دڵ‪.‬‬

‫ه����ەروەه����ا ل��ەپ��ێ��ك��ه��ات��ەی‬ ‫م����ی����وەی «ق���ەی���س���ی���ی»دا‪،‬‬ ‫«كاروتینۆیدات»هەیە‪ ،‬كە لە‬ ‫لەشدا دەگۆڕدرێت بۆ بەخشینی‬ ‫ڤیتامین (‪ ،)A‬ئەمەش پێویستە‬ ‫بۆ چاو و ڕزگاربوون لەپێكهاتە‬ ‫كیمیاییە زیانبەخشەكان‪،‬‬ ‫ك���ە ئ�������ازاری چ��او‬ ‫دەدەن‪ ،‬لێكۆڵەرەوان‬ ‫پێیانوایە‪ :‬خواردنی‬ ‫(‪)٣‬دەنك قەیسیی‪،‬‬ ‫ن��زی��ك��ەی (‪)٢٨٠٠‬‬ ‫یەكە لەڤیتامین(‪)A‬‬ ‫بەلەش دەبەخشێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەم رێژەیە زیاترە لەنیوەی‬ ‫پێویستی رۆژان��ەی لەش‪ ،‬بۆ ئەم‬ ‫ڤیتامینە‪.‬‬ ‫قەیسیی‪ ،‬یەكێكە لەمیوە‬ ‫دەوڵەمەندەكان بەكانزاكانی وەكو؛‬ ‫پۆتاسیۆم‪ ،‬كالسیۆم‪ ،‬فسفۆر‪،‬‬ ‫‪...‬هتد‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫په‌رله‌مانتارێکی فراکسیۆنی هاوپه‌یمانی کوردستان‪ :‬خەڵكی زاخۆ هەقیانە گلەییان هەبێت‌و خۆپیشاندان بكەن‪.‬‬

‫زاخۆییەكان؛ داوای داهاتی شارەكەیان دەكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬دیاری كرمانج‬ ‫‪.................................‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە زاخ��ۆ خاوەنی‬ ‫داهاتێكی زۆری نەوت‌و گومرگە‪،‬‬ ‫بەاڵم وەك هاواڵتییانی ئەو قەزایە‬ ‫باسی دەكەن؛ تائێستا بێبەشن‬ ‫ل��ەو داه��ات �ە‌و پشتگوێخراون‪،‬‬ ‫هەرچەندە بەپێی یاسا‪ ،‬بەشێك‬ ‫لەبودجەی «پترۆ دۆالر»ی��ان‬ ‫بەردەكەوێت‪.‬‬ ‫گومرگی ئیبراهیم خەلیل‪،‬‬ ‫ناوچەیەكی ستراتیژیی گرنگی‬ ‫ه��ەرێ��م‌و ت��ورك��ی��ای��ە‪ ،‬ب��ەم��ەش‬ ‫داه��ات��ێ��ك��ی زۆری ه��ەی��ە‪،‬‬ ‫هەرچەندە بەرپرسی ئەو گومرگە‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكی «رۆژنامە»دا‬ ‫باسی ل��ەوە ك��ردب��وو‪ :‬داهاتی‬ ‫ئ��ەو گ��وم��رگ��ە دی��ار نییە كە‬ ‫چەندە‪ ،‬بەاڵم بەرەڤان ئەحمەد‪،‬‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس لەشاری زاخ��ۆ‪،‬‬ ‫باسی لەوەكرد‪« :‬لەكوردستان‬ ‫دی��ارن��ی��ی��ە ك��ە داه��ات��ی زاخ��ۆ‬ ‫چەندە‪ ،‬بەاڵم بەپێی ئامارەكانی‬ ‫رۆژنامە توركییەكان‪ ،‬داهاتی‬ ‫گ��وم��رگ��ی ئیبراهیم خەلیل‪،‬‬ ‫شەش ملیار دینارە لەساڵێكدا‪،‬‬

‫بەاڵم چاودێران ده‌ڵێن‪ :‬تائێستا‬ ‫هیچی بۆ زاخۆ تەرخان ناكرێت‪،‬‬ ‫بەجۆرێك جادەكانی وێرانن‌و لەو‬ ‫شارە گەورەیەدا پارك‌و شوێنی‬ ‫گ��ەش��ت��وگ��وزاری��ی ت��ێ��دا نییە‪،‬‬ ‫ئەمە ئ��ەوە دەگەیەنێت؛ زاخۆ‬ ‫بەتەواوەتیی پشتگوێخراوە‪.‬‬ ‫عوسمان زاخ��ۆی��ی‪ ،‬تەمەن‬ ‫(‪)45‬س����اڵ‪ ،‬دان��ی��ش��ت��ووی ئەو‬ ‫شارە‪ ،‬نیگەران بوو لەوەی‪ ،‬كە‬ ‫شارەكەیان داهاتێكی زۆری هەیە‌و‬ ‫كەس نازانێت بۆ كێ‌ دەبێت‌و‬ ‫چی لێدەكەن‪ .‬وتیشی‪« :‬جگە‬ ‫لەو گومرگەو نەوتە زۆرەك��ەی‪،‬‬ ‫چ��ەن��دی��ن پ��ارك��ی وەس��ت��ان��ی‬ ‫ئۆتۆمبێلی تێدایە‪ ،‬كە پارەیەكی‬ ‫ئێجگار زۆر داهاتییەتی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەس نازانێت بۆ كێ‌ دەبێت‌و چی‬ ‫لێدێت‪ ،‬تائێستا ئەو شارە زۆر‬ ‫شتی نییە‪ ،‬كە هەموو قەزایەكی‬ ‫ئاسایی هەیەتی»‪.‬‬ ‫ه��ۆك��اری خزمەتنەكردنی‬ ‫ش��ارەك��ەی��ان‌و پەراوێزخستنی‪،‬‬ ‫بەبڕوای «عوسمان»‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫غرورییەی دەسەاڵت دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫كە ئیشیان بەخەڵكیی نەماوە‌و‬ ‫وت���ی‪« :‬ئ���ەوان منەتیان بەو‬

‫خەڵكە نییەو نایانەوێت هیچ بۆ‬ ‫ئەم شارە بكەن‪ ،‬دەبووایە ئەو‬ ‫شارە بەهۆی داهاتە زۆرەكەیەوە‬ ‫ن��م��وون��ەی��ی ب����ووای����ە‪ ،‬ن��ەك‬ ‫بەوشێوەیەی كە هەیە»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪« ،‬رۆژنامە»‬ ‫چ��ەن��د ج��ارێ��ك پەیوەندیكرد‬ ‫بە حسێن چەلكی‪ ،‬قایمقامی‬ ‫زاخ��ۆ‪ ،‬بەاڵم بەردەست نەبوو‪،‬‬ ‫الی خ���ۆش���ی���ەوە؛ موحسین‬ ‫سندی‪ ،‬س��ەرۆك��ی شارەوانیی‬ ‫زاخ��ۆ‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ئەوە ئیشی من نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی بەرپرسیار‬ ‫نییە لەهەموو شت‪ ،‬بەاڵم ئەوە‬ ‫راست نییە‪ ،‬كە داهاتی زاخۆ بۆ‬ ‫شارەكە سەرف نەكرابێت‌و ئیشی‬ ‫بۆ نەكرابێت‪ ،‬بەپێچەوانەوە‬ ‫خزمەتی زۆر باش كراوە»‪.‬‬ ‫بەپێی یاسای بودجە‪ ،‬كە‬ ‫هەموو ساڵێك لەپەرلەمانی عێراق‬ ‫پەسەند دەكرێت‪ ،‬ئەو شارانەی‬ ‫كە نەوتیان تێدا دەردەهێنرێت‪،‬‬ ‫بۆ هەموو بەرمیلێك‪ ،‬دۆالرێك‬ ‫دەدرێ��ت��ەوە ب��ەو ش��ارە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش��ارۆچ��ك��ەی زاخ���ۆ‪ ،‬ك��ە سەر‬ ‫بەپارێزگای دهۆكە‪ ،‬سوود لەم‬

‫یاسایە وەرناگرێت‪.‬‬ ‫ق��اس��م م��ح��ەم��ەد ق��اس��م‪،‬‬ ‫پەرلەمانتار ل��ە فراکسیۆنی‬ ‫ه��اوپ �ه‌ی��م��ان��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ی‬ ‫ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی ع���ێ���راق‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬ئاماژەی ب��ەوەدا؛‬ ‫خەڵكی زاخۆ هەقیانە گلەییان‬ ‫هەبێت‌و خۆپیشاندان بكەن بۆ‬ ‫مافەكانیان‪ ،‬چونكە پێویستە‬ ‫ل���ەه���ەر ب��ەرم��ی��ل��ێ��ك ن���ەوت‪،‬‬ ‫دۆالرێكیان بۆ سەرفبكرێت»‪.‬‬ ‫س�������ەرەڕای ئ�����ەوەی كە‬ ‫لەداهاتی شارەكەیان بێبەشن‪،‬‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی زاخ���ۆ گلەیی‬ ‫ئەوەشیان هەیە‪ :‬بەشێكی زۆر‬ ‫لەو كەسانەی ئیش لەپااڵوگە‬ ‫نەوتییەكەو چەند شوێنێكی تردا‬ ‫دەكەن‪ ،‬خەڵكی زاخۆ نین‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئ��ەن��دام پەرلەمانەی‬ ‫عێراق‪ ،‬كە هاوكات دانیشتووی‬ ‫زاخۆیە‪ ،‬له‌مباره‌یه‌وه‌ وتی‪« :‬ئەو‬ ‫كەسانەی لەو كێڵگە نەوتییەی‬ ‫زاخۆ‌و گومرگی ئیبراهیم خەلیلدا‬ ‫ئیش دەكەن‪ ،‬پێویستە زۆرینەی‬ ‫خەڵكی شارەكەبن‪ ،‬لەم بارەیەوە‬ ‫ه��ەر گلەییەك ب��ك��ەن هەقی‬ ‫خۆیانە»‪.‬‬

‫بەهەدەردانی سامانی گشتیی؛ لەپڕۆژەكانی چەمچەماڵدا‬

‫«حكومەت بودجەی بۆ پڕۆژەیەك تەرخانكردووە؛ خێرخوازێك دروستیكردووە»‬

‫ئا‪ :‬بارام سوبحی‬ ‫‪...............................‬‬ ‫‪..‬‬

‫پڕۆژەیەكی دیكە بریتییە‪:‬‬ ‫لەخزمەتگوزاریی خانووەكانی‬ ‫ئ���اغ���ج���ەل���ەر‪ ،‬ك����ە رۆژی‬ ‫دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون��ی پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫(‪ )2006/1/1‬نووسراوەو ماوەی‬ ‫(‪ )420‬رۆژو ب��ڕی ملیارێك‌و‬ ‫(‪ )122‬م��ل��ی��ۆن دی��ن��اری بۆ‬ ‫تەرخانكراوە‪ ،‬خەرجیی پڕۆژەكە‬ ‫لە (‪)2010‬دا‪ )925( ،‬ملیۆن‬ ‫دینار بووەو ئەمساڵیش (‪)197‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫دەب��وو ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە لەماوەی‬ ‫چ�����واردە م��ان��گ��دا‪ ،‬وات����ە تا‬ ‫تەواوبكرایە‪،‬‬ ‫(‪)2007/3/1‬‬ ‫كەچی لەبودجەی (‪)2011‬دا‬ ‫پارەی بۆ تەرخانكراوە‪.‬‬

‫كە دەبوو لەماوەی شەش مانگدا‬ ‫تەواوبكرێت‪ ،‬بۆچی نزیكەی دوو‬ ‫ساڵی خایاندووە؟‬ ‫هەروەها پردی «هەنجیرە»‬ ‫بەدرێژیی تەنیا (‪ )80‬مەتر‪ ،‬بڕی‬ ‫ملیارێك‌و (‪ )566‬ملیۆن‌ دینارو‬ ‫(‪ )270‬رۆژی بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫رۆژی دەستبەكاربوونی پڕۆژەكە‬ ‫(‪ )2009/9/4‬ب���ووە‪ ،‬كەچی‬ ‫خەرجیی پڕۆژەكە لە (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫ملیارێك‌و (‪ )141‬ملیۆن دینار‬ ‫بووە‌و بۆ (‪)2011‬ش بڕی (‪)425‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪.‬‬

‫ل��ە ب���ودج���ەی (‪)2011‬ی‬ ‫كوردستاندا‌و‬ ‫هـــــــــەرێمی‬ ‫ل���ەو پ��ش��ك��ەی ك��ە ب��ۆ ق���ەزای‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪،‬‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ل��ەپ��ڕۆژەك��ان چەند‬ ‫ساڵێكە تەواوبوون‌و ئەمساڵیش‬ ‫وەكو پڕۆژەی بەردەوام پارەیان‬ ‫بۆ تەرخانكراوەتەوە‪ .‬جگەلەوەی‬ ‫پڕۆژەی هەندێك ناوچە‪ ،‬لەسەر‬ ‫چەمچەماڵ ئ��ەژم��ارك��راوە‪ ،‬كە‬ ‫قوتابخانەیەكی دوو ساڵە‬ ‫دوورو نزیك پەیوەندییان بە‌و‬ ‫ق��وت��اب��خ��ان��ەی��ەك��ی (‪)18‬‬ ‫شارەوە نییە‪.‬‬ ‫پۆلیی لەناحیەی سەنگاو‪ ،‬بڕی‬ ‫كۆی ئەو پارەیەی بۆ (‪)60‬‬ ‫ملیارێك‌و (‪ )200‬ملیۆن دیناری‬ ‫دوو تەرازوو بەسێ‌ ساڵ‬ ‫پ���ڕۆژەی ب��ەردەوام��ی سنووری‬ ‫دروستكردنی دوو تەرازووی بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬خــــــەرجیی‬ ‫چەمچەماڵ تەرخانكراوە‪)254( ،‬‬ ‫م��ل��ی��ارو (‪ )95‬ملیۆن دینار جێگیر لەناحیەكانی «سەنگاو‪ ،‬پ����ڕۆژەك����ە ل���ە (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫ب��ووە‪ ،‬لەماوەی ساڵی (‪ )2010‬شۆڕش»‪ ،‬بڕی ملیارێك‌و (‪ )963‬ملیارێك‌و دوو ملیۆن دینار‬ ‫دا‪ ،‬خەرجیی پڕۆژەكان (‪ )165‬ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬ب��ووەو بۆ ئەمساڵیش (‪)198‬‬ ‫ملیارو (‪ )247‬ملیۆن دینار رۆژی دەستبەكاربوونی پڕۆژەكە ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫ب���ووەو ب��ۆ ئەمساڵیش (‪ )2008/10/19( )52‬ب��ووەو ماوەی م����اوەی پ���ڕۆژەك���ە؛ ساڵێك‬ ‫ملیارو (‪ )220‬ملیۆن دینار پڕۆژەكە (‪ )332‬رۆژەو خەرجیی ب���ووەو (‪ )2009/7/16‬رۆژی‬ ‫تەرخانكراوە‪ .‬وات��ە دەبێت بۆ پڕۆژەكە لە (‪)2010‬دا‪ ،‬ملیارێك‌و دەستبەكاربوونی پڕۆژەكەیە‪،‬‬ ‫ساڵی داهاتوو‪ ،‬حكومەت (‪ )419( )17‬ملیۆن دینار ب��ووە‪ ،‬بۆ ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە لەكاتی خۆیدا‬ ‫ملیار دیناری تر بۆ پڕۆژەكانی (‪)2011‬ش بڕی (‪ )544‬ملیۆن تەواوكراوەو لەمانگی نۆی ساڵی‬ ‫چەمچەماڵ تەرخان بكات‪ ،‬ئەگەر دیناری بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬دەبوو (‪ )2010‬دەوامی تێداكراوە‪ ،‬كەچی‬ ‫ئەمساڵ پڕۆژەكان تەواوی پارە ئەم پڕۆژەیە لە (‪ )2009/9/19‬بۆ (‪ ،)2011‬بڕی (‪ )198‬ملیۆن‬ ‫تەرخانكراوەكانیان خەرج بكەن‪ .‬تەواوبكرایە‪ ،‬بەاڵم لە (‪ )2011‬دیناری بۆ تەرخانكراوەتەوە‪.‬‬ ‫پارەی بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬پرسیار‬ ‫پڕۆژە دووبارەكان‬ ‫ئەوەیە؛ دوو تەرازووی جێگیر بۆ‬ ‫دوای پێنج ساڵ‬ ‫ل��ەپ��ڕۆژە ب��ەردەوام��ەك��ان��دا‪،‬‬ ‫ل��ەپ��ڕۆژە ب��ەردەوام��ەك��ان��دا دەبێت بەسێ‌ ساڵ تەواونەكرێت؟‬ ‫ئ���ام���اژە ب��ەدرووس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫ب���ۆ ن���اح���ی���ەی ئ��اغ��ج��ەل��ەر‪،‬‬ ‫خانووی ب��ەڕێ��وەب��ەری ناحیەو‬ ‫كێشەی دوو پردەكە‬ ‫ه���ات���ووە‪ :‬ن��ۆژەن��ك��ردن��ەوەی‬ ‫پ�����ردی «ش���ی���وەس���ور» (‪ )19‬خ��ان��ووی فەرمانبەران‬ ‫بینای ش��ارەوان��ی��ی ئاغجەلەر‬ ‫(سیاج‪+‬دیواری راگ��ر)‪ ،‬ماوەی بەدرێژیی تەنیا (‪ )60‬مەتر‪ ،‬لەناحیەكانی تەكیەو ئاغجەلەر‬ ‫پڕۆژەكە (‪ )250‬رۆژ دیاریكراوەو ب��ڕی ملیارێك‌و (‪ )34‬ملیۆن ك��راوە‪ ،‬خانووەكانی ئاغجەلەر‪،‬‬ ‫رۆژی دەستبەكاربوون تیایدا دینار‌ی بۆ تەرخانكراوەو ماوه‌ی ب��ڕی ملیارێك‌و (‪ )21‬ملیۆن‬ ‫ن���ووس���راوە‪ )180( ،‬رۆژی دراوه‌ت���ێ‪ ،‬رۆژی دیناری بۆ تەرخانكراوەو ماوەی‬ ‫(‪)2006/1/1‬‬ ‫بودجەی پڕۆژەكە (‪ )340‬ملیۆن دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون ل��ەپ��ڕۆژەك��ە پڕۆژەكە (‪ )244‬رۆژ بووەو رۆژی‬ ‫دینار بووەو خەرجیی پڕۆژەكە (‪ )2009/9/4‬ب���ووە‪ ،‬كەچی دەستبەكاربوون (‪)2008/12/1‬‬ ‫لە (‪)2010‬دا‪ )242( ،‬ملیۆن خ��ەرج��ی��ی پ���ڕۆژەك���ە لــــــە ب���ووە‪ ،‬وات��ە دەب���وو پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫دینار بووەو بۆ ئەمساڵیش (‪)2010( )98‬دا‪ )727( ،‬ملیۆن دینار لەمانگی (‪ )2009/8‬تەواوبكرایە‪،‬‬ ‫ملیۆنی دیكەی بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬ب��ووەو بۆ ئەمساڵیش (‪ )307‬ك��ەچ��ی خ��ەرج��ی��ی پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫دەب��وو ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە لەماوەی ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪ ،‬ل�����ە(‪)2010‬دا‪ )753( ،‬ملیۆن‬ ‫ه��ەش��ت م��ان �گ‌و (‪ )10‬رۆژدا چۆن دەبێت پڕۆژەیەكی ساڵی دینار بووەو ئەمساڵیش (‪)268‬‬ ‫تەواوبووایە‪ ،‬كەچی دوای پێنج (‪ ،)2009‬ل��ەس��ەر دوو ساڵی ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪.‬‬ ‫خ��ان��ووەك��ان��ی ت��ەك��ی��ەش‪،‬‬ ‫ساڵ پارەی بۆ تەرخانكراوەتەوە‪ .‬دواتری دابنرێت؟ ئەم پڕۆژەیە؛‬

‫ماوەی (‪ )100‬رۆژو بڕی (‪)901‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫خەرجیی پڕۆژەكە لـــــە (‪)2010‬‬ ‫دا‪ )681( ،‬ملیۆن دینارەو بۆ‬ ‫ئەمساڵیش (‪ )220‬ملیۆن دیناری‬ ‫بۆ تەرخانكراوە‌و (‪)2009/3/29‬‬ ‫رۆژی دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون��ی‬ ‫پ��ڕۆژەك��ەی��ەو دەب���وو لەمانگی‬ ‫ت���ه‌م���م���وزی ئ����ه‌و س���اڵ���ه‌دا‬ ‫تەواوبكرایە‪ ،‬كەچی ئەمساڵ‬ ‫پارەی بۆ تەرخانكراوەته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل��ەم��ان��گ��ی ئ��اب��ی س��اڵ��ی‬ ‫(‪ ،)2008‬لەالیەن ئەنجوومەنی‬ ‫پ���ارێ���زگ���ای س��ل��ێ��م��ان��ی��ی��ەوە‪،‬‬ ‫(‪ )80‬خانوو بۆ بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەو فەرمانگەكانی هەریەك‬ ‫ئاغجەلەر‪،‬‬ ‫لەناحییەكانی؛‬ ‫س��ەن��گ��او‪ ،‬ت��ەك��ی��ەو ش���ۆڕش‬ ‫لەسنووری ق��ەزای چەمچەماڵ‬ ‫دروستكراون‪ ،‬لەتەمموزی ساڵی‬ ‫(‪)2009‬دا‪ ،‬درووستكردنی ئەو‬ ‫خ��ان��ووان��ە ت���ەواوب���وون‪)20( .‬‬ ‫خانووەكەی ناحیەی ئاغجەلەر‬ ‫بەبڕی ملیارێك‌و حەوت ملیۆن‬ ‫دینار‌و خانووەكانی تەكیەش‬ ‫ب��ەب��ڕی (‪ )696‬ملیۆن دینار‬ ‫دروستكراون‪ .‬كەچی حكومەت لە‬ ‫(‪)2011‬دا‪ ،‬كردوویەتی بەپڕۆژەی‬ ‫بەردەوامی خۆی‪.‬‬

‫پڕۆژە جێبەجێنەكراوەكان‬

‫پ��ڕۆژە بەردەوامەكان‪ ،‬بەو‬ ‫پڕۆژانە دەوترێن؛ كە لەماوەی‬ ‫ساڵێكدا تەواوناكرێن‌و لەبەر‬ ‫زۆری��ی پارەكەی‪ ،‬رەنگە چەند‬ ‫س��اڵ��ێ��ك ب��خ��ای��ەن��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئەوەی لەپڕۆژە بەردەوامەكانی‬ ‫چەمچەماڵدا جێگەی گومانە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی���ە؛ ب��ۆ دوو پ����ڕۆژەی‬ ‫بەردەوامی لەبودجەدا نووسراوە‪،‬‬ ‫دەستبەكارنەبووە‪ ،‬نۆ پڕۆژەی‬ ‫لەقۆناغی تەندەریندایە‌و نۆ‬ ‫پڕۆژەشی نووسراوە لەقۆناغی‬ ‫ئیحالەدایە‪.‬‬ ‫ئ���ەو دوو پ���ڕۆژەی���ەی كە‬ ‫تائێستا دەستبەكار نەبوون‪،‬‬ ‫بریتیین؛ لەدروستكردنی بینای‬ ‫خانەی بەسااڵچووانی شۆڕش‌و‬ ‫ئەوەی تریان گەیاندنی كارەبایە‬ ‫ب��ۆ گ��ون��دی وەل���ی ح��ەی��دەری‬

‫گەرمیان‌و م��اوەی ساڵێكی بۆ‬ ‫دی��اری��ك��راوە‪ ،‬پرسیار ئەوەیە؛‬ ‫بەچ پێوەرێك گوندێكی گەرمیان‬ ‫دەخ��رێ��ت��ە س��ەر چەمچەماڵ؟‬ ‫لەكاتێكدا چەمچەماڵ جگە‬ ‫ل��ەن��اوەن��دی ق��ەزاك��ە‪ ،‬هەشت‬ ‫ناحیەی بەسەرەوەیە‪ ،‬گوندی‬ ‫وەل��ی حەیدەریش لەسنووری‬ ‫چەمچەماڵدا نییە‪.‬‬ ‫ئ��ەو پ��ڕۆژان��ەی لەقۆناغی‬ ‫تەندەریندان‪ ،‬تەنیا پڕۆژەیەكیان‬ ‫م������اوەی س��اڵ��ێ��ك زی���ات���ری‬ ‫ب���ۆ ت���ەرخ���ان���ك���راوە‪ ،‬پ���ڕۆژە‬ ‫هیچیان‬ ‫ئیحالەكراوەكانیش‬ ‫م����اوەی س��اڵ��ێ��ك زی��ات��ری بۆ‬ ‫تەرخان ن��ەك��راوە‪ .‬ئایا بەمانە‬ ‫دەوترێت پڕۆژەی بەردەوام؟‬

‫پڕۆژەی ناوچەكانی دیكە‬

‫ل��ەپ��ڕۆژە ب��ەردەوام��ەك��ان��ی‬ ‫چ����ەم����چ����ەم����اڵ����دا‪ ،‬ب����اس‬ ‫لەدروستكردنی مزگەوتی «سەید‬ ‫ئەحمەدی خانەقا» لەكەركوك‬ ‫ك��راوەو بڕی ملیارێك‌و (‪)520‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دا ئ���ەو م��زگ��ەوت��ە‬ ‫سااڵنێكی زۆرە دروستكراوە‪،‬‬ ‫بەگوێرەی راپۆرتێكی «كەناڵی‬ ‫ك��وردس��ات»ی��ش بێت‪ ،‬لەسەر‬ ‫ئ��ەرك��ی «ج���ەالل تاڵەبانی»‬ ‫نۆژەندەكرێتەوە‪.‬‬ ‫پڕۆژەیەكی دیكە بریتییە‪:‬‬ ‫ل����ەپ����ڕۆژەك����ان����ی ن��اح��ی��ەی‬ ‫«ج���ەب���ارە»و ب���ڕی (‪)364‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ناحیەی «جەبارە»‬ ‫س��ەر ب��ە ق���ەزای خانەقینە‪.‬‬ ‫هەروەها پڕۆژەیەكی تر بریتییە؛‬ ‫لەپڕۆژەی ئاوەڕۆی لولەیی‌و هێڵە‬ ‫سەرەكییەكان لە «گوڵەجۆ»‪،‬‬ ‫«گوڵەجۆ»ش س��ەر بەقەزای‬ ‫كەالرە‪ .‬گریمان ناحیەی جەبارە‬ ‫لەبەرئەوەی ناوچەدابڕاوەكانە‪،‬‬ ‫لەسەر چەمچەماڵ ئەژماركراوە‪،‬‬ ‫ئەی گوندێكی كەالر بۆ لەسەر‬ ‫چەمچەماڵ ئەژماربكرێت؟‬ ‫پ��ڕۆژەی��ەك��ی ت��ر بریتییە‪:‬‬ ‫لەدروستكردنی بینای شارەوانیی‬ ‫سەرگەڵوو‪ ،‬بڕی (‪ )380‬ملیۆن‬ ‫دی���ن���اری ب��ۆ ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪،‬‬

‫سەیرەكە ئ��ەوەی��ە؛ سەرگەڵوو‬ ‫گ���ون���دەو س����ەر ب��ەن��اح��ی��ەی‬ ‫س��وورداش��ی ق���ەزای دووك��ان��ە‪،‬‬ ‫دەبێت حكومەتی هەرێم بەچ‬ ‫پێوەرێك ئەو پڕۆژەیەی لەسەر‬ ‫چەمچەماڵ ئەژماركردبێت؟‬ ‫پڕۆژەیەكی ب��ەردەوام��ی تر‬ ‫بریتییە‪ :‬لە گەیاندنی كارەبا‬ ‫بۆ چ��وار گوند لەچەمچەماڵ‌و‬ ‫بڕی (‪ )536‬ملیۆن دیناری بۆ‬ ‫تەرخانكراوەو خەرجیی پڕۆژەكە‬ ‫لە (‪)2010‬دا‪ )393( ،‬ملیۆن‬ ‫دینار بووەو ئەمساڵیش (‪)143‬‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوەو‬ ‫رۆژی دەستبەكاربوونی پڕۆژەكە‬ ‫(‪ )2010/2/7‬ب���ووەو م��اوەی‬ ‫پڕۆژەكە (‪ )130‬رۆژ بووە‪ ،‬واتە‬ ‫دەبوو لەمانگی ته‌مموزی ساڵی‬ ‫راب���ردوودا تەواوبكرایە‪ ،‬كەچی‬ ‫ئەمساڵ پارەی بۆ تەرخانكراوەو‬ ‫ناوی گوندەكانیش نەنووسراوە‪.‬‬

‫لەبارەی پڕۆژە‬ ‫پێشنیازكراوەكانەوە‬

‫لەپڕۆژە پێشنیازكراوەكانی‬ ‫چەمچەماڵدا ه��ات��ووە‪ :‬كڕینی‬ ‫مەوادو كەلوپەلی تەعقیم بۆ ئاوی‬ ‫گەرمیان‪ ،‬ماوەی پڕۆژەكە (‪)200‬‬ ‫رۆژەو ب��ڕی ملیارێك دیناری‬ ‫ب��ۆ ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪ .‬لەكاتێكدا‬ ‫فەرمانگەی ئاوی چەمچەماڵ سەر‬ ‫بەبەڕێوەبەرێتیی ئاوی گەرمیانە‪،‬‬ ‫بۆیە نازانرێت ب��ەچ پێوەرێك‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكی‬ ‫حكومەت‬ ‫گ���ەرم���ی���ان‪ ،‬ك���ە ب��ەح��ی��س��اب‬ ‫ئیدارەیەكی سەربەخۆیەو وەكو‬ ‫پارێزگا وای��ە‪ ،‬لەسەر قەزایەك‬ ‫ئەژماردەكات؟‬ ‫پڕۆژەیەكی دیكە بریتییە‪:‬‬ ‫ل��ەدروس��ت��ك��ردن��ی ب��ی��ن��ای��ەی‬ ‫هۆبەی ئاودێریی (شارباژێر‪-‬‬ ‫سەنگەسەر‪ -‬پێنجوێن)‪ ،‬ماوەی‬ ‫ساڵێك بۆ پڕۆژەكە دیاریكراوە‬ ‫بەبودجەی (‪ )800‬ملیۆن دینارو‬ ‫ب��ۆ ئ��ەم��س��اڵ (‪ )570‬ملیۆن‬ ‫دیناری بۆ تەرخانكراوە‪ .‬ئەمە‬ ‫لەكاتێكدا ئەو سێ‌ شوێنە بەهیچ‬ ‫شێوەیەك نە لەڕووی ئیدارییەوە‪،‬‬ ‫نە ل��ەڕووی جوگرافییەوە سەر‬ ‫بەچەمچەماڵ نین‪.‬‬

‫حكومەتێكی خێرخواز‬

‫ل��ەب��ودج��ەی پەرەپێدانی‬ ‫پارێزگاكاندا‪ ،‬لــــــە ساڵی‬ ‫(‪)2011‬دا‪ )19( ،‬پ��ڕۆژە بۆ‬ ‫چەمچەماڵ‌و چوار ناحیە بەبڕی‬ ‫چ��وار ملیارو (‪ )515‬ملیۆن‌و‬ ‫(‪ )122‬هەزار دینار تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫یەكێك لەپڕۆژەكانی چەمچەماڵ‬ ‫بریتییە‪ :‬لەكڕینی موه‌لیدەی‬ ‫(‪ )300‬كەیڤیی جۆری سەقەرو‬ ‫تێكەڵەڕێژكردنی‬ ‫دان��ان��ی‌و‬ ‫(‪ )2.300‬مەتر بۆ بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ئاسایشی خۆرئاوای سلێمانی‬ ‫لەچەمچەماڵ‪ ،‬بەبڕی (‪)54‬‬ ‫ملیۆن‌و (‪ )280‬ه��ەزار دینار‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ە ل��ەك��ات��ێ��ك��دای��ە ئ��ەو‬ ‫فەرمانگەیە خۆیان موه‌لیدەیان‬ ‫هەیەو گرفتێكیان ل��ەوڕووەوە‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫پ����ڕۆژەی����ەك����ی دی��ك��ەی‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪ ،‬دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫سیاجە بۆ یاریگای قەزاكە‪،‬‬ ‫بەبڕی (‪ )64‬ملیۆن‌و (‪)750‬‬ ‫ه��ەزار دینار‪ ،‬ب��ەاڵم یاریگاكە‬ ‫ل����ەدەرەوەو ن���اوەوە سیاجی‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل��ەپ��ڕۆژەك��ان��ی‬ ‫ناحیەی شۆڕش‪ ،‬دروستكردنی‬ ‫هۆڵی بۆنەكانە بۆ مزگەوتی‬ ‫«شێخ حسێن»‪ ،‬بەبڕی (‪)84‬‬ ‫ملیۆن‌و (‪ )49‬ه��ەزار دینار‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە لەالیەن‬ ‫خ��ێ��رخ��وازێ��ك��ەوە دەك��رێ��ت‌و‬ ‫ئێستا لەقۆناغی تەواوبووندایە‪.‬‬ ‫پڕۆژەیەكی ناحیەی تەكیەش‬ ‫ب��ری��ت��ی��ی��ە‪ :‬ل��ەدروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫م��زگ��ەوت��ی «ش��ێ��خ س��اڵ��ح»‪،‬‬ ‫بەبڕی (‪ )173‬ملیۆن‌و (‪)785‬‬ ‫ه��ەزار دینار‪ ،‬ئەم پڕۆژەیەش‬ ‫ب��ەه��ەم��ان��ش��ێ��وە ل���ەالی���ەن‬ ‫خێرخوازانەوە دروستدەكرێت‪.‬‬ ‫دووان ل��ەپ��ڕۆژەك��ان��ی‬ ‫ناحیەی سەنگاو بریتیین‪:‬‬ ‫لەهۆڵی پرسەی «بەردەكەڕو‬ ‫قەاڵ»‪ ،‬بەبڕی (‪ )167‬ملیۆن‌و‬ ‫(‪ )652‬ه��ەزارو دروستكردنی‬ ‫ژووری م��ردووش��ۆرو تەوالێت‬ ‫بۆ مزگەوتی «حەسەن تەپە»‬ ‫بەبڕی (‪ )15‬ملیۆن‌و (‪)139‬‬ ‫هەزار دینار‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫نرخی خەیار دادەبەزێت‬ ‫پ‪ .‬س���ل���ێ���م���ان���ی‪ :‬ب���ەه���ۆی‬ ‫ب�ڵاوب��وون��ەوەی نەخۆشی (ئی‬ ‫ك��ۆالی) لە واڵتانی ئ��ەوروپ��ادا‪،‬‬ ‫هاواڵتییانی هەرێمی كوردستان‬ ‫كەمتر خ��ەی��ار بەكاردەهێنن‪،‬‬ ‫ب��ەم ه��ۆی��ەش��ەوە نرخەكەی لە‬

‫بازاڕەكاندا دابەزیوه‌‪.‬‬ ‫نوعمان سڵێمان‪ ،‬یەكێكە لە‬ ‫فرۆشیارەكانی س��ەوزە‌و خەیار‌و‬ ‫تەماتە لە عەلوەی سلێمانی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬بەهۆی‬ ‫دابەزینی نرخی خەیارەوە‪ ،‬مامەڵە‬

‫بە خەیار كڕینەوە كەمبووه‌تەوە‌و مانگ لەمەوبەر كەمیكردووە‪ ،‬نەخۆشییەكی م��ەت��رس��ی��دارە‌و‬ ‫جوتیارانیش تووشی زیانێكی زۆر «نرخی یەك كیلۆ خەیار لەسەر لە ئێستادا لە واڵتانی ئەوروپا‬ ‫جوتیاران (‪ )300‬دینار دەكەویت‪ ،‬ب��ڵ�اوب����ووه‌ت����ەوە‌و ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫بوون»‪.‬‬ ‫ئ����ەو ف���رۆش���ی���ارەی خ���ەی���ار‪ ،‬بەاڵم لەنێو بازاڕدا دەفرۆشرێت بە هەرێمی كوردستانیش رێوشوێنی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی ل���ەب���ارەی���ەوە‬ ‫جەختیشی كردەوە؛ نرخی خەیار (‪ 200‬بۆ ‪ )250‬دینار»‪.‬‬ ‫لە ئێستادا سێ‌ هێندەی دوو ن���ەخ���ۆش���ی (ئ�����ی ك�����ۆالی) گرتووه‌تەبەر‪.‬‬

‫خاوه‌ن تەكسییه‌کان؛ ئۆتۆمبێلەكانیان دەفرۆشن‬ ‫كێشە بنەڕەتییەكانی‬ ‫بودجە‬ ‫عەلی حەمە ساڵح‬ ‫یەكێك لەو هەنگاوە گرنگانەی پێویستە بەئاڕاستەی‬ ‫چاكسازییدا بنرێت‪ ،‬داڕشتنەوەی بودجەیە بەشێوەیەك له‌م شەش‬ ‫كێشە بنەڕەتیی ‌ه رزگار بکرێت‪:‬‬ ‫یەكەم‪ :‬دواكەوتنی بودجە‪ :‬ئەوە مانگی (‪)6‬ەو هێشتا بودجەی‬ ‫ئەمساڵی هەرێمی كوردستان له‌الیه‌ن سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێمه‌و‌ه پەسەند‬ ‫نەكراوە‪ ،‬واتە نیوەی بودجەكە لەدەرەوەی یاسای بودجە خەرجكراوە‪،‬‬ ‫رەنگە بیانوویەكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئەوەبێت؛ كە درەنگ‬ ‫بودجەكە لەبەغداوە پەسەند دەكرێت‌و حكومەتیش چاوەڕێی بەغدا‬ ‫دەكات‪ ،‬بۆ دیاریكردنی پشكی هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەاڵم ئەم بیانووە‬ ‫بیانوویەكی الوازە‪ ،‬چونكە بودجە خۆی بابەتێكە بەخەماڵندن‬ ‫دەكرێت‪ ،‬چارەسەركردنی ئەم بابەتەش كارێكی ئاسانە‪ ،‬بۆنموونە؛‬ ‫دەكرێت هەر لەئێستاوە كار بۆ ئامادەكردنی بودجەی ساڵی (‪،)2012‬‬ ‫بەبڕی (‪ )13‬ترلیۆن دینار بكرێت‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬حیساباتی خیتامیی‪ :‬حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫تاكو ئێستا نەیتوانیوە بەشێویەكی تەندروست ئەو پارانەی كە سااڵنە‪،‬‬ ‫یان (‪ )6‬مانگ جارێك خەرجی دەكات‪ ،‬لەچوارچێوەی حیساباتێكی‬ ‫خیتامیداو لەكاتێكی شیاودا بیخاتە بەردەست پەرلەمان‪ ،‬بۆ نموونە؛‬ ‫ئێستا لەمانگی (‪ )2011/6‬داین‪ ،‬نازانرێت حكومەت لە (‪)2010‬دا چی‬ ‫خەرجكردووە‪ ،‬ئەگەر لە (‪)2012‬دا خەرجیی (‪ )2010‬بگاتە پەرلەمان‪،‬‬ ‫هیچ نرخێك بۆ ئەو حیساباتی خیتامییە نامێنێتەوە‪.‬‬ ‫سێیەم‪ :‬جێبەجێنەكردنی یاسای بودجە‪ :‬حكومەتی هەرێم ئەو‬ ‫یاسایەی بودجە جێبەجێناكات‪ ،‬كە پەرلەمانی كوردستان دەریدەكات‪،‬‬ ‫تەنیا یەك نموونە دەهێنینەوە‪ ،‬لەساڵی (‪)2009‬دا‪ )704( ،‬ملیار‬ ‫دیناری بودجەی وەبەرهێنان خەرج نەكرا‪ ،‬لەساڵی (‪)2010‬دا‪ ،‬لەمادەی‬ ‫(‪)18‬ی یاسای بودجەدا‪ )30( ،‬ملیار دینار بۆ بانكی پیشەسازیی‬ ‫تەرخانكراو تەنیا دینارێكی ئەو پارەیە خەرجنەكرا‪.‬‬ ‫چوارەم‪ :‬خەرجنەكردنی پارەی پڕۆژەكان‪ :‬لەگەڵ ئەوەی‬ ‫دەوترێت (‪)%29.73‬ی بودجەی گشتیی بۆ پرۆژەكان تەرخاندەكرێت؛‬ ‫لەڕێگەی بودجەی وەبەرهێنانەوە‪ ،‬بەاڵم سااڵنە بەشێكی زۆری‬ ‫ئەم پارەیە خ��ەرج ناكرێت‪ ،‬بۆ نموونە؛ لــــەساڵی (‪)2009‬دا‪،‬‬ ‫تەنیا (‪)%16‬ی بودجە بۆ پرۆژەكانی وەبەرهێنان بووەو لەساڵی‬ ‫پاریشدا (‪ )1275‬پرۆژە‪ ،‬كە لەبودجەی (‪)2010‬دا پــــارەیان بۆ‬ ‫تەرخانكرابوو‪ ،‬پارەكانیان خەرجنەكراوەو ئەمساڵ دیسانەوە پارەیان‬ ‫بۆ تەرخانكراوەتەوە‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ :‬زیادەڕەویی لەخەرجییە ناپێویستییەكان‪ :‬سااڵنە‬ ‫زیادەڕەوییەكی زۆر لەخەرجییە ناپێویستییەكاندا دەكرێت‪ ،‬بۆ نموونە؛‬ ‫لەساڵی (‪)2009‬دا‪ ،‬بەبڕی (‪ )701‬ملیار دینار زیادەڕەویی لەبودجەی‬ ‫بەكاربردندا كراون‌و بەشێكی ئەم زیادەڕەوییەش بۆ «بەخشین‌و‬ ‫باربوو خەرجی دیكەو مەوجوداتی نادارایی» بووە‪ ،‬لەساڵی (‪)2010‬‬ ‫شدا ئەمە دووبارەبووەوە‪.‬‬ ‫شەشەم‪ :‬كورتهێنان‪ :‬سااڵنە بودجەی هەرێمی كوردستان‬ ‫بەكورتهێنانێكی زۆرەوە پەسەند دەكرێت‪ ،‬بەب ‌ێ ئ��ەوەی هیچ‬ ‫بەرچاوڕوونییەك هەبێت بۆ پڕكردنەوەی ئەم كورتهێنانە‪ ،‬بۆنموونە‬ ‫لەساڵی (‪)2009‬دا‪ ،‬بودجەی كوردستان بەبڕی ترلیۆنێك‌و (‪ )11‬ملیار‬ ‫دینار دووچاری كورتهێنان هات‪ ،‬لەساڵی (‪)2010‬دا‪ ،‬بودجەكە بە‬ ‫(‪)835‬ملیار دیناری كورتهێنانەوە پەسەندكرا‪ ،‬بۆ ئەمساڵیش‪ ،‬بڕی‬ ‫ترلیۆنێك‌و (‪ )554‬ملیار دینار كورتهێنان لەبودجەدا هەیە‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئاكام ئەبوبه‌كر‬

‫‪..........................................................‬‬

‫زۆربوونی رێژەی تەكسی لە‬ ‫شارەكانی هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ق���ازان���ج���ی ئ����ەو پ��ی��ش��ەی��ەی‬ ‫ك��ەم��ك��ردووەت��ەوە‌و شۆفێری‬ ‫تەكسییەكانیش ئۆتۆمبێلەكانیان‬ ‫دەف��رۆش �ن‌و واز لەپیشەكەیان‬ ‫دەهێنن‪ ،‬چونكە وەك خۆیان‬ ‫ئ��ام��اژەی پ��ێ��دەك��ەن‪ :‬بژێویی‬ ‫ژیانیان دابین ناكات‪.‬‬ ‫دارا محەمەد‪ ،‬شۆفێرێكی‬ ‫تەكسییە‌و لەكاتێكدا لەیەكێك‬ ‫ل��ە (پێشانگەكانی فرۆشتن‌و‬ ‫كڕینی ئۆتۆمبێل)دا‪ ،‬لە سلێمانی‬ ‫سەرقاڵی فرۆشتنی ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫ب��وو‪ ،‬بە نیگەرانییەوە باسی‬ ‫لەوەدەكرد‪« :‬سلێمانی بووەتە‬ ‫گەراجی تەكسی‪ ،‬تابلۆی هەموو‬ ‫ش��ارەك��ان لەسلێمانیدا ك��اری‬ ‫تەكسی دەكەن»‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‪ ،‬ك��ە ن��زی��ك��ەی (‪)30‬‬ ‫ساڵە شۆفێری تەكسییە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬لەبەر نەمانی‬ ‫ئیش ه��ات��ووم تەكسییەكەم‬ ‫بفرۆشم‌و واز لە ك��اری تەكسی‬ ‫بهێنم‪ ،‬بەهۆی بێ بەرنامەیی‬ ‫حكومەت‌و زۆرب��وون��ی ژم��ارەی‬ ‫بێ ئەندازەی تەكسی‌و گرانیی‬ ‫بەنزین لەسلێمانی‪ ،‬ئیشی تەكسی‬

‫داهاتی پیشه‌ی ته‌‌کسی که‌مده‌بێته‌و‌ه‬ ‫نەماوە»‪.‬‬ ‫ش��ۆف��ێ��رەك��ان��ی ت��ەك��س��ی‪،‬‬ ‫دەیانەوێت حكومەتی هەرێمی‬ ‫ك���وردس���ت���ان س��ن��وورێ��ك بۆ‬ ‫هاوردەكردنی ئۆتۆمبێلی تەكسی‬ ‫دابنێت‌و لەهەر شارێكیشدا‪ ،‬تەنیا‬ ‫رێگا بەتەكسی خۆی بدرێت كاری‬ ‫تێدا بكات‪ ،‬جگە لەوەی رێگاش‬ ‫بە فەرمانبەران نەدرێت لەدوای‬ ‫دەوامی فەرمانگەكانیانەوە كاری‬ ‫تەكسی بكەن‪.‬‬ ‫ئ�����ەرس�����ەالن ش���ەری���ف‪،‬‬

‫شۆفێرێكی تری تەكسییە‌و دوای‬ ‫دیپۆرتكردنەوەی ل���ەدەرەوەی‬ ‫واڵت‪ ،‬دەستی ك��ردووە بەكاری‬ ‫تەكسی‪ ،‬ب��ەاڵم ئێستا بەهۆی‬ ‫ك��ەم��ب��وون��ەوەی ك��ارەك��ەی��ەوە‪،‬‬ ‫ب���ه‌وت���ه‌ی خ����ۆی‪ ،‬دەی���ەوێ���ت‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەی بفرۆشێت‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«بەهۆی زۆریی ژمارەی تەكسی‌و‬ ‫گ��ران��ی��ی ب��ەن��زی��ن �ه‌وه‌‪ ،‬رۆژان���ە‬ ‫دەسووڕێمەوە‪ ،‬نزیكەی (‪)25‬‬ ‫هەزار دینارم دەست دەكەوێت‪،‬‬ ‫نیوەی بۆ بەنزین دەڕوات‌و بەشی‬

‫ ‬ ‫نانخواردنێكم بۆ نامێنێتەوە»‪.‬‬ ‫ل���ەدوای پ��رۆس��ەی ئازادیی‬ ‫عێراقەوە لە (‪)2003‬و‌ه هەتا‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬دەیان كۆمپانیا‪ ،‬تەكسی‬ ‫ه���اوردەی هەرێمی كوردستان‬ ‫دەكەن‪ ،‬كە دیارترینیان هەردوو‬ ‫كۆمپانیـای (سەردار ‌و جیهان)‬ ‫ن‪ ،‬بەشێوەیەك بەپێی ئامارێكی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی ه��ات��وچ��ۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬تەنیا لەو شارەدا‪ ،‬هەر‬ ‫(‪ )28‬هاواڵتییەك تەكسییەكیان‬ ‫بەردەكەوێت‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکام ئه‌بوبه‌کر‌‬ ‫ئ��ەم��ی��ن س��اڵ��ح م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫ل���ێ���پ���رس���راوی راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫بەڕێوەبەرێتی هاتۆچۆی سلێمانی‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬هەر‬ ‫(‪ )28‬كەسێك لەسلێمانیدا‪،‬‬ ‫تاكسییەكیان ب��ەر دەك��ەوێ��ت‪،‬‬ ‫س��ووڕان��ەوەی ئەو رێ��ژە زۆرەی‬ ‫تاكسی لەشەقامەكانی سلێمانیدا‪،‬‬ ‫سەرەڕایی دروستكردنی گرفتی‬ ‫هاتوچۆ‪ ،‬سووتەمەنیش بەفیڕۆ‬ ‫دەد‌هن‌و ژینگەی شارەكەش پیس‬ ‫دەكه‌ن»‪.‬‬

‫چوار ملیۆن‌و (‪ )300‬هەزار سەر مەڕ‌ومااڵت لەهەرێمدایە‬ ‫ئا‪ :‬نووسینگەی هەولێر‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ب���ەڕێ���وەب���ەری س��ام��ان��ی‬ ‫ئ��اژەڵ ل��ەوەزارەت��ی كشتوكاڵ‌و‬ ‫س�����ەرچ�����اوەك�����ان�����ی ئ�����او‪،‬‬ ‫ئ��اش��ك��رای��دەك��ات‪« :‬ل��ەس��اڵ��ی‬ ‫(‪)2008‬دا سامانی ئ��اژەڵ زۆر‬ ‫كەمی كردبوو‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬نزیكەی‬ ‫چ��وار ملیۆن س��ەر م��ەڕو بزن‌و‬ ‫نزیكەی (‪ )300‬هەزار سەر مانگا‬ ‫هەیە»‪.‬‬ ‫رەم���ەزان كەریم محەمەد‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ئامارێكی دروستمان لەبارەی‬ ‫س��ام��ان��ی ئ����اژەڵ ل��ەه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا لەبەردەستدا نییەو‬

‫ره‌مه‌زان که‌ریم‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش‪ ،‬بەرنامەیەكی‬ ‫زۆرباشمان لەبەردەستدایە بۆ‬ ‫ئەنجامدانی سەرژمێریی سامانی‬ ‫ئاژەڵ»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری سامانی ئاژەڵ‪،‬‬ ‫لەبارەی وەبەرهێنان لەكەرتی‬

‫ئاژەڵداریدا‪ ،‬ئەوەی خستەڕوو‪:‬‬ ‫«سەرمایەدار هەن‪ ،‬كە دەیانەوێت‬ ‫پ��ڕۆژەی وەبەرهێنانی ماست‌و‬ ‫شیری ن��اوخ��ۆ دروستبكەن‪،‬‬ ‫ئەمەش بەڕاستیی هەنگاوێكی‬ ‫باشە‪ ،‬چونكە ئەگەر ئێمە بەم‬

‫پڕۆژانە نەبێت‪ ،‬ناتوانین ئەو‬ ‫رێ��ژەی��ە لەپێداویستییەكانی‬ ‫ب��ەروب��ووم��ەك��ان��ی ئ����اژەڵ بۆ‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی ه��ەرێ��م دابین‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬هەرێم زیاتر‬ ‫پشت بە بەروبوومی هاوردەكراو‬ ‫دەبەستێت‪ ،‬لەجیاتی بەروبوومی‬ ‫ناوخۆ‪ ،‬هه‌ر بۆی ‌ه ئه‌و به‌رپرسه‌ی‬ ‫ح��ک��وم �ه‌ت ده‌ڵ���ێ���ت‌‪ :‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫تەماشای سوپەرماركێتەكان‬ ‫بكەین‪ ،‬هەموو بەروبوومەكان هی‬ ‫دەرەوەن‪ ،‬هۆكارەكەشی ئەوەیە؛‬ ‫ئێمە تائێستا كارگەیەكی‬ ‫بەرهەمهێنانی شیرمان نییە‪،‬‬ ‫ك��ە بتوانێت شیر ل��ەخ��اوەن‬ ‫م��ەڕوم��ااڵت��ەك��ان وەرب��گ��رێ�ت‌و‬ ‫بیكاتە بەرهەمەكانی تر‪.‬‬

‫ب���ەڕێ���وەب���ەری س��ام��ان��ی‬ ‫ئ��اژەڵ ل��ەوەزارەت��ی كشتوكاڵ‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوەشدەكات‪« :‬بەپێی‬ ‫پالنی وەزارەت����ی كشتوكاڵ‌و‬ ‫سەرچاوەكانی ئاو‪ ،‬پێمانوابوو‪:‬‬ ‫بۆ ساڵی (‪ ،)2013‬لەهەموو‬ ‫كشتوكاڵیی‬ ‫بەروبوومەكانی‬ ‫بگەینە تێرەخۆریی‌و بەشی‬ ‫خۆمان بەرهەمبهێنین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە ئەو پالنەی داماننابوو‪،‬‬ ‫وەك پێویست بودجەكی بۆ‬ ‫ت��ەرخ��ان ن��ەدەك��را‪ ،‬ی��ان وەك‬ ‫پێویست رەزامەندیی نەدەهاتەوە‬ ‫ب���ۆ ئ������ەوەی پ�لان��ەك��ەم��ان‬ ‫جێبەجێبكرێت‪ ،‬ب��ەاڵم ئێمە‬ ‫گەشبینین كە لەچەند ساڵی‬ ‫داه��ات��وودا‪ ،‬بگەینە رێژەیەكی‬ ‫باش لەبەرهەمی ناوخۆ»‪.‬‬

‫وەزارەتی كشتوكاڵ‌و سه‌رچاوه‌کانی ئاو‪:‬‬

‫بڕیاری قه‌ده‌غه‌کردنی هاوردەی هەندێك بەروبوومی بیانیی؛ جێبەج ‌ێ ناكرێت‬

‫ن ‪ -‬هەولێر‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ب��ەرێ��وەب��ەری گشتیی پ�لان‌و‬ ‫ب����ەدواداچ����وون ل���ەوەزارەت���ی‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ‌و س��ەرچ��اوەك��ان��ی‬ ‫ئ��او‪ ،‬ئ��ەوەدەخ��ات��ەڕوو‪ :‬لەكاتی‬ ‫پێگەیشتنی هەندێك بەروبوومی‬ ‫ن���اوخ���ۆی���ی‪ ،‬وەك‪ :‬خ��ەی��ار‌و‬ ‫پەتاتە‪ ،‬هاوردەكرنیان لەدەرەوە‬ ‫قەدەغەدەكرێت‪ ،‬بەاڵم مەرزەكان‬ ‫پابەند نابن بەجێبەجێكردنییەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەن���وەر ع��وم��ەر ق����ادر‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی روون���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫«ب��ەه��ۆی زی��ادب��وون��ی هەندێك‬ ‫بەروبوومی ناوخۆییەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫پشت بە بەروبوومی ناوخۆیی‬ ‫ببەسترێت‪ ،‬هاوردەكردنی چەند‬

‫بەروبوومێكمان قەدەغەكردووە‪،‬‬ ‫وەك «خەیار‌و پەتاتە»‪ ،‬لەكاتی‬ ‫پێگەیشتنی بەروبوومەكانی تر‪،‬‬ ‫ئەوانیش قەدەغەدەكرێن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە كە ئەم بڕیارە دەردەكەین‪،‬‬ ‫ێ ناكرێت‪،‬‬ ‫لەمەرزەكان جێبەج ‌‬ ‫لەئێستادا هاوردەكردنی پەتاتەو‬ ‫خەیار قەدەغەیە‪ ،‬بەاڵم هێنانی‬ ‫ب���ەردەوام���ە‪ ،‬ئ��ەم��ەش ت��اوان �ە‌و‬ ‫پێویستە لێپێچینەوە ل��ەو‬ ‫كەسە بكرێت كە هێناویەتی‌و‬ ‫سزابدرێت»‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ ‬ ‫به‌هۆی خانووی پالستیکییه‌وه‌ به‌رووبوومی ناوخۆیی زیادی کردوو ه‌‬ ‫پ��ێ��وان��ەی گشتیی هەرێمی‬ ‫كوردستان بریتییە‪ :‬لە (‪ )17‬شیاوە بۆ چاندن‪ ،‬لەو رێژەیەش بەراوە‌و سااڵنە چوار ملیۆن‌و نیو پالنە (‪ )5‬ساڵییەكەی وەزارەتی‬ ‫كشتوكاڵ‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی لەماوەی‬ ‫ملیۆن‌و (‪ )161‬ه��ەزارو (‪ )608‬كەشیاوە بۆ چاندن‪ )5( ،‬ملیۆن‌و دەچێنرێت‪.‬‬ ‫بەبڕوای بەرێوەبەری گشتیی (‪ )5‬ساڵدا پشت بەبەروبوومی‬ ‫دۆن���م زەوی����ی‪ ،‬ل��ەو رێ��ژەی��ەش (‪ )473‬ه��ەزارو (‪ )552‬دۆنمی‬ ‫ش��ەش ملیۆن‌و (‪)143‬ه����ەزارو پ��ش��ت ب���ەب���اران دەب��ەس��ت��ێ�ت‌و پالن‌و بەدواداچوون لەوەزارەتی ناوخۆیی ببەسترێت‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫(‪ )176‬دۆنم زەویی دەچێنرێت‌و (‪ )669‬هەزارو (‪ )624‬دۆنمیش كشتوكاڵ‌و سەرچاوەكانی ئاو‪ ،‬ساڵی سێیەمی ئەو پالنەیە‪ ،‬وەك‬

‫پێویست جێگەی خۆی نەگرتووە‪،‬‬ ‫«ت��ائ��ێ��س��ت��ا ن��ات��وان��ی��ن پشت‬ ‫بەبەروبوومی ناوخۆیی ببەستین‪،‬‬ ‫پێویستمان ب��ەه��اوردەك��ردن��ی‬ ‫هەندێك بەروبوومی دەرەكیی‬ ‫ماوە»‪.‬‬ ‫ل���ەب���ارەی رێ�����ژەی زەوی���ی‬ ‫بەكارهێنراویش بۆ «رەز‌و باخ»‪،‬‬ ‫ئەنوەر عومەر قادر‪ ،‬وتی‪52« :‬‬ ‫ه��ەزار دۆنم رەز‌و باخ الی ئێمە‬ ‫تۆماركراوە‪ ،‬بەاڵم بەشێوەیەكی‬ ‫گشتیی نزیكەی (‪ )200‬ه��ەزار‬ ‫دۆن��م رەز‌و ب��اخ‌و زیاتر لە (‪)5‬‬ ‫ملیۆن دۆن��م دارس��ت��ان هەیە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەو رێ��ژەی��ەی دارس��ت��ان‬ ‫هی ساڵی حەفتاكانە‌و پێویستە‬ ‫سەرژمێرییەكی نوێی دارستان‬ ‫بكرێتەوە»‪.‬‬

‫ئەنوەر عومەر‪ ،‬بڕواشی وایە‪:‬‬ ‫لەئێستادا بەهۆی پێدانی قەرز‬ ‫بەجوتیاران‪ ،‬ئاستی بەرهەمهێنان‬ ‫لەهەرێمی كوردستان زیادیكردووە‪،‬‬ ‫ل��ەم رووەوە ب��اس ل��ەوەدەك��ات‪:‬‬ ‫«ئەگەرچی بەرهەمی گەنم‌و جۆ‬ ‫لەچاو ساڵی رابردوودا‪ ،‬كە (‪)500‬‬ ‫ه��ەزار تەن ب��وو‪ ،‬كەمیكردووە‪،‬‬ ‫چونكە لەمساڵدا لەسەرەتاوە باران‬ ‫كەم باری‌و مەترسیی وشكەساڵیی‬ ‫لێدەكرا‪ ،‬ب��ەاڵم تاڕادەیەكیش‬ ‫پێوانەكە باش بوو‪ ،‬كە لەوانەیە‬ ‫رێژەكە (‪ )400‬هەزار تەن گەنم‬ ‫بەرهەم هاتبێت‪ ،‬نرخەكەشی بۆ‬ ‫هەر تەنێكی ژمارە یەك (‪)720‬‬ ‫ه��ەزار دینار‌و بۆ تەنێكی ژمارە‬ ‫دوو (‪ )620‬هەزار دینارە‌و بۆ هەر‬ ‫تەنێك جۆ (‪ )520‬هەزار دینارە»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫دوای دوو ساڵ ل ‌ه ئیمزاکردنی یاساکه‌ی‪ ،‬سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان؛ بڕیاری دامه‌زراندنی‬ ‫په‌یمانگه‌ی دادوه‌ریی ده‌دات‪.‬‬

‫یاساناسان؛ پڕۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن «شەن‌وكەو» دەكەن‬ ‫راپۆرت‪ :‬بەهادین یوسف‬

‫‪....................................................‬‬

‫ش���ارەزای���ان���ی ی��اس��ای��ی‬ ‫پ��ڕۆژەك��ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ێ��ون بۆ‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی ل���ە سیستمی‬ ‫دادوەری����ی هەڵدەسەنگێنن‌و‬ ‫بەپێویستی دەزانن ئەو پرۆژەیە‬ ‫وەك م���وزای���ەدەی سیاسیی‬ ‫سەیرنەكرێت‌و ببێتە داواكاریی‌و‬ ‫ك��ارن��ام��ەی دەس��ەاڵت��ی��ش بۆ‬ ‫چ���االك���ك���ردن���ی دەس���ەاڵت���ی‬ ‫دادوەریی لە هەرێمدا‪.‬‬ ‫لەمیانەی دانوستانە پێنج‬ ‫قۆڵییەكانی ن��ێ��وان هەرسێ‬ ‫الیەنی ئۆپۆزسیۆن‌و دووالیەنی‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬الیەنی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژەی��ەك��ی ش��ەش پاكێجی‬ ‫پێشكەشكرد‪ ،‬وەك ئەجێندای‬ ‫خۆی بۆ گفتوگۆكان‌و یەكێك لە‬ ‫پاكێجەكانیشی لەچوارچێوەی‬ ‫پ����������ڕۆژەی چ���اك���س���ازی���ی‬ ‫لەوەزارەتەكانی «حكومەتی‬ ‫ه���ەرێ���م»دا‪ ،‬چاكسازییە لە‬ ‫دەسەاڵتی دادوەریدا‪.‬‬ ‫پ��رۆژەك��ە پێكهاتووە؛ لە‬ ‫ح���ەوت ت���ەوەری سەرەكیی‪،‬‬ ‫لەسەر پێكهاتەی دەسەاڵتی‬ ‫دادوەری�������ی‌و س��ەرب��ەخ��ۆی��ی‬ ‫دەس����ەاڵت����ەك����ان‌و ب��ودج��ەو‬ ‫هەڵسەنگاندنی دادوەرەك���ان‌و‬ ‫ب���������واری راگ�����ەی�����ان�����دن‌و‬ ‫ئیلغاكردنەوەی چەند یاسایەك‌و‬ ‫نەمانی تەزكییەی حیزبی‪.‬‬ ‫لەبەشێكی پ��رۆژەك��ەدا‪،‬‬ ‫داواك���راوە دەستەی داواك��اری‬ ‫گشتیی ل��ەدەس��ەاڵت��ی وەزی��ر‬ ‫جیابكرێتەوەو ببێتە بەشێك‬ ‫لەدەسەاڵتی دادوەریی‪.‬‬ ‫د‪ .‬تەها عومەر رەشید‪،‬‬ ‫پسپۆڕی یاسایی‪ ،‬سەبارەت بە‬ ‫پڕۆژەكە‪ ،‬بەپێویستی دەزانێت‬ ‫داواكاری گشتیی لە دەسەاڵتی‬ ‫وەزیر جیابكرێتەوەو بە ئیجابی‬ ‫دەزانێت‪ ،‬ئاماژە بەوەشدەكات‪:‬‬ ‫ج��ی��اك��ردن��ەوەك��ە دوو الیەنی‬ ‫هەیە‪:‬‬ ‫یەكەم‪ :‬ئ��ەوەی كە خۆی‬ ‫ی���ەك س��ەرۆك��ای��ەت��ی‌و ی��ەك‬ ‫ئاراستەكردنی هەبێت‪ ،‬ئەوە‬ ‫ئیجابییە‪ ،‬ب���ەاڵم ل���ەڕووی‬ ‫ئ��ەوەی كە سەر بەدەسەاڵتی‬ ‫دادوەری��ی بێت‪ ،‬ئەوە سلبییە‪،‬‬ ‫چونكە كاری داواكاری گشتیی‬

‫د‪ .‬ته‌ها عومه‌ر‪:‬‬ ‫ده‌کرێت داواكاری‬ ‫گشتیی دەستەیەكی‬ ‫سەربەخۆبێت‪ ،‬وەك‬ ‫دەستەكانی دیكە‬ ‫جیاوازە لە كاری دادوەرەكان‪،‬‬ ‫دادوەر حوكم دەدات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫داواك��اری گشتیی بەرگریی لە‬ ‫مافی گشتیی‌و جێبەجێكردنی‬ ‫یاساكان دەك��ات‪ ،‬لەبەرئەوە‬ ‫بۆچوونێكی ت��ر ه��ەی��ە‪ ،‬كە‬ ‫داواك��اری گشتیی دەستەیەكی‬ ‫سەربەخۆبێت‪ ،‬وەك دەستەكانی‬ ‫دیكە‪ ،‬لە هەموو حاڵەتێكدا‬ ‫ج��ی��اك��ردن��ەوەی ل��ەدەس��ەاڵت��ی‬ ‫وەزیری داد زۆر پێویستە»‪.‬‬ ‫ه�����ەروەك د‪ .‬ئ��ەح��م��ەد‬ ‫وەرتێ‪ ،‬ئەندامی لیژنەی یاسایی‬ ‫لە «پەرلەمانی كوردستان»‪،‬‬ ‫هاوڕایە لەگەڵ ئەو بۆچوونە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬داواكاری‬ ‫گشتیی گرنگییەكی تایبەتی‬ ‫هەیە‪ ،‬بەوپێیەی نوێنەرایەتی‬ ‫مافی گشتیی دەكات‪ ،‬ماوەیەكی‬ ‫زۆرە ئ��ەم داواك��اری��ی��ە هەیە‬ ‫بۆ كاراكردنی رۆڵی داواك��اری‬ ‫گشتیی‌و س��ەرب��ەخ��ۆب��وون�ی‌و‬

‫ج��ی��اك��ردن��ەوەی ل��ەدەس��ەاڵت��ی‬ ‫وەزیری داد‪ ،‬نەك ئەوە تەنیا‬ ‫داوای ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ە‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫داوایەكی گشتییە لەچوارچێوەی‬ ‫داواكردنی یاسایەكی سەربەخۆ‬ ‫بۆ دەزگای داواك��اری گشتیی‪،‬‬ ‫تائێستا پرۆژەیەك لەوبارەیەوە‬ ‫پ���ێ���ش���ك���ەش���ك���راوە‪ ،‬ی���ان‬ ‫هەمواركردنەوەی ئەو یاسایەی‬ ‫كاری لەسەر دەكەن»‪.‬‬ ‫خاڵێكی دیكەی پرۆژەكەی‬ ‫ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن‪ ،‬راگ��رت��ن��ی‬ ‫هاوسەنگییە لە نێوان هەرسێ‬ ‫دەس��ەاڵت��ی (جێبەجێكردن‪،‬‬ ‫ی���اس���ادان���ان‪ ،‬دادوەری������ی)‌و‬ ‫هاوشانیكردنی هەرسێكیانە بە‬ ‫پلەی یاسایی‌و (دەستووریی)‪.‬‬ ‫د‪.‬تەها عومەر‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫لەگەڵ ژم��ارەی��ەك دادوەر لە‬ ‫لەسەروبەندی‬ ‫‪‌2011/4/21‬و‬ ‫دوای‬ ‫خۆپیشاندانەكانی‬ ‫رووداوی شوبات‪ ،‬پڕۆژەیەكیان د‪ .‬ئەحمەد وەرتێ‪:‬‬ ‫(‪)17‬ی‬ ‫ئاراستەی رای گشتیی كرد‪،‬‬ ‫گرنگ ئەوەیە‪،‬‬ ‫هاوتاكردن‌و سەربەخۆبوونی‬ ‫دەس���ەاڵت���ی دادوەری������ی زۆر‬ ‫پڕۆژه‌ک ‌ه وەكو‬ ‫بەگرنگ دەزانێت‪« :‬یەكێك لە‬ ‫خاڵەكانی ئێمەش ئەوەبوو؛‬ ‫دادوەری��یكە موزایەدەی سیاسیی‬ ‫سەرۆكی دەسەاڵتی‬ ‫هاوشانی سەرۆكی حكومەت‌و‬ ‫سەیرنەكرێت‬ ‫س��ەرۆك��ی پ��ەرل��ەم��ان بێت‪،‬‬ ‫چونكە پێمانوایە‪ :‬دەس��ەاڵت‬ ‫سێ تایبەتمەندی هەیە‪ ،‬كە‪:‬‬ ‫(جێبەجێكردن‌و یاسادانان‌و كارابكرێت‪ ،‬بۆ ئەوەی زۆر لەو‬ ‫دادوەرییە)‪ ،‬ناكرێت دەسەاڵتی كێشانەی ئ��ەم��ڕۆ پەیوەست‬ ‫دادوەریی بچێتە ژێر دەسەاڵتی ب��ە م��ەس��ەل��ەی دادگ���اك���ان‌و‬ ‫جێبەجێكردنی‬ ‫هیچ كامێكیانەوە‪ ،‬بەپێچەوانەوە تۆمەتباران‌و‬ ‫وەك���و م��ەب��دەئ��ی دادوەری����ی‪ ،‬یاساكان هەن‪ ،‬نەمێنن‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری��ی ویالیەتی «وردەك����اری����ی پ���ڕۆژەك���ەی‬ ‫هەیە بەسەر دەسەاڵتەكانی ئۆپۆزسیۆن لێدەگەڕێین بۆ‬ ‫تردا‪ ،‬بەاڵم دوو دەسەاڵتەكەی گفتوگۆی الی��ەن��ەك��ان‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ت��ر نابێت بەهیچ شێوەیەك گرنگ ئەوەیە‪ ،‬وەكو موزایەدەی‬ ‫ویالیەتیان هەبێت‪ ،‬بەسەر سیاسیی سەیرنەكرێت‪ ،‬وەكو‬ ‫مەسەلەیەكی بنچینەیی سەیر‬ ‫دادگاو دادوەرەكاندا»‪.‬‬ ‫ئەندامەكەی لیژنەی یاسایی بكرێت‌و كار بۆ چارەسەركردنی‬ ‫«پەرلەمانی كوردستان»یش‪ ،‬كێشەكان بكرێت»‪.‬‬ ‫خاڵی پێنجەمی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫بەپێویستی دەزان��ێ��ت؛ داوای‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆب��وون��ی دەس��ەاڵت��ی ت��ای��ب��ەت��ە ب���ە دادوەری�������ی‌و‬ ‫دادوەری��ی‪ ،‬بەتەنیا داواكاریی راگ��ەی��ان��دن‌و تێیدا ه��ات��ووە‪:‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن نەبێت‌و داواكاریی «لەدادگاكانی تێهەڵچوونەوەدا‪،‬‬ ‫الیەنەكانی دەسەاڵتیش بێت‪ ،‬بەشێك بۆ راگەیاندن تەرخان‬ ‫ه��ەم��وو الی���ەك ك��ارب��ك��ەن بۆ بكرێت؛ بۆ پێشوازیكردن لە‬ ‫ئەوەی دەسەاڵتی دادوەریی بە میدیای ئ��ازاد‪ ،‬تا لەسنووری‬ ‫كردەیی پەیڕەوی دەسەاڵتەكانی ی��اس��ادا زان��ی��اری��ی پێویستی‬ ‫خۆی بكات‌و داواكاری گشتیی بداتێ‪ ،‬وتەبێژێكی هەبێ بۆ‬

‫پـڕۆژەی چـاكسـازیـی‬ ‫*‬ ‫لـە دەسـەاڵتــی دادوەریـیـدا‬

‫ی��ەك��ەم‪ :‬پێكهاتەی دەسەاڵتی‬ ‫داوەریی‪:‬‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ئەنجوومەنی‬ ‫دادوەریی‪ ،‬كە بەرپرسە لە‪:‬‬ ‫‪ -1‬دادگای پێداچوونەوە‪.‬‬ ‫‪ -2‬س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی دادگ����ای‬ ‫تێهەڵچوونەوە‪.‬‬ ‫‪ -3‬س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی داواك����اری‬ ‫گشتیی‪.‬‬ ‫س���ەرب���ەخ���ۆی���ی‬ ‫دووەم‪:‬‬ ‫دەسەاڵتەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬بۆ راگرتنی هاوسەنگیی لەنێوان‬ ‫هەرس ‌ێ دەسەاڵتدا‪( :‬سەرۆكایەتیی‬ ‫دەسەاڵتی داوەریی‪ ،‬سەرۆكایەتیی‬ ‫دەسەاڵتی یاسادانان «پەرلەمان»‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی دەس���ەاڵت���ی‬ ‫«سەرۆكایەتیی‬ ‫جێبەجێكردن‬ ‫ئەنجوومەنی وەزیران»)‪ ،‬پێویستە‬ ‫پلەی قانوونیی «دەستووریی»‬ ‫هەرسێكیان هاوشانی یەكتربن‪.‬‬ ‫‪ -2‬دەستەی داواك��اری گشتیی‪،‬‬ ‫لەدەسەاڵتی وەزیر جیابكرێتەوە‪،‬‬ ‫ببێتە ب��ەش��ێ��ك ل��ەدەس��ەاڵت��ی‬ ‫دادوەریی‪.‬‬ ‫سێیەم‪ :‬دادوەریی‌و بودجە‪:‬‬ ‫بودجەی تایبەت بەدەسەاڵتی‬ ‫دادوەریی؛ لەژێر دەسەاڵتی یاسایی‬

‫خۆیدا بێت‪.‬‬ ‫چوارەم‪ :‬هەڵسەنگاندنی دادوەرو‬ ‫داواكار‪:‬‬ ‫‪ -1‬بۆ هەڵسەنگاندنی لێهاتوویی‬ ‫ب���ەرزك���ردن���ەوەی‬ ‫دادوەران‌و‬ ‫(صنف)ەكانیان‪ ،‬بەندبێ بە‬ ‫راستاندنی لە (‪)%90‬ی سااڵنەی‬ ‫حوكم‌و بڕیارەكانیان‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئ��ەو دادوەرەی ل��ەم��اوەی‬ ‫سێ ساڵی ی��ەك ل���ەدوای یەكی‬ ‫كاركردنیدا ئەو رێژەیەی سەرەوەی‬ ‫بە دەست نەهێنا‪ ،‬بگوازرێتەوە بۆ‬ ‫فەرمانگەی تر‪.‬‬ ‫‪ -3‬جگە ل��ە زم��ان��ی ك���وردی‪،‬‬ ‫ش���ارەزای���ی ت����ەواوی ه��ەب��ێ لە‬ ‫خوێندنەوە‌و نووسین‌و دوان بە‬ ‫زم��ان��ی ع��ەرەب��ی‪ ،‬ئ��ەوان��ەی لەم‬ ‫تاقیكردنەوەیەدا دەرن��ەچ��وون‬ ‫بگوازرێنەوە بۆ فەرمانگەی تر‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ ،‬دادوەریی‌و راگەیاندن‪:‬‬ ‫لە دادگاكانی تێهەڵچوونەوەدا‬ ‫بەشێك بۆ راگەیاندن تەرخان‬ ‫بكرێ بۆ‪:‬‬ ‫‪ -1‬پێشوازیكردن لە میدیای ئازاد‪،‬‬ ‫تا لە سنووری یاسادا زانیاریی‬ ‫پێویستی بداتێ‪.‬‬ ‫‪ -2‬وتەبێژێكی هەبێ بۆ گەیاندنی‬

‫دەنگی دادگا بە رای گشتیی‌‪.‬‬ ‫شەشەم‪ ،‬ئیلغای یاسا‪:‬‬ ‫ی��اس��ای تەبلیغی عەسكەری‬ ‫(‪)970 /178( ،)960 /106‬وە‪،‬‬ ‫بڕیاری (‪ )997/1042‬ئیلغا بكرێ‌و‬ ‫كار بە بڕیاری (‪)987/669‬ی‪،‬‬ ‫‪ 1978/8/23‬بكرێت‪.‬‬ ‫حەوتەم‪ ،‬كارمەندی داد‌‌و تەزكییە‪:‬‬ ‫‪ -1‬بۆ وەرگرتنی كەسێك بە‬ ‫خوێندكار لە كولێژی یاسا‪ ،‬یان‬ ‫كەسێكی خاوەن ئەزموون بۆ بوون‬ ‫بە دادوەر‌‪ ،‬یا بە داواكاری گشتیی‪،‬‬ ‫یان بۆ وەرگرتنی لە پەیمانگەی‬ ‫داوەریی‪ ،‬یان بۆ پێسپاردنی پلەو‬ ‫پایەی قەزائی‪ ،‬تەزكییەی حیزبی‪،‬‬ ‫راسپاردە‪ ،‬واسیتە‪ ،‬بە نامە‪ ،‬یان‬ ‫بە تەلەفۆن‌و ئیمێڵ‌و هەر هۆیەكی‬ ‫تر (كەس‪ ،‬یان ئۆرگانی حیزبی‬ ‫بیكات) قەدەغەیە‪.‬‬ ‫‪ -2‬سەرپێچیكار س��زا بدرێت‪:‬‬ ‫ی��ەك‪ ،‬بە حەبس بۆ ماوەیەك‬ ‫دی��اری بكرێت‪ ،‬دوو‪ :‬غەرامەی‬ ‫مالیی‪.‬‬ ‫* به‌شێک ل ‌ه پرۆژه‌که‌ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بۆ گفتوگۆکردن‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌سه‌اڵت‪.‬‬

‫گەیاندنی دەنگی دادگا بە رای‬ ‫گشتیی»‪.‬‬ ‫د‪ .‬تەها عومەر‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫یاسایی‌و دەستووریی‪ ،‬كرانەوەی‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری���ی ب��ەڕووی‬ ‫میدیاكاندا بەگرنگ دەزانێت‪،‬‬ ‫چی خۆی راگەیاندنێكی كراوەی‬ ‫هەبێت‪ ،‬یان بكرێتەوە بەڕووی‬ ‫میدیاكاندا‪ ،‬روون��ك��ردن��ەوەی‬ ‫زی���ات���ری ل���ەوب���ارەی���ەوە بە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»داو وت��ی‪« :‬ئ��ەو‬ ‫دۆسییانەی دەبنە جێی گومان‌و‬ ‫كێشەی خەڵك روونبكرێنەوە‪،‬‬ ‫چونكە نابێت هیچ كەسێك‬ ‫گ��وم��ان ل��ە ع��ەدال��ەت��ی ئ��ەو‬ ‫دەس��ەاڵت��ە ب��ك��ات‪ ،‬ن��ەك هەر‬ ‫ئەوانەی دەچنە بەردەمی‪ ،‬بەڵكو‬ ‫نابێت بەهیچ شێوەیەك گومان‬ ‫هەبێت لە پاكیی‌و بێالیەنی‬ ‫ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬بەاڵم لەكاتی‬ ‫رووداوەكاندا‪ ،‬خەڵك گومانیان‬ ‫پ��ەی��داك��رد؛ ب���ەوەی دادوەری‬ ‫ب��ێ�لای��ەن ن��ی��ی��ە‪ ،‬گ��وم��ان��ەك��ە‬ ‫راس���ت نییە‪ ،‬چونكە دادگ��ا‬ ‫ك��اری��ك��ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم كارەكان‬ ‫الی خەڵك روون نەبوو‪ ،‬چونكە‬ ‫وایاندەزانی تەنیا خۆپیشاندەر‬ ‫ده‌ستگیردەکرێت‌و كەسی تر‬ ‫فەرمانی گرتنی بۆ دەرناچێت‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا دەسەاڵتی دادوەریی‬ ‫ف��ەرم��ان��ی گرتنی ب��ۆ هەموو‬ ‫تۆمەتبارەكان دەركردبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پۆلیس جێبەجێی نەكرد‪ ،‬بۆیە‬ ‫ب��ەردەوام ئەو كەموكوڕیانەی‬ ‫كە لەدەسەاڵتی جێبەجێكردندا‬ ‫هەیە‪ ،‬لەسەر دادگاكان دەكرێتە‬ ‫ماڵ»‪.‬‬ ‫ل��ەك��ۆت��ای��ی پ���ڕۆژەك���ەدا‪،‬‬ ‫ئ����ۆپ����ۆزس����ی����ۆن داوای‬ ‫ه���ەڵ���وەش���ان���دن���ەوەی چ��ەن��د‬ ‫یاسایەكی ك���ردووە‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫«یاسای تەبلیغی عەسكەری‬ ‫(‪)970 /178( ،)960 /106‬و‬ ‫بــــــــــــڕیاری (‪)997/1042‬‬ ‫ئیلغا بكرێت‌و كار بە بڕیاری‬ ‫(‪)987/669‬ی ‪،1978/8/23‬‬ ‫بكرێت»‪.‬‬ ‫ه����ەروەك بەپێویستیان‬ ‫زان��ی��ووە تەزكییەی حیزبیی‬ ‫بەهەموو شێوەكانی لەهەموو‬ ‫بوارەكانی خوێندنی یاساو بوون‬ ‫ب��ەدادوەرو كاركردن لە سلكی‬ ‫دادوەری����دا‪ ،‬ق��ەدەغ��ە بكرێت‌و‬ ‫سزای سەرپێچیكارانیش بدرێت‪.‬‬

‫یاسا وەك (كوتەك)ێك‪،‬‬ ‫بەدەست دەسەاڵتەوە‪!....‬‬ ‫جەالل دیموكرات‬ ‫یاسا س��ەروەرە‪ ،‬یاسا پێویستە رێ��زی لێبگیرێت‌و ستایش‬ ‫بكرێت‪ ....‬بەاڵم كام یاساو كام بڕیارو كام رێسا‪...‬؟‬ ‫ئەو یاسایەی لەبەرژەوەندیی گشتییدا بێت‪ ،‬ئەو یاسایەی لە‬ ‫خزمەت‌و لە قازانجی گشت‪ ،‬یان زۆربەی زۆری خەڵكدا بێت‪...‬‬ ‫ئەو یاسایەی بەسەر هەموواندا جێبەجێ‌ بكرێت‌و فەرزبكرێت‪...‬‬ ‫نەك بەسەر هەندێكدا فەرز بكرێت‌و بەسەر هەندێكی تردا نا‪....‬‬ ‫ئەگەر یاسا پێچەوانەی هەمووان‌و بەرژەوەندیی گشتیی بوو‪،‬‬ ‫پێویستە رێزی لێ‌ نەگیرێت‌و رەفز بكرێت‪ ،‬داوای گۆڕینی‪ ،‬یان‬ ‫راستكردنەوەی بكرێت‪ ...‬ئەگەرنا‪ ،‬ئەوا یاسا مانا جوانەكەی‬ ‫خۆی لەدەستدەدات‌و پیرۆزییەكانی‌و گرنگییەكانی نامێنێ‌‌و وەك‬ ‫كوتەكێك وادەبێت بەدەست دەسەاڵتەوە بۆ بەكارهێنانی دژی‬ ‫نەیارەكانی‌و ئەو كەسانەی رازیی نین بەو یاسایە‪ ،‬هەر بۆیە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا دەبێت رێز بۆ یاسا دابنرێت‌و ملكەچی یاسا بین‪ ،‬كە‬ ‫یاساكەش رێز لە بەرژەوەندییە گشتییەكان‌و مافە رەواكانی ئەو‬ ‫كۆمەڵگەیە بگرێت‌و دابنێت‪ ،‬ئەگەرنا‪ ،‬ئەوا ئەو یاسایە دەبێتە‬ ‫مایەی نەهامەتی‌و چەوساندنەوەی تاكەكانی كۆمەڵگەكەی‪ ،‬بەیاسا‬ ‫مافەكانی پێشێل دەكرێت‌و بەیاسا ئازادییەكانی قەدەغەدەكرێت‪،‬‬ ‫یان بەرتەسك دەكرێتەوە‪ ....‬بەیاسا سەروەت‌و سامانی دەدزرێ‌‌و‬ ‫بەیاسا گەندەڵییەكان پەردەپۆش دەك��رێ‌ن‪ ،‬یان پاساویان بۆ‬ ‫دەهێنرێتەوە‪!!....‬‬ ‫ه����ەروەك چ��ۆن الی خ��ۆم��ان‌و الی دەس��ەاڵت��ی ئ��ەم دوو‬ ‫حیزبەی خۆمان دەبینین‌و بینیومانە‪ ،‬كە چۆن بە یاسا ئازادیی‬ ‫خۆپیشاندانیان قەدەغە كردووە‌و رێگریی لێ‌ ك��ردووە‪ ...‬تا كار‬ ‫گەیشتە ئەو شوێنەی جەماوەری بەئاگاو هۆشیارو رۆشنبیر‌و‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و نووسەران‌و رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی‪،‬‬ ‫دژی ئەو یاسایە وەستانەوەو جواڵنەوەو هاتنە سەر شەقام‌و بەبێ‌‬ ‫وەرگرتنی مۆڵەت‪ ،‬لەدامودەزگاكانی حكومەتی هەرێم‪ ،‬هاتنە سەر‬ ‫شەقام‌و خۆپیشاندانیان كرد‌و دەنگی ناڕەزایی‌و بێزارییان دەربڕی‬ ‫ب��ەڕووی دەس��ەاڵت‌و كەموكوڕی‌و گەندەڵییەكانی دەسەاڵتدا‪....‬‬ ‫تا دواجار دەسەاڵت بەهێزی چەك‌و میلیشیای حیزبیی‌و هێزی‬ ‫پۆلیس‌و ‪ ...‬هتد‪ ،‬توانی باڵوە بەو خەڵكە خۆپیشاندەرانە بكات‌و‬ ‫سەرای ئازادییان پێ‌ چۆڵ بكات‌و كارەساتی ناخۆش‌و دڵتەزێنیشی‬ ‫لێبكەوێتەوە‪ ....‬كە كوژرانی (‪ )10‬كەس‌و برینداربوونی زیاتر لە‬ ‫(‪ )200‬كەس بوو!!‬ ‫ئەمە‪ ،‬هەمووی بەهۆی چییەوە ب��وو؟ بەهۆی فەرزكردنی‬ ‫یاسایەك كە لە قازانجی زۆربەی زۆری خەڵك‌و جەماوەردا نەبوو‪،‬‬ ‫خەڵكیش رەف��زی ك��ردو ملی ن��ەدا ب��ۆی‪ ،‬دواج��ار ئ��ەوە رووی��دا‬ ‫كەبینیمان‪...‬‬ ‫بۆیه‌‪ ،‬پێویستە یاسا رێز لە ئیرادەو بەرژەوەندیی زۆربەی‬ ‫زۆری تاكەكانی کۆمه‌ڵگا بگرێت‪ ،‬نەك لەدژی ئەو خەڵكەو لە‬ ‫بەرژەوەندیی دەسەاڵتێكی ستەمكارو دژەگەل‪....‬‬ ‫ئینجا‪ ،‬دەكرێت لەسەر ئەو بنەمایە رێز لەیاسا بیگرێت‌و‬ ‫ملكەچی بین‪ ،‬ئەگەرنا‪ ،‬ئەوا یاسا‌و ئەو بنەمایەی رێز لەیاسا‪،‬‬ ‫دەبێت بە (كوتەك)ێك‪ ،‬بە دەست دەسەاڵتەوە لە دژی خەڵك‪!!..‬‬

‫یەكەم؛ پەیمانگای دادوەریی دادەمەزرێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬ ‫‪..........................................‬‬ ‫ی����ەك����ەم پ��ەی��م��ان��گ��ای‬ ‫دادوەریی لەهەرێمی كوردستان‬ ‫دادەم����ەزرێ����ت‌و ئەندامێكی‬ ‫لیژنەی یاسایی لە «پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان»ی��ش‪ ،‬پێیوایە؛‬ ‫ك��ردن��ەوەی ئ��ەو پەیمانگایە‪،‬‬ ‫رۆڵی دەبێت لەپیشەییكردنی‬ ‫دادوەرەكان‌و ئەوانەی لەوبوارەدا‬ ‫كاردەكەن‪.‬‬ ‫ف��وئ��اد حسێن‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪« :‬بۆ‬ ‫ئ����ەوەی ب����واری دادوەری�����ی‬ ‫ب�����ەرەو پ��ی��ش��ەی��ی ب��ب��رێ��ت‪،‬‬ ‫«س�����ەرۆك�����ی ه����ەرێ����م»‪،‬‬ ‫ب��ڕی��اری��داوە ب��ەدام��ەزران��دن��ی‬ ‫پەیمانگای دادوەریی لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‌و هەنگاوەكان بۆ‬ ‫دامەزراندنی دەستیپێكردووە»‪.‬‬ ‫روونیشیكردووەتەوە ‪« :‬تائێستا‬ ‫بەپێی سیستمی كۆن‪ ،‬خەڵك‬ ‫بوونەتە دادوەر‪ ،‬بەتایبەتییش‬ ‫(‪15‬تا‪ )20‬ساڵی رابردوو خەڵك‬ ‫بوونەتە دادوەر لەسەر بنەمای‬

‫فەرمانبەریی‪ ،‬یان بە بڕیارێكی‬ ‫سیاسیی یان كارگێڕیی»‪.‬‬ ‫د‪.‬ع���وم���ەر ن��ورەدی��ن��ی‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی یاسایی‬ ‫لەپەرلەمانی كوردستان‪ ،‬ئەوە‬ ‫بەهەنگاوێكی باش دەزانێت‪،‬‬ ‫بەئاڕاستەی سەروەربوونی یاساو‬ ‫بەرقەراركردنی دادپەروەریی‌و‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ەدام��ەزران��دن��ی‬ ‫پەیمانگاكەش‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬جێبەجێكردنی یاسای‬ ‫ژمارە (حەوت)ی ساڵی (‪)2009‬‬ ‫ی پ��ەرل��ەم��ان��ی كوردستانە‪.‬‬ ‫ل��ەس��ەرێ��ك��ەوە دام��ەزران��دن��ی‬ ‫پ��ەی��م��ان��گ��اك��ە‪ ،‬م��ان��ای وای��ە‬ ‫دەسەاڵتی تەنفیزیی پابەندی‬ ‫ئەو یاسایانەیە كە دەردەچێت‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ل��ەالی��ەن سەرۆكی‬ ‫ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬ك��ە لەسیستمی‬ ‫سیاسیی كوردستاندا دەسەاڵتی‬ ‫تەنفیزیی دوان��ەی��ە‪ ،‬بەشێكی‬ ‫دەس���ەاڵت���ی ت��ەن��ف��ی��زی��ی الی‬ ‫سەرۆكی هەرێمە‪ ،‬لەسەرێكی‬ ‫ت��رەوە جێبەجێكردنی یاساكە‬ ‫دەب��ێ��ت��ە م��ای��ەی ئ����ەوەی كە‬ ‫زەمینەی باشتر بڕەخسێت بۆ‬ ‫سەروەربوونی یاسا‌و بەرپاكردنی‬

‫دادپ��ەروەری��ی‪ ،‬بەرقەراركردنی‬ ‫یاساو عەدالەت پێویستی بەوە‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە ك���ادری پسپۆڕو‬ ‫پیشەیی لەڕووی ئاكادیمییەوە‬ ‫لەواڵتەكە هەبێت‌و هەنگاونانیشە‬ ‫بەرەو بەهێزكردنی دامەزراوەی‬ ‫دادوەری��ی‌و بەهێزكردنی لەناو‬ ‫سیستمەكەدا»‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەوەی كە بۆچی‬ ‫ل��ەس��اڵ��ی (‪)2009‬وە یاسای‬ ‫پەیمانگای دادوەریی دەرچووە‌و‬ ‫تائێستا نەكەوتووەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە؟ د‪.‬نورەدینی‬ ‫وتی‪« :‬پێشتر لیژنەی یاسایی‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆی ل���ەگ���ەڵ الی��ەن��ە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان ك���ردووە‌و‬ ‫نیەتی ئ���ەوەی ه��ەب��ووە‪ ،‬كە‬ ‫پ��ەی��م��ان��گ��اك��ە داب��م��ەزرێ��ت‌و‬ ‫ئاگاداری یاساكە بوون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەئامادەكاریی‬ ‫پێویستییان‬ ‫هەبووە‪ ،‬دەبوو زووتر حكومەتی‬ ‫هەرێم هەوڵی جێبەجێكردنی‬ ‫ئ�����ەم ی���اس���ای���ەی ب���دای���ە‪،‬‬ ‫ئێستاش كە سەرۆكی هەرێم‬ ‫گرفتێكی‬ ‫جێبەجێیدەكات‪،‬‬ ‫ئەوتۆ نییە‪ ،‬گرنگ ئەوەیە لەم‬ ‫هەنگاوەدا دەسەاڵتی تەنفیزیی‬

‫یاساكە جێبەجێدەكات»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی راگ���ەی���ەن���دراوی‬ ‫سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی‬ ‫هەرێم‪ :‬هەر یاساناسێك دوای‬ ‫م��اوەی��ەك ك��ارك��ردن ل��ەب��واری‬ ‫ی��اس��ادا‪ ،‬ئ��ەوك��ات دەت��وان��ێ��ت‬ ‫داواكاریی پێشكەش بكات‪ ،‬بۆ‬ ‫ب��وون ب���ەدادوەرو بەوەرگیرانی‬ ‫ب��ە قوتابییەك لەپەیمانگای‬ ‫دادوەریی‌و تەواوكردنی خوێندن‬ ‫وەك دادوەر وەردەگیرێت»‪.‬‬ ‫یـــــــــــــــــاسای ژمارە‬ ‫(ح���ەوت)ی ساڵی (‪)2009‬ی‬ ‫پەیمانگای دادوەریی لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە (‪)2009/5/27‬‬ ‫لەالیەن پەرلەمانی كوردستانەوە‬ ‫پ����ەس����ەن����دك����راوەو رۆژی‬ ‫س��ەرۆك��ی‬ ‫(‪،)2009/6/17‬‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان ئیمزای‬ ‫ل��ەس��ەرك��ردووەو پێكهاتووە لە‬ ‫(‪ )25‬م��ادەو میكانیزمەكانی‬ ‫دام��ەزران��دن��ی پەیمانگه‌كەو‬ ‫سەرپەرشتیارو‬ ‫ئەنجوومەنی‬ ‫چ��ۆن��ی��ەت��ی وەرگ���رت���ن���ی لە‬ ‫پەیمانگاكەو مەرج‌و رێنماییەكانی‬ ‫تایبەتی ل��ەوب��ارەی��ەوە تێدا‬ ‫جێگیركراوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئەمڕۆ؛ بودجە‪ ،‬رەوانەی سەرۆكایەتیی هەرێم دەكرێت‬ ‫رۆژن��ام��ه‌‪ :‬دوای (‪ )15‬رۆژ ل ‌ه‬ ‫په‌سه‌ندکردنی بودجەی ئەمساڵی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫په‌رله‌مانی کوردستانه‌وه‌‪ ،‬وابڕیارە‬ ‫ئەمڕۆ سەرۆكایەتیی پەرلەمانی‬

‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬یاساكە رەوان���ەی هەرێمی كوردستانی پەسەندكرد‪.‬‬ ‫ک��ه‌م��ال ک��ه‌رک��وک��ی‪ ،‬س �ه‌رۆک��ی‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم بكات‪.‬‬ ‫ل��ە دانیشتنی رۆژی (‪ )5/31‬په‌رله‌مانی کوردستان به‌ ئاژانسی‬ ‫دا‪ ،‬پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪« ،‬ئ��اک��ان��ی��وز»ی راگ �ه‌ی��ان��دب��وو‪،‬‬ ‫پڕۆژەیاسای بودجەی (‪)2011‬ی ئه‌مڕۆ یاسای بودجه‌ ره‌وان��ه‌ی‬

‫سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ده‌کرێت‪.‬‬ ‫له‌ لێدوانێکیشیدا بۆ «رۆژنامه‌»‪،‬‬ ‫ش��ی��روان ح��ەی��دەری‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ی��اس��ای��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬

‫كوردستان‪ ،‬ئاشکرایکرد‪« :‬ئێمە لە‬ ‫لیژنەی یاسایی‪ ،‬پڕۆژەیاساكەمان‬ ‫پاكنووس‌و ئامادەمان ك��ردووەو‬ ‫رەوان��������ەی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫پەرلەمانمان كردووە»‪.‬‬

‫سەرۆكایەتیی پەرلەمان؛ بە هۆكاری الوازیی پەرلەمان دەزانرێت‬

‫رەفیق سابیر‪ :‬دانیشتنەكانی پەرلەمان؛ زۆر بێسەر‌وبەر بەڕێوەدەچن‬

‫په‌رله‌مان لە س ‌ێ وانەدا‬ ‫ئەلەند مەحوی‬ ‫ئ��ەو پەرلەمانەی زۆرب��ەم��ان لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا بە مەرجەعی بڕیاردانی گەلی دەزانین‪ ،‬لە‬ ‫س ‌ێ وانەی سەرەكیدا كەوتووە‪ ،‬كە لەڕاستیدا هەر ئەو س ‌ێ وانەیەش‬ ‫بۆ تاقیكردنەوەی پەرلەمان دانراون‪ ،‬كە ئەوانیش‪( :‬یاسادانان‌و‬ ‫چاودێریكردنی دەسەاڵتی جێبەجێكردن‌و پەسەندكردنی بودجە)ن‪.‬‬ ‫خولی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬نە چاودێریی دەسەاڵتی‬ ‫جێبەجێكردنی كردووە‌و نە یاسای باشی دەركردووە‌و نە بودجەشی‬ ‫وەك پێویست پەسەندكردووە‪ ،‬كە لەئاست داخوازییەكانی خەڵكی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا بێت‪.‬‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬نەیتوانی لەحكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫بپرسێتەوە‪ ،‬كاتێك پابەند نەبووە بە جێبەجێكردنی دەیان یاسا كە‬ ‫پەرلەمان خۆی پەسەندی كردوون‪ ،‬كــــــە دیارترینیان بودجەی‬ ‫(‪)2010‬ی هەرێمی كوردستانە‪ ،‬كە تیایدا حكومەت بەب ‌ێ گەڕانەوە‪،‬‬ ‫چەندین مادەی بودجەی پەسەندنەكردبوو‪ ،‬یان هەر پێشێلی كردبوو‪.‬‬ ‫دەیان پڕۆژەیاسا‪ ،‬لەماوەی (‪ )2009/7/25‬تا ئێستا‪ ،‬لەهەموو‬ ‫فراكسیۆنەكانەوە‌و لە رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنیی‌و‬ ‫الیەنەكانی ترەوە پێشكەشی پەرلەمانی كوردستان كراون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەم پەرلەمانەی ئێمە‪ ،‬وەك چۆن چاوی لە دەستێوەردانی حیزبیی‬ ‫لە حكومەت‌و دەسەاڵتی دادوەری��دا پۆشیوە‪ ،‬بەهەمان شێوەش‬ ‫ئەو یاسایانەی پەسەندكردووە كە دەچنە خزمەتی هەردوو حیزبی‬ ‫دەسەاڵتدارەوە‌و بەپێچەوانەشەوە‪ ،‬یاسایەكی وەكو رێكخستنی‬ ‫خۆپیشاندان‪ ،‬كە خەڵك هەر لەگەڵیدا نەبوو‪ ،‬تێیپەڕاند‌و پەسەندی‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫خولی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬لە ئەركی سێیەم‌و‬ ‫تاقیكردنەوەی سێیەمیدا‪ ،‬كە پەسەندكردنی بودجەیە‪ ،‬چاوی‬ ‫لەدەیان پ��ڕۆژەی حیزبیی‌و پ��ڕۆژەی دووب��ارە‌و پ��ڕۆژەی وەهمیی‬ ‫پۆشیووە‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی كە قبووڵیكردووە بودجەیەكی بۆ‬ ‫بچێت كە هیچ شەفافییەتێكی تێدا نییە‌و تیایدا «چاوبەست» لە‬ ‫ئەندامانی پەرلەمان كراوە‪.‬‬ ‫لەهەموو ئەمانەش زیاتر‪ ،‬پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬جگە لەوەی‬ ‫لەو س ‌ێ تاقیكردنەوەیەی خۆیدا سەركەوتوو نەبووە‪ ،‬لەبەرامبەردا‬ ‫نەیتوانیووە پەیڕەوێكی رێكوپێك بۆ خۆی دابنێت‪ ،‬تەنانەت‬ ‫نەیتوانیووە بڕیارەكانی خۆی بە دەسەاڵتی جێبەجێكردن‪،‬‬ ‫جێبەجێبكات‪ .‬هەموو ئ��ەم ه��ەاڵن��ەش‪ ،‬كە لەخولی سێیەمی‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندا روویانداوە‪ ،‬لەپێش هەموو پەرلەمانتارانەوە‪،‬‬ ‫بەرۆكی سەرۆكایەتیی پەرلەمانی كوردستان دەگ��رێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫بەرپرسیارێتی گەورەی بەردەكەوێت لەبێدەسەاڵتكردنی پەرلەمان‌و‬ ‫لە كەمكردنەوەی هەیبەتی پەرلەمانی كوردستاندا‪ .‬ل��ەدوای‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمانیش‪ ،‬لیستی دەس��ەاڵت لەپەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دووەم‪ ،‬بەرپرسیارێتیی گ��ەورەی بەردەكەوێت‪،‬‬ ‫لەوەی لەماوەی رابردوودا‪ ،‬تەنیا خۆی بەپشتیوان‌و نوێنەری ئەو‬ ‫كەسانە زانیوە كە دەنگیان پێی داوە‪ .‬لەڕاستیدا ئەركی هەموو‬ ‫پەرلەمانتارێكە‪ ،‬پشتیوانیی لەو كەسانەش بكات كە دەنگیشیان پێی‬ ‫نەداوە‌و خۆی بەنوێنەریان بزانێت‪ .‬فراكسیۆنەكانی ئۆپۆزسیۆنیش‪،‬‬ ‫بێبەش نین لەو الوازییەی بەسەر پەرلەمانی كوردستاندا هاتووە‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬ئەگەر نەتوانێت لەئاست داواكارییەكانی خەڵكدا بێت‌و‬ ‫رێگریی بكات لەتێپەڕاندنی ئەو یاسایانەی ل ‌ه خزمەتی هاواڵتییاندا‬ ‫نین‪ ،‬چی دەكات لەپەرلەماندا؟ بۆچی ناكشێتەوە؟ بۆچی نایەتە‬ ‫سەر شەقام؟ بۆچی ئیمتیازاتەكانی پەرلەمانتاری رەتناكاتەوە؟‬

‫ ‬ ‫په‌رله‌مانی کوردستان نه‌یتوانیوه‌ له‌ئاست داخوازییه‌کانی خه‌ڵکدا بێت‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫بكات‌و چی نەكات»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬د‪ .‬رەفیق‬ ‫سابیر‪ ،‬جەخت له‌وه‌دەكاتەوە‪:‬‬ ‫«دیاریكردنی بەرنامەی كاری‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬كە لەسەرۆكایەتیی‬ ‫دیاریدەكرێت‪،‬‬ ‫پەرلەمانەوە‬ ‫ده‌شێت ناعەدالەتیی دروست‬ ‫بکات‪ ،‬چونکه‌ تێڕوانینی جیاواز‬ ‫له‌ناو فراکسیۆنه‌کاندا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫رەنگە سەرۆكایەتیی پەرلەمان‪،‬‬ ‫هەندێك پڕۆژەیاسای ب��ەالوە‬ ‫گرنگ بێت‪ ،‬الیەنەكانی تر‬ ‫بەالیانەوە باش نەبێت»‪.‬‬ ‫بەبڕوای ئەو پەرلەمانتارەی‬ ‫«فراكسیۆنی كوردستانیی»‪،‬‬ ‫پێویستە میكانیزمێكی نوێ‌‬ ‫ب��ۆ دانیشتەكانی پەرلەمان‬ ‫داب����ن����رێ����ت‪« ،‬پ��ێ��وی��س��ت��ە‬ ‫سەرۆكایەتیی فراكسیۆنەكانی‬ ‫ن���او پ���ەرل���ەم���ان‌و س��ەرۆك��ی‬ ‫لیژنەكان‪ ،‬بە هەمئاهه‌نگیی‬ ‫لەگەڵ سەرۆكایەتیی پەرلەمان‪،‬‬ ‫بەرنامەی كاری دانیشتنەكانی‬ ‫پەرلەمان دیاریی بكەن»‪.‬‬ ‫ئ�����ەو دەس����ەاڵت����ان����ەی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان بەكاریاندەهێنێت‪،‬‬ ‫لەپەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانەوە وەریگرتوون‪ ،‬هەر‬ ‫بۆیە بەشێك لە پەرلەمانتاران‪،‬‬ ‫بە گرنگی دەزان��ن‪ ،‬پێش هەر‬

‫یاسایەكی تر‪ ،‬پەیڕەوی ناوخۆی‬ ‫پەرلەمان هەموار بكرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬رەف����ی����ق س��اب��ی��ر‪،‬‬ ‫ب��ۆ «رۆژن���ام���ە « وتیشی‪:‬‬ ‫«هەمواركردنەوەی پەیڕەوی‬ ‫ناوخۆی پەرلەمان‪ ،‬لەهەموو‬ ‫شتێك پێویستترە‪ ،‬ئەسڵەن‬ ‫پەرلەمان پێش ئەوەی یاسای‬ ‫رێكوپێك بۆ كۆمەڵگە دابنێت‪،‬‬ ‫پێویستە یاسایەكی رێكوپێك‬ ‫بۆ كاروبارەكانی خۆی دابنێت‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ێ��ك ك��ە خ���ۆی بە‬ ‫پەیڕەوێكی نەگونجاو ‌و ئیفلیج‌و‬ ‫دەس��ت��ب��ەس��ت بەڕێوەبچێت‪،‬‬ ‫زه‌ح��م�ه‌ت�ه‌ بتوانێت‪ ،‬یاسای‬ ‫رێ��ك��وپ��ێ��ك ب���ۆ ك��ۆم��ەڵ��گ��ە‬ ‫دابنێت»‪.‬‬ ‫ل������ەب������ەرام������ب������ەردا‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارەكەی «فراكسیۆنی‬ ‫گ�������ۆڕان»‪ ،‬ب�����ڕوای وای����ە‪:‬‬ ‫«لەقازانجی لیستی دەسەاڵتدا‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬پ���ەی���ڕەوی ن��اوخ��ۆی‬ ‫هەمواربكرێتەوە‪،‬‬ ‫پەرلەمان‬ ‫چونكە ئەو پەیڕەوە لەكاتێكدا‬ ‫دان�������راوە ك���ە «ی��ەك��ێ��ت �ی‌و‬ ‫پارتی»‪%100 ،‬ی پەرلەمانیان‬ ‫پێكهێنابوو‪ ،‬یان «‪ 50‬بە ‪»50‬ی‬ ‫پەرلەمانیان پێكهێنابوو‪ ،‬بۆیە‬ ‫تا بۆیان بكرێت‪ ،‬درێ��ژە بەو‬ ‫پ���ەی���ڕەوە‌و ئیجتیهادەكانی‬ ‫سەرۆكی پەرلەمان دەدەن»‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫هەرێمی‬ ‫پەرلەمانتارانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان؛ سەرۆكایەتیی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬بە هۆكاری الوازیی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان دەزانن‌و‬ ‫بەپێویستی دەزانن‪ ،‬لەزووترین‬ ‫ك��ات��دا‪ ،‬پ���ەی���ڕەوی ن��اوخ��ۆی‬ ‫پەرلەمان هەمواربكرێتەوە‌و ئەو‬ ‫یاسایانەش كە چەند ساڵێكە‬ ‫پەراوێزخراون‪ ،‬بخرێنە بەرنامەی‬ ‫كاری پەرلەمانەوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬رەفیق سابیر‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لەسەر‬ ‫«فراكسیۆنی كوردستانیی»‪،‬‬ ‫ب��ڕوای وای��ە‪« :‬دانیشتنەكانی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬زۆر بێسەر‌وبەر‬ ‫بەڕێوەدەچن‌و ئەوەشی بڕیار‬ ‫دەدات‪ ،‬كەی كۆبوونەوە بكرێت‪،‬‬ ‫ی��ان نەكرێت‪ ،‬سەرۆكایەتیی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان‌و ب��ەت��ای��ب��ەت��ی‬ ‫س��ەرۆك��ی پەرلەمانە‪ ،‬هەموو‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ان جێهێڵراون‬ ‫ب��ۆ م��ی��زاج��ی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫پەرلەمان»‪.‬‬ ‫وابڕیارە‪ ،‬ئەمڕۆ (‪،)6/14‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫دانیشتنەكانی‬ ‫كوردستان دەستپێبكەنەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش دوای ئ����ەوەی كە‬ ‫چ��ەن��د ه��ەف��ت��ەی��ەك��ە ل���ەدوای‬

‫پەسەندكردنی بودجەی (‪)2011‬‬ ‫وە‪ ،‬بەهۆی كۆبوونـــــــــــــەوەی‬ ‫پێنج الیەنە سیاسییەكەوە‪،‬‬ ‫هیچ دانیشتنێكی پەرلەمان‬ ‫نەكراوە‪ .‬د‪ .‬رفیق سابیر‪ ،‬لەم‬ ‫ب��ارەی��ەوە وت��ی‪« :‬دواكەوتنی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‪،‬‬ ‫دانیشتنەكانی‬

‫سستبوونی سیستمی‬ ‫سیاسیی لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪،‬بۆ‬ ‫ئەدای پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‬ ‫دەگەڕێتەوە‬ ‫بەهۆی كۆبوونەوەكانی الیەنە‬ ‫سیاسییەكانەوە لەپەرلەماندا‪،‬‬ ‫هیچ مانایەكی نییە»‪.‬‬ ‫لەخولی سێیەمی پەرلەمانی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬دەیان پڕۆژەیاسا‬

‫لەالیەن سەرۆكایەتیی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬پەراوێزخراون‌و‬ ‫پەرلەمانیش وەك پێویست‬ ‫دانیشتنەكانی ئەنجام نادات‪،‬‬ ‫ئ���ەم���ەش ن��ی��گ��ەران��ی��ی الی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان‌و پەرلەمانتاران‬ ‫دروستكردووە‪.‬‬ ‫ك���اروان س��اڵ��ح‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لەسەر‬ ‫«ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ�����ۆڕان»‪،‬‬ ‫ب���ڕوای وای���ە‪« :‬سستبوونی‬ ‫سیستمی سیاسیی لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫ئەدای پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بەرپرسیارێتیی‬ ‫بەتایبەتی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫لەچۆنێتیی ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی ك���اری رۆژان����ەی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان ك��ە دەیسەپێنێت‬ ‫بەسەر پەرلەمانتاراندا»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی ن��ەش��اردەوە‪« :‬ئەو‬ ‫پڕۆژانەی دوادەخرێن‪ ،‬مەرامی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ان ل��ەپ��ش��ت��ەوەی��ە‪،‬‬ ‫چونكە س��ەرۆك��ی پەرلەمان‌و‬ ‫ج��ێ��گ��رەك��ەی‪ ،‬ه��ەردووك��ی��ان‬ ‫ئەندامی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫هەردوو حیزبی دەسەاڵتدارن‌و‬ ‫لەپشتی پ��ەردەوە‪ ،‬خەڵكی تر‬ ‫لەدەرەوەی پەرلەمان‪ ،‬فەرمان‬ ‫ب��ە پ��ەرل��ەم��ان دەك����ەن‪ ،‬چی‬

‫پاكێجەكانی ئۆپۆزسیۆن؛ داوای چاكسازیی لە پەرلەماندا؛ دەكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪........................................................‬‬

‫الی��ەن��ە ئۆپۆزسیۆنەكانی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان؛ لەمیانی‬ ‫گفتوگۆ پێنجقۆڵییەكاندا لەگەڵ‬ ‫دەسەاڵتدا‪ ،‬داوای گەڕاندنەوەی‬ ‫چ��ەن��د ی��اس��ای��ەك دەك����ەن بۆ‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫لیستی دەس���ەاڵت‪ ،‬بەزۆرینەی‬ ‫دەنگ تێیپەڕاندبوون‪.‬‬ ‫دان�����ا س��ەع��ی��د س��ۆف��ی‪،‬‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ت���اری «ل��ی��س��ت��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ی» پ��ێ��ی وای���ە‪:‬‬ ‫هەندێك یاسا‪ ،‬بەب ‌ێ ئامادەبوونی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬پ��ەس��ەن��دك��ران‪،‬‬ ‫دەكرێت هەمواربكرێنەوە بۆ ئەوەی‬ ‫بزانرێت که‌موکوڕییه‌كی تێدایە‪،‬‬ ‫دەتوانرێت كۆدەنگییەكیان لەسەر‬ ‫دروستبكرێت لە پەرلەماندا‪.‬‬

‫ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ی��ش��ی به‌‬ ‫«رۆژنامە» راگه‌یاند‪« :‬ئەوە بە‬ ‫ئاسایی دەزانم‪ ،‬جارێكی تر قسە‬ ‫لەسەر هەندێك یاسا بكرێتەوە‪،‬‬ ‫وەك یاسای خۆپیشاندانەكان‌و‬ ‫یاسای دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ەو هیچ‬ ‫رێگریەكی یاسایی نییە لەبەردەم‬ ‫هەمواركردنەوەی ئەو یاسایانەدا»‪.‬‬ ‫پ��ڕۆژە شەش پاكێجییەكەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ب��ۆ چاكسازیی‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬چەند‬ ‫الیەنێكی گ��رت��ووەت��ەوە‪ ،‬وەك‬ ‫پ���ڕۆژەی چاكسازیی یاساكان‌و‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی��ان‌؛ ه��ەر لەم‬ ‫چ���وارچ���ێ���وەدان‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان ستایشی ئەو‬ ‫پڕۆژەیە ده‌که‌ن‪ ،‬بەاڵم پێیانوانییە‪،‬‬ ‫ئەنجامێكی ئەوتۆی هەبێت‪ ،‬بەهۆی‬ ‫نەبوونی ئیرادەی چاكسازیی لەالی‬

‫دەسەاڵت‪.‬‬ ‫كەمال رەئوف‪ ،‬سەرنووسەری‬ ‫رۆژن���ام���ەی «ه���اواڵت���ی»‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫پڕۆژانەی ئۆپۆزسیۆن كە داونی بە‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬بەكەمێك دەستكاریی‬ ‫ئاساییەوە‪ ،‬دەتوانرێت دەوڵەتی‬ ‫مۆدێرنی لەسەر بیناكرێت‪ ،‬بەاڵم‬

‫پێموانییە كێشە‪ ،‬پ��ڕۆژە بێت‪،‬‬ ‫بەڵكو ب��ەالی م��ن��ەوە‪ ،‬كێشەكە‬ ‫دەسەاڵتە‪ ،‬كە ئیرادەی چاكسازیی‬ ‫نییە‌و گۆڕانكاریی قبووڵ ناكات‪،‬‬ ‫بۆیە بەگەڕاندنەوەی بۆ پەرلەمان‌و‬ ‫ن���ەگ���ەڕان���دن���ەوەی‪ ،‬دەس����ەاڵت‬ ‫ئیرادەیەكی چاكسازیی ریشەیی‬ ‫پیشان نەداوە»‪.‬‬

‫سەرنووسەری «هاواڵتی»‪،‬‬ ‫ئاماژەی ب��ەوەش دا‪ :‬ئەگەر ئەو‬ ‫یاسایانەش بگەڕێنەوە پەرلەمان‪،‬‬ ‫تەنیا ب��ۆ ت��ێ��پ��ەڕان��دن��ی ك��ات‌و‬ ‫خەڵەتاندنی شەقامە‌و هیچی تر»‪.‬‬ ‫هەر س ‌ێ الیەنی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ل��ە پ��ڕۆژەك��ەی��ان��دا داوادەك����ەن‪:‬‬ ‫«چ��اك��س��ازی��ی ل���ە سیستمی‬

‫سیاسیی هەرێمی كوردستاندا‬ ‫بكرێت‪ ،‬كە ئەوانیش (پ��ڕۆژە ‌‬ ‫ی‬ ‫دەس��ت��ووری ه��ەرێ��م‪ ،‬پ��ەی��ڕەوی‬ ‫ناوخۆی پەرلەمان‪ ،‬پڕۆژەیاسای‬ ‫ی بااڵی هەڵبژاردنەكانی‬ ‫دەستە ‌‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬ی��اس��ای خۆپیشاندان‪،‬‬ ‫یاسای پارێزگاكانی هەرێم‌و یاسای‬ ‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاو‬ ‫قەزا‌و ناحیەكان) لەخۆ دەگرێت‪.‬‬ ‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل گ��ەاڵڵ��ەی��ی‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لە‬ ‫«فراکسیۆنی گ��ۆڕان»‪ ،‬ئەوەی‬ ‫خستەڕوو‪ :‬پێویستە كێشەكان‪،‬‬ ‫چارەسەربكرێن‪،‬‬ ‫لەپەرلەماندا‬ ‫بەاڵم واقیعی سیاسیی ئێمە وایە‬ ‫كە دەبێت ل��ەدەرەوە لەسەر ئەو‬ ‫شتانە رێكبكەون‌و دواتر دەتوانرێت‬ ‫لەپەرلەماندا ئاڵوگۆڕبكرێن‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئەندام پەرلەمانە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە» وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ��ەو‬

‫داخ��وازی��ی��ان��ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫چارەسەرن بۆ سیستمی سیاسیی‬ ‫ئ��ەم واڵت���ە‪ ،‬چونكە سیستمی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬یەكەم جار لەڕێگەی‬ ‫یاساكانەوە چارەسەردەكرێت»‪.‬‬ ‫بەبۆچوونی هاواڵتییانیش‪،‬‬ ‫دەس��ەاڵت نایەوێت ئەو پڕۆژەیە‬ ‫ج��ێ��ب��ەج� ‌ێ ب��ك��ات‌و ت��ەن��ی��ا بۆ‬ ‫رازیكردنی ئۆپۆزسیۆنە‌و هیچی‬ ‫ت��ر‪ .‬م��ەری��وان ح��ەس��ەن‪ ،‬تەمەن‬ ‫(‪ )25‬ساڵی دانیشتووی سلێمانی‪،‬‬ ‫لەم رووەوە وتی‪« :‬گەڕاندنەوەی‬ ‫یاساكان بۆ پەرلەمان‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لە ب��ەرژەوەن��دی��ی خەڵكدا بێت‪،‬‬ ‫شتێكی باشە‪ ،‬ب��ەاڵم پێموانییە‬ ‫لیستی كوردستانیی‪ ،‬ئەوە قبووڵ‬ ‫بكات ئەگەر لەبەرژەوەندیی خۆی‬ ‫نەبێت‌و پێویستە ئۆپۆزسیۆنیش‪،‬‬ ‫ب��ۆ ب��ەرژەوەن��دی��ی خ��ۆی ئەمە‬ ‫نەكات»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬ ‫بەهرۆز عەلی‬

‫جیاوازیی خۆپیشاندانەكانی كوردستان‌و واڵتانی عەرەبی‬ ‫ئارام سەعید‬ ‫ئ��ەم رستەیە راس��ت��ە‪ ،‬چونكە شۆڕشەكەی میسردا‪ ،‬تەلەفۆنی كردبوو ئەوەبووە‪ ،‬كە رژێمێك هەیە توانای الوازیی “ئۆپۆزسیۆن” بووە‪.‬‬ ‫دەمێ زەمانە لەهەر گۆشەیەكی‬ ‫ب��ێ��گ��وم��ان ئ���ەوان���ە ه��ەم��ووی‬ ‫دنیا شۆڕشێك‪ ،‬یان یاخیبوونێك لە هیچیان لەیەك ناچن‪ ،‬ب��ەاڵم جێی بۆ حوسنی موبارەك‪ ،‬ت‌ا لە دۆخی چاكسازیی نەماوە‪ ،‬داواك��اری میللی‬ ‫دەسەاڵت هەبووبێت‪ ،‬بە گێرەشێوێن‪ ،‬خۆیەتی بگوترێ لەچیدا لەیەك ناچن؟ میسر پرسیاری لێبكات‪ ،‬موبارەك‪ ،‬گەورە هەیە بۆ گۆڕانكاریی‪ ،‬دامەزراوەی پەیوەندیی بەوەوە هەیە‪ ،‬كە تاچەند‬ ‫دەس����ەاڵت ه���ەوڵ���دەدات لەڕێگەی‬ ‫یان تێكدەر ناونراون‪ ،‬كە (یەكێتی‌و كامیان لەیەك ناچێت هەڵسوكەوتی لە تەلەفۆنەكەدا دڵنیای كردبووەوە‌و سوپاش چووەتە پاڵ خەڵك‪.‬‬ ‫ئ���ەو ج��ی��اوازی��ی��ەی ك���ە زۆر “ئۆپۆزسیۆنە”وە ئیحتیوای ناڕەزایی‬ ‫پارتی) خۆیان سەردەمانێكی زۆر دەس��ەاڵت��ەك��ان ل��ەی��ەك ن��اچ��ن‪ ،‬یان وتبووی؛ قاهیرە وەك تونس‌و بەیروت‬ ‫هەڵسوكەوتی نییە‪ .‬ناوبراو‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەو كاتەی گوێم گرنگە‌و رەنگە ك��ەم تا زۆر باسی خەڵك بكات‌و بەدەورو خولی داواكاندا‬ ‫بەعس ئەو ناوەی لێنابوون‪ ،‬ئەمانە خۆپیشاندەرەكان؟‬ ‫پیالنگێڕن‪ ،‬كۆمەڵێكن ل��ەدەرەوەی دەسەاڵتەكان لەیەك دەچن‪ ،‬لە‌سلێمانی لەو قسانە بوو قسەكەی چاوسیسكۆم لێوەنەكرابێت‪ ،‬ئەوەیە؛ لەم شۆڕشانەدا بێت‌و هەوڵی گەمەكردن بە كات بدات؛‬ ‫یاسا‪( ...‬موخەڕیب‪ ،‬عوساد)‪ ...‬ئەمە خێمەكان سووتێنرا‪ ،‬لەشاری تەعز بیركەوتەوە‪ ،‬كە رۆژنامەنووسێك لێی هەمیشە گەنجەكان پێش شۆڕشەكە‪ ،‬تا ئەوكاتەی كۆنترۆڵی بارودۆخەكە‬ ‫س��ەرك��ردەو باوكیان ن��ەب��ووە‪ ،‬بەاڵم دەكات‌و دەكەوێتە گیانی هەڵسوڕاوان‌و‬ ‫بۆ خۆی دووب��ارەك��ردن��ەوەی هەمان لەیەمەنیش ئەوە كرا‪ ،‬لەسوریا تەقە پرسیبوو‪ ،‬بەڕێز سەرۆك‪:‬‬ ‫“ئەم زریانەی ئەم دواییە هەموو ل��ەب��ەرئ��ەوەی شۆڕشەكە ل��ەس��ەروو چاالكوانانی خۆپیشاندانەكان بۆ‬ ‫فۆرمی جارانە‪ ،‬كە كەمێك كۆمیدیشە لەخۆپیشاندەران كرا‌و زیندانیكران لە‬ ‫درەختەكانی ئەوروپای خۆرهەاڵتی پارتە سیاسییەكانەوە بووە‪ ،‬نابینین لەباربردنی داواك���ان‪ ،‬ی��ان بەدەنگ‬ ‫ئەم نوكتەیە چۆن بۆ واڵتانی عەرەبی سلێمانیش كرا‪.‬‬ ‫ه��ەم��ی��ش��ە ئ���ەم دەس��ەاڵت��ان��ە خ��وارك��ردووەت��ەوە‪ ،‬تۆ بڵێی ئەوەی لە یەكێكیاندا پارتێكی دیاریكراو داواكانەوە دێت‌و ریفۆرمی بنچینەیی‬ ‫دەبێت بۆ ئێستای كوردستانیش‬ ‫دەیانەوێت بە خۆپیشاندەران بڵێن‪ :‬ل���ەدەورووب���ەر روودەدات‪ ،‬بەسەر ك��ۆن��ت��رۆڵ��ی ك��ردب��ێ��ت‪ ،‬هەمیشە دەكات؟‬ ‫بەهەمان شێوە‪.‬‬ ‫بە الكەی تریشدا “ئۆپۆزسیۆن”‬ ‫“ه��اواڵت��ی��ی��ەك��ی ت��ون��س��ی‪ ،‬بە كە دووركەوتنەوەی ئەوان لە كورسی‪ ،‬رۆمانیاشدا بێت؟ لە وەاڵم��دا وتی‪ :‬كەسایەتیی‌و گەنجی تازەو سەركرده‬ ‫هاوڕێیەكی لیبیی‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪“ :‬تۆ واڵت رووبەڕووی هەڕەشە‌و كارەسات راستە بارودۆخی زۆر واڵتی ئەوروپای سیاسییەكانی پێشوو هەوڵیان داوە چەندە بەرگەی ئەو فشارانە دەگرێت‪،‬‬ ‫سەیركە ئ��ەم سەرۆكە پ��اش (‪ )23‬دەبێتەوەو شەڕ‌ی ناوخۆ‌و ناكۆكیی خ��ۆره��ەاڵت گ���ۆڕاوە‪ ،‬ب��ەاڵم رۆمانیا لە‌و شۆڕشە كۆمەاڵیەتییە رۆڵ ببینن‪ ،‬ك��ە ل��ەس��ەری��ەت��ی ب��ۆ بەدیهێنانی‬ ‫ساڵ هاتووە دەڵێت‪ :‬من تێتانگەیشتم‪ ،‬گەورە روودەدات‪ ،‬ئەوسا میللەت بێ شتێكی ت��رە‪ ،‬ئێوە نایناسن‪ ،‬ئێمە جیاوازییەكە لێرەوەیە لە كوردستان داواكارییەكانی هاواڵتییان‪ ،‬بە واتای‬ ‫ئ��ەوە “ئۆپۆزیسیۆن”ە‪ ،‬كە بەشی فشاری الیەنگرو ه���ەواداری خۆی‪،‬‬ ‫لیبیەكە دەڵێت‪ :‬ئەوەی ئێوە باشە‪ ،‬ساحێب دەمێنێتەوەو كەس نابێت دەزانین”‪.‬‬ ‫هەردوو نووسەری ئەمریكی جاك زۆری ئەو رۆڵە دەبینێت‌و پرۆژەكانی بۆ فشاری شەقام‪ ،‬فشاری دەس��ەاڵت‬ ‫س��ەرۆك��ەك��ەی ئێمە دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئێوە بەرژەوەندییەكانی بپارێزێت‪ ،‬گەل‬ ‫لەبرسا دەم��رێ��ت‪ ،‬داگیركەران دێن گۆلدستۆن‌و جۆن هازل‪ ،‬لە وتارێكیاندا چاكسازیی دەداتە دەسەاڵت‪ ،‬ئەمەش ك��ە ه��ەم��وو ئ��ام��رازێ��ك��ی نایاسایی‬ ‫كێن؟”‪.‬‬ ‫ك��ە ل��ە كوردستانیشدا دوای كەوڵمان دەكەن‪ ،‬وەك ئەوەی ئێستا سەبارەت بە تێگەیشتن لە شۆڕشەكانی بەرپرسیارێتی “ئۆپۆزسیۆن”ی زۆر ب��ۆ س��ەرك��وت��ك��ردن‌و ت��اوان��ب��ارك��ردن‬ ‫(‪ )20‬ساڵ سەركردە سیاسییەكانی حوكم دەكات زۆر شەفاف‌و بەرپرس‌و ع����ەرەب‪ ،‬دەڵ��ێ��ن‪ :‬چ��ەن��د خاڵێكی قوورست‌ر كردووەو بەهەمان ئەندازەش بەكاردەهێنێت‪.‬‬ ‫“لە نرخی زەوی �ی‌و زاردا شوێن‬ ‫دەسەاڵتی كوردی دەڵێن‪ :‬گەندەڵیی دیموكرات بێت‌و لەهەموو ئەو هەڕەشانە هاوبەش هەیە لەگەڵ ئەو شۆڕشانەی ئەركی دەسەاڵتی ئاسانكردووە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫پارێزراوبین‪ ،‬كە سەرنجی وتارەكانی لەساڵی (‪ )1848‬ئەوروپا‌و لەساڵی بیەوێت چاكسازیی بكات‪ ،‬ئەوا سەرێك زۆر گرنگە‪ ،‬لە سیاسەتیشدا كات وەك‬ ‫هەیە‌و دەبێت چارەسەر بكرێت‪.‬‬ ‫شوێن وایە‪ ،‬لە زەویی‌و زاردا”‪ ،‬بۆیە‬ ‫زۆرجار لە دیدارە رۆژنامەوانییەكان‌و س��ەرك��ردەك��ان��ی دەس���ەاڵت دەدەی��ن (‪ )1989‬ئ��ەوروپ��ای خ��ۆره��ەاڵت‌و هەیە لەگەڵی دابنیشێت‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬ئایا ئەمە خاڵی بەهێزی ئەم وادەیەی بەدەستەوەیە بۆ گفتوگۆ‬ ‫وتارو نووسینەكاندا دەستەواژەیەكمان لەهەر كام لەم واڵتانە هەمان بەڵێن‌و یەكێتیی سۆڤیەتیی جارانی گرتەوە‪،‬‬ ‫گوێ لێدەبێت‪ ،‬كە دەڵێت‪ :‬كوردستان هەمان جۆری هەڕەشە‌و سەركوتكردن لەیەكچوونەكەیان ل ‌ە سەركوتكردن‪ ،‬خۆپیشاندان‌و ناڕەزاییە لە كوردستان‪ ،‬زۆر گرنگە بۆ “ئۆپۆزسیۆن”‪ ،‬كە هیچ‬ ‫گەندەڵیی‪ ،‬سووربوونی رژێمەكانە ی���ان خ��اڵ��ی الوازی����ەت����ی‪ ،‬چونكە بەفیڕۆ نەدات‌و رێگە نەدرێت دەسەاڵت‬ ‫لە میسر‌و تونس ناچێت! سەیفولئیسالم دەبینین‪.‬‬ ‫بینیامین بن ئەلیعازر‪ ،‬وەزیری لەوەی داواكانی گەل رەتدەكەنەوە‪ ،‬بۆچوونێك هەیە دەڵێت‪ :‬هۆكاری گەمە ب��ە ك��ات ب��ك��ات‌و پرۆژەكانی‬ ‫كوڕی قەزافیش‪ ،‬دەڵێت‪ :‬باوكم لە بن‬ ‫پێشووی بەرگریی ئیسرائیل‪ ،‬لەكاتی مەرجی سەركەوتنی ئەو شۆڕشانەش سەركەوتنی شۆڕشەكانی ع��ەرەب‪ ،‬پشتگوێ بخرێت‪.‬‬ ‫عەلی‌و موبارەك ناچێت!‬

‫بزووتنەوه‌ی گۆڕان‌و تەڵەی دەسەاڵت‬ ‫هەردوو حیزبی حوكمڕان‪ ،‬ئەوەیان‬ ‫پ ‌ێ قووت نادرێت بزووتنەوەیەك لەهەرێم‬ ‫هەبێت‪ ،‬نە بەشێكی گوێڕایەڵ بێت‬ ‫لەدەسەاڵت‪ ،‬نە پەنا بەرێتە بەر چەك‌و‬ ‫رۆڵی خۆی لە هەڵگیرساندنی شەڕێكی‬ ‫دیكەی ناوخۆدا بگێڕێت‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوە پ��ەن��ای��ان ب���ردە بەر‬ ‫چ��ەك‌و زەب��روزەن��گ بۆ كۆتاییهێنان‬ ‫بەخۆپیشاندانەكان‪ ،‬بەمەبەستی ئەوەی‬ ‫ب��زووت��ن��ەوەی “گ���ۆڕان” ن��اچ��ار بكەن‬ ‫خ��ۆی ب��ەالی��ەك��دا ساغبكاتەوە‪ ،‬یان‬ ‫شەڕ‪ ،‬یان بەشداریكردن لەدەسەاڵت‪،‬‬ ‫بەب ‌ێ ئەنجامدانی گۆڕانكاریی لەشێوازی‬ ‫حوكمڕانیی لەهەرێم‪ ....‬بە مانەوەی‬ ‫گەندەڵیی‌و بێسەروبەریی‌و نەبوونی‬ ‫دەستوورو یاسا‪...‬‬ ‫دەسەاڵتی هەردوو حیزبی تەقلیدیی‪،‬‬ ‫هەموو تواناكانی خستەگەڕ لەپەیوەندییە‬ ‫دیبلۆماسییەكانی‪ ،‬بڕینی بودجەی‬ ‫الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬سەركوتكردنی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی سلێمانی‌و گەرمیان‪،‬‬ ‫بەمەبەستی ناچاركردنی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت ب��زووت��ن��ەوەی “گ����ۆڕان”‬ ‫بەدانیشتن لەسەر مێزی گفتوگۆ‪...‬‬ ‫بەنییەتی شكاندنی س��ام‌و هەیبەتی‬

‫جەماوەری “گۆڕان”‪ ،‬بەڵگەش؛ دەسەاڵت‬ ‫راگەیاندنەكەی سیخناخ كردووە بە شەڕی‬ ‫دەروون��ی��ی‪ ،‬دەره��ەق بە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بەگشتیی‌و “گۆڕان” بەتایبەتی‪...‬‬ ‫“ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن س��ەرك��ردای��ەت��ی��ی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی ك���رد‪ ،‬ژم���ارەی‬ ‫خۆپیشاندەران كەمبوون‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫شکستیان هێنا ل��ەوەی‪ ،‬هەرێم وەكو‬ ‫میسرو تونس لێبكەن”‪ ،‬ئەمانەو چەندین‬ ‫شیكردنەوەی نامەنتیقیی بۆ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ری��ز دەك��ەن لەئانوساتی ئەنجامدانی‬ ‫یەكەم كۆبوونەوەی پێنجقۆڵیی‪...‬‬ ‫“یەكێتی”‪ ،‬مەحاڵە بەپێكهێنانی‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ێ��ك رازی ب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫سەرۆكەكەی “یەكێتی” نەبێت‪.‬‬ ‫“پارتی”‪ ،‬هەرگیز دەستبەرداری‬ ‫وەزارەتی سامانە سروشتییەكان نابێت‪،‬‬ ‫چونكە ئ��ەم وەزارەت���ەو وەزی��رەك��ەی‪،‬‬ ‫ئاگایان لە وردەكاریی بۆندە نەوتییەكان‌و‬ ‫فرۆشتنی نەوت‌و هەناردەكردنەوەیەتی‪.‬‬ ‫(ی��ەك��ێ��ت �ی‌و پ���ارت���ی)‪ ،‬هەرگیز‬ ‫دەس��ت��ب��ەرداری وەزارەت�����ی دارای���ی‌و‬ ‫وەزیرەكەی نابن‪ ،‬چونكە ئەم وەزیرە‬ ‫ئەزموونێكی كەڵەكەبووی لەشێوازەكانی‬ ‫بڕینی داه��ات لەحكومەت‌و پێدانی بە‬

‫پشتیوان ئەحمەد‬

‫الیەنەكانی “ئۆپۆزسیۆن”‪.‬‬ ‫هەردوو حیزب هەیە‪.‬‬ ‫لەم گەمەیەدا‪ ...‬دەسەاڵت دەیەوێت؛‬ ‫“پ��ارت��ی”‪ ،‬هەرگیز رازی نابێت‬ ‫“ئۆپۆزسیۆن” ب���ەدوورو نزیك باسی (كۆمەڵ‌و یەكگرتوو) رازی بكات‌و لە‬ ‫ئاژانسی پاراستنی ئاسایشی هەرێم‌و “گۆڕان” جیایان بكاتەوە‪ ،‬ئەگەر پێی‬ ‫نەكرا بەو دووانە‪“ ،‬گۆڕان”یش پەلكێش‬ ‫سەرۆكەكەی بكرێت‪..‬‬ ‫خۆشترین نوكتەش ل��ە یەكەم بكات‌و بە تەواویی لە جەماوەرەكەی‬ ‫كۆبوونەوەی دەسەاڵت‌و “ئۆپۆزسیۆن” دایببڕێت‪.‬‬ ‫ل��ەم گەمەیەدا‪ ،‬ه�ه‌ن پێیانوایه‌‪:‬‬ ‫ئەوە بوو؛ كاتێك “ئۆپۆزسیۆن” داوای‬ ‫تەسلیمكردنی تاوانبارانی شەهیدكردنی دەس��ەاڵت‪“ ،‬گ��ۆڕان”‌و تێڕوانینەكانی ال‬ ‫خۆپیشاندەرانیان بە دادگ��ا ك��ردووە‪ ،‬مەبەستەو (یەكگرتوو و كۆمەڵ) رۆڵی‬ ‫وەفدی دەسەاڵت وتوویانە؛ با پێكەوە الوەك��ی��ی دەبینن‌و زیاتر دەیانەوێت‬ ‫فشار لە حكومەت بكەین‪ ،‬واتە د‪.‬بەرهەمە لەسایەی “گ����ۆڕان”دا‪ ،‬دەستكەوتی‬ ‫ناهێڵێت بەرپرسی لقی چواری “پارتی” حیزبیی‌و شەخسیی لە دەسەاڵت بڕنن‪..‬‬ ‫لەم نێوانەدا‪ ...‬دەبێت بزووتنەوی‬ ‫رادەستی دادگا بكرێت‪.‬‬ ‫دەسەاڵت؛ لەئاست “ئۆپۆزسیۆن” “گ����ۆڕان” ب��ەوری��ای��ی ل��ەگ��ەڵ گەمەی‬ ‫خ���ۆی دەخ��وێ��ن��ێ��ت��ەوە‪ ،‬وات���ە چ��ۆن گفتوگۆدا‪ ،‬رەفتار بكات‌و دەبێت سوود‬ ‫خ��ۆی سەرقاڵی قۆرخكردنی ب��ازاڕو لە ئەزموونی تاڵی بەرەی نیشتمانیی‬ ‫بەحیزبیكردنی خەڵكە‪ ،‬وا بیر دەكاته‌وه‌‪ ،‬حیزبی شیوعی عێراق لەگەڵ بەعس‬ ‫“ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن”ی��ش بەنیازی هەمان لەحەفتاكانی سەدەی رابردوو وەربگرێت‪،‬‬ ‫شتن‪ ،‬بۆیە سەرۆكی هەرێم‌و هاوڕاكانی‪ ،‬تاكو پێش ئەو بەرەیە‪ ،‬حیزبی شیوعی‬ ‫بیرۆكەی حكومەتی بنكەفراوانیان هێنایە گەورەترین‌و جەماوەریترین حیزب بوو‬ ‫كایەوە‪ ،‬حكومەتێك نەك بەشێوەیەكی لە عێراق‪ ،‬ل��ەدوای ئەو هاوپەیمانییە‬ ‫ف��راوان خزمەتی خەڵك بكات‪ ،‬بەڵكو بەبچووكترین‌و شپرزەترین حیزب لەعێراق‬ ‫وەك���و رێ��گ��ەی��ەك ب��ۆ بەخشینەوەی دەرچ��وو‪ ،‬بەعس هەندێك ئیمتیازات‌و‬ ‫ئیمتیازات‌و داهات‌و پێدانی پشكێك بە دوو وەزارەت��ی بە حیزبی شیوعی دا‪،‬‬

‫دانیشتن‌و تەوقەكردنیــــان لەگەڵ‬ ‫سەركردایەتیی حیزبی شیوعی بەردەوام‬ ‫بوو‪ ،‬بەاڵم لەهەمان كاتدا دەستیان لە‬ ‫كوشتن‌و راوەدوون����ان‌و تەوهینكردنی‬ ‫كادیرە مامناوەندییەكانی حیزبی شیوعی‬ ‫نەپاراست‪.‬‬ ‫بەعس گفتوگۆكانی لەگەڵ حیزبی‬ ‫شیوعی بەهەل زان��ی��ی‪ ،‬بەمەبەستی‬ ‫دروستكردنی درز‌و كەلێن لەنێو ریزەكانی‬ ‫ئەو حیزبە‪ ،‬سەرەنجام ئەو حیزبەی‬ ‫دابڕی لە قاعیدەكەی‌و سووكی كردەوە‬ ‫لەبەرچاوی جەماوەرەكەی‪...‬‬ ‫بزووتنەوی “گۆڕان”‪ ،‬دەب ‌ێ پشت بە‬ ‫جەماوەرو شەقام‌و خەڵكە رۆشنبیرەكە‬ ‫ببەستێت‪ ،‬كاتێكی دی��اری��ك��راو بۆ‬ ‫گفتوگۆكان دابنێت‌و پەیوەندییەكانی‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵت لەسەر بنەمای گرژیی‬ ‫بێت وەكو نووسەر “فەرید ئەسەسەرد”‬ ‫لە چەند بۆنەیەكدا ئاماژەی پێداوە‪..‬‬ ‫لەنێوان دەسەاڵت‌و “ئۆپۆزسیۆن”دا‪ ،‬نە‬ ‫شەڕ هەیە‪ ،‬نە ئاشتیی‪ ،‬بەڵكو گرژیی‌و‬ ‫ناتەبایی ب���ەردەوام هەیە‪ ،‬گرنگیشە‬ ‫ل��ەداه��ات��وودا ئ��ەم گ��رژی�ی‌و ناتەباییە‬ ‫لەچوارچێوەی دەس��ت��ووری هەرێمدا‬ ‫رێكبخریت‪.‬‬

‫دەسەاڵت‌و تیرۆری رادەربڕین‬ ‫عەبدوڵاڵ ئەحمەد‬ ‫ئ���ەوەی ئێستا ل��ەك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫دەگ��وزەرێ‌‌و ئەوەی ئێستا میدیاكانی‬ ‫حیزب كاری لەسەر دەكەن‪ ،‬لەسادەترین‬ ‫پێناسەیدا‪ ،‬تیرۆری ئازادیی رادەربڕینە‪،‬‬ ‫تیرۆرێك رەنگە لەمێژووی كورددا تاكە‬ ‫سەردەمێك كە بەڕوونیی لەم مۆدێلەی‬ ‫تیرۆری ئازادیی رادەربڕینە لەبەرچاومان‬ ‫بێت قۆناغی سەردەمی بەعسییەكان‬ ‫بێت‪ ،‬چونكە هیچ كاتێك‌و كەم قوناغ‬ ‫هەیە‪ ،‬ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��ن هێندەی‬ ‫ئێستا رووب���ەڕووی تیرۆرو تۆقاندن‬ ‫بووبێتەوە‪ .‬دوای راپەرینی ئازاری ساڵی‬ ‫(‪ )1991‬دەسەاڵتی كوردیی‌و حیزبە‬ ‫حوكمڕانەكان‪ ،‬لەوباوەڕەدام تاكە شت‪،‬‬ ‫تاكە دەستكەوت‪ ،‬كە بەدەستیان هێناوە‪،‬‬ ‫ئازادیی رادەربڕین‌و بوونی میدیای ئازادو‬ ‫دەركەوتنی دەنگە سەربەخۆكان بووە‪،‬‬ ‫ئەو دەنگانەی كە ل��ەدەرەوەی حیزب‬ ‫لەدەرەوەی دەسەاڵت‪ ،‬مۆدێلێكی تریان‬

‫لەبیركردنەوەو روانین پیشانی ئێمە دا‪،‬‬ ‫بەاڵم پرسیاری سەرەكی لێرەدا ئەوەیە؛‬ ‫ل���ەدوای بیست س��اڵ ل��ە ئەزموونی‬ ‫حوكمڕانێتی كوردیی‌و بەدیاریكراویش‬ ‫لەدوای هەڵبژاردنەكانی (‪)25‬ی تەمووزو‬ ‫هەتا رووداوەك��ان��ی (‪)17‬ی شوبات‌و‬ ‫رۆژانی دوایی‪ ،‬جارێكی تر دەسەاڵتی‬ ‫كوردیی كەوتە پیشاندانی وێنەیەكی‬ ‫تر لەڕاگەیاندن‌و هەڵوێستەكانی خۆی‬ ‫بەرامبەر بە جیهانی ئازادیی نووسین‌و‬ ‫ئازادیی رادەربڕین‌و ته‌نانه‌ت ئازادیی‬ ‫بیركردنەوەش‪ ،‬وێنەیەك كە لێوانلێوە‬ ‫لەترس‌و هەڕەشەو تیرۆرایزكردنیان‪،‬‬ ‫ج��ارێ��ك ب��ە تۆمەتی زڕان��دن��ی ن��اوی‬ ‫پێشمەرگەو جارێك بە پێشلكردنی‬ ‫ئاسایشی ن��ەت��ەوەی �ی‌و ج��ارێ��ك بە‬ ‫شوبهاندن‌و وێناكردنی ئەزموونی‬ ‫حوكمڕانیكردنی دەس��ەاڵت��ەك��ەی��ان‬ ‫ب��ە ب��ەع�س‌و ت��ی��رۆری ئازادییەكانی‬

‫نووسەران‌و بیركردنەوە سەربەخۆكان‬ ‫دەك����ات‪ ،‬ح��ی��زب ل��ەم مەملكەتەی‬ ‫ئێمەدا ه��ەرڕۆژەو بەناوێك‪ ،‬هەرڕۆژەو‬ ‫بەبیانوویەك‪ ،‬ه��ەرڕۆژەو بەتۆمەتێك‪،‬‬ ‫دەیەوێت ئەو دەسكەوتەی كە دەیتوانی‬ ‫پیشانی دۆست‌و دوژمنی بدات‪ ،‬لەكەدارو‬ ‫ت��ی��رۆرای��زە ب��ك��ات‪ ،‬ئ���ەوەی جێگەی‬ ‫تێڕامانی منە‪ ،‬دروشمەكانی هەریەكێك‬ ‫لەم حیزبانەی ئێمە‪ ،‬دەمكردنەوەی‬ ‫هەریەكێك لەسەركردەی ئەم حیزبانە‬ ‫بە ئازادیی دەستپێدەكات‪ ،‬تاكە شت‬ ‫كە دەیانەوێت بە موسافیرێكی بیانیشی‬ ‫بڵێن‪ :‬كە دێتە ئەم كوردستانەوە ئەوەیە؛‬ ‫ئەمان باوەڕیان بەئازادیی بیركردنەوە‪،‬‬ ‫ئازادیی نووسین‪ ،‬ئازادیی گوزارشتكردن‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆ هەموو تاكێكی كۆمەڵگە‪،‬‬ ‫تەنات ئەگەر پاسەوانی فڕۆكەخانەی‬ ‫واڵتێكی ئەوروپیش سەردانی مەكتەبی‬ ‫سیاسیی هەر حیزبێكیان بكات‪ ،‬ئەوان‬

‫وێنەی رووپەڕی میدیای ئازادو وتاری‬ ‫نووسەرە ئازادو سەربەخۆكانی پیشان‬ ‫دەدەن‪ ،‬ئەوەی كە جێگەی تێڕامانە‬ ‫بۆ حیزبی كوردیی‪ ،‬بەمشێوە ترسناكە‬ ‫رووب��ەڕووی ئازادیی نووسین‪ ،‬ئازادیی‬ ‫رادەرب��ڕی��ن دەب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬پرسیارەكە‬ ‫گەلێك سەختە بەالمەوە‪ ،‬چونكە ئەوان‬ ‫لەسەردەمێكدا ئەم كارە دەكەن‪ ،‬كە‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاست ب��ەرەوگ��ۆڕان‌و‬ ‫كرانەوەیەكی ئێجگار گ��ەورەو فراوان‬ ‫دەڕوات‪ ،‬ئەوان لەسەردەمێكدا دەیانەوێ‌‬ ‫ئازادیی رادەربڕین بكوژن‪ ،‬كە رۆژانە‬ ‫بەچاوی خۆیان دەبینن ئەوانەی لەماوەی‬ ‫(‪20‬بۆ‪ )30‬ساڵ ئازادییان تیرۆر دەكرد‪،‬‬ ‫ئازادیی وتن‌و بیركردنەوەیان دەكوشت‬ ‫ئێستا ئ��ەوەت��ان ل��ەدادگ��ای وی��ژدان‌و‬ ‫دادگای راستەقینەی میللەتەكانیاندان‪،‬‬ ‫بێگومان ئ��ەگ��ەر ه��ەم��وو ئ��ەوان��ەی‬ ‫ئێستا لەكوردستاندا لەخەیاڵدانیاندا‬

‫كوشتنی ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��ن خۆی‬ ‫شاردووەتەوەو دەیانەوێت بەمشێوەیە‬ ‫پیشانی ئ��ێ��م��ەی ب����دەن‪ ،‬باشترە‬ ‫سەیرێكی تونس‌و قاهیرەو سوریاو‬ ‫یەمەن بک ‌هن‌و ل ‌ه چارەنووسی بكوژانی‬ ‫ئازادیی‌و ئازادیی رادەرب��ڕی��ن بكەن‪،‬‬ ‫چونكە هیچ دیكتاتۆرێك بەدرێژایی‬ ‫م��ێ��ژووی مرۆڤایەتیی‪ ،‬نەیتوانیووە‬ ‫تاسەر ئازادیی وتن سەركووت بكات‪.‬‬ ‫بەدیوێكی تریشدا هەمیشە ئازادیی‬ ‫وتن‪ ،‬وێنەی دیكتاتۆرە زەبەالحەكانی‬ ‫لێكردووەتەوە‌و لەجێگەیدا ئەو وێنەو‬ ‫شاكارە مەزنانەی هەڵواسیوە‪ ،‬كە‬ ‫بەئازادیی لەدایك ب��وون‌و بەئازادیی‬ ‫وتوویانەو بەئازادیی كێشراون‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەمیشە ئەوانەی ئازادیی رادەربڕین‬ ‫ق��ەدەغ��ەدەك��ەن‪ ،‬سەره‌نجام ئەوانە‬ ‫خۆیان‌و وێنەكانی خۆیانن؛ كە قەدەغە‬ ‫دەكرێن‪.‬‬

‫گوتاری نەتەوەیی‌و‬ ‫پرسی دەوڵەتی كوردی‬ ‫ماوەیەكە قسەكردن لەسەر گوتاری‬ ‫نەتەوەیی‪ ،‬وەك بابەتێكی ب��اس‌و خواسی‬ ‫لەهەندێ كەناڵی میدیا‌و گوتاربێژیی بۆنه‌‬ ‫سیاسییەكاندا باسی لێوەدەكرێت‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫پەیوەستكردنی گ��وت��اری ن��ەت��ەوەی��ی بە‬ ‫داواكردنی دەوڵەتی نەتەوەیی لەم بەشەی‬ ‫كوردستان (هەرێمی كوردستانی عێراق)‪.‬‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬ئەم باسكردنە لەماوەی رابردوودا‪،‬‬ ‫یەكێك بووە لە مەسەلە ساسییە ئالۆزەكان‪،‬‬ ‫چونكە بەشێوەیەكی گشتیی لەماوەی ئەم‬ ‫بیست ساڵەی كە ئەم كیانە سیاسییەی تیا‬ ‫دروست بووە‪ ،‬پرسی نەتەوەیی نەخراوەتە‬ ‫چوارچێوەیەكی ستراتیژیی روونتر‌و ناوەندی‬ ‫سیاسیی ل��ە هەرێمی ك��ورددس��ت��ان‪ ،‬ئەم‬ ‫مەسەلەیەی نەكردووەتە ستراتیژێك‌و كاری‬ ‫لەسەر بكات‪ ،‬هەربۆیە ئەم بابەتە ئێستا‬ ‫لەبەردەم گرفتی جۆراوجۆردایە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەو روانگەیەوە‪ ،‬ئەگەر گوتاری نەتەوەیی‬ ‫پەیوەست بكرێت بەدامەزراندنی دەوڵەتی‬ ‫نەتەوەیی لەم بەشەی كوردستاندا‪.‬‬ ‫ه��ۆك��اری س��ەرەك��ی ئ��ەم گرفتانەش‪،‬‬ ‫ئەوەیە‪ :‬تائێستا حوكمڕانیی كورد نەیتوانیوە‬ ‫كەرەستەكانی دەوڵەتداریی دەستەبەر بكات‪،‬‬ ‫راستە بەشێوەیەكی سروشتی نەتەوەی كورد‬ ‫خاوەنی خەسڵەتەكانی رەوایەتی دەوڵەتی‬ ‫نەتەوەییە‪ ،‬چونكە رەگ��ەزە بنچینەییەكانی‬ ‫دەوڵەتی نەتەوەیی هەیە‪ ،‬وەك؛ زمان‌‪ ،‬خاك‌‪،‬‬ ‫مێژوو ‌و كەلتووری تایبەت بەخۆی‌و تەنانەت‬ ‫هێزی ئابووریی بەگەڕنەخراو‪ ،‬كە یاریدەدەرە‬ ‫بۆ دەوڵەتی مۆدیرن‪ ،‬بەاڵم خاوەنی كەرەستە‬ ‫بەهێزەكانی دەوڵەت نییە‪ ،‬ئەو كەرەستانەی‬ ‫لەدەرەوەی كەرەستە سروشتییەكانن‪ ،‬ئەویش‬ ‫ئەوانەن كە راستەوخۆ پەیوەندییان بەژیانی‬ ‫بەڕێوەبردنەوە هەیە‪ .‬ئەم كێشەیە نەك لەمڕۆدا‬ ‫هەیە‪ ،‬بەڵكو بنچینەیەكی مێژوویی هەیە‪ ،‬لە‬ ‫یەكەم رەخساندنی هەلی دەوڵەتی نەتەوەیی‬ ‫لەدوای جەنگی یه‌که‌می جیهانییه‌وه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئیمپراتۆریەتی عوسمانیی كەوت‌و لە خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست كۆمەڵیك دەوڵەت لەسەر بنەمای‬ ‫نەتەوەیی دام��ەزران��د‪ ،‬كە لەپەیماننامەی‬ ‫سیڤەری ساڵی (‪ )1920‬هەلی رەخساندنی‬ ‫دەوڵەتی نەتەوەیی بۆ كورد رەخسا‪ ،‬لەبەندی‬ ‫(‪)63‬ی پەیماننامەكەدا‪ ،‬ه��ات��ووە‪ :‬گەر‬ ‫كۆمەڵی گەالن (عصب ‌ه االمم) دانی بەوەدانا‬ ‫زۆرینەی دانیشتووانی ناوچەی ویالیەتی موسڵ‪،‬‬ ‫كە (هەرێمی كوردستان)ی ئێستا دەگرێتەوە‪،‬‬ ‫توانییان ژیانی خۆیان بەڕێوەببەن‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەبێت توركیا رازی بێت سەربەخۆیی وەرگرن‪،‬‬ ‫گەرچی چەمكی دەوڵەت لەو دەمەوە بۆ ئەمڕۆ‬ ‫جیاوازە‌و گۆڕانی زۆری بەسەردا هاتووە‪،‬‬ ‫بەاڵم خاڵێكی جەوهەریی هەیە‪ ،‬كە كاریگەر‬ ‫بووە بۆ ئەوساو ئێستاش ئەو كاریگەرییە‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەویش مەرجی خۆبەڕێوەبردنە‪ ،‬بۆیە‬ ‫لەمڕۆدا كاتێك باس لەدامەزراندنی دەوڵەتی‬ ‫كوردیی دەكرێت‪ ،‬دەبێت باس لەو مەرجە‬ ‫بكرێت‪ ،‬كە ئایا هەرێمی كوردستانی عێراق‪،‬‬ ‫توانای خۆبەڕێوەبردنی هەیە؟ كەواتە گرفتەكە‬ ‫ئەوەنییە كاتی ئ��ەوە هاتووە ك��ورد داوای‬ ‫دەوڵ��ەت��ی نەتەوەیی‌و سەربەخۆیی بكات‪،‬‬ ‫بەقەدەر ئەوەی گرفتەكە ئەوەیە‪ ،‬ئایا لەم‬ ‫كاتەدا‪ ،‬كورد خۆی پێ بەڕێوە دەبرێت؛ ئەگەر‬ ‫بونیادی دەوڵەتگەرایی نەبێت؟ كە ئەمشێوە‬ ‫بەڕێوەبردنە خۆیەتییەی هەیە‪ ،‬لەوپەڕی‬ ‫نابونیادیی‌و ناشەرعیەتی بەڕیوەبردندایە‪ ،‬لەم‬ ‫رووەوە فرانسیس فۆكۆیاما‪ ،‬لەكتێبی بونیادی‬ ‫دەوڵەتدا‪ ،‬چوار الیەنی خستووەتەڕوو‪ ،‬كە‬ ‫پێویستە لەدەوڵەتی ئەمڕۆدا هەبن؛ كەبریتین‬ ‫لە (نەخشەی رێكخستن‌و كارگێڕیی‪ ،‬بنەمای‬ ‫ش��ەرع��ی‪ ،‬نەخشەی سیستمی سیاسیی‪،‬‬ ‫هۆكاری كه‌لتووریی‌و بونیادی)‪ .‬تائێستا لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬ئەم الیەنانە بوونیان‬ ‫نییە‪ ،‬بۆیە لەباشترین حاڵەتدا كاتێك كە‬ ‫باس لە گوتاری نەتەوەیی دەكرێت‪ ،‬باشتر وایە‬ ‫ستراتیژی گوتاری نەتەوەیی لەچوارچێوەی‬ ‫پەرەپێدانی گوتاری نەتەوەیی دابڕێژرێت‪،‬‬ ‫نەك داواك��ردن��ی دەوڵەتی نەتەوەیی‪ ،‬واتە‬ ‫لەچوارچێوەی بەرەو خۆبوونیادكردن بێت‪،‬‬ ‫وەك قۆناغی ئ��ام��ادەك��اری��ی‪ ،‬ك��ە ئ��ەوەش‬ ‫بە لەبەریەك هەڵوەشاندنەوەی ئەم دۆخە‬ ‫سیاسییەی ئێستا دەبێت‪ ،‬چونكە ئەم دۆخە‬ ‫قەیراناوییە‪ ،‬دۆخێكی بونیادیی دامەزراوەیی‬ ‫بەرهەمناهێنێت‌و مانەوەشی رۆژ لەدوای رۆژ‬ ‫بونیادی كەرەستە بەهێزەكانی دەوڵەتداریی‬ ‫ئاستەنگتر دەكات‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫تائێستا وەاڵمی خەڵكی گوندی زڕگوێزەڵە‪ ،‬نەدراوەتەوە‬ ‫سیروان عەول‪ :‬ئەنوەر عەبدولكەریم‬ ‫م��س��ت��ەف��ا‪ ،‬ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی گ��ون��دی‬ ‫زڕگ���وێ���زەڵ���ە‪ ،‬ب��ە “رۆژن���ام���ە”ی‬ ‫راگەیاند‪ :‬تائێستا حكومەت دووجار‬ ‫بڕیار دەدات (‪ )101‬خانوو بۆ‬

‫گوندەكەمان دروستبكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هیچمان بۆنەكراوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئەوان بڕیار بوو‪،‬‬ ‫نەك لەگوندەكەی خۆمان لەگوندی‬ ‫سەدوبیستیش‪ ،‬ئەو خانووانەمان‬

‫بۆ دروستبكەن‪ ،‬هەرچەندە ئێمە‬ ‫بەوەش رازیبووین‪ ،‬بەاڵم بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەكە‌و حكومەتیش هیچیان بۆ‬ ‫نەكردووین‪ ،‬چەند بەڵێنێكی تریشی‬ ‫پێدابووین ب���ەدەر ل��ەو خانووانە‬

‫ب��ەاڵم ئێمە لەسەر ئ��ەو بەڵێنانە‬ ‫ئەوانەشمان بۆ جێبەجێنەكراوە»‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی گ��ون��دی زڕگ��وێ��زەڵ��ە‪ ،‬وەستاوین‪ ،‬دوا چاوەڕوانیشمان تا‬ ‫راشیگەیاند‪« :‬ئێمە بەردەوامدەبین (‪)6/15‬ە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی دوا وەاڵم‬ ‫لەهەوڵەكانمانداو لەبەرنامەشماندابوو‪ ،‬وەرب��گ��ری �ن‌و ك��ۆڵ��ن��ادەی��ن ت��ا ئەو‬ ‫خۆپیشاندان بۆ ئەو مەبەستە بكەین‪ ،‬خانووانەمان بۆ دروستنەكەن»‪.‬‬

‫«ئه‌و جیاکارییه‌؛ نیشانه‌ی دوو ئیداره‌یی‌و دوو حکومه‌تییه‌»‬

‫ێ بەرپرسیارە لە‬ ‫ك‌‬ ‫كەمبوونەوەی بایەعی؟‬ ‫فاخیر بڵباس‬ ‫لەوچەند ساڵەی دواییدا‪ ،‬بەشەخۆراكی مانگانەی هاواڵتییان‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی بەرچاو كەمی كردو لەبری ئەوەی مادەو جۆرەكانی‬ ‫خ��ۆراك زی��اد بكرێن‪ ،‬بەپێچەوانەوە‪ ،‬بەشی زۆری ئ��ەو جۆرە‬ ‫خۆراكانەیان بڕی‌و لە شەكرو فاسۆڵیاو نیسك‌و نۆك‌و ‪...‬هتد‪ ،‬تەنیا‬ ‫برنج‌و رۆن مانەوە‌و خەریكە سابوون‌و تایتیش نەمێنێ‌ت‌و چەند‬ ‫مانگێكیشە نەهاتووە!‬ ‫پێموایە‪ ،‬هۆی نەمان‪ ،‬یاخود كەمبوونەوەی خۆراكی بایەعی‪،‬‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ وەزارەت��ی بازرگانیی‌و الیەنە پەیوەندیدارەكان‪،‬‬ ‫هەرئەمانە بەرپرسیارو هۆكاری سەرەكی ئەو دیاردەیەن‪ ،‬ئەو‬ ‫دیارنەمانەی بایەعیش بەندە بە زۆربەی ئەوانەی لەپشت پەردەی‬ ‫دزی �ن‌و لوشدانی ماڵی خەڵك‌و دەوڵ��ەت��ەوەن‪ ،‬چونكە تااڵنێكی‬ ‫وا گەورە‪ ،‬تەنیا كار‌و كردەی تاكەكەسێك نییەو بە یەكدوانێك‬ ‫بەڕێوەناچێت‪.‬‬ ‫هەرلەسەرەتای پرۆسەی ئازداییەوە تا هەنووكە‪ ،‬بەشەخۆراكی‬ ‫مانگانەی هاواڵتییان‪ ،‬بەئاشكرا دەخورێت‌و دەكرێتە پارەو دەچێتە‬ ‫گیرفانی بااڵدەستەكانەوە‪ ،‬ئەگەر بە وێنەی رۆژنامەنووسێكیش‪،‬‬ ‫لێیان بپرسیت‌و بڵێیت‪ :‬چەند پێناسەیەكی رابردووی خۆتانمان بۆ‬ ‫بكەن‪ ،‬حەتمەن دەڵێن‪ :‬شۆڕشگێڕ‌و خەباتكارین!‬ ‫سەیرە‪ ،‬سەدان كۆبوونەوە‌و چەندین بەرنامە بۆ پڕۆژە دادەڕێژرێت‌و‬ ‫لێكۆڵینەوەیان لەبارەوە دەكرێت‪ ،‬كەچی یەك كۆبوونەوەم نەبینیوە‪،‬‬ ‫یان نەبووە جارێك‪ ،‬یەكێك لەو «مشورخۆرانە»‪ ،‬كەمێك لە راستی‬ ‫البدا‌و بەزەیی بەم میللەتدا بێتەوە‌و باسی كەمبوونەوەو نەمان‌و‬ ‫لوشدانی بایەعییەكە بكات‌و برسێتیی بهێنێتەوە یادی ئامادەبووانی‬ ‫ناو دیوەخانی كەس بەكەسەوە‌و نییەو نەبووە‪ ،‬كەسێك خۆی لەو‬ ‫بابەتە بدات‌و مووچەكەی حەاڵڵ بكات!‬ ‫ئەوەی باسی لێوە بكرێت‪ ،‬زۆرب��ەی باسی هاتنی كۆمپانیا‌و‬ ‫بێكاربوونی خەڵكی داماوە‌و هیچی تر!‬ ‫سكی تێر‪ ،‬ئاگای لەبرسێتیی نییە‌و گ��ەورەك��ان‌و رەنگە‬ ‫بچووكەكانیشیان‪ ،‬هەر لە پاكەت تا دەگاتە گۆشت‌و ئاردو برنج‌و‬ ‫رۆن‌و شەكر‪ ،‬لەدەرەوە بۆیان دێت‌و بۆ تامكردنیش‪ ،‬خواردنی ئەو‬ ‫بایەعییە ستۆكە ناخۆن‪.‬‬ ‫هەرئەوەشە كە پشتیان لە باس‌و خواسی كەمبوونەوە‌و بڕانی‬ ‫بەشێكی زۆری خۆراكی مانگانەی بایەعی كردووە‪.‬‬ ‫نزیكەی ساڵێكیش دەبێت‪ ،‬شەكر نەدراوە بە هاواڵتییان‌و خەڵكی‬ ‫ناچارن‪ ،‬بەپارەیەكی زۆر‌و لەبازاڕ‪ ،‬شەكرو چا‌و ئەوپێداویستییانەی‬ ‫كە لە بەشەخۆراكی بایەعی بڕدراون‪ ،‬بكڕن‪ ،‬گوایا حكومەتی بەغدا‬ ‫قەرزارەو لەجیاتی ئەوقەرزانە‪ ،‬بەپارە قەربووی بكاتەوە‪ ،‬بەاڵم وا‬ ‫ێ ساڵیش دەچێ‌ت‪ ،‬نە پارە دیارەو نە قەرزیش دراوەتەوە‪،‬‬ ‫بۆ دووس ‌‬ ‫نە حكومەتی هەرێم‌و نە حكومەتی بەغداش‪ ،‬بیرێك لەچارەسەری‬ ‫ئەو قەرزەو كەمبوونەوە‌و بڕانی بەشەخۆراكی بایەعی ناكەنەوە‌و‬ ‫لەپێشێلكردنی مافی هاواڵتییانیشدا‪ ،‬نایه‌نە وەاڵم‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارانی یه‌کێتیی‌و پارتی؛ بۆچوونی ناکۆکیان لەسه‌ر فۆڕمی دامەزراندن هه‌یه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هێمن مامەند‬ ‫‪...............................................‬‬ ‫دەرچ�������ووان�������ی زان���ك���ۆو‬ ‫پەیمانگاكانی هەولێر‪ ،‬رەخنە‬ ‫لە درەن��گ دابەشكردنی فۆڕمی‬ ‫دامەزراندن لەشارەكەیان دەگرن‌و‬ ‫جیاوازیی وادەی دابەشكردنی‬ ‫فۆڕمیش ل��ەن��ێ��وان سلێمانی‌و‬ ‫ه��ەول��ێ�ر‌و ده��ۆك��دا‪ ،‬جیاوازیی‬ ‫ب��ۆچ��وون��ی پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ی‬ ‫كورستانی لێدەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫ناز ن��وری‪ ،‬دووساڵە كۆلیژی‬ ‫ئ��اداب��ی زان��ك��ۆی سەاڵحەدینی‬ ‫ت���ەواو ك���ردووە‌و دان��ەم��ەزراوە‪،‬‬ ‫وەك خۆی دەڵێت‪ :‬دووساڵە‪،‬‬ ‫ل��ەم��اڵ��ەوە دان��ی��ش��ت��ووە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫وەكو ئەم دووهەفتەیە «خەم‌و‬ ‫خەفەت»ی نەخواردووە‪ ،‬كاتێك‬ ‫دەبینێت لەسلێمانی فۆڕم دابەش‬ ‫دەكرێت‌و هێشتا لەهەولێر دەستی‬ ‫پێنەكردووە‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫وت‪ :‬ئ��ەوە مانای دووئیدارەیی‬ ‫دەگەیەنێت‌و لەهەولێر‪« ،‬پارتی»‬ ‫ب���ەش���ێ���وازێ���ك ك����اردەك����ات‌و‬ ‫«ی��ەك��ێ��ت��ی»ش لەسلێمانی‬ ‫بەشێوازێكی تر‪.‬‬ ‫دەرچ������ووان������ی ك��ۆل��ێ��ژو‬ ‫پەیمانگاكانی سنووری پارێزگای‬ ‫هەولێر‪ ،‬نیگەرانن لە درەنگكەوتن‌و‬ ‫دابەشنەكردنی فۆڕمی دامەزراندن‬ ‫لە سنوورەكەیان‪ ،‬ئەوەش دوای‬ ‫ئ��ەوەی پرۆسەی دابەشكردنی‬ ‫فۆڕمی دامەزراندن‪ ،‬لە (‪)25‬ی گه‌نجانی هه‌ولێر؛ ل ‌ه چاوه‌ڕوانی‬ ‫مانگی راب��ردوو لـــــــەسنووری‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و ئیدارەی‬ ‫ب��ە رای ه��ەرێ��م محەمەد‪،‬‬ ‫گەرمیان ئەنجامدراو هەفتەی‬ ‫راب������ردوو ق��ۆن��اع��ی ی��ەك��ەم��ی دەرچووی پەیمانگای تەكنیكیی‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی ف��ۆڕم��ەك��ان بۆ هەولێر‪ ،‬ئەو جیاوازییە لە وادەی‬ ‫دەرچووانی زانكۆو پەیمانگاكان‪ ،‬دابەشكردنی فۆڕمی دامەزراندندا‪،‬‬ ‫كۆتاییهات‪ ،‬ب��ەاڵم بەرپرسانی ئەوە دەگەیەنێت كە بڕیارەكانی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ه��ەول��ێ �ر‌و ده���ۆك‪ ،‬س��ەرۆك��ی حكومەت‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫ب��ەپ��اس��اوی پەسەندنەكردنی سنووری پارێزگای سلێمانیدا‬ ‫ب���ودج���ەوە‪ ،‬ه���اوك���ات ل��ەگ��ەڵ ك��اری��ان پێدەكرێت‌و «پارتی‪،‬‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای س��ل��ێ��م��ان��ی��دا‪ ،‬ئ��ەو حساب بۆ بڕیارەكانی دكتۆر‬ ‫بەرهەم ناكات»‪.‬‬ ‫پرۆسەیەیان ئەنجام نەدا‪.‬‬

‫دامه‌زراندندا‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫هەرێم‪ ،‬بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«وەكو دەرچووانی چەند سااڵنی‬ ‫راب��ردوو‪ ،‬لە سنووری پارێزگای‬ ‫هەولێر‪ ،‬بەهۆی ناعەدالەتیی‬ ‫لەچۆنێتیی دامەزراندندا‪ ،‬تووشی‬ ‫خ���ەم‌و نەخۆشیی دەروون��ی��ی‬ ‫بووین‪ ،‬پێویست بوو لەهەولێریش‬ ‫وەكو سلێمانی‪ ،‬فۆڕمی دامەزراندن‬ ‫دابەش بكرایە»‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو دابەشكردنەی كە بۆ‬

‫پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫ك���راوە‪ ،‬ب��ڕی��ارە لە ك��ۆی (‪)25‬‬ ‫هەزار پلە وەزیفییەكەی ئەمساڵ‪،‬‬ ‫(‪ )8500‬پلە بەر پارێزگای هەلێر‬ ‫بكەوێت‪ ،‬بەاڵم تاهیر عەبدوڵاڵ‪،‬‬ ‫جێگری پارێزگاری هەولێر‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬هێشتا‬ ‫ئەم ژمارەیە روون نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫وەزارەت���ی پێشمەرگەو ناوخۆ‪،‬‬ ‫رەن��گ��ە ل��ەالی خ��ۆی��ان‪ ،‬فۆڕمی‬ ‫دامەزراندن دابەش بكەن‌و خۆیان‬ ‫میالكاتەكانی خۆیان پڕبكەنەوە»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە درەنگكەوتنی‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی ف��ۆڕم��ی��ش لە‬ ‫هەولێر‪ ،‬تاهیر عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەدا‪ :‬پێویستە ئەو پرسیارە‪،‬‬ ‫لەپارێزگای سلێمانی بكرێت‬ ‫ك��ە بۆچی ئ���ەوان وا ب��ەزووی��ی‬ ‫دەستیان پێكرد‌‪ ،‬وتی‪« :‬هۆكاری‬ ‫دەستپێنەكردنەكەمان‪ ،‬بۆ ئەوە‬ ‫دەگەڕێتەوە كە سەرۆكایەتیی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران‪ ،‬بۆشایی‌و‬ ‫پێویستی میالكاتی لەسنووری‬ ‫دیاریی‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكان‪،‬‬ ‫ن����ەك����ردووە‌و ئ��ێ��م��ە ن��ازان��ی��ن‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكان پێویستیان بە‬ ‫چەند فەرمانبەرە‪ ،‬جگە لەمەش‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەرێتی هەیە‪ ،‬پێویستی‬ ‫بەهیچ ف��ەرم��ان��ب��ەرێ��ك نییە‪،‬‬ ‫كەواتە ئێمە چۆن فۆڕم دابەش‬ ‫بكەین؟»‪.‬‬ ‫جێگری پارێزگاری هەولێر‪،‬‬ ‫ئاشكرای ك��رد‪ :‬فۆڕمەكانیان‬ ‫ئامادەن‪ ،‬هەركاتێك ئەو كێشانە‬ ‫چ���ارەس���ەرك���ران‪ ،‬دەس����ت بە‬ ‫دابەشكردنیان دەكەن‌و شێوازی‬ ‫لەدیوانی‬ ‫دابەشكردنەكانیش‬ ‫وەزارەتەكان دەبێت‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬بە بڕیاری ژمارە (‪)3136‬ی‬ ‫لـــە (‪ )2011/3/17‬دامەزراندنی‬ ‫(‪ )25‬ه���ەزار ك��ەس��ی لەسەر‬ ‫بودجـــــــەی (‪)2011‬ی هەرێمی‬ ‫ک��وردس��ت��ان پـــــەسەندكرد‪،‬‬ ‫بوونی ئەو جیاوازییەش لە واده‌ی‬ ‫دابەشكرنی فۆڕمی دامەزراندندا‪،‬‬ ‫جیاوازیی خستووەتە بۆچوونی‬

‫پ���ەرل���ەم���ان���ت���اران���ی لیستی‬ ‫كورستانییەوە‪.‬‬ ‫عومەر هەورامی‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫پارتی لە فراكسیۆنی كوردستانیی‪،‬‬ ‫رای وای��ە‪ ،‬دەبوایە چاوەڕوانی‬ ‫پەسەندكردنی بودجە بكرایە‪،‬‬ ‫چونكە «مەسەلەی دامەزراندن‪،‬‬ ‫پەیوەستە بە مەسەلەی بودجەو‬ ‫دارای����ی����ەوە‪ ،‬ب��ۆی��ە ش��ێ��وازی‬ ‫دابەشكردنی فۆڕمی دامەزراندن‬ ‫لەشاری هەولێر‪ ،‬دروستتربوو»‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارەی پارتی‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»ی ئاشكراكرد‪ :‬ئەوەی‬ ‫لەسلێمانی ك��راوە سەبارەت بە‬ ‫دابەشكردنی فۆڕم‪ ،‬لەیەك بنكە‬ ‫هیالكی‌و زەحمەتییەكی زۆری‬ ‫دەوێ��ت‪ ،‬هەم بۆحكومەت‌و هەم‬ ‫بۆ ه��اواڵت�ی‌و دەب��وای��ە شێوازی‬ ‫دابەشكردنی فۆڕم لەسلێمانی‪،‬‬ ‫وەك ئ��ەوەی هەولێر بوایە‪ ،‬كە‬ ‫بەگوێرەی پێویستی‌و بۆشایی‬ ‫میالكاتی وەزارەتەكان فۆڕم لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی دیوانەكان دابەش‬ ‫بكرایە‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەوە‪ ،‬خەلیل عوسمانی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری «یەكێتی»‬ ‫لەفراكسیۆنی كوردستانیی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دەبوو‬ ‫لەشارەكانی هەولێرو دهۆكیش‪،‬‬ ‫وەك ش���اری سلێمانی پێش‬ ‫پەسەندكردنی بودجە‪ ،‬فۆڕمەكان‬ ‫دابەش بكرانایە‪ ،‬بۆ ئەوەی لەو‬ ‫م��اوەی��ەدا‪ ،‬پێداچوونەوەیان بە‬ ‫ف��ۆڕم��ەك��ان��دا ب��ك��ردای�ە‌و هەڵەو‬ ‫ك��ەم��وك��ووڕی��ی��ەك��ان��ی��ان چ��اك‬ ‫بكردایە»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات ب��ی�لال سڵێمان‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵ‪،‬‬ ‫ئەو جیاكارییە بە دووئیدارەیی‬ ‫دەزانێت‌و بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«داب��ەش��ك��ردن‌و ك��ۆك��ردن��ەوەو‬ ‫كۆتاییهاتنی فۆڕمی دامەزراندن‬ ‫لە پارێزگای سلێمانی‌و هێشتا‬ ‫لەسنووری‬ ‫دەستپێنەكردنی‬ ‫ه���ەول���ێ���رو ده������ۆك‪ ،‬م��ان��ای‬ ‫دووئ��ی��دارەی �ی‌و دووحكومەتیی‬ ‫دەگەیەنێت»‪.‬‬

‫ هاواڵتییەك‪ :‬ناتوانین عەقار وەربگرین ‬

‫(‪)%60‬ی خانووەكانی هەڵەبجە؛ تاپۆیان نییە‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئارام نەجیم‬

‫‪........................................................‬‬

‫ت���ا ئ��ێ��س��ت��ا‪)%60( ،‬ی‬ ‫خانووەكانی قەزای هەڵەبجە‪ ،‬تاپۆ‬ ‫نەكراون‌و سەرۆكی شارەوانیی‬ ‫ئەو قەزایەش‪ ،‬بڕیارێكی نوێ بۆ‬ ‫تاپۆكردنیان ئاشكرا دەكات‪.‬‬ ‫محەمەد قادر‪ ،‬كاسبكارێكی‬ ‫هەڵەبجەیە‌و خ��اوەن��ی شەش‬ ‫س��ەر خ��ێ��زان �ە‌و تائێستا لەو‬ ‫خ��ان��ووەدا دەژی ك��ە لەكاتی‬ ‫هاتنەوەی لەئاوارەیی‪ ،‬دروستی‬ ‫ك���ردووە‪ .‬ئ��ەو‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»‬ ‫وتی‪« :‬بەهۆی نەبوونی تاپۆوە‪،‬‬ ‫نەمتوانیوە سوودمەندبم لەو‬ ‫عەقارەی كە حكومەت سااڵنە‬ ‫داویەتی بە هاواڵتییان»‪.‬‬ ‫ق������ەزای ه��ەڵ��ەب��ج��ە كە‬ ‫دەكەوێتە باشووری خۆرهەاڵتی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‌و ژم��ارەی‬ ‫دانیشتووانەكەی زیاد ل ‌ه (‪)55‬‬ ‫هەزار كەسە‪ ،‬تا ئێستا (‪)%60‬ی‬ ‫خانووەكانی تاپۆیان نییە‌و بەپێی‬ ‫ئامارێك كە دەست «رۆژنامە»‬

‫كەوتووە‪ )11( ،‬هەزار‌و (‪)226‬‬ ‫خانو‌و ‌و ك���ەالوە‪ ،‬لەناوقەزای‬ ‫هەڵەبجەدا‪ ،‬تاپۆیان نییە‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬بەرپرسێكی ئیداریی‬ ‫ق��ەزای هەڵەبجەش‪ ،‬ئاماژە بە‬ ‫بڕیارێكی نوێی حكومەت دەكات‬ ‫بۆ تاپۆكردنی خانو‌و و موڵكە‬ ‫بێتاپۆكانی ناو هەڵەبجە‪.‬‬ ‫خ���در ك���ەری���م‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی هەڵەبجە‪ ،‬وێ��ڕای‬ ‫داننان بەوەدا؛ لە كۆندا گرفتی‬ ‫تاپۆ‪ ،‬گرفتێكی گەورە بووە لە‌و‬ ‫قەزایەدا‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»ی ئاشكرا‬ ‫كرد‪ :‬لە ئێستادا‪ ،‬بە بڕیارێكی‬ ‫تایبەتی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬كە لە (‪)2011/5/19‬‬ ‫ب��ەژم��ارە (‪ )5236‬دەرچ���ووە‪،‬‬ ‫سەرجەمی ئەو خانوو ‌و زەویی‌و‬ ‫ك��ەالوان��ەی ن��او هەڵەبجە تاپۆ‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫وەك ئ�����ەو دەڵ���ێ���ت‪،‬‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ەی��ش ل��ە دوو ب��ەش‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬بەشی یەكەمیان‪:‬‬ ‫ئ����ەو زەوی������ی‌و خ��ان��ووان��ەی‬ ‫ن��ەخ��ش��ەی ك��ۆن��ی ش��ارەوان��ی‬

‫پێكدەهێنن‪ ،‬ب��ڕێ��ك پ���ارەی‬ ‫رەمزییان لێوەردەگیرێت‌و تاپۆ‬ ‫دەكرێن لەسەر خاوەنەكانیان‌‪،‬‬ ‫بەشی دووەمی بڕیارەكەش‪ :‬ئەو‬ ‫خانووانەن كە «تەجاوزن»‌و لە‬ ‫دوای راپەڕینەوە دروستكراون‌و‬ ‫تا زەویی (‪ )150‬مەتری‪ ،‬بۆ هەر‬ ‫مەترێكی بە چوار هەزار دینار‌و‬ ‫لەسەروو (‪ )150‬مەترەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫یەك مەتری حەوت هەزار دینار‬ ‫وەردەگیرێت بۆ تاپۆكردنی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبێت رێگر نەبێت لە پ��ڕۆژە‬ ‫خزمەتگوزارییەكان‪.‬‬ ‫سەاڵح حسێن‪ ،‬هاواڵتییەكی‬ ‫تری ق��ەزای هەڵەبجەیە‌و باس‬ ‫ل��ەوەدەك��ات‪ ،‬نەبوونی تاپۆ لە‬ ‫هەڵەبجەدا‪ ،‬گرفتی گەورەی بۆ‬ ‫دروستكردوون‌و ناتوانن سوود‬ ‫لە زەوییەكانیان ببینن‌و نرخی‬ ‫زەویی لەو قەزایەدا‪ ،‬دابەزاندووە‌‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬نەبوونی تاپۆ‪ ،‬وای‬ ‫ك��ردووە كە زەوی��ی ئەم شارە‪،‬‬ ‫كەمترین نرخی لەچاو شارەكانی‬ ‫تردا هەبێت‪ ،‬كە ئەمەش ئاوەدانیی‬ ‫شارەكەی پەكخستووە»‪.‬‬

‫یه‌کێک ل ‌ه گه‌ڕه‌که‌کانی هه‌ڵه‌بجه‌ ‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫چاودێرێک‪ :‬هیچ فێڵ‌و ساخته‌کارییه‌ک ئه‌نجام نه‌درا‬

‫پارتی دادو گەشە‬

‫ئ��ەك��ەپ��ە‪ ،‬پ��ارت��ێ��ك��ی واڵت��ی‬ ‫توركیایە ك��ە س� ‌ێ هەڵبژاردنی‬ ‫لەسەریەكی ئەو واڵتەی بردەوە‪.‬‬ ‫دوای ساڵێک لە دام��ەزران��دن�ی‌و‬ ‫ل��ە س��اڵ��ی (‪)2002‬دا‪ ،‬ی��ەك��ەم‬ ‫هەڵبژاردنی توركیای ب���ردەوە‪.‬‬ ‫دامەزرێنەرانی پارتەكە‪ ،‬كۆمەڵێك‬ ‫سیاسیی بوون‪ ،‬بەتایبەت لە پارتی‬ ‫فەزیلەی ئیسالمییەوە هاتبوون‪،‬‬ ‫لەنێویاندا “عەبدوڵاڵ گول‌و بولەنت‬ ‫ئارنیچ‌و رەجەب تەیب ئەردۆغان”‬ ‫هەبوون‪ ،‬بەاڵم پارتەكە‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫كۆنە ئیسالمییەكان پێكنەهاتبوو‪،‬‬ ‫بەڵكو چەندین سیاسیی لە پارتی‬ ‫دیكەوە پەیوەندییان پێوەكرد‪.‬‬ ‫دواترو لە ساڵی (‪)2007‬دا‪ ،‬ئەكەپە‬ ‫ت��وان��ی��ی (‪)%47‬ی دەن��گ��ەك��ان‬ ‫بباتەوەو بە متمانەیەكی زیاترەوە‪،‬‬ ‫هاتە پەرلەمان‌و ریفۆرمەكانی خۆی‬ ‫بۆ كەمكردنەوەی دەسەاڵتی سوپاو‬ ‫بنیادنانی ژێرخانێكی ئابووریی‬ ‫باشتر پەرەپێدا‪ ،‬بەشێوەیەك توركیا‬ ‫لە “گرووپی ‪”20‬دا‪ ،‬بووە دووەم‬ ‫واڵت كە رێژەی گەشەی ئابووریی‬ ‫بە (‪‌)%9‬و دووەمین واڵت لە دوای‬ ‫چینەوە ه��ات‪ ،‬ئەمەش وایكرد‪،‬‬ ‫ئەو پارتە لە ساڵی (‪)2011‬داو‬ ‫بــــۆ سێیەم جار‪ ،‬هەڵبژاردنەكان‬ ‫بباتەوە‪ .‬ئەمجارەیان ئەم پارتە‪،‬‬ ‫چاوی لەسەر گۆڕینی دەستوورو‬ ‫جێبەجێكردنی كۆمەڵێك پڕۆژەی‬ ‫ئابووریی‌و سیاسیی زەبەالحە كە‬ ‫پێش هەڵبژاردن پەیمانی بۆ داون‪.‬‬ ‫هەرچەندە ئەم پارتە‪ ،‬تادێت رێژەی‬ ‫دەنگەكانی زی��اد دەك��ات (‪،%34‬‬ ‫‪ ،)%49.9 ،%47‬ب��ەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا‪ ،‬ژمارەی كورسییەكانی لە‬ ‫پەرلەمانی توركیادا كەمیكردووە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی كاردەكات بۆ گۆڕینی‬ ‫چ��ەن��د ی��اس��ای��ەك‪ ،‬وەك یاسای‬ ‫هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫ئ��ەم پ��ارت��ە‪ ،‬وەك پارتێكی‬ ‫موحافیزكار خ��ۆی دەردەخ���ات‪،‬‬ ‫ك��ە ب����اوەڕی ب��ە ب����ازاڕی ئ���ازاد‬ ‫هەیەو ركابەرەكانی تۆمەتباری‬ ‫دەك����ەن‪ ،‬ب���ەوەی تێڕوانینێكی‬ ‫ئیسالمییانەی بۆ كۆمەڵگا هەیە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم پ��ارت��ەك��ە‪ ،‬چ��ەن��دی��ن جار‬ ‫دووپاتیكردووەتەوە؛ كە ئامانجی‬ ‫گەشەپێدانی دیموكراسی‌و ئازادییە‬ ‫لە توركیادا‪ ،‬لەسەرەتاوە‪ ،‬ئەم‬ ‫پارتەو سەرۆكەكەی‪ ،‬واتە رەجەب‬ ‫تەیب ئەردۆغان‪ ،‬لەالیەن میدیای‬ ‫جیهانییەوە بە سەرسوڕمانێكی‬ ‫زۆرەوە باسیان دەكرا‪ ،‬بەاڵم دواترو‬ ‫میدیا جیهانییەكان‪ ،‬ئەردۆغانیان‬ ‫تۆمەتباركرد ب��ەوەی كە حەزی‬ ‫پاوانخوازیی‌و ئۆتۆریتاریی هەیە‪.‬‬ ‫ئ��ەم پ��ارت��ە‪ ،‬لە چەند هەوڵێكی‬ ‫داخستن‌و كودێتا‪ ،‬رزگاری بووەو‬ ‫دواج��ار ژەنەراڵەكانی ناچاركرد‬ ‫بچنە بەردەم دادگا‪.‬‬ ‫ل��ە ئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬ئ���ەم پ��ارت��ە‬ ‫چەندین پ��ڕۆژەی گ��ەورەی هەیە‪،‬‬ ‫لەنێویاندا كردنی ئەستەنبوڵ بە‬ ‫س ‌ێ شارو دروستكردنی نۆكەندێك‬ ‫لە خۆرئاوای ئەستەنبوڵ‌و چەندین‬ ‫پ�����ڕۆژەی گ�����ەورەی دی��ك��ە بۆ‬ ‫دیاربەكرو ئەنكەرە‪ ،‬ئەمە جگە لە‬ ‫گۆڕینی دەستوورو جێبەجێكردنی‬ ‫“دیدگای ‪ ”2023‬لەپێناو بنیادنانی‬ ‫توركیایەكی نوێدا‪.‬‬ ‫س��اڵ��ی (‪ ،)2011‬ساڵێكی‬ ‫یەكالیی كەرەوە دەبێت بۆ پارتی‬ ‫دادو گەشەو تواناكانی ئ��ەو لە‬ ‫گۆڕینی توركیادا یەكالیی دەكاتەوە‪.‬‬ ‫گرنگترین ئەو ریفۆرم‌و گۆڕانانەی ‬ ‫ئەكەپە تائێستا بانگەشەی بۆ‬ ‫ك�����ردوون‪ ،‬ل��ەم��س��اڵ��دا یەكالیی‬ ‫دەبنەوەو مانۆرە سیاسییەكانی‬ ‫ئەم پارتە‪ ،‬چارەنووسی چەندین‬ ‫كێشەی گەورەی وەك دەستوورو‬ ‫كورد دیاریی دەكەن‪.‬‬

‫وتاره‌که‌ی ئەردۆغان‬

‫توركیای دوای هەڵبژاردن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شااڵو فه‌تاح‬

‫‪...................................................‬‬

‫وەك چ��اوەڕوان��دەك��را‪،‬‬ ‫پارتی دادو گەشە (ئەكەپە)‪،‬‬ ‫بێوێنەی‬ ‫سەركەوتنێكی‬ ‫بەدەستهێنا‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫یاسا‌و سیاسەتی هەڵبژاردنی‬ ‫ت��ورك��ی��اوە‪ ،‬كورسییەكانی‬ ‫ئەمجارەی (ئەكەپە)‪ ،‬لە‬ ‫پێشووی‬ ‫كورسییەكانی‬ ‫ك��ەم��ت��رەو بەمشێوەیەش‬ ‫س���ەن���گ‌و ق���ورس���ای���ی لە‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ت��ورك��ی��ادا‪،‬‬ ‫هێندەی پێشووتر بەهێز‬ ‫نابێت‪ ،‬ئەگەرچی بنكەی‬ ‫جەماوەریی فراوانترە‪.‬‬ ‫ه���ی���چ رووداوێ�����ك�����ی‬ ‫ئ���ەوت���ۆ رووی ن����ەدا كە‬ ‫پ��اك��ی��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان‬ ‫ب���خ���ات���ە ب�����ەر گ���وم���ان‌و‬ ‫دی�����اردەی س��اخ��ت��ەك��اری��ی‬ ‫ف���راوان‪ ،‬نە لە میدیاو نە‬ ‫ل��ەالی��ەن چ��اودێ��رەك��ان��ەوە‬ ‫ت��ۆم��ارن��ەك��راوە‪( .‬ل��ەی�لای‬ ‫ع��ەرەب��ی)‪ ،‬كە چاودێرێكی‬ ‫لوبنانییەو‬ ‫نێودەوڵەتیی‬ ‫لە ئەستەنبوڵ چاودێریی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی كرد‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وت�������ی‪« :‬چ����اودێ����ری����ی‬ ‫ك��ردو‬ ‫هەڵبژاردنەكانمان‬ ‫وه‌ک خ���ۆم‪ ،‬ه��ی��چ ج��ۆرە‬ ‫ك��ردارێ��ك��ی گزیم نەبینی‪،‬‬ ‫ب��ەگ��ش��ت��ی��ی ه��ی��چ ج���ۆرە‬ ‫تێبینییەك ل��ەوب��ارەی��ەوە‬ ‫ب����ەرزن����ەك����راوەت����ەوە»‪.‬‬ ‫ل��ەی�لا‪ ،‬دوات����ر ب��اس��ی لە‬ ‫توركیا‬ ‫دیموكراسییەتی‬ ‫ك��ردو هەڵبژاردنەكەی بە‬ ‫«مەزنترین هەڵبژاردنێك‪،‬‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا ب��ی��ن��ی��ب��ێ��ت��م»‬ ‫لەقەڵەمدا‪.‬‬ ‫م���������وراد ی����وج����ەل‪،‬‬ ‫چ���اودێ���رێ���ك���ی دی���ك���ەی‬ ‫ئەستەنبوڵ بوو كە بەهەمان‬

‫له‌یال عه‌ره‌بی‬ ‫شێوەی لەیال هەڵبژاردنەكانی‬ ‫ب��ە «پ���اك» ن��اوزەدك��ردو‬ ‫وت���ی‪« :‬س���ەردان���ی چەند‬ ‫ناوچەیەكی ئەستەنبوڵمان‬ ‫كردو لەنزیكەوە چاودێریی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��م��ان ك��رد‪،‬‬ ‫هیچ فێڵ‌و ساخته‌کارییه‌ک‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��ام ن�����ه‌درا‪ ،‬ه��ەم��وو‬ ‫شتێكیش لەالیەن كۆمیتەی‬ ‫هەڵبژاردنەكانەوە‬ ‫ب��ااڵی‬ ‫حسابی بۆ ك��راوە»‪ .‬دواتر‬ ‫م���وراد‪ ،‬باسی ل��ەوە ك��رد‪:‬‬ ‫پۆلیس‪ ،‬بەشێوەیەكی باش‬ ‫ئاسایشی هەڵبژاردنەكانی‬ ‫دابینكردبوو‪.‬‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی‬ ‫توركیادا‪ ،‬سێ‌ پارت‌و (‪)36‬‬ ‫كاندیدی سەربەخۆ گەیشتنە‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬لەنێویاندا پارتی‬ ‫دادو گەشە‪ ،‬پلەی یەكەمی‬ ‫بەدەستهێناو توانیی بە‬ ‫كۆكردنەوەی (‪)%49.9‬ی‬ ‫دەنگەكان‪ )326( ،‬كاندید‬ ‫بنێرێتە پ��ەرل��ەم��ان‪ .‬دوای‬ ‫ئەویش پارتی گه‌لی كۆماری‬ ‫ك��ە (‪ )135‬پەرلەمانتارو‬ ‫دواتریش پارتی بزووتنەوەی‬ ‫ن��ەژادپ��ەرس��ت��ە ك��ە (‪)53‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری دەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫هاوپەیمانێتی سەربەخۆكان‬ ‫كە لەنێوان پارتی ئاشتی‬ ‫دی���م���وك���راس���ی ك����وردی‬ ‫(بەدەپەو هاكپارو كادەپ)‌و‬

‫چ��ەن��د پارتێكی بچووكی‬ ‫چەپی توركیدا‪ ،‬كرا‪ ،‬توانیی‬ ‫(‪ )36‬كورسیی پەرلەمانی‬ ‫بهێنێت‪ ،‬ئ��ەم��ەش ئەگەر‬ ‫بە یەكگرتوویی بمێننەوە‪،‬‬ ‫سەنگ‌و قورساییان دەبێت‬ ‫لە پەرلەمانی توركیادا‪.‬‬ ‫ه��ەم��ووان‪ ،‬خ��ۆی��ان بە‬ ‫ب����راوەی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان‬ ‫دەزان������ن‪ ،‬ه��ەری��ەك��ە لە‬ ‫رەج��ەب تەیب ئەردۆغانی‬ ‫س����ەرۆك����ی (ئ���ەك���ەپ���ە)‬ ‫و كەمال كلیچدارئۆغڵوی‬ ‫س���ەرۆك���ی (ج��ەه��ەپ��ە)و‬ ‫دەوڵەت بەخچەلی سەرۆكی‬ ‫(مەهەپە)ش‪ ،‬پیرۆزباییان‬ ‫لە سەركەوتنی پارتەكانیان‬ ‫ك��رد‪ ،‬ئ��ەم��ەش ت��اڕادەی��ەك‬ ‫ك��ردارێ��ك��ی دروس���ت ب��وو‪.‬‬ ‫ئ����ەردۆغ����ان‪ ،‬ه���ەردەب���وو‬ ‫بەبۆنەی ئ��ەو سەركەوتنە‬ ‫بێوێنەیەی تۆماری كردووە‪،‬‬ ‫پشتگیریی لە جەماوەری‬ ‫خ��ۆی ب��ك��ات‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫(ج���ەه���ەپ���ە)ش‪ ،‬رێ���ژەی‬ ‫دەنگەكانی (‪)%26 - %20‬‬ ‫زی���ادی���ك���ردووە‪ ،‬ئ��ەم��ەش‬ ‫رێژەیەكی بەرچاو و زۆرە لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی توركیادا‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە‪( ،‬مەهەپە)‬ ‫ل���ەالی���ەن ه���ەم���ووان���ەوە‬ ‫كەنارگیر ك��راب��وو‪ ،‬هەوڵی‬ ‫ئ���ەوە دەدرا‪ ،‬نەتوانێت‬ ‫(‪)%10‬ی دەن��گ��ەك��ـ��ان‬ ‫بێنێت‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەم پارتە‪،‬‬ ‫بەئاسانیی ئ��ەو رێ��ژەی��ەی‬ ‫تێپەڕاندو تەنانەت توانیی‬ ‫(‪)%13‬ش بێنێت‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫هەڵبژاردنەكان‪ ،‬سەركەوتن‬ ‫بوو بۆ (مەهەپە)‪ .‬هەرچی‬ ‫كوردییە‪،‬‬ ‫هاوپەیمانێتی‬ ‫توانیی لە شەش پارێزگای‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی ت��ورك��ی��ادا‪،‬‬ ‫زۆری��ن��ە بهێنێت‌و (‪)36‬‬ ‫كورسیی پەرلەمان مسۆگەر‬ ‫بكات‪ ،‬كە پارێزگاكان بریتی‬

‫موراد یوجه‌ل‬ ‫بوون لە (دیاربەكر‪ ،‬وان‪،‬‬ ‫ه��ەك��اری‪ ،‬شیرناخ‪ ،‬موش‪،‬‬ ‫باتمان‌و ماردین)‪.‬‬ ‫«گ������ەل‪ ،‬ب���ردی���ەوە‌و‬ ‫ت���ورك���ی���ای ب���ان���دەك���ان‌و‬ ‫دەوڵ��ەم��ەن��دەك��ان‪ ،‬ب��وو بە‬ ‫راب������ردوو»‪ ،‬ئ��ەم��ە وت��ەی‬ ‫س���ەرك���ەوت���ن���ی رەج����ەب‬ ‫ت��ەی��ب ئ���ەردۆغ���ان ب��وو‪،‬‬ ‫ك��ە ش���ەوی یەكشەممەو‬ ‫ب���ەه���ۆی س��ەرك��ەوت��ن��ی‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ەوە‪،‬‬ ‫پێشكەشی جەماوەری كرد‌و‬ ‫پەیمانی توركیایەكی نوێی‬ ‫پێدان‌و هەر لەو وتارەشدا‪،‬‬ ‫پەیمانی كاركردنی لەگەڵ‬ ‫ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن���دا دا بۆ‬ ‫چارەسەركردنی گرفتگەلێك‬ ‫كە پێویستی بە هاوكاریی‬ ‫هەمووان هەیە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫بێوێنەی‬ ‫سەركەوتنێكی‬ ‫ل��ە م��ێ��ژووی هەڵبژاردنی‬ ‫ت���ورك���ی���ادا ت���ۆم���ارك���رد‪،‬‬ ‫ب�����ەاڵم ه��ێ��ش��ت��ا پ��ارت��ی‬ ‫دادو گ��ەش��ە (ئ��ەك��ەپ��ە)‪،‬‬ ‫ناتوانێت بەتەنیاو بەبێ‬ ‫گ��ەڕان��ەوە ب��ۆ پارتەكانی‬ ‫دی‪ ،‬دەس��ت��ووری توركیا‬ ‫بگۆڕێت‪ .‬لەم هەڵبژاردنەدا‪،‬‬ ‫(ئەكەپە) نزیكەی (‪)%50‬ی‬ ‫دەنـــگەكانی بەدەستهێنا‪،‬‬ ‫ئەمەش (‪ )326‬كورسیی‬ ‫پەرلەمانی لە كۆی (‪)550‬‬

‫بۆ مسۆگەر دەك��ات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب��ۆ گ��ۆڕی��ن��ی دەس���ت���وور‪،‬‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ی ب���ە (‪)367‬‬ ‫كورسیی پەرلەمان هەیە‪.‬‬ ‫ب��ۆ گ��ۆڕی��ن��ی دەس��ت��ووری‬ ‫ت���ورك���ی���ا‪( ،‬ئ���ەك���ەپ���ە)‬ ‫ن��اچ��ارە‪ ،‬پەنا بەرێتە بە‬ ‫پ��ارت��ێ��ك��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫ه����ەرب����ۆی����ە ت��اك��ت��ی��ك��ی‬ ‫دوای ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی‬ ‫(ئەكەپە)‪ ،‬بریتی دەبێت‬ ‫لە نزیكبوونەوە لە یەكێك‬ ‫لە پارتە ئۆپۆزسیۆنەكان‌و‬ ‫پێدانی ئیمیتازات پێی‪ .‬لە‬ ‫سیناریۆی دووەمداو ئەگەر‬ ‫هیچ پارتێكی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫رازی نەبوو‪ ،‬ئەوا (ئەكەپە)‬ ‫هەوڵدەدا‪ ،‬بــــە رازیكردن‬ ‫(‪ )5-4‬پ��ەرل��ەم��ان��ت��ار‪،‬‬ ‫دەستووری نوێ‌ بخاتە رای‬ ‫گشتییەوەو بەمشێوەیەش‬ ‫ئیرادەی پارتەكەی بەسەر‬ ‫سیاسەتی ت��ورك��ی��ادا زاڵ‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی‬ ‫ئەمجارەدا‪ )15( ،‬حیزب‌و‬ ‫(‪ )200‬كاندیدی سەربەخۆ‪،‬‬ ‫كێبڕكێیان لەسەر (‪)550‬‬ ‫ك���ورس���ی���ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ت��ورك��ی��ا دەك����رد‌و رێ���ژەی‬ ‫دەن��گ��دەران��ی��ش‪)%83( ،‬‬ ‫بوو‪ ،‬نزیكەی (‪ )50‬ملیۆن‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی ت��ورك��ی��ا‪ ،‬مافی‬ ‫دەنگدانیان ه��ەب��وو‪ ،‬واتە‬ ‫دوو ل��ەس��ەر س��ێ��ی ك��ۆی‬ ‫دانیشتووانی ئەو واڵتە كە‬ ‫(‪ )74‬ملیۆن كەسە‪ .‬سەعات‬ ‫چ��وار‪ ،‬هەڵبژاردنەكان‪ ،‬لە‬ ‫كوردستانی توركیا راگیران‌و‬ ‫س�ه‌ع��ات��ێ��ك دوات���ری���ش لە‬ ‫بەشەكانی دیكەدا راگیران‌و‬ ‫ئەمجارە لەجیاتی سندووقی‬ ‫تەختە‪ ،‬سندووقی پالستیك‬ ‫ب��ەك��اره��ێ��ن��را‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫چ��ان��س��ی س��اخ��ت��ەك��اری��ی‬ ‫كەمبێتەوە‪.‬‬

‫زمناكۆ جەالل‬ ‫هەرچەندە پارتەكەی ئەردۆغان‪،‬‬ ‫لە ه��ەر دوو دەنگدەرێکی توركی‪،‬‬ ‫دەنگی یەكێكیانی بەدەستهێناوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەچاو هەڵبژاردنی پێشوودا‪،‬‬ ‫زیاتر لە چ��وار ملیۆن‪ ،‬دەنگدەری‬ ‫ئ��ەم پ��ارت��ە زی���ادی ك���ردووە‪ ،‬وات��ە‬ ‫هەر ساڵێكی تەمەنی ئەم پارتە لە‬ ‫دەسەاڵتدا‪ ،‬توانیویەتی قەناعەت بە‬ ‫ملیۆنێک دەنگدەری توركی بكات؛ كە‬ ‫دەنگ بەم پارتە بدەن‪ ،‬لەو كاتەوەی‬ ‫جڵەوی دەسەاڵتی گرتووەتە دەست‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمە نەیگەیاندە ئەو ئامانجەی‬ ‫هەیبوو بۆ بەدەستهێنانی ئەو ژمارە‬ ‫كورسییەی كە پێویستی ب��وو بۆ‬ ‫نووسینەوەی دەستووری نوێی توركیا‪،‬‬ ‫بەبێ ئەوانيدى‪.‬‬ ‫پارتی گەلی كۆماریی‪ ،‬توانیی‬ ‫ژم���ارەی كورسییەكانی لە (‪)112‬‬ ‫ك��ورس��ی��ی��ەوە بگەیەنێتە (‪)135‬‬ ‫كورسی‪ ،‬ب��ەاڵم چ��اوی لە كورسیی‬ ‫زیاتر بڕیبوو‪ ،‬ئومێدی گرتنەدەستی‬ ‫دەس���ەاڵت ه��ەب��وو‪ ،‬ب���ەاڵم ئەمیش‬ ‫نەیتوانی ئەم كارە ئەنجام بدات‪.‬‬ ‫پارتی بزووتنەوەی نەتەوەیی‪،‬‬ ‫س��ەرەڕای ئ��ەوەی ژمارەیەكی زۆری‬ ‫كورسییەكانی لەدەست داوە‪ ،‬كە‬ ‫نزیكەی (‪ )20‬كورسیی دەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرەڕای ئەو ئابڕوچوونە ئەخالقییەی‬ ‫بەسەر سەرانی ئەم پارتەدا هات‪ ،‬لە‬ ‫سەروبەندی هەڵمەتی هەڵبژاردنەكاندا‪،‬‬ ‫ت��وان��ی��ی ل��ە چ��ن��گ��ی دێ���وه‌زم��� ‌هی‌‬ ‫هەڵبژاردنەكە رزگاری بێت‌و نەچێتە‬ ‫دەرەوەی بازنەی پارتە بەشدارەكانی‬ ‫پەرلەمانی توركیا‌‪ ،‬بەمەش سەرانی‬ ‫پارتەكە‪ ،‬ئامانجەكەیان هاتە دی كە‬ ‫ئەوەبوو‪ ،‬رێژەی دەنگەكانیان كەمتر‬ ‫نەبێت (‪)%10‬ی دەنگەكان‪.‬‬ ‫پ��ارت��ی ئ��اش��ت�ی‌و دیموكراسی‬ ‫ك��وردی‌و هاوپەیمانەكانی‪ ،‬توانییان‬ ‫لە رێگای كاندیدە سەربەخۆكانەوە‪،‬‬ ‫ژمارەی كورسییەكانیان لە پەرلەماندا‬ ‫بەرزبكەنەوە‪ ،‬ئەمەش تا رادەی��ەك‬ ‫سەركەوتنە بۆ ك��وردەك��ان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مانای ئەوە نییە ئەم ژمارە كورسییە‪،‬‬ ‫تەواوی ئامانجی كوردەكان بێت‪.‬‬ ‫دواى باڵوبوونەوەی دەرەنجامە‬ ‫سەرەتاییەكان‪ ،‬ئەردۆغانی سەرۆك‪،‬‬ ‫لە ئەنکەر‌ە وتارێكی خوێندەوە‌و‬ ‫سوپاسی الیەنگرانی ك��رد‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫گرنگ بوو لە وتارەكەیدا‪ ،‬سەرەتا‬ ‫ب��ە س�ڵاوێ��ك��ی ئاینییانە دەستی‬ ‫پێكرد‌و س�ڵاوی ن��ارد ب��ۆ توركیاو‬ ‫پایتەختی ئەو واڵتانەی كە پاشماوەی‬ ‫خەالفەتی كۆنی عوسمانی بوون‪ ،‬كە‬ ‫زیندووكردنەوەی بە شێوازێكی نوێ‪،‬‬ ‫خەونی ئەردۆغان‌و هاوكارانیەتی لە‬ ‫دادو گەشە‌و خۆیان بە میراتگری‬ ‫دەزان���ن‪ .‬ئ��ەردۆغ��ان‪ ،‬سەركەوتنی‬ ‫توركیای بە سەركەوتنی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست ناساند‌و دەیەوێت لێرەوە‬ ‫بە هەموو الیەك بڵێت‪ ،‬توركیا بەرەو‬ ‫رابەرایەتی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫هەنگاو دەنێت‪ ،‬نەك پاشكۆیەتیی‬ ‫یەكێتیی ئەوروپا‪ .‬ئەردۆغان‪ ،‬بەوەوە‬ ‫نەوەستاو پەڕیوەتەوە بەرەو ئەوروپاو‬ ‫سەركەوتنی ئەستەنبوڵ‌و سەرایڤۆ‌و‬ ‫بۆسنای پێكەوەبەستەوە‌و ئ��ەوەی‬ ‫پێوتین كە هیچ الیەكی خەالفەتی‬ ‫كۆنمان لەبیر نەكردووە‌و خۆمان بە‬ ‫خەمخۆریان دەزانین‪.‬‬ ‫لە باسی نووسینەوەی دەستووردا‪،‬‬ ‫دانی بەوەدا نا كە ناتوانێت تاكالیەنانە‬ ‫دەستوور بنووسێتەوە‪ ،‬بۆیە داوای لە‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان كرد‪ ،‬هاوكاریی‬ ‫بكەن‌و لە ئێستاوە لە دەرگای دان‪.‬‬ ‫ئاماژەی بە نووسینەوەی دەستوورێك‬ ‫كرد بۆ توركیا‪ ،‬نەك بۆ تورك‪ .‬ئەو‪،‬‬ ‫وت��ی‪ :‬دەس��ت��ووری ت���ورك‌و ك��ورد‌و‬ ‫ع��ەرەب‌و توركمان‌و الز‌و چەركەز‌و‬ ‫لەسەر الیەنی مەزهەبیش دەستووری‬ ‫عەلەوی‌و سوننەیە‪ ،‬باكوور‌و باشوور‌و‬ ‫خ��ۆره��ەاڵت‌و خ��ۆرئ��اوای توركیایە‪.‬‬ ‫لە كۆتایی وتەكانیدا‪ ،‬وت��ی‪ :‬ئێمە‬ ‫توركیاین‪ ،‬نەیوت‪ ،‬ئێمە توركین‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ئ��ام��اژەی��ە ب��ە دانپیانانی‬ ‫فرەیی‌و رەنگدانەوەی ئەم فرەییە لە‬ ‫دەستووری نوێی توركیادا‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫رێگریی یاسایی زیندانیكردنی بەرپرسە «گەندەڵەكان»ی عێراق الدەبرێت‬ ‫زان��ی��ار داق��وق��ی‪ :‬ل��ەژێ��ر فشاری‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫جەالل تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆماری‬ ‫ع��ێ��راق ب��ڕی��اری ژم���ارە (‪)23‬ی‬ ‫ساڵی (‪)1971‬ی رژێمی بەعسی‬

‫هەڵوەشاندەوە‪ ،‬كە رێگربوو لە‬ ‫دادگاییكردنی گەندەڵكاران بەبێ‬ ‫رەزامەندیی بەرپرسی یەكەمی‪.‬‬ ‫ب��ای��ەزی��د ح���ەس���ەن‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان» لە‬

‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬پێشتر‬ ‫بەكۆی دەنگی ئەندامانی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بڕیاردرا ئەو‬ ‫م��ادەی��ە هەڵبوەشێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬

‫تاڵەبانی‪ ،‬وەك س��ەرۆك كۆمار‪،‬‬ ‫ئامادەنەبوو بەهەڵوەشاندنەوەی‬ ‫ئەو بڕیارە‌و لەژێر فشاری سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەراندا‪ ،‬بڕیاری‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی��دا‪ ،‬ب��ۆئ��ەوەی‬

‫ه��ەر بەرپرسێكی گەندەڵكار‬ ‫ب��ەب�ێ‌ پ��رس��ی وەزی���رك���ەی‪ ،‬یان‬ ‫ب��ەرپ��رس��ەك��ەی‪ ،‬بەپێی دادگ��ا‬ ‫زیندانیی بكرێت‪ ،‬تەنانەت گەر‬ ‫پلەكەشی وەزیربێت‪.‬‬

‫سەرۆك كۆمار‌و سێ وەزیر‌و چەند بەرپرسێكی كورد؛ سامانه‌کانیان ئاشكرا نەكردووە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هەستیار قادر‬

‫‪........................................................‬‬

‫دەستەی نەزاهەی عێراق‪،‬‬ ‫ئاشكرای دەكات‪ ،‬تا سەرەتای‬ ‫ئەم مانگە‪ ،‬سەرۆك كۆمار‌و سێ‬ ‫وەزی��ر‌و هەشت پەرلەمانتاری‬ ‫ك���ورد‌و س��ەرج��ەم ئەندامانی‬ ‫كوتلەی «برایەتیی نەینەوا» كە‬ ‫كوردن‪ ،‬سەروەت‌و سامانیان بۆ‬ ‫ئەو دەستەیە ئاشكرا نەكردووە‪.‬‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬كێشە گەورەكە‬ ‫دەس����ت����ەی ن���ەزاه���ەی‬ ‫ع��ێ��راق��ی‪ ،‬ل��ەس��ەر م��اڵ��پ��ەری‬ ‫ف��ەرم��ی��ی خ����ۆی‪ ،‬ن��وێ��ت��ری��ن‬ ‫ئاماری سااڵنەی خۆی لەنێوان‬ ‫(‪)2011/6/2 - 2011/1/1‬‬ ‫باڵوکردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ک ‌ه تایبه‌ته‌ بە‬ ‫ئاستی پەیوەستبوونی بەرپرسە‬ ‫بااڵكانی عێراق بە پڕكردنەوەی‬ ‫فۆرمی زانیاریی تایبەتی ئەو‬ ‫دەس��ت��ەی��ە‪ ،‬ب��ۆ ئاشكراكردنی‬ ‫سەروەت‌و سامانیان‪ ،‬كە تیایدا‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫ل��ەدوای وەزارەت���ی كارەبا‪ ،‬بە‬ ‫پلەی دووەم دێ��ت ل��ە رووی‬ ‫كەمترین رێژەی پڕكردنەوەی ئەو‬ ‫فۆرمانەوە‪ ،‬بەوپێیەی لەكۆی‬ ‫(‪ )325‬ئەندامەكەی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران‪ ،‬تەنها (‪ )118‬ئەندام‪،‬‬ ‫فۆرمەكەیان پڕكردووەتەوە‌و لەو‬ ‫رێژەیەش‪ )45( ،‬ئەندامی هەر‬ ‫چوار فراكسیۆنە كوردییەكەی‬ ‫هاوپەیمانی كوردستانیی‌و گۆڕان‌و‬ ‫كۆمەڵ‌و یەكگرتووی ئیسالمیی‪،‬‬ ‫فۆرمیان پڕكردووەتەوە‪.‬‬ ‫سەرۆك كۆمارو‬ ‫وەزیرە كوردەكان‬ ‫بەپێی ئامارەكەی دەستەی‬ ‫نەزاهەی عێراقی‪ ،‬لە دەستەی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ك���ۆم���اردا‪ ،‬تا‬ ‫(‪)6/2‬ی ئ��ەم��س��اڵ‪ ،‬ج��ەالل‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی‪ ،‬س���ەرۆك ك��ۆم��ار‌و‬ ‫ه��ەری��ەك ل��ە ت��اری��ق هاشمی‌و‬ ‫خ��وزەی��ر خ��وزاع��ی‪ ،‬جێگرانی‬

‫دووەم‌و سێیەمی‪ ،‬تائێستا فۆرمی‬ ‫زانیاریی ئاشكراكردنی سەروەت‌و‬ ‫سامانیان پ��ڕن��ەك��ردووەت��ەوە‌و‬ ‫رێ���ژەی ك���اردان���ەوەی ئیجابی‬ ‫سەرۆكایەتیی كۆمار بۆ ئەو‬ ‫فۆرمانە‪ ،‬تەنیا (‪ )%25‬بووە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات ل��ە ك��ۆی (‪)43‬‬ ‫وەزیرەكەی حكومەتی عێراق‪،‬‬ ‫تەنیا (‪ )22‬وەزی��ری��ان فۆرمی‬ ‫زانیاریی ئاشكراكردنی سەروەت‌و‬ ‫س��ام��ان��ی��ان پ���ڕك���ردووەت���ەوە‌و‬ ‫رێ��ژەی ك��اردان��ەوەی ئیجابییان‬ ‫گەیشتووەتە (‪)%51‬ی تێكڕای‬ ‫رێ��ژەی وەزارەت��ەك��ان‌و هەریەك‬ ‫ل��ە وەزارەت��ەك��ان��ی دەرەوەو‬ ‫ب��ازرگ��ان��ی‌و ت��ەن��دروس��ت��ی كە‬ ‫وەزیرەكانیان ك��وردن‪ ،‬فۆرمی‬ ‫زانیاریی س��ەروەت‌و سامانیان‬ ‫پڕنەكردووەتەوە‌و (‪ )10‬وەزارەتی‬ ‫تریش كە سەر بە كوتلەكانی‬ ‫ترن‪ ،‬بریتین لە وەزارەتەكانی‬ ‫دارای �ی‌‪ ،‬گواستنەوە‪ ،‬خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ‪ ،‬پیشەسازیی‌‪ ،‬كانزاكان‌‪،‬‬ ‫كارەبا‪ ،‬پەیوەندییەكان‌‪ ،‬گەنجان‌و‬ ‫وەرزش‌‪ ،‬وەزارەت��ی دەوڵەت بۆ‬ ‫كاروباری دیالۆگی نیشتمانیی‌‪،‬‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی‌‪ ،‬كاروباری‬ ‫دەرەوە‌‪ ،‬ئاشتەوایی نیشتمانیی‌‪،‬‬

‫ئەهواز‌‪ ،‬عەشایری‌و دوو وەزارەتی‬ ‫دیکه‌ی دەوڵ���ەت‪ ،‬ئ��ەوەش بە‬ ‫لەبەرچاوگرتنی پڕنەكردنەوەی‬ ‫ه��ەرس��ێ وەزارەت�����ی ن��اوخ �ۆ‌و‬ ‫بەرگریی‌و وەزارەتی دەوڵەت بۆ‬ ‫كاروباری ئاسایشی نیشتمانیی‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە ئ���ام���ارەك���ەدا ف��ۆرم��ی‬ ‫وەزیرەكانیان بەپڕنەكراوەیی‬ ‫لەقەڵەم دراوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارەكەی دەستەی‬ ‫نەزاهە‪ ،‬لەكۆی سەرۆكی (‪)24‬‬ ‫دەستە سەربەخۆكەی عێراق‪،‬‬ ‫(‪)19‬ی����ان ف��ۆرم��ی زان��ی��اری��ی‬ ‫ئ��اش��ك��راك��ردن��ی س�����ەروەت‌و‬ ‫پڕنەكردووەتەوە‌و‬ ‫سامانیان‪،‬‬ ‫هەریەك لە راوێژكاری ئاسایشی‬ ‫نەتەوەیی‌و سەرۆكی دەستەی‬ ‫ل��ێ��پ��رس��ی��ن��ەوەی دادوەری�����ی‌و‬ ‫سەرۆكی دام��ەزراوەی زیندانییە‬ ‫سەرۆكەكانی‬ ‫سیاسییەكان‌و‬ ‫دەستەی حەج‌و عەمرە‌و دەستەی‬ ‫ع��ێ��راق��ی ب��ۆ خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی‬ ‫پەخشكردن‪ ،‬ئ��ەو فۆرمەیان‬ ‫پڕنەكردووەتەوە‪.‬‬ ‫«برایەتیی نەینەوا»‬ ‫پڕیان نەكردووەتەوە‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ����ەو ئ���ام���ارەی‬ ‫دەستەی نەزاهەی عێراق‪ ،‬تا‬

‫سەرەتای ئەم مانگە‪ ،‬لە كۆی‬ ‫(‪ )37‬ئەندامەكەی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ن��ەی��ن��ەوا‪ ،‬جگە لە‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنەكە‪ ،‬تەنیا‬ ‫(‪ )18‬ئەندام‪ ،‬فۆرمی تایبەتی‬ ‫ئ��اش��ك��راك��ردن��ی س�����ەروەت‌و‬ ‫سامانیان پ��ڕك��ردووەت��ەوە‌و لە‬ ‫بەدواداچوونێكی «رۆژنامە»شدا‪،‬‬ ‫دەرك������ەوت������ووە‪ :‬س���ەرج���ەم‬ ‫ئەندامانی كوتلەی «برایەتیی‬ ‫ن��ەی��ن��ەوا» ك��ە ل��ە ئەندامانی‬ ‫«یەكێتی‌و پارتی» پێكهاتوون‪،‬‬ ‫فۆرمی ئاشكراكردنی سەروەت‌و‬ ‫سامانیان پ��ڕن��ەك��ردووەت��ەوە‬ ‫ك��ە ل��ەس��ەرەت��ای پێكهێنانی‬ ‫حكومەتی خۆجێیی نەینەواوە‬ ‫لەساڵی (‪)2009‬وە‪ ،‬بایكۆتی ئەو‬ ‫ئەنجومەنەیان كردووە‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬دەرم����ان‬ ‫خ��ەت��اری‪ ،‬وت��ەب��ێ��ژی كوتلەی‬ ‫(برایەتیی نەینەوا)‪ ،‬جەختی‬ ‫لەسەر راستیی ئەو زانیارییە‬ ‫كردەوە‌و ئۆباڵی ئەو كێشەیەی‬ ‫خستە س��ەر الیەنێكی تری‬ ‫نەینەوا‪.‬‬ ‫خەتاری‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬پێشتر ئەو فۆرمەیان‬ ‫پ��ڕك��ردووەت��ەوەو ئامادەشن بۆ‬

‫پ��ڕك��ردن��ەوەی‪ ،‬ب��ەاڵم لەالیەن‬ ‫دەستەی نەزاهەی نەینەواوە‪،‬‬ ‫ئ���اگ���ادار ن��ەك��راون��ەت��ەوە بۆ‬ ‫پ��ڕك��رن��ەوەی فۆرمی زانیاریی‬ ‫ئ��اش��ك��راك��ردن��ی س�����ەروەت‌و‬ ‫سامان»‪.‬‬ ‫هاوكات بەپێی ئامارەكەی‬ ‫دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ە‪ ،‬هیچكام‬ ‫ل��ەس��ەرۆك��ی ئەنجومەنەكانی‬ ‫پارێزگای (سەاڵحەدین‌و ئەنبار‌و‬ ‫واس�����ت)‪ ،‬ف��ۆرم��ی زان��ی��اری��ی‬ ‫ئ��اش��ك��راك��ردن��ی س�����ەروەت‌و‬ ‫سامانیان پ��ڕن��ەك��ردووەت��ەوە‌و‬ ‫رێ���ژەی س��ەدی��ی پ��ڕك��ردن��ەوەی‬ ‫ئەندامانی ئەو ئەنجومەنانەش‪،‬‬ ‫(‪)%61‬ی تێكــــــڕای ژمارەی‬ ‫ئەندامانی ئەنجومەنی (‪)15‬‬ ‫پارێزگاكەی عێراق بوون كە لەژێر‬ ‫كۆنترۆڵی حكومەتی ناوەندیدان‌و‬ ‫لە كۆی (‪ )15‬پارێزگارەكەی‬ ‫عێراقیش‪ )10( ،‬پارێزگار ئەو‬ ‫فۆرمەیان پڕكردووەتەوە‪.‬‬

‫ب��ەه��ۆی پ��ڕن��ەك��ردن��ەوه‌ی ئەو‬ ‫فۆرمەوە‪ ،‬فەرمانی لەكارخستنی‬ ‫هەر (‪ )12‬ئەندامەكەی كوتلەی‬ ‫«برایەتیی نەینەوا»ی دەركرد‪،‬‬ ‫بەاڵم جێبەجێ نەكرا‪.‬‬ ‫شەریف سلێمان‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی ن��ەزاه��ەی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬هۆكاری ئەو‬ ‫لێنەپرسینەوەیە‪ ،‬دەگەڕێنێتەوە‬ ‫ب��ۆ دەرن��ەك��ردن��ی یاساكانی‬ ‫دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ەو پشكنەرە‬ ‫گشتییەكان‌و چاودێریی دارایی‬ ‫لەالیەن ئەنجومەنی نوێنەرانەوە‌و‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ەگ��ەر لەعێراقدا‪،‬‬ ‫كێشەی ئەمنیی پلەی یەكەمی‬ ‫هەبێت‪ ،‬كێشەی گەندەڵیی‬ ‫بەپلەی دووه‌م دێت»‪.‬‬ ‫ش���ەری���ف س��ل��ێ��م��ان‪ ،‬بە‬ ‫پێویستی دەزانێت‪ ،‬دەستەی‬ ‫ن��ەزاه��ەی ع��ێ��راق‪ ،‬ب��ە وردی��ی‬ ‫ب�����ەدواداچ�����وون ب���ۆ پ��رس��ی‬ ‫پڕكردنەوەی فۆرمی‬

‫زان��ی��اری��ی س����ەروەت‌و سامان‬ ‫ب��ك��ات‌و ب��ڕی��ارێ��ك��ی پێشتری‬ ‫خۆی لەو بارەیەوە كارابكات‪،‬‬ ‫تا دڵنیابێتەوە لە راستیی‌و‬ ‫دروستیی زانیارییەكانی نێو ئەو‬ ‫فۆرمانە‪.‬‬ ‫سەبارەت پڕنەكردنەوه‌ی‬ ‫ئ��ەو فۆڕمە ل��ەالی��ەن هەندێك‬ ‫ل����ەب����ەرپ����رس����ان����ەوە‪ ،‬ئ���ەو‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارەی ع��ێ��راق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«دەبێت بەرپرسانی عێراق‪،‬‬ ‫س����ەروەت‌و س��ام��ان��ی خۆیان‬ ‫بۆ دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ە ئاشكرا‬ ‫ب��ك��ەن‌و هەركەسێكیش ئەو‬ ‫فۆرمە پڕنەكاتەوە‌و تەسلیمی‬ ‫دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ەی ن��ەك��ات‪،‬‬ ‫ترسی هەیە لە ئاشكراكردنی‬ ‫ب����ەرژەوەن����دی����ی����ەك����ان����ی‌و‬ ‫که‌موکوڕییه‌كی نایاسایی تیایە‪،‬‬ ‫تا لە بەرچاوی دەستەی نەزاهە‬ ‫نەبێت»‪.‬‬

‫لە كەمتەرخەمەكان‬ ‫دەپرسرێتەوە؟‬ ‫پ��رۆس��ەی پ��ڕك��ردن��ەوەی‬ ‫فۆرمی زانیاریی ئاشكراكردنی‬ ‫سەروەت‌و سامانی بەرپرسەكانی‬ ‫عێراقی‪ ،‬لەساڵی (‪)2005‬ەوە‬ ‫كاری پێدەكرێت‌و لە بەڕێوەبەری‬ ‫گشتییەوە‪ ،‬تا س��ەرۆك كۆمار‬ ‫دەگرێتەوە‌‪ ،‬تیایدا زانیاریی وردی‬ ‫پارەی بانكیی‌و موڵك‌و خانووی‬ ‫بەرپرس‌و كەسەنزیكەكانی تیا‬ ‫تۆمار دەكرێت‪ ،‬بەر لەوەرگرتنی‬ ‫پۆستەكەی‌و دواتریش‪ ،‬بۆ زانینی‬ ‫رێژەی زیادبوونی داهاتەكەی‪،‬‬ ‫تا دواتر دەستەی نەزاهە‪ ،‬بە‬ ‫هەمئاهەنگیی لەگەڵ الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكاندا‪ ،‬لێكۆڵینەوە‬ ‫ل��ە راستیی زانیارییەكانی‬ ‫ن��ێ��و ف��ۆرم��ەك��ان دەك����ات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەماوەی چەند ساڵی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬بەدواداچوونێكی‬ ‫ئەوتۆ بۆ ئەو كەیسە نەكراوە‪،‬‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ك��ۆت��ای��ی ساڵی‬ ‫راب��ردوو‪ ،‬دەستەی نەزاهە‪،‬‬

‫لەبەغدا‪« ،‬عەلی»‌و «عومەر» ئاشتدەبنەوە‬ ‫راپۆرتی‪:‬‬ ‫ئیسحاق عه‌الدین ‪-‬به‌غدا‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ب�����ەرل�����ەوەی ع���وم���ەری‬ ‫سوننەمەزهەب‪ ،‬لــــە ساڵی‬ ‫(‪)2005‬دا‪ ،‬مامەڵەی دامەزراندنی‬ ‫بباتە وەزارەتێك لەبەغدا‪ ،‬لەالیەن‬ ‫شیعەمەزهەبیەوە‬ ‫هاوڕێیەكی‬ ‫ئاگاداركرایەوە‪ ،‬ئەگەر دەیەوێت‬ ‫داب��م��ەزرێ��ت‪ ،‬دەب��ێ��ت ن��اوەك��ەی‬ ‫بگۆڕێت‪ ،‬چونكە «بەرپرسێكی‬ ‫پ��ل��ەب��ااڵی ئ���ەو وەزارەت�����ە كە‬ ‫شیعەمەزهەبە‪ ،‬گرێی دەروونیی‬ ‫بەرامبەر ن��اوی عومەر هەیە‌و‬ ‫ئەگەر هەیە مامەڵەكەی دوابخات‪،‬‬ ‫یان هەر نەیكات»‌و بەناچارییش‪،‬‬ ‫عومەر ناوەكەی خۆی گۆڕی‪.‬‬ ‫ل����ەدوای س��اڵ��ی (‪‌)2003‬و‬ ‫رووخ��ان��دن��ی رژێ��م��ی ب��ەع�س‌و‬ ‫كۆتاییهێنان بە دەسەاڵتی چەندین‬ ‫سوننەمەزهەبەكان‪،‬‬ ‫دەی���ەی‬ ‫ملمالنێی تایفی ل��ەع��ێ��راق��دا‪،‬‬ ‫س��ەری��ه��ەڵ��داو ش��ی��ع��ەك��ان‪ ،‬كە‬ ‫زۆری��ن��ەی عێراق پێکده‌هێنن‪،‬‬ ‫دەسەاڵتیان لەبەغدای پایتەختدا‬ ‫گرتەدەست‌و لەو ساتەوە ملمالنێی‬ ‫تایفی پێیناوەتە قۆناغی كوشتن‌و‬ ‫راوەدوونانی سوننەكان‌و چەندین‬ ‫دەره��اوی��ش��ت��ەی ت��ری ب���ەدوای‬ ‫خۆیدا هێنا‪ ،‬كە گرنگترینیان‪:‬‬

‫دابەشبوونی بەغدا بوو لەنێوان‬ ‫خۆرهەاڵتی شیعەكان‌و خۆرئاوای‬ ‫س��ون��ن��ەك��ان��دا‪ ،‬ئ��ەم��ە جگەلە‬ ‫ك��ەم��ب��وون��ەوەی هاوسەرگیریی‬ ‫لەنێوان شیعەو سوننەكاندا‪ ،‬كە‬ ‫پێشتر لەعێراقدا كارێكی ئاسایی‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬گرێی ناوەكانیش‬ ‫ب��ووە ب��ە بەشێك ل��ە‌و جەنگە‬ ‫تایفییە دەرونییەی كە زۆرج��ار‬ ‫كوشتنی لێدەكەوێتەوە‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫ش��ی��ع��ەك��ان‪ ،‬ن���او ع��وم��ەری��ان‬ ‫خۆشنەدەویست‌و سوننەكانیش‬ ‫بە ناوی عەلی وەڕەس دەبوون‌و‬ ‫ئەم كێشەیە بە درێژایی سااڵنی‬ ‫(‪‌2004‬و ‪‌2005‬و ‪ )2006‬بەردەوام‬ ‫بوو‪ ،‬كە لە رووداوێكی مێژوویی‬ ‫سەردەمی خەالفه‌ی ئیسالمەوە‬ ‫وەرگیراوە‪ ،‬كە دوای كۆچی دوایی‬ ‫پێغەمبەر‪ ،‬عومەری كوڕی خەتاب‬ ‫بووە دووەم خەلیفەی ئیسالم كە‬ ‫شیعەكان پێیانوایە‪ ،‬عەلی كوڕی‬ ‫ئەبو تاڵیب‪ ،‬شایستەتربووە‬ ‫بۆئەوەی بەر لە عومەر بكرێتە‬ ‫خەلیفە‪ ،‬نەك چوارەم خەلیفەی‬ ‫ئەمارەتی راشدین‪.‬‬ ‫ب��ەم��دوای��ی��ە‪ ،‬ئەوملمالنێیە‬ ‫لەنێوان ع��وم��ەر‌و عەلییەكانی‬ ‫بەغدادا‪ ،‬لەگەڵ الدانی بەربەستە‬ ‫ئەمنییەكاندا‪،‬‬ ‫كۆنكرێتییە‬ ‫ك��ەم��ب��ووەوەو بەشێكی زۆر لە‬

‫کۆنگره‌یه‌کی عه‌شائیره‌کانی عێراق؛ که‌ شیعه‌و سوننه‌ی تیا کۆده‌بێته‌وه‌‬

‫سوننەمەزهەبە ه��ەاڵت��ووەك��ان‪،‬‬ ‫گەڕێنرانەوە شوێنی خۆیان‪.‬‬ ‫ئ��ەب��و ع��ەل��ی‪ ،‬ك��ە سوننە‬ ‫مەزهەبێكی دانیشتووی بەغدایە‪،‬‬ ‫كوڕە گەورەكەی ناوی عەلییەو‬ ‫كوڕە بچووكەكەشی ناوی عومەرە‪،‬‬ ‫جەخت ل��ەوەدەك��ات��ەوە كە هیچ‬ ‫كاتێك كێشەی ناویان نەبووە‪.‬‬ ‫ئەبو عەلی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬لەئاینی ئیسالمدا‪ ،‬جیاوازیی‬ ‫لەنێوان عومەر‌و عەلی‌و عوسماندا‬ ‫نییە‪ ،‬هەموویان بەڕێزن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سوننەكان لە دوای ساڵی (‪)2003‬‬ ‫وە‪ ،‬زیاتر گرنگی بەناوی عومەر‌و‬ ‫شیعەكانیش بەناوی عەلی دەدەن‪،‬‬ ‫من ئەوە بە كارێكی باش نازانم‌و‬ ‫هەستیش دەك���ەم‪ ،‬ئێستا ئەو‬ ‫كێشەیە كەمبووەتەوە‌و نەماوە»‪.‬‬ ‫ئەبو زەهرا‪ ،‬كە هاواڵتییەكی‬ ‫شیعەمەزهەبی بەغدایە‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەو گرنگیدانەی شیعەكان دەكات‌‬ ‫بەناو (عەلی‌)و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬ناوی عەلی‪ ،‬بۆیە الی ئێمە‬ ‫پیرۆزە‪ ،‬چونكە لە دوای وەفاتی‬ ‫پێغەمبەر‌و كۆتاییهاتنی جێنشینی‬ ‫ئەبوبەكر‪ ،‬دەبوایە عەلی ببوایە بە‬ ‫خەلیفە‪ ،‬نەك عومەر‪ ،‬بەاڵم عومەر‬ ‫فێڵی كرد‌و رێگەی بە عەلی نەدا‌و‬ ‫مافی خوارد»‪.‬‬ ‫شارەزایەكی بواری كێشەكانی‬ ‫نێوان سوننە‌و شیعەی عێراقی كە‬

‫نەیویست ن��اوی باڵوبكرێتەوە‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە‪:‬‬ ‫ل����ەدوای رووخ��ان��دن��ی رژێ��م��ی‬ ‫ب��ەع��س��ەوە‪ ،‬كێشەی ئ��ەو دوو‬ ‫مەزهەبە لەسەر ن��اوی عەلی‌و‬ ‫عومەر پەرەیسەند‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەناو شیعەكاندا‪ ،‬چونكە وەك ئەو‬ ‫وتی‪« :‬هیچ كاتێك سوننەكان‪،‬‬ ‫كێشەیان لەگەڵ ن��اوی عەلیدا‬ ‫ن��ەب��ووە‌و ب��ەالی��ان��ەوە ئاسایی‬ ‫ب��ووە‪ ،‬بەپێچەوانەی شیعەكان‬ ‫كە زۆرت��ری��ن كەسی سوننەیان‬ ‫كوشت‪ ،‬تەنیا لەسەر ئەوەی كە‬ ‫ناویان عومەر بووە‌و سوننەكان‬ ‫زیاتر پەرچەكرداریان هەبووە‪،‬‬ ‫نەك لەبەرئەوەی ناوی عەلییە‪،‬‬ ‫بەڵكو لەبەرئەوەی تاوانەكەی‬ ‫ك���ردووە‌و ب��را‪ ،‬ی��ان ب��اوك‪ ،‬یان‬ ‫ك��وڕەك��ەی ك��وش��ت��ووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫كەسەكەی كوشتووەتەوە وەك‬ ‫تۆڵەسەندنەوەیەك»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ش���ارەزای���ەی كێشەی‬ ‫شیعەو سوننەی عێراق‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«بەشێوەیەكی كەمتر لە پێشوو‪،‬‬ ‫ناوی عومەر بۆ دامودەزگاكانی‬ ‫حكومەتی عێراقی‪ ،‬بووەتە گرفت‌و‬ ‫بە پێچەوانەی ساڵەكانی (‪- 2006‬‬ ‫‪)2008‬ەوە كە ئەوكات ناو عومەر‪،‬‬ ‫بەهیچ شێوەیەك ئیش‌و كارەكانی‬ ‫بۆ نەدەكراو كێشەی بۆ دروست‬ ‫دەكرا»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬ ‫یوسف مەنتک‬

‫بەخشینی بڕوانامەكان‌و نەبوونی ئاستی زانستیی‬

‫سه‌رکرده‌کانی ناوچه‌که ‌‪،‬‬ ‫هیچیان پێ نییه بۆ کورد‬

‫ئامانج نازم بیجان‬ ‫ل��ە ه��ەم��وو دون���ی���ادا‪ ،‬زان��ك��ۆ وەك‌و‬ ‫ن��اوەن��دێ��ك��ی زان��س��ت��ی �ی‌و ئ��ەك��ادی��م��ی��ی‪،‬‬ ‫گەورەترین‌و كاریگەرترین رۆڵ دەگێڕێت لە‬ ‫بەرەوپێشچوونی هزری مرۆڤایەتی‌و رەوتی‬ ‫ژیانی تاكەكانی كۆمەڵگە‪ ،‬بە ئاڕاستەیەكی‬ ‫پێشكەوتووتردا‌و لە سەرووی هەمووشیانەوە‪،‬‬ ‫برەودانە بە بواری زانستیی‌و رۆشنبیریی‌و‬ ‫داهێنان‌و پێشكەوتن‌و ئەگەر تێبینیش‬ ‫بكەین‪ ،‬زۆرب��ەی گۆڕانكارییەكانی واڵتە‬ ‫پێشكەوتووەكانی جیهان‪ ،‬زیاتر خۆی لە‬ ‫زانكۆ‌و پەیمانگاكاندا دەبینێتەوە‪ .‬مەخابن‬ ‫لە كۆمەڵگەی كوردیدا‪ ،‬بە حوكمی بوونی‬ ‫دەسەاڵتێكی ئێجگار گەورە‌و فراوانی حیزبیی‬ ‫تێیدا‪ ،‬زانكۆ وەك هەر شوێن‌و جێگایەكی‬ ‫تری ئەم هەرێمە‪ ،‬وای لێهاتووە كە زۆر دوور‬ ‫بكەوێتەوە لە پەیام‌و مەبەستی زانستیی‌‪،‬‬ ‫هەر ئەمەش وای كردووە‪ ،‬تەنانەت خەڵكی‬ ‫دەرەوەی زانكۆش‪ ،‬بە هەموو خراپەكاریی‌و‬ ‫گەندەڵییەكانی بزانێت‪ ،‬چونكە ئەگەر‬ ‫تێبینی بكەین‪ ،‬زۆرب��ەی ئەو قوتابییانەی‬ ‫كە لە قۆناغی ئامادەیدان‪ ،‬ئەوەندە لە بیری‬ ‫پڕكردنەوەی پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكاندان‪،‬‬ ‫هێندە رەهەندی زانستییان المەبەست نییە‬ ‫لە زانكۆدا‪ ،‬چونكە زانكۆكانی ئێمە‪ ،‬بۆخۆیان‬ ‫ئەوە دەخوازن‪ ،‬ئیدی كەم تا زۆر پەیوەندیی‬ ‫بەو خوێندكارانەشەوە نییە‪.‬‬ ‫زانكۆ لەكوردستاندا‪ ،‬هەر لە سەرەتاوە‬ ‫نەیتوانیوە خۆی لە دەستی حیزب‌و دەسەاڵتە‬ ‫فراوانەكەی قوتار بكات‌و هەر ئەم عەقڵییەتە‬ ‫حیزبییە وای ك��ردووە‪ ،‬چەندین مامۆستا‌و‬ ‫دكتۆری بێتوانا‌و بێبەهرە‌و بێداهێنان‪،‬‬ ‫لەنێو زانكۆدا دابمەزرێنێت‌و دواج��ار هەر‬ ‫ئەمانەش بۆ ماوەی چەندین ساڵە‪ ،‬ئەركی‬ ‫پێگەیاندنی نەوەیەكی خوێندەوار‌و داهێنەر‌و‬ ‫پێشكەوتووخوازیان پێ سپێردراوە! باشە‬ ‫دەبێت تاوانی ئێمە چی بێت كە باوكمان‬ ‫شەهید ن��ەب��ووە؟ ئێمە س��ەی��رم��ان لەو‬ ‫بەرپرسانەی «وەزارەت���ی خوێندنی بااڵ‌و‬ ‫توێژینەوەی زانستیی»دێت‪ ،‬باشە دەبێت‬ ‫رۆژێك لە خۆیان نەپرسن‪ ،‬ئاخۆ لە ماوەی ئەو‬

‫دەبێت رۆژێك نەیەتە‬ ‫پێش ‌ێ‌و ژیاننامە ‪-‬‬ ‫(‪)C-V‬ی هەندێك لەو‬ ‫مامۆستایانەی زانكۆمان بۆ‬ ‫بەدیار نەخات؛ كە هەڵگری‬ ‫بڕوانامەی (ماجستێر)‌و‬ ‫(دكتۆرا)ن؟‬ ‫هەموو ساڵەدا‪ ،‬كە خوێندكاران بە لێشاو لە‬ ‫زانكۆدا‪ ،‬دەردەچن‌و بڕوانامەی جیاجیایان پێ‬ ‫دەبەخشرێت‌‪ ،‬ئەمانە فێری چی بوون؟ باشە‬ ‫بەرهەم‌و داهێنان‌و لێكۆڵینەوە دەرچووەكان‪،‬‬ ‫چییان بەسەر هات؟ بێگومان‪ ،‬زانكۆ جگە‬ ‫لە دروستكردنی كادیری نەخوێندەوار‌و‬ ‫بەكارهێن‌و مووچەخۆر‌و بازرگان‪ ،‬وابزانم‬ ‫زێدەڕۆیی دەكەین‪ ،‬ئەگەر بڵێین بابەتێكی‬ ‫تری وەك بەرزكردنەوەی ئاستی زانستیی لێ‬ ‫سەوز دەبێت! هەموو ئەمانەش دەگەڕێنەوە‬ ‫بۆ بەرپرسانی زانكۆ‪ ،‬چونكە خودی خۆیان‬ ‫لەو ئاستەدان‪ ،‬بۆیە سیستم‌و میتۆدێكی لەو‬ ‫جۆرەیان داڕشتووە‪ ،‬دەنا لە كوێی دونیادا‬ ‫ه��ەب��ووە كە زان��ك��ۆ‪ ،‬جێگەی ح��ەوان��ەوە‌و‬ ‫یەكترناسین‌و پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكان‌و‬ ‫حیزبایەتیكردن‌و بازرگانیكردن بێت‪ ،‬نەك‬

‫جێگەی بەرزكردنەوەی ئاستی زانستیی‌و‬ ‫مەعریفیی‪.‬‬ ‫ك��ارەس��ات ل��ەم كۆمەڵگەیەدا‪ ،‬لەو‬ ‫ساتەوە دەستپێدەكات كە بەرپرسانی‬ ‫زانكۆ‪ ،‬لە گەورەیانەوە تا بچووك‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫لە خەمی مومارەسەكردنی ئایدیۆلۆژیا‌و‬ ‫ه��زری حیزبیی‌و رەهەندی بازرگانیدان‪،‬‬ ‫هێندە بایەخ بە كاری زانستیی‌و پەیامی‬ ‫زانكۆ نادەن‪.‬‬ ‫خ���ودای���ە‪ ،‬دەب��ێ��ت رۆژێ����ك نەیەتە‬ ‫پێشێ‌‌و ژیاننامە ‪)C-V( -‬ی هەندێك‬ ‫لەو مامۆستایانەی زانكۆمان بۆ بەدیار‬ ‫نەخات كە هەڵگری بڕوانامەی (ماجستێر)‌و‬ ‫(دك���ت���ۆرا)ن؟ دەب��ێ��ت چ دڵێكمان بە‬ ‫ماجستێر‌و دوكتۆرایەك خ��ۆش بێت كە‬ ‫بە كۆنمرەی پەنجاوە‪ ،‬ئەو بڕوانامەیەی‬ ‫وەرگرتووە‪ ،‬ئەدی دەبێت شەرم‌و ویژدان‬ ‫لە كوێ بن كە كەسێك لە تاقیكردنەوەی‬ ‫«ت��وان��س��ت��ی زم��ان��ی ئ��ی��ن��گ��ل��ی��زی»دا‪،‬‬ ‫لەبری خ��ۆی‪ ،‬كەسێكی ت��ری سپاردووە‬ ‫تاقیكردنەوەی بۆ ئەنجام بدات‌و ئێستاش‬ ‫یەكێكە لە دكتۆرەكانی زانكۆ! دەبێت ئەم‬ ‫واڵتە چاوەڕێی چی لەو مامۆستایە بكات‬ ‫كە بڕوانامەی ئامادەیی‪ ،‬نمرەی پەنجایە‌و‬ ‫ئێستا هەڵگری بڕوانامەی بەكالۆریۆسە‌و‬ ‫بشێ سبەی خەریكی ماجستێریش بێت‪،‬‬ ‫ئەمە بێئەوەی تەماشای كتێبێكی كردبێت‪.‬‬ ‫باشە دەبێت ئەم مامۆستایە‪ ،‬شەرم نەكات؟‬ ‫دەبێت هەموو ئەمانە‪ ،‬رۆژانە ویژدانی خۆیان‬ ‫ئەشكەنجە‌و ئازاریان نەدات‌و نەپرسن‪ ،‬ئێمە‬ ‫بەرهەم‌و كاریگەرییمان چییە لەکۆمەڵگەدا؟‬ ‫ئێمە ماجستێر‌و دوكتۆرامان هەیە‪ ،‬جگە لە‬ ‫نامەی ماجستێر‌و تێزی دكتۆراكەی‪ ،‬تەنیا‬ ‫وتارێكیشی نییە! هەموو ئەمانەش پێمان‬ ‫دەڵێن كە بەدەستهێنانی بڕوانامە‪ ،‬جگە‬ ‫لە رەهەندی پلە‌و پایە‌و بەدەستهێنانی‬ ‫سەروەت‌و سامان‌و بازرگانیی‪ ،‬هیچی تری‬ ‫لە پشتەوە نییە‪.‬‬ ‫گ��ەورەت��ری��ن كارەساتێك كە ئەمڕۆ‬ ‫رووی لە كوردستان كردبێت‪ ،‬بەخشین‌و‬

‫بەدەستهێنانی بڕوانامەیەكی ئێجگار زۆرە‪،‬‬ ‫كە زۆربەی زۆریشیان لە ئاست‌و توانستی‬ ‫زانستیدا نین‪ ،‬ب��ەاڵم لە ئێستادا‪ ،‬ریتم‌و‬ ‫شێوازێكی نوێتری وەرگ��رت��ووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫لەڕێگەی س��ەروەت‌و سامانەوەیە كە بووە‬ ‫بە مۆدێلێكی زۆر باو ‌و ئیدی ئەمجارەیان‬ ‫پێویست بە حیزب‌و توانستیش ناكات‪،‬‬ ‫جگە لە پ���ارە‌و پ��وول نەبێت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫وامان لێدەكات كە بڵێین‪ ،‬بە دەستهێنانی‬ ‫بڕوانامە‪ ،‬تەواو بێبایەخ‌و بێئەرزش بووە‪،‬‬ ‫چونكە لەسەر بنەمای توانست‌و لێهاتوویی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو لەسەر ئاستی دەوڵەمەندییە‌و‬ ‫لێرەشدا دیسانەوە‪ ،‬كەسی خاوەن توانست‌و‬ ‫كەسی دوور لە توانست‌و نەخوێندەوار‪ ،‬وەك‬ ‫یەك تەماشا دەكرێن‌و یەكسانیش دەبن!‬ ‫لە هەمووشی كارەساتتر‪ ،‬ئەوەیە كە ئەو‬ ‫كەسانەی توانست‌و مەرجی زانستییان‬ ‫نییە‌و خەریكی خوێندنی ب���ااڵن‪ ،‬تاكە‬ ‫ئامانجیشیان هەر بە تەنیا‪ ،‬بەدەستهێنانی‬ ‫س��ەروەت‌و سامان‌و بازرگانیكردنە‌و هیچی‬ ‫تر‪ ،‬هەر بۆیە دەبینین‪ ،‬بەلێشاو بڕوانامەی‬ ‫(ب��ەك��ال��ۆری��ۆس‪ ،‬ماجستێر‪ ،‬دك��ت��ۆرا)‪،‬‬ ‫زۆر بەئاسانیی بەدەستدەهێنرێن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بێناوەڕۆك‪ .‬باشە دەبێت ئەم بڕوانامەیە‪،‬‬ ‫رۆژی��ك نەبێت بەبار بەسەرشانییانەوە؟‬ ‫هەر ئەم بێسەروبەرییەش وامان لێدەكات‬ ‫كە لە هەموو ئەو جێگایانە بەگومان بین‌و‬ ‫ئەو كەسانەش بخرێنە ژێر پرسیاری زۆر‬ ‫گ��ەورەوە‪ .‬ئەمەش ئەوە ناگەیەنێت كەوا‬ ‫پێمان خۆش نەبێت تاكەكانی كۆمەڵگە‪،‬‬ ‫هەر هەموویان خاوەن بڕوانامەی بااڵ بن‪،‬‬ ‫بەاڵم گرنگە چەندە رێگەخۆش دەكرێت‬ ‫بۆ بەدەستهێنان‌و بەخشینی بڕوانامەكان‪،‬‬ ‫پێویستە ئەوەندەش خاوەن بڕوانامەكان فێر‬ ‫بكەین كە چۆن ببن بە كەسێكی بەرهەمدار‌و‬ ‫داهێنەر‌و خزمەتكاری ئ��ەم نیشتمانە‪،‬‬ ‫نەك هەر رەهەندی ئابووریی‌و پلە‌و پایە‌و‬ ‫ناوبانگیان هەبێت‌و خۆیان وەك تاكێكی‬ ‫بەكارهێن نیشانبدەن‪ ،‬ن��ەك داهێنەر‌و‬ ‫خزمەتكەر‪.‬‬

‫پێویستیان به‌کاتی زیاتر هه‌یه‪!‌..‬‬ ‫کۆسار عزەت‬ ‫له‌ (‪ )19‬ساڵی رابردووی حوکمڕانیی‬ ‫«پارتی‌و یه‌کێتی»ه‌وه‪ ‌،‬بەجووت ‌ه خه‌ریکی‬ ‫دانوستانن‪ ،‬جارێک پێکه‌وه‌و جاره‌کانی‬ ‫ت��ری��ش ل��ه‌گ��ه‌ڵ ک�ه‌س��ای�ه‌ت��ی�ی‌و حیزبه‬ ‫‌خۆماڵیی‌و که‌سایه‌تییه‌ سیاسییه‌کان‌و‬ ‫ده‌وڵەتانی هه‌رێمیی‌و جیهاندا‪.‬‬ ‫ه �ه‌ت��ائ��ێ��س��ت��ا دان��ی��ش��ت��ن��ێ��ک ک ‌ه‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی ت��اک��ی ک���ورددا بێت‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫یان دۆزی ک��ورد وه‌ک نه‌ته‌وه‌یه‌کی ب ‌‬ ‫چاره‌نووس‪ ..‬نه‌بینیوومانه‌و نه‌بیستوومانه‌‪،‬‬ ‫بگره‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌؛ ئه‌گه‌ر هه‌ناسه‌یه‌ک‬ ‫هه‌بووبێت بۆ ئاشتیی‪ ،‬کاتێک خۆیان‬ ‫ویستبێتیان شه‌ڕ بکه‌ن خنکاندوویانه‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫خه‌ونێک هه‌بووبێت بۆ ده‌وڵه‌ت‪ ،‬به‌ده‌نگی‬ ‫ب��ه‌رزو قاقای پێکه‌نین گاڵته‌جاڕییان‬ ‫پێکردووه‌‪ ،‬گه‌ر هه‌وڵێک هه‌بووبێت بۆ‬ ‫چه‌سپاندنی ئازادیی تاک‌و گه‌نده‌ڵبڕی‪..‬‬ ‫ئه‌و‌ه به‌تانک‌و زریپۆش‌و چه‌کداری حیزبیی‬ ‫له‌باربراوه‌‪.‬‬ ‫ئێستاش وا ماوه‌یه‌که‌ «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫خه‌ریکی دانووستانه‌‪ ،‬که‌ به‌حساب ده‌بێت‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندیی هه‌موو الیه‌کدا بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫که‌ جێگه‌ی تێڕامان ‌ه ئه‌وه‌یه‌؛ ک ‌ه ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بووەت ‌ه ده‌مڕاستی «پارتی‌و یه‌کێتی»و‬ ‫ده‌ڵێت؛ کاتی زیاتریان پێویسته‌!! ده‌ڵێت؛‬ ‫ئه‌م گرفتانه‌ی که‌ بووه‌ هۆی هه‌ڵگیرسانی‬ ‫شۆڕشی دژ به‌گه‌نده‌ڵیی له‌ (‪ )17‬شوبات‪،‬‬ ‫رووداوگه‌لێکی تازه‌بن‪ ،‬گه‌ر وابێت؛ ن ‌ه‬ ‫ئۆپۆزسیۆن توانیوویه‌تی ده‌سه‌اڵت وه‌ک‬ ‫خۆی بناسێت‪ ،‬نه‌ ده‌سه‌اڵتیش ده‌سەاڵت‬

‫بووه‌ به‌مانا به‌رپرسێتییەکه‌ی‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵتێک (‪ )19‬ساڵه‌ خێروبێری‬ ‫کوردستانی قۆرخکردوو‌ه بۆ خۆی‪ ،‬خوێنی‬ ‫رۆڵه‌کانی ئه‌م میلله‌ته‌ی حه‌اڵڵکردوو‌ه‬ ‫بۆ مه‌رامه‌کانی‪ ،‬له‌سه‌ر حیسابی تاکی‬ ‫کورد هه‌رچی ئیمتیازاتی نێوده‌وڵه‌تیی‌و‬ ‫عێراقییه‌ خستوویه‌تیی ‌ه خزمه‌تی خۆی‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌له‌وه‌ی ک ‌ه ئه‌گه‌ر وه‌ک سه‌رۆک‬ ‫ح��ک��وم �ه‌ت‪ ،‬ی��ان وه‌زی����ر‪ ،‬ی��ان ئ �ه‌ن��دام‬ ‫په‌رله‌مان‪ ،‬یان هه‌ر وه‌زیفه‌یه‌کی تر ئیشیان‬ ‫کردبێت‪‌ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا هه‌میش ‌ه هه‌موو‬ ‫رۆژێکیان مانگی هه‌نگوینیی بوو‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫خێرو خێراتی کوردستانداو دواییش به‌الفی‬ ‫شۆڕشگێڕیی پێیان فرۆشتووینه‌‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫کاتێک ک� ‌ه ده‌وت��رێ��ت؛ چاکسازیی‬ ‫‌سه‌رکرده‌کانی «یه‌کێتی‌و پارتی» ناکرێت‪،‬‬ ‫مه‌به‌ست ل��ێ��ی؛ ئ��ه‌م ده‌س��ت��ی ده‌ستی‬ ‫پێکردنه‌یه‌‪ ،‬لێی نازانن‌و نایه‌ڵن خه‌ڵکی‬ ‫تریش بیکات‪ ،‬ئه‌گینا سااڵنێکی زۆر‌ه‬ ‫پار‌ه خه‌رج ده‌کرێت بۆ به‌گژاچوونه‌وه‌ی‬ ‫گه‌نده‌ڵیی‪ ،‬تومه‌ز فێری ئه‌وه‌بوون ک ‌ه چۆن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی پرۆفیشینااڵنه‌ گه‌نده‌ڵیی‬ ‫بکه‌ن (دابه‌شکردنی بودجه‌ی (‪)2011‬‬ ‫به‌نموونه‌)‪.‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت وه‌ک کاراکته‌رو رابردوویان‬ ‫چ��اک��س��ازی��ی��ان پ��ێ ن��اک��رێ��ت‪ ،‬ئ �ه‌گ �ه‌ر‬ ‫پێشیان بکرێت ن��ای��ان�ه‌وێ��ت بیکه‌ن‪،‬‬ ‫چ��ون��ک�ه‌ ب�ه‌ده‌س��ت��پ��ێ��ک��ردن��ی هه‌ڵمه‌تی‬ ‫چ���اک���س���ازی���ی‪ ،‬گشت‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌کــــــانیان‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫ده‌که‌وێته‌ مه‌ترسییه‌وه‌و ده‌بێت یه‌ک‬ ‫به‌یه‌کیان راپێچی دادگا بکرێن‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئ �ه‌و تۆمه‌تانه‌ی له‌سه‌ریان ‌ه به‌یاسایی‬ ‫بکرێت‌و ساغبکرێته‌وه‌و پاشان پاداشتی‬ ‫کاره‌کانیان وه‌رگرن‪.‬‬ ‫ئێستا قس ‌ه له‌سه‌ر «ئۆپۆزسیۆن»ه‌‪،‬‬ ‫که‌ گوێ له‌ده‌هۆڵی ده‌س �ه‌اڵت ده‌گرێت‪،‬‬ ‫«یه‌کگرتوو» یه‌که‌م حیزب بوو دروشمی‬ ‫دژ به‌گه‌نده‌ڵیی به‌رزکرده‌وه‌و له‌به‌رامبه‌ردا‬ ‫له‌ناوچه‌ی بادینان تۆزیان به‌هه‌وادا بردن‪،‬‬ ‫«کۆمه‌ڵ»یش به‌ده‌سیسه‌ی ده‌س �ه‌اڵت‬ ‫هه‌تائێستاش سزای سیاسیی‌و عه‌سکه‌ریی‬ ‫ده‌درێت‌و ئه‌میره‌که‌شیان هه‌رکات بیانه‌وێت‬ ‫ته‌خوین‌و ته‌بعیسی ده‌ک���ه‌ن‪ ،‬هه‌رچی‬ ‫«گ�����ۆڕان»ه‪ ‌،‬ه��ۆک��اری سه‌ره‌کییە بۆ‬ ‫دروستبوونی بێ هیوابوون؛ له‌ئه‌نجامدانی‬ ‫پرۆسه‌ی چاکسازیی‪ .‬لێره‌دا زۆر جێگه‌ی‬ ‫ێ خه‌ڵکینه‌‪،‬‬ ‫خ��ۆی�ه‌ت��ی بپرسین؛ ئ���ه‌ر ‌‬ ‫ده‌بێت چی روویدابێت وا ئۆپۆزسیۆن‬ ‫درکی پێده‌کات‌و ئێمه‌مانان لێمان ونه‌‪ ،‬وا‬ ‫شیرینیی دانیشتن‌و کوشتنی کاتیان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌سه‌اڵتدا چووه‌ به‌دڵدا؟!‬ ‫کاتێک سیاسییه‌کانی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫نه‌توانن ده‌رچن له‌ئه‌ده‌بیاتی خه‌باتکردنی سیاسه‌تی نێوده‌وڵەتیدا ئه‌مه‌ند‌ه خێرایه‌‪،‬‬ ‫پێش راپه‌ڕین‌و ئه‌رکی گۆڕینی سیستمی پێموانیی ‌ه ک ‌ه جیلی پێش راپه‌ڕین توانای‬ ‫حوکمڕانیی ئه‌وه‌ند‌ه کارێکی گران بێت‪ ،‬بڕینی ئه‌و مه‌ساف ‌ه زه‌مه‌نییەی‌ هه‌بێت‪،‬‬ ‫چاکتر وای �ه‌ به‌هه‌موو الی �ه‌ک رێ خۆش دی���اره‌ ئ���ه‌وه‌ی ک� ‌ه جیلیی ک��ۆن ئ��ااڵی‬ ‫بکه‌ین بۆ گه‌نجانی دوای راپ �ه‌ڕی��ن‪ ،‬تا گۆڕانکاریی نه‌دات ‌ه ده‌س��ت جیلی دوای‬ ‫به‌جیهانبینیی نوێو‌ه واڵت به‌ڕێوه‌به‌رن‪ ،‬خۆی‪ ...‬هه‌ر جۆرێکه‌ له‌‌گه‌نده‌ڵیی‪.‬‬ ‫چونکه‌ باهۆزی گۆڕانکارییه‌کان له‌ئێستای‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫ده‌سه‌اڵت‬ ‫وه‌ک کاراکته‌رو‬ ‫رابردوویان؛ چاکسازییان‬ ‫‌پێ ناکرێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر پێشیان بکرێت‬ ‫نایانه‌وێت بیکه‌ن‬

‫سه‌رچاو‌ه مێژووییه‌کان‌و هاوده‌می ژیانی س�ه‌رده‌م له‌گەڵ‬ ‫گه‌النی سه‌رده‌ستی ناوچه‌که‪ ،‬بەڵگه‌ی زیندوون که ئیمام‌و رابه‌رانی‬ ‫ئیسالمیی‌و سه‌رکرد‌ه ره‌گه‌زپه‌رسته‌کان‪ ،‬ک ‌ه کوردستانیان به‌سه‌ردا‬ ‫دابه‌شکراوه‌‪ ،‬هیچ کاتێک ئامادە نین‪ ،‬بچووکترین خزمه‌ت‪ ،‬یان‬ ‫ته‌نازول به گه‌لی دابه‌شکراوی‌کورد‌و کوردستانی پارچه‌پارچه‌کراو‬ ‫ساڵه ب ‌ه جۆره‌ها شێوازی دڕندانەو نامرۆڤانه‌‪،‬‬ ‫بکه‌ن ک ‌ه چه‌ندین ‌‌‬ ‫زوڵم‌و سته‌میان به‌سه‌ردا سەپاندوون‌و قه‌تڵوعامی ده‌که‌ن‪ ،‬به‬ ‫‌مه‌به‌ستی سڕینه‌وه‌ی ت�ه‌واوی ره‌چه‌ڵه‌کی کوردو داگیرکردنی‬ ‫کوردستان‌و بردنی سامان‌و خێرو به‌ره‌که‌ته‌که‌ی‪.‬‬ ‫له‌کاتێکدا ک ‌ه نه‌یانتوانی له‌سه‌ر نه‌خشه‌ی دروستکراوی‬ ‫سیاسیی جیهانی‪ ،‬کورد بسڕنه‌وه‌‪ ،‬یان وه‌ک کۆیله‌ی ‌هک‌و هاواڵتیی‬ ‫پل ‌ه دوو سه‌یر ده‌کرێن‌و ته‌عامولیان ده‌ک ‌هن‌و له‌سه‌ر خودی خاک ‌ه‬ ‫ره‌سه‌نه‌که‌یان ک ‌ه ه�ه‌زاران ساڵ ‌ه باب‌و باپیرانیان لێی ژیاون‪،‬‬ ‫کاتێکیش ک ‌ه بزووتنه‌وه‌و سه‌رکرده‌کانی نه‌ته‌وه‌کان‪ ،‬ته‌نگه‌تاو‬ ‫بوون‌و جێله‌ق بوون‪ ،‬یا ل ‌ه قۆناغی شۆڕش‌و رزگاریخوازیدان‪ ،‬دژ‬ ‫به‌م رژێم ‌ه کۆلۆنیال ‌ه داگیرکاره‌کان‪ ،‬یا ل ‌ه ئه‌نجامی بوونی جۆرێک‬ ‫له‌م رژێمانه‌ی ک ‌ه له‌خودی واڵته‌که‌یان دیکتاتۆرو سه‌رکوتگ ‌هر‌و‬ ‫زاڵ��ن ده‌ره��ه‌ق ب ‌ه هاواڵتییه‌کانیان‪ ،‬دێ��ن داوای هاوکاریی‌و‬ ‫هاوخه‌باتیی له‌گه‌لی کورد ده‌که‌ن بۆ رزگاریی‌و گۆڕینی رژێمی‬ ‫سیاسیی واڵت‌و گرتنه‌ده‌ستی ده‌سه‌اڵت‪ ،‬به‌وه‌ی دوای قۆناغی‬ ‫رزگاریی‪ ،‬نه‌ته‌وه‌کانی ئه‌م واڵته‌‪ ،‬سه‌ر پشکن له‌بڕیاری مافی‬ ‫چاره‌ی خۆنووسین‌و سه‌ربه‌خۆیی‪.‬‬ ‫له‌کاتی رووخاندنی رژێمی پاشایه‌تیدا له‌ ئێران‪ ،‬گه‌لی کوردو‬ ‫که‌مینه‌کانی تری ئه‌م واڵته‌‪ ،‬پشکی شێریان به‌ر که‌وت له‌خه‌بات‌و‬ ‫قوربانیی‌و به‌رخۆدان تا رووخاندنی رژێمی پاشایاتیی‌و سه‌رکه‌وتن‬ ‫هاته‌دی‪ ،‬به‌ر ل ‌ه سه‌رکه‌وتن‪ ،‬ئیمام خومەینی داوای به‌یاننامه‌و‬ ‫بالڤۆکی بچووکترین گرووپی سیاسیی به‌رهه‌ڵستکاری رژێمی‬ ‫پادشای ده‌کرد‌و ده‌یوت‪ :‬بزانە‪ ،‬ئه‌وان ‌ه چی ده‌خ��وازن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پرسیار دوای ئه‌وه‌‪ ،‬چی رووی��دا؟‪ .‬کاتێک شۆڕشی ئیسالمیی‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه به‌هێز نه‌بوو‪ ،‬بەاڵم زۆرینه‌ی هێزو ده‌سه‌اڵت بوو‪ ،‬ئیمام‬ ‫خومه‌ینی‪ ،‬رابه‌ری شۆڕش‪ ،‬له‌یه‌کێک ل ‌ه مزگه‌وته‌کانی تاراندا‬ ‫داده‌نیشت ب ‌ه مه‌به‌ستی به‌جێگه‌یاندنی ئه‌رکی ئاینی‌و دیداری‬ ‫خه‌ڵکی له‌ چین وتوێژه‌ جیاجیاکانی ئێران‌و میوانه‌ بیانییه‌کان‌و‬ ‫سیاسه‌تمه‌دارو رووناکبیرانی نه‌ته‌وه‌کانی تری ئێران‪.‬‬ ‫دک��ت��ۆر عیسمه‌ت ش�ه‌ری��ف وان��ل��ی‪ ،‬س �ه‌رۆک��ی کۆنگره‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌و سیاسه‌تمه‌دارو رووناکبیری ک��ورد‪ ،‬ل ‌ه دیدارێکدا‬ ‫وتی‪ :‬به ‌مه‌به‌ستی دیدار‪ ،‬چووم بۆ دیده‌نیی ئیمام خومەینی‪،‬‬ ‫رابه‌ری شۆڕشی ئیسالمیی‪ ،‬هه‌ر که‌سێک بیویستبا بیبینێت‪،‬‬ ‫ده‌بوایه‌ بچێت ‌ه مزگه‌وتێک ک ‌ه ئه‌وی لێ داده‌نیشت‪ ،‬به‌نده‌ش‬ ‫دوای هه‌وڵێک‪ ،‬توانیم له‌کاتێکی دیاریکراودا‪ ،‬واده‌ی بینینی ئه‌و‬ ‫به‌ده‌ستبهێنم‪ ،‬ئه‌و‌ه بوو‪ ،‬له‌کاتی خۆیدا چووم بۆ سه‌ردانی‪ ،‬دوای‬ ‫قسه‌وباس‪ ،‬وتم‪« :‬ئه‌ی باشه‌‌‪ ،‬مافی کورده‌کانی ئێران چۆن‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وانیش ده‌گه‌ن به‌مافه‌کانی خۆیان‪ ،‬که‌ چه‌ندین ساڵه‬ ‫خه‌بات‌و قوربانیی ده‌ده‌ن؟»‪ .‬ئیمام خومەینی‪ ،‬له‌ وه‌اڵمدا وتی‪:‬‬ ‫«ئه‌وانیش ده‌توانن‪ ،‬له‌ژێر ئااڵی شۆڕشی ئیسالمیدا بژین»‪.‬‬ ‫نازانم‪ ،‬ره‌وایه‌تی له‌چیدا‌یه‪ ‌،‬هۆڵێکی بۆنه‌و ئاهه‌نگه‌کان كە‬ ‫به‌ناوی یه‌کێک له‌سه‌رکرده‌ هه‌ره‌ دیاره‌کانی نه‌ته‌وه‌که‌مانەوەیە‪‌،‬‬ ‫ئه‌ویش «قازی محەمەد»ە‪ ،‬که‌ به‌ده‌ستی زاڵمترین رژێمی‬ ‫پاشایه‌تی له‌ سێداره‌ دراوه‌‪ ،‬یادی که‌سانێکی لێده‌کرێته‌وه‌ که‌‬ ‫به‌خوێنی کورد تینوون‪.‬‬ ‫له‌کاتێکدا‪ ،‬ه �ه‌ر له‌ژێر سایه‌ی ئ �ه‌و ئ��ااڵی شۆڕشی‬ ‫ئیسالمییه‌دا بوو‪ ،‬به‌ ه �ه‌زاران هه‌زار رۆڵه‌ی کورد شه‌هیدو‬ ‫زیندانیی‌و بێسه‌روشوێن کران‌و ئاواره‌ی واڵتان بوون‌و له‌ژێر‬ ‫سایه‌ی ئ �ه‌م حوکمەدا ب��وو‪ ،‬ه���ه‌ردوو س �ه‌رک��رده‌ی ک��ورد‪،‬‬ ‫عەبدولڕەحمان قاسملۆ له‌ نه‌مسا تیرۆر کرا‌و هه‌روه‌ها سه‌رکرده‪‌،‬‬ ‫سادقی شه‌ره‌فکه‌ندییان له‌ به‌رلین له‌ خواردنگه‌ی مینیکۆس‪،‬‬ ‫تیرۆر کرا‪.‬‬ ‫زۆر شه‌قام‌و شوێنی گشتیی هه‌ن‌ له‌ کوردستان‪ ،‬كە کراون‬ ‫به‌ناوی هه‌ندێ له‌ که‌سایه‌تیی‌و سه‌رکرده‌ی غه‌یری کوردەوە‪،‬‬ ‫کاتێک سه‌رکرد‌ه خۆشه‌ویستی خه‌ڵکه‌‪ ،‬له‌به‌ره‌ی گه‌لدا بێت‌و‬ ‫مرۆڤی خۆش بوێت‌و خزمه‌تی هاواڵتییان بکات‌و وه‌فاداربێت‬ ‫بۆیان‪ ،‬به‌اڵم کاتێک ده‌بێته‌ دیکتاتۆرو زاڵم‪ ،‬ئه‌وه‌ ناشیرین‬ ‫ده‌بێت‌و خه‌ڵکیش له‌دژی راده‌په‌ڕن‌و له‌سه‌ر کورسیی ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫تووڕی هه‌ڵده‌ده‌ن بۆ ناو زبڵدانی مێژوو‪ ( ،‬هیوادارم‪ ،‬که‌س‬ ‫ئه‌م بۆ چوونه‌م‪ ،‬به ‌ره‌گه‌زپه‌رستی نه‌داته‌ قه‌ڵه‌م)‪ ،‬به‌اڵم پێم‬ ‫باشه‌‪ ،‬پێداچوونه‌وه‌یه‌ک به‌م ناولێنانانەدا بكرێت‌‪ ،‬چونکه‌ ئێستا‬ ‫سه‌رده‌مه‌که‪ ،‬له‌گۆڕانی خێراو به‌رده‌وامدایه‌‌و ده‌کرێت ئێمه‌ش‬ ‫دۆستایه‌تیی له‌گه‌ڵ نه‌ته‌وه‌ رزگاربووه‌کان بکه‌ین‪.‬‬ ‫که‌س‪ ،‬دۆستی کورد نییه‌‪ .‬له‌ماوه‌ی چه‌ند ساڵی رابردوودا‪،‬‬ ‫تورکیا بانگه‌شه‌ی دیموکراسی‌و کرانه‌وه‌ی به‌ رووی کوردا‬ ‫ده‌کرد‪ ،‬که‌چی ئێستا له‌ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردندا‪ ،‬به‌ زه‌قی‌و به‌‬ ‫ئاشکرا‪ ،‬ناسیونالیسته‌کانی تورکیاو به‌ خودی ئه‌ردۆغانیشه‌وه‪‌،‬‬ ‫نکۆڵی له‌ مافه‌کانی گه‌لی کورد ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر باسی سوریاش بکه‌ین‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ی که‌ چاالکوانانی‬ ‫کورد ده‌خاته‌ زیندان‌و شه‌هیدیان ده‌کات‪ ،‬تائێستاش زیاتر له‌‬ ‫(‪ )400‬هه‌زا هاواڵتیی کورد‪ ،‬بێناسنامه‌ن‪ ،‬بۆیه‌ ده‌ڵێم‪ ،‬بوونی‬ ‫ئیراده‌و لێبوورده‌یی‌و یه‌کڕیزیی ماڵی کورد‪ ،‬باشترین چاره‌سه‌ره‌‬ ‫بۆ رزگاربوون له‌هه‌ر قه‌یرانێک که‌ بێته‌ پێشه‌وه‌‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ت ‌ه ‪ -‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬ ‫پەری ئەحمەد‬

‫چۆن چاو‬ ‫لە باشووری سودان بکەین؟‬ ‫هاوشێوەییەکی زۆر لەنێوان شۆڕشەکانی‬ ‫میللەتی کوردو شۆڕشەکەی باشووری سودان دا‬ ‫هەیە‪ ،‬ئێرە جێگای ئەو باسە نییە‪ ،‬ب��ەاڵم هیچ‬ ‫هاوشێوەییەک لەنێوان سەرکردەو حیزبەکانی ئێمەو‬ ‫ئەواندا نییە!‬ ‫پڕبوونی جامی غەزەبی گشت چین‌و توێژەکانی‬ ‫واڵت��ان��ی ع��ەرەب �ی‌و گ��ەردەل��ول��ی ناڕەزاییەکانی‬ ‫خۆرئاوای ئەو واڵتانە‪ ،‬سەرەتای دەسپێکردنی‬ ‫شۆڕشێکی جیهانی نوێی هاوشێوەی شۆڕشەکانی‬ ‫سەدەی رابردووی خۆرهەاڵتی ئەوروپایە کە یەکەم‬ ‫چەخماخەی لەالیەن سەرۆکی پێشوی سۆڤێت‬ ‫«میخائێل گورباچۆف»ەوە لێدرا‌و گشت دیکتاتۆرە‬ ‫ملهوڕەکانی بلۆکی کۆمۆنیستی ئەو سەردەمە‬ ‫هەرەسی هێنا‪.‬‬ ‫بەدڵنیایەوە‪ ،‬ئەم گەردەلولەش کۆتایی بە گشت‬ ‫ملهوڕەکانی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست دەهێنێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫خەڵکی کوردستان‌و عێراقیش‪ ،‬مافی خۆیانە وەک‬ ‫بەشێک لەو شۆڕش‌و ناڕەزاییە جیهانییە‪ ،‬بڕژێنە‬ ‫سەر شەقامەکان‌و داوای گۆڕانکاریی ریشەیی‌و‬ ‫بنچینەیی لەم واڵتەدا بکەن‪.‬‬ ‫کاتێك خەڵکی ناڕازیی کوردستان‪ ،‬وەک گشت‬ ‫گەالنی ئەو واڵتانە‪ ،‬رژانە سەر جادەکان بۆ دەربڕینی‬ ‫ناڕەزاییەکانی دژ بە گەندەڵیی‌و ناعەدالەتیی‌و‬ ‫تاکڕەویی حیزبیی‌و ‪...‬تاد‪ ،‬سەکردایەتیی هەردوو‬ ‫حیزب‪ ،‬دەزگاو کەناڵەکانی راگەیاندنیان بە هەموو‬ ‫شەپۆلەکانەوە‪ ،‬وەگڕخست بۆ بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫خەڵکی سڤیلی ئەم واڵتە‪.‬‬ ‫یەکێک لەو شەپۆلی راگەیاندنانەی کە دژ بە‬ ‫خۆپیشاندەران بەکاردەهات‌و تائێستاش بەردەوامە‪،‬‬ ‫ئەوەبوو کە بۆچی خەڵکی کوردستان‪ ،‬چاو لە‬ ‫باشووری س��ودان ناکەن! لێردا مافی کۆمەاڵنی‬ ‫خەڵکە کە بپرسن‪ ،‬ئاخر چ��ۆن؟ بە کام پێوەر‬ ‫خۆمان لەگەڵ ئەواندا بەراورد بکەین؟ سەرکردایەتیی‬ ‫هەردوو حیزب‪ ،‬لە (‪ )٢٠‬ساڵی رابردوودا تا ئەمڕۆ‪،‬‬ ‫بە کام گوتاری نەتەوەییەوە‪ ،‬کام هەنگاوەیان‬ ‫لەپێناوی مافی چارەنووسی کورددا ناوە؟‬ ‫باشە هەر ئەم سەرکردانە نەبوون کە پێش‬ ‫ئەوەی ئەمریکاییەکان بگەنە بەغدا‪ ،‬بازیان دا بەسەر‬ ‫ناوچەدابڕاوەکاندا بە کەرکوکیشەوە‪ ،‬ئەو کەرکوکەی‬ ‫ک��ە س��ەردەم��ان��ێ��ک دڵ ب���وو‪ ،‬سەردەمانێکیش‬ ‫ق��ودس‌و ه��ەروا بە ئاسانیش‪ ،‬یەکەم هەنگاوی‬ ‫گفتوگۆیان لەگەڵ گشت الیەنەکاندا دەسپێکرد‪ ،‬بە‬ ‫ئەمریکاییەکانیشەوە‪ ،‬کە ئەوان لەو باوەڕەدا نەبوون‪،‬‬ ‫ک��ورد ه��ەروا بە ئاسانی بێتە سەرمێزی دیالۆگ‬ ‫لەگەڵ عەرەبدا‪ ،‬بێئەوەی بە کۆمەڵگه‌ی نێودەوڵەتی‬ ‫بڵێن‪ ،‬ئاخر ئەوە (‪ )٨٠‬ساڵە ئێمە لە ژێر زوڵم‌و‬ ‫زۆرداین‌و کاتی ئەوە هاتووە‪ ،‬چاوێک بە رابردووی‬ ‫ئەم میللەتدا بخشێننەوە‌و با ئێمەش وەک گەالن‪،‬‬ ‫مافمان هەبێت‪ ،‬ئەوە یەکەم هەنگاوی تەسلیمبوون‬ ‫بوو بە شۆڤێنییەتی عەرەبیی‪ ،‬یەکەم هەنگاوی پشت‬ ‫لە میللەتکردن بوو‪...‬‬ ‫ئەی دەرهێنان‌و فرۆشتنی نەوت لە ناوچەکانی‬ ‫(حوکمیزاتیی جاراندا)‪ ،‬بەشێک نییە لەو تەنازوالنەی‬ ‫سەرکردایەتیی کورد کردونی‪ ،‬ئەمانەو چەندەها‬ ‫نمونەی تر‪.‬‬ ‫باشە ئەی کوا موقەویماتی دەوڵەتی کوردی‪،‬‬ ‫بەچی بەراوردمان دەکەن بە باشووری سودان؟‬ ‫ئێمە لە شارەکانی ژێ��ر دەس��ەاڵت��ی نیمچە‬ ‫حکومەتێکی کوردیدا‪ ،‬گشت ئازادییەکانمان لێ زەوت‌و‬ ‫قەدەغە کراوە‪ ،‬هەڕەشەی دژ بە خۆپێشاندانەکان‪،‬‬ ‫سەلماندی کە ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬تەنها پەرەپێدانی‬ ‫ئیدارەی حیزبیی نەبێت‪ ،‬بەتەمای هیچیتر نییە‪...‬‬ ‫بەچی چ��او ل��ەوان بکەین؟ ب��ەو پرۆسانەی‬ ‫هەڵبژاردن کە تێیدا مەرج‪ ،‬تەنها دەرچوونی خۆتانە‪،‬‬ ‫بەچی چاو لەوان بکەین؟ بەو دەستوورە نەبەکامەی‬ ‫کە لە پەرلەماندا سەپاندتان بە سەر خەڵکی‬ ‫کوردستاندا؟ بەو یاسایانەی کە لە پەرلەماندا‬ ‫بەپێی حەز‌و ئارەزووی خۆتان‪ ،‬تێیاندەپەڕێنن‪ .‬بە‬ ‫سزای نانبڕین بەشێوەی جەماعیی‪ .‬بە هەڵکوتانە‬ ‫سەر چاالکوانانی کۆمەڵگای مەدەنیی لە شەوی‬ ‫نێوەشەوداو فەالقەو ئیهانەکردنیان‪ .‬کوا بنەمای‬ ‫ئابووریی ئەم هەرێمە‪ ،‬کوا پرۆسەی ئاوەدانکردنەوە‪،‬‬ ‫کوا پڕۆژەکانی هیڵی ئاسن‌و گەیاندن‌و ئاودێریی‌و‬ ‫کارگە پیشەسازییەکان؟‬ ‫کوا چارەنووسی ئەو دەی��ان ملیار دۆالرەی‬ ‫بەناوی ب��ودج��ەوە‪ ،‬سااڵنە دێتە کوردستانەوە؟‬ ‫واڵتێک (‪)%٦٠‬ی دانیشتوانەکەی مووچەخۆربێت‌و‬ ‫مووچەکەشی لە حکومەتی ن��اوەن��دەوە بێت‪ ،‬لە‬ ‫کاتێکدا (‪ )%٣٠‬ئ��ەو مووچەخۆرانە‪ ،‬مووچەی‬ ‫بێکاریی وەربگرن‌و دامودەزگاکان هیچ پێویستییەکی‬ ‫بەوان نەبێت‪ ،‬ئەمە دەچێتە چ قاڵبێکەوە؟!‬ ‫ل��ەواڵت��ێ��ک��دا‪ ،‬ب���ەت���ەواوی ک��ەرت��ی تایبەت‬ ‫پشتگوێخرابێت‪ ،‬ئ��اس��ای��ش��ی خ����ۆراک چ��ۆن‬ ‫دابیندەکرێت؟ واڵتێک لە جیاتی هێزێکی سەربازیی‬ ‫نیشتمانیی یەکگرتوو‪ ،‬دوو هێزی حیزبیی هەبێت‪،‬‬ ‫ئەمە کام گوتاری نەتەوەییە؟ سەرکردایەتییەکی‬ ‫حیزبیی هەردوو حیزب‪ ،‬هەوڵەکانیان بۆ پاراستنی‬ ‫عێراقێکی یەکگرتووی بەهێز بێت‪ ،‬ئایا ئەمە دەچێتە‬ ‫قەوارەی هەوڵدان بۆ مافی چارەنووسەوە‪.‬‬ ‫بەچیی چاو لە باشووری سودان بکەین؟‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫پاكێجەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و كاردانەوەكانی دەسەاڵت‬

‫مەم بورهان قانع‬

‫لەیەكەمین دانیشتنی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەس��ەاڵت��دا‪ ،‬كە رۆژی ‪2011/6/4‬‬ ‫ل��ەت��ەالری پ��ارل��ەم��ان��ی كوردستان‬ ‫بەڕێوەچوو‪ ،‬دواتریش لە (‪)8‬ی ئەم‬ ‫مانگەدا‪ ،‬دووەمین دانیشتنی نێوانیان‬ ‫هەر لەهەمان جێگا بەڕێوەچوو‪ ،‬لەو‬ ‫دانیشتنانەدا‌و ل��ەدووت��وێ��ی شەش‬ ‫پ��اك��ێ��ج��دا‪ ،‬ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن پ���ڕۆژە‌و‬ ‫پێشنیازی خۆی بۆ «چاكسازیی»‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬خستە بەردەم‬ ‫دەسەاڵت‌و وایش بڕیارە‪ ،‬تاكو (‪)18‬‬ ‫بۆ (‪)20‬ی ئ��ەم مانگە‪ ،‬دەس��ەاڵت‬ ‫رای خ���ۆی ل��ەس��ەر پاكێجەكان‪،‬‬ ‫بەئۆپۆزسیۆن بگەیەنێت‪.‬‬ ‫ئ����ەم وت������ارە‪ ،‬ه����ەوڵ����دەدات‬ ‫ئیست ‌ێ لەسەر بەشێكی داخوازیی‌و‬ ‫پێشنیازەكانی نێو ئەو شەش پاكێجە‬ ‫بكات‪ ،‬ئەمەیش ل��ەو روان��گ��ەی��ەوە‪،‬‬ ‫كە تاچەندە ئەگەری ئ��ەوە هەیە‪،‬‬ ‫دەس��ەاڵت بەپیر داخوازییەكانی نێو‬ ‫ئەو پاكێجانەوە بچێت‌و لەحاڵەتی‬ ‫پابەندبوونی دەسەاڵتیش پێیانەوە‬ ‫(كە ئەگەرێكی دوورە)‪ ،‬ك ‌ێ بەپلەی‬ ‫یەكەم سوودمەند دەبێت؟‬ ‫دەش ‌ێ ئەو پرسیارەیش بكەین‪:‬‬ ‫ئایا تاچەندە دەسەاڵت ئەو توانا‪ ،‬یان‬ ‫ئیرادە‪ ،‬یاخود ئامادەباشییەی هەیە‬ ‫تەواوی داخوازییەكانی نێو ئەو شەش‬ ‫پاكێجە جێبەجێبكات؟‬ ‫ب��ۆ وەاڵم����دان����ەوە س��ەب��ارەت‬ ‫بەجێبەجێكردن‪ ،‬یان بوونی تێبینی‬ ‫ل��ەس��ەر ه��ەر ش��ەش پاكێجەكەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن؛ كە دراوەت��ە دەسەاڵت‪،‬‬ ‫بڕواموایە پێویستی بەوە نەدەكرد‪ ،‬تاكو‬ ‫رۆژی (‪ )20‬ئەم مانگە دیاریبكرێت؛ بۆ‬ ‫ئەوەی دەسەاڵت تەنیا ئەو وەاڵمەیان‬ ‫ب��دات��ەوە؛ كە ئایا چ هەڵوێستێكی‬ ‫هەیە‪ ..‬ئەمەیش لەو سۆنگەیەوە؛ كە‬ ‫ئەو ماوەیە زۆرە‌و وەاڵمدانەوەی ئەو‬ ‫شەش پاكێجەیش بۆ جێبەجێكردن‌و‬ ‫پ���اب���ەن���دب���وون پ��ێ��ی��ان��ەوە‪ ،‬ی��ان‬ ‫قبووڵنەكردن‪ ،‬پێویست بەو ماوە زۆرە‬ ‫ناكات‪ ،‬بەڵكو دەش ‌ێ وەاڵمدانەوەیەكی‬ ‫وەه���ا‪ ،‬لەتەنیا ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك��ی‬ ‫هاوبەشی مەكتەبی سیاسیی هەردوو‬ ‫الیەنی دەسەاڵتدا‪ ،‬یەكالبكرێتەوە‌و ئەم‬ ‫وەزع��ەی هەرێمیش‪ ،‬پێویستی بەوە‬ ‫نییە دوای دوانزە رۆژ وەاڵمبدرێتەوە‪.‬‬ ‫دەش������� ‌ێ ئ��������ەوەش ب��ڵ��ێ��م‪:‬‬ ‫جێبەجێكردنی كۆی ئەو داوایانە‪،‬‬ ‫رۆڵی گرنگیان دەبێت لەوەی مۆدێلێكی‬ ‫جوانی «ئەزموونی هەرێم» نیشانی‬ ‫رای گشتیی جیهانیی‌و ئیقلیمی بدرێت‌و‬ ‫سیستمێكی حوكمڕانیی بێتە دی‪ ،‬كە‬ ‫لەسایەیدا عەدالەتی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫پ��اراس��ت��ن��ی م��اف��ەك��ان��ی م���رۆڤ‌و‬ ‫دەسەاڵتەكانی‬ ‫لێكجیاكردنەوەی‬ ‫بەڕێوەبردنی كۆمەڵگە لەیەكدی‪،‬‬ ‫بێتەدی‌و لەبەرامبەریشدا‪ ،‬دەسەاڵتیش‬ ‫دڵنیایە لەوەی سەرباری هێنانەدیی‬ ‫ئەم الیەنە درەوش��اوان��ە‪ ،‬بەدیوێكی‬ ‫تریشدا‪ ،‬ئ��ەوەی ل��ەم چاكسازییانە‬ ‫زەرەرمەنددەبێت‪ ،‬هەردوو هێزەكەی‬ ‫ناو دەس��ەاڵت (یەكێتی‌و پارتی)ە‪..‬‬ ‫ئەمەیش لەو سۆنگەیەوە‪ ،‬كە هەر‬ ‫چاكسازییەكی جدیی ئەگەر لەهەرێمدا‬ ‫بكرێت (كە داخوازیی رەوای بەشێكی‬ ‫زۆری خەڵكی كوردستانە)‪ ،‬تەنیا‬ ‫الیەنێك كە لێی زەرەرم��ەن��ددەب��ن‪،‬‬ ‫نوخبەیەكی بچووكی نێو دەسەاڵتە‪.‬‬ ‫ب��ال��ێ��رەدا‪ ،‬خ��وێ��ن��دن��ەوەی��ەك��ی‬ ‫رۆژنامەنووسیی بۆ هەند ‌ێ لەخاڵەكانی‬ ‫نێو ئەو شەش پاكێجە بكەین‪:‬‬ ‫س��ەرەت��ا ل���ەوەزارەت���ی دارای���ی‌و‬ ‫ناڕوونیی داراییەوە دەدوێین‪:‬‬ ‫دەبێت پشكی هەرێم لەبودجەی‬ ‫گشتیی عێراق‌و جۆری خەرجكردنی‪،‬‬ ‫بەئاشكرا بخرێتە بەردەم پارلەمان‌و‬ ‫میدیا‌و هەروەها داهاتی ناوخۆ‪ ،‬لەوانە‬ ‫داهاتی نەوت‌و جۆری خەرجكردنیشی‪،‬‬ ‫بەئاشكرا‌و بەهەمان شێوە‪ ،‬بخرێتە‬ ‫بەردەمی پارلەمان‌و میدیا‪.‬‬ ‫ئەمە‪ ،‬یەكێكە ل��ەو داخوازییە‬ ‫رەوایانەی سوودی بۆ بەرژەوەندیی‬ ‫گشتیی تێدایە‌و پەیوەندیی بەژیان‌و‬ ‫گوزەرانی هەر تاكێكی ئەم هەرێمەوە‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫بەبڕوای من‪ ،‬جێبەجێكردنی ئەم‬ ‫داخوازییە لــــــەالیەن یەكێتی‌و پارتی‪-‬‬ ‫ەوە‪ ،‬یەكێكە لەئەگەرە الوازەك��ان‪،‬‬

‫وەكچۆن چەند ساڵە‪ ،‬لەدوای رووخانی‬ ‫بەعسەوە لەساڵی (‪)2003‬وە‪ ،‬بودجەی‬ ‫هەرێم بەناشەفافی سەرفدەكرێت‪،‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی تائێستا هیچ داهاتێكی‬ ‫نەوتیش دیارنییە‪ ،‬تا ئ��ەوڕادەی رای‬ ‫جیاواز لەنێوان وەزی��ران��ی دارای��ی‌و‬ ‫سامانە سروشتییەكانیشدا سەبارەت‬ ‫بەداهاتی نەوتی هەرێم هەیە‪ ،‬چ جای‬ ‫ئەوەی كە بخرێتە بەردەمی پارلەمان‌و‬ ‫میدیاوە‪ ،‬كە داهاتەكەی بەڕادەیەكە‪،‬‬ ‫دەش ‌ێ بەتەنیا ئەو داهاتەی نەوت‪،‬‬ ‫بەشی بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابوریی‬ ‫ئ���ەم ه��ەرێ��م��ە ب��ك��ات‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫لەسایەی رێكەوتنی ستراتیژیی دوو‬ ‫هێزە سەرەكییەكەدا‪ ،‬ئەم داهاتەیش‬ ‫تائێستا بەنادیاریی ماوەتەوە‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەم الی��ەن��ەدا‪ ،‬داواك���راوە‬ ‫حیزب تەنیا ئەو پارەیە وەردەگرێت‌؛‬ ‫كە یاسای یارمەتیدانی حیزبەكان‬ ‫دیاریدەكات‌و هەروەها دانی پارەی زیاد‬ ‫بەشێوەی راستەوخۆ‪ ،‬یان ناڕاستەوخۆ‬ ‫بەحیزب‪ ،‬لەالیەن وەزارەت��ی دارایی‪،‬‬ ‫یان هەر دەزگایەكی تری حكومییەوە‪،‬‬ ‫بەهەر ناوێكەوەبێت‪ ،‬ل���ەدەرەوەی‬ ‫ئەوەی كە یاسای یارمەتیدانی حیزب‬ ‫دیاریكردووە‪ ،‬قەدەغەیە‪.‬‬ ‫ئەمانەیش‪ ،‬ل��ەو داوای��ان��ەن كە‬ ‫ب��ەدوور دەزان��رێ��ت یەكێتی‌و پارتی‬ ‫جێبەجێیان بكەن‪ ،‬ئەمەیش لەبەر ئەم‬ ‫هۆیانە‪:‬‬ ‫‪-1‬ه��ەری��ەك لەیەكێتی‌و پارتی‪،‬‬ ‫ژمارەی ئەو كورسییانەی لەپارلەمانی‬ ‫كوردستاندا لە لیستی «گ��ۆڕان»‬ ‫زیاتریان هەیە‪ ،‬لەژمارەی یەك پەنجە‬ ‫زیاتر نییە‪ ،‬لەكاتێكدا ئەو بڕە پارەیەی‬ ‫مانگانە لەبودجەی گشتیی وەریدەگرن‪،‬‬ ‫تەنیا لەمانگێكدا‪ ،‬دەی��ان هێندەی‬ ‫ب��ودج��ەی «گ����ۆڕان»ە‪( ،‬س��ەرب��اری‬ ‫ئەوەی چەند مانگێكیشە بەنایاسایی‪،‬‬ ‫بودجەی «گۆڕان»‌و دوو هێزەكەی تری‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشیان بڕیوە)‪ .‬ئەم خاڵە‪،‬‬ ‫دەخوازێت چیتر‪ ،‬جیا لەوەی یاسای‬ ‫دیاریكردنی حیزبەكان دەیگرێتەوە‪،‬‬ ‫پارە نەدرێتە هیچ الیەنێك‪ ،‬كەچی‬ ‫دەبینین ب ‌ێ لەوەی كە دەیان هێندە‬ ‫زیاتر پارە وەردەگرن‪ ،‬هێشتا بودجەی‬ ‫هێزە ئۆپۆزسیۆنەكانیش دەب��ڕن‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ ،‬دیسانەوە بەدووری دەزانم‬ ‫بەم داوایەیشەوە پابەندبن‪.‬‬ ‫دەربارەی ئەو خاڵەی تریشیان؛‬ ‫كە نابێت لەدەرەوەی ئەو یاسایە پارەی‬ ‫تر بەحیزبەكان بدرێت‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫حیزبی وەها لەهەرێمی كوردستاندا‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەه��ەم��وو هێزی خ��ۆی��ەوە‪،‬‬ ‫ناتوانێت‌و نەیتوانیوە كورسییەكی‬ ‫پارلەمان بەدەستبهێنێ‌‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫ئ���ەوەی «دۆس��ت��ای��ەت��ی��ی» لەگەڵ‬ ‫پارتی‌و یەكێتیدا هەیە‌و لەپێشهاتە‬ ‫سیاسییەكاندا‪ ،‬یان بێدەنگە‪ ،‬یاخود‬ ‫دەنگێكی «ش��ەرم��ن»ی ناڕازییە‪،‬‬ ‫مانگانە زیاتر لەپێنجسەد ملیۆن‬ ‫دیناری (بەمیزاجی حیزبیی‌و هەردو‬ ‫ه��ێ��زە ب��ااڵدەس��ت��ەك��ە) دەدرێ��ت��ێ‌‌و‬ ‫لەبەرامبەریشدا‪ ،‬هێزگەلێكی وەك‬ ‫«گۆڕان»‌و «یەكگرتوی ئیسالمیی»‌و‬ ‫«كۆمەڵی ئیسالمیی»‪ ،‬كە خاوەنی‬ ‫(‪ )35‬كورسین لەپارلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ب��ڕی ئ��ەو پ��ارەی��ەی كە وەری��دەگ��رن‬ ‫(هەرچەندە ب���ڕاوە!)‪ ،‬لەحیزبێكی‬ ‫وەها «بچكۆلە»‪ ،‬كەمتر‪ ،‬یان چەند‬ ‫ملیۆن دینارێك زیاتر دەبێت‪ .‬بۆیە‪،‬‬ ‫جێبەجێكردنی ئەم خاڵەیش لەالیەن‬ ‫پ��ارت�ی‌و یەكێتی‪-‬یەوە‪ ،‬ئەگەرێكی‬ ‫الوازە‪ ،‬ئەمەیش لەوسۆنگەیەوە‪ ،‬كە ئەو‬ ‫دوو هێزە‪ ،‬بەهۆی ئەمجۆرە تەخشان‌و‬ ‫پەخشانكردنەی بودجەی گشتییەوە‬ ‫بۆ پێدانی بەحیزبە بچووكەكان‌و‬ ‫بێدەنگكردن‌و رازیكردنیان‪ ،‬دەتوانن‬ ‫سەرنجیان بەالی خۆیاندا رابكێشن‌و‬ ‫لێسەندنەوەی ئەم دەسەاڵتەیش لێیان‪،‬‬ ‫لەداهاتودا ئەو حیزبانەیش دەكاتە‬ ‫دەنگی ناڕازیی لەدژی دەسەاڵتەكەیان‌و‬ ‫هێندەی تریش پێگەی ئ��ەم دوو‬ ‫حیزبەی دەسەاڵت الوازتر دەكات‪.‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك��ی ت���ر ل��ەخ��اڵ��ەك��ان‪،‬‬ ‫قەدەغەكردنی كۆمەككردنی میدیای‬ ‫حیزبییە‪ ،‬ب��ۆ نموونە رۆژن��ام��ەی‬ ‫«سێبەر» ه��ەی��ە‪ ،‬لەچوارچێوەی‬ ‫بودجەی خەڵكی كوردستاندا‪ ،‬زیاد‬ ‫لەسەد ملیۆن دیناری لەمانگێكدا‬

‫دەدرێتێ‌‪ ،‬سەرباری دەی��ان گۆڤار‌و‬ ‫رۆژن��ام��ەی ت��ر‪ ،‬كە بەبڕی جیاجیا‬ ‫پارەیان دەدرێتێ‌‌و لەخزمەتی ئەجێندای‬ ‫سیاسەتی حیزبی دەس���ەاڵت���دان‪.‬‬ ‫سەرەڕای داوایەكی تر‪ ،‬كە مووچەی‬ ‫ئەو كادیرە حیزبییانە ببڕدرێت؛ كە‬ ‫خراونەتە سەر میالكی وەزارەتەكان‌و‬ ‫مووچە لەحكومەت وەردەگ��رن (كە‬ ‫تەنیا لەسنووری ئیدارەی پێشووی‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬زیاد لە (‪ )15‬هەزار كادیری‬ ‫حیزبیی‌و میدیاكاری حیزبین)‪ ،‬وەكچۆن‬ ‫لەبڕگەكانی «‪»3 ،2 ،1‬ی خاڵی‬ ‫چوارەمی پاکێجی تایبەت بەوەزارەتی‬ ‫داراییدا هاتووە‪ ،‬كە میكانیزمێك بۆ‬ ‫رێكخستنەوەی دان��راوە‪ .‬بڕوام وایە‪،‬‬ ‫جێبەجێكردنی ئەم داخوازییەیش‪،‬‬ ‫ئەگەرێكی الوازە‪ ،‬ی��ان لەحاڵەتی‬ ‫جێبەجێكردنیشیدا‪ ،‬ب��ەدووری نازانم‬ ‫رێگایەكی تر بۆ درێژەپێدانی سیاسەتی‬ ‫كۆمەككردنی میدیای سێبەر‌و هەروەها‬ ‫پێدانی مووچە بەكادیرە حیزبییەكان‬ ‫(لەچوارچێوەی بودجەی گشتیدا)‬ ‫بگیرێتەبەر‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە دەس���ەاڵت���ی‬ ‫دادوەریش؛ كە داواكراوە سەربەخۆیی‬

‫بەدووری دەزانم‬ ‫دەسەاڵت بچێتە‬ ‫ژێر باری‬ ‫جێبەجێكردنیانەوە‌و‬ ‫كۆبوونەوە‬ ‫چاوەڕوانكراوەكانی‬ ‫داهاتوویش‪،‬‬ ‫ئەنجامی «باش»یان‬ ‫لێبكەوێتەوە‬ ‫دەسەاڵتەكان زامن بكرێت‪ .‬بەبڕوای‬ ‫من‪ ،‬جێبەجێكردنی ئەم داخوازییانەیش‬ ‫ئەگەرێكی الوازە‪ ،‬ئەمەیش لەو‬ ‫س��ۆن��گ��ەی��ەوە ك���ە س��ەرب��ەخ��ۆی��ی‬ ‫دەس��ەاڵت��ەك��ان‌و لێكجیاكردنەوەی‬ ‫دەسەاڵتەكان لەیەكتری‪ ،‬زەمینەسازیی‬ ‫دەك��ات بۆ بەهێزبوونی دەسەاڵتی‬ ‫دادگا‌و پەلكێشكردنی هەموو ئەوانەی‬ ‫تاوانیان بەرامبەر بەخەڵكی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ئ��ەن��ج��ام��داوە‌و هەموو‬ ‫ئەوانەیشی كە تۆمەتبارن بەگەندەڵیی‌و‬ ‫دەس���ەاڵت چاوپۆشییان لێدەكات‪.‬‬ ‫هەڵبەتە‪ ،‬پەلكێشكردنی ئەو كەسانە‬ ‫بۆ بەردەمی دادگ��ا‪ ،‬لەدەرەنجامدا‪،‬‬ ‫دەس���ەاڵت لێی زەرەرم��ەن��ددەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫وەك��چ��ۆن تا ئ��ەم ساتەوەختەیش‪،‬‬ ‫چ��ەن��دی��ن ك���ەس ت��ۆم��ەت��ب��ارن‪ ،‬كە‬ ‫لەدوای رووداوەكانی (‪)17‬ی شوباتی‬ ‫ئەمساڵەوە‪ ،‬خەڵكیان كوشتووە‌و‬ ‫پەالماری كەناڵی راگەیاندنیان داوە‌و‬ ‫ئ��ازار‌و ئەشكەنجەی خەڵكیان داوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تائێستا رێز لەبڕیاری دادگا‬ ‫نەگیراوە‌و تۆمەتبارەكان تەسلیمی‬ ‫یاسا نەكراون‪ ،‬كە بەشی هەرە زۆریان‪،‬‬ ‫لەالیەن دەسەاڵتەوە داڵدە دراون‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای ئ��ەوەی بەهێزبوونی‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری���ی‪ ،‬رۆڵی گرنگی‬ ‫دەبێت بۆ لێپێچینەوە لەتەواوی ئەو‬ ‫بەرپرسە بااڵیانەی بازرگانیی بەداهاتی‬ ‫خەڵكی كوردستانەوە دەك��ەن‪ ،‬كە‬ ‫ب��ەدوور نازانرێت ئەوكات بەرپرسە‬ ‫بااڵكانیش‪ ،‬پەلكێشی دادگا بكرێن‪،‬‬ ‫تەنانەت هه‌ندێ ل ‌ه بەرپرسانی بااڵی‬ ‫كابینە یەكلەدوای یەكەكانی حكومەتی‬ ‫هەرێمیش‪.‬‬ ‫دەربارەی سلكی پێشمەرگەیش‪،‬‬

‫یەكێك لەداواكارییەكان خۆی لەوەدا‬ ‫دەبینێتەوە‪« :‬ل��ەدەرەوەی وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە‪ ،‬بوونی هەر یەكەیەكی‬ ‫پێشمەرگەی كەسیی‪ ،‬یان حیزبیی‪،‬‬ ‫بەهەر ناوێكەوە بێت‪ ،‬قەدەغەبكرێ‌»‪.‬‬ ‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دا‪ ،‬چ��ەن��دی��ن ی��ەك��ەی‬ ‫پێشمەرگەی كەسیی‪ ،‬ی��ان بەهەر‬ ‫ناوێكی ترەوە‪ ،‬هەن‌و پەسەندكردنی‬ ‫ئەم داوای��ەی تریش لەالیەن هەردو‬ ‫هێزەكەی دەس��ەاڵت��ەوە‪ ،‬ئەگەرێكی‬ ‫دوورە‪ .‬ب ‌ێ ل��ەوە‪ ،‬كۆمیدیا ئەوەیە‪:‬‬ ‫هەند ‌ێ بەرپرسی ب��ااڵی دەس��ەاڵت‪،‬‬ ‫لەلێدوانە رۆژنامەنووسییەكانیاندا‪،‬‬ ‫وەه���ا ل��ەم پ����ڕۆژە‌و پێشنیازانەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دەڕوان��ن‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫دەیانەوێت بێبایەخی بكەن‌و پێشتر‬ ‫ئ���ەوان «ئ��ەن��دازی��ار»ی ئەمجۆرە‬ ‫پڕۆژانەبوون‌و گوایە لەنێو رێكەوتنە‬ ‫نێوانیشیاندا‪،‬‬ ‫ستراتیژییەكەی‬ ‫جەختیان لەسەر كراوەتەوە (بەاڵم‬ ‫ی��ەك ف��اری��زەی لێجێبەجێنەكراوە‌و‬ ‫جێبەجێیشی ناكەن)‪.‬‬ ‫ك���ۆی ئ���ەو پێشنیازانەیشی‬ ‫ك��ە ب��ۆ رێ��ك��خ��س��ت��ن��ەوەی دی��وان��ی‬ ‫چ��اودێ��ری��ی دارای���ی خ��راون��ەت��ەڕو‪..‬‬ ‫لەجێبەجێكردنیدا‪ ،‬رۆڵێكی گرنگ‬ ‫بۆ ئەم دیوانە دەگێڕدرێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫دواجار لەبەرژەوەندیی خەڵكی هەرێمی‬ ‫كوردستان دەشكێتەوە‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫دەسەاڵتی هەبێت بەدواداچوون بكات‬ ‫بۆ ناوەڕۆكی گرێبەستە نەوتییەكانی‬ ‫نێوان وەزارەت��ی سامانە سروشتی‌و‬ ‫كۆمپانیا بیانییەکان؛ ل���ەڕووی‬ ‫س��اغ��ك��ردن��ەوەی رادەی گونجانی‬ ‫گرێبەستە ن��ەوت��ی��ی��ەك��ان؛ لەگەڵ‬ ‫قانوونە كارپێكراوەكانی عێراق‌و‬ ‫كوردستان‌و هەروەها ساغكردنەوەی‬ ‫ب��ڕی داه��ات‌و ج��ۆری خەرجكردنی‪،‬‬ ‫یان ناردنی بۆ بودجەی هەرێم‪‌،‬و هەر‬ ‫كەموكوڕییەكیشی تێدابێت‪ ،‬رەوانەی‬ ‫داواك��اری گشتیی‌و پارلەمان بكرێت‪،‬‬ ‫سەرباری بەدواداچوون بۆ ناوەڕۆكی‬ ‫گرێبەستەكانی نێوان وەزارەتەكانی‬ ‫ه��ەرێ �م‌و كۆمپانیا خۆماڵییەكان‌و‬ ‫كۆمپانیا بیانییه‌کان‪ ،‬ك��ە بەشی‬ ‫ه���ەرە زۆری ئ��ەو كۆمپانیایانە‪،‬‬ ‫خاوەندارێتییەكانیان بۆ هێزەكانی‬ ‫دەس�����ەاڵت دەگ���ەڕێ���ت���ەوە‪ .‬ب��ۆی��ە‪،‬‬ ‫جێبەجێكردنی ئەم داخوازییانەیش‪،‬‬ ‫دی��س��ان��ەوە‪ ،‬س��ەرب��اری ئ���ەوەی بۆ‬ ‫بەرژەوەندیی خەڵكی كوردستانە‪،‬‬ ‫ب����ەدوور دەزان���رێ���ت ه���ەردو هێزی‬ ‫دەسەاڵت پێیانەوە پابەندبن‪.‬‬ ‫س�������ەب�������ارەت ب����ەی����اس����ای‬ ‫خۆپیشاندانیش؛ كە داواكراوە لەبری‬ ‫مۆڵەتپێدان بەخۆپیشاندان‪ ،‬بگۆڕدرێت‬ ‫بەئاگاداركردنەوە‪ ،‬س��ەرەڕای ئەوەی‬ ‫تەنیا هێزی چاالكییە مەدەنییەكان‬ ‫بۆ پاراستنی خۆپیشاندەران (نەك‬ ‫رەشبگیریكردنیان)‬ ‫تەقەلێكردن‌و‬ ‫بەكاربهێنرێت‌و رێگانەدرێت هێزە‬ ‫ئەمنیی‌و س��ەرب��ازی��ی��ەك��ان��ی وەك��و‬ ‫ئاسایش‌و زێرەڤانی‌و پێشمەرگە‌و دژە‬ ‫تێرۆر بەكاربهێنرێن (هەروەكچۆن؛‬ ‫لەرابردوودا بەكارهێنراون)‪ .‬هەربۆیە‪،‬‬ ‫دی��س��ان��ەوە ب����ەدووری دەزان���م ئەم‬ ‫داوای���ەی���ش جێبەجێبكرێت‌و ئەو‬ ‫هێزە «نیشتمانیی»یانە (بێگومان‬ ‫ه��ەن��دێ��ك��ی��ان نیشتمانیی نین)‬ ‫ب��ۆ كێشەكانی ن��اوخ��ۆ‌و ملمالنێ‌‬ ‫سیاسییەكان بەكارنەهێنرێن‪.‬‬ ‫یەكێكی تر لەداخوازییەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬كە لەنێو ئەو شەش‬ ‫پاكێجەدا خستویانەتە ب��ەردەم��ی‬ ‫دەس����ەاڵت‪ ،‬پێشنیازە ب��ۆ پ��ڕۆژە‬ ‫یاسای دەستەی ب��ااڵی سەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكان‌و راپرسی لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫ل���ەو پ��ێ��ش��ن��ی��ازان��ەدا‪ ،‬ئ��ام��اژە‬ ‫ب���ەوەك���راوە‪ ،‬دەب��ێ��ت لیژنەیەكی‬ ‫تایبەت پێكبهێنرێت‪ ،‬كە نوێنەری‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ەك��ان��ی دەس�����ەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی تێدابێت‌و لیژنەكەش‬ ‫بەتەوافوق (نەك بەزۆرینە‪ ،‬وەكچۆن‬ ‫هەمیشە یەكێتی‌و پارتی بەم مەنتقی‬ ‫زۆرینەیە یاساكانیان لەپارلەماندا‬ ‫تێپەڕاندووە)‪ ،‬ئەندامانی ئەنجومەنی‬ ‫دەستەكە كاندید ب��ك��ات‌و پاشان‬ ‫بەزۆینەی س ‌ێ لەسەر چوار (واتە بەبێ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پێیان ناكرێت)ی دەنگی‬

‫ئەندامانی پارلەمان‪ ،‬بەیەك لیست‬ ‫متمانەیان پ ‌ێ ببەخشرێت‪ .‬سەرباری‬ ‫ئ��ەوەش��ی كە دەبێت بێالیەن بن‌و‬ ‫ئەندام نەبن لەهیچ حیزبێكی سیاسیی‪،‬‬ ‫ی��ان لەكاتی دەستبەكاربوونیاندا‪،‬‬ ‫دەس��ت لەئەندامێتیی حیزبەكانیان‬ ‫بكشێننەوە‌و ه��ەر بەتەوافوقیش‪،‬‬ ‫س�����ەرۆك‌و ج��ێ��گ �ر‌و ب���ڕی���اردەری‬ ‫ئەنجومەنەكە هەڵبژێردرێن‌و تەنیا‬ ‫لەوكاتەیشدا كۆبوونەوە‌و بڕیارەكانی‬ ‫ئەنجومەنەكە بەراست دادەنرێن‪ ،‬كاتێ‌‬ ‫بەزۆرینەی رەهای ئەندامەكانی بێت‪.‬‬ ‫بێگومان‪ ،‬جێبەجێكردنی ئەم‬ ‫داوایانەیش لەالیەن دەس��ەاڵت��ەوە‪،‬‬ ‫بەئەگەرێكی دووری دەزانم‪ ،‬ئەویش‬ ‫لەو سۆنگەیەوە‪ ،‬كە‪:‬‬ ‫ئەم دەزگایە‪ ،‬هەستیار‌و گرنگە‌و‬ ‫هەمیشە رۆڵ���ی گ��رن��گ دەگێڕێت‌‬ ‫لەیەكالیی كردنەوەی ئەنجامەكانی‬ ‫هەڵبژاردن‌و بەرگرتن لەساختەكاریی‬ ‫(وەكچۆن هەمیشە ئەم دەزگایە‪،‬‬ ‫ل����ەراب����ردوودا ن��ەی��ت��وان��ی��وە ب��ەر‬ ‫لەساختەكارییەكانی هەڵبژاردنەكان‬ ‫ل��ەه��ەرێ��م��دا ب��گ��رێ��ت)‌و بێالیەنیی‬ ‫ئ��ەم دەزگ��ای��ە‪ ،‬هێزی راستەقینەی‬ ‫حیزب‌و كوتلە جیاجیاكانی ركابەری‬ ‫هەڵبژاردنەكان ئاشكرادەكات‌و پێموایە‬ ‫پارتی‌و یەكێتی‪-‬یش‪ ،‬ئەو ئامادەییەیان‬ ‫نییە لەوەی هێزی راستەقینەیان بۆ‬ ‫رای گشتی دەربكەوێت‪ ،‬ئەمەیش لەو‬ ‫سۆنگەیەوە‪ ،‬كە پێگەی جەماوەرییان‬ ‫س��ەرب��اری‬ ‫لەپاشەكشێكردندایە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی‪ ،‬هەر لەجێبەجێكردنی ئەم‬ ‫داواكارییەدا‪ ،‬هەڵبژاردنەكانی هەرێم‬ ‫ش��ەف��اف دەب���ن‌و ئۆپۆزسیۆنیش‪،‬‬ ‫بەشدارییەكی چ��االك��ان��ەی لەنێو‬ ‫دەزگ��اك��ەدا دەبێت‌و ب ‌ێ تەوافوقی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ناكرێت هیچ بڕیارێك‬ ‫سەبارەت بەئەنجامی هەڵبژاردنەكان‬ ‫رابگەیەنرێت‪.‬‬ ‫جێبەجێكردنی ب��ەش��ی ه��ەرە‬ ‫زۆری داواكارییەكانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫لەبەرژەوەندیی خەڵكی كوردستان‌و‬ ‫«ئ��ەزم��وون��ی ه��ەرێ��م»دای��ە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بڕیاربێت‌و ئیرادەیەك هەبێت بۆ ئەوەی‬ ‫«ئەزموونی هەرێم»‪ ،‬ئەزموونێكی‬ ‫دیموكراسی بێت‪ .‬ئەزموونێك‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا ســـندووقەكانی دەنگدان خاڵی‬ ‫یەكالییكەرەوەبن‪ .‬ئەزموونێك‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا رەچ��اوی پاراستنی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ‌و ئازادیی میدیا‌و چەسپاندنی‬ ‫بنەماكانی دی��م��وك��راس��ی بكرێت‌و‬ ‫دەسەاڵتەكانی بەڕێوەبردنی كۆمەڵگە‬ ‫لەیەكتری جیاكرابێتنەوە‌و بودجەی‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫بەیەكسانی ب��ۆ ه��ەم��ووان بێت‌و‬ ‫دەس��ت��وەردان��ی حیزبیی ل��ەت��ەواوی‬ ‫جومگە سەرەكییەكانی بەڕێوەبردنی‬ ‫كۆمەڵگە دوورخرابێتەوە‪..‬‬ ‫بێگومان‪ ،‬جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫داوایانە‪ ،‬بەرژه‌وەندیی گشتیی تێدایە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب���ەدووری دەزان���م دەس��ەاڵت‬ ‫بچێتە ژێر باری جێبەجێكردنیانەوە‌و‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوە چ��اوەڕوان��ك��راوەك��ان��ی‬ ‫داهاتوویش‪ ،‬ئەنجامی «باش»یان‬ ‫لێبكەوێتەوە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەوەیشدا‪،‬‬ ‫ئومێدەوارم ئه‌م روانینە تایبه‌ته‌م‬ ‫هەڵەبێت‌و دەس��ەاڵت ئەمجارە بەم‬ ‫داخوازییانەوە پابەندبێت (هەرچەندە‬ ‫ێ یەكشەممە ئەندامێكی مەكتەبی‬ ‫پێر ‌‬ ‫سیاسیی یەكێك ل��ەو دوو حیزبە‬ ‫دەس���ەاڵت���دارە‪ ،‬ل��ە پەیوەندییەكی‬ ‫هاوڕێیانەدا‪ ،‬بە رۆژنامەنووسێكی‬ ‫هاوپیشەمی وتبوو‪ :‬چۆن پێشمەرگە‬ ‫تەسلیمی خەڵكی بێالیەن دەكەین؟!‬ ‫ئینجا وتبووی‪ :‬تەنیا بەشێكی ئەو‬ ‫داخوازییانە جێبەجێدەكەین)‌و هەرێم‬ ‫ل��ەم قەیرانە سیاسیی‌و ئیدارییە‬ ‫رزگاربكات (كە ده‌س��ه‌اڵت بووەتە‬ ‫ه��ۆی دروس��ت��ب��وون��ی)‪ ،‬س���ەرەڕای‬ ‫ئەو دڵەڕاوكێ‌‌و نیگەرانییەی لەالی‬ ‫بەشێكی زۆر خەڵكی كوردستان‬ ‫دروستبووە‪ .‬هەربۆیە‪ ،‬واباشترە‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن «سەقفێكی زەمەنیی»‬ ‫ب��ۆ دان��وس��ت��ان��ەك��ان دی��اری��ب��ك��ات‪،‬‬ ‫ئەمەیش بۆ ئ��ەوەی چیتر خەڵكی‬ ‫كوردستان لەچاوەڕوانی‌و دڵەڕاوكێدا‬ ‫نەمێننەوە‌و دەسەاڵتیش جدیی بێت‬ ‫لەبەدەنگەوەهاتنی داخوازییەكان‌و‬ ‫جێبەجێكردنیان‪.‬‬

‫حسێن سەعید ساحەكەی چۆڵكرد‬

‫تایبەت ‪ -‬گۆڵ‬ ‫لە بڕیارێكی چاوەڕواننەكراودا‪ ،‬حسێن سەعید‪ ،‬سەرۆكی یەكێتیی تۆپی پێی‬ ‫عێراق دەستی لە پۆستەكەی كێشایەوە‪.‬‬ ‫حسێن سەعید ل ‌ه نامه‌یه‌کی ره‌سمیدا بۆ ئه‌ندامانی ده‌سته‌ی گشتیی یه‌کێتیی‬ ‫تۆپی پێی عێراق‪ ،‬دوێنێ دەستلەكاركێشانەوەی پێشكەشی ئەندامانی دەستەی‬ ‫ناوبراو كردووەو ئەوانیش قبووڵیانكردووە‪.‬‬ ‫لە نووسراوەكەدا‪ ،‬سەعید هۆكاری وازهێنانی گەڕاندووه‌تەوە بۆ ئەوەی که‌‬ ‫ماوەی زیاتر لە حه‌وت ساڵە لەو پۆستەدایە‌و دەیەوێت شوێن بۆ كەسانی تر‬ ‫چۆڵ بكات‪ ،‬تاكو توانای خۆیان بخەنە گەڕ‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە‪ ،‬چەند سەرچاوەیەك ئاشكرای دەكەن‪ ،‬حسێن سەعید بەهۆی‬ ‫كێشەی تائیفیی‌و ملمالنێی لەگەڵ فه‌الح حه‌س ‌هن‌و چەند كەسێكی تر‪ ،‬وازی‬ ‫لەو پۆستە هێناوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )2‬سَيشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫باڵوکراوه‌یه‌کی وه‌رزشییه‪ ‌،‬هه‌فتانه ‌ ده‌ریده‌کات‬

‫گۆڵکاری کوردستان‬ ‫له‌ هه‌ڵبژارده‌ی تۆپی پێی عێراق بێبه‌ش ده‌کرێت‬ ‫گۆڵ ‪-‬هەولێر‬ ‫سامیح رۆستەم‪ ،‬یاریزان‌و گۆڵكاری پێشووی خوولی تۆپی پێی نایابی كوردستان‌و یاریزانی ئێستای یانه‌ی «پێشمه‌رگه‌ی سلێمانی»‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئەوەی رەگەزنامەی عێراقیی نییە‪ ،‬لەیاریكردن‌و وەرگرتن لەڕیزی هەڵبژاردەی عێراق بێبەش بوو‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ (گۆڵ)‪« ،‬سامیح» رایگەیاند‪ :‬بەهۆی ئاستە بەرزەكەیەوە لەڕیزی هەڵبژاردەی عێراق وەرگیراوە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئەوەی‬ ‫رەگەزنامەی عێراقیی نییە‪ ،‬بۆیە نەتوانراوە پاسپۆرتی بۆ دروستبكرێت‌و لەو مافەی بێبەشدەكرێت‌و لە ڕیزی هه‌ڵبژارده‌ی عێراق دووردەخرێتەوە‪.‬‬ ‫سامیح رۆستەم‪ ،‬ک ‌ه ته‌مه‌نی (‪)24‬ساڵه‌‪ ،‬یەكێكە لەیاریزانە هەرە ئاستبەرزەكانی كوردستان‌و عێراق‪ ،‬وەرزی(‪ ،)2010 – 2009‬بووە گۆڵكاری‬ ‫خوولی نایابی كوردستان‪ ،‬هەروەها پێشتر هەر بەهۆی نەبوونی رەگەزنامەوە‪ ،‬لەیاریكردن لەڕیزەكانی هەڵبژاردەی كوردستان بێبەشكراو‬ ‫بەشداریی «ڤیڤا»ی واڵتی ئیتاڵیای نەكرد‪.‬‬ ‫سامیح؛ ک ‌ه دانیشتووی کۆمه‌ڵگه‌ی باریکه‌ی سه‌ر ب ‌ه ناحیه‌ی عه‌ربه‌ته‌‪ ،‬وا هەستدەكات داهاتووی لەدەستداوە‪ ،‬داوا دەكات؛ مافی بۆ‬ ‫بگەڕێننەوە‌و وەك هەر هاواڵتییەكی دیكە‪ ،‬بكرێتە خاوەن رەگەزنامەی خۆی‌و وەك مرۆڤێك مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫سەفین كانەبی‪ ،‬سەرۆكی یەكێتیی تۆپی پێی كوردستان‪ ،‬بە «گۆڵ»ی راگەیاند‪ :‬گه‌ر سامیح بێت ‌ه الی یه‌کێتیی تۆپی پێ‪ ،‬ئاماده‌ن کێشه‌که‌ی‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ر بکه‌ن‪.‬‬

‫هەڵەبجەو ئاكرێ‌؛ یاریی «تەمەن» ئەنجام دەدەن‬ ‫گۆڵ ‪ -‬بێستون محەمەد تاوه‌گۆزی‬ ‫رۆژی هەینیی داهاتوو‪ ،‬یارییەكانی قۆناغی پێش كۆتایی خوولی یانە پلەدووەكان ئەنجامدەرێت‌و “هەڵەبجە‌و دهۆك”یش‪ ،‬یاریی بە “ئاگر”‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫ئەم یارییە‪ ،‬گرنگییەكی زۆری بۆ هەردوو یانەكە دەبێت‪ ،‬بەوەی؛ براوەی یارییەكە‪ ،‬جگەلەوەی راستەوخۆ دەگاتە خولی یانە پلەیەكەكانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەهەمانكاتدا؛ یاریی كۆتایی خولەكەش‪ ،‬لەیاریگای ئەو یانەیە ئەنجام دەدرێت‪ .‬هەردوو یانەی “هەڵەبجەو ئاكرێ‌”‪ ،‬بەیەكەمی‬ ‫گرووپەكانیان بۆ ئەم قۆناغە سەركەوتن‌‪ ،‬بەمەش دوو هەلیان لەبەردەستدایە بۆگەیشتن بەڕیزی یانە پلەیەكەكان‪ .‬لەهەمان قۆناغداو‬ ‫لەشاری كەركووك‪ ،‬هەردوو یانەی “كفری‌و مەخمور” كە بەدووەمی گرووپەكانیان سەركەوتن‪ ،‬رووبەڕووی یەكتر دەبنەوە‌و براوەیان‬ ‫رووبەڕووی دۆڕاوی “هەڵەبجە‌و ئاكرێ‌” دەبێتەوە‪.‬‬

‫ئەمڕۆ؛ سلێمانی نوێنەری عێراق دیاریدەكات‬

‫تایبەت ‪ -‬گۆڵ‬ ‫بڕیارە ئەمڕۆ سەعات (‪)6‬ی ئێوارە‪ ،‬لەبارەگای لیژنەی ئۆڵۆمپی لە شاری سلێمانی‪ ،‬هەڵبژاردنی نوێنەرایەتی سلێمانی لیژنەی ئۆڵۆمپی‬ ‫كوردستان‌و عێراق‪ ،‬بەڕێوەبچێت‪.‬‬ ‫بەهۆی خۆكاندیدكردنی (‪ )2‬لە ئەندامانی دەستەی گشتیی بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكایەتی‪ ،‬چاوەڕواندەكرێت هەڵبژاردنەكە ملمالنێیەكی بەهێز‬ ‫بەخۆوە ببینێت‪ ،‬بەتایبەت لە هەڵبژاردنی نوێنەری ئافرەت بۆ نوێنەرایەتییەكە‪ .‬هەریەكە لە هەردە رەئوف بارام‌و غەنی فەتاح‪ ،‬بۆ سەرۆكی‬ ‫نوێنەرایەتی خۆیان كاندیدكردووە‪ ،‬سەرچاوەیەكی ئاگادارو شارەزا لەو پرۆسەیە‪ ،‬بە «گۆڵ»ی راگەیاند‪ :‬ئەو هەڵبژاردنە نایاساییە‪ ،‬چونكە لە‬ ‫هیچ شوێنێكی ئەم جیهانەدا نییە رۆژێك پێش هەڵبژاردن‪ ،‬كۆبوونەوەی ئەندامانی دەستەی گشتیی بەڕێوەبچێت‪ ،‬ئەمەش مانای ئەوەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫دەستەیەی پێشوو لە هەڵبژاردنەكەدا سەركەوتن بەدەستدەهێننەوەو هیچ گۆڕانكارییەك نابێت‪.‬‬

‫بەدەستگیراندارییەوە‪،‬‬ ‫بانگێشتی هەڵبژاردەی عێراق دەكرێت‬

‫تایبەت ‪ -‬گۆڵ‬

‫بەهۆی ئەو ئاستە بەرزەی لەیارییەكانی ئەم وەرزەی خوولی هەڵبژاردەی عێراق‬ ‫پێشكەشی یانەی «پێشمەرگەی سلێمانی» كردووه‌‪« ،‬هەرێم بورهان» بانگێشتی‬ ‫ریزی هەڵبژاردەی تۆپی پێی عێراق دەكرێت‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكدا بۆ «گۆڵ»‪ ،‬هەرێم وتی‪« :‬هەرچەندە ئەم ماوەیە سەرقاڵی كاری‬ ‫هاوسەرگیریی بووم‪ ،‬بەاڵم لەیاریدەدەری سیدكای راهێنەرەوە‪ ،‬پەیوەندیم پێوەكرا‪،‬‬ ‫تاكو بەشداریی راهێنانەكانی هەڵبژاردەكە بكەم»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬رۆژی شەممە‪ ،‬پەیوەندیم بە راهێنانەكانەوە كرد‌و ئێستاش لەژێر‬ ‫تاقیكردنەوەی سیدكادام»‪.‬‬ ‫هەرێم‪ ،‬لەخوولی كوردستاندا‪ ،‬یاریی بۆ یانەی «ئ��ارارات» دەكات‪ ،‬ئەو یاریزانە‬ ‫كەالرییە‪ ،‬هەفتەی رابردوو ئەڵقەی هاوسەرگیریی لەگەڵ خاتوو ئارەزوو ‪-‬دا گۆڕییەوە‌و‬ ‫ئەوەی ئاشكراكرد‪ :‬گەر ببێتە جێگەی رەزامەندیی سیدكای راهێنەر‪ ،‬ئەوا بەدڵنیاییەوە‬ ‫دەچێتە ریزی هەڵبژاردەی عێراق‌و هاوسەرگیرییەكەی نابێتە هۆی ئەوەی نەتوانێت‬ ‫لەگەڵ هەڵبژاردەی عێراق گەشتەكانی ئەنجامبدات‪.‬‬ ‫ئەم قسەیەی هەرێم بورهان‪ ،‬دوای ئەوە دێت؛ كە چەند یاریزانێكی كورد بانگێشتی‬ ‫ریزی هەڵبژاردەی عێراق كران‪ ،‬بەاڵم بەهۆی پابەندبوونیان بەخێزان‌و منداڵەكانیانەوە‪،‬‬ ‫لە هەڵبژاردەكە كشانەوە‌و كەمپی راهێنانەكانیان بەجێهێشت‪.‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫ذمارة (‪ )638‬سيَشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫نامەیەكی كراوە بۆ رێزدار‪ ،‬جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان‬

‫لە‪ /‬سەندیكای ئەندازیارانی كوردستان‬ ‫بابەت‪ /‬كارەساتی پرۆژەی شاری ئەندازیاران‬ ‫رێزدار جەنایی سەرۆكی هەرێم‪ ،‬بەباشی دەزانین‪ ،‬ئەم نامە كراوەیە ئاراستەی بەڕێزتان بكەین‌و تیایدا بەكورتیی هەڵوێستی سەندیكا دەرببڕین‪ ،‬لەسەر بەردەوامبوون‌و‬ ‫رانەگرتنی كاری كۆمپانیای بیابان لەسەر پرۆژەكە‪ ،‬كە چارەسەركرنی پرۆژەكە رۆژ بە رۆژ ئاڵۆزتر دەبێت‪.‬‬ ‫بۆ زانینی بەڕێزتان‪ ،‬لەالیەن حكومەتی هەرێم پارچە زەوییەك بەخشرا بە سەندیكاو لەگەڵ گروپێك كۆمپانیا كە (مأمون بریفكانی) نوێنەرایەتیی دەكردن‪ ،‬رێككەوتین بۆ‬ ‫دروستكردنی (شاری ئەندازیاران)‌و گرێبەست مۆركرا‪ ،‬كارەكان لەگەڵ هەندێك كەموكورتی‌و گیروگرفتدا ئاسایی دەرۆیشت بەڕێوە‪ ،‬وەجبەی یەكەمی شوقەكان لە مەراسیمێكدا‬ ‫تەسلیم بە خاوەنەكانیان كرا‌و كاریش لە وەجبەی دووەم بەردەوام بوو‪ ،‬لەسەر قۆناغەكانی داهاتووی پرۆژەكەش رێككەوتبووین‪.‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە!! پالنێك لەالیەن كەسانێكی دەسەالتدارو دەستڕۆیشتوو بە مەرامی بەرژەوەندیی تایبەت كە سەرەتاكەی لە وەزارەتی شارەوانیی لە (نۆكتۆبەری ‪)2009‬‬ ‫دەستیپێكر‌و (كۆمپانیای بیابان)‌و (مأمون بریفكانی) ئامڕازی جێبەجێكەری پیالنەكە بوون بۆ دەستبەسەراگرتنی پرۆژەو زەوییەكەی‪( ،‬مأمون بریفكانی) هەموو تەنازولێكی‬ ‫پێ‌ دەكرد بەرامبەر بە گوژمەیەك پارەی زۆر بە وتەی نوێنەری كۆمپانیای بیابان‌و پاداشتكردنی بە (‪ )200‬دۆنم زەوی لە دهۆك‪ ،‬كەچی پێشتر چەندینجار بە ئێمەی رادەگەیاند‬ ‫كە لەژێر تەهدیددایەو هەر بۆیەش ئەم كارەی بە ناچاریی كردووە بە وتەی خودی خۆی‪.‬‬ ‫بەڕێز جەنابی سەرۆكی هەرێم‪ ...‬تا بەستنی كۆنگرەی (‪)13‬ی (پ‪.‬د‪.‬ك)ی تێكۆشەر‪ ،‬لە كەناڵی جۆراوجۆرەوە زۆر سكااڵمان ئاراستەی بەڕێزتان‌و زۆر لە كەسایەتیی‌و‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكان كرد‪ ،‬لێپێچینەوەی لەسەر نەكرابوو‪ ،‬بەاڵم بڕوامان وابوو بەڕێزتان ئاگاداری نین‌و ئەگەر نا مەحاڵە قبووڵی ئەم جۆرە كارانە بكەن‪ ،‬ناچار وایلێكردین كێشەكە بخەینە سەر رووپەڕی رۆژنامەو گۆڤارەكان كە‬ ‫خواستی ئێمە نەبوو‪ .‬هەروەها لە كۆنگرە ئەم سكااڵیە ئاراستەی بەڕێزتان‌و كۆنگرە كراو پشتگیریی لێكرا‪ ،‬خۆشحاڵ بووین بە تەداخولی بەڕێزتان بۆ چارەسەری كێشەكەو دانانی لیژنەیەك‌و هیوامان بەرز بوو زۆر پەلەی لێدەكرێت‪،‬‬ ‫كەچی بەدواداچونی بەبێ‌ ئاكام دەكرا لەسەری بەبێ‌ هەنگاونانی فیعلیی لەالیەن لیژنەكە‪ ،‬تا ئاڵۆزبوونی بارودۆخی كوردستان هیچ هەنگاوێك نەهاوێشترا‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا لەسەر حیسابی سومعەی خۆمان‌و لەپێناو هەندێك ئیعتیبارات‌و‬ ‫بەرژەوەندیی نەتەوەیی وەكو پێشوو دانمان بەخۆماندا گرتوو بڕیاری چاوەڕوان بوونمان دا‪ ،‬لەسێتی ئەندازیارو سەندیكاكەمان لەڕێی لەڕووی پاراستنی ئەزموونی كوردستان‌و ئەركی نەتەوەیمان لەم بارودۆخە ئاڵۆزو ناسكەی‬ ‫كوردستان گەلێ‌ بەگەورەتر زانی‪ ،‬لەدوای راگەیاندنی بەرنامە چاكسازییەكەی بەڕێزتان كە ئێمە لە بەیاننامەیەكدا پشتگیریمان كرد گەشبین بووین بە فەرمانی بەڕێزتان بەڕاگرتنی دەستبەجێی كارەكانی( كۆمپانیای بیابان) لەسەر‬ ‫پرۆژەی (شاری ئەندازیاران) كەچی زۆر بەداخەوە نائومێد بووینەوە پاش ئەوەی لەالیەن لیژنەی تایبەتی بەنای جەنابتانەوە ئاگاداركراین كە ( سەرۆك فەرمانی كردووە‪ :‬كێشەكە یاسایی‌و هیچ پەیوەندیی بە ئێمەوە نییە‌و بچن بۆ‬ ‫دادگا)‪ .‬هەروەها هەر بەناوی بەڕێزتانەوە (فەرمان دەدرێت بە كۆمپانیای بیابان بۆ دەست بەكاركردن لەدوای نامە كراوەكەی كۆمپانیای بیابان بۆ بەڕێزتان كە زۆربەی ناوەرۆكەكەی بێ‌ بنەما بوون‌و تەنانەت سەندیكا پێی شەرم بوو‬ ‫وەاڵمیشیان بداتەوە‪ ،‬بەڕاستیی ئێمەی نیگەران‌و نائومێد كرد) ئێمە دیسانەوە بڕوامان وابوو كە بەڕێزتان لە واقیعی كێشەكە ئاگادار نەكراون‪ ،‬راشكاوانەش دەریدەبڕین نەك تەنها ئەم كێشە دادگایی‌و یاسایی نییە‪ ،‬بەڵكو راستەوخۆ‬ ‫بۆ چارەسەری بنەڕەتیی پێویستی بە فەرمانی بەڕێزتان هەیە‪ ،‬بۆیە لە برووسكەیەكدا بۆ جەنابتان ناڕەحەتیی خۆمان دەربڕی‪ ،‬رانەگرتنی كاری كۆمپانیا لەسەرێكەوە پێچەوانەیە لەگەڵ بڕگەی (سێیەم)ی فەرمانی بەڕێزتان كە بە‬ ‫ژمارە(د ‪ )173‬لە (‪ )2011/4/19‬گشتێنراوە‪ .‬خۆ كێشەكەی ئێمە لە مانگی (‪)10‬ی پار ساڵ چووە دادگا‪ ،‬بەاڵم یەك هەنگاو نەچووەتە پێش لەبەرئەوەی كەسانێك لەپشت ئەم كێشەیەن دەسەالتدارو دەستڕۆیشتوون‪ ،‬بەاڵم جارێكی‬ ‫تریش خۆشحاڵ بووینەوە كە لەدوای برووسكەكەمان بە فەرمیی فە رمانتاندا بە رەوانەكردنی كێشەكە بۆ (لیژنەی پێداچوونی پرۆژەی چاكسازیی) كە تا ئێستا هیچ هەنگاوێكی عەمەلیی كە راگرتنی كاركردن‌و فرۆشتنە نەهاوێشترا‪،‬‬ ‫هەروەك نووسراوەكەماندا ژمارە (‪ )280‬لە ‪‌2011/5/17‬و ژمارە (تایبەت) لە ‪ 2011/5/29‬داوامان كردووە‪ ،‬بۆیە داواكارین بۆ چارەسەركردنی بنەڕەتیی كێشەكە وەك هەنگاوی یەكەم بفەرموون (بۆ دەستبەجێ‌ راگرتنی كارو ریكالمی‬ ‫كۆمپانیای بیابان لەسەر پرۆژەی شاری ئەندازیاران تا یەكالكردنەوەی عادیالنەی كێشەكە)‬ ‫بەڕێز جەنابی سەرۆك ( بەپێچەوانەوە‪ ،‬لەدوای ئەم نامە كراوەیە بۆ مێژوو‪ ...‬بەرامبەر بە ئەركی سەندیكاییمان ناچاردەبین هەڵوێستی دیكەمان دەبێ‌) لەگەڵ رێزدا‪...‬‬ ‫سەندیكای ئەندازیارانی كوردستان‬ ‫‪2011/6/9‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫‪3‬‬

‫ذمارة (‪ )2‬سَيشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫یانەی سلێمانی؛ گرێبەست‌و مووچەی یاریزانان ئاشكرا دەكات‬ ‫تۆپی پێی سلێمانی بەنیازی واڵتی ئێرانە‬ ‫گۆڵ‪ ،‬سلێمانی‪:‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬گۆڵ‬

‫خه‌سره‌و گورون ده‌یه‌وێت سلێمانیی راسته‌قین‌ه دروست بکاته‌وه‌ ‬

‫ی��ان��ەی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬رۆژی شەممەی‬ ‫داهاتووی وەك خۆئامادەكردن بۆ یارییەكانی‬ ‫وەرزی نوێی خولی یانە نایابەكانی كوردستان‬ ‫دی��اری��ك��ردووە‪ ،‬ئ��ەوەی تێبینیش دەكرێت‪:‬‬ ‫ئەو یانەیە لە وەرزی داهاتوودا جیاوازتر‬ ‫لەیارییەكانی وەرزی رابردوو دەردەكەوێت‪،‬‬ ‫ئەویش بەئیمزاكردنی چەند گرێبەستێكی‬ ‫نوێ‌‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ «گ���ۆڵ»‪ ،‬خەسرەو‬ ‫گورون‪ ،‬راهێنەری یانەی سلێمانی رایگەیاند‪:‬‬ ‫لەچەند رۆژی رابردوودا گرێبەستیان لەگەڵ‬ ‫پێنج یاریزاندا ئیمزا كردووە‪ ،‬كە یاریزانێكیان‬ ‫پێشتر یاریی بۆ یانەی نەورۆز كردووەو چوار‬

‫بۆ گەشتەكەی پۆڵەندا‬

‫داوای خەواندنی (تاپۆی خانوو) دەكات‬ ‫تایبەت‪ -‬گۆڵ‬ ‫لەكاتی سەردانكردنی شاندە وەرزشییەكانی‬ ‫كوردستان بۆ دەرەوەی عێراق‪ ،‬بەتایبەتی واڵتە‬ ‫ئەوروپییەكان‪ ،‬داوای تەئمینات لەو كەسانە‬ ‫دەكرێت‪ ،‬كە ئەندامی شاندەكەن‪.‬‬ ‫یەكێتیی تۆپی پێی كورستان‪ ،‬دوای‬ ‫ئەوەی ( ‪ )20‬راهێنەری بۆ خولێك بردە واڵتی‬ ‫پۆڵەندا‪ ،‬پێش سەفەركردنیان داوای خەواندنی‬ ‫تاپۆی خانووی لەو راهێنەرانە كردووە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫بووەتە جێی نیگەرانیی چەند راهێنەرێك‌و‬ ‫دواتر یەكێتیی تۆپی پێ لە بڕیارەكەی پاشگەز‬ ‫دەبێتەوەو بەبێ‌ هیچ تەئمیناتێك شاندەكە‬ ‫سەفەر بۆ واڵتی پۆڵەندا دەكەن‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ “گ��ۆڵ”‪ ،‬سەركار عەلی‬ ‫خ���ان‪ ،‬جێگری س��ەرۆك��ی یەكێتیی تۆپی‬ ‫پێی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬هەر سەفەرێك‬ ‫لەحكومەت‪ ،‬یان شاندە وەرزش���ی���ی���ەك���ان‬

‫بكرێت‪ ،‬داوای خەواندنی تاپۆی خانوو‪ ،‬یان‬ ‫تەئمینات دەك���ەن‪ ،‬یەكێتیی تۆپی پێی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬پێشتر ئەو داوایەی لەڕاهێنەران‬ ‫كردبوو‪ ،‬بەاڵم دواتر پاشگەزبوونەوە‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشكرد‪ :‬ئەو بڕیارە تەنیا‬ ‫راهێنەران‌و ئەندامانی كارگێڕیی ناگرێتەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو بۆ داهاتوو سەرجەم ئەو تیپانەی كە‬ ‫سەفەر بۆ دەرەوە دەكەن‪ ،‬دەبێت تەئمینات‬ ‫بدەن‪.‬‬ ‫وتیشی‪“ :‬نابێت هیچ الیەك لەو بڕیارە‬ ‫نیگەران ببێت‪ ،‬چونكە پێشتر تەجروبەیەكمان‬ ‫هەیە‪ ،‬كە یاریزانێكی هەڵبژاردەی كوردستان‬ ‫لەكاتی بەشداریكردن لەپاڵەوانێتیی جامی‬ ‫(ڤیڤا)دا لە واڵتی سوید‪ ،‬ریزی هەڵبژاردەی‬ ‫كوردستانی بەجێهێشت‌و دوات��ر داوای مافی‬ ‫پەنابەری ل��ەواڵت��ی هۆڵەندا ك��رد‪ ،‬ئێمەش‬ ‫دەمانەوێت ئەو حاڵەتە دووب��ارە نەبێتەوەو‬ ‫جارێكی تر شەرمەزار نەبینەوە”‪.‬‬

‫ ‬ ‫راهێنه‌رانی کوردستان ل‌ه پۆڵه‌ندا‬

‫هۆكار‌و تووشبوون‬ ‫یاریزانەكەی تریش لەڕیزی یانەی (سیروانی‬ ‫نوێ)دابوون‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی م��ووچ��ەو ب��ڕی گرێبەستی‬ ‫یاریزانەكانیشەوە راه��ێ��ن��ەرەك��ەی یانەی‬ ‫(سلێمانی)‪ ،‬وتی‪« :‬تائێستا یانەكە نزیكەی‬ ‫(‪ )120‬ملیۆن دیناری لە هێنانی یاریزانان‌و‬ ‫نوێكردنەوەی گرێبەستی چەند یاریزانێك‌و‬ ‫دەس��ت��ەی راهێنەراندا خ��ەرج��ك��ردووە‪ ،‬كە‬ ‫زۆرترین بڕی گرێبەستی یاریزانەكانی دەگاتە‬ ‫(‪ 7‬ملیۆن‌و ‪ 500‬هەزار) دینار»‪.‬‬ ‫گ��وورون‪ ،‬ئاماژەی بەوەشكرد‪ :‬لەگەڵ‬ ‫بەرپرسانی یانەكەیدا گفتوگۆی ك��ردووە‬ ‫بۆ رێكخستنی كەمپێكی مەشق‌و راهێنان‬ ‫لەدەرەوەی عێراق‌و پێدەچێت لەواڵتی ئێران‬ ‫ئەو كەمپە ئەنجامبدەن‪.‬‬

‫یانەكانی هەولێر؛ گلەییان لە چۆنییەتی‬

‫یەكێتیی تۆپی پێ‬

‫فۆتۆ‪ :‬سایتی یه‌کێتی تۆپی‬

‫سه‌رفكردنی (‪ )20‬ملیار دینارەكە هەیە‬ ‫چیاڤان‪ -‬هەولێر‬ ‫ئ��ەو (‪ )20‬ملیار دی��ن��ارەی لە‬ ‫ب��ودج��ه‌ی ئ �ه‌م��س��اڵ��دا ب��ۆ وەرزش‬ ‫جێگیركرا‌ یانەكانی ش��اری هەولێر‬ ‫ن��ی��گ��ەران ده‌ک���ات‌و پێیانوایە‪:‬‬ ‫ك��ە ئ��ەو پ��ارەی��ە دەبێت‬ ‫ب��ۆ ه��ەم��وو یانەكان‬ ‫وەك��و یەك دابەش‬ ‫بكرێت‌و جیاوازیی‬ ‫نەكرێت‪.‬‬ ‫س����ەرەڕای‬ ‫ئ��ەوەی ئێستا‬ ‫(‪ )14‬یانەی‬ ‫پ��ل��ەن��ای��اب��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‌و‬ ‫پ��ێ��ن��ج ی��ان��ەی‬ ‫پلەنایابی عێراق‬ ‫ل���ەك���وردس���ت���ان���دا‬ ‫ه��ەن‪ ،‬كەچی لیژنەی‬ ‫وەرزش‌و الوانی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ڕی��اری��داوە‪ :‬بەشێكی‬ ‫زۆری ئ��ەو (‪ )20‬ملیار دی��ن��ارە بۆ‬ ‫یانە بەشداربووەكانی جامی یەكێتیی‬ ‫ئاسیا بێت‪ ،‬لەبەرامبەر ئەوەشدا چەند‬ ‫یانەیەكی شاری هەولێر نیازی ئەوەیان‬ ‫هەیە دژی ئەو بڕیارە بوەستنەوە‌و‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «گ��ۆڵ»‪ ،‬ئەو‬

‫یانانە ب��ە نیگەرانییەوە ل��ە رۆڵ��ی‬ ‫چەند ئەندام پەرلەمانێك دەڕوان��ن‪،‬‬ ‫كە تەنیا ك��ار بۆ چەند شوێنێكی‬ ‫كەمی دیاریكراو دەك��ەن‪ ،‬ئەوەیش‬ ‫وایكردووە گومان لەسەر ئەو ئەندام‬ ‫پەرلەمانانەش بكرێت‪ ،‬كە بۆچی تەنیا‬ ‫لەوپارەیەدا باسی یانەی بەشداربوو‬ ‫لەجامی یەكێتیی ئاسیا‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫بەشێكی زۆری‬ ‫ئ����ەو ی��ان��ان��ە‪،‬‬ ‫ئ��ام��ادەن��ەب��وون‬ ‫ن��اوەك��ان��ی��ان‬ ‫ئاشكرابكرێت‪،‬‬ ‫چونكە ترسی‬ ‫ئ������ەوەی������ان‬ ‫ه����ەی����ە ئ���ەو‬ ‫ب��ەش��ە كەمەی‬ ‫بو د جە كە شیا ن‬ ‫ببڕدرێت‪.‬‬ ‫ه��ەری��ان��ەی��ەك��ی‬ ‫خ����ول����ی ك����وردس����ت����ان‬ ‫مانگانەیەكی دیاریكراویان لەوەزارەتی‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ری �ی‌و الوان����ی حكومەتی‬ ‫كوردستان هەیە‪ ،‬بەاڵم بەشی هەرە‬ ‫زۆری یانەكان ئەو بڕە بەكەم دەزانن‌و‬ ‫بەهیوان لە (‪ )20‬ملیار دینارەكەی‬ ‫بەشە ب��ودج��ەی وەرزش هاوكاریی‬ ‫بكرێن‪.‬‬

‫خولی تۆپی پێی تیپەمیللییەكانی چەمچەماڵ؛ ده‌کرێته‌وه‌‬ ‫ن��ەك��ردووەت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم هەفتەی راب���ردوو ئەو‬ ‫چەمچەماڵ‪ -‬گۆڵ‬ ‫لیژنەیە بڕیاریدا‪ ،‬دوای تاقیكردنەوەكانی كۆتایی‬ ‫ماوەی نزیكەی ساڵێك زیاتر دەبێت‪ ،‬لیژنەی ساڵ‪ ،‬خولێك بۆ (‪ )14‬تیپی پلەیەك بكاتەوە‪،‬‬ ‫تیپەمیللییەكانی چەمچەماڵ هیچ خولێكی كە یارییەكانی بەشێوەی دوو دۆڕان بەهاوكاریی‬ ‫تۆپی پێی بۆ تیپە پلەیەكەكانی سنوورەكە یانەی وەرزشی چەمچەماڵ بەڕێوەدەچێت‪.‬‬

‫ح���ەس���ەن ل��ەت��ی��ف‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫تیپەمیللییەكان‪ ،‬بە «گۆڵ»ی وت‪« :‬كێشەی‬ ‫سەرەكیی لیژنەكەمان‪ ،‬نەبوونی یاریگایەكی‬ ‫تایبەتە ب��ەخ��ۆم��ان‪ ،‬داواك����ارم ك��ە بەپرسان‬ ‫یاریگایەكمان بۆ دروست بكەن»‪.‬‬

‫سیروانی نوێ‌‌و رزگار عەلی؛ جیاده‌بنەوە‬

‫«ب ‌ه زاره‌کیی؛ ل ‌ه یانه‌کانی سلێمانییه‌وه‌‪ ،‬گفتوگۆم له‌گه‌ڵدا کراوه‌»‬

‫تایبەت‪ -‬گۆڵ‬ ‫دوای ئەوەی بۆ ماوەی چەند‬ ‫وەرزێك ئەركی راهێنانی تیپی تۆپی‬ ‫پێی یانەی «سیروانی ن��وێ»ی‬ ‫لەئەستۆ بوو‪ ،‬دوای دابەزینی بۆ‬ ‫ریزی یانە پلەیەكەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫رزگار عەلی‪ ،‬پۆستی راهێنانی ئەو‬ ‫یانەیەی بەجێهێشت‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیشیدا بۆ “گ��ۆڵ”‪،‬‬ ‫رزگ���ار ع��ەل��ی‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬دوای‬ ‫كۆتاییهاتنی یارییەكانی خولی‬ ‫یانە نایابەكانی كوردستان‪ ،‬زیاتر‬ ‫لەجارێك لەڕێگەی سەرپەرشتیاری‬ ‫تۆپی پێی یانەكەوە وەاڵم��ی بۆ‬ ‫بەرپرسانی یانەكەی ن��اردووە‪ ،‬تا‬ ‫ئاگاداری پالنەكانیان بێت بۆ وەرزی‬

‫داهاتوو‪ ،‬بەاڵم پێیانڕاگەیاندووە‪،‬‬ ‫كە یانەكە ل���ەوەرزی داه��ات��وودا‪،‬‬ ‫بەتیپی الوان��ەوە بەشداریی خولی‬ ‫ێ‬ ‫یانە پلەیەكەكان دەك��ات‌و بەب ‌‬ ‫بۆندو بەمووچەیەكی كەم یاریی‬ ‫بەیاریزانەكانیان دەكەن‪.‬‬ ‫وتیشی‪“ :‬من بەو شێوەیە رازیی‬ ‫نەبووم لەیانەكەدا بمێنمەوەو وازم‬ ‫لەئەركی راهێنانی یانەكە هێناوە”‪.‬‬ ‫رزگ��ار عەلی‪ ،‬م��اوەی چەندە‬ ‫وەرزێ������ك راه���ێ���ن���ەری ی��ان��ەی‬ ‫ێ ب��ووەو توانیویەتی‬ ‫سیروانی نو ‌‬ ‫پ��ل��ەی دووەم���ی ن��ازن��اوی خولی‬ ‫یانەنایابەكانی ك��وردس��ت��ان بۆ‬ ‫یانەكەی بەدەستبهێنێت‪ ،‬تائێستاش‬

‫(پێكان) چییە؟‬

‫بەشێوەیەكی رەسمیی لەالیەن‬ ‫هیچ یانەیەكەوە بۆندی پێشكەش‬ ‫نەكراوەو بەپێی وت��ەی خۆیشی‪:‬‬ ‫“بەشێوەیەكی زارەكیی لەیانەكانی‬ ‫ش���اری سلێمانییەوە گفتوگۆم‬ ‫لەگەڵدا كراوە”‪.‬‬ ‫یانەی سیروانی ن��وێ‌‪ ،‬پاش‬ ‫ئ��ەوەی ل��ەوەرزی راب��ردووی خولی‬ ‫ی��ان��ە ن��ای��اب��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫ئاستێكی خراپی پێشكەشكردو‬ ‫بەكۆكردنەوەی (‪ )21‬خاڵ لەدوا‬ ‫پلەی ریزبەندیی ئەو خولەدا هات‪،‬‬ ‫دابەزی بۆ ریزی یانە پلەیەكەكان‌و‬ ‫لەوەرزی داهاتوو لەو خولەدا یاریی‬ ‫دەكات‪.‬‬

‫بە (پێكان)ی وەرزشی‬ ‫ئا‪ :‬موكریان شێرۆ كەمال‬ ‫بەشی یەكەم‪:‬‬

‫پێكان‪ :‬بریتییە لە تووشبوونی ئازاری‬ ‫هەندێك لە شانەكان‌و خانەكانی لەش بەهۆكاری‬ ‫دەركیی‌و ناوەكییه‌کان‪ ،‬ئەمەش وادەكات‪ ،‬كە‬ ‫ئەو شانانە‪ ،‬یان خانانە كارەكانی بۆ ماوەیەكی‬ ‫دیاریكراو بووەستێت‌و بەباشیی كار نەكات‪.‬‬ ‫س��ێ ج��ۆر پێكانمان ه��ەی��ە‪ ،‬ئەوانیش‪:‬‬ ‫(سووك‪ ،‬مامناوەند‌و بەهێز)‪.‬‬ ‫هۆكاری تووشبوون بە پێكانی وەرزشیی‬ ‫راهێنانی ه��ەڵ��ە‪ ،‬ئ��ەم��ەش زی��ات��ر خۆی‬ ‫لەوەدا دەبینێتەوە‪ ،‬كە زیاد لەپێویستی خۆت‬ ‫راهێنان بكەیت‪ ،‬لەبواری جەستەیی‌و توانایی‌و‬ ‫خۆگەرمنەكردن‪ ،‬ئامادەنەبوونی ماسولكەكانی‬ ‫لەش بۆ كاركردن‪ ،‬هەروەها خراپیی سیستمی‬ ‫راهێنان لەدابەشكردنی تواناو لێوەشاوەیی‬ ‫جەستەیی‌و پشوودان‪.‬‬ ‫پشتگوێخستنی ب���واری ت��ەن��دروس��ت��ی‪،‬‬ ‫كاردەكاتە سەر پێكانی یاریزان بەهۆی نەكردنی‬ ‫پشكنینی بۆ خانەكانی ناوەوەی لەش‪ ،‬هەروەها‬ ‫نەبوونی سیستمی خ���واردن‌و هەواگۆڕكێ‪،‬‬ ‫خراپیی پێداویستی وەرزشیی‌و زەویی یاریگە‌و‬ ‫زەبروزنگی یاریزانی بەرامبەر‪.‬‬ ‫پشتگوێخستنی بواری كەش‌و هەوا‪ ،‬ئەمەش‬ ‫كاردەكاتە سەر پێكانی یاریزانەكان‪ ،‬هەر‬ ‫لەسەرما‌و گەرمایەكی زۆر‌و باران‌و بای توند‪،‬‬ ‫بەرزونزمیی یاریگە‪ ،‬خراپیی باری دەروونیی‬ ‫یاریزان‌و هەروەها نەگونجاندنی تەمەن‌و رەگەز‪،‬‬ ‫هەروەها نەبوونی پێداویستی وەرزشیی بۆ‬ ‫خۆپاراستن‪.‬‬

‫دیار رەحمان‪ ،‬بانگێشتی ریزی‬ ‫یانەی هەولێر ده‌كرێتەوە‬

‫تۆپی پێی ئاسیای دەكات بۆ بەشداریكردن‬ ‫پ‪ .‬هەولێر‬ ‫لەیاریی جامی یەكێتیی ئاسیادا‪ ،‬كە بڕیارە‬ ‫دوای ئەوەی چەند مانگێك لەمەوبەر (‪ ،)2011/9/13‬یانەی هەولێر بەرامبەر‬ ‫كێشەیەك لەنێوان دیار رەحمان‪ ،‬یاریزانی پیرسیپورای ئەندەنوسی یاریی بكات‪.‬‬ ‫یانەی هەولێر‌و ئەیوب ئۆدیشۆی‪ ،‬راهێنەری‬ ‫یانەكە سەریهەڵدا‌و بەهۆیەوە یاریزانی‬ ‫ناوبراو ماوەیەكی زۆر لەڕیزەكانی یانەكە‬ ‫دوورخرایەوە‪ ،‬دواجار هەفتەی رابردوو ئەو‬ ‫یاریزانە بانگهێشتی ریزی یانەی هەولێر‬ ‫كرایەوە‌و ئێستا لە یەكە مەشقییەكانی‬ ‫بەردەوامە‪.‬‬ ‫دیار رەحمان‪ ،‬ئەوەی راگەیاند‪ :‬پێش‬ ‫چەند رۆژێك عومەر مەجید‪ ،‬یاریدەدەری‬ ‫راهێنەری یانەی هەولێر تەلەفۆنی بۆ‬ ‫ك��ردووە‌و پێیوتووە‪ :‬بگەڕێتەوە‬ ‫ی���ەك���ە م��ەش��ق��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫ی��ان��ەك��ەی‪ ،‬ئ��ەوەی��ش‬ ‫ئ������ەوان‬ ‫ل�����ەس�����ەر داوای‬ ‫گ���ەڕاوەت���ەوە‌و ئێستا ل��ەڕی��زەك��ان��ی‬ ‫یانەی هەولێردا بەردەوامە‪.‬‬ ‫دی��ار رەح��م��ان‪ ،‬یەكێكە لەیاریزانە‬ ‫هەرە باشەكانی باڵی چەپ‌و لەڕیزەكانی‬ ‫یانەی «ب��روس��ك»ی ش��اری هەولێرەوە‬ ‫دەستی بەیاریكردن كردووە‪ ،‬دواتر چووە‬ ‫ی��ان��ەی «ك���ەرك���ووك‌»و پ��اش��ان یانەی‬ ‫یەكەمی شارەكەی خۆی هەڵبژارد‪ ،‬كە‬ ‫یانەی «هەولێر»ە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی زۆریی‬ ‫ی��ەدەگ��ب��وون��ی��ی��ەوە‪ ،‬ئاستی داب��ەزی��وە‌و‬ ‫ئەستەمە لەیارییەكانی داهاتووی یانەی‬ ‫هەولێردا بەشدارییەكی كاریگەری پێ‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «گۆڵ»‪ ،‬ناوی‬ ‫دیار رەحمان‪ ،‬لەنێو ئەو لیستەدایە‪،‬‬ ‫كە یانەی هەولێر پێشكەشی یەكێتیی‬

‫‪2‬‬

‫‪Bahman.Gharib@yahoo.com‬‬

‫«رۆب‌و یۆرۆ»؛ سەر لە «نیمار» دەشێوێنن‬

‫(‪ )16‬رۆژی ماوە‬

‫«میسی»؛ تووشی حاڵەتێكی خراپ دەبێت‬

‫پ��ێ��ش‬ ‫‪:score‬‬ ‫یارییەكانی‬ ‫دەستپێكردنی‬ ‫ج���ام���ی ك���وپ���ا ئ��ەم��ری��ك��ا‪،‬‬ ‫«لیۆنێل میسی»ی باشترین‬ ‫یاریزانی جیهان‪ ،‬لەحاڵەتێكی‬ ‫خ��راپ��دای �ە‌و رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫ترسی ئەوەی هەیە‪ ،‬نەتوانن‬ ‫نازناوەكە ببەنەوە‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەی‬ ‫«س���پ���ۆرت»ی ك��ەت��ەل��ۆن��ی‪،‬‬ ‫میسی وت���ی‪« :‬ل��ەب��ارێ��ك��ی‬ ‫دەروون���ی���ی زۆر خ��راپ��دام‪،‬‬ ‫هەست بەدڵەڕاوكێ‌ دەك��ەم‪،‬‬ ‫فشارێكی دەروون��ی��ی زۆرم‬ ‫لەسەرە‪ ،‬هاندەران چاوەڕێی‬ ‫ئەنجام‌و ئاستی باش دەكەن‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت ئەوە بكەین كە‬ ‫هاندەران دەیانەوێت»‪.‬‬ ‫میسی؛ باشترین یاریزانی‬ ‫ج��ی��ه��ان �ە‌و پ��ێ��ش دوو س��اڵ‬ ‫ل��ەم��ەوب��ەری��ش‪ ،‬ه���ەر خ��ۆی‬ ‫پ���ادش���ای ت��ۆپ��ی پ��ێ‌ ب��وو‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ب��ردن��ەوەی هەموو‬ ‫نازناوێك بۆ ئەرجەنتین‪ ،‬مایەی‬ ‫شانازییە‪ ،‬ب��ەاڵم لەئێستادا‬

‫خەڵكی ئەرجەنتین تینووی‬ ‫ب��ردن��ەوەی جامەكانن‪ ،‬بۆیە‬ ‫«كوپا ئەمریكا» باشترین‬ ‫دیارییە تاكو تینووێتییان‬ ‫بشكێنێت»‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە «پ��ی��پ‬ ‫گواردیۆال»ی راهێنەری یانەی‬

‫ب��ەرش��ەل��ۆن��ە‪ ،‬میسی وت��ی‪:‬‬ ‫«گواردیۆال وایلێكردم بگەمە‬ ‫ئەم ئاستە‪ ،‬رۆژ بەڕۆژ شتی‬ ‫نوێ‌ لەوەوە فێردەبم»‪.‬‬ ‫ئ����ەم وت����ان����ەی میسی‬ ‫لەكاتێكدایە؛ كە ئێستا لەگەڵ‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەك��ەی��دا سەرقاڵی‬

‫خۆئامادەكردنە بۆ یارییەكانی‬ ‫«جامی كوپا ئەمریكا»‪ ،‬كە‬ ‫بڕیارە رۆژی (‪،)2011/7/2‬‬ ‫ل�����ەواڵت�����ی ئ��ەرج��ەن��ت��ی��ن‬ ‫دەستپێبكات‌و رۆژی (‪)24‬‬ ‫ی هەمان مانگ‪ ،‬كۆتایی پێ‬ ‫بێت‪.‬‬

‫بارهەڵگرێك؛ پاڵەوانی‬ ‫ئەوروپا دەكوژێت‬ ‫ئ���اژان���س���ه‌ک���ان‪ :‬ب��ەه��ۆی‬ ‫رووداوێ����ك����ی ه��ات��وچ��ۆوە‪،‬‬ ‫«ك��ۆزی��م��ۆ ك��ال��ی��ان��درۆ»ی‬ ‫پاڵەوانی راكردنی ئەوروپای‬ ‫ساڵی (‪ )2007‬لەئیتاڵیا كۆچی‬ ‫دواییكرد‪.‬‬ ‫یەكێتیی یارییە بەهێزەكانی‬ ‫ئیتاڵیا ب�ڵاوی��ك��ردەوە‪ :‬رۆژی‬ ‫هەینیی رابردوو‪« ،‬كالیاندرۆ»‬ ‫ل�����ەش�����اری «ف��ران��ك��ف��ی��ا‬ ‫فۆنتانا»ی باشووری ئیتاڵیا‪،‬‬ ‫بەماتۆڕەكەی‪ ،‬خۆی كێشاوە‬ ‫ب��ە لۆرییه‌کی بارهەڵگردا‌و‬ ‫راستەوخۆ كۆچی دواییكردووە‪.‬‬

‫كالیندرۆ؛ لەساڵی (‪،)2007‬‬ ‫توانی لەشاری «بێرمینگهام»‬ ‫لەیاریی راكردنی (‪ )3‬هەزار‬ ‫مەتر‪ ،‬لەنێو هۆڵی داخ��راودا‬ ‫ببێتە پ���اڵ���ەوان‌و ژم���ارەی‬ ‫پ��ێ��وان��ەی��ی ت���ۆم���ار ب��ك��ات‪،‬‬ ‫پێشتریش لەساڵی (‪)2001‬‬ ‫لەڕاكردنی (‪ )1500‬مەتر‪ ،‬بووە‬ ‫پاڵەوانی ئەوروپا‪ ،‬بەاڵم لەسەر‬ ‫ئاستی الوان‪.‬‬ ‫ئەو راكەرە‪ ،‬خاوەنی (‪)2‬‬ ‫م��ن��داڵ �ە‌و ل��ەت��ەم��ەن��ی (‪)29‬‬ ‫ساڵییدا‪ ،‬جیهانی گۆڕەپان‌و‬ ‫مەیدانی بەجێهێشت‪.‬‬

‫ژنەكەی «گیگز»‪ :‬هەموو قسەكان درۆن‬

‫ناتاشا‪ :‬ئەو شەوەی «گیگز» دوو گۆڵی كرد؛ سكم پڕبوو‬ ‫ئاژانسه‌کان‪ :‬ژنەكەی «رایان‬ ‫گیگز»ی ئەستێرەی تۆپی پێی‬ ‫یانەی «مانچستەر یونایتد»‪،‬‬ ‫گ��وێ‌ بەهەواڵی ئ��ەو رۆژنامانە‬ ‫ن�����ادات‪ ،‬ك���ە ب���اس ل��ەب��وون��ی‬ ‫خیانەت دەكەن لەنێوان یاریزانی‬ ‫ن��اوب��را‌و و ه��اوس��ەری براكەیدا‌و‬ ‫رایدەگەیەنێت‪ :‬هەموو هەواڵەكان‬ ‫درۆن‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەكانی‬ ‫ب��ەری��ت��ان��ی��ا‪« :‬س��ت��ای��س»ی‬ ‫هاوسەری «گیگز» رایگەیاند‪:‬‬ ‫الپ���ەڕەی���ەك���ی ن����وێ‌ ل��ەگ��ەڵ‬ ‫«گیگز»دا هەڵدەدەینەوە‌و گوێ‬ ‫بەڕۆژنامەكان نادەین‪.‬‬ ‫ل���ەالی���ەك���ی ت���ری���ش���ەوە‪،‬‬ ‫هاوڕێیەكەی «ستایس‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«س��ت��ای��س��ی پ��ێ��ی��وت��م؛ گیگز‬ ‫لەبارێكی زۆر خراپدایە‪ ،‬دەبێت‬ ‫یارمەتیی بدەم‪ ،‬گەر بەڵێنەكەی‬ ‫جێبەجێبكات ك��ە خیانەتم‬

‫لێنەكات‪ ،‬ئ��ەوا ژیانم لەگەڵیدا‬ ‫بەردەوام دەكەم»‪.‬‬ ‫ستایس‪ ،‬زیاتر دڵ��ی خۆی‬ ‫بۆ كچە هاوڕێكەی كردووەتەوە‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬گیگز هیچ كچێكی تری‬ ‫خۆشناوێت‪ ،‬هەموو رۆژنامەكان‬ ‫درۆدەك������ەن‪ ،‬ئ���ەو قسانەشی‬ ‫دەربارەی خیانەتن‪ ،‬دایاندەپۆشم‌و‬ ‫لەم قەیرانەش تێپەڕدەبین»‪.‬‬ ‫ئ��ەم ه��ەڵ��وێ��س��ەی ستایس‬ ‫دوای ئەوەدێت‪ ،‬كە رۆژنامەكانی‬ ‫بەریتانیا باڵویانكردەوە؛ گیگز‬ ‫خیانەتی لەهاوسەرەكەی كردووە‌و‬ ‫پەیوەندیی لەگەڵ «ناتاشا»ی‬ ‫خێزانی براكەیدا بەستووە‪.‬‬ ‫لەبەرامبەریشدا‪« ،‬ناتاشا»‬ ‫دەڵ���ێ���ت‪« :‬ل���ەگ���ەڵ گ��ی��گ��زدا‬ ‫پەیوەندیی هەبووە‌و ئەو شەوەی‬ ‫لەساڵی (‪ )2010‬دوو گۆڵەكەی‬ ‫لە «تۆتنهام» كرد‪ ،‬من سكم لە‬ ‫گیگز هەبوو»‪.‬‬

‫«ئەڵمانیا»؛ بەخێرایی كیسەڵ دەڕوات‬ ‫ئه‌لجەزیرە‪ :‬یواكیم لۆف‪ ،‬راهێنەری هەڵبژاردەی ئەڵمانیا‪ ،‬پەلە ناكات‬ ‫لەدیاریكردنی پێكهاتەی كۆتایی هەڵبژاردەكەی بۆ یارییەكانی‬ ‫یۆرۆی (‪.)2012‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەی «بیڵد ئێم سوناتگ»ی‬ ‫ئەڵمانیی‪ ،‬لۆف وتی‪« :‬كۆمەڵێك یاریزانمان هەیە‪ ،‬پێویست‬ ‫بەتاقیكردنەوە ناكەن‌و شوێنی خۆیان لەهەڵبژاردەكەدا‬ ‫كردووەتەوە‪ ،‬بەاڵم دەمانەوێت؛ چەند یاریزانێكی الوی تر‬ ‫دیاریبكەین‌و بانگهێشتی یۆرۆیان بكەین‪ ،‬ئەوەش‬ ‫پێویستی بەكات هەیە‌و كاتیشمان لەبەردەستدایە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬وازمان لەو بیرۆكەیە هێناوە‪،‬‬ ‫كە پێشتر پێمانوابوو؛ پێش (‪ )6‬مانگ‬ ‫لەپاڵەوانێتییەكان‪ ،‬پێكهاتەی كۆتایی دیاریی‬ ‫بكەین»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )2‬سَيشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫‪ :AS‬ل���ەگ���ەڵ ئ����ەوەی‬ ‫رۆژنامەكانی ئیسپانیا‪ ،‬باس‬ ‫ل��ەب��وون��ی پ��ەی��وەن��دی��ی نێوان‬ ‫«ن��ی��م��ار داس��ی��ل��ڤ��ا»‌و یانەی‬ ‫«ریاڵ مەدرید» دەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرچاوەیەكی نزیكی یانەی‬ ‫شاهانە ئاشكرایدەكات‪ :‬بەهۆی‬ ‫«رۆبینیۆ»وە‪« ،‬نیمار» دوودڵە‬ ‫لەڕۆیشتنی بۆ ئەو یانەیە‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ەی «ئ���اس���ی»‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی��ی ب�ڵ�اوی���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫گ���ف���ت���وگ���ۆك���ان���ی ی���ان���ەی‬ ‫«ری����اڵ» ل��ەگ��ەڵ «ن��ی��م��ار»‪،‬‬ ‫بەرەوپێشچوونی زۆری بەخۆوە‬ ‫بینیوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەو رووداوەی‬ ‫لەو یانەیە بەسەر «رۆبینیۆ»دا‬ ‫ه��ات‪ ،‬گوومانی الی «نیمار»‬ ‫دروستكردووە‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵەكەی «ئاس»‪،‬‬ ‫«رۆب��ی��ن��ی��ۆ» پ��ەی��ون��دی��ی بە‬ ‫«ن��ی��م��ار»ەوە ك���ردووە‌و باسی‬ ‫لەخراپیی دەستەی كارگێڕیی‬ ‫یانەی ریاڵ كردووە‪ ،‬بەوەش ئەو‬ ‫یاریزانە الوەی بەرازیل‪ ،‬دوودڵە‬ ‫لەرازیبوونی كە بچێتە یانەی‬ ‫شاهانەوە‪.‬‬ ‫ئاس؛ روونیشیكردووەتەوە‪:‬‬

‫«رۆب��ی��ن��ی��ۆ»‪ ،‬ب��اس��ی ئ��ەوەی‬ ‫ك��ردووە؛ كاتێك لەیانەی ریاڵ‬ ‫یاریی كردووە‪ ،‬كێشەی لەگەڵ‬ ‫راهێنەر‌و یاریزاناندا هەبووە‪،‬‬ ‫بەاڵم هاندەرانی یانەی ریاڵ‪،‬‬ ‫ئەو قسەیە رەتدەكەنەوە‪،‬‬ ‫ك��ە «رۆب��ی��ن��ی��ۆ» لەبەر‬ ‫كێشەی نێو ژووری‬ ‫خ��ۆگ��ۆڕی��ن ریاڵی‬ ‫بەجێهێشتبێت‪.‬‬ ‫ئ��اس؛ وت��ەی‬ ‫هاندەرانی یانەی‬ ‫ش���اه���ان���ەش���ی‬ ‫ب��ڵ��اوك�����ردەوە‌و‬ ‫دەڵێن‪« :‬رۆبینیۆ‪،‬‬ ‫ش��وێ��ن��ی پ���ارە‬ ‫ك������ەوت‪ ،‬ب��ۆی��ە‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی��ای‬ ‫بەجێهێشت‪ ،‬هەر‬ ‫ئ���ەوەش وای��ك��رد؛‬ ‫ناوبنرێت (رۆب‌و یۆرۆ)‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە‪ ،‬باوكی‬ ‫«نیمار»‪ ،‬كە لەهەمانكاتدا‬ ‫بریكاری كارەكانییەتی‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«هەر یانەیەك بیەوێت كوڕەكەم‬ ‫بكڕێت‪ ،‬پێویستە (‪ )45‬ملیۆن‬ ‫یۆرۆی پێ بێت»‪.‬‬

‫تەلەف‬ ‫ۆنێك بۆ «رۆناڵدۆ»؛ جیهان دەهەژێنێت‬

‫م���ی���رەر‪ :‬ب��ەپ��ێ��ی راپ���ۆرت���ی‬ ‫رۆژنامەكانی ئینگلتەرا‪ ،‬یانەی‬ ‫«مانچستەر سیتی» پەیوەندیی‬ ‫ب��ە «ك��ری��س��ت��ی��ان��ۆ رۆن���اڵ���دۆ»ی‬ ‫پرتوگالییەوە ك���ردووە‪ ،‬تاوەكو‬ ‫روو لەئینگلتەرا بكات‪ ،‬خاوەنی‬ ‫یانەكەش ئامادەیە گرێبەستێكی‬ ‫وای پێشكەش بكات‪ ،‬هەموو جیهان‬ ‫بهەژێنێت‪ ،‬رۆناڵدۆش داوای سێ‬ ‫مەرجی كردووە تاكو یاریی بۆ ئەو‬ ‫یانەیە بكات‪.‬‬ ‫رۆژنامەی «سەندای میرەر»ی‬ ‫بەریتانیی‪ ،‬ب�ڵاوی��ك��ردەوە‪ :‬یانەی‬ ‫«مانچستەر سیتی» لەڕێگەی‬ ‫ت��ەل��ەف��ۆن��ەوە‪ ،‬پ��ەی��وەن��دی��ی بە‬ ‫«رۆناڵدۆ»وە كردووە‌و باسیان لەوە‬ ‫كردووە؛ لەهاوینی داهاتوودا‪ ،‬یاریی‬ ‫بۆ «مانچستەر سیتی» بكات‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵەكەی «سەندای‬ ‫میرەر»‪« ،‬رۆناڵدۆ» داوای مووچەی‬ ‫سااڵنەی (‪ )23‬ملیۆن‌و (‪ )500‬هەزار‬ ‫یۆرۆ ك��ردووە‪ ،‬تاوەكو رازیی ببێت‬ ‫رووبكاتە ئینگلتەرا‪.‬‬ ‫س��ەن��دای م��ی��رەر؛ لەرێگەی‬ ‫چ��ەن��د ه��اوڕێ��ی��ەك��ی رۆن���اڵ���دۆوە‬ ‫ه���ەواڵ���ەك���ەی دەس��ت��ك��ەوت��ووە‌و‬ ‫روونیشیكردووەتەوە‪ :‬مانچستەر‬

‫سیتی دەڵ��ێ��ت‪« :‬گرێبەستێك‬ ‫پێشكەشی رۆناڵدۆ دەكەین‪ ،‬تۆپی‬ ‫پێی جیهان بهەژێنێت»‪.‬‬ ‫شێخ مەنسوڕ‪ ،‬خاوەنی یانەی‬ ‫مانچستەرسیتیش‪ ،‬ق��س��ەی بۆ‬ ‫رۆژنامەی ناوبراو كردووە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئ��ام��ادەی��ن (‪ )170‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫بدەینە یانەی ریاڵ مەدرید‪ ،‬تاوەكو‬ ‫رۆناڵدۆمان پێبفرۆشێت»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪« ،‬س��ەن��دای‬ ‫میرەر»‪ ،‬هەڵوێستی رۆناڵدۆشی‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە ب�ڵاوك��ردووەت��ەوە‌و‬ ‫ئاشكرایدەكات‪ :‬رۆناڵدۆ بۆ رازیبوونی‬ ‫ك��ە بچێتە ی��ان��ەی مانچستەر‬ ‫سیتییەوە‪ ،‬سێ مەرجی بۆ ئەو‬

‫یانەیە دان���اوە‪ ،‬ئەوانیش بریتین‬ ‫لە‪ :‬وەرگرتنی ژمارە (‪ ،)7‬پێدانی‬ ‫ش��ارەی كاپتنی یانەكە‌و مووچەی‬ ‫هەفتانەی (‪ )400‬هەزار پاوەند بێت‪.‬‬ ‫پێشتریش «رۆناڵدۆ» لێدوانی‬ ‫بۆ رۆژنامەكانی ئینگلتەرا دابوو‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی ئاشكراكردبوو‪ :‬كە یاریی‬ ‫بۆ هیچ یانەیەكی ئینگلتەرا ناكات‪،‬‬ ‫جگە لەیانەی «مانچستەر یونایتد»‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەاڵم «سەندای میرەر»‪،‬‬ ‫جەخت لەسەر ئ��ەوە دەك��ات��ەوە‪:‬‬ ‫پێدەچێت «رۆن��اڵ��دۆ» لەبەردەم‬ ‫ئەو گرێبەستە زەبەالحەی «شێخ‬ ‫مەنسوڕ»دا‪ ،‬خۆی رانەگرێت‌و ریاڵ‬ ‫مەدرید بەجێبهێڵێت‪.‬‬

‫«تیڤێز»؛ ده‌بێت ‌ه كوڕی خانمە پیرەكە‬

‫«هیدینك»؛ ئاگای لە «چێڵسی» نییە‬

‫كۆرێری‪ :‬یانەی «یۆڤانتۆس»ی ئیتاڵیی‪ ،‬توانی‬ ‫سەركەوتوو بێت لەئیمزاكردنی گرێبەستێك لەگەڵ‬ ‫«كارلۆس تیڤێز»ی ئەرجەنتینیی‪ ،‬ئەویش دوای‬ ‫گفتوگۆیەكی زۆری هەردوو الیەن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی «ك��ۆرێ��ری دیللۆ س��پ��ۆرت»ی‬ ‫ئیتاڵیی‪ ،‬باڵویكردەوە‪ :‬گرێبەستی نێوان تیڤێز‌و‬ ‫بەرپرسانی یانەی خانمە پیرەكە‪ ،‬گەیشتوونەتە‬ ‫رێككەوتنی كۆتایی‌و گرێبەستێكیشیان ئیمزا‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵەكەی «كۆرێری»‪ ،‬یانەی «ریاڵ‬ ‫مەدرید» لەهەوڵی ئەوەدابوو؛ «تیڤێز» پەلكێشی‬ ‫ریزەكانی بكات‪ ،‬بەاڵم ئەو ئەرجەنتینییە پێی خۆش‬ ‫نەبووە رووبكاتە ئیسپانیا‪.‬‬

‫گۆڵ‪ :‬گۆس هیدینگ‪ ،‬راهێنەری هەڵبژاردەی توركیا‪ ،‬ئەو‬ ‫هەوااڵنە رەتدەكاتەوە كە باسیان لەوەدەكرد؛ دەگەڕێتەوە‬ ‫بۆ ئینگلتەرا‌و راهێنەرایەتیی یانەی چێڵسی دەكات‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەی «میرەر»ی بەریتانیی‪،‬‬ ‫«هیدینك» وت��ی‪« :‬ئ��اگ��اداری ئ��ەوە نیم چێڵسی‬ ‫پەیوەندیی پێوەكردبم‪ ،‬تەنیا وت��ەی رۆژنامەكانە‌و‬ ‫لەپێناو بەرزكردنەوەی فرۆشیانە‪ ،‬من پەیوەستم‬ ‫بەگرێبەستەكەی یەكێتیی تۆپی پێی توركییەوە»‪.‬‬ ‫ئەو هۆڵەندییە‪ ،‬وتیشی‪« :‬پێش ئ��ەوەی بیر‬ ‫لەچێڵسی بكەمەوە‪ ،‬ئەركێكی گرانترم لەبەردەمە‪،‬‬ ‫ئەویش سەرخستنی هەڵبژاردەی توركیایە بۆ یۆرۆی‬ ‫(‪‌)2012‬و پاشانیش بەدەستهێنانی ئەنجامی باشە‬ ‫بۆ هەڵبژاردەكە»‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬

‫ی‪ .‬سه‌رپه‌رشتیار‬

‫دیزاین‬

‫به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫بڕیار عه‌باس‬

‫یاسین حه‌مه‌عه‌لی‬

‫‪bahman.gharib@yahoo.com‬‬

‫‪07701945188‬‬

‫ذمارة (‪ )2‬سَيشةممة ‪2011/6/14‬‬

‫رۆماریۆ؛ لە پەرلەمانەوە یەكەمە‪ ...‬نێستلڕۆیش پانزەیەمە‬ ‫باشترین (‪ ،)15‬گەڕانەوە بۆ خولی (‪ )5‬ساڵ لەیانەی ئۆڵمپیك لیۆن یاریكرد‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەساڵی (‪)2003‬دا گ��ەڕای��ەوە بۆ‬ ‫ئیسپانیا‬ ‫گۆڵ‪ :‬ماڵپەری رەسمیی گۆڵ‪ ،‬ناوی ئیسپانیا‌و گرێبەستێكی یەك ساڵیی‬ ‫ئەو (‪ )15‬گرێبەستەی ئاشكرا كرد‪ ،‬كە لەگەڵ یانەی ڤیاڕیاڵ ئیمزا كرد‪.‬‬ ‫خافێر ساڤیۆال‪ ،‬لە مۆناكۆوە‬ ‫گرنگترین گەڕانەوە بوون لەمێژووی خولی‬ ‫بۆ سیڤیلیە‬ ‫یانەكانی ئیسپانیا‪ ،‬رۆماریۆی بەرازیلی‪،‬‬ ‫خ��اف��ێ��ر پ��ی��درۆ س��اڤ��ی��ۆال‪ ،‬ك��ە بە‬ ‫كە ئێستا ئەندام پەرلەمانی حكومەتی‬ ‫بەرازیلە‪ ،‬پلەی یەكەمی گرتووە‪ ،‬ڤان كەروێشكی ئەرجەنتینی ناسراوە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫نێستلڕۆی هۆڵەندیش‪ ،‬لە پلەی یانزەیەم (‪)2001‬دا لەیانەی ریڤەرپلەیتەوە روویكردە‬ ‫ێ ساڵ‬ ‫یانەی بەرشەلۆنە‪ ،‬بۆ ماوەی س ‌‬ ‫دێت‪.‬‬ ‫رۆماریۆ‪ ،‬لە فالمینگۆوە بۆ ڤاالنسیا لەو یانە كەتەلۆنییە یاریكرد‌و لەساڵی‬ ‫رۆم��اری��ۆی ئەفسانەی تۆپی پێی (‪)2004‬دا بەشێوەی خواستن چ��ووە‬ ‫بەرازیل‪ ،‬لەساڵی (‪ )1995-1993‬لەیانەی یانەی مۆناكۆی فەڕەنسی‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫بەرشەلۆنە یاریی دەكرد‪ ،‬بەاڵم لەساڵی ئەو یانەیەدا سەركەوتنی بەدەستنەهێنا‌و‬ ‫(‪ )1996‬گەڕایەوە بۆ بەرازیل‌و لەیانەی گەڕایەوە بۆ خولی ئیسپانیی‌و یاریی بۆ‬ ‫فالمینگۆ درێ���ژەی بەیاریكردنی دا‪ ،‬یانەی سیڤیلیە كرد‪ ،‬ئێستاش لەیانەی‬ ‫لەساڵی (‪ ،)1997‬جارێكیتر گەڕایەوە بۆ بەنفیكای پرتوگالی یاری دەكات‪.‬‬ ‫جیرارد لوپێز‪ ،‬لەیانەی مۆناكۆوە‬ ‫ئیسپانیا‌و لەیانەی ڤاالنسیا یارییكرد‪.‬‬

‫دی نیلسۆن‪ ،‬لەفالمینگۆوە بۆ ریاڵ‬ ‫بیتس‬

‫دی نیلسۆن‪ ،‬كە یاریزانێكی مەهاری‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی ب��ەرازی��ل ب��وو‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪ )1998‬یاریی بۆ یانەی ری��اڵ بیتس‬ ‫كرد‪ ،‬دوای كۆتاییهاتنی خولەكە لە ساڵی‬ ‫(‪ ،)1999‬بەشێوەی خواستن چووە یانەی‬ ‫فالمینگۆ‌و لەساڵی (‪ )2000‬گەڕایەوە‬ ‫بۆ هەمان یانە‪ ،‬توانییشی جامی شای‬ ‫ئیسپانیای بۆ بەدەستبهێنێت‪.‬‬

‫رۆناڵدۆ‪ ،‬لە ئینتەرمیالنەوە بۆ‬ ‫ریاڵ مەدرید‬

‫گۆڵكاری م��ێ��ژووی مۆندیالەكان‪،‬‬ ‫رۆناڵدۆی بەرازیلی‪ ،‬لەساڵی (‪)1996‬دا‪،‬‬ ‫یاریزانی یانەی بەرشەلۆنە بوو‪ ،‬لە (‪)49‬‬ ‫ێ بۆ تۆماركرد‪ ،‬دوای‬ ‫یاریدا‪ )47( ،‬گۆڵ ‌‬ ‫(‪ )1‬ساڵ یاریكردن لەو یانەیە‪ ،‬روویكردە‬ ‫ئیتاڵیا بۆ یاریكردن لەیانەی ئینتەرمیالن‬ ‫بە (‪ )27‬ملیۆن یۆرۆ‪ ،‬لەساڵی (‪،)2002‬‬ ‫دوای ئەوەی مۆندیالی بۆ بەرازیل بردەوە‪،‬‬ ‫رۆناڵدۆ‪ ،‬گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و گرێبەستی‬ ‫لەگەڵ یانەی ریاڵ مەدرید ئیمزا كرد‪.‬‬

‫خوان پابلۆ سۆرین‪،‬‬ ‫لە پاریس سانجێرمانەوە بۆ ڤیاڕیال‬

‫س��ۆری��ن��ی‪ ،‬كاپتنی ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ئەرجەنتین لەمۆندیالی (‪)2002‬دا‪،‬‬ ‫لەدوای كردنە دەرەوەی ئەرجەنتین لەو‬ ‫مۆندیالە‪ ،‬لەیانەی الزی��ۆوە روویكردە‬ ‫ی��ان��ەی بەرشەلۆنە‪ ،‬ب��ەاڵم ل��ەو یانە‬ ‫كەتەلۆنییەدا تەنیا یەك وەرز یاریكرد‌و‬ ‫لەساڵی (‪ )2004‬چ��ووە فەڕەنسا بۆ‬ ‫یاریكردن لەیانەی پاریس سانجێرمان‪،‬‬ ‫ل��ەو ی��ان��ەی��ەش��دا تەنیا ی��ەك ساڵ‬ ‫یاریكرد‌و لەساڵی (‪)2005‬دا گەڕایەوە‬ ‫بۆ ئیسپانیا‌و یاریی بۆ یانەی ڤیاڕیاڵ‬ ‫كرد‪.‬‬

‫سۆنی ئەندەرسۆن‪ ،‬لە لیۆنەوە‬ ‫بۆ ڤیاڕیاڵ‬

‫جارێكی تر بەرازیلییەكان‬ ‫ی����ەك����ێ����ك����ی ت�����رب�����وون‬ ‫لەباشترینەكانی ئیسپانیا‪،‬‬ ‫س��ۆن��ی ئ��ەن��دەرس��ۆن‪،‬‬ ‫كە لەساڵی (‪-1997‬‬ ‫‪ )1999‬یاریزانی یانەی‬ ‫بەرشەلۆنە بوو‪ ،‬دوای‬ ‫دوو س���اڵ ی��اری��ك��ردن‬ ‫ل��ەو ی��ان��ەی��ە‪ ،‬چ��ووە‬ ‫فەڕەنسا‌و بۆ‬ ‫م��اوەی‬

‫بۆ ریكریاتیڤۆ‬

‫جیرارد لوپێزی ئیسپانی‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪ 2000‬تاكو ‪ )2005‬لەیانەی بەرشەلۆنە‬ ‫یاریكرد‌و خاوەنی ژمارە (‪ )14‬بوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی زۆری��ی پێكانەكانییەوە‬ ‫ب��ەرش��ەی بەجێهێشت‌و‬ ‫چووە یانەی مۆناكۆی‬ ‫فەڕەنسییەوە‪ ،‬دوای‬ ‫دوو ساڵ یاریكردن‬ ‫لەفەڕەنسا‪ ،‬گەڕایەوە‬ ‫ب���ۆ ئ��ی��س��پ��ان��ی �ا‌و‬ ‫گرێبەستی لەگەڵ‬ ‫یانەی ریكریاتیڤۆ‬ ‫ئیمزا كرد‪ ،‬ئێستاش‬ ‫لەیانەی جیرۆنای پلە‬ ‫دووی ئیسپانیا یاری‬ ‫دەكات‪.‬‬

‫فــــا و ڵ‬

‫بۆ په‌یوه‌ندیکردن‪:‬‬

‫دی الپینیا‪ ،‬لە یانەی مارسیلیاوە‬ ‫بۆ ئیسپانیۆل‬

‫ئەم یاریزانە لە ساڵی (‪)1998‬‬ ‫یاریزانی یانەی بەرشەلۆنە بوو‪ ،‬هەر‬ ‫لەو ساڵەدا روویكردە ئیتاڵیا‌و یاریی‬ ‫بۆ یانەی الزی��ۆ ك��رد‪ ،‬دوای ساڵێك‬ ‫ئیتاڵیای بەرەو فەڕەنسا بەجێهێشت‌و‬ ‫بەشێوەی خواستن ب��ووە یاریزانی‬ ‫یانەی مارسیلیای فەڕەنسی‪ ،‬دوای‬ ‫یەك وەرزیتر گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و‬ ‫بەشێوەی خواستن ی��اری بۆ یانەی‬ ‫بەرشەلۆنە كردەوە‪ ،‬پاش كۆتاییهاتنی‬ ‫خواستنەكەی‪ ،‬گ��ەڕای��ەوە بۆ یانەی‬ ‫الزیۆ‌و لەساڵی (‪ )2002‬بەشێوەیەكی‬ ‫رەسمیی گرێبەستی ل��ەگ��ەڵ یانەی‬ ‫ئیسپانیۆل ئیمزا كرد‪ ،‬دوای نۆ ساڵ‬ ‫یاریكردن لەو یانە كەتەلۆنییە‪ ،‬وەرزی‬ ‫داهاتوو وازی لەیاریكردن هێنا‪.‬‬

‫فیرناندۆ مۆریانتس‪ ،‬لە‬ ‫لیڤەرپوڵەوە بۆ ڤاالنسیا‬

‫لەساڵی (‪ 1997‬تاكو ‪ )2004‬یاریی‬ ‫بۆ یانەی ریاڵ مەدرید كرد‪ ،‬پاشان‬ ‫چ��ووە یانەی مۆناكۆی فەڕەنسی‌و‬ ‫ئەو یانەیەی گەیاندە كۆتایی‬ ‫چامپیۆنس لیگ‪ ،‬دوات��ر‬ ‫گ���ەڕای���ەوە ب��ۆ ی��ان��ەی‬ ‫ری��اڵ‪ ،‬ب��ەاڵم نەیتوانی‬ ‫س���ەرك���ەوت���وو ب��ێ��ت‪،‬‬ ‫ج��ارێ��ك��ی ت���ر ری���اڵ‬ ‫ئیسپانیای بەجێهێشت‌و‬ ‫رووی�����ك�����ردە ی��ان��ەی‬ ‫لیڤەرپوڵی ئینگلیزیی‌و‬ ‫ل������ەدوا وێ��س��ت��گ��ەش��دا‬ ‫گ���ەڕای���ەوە ب��ۆ ی��ان��ەی‬ ‫ڤ���االن���س���ی���ای‬ ‫ئیسپانی‪.‬‬

‫لیۆ فرانكۆ‪ ،‬لە گەالتەسەرایەوە بۆ‬ ‫زاراگۆزە‬

‫ئەم گۆڵچییە ئەرجەنتینییە لەساڵی‬ ‫(‪)1997‬دا گەیشتە ئیسپانیا‌و یاریی بۆ‬ ‫یانەی میردا كرد‪ ،‬لەساڵی (‪)1999‬دا‬ ‫چووە یانەی مایۆركا‪ ،‬لەساڵی (‪)2004‬دا‬ ‫بــەگرێبەستێكی رەسمیی چووە یانەی‬ ‫ئەتلەتیكۆ مەدرید‪ ،‬بەاڵم سەركەوتوو‬ ‫نەبوو‪ ،‬بۆیە ئیسپانیای بەجێهێشت‌و‬ ‫چ��ووە یانەی گ��ەالت��ەس��ەرای توركی‪،‬‬ ‫جارێكی تر گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و ئێستا‬ ‫گۆڵچی یانەی ریاڵ زارەگوازایە‪.‬‬

‫میندیتا‪ ،‬لە الزیۆوە بۆ بەرشەلۆنە‬

‫میندیتا‪ ،‬دوای تۆماركردنی (‪)200‬‬ ‫گۆڵ بۆ یانەی ڤاالنسیا‪ ،‬لەساڵی (‪،)2001‬‬ ‫چ��ووە یانەی الزی��ۆوە‪ ،‬دوای دووس��اڵ‬ ‫گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و گرێبەستێكی‬ ‫خواستنی لەگەڵ یانەی بەرشەلۆنە ئیمزا‬ ‫كرد‪ ،‬بەاڵم سەركەوتوو نەبوو‪ ،‬ئێستاش‬ ‫وازی لەیاریكردن هێناوە‪.‬‬

‫جۆلیۆ باپتیستا‪ ،‬لە رۆماوە بۆ ماالگا‬

‫ئ��ەم یاریزانە كە بە وەحشەكەی‬ ‫بەرازیل ناسراوە‪ ،‬سەرەتا یاریزانی یانەی‬ ‫سیڤیلیە بوو‪ ،‬پاشان لەساڵی (‪)2005‬دا‬ ‫چووە یانەی ریاڵ مەدرید‌و دوای ساڵێك‬ ‫بەشێوەی خواستن چ��ووە ئارسناڵی‬ ‫ئینگلیزیی‪ ،‬دواتر پەیوەندیی بە رۆمای‬ ‫ئیتاڵییەوە ك��رد‌و لەساڵی (‪)2011‬دا‬ ‫گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و گرێبەستی لەگەڵ‬ ‫یانەی مەلەگا ئیمزا كرد‪.‬‬

‫سیسینیۆ‪ ،‬لە ساوپاولۆوە بۆ ڤیاڕیا‬

‫ئ��ەم ب��ەرگ��ری��ك��ارە بەرازیلییە لە‬ ‫لەوەرزی (‪ )2007-2006‬یاریی بۆ یانەی‬ ‫ریاڵ مەدرید كرد‪ ،‬لەساڵی (‪)2007‬دا‬ ‫چـــــــــــووە یانەی رۆما‌و بۆ ماوەی‬ ‫ێ ساڵ یاریزانی رۆما بوو‪ ،‬لەساڵی‬ ‫س‌‬ ‫(‪ )2010‬بەشێوەی خواستن چووە یانەی‬ ‫ساوپاولۆ‌و لەم وەرزەش��دا گەڕایەوە بۆ‬ ‫ئیسپانیا‌و بووە یاریزانی یانەی ڤیاڕیاڵ‪.‬‬

‫دۆس سانتۆس‪ ،‬لە گەالتەسەرایەوە‬ ‫بۆ راسینگ‬

‫جیۆڤانی دۆس سانتۆس‪ ،‬یاریزانی‬ ‫ب��ەت��وان��ای ه��ەڵ��ب��ژاردەی مەكسیك‪،‬‬ ‫لەساڵی (‪ )2008-2007‬ی��اری��ی بۆ‬ ‫ی��ان��ەی بەرشەلۆنە ك��رد‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪ )2008‬چووە تۆتنهام‌و پاشان چووە‬ ‫یانەكانی ئیبسویچ تاونی ئینگلیزیی‌و‬ ‫گەالتەسەرای توركی‪ ،‬ئەم وەرزەش‬ ‫بەگرێبەستێكی رەسمیی چووە‬ ‫ی��ان��ەی راس��ی��ن��گ سانتاندێری‬ ‫ئیسپانییەوە‪.‬‬

‫رۆد ڤان نێستلڕۆی‪ ،‬لەیانەی‬ ‫هامبۆرگەوە بۆ مەلەگا‬

‫ئ���ەم ه��ۆڵ��ەن��دی��ی��ە‪،‬‬ ‫ل���ەس���اڵ���ی (‪)2001‬‬ ‫لەیانەی ئایندهۆڤنەوە‬ ‫رووی���ك���ردە ی��ان��ەی‬ ‫مانچستەر یونایتد‌و‬ ‫دوای پ��ێ��ن��ج س��اڵ‬ ‫یاریكردن لەو یانەیە‪،‬‬ ‫چ���ووە ی��ان��ەی ری��اڵ‬ ‫مەدرید‌و چ��وار ساڵ‬ ‫لەو یانە ئیسپانییە‬ ‫ی��اری��ك��رد‌و لەساڵی‬ ‫(‪)2010‬دا گرێبەستی‬ ‫ل����ەگ����ەڵ ی���ان���ەی‬ ‫هامبۆرگی ئەڵمانی‬ ‫ئیمزاكرد‪ ،‬لەمانگی‬ ‫(‪)2011/6‬ش������������دا‪،‬‬ ‫گەڕایەوە بۆ ئیسپانیا‌و‬ ‫چووە یانەی مەلەگاوە‪.‬‬

‫كوردەكان نەیانوێرا‬

‫به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫خۆیان هەڵبژێرن‪ ،‬یان‬

‫پێیان نەكرا؟‬

‫دەبوو هەفتەی رابردوو هەڵبژاردنەكانی یەكێتیی‬ ‫تۆپی پێی عێراق‪ ،‬ئەنجامبدرایە‌و ئێستا عێراقەكەمان خ������اوەن������ی‬ ‫سەرۆكێك بوایە تایبەت بەچوارگۆشە سەوزەكە‪ ،‬بەاڵم ئەفسووس‬ ‫ئەو هەڵبژاردنە جارێكیتر دواخ��رای��ەوە‌و ئ��ەوەش چەند هۆیەكی‬ ‫هەبوو‪ ،‬كە گرنگترینیان الوازیی حكومەتی عێراقی بوو‪ ،‬كە نەیتوانی‬ ‫گەرەنتی سەالمەتیی ژیانی نێردراوەكانی فیفا بكات‪ ،‬ئەمە جەوهەری‬ ‫باسەكەمان نییە‪ ،‬بەاڵم كلیلی دەروازەكەمانە‪.‬‬ ‫خۆكاندیدكردن بۆ سەرجەم پۆستەكانی ئەو هەڵبژاردنە‪ ،‬كراوە‬ ‫ب��وو‪ ،‬ئ��ەوەی رۆژێ��ك ل��ەڕۆژان لەعێراق لەبواری وەرزش��دا كاری‬ ‫كردبێت دەیتوانی ئەو ب��ەردە قورسە هەڵبگرێت‪ ،‬ئێمەی كورد‬ ‫زۆر دڵخۆش بووین بۆ شێوازی كرانەوە لە خۆكاندیدكردنەكەدا‪،‬‬ ‫ئەویش تەنیا لەپێناو كوردستانە هەژارەكەمان‪ ،‬بەڵكو ئەمە خوایە‬ ‫یەكێك لەو وەرزشكارە بەناوبانگانەی كە راگەیاندنەكان‌و حیزبەكان‬ ‫گەورەیان كردوون‪ ،‬پێ بەجەرگی خۆیاندا بنێن‌و خۆیان بۆ پۆستی‬ ‫سەرۆكایەتیی كاندید بكەن‪ ،‬بەاڵم نەك خۆیان كاندید نەكرد‪ ،‬بەڵكو‬ ‫نەشیانوێرا قەرەی بكەون‪ ،‬بەڕاستی ئەمە جێگەی پرسیارە‌و دەبێت‬ ‫بەرپرسانی وەرزشیمان وەاڵمێكی مەنتقییان پێبێت‪ ،‬تاكو كوردستان‬ ‫باوەڕپێبهێنن‌و نەكەونە بەر الفاوی توڕەبوونی‪.‬‬ ‫بەرپرسێكی وەرزشیی ئەم شارە پێی وتین‪ :‬كورد كەسایەتیی وای‬ ‫تێدانییە هاوشێوەی حسێن سەعید‌و ئەحمەد رازی‌و فەالح حەسەن‪،‬‬ ‫كاریگەربێت‌و لەالیەن فیفا‌و یەكێتیی تۆپی پێی ئاسیاوە حسابی بۆ‬ ‫بكرێت‪ .‬بەڕاستی ئەو قسەیە گەڕاندینیەوە بۆ خاڵی سفر‪ ،‬چونكە‬ ‫لەئێستادا بەرپرسانی وەرزشیی ئێمە بانگەشەی ئەوە دەكەن‪ ،‬كە‬ ‫وەرزشی كوردستان شاخی وایە‌و باڵی وایە‪ ،...‬بەاڵم وەرزشەكەمان‬ ‫كە لەترۆپكدایە‪ ،‬ئەی بۆ یەكێكتان قەرەی ئەو پۆستە نەكەوتن‪،‬‬ ‫تاكو وەرزشی عێراقیش بگەیەننە لوتكە؛ وەك خۆتان باسی دەكەن؟‬ ‫بەاڵم دیارە ئێوەی بەرپرس لەئاست ئەو بەرپرسیارێتییەدا نین‪ ،‬بۆیە‬ ‫ناوێرن بەالی ئەو كارەدا بچن‪.‬‬ ‫دەزانن ئەوەی لەكوردستان بۆتان دەلوێت‌و لواوە‪ ،‬لەعێراق بۆتان‬ ‫نالوێت‪ ،‬لەعێراق گەر دینارێك بەناهەق بخورێت‪ ،‬چەندەها عەرەبی‬ ‫رەشپێست لێپرسینەوەتان لەگەڵدا دەك��ەن‪ ،‬بۆیە ئێوە پەندە‬ ‫كوردییەكە جێبەجێدەكەن‪ ،‬كە دەڵێت‪« :‬بۆ ریش چوو‪ ،‬سمێڵیشی‬ ‫نایە بانی»‪ .‬ئێوە ئەو پۆستەتان ناوێت‪ ،‬چونكە دەزانن كورسییەكانی‬ ‫كوردستانیش لەدەست دەدەن‪ ،‬بەاڵم زۆری رۆیشتووە‌و كەمی ماوە‪،‬‬ ‫پێویستە لێپرسینەوە لەبەرپرسانی وەرزشیی ئەم هەرێمە بكرێت‌و‬ ‫بخرێنە قەفەزی دادگاوە‪ ،‬تاكو بزانن ئەو سەروەت‌و سامانەی بۆ‬ ‫یانەكەیان خستووەتە گەڕ‪ ،‬چۆن‌و لەكوێوە دەستیان دەكەوێت‪ ،‬بۆچی‬ ‫بۆ یانەیەك رەوا بێت‪ ،‬بۆندی (‪ 100‬بۆ ‪ )200‬ملیۆن دیناریی ئیمزا‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم بۆ یانەیەك پارەی گەشتێكی هەولێر‪ ،‬یان سلێمانی‪ ،‬یان‬ ‫دهۆك‪ ،‬یان كەركوكی نەبێت؟ ئەمەیە وای لەبەرپرسانی ئێمە كردووە‪،‬‬ ‫دەست بە كاڵوەكەیانەوە بگرن تا با نەیبات‪ ،‬كاڵوێك بەپارەی میللەت‬ ‫كڕدرابێت‪ ،‬ئیشەڵاڵ رۆژێك هەر با دەیبات‌و دەكەوێتە دەست مندااڵن‌و‬ ‫الوانی دڵسۆزی هەرێمەكەمان‪.‬‬ ‫پێویستە بەرپرسانی وەرزشییمان بیرێك لەخۆیان‌و پۆستەكانیان‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬نابێت كارەكانیان لەچوارچێوەیەكی داخراودا جێبەجێبكەن‪،‬‬ ‫دەبێت هەوڵبدەن پەلی زیاتر بهاون‌و بچنە نێو ئەو ملمالنێ گەورەیەی‬ ‫لەعێراق‌و ئاسیا‌و جیهاندا هەیە‪ ،‬ئەو شوێنە‪ ،‬باشترین شوێنە كە‬ ‫خزمەتی وەرزشی هەرێمەكەمانی پێ بكەن‪ ،‬زۆر دڵخۆشین بەوەی‬ ‫جێگری سەرۆكی یەكێتیی تۆپی پێی عێراق‪ ،‬بەبێ ركابەر بۆ كوردێك‬ ‫بوو‪ ،‬بەاڵم با ئەو برادەرە لەوە دڵنیابێت‪ ،‬ئەو پۆستەی «ئەركە»‬ ‫نەك «رێزلێنان»‪.‬‬

‫رونی؛ مانچستەر دەكاتە قوربانی‬ ‫كەیف‌و سەفا‬ ‫ئ����ەی ئ����اڕ ت��ی‪:‬‬ ‫س���������ەرەڕای ئ���ەو‬ ‫دۆڕاندنە گەورەیەی‬ ‫ی��ان��ەی مانچستەر‬ ‫یونایتد‪ ،‬بەدەستی‬ ‫ب����ەرش����ەل����ۆن����ە‬ ‫ل��ەچ��ام��پ��ی��ۆن��س‪،‬‬ ‫لیگ‪ ،‬وای��ن رونیی‪،‬‬ ‫ئەستێرەی یانەی‬ ‫مانچستەر گرنگیی‬ ‫ب��ەو شكستە ن��ەدا‌و‬ ‫ب���ۆ ب��ەس��ەرب��ردن��ی‬ ‫ك��ات��ێ��ك��ی خ���ۆش‬ ‫لەگەڵ هاوسەرەكەی‌و‬ ‫م��ن��داڵ��ەك��ەی چ��ووە‬ ‫كیشوەری ئەمریكای‬ ‫باكوور‪.‬‬ ‫رۆژنامەكانی بەریتانیا‬ ‫باڵویانكردەوە‪ :‬لەپاش دۆڕانەكەی یانەی مانچستەر یونایتد‪ ،‬رونی‪،‬‬ ‫هاوخەمی هاوڕێكانی نەبووە لەو شكستەدا‪ ،‬بۆیە راستەوخۆ لەگەڵ‬ ‫هاوسەرەكەی‌و كوڕەكەی‪ ،‬بەرەو كاریبی بەڕێكەوتوون‪ ،‬تاكو‬ ‫كەشێكی خۆش لەدوورگەی بربادۆس بەسەر ببەن‪.‬‬ ‫بەپێی راپۆرتی رۆژنامەكانی بەریتانیا‪ ،‬رونی‪ ،‬بۆ پارێزگاریكردن‬ ‫لەو قژە دەستكردەی هەفتەی راب��ردوو‪ ،‬مەالین دۆالری تێدا‬ ‫خەرجكرد‪ ،‬كاڵوی لەسەر كردووە‪ ،‬ئەوەش جارێكی تر هاندەرانی‬ ‫مانچستەری توڕەكرد‪ ،‬بەوەی ئەو یاریزانە هێندەی خۆی بەالوە‬ ‫گرنگە‪ ،‬تیپەكەی بەالوە گرنگ نییە‪.‬‬ ‫ئەم گەشتەی واین رونی‪ ،‬پاش ئەوە دێت كە یانەی مانچستەر‬ ‫لەنێو یاریگەی ویمبڵی‪ ،‬لەیاریی كۆتایی خولی یانە پاڵەوانەكانی‬ ‫ئەوروپا بەئەنجامی (‪ )1-3‬گۆڵ بەیانەی بەرشەلۆنەی دۆڕاند‌و‬ ‫جامەكەی لەدەست دا‪.‬‬