Rozhnama

‫ده‌رگاکان‬ ‫بشکێنین‪...‬یان‬ ‫بیانکه‌ینه‌وه‌؟!‬

‫یه‌کێتی نیشتمانی‬

‫له‌به‌رده‌م دووڕیانێکی‬ ‫مێژوویدا‬

‫له‌ودیوی به‌ردو‬ ‫فیشه‌که‌وه‌‪ :‬کام‬

‫ملمالنێ‌و چۆن؟‬

‫‪20‬‬

‫‪21‬‬

‫‪20‬‬

‫(‪ )15‬په‌رله‌مانتاری سوید‬ ‫نامه‌یه‌ک بۆ‬ ‫مه‌سعود بارزانی ده‌نێرن‬

‫هه‌ولێر ئامۆژگاریی‬ ‫ده‌سه‌اڵت ده‌کات‬ ‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫‪8‬‬

‫ژمارە (‪ )622‬سێشەممە ‪2011/2/22‬‬

‫نرخ (‪ )750‬دینار‬

‫‪3‬‬

‫فەرید ئەسەسەرد‪:‬‬ ‫كێشەكان تەنیا بە‬ ‫بەڵێن چارەسەرناكرێن‬ ‫پشتیوان سەعدوڵاڵ‬

‫"شه‌هید" رێژوان عه‌لی‬

‫"شه‌هید" سورکێو زاهید‬

‫"شه‌هید" شێرزاد ته‌ها‬

‫گۆڕان سوورە لەسەر هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‬ ‫سەفین مەال قەرە‪ :‬زێرەڤانی بارەگای گۆڕانی سووتاند‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪..........................................‬‬

‫ك�����ۆب�����وون�����ەوەی الی���ەن���ە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان ل��ە ه��ەول��ێ��ر بێ‬ ‫هیچ ئەنجامێك كۆتایی پێهات‌و‬ ‫نوێنەرێكی گۆڕانیش رایگەیاند‪:‬‬ ‫"گرنگە دەس���ەاڵت خەڵك رازی��ی‬ ‫بكات‪ ،‬نەك هێزە سیاسییەكان"‪،‬‬ ‫ئاشكراشیكرد‪" :‬دەسەاڵتیش بە‬ ‫روونیی وتوویانە هیچ پرۆژەیەكیان‬ ‫نییە بۆ چاكسازیی بنەڕەتی"‪.‬‬

‫سێ "شەهید"و‬ ‫(‪ )130‬بریندار هەیە‬

‫رۆژنام ‌ه‬ ‫‪...................................‬‬ ‫دوای ئەوەی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫شاری سلێمانی لە (‪)2/17‬دا گرژیی‬ ‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوەو ب��ەه��ۆی تەقەكردنی‬ ‫پاسەوان‌و چەكدارەكانی لقی (‪)4‬ی‬ ‫پارتییەوە (‪ )1‬خۆپیشاندەری تەمەن‬ ‫(‪ )15‬ساڵ بە ناوی رێ��ژوان عەلی‪،‬‬ ‫كوژراو (‪)57‬ی دیكەش برینداربوون‪،‬‬ ‫هەر لە درێژەی ئەو خۆپیشاندانەداو‬ ‫بەهۆی پێكداهەڵپژانەكان‌و هێرشی‬ ‫توندی الیەنە ئەمنییەكان لە (‪)19‬ی‬ ‫شوباتدا (‪ )16‬كەس برینداربوون‪ ،‬كە‬ ‫(‪)9‬یان بە فیشەك پێكراون‪.‬‬ ‫ه����ەروەك ل��ە (‪)2/20‬دا‌و لە‬ ‫ئەنجامی وەاڵمدانەوەی خۆپیشاندەر‬ ‫بە گوللە (‪ )2‬خۆپیشاندەری دیكەی‬ ‫گەنج بە ناوەكانی (سوركێو زاهید‪،‬‬ ‫شێرزاد تەها) دوای برینداركردنیان‬ ‫بە سەختیی‌و بە هۆی خراپیی باری‬ ‫تەندروستییانەوە لە نەخۆشخانە‬ ‫گیانیان لەدەستدا‌و هەمان رۆژیش‬ ‫(‪ )57‬كەسی دیكە بریندار بوون‌و‬ ‫(‪)38‬یان بە هۆی فیشەكەوە بووە‪.‬‬

‫بۆ‪...‬ل‪6‬‬

‫ب��ە ب��ەش��داری��ی ه��ەری��ەك��ە لە‬ ‫الیەنە سیاسییەكانی بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان‌و یەكێتیی نیشتمانیی‌و پارتی‬ ‫دی��م��وك��رات‌و كۆمەڵی ئیسالمیی‌و‬ ‫ی��ەك��گ��رت��ووی ئیسالمیی‪ ،‬دوێنێ‬ ‫لە ئەنجومەنی وەزی��ران��ی هەرێمی‬ ‫كوردستان كۆبوونەوە‪.‬‬ ‫دواب��������ەدوای ك��ۆت��ای��ی��ه��ات��ن��ی‬ ‫كۆبوونەوەكەش د‪.‬بەرهەم ئەحمەد‬ ‫ساڵح‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان رایگەیاند‪ :‬كۆبوونەوەكە‬ ‫سەرەتایەكی باشە بۆ دەستپێكردنی‬

‫گ��ف��ت��وگ��ۆی��ەك��ی ن��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی‪،‬‬ ‫ئاشكراشیكرد‪" :‬بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫پێداگریی كردووە لەسەر بەیاننامە‬ ‫حەوت خاڵییەكەی‪ ،‬كە لە (‪)1/29‬‬ ‫رایگەیاندووە"‪.‬‬ ‫د‪.‬ش��اه��ۆ سەعید‪ ،‬یەكێك لە‬ ‫نوێنەرانی گ��ۆڕان لە كۆبوونەوەكە‬ ‫رایگەیاند‪" :‬بزووتنەوەی گۆڕان هەرگیز‬ ‫مەبدەئی گفتوگۆی رەتنەكردووەتەوە‪،‬‬ ‫ل��ەو سۆنگەیەوە ب��ەش��داری��ی ئەو‬ ‫كۆبوونەوەیەمان كرد‪ ،‬دوو تەوەری‬ ‫س��ەرەك��ی��ش ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەك��ەدا‬

‫باسكرا‪ ،‬ت��ەوەری یەكەم؛ تایبەت‬ ‫ب��وو ب��ەو شەپۆلی ناڕەزاییەی كە‬ ‫چ��ەن��د ن��اوچ��ەی��ەك��ی ب��ەرف��راوان��ی‬ ‫كوردستانی گرتووەتەوە‪ ،‬تەوەری‬ ‫دووەم؛ باسی ئەو قەیرانە سیاسییە‬ ‫كرا كە بووەتە هۆی ئەو شەپۆلی‬ ‫ن��اڕەزای��ی��ە‪ ،‬ئێمە لە بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان تەئكیدمان ك��ردەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫لە كوردستان روودەدات‪ ،‬ئەنجامە‪،‬‬ ‫هۆكارەكان ئەو ئەزمە سیاسییەیە‬ ‫كە چەندین ساڵە كەڵەكە ب��ووەو‬ ‫چەندینجارە ئێمە لە بزووتنەوەی‬

‫بۆ‪...‬ل‪2‬‬

‫گ��ۆڕان پرۆژەمان پێشكەشكردووە‬ ‫ب��ۆ چاككردنی‪ ،‬ئ��ەوەش��م��ان وت‪:‬‬ ‫ئێمە مانگی (‪)8‬ی ساڵی (‪)2010‬‬ ‫پ��رۆژەی چاكسازیی‌و گۆڕانكاریی‬ ‫ریشەییمان لە سیستمی سیاسیی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا پێشكەشكرد‪.‬‬ ‫ه��ەروەك��و چ��ۆن كاتی خۆیشی لە‬ ‫‪- 2009/7/25‬دا‪ ،‬لە پالن‌و بەرنامەی‬ ‫لیستەكەماندا پەیامی بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕانمان پێشكەشكرد بۆ چاكسازیی‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪.‬‬

‫رۆژنامە‬

‫‪‌...................................‬‬ ‫س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی ق��ەزاو‬ ‫ناحیەكانی ك��ەرك��وك هۆشداریی‬ ‫دەدەن�����ە م��ەك��ت��ەب��ی سیاسیی‬ ‫یەكێتی بەرامبەر گەندەڵیی لە‬ ‫رادەبەدەر‌و كەمیی خزمەتگوزاریی‌و‬ ‫خەرجنەكردنی بودجەی كەركوك‌و‬ ‫داوای گۆڕانكاریی لە بەرپرسانی‬ ‫ئیداریی پارێزگاكەدا دەكەن‪.‬‬

‫هەشت سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫ق���ەزاو ناحیەكانی ك��ەرك��وك لە‬ ‫یاداشتێكدا بۆ مەكتەبی سیاسیی‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪،‬‬ ‫بە ن��اوی (كێشەی كەركوك) كە‬ ‫كۆپییەكی دەست رۆژنامە كەوتووە‪،‬‬ ‫لە شەش خاڵدا چەندین كەموكوڕیی‌و‬ ‫گەندەڵیی دەخەنە بەرچاویان‌و داوای‬ ‫بە پەلە چارەسەركردنی كێشەكانی‬ ‫كەركوك دەكەن‌و هۆشداریی دەدەن‬ ‫ل��ە دروس��ت��ب��وون��ی خۆپیشاندان‌و‬ ‫هەڵوێستوەرگرتن دەره����ەق بە‬

‫بەدواداچوونی پرۆژەكاندا‪ ،‬كە بەهیچ‬ ‫شێوەیەك ئەنجومەن رۆڵ نابینێت"‪.‬‬ ‫ل����ە ب���ەش���ێ���ك���ی دی���ك���ەی‬ ‫ی��اداش��ت��ەك��ەی��ان��دا ئ��ەو س��ەرۆك��ی‬ ‫ئەنجومەنانە هۆشداریی دەدەن‬ ‫ل��ە دروس��ت��ب��وون��ی خۆپیشاندان‌و‬ ‫هەڵوێستوەرگرتن دەره����ەق بە‬ ‫ئیدارەی كەركوك‪ ،‬كە ئێمە لێی‬ ‫بەرپرسیار نین‌و ه��ەم��وو الی��ەك‬ ‫ئ��اگ��ادار دەك��ەی��ن��ەوە‪ .‬ب��ارودۆخ��ی‬ ‫كەركوك ئەمڕۆ زۆر هەستیارە لە‬ ‫بۆ‪...‬ل‪10‬‬ ‫سااڵنی پێشووتر‪.‬‬

‫قادر عەزیز‪ :‬چاكسازیی ریشەیی نەكرێت‪ ،‬رەوشەكە ئاڵۆزتر دەبێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪‌.............................‬‬ ‫ق���ادر ع��ەزی��ز ئاشكرایكرد‬ ‫ئەگەر ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬هەرچی زووە‬ ‫چاكسازیی ریشەیی‌و ب��ەك��ردەوە‬ ‫ل��ەب��ارودۆخ��ەك��ەدا ن��ەك��ات‪ ،‬ئ��ەوا‬

‫بەدڵنیاییەوە رەوشەكە نەك هەر‬ ‫ئارام نابێتەوە‪ ،‬بەڵكو رۆژ لەدوای‬ ‫رۆژ ئ��اڵ��ۆزت��ر دەب��ێ��ت‌و هەرێمی‬ ‫كوردستان دەخاتە بەردەم چەندین‬ ‫ئەگەری نەخوازراوەوە‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��ك��رد ك��ە ئەو‬

‫دۆخ��ەی ئێستا‪ ،‬دەمێكە شتێكی‬ ‫چ��اوەڕوان��ك��راوە‪ ،‬چونكە كاتێك‬ ‫دەس����ەاڵت ئ��ام��ادەی چاكسازیی‬ ‫نییەو گ��وێ ل��ە خ��ەڵ �ك‌و میدیا‌و‬ ‫هێزە سیاسییەكان‌و رێكخراوەكانی‬ ‫كۆمەڵگای مەدەنی ناگرێت‪ ،‬كاتێك‬

‫بۆ‪...‬ل‪2‬‬

‫بۆ‪...‬ل‪2‬‬

‫یاداشتی هەشت بەرپرسی ئیداریی بۆ (م‪.‬س) یەكێتی‪:‬‬ ‫گەندەڵییەكی لە رادەبەدەر لە كەركوكدا هەیە‬ ‫ئ���ی���دارەی ك���ەرك���وك ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫جێبەجێنەكردنی خزمەتگوزارییە‬ ‫سەرەتاییەكان‪.‬‬ ‫ل��ە ی��اداش��ت��ەك��ەدا س��ەرۆك��ی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ق����ەزاو ناحیەكان‬ ‫ئ��اش��ك��رای��ان��ك��ردووە‪" :‬ب��وون��ی‬ ‫گەندەڵییەكی رادەب����ەدەر لەنێو‬ ‫دام��ودەزگ��اك��ان��دا‪ ،‬ب��ە تایبەتی‬ ‫ل��ە جێبەجێكردنی پ��رۆژەك��ان‌و‬ ‫پەراوێزخستنی ئەنجومەنی قەزاو‬ ‫ناحیەكان ل��ە الی��ەن پارێزگاری‬ ‫ك���ەرك���وك���ەوە‪ ،‬ل���ە وەرگ���رت���ن‌و‬

‫فەرید ئەسەسەرد‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫س���ەن���ت���ەری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ستراتیژیی كوردستان پێیوایە؛‬ ‫هەرێمی كوردستان رووب��ەڕووی‬ ‫قەیرانێكی سیاسیی بووەتەوە‌و‬ ‫ئاماژە ب��ەوە دەك��ات؛ تائێستا‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی��ەك��ی ن��ەت��ەوەی��ی بۆ‬ ‫ئەنجامدانی چاكسازیی نییە‌و‬ ‫چارەسەركردنی كێشەكان تەنیا‬ ‫بە بەڵێن ناكرێن‪.‬‬ ‫ف��ەری��د ئ��ەس��ەس��ەرد‪ ،‬که‌‬ ‫هاوکات ئەندامی سەركردایەتی‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانه‌‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات؛ وەاڵمدانەوەی‬ ‫خۆپیشاندەران بە گوللە خراپترین‬ ‫شتە‪ ،‬لە ئێستادا لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق باسی دەركردنی‬ ‫یاسایەك دەكرێت بۆ رێگەگرتن‬ ‫لە دەزگاكانی ئاسایش‌و پۆلیس‬ ‫لە تەقەكردن له‌ خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫پێویستە پەرلەمانی كوردستانیش‬ ‫ی��اس��ای��ەك ب��ۆ ق��ەدەغ��ەك��ردن��ی‬ ‫تەقەكردن له‌ خۆپیشاندەران‬ ‫دەربكات‪ ،‬پێویستە بە شێوازێكی‬ ‫دیموكراسی‌و مەدەنییانە وەاڵمی‬ ‫خۆپیشاندەران بدرێتەوە‪.‬‬

‫كێشەكان رۆژ بەڕۆژ تەشەنە دەكەن‌و‬ ‫دەگۆڕێن بۆ قەیران‪ ،‬ئەوكاتە‪ ،‬ئەو‬ ‫قەیرانانە بەركەوتن لەنێوان خەڵك‌و‬ ‫دەس����ەاڵت دروس���ت���دەك���ەن‌و ب��ەم‬ ‫شێوەیەی ئێستا دەتەقێتەوە‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫(‪ )NRT‬حکوم ‌هت‌و‬ ‫یه‌کێتی به‌به‌رپرسیار‬ ‫‪...‬ل‪3‬‬ ‫ده‌زانین‬

‫دوو سیناریۆ بۆ‬ ‫هه‌فته‌یه‌کی پڕ‬ ‫ل ‌ه رووداو‬ ‫‪...‬ل‪4‬‬

‫بۆ‪...‬ل‪9‬‬

‫گۆڕان‪ ،‬پەرلەمانی عێراق ناچار دەكات لەسەر سلێمانی بێتە دەنگ‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫حکومه‌ت تاوانباران ئاشکرا نه‌کات‪ ،‬خۆمان هه‌موو زانیارییه‌کان بۆ خه‌ڵک ئاشکرا ده‌که‌ین‬

‫‪ 15‬پەرلەمانتاری‌ سویدی‌‪ :‬لەنامەیەكدا بۆ مەسعود بارزانی‌‪:‬‬

‫كوشتن‌و برینداركردنی گەنجی خۆپیشاندەر‪ ،‬مەحكوم دەكەین‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪................................................................‬‬

‫ی‬ ‫لە نامەیەكدا كە وێنەیەك ‌‬ ‫بە رۆژن��ام �ە‌ گەیشتووە‪)15( ،‬‬ ‫ی‬ ‫پەرلەمانتاری‌ سویدی‪ ‌،‬هۆشداری ‌‬ ‫ی‬ ‫دەدەنە مەسعود بارزانی‪ ‌،‬بەوە ‌‬ ‫ی‬ ‫كە شەپۆلی‌ ناڕەزایی‌‌و گۆڕانكاری ‌‬ ‫گەیشتووەتە هەرێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫هاوكات كوشتن‌و برینداركردنی‬ ‫گەنجی خۆپیشاندەر مەحكوم‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫دەق���ی ن��ام��ەی پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارە‬ ‫سویدییەکان‪:‬‬ ‫ب��ۆ ب��ەڕێ��ز م��ەس��ع��ود ب��ارزان��ی‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی پ��ارت��ی دی��م��وك��رات��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و س��ەرۆك��ی هەرێمی‬ ‫كوردستانی عێراق‬ ‫ماوەی دوو مانگه‌بە بەرچاوی‬ ‫دن��ی��اوە‪ ،‬ن��اڕەزای��ی خ��ەڵ��ك دژ‬ ‫بەگەندەڵیی‌و زوڵم‌و زۆر‪ ،‬واڵتەكانی‬ ‫ب��اك��ووری ئەفریقا‌و رۆژه��ەاڵت��ی‬ ‫ناوەڕاستی گرتووەتەوه‪ ،‬بێكاریی‬ ‫بەرفراوان‌و نزمیی ئاستی ژیانی‬ ‫خ��ەڵ��ک چ��وون��ەت��ە س���ەر ب��اری‬ ‫گرانی‌و نەبوونی ئازادیی‌و زوڵم‌و‬ ‫زۆری دەس���ەاڵت���داران‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫وای ك����ردووە ك��ە خ��ەڵ��ك ل��ەو‬

‫‌لە خۆپیشاندەران‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫ب����ەپ����ێ����ی����ی‬ ‫زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫‌ئازادەكانی‬ ‫رۆژنامه‬ ‫خەڵك مافی خۆیەتی‬ ‫ئ��اوێ��ن�ه‌و ه��اواڵت �ی‌و‬ ‫لڤین‪ ،‬چەند‬ ‫گەنجێك خۆپیشاندان بكات‌و رای‬ ‫ك������وژراون‌و زی��ات��ر‬ ‫ل��ه (‌‪)50‬‬ ‫كەسیش خۆی دەربڕێت لەپێناوی‬ ‫ب��ری��ن��دارك��راون به‬ ‫‌گوللەی‬ ‫چەكدارانی مافە گشتییەكاندا‬ ‫پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یەكێك‬ ‫لەو گەنجانه ‌تەمەنی ئەو كارەساتەی كە لەبارەگای‬ ‫(‪ 15‬تا ‪ )16‬ساڵ پ��ارت��ی��ی��ەوه ‌دەس��ت��ڕێ��ژی��ان لە‬ ‫خەڵك ك��ردووە‪ ،‬بدرێنه ‌دادگ��ا‪،‬‬ ‫بووه‪.‬‬ ‫ئێمه ‌ئەو زەبرو داوا دەكەین پارتی دیموكراتی‬ ‫زەنگه ‌زۆره ‌تاوانبار ك��وردس��ت��ان‌و حكومەتی هەرێم‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬كوشتن‌و زامنی سەالمەتیی خۆپیشاندەران‬ ‫ب���ری���ن���دارك���ردن���ی بكەن‪.‬‬ ‫خ���ەڵ���ك م���اف���ی خ��ۆی��ەت��ی‬ ‫گەنجی خۆپیشاندەر‬ ‫مەحكوم دەكەین كە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ب���ك���ات‌و رای‬ ‫تاوانەكەیان تەنیا خۆی دەربڕێت لەپێناوی مافە‬ ‫دەربڕینی ناڕەزایی‌و گشتییەكاندا‪‌ ،‬دەبێت رێزیشیان‬ ‫ب��������ەرد گ���رت���ن���ە لێبگیرێت لەالیەن پارتەكەتان‌و‬ ‫ب��اڵ��ەخ��ان��ەی��ەك��ە كه حكومەتی كوردستانەوه‪.‬‬ ‫‌بارەگای پارتەكەتانه‪.‬‬ ‫داواتان لێدەكەین ناوی پەرلەمانتارە سویدییەکان‪:‬‬ ‫الرش ئولین‪ ،‬سەرۆكی پارتی‬ ‫ك���ە ت���اوان���ب���اران���ی‬

‫واڵت��ان��ەدا چیتر بەرگەنەگرن‌و‬ ‫دەڕژێ��ن��ەس��ەر ش��ەق��ام��ەك��ان بۆ‬ ‫دەربڕینی ناڕەزایی‌و گۆڕانكاریی‬ ‫لەناوچەكەدا‌و وا خۆپیشاندان‌و‬ ‫ن���اڕەزای���ی ج��ەم��اوەر گەیشته‬ ‫‌كوردستانی عێراقیش‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ ،2011/20/17‬پالن‬ ‫وابوو كە خۆپیشاندانێكی هێمنانه‬ ‫‌ل��ە گ��ۆڕەپ��ان��ی س��ەرەك��ی ش��اری‬ ‫سلێمانی رێكخرابا بۆ دەربڕینی‬ ‫ن����اڕەزای����ی دژی گ��ەن��دەڵ��ی‪،‬‬ ‫پ��اش ئ���ەوەی خۆپیشاندەران‬ ‫‌گەیشتنە بەردەم بارەگای پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬زۆرێك‬ ‫ل��ه ‌گەنجەكان دەس��ت��ی��ان كرد‬ ‫به ‌بەردگرتنە ب��ارەگ��ای پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان كه ‌یەكێكه‬ ‫‌ل��ه ‌حیزبه ‌دەس��ەاڵت��دارەك��ان��ی‬ ‫هەرێم‪ ،‬بەداخەوە چەكدارەكانی‬ ‫ن���او ئ���ەو ب��ارەگ��ای��ه‪‌ ،‬لەباتی‬ ‫ئەوەی بەشێوەیەك لەشێوەكان‬ ‫ه�����ەوڵ ب�����دەن ك���ه‌ك��ێ��ش��ەك��ه‬ ‫‌گ��ەورە نەبێت‌و گەنجەكان هێور‬ ‫بكەنەوه‪ ،‬بە دەستڕێژی گوللە‬ ‫وەاڵم���ی ب���ەردی گەنجەكانیان‬ ‫دایەوه‪ ،‬ئەو رووداوەش بەڤیدیۆ‬ ‫گ��ی��راوە‌و بەئاشكرا دی���ارە كه‬ ‫‌ل��ەب��ارەگ��ای پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستانەوە دەستڕێژی گوللە‬

‫چەپ‌و ئەندامی پەرلەمان‬ ‫هێلێن لێكاندەر‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫ئێڤا ئولۆفسۆن‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫یان لیندهۆڵم‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫یوسفین برینك‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫یاكوب یۆنسۆن‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫ئەنیكا لیلیەمێت‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫هانز لیندە‪ ،‬ئەندامی پەرلەمان‬ ‫كێنت پێرسۆن‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫ئەمینەكاكەباوە‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫جەبار ئەمین‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫بێنگت بێرگ‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمان‬ ‫‪Torbjörn Björlund‬‬ ‫‪Hillevi Larsson‬‬ ‫‪Hillevi Larsson‬‬ ‫‪Rossan Dinamarca‬‬ ‫ستۆكهۆڵم ‪2011/02/20‬‬

‫«بەرگەی ‪ 15‬سەعات پەخشی نالیایان نەگرت»‬

‫بەڕێوەبەری (‪ :)NRT‬حكومەت‌و یەكێتی بە بەرپرسیار دەزانین‬ ‫راپۆرتی‪ :‬سەنگەر کورده‌‬

‫‪...........................................................‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫گوللەبارانكردن‌و سووتاندنی‬ ‫ئ��ۆف��ی��س��ی س��ەرەك��ی��ی ك��ەن��اڵ��ی‬ ‫ئاسمانیی نالیا‪ ،‬تەنیا دوای (‪)15‬‬ ‫سەعات لە پەخشكردنی‪ ،‬نیگەرانیی‬ ‫راگ��ەی��ەن��دن��ك��اران‌و هاواڵتییانی‬ ‫ل��ێ��دەك��ەوێ��ت��ەوەو ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫كەناڵەكەش‪ ،‬رووداوەكە بە ئاسایی‬ ‫نابینێت‌و رایدەگەیەنێت‪ ،‬هێرشێكی‬ ‫رێكخراو بووە‌و یەكێتی‌و حكومەت‬ ‫لێی بەرپرسن‪.‬‬ ‫كەناڵی ئاسمانیی (‪،)NRT‬‬ ‫كەناڵێكی ه��ەواڵ��ی سەربەخۆی‬ ‫ئەهلییەو ل��ەالی��ەن كۆمپانیای‬ ‫نالیاوە ب��ەڕێ��وەدەب��رێ �ت‌و بارەگا‬ ‫س��ەرەك��ی��ی��ەك��ەی ل��ەن��او گ��ون��دی‬ ‫ئەڵمانییە لەشاری سلێمانی‪ ،‬ئەم‬ ‫كەناڵە (‪ )9‬مانگە ئامادەسازیی بۆ‬ ‫دەكرێت‌و (‪ )100‬كارمەندی هەیە‌و‬ ‫دوای (‪ )72‬كاتژمێر لە كاركردن‌و‬ ‫تەنیا (‪ )15‬كاتژمێر لە پەخشكردنی‪،‬‬ ‫لەالیەن هێزێكی رێ��ك��خ��راوەوە لە‬ ‫درەنگانی شەوی (‪)2/20‬دا‪ ،‬دوای‬ ‫گوللەبارانكردنی‪ ،‬دەسووتێنرێت‪.‬‬ ‫توانا عوسمان‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانیی (‪،)NRT‬‬ ‫دوای رووداوەك���ە لە كۆنگرەیەكی‬ ‫رۆژنامەوانیدا‪ ،‬ئەو رۆژەی بە رۆژێكی‬ ‫خەمناك لە مێژووی رۆژنامەگەریی‬ ‫كوردیدا لەقەڵەم دا‪ ،‬كە «یەكەم‬ ‫كەناڵی ئاسمانیی ئەهلی دوای‬ ‫(‪ )72‬سەعات لە كەوتنە كارو تەنیا‬ ‫دوای (‪ )15‬سەعات پەخشكردن‪،‬‬ ‫بارەگاكەی سووتێنراو پەخشەكەی‬ ‫وەستێنرا»‪ ،‬توانا پێیوایە‪ :‬ئەوكارە‬ ‫تەنیا دژی كەناڵەكەی ئ��ەوان‌و‬

‫كادیرەكانی نییە‪ ،‬بەڵكو «گورزێكی‬ ‫ك��وش��ن��دەی��ە ل���ە رای گشتیی‬ ‫كوردستان‌و رۆژنامەگەریی ئازاد‌و‬ ‫ئازادیی وتن لە كورستان دراوە»‪.‬‬ ‫ئه‌و كاتێك باس لە دواساتەكانی‬ ‫پەخشی كەناڵەكەیان دەك��ات‪،‬‬ ‫ئەوە دەخاتەڕوو‪ ،‬كە چەندجارێك‬ ‫پەیوەندییان پێوەكراوەو هەڕەشەیان‬ ‫لێكراوە‪ ،‬بەاڵم وەك خۆی دەڵێت‪:‬‬ ‫«ت���اڕادەی���ەك هێمنبوونەتەوەو‬ ‫ترسیان نەماوە‪ ،‬بەتایبەت دوای‬ ‫ئ��ەوەی هەریەكە لە بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی ئاسایشی هەرێم‌و سەرۆكی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫دڵنیاییان پێداون‌و پێیانوتوون‪،‬‬ ‫كارەكانی خۆتان بێترس ئەنجام‬ ‫بدەن‪ ،‬هەر ئەوەشە كە بەڕێوەبەری‬ ‫ك��ەن��اڵ��ەك��ە ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ �م‌و‬ ‫یەكێتی «ك��ە هێزی بااڵدەستی‬ ‫س��ن��وورەك��ەی��ە»‪ ،‬ب��ە بەرپرسیار‬

‫دەزان���ێ���ت ل��ە رووداوەك������ە وەك‬ ‫دووالیەنی بەرپرس‪.‬‬ ‫ت��وان��ا‪ ،‬وت���ی‪« :‬ل��ە كاتژمێر‬ ‫(‪)2‬ی ن��ی��وەش��ەودا‪ ،‬ژم��ارەی��ەك‬ ‫چ���ەك���دار ك���ە ب���ە (‪ )50‬ك��ەس‬ ‫م��ەزەن��دە دەك��رێ��ن‪ ،‬بەشێوەیەكی‬ ‫رێكخراوو بە جلی یەكپۆشییەوە بە‬ ‫پۆستاڵ‌و دەستكێش‌و دەمامكەوە‪،‬‬ ‫هاتوونەتە ناو بارەگاكەو هەموو‬ ‫ژوورە هەستیارەكانیان كۆنترۆڵ‬ ‫ك��ردووەو ئامێرەكانیان گوللەباران‬ ‫ك���ردووەو بە بەنزین ئاگریان لە‬ ‫بیناكە ب����ەرداوە»‪ ،‬بەدووریشی‬ ‫نازانێت‪ ،‬كەسی پسپۆڕیان لەگەڵدا‬ ‫بووبێت‪ ،‬بەوپێیەی ی��ەك��ەم كار‬ ‫پچڕاندنی هێڵەكانیان بووە بە مانگی‬ ‫دەستكردەوە‪.‬‬ ‫ه��������ەروەك‪ ،‬ت���وان���ا وت���ی‪:‬‬ ‫«ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‌و یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان كە الیەنی‬

‫ب��ااڵدەس��ت��ی ئ��ەم س��ن��وورەن‪ ،‬بە‬ ‫ب��ەرپ��رس��ی��ار دەزان��ی��ن ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫ئەم رووداوە كە شتێكی ئاسایی‬ ‫نییەو رووداوێ��ك��ی رێكخراوی زۆر‬ ‫چاوقایمانەیە كە لە شاری سلێمانی‬ ‫بەرامبەر كەناڵێكی راگەیاندن كراوە‪،‬‬ ‫كە پێویستی بە هەڵوێستێكی جدیی‬ ‫هەیە جیاواز لەو لیژنە لێكۆڵینەوانەی‬ ‫لە راب���ردوودا لەسەر رووداوەك���ان‬ ‫گ��ی��راون‌و بەشێكی زۆری بووەتە‬ ‫قوربانیی ملمالن ‌ێ سیاسییەكان كە‬ ‫دیزەبەدەرخوونەكراوە»‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری ئ���ه‌و که‌ناڵه‌‬ ‫ئ���ەوە رەت��دەك��ات��ەوە ك��ە الیەنە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ی��ان ئ��اگ��ادار‬ ‫نەكردبێتەوەو ئیحتیاتاتی خۆیان‬ ‫خستووەو دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئیحتیاتی‬ ‫خ���ۆم���ان خ��س��ت‪ ،‬ی���ەك���ەم شت‬ ‫هەواڵەكەمان باڵوكردەوە بۆئەوەی‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكان ئاگاداربن‌و‬

‫پەرژینێكمان بۆ خۆمان دروستكرد‪،‬‬ ‫بەرپرسی ئاسایشی گشتیی‌و سەرۆكی‬ ‫حكومەتمان ئاگاداركردووەتەوەو‬ ‫س��ەرۆك��ی حكومەت وت��ی‪ :‬كەس‬ ‫حەدی نییە ئەو شتەتان بەرامبەر‬ ‫بكات‌و كەس بۆی نییە دەستبهێنێتە‬ ‫رێتان‪ ،‬ب��ەردەوام بن‌و خەمی ئەو‬ ‫شتانەتان نەبێت‪ ،‬ئێمە پشتبەستن‬ ‫بەو بەڵێن‌و وتانە‪ ،‬گەڕاینەوە ماڵی‬ ‫خۆمان»‪.‬‬ ‫ئەو لەو بڕوایەدایە‪ ،‬هەڵماڵینی‬ ‫ئەو رووداوەو ئەنجامدەرانی كارێكی‬ ‫قورس نییە‌و بۆ ئەو مەبەستەش‬ ‫داوای��ان لە دەس��ەاڵت��داران‌و الیەنە‬ ‫پ���ەی���وەن���دی���دارەك���ان ك�����ردووە‪،‬‬ ‫ل��ەم��اوەی��ەك��ی ك��ەم��دا ئ��ەو الیەنە‬ ‫ئاشكرا بكەن‌و بە سزایان بگەیەنن‪،‬‬ ‫ئەوەشی راگەیاند‪ :‬كە ئەگەر ئەو‬ ‫كارە نەكرێت‪ ،‬ئەوا خۆیان هەرچی‬ ‫زانیارییەكیان الیە لەسەر هێرشەكەو‬ ‫ئەنجامدەرانی‪ ،‬ب��ۆ كەناڵەكانی‬ ‫راگەیاندن‌و رای گشتیی دەخەنەڕوو‪.‬‬ ‫ئ��ەو هێرشەی دژ بە كەناڵی‬ ‫ئاسمانیی نالیا ك��را‪ ،‬هاوخەمیی‌و‬ ‫ه��اوه��ەڵ��وێ��س��ت��ی ك��ەن��اڵ��ەك��ان��ی‬ ‫راگەیاندنی بەدوای خۆیدا هێنا بۆ‬ ‫ئیدانەكردنی رووداوەك��ەو داواكردن‬ ‫بۆ بەدادگاگەیاندنی تاوانباران‌و ئەو‬ ‫كەسانەی لەپشت رووداوەكەوەن‪.‬‬ ‫لە یەكەم كاردانەوەدا‪ ،‬سەنتەری‬ ‫میترۆ بۆ داكۆكی لە رۆژنامەنووسان‪،‬‬ ‫رووداوەك��ەی ئیدانەكرد‌و رێكخەری‬ ‫س��ەن��ت��ەرەك��ە وت����ی‪« :‬دەب����وو‬ ‫ئەمڕۆ بهاتینایە گوڵمان پێبێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەسەر خۆڵەمێشی ئامێرە‬ ‫رۆژن��ام��ەوان��ی��ی��ەك��ان��ی ه���اوڕێ‌‬ ‫رۆژنامەنووسەكانمان وەستاوین‪،‬‬ ‫ئیدانەی ئ��ەو ك��ارە دەك��ەی �ن‌و بە‬

‫كارێكی وەحشییانەو دژی ئازادیی‬ ‫رۆژنامەوانیی دەزانین»‪.‬‬ ‫لە بەیاننامەكەی سەنتەری‬ ‫میترۆدا‪ ،‬جگە لە سەركۆنەكردنی‬ ‫ئەو تاوانە‪ ،‬هاتووە‪« :‬ئ��ەو كارە‬ ‫بە بەرنامە ب��ووە‪ ،‬چونكە پێشتر‬ ‫كەناڵەكە رووب����ەڕووی هەڕەشەو‬ ‫فشار ب��ووەت��ەوە‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫لیژنەیەكی سەربەخۆ پێكبهێنرێت بۆ‬ ‫لێكۆڵینەوەو بە شەفافی كاربكات‌و‬ ‫ت��اوان��ب��اران رووب������ەڕووی دادگ���ا‬ ‫بكرێنەوە»‪.‬‬ ‫هەروەك زیاتر لە (‪ )14‬كەناڵ‌و‬ ‫دەزگای راگەیاندن لە سلێمانی لە‬ ‫بەیاننامەیەكدا ئیدانەی ئەو تاوانە‬ ‫دەكەن‌و پێیانوایە‪ ،‬سووتاندنی كەناڵی‬ ‫نالیا‪ ،‬دەستدرێژییە بۆ سەرجەم‬ ‫رۆژنامەنووسانی كوردستان‌و تێیدا‬ ‫هاتووە‪« :‬ئاشكرایە كە كوردستان‬ ‫بەگشتیی‌و پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی‬ ‫چەند رۆژێ��ك��ە ب��ە بارودۆخێكی‬ ‫ناسروشتیدا تێپەڕدەبێت‌و رۆژبەڕۆژ‬ ‫ئ��ەم ب���ارودۆخ���ە ب���ەرەو خراپتر‬ ‫دەڕوات‌و دەستدرێژیی ب��ۆ سەر‬ ‫گیان‌و ژیان‌و ئازادییەكانی خەڵك‬ ‫لە پەرەسەندندایە‌‪ ،‬كار گەیشتووەتە‬ ‫ئ����ەو ئ��اس��ت��ەی ك���ە س��ەرج��ەم‬ ‫ئەزموونی هەرێم كەوتووەتە بەردەم‬ ‫هەڕەشەیەكی گەورەوە‪ ،‬ئەوەی ئەو‬ ‫بار‌ودۆخەشی بەرەو گرژتر بردووە‪،‬‬ ‫دەستدرێژیی هێزە چەكدارەكانە بۆ‬ ‫سەر مافە دیموكراسییەكانی خەڵك‌و‬ ‫دوا دەستدرێژیش‪ ،‬هێرشكردنە‬ ‫سەر كەناڵی تەلەفزیۆنی نالیایە‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ەه��ەم��وو پ��ێ��وەرەك��ان بەم‬ ‫دەستدرێژییە‪ ،‬دەیانەوێت ئەو فەزا‬ ‫ئازادەی لەم شارەدا بۆ میدیای ئازاد‬ ‫هەیە‪ ،‬بەرتەسك بكەنەوە»‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫د‪ .‬زانا رەئوف بڕیاری دەستلەكاركێشانەوەی لەلیژنەی نەزاهە دا‬ ‫رۆژنامە‪ :‬د‪ .‬زانا رەئوف ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لە فراكسیۆنی‬ ‫گۆڕان بڕیاری دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫لە لیژنەی نەزاهەی پەرلەمان دا‪.‬‬ ‫د‪ .‬زان��ا كە ئەندامی لیژنەی‬ ‫ی��اس��ای �ی‌و ن��ەزاه��ەی پەرلەمانی‬

‫ك��وردس��ت��ان��ە‪ ،‬ل��ە لێدوانێكیدا‬ ‫ب���ە رۆژن����ام����ەی راگ���ەی���ان���د كە‬ ‫بڕیاریداوە بەزووترین كات نامەی‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی لە لیژنەی‬ ‫ن��ەزاه��ە تەسلیمی سەرۆكایەتی‬ ‫پەرلەمان بكات‪.‬‬

‫ه������ۆك������اری دەس��������ت ل��ە‬ ‫ك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەك��ەش��ی ب��ۆ ئ��ەوە‬ ‫گ��ەڕان��دەوە كە لیژنەكە لەالیەن‬ ‫سەرۆكایەتی پەرلەمانەوە دەستی‬ ‫بەستراوەو تائێستا نەیتوانیوە هیچ‬ ‫گەندەڵییەك ئاشكرابكات‪.‬‬

‫ل��ەالی��ەك��ی ت�����رەوە بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی رۆژنامە بۆ هەمان‬ ‫مەبەست پێدەچێت لەم رۆژان��ەدا‬ ‫د‪ .‬رەفیق سابیری سەرۆكی لیژنەی‬ ‫نەزاهە دەستلەكاركێشانەوەی خۆی‬ ‫بداتە سەرۆكی پەرلەمان‪.‬‬

‫گۆڕان‪ ،‬پەرلەمانی عێراق ناچار دەكات لەسەر سلێمانی بێتە دەنگ‬ ‫رۆژنامە‬ ‫‪....................................................‬‬

‫ل����ەس����ەر پ��ێ��ش��ن��ی��ازی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ�����ۆڕان‌و بە‬ ‫زۆرینەی دەن��گ‪ ،‬پەرلەمانی‬ ‫عێراق بڕیار دەدات لەسەر‬ ‫رووداوەكانی سلێمانی گفتوگۆ‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬ئ��ەم��ە لەكاتێكدایە‬ ‫هەوڵێكی ع��ارف تەیفوری‬ ‫جێگری سەرۆكی پەرلەمان‬ ‫بۆ شكستهێنان بەو هەوڵە‬ ‫سەركەوتوو نەبووە‪.‬‬

‫ل��ە دانیشتنی دوێنێی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا‬ ‫دەن��گ لەسەر پێشنیازێكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ����ۆڕان درا‬ ‫ت��ا ئەنجومەنی ن��اوب��راو لە‬ ‫رووداوەك��ان��ی ئ��ەم دواییەی‬ ‫شاری سلێمانی بكۆڵێتەوە‪،‬‬ ‫س��ەرەڕای ناڕەزایی ئەندامە‬ ‫فراكسیۆنی‬ ‫پارتییەكانی‬ ‫ه��اوپ��ەی��م��ان��ی��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫بە زۆری��ن��ەی (‪ )220‬دەنگ‬ ‫ل��ە ك��ۆی (‪ )250‬ئەندامی‬ ‫ئ��ام��ادەب��ووی دانیشتنەكە‪،‬‬

‫سەفین مەال قەرە‪ :‬زێرەڤانی‬ ‫بارەگای گۆڕانی لە هەولێر سووتاند‬

‫كوردی ئەوروپا دەڕژێنە سەرشەقام‬ ‫رۆژنامە‬ ‫‪....................................................‬‬

‫هەنگاو هاشم‪ :‬هەولێر‬

‫‪.................................................. .......‬‬

‫هەڵسووڕاوێكی دیاری گۆڕان لە شاری هەولێر ئاشكرای دەكات‪ ،‬كە‬ ‫هێرشی سەر بارەگای گۆڕان لەو شارە لەالیەن هێزەكانی زێرەڤانی بە‬ ‫جلی مەده‌نییەوەو بە بەرچاوی كارمەندانی ئاسایشەوە ئەنجام دراوە‪.‬‬ ‫لەپاش ئەوەی پێنجشەممەی راب��ردوو دوای خۆپیشاندانەكەی‬ ‫بەردەم لقی (‪)4‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان لە شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫لە هەولێریش هێرشكرایە سەر بارەگای سەره‌كی بزووتنەوەی گۆڕان‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە سەفین مەال قەرە‪ ،‬هەڵسووڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان لە‬ ‫شاری هەولێر‪ ،‬بە رۆژنامەی راگەیاند‪« :‬هەمان رۆژی رووداوەكانی شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاسایش دەوری مەكۆی سەرەكیی بزووتنەوەی گۆڕانیان لە‬ ‫شاری هەولێر گرت‪ ،‬بەاڵم دواتر كۆمەڵێك كە بە زانیاریی ئێمە زێرەڤانی‬ ‫بوون بە جلی مەدەنییەوە هێرشیان كردە سەر بارەگاكەمان»‪.‬‬ ‫سەفین مەال قەرە‪ ،‬ئاماژەی بەوەش دا؛ لە پەالمارەكەدا چەند‬ ‫كەسێكی بارەگاكەیان هێرشكراوەتە سەریان بە بەر چاوی هێزەكانی‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایش لێیان دراوە‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئەو پەالمارە لە الیەن‬ ‫خەڵكەوە نەبوو‪ ،‬ئێمە وێنەمان لەبەردەستدایە‌و دەزانین ئەو كەسانە‬ ‫كێبوون‪ ،‬پێشتریش بەرنامەڕێژیی تەواوی بۆ كرابوو»‪.‬‬ ‫لەم پەالماردانەدا مەكۆی بزووتنەوەی گۆڕان تااڵنكراو كەلوپەلی‬ ‫ناو بیناكەو تەلەفزیۆنی گۆڕان كە لە هەمان بارەگادایە‌و ئەرشیفی‬ ‫تەلەفزیۆنەكە بە تااڵن بردران‪.‬‬ ‫دوای ئاگربەردان لە بارەگاكەش پارێزگای هەولێر سەردانی‬ ‫شوێنەكەی كردو رایگەیاند‪ :‬لە بەرچاوی هێزەكانی پۆلیسەوە هێرش‬ ‫كراوه‌تە سەر مەكۆی سەرەكیی بزووتنەوەی گۆڕان‌و ئیدانەی دەكەین‪.‬‬

‫پ��اش��م��اوه‌ی‪ ...‬گ���ۆڕان س���وورە لەسەر‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‬ ‫ئ�������ام�������اژەی ب�����ەوەش�����ك�����رد‪:‬‬ ‫«دووپاتمانكردەوە كە گرنگە دەسەاڵت‬ ‫خ��ەڵ��ك رازی����ی ب��ك��ات‪ ،‬ن���ەك الی��ەن��ە‬ ‫سیاسییەكان رازی بكات‪ ،‬گرنگە دەسەاڵت‬ ‫گوێ لە ترپەی دڵی شەقام بگرێت بەر‬ ‫ل���ەوەی بیەوێت حیزبە سیاسییەكان‬ ‫رازی بكات‪ ،‬ئێمە الی خۆمانەوە وەكو‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬كێشەكەمان تەنیا بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان نییە‪ ،‬بە تەنیا داواكارییەكانمان‬ ‫داواكاریی خەڵكەو زۆر گرنگە كە لەگەڵ‬ ‫گوێگرتن لە داخ��وازی��ی خەڵك گوێ لە‬ ‫داخوازیی هێزە سیاسییەكانیش بگرێت‪،‬‬ ‫لەو روانگەیەوە پرۆژە حەوت خاڵییەكەی‬ ‫خۆمان دووپ��ات��ك��ردەوە‌و باسمان لەوە‬ ‫كرد‪ ،‬ئەم كابینەیەی ئێستای حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان كە بە ب��ڕوای ئێمە‬ ‫فەشەلی هێناوە‪ ،‬زۆر گرنگە دەست لەكار‬ ‫بكێشێتەوەو حكومەتێكی كاتیی ئینتیقالی‬ ‫پێكبهێنرێت‪ ،‬ئەو حكومەتە كاتییە زەمینە‬ ‫خۆش بكات بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنێكی‬ ‫بێگەردو دوور لە تەزویر‪ ،‬هەروەها ئەو‬ ‫حكومەتە لە م��اوەی سێ مانگدا سەر‬

‫پ����رۆژەك����ەی ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫گ��ۆڕان پەسەندكراو بڕیارە‬ ‫ل��ە دان��ی��ش��ت��ن��ی داه��ات��ووی‬ ‫ئەنجومەندا ك��ە دەكەوێتە‬ ‫سەرەتای مانگی داهاتووەوە‬ ‫گفتوگۆ لەو بارەیەوە بكرێت‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە د‪.‬لەتیف‬ ‫مستەفا‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی ع��ێ��راق لەسەر‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ�����ۆڕان بە‬ ‫رۆژنامەی راگەیاند‪« :‬لەسەر‬ ‫ئ��ەو رووداوان����ەی سلێمانی‌و‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان‬ ‫خوێنڕشتنی‬

‫بێدەنگ نابین»‪.‬‬ ‫ه������اوك������ات ب���ەپ���ێ���ی‬ ‫زانیارییەكانی رۆژنامە عارف‬ ‫تەیفور‪ ،‬جێگری سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‬ ‫ناقایل بووە بەوەی ئەو داوایەی‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان سەبارەت‬ ‫ب��ە گ��ف��ت��وگ��ۆك��ردن ل��ەس��ەر‬ ‫رووداوەكانی سلێمانی بخرێتە‬ ‫بەرنامەی كاری پەرلەمانەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی پشتگیریی زۆری‬ ‫پەرلەمانتاران لەسەری‪ ،‬ئەو‬ ‫هەوڵەی شكستی هێناوە‪.‬‬

‫دوای رووداوەكانی كوردستان‌و‬ ‫وەاڵم��دان��ەوەی خۆپیشاندەران بە‬ ‫ف��ی��ش��ەك‪ ،‬رەوەن�����دی ك����وردی لە‬ ‫دەرەوەی واڵت هەڵوێست وەردەگرن‌و‬ ‫ب���ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و ب��ەی��ان��ن��ام��ە‬ ‫ناڕەزایەتییەكانی خۆیان دەردەبڕن‪.‬‬ ‫لە یەكەم كاردانەوەدا دوای ئەوەی‬ ‫(‪ )2/17‬پ��اس��ەوان‌و چەكدارەكانی‬ ‫ل��ق��ی (‪)4‬ی پ��ارت��ی ب��ە فیشەك‬ ‫هێرشیان كردە سەر خۆپیشاندەران‌و‬ ‫ل��ە ئەنجامدا ك���وژراوێ���ك‌و (‪)57‬‬ ‫ب��ری��ن��داری ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‪ ،‬ك��وردان��ی‬ ‫بەریتانیا خۆپیشاندانێكی ناڕەزاییان‬ ‫بۆ ب��ەردەم نووسینگەی حكومەتی‬ ‫هەرێم ئەنجامداو بە خوێندنەوەی‬ ‫وت��ارو هوتافكێشانەوە ناڕەزاییان‬ ‫دەرب��ڕی‌و داوای بە دادگاگەیاندنی‬ ‫ئەو كەسانەیان كرد‪ ،‬كە هێرشیان‬ ‫كردووەتە سەر خۆپیشاندەران‪.‬‬ ‫دواب���ەدوای ئ��ەوە یەكشەممەی‬ ‫راب��ردوو رەوەن��دی ك��وردی لە واڵتی‬ ‫سوید لە گردبوونەوەیەكی جەماوەریدا‬ ‫پشتیوانیی خۆیان بۆ جموجۆڵی‬ ‫شەقامی ك��وردی دووپ��ات��ك��ردەوەو‬

‫لەنوێ هێزە چەكدارەكان لە ئاسایش‌و‬ ‫پۆلیس‌و پێشمەرگە‌و دەزگ��ای زانیاریی‌و‬ ‫پاراستن هەمووی بە نیشتمانیی بكات‌و‬ ‫رێكیبخاتەوە‪ ،‬پێمانوایە رێكخستنەوەو‬ ‫بە نیشتمانیكردن‌و بە پیشەییكردنی ئەو‬ ‫هێزانە لە رێگەی دوو ئەركەوە‪ ،‬یەكەم؛‬ ‫وەزیفەی ئەو هێزانە بگۆڕێت لە بەرگریكردن‬ ‫لە ئەمنی حیزبەوە بۆ بەرگریكردن لە‬ ‫ئەمنی نیشتمان‌و هاواڵتییان‪ ،‬خاڵی‬ ‫دووەم؛ پەیوەندیی ب��ەوەوەی��ە كە ئەو‬ ‫كەوسانەی بەڕێوەبەرێتی ئ��ەو هێزانە‬ ‫دەك��ەن كەسانی سەربەخۆو یاسایی‌و‬ ‫پیشەیی بن‪ ،‬نەك حیزبیی»‪ ،‬هەروەك‬ ‫باسی لەوەشكرد‪« :‬رامانگەیاندووە ئەو‬ ‫حكومەتە ئینتیقالیە ئەگەر بتوانێت‬ ‫دام��ودەزگ��ای وا دروستبكات‪ ،‬ئەو كاتە‬ ‫دەتوانین بەشداریی هەڵبژاردنێكی نەزیهـ‌و‬ ‫پاك بكەین»‪.‬‬ ‫دەرب���ارەی داواكارییەكانی دیكەی‬ ‫گۆڕانیش وتی‪« :‬بە پێویستمانزانیوە‬ ‫رێبكەوین لەسەر دەستووری هەرێمی‬ ‫كوردستان بە گوێرەی سەقفێكی زەمەنی‬ ‫دیاریكراو رێبكەوین لەسەر هەمواركردنی‬ ‫ئەو یاسایانەی تێپەڕێنراون بە مەبدەئی‬

‫س��ەرب��اری پ��رس��ەو سەرەخۆشیی‬ ‫خ��ۆی��ان ب��ۆ ق��ورب��ان��ی��ی��ان‌و هیوای‬ ‫چاكبوونەوەی بریندارەكان‪ ،‬بە توندی‬ ‫ئیدانەی ئەو رەفتارانەیان كرد‪ ،‬كە‬ ‫چ��ەك��داران‌و دەس��ەاڵت��داران��ی كورد‬ ‫بەرامبەر خۆپیشاندان ئەنجامیان‬ ‫داوە‌و بەیاننامەیەكی چەند خاڵیشیان‬ ‫ئاراستەی كاربەدەستانی واڵتی سوید‬ ‫كرد‪.‬‬

‫یەكێتی ئەوروپا دەكات كە پاڵپشتی‬ ‫خۆپیشاندان بكات تا بە ئاقارێكی‬ ‫راستدا بڕوات‪.‬‬ ‫لە الیەكی دی��ك��ەوە‪ ،‬كوردانی‬ ‫واڵتی نەرویج بە ئامادەبوونی (‪)75‬‬ ‫كەسایەتی‌و ن��ووس��ەرو رۆشنبیرو‬ ‫كەسایەتی سیاسیی ك���وردی‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی ئیدانەكردنی «تاوانبارانی»‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬

‫هەروەك دوای ئەو حاڵەتە پارتی‬ ‫ژینگەی سوید‌و (‪ )15‬ئەندام پەرلەمانی‬ ‫سوید ئیدانەی ئەو رووداوانەی چەند‬ ‫رۆژی ش��اری سلێمانییان ك��رد‪ ،‬كە‬ ‫دەره��ەق بە خۆپیشاندەرانی سڤیل‬ ‫ئەنجامدراون‪ ،‬پارتی ژینگەی سویدیش‬ ‫لە نامەیەكدا داوا لە حكومەتی سوید‌و‬

‫كۆمیتەیەكیان پێكهێنا‪.‬‬ ‫لەو كۆبوونەوەیەدا كە لە شاری‬ ‫ئۆسلۆ بەڕێوەچوو رەوەندی كوردی‬ ‫بڕیاریاندا لە ئایندەدا چاالكییەكانیان‬ ‫فراوانتر بكەن‌و لە رێگەی رێپێوان‌و‬ ‫مانگرتنەوە ناڕەزایی خۆیان بخەنە‬ ‫روو؛ «داوا لە واڵت��ان��ی ئ��ەوروپ��او‬

‫زۆرینەو كەمینەو ئەوانەی كاریگەرییان‬ ‫لەسەر سیستمی سیاسیی هەیە‪ ،‬هەروەك‬ ‫هەموو ئەو موڵك‌و ماڵە گشتییانەی كە‬ ‫لە الیەن حیزبەوە‪ ،‬یان كەسانی نزیك‬ ‫لە حیزبەوە دەستیان بەسەردا گیراوە‪،‬‬ ‫یان بە نرخی رەمزیی پێیان فرۆشراوە‪،‬‬ ‫بگەڕێتەوە بۆ ماڵی گشتیی تەنانەت‬ ‫موڵك‌و ماڵە تایبەتییەكانیش»‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب�����ەوەی ت���ا چ��ەن��د‬ ‫لێكگەیشتنی هاوبەش‌و هاوڕایی هەبووە‬ ‫لە كۆبوونەوەی الیەنە سیاسییەكاندا‪،‬‬ ‫د‪.‬شاهۆ سەعید‪ ،‬وتی‪« :‬لێکنەگەیشتن‌و‬ ‫تێنەگەیشتن هەبووە»‪.‬‬ ‫بە وتەی ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان‪،‬‬ ‫لە كۆبوونەوەكەدا بە دەسەاڵتیان وتووە‪:‬‬ ‫«ناتوانین رێگە لە خەڵك بگرین كە‬ ‫ناڕەزایی دەرببڕێت‪ ،‬ئەگەر سەرچاوەی‬ ‫ناڕەزاییەكانی خەڵك وش��ك نەكەین‪،‬‬ ‫كە پێمانوایە؛ ئەو ئەزمە سیاسییە كە‬ ‫لە كوردستاندا هەیە‪ ،‬ئ��ەو ئەزمەیەو‬ ‫گەندەڵیی چارەسەر بكرێت‌و حكومەت‬ ‫هی خەڵك بێت‌و هێزێكی نیشتمانیی‬ ‫دروستبكرێت ئەو كاتە ناڕەزاییەكان‬ ‫كۆتایی دێت»‪.‬‬

‫پ���اش���م���اوه‌ی‪ ...‬ف��ەری��د ئ��ەس��ەس��ەرد‪:‬‬ ‫كێشەكان تەنیا بە بەڵێن چارەسەر ناكرێن‬ ‫ناوبراو پێیوایە؛ ب��ارودۆخ��ی هەرێم‬ ‫لە قەیراندایە‌و قەیرانەكە لەوە گەورەترە‬ ‫كە بیری لێ دەكرایەوە‪ ،‬لە كوردستاندا‬ ‫قەیرانی سیاسیی‌و ئابووریی هەیە‪ ،‬قەیرانە‬ ‫سیاسییەكە بریتییە لەو پەیوەندییە گرژەی‬ ‫نێوان الیەنە سیاسییەكان‪ ،‬ئەو گرژییەش‬ ‫لە ناكارایی دام��ودەزگ��ا حكومییەكان‬ ‫لە جێبەجێكردنی ئەركەكان‌و نەبوونی‬ ‫دەستوورێكی تەوافقی‌و ئەنجامنەدانی‬ ‫هەڵبژاردنەكان لە كاتی خۆیدا دروستبووە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەش دەخ��ات��ەڕوو؛ هەلومەرجی‬ ‫ئێستای هەرێم‪ ،‬لەژێر كاریگەریی دوو‬ ‫فاكتەردایە‪ ،‬فاكتەرێكیان ن��اڕەزای �ی‌و‬ ‫خۆپیشاندانی واڵتانی ناوچەكەیە‪ ،‬فاكتەری‬ ‫دووەمیان‪ ،‬بریتییە لە بوونی كۆمەڵێك‬ ‫كێشەی ناوخۆیی‪ ،‬كە تائێستا بەپێی‬ ‫پێویست چارەسەریان بۆ نەدۆزراوەتەوەو‬ ‫بووەتە هۆی ئەوەی ئاستی ناڕەزایی بەرەو‬ ‫هەڵكشان بچێت‌و خۆپیشاندان ئەنجام‬ ‫بدرێت‪.‬‬ ‫لێپرسراوی سەنتەری لێكۆڵینەوەی‬ ‫ستراتیژیی كوردستان رایدەگەیەنێت‪:‬‬

‫ئەمریكا بكەن‪ ،‬كە رێگە نەدرێ ‌‬ ‫ت‬ ‫دەسەاڵتدارانی كوردستان بەزەبری‬ ‫تفەنگ وەاڵمی داوا رەواكانی خەڵكی‬ ‫كوردستان بدەنەوە»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا دووب����ارە ك��وردان��ی‬ ‫بەریتانیا دوای تێپەڕبوونی چوار‬ ‫رۆژ ب��ەس��ەر خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ش���اری سلێمانی‌و دەوروب�����ەری‪،‬‬ ‫دووب��ارە خۆپیشاندانیان ئەنجامداو‬ ‫ژم��ارەی��ەك��ی��ش��ی��ان مانگرتنیان‬ ‫راگەیاندووە‪.‬‬ ‫یەكێك لە خۆپیشاندەرانیش‬ ‫رایگەیاند‪ :‬كە خۆپیشاندانەكەیان‬ ‫لە ب��ەردەم نوێنەرایەتی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە بۆ ب��ەردەم‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ب��ەری��ت��ان��ی��ا دەس��ت��ی‬ ‫پێكردووە‪ ،‬ئەوەش بۆ پشتیوانیی لە‬ ‫جەماوەری خۆپیشاندەری كوردستان‌و‬ ‫ئیدانەكردنی ئەو توندوتیژییانەی لە‬ ‫كوردستان بەرامبەر خۆپیشاندەران‬ ‫بەكار دەهێنرێت لە الیەن دەسەاڵتەوە‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەو چ��وارچ��ێ��وەی��ەداو بۆ‬ ‫دەرب��ڕی��ن��ی ن���اڕەزای���ی دەرب����ارەی‬ ‫ئ���ەو رووداوان���������ەی س��ل��ێ��م��ان�ی‌و‬ ‫رووبەڕووبوونەوەی توندی دەسەاڵت‌و‬ ‫حیزب‪ ،‬رەوەندی كوردی لە ئوسترالیا‬ ‫بەیاننامەیەكیان دەركردو بڕیاریشە‬ ‫سبەین ‌ێ خۆپیشاندانێك رێكبخەن‪.‬‬

‫«چارەسەركردنی كێشەكان تەنیا بە‬ ‫بەڵێن‌و دیاریكردنی كێشەكان ناكرێت‪،‬‬ ‫ئەوەی تائێستا كراوە‪ ،‬ئەوەندەی هەوڵدان‬ ‫ب��ووە بۆ هەندێك ك��ردار‪ ،‬كە زیانی لە‬ ‫قازانجی زیاتر بووە‪ ،‬تائێستا پێناسەیەكی‬ ‫روونمان بۆ گەندەڵیی نییە‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫بێ پێناسەكردنی گەندەڵیی ناتوانرێت‬ ‫ئەو دیاردەیە چارەسەر بكرێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ئێستا دەكرێت‪ ،‬چاكسازیی نییە‌و تائێستا‬ ‫بەرنامەیەكی نەتەوەییمان بۆ ئەنجامدانی‬ ‫چاكسازیی نییە كە هەموومان لەسەری‬ ‫رێككەوتبین»‪.‬‬ ‫ئەوەش دەڵێت‪« :‬ئەگەر بەرنامەیەك‬ ‫بۆ چاكسازیی هەبێت‪ ،‬دەبێت سەرتاسەری‬ ‫كوردستان بگرێتەوە‪ ،‬ناكرێت پارێزگایەك‪،‬‬ ‫یان ناوچەیەك بگرێتەوە‪ ،‬ئەگەر چارەسەری‬ ‫بۆ نەدۆزرێتەوە‪ ،‬ئەگەری پەرەسەندنی لێ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بەاڵم هێشتا دەرفەتێك ماوە‬ ‫لە رێگەی دیالۆگی نیشتمانیی‌و دانانی‬ ‫ستراتیژێكی نەتەوەیی بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكانی هەرێم‪ ،‬چارەسەركردنی ئەو‬ ‫قەیرانە پێویستی بە بەشداریی هەموو‬ ‫الیەنەكان هەیە‌و هیچ گرووپێك بە تەنیا‬ ‫ناتوانێت چارەسەری بكات»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪5‬‬

‫ئەو هێزانە لە ئاستی ئەوەدا نین كە بتوانن ئاسایشی هاواڵتییان بپارێزن‪ ،‬بەڵكو ئەم هێزانە‬ ‫بەشێوەیەكن كە بەكاردەهێنرێن لەبەرامبەر هاواڵتییانی كوردستان‬

‫بەڕێوەبەری پێشووی ئاسایشی سلێمانی‪:‬‬

‫پێویستە بەرپرسانی ئەمنیی سلێمانی لەسەر كەمتەرخەمیی دادگایی بكرێن‬ ‫ئەلەند مەحوی‬

‫‪............................................................‬‬

‫سەركەوت حەسەن‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫پ��ێ��ش��ووی ئ��اس��ای��ش��ی سلێمانی‬ ‫ئ��ەو هۆكارانە ئاشكرا دەك��ات كە‬ ‫رووداوەكەی رۆژی (‪)2/17‬ی بەردەم‬ ‫لقی (‪)4‬ی پارتی لێكەوتەوە‌و لە‬ ‫ئەنجامدا هــاواڵتـیـیــەك ك��وژرا‌و‬ ‫(‪)57‬ی دی��ك��ەش ب��ری��ن��دارب��وون‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ب��ە پالنێكی بەرنامە بۆ‬ ‫داڕێژراو دەزانێت‪.‬‬ ‫س��ەرك��ەوت حەسەن كە لەناو‬ ‫خ��ەڵ��ك��دا ب��ە(س��ەرك��ەوت��ی كوبە)‬ ‫ناسراوە‪ ،‬بە رۆژنامەی راگەیاند «هەر‬ ‫بۆ داڕێ���ژرا‌و ب��ووە‌و بەپێویستیشی‬ ‫لەسەره‌تای كۆبوونەوەكەی بەردەركی لێبكرێت»‪.‬‬ ‫سەركەوت حەسەن دەپرسێت؛ دەزان��ێ��ت ك��ە بەرپرسانی ئەمنی‬ ‫س��ەراوە ئاسایش‌و پۆلیس رۆڵیان‬ ‫نەبووە لە پاراستنی هاواڵتییان‪ ،‬بۆچی لە خۆپیشاندانی خوێندكاراندا سلێمانی ل��ەس��ەر كەمتەرخەمیی‬ ‫لەكاتی كۆبوونەوەكەدا رێگەكانی كە بۆ گۆڕینی پڕۆگرامەكانی خوێندن دادگ��ای��ی بكرێن‌و لێپرسینەوەیان‬ ‫ناوچەی كۆبوونەوەكە نەگیراوە‌و كردیان‪ ،‬هەموو هێزەكانی ئاسایش‌و لەگەڵ بكرێت‪ ،‬چونكە واجبی ئەوان‬ ‫رێ��گ��ەدراوە ئۆتۆمبێل‌و عارەبانە ئاسایشی ناوخۆی سلێمانی‌و قەزا‌و پارێزگاریكردنە لە خەڵك‪.‬‬ ‫س��ەرك��ەوت ح��ەس��ەن جەخت‬ ‫بەویستی خۆیان هاتوچۆ بكەن‪ ،‬ناحیەكان هەبوو هێنرابوون بۆ‬ ‫كاتێكیش خۆپیشاندەران ئاڕاستەی بەردەم پەروەردەی سلێمانی‪ ،‬بەاڵم لە لەوەدەكاتەوە كە نزیكەی (‪)10‬هەزار‬ ‫خۆپیشاندانەكەیان بەرە‌و شەقامی رۆژی (‪)2/17‬دا ئاسایش پارێزگاری ئاسایش‌و پۆلیس هەیە لە سلێمانیدا‪،‬‬ ‫سالم گۆڕیوە‪ ،‬ئاسایش هیچ رۆڵی لە لقی (‪ )4‬نەكرد؟ «ئەگەر ئەمە بۆ لەبەرامبەردا خۆپیشاندەران زۆر لەو‬ ‫نەبووە لە رێگرتنیان كە پێویستبوو ئەوە نەبووبێت كە كێشە بنێنەوە»‪ .‬رێژەیە كەمتربوون‪ ،‬ب��ەاڵم رێگریی‬ ‫بەڕێوەبەری ئاسایشی پێشووی نەكراوە لە دروستبوونی كێشەكە‪،‬‬ ‫بەپێی مۆڵەتی خۆپیشاندانەكە‬ ‫رێگەیان پێنەدرایە بچنە ب��ەردەم سلێمانی ئ��اش��ك��رای دەك���ات‪ ،‬كە لەبەرئەوە رووداوەك���ە بەرنامەیەك‬ ‫لقی (‪)4‬ی پارتی‌و لەوێش تەقەیان ئ��ەو رووداوەی (‪ )2/17‬بەرنامە بووە ئاسایش كردوویەتی بۆ تێكدانی‬

‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪..........................................................‬‬

‫که‌ی هێزه‌ ئه‌منییه‌کان بێالیه‌ن ده‌بن؟‬ ‫پەیوەندیی نێوان پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‌و بزووتنەوەی گۆڕان‪ ،‬تا‬ ‫بەم هۆیەوە یەكێتی پەیوەندیی خۆی‬ ‫لەگەڵ پارتی باشتر بكات‪ ،‬چونكە‬ ‫ئاسایشی سلێمانی دەیتوانی نەهێڵێت‬ ‫ئەو رووداوە رووبدات‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬نێچیرڤان بارزانی‪،‬‬ ‫جێگری س��ەرۆك��ی (پ‪.‬د‪.‬ك) لە‬ ‫كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا كە رۆژێك‬ ‫دوای رووداوەكە رێكیخستبوو‪ ،‬جەختی‬ ‫لەوەكردەوە‪ ،‬كەمتەرخەمییەكی زۆر‬ ‫لەالیەن دەزگا ئیداریی‌و ئەمنییەكانی‬ ‫ش���اری سلێمانییەوە رووی����داوە‌و‬ ‫كەمتەرخەمبوون لە كۆنتڕۆڵكردنی‬

‫ئەو خۆپیشاندانە بێ مۆڵەتەی لە‬ ‫گردبوونەوەكەی بەردەركی سەراوە‬ ‫دەرچووەو هەروەها كەمتەرخەمیش‬ ‫بوون لە پاراستنی بارەگای لـــقــی‬ ‫(‪)4‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ )5‬شەممەی راب��ردوو‪،‬‬ ‫تۆڕی بەرگریی لە ماف‌و ئازادییەكانی‬ ‫خ��ەڵ��ك ل��ە ب���ەردەرك���ی س���ەرای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك��ی بۆ‬ ‫داواكردنی چاكسازیی‌و پیرۆزبایی‬ ‫لە میسر‌و تونس رێكخست‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كۆبوونەوەكە دوای كۆتاییهاتنی‪،‬‬ ‫ئاڕاستەكەی گۆڕا‌و خۆپیشاندەران‬ ‫چوونە بەردەم بارەگای لقی (‪)4‬ی‬

‫مەترسیی هێزی چەكدار بەدەست پارتی‌و یەكێتییەوە‬ ‫بەئیرادەی گەل‌و الیەنگرانی نەیارە‬ ‫سیاسییەكانیان”‪.‬‬ ‫ئ��ەو پسپۆڕی دەستوورییە‬ ‫كە هاوكات ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراقیشە‪ ،‬جه‌خت لەوە‬ ‫دەكاتەوە كە بوونی هێزی چەكدار‬ ‫ل��ەالی حیزبی سیاسیی‪ ،‬ت��ەواو‬ ‫پێچەوانەی دەستووری عێراقییە‪،‬‬ ‫بەو پێیەی كە لەبڕگەی (ب) لە‬ ‫مادەی (‪)9‬ی دەستووری عێراقیدا‬ ‫هاتووە‪ ،‬كە قەدەغەیە میلیشیای‬ ‫سەربازیی دروستبكرێت لەدەرەوەی‬

‫رۆژنامەی روون��ك��ردەوە‪“ :‬بوونی‬ ‫هێزی چەكدار بەدەستی حیزبەوە‪،‬‬ ‫ئەو كێشەیەی لێدەكەوێتەوە كە‬ ‫هەمیشە ناڕەزایەتی دەربڕین لە‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬یان پارتێكی سیاسیی‪،‬‬ ‫سەردەكێشێت بۆ توندوتیژیی‌و‬ ‫خوێنڕشتن‪ ،‬ب��ەدرێ��ژای��ی شەڕی‬ ‫ن��اوخ��ۆ‪ ،‬ه��ۆك��اری س��ەرەك��ی لە‬ ‫بوونی ئەو كێشەیە‪ ،‬بوونی هێزی‬ ‫چەكداربوو بە دەستی حیزبەوە‌و‬ ‫ئ��ەم��ەش وای��ك��رد‪ ،‬ه��ەر كێشەو‬ ‫ملمالنێیەك كە لەنیوان حیزبە‬

‫بەبڕوای چاودێرانی سیاسیی‌و‬ ‫یاساناسان‪ ،‬هەتا هێزی چەكدار‬ ‫لەدەستی حیزبدا بێت‪ ،‬پێشبینی‬ ‫دەك��ـ��ـ��رێ��ت ك��ە رووداوی وەك‬ ‫(‪)2/17‬ی سلێمانی دووب���ارە‬ ‫ببێتەوە‌و ئەگەری شەڕی ناوخۆ‬ ‫بەردەرگای هاواڵتییانی كوردستان‬ ‫بەرنادات‪.‬‬ ‫هـــەرچەندە بەپێی مادەی‬ ‫(‪)9‬ی دەس���ت���ووری ع��ێ��راق��ی‪،‬‬ ‫دەبێت هێزە چەكدارەكان نەبنە‬ ‫دەزگایەك بۆ داپڵۆسینی گەل ‌و‬ ‫نابێت دەست وەربدەنە كاروباری‬ ‫سیاسییەوە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی كە لە‬ ‫رووداوەكەی (‪)2/17‬ی سلێمانیدا‬ ‫ب��ەدی ك��را‪ ،‬ت���ەواو پێچەوانەی‬ ‫دەستووری عێراقی بوو‪ ،‬بەوەی‬ ‫ك��ە چ��ەك��دارەك��ان��ی لقی (‪)4‬ی‬ ‫پارتی لەسلێمانی‪ ،‬بۆ پاراستنی‬ ‫بارەگا حیزبییەكەیان‪ ،‬تەقەیان‬ ‫لەخۆپیشاندەرانی سلێمانی كرد كە‬ ‫بۆ داواكردنی مافەكانیان بەشەقامی‬ ‫سالمدا تێدەپەڕین‪.‬‬ ‫د‪ .‬لەتیف مستەفا‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫یاسای دەس��ت��ووری‪ ،‬ئ��ەوەی بۆ‬ ‫رۆژن��ام��ە روون���ك���ردەوە ك��ە ئەو‬ ‫رووداوان��ەی لەسلێمانی روویاندا‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی��ان سەلماند ك��ە ئ��ەوەی هێزی چه‌کدار له‌ژێر چنگی حیزبدا ‬ ‫لەمساڵدا نوخبەی رۆشنبیری‬ ‫دەهاتەكایەوە‪،‬‬ ‫سیاسییەكاندا‬ ‫سلێمانی‌و كورستان‌و هێزەكانی هێزە چەكدارە نیشتمانییەكان‪.‬‬ ‫بەبڕوای چاودێرانی سیاسیی‪ ،‬لەبری ئەوەی كە ئەو ملمالنێیانە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش داوای دەك��ەن بۆ‬ ‫دەرهێنانی هێزی چەكدار لەچنگی هۆكاری سەرەكیی كەوتنەوەی لە رێگای دیموكراسی‌و دیالۆگەوە‬ ‫حیزبی سیاسیی‪ ،‬تەواو لەجێگەی ش��ەڕی ن��اوخ��ۆ لەساڵی ‪ -1994‬یەكالییبكرێنەوە‪ ،‬راسته‌وخۆ پەنا‬ ‫خۆیدایە‪ ،‬وتیشی‪“ :‬ئ��ەو هێزانە ‪1997‬دا‪ ،‬بوونی هێزی چەكداربووە بۆ چەك دەبرا”‪.‬‬ ‫ش����ارەزای����ان����ی س��ی��اس��ی��ی‬ ‫لە ئاستی ئەوەدا نین كە بتوانن لەدەستی حیزبدا‪ ،‬كە لە ئەنجامدا‬ ‫ئاسایشی هاواڵتییان بپارێزن‪ ،‬بووە هۆی كوژران‌و برینداربوونی پێیانوایە‪ ،‬كە بوونی هێزی چەكدار‬ ‫بەڵكو ئەم هێزانە بەشێوەیەكن دەی���ان ه���ەزار ه��اواڵت��ی هەرێمی بەدەستی حیزبەوە‪ ،‬وایكردووە‬ ‫كە بەكاردەهێنرێن لەبەرامبەر كوردستان‌و وێرانبوونی ژمارەیەكی كە حیزب ببێتە خاڵی قورسایی‬ ‫لەدەسەاڵتی سیاسیدا‪ ،‬نەك ئەوەی‬ ‫هاواڵتییانی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئەم زۆر دامەزراوە‌و ماڵی هاواڵتییان‪.‬‬ ‫یوسف محەمەد‪ ،‬مامۆستای ك��ە حكومەت خاڵی قورسایی‬ ‫چەكدارانە لەالیەن حیبزبەكانیانەوە‬ ‫ب��ەك��اردەه��ێ��ن��رێ��ن ب��ەرام��ب��ەر سیاسەت لەزانكۆی سلێمانی‪ ،‬بۆ سیاسیی‌و دەسەاڵت بێت‪ ،‬هەروەك‬

‫یوسف محەمەد وتی‪“ :‬دەبینین‬ ‫كە ناڕەزایەتی دەستپێدەكات‌و‬ ‫خەڵك دەیەوێت بەشێوازی جیاجیا‬ ‫تەعبیر لە ناڕەزایەتییەكانی خۆیان‬ ‫بكەن‪ ،‬لەبری ئ��ەوەی حكومەت‬ ‫بەپێی یاسای خۆپیشاندەران‌و‬ ‫بەمەدەنییانەو لە رێگەی چەند‬ ‫هۆكارێكی بێزیانەوە ب�ڵاوە بە‬ ‫خۆپیشاندەران بكات‪ ،‬دەبینین وەك‬ ‫لە رووداوە خوێناوییەكەی ‪2/17‬دا‬ ‫رووی���دا‪ ،‬كاتێك خۆپیشاندەران‬ ‫دەچ��ن��ە ب����ەردەم ب��ارەگ��ای��ەك��ی‬

‫ل��ەدەس��ت��ی حیزب دەربهێنرێت‬ ‫“ت��ا چیتر هاواڵتییانی هەرێم‬ ‫رووبەڕووی چەكێكی نابەرپرسیار‬ ‫نەبنەوەو هێزی چ��ەك��دار ببێتە‬ ‫هێزێكی نیشتمانیی كە بەرگریی‬ ‫لە بەرژەوەندییە بااڵكانی خەڵكی‬ ‫كوردستان بكات‪ ،‬نەك لەحیزب‌و لە‬ ‫بەرژەوەندییەكانی ئەوان”‪.‬‬ ‫بڕواشی وایە كە پێویست بوو‪،‬‬ ‫هێزی چەكداری كوردستان ئێستا‬ ‫لە ناوچە جێناكۆكەكان بێت‌و لەوێ‬ ‫بەرگریی لەو خەڵكە كوردە بكات‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫حیزبیی‪ ،‬بە گوللەو چەكی قورسی‬ ‫وەك بیكەیسی بەتوندترین شێوە‬ ‫وەاڵمدەدرێنەوەو هێرش دەكرێتە‬ ‫سەریان كە لەئەنجامدا خەڵكیكی‬ ‫زۆر برینداركراو كوژرا”‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە‌و بەپێی یاسای‬ ‫ژمارە (‪)17‬ی حیزبە سیاسییەكانی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەكات كە هیچ حیزبێك لەهەرێمدا‬ ‫نابێت هێزی چەكداری هەبێت‪،‬‬ ‫بۆیە یوسف محەمەد‪ ،‬بەپێویستی‬ ‫دەزانێت كە بەزووترین كات‪ ،‬چەك‬

‫كە تا ئێستاش لەناوچەكانی خۆیان‬ ‫دەردەكرێن‪“ ،‬نەك لەناو هەرێمدا‬ ‫سەرقاڵی داپڵۆسینی هاواڵتییانی‬ ‫خۆیان بن”‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ی��اس��ای چ���ەك ‪-‬ی‬ ‫ژمــــــــــارە (‪)16‬ی ساڵی (‪)1993‬‬ ‫ی پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬وەك‬ ‫لەمادەی ‪21‬ی یاساكەدا هاتووە‪،‬‬ ‫ئەوەی مۆڵەتی هەڵگرتنی چەكی‬ ‫هەبێت‌و لەخۆپیشاندانێك یان‬ ‫كۆڕ‌و كۆمەڵێكدا هەڵیبگرێت‪ ،‬یان‬ ‫زیانی گیانیی‌و مادیی پێبخاتەوە‪،‬‬

‫(پ‪.‬د‪.‬ك)‌و بەردبارانی بارەگاكەیان‬ ‫ك���رد‪ ،‬ل��ە ئەنجامدا پاسەوانانی‬ ‫بارەگاكە دەستڕێژی گوللەیان لە‬ ‫خۆپیشاندەران كرد‌و بەو هۆیەشەوە‬ ‫كەسێك ك��وژرا‌و (‪)57‬ی دیكەش‬ ‫برینداربوون‪.‬‬ ‫رۆژنامە بۆ وەرگرتنی بۆچوونی‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان��ی ئەمنیی سلێمانی‬ ‫پەیوەندیكرد بە هەریەك لە حاكم‬ ‫قادر حەمەجان‪ ،‬بەڕێوەبەری گشتیی‬ ‫ئاسایشی هه‌رێم ئیداره‌ی سلێمانی‌و‬ ‫عەمید حەسەن نوری‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئاسایشی سلێمانی‪ ،‬بەاڵم هیچیان‬ ‫ئامادە نەبوون لێدوان بدەن‪.‬‬ ‫ل���ەدوای رووداوەك����ەش بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی رۆژنامە‪ ،‬هێزەكانی‬ ‫ئاسایشی سلێمانی ك��ە پێشتر‬ ‫بە رۆڵ��ی خۆیان هەڵنەستابوون‪،‬‬ ‫دەستیانكردووە بە دەستگیركردنی‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬بەڕێوەبەری ئاسایشی‬ ‫پێشووی سلێمانی ل��ەم بارەیەوە‬ ‫دەڵێت‪ :‬دەی��ان كەس بە تۆمەتی‬ ‫بەشداریكردن لە خۆپیشاندانەكەی‬ ‫ب������ەردەم ل��ق��ی (‪)4‬ی پ��ارت��ی‬ ‫دەستگیركراوە‌و ئیعازیش هەیە بۆ‬ ‫دەستگیركردنی دەیانی تر‪ ،‬هەوڵی‬ ‫جدیش ه��ەب��ووە ب��ۆ خستنەپاڵی‬ ‫رووداوەكە لە ئەستۆی بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان‪.‬‬

‫س���زاك���ەی ب��ەن��دك��ردن دەب��ێ��ت‬ ‫بەجۆرێك كە لەیەك ساڵ كەمتر‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی لەپێچەوانەی‬ ‫ئەم یاسایە بەدی كرا‪ ،‬ئەوەبوو‬ ‫كە ل��ەدوای رووداوی (‪‌)2/17‬و‬ ‫ت��ەق��ەك��ردن لەخۆپیشاندەران‌و‬ ‫كوشتن‌و برینداركردنیان‪ ،‬هیچ كام‬ ‫لەو چەكدارانە دەستگیرنەكران‌و‬ ‫سزانەدران‪.‬‬ ‫ش��ەرع��ی��ی��ەت��دان ب���ەو هێزە‬ ‫چەكدارانەی كە لە چنگی حیزبدان‬ ‫بەوەی كە ئەوانە هێزی چەكداری‬ ‫نیشتمانین‌و لەژێر چەند ناوێكدا‬ ‫بابەتێكی ت��رە ك��ە چ��اودێ��ران��ی‬ ‫سیاسیی باسی لێدەكەن‪.‬‬ ‫د‪.‬ن��وری تاڵەبانی‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫قانوونی‌و چ��اودێ��ری سیاسیی‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی بۆ رۆژنامە روونكردەوە‪،‬‬ ‫كە “بەپێی هەموو ئەو قانوونانەی‬ ‫كە لەهەرێمی كورستان‌و عێراقدا‬ ‫هەن‌و كاریان پێدەكرێت‪ ،‬پێویستە‬ ‫چەك بەدەستی الیەنی سیاسییەوە‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەاڵم بەردەوام دەوترێت كە‬ ‫ئەو چەكەی لەكوردستاندا هەیە‪،‬‬ ‫لەدەستی حیزبدا نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەدەستی هێزە سەربازییەكاندایە كە‬ ‫لەپەرلەمان بەیاسا پەسەندكراوە”‪.‬‬ ‫ه��ەرب��ۆی��ە م��ان��ەوەی هێزی‬ ‫چەكدار لەژێر دەستی حیزبدا‪،‬‬ ‫ت��ا دێ��ت مەترسییەكانی زیاتر‬ ‫دەب��ن بەشێوەیەك كە ئەگەری‬ ‫س��ەره��ەڵ��دان��ەوەی ش��ەڕی ناوخۆ‬ ‫لەمانەوەی ئ��ەو هێزانە ب��ەدوور‬ ‫نازانرێت‪.‬‬ ‫ه��ەروەك د‪ .‬لەتیف مستەفا‬ ‫وتی‪“ :‬مەترسییەكانی بوونی هێزی‬ ‫چەكدار لەدەستی حیزبدا‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫كە هەرگیز ئاسایشی نەتەوەیی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب���ەرق���ەرار نابێت‌و‬ ‫هەمیشەش ئەگەری شەڕی ناوخۆ‬ ‫لەبەردەرگاكانمان دەبێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫ه��ەت��ا ح��ی��زب ه��ێ��زی چ��ەك��داری‬ ‫هەبێت‪ ،‬حكومەتی هەرێمیش‬ ‫یەكناگرێتەوە”‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫د‪.‬كازم حەبیب دەست لە رێكخراوێكی بەرگریكار لە كورد دەكێشێتەوە‬

‫رۆژنامە‪ :‬وەك ناڕەزاییەك بەرامبەر‬ ‫بە تەقەكردن لە خۆپیشاندەرانی‬ ‫ش��اری سلێمانی لەالیەن چەكدارانی‬ ‫ل��ق��ی چ�����وارەوە‪ ،‬د‪.‬ك����ازم حەبیب‬ ‫دەستی لە پۆستی سكرتێری گشتیی‬

‫گردبوونەوەی عەرەبی بۆ پشتگیری‬ ‫دۆزی كورد كێشایەوە‪.‬‬ ‫لە بەیاننامەیەكدا كە كۆپییەكی‬ ‫دەس��ت رۆژن��ام��ە ك��ەوت��ووە‪ ،‬د‪.‬ك��ازم‬ ‫حەبیب‪ ،‬ن��ووس��ەرو سیاسەتمەدار‌و‬

‫سكرتێری گشتیی گ��ردب��وون��ەوەی‬ ‫عەرەبیی بۆ پشتگیریكردنی دۆزی‬ ‫كورد‪ ،‬وەك ناڕەزاییەك لە تەقەكردن‬ ‫لە خۆپیشاندانەكانی (‪)2/17‬ی شاری‬ ‫سلێمانی لەالیەن لقی چواری پارتییەوە‬

‫دەستلەكاركێشانەوەی خۆی راگەیاند‌و‬ ‫ئاماژەی بەوەشداوە كە رووداوەكانی‬ ‫بەردەم لقی چواری سلێمانی‌و تەقەكردن‬ ‫لەالیەن پاسەوانانی ئەو بارەگایەوە لە‬ ‫خۆپیشاندەران‌و لێكەوتنەوەی قوربانی‪،‬‬

‫هیچ پاساوێكی نییەو جێگەی قبووڵ‬ ‫نییەو ناشكرێت خەڵك گوللەبارانبكرێت‬ ‫بەوشێوە نامرۆڤانەو ناشارستانییە‬ ‫بۆ ترساندنی هاواڵتیان‌و رێگرتن لە‬ ‫خۆپیشاندان‌و دەربڕینی رای خۆیان‪.‬‬

‫دوو سیناریۆ بۆ هەفتەیەكی پڕ لە رووداو‬ ‫رۆژنامە‬ ‫‪..........................................................‬‬

‫«ئ���ەم���ج���ارەش ت��ەڵ��ەك��ەی‬ ‫دەس��ەاڵت تەقی»‪ ،‬ئەمە قسەی‬ ‫پێشمەرگەیەكی دێ��ری��ن ب��وو‪،‬‬ ‫پ��اش رووداوەك��ان��ی چەند رۆژی‬ ‫راب��ردوو ئەو بارگرژییەی كە باڵی‬ ‫بەسەر شاری سلێمانی‌و هەرێمی‬ ‫كوردستاندا كێشا‌و ب��ووە مایەی‬ ‫رژانی خوێنی چەندین الوی ئازا‌و‬ ‫بەجەرگی ئەو شارەی (سلێمانی)‬ ‫ك��ە ه��ەرگ��ی��ز س���ەری ب��ۆ زوڵ��م‌و‬ ‫ستەمی هیچ كەس‌و الیەنێك نەوی‬ ‫نەكردووە‪.‬‬

‫سیناریۆی یەكەم‬

‫ ‬ ‫لقی چوار ل ‌ه شاری سلێمانی‬

‫«ئەو بەیانە حەوت خاڵییەی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان قابیلی قبووڵ ستراتیجی‌و بەشداربوون بە یەك گردەكەو كۆمپانیای وشە‪ ،‬یەكەم ك��ە ل��ەس��ەرب��ان��ی لقی چ���وارەوە‬ ‫نییە‪ ،‬گ���ۆڕان دەس��ت��ی دەرەك��ی لیست لە هەڵبژاردنەكاندا‪ ،‬بە هەنگاوی ئەو نەخشەیە بوو‪ ،‬هەر كەسێك بریندار دەكرێت‌‌و هەتا‬ ‫لەپشتەو دەیەوێت ئەم ئەزموون‌و لەخۆباییبوونەوە دەدرا بەگوێی بۆیە هیچ كام لەو دوو حیزبە‌و چەند ساتێك دوای ئەوەش هیچ‬ ‫دیموكراسی‌و ئ��ارام��ی��ەی هەرێم ه��ەم��وو الی��ەك��داو وەك فشاری جگە ل��ە ه��ەڕەش��ەو نیشاندانی ج���ام‌و ش��ووش��ەی��ەك��ی بارەگاكە‬ ‫بشێوێنێ‌‌و دەستكەوتەكانی كورد ه��ەم��ەالی��ەن��ەش دژ ب��ە یەكێتی ه��ێ��زی س��ەرب��ازی��ی س��ەرۆك��ەك��ان نەشكێنراون‪.‬‬ ‫‪ - 4‬ب��ڕی��اری ت��ەق��ەك��ردن لە‬ ‫دژی نەوەستان‌و قسەیەكیان بۆ‬ ‫ت ه���ەردوو بەكاردەهێنرا‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارب��ەرێ��ت‪ ،‬دەب��ێ � ‌‬ ‫هێوركردنەوەی بارودۆخەكە نەكرد‪ .‬هاواڵتییان الی هەر دەسەاڵتێك‬ ‫م‪.‬س بكەونەخۆ‪ ،‬گۆڕان هێزێكی‬ ‫خۆپیشاندانە جیاجیاكان لە وەك یاریكردنە بە ئاگرو كاتێك‬ ‫سیناریۆی دووەم‬ ‫ئینقیالبچییە‪ ،‬دەیەوێت حكومەت‌و‬ ‫تاڵه‌بانی و بارزانی كۆدەبنەوەو ش��اری سلێمانی بە رێگەپێدراو بڕیارێكی لەو جۆرە دەدرێ��ت كە‬ ‫پەرلەمان‌و شەرعیەت بڕووخێنێت‪،‬‬ ‫بەو بەیانە ح��ەوت خاڵیە بەدەر بەرامبەر گۆڕان بڕیارێكی قورسی ب ‌ێ مۆڵەتەوە هەمووی خرایە ملی هیچ رێگاو ئومێدێك نامێنێت بۆ‬ ‫لە سندووقی دەنگدان‌و زۆرینەی چارەنووسساز دەدەن كە هیچی گۆڕان‌و ب��ەردەوام راگەیاندنەكانی دەربازبوون لە كێشەكە‌و هەردووال‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان كەمتر نەبێت لە هاوپەیمانیەتییە ه��ەردوو حیزب‪ ،‬گۆڕانیان بەوە وەك دوژمن سەیری یەكتر دەكەن‪،‬‬ ‫دەسەاڵت بگرێتە دەست‪ ،‬بۆیە هەر ستراتیجیەكەی نێوانیان‪ ،‬دەبێت‌ تۆمەتبار دەكرد كە بە پیالنی ئەو پرسیارەكە لێرەدا ئەوەیە ئایا‬ ‫خەڵكی سلێمانی‌و خۆپیشاندەران‬ ‫پشێوییەك‪ ،‬هەر بار ئاڵۆزییەك ئ��ەو دەنگی ن��اڕەزای �ی‌و شەپۆلی ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫رووداوەكەی بەردەم لقی چوار كێشەكانیان لەگەڵ پارتی وەك‬ ‫لەهەر شوێنێكی كوردستان روبدات‪ ،‬میدیایەی ك��ە گ���ۆڕان‌و میدیای‬ ‫گۆڕان بەرپرسیارە لێی‌و بەتوندترین ئ��ازاد‌و ن��ووس��ەران‌و رووناكبیران رۆژی (‪)17‬ی مانگ كە بڕیاروایە دەسەاڵت لەو ئاست‌و توندوتیژییەدا‬ ‫دەستیان داوەت���ێ‌‌و رۆژ ل��ەدوای لیژنەیەكی ب��ۆ دروستبكرێت‪ ،‬بوو؟ ئەگەر وەاڵمەكەی بەڵێیە‪،‬‬ ‫شێوە دەبێت وەاڵم بدرێتەوە»‪.‬‬ ‫«ئ��ەم بزووتنەوەیە وایكرد رۆژ لە ب��رەودای�ه‌‪ ،‬دەبێت بەهەر كۆمەڵێك سەرنج‌و پرسیاری زۆر دەكرێت بزانین بۆ؟‬ ‫‪ - 5‬وەك گریمانەیەك؛ ئەگەر وا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بەهێزتر بێت‪ ،‬رۆژنامەو نرخێك بێت رابگیرێت‪ ،‬چونكە هەڵدەگرێت وەك‪:‬‬ ‫‪ - 1‬پ����ارت����ی‌و ی��ەك��ێ��ت��ی دابنێین كە گۆڕان‪ ،‬یاخود كۆمەڵێك‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و رووناكبیران‌و لە تەحەمولدا نەماوە‌و وردە وردە‬ ‫راستەوخۆو ناراستەوخۆ‌و ب ‌ێ هیچ تێكدەرو ئاژاوەگێڕ بەردیان گرتبێتە‬ ‫رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی‌و شەقام لە كۆنترۆڵ دەردەچێت!‬ ‫ت هەڵوێستی ه��ەردوو لێكۆڵینەوەیەك گۆڕانیان تۆمەتبار لقی چ��وار‪ ،‬ئایا هەر ئەو رێگایە‬ ‫دەبێ ‌‬ ‫تەنانەت هاواڵتییانیش ب ‌ێ ترس‬ ‫هەبوو كە پارتی بیگرێتە بەر‬ ‫باس لە گەندەڵیی‌و ناعەدالەتیی‌و سەرۆك‌و هەردوو حیزب ببێت بە كرد‪.‬‬ ‫‪ - 2‬پ��ارت��ی ل��ەس��ەر زمانی وەك حیزبێكی دیموكراتیخواز‌و‬ ‫كەموكورتییەكانی دەسەاڵت بكەن‪ ،‬یەك‌و بەشوێن بەهانەیەك بگەڕێن‬ ‫ئ��ەو چەند كەناڵەی كۆمپانیای كە موقنیع بێت بۆ خەڵك‌و لەو هەندێك لە بەرپرسانی نیمچە مەسئول؟ ئایا پارتی رووداوەكەی‬ ‫وشە هۆكارن بۆ لەدەستدانی پەیتا بەیانە حەوت خاڵییەش باشترمان گومانێكیدا بەگوێی هاواڵتیاندا‌و فولكەی ك��اوەی ش��ەڕی ناوخۆی‬ ‫ت كاری جدیی دەزگ��ا ئەمنیەكانی یەكێتی بە بیرچووەوە ل��ەب��ەردەم بارەگای‬ ‫بە پەیتای دۆستان‌و الیەنگرانی دەستناكەوێت‌و دەبێ ‌‬ ‫محەمەد عوسمان‌و ئەوكات چی‬ ‫ت ئەم حاڵە لە بۆ بكرێت‪ ،‬ب��ەاڵم دەب � ‌ێ ه��ەردوو كەمتەرخەم ناوزەند كرد‪.‬‬ ‫هەردوو حیزب‌و دەبێ ‌‬ ‫‪ - 3‬پ���ارت���ی ل���ەوپ���ەڕی وت‌و چۆن رووداوەكەی باسدەكرد‪.‬‬ ‫س��ەرۆك خۆیان لە رووداوەك���ان‬ ‫ئاستێكدا رابگیرێت»‪.‬‬ ‫‪ - 6‬ئ��ەگ��ەر ل��ە سلێمانی‬ ‫بەشێك لە بەرپرسانی پارتی دوورب���ن‌و باشتروایە لە هەرێمی ئامادەباشیدا بوو بۆ تەقەكردن‌و‬ ‫تۆقاندنی هاواڵتییانی ش��اری خۆپیشاندان‌و بەرد هاویشتن بوونە‬ ‫ه��ەر لە س��ەرەت��ای دروستبوونی كوردستاندا نەبن!‬ ‫هێنانی دەبابەكان‌و خستنە سلێمانی‌و ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو گرتە هۆی شكاندنی ج��ام‌و شووشەی‬ ‫گ��ۆڕان��ەوە پێیان واب��وو كە ئەم‬ ‫بزووتنەوەیە لە سنووری سلێمانی‌و ئامادەباشی هێزەكانی حیزب‌و ڤیدیۆییەی دوای��ی زۆر بە روونی لقی چ���وار‌و ب��ەه��ۆی ئ��ەوەش��ەوە‬ ‫جەماوەری یەكێتی زیاتر بڕ ناكات‌و حكومەت بۆ تێكشكانی بەیانە دەردەك���ەوێ���ت ك��ە ب��ەردب��اران��ی خەڵك شەهید‌و برینداركران‪ ،‬پارتی‬ ‫بە قازانجی خ��ۆی دەشكێتەوەو ح��ەوت خاڵییە كودەتاچییەكەی ب��ارەگ��اك��ە پ���اش ئ���ەوە ب��ووە دەت��وان � ‌ێ بۆمان روون بكاتەوە‬ ‫پ��اش الوازب���وون���ی یەكێتی ئەو‬ ‫كات پارتی دەتوانێت بە ئاسانی‬ ‫رووبەڕووی گۆڕان ببێتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫گۆڕان بزووتنەوەیەكی جەماوەریی‬ ‫سیاسیی ن���وێ‌‌و ن��ەن��اس��راوە‪،‬‬ ‫هێزی سەربازیی نییە‪ ،‬ب ‌ێ پارەو‬ ‫ئیمكانیاتی داراییە‪ ،‬پەیوەندیی‬ ‫عێراقی‌و هەرێمی‌و نێودەوڵەتیی‬ ‫زۆر الوازە‪ ،‬لە حكومەتی هەرێم‌و‬ ‫بەغدا پلەو پۆستی نییە‌و لەرووی‬ ‫رێ��ك��خ��راوەی �ی‌و ج��ەم��اوەری��ش��ەوە‬ ‫بەراوورد ناكرێت لەگەڵ پارتی كە‬ ‫هەموو ئەمانەی سەرەوەی هەیە‪،‬‬ ‫جگە لە پەیوەندیی عەشایەریی‌و‬ ‫ئەزموونی خەبات‌و پێشمەرگایەتی‌و‬ ‫دامودەزگای نیمچە موئەسەساتی‪.‬‬ ‫پارتی‪ ،‬زۆر بێمنەت بوو لە‬ ‫یەكێتی‌و وەك برا گەورەو خاوەن‬ ‫م��اڵ م��ام��ەڵ��ەی ل��ەگ��ەڵ هەموو‬ ‫پێشهات‌و بڕیارە گرنگەكان‌و پلەو‬ ‫پۆستەكان لە هەرێم‌و بەغدا دەكردو‬ ‫تەنانەت قسەوباسی هاوپەیمانیەتی هاواڵتییانی شاری سلێمانی ده‌بنه‌ قه‌ڵغان و به‌ گیانی خۆیان گرده‌که‌ ده‌پارێزن ‬

‫هه‌مه‌رێکی هێزی زێره‌ڤانی ‬ ‫لەژێر ف��ەرم��ان��ڕەوای��ی خۆیدا لە‬ ‫هەولێرو سۆران‌و شەقاڵوەو دهۆک‌و‬ ‫شوێنەكاتی تر ب��ارەگ��ای گ��ۆڕان‬ ‫بۆچی تااڵنكران‌و سووتێنران‌و بۆچی‬ ‫ئامانجی پارتی نووسینگەكانی‬ ‫رۆژنامەو تەلەفزیۆنی (‪‌)KNN‬و‬ ‫رادیۆی گۆڕان بوون لە هەولێر؟‪،‬‬ ‫ئایا پارتی ئەو مافە بۆ گۆڕانیش بە‬ ‫رەوا دەبینێت كە بكەوێتە تەقەكردن‬ ‫لە خەڵك‌و لەو چەكدارانەی پارتی‬ ‫كە هاتنە سەر بارەگای گۆڕان‌و‬ ‫لەجیاتی ئەوەی ناوی گێرەشێوێن‌و‬ ‫ت��ێ��ك��دەری��ان لێبنێت‪ ،‬ب��ە الوی‬ ‫خوێنگەرمی ه��ەول��ێ��ر وەسفی‬ ‫ك��ردن؟! لەهەمووشیان سەیرتر‬ ‫لێدوانەكەی فازڵ میرانییە كە دەڵێ‌‬ ‫«ئێمە تەعدامان قبووڵنەكردووەو‬ ‫تەعداش لەكەس قبووڵ ناكەین»‪.‬‬ ‫ئ���ەم ق��س��ەی��ەش ئ���ەو ل��ۆژی��ك��ە‬ ‫سەقەتەیە كە دایم پارتی لەهەموو‬ ‫روداوێ���ك���دا خ��ۆی ب��ە م��ەغ��دوور‬ ‫دەزانێت و پێی وایە كە دەبێت‌‬ ‫الیەنەكانی تر تەعدا قبووڵ بكەن‪،‬‬ ‫چونكە‪ ،‬ئەگەر هەموو الیەنەكان‬ ‫تەعدا قبووڵنەكەن‪ ،‬ئەوا پارتی‬ ‫لەگەڵ هیچ الیەنێكی كوردستانیی‬ ‫ناگاتە رێككەوتن‌و هەتا الیەنەكانی‬ ‫بەرامبەر دان بە تاوانەكانی خۆیاندا‬ ‫نەنێن و داوای لێبوردن نەكەن‪،‬‬ ‫ئەوا پارتی رازینابێت لەگەڵیان‬ ‫دابنیشێت‪.‬‬ ‫ت ئ��ەم‬ ‫ئ�����ەوەی ك���ە دەب���ێ��� ‌‬ ‫سیناریۆیە زیاتر روون بكاتەوە‪،‬‬ ‫ئەو پرسیارەیە كە بە ئەمری كێ‌‬ ‫ئ��ەو هێزانەی زێرەڤانی بەپەلە‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫بەرەو سلێمانی بەڕێكەوتن‌و ئایا‬ ‫لۆژیك ئ��ەوە قبووڵ دەك��ات كە‬ ‫ئەو بەرپرسیارێتییە بخرێتە ملی‬ ‫د‪ .‬بەرهەم‌و ه��ەردوو سەرۆكیش‬ ‫بێئاگابووبن لێی؟‬ ‫ئایا ئەو هێزە زۆرەی زێرەڤانی‬ ‫ب��ۆ رزگ��ارك��ردن��ی كامە ناوچەی‬ ‫جێناكۆك چووبن‌و بۆچی رێگایان‬ ‫ل ‌ێ تێكچوو روویانكردە سلێمانی‌و‬ ‫س��ەع��ات پێنجی بەیانی رۆژی‬ ‫دواتری رووداوەكان‪ ،‬سەرۆكەكانی‬ ‫ك���ورد چ��اوەڕێ��ی چ ه����ەواڵ‌و چ‬ ‫مژدەیەك بوون؟‬ ‫ئایا ئەو خ��اوەن هەڵوێست‌و‬ ‫ب��وێ��ران��ەی یەكێتیش ك��ە بوونە‬ ‫رێگر لەبەردەم جێبەجێنەكردنی‬ ‫ئ��ە‌و نەخشە (پ���ی���رۆزەی) كە‬ ‫ب��ۆ بێدەنگكردنی (‪‌)KNN‬و‬ ‫کۆمپانیای وش �ه‌و هەڵگیرسانی‬ ‫ش���ەڕی ن��اوخ��ۆ ل��ە ب��ەرن��ام��ەدا‬ ‫ب��وو‪ ،‬چۆن لە داهاتوو حیساب‌و‬ ‫مامەڵەیان لەگەڵدا دەكرێت؟‬ ‫جێی نیگەرانی‌و داخە حیزبە‬ ‫دێرینەكانی كوردستان‌و سەركردە‬ ‫دەستڕۆیشتووەكانی ك��ورد بەو‬ ‫شێوەیە مامەڵە لەگەڵ نەیارەكانیان‬ ‫بكەن‌و بەمشێوەیەش دیموكراسی‌و‬ ‫ئەزموونی هەرێم بپارێزن‌و بەو‬ ‫شێوەیەش كەناڵێكی سەربەخۆی‬ ‫وەك (‪ )NRT‬ل��ە سێبەری‬ ‫حوكمڕانیی‌و ل ‌ه په‌نای خۆیاندا‬ ‫بسووتێنرێت‌و الشیان ئاسایی بێت‪،‬‬ ‫كە باسی ئ��ازادی‌و دیموکراسیی‬ ‫بک ‌هن‌و داوای حیوارو گفتوگۆ‌و‬ ‫دۆزینەوەی رێگەچارە بكەن؟‬

‫پارتی لەهەموو‬ ‫روداوێكدا خۆی بە‬ ‫مەغدوور دەزانێت و‬ ‫ت‬ ‫پێی وایە كە دەبێ ‌‬ ‫الیەنەكانی تر‬ ‫تەعدا قبووڵ بكەن‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪7‬‬

‫فاروق ره‌فیق‪ :‬خوێنی هاواڵتییان هێڵی سوورە‌و نابێت ببەزێت‪ .‬كشانەوەی ئەو هێزانەی‬ ‫هێنراونەتە سەر سلێمانی‪ .‬دادگاییكردنی ئەو چەكدارانەی كە تەقەیان لە هاواڵتییان‬ ‫كردووە‬

‫ـــــەوە‌و سەرا کرا بە مەیدانی تەحریر‬ ‫ه������ەروەك داواش���ی���ان���ك���رد؛‬ ‫پەرلەمان ‌ی كوردستان لە ماوە ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )48‬سەعاتدا كۆبوونەوەیەكی‌‬ ‫نائاسای ‌ی گرێبدا بۆ تاوتوێكردنی‌‬ ‫دۆخەكە‪.‬‬ ‫هەروەك بزووتنەوەی گۆڕانیش‬ ‫لە زاری وتەبێژی بزووتنەوەكەو‬ ‫دوات��ری��ش لە رێ��ی چەند لێدوان‌و‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ەی��ەك��ەوە ئ���ەوەی���ان‬ ‫رەتكردەوە؛ كە تەنانەت بەشدارییان‬ ‫خــــۆپــیشاندانەكەی‬ ‫لــــــە‬ ‫(‪)2/17‬دا كردبێت‌و هەڵوێستی‬ ‫خۆیشیان سەبارەت بە خۆپیشاندان‌و‬ ‫داواكاریی هاواڵتییان‌و رشتنی خوێنی‬ ‫خۆپیشاندەرانەوە ئاشكرا كرد‪.‬‬ ‫ه����ەری����ەك����ە ل����ە ح��ی��زب��ە‬ ‫كوردستانییەكانی دی��ك��ەش بە‬ ‫شێوازی جیاواز لە رێی راگەیاندن‌و‬ ‫بەیاننامەوە هەڵوێستی خۆیان‬ ‫روونكردەوە‪.‬‬ ‫مەكتەبی سیاسیی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیی ك��وردس��ت��ان��ی��ش لە‬ ‫راگ��ەی��ەن��دراوێ��ك��دا رای��گ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«هەرگیز لەگەڵ كاری تێكدەرانەو‬ ‫هەڵكووتانە س��ەر بنكەو بارەگا‬ ‫حكومیی‌و حیزبییەكاندا نین‌و‬ ‫سەركۆنەی ئ��ەو ج��ۆرە كارانەش‬ ‫دەكەین كە داواكاریی هاواڵتییان بە‬ ‫ئاقارێكی ناتەندروستدا دەبەن»‪.‬‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی ك��وردس��ت��ان‪-‬ی��ش لە‬ ‫راگ��ەی��ه‌ن��دراوێ��ك��دا رای��گ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«لەكاتێكدا ئەو رووداوە ئیدانە‬ ‫دەكەین‪ ،‬دژی بەكارهێنانی هەر‬ ‫جۆرە توندوتیژییەكین‪ ،‬كە ئارامیی‌و‬ ‫ئاسایشی هەرێمی كوردستان تێك‬ ‫بدات‌و ببێتە هۆی شێواندنی باری‬ ‫سەقامگیریی‌و بێ حورمەتی بە‬ ‫دامودەزگا فەرمییەكانی هەرێم»‪.‬‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای‌‬ ‫‌ئـــەنجومەن ‌ی‬ ‫سلێمانی‪-‬یش ‌ لە بەیاننامەیەكدا‬ ‫ی هەرچ ‌ی زووتر هێوركردنەوە‌و‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی ب��ارگ��رژی��ی‌‌و‬ ‫ئ��اس��ای��ی��ك��ردن��ەوە ‌‬ ‫‌بارودۆخەكەیان ك��ردو جەختیان‬ ‫كردەوە‪« :‬خۆپیشاندان‌و ناڕەزایەتی‌‬ ‫دەربڕین بە شێوەیەك ‌ی مەدەنییانە‌و‬ ‫یاسای ‌ی مافێك ‌ی سروشت ‌ی هاواڵتییانە‪،‬‬ ‫لە هەمانكاتدا هەڵكووتانە سەر‬ ‫ی حیزبەكان‌و ‌دامودەزگاكانی‌‬ ‫بارەگا ‌‬ ‫حكومەت ئیدانە دەكەین»‪.‬‬ ‫سەرا كرا بە «تەحریر»‬ ‫رۆژی هەینی خۆپیشاندان‌و‬ ‫ناڕەزایەتی پشوویەكی وەرگ��رت‌و‬ ‫رۆژی شەممە (‪ ،)2/19‬چەند‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەو خۆپیشاندانێكی‬ ‫جیاجیای لێكەوتەوە‪ .‬خوێندكارانی‬ ‫زانكۆی سلێمانی لەبەردەم زانكۆی‬ ‫سلێمانی ب��ە ب���ەرزك���ردن���ەوەی‬ ‫الفیتەو دروشمی جیاواز ئیدانەی‬ ‫رووداوەك����ەی (‪)2/17‬ی����ان كرد‌و‬ ‫داوای لێپرسینەوە لـــــە لێپرسراوی‬ ‫لقی (‪)4‬ی پارتی‌و ئەو كەسانەی‬ ‫تەقەیان لە خۆپیشاندەرا كرد‪.‬‬ ‫سه‌عات (‪)1‬ی پاش نیوەڕۆی‬

‫(‪ )2/19‬كۆبوونەوەیەكی دیكە‬ ‫ل��ە گ��ۆڕەپ��ان��ی ب��ەردەرك��ی س��ەرا‬ ‫ئەنجامدراو گۆڕەپانەكەیان ناونا‬ ‫(مەیدانی ئازادیی‪ -‬میدان التحریر)‪.‬‬ ‫ن����ووس����ەر‌و روون��اك��ب��ی��ری‬ ‫ك��ورد د‪.‬ف���اروق رەفیق‪ ،‬بە ناوی‬ ‫خۆپیشاندەرانەوە بەیاننامەیەكی‬ ‫ب��ڵ�اوك����ردەوە ل���ەن���او ئ���اپ���ۆرای‬ ‫جەماوەرەوە كە خۆی لە (‪ )9‬خاڵدا‬ ‫دەبینیەوە‪ ،‬هەر لە بەیاننامەكەدا‬ ‫م��اوەی (‪ )24‬سه‌عاتیان دان��ا بۆ‬ ‫دەس����ەاڵت‪ ،‬ب��ۆ جێبەجێكردنی‬ ‫داواك��ان��ی��ان‌و ه��ۆش��داری��ی دا بە‬ ‫دەسەاڵتی كوردی‪ ،‬جەماوەریش بە‬ ‫چەپڵەلێدانەوە پشتیوانیان كرد‪.‬‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان كە د‪.‬ف���اروق‬ ‫رەف���ی���ق‪ ،‬خ��وێ��ن��دی��ی��ەوە بریتی‬ ‫ب��وو‪« :‬كشانەوەی ئ��ەو هێزانەی‬ ‫هێنراونەتە س��ەر سلێمانی هەر‬ ‫ئێستا‪ ،‬راگەیاندنی ئەوەی خوێنی‬ ‫هاواڵتییان هێڵی س��وورە‌و نابێت‬ ‫ببەزێت‪ ،‬راپێچكردنی لێپرسراوی‬ ‫لقی (‪)4‬ی پارتی بۆ بەردەم دادگا‪،‬‬ ‫دادگاییكردنی ئەو چەكدارانەی كە‬ ‫تەقەیان لە هاواڵتییان ك��ردووە‪،‬‬ ‫دەبێت پارتی دیموكراتی كوردستان‪،‬‬ ‫داوای لێبووردن لە خەڵكی كوردستان‬ ‫بكات‪ ،‬لە دوای ئارامبوونەوەی بارو‬ ‫دۆخەكە بارەگا حیزبییەكان ببرێنە‬ ‫دەرەوەی شارەكان‪ ،‬كۆتاییهێنان بە‬ ‫میلیشای حیزبیی‪ ،‬حكومەتی هەرێم‬ ‫نابێت ببێت بە ئامرازی حیزبەكان‪،‬‬ ‫راگەیاندنی ك��وژراوو بریندارەكان‌و‬ ‫بەردانی گیراوەكان»‪.‬‬ ‫ه���ەم���ان ڕۆژ ئ���اراس���ت���ەی‬ ‫خۆپیشاندان‌و كۆبوونەوەكە لە‬ ‫بــــەردەركــی س��ەرا (مەیدانی‬ ‫ئازادیی)ەوە گۆڕا بەرەو شەقامی‬ ‫م���ەول���ەوی‌و س��ال �م‌و كانێسكان‌و‬ ‫مزگەوتی گەورەو پێكدادانی نێوان‬ ‫ه��ێ��زەك��ان��ی پ��ۆل��ی�س‌و چاالكییە‬ ‫مەدەنییەكانی ل��ێ��ك��ەوت��ەوەو تا‬ ‫دره‌نگانێكی ش��ەو خۆپیشاندان‌و‬ ‫پێكهەڵپژان ب����ەردەوام ب��وو‪ ،‬بە‬ ‫چەندین شێوازی جیاواز هەوڵی‬ ‫باڵوەپێكردنی خۆپیشاندەران درا‬ ‫لەالیەن پۆلیس‌و ئاسایش‌و هێزەكانی‬ ‫ناوخۆوە‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ ،2011/2/19‬بەهۆی‬ ‫باڵوەپێكردنیان‬ ‫خۆپیشاندان‌و‬ ‫ل��ەالی��ەن پۆلیسەوە (‪ )14‬كەس‬ ‫برینداربوون‪ ،‬بە وتەی د‪.‬رێكەوت‬ ‫ح��ەم��ە رەش���ی���د‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫فەرمانگەی تەندروستی سلێمانی‪:‬‬ ‫یەكێك لە بریندارەكان بە هۆی‬ ‫فیشەكەوە ب���ووە‪ ،‬ب��ەو پێیەش‬ ‫ژم���ارەی قوربانییەكان گەیشتە‬ ‫نزیكەی (‪ )70‬كەس‪.‬‬ ‫نالیا سووتا‌و رۆژنامەنووسانیش‬ ‫لێیاندرا‬ ‫رووداوەكانی رۆژی ‪2011/2/20‬‬ ‫بە سووتاندنی كەناڵی ئاسمانی نالیا‬ ‫(‪ )NRT‬دەستیپێكرد‪ ،‬كە ماوەی‬ ‫سێ رۆژ بوو پەخشی ئەزموونی‬

‫دەستپێكردبوو‪.‬‬ ‫ش��������ەوی رووداوەك�������������ە‬ ‫ل���ە چ��اوپ��ێ��ك��ەوت��ن��ێ��ك��دا ت��وان��ا‬ ‫عوسمان‪ ،‬بەڕێوەبەری كەناڵەكە‬ ‫ئ��اش��ك��رای��ك��رد‪ ،‬ك��ە ه��ەڕەش��ەی��ان‬ ‫لێكراوەو داوایانلێكردوون پەخشی‬ ‫كەناڵەكەیان راگ��رن‪ ،‬هەمان شەو‬ ‫دوای لێدوانەكەی توانا عوسمان‪،‬‬ ‫س��ەع��ات (‪)2‬ی ش���ەو كەناڵی‬ ‫(‪ )NRT‬لە شەقامی بازنەیی‬ ‫مەلیك مەحمود‪ )50( ،‬چەكدار‬ ‫هێرشیانكردە س��ەرو بە بەنزین‬ ‫س��ووت��ان��دی��ان‌و بەشێكی زۆری‬ ‫ئامێرو كەل‌وپەلەكانی تەلەفزیۆنەكە‬ ‫سووتێنرا‪.‬‬ ‫بە هۆی هێنانی هێزی زێرەڤانی‬ ‫بۆ شاری سلێمانی‌و باڵوەپێكردنیان‬ ‫لەسەر شەقام‌و كۆاڵنەكانی شارەكە‪،‬‬ ‫بەشی سەرەكی داوای خۆپیشاندەران‬ ‫جگە لە دروش��م‌و داواكارییەكانی‬ ‫پێشوویان بووە «داوای كشانەوەی‬ ‫هێزەكانی پارتی‌و زێرەڤانی كە لە‬ ‫هەولێرەوە بۆ سلێمانی هێنرابوون»‪.‬‬ ‫لە دووەم راگەیەنراوی خۆیدا‬ ‫ی سلێمانی‌‬ ‫ئەنجومەن ‌ی پارێزگا ‌‬ ‫داوایكرد‪« :‬دەستبەجێ ئەو هێزە‬ ‫ی پارێزگاوە‬ ‫ی لە دەرەوە ‌‬ ‫جواڵوانە ‌‬ ‫ی سلێمانی‌‌و‬ ‫ه��ێ��ن��راون��ەت��ە ش���ار ‌‬ ‫ی سلێمانی‪‌،‬‬ ‫ی ش���ار ‌‬ ‫دەوروب������ەر ‌‬ ‫بگەڕێنەوە شوێن ‌ی خۆیان»‪.‬‬ ‫فشارەكانی خەڵك‌و خوێندكاران‌و‬ ‫مامۆستایانی زانكۆو رێكخراوەكانی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنی ب��ەردەوام بوو‬ ‫بۆ كشانەوەی هێزەكانی زێرەڤانی‌و‬ ‫پاشنیوەڕۆی رۆژی (‪ )2/20‬جەعفەر‬ ‫شێخ مستەفا‪ ،‬وەزیری پێشمەرگە‬ ‫رایگەیاند‪« :‬ئەمڕۆ چەند هێزەكانی‬ ‫زێرەڤانی لە سلێمانی كشاونەتەوە»‪،‬‬ ‫لەبەرامبەردا چەند سەرچاوەیەكی‬ ‫ه��ەواڵ ئاشكرایانكرد‪ ،‬كە «ئەو‬ ‫هێزانە تەنیال ‌ه شار دوورخراونەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە ئەكادیمیای پۆلیس‌و چەند‬ ‫بارەگایەكی مەعەسكەر س��ەالم‬ ‫ب��ارەگ��ای سەرەكیی فەرماندەی‬ ‫گشتیی پێشمەرگە جێگیر كراون‪.‬‬ ‫هەر لەم بارەیەوە سەرچاوەیەك‬ ‫بە سایتی (س��ب��ەی)ی راگەیاند‪:‬‬ ‫ئەو هەوااڵنەی باس لە كشانەوەی‬

‫هێزەكانی پارتی دەكەن ناڕاستن‌و لە‬ ‫ئێستادا ئەو هێزەی پارتی‪ ،‬لە نزیك‬ ‫ش��اری سلێمانی‌و لە ئەكادیمیای‬ ‫پۆلیس لە (مەعەسكەر س��ەالم)‬ ‫كۆكراونەتەوەو جێگیر كراون‌و هیچ‬ ‫ئاماژەیەكی بەجێهێشتنیان پێوە‬ ‫دیار نییە‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬هێزەكان ژمارەیان‬ ‫زۆرەو (‪ )15‬ئۆتۆمبێلی فریاكەوتن‌و‬ ‫(‪ )60‬ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل��ی ه��ەم��ەری‬ ‫سەربازیی‌و ژمارەیەك كەرەستەی‬ ‫دیكەی سەربازییان پێیە»‪.‬‬ ‫رۆژی رەشی رۆژنامەنووسان‬ ‫رۆژی (‪ )2/20‬سەنتەری میترۆ‬ ‫بۆ داكۆكیی لە رۆژنامەنووسان‬ ‫رایگەیاند‪« :‬ئەمڕۆ رۆژێكی رەشە‬ ‫لە مێژووی رۆژنامەگەریی كوردیدا»‪.‬‬ ‫ئاشكراشیكرد‪« :‬رۆژی سەرهەڵدانی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی سلێمانییەوە لە‬ ‫(‪ ،)2/17‬هەتا ئەمڕۆ سەنتەری‬ ‫م��ی��ت��رۆ ب���ۆ داك���ۆك���ی���ك���ردن لە‬ ‫رۆژنامەنووسان‪ ،‬دەی��ان حاڵەتی‬ ‫برینداركردن‌و دەستگیركردن‌و لێدان‌و‬ ‫رێگریكردن‌و شكاندنی كامێراو‬ ‫كەلوپەلی‬ ‫دەستبەسەرداگرتنی‬ ‫رۆژنامەوانیدا تۆمار كردووە»‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ب��ە گ��وێ��رەی ئەو‬ ‫راگەیەنراوەو چەندین سەرچاوەی‬ ‫دی��ك��ەی رۆژن��ام��ەوان��ی‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫ئاڵۆزییەكانی رۆژی (‪)2/17‬‬ ‫زی��ات��ر ل��ە (‪ )25‬رۆژن��ام��ەن��ووس‌و‬ ‫وێنەگرو كامێرامان لە الیەن هێزە‬ ‫ئەمنییەكان‌و چەكدارەكانەوە تووشی‬ ‫لێدان‌و سووكایەتیكردن‌و ئازاردان‌و‬ ‫دەستبەسەراگرتنی كەل‌وپەلەكانیدا‬ ‫بوونەتەوە‪.‬‬ ‫نزیكەی‬ ‫رۆژی (‪)2/18‬‬ ‫(‪ )10‬رۆژن��ام��ەن��ووس لە هەولێرو‬ ‫ده���ۆك‌و سلێمانی رێ��گ��ەی ك��اری‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی��ان لێگیراوەو‬ ‫نەهێڵراوە رووم��اڵ��ی رووداوەك���ان‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫رۆژی (‪)2/19‬ی���ش لە كاتی‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا (‪ )6‬رۆژنامەنووس‬ ‫رێگەی ك��اری رۆژنامەنووسییان‬ ‫لێگیراوەو تووشی لێدان‌و ئازاردان‌و‬ ‫سووكایەتیپێكردن‌و دەستدرێژیی‬ ‫هێزە ئەمنییەكان‌و پۆلیس‌و ئاسایش‬

‫بوونەتەوە‪.‬‬ ‫تا جێبەجێكردنی داخوازییەكان‬ ‫بەردەوام دەبن‬ ‫خۆپیشاندانە جەماوەرییەكەی‌‬ ‫ی چوارەمەوەو‬ ‫سلێمان ‌ی پێی نایە رۆژ ‌‬ ‫رۆژی یەكشەممە (‪ )3‬ه��ەزار‬ ‫خۆپیشاندەر لە بەردەركی سەرا‬ ‫«مەیدانی ئازادیی» كۆبوونەتەوە‪.‬‬ ‫پ���ەی���ام���ن���ێ���رم���ان ل���ەن���او‬ ‫خۆپیشاندانەكە پێ ‌ی راگەیاندین‪:‬‬ ‫فاروق رەفیق‪ ،‬نووسەرو توێژەری‌‬ ‫فەلسەفە لەناو خۆپیشاندانەكەدا‬ ‫وتارێكی پێشكەشكردووەو ئاماژەی‌‬ ‫ی دوێنێ‌‬ ‫ب��ەوە داوە؛ ل��ەو خااڵنە ‌‬ ‫ی دەسەاڵتمان‬ ‫(شەممە) ئاراستە ‌‬ ‫ك��رد‪ ،‬تەنیا یەك خاڵی جێبەجێ‬ ‫ك���راوە‪ ،‬ك��ە ئ��ەوی��ش كشانەوەی‌‬ ‫هێزەكان ‌ی زێرەڤانییە لە سنووری‌‬ ‫ی سلێمانی‌‪ ،‬ئ��ەوەش��ی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ا ‌‬ ‫وتووە‪ :‬تا جێبەجێكردنی سەرجەم‬ ‫خاڵەكانمان ب���ەردەوام دەبین لە‬ ‫خۆپیشاندان‪.‬‬ ‫رۆژی چوارەمی خۆپیشاندان‬ ‫خوێناویتر بوو بەهۆی تەقەكردن‌و‬ ‫ش���ەڕە ب�����ەردەوە‪ ،‬ب��ە گ��وێ��رەی‬ ‫سەرچاوە تەندروستییەكان (‪)48‬‬ ‫ك��ەس ب��ە برینداریی گەیەنرانە‬ ‫نەخۆشخانەی فریاكەوتنی سلێمانی‌و‬ ‫ت��ا درەنگانێك دوای ئ��ێ��وارەش‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫جەماوەریی‌و پێكداهەڵپژان بەردەوام‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫دی��م��ەن��ی چ������وارەم رۆژی‬ ‫خۆپیشاندان دیمەنێكی ت��ەواو‬ ‫سەربازیی ب��وو‪ ،‬زۆرب��ەی شەقامە‬ ‫سەرەكییەكان‌و كوچەو كۆاڵنەكانی‬ ‫شار بە هێزی چەكدار بە جل‌وبەرگی‬ ‫جیاوازو چەكی جیاوازەوە دەبینران‪،‬‬ ‫هەروەك گەنجان ‌ی خۆپیشاندەر لە‬ ‫بەردەرك ‌ی سەرا خێمەیان هەڵداوە‌و‬ ‫دەیانەوێت ئەمشەو لە بەردەركی‌‬ ‫سەرا بمێننەوە‪.‬‬ ‫خۆپیشاندەران لە بەردەركی‌‬ ‫سەرا بە كۆمەڵ نوێژیان ئەنجامدا‌و‬ ‫ی فرمێسكرێژی دەكرد‬ ‫پۆلیسیش گاز ‌‬ ‫بەسەر خۆپیشاندەراندا‪ ،‬هەر ئەو رۆژە‬ ‫لە شارەكانی رانیەو دەربەندیخان‪،‬‬ ‫خۆپیشاندان ب��ۆ پشتیوانی لە‬

‫خۆپیشاندانەكەی سلێمانی سازكرا‌و‬ ‫هیچ توندوتیژییەكیش ل��ەم دوو‬ ‫شارۆچكەیە رووی نەدا‪.‬‬ ‫زانكۆش هاتە سەر خەت‬ ‫سەرەڕای ئەوەی رۆژی شەممە‬ ‫ل��ە ب����ەردەم زان��ك��ۆی سلێمانی‬ ‫خوێندكاران كۆبوونەوەو بە چەندین‬ ‫دروش����م داوای ب��ەدواداچ��وون��ی‬ ‫رووداوەك��ان��ی رۆژی یەكشەممە‌و‬ ‫ناڕەزایی خوێندكاران‌و مامۆستایان‬ ‫ب���ەردەوام بوو «گرووپی زانكۆ»‬ ‫راگەیەندراو كۆبوونەوە لەناو زانكۆ‬ ‫بەردەوام بوو‪.‬‬ ‫دواتر د‪.‬عەلی سەعید‪ ،‬سەرۆكی‌‬ ‫ی سلێمان ‌ی بە خوێندكارە‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫خۆپیشاندەرەكان ‌ی راگەیاند؛ كە‬ ‫رێگە دەدات بە بەردەوامبوونی‌‬ ‫چ��االك�� ‌ی م���ەدەن���ی‌‌و رۆژان�����ە لە‬ ‫س�ه‌ع��ات (‪)12:30‬ی ن��ی��وەڕۆ بۆ‬ ‫(‪ )1:30‬دەوام دەوەستێنرێت بۆ‬ ‫چاالكییەكە‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬مامۆستایان‌و‬ ‫فەرمانبەرانی زانكۆش بەشێكن لە‬ ‫گرووپی زانكۆ»‪.‬‬ ‫مامۆستایانی زانكۆی سلێمانیش‬ ‫یاداشتی یەكەمیان راگەیاند‪ ،‬بە‬ ‫ن���اوی‪« :‬هێڵی س���وور‪ ،‬رشتنی‬ ‫خوێنی كوردە بە دەستی كورد»‪.‬‬ ‫مامۆستایانی زانكۆی سلێمانی‬ ‫رۆژی (‪ )2/21‬لە یاداشتی دووەمیاندا‬ ‫سەبارەت بە رووداوەك��ان��ی چەند‬ ‫رۆژی راب��ردووی شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫داوا دەك����ەن دەس��ت��ب��ەج��ێ ئ��ەو‬ ‫كەسانەی لە چەند رۆژی رابردوودا‬ ‫دەستگیركراون‪ ،‬ئازاد بكرێن‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان شارەكانی دیكەی‬ ‫تەنییەوە‬ ‫لەالیەكی دیكەوە لە شارەكانی‬ ‫دەرب��ەن��دی��خ��ان‌و ك���ەالرو كفری‌و‬ ‫رانیەو سەیدسادق‪ ،‬خۆپیشاندان‬ ‫بۆ پشتگیریی لە خۆپیشاندانەكانی‬ ‫سلێمانی ئ��ەن��ج��ام��دراو گەنجانی‌‬ ‫گەرمیان بە ماراسۆن ‌ی ئاشتییەوە‬ ‫بەرەو «مەیدان ‌ی ئازادیی» سلێمانی‌‬ ‫بەڕێكەوتن‪.‬‬ ‫بۆ پشتیوانیكردن لە هاواڵتیانی‌‬ ‫سلێمانی‌‌و دادگاییكردن ‌ی تاوانباران‪،‬‬ ‫رۆژی (دووشەممە) كۆمەڵێك گەنجی‌‬ ‫ك��ەالر‪ ،‬بە م��اراس��ۆن‌و پەیامێكی‌‬ ‫ئاشتییانەوە‪ ،‬بەرەو مەیدان ‌ی ئازادیی‌‬ ‫سلێمان ‌ی بەڕێكەوتن‪.‬‬ ‫گرووپ ‌ی سپی بۆ پاراستنی‌‬ ‫خۆپیشاندەران دروستكرا‬ ‫ی ب���ەش���دارب���ووان���ی‌‬ ‫ژم������ارە ‌‬ ‫خۆپیشاندان ‌ی دوێنێ دووشەممە لە‬ ‫بەردەرك ‌ی سەرا (مەیدان ‌ی ئازادیی‌)‬ ‫لە زی��ادب��وون��دای�ە‌و ژم��ارەی��ەك لە‬ ‫ی مەدەنی‌‬ ‫رێكخراوەكان ‌ی كۆمەڵگە ‌‬ ‫ی گرووپی‌‬ ‫گرووپێكیان ب��ە ن���او ‌‬ ‫سپی بۆ پاراستن ‌ی خۆپیشاندەرانی‌‬ ‫سلێمان ‌ی دروستكرد‪ ،‬كە سەرجەمیان‬ ‫پەڕۆیەكی سپییان بەستووە بە‬ ‫قۆڵیانەوەو بەربەستێكیان لەنێوان‬ ‫خۆپیشاندەران‌و هێزە ئەمنییەكاندا‬ ‫دروستكردبوو‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ی فەرم‬ ‫یەكێتی ‌‬

‫لە چوار رۆژی خۆپیشاندانەكانیشدا هەریەكە لە رێژوان عەلی (‪ )15‬ساڵ‪ ،‬سوركێو‬ ‫زاهیر (‪ )14‬ساڵ‌و شێرزاد تەهای (‪ )23‬ساڵ‪ ،‬بوونە قوربانیی‌و بە گوللەی پاسەوانەكانی‬ ‫لقی چوارو هێزە ئەمنییەكان كوژران‬

‫رێژوان بوو بە رەمزی بەرەنگاربوونــــــــ‬ ‫خۆپیشاندانەكە‬ ‫پەیامنێرانی رۆژنامە‬ ‫س��ەرەت��ای خۆپیشاندانەكە‬ ‫‪.........................................................‬‬ ‫بە كۆبوونەوەیەكی جەماوەریی‬ ‫رووداوەك����ان����ی چ��ەن��د رۆژی لەالیەن (ت��ۆڕی بەرگریی لەماف‌و‬ ‫رابردووی (‪)21-17‬ی شوبات نزیكەی ئازادییەكانی خەڵك) رێكخرابوو‪ .‬لە‬ ‫(‪ )130‬ب��ری��ن��دارو (‪ )3‬ك���وژراوی بەردەركی سەرای شاری سلێمانی‬ ‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوە (س����ەدان كەسیش س��ەع��ات (‪)2‬ی پ��اش��ن��ی��وەڕۆی‬ ‫دەستیپێكرد‌و‬ ‫دەستگیركران‪ ،‬كە بە شێوەیەكی (‪)2011/2/17‬‬ ‫رەسمیی هێزەكانی ئاسایش (‪ )47‬مایكی ئازادی خەڵك دانراو له‌الیه‌ن‬ ‫كەسیان ئ��ازاد ك��ردووە‌و ئاماژە بە ژمارەیەك چاالكوانی رێكخراوەكانی‬ ‫كەلەپچەكردنی كۆمەڵگەی مەدەنی‌و هاواڵتییان‌و‬ ‫دەستگیركردن‌و‬ ‫روون��اك��ب��ی��ران��ەوە وت���ارو بۆچوون‬ ‫چەندینی دیكەش دەدرێت‪.‬‬ ‫س��ەروەر سدیق‪ ،‬بەڕێوەبەر ‌ی پ��ێ��ش��ك��ەش��ك��ران‌و س��ه‌ع��ات (‪)5‬‬ ‫كارگێڕی ‌ی نەخۆشخانە ‌ی فێركاری ‌ی ی ئێوارە بە شێوەیەكی رەسمیی‬ ‫سلێمانی رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬ل��ە م��اوەی كۆتایی بە خۆپیشاندانەكە هێنرا‪.‬‬ ‫دوات����������ر ب����ەش����ێ����ك ل��ە‬ ‫چەند رۆژی راب�����ردوودا ب��ە هۆی‬ ‫بارگرژییەكانی شاری سلێمانییەوە خۆپیشاندەرەكان بە ئاراستەی‬ ‫باخی گشتیی رۆیشتن‌و پێكهەڵپژان‬ ‫(‪ )124‬كەس برینداربوون‪.‬‬ ‫ل��������ە چ������������وار رۆژی ل���ەن���ێ���وان خ���ۆپ���ی���ش���ان���دەران‌و‬ ‫خۆپیشاندانەكانیشدا هەریەكە لە پاسەوانەكانی لقی (‪)4‬ی پارتی‬ ‫رێ��ژوان عەلی (‪ )15‬ساڵ‪ ،‬سوركێو دیموكراتی كوردستان رووی��داو لە‬ ‫زاهیر (‪ )14‬ساڵ‌و شێرزاد تەهای ئەنجامدا (‪ )1‬كەس كوژراو (‪)57‬‬ ‫(‪ )23‬س��اڵ‪ ،‬بوونە قوربانیی‌و بە كەسیش برینداربوون‪ ،‬كە سەرجەم‬ ‫گوللەی پاسەوانەكانی لقی چوارو بریندارەكان بە فیشەك لێیاندراوە‪.‬‬ ‫(رێ�����ژوان ح��اج��ی عەلی‬ ‫هێزە ئەمنییەكان كوژران‪.‬‬ ‫سەرچاوە رۆژنامەوانییەكان ئاماژە كاشی) تەمەن (‪)14‬‬ ‫بەوە دەكەن؛ جگە لەو وێنانەی كە ساڵ لەبەردەم لقی‬ ‫لە سایتەكان‌و كەناڵەكانی راگەیاندن‌و چ���واری پ��ارت��ی لە‬ ‫م��اڵ��پ��ەڕە ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی��ەك��ان��ەوە سلێمانی ك���وژرا‪،‬‬ ‫باڵودەكرێنەوە‪ ،‬ژمارەیەك كەسیش باڵوبوونەوەی وێنەی‬ ‫لە هێزە ئەمنییەكان بە كامێراوە ك��وش��ت��ن��ەك��ەی لە‬ ‫لەناو خۆپیشاندەرانن‌و وێنەیان ما ڵپە ڕ ە كا نی‬ ‫دەگ���رن‪ ،‬ئ��ەو كەسانەشی ك��ە لە ئینتە ر نێت‌و‬ ‫وێنەكاندا دەردەكەون لە الیەن هێزە بە تایبەتی‬ ‫ئەمنییەكانەوە دەستگیر دەكرێن‪ ،‬یان‬ ‫بەدوایاندا دەگەڕێن تا دەستگیریان‬ ‫بكەن‪.‬‬

‫(فەیسبووك)‌و چەند گەنجێكی‬ ‫دیكە بەمێشكی پژاو و سەرو الشەی‬ ‫خوێناوییەوە ئەوەندەی دیكە تینی‬ ‫خۆپیشاندانەكەی زیاتر كردو چەندین‬ ‫خۆپیشاندان‌و ن��اڕەزای��ی دیكەی‬ ‫لە زۆرب��ەی ش��ارو شارۆچكەكانی‬ ‫كوردستان‌و رەوەن��دی ك��وردی لە‬ ‫دەرەوەی واڵت لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫گ���واس���ت���ن���ەوەی‬ ‫دوای‬ ‫قوربانییەكانی بـــــەردەم لقی‬ ‫(‪)4‬ی پارتی ژمارەیەكی زۆر لە‬ ‫هاواڵتییان لەبەردەم نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانی كۆبوونەوە‬ ‫بۆ پێدانی خوێن بە بریندارەكان‌و‬ ‫یەكێك لەو كەسانەی كە تەرمی‬ ‫شەهید (رێژوان عەلی) هەڵگرتبوو‬ ‫بۆ ناو ئۆتۆمبێل‌و گواستنەوەی بۆ‬ ‫نەخۆشخانە بە دەست‌و الشەیەكی‬ ‫خوێناوییەوە‌و كە نەیویست خۆی‬ ‫بناسێنێت بە پەیامنێری رۆژنامەی‬ ‫وت‪« :‬راستەوخۆ پاسەوانەكانی‬ ‫سەربانی لقی (‪)4‬ی پارتی بە‬ ‫چەكی قورسی بیكەیسی‌و‬

‫كاڵشینكۆف دەستڕێژیان كردە‬ ‫سەرمان‌و شاهێدی ئەوەبووم»‪.‬‬ ‫دواب���ەدوای رووداوەك��ان��ی ئەو‬ ‫ئ��ێ��وارەی��ە‪ .‬پ��ارێ��زگ��اری سلێمانی‬ ‫بڕیاری قەدەغەكردنی هاتوچۆی‬ ‫دا لە ســــه‌عات (‪)7‬ی ئێوارە‬ ‫بــــــــۆ (‪)7‬ی بەیانی رۆژی هەینی‬ ‫‪ .2011/2/18‬بەاڵم خۆپیشاندان‌و‬ ‫ن����اڕەزای����ی‌و گ��ردب��وون��ەك��ان تا‬ ‫درەنگانێكی شەو بەردەوام بوو‪.‬‬ ‫رۆژی دوای شەهیدكردنی‪،‬‬ ‫باوكی رێژوان‪ ،‬سەردانی ئاسایش‌و‬ ‫پۆلیس‌و دادگ���ای ك��ردو سكااڵی‬ ‫یـــاسایی لەسەر بەرپرسانی لقی‬ ‫(‪)4‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان‌و‬ ‫سەرۆك ‌ی حكومەت‌و سەرۆك ‌ی هەرێم‬ ‫ی دادگاییكردنی‌‬ ‫تۆماركرد‌و داوا ‌‬ ‫بكوژان ‌ی رێژوانی کرد‪.‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ە ك���ەس���وك���اری‬ ‫بریندارەكان بە ناوی (زمناكۆ رزگار‬ ‫عەبدوڵاڵ) لە روونكردنەوەیەكدا‬ ‫بۆ رای گشتیی ئاشكرای كرد؛‬ ‫كوڕەكەیان نە لەناو كوژراوەكاندا‬ ‫ن��ە ل��ەن��او ب��ری��ن��دارەك��ان��دا نییە‌و‬ ‫راشیانگەیاند‪« :‬ك��ە دكتۆرەكان‬ ‫پێیان راگەیاندوون؛ كە كوڕەكەیان‬ ‫مێشك ‌ی وەستاوە‌و تەنیا دڵ ‌ی لێ‬ ‫دەدات»‪.‬‬ ‫(زم��ن��اك��ۆ) ل��ە ‪1995/3/1‬‬ ‫لەدایكبووە‌و سەر بە هیچ حیزب‌و‬ ‫الیەنێك نییە‌و تەمەن ‌ی (‪ )16‬ساڵە‬ ‫ی كوڕانە‌و لە‬ ‫لە مەكتەب ‌ی ئەزمەڕ ‌‬ ‫ی ئامادەییە‪.‬‬ ‫پۆل ‌ی (‪‌ )4‬‬ ‫كاردانەوەكان‬ ‫خۆپیشاندانەكانی سلێمانی‌و‬ ‫برینداربوون‌و كوژرانی خۆپیشاندەران‬ ‫لە ب��ەردەم لقی (‪)4‬ی پارتییەوە‬ ‫چەندین ك��اردان��ەوەی ناوخۆیی‌و‬ ‫جیهانیی لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫هەرزوو زیاتر لە (‪ )50‬رێكخراو و‬ ‫كەسایەتی‌و رۆشنبیرو رۆژنامەنووس‌و‬ ‫مامۆستای زانكۆ لە بانگەوازێكدا‬ ‫داوای ئاشتیی‌و ئارامییان كردو‬ ‫رایانگەیاند‪« :‬لەكاتێكدا ئیدانەی‬ ‫هەموو رواڵەتەكانی توندوتیژیی‬ ‫دەك���ەی���ن‪ ،‬داوام������ان ل��ە الی��ەن��ە‬ ‫سیاسییەكان ‌ی كوردستان ئەوەیە؛ كە‬ ‫تەنگژە ‌ی سیاسیی نەهێڵن‪ ،‬بارگرژیی‌‬ ‫راگەیاندنەكانیان راگرن‪ ،‬ئەندامان‌و‬ ‫الیەنگرانیان ئاراستە ‌ی هەڵسوكەوتی‌‬ ‫مەدەنی‌و ئاشتییانە بكەن‌و نەهێڵن‬ ‫توندوتیژی ‌ی پەرەبسێنێت»‪.‬‬ ‫دوای رووداوەك��ان��ی سلێمانی‌و‬ ‫بەردبارانكردن‌و كاردانەوەی لقی (‪)4‬‬ ‫بە تەقەكردن لە خۆپیشاندەران‌و‬ ‫كوشتن‌و برینداركردنی ژمارەیەك‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەر ل��ەس��ەر ئاستی‬ ‫حیزبەكانی كوردستان‌و پەرلەمان‌و‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ�م‌و سەرۆكایەتی‬ ‫ه��ەرێ��م‌و ب���زووت���ن���ەوەی گ���ۆڕان‌و‬ ‫پارتی‌و یەكێتی چەندین بەیاننامەو‬ ‫راگەیاندن‌و لێدوان راگەیەنران‪.‬‬ ‫هەمان ش��ەو لە ك��اردان��ەوەی‬ ‫رووداوەك���ەی سلێمانیدا لە هەولێر‬

‫هێرشكرایە سەر مەكۆی سەرەكیی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان لە شاری هەولێرو‬ ‫س���ۆران‌و بارەگاكان سووتێنران‌و‬ ‫ه���ەر ل��ە ه��ەول��ێ��ر ل��ەن��او مەكۆی‬ ‫سەرەكییدا نووسینگەكانی رۆژنامەی‬ ‫رۆژن���ام���ەو (‪‌)KNN‬و سایتی‬ ‫سبەی سووتێنران‌و لە دهۆكیش‬ ‫بارەگای گ��ۆڕان تااڵنكراو دوو رۆژ‬ ‫دوای ئ��ەوەش ش��ەوی یەكشەممە‬ ‫بە هەمانشێوە بارەگای گ��ۆڕان لە‬ ‫شەقاڵوە سووتێنرا‪.‬‬ ‫ب���ە گ���وێ���رەی راگ��ەی��ان��دن��ی‌‬ ‫بزووتنەوە ‌ی گ��ۆڕان لە پارێزگای‌‬ ‫هەولێر‪« :‬بە پالنێك ‌ی پێشوەخت‬ ‫نەخشە بۆ كێشراو‪ ،‬گوشار خرایە‬ ‫سەر بارەگاكە‪ ،‬لە سه‌عات (‪)2‬ی‌‬ ‫پاشنیوەڕۆوە هێزەكان ‌ی ئاسایش بە‬ ‫بیانوو ‌ی پاراستن‌و پارێزگاریكردنەوە‪،‬‬ ‫بارەگا ‌ی بزووتنەوە ‌ی گۆڕان ئابلووقە‬ ‫دەدەن‌و دواتریش لە سه‌عات (‪)5‬‬ ‫بە دواوە‪ ،‬لە بەرچاو ‌ی هێزەكانی‌‬ ‫ئاسایشەوە‪ ،‬لە الی��ەن ژمارەیەك‬ ‫ئۆتۆمبێل ‌ی مۆنیكا ‌ی ج��ام رەش‌و‬ ‫بە پشتیوانی ‌ی ه��ەواداران � ‌ی پارتی‌‬ ‫دیموكرات ‌ی كوردستانەوە‪ ،‬هێرش‬ ‫دەبەنە سەر بارەگاكە»‪.‬‬ ‫پارتی‪ :‬لێدوانی جیاوازو‬ ‫تۆمەتباركردنی پێشوەختە‬ ‫ه��ەم��ان ش���ەوی رووداوەك�����ە‬ ‫مەسعود بارزانی‪ ،‬سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان كە لەدەرەوەی واڵت بوو‬ ‫بەیاننامەیەكی دژ بە هێرشكردنە‬ ‫سەر بارەگای لقی (‪ )4‬دەركرد‪ ،‬بێ‬ ‫ئاماژەدان بە خۆپیشاندان‌و كوشتن‌و‬ ‫برینداركردنی خۆپیشاندەران لە الیەن‬ ‫لقی (‪‌)4‬و سووتاندنی بارەگاكانی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬بە هەمانشێوە بەیاننامەكەی‬ ‫پارتیش هیچ ئاماژەیەكی بە كوشتن‌و‬ ‫برینداركردنی كەس نەدابوو‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ی پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستانیشە‪ ،‬راستەوخۆ كەوتە‬ ‫تۆمەتباركردنی بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫بە هەوڵدان بۆ هێرشكردنە سەر‬ ‫بارەگاكەیان لە سلێمانی‌و هیوا‬ ‫ئ��ەح��م��ەد‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی ل��ق��ی (‪)4‬‬ ‫رایگەیاند‪« :‬گۆڕان خەڵكێكی زۆری‬ ‫بۆ پەالماردانی لقی (‪ )4‬هانداوەو‬ ‫ه��ەر ل��ە شوێنی دەستپێكردنی‬ ‫خۆپیشاندانەكە لەبەردەم به‌ردەركی‬ ‫سەرا لە ناوجەرگەی سلێمانییەوە‬ ‫بەو خەڵكەیان وتبوو هێرش بۆ سەر‬ ‫لقی (‪)4‬ی پارتی‌و بە گەیشتنیان‬ ‫بۆ بەردەم دەرگای لق دەستیان بە‬ ‫هوتافكێشان كرد»‪.‬‬ ‫دواتریش پارتی بەیاننامەیەكی‬ ‫دی��ك��ەی��ان ب��ڵ�اوك����ردەوەو تێیدا‬ ‫رای��ان��گ��ەی��ان��د‪ « :‬ئ��اراس��ت��ەی‬ ‫خۆپیشاندەران بە رێنوێنی هەندێك‬ ‫ئاژاوەگێڕ لە دژی ب��ارەگ��ای لقی‬ ‫(‪)4‬ی پ��ارت��ی گ�����ۆڕدرا‌و ل��ەن��او‬ ‫خۆپیشاندەرانەوە چەكدار هەبوون‌و‬ ‫دوای بەردبارانكردنی بارەگاكە‌و‬ ‫پ��ەالم��اری ب��ارەگ��ای لقی (‪)4‬ی��ان‬ ‫داوە»‪.‬‬

‫رۆژی دواتر (هەینی) نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی‪ ،‬كەسی دووەم��ی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان كۆنگرەیەكی‬ ‫رۆژنامەوانیی ئەنجامداو پێچەوانەی‬ ‫بەیاننامەی حیزبەكەی‌و لێدوانی‬ ‫چ��ەن��د ب��ەرپ��رس��ێ��ك��ی��ان ل��ەوان��ە‪،‬‬ ‫ف��ازڵ میرانی‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی‬ ‫سیاسیی حیزبەكەی‪ ،‬كە هەڕەشەی‬ ‫دەستبڕینەوەی دەكردو بەرپرسی‬ ‫لقی (‪ )4‬كە گ��ۆڕان��ی تۆمەتبار‬ ‫دەك�����رد‪ ،‬ن��ێ��چ��ی��رڤ��ان ب���ارزان���ی‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ :‬كە پەنجەی تۆمەت بۆ‬ ‫هیچ كەس‌و الیەنێك درێژناكەن‌و‬ ‫داوای لێكۆڵینەوەی لە رووداوەكە‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫بە هەمانشێوە بەیاننامەیەكیش‬ ‫ب��ەن��اوی د‪.‬ك���ەم���ال ك��ەرك��وك��ی‪،‬‬ ‫سەرۆكی پەرلەمانی كوردستانەوە‬ ‫باڵو كرایەوەو تیایدا ئاماژەیان بەوە‬ ‫كرد بوو‪ « :‬ئەو خۆپیشاندانە بۆ‬ ‫پەالماردانی بنكە‌و بارەگا‌و شوێنە‬ ‫گشتییەكانی ئەو شارە بوو و مخابن‬ ‫لە ئاكامی ئەو كارە ئاژاوەگێڕییە‬ ‫داڕێژراوەدا‪ ،‬هێرش كرایە سەر لقی‬ ‫(‪)4‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان‬ ‫لە سلێمانی»‪.‬‬ ‫ح���ك���وم���ەت���ی ه��ەرێ��م��ی��ش‬ ‫بەیاننامەیەكی لە ب��ارەی هەمان‬ ‫رووداوەوە ب�ڵاو ك���ردەوە‌و تیایدا‬ ‫نیگەرانیی توندی خۆی سەبارەت بەو‬ ‫رووداوە‌و ئاكامەكانی راگەیاند‌و داوای‬ ‫لە خەڵكی كوردستان‌و بە تایبەتیش‬ ‫خەڵكی سلێمانی‌و سەرجەم الیەنە‬ ‫سیاسییەكان كرد‪ ،‬كە «هاوكاریی‬ ‫حكومەت بن‌و هەموو هەوڵەكانیان‬ ‫بخەنە گ���ەڕ‪ ،‬ت��ا رێ��گ��ە ن��ەدرێ��ت‬ ‫هەندێك خەڵكی گێرەشێوێن‪،‬‬ ‫ل��ەژێ��ر پ����ەردەی خۆپیشاندان‌و‬ ‫(كۆبوونەوەی جەماوەریدا) گیان‌و‬ ‫ئاسایش‌و ئارامیی هاواڵتییان بخەنە‬ ‫مەترسییەوە»‪.‬‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكێتیش‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ەی��ەك��ی ب�ڵ�اوك���ردەوە‪،‬‬ ‫تێیدا رای��گ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��اراس��ت �ە‌و‬ ‫ئامانجی كۆبوونەوەكە لە شوێنی‬ ‫رێگەپێدراوی خۆی گۆڕدرا‌و بەرەو‬ ‫گێرەشێوێنیی‌و ئاژاوەگێڕیی برا‌و‬ ‫چ��وون��ە ب���ەردەم���ی ل��ق��ی (‪)4‬ی‬ ‫پارتی‌و بینای مەكتەبی رێكخراوە‬ ‫دیموكراتییەكانی یەكێتیی‪ ،‬رەفتاری‬ ‫نامەدەنییانە‌و گێرەشێوێنانەیان‬ ‫نواند»‪.‬‬ ‫گۆڕان‪ :‬خوێنی هاواڵتییان هێڵی‬ ‫سورە‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ش ل��ە یاداشتێكدا‬ ‫س��ەرەڕای ئیدانەكردنی تەقەكردن‬ ‫ل��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و كوشتن‌و‬ ‫ب��ری��ن��دارك��ردن��ی خۆپیشاندەران‬ ‫رایانگەیاند‪« :‬خوێن ‌ی هاواڵتییانی‌‬ ‫كوردستان هێڵێك ‌ی سوورە‌و‌بەزاندنی‌‬ ‫ئ��ەو هێڵە شەرعیەت ‌ی ت���ەواوی‌‬ ‫دامودەزگاكان ‌ی هەرێم ‌ی كوردستان‬ ‫دەخاتە ژێر پرسیارەوە»‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئەم بارودۆخەی ئێستا‪ ،‬بەرهەمی ئەو چاكسازییە شكڵییەیە كە چەندین ساڵە نەیتوانیوە كێشەو‬ ‫قەیرانەكانی ئەم هەرێمە چارەسەر بكات‬

‫قادر عەزیز؛ لەبارەی دۆخی ئاڵۆزی هەرێمەوە‪:‬‬

‫دەسەاڵت زوو چاكسازیی ریشەیی نەكات‪ ،‬رەوشەكە زۆر ئاڵۆزتر دەبێت‬ ‫سازدانی‪ :‬شیروان محەمەد ئەمین‬

‫‪..................................................................‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬خوێندنەوەی بەڕێزتان بۆ‬ ‫دۆخی ئاڵۆزی ئێستای كوردستان چییە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەدوای رووداوی خۆپیشاندانه‌که‌ی‬ ‫سلێمانییەوە؟‬ ‫* ئەو دۆخەی ئێستا‪ ،‬دەمێكە شتێكی‬ ‫چ��اوەڕوان��ك��راوە‪ ،‬چونكە كاتێك دەس��ەاڵت‬ ‫ئامادەی چاكسازیی نییەو گوێ لە خەڵك‌و‬ ‫میدیا‌و هێزە سیاسییەكان‌و رێكخراوەكانی‬ ‫كۆمەڵگای مەدەنی ناگرێت‪ ،‬كاتێك كێشەكان‬ ‫رۆژ ب��ەڕۆژ تەشەنە دەك��ەن‌و دەگۆڕێن بۆ‬ ‫قەیران‪ ،‬ئەوكاتە‪ ،‬ئەو قەیرانانە بەركەوتن‬ ‫لەنێوان خەڵك‌و دەسەاڵت دروستدەكەن‌و بەم‬ ‫شێوەیەی ئێستا دەتەقێتەوە كە رووداوەكەی‬ ‫پێنجشەممەی راب���ردووی ش��اری سلێمانی‬ ‫باشترین نموونەو دەرەنجامیەتی‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬س��ووت��ان��دن��ی ب��ارەگ��اك��ان��ی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان لەژێر دەسەاڵتی پارتی‪،‬‬ ‫چۆن لێكدەدەنەوە؟‬ ‫* ئەمە كاردانەوەیەك بوو دژ بەمەی لقی‬ ‫چوار كە لە سلێمانی روویدا‪ ،‬هەرچەندە دواجار‬ ‫الیەنی پارتی رایگەیاند كە خۆپێشاندانەكەی‬ ‫سلێمانی دەستی هیچ هێزێكی سیاسیی‬ ‫لەپشتەوە نییە بەگۆڕانیشەوە‪ ،‬بەاڵم ئەوكاتە‬ ‫بارەگاكانی گۆڕان پەالمار درابوون‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬پەنابردنی پارتی‌و یەكێتی‬ ‫بۆ هێزی سەربازیی لەبەرامبەر هاواڵتییان‌و‬ ‫نەیارەكانیان‪ ،‬الی ئێوە چۆن لێكدەدرێتەوە‪،‬‬ ‫ئەی پێتانوایە كە مەترسیی هێزی سەربازیی‌و‬ ‫ئەمنیی بەدەست حیزبەوە‪ ،‬چ خەتەرێكی‬ ‫بەدوادا دێت؟‬ ‫* بەكارهێنانی هێز دژی خەڵك‌و‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬شتێكی چ��اوەڕوان��ك��راوە‌و لە‬ ‫رابردووشدا بەكارهێنراوە‪ ،‬چونكە هێزەكان‬ ‫ل��ەك��وردس��ت��ان ه��ێ��زی حیزبن‌و زی��ات��ر بۆ‬ ‫داكۆكیكردن‌و پاراستنی حیزب ئامادەكراون‪،‬‬ ‫بۆیە هەر كاتێك ئەو دەسەاڵتە پێیوابێت كە‬ ‫پەالماردەدرێت‪ ،‬یان حیزب لەمەترسیدایە‪،‬‬

‫ئ��ەوا بەبێ دوودڵ��ی ئ��ەم هێزانە‬ ‫قادر عەزیز‪ ،‬سەرۆكی حیزبی زەحمەتكێشانی‬ ‫ب���ەك���اردەه���ێ���ن���ن‪ ،‬ه�����ەروەك‬ ‫سەربەخۆی كوردستان‪ ،‬لەم چاوپێكەوتنەی‬ ‫بەكاریانهێنا‪.‬‬ ‫رۆژنامەدا‪ ،‬تیشك دەخاتە سەر بارودۆخی ئاڵۆزی‬ ‫دی���ارە ئ��ەم��ەش خەتەرێكی‬ ‫هەرێمی كوردستان و هۆكارەكانی دروستبونی ئەو گەورەیە‪ ،‬چونكە تا كار وا بڕوات‌و‬ ‫هێز لەدەستی حیزب بێت‌و حیزب‬ ‫ئاڵۆزیەو بۆچونی خۆشی بۆرزگاربون لەوقەیرانە‬ ‫بۆ م��ەرام��ی خ��ۆی بیجوڵێنێت‌و‬ ‫دەخاتەروو‪.‬‬ ‫ئاراستەی بكات‪ ،‬ئەوا قسەكردن لە‬ ‫دروستكردنی دام��ەزراوەو هێزێكی‬ ‫نیشتمانیی بێالیەن‌و پیشەیی‌و‬ ‫قسەكردن لەسەر دیموكراسییەتی‬ ‫راس��ت��ەق��ی��ن��ەو ل��ەئ��اڵ��وگ��ۆڕی‬ ‫دی��م��وك��رات��ی��ی��ان��ەی دەس����ەاڵت‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬بێسوودە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ناردنی هێز لەالیەن‬ ‫پارتییەوە بۆ سلێمانی‪ ،‬الی ئێوە‬ ‫چۆن لێكدانەوەی بۆ دەكرێت‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا لە سلێمانی دامودەزگای‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایش‌و پێشمەرگە‬ ‫بوونی هەیە بۆ پارێزگاریكردن لە‬ ‫دامودەزگاكان؟‬ ‫* پ���ارت���ی‪ ،‬ب��ەڕەس��م��ی��ی‬ ‫رایگەیاند كە هێزەكانی یەكێتی‬ ‫لەسلێمانی لەپاراستنی لقی‬ ‫چ��واردا كەمتەرخەمبوون‪ ،‬بۆیە‬ ‫ناچارن ئەوان الی خۆیانەوە هێزی‬ ‫خۆیان بۆ پاراستنی بارەگاكانیان‬ ‫رەوانەی سلێمانی بكەن‪ ،‬ئەوەش‬ ‫چەند لێكدانەوەیەكی بۆ دەكرێت‪،‬‬ ‫ی��ان ئەوەتا هێزەكانی یەكێتی‬ ‫داك��ۆك��ی لەپارتی ن��اك��ەن‪ ،‬یان‬ ‫ناردنی هێزەكە بۆ پیشاندانی‬ ‫هێزو چاوترساندنی خەڵكی شاری‬ ‫سلێمانی بوو‪ ،‬بۆ ئەوەی بەر بە‬ ‫خۆپشاندانی خەڵك لەناوچەكانی‬ ‫تردا بگرن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پێتوایە كە هاتنی‬ ‫ئەو ژمارە زۆرەی ئەو هێزە‪ ،‬بەالی‬ ‫هەموو سەركردایەتیی یەكێتییەوە‬ ‫مەقبول بووە؟‬

‫* قسە هەیە كە مەكتەبی سیاسیی‬ ‫یەكێتی‪ ،‬لەهاتنی هێزی پارتی بۆ شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬یەكهەڵوێست نەبوون‪ ،‬هەندێكیان‬ ‫دژی هاتنی ئ��ەو هێزانە ب��وون‪ ،‬تەنانەت‬ ‫لەچەند رۆژی رابردوودا مەكتەبی سیاسیی‬ ‫هەردووال دوو كۆبوونەوەی هاوبەشیان لەسەر‬ ‫بارودۆخەكە كردووە‪ ،‬بەاڵم هیچیان بە وێنە‬ ‫یان ب ‌ه ڤیدیۆ نیشان نەدراون‪ ،‬ئەمەشیان هەر‬ ‫ئەو دەنگۆیەی سەرەوە دەسەلمێنێت‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬پێتانوایە كە بەكارهێنانی‬ ‫گوللەو سووتانی بارەگا لەالیەن دەسەاڵتەوە‬ ‫لەبەرامبەر هاواڵتییان‌و نەیارەكانیان‪،‬‬ ‫سومعەی هەرێمەكەمان لەئاستی دەرەوە‬ ‫ناشرین دەكات؟‬ ‫* بێگومان بەكارهێنانی هێزو شەهیدو‬ ‫برینداركردنی بەناهەقی ئەم ژم��ارە زۆرە‬ ‫لەخۆپیشاندەران‪ ،‬ئەمە ن��ەك ل��ەدەرەوە‬ ‫ناوبانگی هەرێمەكە ناشرین‌و لەكەدار دەكات‪،‬‬ ‫بەڵكو لەنێوخۆشدا زۆر شوێنەواری خراپ‬ ‫لەسەر ئایندەی بارودۆخەكە بەجێدەهێڵێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆچی تا دێت رەوشەكە ئاڵۆزتر‬ ‫دەبێت‪ ،‬بەبڕوای ئێوە دەسەاڵت پێویستە چ‬ ‫هەنگاوێك بنێت تا تووڕه‌یی شەقام خامۆش‬ ‫بێتەوە؟‬ ‫* ئ��ەگ��ەر ئ��ەم دەس��ەاڵت��ە‪ ،‬هەرچی‬ ‫زووە چاكسازیی ری��ش��ەی�ی‌و ب��ەك��ردەوە‬ ‫لەبارودۆخەكەدا نەكات‪ ،‬ئەوا بەدڵنیاییەوە‬ ‫رەوشەكە نەك هەر ئارام نابێتەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫رۆژ ل��ەدوای رۆژ ئاڵۆزتر دەبێت‌و هەرێمی‬ ‫كوردستان دەخاتە بەردەم چەندین ئەگەری‬ ‫نەخوازراوەوە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئێوە چەند ساڵێكە بانگەشەی‬ ‫چاكسازیی دەك��ەن‪ ،‬پێتانوایە‪ ،‬چ جۆرە‬ ‫چاكسازییەك لە ئێستادا بووەتە خواستی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان‪ ،‬چ��اك��س��ازی��ی شكڵی‪ ،‬یان‬ ‫چاكسازیی‌و گۆڕینی ریشەیی؟‬ ‫* ئەم بارودۆخەی ئێستا‪ ،‬بەرهەمی‬ ‫ئەو چاكسازییە شكڵییەیە كە چەندین ساڵە‬ ‫نەیتوانیوە كێشەو قەیرانەكانی ئەم هەرێمە‬ ‫چارەسەر بكات‪ ،‬بۆیە ئەگەر ئەو دەسەاڵتە‬

‫دەیەوێت ئەو كێشانەی ئەمڕۆ چارەسەر‬ ‫بكات‪ ،‬ئەوا دەبێت هەرچی زووەو تا درەنگ‬ ‫نەبووە‪ ،‬ملبداتە چاكسازییەكی بەكردەوەو‬ ‫ریشەیی‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەم��ەش دەب��ێ��ت لەپێشدا‬ ‫شێوازی حوكمڕانیی خۆی بگۆڕێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەم كێشەو قەیرانانەی ئەمڕۆ بەرهەمی‬ ‫شێوازی حوكمڕانیی راستەوخۆی حیزبە لە‬ ‫هەژدە ساڵی رابردوودا‪ ،‬دیارە ئێمە ناڵێین‬ ‫حیزب حوكمڕانیی نەكات‪ ،‬چونكە لەهەموو‬ ‫دنیا حیزب زۆر ت��ا ك��ەم حوكمی واڵت‬ ‫دەكات‪ ،‬بەاڵم لەچوارچێوەی یاساو دامەزراوە‬ ‫یاسایی‌و دەستوورییەكانەوە ئەو حوكمڕانییە‬ ‫دەكات‪ ،‬نەك وەك ئەوەی الی ئێمە حیزب‬ ‫لەسەرووی یاساو لەسەروو دامەزراوەكانی‬ ‫حكومەت‌و پەرلەمان‌و دەزگای قەزاوە ئەو‬ ‫حوكمڕانییە بكات‪ ،‬كە بەدڵنیاییەوە ئەم‬ ‫جۆرە حوكمڕانییە ئەم كێشەو قەیرانانەی‬ ‫ئەمڕۆی لێدەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫دیارە من لەماوەی رابردوودا‪ ،‬نامەیەكی‬ ‫كراوەم ئاڕاستەی سەرۆكی هەرێم كرد كە‬ ‫كۆمەڵێك هەنگاوی چاكسازیی ریشەیی‬ ‫بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی ئەمڕۆی‬ ‫كوردستان لەخۆدەگرێت‪.‬‬

‫مەكتەبی سیاسیی‬ ‫یەكێتی‪ ،‬لە هاتنی‬ ‫هێزی پارتی بۆ شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬یەكهەڵوێست‬ ‫نەبوون‬

‫زیندانەكانی ئاسایشی سلێمانی‪ ،‬بە گرتنی هەڕەمەكیی هاواڵتییان پڕكراون‬

‫سێ برا‪ ،‬چیرۆكی سووكایەتییەكانی ناو زیندان دەگێڕنەوە‬

‫ئامادەكردنی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ك��ۆچ��ەر‌و راب���ەر‌و راوێ���ژ‪)3( ،‬‬ ‫بران كە رۆژێك دوای رووداوەك��ەی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات لە بەردەركی سەرا‌و‬ ‫ل��ەالی��ەن ئاسایشی سلێمانییەوە‬ ‫دەستگیركراون‌و دوای (‪ )2‬رۆژ‬ ‫ئازادكراون‪ ،‬ئەو (‪ )3‬گەنجە چیرۆكی‬ ‫ئ��ەو سوكایەتییانەی ئاسایشی‬ ‫سلێمانی دەگێڕنەوە كە بەو (‪)75‬‬ ‫كەسە دەكرێت كە لەگەڵ ئەماندا‬ ‫لەزینداندا بوون‪.‬‬ ‫س��ەرەت��ای چیرۆكەكە ب��ەوە‬ ‫دەگ���ێ���ڕن���ەوە‪ ،‬ك��ە رۆژی دوای‬ ‫رووداوەك�����ەی ب���ەردەم لقی (‪)4‬‬ ‫ی پارتی دیموكراتی كوردستان‪،‬‬ ‫ئ��ەم (‪ )3‬ب��رای��ە ب��ۆ گۆڕینەوەی‬ ‫پارە لە دۆالرەوە بۆ دینار‪ ،‬دەچنە‬ ‫بەردەركی س��ەرای سلێمانی‌و الی‬ ‫دۆالرفرۆشەكانی شەقامی مەولەوی‬ ‫دەستگیردەكرێن‪.‬‬ ‫كۆچەر عەبدولكەریم‪)31( ،‬‬ ‫ساڵ‪ ،‬وتی‪« :‬رۆژی هەینی سەرقاڵی‬ ‫گۆڕینەوەی پارەبووین‪ ،‬بینیمان‬ ‫ك��ە چەند چەكدارێكی ئاسایش‬ ‫پ��ەالم��اری دوو گەنجیان دەدا‪،‬‬ ‫دوای ئ��ەوە بەجنێودان هاتن بۆ‬ ‫ئێمە‌و دەستگیریان كردین‪ ،‬لەناو‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەدا زۆری���ان لێداین‌و‬ ‫سوكایەتییەكی زۆری��ان پێكردین‪،‬‬

‫ت��ەن��ان��ەت جنێویان بەخوشك‌و‬ ‫دایكمان دەدا»‪.‬‬ ‫ئەم س ‌ێ برایە‪ ،‬جەخت لەوە‬ ‫دەكەنەوە كە ئەوان بۆ بەشداریكردن‬ ‫ل��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ن��ەچ��وون��ەت��ە‬ ‫بەردەركی سەرا‌و لەوكاتەشدا لەو‬ ‫شوێنە خۆپیشاندان هەرنەبووە‪،‬‬ ‫بەڵكو ئ���ەوان ویستوویانە پ��ارە بردیانین بۆ ئاسایشی‬ ‫ب��گ��ۆڕن��ەوە‪ ،‬چونكە وەك‬ ‫خۆیان سلێمانی‌و دەستیان كرد‬ ‫دەڵێن‪ ،‬پارەی كرێكاریان لەال بووە‪.‬‬ ‫كۆچەر عەبدولكەریم‪،‬‬ ‫وتیشی‪ :‬بە لێكۆڵینەوەو جنێوی‬ ‫«دوای دەستگیركردنمان‪ ،‬راستەوخۆ‬ ‫بردیانین بۆ ئاسایشی سلێمانی‬ ‫لێكۆڵینەوەو‌و ناشرینیان پێداین‬ ‫لەوێ دەستیان كرد بە‬ ‫جنێوی ناشرین بەئێمە‌و بە گۆڕان‪،‬‬ ‫بەرپرسانی ئاسایش پێیاندەوتین‪،‬‬ ‫ئ��ێ��وە ئ��اژاوەگ��ێ��ڕن‌و دەت��ان��ەوێ��ت لەناو فەرماندەیی گشتیدا تەنیا یەك‬ ‫سلێمانی بگۆڕن‪ ،‬لەكاتێكدا ئێمە زیندانی رەسمیی‌و یاسایی هەیە كە‬ ‫بێالیەنین‌و س��ەر بەهیچ حیزبێك ئەویش زیندانی مەعەسكەر سەالمە‌و‬ ‫تایبەتە بەو كەسانەی كە دادگایی‬ ‫نین»‪.‬‬ ‫ئەو (‪ )3‬گەنجە وەك خۆیان كراون‌و دادوەر لەسەر تاوانێك سزای‬ ‫دەگ��ێ��ڕن��ەوە‪ ،‬دوای لێكۆڵینەوە داون‪ ،‬واتە بۆ ئەو دەستگیركراوانە‬ ‫«ئیهانەپێكردنەكانی» ئەفسەرانی نییە كە هێشتا حوكم نەدراون‪.‬‬ ‫ئ���ەو (‪ )3‬گ��ەن��ج��ە دەڵ��ێ��ن‪:‬‬ ‫ئ���اس���ای���ش‪ ،‬ش�����ەوی ی��ەك��ەم��ی‬ ‫دەســتگیركردنیان ل��ە سه‌عات (‪ )75‬كەس بووین كە لە ئاسایش‬ ‫(‪)12‬دا براون بۆ بەردەم دادوەری دەستگیركرابووین‪ ،‬ئەو شەوە بە‬ ‫لێكۆڵینەوە‌و دواتر بەپاسی تایبەت پاس بردیانین بۆ زیندانێكی تایبەت‬ ‫بەخۆیان كە جامەكانیان داپۆشراوە‪ ،‬لەناو فەرماندەیی‪ ،‬بەاڵم ئەو زیندانە‬ ‫براون بۆ زیندانێك لەناو فەرماندەیی مەعەسكەر سەالم نەبوو‪ ،‬نازانین‬ ‫ێ ب��وو‪ ،‬دوای كاتژمێرێكیش‬ ‫ك��و ‌‬ ‫گشتیی‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی رۆژنامە‪ ،‬هێنایانینەوە بۆ ئاسایش سلێمانی‪.‬‬

‫ب��ەپ��ێ��ی وت����ەی ئ����ەو (‪)3‬‬ ‫ب��رای��ە‪ ،‬لەكاتی لێكۆڵینەوەكاندا‬ ‫لەئاسایش‪ ،‬ب��ەزۆر بەڵێننامەیان‬ ‫پێ پڕكراوەتەوە كە جارێكی تر‬ ‫بەشداریی خۆپیشاندان نەكەن‌و یەك‬ ‫بەیەك وێنەی هەموویان گیراوە‌و‬ ‫ب��ە كەسوكاریشیان وت���راوە كە‬ ‫كوڕەكانتان لێرە نین‪.‬‬ ‫رابەر عەبدولكەریم‪ )20( ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫ب��اس ل��ەوە دەك���ات‪ ،‬ئ��ەو كاتەی‬ ‫كە دەستبەسەربوون لەئاسایش‪،‬‬ ‫كارمەندانی ئاسایش دەیانترساندن‬ ‫بەوەی ئەگەری هەیە جارێكی تر دنیا‬ ‫نەبینینەوەو باسی كوشتن‌و زیندانیی‬ ‫هەتاهەتاییان دەكرد‪ ،‬دەیانوت كە‬ ‫دكتۆر بەرهەم وتوویەتی‪ ،‬جارێ‬

‫بەریان مەدەن‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ك���ۆچ���ەری ب��رای‬ ‫راب��ەر‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئ��ەوان خۆیان بە‬ ‫پارێزەری خەڵك دادەنێن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێمان سەیرە‪ ،‬كورد بەو شێوەیە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ كورد دەكات‪ ،‬ئەگەر‬ ‫حكومەتێك حكومەتی میللەت‬ ‫بێت‪ ،‬بەو شێوەیە سوكایەتی بە‬ ‫مرۆڤی ئەم واڵتە ناكرێت‪ ،‬بەڕاستی‬ ‫هەڵسوكەوتی هێزەكانی ئاسایش‬ ‫لەگەڵ ئێمەدا‪ ،‬سەردەمی حیزبی‬ ‫بەعسی بیردەخستینەوە»‪.‬‬ ‫ش������������ەوی دووەم������������ی‬ ‫دەستگیركردنیان‪ ،‬ئەم (‪ )3‬برایە‌و‬ ‫(‪ )20‬كەسی تر لە سه‌عات (‪)1.30‬‬ ‫خولەكدا ب��ڕی��اری ئ��ازادك��ردن��ی��ان‬

‫لەالیەن ئاسایشەوە بۆ دەرچووە‌و‬ ‫بە پاسێكی ئاسایش براون بۆ سەر‬ ‫شەقامی شەستمەتریی‪ ،‬بازنەیی‬ ‫مەلیك مەحمود‌و هەریەكەیان لە‬ ‫شوێنێك ئازادکراون‪.‬‬ ‫ك��ۆچ��ەر دەڵ��ێ��ت‪« :‬كاتێك‬ ‫بەردراین‪ ،‬ئەم (‪ )3‬برایەمان دەترساین‬ ‫بەو شەوە لەالیەن مەفرەزەیەكی‬ ‫ت��رەوە دەستگیربكرێین‪ ،‬كاتێك‬ ‫دەڕۆیشتینەوە بۆ گەڕەكی ئیبراهیم‬ ‫ئەحمەد بۆ ماڵەوە‪ ،‬هەر خەریكبوو‬ ‫سەگ بمانخوات‪ ،‬لەو كاتەدا بینیمان‬ ‫كە ئاگرێك لەناو گوندی ئەڵمانی‬ ‫ب��ەرز دەبێتەوە‪ ،‬بۆ رۆژی دوات��ر‬ ‫زانیمان كە ئەوە تەلەفزیۆنی نالیا‬ ‫بووە‪ ،‬سووتاندوویانە»‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پارتی زانیاریی لەسەر هەوادارانی گۆڕان لە هەولێر كۆدەكاتەوە‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە شاری هەولێر‬ ‫ب�����ەدوای ن����او‌و ن��اون��ی��ش��ان��ی‬ ‫ه����ەواداران����ی ب��زووت��ن��ەوەی‬ ‫گ��ۆڕان��دا دەگ��ەڕێ �ت‌و دەیەوێت‬ ‫كارو شوێنی نیشتەجێبوونیان‬

‫بزانێت‪.‬‬ ‫ب����ە گ�����وێ�����رەی وت����ەی‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ئ��اگ��ادار كە‬ ‫نەیویست ناوی باڵوبكرێتەوە‪،‬‬ ‫پ��ارت��ی ل��ە رێ��گ��ەی موختاری‬ ‫گ���ەڕەك���ەك���ان���ەوە ه��ەوڵ��ی‬

‫كۆكردنەوەی ئەو زانیارییانە‬ ‫لەسەر هەوادارانی بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان دەدات‪.‬‬ ‫ه�������ەر ب�����ە گ����وێ����رەی‬ ‫ئ���ەو س���ەرچ���اوەی���ە‪ ،‬پ��ارت��ی‬ ‫م���وخ���ت���اری گ��ەڕەك��ەك��ان��ی‬

‫ئ����اگ����ادارك����ردووەت����ەوە‪ ،‬كە‬ ‫بەزووترین كات ئەو زانیارییانە‬ ‫كۆبكەنەوە‌و رەوانەی بكەن‪.‬‬ ‫بەاڵم نازانرێت ئایا پارتی‬ ‫بۆچی‌و بۆ چ مەبەستێك ئەو‬ ‫زانیارییانە كۆدەكاتەوە!!‪.‬‬

‫خواستی گۆڕانكاریی ریشەیی لە هەرێم پەرەدەسەنێت‬ ‫هەنگاو هاشم ‪ -‬هەولێر‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ب��ە ب���ڕوای بەشێكی هێزە‬ ‫سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ئیرادە بۆ هەنگاونان بۆ چاكسازیی‬ ‫زۆر الوازت�����رە ل����ەوەی ك��ە بۆ‬ ‫گەندەڵیی هەیەو دۆخی ئێستای‬ ‫هەرێمی كوردستان پێویستی بە‬ ‫گۆڕینی ریشەیی هەیە‪.‬‬ ‫ش��وان ق��ەاڵدزەی��ی‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫ب����زووت����ن����ەوەی ئ��ی��س�لام��ی��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئەوە دەخاتە روو‪،‬‬ ‫پێویستە لە هەرێمی كوردستان‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی چاكسازیی‬ ‫ئ��اش��ت��ب��وون��ەوەی��ەك��ی گشتیی‬ ‫كردارەكیی ئەنجام بدرێت لەنێوان‬ ‫الیەنەكاندا كە لە واقیعدا هەن‪،‬‬ ‫ناكرێت الیەنێك لە الیەنەكان‬ ‫ف��ەرام��ۆش بكرێن‪ ،‬دوای ئەم‬ ‫ئاشتبوونەوەیه‌ش بە هەموو الیەك‬ ‫پ��رۆژەی��ەك پێشكەش بكەن بۆ‬ ‫چاكسازیی‪ ،‬بە مەرجێك خزمەت‬ ‫بە حیزب نەكات‪ ،‬بەڵكو خزمەت‬ ‫بە جەماوەرو ئاوەدانكردنەوەی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ك��ات ل��ە هەموو‬ ‫رووەكانەوە‪.‬‬ ‫وت��ەب��ێ��ژی ب���زووت���ن���ەوەی‬ ‫ئیسالمیی بە پێویستیشی دەزانێت‬

‫«گۆڕانكاریی ریشەیی بكرێت‪،‬‬ ‫بە جۆرێك هەندێك كەسایەتی‬ ‫لەسەر ئاستی وەزیر تا دەگاتە‬ ‫ئەندام پەرلەمانی بێهەڵوێست‪،‬‬ ‫ئیجرائاتیان لەگەڵ بكرێت»‪.‬‬ ‫ب���زووت���ن���ەوەی گ����ۆڕان لە‬ ‫بەیاننامەیەكی‬ ‫‪-2011/1/29‬دا‬ ‫ب�ڵ�اوك���ردەوە‪ ،‬ك��ە جارێكی تر‬ ‫دەسەاڵتی بەهۆش هێنایەوە لەو‬ ‫گەندەڵییە سیاسیی‌و دارای��ی‌و‬ ‫ك��ارگ��ێ��ری��ە ب���ەرب�ڵ�اوەی ك��ە لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا بوونی هەیە‪،‬‬ ‫هەروەها الیەنە سیاسییەكانیشی‬ ‫ناچاركرد جه‌خت لەسەر پێویستی‬ ‫چاكسازیی‌و گۆڕانكاریی بكەنەوە‪،‬‬ ‫كە پێشتر ئ��ەم خواستە زیاتر‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان كاری لەسەر‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫عەبدولستار مەجید‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی پێیوایە‪:‬‬ ‫ب��ۆ ب��ن��ب��ڕك��ردن��ی گ��ەن��دەڵ��ی �ی‌و‬ ‫هەنگاونان ب��ەرە‌و چاكسازیی‪،‬‬ ‫پێویستە ئەو كەسانەی كە لە‬ ‫ك��اری گەندەڵییەوە تێوەگالون‬ ‫س��زاب��درێ��ن‪ ،‬ل��ەب��ەرام��ب��ەری��ش��دا‬ ‫خەڵكی دەستپاك كە سوودیان‬ ‫گ��ەی��ان��دووە بە خەڵك‪ ،‬خەاڵت‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫بە بڕوای ئەو سەركردەیەی‬

‫كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬سەرجەم‬ ‫دەزگاكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫پێویستیان ب��ە چاكسازیی‌و‬

‫هەندێك بابەتی گرنگ هەیە‬ ‫پێویست ‌ه گۆڕانكاریی ریشەیی بكرێت‪ ،‬ئەگەر چاكسازیی تێدا نەكرێت‪،‬‬ ‫بە جۆرێك هەندێك كەسایەتی‬ ‫گەندەڵیی بنبڕ ناكرێت‪ ،‬لە هەموو‬ ‫ئەمانەش گەورەتر دەستوەردانی‬ ‫لەسەر ئاستی وەزیر تا دەگاتە‬ ‫حیزبە لە ك��اروب��اری حكومیی‌و‬ ‫ئەندام پەرلەمانی بێهەڵوێست‪،‬‬ ‫بەڕێوەبردنیان‬ ‫پەرلەمانیدا‌و‬ ‫لەالیەن حیزبەوە‌و بەهەدەردانی‬ ‫ئیجرائاتیان لەگەڵ بكرێت‬ ‫داهاتی گشتیی‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو جەختیش ل��ه‌وه‌‬ ‫لەدوای ساڵی (‪)1991‬وە باس دەك��ات��ەوە ك��ە ل���ەدوای ساڵی‬ ‫(‪)1991‬وە باس لە گەندەڵیی‬ ‫لە گەندەڵیی دەكرێت‪ ،‬بەاڵم دەكرێت‪ ،‬بەاڵم هیچ رێوشوێنێك‬ ‫هیچ رێوشوێنێك بۆ كرداری‬ ‫بۆ كرداری چاكسازیی‌و بنبڕكردنی‬ ‫گەندەڵیی نەكراوە‪ ،‬ئەگەر بێت‌و‬ ‫چاكسازیی‌و بنبڕكردنی‬ ‫بەمشێوەیەی ئێستاش بڕوا‪ ،‬ئەو‬ ‫گەندەڵیی نەكراوە‬ ‫شنەبایەی كە هاتووە‪ ،‬زۆر شوێن‬ ‫دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫دەس���ەاڵت���داران���ی هەرێمی‬ ‫هەڵبژاردنەوەی‬ ‫ك���وردس���ت���ان ب���ە زارەك���ی���ی‬ ‫گەیشتوونەتە ئەو بڕوایەی كە‬ ‫پێشوه‌خت بە بنەماو‬ ‫چاكسازیی پێویستە‌و ناكرێت لەوە‬ ‫زیاتر چاو لە گەندەڵیی بپۆشرێت‪،‬‬ ‫هەنگاوی ریشەیی‬ ‫ب����ەاڵم ه��ی��چ ب��ەرپ��رس��ێ��ك��ی��ش‬ ‫دەزانم بەرەو چاكسازیی رووبەڕووی لێپرسینەوە ناكرێت‪.‬‬ ‫مەولود باوەموراد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكگرتووی‬ ‫نەمانی گەندەڵیی هەیە‪ ،‬بەاڵم ئ��ی��س�لام��ی��ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫ت��اوەك��و ئێستا ه��ەن��گ��اوی بۆ ش��ەف��اف��ی��ەت‌و ل��ێ��پ��رس��ی��ن��ەوە‬ ‫نەنراوە بە كردارەكی‪ ،‬هەروەها ب��ە هەنگاوەكانی چاكسازیی‬

‫دەزان��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم بەپێویستی‬ ‫دەزانێت لێپرسینەوە لە كەسانی‬ ‫گەندەڵكار بكرێت كە لە هەموو‬ ‫ئاستەكاندان‪ ،‬نەك تەنیا خەڵكی‬ ‫خوارەوە‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای ئ��ەم��ان��ەش‪ ،‬ئەو‬ ‫ئەندامەی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫ی��ەك��گ��رت��وو‪ ،‬ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەوەی‬ ‫پێشوه‌خت بە بنەماو هەنگاوی‬ ‫ری��ش��ەی��ی دەزان���ێ���ت ب���ەرەو‬ ‫چاكسازیی‪.‬‬ ‫لەئێستاشدا كە گۆڕانكاریی‬ ‫ری��ش��ەی��ی ب���ووه‌ت���ە خ��واس��ت��ی‬ ‫سەرەكیی خەڵكی كوردستان‌و‬ ‫ه���ێ���زە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەك��ان‪،‬‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێم ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بە هاندانی خەڵك بۆ بارگرژیی‬ ‫تۆمەتبار دەك���ەن‌و پێیانوایە‬ ‫ئەزموونی هەرێم جیاوازترە لە‬ ‫واڵتانی تر‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا عەبدولستار‬ ‫م��ەج��ی��د دەڵ���ێ���ت‪ :‬پێویستە‬ ‫دەس����ەاڵت س��وپ��اس��گ��وزارب��ێ��ت‬ ‫ل��ە ك��ەم��وك��ورت��ی��ی��ەك��ان��ی كە‬ ‫پێیدەوترێت‪ ،‬ناكرێت دەسەاڵت‬ ‫ئەو رێگایانە بەكاربهێنێت كە‬ ‫ل��ەس��ااڵن��ی پێش (‪)2000‬ەوە‬ ‫پەنای بۆ بردووە‪ ،‬چونكە ئەمە‬ ‫هەڵەیەكی گەورەیە‪.‬‬

‫هاواڵتییەكی هەولێر‪ :‬جام كە پڕبوو‪ ،‬لێی دەڕژێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.................................................. ........‬‬

‫هەولێر‬

‫هاواڵتییان‌و كاسبكارانی شاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬وێڕای ناڕەزایی دەربڕین لە‬ ‫خراپیی باروگوزەرانیان‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫لە دەرەنجامەكانی ئەنجامنەدانی‬ ‫چاكسازیی ئ��اگ��ادار دەك��ەن��ەوەو‬ ‫پسپۆڕێكی دەروون��ی��ش دەڵێت‪:‬‬ ‫«هەستدەكرێت كە دابەشكردنی‬ ‫داه����ات‌و پێداویستییەكان لە‬ ‫كۆمەڵگەی كوردیدا‪ ،‬خراپن‌و ئەوەی‬ ‫بووەتە هۆكار‪ ،‬حكومەتە‪ ،‬لەبەرئەوە‬ ‫كۆمەڵگە كاردانەوەی دەبێت»‪.‬‬ ‫دواب������ەدوای رووداوەك���ان���ی‬ ‫ئەمدواییەی تونس‌و میسر‪ ،‬بەشێكی‬ ‫زۆر ل��ە هاواڵتییەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەردەوام پەندی «جام‬ ‫كە پڕ بوو‪ ،‬لێی دەڕژێ��ت» بیری‬ ‫دەس��ەاڵت دەهێننەوە‪ ،‬ئەوان داوا‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬پێش ئ��ەوەی كە جامی‬ ‫تەحەمولیان پڕببێت‌و خەشم‌و‬ ‫تووڕەییان بڕێژن‪ ،‬دەس��ەاڵت بیر‬ ‫لەچاكسازیی بكاتەوەو ئەوەندە‬ ‫خواست‌و داواكارییەكانیان نادیدە‬ ‫نەگرێت‪.‬‬ ‫خورشید میر ئەحمەد‪ ،‬تەمەن‬ ‫‪ 55‬س��اڵ‪ ،‬كە ب��ەالی عارەبانەی‬ ‫لەنزیك‬ ‫میوەفرۆشتنەكەیەوە‬ ‫شەقامی سی مەتریی دانیشتبوو‪،‬‬ ‫ب��ەدەم ئامۆژگارییەكی باوكانەوە‬ ‫دەی��وت‪« :‬داواك���ارم لەبەرپرسان‬ ‫ك��ە ت��ەم��اش��ای��ەك��ی ئ��ەو خەڵكە‬ ‫هەژارە بكەن‌و بەزەییەكیان پێیاندا‬ ‫بێتەوە‪ ،‬چونكە كە جام پڕ بوو‪،‬‬ ‫لێی دەڕژێ��ت‪ ،‬خەڵك بێزاربووەو‬ ‫رادەپەڕێت‌و قبووڵی ناكات»‪.‬‬ ‫لەو كاتەدا كە قسەی بۆ رۆژنامە‬ ‫دەك��رد‪ ،‬ئەو پیرە پیاوە دەستی‬ ‫بۆ چەند كەسێكی تر راكێشا كە‬

‫هەولێر‪ ،‬ئامۆژگاریی دەسەاڵت دەكات!‬ ‫بەبەردەم عارەبانەكەیدا تێپەڕبوون‌و‬ ‫كەمئەندام ب��وون‪ ،‬خورشید وتی‪:‬‬ ‫«گەندەڵیی زۆرەو خەڵك پڕبووە‪،‬‬ ‫ب��ا ح��ك��وم��ەت ب��ەزەی��ی��ەك��ی بەو‬ ‫كەسانەدا بێتەوەو چاوێك بەخۆیدا‬ ‫بخشێنێتەوە»‪.‬‬ ‫ه��ەردی سەعدیش كە بەالی‬ ‫مێزی وردەف��رۆش��ی��ی��ەك��ەی��ەوە لە‬ ‫یەكێك لە بازاڕەكانی شەقامی باتا‬ ‫دانیشتبوو‪ ،‬ئاماژەی بەوە دەكرد‬ ‫كە حكومەت كاری كردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫باشترە كاری زیاتر بكەن‌و گوێش بۆ‬ ‫خەڵكی رابگرن تا ئەوەی لە واڵتان‬ ‫روودەدات الی ئێمەش روونەداتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم وت��ی‪« :‬حكومەتی كوردی‬ ‫بەشێكە لەخۆمان‌و خەڵكی ئێمە‬ ‫ه��وش��ی��ارە‪ ،‬لەمیسر بۆیە ئ��ەوە‬ ‫روویدا‪ ،‬چونكە خەڵك لە حوسنی‬ ‫ناموبارەك گەیشتنە لوتكە‪ ،‬بۆیە خەڵكی میسر ه��ەژدە رۆژ چوونە‬ ‫پێویستە حكومەتی هەرێمیش سەر جادەو لە حكومەتیان قبووڵ‬ ‫گوێ لەمیللەت بگرێت‪ ،‬چونكە بە نەكرد‪ ،‬ئاوا خەڵكی ئێمەش قبووڵی‬ ‫ناكات»‪.‬‬ ‫میللەتەوە حكومەتە»‪.‬‬ ‫ع��ەب��اس‪ ،‬رەخ��ن��ە ل��ە دابین‬ ‫هەندێكی تر لە هاواڵتییانی‬ ‫هەولێر پێیانوایە‪ ،‬گەلی كورد هیچ ن���ەك���ردن���ی خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی��ە‬ ‫جیاوازییەكی نییە لەگەڵ گەالنی سەرەتاییەكان دەگرێت‌و ئاماژە‬ ‫ب��ۆ ئ��ەوە دەك���ات ك��ە سادەترین‬ ‫میسرو تونسدا‪.‬‬ ‫عەباس ئەحمەد‪ ،‬كە دوكانی خزمەتگوزاریی‪ ،‬كارەبایە‪ ،‬كەچی‬ ‫فرۆشتنی مۆبایلی لە یەكێك لە ح��ك��وم��ەت ئ��ەوەش��ی پ��ێ دابین‬ ‫بازاڕەكانی شاری هەولێردا هەیە‪ ،‬ناكرێت‌و ه��ەژدە ساڵە كارەبایان‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ ،‬كە كوردیش پێ چارەسەر ناكرێت‪ ،‬پێویستە‬ ‫هیچی كەمتر نییە ل��ە خەڵكی لەخۆیانەوە دەست بە چاكسازیی‬ ‫میسر‌و تونس‪ ،‬بۆیە باشتر وایە بكەن‪ ،‬تا خەڵك لەوە زیاتر تووڕە‬ ‫دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ش دەرس��ێ��ك نەبووە‪.‬‬ ‫«چینێكی زۆری خ��ەڵ��ك‪،‬‬ ‫لەو واڵتانە وەرب��گ��رن‌و وەك ئەو‬ ‫دەڵێت‪ ،‬تەنیا گوێ لەوانە نەگرن خوێندنی تەواو كردووەو دانامەزرێت‪،‬‬ ‫ك��ە مامەحەمەییان ب��ۆ دەك��ەن‪ ،‬خەڵك ه��ەژارەو وەكو من مێزێكی‬ ‫وتیشی‪« :‬میللەت وەك��و ج��اران دان��اوە پێی دەژی»‪ ،‬ئەمە وتەی‬ ‫نییەو چاوی كراوەتەوە‌و گەندەڵیی نەوزاد مەجیدی تەمەن ‪ 45‬ساڵ بوو‪،‬‬ ‫زۆرەو باشتر وایە عیبرەت لەمیسر‌و كە مێزێكی الی كۆتری سەالمی‬ ‫تونس وەربگرن‌و چارەسەری بكەن‪ ،‬شاری هەولێر دانابوو‪ ،‬وردەواڵه‌ی‬ ‫ئەگەرنا گەردەلول بەڕێوەیە‪ ،‬چۆن ل��ەس��ەر دەف��رۆش��ت‪ ،‬ئ��ەو وت��ی‪:‬‬

‫«ئامۆژگاریم بۆ دەسەاڵت ئەوەیە‬ ‫كە چاو بەخۆیدا بخشێنێتەوە‪ ،‬ئێمە‬ ‫تەجروبەی میسر‌و تونسمان هەیە‪،‬‬ ‫باشتر وایە حكومەت ئاوڕ لە حاڵی‬ ‫ئەو میللەتە بداتەوە تا نەبووین‬ ‫بە میسر‌و تونس‪ ،‬چینی فەقیر‬ ‫زۆر ب��ووە‪ ،‬ئ��ەو خەڵكە هەمووی‬ ‫ملیاردێر‌و مەسئول نییە»‪.‬‬ ‫لەوالی مێزەكەی نەوزادیشەوە‪،‬‬ ‫شاخەوان مستەفای دوكاندار كە‬ ‫تەمەنی ‪ 34‬ساڵە‪ ،‬گ��ازن��دەی لە‬ ‫مامەڵەی پێشتری شارەوانی كرد‬ ‫لەگەڵ كاسبكاراندا‪ ،‬ب��ەاڵم وەك‬ ‫ئەو باسیكرد‪ ،‬ل��ەدوای دەرچوونی‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ە (‪ )7‬خاڵییەكەی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕانەوە‪ ،‬كارمەندانی‬ ‫شارەوانیش مامەڵەیان باش بووە‬ ‫لەگەڵیاندا‌و دەپرسێت‪« :‬باشە‬ ‫ب��ۆچ��ی پێش ئ��ەو بەیاننامەیە‬ ‫نەدەترسان‌و بەوشێوەیە مامەڵەتان‬ ‫لەگەڵ خەڵك نەدەكرد؟»‪.‬‬ ‫ش�����اخ�����ەوان‪ ،‬خ���ەم���ی ب��ە‬ ‫هەدەربردنی نەوتی هەرێمیشی بۆ‬

‫پەیامنێری رۆژنامە دركاند‌و وتی‪:‬‬ ‫«ب��ە ب��ەرچ��اوی ئێمەوە نەوتەكە‬ ‫دەدزرێت‌و كەس نازانێت ئەو پارەیە‬ ‫چی لێ دێت‌و بۆچی سەرفی دەكەن‪،‬‬ ‫مەسئول هەیە تەنیا شەوێك لەسەر‬ ‫مێزەكەی لەشیراتۆن‪ ،‬بایی سێسەد‬ ‫هەزار دەخواتەوە‪ ،‬گەنجیش هەیە‬ ‫مووچەكەی سێسەد هەزارە»‪.‬‬ ‫پسپۆڕ‌و شارەزایانی زانستی‬ ‫دەروون��ی��ش‪ ،‬هۆشیاریی دەدەن��ە‬ ‫دەس�����ەاڵت ك���ە ه���ەرچ���ی زووە‬ ‫بنەڕەتییەكانی‬ ‫پێداویستییە‬ ‫هاواڵتییان دابین بكەن‪ ،‬چونكە‬ ‫ك��ەڵ��ەك��ەب��وون��ی داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫جێبەجێنەكردنیان‪،‬‬ ‫خ��ەڵ��ك‌و‬ ‫تەقینەوەی كۆمەڵگەی لێ دروست‬ ‫دەب��ێ �ت‌و بەپێی ئ��ەو شیكارییە‬ ‫زانستییانەی ئەوان بۆ كۆمەڵگەی‬ ‫دەكەن‪ ،‬كۆمەڵگەی كوردی لەدۆخی‬ ‫تەقینەوەدایە‪.‬‬ ‫پسپۆڕێكی زانستی دەروونیش‪،‬‬ ‫هاوكێشەی (ماسلۆ) لە زانستی‬ ‫دەروونیدا بۆ ئەم بارودۆخەی هەرێم‬

‫دەهێنێتەوە كە ئاماژە بەوەدەكات‪،‬‬ ‫هەڕەمێكی هەیە بۆ پێداویستییەكانی‬ ‫مرۆڤ‪ ،‬پێداویستییە سەرەكییەكان‬ ‫لە سەرەتای هەڕەمەكەدان‪ ،‬وەكو‬ ‫خواردن‌و خواردنەوەو جل‌و بەرگ‌و‬ ‫هەوا هەڵمژین‌و خەوتن‪ ،‬دوای ئەوە‬ ‫پێداویستییەكانی تر دێ��ن‪ ،‬هەر‬ ‫كاتێك هەر یەكە لەم پێداویستییانە‬ ‫بە رێژەیەكی دیاریكراو تێر نەكرێن‪،‬‬ ‫مرۆڤ كاردانەوەی دەبێت‪.‬‬ ‫ق��ادر حسێن‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫ماستەر لە زانستی دەروون��ی��دا‪،‬‬ ‫پێیوایە كە كاردانەوەكانیش شێوازی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆر وەردەگ���رن‪ ،‬ج��اری وا‬ ‫هەیە تەنیا لەخۆیدا دەیهێڵێتەوەو‬ ‫ج��اری واش هەیە سەردەكێشێت‬ ‫بۆ دەرب��ڕی �ن‌و راس��ت��ەوخ��ۆش ئەو‬ ‫كاردانەوەیە نیشانەگیر دەبێت بۆ‬ ‫ئەو كەسەی كە پێداویستییەكەی‬ ‫سەركوت ك���ردووە‌و بە رۆژنامەی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ئێستا كۆمەڵگەی‬ ‫ئێمە لەم دۆخەدایەو هەستدەكەین‬ ‫دابەشكردنی داهات‌و پێداویستییەكان‬ ‫خ��راپ��ن‪ ،‬ئ��ەوەی ب��ووەت��ە هۆكار‪،‬‬ ‫حكومەتە‪ ،‬لەبەرئەوە كاردانەوەكەی‬ ‫كۆمەڵگە رووەو ئەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��س��پ��ۆڕە دەروون��ی��ی��ە‪،‬‬ ‫ئ����ام����اژە ب�����ەوە دەك������ات كە‬ ‫كەڵەكەبوونی داخوازییەكانی تاك‌و‬ ‫جێبەجێنەكردنیان‪ ،‬تووڕەبوونی‬ ‫كۆمەڵگەی لێ دەكەوێتەوەو دەڵێت‪:‬‬ ‫«كۆمەڵگە الشەیەكی گ��ەورەی‬ ‫تاكە‪ ،‬وەك چۆن خەسڵەتەكانی‬ ‫تاك بەو جۆرە بوو‪ ،‬ئاواش كۆمەڵگە‬ ‫هەمان هاوكێشەی لەسەر جێبەجێ‬ ‫دەبێت‪ ،‬كۆمەڵگە پێویستی بە نان‌و‬ ‫ئاو و كارەبا‌و سەالمەتیی‌و ئاسایشە‪،‬‬ ‫پێویستی بەوە هەیە رێزی كەرامەتی‬ ‫بگیرێت‌و كبریای بریندار نەكرێت‪،‬‬ ‫پێویستی ب��ەوەی��ە كە گاڵتە بە‬ ‫موقەدەساتی نەكرێت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئه‌حمه‌د عه‌زیز‪ :‬ئەگەر سەیری دۆخەكە بكەیت لە ماوەی ئەم هەشت ساڵەدا‪ ،‬دەستكەوتێك‬ ‫بۆ كورد بەدیناكەیت لەم ناوچانە‬

‫بەهۆی سیاسەتی هەڵەی پارتی‌و یەكێتییەوە‬

‫(‪ )8‬ساڵە كورد لە كەركوك‌و ناوچەدابڕاوەكان پاشەكشە دەكات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە ‪ -‬كەركوك ئەو پۆستەی لە هەڵبژاردندا بردەوە‪،‬‬ ‫‪ ............................................................‬ئەمە جگە ل��ەوەی ملمالنێكانیان‬ ‫لەسەر پۆست دابەشكردن‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ل����ەدوای پ��رۆس��ەی ئ��ازادی��ی فەرمانگە گ���ەورەو بچووكەكان‌و‬ ‫عێراق لە ساڵی (‪)2003‬وە‪ ،‬پارتی‌و ب��ەڕێ��وەب��ەری خوێندنگەكانیشی‬ ‫یەكێتی نوێنەرایەتی كوردیان لە گ���رت���ووەت���ەوە‌و ت��اك��و ئێستاش‬ ‫بەغدا كردووەو لە شاری كەركوك‌و ملمالنێكانیان بەردەوامە‪.‬‬ ‫ن��اوچ��ەداب��ڕاوەك��ان��ی��ش ل��ە ئاستی دوو هێزی ئاسایش لە جێگەی‬ ‫سیاسیی‌و ئیداریدا خاوەنی دەسەاڵتی ئاسایشی كوردستان‬ ‫پ��ـ��ارت�ی‌و یەكێتی ل��ە ساڵی‬ ‫یەكەم بوون‪ ،‬بەاڵم بەردەوام كورد‬ ‫(‪)2003‬ەوە دوو بەڕێوەبەرێتی‬ ‫لەو ناوچانە لە پاشەكشەدایە‪.‬‬ ‫ئاسایشیان لە ش��ارەك��ەدا جێگیر‬ ‫گواستنەوەی ملمالنێكان بۆ‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬چاودێرانیش پێیانوایە؛‬ ‫كەركوك‬ ‫كاتێك ساڵی (‪ )2003‬كەركوك كاریگەریی زۆر خراپی لەسەر ئەدای‬ ‫لەگەڵ ناوچەكانی دیكەی عێراقدا ك��ورد ه��ەب��ووەو هەمیشە بەهۆی‬ ‫ل��ە الی���ەن ه��ێ��زەك��ان��ی ئەمریكاو ئ��ەو دوو ه��ێ��زەوە ك��ورد تۆمەتی‬ ‫هاوپەیمانەكانییەوە ئازاد كرا‪ ،‬ئەم جۆراوجۆری دراوەتە پاڵ‪.‬‬ ‫لەتیف فاتیح فەرەج‪ ،‬نووسەرو‬ ‫دوو حیزبە لە كوردستان خاوەنی دوو‬ ‫ئیدارە بوون‌و ئەو كات كە هاتنەوە رۆشنبیر لە كەركوك بە رۆژنامەی‬ ‫كەركوك‪ ،‬هەریەكەو پارێزگارێكیان راگەیاند‪« :‬دەب��وو لە كەركوك‌و‬ ‫بۆ كەركوك دانا‪ ،‬واتە كەركوك دوو ن��اوچ��ەداب��ڕاوەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫پارێزگاری هەبوو‪ ،‬یەكێك یەكێتی‌و ئاسایش ئاسایشی كوردبووایەو‬ ‫یەكێكیان پارتی كە پێشتر لە رەنگدانەوەی هەموو میللەتی كورد‬ ‫ئیدارەی هەولێرو سلێمانی پارێزگاری بووایە‪ ،‬نەك تەنیا پارتی‌و یەكێتی‪،‬‬ ‫كەركوك بوون‪ ،‬بەاڵم لەژێر فشاری كە بەهۆی ئەو دوو هێزەوە كورد‬ ‫هێزەكانی ئەمریكادا ناچاربوون واز زیانی ك��ردووەو هەمیشە نەیارانی‬ ‫لەو پۆستە بهێنن‌و پۆستەكە درا بە كورد تۆمەتی جۆراوجۆریان داوەتە‬ ‫پاڵ ك��وردو كوردیان بە داگیركەر‬ ‫كەسێكی كوردی «بێالیەن»‪.‬‬ ‫جگە ل��ەوەش لە هەریەك لە وەسفكردووە لە كەركوك»‪.‬‬ ‫لەم رووەوە ئەحمەد عەزیز‪،‬‬ ‫قەزاو ناحیەكانی سەر بە پارێزگاكە‬ ‫هەریەكەو بەڕێوەبەرێكی ئیدارییان رۆژنامەنووس لە كەركوك نموونەیەك‬ ‫دان��اب��وو‪ ،‬كە هەندێك ل��ەو ق��ەزاو بۆ ئەو دوو ئاسایشییە دەهێنێتەوە‌و‬ ‫ناحیانە تائێستاش دوو بەڕێوەبەری دەڵێت‪ :‬نەخۆشخانەی ئازادیی شاری‬ ‫ئیدارییان هەیە‪ ،‬هەروەها بەهۆی كەركوك ئەمنیەتی دراوەتە دەستی‬ ‫ملمالنێی نێوان پارتی‌و یەكێتییەوەو ئاسایش‪ ،‬ب��ەاڵم رۆژێ��ك ئاسایشی‬ ‫بوونی دوو پاڵێوراو بۆ پۆستی پارتی‌و رۆژێك ئاسایشی یەكێتی لەو‬ ‫قایمقامی داقوق كەسێكی عەرەب نەخۆشخانەیەن بە دوو جل‌و بەرگی‬

‫راپۆرتی‪ :‬رێباز محەمەد‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ه����ەزاران خێزانی ع��ەرەب��ی‬ ‫ه����اوردە‪ ،‬دوای وەرگ��رت��ن��ەوەی‬ ‫قەره‌بووش كەركوك جێناهێڵن‌و‬ ‫ئەندامێكی عەرەبی لیژنەی مادەی‬ ‫(‪)140‬ی��ش دەڵێت‪ :‬ئەو كەسانە‬ ‫یەكێتی‌و پارتیان لە پشتە بۆیە‬ ‫ناگەڕێنەوە‪.‬‬ ‫ل��ە س���ەرەت���ای پێكهێنانی‬ ‫لیژنەی مادەی (‪)140‬ەوە‪ ،‬تائێستا‬ ‫نزیكەی (‪ )11‬ه���ەزار خێزانی‬ ‫عەرەبی هاوردەی كەركوك چەكی‬ ‫قەرەبوویان وەرگ��رت��ووە‌و بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی رۆژنامە‪ ،‬تائێستا‬ ‫كەمتر ل��ە (‪ )1000‬خێزانیان‬ ‫گەڕاونەتەوە‪.‬‬ ‫م��ح��ەم��ەد خەلیل ج��ب��وری‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی ك��وت��ل��ەی ع��ەرەب��ی‬ ‫ل���ە ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫ك���ەرك���وك‌و ئ��ەن��دام��ی لیژنەی‬ ‫ب���ااڵی جێبەجێكردنی م��ادەی‬ ‫(‪ )140‬لەوبارەیەوە بە رۆژنامەی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەو ماڵە عەرەبانەی‬ ‫كە چەكی قەرەبوویان وەرگرتووە‪،‬‬ ‫نەگەڕاونەتەوە شوێنی خۆیان لە‬ ‫یەكێتی‌و پارتییەوە نزیكن‪ ،‬من‬ ‫بەڵگەم الیە ئەو فەرمانبەرانەی‬ ‫ق��ەرەب��ووی م���ادەی (‪)140‬ی���ان‬ ‫وەرگ���رت���ووەو ن��ەگ��ەڕاون��ەت��ەوە‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی��ان ب��ە یەكێتی‌و‬ ‫پارتییەوە هەیە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬لە ساڵی (‪)2008‬ەوە‬

‫جیاوازەوە‪ ،‬كە ئەمەش كاریگەریی لە كاتێكدایە هەمیشە سەركردایەتی‬ ‫خراپی لەسەر ناوبانگی ئەو هێزانەو ئەو دوو حیزبە بانگەشەی یەكڕیزیی‌و‬ ‫تەبایی نێوانیان‌و هێزەكانی دیكەی‬ ‫تەنانەت كورد هەبووە‪.‬‬ ‫كوردستان دەك��ەن‪ ،‬بە تایبەت لە‬ ‫رێككنەكەوتن لەسەر لیژنەكانی‬ ‫كەركوك‌و بەغدا‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی كەركوك‬ ‫عەلی ساڵەیی‪ ،‬ئەندامی لیستی‬ ‫لە ساڵی (‪)2005‬ەوە‪ ،‬واتە‬ ‫م��اوەی ش��ەش ساڵە هەڵبژاردنی برایەتی لە ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ای كەركوك كەركوك بە رۆژنامەی راگەیاند‪« :‬لە‬ ‫ئەنجام دراوە‪ ،‬ب��ەاڵم تاكو ئێستا ساڵی (‪)2005‬ەوە لیژنەكانی ناو‬ ‫پارتی‌و یەكێتی لەسەر سەرۆكایەتی ئەنجومەنی پارێزگای دابەشكراون‬ ‫پێنج لیژنە رێكنەكەوتوون‌‪ ،‬ئەمەش بۆ (‪ )13‬لیژنە‪ ،‬شەشیان دراون‬

‫بە عەرەب‌و توركمان‌و حەوتیشیان‬ ‫ب���ۆ ك�����ورد‪ ،‬ب����ەاڵم ل���ەو ح���ەوت‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەی ك���ورد پێنجیان بەر‬ ‫پارتی‌و یەكێتی كەوتوون‌و تائێستا‬ ‫ل��ەس��ەر س��ەرۆك��ای��ەت��ی لیژنەكان‬ ‫رێككنەكەوتوون‌و لیژنەكان بەبێ‬ ‫سەرۆك ماونەتەوە‪ ،‬ئەمە لە كاتێكدایە‬ ‫كە عەرەب‌و توركمانەكان جیاوازیی‬ ‫نێوانیان زۆرە‪ ،‬بەاڵم لە بەرامبەر‬ ‫كورددا هەمیشە یەكگرتوون‪ ،‬ئەمەش‬ ‫كاریگەریی خراپی هەبووە لەسەر‬ ‫هەڵوێستی سیاسیمان بەرامبەر‬ ‫عەرەب‌و توركمان‪.‬‬ ‫بەرژەوەندیی حیزب‪ ،‬نەك كەركوك‬ ‫ل���ەدوای ساڵی (‪)2005‬ەوەو‬ ‫ل��ە ك��ات��ی پێكهێنانی كابینەی‬ ‫حكومەتی عێراق لە چوارچێوەی‬ ‫ئاساییكردنەوەی دۆخ��ی كەركوك‬ ‫بەپێی مادەی (‪‌)140‬و گەڕانەوەی‬ ‫قەزاو ناحیە دابڕاوەكانی كەركوك‬ ‫بۆ سەر ئیدارەی شارەكە‪ ،‬بەپێی‬ ‫ئ��ەو زانیارییانەی لەبەردەستدان‬ ‫سەرۆك وەزیرانی عێراق رەزامەندیی‬ ‫دەربڕیوە بە گەڕانەوەی قەزاكانی‬ ‫چەمچەماڵ‌و كەالرو كفری بۆ سەر‬ ‫كەركوك‌‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش سێ‬ ‫جار نووسراوی ئاراستەی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك ك��ردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بابەتەكە پشتگوێخراوە‪ ،‬چاودێرانیش‬ ‫پێیانوایە؛ مەكتەبی سیاسیی‬ ‫یەكێتی بەوە رازی نەبووە‪ ،‬چونكە‬ ‫لە بەرژەوەندیی حیزبییەوە سەیری‬ ‫بابەتەكەیان كردووەو پێیانوابووە؛‬ ‫گەر ئەو قەزایانە بگەڕێنەوە سەر‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬نفوسی سیاسییان لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندا بەرامبەر‬ ‫پارتی كەم دەبێتەوە‪.‬‬

‫عەرەبە هاوردەكان كەركوك بەجێناهێڵن‬

‫چەكی قەرەبوو بە هیچ خێزانێكی‬ ‫عەرەبی هاوردە نەدراوە‪ ،‬ئەوانەی‬ ‫مامەڵەی ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی��ان‬ ‫پـێـشـكەشكردووە‪ ،‬لە قۆناغی‬ ‫(‪)11‬ەوە ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوە‬ ‫وەستاوە‪ ،‬بەاڵم قەرەبووی ئاوارە‬ ‫كوردەكانی كەركوك گەیشتووەتە‬ ‫قۆناغی (‪ ،)26‬لە كاتێكدا هەر‬ ‫قۆناغێكی ماڵە عەرەبەكان (‪)100‬‬ ‫كەسە‪ ،‬بەاڵم قەرەبووی قۆناغی‬ ‫ئاوارە كوردەكان (‪ )1600‬كەسە»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا كاكەڕەش سدیق‪،‬‬ ‫بەرێوەبەری ئۆفیسی كەركوكی‬ ‫م���ادەی (‪ )140‬ئ��ەو تۆمەتەی‬ ‫م��ح��ەم��ەد ج��ب��وری رەت��ك��ردەوە‬ ‫ك��ە یەكێتی‌و پ��ارت��ی ل��ە پشت‬ ‫گەڕانەوەی عەرەبە هاوردەكانەوە‬ ‫بن‌و وتی‪« :‬هیچ كەسێك ناتوانێت‬ ‫دژی بڕیارەكانی لیژنەی مادەی‬ ‫(‪ )140‬بێت‌و پشتیوانیی عەرەبە‬ ‫هاوردەكان بكات بۆ مانەوەیان لە‬ ‫كەركوك»‪.‬‬ ‫بەپێی مادەی (‪)140‬ی دەستە‬ ‫حسین جومەیلی‪ ،‬كە هاواڵتییەكی‬ ‫عەرەبی هاوردەی شاری كەركوكەو‬ ‫چ��اوەڕێ��ی ق��ەرەب��وو دەك���ات‪ ،‬بە‬ ‫ێ ساڵە‬ ‫رۆژن��ام��ەی راگەیاند‪ :‬س ‌‬ ‫فۆرمی قەرەبووی مـــــادەی (‪)140‬‬ ‫ی پڕكردووەتەوە‪ ،‬تائێستا چەكی‬ ‫قەرەبووكردنەوەم وەرنەگرتووە‪،‬‬ ‫بۆیە لە كەركوك ماوینەتەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە ع��ەرەب��ە‬ ‫رەخنەی لە لیژنەی جێبەجێكاری‬ ‫مادەی (‪ )140‬دەگرێت‌و پێیوایە؛‬

‫ل��ە ئ��اس��ت��ی ب��ەرەوپ��ێ��ش��چ��وون��ی‬ ‫ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی��ان ن��ەب��وون‪:‬‬ ‫«بە داخەوە ئەندامەكانی مادەی‬ ‫(‪ )140‬زۆر الوازن‌و نەیانتوانیوە لە‬ ‫خەمی هاواڵتییاندابن‌و چەندینجار‬ ‫بەڵێنیان پێداوین‌و جێبەجێیان‬ ‫ن��ەك��ردووە‌و ه��ەر پێمان دەڵێن؛‬ ‫ئ��ەم هەفتەو مانگەی دێ��ت��ەوە‬ ‫چەكەكانتان دەگەڕێتەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە ع��ەرەب��ەی‬ ‫ك��ەرك��وك وتیشی‪ :‬ئ��ەگ��ەر ئەم‬ ‫دەس��ت��اودەس��ت��ك��ردن��ەی ئێمە‬ ‫كۆتایی پێنه‌یەت‪ ،‬ناچار دەبین‬ ‫خۆپیشاندان بكەین‪ ،‬چونكە داوای‬ ‫مافی خۆمان دەك��ەی �ن‌و دەبێت‬ ‫قەرەبوو بكرێینەوە»‪.‬‬ ‫بەپێی راپۆرتێكی لیژنەی‬ ‫دارای���ی س��ەر ب��ە لیژنەی ب��ااڵی‬ ‫جێبەجێكردنی م��ادەی (‪،)140‬‬ ‫ك��ە وێنەیەكی الی رۆژن��ام��ەی��ە‬ ‫ل��ە س��ەرەت��ای دەس��ت��ك��ردن بە‬ ‫قەربووكردنەوە تا سەرەتای ساڵی‬ ‫(‪ ،)2010‬نزیكەی (‪ )10984‬چەكی‬ ‫قەرەبووكردنەوە دراوە بە عەرەبە‬ ‫هاوردەكان‌و كۆی پارەی دراویش‬ ‫(‪ )219‬ملیارو (‪ )680‬ملیۆن‬ ‫دی��ن��ارە‪ ،‬نزیكەی (‪ )10‬ه��ەزار‬ ‫مامەڵەی دیكەش ئامادەكراون تا‬ ‫چەكی قەرەبوویان پێ بدرێت‪.‬‬ ‫ه���ەروەك ك��اك��ەڕەش سدیق‬ ‫بە رۆژنامەی وت‪« :‬بەپێی ئەو‬ ‫بەڵێننامەیەی لە بەشی یاسایی‬ ‫پارێزگای كەركوك پڕدەكرێتەوە‪،‬‬ ‫هەر هاواڵتییەكی ه��اوردە دوای‬

‫وەرگرتنی چەكی قەرەبوو‪ ،‬دەبێت‬ ‫ل��ەم��اوەی (‪ )40‬رۆژدا كەركوك‬ ‫بەجێبهێڵێت‪ ،‬ئەگەرنا ئیجرائاتی‬ ‫یاسایی لەگەڵ دەكرێت‌و پارەكەی‬ ‫لێوەردەگیرێتەوە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬تائێستا تەنیا‬ ‫(‪)2‬ك�����ەس ق���ەرەب���ووەك���ەی���ان‬ ‫ل��ێ��وەرگ��ی��راوەت��ەوە»‪ ،‬بەئەركی‬ ‫پۆلیسی كەركوكیشی زان��ی كە‬ ‫زانیاریی لەسەر ئەو خێزانە هاوردانە‬ ‫كۆبكەنەوە كە قەرەبووكراونەتەوەو‬ ‫ن���ەگ���ەڕاون���ەت���ەوە ب��ۆ شوێنی‬ ‫پێشووتری خۆیان‪ ،‬كە لیژنەكەیان‬ ‫ئاگادار بكەنەوە یان راستەوخۆ‬ ‫ئەو خێزانانە ئاگادار بكەنەوە كە‬ ‫كەركوك بەجێبهێڵن»‪.‬‬ ‫خ��ال��ی��د ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان‪،‬‬ ‫چاودێری سیاسیی لە كەركوك‬ ‫ب���ە پ��ێ��وی��س��ت��ی دەزان����ێ����ت‪:‬‬ ‫«سەركردایەتی ك��ورد بە هەر‬ ‫ج��ۆرێ��ك ب��ێ��ت‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت لە‬ ‫رێ��گ��ەی فشاریشەوە بێت كار‬ ‫لەسەر كارابوونی لیژنەی بااڵی‬ ‫جێبەجێكردنی م��ادەی (‪)140‬‬ ‫بكات‪ ،‬چونكە هاوردەیەكی‬ ‫ع����ەرەب����ی داوای‬

‫گ���ەڕان���ەوەی ب��ك��ات‌و ق��ەرەب��وو‬ ‫نەكرێتەوە‪ ،‬پێموایە كەمتەرخەمیی‬ ‫الیەنی كوردییە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو چ���اودێ���رە سیاسییە‬ ‫مەترسیی م��ان��ەوەی ئ��ەو ماڵە‬ ‫ع���ەرەب���ان���ەی ن����ەش����اردەوەو‬ ‫ب������ە رۆژن��������ام��������ەی وت‪:‬‬ ‫«قەرەبوونەكردنەوەی ئەو ماڵە‬ ‫عەرەبانەی كە داوای گەڕانەوە‬ ‫دەكەن‪ ،‬مەترسیی لەسەر چەندین‬ ‫پرسی نەتەوەیی دروست دەكات‪،‬‬ ‫بە تایبەت لە رووی سەرژمێریی‬ ‫گشتییەوە كە دەبێت سەركردایەتی‬ ‫ك���ورد پ��ەن��د ل��ە ئەنجامەكانی‬ ‫هەڵبژاردنی مانگی ئازاری ساڵی‬ ‫پار وەربگرێت‪ ،‬چونكە دوور نییە‬ ‫سەرژمێریش كەركوك بخاتەوە‬ ‫قۆناغێكی نوێی مەترسیی‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هاتنی ع���ەرەب ب��ۆ كەركوك‬ ‫بەردەوام بێت‌و عەرەبی‬ ‫ه�������������اوردەش‬ ‫ق���ەرەب���وو‬

‫سیاسەتی ئەو دوو حیزبەو‬ ‫پاشەكشەی كورد‬ ‫چ��اودێ��ران پێیانوایە؛ پارتی‌و‬ ‫یەكێتی لە ماوەی ئەم هەشت ساڵەی‬ ‫راب��ردوودا ئەوەندەی لە بەغداو لە‬ ‫كەركوكیش لە خەمی دەستكەوتی‬ ‫شەخسی‌و حیزبیدا بوون‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫لە خەمی چارەسەركردنی كێشەی‬ ‫ن��اوچ��ەداب��ڕاوەك��ان��ی كوردستاندا‬ ‫نەبوون‪.‬‬ ‫لەتیف فاتیح فەرەج‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫«لە م��اوەی راب���ردوودا نوێنەرانی‬ ‫ئ���ەو دوو ح��ی��زب��ە ل��ە ب��ەغ��دا لە‬ ‫خەمی پۆست‌و كورسیدا ب��وون‌و‬ ‫لە كەركوك‌و ناوچەدابڕاوەكانیش‬ ‫ب��ەه��ۆی پیادەكردنی سیاسەتی‬ ‫هەڵەو نادروستەوە نەیانتوانیوە‬ ‫س��ۆزی نەتەوەكانی دیكە بەالی‬ ‫كورددا رابكێشن»‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت����رەوە‪ ،‬ئەحمەد‬ ‫عەزیز‪ ،‬پێیوایە‪« :‬ئەگەر سەیری‬ ‫دۆخ��ەك��ە بكەیت ل��ە م���اوەی ئەم‬ ‫هەشت ساڵەدا‪ ،‬دەستكەوتێك بۆ‬ ‫ك��ورد بەدیناكەیت ل��ەم ناوچانە‪،‬‬ ‫ك��ورد لە پاشەكشەدا ب���ووەو لە‬ ‫بەرامبەردا نەتەوەكانی دیكە چییان‬ ‫ویستبێت كردوویانە‪ ،‬بۆ نـــموونە‬ ‫لـــــەدوای مـــــــادەی (‪)140‬ەوە‬ ‫ع���ەرەب‌و توركمانەكان ویستیان‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن نەكرێت ب��ە م��ادەی‬ ‫(‪‌23‬و ‪ )24‬نەیانهێشت‪ ،‬رێگربوون‬ ‫لەوەی سەرژمێریی بكرێت داواكەیان‬ ‫سەركەوتوو بوو‪ ،‬دەی��ان نموونەی‬ ‫لەم جۆرە كە فاشیلی سیاسەتی‬ ‫یەكێتی‌و پارتی دەردەخ����ات‌و لە‬ ‫بەرامبەریشدا دەستكەوتی الیەنە‬ ‫نەیارەكان پیشان دەدات»‪.‬‬

‫نەكرێتەوە‌و قەرەبوو كراوەكانیش‬ ‫نەگەڕێنەوە ناوچەكانی خۆیان»‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو زانیارییانەی لە‬ ‫س��ەرچ��اوەی تایبەتەوە دەست‬ ‫رۆژنامە ك��ەوت��وون‪ ،‬له‌ ئێستادا‬ ‫چەكی قەرەبووكردنەوەی (‪)2‬‬ ‫ه��ەزار خێزانی ه���اوردەی دیكە‬ ‫ئامادەكراون‪ ،‬بەاڵم بەهۆی نەبوونی‬ ‫بـــودجــەی م��ادەی (‪)140‬ەوە‬ ‫نەتوانراوە چەكەكانیان پێبدرێت‌و‬ ‫قەرەبووبكرێنەوە‪ ،‬تا بگەڕێنەوە‬ ‫بۆ شوێنی پێشووتری خۆیان‪ ،‬كە‬ ‫بەمەبەستی تەعریبكردن لێوەی‬ ‫براونەتە كەركوك‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫حكومەتی عێراق یاسای مووچەی پلە بااڵكان دەردەكات‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لە بەیاننامەیەكدا‬ ‫د‪.‬عەلی دەباغ‪ ،‬وتەبێژی حكومەتی‬ ‫عێراقی رەزام��ەن��دی��ی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی عێراقی ئاشكراكرد‪ ،‬كە‬ ‫لەسەر پرۆژەیاسایەك بۆ رێكخستنی‬

‫مووچەو دەرماڵەو پاداشتی پۆست‌و‬ ‫پلە بااڵكانی پێكهاتەی دەوڵەتی‬ ‫عێراقی‪ ،‬بەپێی ئەو پرۆژەیاسایە‬ ‫مووچەی دەرماڵەی سەرۆك كۆمار‌و‬ ‫جێگرەكانی‌و س���ەرۆك وەزی���ران‌و‬

‫جێگرەكانی‌و وەزیرەكان‌و بریكاری‬ ‫وەزی����ران‌و هاوپلەكانیان دی��اری‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫هەروەك پرۆژەیاسایەكە مووچەو‬ ‫دەرماڵەی راوێژكارو خاوەنی پلەی‬

‫تایبەت‌و بەڕێوەبەرە گشتییەكان‌و‬ ‫هاوپلەكانیان دیاری دەكات‌و پاداشتی‬ ‫مانگانەی س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران‌و جێگرەكانیان‌و ئەندامانی‬ ‫ئەنجومەنی تیا دیاری كراوە‪.‬‬

‫یاداشتی هەشت بەرپرسی كەركوك بۆ (م‪.‬س) یەكێتی‬ ‫گەندەڵییەكی لە رادەبەدەر لە كەركوكدا هەیە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەهادین یوسف‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ب���ه‌رپ���رس���ان���ی ك���ەرك���وك‬ ‫ه��ۆش��داری��ی دەدەن���ە مەكتەبی‬ ‫سیاسیی یەكێتی ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫گەندەڵیی لە رادەب��ەدەر‌و كەمیی‬ ‫خزمەتگوزاریی‌و خەرجنەكردنی‬ ‫ب���ودج���ەی ك���ەرك���وك‌و داوای‬ ‫گۆڕانكاریی ده‌که‌ن لە بەرپرسانی‬ ‫ئیداریی پارێزگاكەدا‪.‬‬ ‫هەشت سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫ق����ەزاو ن��اح��ی��ەك��ان��ی ك��ەرك��وك‬ ‫ل��ە ی��اداش��ت��ێ��ك��دا ب��ۆ مەكتەبی‬ ‫سیاسیی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە ن��اوی (كێشەی‬ ‫كەركوك) كە كۆپییەكی دەست‬ ‫رۆژن��ام��ە ك��ەوت��ووە‪ ،‬ل��ە شەش‬ ‫خ��اڵ��دا چ��ەن��دی��ن كەموكوڕیی‌و‬ ‫گەندەڵیی دەخەنە بەرچاویان‌و‬ ‫داوای بەپەلە چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكانی ك��ەرك��وك دەك��ەن‌و‬ ‫هۆشداریی دەدەن لە دروستبوونی‬ ‫خۆپیشاندان‌و هەڵوێستوەرگرتن‬ ‫دەره���ەق بە ئ��ی��دارەی كەركوك‬ ‫جێبەجێنەكردنی‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫خزمەتگوزارییە سەرەتاییەكان‪.‬‬ ‫د‪.‬ئەمیر خواكەرەم‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی قەزای داقوق‪ ،‬یەكێك‬ ‫لەو كەسانەی ئیمزای یاداشتەكەی‬ ‫ك��ردووە بە رۆژنامەی راگەیاند‪:‬‬ ‫«ب��ەداخ��ەوە ب��ەردەوام گرفتمان‬ ‫ه���ەب���ووە ل���ەگ���ەڵ دەس���ەاڵت���ی‬ ‫جێبەجێكردندا‪ ،‬ئێمە وەك��و‬ ‫ئەنجومەنەكان چەندین داواكاریمان‬ ‫هەیە جێبەجێنەكراون‪ ،‬كە هی‬

‫خەڵكە جێبەجێ نەكراوە»‪.‬‬ ‫لە یاداشتەكەدا ئاماژەیان‬ ‫ب��ەوە ك����ردووە‪« :‬هاواڵتییانی‬ ‫ك��ەرك��وك ن���اڕازی���ن‌و نیگەرانن‬ ‫جێبەجێنەكردنی‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫خزمەتگوزارییەكان‌و گەڕانەوەی‬ ‫بودجەی هەرێمەكان لە هەموو‬ ‫س��اڵ��ێ��ك��دا ب��ڕێ��ك��ی زۆر پ��ارە‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوەو خ���ەرج ناكرێت‬ ‫بە رێ��ژەی (‪ )%40‬بە س��ەرەوە‪،‬‬ ‫دەپرسن كێ بەرپرسیارە»‪.‬‬ ‫د‪.‬ئەمیر‪ ،‬ئاماژەی بەوە كرد‪:‬‬ ‫«ئ��ەو بودجەیەی بۆ كەركوك‬ ‫تەرخان دەكرێت وەكو پێویست‬ ‫خەرج ناكرێت‪ ،‬خەڵك وا دەزانێت‬ ‫ئەو پارەیە دێت‌و دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ئ���ەو پ���ارەی���ە ب��ە هیچ‬ ‫شێوەیەك نایەت تا بگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫میكانیزمی كاركردنەكە هەڵەیەكی‬ ‫ئێجگار گ��ەورەی تێدایە‪ ،‬بەپێی‬ ‫ئ���ەو پ���رۆژان���ەی ب��ۆ ك��ەرك��وك‬ ‫دەكرێت‪ ،‬پارە لە بەغداوە دەدرێتە‬ ‫ك���ەرك���وك»‪ ،‬ن��م��وون��ەی ئ��ەوە‬ ‫دەهێنێتەوە كە ساڵی راب��ردوو‬ ‫(‪ )121‬ملیار دینار تەرخانكراوە‬ ‫بۆ كەركوك لەو پارەیە نزیكەی‬ ‫(‪ )70‬ملیاری خەرجكراوە‪)50( ،‬‬ ‫ملیار دیناری لەسەر بودجەی‬ ‫ك���ەرك���وك م���اوەت���ەوە س��ەرف‬ ‫ن���ەك���راوە‪ ،‬ن��ەك گ���ەڕاوەت���ەوە‪،‬‬ ‫ب��ە م��ەرج��ێ��ك ئ��ەگ��ەر كارێكی‬ ‫باش بكرایە لە الیەن ئیدارەی‬ ‫كەركوك‌و لیژنەی پرۆژەكانەوە‪،‬‬ ‫بەو پارە خەرجنەكراوە زۆربەی‬ ‫زۆری پێداویستییەكانی ق��ەزاو‬

‫ناحیەكان دابین دەكرا‪ ،‬دەتوانرا‬ ‫پارێزگاكە‬ ‫كەموكوڕییەكانی‬ ‫پڕبكرێنەوە»‪.‬‬ ‫ل����ە ب��ەش��ێ��ك��ی دی���ك���ەی‬ ‫ی��اداش��ت��ەك��ەی��ان��دا س��ەرۆك��ی‬ ‫ئەنجومەنی ق���ەزاو ناحیەكان‬ ‫ئ��اش��ك��رای��ان��ك��ردووە‪« :‬ب��وون��ی‬ ‫گەندەڵییەكی رادە بەدەر لەنێو‬ ‫دام��ودەزگ��اك��ان��دا‪ ،‬ب��ە تایبەتی‬ ‫لە جێبەجێكردنی پ��رۆژەك��ان‌و‬ ‫پەراوێزخستنی ئەنجومەنی قەزاو‬ ‫ناحیەكان لە الی��ەن پارێزگاری‬ ‫ك���ەرك���وك���ەوە ل���ە وەرگ���رت���ن‌و‬ ‫بەدواداچوونی پرۆژەكاندا‪ ،‬كە بە‬ ‫هیچ شێوەیەك ئەنجومەن رۆڵ‬ ‫نابینێت»‪.‬‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی قەزای‬ ‫داق��وق ئ��ەوەی بە رۆژنامە وت‪:‬‬ ‫«وەك����و ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ق���ەزاو‬ ‫ناحیەكان‪ ،‬بە هیچ شێوەیەك‬ ‫ئیستالم‌و تەسلیمی پرۆژەكان الی‬ ‫ئێمە نییە‪ .‬بە دەی��ان نووسراوو‬ ‫ب��ەدەی��ان دۆكیۆمێنتمان الیە‬ ‫كە لەسەر مقاول‌و موهەندیس‌و‬ ‫كۆمپانیاكان‌و س��ەرووی خۆمان‬ ‫ئ��اگ��ادار ك��ردوون��ەت��ەوە‪ ،‬كە ئەو‬ ‫كۆمپاناییانە گەندەڵن‌و كاری‬ ‫خراپیان ك���ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم وەكو‬ ‫پێویست وەاڵم��ن��ەدراون��ەت��ەوە‪،‬‬ ‫ئەمە كارەساتەكەیە‪ ،‬ئێمە رەخنە‬ ‫لە هەر قایمقام‌و بەڕێوەبەرێك‬ ‫دەگرین‌و شتی لەسەر دەنووسین‬ ‫لەو الوە بە سوپاس‌و پێزانینێكەوە‬ ‫دێتەوە»‪.‬‬ ‫ل����ە ب��ەش��ێ��ك��ی دی���ك���ەی‬

‫یا د ا شتە كە یا ند ا‬ ‫ئ��ەو سەرۆكی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ان��ە‬ ‫هۆشداریی دەدەن‬ ‫لە «دروستبوونی‬ ‫خ���ۆپ���ی���ش���ان���دان‌و‬ ‫ه��ەڵ��وێ��س��ت��وەرگ��رت��ن‬ ‫دەره���ەق ب��ە ئ��ی��دارەی‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬كە ئێمە لێی‬ ‫بەرپرسیار نین‌و هەموو‬ ‫الی��ەك ئ��اگ��ادار دەكەینەوە‪.‬‬ ‫ب��ارودۆخ��ی ك��ەرك��وك ئەمڕۆ‬ ‫زۆر ه��ەس��ت��ی��ارە ل��ە س��ااڵن��ی‬ ‫پ��ێ��ش��ووت��ر»‪ ،‬داواش دەك���ەن‬ ‫«ئەو خااڵنەیان بەهەند وەربگرن‬ ‫بۆ چارەسەركردنی گونجاو بە‬ ‫گۆڕین‌و الدان‌و دانانی كەسانی‬ ‫شیاوو پسپۆڕ‌و گونجاوو خاوەن‬ ‫ئەزموون لە پۆستە ئیدارییەكاندا‌و‬ ‫ئەگەر هەڵبژاردن ئەنجام نەدرێت‪ ،‬دەڵێن؛‬ ‫ئ���������ەو‬ ‫گۆڕانكاریی بكرێت»‪.‬‬ ‫د‪.‬ئەمیر خواكەرەم‪ ،‬ئاماژەی ئ��اواران��ەی‬ ‫بە كێشەیەكی دیكەی سنووری‬ ‫كەركوك دا‪ .‬ئەویش گەڕانەوەی گەڕاونەتەوە‪،‬‬ ‫ئ���اوارەك���ان‌و خزمەتنەكردنیان شو ێنە كا نیا ن‬ ‫ل��ەالی��ەن ئ��ی��دارەی كەركوكەوە‪ .‬ل���ە دەرەوەی‬ ‫وتیشی‪« :‬تائێستا ئەو ئاوارانەی م��اس��ت��ەرپ�لان��ی‬ ‫كە گەڕاونەتەوە سەر زێدی خۆیان‌و سەرەكیی شاردایە‪ ،‬ب���ۆ ئێمە‬ ‫ئەو شوێنی نیشتەجێبوونانەی داوام��ان ك��ردووە ئەو شوێنانەی‬ ‫كە دروستیانكردووە‪ ،‬تائێستا كورد ئاوەدانیكردوونەتەوە‪ .‬مافی‬ ‫تاپۆنەكراون‪ ،‬پارێزگار دەیتوانی ژیان‌و خزمەتگوزاریی هەیە‪ ،‬مافی‬ ‫ت��اپ��ۆی��ان ب��ك��ات‌و ئ��ەو كێشانە قوتابخانەو نەخۆشخانەو هەموو‬ ‫چ���ارەس���ەر ب��ك��ات‪ ،‬تائێستا پرۆژەیەكی هەیە‪ ،‬بەاڵم بودجەكە‬ ‫شارەوانییەكانی قەزاو ناحیەكانی دەگەڕێننەوە بۆ بەغداو بۆ ئەو‬ ‫كەركوك‌و وەزارەت‌و ئیدارەكان ناوچانەی خەرج ناكەن»‪.‬‬

‫وت���ی���ش���ی‪:‬‬ ‫«ه��ەرچ��ەن��دە تائێستا‬ ‫وەاڵمێكمان لە الیەن مەكتەبی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی ی��ەك��ێ��ت��ی��ی��ەوە پێ‬ ‫نەگەیشتووە‪ ،‬بەنیازین دوای‬ ‫ئەوە رێگەی دیكە بگرینەبەرو بە‬ ‫یاداشت سەرجەم فراكسیۆنەكان‌و‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‌و عێراق‌و‬ ‫ئەو وەزارەتانە ئاگادار بكەینەوە‬ ‫كە پەیوەندن بە جێبەجێكردنی‬ ‫م�������ادەی (‪‌)140‬و پ�����رۆژە‬ ‫خزمەتگوزارییەكانەوە»‪.‬‬

‫دەسەاڵتدارانی كەركوك‪ ،‬لە راپەڕینی خەڵكی شارەكە ئاگادار دەكرێنەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ م��ادی �ی‌و مه‌عنه‌ویی ئ��ه‌م هه‌موو‬ ‫‪ .................................................. ........‬ت��اوان‌و سته‌مكاریی ‌ه بكرێته‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی ك��ەرك��وك لە به‌سه‌ر دانیشتووانی ئه‌م پارێزگایه‌دا‬ ‫بەرامبەر پشتگوێخستنی شارەكەیان هاتووه»‪.‬‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‪ ،‬نووسه‌رو‬ ‫بەردەوامە‌و داوای خزمەتگوزاریی‌و‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی دەك�����ەن‪ ،‬ه��اوك��ات رۆژنامه‌نووس‪ ،‬پێیوایە‪ :‬ستەمێكی‬ ‫ژمارەیەك نووسەر‌و رۆژنامەنووس‪ ،‬گەورە لە خەڵكی كەركوك دەكرێت‪،‬‬ ‫دەسەاڵتدارانی كەركوك لە ئەگەری بەوەی كە دەنگی خەڵكی شارەكە‬ ‫تێكچوونی ب���ارودۆخ���ی ش��ارەك��ە داگیركراوە‌و رایان نییە‪ ،‬چونكە ماوەی‬ ‫ئ��اگ��اداردەك��ەن��ەوەو داوادەك����ەن‪ )8( ،‬ساڵە بەرپرسانی ئیداریی شارەكە‬ ‫گۆڕانكاریی ریشەیی لە پارێزگاكەدا ن���ەگ���ۆڕدراون‪ ،‬وتیشی‪« :‬خەڵكی‬ ‫كەركوك دەچەوسێنرێنەوەو ستەمیان‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫لە ماوەی چەند رۆژی رابردوودا‪ ،‬لێكراوە‪ ،‬تا ئێستا كوردی كەركوك‬ ‫زیاتر لە چوار خۆپیشاندان لە شاری لە ئاوارەیی‌و بەدبەختیدا گوزەران‬ ‫كەركوك‌و دەوروب��ەری ئەنجامدراوە‌و دەكات‌و سوكایەتی پێ دەكرێت‪ ،‬تا‬ ‫ه���اواڵت���ی���ی���ان داوای پ�����رۆژه‌ی ئێستا پرۆسەی بە عەرەبكردن‌و بە‬ ‫خزمەتگوزاریی‌و باشكردنی ژیانی بەعسیكردن لە كەركوكدا بەردەوامە‌و‬ ‫خەڵك‌و گۆڕانكارییان لە سیستمی كار بە بڕیارەكانی سەردەمی بەعس‬ ‫دەكرێت»‪.‬‬ ‫ئیدارییدا كردووە‪.‬‬ ‫هەروەك‪ ،‬شێخ سدیق ئەحمەد‪،‬‬ ‫هاوكات لە رۆژی ‪- 2/15‬دا (‪)15‬‬ ‫نووسەر‌و رۆژنامەنووس‌و شاعیری یەكێكی ت��ر ل��ە ن��ووس �ه‌ران��ی نێو‬ ‫ش��اری ك��ەرك��وك‪ ،‬بانگەوازێكیان بانگەوازەكە‪ ،‬بە رۆژنامەی راگەیاند‪:‬‬ ‫ئاراستەی الیەنە پەیوەندیدارەكان «ت��ا ئێستا بە پشتگیریی حیزبە‬ ‫ك���رد‌و ل��ە ب��ان��گ��ەوازەك��ەدا ب��اس كوردییەكان‌و بەرپرسانی ئیداریی‬ ‫ل���ەوە ك���راوە‪« ،‬هێشتا كه‌ركوك ك���ورد‪ ،‬تەعریبكردن ب��ەردەوام��ەو‬ ‫به‌ده‌ست به‌عساندن‌و عه‌ره‌باندنه‌و‌ه ه���ەروەه���ا ب��ەش��ێ��وازێ��ك��ی ت��ر بە‬ ‫ده‌ناڵێنێت‪ ،‬هێشتا كوردی كه‌ركوكیی بەعسیكردنی كەركوك بوونی ماوە‪.‬‬ ‫ل��ە ب��ان��گ��ەوازی ئ��ەو ن��ووس��ەرو‬ ‫ل ‌ه كه‌ركوكدا ئ���اواره‌و به‌دبه‌خته‌و‬ ‫رۆژان ‌ه كه‌رامه‌تی ئینسانیی بریندار رووناکبیرانەی كەركوكدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬هێشتا نه‌توانراو‌ه قه‌ره‌بووی «ل������ه‌دوای ه��ه‌ش��ت س����اڵ‪ ،‬دوو‬

‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬

‫موعته‌سه‌م نه‌جمه‌دین‬

‫هه‌ڵبژاردنی پ��وخ�ت‌و بێگه‌رد بۆ‬ ‫ئه‌نجومه‌نی پ��ارێ��زگ��ای ك�ه‌رك��وك‬ ‫نه‌كراوه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای ده‌ركردنی مادە‌ی‬ ‫(‪)58‬و دوات��ر دووب��اره‌ك��ردن �ه‌وه‌ی‬ ‫ل ‌ه م��اده‌ی (‪)140‬ی ده‌س��ت��ووردا‪،‬‬ ‫هێشتا ل ‌ه كه‌ركوكدا‪ ،‬ن ‌ه ب��ارودۆخ‬ ‫ئاسایی ك��راوه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬ن ‌ه گونده‌كان‬ ‫ئاوه‌دانكراونه‌ته‌وه‌و ن ‌ه زه‌وی‌وزار‌ه‬ ‫داگیركراوه‌كانی جووتیارانیش بۆ‬ ‫گه‌ڕێنراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫خاوه‌نه‌كانیان‬ ‫ن � ‌ه ق���ه‌زاو ناحی ‌ه داب��ڕێ��ن��راوه‌ك��ان‬ ‫گه‌ڕێنراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ن ‌ه سه‌رژمێریی‌و‬ ‫ن � ‌ه راپ��رس��ی �ش‌‪ ،‬ی��ان ده‌ستبه‌جێ‬ ‫مادەی(‪ )140‬به‌هه‌موو بڕگه‌كانییه‌و‌ه‬ ‫جێبه‌جێ بكرێت‪ ،‬یان به‌دیلێكی باشتر‬ ‫بۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی كه‌ركوك بۆ سه‌ر‬ ‫هه‌رێمی كوردستان بگه‌ڕێین‌و كاتی‬ ‫ئه‌و‌ه نیی ‌ه بۆ رێزگرتن ل ‌ه كه‌رامه‌تی‬

‫شێخ سدیق ئه‌حمه‌د‬

‫مرۆڤی كورد‪ ،‬عه‌ره‌به‌كانی ته‌عریب‬ ‫بنێرنه‌و‌ه بۆ شوێنی خۆیان‪ ،‬كورد‌ه‬ ‫ده‌ركراو‌و راونراو‌و ئاواره‌كان ب ‌ه رێزو‬ ‫حورمه‌ته‌و‌ه بهێننه‌و‌ه بۆ شاره‌كه»‪.‬‬ ‫بە بڕوای موعته‌سه‌م نه‌جمه‌دین‪،‬‬ ‫ن���ووس���ه‌رو رۆژن���ام���ه‌ن���ووس‪ ،‬لە‬ ‫كەركوكیش «ب��ارودۆخ��ی كەركوك‬ ‫رۆژ لە دوای رۆژی ب��ەرەو خراپتر‬ ‫دەچێت‌و تا ئێستا م��ادەی (‪)140‬‬ ‫جێبەجێ نەكراوەو كەركوك لەنێوان‬ ‫دوو بەرداشدایە‌و بەغدا پشتگوێی‬ ‫خستووەو حكومەتی هەرێمیش هیچی‬ ‫بۆ ناكات»‪.‬‬ ‫ل��ە ب��ان��گ��ەوازەك��ەدا‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫خ����راوەت����ەڕوو‪« :‬ك��ات��ی ئ �ه‌وه‌ی � ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژاردنێكی بێگه‌رد بۆ ئه‌نجومه‌نی‬ ‫پارێزگا بكرێت‌و خوێنی تاز‌ه بكرێته‌و‌ه‬ ‫به‌به‌ر به‌ڕێوه‌بردنی شاردا»‪.‬‬

‫موعته‌سه‌م نه‌جمه‌دین‪ ،‬پێیوایە‪« :‬ی����اداش����ت����ەك����ە ئ���اراس���ت���ەی‬ ‫یەكێتی‌و پارتی‪ ،‬نەیانتوانی كاربكەن ئەمریكییەكان‌و نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫بۆ چارەسەركردنی كێشەی كەركوك‌و دەك��ەی �ن‌و هەموو رێگەیەكی تری‬ ‫ئ��ی��دارەی ك��ەرك��وك ش��ارەك��ەی��ان مەدەنی دەگرینەبەر‌و داوای مانگرتن‌و‬ ‫ل��ەب��ی��رك��ردووەو ت��ەن��ی��ا خزمەتی رێپێوان‌و خۆپیشاندان دەكەین‪ ،‬لە‬ ‫بەرژەوەندیی تایبەتی خۆیان دەكەن‪ ،‬كاتی وەاڵمنەدانەوەی خواستەكانمان‬ ‫بۆیە كورد لە ئیدارەكردنی كەركوكدا لەالیەن دەس��ەاڵت��داران��ەوە‪ ،‬خەڵك‬ ‫شكستی هێناوە‪ ،‬لە كاتێكدا كێشەی خۆیان دێنە سەر شەقام‌و كاردانەوەی‬ ‫ك��ەرك��وك زۆر ئ��اڵ��ۆزە‌و پێویستی تری دەبێت‌و ناڕەزاییەكان دەگاتە‬ ‫بە عەقڵێكی زۆر وریا هەیە كە بە ئاستێك ك��ە ل��ە فیشەك‌و گوللە‬ ‫ناگەڕێنەوە»‪.‬‬ ‫بەرنامە كاری بۆ بكات‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬بە بۆچوونی شێخ سدیق‬ ‫ه�������ەروەك‪ ،‬ل �ه‌ت��ی��ف فاتیح‬ ‫پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬یەكێتی‌و پ��ارت��ی‪ ،‬لە ئەحمەد‪ ،‬دەسەاڵتدارانی شارەكە‪،‬‬ ‫ئیدارەكردنی كەركوكدا شكستیان سەرقاڵی گەندەڵیی‌و دزیین‌و ئاگایان‬ ‫هێناوە‌و كەركوكیان كردە قوربانیی لە خەڵكی شارەكە نەماوە‪.‬‬ ‫بەرژەوەندییە تایبەتییەكانیان‪.‬‬ ‫دەزان���ێ���ت‪:‬‬ ‫بەپێویستیشی‬ ‫«گۆڕانكاریی ریشەیی لە كەركوكدا‬ ‫بكرێت‌و ك��ەرك��وك بكرێتە ش��اری‬ ‫پێكەوەژیان‪ ،‬پێویستە لێرەوە رێز‬ ‫لە مرۆڤی شارەكە بگیرێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە داوای هەڵبژاردنی‬ ‫دەستبەجێی دەسەاڵتدارانی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‌و‬ ‫گۆڕینی دەموچاوەكان دەكەین»‪ .‬شارەكە‪ ،‬سەرقاڵی‬ ‫ئەو نووسەر‌و رۆژنامەنووسانە‪،‬‬ ‫بەرپرسانی شارەكە ئاگاداردەكەنەوە گەندەڵیی‌و دزیین‌و‬ ‫كە چیتر بەرامبەر ئەو سته‌مكارییه‌ی‬ ‫لە خەڵكی كەركوك دەكرێت‪ ،‬بێده‌نگ ئاگایان لە خەڵكی‬ ‫نابن‪.‬ل��ەت��ی��ف ف��ات��ی��ح‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬شارەكە نەماوە‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪13‬‬

‫ئەو ناڕەزاییانەی كە ئێستا سەری هەڵداوە‪ ،‬تائێستا هیچ ئاماژەیەكی تێدا نییە بۆ گرفتی‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‬

‫تەنیا وەزیری پێشمەرگە دژی خۆپیشاندانەكانە‬

‫هەڤاڵ كوێستانی‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ده‌ینووسێت‬

‫بۆچوونی وەزیرەكانی هەرێم لەبارەی خۆپیشاندانەكانەوە لەپەرلەمانی عێراقەوە‬ ‫بەرزان عەلی حەمە ‪ -‬هەولێر‬

‫‪..........................................................................‬‬

‫ئ��ەوەی لە دانیشتنی رۆژی شەممەی (‪)19‬ی‬ ‫ئەم مانگەدا لەناو هۆڵی پەرلەمانی عێراقدا روویدا‪،‬‬ ‫ئ��ەو رەف��ت��ارەی پەرلەمانتارێکی پارتی نواندی‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەو رەفتارە لەالیەن پەرلەمانتارێکی پارتی‬ ‫ناو واڵتێکی دیموکراتی نوێنرابا‪ ،‬ئەوا ئەو پارتە‬ ‫بۆ نەزڕانی ناوبانگی خۆی‪ ،‬خۆی لەو پەرلەمانتارە‬ ‫بێبەری دەکردو داوای لێبووردنیشی لە خەڵک‌و لە‬ ‫پەرلەمانیش دەکرد‪.‬‬ ‫بە گوێرەی مادەکانی (‪‌)43‬و (‪ )44‬لە پەیڕەوی‬ ‫ناوخۆی پەرلەمان‪ ،‬کاتێک پەرلەمانتارێک قسە‬ ‫دەکات‪ ،‬نابێت کەس قسەکەی پێ ببڕێت‪ ،‬یان سەرنج‌و‬ ‫را دەرببڕێت‌و هەروه‌ها دەبێت پارێزگاریی‌لە رێزداریی‬ ‫پەرلەمان بکات‌و کارێک نەکات کە ببێتە مایەی تێکدانی‬ ‫ئارامیی‌و هەیبەتی پەرلەمان‪ ،‬کەچی هەڵسانەوەی‬ ‫چەند جارەی پەرلەمانتارێکی پارتی بەبێ وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەت‌و بەپێچەوانەی پەیڕەوی ناوخۆشەوە‪ ،‬دوور لە‬ ‫ئاداب‌و رەوشتی پەرلەمانتار‪ ،‬تەنیا بۆ ئەوەی دۆخێک‬ ‫دروس��ت بکات كە ئەندامانی پەرلەمان‪ ،‬نەتوانن‬ ‫گویێان لە بەیاننامەکەی لیستی گـــۆڕان بێت‪ ،‬کە‬ ‫سەبارەت بە خۆپیشاندانەکەی (‪)17‬ی ئەم مانگەی‬ ‫ناو شاری سلێمانی‌و بۆ ئیدانەکردنی شەهیدکردن‌و‬ ‫بریندارکردنی هاواڵتییان لەالیەن چەکدارەکانی‬ ‫با‌رەگای پارتییەوە لە پەرلەماندا دەخوێنرایەوە‪،‬‬ ‫هەم بارودۆخی ناو پەرلەمانی شێواند‌و هەمیش‌‬ ‫سووکایەتی بە خۆپێشاندەران کرد‌و گۆڕانیشی بە‬ ‫بەکرێگیراویی تۆمەتبار کرد‪ .‬ئەوەش لە کاتێکدا کە‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە خۆی بە نوێنەری سلێمانی دادەنێ‪،‬‬ ‫ئەگەرچی ‌ ئەو کەسە بە هۆی سیستمی کۆتاو بە‬ ‫سوودبینین لە سیستمی هەڵبژاردنەوە نەبووایە‪ ،‬لێرە‬ ‫نەدەبوو‪.‬‬ ‫هەرچەندە سەرۆکی پەرلەمان بۆ چەند جاریک‬ ‫داینیشاندەوە‌و هۆشیاریشی دایە‪ ،‬بەاڵم ئەو لەسەر‬ ‫رەفتاری خۆی بەردەوام بوو‪ ،‬بۆیە سەرۆکی پەرلەمان‬ ‫ناچاربوو لە هۆڵی پەرلەمانی بکاتە دەرەوە‌و تا‬ ‫بەڕەسمیی داوای لێبووردنی پێشکەش نەکرد‪ ،‬مۆڵەتی‬ ‫هاتنەوەی بۆ ناو هۆڵی پەرلەمان پێنەدرایەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ل��ەوەش دزێوتر ئەوەبوو‪ ،‬کاتێك ژمارەیەک‬ ‫لە هەڤاڵەکانی خۆی لەبری سەرکۆنەکردنی ئەو‪،‬‬ ‫ئەوانیش بەبێ مۆڵەت وەرگرتن‌و هەر لە جێگاکانی‬ ‫خۆیانەوە‪ ،‬بەشێوەیەکی زۆر ناشارستانییانە‪ ،‬هەستانە‬ ‫سەرپێ‌و دەستیان بە هێرشی زارەکی‌و بەکارهێنانی‬ ‫وشەی ناشیرین کرد‌و ئاژاوەیەکی وایان دروستکرد‬ ‫کە بووە هۆی تێکچوونی رەوشی پەرلەمان‌و سەرۆکی‬ ‫پەرلەمان ناچار بوو بۆ یەک کاتژمێر کۆبوونەوەکەی‬ ‫پەرلەمان بوەستێنێ‪.‬‬ ‫باش بوو كە ئەمانە مۆڵەتی هێنانەژوورەوەی‬ ‫چەکیان بۆ ناو بینایەی پەرلەمان نەبوو‪ ،‬ئەگینا هیچ‬ ‫دوور نـــەبوو‪ ،‬ئەوانیش وەک زێرەڤانییەکانی لقی‬ ‫(‪)4‬ی پارتەکەیان‪ ،‬دژی موعاریزەکانیان لەناو هۆڵی‬ ‫پەرلەمانیشدا‪ ،‬بەکاریانهێنابا‪...‬‬

‫لە وەاڵمەكانیاندا هەر وەزیرێك هەوڵی‬ ‫دەدا بە جۆرێك راڤ��ەی دۆخەكە بكات‪،‬‬ ‫كە ناڕەزاییەكانی ئەم دوواییە كەمترین‬ ‫پەیوەندیی بە وەزارەتەكەی ئەوەوە هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم وەزیری كاروباری پێشمەرگە ئاماژەی‬ ‫ب��ەوەدا‪ ،‬كە ئەوەی ئێستا سەری هەڵداوە‬ ‫خۆپیشاندان نییە‪ ،‬بەڵكو جموجوڵێكی‬ ‫د‪.‬تاهیر عەبدوڵاڵ هەورامی شێخ جەعفەر شێخ مستەفا‬ ‫کامیلی حاجی عه‌لی ‬ ‫سه‌فین دزه‌یی ‬ ‫تێكدەرانەیە‪.‬‬ ‫سەمیر عەبدوڵاڵ‪ ،‬وەزی��ری شارەوانی‌و‬ ‫گەشتوگوزار ئاماژە بەوە دەكات؛ كە لە پالنی‬ ‫وەزارەتەكەیدا هەیە هەموو كەموكورتییەكان‬ ‫چارەسەر بكات‪« ،‬بەاڵم دەبینین میزانییە‬ ‫هەندێ جار رێگرە لەوەی كە بتوانین هەموو‬ ‫ئەو كەموكورتیانە چارەسەر بكەین‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوە هەندێ كەموكورتی هەیە كاتی دەوێت‪،‬‬ ‫ئەو خەڵكە مافی خۆیەتی لە هەر شوێنێك‬ ‫بێـت پ��رۆژەی خزمەتگوزاریی پێ بگات‪،‬‬ ‫مافی هەركەسێكیشە كە خۆپیشاندان بكات‪،‬‬ ‫كامەران ئەحمەد عەبدوڵاڵ سەمیر عەبدوڵاڵ‬ ‫یاسین شێخ ئەبوبەكر‬ ‫من لەگەڵ ئەوەدام كە هەر هاواڵتییەك بۆ د‪.‬كاوە مەحمود‬ ‫داخوازییەكانی خۆی خۆپیشاندان بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم من دژی هەر جۆرە توندوتیژییەكم»‪ .‬دەكرێت‪ ،‬خۆپیشاندان‌و دەربڕینی ناڕەزاییە‪ ،‬هێشتووە‪ ،‬خۆ پێ دەچێت لە وەزارەتەكەی بكرێـت «پ��ێ��م خۆشە‬ ‫وەزیری شارەوانی‪ ،‬ئاماژەی بەوەدا؛ كە پێم وانییە سەرهەڵدان بێت‪ ،‬من لەگەڵ منیشدا گەندەڵیی هەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم دەبێت ل��ە رۆش��ن��ب��ی��ران بپرسن‬ ‫زۆر پرۆژە پێشكەشكراوەو زیاترە لەوەی كە وشەی سەرهەڵدان نیم‪ ،‬چونكە بە مانای تر خەڵك گەندەڵییەكەمان دیاریی بكات‌و بڵێت ه��ەڵ��وێ��س��ت��ی وەزی�����ری‬ ‫رۆشنبیریی چییە لە ئازادیی‬ ‫خەڵك رازیی بكات‪ ،‬بەاڵم «ئەگەر جێبەجێ دێت‪ ،‬ئومێدەكەم هەر چییەك روو دەدات فاڵنە شتتان گەندەڵییە»‪.‬‬ ‫كامیلی حاجی عەلی‪ ،‬وەزیری ئەوقاف‌و رادەربڕین‪ ،‬من پێمخۆشە‬ ‫بكرێت‪ ،‬هیچ كێشەیەكمان نامێنێت‪ ،‬ئەوەش دووربێت لە زمانی هەڕەشە»‪.‬‬ ‫جیاواز لە هاوڕێ وەزیرەكانی تری‪ ،‬شێخ ك��اروب��اری ئایینیش الی خ��ۆی��ەوە داوا ئەوەی لەو ناڕەزایەتییانە‬ ‫دەكەوێتەوە سەر میزانییەكەمان‪ ،‬ئەو بڕە‬ ‫پارەیەی كە بۆمان دابینكراوە‪ ،‬ئێمە سەد لە جەعفەر شێخ مستەفا‪ ،‬وەزی��ری كاروباری دەك��ات؛ كە ئەگەر وەزارەت��ەك��ەی هەڵەو پەیوەندیی بە وەزارەتەكەی‬ ‫پێشمەرگە پێیوایە؛ ئەوەی ئێستا لە پارێزگای كەموكورتییەكی هەیە «با خەڵك راستمان م��ن��ەوە ه��ەی��ە‪ ،‬دەرگ���ام‬ ‫سەد خەرجی دەكەین»‪.‬‬ ‫دان��ەخ��س��ت��ووەو دەرگ��اش‬ ‫كامەران ئەحمەد عەبدوڵاڵ‪ ،‬وەزی��ری سلێمانی‌و چەند شوێنێكی دەگ��وزەرێ��ت‪ ،‬بكاتەوە»‪.‬‬ ‫وەزیری ئەوقاف‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات؛ دان��اخ��ەم‪ ،‬ب��ا بفەرموێت‬ ‫ئاوەدانكردنەوەو نیشتەجێكردن باس لەوە خۆپیشاندان نییەو قۆستراوەتەوە‪.‬‬ ‫بڵێت‪ :‬ئ��ەوە ی��ەك‪ ،‬دوو‪،‬‬ ‫شێخ جەعفەر‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەوەی ئێستا‬ ‫دەك���ات؛ ك��ە پێویستە پێش هەرشتێك‬ ‫س���ێ‪ ،‬پ��ەی��وەن��دی��ی بە‬ ‫ئەركەكانی وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە روون سەری هەڵداوە‪ ،‬بەكاردەهێنرێت بۆ مەبەستی‬ ‫وەزارەتەكەی تۆوە هەیە‪،‬‬ ‫بكرێتەوە‪« :‬دەبێـت بزانرێت هەنگاوەكانی تایبەتی‌و ئەمن‌و ئاسایش‌و بازاڕی تێكداوە‪،‬‬ ‫دەبێـت بە مەلموسی قسە‬ ‫وەزارەت��ی ئاوەدانكردنەوەو نیشتەجێكردن بۆیە بە خۆپیشاندان حساب ناكرێت‪،‬‬ ‫بكەین‪ ،‬ناكرێت بە شێوەی‬ ‫لە رووی جێبەجێكردنەوە چۆن دەڕوات‌و چونكە خۆپیشاندان بە یاسا رێكدەخرێت‪،‬‬ ‫گشتیی باسی بكەین»‪.‬‬ ‫لە رووی بەسیستمكردنی كارەكانیشەوە خۆپیشاندان ئ��ەوەی��ە ك��ە م��ۆڵ��ەت��ی بۆ‬ ‫ب����ە پ���ێ���چ���ەوان���ەی‬ ‫چۆنە‪ ،‬ئەگەر ناڕەزاییەك هەبێت حەتمەن وەرگ��ی��راوەو داواكارییەكە بە شێوەیەكی‬ ‫س��ەرج��ەم وەزارەت��ەك��ان��ی‬ ‫لە پێداویستی رۆژان��ەی خەڵكی هەرێمی ئاشتییانە دەگەیەننە الیەنی بەرپرس‪،‬‬ ‫كوردستانەوە دروست دەبێـت‪ ،‬هەموومان خۆپیشاندەر بەردباران ناكات‌و جنێو نادات‌و ئێمە وەكو وەزارەتی كارەبا‬ ‫ت������رەوە‪ ،‬ن��اس��راوت��ری��ن‬ ‫وەزارەت ك��ە زۆرت��ری��ن‬ ‫پێویستمان بەوەیە كە خزمەتگوزارییەكان قسەی ناشرین ناكات‌و كاریگەریی ناخاتە‬ ‫لەگەڵ هەموو ئەو داواكارییانەی رەخ���ن���ەو گ��ازن��دەك��ان��ی‬ ‫بە باشی بگاتە دەستمان‪ ،‬بەاڵم راستییەك سەر ژیانی خەڵك‌و بازاڕ»‪.‬‬ ‫خەڵكی رووبەڕوو بووەتەوە‬ ‫هێزەكانی‬ ‫بوونی‬ ‫سەبارەت بە بێالیەن‬ ‫هەیە كە دەبێت ئاگاداربین لێی‪ ،‬ئایا ئەو‬ ‫خۆپیشاندان‌و ناڕەزاییەش خەڵكین‌و ئەوە بە مافی‬ ‫وەزارەتی كارەبایە‪ ،‬یاسین‬ ‫خزمەتگوزارییانەی كە داوادەكرێت‪ ،‬هەمووی پێشمەرگە لەو‬ ‫شێخ ئەبوبەكر‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫بە پارە جێبەجێ ناكرێن؟ ئەو میزانییەی كە هاوشێوەی ئەو ناڕەزاییانەی كە لە واڵتانی هاواڵتی دەزانین‌و ئەركی‬ ‫ك���ارەب���ا ئ���ام���اژە ب���ەوە‬ ‫سااڵنە بەر ئێمە دەكەوێت وەكو وەزارەتی ناوچەكە روویداو سوپا بێالیەن بوو‪ ،‬وەزیری‬ ‫دەك��ات؛ كە لە سەرەتادا‬ ‫ئاوەدانكردنەوە بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەكان‪ ،‬پێشمەرگە وتی‪« :‬هەر خۆپیشاندانێك بۆ حكومەتە كە كارەبای بەردەوام‬ ‫ك��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان‬ ‫ئەگەر پێشتر لە الی خەڵك ئاشكرا نەبووبێت داواكاریی خەڵك بێت‌و نەبێتە هۆی تێكدانی‬ ‫ئێستا دەچێتە پەرلەمان‌و ئاشكرایە‪ ،‬بەاڵم ئارامیی‌و بۆ دژای��ەت��ی گەندەڵیی بێت‌و بۆ هاواڵتییان دابین بكات‬ ‫دەستی پێكرد بە كەمیی‬ ‫خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی ب��وو‪،‬‬ ‫پێداویستییەكانی خەڵك بەپێی ئەولەویه‌ت مۆڵەتیان وەرگرتبێت‪ ،‬ئێمە وەك پێشمەرگە‬ ‫كە ئاگاداری هەموو مامۆستایانی ئایینیان ب��ەاڵم وەك ئەو دەڵ��ێ‪ ،‬دوات��ر ئاراستەی وەزارەت��ی كارەبا خۆیەتی لەو پالنانەی‬ ‫پشتگیرییان لێ دەكەین»‪.‬‬ ‫سااڵنە لێی جێبەجێ دەكرێت»‪.‬‬ ‫د‪.‬تاهیر عەبدوڵاڵ هەورامی‪ ،‬وەزی��ری كردووە كە بە ئەركی خۆیان هەستن‌و رێنمایی خۆپیشاندانەكان چووەتە بواری ترەوەو لە كە هەیەتی بۆ چارەسەركردنی گرفتەكەو‬ ‫لە ماوەی راب��ردوودا زۆرترین ناڕەزایی‬ ‫دووەمیش‪ :‬پەیوەندیی بەو شوێنانەوە هەیە‬ ‫رووب��ەڕووی وەزارەتی پەروەردە بووەتەوە‪ ،‬تەندروستیش ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك���ات؛ كە خەڵك بكەن كە هێمنیی‌و ئارامیی خاڵێكی خزمەتگوزاریی دەرچووە‪.‬‬ ‫وەزی���ری ك��ارەب��ا‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ەوەی كە لەسەریانە سووتەمەنی بۆ وێستگەكانی‬ ‫لە ئێستاشدا كە خۆپیشاندان‌و ناڕەزاییەكان ئەگەر بەشێك لەو ناڕەزاییانەی خەڵك دژ سەرەكییەو دەبێـت هاواڵتی بیپارێزێت‬ ‫فراوانتر بوونەتەوە بۆ سەر ئاستی تەواوی بە وەزارەتەكەی ئەو بێـت «وەاڵم��م ئەوە «ئەگەر وەزارەت��ەك��ەی ئێمە كەموكورتی پەیوەندیی بە وەزارەتی ئێمەوە هەبێت لە كارەبا دابین بكەن‪ ،‬سێیەمیش‪ :‬پەیوەستە‬ ‫دامودەزگاكانی حكومەت‪ ،‬سەفین دزەیی‪ ،‬دەبێـت كە منیش یەكێكم لەو كەسانەی كە هەیەو خەڵك لێی ناڕازییە‪ ،‬بابێت پێم بڵێت‌و دەستەی ه��اواری خەڵكەوە بوو كە قەرار بە ئەنجومەنی وەزیرانەوە لەو پارەیەی كە‬ ‫وەزیری پەروەردە ئاماژە بەوە دەكات كە مەرج گەندەڵیی قبووڵ ناكەم‪ ،‬ئەگەر گەندەڵیی بەیانی بكات‪ ،‬با خەڵك راستمان بكاتەوە‪ ،‬بوو خۆپیشاندانێك بكەن‌و دووات��ر نەكرا‪ ،‬بۆ وەزارەت��ی كارەبای دابین دەكات‪ ،‬لەو‬ ‫نییە زۆرترین ناڕەزاییەكان لە وەزارەتەكەی ئەوەبێت كە من نەتوانم دكتۆری پسپۆڕ بنێرم ئەگەر الری��ن‪ ،‬یان خوانەخواستە ئەگەر ئێمە وەكو وەزارەتی كارەبا لەگەڵ هەموو پالنانەیدا كە بیخاتە بواری جێبەجێكردنەوە‬ ‫ئ��ەو بێت‪ ،‬ئ��ەو ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ات كە بۆ هەڵەبجەو خانەقین‌و سۆران‌و رانیە‪ ،‬ئەوا خەڵك ناڕەزایی لە ئێمە هەیە‪ ،‬ئێمە داوا ئ��ەو داواك��اری��ی��ان��ەی خەڵكین‌و ئ��ەوە بە بۆ چارەسەری كێشەی كەمیی كارەبا»‪.‬‬ ‫وەزیری كارەبا‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات؛‬ ‫وەزارەتی خوێندنی بااڵش بەدەرنەبووە لەو دەڵێم؛ دكتۆری پسپۆڕ جیهاز نییە تا بیكڕم‪ ،‬دەكەین لەگەڵیان دابنیشین‌و چییان هەیە مافی هاواڵتی دەزانین‌و ئەركی حكومەتە‬ ‫كە ك��ارەب��ای ب����ەردەوام بۆ هاواڵتییان لە داواكارییەكانی خەڵكدا ئ��ەوەی كە‬ ‫پرۆتیستۆیە «بێگومان لە بواری پەروەردەدا ئەگەر گەندەڵیی بەو شێوەیە بێت‪ ،‬بەڵێ‪ ،‬بەر لەگەڵی چارەسەری دەكەین»‪.‬‬ ‫د‪.‬كاوە مەحمود‪ ،‬وەزیری رۆشنبیریی‌و دابین بكات‪ ،‬بەاڵم ئەوەی لەبەر دەستی پەیوەندیی بە وەزارەت��ی كارەباوە هەیە‪،‬‬ ‫گیروگرفت لە رابردوو هەبووەو لە داهاتووش ئێمەش دەكەوێت‪ ،‬ئێمە یەكێكین لە وەزارەتە‬ ‫هەر دەبێت‪ ،‬سیتسم‌و پڕۆگرام‌و مەنهەج وای هەرە باشەكان كە لەم خۆپیشاندانەدا چووین الوان‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە دەك��ات؛ كە دەبێت وەزارەت��ی كارەبادا هەیە ئێمە روونمان ئامادەیە بۆ هەر لێپرسینەوەیەك‪« ،‬بەاڵم‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬كە هەندێك گیروگرفت دروست ب��ەدەم خەڵكەوەو فریایان كەوتووین‪ ،‬كە بە دیاریكراویی ئ��ەوەی پەیوەندیی بە ك��ردووەت��ەوە كە ئەو گرفتە پەیوەندیی من كە پارەیەكم لەبەردەستدا نەبێت‪،‬‬ ‫ببێت‪ ،‬ئێمە هەندێكیمان چارەسەر كردووەو هەرچەندە هاواڵتییان‌و خۆپیشاندەران نەیان وەزارەت��ەك��ەی ئ��ەوەوە هەیە دەستنیشان بە سێ الیەنەوە هەیە‪ ،‬الیەنی یەكەم‪ :‬یان ئەو بودجەیەی كە دیاری كراوە كەم‬ ‫بێت‪ ،‬چارەسەركردنی كێشەی كارەبا لە‬ ‫بەدەم ئەو كێشانەوە چووین‪ ،‬ئەگەر هاتوو‬ ‫هەرێمدا دوادەكەوێـت‪ ،‬بۆیە ئێمە لەوەدا‬ ‫هەریەكێك لەو ناڕەزاییانەی كە ئێستا لە‬ ‫كە پەیوەندیی بە كێشەی كارەباوە هەیە‬ ‫ئارادایە وەزارەت��ی پ��ەروەردە بگرێـتەوە‪،‬‬ ‫لەگەڵ خەڵكین‌و واجبە لەسەر شانی ئێمە‬ ‫ئێمە بەخۆشحاڵییەوە گوێیان لێ دەگرین‌و‬ ‫كە دابینی بكەین‌و كەمتەرخەمیی بەرامبەر‬ ‫دەرگاشمان وااڵیە بۆیان»‪.‬‬ ‫بە میللەتی خۆمان نەكەین»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە خۆپیشاندانەكانی ئەم‬ ‫رۆژن��ام��ە ب��ۆ وەرگ��رت��ن��ی بۆچوونی‬ ‫چەند رۆژەی پارێزگای سلێمانیش وەزیری‬ ‫س��ەرج��ەم وەزی��رەك��ان‪ ،‬پەیوەندیی بە‬ ‫پ����ەروەردە ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك���ات؛ «ئ��ەو‬ ‫سەرجەم وەزیرەكانی حكومەتی هەرێمەوە‬ ‫ناڕەزاییانەی كە ئێستا س��ەری هەڵداوە‪،‬‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم هەندێكیان وەاڵم��ی��ان‬ ‫تائێستا هیچ ئاماژەیەكی تێدا نییە بۆ گرفتی‬ ‫نەدایەوە‪.‬‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردە‪ ،‬ئ��ەوەی ئێستا باس‬

‫‪12‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«یەكێك لە لیژنە الوەكییەكانی پەرلەمان‪ ،‬مافی مرۆڤە»‬

‫س��ەن��گ��ەر ك�����وردە‪ :‬پ��ەی��م��ان‬ ‫عیزەدین‪ ،‬ئەندامی لیژنەی مافی‬ ‫مرۆڤی پەرلەمان نیگەرانیی خۆی لە‬ ‫هەڵوێست نەبوونی لیژنەكەی بەرامبەر‬ ‫بە رووداوەكانی چەند رۆژی رابردووی‬

‫ش��اری سلێمانی راگ��ەی��ان�د‌و ئەوە‬ ‫دەخاتە روو؛ كە دەبوو پەرلەمان‌و‬ ‫لیژنەی مافی مرۆڤ هەڵوێستی بە‬ ‫پەلەی هەبوایە بۆ ئەو پێشێلكارییانە‬ ‫دوای ئەو رووداوانەی شاری سلێمانی‬

‫كە «مامەڵەی ناتەندروست بەراورد بە‬ ‫بنەماكانی مافی مرۆڤ لەالیەن هێزە‬ ‫ئەمنییەكان‌و چەكدارەكانی حیزبەوە‬ ‫بەرامبەر گەنجان‌و خۆپیشاندەران‬ ‫كراوە»‪،‬‬

‫پ��ەی��م��ان ع���ی���زەدی���ن‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ب��ەداخ��ەوە ئ��ەو لیژنەیەش وەك‬ ‫ت��ەواوی دام��ەزراوەی پەرلەمان لەو‬ ‫حاڵەتانەدا ئاراستەی حیزبیبوونی‬ ‫دەردەكەوێت‪.‬‬

‫قارەمان مەمەند‪ ،‬پسپۆڕی یاسایی‌و رامیاریی‪:‬‬

‫له‌ هه‌رێم سیستمێكی تێكەڵمان هەیە لە ستەمكاریی‌و دیموكراسی‬ ‫سازدانی‪ :‬ئاری سابیر‬

‫‪.................................................. ........‬‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬وەك ئ���ەوەی‬ ‫دەسەاڵت باسی دەكات‪ ،‬بەڕێزتان‬ ‫ه��ەس��ت ب��ە ب��وون��ی ئ��ازادی��ی‌و‬ ‫دیموكراسییەكی ت��ەواو دەكەن‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا؟‬

‫* راپ��ۆرت��ی ساڵی راب���ردووی‬ ‫ن��اوەن��دە جیهانییەكان سەبارەت‬ ‫بە ئاست‌و پێشكەوتنی شەپۆلی‬ ‫دیموكراسییەت لە جیهاندا‪ ،‬هەریەك‬ ‫لە واڵتانی فەڕەنسا‌و ئیتاڵیا‌و یۆنانی‬ ‫فرێداوەتە دەرەوەی ریزبەندی واڵتە‬ ‫ف��ول دیموكراسییەكانی دونیا‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستانیش لەحاڵی‬ ‫ح��ازردا‪ ،‬وەك بەشێكی عێراق بە‬ ‫ریزیەندی ژمارە (‪ )111‬لە لە ریزی‬ ‫هەرە دواوەی ئەو واڵتانە ئەژماركراوە‬ ‫كە سیستمێكی تێكەڵیان هەیە لە‬ ‫ستەمكاریی‌و دیموكراسیدا‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەرێمی كوردستان بە عێراقیشەوە‪،‬‬ ‫زۆر هەنگاوی گ��ەورەی لەبەردەم‬ ‫ماوە لە رووی باشتركردنی پڕۆسەی‬ ‫دیموكراسی‌‪ ،‬پلۆرالیزمی سیاسیی‪،‬‬ ‫ئ����ەدای ح��ك��وم��ەت‌و ب��ەش��داری��ی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ك�ه‌ل��ت��ووری سیاسیی‌و‬ ‫مافەكان‌و ئازادییە كەسییەكان‪،‬‬ ‫زۆرب����ەی ج���ار ب��ەه��ۆی ئ��ازادی��ی‬ ‫بیروڕا‌و رادەربڕین پاساوی هەبوونی‬ ‫سیستمی دیموكراسی دەكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەنیا خودی ئەم خەسڵەتە بەس‬ ‫نییە بۆ ئەوەی هەرێمی كوردستان‬ ‫بە نموونەیەكی دیموكراسی لەقەڵەم‬ ‫بدەین‪ ،‬بەڵكو سەرەڕای ئەوەی كە‬ ‫تا ئێستا ئازادیی رادەربڕین لێرەدا‬ ‫پڕ لە ئیشكال‌و ناڕوونیی‌و لەمپەر‌و‬ ‫كێشەیە‪ ،‬ب��ەاڵم پێویستیمان بە‬ ‫بەدیهێنانی سەرجەم خەسڵەتەكانی‬ ‫ت���رە‪ ،‬ب���ۆئ���ەوەی ب����ەرەو ئاسۆی‬ ‫دیموكراسی هەنگاو هەڵێنین‌و رێگاكە‬ ‫كورتتر بكەینەوە‪.‬‬

‫قارەمان مه‌مەند‪ ،‬پسپۆڕی یاسایی‌و رامیاریی‌و مامۆستا لەزانكۆی كۆیە‪ ،‬پێیوایە‪ ،‬سەرۆكی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫وەك هەندێك بنەماڵەی پادشاكانی واڵتانی كەنداو‪ ،‬تەواو لەخەڵك دوورە‪ ،‬لەم دیدارەی رۆژنامەدا لەبارەی‬ ‫بەیاننامەكەی بزووتنەوەی گۆڕانەوە جەخت له‌وه‌ دەكاتەوە كە بەشێكی زۆر لە داواكارییەكانی ئەو بەیاننامەیە‪،‬‬ ‫كۆدەنگییەكی تەواوی لەسەرە‪.‬‬

‫• ق��ارەم��ان مەمەند‪ ،‬ساڵی‬ ‫‪ 1980‬لەكۆیە لەدایكبووە‪.‬‬ ‫• كۆلێژی ی��اس��او رامیاریی‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدینی تەواو‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫• ماستەری لەبواری یاسای‬ ‫گشتیدا وەرگرتووە‪.‬‬ ‫• ئێستا مامۆستایە لە زانكۆی‬ ‫كۆیە‪.‬‬ ‫• رێ��ك��خ��ەری ئەنستیتۆی‬ ‫كوردستان بۆ مافەكانی مرۆڤە‬ ‫لە كۆیە‪.‬‬ ‫خولەی پەرلەماندا زۆر سەالمەت‬ ‫ب��ۆی دەرچ����ووە‌و پەرلەمانتاران‌و‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬نەیانتوانیوە بەئەركی‬ ‫سەرەكیی خ��ۆی��ان هەڵبستن كە‬ ‫پرسیار‌و پرسینەوەیە لەوەزیرەكان‌و‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران‪ .‬دەكرا‬ ‫بۆ كاڵكردنەوەی مۆركی حیزبایەتی‬ ‫ل��ە پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان وەك‬ ‫دەزگایەكی نیشتمانیی‪ ،‬بەالیەنی‬ ‫كەمەوە الیەنی كارگێڕیی‌و دارایی‌و‬ ‫راگەیاندن‌و هەندێك الیەنی تەكنیكی‬ ‫تر بەدەست خەڵكی تەكنۆكرات‌و‬ ‫بیالیەن‌و پیسپۆڕەوەبێت‪ ،‬ئایا باشتر‬ ‫نەبوو پۆستی بەڕێوەبەرێتیی گشتیی‬ ‫دیوانی پەرلەمان بەدەست خەڵكێكی‬ ‫بێالیەن‌و ناحیزبییەوە بێت!‬

‫رۆژنامە‪ :‬شەپۆلێكی ناڕەزایی‌و‬ ‫گۆڕینی دەسەاڵتە دیكتاتۆرەكان‬ ‫خ���ۆره���ەاڵت���ی ن���اوەڕاس���ت���ی‬ ‫گ��رت��ووەت��ەوە‪ ،‬ئایا ئەزموونی‬ ‫هەرێمی كوردستان لەو واڵتانە‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬دوای هەڵبژاردنە دەچێت كە بەهۆی گەندەڵییەوە‬ ‫پەرلەمانییەكەی ‪ ،2009/7/25‬رژێمەكانیان لەكارخراون؟‬ ‫* ئەم شەپۆلە چاوەڕوانكراو‬ ‫پێشبینی ئەوە دەكرا پەرلەمانێكی‬ ‫ك���ارا دروس���ت ب��ێ�ت‌و بتوانێت بوو‪ ،‬بەاڵم تەوقیتەكەی نەزانراوبوو‪،‬‬ ‫لێپرسینەوە لە گەندەڵكاران بكات‪ ،‬دواج��ار تەقیەوە‪ ،‬مرۆڤی عەرەبی‬ ‫بەڕێزتان چ��ۆن كۆنتڕۆڵكردنی دەمێكە ك���اری ل��ەس��ەر دەك��رێ��ت‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان ل���ەالی���ەن لیستی لەالیەن نوخبەیەكی عەره‌بییەوە‪،‬‬ ‫كە ئەمە وایكردووە بەالنی كەمەوە‬ ‫دەسەاڵتەوە هەڵدەسەنگێنن؟‬

‫* س������ەرەڕای ئ�����ەوەی كە‬ ‫ئەمجارەش هەڵبژاردنی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان بەلیستی داخ��راوب��وو‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارەكان لەالیەن حیزب‌و‬ ‫لیستەكانەوە دەستنیشانكران‪ ،‬كە‬ ‫ئەمە كاریگەریی راستەوخۆ‌و سلبی‬ ‫هەیە لەسەر رادەی سەربەخۆیی‌و‬ ‫ئازادیی پەرلەمانتار لەكارەكەیدا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئومێد هەبوو لەوەی پەرلەمان‬ ‫ئ���ەدای زۆر باشتربێت‪ ،‬چونكە‬ ‫پەرلەمانی ئەمجارە لیستی جیاوازتر‌و‬ ‫خەڵكی جیاوازتر هاتنە ناویەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەرەنجامەكان دڵخۆشكەر‬ ‫نین‪ ،‬پەرلەمانی كوردستان لە خولی‬ ‫رابردوویدا‪ ،‬تەنیا لەماوەی سااڵنی‬ ‫(‪ 2006‬تاوەكو ‪ ،)2008‬نزیكە (‪)73‬‬ ‫یاسای دەركردووە‪ ،‬كەچی ئەم خولە‬ ‫لە وەزیفە ه��ەرە سەرەتاییەكەی‬ ‫خۆیدا كە دەرك��ردن��ی یاسایە‪ ،‬بە‬ ‫ب����ەراورد ب��ە خولەكانی پێشوو‪،‬‬ ‫سەركەوتوو نەبووە‪.‬‬ ‫سەرۆكایەتیی پ��ەرل��ەم��ان بە‬ ‫بەراورد بە سەرۆكایەتیی پەرلەمانی‬ ‫پێشوتر‪ ،‬الوازت��ر‌و پڕ ئیشكالترە‪.‬‬ ‫حكومەتیش ل��ەژێ��ر س��ای��ەی ئەم‬

‫مرۆڤی عەرەبی بزانێت كە چۆن لە‬ ‫كایەی سیاسیدا پەكخراوە‌و هیچ‬ ‫وەزیفەیەكی هۆشیاریی‌و كاریگەری‬ ‫نەماوە لەكۆمەڵگای سیاسیدا‪ ،‬بۆیە‬ ‫مەحاڵ بوو هەمیشە ئەم تراژیدیا‬ ‫سیاسییە ب��ەردەوام بێت‪ ،‬هەر هیچ‬ ‫نەبێت جیهانی عەرەبی هاوسێی‬ ‫سەرزەمینی دیموكراسی‌و مافەكان‌و‬

‫سەرۆكایەتیی‬ ‫پەرلەمان بە بەراورد‬ ‫بە سەرۆكایەتیی‬ ‫پەرلەمانی پێشوتر‪،‬‬ ‫الوازتر‌و پڕ ئیشكالترە‬

‫ئازادییەكانی مرۆڤی ئەم چەرخەیە‪،‬‬ ‫كە ئەوروپایە‪.‬‬ ‫بەداخەوە كە خاڵی لێكچوونی‬ ‫زۆر هەیە لەنێوان سیستمی سیاسیی‌و‬ ‫ئاستی حوكمڕانیی ئەم سیستمانە‌و‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬ئەمە تۆزێك‬ ‫پێویستە وردتر بوترێت كە مەبەست‬ ‫چییە؟ مەبەست ئەوەیە كە ئێستا‬ ‫ب��اوی دەس���ەاڵت ن��ەم��اوە‌و بەپێی‬ ‫دابەشكردنی زەمەنی دەسەاڵت ماوەی‬ ‫هەموو دەسەاڵتەكان دیاریكراوە‪،‬‬ ‫چ��وار س��اڵ ب��اوەك��ەی��ەت��ی‪ ،‬ئەگەر‬ ‫عەیار (‪ )24‬دەرچ��وو‪ ،‬ئەوا هەشت‬ ‫ساڵە‪ ،‬یان بۆ خولێكی تر‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫دوای دەرەنجامە چاوەڕوانكراوەكانی‬ ‫كۆنگرەكانی یەكێتیی نیشتمانی‌و‬ ‫پ��ارت��ی دی��م��وك��رات��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫دڵخۆشكەر نەبوون‪ ،‬ئاماژەی ئەوەی‬ ‫تێدابوو كە دەخوازن پۆستەكان بۆ‬ ‫هەمیشە بۆخۆیان بۆ بنەماڵەكانیان‬ ‫بمێنێتەوە‪ ،‬نابێت لەبیرمان بچێت‪،‬‬ ‫حیزب گ��ەورەت��ری��ن رۆڵ‌و پێگەی‬ ‫هەیە لە سیستمی حوكمڕانیی‌و‬ ‫دی��م��وك��راس��ی��دا‪ ،‬ب��ۆی��ە هەبوونی‬ ‫دیموكراسییەت لەهەر كۆمەڵگایەك‬ ‫ب��ەن��دە بەبوونی دیموكراسییەت‬ ‫ل��ە پێكهاتە‌و ئ��ۆرگ��ان��ی حیزبە‬ ‫بااڵدەستەكانی‪ ،‬بەداخەوە كە لەو‬ ‫ناوچانە یا حیزبی زۆربەهێزمان هەیە‪،‬‬ ‫یا حیزبی بێهێز‌و دیموكراسیمان‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬بۆیە پەتاكە ئ��ەوەی��ە كە‬ ‫لەیەككاتدا حیزبێكی بەهێز‌و تەواو‬ ‫دیموكراسیمان نییە‪ ،‬بۆیە پڕۆسەی‬ ‫دیموكراسی دواك��ەوت��ووە‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫روویدا لە سەرەتای ساڵی (‪)2011‬دا‪،‬‬ ‫بە شەپۆڵی چوارەمی دیموكراسی‬ ‫ن��اوزەدك��راوە‌و بەدڵنیاییەوە ئەم‬ ‫شەپۆلە كۆمەڵێك دیكتاتۆری تر لە‬ ‫ریشەوە هەڵدەتەكێنێت‌و دیموكراسی‬ ‫بۆ ناوچەیەكی تری جیهان فەراهەم‬ ‫دەكات‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬لەمانگی راب��ردوودا‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‪ ،‬بەیاننامەیەكی‬ ‫سەبارەت بەهەلومەرجی ئێستای‬ ‫كوردستان‌و ناوچەكە باڵوكردەوە‌و‬ ‫دەسەاڵتی تووشی شۆك كرد‪،‬‬ ‫بۆیە دەس��ەاڵت بەهێز‌و دەبابە‌و‬ ‫ئامادەباشی بۆ شەڕ وەاڵمیدایەوە‪،‬‬ ‫ئایا ئەو بەیاننامەیە پێویستی بە‬ ‫هستریا هەبوو‪ ،‬یان بە گفتوگۆ؟‬ ‫* لە ه��ەر كۆمەڵگایەكدا كە‬ ‫ناعەقاڵنییەتی سیاسیی بااڵدەست‬ ‫بوو‪ ،‬ئەوا كارەسات بەڕێوەیە‪ ،‬ئەم‬

‫ئیستیحقاقی ئینتیخابی‌و پەیام‌و‬ ‫ئەركەكانی الیەنە سیاسییەكانه‌وه‌‬ ‫ه �ه‌ی � ‌ه ل��ەن��ێ��وان خ���ودی الی��ەن��ە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬ئەو پێگە گرنگەی‬ ‫س��ەرۆك��ی هەرێم چانسی ئ��ەوەی‬ ‫پێدەدات كە وەك تۆڵیرانسترین‬ ‫سیاسیی كوردستان هەڵسوكەوت‬ ‫بكات‪ ،‬ب��ەاڵم كە نایكات‪ ،‬بۆچی؟‬ ‫كۆمەڵگای كوردی پاش بەخشینی‬ ‫دەری��ای��ەك ل��ە خ��وێ��ن بەدەستی‬ ‫دەرەكی‌و ناوخۆیی‪ ،‬زیاتر لە هەموو‬ ‫كۆمەڵگایەك زیاتر پێویستی بە‬ ‫راب��ەرێ��ك��ی ت��ۆل��ی��ران��س��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫بەیاننامەكەی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫حیزبەكەی سەرۆكی هەرێم كە خۆی‬ ‫لەخولێكی فرێشی سەرۆكایەتیدایە‪،‬‬ ‫بەیاننانەمەیەكە ك��ە سیاسەت‌و‬ ‫سیستم لەو هەرێمەدا لە كه‌لتووری‬ ‫سیاسیی خاڵیدەكاتەوە‪ ،‬فڕی بەسەر‬ ‫تۆلیرانسی‌و لێبووردەیی‌و كه‌لتووری‬ ‫سیاسییەوە نییە‪.‬‬ ‫راگەیاندنەكان‬ ‫هەستدەكەم‬ ‫ل��ەك��وردس��ت��ان‪ ،‬دەی��ان��ەوێ��ت وەك‬ ‫راپرسییەك نیشانمان ب��دەن كە‬ ‫ئاستی الیەنگریی‌و دژایەتی ئەم‬ ‫بەیاننامەیە چەندە‪ ،‬من پێموایە‬ ‫بەشێكی زۆری داواكارییەكانی ئەم‬ ‫بەیاننامەیە‪ ،‬پێویستی بە راپرسی‬ ‫نییە‌و كۆدەنگییەكی تەواوی لەسەرە‪،‬‬ ‫بە دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆنەوە‪.‬‬

‫پەتایە بواری خۆلێالدانی نییە‌و بەبێ‌‬ ‫جیاوازی تووشی هەموو كۆمەڵگایەك‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم گرنگ ئ��ەوەی��ە كە‬ ‫چۆن ئەم پەتا سیاسییە كۆنتڕۆڵ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬لەكۆمەڵگایەكی كراوەدا‪،‬‬ ‫عەقاڵنییەتی سیاسیی باڵ بكێشێت‬ ‫بەسەر ملمالنێی گۆڕەپانی سیاسیدا‪،‬‬ ‫دایەلۆگ‌و گفتوگۆ بە میكانیزمەكانی‬ ‫چارەسەركردن دادەنرێن‪ .‬سیاسەت‬ ‫هەموو ژیان نییە‌و بەشێكە لەژیان‪،‬‬ ‫حیزبیش ئەگەر بیەوێت لە رێگای‬ ‫سیاسەتەوە كۆنتڕۆڵی ت��ەواوی‬ ‫كۆمەڵگا بكات‪ ،‬هەڵەی كردووە‪.‬‬ ‫زۆرب��ەی ئەو داخوازییانەی كە‬ ‫لەبەیاننامەكەی گۆڕاندا هاتوون‪،‬‬ ‫دەتوانین لە پرسەیەكیشدا گفتوگۆی‬ ‫ل��ەس��ەر ب��ك��ەی �ن‌و بخوێنینەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە پێویستە گۆڕان سەرنجی‬ ‫ئەوە بدات لە كۆمەڵگایەكی پڕچەك‌و‬ ‫چ���ەك���دار‪ ،‬خ����ودان م��ێ��ژووی��ەك��ی‬ ‫دوور‌ودرێ��ژ لە ملمالنێ‌و كارەسات‌و‬ ‫جەنگ‌و ماڵوێرانی‪ ،‬رابەرایەتیكردنی‬ ‫خواستەكانی خ��ەڵ��ك‪ ،‬ئەركێكی‬ ‫تاقەتپڕووكێنەرەو پێویستە تووڕەیی‌و‬ ‫رقی خەڵك‪ ،‬نەبێتە مایەی روودانی‬ ‫ك��ارەس��ات‪ ،‬هەرچەندە ب��ەداخ��ەوە‬ ‫ك��ە دەس��ەاڵت��ەك��ان��ی ئ��ەم ناوچە‬ ‫تاریكەی جیهان بیر لە كارەسات‬ ‫ناكەنەوە‪ ،‬پێویستە لەبیرمان بێت‬ ‫كە میكانیزمی ئاشتییانە‌و دایەلۆگ‪،‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ئ��ای��ا ب��ارزان��ی‪،‬‬ ‫باشترین میتۆدێكە بۆ گەیاندن‌و‬ ‫چارەسەر‌و پێویستە كەس ماندوو وەك سەرۆكی هەموو هەرێمی‬ ‫كوردستان مامەڵە دەكات؟‬ ‫نەبێت تیایدا‪.‬‬ ‫* سەرۆكی هەرێم وەك هەندێك‬ ‫گ������ۆڕان ل����ەم م����اوەی����ەدا‪،‬‬ ‫ئیستیفزازی سیاسیی كرا‪ ،‬بەتایبەتی بنەماڵەی پادشاكانی واڵتانی كەنداو‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن س��ەرۆك��ی هەرێمەوە كە تەواو لەخەڵك دوورە‪ ،‬ناوچەیەكی‬ ‫جارێك وەك سەرۆكی هەرێم لە زۆری ئەم هەرێمەش لە چاوەڕوانی‬ ‫دابەشكردنی پۆستەكانی بەغدا سەردانی سەرۆكەكەیاندا چەندین‬ ‫ئ����ەوەی ك���رد‪ ،‬ج��ارێ��ك��ی��ش وەك ساڵیان تێپەڕاندووە‌و پێموایە كە‬ ‫سەرۆكی حیزبەكەی لە كۆنگرەدا ت��ازە چوونیشی بۆ ئ��ەو ناوچانە‬ ‫بەهۆی بانگهێشتنەكردنەوە‌و دواتر مانایەكی نیشتمانیی نابەخشێت‪.‬‬ ‫لە بەیاننامە پڕ لە گومانەكەی سەرۆكی حكومەتیش ئەگەر خواستی‬ ‫لیژنەی كۆنگرە‪ ،‬سەبارەت بە پرسی نزیكبوونەوەشی لەخەڵك هەبێت‌و‬ ‫بانگێشتنەكردنەكە ئەمەی كرد‪ .‬ئەم بیەوێت لەهەموو الیەنەكان نزیك‬ ‫ئیستیفزازكردنانە مانای ئەوەیە كە بێتەوە‪ ،‬لەوانەیە بەالنی كەمەوە‬ ‫سیستمە سیاسییەكەی كە سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان رێگا‬ ‫هەرێم سەرۆكایەتیی دەك��ات‪ ،‬لەم نەدات‌و لەمەیاندا رێگریی لێبكات‪ ،‬لە‬ ‫ماوەیەدا سفری تێدایە‌و لە وانەیەكی خەڵكی ئەو نزیك ببێتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫زۆر گرنگی دیموكراسی دەرنەچووە‪ ،‬ئ��ەو لە رێگای جێگری سەرۆكی‬ ‫كە بریتییە لە كه‌لتووری سیاسیی‪ ،‬ئەنجومەنی وەزیرانەوە كۆنتاكت‌و‬ ‫كە خەسڵەتێكی گرنگی سیستمی پەیوەندیی دروستكردووە لەگەڵ‬ ‫دیموكراسییە‪ ،‬ئ��ەم ك�ه‌ل��ت��وورە خەڵك‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ل��ە پێكهاتەی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ە رادەی یەكتر‬ ‫قبووڵكردن‌و رێزلێگرتنی دەستكەوت‌و كابینەی شەشەمی حكومەتی‬

‫ه��ەرێ��م��دا‪ ،‬چ��ەن��د كەسێكی‬ ‫دەرەوەی حیزب كرانە وەزی��ر‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ه��ەرزوو دژایەتییان كرا‌و‬ ‫وەزارەت��ەك��ان��ی��ان بەردبارانكرا‪،‬‬ ‫بەڕێزتان چۆن ئەدای ئەو وەزیرانە‬ ‫هەڵدەسەنگێنن؟‬

‫* دەستاودەستكردنی دەسەاڵت‬ ‫لەگەڵ نێچیرڤان ب��ارزان��ی‪ ،‬دوای‬ ‫(‪ )13‬ساڵ مانەوەی لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران‪ ،‬نەمانی لەڕووی فیزیكییەوە‬ ‫ل��ەن��او ب��اڵ��ەخ��ان��ەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران��ی كوردستان‪ ،‬چونكە تا‬ ‫ئێستا وێنەكانی ماون لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی������ران‪ ،‬دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون��ی‬ ‫سەرۆكێكی تر لە ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬ ‫مانایەكی گرنگی هەیە لە پرۆسەی‬ ‫دیموكراسیدا‪،‬‬ ‫بەرەوپێشچوونی‬ ‫هەروەها دەستبەكاربوونی وەزیرێكی‬ ‫ئەكادیمی‌و پڕۆفیشناڵ لە وەزارەتی‬ ‫خوێندنی بااڵدا دڵخۆشیی زیاتری‬ ‫هێنا‪ ،‬بەاڵم وێنەكە هەروا رۆمانسی‬ ‫ن��ەم��اوە‪ ،‬جارێكی ت��ر ل��ە رێگای‬ ‫پڕۆسەیەكی ت��ازەی حیزباندنەوە‬ ‫ك��ۆن��ت��ڕۆڵ��ی ح��ك��وم��ەت ك��رای��ەوە‪،‬‬ ‫ملمالنێی الیەنەكانی حكومەت‬ ‫شێوە‌و ئاستی جیاوازی وەرگرت‪،‬‬ ‫ب��ەج��ۆرێ��ك ه��ەر ل��ەالی��ەك كەوتە‬ ‫خەمی سەركەوتنی پڕۆژەكانی‬ ‫خ��ۆی‌و ئەوانی تریشیا كۆسپیان‬ ‫بۆ دروستكردووە‪ ،‬یاخود گوێیان‬ ‫پێنەداوە‪ .‬دژایەتیكردنی بەرنامەی‬ ‫تواناسازیی وەزارەت���ی خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ كە بە ‪ -HCDP‬ناسراوە‪،‬‬ ‫لەمپەر ل��ەب��ەردەم دروستكردنی‬ ‫ئەم بەرنامەیە‪ ،‬كە بەرنامەیەكی‬ ‫نیشتمانیی ئایندەی خەڵك‌و ئەم‬ ‫واڵتە بەندە بەو بەرنامەیەوە‪ ،‬كەچی‬ ‫ئەوەی باسدەكرێت‌و دەبینرێت‪ ،‬وەزیر‬ ‫لەجیاتی دەستخۆشیی‌و دەسەاڵتی‬ ‫زیاتر‪ ،‬دژای��ەت �ی‌و هەڵكوتانەسەر‬ ‫بینای وەزارەت‌و لەمپەری ئیداریی‬ ‫بۆ دروستدەكرێت‪ ،‬بەردی بناغەی‬ ‫كردنەوەی پڕۆژەیەكی گەورەی لە‬ ‫ناوچەی نفوزی پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان دەشكێنرێت‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی وەزی��ران كە‬ ‫س��ەر ب��ە یەكێتیی نیشتمانییە‪،‬‬ ‫بەنیازە سەردانی بكات‪ ،‬پێموایە‬ ‫كە حكومەتی هەرێم پێویستە پالنی‬ ‫ستراتیژیی فڕینی هەبێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫پێمان بڵێت كە ئابووریی‌و كۆمەڵگای‬ ‫كوردی پێویستە لەو ماوەیەدا بفڕێت‪،‬‬ ‫وەك ئەوەی لە مەكیسك‌و مالیزیا‌و‬ ‫سنغافورە‌و ئیمارات‌و چەندین واڵتی‬ ‫تردا روویداوە‪ ،‬ئەگەر لەو ماوەیەدا‬ ‫ئەم حكومەت‌و كۆمەڵگایە نەفڕێت‪،‬‬ ‫ئ���ەوا پێویستە‪ ،‬پ�ل�ان‌و ستاف‌و‬ ‫تەنانەت خودی فڕۆكەكەش بگۆڕێت‪.‬‬

‫گۆڕان لەم ماوەیەدا‪،‬‬ ‫ئیستیفزازی سیاسیی‬ ‫كرا‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەالیەن سەرۆكی‬ ‫هەرێمەوە‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪15‬‬

‫خێزانی پادشایەتی ئال خەلیفە‪ ،‬نزیكەی (‪ )200‬ساڵە لەسەر حوكمن‌و لەالیەن واڵتانی‬ ‫دوورگەی عەرەبی‌و خۆرئاواوە پشتگیرییان لێدەكرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬شااڵو فەتاح‬

‫قەزافی؛ سێیەم سەركردەی وەدەرنراو‬

‫‪...........................................................‬‬

‫لیبیا ل��ەدوای تونس‌و میسر‬ ‫بووە سێیەمین واڵت كە زۆرترین‬ ‫ئ��ەگ��ەری رووخ��ان��ی رژێمه‌که‌ی‬ ‫ه���ەی���ە‪ ،‬خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی‬ ‫لیبیا ل��ە ه��ەری��ەك��ە ل��ە تونس‌و‬ ‫میسر توندوتیژتربوون‌و هێزە‬ ‫ئەمنییەكانیش بە سەدان خەڵكیان‬ ‫خۆپیشاندەران لە‬ ‫كوشتووە‪،‬‬ ‫(تەرابلوس)ی پایتەخت‌و شارە‬ ‫جیاوازەكانی دیكەدا بە ئاشكرا‬ ‫داوای كۆتاییهێنان بە حوكمی‬ ‫چەند دەی��ەی موعەمەر قەزافی‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی ئ���ەو واڵت���ە دەك���ەن‪،‬‬ ‫ئەمەش بووەتە هۆی كاردانەوەی‬ ‫توندی رژێمی لیبی‪.‬‬ ‫لیبیاو قەزافی‬ ‫ل��ی��ب��ی��ا دەك���ەوێ���ت���ە ن��ێ��وان‬ ‫تونس‌و میسر‪ ،‬ئەو دوو واڵتەی‬ ‫ك��ە خۆپیشاندانی جەماوەریی‬ ‫تێیدا س���ەرك���ەوت‌و ل��ە كەمیی‬ ‫خ��زم��ەت‌و ئ��ازادی��ی��دا دۆخ���ی لە‬ ‫دراوسێكانی خراپترە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ل��ە رووی رووب����ەرەوە ل��ەو دوو‬ ‫واڵتە گەورەترە‪ ،‬بەاڵم لە رووی‬ ‫ژم���ارەی دان��ی��ش��ت��ووان��ەوە تەنیا‬ ‫(‪ )6.4‬ملیۆن خەڵكی تێدا دەژی‪،‬‬ ‫ئابووریی لیبیا بە تەواوی پشتی‬ ‫بە نەوت بەستووە‌و یەكێكە لەو‬ ‫(‪ )10‬واڵتەی كە دەوڵەمەندترینن‬ ‫ل��ە ن��ەوت��دا‪ ،‬ئ���ااڵی لیبیا تاكە‬ ‫ئااڵیەكە كە ی��ەك رەن��گ��ەو هیچ‬

‫سیمبوڵێكی لەسەر نیەو تەنیا‬ ‫سەوزە‪ .‬لیبیا ماوەی (‪ )41‬ساڵە‬ ‫لەالیەن موعەمەر قەزافییەوە حوكم‬ ‫دەكرێت‪ ،‬كە لە ساڵی (‪)1969‬‬ ‫بە كودەتایەكی سەربازیی هاتە‬ ‫س��ەر ح��وك��م‪ ،‬ق��ەزاف��ی‪ ،‬ئەوكات‬ ‫ژەنەراڵێكی تەمەن (‪ )27‬سااڵن‬ ‫بوو‪ ،‬كە سەركردایەتی گرووپێكی‬ ‫بچووكی سوپای دەك��ردو توانی‬ ‫شا ئیدریس لەسەر حوكم الببات‪،‬‬ ‫ق��ەزاف��ی جگە لە هەڵسوكەوتی‬ ‫سەیرو عەنتیكە‪ ،‬كتێبێكی سەوزی‬

‫هەیە كە لە جیاتی دەستوورو‬ ‫یاسای لیبیا بەكاردەبرێت‌و تەواوی‬ ‫واڵتەكەی بەو كتێبە بەڕێوەدەبات‪.‬‬ ‫نزیكەی سێ یەكی واڵتەكە‬ ‫لەژێر هێڵی هەژارییەوەن‪ ،‬هەمان‬ ‫رێ��ژەش بێكارە‪ ،‬ئەمەش بووەتە‬ ‫هۆی دروستبوونی رقێكی زۆر لەنێو‬ ‫ج��ەم��اوەردا‪ ،‬چونكە واڵتەكەیان‬ ‫یەكێكە ل��ە دەوڵ��ەم��ەن��دت��ری��ن‬ ‫واڵتانی جیهان لە رووی سامانی‬ ‫سروشتییەوە‪ ،‬لە كاتێكدا قەزافی‬ ‫بەنیازبوو سەیفولئیسالمی كوڕی‬

‫بكاتە س���ەرۆك ل���ەدوای خ��ۆی‪،‬‬ ‫سەیف‪ ،‬لە لێدوانێكی تەلەفزیۆنیدا‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ل���ەوە ئ��اگ��ادار‬ ‫دەكاتەوە؛ كە واڵتەكەیان دوورنییە‬ ‫ببێتە شوێنی جەنگی ناوخۆ گەر‬ ‫بەدەوامبن‪.‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی ك��ە سوپای‬ ‫لیبیا‪ ،‬پێچەوانەی تونس‌و میسر‬ ‫پشتگیریی لە موعەممەر قەزافی‪،‬‬ ‫سەرۆكی ئەو واڵتە دەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هێشتاش جەماوەری لیبیا ئامادە‬ ‫نین شەقامەكان چ��ۆڵ بكەن‌و‬

‫دەستیان گرتووە بەسەر چەند‬ ‫بنكەیەكی حكومیدا‪ ،‬ئەمەش لە‬ ‫الیەن سەیفی كوڕی قەزافییەوە‪،‬‬ ‫دانی پێدانراوە‪ ،‬چەند سەعاتێك‬ ‫دوای قسەكانی خۆپیشاندەران‬ ‫هاتنە دەرەوەو لە شەقامەكانی‬ ‫تەرابلوس‌و بنغازیدا باڵوبوونەوەو‬ ‫دەستیان بەسەر بنغازیدا گرت‪،‬‬ ‫ئەمەش بووە هۆی ئەوەی چەند‬ ‫بەرپرسێكی حكومیی لیبیا واز لە‬ ‫كارەكانی خۆیان بێنن‌و پەیوەندیی‬ ‫بكەن بە شۆڕشی گەلەوە‪.‬‬ ‫خۆپیشاندانی خوێناویی‬ ‫خۆپیشاندەران جه‌خت لەوە‬ ‫دەك��ەن��ەوە؛ ك��ە ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەی‬ ‫حكومەت ب��ە توندترین شێوە‬ ‫دژایەتی خۆپیشاندەران دەكات‌و‬ ‫چەك لە دژی��ان بەكاردەهێنێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا كۆنترۆڵی شەقامەكانی‬ ‫لیبیا ب��ەدەس��ت الوان���ەوەی���ەو‬ ‫ل��ەدەس��ت حكومەت دەرچ���ووە‪،‬‬ ‫خۆپیشاندەران بە جلی پۆلیسەوە‬ ‫شەقامەكان دەپارێزن‌و لە بنغازی‪،‬‬ ‫كە دووەمین گەورە شاری لیبیایە‬ ‫لەدوای تەرابلوس‪ ،‬چەند بلۆكێكی‬ ‫سوپا یاریدەی خۆپیشاندەرانیان‬ ‫داوە بۆ كۆنترۆڵكردنی شارەكە‪،‬‬ ‫موعەمەر قەزافی‪ ،‬تەمەن (‪)68‬‬ ‫ساڵ تائێستا بێدەنگەو لەبری ئەو‬ ‫كوڕەكەی لێدوان دەدات‪.‬‬ ‫ل��ەم س�ێ‌ رۆژەی پێشوودا‬ ‫هێزە ئەمنییەكانی قەزافی سەدان‬ ‫ك��ەس��ی��ان ك��وش��ت��ووە‪ ،‬ئ��ەوان��ی‬ ‫شاهێدی رووداوەك��ان��ی لیبیان‬

‫ژم��ارەك��ە ب��ە زی��ات��ر ل��ە (‪)200‬‬ ‫ك��ەس دەخ��ەم��ڵ��ێ��ن��ن‪ ،‬جگە لە‬ ‫بوونی نزیكەی (‪ )800‬بریندار‪،‬‬ ‫یەكێك لە خوێناویترین رووداو‬ ‫ئەو كاتە بوو كە خۆپیشاندەران‬ ‫خەریكی سازدانی پرسەی یەكێك‬ ‫لە خۆپیشاندەرە ك��وژراوەك��ان‬ ‫بوون‌و پیاوانی قەزافی‪ ،‬تەقەیان‬ ‫لێكردن‌و نزیكەی (‪ )50‬كەسیان‬ ‫لێكوشتن‪ ،‬ئەمەش وای��ك��ردووە‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ەی لیبیا بە‬ ‫خۆپیشاندانی‬ ‫خوێناویترین‬ ‫ئێستای خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫بناسرێت‪ ،‬خۆپیشاندەرانی لیبیا‬ ‫باس لەوە دەكەن‪ ،‬كە قێزەونترین‬ ‫تاوانەكانی دژی مرۆڤایەتی لەم‬ ‫واڵتەدا روودەدات‌و بنغازی بووە‬ ‫بە گۆمی خوێن بە هۆی پیاوەكانی‬ ‫قەزافییەوە‪.‬‬ ‫یەكێك لەو شتانەی لیبیای‬ ‫ئێستای پێدەناسرێتەوە خێڵ‌و‬ ‫بەهێزیی عەشیرەتەكانە لەو‬ ‫واڵتەدا‪ ،‬بەاڵم لە وەرچەرخانێكدا‬ ‫ژمارەیەك لە بەهێزترین خێڵەكانی‬ ‫ئەو واڵتە پشتیان كردە قەزافی‌و‬ ‫روویانكردە خۆپیشاندەران‌و لە‬ ‫ئێستادا پشتگیریی خۆپیشاندەران‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئەو هۆكارانە‌و سووربوونی‬ ‫خۆپیشاندەرانی لیبیا لەسەر‬ ‫وەدەرنانی قەزافی بوونەتە هۆی‬ ‫ئەوەی ئەگەری كەوتنی قەزافی‌و‬ ‫بوونی لیبیا بە سێیەم واڵت كە‬ ‫شۆڕشی تێدا سەردەكەوێت‪ ،‬زۆر‬ ‫بێت‪.‬‬

‫بەحرەین‪ ،‬جەماوەر لە (شا) تووڕەیە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬ ‫وەك زۆرێك لە واڵتانی دی هاتنە‬ ‫‪ ............................................................‬سەر شەقامەكانی بەحرەین‌و داوای‬ ‫رۆیشتنە دەرەوەی دەسەاڵتی‬ ‫ك���ەم ك���ەس ب����ڕوای ب��ەوە ئێستای ئەو واڵتەیان كرد‪ ،‬شا‬ ‫دەكرد‪ ،‬بەحرەین ببێتە یەكێك لە چەند جارێك هەوڵی دیالۆگی‬ ‫ئامانجە سەرەكییەكانی شۆڕشی لەگەڵ خۆپیشاندەراندا داوە‪،‬‬ ‫یاسەمین‪ ،‬بەاڵم خۆپیشاندەران بە بەاڵم تائێستا هیچیان سەركەوتوو‬ ‫خۆپیشاندەرانیش‬ ‫ئاشكراو بەردەوام داوای رۆیشتنی ن���ەب���وون‌و‬ ‫خ��ێ��زان��ی پ��اش��ای��ەت��ی‌و هاتنە بەردەوامن لە خۆپیشاندان‪.‬‬ ‫پ����ێ����ش����ت����رو گ�����رووپ�����ە‬ ‫خ��وارەوەی��ان دەك��ەن لە عەرش‪،‬‬ ‫بەحرەین دوورگەیەكی بچووكە ئۆپۆزسیۆنەكان رەتیانكردەوە؛‬ ‫ل��ەن��ێ��وان دوورگ����ەی ع��ەرەب �ی‌و ك��ە گفتوگۆ ل��ەگ��ەڵ حكومەتدا‬ ‫ئێراندا‌و نزیكەی (‪ )1.3‬ملیۆن بكەن تا ئەوەی هێزەكانی سوپا لە‬ ‫دانیشتووانیەتی‪ ،‬بەحرەین وەك ناوەندی شار دەكشێنەوە‪ .‬دواجار‬ ‫زۆرێكی دی لە واڵتانی ناوچەكە حكومەت ملی بە داواكەیان دا‪،‬‬ ‫هەربۆیە ئۆپۆزسیۆنیش ئامادەی‬ ‫دەوڵەمەندە بە نەوت‌و گەوهەر‪.‬‬ ‫ه����ەرچ����ەن����دە ژم�������ارەی گفتوگۆ ب���وون‪ ،‬ب���ەاڵم كاتێك‬ ‫دانیشتووانی كەمەو سەرچاوەی سوپا لە ش��اردا نەما دووب��ارە‬ ‫سروشتی زۆرە‪ ،‬ب��ەاڵم بە هۆی خۆپیشاندەران هاتنەوە سەر‬ ‫ب��ێ��ت��وان��ای��ی ل��ە ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی شەقامەكان‌و خۆپیشاندانیان كرد‪.‬‬ ‫واڵتەكەدا ئاستی بێكاریی زۆرەو لە ماوەی هەفتەیەك خۆپیشانداندا‬ ‫نزیكەی (‪)%15‬ی دانیشتووانە‪ )6( ،‬ك��ەس ك����وژراون‌و س��ەدان‬ ‫ئ��ەم��ە ج��گ��ە ل����ەوەی تائێستا كەسیش برینداربوون‪.‬‬ ‫كێشەی بەحرەینیش ئەوەیە‬ ‫رێژەیەكی دروس��ت بۆ ژم��ارەی‬ ‫ئەو خۆپیشاندانە لەبەر دەستدا كە پێگەیەكی ستراتیژیی گرنگی‬ ‫نییە‪ ،‬كە لەژێر هێڵی هەژارییەوە ه��ەی��ەو هاوپەیمانێكی گرنگی‬ ‫دەژین‪ ،‬لە ئێستادا بەحرەین لە خۆرئاوایە‪ ،‬ئەمە جگە لە بوونی‬ ‫الی��ەن (ش��ا ح��ەم��ەد ب��ن عیسا سەرچاوەیەكی سرووشتی نەوتی‬ ‫ئال خەلیفە)وە‪ ،‬بەڕێوە دەبرێت ئێجگار زۆر ‌و وەك بەندەرێكیش‬ ‫ل��ەژێ��ر سیستمی پ��ادش��ای��ەت��ی لە دوورگەی عەرەبیدا كار دەكات‪،‬‬ ‫دەستوورییدا‪ ،‬بن عیسا‪ ،‬لە ساڵی ترسی زۆر هەیە لەوەی كە ئێران‬ ‫(‪)2002‬وەوە ب��ووەت��ە پاشای ل��ە رێ��ی شیعەكانەوە بیەوێت‬ ‫بەحرەین‌و دوای مردنی باوكی دەسەاڵت بگۆڕێت بۆ كۆمارێكی‬ ‫بوو بە پادشا‪ ،‬هەرچەندە رێژەی ئیسالمیی هاوشێوەی خۆی‪ ،‬ئەمە‬ ‫شیعە لە بەحرەیندا لە سوننە جگە لە بوونی هێزێكی دەریایی‬ ‫زۆرترە‪ ،‬بەاڵم لە ئێستادا لەالیەن گەورەی ئەمریكا لەم واڵتەدا كە‬ ‫پادشایەكی سوننەوە حوكمی پێگەی بەحرەینی هێندەی تر بۆ‬ ‫خۆرئاوا بەهێز كردووە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫دوای ئەوەی خۆپیشاندەران یەكێك ل��ە ف��ەرم��ان��دە بااڵكانی‬

‫سوپای ئەمریكا‪ ،‬مایك موڵەن‪،‬‬ ‫سەردانی دوورگەی عەرەبی كردو‬ ‫بۆ هەمان مەبەستیش لەگەڵ شای‬ ‫سعودیە كۆبووەوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫هەڵوێستی ئەمریكا ن��ادی��ارە‬ ‫خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫بەحرەین‪.‬‬ ‫هەرچەندە پادشا بە فەرمیی‬ ‫ل��ە ت��ەل��ەف��زی��ۆن��ه‌وه‌ ل��ێ��دوان��ی‬ ‫ئەوەیدا؛ كە سوپا دەكشێتەوەو‬ ‫دی��ال��ۆگ دەستپێدەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە ئێستادا خ��ودی شا بووەتە‬ ‫ئامانجی خۆپیشاندەران‌و داوای‬ ‫دەرچوونی ئەو دەكەن لە واڵتدا‪،‬‬ ‫م��ەی��دان��ی لوئلوئـ (گ��ەوه��ەر)‬ ‫ب��ووەت��ە شوێنی ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫الوانی بەحرەین‌و لەوێوە داواكانی‬ ‫خ��ۆی��ان رادەگ���ەی���ەن���ن‪ ،‬الوان‬ ‫پێرێ‌ بەیاننامەی خۆیان لەژێر‬ ‫ن��اوی «مانیفێستۆی (‪)14‬ی‬ ‫شووبات»ەوە باڵوكردەوەو تێیدا‪:‬‬ ‫«هاتنە خ����وارەوەی پ��ادش��ای‬ ‫چەوسێنەر»یان ك��رد‪ ،‬هێشتا‬ ‫ئەوە روون نییە كە لەنێوان ئەم‬ ‫گروپەو ئۆپۆزسیۆنی شیعەدا‬ ‫هیچ لینكێك هەبێت‪ ،‬بە هەمان‬ ‫شێوە داوای دادگاییكردنی ئەو‬ ‫كەسانە دەكەن كە تەقەیان لە‬ ‫خۆپیشاندەران كردووەو بوونەتە‬ ‫ه��ۆی كوشتنی زۆر ه��اواڵت��ی‬ ‫مەدەنی‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ل���ە رووی‬ ‫ئابوورییەوە دۆخ��ی ئابووریی‬ ‫بەحرەین لە زۆر واڵت باشترە‪،‬‬ ‫هەروەها واڵتەكەش رووكارێكی‬ ‫زۆر جوانی هەیەو بە هۆی بوونی‬ ‫سامانی نەوتەوە بووەتە یەكێك‬ ‫ج��وان��ت��ری��ن واڵت��ەك��ان��ی دنیای‬ ‫ع��ەرەب‪ ،‬بەاڵم الوان��ی بەحرەین‬

‫لە ئێستادا داواكارییان تەنیا لە‬ ‫دۆخی ئابووریی زیاترەو دەڵێن‪:‬‬ ‫«نامانەوێت ببینە ئاژەڵێكی‬ ‫سەماكەر» وەك رەت��ك��ەرەوەی‬ ‫ئ��ەو م��ۆدێ��ل��ەی ب��ەح��رەی��ن كە‬ ‫دەیانەوێت الوەك��ان بە ب��ەزم‌و‬ ‫سەماوە سەرقاڵ بكەن‪.‬‬ ‫خ��ێ��زان��ی پ��ادش��ای��ەت��ی ئال‬ ‫خەلیفە‪ ،‬نزیكەی (‪ )200‬ساڵە‬ ‫لەسەر حوكمن‌و لە الیەن واڵتانی‬ ‫دوورگ��ەی عەرەبی‌و خۆرئاواوە‬ ‫پشتگیرییان ل��ێ��دەك��رێ��ت بۆ‬ ‫مانەوە لەسەر حوكم لە ترسی‬ ‫فراوانخوازییەكانی رژێمی شیعەی‬ ‫ئێرانی لە ناوچەكەدا‪ ،‬لە ئێستادا‬ ‫خەڵك داوای نەمانی پاشایەتی‌و‬ ‫حیزبە ئۆپۆزسیۆنەكانیش داوای‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی حكومەت‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەاڵم شا تەنیا ئامادەیی‬ ‫خ��ۆی بۆ دیالۆگ دەردەب��ڕێ�ت‌و‬ ‫هەنگاوی تری لێ ناكەوێتەوە‪.‬‬

‫بە هەمان شێوە‬ ‫داوای دادگاییكردنی‬ ‫ئەو كەسانە دەكەن‬ ‫كە تەقەیان لە‬ ‫خۆپیشاندەران كردووە‬

‫‪14‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫هیومان رایتس وۆچ‪ :‬نیگەرانین لە رووداوەكانی سلێمانی‬

‫رۆژنامە‪ :‬رێكخراوی چاودێری‬ ‫مافی مرۆڤی جیهانیی (هیومان‬ ‫رای��ت��س وۆچ) ن��ی��گ��ەران��ی خ��ۆی‬ ‫پ��ی��ش��ان��دا ل���ە ت���ەق���ەك���ردن لە‬ ‫خۆپیشاندەرانی ش��اری سلێمانی‬ ‫كە ك��وژراوی لێكەوتەوە‌و داواش��ی‬

‫لە بەرپرسە ئیدارییەكانی سلێمانی‬ ‫ك��رد؛ لیكۆڵینەوەیەكی سەربەخۆ‬ ‫لەسەر ئەو رووداوە ئەنجامبدەن‌و‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ب��ەپ��ەل��ە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ داواكاریی هاواڵتییان بكەن‌و‬ ‫بارودۆخی خزمەتگوزاریی‌و ئابووریی‌و‬

‫ئەمنیی چارەسەربكەن‌و جەنگێكی‬ ‫دژ بە گەندەڵیی بەرپابكەن‪.‬‬ ‫ه���ی���وم���ان رای����ت����س وۆچ‪،‬‬ ‫داواش���ی ك��رد ك��ە دەس��ەاڵت��داران‬ ‫رێ��ز ل��ە م��اف��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان بگرن‬ ‫ل��ە گ��ردب��وون��ەوەی مەدەنییانەو‬

‫پ��ەن��ا نەبەنە ب��ەر بەكارهێنانی‬ ‫هێز ل��ە دژی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و‬ ‫راشیگەیاند «هێزە كوردییەكان‬ ‫تەقەیان لە خۆپیشاندەران كردووە‬ ‫ك��ە ئ��ەو قوربانییانەی سلێمانی‬ ‫لێكەوتووه‌تەوە»‪.‬‬

‫میدیای جیهان‪ :‬كوردستانیش راپەڕی‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬ ‫ن��اع��ەدال��ەت��ی��ی‪ ،‬گەندەڵیی‌و‬ ‫بێكاریی‪ ،‬ئ��ەو هۆكارانەن كە لە‬ ‫بەناوبانگترین میدیا جیهانییەكانەوە‬ ‫ب���اس دەك���رێ���ن‪ ،‬وەك ه��ۆك��اری‬ ‫خۆپیشاندانەكانی‬ ‫س��ەرەك��ی��ی‬ ‫سلێمانی‪ .‬ئاژانسە جیاوازەكانی‬ ‫میدیای جیهان لە الیەكی دیكەوە‬ ‫باس لە چۆنیەتی بەگژداچوونەوەی‬ ‫هێزە ئەمنییەكان دەكەن‌و رۆژنامەی‬ ‫لۆس ئەنجلس تایمز خۆپیشاندانی‬ ‫سلێمانی ب��ە «توندوتیژترین»‬ ‫دەزانێت لە عێراقدا‪ ،‬ئەمەش دوای‬ ‫ئەوەی دەیان كەس برینداربوون‌و‬ ‫ك��وژران‪ ،‬لە الیەكی دیكەوە باس‬ ‫ل���ەوە دەك��رێ��ت ك��ە تااڵنچییان‬ ‫هێرشدەكەنە س��ەر بارەگاكانی‬ ‫گۆڕان‌و دەیسووتێنن‪ ،‬میدیاكان باس‬ ‫لەوە دەكەن‪ ،‬لە ئێستادا بارودۆخی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ت���ەواو وەك واڵتانی‬ ‫دیكەی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست وایە‪.‬‬ ‫ن��ی��وی��ۆرك ت��ای��م��ز‪ :‬هێزە‬ ‫ئەمنییەكان تەقە دەكەن‬ ‫ناڕەزاییەكان ب��ەردەوام��ن لە‬ ‫عێراق‌و خۆپیشاندانی نوێش لە چەند‬ ‫شارێكی عێراق دەستیپێكردووە‌و‬ ‫راپ��ۆرت��ەك��ان ب��اس ل��ەوە دەك��ەن‬ ‫كە هێزە ئەمنییەكان تەقەیان لە‬ ‫چەند خۆپیشاندەرێك كردووە‪ ،‬كە‬ ‫ویستوویانە بچنە بنكەی پارتێكی‬ ‫سیاسییەوە لە سلێمانی‪ ،‬سەرەتا‬ ‫لێدوانە فەرمییەكان باسیان لە‬ ‫كوژرانی پێنج كەس دەكرد‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ��ەم ه��ەواڵ��ە رەت��ك��رای��ەوەو دوات��ر‬ ‫ئ��ەوە باڵوكرایەوە كە تەنیا یەك‬ ‫كەس بە هۆی تەقەكردنەوە گیانی‬ ‫لەدەستداوە‪ .‬خۆپیشاندەران داوای‬ ‫خزمەتگوزاریی باشتر لە حكومەت‬ ‫دەكەن‪ ،‬لە هەندێك شوێنیش داوای‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی بەرپرسە‬ ‫حكومییەكان دەكەن‪ .‬لە هەریەكە‬ ‫لە خۆپیشاندانەكانی سلێمانی‌و‬ ‫ك��ووت��دا خەڵك ك���وژران‪ ،‬بەپێی‬ ‫لێدوانێكی ع��ادل عەبدولحەمید‪،‬‬ ‫كە ئەندامی پەرلەمانی كوردستانە‬ ‫لەسەر كوتلەی پارتی‪ ،‬سەرەتا‬ ‫هێزە ئەمنییەكان تەقەیان بە‬ ‫ئاسماندا ك���ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك‬ ‫خۆپیشاندەران بەردەوامبوون لە‬ ‫هاویشتنی ب��ەرد‪ ،‬تەقەیان بەناو‬ ‫خەڵكدا دەستپێكردووە‪.‬‬

‫واشنتۆن پۆست‪ :‬لە هەرێم‬ ‫ن��اع��ەدال��ەت��ی��ی ل��ە داب��ەش��ك��ردن��ی‬ ‫ساماندا هەیە‪ ،‬دوای ئەوەی تەقە‬ ‫لە خۆپیشاندەرە بەردهاوێژەكانی‬ ‫سلێمانی ك����را‪ ،‬الن��ی��ك��ەم دوو‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەر ك������وژران‪ ،‬ئ��ەم‬ ‫خۆپیشاندانەش ئاكامی هەمان‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی ئێستای‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاستە كە ئێستا‬ ‫گەیشتووەتە كوردستان‪ ،‬تائێستاو‬ ‫لە م��اوەی دوو رۆژدا پێنج كەس‬ ‫بە هۆی تەقەلێكرانەوە م��ردوون‪،‬‬ ‫لە كاتێكدا خۆپیشاندەران لە دژی‬ ‫كەمیی خزمەتگوزاریی‌و گەندەڵیی‌و‬ ‫زۆری بێكاریی‪ ،‬ناڕەزایی دەردەبڕن‪،‬‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ەی سلێمانی‬ ‫مەترسییەكی گەورەتر بوو لەوانەی‬ ‫ناوەڕاست‌و باشووری عێراق بۆ سەر‬ ‫سەقامگیریی هەرێمی كوردستان‪ ،‬كە‬

‫دەمێكە وەك مێرگی ئارامیی وێنای‬ ‫خۆی ك��ردووە‪ ،‬ئابووریی گەشەی‬ ‫ك���ردووەو وەبەرهێنە بیانییەكان‬ ‫چوونەتە ئەو هەرێمەوە‪ ،‬بەاڵم ئەم‬ ‫گەشەی ئابوورییە دادوەرانە دابەش‬ ‫ن��ەك��راوەو زۆر ك��وردی��ش ناڕازین‬ ‫لە ك��ۆك��ردن��ەوەی ئاشكراو زۆری‬ ‫سامان لە الیەن چەند ئەندامێكی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستانەوە‪،‬‬ ‫تەقەكردنەكە راستەوخۆ كاریگەریی‬ ‫هەبوو لەسەر پەیوەندییەكانی‬ ‫نێوان پارتی‌و گ��ۆڕان‌و زۆرێ��ك لە‬

‫ئۆفیسەكانی گۆڕان لە شارەكانی‬ ‫دیكەدا سووتێنران‪.‬‬

‫ئەلجەزیرە‪ :‬ئۆفیسەكانی گۆڕان‬ ‫لە الیەن تااڵنچییەكانەوە هێرشیان‬ ‫كرایە سەر‬ ‫خۆپیشاندەران هاتنە سەر‬ ‫شەقامەكانی هەرێمی كوردستانی‬ ‫عێراقیش‪ ،‬كە بەوە دەناسرێتەوه‌‬

‫بارێكی ئابووریی باشتری هەبێت لە‬ ‫بەشەكانی دیكەی عێراق‪ .‬لە هەمان‬ ‫كاتدا ئۆفیسەكانی گۆڕان لە الیەن‬ ‫تااڵنچییانەوە هێرشیانكرایە سەر‪،‬‬ ‫حەوت ئۆفیسی گۆڕان لە هەولێرو‬ ‫دهۆك هێرشیان كراوەتە سەر وەك‬ ‫وەاڵمێك بۆ ئەو هێرشەی كرایە‬ ‫سەر بنكەی پارتی لە سلێمانی‪،‬‬ ‫بەرپرسانی عێراق‌و كورد ویستیان‬ ‫ر ‌ێ لە خۆپیشاندەران بگرن بە‬ ‫پەیماندان‌و كەمكردنەوەی مووچەی‬ ‫وەزیرەكان‪ ،‬بەاڵم رۆژی پێنجشەممە‬ ‫ل���ە س��ل��ێ��م��ان��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‬ ‫دەستیپێكردو كەسێكیش كوژراوە‪.‬‬

‫بی‪.‬بی‪.‬سی‪ :‬خۆپیشاندان دژی‬ ‫گەندەڵیی‌و بێكارییە‬ ‫سەدان كەس لەگەڵ وتنەوەی‬ ‫گوتاری دژی گەندەڵیی‌و بێكارییدا‬ ‫ه��ەوڵ��ی��ان��دا بچنە ن��او ئۆفیسە‬ ‫حكومییەكانەوە ل��ە سلێمانی‪،‬‬ ‫زنجیرەیەك خۆپیشاندان‌و ناڕەزایی‬ ‫ش����ارە ج��ی��اوازەك��ان��ی عێراقی‬ ‫گرتووەتەوە‪ ،‬چەند كەسێكیش رۆژی‬ ‫چوارشەممە لە شاری كوتی باشووری‬ ‫عێراق بە ه��ۆی خۆپیشاندانەوە‬ ‫كوژران‪ ،‬ئەم پرۆتێستانەی عێراق‬ ‫بەشێكە لەو شەپۆلی ناڕەزاییەی‬ ‫خۆرهەاڵتی ن��اوەڕاس�ت‌و باكووری‬ ‫ئەفریقای گرتووەتەوە‪ .‬شاهیدێك‬ ‫لە خۆپیشاندانەكەی سلێمانیدا‬ ‫وت���ی‪ :‬خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران گ��وت��اری‬ ‫«گەندەڵكاران بدەنە دادگا»یان‬ ‫دەوتەوە‪ ،‬پۆلیس دەستیان كرد بە‬ ‫تەقەكردن كاتێك خۆپیشاندەران‬ ‫ویستیان بچنە بنكەی پارتی‬ ‫دیموكراتی ك��وردس��ت��ان��ەوەو دوو‬ ‫كەسیان كوشت‪ ،‬پارتی‌و یەكێتی‬ ‫چ��ەن��د دەی��ەی��ەك��ە ك��ۆن��ت��رۆڵ��ی‬ ‫كوردستانی بەنەوت دەوڵەمەندیان‬ ‫كردووە‪.‬‬

‫ل����ۆس ئ��ەن��ج��ل��ۆس ت��ای��م��ز‪:‬‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ەی سلێمانی‬ ‫توندوتیژترینە‬ ‫دەس��ەاڵت��ی ك���وردی تەقەی‬ ‫ل��ەو خۆپیشاندەرانە ك���رد‪ ،‬كە‬ ‫رۆژی پێنجشەممە داوای ریفۆرمی‬ ‫سیاسییان دەك��رد‌و النیكەم دوو‬ ‫كەسیان ك��وش��ت‪ ،‬بەپێی وت��ەی‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان‪ .‬خۆپیشاندانەكەی‬ ‫سلێمانی ت��ون��دوت��ی��ژت��ری��ن ب��وو‬ ‫ل��ەو خۆپیشاندانانەی كە كوت‌و‬ ‫بەسرەو ناسریەی گرتووەتەوە‪ ،‬لەم‬ ‫رۆژان��ەدا عێراق رووب��ەڕووی چەند‬ ‫خۆپیشاندانێكی بچووك بووەتەوە‪،‬‬ ‫بە تایبەت لە شارەكانی باشوور‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئەسۆشیەیتد پ��رێ��س‪،‬‬ ‫س��ەدان خۆپیشاندەری ك��ورد لە‬ ‫سلێمانی داوای ریفۆرمی سیاسییان‬ ‫ك����ردووەو رووی����ان ك��ردووەت��ەوە‬ ‫بنكەی پارتەكەی مەسعود بارزانی‪،‬‬ ‫سەرۆكی هەرێم لەو ش��ارە‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی ه��ەن��دێ��ك خۆپیشاندەر‬ ‫بەردیان گرتووەتە بنكەی پارتی‪،‬‬ ‫كەسانی ئەمنیی لەسەر بنكەكەوە‬ ‫تەقەیان لە هاواڵتییان ك��ردووە‪،‬‬ ‫بەرپرسێكی پۆلیس‌و بەرپرسێكی‬ ‫نەخۆشخانە كە نەیانویست ناویان‬ ‫ئاشكرا بكرێت‪ ،‬رایانگەیاند‪ :‬كە دوو‬

‫كەس مردوون‌و هەردووكیان بە هۆی ئەمنییەكان تەقەیان بە ئاسماندا‬ ‫كردبوو بۆ ئەوەی خۆپیشاندەران‬ ‫فیشەكەوە گیانیان لەدەستداوە‪.‬‬ ‫ب�ڵاوە پێبكەن‪ ،‬خۆپیشاندەران‬ ‫دەیانەوێت بچنە ن��او بنكەكانی‬ ‫پ��ارت �ی‌و یەكێتییەوە‪ ،‬ئ��ەو دوو‬ ‫پارتەی دەیان ساڵە ناوچەكەیان‬ ‫رۆی��ت��ەرز‪ :‬هاواڵتییانی كورد لەژێر دەستدایە‪.‬‬ ‫داوادەك������ەن‪ ،‬ح��ك��وم��ەت داوای‬ ‫لێبووردن بكات‬ ‫س������ەدان ه����اواڵت����ی ك���ورد‬ ‫خۆپیشاندان بۆ ریفۆرمی سیاسیی‬ ‫هێراڵد س��ەن‪ :‬خوێندكاران‬ ‫دەكەن لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬لە‬ ‫شاری سلێمانی‪ ،‬س��ەدان هاواڵتی داوای ئەوە دەكەن بارزانی‪ ،‬داوای‬ ‫هاتنە ناوەندی شارو داوای ئەوە لێبووردن بكات‬ ‫نزیكەی (‪ )2000‬خوێندكار‬ ‫دەكەن كە حكومەت داوای لێبووردن‬ ‫ب��ك��ات ل��ە ب��ەرام��ب��ەر كوشتنی داوای ئەوە دەك��ەن كە سەرۆكی‬ ‫هاواڵتییان لە خۆپیشاندانەكەی هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬مەسعود‬ ‫رۆژی پێنجشەممەدا‪ ،‬شایەتحاڵەكان ب��ارزان��ی‪ ،‬داوای ل��ێ��ب��ووردن لە‬ ‫دەڵ�����ێ�����ن‪ )12( :‬ك�����ەس‌و خۆپیشاندەرانی هەفتەی پێشوو‬ ‫لەنێویاندا پ��ی��اوان��ی پۆلیسیش بكات ك��ە ب��ووە ه��ۆی ك��وژران��ی‬ ‫ل��ە خۆپیشاندانەكەی شەممەدا دوو ك���ەس‪ .‬خۆپیشاندەرانی‬ ‫برینداربوون‪ ،‬برینەكەیان هۆكاری خوێندكاران لە سلێمانی‪ ،‬هاوشانی‬ ‫جۆراوجۆری هەیە‪ ،‬هەندێكیان بە خۆپیشاندانێكی دیكە‪ ،‬ئەمە جگە‬ ‫ه��ۆی ب��ەردەوەی��ەو هەندێكیشیان لە خۆپیشاندانی شارەكانی دیكەی‬ ‫ب���ە ه����ۆی ك���وت���ەك���ەوەی���ە‪ ،‬لە عێراق‪ ،‬دوایین خۆپیشاندانەكان‬ ‫خۆپیشاندانێكی دیكەدا خوێندكارانی ل��ە دژی زۆری����ی گ��ەن��دەڵ��ی �ی‌و‬ ‫زانكۆی سلێمانی ئیدانەی پارتی بێكاریی‌و كەمیی خزمەتگوزاریی‪،‬‬ ‫دیموكراتی كوردستانیان كردو داوای خۆپیشاندەرێك پێیوابوو؛ كە‬ ‫ریفۆرمی سیاسیی‌و عەدالەتیان كرد‪ .‬دەس���ەاڵت نازانێت دیموكراسی‬ ‫مانای چییە‌و ئەوەشی راگەیاند‪:‬‬ ‫كە بە توندیی دژایەتی بەكارهێنانی‬ ‫چ��ەك ل��ە دژی خۆپیشاندەران‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬پەیامنێرێكی فرانس‬ ‫پرێسیش ئ��ەوەی راگەیاند‪ :‬كە‬ ‫سی‪.‬ئێن‪.‬ئێن‪ :‬دەس��ەاڵت��داران پۆلیس نەیهێشتووە خۆپیشاندەران‬ ‫ل��ە بینای زان��ك��ۆ بێنە درەوە‪،‬‬ ‫یاساغی هاتوچۆ دەكەن‬ ‫دەیان خۆپیشاندەر هێرشیان یەكێك لەو الفیتانەی خوێندكاران‬ ‫ك����ردە س���ەر ب���ارەگ���ای پ��ارت��ی هەڵیانگرتبوو‪ ،‬داوای ئەوەی دەكرد‬ ‫دیموكراتی كوردستان لە سلێمانی‌و كە بارزانی سەرۆكی هەرێم داوای‬ ‫چ��ەن��د كەلوپەلێكی ن��اوەوەی��ان لێبووردن لە خۆپیشاندەران بكات‪،‬‬ ‫شكاند بەپێی لێدوانی پۆلیسی بە هۆی ئەو تەقەكردنەوە كە رۆژی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬چەند شاهیدێك ئەوەیان پێنجشەممە لە خۆپیشاندەران كرا‪.‬‬ ‫پشتڕاستكردەوە؛ كە هێزەكانی‬ ‫پێشمەرگە تەقەیان لە خەڵكی‬ ‫خۆپیشاندەر كردووە‪ ،‬رێكەوت حەمه‌‬ ‫پ��رێ��س ت��ی��ڤ��ی‪ :‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫ره‌شید‪ ،‬بەڕێوه‌به‌ری فه‌رمانگه‌ی‬ ‫تەندروستی سلێمانی وت��ی‪ :‬كە چ��ەك��داران��ی پ��ارت�ی‌و دژە تیرۆر‬ ‫خۆپیشاندەران لە گەندەڵیی‌و كەمیی هاتنە ناوەوە‪ ،‬بەاڵم خۆپیشاندان‬ ‫كارو خزمەتگوزارییە سەرەتاییەكان ناوەستێت‬ ‫ئ��ەو خۆپیشاندانەی ك��ە لە‬ ‫توڕەبوون‪ .‬دەسەاڵتداران یاساغی‬ ‫تەواوی هاتوچۆیان كرد لەو شارەدا‪ .‬سلێمانی بە ئارامیی دەستیپێكرد بە‬ ‫توندوتیژیی كۆتاییهات‪ ،‬ئەمەش دوای‬ ‫ئەوەی هەزاران كەس كۆبوونەوەو‬ ‫داوای «ئ��ازادی��ی»‌و «گ��ۆڕان»‌و‬ ‫«ب���ڕۆ دەرەوە ب��ارزان��ی»ی��ان‬ ‫دەك���رد‪ .‬خۆپیشاندەران نانیان‬ ‫فرانس پرێس‪ :‬خۆپیشاندەران ب���ەرزدەك���ردەوەو هەندێكجاریش‬ ‫ب��ەرەو بنكەكانی یەكێتی‌و پارتی الفیتە كە نووسرابوو «یارییەكە‬ ‫تەواوبوو»‪ ،‬یاخود «بڕۆ دەرەوە‬ ‫دەچن‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەرێ��ك��ی الو لە پ��ێ��ش ئ����ەوەی درەن����گ ب��ێ��ت»‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستانی عێراق رۆژی هاوشانی وێ��ن��ەی موبارەكیش‪،‬‬ ‫یەكشەممەی ئەم هەفتەیە كوژرا‪ ،‬یەكێك لە خۆپیشاندەران هاواری‬ ‫رۆژی پێنجشەممەی هەفتەی پێشوو دەك��رد كە خۆپیشاندانی تونس‌و‬ ‫لە سلێمانی‪ )1500( ،‬خۆپیشاندەر میسر بە سەركەوتن كۆتاییهات‌و‬ ‫ویستیان بچنە شەقامی سالمەوە بۆ هی ئێمەش بە سەركەوتن كۆتایی‬ ‫خۆپیشاندان‪ ،‬دواتر خۆپیشاندانەكە دێت‪ .‬بەرپرسانی پارتی‌و یەكێتی‬ ‫گۆڕا بە توندتیژیی‌و دوو كەس كوژان‌و كە قسەیان بۆ پرێس تیڤی كرد‪،‬‬ ‫(‪)54‬ی دیكەش برینداربوون‪ ،‬هێزە ئەوەیان راگەیاند‪ :‬كە ئەوان باوەڕ‬ ‫ئەمنییەكان دواتر ویستیان ر ‌ێ لە ناكەن سلێمانی ئەزموونی تونس‌و‬ ‫خۆپیشاندان بگرن‌‪ ،‬ئەمەش بووە میسر دووبارە بكاتەوە‪ ،‬جەماوەر‬ ‫هۆی درووستبوونی خۆپیشاندانێكی وەك خ��ۆی��ان دەڵ��ێ��ن س��ك��ااڵ لە‬ ‫تر لە رۆژی یەكشەممەدا‪ ،‬سوركێو گەندەڵیی ب��ەرب�ڵاو و بێكاریی‌و‬ ‫زاه��ی��ر‪ ،‬تەمەن (‪ )17‬س��اڵ لەم كەمیی خزمەت دەكەن‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫خۆپیشاندانەدا ب��ووە قوربانیی‪ ،‬سەربازەكانی پارتی‌و دژە تیرۆر‬ ‫سوركێو‪ ،‬دوو فیشەك بەر سكی هاتنە مەیدانەوە‪ ،‬بەاڵم خۆپیشاندان‬ ‫ك��ەوت��ب��وو دوای ئ����ەوەی هێزە ناوەستێت‌و بەردەوامە‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫سااڵن ‌ه چه‌کداره‌کانی یه‌کێتی‪ ،‬بڕی (‪ )998‬ملیار دینار ل ‌ه بودجه‌ی گشتی ده‌به‌ن‬

‫ئایا یەكێتی هێزی سەربازیی‌و ئەمنیی نییە؟‬ ‫(‪ )165‬هەزار چەكداری یەكێتی‪ ،‬لە سنووری پارێزگای سلێمانیدا هەن‌و ئەمنییەتیان پ ‌ێ ناپارێزرێت‬

‫عه‌لی حه‌مه‌ساڵح‬ ‫ئەم گرژییەی كە ئێستا لە كوردستاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬لە چەندین روانگەوە زیانی‬ ‫ئابووریی هەیە بۆ كوردستان‪ ،‬بازاڕ‬ ‫زیانی لێدەكەوێت‌و كڕین‌و فرۆشتن‬ ‫ب��ەرەو راوەستان دەچێت‌و كەرتی‬ ‫وەبەرهێنان لە كوردستاندا مەترسیی‬ ‫گ��ەورەی لەسەرە‪ ،‬هەرچەندە ئەم‬ ‫خااڵنەی س��ەرەوە جێگای ئەوەن‬ ‫كە لەم دۆخەدا لەسەری بوەستین‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەوەی كە بۆ من‌و زۆرب��ەی‬ ‫هاواڵتییانی ك��وردس��ت��ان جێگای‬ ‫سەرنجە‪ ،‬هاتنی هێزی زێرەڤانییە لە‬ ‫هەولێرەوە بۆ سلێمانی‪.‬‬ ‫زێرەڤانی كێیە؟‬ ‫زێ��رەڤ��ان��ی‪ ،‬هێزێكی ئامادەو‬ ‫تۆكمەیە‪ ،‬سەرەتا لە چەند كەسێكەوە‬ ‫دەستی پێكرد كە دامەزرێنەرەكەی‬ ‫لیوا عەزیزی وەیسییە‪ ،‬ئەم هێزە‬ ‫لە ئێستادا لە رووی مووچەو كاری س��ن��ووری پارێزگای سلێمانیداو‬ ‫ئیدارییەوە سەر بە وەزارەتی ناوخۆی سااڵنە لە بودجەی گشتیی بڕە‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستانە‪ ،‬ئەم پارەیەكیان بۆ تەرخاندەكرێت‪،‬‬ ‫هێزە لەو كەسانە پێكهاتووە كە لە ئەگەر ئەم هێزە نەتوانن ئەمنییەتی‬ ‫رووی سیاسییەوە سەر بە پارتی ئ��ەم پارێزگایە بپارێزن‪ ،‬دەبێت‬ ‫دیموكراتی كوردستانن‌و بەپێی كاریان چی بێت؟‬ ‫دوو خ��وێ��ن��دن��ەوە ه��ەی��ە بۆ‬ ‫سەرچاوەیەكی ئاگاداریش‪ ،‬ژمارەی‬ ‫چەكدارەكانی ئەم هێزە‪ )15( ،‬هەزار هاتنی هێزەكانی زێ��رەڤ��ان��ی بۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی كە هەر كامیان‬ ‫كەسە‪.‬‬ ‫دروست دەرچێت‪ ،‬كارێكی خراپ‌و‬ ‫زێرەڤانی بۆ هات؟‬ ‫ئەوەی بۆ من جێگای سەرنج مەترسیدارە‪.‬‬ ‫چەند سەرچاوەیەكی پارتی‬ ‫بوو‪ ،‬هاتنی هێزی زێرەڤانی بوو بۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‪ ،‬ئەگەر بێت‌و ئاماژە ب��ەوە دەك��ەن كە هۆكاری‬ ‫یەكێتی هێزی ئەمنیی‌و چەكداری رۆیشتنی هێزەكانی پ��ارت��ی بۆ‬ ‫نەبێت لە سنووری ئیدارەكەیدا‪ ،‬سلێمانی‪ ،‬بۆ پاراستنی بارەگاكانی‬ ‫رەنگە بیانوویەك هەبێت بۆ هاتنی پارتییە‪ ،‬بەتایبەت لقی چ��وارو‬ ‫ئەم هێزە بۆ سنووری پارێزگای نووسینگەی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك یەكێتی پارتی دیموكراتی كوردستان‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هێزێكی زۆری چەكداری هەیە لە ئەم بۆچوونە دروست بێت‪ ،‬ئەی چ‬

‫مانایەك بۆ یەكگرتنەوەی ئیدارەو‬ ‫رێككەوتننامەی ستراتیژیی نێوان‬ ‫یەكێتی‌و پارتی دەمێنێتەوە؟‬ ‫زان����ی����اری����ی‌و ب����ۆچ����وون‌و‬ ‫خوێندنەوەی دووەم‪ ،‬ئەوەیە كە ئەم‬ ‫هێزەی زێرەڤانی بۆ هێرشكردن‌و‬ ‫داگیركردنی ب��ارەگ��ای سەرەكیی‬ ‫ب���زووت���ن���ەوەی گ�����ۆڕان‌و دەزگ���ا‬ ‫رۆژنامەوانییەكان بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫هاتبن‌‪ ،‬ئەم هاتنەشیان بەخواست‌و‬ ‫ویستی بەشێك لە سەركردایەتیی‬ ‫یەكێتی بووبێت‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی‬ ‫كە لە رووی سیاسییەوە مەترسیی‬ ‫گ���ەورەی ه��ەی��ە‪ ،‬مەترسیی زۆر‬ ‫گەورەشی هەیەو بیركردنەوە لە‬ ‫ل��ەن��اوب��ردن�ی‌و كوشتنی ه���ەزاران‬ ‫كەسی لێدەكەوتەوە‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫گ��ۆڕان لە سلێمانیدا پێگەیەكی‬ ‫گەورەی جەماوەریی هەیە‪.‬‬

‫ئاشایش‬ ‫ژم�����ارەی م��ووچ��ەخ��ۆران��ی‬ ‫ئاسایشی گشتیی هەولێر لەسەر‬ ‫ب��ودج��ەی گشتی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫(‪ )18‬ه���ەزارو (‪ )819‬كەسەو‬ ‫خەرجیی تەخانكراو بۆ ساڵی‬ ‫‪ ،2010‬بڕەكەی (‪ )180‬ملیارو‬ ‫(‪ )500‬ملیۆن دینارەو ژم��ارەی‬ ‫مووچەخۆرانی ئاسایشی گشتیی‬ ‫سلێمانی‪ )17( ،‬هەزارو (‪)678‬‬ ‫ك��ەس��ەو خەرجیی تەرخانكراو‬ ‫بۆ هەمان ساڵ‪ )148( ،‬ملیارو‬ ‫(‪ )200‬ملیۆن دینارە‪.‬‬ ‫ئێستا‪ ،‬بۆچی ئ��ەم (‪)17‬‬ ‫ه���ەزار ئاسایشەی سلێمانی‪،‬‬ ‫ناتوانن ئەمنییەتی شار بپارێزن؟‬ ‫پێشمەرگە‬ ‫بەپێی ئ��ەو بەڵگەنامانەی‬ ‫كە لەبەردەستی مندان‪ ،‬ژمارەی‬ ‫بۆچی سلێمانی ناپارێزرێت؟‬ ‫هێزێكی گ���ەورەی ئەمنیی‌و مووچەخۆرانی پێشمەرگە الی‬ ‫چەكدار لە سلێمانیدایە‪ ،‬بەاڵم حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ئەوەی جێگای سەرنجە‪ ،‬لە یەكەم (‪ )122‬ه��ەزارو (‪ )471‬كەسە‪،‬‬ ‫رۆژی كارەساتەكەی سلێمانیدا‪ ،‬ب���ەاڵم وەزی����ری پێشمەرگەی‬ ‫ئەم هێزە بێشوومارە چەكدارە حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫دی��ار ن��ەب��وون‪ .‬ل��ێ��رەدا ژم��ارەی دەڵێت‪« :‬نزیكەی (‪ )200‬هەزار‬ ‫چەكدارەكانی س��ەر بە یەكێتی پێشمەرگەی یەكێتی‌و پارتی‬ ‫دەخەینەڕوو‪ ،‬پاش ورووژان��دن��ی هەیە»‪ ،‬نزیكەی (‪ )100‬ه��ەزار‬ ‫ئ��ەم ژم��ارەی��ە‪ ،‬دەب��ێ��ت ب��ەدوای كەسی ئەم پێشمەرگانەش هی‬ ‫وەاڵمی ئەو پرسیارەدا بگەڕێین یەكێتین‪.‬‬ ‫خەرجیی ساڵی راب���ردووی‬ ‫ێ‬ ‫كە ئەم ژم��ارە چەكدارە لەكو ‌‬ ‫ب��وون كە ئەمنییەتی هاواڵتی‌و پێشمەرگە ل��ە ك��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫ێ نەپارێزرا‪ )976( ،‬ملیار دینار بووەو پارەی‬ ‫خوێنی خەڵكیان پ ‌‬ ‫ئەم هێزە بێشوومارە چەكدارەی ت��ەرخ��ان��ك��راوی��ش ب��ۆ پ��ار ساڵ‬ ‫سلێمانی‪ ،‬دەبێت كاریان چی بێت بۆ خەرجییەكانی پێشمەرگە‪،‬‬ ‫وا پێویست بەوە بكات كە هێزی (‪ )835‬ملیار دیناربووە‪.‬‬ ‫ب��ەم پێییە پێشمەرگەكانی‬ ‫زێرەڤانی لە هەولێرەوە بڕوات بۆ‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی‪ ،‬ژم���ارەی���ان نزیكەی‬ ‫سلێمانی‪.‬‬

‫(‪ )100‬ه��ەزار كەسەو خەرجیی‬ ‫ساڵێكیشیان نزیكەی (‪)450‬‬ ‫ملیار دینارە‪ ،‬دەبێت كاری ئەمانە‬ ‫چی بێت وا پاراستنی ئەمنییەتی‬ ‫ش��ارەك��ە پێویستی بەهاتنی‬ ‫زێرەڤانی بێت‪.‬‬ ‫وەزارەتی ناوخۆ‬ ‫ژم�����ارەی م��ووچ��ەخ��ۆران��ی‬ ‫وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ )96( ،‬هەزار‬ ‫كەسەو پارەی تەرخانكراو لە پار‬ ‫ساڵدا بۆ خەرجییەكانیان‪)793( ،‬‬ ‫ملیارو (‪ )700‬ملیۆن دینار بووە‪،‬‬ ‫ن��ی��وەی ئ��ەم ه��ێ��زەش س��ەر بە‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانەو‬ ‫ل��ەژێ��ر ف��ەرم��ان��ی ئ���ەوان���دان‪،‬‬ ‫دەبێت ك��اری ئەم (‪ )48‬هەزار‬ ‫كارمەندەی وەزارەتی ناوخۆ چی‬ ‫بێت كە ئەمنییەتی هاواڵتییانی‬ ‫كوردستانیان پێ ناپارێزرێت‪.‬‬ ‫ئەگەر لەم ژمارانەی سەرەوە‬ ‫بڕوانین‪ )165( ،‬هەزار چەكداری‬ ‫یەكێتی لە سنووری پارێزگای‬ ‫سلێمانیدا هەن‌و ئەوەی جێگای‬ ‫سەرنجە‪ ،‬ئ��ەم (‪ )165‬ه��ەزار‬ ‫چەكدارەی یەكێتی كە سەرجەمی‬ ‫خەرجییەكانیان لەسەر حكومەتی‬ ‫هەرێمە‪ ،‬ئارامیی شارێكیان پێ‬ ‫ناپارێزرێت‪.‬‬ ‫خ��ەرج��ی��ی س��اڵ��ێ��ك��ی ئ��ەم‬ ‫(‪ )165‬هەزار چەكدارەی یەكێتی‬ ‫لەسەر بودجەی گشتیی‌و بەپێی‬ ‫خەرجیی پارساڵ‪ )998( ،‬ملیار‬ ‫دینارە‪ ،‬ئایا خەرجكردنی ئەم‬ ‫پ��ارە زۆرە ب��ۆ ئ��ەوە نییە که‌‬ ‫ژیانی هاواڵتییانی كوردستانی پێ‌‬ ‫بپارێزرێت؟!‬

‫فاینانشیاڵ تایمز‪( :‬كۆڕەك تیلیکۆم) تەنیا هی برازاكەی مه‌سعود بارزانییە‬ ‫ته‌نیا پشکێکی الوه‌کی نرخه‌که‌ی یه‌ک ملیارو پێنج سه‌د ملیۆن دۆالره‌‬

‫رۆژنامە‬

‫‪...........................................................‬‬

‫لە راپۆرتێكی وێبسایتی فەرمیی رۆژنامەی‬ ‫فاینانشیاڵی بەریتانی‪-‬نێودەوڵەتیدا‪ ،‬باس‬ ‫لەوە دەكرێت كە كۆڕەك تیلیكۆم‪ ،‬موڵكی‬ ‫سیروان مستەفا‪ ،‬برازای مەسعود بارزانی‪،‬‬ ‫سەرۆكی هەرێمە‪ .‬لەم راپۆرتەدا‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەكرێت‪ ،‬سیروان تاكە خاوەنی كۆڕەكە كە‬ ‫سێیەمین گەورە كۆمپانیای مۆبایلی عێراقییە‬ ‫لەدوای زەین‌و ئاسیاسێڵ‪ ،‬بەاڵم كۆمپانیایەكی‬ ‫فەڕەنسی چاوی بڕیوەتە ئەوەی پشكێكی‬ ‫كەم لە كۆمپانیاكە بكڕێت‪.‬‬ ‫لە راپۆرتەكەدا هاتووە‪ ،‬فرانس تیلیكۆم‬ ‫لە گفتوگۆدایە بۆ كڕینی پشكێكی الوەكی لە‬ ‫سێیەمین گەورە كۆمپانیای مۆبایل لە عێراق‪،‬‬ ‫ستراتیژیان ئەوەیە كە بچنە ناو خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستەوە‪ .‬كەسانی ئاشنا بەو مامەڵەیە‬ ‫دەڵێن كە فرانس تیلیكۆم‪ ،‬نیازی كڕینی‬ ‫پشكێكە بە بڕی یەك ملیار‌و پێنجسەد ملیۆن‬ ‫دۆالر‪ ،‬هەرچەندە هێشتا مامەڵەكە كۆتایی‬ ‫نەهاتووە‪.‬‬ ‫دوات��ر راپۆرتەكە باس لە كۆمپانیای‬ ‫كۆڕەك دەكات‌و دەنووسێت‪ ،‬كۆڕەك لەالیەن‬ ‫سیروان مستەفا‪ ،‬تاكە خاوەن پشكی كۆڕەك‌و‬ ‫برازای مەسعود بارزانییەوە لە ساڵی ‪2000‬‬ ‫دام��ەزراوە‪ .‬كۆڕەك زیاتر تەركیزی خستە‬ ‫سەر خزمەتگوزاریی مۆبایل‪ ،‬بەاڵم لە ساڵی‬ ‫‪2007‬دا مۆڵەتی نیشتمانیی بەدەستهێناو‬ ‫نزیكەی (‪ )3‬ملیۆن بەشداربووی هەیە‪ .‬لە‬

‫ئێستادا لەگەڵ دوو كۆمپانیای زۆر گەورەتر‬ ‫رك��اب��ەری دەك��ات كە ئەوانیش‪ :‬زەی��ن كە‬ ‫گەورەترین كۆمپانیای مۆبایلی عێراقەو‬ ‫(‪ )11.8‬ملیۆن بەشداربووی هەیە‪ ،‬ئاسیاسێڵ‬ ‫دووەمین گەورە كۆمپانیای مۆبایلی عێراق كە‬ ‫(‪ )7.9‬ملیۆن بەشداربووی هەیە‪ ،‬ئاسیاسێڵ‬ ‫بەشێكە لە قەتەر تیلیكۆم‪ ،‬كە كۆمپانیایەكی‬ ‫تێلیكۆمی چاوبرسیی خۆرهەاڵتی ناوەڕاستە‪.‬‬ ‫فاینانشیاڵ تایمز‪ ،‬رۆژنامەیەكی رۆژانەیەو‬ ‫لە ساڵی (‪ )1888‬دامەزراوە‪ ،‬لە ئێستادا لە‬ ‫لەندەن‌و (‪ )23‬واڵتی دیكە باڵودەكرێتەوە‪،‬‬ ‫هاوشانی رۆژنامە بەناوبانگەكانی نیویۆرك‬ ‫تایمزو وۆڵ ستریت جۆرناڵی ئەمریكییەو‬ ‫تیراژی لە ئاستی نێودەوڵەتیدایەو رۆژانە‬ ‫(‪ )1.9‬ملیۆن خوێنەری هەیە‪.‬‬ ‫لەالیەكی ت��رەوە بەپێی زانیارییەكانی‬ ‫ئەندامێكی پێشووی ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫ع��ێ��راق قیستێكی ك���ۆڕەك تلیكۆم بۆ‬ ‫بەشداربوون لەو گرێبەستەی كە بۆ وەرگرتنی‬ ‫مۆڵەتی كاركردن لە عێراق بۆ هەر س ‌ێ‬ ‫كۆمپانیای زین‌و ئاسیاسێڵ‌و كۆڕەك دەرچوو‬ ‫كە لە عەممان بەسترا لە بانكێكی حكومەتی‬ ‫هەرێم درا كە لە دەوروبەری نیو ملیار دۆالر‬ ‫بوو‪ ،‬وتیشی‪« :‬كاتێكیش بەرپرسانی یەكێتی‬ ‫لە هەولێر بەم كارەیان زانی بوو بە كێشە‪،‬‬ ‫بەاڵم پاشتر یەكێتی لەو پارەیە خۆشبوو‬ ‫كە لە بودجەی گشتیی هەرێم سەرفكرا‬ ‫بۆ كۆمپانیایەكی حیزب بەرامبەر بێدەنگ‬ ‫بوونی پارتی لە عەجزێكی گەورەی ئیدارەی‬ ‫پێشووی سلێمانی»‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫فیدراسیۆنی رێكخراوە خوێندكارییەكان‪ :‬پێویستە ئەو كەسانەی تەقەیان كردووە بدرێنە دادگا‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬فیدراسیۆنی‬ ‫رێ����ك����خ����راوە ق���وت���اب���ی‌و‬ ‫خوێندكارییەكانی كوردستان‬ ‫ل��ە ب��ەی��ان��ن��ام��ەی��ەك��دا داوای‬ ‫خۆپیشاندەرانی‬ ‫ئازادكردنی‬

‫تەقە‪ ،‬دەوامی‬ ‫خوێندنگەیەك رادەگرێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪.................................................................‬‬

‫ب��ەه��ۆی دروستبوونی چەند‬ ‫ك��ێ��ش��ەی��ەك��ەوە‪ ،‬ك��ەس��وك��اری‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ارێ��ك ل���ە گ��ۆپ��اڵ��ە‪،‬‬ ‫تەقە ب��ەس��ەر بینای ئامادەیی‬ ‫ب��ەردەق��ارەم��ان��دا دەك����ەن‌و بەو‬ ‫هۆیەشەوە دەرگ��ای خوێندنگەكە‬ ‫دادەخرێت‪.‬‬ ‫م‪ .‬بێتوش كاوە‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئامادەیی بەردەقارەمان لە گۆپاڵە‪،‬‬ ‫بە رۆژنامەی راگەیاند‪« :‬كۆمەڵێك‬ ‫خوێندنگەكەمان‪،‬‬ ‫خوێندكاری‬ ‫رێنماییەكانی خوێندنگە پێشێل‬ ‫دەكەن‌و لە چەند رۆژی رابردوودا‬ ‫پێمڕاگەیاندن كە قبووڵی ناكەین‬ ‫كە رێنماییەكان پێشێل بكەن‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���اژاوەی���ان دروس��ت��ك��رد‌و‬ ‫خوێندكارێكیان بریندار كردو دواتر‬ ‫كەسوكارەكەیان تەداخولیان كرد‌و‬ ‫تەقەیان بەسەر خوێندنگەكەدا‬ ‫ك��رد‌‪ ،‬ب��ەو ه��ۆی��ەش��ەوە دەرگ��ای‬ ‫خوێندنگەمان داخ��س��ت��ووەو تا‬ ‫كێشەكان بە تەواویی چارەسەر‬ ‫نەكرێن‌و ژیانی ئێمە سەالمەت‬ ‫نەبێت‪ ،‬دەوام ناكەین»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات م‪ .‬ك��ەم��ال ن��وری‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی‪،‬‬ ‫ب��ە رۆژن���ام���ەی راگ��ەی��ان��د‪« :‬لە‬ ‫كێشەكە ئ��اگ��ادارك��راوی��ن��ەت��ەوەو‬ ‫نوێنەرمان بۆ ناوچەكە ناردووە بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەكە»‪.‬‬

‫سلێمانی دەك���ات‌و ه��اوك��ات‬ ‫بە پێویستی دەزان��ێ��ت‪ ،‬ئەو‬ ‫كەسانەی تەقەیان ك��ردووە‬ ‫بدرێنە دادگاو بە سزای خۆیان‬ ‫بگەن‪.‬‬

‫عیرفان عەزیز‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫فیدراسیۆنی رێكخراوە قوتابی‌و‬ ‫خوێندكارییەكان‪ ،‬بە رۆژنامەی‬ ‫راگەیاند‪« :‬داوا لە حكومەت‌و‬ ‫پەرلەمان‌و سەرۆكایەتی هەرێم‌و‬

‫حیزبە سیاسییەكان دەكەین‬ ‫خ��ۆی��ان ل��ە ك���وژران‌و رشتنی‬ ‫خوێنی چ��ەن��د قوتابییەكی‬ ‫ش���اری سلێمانی‪ ،‬بێدەنگ‬ ‫نەكەن»‪.‬‬

‫ته‌نیا له‌ناو شاری سلێمانی‪ ،‬حیزب (‪)20‬بینای په‌روه‌رد‌ه داگیردەكات‬ ‫هاوڕێ‌ عەبدوڵاڵ‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ب��ی��ن��ای ن��زی��ك��ەی (‪)20‬‬ ‫خوێندنگە لە شاری سلێمانی‬ ‫ل��ەالی��ەن ح��ی��زب‌و رێ��ك��خ��راوە‬ ‫دەستیان‬ ‫حیزبییەكانەوە‬ ‫ب��ەس��ەرداگ��ی��راوەو ت��ا ئێستا‬ ‫نەگەڕێنراونەتەوە بۆ پەروەردە‪.‬‬ ‫ل�����ە م���������اوەی (‪)20‬‬ ‫س��اڵ��ی راب�������ردوودا‪)18( ،‬‬ ‫ب��ی��ن��ای ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫پ��ەروەردەی سلێمانی لەالیەن‬ ‫هاواڵتییان‌و حیزب‌و رێكخراوە‬ ‫حیزبییەكانەوە داگیركراون‪،‬‬ ‫ك���ە دی��ارت��ری��ن��ی��ان ب��ی��ن��ای‬ ‫(مەكتەبی سیاسیی یەكێتیی‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫دیموكراتییەكان‪،‬‬ ‫رێكخراوە‬ ‫دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی‪،‬‬ ‫بیناكانی حیزبی سۆسیالیست‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ ‬ ‫لە گەڕەكی چوارباخ‪ ،‬ئازادیی (م‪.‬س) یه‌کێتی له‌ بینای په‌روه‌رده‌ی سلێمانی‬ ‫الوان‪ ،‬چەند بینایەكی تر لە‬ ‫سەبارەت بە بێهەڵوێستیی‬ ‫تاسڵوجە)‌و بۆ گەڕاندنەوەی تا ئێستا نەگەڕێنراونەتەوە‪ ،‬فێركردنی ب��ااڵو توێژینەوەی‬ ‫ئ��ەو بینایانە‪ ،‬بەرپرسانی ئێمە چەندینجار نووسراومان زان��س��ت��ی ل���ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ح��ك��وم��ەت��ی ه���ەرێ���م‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫پ��ەروەردە ئ��ەوە دەخەنەڕوو‪ ،‬بۆ الیەنە پەیوەندیدارەكان ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ە رۆژن��ام��ەی پەرلەمانتارە ئاماژەی بەوە‬ ‫چەندین هەوڵیان داوە‪ ،‬بەاڵم ك����ردووەو ه��ەوڵ��م��ان��داوە بۆ راگ��ەی��ان��د‪« :‬داگ��ی��رك��ردن��ی ك����رد‪ ،‬ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‌و‬ ‫ب��ی��ن��ای پ�����ەروەردە ل��ەالی��ەن وەزارەت��ی پ��ەروەردە هیچیان‬ ‫تا ئێستا هەوڵەكان بێ ئەنجام گەڕاندنەوەی بیناكان‪.‬‬ ‫ب��ە ب����ڕوای چ��اودێ��ران��ی ح�����ی�����زب�����ەوە‪ ،‬ك���ارێ���ك���ی ب���ۆ گ����ەڕان����دن����ەوەی بینا‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫م‪ .‬ك����ەم����ال ن�����وری‪ ،‬ب��واری پ���ەروەردە‪ ،‬تا ئێستا نایاساییە‌و هەستنەكردنە بە داگیركراوەكان نەكردووەو زۆر‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری پ�����ەروەردەی لە كوردستاندا حیزب خاوەنی بەرپرسیارێتی‪ ،‬جگە لەوەش تا كەمتەرخەم بوون‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫سلێمانی‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬لە دوای ب��ڕی��ارە‌و حكومەت ناتوانێت ئێستاش زۆربەی قوتابخانەكان ئ��ەوەش��دا ح��ی��زب حكومەت‬ ‫راپەڕینەوە‪ ،‬لەالیەن خەڵكانی ئیجرائات بەرامبەر بە حیزب دوو دەوام‌و س�ێ‌ دەوام��ی��ان ب���ەڕێ���وەدەب���ات‌و ح��ك��وم��ەت‬ ‫تێدایە‌و پێویستی زۆرم��ان بە دەسەاڵتی بەسەر حیزبدا نییە‪.‬‬ ‫ب��ەن��او ئ����اوارەو رێ��ك��خ��راو‌و بكات‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬ئ��ێ��م��ە لە‬ ‫م‪ .‬عەزیمە نەجمەدین‪ ،‬بینا هەیە‪ ،‬كەچی حیزب ئامادە‬ ‫ح��ی��زب��ەوە‪ ،‬ن��زی��ك��ەی (‪)20‬‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان‌و لە لیژنەی‬ ‫خوێندنگەمان داگ��ی��رك��راون‌و ئەندامی لیژنەی پ��ەروەردەو نییە بیناكان بگەڕێنێتەوە»‪.‬‬

‫پ�����ەروەردە‪ ،‬چ��ەن��د ج��ارێ��ك‬ ‫داوای گ��ەڕان��دن��ەوەی بینا‬ ‫داگیركراوەكانمان كردووە»‪.‬‬ ‫داگ���ی���رك���ردن���ی م��وڵ��ك��ی‬ ‫گ��ش��ت��ی��ی ل���ەالی���ەن ح��ی��زب��ە‬ ‫دەسەاڵتدارەكانی هەرێمەوە‬ ‫لەكاتێكدایە كە بزووتنەوەی‬ ‫گ����ۆڕان ل��ە ‪2011/1/29‬دا‬ ‫بەیاننامەیەكی (‪ )7‬خاڵیی‬ ‫ب��ڵ��اوك�����ردەوەو ل���ە خ��اڵ��ی‬ ‫ش��ەش��ەم��ی ب��ەی��ان��ن��ام��ەك��ەدا‬ ‫ه���ات���ووە‪« :‬گ���ه‌ڕان���دن���ەوەی‬ ‫م��وڵ �ك‌و م��اڵ��ی داگ��ی��رك��راوی‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌و خ��ەڵ��ك ل��ەالی��ەن‬ ‫حیزبەكان‌و كاربەدەستانەوە»‪.‬‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا بۆ‬ ‫ساڵی خوێندنی ‪2010‬ـ‪،2011‬‬ ‫(‪ )1‬ملیۆن‌و (‪ )497‬ه��ەزار‬ ‫قوتابی لە قۆناغە جیاوازەكاندا‬ ‫دەخوێنن‌و تا ئێستاش یەكێك‬ ‫لە كێشە هەرە سەرەكییەكانی‬ ‫پ��ەروەردە‪ ،‬كەمیی‌و نەبوونی‬ ‫بینای خوێندنگەیە‌و زۆربەی‬ ‫خوێندنگەكان دوو دەوام‌و سێ‬ ‫دەوامیان تێدایە‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری پ��ەروەردەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئێمە‬ ‫هەموو كاتێك كێشەی بینای‬ ‫قوتابخانەمان هەیە‌و ژمارەی‬ ‫خوێندكاران زۆرن‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫شاری سلێمانیدا‪ )200( ،‬هەزار‬ ‫خوێندكار ه��ەی�ە‌و هەرچەند‬ ‫بینایەكی زۆرمان هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تا ئێستاش پێویستمان بە‬ ‫ژماره‌یه‌کی زۆرت��ر له‌ بینای‬ ‫قوتابخانە هەیە»‪.‬‬

‫وتەبێژی لیستی مامۆستایانی سەردەم‪:‬‬

‫خواردنی پارەی مامۆستایان‪ ،‬تاوانە‌و بۆ قەرەبووكردنەوەیان هەموو رێگەیەك دەگرینەبەر‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ‬

‫‪..............................................................‬‬

‫م‪ .‬سەنگەر فایەق‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫لیستی مامۆستایانی سەردەم‪،‬‬ ‫ئەوە دەخاتەڕوو كە چەند‬ ‫داواكارییەكیان ئاراستەی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان كردووە بۆ‬ ‫قەرەبووكردنەوەی مووچەی‬ ‫خوراوی (‪ )7‬ساڵی مامۆستایان‪،‬‬ ‫هەروەك خواردنی پارەی‬ ‫مامۆستایان بە تاوان وەسف‬ ‫دەكات‌و بە پێویستی دەزانێت‪،‬‬ ‫داواكاری گشتیی لە سەر ئەم‬ ‫مەسەلەیە بێتە دەنگ‌و بەرپرسانی‬ ‫پەیوەست راپێچی دادگا بكەن‌و‬ ‫بەپێی یاسا سزا بدرێن‪.‬‬ ‫هەروەها ئەوەش دەڵێت‪:‬‬ ‫«لەئێستادا چاوەڕوانی وەاڵمی‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكانین‪ ،‬ئەگەر‬ ‫وەاڵمەكەی ئیجابیی نەبوو‪ ،‬رێگای‬ ‫یاسایی‌و مەدەنی دەگرینەبەر‪،‬‬ ‫لەوانە كۆكردنەوەی ئیمزاو‬ ‫خۆپیشاندان‌و مانگرتن‌و سكااڵی‬ ‫یاسایی»‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��ۆچ��ی ئ��ی��دارەی‬ ‫پێشووی سلێمانی‪ ،‬بەشێك لە‬ ‫مووچەی چەند ساڵی راب��ردووی‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی س��ن��وورەك��ەی‬ ‫خواردووە؟‬ ‫* لە كاتی راستكردنەوەی‬

‫سه‌نگه‌ر فایه‌ق‬ ‫مووچەی مامۆستایان‌و فەرمانبەران‬ ‫ب��ە سیستمی ن���وێ‌‪ ،‬ئ��ی��دارەی‬ ‫س��ل��ێ��م��ان �ی‌و ه��ەول��ێ��ر ب��ە دوو‬ ‫سیستمی جیاواز راستكردنەوەیان‬ ‫ك����رد‪ ،‬ب��ەوپ��ێ��ی��ەش ئ���ی���دارەی‬ ‫سلێمانی تا ئێستا بەو سیستمە‬ ‫دەڕوات‪ ،‬ئ��ەوەش بەڵگەیەكە كە‬ ‫دەیسەلمێنێت حكومەتی هەرێم تا‬ ‫ئێستا دوو ئیدارەیە‌‪ ،‬بەو پێیەش‬

‫مووچەیەكی زۆری مامۆستایانی‬ ‫دام���ەزراوی پێش ‪2003/12/31‬‬ ‫خوراوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬خ��واردن��ی پ��ارەی‬ ‫حەوت ساڵی مامۆستایان‪ ،‬تاوانە؟‬ ‫* بەڵێ‌‪ ،‬تاوانە‌و مەبەستیان‬ ‫خراپكردنی بژێویی ژیانی مامۆستا‌و‬ ‫فەرمانبەرانە‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ب��ەرپ��رس��ان��ی‬

‫حكومەتی هەرێم ئەوە دەخەنەڕوو‬ ‫ك��ە حكومەتی ه��ەرێ��م ت��وان��ای‬ ‫قەرەبووكردنەوەی مامۆستایانی‬ ‫نییە‪ ،‬ئ��ەم��ە هەڵخەڵەتاندن‌و‬ ‫خۆدزینەوە دەگەیەنێت؟‬ ‫* بۆ ئەگەر پارەی حكومەت‬ ‫بكەوێتە الی فەرمانبەران‪ ،‬ئەگەر‬ ‫دوای چەندین ساڵیش بێت لە‬ ‫مووچەكانیان دەگێڕێتەوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫لە الیەك‌و لە الیەكی ترەوە دەبێت‬ ‫حكومەت هەمیشە لە خزمەتی‬ ‫هاواڵتییەكانی خۆیدا بێت‌و هەوڵی‬ ‫باشكردنی بژێویی ژیانیان بدات‌و‬ ‫ئ���ەو م��ووچ��ە ب����ڕاوەش (حقی‬ ‫مكتسب)ی مامۆستایە‌و ناكرێت‬ ‫حكومەت بە هەر بیانوویەك بێت‬ ‫بیخوات‪ ،‬چونكە حكومەت لەسەر‬ ‫مووچەی فەرمانبەران دەوڵەمەند‬ ‫دەبێت‪ ،‬كە نابێت وا بێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەش تاوانە لە قانووندا‌و پێی‬ ‫دەوترێت (كسب دون سبب)‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬ب��ەش��ێ��ك لە‬ ‫مامۆستایان بەپێویستی دەزانن‪،‬‬ ‫لێپرسینەوە لەو كەس‌و الیەنانە‬ ‫بكرێت كە بوونە هۆكاری خواردنی‬ ‫پارەی مامۆستایان‪ ،‬تا چەند لەگەڵ‬ ‫ئەو بۆچوونەدان؟‬ ‫* بە دڵنیاییەوە‪ ،‬تاوانە‌و‬ ‫هەر كەس‌و الیەنێك تاوان بكات‪،‬‬ ‫پێویستە راپێچی دادگ��ا بكرێت‌و‬ ‫بەپێی یاسا سزا بدرێت‌‪ ،‬دەبێت‬ ‫داواك����اری گشتیی ل��ەس��ەر ئەم‬

‫مەسەلەیە بێتە دەنگ‌و بەرپرسانی‬ ‫پەیوەست راپێچی دادگا بكەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬باسی ئەوە دەكرێت‪،‬‬ ‫ل��ە ئێستادا ئ��ەرك��ی یەكێتیی‬ ‫مامۆستایانە ك��ە گ��ەورەت��ری��ن‬ ‫فشار بخاتە س��ەر حكومەت بۆ‬ ‫قەرەبووكردنەوەی مامۆستایان‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هیچی ن��ەك��ردووە‪ ،‬بۆ ئەم‬ ‫كارە ناكات؟‬ ‫* (ی‪.‬م‪.‬ك) تاكە رێكخراوی‬ ‫یاسایی مامۆستایانە‌و دەبێت‬ ‫هەمیشە لەسەر خواست‌و داخوازیی‬ ‫مامۆستایان بێتە دەن��گ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێچەوانەوە ه��ەم��وو ك��ات لە‬ ‫ب��ەرەی دەسەاڵتدا ب��ووە لە دژی‬ ‫داخ��وازی��ی مامۆستایان‪ ،‬ئێمە‬ ‫بینیمان مامۆستایان خۆپیشاندان‌و‬ ‫مانگرتنیان كرد بۆ بەدیهێنانی‬ ‫داواكارییەكانیان‪ ،‬بەاڵم (ی‪.‬م‪.‬ك)‬ ‫بە تێكدەر ناوی دەبردن‪ ،‬حكومەت‬ ‫دەرماڵەی مامۆستایانی بڕی‌و ئەوان‬ ‫هیچیان نەكرد‪ ،‬لە ئێستاشدا دەبوایە‬ ‫(ی‪.‬م‪.‬ك) پارێزەری مامۆستایان‬ ‫ب��ووای��ە‪ ،‬ب��ەاڵم تا ئێستاش هیچ‬ ‫هەنگاوێكی دڵخۆشكەری نەناوە‌و‬ ‫بە پێچەوانەوە هەوڵی كەسانی‬ ‫تریش بە كەم سەیر دەكات‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئێوە لە مامۆستایانی‬ ‫س���ەردەم‌و چەند لیستێكی تر‪،‬‬ ‫چیتان ك��ردووەو چی دەك��ەن بۆ‬ ‫قەرەبووكردنەوەی مامۆستایان؟‬ ‫* ئ��ێ��م��ە چ�����وار لیستی‬

‫ب���ەش���دارب���ووی ه���ەڵ���ب���ژاردن‪،‬‬ ‫كەمپه‌ینێكمان راگەیاندووە بە ناوی‬ ‫(كەمپه‌ینی داكۆكیكردن لە مافی‬ ‫مامۆستایان)و یاداشتمان ئاراستەی‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكان كردووە‪ ،‬كە‬ ‫(‪ )5‬داواكاریمان هەیە پەیوەست‬ ‫بە قەرەبووكردنەوەو باشتركردنی‬ ‫بژێویی مامۆستا‪ ،‬لە ئێستاشدا‬ ‫پشتیوانییەكی زۆری لێدەكرێت‬ ‫لەالیەن مامۆستایانەوەو لە چەند‬ ‫رۆژی راب����ردوودا دووالی��ەن��ی تر‬ ‫هاتنە ناو كەمپینەكە كە ئەوانیش‬ ‫(مامۆستایانی زەحمەتكێشان‌و‬ ‫زەحمەتكێشانی‬ ‫مامۆستایانی‬ ‫سەربەخۆ)ن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئ��ەگ��ەر حكومەت‬ ‫داواكارییەكانی ئێوەی جێبەجێ‬ ‫ن���ەك���رد‪ ،‬ئ����ام����ادەن دەوام����ی‬ ‫خوێندنگەكان راگ��رن‌و مانگرتن‬ ‫رابگەیەنن‪ ،‬ئەگەر ئەمە دەكەن‪،‬‬ ‫كاتەكەی بۆ كەیە؟‬ ‫* ئێمە چ��اوەڕوان��ی وەاڵمی‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكانین‪ ،‬ئەگەر‬ ‫وەاڵمەكەی ئیجابیی نەبوو‪ ،‬ئەوا‬ ‫وەك لە یاداشتەكەمان ئاماژەمان‬ ‫پێداوە‪ ،‬رێگای یاسایی‌و مەدەنی‬ ‫دەگرینە بەر‪ ،‬لەوانە كۆكردنەوەی‬ ‫ئیمزاو خۆپیشاندان‌و مانگرتن‌و‬ ‫سكااڵی یاسایی‪ ،‬بەاڵم لە ئێستادا‬ ‫كاتێكی دی��اری��ك��راوم��ان دی��اری‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ ،‬چونكە چ��اوەڕوان��ی‬ ‫وەاڵمین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪19‬‬

‫من ژیان‌و گوزەرانم زۆرباشە‌و هیچ كێشەیەكی مادیی‌و كۆمەاڵیەتیم نییە‪،‬‬ ‫بەاڵم بە سەدان هاوڕێ‌‌و پێشمەرگەم لە هەژاریدان‪ ،‬تەنیا ئەوەیان ماوە سواڵ بكەن‬

‫ئەو پیاوەی ویستی خۆی بسووتێنێت‬ ‫بۆ رۆژنامە دەدوێت‬ ‫حەكیم مەحمود‪ ،‬ئەو پیاوەی ویستی خۆی بسووتێنێت دەڵێت‪ :‬ماڵ و منداڵم لە هیچیان كەم نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەسەدان‌و هەزاران خێزان لەم واڵتەدا لەوپەڕی هەژاریدان‌و پێویستیان بە ئاوڕلێدانەوە هەیە‪ ،‬لە چاوپێكەوتنێكی‬ ‫رۆژنامەدا حەكیم دەڵێت‪ :‬كاتێك ئەو هەواڵەم بینی كە چۆن گەنجان داوای ئازادیی‌و ژیان دەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەسەاڵت بە گوللە وەاڵمیان دەداتەوە‪ ،‬هەستمكرد دەسەاڵت نە چاوی دەبینێت‌و نە گوێی دەیبیستێت‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬هەڵۆ ئەبوبەكر‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لە دەرەوەی واڵت‬ ‫لەسەر رووبەری (‪)150‬مەتر بەو هیوایەی بهێنمەوە كچەكەشم بە مامۆستاكەی‬ ‫ع��ەق��ار وەرب��گ��رێ��ت‪ ،‬لەپڕ حكومەت وتبوو ئەگەر باوكم خۆی بسووتێنێت‪ ،‬كەس پەیوەندیی پێوە كردیت؟‬ ‫بڕیاریدا عەقار بە (‪)150‬مەتر نەدات‪،‬‬

‫منیش لەناو مەكتەبدا خۆم دەسووتێنم‪.‬‬

‫ئاخر ئ��ەوەی��ە حكومەت ه��ەر رۆژە‌و‬ ‫بڕیارێك دەدات‌و كۆمەڵێك خەڵكی‬ ‫هەژار دەستخەڕۆ دەكات‪.‬‬ ‫ئەو ناعەدالەتییە‌و سەدانی تر‪،‬‬ ‫منی گەیاندە ئەو قەناعەتەی بیر لە‬ ‫خۆسووتاندن بكەمەوە‪ ،‬دەمەوێت هەموو‬ ‫خەڵك ئەوە بزانێت من ژیان‌و گوزەرانم‬ ‫زۆرب��اش �ە‌و هیچ كێشەیەكی مادیی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیم نییە‪ ،‬ب��ەاڵم بەسەدان‬ ‫هاوڕێ‌‌و پێشمەرگەم لە هەژاریدان‪ ،‬تەنیا‬ ‫ئەوەیان ماوە سواڵ بكەن‪.‬‬

‫* بەسوپاسێكی زۆرەوە بەڕێز‬ ‫نەوشیروان مستەفا‪ ،‬بە تەلەفۆن داوای‬ ‫لێكردم لە بڕیارەكەم پاشگەزببمەوە‪،‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬چ��ۆن ل��ەو بڕیارەت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬چۆن گەیشتیتە ئەو ئێستا دراوسێكەم لە خانوویەكدایە‬ ‫(‪ )10‬ملیۆن دینار لەسەری قەرزارە‪ ،‬پەشیمان بوویتەوە؟‬ ‫بڕیارەی خۆت بسووتێنیت؟‬

‫* ئ�����ەو ن���اع���ەدال���ەت���ی���ی‌و‬ ‫نادادپەروەرییەی لەم واڵتەدا هەیە وا‬ ‫لە مرۆڤ دەكات بیر لە هەموو كارێك‬ ‫بكاتەوە تا لێی ڕزگار بێت‪ ،‬دەمەوێت‬ ‫ئ��ەوەت بیربهێنمەوە ساڵی (‪)1981‬‬ ‫هێشتا تەمەنم (‪ )18‬ساڵی ت��ەواو‬ ‫نەكردبوو بۆ پێشمەرگایەتی رۆیشتمە‬ ‫ش��اخ‪ ،‬لەو تەمەنەدا بیروباوەڕێكمان‬ ‫هەبوو كە مرۆڤ بۆ ئەوەی لەدەست‬ ‫دیكتاتۆرییەت‌و زوڵ �م‌و زۆری بەعس‬ ‫رزگ����اری ببێت‪ ،‬دەب��ێ��ت ببێت بە‬ ‫پێشمەرگە‪ ،‬هەمان هەست الی من‬ ‫دووب���ارەب���ووەوە كاتێك هەستمكرد‬ ‫جارێكی ت��ر گەلەكەم ل��ەژێ��ر زوڵ �م‌و‬ ‫زۆری دەس��ەاڵت��دا دەچ��ەوس��ێ��ت��ەوە‌و‬ ‫ناعەدالەتییەكی زۆر هەیە‪ ،‬گەیشتمە‬ ‫ئەو بڕوایەی سووتاندنی خۆم باشترین‬ ‫رێگا‌و كاریگەرترین رێگایە بۆ ئەوەی‬ ‫بە دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ی بڵێم؛ بەسە‬ ‫ن��ادادپ��ەروەری�ی‌و بەسە كردنی جاش‬ ‫بە باش‌و باش بە جاش‪ ،‬بەسە بردنی‬ ‫س����ەروەت‌و سامانی خ��ەڵ��ك‪ ،‬بەسە‬ ‫بەهەدەردانی ماڵی خەڵكی‪ ،‬دەزانی برام‬ ‫ئەم واڵتە پێویستی بە قوربانیی هەیە‪،‬‬ ‫پێویستی بە ئازایەتییەكی پێشمەرگانە‬ ‫هەیە‪.‬‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬وی��س��ت��ت پێش‬ ‫خۆسووتاندنت چەند شتێك بە‬ ‫راگەیاندنەكان بڵێیت‪ ،‬ئەوە چی بوو؟‬

‫* بەڵێ‌‪ ،‬كاتێك بڕیارمدا خۆم‬ ‫بسووتێنم‪ ،‬ه��ەر ئ��ەو كاتە بڕیارمدا‬ ‫پێش خۆسووتاندنم چەند وشەیەك‬ ‫ب��ۆ راگ��ەی��ان��دن��ەك��ان بڵێم‪ ،‬ویستم‬ ‫بڵێم((دەسەاڵتی كوردیی زوڵم‌و زۆریت‬ ‫تا بینەقاقامان هاتووە‪ ،‬گەندەڵیی‌و‬ ‫نادادپەروەریتان وامانلێدەكات خۆمان‬ ‫بسووتێنین))‪ ،‬بەڕاستی ئەوەی ئێستا‬ ‫لە كوردستان هەیە چەند سەد كەسێك‬ ‫دەستیان گرتووە بەسەر موڵك‌و ماڵی‬ ‫گشتیدا‌و هەموو شتێكیان خستووه‌تە‬ ‫خزمەتی خ��ۆی��ان‌و خەڵكی فەقیر‌و‬ ‫ه��ەژاری��ان بیرچووه‌تەوە‪ ،‬ب��ڕۆ ببینە‬ ‫دراوسێكەم خانوویەكی دروستكردووە‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئ��ەوە چ��ی ب��وو كە‬ ‫ویستت لەبەردەركی سەرا بیكەیت؟‬

‫* ویستم ئاگر لەخۆم بەربدەم‌و تا‬ ‫روحم دەردەچێت خەندە لەسەر لێوم‬ ‫بێت‪ ،‬رەنگە بڵێیت بۆ؟ چونكە ئەو‬ ‫رۆژە الی من هەمان ئەو رۆژانە بوو كە‬ ‫پێشمەرگە بووم‌و هەریەك لە پێشمەرگە‬ ‫هاوڕێكانم سوور دەمانزانی شەهید دەبین‬ ‫شەڕمان دەكرد‪ ،‬بۆ ئەوەی لە سەنگەر‬ ‫الی پێشەوە بین‪ ،‬كاتێكیش دەڕۆیشتین‬ ‫بۆ رووبەڕووبوونەوەی بەعس‪ ،‬خۆشترین‬ ‫ساتەكانمان بوو‪ ،‬دەزانی خۆسووتاندن‬ ‫بۆ من ئاسایی بوو‪ ،‬تەنیا بۆ ئەوەی‬ ‫بتوانم بە دەسەاڵتی یەكێتی‌و پارتی‬ ‫ب��ڵ��ێ��م؛ ب��ەس��ە گ��ەن��دەڵ��ی��ی‪ ،‬بەسە‬ ‫دەستخستنە بینەقاقای خەڵك‪ ،‬بیریشت‬

‫ماڵ‌و منداڵم لەهیچیان كەم‬ ‫نییە‪ ،‬بەاڵم بەسەدان‌و هەزاران‬ ‫خێزان لەم واڵتەدا لەوپەڕی‬ ‫هەژاریدان‌و پێویستیان بە‬ ‫ئاوڕلێدانەوە هەیە‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئاریان حه‌سه‌ن‬

‫‪...............................‬‬

‫حەكیم مەحمود حەمە خدر‬ ‫پێشمەرگەی دێرین‬ ‫دوو برای شەهید‬ ‫خەڵكی گوندی ئاوەكورتەیە‬ ‫لە شارباژێر‬ ‫خاوەنی شەش منداڵە‌و‬ ‫ئێستا لە بازیان‬ ‫دادەنیشێت‪.‬‬

‫‪...............................................................‬‬

‫پێشمەرگەیەكی دێرین‪:‬‬ ‫چەندینجار بیرم لە خۆكوشتن‬ ‫كردووه‌تەوە‬

‫* بەڵێ‌‪ ،‬لـــــــــە ســـه‌عـــات‬ ‫(‪)12‬ی شەو تا (‪)3‬ی شەو‪ ،‬رەوەندی‬ ‫ك���ورد ل��ە دەرەوە قسەیان لەگەڵ‬ ‫دەكردم‌و داوایان لێكردم لە بڕیارەكەم‬ ‫پاشگەزببمەوە‌و تەنانەت (‪)UN‬یشیان‬ ‫ئاگاداركردبوو‪ ،‬پێیانوتم؛ خۆت‌و ماڵ‌و‬

‫كچەكەشم بە مامۆستاكەی وتبوو ئەگەر‬ ‫باوكم خۆی بسووتێنێت‪ ،‬منیش لەناو‬ ‫مەكتەبدا خۆم دەسووتێنم‬ ‫منداڵت دەبەین بۆ دەرەوە‌و هەرچیت‬ ‫پێویست بێت بۆت دەكەین‪ ،‬منیش‬ ‫پێموتن؛ ماڵ‌و منداڵم لەهیچیان كەم‬ ‫نییە‪ ،‬بەاڵم بەسەدان‌و هەزاران خێزان‬ ‫ل��ەم واڵت���ەدا ل��ەوپ��ەڕی ه��ەژاری��دان‌و‬ ‫پێویستیان بە ئاوڕلێدانەوە هەیە‪،‬‬ ‫الی م��ن ك��ە ب��ە ب��ی��روب��اوەڕی ش��اخ‌و‬ ‫پێشمەرگایەتییەوە پ��ەروەردە بووم‪،‬‬ ‫دەبێت واڵتەكەم بە مەرگ بەجێبهێڵم‪،‬‬ ‫ئەگەرنا‪ ،‬بۆ هیچ شوێنێك ناچم‪.‬‬

‫پێیوتم؛ ئەو كارەی تۆ دەیكەیت خواش‬ ‫پێی خۆش نییە‪ ،‬لەوانەیە ئەو كارەی‬ ‫تۆ كارەساتی ناخۆشی لێبكەوێتەوە‌و‬ ‫خزمەت بە میللەتەكەمان نەكات‌و‬ ‫ش��ەڕو ئاژاوەگێڕیی بەرۆكی خەڵك‬ ‫بگرێت‪ ،‬دوات��ری��ش ب��ەڕێ��ز عومەری‬ ‫سەید عەلی كە من زۆر سوپاسی‬ ‫دەك��ەم‪ ،‬هات بۆالم‌و چەند خولەكێك‬ ‫الم مایەوە‌و داوای لێكردم ئەو كارە‬ ‫نەكەم‌و رێگەی مەدەنیتر هەیە بۆ‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬رۆژێ���ك دوای تۆ‬ ‫خزمەتكردنی میللەتەكەم‪ ،‬سوپاس‬ ‫بۆ هەموو ئەو كەسانەی تریش كە خۆپیشاندان لە سلێمانی كرا‌و كوژراو‬ ‫دڵسۆزیی خۆیان نواند‌و داوایان لێكردم ‌و برینداری لێكەوتەوە‪ ،‬هەستت‬ ‫ئەو كارە نەكەم‪ ،‬دواتریش لەسەر داوای چۆن بوو؟‬ ‫* كاتێك ئەو هەواڵەم بینی كە‬ ‫ئەوان لە بڕیارەكەم پەشیمان بوومەوە‪.‬‬ ‫لەڕاستیدا من وەك��و هیچ الیەنێكی چۆن گەنجان داوای ئ��ازادی�ی‌و ژیان‬ ‫سیاسیی ئەو كارەم نەكرد‪ ،‬ئەوە بیر‌و دەك���ەن‪ ،‬ب��ەاڵم دەس���ەاڵت بە گوللە‬ ‫باوەڕێك بوو كە هیچ گرنگییەكی بۆ وەاڵم��ی��ان دەدات�����ەوە‪ ،‬هەستمكرد‬ ‫دەسەاڵت نە چاوی دەیبینێت‌و نە گوێی‬ ‫مانەوەم نەهێشتبووه‌وە‪.‬‬ ‫پێموایە لەسەر هەق بووم‪ ،‬پێموایە دەیبیستێت‪ ،‬ئەو كاتە تێگەیشتم ئەگەر‬ ‫زۆرن ئ��ەوان��ەی ل��ەم واڵت���ەدا بیر لە منیش خ��ۆم بسووتاندایە دەس��ەاڵت‬ ‫زۆر رێگا دەكەنەوە بۆ رزگاربوون لە بە خەبەر نەدەهات‪ ،‬دەزانیت زۆر لە‬ ‫زوڵم‌و ناعەدالەتیی‪ ،‬بڕۆ ببینە منداڵی بەرپرسانی دەس��ەاڵت پەیوەندییان‬ ‫پێشمەرگەیەك خوێندن تەواو دەكات‌و پ��ێ��وەك��ردم ك��ە خ���ۆم نەسووتێنم‬ ‫شوێن نییە دابمەزرێت‪ ،‬بەاڵم منداڵی تێگەیشتم كە لە دڵسۆزییان نەبوو‪،‬‬ ‫بەرپرسێك لە هەشتاكان لەدایكبووە بەڵكو لە ترسی توڕەبوونی خەڵك‌و‬ ‫پلەی عەسكەریی لیوایە‪ ،‬دەزانی كوڕی لەدەستدانی سەروەت‌و سامانیان بوو‪،‬‬ ‫شەهیدێك لەدەست بێكاریی‌و هەژاریی ببینە دەسەاڵتێك بارەگاكەی ال گرنگتر‬ ‫ئەو واڵت��ە بەجێدەهێڵێت كە باوكی بێت لە رشتنی خوێنی هاواڵتییان‪،‬‬ ‫خۆی بۆ بەشەهیدكردن دا‪ ،‬بەاڵم كوڕی دەبێت چ دەسەاڵتێك بێت‪ ،‬ئاخر پێم‬ ‫بەرپرسێك بۆ رابواردن‌و گەشتوگوزار ناڵێیت كامەیە دەسەاڵتی دیموكراتیی‌و‬ ‫ئازادیی لەم واڵتەدا‪.‬‬ ‫واڵت بەجێدەهێڵێت‪.‬‬

‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل م��ح��ەم��ەد‬ ‫خورشید یەكێكە لە پێشمەرگە‬ ‫دێ��ری��ن��ەك��ان��ی ی��ەك��ێ��ت��ی‪،‬‬ ‫س��اڵ��ی (‪ )1994‬لە‬ ‫ش�����ەڕی ن���اوخ���ۆی‬ ‫ن��ێ��وان یەكێتی‌و‬ ‫پارتیدا بەهۆی‬ ‫شە هید بو و نی‬ ‫كۆمەڵێك لە‬ ‫ێ‬ ‫ه��اوڕ ‌‬ ‫پێشمەرگەكانی بە بەرچاویەوە‪ ،‬ب��اری تەندروستی‬ ‫تێكدەچێت‌و ئێستاش بیر لە خۆكوشتن دەكاتەوە‪.‬‬ ‫ئیسماعیل‪ ،‬هەرچەندە باری دەروونیی زۆر تەواو‬ ‫نییە‌و تووشی لەبیرچوونەوە بووە‪ ،‬بە دەم هەنسكی‬ ‫گریانەوە دەڵێت‪ :‬چی بگێڕمەوە‌و لە چ مەینەتییەكمەوە‬ ‫دەستپێبكەم‪ ،‬چونكە بڕواناكەم هیچ قەڵەمێك بتوانێت‬ ‫ئازارەكانم وەك خۆی بنووسێتەوە‪.‬‬ ‫ئیسماعیل ساڵی (‪ )1994‬بووە بە پێشمەرگەی‬ ‫یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان‌و لە سریەكەی «حەمە‬ ‫بۆر»‌ه پێشمەرگە بووە‪ ،‬هەر لەو كاتەدا یەكێتی‌و پارتی‬ ‫لە شەڕی ناوخۆدا بوون لەگەڵ یەكتردا‪ ،‬لە یەكێك‬ ‫لەو شەڕانەدا كە لە ناوچەی قەیەفەری روودەدات‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك هاوڕێی زۆری لەو شەڕەدا لەدەستدەدات لە‬ ‫ئەنجامی بینینی ئەم كارەساتەوە‪ ،‬ئیسماعیل وردە‬ ‫وردە باری دەروونیی بەرەو تێكچوون دەچێت‌و تووشی‬ ‫نەخۆشیی لەبیرچوونەوە دەبێت‪.‬‬ ‫ئێستا ئیسماعیل یەكێكە لەقوربانییەكانی شەڕی‬ ‫ناوخۆ‌و چەند جارێك بۆ چارەسەر پشكنینی پزیشكی‬ ‫بۆ كراوە‪ ،‬بەاڵم هیچ سوودی نەبووە‪ ،‬پێش ئەوەش‬ ‫كە ئیسماعیل ببرێتە نەخۆشخانەی دەروونیی‪ ،‬بەهۆی‬ ‫نەبوونی جێگاو رێگاو بێكەسییەوە لەسەر شەقامەكانی‬ ‫ناوشار نوستووە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێستا هاوڕێیەكی كاتی‬ ‫پێشمەرگایەتی لە نەخۆشخانە هێناویەتییە دەرەوە‌و‬ ‫بەخێوی دەكات‪.‬‬ ‫دوای ئەو نەهامەتییانەش كە بەسەریدا هاتوون‪،‬‬ ‫ئیسماعیل هیچ مووچەیەك‌و هاوكارییەكی بۆ دابین‬ ‫نەكراوە لەالیەن هیچ حیزب‌و الیەنێكەوە‪ ،‬لەكاتێكدا ئەم‬ ‫پێشمەرگە دێرینە خۆشی ناتوانێت هیچ كارێك بكات‪.‬‬ ‫ئیسماعیل دەڵێت‪« :‬دەرگ��ای بارەگای حیزبی‬ ‫نەماوە لێی ن��ەدەم كە یارمەتیم ب��دەن‪ ،‬یان هەقی‬ ‫خۆمم بدەنێ‌‪ ،‬بەاڵم نە لە دەزگا حیزبییەكان‌و نە‬ ‫لە حكومییەكان هاوكاری ن��ەك��راوم‌و هەقی خۆشم‬ ‫پێنەدراوە‪ ،‬خەڵكی وا هەیە رۆژێك پێشمەرگایەتی‬ ‫نەكردووە‪ ،‬كەچی مووچە وەردەگرێت بە پلەی وەزیر‪،‬‬ ‫بەاڵم من بێكەس‌و بێالنەم»‪.‬‬ ‫ئەو پێشمەرگە دێرینە بۆ رۆژنامە وتیشی‪« :‬ئەو‬ ‫ێ‬ ‫حیزبەی من لەپێناویدا ئاوام لێبەسەرهات‪ ،‬تەنانەت گو ‌‬ ‫لە ئازارەكانیشم ناگرێت‪ ،‬بۆیە ئەوەندە بێئەمه‌ل بووم‬ ‫چەند جار ویستوومە خۆم بسووتێنم‪ ،‬یان خۆم بكوژم‪،‬‬ ‫بۆیە لێرەوە دەڵێم من بێئەمەل بووم لە حیزبەكەی‬ ‫خۆم‌و حكومەتەكەشی‪ ،‬بۆیە لێرەوە داوا لە الیەنەكانی‬ ‫تر‌و خەڵكی دەكەم كە هاوكاریم بكەن»‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ی شەهید (رێژوان)ەوە ناونرا‬ ‫وەك رێزلێنان‌و وەفا‪ ،‬لە تەقتەق منداڵێك بە ناو ‌‬

‫س��ب��ەی‪ :‬ل��ە تەقتەق‬ ‫دوو مامۆستا منداڵەكەیان‬ ‫ن��اون��ا رێ����ژوان‪ ،‬ه��اوك��ات‬ ‫خێزانەكەی‌ رایدەگەیەنن؛‬ ‫ئ��ەوە وەك وەفایەكە بۆ‬ ‫خوێنی‌ شەهید رێ��ژوان‌و‬

‫رێز‌و هاوخەمییەكیشە بۆ‬ ‫بنەماڵە خۆڕاگرەكەی‌‪.‬‬ ‫رێژوانی‌ تەمەن (‪)16‬‬ ‫س��اڵ ل��ە ب���ەردەم لــقی‌‬ ‫(‪)4‬ی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە سلێمانی‬

‫شەهید كرا‪.‬‬ ‫رۆژی یەكشەممە لە‬ ‫ت��ەق��ت��ەق دوو مامۆستا‬ ‫(ه��ۆش��ەن��گ ئ��ەح��م��ەد‌و‬ ‫ژیان فەرهاد) منداڵەكەی‌‬ ‫خۆیان ناونا رێژوان‪.‬‬

‫لەوبارەیەوە مامۆستا‬ ‫پ��ێ��ش��ڕەو ئ��ەح��م��ەد به‌‬ ‫سبەی‌ راگەیاند‪ :‬كە ئەم‬ ‫برازایەمان هاتە دنیاوە‬ ‫خ��ێ��زان��ەك��ەم��ان بیرمان‬ ‫ل���ەوە ك�����ردەوە‪ ،‬ك��ە بە‬

‫ن���اوی‌ شەهید رێ��ژوان �ی‌‬ ‫ج���وان���ەم���ەرگ���ەوە ن��او ‌‬ ‫ی‬ ‫بنێین‪ .‬وەك وەفایەكە بۆ‬ ‫خوێنی‌ شەهید رێ��ژوان‌و‬ ‫رێز‌و هاوخەمییەكیشە بۆ‬ ‫بنەماڵە خۆڕاگرەكەی‌‪.‬‬

‫كوشتنی رێژوان‪ ،‬مەرگی رۆحی شارێكە‬

‫هاوڕێیەكی رێژوان‪ :‬حەزی بەوەدەكرد كە ژنی هێناو منداڵی بوو ناوی بنێت (سام)‬ ‫م��ن ب��ۆت دەس��ووت��ێ��ت‪ ،‬رۆژ‬ ‫نییە ب��ۆ بینینێكت دەرس��ی‬ ‫یەكەمم نەفەوتێت‪ ،‬ن��ەك بە‬ ‫تەنیا شیعرەكانم وا خۆشم‬ ‫دەویستیت گوڵ‪ ،‬تۆش بەمانە‬ ‫هیچ نازانیت‪.»..‬‬ ‫ل���ە ش��وێ��ن��ك��ی دی���ك���ەدا‬ ‫نوسیبووی «مەرگە‌و گۆڕستان‪،‬‬ ‫م���ەرگ‌و گ��ۆڕەك��ەم‪ ،‬ل��ە ی��ادم‬ ‫بكات‪ ...‬بەاڵم بەشەكەی دیكە‬ ‫لێی تێنەدەگەیشتی كە چی‬ ‫نووسراوە‪.»..‬‬

‫راپۆرت‌و فۆتۆ‪:‬‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ئیئیسماعیل عوسمان‪ ،‬سلێمانی‬ ‫دوانیوەڕۆی ئەو رۆژەی كە‬ ‫بەرەو ماڵی رێژوان رۆشتین بۆ‬ ‫ئەوەی بەشداری لە پرسەكەیدا‬ ‫بكەین‌و لەگەڵ باوكی‌و دایكیدا‬ ‫قسە بكەین‪ ،‬ئاسمان رەش‬ ‫پەڵەهەورەكانی‬ ‫هه‌ڵگەڕابو‌و‬ ‫رووی شینی‌و جوانی ئاسمانیان‬ ‫یەكپارچە داپۆشیبوو‪ ،‬توڕەیی‬ ‫خ���ۆی���ان ب���ەرام���ب���ەر زەوی‬ ‫نیشاندەدا‪ ،‬نمەی باران هێواش‌و‬ ‫لەسەرخۆ رومەتی زەوییان تەڕ‬ ‫دەكرد‪ ،‬كاتێك گەیشتینە بەر‬ ‫دەرگای ماڵیان بینیمان دایك‌و‬ ‫بێتاقەتیەكی‬ ‫خوشكەكانی‬ ‫زۆر لە رووخساریاندا بەدی‬ ‫دەكرا‪ ،‬بە لێزەمە فرمێسك لە‬ ‫چاوانیان دەباری‌و روومەتیانی‬ ‫ت��ەڕ ك��ردب��وو‪ ،‬هەستت ب��ەوە‬ ‫دەك���رد ك��ە ب��ە ئاوێكی پاك‬ ‫دەم��وچ��اوی��ان ش��ۆردب��ێ��ت‪ ،‬بە‬ ‫دەنگێكی ن���ەرم دەی��ان��وت‪:‬‬ ‫«خوایە‪ ،‬هەقی كوڕ‌و براكەمان‬ ‫ون نەكەیت! خوایە‪»...‬‬ ‫دڵسۆز عەبدوڵاڵ‪ ،‬دایكی‬ ‫رێژوان‪ ،‬بە دەنگێكی گریانەوە‌و‬ ‫شین‌و واوەیالوە دەیوت؛ كوڕە‬ ‫ن��ازدارەك��ەم بۆچی چویت بۆ‬ ‫بازاڕ؟ توخوا بەسەر چوار كچدا‬ ‫هاتوویت‪ ،‬زۆر نازداربوویت‌و‬ ‫خۆشەویست ب��ووی��ت‪ ..‬چاوو‬ ‫رۆحی من‌و باوكت بوویت‪.‬‬ ‫دایكی بە گریانەوە باسی‬ ‫ل��ە دواس��ات��ەك��ان��ی ماڵئاوایی‬ ‫ری��ژوان ك��رد‌و وت��ی؛ «سەیرم‬ ‫كرد خۆی گۆڕیبوو‪ ،‬جلی تازەی‬ ‫لەبەركردبوو‪ ،‬زۆرم پێوت كە‬ ‫نەچیت ب��ۆ خۆپیشاندان»‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو وتی‪« :‬من هەر دەچم‬ ‫بۆ خۆپیشاندانەكەی گۆڕان»‪.‬‬ ‫وەس��ت��ا ع��ەل��ی‪ ،‬ب��اوك��ی‬

‫داوای یاسایی لەسەر‬ ‫سەرۆكی هەرێم‌و سەرۆكی‬ ‫حكومەت‌و بەپرسی لقی‬ ‫چوار‌و بكوژانی ناو لقی‬ ‫چواریش تۆماردەكەم‬

‫هاوڕێكانی‌و مەرگی لەناكاوی‬ ‫رێژوان‬

‫ئ���ەو ك��ات��ەی گەیشتینە‬ ‫ماڵی رێ���ژوان‪ ،‬ژم��ارەی��ەك لە‬ ‫هاوڕێ‌‌و دۆستەكانی لە دەوری‬ ‫پ��رس �ه‌ک��ەی ك��ۆب��ووب��وون��ەوە‪،‬‬ ‫لەنێوان خۆیاندا قسەیان لە‬ ‫م��ەرگ��ی یەكێك ل��ە ه���اورێ‌و‬ ‫هاوپۆلە ئازیزەكەیان دەكرد‪.‬‬ ‫یەكێك لە هاوڕێكانی بە‬

‫رێ���ژوان���ەو ب��ە ع��ەل��ی كاشی‬ ‫ناسراوە‪ ،‬خاوەنی چ��وار كچ‌و‬ ‫دوو كوڕە‪ ،‬كوڕە بچووكەكەی‬ ‫كۆتا منداڵیەتی بە ناوی رێكار‪،‬‬ ‫وتی‪ :‬رێژوان هەمیشە ئەو كات‬ ‫ك��ە ل��ە دەوام���ی قوتابخانەی‬ ‫نەبوو‪ ،‬دەیوت‪« :‬باوكە بابێم‬ ‫لەگەڵدا بۆ س��ەر بیناكە بۆ‬ ‫ئەوەی لە كۆاڵندا نەمێنمەوە»‪،‬‬ ‫باسی دوا ساتەكانی ماڵئاوایی‬ ‫ك��ورەك��ەی ب��ۆ ك��ردی��ن وت��ی‪:‬‬ ‫«نوێژی عەسرمان پێكەوە كرد‬ ‫لە مزگەوت‪ ،‬بەاڵم رێژوان وتی؛‬ ‫باوكە دەڕۆم بۆ سیمكارت بۆ‬ ‫ئاسیاسێڵ الی پااڵس»‪.‬‬ ‫ح��اج��ی ع��ەل��ی دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«م��ن كێشەیەكیشم لەگەڵ‬ ‫هیچ الیەنێكی سیاسیدا نییە‪،‬‬ ‫رووداوەك�����ە زۆر دڵتەزێنەو‬ ‫زوڵمێكی گەوەریان لێكردووم‪،‬‬ ‫ئەگەر حكومەت بەو شێوەیە‬ ‫بێت‪ ،‬من حكومەتم ناوێت‪،‬‬ ‫داوای یاسایی لەسەر سەرۆكی‬ ‫ه��ەرێ�م‌و س��ەرۆك��ی حكومەت‌و‬ ‫بەپرسی لقی چوار‌و بكوژانی ناو‬ ‫لقی چواریش تۆماردەكەم»‪.‬‬

‫«رێژوان پەپوولەی ماڵەكە‬ ‫بوو»‬

‫شۆخان عەلی‪ ،‬خوشكی‬ ‫رێ��ژوان كاتێك باسی رێژوانی‬ ‫ب��ۆ دەك���ردی���ن‪ ،‬هەندێكجار‬ ‫دەی���دای���ە پ���ڕم���ەی گ��ری��ان‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەكرد‪ ،‬كە براكەم‬ ‫پەپوولەی ماڵەكە بوو‪ ،‬قەت‬ ‫دڵی كەسمانی عاجز نەكردووە‪،‬‬ ‫ج��ل��ی ت�����ازەی ل��ەب��ەرك��رد‌و‬

‫دوای ئ��ەوەی كە كارەكەیان‬ ‫ت��ەواو ك��ردووە‪ ،‬هاتوونەتەوە‬ ‫ماڵەوە‪ ،‬من پێموت‪ ،‬دەرگاكە‬ ‫داناخەم دوایی وەرە ژوورەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم وتی‪ :‬نا‪ ،‬توخوا دەڕۆم‬ ‫بۆ بازاڕ كولێرەبەقیمە دەخۆم‬ ‫لە دارۆغا‪ ،‬ئیتر نەمبینییەوە‪،‬‬ ‫ی��اخ��وا كوێربم‪« ،‬ت��وخ��وا بۆ‬ ‫جەرگی باوكمیان سووتاند؟‬ ‫بە كرێكاریی رێژوانی گەورە‬ ‫كردبوو‪ ،‬برایەكم هەبوو كەس‬ ‫ب��رای وای ن��ەب��وو‪ ،‬توخوا بۆ‬ ‫بێكەسی كردین‪ ...‬خوایە چی‬ ‫بكەم؟‪(..‬گریانێكی هێمن)‪،...‬‬ ‫هیچم ناوێت براكەم دەوێت‪ ،‬لە‬ ‫خۆمم خۆشتر دەویست‪ ،‬توخوا‬ ‫بۆ جێتهێشتین‪ ،‬توخوا!»‪.‬‬ ‫رێكاری برای رێژوان‪ ،‬تەمەن‬ ‫(‪)10‬س���اڵ‪ ،‬لە پۆلی چ��وارە‪،‬‬ ‫منداڵێكی چاو شینی پێست‬ ‫گەنم رەن��گ��ە‪ ،‬ل��ەب��ەردەرگ��ای‬ ‫م��اڵ��ی خ��ۆی��ان��دا لەتەنیشت‬ ‫ت��ەع��زی��ەك��ەدا وەس��ت��اب��وو‪ ،‬تا‬ ‫ئ��ەو بەیانیەش نەیزانیبوو‬ ‫ك��ە رێ��ژوان��ی ب��رای م���ردووە‪،‬‬ ‫چەندینجار قسەم لەگەڵ كرد‬ ‫تا چەند وشەیەكی بۆ وتین‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬رێژوانم خۆشدەویست‪،‬‬ ‫براكەم باش بوو‪ ،‬بەاڵم شەوانە‬ ‫پێكەوە نەدەخەوتین‪ ،‬ئەو لە‬ ‫ژوورەكەی خۆی بوو‪.»..‬‬

‫پێاڵوەكانی ب��ۆی��اغ ك��ردب��وو‪،‬‬ ‫نانی نیوەڕۆ بوو پێموت وەرە‬ ‫نانەكەت بخۆ وت��ی؛ سەیری‬ ‫فیلم دەك��ەم‪ ،‬منیش نانەكەم‬ ‫بۆ خستە سەر سینییەك‌و بۆم‬ ‫برد بۆ ژوورەوە‪ ،‬ن��ان‌و ئاوی‬ ‫خ��وارد‪ ،‬ئیتر ئەوە دوا ژەمی‬ ‫ب��وو «ت��وخ��وا ب��را گ��ەورەك��ەم‬ ‫وەرەوە‪.»...‬‬ ‫ب��ە دەنگێكی پچڕ پچڕ‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ی��اخ��وا ئ���ەوەی وای‬ ‫لێكردین وەك براكەی ئێمەی‬ ‫لێبێت‪ ...‬نەیانهێشت تەرمی‬ ‫براكەم ببینم‪( ...‬گریانێكی‬ ‫بەكوڵ)‪ ،...‬دەبێت چ هەستێكت‬ ‫هەبێت ب��را گ���ەورەك���ەت بۆ‬ ‫بێننەوە»‪.‬‬ ‫رێژینی خوشكی رێ��ژوان‪،‬‬ ‫بە گریانەوە لەسەر كورسییەك‬ ‫دانیشتبوو‪ ،‬وت��ی‪« :‬نانیان‬ ‫داوی���ن���ەت���ێ‌‪ ،‬م��ع��اش��ی��ان بۆ‬ ‫بڕیوینەتەوە‪ ،‬بۆچی براكەمیان‬ ‫وال��ێ��ك��رد؟» ب��ە ئ��اوازێ��ك��ی‬ ‫حەزین دەگ��ری �ا‌و هەموو ئەو‬ ‫كەسانەی لە چواردەوری بوون‪،‬‬ ‫لەگەڵیدا دەگریان‪ ،‬گریانێك‬ ‫كە هارمۆنیەتێكی تێدا بەدی‬ ‫دەك�����را‪ ،‬ه���ەر ك��ە ب��راك��ەی‬ ‫دەالوان����دەوە هەموو ژنەكان‬ ‫تێكڕا بێدەنگ دەبوون‌و گوێیان‬ ‫دەگرت‪ ،‬پاشان كە ئەو دەگریا‪،‬‬ ‫هەموویان دەستیان بە گریان رێژوان‌و خۆشەویستییەكی‬ ‫شاراوە‬ ‫دەكردەوە پێكەوە‪.‬‬ ‫رۆیشیتنە ئەو ژوورەی كە‬ ‫رێژین‪ ،‬ئاماژەی بەوەكرد؛‬ ‫دوایین كات كە پێكەوەبوون رێژوان كتێب‌و دەفتەرەكانی تێدا‬ ‫رۆیشتوونەتە دەرەوە بۆ ئیشی جێهێشتبوو‪ ،‬بۆ ئەوەی وێنەی‬ ‫راپ��ۆرت��ی قوتابخانە‪ ،‬ب��ەاڵم ژوورەك���ەی بگرین‪ ،‬الپ��ەرەی‬

‫هەڵدایەوە‪،‬‬ ‫دەفتەرەكانمان‬ ‫ل��ە ب��ەرگ��ی دەف��ت��ەرەك��ان��دا‬ ‫چەندین شیعر نووسرابوو‪ ،‬لە‬ ‫یەكێكیاندا بەخەتێكی كەمێك‬ ‫الر نووسرابوو كە لە بەشی‬ ‫س��ەرەوەی وێنەی دڵ كرابوو‪،‬‬ ‫لەمبەر ن��وس��راب��وو رێ���ژوان‪،‬‬ ‫لەوبەری نوسرابوو ناسك بە‬ ‫ئینگلیزی‪ ،‬لە خوارەوەش ئەم‬ ‫شیعرەی نوسیبوو «كێ‌ وەك‬ ‫من خۆشیویستی‪ ،‬كێ‌ وەك‬

‫توخوا بۆ جەرگی‬ ‫باوكمیان سووتاند؟‬ ‫بە كرێكاریی رێژوانی‬ ‫گەورە كردبوو‬

‫ناوی ئەحمەد باسی لەوەدەكرد‪،‬‬ ‫ك��ە رێ���ژوان زۆر لەسەرخۆو‬ ‫هێمن بوو‪ ،‬قەت توڕە نەدەبوو‪،‬‬ ‫هەمیشەش باسی لەوەدەكرد‪،‬‬ ‫كە قوتابخانەی ت��ەواو كرد‪،‬‬ ‫دەبێتە پۆلیس‪ ،‬چونكە زۆر‬ ‫حەزی لە پۆلیسیی بوو‪.‬‬ ‫یەكێكی دیكە لە هاوڕێكانی‬ ‫ئەو كاتەی ویستمان پرسیاری‬ ‫لە بارەی رێژوانەوە لێبكەین‪،‬‬ ‫دەستیكرد بە گریان‌و فرمێسك‬ ‫لە چاوەكانی وەك نمەی باران‬ ‫دابارینە خوارەوە‪ ،‬دەستی بە‬ ‫دەموچاوییەوە گرت‌و وتی؛ من‬ ‫هیچ ناڵێم‪.‬‬ ‫ه��اوپ��ۆل��ێ��ك��ی وت����ی‪ :‬لە‬ ‫خوێندندا باش بوو‪ ،‬بەاڵم دوو‬ ‫ساڵ مابووەوە لە پۆلی پێنج‌و‬ ‫حەوتدا‪.‬‬ ‫ه��اوڕێ��ی��ەك��ی ژی��ك��ەل��ەی‬ ‫كەمێك قەڵەو بوو‪ ،‬پێنج ساڵ‬ ‫لەگەڵ رێ��ژوان��دا لە گەڕەكدا‬ ‫پ��ێ��ك��ەوەب��وون‪ ،‬وت����ی‪ :‬زۆر‬ ‫قۆزبوو‪ ،‬دڵی بە ژیان خۆش‬ ‫بوو‪ ،‬هەمیشەش جلی جوانی‬ ‫لەبەردەكرد‪ ،‬دەی��وت؛ ئەگەر‬ ‫گەورە بووم‌و ژنم هێنا‌و منداڵم‬ ‫بوو ناوی دەنێم «سام»‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی خاڵی پۆلیس‬ ‫ب��وو‪ ،‬ئەویش زۆر ح��ەزی لە‬ ‫پۆلیسیی دەكرد‪ ،‬دوا قسەی كە‬ ‫ماڵئاوایی لە ئێمە كرد‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«دەڕۆم بۆ خۆپیشاندان»‪،‬‬ ‫بە دڵێكی پڕ لە گریانەوە‪،‬‬ ‫هاورێكەی وتی‪« :‬زۆر ناشرینە‬ ‫بۆ دەسەاڵت هاوڕێیەكی ئێمەی‬ ‫كوشت!»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ی ئەوە هاتووە ببیستن‌و بەخۆدا بێنەوە‬ ‫بابه‌کر دڕه‌یی‪ :‬ئێستا ئیتر كات ‌‬ ‫بزووتنەوەی‬

‫لەودیوی بەرد‌و فیشەكەوە‪ :‬كام ملمالنێ‌و چۆن؟‬

‫گۆڕان‬ ‫مەریوان وریا قانیع‬

‫م��ن ب��اوەڕێ��ك��ی ت���ەواوم‬ ‫بەوەیە كە یەكێك لە شوێنە‬ ‫گ��رن��گ‌و راس��ت��ەق��ی��ن��ەك��ان��ی‬ ‫پ���ی���ادەك���ردن���ی س��ی��اس��ەت‬ ‫شەقامە‪ ،‬ئەو فەزا گشتییەیە‬ ‫ك���ە ل���ەن���او ش���ارەك���ان���دا‬ ‫ئامادەیە‪ ،‬بەاڵم ئەو شێوازە‬ ‫ل��ە سیاسەت سیاسەتێكی‬ ‫مەدەنییە‪ ،‬هەڵگری زم��ان‌و‬ ‫دید‌و دونیابینی‌و ئەخالقێكی‬ ‫ت���ەواو ج��ی��اوازە ل���ەوەی لە‬ ‫دونیای ئێمەدا بااڵدەستە‪،‬‬ ‫م���ن دەزان�������م دەس�����ەاڵت‬ ‫دەی��ەوێ��ت ئ��ەم شەپۆلە لە‬ ‫ن��اڕەزای��ی بكاتە شەپۆلێكی‬ ‫توندوتیژ‪ ،‬ئەوە راست نییە‬ ‫ئ��ەوان دژ بە بەكارهێنانی‬ ‫توندوتیژین‪ ،‬ئەوان دەیانەوێت‬ ‫توڕەبوونەكان بگۆڕن بۆ رق‪،‬‬ ‫بۆ بوغزی سیاسیی‌و ئەخالقی‪،‬‬

‫گ������رەوی س����ەرەك����ی ئ��ەم‬ ‫بزووتنەوە ناڕازییە لەوەدایە‬ ‫ن��ەب��ێ��ت��ە ب��زووت��ن��ەوەی��ەك��ی‬ ‫ت��ون��دوت��ی �ژ‌و بتوانێت رق‌و‬ ‫توڕەبوونەكانی بگۆڕێت بە‬ ‫خۆشەویستی‪ ،‬خۆشەویستی‬ ‫ژیان‌و خۆشەویستی ئینسان‌و‬ ‫خۆشەویستی نیشتمان‪ ،‬بە‬ ‫بۆچوونی من؛ دەسەاڵتداران‬ ‫تەنها كاتێك دەت��وان��ن ئەم‬ ‫م��ل��م�لان��ێ ن��وێ��ی��ە ب��ب��ن��ەوە‬ ‫ك��ە ب��زووت��ن��ەوەك��ە بكەنە‬ ‫بزووتنەوەیەكی توندوتیژ كە‬ ‫گەنجانی واڵت ناچاربكەن‬ ‫لەباتی ئ��ەوەی بیربكەنەوە‌و‬ ‫هێمنبن‪ ،‬وای����ان لێبكەن‬ ‫بقیژێنن‌و توندوتیژبن‪.‬‬ ‫گەنجانی ت��وڕەی واڵت‪،‬‬ ‫چەكی بزووتنەوە سیاسییە‬ ‫نوێیەكان توندوتیژیی نییە‪،‬‬

‫ب��ەڵ��ك��و ك����اری م��ەدەن��ی��ی‬ ‫رێكخراوە‪ ،‬زۆر زۆر گرنگە‬ ‫ئەم ملمالنێ گرنگە نەبێتە‬ ‫م��ل��م�لان��ێ��ی ن���ێ���وان ب���ەرد‌و‬ ‫فیشەك‪ ،‬ملمالنێی نێوان‬ ‫پ��ۆل��ی �س‌و گ��ەن��ج��ان ل��ەس��ەر‬ ‫شەقامەكان‪ ،‬بەڵكو ببێتە‬ ‫ملمالنێی نێوان دوو دونیابینی‬ ‫ج��ی��اواز‌و دوو تێگەیشتنی‬ ‫جیاواز بۆ كۆمەڵگا‌و ئینسان‌و‬ ‫سیاسەت‪ ،‬ئەمەش ناكرێت‬ ‫گەر خۆپیشاندەران بەوەوە‬ ‫خ��ەری��ك��ب��ك��رێ��ن خ��ەری��ك��ی‬ ‫ش����ەڕە ب����ەرد ب���ن ل��ەگ��ەڵ‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایشدا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ب���ەوە دەب��ێ��ت ئەخالقێكی‬ ‫ئینسانی‌و سیاسی ن��وێ‪،‬‬ ‫زمان‌و كرداری نوێ دابهێنن‪،‬‬ ‫گەنجانی واڵت دەب��ێ��ت بە‬ ‫زمانی مۆسیقا‌و هونەرو رێز‪،‬‬

‫لە سیاسەت بدوێن‪ ،‬لەباتی‬ ‫رق‪ ،‬خۆشەویستی‌و لەباتی‬ ‫پ��ەالم��اردان‪ ،‬ئامێزكردنەوە‌و‬ ‫ب����اوەش����ك����ردن ب��ەی��ەك��دا‬ ‫بهێننەكایەوە‪ ،‬ئەم نەوەیە‬ ‫پێویستی بەوەیە سیاسەت‌و‬ ‫دۆستایەتی زۆر بەتوندی‬ ‫ب��ەی��ەك��ەوە گ��رێ��ب��دات‪ ،‬بە‬ ‫سیاسەت رووكارێكی ئینسانی‬ ‫ببەخشێت‌و ك��ۆت��ای��ی ب��ەو‬ ‫تێگەیشتنە ترسناكە ببهێنێت‬ ‫كە سیاسەت بە دوژمنایەتی‬ ‫یەكساندەكات‪ ،‬ئەم نەوەیە‬ ‫دەبێت ئەو راستییە سادەیە‬ ‫باش بزانن كە دەسەاڵت تەنها‬ ‫زم��ان��ی ت��ەق�ە‌و توندوتیژیی‬ ‫دەزان��ێ��ت‪ ،‬زۆر گرنگە ئەم‬ ‫شەپۆلی ناڕەزاییە بەو زمانە‬ ‫قسە نەكات‪.‬‬ ‫م���ن رام وای�����ە؛ ئ��ەم‬

‫بزووتنەوەی ناڕەزاییە نابێت‬ ‫ب��وەس��ت��ێ �ت‌و ب��ك��وژێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫ب�����ەاڵم ه���اوك���ات دەب��ێ��ت‬ ‫رێ����ك‌و ع��ەق�ڵان��ی ب��ك��رێ��ت‪،‬‬ ‫شێوازی كاركردن‌و ناڕەزایی‬ ‫دەرب��ڕی��ن��ەك��ان��ی ب��گ��ۆڕێ��ت‪،‬‬ ‫چۆنیەتی ئامادەبوونی لەسەر‬ ‫شەقام‌و لەناو فەزای گشتیدا‬ ‫دەسكاریی بكات‪ ،‬پەیوەندی‬ ‫ل���ەگ���ەڵ پ��ۆل��ی��س‌و ه��ێ��زە‬ ‫ئەمنییەكاندا بگۆڕێت‪ ،‬نەبێتە‬ ‫رێگر لەبەردەم ك��ار‌و ژیانی‬ ‫ئاسایی كۆمەڵگادا‪.‬‬ ‫بەكورتی ئەم بزووتنەوەیە‬ ‫دەبێت بە زمانی تێكەڵكردنی‬ ‫سیاسەت بە شیعر قسەبكات‪،‬‬ ‫ن����ەك ب����ەو زم����ان����ەی كە‬ ‫دەس���ەاڵت���داران ل��ەه��ەم��ووان‬ ‫ب��اش��ت��ری دەزان�����ن‪ :‬زم��ان��ی‬ ‫توندوتیژی‪.‬‬

‫زۆرمان پێ‌ وتن‪ ،‬بەاڵم نەیانبیست!‬ ‫بابەكر دڕەیی‬ ‫نزیكەی‌ بیست ساڵێكە‬ ‫ل��ەم هەرێمی‌ كوردستانەدا‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ێ��ك �ی‌ خ��ۆم��اڵ �ی‌‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬كە خەڵكێكی‌‬ ‫زۆر ل��ەن��اوخ��ۆو بەشەكانی‌‬ ‫تری‌ كوردستاندا لەسەرەتاوە‬ ‫ئ��وم��ێ��دی‌ زۆری����ان ل��ەس��ەر‬ ‫هەڵچنیبوو كە بتوانێ‌ خەونە‬ ‫مێژوییەكانی‌ گەلی‌ ك��ورد‪،‬‬ ‫وەك گەالنی‌ تری‌ ژێردەستەی‬ ‫جیهان‪ ،‬لە گەیشتن بەجۆرێك‬ ‫ل��ە ع���ەدال���ەت‌و ئ���ازادی���ی‌‌و‬ ‫سیستمی‌ خ��ۆب��ەڕێ��وەب��ردن‬ ‫سەقامگیر ب��ك��ات‌و زوڵ��م‌و‬ ‫زۆری‌ داگ��ی��رك��اران‌و رژێمە‬ ‫عێراق‌و‬ ‫ئیستبدادییەكانی‌‬ ‫دەوروبەر لەبیر بەرێتەوە‪.‬‬ ‫م��ەخ��اب��ن‪ ...‬س���ەران‌و‬ ‫كاربەدەستانی‌ ئەم نیشتمانە‬ ‫لەدووەم ساڵی‌ حكومڕانییاندا‬ ‫شەڕێكیان هەڵگیرساند كە‬ ‫شەش ساڵی‌ رەبەق درێژەی‌‬ ‫كێشاو سەدان كەس بوونەتە‬ ‫ق��ورب��ان��ی‌‌و ه���ەزاران تیایدا‬ ‫ماڵویران ب��وون‌و سەرەنجام‬ ‫پرۆسەی‌ بە سیستمكردن‌و‬ ‫پ���ێ���ش���ك���ەش���ك���ردن���ی‬ ‫خزمەتگوزارییەكان نەیانتوانی‌‬ ‫تەنەنات بەخێرایی‌ كیسەڵیش‬ ‫پێشڕەویی‌ بكەن‪.‬‬ ‫ئاشتبوونەوەی‬ ‫دوای‌‬ ‫ن��ی��وەن��اچ��ڵ��ی س�����ەرۆك‌و‬ ‫سەركردەكان‌و پێكهاتنیان‬ ‫ل���ەس���ەر داب���ەش���ك���ردن���ی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ ئ��ۆردوگ��ای‌‬ ‫ج��ی��ا ج��ی��ای‌ ن��اوچ��ەی��ی‪،‬‬ ‫سیستمی‌ ح��ك��وم��ڕان �ی‌ لە‬ ‫شێوازی‌ میلیشیایی‌و حیزبی‌و‬ ‫بنەماڵەیی‌ نەهاتە ‌دەر‪ ،‬جگە‬ ‫لەهەندێ‌ وردە كاربەدەستی‌‬ ‫ژێ�����ر دەس����ت����ی‌ ح����زب‌و‬ ‫بنەماڵەكان‪ ،‬شتێك‌ دانەمەزرا‌‬ ‫ن����اوی‌ ب��ن��رێ‌ (سیستمی‌‬ ‫بەڕێوەبەرایەتی‌ دەوڵ��ەت)‬ ‫ی��اخ��ود (ش��ێ��وازی‌ یاسایی‌‬

‫حوکمڕانی‌) كە‌لەچوارقوڕنە ‌‬ ‫ی‬ ‫دنیادا ب��اوەو هەموو كەس‬ ‫ل��ەم واڵت��ەدا خوازیاریەتی‌و‬ ‫دەت��وان �ێ‌ ب��اس لە باشیی‌و‬ ‫خراپییەكانی‌ بكات‪.‬‬ ‫ن��زی��ك��ەی‌ (‪ )10‬ساڵە‬ ‫ژمارەیەكی‌ زۆر لە رۆژنامەوان‌و‬ ‫رۆشنبیرو دڵسۆزی‌ ئەم واڵتە‪،‬‬ ‫ب��ەس��ەدان ت��ەن م��ەرەك��ەب‌و‬ ‫هەزاران تەن كاغەزیان لەوەدا‬ ‫س���ەرف ك����ردووە‪ ،‬ك��ە ئەم‬ ‫تێبگەیەنن‬ ‫كاربەدەستانە‬ ‫حكومەتكردن ب��ەو شێوازە‬ ‫ن��اب �ێ‌ ك��ەئ��ەم��ان دەی��ب��ەن‬ ‫بەڕێوە‪ ،‬لەو مەیدانەدا سەدان‬ ‫بۆچون‌و پیشنیازیان خستە‬ ‫روو‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە ئەمان‬ ‫زۆری����ان پ��ێ��وت��راو هیچیان‬ ‫نەبیست‪.‬‬ ‫پێیان وت��را‪ :‬گ��ەر ئێوە‬ ‫پەرلەمان دادەنێن‌و دەزگایەك‬ ‫دروس���ت دەك���ەن ب��ۆ ك��اری‌‬ ‫ی��اس��ادان��ان‪ ،‬ئ��ەوا پێویستە‬ ‫وەزی��رو كاربەدەستەكا‌نتان‬ ‫ئ��ام��ادەب��ن «اس��ت��ج��واب»‬ ‫بكر‌ین‌و بێنە سەر سەكۆی‌‬ ‫پەرلەمان بۆ گوێگرتن لە‬ ‫نوێنەرانی‌ میللەت‌و «تصفیة‬ ‫حساب»‪...‬‬ ‫گ��ەر ئامادە نابن ئەوە‬ ‫بكەن ئ��ەوە النیكەم‌و هیچ‬ ‫ن��ەب��ێ‌ وەاڵم����ی‌ پ��رس��ی��ارە‬ ‫سادەكانیان ب��دەن��ەوەو كە‬ ‫نە مەسرەفی‌ وای تێدەچێ‌و‬ ‫نە‌كاتی زۆر!‬ ‫كەچی‌ ئەمەشیان نەكردو‬ ‫رێزیان بۆ نوێنەرانی میللەت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‬ ‫حیزبەكانی‌‬ ‫دانەناو هیچیان نەبیست‪...‬‬ ‫بە مەغرورغی‌و بە بەهانەی‌‬ ‫زۆرای���ەت���ی‌ پ��ەرل��ەم��ان��ی��ەوە‬ ‫س��ەدان پرسیاریان بێوەاڵم‬ ‫هێشتەوەو كاری پەرلەمانیان‬ ‫پەكخست‪..‬‬ ‫بەزمانی‌ سادە لەڕێگەی‌‬

‫رۆژن��ام��ە سەربەخۆكانەوە‬ ‫بۆیان شیكرایەوە كە ناب ‌‬ ‫ێ‬ ‫دەس��ەاڵت��دارو حیزب دەست‬ ‫بخەنە ناو كاروباری‌ دەزگای‌‬ ‫دادوەرغ����ی‌و دادگ��اك��ان��ەوە‪،‬‬ ‫ك��ەچ��ی‌ ئ����ەوان ل��ەه��ەوڵ �ی‌‬ ‫بێوچاندا ب��وون كام حاكمە‬ ‫ح��ی��زب��ی��ت��رو گ��وێ��ڕای��ەڵ��ت��رە‬ ‫ئ��ەو بكەنە ك��ارب��ەدەس �ت‌و‬ ‫پۆستی‌ گ���ەورەی ب��دەن��ێ‪‌،‬‬ ‫پێیان وابوو گەر دەست لە‬ ‫دادگ��اك��ان بكەنەوە‪ ،‬ریسی‌‬ ‫گەندەڵییەكانیان دەبێتەوە‬ ‫بەخوری‌و خەڵك سەنگەری‌‬ ‫لێدەگرێت‌و‬ ‫مەحكەمەیان‬ ‫پەلكێشی‌ ب��ەردەم دادگایان‬ ‫دەكات‪..‬‬ ‫دەس��ت��ی��ان ل��ەی��ەخ��ەی‌‬ ‫دەزگای‌ داد‌وەریی‌ نەكردەوەو‬ ‫ك����ار گ��ەی��ش��ت��ە ئاستێك‬ ‫ك���ە ی��ەك��ێ��ك ل���ە ح�ا‌ك��م��ە‬ ‫دڵسۆزەكانیان لەسەر چەند‬ ‫وتارو نووسینێك رۆشنبیرێكی‬ ‫ئ��ازای‌ بە (‪ )30‬ساڵ حوكم‬ ‫دا‪ ...‬ب��ەم سلوكە دەی��ان‬ ‫رۆشنبیرو رۆژنامەوان لەداخی‌‬ ‫حاكمە حیزبییەكان زمانی‌‬ ‫خ��ۆی��ان دژ ب �ە‌م دەس��ەاڵت��ە‬ ‫توندترو شەفافتر ك��ردەوەو‬ ‫ویستیان حاڵییان بكەن كە‬ ‫كار وا ن��اڕوات‪ ،‬بەاڵم ئەمان‬ ‫هەر نەیانبیست‪.‬‬ ‫بەزمانی‌ گوڵ‌و لەڕێگەی‌‬ ‫راگ��ەی��ان��دن �ی‌ ن��ەرم‌ون��ی��ان‌و‬ ‫دۆستانەوە‌و پێیان وتراو‌ درا‬ ‫بەگوێیاندا ك��ە حكومەت‌و‬ ‫كابینە دەب���ێ‌ ك���اراو ئ��ازا‬ ‫ب��ێ‌و ل��ەك��اروب��اری‌ خەڵكی‌‬ ‫بپرسێتەوەو ڕێگا لە گەندەڵیی‌‬ ‫بگرێت‪ ،‬بەاڵم كردیانە هاش‌و‬ ‫ه��وش‌و بە بەهانەی‌ ج��ۆراو‬ ‫جۆر ئەوەشیان بیر خۆیان‬ ‫ب��ردەوە‪ ...‬لەرێگای‌ سەدان‬ ‫بەڵێنی‌ درۆوە مەسەلەی‌‬ ‫چاكسازیی‌و دام��ەزران��دن �ی‌‬

‫دەستەی نەزاهەكانیان بەڕ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ك��ردو خەڵك‌و رۆشنبیران‌و‬ ‫ت��ەن��ان��ەت سیاسیی‌و كۆنە‬ ‫هاوڕێكانی‌ خۆشیان بەنەزان‌و‬ ‫گێرەشێوێن لەقەڵەمدا‪ ،‬كاتێك‬ ‫وەبیریان هێنرایەوە بۆچی‌‬ ‫ئ��ەو دوو ه���ەزار راپ��ۆرت��ەی‌‬ ‫‌دەزگ���ای‌ چ��اودێ��ری‌ دارای��ی‌‬ ‫سەر بە حكومەتی‌ هەرێمی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ناخه‌نە مەیدانی‌‬ ‫ك����ردەوەوەو گەندەڵكاران‬ ‫ن��ادەن��ە دادگ���ا‪ ،‬قڕوقەپیان‬ ‫ك���ردو ن��ق��ەی��ان لێنەهات‌و‬ ‫ئەمڕۆو سبەینێیان بە خەڵك‬ ‫ك���ردو ب��ە درۆی ش��اخ��دار‬ ‫لە روژن��ام��ەو تەلەفیزیۆن‌و‬ ‫رادیۆكانیانەوە درێژەیان بە‬ ‫رەفتاری هەمیشەییان دا‪.‬‬ ‫كاتێك لەڕۆژنامەكاندا‬ ‫بۆیان نووسرا‪ :‬كوا‌ ئەو چوار‬ ‫ملیار دۆالرەی‌‌ وەزیری‌ سامانە‬ ‫سروشتییەكان ئەفەرمووێ‌‬ ‫لەداهاتی‌ نەوت وەرگیراوە؟‬ ‫میدیاكانی خۆیان پڕ كرد لە‬ ‫درۆو قسەی‌ تریان بەسەرا‬ ‫هێنا‪ .‬بیری خۆیان بردەوەو‬ ‫وەاڵمیان نەدایەوە‪.‬‬ ‫س���ەردەم���ێ‌ ب��ەزم��ان �ی‌‬ ‫ئەدەب‌و بەشێوازی‌ شاعیران‬ ‫دەیان وتارو ستوون‌و كتێب‬ ‫لەسەر تێكەڵكردنی‌ حزب‌و‬ ‫حكومەت ن��ووس��راو داواك��را‬ ‫سیستمی‌ ملیشیا نەهێڵن‪،‬‬ ‫ئەمان گا‌ڵتەیان پێدەهات‌و‬ ‫ركابەرەكانی‌ خۆیان بەوە‬ ‫ت��اوان��ب��ارك��رد‪ ،‬ك��ە گ��وای��ە‬ ‫نا‌یانەوێ‌ ك��وردو كوردستان‬ ‫رزگاری بێ‌و هێزی‌ پێشمەرگە‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫زۆری��ان پێوترا‪ ...‬بەاڵم‬ ‫نەیانبیست‪...‬‬ ‫خەڵك ب��ۆی‌ دەرك���ەوت‬ ‫ئ���ەم ب��ەڕێ��زان��ە دەوڵ��ەت��ی‌‬ ‫ك��وردی‌ بەخەونی‌ چۆلەكەو‬ ‫خەیاڵی‌ شاعیران دەزانن‪...‬‬

‫لەو سۆنگەیەوە ساغ بۆوە‬ ‫كە ئەمانە‌ هیچ هەنگاوێكی‌‬ ‫جەریئانە ب��ۆ ك��ەرك��ووك‌و‬ ‫ناوچە دابڕاوەكان هەڵناگرن‌و‬ ‫جگە لە رۆژ بەڕێكردن ئەو‬ ‫قسانەی دەیڵێن لە دروشم‌و‬ ‫هەڕەشە تێناپەڕێت‪ .‬میللەت‬ ‫تێگەیشت‌‌ ئ��ەم ب��ەڕێ��زان��ە‬ ‫سەروەت‌و سامانی‌ كوردستان‬ ‫بەهی‌ خۆیان دەزان �ن‌‪ ،‬جگە‬ ‫لەخۆیان ریگە نادەن زۆرینەی‌‬ ‫خ��ەڵ��ك ل��ەس��ەر فەرشەكە‬ ‫دابنیشن‪.‬‬ ‫ئەمان زۆریان پێوترا‪...‬‬ ‫تەنانەت لەهەڵبژاردنی‌ ناو‬ ‫ح��ی��زب‌و دەرەوەی‌ حیزب‪،‬‬ ‫ل��ەه��ەڵ��ب��ژاردن �ی‌ گشتی‌ بۆ‬ ‫پەرلەمانی‌ كوردستان‌و عێراق‪،‬‬ ‫گاڵتەیان بەنەزاهەت‌و پاكی‌و‬ ‫بێالیەنی‌ كرد‌و حسابیان بۆ‬ ‫ڕكابەرەكانیان‌و راگەیاندنە‬ ‫سەربەخۆكان نەكرد‪.‬‬ ‫ئێستا ئیتر كاتی‌ ئەوە‬ ‫ه��ات��ووە ببیستن‌و بەخۆدا‬ ‫بێنەوە‪ ‌،‬كاتی‌ ئەوە هاتووە‌‬ ‫ه��ەرك��ەس دەن��ك��ە جۆیەكی‌‬ ‫ماڵی‌ میللەتی‌ خواردبێ‌‪ ،‬باس‬ ‫بكرێ‌و كاغەزی‌ ئەستۆپاكی‌‬ ‫خۆی لە میللەت وەربگرێتەوە‪،‬‬ ‫ن��ەك ل��ە س���ەرۆك حیزب‌و‬ ‫سەرۆك خێڵەكان‪.‬‬ ‫سەردەمی‌ ئەوە هاتووە‬ ‫ك���ەس رێ��گ��ەی‌ پ��ێ��ن��ەدرێ‌‬ ‫لەتەنیشت سەرۆكی‌ پەرلەمانی‌‬ ‫دابنیشێت‌و‬ ‫كوردستانەوە‬ ‫پیالن لە نوێنەرانی‌ میللەت‬ ‫بكات‌و بە بەهانەی‌ چوونە‬ ‫پەرلەمانتارانی‌‬ ‫دەرەوەی‌‬ ‫گۆڕان‌و ئۆپۆزسیۆنەوە یاسای‌‬ ‫بێكەڵك تێپەڕێنێ‌و پیالن‬ ‫لە خەڵكی واڵتەكەی خۆی‬ ‫بگێڕێت‪.‬‬ ‫رۆژی ئەوانە تێپەڕیوە‪..‬‬ ‫ب��ەڵ��ێ‪ :‬زۆرم���ان پێوتن‬ ‫هیچیان نەبیست‪...‬‬

‫لەبەردەم‬ ‫تاقیكردنەوەدا‬

‫مەریوان عەلی*‬

‫لە كورتبینی‌و الوازی��ی‌و نەخۆشیی ئەقڵیەتی‬ ‫سیاسییەكانی كورد هیچ گومانێكم نییە! هیچ گومانم‬ ‫لەوە نییە كە تارمایی شەڕی ناوخۆ لەبەردەم بارەگای‬ ‫حیزبەكاندا وەك خۆی ماوە‪ ،‬گومانم لەوە نییە ئەو‬ ‫فەرماندە‌و سەرلق‌و سەرلەشكرانەی لە شەڕی ناوخۆدا‬ ‫بۆ گرتنی تەپۆڵكەیەك چەندین الوی بێ دەرەتانیان‬ ‫بە كوشت دەدا‪ ،‬ئێستا دوای دانانی جلەكانی شەڕ‪،‬‬ ‫لەبەركردنی قات‌و بۆینباخ‪ ،‬بەاڵم هێشتا تینووی‬ ‫رشتنی خوێنی زی��ات��رن ب��ۆ دەستبەسەراگرتنی‬ ‫پشكێكی كۆمپانیاكان‪ ،‬جەنڕاڵەكانی شەڕی ناوخۆ‬ ‫تەنیا لە خوێنڕشتنەوە چارەسەر‌و عەزیمەتی قوەتی‬ ‫خۆیان دەبیننەوە‪ ،‬هیچ گومانم نییە ل��ەوەی ئێرە‬ ‫بێ حكومەتی‌و بێ دەسەاڵتی یاسا‌و بێ دامودەزگای‬ ‫م��ەدەن�ی‌و سیاسییە‪ ،‬ئێرە جەنگەڵستانە‌و تەنها‬ ‫خوێنڕێژە ئازاكان گرەوی ئەو ملمالنێیە دەبەنەوە كە‬ ‫لە گۆڕەپانەكەدا دەكوڵێت‪ ،‬گومانم نییە لەوەی فیكر‌و‬ ‫سیاسەت‌و مەعریفە دەمێكە خراونەتە نێو زبڵدانەوە‪،‬‬ ‫گومان نییە لەوەی رۆشنبیران لەوپەڕی پەراوێزیدان‪،‬‬ ‫گومانم نییە لەوە ئەم حیزبانە ئەقڵ ئاغا هەموومان‬ ‫وەك نۆكەر‌و رەنجبەر تەماشا دەكەن‪ ،‬گومانم نییە‬ ‫لەو ئەقڵیەتی پاڵەوان‌و تۆڵەسەندنەوە‌و دەستبڕینەوە‌و‬ ‫قبوڵنەكردنی تەعدا‌و خوێنڕشتن‪ ،‬لە خوێنی‌و زاكیرەی‬ ‫مەسئولە نا مەسئولەكانی ئێمەدا ڕەگ‌و ریشەیەكی‬ ‫نەبڕاوەی هەیە‪ ،‬گومانم نییە لەوەی ئەم واڵتە نەك‬ ‫لەسەر دەستی بەعس‪ ،‬بەڵكو لەسەر دەستی یەكێتی‌و‬ ‫پارتی هەنجن هەنجن كراوە‌و لە جیاتی دوو لەتكراوە بە‬ ‫سەدان لەتی بێ ساحێب‪ .....‬لەزۆر شت بێ گومانم‪...‬‬ ‫لەزۆر شت گەیشتوومەتە باوەڕی رەها‪ ،‬لەوەی ئەم‬ ‫دەسەاڵتە تەنیا ئەو كەسانە بەهاواڵتی خۆیان دەزانن‬ ‫كە بە زم��ان‌و بەنەغمەی ئ��ەوان دەنووسێت‌و قسە‬ ‫دەكات‪ ،‬لەوەی مافی ژیان لەم نیشتمانەدا تەنیا بۆ ئەو‬ ‫كەسانەیە كە سەر بە حیزبە دەسەاڵتدارەكانن‪ ،‬لەوەی‬ ‫حیزب بووەتە دێوەزمەیەك بەسەر الوانەوە‪ ،‬لەوەی‬ ‫زانكۆ‌و دادگا‌و یاسا‌و پەرلەمان لەالیەن سەرانی حیزبەوە‬ ‫القەكراوە‪ ...،‬لە زۆر شتدا گەیشتوومەتە باوەڕی‬ ‫ڕەها‪ ،‬لەوەی هەر كەس هێرش بكاتە سەر مقەدەس‬ ‫دەكوژرێت‪ ،‬لەوەی هەر كەس حیزبیی نەبێت دەفەوتێ‪،‬‬ ‫لەوەی شكاندنی پەنجەرەی مقەڕێك یانی خوێنڕشتن‪..‬‬ ‫بەاڵم لەوەدا كە بزوتنەوەی گۆڕان خۆی نەكات بە‬ ‫خاوەنی ئەو خوێنە رژاوانەی رۆژی خۆپیشاندانەكە‪،‬‬ ‫هێشتا نەگەیشتوومەتە باوەڕی تەواو‪ ...‬هێشتا مێشكم‬ ‫پێویستی بەوەیە لێكدانەوەی تر ئامادەبكات بۆ ئەوەی‬ ‫بگەمە ئەو ب��اوەڕەی چۆن گۆڕان خۆی بە خاوەنی‬ ‫ئەو خوێنە رژاوە نازانێت‪ ،‬چۆن گ��ۆڕان لە نێوان‬ ‫خوێنڕشتن‌و تەقەكردن‌و سەالمەتی خۆیدا بێدەنگیی‬ ‫هەڵبژارد‪ ....‬ئەوەی وامان لێدەكات گۆڕان رەخنەباران‬ ‫بكەین ئەو خەمساردییە بوو بەرامبەر خوێنە رژاوەكان‪،‬‬ ‫لە بەرامبەریشدا ئەو شەونوخونیە بوو كە بۆ بارەگا‬ ‫سەرەكیەكانی خۆیان نیشانیاندا‪ ،‬ئەوەی بۆ گۆڕان‬ ‫بووە خەتی سوور خوێنڕشتن نەبوو! وەك خۆیان‬ ‫باسی دەكەن!! بەڵكو بارەگاكانی گۆڕان بوو‪ ،‬ئەوەی‬ ‫وایكرد گۆڕان بێدەنگ بێت لەو خۆپێشاندانە بەهێزە‪،‬‬ ‫تەنیا بۆئەوە بوو تۆمەتی نەدرێتە پ��اڵ‪ ،‬كە ئەو‬ ‫ناڕەزایەتییەی خەڵك بریتی نییە لە ناڕەزایەتی ئەوان‪،‬‬ ‫ئەی بۆ بەیاننامە حەوت خاڵییەكەتان دەركرد؟ ئەی‬ ‫بۆ فوتانكرد بە دەزگاكانی ئیعالمەكەتان تا خەڵك‬ ‫ناهەقی قبووڵ نەكات‪ ،‬فەرمون الوانی ئەم نیشتمانە‬ ‫قبووڵیان نەكرد‌و رژانە سەر شەقام‌و بەخوێنی خۆیان‬ ‫شۆستەكانیان سووركرد‪ ...‬خێرە ئەوان رژانە سەر‬ ‫شەقام ئێو خۆتان نەكرد بە خاوەنیان! خێرە خوێنی‬ ‫ئەو هەموو الوە بەسەر یەكدا رژا ئێوە ئاگرە سوورە‬ ‫لەخۆم دوورەتان هەڵبژارد‪ .‬ئەگەر گۆڕان بە نیازە بەو‬ ‫بەیاننامە ساردو سڕە‪ ،‬بەو بەیاننامەیەی كە دەڵێیت‬ ‫لە شەقامێكی پاریسەوە سەرچاوەی گرتووە‪ ،‬نەك‬ ‫لە شاڕێی سالمی خوێناویی‪ ،‬ئەگەر نیازیەتی ئەوە‬ ‫بە هەڵوێستوەرگرتن بەرامبەر ئەو هەموو خوێنە‬ ‫رژاوە كۆتایی پێ بهێنێت‪ ،‬باشترە چیدی بێدەنگیی‬ ‫هەڵبژێرێت‌و چاو بنوقێنێت لەهەموو گەندەڵیی‌و تاوان‌و‬ ‫كوشتارێك‪ ،‬كە ئەم دەسەاڵتە كوردییە لە ناوەڕاستی‬ ‫شارەكاندا بە رۆژی نیوەڕۆ ئەنجامی دەدات‪ ،‬چونكە‬ ‫بیرمان نەچێت هێشتا خوێنی زۆر كەسی تر ماوە كە‬ ‫ئەم دەسەاڵتە بیڕێژێت‪....‬‬ ‫* سەرنووسەری گۆڤار رۆشنگەری‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫به‌ختیار عه‌لی‪ :‬ئەمە ئەو ساتانەی مێژووە كە تەنیا بڕیاری خێرا و ڕاست‪ ،‬ئینسانییەتی ئینسان‬ ‫ڕزگاردەكات‬ ‫یەكێتی نیشتیمانی‪،‬‬ ‫لەبەردەم‬ ‫دووڕیانێكی مێژوویدا‬

‫دەرگاكان بشكێنین‪...‬یان بیانكەینەوە؟!‬ ‫ئاسۆ عەلی‬

‫بەختیار عەلی‬ ‫ئەم ساتەی ئەمڕۆ پێیدا دەڕۆی��ن‪ ،‬ساتێكی گرنگە لە‬ ‫مێژووی یەكێتی نیشتیمانیدا‪ ...‬یان وردتر بڵێین لە بەردەم‬ ‫هەموو ئەوانەی تا ئەمڕۆ سەر بەیەكێتی نیشتیمانین‪ .‬هەندێ‬ ‫ساتی گرنگ هەیە هەم لە ژیان‌و هەم لە مێژوودا كە تێیدا‬ ‫مرۆڤ ڕاستەوخۆ دەكەوێتە ب��ەردەم بەرپرسیارێتییەكی‬ ‫ئەخالقی گەورەوە‪ .‬پرسیارێك دێتەپێشێ «ئایا درێژە بە‬ ‫هەمان ڕەوتی راب��وردووی بدات‪ ،‬یاخود بیر لەوەبكاتەوە‬ ‫دووب��ارە سیاسەت‌و ژیان بە جۆرێكی تر ببینێت؟» ئەو‬ ‫شەپۆلە مێژووییە گەورەیەی لە خۆرهەاڵتدا هاتووە‪ ،‬واقیعێكی‬ ‫نوێ‌و جوگرافیایەكی سیاسی تازەی دروستكردووە‪ ...‬ئەمڕۆ‬ ‫بەسەدان الوی كورد لە ژێر هەرێمی دەسەاڵتی ئێوەدا لە‬ ‫خۆپیشانداندان‪ ...‬من لێرەدا وەك نوسەرێك قسەناكەم‪،‬‬ ‫بەڵكو وەك مرۆڤێك‌و وەك باوكێك‪ .‬هەموو دەزانین ئەو‬ ‫نەوەیە بۆچی توڕەیە‪ ،‬هەموو دەزانین ئەو نەوەیە چەند‬ ‫وەختە نائومێدیی لەسەر نائومێدیی سەفتەی دەكات‪ ،‬چەند‬ ‫وەختە نیشتیمانەكەی تا بینەقاقای لە ناو نەبوونی عەدالەتی‬ ‫كۆمەاڵیەتیدا نوقمە‪ ...‬ئەمڕۆ ژیانی ئەو نەوەیە‌و پاراستنی‬ ‫ڕۆحی لە ئەستۆی ئێوەدایە‪ .‬هەموو شتێك جگە لە خوێن‪...‬‬ ‫هەموو شتێك جگە لە خوێن‪ .‬نرخی ژیانی هەر گەنجێك‬ ‫لە نرخی هەموو دەسەاڵتی دونیا گەورەترە‪ ...‬ئەو گەنجانە‬ ‫هەموو كوڕ‌و برای ئێمەن‪ ،‬هەڵەیەكی مێژوویی گەورە دەكەن‬ ‫هەتا یەك فیشەكیش بەرامبەریان بتەقێنن‪ ...‬ئەو توڕەییەی‬ ‫ئەمڕۆ بەشێكی زۆری توڕەییە دەرهەق بە خوێنی كەسانی‬ ‫وەك سۆران‌و سەردەشت‪ ،‬كە ئێوەش لە ڕۆژی نیوەڕۆدا‬ ‫چاوتان لێ نوقاند‌و لێی بێدەنگ ب��وون‪ .‬زیادكردنی هەر‬ ‫شەهیدێك‪ ،‬جگە لە گەورەكردنی توڕەیی خەڵك هیچی تر‬ ‫نییە‪ .‬واز لەوە بهێنن بە ناوی ئاژاوەگێڕی‌و نۆكەر‌و دەستی‬ ‫دەرەكییەوە قسەبكەن‪ ...‬پێشتر هەموو سیستمەكانی دونیا‬ ‫ئەم وشانەیان بەكارهێناوە‌و سوودێكی نەبووە‪ .‬لەم جۆرە‬ ‫ساتانەدا بەعەقڵییەتی كۆن سیاسەت ناكرێت‪ ...‬لەم ساتانەدا‬ ‫ئەسڵەن سیاسەت ناكرێت‪ ،‬سیاسەت دوێنێ دەكرا نەوەك‬ ‫ئەمڕۆ‪ .‬ئەم ساتانە ساتی بێداربوونەوەی هوشیاری ئەخالقی‌و‬ ‫ساتی هاتنەدەنگی مرۆڤەكەی ناوتانە‪ .‬هەڵەیەكی گەورەیە‬ ‫لە پێناوی سیاسەت یان هەرشتێكی تردا ئەو مرۆڤە بكوژن‪.‬‬ ‫ئەمە ئەو ساتانەیە لە مێژوودا كە دەبێت سیاسی تێیدا‬ ‫بێدەنگ بێت‌و مرۆڤەكەی ناخی بێتەزمان‪ ،‬سیاسی بڕواتە‬ ‫دواوە‌و ئینسانەكەی ناومان قسەبكات‪ .‬ئێستا گرنگ نییە‬ ‫لە سیاسەتدا چی باشە یان خراپە‪ ...‬ئەوە گرنگە چی بۆ‬ ‫ویژدان‌و ئینسانییەتتان گرنگە‪.‬‬ ‫خۆتان دەزان��ن من جگە لە نوێنەری خۆم‪ ،‬نوێنەری‬ ‫هیچ كەس نیم‪ ،‬قەتیش ڕازی نابم نوێنەری كەس بم‪...‬‬ ‫لەبەرئەوەی من سیاسی نیم‌و نوێنەرایەتیكردنی خەڵك لە‬ ‫سروشتی خەڵكی سیاسیدایە‌و دوورە لە سروشتی من‌و دوورە‬ ‫لە سروشتی هەموو شاعیر‌و ڕۆماننوسێكی دونیاش‪ .‬شتێكی‬ ‫قەشەنگیشە هەموو مرۆڤێكیش بتوانێت تەنیا نوێنەری‬ ‫ئینسانەكەی ناو خۆی بێت‪ .‬ئێوە هێزی ئەوەتان هەیە‬ ‫كوردستان بكەن بە گۆمی خوێن‪ ،‬بەاڵم هێزی ئەوەشتان‬ ‫هەیە كە پشت لە خەڵك‌و گەنجانی ڕۆحسوك‌و دڵگەرمی‬ ‫ئەم میللەتە نەكەن‪ ...‬بەشێكی زۆرتان كوڕی دڵسۆزی ئەم‬ ‫نیشتیمانەن‪ ،‬هەندێكتان وەك ئێمە توڕەن لە گەندەڵی‌و‬ ‫نەبوونی عەدالەتی كۆمەاڵیەتی‪ ،‬مەهێڵن ئەو بەشە گەندەڵ‌و‬ ‫ناشیرینەی ناو یەكێتی نیشتیمانی خیانەتتان لە ئینسانەكەی‬ ‫ناو خۆتان پێبكات‪ ...‬مەهێڵن خوێنبڕژێت‌و لەوە زیاتر‬ ‫مەمانگرێنن‪ .‬فرمێسكەكانی ئێمە ئەمجارە بەدەست ئێوەیە‪.‬‬ ‫ئەمە ئەو ساتانەی مێژووە كە تەنیا بڕیاری خێرا و‬ ‫ڕاست‪ ،‬ئینسانییەتی ئینسان ڕزگاردەكات‪.‬‬ ‫ئەوەی بەتەمابن گەنجان‌و كچ‌و كوڕی نائومێدی ئەم‬ ‫نیشتیمانە‪ ،‬بە ئاسانی بڕۆنەوە بۆ ماڵێ‌و بچنەوە ژوورێ‬ ‫زەحمەتە‪ .‬لەبەرئەوە جگە لە پاراستنی ژیانیان‪ ،‬هیچ‬ ‫چارەیەكی تر‌و ڕێگایەكی دووهەمتان لەبەردەمدا نییە‪ .‬من‬ ‫دڵنیام هێشتا ڕووبەرێك ماوە بۆ بیركردنەوە لە ناوتاندا‪،‬‬ ‫بیركردنەوەیەك كە تەنیا خەیاڵی الی دەس��ەاڵت‌و پارە‌و‬ ‫حوكمی هەتاهەتایی نەبێت‪ ...‬ڕووبەرێك ماوە‪ ،‬تێدەگات‌و‬ ‫دەبینێت‌و دەرك بە گەورەیی شەپۆلەكان دەكات‪ ،‬ڕووبەرێك‬ ‫بیر لە خوێن‌و كوشتن ناكاتەوە‪ ،‬ڕووبەرێك ڕازی نابێت‬ ‫تفەنگەكەی خۆی بكاتە سنگی خەڵك‪ ،‬ڕووبەرێك تێدەگات‬ ‫چەندە ئەستەمە تەقە لە میللەتی خۆت بكەیت‪ ،‬چەندە‬ ‫ئەستەمە‪ ...‬من بۆ مێژوو دەڵێم‪ ،‬ئەوەی بەشێكی گرنگی ئەم‬ ‫ملمالنێیە لە نێوان دەسەاڵت‌و میللەتدا یەكالییدەكاتەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫بەشەی ناو یەكێتی نیشتیمانییە كە ساتی ئەوە هاتووە خۆی‬ ‫لە هەموو تۆزی دێرینی بتەكێنێت‌و دەستی خۆی بە خوێنی‬ ‫الوانی نیشتیمان سوور نەكات‪.‬‬ ‫بۆ خوێندنەوەی وتارەكە لە ئینتەرنێتدا سەردانی ئەم‬ ‫لینكە بكە‪:‬‬ ‫‪http://en.calameo.com/‬‬ ‫‪read/0003033668cc2ee56bcf7‬‬

‫گ��ەل��ەك��ەم��ان م��ێ��ژووی��ەك��ی درێ��ژ‬ ‫لە سەرگەردانی‌و گلەیی لە بەختی‬ ‫خۆكردنی ب��ەدەس��ت فەرمانڕەواییە‬ ‫ناخۆماڵییەكانەوە ت��ێ��پ��ەڕان��د‪ .‬لە‬ ‫وەرچ��ەرخ��ان��ێ��ك��ی��ش��دا ه��ەم��ان ئ��ەو‬ ‫رۆژگارەی گلەییمان لێدەكرد‪ ،‬لە رێی‬ ‫هەڵەی دوژمنانمانەوە هەلی بەخاوەنی‬ ‫خۆبوونی بۆ رەخساندین‪ .‬بەاڵم هەر‬ ‫خۆمان هێندەی بەئاڕاستەی كات‬ ‫لەدەستدان‌و هەل بەفیڕۆدان هەنگاومان‬ ‫ن��ا‪ ،‬نیوهێندە بۆ ه��ەل قۆستنەوەو‬ ‫قەرەبووكردنەوە راب��وردوو سوودمان‬ ‫لێنەبینی‌و دەستمان لە خووی گلەیی‬ ‫لەزەمانە‌و دەرودراوس���ێ‌و هەڵكەوتی‬ ‫جوگرافی ب��ەرن��ەدا‪ .‬گەلەكەمان بە‬ ‫كۆمەڵێك خ��ەون‌و هیوای گ��ەورەوە‪،‬‬ ‫وەك الپ��ەڕەی��ەك��ی ن��وێ‌‌و ب���وواردن‌و‬ ‫لێخۆشبوون لە راب���وردوو‪ ،‬پێشوازی‬ ‫لە هاتنەپێشەوەی هەر هەلێكی نوێ‬ ‫ێ‬ ‫ك��رد‪ ،‬ب��ەاڵم هەمیشە‌و هەموو جار ‌‬ ‫قەدەرمان بەدەست سیاسەتكارانی ئەم‬ ‫واڵت��ەوە هەر خوالنەوەی سەر هێڵی‬ ‫بازنەی بێهودەیی‌و گەڕانەوە بووە بۆ‬ ‫خاڵی سفر‪ .‬ئەو سیاسەتكارانەی نە‬ ‫پێشبینی‌و خوێندنەوەی راب���وردوو‪،‬‬ ‫نەڕوانینیشیان بۆ داه��ات��وو هەیە‪.‬‬ ‫لە هەموو قۆناغێكدا هەمیشە دوای‬ ‫هەنگاونان بیر دەكەنەوە‌و سەرباری‬ ‫ئەوەش هەموو شكستەكانیان دانایی‌و‬ ‫هەموو سەركەوتنەكانی خەڵكیش‬ ‫دەكەنە داستان‌و داهێنانی خۆیان‪.‬‬ ‫دیالەكتیكی نێوان (خـــــەڵک)‌و‬ ‫(دەســـتــەبــژێـر)ی سیاسی هەر‬ ‫واڵتێك بە فەرمانڕەوا‌و ئۆپۆزسیۆنەوە‬ ‫پێمان دەڵ��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەو دوو الی��ە وەك‬ ‫مەنجەڵ‌و سەرقاپن‪ ،‬گەلی دواكەوتوو‬ ‫دەسەاڵتی پێشكەوتوو بەرهەم ناهێنێت‌و‬ ‫گ��ەل��ی پ��ێ��ش��ك��ەوت��ووش دەس��ەاڵت��ی‬ ‫دواكەوتوو قبووڵ ناكات‪ ،‬بەاڵم هەر دوو‬ ‫تای ئەم هاوكێشەیە بە بەردەوامی وەك‬ ‫دوو قاچی بزاوتن‌و هەنگاونان وەهان‪،‬‬ ‫هەمیشە یەكێكیان لەپێشتر‌و ئەویتریان‬ ‫ل��ەدوات��رە‪ .‬ئەو كاتەی دەستەبژێری‬ ‫دەسەاڵتدار پێگەیشتووترە لەخەڵك‪،‬‬ ‫رۆڵی پێشكەوتنخوازانە لە پێشخستنی‬ ‫گەلدا دەبینێت‌و ئەو كاتەش كە تووشی‬ ‫چەقبەستن دەبێت‌و لە ئاست خواستی‬ ‫گەلەكەیدا نابێت‪ ،‬دەبێتە كۆسپی‬ ‫بەردەم پێشكەوتن‪ .‬چارەسەریش بۆ‬

‫دۆخی لەو جۆرە پێشخستنی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫یان گۆڕینێتی‪.‬‬ ‫ئ���ەو ك��ۆم��ەڵ��گ��ای��ان��ەی بنەما‌و‬ ‫میكانیزمەكانی رەخساندنی هەلی‬ ‫ی��ەك��س��ان��ی ك��ێ��ب��ەرك��ێ��ی ب��ێ��گ��ەرد‌و‬ ‫روونكارییان بۆ بوارەكانی ژیان‌و لەپێش‬ ‫هەمووشیانەوە بۆ دەستاودەستكردنی‬ ‫دەسەاڵت دانەمەزراندووە‌و عەقڵیەتی‬ ‫هۆزگەریی مۆركی زاڵی فەرمانڕەواییانە‌و‬ ‫كۆمەڵگە داخ��را‌و و دواخ���راوە‪ ،‬ئەوا‬ ‫هاوكێشەی دواكەوتوویی هۆشیاریی‬ ‫گشتیی‪ ،‬لەبەرامبەر دواك��ەوت��ووی��ی‬ ‫دەسەاڵتدا هاوسەنگ‌و هاوسازە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەسەردەمی پەرەسەندنی تەكنۆلۆجیای‬ ‫زانیاریدا‪ ،‬بە كرانەوە‌و هۆشیار بوونەوە‌و‬ ‫پێشكەوتنی كۆمەڵگە‪ ،‬ئەو هاوكێشەیەی‬ ‫نێوان دەسەاڵت‌و گەل السەنگ دەبێت‌و‬ ‫پێویستی هاوسەنگكردنی دەبێتە‬ ‫دینەمۆی بزواندنی خەڵك‪ .‬ئەمە ئەو‬ ‫دۆخ��ەی��ە كە لەناوچەی رۆژه��ەاڵت��ی‬ ‫ناوەڕاستدا دەگوزەرێ‪ .‬دۆخی ناسازی‬ ‫ئەم ناوچەیە نەك هەر لەسەر ئاستی‬ ‫ناوخۆی دەوڵەتەكان‪ ،‬بەڵكو لەسەر‬ ‫ئاستی نێودەوڵەتیی‪ ،‬لەگەڵ سیستمی‬ ‫ك��راوەی جیهانگیریشدا ن��اس��ازە‪ .‬ل ‌ه‬ ‫سااڵنی رابوردوودا لە هەردوو ئاستەكەدا‬ ‫لەپێناو چاكسازیی‌و هاوسەنگكردندا‪،‬‬ ‫چەندین داوا‌و پێشنیار‌و پرۆژەی خرانە‬ ‫روو‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵتداران نەیانبیست‌و‬ ‫لەبری كردنەوەی دەرگاكان بەڕووی‬ ‫چاكسازیدا‪ ،‬بە س��وورب��وون لەسەر‬ ‫داخران‌و پەنابردن بۆ هەنگاوە درەنگ‬ ‫وەختەكان‪ ،‬بارودۆخی ناوخۆییان بەرەو‬ ‫هەڵچوون‌و راپەڕین برد‪.‬‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش‬ ‫خ��ۆی��ەوە‬ ‫بەتایبەتمەندییەكانی‬ ‫بەشێكە لەهەمان ژینگەی رۆژهەاڵتی‬ ‫ن��اوەڕاس��ت‌و هەمان ئ��ەو دۆخانەی‬ ‫ێ لێرەش لە‬ ‫لەچواردەوری دەگ��وزەر ‌‬ ‫ئارادایە بە سەرباری بە دەڵەمەیی‬ ‫مانەوەی چارەنووسی سیاسیشەوە‪.‬‬ ‫بۆ لێكدانەوەیەكی بابەتیانەی‬ ‫دۆخی كوردستانیش دەكرێت بڵێین‬ ‫عەقڵیەتی (هەر ‪...‬من)‌و سەپاندن‪،‬‬ ‫كە لە پاشماوەی عەقڵیەتی هۆزگەرایی‬ ‫زاڵ بەسەر سیستمی بیركردنەوەی‬ ‫ن��اوچ��ەك��ەوە س��ەرچ��اوە دەگ��رێ��ت‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم پنت‌و ب��وارەك��ان��ی ژیانی‬ ‫داگیركردووە‪ .‬تا ئێستاش لەالیەن‬

‫دەسەاڵتدارانەوە فەرمانڕەوایی وەك‬ ‫تاپۆ‌و میرات‌و ماف مامەڵە دەكرێت‪،‬‬ ‫نەك ئەرك‪ .‬ئەوەی جێگەی سەرنجە‬ ‫ه��ەن��دێ��ج��ار ع��ەق��ڵ��ی��ەت��ی زاڵ الی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش وەك ئاوێنەیەك‬ ‫بۆ وێنەی دەس��ەاڵت‌و بەمیكانیزمی‬ ‫كاردانەوەی (یەكسان لەبڕو پێچەوانە لە‬ ‫ئاڕاستەدا) یاریی گوریسپچڕێنەی (یان‬ ‫من‪..‬یاتۆ) دەكات‪ ،‬كە هەمان واتای‬ ‫(هەر‪..‬من) دەگەیه‌نێ‪ .‬ئەم پەتای‬ ‫(هەر‪..‬من)ە بە بەردەوامی لەپرۆسەی‬ ‫چەواشەكردنی گەل‌و بەهەڵەدابردنی‬ ‫بڕیار بەدەستاندا‪ ،‬لەالیەن لەشكرێك‬ ‫ل��ە خ��وێ��ن��ەواری مەستی پ��اداش��ت‬ ‫یان گیرۆدەی گ��وزەران��ەوە ئارایشت‬ ‫دەكرێت‪ .‬بە ریتمی ویست‌و تێركردنی‬ ‫ئارەزووی خاوەن بڕیار‌و گەورەكردنی‬ ‫درۆكان‌و بچووككردنەوەی راستییەكان‪،‬‬ ‫لە یارییەكی ناشریندا هەر رەخنە‌و‬ ‫هۆشیاركردنەوەیەكی دەس��ەاڵت��دار‬ ‫ب��ە درۆ‌و ب��وخ��ت��ان‌و ه��ەر بەڵێن‌و‬ ‫گووتەیەكی بڕیار بەدەستانیش وەك‬ ‫پەیامی ئاسمانی دەخرێتە ب��ازاڕی‬ ‫لەخشتەبردن‌و بێبەهاییەوە‪.‬‬ ‫ئ����ەم ن���اوچ���ەی���ە ب��ەه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستانیشەوە‪ ،‬ن��ە دەس��ەاڵت��ی‪،‬‬ ‫دەس����ەاڵت����ی س���ەردەم���ی���ان���ە‌و نە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشی چارەساز‌و رێنماكارێكی‬ ‫تەندروستە‪ ،‬نە بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫گ��ەن��دەڵ��ی �ی‌و دواك��ەوت��ووی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫دەس��ەاڵت شێنەیی‌و پێشكەوتووانە‌و‬ ‫نە وەاڵم��دان��ەوەی دەسەاڵتیش هی‬ ‫ئەم سەردەمەیە‪ .‬ئاشكرایە بەلۆجیكی‬ ‫كێبەركێ‌و ملمالنێ‪ ،‬توندوتیژیی‪،‬‬ ‫توندوتیژیی بەرهەمدێنێ‪ .‬بەوپێیەش‬ ‫(هەرچی بەتوندوتیژیی بەدەست بێت‪..‬‬ ‫بەتوندوتیژیش لەدەست دەچێت)‪.‬‬ ‫سەرچاوەی هەموو ئەم توندوتیژییەش‬ ‫عەقڵیەتی نالۆجیكیانەی (هەر‪..‬من)‬ ‫ە‪ ،‬كە یارییەكی سفری لەم جۆرە‪،‬‬ ‫براوەش تیایدا هەر دۆڕاوە‪.‬‬ ‫دەسەاڵتێك بە یاسای ناعەقاڵنی‬ ‫(هەر‪..‬من) بپێوێت‌و هیچ بوارێك بۆ‬ ‫هیوا بە گۆڕانكارییەكی ئاشتیانە‌و‬ ‫یاسایی نەهێڵێتەوە‪ ،‬نابێت سەری لە‬ ‫كاردانەوەیەكی توندوتیژی هاوشێوە‬ ‫سووڕبمێنێت‪ .‬راستە ئامانجی رەوای‬ ‫دەسەاڵتدار درێژەپێدان‌و بەردەوامی‬ ‫دەسەاڵتەكەیەتی‪ .‬ه���ەروەك چۆن‬

‫ئامانجی رەوای ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫ن��اچ��ارك��ردن��ی‬ ‫تەنگپێهەڵچنین‌و‬ ‫دەسەاڵتە بۆ جێگۆڕكێ‌و تێگەیشتن‬ ‫لە خواستەكانی‌و قبووڵكردنیان‪ .‬بەاڵم‬ ‫پرسیاری بنچینەیی ئەوەیە كە بە كام‬ ‫رێگە؟ ئایا دەسەاڵت بە گوێنەگرتن‌و‬ ‫پ��ەن��اب��ردن ب��ۆ ه��ەڵ��خ��ەڵ��ەت��ان��دن‌و‬ ‫توندوتیژیی ئەو ئامانجە بەدیدێنێ‬ ‫یان بە قەناعەتپێكردن؟! هەروا ئایا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بە كاردانەوەی هاوشێوەو‬ ‫بەپێی بنەمای (ی��ان یاریی دەكەم‬ ‫یان تێكی دەدەم) بە پشوو كورتی‌و‬ ‫رێگای هەڵپڕووزاندن ئامانجەكەی‬ ‫بەدیدێنێ یان بە رێگەیەكی تەواو‬ ‫جیاواز لە رێگەی بەرامبەرەكەی؟!‬ ‫كارەسات ئەوەیە زۆرێك لە پێكهاتەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن لەوانەن كە بڕوایان بە‬ ‫هەمان رێگە‌و شێوازی بەرامبەرەكەیانە‪،‬‬ ‫بێئاگا لەوەی نهێنی‌و بەهانەی بوونی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن جیاوازبوونە‪.‬‬ ‫سروشت‌و مێژوو پێمان دەڵێن‪:‬‬ ‫پشووی درێ��ژی دڵۆپی نەرمی ئاو‪،‬‬ ‫رەقترین بەرد كون دەكات‌و ئیرادەی‬ ‫مەزن‌و پێگەیشتووی گەلیش كۆڵ بە‬ ‫قایمترین‌و جیڕترین دەسەاڵت دەدا‪.‬‬ ‫ژیانی كۆمەڵگە هاوكێشەی نێوان گەل‌و‬ ‫دەسەاڵتە‌و ئێستا ئەو هاوكێشەیە لەم‬ ‫ناوچەیەدا بە هەرێمی كوردستانیشەوە‬ ‫ناهاوسەنگە‌و كاتی راستكردنەوەی‬ ‫ه���ات���ووە‪ .‬ت��ەن��ی��ا دوو رێ��گ��ەش‬ ‫لەبەردەمدایە بۆ هاوسەنگكردن‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا ئۆپۆزسیۆن لەپێناو بەرژەوەندیی‬ ‫گشتیی‪ ،‬واتە بەرژەوەندیی گەلدا ئەرك‌و‬ ‫رۆڵی لەنگەرگرتنی دەكەوێتە ئەستۆ‪.‬‬ ‫ئەو دوو رێگەیەش بریتین لەوەی كە‬ ‫یان دەسەاڵتەكان لە ناهاوسەنگبوونی‬ ‫هاوكێشەكە تێدەگەن‌و ژی��ران��ە بە‬ ‫ه��اوك��اری ئۆپۆزسیۆن دەرگ��اك��ان‬ ‫بەڕووی جێبەجێكردنی خواستەكانی‬ ‫خەڵك‌و قۆناغەكەدا دەكەنەوە‪ .‬یان‬ ‫بە ئاگرتێبەردانی زیاتری توڕەیی‬ ‫خ��ەڵ �ك‌و گەیاندنیان ب��ە قۆناغی‬ ‫ب��ێ��ه��ودەی��ی‪ ،‬دەرگ��اك��ان ل��ەب��ەردەم‬ ‫ویستی پ��ەن��گ��خ��واردووی خەڵكدا‬ ‫دەشكێنرێن‪ .‬لێرەدایە هەم دەسەاڵت‌و‬ ‫هەم ئۆپۆزسیۆن دەبێت بە تێڕامان‌و‬ ‫خوێندنەوەی بابەتیانەی دەرەنجامە‬ ‫پێشبینیكراوەكانەوە لە خۆیان بپرسن‪:‬‬ ‫دەرگاكان بشكێنین یان بیانكەینەوە؟‬

‫سۆسیال دەبابە‬ ‫پشكۆ ناكام‬ ‫م��اوەی��ەك��ە (گ����ۆڕان) ه��اوار‬ ‫ه����اواری چ��اك��س��ازی �ی‌و گۆڕینی‬ ‫حكومەت‌و پەرلەمانە‪ ،‬ئەگەر ئەو‬ ‫وەزعە بەردەوام بێت بەبێ‌ ئەوەی‬ ‫ئیشارەت بەوە بدات كە (‪ )3‬ساڵ‬ ‫پێش ئێستا‪ ،‬مەسئولێكی گەورەی‬ ‫یەكێتی‪ ،‬زۆر گەورە‪ ،‬گەورەتر لەو‬ ‫دوو گ��ەورەی��ە‪ ،‬وت��ی‪ :‬ك��ە ئەگەر‬ ‫حكومەتی هەرێم! نەتوانێت (كارەبا)‬ ‫بۆ خەڵكی جێبەجێ‌ بكات‪ ،‬باشتر‬ ‫وای��ە ئ��ەو حكومەتە وازبهێنێت‪،‬‬ ‫ساڵ ه��ات‌و ساڵ رۆیشت‪ ،‬كارەبا‬ ‫وەك (ح��ەزرەت��ی م��ەه��دی)خ��ۆی‬ ‫پیشانی كەس نەیا‌و حكومەتیش‬ ‫پارەی هەردوو سەری یابوو‪ ،‬هەر‬ ‫مایەوە‪ ،‬ئەو مەسئولە گەورەیەش‬ ‫بە (حیكمەت)ی خۆی‌و بۆچوونی‬

‫(حەكیمانە)‪ ،‬بێدەنگیی هەڵبژارد‬ ‫لەسەر نەزەرییەی (بێدەنگیی) لە‬ ‫(امتیاز)ەوە نزیكترە وەك لە قڕەقڕ‪.‬‬ ‫هەرچەندە هەر لەسەر شتی‬ ‫ت��ری��ش‪ ،‬ئ��ەو مەسئولە گ�ە‌ورەی��ە‬ ‫ل��ەب��ەردەم��ی مایكرۆفۆنەكان بە‬ ‫هەموو قوڕگی هاوار دەكات‌و دواتر‬ ‫دەڵێت «ت��وخ��وا قسەكانم چۆن‬ ‫بوو؟»‬ ‫ب��ۆ ن��م��وون��ە؛ ك��ات��ێ��ك وەك‬ ‫دیموكرات)‬ ‫(ســۆســــیـــــال‬ ‫ێ��ك ویستی ب��اری الری دەستە‬ ‫خوشكەكەی لە (س��وی��د) راست‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬وا ق��وڕی كرد بەسەریا‬ ‫ك��ە ه����ەزار ب��ەرن��ام��ەی ه��ێ��رش‌و‬ ‫نانبڕین‌و چاوسەوز‪ ،‬ببوورن ئەو‬ ‫چاوسووركردنەوەیە دادی نەدا‪،‬‬

‫نەخێر ك��ار ل��ێ��رەدا ن��ەوەس��ت��ا‪،‬‬ ‫(گ����ەورە س��ۆس��ی��ال دی��م��وك��رات)‬ ‫رووی ك���ردە (ن��ەم��س��ا)‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ئەمە خوایە حیكمەتی سیاسەتی‬ ‫وردبینانەی خ��ۆی كارێك بكات‬ ‫لەوەی لە (سوید) نەك هەر سەر‪،‬‬ ‫قاچیشی نەگرت باشتر بێ‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەوێش ه��ەروەك ئ��ەوال یەك هیچ‬ ‫بەدەستەوە‪!!...‬‬ ‫پ����اش س���ێ‌ ق��ەڵ��ەم��ب��ازی‬ ‫سەرنەكەوتوو‪ ،‬گ��ەورە حەكیمی‬ ‫سۆسیال دیموكراتەكانی هەرێم‪،‬‬ ‫بیری ك���ردەوە ك��ە ئیتر دەبێت‬ ‫تاكتیك‌و بەرنامە بگۆڕێت‪ ،‬پێش‬ ‫ئەوەی گۆڕان بیگۆڕێت‪ ،‬گەیشتە‬ ‫ئەو قەناعەتەی كە دەبێت شتێك‬ ‫بكات‪ ،‬هەر هیچ نەبێت وەك زەرەری‬

‫ك��ردووە با لە نیوەی بگەڕێتەوە‬ ‫باشترە‪ ،‬سەری هێناو سەری برد‪،‬‬ ‫بیری لێكردەوە‌و هێنای‌و بردی تا‬ ‫سەرلەنوێ‌ هەر بە حیكمەتی خۆی‬ ‫گەیشتە ئەو قەناعەتەی‪ ،‬هەموو‬ ‫نەگبەتی‌و ئه‌و بێبازاڕییه‌ی هەیە‪،‬‬ ‫خ��ەت��ای گ��ردەك��ەی��ە!! ب��ەاڵم ئەو‬ ‫سۆسیال دیموكراتە نابێت شەڕە‬ ‫تفەنگ بكات تا فیكرەیەكی زۆر‬ ‫ماقوڵی بۆ هات‪ ،‬چی تیایە ئەمڕۆ‬ ‫دونیا‪ ،‬دونیای مونتاج‌و البردنە‪،‬‬ ‫با ئەویش بگرێتەوە‪ ،‬ئەوەبوو دوو‬ ‫دەبابەی لە بەرامبەر گردەكە دانا‪،‬‬ ‫دیموكراتەكەی الب��رد‌و دەبابەی‬ ‫دانا‪ ،‬یەعنی‪ :‬ها گردەكە ئێمەین‬ ‫(سۆسیال ‪-‬دەبابە)‪ ،‬ئەی تۆ گۆڕان‬ ‫داش چیت؟!‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫عوسمان عه‌سکه‌ری‪ :‬ئێستا فێربووم لەم جەالدخانەیە‌‪ ،‬مرۆڤ هەرچەند ستاتوس‌و فەلسەفەی زۆری‬ ‫پێ بێت‪ ،‬ئەوە ڕووپۆشێكە‬

‫لیستی عار‬

‫گوێگرتن لە خۆپیشاندەران تاكە چارەسەرە‬ ‫فرمان عەبدولڕەحمان‬ ‫روداوەك���ەی ‪17‬ی شوبات‪،‬‬ ‫هەموومانی تووشی شۆك كرد‬ ‫لەوەدا كە بۆچی دوای تێپەڕینی‬ ‫ئەو هەموو ساڵە لە ئەزموونی‬ ‫دەسەاڵتی كوردی لە مامەڵەیدا‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ‬ ‫دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ب���ۆ ل��ۆژی��ك��ی‬ ‫بەكارهێنانی چەك‌و توندوتیژیی‪.‬‬ ‫هەڵبەت پاساوەكانی پارتی لە‬ ‫بەكارهێنانی چ��ەك بەرامبەر‬ ‫خۆپیشاندەران هەرچییەك بێت‪،‬‬ ‫هیچ لەو راستییە كەمناكاتەوە‬ ‫كە ئ��ەوەی رووی���دا بە راستی‬ ‫كارەساتێكی ت��راژی��دی��ی ب��وو‪،‬‬ ‫چونكە دواجار خوێنی گەنجێكی‬ ‫كورد ناكاتە بارتەقای بارەگای‬ ‫هەموو حیزبێكی سیاسیی لەم‬ ‫هەرێمەدا‪.‬‬ ‫ئەگەر پاساوی پارتی بۆ‬ ‫تەقەكردن لە خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫پەالماردانی بارەگای لقی چوار‬ ‫ب��ووە‪ ،‬دەبایە بەرپرسانی ئەو‬ ‫پارتە دركیان بەو راستییە بكردایە‬ ‫كە سووتاندنی بارەگاكەش لە‬ ‫ئەگەرێكدا نەیدەكردە بەرامبەری‬ ‫ئەو هەموو خوێنەی ئەو رۆژە‬ ‫رژێنراو دوات��ر ئەم بارودۆخەی‬ ‫ل��ەم ش��ارەدا لێكەوتەوە‪ ،‬چما‬ ‫س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م ل��ە زی���اد لە‬ ‫بۆنەیەكدا راینەگەیاندووە كە‬ ‫چیدی خوێنی كورد بە دەستی‬

‫كورد ناڕژێت‪ ،‬ئەی ئەوە خێرە‬ ‫ئ��ەم وتەیەی س��ەرۆك لەالیەن‬ ‫خ��ودی كادیرەكانی پارتەكەی‬ ‫سەرۆكەوە بێبەها دەكرێت‪.‬‬ ‫ب���ە دەر ل���ە ه���ەر دی���دو‬ ‫ت��ێ��ڕوان��ی��ن��ێ��ك رووداوەك������ەی‬ ‫(‪ )2/17‬كارەساتێك بوو كە لە‬ ‫مێژبوو زۆرێك لە پەرلەمانتاران‌و‬ ‫رۆژنامەنووسان‬ ‫رۆشنبیران‌و‬ ‫ئەگەرەكانیان شیكردبووەوەو‬ ‫وەك�����و راس��ت��ی��ی��ەك��ی ت��اڵ‬ ‫خستبوویانە بەردەم رای گشتی‌و‬ ‫الیەنە بەرپرسەكان‪ ،‬كارەساتی‬ ‫ئەوەی كە چیدی ناكرێت هێزی‬ ‫چەكدار لەژێر هەژموون‌و فەرمانی‬ ‫حیزبدا مۆنۆپۆل بكرێت‪ ،‬چیدی‬ ‫ئەم هەرێمە بەبەریەوە نەماوە تا‬ ‫بەردەوامی بەو واقیعە بدرێت كە‬ ‫هێزەكان لە چوارچێوەی ئینتمای‬ ‫نیشتمانییان داببڕێنرێن‌و لە‬ ‫ئاستە تەسكە حیزبیەكانیدا‬ ‫بهێڵرێنەوە‪ ،‬ئ��ەو كارەساتە‬ ‫ئ��ەوەی پێوتین كە تائێستاش‬ ‫هێزی چەكدار لە ژێر كۆنترۆڵی‬ ‫ح��ی��زب��دای��ەو ت��اك��ە ئامانجی‬ ‫بەرژەوەندییەكانی‬ ‫پاراستنی‬ ‫ح��ی��زب��ە ن���ەك ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫نیشتمانی زۆرینەی هاواڵتییان‪.‬‬ ‫لەو چوارچێوەیەدا ئەوەی‬ ‫بەالی منەوە مایەی سەرسوڕمان‬ ‫بوو‪ ،‬لە هەموو ئەو بەیاننامەو‬

‫ل��ێ��دوان‌و راگ��ەی��ان��دراوان��ەی لە‬ ‫م���اوەی راب�����ردوودا ل��ە الی��ەن‬ ‫مەكتەبی سیاسیی پ��ارت �ی‌و‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی‌و س���ەرۆك���ای���ەت���ی‬ ‫پەرلەمان‌وحكومەتەوە دەرچوون‪،‬‬ ‫تاكە ت��ەوەرێ��ك��ی دی��ار تێیدا‪،‬‬ ‫بەردبارانكردنی‬ ‫ئیدانەكردنی‬ ‫ب��ارەگ��اك��ەی پ��ارت��ی ب���وو‪ ،‬بێ‌‬ ‫ئەوەی بە یەك وشەش گوزارشت‬ ‫ل���ەوە ب��ك��رێ��ت ك��ە بیكەیسی‬ ‫بەدەستەكانیش كاراكتەرێكی‬ ‫دی��ك��ەن ب��ۆ خولقاندنی ئەم‬ ‫نائارامییەی كە شاری سلێمانی‬ ‫گرتووەتەوە‪ .‬وەك ئ��ەوەی كە‬ ‫ش��ووش��ەی ب��ارەگ��اك��ەی پارتی‬ ‫موقەدەس‌و خوێنی ئەو گەنجە‬ ‫كوردانەش شتێكی بێبەها بن‪.‬‬ ‫ئێستا ب��ارودۆخ��ەك��ە بە‬ ‫ه��ەم��وو م��ان��ای��ەك ئ��اڵ��ۆزەو‬ ‫ئ����ەوەی دۆخ���ەك���ەی ئ��اڵ��ۆزت��ر‬ ‫كردووە مامەڵەی توندوتیژانەی‬ ‫ه��ێ��زە چ��ەك��دارەك��ان��ە ل��ەگ��ەڵ‬ ‫خۆپیشاندەراندا‪ ،‬بە بێ‌ ئەوەی‬ ‫بۆ تەنیا جارێكیش گوێبیستی‬ ‫ئەوە بین‪ ،‬كە حكومەت‌و الیەنە‬ ‫بەرپرسەكان گوێ‌ لە داواكاری‬ ‫خۆپیشاندەران دەگ��رن‪ ،‬كە لە‬ ‫ئێستادا داوای خۆپیشاندەران‬ ‫هیچ نییە جگە لە سەدایەكی‬ ‫دەستەجەمعی بۆ چاكسازیكردن‌و‬ ‫رووبەڕووبوونەوەی فیعلی شێوە‬

‫جیاوازەكانی گەندەڵیی‪.‬‬ ‫هەروەك هۆكارێكی دیكەی‬ ‫ئاڵۆزتركردنی بارودۆخەكە‪ ،‬ئەو‬ ‫لۆژیكەیە كە میدیای حیزب بە‬ ‫تایبەتی میدیای پارتی لەگەڵ‬ ‫رووداوەك��ەدا دەیكات‪ ،‬لە الیەك‬ ‫خۆپیشاندەران بە ئاژاوەگێڕ‬ ‫دەزان��ێ��ت‌و ل��ەالی��ەك��ی دیكەوە‬ ‫دەی��ەوێ��ت خۆپیشاندەران بە‬ ‫ش��ێ��وەی��ەك بخەمڵێنێت‪ ،‬كە‬ ‫هێزێكی سیاسیی لە پشتەوەیە‪،‬‬ ‫كە بە بڕوای من خۆپیشاندانێكی‬ ‫خ��ۆڕس��ك��ان��ەی س��ەرش��ەق��ام��ەو‬ ‫پەیوەندیی بە هیچ هێزێكەوە‬ ‫نییە‪ ،‬ل��ەو چوارچێوەیەدا من‬ ‫پێموایە كۆبوونەوەی الیەنەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵتیش كە‬ ‫دوێنێ‌ لە هەولێر بە ڕێوەچوو‬ ‫ه��ی��چ ئ��ەن��ج��ام��ێ��ك��ی ن��اب��ێ��ت‪،‬‬ ‫چونكە هیچ هێزێكی سیاسیی‬ ‫ن��ات��وان��ێ��ت ج��ۆش��وخ��رۆش��ی‬ ‫ج���ەم���اوەری���ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەر‬ ‫الیەنەكانی‬ ‫دابمركێنێتەوە‪،‬‬ ‫ئپۆزسیۆنیش بە ئاشكرا ئەوەیان‬ ‫دووپاتكردووەتەوە ئەوان خاوەنی‬ ‫ئەو خۆپیشاندانانە نین‪ .‬هەربۆیە‬ ‫لێرەدا یەك میكانیزم لە ئارادایە‬ ‫بۆ هێوركردنەوەی بارودۆخەكە‪،‬‬ ‫ئەویش مامەڵەكردنی هێمنانەی‬ ‫ه��ێ��زەك��ان��ی ن��اوخ��ۆی��ە ل��ەگ��ەڵ‬ ‫خ���ۆپ���ی���ش���ان���دەران‌و پ��اش��ان‬

‫مەجید ساڵح‬

‫لێپێچینەوەیە لەو چەكدارانەی‬ ‫ك��ە ق��ەس��اب��خ��ان��ەك��ەی رۆژی‬ ‫پێنجشەمەی رابردوویان خولقاند‪،‬‬ ‫پ��اش��ان ب��ە ج��دی��ی كاركردنی‬ ‫ح��ك��وم��ەت ب��ۆ چ��اك��س��ازی �ی‌و‬ ‫رووب��ەڕووب��وون��ەوەی گەندەڵیی‬ ‫ن���ەوەك تەنیا ئیكتیفا ب��ەوە‬ ‫بكات كە ئیعتیراف بە بوونی‬ ‫گەندەڵیی بكات‌و پێی وابێت‬ ‫«فەتحی مەككە»ی ك��ردووە‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی قەیرانی‬ ‫گەندەڵیی‪.‬‬ ‫ئەوەشمان لە بیر نەچێت‬ ‫كە تەقەكردن لە خۆپیشاندان‌و‬ ‫ك��وش��ت��ن��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫رووداوێكی تازە نییەو لە سااڵنی‬ ‫راب�����ردوودا دەی���ان نموونەی‬ ‫زیندوومان لەبەردەستدایە كە‬ ‫چ��ەن��دی��ن ه��اواڵت��ی سڤیل بە‬ ‫فیشەكی هیزە چ��ەك��دارەك��ان‬ ‫ك������وژراون‪ ،‬خ��ۆ ئ���ەوك���ات نە‬ ‫رووداوەك��ان��ی تونس‌و میسر لە‬ ‫گۆڕێ‌ بوون نە ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫ب��ەم م��ان��ای��ەی ئ��ەم��ڕۆ بوونی‬ ‫ه���ەب���ووە‪ ،‬ه��ەرب��ۆی��ە ئ���ەوەی‬ ‫دەس�����ەاڵت ت��ێ��ی��ن��اگ��ات‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫دوژمنكارانەیەیە‬ ‫دونیابینییە‬ ‫كە هەمیشە دەس��ەاڵت لەگەڵ‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا هەیبووە‪ ،‬كە‬ ‫دەبێت ئەم دونیابینییە كۆتایی‬ ‫پێبێت‪.‬‬

‫شاڕێی سالم جێژوانی شەهیدانی عەشقی ئازادییە‬ ‫عوسمان عەسكەری‬ ‫ئێستا بۆم دەرك��ەوت دڵ ‌م‬ ‫پادشای عەقڵی گێلی‌و تاوانی‬ ‫كەسایەتییەكی ن��ەزان��ە‪ ،‬كە‬ ‫ختوكەی شادیی قاقای پێكەنین‬ ‫دەخ��ات��ە ج��ەس��ت��ەم��ەوە‪ ،‬یان‬ ‫هەنسكی گریان بە تاڵەكانی‬ ‫ڕوحمدا دەبارێنێ‪ ،‬كەچی منی‬ ‫كۆیلەش كۆتی ئەو دڵە الوازە‬ ‫ل��ەگ��ەردن دەك����ەم‪ ..‬ئ��ەوەی‬ ‫دڵم وەك زمناكۆ لە گەنجیدا‬ ‫ه��ەوڵ��ی ب���ۆدا‪ ،‬ئێستا زانیم‬ ‫كە سەرچڵیم ن��اوەڕۆك��ی ئەو‬ ‫عەشقە بو وەك‌پیرۆزی خوێنی‬ ‫رێ���ژوان‪ ،‬وەك ب��ەرزی��ی ورەی‬ ‫گەنجەكانی سلێمانی تەنیا‬ ‫خواستی ك��ەرام��ەت‌و ئازادیی‬ ‫بوو‪ .‬ئەوكات عەشقی نیشتیمان‪،‬‬ ‫منی لە جەلالدەكانی بەعس‬ ‫دەترساند‪ ،‬كەچی ئێستا هەمان‬ ‫عەشق گەنجەكانی واڵتەكەم‬ ‫ل��ەج��ەل�لادەك��ان��ی دەس����ەاڵت‬ ‫دەترسێنێ‌و جەلالدەكانیش لە‌و‬ ‫عەشقە پ��ی��رۆزە‪ .‬ئ��ەی نابینی‬ ‫لەناخەوە ڕقمان ل ‌ە پێكەنینەو‬ ‫تەنیا لەكاتی وێنەگرتندا بزە‬ ‫دەكەینە سەرلێومان‌‪ ،‬چونكە‬

‫ئەوكاتەی رووپۆشەكان لەسەر‬ ‫رووی دەس���ەاڵت هەڵدەگرین‬ ‫ب��ەع��س ئ��اس��ا ئێمە ل��ەئ��ەوان‬ ‫دەترسین‪.‬‬ ‫ئێستا فێر بووم گەنجەكا ‌ن‬ ‫ل���ە ت��ەن��ی��ای��ی رادەك�������ەن‌و‬ ‫گەورەكانیش لەترسی خۆیان‬ ‫چاو نابڕنە عەشقی نیشتمان‪،‬‬ ‫چونكە‌ ئێمە لە نیشتمانەكەمان‬ ‫غ��ەری��ب��ی��ن‌و‌ت��ەن��ی��ا ل��ەگ��ەڵ‬ ‫هاوشێوەكانی خۆمان هەست‬ ‫بەئارامیی دەك��ەی��ن‪ ،‬لێ لەم‬ ‫سەردەمە كە جیاوازیی‌و مۆزایك‬ ‫وەك مەرجێكی ن��وێ دێتە‬ ‫ژیانەوە‪ ‌،‬بەچی دەچێ خۆ ئێمە‬ ‫ناتوانین عەشقێكی راستەقینە‬ ‫ب��دۆزی��ن��ەوە‪ ،‬چونكە ئەوكات‬ ‫جەلالدەكان هەست بە الوازیی‌و‬ ‫گێلیی خ��ۆی��ان دەك���ە ‌ن ئیدی‬ ‫بە لولەی تفەنگ‪ ،‬نیشتمان‬ ‫خوێناویی‌و عەشقی رێ��ژوان‌و‬ ‫هەزارانی دیكە شەهید دەكەن‪.‬‬ ‫ئێستا ف��ێ��ر ب����ووم ل��ەم‬ ‫جەلالدخانەی ‌ە مرۆڤ هەرچەند‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سيروان رةشيد‬

‫‪07501522528‬‬

‫تكایە هەموو ساڵێك‬ ‫سێ رۆژ لەدوای‬ ‫ڤەالنتاین پێكەنین‬ ‫جێژوانە‬ ‫‌‌‬ ‫لەم‬ ‫قەدەغەیە‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫بة ِر َيوةبةرى نووسين‬

‫‪serwan_rm@yahoo.com‬‬

‫ستاتوس‌و فەلسەفەی زۆری‬ ‫پێ بێت‪ ،‬ئ��ەوە ڕووپۆشێكەو‬ ‫حەقیقەتی جەلالد لەژێر خۆیدا‬ ‫دەش��ارێ��ت��ەوە‪ .‬ئاخر پۆڵپۆتی‬ ‫س����ەرۆك ك��ۆم��اری پێشووی‬ ‫كەمبۆدیا رادی��ۆ تەكنیكی لە‬ ‫پاریس خوێندبوو‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫ی پنۆمپێنی‬ ‫چ��ەن��دی��ن شوێن ‌‬ ‫پایتەختی كەمبۆدیا‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫�����ەردوو م���ۆزەخ���ان���ەی‬ ‫‌‌‬ ‫ل���ە ه�‬ ‫جینۆسایدی (‪)S21‬و كیڵینگ‬ ‫فێڵد بەهۆی كۆمەڵكوژییەكانی‬ ‫پۆڵپۆتی جەلالدەوە‪ ،‬پێكەنین‬ ‫قەدەغەیە‪ .‬چونكە پۆڵپۆت‌و‬ ‫پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەك��ان��ی ح��ی��زب��ە‬ ‫دیموكراتییەكەی كەمبۆدیا كە‬ ‫ناسرابوون بە خمێرە سوورەكان‪،‬‬ ‫لە دژی زوڵم‌و ستەمی لۆن نۆڵ‪،‬‬ ‫شۆڕشیان كرد‪ .‬ئەوكات پارتە‬ ‫دیموكراتەكەی پۆڵپۆت‪ ،‬مژدەی‬ ‫ئازادیی‌و پێشكەوتن‌و لەناودانی‬ ‫گەندەڵییان بە‌گەلی كەمبۆدیا‬ ‫دا‪ ،‬بەاڵم دوای ئەوەی لەساڵی‬ ‫‪ 1975‬سەركەوتنی بەدەستهێنا‪،‬‬ ‫م��ژدە بوو بە نەفرەت‌و لەژێر‬ ‫ناوی پاراستنی ئاسایشی گەلی‬

‫خمێر‪ ،‬جەلالدەكانی پۆڵپۆت‪،‬‬ ‫گۆڕیان بۆ ئازادیی‌و پێشكەوتن‬ ‫هەڵكەندو س��ەرج��ەم ب��ی��روڕا‬ ‫ئازادو جیاوازەكانی واڵتەكەیان‬ ‫كۆمەڵكوژ ك��ردو ‌گەورەترین‬ ‫ت��راژی��دی��ای مرۆڤایەتییان‌ لە‬ ‫مێژووی كەمبۆدیا ئەنجامدا‪.‌.‬‬ ‫ب��ەوه��ۆی��ەو‌ە گەلی كەمبۆدیا‬ ‫لە چەندین شەقامی واڵتەكەو‬ ‫بەتایبەت لە هەردوو‌‌ مۆزەخانەی‬

‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫جینۆسایدی (‪ )S21‬و (كیڵینگ‬ ‫فێڵد) بە گەورەیی نووسیویانە‌‪،‬‬ ‫لێرە پێكەنین قەدەغەیە‪.‬‬ ‫ل��ە ك��وردس��ت��ان ه���ەردوو‬ ‫حیزبەكەی بارزانی‌و تاڵەبانی‪،‬‬ ‫لە دژی ڕژێمی بەعسییەكان‬ ‫ل��ە ژێ��ر دروش��م��ی (ئاشتی‪،‬‬ ‫دی��م��وك��رات��ی‪ ،‬م��اف��ی چ��ارەی‬ ‫خۆنووسین) خەباتیان كردو‬ ‫بەڵێنی ئازادیی‌و دیموكراتی‌و‬ ‫مافی چارەنووسیان بەگەلی‬ ‫كورد دا‪ ،‬بەاڵم دوای (‪ )20‬ساڵ‬ ‫لە حوكمی ئەو دوو حیزبە‪ ‌،‬لە‬ ‫جیاتی ئەوەی گەل یەكبخەن‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە دەرەت���ان���ی‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەوت �ن‌و دی��م��وك��رات �ی‌و‬ ‫ئازادیی‌و مافی هاواڵتیبوونیان‬ ‫لەناو دا‪ ،‬لەشوێنیاندا عاشقانی‬ ‫نیشتمان‌و گەنجەكانی ئەم واڵتە‬ ‫داگیركراوە كۆمەڵكوژ دەكەن‪،‬‬ ‫بۆیە جێی خۆیەتی‌ بەگەورەیی‬ ‫لەشاڕێی سالم بنووسرێت‪ ،‬ئێرە‬ ‫جێژوانی شەهیدانی ئازادییە‪،‬‬ ‫تكایە هەموو ساڵێك سێ رۆژ‬ ‫لەدوای ڤەالنتاین پێكەنین لەم‬ ‫جێژوانە‌‌ قەدەغەیە‪.‬‬

‫لە واڵتی میسر‪ ،‬ئەگەر رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫ه��ون��ەرم��ەن��دان‌و وەرزش���ك���ارو ب��ازرگ��ان‌و‬ ‫بەرپرسە شۆڕشگێرە بوێرەكان ه��ەر لە‬ ‫سەرەتای سەرهەڵدانەكەوە نەچوونایەتە‬ ‫پاڵ الوەكانەوە‪ ،‬بێ دوودڵیی دەسەاڵتەكەی‬ ‫موبارەك بەو خێراییە هەرەسی نەدەهێنا‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەردا ئ���ەگ���ەر ه��ەن��دێ��ك‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس‌و هونەرمەند‌و وەرزش��ك��ارو‬ ‫بازرگان‌و بەرپرسی كاسەلێس‌و رووڕەش‬ ‫نەبوونایە‪ ،‬ئەوا موبارەك نەیدەتوانی وەك‬ ‫مێردەزمە سی ساڵ بە بەرۆكی خەڵكەوە‬ ‫بمێنێتەوە‪ .‬ئەوان كە نەمانی موبارەكیان‬ ‫بە نەمانی خۆیان دەزانی‪ ،‬بۆیە بەو پەڕی‬ ‫توانایانەوە تا ساتە وەختی هەرەسهێنانی‬ ‫دەسەاڵتی موبارەك پشتیوانییان لە مانەوەی‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫دوای سەركەوتنی شۆڕش لە واڵتی میسر‪،‬‬ ‫الوانی شۆڕشگێر لە رێگەی فەیسبووكەوە‬ ‫ن��اوی ئ��ەو رۆژن��ام��ەن��ووس‌و هونەرمەند‌و‬ ‫وەرزش��ك��ار‌و ب��ازرگ��ان‌و بەرپرسانەی كە‬ ‫بوق‌و هەڵقە لە گوێی دەس��ەاڵت بوون لە‬ ‫لیستێكدا بە ناوی لیستی شورەیی «قائمە‬ ‫العار» باڵوكردەوە‪ .‬لیستی شورەیی زۆر بە‬ ‫خێرایی لە ناو میسردا باڵوبووەوەو ئەوانەی‬ ‫ناویان لەو لیستەدا بوو‪ ،‬ئێستا تەنانەت‬ ‫لە ماڵەكانی خۆشیاندا لەبەر شەرمەزاریی‬ ‫ناوێرن بێنە دەرەوە‪ ،‬چونكە بەر نەفرەتی‬ ‫گەورەو بچووكی گەل كەوتوون‪.‬‬ ‫شۆڕشگێرانی تونس‌و ئەلجەزائیرو یەمەن‌و‬ ‫لیبیاش دەستیان دایە ئامادەكردنی لیستی‬ ‫عاری واڵتەكانی خۆیان بۆ ریسوانەبوون‌و بۆ‬ ‫ئەوەی ناویان نەچێتە ئەو لیستەوە‪ ،‬زۆر بە‬ ‫پەلەو بێ دواكەوتن زۆرێك لە نوخبەكانی‬ ‫واڵتانی عەرەبی كەوتوونەتە خۆیان‌و هەر‬ ‫مینبەرێكیان دەستكەوێت‪ ،‬تێدا دادەبارێنە‬ ‫سەر دەسەاڵتداران‌و هەریەكەو بەو شێوازەی‬ ‫پێی دەك��رێ��ت سەركۆنەی رژێ��م دەك��ات‪.‬‬ ‫ئەگەرچی هەندێك لەوانە دواكەوتوون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆ ئەوەی كارلەكار نەترازێت رەخنەی ئەم‬ ‫جۆرە كەسانە توندترە‌و تەنانەت زەمیش‬ ‫ب��ەس��ەر ئ��ەوان��ەدا دەك���ەن ك��ە ب��ەدەس��ت‬ ‫رژێمەكانیانەوە تووشی ئ��ازارو ئەشكەنجە‬ ‫هاتبوون‪.‬‬ ‫لە كوردستان بە حوكمی ئەوەی حزب‬ ‫لە پشت هەموو شتێكەوەیە‪ ،‬هەر لە هونەر‌و‬ ‫كەناڵەكانی راگەیاندنەوە بگرە تا دەگاتە‬ ‫تیپە محەلی‌و یانە وەرزشییەكان‌و كاروباری‬ ‫بازرگانی‪ ،‬پێناچێت لیستەكە (لیستی عار)‬ ‫بە چەند پەڕەیەك كۆتایی پێبێت‪ ،‬بە تایبەتی‬ ‫كە دەبینین تەنانەت لە رۆژە رەشەكانی‬ ‫دەسەاڵتی ئەو حیزبانە كەسانێك هەن نەك‬ ‫هەر تەخوینی خەڵكە شۆڕشگێرەكان دەكەن‪،‬‬ ‫بەڵكو كۆمەڵگای كوردی بە قەرزاری حیزب‌و‬ ‫سەركردەكانی خۆیان دەزان�ن‌و پێیان وایە‬ ‫دەبێت كوردەواریی بۆ هەتاهەتایە ملكەچی‬ ‫ئەوان بێت‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی ك��ە دەب��ێ��ت ل��ێ��رەدا بوترێت‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬وەك چۆن ئەو هەموو دامودەزگا‬ ‫زەبەالح‌و كۆمپانیاو یانەو مانانەی موبارەك‌و‬ ‫جەمالی كوڕی نەیانتوانی بەر بە الفاوی‬ ‫شۆڕشی گەلی میسر بگرن‪ ،‬هەرگیز ئەم‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس‌و هونەرمەندو وەرزشكارو‬ ‫بازرگانە لەرزۆكانەی ناتوانن ئەم چینە‬ ‫مشەخۆرەی كوردستان لەو چارەنووسە‬ ‫دەرباز بكەن كە گەلی كوردستان نەخشەی‬ ‫ب��ۆ دان����اوە‪ ،‬هاتنە دەرەوەی خ��ێ��را لە‬ ‫سەنگەری مشه‌خۆریی تاكە گرەنتییە بۆ‬ ‫نەچوونە لیستی عارو شورەییەوە‪.‬‬

‫‪www.sbeiy.com‬‬

‫سةرنووسةر‪ :‬ئازاد ضاالك‬

‫کارگ َي ِری‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ته‌‪ .‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪ .‬کؤمپانيای وشه‬ ‫هه‌ول َير‪ :‬گه‌ ِره‌کی زانکؤ‪ .‬چوار ِريانی حه‌مرين‪.‬‬

‫ته‌نيشت بة ِرَيوه‌به‌رَيتی ژينگه‌ (‪)07504733642‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )622‬سيَشةممة ‪2011/2/22‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫عه‌بدولکه‌ریم هه‌ڵه‌دنی‪ :‬لێدوانه‌که‌ی بارزانی سه‌لماندی ک ‌ه ئه‌و جگ ‌ه ل ‌ه سه‌رۆکی حیزبێکی چه‌کدار‬ ‫ناتوانێت که‌سێکی تر بێت‬

‫زمانی بەربەرییەكان‬

‫ئینسانكوشتن‬ ‫ئاسۆ جەبار‬

‫عه‌بدولكه‌ریم هەڵەدنی‬ ‫ل��ەدوای رووداوەك��ان��ی شەڕی ناوخۆ‪ ،‬رۆژی‬ ‫خـــــوێــنــاویی (‪)2/17‬ی شاری سلێمانی بە‬ ‫گەورەترین رووداو لە كوردستانی عێراقدا لەقەڵەم‬ ‫دەدرێت‪ ،‬كوشتن‌و برینداركردنی دەیان گەنج‌و الوی‬ ‫شاری سلێمانی لەو رۆژەدا‪ ،‬لە خۆپیشاندانێكدا‬ ‫كە بەرد هاویشتنی بۆ سەر بارەگای حیزبێك‬ ‫وەك كاری نایاسایی تێدا ئەنجامدرا‪ ،‬كە دواتر‬ ‫چەند كادیرو پاسەوانێكی حیزبیی بە دەستڕێژی‬ ‫گوللە‌و بەشێوەیەكی بەربەرییانە بەرامبەر بە‬ ‫چەند س��ەد خۆپیشاندەرێك ل��ەو ه��ەرزەك��ارو‬ ‫گەنجانە وەاڵمیان دایەوە‪ ،‬وەاڵمدانەوەیەك هەموو‬ ‫ماناكانی سەرۆكایەتی‌و حیزبایەتی‌و سیاسەت‌و‬ ‫بەرپرسیارێتی دەس��ەاڵت��ی ل��ە كوردستاندا‬ ‫پووچكردەوەو دەتوانین بڵێین ئیتر لە كوردستاندا‬ ‫نە سەرۆك‌و نە حكومەت‌و نە پەرلەمان‌و نە دادگا‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫كاتێك دوای نزیكەی نیو سەدە لە شەڕی‬ ‫براكوژیی‌و رژانی خوێنی كورد بە دەستی كورد‪،‬‬ ‫نابێت بە ئەزموون‌و نابێت بە دەرس‌و پەند‪،‬‬ ‫بێباكانە‌و خوێنساردانە كادیرو چەكدارەكانی‬ ‫حیزبێك بەشێوەیەكی بەربەرییانە ژمارەیەكی‬ ‫كەمی خۆپیشاندەر دەدەنە بەر دەستڕێژی گوللەو‬ ‫خەڵتانی خوێنیان دەك��ەن‪ ،‬ئیتر لێرە بەدواوە‬ ‫هیچ بوارێك بۆ قسەكردن‌و دیالۆگ‌و لێبووردن‬ ‫نامێنێتەوە‪ ،‬لێرە بەدواوە ئێمە لەگەڵ دەسەاڵتێك‬ ‫رووبەڕووین تا دوا ئەندازە خوێنڕێژ‌و تا دوا سنوور‬ ‫بەربەریی‪.‬‬ ‫لێدوانەكەی مەسعود بارزانی جارێكی تر‬ ‫سەلماندییەوە كە ئەو ناتوانێت جگە لە سەرۆكی‬ ‫حیزبێكی چەكدار‪ ،‬جگە لە سەرۆكی قاڵبووی ناو‬ ‫مێژوویەكی خوێناویی شەڕی براكوژیی‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫كەسێكی تر بێت‪ ،‬مەسعود بارزانی دوای ئەوەی‬ ‫كادیرو چەكدارەكانی حیزبەكەی شەقامی سالم لە‬ ‫شاری سلێمانی بەخوێنی دەیان گەنج‌و مێردمنداڵی‬ ‫سلێمانی سوور دەكەن‪ ،‬لەجیاتی ئەوەی هەندێك‬ ‫ئیجرائاتی سەرەتایی دەست پێبكات‌و النی كەم‬ ‫بەرپرسی یەكەمی بارەگای سەرەكی حیزبەكەی‬ ‫لەو شارە دەستبەجێ‌ دوور بخاتەوەو دڵنەوایی‬ ‫كەسوكاری شەهیدو بریندارەكان ب��دات��ەوە‪،‬‬ ‫پەیامێكی هەڕەشەئامێز ئاڕاستەی خەڵكی‬ ‫كوردستان دەك��ات‌و نایشارێتەوە كە ئامادەیە‬ ‫هەر جوڵەیەك لە شەقامی كوردی سەرهەڵبدات‌و‬ ‫مەترسی بۆ سەر دەسەاڵتی خۆی‌و حیزبەكەی‬ ‫هەبێت لە شوێنی خۆیدا خەڵتانی خوێنی دەكات‪،‬‬ ‫بەڵێ‪ ‌،‬سەرۆك مەسعود بارزانی بەهای پەنجەرە‬ ‫شكاوەكانی بارەگای حیزبەكەی لە بەهای خوێنی‬ ‫دەیان هاواڵتی هەرێمی كوردستان كە خۆی بە‬ ‫سەرۆكیان دەزانێت‪ ،‬زیاترو بەنرختر دەبینێت‪،‬‬ ‫هەر ئەم ئەقڵییەتە سیاسییەشە دواتر ئەندامێكی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان‬ ‫والێدەكات بە غروورییەكی زۆرەوە وەك ئەوەی‬ ‫لە ش��ەڕی دوژمنانی ك��ورد بە سەركەوتوویی‬ ‫گەڕابێتەوە ڕووداوەكە وا دەگێڕێتەوە كە ئەوانەی‬ ‫خۆپیشاندانیان كردووە تەعدایان لە حیزبەكەی‬ ‫ك��ردووە‌و حیزبەكەشی فێر نییە تەعدا قبووڵ‬ ‫بكات‪ ،‬ئەمە لۆجیكی سیاسیی سەركردەكانی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستانە‪ ،‬بەپێی ئەم لۆجیكە‬ ‫ئەوانەی بەرد لە بارەگایەكی پارتی دەگرن وەك‬ ‫سەربازی بەرەكانی جەنگ مامەڵەیان لەگەڵدا‬ ‫دەك��رێ �ت‌و دەدرێ��ن��ە ب��ەر دەس��ت��ڕێ��ژی گوللە‪،‬‬ ‫بەڵێ‪ ‌،‬مەكتەبی سیاسیی پارتی خۆپیشاندانی‬ ‫گەنجەكان بەو دوژمنانە دەبینێت كە موستەهەقی‬ ‫كوشتن‌و لەناوبردنن‪ ،‬ه��ەر بۆیە بێمنەتانە‌و‬ ‫لوتبەرزانە هەڕەشەكانی لە رێگەی پەیامنێرەكانی‬ ‫كەناڵەكانی حیزبەكەیەوە بە گوێی خەڵكی‬ ‫كوردستاندا دەدا‪ ،‬بێگومان هەموو ئەم رووداوانە‬ ‫له‌كاتێكدا لە كوردستاندا روودەدەن كە هەندێك‬ ‫سیاسیی دیكەی كورد وەك گامێشی حۆل لە‬ ‫دوورەوە سەیری رووداوەك����ان دەك���ەن‪ ،‬وەك‬ ‫ئەوەی بڕیاریاندابێت كوردستان بە بەربەرییەت‬ ‫بسپێرن‌و خۆشیان بەوە رازیبن سەرقاڵی وەزیفەی‬ ‫تەشریفاتی خۆیان بن‪.‬‬ ‫رووداوە خوێناوییەكەی (‪)2/17‬ی شاری‬ ‫سلێمانی هیچ ن��ەب��وو جگە ل��ە هاتنەگۆی‬ ‫بەربەرییەكان لە سەردەمی كۆتایی بەربەرییەتدا‬ ‫كە جگە لە زمانی خوێن‪ ،‬زمانێكی دیكە نازانن‬ ‫لەگەڵ خەڵكیدا پێی بدوێن‪.‬‬

‫كاتێك هێزێكی نائینسان‌و‬ ‫كوشندە دەستدڕێژی مەرگ‬ ‫دەكات بە ئاپۆڕەی ناڕەزایی‬ ‫هاواڵتییانی شاری سلێمانیدا‪،‬‬ ‫ب���ێ‌ چ���ەن���دوچ���وون ئ��ەم‬ ‫فیعلە وەحشیگەرییە تەنیا‬ ‫پێشێلكردنی مافی مرۆڤ‬ ‫نییە بە قێزەوەنترین كردە‪،‬‬ ‫بەڵكو ئەمە ستراتیژێكی‬ ‫درێژخایەنە بۆ داپڵۆسین‌و‬ ‫ك��وش��ت �ن‌و ب��ێ��دەن��گ��ك��ردن��ی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ە‪ ،‬ه��ەوڵ��ێ��ك�ه‌ بۆ‬ ‫ب��ەرپ��اك��ردن��ی عەنتەریاتی‬ ‫حیزبیی‌و كوشتنی هەموو‬ ‫بەهایەكی ئینسانی‪ ،‬ئەوە‬ ‫شەرعیەتدانە بە تیرۆركردنی‬ ‫خەڵك لەسەر شەقامەكان‌و‬ ‫بە ئەمری سەرۆك‪ .‬بۆیە تەنیا‬ ‫ئەوانە تیرۆریست نیین بە‬ ‫بیكەسی لەسەربانی مەرگەوە‬ ‫شەقامەكان خەڵتانی خوێن‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەم دی��اردەی��ە هەڵگری‬ ‫دنیایەك بەڵگەو شیكاری‬ ‫گرنگە ك��ە ل��ەس��ەر ئاستی‬ ‫شارستانی‌و‬ ‫رۆشنبیریی‌و‬ ‫سیاسیی دەرخ����ەری ئ��ەو‬ ‫حاشاهەڵنەگرەن‬ ‫راستییە‬ ‫ك���ە چ��ی��ت��ر ش����اردن����ەوەی‬ ‫ناتوانێت‬ ‫پێشێلكارییەكان‬ ‫رووی گەشی نائینسانیەت‌و‬ ‫وەحشیگەرییانەی ئەو هێزانە‬ ‫بشارێتەوە‪ ،‬كە وەك جەلالد‌و‬ ‫خوێنڕێژ كەوتوونەتە وێزەی‬ ‫گەنج‌و خەڵكی بێتاوان‪.‬‬

‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان گۆڕونكردنی هەقیقەتەكانە‪،‬‬ ‫خ��راپ��ت��ری�ن‌و هەمەجیترین بەس هەرێمێكی دیموكراسی‬ ‫دیموكراسییە نییە‪.‬‬ ‫ن��م��وون��ەی‬ ‫ل����ەژێ����ر دەس�������ەاڵت‌و‬ ‫لەناوچەكە‌و لەدنیادا‪ ،‬ئەم‬ ‫هەرێمە هەرێمی رف��ان��دن‌و هەمەجیەتی حیزبگەراییدا‬ ‫ك���وش���ت���ن‌و داپ��ڵ��ۆس��ی��ن��ی كۆمەڵگە وەك كیانێكی‬ ‫رۆژنامەنووسانە‪ ،‬سەربەخۆ‌و زیندوو وجودی‬ ‫خەڵك‌و‬ ‫ه��ەرێ��م��ی داگ���ی���رك���ردن‌و ن��ام��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬س��ڕی��ن��ەوەی‬ ‫سەرلەبەری كۆمەڵگە یەكێكە لەمەهامە‬ ‫ناشرینكردنی‬ ‫دەزگا‌و نێوەندە رۆشنبیریی‌و هەرە گرنگ‌و بنچینەییەكانی‬ ‫هەرێمی دەسەاڵتە موتڵەق‌و دیكتاتۆر‌و‬ ‫فەرهەنگییەكانە‪،‬‬ ‫هەڵتۆقینی شاعیری دەربار‌و دیماگۆجەكان‪ ،‬ئەم پڕۆسەی‬ ‫نارۆشنبیر‌و سڕینەوەیە تەنیا بریتییە‬ ‫رۆشنبیریی‬ ‫دەزگای نادەزگا‌و رۆژنامەی نییە لە سڕینەوەی شوناس‌و‬ ‫زەردەڵ‌و سووتاندنی گۆڤار‌و زیندووێتی كۆمەڵگە وەك‬ ‫ك��ت��ێ �ب‌و دژای��ەت��ی��ك��ردن��ی رووب��ەرێ��ك��ی بەرهەمهێن‌و‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��رە ج��ی��دی��ی��ەك��ان‪ ،‬ك��اری��گ��ەر‌و پ��ەی��وەن��دی��دار‪،‬‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ت���ااڵن���ك���ردن���ی نەخێر‪ ،‬ئەم پڕۆسەیە بریتییە‬ ‫س�����������ەروەت‌و س���ام���ان���ی لەگۆڕینی شوناس‌و مەهامی‬ ‫نیشتیمانە‪ ،‬هەر لەتااڵنكردنی كۆمەڵگە لەسەربەخۆییەوە‬ ‫سروشتییەكانەوە بۆ وابەستەیی‌و پاشكۆیی‪،‬‬ ‫سامانە‬ ‫ت���ادەگ���ات���ە ت��ااڵن��ك��ردن��ی لە رووب��ەرێ��ك��ی زی��ن��دووەوە‬ ‫بودجە‌و مووچە‌و زەوی‌وزاری ب��ۆ پ��ان��ت��ای��ی��ەك��ی م���ردوو‪،‬‬ ‫خەڵك‪ ،‬هەرێمی نانبڕین‌و لەكۆمەڵگەیەكی خۆژێنەوە‬ ‫دەرك��ردن‌و هەڕەشەلێكردن‌و بۆ كۆمەڵگەیەكی بەكاربەر‌و‬ ‫ئینسان‌و موحتاج‌و مووچەخۆر‪ ،‬گۆڕینی‬ ‫بێبایەخكردنی‬ ‫لەپێكهاتەیەكی‬ ‫توانستەكانە‪ ،‬هەرێمی میدیای كۆمەڵگە‬ ‫زەبەالحی حیزب‌و كوشتنی فرە جومگە‌و فرە رەنگەوە‬ ‫میدیا ئەهلی‌و جیاوازەكانە‪ ،‬ب��ۆ كوتلەیەكی كۆنكرێتی‬ ‫هەرێمی دەس��ەاڵت��ی رەه��ای بێقسە‌و بێدەنگ‌و خامۆش‪.‬‬ ‫ل��ە س��ای��ەی دەس��ەاڵت��ە‬ ‫هێزە ئەمنیی‌و نهێنییەكانی‬ ‫ح��ی��زب‌و س��ەرك��ردەك��ان��ە‌و ح���ی���زب���گ���ەرا‌و م��وت��ڵ��ەق‌و‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ش����اردن����ەوەی كۆنزێرڤاتیڤەكاندا‪ ،‬كۆمەڵگە‬ ‫راستییەكان‌و چەواشەكردنی ت��ا ئ���ەو ش��وێ��ن��ە وج���ودی‬ ‫خ���ەڵ���ك‌و ن��اش��ەف��اف��ی��ەت‌و هەیە كە لەژێر كۆنترۆڵی‬

‫ح��ی��زب��دای��ە‪ ،‬ل�����ەدەرەوەی‬ ‫ئەم كۆنترۆڵكردنە‪ ،‬شتێك‬ ‫نییە ب��ەن��اوی كۆمەڵگەوە‪،‬‬ ‫ه���اوك���ات ه���اواڵت���ی وەك‬ ‫ئینسانی‬ ‫كەسایەتییەكی‬ ‫ل��ەن��او نەخشە سیاسیی‌و‬ ‫ئابووریی‌و شارستانییەكاندا‬ ‫وج��ودی نییە‪ .‬ئەوكاتانەی‬ ‫ك����ە ت����اك����ەك����ەس وەك‬ ‫كیانێكی سەربەخۆ‌و خاوەن‬ ‫ئ���ی���رادە وج�����ودی ن��ەم��ا‪،‬‬ ‫ئ��ی��ت��ر ك��ۆم��ەڵ��گ��ەش وەك‬

‫لە سایەی دەسەاڵتە‬ ‫حیزبگەرا‌و موتڵەق‌و‬ ‫كۆنزێرڤاتیڤەكاندا‪،‬‬ ‫كۆمەڵگە تا ئەو‬ ‫شوێنە وجودی هەیە‬ ‫كە لەژێر كۆنترۆڵی‬ ‫حیزبدایە‬

‫پێكهاتەیەكی زی��ن��دوو ‌و‬ ‫كاریگەر وجودی نامێنێت‪.‬‬ ‫دیموكراسی چییە بێجگە‬ ‫ل��ە رێ��زگ��رت��ن لەمافەكانی‬ ‫مرۆڤ‌و ئازادیی رادەربڕین‌و‬ ‫ئ��ازادی��ی رۆژن��ام��ەگ��ەری �ی‌و‬ ‫س�������ەروەری�������ی ی���اس���ا‌و‬ ‫دادپ��ەروەری��ی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫دام��ەزران��دن��ی دام����ەزراوەی‬ ‫س�����ەرب�����ەخ�����ۆ‌و ب���وون���ی‬ ‫دەوڵه‌تێكی دام��ەزراوەی��ی‬ ‫یاسایی‌و شارستانی‪ ،‬هیچ‬ ‫كام لەمانەی كە باسمان كرد‬ ‫لەم هەرێمەدا وجودیان نییە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات چ��ۆن ت��ێ��رۆر‌و‬ ‫زەبری كاولكاریی هێزگەلێكن‬ ‫ب��ۆ داڕووخ��ان��ی ئابووریی‌و‬ ‫ف��ەره��ەن��گ �ی‌و شارستانی‌و‬ ‫سیاسیی بە مەترسیدارترین‌و‬ ‫وەح��ش��ی��گ��ەری��ت��ری��ن ك��ردە‌و‬ ‫بەهەمانشێوە‬ ‫كاریگەریی‪،‬‬ ‫دی����اردەی س��ەرك��وت��ك��ردن‌و‬ ‫داپڵۆسین‌و لەسێدارەدان‌و‬ ‫پ��ڕك��ردن��ی زی��ن��دان��ەك��ان‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫ناعەدالەتیی‬ ‫پراكتیزەكردنی‬ ‫سیاسیی‌و‬ ‫وەحشیگەریی‌و كوشتنی رای‬ ‫گشتیی پێكڕا هێزگەلێكی‬ ‫كوشندەترن لەتێرۆر‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ت��ێ��رۆر ن��ات��وان��ێ��ت ل��ەن��اوی‬ ‫بەرێت‪ ،‬بێگومان عەقڵیەت‌و‬ ‫ك����ردەی دی��ك��ت��ات��ۆری��ی��ەت‌و‬ ‫ستەمكاریی‌و وەحشیگەریی‬ ‫بەئاسانی دەت��وان��ن كاولی‬ ‫بكەن‪.‬‬

‫ئێوە سەرۆكی میللەتن‬ ‫فەرەیدون حەمەڕەشید‬ ‫خەمی گ��ەورە‪ ،‬خەمی ئازادییە‬ ‫بۆ گەلێك كە خۆی بەدەستی خۆی‬ ‫س���ەرك���وت ب��ەره��ەم��ب��ێ��ن��ی‪ ،‬شتێك‬ ‫بەقەد ئەوە گران‌و قێزەوەن نییە كە‬ ‫داواكارییەكانی خۆپیشاندان‌و خەڵكی‬ ‫م��ەدەن��ی ب��ە رێ��ژن��ەی گوللە وەاڵم‬ ‫ب��درێ��ت��ەوە‪ ،‬ئیدی وەاڵم��دان��ەوەی��ەك‬

‫بەیاننامەكانی‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێم‌و‬ ‫مەكتەبی سیاسیی‬ ‫پارتی لەجیاتی داوای‬ ‫لێبووردن لە خەڵكی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬زیاتر‬ ‫هەڕەشەكردن بوو‬

‫بەچەكی گەرم‌و لێكەوتنەوەی مەرگ‌و‬ ‫دەی���ان ب��ری��ن��دار لەخەڵكی سڤیل‌و‬ ‫م��ەدەن��ی ش��اری سلێمانی‌و كردنی‬ ‫شەقامی گشتیی ئەوشارە بەمەیدانی‬ ‫جەنگ‪ ،‬پێناسەكردنی عەقڵێكە كە تا‬ ‫سەر مۆخ سەركوتكەرە‪ ،‬لەژێر هیچ‬ ‫پاساوێكدا هێنانی هێزو بەڕێخستنی‬ ‫هامەر‌و ماشێنە زەبەالحەكانی جەنگ بۆ‬ ‫شارێك كە هەموو مێژووەكەی پڕە لە‬ ‫بەگژداچوونەوەی داگیركاریی‌و زۆرداریی‬ ‫رژێمە داگیركەرەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫ناكرێت بە سانایی لێیبنواڕین‌‪ ،‬ئیدی‬ ‫دەستپێكی ل��ەدەس��ت��دان��ی هەموو‬ ‫متمانەیەكە لە دەسەاڵتێك گەر بیەوێت‬ ‫جارێكی تر لەگەڵ خەڵكی كوردستان‬ ‫خۆی ئاشتبكاتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەم بەگژداچوونەوەیەی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان بەڕووی خەڵك‪،‬‬ ‫دڵنیابوونی خەڵكی كورستانە لەجووڵەو‬ ‫دەستپێكردنی س���ات‌و ئەگەرێكی‬ ‫نوێ لەژیانی دیكتاتۆری خۆیی‪ ،‬هیچ‬ ‫ج��ی��اوازی��ك��ردن‌و رتووشكردنێكیش‬ ‫لەنێوان دەسەاڵتێكی لۆكالی ئەوها‬ ‫رەفتار‌و رژێمێكی دیكتاتۆریدا نییە‬ ‫جگە لە شەرعیەتدان بە سەركوتی‬ ‫ناڕەزایەتییەكانی خەڵك‌و ئازادیی‬ ‫سیاسی‪.‬‬ ‫بەیاننامەكانی سەرۆكایەتی هەرێم‌و‬ ‫مەكتەبی سیاسیی پارتی لەجیاتی داوای‬

‫لێبووردن لە خەڵكی سلێمانی‪ ،‬زیاتر‬ ‫هەڕەشەكردن بوو لەناڕەزایەتییەكانی‬ ‫خەڵك‪ ،‬فازیل میرانی وەك قسەكەری‬ ‫م��ەك��ت��ەب��ی سیاسیی ل��ەس��ەر ئ��ەو‬ ‫رووداوە لەسەرشاشەی تەلەفزیۆنەوە‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئێمە (ت��ەع��ەدام��ان قبووڵ‬ ‫نەكردووە‌و تەعەداش قبووڵ ناكەین)‬ ‫مەترسییەكە لێرەوە دەستپێدەكات كە‬ ‫كەسانێك لەپشت كایەسیاسییەكانی‬ ‫ئەم هەرێمەوەن‌و خ��اوەن دەسەاڵتی‬ ‫رەه��ان‪ ،‬بەاڵم بەعەقڵی خێڵەكییەوە‬ ‫كار‌وكاردانەوە نیشان دەدەن‪ ،‬دوور‬ ‫لە لۆژیك‌و خوێندنەوەیەك بۆدەیان‬ ‫خەڵكی ناڕازیی كە بوون بەقوربانیی‪.‬‬ ‫م��ەس��ع��ود ب��ارزان��ی ل��ەزاخ��ۆ بۆ‬ ‫خانەقین سەرۆكی هەرێمەو خاوەنی‬ ‫دەسەاڵتێكی رەهایە‪ ،‬ئیدی لەئەگەری‬ ‫هێرشكردنە س��ەرب��ارەگ��ای��ەك یان‬ ‫س��ووت��ان��دن��ی ب��ارەگ��ای لقێكی ئەو‬ ‫حیزبە لە ه��ەر جێگەو ناوچەیەكی‬ ‫كوردستاندابێت ماناو وات��ەی ئەوە‬ ‫نادات كە پارتی یەكسان كراوە بەسفر‬ ‫یان پارتی ئاسمانی بەسەردا رووخاوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ل��ێ��رەدا عەقڵ‌و بیركردنەوەی‬ ‫ئەم هێزە لەداهۆڵی بەناودیموكراسی‬ ‫دێتەدەرو رووە راستەكەی خۆیمان‬ ‫بۆ نمایش دەكات‪ ،‬كە تا چ ئاستێك‬ ‫بیردەكاتەوە‌و تاچ ئاستێكیش باوەڕی‬ ‫ب��ە ئ��ازادی��ی��ەك ه��ەی��ە ك��ە ب��ەن��اوی‬

‫هێڵەسوورەكانەوە پێوەندكراوە بۆ تەنیا‬ ‫خزمەتكردنی حیزب‌و بەپیرۆز راگرتنی‬ ‫حیزب گەر ئاراستەی رێپێوانێك بە‬ ‫ئاراستەی ئ��ەوە بچێت بارەگایەك‬ ‫ب��ەردب��اران بكەن یان بسوتێنن یان‬ ‫وێنەكانی هەر سەرۆك‌و سەركردەیەك‬ ‫بسووتێنن‪ ،‬دەكرێت وەاڵمەكان مەرگ‌و‬ ‫فیشەك باران بێت بۆ خۆپیشاندەر؟؟‬ ‫ئ��ەی رۆژان����ە ل��ەڕاگ��ەی��ان��دن��ەك��ان��ەوە‬ ‫ه��ەزاران جار چەمكەكانی ئازادیی‌و‬ ‫دی��م��وك��راس��ی ب��ۆ ك��ۆم��ەاڵن��ی خەڵك‬ ‫ناخەنە م��ەزادخ��ان��ەی سیاسەتەوە‪،‬‬ ‫مەینەتبارییەكە لێرەوە دەستپێدەكات‬ ‫كە دوای كوژرانی رێژوان‌و برینداربوونی‬ ‫دەی��ان ك��ەس ل��ەم ش���ارەدا‪ ،‬دەب��وو‬ ‫سەرۆكی هەرێم‌و سەرۆكی حكومەت‬ ‫گەڕانێكیان ب��ەم ش���ارەدا بكردایە‌و‬ ‫ژووری ئۆپه‌راسیۆن‌و لێپێچینەوەیان‬ ‫لەڕووداوەكان دروستكردایە‪ ،‬دواتریش‬ ‫لەسەر ئ��ەو ن��اوزڕان��دن��ەی دەس��ەاڵت‬ ‫لە كوردستان لە میدیای جیهانیدا‬ ‫دەستیان لەكارەكانیان بكێشایەتەوە‪،‬‬ ‫ن��ەوەك بەپێی وتەكانی نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی سەرۆكی حكومەت‪ ،‬داوای‬ ‫هێزی زێڕەڤانی بۆ سلێمانی بكات‌و‬ ‫سەرۆكی هەرێمیش بەیاننامەیەكیش‬ ‫ن��ەخ��وازێ��ت داوای لێپێچینەوە لە‬ ‫بكوژانی رێژوان‌و دەیان بریندار بكات‪،‬‬ ‫ئاوایە سەرۆكایەتی میللەت‪.‬‬

RE

KL

AM

RE KL

AM

www.sbeiy.com

2011/2/22 ‫) سيَشةممة‬622( ‫ذمارة‬