خهڵکی ههولێر لهناو
ئاراس فهتاح لهسهر بارودۆخی سیاسیی
ماڵهکانی خۆیاندا
ههرێم دهدوێت
مانیان گرتووه
6
كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات
مــــاڵپهڕی نوێی رۆژنــام ه
تا ئێستا بکوژانی خۆپیشاندهران دهستگیر نهکراون
ژمارە ( )626سێشەممە 2011/3/22
20
رۆشنبیرهکانی پارتی لهبارهی خۆپیشاندانهکانهو ه چی دهڵێن؟
19
وەزیری پێشمەرگەو ناوخۆو بەرپرسانی ئاسایش پۆستەكانیان لێدەسەندرێتەوە
رۆژن��ام��ە :پەرلەمانی كوردستان ب��ڕی��اری��داوە؛ داوا بنەڕەتییەكانی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ،ل���ەپ���اڵ داوا هەنووكەییەكان جێبەجێ بكات، ل���ەو چ��وارچ��ێ��وەی��ەش��دا ب��ڕی��اری��دا حیزب لە میلیشیا رابماڵدرێت و وەزیری پێشمەرگەو ناوخۆو بریكارو ب��ەڕێ��وەب��ەری دەزگ���ا ئەمنییەكان ب��ە ك��ەس��ان��ی پ��س��پ��ۆڕو ب��ێ�لای��ەن دەسپێردرێت. لە دانیشتنی ژمارە ()7ی نائاسایی ل��ە رۆژی ()3/17دا ،پەرلەمانی كوردستان ،ئەو راپۆرتەی كە لە الیەن
لیژنەیەكی هاوبەشەوە پێكهێنرابوو لەبارەی داواكانی خۆپیشاندەرانەوە، بەزۆرینەی دەن��گ قبووڵكرد ،كە گرنگترینیان؛ دانانی نەخشە رێگایەكە بۆ جێبەجێكردنی داوا بنەڕەتییەكانی ئەنجومەنی كاتیی سەرای ئازادیی. لە خاڵی پێنجەمی راپۆرتی ئەو لیژنە هاوبەشەی لە پەرلەماندا پێكهێنرا، ئاماژە بە دانانی نەخشە رێگایەك كراوە لە الیەن خودی پەرلەمانەوە ب��ۆ جێبەجێكردنی داواك��اری��ی��ە بنەڕەتییەكانی خۆپیشاندەران ،كە لەنێویاندا باس لە هەڵوەشاندنەوەی
میلیشیای حیزبییو خاوەندارێتی حیزبەكان دەك��ات لە بوونی هێزی چ���ەك���دارو دەزگ����ای ه��ەواڵ��گ��ری�یو سیخوڕیی ،بە زۆری��ن��ەی دەنگیش راپۆرتی ئەو لیژنەیە پەسەندكراوە. ه��ەروەه��ا ل��ە داوا بنەڕەتییەكانی خۆپیشاندەرانیشدا لە خاڵی پێنجەمدا كە بە زۆری��ن��ەی دەنگی پەرلەمان پەسەند ك���راوە ،داوای سپاردنی وەزارەت�����ی پێشمەرگەو ن��اوخ �ۆو بەڕێوەبەرێتییەكانی ئاسایشو پۆلیس دەكات بە كەسانی پسپۆڕو بێالیەن، پەرلەمانیش بە زۆرینەی دەنگ ئەوەی
قبووڵكردووە. شێخ جەعفەر شێخ مستەفا ،وەزیری پێشمەرگە لە لێدوانێكیدا بە رۆژنامەی راگەیاند" :مادام پەرلەمان ئەو داوایانە قبووڵدەكات ،ئێمەش وەك هێزی پێشمەرگە قبووڵی دەكەین ،چونكە ئ���ەوان دەس��ەاڵت��ی ب��ڕی��اردان��ی��ان لە سەرووی ئێمەوەیە". پەرلەمان ،بەپێی قبووڵكردنی داوای خۆپیشاندەرانو هەنگاونان بۆ بڕیاردان لەسەر داواكانیان ،قبووڵیكردووە كە نابێت میلیشیای سەر بە حیزبەكان بمێنێت ،شێخ جەعفەر ،وتیشی" :ئێمە
هەر بڕیارێك لەالیەن پەرلەمانەوە دەنگی لەسەر بدرێت ،قبووڵمانەو جێبەجێی دەكەین". نەریمان عەبدوڵاڵ ،پەرلەمانتارو ل ه لیژنەی ئاسایشو ناوخۆو وتی: "دەسەاڵت لە گرنگترین شوێنو ئاستی بڕیارداندا دانی نا بە بوونی میلیشیای حیزبیی لە هەرێمی كوردستاندا ،كە پەرلەمانە". ناسك قادر وتەبێژی ئەنجومەنی كاتیی س��ەرای ئازادیی ،وتی" :بڕیارەكەی پەرلەمان دەستكەوتێكی گ��ەورەی ...بۆ ل3 خۆپیشاندەرانە
یاسای حیزبەكان: نابێت لە عێراقدا حیزب بازرگانی بكات رۆژن��ام��ە :بەپێی یاسای حیزبە سیاسییەكانی عێراق ،هەر حیزبێكی عێراق بە هەرێمیشەوە ،بەشداریی دوو خولی یەك ل��ەدوای یەكی دوو ه��ەڵ��ب��ژاردن ن��ەك��ات ،دادەخ��رێ �تو ح��ی��زب��ەك��ان��ی��ش ن��اچ��ار دەك��رێ��ن پارەكانیان لە بانكەكانی عێراقدا دابنێنو ك��اری بارزگانیش ئەنجام نەدەن. بەپێی ئەو پرۆژەیاسایە كە هەفتەی رابردوو حكومەتی عێراق پەسەندی ك��ردووەو ناردوویەتییە پەرلەمان، یاساكە رێ لە پەیوەندیی حیزبو هێزە چەكدارەكان دەگیرێتو رێگەش نادرێت ك��اری حیزبیی لەنێو ئەو هێزانەدا ئەنجام بدرێت. لەوبارەیەوە ،عامر عەبدوڵاڵ جەبار، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەسەر لیستی هاوپەیمانیی نیشتمانیی ،تایبەت بە رۆژنامەی راگەیاند" :ئەو یاسایە سەرچاوەی داه������اتو ب���ودج���ەی ه��ەڵ��م��ەت��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی حیزبەكان ئاشكرا دەكاتو حیزبەكانیش دەخات ه سەر رێڕەوی پێویستی خۆیو تێكەاڵویی دەسەاڵتی حیزبییو حكومەتو ئەركی ئۆپۆزسیۆنو حیزبی بەشداریكەریش لە حكومەتدا جیا دەكاتەوە" .بۆل 13
جەژنی نەورۆزتان پیرۆز
بهبۆنهی هاتنی سهری ساڵی کوردیو جەژنی نەورۆزهوه
ستافی رۆژنامە گەرمترین پیرۆزبایی ئاراستەی تەواوی خەڵكی كوردستان
لەناوەو دەرەوەی واڵت دەكاتو
هیواخوازین نەورۆزی داهاتوو لەژێر
سایەی حوكمڕانییەكی تەندروستو
دادپەروەردا بكەینەوە.
نرخ ( )750دینار
www.rozhnama.net
پەرلەمان دان بەبوونی میلیشیای حیزبیدا دەنێت
11
بریکاری وهزارهتی ناوخۆ:
لە هەولێر رێگە بەخۆپیشاندان نادەین رۆژن���ام���ه :پ��ارت��ی دیموكراتی كوردستان لە رێگەی بەرپرسە حكومییەكانییەوە رێگەنادات هیچ جۆرە خۆپیشاندانێك لەپایتەختدا ب��ك��رێ��ت ،خۆپیشاندان بەهەر ناوێكو بۆ هەر مەبەستێك بێت، رەتدەكرێتەوە. ل���ەدوای رووداوەك��ان��ی ()2/17 ەوە ،لەشاری هەولێر چەندینجار ه��ەوڵ��ی خۆپیشاندان دراوە، ب��ەاڵم دەس��ەاڵت لەو پارێزگایەو بەتایبەت لەناو ش��اری هەولێر رێگە بە خۆپیشاندان ن��اداتو بە ناڕاستەوخۆ ب��اری نائاسایی راگەیاندووە ،لەماوەی رابردووشدا، چەندین داواكاری بۆ خۆپیشاندان ل��ەش��اری هەولێر پێشكەش بە لیژنەی ئەمنیی ش��اری هەولێر كراوە ،بەاڵم رەتكراونەتەوە. فایەق تۆفیق ،بریكاری وەزارەتی ن��اوخ��ۆی حكومەتی هەرێمی كوردستان ،لەبارەی رێگریی لە خۆپیشاندانەكان بە رۆژنامەی راگەیاند" :بارودۆخی هەرێم باش نییە ،بۆچی رێگە بەئەنجامدانی خۆپیشاندان ب��دەی��ن ،هەروەها بۆچی لەپەنای ئەمەوە شتی تر بكرێت"،بریكاری وەزارەتی ناوخۆ، وتیشی" :پێم باشە خۆپیشاندان نەبێت لەم بارودۆخەدا" .بۆ ل7
ل8 هێزه دهمامکدارهکان لهبهردهم مهڵبهندی گهرمیانی یهکێتیدا. سهپاندنی باری نائاسایی رانهگهیهنراو له گهرمیان بهردهوامه!
فۆتۆ :تایبهت ب ه رۆژنامه
پەیامی نەوشیروان مستەفا بۆ خۆپیشاندەران :سهرۆکی ههرێم ،ناچێتە ژێرباری ئهم ه سهرهتای قۆناغێکی تازهی ه دەستگیركردنی بکوژانی هاواڵتییانهوه
له مێژووی میللهتهکهماندا رۆژنامە :نەوشیروان مستەفا رایگەیاند :خوێنی شەهیدەكانو خ��وێ��ن��ی ب���ری���ن���دارەك���انو ماندووبوونی خۆپیشاندەرەكان، ب��ەه��ی��چ ج���ۆرێ���ك ب��ەف��ی��ڕۆ ن��ەڕۆی��ش��ت��ووە ،بەڵكو ئەمە سەرەتای قۆناغێكی تازەیە لە مێژووی میللەتەكەماندا. ن��ەوش��ی��روان م��س��ت��ەف��ا ،ل��ەو پ��ەی��ام��ەی��دا ك���ە ب��ەب��ۆن��ەی جەژنی ن��ەورۆزەوە ئاراستەی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەرانو خەڵكی كوردستانی كرد لە ن��اوەوهو دەرەوەی واڵت ،س��ەرب��اری پیرۆزبایی جەژن ،وتی" :بەهیچ
شێوەیەك تەنازول ناكەین لە داوا رەواكانی خۆپیشاندەران، بەڵكو رێ��ز ل��ە داواك��ان��ی��ان دەگ����ری����نو پ��ش��ت��ی��وان��ی��ی��ان دەكەینو بەهەموو توانامانەوە هەوڵدەدەین كە جێبەجێیان بكەین". ئومێدم وایە لەسەر داواكانتان س��وورب��ن ،لەسەر داواكارییە رەواك��ان��ت��ان ب��ەردەوام��ب��ن، خ���وای گ���ەورە پشتیوانتان ب��ێ��ت ،ئ��ێ��م��ەش ئ���ەوەن���دەی لەتواناماندابێت ،پشتیوانیتان دەكەین.
...بۆ ل2
رۆژنامە :بە رای چاودێرانی سیاسیی ،دوایین وت��اری مەسعود بارزانی ،ئاماژەیەكە ب���ۆ ئ������ەوەی ن��ای��ەوێ��ت تۆمەتبارانی حیزبەكەی بداتە دادگاو تایبەتكردنی وتارەكەی لەسەر سلێمانی لەبارەی ناڕەزاییەكانەوەو باسنەكردنی لە هەولێر، ب��ۆ ئ���ەوە دەگ��ەڕێ��ن��ن��ەوە ك���ە دەی����ەوێ����ت ب��ڵ��ێ��ت، ن���اڕەزای���ی���ەك���ان تەنیا لەسنووری سلێمانیدا هەن. مەسعود بارزانی ،سەرۆكی هەرێم ،جارێكی تر وشەی "ف��ی��ت��ن��ەی��ی" ل��ەدوای��ی��ن وت��اری خۆیدا رووب��ەڕووی
خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ك����ردەوە، هەروەها بەهیچ شێوەیەك نە داوای لێبووردنی كرد، نە ئ��ام��اژەی ب��ەوەك��رد كە پێویستە تۆمەتباران بدرێنە دادگا. بە بۆچوونی چ��اودێ��ران، ب��ارزان��ی ل��ە وت��ارەك��ەی��دا، ئ����ەوەن����دەی ل��ەخ��ەم��ی س��ووت��ان��دن��ی ج��ام��ان��ەی س���وورو بەردبارانكردنی بارەگای حیزبەكان بوو، ئەوەندە گوێی بە كوژرانو برینداركردنی هاواڵتییان نەدا ،لەكاتێكدا تا ئێستا ( )8ك���وژراو و زیاتر لە ( )200بریندار هەیە.
ب��ارزان��ی ،وت��ی" :من قەت ن��ات��وان��م ق��ەن��اع��ەت بكەم كە لە ()2011دا لەشاری سلێمانی ،خەڵكی سلێمانی، جامانەی سوور بسووتێنن". هەروەها وتی" :من دڵنیام ئەوانە فیتنەیان كردووە". بارزانی ،بەهیچ شێوەیەك ئاماژەی بەو دەستگیركردنو رێگریكردنەی هاواڵتییان ن����ەدا ب��ۆ ئ��ەن��ج��ام��دام��ی خ���ۆپ���ی���ش���ان���دان دژی گەندەڵییو نایەكسانیی ك��ە ل��ە هەولێرو لەالیەن ح���ی���زب���ەك���ەیو دەزگ����ا ئەمنییەكانەوە
سهرنجڕاکێشترین دزیی نهوت، بهڵێندهرێکی کورد دهیکات
ل10
پارتیو یهکێتی بۆن ه نهتهوهییهکان ب ه حیزبیی دهکهن
...بۆ ل2
عەلی باپیر :بەم میكانیزمەی ئێستا سەد هەڵبژاردنی پێشوەخت بكرێت ،زیاتر خەڵك بێزار دەكات
2
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
ناسک قادر :ئێستا نەك حیزب ،بەڵكو زۆر سەركردە دەبینی خاوەنی میلیشیایەو هەر كاتێك بە خواستی ئەو نەجوڵێیتەوە ،رەنگە بتكوژێت
دەسەاڵت لە بەرزترین ئاستدا دان بە بوونی میلیشیادا دەنێت وەزیری پێشمەرگەو ناوخۆو بەرپرسە ئەمنییەكان پۆستەكانیان لێدەسەندرێتەوە
راپۆرتی :شۆڕش خالید
...........................................................
پ���ەرل���ەم���ان���ی ك��وردس��ت��ان ب��ڕی��اری��داوە؛ داوا بنەڕەتییەكانی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ،ل��ەپ��اڵ داوا هەنووكەییەكان جێبەجێ بكات ،لەو چوارچێوەیەشدا وەزیری پێشمەرگەو ناوخۆو بریكارو بەڕێوەبەری دەزگا ئەمنییەكان بە كەسانی پسپۆڕو بێالیەن دەسپێردرێتو حیزب لە میلیشیا رادەماڵدرێت. دەس�����ەاڵت ،ل��ەژێ��ر ف��ش��اری خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ی ج����ەم����اوەرو ئۆپۆزسیۆندا ،لە بەرزترین ئاستی بڕیارداندا ،دانی بە بوونی میلیشیای حیزبیدا ناوەو پەرلەمانتارانی سەر بە دەسەاڵتیش قبووڵیان كردووە حیزبەكانیان لە هێزی چەكدار رابماڵرێت.
بەڕێوەبەرێتییەكانی ن��اوخ��ۆو ئاسایشو پۆلیس دەكات بە كەسانی پسپۆڕو بێالیەن ،پەرلەمانیش بە زۆرینەی دەنگ ئەوەی قبووڵكردووە.
پ����ەرل����ەم����ان داواك�����ان�����ی دەس���ەاڵت دان ب��ە میلیشیای خۆپیشاندەرانی قبووڵكردووە لــــــە دانـــیـــشــتنی ژمارە حیزبیدا دەنێت
()7ی نــــائــاسایی ل��ە رۆژی ()3/17دا ،پەرلەمانی كوردستان ئ���ەو راپ���ۆرت���ەی ك��ە ل��ە الی��ەن لیژنەیەكی هاوبەشەوە پێكهێنرابوو لەبارەی داواكانی خۆپیشاندەرانەوە، قبووڵكرد ،كە گرنگترینیان؛ دانانی نەخشە رێگایەكە بۆ جێبەجێكردنی داوا بنەڕەتییەكان. لە خاڵی پێنجەمی راپۆرتی ئەو لیژنە هاوبەشەی لە پەرلەماندا پێكهێنرا ،ئاماژە بە دانانی نەخشە رێگایەك ك��راوە لە الی��ەن خودی پەرلەمانەوە بۆ جێبەجێكردنی داواك���اری���ی���ە ب��ن��ەڕەت��ی��ی��ەك��ان��ی خۆپیشاندەران ،كە لەنێویاندا باس لە هەڵوەشاندنەوەی میلیشیای حیزبییو خاوەندارێتی حیزبەكان دەك��ات لە بوونی هێزی چەكدارو دەزگ��ای هەواڵگرییو سیخوڕیی، بە زۆرینەی دەنگیش راپۆرتی ئەو لیژنەیە پەسەندكراوە. هەروەها لە داوا بنەڕەتییەكانی خۆپیشاندەرانیشدا ،ل��ە خاڵی پێنجەمدا ،كە بە زۆرینەی دەنگی پەرلەمان پەسەند ك��راوە ،داوای سپاردنی وەزارەت���ی پێشمەرگەو
رایدەیگەنن؛ پەرلەمانتاران ق��ب��ووڵ��ك��ردن��ی ئ���ەو داوای���ان���ەی خۆپیشاندەران لە الیەن پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان��ەوە ك��ە ب��ە بەرزترین دەس��ەاڵت��ی ب��ڕی��اردان دادەن��رێ��ت، دانپێدانانی رەسمیی دەسەاڵتە بە بوونی میلیشیای حیزبیی لە هەرێمی ك��وردس��ت��ان ،لە كاتێكدا پێشتر دەس��ەاڵت بوونی هێزی چەكداری سەر بە حیزبەكانیان رهتدەكردەوە. شێخ جەعفەر شێخ مستەفا، وەزیری پێشمەرگە لە لێدوانێكیدا بە رۆژن��ام��ەی راگەیاند« :م��ادام پەرلەمان ئەو داوایانە قبووڵدەكات، ئێمەش وەك هێزی پێشمەرگە قبووڵی دەك��ەی��ن ،چونكە ئ��ەوان دەسەاڵتی بڕیاردانیان لە سەرووی ئێمەوەیە». پەرلەمان ،بەپێی قبووڵكردنی داوای خۆپیشاندەرانو هەنگاونان بۆ ب��ڕی��اردان لەسەر داواكانیان، قبووڵیكردووە كە نابێت میلیشیای سەر بە حیزبەكان بمێنێت ،شێخ جەعفەر ،وتیشی« :ئێمە هەر بڕیارێك لە الی��ەن پەرلەمانەوە دەنگی لەسەر بدرێت ،قبووڵمانەو
جێبەجێی دەكەینو رێگریی ناكەین، ب��ۆچ��وون��ی پ��ەرل��ەم��ان بۆچوونی ئێمەیە». نەریمان عەبدوڵاڵ ،پەرلەمانتارو ئەندامی لیژنەی ئاسایشو ناوخۆو ئەنجومەنی خۆجییەكان وت��ی: «رۆژی ( )3/17دەس��ەاڵت لەژێر ئەو بارودۆخەی كە دروستبووەو لە گرنگترین شوێنو ئاستی بڕیارداندا، دان���ی ن��ا ب��ە ب��وون��ی میلیشیای حیزبیی لە هەرێمی كوردستاندا ،كە پەرلەمانی كوردستانە». ئ��ەو وت��ی« :ئ���ەوەی پێشتر ئینكاریی ل��ە ب��وون��ی میلیشیای حیزبیی ك��ردب��ێ��ت ،ئ���ەوە تەنیا خۆڵی كردووەتە چاوی خەڵكەوەو ویستوویەتی راستییەكان نەڵێت». رووداوەكــــــــەی لــــــە ()2/17دا ،میلیشیای حیزبیی بە روونی دەرك��ەوت ،كاتێك بەبێ ئاگاداریی سەرۆكی حكومەت لە الیەن جێگری سەرۆكی پارتییەوە هێزی زێرەڤانی رەوانەی سلێمانی كرا. ش��ێ��خ ج��ەع��ف��ەر ،وەزی����ری پێشمەرگە ئەوەشی وت« :بەاڵم دەب���ێ���ت ه��ێ��زی پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەی حیزبەكان لە چ��وارچ��ێ��وەی ئەو هێزانەدا جێگەیان بكرێتەوە ،چونكە ئەو هێزانەی كە سەر بە حیزبەكانن، پێشتر دەستكەوتیان هەبووە، خانەنشینكراوەكانیش بە هەمان
شێوە بمێننەوە». تائێستا جگە لە چەند لیوایەك، دەیان لیوای تری سەر بە یەكێتیو پارتی یەكیاننەگرتووەتەوەو لە الیەن حیزبەكانەوە ئاراستە دەكرێن، جگە لەوەی چەند فەوجو لیوایەك لە الی��ەن خ��ودی سەركردەكانی ح��ی��زب��ەك��ان��ەوە س��ەرك��ردای��ەت��ی دەكرێنو لەژێر چەتری وەزارەت��ی پێشمەرگەشدا نین. ئیسماعیل مەحمود ،سەرۆكی لیژنەی ناوخۆو ئاسایشو ئەنجومەنە خۆجێییەكان ،ل��ەب��ارەی ئ��ەوەی قبووڵكردنی ئەو داوایانە دانپێدانانە بە میلیشیای حیزبیی ،بە رۆژنامەی راگەیاند« :هەموومان دەزانین تائێستا هێزەكانی پێشمەرگە یەكیان نەگرتووەتەوە ئەوە راستییە، كە پێویست بوو یەكبگرنەوە ،بەاڵم ناتوانم بڵێم؛ حیزب ئاراستەیان دەكات». وتەبێژی ئەنجومەنی كاتیی سەرای ئازادیی ،لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژن��ام��ە ،وت��ی« :جێبەجێكردنی خاڵی چ���وارەمو پێنجەمی داوا بنەڕەتییەكانمان ،وادەكات رووداوی ه��اوش��ێ��وەی ( )2/17دووب���ارە نەبێتەوە». ناسك ق��ادر ،ه��ەروەه��ا وتی: «ئێستا ن���ەك ح��ی��زب ،بەڵكو زۆر س��ەرك��ردە دەبینی خاوەنی میلیشیایەو هەر كاتێك بە خواستی ئەو نەجوڵێیتەوە ،رەنگە بتكوژێت، بۆیە پێموایە؛ ئەو دوو داوایە زۆر زۆر سەرەكیین».
وەزی��ران��ی پێشمەرگەو ناوخۆ دەبێت پۆستەكانیان جێبهێڵن
لە چوارچێوەی ب��ڕی��اردان بۆ داواكارییەكانی جێبەجێكردنی خ���ۆپ���ی���ش���ان���دەران ل���ەالی���ەن پەرلەمانەوە ،هەریەكە لە وەزیرانی پێشمەرگەو ناوخۆو بەڕێوەبەرە گشتییەكانی دەزگ��ا ئەمنییەكانی پۆلیسو ئاسایش ،پۆستەكانیان لێدەسەندرێتەوەو دەدرێنە كەسانی بێالیەن. محەمەد قەرەداغی ،سكرتێری ئەنجومەنی وەزیران لە لێدوانێكیدا بە رۆژنامەی راگەیاند« :قسەو باس
لە بارەی گۆڕانكاریی وەزارییەوە هەیە ،بەاڵم تائێستا هیچ وەزارەتێك بە روونیی دیارینەكراوەو جارێ هەر قسەیە» ،وتیشی« :ئەو دەنگوباسە دوای ئەو رووداوانەی دروستبووە، زیاتر قسەی لێوە دەكرێت». لە یەكەم دانیشتنی نائاسایی پەرلەماندا ،سەبارەت بە رووداوەكەی ( ،)2/17بەپێی چەند زانیارییەكی رۆژن��ام��ە ،لیستی كوردستانیی ویستوویەتی چەند گۆڕانكارییەكی وەزاریی بكاتە بەرنامەی لیستەكەی، بەاڵم بە هۆی ئەوەی كۆكنەبوون لەسەر چۆنیەتی گۆڕانكارییەكان، ئەو هەوڵە نەخراوەتە بەرنامەی لیستەكەیەوە. بەپێی زانیارییەكان ،ئەو كات قسەوباسی گۆڕینی وەزیری كارەباو دارایی باسكراوە ،لەكاتێكدا داوای خۆپیشاندەران زیاتر گۆڕانكارییە لە وەزارەتە ئەمنییەكان. محەمەد ق���ەرەداغ���ی ،وت��ی:
مادام پەرلەمان ئەو داوایانە قبووڵدەكات، ئێمەش قبوهوڵی دەكەین ،چونكە ئەوان دەسەاڵتی بڕیاردانیان لە سەرووی ئێمەوەیە
«ئەوەی باسكرابێت لە حكومەتدا، گۆڕانكاریی بنچینەیی نییە ،بەڵكو تەنیا گۆڕینی چەند وەزیرێكە»، بەبێ ئەوەی ئاماژە بە هیچ وەزیرێك بكات. لـــــــە دانیشتنی رۆژی ()3/17دا ،بڕیاردرا لیژنەیەك لە ئەندامانی هەموو فراكسیۆنەكانی پەرلەمانی كوردستان بە ناوی (لیژنەی دیالۆگی نیشتمانیی) ،بۆ دانانی نەخشە رێگای جێبەجێكردنی داوا بنەڕەتییەكانی خۆپیشاندەران پێكبهێنرێت. نەریمان عەبدوڵاڵ ،پەرلەمانتاری فراكسیۆنی گۆڕان كە ئەندامی ئەو لیژنەیەیە ،وت��ی« :ئ��ەو لیژنەیە ب��ۆ دان��ان��ی ن��ەخ��ش��ە رێ��گ��ای��ەك پێكدەهێنرێت ،بۆ جێبەجێكردنی ئەو داواكارییانە». شێخ جەعفەر ،ئامادەیی خۆی نیشاندا بۆ جێهێشتنی پۆستەكەی، لە حاڵەتێكدا ئەگەر پەرلەمان بڕیاری لەسەر بدات ،وتی« :ئەگەر پ��ەرل��ەم��ان ب��ڕی��ار ب���دات ،ئێمەش جێبەجێی دەك��ەی �نو پۆستەكان بەو الیەنە دەسپێرین كە پەرلەمان بڕیاریداوە». ناسك ق��ادر ،رایگەیاند؛ كە ئەوان سوورن لەسەر ئەوەی حیزبی چەكدار نەمێنێتو وتی« :حیزب چەكداری پێویست نییە ،نابێت ناو شار چەكداری لێبێت ،ئەوە مەترسییە لەسەر ئەمنی قەومی». ئیسماعیل مەحمود ،ئەندامی لیژنەی دیالۆگی نیشتمانیی ،وتی: «لیژنەكە پێكهاتووە ،ب��ەاڵم تا دەستپێنەكەین گفتوگۆكانمان ناتوانین چۆنیەتی میكانیزمی جێبەجێكردنی ئ���ەو داوای��ان��ە روونبكەینەوە». بەاڵم نەریمان ،متمانەی بەوە نییە حیزبو حكومەت بڕیارەكانی پەرلەمان جێبەجێبكەن ،وتی: «م��ت��م��ان��ە ب���ەو دەس���ەاڵت���ە زۆر كەمبووەتەوە ،بەاڵم ئەم بارودۆخەی ئێستا لە كوردستان دروستبووە، خ��اڵ��ی وەچ��ەرخ��ان��ی فیكرییو ئیرادەیەو دەسەاڵت چیتر ناتوانێت یاریی بە هەستی خەڵك بكات».
دادگا ( )35ملیۆنی قەرەبووكردنەوەی پارتی هەڵدەوەشێنێتەوەو رۆژنامەی هەولێریش سزادەدرێت راپۆرتی :رۆژنامە
...............................................................
س���ەرۆك���ای���ەت���ی���ی دادگ�����ای تێهەڵچوونەوەی ناوچەی هەولێر، بە قازانجی رۆژنامەنووس ،سۆران عومەر ،حوكمی قەرەبووكردنەوەی ( )35م��ل��ی��ۆن دی��ن��اری پ��ارت��ی دیموكراتی كوردستانی بەناڕەوا دان���او ب��ەت��ەواوی��ی ئ��ەو حوكمەی هەڵوەشاندەوە. پاش ئەوەی پارتی دیموكراتی كوردستان لە مانگی ئابی ساڵی راب���ردوو ،سكااڵی لەسەر خاوەن ئیمتیازو سەرنووسەری گۆڤاری رێگامەگەزین تۆمار ك��ردو داوای قەرەبووی ( )500ملیۆن دیناری دەك�����ردو ل��ە ()2010/12/12 دادگای بەرایی ،حوكمی قەرەبووی ( )35ملیۆن دی��ن��اری سەپاند بەسەر گۆڤاری ن��اوب��راودا ،بەاڵم
ل��ە ئیستیئنافكردنەوەی ئەو حوكمەدا ،سەرۆكایەتیی دادگای تێهەڵچوونەوەی ناوچەی هەولێر، حوكمەكەی بەناڕەوا داناو بەتەواویی ئەو حوكمەی هەڵوەشاندەوە. دادگ��ای بەرایی ()4ی شاری هەولێر لە ()2010/12/12دا بەبڕیاری ژمارە (/1664ب ،)2010/4حوكمی خ��اوەن ئیمتیازو سەرنووسەری گ��ۆڤ��اری رێگامەگەزینی دەرك��رد بە قەرهبووكردنەوەی بڕی ()35 ملیۆن دینار بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان ،ئەمەش لەبەرامبەر باڵوكردنەوەی راپۆرتێكو وتارێكدا بوو كە لە ژمارە ()16ی گۆڤاری ناوبراودا كە لە ()2010/5/15دا باڵوكرابووەوە بەناونیشانی (پارتی وەك بكوژی سەردەشت عوسمان تۆمەتبار دەك��رێ��ت)و (پێویستە سەرۆك دەست لەكاربكێشێتەوە)، بۆیە سكرتێری مەكتەبی سیاسیی
پارتی دیموكرات (فازڵ میرانی)، داوای لەسەر سەرنووسەرو خاوەن ئیمتیازی گۆڤارەكە (سۆران عومەرو شەنكار عەبدوڵاڵ) تۆماركردو داوای قەرەبووی ( )500ملیۆن دیناری دەكرد. پاش ئەوەی پارتی دیموكرات بڕیاری دا تەنازول لەسكااڵكانی ب��ك��ات ،گ��ۆڤ��اری رێگامەگەزین بڕیاری دا حوكمەكە ئیستیئناف بكاتەوە ،بۆیە كاتێك بریكارەكانی مەكتەب سیاسیی پارتی ،نووسراوی تەنازولیان ل��ەداواك��ە پێشكەشی دادگای تێهەڵچوونەوە كرد ،بەاڵم دادگا ئەو تەنازولەی پارتی دیموكراتی رەت��ك��ردەوەو لیژنەیەكی پێكهێنا بە سەرۆكایەتیی جێگری سەرۆكی دادگ��ای تێهەڵچوونەوەی ناوچەی هەولێر ،دەرب��ارەی تێهەڵچوونەوە لەسزادانی سەرنووسەرو خاوەن ئیمتیازی گۆڤاری رێگامەگەزین بە
پێ بژاردنی ( )35ملیۆن دینار بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان. ل����ە ك���ۆت���ای���ی���دا ،ب��ەپ��ێ��ی ژمـــــــــــــــــــــارە ب��ڕی��اری (/33س)2011/ی سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی دادوەریی ،سەرۆكایەتیی دادگ��ای تێهەڵچوونەوەی ناوچەی ه��ەول��ێ��ر ك��ە ل������ە()2011/2/16 دا حوكمی پێدەرچووە، تێیدا حوكمەكەی دادگای ب��ەرای��ی ()4ی هەولێر ژم��ارە (/1664ب)2010/4 بەتەواوەتی هەڵوەشایەوە كە لە ()2010/12/12دا دەرچووبوو. ل��ەل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا ،س���ۆران ع��وم��ەر ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی ئەو حوكمەی دادگای بەرایی هەولێری بەدەستكەوتێكی گەورە وەسفكرد ل��ەب��ەرام��ب��ەر ئ���ەوەدا ك��ە پارتی دیموكرات پێی واب��وو ،تەشهیری پێكراوە ،بۆیە سكااڵی تۆماركردووەو
حكومدراوین ،بەاڵم خۆشبەختانە لە تێهەڵچوونەوەی بڕیارەكەدا، ئەوە سەلمێنرا كە ئێمە تەشهیرمان ب��ە پ��ارت��ی ن���ەك���ردووە ،بەڵكو ب�������ووە ئ���ەم���ە ش���ااڵوێ���ك گۆڤارو ب����ۆ س���ەر
رۆژن��ام��ەو قەڵەمە ئ��ازادەك��ان. ل���هالی���ەك���ی ت������رەوە ،دادگ����ای ب��ەرای��ی ()3ی ش���اری هەولێر، رۆژی( )2011/2/27س��زای ()3 ملیۆنو ( )500هەزار دیناری بەسەر رۆژنامەی هەولێردا سەپاند ،ئەمەش لەبەرامبەر ئەو تەشهیرەی كە لە ژمارەی ( )783دا بە رۆژنامەنووس سۆران عومەری كردبوو. رۆژن����ام����ەن����ووس ،س����ۆران عومەر ،لە روونكردنەوەیەكدا كە باڵویكردووەتەوە« :،دادگای بەرایی ()3ی ش���اری ه��ەول��ێ��ر ،س��زای قەرەبووی مادیی ( )3ملیۆنو ( )500هەزار دیناری سەپاند بەسەر سەرنووسەرو خاوەن ئیمتیازی ئەو رۆژنامەیەدا، تا وەك س��زای مادییو ئ�����ەدەب�����ی ل��ێ��ی��ان وەربگیرێتو بدرێت بە من».
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
«وەرگرتنەوەی مۆڵەتی خۆپیشاندان لە پارێزگاری هەولێر نایاساییە» ب��ەرزان عەلی حەمە :ك��اروان ساڵح، ئەندامی لیژنەی ناوخۆ لە پەرلەمانی كوردستان بە رۆژن��ام��ەی راگەیاند: «وەرگرتنەوەی مۆڵەتی خۆپیشاندان لە پارێزگاری هەولێر پێشێلكاریی ی��اس��ای رێكخستنی خۆپیشاندانەو
پەیامی نەوشیروان مستەفا بەبۆنەی جەژنی نەورۆزەوە خۆشەویست،
هاواڵتییانی خۆشەویست بەبۆنەی جەژنی نەورۆزهوە ،پیرۆزباییتان لێدەكەم. پیرۆزبایی لەیەك بەیەكتان دەكەم .پیرۆزبایی لەهەموو كوردێك دەكەم لەسەرتاسەری كوردستانداو پیرۆزبایی لەهەموو كوردێك دەكەم ک ه لەهەر جێگایەكی ئەم جیهانەدا بێت .ئومێدم وای��ە ساڵی داهاتوومان، كوردستانێكی خۆشتر ،واڵتێكی ئاوەدانتر ،گەلێكی ئازادتر ،ژیانێكی خۆشترمان هەبێت. زۆرم حەزدەكرد ،زۆرم پێخۆش بوو ،ئەمڕۆ كە لەناو ئێوەدا بوومو حەزمدەكرد چەند پەیامێكتان پێ رابگەیەنم. لەپێش هەموو شتێكەوە ،دەمەوێت سەرەتای قسەكانم بەوە دەستپێبكەم كە ساڵوی خۆمو هاوڕێكانم دەنێرم بۆ گیانی پاكی ئەو شەهیدانەی لەچەند هەفتەی رابردوودا شەهیدبوون ،ساڵوی خۆمو هاوڕێكانم دەنێرم بۆ هەموو ئەو بریندارانەی كە لەو رووداوانەدا برینداربوون. بۆ هەموو ئەو خۆپیشاندەرە خۆشەویستانەی كە لەچەند رۆژی رابردوودا ماندووبوونو دڵنیایان دەكەمەوە لەوەی كە خوێنی شەهیدەكانو خوێنی بریندارەكانو ماندووبوونی خۆپیشاندەرەكان ،بەهیچ جۆرێك بەفیڕۆ نەڕۆیشتووە ،بەڵكو ئەمە سەرەتای قۆناغێكی تازەیە لەمێژووی میللەتەكەماندا .ئەگەر لەوەوپێش قۆناغی جێگیركردنو سەقامگیركردنی هەرێمی كوردستان بووبێت ،ئێستا قۆناغی رێكخستنەوەی ناوماڵی كوردە لەسەر بنچینەی دادپ��ەروەری��ی كۆمەاڵیەتی ،ئەوە سەرەتایەكە بۆ ئەوەی كە واڵتێكی خۆشتر ،واڵتێكی ئاوەدانتر ،گەلێكی بەختیارترمان هەبێت. لێرەوە ،دەمەوێت ئەو پەیامەتان پێڕابگەیەنم كە سلێمانی بەتەنیا شاری من نییە ،سلێمانی بەتەنیا شاری گۆڕان نییە ،سلێمانی شاری هەموو رێكخراوە سیاسییەكانە .سلێمانی ش��اری هەموو كوردێكە. سلێمانی ش��اری هەولێرییەكانە .سلێمانی شاری دهۆكییەكانە .سلێمانی شاری كەركوكییەكانە .سلێمانی شاری خانەقینییەكانە .سلێمانی شاری سنجارییەكانە. سلێمانی شاری هەموو كوردێكە كە پێی خۆشبێت لێی بژی .سلێمانی یەكێكە لەشارەكانی كوردستانو ئەمڕۆ شانبەشانی شارەكانی كوردستان جەژنی نەورۆز پیرۆز دەكات .ئومێدم وایە لەكوردستانی ئازاددا ،سلێمانی وەك بەشێك لەكوردستانی ئازاد هەمیشە لەپێشكەوتندا بێت شانبەشانی شارەكانی تر. لێرەوە ،دەمەوێت دیسانەوە پەیامێكی تر رابگەیەنم ئەویش ئ��ەوەی��ە ،كە گفتوگۆ ل��ەالی ئێمە جۆرێكە لەخەباتو تێكۆشان .هەروەك خۆپیشاندانو ئیعتسامی مەدەنیو رێپێوان تێكۆشانە ،بەهەمان شێوەش گفتوگۆ جۆرێكە لەخەباتو تێكۆشانو دڵنیایان دەكەینەوە ل��ەوەی كە ئێمە بەهیچ جۆرێك بازنادەین بەسەر داواكاریی خۆپیشاندەراندا ،بەهیچ تەنازول ناكەین لە داواكانی ئەوان ،بەڵكو رێز لە داواكانیان دەگرینو پشتیوانییان دەكەینو بەهەموو توانامانەوە هەوڵدەدەین كە جێبەجێیان بكەین. ئێمە لەگفتوگۆكانماندا سوورین لەسەر ئەو ()7 خاڵەی كە لەبەیانی ()1/29دا باڵومانكردووەتەوە، سوورین لەسەر ئەوەی كە هەوڵبدەین بەند بە بەندیان جێبەجێبكەین ،چونكە پێمان وای��ە ،هەموو كێشەو گیروگرفتەكانی هەرێمی كوردستان ،لەو چەند خاڵەدا كۆكراونەتەوە. جارێكی تر پیرۆزباییتان لێدەكەم ،ئومێدم وایە هەمیشە لەخۆشیدابن ،ئومێدم وایە لەسەر داواكانتان سووربن ،لەسەر داواكارییە رەواكانتان بەردەوامبن، خوای گ��ەورە پشتیوانتان بێت ،ئێمەش ئەوەندەی لەتواناماندابێت ،پشتیوانیتان دەكەین. پاشماوهی ...بارزانی ،ناچێتە ژێرباری دەستگیركردنی رێگرییان لێدەكرێت ،رێبوار كەریم، مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی سلێمانی ،بە رۆژنامەی وت: «مەسعود بارزانی ،بەهۆی ئەوەی سەرۆكی پارتیشە ،دەیەوێت ئەو بارودۆخەی لەسلێمانی هەیە بكاتە گۆڕەپانی یەكێتییەوە»و هەروەها وتی« :نایەوێت وانیشانی بدات كە ناڕەزایی لەهەولێر هەیە».
خۆپیشاندەرانی
لە یاساكەشدا نەهاتووە كە هەولێر پایتەختەو دەبێت دەسەاڵتی مۆڵەتدان بەخۆپیشاندان بخرێتەوە دەستی وەزیرو پارێزگار سەرۆكی یەكەی ئیدارییەو هەولێریش وەك��و هەموو شارەكانی تری كوردستان پارێزگایەو دەسەاڵتی
مۆڵەتی خۆپیشاندان الی سەرۆكی یەكەی ئیدارییە كە پارێزگارە ،ئەو پەرلەمانتارە ئاماژە بەوە دەكات كە ئەو هەنگاوە پاساوو بیانوویەكی حیزبییە بۆ ئەوەی خۆپیشاندان لەهەولێر نەكرێتو هاوكاتیش پێشێلكاری روونی یاسای
رێكخستنی خۆپیشاندانە». لەچەند رۆژی راب���ردوودا بە بیانووی ئەوەی كە هەولێر پایتەختە ،لیژنەیەكی ئەمنیی دروستكراوەو مۆڵەت پێدانی خۆپیشاندان لە پارێزگار سەنرایەوەو خرایە دەستی وەزیری ناوخۆ.
بۆچی سەرنووسەری رۆژنامە دەستی لەكار كێشایەوە؟ رۆژنامە ..............................................................
ئ�����ازاد چ����االك س���ەرن���ووس���ەری «رۆژن��ام��ە» ،كە لەبەرامبەر تێپەڕینی هەڵەیەك بەسەر رۆژنامەكەیدا دەستی لەكار كێشایەوە ،لەم چاوپێكەوتنەدا روون��ك��ردن��ەوە ل��ەس��ەر ئ��ەو هەڵەیەو دەستلەكاركێشانەوەكەی دەخاتەڕوو. رۆژن��ام��ە :ل��ە ژم���ارەی راب���ردووی رۆژنامەكەمان وتاری نووسەرێكی خەڵكی هەولێر ب�ڵاوب��ووهوە ،كە تێیدا چەند وشەیەكی نەشیاوی تێدایە ،چۆن بوو ئەو هەڵەیە روویدا؟ * بۆ ئەوەی وەاڵمی ئەم پرسیارە ب��دەی��ن��ەوە ،دەب��ێ��ت ب��پ��رس��ی��ن ،ئایا رۆژنامەی رۆژنامە ،یان هەر كەناڵێكی تری كۆمپانیای وشە ،پێشتر رێی بەو جۆرە وشانە داوە باڵوببنەوە؟ پێموایە، بەشێوەیەكی گشتیی هەموو كەناڵەكانی راگەیاندن خۆیان لە باڵوبوونەوەی ئەو جۆرە وشانە دەپارێزنو تەنیا لە هەندێك بابەتی ئەدەبیو لە چیرۆكو رۆماندا لەو باسە تایبەتییانەدا قوڵ دەبنەوە ،دەنا لە راگەیاندنی حیزبە سیاسییەكاندا ئەگەر ش��ەڕی ناوخۆی لێدەركەیت ،تەنانەت قسەی زبری سیاسیش الی كەمینەیەك نەبێت ،بێزراو بووە. لە نووسینێكی راب��ەر ف��اری��ق ،كە رۆژنامەنووسەو خەڵكی شاری هەولێرە، وەك چیرۆك بەسەرهاتی خۆی لەو شارە دەگێڕێتەوە ،كە چۆن بەهۆی لێدوانێكەوە لە دەزگ��اك��ەی كە ك��اری تێدا دەك��ات، دەریان كردووەو چۆن دەسەاڵت لە هەولێر مامەڵەیان لەگەڵدا كردووە. ئ��ەو نووسینە ،دوو س � ێ وش��ەی تێدایە كە من الی خۆمەوە ،المبردنو خەتم بەسەردا هێنان ،هەروەها باس لە ئوتێلێكیش دەك��ات كە چەند ه��ەرزانو پیس بووە ،بەاڵم ناوی ئوتێلەكەم البرد، چونكە دەبێتە ناوزڕاندنی ئەو ئوتێلە، جگە لەوە لە كۆتایی نووسینەكەیدا رەخنە لە (سەرانی گۆڕان) دەگرێت ،بەاڵم وەكو خۆی هێشتمەوە ،الم ئاسایی بوو كە رەخنە لە گۆڕان بگرێتو ئەوەی وتارەكە بخوێنێتەوە هەموو ئ��ەم راستییانەی بەرچاو دەكەوێت.
بەداخەوە ،ئەو رۆژە بەڕێوەبەرێكی نووسینمان لە ماڵەوە نەخۆش بوو، ئەویتریشیان هەم سەرگەرمی رۆژنامەكەو هەمیش س��ەرگ��ەرم��ی م��اڵ��پ��ەڕی نوێی رۆژنامە ب��وو ،بۆیە كاتێك ئەو بابەتە لە كۆمپیوتەرەوە چ��ووە سەر ماكێتی ئامادەكراو بۆ چاپخانە ،ئەو چەند وشەیە دووبارە هاتنەوەو دواتریش باڵوبوونەوە. رۆژنامە :لەرۆژنامەدا سیستمێك هەیە (پاداشت و سزا) ،ئێوە لەبەرامبەر ئەو كەمتەرخەمییەدا چیتان كرد؟ *ئ����������ەوەی راس�����ت�����ی ب��ێ��ت، بەسەرسوڕمانەوە ئەو خەبەرەم بیست، چونكە ئەگەر بابەتەكەم نەبینیایەو ئەو چەند وشانەم بە دەستی خۆم النەبردایە،
بكێشێتەوە ،چونكە هاواڵتیی شەهیدو بریندار بوون ،هێزەكانی سەر بە حیزبو حكومەت دەمامك دەپۆشنو (نالیا)و خێمەكانی سەرای ئازادییو بارەگاكانی گۆڕان تااڵن دەكەنو دەیسووتێنن ،هەر لە سێبەری حوكمڕانیی ئەودا ،جوڵە بە هێزی سەربازییو تانكو تۆپ دەكرێت بۆ یەكالییكردنەوەی كێشەی سیاسیی ناوخۆی هەرێم ،ئەمە جگە لە نەهێشتنی خوێندن لە زانكۆكانو كەرتكردنی هەرێم بۆ دوو ناوچەو رێگرتن لە هاواڵتییانی سلێمانیو هەولێر بۆ هاتوچۆكردنو دەیان كێشەی تر كە بێدەسەاڵتیی سەرۆكی حكومەت دەردەخات ،كە لە ناخەوە زۆر نیگەرانی ك��ردمو چاوەڕێی هەڵوێستی راشكاوانەو جەریئانەم ل ێ دەكرد ،بۆیە ئەو پرسیارەم لەخۆم دەكرد كە منیش بەرپرسی یەكەمی ئەم دەزگایەمو ئەم هەنگاوەم بەڕاست زان��ی .من لێرەوە سوپاسی هەموو ئەو خەڵكە دڵسۆزە دەك��ەم كە لە رۆژنامەو لە كۆمپانیای وش���ەو ب��ە ت��ەل��ەف��ۆنو ل��ەس��ەر شەقام رێیان پێدەگرتمو جگە لە دەستخۆشی ئەو هەڵوێستە ،پێیاندەوتم ،بەرپرسانی حیزبەكانی دەس���ەاڵتو حكومەت چاو لەتۆ ناكەن ،بەڵكو ب��ەردەوام بیانووی زەرورەتی مانەوەیان دەهێننەوەو دەڵێن، ئەو كورسییە زۆر پێویستی بەوانە!
ئەوەندە نیگەران نەدەبووم ،هەر بۆیە رۆژی دوات��ر وات��ە رۆژی چوارشەممە، پۆزشمان هێنایەوەو داوای لێبووردنمان لە خوێنەرانی رۆژنامەكەو هەموو الیەك كردو لە سایتی رۆژنامەش ئەو چەند وشەیەمان هەڵگرتو ل��ە كەناڵی ( )KNNمن وەك سەرنووسەر ئ��ەوەم راگەیاند كە تەنیا بەو پۆزش هێنانەوەیە رازینابمو دەبێت س��ەرن��ووس��ەر ،وەك بەرپرسی یەكەمی رۆژنامە ،دەستلەكاربكێشێتەوە بۆ ئەوەی ئەم هەڵەیە ببێتە دەرسێكو رێگاش خۆش بكات بۆ پێداچوونەوە بە كۆی سیستمی كارەكانی رۆژنامەو دانانی رێوشوێنی باشتر بۆ رێگرتن لە هەر هەڵەیەكی لەو جۆرە ،هەرچەندە دەزانین كە كاری رۆژنامەنووسی بەدەر نییە لە هەڵەو كێشمەكێشو ه��ەروەك عەرەب دەڵێت« :پیشەیەكی پڕ كێشەو گرێیە». رۆژنامە :باشە نەدەكرا دەست لە كار نەكێشیتەوەو تەنیا پۆزشتان بهێنایەتەوەو هەندێك ئیجرائاتتان بكردایە؟ *بەڵ ێ دەكرا ،بەاڵم ئەوەی راستی بێت من هەموو قسەكانی خۆمم بیركەوتەوە كە چۆن بە سەرۆكی هەرێمم دەوت؛ جەنابی سەرۆك لە هەرێمی كوردستان هەشت كەس شەهید بووە بە دەستی چەكدارەكانی حیزبەكەتو حکوم هتو زیاد لە دووسەدیش بریندارە ،كەچی نەك هەر دەست لە كار ناكێشیتەوە ،بەڵكو دان بەو تاوانانەشدا نانێیتو پۆزشیش بۆ كەسوكاری قوربانییەكان بۆ سەروەریی یاسا لە هەرێم ناهێنیتەوە. هەروەها ،قسەو نووسینەكانی خۆمم بیركەوتەوە بەرامبەر سەرۆكی حكومەتی هەرێم كە داوام لێكردبوو؛ دەست لە كار
بەڕێز /كۆمپانیای وشە بابەت /دەستلەكاركێشانەوە ل���ە رووی ه��ەس��ت��ك��ردن بە بەرپرسیارێتییەوە بەرامبەر هەڵەی ب�ڵ�اوب���وون���ەوەی چ��ەن��د وش��ەی��ەك ك��ە پێشتر الب���راب���وون ل��ە وت��اری (راب��ەر فاریق) ،لەژمارە ()625ی رۆژنامە ،داواك��ارم لە بەڕێزتان كە رەزامەندی بفەرموون لەسەر داوای دەستلەكاركێشانەوەم ،لە پۆستی سەرنووسەری رۆژنامەی (رۆژنامە). ل����ەگ����ەڵ ئ�����ەوپ�����ەڕی رێ����زو خۆشەویستیم ب��ۆ ب��ەڕێ��زت��انو بۆ رۆژنامە خۆشەویستەكەمان. ئازاد چاالك 2011/3/17
عهلی باپیر :بهم میکانیزمهی ئێستا ههڵبژاردن بکرێت ،زیاتر خهڵک بێزار دهکات رۆژنامە
........................................................
عەلی باپیر ،ئەمیری كۆمەڵی ئیسالمیی ،رایدەگەیەنێت گەشبین نییە بە ئەنجامدانی هەڵبژاردنێكی پێشوەخت كە تێیدا گرەنتی بۆ دووب����ارە ن��ەب��وون��ەوەی ساختەو تەزویر نەدرێت. لە میانی دیدارێكیدا لەگەڵ كەناڵی ئاسمانیی پەیامدا عەلی باپیر ،ئەمیری كۆمەڵی ئیسالمیی،
رێ���ب���وار ،پ��ێ��ی��وای��ە :وت��ارەك��ەی ب���ارزان���ی ،ج��ارێ��ك��ی ت��ر ئ���ەوەی دووپ��ات��ك��ردووەت��ەوە ك��ە خ��ۆیو حیزبەكەی ئ��ام��اژەی پ��ێ��دەدەنو وت��ی« :دەی��ان��ەوێ��ت وا نیشانی هاواڵتییان ب��دەن كە یەكێتی لە بەڕێوەبردنی ئیدارەكەی خۆیدا لەماوەكانی رابردوودا ،سەركەوتوو نەبووەو بەپێچەوانەوە ،لەدهۆكو هەولێر پارتی سەركەوتوو بووە، بۆیە ناڕەزایی نییە» ،بەاڵم وتی:
وت���ی« :ئێمە گەشبین نین بە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی پێشوەخت ئەگەر وەك هەڵبژاردنەكانی پێشوو بێتو ئاماژەی بۆ ئەوە كرد« :پێویستە كاتێك هەڵبژاردنی پێشوەخت بكەین كە ئەنجامەكانی تەعبیر لە ئیرادەی راستەقینەی خەڵكو میللەت ب��ك��ەن ،ب��ۆ ئ���ەوەش با كۆمسیۆنی هەڵبژاردنێكی بێالیەن هەبێتو پیشەییانە مامەڵە بكات، ه��ەروەه��ا ه��ێ��زە چ��ەك��دارەك��ان، ئ��اس��ای�شو پۆلیشو پێشمەرگە
«ئەوە تەنیا گەمەیەكی سیاسیی رووتە». شۆڕش ئەمین ،ئەندامی ئەنجومەنی كاتیی س��ەرای ئ��ازادی��ی ،هەمان بۆچوونی هەیە لەبارەی وتەكانی بارزانییەوە كە دەیەوێت بڵێت، لەژێر دەسەاڵتی حیزبەكەی ئەودا، ناڕەزایی نییە .شۆڕش وتی« :بەاڵم لەهەولێر حیزبەكەی ئەو خەڵك دەگرنو رێگریی دەكەن .ناڕەزایی دژی ئەو سیستمە زۆرە».
دوربخرێنەوە لە هەڵبژاردنەكانو س��ن��دووقو بنكەكانی دەن��گ��دان، كە خۆیان پێشتر دەنگ دەدەن، با دواتر بەرگێكی تریان بەبەردا نەكرێتەوەو دەنگیان پێبدرێت». هەروەك ئەمیری كۆمەڵ زیاتر ل��ەوب��ارەی��ەوە دواو بە پێویستی زانی كە میكانیزمێكی وا دابنرێت، رێبگیرێت لە تەزویرو ساختە ،وتی: «چونكە ئێمە لەسەر مەریخ نینو نەزانین چی دەگ��وزەرێ��ت ،ئەگەر وانەبێت ،من بۆ مێژوو دەیڵێم،
ش���ۆڕش ،ئ��ام��اژەی ب����ەوەدا كە وتارەكەی بارزانی ماكیاژكردنەوەی دەس��ەاڵت��ی حیزبەو هیچی تر، وت���ی« :ه��ی��چ شتێكی ن��وێ��ی بۆ ئێمە تیا نەبوو ،تەنانەت بۆمان دەركەوت كە ئیرادەیەكی تیا نییە بۆ تەسلیمكردنی ئەو كەسانەی حیزبەكەی خ��ۆی ك��ە خەڵكیان كوشتووەو تەقەیان ك���ردووە». وتی« :بارزانی ،نایەوێت بەرپرسە حیزبییەكانی بدرێنە دادگ��ا كە
سەد هەڵبژاردن بكرێت كە دیسان تەزویرو فرتوفێڵو ساختەكاریی تێدا بكرێت ،با ه��ەردوو حیزبی ح��وك��م��ڕانو ه���ەر كەسێكی تر دڵنیابێت ،ئەوە زیاتر خەڵك بێزار دەك��اتو رەنگە ئەگەر ئێستا بە خۆپیشاندانی هێمنانە تەعبیر لەو بێزارییو ناڕەزاییە دەك��ات، ئ��ەوا دوای هەڵبژاردنێكی تر كە ساختە دەك��رێ��ت ،ئەوجا خەڵك بە شێوەیەكی توندتر تەعبیر لەو ناڕەزاییو گلەییەی خۆی دەكات».
داواكراونو تۆمەتبارن». ب�����ەالی رێ���ب���وار ك���ەری���م���ەوە، زەرەرم����ەن����دت����ری����ن ك����ەس لە دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی ت��ۆم��ەت��ب��اران، پارتییەو وتی« :بەاڵم لەئەنجامدا پارتی خۆی ناچار دەبێت كە ئەو ك��ارە بكات» .وتیشی« :داوای لێبووردنكردن شتێكی مەعنەویی زۆر باشەو ت��ەس��ەوردەك��ەم ئەوە چەند مانگێك بخایەنێت». بارزانی ،لە وتارەكەیدا رایگەیاند:
«تكا دەك��ەم كە هەموو جارێكی ت��ر توندوتیژیی بەكارنەهێننو ب���ەردب���اران���ك���ردنو س��ووت��ان��دن��ی بارەگای حیزبەكانو پەالماردانی دامودەزگاكانی حكومەت،....... ئەمە روویەكی ناشارستانی پیشان دەدات». شۆڕش ئەمین ،وتی« :وتارەكەی پێیوتین ك��ە دەی��ەوێ��ت درێ��ژە بەمانەوەی سیستمە حیزبییەكەی بدات».
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
د.کامهران مهنتک :ئەو بارە نائاساییەی ل ه ههولێر راگەیهنراوە ،ترسی پارتی نیشاندەدات
لەناوچەكەدا لە پەڕینەوەی خۆپیشاندانەكاندا ،بەمەش پارتی زەرەر دەكات
سەفینی مەالقەرە :عەقڵییەتی پارتی نەگۆڕاوە «دەسەاڵتێك باوەڕی بە پێكەوە ژیان نەبێت ،چۆن بارهگاکانمان ل ه ههولێر بکهینهوه؟» سازدانی :هەنگاو هاشم ............................... سەفینی مەالقەرە ،هەڵسوڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان لە پارێزگای هەولێر ،رەخنە لەو عەقڵییەتە دەگ��رێ��ت ك��ە پ��ارت��ی سیاسەتی پێدەكاتو دەی��ەوێ��ت لەڕێگەی توندوتیژییەوە حیزبەكانی سەر گۆڕەپانەكەو جەماوەر دەستەمۆ بكات. ئەو هەڵسوڕاوەی بزووتنەوەی گۆڕان ،ئۆباڵی سووتاندنی بارەگای سەرەكیی بزووتنەوەكەیان لەشاری هەولێرو ل��ەش��ەوی ()2/18دا، دەخاتە ئەستۆی پارتی دیموكراتی ك��وردس��ت��انو پێیوایە :پارتی گۆڕانكاریی لەسەر خۆی بەخەتەر دەزانێت. ب��ەب��ڕوای سەفین مەالقەرە، ئەمە عەقڵێكی كۆنی پارتییە كە دەیەوێت هەموو حیزبەكانی تری سەر گۆڕەپانەكە دەستەمۆ بكات، یان بەترسو تۆقاندنو سیاسەتی توندوتیژیی بیانترسێنێت ،پارتی دەیەوێت گۆڕانیش بەم شێوەیە لێبكات ،ئەم جۆرە بیركردنەوەیەش بیركردنەوەی هەیمەنەیەو دەیەوێت هەیمەنەی لەهەموو گۆڕەپانەكەدا هەبێت ،ئەم جۆرە بیركردنەوەیەش كۆنەو هەمان بیركردنەوەی كاتی شەڕی ناوخۆیە. ناوبراو ،باس لەوەش دەكات ك��ە ئ��ەم ج���ۆرە بیركردنەوانە
دەس����ەاڵت����ێ����ك����ی ش���م���ول���یو هەیمەنەكردن بەهێزی چەكدار نیشاندەدات ،دەسەاڵتی حیزبی قائید نیشان دەدات كە قبووڵی نییە هیچ حیزبێكی تر كاریگەریی لەمەیدانەكەدا هەبێت .بەمەش پارتی زەرەرێ��ك��ی زۆر دەك��ات، ئەم جۆرە سیاسەتەش نیشانەی نادیموكراتیبوونی ئ��ەم پارتە نیشان دەدات .پارتی ،هەمیشە لەشوێنێك داوای دیموكراتی ك���ردووە كە دەس��ەاڵت��ی نەبێت، ل��ەه��ەر شوێنێكیش دەس��ەاڵت��ی هەبووبێت ،ئەمجۆرە كردەوانەی
ئەنجامداوە. ئەو هەڵسوڕاوەی گۆڕان كە پێشتریش كەسێكی دی��اری ناو یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بووە ،پێیوایە :مەبەستی پارتی ل��ەپ��ەالم��اردان��ی بارەگاكانیان لەهەولێر ،بۆ ئەوە بووە كە بەو سیناریۆیە چاوترسێنی جەماوەر ب��ك��ەن ،ب��ۆ ئ����ەوەی پ���اش ئەو شەپۆلی ناڕەزاییو خۆپیشاندانو باهۆزی گۆڕانكارییانەی كە گەالنی ن��اوچ��ەك��ە دەستیانپێكردووە، چاوترسێنی ج��ەم��اوەری شاری هەولێر بكەن ،چونكە ترسیان لە
جەماوەری شاری هەولێر هەیە. س���ەب���ارەت ب��ە داخستنی بازگەكانی هەولێر بە رووی خەڵكی ش��ارەك��ان��ی ت��ری كوردستاندا، سەفین دەڵێت :رووی راستەقینەی ئەم حیزبەی دەرخست كە لەهەر شوێنێك دەس��ەاڵت��ی��ان هەبێت، بەم شێوەیە مامەڵەیان كردووە، ئەوەش نیشانی دەدات كە گوێ نادەنە داهاتووو ئایندەی واڵتەكەو بزووتنەوەی كوردایەتی ،تەنیا مەبەستیانەو بەالیانەوە گرنگە، دەسەاڵتی خۆیان بپارێزن .هەروەك ئێستاش دەرك��ەوت ،نەك تەنیا
دژی بزووتنەوەی گۆڕانن ،بەڵكو دژی پێشکهوتن و داخوازییهکانی گەلی كوردن هەولێریان كردووە ب��ە ب��ەن��دی��خ��ان��ەی��ەك��ی گ���ەورەو ناهێڵن كەس خۆپیشاندان بكات، دەستیان بەسەرداگرتووە تا كەس نەتوانێت بجوڵێتەوە. سەفین ،بڕواشی وای��ە :ئەم جۆرە كارانە نیشانەی نەبوونی دی��م��وك��راس��ی��ی��ەت��ە ،لەكاتێكدا بەرپرسانی ئەم پارتە باس لەوە دەك���ەن ك��ە خ��ەڵ��ك ئ����ازادە لە خۆپیشاندان ،ب �هاڵم ک ه داوای مۆڵەتی خۆپیشاندان دەكرێت، م��ۆڵ��ەت ن��ادرێ��ت ه��ەرج��ارەو بە بیانوویەك ،هەركەسێكیش بیەوێت خۆپیشاندان بكات ،دەستگیر دهکرێتو ئەشكەنجە دەدرێت. لەبارەی چۆنێتیی سووتاندنی ب��ارەگ��ای ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان لەهەولێر ،سەفین باس لەوەدەكات: «س��ووت��ان��دن��ی ب��ارەگ��اك��ان��م��ان، سیناریۆیەكی ئ��ام��ادەك��راوب��وو، ب��وون��ی ئاسایشیش ل���ەوێ بۆ پارێزگاریكردنی پ��ەالم��اردەران ب��وو ك��ە پ��اش ن��ی��وس��ەع��ات لە رووداوەك��ان��ی ()2/17ی شاری سلێمانی ،ئاسایش هاتن دەوری بارەگاكەی ئێمەیان دا ،دوات��ر چ��ەك��داران��ی پ��ارت��ی بەچەكەوە هاتنو نارنجۆكیان هەڵدایە ناو بارەگاكەمانەوە ،دواتر سەرجەم بارەگاكانمان لەسنووری هەولێر سووتێنران.
س���ەب���ارەت ب��ە ك��ردن��ەوەی ب��ارەگ��اك��ان��ی��ان ل��ەه��ەول��ێ��ر ،ئەو هەڵسوڕاوەی بزووتنەوەی گۆڕان، ئاماژە بەوە دەكات كە دەسەاڵتێك ب��اوەڕی بەپێكەوە ژی��ان نەبێت، بە چ جۆرێك بچین بارەگا لەژێر دەس��ەاڵت��ی ئ���ەودا بكەینەوە، لەكاتێكدا لە دوای هەڵبژاردنەكەی ( ،)2009/7/25هەمان كردەوەیان كرد ،هاتن داوای لێبووردنیان كرد، ئەوكات پێمانوابوو ،لەدوای داوا لێبووردنەكە عەقڵییەتیان گۆڕاوە، بەاڵم بەكردەوە سەلماندیان كە خاوەنی هەمان عەقڵییەتن ،بۆیە بەڕێگەی تر ئێمە كاری خۆمان دەكەین. سەفینی مەالقەرە ،لەكۆتایی دیدارەكەدا ،پەیامێك ئاڕاستەی بەرپرسانی پارتی دەكاتو دەڵێت: پێویستە دەس���ەاڵت بەتایبەت لەهەولێر ،پ��ەن��دو عیبرەت لە سەرۆكەكانی پێشووی تونسو میسر وەربگرێت ،پەند لە قەزافیو رووداوەك��ان��ی لیبیا وەربگرێت، چونكە توندوتیژیی نایانگەیەنێتە هیچ شوێنێك .ئەگەر نەهێڵن خ��ەڵ��ك بەهێمنی گ��وزارش��ت ل��ە ب���ی���روڕای خ��ۆی��ان ب��ك �هن، رەوشەكەیان باش نابێت ،چونكە ئێستا باوی چەكو توندوتیژیی نەماوە ،لەسلێمانی ماوەی مانگێك زیاترە خۆپیشاندانەكان بەهێمنی بەڕێوەدەچن ،لەهەولێرو دهۆكیش بەم شێوەیە دەبێت.
جگە لە بۆنە حیزبییەكان ،خۆپیشاندان لەهەولێر قەدەغە دەكرێت
راپۆرتی :هەنگاو هاشم ...............................
پ�����ارت�����ی دی���م���وك���رات���ی كوردستان لە رێگەی بەرپرسە حكومییەكانییەوە ،رێگەنادات هیچ جۆرە خۆپیشاندانێك لەپایتەختدا ب��ك��رێ��ت ،خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان بەهەر ناوێكو بۆ هەر مەبەستێك بێت رەتدەكرێتەوە. ل��ـ��ـ��ـ��ـ��ەدوای رووداوەك���ان���ی ()2/17ەوە ،ل��ەش��اری هەولێر چەندینجار هەوڵی خۆپیشاندان دراوە ،بەتایبەت لە (،)2/25 بەاڵم سەرئەنجام چەندین كەس ب��ەم ه��ۆی��ەوە دەس��ت��گ��ی��رك��رانو ئەشكەنجە دراون ،هەر لەسەرەتای رووداوەك��ان��ی��ش��ەوە ،پ��ارت��ی لە سنووری خۆیدا ،باری نائاسایی راگەیاندووە ،رێگەش بەخەڵكی سلێمانی نادرێت بێن بۆ هەولێر، ل��ەم��اوەی راب��روودش��دا ،چەندین داواكاریی بۆ خۆپیشاندان لەشاری هەولێر پێشكەش ب��ە لیژنەی ئەمنیی شاری هەولێر كراوە ،بەاڵم رەتكراونەتەوە. لە رۆژی چوارشەممە(،)3/16 ع��ەل��ی م��ەح��م��ود ،چ��االك��وان��ی ك��ۆم��ەڵ��ی م���ەدەن���یو ئ��ەن��دام��ی رێكخراوی كوردۆساید ،لەیادی كیمیابارانكردنی شاری هەڵەبجەدا، لەبەردەم پەرلەمانی كوردستان ماندەگرێت ،ب��ەاڵم دوای كەمتر لە سەعاتێك ،لەالیەن پۆلیسەوە
فایهق تۆفیق ،بریکاری وهزارهتی ناوخۆ دەستگیر دەكرێت. عەلی مەحمود ،بە رۆژنامەی راگەیاند« :بۆ چەند داواكارییەكی هەڵەبجە ،لەیادی كیمیابارانكردنی شاری هەڵەبجەدا ،چوومە بەردەم پەرلەمانی كوردستانو مانم گرتو چەند داواكارییەكی ئەم شارەم كردبووە یاداشتێك ،مانگرتنەكەشم ب��ۆ ئ��ەم مەبەستە ب���وو ،ب��ەاڵم دوای ك��ەم��ت��ر ل��ە سەعاتێك، دەستگیركرام». ن���اوب���راو ،وت��ی��ش��ی« :پێش دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ەك��ەم ،ل��ەالی��ەن ئ��اس��ای��ش��ی پ��ارت��ی��ی��ەوە پێیان راگەیاندم ،شوێنەكە چۆڵ بكەم، بەاڵم وتم ،چۆڵی ناكەم ،لەدوای ئەمە پۆلیس هاتنو دەستگیریان ك����ردمو م����اوەی ( )4س��ەع��ات
زیندانییان كردم». هەر لەم مانگەداو بۆ دیاریكردنی چارەنووسی بێسەروشوێنكراوەكانی ش����ەڕی ن���اوخ���ۆ ،ك��ەس��وك��اری داوای بێسەروشوێنكراوەكان م��ۆڵ��ەت��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان لە پارێزگای هەولێر دەك��ەن ،بەاڵم رەتدەكرێتەوە. ك����وردە ع��وم��ەر ،نوێنەری كەسوكاری بێسەروشوێنكراوانی شەڕی ناوخۆ ،بە رۆژنامەی راگەیاند: «رۆژی سێشەممەی رابردوو ،ئێمە وەك��و كۆمەڵێك لەكەسوكاری بێسەروشوێنكراوانی شەڕی ناوخۆ، داوای مۆڵەتمان كرد لەپارێزگای هەولێر ،بە مەبەستی خۆپیشاندان لەبەردەم پەرلەمانی كوردستانو داواشمان كردبوو كە ئەمنیەتی
خۆپیشاندەران بپارێزرێت ،بەاڵم رێگەمان پێنەدرا خۆپیشاندان بكەینو پێیانوتین چاوەڕێ بكەن، بەاڵم ئێمە وتمان پێویستمان بە وەاڵمی خۆپیشاندانەكەمان هەیە، نەك چاوەڕوانیی». ن���وێ���ن���ەری ك���ەس���وك���اری ب��ێ��س��ەروش��وێ��ن��ك��راوان��ی ش��ەڕی ن���اوخ���ۆ ،ب��اس��ی ل��ەوەش��ك��رد: «بەهانەی ئ��ەوەی��ان بۆ رێگرتن لەخۆپیشاندانەكانمان دۆزرای��ەوە، ب��ەب��ی��ان��ووی ئ���ەوەی ب��ارودۆخ��ی ئەمنیی باش نییەو لەپارێزگای ه��ەول��ێ��ر پێیانوتین ،خەڵكی گێرەشێوێن تێكەڵتان دەب��ن، منیش پێموتن ،هیچ گێرەشێوێنێك لەخۆپیشانداندا نابینمەوە ،ئێوەش بەرپرسن لەوەی حاڵەتی نائاسایی روونەدات لەخۆپیشاندانەكاندا». ل��ەب��ەرام��ب��ەر قەدەغەكردنی خۆپیشانداندا لەشاری هەولێر، پ���ارت���ی ه��ی��چ رێ��گ��ری��ی��ەك لە ب��ۆن �ەو ئاهەنگە حیزبییەكانی خ��ۆیو هاوپەیمانەكەی ناكات، تەنانەت ئ��ەگ��ەر پێویست بێت فەرمانبەرانیش دەب��ات بۆ بۆنەو نمایشە حیزبییەكانیان. ف��ای��ەق ت��ۆف��ی��ق ،ب��ری��ك��اری وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆی حكومەتی هەرێمی ك��وردس��ت��ان ،ل��ەب��ارەی رێگریی لەخۆپیشاندانەكان بە رۆژنامەی راگەیاند« :بارودۆخی هەرێم ب��اش نییە ،بۆچی رێگە بەئەنجامدانی خۆپیشاندان بدەین،
هەروەها بۆچی لەپەنای ئەمەوە شتی تر بكرێت». بریكاری وەزارەت���ی ناوخۆ، وتیشی« :پێم باشە خۆپیشاندان نەبێت لەم ب��ارودۆخ��ەدا ،هەموو هەوڵێكیشتان بۆ ئەوەیە هەولێر بكەن بە سلێمانی ،بۆچی بەزۆر هەوڵدەدەن ئەم ئاژاوەیە بهێننە هەولێر». هاوكات ،كۆمەڵێك چاالكوانی كۆمەڵی مەدەنییو مامۆستایانی زان��ك �ۆو خوێندكارانو پزیشكو خەڵكی شاری هەولێر ،بە واژوی ( )40كەس ،بەشێوەیەكی یاساییو مەدەنیی داوای مۆڵەتیان پێشكەش بە نووسینگەی وەزی��ری ناوخۆی حكومەتی هەرێم كرد ،بەسیفەتی
بریكاری وەزارەتی ناوخۆ :بارودۆخەكە باش نییە ،بۆچی رێگە بەئەنجامدانی خۆپیشاندان بدەین؟
سەرۆكی لیژنەی ئەمنیی پارێزگای هەولێر ،بەاڵم دوای ( )29سەعات لەپێشكەشكردنی داواك��ەی��ان، مۆڵەت نەدرا بەخۆپیشاندانەكەی ئەو هاواڵتییانە. ئ�����ەو ه���اواڵت���ی���ی���ان���ە ل��ە راگەیەنراوێكیشیاندا كە ئاراستەی رای گشتییان ك����ردووە ،تێیدا هاتووە« :بەكردەوە سەلمێنرا كە یاسای خۆپیشاندانەكان بەئامانجی ق��ەدەغ��ك��ردن��ی گ���ردب���وون���ەوەو خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان دەرك�����را ،ن��ەك رێكخستنی خۆپیشاندان». چاودێریكی سیاسیش ئاماژە بەوەدەكات ،ئەو بارە نائاساییەی لەهەولێر ه��ەی��ە ،ترسی پارتی ن��ی��ش��ان��دەدات ل��ەن��اوچ��ەك��ەدا لە پەڕینەوەی خۆپیشاندانەكان. دك��ت��ۆر ك���ام���ەران مەنتك، چ��اودێ��ری سیاسییو مامۆستای زانستە سیاسییەكانی زانكۆی س��ەاڵح��ەدی��ن ،روون���ی���ك���ردەوە: «ئ��ەو ب��ارە نائاساییەی پارتی رای��گ��ەی��ان��دووە ،ت��رس��ی پارتی ن��ی��ش��ان��دەدات ل��ەن��اوچ��ەك��ەدا لە خۆپیشاندانەكاندا، پەڕینەوەی بەمەش پارتی زەرەر دەكات». ئ���ەو پ��س��پ��ۆڕە سیاسییە، ئاماژەی بەوەش كرد ،ئەم كێشانەی كە لەسلێمانی هەن ،بەهەمان شێوە لەهەولێریش هەن ،بۆیە رێگرتن لە خەڵك بۆ خۆپیشاندان ،چارەسەری كێشەكان ن��اك��ات ،بەڵكو ئەمە تێنەگەیشتنە لەقوڵیی كێشەكان.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
خۆپیشاندانەكەی دهۆك )4( ،برینداری لێكەوتەوە
رۆژن��ام��ە :ل��ە خۆپیشاندانێكی هاواڵتییاندا ل��ە ش���اری ده���ۆكو لە ئەنجامی پێكداهەڵپژانی هاواڵتییانو هێزە ئەمنییەكاندا )4( ،كەس بریندار بوون.
دوای ئەوەی شەوی یەكشەممەی رابردوو ،هاواڵتییانی دانیشتووی گەڕەكی نزاركێی شاری دهۆك ،بەهۆی نەبوونی خزمەتگوزارییو كێشەی زیادەڕۆییەوە خۆپیشاندانیان ئەنجامداو رێگرییان
كرد لە هێزە ئەمنییەكان كە هەندێك خانوو بڕووخێنن ،پێكداهەڵپژان لەنێوان هاواڵتییانو هێزە ئەمنییەكاندا روویداو لە ئەنجامدا ( )4برینداری لێكەوتەوە. لەو بارەیەشەوە ،پەیامنێری ()nrt
بە ماڵپەڕەكەیانی راگەیاند ،هاواڵتییانی گەڕەكەكە ،خۆپیشاندانێكی گەورەیان ئەنجامداو هێزێكی سەد كەس لە پۆلیسو ئاسایش هاتنە ناو خۆپیشاندانەكەو ئەوەش پێكدادانی لێكەوتەوە.
بارزانی :ئەگەر تا ( )3مانگی تر گۆڕانكاریی گەورەم پێنەكرا ،كورسییەكەم جێدەهێڵم
«سەرۆكی هەرێم دڵگرانیی خۆی لە سووتاندنی جامانەی سوور دەربڕیوە»
راپۆرتی :شۆڕش خالید ...............................
ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەی س��ەرۆك��ی هەرێم لەگەڵ ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانیدا ،مەسعود بارزانی بەڵێنی ئ���ەوەی داوە ك��ە ت��ا س��ێ مانگی ت��ر گ��ۆڕان��ك��اری��ی گ���ەورە بكاتو بەپێچەوانەوە بەڵێنی جێهێشتنی كورسییەكەی داوە. رۆژنامە ،لە زاری بەشداربووانی كۆبوونەكەوە ،زانیاریی بەشێك لەكۆبوونەوەكەی سەرۆكی هەرێمی لەگەڵ سەرۆكی فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی دەستكەوتووە كە دەری��دەخ��ەن، پارتییەكان زان��ی��اری��ی هەڵەیان لەبارەی رووداوەك��ەی سلێمانییەوە گەیاندووەتە بارزانیو ئەویش دڵگران ب��ووە بە پەالماردانی بارەگاكانی حیزبەكەی ،بەتایبەت سووتاندنی «جامانەی سوور» .لەیەكەم رۆژی خۆپیشاندانەكاندا.
پێشنیازەكان بۆ بارزانی
س��ەرۆك��ی فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی، ل��ەك��ۆب��وون��ەوەك��ەی��ان��دا چ��ەن��د پێشنیازێكیان بۆ بارزانی دەربڕیوە، ئەویش بەشێك لەپێشنیازەكانی بەهەند وەرگرتووە ،بەاڵم وتوویەتی، بەشێك لەو پێشنیازانە دەكرێت ئێستاو بەشەكانی ت��ر دەكرێت لەداهاتوودا جێبەجێبكرێن. ك���اوە ع��ەب��دوڵ�ڵا ،س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی، لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامە ،وتی: «ئێمە لەكۆبوونەوەكەدا دوو جۆرە كێشەمان لەگەڵ سەرۆكی هەرێمدا باسكرد ،كە بەشێك لەكێشەكان كێشەی تایبەتیو ئەوانی تر كێشەی گشتیی بوون».
هەڵبژاردنی بەپەلە
دیارترین ئ��ەو پێشنیازانەی بۆ بارزانی كراوە ،هەڵبژاردنەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكانە .ك��اوە ع��ەب��دوڵ�ڵا وت���ی« :ب��ە س��ەرۆك��ی هەرێممان وت ،ئەو قەیرانەی ئێستا
بواری جێبەجێكردنەوە ،بۆئەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكان كاری خۆیان بكەن ،بەاڵم بۆ هەمواركردنەوەی وتوویەتی« :ئەوە كاتو دیراسەی دەوێ �تو پێویستە بیدەمە لیژنەی یاسایی سەرۆكایەتیی هەرێمو دواتر بینێرمەوە بۆ پەرلەمان».
ب���ارزان���ی :دەب���وو پ��ارێ��زگ��اری سلێمانی ،بە هەڵبژاردن دابنرایە
کۆبوونهوهی سهرۆکی ههرێم لهگهڵ ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی دروستبووە ،بەشێكی پەیوەندیی ب��ەوەوە هەیە ،كەخەڵك بڕوای بە دەزگا هەڵبژێردراوەكانی ئەم هەرێمە نەماوە». ئاماژەی بەوەشدا كە لەگەڵ بارزانی پێشنیازی ئەوەیانكردووە، ب��ەزووت��ری��ن ك���ات ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئەنجومەنی پارێزگاكان بكرێتەوە، بۆئەوەی نوێنەری خەڵكو پردێكی پەیوەندیی بن لەنێوان خەڵكو حكومەتدا. پێشنیازی ئەوەش بۆ بارزانی كراوە تا ئەوكاتەی هەڵبژاردنەكە دەكرێت ،یاسای ژمارە ()3ی ساڵی ( ،)2009كە بە یاسای پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان ناسراوە ،بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە .بۆئەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكان ئەوەندە بێئیش نەبنو فەرامۆش نەكرێن. ئ��ەن��وەر سەنگاوی ،سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی لە ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ،بە رۆژنامەی راگەیاند« :داوامانكردووە، پەلەبكرێت لەهەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان ،بۆئەوەش بە زووترین ك��ات كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان دروستبكرێت بۆئەوەی سەرپەرشتی هەڵبژاردنەكان بكات». سەنگاوی ،ئ��ام��اژەی ب��ەوەدا ك��ە ئ���ەوان ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەداب��وون، كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان یان دەبێت كەسانی سەربەخۆ بەڕێوەی ببەن ،یان دەبێت هەمەالیەنە بێتو بەتەوافوق بێت ،وتیشی« :ئەگەرنا داوام�����ان ك�����ردووە ،كۆمسیۆنی
بااڵی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق سەرپەرشتی هەڵبژاردنەكان بكاتەوە». پێشتر كوردستان سێوكانی، س��ەرۆك��ی فراكسیۆنی یەكگرتوو رایگەیاندبوو ،س��ەرۆك��ی هەرێم، وتوویەتی كە هەوڵدەدات هەڵبژاردنی پارێزگاكان لەزووترین كاتدا بكرێتو وتی« :بۆ كۆمسیۆنی سەربەخۆی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی��ش لەهەرێمی كوردستان ،داوا دەكات بەشێوەی تەوافوقی بێت ،یان بەهەڵبژاردن ئەو كۆمسیۆنە دروستبكرێت». سێوكانی ،وتی« :ئەگەر ئەم حاڵەتە سەری نەگرت ،ئامادەیە داوا لە رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بكرێت سەرپەرشتی هەڵبژاردنەكان بكەن». كاوە عەبدوڵاڵ ،وتی« :بارزانی، پێیوتین كە ئەگەر ئەو كۆمسیۆنە كۆمسیۆنێكی ن��ەت��ەوەی��یو بە رێككەوتنی هەموو الیەنەكان نەبێت، ئامادەنیم ئیمزای بكەمو ئیمزاشی ناكەم».
هەمواركردنەوە بۆ یاساكان
سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ،پێشنیازێكی بۆ بارزانی كردووەو پێیوتووە ،ئەو بارودۆخەی كە ئێستا هەیە ،ئەنجامی كۆمەڵێك ناعەدالەتییو نایەكسانییە. ك�������اوە ع����ەب����دوڵ��ڵ�ا ،ل��ە كۆبوونەوەكەدا وتوویەتی ،ئەگەر ئەنجومەنی پارێزگاكان یاسایەكی دەوڵەمهندو باشیان هەبێت تا بتوانن خزمەتی خەڵك بكەن ،ئەو هەموو
فۆتۆKRP : نیگەرانییەی كە ئێستا هەیە لەدژی دەسەاڵتو ئەو هەموو گەندەڵییەی كە هەیە ،النیكەم كەمدەبێتەوە. كاوە ،بە رۆژنامەی وت« :بۆیە پێشنیازم بۆ سەرۆكی هەرێم كرد، یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكانی ژمارە ()3ی ساڵی ( )2009بنێردێتەوە بۆ پەرلەمان ،بۆ ئەوەی دەستكارییەكی ب��ك��ەنو دەس��ەاڵت��ی زی��ات��ر بدەنە ئەنجومەنی پارێزگاكان». هەروەها وتی« :لەبەرئەوەی كە لەهەرێمی كوردستان یاسایەك نییە بتوانێت پەیوەندییەكانی ن��ێ��وان س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ه��ەرێ �مو سەرۆكایەتیی پەرلەمانو حكومەتو ئەنجومەنی پارێزگاكان بەیەكەوە ببەستێتەوە ،پێشنیازی ئەوەم كرد، بۆ بەهێزكردنی ئەو چوار الیەنە، پ��ڕۆژە یاسایەكی تێروتەسەل بۆ ئەو پەیوەندییانە بنێرنە پەرلەمان ب��ۆ رێكخستنی پەیوەندیی ئەو دەزگایانە ،چونكە ئەو دەزگایانە ئاگایان لە یەكتر نییەو حكومەت ئاگای لە پەرلەمان نییە ،پەرلەمان ئاگای لە حكومەت نییەو سەرۆكی هەرێم ئاگای لە پەرلەمانو حكومەت نییە». كاوە ،وتی« :سەرۆكی هەرێم، هەموو پێشنیازەكانی ئێمەی بەهەند وەرگ���رت ،ب��ەاڵم وت��ی ،هەندێكی دەكرێت ئێستا بكرێن هەندێكی تری لەكاتێكی تردا بكرێت». ب��ارزان��ی ،ل��ەك��ۆب��وون��ەوەك��ەدا وتوویەتی ،دەكرێت یاسای ژمارە ()3ی س��اڵ��ی ( )2009بخرێتە
ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەك��ەدا ،باسی سەپاندنی پ��ارێ��زگ��اری سلێمانی كراوە بەسەر ئەنجومەنداو بارزانیش رایگەیاندووە ،لەگەڵ ئەو سەپاندنەدا نەبووە. لەكۆبوونەوەكەدا ،كاوە عەبدوڵاڵ ئاماژەی ب��ەوەداوە ،كە سەپاندنی پارێزگار بەئیمزای سەرۆكی هەرێمو سەرۆكی حكومەت بەوەكالەت بەسەر ئەنجومەنی پارێزگادا ،نیگەرانی ك���ردوون .ب��ارزان��ی��ش وتوویەتی: «لەهەموو عێراقدا دانانی پارێزگار بە هەڵبژاردن بووەو دەبوو ئەویش بە هەڵبژاردن بووایە». كاوە عەبدوڵاڵ ،وتی« :بارزانی پێیوتین ،پێیانوتم دەبێت ئیمزای بكەیت ،منیش ئیمزام ك��ردووە، چونكە پێموتراوەو نەدەكرا نەیكەم، بەاڵم چارەسەرێكی بۆ دەكەین». كاوە ،وتی« :تەقریبەن ،دانانی پارێزگاری وەكو بڕیارێكی سیاسیی ئاماژە پێكرد».
ب����ارزان����ی :دڵ��گ��ران��ب��ووم بە سووتاندنی جامانەی سوور
مەسعود بارزانی دڵگرانیی خۆی نەشاردووەتەوە لەبارەی سووتاندنی جامانەی س���وورەوەو پێیوابووە، ئەجێندایەكی سیاسیی ئەو كارەی كردووە. ئەنوەر سەنگاوی ،سەرۆكی ف��راك��س��ی��ۆن��ی ك���ۆم���ەڵ وت���ی: «ل��ەك��ۆب��وون��ەوەك��ەدا ،ب��ارزان��ی دڵگرانیی خ��ۆی نیشاندا ل��ەوەی ج��ام��ان��ەی س���وور س��ووت��ێ��ن��راوەو پەالماری لقی چوار دراوە». ه��ەروەه��ا وت��ی« :پرسیاری ئەوەی كردووە ،كە بۆچی لقی چوار ب��ەردب��اران ك��راوەو واتێگەیشتووە
ك��ە ئ���ەوە ئ��ەج��ێ��ن��دای سیاسیی لەپشتەوەبێتو زانیاریی هەڵەی پێدرابوو». بەپێی زانیارییەكان لەبارەی رووداوەكەی سلێمانییەوە ،كەسانی نزیكی بارزانی ،زانیاریی هەڵەیان داوەت����ە ب���ارزان���یو ب��ارزان��ی��ی��ان واتێگەیاندووە كە الیەنی سیاسیی ئ���ەو ك���ارەی���ان ك��ردب��ێ��ت ،ب��ەاڵم ئەندامانی ئەنجومەن وەاڵم��ی��ان داوەتەوەو پێیان وتووە ،بەرلەوەی جامانەی سوور بسووتێنرێت ،خەڵك كوژراوە. ئەنوەر ،وت��ی« :ئەوەمان بە بارزانی گەیاند ،ئەو خۆپیشاندانانە سرووشتییەو دەستی لەپشتەوە ن��ەب��ووە ،داواكانیشیان رەوای��ەو پێویستە گ��ۆڕان��ك��اری بكرێت». وت��ی��ش��ی« :پ��ێ��م��ان��وت ،خەڵك چاكسازیی دەوێ���تو لەحكومەت تووڕەیە».
بەڵێنی جێهێشتنی كورسی داوە
م���ەس���ع���ود ب�����ارزان�����ی ل��ە گفتوگۆكەیاندا بەڵێنی جۆراو جۆری بە ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی داوە ،دوای ئ��ەوەی س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی پێیوتووە ،ئەوانەی ئێستا روویانداوە ،دەرئەنجامن. سەنگاوی ،وت��ی« :سەرۆكی هەرێم پێیوتین ،دەبێت گۆڕانكاریی بكرێتو بەچاوی خۆتان لە سێ مانگی داهاتوودا ئەو گۆڕانكارییە دەبینن». ه���ەروەه���ا وت����ی« :ئ��ەگ��ەر ت��ا س��ێ مانگی ت��ر گۆڕانكاریی گرنگ رووینەداو پێم نەكرا ،ئەوا كورسییەكەم جێدەهێڵم». ل���ەب���ارەی دادگ��ای��ی��ك��ردن��ی تۆمەتبارانەوە ،ك��اوە عەبدوڵاڵ، وت���ی« :ه��ی��چ ج���ۆرە بەڵێنێكی بەدیاریكراویی نەدا لەجۆری ئەوەی تۆمەتباران بدرێنە دادگ��ا ،چونكە وەاڵم��ەك��ان��ی ب��ەش��ێ��وەی گشتیی وەاڵمدەدایەوە پێی وتین ،پێویستە یاسا س��ەروەرب��ێ��ت ،ب��ەاڵم وەك��و بڕیاردان ،هیچ بڕیارێكی نەدا».
خۆپیشاندەران لە واڵتانی ئەوروپاو لهبەردەم كۆشكی سپی داوای هەڵگرتنی باری نائاسایی هەولێر دەكەن رۆژنامە ............................... خۆپیشاندانەكانی رەوەن��دی كوردی لە واڵتانی ئەوروپاو ئەمریكا بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی سەبارەت ب��ە دۆخ���ی هەرێمی ك��وردس��ت��ان، بەردەوامەو لە خۆپیشاندانێكیشدا رەوەن��دی ك��وردی لە سوید داوای هەڵگرتنی باری نائاسایی لە شاری هەولێر دەكەن. هاوشانی كوردانی ناو هەرێمو دوای رووداوەكانی ( ،)2/17رەوەندی كوردی لە واڵتانی ئەوروپاو ئەمریكاو ئوسترالیا بۆ دەربڕینی رەخنەو ناڕەزایی رژان��ە سەر شەقامەكانو ب��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دانو م��ان��گ��رت�نو دەركردنی بەیاننامە ،هاوخەمییان بۆ قوربانییانی كارەساتەكان دەربڕیو داوا لە دەسەاڵتدارانی هەرێم دەكەن ب��ە ك����ردەوە چ��اك��س��ازی��ی بكاتو
وەاڵم��ی خۆپیشاندان بە گوللەی زیندوو نەداتەوە ،هەروەك داوای بە دادگاگەیاندنی ئەو كەسانە دەكەن كە تەقەیان لە خۆپیشاندەران كردووە، كە تائێستا ( )8كوژراو و نزیكەی ( )200برینداری لێكەوتووەتەوە. لە خۆپیشاندانێكی دیكەشدا رەوەندی كوردی لە واڵتی سوید داوای هەڵگرتنی باری نائاسایی لە شاری هەولێر دەكەن ،كە دوای رووداوەكانی ( ،)2/17خۆپیشاندانەكانی سنووری پارێزگای سلێمانی دەستی پێكراوەو سەرباری رێنەدان بە خۆپیشاندان، لە بازگەكان رێ نادرێت گەنجانی سلێمانی بچنە ناو هەولێرەوه. ل���ەو خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەدا كە دوان�����ی�����وەڕۆی ی��ەك��ش��ەم��م��ە لە ستۆكهۆڵم ئەنجامدرا ،سەرباری دووب��ارە دەربڕینی پشتیوانیی بۆ جەماوەرییەكانی خۆپیشاندانە ك��وردس��ت��ان ،خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی
رەوەندی كوردی ناڕەزاییان دەربڕی دژی ئ��ەو «گ��ەم��ارۆ سەربازییەو باری نائاسایی پایتەختی هەرێمی كوردستانو بەنیازیشن لە هەفتەی داهاتووشدا ناڕەزایەتییەكانیان بە فەرمیی بگەیەننە لێپرسراوانی ئەو واڵت��ەو لە دۆخ��ی نائاسایی شاری هەولێر ئاگاداریان بكەنەوە. لەالیەكی دیكەشەوە ،كەمپەینی ئازادیی بــــۆ هـــەولـــێــر كە لە ()3/6ەوە دەستی پێكردووە بە مەبەستی ئەنجامدانی خۆپیشاندان لەو شارە ،رایگەیاند :كە یاداشتێكیان ل��ە ب���ارەی دۆخ��ی ه��ەرێ �مو ش��اری هەولێرو ئەنجامدانی خۆپیشاندانی ناڕەزایی ئاراستەی گەل ێ ناوەندی سیاسییو م��رۆڤ��دۆس��ت��ی جیهان ك���ردووە ،لەنێویاندا نووسینگەی ب��اراك ئۆباما ،لە كۆشكی سپیو جۆزێف بایدنی جێگری سەرۆكی ئ��ەم��ری��ك��او وەزارەت�����ی دەرەوەی
ه��ەری��ەك��ە ل��ە واڵت��ان��ی فەرەنسا، دانیمارك ،سوید ،بەریتانیا ،نەرویجو فینلەنداو نەتەوەیەكگرتووەكانو چەندین رێكخراوی نێودەوڵەتیی. ه��ەروەك لە خۆپیشاندانێكی دی���ك���ەدا ل����ەب����ەردەم ك��ۆش��ك��ی س��پ��ی رەوەن�������دی ك������وردی لە ئەمریكا پشتیوانیی خ��ۆی��ان بۆ
ك��وردس��ت��ان خۆپیشاندانەكانی دووپ��ات��ك��ردەوەو ن��اڕەزای��ی خۆیان لە وەاڵم��ی رەخنەو خۆپیشاندان ب��ە گوللە دەرب����ڕیو داوای����ان لە حكومەتی ئەو واڵتە كرد؛ كە مەشق بە هێزە ئەمنییو سەربازییەكانی عێراق دەك��ات ،رێگر بێت لەوەی هێز بۆ بەرپەرچی خۆپیشاندان
بەكاربهێنرێت. لەو خۆپیشاندانەدا رەوەن��دی ك���وردی یاداشتێكیان ئاراستەی كۆشكی سپیو وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكاو بەرگریی و لیژنەی دەرەوە لە ئەنجومەنی سیناتی ئەمریكا كرد. ئ��ەوە لە كاتێكدایە رەوەن��دی ك�����وردی ل���ە واڵت���ان���ی دی��ك��ەش ب����ەردەوام����ن ل��ە درێ������ژەدان بە چاالكییو خۆپیشاندانەكانیان بۆ پشتیوانیی لە خەڵكی كوردستانو لە شاری مانچستەری بەریتانیاو لە یادكردنەوەی كارەساتی هەڵەبجەدا، خۆپیشاندەران پشتگیریی خۆیان بۆ داوای خۆپیشاندەرانی كوردستان دووپاتكردەوە ،ههروهها رهوهندی ک���وردی ل� ه ل �هن��دهن و ئهڵمانیاو نهرویج ل ه ئاههنگی ن �هورۆزو یادی ک��ارهس��ات��ی ههڵهبج ه پشتیوانی خۆیان بۆ خۆپیشاندهرانی کوردستان دووپاتکردهوه.
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
عهبدوڵاڵ رێشاوی :سۆسیالیستو بزووتنهوهو شیوعیو زهحمهتکێشان
ب ه رهخنهگرتن ل ه دهسهاڵت کورسییان بهدهستهێناوه ،بهاڵم ئێستا لهگهڵ دهسهاڵتن
بۆچی ئەو الیەنانەی بە رەخنەگرتن لە دەسەاڵتو بە «كۆتا» كورسییان بەدەستهێنا ،دەنگەكانیان لەگەڵ یەكێتی و پارتییە؟ راپۆرتی :بەرزان عەلی حەمە
..........................................................
پەرلەمانی كوردستان لە ()111 پەرلەمانتار پێكدێت ،بەاڵم لە زۆربەی دانیشتنەكانو دەنگدانەكاندا ،تەنیا ( )35پەرلەمانتاری ئۆپۆزسیۆن و یهک دوو ئهندامی خاوهن ههڵوێست بۆچوونی جیاوازیان هەیەو زۆربەی ك��ات ئەوانی دیكە بە ی��ەك ئ��اواز دەست بەرزدەكەنەوە. ل��ە هەڵبژاردنە گشتییەكەی حیزبی ()2009/7/25دا، س��ۆس��ی��ال��ی��س �تو ب���زووت���ن���ەوەی ئیسالمییو یەكی دوو كورسیو شیوعیو زەحمەتكێشان یەكی كورسییەكو پێكهاتەی توركمانو مەسیحی و ئ��ەرم��ەن بەشێوەی كۆتا ( )11كورسی پەرلەمانیان وەرگ��رت .كە ئێستا ئەم الیەنانە بەشدارییانكردووە لە پێكهێنانی حكومەتداو لە زۆربەی دانیشتنەكانی پەرلەماندا ،لەگەڵ هەردوو لیستی دەسەاڵت یەك بۆچوونیان هەیە. ع����ەب����دوڵ��ڵ�ا رێ�����ش�����اوی، رۆژنامەنووس ،وتی« :سۆسیالیستو ب����زووت����ن����ەوەی ئ��ی��س�لام��ی �یو زەح��م��ەت��ك��ێ��ش��ان ،ب��ەدروش��م��ی ئۆپۆزسیۆنەوە ریكالمی هەڵبژاردنیان دەك��ردو چوونە هەڵبژاردنەكانەوەو دەیانوت ،ئەم حكومەتە گەندەڵەو خ��راپ��ە ،ب��ەاڵم دوای هەڵبژاردن بەشداریی حكومەتیان كرد ،بەاڵم ئایا ئێستا بەشی ئەوە رەخنەیان دەست ناكەوێت لە دەسەاڵتی بگرن لەناو پەرلەماندا؟». ئ��ەو رۆژن��ام��ەن��ووس��ە ،ئاماژە ب��ەوە دەدات كە ئ��ەو سێ حیزبە سیاسییە ،بە وتەی خۆی تووشی نیفاقی سیاسیی ب��وون «ئەگەر ئەو كورسییانە لەهەندێك بابەتی
هەستیاردا بێنە پاڵ ئۆپۆزسیۆن، دەبنە هۆی ئ��ەوەی كە مەسەلەی كەمینەو زۆرینە بشكێنن ،بەاڵم بەداخەوە ،هیچ كاتێك ئەم برادەرانە واناكەن ،بەڵكو بەردەوام پاشكۆی یەكێتیو پارتیین». لەبەرامبەردا ،د.ئەحمەد وەرتێ، سەرۆكی فراكسیۆنی بزووتنەوەی ئیسالمیی ،رەت��ی دەك��ات��ەوە كە هەمیشە هاودەنگی لیستی دەسەاڵت بنو ئاماژە بەوە دەكات ،كە زۆرجار رەخنەیان لێ دەگیرێت لەسەر ئەوەی كە لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنن. وەرت���ێ ،دەڵ��ێ��ت« :ئێمە كە متمانەمان داوەت��ەوە بە حكومەت، ل����ەوەوە ب���ووە ك��ە دەرف��ەت��ێ��ك��ی ت���ری پ��ێ��ب��دەی��ن ،ئ��ێ��م��ە خەتی ناوەڕاستمان گرتووەو نە هەمیشە لەگەڵ دەسەاڵتینو نە هەمیشەش لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنین ،نە هەمیشە لەگەڵ یەكێتیو پارتیدا دەستمان بەرزكردبێتەوەو نە هەمیشە لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنیش». لەخولی دووەم���ی پەرلەمانی كوردستاندا ،حیزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان كە هاوكات ب��ەش��داری��ی ح��ك��وم��ەت��ی��ش ب��وو،
رەخ��ن��ەی ل��ە دەس���ەاڵت دەگ���رت، بەاڵم لەم خولەی ئێستادا كە دوو ئەندامیان لە پەرلەماندایە ،بەبیانووی بەشداربوونیان لەحكومەت ،كەمترین رەخنەیان هەیەو تەنانەت بەالی چاودێرانیشەوە ئەو لیستە لە ریزی لیستە بێدەنگەكانی پەرلەماندایە. عەبدوڵاڵی حاجی مەحمود، سەرۆكی فراكسیۆنی سیۆسیالیست لە پەرلەمانی كوردستان ،بۆ رۆژنامە وت���ی« :ئێمە ئێستا بەشدارین لەحكومەتدا ،بەاڵم لەوەی كە رابردوو
“ئێمە ئێستا بەشدارین لە حكومەتدا ،بەاڵم لەوەی كە رابردوو چۆن بووین ،دەتوانن لە كاكە حەمە بپرسن”
چۆن بووین ،دەتوانن لەكاكە حەمە بپرسن ،من لەبری ئەو قسە ناكەم». م��ەس��ی��ح��ی��ی��ەك��ان��ی ه��ەرێ��م��ی كوردستان ،خاوەنی پێنج كورسی ك��ۆت��ان ل��ەپ��ەرل��ەم��انو ه��اوك��ات بەشداریشن لەكابینەی شەشەمی حكومەت. ئەمیر گوگە یوسف ،نوێنەری كلدوئاشووریو سریانییەكان لە پەرلەمان وت��ی« :ئێمە پاشكۆی كەس نینو بەرنامەو رەئی خۆمان هەیە ،ب��ەاڵم ی��ەك شت هەیە كە دەبێت بزانین ،ئێمە ئۆپۆزسیۆن نینو بەشدارین لەحكومەتدا ،چونكە ئێمە تەمسیلی نەتەوەیەك دەكەین كە كلدانو سریانیو ئاشورییەكانە». كلدوئاشووریو سریانییەكان كە پۆستی وەزارەت��ی گواستنەوەو گەیاندنیان لە حكومەت وەرگرتووە، خ��ۆی��ان ب��ەئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ن��ازان��ن، هەر بۆیە زۆرك��ات بەو جۆرەی كە پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆن قسە دەكەن ،ئەوان نە قسەو نە رەخنە ناگرن ،ئەمیر بەشێك لەهۆكارەكەی دەگ��ەڕێ��ن��ێ��ت��ەوە ب��ۆ بەشدارییان لەحكومەتدا ،بەاڵم هەرگیز ددانی نەنا بەوەدا كە بێدەنگن لە پەرلەمانو
هاوئاهەنگی لیستی دەسەاڵتن. لیستی ئەرمەن ( )1كورسی، نەتەوەی توركمان ( )5كورسیو پێكهاتەی مەسیحی ( )5كورسییان ب��ەش��ێ��وەی ك��ۆت��ا لەهەڵبژاردنی ()7/25دا بەدەستهێناوە ،رەنگە ئەمەش هۆكارێك بێت بۆ نزیكییان لە لیستی دەسەاڵتەوە. یەشار كەمال ،سەرۆكی لیستی توركمانەكان كە سەر بە بزووتنەوەی دیموكراتی توركمانەو لەكۆی پێنج ئ��ەن��دام��ەك��ەی ئ��ەو لیستە ،سێ ئەندامیان لەحیزبەكەی خۆیەتی، ئاماژە بۆ ئ��ەوە دەك��ات كە نابێت نوێنەری نەتەوە م��وع��ارەزە بێت، ه��ەر ل��ەب��ەر ئ���ەوەش حیزبەكەی موعارەزەی حكومەتی هەرێم نییە، بەاڵم دەڵێت« :ئەمەش بەو مانایە نییە كاتێك سەرۆكی حكومەت هاتە پەرلەمان ،رەخنەكانی ئێمە سادەو هاكەزایی بووبێتن ،گەورەترین رووداو ل��ەم رۆژان����ەدا ،دەستدرێژیكردنە سەر راگەیاندنەكان بووەو ئێمەش پرسیاری یەكەممان ئ��ەوە ب��ووە، ئێمە رەخنەمان ل��ەوە هەبووە كە وەاڵمی خۆپیشاندەران نادرێتەوە، ئایا ئەمە بێدەنگیی ،یان هاودەنگیی
ئێمە دەگەیەنێت لەگەڵ لیستی زۆرینەدا؟». س����ەرۆك����ی ف��راك��س��ی��ۆن��ی توركمانەكان پێداگریی لەسەر ئ��ەوە دەك���رد ،كە خ��اوەن��ی رەئی سەربەخۆی خۆیاننو پاشكۆی هیچ گرووپو الیەنێكی تر نیین« ،ئێمە رەئی سەربەخۆی خۆمان هەیەو هەر شتێك پێمان باش بێت ،دەنگی بۆ دەدەی��نو هەر شتێكیش بەڕاستی نەزانین ،دەنگی بۆ نادەین ،ئێمە زۆرجاری واش هەبووە كە دەنگمان لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن داوە ،ئێمە بەو ج��ۆرە نین كە دەس���ەاڵت هەرچی بڵێت ،بڵێین بەڵێ». عەبدوڵاڵ رێشاوی ،سەبارەت بە كەمەنەتەوەكانیش ،پێی وایە، ئەوان بەردەوام وا هەستدەكەن كە كورسییەكانیان پاداشتێكی یەكێتیو پارتییەو پێیان دراوە «یەكێتیو پ��ارت��ی ،یارییەكی دیموكراسی راستەقینە ن��اك��ەنو ه��ەوڵ��دەدەن ئۆپۆزسیۆنە راستەقینەكەش بخەنە ژێر پرسیارەوە ،بۆیە ئەگەر ئەوانیش پێچەوانەی یەكێتیو پارتی هەڵوێست وەربگرن ،بەدڵنیاییەوە دەكەونە ژێر فشاریانەوە».
لیژنەی نەزاهەی پەرلەمان هەڵدەوەرێت
( )4پەرلەمانتار وازیانهێناوەو چارەنووسی لیژنەكەش بەرەو هەڵوەشانەوەیە راپۆرتی :سەنگەر جەمال
............................................................
س��ەرۆك��ی لیژنەی ن��ەزاه��ە لە پەرلەمانی كوردستانو س ێ ئەندامی ئەو لیژنەیە دەست لە لیژنەكەیان دەكێشنەوەو ئەگەری ئ��ەوە هەیە چەند ئەندامێكی دیكەش دەستی لێهەڵبگرن. دوای رووداوە خوێناوییەكانی د .زانا رهئوف سهرههنگ فهرهج د .سهروهر عهبدولڕهحمان د .رهفیق سابیر م��اوەی راب��ردووی شاری سلێمانیو دەوروب��ەری ،كـــــــە لــــــە ()17 لە الیەكی دیكەوە ،سەرهەنگ دەكرد ،بۆیە دوای ئەو وەاڵمدانەوە ی ش��وب��ات��ەوە س����ەری ه��ەڵ��دا ،كردبووەوە دەست لەكار بكێشمەوە، هەریەكە لە (د .رەفیق سابیر ،بەاڵم هەندێك هیوای بچووك مابوو ف��ەرەج ،پەرلەمانتاری فراكسیۆنی توندوتیژییانە بە فیشەك مانایەك سەرۆكی لیژنەكەو پەرلەمانتاری بۆ ئەوەی بتوانیت كارێك بكەیت ،گۆڕانو ئەندامی دەستلەكاركێشاوەی بۆ مانەوەی ئێمە نەما لەناو لیژنەی فراكسیۆنی كوردستانیی لەگەڵ بەاڵم دوای رووداوەك��ەی ()2/17ی لیژنەكە ،ئەوە دەخاتە روو :هۆكارێكی نەزاهە». ه����ەرچ����ەن����دە دەس������ت ل��ە د.زان��ا رەئ��وفو سەرهەنگ فەرەجو سلێمانیو تەقەكردنو دەستڕێژكرنی س��ەرەك��ی��ی ب��ۆ پێشكەشكردنی پەرلەمانتارانی فراكسیۆنی گۆڕانو خەمساردانە لە خەڵكی مەدەنی كە دەستلەكاركێشانەوەكەی ئەوەیە ،كاركێشانەوەی سەرۆكو ئەندامانی ئەندامانی لیژنەكەو د .س��ەروەر بۆ خەباتكردن لە دژی گەندەڵیی ك��ە «ل��ی��ژن��ەی��ەك��ەی��ان ل��ە م��اوەی لیژنەكە ن��ەخ��راوهت��ە ب��ەرن��ام��ەی عەبدولڕەحمان بڕیاردەرەی لیژنەكە) خۆپیشاندانیان ك��ردب��وو ،وایكرد دەستبەكاربوونییەوە ت��ا ئێستا ك��ارەوە تا دەنگی لەسەر بدرێت، دەستلەكاركێشانەوەیان پێشكەشی بڕیار بدەمو دەست لەكاری سەرۆكی ه��اوك��اری��ی ن���ەك���راوە ل��ە ب���واری ب����ەاڵم ئ�����ەوان س�����وورن ل��ەس��ەر رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵیی»وتی :دەستلەكاركێشانەوەكەیان. لیژنەكە بكێشمەوە». سەرۆكایەتیی پەرلەمان كرد. د.س����ەروەر عەبدولڕەحمان، وتیشی« :خەڵكانێك كە داوای «هۆكاری دووەم ئــــەو رەشەكوژییە د .رەف��ی��ق سابیر ،سەرۆكی دەستلەكاركێشاوەی لیژنەی نەزاهە نەهێشتنی گەندەڵیی دەك��ەن ،ئاوا ب��وو كە لە ()17ی شوباتەوە لە بڕیاردەری لیژنەكە ،یەكێكی دیكە لە پەرلەمانی كوردستان ،لەبارەی وەاڵم بدرێنەوە ،كەواتە ئیرادەو سلێمانی دەره��ەق��ی ئ��ەو گەنجانە لەوانەی داوای دەستلەكاركێشانەوەی دەستلەكاركێشانەوەكەی بۆ رۆژنامە نیەتێك نییە ب��ۆ بنەبڕكردنی ك��را ،كە هاتبوونە س��ەر شەقامو پێشكەش ك���ردووەو لەو بارەیەوە داوای رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵییان بۆ رۆژنامە وتی« :من ( )4مانگە وتی« :ماوەیەكی زۆرە بیرم لەوە گەندەڵیی».
دەست لەكاركێشانەوەم پێشكەش ك��ردووە ،ب��ەاڵم بۆ راگەیاندنەكانم ئاشكرا ن��ەك��ردب��وو ،تا ئێستاش قبووڵ نەكراوەو نەخراوەتە بەرنامەی كارەوە». ئ������ەو ئ������ام������ادە ن���ەب���وو ه��ۆك��ارەك��ان��ی پێشكەشكردنی دەستلەكاركێشانەوەكەی ئاشكرا ب��ك��ات ،ب���ەاڵم ب��اس��ی ل���ەوە ك��رد كە لە كاتی خۆشیدا هەڵوێستی لەسەر هەندێك بابەت هەبووەو وت��ی« :ل��ە یاداشتەكەدا هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەكەم نووسیوەو نامەوێت لێرەدا پێش تەواو بوونی رێڕەوە یاساییەكان باسی بكەم». لیژنەی نەزاهە ،دوای فشاری ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆنو داوای چ��اودێ��رانو ب��ۆ ب���ەدواداچ���وون���ی گەندەڵییو لێپێچینەوە لە گەندەڵكاران لەدوای هەڵبژاردنەكانی ()7/25ی ساڵی 2009ل��ە پەرلەمانی كوردستان دروستكراو جێی ئومێدی زۆرێك لە چاودێرانو پارتە ئۆپۆزسیۆنەكان بوو بۆئەوەی ببێتە رێگر لەبەردەم گ��ەن��دەڵ��ی �یو ل��ە گ��ەن��دەڵ��ك��اران بكۆڵێتەوە ،بەاڵم دوای نزیكەی ()2 ساڵ تێپەڕبوون بەسەر ئەو وادەیەدا،
نەیتوانی بچووكترین ك��ار بكاتو لێپێچینەوە ب��ك��ات ،جگە ل��ەوەی پرۆژەی یاسای دەستەی نەزاهە كە الی لیژنەكەیە تا ئێستا دەرنەچووەو دەس��ت��ەك��ەش پ��ێ��ك ن��ەه��ات��ووە، ئ��ەوەش نیگەرانیی الی ئەندامانی لیژنەكە دروستكردووەو هەندێكیان ئومێدیان پێی نەماوەو لەو بڕوایەدان ئ��ی��رادەی��ەك��ی سیاسیی نییە بۆ رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵیی. ه��ەروەك سەرهەنگ ئاماژە بە ئاستەنگەكانی ب��ەردەم لیژنەكەیان دەكاتو باس لەوە دەكات ،هەرچی راپ��ۆرت��ێ��ك��ی دارای����ی ه��ات��ووە بۆ پەرلەمان بۆئەوەی بدرێتە لیژنەی ن��ەزاه��ە ،سەرۆكایەتیی پەرلەمان گەڕاندوویەتییەوە بۆ چاودێریی دارای���یو دەڵێت« :پێم وای��ە ئەم لیژنەیە كۆتاییهاتو رەنگە ئەندامی دیكەش دەس��ت لەكار بكێشنەوە، چونكە ئێمە بە رۆحیەتێكی باشەوە بەشداریمان كردو چاوەڕوانمان دەكرد هاوكاریی بكرێت ،بەاڵم پێچەوانە بوو ،نەك هاوكاریی نەكراین ،بەڵكو دژایەتی كراین ،پێموایە لە داهاتووشدا حاڵی لیژنەكە خراپتر دەبێتو دووریش نییە هەڵبووەشێتەوە».
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
ئیمزای پێویست بۆ دەستلەكاركێشانەوەی بارزانی كۆكرایەوە رۆژنامە :دوای ئەوەی مەسعود ئەگەر ( )50هەزار كەس لە خەڵكی بارزانی ،سەرۆكی هەرێمی كوردستان كورردستان ئەویان بە سەرۆك قبووڵ لە لێدوانێكیدا بۆ میدیایەكی ئیتاڵیی نەبێت ،دەستلەكار دەكێشێتەوە ،لە لە میانی گەشتێكیدا بۆ ئەو واڵتە كە ئێستاشداو دوای ( )20رۆژ ،زیاتر لە میدالیای ئاشتی وەرگرت ،رایگەیاند )50( :هەزار ئیمزا بۆ ئەو مەبەستە
لە خەڵكی كوردستان كۆكراوەتەوە. دەس���ت���ەی س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری كەمپەینی «س��ەرۆك تۆم قبووڵ نییە» ،یەكشەممەی راب���ردوو لە كۆنگرەیەكی رۆژن��ام��ەوان��ی��دا لە
ئوتێل سلێمانی پااڵس لەسلێمانی چاالكیی كەمپەینەكەی ئاشكرا كردو رایانگەیاند :كە زیاتر لە ()50 ه��ەزار ئیمزایان بۆ ئەو مەبەستە كۆكردووەتەوە.
كاروان ساڵح ،ئەندامی پەرلەمانی كوردستان:
خەڵكی هەولێر لەناو ماڵەكانی خۆیاندا مانیانگرتووە سازدانی :بەرزان عەلی حەمە پهرلهمانتار كاروان ساڵح ،مەترسییەكانی ئەو گەمارۆیە دەخاتەڕوو كە پارتی خستوویەتییە سەر ..........................................................پارێزگای هەولێرو پێی وایە :هۆكاری ئەوەی كە دەنگی خەڵكی شارهک ه ناگات ،ئەوەیە كە هەولێر رێگەی پێ نادرێت .لەم دیدارەی رۆژنامەدا ،ئەو ئەندامەی لیژنەی ناوخۆ لە پەرلەمانی كوردستان، رۆژن��ام��ە :خەڵكی هەولێر لە باس لەوەدەكات كە خەڵكی هەولێر لەژێر بارێكی دەروونیی ناخۆشو ستەمدایەو پێشی وایە :لەهەر دەسەاڵت ناڕازیی نین ،یان رێگەیان كاتێكدا بێت ،خەڵكی شاری هەولێر گوزارشت لە رای خۆی دەكات. پێنادرێت دەریبڕن؟
* هەولێر زۆر لەسلێمانی ناڕازیترەو هەولێر زۆر لەشارەكانی تری هەرێمی كوردستان مەزڵومترە، هۆكاری ئهوهی كە دەنگی خەڵك ناگاتە شوێنەكانی تریش ،ئەوەیە كە هەولێر رێگەی پێ نادرێت ،كاتێك خەڵكی هەولێر دەیانەوێت گوزارشت لەمافو ئیرادەی خۆیان بكەنو بێنە سەر شەقام بۆ مانگرتنو رێپێوان، بە ئاگرو ئاسن وەاڵم دەدرێنەوە، یاسای رێكخستنی خۆپیشاندان كە هەرچەندە ئێمە سەدان تێبینیشمان لەسەری هەبوو ،بەاڵم رێوشوێنی بۆ خۆپیشاندان دان��اوەو جگە لەوەی خۆشیان بەزۆرینەی دەن��گ ئەو یاسایەیان پەسەند ك��رد ،كەچی ئێستا ه��ەر خۆشیان پێشێلی دەك��ەن ،ئەوەتا هەر بەپێی ئەو یاسایە ،سەرۆكی یەكەی ئیداریی هەر شوێنێك ،دەسەاڵتی ئەوەی هەیە مۆڵەتی خۆپیشاندان بدات، ب��ەاڵم لەهەولێر ئ��ەو دەس��ەاڵت��ە خراوەتە دەستی وەزیری ناوخۆوە. رۆژنامە :چی دەڵێیت سەبارەت بە گەمارۆدانی هەولێر ،بۆ رێگرتن لەهاتنە ناوەوەی خەڵكی شارەكانی تر ،لەم دواییانەشدا رێگرتن لە پەرلەمانتاران؟ * ئەوەی لە راگەیاندنەكانەوە دەوترێت كە هەولێر شامی شەریفەو ئەوپەڕی دیموكراسییەتی تێدایە، پ��ێ��چ��ەوان��ەك��ەی س��ەد دهر سەد راس��ت��ە ،چونكە ش��ارێ��ك ئەگەر سێ فراكسیۆنی پەرلەمانی لەناو پەرلەمانەكەیدا دەرگایان لەسەر دابخرێتو زیندانیی بكرێن ،ئەگەر لەناو پەرلەماندا ئ��ەو ئازادییە لەپەرلەمانتارەكان بسەنرێتەوەو ل��ەن��او ح���ەڕەم���ی پ��ەرل��ەم��ان��دا لەئەندامێكی پەرلەمان بدرێتو لەناو پەرلەماندا پەرلەمانتاران تەفتیش بكرێنو ب��ەو ش��ێ��وازە پۆلیسییە بەڕێوە ببرێت ،ئەمانە هەمووی ئاماژەن بۆ بێئیرادەیی پەرلەمانو نائارامیی هەولێر ،من لە ()25ی شوباتدا ،ئاگاداربووم كە كۆمەڵێك گەنجو رۆژنامەنووسو رۆشنبیری هەولێر ویستیان خۆپیشاندان بكەن، بینیمان چۆن مامەڵەیان لەگەڵ كرا، دەركەوت كە ئەو هێزانەی كە رێگە پێدراون بەپێی یاسای رێكخستنی خۆپیشاندان ،تا مامەڵە لەگەڵ خۆپیشاندەران بكەن ،ئەو هێزانە نەبوون كە لەیاساكەدا هاتوون، ئ��ەوەی ئێمە بینیمان ب ه هێزی دەمامكدارو ئۆتۆمبێلی بێژمارەو جامڕەشەوە هاتبوونو بۆ ماوەی ( )72سەعات نکوڵی ئەوەیان كرد كە رفێنراو و بێسەروشوێنكراوان لەالی ئەوان بن ،كەچی لەژێر فشاری ناوخۆییو دەرەكیدا دەركەوت هەر لەالی ئەوانن. رۆژن���ام���ە :ل��ەك��ۆب��وون��ەوەی پەرلەماندا بڕیاری جێبەجێكردنی س���ەرج���ەم داواك���اری���ی���ەك���ان���ی خۆپیشاندەران درا ،كە یەكێك لە
بڕیارەكەی پەرلەمان سەلماندی لەكوردستان میلیشیای حیزبیی هەیە من پێم سەیرە كە هەولێر بۆ كۆمپانیا بیانییەكانو مەكاتیبو كونسوڵگەرییو ...دایمە دەرگای كراوەیە ،كەچی بەڕووی خەڵكێكی قارەمانی وەكو شاری سلێمانیدا دەرگای دادەخرێت داواكارییەكانی خۆپیشاندەران، نەهێشتنی میلیشیای حیزبییە، ئایا بەو بڕیارەی هەفتەی رابردووی پ��ەرل��ەم��ان ،ب��وون��ی میلیشیای حیزبیی لە كوردستان نەسەلماو نەبووە بڕیارێكی فەرمیی كە بەڵێ لەكوردستان میلیشیا هەیە؟ * ب��ەڵ��ێ ،لەدانیشتنەكەی پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��دا كە داواكاریی خۆپیشاندەران كرا بە پڕۆژەیاساو حكومەتی پێ ئیلزام
هەولێر لەژێر حوكمڕانییەكی تەمومژاوییو بارێكی نائاسایی رانەگەیەنراوو رەفتارێكی زۆر توندوتیژدا دەژی
ك��را ب��ۆ جێبەجێكردن ،ئ��ەوەش كە یەكێك لەخاڵەكانە كە نابێت میلیشیای حیزبیی بمێنێت، بەڵێ ،كەواتە میلیشیای حیزبیی ه��ەی �ەو یەكێتیو پ��ارت��ی هێزی نایاساییو رێكنەخراویان هەیەو لە كپكردنەوەی خۆپیشاندەرانو سووتاندنی كەناڵەكانی راگەیاندندا رۆڵ��ی��ان ه��ەب��ووە ،ب��ۆی��ە دەبێت سەرجەم ئەو بڕیارانەی پەرلەمان جێبەجێ بكرێن ،چونكە قۆناغەكە گەیشتووەتە ساتێكی زۆرترسناكو گ���ەی���ش���ت���ووەت���ە ئ������ەوەی كە سەربازگەكانی شەڕی ناوخۆ رێگە لە پەرلەمانتارو هاواڵتییان بگرن كە بە ئۆتۆمبێلی ژمارەی سلێمانییەوە داخڵی سنووری پارتی ببن. رۆژنامە :باشە رێگرتن لەوەی خەڵكی سلێمانی بێتە هەولێر ،ئەمە تۆخكردنەوەی رەنگی ناوچەگەرێتی نییە كە ئ��ەوان الیەنی ت��ری پێ تۆمەتبار دەك���ەنو پ��اش��ان ئەو هەوڵەشیان هاوكات جیاكردنەوەی سنووری پارتی نییە لە سنووری یەكێتی؟ * ئ��ێ��م��ە لـــــە ك��ۆت��ای��ی ()2009داو لە()2010شدا ئەوەمان سەلماندەوە كە كابینەی شەش ئیدارەیەكی دووئیدارییە ،بەوەدا كە كیتابو مامەڵەیەكی زۆری
وەزارەتی داراییمان ئاشكراكرد كە بە داش سینو داش ها نووسرابوو، وات��ە ئ��ی��دارەی هەولێرو ئیدارەی سلێمانی ،پ��اش��ان ت��ا ئێستاش دەزگای ئاسایشو پێشمەرگە وەكو خۆیان ماون لەژێر ناوی فەلەكو فەرماندەییو...هتد ،جگە لەوەش لە دەزگ��ا هەواڵگرییەكانی وەك پاراستنو زانیاریدا ،دووئیدارەیی دەسەلمێت. من پێم سەیرە كە هەولێر بۆ كۆمپانیا بیانییەكانو مەكاتیبو ك��ون��س��وڵ��گ��ەری�یو ت��ەن��ان��ەت بۆ دەزگا موخابەراتییەكانی واڵتانی دەوروب��ەر دایمە دەرگای كراوەیە، ك���ەچ���ی ب������ەڕووی خەڵكێكی قارەمانی وەكو شاری سلێمانیدا دەرگ���ای دادەخ��رێ��ت ،من لێرەدا بەرپرسیارێتیی گەورەش دەخەمە سەرشانی یەكێتیی نیشتمانی كە هاوپەیمانیی ستراتیژی پارتییە، كەچی ل��ەو هەڵوێستەی پارتی لەداخستنی دەرگای هەولێر بەڕووی سلێمانیدا بێدەنگە. رۆژنامە :كۆیەو تەقتەق سەر ب��ە پ��ارێ��زگ��ای ه��ەول��ێ��رن ،كەچی خۆپیشاندانیان كرد ،ئایا نەهاتنە س��ەر شەقامی خەڵكی هەولێر، پ��ەی��وەن��دی ب��ەس��ن��ووری س��ەوزو زەردەوەیە؟
* ئەوە دەقاودهق وایە ،ئەگەر سەیری هەرێمی ژێر دەسەاڵتی پارتی بكەیت ،بۆت دەردەكەوێت كە پارێزگارو وەزارەت��ە دیارەكان ك��ە لەپایتەختدان ،هەموویان ئەوانەن كە بڕیاری لقو مەكتەبی سیاسیی زیاتر كاریگەری لەسەریان هەیە تا سەرۆكایەتیی پەرلەمانو ئەنجومەنی وەزی�����ران ،ئەگەر جیاوازییەك لە ئیدارەكاندا بكەیت، بەڵێ لەئیدارە كۆنەكەی یەكێتیی، ج��ۆرێ��ك ل��ە ك��ران��ەوە ه��ەی��ە كە لەهەولێر بەهیچ شێوەیەك نییە. م���ن دەزان������م ك���ە خەڵكی هەولێر لەناو ماڵەكانی خۆیاندا م��ان��ی��ان��گ��رت��ووەو ل��ەن��او دڵ��ی خۆیاندا پشتیوانیو بەشداریی خ��ۆی��ان ب��ۆ خەڵكی سلێمانیو شاروشارۆچكەكانی تر دەردەبڕن، م��ن پێم وای���ە خەڵكی هەولێر قسەی ك���ردووە ،وەك جەنابت ئاماژەت بۆ كرد ،كۆیەو تەقتەق سەر بە هەولێرەو قسەی هەبووەو بەردەوامیشن ،لەناو هەولێریش قسەكراو دەی��ان ك��ەس فڕێنراو بەفشاری ئەمالوال ئازادكران. رۆژنامە :بەڕێزتان لە لیژنەی ن��اوخ��ۆی پ��ەرل��ەم��ان��ن ،دەزگ���ا ئەمنییەكان قسەیان چییە لەسەر ئەو پێشێلكارییەی خۆیان؟ * كاتێك قسە دەكەن ،دەڵێن هەولێر لەكەشێكی سەقامگیرو ئ���ارام���دای���ەو ك���ە كەسێكیش دەڕف��ێ��ن��رێ��ت ،ئ���ەوان بێئاگایی خۆیان پیشان دەدەن ،بۆنموونە ب��ەڕێ��وهب��ەری پ��ۆل��ی��س ،خەڵك بەڕێوهبەرێتییەكەی پەلكێشی خۆی دەكات بەبێ فەرمانی دادوەر، كە ئێمەش وەكو لیژنەی ناوخۆ لێی
دێینە دەنگ ،دەڵێت خۆ بۆ هیچم نییەو تەنیا بۆ چەند پرسیارێكمە، واتە بەبێ فەرمانی دادوەر خەڵك راپێچی زیندان دەك��رێ�تو بەبێ بڕیاری دادگا ،خەڵك دەڕفێنرێت. بۆیە من پێموایە ،هەولێر لەژێر باڵی حوكمڕانییەكی تەمومژاوییو بارێكی نائاسایی رانەگەیەنراوو رەفتارێكی زۆر توندوتیژدا دەژی، بۆ زانیاریشتان بەشێكی زۆری ئەو كەسانەی كە لە رێكخراوە مەدەنییەكاننو چاالكی مەدەنین، بەشێكی زۆری��ان تا ئەم كاتەی قسە لەگەڵ تۆ دەك��ەم ،لەماڵی خۆیان ناخەون لە ترسی هەڕەشەو گوڕەشەو رفاندن ،ئەمەش بەڵگەیە ب��ۆ ئ���ەوەی ك��ە ه��ەول��ێ��ر لەژێر بارێكی دەروونیی ناخۆشو لەژێر ستەمدایەو پێشموایە ،ئەو رەوشە تاسەر وا نابێتو بەهەر جۆرێك بێتو لەهەر كاتێكدا بێت ،خەڵكی شاری هەولێر گوزارشت لە رای خۆی دەكاتو پێشموایە ،بەپێی ئاكارە مێژووییەكانی هەولێر، روون��ە كە خەڵكی هەولێر زۆر درەنگ تووڕە دەبێتو كاتێكیش تووڕە بوو ،زۆر خراپ دێتە سەر شەقام ،خاڵیكردنی زانكۆكانیش، بەشێكی تر بوو لەو زوڵمەی كە لەهەولێر ك��راو وا نیشاندرا كە هەولێر كەسی تر قبووڵ ناكات. رۆژن��ام��ە :بەڕێزتان خەڵكی هەولێرن ،ئایا رەوشی سلێمانی خۆپیشاندانەكانەوە ب��ەه��ۆی تێكچووە ،وەك ئ��ەوەی میدیای پارتیو دەس��ەاڵت��داران��ی هەولێر نیشانی دەدەن؟ * پێموایە ،سلێمانی بەو خۆپیشاندانانە رووی گەشی خۆی پیشانی هەرێمی كوردستانو ع���ێ���راقو ه���ەم���وو ج��ی��ه��ان دا ك��ە زوڵمێك ه��ەی��ەو ئەنجامی پەنگخواردنەوەی ( )19ساڵی دەسەاڵتداری حوكمڕانیی یەكێتیو پ��ارت��ی��ی��ە ،دەم���ەوێ���ت ئ���ەوەش رابگەیەنم ك��ە خەڵكی ش��اری هەولێریش ،سەد لەسەد لەگەڵ ئەو داخوازییانەدایە كە خەڵكی سلێمانی داوای دەك����ات ،من دەزانم كە خەڵك لەهەولێر زیاتر تووڕەیە ،باوەڕ بكە ،من خەڵك دەناسم ،ئااڵی زەردیان داوەتێ كە نەیویستووە ،لێیان داوە.
سلێمانی بەو خۆپیشاندانانە رووی گەشی خۆی پیشانی هەرێمی كوردستانو عێراقو هەموو جیهان دا
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
ئاوات محهمهد ئهمین :كاك رزگار ،گلەیی زۆری هەبووە لە رووی ئیدارییو بێسەروبەریی لە پارێزگاكەو نەبوونی لێپێچینەوە
ئەو توركمانەی بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك دەستنیشانكراوە:
چارەسەری کێشهی كەركوك ئەوەیە بكرێتە هەرێمێكی سەربەخۆ سازدانی :هەستیار قادر
...........................................................
رۆژنامە :دانانت لە پۆستی سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگادا ،بە رێككەوتن ،یان لێكگەیشتن بووە؟ * بێگومان هەر گۆڕانكارییەك لە شاری كەركوك ئەنجامبدرێت، پ��ێ��وی��س��ت��ی ب���ە رێ��ك��ك��ەوت��نو لێكگەیشتنی سیاسیی ههی ه ل��ەس��ەریو ئ��ەو گۆڕانكارییانەی بەم دواییە لە ئیدارەی كەركوكدا ئەنجامدرا ،بەرهەمی رێككەوتنی كوتلە سیاسییە سەرەكییەكان بوو ،رێككەوتن كرا لەسەر ئەوەی كە سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگا بدرێت بە توركمان. رۆژن�����ام�����ە :م��ی��ك��ان��ی��زم��ی دیاریكردنی تۆ بۆ ئەو پۆستە، چۆن بوو؟ * لەالیەن بەرەی توركمانییەوە بۆ ئەو پۆستە كاندید كرام. رۆژن���ام���ە :ئ���ەم ه��ەن��گ��اوە ب��ە گ���ۆڕان ل��ە سیاسەتی هێزە كوردییەكانی كەركوك بەرامبەر بە توركمانەكان لەقەڵەم دەدرێت، یان النیكەم نزیكبوونەوە لە هێزە توركمانییەكان كە پێشتر وەك بەرەی دژ سەیریان دەكرا؟ * ئ���ەم���ە ه��ەن��گ��اوێ��ك��ی ئیجابیی بوو كە متمانەی نێوان پێكهاتەكانی ك��ەرك��وك بەهێز دەك���اتو م���ادەی ( )23كـــــە لــــە ســـاڵـــی ()2008دا گەاڵڵەكرا ،باس لەوە دەكات كە پێویستە توركمانەكان یەكێك لە پۆستە سیادییەكانی كەركوك
حەسەن تورهان ،لەالیەن توركمانو ك��وردەوە بۆ سەرۆكی نوێی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك دەستنیشانكراو ،لەم چاوپێكەوتنەی رۆژنامەدا دەڵێت« :باشترین چارەسەر بۆ كێشەی كەركوك بەالی منەوە ،هەرێمێكی سەربەخۆیە بە ئیدارەیەكی هاوبەشی پێكهاتەكانییەوە» .هەروەها جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە ،كە وەك چۆن لە سەركەوتنەكاندا هەموو الیەنەكانی ئەو شارە بەشدارن ،ئاوهاش لە شكستەكاندا تۆمەتباردەبن. حەسەن تورهان لهدایکبوویكەركوك 1962 دهرچووی كۆلێژیكشتوكاڵی زانكۆی موسڵ جێگری سهرۆکیحیزبی عەدالەی توركمانی عێراق ل ه ()2005هوه ئهندامیئهنجوومهنی کهرکوکه
ب��گ��رن��ەدەس �تو ئێمە ل��ە ساڵی ()2009وە بەهیوای وەرگرتنی ئەو پۆستە بووین ،ب��ەاڵم بارودۆخە سیاسییەكەی كەركوكو نەبوونی متمانە لەنێوان پێكهاتەكانیدا ئەم هەنگاوەی بۆ ئێستا دواخستو ه��ی��واداری��ن جێبەجێكردنی ئەم ه��ەن��گ��اوە ،س��ەرەت��ای��ەك��ی نوێ بێت بۆ بەهێزكردنی ئیدارەیەكی هاوبەش لە كەركوكدا. رۆژنامە :ئێوە وەك ئەندامانی بەرەی توركمانی لە ئەنجومەنی پارێزگا ،پێشتر تێبینی زۆرتان لەسەر ئەدای سەرۆكی ئەنجومەن هەبووە ،ئێستا كە ئەو پۆستەتان وەرگرتووە ،چ كارێك دەكەن كە س��ەرۆك��ی پێشووی ئەنجومەن نەیكردووە؟ * س��ەرەت��ا م��ن ت��ا ئێستا
س���ەرۆك���ی ئ��ەن��ج��وم��ەن ن��ی�مو رێوشوێنە یاساییەكانی وەگرتنی ئەوپۆستە ماوە ،بەاڵم هیوادارم كە لێكگەیشتن لەنێوان پارێزگارو سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگاردا هەبێتو بەهەمان ش��ێ��وەش بۆ پێكهاتەكانی كەركوك ،لەپێناو دابینكردنی خزمەتگوزارییەكان بۆ هاواڵتییانو پێشمان وایە ،ئاستی دابینكردنی خزمەتگوزارییەكان ل��ە ك��ەرك��وك��دا خ��راپ �ەو كارێكی قورسمان لە بەردەمدایە. رۆژن��ام��ە :ئ��ەو كێشانە چین كە سەرۆكی پێشووی ئەنجومەن چ���ارەس���ەری ن����ەك����ردوونو تۆ دەتەوێت بیانكەیت؟ * سەرەتا كۆمەڵێك كێشەی خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی ه��ەی��ە ك��ە لە ئەستۆی حكومەتی ناوەندیدایە،
وەك :ك��ارەب��او بەشە خۆراكی مانگانەی هاواڵتییانو بێكاریی، كە هەوڵدەدەین لەگەڵ پارێزگاری نوێدا چ��ارەس��ەری بكەینو وەك ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگا سەردانی الیەنە پەیوەندیدارەكان دەكەین ،ئەوەش كە پەیوەندیی بە حكومەتی محەلی كەركوكەوە ه��ەی��ە ،كێشە ه��ەی��ەو دەب��ێ��ت چ���ارەس���ەر ب��ك��رێ��ت ل��ە رووی خزمەتگوزارییەكانو موماتەڵەكردن لە جێبەجێكردنی پرۆژەكان. رۆژنامە :بەپێی زانیارییەكان، لە قۆناغی رابردوودا چەند جارێك س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی پارێزگا، الیەنەپەیوەندیدارەكانی ئاگادار ك��ردووەت��ەوە لە سەرفنەكردنی تەواوی بودجەی كەركوك لەالیەن پارێزگارو گەڕاندنەوەی بۆ بەغدا،
ئێوە هەست بەو كێشەیە دەكەن، چۆن چارەسەری دەكەن؟ * ئ��ەم كێشەیە پێویستی ب��ە زانینی ه��ۆك��ارەك��ەی هەیەو تورهات موفتی ،وەزیری دەوڵەتی عێراقی بۆ كاروباری پارێزگاكان، لە لێدوانێكیدا وتی ،گەڕاندنەوەی ب��ودج��ەی پارێزگاكان تەنیا لە كەركوكدا نییەو هەندێك پارێزگای تریش هەمان كێشەیان هەیە، لە ()%30ی بودجەكەیان زیاتر سەرفنەكردووە ،كە هەندێكیان پ��ەی��وەن��دی��ی��ان ب��ە پ��ارێ��زگ��ارو هەندێكی تریشیان پەیویەندییان بە رێوشوێنی حكومەتی ناوەندییەوە ه��ەی��ە ،ب���ەاڵم دەب��ێ��ت ه��ەڵ��ەی الیەنێكیان بێتو ك��ار بۆ ئەوە دەكەین لە داهاتوودا تەجاوزی ئەو كێشانە بكەین. رۆژنامە :دەوترێت كێشەكانی كەركوك زۆرنو چارەسەركردنیان
ب ه پێی مادەی ()23ی ساڵی ()2008پێویستە توركمانەكان یەكێك لە پۆستە سیادییەكانی كەركوك بگرنەدەست
ئەستهمە ،بۆیە ئەو پۆستە دراوە بە توركمان تا ئۆباڵی شكستەكان بخەنە ملی ب��ەرەی توركمانی، بڕوات بەو تیۆرە هەیە؟ * پێم وانییە كە الیەنی كوردی شكستەكان بخاتە ملی خەڵكی ت��ر ،ب��ەاڵم ئەگەر سەركەوتنێك لە ئایندەدا هەبێت ،سەركەوتنی هەموومانە بە ك��وردو ع��ەرهبو توركمانەوەو ئەگەر خوانەخواستە شكستیشمان هێنا ،هەمووان لەو شكستهێنانەدا تۆمەتبارین ،ئەوەی كارەكانمان س��ەردەخ��ات ،تیمی هاوبەشە ،ن��ەك لەسەر بنەمای ئ��ەوەی كە ئەمە ك���وردەو ئەوە توركمانەو فاڵن عەرەبە. رۆژن����ام����ە :چ���ۆن ك���ار بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای ك��ەرك��وك دەك��ەن كە تا ئێستا نەكراوە؟ * ئێمە ل��ەگ��ەڵ نوێنەرانی كەركوك لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ،كار دەكەین بۆ دۆزینەوەی یاسایەكی تایبەت بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك، كە تەوافوقی لەسەر بێتو هیوا دەخ��وازی��ن ك��ە ب��ەر ل��ە كۆتایی س��اڵ��ی( ،)2011ئ��ەو هەڵژاردنە ئەنجام بدەین رۆژنامە :ب ه تێڕوانینی ئێوه داهاتووی کهرکوک چۆن چارهسهر دهکرێت؟ * بە تێڕوانینی شەخسی خۆم، چ��ارەس��ەری كێشەی كەركوك، ئ��ەوەی��ە ك��ە بكرێتە هەرێمێكی سەربەخۆ بە ئیدارەیەكی هاوبەشی سەرجەم پێكهاتەكانییەوە.
بۆچی رزگار عەلی دەستی لەكار كێشایەوە؟
بەشێك لە هۆكارهکان باڵودەكاتەوە ،كە دیارترینیان ملمالنێی نێوان یەكێتیو پارتییە لە کهرکوک
راپۆرتی :شۆڕش خالید
...........................................................
بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست رۆژنامە كەوتوون ،چەند هۆكارێك دەستلەكاركێشانەوەی لەپشت رزگار عەلی ،سەرۆكی ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ای ك��ەرك��وك��ەوە ب��وون، كە دیارترینیان ملمالنێی نێوان یەكێتیو پارتییە ل��ەو ش��ارەو سەركردایەتیی هەردوو حیزبەكەش گ��وێ��ی��ان ب���ەخ���واس���تو داوای كەركوكییەكان نەداوە. بەپێی زانیارییەكان ،رزگار ع��ەل��ی ،س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ای ك��ەرك��وك ،ل���ەدوای كۆنگرەی یەكێتییەوە مەسەلەی دەستلەكاركێشانەوەی لەو پۆستە ل��ەگ��ەڵ سكرتێری حیزبەكەی ب��اس��ك��ردووەو داوای ك���ردووە، قبوڵبكرێت ،دوای ئەوەی هەستی بەوە ك��ردووە كە سەركردایەتیی یەكێتیو پارتی كۆك نین لەسەر م��ەس��ەل��ەی ك���ەرك���وكو گوێی پێنادەن. س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ن��زی��ك لە سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك ،بە رۆژنامەی وت« :هەر دوای كۆنگرە ،ن��اوب��راو دەستی ل��ەپ��ۆس��ت��ەك��ەی ك��ێ��ش��اوەت��ەوەو ئەوەی بەحیزبەكەی راگەیاندووە، بەاڵم سكرتێری گشتیی یەكێتی،
ویستوویەتی دەست لەكارەكەی نەكێشێتەوە». رۆژی سێشەممەی راب��ردوو، رزگ���ار ع��ەل��ی ،لەكۆنگرەیەكی رۆژن���ام���ەوان���ی���دا رای��گ��ەی��ان��د: «ت���ا ئێستا س��ێ ج���ار داوای دەستلەكاركێشانەوەی كردووە لەو پۆستە»و وتی« :لێرە بەدواوە، داوا دەك���ەم ك��ە كەسێكی تر لەشوێنەكەم دابنرێت». ئەحمەد عەسكەری ،ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك لەسەر لیستی برایەتی ،بە رۆژنامەی «دەستلەكاركێشانەوەی وت: ناوبراو ،تا ئێستا قبووڵنەكراوەو تا قبووڵنەكرێت ،كەسی تر بۆ ئەو شوێنە دانانرێت». ئ��ەن��دام��ان��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پارێزگای كەركوك رایدەگەیەنن، كە زیاتر لە پێنج مانگە رزگار عەلی ئ��ەو مەسەلەیەی لەگەڵ حیزبەكەیدا تاوتوێكردووە ،بەاڵم سەرەتا قبووڵنەكراوە. ئ����اوات م��ح��ەم��ەد ئ��ەم��ی��ن، ئەندامی لیستی برایەتی ،وتی: «كاك رزگار ،گلەیی زۆری هەبووە لە رووی ئیدارییو بێسەروبەریی لە پارێزگاكەو نەبوونی لێپێچینەوە». ئ���ام���اژەی ب����ەوەش����دا ،كە گلەییەكانی ئەو زیاتر تایبەت بوون بە مەسەلەی كەركوكو دیاردەی گەندەڵیییەوەو وت���ی« :ئ��ەو،
دەیوست یەكێتیو پارتی لەسەر مەسەلەی كەركوك ،بەجدیی گوێ لەئەندامەكانیان بگرن لەكەركوك، بەاڵم هەستدەكرا سەركردایەتیی ئەو دوو حیزبە ،گوێیان بەهەندێك م��ەس��ەل��ەی ئ��ەو ش��ارە ن���ەدەدا، ئەویش بەوە نیگەران بوو». ه�����ەروەه�����ا وت������ی« :ل���ە س���ەرەت���ای م��ان��گ��ی ()2ەوە، م��ۆڵ��ەت��ی وەرگ���رت���ووەو دوات���ر دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەك��ەی پێشكەشكردووە». ج���گ���ە ل��ەگ��وێ��ن��ەگ��رت��ن��ی سەركردایەتیی كورد لە بەرپرسانی شارەكەو جیاوازیی بۆچوونیان لەهەندێك مەسەلەو گوێنەدان
هەستدەكرا سەركردایەتیی ئەو دوو حیزبە ،گوێیان بەهەندێك مەسەلەی ئەو شارە نەدەدا ،ئەویش بەوە نیگەران بوو
بەداواكانی خەڵك ،ملمالنێی نێوان ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگای ك��ەرك��وك ل��ە لیستی برایەتی، بەشێكی ت��ر ب��ووە ل��ە هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەی ،بەتایبەت دوای ئەوەی ماوەی شەش ساڵ یەكێتیو پارتی ،سەرۆكایەتیی پێنج ل��ی��ژن��ەی��ان پ��ێ یەكالیی نەكرایەوە لەناو ئەنجومەنەكەدا بەهۆی ملمالنێی نێوانیانەوە. س����ەرچ����اوە ن��زی��ك��ەك��ە لە رزگ����ار ع��ەل��ی��ی��ەوە ،ن��م��وون��ەی هەندێك لەملمالنێكانی نێوان ئ��ەو دوو ح��ی��زب��ەی ل��ەو ش��ارە ه��ێ��ن��ای��ەوە ك��ە ه��ۆك��ارب��وون بۆ دەستلەكاركێشانەوەی ناوبراوو وت��ی« :ساڵی راب���ردوو ،كاتێك وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆ ب��ەڕێ��وەب��ەری پۆلیسی ن��ەوت��ی ب��اك��ووری لە پۆستەكەی دوورخستەوە ،داوای لە سەركردایەتیی ك��ورد كرد، كەسێك بۆ ئەو پۆستە دابنێن كە پشكی ك��وردە ،ب��ەاڵم دوای نزیكەی دوومانگ ،یەكێتیو پارتی كۆك نەبوون كە چ الیەنێكیان ئەو پۆستە وەربگرێت ،بۆیە وەزارەت كەسێكی عەرەبی بەسەر كورددا سەپاند». ئ���ەح���م���ەد ع���ەس���ك���ەری، رەتیكردەوە لێدوان لەبارەی ئەو هۆكارانەوە بدات كە بوونەتە هۆی دەستلەكاركێشانەوەی ناوبراو،
بەبیانووی ئەوەی كە هێشتا لیژنەی یاساییو ئەندامانی ئەنجومەن داواكەیان قبووڵنەكردووە. ئێستا ش��ارەك��ە ل��ە رووی ئ���ی���داری���ی���ەوە رووب��������ەڕووی
بێسەروبەریی بووەتەوەو دیاردەی گەندەڵیش بەپێی وتەی ئەندامانی ئەنجومەن ،پەرەیسەندووە ،بەاڵم س��ەرك��ردای��ەت��ی��ی ك��ورد گوێیان پێنەداوە.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
باری نائاسایی گەرمیان ،دڵەڕواكێی دروستكردووە رۆژنامە :باری نائاسایی رانەگەیەنراو، گەرمیانییەكانی ت��ووش��ی دڵ��ەڕاوك �ێ كردووەو چاالكوانانی كۆمەڵی مەدەنیی، پێیانوایە كە بەردەوامیی ئەو دۆخە، كاردانەوەی خراپی لێدەكەوێتەوە. دوای خۆپیشاندانە ناڕەزاییەكانی
گەرمیان كە لە ئەنجامی تەقەكردنی هێزە چەكدارەكانی سەر بەدەسەاڵتەوە)2( ، هاواڵتی شەهید بوون ،لە ئێستاشدا هێزی چەكداری دەمامكدار باڵوكراونەتەوەو ئەوەش ترسو دڵەڕاوكێی دروستكردووە. ك��ارزان عەزیز ،چاالكوانی كۆمەڵی
مەدەنیی ،ل��ەو ب��ارەی��ەوە بۆ سبەی، وت��ی« :سەپاندنی ب��اری نائاساییو باڵوكردنەوەی هێزی چەكداری دەمامكدار، رێ��گ��رن ل��ەب��ەردەم ه��ەر چاالكییەكی مەدەنیدا ،چونكە ئەو هێزانە خەڵكیان دەستگیركردووە».
ئەو ،نیگەرانیی لە دۆخەكە دەربڕیو وتیشی« :ئەگەر سەپاندنی ئەو بارە نائاساییە بەردەوام بێت ،بە دڵنیاییەوە لەالیەن خەڵكەوە قبواڵ ناكرێتو رەنگە تەقینەوەیەكی وا رووب��دات كە كەس چاوەڕوانی نەكات».
سەرنجڕاكێشترین دزیی نەوت ،بەڵێندەرێكی كورد دەیكات راپۆرتی :رۆژنامە
...........................................................
فرۆشتنی ئەو نەوتەی پێبدرێت، ئیتر دەستكرا بە دزینی نەوت لەو بۆرییەی كە حازر كرابوو، رۆژان��ە بە بەهای ( )600هەزار دۆالر نەوتیان دەفرۆشت».
دوای تێپەڕبوونی ( )6مانگ بەسەر ئاشكراكردنی باندێكی دزینی نەوتی كەركوكدا ،تا ئێستا ئەو باندە نەدراونەتە دادگا ،كە ئاشكرابوونی باندەكەو تەداخولی یەكێك لە بۆرییەكانی نەوتی بەرپرسان ب��ەڵ��ێ��ن��دەرە ك���وردەك���ەو كەركوكیان كونكردووەو لەناو گەراجێكی ت��ەج��اوزدا تااڵنیان هاوبەشەكانی ،دوای ماوەیەك لە فرۆشتنی ئەو نەوتەی كە بە كردووە. دزیی لە بۆری نەوتی كۆمپانیای نەوتی باكوور دەستیان دەكەوت، شایەتحاڵێك، فێڵیان لە ئەندازیارە عەرەبەكە رووداوەكە دەگێڕێتەوە رۆژن�����ام�����ە ل����ە رێ���گ���ای ك��ردو پارەكەیان كەمكردەوەو شایەتحاڵێكەوە بۆ یەكەمجار رۆژانە تەنیا ( )10هەزار دۆالریان چیرۆكی دزینی نەوتی كەركوك پ��ێ��دەدا ،بۆیە ئ��ەو ئەندازیارە باڵودەكاتەوە ،ئەو شایەتحاڵە عەرەبەش لە بەغدا داوای یاسایی كە نەیویست ن��اوی بهێنرێت ،لەسەر ئەو كەسانە تۆمار كرد بە ئاشكرای دەك��ات« :سەرەتا وا پاساوی دزینی نەوتی باكووری بڕیار بوو ،بۆرییەكی نەوت لە كەركوك بۆ ناوچەكانی هەرێمی جەبەل بۆرەوە بێت بۆ كەیوان ،كوردستان. دوای شكاتەكەی ئەندازیارە ب��ەاڵم بەڵێندەرێكی ك��ورد لە كۆمپانیای نەوت ،پێشنیازی كرد ع��ەرەب��ەك��ە ،حكومەتی عێراق ئەم بۆرییە نەوتە بگوازرێتەوە بۆ ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی شوێنێك كە خانووی تەجاوزی ل��ەب��ەغ��داوە پێكهێناو راوان��ەی تیا نەڕووخێت ،چونكە بەپێی ئەو پ��ارێ��زگ��ای ك��ەرك��وك��ی ك��رد، نەخشەیەی یەكەمجار دانرابوو ،ب���ۆ دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی ئ��ەو خانوویەكی زۆری ماڵی كوردی كەسانە ،یەكێك لەو كەسانەی بەردەكەوت ،بۆیە بۆرییەكەیان دەس��ت��گ��ی��رك��را ،ب��ەڵ��ێ��ن��دەرە گواستەوەو بۆرییە كۆنەكەیان ك��وردەك��ە ب��وو ،شایەتحاڵەكە بەجێهێشتو بۆرییەكی تازەیان دەڵێت :هاوبەشەكانی تر لەالیەن راكێشا ،راكێشانی ئەم بۆرییە چەند بەرپرسێكی كەركوكەوە نەوتە درا بەبەڵێندەرێكو سێ داڵدەدران. ئ��ەو شایەتحاڵە ئاشكرای كەسی تر كە كورد بوون». ب��ەڵ��ێ��ن��دەرە ك���وردەك���ەو دەك��ات« :عەمیدێكی ع��ەرەب، هاوبەشەكانی ،پڕۆژەی راكێشانی سەرۆكایەتیی لیژنەكەی بەغدای بۆرییە نوێیەكەیان وەرگرتووەو دەك����رد ،ك��ات��ێ��ك ب��ەڵ��ێ��ن��دەرە بەجێبەجێكردنی ك���وردەك���ەی���ان ب����ەرەو ب��ەغ��دا دەس��ت��ی��ان ك���ردووە ،شایەتحاڵەكە باس بەڕێكرد ،هەر زوو پەیوەندیی ل����ەوەدەك����ات« :ئ���ەو ك��ات��ەی بەو ئەفسەرە بااڵیەی حكومەتی بۆرییەكەیان دەگ��واس��ت��ەوە لە ن��اوەن��دەوەك��راو دوای ئ��ەوەی جەبەل ب��ۆرەوە بۆ كۆمپانیای لەالیەن چەند بەرپرسێكی بااڵی ن��ەوت��ی ب��اك��وور ل��ە ك��ەرك��وك ،ك��ەرك��وك��ەوە تەلەفۆن ب��ۆ ئەو هەستان الی گەڕەكی رەحیماوا ،ئەفسەرە عەرەبە ك��را ،ئەویش پێش ئ��ەوەی ن��ەوت بە بۆرییە بۆ ئازادكردنی ئەو بەڵێندەرە نەوتەكەدا بڕوات ،بۆرییەكەیان كوردە ،داوای یەك ملیۆن دۆالری كون كردبوو ،بۆرییەكیان لێوەی كردبوو». ل��������ەدوای گ�����ەڕان�����ەوەی راكێشابوو ،وەك��و شەمعەیەك ئامادە كرابوو ،لە شوێنی ئەو ل��ی��ژن��ەی لێكۆڵینەوە ب���ەرەو شەمعەیە ،چ���واردەوری كرا بە ب���ەغ���داو ب��ردن��ی ب��ەڵ��ێ��ن��دەرە گەراجی تەجاوز بۆ ئەوەی كەس ك��وردەك��ەو بەگەیشتنیان بۆ دووز خورماتوو ،ئەو ئەفسەرە نەچێتە ژوورەوە». ئ��ەو شایەتحاڵە ،وتیشی :عەرەبەی كە سەرۆكی لیژنەكە «ئ��ەن��ج��ام��دەران��ی ئ��ەو پیالنە ،ب����ووە ،ت��ەل��ەف��ۆن��ی ب��ۆ كەسە ل��ەگ��ەڵ ئەندازیارێكی ع��ەرەب نزیكەكانی بەڵێندەرەكە كردووەو لەناو كۆمپانیای نەوتی باكوور بەپێی وت��ەی شایەتحاڵەكە: لەكەركوك ،رێككەوتن تا لەكاتی «داوایكردووە كە لەماوەی دوو رۆی��ش��ت��ن��ی ن��ەوت��ەك��ە ل��ەس��ەر كاتژمێردا )800( ،هەزار دۆالر ع���ەدادەك���ە ك���ەم بنووسێتو بگەیەننە چێشخانەكەیەكی دووز ئ��ەن��دازی��ارەك��ە ب��ەش��ێ��ك��ی لە خورماتوو ،ئەگەر نا بەڵێندەرەكە دەبەن بۆ بەغدا». ش���ای���ەت���ح���اڵ���ەك���ە ب���اس ل����ەوەدەك����ات ك��ە دوای ئ��ەو لە شوێنێكی سنووری گەڕەكی هەڕەشەیە ،بەهەر شێوەیەك رەحیماوا باندێكی دزیكردنی ب���وو ئ���ەو پ���ارە دی��اری��ك��راوە نەوت سەرقاڵی دزینی نەوتن، پەیداكراو بەڵێندەرە دەستگیراوە راستەوخۆ گەیشتینە شوێنی رێبوار تاڵهبانی: ك��وردەك��ەی��ان ئ���ازادك���ردو ئەو م��ەب��ەس �تو ك��ەس��ێ��ك ب��ەن��اوی ئەفسەرە عەرەبە گەڕایەوە بۆ «س��ال��م» ك��ە پ��اس��اوان��ی ئەو دزیكردنی نەوت بووەتە بەغدا. گەراجە ب��وو ،دەستگیركرا كە شتێكی ئاسایی كە هیچ پەیوەندییەكی بەو دزینەوە بەداخەوە ئەم گەندەڵییە «مافیاكان هەاڵتن» ن��ەب��وو ،دوات��ر ئ��ازادك��را ،بەاڵم سەرچاوەیەكی ئەمنیی لە ئەوەی جێگای داخ بوو ،مافیاكان بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی كەركوك ،هەاڵتبوون». هەموو جومگەكانی بە رۆژنامەی راگەیاند« :لەدوای ئەو بەرپرسە ئەمنییە ،بڕوای گرتووەتەوە ئەوەی زانیاریمان پێگەیشت كە وایە كە كەسی ئاسایی ناتوانێت
عهبدولڕهحمان مستهفا: دوای ئاشكراكردنی ئەو دۆسیەیە ،رەوانەی دەسەاڵتی دادوەریی كراوە
ئەو كارە بكاتو دەڵێت« :ئەو كەسانە مافیای حیزب بوونو نەوتی كەركوكیان تااڵنكرد». ل��ەب��ەرام��ب��ەردا ،س��ەرۆك��ی ل���ی���ژن���ەی ن������ەتو غ�����از ل��ە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك رایدەگەیەنێت« :هیچ ئاگاداری دزینی نەوتی كەركوك نین»، ئەمە لە كاتێكدایە كە پارێزگاری ك���ەرك���وك ،دەڵ���ێ���ت« :ئ���ەم دۆس��ی��ەی��ە ،رەوان����ەی لیژنەی لێكۆڵینەوەی دادوەریی كراوە». رێ��ب��وار ف��ای��ەق تاڵەبانی،
سەرۆكی لیژنەی نەوتو غاز لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك، بە رۆژن��ام��ەی راگەیاند« :هیچ ئاگاداری دزینی نەوتی كەركوك نین ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی دادوەری لیكۆڵینەوەی تایبەتی هەیە، ب��ەت��ای��ب��ەت ن���ەوت ،ئ��ەگ��ەر لە كاتێكیشدا ئەم دۆسیەیە بگاتە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك، بەپێی یاسا ئیحالەی لیژنەی لێكۆڵینەوەی دادوەری دەكەین ت��ا ئ���ەوان ش��ێ��وازی دزینەكە یەكالیی بكەنەوە».
لێدوانەكەی بەپێچەوانەی سەرۆكی لیژنەی نەوتو غازەوە، ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان م��س��ت��ەف��ای پارێزگاری كەركوك ،بۆ رۆژنامە دەڵێت« :دوای ئاشكراكردنی ئەو دۆسیەیە ،رەوان��ەی دەسەاڵتی دادوەریی كراوەو بەهۆی ئەوەی ئێمە دەسەاڵتی ئەوەمان نییە دەستبخەینە كاروباری یاسا كە دەبێت سەروەر بێت بۆ بڕیاردان، هەر بۆیە ئاگاداری دوادەرهنجامی كاری لیژنەكە نین». بەپێی یاسای ن��ەوتو غاز، لە مادەی ()111ی دەستووری ع��ێ��راق��ی��دا ،ن���ەوتو غ��از مافی ه��ەم��وو ع��ێ��راق��ی��ی��ەك��ان �ەو بۆ كەسێك نییە دزی لە موڵكی هەموو عێراقییەكان بكات ،بۆیە ئەركی ئەنجومەنی پارێزگاكانە ل��ەم ك��ات��ەدا وەك��و دەس��ەاڵت��ی چاودێریكردن ب��ەدواداچ��وون بۆ ئەم دۆسییانە بكات. لەو بارەیەوە رێبوار تاڵەبانی، وتی« :راستە ئەنجومەنی پارێزگا دەسەاڵتی چاودێریكردنە ،بەاڵم هیچ رێنماییەكی بۆ دانەنراوە لە حكومەتی ناوەندییەوە تا هەستێت ب��ە ئ��ەرك��ی خ��ۆی، كە چاودێریكردنەو تا ئێستا حكومەتی عێراقی ویستوویەتی ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ا تووشی عەیبەیەكی گەورە بكات». هەرچەندە رێبوار تاڵەبانی، پێیوایە كە گەندەڵییو رۆتینات هەموو جومگەكانی كۆمەڵگای گ��رت��ووەت��ەوەو دزی��ن��ی نەوتی كەركوكیش بەو شێوە نایاساییە ب��ە ب��ەش��ێ��ك ل���ەو گەندەڵییە دەزانێت ،هەروەكو خۆی دەڵێت: «بەهۆی ئ��ەوەی عێراق یەكەم دەوڵ��ەت��ە لە گەندەڵیدا ،بۆیە دزیكردنی نەوت بووەتە شتێكی ئ��اس��ای��ی ك��ە ب���ەداخ���ەوە ئ��ەم گەندەڵییە هەموو جومگەكانی گ���رت���ووەت���ەوە ،ب��ۆی��ە دزی��ن��ی نەوتی كەركوكیش جۆرێكە لەو گەندەڵییە». ه���ەرچ���ەن���دە چ���اودێ���ران پێیانوایە ،كە دوای تێپەڕبوونی « »6م���ان���گ ب���ەس���ەر ئ��ەو دۆسیەیهدا ،ئەگەر ئەنجامدهرانی ئ��ەو ت��اوان��ە ئاشكرا نەكرێن، سەربەخۆیی ئیدارەی كەركوك دەخاتە ژێر پرسیارەوەو سیمای ئ���ی���دارەی ك���ەرك���وك ناشرین دەك�����اتو ل��ە ب��ەرام��ب��ەر ئ��ەو بۆچوونەشدا ،پارێزگاری كەركوك دەڵێت« :ئیدارەی كەركوك بە دزینی نەوتی كەركوك ناشرین ناكرێت».
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
رێبوار کهریم :ئەگەر بزووتنەوەی گۆڕان نەبوایە ،یەكێتیو پارتی بە بیستوچوار سەعات ئەو موزاهەرەیەیان كۆتایی پێدەهێنا!
رۆشنبیرەكانی پارتی لەبارەی خۆپیشاندانی هاواڵتییانەوە چی دەڵێن؟ راپۆرتی :بەرزان عەلی حەمە
..............................................................
من سەرم لەوە سوڕماوە كە بۆچی موعارەزە سواری مەوجەكەش بوون كە حەقی خۆیانە ،بەاڵم نكوڵیی لێدەكەن؟
رۆشنبیران و نووسەرانی نزیك لە پارتیو بەرپرسی هەندێك لە دەزگا راگەیاندنەكانی ئەو حیزبە، س��ەب��ارەت بە خۆپیشاندانەكانی ئەو خۆپیشاندانانە وەك هەرێم ،بۆ رۆژنامە دەدوێنو پێیانوایە هوشیاركردنەوەیەك وایە بۆ كە خۆپیشاندان دەرهاویشتەی حكومەتی هەرێمو پەرلەمانو كەموكورتییەو پێیشیان وای��ە، تەنانەت ئۆپۆزسیۆنیش ئۆپۆزسیۆن مافی خۆیەتی سواری شەپۆلی ناڕەزاییەكان ببێت. رێ����ب����وار ك���ەری���م وەل����ی ،گەندەڵیی و خ��راپ��ی سیستمی ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە ئێمە زۆرج��ار رۆژنامەنووس ،ئاماژە بەوە دەكات ،حوكمڕانیی لەدژی دەسەاڵتدارانی هەستدەكەین بە ئاراستەی تردا دەب��رێ��ت ل��ە هەندێك الی��ەن��ەوەو كە لە رۆژی یەكەمەوە ،پشتگیریی هەرێم دەستیپێكردووە. رێبوار كەریم ،وتی« :من ناڵێم گ���ۆڕانو كۆمەڵو یەكگرتوو ،لە ل��ەو خۆپیشاندانانە دەك���ات، ئ��ەو پێیوایە :ب��وون��ی (گ���ۆڕان) ئەوانە گ��ۆڕان هێناونییەتە سەر رێ��ی رێكخستنەكانی خۆیانەوە خ��اڵ��ی ب��ەه��ێ��زەو ه��ۆك��ارەك��ەش جادە ،بەاڵم گۆڕانو جادە لەمڕۆدا ،هەموو هەوڵێكی خۆیان دەدەن تا بــــەهـــێـــزیی (گ��ۆڕان)ە كە تا الزمو مەلزومی یەكترن ،چونكە بیانهێننە ناو خۆپیشاندانەكانەوە، ئێستا ئ��ەو خۆپیشاندانانە بەو ئەو قوەتە سیاسییو ئیعالمییەی تا ئاراستەكەی بە جۆرێك بەرن ج��ۆرە ماونەتەوە ،ئەگەرنا وەك ك��ە گ���ۆڕان ه��ەی��ەت��ی ،لەپشتی كە لە بەرژەوەندیی خۆیان بێت»، خۆی دەڵێت« :یەكێتیو پارتی بە ئ��ەو خۆپیشاندەرانەوە نەبێت ،وتیشی« :پارتی بەهیچ جۆرێك شەوو رۆژێك كۆتاییان پێدەهێنا» .زۆر بەئاسانی ب�ڵاوەی پێدەكەن ،رێگەی بەخۆی نەداوە بچێتە ناو بەئاراستەی رێ��ب��وار ك��ەری��م ،ئ��ام��اژە بۆ خۆپیشاندەرانیش ئەوە دەزانن كە خۆپیشاندانەكانو ئەوەشدەكات كە كێشەكە لەوەدایە :ئەگەر گۆڕانیان لەپشت نەبێت ،تریان بەرێت بۆ مەرامی سیاسیی ئۆپۆزسیۆن خەڵك دەهێنێتە سەر ناتوانن تا سەر لەوێدا بمێننەوە ،خۆی ،ئەگەر لە س��ەرای ئازادیی جادەو داواكارییەكان تێكەڵ دەكەن ،تاوەكو ئۆپۆزسیۆنێكی بەهێز لەم پارتیشی لێ بێت ،ئەوە گوزارشت خۆ تا ئەو كاتەی ئۆپۆزسیۆنێكی واڵتەدا نەبوو ،خۆپیشاندانی لەو لەبۆچوونی خۆی دەكات». ئەندامێكی مەكتەبی راگەیاندنی بەهێزی وەك گۆڕان لەئارادا نەبوو ،جۆرە لەم واڵتەدا نەبووە». ب��ۆه��ەم��ان م��ەب��ەس��ت ئ��اری پارتیش ،وێڕای مافدان بە هاتنی كەس نەیدەتوانی خۆپیشاندانی وەك ئەوەی ئێستا بكات« ،ئەگەر هەرسین ،بەرپرسی راگەیاندنی سەر شەقامی هاواڵتییان ئاماژە ب��زووت��ن��ەوەی گ���ۆڕان ن��ەب��وای��ە ،پارتی لە پارێزگای سلێمانی ،ب��ەوە دەك���ات ،كە ئ��ەو هەنگاوە یەكێتیو پارتی بە بیستوچوار پێیوایە :ئ��ەو خۆپیشاندانە لە پرەنسیپی خۆی هەیە. ع�����ەب�����دول�����ڕەزاق ع���ەل���ی، سەعات ئەو موزاهەرەیهیان كۆتایی ئەنجامی ئەو كەموكورتییانەوەیە پێدەهێنا ،بەاڵم ئەمڕۆ بوونی گۆڕان كە لە كوردستاندا هەیەو وتی :رۆژنامەنووسو ئەندامی مەكتەبی «ئێمەش بەشتێكی زۆر باشی راگەیاندنی پ��ارت��ی دیموكراتی خاڵی بەهێزە. زیاتر لەمانگێكە خرۆشانێكی دەزان���ی���ن ك��ە ه��اواڵت��ی��ی��ان ب��ەو كوردستان ،پێیوایە ،كە هەموو جەماوەریی لە سنووری پارێزگای خۆپیشاندانانە هەستاون ،چونكە ناڕەزایی دەربڕینێك ،پرەنسیپی سلێمانی و ق��ەزای كۆیەی سەر وەك هوشیاركردنەوەیەك وایە خۆی هەیەو ئەگەر لەو پرەنسیپانە بە پارێزگای هەولێرو كوردانی بۆ حكومەتی هەرێمو پەرلەمانو دەرنەچێت ،هاواڵتی مافی ئەوەی دەرەوەی واڵت ،ب��ەپ��اس��اوی ت���ەن���ان���ەت ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی��ش ،هەیە بێتە سەر ج��ادەو ناڕەزایی
دەرببڕێت ،هەروەك وتی« :بەاڵم بەداخەوە ،ئەم حەرەكەیەی ئەم جارە هەر لەسەرەتاوە لە هەموو دیموكراسییەكان پرەنسیپە دەرچوو ،بۆیە دەبێت بەشێوەیەكی ت��ر تەفسیری ب��ۆ ب��ك��رێ��ت ،من تەنانەت بە ئاساییشی دەبینم كە حیزبو گرووپە سیاسییەكان س��واری ئەو شەپۆلی ناڕەزاییەی خەڵك ببنو بۆ بەرژەوەندیی خۆیان بەكاری بهێنن ،چونكە ئۆپۆزسیۆن یەعنی ئەوەی هەڵەكانی دەسەاڵت بقۆزیتەوەو بەكاری بهێنێتو كاری لەسەر بكات ،بەاڵم من سەرم لەوە سوڕماوە كە بۆچی موعارەزەی كوردستان س��واری مەوجەكەش ب��وون كە حەقی خۆیانە ،بەاڵم نكوڵیی لێدەكەن؟». ئەو رۆژنامەنووسەی پارتی، پێیوایە ،كە ئەم شەپۆلە ناڕازییەی كوردستان ،جموجوڵێكی چاكی خستووەتە ن��او كوردستانەوەو بەهەموو شێوەیەك قیادەی سیاسیی هەرێمەكەی جواڵندووە« ،بەاڵم من دەپرسم ،ئەو دانیشتنەی بەر سەرا تاكەی؟ راستە كەموكورتی هەیەو ئەوەی كە هەڵەی گەورەی كردووە دەبێت البچێتو موزاهەرە دەبێت الی ببات ،بەاڵم موزاهەرە خەڵكی دیكتاتۆری پێ الدەچ��ێ�تو سەد موزاهەرە حكومەتێكی دیموكراسی
ناڕووخێنێت ،من پێموایە كە ئەوەی لەكوردستاندا هەیە ،دیكتاتۆریی نییەو پێش ساڵێك لەمەوبەر بە سندووقی هەڵبژاردن هاتووە». بە بڕوای عەبدولرەزاق ،ئەگەر ب��ەم خۆپیشاندانەی ب��ەردەرك��ی سەرا ،حكومەتی ئێستای كوردستان بڕووخێت ،هەر حكومەتێكی تر داب��م��ەزرێ��ت ،یەكێتیو پارتیش سبەینێ ()10هەزار كەسی خۆیان دەبەنە بەردەم پەرلەمانو الناچن تا ئەو حكومەتەش نەڕووخێتو دەڵێت« :موزاهەرە ،واتە بوونی كەموكورتی ،كەسیش ئیعتراف بەكەموكورتییەكانی خۆی ناكات، لەدیموكراسیترین واڵتی دنیاشدا، ه��ی��چ دەس��ەاڵت��ێ��ك ح��ەزن��اك��ات خۆپیشاندان سەرهەڵبدات ،كەواتە دەب��ێ��ت ل��ێ��رەش ئ���ەو ه��ەق��ەش ب��دەی��ن ب��ە دەس���ەاڵت ك��ە ح��ەزی بەخۆپیشاندان نەبێت». رۆژنامەنووسێكی تری پارتی، ئاماژە بەوە دەكات ،كە (گۆڕان) شەڕێكی سیاسیی لە رێگەی ئەو خۆپیشاندانانەوە دەك��ات .ساالر عوسمان ،ب��ەڕێ��وەب��ەری رادی��ۆی ك��وردس��ت��ان ،پ��ێ��ی��وای��ە :هەموو ئەو شتانەی كە سەریانهەڵداوە، لەئەنجامی داخوازیی خەڵكەوەیە، «بەاڵم تێكەڵییەك هەیە لە داخوازیی خەڵكو الیەنی ئۆپۆزسیۆن لەنێو
تێكەڵییەك هەیە لە داخوازیی خەڵكو الیەنی ئۆپۆزسیۆن جهواد قادر: ئەو كەسەی بڵێت ناڕەزایی نییە، ئەوە موبالەغەی كردووە
دووكەوانەشدا ،بزووتنەوەی گۆڕان، ئەم بزووتنەوەیە دەیەوێت شەڕە سیاسییەكانی خۆی لەو رێگەیەوە بكات». ب��ەڕێ��وەب��ەری ئ��ەو رادی��ۆی��ەی پ��ارت��ی ،ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك��ات كە ب��زووت��ن��ەوەی گ���ۆڕان ،كاری ب��ە داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی خەڵكەو دەی��ەوێ��ت حكومەتی كوردستان ه��ەڵ��ب��وەش��ێ��ن��ێ��ت��ەوە «ئ��ەگ��ەر بزووتنەوەی گۆڕان لە هەنگاوی لە رەگوڕیشە هەڵتەكاندنی ئەزموونی هەرێمی ك��وردس��ت��ان پەشیمان بێتەوە ،بە بڕوای من ،گەورەیی دەنوێنێت». بەپێچەوانەی هەندێك لە رۆشنبیرانی پارتییەوە ج��ەواد ق��ادر ،سەرنووسەری رۆژنامەی هەولێری سەر بە پارتی پێیوایە: بەهیچ جۆرێك ئەو خۆپیشاندانو ناڕەزاییانە ،ئەزموونی هەرێمی ك��وردس��ت��ان��ی��ان نەخستووەتە مەترسییەوە. س����ەب����ارەت ب������ەوەی بۆ خۆپیشاندان لەهەولێر ناكرێت وەك خ���ۆی دەڵ���ێ���ت ،قسەی لەگەڵ پارێزگاری هەولێر كردووەو پێیوتووە كە تا ئێستا كەس داوای مۆڵەتی خۆپیشاندانی نەكردووە، بەاڵم پێیوایە ،كەس نییە بڵێت لەهەولێرو دهۆك خەڵكی ناڕازیی نییە« ،ئەو كەسەی بڵێت ناڕەزایی نییە ،ئەوە موبالەغەی كردووە ،جا نەك لەهەولێر ،لەهەموو شارەكانی ت���ری دن���ی���اش ،ب����ەاڵم ه��ەم��وو هاوشارییەك ئ��ەوەن��دە ویژدانی هەیە كە رەوش��ی ئێستای خۆی لەگەڵ چەند ساڵێكی تردا بەراورد بكات ،ئەوەی من لە هەولێر تێبینی دەك��ەم ،ئەوەیە كە لێرە ئومێد هەیە».
پێویستە ئەنجومەنی پارێزگاكان دەسەاڵتی یاسادانانو سەربەخۆیی كاركردنیان هەبێت راپۆرتی :بەهادین یوسف
پارێزگاكانی
..............................................................
پێش هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان یاساكەیان هەموار دەك���رێ���ت���ەوە ،ش��ارەزای��ان��ی��ش چەسپاندنی سیستمی المەركەزییو پ��ێ��دان��ی دەس���ەاڵت���ی زی��ات��ر بە ئەنجومەنی پارێزگاكان بە پێویست دەزانن. رۆژی ( )2011/3/18سەرۆكی ح��ك��وم��ەت��ی ه���ەرێ���مو س��ەرۆك��ی ف��راك��س��ی��ۆن��ەك��ان��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی كوردستان كۆبوونەوە بۆ باسكردنی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانو رێكخستنی مینحەی حیزبەكان ،هەرێمی سەر بە كۆمسیۆنی بااڵی لە كۆبوونەوەكەدا جەخت لەسەر س��ەرب��ەخ��ۆی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان لە زەمینە خۆشكردن كرایەوە لەبەردەم عێراقدا بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكە. ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ەو ه��ەم��وارك��ردن��ی ك����اردۆ م��ح��ەم��ەد ،س��ەرۆك��ی یاسای هەڵبژاردنی پارێزگاكان ،بە فراكسیۆنی گ��ۆڕان لە پەرلەمانی شێوەیەك رێگە بۆ هەڵبژاردنێكی كوردستان لەوبارەیەوە بە رۆژنامەی بێگەردو ئازاد خۆش بكات كە مایەی راگەیاند« :تەئكید كرایەوە بۆ ئەوەی رەزامەندیی هەموو الیەك بێت. زەمانەتی هەڵبژاردنێكی بێگەرد س���ەب���ارەت ب��ە میكانیزمی بكرێت ،پێویستە زەمینەسازیی هەڵبژاردنی پارێزگاكانیش دوو ئەگەر بكرێتو باسی ئ��ەوە ك��را ،كە ئەو خرانە روو؛ پێكهێنانی دەستەی كارە شەش مانگی دەوێت ،لەگەڵ هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستان چەسپاندنی سیستمی المەركەزییو بە شێوەیەكی تەوافوقیو رێكەوتنی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنی هەموو الیەنەكان ل��ەس��ەری ،یان ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم، راسپاردنی دەستەی هەڵبژاردنەكانی بە شێوەیەك كە دەسەاڵتی زیاتر
بداتە پارێزگاكانو كەمكردنەوەی ناوەندێتیو پێدانی دەسەاڵتی زیاتر بە یەكە كارگێڕییەكان». سەبارەت بە سەرپەرشتیكردنی هەڵبژاردنی پارێزگاكانیش وتی: «پێمانوابوو كۆمسیۆنی ب��ااڵی هەڵبژاردنەكانی كوردستان لەبەر ئەوەی دروست نەبووە ،تائێستاش پ��رۆژەی��اس��او ئیجماع دروس��ت نەبووەو دروستكردنی كارێكی زۆری دەوێ��ت ،لە بەرامبەردا دەستەی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی سەر بە كۆمسیۆنی بااڵی هەڵبژاردنەكانی بەغدا ،ئامادەیەو هەیكەلی هەیەو ئەزموونی پێشتریان هەیە ،دەكرێت
ئەوان هەڵبژاردنەكە بەڕێوە ببەن». ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم لە ساڵی ( )2005بە یاسای ژمارەی ()7ی بریمەر ،لەگەڵ ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراق هەڵبژێردرانو ل��ە س��اڵ��ی ( )2008ل��ە ع��ێ��راق هەڵبژاردنەكە ئەنجامدرایەوە ،لـــــە ســــاڵـــی ()2009ەوە ه��ەردوو یاسای ژم��ارە ()3ی ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێمو قەزاو ناحیەكان، یاسای ژم��ارە ()4ی هەڵبژاردنی ئەنجومەنەكانیش پەسەند كراونو بەپێی بڕیاری ژم��ار ()1ی ساڵی ()2009ی پەرلەمانیش دەبوو پێش كۆتایی ساڵی ( )2009هەڵبژاردنی
هەرێم
ئەنجومەنی ئهنجام بدرایە. م��ح��ەم��ەد ئیبراهیم حاجی، ئەندامی لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی سەبارەت بە چەسپاندنی سیستمی المەركەزیی بە رۆژن��ام��ەی وت« :ئێمە لەگەڵ پەیڕەوكردنی سیستمی المەركەزیی تەواوین ،لەبەر ئەوەی پێداویستی رۆژان�����ەی خ��ەڵ��كو ك��ەم��وك��وڕی خزمەتگوزاریی خەڵك پێویستی بەوەیە دەسەاڵت لێوەی نزیك بێت، بۆ ئ��ەوەی بتوانێت بە باشترین شێوە خزمەتگوزارییەكانی پێ بگەیەنرێت ،ئەنجومەنی پارێزگاكان نموونەیەكی ب��ەرج��ەس��ت��ەك��راوی سیستمی الم��ەرك��ەزی��ی دەزان��ی��ن، هەوڵیش دەدەی��ن بەو ئاراستەیە یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكانیش گۆڕانكاریی تێدا بكرێت ،كە بتوانێت لە ئاستی داواكانی خەڵكدا بێت». دەرب���ارەی هەمواركردنەوەی یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان بە ئاراستەی سیستمی المەركەزییو ئەو بڕگانەی پێویستیان بە هەموارە محەمەد ئیبراهیم ،وتی« :ئەوەی پەیوەندیی بە دەسەاڵتی ئەنجومەنی پارێزگاكانەوە هەیە ،ئ��ەوەی لە یاسای ژمارە ()3دا هاتووە ،تەنیا دەسەاڵتێكی چ��اودێ��ری��ی هەیە،
بەاڵم پێویستە ئەنجومەن لە پاڵ دەس��ەاڵت��ی چاودێریدا دەسەاڵتی تەشریعاتیشی هەبێت بۆ دەركردنی هەندێك یاسای محەلیی تایبەت ب��ە پارێزگاكان ل��ە چوارچێوەی كوردستانو لەژێر سایەی پەرلەمانو حكومەتی هەرێمی كوردستاندا، كە تەجاوزی ئەو بازنەیە نەكات، لەوانەیە هەندێك تایبەتمەندیی هەبێت ل��ە پ��ارێ��زگ��ای��ەك��ەوە بۆ پارێزگایەكی دیكە جیاواز بێت». ه��ەروەك سەربەخۆیی داراییو مەرجەعیەتی ئەنجومەنی پارێزگاكانی بە یەكێكی دیكە لەو خااڵنە زانی كە پێویستی بە هەمواركردنەوەیەو وتی« :پێویستە ئەنجومەنی پارێزگا دارایی سەربەخۆی هەبێتو ملكەچ نەبێت بۆ هیچ وەزارەتێك ،كە ئێستا بەپێی یاساكە سەر بە وەزارەت��ی ن��اوخ��ۆی �ەو پێویستە سەربەخۆ بێتو تەنیا پەرلەمانی كوردستان بۆی هەبێت چاودێریی ئەنجومەنی پارێزگا بكات ،نەك وەزارەتەكان، ئەگەر مەرجەعیەتیش وەزارەت��ی ناوخۆ بێت ،ئەو كاتە ئەنجومەنی پارێزگاكان ئ��ەو سەربەستییەی نابێـت لە ب��ڕی��اردانو چاودێریی دەسەاڵتی تەنفیزیی ،چونكە خۆی دەبێت بە بهشێك لە دەسەاڵتی جێبەجێكردن».
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
راپرسییەك)%82( :ی هاواڵتییان پێیانوایە ،حكومەت چاكسازیی پێناكرێت رۆژن��ام��ە :بەپێی راپرسییەكی ماڵپەڕی رۆژنامە)%82( ،ی هاواڵتییان پێیانوایە ،حكومەتی هەرێم لە توانایدا نییە چاكسازیی بكاتو ()%16شیان بڕوایان وای��ە ،دەتوانێت چاكسازیی
بكات. لە دوای رووداوەك��ان��ی ()17ی شوباتەوە ،بەرپرسانی هەرێم چەندین بەڵێنیان داوە بۆ ئەنجامدامی چاكسازیی ل��ە هەرێمی ك��وردس��ت��ان��داو هاوكات
زیاتر لە مانگێكە لە چەند ناوچەیەك خۆپیشاندان بەردەوامە ،بەاڵم تا ئێستا بەڵێنەكان نەبوونەتە كردار. ل��ە راپ��رس��ی��ی��ەك��ەی م��اڵ��پ��ەڕی رۆژنامەدا ،پرسیاری ئەوە كراوە« :ئایا
حكومەت لە توانایدا هەیە ،چاكسازیی بكات؟ )2412( ،هاواڵتی بەشدارییان كردووەو ()%82ی دەنگدەران بە نەخێر وەاڵمیان داوەت��ەوەو ()%16شیان بە بەڵ ێ وەاڵمیان داوەتەوە.
پارتیو یەكێتی بۆنە نەتەوەییەكان دهکهن بە حیزبیی راپۆرتی :سەنگەر كوردە
...........................................................
ه���ەردوو حیزبی دەس��ەاڵت��داری ك���وردس���ت���ان ،ب��ۆن��ە ن��ەت��ەوەی��یو نیشتمانییەكان بە حیزبیی دەكەنو ل��ە ژێ��ر ئ���ااڵی پ��ارت��ەك��ان��ی��ان��داو بە بانگهێشتكردنی كادیرو الیەنگرانیان، ئەو یادانە دەكەنەوە ،چاودێرانیش ئەو هەنگاوەی دەسەاڵت بە سیفەتێكی دیكتاتۆریی ناودەبەنو پێیانوایە ،دوای جواڵنی شەقام ،دەس��ەاڵت دەیەوێت لەو رێیەوە بڵێت ،جەماوەری ماوە. یادكردنەوەی ساڵیادی راپەڕینی جەماوەری شاری سلێمانی لە بەردەم مەڵبەندی سلێمانی یەكێتیو لەژێر شهقام ،ب ه ئااڵی کوردستانهوه یادی راپهڕین و نهورۆزو یادهکانی تر دهکاتهوه یهکێتی و پارتی یادی راپهڕین ب ه ئااڵی سهوزو زهردهوه دهکهنهوه ئااڵی سەوزو بە بەشداریی ئەندامانو الیەنگرانی ئەو حیزبەو خوێندنەوەی میرە ،ب��اس ل��ەوە دەك���ات ،كە پێشووتر ،ئ��ەوە كارێكی خراپە» ،دەسەاڵتدارەكەی هەرێم ،ناهەقیان نییە ك��ە پ��ش��ان��ی دەدەن الی��ەن��گ��ری��ان وت���اری حیزبیی ،نیگەرانیی الی خۆپیشاندانە جەماوەرییەكانی خەڵكی هاواڵتییان دروستكرد ،بەو پێیەی ئەو كوردستانەوە هەیەو بۆ ئەوەیە بڵێن ،حیزبە دەسەاڵتدارەكان وەك سااڵنی ه��ەروەه��ا وتیشی« :ئ���ەوەی جێی بەوشێوەیە بیر بكەنەوە ،چونكە وەك هەیە ،وتیشی« :ئ��ەوە دوائەڵقەی حیزبە دەیەوێت ئەو یادە نیشتمانییە یەكێتیو پارتی جەماوەریان ماوە ،پێشووش لە بۆنەو یادەكانی ئازاردا دڵخۆشییە ،ئێستا شەقام خۆی ئەو جاران جەماوەریان نەماوەو ناتوانن لە لێكجیابوونەوەیە لەنێوان دەسەاڵتو بكاتە دەستكەوتو یادی خۆیو بە چونكە دوای رووداوەكانی ( ،)2/17لەگەڵ كێشەو دەردیسەرییەكانی یادانە دەك��ات��ەوەو پێویستیشە بۆ یەككاتدا لە هەموو كوردستان یادەكە ج��ەم��اوەردا ،ئەگەر ب��ەو ئاراستەیە دەس����ەاڵت ه��ەس��ت��ی��ان ك���رد ل��ەن��او خەڵكی كوردستاندا نەبوون« ،بەڵكو ئایندە ئەو بۆنە نیشتمانییانە كە گەل بەوشێوەیە بكەنەوە ،ناچار پشت بە بڕوات ،بەیەكجاریی ماڵئاوایی لەیەك حیزبیی بكات. چ��اودێ��ران��ی��ش ب��ەوش��ێ��وەی��ە جەماوەردا وجودیان زۆر الواز بووە ،كۆبوونەوەكانیان ئەو پەیامەی تێدایە خاوەنیەتی لە رێگەی رێكخراوەكانی نەخشەو پالنو راپێچی فەرمانبەرو دەكەن». ب��ەاڵم ب��اب��ان��زادە پێیوایە ،كە لێكدانەوەی بۆ دەك��ەن كە حیزبە بۆیە ئەو كارەی كرد« ،بەاڵم ئەوەش ،كە بریتییە لە گردبوونەوەی ئەندامانی كۆمەڵی مەدەنیو ناوەندی رۆشنبیریی ،پۆلیسو پێشمەرگەو خۆئامادەكردن دەبەستن ،ب��ۆئ��ەوەی بیانبەنە ئەو ئەگەر ئەمڕۆ حیزبەكان بیانەوێت دەسەاڵتدارەكان ،الیەنەكانی ژیانیان ك��ۆك��ردن��ەوەی ئ��ەن��دام��ی كۆمیتەو حیزب بۆ پیشاندانی قەبارەی خۆیان ،دوور لە حیزب یاد بكرێنەوە». ت��ا ئ���ەن���دازەی���ەك خەڵكانێك لە لە دوای سلێمانی ،یەكێتی لە شوێنەو قەرەباڵغی دروستبكەن». ق���ۆرخ ك����ردووەو دەی��ان��ەوێ��ت بۆنە مەڵبەندو لقەكانو رێكخستنەكانی ئەوەش لە چەند الیەنێكەوەیە ،خەتەری چاودێران پێیانوایە ،كە هێنانە ك��ادی��ران��ی خ��ۆی��انو ه���ەواداران���ی نەتەوەییەكانیش بكەنە بۆنەی خ��ۆی��ان ب���وو ل��ە دام���ەزراوەك���ان���ی یەكەمی ئەوەیە ،كە پیرۆزییەكانی ناو ق��ەاڵی شێروانە لە ك��ەالرو پارتیو بزووتنەوەی رزگ��اری��خ��وازی خەڵكی یەكێتی لە هەولێرو دهۆكو سۆرانو سەرشەقامی كادیرو الیەنگرانی حیزب ،خۆیان بە تەوجیهاتو بە زۆر بۆ حكومەت». حیزبەكانیان. كوردستان دەخاتە ژێر پرسیارەوەو كفریو چەند ناوچەیەكی دیكە ،لەژێر نەریتێكی دیكتاتۆرییانەیەو ئەوەش ئەو شوێنانە ببەن ،ئەوا بۆ سااڵنی مەسعود عەبدولخالق ،چاودێری وا دەكات ،جەماوەری راستەقینە لەم ئااڵی حیزبدا یادی راپەڕینی خەڵكی بە نیشاندانی خۆیانو دروستكردنی داه��ات��وو ن��اچ��ێ��ت��ەس��ەر« ،چونكە سیاسیی ،پێیوایە ك��ە دەس��ەاڵت��ە بۆنانە بتەكێتەوە ،دووەم :رابواردنە بە كوردستانیان كردەوەو مۆركی حیزبیان بەرەیەك دەزانن بەرامبەر جەماوەر كە شەقام هۆشیار بووەتەوەو دەیەوێت شمولییەكان ،ب�����ەردەوام هەوڵی هەستو نەستی خەڵكی كوردستانو پێداو لەو یادانەدا بەشێك لە كادیرو بۆ داواكردنی مافەكانی هاتووەتە سەر ب��ۆن��ە نیشتمانییەكان ب��ۆ شەقام قۆرخكردنی الیەنەكانی ژیان دەدەن، خۆی بگەڕێنێتەوەو لە حیزباندنی سێیەمیش ،سفركردنی رۆڵی ئەحزابی الیەنگرانیان لەالیەكەوە بۆ شوێنێكی شەقام. بەاڵم لە هیچیدا سەركەوتوو نابن ،لە بە بڕوای ئەحمەد میرە« :ئەوەی دەربهێنێت». تر دەبران بۆئەوەی قەرەباڵغی پێوە ترە لە راپەڕینو یادەكانی تر». ب��ەراوردی یادكردنەوەی بۆنەكانیش ئەوە دوائەڵقەی مامۆستاكەی زانكۆ ،وتیشی: هەیە لە بەرامبەر شەپۆلی جەماوەریی، ل��ەالی��ەك��ی دی��ك��ەوە ،ك��ام��ەران دیار بێت. لە كوردستان ،ئەوە دەخاتەڕوو كە ه�هروهک ئهندامان و الیهنگرانی دروستكردنی شەپۆلی ه��ەواداران��ی «ئەمەی ئەو دووالیەنەی دەسەاڵت بابانزادە ،مامۆستای زانكۆ ،ئەو كارەی دەسەاڵت هەموو ئەو یادانە دەكاتەوەو لێكجیابوونەوەیە لەنێوان حیزبە دەسەاڵتدارەكان بە باكگراوندی پارتی ل ه سلێمانی ،جیاواز ل ه خهڵکی دەس��ەاڵت��ە لەسەر شەقام ،ئ��ەوەش بۆ یادی راپەڕینی ( )1991كردیان، رەنگە خ��اوەن��ی هیچیشیان نەبێت دواكەوتوویی بوو ،چونكە جارێكی تر تێكەڵكردنی حیزب ب��ە دەس��ەاڵت شارهکه ،ل ه تاسڵوجهو لهژێر ئااڵی نەریتێكی دیكتاتۆرییانەیە». «بەتایبەت لە ئێستادا ،چونكە لەگەڵ دەسەاڵتو جەماوەردا، مەسعود عەبدولخالق ،هێنانە گەڕانەوە بوو بۆ سەر پەڕۆی زەردو دەزانێت كە هەروەك لەوبارەیەوە وتی :زهرددا ئاههنگی جهژنی نهورۆزیان ژانی هیچ چینێكدا نییە» ،ئەوەش بە جۆرێك لە سیفاتی دیكتاتۆریی ئەگەر بەو ئاراستەیە «دەكرێت حیزبەكان ئەو بۆنانە بكەن سازکرد ،ل ه ههولێرو چهند ناوچهیهکی س��ەرش��ەق��ام��ی ئ��ەن��دامو الیەنگران س��ەوزو سەلماندیان كە تا ئێستا بە بۆنەی خۆیان كە تایبەتە بە حیزبی دیکهش ئ��ااڵی یهکێتی و پارتی له لەالیەن حیزبە فەرمانڕەواكانەوە ،بە ئیدارەیان تێكەڵ ن��ەك��ردووەت��ەوە، دەزانێت. هەروەك ئەحمەد میرە ،مامۆستای بڕوات ،بەیەكجاریی رووداوەكانی ئەم دواییانەی واڵتانی هەروەها بەناوی حیزبەوە یادەكەیان خۆیان ،بەاڵم ئەم بۆنە نیشتمانییانەی ئاههنگی نهورۆز بهرزکرایهوه. م��ەس��ع��ود ع��ەب��دول��خ��ال��ق ،ل��ەو عەرەب دەچوێنێت ،بەاڵم پێشیوایە ،ك����ردەوەو ل��ە ب���ەرەی گ��ەلو پارتە كە تایبەتن بە كارەساتو ئەو قۆناغە زانكۆو سەرنووسەری گۆڤاری لڤین ،ماڵئاوایی لەیەك دەكەن مێژووییانەی كە روویانداوە لە سااڵنی رووەوە بۆ رۆژنامە وتی« :دوو پارتە تەقەالیەكی زۆر الوازو بێبەرهەمە سیاسییەكانی تریان دابڕی». پێیوایە ،ئەو دیاردەیە پەیوەندیی بە
هونەرمەندان پهیامی پشتیوانیی لە شەقام رادهگهیهنن راپۆرتی :شارا عەبدولڕەحمان
..............................................................
هەرسێ هونەرمەندی ناسراوی ك��ورد( ،بەهجەت یەحیا ،نەریمان بابان ،مەریوان سەفائەدین) ،لە سێ باڵوكراوەی جیادا ،پشتگیریی خ���ۆی���ان ب���ۆ خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی كوردستان دەردەب���ڕنو پێیانوایە، ك��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران توانیویانە خەونی ئەوانە بزڕێنن كە پێیانوابوو بەقسەی ئاڵو وااڵ دەتوانن تا سەر لە گەنجێتییان بخەن. بەهجەت یەحیای هونەرمەند، لەنامەكەیدا كە هەفتەی راب��ردوو باڵویكردەوە ،بۆ خۆپیشاندەرانی نووسیوە« :ئێوە تەنیا بە زمانی خۆشەویستی دەت��وان��ن پەیامی مرۆڤدۆستانەی خۆتان بگەیەنن، ب��ۆ س��ەل��م��ان��دن��ی ئ���ەم ق��س��ەی��ە، رۆژان���ی س��ەرەت��ای دەستپێكردنی خۆپیشاندانەكانتان بیردەهێنمەوە كە جۆرەها ناوی سەیرو سەمەرەتان لێنرابوو ،بەاڵم ئێوە هاتن گوڵتان ك��رد ب��ە ل��ول��ەی تفەنگەكانەوەو هاوارتان كرد ،پێشمەرگە برامانە،
پێشمەرگە كەسمانە». بەهجەت یەحیای دوورەواڵت ئ���ەوەش���ی خ��س��ت��ووەت��ەڕوو ،كە خۆپیشاندەران تەنیا بە زمانی خۆشەویستی دەتوانن بیسەلمێنن كە دەنگی ناڕەزایی خەڵك وەك برینێك وایە بەجەستەی كۆمەڵگاكەمانەوەو ناتوانین سإڕێژی بكەین ،چونكە ئەو پێیوایە كە ئەو برینە پاش ماوەیەك سەرهەڵدەداتەوە ،نووسیویشێتی: «دەب��ێ��ت چارەسەرێكی ئاقاڵنەو س��ەردەم��ی��ی��ان��ەی ب��ۆ ئ��ەو برینە بدۆزینەوە ،نەفرەت لە توندوتیژیی، تكایە هەرگیز تووڕەمەبن ،چونكە تووڕەبوون نیشانەی دۆڕاندنە». ل��ەالی��ەك��ی ت����رەوە ،نەریمان بابانی هونەرمەندی دوورەواڵت، لەپەیامێكیدا بۆ گەنجو خەڵكە ب��ەدەن��گ��ه��ات��ووەك��ان��ی واڵت��ەك��ەی، ئەو راستییەی ئاشكراكردووە كە خۆپیشاندەران لەم چەند رۆژەی راب���ردوودا توانیویانە هەموو ئەو گۆێیانە بزرنگێننەوە كە لەمێژە نابیستن. نەریمان نووسیویەتی« :هاواری زواڵڵی ئێوە ،راستییو دڵسۆزیی بۆ
واڵت باگراوندیەتی ،ئێوە هەموو ئەو گوێیانەتان زرنگاندەوە كە لەمێژە نابیستن ،هەموو ئ��ەو چاوانەتان كردەوە كە نەیاندەبینی ،ئێوە لەمێژە لەناو ئ���ازاری پشتوگێخستندانو ناتانبینن ،بەالم ئەمڕۆ بەدەستگرتنی ی���ەكو ه��اودەن��گ��ی��ت��ان ،توانیتان دەن��گ��ت��ان ب��ەس��ەر نابیستەكان فەرزبكەن ،خەونی ئەوانە بزڕێنن مهریوان سهفائهدین كە پێیانوابوو ،بەقسەی ئاڵو وااڵ، دەتوانن تاسەر لە گەنجێتیتان بخەن ،بكەنو لەدژی پارچە پارچەكردنی لەم دوورەوە هاودەنگتانم ،بەردەوام واڵتەكەیان بوەستنەوە ،ههروهها ه��اوارب��ك��ەن ،بانگی خزمەتكردنی دەڵێت« :دەنگم لەگەڵ دەنگتانە شارو واڵت بكەن ،بانگی راگرتنی هاواركەن ،بۆ نەهێشتنی ناعەدالەتییو پشتگوێخستنی نیشتمان ب��دەن ،بێدادیی ،بانگی بنبڕكردنی گەندەڵیی بانگی راگرتنو راماڵینی مەهزەلەكردن بدەن ،بانگی خزمەتگوزاریی واڵتو وەرگرتنی مافەكانتان بدەن». بەسامانی واڵتەكەتانەوە بدەن». هاوشانی ئەو هونەرمەندانە، ئەو هونەرمەندە كە خاوەنی چەندین س����روودی نیشتمانییو هونەرمەندی ناسراوی كورد ،مەریوان بەرهەمی ناوازەیە ،جهخت لەسەر سەفائەدین ،لەنامەیەكی پشتگیریدا ئەوە دەكاتەوە كە گەنجانی ناڕازیی بۆ خۆپیشاندەرانی كوردستانی كوردستان ،لە چینە پشتگوێخراوو نووسیوەو جهختی لەوە كردووەتەوە بێبەشكراوەكەی واڵت��ن ،لەوانەن كە ئ��ەوان خۆشەویستی خەڵكی ك��ە چ��ێ��ژی تاڵیی بێبەشكردنو كوردستانو هەموو جیهانن. نووسیویەتی: لەنامەكەیدا مەزڵومییان چەشتووە ،بۆیە تكایان لێدەكات كە بانگ بۆ خۆشەویستی «ئ��ێ��وە هەڵگری پەیامی دەنگە
نهریمان بابان
بههجهت یهحیا
دلێرەكانی شەقامن و دژ بەستەمو سیاسەتی ت��ۆق��ان��دن وەس��ت��اون، ه��ەر ه��اوارێ��ك��ی ئێوە ه���اوارە بۆ ژیانێكی خۆشگوزەرانی ،دەنگی ئێوە س���ەدای ئ��ازادی��ی ن��ەت��ەوەی كوردە ،پشتگوێخستنی دەنگی ئێوە شۆڕبوونەوەیە بۆ دیكتاتۆرییەتو الدانە لەكوردبوون». ئەو هونەرمەندە خاوەن مێژووە لە هونەری كوردی ،خۆپیشاندەران دڵنیادەكاتەوە كە هەموو ساتێك لەگەڵیان ه��اواردەك��اتو س��روود بۆ نیشتمانو سەرای ئازادییو هەڵەبجە دەڵێتەوە ،دەڵێت« :دەنگو هاواری ئازادیخوازان لەسلێمانی ،نالیو سالمو مەحوی دەهێنێتە نەڕەو تافدان بۆ
پشتگیریی». ل��ەك��ۆت��ای��ی ن��ام��ەك��ەی��دا ،ئەو ه��ون��ەرم��ەن��دە ن��ووس��ی��وی��ەت��ی: «بەهەموو هاواڵتییەكی هۆشیارو خ��ەم��خ��ۆر ،ب��ەه��ەم��وو كەسێكی سیاسیی ناڕازیی ،بەهەموو رۆشنبیرو نووسەرو هونەرمەندێكی رەخنەگر رادەگەیەنم كە ئەمڕۆ رۆژی گەیاندنی پەیامەكانتانە ،ئەمڕۆ رۆژی بەكردەوە كردنەوەی رەخنەكانتانە ،ئەمڕۆ رۆژی بەزیندوو راگرتنی وشەو وتەكانتانە، رۆژی دەستگرتنی هەمووانە دژ بەگەندەڵو مشەخۆرو ناعەدالەتیی لەكوردستان ،بەهەمووتان ئااڵی نەتەوەیی بەرزبكەنەوە لەشوێنی پەرچەمی حیزب».
www.rozhnama.net
hewal.rozhnama@gmail.com
یاسای حیزبهکان:
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
هاوكاری حكومەت بۆ حیزبەكان بە شێوەیەك دەبێت كە ()%30ی تێكڕای ئەو بودجەیە بۆ ئەو حیزبانەیە كە تۆماركراونو ()%70شیان بەو حیزبانە دەدرێت كە نوێنەریان لە ئەنجومەنی نوێنەراندا هەیە
فراکسیۆنی گۆڕان چهند پێشنیازێکی گرنگ بۆ ههرێم دهخاتهڕوو راپۆرتی :هاوڕێ عەبدوڵاڵ
...................................................................
فراكسیۆنی گۆڕان زمانی كوردی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا چەسپاندو داوادەك��ات ()3/1ی ئەندامانی دادگای فیدراڵیو جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی دادوەریی بدرێتە كورد. د .لەتیف شێخ مستەفا ،ئەندامی فراكسیۆنی گۆڕان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ،ئەوەی خستەڕوو ،لە ()11/21دا داوام��ان كرد كە زمانی ك��وردی بكرێتە زمانی رەسمیی لە ئەنجومەنی نوێنەرانداو قسەی پێ بكرێتو بڕیاری لـــەســەردرا، وتیشی :لە دانیشتنی ()3/15ی هەفتەی رابردوو ،هەر لەو دانیشتنەدا وتەیەكمان بە زمانی عەرەبیو كوردی پێشكەشكردو بەو بۆنەیەوە پیرۆزباییمان لە هەموو خەڵكی كوردستانو عێراق ك��رد ،هاوپەیمانیی ك��وردس��ت��ان ،ل��ەب��ری ئ����ەوەی پێیان خۆشبێت ،هەوڵیاندا لە بایەخو گرنگیی ئەو دەستكەوتەی ئێمە كەمبكەنەوە، بەاڵم سەری نەگرت. فراكسیۆنی گ��ۆڕان ،خاوەنی ()8 كورسییە لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقو تاكە فراكسیۆنە كە بەشداریی حكومەتی ن��ەك��ردووەو ل��ە م���اوەی چەند مانگی راب��ردوودا چەندین پێشنیازو داواكاریی ل��ە ب��ەرژەوەن��دی��ی گ��ەل��ی ك��وردس��ت��ان خستووەتەڕوو. بە وتەی ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان، لەم خولەدا هەر پرۆژەیەكی نەتەوەیی لە ئەنجومەنی نوێنەردان پێشكەشكرابێت، فراكسیۆنی گۆڕان پێشكەشی كردووەو
«هاوپەیمانی لە 7 ساڵدا ،هێندەی چەند مانگێكی گۆڕانی پێ نەكراوە» لەوڕووەوە وتی« :ئەو كاتەی كە گفتوگۆ لەسەر پرۆژەیاسای دادگای فیدراڵی كرا، بەو پێیەی كە هەرێمی كوردستان تەنیا هەرێمە لە عێراقدا ،بۆیە پێویستە گرنگی تایبەتی پێبدرێتو ئێمە لە فراكسیۆنی گۆڕان پێشنیازمان كرد ()3/1ی دادوەرانی دادگای فیدراڵی كورد بنو لەگەڵ ئەوەشدا ئەو دادوەرانە دادوەری بەتوانا بن ،نەك دادوەری سەر بە یەكێتیو پارتی». سەبارەت بە گرنگیی ئەو پێشنیازە، لەتیف مستەفا ،رایگەیاند« :یاسای
دادگ��ای فیدراڵی ،لە رووی گرنگییەوە لە دوای دەس��ت��وور دێ��ت ،چونكە ئەو دادگایە دەتوانێت تەفسیری دەستوور بكاتو دەقەكانی دەستوور بگۆڕێت ،بۆ نموونە ،یەكێك لە كارەكانی دادگ��ای فیدراڵی ،یەكالییكردنەوەی كێشەكانی نێوا ن هەرێمو بەغدایە ،بۆیە ئەگەر لەو دادگایەدا قازی بە توانای هەرێمی تێدا نەبێت ،پێدەچێت لە دژی كورد هەندێك كێشەو مەسەلە یەكالیی بكاتەوە ،بۆیە ئەوەی كە زەمانەتی پاراستنی مافەكانی هەرێمی كوردستان دەكات ،بریتییە لەو رێژە دادوەرەی كورد لەو دادگایەدا». رۆژی ( ،)3/15ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی نوێنەرانی عێراق خوێندنەوەی دووەمی بۆ پ��رۆژەی��اس��ای «ئەنجومەنی بااڵی دادوەریی» كردو وەكو ئەو پەرلەمانتارە ئاشكرای دەك��ات ،فراكسیۆنی گ��ۆڕان پێشنیازی ك��رد ،پۆستی جێگری ئەو ئەنجومەنە بە ك��ورد بدرێت« ،چونكە لە پ��رۆژەك��ەدا ،س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی دادوەری��ی هەرێمەكان ،لەگەڵ سەرۆكی دادگای ئیستئنافی پارێزگاكان ئەندامن، كە ئەمەش نادروستەو غەدرە لە كورد». بە بڕوای د .لەتیف ،كە هاوكات ئەندامی لیژنەی یاساییو نەزاهەی ئەنجومەنی نوێنەرانە« ،پێدانی ئەو پۆستە بە كورد، گرنگە بۆ یەكالییكردنەوەو چارەسەركردنی ئەو كێشە قەزاییانەی كە لەنێوان هەرێمو بەغدا هەن ،چونكە كێشەیەكی زۆری ئەو ب��وارە هەیەو لەبەرئەوەی لە راب��ردوودا كەناڵێكی پەیوەندی نەبووەو چەند ساڵە ئەم كێشانە چارەسەر نەكراون». هاوكات لەگەڵ داواكارییو پێشنیازی
فراكسیۆنی گ��ۆڕان لەپێناو بەدیهێنانی مافەكانی هەرێمی كوردستان ،لە ماوەی راب���ردوودا یەكێتیو پارتی ،دژایەتیی گۆڕانیان كردووە. پەرلەمانتارەكەی گ���ۆڕان ،باس ل��ەوە دەك���ات ،م��اوەی��ەك��ە دام��ودەزگ��ا چەواشەكارەكانی یەكێتیو پارتی، ك���ەوت���وون���ەت���ە ه��ەڵ��خ��ەڵ��ەت��ان��دنو چ��ەواش��ەك��ردن��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان ،گوایە فراكسیۆنی گۆڕان لە بەغدا هیچ شتێكی نەتەوەیی پێشكەش نەكردووەو تەنیا ب��اس لە عەیبوعاری یەكێتیو پارتی دەكاتو ناوبانگی هەرێم ناشرین دەكات، دەبێت خەڵكی كوردستان ئەو راستییە بزانێت كە هەموو شكستانەی كە بوونەتە هۆی بەدینەهێنانی داواكارییەكانی كورد، تەنیا لیستی هاوپەیمانیی لێی بەرپرسە. وتیشی« :ب���ەاڵم ل��ەم م��اوەی��ەدا، چ��ەن��دی��ن پ��ێ��ش��ن��ی��ازی گ��رن��گ��م��ان پێشكەشكردووە ،لەكاتێكدا لیستی ه��اوپ��ەی��م��ان��ی ه��ی��چ پێشنیازێكی نەكردووەو لێرەشەوە خەڵكی كوردستان دڵنیادەكەینەوە ،لەو چوار ساڵەی كە لە ئەنجومەنی نوێنەراندا دەبین ،ناهێڵین هیچ یاسایەك تێبپەڕێنرێت ،تا شەڕ لەسەر بەرژەوەندیو مافەكانی خەڵكی كوردستان نەكەین پێشیوایە« :دژایەتیكردنی لیستی هاوپەیمانیی بۆ فراكسیۆنی گۆڕان ،بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە ،كە ئ��ەوان لە ()7 ساڵی راب����ردوودا ب��ەو هەموو ئەندام پ��ەرل��ەم��انو ب��ەرپ��رسو ئیمكانییەتە زۆرەوە ،هێندەی ئەو ( )8پەرلەمانتارەی گۆڕانیان پێ نەكراوە».
یاسای حیزبەكان نێردرایە پەرلەمانی عێراق راپۆرتی :هەستیار قادر
....................................................................
ب��ەپ��ێ��ی پ���رۆژەی���اس���ای حیزبە سیاسییەكانی عێراق كە ئهنجومهنی وهزی����ران ن��اردووی�هت��ی� ه پهرلهمانی عێراق و كۆپییەكی دەست رۆژنامە ك��ەوت��ووە ،ه��ەر حیزبێك دوو خول بەشداریی هەڵبژاردنەكان نەكات، مۆڵەتی لێوەردەگیرێتەوەو بودجەی حیزبەكانیش بەپێی ب��وون��ی��ان لە پەرلەمانی عێراقدا دەدرێ��تو نابێت حیزبیش هێزی چەكداری هەبێتو لە نێو هێزە ئەمنییەكاندا كاری حیزبیی بكات. بیروباوەڕو مەرجەكانی پێكهێنانی حزب: ب��ەپ��ێ��ی م������ادەی چ���وارەم���ی پرۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكانی ع��ێ��راق ،ه��ەم��وو هاواڵتییەك مافی بەشداریكردنو پێكهێنانی حیزبی سیاسییو ئینتیمابوونی هەیە بۆیو ناشبێت رێ��گ��ری �یو لێپرسینەوەو لێكۆڵینەوەی لەگەڵدا ئەنجام بدرێت بەهۆی ئینتیمای سیاسییەوەو لە مادەی پێنجەمیشدا ئاماژە بەوە كراوە، كە دەبێت حیزبی سیاسیی پشت بە میكانیزمی هەڵبژاردن ببەستێت لە دیاریكردنی سەكردایەتی حیزبەكەیدا. هاوكات لە م��ادەی هەشتەمی یاساكەدا م��ەرج بۆ بەردەوامبوونی حیزب دان��راوە «لەوانە رێزگرتن لە مافی مرۆڤو جێگۆڕكێی ئاشتییانەی دەس��ەاڵتو نابێت پێكێنانی حیزبو كارەكانیشی ش��ێ��وەی رێكخستنی س��ەرب��ازی��ی ،ی��ان نیمچە سەربازیی لەخۆبگرێتو ناشبێت پەیوەندیدار بێت بە هیچ حیزبێكی سیاسییەوە ،هەروهها لە مادەی ()9دا مەرجی ئەوەدانراوە، ك��ە نابێت دام��ەزرێ��ن��ەران��ی حیزب ئەندامی دەسەاڵتی دادوەرییو دەستەی
نەزاهەو كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانو سوپاو دەزگای ئاسایشی ناوخۆ بنو دەبێت یەكێك لەو دووانە هەڵبژێرێت. هــــاوكـــات بەپێی مادەی ()19 ی یاساكە فەرمانگەیەكی ن��وێ بە ن��اوی فەرمانگەی ك��اروب��اری حیزبە سیاسییەكان لە چوارچێوەی وەزارەتی داد پێكدەهێنرێت بۆ بهدواداچوونی چاالكیو كاری حیزبە سیاسییەكانو ئاستی هاوتابوونی لەگەڵ حوكمەكانی ئ���ەو ی��اس��ای��ەداو پێشكەشكردنی خەمڵێنراوی س��ااڵن��ە ب��ۆ تێكڕای بودجەی هاوكاری حیزبە سیاسییەكانو تۆماركردنی الدانی حیزبەسیاسییەكانو لێكۆڵینەوە لێی. ئەركو مافەكان: بەپێ ی مادەی ()22ی ئەم یاسایە، ب��ارەگ��ای حیزبەكانو بەڵگەنامەو ه��ۆك��ارەك��ان��ی پ��ەی��وەن��دی حیزب پارێزراون ،نابێت گوێیان لێبگیرێتو بپشكنرێن ،تەنیا بە فەرمانی دادگا نەبێت ،حیزب بۆی هەیە بەشداریی لە هەڵبژاردنو ژیانی سیاسیی بكاتو كۆبوونەوەو خۆپیشاندان بە رێگەی ئاشتییانە سازبدات. م�����ادەی ()26ی ی��اس��اك��ەش حیزب ناچاری پەیوەستبوون دەكات ب��ە پرنسیپی ف��رەی��ی سیاسییو پارێزگاریكردن لە بێالیەنی دامەزراوە گشتییەكانو نەبوونی چەكو تەقەمەنیو ن��ەش��اردن��ەوەیو ئ��اگ��ادارك��ردن��ەوەی فەرمانگەی حیزبە سیاسییەكان لە چاالكییو پەیوەندییەكانی حیزب ب��ە ح��ی��زبو رێ��ك��خ��راوە سیاسییە ناعێراقییەكانەوە ،بەپی ێ مادەی ()27 یش رێ لە حیزب گیراوە ،كە نابێت پەیوەندی رێكخستنو دارایی بە هیچ الیەنێكی ناعێراقییەوە هەبێت ،یان رێنمایی حیزبیی ل��ەس��ەر بنەمای فەرمانی دەوڵەتێك ی��ان الیەنێكی سیاسیی دەرەكی دهربكات.
ئەم یاسایە رێگرییش دەكات لە كاری حیزبیی لە ریزی سوپاو هێزەكانی ئاسایشی ناوخۆو دەزگا ئەمنییەكانی ت���رو دادگ�����او دەس���ت���ەی ن��ەزاه��ەو كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانو ناشبێت پێگە ئاینییەكانو دام��ەزراوەك��ان��ی خوێندن بۆ چاالكی حیزبیی ،یان بانگەشەو دژایەتیكردنی حیزبێكی تر بەكاربهێنێت. بەپێی م���ادەی ( )28دەبێت هەموو حیزبێك لە بارەگای سەرەكیدا تۆماری داهاتو خەرجییەكانیو پارە گواستراوەو نەگواستراوەكانی تێدابێت. هاوكات بەپێ یاساكە ،دەبێت سەرۆكی حیزب فەرمانگەی حیزبە سیاسییەكان لە هەر بڕیارێكی حیزب سەبارەت بە هەڵوەشاندنەوە ،یان تێكەڵبوونی ،یان هەر گۆڕانكارییەك لە پەیڕەوی بنەڕەتی ناوخۆییدا دەیكات، ئاگادار بكاتەوەو لە مادەكانی ()30 بۆ ()35یشدا چۆنیەتی كاری حیزبو دەركردنی بڕیارەكانی رێکخستووە. داخستنی حیزب: ب���ەپ���ێ��� ی م�������ادەی ()40ی پ��رۆژەی��اس��اك��ە ،ح��ی��زب ب��ە ب��ڕی��اری دادگ��ای��ەك��ی ت��ای��ب��ەت دادەخ��رێ��ت، گەر داوای��ەك لەو بارەیەوە لەالیەن فەرمانگەی حیزبە سیاسییەكانەوە پێشكەش بكرێت لەچەند بارێكی
نابێت حیزب بازرگانی بكاتو مەرجیشە بەشداریی هەڵبژاردن بكات
دیاریكراودا ،لەوانە «بەشدارینەكردنی حیزب لە هەڵبژاردنەكانی ئەنجومەنی ن��وێ��ن��ەرانو ئەنجومەنی پارێزگای هەرێمەكان ،یان پارێزگا ناڕێكخراوەكان لە چوارچێوەی هەرێمێكدا بۆ دووخولی هەڵبژاردنو دەستدرێژیكردنە سەر مافی ئازادیی حیزبەكانی ترو رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی م��ەدەن �یو ئەنجامدانی چاالكی سەربازییو توندوتیژیی لە كاری سیاسیدا». دارایی حیزب: بەپێی یاساكە داه��ات��ی حیزب پێكدێت لە ئابوونەی ئەندامانیو باربۆی ناوخۆییو داهاتی وەبەرهێنانی پارەی حیزب لە ب��وارە نابازرگانییەكانداو هاوكاریی دارای��ی بودجەی گشتیی سااڵنەو كاتێكیش هاوكاریی لە الیەنێكی ن��اوخ��ۆی��ی��ەوە وەردەگ���رێ���ت ،دەبێت وردبینی لە ناسنامەی ئەو الیەنەدا بكرێتو ن��اوی كۆمەكبەخشەكانیش ل��ە رۆژن���ام���ەی رەس��م��ی��ی حیزبدا باڵوبكرێتەوەو رێ��ش دەگیرێت لە هاوكاریكردنی م��ادی �یو مەعنەویی الیەنێك بۆ حیزب ،كە بەشێوەیەكی نامەشروع پەیداكراوە ،ناشبێت حیزب پارە لە دامەزراوەو كۆمپانیای گشتییو بانكیی وەرب��گ��رێ��ت ،ك��ە زۆرب���ەی سەرمایەكەی هی دەوڵەتەو دەشبێت حیزب پارەكەی لە بانكی عێراقیدا هەڵبگرێتو راپۆتی سااڵنەش سەبارەت بە باری دارای��ی حیزب پێشكەش بە دیوانی چاودێریی دارایی بكات». ه��اوك��ات ،ه��اوك��اری حكومەت بۆ حیزبەكان بە شێوەیەك دەبێت كە ()%30ی تێكڕای ئەو بودجەیە بۆ ئەو حیزبانەیە كە تۆماركراونو ()%70شیان بەو حیزبانە دەدرێت كە نوێنەریان لە ئەنجومەنی نوێنەراندا هەیە ،ئ��ەم ریۆشوێنەش لە خولی داه��ات��ووی ئەنجومەنی نوێنەرانەوە پیادەدەكرێت.
هەڤاڵ كوێستانی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دهینووسێت
لەپەرلەمانی عێراقەوە
پەرلەمان كارەساتی هەڵەبجەی بە جینۆساید ناساند ێ كارەساتی كیمیابارانی هەڵەبجە لە روودانیەوە دەكر تا ئەمڕۆ بكرێتە چوار قۆناغ: قۆناغی یەكەم :روودانی كارەساتەكەو ئەو سەروو ماڵوێرانییەی تووشی هەڵەبجەییەكان هات ،كە بووە هۆی كەوتنەوەی كارەساتێكی مرۆیی گەورە ،گەورەترین كارەساتی مرۆیی لە نیوەی دووەمی سەدەی رابردوودا، تەنیا هەستی مرۆیی خەڵكی لە ئاستێكی نزمدا ،لە ێ لە واڵتە رۆژئاواییەكاندا جواڵند. هەند قۆناغی دووەم :كردنی هەڵەبجە بە كەرەسەیەكی بازرگانیی سیاسیی ،چ لە الیەن دەوڵەتی ئێرانەوە ،چ لە الیەن حیزبە كوردییەكانی ئەوساو دواتریش لەالیەن دەسەاڵتی ك��وردی دوای راپەڕینەوە ،درەنگتریش لە ێ واڵتانی رۆژئاواوە ،بە تایبەتیش ئەمریكاو الیەن هەند بەریتانیا ،لەوكاتەدا بەرنامەی لێدانی عێراقیان هەبوو، كەیسی هەڵەبجەیان كردە كەرەسەیەكی راگەیاندنی بەهێز لە بەهێزكردنی كەیسی لێدانی عێراقدا .بە درێژایی ئەو قۆناغە ،هەموو ئەوانەی ناویان هات ،بە حكومەتی هەرێمیشەوە كەیسی هەڵەبجەیان بۆ بەرژەوەندییو قازانجی خۆیان بەكارهێنا ،هەڵەبجەییەكان نەبێ. قۆناغی سێیەم :لەو كاتەوە دەستپێدەكات كە حكومەتی سەدام رووخێنراو دۆسیەی هەڵەبجە بوو بە یەكێك لە دۆسیە هەرەگرنگەكانی دادگاییكردنی سەرانی رژێمی پێشوو ...بایەخی هەرە زۆری ئەم قۆناغە لەوەدا بوو كە دادگای بااڵی تاوانەكانی عێراق لە 2010/2/28 تاوانی كیمیابارانی هەڵەبجەی بە جینۆساید ناساند. ئەمەش دەرگ��ای پەرلەمانی عێراقی لەبەردەم ئێمەی نوێنەرانی كورد دا ئاوەاڵ كرد ،بۆ ئەوەی پشتبەستوو بە مادەی ()138ی دەستوور ،داوای بە جینۆساید ناساندنی ئەو تاوانە بكەین لە پەرلەمانی عێراقدا ،وابوو لە یادی ( )23ساڵەی كارەساتی كیمیابارانكردنی هەڵەبجەداو لە دانیشتنی رۆژی 2011/3/15ی پەلەماندا ،بە زۆرینەی ه��ەرەزۆری دەنگ ،پەرلەمانی عێراق ئەو تاوانەی بە جینۆساید ناساند. ێ لێرە بەدواوە بە قۆناغی چوارەم بناسرێ، دەكر ێ كەیسی هەڵەبجە لە خزمەتی هەڵەبجەو كە تیایدا دەكر كەسوكاری قوربانییانی هەڵەبجەو دواتریش هەموو میللەتی كوردا بەكاربهێنرێت... لەوكاتەوە كەیسی هەڵەبجە دەبێتە جینۆساید، دەوڵەتی عێراق لە رووی یاساییەوە ،پابەند دەبێ بەوەی كە بە رەسمیی داوای لێبووردن لە میللەتی كورد بكاتو بەڵێنی ئەوهش بە كورد بدا كە كارەساتی لەو بابەتە دووب��ارە نەبێتەوە ،ئەوە جگە لەوەی كە پابەندیش ێ بە قەرەبووكردنەوەی هەموو ئەو زەرەرو زیانە دەب گیانییو ماڵیانەی كە لە هەڵەبجەییەكانو لە هەڵەبجەش كەوتوون. لەوەش زیاتر ،بە جینۆساید ناساندنی ئەو كەیسە، كۆمەڵێ دەرهاویشتەی تریش بەدوای خۆیدا دێنێ: • ل��ە كێشەی میللەتێكەوە دەبێتە كێشەی ێ وەكو كێشەی دەوڵەتێك .واتا دەوڵەتی عێراق دەب دەوڵەتی عێراق چ لەسەر ئاستی ناوخۆو چ لەسەر ئاستی دەرەوەدا مامەڵەی لەگەڵدا بكات. • بەجینۆساید ناساندنی كەیسی هەڵەبجە لەالیەن پەرلەمانەوە رێگا خۆشكردنە بۆ بەجینۆسایدناساندنی لەئاستی جیهانیدا. • دەبێتە ئەركی دەوڵەتی عێراق كە لەسەر ئاستی دەرەوەدا كار بۆ بەجیهانیكردنی ئەو كەیسە بكات. ێ هەموو دەزگا پەیوەندیدارەكانو وەزارەتی دادو دەب وەزارەتی مافی مرۆڤو وەزارەتی دەرەوەش بە هەموو سەفارەتهكانییەوە كار بۆ بەجیهانیكردنی ئەو كەیسە بكەن ...ئەمەش بۆ خۆی چوونەپێشەوەیەكی گرنگی مەسەلەی كوردە لە سەر ئاستی جیهان ،ئەو مافە بە كورد دەدات كە لە حاڵەتی رووبەڕووبوونەوەی خەتەرێكی جدیدا ،داوای كۆمەكی نێودەوڵەتیی بكات ،لەوەش ێ هەڕەشە لەسەر بوونی نەتەوایەتی كورد زیاتر هەركات دروست بوو ،چ لە الیەن دەوڵەتی ناوەندەوەو چ لە الیەن هێزی دەرەكیشەوە ،لەو حاڵەتەدا كورد بۆی هەیە داوای دروستبوونی قەوارەیەكی سەربەخۆی نەتەوەیی بكات. ئێستا ئەوەی لەسەر ئێمە ماوەتەوە ،هەوڵو كاری جدییە بۆ جێبەجێكردنی هەموو مەوداكانی ئەم بڕیارە، هەروا هەوڵدانیشمانە بۆ بە زیندوویی راگرتنی كەیسی هەڵەبجە ،چ لەسەر ئاستی ناوخۆو چ لەسەر ئاستی جیهانیشدا.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
hewal.rozhnama@gmail.com
دوو ئاشتیخوازی كەنەدی ،داوای پشتگیریی كەنەدا بۆ خۆپیشاندەران دەكەن رۆژن��ام��ە :هەریەكە لە ئادەم س�لات��ەرو مایكڵ ن��ار ئۆبێد لە رێكخراوی كریستیانی ئاشتیخواز، داوا لە حكومەتی واڵتەكەیان دەك��ەن كە هەڵوێست وەربگرێت لەبەرامبەر ئەوەی كە لە هەرێمی
كوردستان روودەدات. ئەم دوو هاواڵتییە ،باس لەوە دەكەن كە لە هەولێری پایتەختی ه��ەرێ��م ،تەنانەت ك��ۆب��وون��ەوەی چ���وار كەسیش قبوڵناكرێتو ه��ەم��وو ج���ۆرە خۆپیشاندانێك
ق��ەدەغ��ەك��راوەو خۆپیشاندەران دەستگیردەكرێن .لە كۆتایی نامە درێژەكەیاندا ،ئەم دوو هاواڵتییە، باس لە چەندین هۆكار دەكەن كە واڵتەكەیان ناچار دەكات هەڵوێست وەربگرێت ،لەوانە سەركردەیەكی
خۆپیشاندانەكان ،وات��ە ف��اروق رەف��ی �قو خ��ێ��زان��ەك��ەی ،هاواڵتی ك��ەن��ەدانو چەندین كۆمپانیای نەوتی كەنەدی وەك هێریتەیج ئۆیاڵو ئەداكس پەترۆڵیەم (بە پشك) كەنەدین.
ئەو نامانەی بۆ ئۆباما نێردران
چەند الیەنێكی كوردی ،سەرۆكی ئەمریكا لە بارودۆخی هەرێمی كوردستان ئاگادار دەكەنەوە راپۆرتی :شااڵو فەتاح
............................................................
باراك ئۆبامای سەرۆكی ئەمریكا بە دوو نامەی جیاواز لە بارودۆخی ك��وردس��ت��ان ئ��اگ��اداردەك��رێ��ت��ەوە. ئەو نامانە س���ەرەڕای باسكردنی پێشێلكارییەكان دژی هاواڵتییانی م���ەدەن���ی ،ب���اس ل��ە خ��واس��ت��ی هاواڵتییانی كوردستان بۆ گۆڕانو ریفۆرمی سیاسیی دەكەنو داوای پشتگیریی سەرۆكی ئەمریكا بۆ ێ كراوە. نەوەی نو
نامەی ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ئازادیی
بەڕێز جەنابی سەرۆكی ویالیەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ،ئەم نامەیە بە نوێنەرایەتی خۆپیشاندەرانی هەرێمی كوردستانی عێراقەوە دەنێرین .پێشتر ئیدانەی رژێمی نەتەوەییەكەمان ،بەاڵم پاداشتمان بەعسمان دەك��رد لەبەر كوشتنی ئەوەبوو كە چەكدارەكانیان دەنگە هاواڵتییانی عێراق .ئەمڕۆو لەژێر مەدەنییەكانی ئێمە بچەوسێننەوە. دەس��ەاڵت��ی حكومەتی ه��ەرێ �مو لە كارەساتی شووباتدا ،بەهۆی حیزبە دەسەاڵتدارەكاندا دۆخێكی تەقەكردنی هێزە ئەمنییەكان لە هاوشێوەمان هەیە .لەم هەرێمەدا خۆپیشاندەران)8( ،كەس كوژراونو حوكمی یاسا نییە ،گەندەڵیی لە ( )200كەسیش برینداربوون .لەم لوتكەدایە .ئازادیی هێندە سنووردارە كاتە ناسكەدا كە ك��وردەك��ان بۆ كە حسابی نەبووی بۆ دەكرێت .گۆڕانی كهلتوورییو دابینكردنی دیموكراسی ل��ە ه��ەر چ��وارس��اڵ عەدالەتو حوكمی یاساو یەكسانیو جارێك دەنگداندا كورتكراوەتەوە ،شەفافیەتی ئیداریی هەوڵدەدەن، سەرەڕای قۆرخكارییو ساختەكاریی داواتان لێدەكەین كە الیەنی راست هەڵبژێرنو بەشداربن لە ناڕەزاییە لە پرۆسەی دەنگداندا. بۆ ماوەی بیست ساڵ تەحەمولی مەدەنییەكەماندا. كۆمیتەكەمان داوادەكات كە: ئ��ەم ه��ەم��وو ناعەدالەتییەمان .1دادگایەكی كراوەو سەربەخۆ ك���رد ل���ەب���ەر خ���ات���ری ق��ەزی��ی��ە
حوكمی هەموو ئەوانە ب��دات كە ب��ەش��دارب��وون ل��ە ت��ەق��ەك��ردن لە هاواڵتییان. .2بنكە چەكدارەكانی هێزە سیاسییەكان ببرێنە دەرەوەی شارەكان. .3ح������ی������زبو ح���ك���وم���ەت لێكجیابكرێنەوەو چیتر حكومەت وەك داردەستی حیزب نەمێنێتەوە. .4دەمانەوێت پێشمەرگە ببێتە هێزێكی نیشتمانیی بۆ پاراستنی یەكێتیی خاكی نەتەوەییمان. پارتە سیاسییەكان چیدی هێزی چەكدارییان نەمێنێت. .5داوات ل��ێ��دەك��ەی��ن كە پشتگیریی ئ��ەم ن���ەوە نوێیەی
كوردستان بكەیتو هەرێمەكەمان لە دابەشبوون بپارێزیت. لەگەڵ رێزدا...
نامەی گرووپێك (كوردی -ئەمریكی)
بەڕێز جەنابی س��ەرۆك ،ئەم نامەیە بە نوێنەرایەتی گرووپێكی ف��راوان��ی ك��وردی -ئەمریكییەوە دەن��ێ��ری��ن دەرب�������ارەی دۆخ���ی هەنووكەیی هەرێمی كوردستانی ع��ێ��راقو مەترسییەكانی ب��ەردەم ژی��ان��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی م��ەدەن��ی لەالیەن میلیشیاكانی حكومەتی هەرێم (پارتیو یەكێتی)و هێزە ئەمنییەكان .لە ()17ی شوباتدا، ج��ەم��اوەرێ��ك��ی زۆر هاتنە سەر
شەقامەكان لە دژی گەندەڵیی زۆرو كەمیی خزمەتگوزاریی وەك ئاوو كارەباو توندوتیژیی میلیشیاكانی حكومەتی هەرێم .بەداخەوە هێزە ئەمنییەكانی حكومەت ،ب��ەزۆری میلیشیاكانی پارتی دیموكراتی كوردستان كە لەالیەن سەرۆكی ئێستای هەرێمەوە سەركردایەتی دەك��رێ �تو یەكێتیی نیشتمانیی ك��وردس��ت��ان ،ك��ە ل��ەالی��ەن ج��ەالل تاڵەبانی سەرۆكی ئێستای عێراقەوە سەركردایەتی دەكرێت ،بە كوشتارو رفاندنو ئەشكەنجەدانی هاواڵتییان وەاڵمی داواكاریی خۆپیشاندەرانیان دای���ەوە ،ك��ە لەنێویاندا منداڵو هەرزەكاریان تێدابوو .ئەمە جگە لە سووتاندنی چەند بینایەكی میدیای سەربەخۆ. خۆپیشاندەران داوای ریفۆرمو گۆڕانیان دەكردو بە گوللەی حیزبە دەسەاڵتدارەكان وەاڵمدرانەوە .ئێمە خۆپیشاندان بە مافێكی رەوای هاواڵتییانی م��ەدەن��ی دەزان��ی �نو توندوتیژییو كوشتار وەك ئامرازی بێدەنگكردنی جەماوەری ریفۆرمخواز ئیدانەو رەفزدەكەین .بۆیە ئێمە داوا لە سەرۆكی ویالیەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ،وەزیری دەرەوەو وەزیری بەرگریی دەك��ەی��ن ،كە ئاگاداری ئەو دۆخە نەخوازراوەبن كە هێزە ئەمنییەكانی پارتیو یەكێتی لە بێدەنگیی حكومەتی هەرێمدا خوڵقاندوویانە .پێمانوایە ئەمریكا ئەخالقی، بەرپرسیارێتییەكی سیاسییو یاسایی لە ئەستۆیە بۆ
فشارخستنە سەر هێزە سیاسییەكان تا پێشێلكاریی مافەكانی مرۆڤ و چ��ەوس��ان��دن��ەوەی هاواڵتییان دووبارە نەكەنەوە .بڕوای بەهێزمان بەوە هەیە كە ئهگەر ئەمریكا بە بێدەنگیی بمێنێتەوە ،سیناریۆیەكی هاوشێوەی لیبیا لەهەرێمدا دووبارە دەبێتەوە. ئێمە دەزان��ی��ن ك��ە ئەمریكا پارەیەكی زۆری باجی هاواڵتییانی خۆی لە راهێنانی هێزە ئەمنییەكانی ع��ێ��راقو ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا خەرجدەكات .وەك هاواڵتی ئەمریكاو باجدەریش ،دەمانەوێت دڵنیابین ل���ەوەی ك��ە ئ��ەم پ��ارەی��ە ب��ۆ ئەو هێزانە خەرجنەكرێت كە وەالئیان ب��ۆ حیزبەكانیانە ،ن��ەك واڵتو هاواڵتییان ،دەمانەوێت دڵنیابینەوە لەوەی كە هیچ پشتگیرییەكی مادیی ئێمە نەقۆزرێتەوە بۆ كوشتنی خوشكو براكانمان لە هەرێمی كوردستان ،لە كۆتاییدا پێمانوایە، ك��ە ئ��ی��دارەی ئەمریكا دەبێت بەتوندیی بەرگریی لە بەهاكانی ئ��ازادی��ی ،ع��ەدال��ەتو دیموكراسی بكات كە باوكانی رۆحی ئەمریكا باوەڕیان پێیان ب��ووە .پێمانوایە ئەمریكا لەبەردەم تاقیكردنەوەیەكی گەورەدایە لە خۆرهەاڵتی ناوەڕاست، بۆیە دەبێت بەرگریی لە ئیرادەی خەڵكانێك بكات ك��ە ئ��ازادی �یو ژیانێكی شەرەفمەندانەیان دەوێت. متمانەمان بە سەرۆكایەتی حەكیمی ئەمریكا هەیە كە الیەنی راست هەڵبژێرێت.
باهۆزی گۆڕانكاریی گەیشتە دوا قەاڵی حیزبی بەعس ئا :رۆژنامە
...........................................................
ب���اه���ۆزی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ی جەماوەریی سوریاشی گرتەوە، كە بە دووەم بەهێزترین قەاڵی فیكری حیزبی بەعس دادەنرێت، كە ل��ەدوای عێراق لە خۆرهەاڵتی ناوەڕاستدا مابێتو دەسەاڵتدارانی دیمەشقیش بە هاوشێوهی هەنگاوە ب��ێ س��وودەك��ان��ی ت��ون �سو میسر بە توندیی دژ بە خۆپیشاندەران دەوەستێتەوە. سوریا یەكێكە لەو واڵتانەی لەژێر حوكمی دیكتاتۆرییەتێكی ئاشكراو بۆماوەییدایەو م��اوەی پ��ەن��ج��ا س��اڵ��ە ح��ی��زب��ی بەعس حوكمی دەك��ات .حوكمی بەشار ئەسەد ،ماوەی چەند ساڵێكە زۆر بە توندیی بەگژ ه��ەر دەنگێكی ناڕازییو ئۆپۆزسیۆندا چووەتەوە، پێشێلكارییەكانی مافی مرۆڤ لەم واڵتە بووەتە هۆی ئەوەی چەندین جار رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان بێنە دەن �گو داوای وەدەنگهاتنی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیی بكەن، ل���ەدوای دەستپێكردنی شۆڕشی یاسەمینیی لە تونس ،سوریا بە كاندیدێكی بەهێز دادەن���را لەبەر بوونی گەندەڵییو چەوساندنەوەی
زۆر ،ب��ەاڵم هێزە ئەمنییەكان بە توندیی تەواوی خۆپیشاندانەكانیان سەركوت دەك��رد ،ب��ەاڵم دواج��ارو دوای زۆرینەی واڵتانی ناوچەكە، هەینی پێشوو ،سووریاش راپەڕی. خۆپیشاندەران لە چوار شاری سوریا هاتنە س��ەر شەقامەكانو گەورەترین خۆپیشاندانیان لەدوای دەستپێكی راپەڕینەكانی ناوچەكە لە سوریا ئەنجامدا ،خۆپیشاندەران ل��ە ش���اری دەرع����ای خ��ۆرئ��اوای سوریا بە گوتاری «خوداو سوریاو ئازادیی» پێشڕەوییان كرد ،بەپێی وت���ەی ش��ای��ەدح��اڵ��ێ��ك ،پۆلیس تەقەی لە خۆپیشاندەران كردووەو ش���ەش ك��ەس��ی ل��ێ ك��وش��ت��وونو س��ەدان كەسیش بریندار ب��وون و ل ه سێ شوێنی تریش خۆپیشاندان ئ��ەن��ج��ام��دران ،ك��ە یەكێكیان لە شاری بانیاسی سەر رۆخی دەریای ناوەڕاستو ئەوی دیكەش لە شاری حومسی ناوەندی واڵتو دواجاریش دیمەشقی پایتەختیش راپەڕی. خۆپیشاندانەكانی سوریاش بە قۆناغی لێكچوو بەوانەی میسرو واڵتانی دیكەی عەرەبی تێدەپەڕێت، سەرەتا حكومەت هێزێكی ئەمنیی ئێجگار چاوترسێن بەكاردێنێت، بۆ نموونە لە خۆپیشاندانەكانی ه��ەی��ن��ی��ی��دا ب���ری���ن���دارەك���ان لە
رۆژی چوارشەممەو پێنجشەممەدا هیچ شتێكی دەربارەی خۆپیشاندانە بچووكەكان نەوت ،رۆژی هەینیش خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی ب��ە «دەس��ت��ی دەرەكیی» ناوزەد كرد.
نەخۆشخانە دەرهێنراونو بەرەو شوێنی نادیار گوازراونەتەوە ،بەاڵم خۆپیشاندەران ل���ەدوای نوێژی هەینی دێنەوە سەر شەقامەكانو داواكارییەكانیان زیاتر دەبن ،پێشتر تەنیا داوای دەستلەكاركێشانەوەی فەیسبووك رۆڵی بینی ئینتەرنێت رۆڵێكی ئێجگار چ��ەن��د ك��ارم��ەن��دێ��ك��ی ئاسایشو ئ��ی��داری��ی ب��چ��ووك دەك����را ،ب��ەاڵم گەورە دەبینێت لەو خۆپیشاندانانەدا، خۆپیشاندانەكانی هەینی ،راستەوخۆ ل��ە ئێستادا پ��ەڕەی��ەك ب��ە ن��اوی خێزانی س��ەرۆك بەشار ئەسەد« ،شۆڕشی سوریا »2011كراوەتەوەو تۆمەتبار دەكرا بە «خراپ»ی دۆخی داوای كۆبوونەوەیەكی دیكە دەكات، ئێستای واڵت ،دەوڵ��ەت دەیەوێت ئ��ەم پ��ەڕەی��ە ت��ەن��ان��ەت شوێنو رۆڵی خۆپیشاندانەكان كەمبكاتەوە ،كاتی خۆپیشاندانەكانیش دیاریی ی��ان ه��ەر نەیهێڵێت ،بۆ نموونە دەكاتو داوا لە خەڵكی دەكات كە ئاژانسی هەواڵی دەوڵەت ،سەنا ،لە كۆببنەوە .ئەندامانی ئەم پەڕەیە
پەیمانیان داوە كە بەردەوامبن لەسەر خۆپیشاندانی ئاشتییانە، سایتی ئەلیكترۆنی یوتیوبیش ڤیدیۆی چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ خۆپیشاندەران باڵودەكاتەوە، ژم���ارەی خۆپیشاندەران لە هەر یەك لە شارە جیاوازەكاندا نزیكەی ( )2000كەس دەبوون ،ئەمەش بۆ واڵتێكی پۆلیسیی وەك سوریا بە ژمارەیەكی زۆر دادەنرێت. واش��ن��ت��ۆن��ی��ش ب���ە زووی����ی هاتەدەنگو ئیدانەی ه��ەر جۆرە خۆپیشاندانی سەركوتكردنێكی هێمنانەی كرد لە سوریاو داوای لە بەرپرسانی ئەو واڵتە كرد ،كە
رێگە بە خۆپیشاندانی هێنمانە بدات .دەڵێت :ئەوانەی بوونە هۆی توندوتیژیی ،دەبێت بەرامبەری بەرپرسیاربن ،بان كیمۆنی ،سكرتێری گشتیی نەتەوەیەكگرتووەكانیش مامەڵەی خراپی دەوڵەتی لەگەڵ خۆپیشاندەراندا بە «قبووڵنەكراو» ن��اوزەد ك��ردو داوای لە حكومەت ێ لە دەنگی جەماوەر كرد كە گو بگرێتو دیالۆگێكی چ��ڕوپ��ڕ بۆ ریفۆرمی سیاسیی دەستپێبكات، ن��ەك بیانچەوسێنێتەوە ،بەهۆی پەیوەندییە خراپەكانی سوریا ل��ەگ��ەڵ��ی��دا ،چ�����اوەڕوان دەك��رێ��ت كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیی بە زوویی دەستبخاتە ناو كێشەی سوریاوە. سوریا یەكێكە لەو واڵتانەی كە قوورسترین جۆری چەوساندنەوەی هاواڵتییانی تیا پیادە دەكرێت، ئ��ەم��ەش ل����ەدوای ح��وك��م گرتنە دەس��ت��ی ح��اف��ز ئ��ەس��ەدی باوكی بەشار ئەسەدەوە دەستیپێكردووە، تەنانەت ساڵی ( )1982حكومەتی سوریا قەسابخانەیەكی بۆ شاری حەما دروستكردو دەوترێت (حەڤدە بۆ چل ه��ەزار) كەسی كوشتووەو شارەكەی بە تەواویی تەختكردووە، ماوەی ()11ساڵە بەشار ئەسەدی ك���وڕی ح��اف��ز ئ��ەس��ەد ،حوكمی سوریای گرتووەتە دەست.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
د.فازڵ نهبی :دەشێت كاتی خۆی لەهەولێر ،هەندێك دەرماڵەی زیادە درابێتە فەرمانبەران،
ئەمەش بەدەر لەیاسای مووچەی فەرمانبەران بووە
ێ لە بێكاریدا دهبنه سەرباز گەنجانی شیالدز راپۆرتی :دیاری خالید
.......................................................
ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی بیكاریی ی���ەك���ێ���ك���ە ل�����ە گ��رف��ت��ە سەرەكییەكانی شیالدزێ ،بەاڵم گەنجان باس لەوە دەكەن؛ كە لەالیەن شارەوانیی شیالدزێوە ژم��ارەی��ەك��ی زۆر دووك���ان ت��ێ��ك��دراون ب��ۆ فراوانكردنی شارەكە ،ئەمەش بووەتە هۆی ئ��ەوەی كە ژمارەیەكی تری هاواڵتییان بێكار بن ،رۆژنامە لەمبارەیەوە پەیوەندیی بە سەرۆكی شارەوانیی شیالدزێوە كرد ،بەاڵم ئامادە نەبوو هیچ لێدوانێك بدات. م��ام��ۆس��ت��ا م���ەال ب��وره��ان ش���ی�ل�ادزێ���ی ،پ��ێ��ش��ن��وێ��ژی مزگەوتی بەنوستانی شیالدزێ ب��ە رۆژن���ام���ەی راگ��ەی��ان��د: «گەنجانی ئەم ناوە زۆر بێ ئیشنو بە هەژارییەوە ژیان دەگ���وزەرێ���ن���ن ،زۆرج����ار لە مینبەرەكانەوە باسی ئەو بێ ئیشییەی گەنجان دەكەینو هاوار لەم حكومەتە دەكەین، بەاڵم سوودی نییە بە راستی
ئ��ەم��ە غ���ەدرە ل��ەو گەنجانە دەك��رێ��ت ،دەب��ێ��ت دەس��ەاڵت بەهانایانەوە بچێت». ئەگەرچی ئامارێكی رەسمیی نییە بۆ دیاریكردنی ئاستی بێكاریی لە شیالدزێ ،بەاڵم خەڵكی ناوچەكە رێژەكە بە زیاتر لە ( )3000گەنجی بێكار دەخەمڵێنن. مكایل س��اڵ��ح ،یەكێكی ت��رە ل��ە گەنجانی شیالدزێ ك��ە ب��ەدەس��ت بێكارییەوە دەناڵێنێتو دەڵ��ێ��ت« :بە بڕوای من زیاتر لە ()%30ی گەنجانی شیالدزێ بێكارنو ل��ەس��ەر ج���ادەو ك��ۆاڵن��ەك��ان دەس���ووڕێ���ن���ەوە ،بێكاریی وایكردووە زۆرینەی خەڵكی ئەم ناوچەیه بە پێشمەرگایەتییەوە خ���ەری���ك ب���ن ،چ��ون��ك��ە نە ه��ی��چ ك��ارگ��ەی��ەك��ی ت��ێ��دای�ەو ن��ە شوێنێكی كشتوكاڵییە تا بتوانین كشتوكاڵی تێدا بكەین». ت��وێ��ژەرە دەروون��ی��ی��ەك��ان،
بێكاریی گەنجانی كۆمەڵگەی شیالدزێی بێزار كردووە ،بەو هۆیەشەوە روو لە سەربازیی دەكەنو دەسەاڵتی ناوچەكەو بەتایبەتیش ش��ارەوان��ی بە ه���ۆك���اری ب��ێ��ك��اری��ی��ەك��ەی��ان دەزانن. ن��ەڤ��رۆز ع��ەل��ی ،گەنجێكی تەمەن ( )21ساڵی دانیشتووی ش��ی�لادزێ -ی���ەو ب��اس ل��ەوە دەك��ات؛ كە بێكاریی بووەتە دی���اردەی���ەك ك��ە زۆری��ن��ەی گەنجانی دەڤەرەكەی گرفتار ك������ردووە« ،ن��ات��وان��ی��ت لە شوێنێك دابمەزرێیت ،زۆرینەی گ��ەن��ج��ەك��ان��ی ل��ەس��ەر ج��ادە دەسووڕێنەوە ،ئەمانە گەنجن پێویستە كاریان هەبێتو بەو شێوە بەتاڵە نەمێننەوە». ئ��ەوەی ئ��ەو گەنجە باسی دەك����ات؛ گ��رف��ت��ی زۆری��ن��ەی دان��ی��ش��ت��ووان��ی شیالدزێیە، ئ��ەم كۆمەڵگەیە ل��ە رووی ئیدارییەوە س��ەر به ق��ەزای ئامێدییە لە پارێزگای دهۆك، ل���ە س���اڵ���ی ()1976هوە دروستكراوەو زیاتر لە ()21 ه���ەزار دانیشتووی تێدایەو دەكەوێتە باكووری خۆرهەاڵتی دهۆك بە دووریی ()90كم. ئەو گەنجەی شیالدزێ بۆ رۆژنامە وتیشی« :دەسەاڵت بەرپرسە لەو بێكارییە ،چونكە ئ��ەوان بە واسیتەی حیزبیی خەڵك دادەمەزرێنن ،ئەگەر واسیتەت نەبێت ،ئەوا ناتوانیت ك��ارێ��ك ب��ك��ەی��ت ،ل��ەالی��ەن حیزبەوە دەست گیراوە بەسەر زۆرینەی كۆمپانیاو دەزگاكانی ئیشكردندا». ژمارهیهک ل ه گهنجانی قهاڵدزێ لهکاتی دهنگداندا
كێشە ئابوورییو پەروەردەییو كۆمەاڵیەتیو تەكنۆلۆجییەكان ب���ە ه����ۆك����اری س��ەرەك��ی��ی زۆربوونی دی��اردەی بێكاریی دەزان��ن .جگە ل��ەوەی كەمیی خزمەتگوزارییو گەندەڵییو واستەو الیەنداریی دەرفەتەكان بە یەكسانی دابەش ناكات. سوهەیلە نامیق ،توێژەری دەروون��ی��ی ل��ەم ب��ارەی��ەوە بە رۆژنامەی راگەیاند« :بێكاریی ك��اری��گ��ەری��ی ل��ەس��ەر الیەنی زۆربوونی تاوان هەیە ،كە پاڵ بە كەسی بێكارەوە دەنێت بۆ الدان ،بە تایبەت پەنابردن بۆ مادە هۆشبەرهكانو جۆرەها شتی ت��ر ،جگە لەمانە كار دەك��ات��ە س��ەر ت��ەن��دروس��ت��ی دەروون���ی���ی ت���اكو ت��ووش��ی نەخۆشیی دەروونیی دەکات». ب��ە ب���ڕوای ئ��ەو ت��وێ��ژەرە دەروون��ی��ی��ە؛ ئ��ەو گەنجانەی كە بێكارن ،وایان لێدێت كە واڵت بەجێبهێڵنو ئینتیمایان نەمێنێت.
فۆتۆ :ئینتهرنێت
بڕیاری زیادەی مووچە بێدهنگهی لێکرا راپۆرتی :شارا عەبدولڕەحمان
............................................................
بریكاری وەزارەتی دارایی عێراق، ئاماژە بەوە دەكات بەپێی یاسا، مووچەی فەرمانبەرانی سلێمانی كە لە ()2003هوه پێیان دراوە، یاساییەو ئەو زیادەمووچەیەی كە بە فەرمانبەرانی هەولێر دراوە، نایاساییەو وەزارەت����ی دارای���ی ه��ەرێ��م��ی��ش ،كێشەی م��ووچ��ەی سلێمانی ،ئاراستەی ئەنجومەنی شورا دەكات. دوای ئەوەی كە لەالیەن ژمارەیەك لە پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆنەوە لە پەرلەمانی كوردستان ،جیاوازیی ن��ێ��وان م��ووچ��ەی فەرمانبەرانی سلێمانیو هەولێر ئاشكرا كرا، وەزارەت�����ی دارای����ی حكومهتی هەرێم بە رێنمایی ژم��ارە ()25 لە 2010/12/29دا ،بڕیاری دا بە یەكخستنی مووچەی فەرمانبەران و بە چەند رێنماییەك فەرمانگەكانی سنووری ئ��ی��دارەی سلێمانی لە چۆنێتیی ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی م��ووچ��ە ك��ەم��ەك��ان��ی��ان ئ��اگ��ادار كرانەوە تا راستی بكەنەوە ،بەپێی راگەیەنراوێك كە وەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆتایی مانگی شوباتی ئەمساڵدا دەری��ك��رد ،ئەو وەزارەت���ە لەسەر بنەمایەكی یاسایی بڕی مووچەو پلەی فەرمانبەرانی سلێمانی لەدوای پرۆسەی ئازادیی عێراقەوە دی���اری ك����ردووە ،ب��ۆ دڵنیایی زیاتریش بەڕەسمیی پرسیاری لە وەزارەت���ی دارای��ی حكومەتی ن��اوەن��دی ك����ردووە ،وەزارەت����ی دارای��ی حكومەتی عێراقیش ،بە نووسراوی ژمارە ( )58/802لە رۆژی 2011/2/2وەاڵمی وەزارەتی دارایی هەرێمی داوەتەوە كە ئەو
رێوشوێنەی لە ئیدارەی پێشووی سلێمانی بۆ دیاریكردنی مووچەو پلەی فەرمانبەران گیراوەتەبەر، یاساییەو لەئێستاشدا وەزارەت��ی دارایی هەرێم بۆ زیاتر دڵنیابوون لە بابەتەكە ،نووسراوێكی ئاراستەی ئەنجومەنی شورای هەرێم كردووە ب��ە مەبەستی وەرگ��رت��ن��ی رای یاسایی ئەوان. دلێر تاریق ،وتەبێژی وەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێم ،ئەوەی ب��ۆ رۆژن��ام��ە ئ��اش��ك��را ك��رد كە چاوەڕێی وەاڵمی ئەو ئەنجومەنەن، «ب���ەاڵم ت��ا ئێستا بەدەستمان نەگەیشتووەتەوە». سەبارەت بەشێوازی مامەڵەكردن لەگەڵ م��ووچ��ەی فەرمانبەران، د.فازیل نەبی ،بریكاری وەزارەتی دارای��ی حكومەتی ناوەندی ،لەو بارەیەوە بە رۆژنامەی وت« :ئێمە راسپێردراین كە جیاوازیی نێوان مووچەی پارێزگاكانی هەرێم بە ناوەند بەراورد بكەین ،لەوەشەوە بۆمان دەركەوت كە ئەو شێوازی مووچەیەی لەسلێمانی هەبووە، یاساییەو وەك ئەوەیە كە لەساڵی ()2008ەوەو لەگەڵ دەرچوونی یاسای مووچەی فەرمانبەراندا لەسەرجەم پارێزگاكانی عێراقدا پەیڕەو دەكرێت» ،لەم وتەیەشەوە دەردەكەوێت كە هیچ مووچەیەكی زیادەی فەرمانبەرانی سلێمانی الی حكومەت نییە تا بیانداتەوە وەك ئەوەی لەپێشتردا باس دەكرا. سەبارەت بەو مووچە زیادەیەش كە لە هەولێر بۆ فەرمانبەران خ����ەرج����ك����راوە ،ن���ەب���ی وت���ی: «دەشێت كاتی خۆی لەهەولێر، هەندێك دەرماڵەی زیادە درابێتە ف��ەرم��ان��ب��ەران ،ئ��ەم��ەش ب��ەدەر لەیاسای مووچەی فەرمانبەران بووە».
د.نوری عوسمان :زەوییەكان بە فەرمانی نێچیرڤان بارزانی بە ناوی منەوە كراوە رۆژنامە
..........................................................
نوری عوسمان ،سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزی��ران��ی ه��ەرێ��م لە روونكردنەوەیەكدا رایدەگەیەنێت؛ كە «لەسەر فەرمانی رێزدار (نێچیرڤان بارزانی) سەرۆكی كابینەی پێنجەمی حكومەتی هەرێم بەپێی نووسراوی ژم���ارە ( )1432ل��ە 2005/5/18 بڕیاردرا بە دابینكردنی رووب��ەری ( )400دۆنم زەوی بۆ دروستكردنی باڵەخانەو كۆمەڵگەیەكی تایبەت بەم زانكۆیە». ه��ەر ل��ەو روون��ك��ردن��ەوەی��ەدا كە كۆپییەكی بۆ رۆژن��ام��ە ن��ێ��ردراوە نووسیویەتی :دوا بەدوای نووسراوی س��ەرەوە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران بە نووسراوی ژمارە ()1634 لە 2005/6/26بڕیاری داوە زەوی تەرخانكراو بۆ زانكۆكە بە ناوی من (ن��وری عوسمان عبدالرحمن) ت��ۆم��ار ب��ك��رێ��ت ،ل��ە ن���اوەڕۆك���ی نووسراوەكەشدا ئاماژە بەوە كراوە؛ كە (زەوی تەرخانكراو بۆ زانكۆی كوردستان بكرێت بە ن��اوی نوری عوسمان عبدالرحمن)و مەبەستی تەرخانكردنەكە هیچ گۆڕانكارییەكی بەسەردا نەهاتووە. ئەمەش دەقی روونكردنەوەكەیە:
روونكردنەوەیەكی پێویست بۆ میدیاكانی كوردستان س���ەب���ارەت ب���ەو ب��اب��ەت��ەی لە ژم��ارە ()625ی رۆژی سێشەممە 2011/3/15ل���ە الپ�����ەڕەی یەكەمی رۆژن��ام��ەی (رۆژن��ام��ە)دا باڵوكرابووەوە ،كە گوایە لەالیەن بەڕێز (نێچیرڤان بارزانی) ،سەرۆكی كابینەی پێنجەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان ( )476دۆنم زەوی دراوە بە (د.نوری عوسمان عبدالرحمن) ل��ەن��او ج��ەرگ��ەی ش���اری هەولێر، ب��ە پێویستی دەزان���م ل��ەم چەند خاڵەی خ���وارەوەدا روونكردنەوەو وەاڵمێكی ئەم بابەتە بدەمەوە بۆ خستنە رووی تەواوی بابەتەكە بە بەڵگەو دۆكیۆمێنتی هاوپێچەوە، تاكو راستییەكان وەكو خۆیو بێ شێواندن بخرێنە بەردەستی خەڵكی كوردستان: 1ـ زانكۆی (كوردستان) بەپێی بڕگەی ( )2لە مادەی ()7ی یاسای خوێندنی بااڵو توێژینەوەی زانستیی زانكۆیەكی فەرمییو حكومییە. 2ـ هەر زانكۆیەكی حكومیی كە لە هەرێمی كوردستان دەكرێتەوە جگە لە بەرنامەڕێژییو دانانی سیستمی گونجاو پێویستە شوێنی بۆ دابین بكرێت ،هەر بۆیە لەسەر فەرمانی رێزدار (نێچیرڤان بارزانی) ،سەرۆكی
كابینەی پێنجەمی حكومەتی ه��ەرێ��م ،بەپێی ن��ووس��راوی ژم��ارە ( )1432لە 2005/5/18بڕیاردرا بە دابینكردنی رووبەری ( )400دۆنم زەوی بۆ دروستكردنی باڵەخانەو كۆمەڵگەیەكی تایبەت بەم زانكۆیە. 3ـ دوا بەدوای نووسراوی سەرەوە، سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزی��ران بە ن��ووس��راوی ژم��ارە ( )1634لە 2005/6/26بڕیاری داوە زەوی تەرخانكراو بۆ زانكۆكە بە ناوی من (ن��وری عوسمان عبدالرحمن) ت��ۆم��ار ب��ك��رێ��ت ،ل��ە ن���اوەڕۆك���ی نووسراوەكەشدا ئاماژە بەوە كراوە؛ كە (زەوی تەرخانكراو بۆ زانكۆی كوردستان بكرێت بە ن��اوی نوری عوسمان عبدالرحمن)ەوە ،مەبەستی تەرخانكردنەكە هیچ گۆڕانكارییەكی بەسەردا نەهاتووە ،ئەمەش بۆ ئەوە بوو كە زەوی پێویست بۆ زانكۆكە ئ��ام��ادە بكرێت پێش دەرك��ردن��ی بڕیاری دامەزراندنی زانكۆكە. 4ـ دوات��ر هەر بە فەرمی بەڕێز (نێچیرڤان ب��ارزان��ی) ،سەرۆكی كابینەی پێنجەمی حكومەت بە ن���ووس���راوی ژم���ارە ( )3915لە 2006/2/4ب��ە ف��ەرم��ی ب��ڕی��اری دامەزراندنی زانكۆی ناوبراو دەركراو تیادا ئاماژە بەوە كراوە ،كە (زانكۆی كوردستان زانكۆیەكی سەربەخۆیە)،
ئەمەش ئەو بەرنامەیەیه كە لە رووی بەڕێوەبردنو سیستمی خوێندنو وەرگرتنی قوتابیانو پەسەندكردنی پ��رۆت��ۆك��ۆڵ ل��ەگ��ەڵ زان��ك��ۆك��ان��ی دەرەوەدا سەربەخۆیی دەبێتو بڕیار لە دەستی خۆی دەبێت. ئ���ەم زان��ك��ۆی��ە زان��ك��ۆی��ەك��ی حوكمییەو تیایدا خوێندن بە خۆڕاییەو مەبەستی قازانجی دارایی نییە ،جگە ل���ەوەش ب��ڕوان��ام��ەی ئ��ەم زانكۆیە لە الی��ەن وەزارەت��ی خوێندنی بااڵو توێژینەوەی زانستیی ب��ە ف��ەرم��ی پ��ەس��ەن��د دەك��رێ��تو حكومەتی هەرێمیش پاڵپشتی دارای�یو بەڕێوهبردنی ئەم زانكۆیە دەك���ات ،ئامانجی ئ��ەم زانكۆیە دروس��ت��ك��ردنو گ��ەی��ان��دنو زانستییو پاراستنی هاندانی كەلتوورو ژیانی رۆشنبیرییو زانستییە لە كۆمەڵگەی كوردستاندا، ه��ەروەه��ا ل��ەم زان��ك��ۆی��ەدا هەموو پرۆگرامێك تا پلەی (دكتۆرا) بە زمانی ئینگلیزیی دەخوێنرێت. 5ـ دواب������ەدوای دەرچ��وون��ی بڕیاری فەرمی زانكۆكە سەرجەم رووب��ەری ئەو زەوییانەی كرابوون بە ناوی منەوە ،بە ناوی (زانكۆی كوردستان) كران بەبێ بەرامبەر،
پێویستە ئەوەش بڵێم؛ لەبەر ئەوە كاتی خۆی ئەم پرۆسەیە بە شێوەی (ت��ن��ازل) ئەنجام ن���ەدرا ،چونكە بەپێی یاسا ناكرێت كەسێك تەنازول لە زەوییەك بكات بۆ كەسێكی تر تەنیا بە رێگەی (هبە)و (بیع)و (شراء) نەبێ ،ئەمانەش هەموویان یەك جۆرە ئیجرائاتیان پێویستەو پرۆسەو شێوازی بەناوكردنیان لە (رسوماتو ضرائب) وەك��و یەكە، بۆیە بە شێوەی (فرۆشتن بە نرخی رەمزیی) كاری بەناوكردنی زەوییەكان بۆ زانكۆی كوردستان ئەنجام دراوە. سەبارەت 6ـ ه���ەورەه���ا
بە وەرگرتنی ( )379ملیۆن دینار ل��ە ب��ەرام��ب��ەر ب��ەن��اوك��ردن��ی ئەو زەوییانە بۆ زانكۆی كوردستان، روون��ی دەكەمەوە كە لە بەرامبەر بەناوكردنەكەدا هیچ بڕە پارەیەك وەرنەگیراوەو ئەم مەبلەغەش تەنیا بە شێوەی رەمزیی بۆ ئەنجامدانی مامەڵەكان دیاریكراوە ،بۆ راستیو دروس��ت��ی ئ��ەم بابەتەش دەتوانن پرسیار لە خودی زانكۆی ناوبراو بكەن. 7ـ بۆ ئ��اگ��اداری ئێوەو هەموو خەڵكی كوردستان ،ئ��ەم بابەتە چەندین جار لە راگەیاندنو میدیا ئەهلییەكان باسكراوە ،هەر بۆیە لە چــاوپــێــكەوتنێكمدا لەگەڵ ژم�����ارە()4ی رۆژی یەكشەممە 2009/2/15ی گۆڤاری (جیهان) دا روون���ك���ردن���ەوەی پێویستم سەبارەت بەم بابەتە داوەو هەمان بەڵگەش كە ئێستا هاوپێچی ئەم روونكردنەوەیەن خراونەتە روو، تاكو راستییەكان بەبێ شێواندنو چەواشەكردن بگەینرێتە سەرجەمی خەڵكی كوردستان. لەگەڵ رێزدا... د.نوری عوسمان عبدالرحمن سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران 2011/3/16
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
nawxo.rozhnama@yahoo.com
وهزارهتی كارهبای ههرێم چاو لە وەزارەتەكەی بەغدا دەكات هاوشێوهی حكومهتی عێراق ه ك ه ئێستا سهرقاڵی لێكۆڵینهوهن لهو بابهت ه تا بڕیاری پێویستی ل ه بارهوه بدهن. دی��ار بابان ،وتیشی :ئێستا له وهزارهت��ی كارهبای ههرێم سهرقاڵی
رۆژن��ام��ە :وتهبێژی وهزارهت���ی كارهبای ههرێم رایگهیاند :ك ه وهزارهتی كارهبای ههرێم سهرقاڵی كاركردنه بۆئهوهی كهمدهرامهتهكان له پێدانی پ��ارهی ك��ارهب��ا ببهخشێت ئهمهش
16 عهلی حهمهساڵح بەشی سێیەم ( )9رێگا بۆ بردنی پارەی میللەت جگە لە داگیركردنی ئەو دەی���ان دۆن��م زەوی��ی��ەی ئەگەر ئێستا بە نرخی رۆژ ساغ بكرێتە، نرخەكەی بە دەیان ملیار دۆالر مەزەندە دەكرێت ،پارەیەكی زۆر لە بودجەی گشتیی بۆ حیزب ب��راوە ،جگە لە داهاتی نەوتو داهاتەكانی دیكە ،حیزب لە بودجەشدا دەستی خستووەتە بینەقاقای میللەت ،رەنگە لە م���اوەی راب����ردوو تەنیا باسی ئەوە كرابێت كە یەكێتیو پارتی مانگانەیەكی زۆر ب��ۆ خۆیان دەب��ەن ،ب��ەاڵم ئ��ەو رێگایانەی دیكە كە یەكێتیو پارتی لە رێگایەوە پارەی گشتیی دەبەن، زۆر زیاترە لە ئەو پارانەی كە مانگانە وەك بودجەیەك دەدرێتە یەكێتیو پارتی ،یەكێتیو پارتی لە كوردستاندا لە چەندین رێگای جیاوازەوە بودجەی گشتییان بۆ بەرژەوەندیی خۆیان بەكارهێناوە. لە دوو بەشی پێشووی ئەم نووسینەدا ،قسەم لەسەر پێنج رێگا كرد كە حیزب بە هۆیەوە بودجەی گشتیی بۆ بەرژەوەندیی خ���ۆی ب��ەك��اردەه��ێ��ن��ێ��ت ،كە خانەنشینكردنی ئ���ەوی���ش؛ كادیرێكی زۆری حیزبییە ،كە بە پلەی وەزی��ر دەستپێدەكات تاوەكو فەرمانبەری ئاسایی، رێ��گ��ای��ەك��ی دی��ك��ە؛ ئ���ەوە بوو ك��ە حیزب كادیرەكانی خۆی كردووەتە فەرمانبەر بەبێ ئەوەی فەرمانبەری حكومەتی هەرێمی كوردستان بن ،واتە لەبری ئەوەی لە فەرمانگەیەكی حكومەتدا رۆژان���ە دەوام ب��ك��ەن ،ل��ە لقو مەڵبەندو بارەگا حیزبییەكاندا كار دەكەن .خاڵێكی دیكە؛ كە لە نووسینی پێشووتردا قسەمان لەسەر كرد ،ئەو هەموو بینایە بووە كە لەسەر بودجەی گشتیی بۆ یەكێتیو پارتی دروستكراوە.
لە ساڵێكدا ()42 ملیار دینار بۆ راگەیاندنی حیزبیی خەرجكراوەو ئەم پارەیەش ئەوەندەونیوی ئەو پارانەیە كە بۆ سەرجەم پرۆژەكانی وەزارەتی تەندروستیی خەرجكراون
لێكۆڵینهوهین تا بهههمان شێوهی حكومهتی ناوهند لێكۆڵینهوه بكهین بۆ ئ �هوهی لهسهر كۆمهڵێك بنهما كهمدهرامهتهكان ل �هپ��ارهی كارهبا ببهخشین.
ه����ەروەك وت���ی :ب �هت �هواوهت��ی لهم بابهتهمان كۆڵیوهتهوه ك ه زۆر گونجاوه بۆ ههرێمی كوردستان ،ئهم پێشنیارهشمان ئاڕاستهی ئهنجومهنی وهزیران كردووه.
ئەو پارەیەی دەدرێتە س ێ كەناڵی ئاسمانیی حیزبیی ( )208ملیار دیناری زیاترە لە بودجەی مانگانەی هەرسێ الیهنهکهی ئۆپۆزسیۆن
خالێكی دیكە؛ ئەو وەزارەتانە بوو كە ئێستا راستەوخۆ لەژێر دەسەاڵتی حیزبدانو ()%42.5 مووچەی فەرمانبەران بۆ ئەو وەزارەتە حیزبییانەیە ،رێگایەكی دی��ك��ە ك��ە ح��ی��زب ب��ەه��ۆی��ەوە بودجەی گشتیی بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەكارهێناوە؛ ئەو هەموو ب��ەن��او رێ��ك��خ��راوان��ەی��ە ك��ە لە ساڵێكدا ()157ملیار دیناریان بۆ خەرجكراوە ،لە بەشی سێیەمی ئەم وت��ارەدا؛ قسە لەسەر دوو رێگای دیكە دەكەین كە حیزب بەهۆیەوە بودجەی گشتیی بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەكارهێناوە.
پەرلەمانتاران لە ساڵی ()2010 دا ئۆتۆمبێلیان بۆ ك���ڕدراوەو ئەم پارەیەش لە ساڵی ()2009 دا خەرجكراوە ،بەم پارەیە كە ( 29ملیۆنو 831هەزار دۆالر) دەك��ات ،دەتوانرێت (14ه��ەزارو )915ئۆتۆمبێل بكڕدرێت ،ئەگەر نرخی هەر ئۆتۆمبێلێكیش ()20 هەزار دۆالر بێت. لە هەمان ساڵدا16( ،ملیارو )275ملیۆن دینار كە ()13ملیۆن دۆالر دەكات ،لە چاككردنەوەی ئۆتۆمبێلدا خەرجكراوە ،كە هەر ئۆتۆمبێلێكیش ( )1000دۆالری بۆ خەرجكرابێت ،واتە حكومەتی هەرێم ( )13هەزار ئۆتۆمبێلی بەو پارەیە چاككردووەتەوە، ئایا حكومەت لە یەك ساڵدا ( )13هەزار ئۆتۆمبێلی خراپ
ملیارو ( )79ملیۆن دیناری لە ئۆتۆمبێلدا خەرجكردووە، ئەم پارەیە كە ( )55ملیۆنو ( )658ه��ەزار دۆالر دەك��ات، ئەگەر ئەمە بدرێتە ئۆتۆمبێلو نرخی هەر ئۆتۆمبێلێكیش ()20 ه��ەزار دۆالر بێت ،ئ��ەوا ()27 هەزارو ( )658ئۆتۆمبێلی پێ دەكڕدرێت ،هەموو ئەم پارانە بۆ ئۆتۆمبێلی حكومەت نەبووە، بەپێی زانیاریی باوەڕپێكراو و چەندین بەڵگەنامە ،لە بودجەی گشتیی خەڵكی كوردستان، چەندین ئۆتۆمبێل بۆ بەرپرسی حیزبیی یەكێتیو پارتیو ژنی بەرپرسانی حیزبییو رێكخراوە حیزبییەكان ك��ڕدراون ،جیاواز ل��ەم��ەش ،ب��ەرپ��رس��ان��ی ب��ااڵی حكومەتی هەرێم بەشێوەیەك
جیاوازانەوە ،بەهەمان شێوەش پ���ارەی گشتیی خستووەتە ب��ەردەس��ت��ی راگەیاندنەكانی ح��ی��زب ،ك��ەن��اڵ��ە ئاسمانییو رۆژن���ام���ەو رادی�����ۆو گ��ۆڤ��ارو وێبسایتەكانی حیزب ،لەسەر بودجەی گشتیی بەڕێوەدەچنو لەپێناو خزمەتی حیزبدا ،زانیاریی لە هاواڵتییان دەشارنەوەو دیوە ناشرینەكانی حیزب ماكیاژ دەكەنو دەیڕازێننەوە. زۆر ه��ەوڵ��م��داوە ب���ەدوای ئەو پارانەدا بگەڕێم كە سااڵنە لە بودجەی گشتیی دەخرێتە خزمەتی حیزبەوە ،ئ��ەوەی بە دەستم گەیشتووە ،جگە لەوەی ل��ە ب��ودج��ەی گشتیی دەزگ��ا راگەیاندنەكان حیزب لە سەرەتاوە دام��ەزرێ��ن��دراونو بە رۆژنامەو
دامەزراوەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكڕدرێت ،چەندین ئۆتۆمبێلیش ب��ۆ ب��ەرپ��رسو ك��ادی��ران��ی ح��ی��زب دەك��ڕدرێ��ت ل��ەس��ەر ب���ودج���ەی گشتیی، چەندین خێزانی بەرپرس لەسەر بودجەی گشتیی ئۆتۆمبێلیان بۆ كڕدراوە ،ئەگەر بڕوانینە ئەو پارانەی كە لە ماوەی ساڵێكدا تەنیا بۆ ئۆتۆمبێل خەرجكراوە، دڵنیادەبین لەوەی كە حكومەتی هەرێمی كوردستان پێویستی بەو هەموو ئۆتۆمبێلە نییەو بەشێكی ئ��ەو ئۆتۆمبێالنە ب��ۆ حیزبو كادیرەكانی بووە. ئەگەر تەنیا ساڵی ()2009 وەربگرین ،حكومەتی هەرێمی كوردستان ( 35ملیارو 584 م��ل��ی��ۆن دی���ن���ار)ی ب��ۆ كڕینی ئۆتۆمبێل خ��ەرج��ك��ردووە ،كە ()6ملیار دیناری ئەو پارەیه بۆ ئۆتۆمبێلی (مواصفات خاصة) بووە ،كە الی هەموو هاواڵتییەك روونە ئەم جۆرە ئۆتۆمبێالنە بۆ كێن ،هیچ كام لەم ئۆتۆمبیالنە بۆ پەرلەمانتارانیش نەبووە ،چونكە
دەبێت؟ ئەگەر ئۆتۆمبێل تەنیا ك���اری حكومەتی پێبكرێتو لەپاش دەوامی فەرمیی بۆ كاری تایبەت بەكار نەیەت ،بۆ ()13 ه��ەزار ئۆتۆمبێل تێكدەچێت؟ ئ��ەوەی جێگای سەرنج بوو بۆ م��ن ،پارەیەكی زۆر لە كرێی ئۆتۆمبێلدا خەرجكراوە14( ، ملیارو )220ملیۆن دینار بۆ كرێی ئۆتۆمبێل خەرجكراوە، لەكوێ هەیە بۆ هەرێمێكی سێ شاریی)11( ،ملیۆنو ()949 هەزار دۆالر لە ساڵێكدا بدرێتە كرێی ئۆتۆمبێل ،لەكاتێكدا ت��ۆ ل��ە ه��ەم��ان س��اڵ��دا ()46 ملیۆن دۆالرت دابێت بە كڕینو چ��اك��ك��ردن��ەوەی ئۆتۆمبێل؟، ئ��ەگ��ەر ه��ەر ئۆتۆمبیلێكیش بە ( )2دەفتەر بكڕدرێت لە ی��ەك س��اڵ��داو پ���ارەی كڕینی ( )597ئۆتۆمبێل بدرێتە كرێی ئۆتۆمبێل ،ئایا چ لۆجیكێك رێگا بەمە دەدات؟! بەپێی ئەم ژمارانەی كە لەسەرەوە خستمانە روو ،ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م��ی كوردستان لە یەك ساڵدا ()66
مامەڵە لەگەڵ موڵكی حكومەتدا دەكەن بە موڵكی خۆیانی دەزانن، نەك هاواڵتییان ،بەشێكی زۆری ئەو وەزیرانەی كە لە كابینەكانی پێش ئێستادا وەزیر بوون ،پاش ئ��ەوەی لە كارەكانیان نەمان، ئەو ئۆتۆمبێالنەی كە پێشووتر ل��ە خزمەتییاندا ب���ووە وەك وەزی��ر ،پاش وەزیریش هەر لە خزمەتیاندا ب��ووە ،بۆ نموونە؛ ئەگەر كەسێك لە كابینەی چوار، یان پێنج ،وەزی��ری پ��ەروەردە بووبێت ،ئ��ەوا ئێستاش ئەو ئۆتۆمبێلە بە ژمارەی وەزارەتی پەروەردەوە الی هەمان كەسە، وات��ە ه��اواڵت��ی ئاسایی ئێستا ئۆتۆمبێلێكی وەزارەتی پێیە بە ژمارەی وەزارەتەوە.
ئاسمانییەكانەوەو ك��ەن��اڵ��ە ل���ەس���ەر ب���ودج���ەی گشتیی پێویستییەكانیان بۆ كڕدراوە، پ��اش دام���ەزران���دنو كەوتنە كاریان ،مانگانەیەكی شیاویان ب��ۆ ب���ڕدراوەت���ەوە ،لەپێناوی ئەوەی خزمەت بە حیزب بكەن، ئەوەی من بە دەستم گەیشتووە لە ئەنجامی كۆكردنەوەی ئەو پارەیەی كە مانگانە بە كەناڵە ئاسمانییو رۆژنامەو گۆڤارەكانی حیزب دەدرێت ،لەسەر بودجەی گشتیی ،مانگانە نزیكەی (3 ملیارو )500ملیۆن دینارە، ئەمە جگە ل��ەوەی نەمتوانیوە زانیاریی لەسەر هەندێك لەو دەزگایانە كۆبكەمەوە ،ئایا ئەم دەزگا راگەیاندنانە كە لە ماوەی ساڵێكدا ()42ملیار دیناریان لە بودجەی گشتیی بۆ خەرجكراوە، جگە لە حیزبەكانیان ،خزمەتیان بە كێ ك��ردووە؟ ئەم پارەیەی ك��ە ل��ە س��اڵ��ێ��ك��دا دراوەت����ە راگەیاندنەكانی حیزب ،ئەوەندەو ن��ی��وی ئ��ەو پ��اران��ەی��ە ك��ە بۆ سەرجەم پرۆژەكانی وەزارەتی
ئۆتۆمبێل بۆ حیزب س����ااڵن����ە ل����ەگ����ەڵ ئ���ەو ئۆتۆمبێالنەی كە بۆ فەرمانگەو
پارەی میللەت بۆ راگەیاندنی حیزب وەك چ��ۆن حیزب هەموو كایەكانی دیكەی كۆمەڵگای كوردی كۆنتڕۆڵكردووەو بودجەی گشتیی بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەكارهێناوە ،لە رێگای ئەو كایە
لە ساڵێكدا ( )66ملیار دینار بۆ ئۆتۆمبێل خەرجكراوە، كە بەشێكی بۆ ت��ەن��دروس��ت��ی��ی خ��ەرج��ك��راون، چونكە ( )28ملیار دینار بۆ سەرجەم پرۆژەكانی وەزارەتی تەندروستیی لەساڵی ()2009دا خەرجكراوە. ئەمە تەنیا لە كوردستاندا هەیە... حیزبێك ( )6كورسی هەبێت لە پەرلەمانی كوردستانداو چوار كورسی هەبێت لە پەرلەمانی عێراقداو كەناڵی ئاسمانییو دەیان بارەگای حیزبیی هەبێت، بودجەی ئەو حیزبە ( )20ملیۆن دیناری كەمتر بێت لە بودجەی كەناڵێكی ئاسمانیی حیزبیی. ه��ێ��زێ��ك��ی س��ی��اس��ی��ی لە كوردستاندا )25( ،كورسی لە پەرلەمانی كوردستانو ()8 كورسی لە پەرلەمانی عێراقدا هەبێتو كەناڵی ئاسمانییو رۆژنامەو رادیۆو وێبسایتو چەند دامەزراوەیەكی هەبێت ،بەاڵم ئەو مانگانەیەی كە لە حكومەت وەریدەگرێت ،نزیكە لەو پارەیەی كە تەنیا بۆ كەناڵێكی ئاسمانیی حیزبیی خەرج دەكرێت. ب���ە ه���ەرس���ێ ه��ێ��زەك��ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەوە ،مانگانە ملیارێكو ( )292ملیۆن دینار وەردەگرن ،ئەم پارەیە ()208 ملیۆن دی��ن��اری كەمترە لەو پ��ارەی��ەی ك��ە تەنیا ب��ە سێ ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانیی حیزبیی دەدرێ��ت لە مانگێكدا ،لەكوێی دونیا ئەمە هەیە؟! ب����ەدەر ل���ەم���ەش ،حیزب ب��ەوەوە نەوەستاوە كە تەنیا مانگانە بودجەیەكی زۆر بداتە كەناڵە حیزبییەكانی ،بەڵكو بەشێكی راگەیاندنكارەكانی ئەو دەزگایانەی خستووەتە سەر میالكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ،واتە رۆژنامەوانێك كە لە دەزگایەكی حیزبیدا كار دەك���ات ،وەك فەرمانبەرێكی ح��ك��وم��ەت ئ���ەژم���ارك���راوە كە رۆژان��ە دەوام��ی ئاسایی خۆی دەك���اتو ئ��ەو راگەیاندنكارە كە لە كەناڵێكی حیزبییەوە خ��زم��ەت ب��ە ح��ی��زب دەك���ات، بەاڵم مانگانە بەبێ ئ��ەوەی لە هیچ دامەزراوەیەكی حكومەت دەوام بكات ،وەك فەرمانبەری ح��ك��وم��ەت ل��ەس��ەر ب��ودج��ەی گشتیی مووچە وەردەگرێت.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
عهبدوڵاڵ مهال نوری :ههستمکردوو ه دهستێک دهیهوێت قهیرانی سووتهمهنی دروست بکات.
( )25لیتر بەنزین )12( ،سهعات شەونخونیی دەوێت راپۆرتی :ئاریان حەسەن
.............................................................
ئاكار رەحیم ،گەنجێكی دەرچووی زان���ك���ۆی سلێمانییەو ب��ەه��ۆی دان��ەم��ەزران��دن��ی��ەوە ،تاكسییەكی ك��ڕی��وەو ب���ەڕۆژ ك��اری شۆفێریی دەك��اتو بەشەویش لەبەنزینخانە سەرەی بەنزین دەگرێت. ئ����ەو گ��ەن��ج��ە ش���ۆف���ێ���رە ،لە بەیانییەكی زوودا ب��ۆ رۆژن��ام��ە، وت��ی« :ئەمشەو ئۆتۆمبێلهكەم لەبەنزینخانە جێهێشتووە بۆ ئەوەی بەیانی بەنزینم بەركەوێت ،بەاڵم ئەوە سەعات نۆی بەیانییە ،ئینجا نزیكبوومەتەوە لە بەنزینخانەكە». قهیرانی بەنزین ،ماوەی مانگێكە هەرێمی كوردستانی گرتووەتەوە، ئاپۆرای ئۆتۆمبێلەكان كە سەرەی بەنزینیان گرتووە ،شەقامەكانی قەرەباڵغ كردووە ،نەبوونی بەنزین شۆفێرانیشی تووشی شەونخونیی كردووە. كەریم محەمەد ،شۆفێرێكی ترە ل��ەو شۆفێرانەی كە شەونخونیی ب��ەدوای بەنزیندا دەك��ەن .ئەو ،لە سهعات ()6ی بەیانییەوە لەسەرەی ب��ەن��زی��ن��دا وەس���ت���اوەو دەڵ��ێ��ت: هێشتا زیاتر لە ( )100ئۆتۆمبێل ل��ەپ��ێ��ش��م��ەوەی��ە ك��ە بەنزینیان وەرنەگرتووە ،ئەمە لەكاتێكدایە كە ئێمە لەواڵتێكداین كە دەوڵەمەندە بەسامانێكی كۆتایینەهاتووی نەوت، ب��ەاڵم خەڵكەكەی زۆرب���ەی كات لەسەرە دوورودرێژەكانی وەرگرتنی سووتەمەنیدایە. بەپێی ئامارێكی وێستگەكانی سووتەمەنی ،تەنیا شاری سلێمانی رۆژان��ە پێویستی بە ( )1ملیۆنو ( )500ه��ەزار لیتر بەنزین هەیە، ب��ەاڵم نیوەی ئ��ەم ب��ڕەش ناگاتە وێستگەكانی دابەشكردن لەسلێمانی، بۆیە لەئێستادا قهیرانێكی گەورەی بەنزین لەشارەكەدا دروستبووەو بووەتە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی بەنزین لە بەنزینخانە ئەهلییەكاندا. پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارێ��ك��ی ل��ی��ژن��ەی پ���ی���ش���ەس���ازی���یو س����ەرچ����اوە سروشتییەكان ،ئاماژە بەوە دەكات كە لیژنەكەیان هەستی بەوەكردووە
كە دەستێك هەیەو دەوێت بەردەوام ئ��ەزم��ەی س��ووت��ەم��ەن��ی��ی هەبێت لەهەرێمی كوردستاندا. ع��ەب��دوڵ�ڵا م���ەالن���وری ،ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك����ات ،ك��ە ئ���ەوەی ئەم ئەزمەیەی زیاتر قووڵكردووەتەوە، ئەوەیە كە ئەو بڕە بەنزینەی لە عێراقدا دیاریكراوە بێتە هەرێمی كوردستانەوە ،وەكو خۆی نایهت،
بەڵكو بڕێكی كەمتر دەنێرنو جۆری بەنزینەكەش دەگۆڕدرێت لەجۆرێكی باشەوە بۆ جۆرێكی خراپ. ئەو پەرلەمانتارە ،بۆ رۆژنامە وتیشی« :هێنانی سووتەمەنیی لە واڵتانی دراوسێمانەوە بۆ هەرێم، وایكردووە كە نرخی سووتەمەنیی بەرزببێتەوە ،چونكە ئەو بەنزینە كوالێتییەكەی باشترە ،بۆیە بەگران
ئهگهر بهنزین و دهبهی سهر جادهکان نهبن ،حکومهت چی دهکات؟
دەفرۆشرێت بە هاواڵتییان». ئەم ئەزمەی سووتەمەنییە كە بەردەوام دووبارە دەبێتەوە ،زیاتر بەنزینخانە حكومییەكان دەگرێتەوە، ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە ب��ەن��زی��ن��خ��ان��ە ئەهلییەكان سووتەمەنییان هەیە، بەاڵم نرخەكەی لە بەنزینی حكومیی گرانتره. جەمال عەلی ،بەڕێوەبەری كۆی وێستگەكانی سووتەمەنیی لەشاری سلێمانی ،بەپێچەوانەی بۆچوونی پەرلەمانتارەكەوە ،ئاماژە بەوە دەك��ات كە ئەمەی ئێستا هەیە، قهیران نییەو هەرێمی كوردستان ب��ەش��ە س��ووت��ەم��ەن��ی��ی خ��ۆی لەمەركەزەوە بۆ دێت كە بڕەكەی دیاریكراوەو كەمی نەكردووە. بەبڕوای ئەو بەرپرسە حكومییە، ه��ۆك��اری ئ��ەو س��ەرە زۆرەی كە ل��ەب��ەن��زی��ن��خ��ان��ە حكومییەكان دەب��ی��ن��رێ��ت ،دەگ��ەڕێ��ت��ەوە بۆ بەرزبوونەوەی نرخی بەنزین لە بەنزینخانە ئەهلییەكان ،كە ئەمەش وایكردووە هاواڵتییان پەنابەرنە ب��ەر بەنزینخانە حكومییەكان، لەبەرئەوەی نرخی بەنزینەكەش هەرزانبووەو جۆری بەنزینەكەش لەكوالێتیدا باشتربووە لەچاو جاراندا. ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی ب��ۆچ��وون��ی ب��ەرپ��رس��ان��ی ح��ك��وم��ی��ی��ەوە، ش��ۆف��ێ��ران ه��ێ��ش��ت��ا ك��وال��ێ��ت��ی بەنزینی ئەهلی بەباشتر دەزانن لە بەنزینی حكومیی .ئاكار ،لەم بارەیەوە دەڵێت :لە بەنزینخانە ئەهلییەكان ،سەرەگرتن نییە، ب��ەاڵم لەحكومییەكاندا هەیە، بۆ بەنزینی باش لە بەنزینخانە ئەهلییەكان ه��ەی��ە ،كەچی لە حكومییەكان بەنزینێكی خراپ هەیە ،كەواتە بازرگانێك باشتر توانیویەتی ئیدارەی ئەم قەیرانی سووتەمەنییە ب��ك��ات وەك لە حكومەت. ئ���ەگ���ەرچ���ی ئ��ەم��س��اڵ ئ��ەو ئۆتۆمبێالنەی كە سەنەویەكانیان بەسەرچووە ،كارتی بەنزینیان بۆ دەرنەهێنراوە ،بەاڵم سەرباری ئەوەش ( )117هەزار ئۆتۆمبێل كارتی بەنزینیان وەرگرتووە.
كـــورتو كــرمانج ژمارەیەك هاواڵتی ،بۆچوونی خۆیان دەردەبڕن لەبارەی دەستگیرنەكردنی ئەو كەسانەی دەستیان هەبووە لە شەهیدو برینداركردنی هاواڵتییان
ئامادەكردنی :ئاكام ئەبوبهكر
هێمن محەمەد ،خوێندكاری دیپۆرتكراوی هەولێر :بڕواناكەم دەسەاڵتدارانی كوردستان بەم ئەزموونەی كە هەیانە ،بتوانن تاوانباران دەستگیر ب��ك��ەن ،ئ��ەم��ەش وەك هەموو تاوانەكانی تر دەڕوات. سروشت سیروان ،مامۆستا :دەس��ەاڵت نەك تاوانباران دەستگیر ناكات ،بەڵكۆ دەشیانپارێزن، یان رەوانەی دەرەوەی واڵتیان دەكەن. ف��ای��ەق ح��ەم��ەس��اڵ��ح ،م��ام��ۆس��ت��ای زان��ك��ۆ: دادگ��اك��ان��م��ان سەربەخۆ نینو پاشماوەی حیزبن ،بڕیاری دەستگیركردنی ئەو كەسانە لەژێر دەستی هەر دوو حیزبەكەدایە ،نەك دادگاو هۆكاریكی تر ،سەرۆكی هەردوو حیزبی دەسەاڵتدار نایانەوێت ئەوكەسانە بدرێنە دادگا. نازدار ئەمین محەمەد ،خانمی ماڵەوە :ئەگەر سەرۆكی حكومەت ناتوانێت ئەوكارە بكات ،با دەست لەكار بكێشێتەوەو لەمەودوا كەسی شیاو لەشوێنی شیاودا دابنرێت. دارا ع��ەب��دوڵ�ڵا ،ئ��ەن��دازی��ار :ل��ەب��ەرئ��ەوەی تاوانباران دارودەستەی خۆیاننو فول حیزبین، بۆیە دەستگیرناكرێن ،ئەگەر خەڵكێكی تر بوایە ،زوو دەستگیر دەكران. مەهاباد ك��ەری��م ،كچی م��اڵ��ەوە :حكومەت گوێی نابیستێو قسەی بۆ ناكرێت ،تاكەی بە بێدەنگیی دەمێنیتەوە ،پێویستە داواكاریی جەماوەر جێبەجی بكات و تاوانبارەكانیش بداتە دادگا. زێڕین داود ،خوێندكار :لهبهرئهوهی حیزب بااڵدەستە ،بۆیە حكومەت ناتوانێت هیچ كارێك بكات.
پۆلیس :بەڕێوەبەری كۆمپانیای ( )TNWدەستگیرنەكراوەو لە هەولێرە راپۆرتی :الڤەو ئاریان
...........................................................
بەڕێوەبەرێتیی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی ،رۆژی ،2011/1/3ئاشكرای ك��رد ك��ە (أ.م.ح) ب��ەڕێ��وەب��ەری كۆمپانیای ()TNWیان بەتۆمەتی دەستگیركردووە، ساختەكاریی ب��ەاڵم زیاتر لە ( )2مانگ دوای ئەو راگەیاندنەی ئاسایش ،بنكەی پۆلیسی بەختیاری رایدەگەیەنێت، ناوبراو دەستگیرنەكراوەو لە هەولێرە. پــــاش ئـــەوەی كۆمپانیای (گ�����ۆڵ)ی ت��ای��ب��ەت ب���ە ب���واری نیشتەجێبوون ك��ە خ��اوەن��ەك��ەی ن��اوی (س.ع.ت)و بەڵێندەرەكەی ناوی (ز.و.ح)یە ،مۆڵەتی كاركردن لەحكومەتی هەرێم وەردەگ��رێ �تو لەگەڕەكی بەختیاری شاری سلێمانی بینایەك بەكرێ دەگ��رێ��ت ،دوات��ر كۆمپانیای ( )TNWتایبەت بەكاری (دی��زای�نو چ��اپو ریكالمو پڕوپاگەندەی سنووردار) كە خاوەنی
كۆمپانیاكە (أ.م.ح)یە ،لەناو هەمان بینادا بەیەكەوە كاردەكەن ،دوای ت��ەواوب��وون��ی مۆڵەتی كۆمپانیای (گ���ۆڵ)و ت��ەواوب��وون��ی كارەكانی، كۆمپانیای( )TNWلەنێو بیناكەدا دەمێنێتەوە. بەڕێوەبەرێتیی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی ل��ە راگ��ەی��ەن��راوێ��ك��دا كە رۆژی 2011/1/3باڵویكردووەتەوە، ئاشكرای ك���ردووە« :كۆمپانیای ( )TNWلەناو بیناكەی بەختیاریدا دەستدەكەن بەساختەكردنی فۆڕمو دابەشكردنی بەسەر هاواڵتییاندا، بە مەبەستی دروستكردنی خانوو ب��ۆی��ان ل��ەن��اوچ��ەی قولەرەیسیو ب��ۆ هەرفۆڕمێك ب��ڕی ()6.500 دۆالر وەردەگ������رنو ل��ەن��اوچ��ەی قولەرەیسی كابینەیەك دادەنێنو هەندێك شوێن تەخت دەك��ەن كە موڵكی خۆیان نەبووە بۆ فریودانی خەڵكیو بڕی زیاتر لە یەك ملیۆن دۆالری ئەمریكی لە نزیكەی ()200 هاواڵتی وەردەگرن ،دواتر ئاگاداری
بەشداربووەكانیان دەك��ەن��ەوە كە پ��ارە لەبانك دابنێن وەك بەشی دووەمی پارەی خانووەكان ،پاشان چەند هاواڵتییەك ب��ە مەبەستی پارەدان دەگەڕێن بۆئەوەی پارە لەو بانكە دابنێن ،بەاڵم بانكەكە وەهمی دەبێتو لەبووندا نییە». بەپێی راگەیەنراوەكەی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی ،ئەو هاواڵتییانەی فۆڕمیان لەكۆمپانیای ()TNW وەرگ���رت���ووەو پ��ارەی��ان تەسلیمی كۆمپانیاكە ك���ردووە ،لەوكاتەدا س��ەردان��ی ئاسایشیان ك���ردووەو ل��ەب��ەردەم دادوەری لێكۆڵینەوەی ئاسایشدا سكااڵیان تۆماركردووە، دادوەر بــــەپــــــێـــی م��ادەی ()456ی یاسای س��زادان فەرمانی دهستگیرکردنی خ��اوەن كۆمپانیاو ب��ەڵ��ێ��ن��دەرو س���ەرج���ەم ستافی كۆمپانیاكە دەردەك�����اتو دوای لێكۆڵینەوەو بەدواداچوون لەالیەن ئاسایشی پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی، توانرا هەردوو تۆمەتبار (ز .و .ح)
لەگەڵ (أ .م .ح) دەستگیربكەنو دەستبگیرێت بەسەر كۆمپانیاكەدا. دوای تێپەڕبوونی ( )2مانگ بەسەر ئەم رووداوەدا ،تا ئێستا ئەو هاواڵتییانەی پارەیان لێوەرگیراوە كە بەپێی زانیارییەكان نزیكەی ()130 هاواڵتی دەبن ،ئەو بڕە پارەیەیان وەرن��ەگ��رت��ووەت��ەوە كە داوی��ان��ە بە كۆمپانیای (.)TNW ی��ەك��ێ��ك ل���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ان��ە بە رۆژن��ام��ەی راگ��ەی��ان��د« :ل��ە رۆژی 2010/12/10گرێبەستی خانوو دروستكردنم ل��ەگ��ەڵ كۆمپانیای ( )TNWئیمزاكردو بڕی 6,500 دۆالرم پێدان ،ئەم بڕە پارەیەم لە پاشەكەوتی م��ووچ��ەی مانگانەی زیاتر لە ()10ساڵ كۆكردبووەوە بۆ ئەوەی لە پاشەڕۆژدا وەك خێزانێكی ئاساییو بەختەوەر بتوانم خانوویەك بۆ ماڵو منداڵەكانم مسۆگەر بكەم». ئەو هاواڵتییە وتیشی« :وەك ه��اواڵت��ی��ی��ەك ب��ە م��اف��ی خۆمی دەزان��م كە لەالیەن دادگ���اوە مافم
بپارێزرێت بە گەڕانەوەی پارەكەم، یان قەرەبووكردنەوەم ،داوادەك��ەم دادپەروەرانە بڕیار لەسەر چارەنووسی ئێمە بدرێت بەوەی كە من قوربانیی دەستی ئەو تۆمەتبارانەم كە بە ناوی دەزگای وەبەرهێنانو سندووقی نیشتەجێبوونی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە ،بانگەشەیان كردووەو منو چەندینی وەكو من كەوتووینەتە داویان». لەبەرامبەردا ،بنكەی پۆلیسی بەختیاری كە دۆسیەی كۆمپانیای ()TNWی����ان پ � ێ س��پ��ێ��ردراوە، رەت��ی��دەك��ەن��ەوە ك��ە ب��ەڕێ��وەب��ەری كۆمپانیای ناوبراو دەستگیركرابێت. رائید چیا مەحمود عەبدولڕەحمان، ب��ەڕێ��وەب��ەری بنكەی پۆلیسی بەختیاری ،بە رۆژنامەی راگەیاند: «كۆمپانیای ( )TNWپارەیەكی زۆری لە خەڵكی ك��ۆك��ردووەت��ەوە بە بیانووی دروستكردنی یەكەی نێشتهجێبوون ،خۆی لە بنەڕەتدا ئەمە بوونی نییە ،بۆیە لەدوای ئەوەی
خەڵكی سكااڵیان ت��ۆم��ارك��ردووە، یەكسەر ژمارەیەك لەو كەسانەی كە هەستاون بەم كارە ،دەستگیر ك���راون ،ب��ەاڵم ت��ا ئێستا ئ��ەوەی كە خ��ۆی ك��ردووەت��ە بەڕێوەبەری دەستگیرنەكراوەو كۆمپانیاكە بەپێی ئەو زانیارییانەی كە هەمانە، ئەو كەسە ئێستا لە هەولێرەو ئەو كەسانەشی ئێستا دهستگیرکراون، بەهیچ ش��ێ��وەی��ەك ب��ە كەفالەت بەرنەدراونو لە گرتووخانەی سلێمانی دەستبەسەركراون». ن��اوب��راو ،ئ��ام��اژەی بەوەشكرد، ك��ە ژم����ارەی ئ��ەو ك��ەس��ان��ەی كە سكااڵیان لەسەر ئەم كۆمپانیایە هەیە ،رێژەیەكی زۆرە كە دەگاتە نزیكەی ( )130شەكوا كە لەسەریان تۆماركراوە ،ئەوانەی كە سكااڵیان ت���ۆم���ارك���ردووە ،بڕێكی ئێجگار زۆر پ��ارەی��ان داوە ،بۆیە ئێمەش دەستمانكردووە بە لێكۆڵینەوەیەكی زۆر باشی ئ��ەو بابەتە بۆ ئ��ەوەی پارەی ئەم خەڵكە بەفیڕۆ نەڕوات.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
nawxo.rozhnama@yahoo.com
چاالكییەكانی زانكۆ دەستپێدەكاتەوە
رۆژنامە :دوای كۆتاییهاتنی پشوو ،دوات���ر چەند خوێندكارێكی بەشی چاالكییەكانی نێو زانكۆی سلێمانی راگەیاندنی زانكۆی سلێمانی «گرووپی ناڕەزایەتییەكان زانكۆی سلێمانی»یان پێكهێنا ،وەكو دەستپێدەكاتەوەو گرووپێكی ف��ش��اری م��ەدەن��ی دژ بە بەردەوام دەبێت. رۆژی ( )2/19خۆپیشاندان لەنێو كوشتنو دەستگیركردنو ترساندنی زانكۆی سلێمانی بەڕێوەچوو ،رۆژی هاواڵتییان لەالیەن دەسەاڵتەوە.
بەڵێن ئیسماعیل ،ئەندامی دەستەی س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری گ��رووپ��ی زان��ك��ۆی سلێمانی ،ب��ە رۆژن��ام��ەی راگەیاند: «لەكاتی پشووی زانكۆدا چاالكییەكانمان گواستەوە بۆ سەرای ئازادییو رۆژانە بەشداریی خۆپیشاندانەكان دەكەینو
هەروەها هاوكاریی ئەنجومەنی كاتی مەیدانی ئازادیی دەكەین». وتیشی« :هەفتەی داهاتوو دەوامی زانكۆ دەستپێدەكاتەوەو چاالكییەكانمان دەگ��وازی��ن��ەوە بۆ نێو زانكۆو دەست دەكەینەوە خۆپیشاندانو ناڕەزایی».
رۆژنامەنووسان بە گومانەوە دهڕواننه بڕینی مینحەی میدیاكان راپۆرتی :الڤە بەشارەت ................................... م��ی��دی��اك��اران گ��وم��ان ل��ەوە دەك��ەن بڕیاری بڕینی مینحەی میدیاكان كە لەالیەن سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە دەرك�����راوە ،تەنیا میدیاكانی ئ��ی��دارەی سلێمانی بگرێتەوەو ه��ەول��ێ �رو ده���ۆك ن��ەگ��رێ��ت��ەوە، پێشنیازیش دەك��ەن بەزووترین كات جێبەجێبكرێت. حكومەتی هەرێمی كوردستان رۆژی ( )2011/3/3فەرمانی ژمارە ()2606ی دەركرد ،كە تایبەتە بە بڕینی بەخشینی مانگانەی میدیا حكومییو ناحكومییەكان بە میدیا حیزبیەكانیشەوە لە (رۆژنامە ،گۆڤار ،تەلەفیزیۆن، سایتی ئەلكترۆنیو ...هتد) كە لەسەر بودجەی گشتیی بۆیان خەرج دەكرا. ك���ۆم���ەڵ���ێ���ك ن����ووس����ەرو رۆژنامەنووس لە بەیاننامەیەكدا كە لە بارەی ئەو بڕیارەی حكومەتی باڵویانكردووەتەوە، هەرێمەوە تێیدا روونیدەكەنەوە ،كە ئـــــەم فـــەرمـــانە لـــــــــــە خاڵی ()3دا مەتاتییەكو مەترسییەكی بەجێهێشتووە بۆئەوەی جارێكی تر ئەو كەنااڵنەی كە نزیكن لە حیزبەكانی دەسەاڵتدارو حكومەت بتوانن بەپێی «رێنماییەكانی
وەزارەت���ی دارای���یو ئابووریی» دەستیان بە بوودجە بگاتەوە. ئەو نووسەرو رۆژنامەنووسانە زۆر بە راشكاویی مەترسی خۆیان رادەگەیەنن لەوەی كە ئەم بڕیارە تەنیا ئەو میدیایانە بگرێتەوە ك��ە ل��ە پ��ارێ��زگ��ای سلێمانیدا بودجە لە حكومەتی هەرێمی كوردستان وەردەگرن« ،ترسمان لەوە هەیە ئەم فەرمانە بەسەر میدیاكانی پارێزگای هەولێرو دهۆكدا جێبەجێنەكرێت ،وەك
چۆن لە بڕیاری بڕینی بودجەی رێكخراوەكاندا زیاتر پارێزگای سلێمانی گرتەوە». رۆژن��ام��ەن��ووس م��ەم بورهان قانع ،لە ب��ارەی ئ��ەو بڕیارەوە دەڵێت« :ئ��ەم بڕیارە دەبوایە سااڵنێكی زۆر پێشتر دەربكرایە، كە نادادپەروەرییەكی زۆر هەیە، ئومێدەوارم ئەم بڕیارە زۆر بە جدییەتەوە جێبەجێ بكرێت ،بەاڵم بە گوێرەی ئەو تەجروبەیەی كە هەمانبووە زۆر بڕیار هەبووە كە
جێبەجێ ن��ەك��راوە ،بۆ نموونە ی��اس��ای رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی ژم��ارە ()35ی ساڵی ( ،)2007ئەمەش ئەوەمان پیشان دەدات كە زۆر گەشبین نەبین لەسەر ئەوەی كە حكومەت ئەم بڕیارە جێبەجێ بكات. له بهرامبهردا سەرنووسەری رۆژن��ام��ەی ئاسۆ ،كە نزیكە لە بەرهەم ساڵح ،سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ،ئەو بڕیارەی حكومەت بە بڕیارێكی زۆر گرنگو
پێویست دەزان��ێ��ت« ،چونكە زۆرب��ەی كەناڵەكانمان كەناڵی حیزبیین ،هەندێ كەناڵیش هەن لە سێبەری ئەو كەنااڵنەدا كە بۆ ملمالنێی سیاسیی دروستبوونو س��وودی��ان لە بودجەی گشتیی خەڵك بینیوەو پارەیەكی زۆرو زەبەالحیان بۆ سەرف كردووە». ع��ارف قوربانی ،بۆ رۆژنامە دەڵێت« :ئەم بڕیارە بۆ ئێستا گ��رن��گ��ە ،ب���ەاڵم ن��اش��ك��رێ��ت لە واڵتێكدا كە ئەو هەموو میدیایە هەبێت حكومەت پالنێكی نەبێت بۆئەوەی پشتگیریی مادیی بكات، ك��ە هەندێكیان رۆڵ دەگ��ێ��ڕن ل��ە پێشكەوتنەكانی پرۆسەی دیموكراسیدا ،بۆیە دەبێت لە پەرلەمان یاسایەك دەربچێت كە چ جۆرە میدیایەك لە حكومەت سوودمەند بێت». تا ئێستا بەتەواوی نازانرێت چەند كەناڵ مانگانە مینحەیان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان وەرگرتووەو مانگانە بڕی چەند پ��ارەش��ی��ان وەرگ��رت��ووە .ب��ەاڵم ئەوەی روونە ئەوەیە كە میدیاكانی حیزبو نزیك لە بەرپرسان ئەو مینحەیەیان وەرگرتووە. نووسەرو رۆژنامەنووس لەتیف فاتیح فەرەج ،بە گرنگی دەزانێت، مینحەی ه��ەم��وو دەزگ��اك��ان��ی راگەیاندنو هەموو حیزبەكان لە رێگەی پەرلەمانەوە رێكبخرێت،
باوەڕیشی وای��ە« :رێكخستنی باشترە لەوەی كە مینحەكانیان ب��ب��ڕدرێ��ت ،ب����ەاڵم ب��ە ج��ۆرە رێكخستنێك كە شەفاف بێت، بۆنموونە بوترێت ئ��ەم حیزبە بۆ هەڵبژاردن بۆ چاالكییەكانی خۆیان بڕی ئەوەندەی بۆ خەرج دەكرێت». لەتیف ف��ات��ی��ح ،ل��ە ب��ارەی جێبەجێكردنی بڕیارە تازەكەی حكومەتەوە بۆ رۆژن��ام��ە وتی: «من پێم وانییە كە ئەم بڕیارە لە ئێستادا جێبەجێ بكرێت، چونكە نیەتی جێبەجێكردنی نییەو توانای جێبەجێكردنی زۆر ئەستەمە ،چونكە تا ئێستا نازانین ئ��ەو ()%17ی كە لە بەغداوە دێت بۆ هەرێمی كوردستان چۆن دابەش دەكرێت». ل���ەالی���ەك���ی ت���ری���ش���ەوە، ن��ووس��ەرانو رۆژنامەنووسان لە بەیاننامەكەدا جگە لە داواكردنی جێبەجێكردنی ب��ڕی��اری بڕینی مینحەی میدیاكان ،لە هەمانكاتدا داواش دەك����ەن ،ئ��ەم ب��ڕی��ارە گۆڕانكارییەكی تێدا بكرێتو خاڵێكی تری بۆ زیادبكرێت ،تێیدا بڕیاربدرێت بە «گواستنەوەی ئەو فەرمانبەرانەی حكومەت كە لە كەناڵە حیزبییەكاندا كاردەكەنو مووچە لە حكومەت وەردەگرن، ب��ۆ س���ەر م��ی�لاك��ی ف��ەرم��ان��گ��ە حكومییەكان».
وەزیری خوێندنی بااڵ لەبارەی دەستلەكاركێشانەوەی:
دەستلەكاركێشانەوەی وەزیرێكی ریفۆرمخواز خەنجەرە لە سەرۆك وەزیران راپۆرتی :هاوڕێ عەبدوڵاڵ .................................. وەزی���ری خوێندنی ب��ااڵ ئەوە دەخاتەڕوو ،دەستلەكاركێشانەوەی لە ئێستادا ترسنۆكییو هەاڵتنە لەمەسئولیەتو دەبێتە مایەی رووخاندنی حكومەت ،چاودێرانیش پێیانوایە ،وەزیری ناوبراو بیانوو دەهێنێتەوە. رۆژی ( )2/24رێ��ك��خ��راوی (یەكێتیی قوتابییانی كوردستان) ك��ە س��ەر ب��ە پ��ارت��ی دیموكراتی ك��وردس��ت��ان��ە ،ب��ەب��ێ ئ��اگ��اداری وەزارەت�����ی خوێندنی ب���ااڵو بە چاوپۆشی سەرۆكایەتیی زانكۆ، دەوام���ی زان��ك��ۆی س��ەاڵح��ەدی�نو زان���ك���ۆی پزیشكیی ه��ەول��ێ �رو پەیمانگاكانی هەولێری بۆ ماوەی زیاتر لە مانگێك راگرتو سەرجەم خوێندكارانی دەرەوەی هەولێری ن���اردەوە بۆ شارەكانی خۆیانو دەرگای بەشەناوخۆییەكان بە رووی خوێندكاراندا داخست ،لە كاتێكدا بەپێی یاسای ژمارە ()10ی ساڵی ()2008ی یاسای خوێندنی بااڵ، راگرتنی دەوامی زانكۆو پەیمانگاكان ل���ە دەس����ەاڵت����ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وەزی��ران��دای �ەو تەنانەت وەزی��ری خوێندنی بااڵ ،تەنیا دەتوانێت بۆ ماوەی ( )10رۆژ دەوام��ی زانكۆو پەیمانگاكان رابگرێت. دوای مانگێك لەو دەستێوەردانە، تا ئێستا هیچ جۆرە ئیجرائاتێك ل��ەگ��ەڵ هیچ ك���ەسو الیەنێكدا نەكراوە. لە وتارێكیدا كە لە ژم��ارەی
وهزیری خوێندنی بااڵ راب���ردووی هەفتەنامەی ئاوێنەدا باڵوكراوەتەوە ،د .دالوەر عەالئەدین، وەزیری خوێندنی بااڵو توێژینەوەی زانستیی هەرێمی كوردستان، ئاماژە بەوە دەك��ات« :بەرنامەی حكومەتمان ب��ۆ خوێندنی بااڵ بریتیبووە ل��ە قۆڵهەڵكردن لە پ��ڕۆس�ەی چاكسازییو ریفۆرمی سیستم ،لە بەرپاكردنی شۆڕشێك بۆ گۆڕینی كهلتووری خوێندنو چەقاندنی بناغەیەكی ن��وێ بۆ ئایندەی هەرێم ،وەك چاودێركی رەخنەگری سیاسیی پێشوو ،من هەردەم ئاگاداری ئاڵۆزیی بارودۆخی سیاسیی هەرێمو قورسیی ئەركی
حوكمڕانیی بووم ،دواتریش وەك وەزیرێكی بێالیەنو تەكنۆكرات، ه�����ەردەم ئ���اگ���اداری مەزنێتی مەسئولییەتە نوێكەو ئاستەنگەكانو مەترسییەكانی فەشەل بووم». ب��ە ب����ڕوای ن���اوب���راو ،كەشە سیاسییە ئ��اڵ��ۆزەك��ەی هەرێم پڕە لە تەحەداو تاقیكردنەوەی چارەنووسساز ،بەاڵم وەك هەموو رۆڵەیەكی پەرۆشی ئەو كوردستانە، گوڕوتینم بۆ چاكسازیكردن لە ت زۆر بەهێزتر بوو سیستمی واڵ ل��ە ت��رس��ی ف��ەش��ەل ،چ��اودێ��ران دەزانن كە بەرەنگاربوونەوەی هێزە كۆنەپەرستو بەرژەوەندیپەرستەكان ش���ەڕێ���ك���ی چ���ەن���د ق�����ورسو چارەنووسساز بوو. د.بورهان ئەحمەد ،مامۆستا لە پەیمانگای تەكنیكیی هەولێر، هەرچەند وەزی��ری خوێندنی بااڵ بە كەسێكی ئەكادیمییو بە توانا لەقەڵەم دەدات« ،بەاڵم نەیتوانیوە پالنو بەرنامەكانی جێبەجێ بكاتو تەنانەت نەیتوانیوە ئەنجومەنی وەزارەتو سەرۆكایەتی زانكۆكانو پەیمانگاكان بگۆڕێت ،كە ئەوەش رێ��گ��ری��ی گ��ەورەی��ە ل��ە ب���ەردەم پێشخستنی خوێندنی بااڵدا». س��ەب��ارەت ب��ە رووداوەك���ان���ی م��ان��گ��ی راب�������ردووی ه��ەرێ��م��ی كوردستانو راگرتنی دەوامی زانكۆو پەیمانگاكان ،د.دالوەر باس لەوە دەكات« :لە ئەنجامی رووداوەكەی ()١٧ی ش���وب���اتو زن��ج��ی��رە رووداوەكانی دواتر ،رەوتی خوێندنی بااڵ كەوتە شڵەژان ،لەو كاتەدا كارو كاردانەوەكان لەالیەن دەسەاڵتو
ئۆپۆزسیۆنو خەڵكی رۆشنبیرانەوە شەپۆلیان گەیشتە دەزگاكانی خوێندنی ب��ااڵ ،بەشێكی زۆری كاردانەوەكان سیمای هەڵچوونو عاتیفەو عەفەویەتیان پێوەدیار بوو، زەرەرمەندانی ئەو بارودۆخەش، تەنیا هاواڵتییانو خوێندكارەكان بوون ئا لەو ساتەوەختەدا». د .ب��وره��ان پێیوایە ،وەزی��ر تا ئێستا سەركەوتوو نەبووە لە كارەكەیداو ئەگەر بەمشێوەیە كار بكات ،بەردەوامنەبوونی زۆر باشترە لە بەردەوامبوونی ،چونكە ئێستا شەرعیەتی كەوتووەتە ژێر گومانەوە، ب��ۆی��ە دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەی پێویستییەكی ئێستایە». دوای راگرتنی دەوام��ی چەند زان��ك �ۆو پەیمانگایەك ،داوا لە وەزی���ری خوێندنی ب��ااڵی هەرێم ك��را ی��ان ئیجرائات ب��ك��ات ،یان دەستلەكاربكێشێتەوە. د .سەباح بەرزنجی ،بڕیاردەری لیژنەی پ����ەروەردەو فێركردنی ب��ااڵ لە پەرلەمانی كوردستان، بە رۆژنامەی راگەیاند« :ئەگەر وەزی��ری خوێندنی بااڵ نەیتوانی ئیجرائاتی یاسایی ل��ەگ��ەڵ ئەو الیەنەدا بكات كە دەوامی زانكۆی راگرت ،ئەو كاتە ئەركی پیشەییو ئاكاری خۆیەتی كە دەستلەكار بكێشێتەوە ،بەاڵم تا ئێستا هیچ ئیجرائاتێك ن���ەك���راوەو لەگەڵ ئەوەشدا دەستلەكاركێشانەوەی ناوبراو لە ئێستادا داواكارییەكی جەماوەرییە». بەاڵم بە پێچەوانەوە د .دالوەر پێیوایە ،دەستلەكاركێشانەوەی
وەزی��ر لە ساتەوەختی قەیراندا، ئاسانترین مەخرەجە بۆ راكردن لە بەرپرسیارێتیو دەبووە خەنجەرێكو ل��ە پشتی س���ەرۆك وەزی��ران��ێ��ك دەدرا كە ه��ەردەم پشتگیریی لە چاكسازییو ریفۆرمی خوێندنی بااڵ كردووەو دەبووە مایەی رووخاندنی ح��ك��وم��ەتو تێكدانی س��ەرج��ەم پارسەنگەكان. ئ�����ەوەش دەڵ���ێ���ت« :رێ���زم ب��ۆ راوب��ۆچ��وون��ی ئ��ەو دۆس��تو الیەنگرانەیە كە پێیان وابوو دەبێت وەزی���ری خوێندنی ب��ااڵ دەس��ت لەكاربكێشێتەوە ،بەاڵم من لەوەدا ه��اوڕا نیمو دەستلەكاركێشانەوە
ئەگەر وەزیری خوێندنی بااڵ نەیتوانی ئیجرائاتی یاسایی لەگەڵ ئەو الیەنەدا بكات كە دەوامی زانكۆی راگرت ،ئەو كاتە ئەركی پیشەییو ئاكاری خۆیەتی كە دەستلەكار بكێشێتەوە
لەكاتی قەیراندا ئازایەتی نییە، خ��ۆڕاگ��ری��ی نییە ،هەڵوێستی مێژوویی نییە ،بەڵك و لە زۆر الوە ئەگەر سەیری بكەیت ترسنۆكییە، هەاڵتنە لەمەسئولیەت». بە وتەی چاودێران ،پێش بوون بە وەزیری خوێندنی بااڵ ،د .الوەر هەمیشە جەختی لە بێالیەنبوونو رەت��ك��ردن��ەوەی دەس��ت��ێ��وەردان��ی حیزبیی دەكردەوە. م��ام��ۆس��ت��ای��ەك��ی زان���ك���ۆی سەاڵحەدین كە پێی باشبوو ناوی نەنووسرێت ،ئ��ەوەی خستەڕوو، د.دالوەر ،پێش ئەوەی ببێتە وەزیر، كەسێكی رەخنەگربوو ،ئەو كاتە جەختی لەسەر ئەوە دەكردەوە ،كە هەر كاتێك رێگریی بۆ دروستكراو دەس��ت��خ��رای��ە ك��ارەك��ان��ی��ی��ەوە، دەستلەكاردەكێشێتەوە. وتیشی« :ئومێدێكی زۆرم��ان بە بەڕێزیان هەبوو ،كە بێالیەنانە ك��اردەك��اتو دەستێوردان قبووڵ ناكات ،بەاڵم وتەكانی چەند رۆژی رابردووی وەزیر بێئومێدی كردینو دەرك���ەوت ك��ە ب��ە هەمانشێوەی وەزی��رەك��ان��ی ت��ر چاوپۆشیی لە دەستێوەردانو كەموكوورتییەكان دەك�������ات ،ئ����ەو ئ��ێ��س��ت��ا هیچ جیاوازییەكی لەگەڵ وەزیرەكانی تردا نییە ،ناوبراو پشتگیریی لە س��ەرۆك��ی ح��ك��وم��ەتو حكومەت دەكاتو پێچەوانەی بۆچوونەكانی خۆی جێبەجێ دەكات». پێشیوایە ،وت��ەك��ان��ی وەزی��ر بیانووهێنانەوەیە بۆ دەربازبوون لە بەرپرسیارێتیو سەرنەكەوتنی ،كە پێویستە دەستلەكاربكێشێتەوە».
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
دایكی گەرمیان :تا ئەم دوو حیزبە لەسەر دەسەاڵت بن ،یاسا سهروهر نابێت ،چونكە ئەوان لەبری دادگاییكردنیان ،بكوژەكان دەشارنەوەو دەیانپارێزن
تائێستا بكوژانی خۆپیشاندەران دەستگیر نەكراون
باوکی بیالل :ئهگهر سهرۆکی ههرێم باوکی میللهت بوای ه تۆمهتبارانی دهدای ه دادگا راپۆرتی :هاوڕێو ئاكام
..........................................................
ك��ەس��وك��اری قوربانییانی رووداوو خۆپیشاندانەكانی مانگی راب�����ردووی ش��ارەك��ان��ی هەرێم ئەوە دووپات دەكەنەوە ،كە لە خوێنی قوربانییەكانیان خۆش نابنو داوای سزادانی بكوژەكان دەكەن ،هاوكات تائێستا هیچكام لە تۆمەتبارانی ئەو رووداوان��ە دەستگیر نەكراون. رۆژی ( )2/17دژ بە نادادپەروەرییو گەندەڵییو بە مەبەستی گۆڕانكاریی لە سیستمی حكومڕانیی هەرێمی كوردستاندا، ه �هزاران کهس لە دانیشتووانی ش���اری سلێمانی رژان���ە سەر شەقامەكانو بەهۆی روودان��ی تەقە لەبهردهم لقی ()4ی پارتی دیموكراتی كوردستان ،ژمارەیەك خۆپیشاندەر بوونە قوربانییو رۆژان����ی دوات���ر خۆپیشاندان ف��راوان��ب��وو و ناوچەكانی تری گ��رت��ەوەو ل��ەو م��اوەی��ەدا ()8 ه��اواڵت��ی ك����وژراونو زی��ات��ر لە کهسوکاری شههیدهکانی ()17ی شوبات و رۆژانی دوایی ( )200ك��ەس بریندار ك��راون، بەاڵم تائێستا هیچ تۆمەتبارێك شتی ب��چ��ووك ب���ەدواداچ���وونو كورد بە دەستی كورد بڕێژرێت، لێپێچینەوەی زۆر دەك��رێ��ت ،كەچی چەكدارەكانیان چەندین رەوانەی دادگا نەكراوە. شێرزاد تەها ،تەمەن ( )23بەاڵم بكوژانی براكەم ئاشكرانو خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەری��ان ك��وش��ت��ووەو ساڵ ،رۆژی ( )2/17لهبهردهم ن���اس���راون ،ك��ەچ��ی تائێستا تائێستاش ئازادن. ئەوەشی خستە روو ،ئەگەر لقی ()4ی پارتی كوژرا .تاڤگە دەستگیر نەكراون». تاڤگە ،پێیوایە «حكومەتی ب��ك��وژان��ی ش���ێ���رزاد ،دادگ��ای��ی تەهای خوشكی بە رۆژنامەی راگەیاند« :هیچ متمانەیەكم بە هەرێم زۆر كەمتەرخەمە لەم نەكرێنو سزا نەدرێن ،پەنا بۆ دەسەاڵت نەماوە ،هەست دەكەم رووداوان������ەو دەس��ەاڵت��داران��ی دادگاكانی نێودەوڵەتیی دەبەین. یەكێكی ت��ر ل��ە قوربانیی گەندەڵیی لە نهبوونی سهروهریی كوردستان لەگەڵ میللەتەكەیاندا سلێمانی ی��اس��اوە س��ەرچ��اوەی گ��رت��ووەو راستگۆ نین ،لەكاتێكدا باسی خۆپیشاندانەكانی ب�ڵاوب��ووەت��ەوە ،چونكە لەسەر ئەوە دەكەن ،كە نابێت خوێنی سوركێو زاهیری تەمەن ()14
فۆتۆ :رۆژنامه ساڵەكە ،لە ()2/19دا لەبەردەم نەخۆشخانەی ئەهلیی سلێمانی كوژرا ،بە وتەی زاهیر مەحمودی باوكی ،داوای یاساییان لەسەر (ئاسۆ شێخ تەها) بەڕێوەبەری پۆلیسی كارەبای سلێمانی تۆمار ك��ردووە ،چونكە ئەو بەرپرسی ئ��ەو ه��ێ��زان��ە ب���ووەو تائێستا دەستگیر نەكراوە. ن�������اوب�������راو ه����ۆك����اری دەستگیرنەكردنی تۆمەتباران بۆ
ئەوە دەگەڕێنێتەوە ،كە حكومەت ناتوانێت هیچ كەسێك دەستگیر ب��ك��ات ،وت��ی��ش��ی« :ه��ەرگ��ی��ز لەخۆینی كوڕەكەم خۆش نابم». لە خۆپیشاندانی ()2/25ی شاری چەمچەماڵداو لە ئەنجامی تــــەقــــەكـــردن ل�ه نزیک لقی ()19ی پارتی (گەرمیان ئەحمەد) تەمەن ( )12ساڵ، گیانی لەدەستداو رێزان عەسكەر، دایكی گەرمیان ،كە زۆر نیگەران
بوو لە بە دادگایی نەگەیاندنی بكوژی كوڕەكەی ،ئاماژە بەوە دەكات؛ «داوای یاساییمان لەسەر لقی ()19ی پارتی دیموكراتی كوردستان تۆمار كردووە ،بەاڵم تائێستا كەس دەستگیر نەكراوەو هیچ لێپرسینەوەیەك نەكراوە». بە ب��ڕوای دایكی گەرمیان، لە كوردستاندا یاسا س��ەروەر نییەو دەڵ��ێ��ت« :ت��ا ئ��ەم دوو حیزبە ل��ەس��ەر دەس���ەاڵت بن، یاسا بوونی نابێت ،چونكە ئەوان لەبری دادگاییكردنیان ،بكوژەكان دەشارنەوەو دەیانپارێزن». لــــــە خــــۆپــیـــشاندانی ()2/25ی ش��اری كەالریشداو بەهۆی دروستبوونی توندوتیژییو وەاڵم���دان���ەوەی پاسەوانەكانی ب��ارەگ��اك��ەی پ��ارت��ی( ،بیالل ئەحمەد) ( )17س��اڵ ،گیانی لەدەستدا. ئەحمەد عەبدوڵاڵ ،باوكی (بیالل) داوای دادگاییكردنی بكوژانی خۆپیشاندەران دەكاتو ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك���ات ،داوای یاساییان ل��ەس��ەر لێپرسراوی لقی پ��ارت��ی ل��ە ك���ەالر تۆمار ك��ردووە ،وتیشی« :لە خوێنی ك��وڕەك��ەم خ��ۆش نابمو هەموو رێگەیەكی یاسایی دەگرینە بەر بۆ تۆڵەكردنەوەی خوێنی كوڕەكەم». ب��اوك��ی ب��ی�لال ،وتیشی: «سەرۆكی هەرێم خۆی بە باوكی میللەت دەزانێت ،بەاڵم وا نییەو گەر ئەو باوكی میللەت بوایە، تۆمەتبارانی دەدایە دادگاو سزا دەدران».
دوای بەجینۆسایدناساندن ،یهکهم قۆناغ قەرەبووكردنەوە دهبێت راپۆرتی :شارا عەبدولڕەحمان
............................................................
ل��ەدوای بەجینۆسایدناساندنی كەیسی كیمیابارانكردنی هەڵەبجە، ق��ۆن��اغ��ی ق���ەرەب���ووك���ردن���ەوەی زیانلێكەوتووانی ئ��ەو كارەساتە پەرلەمانتارێكی دەستپێدەكاتو عێراقیش دەڵ��ێ��ت ،ئ��ەگ��ەر ك��ورد یەكڕیز نەبێت ،ناتوانین فشار بۆ ئەو مەبەستە دروست بكەین. دوای ( )23س���اڵ ب��ەس��ەر روودانیدا ،رۆژی()3/17ی ئەمساڵ، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەكۆی دەن��گ كەیسی كیمیابارانكردنی ه��ەڵ��ەب��ج��ە(ب��ەه��اری )1988ی بەجینۆساید ناساند ،ئەمەش دوای ئەوە هات كە ( )2010/2/28ئەو كەیسە لە دادگای بااڵی تاوانەكانی كێشەكە ،چونكە پاش ئەوەی وەكو عێراق بەجینۆساید ناسێنراو خرایە بەجینۆسایدناساندن چین؟ گ���ۆران ئ��ەده��ەم ،قایمقامی قۆناغی یەكەم كە لەدادگای بااڵی بەردەم ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ هەمان مەبەست ،هەرچەندە ه��ەڵ��ەب��ج��ە ،ل���ەو ب���ارەی���ەوە بە تاوانەكان كورد سەركەوتووبوو ،دان بڕیاربوو فراكسیۆنی گ��ۆڕان لەو رۆژن��ام��ەی راگەیاند« :مەسەلەی بەوەدانرا كە ئەوەی بەرامبەر كورد ئەنجومەنە مەسەلەكە پێشنیازبكات بەجینۆسایدناساندن ل��ە رووی ك��راوە ،جینۆسایدە« ،لەئێستادا تا بخرێتە دەنگدانەوە ،بەاڵم پێش یاساییو سیاسییەوە گرنگیی زۆری ئیتر دەبێت ك��ار لەسەر قۆناغی ئ���ەوان پەرلەمانتارێكی ع��ەرەب هەیە ،چونكە كوردیش دەخرێتە دوای ئ��ەوە بكەین كە مەسەلەی ب��ەو ك��ارە هەستاو لەئەنجامیشدا ناو چوارچێوەی ئەو نەتەوانەی كە قەرەبووكردنەوەیە». ئ��ەده��ەم ،بەهاوبەشی لەگەڵ ب����ەزۆری����ن����ەی زۆری دەن��گ��ی هەوڵی لەناوبردنیان دراوە». قایمقامەكەی هەڵەبجە ئەوەشی چەند پەرلەمانتارێكی عێراقو چەند پەرلەمانتاران ،كەیسەكە بەجینۆساید ناسێنرا ،لەئێستاشدا پرسیار ئەوەیە ،خستەڕوو ،جگەلەوەی قۆناغی دوای دادوەرێك لەكوردستان ،پرۆژەیەكیان ئایا بەجینۆسایدناساندنی كەیسەكە ،بەجینۆسایدناساندن كاركردنە لەسەر ئامادەكردووە بۆ قەرەبووكردنەوەی سوودی چییە ،ئایا قۆناغەكانی دوای مەسەلەی ب ه نێودەوڵەتیكردنی خەڵكی هەڵەبجەو داویانە بە لیژنەی
یاسایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ،ئێستاش لە پەیوەندیدان ب��ۆئ��ەوەی پ��رۆژەك��ەو مەسەلەی قەرەبووكردنەوەی هەڵەبجە بخرێتە بەرنامەی ك��ارەوە لە ئەنجومەنی نوێنەراندا. س��ەب��ارەت ب��ە پ��رۆژەك��ەی��ان، گ���ۆران ،وت���ی« :داوام��ان��ك��ردووە كە لیژنەی تایبەت پێكبهێنرێت بۆ دیاریكردنی ق��ەرەب��وو لەالیەن حكومەتی عێراقییەوە ،بەشێوەیەك كە زۆر گشتگیر بێت ،هەم الیەنە داراییەكانو ئەو زیانانەی كە كەوتوون
بیگرێتەوە ،هەم الیەنی مەعنەویش ب��گ��رێ��ت��ەوە ،ئێمە پ��ێ��م��ان��وای��ەو لەپرۆژەكەشدا وامان داناوە كە مەرج نییە قەرەبووەكە تەنیا ئەو كەسە بگرێتەوە كە شەهیدی داوە یان برینداربووە ،یان كەمئەندام بووە، بەڵكو بەالی ئێمەوە هەموو خەڵكی هەڵەبجە قوربانییو زەرەرمەندە، چونكە ئەو كەسەی كە ئەو رۆژە رەن��گ��ە شەهیدی ن��ەداب��ێ��ت ،ئ��ەوا ئاوارەی ئێران بووە ،یان كۆمەڵێكی زۆری فەرمانبەری هەڵەبجە لەكار دابڕاون ،یان خوێندكاران لەخوێندن بێبەش بوونو داهاتوویان فەوتاوە». بۆیە لەپرۆژەكەیاندا داوای��ان ك��ردووە كە لیژنە تایبەتمەندەكە كارێكی واب��ك��ات كە هەركەسێك بیسەلمێنێت كە بەهەر شێوەیەك زیانی بەركەوتووە ،ئ��ەوا شایەنی قەرەبووكردنەوەبێت« ،لەئێستاشدا پ���رۆژەك���ەم���ان ل����ەالی ل��ی��ژن��ەی یاساییە ،ئەمەش دوای ئەوەی لە سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ،بەهەندێك تێبینییەوە بۆیان نێردرا». ب���ەاڵم پەرلەمانتارێكی ئەو ئەنجومەنە ،ئ��ام��اژە ب��ەوەدەك��ات ك��ە ئ��ەگ��ەر ك���ورد لەئەنجومەنی نوێنەراندا یەكڕیز نەبێت ،ناتوانێت ئ��ەو فشارانەی كە پێویستن بۆ قەرەبووكردنەوەی هەڵەبجە ،دروست بكات.
كوێستان كەریم ،وتی« :راستە ئێمە قۆناغێكی گرنگمان بڕی، بەاڵم بۆ قۆناغی دوات��ر ،پێویستە ئێمە وەك��و ك��ورد یەكدەنگ بینو ئ��ەو میكانیزمانە ب��دۆزی��ن��ەوە كە لەدوای قۆناغی بەجینۆسایدناساندن دەستپێدەكەن». ه��ەروەك ئەو پەرلەمانتارەی گ��ۆڕان ئاماژەی پێكرد ،تا ئێستا هیچ شتێكی جێگیر یان نووسراوێك نییە كە ئاماژە بەقۆناغەكانی دوای بەجینۆسایدناساندن مەسەلەی بكات ،بەاڵم وتی« :بەشێوەیەكی گ��ش��ت��ی��ی ،ق���ەرەب���ووك���ردن���ەوەی زی��ان��ل��ێ��ك��ەت��ووەك��ان ،یەكێكە لەقۆناغە بنەڕەتییەكان ،بۆیە ئێمە داوامانكردووە كە حكومەتی عێراق ئیجبار بكرێت تا جگە لەبودجەی ()%17ی هەرێمی كوردستان، بودجەیەكی تر بۆ ئاوەدانكردنەوەو قەرەبووكردنەوە تەرخان بكات». كوێستان كەریم ،باسی لەوەش كرد ،كە تەنیا قەرەبووكردنەوەی زیانبەركەوتووان لەدوای مەسەلەی ن��ای��ەت، بەجینۆسایدناساندن «بەڵكو زۆر شتی تر هەیە كە پێویستە بیاندۆزینەوەو كاریان بۆ بكەین لەسەر ئاستی هەرێمو عێراقو جیهانیش ،تا ئێمەش ئەوە بسەلمێنین كە كورد ئەو نەتەوەیە بووە كە لە راب��ردوودا زوڵمو زۆری بەرامبەر كراوە».
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
nawxo.rozhnama@yahoo.com
ئەنجومەنی وەزیران رێنمایی بۆ دامەزراندنی 25هەزار فەرمانبەر دەركرد
رۆژنامە :ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان رێنمایی تایبەت بەدامەزراندنی 25هەزار فەرمانبەری لە دامودەزگاكانی حكومەت دەركرد. ب���ەگ���وێ���رەی ئ���ەو ب���ڕی���ارەی ئەنجومەنی وەزی���ران كەبە ژم��ارە
(هێندەی پەنجەكانی دەستن ،یان بە هەزاران پێشمەرگەی دێرینن) بەكر حاجی حەمەشهریف
*
م��ێ��ژووی خەباتی ن��ەت��ەوەی��ی ك��وردس��ت��ان ،ب��ە سیمای پێشمەرگەوە جوانە. رۆژانی سەختی خەباتو ژووری تاریكی زیندانی موسڵو ئەمنی سلێمانیو قەسابخانەكەی ئەمنە سوورەكەو ئەبوغرێبو چەندەها قەسابخانەی تر ،بە خوێنی چەندەها پێشمەرگەی پارتیزانو كوردو رێكخستنەكانی كوردستان ئاودران. ئێمەی مامۆستایانی شۆڕش كە ئەو رۆژە سەختانەی گوندو الدێكانی كوردستانمان دیبوو ،كە بە تەمەنێكی زۆر الوییەوە تازە زانكۆمان تەواوكردبوو ،شاهێدحاڵی ئەو راستییانەین كە پێشمەرگە بە واتای نانو ئاو و شەرەف ،بەڵێ ،ئەوان سونبول بوون ،ئەوان قەڵغان بوون ،ئەوان هەڵگری بڕوانامەی رزگاریی ئێمە بوون ،ئەوان رووناككەرەوەی دواڕۆژی نەوەی نوێ بوون، ئەوان ئەمڕۆیان دروستكرد ،ئەوان مەشخەڵی ئازادییو دەنگی جیاواز بوون ،ئەوان ئەم رۆژەیان دروستكرد ،بەاڵم نەوەی نوێ، ئەمڕۆ بە عەقڵو قەڵەم بە عیلمو عیرفان ،بە خەباتی شارستانی، جیهانی عەولەمە رۆشن دەكەنەوەو خەباتی چەند ساڵەمان دەپارێزن ،داخوازییەكانی ئێمە جێبەجێ دەكەن ،دواڕۆژمان بۆ رۆشندەكەنەوە ،خەباتی چەند ساڵەمان دەپارێزن لە گەندەڵیی، لە هەیمەنەی حیزبیی ،لە دەسەاڵتی ستەمكاریی. ئەمڕۆ خەبات خەباتی قەڵەمە دلێرەكانە ،ئەو قەڵەمانەی دوێنێ لە سنگی پێشمەرگەدا بوون ،ئەمڕۆ بە دەستی گەنجانو نەوەی نوێوەن ،نەوەی هەڵگری راستییەكانە. ئەو پێشمەرگانەی بۆ پشتگیریی لە دەنگەكانی مەیدانی ئازادیی هاتنە ناو ئاپۆڕەی جەماوەرەوە بۆ بەدیهێنانی دەنگی ئازادییو سەربەستی شەقام ،دەنگی راستی ئەو پێشمەرگانەن كە هەرگیز سەر دانانەوێنن بۆ ستەمو دەسەاڵت ،بۆ گەندەڵییو حیزبی قائید ،ئەو پێشمەرگانەن كە چەندەها ساڵە خەبات بۆ گەل دەكەنو ئێستا رادەستی نەوەی نوێی دەكەن. ئەو پێشمەرگانەن كە نانبڕاوكرانو قوتی منداڵیان بڕابوو، ئەوانەن باوەڕیان بە خەباتی كۆنو نوێ هەیە ،ئەوانەن كە داوای گۆڕینی بنەڕەتییو نەمانی ستەم دەكەن ،داوای تەالرو عانە ناكەن. ئێستا روونو ئاشكرایە الی میللەت ،كێ پێشمەرگەیە ،ئایا ئەمانە هێندەی پەنجەكانی دەستن ،یان ئەژمارناكرێت ،چەندە سەریان بەرزە وەك هەڵۆ ،دەنگیان دلێرە وەك شێر. ئێمە پێشمەرگەی گەلین ،دژی گەندەڵیین
* مامۆستای شۆڕش /پێشمەرگەی دێرین
3136لە 2011/3/17دەرچ��ووە، دامەزراندنی 25هەزار فەرمانبەری تازە لەمیالكی ساڵی ،2011بەپێی پ��ێ��وەرەك��ان��ی ئەنجومەنی راژەو بەبێ دەستێوەردانی نایاسایی و واستە ئەنجام دەدرێت و بەگوێرەی
ژمارەی دانیشتووان بەسەر پارێزگاو وەزارەتەكان دابەش دەكرێت. هەر لەو بڕیارەی ئەنجومەنی وەزیراندا هاتووە لە هەر پارێزگایەكو ئ��ی��دارەی گ��ەرم��ی��ان��ی��ش ،لیژنەی دامەزراندن پێكدێت بە (سەرۆكایەتی
پ��ارێ��زگ��ارو ئەندامێتی نوێنەری ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��ا ،ه���ەردوو بەڕێوەبەری گەنجینەو ئامارو نوێنەری وەزارەتی پەیوەندیدار) كە دەسەاڵتی تەواویان پێدراوە بۆ جێبەجێكردنی بڕیارەكە.
سهرای ئازادیی :بەردەوام دەبین تا كردار دهبینین ێ عەبدوڵاڵ راپۆرتی :هاوڕ
..............................................................
وتەبێژی ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ئازادیی ،پشتیوانی دەسەاڵت لە داواكارییەكانیان بە دەستكەوت لە قەڵەم دەداتو ئەوەش دەخاتەڕوو، تا ئێستا حكومەتی هەرێم هیچ داواك��اری��ی��ەك��ی خۆپیشاندەرانی جێبەجێ نەكردووەو لە خۆپیشاندان فۆتۆ :زمناکۆ ئیسماعیل خۆپیشاندهران ل ه سهرای ئازادیی سلێمانی بەردەوام دەبین. دوای مانگێك ل��ە ن��اڕەزای��ی دەربڕینو خۆپیشاندان ،د .بەرهەم دۆزینەوەی تاوانباران ،چونكە هەموو ب��ەره��ەم س��اڵ��ح ،ل��ە نامەیەكدا ب��ەاڵم حكومەت ئ��ەو داواكارییەی ساڵح ،سەرۆكی حكومەتی هەرێمی الیەك دەزان��ن سەرجەمی ئەوانەی ج��ەالل تاڵەبانی ،پیشتیوانی لە جێبەجێ نەكردووەو ئەوەش تووشی ك��وردس��ت��ان رۆژی ( )3/14لە تەقەیان لە خۆپیشاندەران كردووەو كۆبوونەوەو خۆپیشاندانو مانگرتنی رەشبینیی كردووین». ئاماژە بەوەش دەكات« :هیوای نامەیەكی ( )11خاڵیدا وەاڵم��ی بەوانەشەوە كە هەڵیانكوتایە سەر هێمنان ە دەك����اتو ل��ە ن��ام��ەك��ەدا داواك���اری���ی���ە ه��ەن��ووك��ەی��ی��ەك��ان��ی خێمەی مانگرتووانی مەیدانی ئازادییو هاتووە «ئێمەمانان هاوپەیمانی گ����ەورەی ئێمە ئ���ەو دەس��ەاڵت��ە ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ئازادیی كەناڵی نالیاو رادیۆی دەنگ ،تەنانەت كوردستانی داوادەك�ەی��ن ك ە دادگا جەماوەرییو كۆمەاڵیەتییەیە كە ئەوانەی كە پاسەوانی بارەگاكانی ل ە هەموو پێشێلییەكی یاسا دژی ئێستا لەسەر شەقامەو ب��ەردەوام سلێمانی دایەوە. لە وەاڵمێكی ئەنجومەنی كاتیی پ��ارت��ی دی��م��وك��رات��ی كوردستانن خۆپیشاندەران بكۆڵێتەوەو تاوانباران دەب��ی��ن ت��ا ئ��ەو ك��ات��ەی ب��ە ك��ردار م��ەی��دان��ی ئ��ازادی��ی��دا ب��ۆ سەرۆكی م��ووچ��ەی حكومەت وەردەگ����رنو سزای خۆیان وەربگرن ،پیشتیوانی داواكارییەكان جێبەجێ دەكرێن، ئێمە وەك خۆپیشاندەران چاوەڕێی حكومەتی هەرێم ،ئەوە خراوەتەڕوو :ناسراون الی حكومەتو بە گوێرەی هەموو داخوازیی ە رەواكانتانین». هاوكات ل ه روونكردنەوەیەكی كردارینو لە قۆناغی یەكەمدا پێویستە «لە رووی كارگێڕییەوە وەاڵمەكە هیچ یاسا دەوڵەت لەم بارە نائاساییەدا ژمارەیەكی فەرمی هەڵنەگرتووەو ناچارە كە ئ��ەو زانیارییانەو ئەو ت��ری ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ه����ەردوو دەس��ەاڵت��ی دادوەری����یو رێكەوتی لەسەر نییە ،وەاڵمەكە بە تاوانبارانە تەسلیمی دادگ��ا بكات ،ئازادیدا باس لەوە كراوە «رۆژانە جێبەجێكردن تاوانباران دەستنیشان شێوەیەكی شەخسیی دراوەت��ەوە ،نەك بێباكانە بڵێت با دادگا خۆی گوێبیستی پەیامی پشتیوانیو بكەنو راپێچی دادگایان بكەن». هەروەها لە روونكردنەوەیەكی ئ��ام��اژە ب��ە هیچ كۆبوونەوەیەكی ئەمانە ب��دۆزێ��ت��ەوە ،ل��ەس��ەر ئەم داك��ۆك��ی لە داواكارییەكانمان لە رەسمیی ئەنجومەنی وەزیران نەكراوە بنەمایە ئێستا حكومەت تۆمەتبارە الیەن بكەرانی سیاسییەوە دەبین ،تری ئەنجومەنەكەدا هاتووە« :هیچ كە س��ەب��ارەت بە داواكارییەكانی بە تاوانی ش��اردن��ەوەی زانیارییو س���ەرب���اری پ��ی��ش��وازی ئێمە لە هێزێك نییە بتوانێت وا لەو ئەنجومەنە سەرجەم ئەو هەواڵنە ،هیوادارین ئەم بكات س��ازش ل��ەس��ەر داواك��اری��ی��ە خۆپیشاندەران ئەنجامدرابێت ،بەم كەسانی هەاڵتوو لە دادگا». بە بڕوای ناسك قادر ،وتەبێژی پشتیوانییە گوتارییانە هاوزەمان بن رەواكانی جەماوەری خۆپیشاندەر پێیەش لە رووی یاساییەوە ئەم وەاڵمە بكات ،ئەو ئەنجومەنە سوورە لەسەر هیچ هێزێكی یاسایی نییە بۆ ئەوەی ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ئازادیی ،لەگەڵ كردار». بە وتەی ناسك قادر ،تا ئێستا مەدەنیبوونو بەكارهێنانی ئامرازی دامودەزگا حكومییەكان ناچار بكات لەو ماوەیەدا چەندین دەستكەوت بە جێبەجێكردنی ناوەڕۆكەكەیو هیچ هەبوون ،ئەو دەستكەوتانە بوونەتە هیچ داواكارییەك جێبەجێ نەكراوەو ناتوندوتیژ بۆ گەیشتن بە ئامانجە كام لە وەزارەتەكان بەرپرس نابن هۆی هێشتنەوەی خۆپیشاندەران وەاڵم���ن���ەدان���ەوەی خ��واس��ت��ەك��ان رەواكانی». س��ەب��ارەت ب��ە ک���ارو چاالكی بەرامبەر هیچ ئیلتیزامێكی یاسایی» .ل��ەس��ەر ش��ەق��ام ،بەتایبەتی لە خۆپیشاندەران رقئەستوور دەكات: ئاماژە بەوەش كراوە« :سەرۆكی چەند رۆژی راب����ردوودا دەس��ەاڵت «زۆرج��ار وتوومانە ئەم حكومەتو ئایندەیان ،وتەبێژی ئەنجومەنی حكومەت لە وەاڵمەكەیدا تایبەت داخوازییەكانی بە رەوا ناساندووەو دەسەاڵتە ،یان نازانێت ،یان نایەوێت ،مەیدانی ئازادیی ،وتی« :ئێستا لە ب��ە دادگ��ای��ی��ك��ردن��ی تۆمەتبارانی ه��ات��ووەت��ە پ���ای ئ����ەوەی ك��ە بە یان ناتوانێت داواكارییەكانی خەڵك بیركردنەوەداین بۆ ئەوەی شێوازو رووداوەكانی ( )2/17و رۆژانی دواتر خۆپیشاندەران بڵێت ،هاونیشتمانی جێبەجێ بكات ،لە كاتێكدا گرنگترین میكانیزمی تر بگرینەبەر ،بەاڵم هەر داواك����اری ئێمە دەستگیركردنو چۆنێك بێت ،بەردەوام دەبین لەسەر دادگا دەخاتە بەردەم لێپرسراوێتی ،دڵسۆزن. رۆژێ����ك دوای وەاڵم���ەك���ەی راپێچكردنی تۆمەتباران ه بۆ دادگا ،ناڕەزاییەكانمان». ئ���ەو وەاڵم����ە ه��اری��ك��ار نییە بۆ
لە بادینان فشارەكان بۆ سەر گۆڕان چڕتر دەبنەوە راپۆرتی :دیاری خالید
.................................................................
لە دەڤ��ەری بادینان ل��ەدوای دەستپێكردنی خۆپیشاندانەكانی ()2/17هوە ،ف��ش��ارو هەڕەشە لەسەر الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان، بەتایبەتی الیەنگرانی گۆڕان ،زیادی ك��ردووە ،بەم هۆیەشەوە پارتی عەشیرەتەكان بەكاردەهێنێت. لوتفی دۆسكی ،رۆژنامەنووس لە كەناڵی ( )KNNلە بادینان ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ���ەوە دەك����ات؛ كە بەشێكی زۆر لە پێداویستییەكانی ك��ارك��ردن��ی��ان ل��ەن��او ب��ارەگ��ای بزووتنەوەی گۆڕاندایە كە لەدوای ()2/17ەوە لەالیەن ئاسایشەوە دەس���ت���ی ب���ەس���ەردا گ���ی���راوەو تائێستاش پێیان ن��ەدراوەت��ەوە، وتیشی« :ل��ەدوای رووداوەك��ان��ی ()2/17هوە نەمانتوانیوە ئیش بكەینو كامێرامان دەربخەین». ئ���ەو رۆژن��ام��ەن��ووس��ە ب��اس لەوەش دەكات؛ كە چەند جارێك هەڕەشەیان لێكراوەو داوایانلێكراوە واز بهێنن ل��ەو بزووتنەوەیەی ش��وێ��ن��ی ك���ەوت���وون (گ����ۆڕان)و
بهرپرسی لقی ()8ی پارتی: ئێمە هەڕەشە ناكەین ئەوانیش برای ئێمەن
دەڵێت :پێشیان وتم؛ شەرمە ئێوە بادینینو لەگەڵ گۆڕانن ،ئەگەر وازنەهێنن ئەوا خۆمان دەزانین چیتان لێ دەكەین». ل��ەدوای رووداوەك��ەی بەردەم لقی ()4ی پارتی لە سلێمانی لە ()2/17دا ،هەمان ش��ەو لە شاری دهۆك پەالماری بارەگای بزووتنەوەی گۆڕان دراو تااڵنكراو
سووتێنرا ،جگە لەوەی هەڕەشە ل��ەس��ەر ك��ادی��رەك��ان��ی گ���ۆڕان بەردەوامە. جاسم محەمەد ،هەڵسوڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان لە بادینان باس لەوە دەكات؛ چەندین هەڕەشەیان لێكراوەو لەژێر فشارێكی تونددان بۆ ئ��ەوەی واز لە بزووتنەوەی گۆڕان بهێنن.
ئ��ەو ه��ەڵ��س��وڕاوەی گ��ۆڕان ئ��اش��ك��رای دەك����ات؛ ك��ە پارتی س����ەرۆك ع��ەش��ی��رەت��ەك��ان بۆ وازهێنانی كادیرەكانی گ��ۆڕان بەكاردەهێنێت« ،چەند سەرۆك عەشیرەتێك راس��پ��ێ��ردراب��وون لەالیەن بەرپرسێكی ب��ااڵوە ،ئەو س���ەرۆك ع��ەش��ی��رەت��ان��ە پێشتر بەعسی بوون لە رێگەی پارەوە
دەی��ان��ەوێ��ت وازبهێنین ،پێیان وتم؛ زەویت دەوێت ،یان سەیارە داوای بكە دەتدەینێ ،بەاڵم ئێمە پێویستمان بە پارە نییە ،جگە لەوەی پیاوانی گەورەی دەڤەرەكە هاتنە الی گ���ۆڕان بەشێكیان هەڕەشەیان بەكاردەهێنا». لە ب��ەرام��ب��ەردا عەبدولخالق باپیری ،بەرپرسی لقی ()8ی
پارتی لە زاخۆ دەڵێت« :ئەوە راس��ت��ی ت��ێ��دا نییە ك��ە پارتی هەڕەشەی لە هیچ ههڵسوڕاوێکی گ��ۆڕان كردبێت ،ئێمە هەڕەشە ناكەین ئەوانیش ب��رای ئێمەن، ئ��ەوە لەالیەن ئێمەوە ناكرێت، پارتی بە یەك سەرۆك عەشیرەتی نەوتووە كە داوا لە گۆڕان بكەن وازبهێنن». ل���ەالی���ەك���ی ت������رەوە ،ه��ەر ل���ە درێ������ژەی ئ���ەو ه��ەڵ��م��ەت��ە فشارەی پارتیدا ،ماوەیەكە لە راگەیاندنەكانی پارتییەوە ناو ب��ەن��او چ��ەن��د كەسێك پیشان دەدرێ���ن كە لەناو بزووتنەوەی گۆڕانەوە هاتوونەتە ناو پارتی، هەڵسوڕاوانی گ��ۆڕان ئەمەش بە فشارێكی سیاسیی دەزانن. هەڵسوڕاوێكی ت��ری گ��ۆڕان لە زاخ��ۆ ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ات؛ ل���ە ئ��ێ��س��ت��ادا پ���ارت���ی ج���ۆری هەڕەشەكانیشی گۆڕیوە ،كە زیاتر بە شێوەی ناڕاستەوخۆ دەیانكات، لەم بارەیەوە وتی« :بچینە هەر شوێنێك كۆمەڵێك ئاسایشو پۆلیس دەورمان دەدەنو ناتوانین هیچ چاالكییەك بكەین».
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
سۆران کۆسته :ئایا سەرۆكی حكومەت بە تەنیا وەاڵمی پرسیارەكانی داوەتەوە ،یان جێگرەكەشی ئاگاداركردووەتەوە؟
پرسیارە جەهەنەمییەكان ئاسۆ جەبار پ��ێ��وی��س��ت��ە ئ����ەو پ��رس��ی��ارە جەهەنەمییانەیە بكەینە دەروازەیەك بۆ ئەو غەزەبە شارستانییە :ئایا ئەوانە كێن بەرژەوەندییان لە كوشتنو بەرپاكردنی فەزایەكی وەحشیگەریی نائارامو پڕ ترسو تۆقاندندایە..؟ كێن ئەوانەی فیشەك دەنێن بە مێشكو جەستەی منداڵو گەنجو رۆژنامەنووسو نووسەرو رەخنەگرەكانەوە..؟ ئەو هێزانە لە كوێوە سەرچاوە دەگرنو سەر بە چ دەزگایەكی ئیستیخباراتیو تەسفیەگەرانو لەسەر چ نەخشەیەكی م��ەرگ قوربانییەكان ری��ز دەك��ەنو لیستی مەرگ دەنووسنەوە..؟ ئایا ئیشی مافیاكان تەنیا تااڵنكردنی نیشتمانە ،یان ئەركێكی جەهەنەمیی دیكەشیان ه��ەی��ە ،وەك رف��ان��دنو كوشتنی رۆژنامەنووسو داپڵۆسینو گەلەكۆمەكێو تۆقاندنی خەڵكو رۆژنامەنووسانو رۆشنبیران..؟ ئایا ئیشی حیزب دژایەتیكردنی خەڵكو كوشتنی خۆپیشاندەرانە ،وەك پارتی؟ ئایا ئیشی دەزگای دژە تیرۆر ئەوەیە ،شەو وەك چەتە هەڵكوتنە س��ەر تەلەفزیۆنێكی سەربەخۆو بیسووتێنن؟ ئایا ئیشی سەرۆكی هەرێم ئەوەیە سەفەر بكاتو مەدالیا بكاتە ملیو حیزبەكەشی لە كوردستان خەڵك بكوژێت؟ ئایا ئیشی سەرۆكی حكومەتو جێگرەكەی ئەوەیە بڕیار
ب��دەن هێزێكی سەربازیی رەوان��ەی شار بكاتو خەڵك بترسێنێت؟ ئایا ئیشی دەسەاڵتداران ئەوەیە عەسابەو مافیاكانی خۆیان رەوان��ەی مەیدانی ئازادیی بكەنو خێمەكان بسووتێننو خەڵك داپڵۆسن؟ زۆر ب��ە س���ادەی���ی ئ��ەوان��ەی س��ەرس��ەخ��ت��ان��ە ش���ەڕی م��ان��ەوەو گ��ەش��ەپ��ێ��دان��ی ه��ەرچ��ی زی��ات��ری گ���ەن���دەڵ���ی���یو ن���اع���ەدال���ەت���یو نائینسانییەتیان ب��ەرپ��اك��ردووە، سوودمەندی یەكەمن لە دەمكوتكردنو شەرعییەتدان بە كوشتنو لێدانو داپڵۆسین ،ئەوانەی كوشندەیەكی راستەقینەی میدیای ئازادو جیاوازییە رۆشنبیرییەكاننو خوازیارن تا قیامەت وەك جەلالد بمێننەوە ،ئەوانەی تا سەرئێسك دژایەتی رۆژنامەنووسانو میدیای ئازاد دەكەنو دەستی تاوانو خیانەتیان بۆ رادەكێشن ،ئەوانەی خاوەنی چەندین دەزگ��ای مافیاییو میلیشیایین پێكڕا هەمیشە گومانی ج��دی��ی��ان ل��ەس��ەرە ،ك��ە داڕێ����ژەرو خولقێنەری ف��ەزای��ەك��ی كوشندەو تۆقێنەرن. فەرهەنگی حیزب زادەی ئەم فەرهەنگەیەو سنوورەكانی ژی��انو بیركردنەوەو گفتوگۆو جیاوازییو بەرتەسكدەكەنەوەو لێكنەچوون ئاستەكانی روانین بچووكدەكەنەوە،
م��ی��ت��ۆدی سیاسیی ل��ە كۆمەڵگە داخ��راوەك��ان��دا س��ەرب��اری ئ��ەوەی میتۆدێكی هەزیلو كۆنو ژەنگگرتووە، ه��اوك��ات میتۆدێكی نائەخالقییو ت��رادس��ی��ۆن��ی��ش��ە ،ن��ەگ��ۆڕی��ن��ی ئەو ستراكچەرە ژەنگرتووەو قبووڵنەكردنی هەر گۆڕانكارییەكی دیار لەدەرەوەی خۆیو نائەكتیڤیو شەرعییەتدان بە شێوازو سەروەرییە دیكتاتۆرییەكانی س������ەرۆكو م���ش���ەخ���ۆرەك���ان لە كڵێشەیەكی ستەمكاریی نەگۆڕو ن��ائ��ەك��ت��ی��ڤ��دا ب��ەره��ەم��ه��ێ��ن��ەری مرۆڤگەلێكی تەلقینكراوی گوێڕایەڵی رام����ك����راوە ،ل���ە چ���وارچ���ێ���وەی ئ��ەو حیكایەتە ب��چ��ووك��ان��ەی كە س��ەروەخ��ت��ێ��ك دەب���ن ب��ە ستەمو زەبرو هزرو كردە گەلێكی كوشندە، نابنە بەرهەمێنەری هیچ خەونێكو ئیرادەیەكی جیاوازی روانین ،هەموو ئەو فەنتازییانەش دەكوژێت كە خەون بە كرانەوەو جیاوازییو دەرچ��وون لەو حیكایاتانەوە دەبینێت ،دواجار تاكە فەنتازیای گ��ەورە فەنتازیای زەبروزەنگە كوشندەكانە. ئەو فەرهەنگە هێندە داخراوە كە لە بازنەیەكی داخراو و كارەساتبارو وێراندا دەخولێتەوە ،ئەم فەرهەنگە بەرهەمهێنەری دۆگماییو خولقێنەری فەزایەكی نائینسانیو ناشارستانییە بۆ شەرعییەتدان بە زەبروزەنگو هەر
كردەیەكی نائینسانیی. لە كۆتاییدا مەترسیدارترینو جەهەنەمیترین دۆخی زەبروزەنگ، ئەو كاتانەیە كە زەبروزەنگ دەبێتە فەنتازیا ،هەر لە فەنتازیای كوشتنەوە تا فەنتازیای لێدانو داپڵۆسینو رفاندنو شەرعیەتدان بە هێشتنەوەی نهێنییو حەشارگەو كاراكتەرو هێزو جەبەڕووتی سڕینەوەی بەرامبەرو خامۆشكردنی ه��ەر جیهانبینیو كردەیەكی زی��ن��دووی شارستانیو رۆشنبیرییو ه��ەڕەش��ەك��ردن لە رۆشنبیرانو رۆژنامەنووسانو تەواوی كۆمەڵگە. ئینسانكوژەكان وەك هێزێكی تۆقێنەر ئەم دیاردەیە هەڵگری دنیایەك بەڵگەو شیكاری گرنگە ،كە لەسەر ئاستی رۆشنبیرییو شارستانیو سیاسیی دەرخ���ەری ئەو راستییە ح��اش��ا ه��ەڵ��ن��ەگ��رەن ،ك��ە چیتر ش���اردن���ەوەی پێشێلكارییەكان ناتوانێت رووی گەشی نائینسانییەتو وەحشیگەرییانەی ئ��ەو هێزانە بشارێتەوە. دیاردەی لێدانو رفاندنو كوشتن، پێكڕا دیاردەگەلێكی چەتەگەریی رێكخراوو بەرنامە بۆ داڕێ��ژراوە ،لە فۆرمێكی وەحشیگەرییو نایاساییو نائینسانیدا ،هەوڵێكی مەترسیدارە
ب��ۆ خولقاندنی كەشوهەوایەكی تۆقێنەرو هەڕەشەئامێز ،سازكردنی فەزایەكی وەحشیگەرییە كە لە س��ەروەخ��ت��ی ش���ەڕی ن��اوخ��ۆك��انو پیاوكوشتنو ژنكوشتنو رفاندنەكاندا خولقێنەری ترسو نائەخالقیەتییەكی گەورە بوون ،گەڕانەوەی مافیاكان گەڕانەوەی كوشتنو رفاندنو مەرگو چەتەگەرییە نهێنییو حەشارگە نادیارو تاریكەكانی مەرگە. دواج���ار پێكڕا ئ��ەم دی���اردەو ك��ردە نائینسانیو ناشارستانیو ن��ائ��ەخ�لاق��ی��ی��ان��ە خ��ول��ق��ێ��ن��ەری فەرهەنگێكی وەح��ش��ی��گ��ەران �ەو چ��ەت��ەگ��ەران��ەن ب��ۆ س��ڕی��ن��ەوەی بەرامبەرو سەركوتكردنی هەقیقەتو ناشرینكردنی بەها رۆشنبیرییو ئەخالقییو ئینسانییەكان. ئەم دیاردانە پێكڕا هێزگەلێكنب���ۆ ب���چ���ووك���ردن���ەوەی ی��اس��او ناشرینكردنی ئاستی شارستانیو فەرهەنگی كۆمەڵگە. ل���ە پشت ه���ەر رووداوێ���ك���یكوشتنەوە ،لە پەنا هەر دیاردەیەكی داپڵۆسینو چەتەگەراییو رفاندندا، هێزو تاقمێكی بااڵدەستو حیزبیو مافیای كوتلەگەراو گەندەڵخۆرو مورتەزەقە ئامادەیە ،بە بەڵگەی ئەوەی زۆربەی هەرە زۆری فایلی ئەو رووداوی كوشتنو رفاندنو داپڵۆسینی
خەڵكو رۆژنامەنووسو نووسەرانە لە دادگا دادەخرێنو بەدواداچوونی بۆ ناكرێت ،تائێستا هیچ كەس لەسەر ئەو تاوانانە دەستگیر نەكراونو هیچ الیەنێكیش بەرپرسیارێتی خۆی دەرنەبڕیوە. دواج���������ار گ���ۆڕون���ك���ردن���ی قوربانییەكان تەنیا كردەگەلێكی وەحشیگەریی نیین ،بەڵكو هەوڵێكی كوشندەن بۆ تۆقاندنی كۆمەڵگەو دروستكردنی ترس ،مافیاكان تەنیا دەستەوتاقمێكی چەكدارو پیاوكوژ نیین ،بەڵكو شانەو دەستەگەلێكی رێكخراوو دات��اك��راونو دەزان��ن چی دەكەنو ك ێ دەڕفێننو ك ێ دەكوژن. دی�������اردەی م��اف��ی��اگ��ەری��یو ش��ەق��اوەك��ان بەشێكی ناشرینی ئیرهابە ،ئیرهاب تەنیا كوشتنو تۆقاندنی ئینسانەكان نییەـ وەك چۆن ئیرهابێك هەیە بۆ كوشتنی ئینسان، ئیرهابێكی بێماناترو نامرۆڤانەترو رێكخراوتریش لە ئارادایە بۆ كوشتنی یاساو ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��نو مافە شارستانیو ژیارییەكانی تاكەكەسو كۆمەڵگە ،ئیرهاب تەنیا سووتاندنی شەقامێك نییە بە ئینسانەكانەوە، چۆڵكردنی شەقامەكانو رێگرتن لەبەردەم هەر ناڕەزاییەكی شارستانی لە شەقامەكاندا جۆرێكی دیكە لە ئیرهابی شارستانییە.
كاتێك سەرۆكی حكومەت دەبێتە قوربانیی سۆران عەبدولقادر كۆستە لە هەژموونی خێڵەكیدا میرزاو مامۆستاو مەالی گوند ،كاتێك بە سەالمەتییەوە دەتوانن كارەكانی خۆیان راپەڕێنن كە ئەڵقە لەگوێی كوێخایەكەیان بنو كوێخاش بە موو لە قسەی ئاغاكەی الن��ەدات ،ئەمە تێكڕای ئ��ەو فەلسەفەو سیستمو ستراكچەرەیە ،كە حكومەتی هەرێمی كوردستان كابینەی شەشەمی پێ دروستكردووە .بێهیوایی كاتێك باڵی كێشا بەسەر ئەم كابینەیەدا كە لە یەكەم ساتەوه سەرۆكەكەی بوو بە قوربانیی سیاسەتی سەپێنراوی (51 بە )49ی پارتیو یەكێتی. مەبەستی سەرەكیی سەرۆكی ح��ك��وم��ەت��ە ،ی��ەك��ەم ق��ورب��ان��ی��ی ئ��ەم خولەی حوكمڕانیی ،ئەگەر چ��ی كۆمەڵێك دەستكەوتیشی بەدەستهێنابێت ،دەستكەوتەكانی دەستكەوتی «نێچیرن» ،چونكە هیچ نێچیرو قوربانییەك نییە دەستكەوتی نەبێت ،ئەگەر نا ئ��ەوا بە ئاسانی راو ناكرێت ،هەر لە سەرەتاوە ئەم سەرۆكی حكومەتە تەنیا كەسێك ب��وو كە لەناو (ی��ن��ك)دا بتوانێت بااڵنسە چەواشەكارییەكانی دەسەاڵت رابگرێت ،چونكە :وا دادەن���را كە تاكە رۆشنبیرترینو شارەزاترین سیاسییە بۆ ئەنجامدانی چاكسازیی لە حكومەتداو هەڵگری شوناسی یەكێتییانهیە ،پاشان لە سەرچاوەی ناوەندە ناڕەزامەندەكەی كوردستان سلێمانییەوە ه��ات��ووەو دەتوانێت بەشێك لە هاوكێشه قورسەكانی ئەم دەڤەرە بە بزووتنەوەی گۆڕانیشەوە چارەسەر بكات ،لە الیەكی ترەوە پارتی بە زۆر كەسو دەموچاوی تر
رازی نەدەبوو ،دوا هۆكاریش ئەوە بوو كە سەرۆكە دەستنیشانكراوەكە ئیمتیدادێكی وەهمیی لەناو بەغدای پایتەختو سیاسەتی ئەمریكیدا هەبوو ،ئەمانە هەموویان هۆكاربوون ك��ە ئ��ەو ك��ەس��ە ببێتە س��ەرۆك��ی حكومەتی هەرێمی كوردستان. لەو ساتەوە كه سەرۆكایەتی حكومەتێك ی ئامادەكراوی قبووڵكرد، ئەوەشی قبووڵكرد كە بە پێكەوەیی لەگەڵ «شەریكەكەی» جێگری سەرۆكی حكومەت بچنە بەردەمی پەرلەمان بۆ وەرگرتنی متمانە لە پەرلەمان! ئەگەرچی ئەمە یەكێكە لە داهێنانە دەگمەنەكانی خێڵە دەسەاڵتدارەكانی كوردستان ،كە سەرۆك وەزیرانو جێگرەكەی پێكەوە متمانە وەرب��گ��رن ،دەبێتە یەكەم پێوەریش بۆ ئ��ەوەی بە هۆیەوە بزانی ن تەنیا سەرۆكی حكومەتەكەیە كە دەبێتە یەكەم قوربانیی سیاسەتی بەرژەوەندیی پارێزی حوكمڕانەكان، لە هیچ كاتێكداو لەو دۆخەی یەكێتی تێیدا دەژیا كاندیدێكی تری نەبوو بتوانێت گەنجەفەی پسپۆڕ بوونو شارەزا بوونو كۆمەڵێك شتی تری پێوە بكاتو لە بەرامبەر خواستەكانی پارتیدا لەسەر دوو پێ راوەستێت، ئەمە لە الی��ەك دەرف��ەت��ی دەدای��ە كاندیدەكەیان لەسەر ئاستی حیزب بتوانێت پێداگریی بكات ،لەسەر ئاستی كوردستانیش بتوانێت هەنگاوی باشتر بنێت ،بە خەیاڵی بێ هەڵسەنگاندنی خۆیان بۆ كاندیدێك كە تواناییە زاتیو مەوزووعییەكانی كێشانە ن��ەك��راب��وون ،ل��ە خۆیدا بێتوانایی ئەم كاندیدە هۆكارێكی
تر بوو كە وایكرد ببێتە قوربانیی دەس��ت��ی حكومەتە حیزبییەكەی پارتیو یەكێتی. ج���گ���ە ل���������ەوەی ه���ەم���وو سەركردەیەك پێویستی بە توانایی خ���ودی خ��ۆی ه��ەی��ە ،ب��ۆ ئ��ەوەی س��ەرك��ردای��ەت��ی بگرێتە دەس��ت، سەرۆكی حكومەت دەبێت لە رووی تواناییەكانەوە بەتواناترینیان بێت، بەاڵم كاتێك دەكەوینە توێژینەوەی تواناییەكانەوە بۆمان دەردەكەوێت ت��وان��ای��ی��ە شكڵییەكان ناتوانن پێداویستی تواناییە جەوهەرییەكان دابین بكەن! كاندیدو سەرۆكی ئەم حكومەتە لە رووی گوتارو لێدوانەوە بە زمانێكی پ��اراو قسە دەك��ات، بەاڵم هیچ هەژموونێكی سیاسییو فیكرییو مەعریفی نییە بە هۆیەوە بتوانێت كاریگەریی دابنێت ،ئەمە لە رووی پرۆفێشنەوە ،بەاڵم لە رووی باوەوە سەرۆكی حكومەت بنكەیەكی جەماوەریی فراوانیشی نییە ،كە بە هۆیەوە بتوانێت زەبری دەسەاڵتەكەی بخاتە گەڕ ،بە تایبەت لەسەردەمێكدا كە حیزب بووەتە ئەداتێك بەدەست بنەماڵە حوكمڕانەكانەوە ،نەك بە دەست سەركردەكانییەوە .یەكێكی تر لە الوازییەكانی سەرۆكی حكومەت دەگەڕێتەوە بۆ ئەو الوازییەی كە لەناو پارتەكەیدا هەیەتیو بۆ ئەو رۆژانە دەگەڕێتەوە كە لە كۆنگرەكاندا بە هەڵبژاردنی راستەقینە نەگەیشتووەتە سەركردایەتیو ناوەندەكانی بڕیاری حیزبەكەی خۆی ،زۆرن ئەو هۆكارو پێوەرانەی دەبنە دەرئەنجام بۆ بە قوربانییبوونی سەرۆكی حكومەت، بەاڵم لە هەموویان گرنگتر ئەوەیە كە
سەركردەی بەتوانا لە شكڵداو الواز لە بونیادو مەعریفەدا دەبێتە خواردەی سیاسەتە بەرژەوەندیدارەكانی ئەو جۆرە دەسەاڵتە. نەبوونی توانای جەوهەریی ،بە تەنیا لە خودی سەرۆكی حكومەتدا بەدی ناكەین ،بەڵكو كاتێك سەیری دام���ەزراوە حكومییەكان دەكەین دەبینین هیچ هێزێك نییە بە شێوەیەكی دامەزراوەیی لە خزمەت ك���ارە ب��ێ پ�ل�انو ب��ە پالنەكانی س��ەرۆك��ی حكومەتدا بێت ،جگە ل��ەوەی باسمانكرد تێكڕای ستافی ئەم سەرۆكە سەپێنراون بەسەریدا، هەر لە بەڕێوەبەری نووسینگەكەیەوە تا گەورەترین وەزی��رەك��ان��ی ،ئەو تواناییانەی س��ەرۆك��ی حكومەت پێویستی پێیانە توانایی هەژموونو كاراییە بەر لە هەر تواناییەكی تر، بە تایبەت لە كۆمەڵگەی خێڵەكیو كهلتووری پاتریاركیدا ،سەرۆكی حكومەتی هەرێم ئەم هەژموونەی نییە ،ئەوەی پەیدایشی كردبوو لە چەند بۆنەیەكی چكۆالنەدا هەمووی لەدەستدان ،بە تایبەت لە رێگەی ئەو سووكایەتییانەوە كە لە الیەن ب��ەرپ��رس��ان��ی پێشووی كابینەی پێنجەوە پێی دەك��ران ،بەدەر لەو توانا كەسییانە پێویستی بە توانای داراییو هێزی سەربازییو ئاسایشو توانای یاساییو جەماوەریش هەیە، بەاڵم سەرۆكی حكومەت هەر زوو ئەم تواناییانەی لەدەست دا كاتێك ه��ەم��وو وەزارەت����ە گرنگەكانیان بەسەردا سەپاند ،وەك وەزارەت��ی دارای�����ی ،پ��ێ��ش��م��ەرگ�ەو ن��اوخ �ۆو ئاسایشەكان...تاد ،لێرەوە سەرۆكی
حكومەت بووە نێچیرێكی الواز كە هەموو ساتێكو بە ئاسانی بتوانرێت دەستگیر بكرێت. لێرەوەیە كاتێك سەرۆكیحكومەت دەبێتە یەكەمین قوربانیی، بە رەت��ڵ پرسیارمان بۆ دروس��ت دەبێت: س��ەرۆك��ی حكومەتێك خۆی لەژێر ئەو هەموو تەنگژهیەدا بێت، ئەگەر دان بنێت بە خۆپیشاندەراندا، ی��ان دان��ی��ان پیا نەنێت چ��ی لە دۆخەكە دەگۆڕێت؟ كاتێك سەرۆكی حكومەت وەاڵمی ئەنجومەنی سەرای ئازادیی دەداتەوە ،سەرۆكی هەرێمە ستراتیژییەكەی رازی دەبێت دان بە هەڵەكانی پارتەكەیدا بنێت لە تاوانەكانی ()١٧ی فێبرایەردا؟ س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت لەئۆفیسەكەی خۆیەوە وەاڵمی باری نائاسایی دەدات�����ەوەو هەولێری پایتەختیش لەژێر حوكمی عورفیدایە، ئایا ئەمە ئەو سەركردەیەیە كە لە دۆخی قوربانیدا رۆژانی حوكمڕانیی خ��ۆی تێدەپەڕێنێت ،ی��ان هەر ئ��ەوەن��دە دەستی دەڕوات بەسەر هەرێمی زەرد دا؟ ئایا سەرۆكی حكومەت بە تەنیاوەاڵمی پرسیارەكانی داوەتەوە ،یان جێگرەكەشی ئاگادار كردووەتەوە؟ ئایا ئەو رستانە لەدەستو خەتی سەرۆك دەچن ،یان دامەزراوەیەك وەاڵمەكانی نووسیوەتەوە؟ س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت��ێ��كقوربانیی دەس��ەاڵت��ی دوو حیزبی خێڵەكی بێت ،دەبێت لەسەر ئەو وەاڵم��ە تاكڕەوانەیەی تووشی چ لێپرسینەوەیەكی راستەوخۆ ،یان
ناڕاستەوخۆ ببێتەوە؟ ئ��ەو هێزانەی رەشبگیرییخەڵك دەكەن ،هەموو دەمامكدارنو كەسێتییان ن��ەن��اس��راوە ،بۆیە هەموو بە هێزی نایاسایی هەژمار دەكرێن ،باشە جەنابی سەرۆك گەر تۆ نەتوانیت هێزە نایاساییەكان چارەسەر بكەیت ،چۆن دەتوانیت گیراوەكانیان ئازاد بكەیت؟ ئایا پێتانوانییە؛ كە سەرۆكیحوكمەت قوربانیی وەزیری ناوخۆو پێشمەرگەش بێت ،كە لەبری ئەوان لەبەردەم پەرلەماندا ئامادە بووبێت؟ ئ��ەی پێتانوایە؛ سەرۆكیحكومەتێك دەس��ەاڵت��ی بەسەر پۆلیسەكانی پارێزگای هەولێردا نییە ،بتوانێت پیاوكوژەكانی لقی چوار تەسلیم بە دادگا بكات؟ ئ��ەی خەڵكی بەدبەختیكوردستان چۆن بتوانن متمانە بە وتە شكڵیەكانت بكەن ،كاتێك تۆ خۆت قوربانیی تێكڕای دەسەاڵتیتو لەبری تاوانەكانی هەموویان تۆ داوای لێبووردن دەكەیت؟ زۆرێ��ك پرسیاری تریش ،كە تەنیا ئ��ەوەن��دەی��ان ب��ە پێویست دەزان�������م ...س��ەرۆك��ێ��ك هێندە قوربانییەكی قوت قورمیش بێت لە ئاست رووداوەكانی هەرێمەكەیدا باشترو شكۆمەندانەتر نییە ،دەست لەكار بكێشێتەوەو ئەوەی ماویەتی لە ئاوی روو پارێزگاریی لێ بكات؟ بەڵكو لە داهاتوودا بتوانێت پاش پیاچوونەوەیەكی ورد لە دەرگایەكی ترەوە خزمەت بە خەڵكی كوردستان ب��ك��ات ،ئ��ەگ��ەر خ���ۆی بەدڵسۆز دەزانێت؟
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
nawxo.rozhnama@yahoo.com
مامۆستای هەینی سەرای سلێمانی :كردار شەرتە... رۆژن��ام��ە ،ئ��اری سابیر :بۆ چوارەمین هەفتە نوێژی هەینی لە س��ەرای ئ��ازادی سلێمانیو بۆ یەكەمین هەفتە لە سەرای ئازادی (س���ەدای ش��ەق��ام) ش��اری كۆیە
ئەنجامدران. لە س��ەرای ئ��ازادی سلێمانی مامۆستا عەبدولحەمید سیوەیلی لە وت��ارەك��ەی��دا وت��ی :تەنها بە گوفتارو بەڵێن گرفتەكان چارەسەر
نابن ،بەڵكو كردار شەرتە. ه���ەروەه���ا م��ام��ۆس��ت��ا هێمن محەمەد ،لە سەرای ئازادی كۆیە، باسی رەوایەتی خۆپیشاندانەكانو داواكارییەكانی خۆپیشاندەرانی
كرد. وتیشی :خزمەتگوزاریی بە پ���ارە دەك��رێ��ت ،خ��ۆ دەس���ەاڵت پ��ارەی لەبەردەستدایە بۆچی بۆ خزمەتگوزاریی خەرجی ناكات.
ئاراس فەتاح :قۆناغی ئۆپۆزسیۆنی دهرهوهی پهرلهمان هاتووهتهکایهوه سازدانی :پشتیوان سەعدوڵاڵ
...............................................................
رۆژن���ام���ە :پ��ێ��ت��وای��ە ،ئ��ەم جواڵنەوەیە كە لە ()٢/١٧ەوە دەستپێكی دەستیپێكردووە، قۆناغێكی نوێیە؟ * قۆناغێكی نوێیە ،بەو مانایەی كە نەوەیەك دروستبووە خواستی دابڕانێكی سیاسییو كۆمەاڵیەتیو ئەخالقی لەگەڵ رابردوودا بە ئاشكرا بەیاندەكات، ئەم دەستپێكە درێژبووەوەی كۆی پرۆسەیەكی ئاڵۆزو گرنگە كە لە دونیای زانستە كۆمەاڵیەتییەكاندا پێیدەڵێن ،گۆڕانی ملمالنێ لە ملمالنێی پەنهانەوە بۆ ملمالنێی بەیانكراو .ئ��ەم ملمالنێیانەی دون��ی��ای ئ��ێ��م��ە ،س��ااڵن��ێ��ك��ە بە چەشنی جیاواز تەعبیری لە خۆی كردووەو نەیتوانیوە بەم فۆرمەی ئ��ەم��ڕۆ ك��ە دەی��ب��ی��ن��ی��ن ،خ��ۆی رێكبخات .لەمڕۆشدا بەشێوەیەكی خۆڕسكانە تەقیوەتەوەو خۆی لەم چوارچێوەیەدا رێكخستووە ،كە ئێستا لە شارەكانی كوردستاندا دەیبینین .دەستپێكێكی نوێیە، چونكە ئێمە ن��ەوەی��ەك لەسەر شەقامەكان دەبینین كە تووڕەیە لە راب���ردووی خ��ۆیو ب��ێ��زارە لە الموباالتی دەسەاڵتو ناڕازییە لە بە بتبوونی سیاسەتو تەحنیتكردنی كۆمەڵگە لە رێگای حیزبەوە. ئەم نەوەیە دەیەوێت پەیامێكمان پێبگەیەنێت ،ئ��ەوی��ش ئەوەیە ك��ە سیاسەتكردن ل��ەم واڵت��ەی ئێمەدا بەم فۆرمو بونیادەی كە ئێستا هەیە ،فەشەلێكی گەورەی هێناوەو سیستمی سیاسیی لە كوردستاندا تەنیا نەبووە بە بار بەسەر كۆمەڵگەوه ،بەڵكو ئەمڕۆ بووە بە بار بەسەر خۆشیدا. رۆژنامە :ئەم قۆناغە نوێیە چی لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت؟ * ق��ۆن��اغ��ی س��ەره��ەڵ��دان��ی ئۆپۆزسیۆنی دەرەوەی پەرلەمانە، قۆناغی لەدایكبوونی منداڵێكە كە هێشتا هیچ ناوێكی بۆ دانەنراوە. خ��ەڵ��ك ل��ەس��ەر ش��ەق��ام��ەك��ان ل��ە رێ��گ��ای چەندین كەمپهینو داواك���اری���ی���ەوە ،پ��ەی��ام��ەك��ان��ی خ��ۆی��ان گ��ەی��ان��دووەو ك��ۆی ئەم خواستانەش هەموو پێماندەڵێن كە هەموو خوازیاری گۆڕانكارین لە پەیوەندییەكانی دەسەاڵت لە واڵتی ئێمەدا ،خواستی دەستكاریكردنی ك��ردەی سیاسەتیان هەیە .لە راستیدا ،كورتكردنەوەی داواكانی خۆپیشاندەران بۆ هەندێك داوا كە لە رێگای پشتیوانیو ناردنی وەف��دی ئ��ەم س���ەرۆك ،ی��ان ئەو سەرۆك جێبەجێبكرێت ،شتێكی تر نییە لە ستراتیژی گەمارۆدانی دیبلۆماسیی بۆ ئەم بزووتنەوەیە. ئ��ەم بزووتنەوەیە بەشێكی ئەو داواكارییانەیە كە ئۆپۆزسیۆن داوای ك���ردووە ،بەشێكی ئەو داواكارییانەیە كە رۆشنبیرانو رۆژنامەنووسان سااڵنێكە لە رێگای شرۆڤەو راڤەكردنەكانیانەوە لەناو رای گشتیدا كاریان تێدا كردووە، بەشێكی پابەندی ئ��ەو هەموو خەمە كۆمەاڵیەتیو كهلتوورییو ئ��اب��ووری��ی��ان��ەی��ە ك��ە سیاسەت لە رێگای الموباالتییەكانیەوە فەرامۆشی كردووە...هتد .كێشە
ئەوەیە تۆ وا تەسەوربكەیت كە بە دۆزینەوەی فرسەتی كار ،ئەم بزووتنەوەیە هێوربكەیتەوە .ئەم تێگەیشتنە هەڵە ئابووریگەراییە هەوڵدانێكە بۆ بە ساكاركردنەوەی كێشەكانو داننانیش بە خراپی ئ�����ەدای ح���ك���وم���ەتو ب��وون��ی گەندەڵییو...هتد .بەشێكیشی پەیوەندی بە خۆهێوركردنەوەی خودی دەسەاڵتەوە هەیە بەرامبەر ب��ەم دۆخ���ە ق��ەی��ران��اوی��ی��ەی كە تێیدایە ،ن��ەك هێوركردنەوەی خۆپیشاندەران ،ئەو قەیرانەی كە دروستیانكردووە .كێشەكە ئەوەیە ،وەكو وتم ،ئەم منداڵە ناونەنراوەو دەشێت ناوی شۆڕش لەخۆی بنێت ،گەر هەروا لەوێدا فڕێی بدەیتو ئاوڕی لێنەدرێتەوە، دەشێت ببێت بە بزووتنەوەیەكی ریفۆرمیستانە بۆ دەستكاریكردنی پ��ەی��وەن��دی��ی��ەك��ان��ی دەس���ەاڵت، دەشێت ببێت بە هۆكارێك بۆ دروستبوونی دیالۆگێكی گ��������ەورە ك��ە هەموو
بەراوردناكرێت ،وات��ە وێرانەیە. گەنجێكی زۆر لەسەر شەقامەكانن كە كێشەی ئابووریی پرسی ئەوان نییە ،بەڵكو كهلتووری س���ی���اس���ی���یو چەشنی
بەشدارییە م��ان��ای ئ��ەوەی��ە كە كۆمەڵگە لە پرۆسەی بیناسازیی سیاسییو كۆمەاڵیەتی بەشدار بكرێتو بەشی هەبێت لە داهاتو ئ��اب��ووری��ی واڵت��ەك��ەی خ��ۆی. گرنگترین پرس لە واڵتی ئێمەدا ،بریتییە لە دەستكارییكردنێكی ق������������ووڵ ل���ە پەیوەندییەكانی دەس����������ەاڵتو گ���ۆڕان���ك���اری���ی ت���ێ���ی���دا .ئ���ەم گ�������ۆڕان�������ەش م��ان��ای دووب���ارە داڕشتنەوەی كۆی ئەو پەیوەندییانەیە كە سیاسەت لە واڵتی ئێمەدا بەرهەمیهێناوەو كۆمەڵگەی پێ تەحنیت كردووەو پرۆسەی سیاسیی تێدا پەكخستووە .لێرەوە ه��ەم��وو دەستكاریكردنێكی ئەم پەیوەندییە ،مانای دەس��ت��ك��اری��ك��ردن��ی ك������������ردەی
ئاراس فەتاح ،نووسەرو رووناكبیر ،لەم دیدارەی رۆژنامەدا ،باس لە رووداوەكانی ئەم دواییەی هەرێمی كوردستان دەكاتو پێیوایە ،دوای ئەو هەموو سوكایەتیپێكردنەی حكومەتو پەرلەمان لەالیەن حیزبەوەو پاش سەلماندنی ئەم هەموو دەستەپاچەییە بەرامبەر بە حیزب ،دەبوایە ئەم كابینەیە راستەوخۆ دەستی لەكار بكێشایەوە. هێزەكان ،واتە هێزە سیاسییو كۆمەاڵیەتییەكان ،كار لەوە بكەن سیستمی سیاسیی بە چەشنێكی تر لە كوردستاندا دابڕێژنەوە... ه��ت��د .ف��اك��ت ئ��ەوەی��ە ك��ە ئەم بزووتنەوەیە چیدی گوتارێكی خستە ناو رای گشتییەوە كە یەك پەیامی هەیە ،ئەویش ئەوەیە كە بەیانی نابێت لە دوێنێ بچێت .ئەم گوتارە نوێیەش دەستكەوتەكانی هەرچییەك بێت ،گوتارێكی زۆر گرنگە لە دونیای ئێمەو بووە بە هێزێك كە پرسی گەورەی لە جیهانی سیاسییو كۆمەاڵیەتیو رۆشنبیریمان دروس��ت��ك��ردووەو دەستكاریی كۆی بیركردنەوەو هۆشمەندیی ن��او كۆمەڵگەی كردووە. من ،ئەمڕۆ گەنجانێك لەسەر شەقامەكان دەبینم كە دۆخی ئابوورییان لە هی من باشترە، ب���ەاڵم دۆخ���ی سیاسییان بە دۆخی سیاسیی من لە ئەڵمانیا
ئهم بزووتنهوه جهماوهرییه ،یهک پهیامی ههیه ئهویش ئهوهیه که بهیانی نابێت له دوێنێ بچێت
پەیوەندییەكانی رێكخستنی دەس�����ەاڵت ل��ە واڵت����ی ئ��ێ��م��ەدا پرسی ئەوانە ،بۆیە بە هەندێك گفتی ئ��اب��ووری��ی ئ��ەم گەنجانە هێورناكرێنەوە .ئەوان بە ئاشكرا داوای داب��ڕان لە دوێنێ دەكەنو خ��وازی��اری سبەینێیەكی ت��رن. ئەم گەنجانە پێماندەڵێن :ئێوە خەوتوونو ئێمەش خەون دەبینینو منیش بەگومانم ئەم دوو حاڵەتە ناتەباو ناكۆكە بتوانن لەیەك بگەن .هەموو خەبەربوونەوەیەكی دەسەاڵتیش بەرامبەر بەم دۆخە، سەرەتا تووشی شۆكی كردو جگە لە توندوتیژیی ،زمانێكی تری نەبوو پێی بدوێت .دووەمیشیان كەوتنەناو دۆخێكەوە ب��وو كە جڵەوی عەقڵیان لە سیاسەتكردن ل��ەدەس��ت��چ��وو و ت���ەڕو وشكیان پ��ێ��ك��ەوە س��ووت��ان��دو چەندین سیناریۆی ترسناكیان دروستكرد بۆ خەفەكردنی ئەم بزووتنەوەیە. سێیەمیشیانو پاش كەوتنی هەموو ئەو ستراتیژانەی كە سەری نەگرت بۆ گەمارۆدانی ئەم بزووتنەوەیە، ئێستا خەریكی دابەشكردنی م���ەدحو س��ەن��او پشتیوانین بۆ منداڵە الس��ارەك��ان��ی نیشتمانو پێیاندەڵێن :ئێمەش لەگەڵتانین، بەاڵم وەكو تەماشاكەر ،نەك وەكو بكەر. رۆژنامە :كەواتە ،گۆڕانكاریی ریشەیی لە سیستمی حكومڕانیی هەرێمدا خواستی قۆناغەكەیە؟ * ئ���ەم ق��ۆن��اغ��ە قۆناغی گهڕاندنەوەی ماناكانی سیاسەتە بۆ ناو سیاسەت ،ئەویش بە مانا هەرە سادەكەی دۆزینەوەی فۆڕمێكە ب��ۆ رێكخستنو پێكەوەژیانی ئاشتییانەی ئینسانەكان ،دانانی فۆڕمێكە بۆ بەشداریی سیاسییو بەشهەبوونی ئ��اب��ووری��ی .ئەم
سیاسەتە لە واڵتی ئێمەدا .ئەم دەستكارییەش یەكەم شت بە تێكشكانی هەموو ئەو رێككەوتنە ستراتیژییانە دەستپێدەكات كە هەردوو حیزبە حكومەتبەدەستەكە بینایان كردووە .تێزی رێككەوتنی ستراتیژیی شتێكی ت��ر نییە ل��ە ك��ردەی��ەك��ی ستراتیژیی بۆ حوكمكردنێكی ئەبەدیی .ئەم رێككەوتنە مانای دروستكردنی سیستمێكە ل��ە پ��ەی��وەن��دی��ی دەسەاڵتدارێتی ،كە تێیدا سیاسەت بە ئ���ارەزووی خۆی پەیوەندیی خۆی لەگەڵ كۆمەڵگەو ئابووریی دادەڕێ��ژێ��ت ،دەزگ���ای ئەمنییو س��ەرب��ازی��ی وەك���و پاسەوانێك بۆخۆی دادەمەزرێنێتو لەسەر بنچینەی ك��ەم��ی��ن��ەو زۆری��ن��ە كۆمەڵگەی ئێمە ئاراستە دەكات. ئ��ێ��م��ە ن��ات��وان��ی��ن ب���اس لە كەمینەو زۆرینە بكەین ،كاتێك خودی پرەنسیپی دیموكراسی لە كۆی دەزگا ئیدارییو یاساییەكانی واڵت��ی ئێمەدا ئ��ام��ادە نەبێت. زۆرینەی دەزگاكانی راگەیاندن بەدەست ه��ەردوو حیزبەكەوەن، زۆرینەی داهات هی هەردووكیانە، زۆری��ن��ەی چ��ەك��داری ئ��ەم واڵتە فەرمانبەری نشتیمانیی ئەوانن، زۆری��ن��ەی خەڵك مووچەخۆری ئ��ەوان��ن ...هتد .چۆن دەتوانین باس لە دیموكراسی بكەین ،كاتێك كۆمەڵگەی ئێمە خەریكە بۆ زۆرینەیەك دابەشبێت كە لەسەر شەقامەكان داوا لە كەمینەیەك دەكات ،چیدی باس لە ئەفسانەی دیموكراسی مەكەن .پرەنسیپی زۆرینەو كەمینە كاتێك دەتوانێت ب��ە دادپ���ەروەران���ە ئیش بكات، كە كۆی جومگەكانی كۆمەڵگەو پەیوەندییەكانی دەسەاڵت لەسەر دیموكراسییانە ب��ن��اغ��ەی��ەك��ی
لەوە باشتری پێنابڕدرێت .راستە دامەزرابێت. رۆژن���ام���ە :بێجورئەتییو 17خاڵی پەرلەمانمان هەیە، كەمدەسەاڵتیی حكومەتەكەمان ،راستە نامەی تاڵەبانیمان هەیە، راستە نوێنەری پەرلەمان نێردرا چی دەسەلمێنێت؟ * دووب���ارە سەلماندنەوەی بۆ سەراو دەنگۆی ئەوەش هەیە ئ��ەو راستییەیە كە حكومەتو سەرۆكی هەرێمیش نوێنەری خۆی حیزب بە چەشنێك بە یەكترەوە ناردبێت ،بەاڵم ئەمانە هەمووی گرێدراون ئەگەر یەكێكیان لەوی ناتوانن دەنگی یەك خۆپیشاندەر ت��ر ج��ی��اب��ك��ەی��ن��ەوە ،بێگومان هێمن بكەنەوە ،كە تا ئەمڕۆ یەكێكیان دەمرێت .سەلماندنی ل��ە ش��ەق��ام��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان ئەو راستییەیە كە لەحیمبوونی داوای ك��ردار دەك��ەن .لەمڕۆشدا ح��ی��زبو ح��ك��وم��ەت ،ق���ەدەری پ���اش ه���ەوڵ���دان���ی ح��ی��زب بۆ میللەتی ئێمە نییە .سەلماندنی پشتگیریكردنی خۆپیشاندەران، ئەو راستییەیە كە مردنی حیزب ،س��ت��رات��ی��ژی دەس����ەاڵت روون���ە، مانای مردنی نەتەوە نییە ،یان دەس����ەاڵت دەی��ەوێ��ت گ��وت��اری مردنی حكومەت ،مانای مردنی خۆپیشاندەران بكات ب��ە هی خۆیو بەو شێوەیە ئۆپۆزسیۆن لە نەتەوە نییە. م��ن ل��ە دون��ی��ادا حكومەتم هاوكێشەكە دەرهێنێتە دەرەوە. نەبینیوە ن���اوی دی��م��وك��راس��ی ئەم ستراتیژە پێماندەڵێت ،كە ل��ەخ��ۆی بنێتو ه��ێ��ن��دەی ئەم خۆپیشاندەران هیچ پەیوەندییان حكومەتەی ئێمە كەمدەسەاڵتو بە ئۆپۆزسیۆنەوە نییە ،لەكاتێكدا ب��ێ��ج��ورئ��ەت ب��ێ��ت .پەیوەندیی تا دوێنێ هەموو هەوڵەكان لەوەدا نێوان حكومەتو حیزب لە واڵتی چڕببووەوە كە ئەم خۆپشاندانانە ئێمەدا ،وەكو پەیوەندیی نێوان بە موئامەرەی ئۆپۆزسیۆنو هێزە حیزبە كۆمۆنیستەكانو مۆسكۆی دەرەكییەكان لەقەڵەم ب��دات. لێهاتووە .ئەوسا ئەگەر حیزب لە ئەمە پارادۆكسێكی سیاسیی مۆسكۆ بپژمیایە كۆمۆنیستەكان لە گەورەیەو هەر ئەمەش بوو وای لە بیابان پاڵتۆیان لەبەردەكرد .ئەم ئۆپۆزسیۆن كرد كە سەرەتا خۆی فۆرمە لە حكومەتكردن ،تەنیا لەو لە خۆپیشاندەران دوورەپ��ەرێ��ز واڵتانەدا هەیە كە دونیای سیاسەت بگرێتو ن��ەوێ��رێ��ت راستەوخۆ دابەشبووبێت بەسەر دوو كایەی پ��ش��ت��ی��وان��ی��ی��ان ب���ك���ات .ئ��ەم س��زاو پ��اداش��ت ،وات��ە سزادانی پەیوەندییە ناتەندروستەی نێوان ئەوانەی ئۆپۆزسیۆننو پاداشتی حكومەتو ئۆپۆزسیۆن لەالیەكو ئەوانەی كە لە بەرەی دەسەاڵتن .حكومەتو كۆمەڵگە لەالیەكی تر، ماقووڵ نییە كە حكومەتێكی بەناو مانای نەبوونی هیچ متمانەیەكە دیموكراسییانە ل���ەن���ێ���وان ك���ای���ە س��ی��اس��ی �یو هەڵبژێردراوی كۆمەڵگەی پاش كارەساتی ()١٧ی شوبات ،كۆمەاڵیەتییەكانی دەس���ەاڵت���ی دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی ئێمە ،مانای ئەنارشیزمو فەوزایە یەك تاوانباری نەبێت .ماقووڵ ل��ە سیستمی حوكمڕانیی ئەم نییە پ��اش لەشكركێشی هێزی دەڤەرە. ی��ەك��ێ��ك ل���ە خ��ەس��ڵ��ەت��ە زێ��رەڤ��ان��ی ،ب��ەب��ێ ئ��اگ��اداری��ی پەرلەمان بۆ ناوچەی سلێمانیو گ��رن��گ��ەك��ان��ی ئ���ەم ب��زووت��ن��ەوە پ��اش سووتاندنی تەلەفیزیۆنو نوێیە ،بریتییە لە سەرهەڵدانی رادی����ۆی ن��ال��ی��او خ��اپ��ورك��ردن��ی ئۆپۆزسیۆنی دەرەوەی پەرلەمان. رادی��ۆی دەن �گو پاش داخستنی ئ��ەم ئۆپۆزسیۆنە وەاڵم��ی ئەو زانكۆی سەاڵحەدینو ناردنەوەی بنبەستییە سیاسییەیە كە خوێندكارەكانی ب��ە فهرمانی حكومەتو پەرلەمان لە واڵتی رێكخراوێكی قوتابییانی سەر ئ��ێ��م��ەدا ت��ێ��ی چ��ەق��ی��وە .ئ��ەم پارتیو پاش دەرگا لەسەرداخستن ئۆپۆزسیۆنەی دەرەوەی پەرلەمان لەسەر پەرلەمانتاران لەناو هۆڵی كە ئەمڕۆ لەسەر شەقامەكانە، پ��ەرل��ەم��انو رەزی��ل��ك��ردن��ی��ان ...دەیەوێت بە دەسەاڵتداران بڵێت، ه���ت���د ،دوای ئ����ەم ه��ەم��وو دیموكراسی موڵكی ئێوە نییە، سوكایەتیپێكردنەی حكومەتو بەڵكو هی ئێمەیە .دیموكراسی پ��ەرل��ەم��ان ل��ەالی��ەن حیزبەوەو دەسەاڵتی گەلەو ئەم دەسەاڵتەش پ��اش سەلماندنی ئ��ەم هەموو ئەمڕۆ لە حكومەتو پەرلەمانە دەستەپاچەییە بەرامبەر بە حیزب ،مردووەكەتان نییە ،بەڵكو لەسەر دەبوایە ئەم كابینەیە ،راستەوخۆ شەقامەكانە. دەس��ت��ی ل��ەك��ار ب��ك��ێ��ش��ای��ەوەو بەرپرسی ئەخالقییانەی خۆی ب��ەرام��ب��ەر ب���ەو خ��ەڵ��ك��ەی كە هەڵیبژاردووە ،نیشان بدابایە. دوای ئ��ەم ه��ەم��وو فەشالەتە، دەبوایە پەرلەمانتاران ،النیكەم بۆ یەك جاریش بێت ،بایكۆتی هۆڵی پەرلەمانیان بكردبایەو ناڕەزایی چۆن دەتوانین باس لە خۆیان بە شێوەیەكی رەمزییانە دەرب��ب��ڕای��ە ،...تاكە شتێك بریتییەكە دیموكراسی بكەین ،كاتێك حكومەت كردوویەتی، ئەمەش �ووردن، ل��ە داوای ل��ێ��ب� كۆمەڵگەی ئێمە خەریكە پاش زیاتر لە ( )٢٥رۆژ بەسەر خۆپیشاندانی رۆژان��ەی ه��ەزاران بۆ زۆرینەیەك دابەشبێت كەس لەم هەرێمەدا. �ە، � �ی � �ی � �ت � �دارێ ئ���ەم دەس��ەاڵت� كە لەسەر شەقامەكان پێماندەڵێت :ك��ورد شایستەی ئەم حكومەتە دیموكراسییەیە ،داوا لە كەمینەیەك دەكات چونكە خۆی هەڵیبژاردووە ،بۆیە
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
ئاگاداری سهرجهم نووسهرانی بهڕێزی رۆژنامهکهمان دهکهینهوه ،با نووسینهکانیان لهنێوان ( )550-500وشهدا بێت ،ئهگهرنا چانسی باڵوبوونهوهی کهم دهبێت یاخود کورت دهکرێتهوه. هەڵوێستی دوژمنكارانەی دوژمنانی گەلی كورد ،گەواهین بۆ سەلماندنی راستییەكان، سلێمانی هەمیشە خ���اوەن هەڵوێستی بەرەنگاربوونەوەی مەردایەتی بووە ،لە خۆڕا ناو نەنراوە ((شاری هەڵمەتو قوربانیی)) لە كاتی بەرەنگاربوونەوەی سەختدا لەگەڵ دوژم��ن��دا پێویستی بە گیانفیداكارییو خوێنبەخشین بووە. لە كاتی هێوربوونەوەشدا خاوەنی هەڵوێستو بیركردنەوەو خۆپێگەیاندنی زانستییو رۆشنبیریی ب��ووە ،لە كاتی دژواریشدا ئەو الیەنانەی فەرامۆش نەكردووە، هەر بۆیە لەم بوارەشدا ناونیشانی شاری رۆشنبیرییو پێشكەوتنی بەركەوتووەو ئەمەشیان هەر لە خۆڕا نەبووە ...مێژوو ئەمەی سەلماندووە. ئەوەتا ئێستا كات كاتی پیادەكردنی دیموكراسیكردنە ،لە رێگەی خۆپیشاندانو دایەلۆگو لێكتێگەیشتنەوە ...بە تایبەتی لەناو ماڵی خۆماندا دەبینین چۆن خۆڕسكانە بەب ێ ئەوەی قوتابخانەیەك هەبووبێت فێرمان بكات ،ئەوەتا پرەنسیپەكانی دیموكراسی پەیڕەو دەك��اتو ك��اری پێدەكات ،رەنگە بپرسینو بڵێین چۆن؟ هەنگاوی یەكەم ،پێویستە بە دان ب��ەخ��ۆداگ��رت �نو ل��ە رێ��گ��ەی ن��او حیزبو دامودەزگاكانی ناو دەسەاڵتەوە ناڕەزاییەكان وت����راوه .پ��اش��ان چ���ووە س��ەر الپ���ەڕەی رۆژنامەكانو ()TVیەكانەوە ،ئینجا كەوتە ناو جەماوەرەوە ،كۆبوونەوەو سیمیناری زۆری لێ دروس���ت ب��وو ،ب��اسو خواسی زۆری لێوەكرا ،دی��ارە ئەمانە بە گشتیی هەڵوێستی جیاجیای لێكەوتەوە ،زۆرێك لەمانە هەڵوێستی ئازایانەو دڵسۆزانەی ل ێ دەرك��ەوت ،لەسەر كارە دژوارەك��ان كە پەیوەست ب��وون بە داه��ات��ووی گەلەوە، پێداگریی مەزن كرا ،بەوەی كە دەبێت شەڕی ناوخۆ بوەستێنرێت ،میللەت بە گشتیی
یەكێك ل��ەو خااڵنەی كە هەمیشە دەتانەوێ چاوبەستەی خەڵكی پێبكەن ئەوەیە ،گوایە ئێوە بە دەنگی خەڵك هاتوونو شەرعین ،لە كاتێكدا بەڕێزتان زۆر باشتر لە ئێمە ئاگادارنو دەزانن بە چ حاڵێكەوە بەم هەموو پێشێلكارییەتانەوە، ئەو ( )59كورسییەتان بەدەستهێناوە، ناچمە ناو وردەكارییەكانەوە ،ئەگەرچی بەڵگەی پێشێلكارییو ت��ەزوی��رك��ردن، بە تایبەت لە هەولێرو ده��ۆك ئێجگار زۆرب���وون ،ب��ەاڵم پرسیاری گرنگ لە سەرۆكی پارتی ئەوەیە ،ئەگەر ئەوەندە پشتت بە جەماوەری كوردستان گەرمە، بۆچی ب��ڕی��اری ئ��ەوە ن��ادەی حكومەت هەڵبووەشێتەوە؟ ی��ان خ��ۆت لە ئێمە باشتر دەزانی هەركاتێك وەزارەتی ناوخۆو پێشمەرگە لەژێر دەسەاڵتی حیزبدا نەبێت، ئەو حیزبە تەنیا كەمینەیەكەو هیچی ترو بە خەونیش ناگەنەوە دەس��ەاڵت، كە دەسەاڵتیشتان لە دەست نەما ،باش دەزان��ن كەس نابێتە ب��رای ك��ەس ،ئەو حیزبە ئەوەندە بچووك دەبێتەوە ،كە هەر مەپرسە ،ئەوەندە باسی جەماوەر دەكەی، ئەی رۆژی ( )2/25لە هەولێری پایتەخت، خەڵكی خێر لەخۆ نەدیوی شاری قەاڵو منارە ،ویستیان خۆپیشاندانێكی هێمنانە رێكبخەنو دەنگی نا بە گوێتاندا بچرپێنن، تەنیا بۆ ئ��ەوەی خۆتان بگۆڕن ،بەاڵم بەڕێزت وەك سەرۆكی پارتی لەجیاتی ئ���ەوەی پۆلیس ئ��اگ��ادار بكەنەوە بۆ رێكخستنو پاراستنی گیانی هاواڵتییانی هەولێر ،دەزانی چیتانكرد ،چۆن كون بە كون بەدوای ئەوانەدا دەگەڕان كە گوایە نیازی خۆپیشاندانیان هەیە .ئەوانەی خۆپیشاندان دەك��ەن جەماوەرنین؟ تۆ تەنیا ئەوانەت بەالوە جەماوەرە كە بۆت
بە نێرو مێوە بە رۆشنبیرو پێشمەرگەو سیاسییەوە داوایان بوو ،بە رێپێوان بچنه الی دەس��ەاڵت��داران ،كار گەیشتە ئەوەی پەرلەمانتاران مانگرتنیان ئەنجامدا لەناو تەالری پەرلەماندا!!! میللەت بە یەك دەنگ ه��اواری كرد (شەڕمان ناوێت) رشتنی یەك دڵۆپ خوێن لەنێو خۆماندا ئازارمان دەدات ،بەاڵم بۆ بەرگریی لە خۆمان بەرامبەر دوژمن بێباكین لە خوێنبەخشین ،پاش ئەم داوایەش ئیتر كاتی داواكردنی مافە. ئەوەتا خەڵكی رژاوەت��ە سەر جادەو شەقامەكان ش��ەو و رۆژ ه��اوار دەك��ات مافمان دەوێت ،ئەمانە تایبەت نین تەنیا بە پێكهاتەیەكی جەماوەر ،لە منداڵێكی ساواوە تا تەمەندارێك ،لە رۆشنبیرێكەوە تا بێ سەوادێك ،لە ئیماندارێكەوە تا بێ ئیمانێك، لە پێشمەرگەیەكەوە تا دووكاندارێك ،لە مامۆستایەكەوە تا فەڕاشێك ،لە دكتۆرێكەوە تا نەخۆشێك ...هتد ،دانیشتووانی شارو شارۆچكەكانی گ��رت��ووەت��ەوە ،ن���اوەوەو دەرەوەی واڵتی تەنیوە ،ئەوانەی ناو شاری سلێمانی لە بەردەركی سەرا كۆبوونەتەوە بێ گوێدانە كاتو سروشت. داواكانیان بە قسە بە هۆنراوە بە زۆر شێوازی دی دەڵێنەوەو داوای مافو ئاشتیو یەكسانییو تەباییو ...هتد دەك��ەن، وێڕای شەهیدبوونی (هەشت) رۆڵەی ئەم میللەتەو برینداربوونی (دوو سەد) كەس، كەچی خێزانەكانیان پەنا دەبەنە بەر یاساو لە خودای گەورە دەپاڕێنەوە خوێنی هیچ رۆڵەیەكی ك��ورد ن��ەڕژێ �تو بیر لە تۆڵە ناكەنەوە بە دەستی خۆیان ،جوانیی ئەم هەڵوێستە بەچی دەپێورێت با لێی بگەڕێین بۆ دوایی. بڕوانە ئەم دیمەنە جوانانە ،ئەو خەڵكە بە رەنگە جیاوازەكانیانەوە لە بەردەركی س��ەرا ش��ەو و رۆژ بەسەر دەب��ەن ،كورد وتەنی نێوان بەردەركی سەراو مەڵبەندی
07501522528
ئازادی كاك مستەفا رێكخستنی (ی.ن.ك) دوو بست لە یەكتری دوورن ،هەریەكەیان بە جۆرێك وتارو بۆچوونەكانیان بە خەڵكی رادەگەیەنن، كەچی لەنێوانی ئەو دوو بستەدا كەس بیر لەوە ناكاتەوە هەڵكوتێتە سەر الكەی ترو شەڕو پێكدادان دروست بكەن. ل��ەوەش جوانتر كاتێك هەر یەكەیان دەگەڕێنەوە بۆ ناوماڵو كارو گەڕەكو بازاڕ، كەس نابینرێت بەیەكدا هەڵپڕژێنو گرژییو پێكدادان دروست ببێت ،لەگەڵ ئەوەشدا شوێنێكی گشتیی نەسووتێنراو دووكانێك، فەرمانگەیەك ،بارەگایەكی حیزبی لهالیهن خهڵکهوه تااڵن نەكرا ....هتد. ئەمانە ه��ەم��ووی وێ��ن��ەی ج��وان��ن لە سلێمانی ،ئەی ئەمەش وێنەیەكی جوانی رۆشنبیرییو كوردایەتی نییە؟ لێرەدا پێویستە دەس��ەاڵتو حیزب بە چاوێكی تیژو بیركردنەوەیەكی قووڵەوە سەیری هەموو شتە جوانەكان بكاتو باوەشێكی پڕ لە هیوا وااڵكات لە بەردەم میللەتێكی ئاوەها رەس��ەن��دا ،لە رۆژان��ی سەختو دژواردا بە كااڵو پێتاوەوە بە سەرو ماڵی خۆی لەپێناو داواكانی خۆی بێباكانە خەباتی ك��ردووە ،ئێستاش بەم شێوەیە هەڵوێست دەنوێنێت ،ه��ەر دەس���ەاڵتو حیزبێك خاوەنی ئ��ەم كەرەستە جوانە بێت ،ههرگیز روو لە نشێویی ناكاتو دیارە پێچەوانەكەشی روو لە چ چارەنووسێك دەنێت ،هەموو كەسێك پێویستە پێش ئ���ەوەی خ��ەڵ��ك بناسێت دەب��ێ��ت خۆی
بناسێت ،ئێمەش وەك میللەت پێویستە لەپێشدا خ��ۆم��ان بناسین ،ك��ورد وەك (كەلەپچە) وایە تا پاڵەپەستۆی لەسەر زیاد بكەیت توندتر دەبێت ،پێچەوانەكەی لەگەڵ بكەیت دڵسۆزترو پشتووپەنا قایمتر دەبێت، هەڵوێستی توند بەرامبەر دوژمن گەورەییە، جێبەجێكردنی داواكانی یەكتریش گەورەترە. ئەگەر ناحەزان لە هەوڵی ئ��ەوەدا بن نێوانی سلێمانیو شارەكانی تر بە تایبەتی شاری هەولێری خۆشەویست بشێوێنن ،ئەوا خەونێكی نەزۆكە بەر لەوان دوژمنە سەر سەختەكانی كورد هەوڵی زۆریان دا بۆیان نەكرا ،لە كاتی شەڕی ناوخۆدا ویستیان دابەشمان بكەن بەسەر دوو هەرێمدا بە زەبری چەك خەڵكی سلێمانی لە هەولێر نیشتەج ێ ب��وو ،ه��ەروەه��ا هەولێریش لە سلێمانی تەنیا ئ��ەو كاتانە ب��ەس بوو هەمووالیەكمان زانیمان چەند رێز لە یەكتری دەگرینو خۆشەویستی یەكترین بڕوا ناكەم ئەو ژیانە پڕ لە خۆشەویستییەی كە لە نێواندا هەبووەو دەبێت ،بە چەند قسەیەكو چەند نووسینێكی بێ پێز لەبار بچێت، كورد ناوچەگەرێتی تێپەڕاندووە ،ئێستا لە هەوڵی یەكپارچەیی كوردستان (كوردالندی) دان دوژمنەكان باس لەو هەواڵنە دەكەن، هەڵوێستی سلێمانی خۆی لە هەڵوێستی ك��ورددا دەبینێتەوە بە هیچ شێوەیەك لە هەڵوێستی هەولێرو ناوچەكانی تری كوردستان جیا نابێتەوەو دەسەاڵتیش هەرچییەك بكات هەر شكست دەهێنێت.
شنە پێنجوێنی دەچەمێتەوەو پێت دەڵێت ،ئەزبەنی؟! لێتناشارمەوە كە تۆمان ك���ردەوە بە سەرۆكی هەرێم ،وتمان ئەوە سەدام رووخاو نەما ،وتمان ،ئەوە ئەزبەنی دەیان جارە بڵێ ئەگەر دوو ئیدارەیی بمێنێ ،ئەگەر ش��ەڕی ناوخۆ شوێنەواری نەسڕێتەوە، خۆم بە سەرۆكی هەرێم نازانم ،لەسەر ئەو بنەمایانە دەنگمان دا ،ئەگەرچی لەبیریشمان مابوو كە مێژووی شەڕی ناوخۆ چییە؟ ،ئێستاش بێسەروشوێنانی ئەم ش��ەڕەی لەپێناو خۆتاندا هەڵتان گیرساند ونن ،بەاڵم وتمان با ئەمجارەش ئەو چانسەی بدەینێ ،زەمەن گۆڕاوە ،ئیتر ئەزبەنیش گ��ۆڕاوە ،بەاڵم زۆری نەبرد، حیزبەكەت لە چاوترووكانێكدا ،ئاگری لە شارێك بەرداو بەربوونە گیانی هاواڵتی ،لە چاوترووكانێكدا ،شەهیدێكو ()57بریندار لەسایەی حوكمی بەڕێزتدا روویدا ،ئەزبەنی ئەو بكوژانەت بۆ سزا نەدا؟. راگەیاندنەكەتان جوڵەی سەربازیتان بۆ شاری هەڵمەتو قوربانیی ،شاهیدی زیندوون ،تەنیا ئەوەندە دەپرسم ،ئەگەر لە بارەگاكەتدا یەك كەس بكوژرابایە ،چ ئاگرێكت دادەگیرساندەوە ،كە بە هیچ هێزێك نەكوژابایەوە ،ئەی باشە بۆچی بۆ كوشتنو برینداركردنی منداڵی خەڵك ئیجرائات ناكەی ،كوا یاسا لە كوێ سەروەرە بەڕێز؟ بەرپرسی
لقی چوار بۆ رادەستی دادگا ناكەیتو لە حیزبەكەشت دەری ناكەی ،ئەگەر بڕواو متمانەت بە خەڵك ماوە ،فەرموو بڕیار بدە حكومەتێكی گواستنەوە بۆ ماوەی شەش مانگ رابگەیەنە ،حكومەتێك دوور بێت لە دەستی حیزب ،ئینجا دەردەكەوێت كێ خاوەن جەماوەرەو جەماوەر متمانە بە كێ دەدات. جام كە پڕ بوو لێی دەڕژێ ،ئێوەش زۆر خ��راپ پڕتان ك��رد ،ئەوەتا لە هەر چوار الوە لێی دەڕژێ ،ئیتر چۆن ئارام ببێتەوە ،جەنابی سەرۆكی پارتی؟ سەیرم پێ هات كاتێ وتت دڵنیا بن من لە هەموو كەس زیاتر ئێوەم خۆشدەوێت ،ئێمە زۆر سوپاست دەكەین ،بەاڵم خۆ دەبێت بە كردەوە بیسەلمێنی. ئەوە چ خۆشەویستییەكە ،بەڕێزم؟!، ئەمە چ جۆرە خۆشەویستییەكە ،ئیتر بە سۆزو عاتیفەی رووت هەڵناخەڵەتێین، ئەگەر ئێمەت خ��ۆش��دەوێ یارمەتیمان ب��دە بۆ دەرك��ردن��ی یاسای ب��اش ،ئەمە جوانترین خۆشەویستییە ،لە هەموو فەرهەنگو گوتارەكانی غاندیو ماندێال دێڕێك نادۆزیتەوە بڵێن؛ من لە هەموو كەس زیاتر ئێوەم خۆشدەوێت ،بەاڵم ئەو دوو سەركردەیە بە یاساو بە كردەوە ئیسپاتیان ك��رد ك��ە میللەتی خۆیان چەندە خۆشدەوێ ،مرۆڤایەتیان چەندە
خاوةنى ئيمتياز :كؤمثانياى وشة
بة ِر َيوةبةرى نووسين
serwan_rm@yahoo.com
جوانیی سلێمانی
ساڵو ئەزبەنی!!
كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات
سيروان رةشيد
بەختیار مەال عزەت
هيوا جةمال
07701576906
hiwa.jamal@yahoo.com
ل َيثرسراوى هونةرى شاخةوان ئةنوةر
07701361826
shakhawan.shdn@gmail.com
خۆشدەوێت ،خۆشیان قوربانیی زۆریان لەو پێناوەدا داوە ،ئەها ماندێالت بینی بۆ ئەوەی ئەو خۆشەویستییەی خەڵك بۆ خۆی بپارێزێت ،چۆن كورسیو دەسەاڵتی بە جێهێشت ،كەچی تۆ ( )30ساڵ زیاترە سەرۆكی ئەو حیزبەی )20( ،ساڵە لە كوردستانیش بڕیار بەدەستو سەرۆكو هەموو شتێكی )10( ،ساڵە لە پارتەكەت ب��ێ جێگر ب��ووی �تو ل��ە سەرۆكایەتی هەرێمیشدا ئەوە بۆ دوو ساڵە. ونبوون کۆبۆنێکی خۆراک ونبووه بهناوی (محمد عبدالله حهم ه سعید) ،ههرکهس دۆزییهوه پهیوهندی بکات بهم ژماره مۆبایلهوه (.)07702241002 ونبوون جزدانێكی قاوەیی ونبووە ،كە بڕێك پ��ارەو مۆڵەتێكی شۆفێرییو پێناسێك بە ناوی (هێژا هوشیار)و پێناسێكی تر بە ن��اوی (مستەفا خ��ەی��روڵ�ڵا)ی تێدایە ،تكایە هەر ب��ەڕێ��زێ��ك دۆزی���ی���ەوە پەیوەندیی ب��ك��ات ب���ەم ژم�����ارە م��ۆب��ای��ل��ەوە (.)07701921591
نەورۆزو بههارو ژیانهوه ()3/21ی ه��ەم��وو ساڵێك س��ەرەت��ای رۆژێكی نوێ ،وەرزێكی نوێو ساڵێكی نوێیە، سروشت بە جۆرێك بەرگی سەوزو رەنگاوڕەنگ دادەپۆشێت ،وەك ئەوەی لە باوەشی جوانییو رۆمانسییەتدا لەدایكبووبێت وای��ە ،ژیان پڕ دەبێت لە نەشئەی خۆشەویستی بۆ سروشت بۆ نەورۆز بۆ نیشتمان ،بۆ نەتەوە بۆ هەموو كایە گرنگەكانی ژیان. ن����ەورۆز چ��ەن��د ج��ەژن��ێ��ك��ی ن��ەت��ەوەی��ی رۆژهەاڵتییە ،بەاڵم ناسنامەی تایبەتمەندیی جەژنی نەتەوایەتی دێرینی كوردە لە بۆتەی ئەفسانەیەكی پ��ڕ ل��ە شكۆمەندیدا خۆی دەبینێت. ئەفسانەی نەورۆز مەشخەڵی پڕ لە بەرگریی رۆح��ی نەتەوایەتی ك��ورد ب��ووە ،بە درێژایی مێژووی كورد ،نەورۆز گیانی پڕ لە خۆشەویستی مرۆڤی كوردو نیشتمانەكەی بووە ،وزەیەكی پڕ لە مەعنەویی گەورە بووە بۆ بەرگریی لە مافە سەرەتاییەكانی. لە ()3/21دا ،سەراپا كوردستان دەبێت ب��ە بڵێسەی ئ��اگ��ری ن���ەورۆزو ی��ادی پ��ڕ لە خۆشەویستی ب��ەه��ارو ئ��ازادی �یو بەرگرییو بەردەوامیی ژیان. مێژووی خەباتی رزگاریخوازی كورد پڕە لە نەورۆزی كۆنو نوێ ،پڕە لە ئەفسانەی زیندووی بەرگرییو رووب��ەڕووب��وون��ەوەی چەوسانەوەی نەتەوایەتیو چینایەتی ،پڕە لە تۆماركردنی مێژووی رابردوو سەرهەڵدانی رۆژی نوێ ،ژیانی نوێ ،لە نیشتمانێكی ئ��ازاددا كە پڕ بێت لە دادپەروەریی. مێژووی ئەدەبی كوردیش پڕە لە تێكستی شیعریی پڕ لە تێڕامانی ن��ەورۆز ،بە جۆرێك ئەفسانەی نەورۆز رۆحی نەتەوایەتیو بەرگی رۆمانسییەتو مۆسیقاو شەپۆلی دەنگی ئازادیی لەخۆ گرتووە ،یەكێك لەو شیعرانەی لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەوە بووە بە وێردی سەر زمانی هەموو مرۆڤێكی كورد لە سەراپا كوردستاندا ،ئەویش شیعری ((ئەم رۆژی ساڵی تازەیە نەورۆز هاتەوە))یە ،بەهای قوڵی ئەم شیعرە جگە لەوەی پڕە لە مێژووی ئەفسانەی ن��ەورۆز ،مۆسیقایەكی شیعریی جوانە ،كە ویژدانی كوردو مرۆڤایەتی دەهەژێنێت ،تائێستا هیچ دەقێكی شیعریی تایبەت بە ن��ەورۆز نەیتوانیوە لە ئاستی جوانییو داهێنەرانەی ئەم شیعرە تێپەڕێنێت. هەروەك ئەوەی ئەم شیعرە لەگەڵ نەورۆزو وەرزی نوێو ساڵی نوێ ،هەموو نەورۆزێكی ت��ردا لەدایكبووبێتەوە وای��ە ،با ئەمساڵیش هەموومان پڕ بە گ��ەرووم��ان پێكەوە ئەم سروودە مەزنەی پیرەمێردی نەمر ،بڵێینەوە كە لە گردی مامەیارەكەی شاری سلێمانییەوە وەك بڵێسەی ئاگری نەورۆز گەیشتە سەراپای كوردستانو جیهان. نەورۆز بوو ئاگرێكی وەهای خستە جەرگەوە الوان بە عەشق ئەچوون بە بەرەوپیریی مەرگەوە وا رۆژهەاڵت لە بەندەنی بەرزی واڵتەوە خ��وێ��ن��ی ش��ەه��ی��دە رەن���گ���ی ش��ەف��ەق شەوقەداتەوە تائێستا رووی نەداوە لە تەئریخی میللەتا قەڵغانی گوللە سنگی كچان بێ لە هەڵمەتا «دیارییە بۆئەو نەریتە جوانەی كاك ئازاد چاالكو هاوڕێكانی»
www.rozhnama.net
سةرنووسةر :ئازاد ضاالك
کارگ َي ِریو ريکالمو ئاگاداريى:
07480121144 - 07701203949
info. rozhnama@gimail.com riklam.rozhnama@gimail.com
ناونيشان:
سل َيمانی :زهرگهته .گردی زهرگهته .کؤمپانيای وشه ههول َير :گه ِرهکی زانکؤ .چوار ِريانی حهمرين.
تهنيشت بة ِرَيوهبهرَيتی ژينگه ()07504733642
دابهشکردن:
کؤمپانيای پةيپهر
07708649210 07504483631
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
nawxo.rozhnama@yahoo.com
نووسهرانی بهڕێز ئاگادار دهکهینهوه ،ئهو بابهتانهی ل ه رۆژنام ه جێیان نابێتهوهو شیاوی باڵوکردنهوهن ،ل ه ماڵپهڕی رۆژنام ه ( )www.rozhnama.netباڵویان دهکهینهوه.
رێگرییەكانی بەردەم هاتنە سەر شەقام محەمەد بابەكر * لەدوای ()2/17هوە كوردستان بارودۆخێكی ج��ی��اوازی بەخۆیەوە بینی ،جیاواز لەوەی خەڵكی رژانە سەر شەقامەكانو داوای چاكسازیی ریشەییو دابینكردنی پێداویستییە سەرەتاییەكانی ژیانو مافو ئازادییە گشتییو تایبەتییەكانیان كرد ،هەر لەو رۆژەداو رۆژەك��ان��ی دوات��ر لەم بەروارە ،دڕندەییو رووی دزێوی حیزبە دەسەاڵتدارەكانمان بۆ دەركەوت كە چۆن وەكو گورگی برسیی كەوتنە گیانی رۆڵەكانی ئەم كوردستانە ،ئەو رۆاڵنەی كە بێئاگا بوون لەوەی ئەم حیزبانە سڵ ناكەنەوە لە بەكارهێنانی ه��ەر هۆیەكی سەركوتكارانە بۆ چاوترساندنو خامۆشكردنی دەنگە ناڕازییەكانی كوردستان ،بەاڵم ئەم هەواڵنەی دەسەاڵت بۆ دامركاندنەوەی خۆپیشاندانەكانو ناڕەزایەتییەكان، نەك هیچ ئامانجێكیان نەپێكا بە ئارەزووی دەسەاڵت ،بەڵكو گڕوتینێكی زیاتری بەخشی بە خەڵكیو بووە ه��ۆی هاندانی كۆمەاڵنی خەڵكی كوردستان لە ناوچە جیاوازەكان
بۆ بەشداریكردنو پشتیوانیكردنی خۆپشاندانەكانی خەڵكی سلێمانی، دان��ی��ش��ووان��ی ش��ارەك��ان��ی رانییە، هەڵەبجە ،ك��ەالر ،ق���ەاڵدزە ،چەند شارێكی تر دەنگی خۆیان خستە پاڵ دەنگی خۆپیشاندەرانی سلێمانیو بە ش��ێ��وازی ج��ۆراوج��ۆر دووپاتی رەوای��ەت��ی ئ��ەو داواك��اری��ی��ان��ەی��ان ك�����ردەوەو داوای دەستبەجێی چ��ارەس��ەری��ان ك��رد بۆ كێشەكانی ك��وردس��ت��ان .ئ���ەوەی ل��ە ئێستادا تێبینیی دەكرێت ،گشتگیرنەبوونی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ە ب��ە ج��ۆرێ��ك ناوچەكانی تری ژێر دەسەاڵتی پارتی بگرێتەوەو بەردەوامیی بدات بە هاتنە سەرشەقامی دانیشتووانی شارەكانی تری سەر بە پارێزگای سلێمانی ،ئەم گشتگیر نەبوونەش چەند هۆكارێكی هەیە ،كە هەندێك ل��ەم هۆكارانە ریشەی مێژووییان هەیەو هەندێكی تریشیان پەیوەندییان بە ئاستی خزمەتگوزارییەكانو هەڵسوكەوتی حیزبە دەسەاڵدارەكانەوە هەیە. كوردستان بە گشتیی ،سااڵنێكە
لەژێر ركێفی حیزبە دەسەاڵتدارەكانی ئێستا ،بەتایبەت یەكێتیو پارتیدایە. هەریەكە لەم حیزبانەش بە جۆرێك خ��ۆی��ان خ��زان��دووەت��ە ن��او هەموو الیەنەكانی ژی��ان��ی كۆمەاڵیەتی، ئابووریی ،پەروەردەیی ...،سیاسەتی ئەم حیزبانە سیاسەتی بە حیزبیكردنی كونجو كەلێنی ژیانی خەڵكی بووە، بە شێوەیەك زۆر ئەستەم بووە بتوانی ژیانێكی شەرەفمەندانە بژی، ئەگەر خێزانەكەت ،یاخود یەكێك لە ئەندامەكانی خێزانەكەت سەر بە یەكێك لەم حیزبانە نەبووبێت، چ��ون��ك��ە پ��ش��ت��گ��ی��ری��ی حیزبیی هەمیشە زام��ن��ی بەدەستهێنانی مەبەستەكانو چ��ارەس��ەری ئەو كێشانە بووە ،كە مرۆڤ لە ژیانی رۆژان���ەدا رووب��ەڕووی��ان دەبێتەوە، ب��ۆ ن��م��وون��ە بهشێکی دادگ��اك��ان سەربەخۆیی خۆیان لەدەستداوە، بە هۆی دەستتێوەردانەكانی حیزبو یەكالییكردنەوەی كێشەكان بە الی ئەو كەسانەدا كە خاوەن تەزكییە، یاخود پشتیوانیی یەكێك لە دوو
حیزبەكە بوون. توندوتیژییو بەكارهێنانی چاوترسێنكردنی هاواڵتییان لە الی��ەن حیزبە دەسەاڵتدارەكانەوە ب��ە تایبەتی پ��ارت��ی ،ل��ە ئێستادا زۆر بە ئاشكرا دەبینرێت ،یاخود هەستی پێ دەكرێت ،باڵوكردنەوەی دەزگا سیخوڕییو سەركوتكەرەكان بەناو هاواڵتییانداو پڕچەككردنیان ب��ە مەبەستی هێرشكردنه سەر خۆپیشاندەران ،كاریگەرییان هەبووە ل��ەس��ەر ش��ۆڕش��ی س��ەرت��اس��ەری�یو دەرب��ڕی��ن��ی ن��اڕەزای��ی ب��ەك��ۆم��ەڵ، ب��ەاڵم ئ��ەم كاریگەرییانە كاتینو نموونەی لەو چەشنانەمان زۆرە لە مێژوودا كە نەیان توانیوە خزمەتی رژێمە سەركوتكەرەكان بكەن لە بێدەنگكردنی خەڵكی. ئۆپۆزسیۆنیش كە لە هەرسێ الیەنی (گۆڕان ،یەكگرتوو ،كۆمەڵ) پێكدێت ،بەپێی قورسایی خۆی رێگر ب��وون لە دروستبوونی ئەم رابوونە گشتییە ،هیچكام لە حیزبە ئۆپۆزسیۆنەكان نەبوونەتە دەنگی
منیش چیرۆكی خۆمم هەیە 1991/3/16بەرەو رزگاركردنی كەركوك
ب���ەداخ���ەوە ئ��ەم��ڕۆ راپ��ەڕی��نو دەستكەوتەكانیو فیداكارییەكانی لە الیەن دەسەاڵتدارانو میدیاكانیانەوە وا شرۆڤە دەكرێن ،كە ئەوە تەنیا هەر ئەوان بوون سوارچاكو سینگ ل��ەب��ەردەم فیشەكی دوژم���ن ،شار بەشارو بست بەبستیان لە بەعس پاككردووەتەوەو وانیشان دەدەن ئەوانەی ئەمڕۆ لە ریزی ئەوان نین هیچ ن��ەك��ردەب��وون ،بۆیە ئێستاش لەخەم دەستكەوتەكانی راپەڕین نینو باكیان بە هیچ نییە كە من دڵنیام پێچەوانەكەی راستە ،زۆربەی ئەوانەی لە سەردەمی بەعس ژیاونو ئەمڕۆ لە دەسەاڵتی كوردی ناڕازین ،زۆربەیان ئەوانەن كە لەكاتی خۆیدا كورد وتەنی؛ كوڕی تەنگانەبوونو فیداكاریی زۆریان ن��وان��دووە بۆ گەیشتنی ك��ورد بەم دەستكەوتە نیوە ناچاڵنەی ئەمڕۆو پێیانوایە؛ بەشێكی زۆر لە بەرپرسانی ئەمڕۆ بە پەیژەی خوێنو خەباتی ئەواندا گەیشتوونە كورسی دەسەاڵت، بۆیە لە هیچ هەنگاوێكی خوارهەڵێنراو بێدەنگ نابن. س��اڵ��ی ( )1991م��اڵ��م��ان لە ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی (ح��اج��ی��اوا)ی نزیك (رانیە) بوو ،ئەو كاتە ئەندامی شانە چەكدارەكانی بروسك ب���ووم ،كە (ئەرسەالن حەسەن باغە) بەرپرسمان بوو ،ئێستاش ئەو ( )15كەسەم لە
یادە كە یەكەمجار لە كاتژمێر ()9.30 پێش نیوەڕۆی رۆژی ( )3/5پەالماری دائ��ی��رەی ئەمنی حاجیاوامان دا، لەوانە :بۆ رێزگرتن تەنیا ناوی ()3 كەس دەهێنم ،كە ئێستا بەداخەوە نەماون (محەمەدی برایمی خاتون، كە بە بلۆك دەیكێشا بە دەرگ��ای ئەمنەكەدا ،سەردار عەبدوڵاڵ ئەحمەد، ئەنوەر ئەحمەد مام رەشید) ئەمانەو ( )12كەسەكەی تر كە زۆربەیان خەڵكی گوندی (سوڵتانەدێ) بوونو تائێستا كەس لە هیچ بۆنەیەك باسی نەكردوونو ناویان نەهاتووە ،كە رەنگە هۆكارێكی تری ئەمە ئەوە بێت بەشێك لەوانەی ئەمڕۆ بەرپرسنو دەچنە بەردەم كامێراو باسی راپەڕین دەكەن لە راستیدا بەشداری راپەڕین نەبوونو لە وردەكارییو چیرۆكەكانی بێئاگان، وەك ئەو بەرپرسەی لە 1991/3/5 سەرباز بوو لەسەر سنووری كوهیت، كەچی باسی بەرنامەی راپەڕینو چۆنیەتی سەرهەڵدانی دەك��رد لە یەكێك لە تەلەفزیۆنەكانی دەسەاڵت، كە دڵنیام هەموو خەڵكی رانیە دەزانن باسی ك ێ دەكەم. رۆژی ( )3/16لەگەڵ سەلیم جافی لێپرسراوی شانەی چەكداریی ()50ی بروسك ،بۆ بەشداریكردن لە رزگاركردنی كەركوك گەیشتینە پ���ردێ ،ل��ە پ���رد ێ پ��رس��ی��اری ئەو
شوێنەمان كرد كە پێشمەرگە پێی گەیشتووە ،وتیان :گەیشتوونە بیرە نەوتەكانی ك��ەرك��وك ،ئێمەش زۆر پەرۆشی گەیشتن بە خاڵی پێشەوە بووین سەیارەیەكی جۆری ئەلبی هات ( )7كەسی تری تیابوو كە خەڵكی هەولێر ب��وون ،ئێمەش ( )4كەس سەركەوتینو ئەوان دەچوون بۆ الی هاوڕێكانیان كە پێیان وتبوون لە بیرە نەوتەكانن ،سەیارەكەمان پێشڕەویی دەك����رد ب����ەرەو ك���ەرك���وك ،ئێمە بێئاگابووین ل��ەوەی هێزێكی زۆری دوژمن لە بناری چیای دارەم��ان لە ناوچەی كەلی سێكانیان لەبەردەممان خۆیان مەاڵسداوەو ئەو زانیارییەی پیشتر پێیانداوین هەڵە بووە ،لەپڕ یەكێكمان كە بە پێوە وەستابوو ه���اواری ك��رد بووەستە دوژمنمان لەپێشە ،ئیتر لەو تەختاییەی نزیك چێشتخانەكەی ئێستا لە هەموو الیەكەوە دراینە بەر ئاگری چەكی ج��ۆراوج��ۆری دوژم���ن ،گوللە وەك باران دەباری بەسەرماندا شۆفێرەكەو یەكێكی تر بە ناوی (حسێن حاجی عەلی) لەناو سەیارەكە شەهیدبوون، ئەوانیتر خۆمان فڕێداو دەستمان بە تەقەكردن كرد ،هەر زوو بەشی زۆری برادەرەكانم شەهیدبوون تەنیا منو یەكێكی تر لە هەولێرییەكان مابووین تەقەمان دەك��رد ،نزیكەی
راس��ت��ەق��ی��ن��ەی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران، جیاوازییەكی بەرچاو هەستی پێ ناكرێت لەنێوان هەڵوێستی حیزبە دەسەاڵتدارەكانو ئەوانەی خۆیان بە ئۆپۆزسیۆن دەزانن ،هەردوو الیەنەكە جەخت لەسەر رەوایەتی داواكانی خۆپیشاندەران دەكەنەوە .لەنێوان ئەم هەموو رێگرییانەی دەسەاڵت، ن��زم��ی��ی ئ��اس��ت��ی خ��وێ��ن��دەواری��ی هاواڵتییان ،كەمیی خزمەتگوزاریی ت��ەك��ن��ەل��ۆژی��ا ،ن��ەب��وون��ی ك��ارەب��ا، راگەیاندنەكانی ئۆپۆزسیۆن بە تایبەتی گۆڕان ،جگە لە رووماڵكردنی رووداوەكانی رۆژ ،خۆپارێز بوون لە دابینكردنی ئەو زانیارییانەی كە پێویستن بۆ دروستكرنی پەیوەندیی لەنێوان هاواڵتییان ،گردبوونەوە گشتییەكان وەك���و راگ��ەی��ان��دن��ی شوێنو كاتی ئەنجامدانی چاالكییو كۆبوونەوەكان. ئەوەی لەم رۆژانەدا دەیبینین، بریتییە لە ناڕەزایەتییەكی قووڵ لە ناخی هەموو كوردێكی خاوەن هەڵوێستو خەمخۆری ئەم واڵتە،
بەاڵم ئەم هۆكارانەی سەرەوەو چەند هۆكارێكی تر رێگر ب��وون ل��ەوەی كۆدەنگییەكی گشتیی پەیدا ببێتو هاواڵتییان بە یەك دەنگ بێنە سەر شەقامەكانو داوای گۆڕانكاریی ریشەیی ب��ك��ەن .ئ���ەوەی جێگەی گەشبینیو خۆشحاڵییە ،كاریگەرییو جێدەستی رۆشنبیرانو نووسەرانو رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنییە ل��ەم هەلومەرجەدا بە شێوەیەك توانیویانە شێوازێكی رێكخراوو شارستانییانە بە خۆپیشاندانەكان ببەخشنو هاندەربن لە هاتنەدەنگی چینو توێژەكانی تری كۆمەڵگە ،لەم سەروبەندەشدا ،ئۆپۆزسیۆن پێویستە خۆی یەكالیی بكاتەوەو ببێتە دەنگی راستەقینەی جەماوەر ،بۆ ئەوەی دەنگەكان پەرت نەبنو فشاری زیاتر لەسەر دەس��ەاڵت دروست بكەن بۆ ئەنجامدانی چاكسازیی بنەڕەتی. *خوێندكاری زانكۆی ئەمریكی عێراق -سلێمانی muhammad.babakr@gmail.com
شااڵو مەحمود كاتژمێرو نیوێك شەڕمان كرد ،جگە ل���ەوەی ش��ەڕەك��ە زۆر ق��ورس بوو منیش ئەزموونم نەبوو بەڕیزە تەقەم دەك��ردو فیشەكی خۆم ت��ەواو بوو، شەهید (محەمەد كفرەدۆڵی) ،كە لەتەنیشتم شەهید ببوو فیشەكەكانی ئەویشم تەقاند ،كاتێك فیشەكمان پێنەما بڕیارماندا خۆمان بكەین ب��ە م���ردوو ئ��ەو دووك��ەس��ەم��ان كە مابووین هەموو گیانمان خوێن بوو من (شەش فیشەكم) بەركەوتبوو، ئەویش فیشەك ران��ی شكاندبوو دوای نیو سەعات لە نەمانی دەنگی تەقەی ئێمە سەربازەكانی دوژمن هاتنە ناومانەوە ،یەكەم كەس هاتنە سەر شەهید محەمەد ،من كە لەسەر دەم كەوتبووم چاوم لێبوو ریزێك فیشەكی گڕداریان نا بە الشەكەیەوەو جلەكانی دووكەڵیان لێ هەڵسا ،دواتر هاتنە الی منو چەكەكەی خۆمیان نایە س��ەرس��ەرمو دەستیان نا بە پەالپیتكەكەیداو چركا ،سەربازەكە دوو شەقی بەهێزی لە شانم هەڵدا، بەاڵم من نقەم لەخۆم بڕیو دەنگم نەكرد ،چونكە ئەمە باشترین رێگەبوو لەو كاتەدا ،گوێم لێ بوو سەربازەكە بە عەرەبی بە ئەفسەرەكەی وت؛ گەورەم مردووە ئەویش وتی؛ كەوایە هەقت نەبێت ئەو كەسەی تریش كە تەقەی دەك��رد پیشتر نەیان زانی، بەاڵم گوێم لە ه��اواری كەسێكی تر بوو گوللەبارانیان كرد ،سەربازەكان زۆر نەمانەوە ،چونكە لەو كاتەدا ئۆتۆمبێلێكی ت��ر ل��ە (پ���ردێ)وە بەرەو الی ئێمە هات ،گوێم لێ بوو ئەفسەرەكەیان هاواری كرد؛ (یرجح جەماعە جای سیارە) بە پەلە ئێمەیان جیهێشتو دوور ب��ەدوور دەستیان كرد بە تەقەكردن ،ئیتر نەهاتنەوە س��ەرم��ان ،ئ��ەگ��ەر زۆر بمانایەوە دەیانزانی زیندووین بەمجۆرە تا شەو ماینەوە شەو ویستمان دووركەوینەوە، بەاڵم ئەو قاچی شكابوو نەیدەتوانی بڕوا منیش هێزم لێ بڕابوو نەمدەتوانی
هەڵیگرم دوای ئەوەی ( )20مەترێك دوورمخستەوە داوای كرد من بڕۆم، بەڵكو دەربازببمو كارێك بكەم خەڵكی تر دەربازی بكەن ،ئەو شەوە توانیم پەنجا مەترێك دووربكەومەوەو چوومە ن��او خانوویەكی ی��ەك ژووری���ی كە تائێستاش ماوە تا شەوی دواتر لەوێ بووم دوات��ر لەوێوە نــــزیـــكـــەی ()100م دووركەوتمەوەو چوومە ناو كۆنە رەبیەیەكی دوژمن تا ئێوارهی دواتر لەوێدا خۆم شاردەوە ،كاتێک دنیا تاریك بووەوە هاتمە دەرەوەو زیاتر لە ( )150مەتر بە الی راستدا رۆیشتمو چوومە ناو خانوویەكی دوو ژووریی كە پێشی خانووەكە بە چینكۆ كرابوو بە كەپرو ژوورێكیان قەنەفەو ژوورێكیان بەتاڵ بوو تینوێتیو برسییەتی زۆری بۆ هێنابووم ،ش��ەو ب��ەری بەیان دەنگی تەقە لە دوورەوە دەبیسترا كات ێ دنیا رووناك بوو هەندێك تاڵە گیام بینی ك��ە ل��ە درزی قوژبنی ژوورەكە روابوون هەڵم كەندن بیان خۆم ،بەاڵم نەمتوانی چونكە فیشەك بەردەمم كەوتبوو ددانەكانی پێشەوەم شكابوو زۆرم تینوو ب��وو بێپەردە دەیڵێم؛ قتوویەك كەوتبوو كەمێك میزم دەهات كردمە ناویو وەستام گەرمییەكەی نەمێنیت تابیخۆمەوە لەو كاتە ب��اران ب��اری خێرا رشتمو خستمە بەر چۆڕاوگەی بارانەكە كە بە چینكۆكاندا دەهاتە خوارەوە ،چەند جارێك پڕم ك��ردو خ��واردم��ەوە لە ژوورەكەدا پارچەیەك ئاوێنەی شكاوم دەستكەوت كات ێ سەیری خۆمم كرد بە جۆرێك دەموچاوم خوێنو برینی پێوە بوو كە لە خۆم ترسام. دوای س�� ێ ش����ەوو س�� ێ رۆژ كاتژمێر دەوروب��ەری ()10ی بەیانی بوو دەنگی تەقەو غەڵبەغەڵبی زۆر لە دەوروبەرم دەبیسترا ،بۆیە بڕیارم دا بچمە دەرەوە بۆ ئەوەی بە مان، یان نەمان ئەم بارودۆخە كۆتایی پێ بێت ،كە ل��ەدەرەوە خەڵكم بینی بە جلی كوردییەوە لەخۆشیاندا قسەم
پێ نەكرا ،تەنیا دەستی چەپم كە دەمتوانی بیجووڵێنم ،بەرزكردەوەو هاوارم كرد؛ (ئا ه ه ه ه ه) چەند كەسێكیان لوولەی چەكیان تێكردمو بەرەو رووم هاتن دواتر هەڵیان گرتمو بردیانم بۆ الی هێزەكەو لەوێوە ناردیانم بۆ نەخۆشخانەی پردێو لەوێشەوە بۆ نەخۆشخانەی فریاكەوتنی هەولێر. رۆژی یەكەم سەلیم ج��اف ،بە برینداری دەرچووبوو رۆژی ()3/18 واتە دوو رۆژ دواتر لەگەڵ س ێ كەسی تر هاتبوون بۆ دەربازكردنی تەرمی ئێمە ،پێیانواببوو هەموومان مردووین، بەاڵم زۆر بەداخەوە هێشتا زۆریان دەمێنێت بۆ الی ئێمە دەكەونە بەر تۆپێكی دوژمنو سەلیم جافو كەمال حاجی عەلی ،برای ئەو حسێنەی دوو رۆژ پێشتر شەهید بووبوو شەهید دەبنو دووانەكەی تریش الشەی ئەوان دەبەنەوە بۆ حاجیاوا. دوای ئازادبوونی ئەو سنوورە باوكمو خزمەكانم چووبوونە شوێنی ش��ەڕەك��ەو مەیتخانەی هەولێرو الشەی منیان نەدۆزیبووەوە ،دواجار چووبوونە نەخۆشخانەی پردێو پێیان وتبوون؛ كە من بریندارمو لە هەولێرم، هەرچەندە بڕوایان نەكردبوو بەوەی من مابم ،ب��ەاڵم هاتبوون بۆ ئەوێ باوكم لەناو بریندارەكان دەگەڕا لە من تێپەڕیو منی نەناسی ،كات ێ بانگم كرد باوكە ئ��اوڕی دای��ەوەو باوەشی پیاكردم ،كات ێ گوێم لە هەواڵی ئازادبوونی كەركوك بوو زۆر خەمم خ��وارد ،بە جۆرێك گریام ،چونكە ئاواتم بوو كەركوك بە ئازادیی ببینم، ( )3رۆژ پێش كۆڕەو لە نەخۆشخانە دەرك������رام ،ئ���ەو گ����ۆڕەی ب��ۆ من هەڵكەنرابوو كەسێكی تریان تێكرد. م���اوە بڵێم؛ س��اڵ��ی راب����ردوو بەتەمابووم ئەم بابەتە بنووسم ،بەاڵم پار لەم یادەدا بە هۆی جیاوازیی بیرو ب��اوەڕم��ەوە لەالیەن دەسەاڵتدارانی كوردستانەوە دەستگیر كرابوومو لە بەندیخانە بووم.
ذمارة ( )626سيَشةممة 2011/3/22
www.rozhnama.net عەدنان عوسمان
وەرزی سەركەوتن دوای پەسەندكردنی بڕیاری ژمارە دوو لەالیەن پەرلەمانی كوردستانەوە ،ئیتر پێمان نایە قۆناغێكی نوێوە لە چنینەوەی دەستكەوتەكانی راپەڕینی شوباتی سلێمانیو شارەكانی تری كوردستان. ئێستا ئیتر لە دوو بڕیاری پەرلەمانیدا ،زۆرینەی داخوازییە هەنووكەییو بنەڕەتییەكان كران بە بڕیارێكی نیشتمانیی ئەوتۆ كە خۆالدان لە بەجێگەیاندنی ،ریسكێكی گەورە دەبێت لەهەر الیەنێكەوە بێت. ئامانجە سەرەكییەكانی ئەم راپەڕینە لە قۆناغی بەدیهاتندان ،بۆیە دەبێت بە وریاییەوە بنواڕینە پێداویستییەكانی ئەم قۆناغەو مامەڵەی لەگەڵ بكەین .وەك دەبینین سەرجەم هێزە سیاسییەكان لە پێشبڕكێی سەلماندنی داخوازییە گرنگو مێژووییەكانی خۆپیشاندەرانن ،كە ئەمەش جۆرێكە لە دابڕان لەگەڵ قۆناغی پێش خۆی كە تەنیا مانگێك لەنێوانیاندا هەیە. ئەم سەركەوتنە گەورەیە ،مانای ساردبوونەوەو شەقام چۆڵكردن نییە ،بە پێچەوانەوە پێموایە ،ئێستا لە جاران زیاتر پێویستمان بە فشاری شەقامو میللەت هەیە بۆ هەوڵی جێبەجێكردنی داخوازییەكان .گرنگە هەوڵ بدرێت كە ئاستی خۆپیشاندانەكان ئەگەر رۆژانە نەبێت ،ئەوا النیكەم هەفتەی جارێك لە ناوەڕاستی سەرجەم شارەكانی هەرێم ،بەتایبەت هەولێر بەرپابكرێتو تا كۆتاییهێنان بەم قۆناغە هەموومان لە ئامادەباشیدا بین .خاوبوونەوە مەترسییەكی گەورەیەو لە ناوەڕاستی رێگەدا ئەگەری لەباربردنی دەستكەوتەكان لە ئارادایە. پەڕینەوەی خۆپیشاندانەكان بۆ ناوچەكانی بن دەسەاڵتی پارتی ،هەنگاوێكی گەورە دەبێت لە پرۆسەی بە نیشتمانیكردنی ئەم راپەڕینە .هەرچەند هیچ گومانێك لە گشتگیرییو نیشتمانیی داخوازییەكان نییەو هەموومان ئاگاداری ئەوەین كە سەرجەم خەڵكی كوردستان بەچاوی هیواو هاوچارەنووسییەوە تەماشای خۆپیشاندانە رۆژانە مێژووییەكەی سلێمانیو شارەكانی تر دەكەن. دەبێت بیر لە بەشدارییەكی چاالكانەترو بەرپرسیارێتیی مێژوویی بكەینەوە بە ئاراستەی بەجێهێنانی خاڵ بەخاڵی ئەو داخوازییانە .گۆڕین ،دەستی پێكردو ئێستا قۆناغی سەپاندنو كاركردنە بۆ بەجێهێنانیان .لەم قۆناغەدا ،جگە لە بەشدارییەكی چاالكانەو بە وریاییو سەقامگیریی سیاسییو مەبدەئییەوە ،هیچ هەنگاوێكی تر نابێتە زامنی بەجێهێنانی داخوازیی راپەڕینی شوبات. لەم وتارە كورتەدا ،جگە لە جەختكردنەوە لە ناوەڕۆكی دوا وتارم لە رۆژنامەی هاواڵتی: .http://83.169.12.202/K_Direje.aspx?Jimare=1411&Besh=Witar&Cor=2 بەكورتی لەم چەند خاڵەدا بیروڕاكانی خۆم دەخەمەڕوو: .1پێكهێنانی ئەنجومەنێكی تەئسیسی بۆ ئەم قۆناغەی هەرێم ،زۆر گرنگە ،ئەو ئەنجومەنە دەتوانێت داخوازییەكانی هەموو الیەك لە چوارچێوەی دامەزراوەیی حكومیدا داڕێژێتەوەو ئەو تەوافوقە نیشتمانییەی پێویستە فەراهەم بكرێت ،دەستەبەر دەكاتو هەروەها ویستی گۆڕان لە موزایەدەی سیاسییو مەكرەمەو خێروبێری ئەم سەركردەو ئەو حیزب دەباتە ئاستی پرۆژەیەكی نەتەوەیی راستەقینە لە پێناو چاكسازیدا. .2هەڵوەشاندنەوەی ئەم كابینەیەی ئێستاو پێكهێنانی كابینەیەكی ئینتیقالی كە ئەركەكانی لە راییكردنی ئیشوكارەكانو زەمینەسازیی بۆ جێبەجێكردنی داواكارییەكان ،بەتایبەت ئەوەی لە بڕیاری ژمارە دوودا هاتووەو باقی داواكارییە بناغەییەكان. حكومەتی ئینتیقالی ،ئەركەكانی رۆشنە كە كار بۆ رەخساندنی كەشوهەوایەكی دیموكراسییانە دەكات بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پێشوەختی پەرلەمان. .3پەرلەمانیش لەم قۆناغەدا ،ئەركەكانی نائاسایی دەبنو شانبەشانی ئەو ئەنجومەنو حكومەتە ،كارئاسانیی بۆ هەڵبژاردنی پێشوەختو چاودێریكردنی جێبەجێكردنی داواكارییەكان دەكات ،بۆیە كارێكی مەنتیقیو دامەزراوەیی دەبێت گەر لەم قۆناغە ئینتیقالییەدا ،سەرۆكایەتیی پەرلەمان بدرێتە ئۆپۆزسیۆن بۆ چاودێریكردنو بەجێگەیاندنی ئەركەكانی ئەم قۆناغە. .4بەشداریی چاالكانەی ئۆپۆزسیۆن لە ئۆرگانەكانی بڕیاردان بۆ ئەم قۆناغە ئینتیقالییە ،گرەنتی جێبەجیكردنو بەدیهێنانو رێگە نەدان لە خۆدزینەوەو سازشو ساتو سەوداو هەوڵی بەالڕێدابردنی دروشمە عادیالنەكانی شەقام دەبێت .چەندە بۆ ئۆپۆزسیۆن سەربەرزیی بوو ،بەشداریی حكومەتە حیزبییەكەی جاران نەكات ،لە ئێستادا ئەوەندە جێی شانازییە ،ئۆپۆزسیۆن پاسەوانی بەجێهێنانی داخوازییەكانو بەفیڕۆ نەدانی خوێنو ماندووبوونی الوانی نیشتمان بێتو تەنیا بە رۆڵی فشارو چاودێریی نەوەستێت .ئەگەر ئۆپۆزسیۆن بە پێویستی نەزانێت ،لەم ساتەوەختەدا بەشداریی ئەو حكومەتە ئینتیقالییە بكات ،ئەوا باشترین رێگا بۆ ئەوانەی سەرەوە ،وەرگرتنی سەرۆكایەتیی پەرلەمانەو لەو رێگەیهوە دەتوانێت بەشداریی جدیی لە پرۆسەكەدا بكات بە باشترین شێواز.
AM KL RE