Rozhnama

‫چاودێریی دارایی هەولێر؛ "تەحەدا"ی په‌رلەمان دەكات‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ب��ڕی��اردەری لیژنەی‬ ‫دەستپاكیی (نەزاهە) پەرلەمان‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ :‬لە سەردانێكماندا بۆ‬ ‫دیوانی چاودێریی دارای��ی‪ ،‬پێیان‬

‫راگەیاندین؛ نەك راپۆرت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫یەك كاغەزیشتان نادەینێ‌‪.‬‬ ‫سەروەر عەبدولڕحمان‪ ،‬ئەوەیشی‬ ‫بە "رۆژن��ام��ە" راگەیاند‪" :‬ئەگەر‬

‫ئه‌گه‌ره‌کانی دوای‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‬ ‫حکومه‌ت‪...‬‬ ‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ژمارە (‪ )630‬سێشەممە ‪2011/4/19‬‬

‫‪6‬‬

‫بمانەوێت حكومەت شەفاف بێت‌و‬ ‫گەندەڵیی كەمبێتەوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫دیوانێكی چاودێریی دارایی كارامان‬ ‫ه��ەب��ێ��ت"‪ .‬وتیشی‪" :‬پێویستە‬

‫سەرۆكی ئێستای دیوانی چاودێریی‬ ‫دارایی بگۆڕدرێت"‪.‬‬ ‫راپۆرتێك؛ لە الپەڕەی (‪)12‬دا‪،‬‬ ‫دەخوێننەوە‪...‬‬

‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رد ‌ه‬ ‫خوێندکارانی ئاماده‌یی‬ ‫ده‌رناچێنێت‬ ‫نرخ (‪ )750‬دینار‬

‫‪20‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫رێبه‌رێکی خۆپیشانده‌ران‪ :‬خه‌ڵکی سلێمانی؛ بڕیارەكەی لیژنەی ئەمنیی قبووڵ ناكات‬

‫ئه‌مڕۆ؛ خۆپیشاندانێکی "گه‌وره‌" به‌ڕێوه‌ده‌چێت‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ب��ارودۆخ��ی سیاسیی‬ ‫هەرێم بەهۆی پەرچەكردارەكانی‬ ‫دەس��ەاڵت��ەوە‪ ،‬تووشی ئاڵۆزیی‌و‬ ‫پشێویی زیاتر دەبێته‌وه‌و ئه‌مڕۆیش‬ ‫سلێمانی سه‌رباری قه‌ده‌غه‌کردنی‬ ‫خۆپیشاندان ل �ه‌الی �ه‌ن لیژنه‌ی‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌‪ ،‬خۆپیشاندانێکی گه‌ور‌ه‬ ‫به‌خۆ‌و‌ه ده‌بینێت‪.‬‬ ‫سەعات (‪)1‬ی پاشنیوەڕۆی دوێنێ‌و‬ ‫بۆ یەكەمینجار لەناوشاری هەولێر‪،‬‬ ‫بەسەدان هاواڵتی دژ بە گەندەڵیی‌و‬ ‫خۆپیشاندانیان‬ ‫ناعەدالەتیی‬ ‫دەستپێكرد‪ ،‬ب��ەاڵم لەماوەیەكی‬ ‫كورتداو لەالیەن هێزێكی زۆرەوە‪،‬‬ ‫بەجلی مەدەنییەوە رووب��ەڕووی‬ ‫خۆپیشاندەران بوونەوەو بە دارو‬ ‫دەمانچەی كارەبایی‪ ،‬بە توندترین‬ ‫شێوە دەستیان بەسەركوتكردنی‬ ‫خ��ەڵ��ك��ە ن��اڕازی��ی��ەك��ە ك���رد و‬ ‫كۆتاییان بەخۆپیشاندانەكە هێناو‬ ‫دەی��ان كەس لە خۆپیشاندەران‬ ‫رۆژنامەنووسان دەستگیركران‌و‬ ‫ژم��ارەی��ەك��ی دی��ك��ەش لێیاندرا‪،‬‬ ‫س �ه‌رب��اری ت�ه‌ق�ه‌ک��ردن ل��ە پێنج‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ت���اری "گ������ۆڕان"و‬ ‫پەرلەمانتارێكی‬ ‫بریندارکردنی‬ ‫دیكەی "گۆڕان"‪.‬‬ ‫ك���اروان س��اڵ��ح‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫"گ������ۆڕان" رای��گ��ەی��ان��د‪" :‬ئ��ەو‬ ‫هێزەی هەڵیانكووتاوەتە سەر‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی ه��ەول��ێ��ر‪،‬‬

‫هێزه‌ ئه‌منییه‌کان؛ به‌ گولله‌ باڵوه‌ به‌ خۆپیشانده‌ران ده‌که‌ن ‌‬ ‫ك��ەس ن��ازان��ێ��ت ك��ێ��ن‪ ،‬چونكە‬ ‫بە جلی مەدەنییەوە پەالماری‬ ‫خۆپیشاندەرانیان داوە"‪ .‬ئاماژەی‬ ‫بەوەشدا؛ بەپێی ئەو زانیارییانەی‬ ‫دەست كەوتوون‪ )22( ،‬كەس لە‬ ‫خۆپیشاندانەكە بە سەختیی‌و بە‬

‫چەكی كارەبایی‌و چەقۆ‌و كوتەوەكە‬ ‫پ��ەالم��اری��ان دراوەو ب��ۆ ه��ەر‬ ‫خۆپیشاندەرێكیش‪ ،‬دەیان كەسیان‬ ‫داناوە‌و چەند خۆپیشاندەرێكیش‬ ‫رفێنراون‌و هەندێكیان تائێستا‬ ‫بێسەروشوێنن"‪.‬‬

‫چاودێرێكی سیاسیی؛ لەبارەی‬ ‫دۆخ���ی دوو رۆژی راب����ردووی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬بە "رۆژن��ام��ە"ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪ :‬ئ��ەو ب��ارودۆخ��ەی لە‬ ‫دوو رۆژی رابردوودا دروستبووە‪،‬‬ ‫دەسەاڵت خولقاندوویەتی‌و به‌مه‌ش‬

‫گفتوگۆی نێوان ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەسەاڵتی زۆر دوورخستەوەو دوور‬ ‫نییە ئۆپۆزسیۆن بایكۆتی گفتوگۆ‬ ‫بكات لەگەڵ دەسەاڵتدا"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کی دیکه‌وه‌‪ ،‬رێبین هەردی‪،‬‬ ‫رۆشنبیری ن��اس��را‌و و یەكێك‬

‫خەڵكی سلێمانیدا پیادەبكەن‪،‬‬ ‫كە پێمان وانییە سیاسەتێكی‬ ‫سەركەوتووبێت‌و ئ��ەو بڕیارەی‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬قەیرانەكە گەورەتر‬ ‫دەك�����ات‪ .‬وت��ی��ش��ی‪ :‬پێویستە‬ ‫دەس���ەاڵت���داران ل���ەوە تێبگەن‬ ‫ك��ە خەڵكی ئ��ەم ش��ارە زەب��رو‬ ‫زەن��گ��ی��ان لەهیچ دەس��ەاڵت��ێ��ك‬ ‫قبووڵنەكردووە‪ ،‬بۆیە پێموایە‬ ‫ئەمڕۆ رۆژێكی توندوتیژ دەبێت‬ ‫لەژیانی خەڵكی شاری سلێمانیدا‪،‬‬ ‫چونكە ئێمەی خۆپیشاندەر‬ ‫ب��ڕی��ارم��ان��داوە ب��ەردەوام��دەب��ی�ن‌و‬ ‫لەگەڵ خوێندكارانی زانكۆشدا‪،‬‬ ‫دەچین ‌ه بەردەم دادگا‌و دواتریش‬ ‫دەچ��ی��ن��ەوە ب��ەردەم��ی "س��ەرای‬ ‫ئازادیی"‪.‬‬ ‫بەگوێرەی ئەو زانیارییانەیشی لە‬ ‫ێ الیەنەكەی‬ ‫لیژنەی هەماهەنگی س ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەوە دەست "رۆژنامە"‬ ‫كەوتوون‪ ،‬بەاڵم هیچ الیەنێكیان‬ ‫نەیانویست بە رەسمیی بەناویانەوە‬ ‫باڵوبكرێتەوە‪ ،‬ئەمڕۆ یان سبەینێ‪‌،‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌ الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن هەڵوێستی‬ ‫خۆیان لەسەر دواپێشهاتەكانی‬ ‫لە رێبه‌رانی خۆپیشاندانەكەی هەرێم رادەگەیەنن‌و چاوه‌ڕوانیش‬ ‫ئەمڕۆی سلێمانی‪ ،‬نیگەرانیی خۆی ده‌کرێت گفتوگۆكانیان لەگەڵ‬ ‫لە بڕیارەكەی دوێنێی لیژنەی دەسەاڵتدا رابگرن"‪.‬‬ ‫ئەمنیی ئەو شارە نیشاندەدات‌و‬ ‫لە الپه‌ڕ‌ه (‪)2‬دا‬ ‫دەڵێت‪ :‬بەم بڕیارە‪ ،‬دەیانەوێت‬ ‫دوو راپۆرت ده‌خوێننه‌وە‪.‬‬ ‫لەمەودوا سیاسەتی هەولێر لەگەڵ‬

‫دەسەاڵتدارانی هەرێم؛ (‪ )60‬ترلیۆنیان وەرگرتووه‌ بڕینی بودجەی "گۆڕان"؛ كاردانەوەی "كۆمەڵ‌و یەكگرتوو"ی لێدەكەوێتەوە‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەهەشت ساڵی رابردوودا‬ ‫(‪ ،)2011 - 2004‬بەرپرسانی‬ ‫"پ��ارت �ی‌و یەكێتی"‪ ،‬وەك بەشە‬ ‫بودجەی هەرێم‪ ،‬زیاتر لە (‪)60‬‬ ‫ترلیۆن دی��ن��اری��ان لەحكومەتی‬ ‫ن��اوەن��دی وەرگ��رت��ووە‪ ،‬جگە لە‬ ‫داهاتی ناوخۆیی كە پێكهاتووە لە‬ ‫باج‌و دەرامەتی گومرگ‌و بودجەی‬ ‫تەواوكاریی‌و بودجەی پەرەپێدانی‬ ‫پارێزگاكان‌و هەرێمەكان‪ ،‬كە لە‬ ‫بەغداوە هاتووەتە هەرێم‪.‬‬ ‫ئ��اب��ووری��ن��اس��ان‌و ت��وێ��ژەرەوان��ی‬ ‫بواری دارای �ی‌و ئابووریی‪ ،‬رەخنە‬ ‫لەدەسەاڵتدارانی هەرێم دەگرن؛ كە‬ ‫بودجەی هەرێمیان بەهەدەرداوەو‬ ‫ن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫زانستی‌و بەپالن‌و بۆ بەرژەوەندیی‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬س��وود ل��ەو بودجە‬ ‫زەبەالحە وەربگرن‪.‬‬ ‫محەمەد كەریم‪ ،‬سەرۆكی مونتەدای‬ ‫ئابووریی كوردستان‪ ،‬لەلێدوانێكیدا‬ ‫بۆ "رۆژنامە"‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫فەلسەفەی ب��ودج��ەی سیستمی‬

‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ف��ەل��س��ەف��ەی��ەك��ی‬ ‫"مەسرەفگەرایی بێ دیسپلین‌و‬ ‫یاسایە"‌و روونیشیكردەوە‪" :‬لەگەڵ‬ ‫هەموو گەورەبوونێكی بودجەكەدا‪،‬‬ ‫قەبارەی گەندەڵیی گەورەتر بووە‌و‬ ‫وەبەرهێنیش ب��وون��ی ئ��ەوت��ۆی‬ ‫ن��ەب��ووە‪ ،‬ئ��ەو ئ��ەو ئاراستەیەی‬ ‫حوكمڕانیش كە لەكوردستاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬تائێستا بەدرێژایی تەمەنی‬

‫ب��ودج��ەی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬نزیكەی‬ ‫(‪)%70‬ی بوجەی بەهەدەرداوە"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژە بەوشدەكات‪ :‬هێڵی‬ ‫هەژاریی لەكوردستاندا‪ ،‬لەسەرووی‬ ‫(‪)%20‬ەوەی�����ە‌و ئ��ەگ��ەر بێكاریی‬ ‫رووپۆشیش حساب بكرێت‪ ،‬زۆر لەو‬ ‫رێژەی بێكارییە تێپەڕدەبێت‪.‬‬ ‫وردەكاریی‬ ‫لە الپەڕە (‪)9‬دا‪ ،‬دەخوێننەوە‪..‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬بڕینی بودجەی "گۆڕان"‬ ‫لە الی��ەن حكومەتی هەرێمەوە‪،‬‬ ‫ناڕەزایی سیاسیی لێدەكەوێتەوەو‬ ‫وتەبێژی یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫پێیوایە؛ خزمەتی هێوركردنەوەی‬ ‫رەوشی ئەمڕۆی كوردستان ناكات‌و‬ ‫ئەندامێكی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ی ئیسالمیش‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫هەڵوێست وەردەگرین‪.‬‬

‫سەرۆكی لیژنەی ناوخۆ‪ :‬فراكسیۆنی كوردستانیی؛ دەنگ بە وەزیری ناوخۆ دەداتەوە‬ ‫ئ����اوارە ح��ەم��ی��د ‪ -‬رۆژن��ام��ە‪:‬‬ ‫چاوەڕواندەكرێت ئەمڕۆ وەزیری‬ ‫ن��اوخ��ۆ ب��ۆ پ��رس��ی��ارل��ێ��ك��ردن‬ ‫بانگێشتی پەرلەمان بكرێت‌و‬ ‫س���ەرۆك���ی ل��ی��ژن��ەی ن��اوخ��ۆی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬فراكسیۆنی كوردستانیی‪،‬‬ ‫متمانەی پێدەداتەوە‪.‬‬ ‫ئیسماعیل مەحمود‪ ،‬ئەوەشی‬

‫ب���ە "رۆژن����ام����ە" راگ��ەی��ان��د؛‬ ‫لەكاتی دانیشتنی پەرلەماندا‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی پ���ەی���ڕەوی ن��اوخ��ۆ‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن داوای‬ ‫لێسەندنەوەی متمانە لە وەزیری‬ ‫ناوخۆ بكات‌و دوو ئەندامیش‬ ‫پشتیوانیی ل��ێ��ب��ك��ەن‪ ،‬ئ��ەوا‬ ‫دەخرێتە دەنگدانەوە‌و ئەوكاتە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئامادەبێت‌ یان‬

‫ئ��ام��ادە ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬فراكسیۆنی‬ ‫كوردستانیی دەنگی پێدەداتەوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪" :‬مەرج نییە فراكسیۆنی‬ ‫كوردستانیی بێدەنگ بێت لە‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر كەمتەرخەمییەكان‬ ‫كە لە وەزارەت��دا ك��راون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە مەسەلەی متمانەدانەوەدا‪،‬‬ ‫بێگومان فراكسیۆنی كوردستانیی‬ ‫متمانەی پێ دەبەخشنەوە"‪.‬‬

‫ئەمڕۆ ل ‌ه سلێمانی‪ ،‬خۆپیشاندەران دەچنە بەردەم دادگا‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ك��وردە جەمال‪ :‬بڕیارە‬ ‫ئ��ەم��ڕۆ خ��ۆێ��ن��دك��اران��ی زان��ك��ۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بە بەشداریی چه‌ندین‬ ‫چین‌و توێژی دیكە‪ ،‬بچنە بەردەم‬ ‫"خانەی داد"ی سلێمانی‪.‬‬ ‫ئەندامێكی گ��رووپ��ی زان��ك��ۆ‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكدا بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪:‬‬ ‫"دەسەاڵتی دادوەریی لە چەند ساڵی‬

‫دوای ئەوەی سەرۆكایەتیی هەرێمی‬ ‫كوردستان لە روونكردنەوەیەكدا‪،‬‬ ‫ب�ڵ�اوی���ك���ردەوە‪ :‬ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫"ج��ەم��اع��ی��ی" ب��ودج��ەی گ���ۆڕان‬ ‫ب���ڕدراوە‪ ،‬یەكگرتوی ئیسالمیی‌و‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی هەڵوێستی‬ ‫خۆیان رادەگەیەنن‪.‬‬ ‫س��ەاڵح��ەدی��ن ب��اب��ەك��ر‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكگرتوو‪،‬‬

‫راب���ردوودا‪ ،‬بووەتە پاشكۆیەكی‬ ‫دەسەاڵتەكانی دیكەو نەیتوانیوە‬ ‫پارێزەری كەرامەت‌و ماڵ‌و ژیانی‬ ‫خەڵكی كوردستان بێت‪ ،‬ئێمە داوای‬ ‫لێدەكەین پێویستە ئیتر سەربەخۆ‬ ‫ك��ارب��ك��ەن‌و چ��اودێ��رب��ن ب��ەس��ەر‬ ‫دەسەاڵتەكانی ترەوە‪ ،‬هەروەها رێ‌‬ ‫لەو یاساشكێنیانە بگرن كە هەیەو‬

‫سەروەریی بۆ یاسا بگەڕێننەوە"‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەی گ��رووپ��ەك��ە‪ ،‬كە‬ ‫نەیویست ناوی بهێنرێت‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ەوەش دەك���ات؛ خۆپیشاندان‌و‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوە ل��ەب��ەردەم "خانەی‬ ‫داد"دا‪ ،‬پەیامێكە بۆ دەسەاڵتی‬ ‫دادوەریی لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی چیتر نەبنە بەشێك‬

‫لەو سیستمە "گەندەڵە"ی هەیەو‬ ‫ئەركی خۆیان جێبەجێبكەن لە‬ ‫پاراستنی ژیان‌و كەرامەتی خەڵك‌؛‬ ‫بە جێبەجێكردنی یاسا بەسەر‬ ‫هەموواندا‪.‬‬ ‫دوێن ‌ێ گرووپی زانكۆ لە بانگەوازێكدا‬ ‫سەرجەم چین‌و توێژە جیاجیاكانی‬ ‫خەڵكی ش��اری سلێمانی ئاگادار‬

‫لە ب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬ئاشتی عەزیز‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫"گۆڕان" بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪:‬‬ ‫ل��ە ك��ات��ی بانگهێشتكردنی‬ ‫وەزی���ری ن��اوخ��ۆدا‪ ،‬سەرجەمی‬ ‫ئەو پێشێلكارییانە رووب��ەڕووی‬ ‫وەزی��ری ناوخۆ دەكەینەوە‪ ،‬كە‬ ‫لەرۆژی (‪)17‬ی شوباتەوە تاكو‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬بەردەوامن‪.‬‬ ‫ك����ردەوە ل��ە خۆپیشاندانەكەو‬ ‫تێیدا هاتووە "هەركەسێك بڕوای‬ ‫بە س��ەروەری��ی یاسا‪ ،‬دەوڵەتی‬ ‫قانوون‪ ،‬پاشكۆنەبوونی دادگاكان‌و‬ ‫جێبەجێكردنی یاساكان لەناو ماڵی‬ ‫یاسادا هەیە‪ ،‬لەگەڵمان ئامادەبێت"‪.‬‬ ‫ئەندامی گرووپەكەش‪ ،‬پێشبینی‬ ‫بەشدارییەكی زۆری خۆپیشاندەران‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ه��ەروەه��ا ئ��ام��اژەی بۆ‬ ‫ئەوەشكرد‪" :‬ئەم چاالكییەشمان‬ ‫وەك راب���ردوو مەدەنییەو بەبێ‌‬ ‫توندوتیژیی دەبێت"‪.‬‬

‫بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪" :‬بڕینی‬ ‫ئ���ەو "م��ی��ن��ح��ە"ی��ە خ��زم��ەت بە‬ ‫هێوركردنەوەی رەوش��ی ئەمڕۆی‬ ‫كوردستان ناكات‪ ،‬بەڵكو رەوشەكە‬ ‫ئاڵۆزتر دەكات"‪.‬‬ ‫ل���ەك���اردان���ەوەی���ەك���ی ت��ری��ش��دا‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬عەبدولستار مەجید‬ ‫ئەندامی مەكتەبی سیاسیی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬

‫فەرمانی‬ ‫دەستگیركردنی‬ ‫لێپرسراوی لقی‬ ‫(‪ )4‬دەردەچێ‌‌و‬ ‫جێبەجێ ناكرێت‬ ‫ف��ەرم��ان��ی دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی‬ ‫لێپرسراوی لقی (‪ )4‬دەردەچێ‌‌و‬ ‫جێبەجێ ناكرێت‪.‬‬ ‫ئەندامێكی گرووپی پارێزەرانی‬ ‫س���ەرب���ەخ���ۆی س��ل��ێ��م��ان��ی‪،‬‬ ‫ئ��اش��ك��رای��دەك��ات‪ :‬ل��ە الی��ەن‬ ‫دادگاوە فەرمانی دەستگیركردنی‬ ‫لێپرسراوی لقی (‪)4‬ی "پ‪.‬د‪.‬ك"‬ ‫دەرچووە‌و فەرمانەكەش دراوەتە‬ ‫"پارتی"‪ ،‬بەاڵم تائێستا وەاڵمی‬ ‫دادگاكەیان نەداوەتەوە‪.‬‬ ‫چاوپێكەوتنەكە‪.‬‬ ‫لە الپەڕە (‪)13‬دا دەخوێننەوە‪..‬‬

‫"یەكێتی‌و پ��ارت��ی"؛ دەس��ەاڵت��ی‬ ‫بڕینی سلفەی حیزبەكانیان نییە‌و‬ ‫حكومەتیش ئەو مافەی نییە بەبێ‬ ‫پاساوێكی یاسایی دروس��ت‪ ،‬یان‬ ‫بەبێ بڕیاری دادگا‪ ،‬بودجەی هیچ‬ ‫حیزب‌و رێكخراوێك ببڕێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە بێدەنگ نابین‌و هەڵوێستمان‬ ‫دەبێت"‪.‬‬ ‫لە روونكردنەوەیەكی ژووری دارایی‌و‬ ‫كارگێڕیی بزووتنەوەی "گۆڕان"یشدا‪،‬‬ ‫كە تایبەت بۆ "رۆژنامە" نێردراوە‪،‬‬ ‫روونكراوەتەوە‪ :‬بزووتنەوەكەیان لە‬ ‫‪-2010/5/31‬وە‪ ،‬مۆڵەتی یاسایی‬ ‫لە حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫وەرگرتووەو لە مانگی ‪ -2010/6‬وە‪،‬‬ ‫مانگانە (سلفە)یەكی نیوملیۆن‬ ‫دۆالریی بۆ دیاریكراوە‌و تا مانگی‬ ‫‪ -2011/2‬وەرگ���ی���راوە‪ ،‬وات��ە بۆ‬ ‫ماوەی (‪ )9‬مانگ بەردەوام بووەو‬ ‫لە مانگی ‪-2011/3‬وە‪ ،‬راگیراوە بە‬ ‫بڕیاری سیاسیی ه��ەردوو حیزبی‬ ‫دەسەاڵتدار!"‪.‬‬ ‫لە روون��ك��ردن��ەوەك��ەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫"دەپرسین؛ ئەگەر ئ��ەم هەرێمە‬ ‫هەرێمی دامەزراوەییەو بەیاساكراوە‪،‬‬ ‫بیانوو چییە بۆ بڕینی‪ ،‬یان راگرتنی‬ ‫ئەو (قەرزە) كەمە ناعادیالنەیەی‬ ‫دەدرێتە بزووتنەوەی گۆڕان؟"‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات وت��ەب��ێ��ژی ئەنجومەنی‬ ‫كاتیی مەیدانی ئازادیی لەبارەی‬ ‫هەڵوێستی ئەنجومەنەكەوە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫"ئ��ەو س��زای��ە كەبەسەر هێزێكی‬ ‫سیاسیی ئۆپۆزسیۆندا دراوە‪،‬‬ ‫لەهیچ سیستمێكی دیموكراسیدا‬ ‫شەرعیەتی نییەو ئێمە بەتوندیی‬ ‫ئیدانەی دەكەین"‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلیسی‌دهۆک؛ ل ‌ه ئێستادا باره‌گاکانی "گۆڕان" ته‌سلیم ناکه‌ینه‌وه‬

‫‪9‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫ژووری دارایی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان‪ :‬ئەگەر ئەم هەرێمە هەرێمی دامەزراوەییەو بەیاساكراوە‪،‬بیانوو چییە بۆ بڕینی‪ ،‬یان‬ ‫راگرتنی ئەو (قەرزە) كەمە ناعادیالنەیەی دەدرێتە بزووتنەوەی گۆڕان؟‬

‫بۆچی «بودجە»ی گۆڕان بڕا؟‬

‫سەرۆكایەتی هەرێم‪ :‬بەشێوەی جەماعی بڕیاری بڕینی بودجەکه‌ی دراوە‬ ‫كۆمەڵ و یەكگرتوو‪ :‬دەسەاڵت مافی بڕینی بودجەی نییەو هەڵوێست وەردەگرین‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ‬

‫‪........................................................‬‬

‫بڕینی بودجەی بزوتنەوەی‬ ‫گ���ۆڕان ل��ەالی��ەن حكومەتەوە‪،‬‬ ‫ناڕەزایی سیاسیی لێدەكەوێتەوەو‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێمیش دەڵێت‪:‬‬ ‫«بەشێوەیەكی جەماعی ئەو بڕیارە‬ ‫لەدژی گۆڕان دراوە»‪.‬‬ ‫ل��ە م��ان��گ��ی «ئ������ازار»ەوە‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫بودجەی مانگانەی بزووتنەوەی‬ ‫«گۆڕان»ی راگرتووە‪ ،‬كە بڕەكەی‬ ‫(‪ )50‬دەف��ت��ەر دۆالرەو بەپێی‬ ‫بۆچوونی چاودێرانی سیاسیی؛‬ ‫ئ��ەو ب��ڕی��ارەی دەس���ەاڵت ل��ەدژی‬ ‫بزووتنەوەی گ��ۆڕان‪ ،‬لەئەنجامی‬ ‫هەڵوێستە سیاسییەكانییەوە بووە‪.‬‬ ‫بزووتنەوەی گ��ۆڕان‪ ،‬كە لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی ‪2009/7/25‬دا‪،‬‬ ‫(‪ )25‬كورسی بەدەستهێناو بە‬ ‫بڕیاری وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬لە ‪2010/5/31‬وە‪،‬‬ ‫م��ۆڵ��ەت��ی ی��اس��ای��ی ل��ە هەرێمی‬ ‫كوردستان پێدراوە‪.‬‬ ‫ك���اردۆ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات؛‬ ‫بە بڕیاری پەرلەمانی كوردستان‬ ‫لە یاسای بودجەی (‪)2010‬دا‪ ،‬بڕی‬ ‫(‪ )90‬ملیۆن دینار وەكو «مینحە»‬ ‫دیاریكرا بۆ پارت‌و رێكخراوەكان‪،‬‬ ‫تا دەرچ��وون��ی یاسای بودجەی‬ ‫حیزبەكان‪ .‬ه��ەروەك سەاڵحەدین‬ ‫بابەكر‪ ،‬وتەبێژی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی كوردستان‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬كاتی‬ ‫خۆی بڕیاردرا تا یاسای حیزبەكان‬ ‫دەردەچ���ێ���ت‪ ،‬ئ��ەو سلفەیە بە‬ ‫حیزبەكان دەدرێت‌و نابڕدرێت»‪.‬‬

‫کۆبوونه‌وه‌ی سه‌رۆکی هه‌رێم له‌گه‌ڵ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ‬ ‫ل���ە م��ان��گ��ی ‪2010/6‬وە‪،‬‬ ‫مانگانە «نیو ملیۆن» دۆالر‬ ‫وەكو «مینحە» بۆ بزووتنەوەی‬ ‫گ��ۆڕان تەرخانكراوە‌و م��اوەی نۆ‬

‫پ‪ .‬سلێمانی‬

‫ب���ەپ���ێ���ی ب���ڕی���ارێ���ك���ی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی پ����ەروەردەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬دەب��ێ��ت س��ەرج��ەم‬ ‫مامۆستایان و فەرمانبەرانی‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��اک��ان‪ ،‬ب��ەش��داری��ی‬ ‫گەشت‌و سەیرانی قوتابخانە‌و‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��اك��ان��ی��ان ب��ك��ەن‌و‬ ‫بڕیارەكەش‪ ،‬ناڕەزایی مامۆستایان‬ ‫و فەرمانبەرانی لێكەوتووەتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��ڕی��ارەی پ���ەروەردەی‬ ‫سلێمانی ناڕەزاییەكی زۆری الی‬ ‫مامۆستایان و فەرمانبەرانی‬ ‫خوێندنگاكان لێكەوتووه‌تەوەو‬ ‫ژمارەیەكیان لە ناڕەزایینامەیەكدا‬ ‫كە بۆ «رۆژنامە»یان ناردووە‬ ‫دەڵێن‪« :‬وتوومانە ئامادە نین‬ ‫بێین بۆ س��ەی��ران‪ ،‬ب��ەاڵم ئەو‬ ‫رۆژە دەوام دەك��ەی��ن‪ ،‬كەچی‬ ‫ه��ەر لێیان قبووڵنەكردووین‬ ‫و ب����ەزۆرو ه��ەڕەش��ەل��ێ��ك��ردن‬ ‫ل���ه‌الی���ه‌ن ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌رای��ه‌ت��ی‬ ‫خوێندنگاکه‌مانه‌و‌ه ناچاركراوین‬ ‫بڕۆین»‪.‬‬ ‫م‪ .‬كەمال نوری‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫پ������ەروەردەی سلێمانی‪ ،‬بە‬

‫دەرچ���ووە‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە ك��راوە؛‬ ‫دەپرسین؛ ئەگەر ئ��ەم هەرێمە‬ ‫هەرێمی دامەزراوەییە‌و بە یاسا‬ ‫ك���راوە‪ ،‬بیانوو چییە بۆ بڕین‪،‬‬

‫ل��ەس��ەر راس���پ���اردەی س��ەرۆك��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان ب��ووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان لە‬ ‫روونكردنەوەیەكدا‪ ،‬كە رۆژی ‪4/17‬‬

‫بە راسپاردەی سەرۆكی هەرێم»‪.‬‬ ‫سەرۆكی فراكسیۆنی گۆڕان‬ ‫بڕینی سلفەی «گ����ۆڕان»‪ ،‬بە‬ ‫كارێكی نایاسایی وەسفدەكات‌و‬

‫روونكردنەوەیەك لە ژووری دارایی‌و كارگێڕیی بزووتنەوەی گۆڕانەوە‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‪ ،‬لە ‪2010/5/31‬وە مۆڵەتی یاسایی لە حكومەتی هەرێمی كوردستان وەرگرتووەو لە مانگی ‪2010/6‬وە‪ ،‬مـــانــگانە (سلفە)یەكی نیوملیۆن دۆالریی بۆ دیاریكراوە‌و تا‬ ‫مانگی ‪ 2011/2‬وەرگیراوە‪ ،‬واتە بۆ ماوەی (‪ )9‬مانگ بەردەوام بووەو لە مانگی ‪2011/3‬وە راگیراوە بە بڕیاری سیاسیی هەردوو حیزبی دەسەاڵتدار!‬ ‫لەكاتێكدا بزووتنەوی گۆڕان لە ‪2009/7/25‬وە بەشداریی پرۆسەی سیاسیی‌و هەڵبژاردنی كردووە‌و دەبوایە لەو كاتەوە وەكو حیزب‌و الیەنە سیاسییەكانی تری كوردستان‪( ،‬سلفە)ی‬ ‫پ ‌ێ بدرایە‪.‬جگە لەوەش‪ ،‬بزووتنەوی گۆڕان‪ )25( ،‬كورسی هەیە لە پەرلەمانی كوردستان‌و (‪ )5‬كورسی لە پارتی كەمترە‌و (‪ )4‬كورسیشی لە یەكێتی كەمترە‪ ،‬كەچی ئەو بڕەپارەیەی لەو‬ ‫(‪ )9‬مانگەدا وەریگرتووە‪ ،‬ناكاتە بڕی پارەی تەنیا یەك مانگی یەكێك لەو دوو حیزبە كە ئێستا وەریدەگرن‪ ،‬سەرەڕای ئەوەش‪ ،‬هەموو كادیرو دامودەزگاكانی تری هەردوو حیزبەكەش‪ ،‬بە‬ ‫پارەی حكومەت بەڕێوەدەچن!‬ ‫شایانی باسە‪ ،‬لە سەرەتای ئەم خولەی پەرلەمانی كوردستانەوە‪ ،‬پرۆژەیاسایەك ئامادەكراوە بۆ دیاریكردنی (مینحە)ی حیزبەكان بەپێی یاسا‪ ،‬كەچی هەر دوادەخرێت! بۆ ئەوەی‬ ‫هەردوو حیزبەكە بەردەوام بن لەو پارە زۆرەی وەریدەگرن!‬ ‫دەپرسین؛ ئەگەر ئەم هەرێمە هەرێمی دامەزراوەییەو بەیاساكراوە‪ ،‬بیانوو چییە بۆ بڕینی‪ ،‬یان راگرتنی ئەو (قەرزە) كەمە ناعادیالنەیەی دەدرێت بە بزووتنەوەی گۆڕان؟ كە ئێمە هەر‬ ‫لە سەرەتاوە رامانگەیاندووە‌و ئێستاش دووبارەی دەكەینەوە كە ئامادەین دیوانی چاودێریی دارایی‪ ،‬بێت سەیری چۆنێتیی سەرفكردنی ئەو سلفەیە بكات‪.‬‬ ‫مانگ پ��ارەك��ە دراوە‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫مانگی ئازاری (‪)2011‬وە‪ ،‬سلفەكە‬ ‫بڕدراوە‪.‬‬ ‫لە روونكردنەوەیەكی ژووری‬ ‫دارای���ی‌و كارگێڕیی بزووتنەوەی‬ ‫گ���ۆڕان���دا‪ ،‬ك��ە رۆژی (‪)4/17‬‬

‫مامۆستایان و فەرمانبەرانی‬ ‫خوێندنگاكانی سلێمانی؛‬ ‫«بەزۆر» بۆ سەیران دەبرێن‬ ‫‪...........................................................‬‬

‫ ‬

‫فۆتۆ‪KRP :‬‬

‫م��ەرام��ی سیاسیی بەكاربهێنن‪،‬‬ ‫چونكە ئەو دوو حیزبە وا دەزانن‪،‬‬ ‫ئەم پارەیە موڵكی ئەوانە»‪.‬‬ ‫ك���اردۆ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ئ��ەوەش��ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئێمە بەدواداچوونی‬ ‫ی��اس��ای��ی ب��ۆ دەك��ەی��ن‌و ب��ۆ ئەو‬ ‫مەبەستە بانگهێشتی سەرۆكی‬ ‫حكومەت دەكەین بۆ پەرلەمان‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی هۆكاری بڕینی مینحەی‬ ‫گۆڕان روون بكاتەوە»‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��س��ت��ار م���ەج���ید‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی كوردستان‪،‬‬ ‫پێیوایە؛ دەس���ەاڵت ب���ەردەوام‬ ‫ه��ەوڵ��دەدات بۆ سەركوتكردن‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫بێدەنگكردنی‬ ‫بڕینی «مینحە»ش دەچێتە‬ ‫چوارچێوەی ئەو هەواڵنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‌و الیەنەكانی‬

‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لەسەر‬ ‫داوای قوتابییان‌و خوێندكاران‪،‬‬ ‫س��ەی��ران‌و گەشتی زانستیی‬ ‫رێكدەخەین‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستە‬ ‫ن��ووس��راوم��ان ب��ۆ قوتابخانە‌و‬ ‫خوێندنگاكان كردووە»‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬پ��ێ��وی��س��ت��ە‬ ‫مامۆستایان بچن بۆ گەشت‌و‬ ‫سەیرانی خوێندنگاكانیان‪ ،‬چونكە‬ ‫بەڕێوەبەرەكان‪ ،‬بە تەنیا ناتوانن‬ ‫سەرپەرشتی سەیرانەكان بكەن‪،‬‬ ‫مامۆستایەك یەك ساڵ لەگەڵ‬ ‫خوێندكاران دەوام دەك��ات‪ ،‬با‬ ‫ی��ەك رۆژ لەگەڵیاندا بچن بۆ‬ ‫سەیران‪ ،‬ئەگەر هەر مامۆستایەك‬ ‫نەچێت بۆ سەیران‪ ،‬دەبێت ئەو‬ ‫رۆژە دەوام بكات»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم بە ب��ڕوای م‪ .‬جەزا‬ ‫عەلی‪ ،‬یاریدەدەری قوتابخانەی‬ ‫«شەهید ع��ەب��دول��ڕەزاق» لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬س��ەی��ران شتێكی‬ ‫شەخسییە‌و پێویستە مامۆستایان‬ ‫بە ویستی خۆیان بەشداریی‬ ‫گەشت‌و سەیران بكەن‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ه��ی��چ دروس��ت‬ ‫نییە‪ ،‬مامۆستا ناچاربكرێت بچێت‬ ‫بۆ سەیران‌و ئەو بڕیارە لەجێی‬ ‫خۆیدا نییە»‪.‬‬

‫ی��ان راگ��رت��ن��ی ئ��ەم «ق���ەرزە»‬ ‫ن��اع��ادی�لان��ەی��ەی دەدرێ�����ت بە‬ ‫«گۆڕان»‪.‬‬ ‫لەسەرەتای ئەم هەفتەیەوە‬ ‫میدیاكان باڵویانكردەوە‪ ،‬كە بڕینی‬ ‫بودجەی بزووتنەوەی «گۆڕان»‬

‫باڵویكردووه‌تەوە‪ ،‬ده‌ڵێت‪« :‬پێدان‌و‬ ‫راگرتنی مانگانەی حیزب‌و رێكخراوە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬ك��اری حكومەتەو‬ ‫ئەگەر بڕیاری واش درابێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫ل��ەالی��ەن حكومەتی هەرێمەوە‌و‬ ‫بەشێوەیەكی جەماعی دراوە‪ ،‬نەك‬

‫دەڵێت‪« :‬دەس��ەاڵت بە مەبەست‬ ‫ی��اس��ای ب���ودج���ەی حیزبەكان‬ ‫دوادەخ��ەن‪ ،‬لە كاتێكدا پێویستە‬ ‫یاساكە پەسەند بكرێت‪« ،‬یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی» دەی��ان��ەوێ��ت یارمەتی‌و‬ ‫كۆمەكی حیزبەكان بۆ ئامانج‌و‬

‫ت��ری ئۆپۆزسیۆن لە نانبڕین‌و‬ ‫برسیكردن ناترسن‌و ئەو هەنگاوانە‬ ‫كارناكاتە سەر پاشگەزبوونەوەیان‬ ‫لە داواكارییەكان‌و پشتگیریی‬ ‫شەقام‪.‬‬ ‫س���ەاڵح���ەدی���ن ب��اب��ەك��ر‪،‬‬

‫ئ��ه‌ن��دام‌و وت��ەب��ێ��ژی مەكتەبی‬ ‫سیاسیی یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ئ���ەو ب��ڕی��ارە بە‬ ‫كارێكی نەگونجاو دادەنێین‌و‬ ‫لەگەڵ ئەوەداین ئەو بودجەیە بۆ‬ ‫هەموو حیزبەكان بەردەوام بن‪ ،‬تا‬ ‫دەرچوونی یاسایەك بۆ بودجەی‬ ‫حیزبەكان»‪.‬‬ ‫پ��ێ��ش��ی��وای��ە؛ ب��ڕی��ن��ی ئ��ەو‬ ‫«م��ی��ن��ح��ە»ی��ە‪ ،‬خ��زم��ەت بە‬ ‫هێوركردنەوەی رەوشی ئەمڕۆی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ن���اك���ات‪ ،‬بەڵكو‬ ‫رەوشەكە ئاڵۆزتر دەك��ات‪ ،‬بە‬ ‫تایبەتی ئەگەر بە مەبەستی‬ ‫فشارخستنە سەر ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئەو سلفەیەی گۆڕان بڕدرابێت‪.‬‬ ‫هەروەك‪ ،‬عەبدولستار مەجید‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوە كرد؛ بڕینی سلفەی‬ ‫«گ���ۆڕان» كارێكی نەگونجاو‌و‬ ‫م��ەت��رس��ی��دارە‪ ،‬چونكە ئێستا‬ ‫ب��ارودۆخ��ی هەرێمی كوردستان‬ ‫پێویستی بە گۆڕانكاریی هەیە‪،‬‬ ‫دەب��ێ��ت دەس���ەاڵت ملبدات بۆ‬ ‫چاكسازیی‌و داواكاریی خەڵك‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬ن��ەك پەنا بباتە‬ ‫بەر زمانی هەڕەشە‌و ترساندن‌و‬ ‫ن��ان��ب��ڕی �ن‌و ب��رس��ی��ك��ردن‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫هەنگاوە خزمەت بە هیچ الیەنێك‬ ‫ناكات‌و بارودۆخی هەرێم ئاڵۆزتر‬ ‫دەك����ات‌و ق��ەی��ران��ەك��ە قووڵتر‬ ‫دەك��ات��ەوە‪ .‬وتیشی‪« :‬یەكێتی‌و‬ ‫پارتی‪ ،‬دەسەاڵتی بڕینی سلفەی‬ ‫حیزبەكانیان نییە‌و حكومەتیش‬ ‫مافی ئەوەی نییە بەبێ یاسا‪ ،‬یان‬ ‫بەبێ بڕیاری دادگا بودجەی هیچ‬ ‫حیزب‌و رێكخراوێك ببڕێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە بێدەنگ نابین‌و هەڵوێستمان‬ ‫دەبێت‌و مافی خۆمانە پەناببەینە‬ ‫بەر دادگای فیدراڵیی»‪.‬‬

‫لە پشدەر‪« ،‬تیروپشک» بۆ دامەزراندن دەكرێت‬ ‫فەرمان چۆمانی‬

‫‪..............................................................‬‬

‫بەڕێوەبەری خانەی سەنگەسەر‬ ‫بۆ رۆشنبیریی مندااڵن‪ ،‬گومانی‬ ‫ه��ەی��ە ل�����ەوەی ب���ە واس��ی��ت��ەی‬ ‫قایمقام خەڵك بەسەر خانەكەیدا‬ ‫بسەپێنرێت‪ .‬قایمقامیش دەڵێت؛‬ ‫بۆ دامەزراندن تیروپشک «قورعە»‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫دانا حەمە رەسوڵ‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫خانەی سەنگەسەر بۆ رۆشنبیریی‬ ‫م��ن��دااڵن بە «رۆژن��ام��ە»ی وت‪:‬‬ ‫«ب��ەم��ەب��ەس��ت��ی دام����ەزران����دن‪،‬‬

‫سەردانی قایمقامی پشدەرمان كرد‌و‬ ‫نزیكەی (‪ )3‬سه‌عات دانیشتین‬ ‫لەگەڵیدا‪ ،‬بەاڵم ئەو‪ ،‬هەر كەسێك‬ ‫بۆ دامەزراندن بهاتایە‌و بیناسیایە‪،‬‬ ‫دەیبردن بۆ ژوورێكی تایبەت‌و لەوێ‌‬ ‫گفتوگۆو سركەسركی نهێنییان‬ ‫دەكرد»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب��ەوەش��دەك��ات‪ ،‬كە‬ ‫قایمقام بە هەندێك كەسی وتووە‪:‬‬ ‫«ناوی خۆت وەك رەمزێك لە پەنای‬ ‫داواكارییەكانت بۆ دامەزراندنەكە‬ ‫بنووسە»‪.‬‬ ‫وەزیری رۆشنبیریی بڕیاریداوە؛‬ ‫(‪)8‬ك�����ەس ب��ۆ ئ���ەو خ��ان��ەی��ەی‬

‫«سەنگەسەر» دابمەزرێنێت كە‬ ‫تائێستا چەند گەنجێك بەخۆبەخش‬ ‫ك����اری ب��ۆ دەك�����ەن‪ ،‬ب����ەاڵم لە‬ ‫ئێستاوە گومانی بوونی واسیتەو‬ ‫واسیتەكاریی ل��ە دام��ەزران��دن��ی‬ ‫هاواڵتییان بە تایبەت ئەو (‪)8‬‬ ‫كەسە‪ ،‬هەیە‪.‬‬ ‫دان���ا‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئێمە باسی‬ ‫ناداپەروەریمانكرد‪ ،‬بەاڵم ئەو دەنگی‬ ‫بەسەردا بەرزكردینەوەو پێیوتین؛‬ ‫هەمووتان دانامەزرێنین‌و گاڵتەی‬ ‫پێكردم ل��ەوەی من پەیمانگای‬ ‫مامۆستایانم تەواو كردووە»‪.‬‬ ‫حەسەن عەبدوڵاڵ‪ ،‬قایمقامی‬

‫ق����ەزای پ��ش��دەر‪ ،‬رەت��ی��ك��ردەوە‬ ‫ت��وڕەب��ووب��ێ��ت‪ ،‬وت���ی‪« :‬لیژنەی‬ ‫دام���ەزران���دن ه���ات���ووەو ل��ەگ��ەڵ‬ ‫سەرجەم لێپرسراو و فەرمانگەكان‬ ‫دان��ی��ش��ت��وون‌و میالكاتی خۆیان‬ ‫ن��ووس��ی��وە‪ ،‬ب��ەو (‪ )8‬كەسەشم‬ ‫وت��ووە؛ ئەگەر چاوم لێتان نەبوو‬ ‫قبووڵتان نەبێت»‪.‬‬ ‫ح��ك��وم��ەت‪ ،‬ب��ڕی��اری��داوە لە‬ ‫چ��وارچ��ێ��وەی ل��ی��ژن��ەی راژەدا‬ ‫دەرچ��ووان��ی زانكۆ‌و پەیمانگاكان‬ ‫دابمەزرێنێت‪ ،‬بەاڵم قایمقامی پشدەر‬ ‫بڕیاریداوە بە «قورعە»بێت‪.‬‬ ‫حەسەن‪ ،‬وتی‪« :‬راستە ناوی‬

‫خەڵكمان نووسیوە ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫كە بەشمان دیاریكرا‪ ،‬ئاگاداریان‬ ‫ب��ك��ەی��ن��ەوەو «ق��ورع��ە»ی��ان بۆ‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬ل���ەوە زی��ات��ر ناتوانم‬ ‫دادوەریی بكەم»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ن���ووس���راوی ژم���ارە‬ ‫(‪ )11800‬لە رۆژی ‪،2010/11/24‬‬ ‫وەزیری رۆشنبیریی واژۆی لەسەر‬ ‫ك��ردووەو داوای لە سەرۆكایەتی‬ ‫ئەنجومەنی وه‌زی��ران ك��ردووە‪ ،‬كە‬ ‫(‪ )8‬فەرمانبەر بۆ ئ��ەو خانەیە‬ ‫دابمەزرێنن كە بۆ ماوەی (‪ )3‬ساڵە‬ ‫بە گرێبەست‌و (‪ )3‬ساڵیش بە‬ ‫خۆبەخش كاریان كردووە‪.‬‬

‫له‌ سه‌روچاوه‌‪ ،‬به‌ پاره‌ی کارمه‌نده‌کان سرنجی ده‌رزی دابین ده‌کرێت‬ ‫پ‪ .‬سه‌روچاوه‌‌‬

‫‪..............................................................‬‬

‫نزیكەی مانگێكە لە مەڵبەندی‬ ‫تەندروستی «شەهید مەال نەجم»‪،‬‬ ‫لە شارۆچكەی سەروچاوە‪ ،‬سرنجی‬ ‫دەرزی لێدان نەماوە‌و كارمەندانی‬ ‫مەڵبەندەكەش بە ناچاریی پارەیان‬ ‫كۆكردووەتەوەو لەبری حكومەت‬ ‫سرنجیان بۆ خەڵك كڕیوە‪.‬‬ ‫مەڵبەندەكە‬ ‫كارمەندێكی‬ ‫ئاماژە بەوە دەدات؛ كە زۆرجار‬ ‫خەڵك لێیان توڕەدەبن‌و وادەزانن‬ ‫تاوانی ئەوانە‌و قسەی ناشیرینیان‬ ‫پێ دەڵێن‪ ،‬بە ناچاریش ئەوان بە‬ ‫دانە سرنجی دەرزی لێدان دەكڕن‪.‬‬

‫ئ��ەس��وەد مەحمود‪ ،‬تەمەن‬ ‫(‪ )27‬س�����اڵ‪ ،‬دان��ی��ش��ت��ووی‬ ‫ش��ارۆچ��ك��ەی س���ەروچ���اوە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪« :‬سەروچاوە لە‬ ‫بواری تەندروستیدا بێ‌ خزمەتەو‬ ‫م���اوەی مانگێكە هەركەسێك‬ ‫دەچێت بۆ نەخۆشخانە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئەوەی سرنجی لێ نەبووە‪ ،‬بۆیە‬ ‫نەیانتوانیوە دەرزی بۆ بكەن‌‪ ،‬بە‬ ‫ناچاریی روویان لە بازاڕ كردووە»‪.‬‬ ‫ئەسوەد‪ ،‬گلەیی ئەوەشیكرد؛‬ ‫كە تائێستاش شارۆچكەكەیان‬ ‫پزیشكی تایبەت بە ژنانی لێ نییەو‬ ‫وتی‪« :‬بەشی سۆنەریشمان نییە‪،‬‬ ‫بۆیە داواكارم حكومەت ئاوڕێك لە‬ ‫مەڵبەندی تەندروستی سەروچاوە‬

‫بداتەوەو كەموكوڕییەكانمان بۆ‬ ‫چارەسەر بكات»‪.‬‬ ‫د‪.‬ئەیاد ئەلیاس‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫مەڵبەندی تەندروستی سەروچاوە‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ب���ە ه���ۆی ئ����ەوەی لە‬ ‫كۆگای بەڕێوەبەرێتی تەندروستی‬ ‫ران��ی��ە‪ ،‬سرنجی دەرزی لێدان‬ ‫نەماوە‪ ،‬بۆیە ئێمەش گرفتمان بۆ‬ ‫دروستبووە‌و بە ناچاریی پارەمان‬ ‫كۆكردووەتەوە بۆ كڕینی سرنجی‬ ‫دەرزی لێدان»‪.‬‬ ‫م��ەڵ��ب��ەن��دی ت��ەن��دروس��ت��ی‬ ‫س���ەروچ���اوە‪ ،‬ت��اك��ە مەڵبەندی‬ ‫شارۆچكەكەیەو رۆژان���ە (‪)24‬‬ ‫سه‌عات دەوامی تێدا دەكرێت‪.‬‬ ‫ل��ە مانگی راب�����ردوودا ئەو‬

‫نەخۆشخانەیە نزیكەی (‪)200‬‬ ‫دانە سرنجیان بۆ دەچێـت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەنیا بەشی سێ رۆژی كردووە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی گوندێكی زۆریشی‬ ‫بەسەرەوەیە‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���ارەی ك���ۆك���ردن���ەوەی‬ ‫پارەش لە كارمەندان بۆ كڕینی‬ ‫سرنج‪ ،‬بەڕێوەبەری مه‌ڵبەندی‬ ‫تەندروستی س��ەروچ��اوە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«كارمەندەكانمان ب��ە ویستی‬ ‫خ��ۆی��ان‌و بەپێی توانا لەپێناو‬ ‫خزمەتكردن بە مرۆڤایەتی پارەیان‬ ‫كۆكردووەتەوە بۆ چارەسەركردنی‬ ‫ئەو كێشەیەو نزیكەی (‪)1200‬‬ ‫دانەمان بەو پارەیە كڕیوە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬رەنگە ئەو (‪)1200‬‬

‫دانەیە تەنیا بەشی دوو هەفتە‬ ‫بكات‌و ئەگەر بۆمان دابین نەكرێت‪،‬‬ ‫ئەوا ناچارین جارێكی تر لەسەر‬ ‫حیسابی خۆمان بیكڕینەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ب���ەڕێ���وەب���ەرە گلەیی‬ ‫ئ��ەوەش��ی��ك��رد؛ ك��ە م���اوەی سێ‌‬ ‫ساڵە لەوێیەو چەندجارێك داوای‬ ‫ل��ە س���ەرووی خ��ۆی ك���ردووە بۆ‬ ‫دابینكردنی پزیشكی پسۆڕی‬ ‫تایبەت بە ژنان‪ ،‬بەاڵم ئاوڕیان لێ‬ ‫نادەنەوە‪.‬‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی س��ەروچ��اوە‬ ‫نزیکه‌ی (‪ )8000‬ك��ەس دەب �ن‌و‬ ‫تەنیا یه‌ک پزیشكی پسپۆڕیان‬ ‫هەیەو كارمەندی پێویستیشیان‬ ‫نییە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیی لە پێشێلكارییەكان ئاگاداردەكاتەوە‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ه��ەرس � ‌ێ فراكسیۆنی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن (گ����ۆڕان‪ ،‬كۆمەڵ‌و‬ ‫یەكگرتوو) لە نامەیەكدا كە ئاراستەی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی یەكێتیی ئ��ەوروپ �ا‌و‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‌و كۆمەڵگەی‬

‫نێودەوڵەتییان كردووە‪ ،‬هۆشداریی‬ ‫دەدەن لەوەی پرۆسەی سیاسیی‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬خاڵیی‬ ‫كراوەتەوە لە ناوەڕۆكی دیموكراسی‪.‬‬ ‫لەو نامەیەدا‪ ،‬جگە لە خستنەڕووی‬

‫ئەو پێشێلكارییانەی كە لە (‪)17‬ی‬ ‫شوباتەوە بەرامبەر بە هاواڵتییان‬ ‫كراوە‪ ،‬باس لەوە دەكەن؛ «پرۆسەی‬ ‫دیموكراسی لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ئاراستەیەكی پێچەوانەی وەرگرتووە؛‬

‫لە پێشلكردنی پرنسیپەكانی ئازادیی‬ ‫ب��ی��روڕا‌و ئ��ازادی��ی خۆپیشاندان‪،‬‬ ‫سەروەریی یاسا‌و فەرامۆشكردنی‬ ‫بنەماكانی مافی م��رۆڤ لە هەر‬ ‫م��ام��ەڵ��ەی��ەك��ی دام��ودەزگ��اك��ان��ی‬

‫حكومەت لەگەڵ جوڵەی دیموكراسی‬ ‫هاواڵتییاندا؛ كە ب��ووەت��ە مایەی‬ ‫دروستبوونی توندوتیژیی رێكخراو‌و‬ ‫‌دام����ەزراوەی حكومیی بەرامبەر‬ ‫هاواڵتییان»‪.‬‬

‫ل ‌ه هه‌ولێر‪ ،‬دەسەاڵت بە چەكی كارەبایی‌و چەقۆ‌و كوتەكەوە‬ ‫پەالماری خۆپیشاندەران دەدا‌ت‌و چەندین خۆپیشاندەریش دەڕفێنرێن‬ ‫ن‪ .‬هەولێر‬

‫‪............................................ .......‬‬

‫لە خۆپیشاندانەكەی دوێنێی‬ ‫هەولێردا‪ ،‬كە ب ‌ه زەبری هێز كۆتایی‬ ‫پێهێنرا‪ ،‬زیاتر لە (‪ )20‬كەس لە‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و خۆپیشاندەران‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رك��ران‌و ژم��ارەی��ەك��ی‬ ‫دیكەش لێیاندرا‪ ،‬هەروەك تەقە لە‬ ‫(پێنج) پەرلەمانتاری «گۆڕان»‬ ‫ك���را‌و پەرلەمانتارێكی دیكەی‬ ‫«گۆڕان»یش بریندار كرا‪.‬‬ ‫سه‌عات (‪)1‬ی پاشنیوەڕۆی‬ ‫دوێنێ‌‪ ،‬بە سەدان هاواڵتی شاری‬ ‫ه��ەول��ێ��رو خ��وێ��ن��دك��اری زان��ك��ۆی‬ ‫سەاڵحەدین ل��ەب��ەردەم كۆلێژی‬ ‫پەروەردە دەستیان بە خۆپیشاندان‬ ‫ك��ردو بە دروش��م��ی (ئازادیمان‬ ‫دەوێ‌) رژان��ە سەرشەقام‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زۆر بە توندیی لە الیەن هێزەكانی‬ ‫دەسەاڵتەوە پەالماردران‌و ژمارەیەك‬ ‫هاواڵتییان بریندار كردو دەیانی‬ ‫تریشیان دەستگیر كرد‪.‬‬ ‫ل����ە ك����ات����ی گ��ەی��ش��ت��ن��ی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ب��ۆ ب��ەردەم��ی‬ ‫م��زگ��ەوت��ی «رەش���اد موفتی»‪،‬‬ ‫هێزێكی زۆری سەر بە دەسەاڵت‬ ‫بە جلی مەدەنییەوە رووب��ەڕووی‬ ‫خۆپیشاندەران بوونەوەو بە دارو‬ ‫دەمانچەی كارەبایی بە توندترین‬ ‫شێوە دەستیان بە سەركوتكردنی‬ ‫خەڵكە ناڕازییەكە كرد‪.‬‬ ‫ئەو هێزە كە پێشتر رەوانەی‬ ‫شوێنەكە كرابوو‪ ،‬بە شێوەیەكی‬

‫د‪ .‬محه‌مه‌د کیانی‬ ‫نەخشەبۆكێشراو بە ناوچەكەدا‬ ‫باڵوببوونەوە تا رێگە ن��ەدەن بە‬ ‫هیچ شێوەیەك خۆپیشاندەران‬ ‫دەربازیان بێت‪.‬‬ ‫شایەتحاڵێكیش كە نەیویست‬ ‫ن��اوەك��ەی باڵوبكرێتەوە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«دوای ئ��ەوەی سەعات (‪)1‬ی‬ ‫پاشنیوەڕۆ هاواڵتییان لە تەنیشت‬ ‫مزگەوتی رەشاد موفتی‪ ،‬دەستیان‬ ‫بە خۆپیشاندان كرد‪ )3( ،‬پاس‬ ‫بەبێ ژم��ارە كە خەڵكی تێدابوو‬ ‫«سەریان سفر» كرابوو بە تێاڵ‪،‬‬ ‫كەوتنە گیانی خۆپیشاندەران‌و‬

‫زی��ات��ر ل��ە (‪ )12‬ئۆتۆمبێلی‬ ‫ئاسایشی پ��ارت��ی��ش گەیشتنە‬ ‫شوێنی رووداوەكەو كەوتنە گیانی‬ ‫خۆپیشاندەران‪.‬‬ ‫ئەو هێزەی سەر بە دەسەاڵت‬ ‫پ���ەالم���اری خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و‬ ‫رۆژنامەنووسانیان دا‌و چەندین‬ ‫كەسیان دەستگیر ك��رد‪ ،‬كە لە‬ ‫ناویاندا ئاوارە حەمید‪ ،‬پەیامنێری‬ ‫«رۆژن����ام����ە»و تیمی كەناڵی‬ ‫«‪»KNN‬ی����ان ت��ێ��دا ب���وو‪ ،‬كە‬ ‫پێكهاتبوون لە؛ ه��ەژار ئەنوەرو‬ ‫مەریوان مەال حەسەن‌و ئەحمەد‬ ‫یونس‪.‬‬ ‫ل��ە ه��ەم��ان��ك��ات��دا هێزەكانی‬ ‫دەس���ەاڵت پ��ەالم��اری د‪.‬محەمەد‬ ‫ك��ی��ان��ی‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی پەرلەمانی‬ ‫عێراقیان دا‪ ،‬خ��ۆی‌و یەكێك لە‬ ‫پاسەوانەكانی كەوتنە بەر شااڵوی‬ ‫ئەو هێزانەو بریندار كران‪.‬‬ ‫ل��ەو ب���ارەی���ەوە‪ ،‬د‪.‬م��ح��ەم��ەد‬ ‫كیانی‪ ،‬ب��ۆ «رۆژن���ام���ە» وت��ی‪:‬‬ ‫«كاتێك زان��ی��م��ان ل��ەو شوێنە‬ ‫پشێوییەك هەیە‪ ،‬ئێمەیش چووین‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوێ‌‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەو هێزانەی‬ ‫ێ ب��وون ویستیان ئێمە لە‬ ‫ل��ەو ‌‬ ‫مەسەلەكەوە بگلێنن‪ ،‬بۆیە بە زیاتر‬ ‫لە (‪ )20‬كەس پەالماری یەكێك‬ ‫لە پاسەوانەكانمیان داو كەوتە ژێر‬ ‫پێیان‪ ،‬منیش هەوڵمدا لە دەستیان‬ ‫دەریبێنم‪ ،‬لەو كاتەدا ئاوڕم دایەوە‬ ‫بینیم پ��ەالم��اری (د‪.‬ه��ۆش��ی��ار‬ ‫عەلی) دەدەن‪ ،‬كە مامۆستایە لە‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدین‌و ئاوەڵزاوای‬

‫خوالێخۆشبوو جەوهەر نامیقە‪،‬‬ ‫بۆیە چ��ووم بەهانایەوە‪ ،‬كاتێك‬ ‫لەژێر دەستیان دەرمهێنا‪ ،‬ئینجا‬ ‫پەالماری خۆمیاندا‌و تا رادەیەك‬ ‫دەموچاویان بریندار كردم»‪.‬‬ ‫د‪.‬م��ح��ەم��ەد‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬ئەو‬ ‫هێزانە بە شێوەیەكی زۆر دڕندانە‬ ‫كەوتبوونە گیانی ئ���ەوان‌و ئەو‬ ‫خ��ەڵ��ك��ە‪ ،‬ب��ۆی��ە الی خ��ۆی��ان��ەوە‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ع��ێ��راق��ی��ان ل��ەو‬ ‫دەستدرێژییە ئاگادار كردووەتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ی��ب��راه��ی��م‪ ،‬كامێرامانێكی‬ ‫» ک ‌ه لە دەست‬ ‫كەناڵی «‪‌ KNN‬‬ ‫هێزەكانی دەسەاڵت رزگاری بوو‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬پاش ئەوەی‬ ‫خۆپیشاندان دەستی پێكرد‪ ،‬ئێمە‬ ‫وەكو تیمێكی كەناڵی «‪»KNN‬‬ ‫بۆ رووماڵکردن چووین بۆ شوێنی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ە‪ ،‬ك��ات��ێ��ك لە‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەمان هاتینە خوارەوە‪،‬‬ ‫لە الی��ەن چەند كەسێكەوە كە‬ ‫جلی مەدەنییان ل��ەب��ەردا بوو‪،‬‬ ‫هێرشكرایە سەرمان‌و هەر چوار‬ ‫دەرگای ئۆتۆمبێلەكەیان كردینەوەو‬ ‫هاوكارەكانمانیان دەستگیركرد‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم م��ن خ���ۆم رزگ����ار ك��رد‌و‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەشیان بردین»‪.‬‬ ‫ئ���اوارە حەمید‪ ،‬پەیامنێری‬ ‫«رۆژن��ام��ە» باسی ل��ەوە ك��رد؛‬ ‫لە الی��ەن ئ��ەو كەسانەی كە بە‬ ‫پاسی بێ ژمارە‌و پەردەپۆشكراو‬ ‫هاتبوون‪ ،‬دەستگیركراون‪ ،‬پاش‬ ‫لێدان؛ سەرجەم پێداویستییەكانیان‬ ‫لێ س��ەن��دوون‌و رەوان��ەی پۆلیس‬

‫ك��راون‪ ،‬دوات��ر رەوان��ەی پۆلیسی‬ ‫ێ داوای��ان‬ ‫فریاكەتن ك��راون ل��ەو ‌‬ ‫لێكراوە‪ ،‬كە بەڵێننامە پڕ بكەنەوە‬ ‫تا ئ��ازادی��ان بكەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوان‬ ‫رەتیانكردووەتەوە كە بەڵێننامە‬ ‫ئیمزا بكەن‪.‬‬ ‫ج��ەم��ال حسێن‪ ،‬ب��ڕی��اردەری‬ ‫لیژنەی داكۆكیی لە رۆژنامەنووسانی‬ ‫سەر بە سەندیكای رۆژنامەنووسان‪،‬‬ ‫ل��ەب��ارەی ئ��ەو پێشێلكارییانەی‬ ‫بەرامبەر رۆژنامەنووسان كراوە‬ ‫ب��ۆ «رۆژن���ام���ە» وت���ی‪« :‬وەك‬ ‫ئەنجومەنی سەندیكاو لیژنەی‬ ‫داكۆكیی بەتوندیی ئیدانەی هەموو‬ ‫ئ��ەو دەس��ت��درێ��ژی �ی‌و رێگرییانە‬ ‫دەكەین كە بەرامبەر رۆژنامەنووسان‬ ‫دەك��رێ��ن‪ ،‬چونكە ئ��ەوان بەپێی‬ ‫یاسا مافی رووماڵ‌و گواستنەوەی‬ ‫رووداوەكانیان هەیە»‪.‬‬ ‫تەقە لە پەرلەمانتاران ده‌كرێت‬ ‫هەر دوانیوەڕۆی دوێنێ‌‪ ،‬چەند‬ ‫چەكدارێك دەوری ماڵی د‪.‬پشتیوان‬ ‫عەبدوڵاڵیان لە هەولێر گرت‌و‬ ‫د‪.‬پشتیوان عەبدوڵاڵ‪ ،‬هانای بۆ‬ ‫پەرلەمانتارانی «گۆڕان» بردبوو‪،‬‬ ‫پاش ئەوەی چه‌ند پەرلەمانتارێک‬ ‫بە هانایەوە دەچن‪ ،‬لەالیەن چەند‬ ‫چەكدارێكەوە تەقەیان بەسەردا‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫ع���ەب���دوڵ�ڵ�ا م����ەال ن����وری‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫«گ��ۆڕان» وت��ی‪« :‬پ��اش ئەوەی‬ ‫دەوری ماڵی د‪.‬پشتیوان عەبدوڵاڵ‪،‬‬

‫گیرا‪ ،‬ئێمەش چووین بە هانایەوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك چەقۆكێش‬ ‫تەقەیان بەسەردا كردین‪ ،‬دواتر‬ ‫لە الیەن مەفرەزەیەكی پۆلیسەوە‬ ‫رزگار كراین»‪.‬‬ ‫نەریمان عەبدوڵاڵ‪ ،‬كە یەكێك‬ ‫بووە لەو پەرلەمانتارانەی بەهانای‬ ‫د‪.‬پ��ش��ت��ی��وان��ەوە چ���ووە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ویستم بەرەو ماڵی د‪.‬پشتیوان‬ ‫بڕۆم‌و لەوێش هەریەكە لە عەدنان‬ ‫عوسمان‌‪ ،‬عەبدوڵالی مەال نوری‪،‬‬ ‫سیوەیل عوسمان‌و ئاشتی عەزیز‪،‬‬ ‫ب���ەرەو ئ��ەوێ ه��ات��ن‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫الی���ەن ژم��ارەی��ەك ك��ەس��ەوە بە‬ ‫دەمانچە تەقەیان لێكردین‪ ،‬دوای‬ ‫ئەوەی ئەو چەقۆكێشانە تەقەیان‬ ‫ب���ەس���ەردا ك��ردی��ن‪ ،‬یەكێكیان‬ ‫پەالماری عەبدوڵاڵی مەال نوری‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری داو بۆكسێكی دا‬ ‫ب��ە سنگیدا»‪ ،‬ه��ەروەه��ا وت��ی‪:‬‬ ‫«ئەگەر پۆلیسی فریاكەوتن بە‬ ‫هانامانەوە نەهاتایە‪ ،‬بە دڵنیاییەوە‬ ‫دەیانكوشتین»‪.‬‬ ‫هەر لەو بارەیەوە‪ ،‬كاروان ساڵح‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری «گۆڕان» رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ئ��ەو هێزەی هەڵیانكووتاوەتە‬ ‫س��ەر خۆپیشاندەرانی هەولێر‪،‬‬ ‫كەس نازانێت كێن؟ چونكە بە‬ ‫جلی مەدەنییەوە ئ�ه‌و کاره‌یان‬ ‫کردووه‌»‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا؛ كە بەپێی ئەو‬ ‫زانیارییانەی دەست ئەو كەوتووە‪،‬‬ ‫(‪ )22‬كەس لە خۆپیشاندانەكە‬ ‫بە سەختیی بە چەكی كارەبایی‌و‬

‫چەقۆ‌و كوتەك بریندار ك��ران‌و‬ ‫پەالماری خۆپیشاندەرانیان داو‬ ‫بۆ هەركەسێك دەی��ان كەسیان‬ ‫داناوە‪ ،‬ژمارەیەك خۆپیشاندەریش‬ ‫رفێنراون‌و هەندێكیان تائێستا‬ ‫(ئێواره‌ی دوێنێ) بێسەروشوێنن»‪.‬‬ ‫ك�������اروان‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە؛ ئ��ەو‬ ‫حاڵەی رووی��دا لە هەولێر‪ ،‬زیاد‬ ‫بەكارهێنانی دەس��ەاڵت��ەو وتی‪:‬‬ ‫«بەشێكی زۆری سەركردەكانی‬ ‫ناو دەس��ەاڵت‪ ،‬خواستی ئەوەیان‬ ‫هەیە بە توند‌وتیژیی رووب��ەڕووی‬ ‫خۆپیشاندەران ببنەوە‪ ،‬ئەم دوو‬ ‫رۆژە دەسەاڵت دەستی كردووەتەوە‬ ‫ب��ە بەكارهێنانی توندو‌تیژیی‌و‬ ‫پێیانوایە؛ دەتوانن بەو شێوازە‬ ‫ك��ۆت��ای��ی ب���ەوە بهێنن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫خەیاڵیان خاوە‌و لە هەموو واڵتان‬ ‫ئ��ەوە سەلمێنراوە‪ ،‬هەر كات بە‬ ‫توند‌وتیژیی وەاڵمی خۆپیشاندەران‬ ‫بدرێتەوە‪ ،‬ئەوا ئەوان توندتر دەبن‬ ‫لە داواكانیان»‪.‬‬ ‫لە الیەكی ترەوە‪ ،‬هەر دوێنێ‬ ‫دووشەممە‪ ،‬ئارام قادر‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی‬ ‫لە شەقامی شەست مەتریی له‌‬ ‫هه‌ولێر لەالیەن هێزێكی ئەمنییەوە‬ ‫رێگەی لێدەگیرێت‌و داوای لێدەكەن‬ ‫لە ئۆتۆمبێلەكەی دابەزێت‌و دواتر‬ ‫سووكایەتی پێدەكرێت‪ ،‬هێزەكە‬ ‫«دەوری ئۆتۆمبێلەكەی دەگرن‌و‬ ‫خ��ۆی��ان ب��ە س��وپ��ای زێ��رەڤ��ان��ی‬ ‫دەناسێنن‌و بە ش��ەق بەردەبنە‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەی»‪.‬‬

‫لە سلێمانی‪ ،‬دەسەاڵت هەڵوێستی بەرامبەر خۆپیشاندەران «توند» ده‌کاته‌وه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرهەم عومەر‬

‫له‌الیه‌کی تره‌و‌ه شه‌وی رابردوو‬ ‫لیژنەی ئەمنیی سلێمانی رایگەیاند‪:‬‬ ‫بڕیارماندا به‌هیچ شێوه‌یه‌ك رێگه‌‬ ‫نه‌درێت خۆپیشاندانی بێ مۆڵه‌ت‬ ‫له‌هیچ جێگه‌یه‌كی شاری سلێمانی‌و‬ ‫هه‌ر شارو شارۆچكه‌یه‌ك ئه‌نجام‬ ‫بدرێت‪ ،‬هه‌ر كه‌س و الیه‌نێكیش‬ ‫ب �ه‌پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌ی ئ���ه‌م ب��ڕی��اره‌و‬ ‫ل �ه‌ده‌ره‌وه‌ی قانوون هه‌ڵسوكه‌وت‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌وا بێ دووڵ��ی له‌ڕێگه‌ی‬ ‫قانوون و دادگاو‌ه رووبه‌ڕووی سزا‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪.............................................................‬‬

‫لە خۆپیشاندانەكانی دوو رۆژی‬ ‫راب����ردووی ن��اوش��اری سلێمانی‌و‬ ‫بەهۆی هێرشە بەردەوامەكانی‬ ‫ه��ێ��زە ئ��ەم��ن��ی��ی��ەك��ان ب��ۆ س��ەر‬ ‫خۆپیشاندەران‪ ،‬زیاتر لە (‪)170‬‬ ‫ك��ەس ب��ری��ن��داردەب �ن‌و سەكۆی‬ ‫ئازادیی سەراش دەسوتێنرێت‪.‬‬ ‫دوای ئەوەی رۆژی یەكشەممەی‬ ‫راب�����ردوو‪ )60( ،‬رۆژ ب��ەس��ەر‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی س��ن��ووری‬ ‫پارێزگای سلێمانیدا تێپەڕی‪،‬‬ ‫ب��ارودۆخ��ەك��ە چ��ووە قۆناغێكی‬ ‫دیكەوەو توندوتیژیی‌و پەالماردان‬ ‫لەالیەن هێزە ئەمنییەكانەوە دژ بە‬ ‫خۆپیشاندەران ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫هێزە دەمامكدارەكان‪ ،‬پەالماری‬ ‫خۆپیشاندەران دەدەنەوە‬ ‫بەپێی تۆمارێكی نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانی‪ ،‬دوێنێ‬ ‫(دووش���ەم���م���ە)‪ ،‬پ���اش ئ���ەوەی‬ ‫هێزێكی دەمامكدار لەگەڵ ئاسایش‌و‬ ‫پۆلیسی چاالكییە مەده‌نییەكان‪،‬‬ ‫پەالماری خۆپیشاندەرانیان دا لە‬ ‫شەقامی پیرەمێرد‌و «مەیدانی‬ ‫ئازادی»ی ئەو شارەدا‪ ،‬زیاتر لە‬ ‫(‪ )99‬هاواڵتی برینداربوون (‪33‬‬ ‫هاواڵتی‌و ‪ 66‬پۆلیس)‪ ،‬كە شەش‬ ‫هاواڵتییان گوللە ب��ەر قاچیان‬ ‫كەوتووە‌و ئەوانی دیكەش برینداری‬ ‫بەرد‌و غازی فرمێسكڕێژن‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬دوێن ‌ێ ئێوارە لەالیەن‬ ‫هێزە ئەمنییەكانەوە‪ ،‬سەكۆی‬ ‫مەیدانی ئازادیی سووتێنرا‪.‬‬ ‫رۆژی یەكشەممەی راب��ردوو‬ ‫‪ 2011/4/17‬پاش ئ��ەوەی هێزە‬

‫هێزه‌ ئه‌منییه‌کان؛ به‌ردبارانی خۆپیشانده‌ران ده‌که‌ن (‪)4/18‬‬ ‫ئەمنییەكانی ش��اری سلێمانی‬ ‫هەوڵیاندا بە بەكارهێنانی فشار‪،‬‬ ‫باڵوە بە خۆپیشاندەرانی «سەرای‬ ‫ئ��ازادی��ی» ب��ك��ەن‪ ،‬توندوتیژیی‬ ‫لەنێوان ه���ەردووالدا دروستبوو‪،‬‬ ‫ت��ی��ای��دا ه��ێ��زە ئەمنییەكان بە‬ ‫دارالستیك‌و گ��ازی فرمێسكڕێژ‌و‬ ‫گوللە‪ ،‬پەالماری خۆپیشاندەرانیان‬ ‫دا‌و ل��ە ئەنجامدا (‪ )81‬كەس‬ ‫ب��ری��ن��دارب��وون؛ ك��ە برینی (‪)7‬‬ ‫كەسیان بە هۆی گوللەوەیە‪.‬‬ ‫ل��ە بەیاننامەیه‌کی لیژنەی‬ ‫ئەمنیی سلێمانیدا ک � ‌ه پێرێ‬ ‫باڵوکرایه‌وه‌‪ ،‬ئاماژە بەوە نەكراوە‬ ‫چەند كەس دەستگیركراون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە لێدوانێكدا بۆ «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫عەمید حەسەن نوری‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئ��اس��ای��ش��ی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ئەوانەی لە دوو رۆژی رابردوودا‬ ‫دەستگیركراون‪ ،‬ئیحالەی پۆلیس‬

‫كراون‪ ،‬پاشان سەرجەمیان ئازاد‬ ‫كراون»‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی كاتیی «مەیدانی‬ ‫بەیاننامەیەكی‬ ‫ئ����ازادی����ی»‪،‬‬ ‫ئاراستەی رای گشتیی‌و دەسەاڵت‬ ‫ك��ردووە‌و تیایدا هاتووە‪« :‬هێزە‬ ‫چ��ەك��دارەك��ان پێكدادانەكانی‬ ‫ن��ێ��وان خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و هێزە‬ ‫ئەمنییەكانیان بە فرسەت زانیوە‪،‬‬ ‫بۆ هێرشكردنە سەر مەیدانەكە‌و‬ ‫تەقەكردن لە خۆپیشاندەران‌و‬ ‫ی ه���ەوای��� ‌ی زۆر لە‬ ‫ب��ە ت��ەق��ە ‌‬ ‫مەیدان ‌ی ئازادی ‌ی نزیكبوونەوە‌و‬ ‫ی ت��رس‪ ،‬دڵ��ەڕاوك �ێ‌‪،‬‬ ‫بۆ ن��ان��ەوە ‌‬ ‫پشێوی ‌ی چەندین بۆمب ‌ی گازی‌‬ ‫فرمێسكرێژیان بۆ باڵوەپێكردن لە‬ ‫ی خۆپیشاندەران بەكارهێناوە‪،‬‬ ‫دژ ‌‬ ‫لە ئەنجامدا توانییان پشێوی ‌ی لە‬ ‫مەیدانەكەدا دروستبكەن‪ ،‬سەدان‬ ‫ی ئ��ەو گ���ازەوە لەو‬ ‫ك��ەس بەهۆ ‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ ئیسماعیل‬ ‫شوێنە بریندارببن؛ كە لەنێویاندا‬ ‫چەندین ئەندام ‌ی ئەنجومەن ‌ی كاتیی‌‬ ‫ئازادی ‌ی تێدایە»‪.‬‬ ‫سووربوونی‬ ‫ئەنجومەنەكە؛‬ ‫خ���ۆی ل��ەس��ەر ب���ەردەوام���ی���دان‬ ‫ب��ە خۆپیشاندانەكان دووپ���ات‬ ‫دەك��ات��ەوە‌و داواش لە دەس��ەاڵت‬ ‫دەك�����ات‪ ،‬دەس��ت��ه��ەڵ��ب��گ��رن لە‬ ‫«م��ی��ل��ی��ت��اری��زەك��ردن��ی ش���ار‌و‬ ‫دەوروب����ەری مەیدانی ئ��ازادی�ی‌و‬ ‫ئیستیفزازی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫ن��ەك��ەن‌و وەاڵم���ی راستەقینەی‬ ‫داواكارییەكان بدەنەوە»‪.‬‬ ‫دەستگیركردنی بریندارەكان‬ ‫سەرچاوەیەك؛ لە نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانییەوە بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬لەدوای‬ ‫رووداوەكانی رۆژی (‪)17‬ی نیسان‪،‬‬ ‫بەرده‌وام بریندارەكان دەهێنران بۆ‬

‫نەخۆشخانە‪ ،‬هەر لەوێش هێزێكی‬ ‫زۆری ئاسایش باڵوكرابوونەوە‌و‬ ‫دەیانڕوانییە ن��او ‌و ناونیشانی‬ ‫بریندارەكان‌‪ ،‬ئەو سەردانكارانەی‬ ‫بۆ نەخۆشخانەكە چ��وون‪ ،‬چەند‬ ‫كەسێكیان ل ‌ێ دەستگیركردوون‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئاسایشی سلێمانی‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬ئەو‬ ‫دەنگوباسانە دوورن لە راستییەوە؛‬ ‫ك��ە ئاسایش ل��ە نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانی بریندار‌و‬ ‫سەردانكاری دەستگیر كردبێت‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە رف��ان��دن��ی‌‬ ‫برینداریش لەبەردەم نەخۆشخانەی‌‬ ‫فریاكەوتن‪ ،‬د‪.‬ه���اوار حەسەن‪،‬‬ ‫ی ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی‌‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەر ‌‬ ‫ف��ری��اك��ەوت��ن � ‌ی س��ل��ێ��م��ان��ی‌‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»‌ی راگەیاند‪ :‬ئاگامان‬ ‫ل��ەوە نییە‌و هیچ زانیارییەكمان‬ ‫لەوبارەیەوە پێنەگەیشتووە‪.‬‬

‫ه��ەڵ��واس��ی��ب��وو‪ ،‬ب����ەاڵم هێزە‬ ‫ئەمنییەكان هێرشیانكردە سەرم‌و‬ ‫خەریكبوو كامێراكەم بشكێنن‌و بە‬ ‫دارالستیك هەڵماتێكیان كێشا بە‬ ‫چاومدا‌و بە سەختیی برینداركرام‪.‬‬ ‫بێستون‪ ،‬ئاماژەی بەوەشكرد‪:‬‬ ‫كاتێك ل��ەالی��ەن هاواڵتییانەوە‬ ‫گ��ەی��ەن��راوەت��ە ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ە‪،‬‬ ‫سەرنجی داوە هێزێكی زۆری‬ ‫ئەمنیی لەبەردەمی نەخۆشخانەی‬ ‫فریاكەوتنی سلێمانیدا وەستاون‬ ‫بۆ دەستبەسەركردنی بریندار‌و‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوە‬ ‫سەردانی نەخۆشخانەی نەكردووە‪،‬‬ ‫«ب��ۆئ��ەوەی توندوتیژیی زیاترم‬ ‫بەرامبەر نەكرێت»‪.‬‬

‫رۆژێكی خوێناویی‬ ‫بۆ رۆژنامەنووسان‬ ‫لە (‪ )63‬رۆژی راب���ردوودا‪،‬‬ ‫جگە لە دەستدرێژیكردن بۆ سەر‬ ‫چەند بارەگایەكی بزووتنەوەی دادگاییكردنەكەی فاروق رەفیق‬ ‫ناسك قادر‪ ،‬وتەبێژی كاتیی‬ ‫«گ������ۆڕان»‌و «ك���ۆم���ەڵ»‪ ،‬لە‬ ‫هەمان كاتدا هێرشكرایە سەر مەیدانی ئازادیی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫چەند دەزگ��ای��ەك��ی راگەیاندن‪ ،‬راگەیاند‪ :‬دادگا بڕیاریداوە فاروق‬ ‫كە دیارترینیان (سووتاندنی رەفیق‪ ،‬كە ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫كەناڵی «‪ »NRT‬لە سلێمانی‌و كاتیی مەیدانی ئ��ازادی��ی��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫سووتاندنی بارەگای «‪ »KNN‬م��اوەی مانگێك دەستگیربكات‪،‬‬ ‫بۆ ئەو مەبەستەش دەتوانێت‪،‬‬ ‫بوو لە شاری هەولێر)‪.‬‬ ‫بــــەتـــایــبــەتـــی لە رۆژی ئیستیئنافی بڕیارەكەی دادگ��ا‬ ‫(‪)17‬ی نیساندا‪ ،‬ه��ەری��ەك لە بكاتەوە‪ ،‬یان بە بڕی (‪ )200‬هەزار‬ ‫پەیامنێری سلێمانی كەناڵی دینار غەرامەكردنەكەی لەسەر‬ ‫(‪‌)NRT‬و كچە رۆژنامەنووسێكی هەڵبگیرێت‪.‬‬ ‫ناسك‪ ،‬وتی‪« :‬فاروق رەفیق‪،‬‬ ‫رۆژنامەی «هاواڵتی» بە گوللە‬ ‫راستەوخۆ بە دادوەرەكانی وتووە؛‬ ‫برینداركران‪.‬‬ ‫بێستون محەمەد‪ ،‬پەیامنێری لە ئێستاوە بڕیاری دادگا جێبەجێ‬ ‫رادی����ۆی «دەن��گ��ی گ����ۆڕان»‌و بكەن‌و ئامادەنیم ئیستیئنافی‬ ‫سایتی «س��ب��ەی»‪ ،‬كە یەكێك بڕیارەكەی دادگا بكەمەوە‪ ،‬یان‬ ‫بوو لە بریندارەكانی دوێنێ‪ ،‬بە ئازادیی خۆم بە پارە بكڕمەوە»‪،‬‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬كاتێك هەربۆیە پێدەچێت لەماوەی (‪)10‬‬ ‫ب��ۆ رووم��اڵ��ك��ردن��ی رووداوەك����ان رۆژدا بڕیارەكەی دادگای بەسەردا‬ ‫چووبوومە شەقامی پیرەمێرد‪ ،‬جێبەجێ ب��ك��رێ�ت‌و دەستگیر‬ ‫ب��اج‌و ناسنامەی رۆژنامەوانیم بكرێت‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫دۆخەكە ئەوەیە كە هێزەكانی دەسەاڵت‪ ،‬تەقە لە خەڵك دەكەن‌و خەڵك شەهید‌و بریندار دەكەن‪ ،‬بەاڵم تائێستا بكوژەكان دەسوڕێنەوە‪.‬‬

‫دەسەاڵت؛ دەیەوێت بە رازیكردنی ئۆپۆزسیۆن شەقام چۆڵ بكات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬

‫‪..............................‬‬ ‫ل������ەدوای دەس��ت��پ��ێ��ك��ردن��ی‬ ‫هەرێمەوە‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانەكانی‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬چەندجارێك لەگەڵ‬ ‫الی��ەن��ەك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا‬ ‫ك���ۆب���وون���ەوەی ئ��ەن��ج��ام��داوەو‬ ‫ه��ەوڵ��دەدەن‪ ،‬ب��ەو كۆبوونەوانە‪،‬‬ ‫ش���ەق���ام چ���ۆڵ ب���ك���ەن‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و شەقام‪،‬‬ ‫جەخت لەسەر ئ��ەوە دەكەنەوە‬ ‫كە خۆپیشاندەران شەقام چۆڵ‬ ‫ناكەن تا داواکارییه‌کانیان جێبه‌جێ‬ ‫نه‌کرێت‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫لەماوەی (‪ )60‬رۆژی رابردوودا‌و‬ ‫ب��ەردەوام��ی��ی خۆپیشاندانەكانی بگەینە رێككەوتن‪،‬‬ ‫ن��اوچ��ە جیاجیاكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪« ،‬یەكێتی‌و پارتی» بەردەركی سەرا چۆڵ دەبێت‬ ‫چەندینجار بە جیا لەگەڵ الیەنە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان كۆبوونەتەوەو گ��وزارش��ت لە داخوازییەكانیان‬ ‫هەوڵیانداوە‪ ،‬باوەڕیان پێبهێنن بە دەكات‪ ،‬بەاڵم ئەگەر دەسەاڵت لەگەڵ‬ ‫چۆڵكردنی شەقام‪ ،‬بەو پاساوەی ئۆپۆزسیۆندا بگاتە ئەنجام‪ ،‬مانای‬ ‫كە س��ەرج��ەم ئ��ەو كەسانەی لە وانییە كە هەموو داخوازییەكانی‬ ‫بەشداریی شەقام هاتووەتەدی»‪.‬‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا‬ ‫بە بڕوای جەودەت‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬الیەنگرانی «گ��ۆڕان»‪،‬‬ ‫«یەكگرتوو» یان «كۆمەڵ»ن‌و لە ب��ەب��ێ ف��ش��ار‪ ،‬ن��ات��وان��ێ��ت ئ��ەو‬ ‫دوایەمین وەاڵمدانەوەی مەكتەبی خزمەتگوزارییانە بهێنێتەدی كە‬ ‫سیاسیی «یەكێتی‌و پارتی»دا؛ شەقام داوایان دەكات؛ «فشاری‬ ‫بۆ بەیاننامە هاوبەشەكەی هەر شەقامە كە وا لە دەسەاڵت دەكات‪،‬‬ ‫س��ێ الی��ەن��ی ئۆپۆزسیۆنیش‪ ،‬بەباشترین شێوە كاربكات‌و بوونی‬ ‫دووب����ارە ئ��ام��ادەی��ی خ��ۆی��ان بۆ شەقام‌و رای ئ��ازادی هاواڵتییان‬ ‫دانیشتن پیشانداوە‪ ،‬ئەمەش وا بارێكی تەندروستە‪ ،‬بۆیە دەبێت‬ ‫لێكدەدرێتەوە كە بەردەوامیدانە بە دەس��ەاڵت‌و بە ئۆپۆسیۆنەوە‪،‬‬ ‫بەهیوای چۆڵكردنی شەقام لەالیەن پشتگیرییان لێبكەن‌و بیانپارێزن»‪.‬‬ ‫زۆرینەی داخوازییەكانی شەقام‪،‬‬ ‫ئەو سێ الیەنە ئۆپۆزسیۆنەوە‪،‬‬ ‫هەربۆیە لێرەدا پرسیار ئەوەیە‪ ،‬لە داواكارییەكانی ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫ئایا هەموو ئەو خۆپیشاندەرانە‪ ،‬جێیان بووەتەوە‪ ،‬ئەمەش بە وتەی‬ ‫الیەنگری ئۆپۆزسیۆنن؟ ئەگەر شێركۆ ج���ەودەت‪ :‬تاڕادەیەكی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەس���ەاڵت بگەنە ب��اش‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن توانیویەتی‬ ‫گ��وزارش��ت ل��ە داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫رێككەوتن‪ ،‬شەقام چۆڵ دەبێت؟‬ ‫شێركۆ ج���ەودەت‪ ،‬ئەندامی جەماوەر بكات‪ ،‬بەاڵم لەشێوازی‬ ‫ئالیەت‌و‬ ‫ئەنجومەنی كاتیی مەیدانی ئازادیی‪ ،‬جێبەجێكردنەكەیدا‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬رێككەوتنی ئۆپۆزسیۆن‌و تەكتیك‌و میكانیزمی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬كاریگەریی راستەوخۆی بۆ بەدیهێنانی ئاواتەكان‪ ،‬جیاوازیی‬ ‫دەبێت لەسەر خۆپیشاندانەكان‪ ،‬هەیە ل��ەوەی كە شەقام داوای‬ ‫بەاڵم شەقام هێزی خۆی هەیەو دەكات‪ ،‬ئەویش بەوەی كە شەقام‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی��ان‪ ،‬داخ��وازی��ی حیزب نییە‪ ،‬بەڵكو بزووتنەوەیەكی‬ ‫بنەڕەتیی ژیانی ئەو هاواڵتییانەن‪ ،‬ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی�ە‌و ب��ە ئ��ازادان��ەو‬ ‫ئ����ەوان م��اف��ی��ان پێشێلكراوە‪ ،‬راستەوخۆ دەتوانێت داوای هەر‬ ‫بۆیە هاتوونەتە س��ەر شەقام‌و شتێك بكات‌و دەڵێت‪« :‬دەبێت‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬راستە دەس���ەاڵت‪ ،‬لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن وەكو هێزی سیاسیی شەقامدا گفتوگۆكان چڕبكاتەوە»‪.‬‬

‫دەسەاڵت بەبێ فشار‪،‬‬ ‫ناتوانێت داواکارییه‌کان‬ ‫بهێنێتەدی‬

‫داواكارییەكانی شەقام‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬زۆر‬ ‫لەیەكتری جیا نین‬

‫كاتێ شەقام چۆڵ دەبێت؛‬ ‫كە داواكارییەكانیان‬ ‫بێنەدی‬

‫بەاڵم بەرپرسێكی «یەكێتی»‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬ئەگەر ئەوان‬ ‫لەگەڵ الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫بگەنە رێككەوتنێك‪ ،‬شەقام چۆڵ‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫ئ��ازاد جوندیانی‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی «یەكێتی»‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬ئەو بەشەی‬ ‫هاواڵتییان كە خۆپیشاندان دەكەن‪،‬‬ ‫رەنگە كەسانی دەرەوەی گۆڕان‌و‬ ‫یەكگرتو‌و و كۆمەڵی تێكەوتبێت‪،‬‬ ‫دەن��ا ئەمە خۆپیشاندەرانی ئەو‬ ‫سێ الیەنەی ئۆپۆزسیۆنە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەگەر ئێمە لەگەڵ ئەواندا بگەینە‬ ‫رێككەوتنێك‪ ،‬ئەوکات بەردەركی‬ ‫سەرا چۆڵ دەبێت»‪.‬‬ ‫سەبارەت بەو داخوازییانەی‬ ‫كە خۆپیشاندەرانی دەرەوەی‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان هەیانە‌و‬ ‫لەكاتی رێككەوتنی دەس��ەاڵت‌و‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��دا‪ ،‬دوور نییە بە‬ ‫دەستبەتاڵیی بڕۆنەوە‪ ،‬جوندیانی‬ ‫دەپرسێت‪« :‬بۆ بەدەستبەتاڵیی‬ ‫دەڕۆن����ەوە؟‪ ،‬جگە لەمەسەلەی‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی حكومەت كە‬ ‫من پێم وایە‪ ،‬ئەمە بەدەرەجەی‬ ‫یەكەم‪ ،‬برادەرانی گۆڕان سوورن‬ ‫لەسەری‌و یەكگرتوو‌و كۆمەڵ لەبەر‬ ‫ئەوان ئەم خاڵە قبووڵ دەكەن‪.‬‬ ‫لە مەسەلەی چاكسازییدا‪ ،‬ئەگەر‬ ‫داخوازییەكان بۆ چاكسازین‪ ،‬ئەم‬ ‫داخوازییە داخوازیی سەرتاسەرییە‪،‬‬ ‫واتە بەتەنیا هی ئۆپۆزسیۆن نییە‪،‬‬

‫الیەنەكانی دەسەاڵتیش پێیان‬ ‫وایە كە ئیتر پێویستە پرۆسەی‬ ‫چاكسازییەكی هەمەالیەنە دەست‬ ‫پێبكرێت»‪.‬‬ ‫ج��ون��دی��ان��ی‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دەكات‪ :‬ئالیەتەكان لەنێوان الیەنە‬ ‫سیاسییەكاندا‪ ،‬گ��ۆڕدراون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پ��رس��ی خ��واس��ت��ی چاكسازیی‪،‬‬ ‫خ��واس��ت��ێ��ك��ی س��ەرت��اس��ەری��ی��ە‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬خ��ەڵ��ك‪ ،‬خ��ۆ خ��وا‬ ‫نەیگرتووە چاكسازیی بكرێت‌و‬

‫ئیشەكان بكرێن‪ ،‬ئەوان هەر لەسەر‬ ‫شەقام بن‪ ،‬ئەوەندەیان هۆشیاریی‬ ‫هەیە كە بینییان هەنگاونراوە‪،‬‬ ‫رەنگە ئێستا ئەوێ بەجێبهێڵن‪،‬‬ ‫نەك دوای ماوەیەكی تر»‪.‬‬ ‫بەاڵم الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ئ��ەوە رەتدەكەنەوەو پێیانوایە‪،‬‬ ‫هەندێك لە داواكارییەكانی شەقام‪،‬‬ ‫جیاوازن لە داواكاریی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ئەوانیش ئەوەندە سەربەخۆییان‬ ‫داوەت���ە ش��ەق��ام ك��ە ب��ەئ��ازادان��ە‬

‫دیمه‌نێک له‌ خۆپیشاندانه‌کانی «سه‌رای ئازادی»ی سلێمانی‬

‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی خ��ۆی بخاتە‬ ‫پێشچاوی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫ئ������ارام ش��ێ��خ م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫هەڵسوڕای بزووتنەوەی «گۆڕان»‪،‬‬ ‫ج��ەخ��ت ل���ەوە دەك���ات���ەوە كە‬ ‫شەقام داواك��اری��ی خ��ۆی هەیە‌و‬ ‫ك��ات��ێ��ك ش��ەق��ام چ���ۆڵ دەب��ێ��ت‬ ‫كە داواكارییەكانیان بێنەدی‪،‬‬ ‫مەسەلەكە ئەوە نییە كە ئەوانەی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەرن‪« ،‬یەكگرتوو‪،‬‬ ‫گۆڕان‪ ،‬یان كۆمەڵ»ن‪ ،‬یان هەر‬ ‫حیزبێكی ترە‪ ،‬مەسەلەكە ئەوەیە‪،‬‬ ‫ئەو خەڵكەی لەوێ كۆبوونەتەوە‪،‬‬ ‫دەرئەنجامی دۆخێكی تایبەتە‬ ‫كە لە (‪)17‬ی شوبات‌و رۆژان��ی‬ ‫دوات���رەوە دروستبووه‌‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«دۆخەكە ئەوەیە كە هێزەكانی‬ ‫دەس������ەاڵت‪ ،‬ت��ەق��ە ل��ە خەڵك‬ ‫دەك��ەن‌و خەڵك شەهید‌و بریندار‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەاڵم تائێستا‪ ،‬بكوژەكان‬ ‫دەسوڕێنەوە‪ ،‬خەڵك داوادەك��ات‪،‬‬ ‫ه��ێ��زو ب��ارەگ��اح��ی��زب��ی��ی��ەك��ان‬ ‫بگوێزرێنەوە بۆ دەرەوەی شارو‬ ‫شارۆچكەكان‌و داوادەكەن ئابڵوقەی‬ ‫سەربازیی‌و باری نائاسایی سەر‬ ‫شاروشارۆچكەكان هەڵبگیرێن‪،‬‬ ‫ئەمانە بوون بەگرنگترین خاڵ كە‬ ‫خۆپیشاندەران بەهۆیانەوە ئامادە‬ ‫نەبن‪ ،‬شەقام چۆڵ بكەن»‪.‬‬ ‫خ�����ۆپ�����ی�����ش�����ان�����دەران‪،‬‬ ‫داواكارییەكانیان لە دوو بەشدا‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکام ئه‌بوبه‌کر‬

‫پێشكەشی دەس���ەاڵت ك��ردووە‪،‬‬ ‫داواكاریی هەنووكەیی‌و داواكاریی‬ ‫بنەڕەتیی‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵت وەاڵمی‬ ‫نەدانەوە‪ ،‬دوات��ر خۆپیشاندەران‬ ‫داوایان كرد‪ ،‬هەر سێ سەرۆكایەتیی‬ ‫ه��ەرێ �م‌و حكومەت‌و پەرلەمان‪،‬‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ێ��ن��ەوە‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوەی‬ ‫«ش��ەرع��ی��ی��ەت��ی��ان ن���ەم���اوە»‌و‬ ‫داواكارییەكانی ئەوانی جێبەجێ‬ ‫ن��ەك��ردووە‌‪ ،‬بەوهۆیەشەوە ئارام‬ ‫وتی‪« :‬ئەمانە بەسن بۆ ئەوەی‬ ‫كە خۆپیشاندەران بەردەوام بن لە‬ ‫خۆپیشاندانەكانیان‪ ،‬ئێمەش وەكو‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و بەتایبەتیش وەكو‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬رێزمان لە سەربەخۆیی‬ ‫شەقام گرتووە‌و دەستێوەردانی‬ ‫كاروبارەكانی ئەوانمان نەكردووە‌‪،‬‬ ‫بۆ پاراستنی سەربەخۆیی خۆیان‪،‬‬ ‫ج��ی��اوازی��ی داواك��اری��ی��ەك��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫باشترین بەڵگەیە بۆئەوەی كە ئێمە‬ ‫رێزمان لەخواستی خۆپیشاندەران‬ ‫گرتووە»‪.‬‬ ‫بۆ گەیشتن بە رێككەوتنی‬ ‫ك��ۆت��ای��ی ل��ەن��ێ��وان دەس����ەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و خۆپیشاندەراندا‪،‬‬ ‫ك��ارگ��ێ��ڕی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬پێشنیاز دەكات‬ ‫كە كۆبوونەوەی فراوان لەنێوان ئەو‬ ‫الیەنانەدا ئەنجامبدرێت‪.‬‬ ‫عەبدولستار مەجید‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫ك��رد‪ ،‬داواكارییەكانی شەقام‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬زۆر لەیەكتری جیا‬ ‫نین‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن نوێنەرایەتیی‬ ‫بەشێكی زۆری شەقام دەك��ات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم شەقام خەڵكی ناڕازیی‬ ‫زۆری تێدایە كە سەر بە هیچكام‬ ‫ل��ە الی��ەن��ە سیاسییەكان نین‌و‬ ‫داواك���اری���ی خ��ۆی��ان ه��ەی �ە‌و بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەگەر‬ ‫ئ��ەوەی كە ئۆپۆزسیۆن داوای‬ ‫دەك��ات‪ ،‬دەس��ەاڵت بیهێنێتەدی‪،‬‬ ‫پ��ێ��م��وای��ە ت���اڕادەی���ەك ش��ەق��ام‬ ‫پێی رازی دەب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەم��ە بۆ‬ ‫پێچەوانەكەشی راستە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی شەقامیش‬ ‫جێبەجێ ب��ب��ن‪ ،‬ئ���ەوا ئێمەش‬ ‫قایل دەبین‪ ،‬بۆیە پێشنیازم بۆ‬ ‫چارەسەری ئەو حاڵەتە ئەوەیە‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ەك��ۆب��وون��ەوەی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكاندا‪ ،‬نوێنەری‬ ‫خۆپیشاندەرانیش ئامادەبن‪ ،‬تا‬ ‫بەهەموویان كلیلی چارەسەری‬ ‫كێشەكان بدۆزنەوە»‪.‬‬

‫نیگه‌رانیی ل ‌ه «سیخوڕ»یکردنی کۆمپانیاکانی په‌یوه‌ندیکردن به‌سه‌ر هاواڵتییانه‌وه‌‪ ،‬نیشانده‌درێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئەسعەد عەلی‬

‫‪..............................‬‬ ‫رووداوەك���ان���ی ئەمدواییە‪،‬‬ ‫ت����رس����ی ه���اواڵت���ی���ی���ان���ی���ان‬ ‫ل��ەس��ی��خ��وڕی��ك��ردن��ی دەزگ����ا‬ ‫ئەمنییەكان لەڕێگای تۆڕەكانی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی��ەوە زی��ات��رك��ردووە‪،‬‬ ‫بەتایبەت تائێستاش‪ ،‬دەی��ان‬ ‫كۆمپانیای ب��واری گواستنەوە‌و‬ ‫گەیاندن‪ ،‬بەبێ بوونی یاسایی‬ ‫كاردەكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەو ت��رس��ە‪ ،‬كاتێك زیاتر‬ ‫گ���ەش���ەی ك���رد ك���ە ل��ەم��ی��ان��ی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ی دوو مانگی‬ ‫لە‬ ‫راب�����ردوودا‪ ،‬ئ��ەو كەسانەی‬ ‫مۆبایل‪ ...‬له‌ په‌یوه‌ندیکردنه‌وه‌ بۆ‬ ‫ماڵەكانی خۆیاندا رفێنراون‪،‬‬ ‫ی��ان بەشێوەیەكی نایاسایی‬ ‫دەستگیركراون‪ ،‬گومانیان هەیە ه���ەڕەش���ەی���ەك���ی ت����رە ب���ەالی‬ ‫كە بەهۆی بەكارهێنانی موبایلەوە‪ ،‬هاواڵتییانەوە‪ ،‬چونكە پێیانوایە‪،‬‬ ‫لەكوردستاندا‪ ،‬بەدوور نازانرێت‪،‬‬ ‫شوێنەكانیان دۆزرابێتەوە‪.‬‬ ‫ل��ەه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬ئەو كۆمپانیایانە‪ ،‬كاری سیخوڕیی‬ ‫شانبەشانی ترسی هاواڵتییان بۆ دەزگا ئەمنییەكان بكەن‪.‬‬ ‫ماڵپەڕی «ویكیلیكس»‪ ،‬لە‬ ‫لەبوونی چەند دەزگایەكی ئەمنیی‬ ‫حیزبیی‪ ،‬كە بەبێ بوونی یاسا ب�ڵاوك��ردن��ەوەی بەڵگەنامەكانی‬ ‫ك��اردەك��ەن‌و ل��ەدژی هاواڵتییان وەزارەت��ی دەرەوەی ئەمریكادا‪،‬‬ ‫بەكاردەهێنرێن‪ ،‬بوونی تۆڕەكانی لە بەشێكی تایبەت بەعێراقدا‪،‬‬ ‫پەیوەندیی (مۆبایل‌و ئینتەرنێت)‪ ،‬راستیی ب��وون��ی «سیخوڕ»یی‬

‫سیخوڕیکردن‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای��ەك��ی م��ۆب��ای��ل��ی بۆ‬ ‫هێزەكانی ئەمریكا ئاشكراكرد‪.‬‬ ‫ماڵپەڕەكە‪ ،‬باڵویكردەوە كە‬ ‫كۆمپانیایەكی گەیاندنی عێراق‪،‬‬ ‫ك���اری ب��ۆ هێزەكانی ئەمریكا‬ ‫كردووەو سەرجەم زانیارییەكانی‬ ‫نێو پەیوەندییە تەلەفۆنییەكانی‬ ‫بۆ ئەو هێزانە گواستووەتەوە‪.‬‬ ‫تائێستا‪ ،‬حكومەتی هەرێم‌و‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬نەیانتوانیوە چاودێریی‌و‬

‫كاری ئەو كۆمپانیایانە دیاریی‬ ‫بكەن؛ كە لەبواری گواستنەوەدا‬ ‫بوونیان هەیەو هیچ یاسایەكی‬ ‫تایبەت بەوبوارە بوونی نییە‪.‬‬ ‫سەرهەنگ ف��ەرەج‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی گواستنەوە‌و گەیاندن‌و‬ ‫ش���ارەوان���ی���ی ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬وت��ی‪« :‬وەزارەت���ی‬ ‫گ���واس���ت���ن���ەوە‌و گ���ەی���ان���دن‪،‬‬ ‫كەمتەرخەمەو كاری خۆی ناکات‪،‬‬

‫چونكە ن��ەك ه��ەر بەرامبەر بە‬ ‫س��ن��ووری ئ��ازادی��ی تاكەكەسی‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬بەڵكو بەرامبەر بە‬ ‫پەرلەمانیش كەمتەرخەمە»‪.‬‬ ‫ب��ی�لال س��ەع��ی��د‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫لیژنەی گواستنەوە‌و گەیاندن‌و‬ ‫شارەوانییەكان‪ ،‬بۆ «رۆژنامه‌»ی‬ ‫روونكردەوە‪ :‬تائێستا‪ ،‬چەندین‬ ‫ج��ار داوای����ان ل��ە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی���ران���ی ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬پڕۆژەیاسایەك بۆ ئەو‬ ‫وەزارەت����ە رەوان���ەی پەرلەمان‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم تائێستا حكومەت ب ‌ه‬ ‫کردار وه‌اڵمی نه‌داونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪ .‬دیار ئەحمەد‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫جێبەجێكار ل��ە كۆمپانیای‬ ‫«ئاسیاسێڵ»‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬كارو‬ ‫كۆمپانیاكانی‬ ‫مامەڵەكردنی‬ ‫گ��ەی��ان��دن��ی ع���ێ���راق‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ‬ ‫دەزگاكانی پەیوەندیی‌و گەیاندنی‬ ‫عێراقدایە؛ كە ساڵی (‪)2004‬‬ ‫دام�����ەزراوەو ل��ەژێ��ر چاودێریی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدایە‪.‬‬ ‫ن����اوب����راو‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ی��ش��ی ب ‌ه‬ ‫«رۆژنامه‌» راگه‌یاند‪ :‬ئێمه‌ پێمان‬ ‫باش نییە‪ ،‬حكومەت چاودێریی‬ ‫ك���اری گ��ەی��ان��دن ب��ك��ات‪ ،‬ی��ان‬ ‫پەیوەندیی بەكاری گەیاندنەوە‬

‫هەبێت‪ ،‬ئەمەش لەبەر پاراستنی‬ ‫الیەنی ئەمنیی هاواڵتییان‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬ئ����ەوان تائێستا‪،‬‬ ‫داوای��ان نەكردووە كە یاسایەك‬ ‫ب���ۆ رێ��ك��خ��س��ت��ن��ی ك��ارەك��ان��ی‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ان��ی گ��ەی��ان��دن لە‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان دەربچێت‪.‬‬ ‫دیار ئەحمەد‪ ،‬پێی باشبوو‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر دەزگ�����ای گ��ەی��ان��دن‌و‬ ‫پەیوەندییەكانی عێراق قبوڵی‬ ‫بكات‪ ،‬پەرلەمانی كوردستان‬ ‫ی��اس��ای��ەك دەرب���ك���ات‌و خ��ۆی‬ ‫چاودێریی ئەو كۆمپانیایانە بكات‪.‬‬ ‫م����اوەی����ەك ل���ەم���ەوب���ەر‪،‬‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای��ەك��ی گ��ەی��ان��دن‬ ‫گرێبەستێكی‬ ‫لەكوردستاندا‪،‬‬ ‫لەگەڵ كۆمپانیایەكی ئەوروپی‬ ‫(ن��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ۆك��ـ��ـ��ـ��ـ��ی��ـ��ـ��ا زم��ن��س‬ ‫نێتۆركینگ)دا تایبەت بەكاروباری‬ ‫گەیاندن واژۆك����رد‪ ،‬ب��ەاڵم ئەو‬ ‫رێككەوتنە ب��ەب��ێ ئ��اگ��اداری‌و‬ ‫چ��اودێ��ری��ی الیەنێكی فەرمیی‬ ‫ه��ەرێ��م ئەنجامدرا‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫بەپێی ه��ەن��دێ��ك زی��ان��ی��اری��ی‪،‬‬ ‫ئەو كۆمپانیایە لەچەند ساڵی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬لە دادگاكانی ئەمریكاو‬ ‫ئەوروپادا‪ ،‬لەالیەن پارت‌و الیەن‌و‬

‫چ��االك��وان��ە سیاسییەكانەوە‪،‬‬ ‫چەندین سكااڵی لەسەر بووە؛‬ ‫ب���ەه���ۆی ئ�����ەوەی ه��اوك��اری��ی‬ ‫دەزگ��ا ئەمنییەكانی ك��ردووە بۆ‬ ‫چاودێریكردنی پەیوەندیی الیەنە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان‪.‬‬ ‫س��ەره��ەن��گ ف���ەرەج‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«هیچ الیەنێكی فەرمیی حكومەتی‬ ‫ه���ەرێ���م‪ ،‬م��اف��ی چ��اودێ��ری��ی‌و‬ ‫لێپرسینەوەو لێپێچنەوەی لەكاری‬ ‫كۆمپانیاكانی گەیاندن نییە»‪.‬‬ ‫س��ەرۆك��ی هەمان لیژنەش‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬وەزارەت�����ی گەیاندن‪،‬‬ ‫هیچ وەاڵمێك ناداتەوە لەبارەی‬ ‫ئ��ەوەی‪ ،‬خۆمان چاودێریی ئەو‬ ‫كۆمپانیایانە بكەین‪ ،‬چونكە‬ ‫ح��ك��وم��ەت خ���ۆی ئیفلیجەو‬ ‫ئ��ەو وەزارەت����ەش بەشێكە لەو‬ ‫ئیفلیجییە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬دوو كۆمپانیا‬ ‫زەب��ەالح��ەك��ەی ك��وردس��ت��ان بۆ‬ ‫گەیاندن‪ ،‬س��ەر بە دوو الیەنن‬ ‫كە خۆیان لە لوتكەی دەسەاڵت‌و‬ ‫پەرلەماندا دەبیننەوە‪ ،‬بۆیە بە‬ ‫ئاسانی دەتوانن‪ ،‬خۆیان لەهەر‬ ‫داوایەكی لەو شێوەیەی الیەنەكان‬ ‫ب��ۆ چاودێریكردنیان‪ ،‬دەرب��از‬ ‫بكەن»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫لە بازیان؛ هەڕەشەی خۆپیشاندان دەكرێت‬

‫پ‪ .‬بازیان‪ :‬دەستەی داكۆكیكردن‬ ‫لەمافەكانی خەڵكی بازیان‪ ،‬هەڕەشەی‬ ‫خۆپیشاندانی فراوان دەكات‪ ،‬ئەمەش‬ ‫پاش بەدەمەوەنەچوونی بەرپرسانی‬ ‫حكومەت بۆیان‪.‬‬ ‫لە هەفتەی راب��ردوودا‪ ،‬دەستەی‬

‫دەسەاڵت‌و میدیا لە كوردستان‬

‫مه‌م بورهان قانع‬

‫رۆژی هەینیی داهاتوو‪ )113( ،‬ساڵ بەسەر دەرچوونی یەكەمین‬ ‫رۆژنامەی كوردیدا‪ ،‬تێپەڕدەبێت؛ كە لەسەر دەستی «میقداد‬ ‫مەدحەت بەدرخان»‪ ،‬یەكەمین ژمارەی رۆژنامەی «كوردستان»‬ ‫لە «قاهیرە»ی پایتەختی میسردا دەرچوو‪ ،‬ئەمەیش بەهۆی ئەو‬ ‫زەبروزەنگەوەبوو كە لەالیەن دەسەاڵتی عوسمانییەكانەوە دەرهەق‬ ‫بە ئازادیی نووسین‌و رۆژنامەنووسیی (لە سایەی دەسەاڵتەكانیاندا؛‬ ‫پەیڕەوییان لێدەكرد) كرا‪ ،‬هەروەكچۆن بەناچاریی یەكەمین رۆژنامەی‬ ‫كوردیی لە ئاوارەییدا دەرچ �و‌و‪ ،‬بەمەیش مێژوویەكی درەوش��اوە‬ ‫لەخەباتی رۆشنبیریی‌و رۆژنامەنووسیی كوردیدا تۆماركرا‪ ،‬كە ئەمڕۆ‬ ‫بەشێكی زۆری میدیاكاران‌و رۆشنبیران بەڕێزەوە لەو هەوڵە دەڕوانن‪.‬‬ ‫لە سایەی دەسەاڵتی عوسمانییەكاندا‪ ،‬هەروەكچۆن چەندین‬ ‫جار یاسای چاپەمەنیی بۆ بەرژەوەندیی دەسەاڵتی عوسمانلی‬ ‫«چاكسازیی!» تێدا كراوە‌و هەمیشە فەزای تابۆكراوەكان روویان لە‬ ‫زیادی كردووە‌و سزاكانیش بەهەمان شێوە‪ ،‬تا ئەو ڕادەیه‌ی ئەگەر‬ ‫رۆژنامەنووسێك‪ ،‬نووسەرێك‪ ،‬بابەتێكی رەخنەیی باڵوبكردایەتەوە‪،‬‬ ‫سزاكەی تا ملپەڕاندن دەیگرتەوە‪ ،‬واتە لەسایەی ئەو دەسەاڵتەدا‪،‬‬ ‫شتێك نەبووە بەناوی ئازادیی باڵوكردنەوە‌و رۆژنامەنووسیی‌و‬ ‫رەخنەگرتنەوە‪.‬‬ ‫ئەو دەسەاڵتە‌و كۆی ئەو دەسەاڵتانەی دوای ئەویش؛ كە‬ ‫لەسایەیاندا هەڕەشە لە ئازادیی رۆژنامەنووسیی دەكرێت (كە تا‬ ‫ئەم ساتەوەختە لەبەشێكی زۆری واڵتانی عەرەبی‌و كیشوەری ئاسیا‌و‬ ‫لەم هەرێمی كوردستانەدا بەردەوامە‪ ،‬وەكچۆن هەر دوێن ‌ێ لەهەولێر‌و‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬پەالماری چەندین رۆژنامەنووس درا‌و سەرنووسەری‬ ‫گۆڤاری «ساماڵ» لەهەولێر رفێنرا‌و دەست بەسەر كامێرای چەند‬ ‫رۆژنامەنووسێكیشدا گیرا‌و هەندێكی تریشیان برینداركران)‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەمانە‪ ،‬سەرباری ئەوەی كاریگەریی مەترسیداریان بەسەر راپەڕاندنی‬ ‫ئەركەكانی میدیا لەكوردستاندا هەیە‪ ،‬هەڕەشەیەكی مەترسیداریشن‬ ‫بۆ سەر ئازادیی رۆژنامەنووسیی لەم هەرێمەدا‪ ،‬كە هەمیشە‬ ‫دەسەاڵتداران شانازی بەو «پەراوێزی ئازادیی»یەوە دەكەن؛ كە‬ ‫گوایە لەم هەرێمەدا زامنكراوە‪.‬‬ ‫بەنیگەرانییەوە‪ ،‬وا پێدەچ ‌ێ ئەمڕۆ لەوە دەرچووبێت چیتر‬ ‫پێشنیاز بخرێتە بەردەم دەسەاڵتدارانی هەرێم‌و ناوەندەكانی میدیای‬ ‫سەر بە دەسەاڵت‌و كۆی ئەو رۆژنامەنووسانەی لە ناوەندەكانی میدیای‬ ‫دەسەاڵت‌و میدیای سێبەری دەسەاڵتەوە‪ ،‬سووكایەتیی بە پیشەی‬ ‫رۆژنامەنووسیی دەكەن‪ ،‬تا داوایان لێبكرێت لەگەڵماندا بەشداربن؛‬ ‫تاكو پێكەوە بەشداریی لە باشكردنی ئەم رەوشە مەترسیدارەی‬ ‫میدیای كوردیدا بكەین‌و هەموومان حورمەت بۆ ئەم میدیایە‬ ‫بگەڕێنینەوە‌و چیدیكە بەشداریی لە پەرتكردنی كۆمەڵگەی كوردیدا‬ ‫نەكەین‌و داوا لە دەسەاڵت بكەین؛ ئەو یاسای رۆژنامەگەرییەی لە‬ ‫په‌رلەمانی كوردستانەوە‌و بەدڵی خۆتان دەرتانكردووە‪ ،‬تكایە رێزی‬ ‫لێبگرن‌و داواش لە سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان (كە كۆی‬ ‫ئەندامانی ئەنجومەنەكەی بەخواستی دەسەاڵت دان��راون) بكەین‪،‬‬ ‫تكایە هەڵوێستتان هەبێت‌و چیدیكە ئەم هەڕەشانەی سەر میدیا‬ ‫لەكوردستان‌و سەر ژیانی رۆژنامەنووسان‪ ،‬قبووڵ مەكەن‪.‬‬ ‫جارێكی دیكە‪ ،‬بەنیگەرانییەوە‪ ،‬ئەمڕۆ لەوە دەرچووە باسی‬ ‫دروستكردنی پردی پەیوەندیی لەنێوان دەسەاڵت‌و میدیادا بكرێت‬ ‫(لەبەرئەوەی بەهێند وەرناگیرێت)‪ ،‬ئەمەیش لەو سۆنگەیەوە كە‬ ‫دەسەاڵت دەمێكە گەیشتووەتە ئەو قەناعەتەی ئەو پردە بڕووخێنێت‌و‬ ‫ب��ڕوای بەو شتە نەبێت كە ناوی «دەسەاڵتی چ��وارەم»ە‌و لەوە‬ ‫تێنەگات كە بوونی ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬لەدەرەنجامدا خزمەتی خۆی‌و هەر‬ ‫ئەزموونێكی دیموكراسی دەكات‪.‬‬ ‫دەمێكە‪ ،‬دەسەاڵت بەشێوازی جیاجیا سووكایەتیی بەم دەسەاڵتە‬ ‫رەمزییە دەكات‪ ،‬كە میدیایە‪ ،‬وەكچۆن ئەمڕۆ رۆژنامەنووسگەلێ خەون‬ ‫بەوەوە دەبینن؛ هەڕەشەكانی سەریان كۆتاییان پێبهێنرێ‌‌و حورمەت‬ ‫بۆ كاری میدیایی لەكوردستاندا بگەڕێنرێتەوە‌و چیدیكە دەسەاڵت‬ ‫نەبێتە فاكتەر بۆ ئەوەی ئەو میدیا‌و میدیاكارانەی خەون بە بوونی‬ ‫میدیایەكی پڕۆفێشناڵەوە دەبینن‪ ،‬بكەونە سەنگەری تۆڵەكردنەوە‌و‬ ‫«تەسفییەی حسابات»ەوە‪ ،‬وەكچۆن هەمیشە میدیای حیزبی‬ ‫دەسەاڵتدار‌و میدیا سێبەرەكانیان‪ ،‬بەم ئاڕاستەیە كاریان كردووە‪.‬‬ ‫لەیادی (‪ )113‬ساڵەی رۆژنامەنووسیی كوردیدا‪ ،‬ئەو خەونەمان‬ ‫لەباردەبرێت؛ كە بەدوای میدیایەكی تەندروست‌و بەرپرسیار‌و راستگۆ‌و‬ ‫بێالیەن‌و ناسیاسیدا بگەڕێین‪ .‬ئەو خەونەی‪ ،‬كە لەسایەی هێنانەدیدا‪،‬‬ ‫دەكرێت قسە لە بوونی كۆمەڵگەیەكی تەندروست‌و سیستمێكی‬ ‫تەندروستی حوكمڕانیی بكرێت‌و بەرپرسیارێتیی راستەوخۆی‬ ‫لەباربردنی ئەم خەونانەیش‪ ،‬ئەو دەسەاڵتەیە‪ ،‬كە جدیی نییە لە‬ ‫ریشەكێشكردنی گەندەڵی‌و پاراستنی بنەماكانی دیموكراسی‌و فرەیی‌و‬ ‫هێنانەدیی كۆمەڵگەیەكی مەدەنی‌و زامنكردنی مافی چوونیەك بۆ‬ ‫هاواڵتیانی هەرێم‪ .‬ئەو دەسەاڵتەی‪ ،‬حورمەتێكی بۆ كاری په‌رلەمانیی‌و‬ ‫كاری حكومەتیی‌و كاری رێكخراوەیی‌و كاری قەزایی لەم هەرێمەدا‬ ‫نەهێشتووەتەوە‪ ،‬ئەو دەسەاڵتەی هەمیشە بەچاوی دوژمنكارانەوە‬ ‫تەماشای هەر دەنگێك دەكات؛ كە جیا لەخۆی بیربكاتەوە‪ ،‬هەر‬ ‫دەنگێك كە بەشداریی لە خستنەڕووی كۆی ئەو خەوش‌و هەڕەشە‌و‬ ‫گەندەڵییانە بكات؛ كە لەم دەسەاڵتەوە سەرچاوە دەگرن‪ ،‬دواجار‬ ‫هەر ئەم دەسەاڵتە‪ ،‬ئەوانە بەدوژمن‌و هەڕەشە بۆ سەر عەرشەكەی‬ ‫دەزانێت‪.‬‬ ‫بەنیگەرانییەوە‪ ،‬ساڵڕۆژی (‪ )113‬ساڵەی رۆژنامەنووسیی‬ ‫ك��وردی‪ ،‬هەڕەشەكانی سەر میدیا‌و خراپبوونی رەوش��ی میدیا‬ ‫لەكوردستان زیاتر دەكەن‌و هێندەی تر دەبنە هۆی خراپتربوونی‬ ‫باری نائارامیی لەكوردستان‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ :‬ئیدی چ پێشنیاز‌و چ داوای���ەك بخرێتە ب��ەردەم‬ ‫ئەو دەسەاڵتەی لەگرنگیی‌و پیرۆزیی‌و بەهای ك��اری میدیایی‌و‬ ‫بەرپرسیارێتیی میدیایی تێناگات‪.‬‬

‫ب���ەدواداچ���وون‌و داك��ۆك��ی��ك��ردن لە‬ ‫مافەكانی خەڵكی بازیان‪ ،‬یاداشتێكی‬ ‫(‪)18‬خ��اڵ��ی��ی��ان ئ��اراس��ت��ەی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان كرد كە خۆی لە‬ ‫داواكارییە سەرەكییەكانی دانیشتووانی‬ ‫ناوچەكەدا دەبینێتەوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬

‫وەاڵمی داواكارییەكانیان نەدراوەتە‪.‬‬ ‫ك��اروان رەس��وڵ‪ ،‬ئەندامی ئەو‬ ‫دەستەیە بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«تائێستا‪ ،‬چەندین جار هەوڵمانداوە‬ ‫ب��ۆ گ��ەی��ان��دن��ی داواك��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫دانیشتووانی بازیان‌و بۆ ئەو مەبەستە‬

‫سەردانی پەرلەمانی كوردستانمان‬ ‫ك��ردووەو رۆژی یەكشەممە‪ ،‬لەسەر‬ ‫داوای خ��ۆی‪ ،‬سەردانی پارێزگاری‬ ‫سلێمانیمان ك��رد‪ ،‬ب��ەاڵم ن��اوب��راو‬ ‫ئ��ام��ادەن��ەب��وو بمانبینێت‌و م��اوەی‬ ‫مانگێكیشە دەمانەوێت سەرۆكی‬

‫حكومەت ببینین»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتیشی‪« :‬دەس��ەاڵت‪،‬‬ ‫ئامادە نییە گوێ لە داواكارییەكانی‬ ‫خەڵك بگرێت‪ ،‬بۆیە خۆپیشاندان‬ ‫ب��ە چ��ارەس��ەر دەزان��ی��ن‌و بەنیازی‬ ‫خۆپیشاندانی جەماوەریی فراوانین»‪.‬‬

‫پەالماردانی د‪.‬محەمەد كیانی لە هەولێر؛ پەرلەمانی عێراقی لێ ئاگادار دەكرێتەوە‬

‫«گۆڕان» بێدەنگ نابێت‌و ئەندامێكی عێراقییەش بە ئیهانەكردنی دەزانێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬ ‫‪..............................‬‬ ‫س����ەرۆك����ی ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫«گ��ۆڕان» لە پەرلەمانی عێراق‬ ‫رایدەگەیه‌نێت؛ لەو هێرشە بێدەنگ‬ ‫نابن‪ ،‬كە دوێنێ لەشاری هەولێر‬ ‫كرایەسە د‪.‬محەمەد كیانی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنەكەیان‌و ئەو لیستانەش‬ ‫ك��ە ق��س��ەی ل��ەگ��ەڵ ك����ردوون‬ ‫وتوویانە‪« :‬ئەو رووداوانە قابیلی‬ ‫قبووڵكردن نییە»‌و ئەندامێكی‬ ‫عێراقییەش ب��ە ئیهانەكردنی‬ ‫پەرلەمان‌و دەستووری لە قەڵەم‬ ‫دەدات‪.‬‬ ‫دوێ����ن����ێ ل����ە م���ی���ان���ەی‬ ‫بەشداریكردنیدا لە خۆپیشاندانێكی یه‌کێک له‌ برینداره‌کانی خۆپیشاندانه‌که‌ی دوێنێ (‪)4/18‬‬ ‫خوێندكارانی زانكۆی سەاڵحەدین‬ ‫لە شاری هەولێر‪ ،‬هێزە ئەمنییەكان ئەوە كردەوە‪ :‬لەو رووداوە بێدەنگ ه��ەم��وو شەخسیەت‌و الیەنێك‬ ‫هێرشیان كردە سەر د‪.‬محەمەد نابن‌و سەرۆكایەتی ئەنجومەنی دەب��ەی��ن كە دەنگمان بیگاتێ‌و‬ ‫كیانی‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی ئەنجومەنی نوێنەران‌و سەرۆكی كوتلەكانیشی لەمیانەی قسەكردنیشم لەگەڵ‬ ‫نوێنەرانی عێراق لە فراكسیۆنی لەو هێرشە ئاگادار كردووەتەوە‪ ،‬زۆرب��ەی كوتلەكاندا‪ ،‬جەختیان‬ ‫«گ�����ۆڕان»‌و ب��ری��ن��داری��ان��ك��رد‪ ،‬هەروەك بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬لەسەر ئەوە ك��ردووەت��ەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫لەوبارەیەشەوە شۆڕش حاجی‪« ،‬رێگەنادەین ئەو مەسەلەیە هەروا رووداوە قبووڵناكرێت»‪.‬‬ ‫ش���ۆڕش ح��اج��ی‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫س���ەرۆك���ی ف��راك��س��ی��ۆن��ەك��ە لە تێپەڕبێت‌و حەسانەی پەرلەمانتار‬ ‫ئەنجومەنی ناوبراو‪ ،‬جەختی لەسەر پێشێل بكرێت‪ ،‬بۆیە پەنا بۆ ب�����ەوەش�����دا؛ «ب������ەو ج����ۆرە‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ ئیسماعیل‬ ‫پێشێلكارییانە وێنەیەكی ناشرینی‬ ‫ئەزموونی هەرێم پیشانی دۆست‌و‬ ‫دوژمن دەدرێت»‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬عەلی شاكر‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنە مافی مرۆڤی لە ئەنجومەنی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەك��رد؛‬ ‫ئ��ەم��ڕۆ سێشەممە لیژنەكەیان‬ ‫سەردانی سلێمانی‌و هەولێر دەكات‬

‫بە مەبەستی لێكۆڵینەوە لەو‬ ‫پرسانەی پەیوه‌ندییان بە مافی‬ ‫مرۆڤەوە هەیە‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە‪ ،‬كە سەر بە‬ ‫كوتلەی هاوپەیمانی نیشتمانییە‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە‪:‬‬ ‫«رێ بە دەمكوتكردنی دەنگەكان‌و‬ ‫رێگرییكردن لە خۆپیشاندەران‬ ‫ن��ادەی��ن‪ ،‬ئ��ەم��ە چ��ج��ای لێدانی‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی پ���ەرل���ەم���ان‪ ،‬كە‬ ‫نوێنەرایەتی (‪ )100‬هەزار كەس‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەو ب��ارەی��ەوە نەبیل‬ ‫ج��ەرب��ۆ‪ ،‬ئەندامی فراكسیۆنی‬ ‫عێراقییە‪ ،‬هێرشكردنە سەر‬ ‫د‪.‬محەمەد كیانی‪ ،‬بە ئیهانەكردنی‬ ‫پەرلەمان‌و سەرجەم یاساكان‌و‬ ‫دەس��ت��ووری عێراقی دەزان��ێ��ت‪،‬‬ ‫ب��ەوپ��ێ��ی��ەی ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ەوە‬ ‫دەرچ��وون‌و لەلێدوانێكیشیدا بۆ‬ ‫«رۆژنامە» داوای لە فراكسیۆنی‬ ‫«گۆڕان» كرد؛ «ئەوەی پێویستە‬ ‫بۆ گەڕاندنەوەی ماف‌و ئیعتیبار بۆ‬ ‫د‪ .‬محه‌مەد‪ ،‬داوایەك لەوبارەیەوە‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەش ب��ك��ات‌و ئێمەیش‬ ‫پشتگیریی لێدەكەین»‪.‬‬

‫دەسەاڵت‌و میدیای كوردی؛ لە پەیوەندییەكی «ناتەندروست»دا‬ ‫راپۆرتی‪ :‬سەنگەر جەمال‬ ‫‪..............................‬‬ ‫پەیوەندیی نێوان دەس��ەاڵت‌و‬ ‫میدیای كوردی‪ ،‬بە پەیوەندییەكی‬ ‫ناتەندروست لە قەڵەم دەدرێ��ت‪،‬‬ ‫ئەوە لە كاتێكدایە كورد ئەزموونێكی‬ ‫زیاد لە سەد ساڵەی لە بواری میدیاو‬ ‫رۆژنامەگەرییدا هەیە‪.‬‬

‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬ئەو حەشاماتە‬ ‫خەڵكەی بە ن��اوی رۆژنامەنووس‬ ‫ه��ات��وون��ەت��ە م���ەی���دان‌و بوونەتە‬ ‫زمانحاڵی كارەكتەرە سیاسییەكان‪،‬‬ ‫دۆخی رۆژنامەگەرییان تێكداوە»‪.‬‬ ‫سەندیكاش‬ ‫سكرتێرەكەی‬ ‫پ��ێ��ی��وای��ە؛ ج��ی��ان��ەب��وون��ەوەی‬ ‫دەس��ەاڵت��ەك��ان‌و سەروەرنەبوونی‬ ‫یاسا‌و ئ��ەو هەژموونە سیاسیی‌و‬ ‫دارای��ی��ەی حیزب ل��ەس��ەر میدیا‬ ‫هەیەتی‪ ،‬كاریگەریی خراپی هەیە‌‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬میدیای سێبەر سیمایەكی‬ ‫زۆر ناشرینی بەخشیوە بە پیشەی‬ ‫رۆژنامەگەریی لە كوردستان‪ ،‬كە‬ ‫سەدان ملیۆن دیناریان بۆ تەرخان‬ ‫دەكرێت‪ ،‬لە كاتێكدا بەشێكی زۆری‬ ‫كاریان لە تەشهیرو باڵوكردنەوەی‬ ‫هەواڵی نادروستدایە»‪.‬‬

‫رۆژنامەگەریی كوردی‌و قەیران‬ ‫هەرچەندە ئەزموون‌و مێژووی‬ ‫سەرهەڵدانی رۆژنامەگەریی كوردی بۆ‬ ‫(‪ )113‬ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و پسپۆڕانی بوارەكە‪،‬‬ ‫رەخنەی ئەوە دەگرن كە میدیا لە‬ ‫كوردستاندا لەبری ئەوەی قەیران‌و‬ ‫كێشەكان چارەسەر بكات‪ ،‬زۆرجار‬ ‫خۆی سەرچاوەی كێشەكانە‪.‬‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‌و میدیا‬ ‫د‪.‬هەڤاڵ ئەبوبەكر‪ ،‬مامۆستای‬ ‫رووداوەكانی (‪)17‬ی شوبات؛‬ ‫زانكۆ‪ ،‬پێیوایە؛ میدیای كوردی رۆڵ���ی س��ی��اس��ەت ل��ەس��ەر میدیا ب��ە «وی��س �ت‌و ح��ەزی حیزبەكە‪ ،‬پارەیان بۆ تەرخان دەكرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬ه���ەڤ���اڵ ئ��ەب��وب��ەك��ر‪ ،‬قەیرانەكانی میدیای زیاتر زەق‬ ‫كە گوزارشت لە تەواوی كایەكانی كاریگەریی خراپی لەسەر دۆخەكە ی��ا ك��ەس��ی ی��ەك��ەم��ی‪ ،‬رووم��اڵ��ی‬ ‫رووداوەكان دەكەن‌و دایدەڕێژنەوە‪ ،‬لەوبڕوایەدایە؛ چ��ۆن پەیوەندیی ك����ردەوەو پسپۆڕان پێیانوایە‪:‬‬ ‫كۆمەڵگە دەك��ات‪ ،‬لە قەیرانێكی دروستكردووە‪.‬‬ ‫ه����ەروەك حامید محەمەد‪ ،‬بۆیە ناتوانیت رووداوێ��ك وەكخۆی دەس���ەاڵت ل��ەگ��ەڵ ئۆرگانەكانی میدیا كاریگەریی خراپی هەبووەو‬ ‫گ��ەورەدای��ە‌و ب��ووەت��ە بەشێك لە‬ ‫سەرچاوەی ئەو قەیرانانەی هەیە‌و س���ك���رت���ێ���ری س���ەن���دی���ك���ای ببینیت‌‪ ،‬ئەوەش وایكردووە زۆربەی خۆی‌و پەرلەمان‌و حیزبەكان‌و بازاڕ‌و وایكردووە زانیاریی‌و بڕیاری هەڵە‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬ئەوەش لە رۆژنامەنووسانی كوردستان‪ ،‬بڕوای میدیاكان خەسڵەتی بەكۆگەیاندن كۆمەڵگەدا پەیوەندییەكی تەندروست بدرێت‌و رووداوەك���ان وەك خۆیان‬ ‫میدیایەك بۆ میدیایەك جیاوازیی وای��ە؛ ل��ەدوای راپەڕینەوە رەوشی لەدەست بدەن‌و پێچەوانەی كاری نییە‪ ،‬ئه‌وا پەیوەندیی دەس��ەاڵت‌و نیشان ن��ەدرێ��ن‪ ،‬ه����ەروەك لەو‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم كۆی سیستمی میدیایی میدیای كوردی بەرەو پێش چووە لە میدیایی لە جیهاندا بۆ ویستی میدیاش تەندروست نییە‪ ،‬وتیشی‪ :‬ماوەیەدا جگە لە هێرشكردنە سەر‬ ‫«دەس���ەاڵت كۆمەكی زۆرێ��ك لەو رۆژنامەنووسان‌و لێدان‌و سووكایەتی‬ ‫لە كوردستاندا‪ ،‬نە سەرچاوەیەك رێی چەندایەتی‌و فرە رەهەندییەوە كەسێك كار دەكات»‪.‬‬ ‫هاوكات رۆژنامه‌نووس سمكۆ میدیایانەی كردووە‪ ،‬كە خزمەتیان پێكردنیان‪ ،‬چەند كەناڵێك كەوتنە‬ ‫ب��ووە بۆ چ��ارەس��ەری قەیران‪ ،‬نە و ب��ۆ «رۆژن���ام���ە» وت���ی‪ :‬وەك��و‬ ‫رێگەیەك ب��ووە بۆ ئیرادەكردن‌و پەیام‌و وتاری راگەیاندن لە شەڕی م��ح��ەم��ەد‪ ،‬پێیوایە؛ هەیمەنەی ب��ە ك����ەس‌و گ�����رووپ‌و حیزبێك ب���ەر ه���ەڕەش���ە‪ ،‬ب��ە ش��ێ��وەی��ەك‬ ‫ناوخۆوە تائێستا میدیای كوردی حیزب‌و سیاسەت بەسەر میدیادا‪ ،‬كردووە‪ ،‬لە كاتێكدا دەبوو حكومەت كەناڵێكی ئاسمانیی‌و ناوخۆیی‬ ‫چارەسەرکردنی»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���س���پ���ۆڕەی ب����واری بووەتە بەشێك لە ملمالن ‌ێ حیزبی‌و وای���ك���ردووە بێالیەنیی‌و متمانە دەستەبژێر رەفتار بكات‪ ،‬بۆ ئەوەی سووتێنران‌و رادیۆیەك تااڵنكرا‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە د‪.‬ه��ەڤ��اڵ وتی‪:‬‬ ‫رۆژنامەوانیی‪ ،‬روونیشی دەكاتەوە؛ سیاسییەكان‌‪ ،‬ئ��ەوەش وایكردووە ل��ە ب���واری رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی��دا زۆر هاوكاریی رۆشنبیرو رۆژنامەنووسە‬ ‫م��ی��دی��ای ك���وردی ك��اردان��ەوەی��ە‪ ،‬پیشەییبوون الواز بێت‌و ئیتیكی الواز ببێت‌و دەڵ��ێ��ت‪« :‬زۆرب���ەی بێالیەنەكان ب��ك��ات‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی «ل��ەدوای ئەو رووداوان���ەوە میدیا‬ ‫نەك میدیای كارایی‌و ك��ردار‪ ،‬كە رۆژنامەنووسی تا رادەیەكی زۆر كەناڵەكان وەك خۆی رووداوەك��ان میدیا لە هەژموونگەریی‌و مۆنۆپۆڵ ن��ەی��ت��وان��ی زان��ی��اری��ی راس���ت بە‬ ‫ناگوێزنەوە‌و ئەوەی هەیە بە الیەكدا رزگار بكەن‪ ،‬بەاڵم بە پێچەوانەوە دەس��ەاڵت‌و خەڵكیش بگەیەنێت‌و‬ ‫خۆی پرۆسەو كار‌و كردار دروست پەیڕەو نەكرێت»‪.‬‬ ‫ب��ودج��ەی گشتیی خستووەتە قەیرانەكانی زیاتر زەقبووەتەوە‪،‬‬ ‫دەیشكێننەوە»‪.‬‬ ‫بكات‌و دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئێستاش ئەو‬ ‫خزمەتی ئ��ەو میدیایانەوە؛ كە بە تایبەت میدیای حیزبیی‌و حیزبە‬ ‫لەدەستدانی بێالیەنیی‬ ‫دۆخ��ە گەیشتووەتە ترۆپكی ئەو‬ ‫حیزبین‌و تەنیا رەنگێكی دیاریكراو یا دەسەاڵتدارەكان»‪.‬‬ ‫پەیوەندییەكی ناتەندروست‬ ‫پ��س��پ��ۆڕان‌و رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‬ ‫بەریەككەوتنانە‌و لەبری ئ��ەوەی‬ ‫هەروەك حامید محەمەد‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫ل��ە دی���دی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و ئایدیۆلۆژیایەكی دیاریكراو دەبینن»‪.‬‬ ‫وەاڵمی زۆربەی پرسیارەكانی خەڵك جەخت ل��ەوە دەك��ەن��ەوە‪ ،‬میدیای‬ ‫ب��ەه��ەم��ان ش���ێ���وە‪ ،‬سمكۆ «رەوش��ی ئازادیی رۆژنامەگەریی‬ ‫بداتەوەو رووبەری گومانەكان كەم حیزب‌و دەس���ەاڵت رۆڵ��ی خ��راپ‌و پسپۆڕانەوه‌‪ ،‬پەیوەندیی نێوان‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬خۆی پرسیار‌و گومان زیاد كاریگەری زۆری هەبووە لەسەر دەسەاڵت‌و میدیا لە كوردستاندا بە محەمەد‪ ،‬ئاماژە بەو بااڵدەستییەی لە هەڵكشان‌و داكشاندایە‌و لەكاتی‬ ‫میدیاو وایكردووە رووداوەكان وەك پەیوەندییەكی ناتەندروست هەژمار حیزب دەكات بەسەر حكومەتەوە‪ ،‬گەرمبوونی رووداوەكاندا‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫ل��ە الی��ەك��ی دی��ك��ەوە‪ ،‬سمكۆ خۆیان نەگەنە وەرگ��رو كەناڵەكان دەك��رێ��ت ‌و بەوپێیەی دوو بەرە ك��ە «میدیای سێبەرو جۆرەها سیاسییەكان‪ ،‬فەزای ئازادیی وەك‬ ‫دروستبووەو لەو كاتەدا كە هاوكاریی میدیای دیكەی بەڕێوە دەب��رد»‪ ،‬پێویست نییەو ئ��ەو راپۆرتانەی‬ ‫محەمەد‪ ،‬نووسەرو رۆژنامەنووس‪ ،‬بێالیەنیی لەدەست بدەن‪.‬‬ ‫د‪.‬ه��ەڤ��اڵ‪ ،‬ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو؛ هەندێك میدیا ناكرێت ل��ەڕووی بە پێویستیشی دەزانێت ئەو دۆخە مانگی ش��وب��ات‌و ئ����اداری ئێمە‬ ‫رەخنە لە دۆخ��ی رۆژنامەگەریی‬ ‫ك��وردی دەگ��رێ�ت‌و پێیوایە؛ «لە میدیای حیزبیی رۆڵێكی «زۆر دارایی‌و زانیارییەوە‪ ،‬لە بەرامبەردا چ��ارەس��ەر بكرێت‌و میدیاكاران دەریانخست دەی��ان پێشێلكاریی‌و‬ ‫ف��ەوزای��ەك��ی گ����ەورەدا دەژی»‪ ،‬خراپی» بینیوەو رووداوەكان وەك هاوكاریی میدیاكانی نزیك دەسەاڵت جەخت لەوە بكەنەوە كە مامەڵەی دەس��ت��درێ��ژی��ی ك��راون��ەت��ە س��ەر‬ ‫جەختیش ل���ه‌و‌ه دەك���ات���ەوە كە ئەوەی هەیە رووماڵ ناكەن‪ ،‬بەڵكو دەك��رێ��ت‌و ل��ە ب��ودج��ەی گشتیی دروست لەگەڵ دۆخەكاندا بكەن‌و بۆ رۆژنامەنووسان»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫لە کوردستاندا؛ گرفتی ریشەیی دامەزراوەییمان هەیە‪ ،‬پەرلەمانیش بەدەر نییە لەو گرفتە‪.‬‬

‫سەعدی پیرە‪ :‬هەڵوەشاندنەوەی حكومەت؛ زەرووریی نییە‬ ‫سازدانی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫سەعدی ئەحمەد پیرە‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪ ،‬ئەو بۆچوونەی الیەنەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬رەتدەكاتەوە كە داوای هەڵوەشاندنەوەی حكومەت دەكەن‌و دەڵێت‪« :‬رای ئێمە‪ ،‬ئەوەیە كە‬ ‫نەخێر‪ ،‬هەڵوەشاندنەوەی حكومەت زەرووریی نییە»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە ئەگەری دەستپێكردنەوەی گفتوگۆ لەنێوان ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵتدا‪ ،‬پێیوایە‪« :‬هەر جۆرە‬ ‫كۆبوونەوەیەك‪ ،‬خزمەتی ئەم پرۆسەیە بكات‪ ،‬پێویستە بكرێت»‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬بەتێڕوانینی به‌ڕێزتان‪،‬‬ ‫لەئێستادا زەمینەیەك لەئارادایە بۆ‬ ‫دەستپێكردنەوەی گفتوگۆی نێوان‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت؟‬ ‫* ب��ەدڵ��ن��ی��ای��ی��ەوە‪)10( ،‬‬ ‫ساڵی تریش‪ ،‬نامەو نامەگۆڕینەوە‬ ‫بكەین‪ ،‬ئێمە وتوومانە‪ ،‬تەكنیكی‬ ‫دان��وس��ت��ان��دن��ەك��ە ه��ه‌ڵ��ه‌ی��ە‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەس���ەاڵت‪ ،‬نابێت‬ ‫لەسەر شاشەی تەلەفزیۆن‌و لەسەر‬ ‫رۆژنامەكان لەگەڵ یەكتری قسە‬ ‫بكەین‪ ،‬ع��ادەت��ەن ئ��ەوە دەكاتە‬ ‫ئیعالنات‪ ،‬ه��ەری��ەك��ە ب��ێ�ت‌و بە‬ ‫خەڵك بڵێت‪ ،‬ئ��ەوەم داواك��ردووە‬ ‫لەحكومەت‌و ئەویش بڵێت‪ ،‬منیش‬ ‫ئ��ەوەم وه‌اڵم داوەت����ەوە‪ ،‬نابێت‬ ‫بە وەاڵمدانەوەو بە نووسینەكان‬ ‫دیعایە بكەین‪ ،‬چونكە ئ��ەوە بۆ‬ ‫دیعایە نییەو ب��ۆ گەیشتنە بە‬ ‫ئەنجامێك‪ ،‬بۆ كۆتاییهێنانە بە‬ ‫ق��ەی��ران��ەك��ە‪ ،‬ع��ادەت��ەن گفتوگۆ سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیره‌‬ ‫دەكرێت‌و كە گەیشتنە ئەنجامێك‪،‬‬ ‫ئەوجا ئەنجامەكە راده‌گه‌یه‌نن‪ ،‬كۆبوونەوەیە پێنجقۆڵیی دەبێت‪ ،‬پرۆسەیە دەكات‪ ،‬پێویستە بكرێت‪،‬‬ ‫نەك هەر لەسەرەتاوە‪ ،‬ئەو شتێك ی��ان ت��اك ت��اك دەس��ەاڵت لەگەڵ ه��ەم��وو ج���ۆرە ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك‬ ‫جائیزە‪.‬‬ ‫بڵێت‌و ئەمیش شتێكی تر‌و هەریەكە ئۆپۆزسیۆندا دادەنیشێت؟‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لە بەیاننامەكەی‬ ‫* فەرق ناكات‪ ،‬پێنجقۆڵیی‬ ‫كەمێك خوێی پێدا دەكات‪.‬‬ ‫ل��ەم ب��ارودۆخ��ەی ئێستادا‪ ،‬بێت‪ ،‬ی��ان شەشقۆڵیی‌و حیزبی مەكتەبی سیاسیی «یەكێتی‌و‬ ‫به‌دڵنیاییه‌و‌ه هەر دەستێك دەبێت شیوعی‌و بزووتنەوەی ئیسالمیی‌و پ��ارت��ی»دا ه��ات��ووە ك��ە «بەبێ‬ ‫بۆ تێكدانی بارودۆخەكەو ئاڵۆزتر حیزبەكانی تریشی تێدا بەشدار م����ەرج ل���ەگ���ەڵ ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫ك��ردن��ی‪ ،‬بۆیە پێموایە‪ ،‬یەكتر بن‪ ،‬دەكرێت ئەوانیشی تێدا بن‪ ،‬دادەنیشن»‪ ،‬قسەو باسی ئەوەش‬ ‫دیتن‪ ،‬زەمینەی لەبارەو زەروورەتی ئەگەر مەیلێكیش هەبێت بۆ ئەوەی ل��ەالی��ەن چ��اودێ��ران��ەوە دەكرێت‬ ‫هەیە‌و پێویستییەكی نەتەوەییە كە ئۆپۆزسیۆن بیەوێت ت��اك تاك كە هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‪،‬‬ ‫دانیشتن بكات‪ ،‬كێشە نییە‪ ،‬هەر هێڵی سووری لەسەر البراوە‪ ،‬لەو‬ ‫كۆتایی بەم قەیرانە بێت‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬پ��ێ��ت��وای��ە‪ ،‬ئ��ەو جۆرە كۆبوونەوەیەك خزمەتی ئەم بارەیەوە تێڕوانینت چۆنە؟‬

‫* وای نابینم كە دووالی��ەن‬ ‫بەمەرجەوە گفتوگۆ بكەن‌و بڵێن‪،‬‬ ‫ئەگەر ئ��ەوە جێبەجێ نەكەیت‪،‬‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆن��اك��ەم‪ .‬پ��ێ��م��وای��ە‪ ،‬نە‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬پێویستە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئاگادار بكات‌و نە ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫دەسەاڵت ئاگادار بكات‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بۆچوون‌و تێڕوانین‌و پرۆژەی هەیە‪،‬‬ ‫دەسەاڵتیش تێڕوانین‌و پ��رۆژەی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەم دوو بۆچوونە لەئەنجامی‬ ‫گفتوگۆیەكی چ�ڕ‌و ب��ەردەوام��دا‪،‬‬ ‫لێكنزیك ب��ك��رێ��ن��ەوەو بگەینە‬

‫ئەنجامێك‪ ،‬ئ��ەگ��ەر ن��ا‪ ،‬كاتێك‬ ‫هەریەكە لەسەر ئەو شتە سووربێت‬ ‫كە لەخەیاڵیایەتی‪ ،‬ئیتر دانیشتنی‬ ‫بۆ چییە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬كەواتە پێتوایە‪ ،‬هێڵی‬ ‫س��وور لەسەر هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫حكومەت البراوە لەالیەن «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی»یەوە؟‬ ‫* ب����ی����رك����ردن����ەوە ل��ە‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی حكومەت‪،‬‬ ‫بیركردنەوە‌و بۆچوونێكی هەڵەیە‪،‬‬ ‫ئەوەی كە رای ئێمەیە‪ ،‬ئەوەیە كە‬ ‫نەخێر‪ ،‬هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‬ ‫زەرووریی نییە‪ ،‬ئەوە هێڵی سوور‬ ‫نییە كە تۆ ب ‌ه هێڵی سوور دابنێیت‪،‬‬ ‫ئێمە گ��ف��ت��وگ��ۆدەك��ەی��ن لەسەر‬ ‫قەیرانێك‪ ،‬تۆ بۆ مەرج لەسەر من‬ ‫دادەنێیت؟ ئەگەر الیەنێك مەرج‬ ‫لەسەر الیەنەكەی تر دابنێت‪ ،‬ئەو‬ ‫الیەنەی تر قبووڵی ناكات‪ ،‬دەبێت‬ ‫بەبێ م��ەرج‌و بەبێ هێڵی سوور‌و‬ ‫بەبێ هیچ شتێك‪ ،‬ب��ڕۆ داخڵی‬ ‫گفتوگۆ ببە‪ ،‬من جارێكی تریش‬ ‫نووسیومە كە ته‌نها میللەتی كورد‌و‬ ‫خاكی كوردستان‪ ،‬موقەدەسن‪،‬‬ ‫نە كەس موقەدەسەو نە حیزب‬ ‫موقەدەسە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬چ��ۆن دەڕوان��ی��ت��ە‬ ‫بەالغی كۆتایی هەر سێ الیەنە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكە؟‬ ‫* دەت��وان��ی��ن ب��ەالغ��ەک��ە لە‬ ‫سێ خاڵدا کۆبکەینەوە‪ ،‬یەکەم‪:‬‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی حکومەت‌و‬ ‫دام���ەزران���دن���ی حکومەتێکی‬ ‫ئینتیقالیی بە تەوافوق‪ .‬دووەم‪ :‬ئەو‬ ‫حکومەتی ئینتیقالییە‪ ،‬چاکسازیی‬ ‫بکات‌و زەمینەسازیی بکات بۆ‬

‫هەڵبژاردنی پێشوەخت‪ .‬سێیەم‪:‬‬ ‫ئ��ەم سێ الیەنە‪ ،‬ئەجێندایەکی‬ ‫هاوبەشیان هەیە‌و وەکو بەرەیەک‬ ‫ه��ەم��وو داخ��وازی��ی��ەک ل��ە کاتی‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆدا ج��ائ��ی��زە پێشکەش‬ ‫بکرێت‪ ،‬جائیزیشە الیەنەکەی‬ ‫ت��ر ب��ۆچ��وون �ه‌ک��ان��ی خ��ۆی��ان بە‬ ‫راشکاویی لەسەر ئەم داخوازییانە‬ ‫دەرببڕن‪ .‬ئەوەی جێگەی پرسیارە‬ ‫لەهەرسێ الیەنی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بە‬ ‫جیا جیا دەنگی ئەوە بەرزبووەوە‬ ‫ک��ە ئ��ەم ن��ام��ەی��ەی (ی‪.‬ن‪.‬ک)‬ ‫و(پ‪.‬د‪.‬ک) توندەو بەبێ ئەوەی‬ ‫ئاماژە بکرێت کە ئەمە وەاڵمە بۆ‬ ‫نامەیەکی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬نەک نامەی‬ ‫دەس��ەاڵت بەبێ پێشینە‌و ئەگەر‬ ‫توند بێت‪ ،‬هەردووکیان توندن‌و‬ ‫ئەگەر ئاساییش بێت‪ ،‬هەردووکیان‬ ‫ئاسایین‪.‬‬

‫وا بزانم‪ ،‬لەم شەڕە‬ ‫ئیعالمییەی کە‬ ‫هەبووە‪ ،‬هیچ الیەک‬ ‫کەمتەرخەم نەبووە‬

‫بەالی (ی‪.‬ن‪.‬ک)ەوە‪ ،‬گفتوگۆ‌و‬ ‫دیالۆگ‪ ،‬پێویستە بۆ گەیشتن بە‬ ‫چارەسەرێک بۆ ئەم قەیرانە‪ ،‬بە‬ ‫مەرجێک‪ ،‬هیچ الیەنێک وشەیەک‬ ‫بەکارنەهێنێت کە الکەی تری پێ‬ ‫نیگەران بکات‪ ،‬ئ��ەم مەسەلەیە‬ ‫خ��ۆی ئ��اڵ��ۆزە‌و ئاڵۆزترکردنی‬ ‫خ��زم��ەت ن��اک��ات‪ .‬ل��ە هەرێمی‬ ‫کوردستاندا‪ ،‬بوومەلەرزەو الفاوو‬ ‫کۆلێرا رووی نەداوە‪ ،‬تا پێویستی‬ ‫بە هەڵوەشاندنەوەی سیستمی‬ ‫سیاسیی‌و حکومەت‌و پەرلەمان‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫ق��ەی��ران��ێ��ک ه��ەی��ە‪ ،‬هۆکەی‬ ‫ه��ەرچ��ی ب��ێ��ت‪ ،‬پێویست ب��ەوە‬ ‫دەکات كە تواناکانمان کۆبکەینەوە‬ ‫لەحکومەتێکی بنکەفراواندا‪ ،‬بۆ‬ ‫زاڵبوون بەسەر ئەم قەیرانەدا‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪« :‬یەكێتی‌و پارتی»‪،‬‬ ‫وەاڵمی «ئۆپۆزسیۆن»یان دایەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هەندێ كەس پێیوایە كە‬ ‫وەاڵمەكەی «یەكێتی‌و پارتی»‪،‬‬ ‫توند بووە؟‬ ‫* وا ب���زان���م‪ ،‬ل���ەم ش��ەڕە‬ ‫ئیعالمییەی ک��ە ه��ەب��ووە‪ ،‬هیچ‬ ‫الیەک کەمتەرخەم نەبووە‪ ،‬ئەم‬ ‫دیمانەیەی تۆ لەگەڵ من‪ ،‬باسی‬ ‫ئەگەری رێککەوتنە‪ ،‬نەک ئەگەری‬ ‫درێ��ژەپ��ێ��دان��ی ش��ەڕ‪ ،‬ک��ە باسی‬ ‫گفتوگۆ دەک��ەی��ن‪ ،‬وات���ە باسی‬ ‫دوو الیەن دەکەین‪ ،‬هەر الیەنەو‬ ‫س��وور بێت ل��ەس��ەر پ��رۆژەک��ەی‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬ئ���ەوە ناکاتە گفتوگۆ‪.‬‬ ‫گفتوگۆ‪ ،‬هەڵسەنگاندنی بارودۆخ‌و‬ ‫هەلومەرجه بە لەبەرچاوگرتنی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی ب���ااڵی هەریمی‬ ‫کوردستان‪.‬‬

‫دانا سەعید سۆفی‪ ،‬پەرلەمانتاری لیستی كوردستانیی‪:‬‬

‫هەڵوەشاندنەوەی حكومەت؛ داوایەكی سیاسییە‌و كوفر نییە‬ ‫سازدانی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬كارەكانی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬چۆن هەڵدەسەنگێنیت‪،‬‬ ‫ئایا دەك��رێ��ت ئ��ەم پەرلەمانە‪،‬‬ ‫بەمانا راستەقینەكەی بە پەرلەمان‬ ‫دابنرێت؟‬ ‫* ئێمە ل��ە ک��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫گرفتی ریشەیی دامەزراوەییمان‬ ‫هەیە‪ ،‬پەرلەمانیش ب��ەدەر نییە‬ ‫لەو گرفتە‪ .‬هیچ دامودەزگایەک‬ ‫نییە لە هەرێمدا‪ ،‬بە ستانداردێکی‬ ‫دام���ەزراوەی���ی ب���ەرز ک��ارەک��ان��ی‬ ‫بەڕێوەببات‪ .‬کارەکانی پەرلەمانی‬ ‫کوردستانیش‪ ،‬ناتوانرێت بە پێوەری‬ ‫پەرلەمانێکی ئایدیال بپێورێت؛‬ ‫لەبەرئەوەی جیاوازییەکی زۆر هەیە‬ ‫لە نێوانیاندا‪ .‬ئەگەر بشگەڕێینەوە‬ ‫بۆ ئ��ەو ئەرکانەی پەرلەمان لە‬ ‫پەیڕەوەکەی خۆیدا بۆخۆی دایناوه‪،‬‬ ‫هێشتا ل���ەزۆر رووەوە کێماسی‬ ‫گ��ەورە هەیە‪ ،‬بۆ نموونە ئەرکی‬ ‫چاودێریکردنی حکومەت لەالیەن‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ەوە زۆر ل��ە ئاستێکی‬ ‫شەرمنانەدایه‪ .‬بەهۆی ملمالنێی‬ ‫حیزبییەوە‪ ،‬پەرلەمان نەیتوانیوە‬ ‫رۆڵ��ی یەکالییکەرەوە ببینێت لە‬ ‫زۆر پرسی چارەنووسسازی ئەم‬ ‫هەرێمەدا‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ هەموو ئەو‬ ‫کێماسی‌و گرفتانەدا‪ ،‬پەرلەمان‬ ‫دەزگایەکی پڕ جموجۆڵی هەرێمی‬ ‫کوردستانە‌‌و دەکرێت لە ئایندەدا‬ ‫کاریگەرتر بێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەكاری پەرلەمانیدا‪،‬‬ ‫زۆری�����ن�����ە‌و ك��ەم��ی��ن��ە ك����اری‬ ‫پ��ێ��دەك��رێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم ل��ە مەسەلە‬ ‫مەبدەئی‬ ‫چارەنووسسازەكاندا‪،‬‬ ‫تەوافوق كاری پێدەكرێت‪ ،‬تەنانەت‬ ‫لە ئەمریكاش مەسەلە گرنگەكان‬ ‫لەسەر بنەمای تەوافوق بڕیاریان‬ ‫لێدەدرێت‪ ،‬بۆچی لە كوردستاندا‪،‬‬

‫دانای سەعید سۆفی‪ ،‬ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لە لیستی كوردستانیی‪،‬‬ ‫سەبارەت بە بارودۆخی ئێستای كوردستان‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەوەی لە كوردستاندا‬ ‫روودەدات‪ ،‬ئەگەر وەك گریمانەیەك لە واڵتێكی وەك سویددا روویبدایە‪،‬‬ ‫حكومەت ئیستیقالەی دەكرد‌و ئامادەكاریی بۆ هەڵبژاردنێكی نو ‌ێ دەكرا»‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە كە هاوكات سەرۆكی لیژنەی کۆمەڵی مەدەنییە لە‬ ‫پەرلەمانی کوردستان سەبارەت بە «س��ەرای ئازادیی» سلێمانیش‪،‬‬ ‫رای وایە؛ سەرای ئازادیی‪ ،‬مینبەرێكە بۆ خستنەڕووی دەنگی ناڕەزایی‬ ‫هاواڵتییان‌و گوزارشت لە بزووتنەوەیەكی كۆمەاڵیەتی دەكات‪.‬‬

‫دانا سه‌عید سۆفی‬ ‫دەسەاڵت واز لەمەبدەئی زۆرینە‌و‬ ‫كەمینە ناهێنێت؟‬ ‫* هەردوو پرەنسیپی تەوافوق‌و‬ ‫پرەنسیپی زۆری��ن��ە‌و کەمینە‪،‬‬ ‫دوو میتۆدی گرنگن لە گەمەی‬ ‫سیاسییدا؛ بۆ یەکالییکردنەوەی‬ ‫پرسەکانی ه��ەر کۆمەڵگایەک‌و‬ ‫ب��ڕی��اردان‪ ،‬ب��ەاڵم هەست دەک��ەم‪،‬‬ ‫تێگەیشتنێکی خ����راپ‌و هەڵە‬

‫بەرامبەر ئەو دوو پرەنسیپە هەیه‪،‬‬ ‫ه��ەم ل��ەالی��ەن دەس����ەاڵت‌و هەم‬ ‫لەالیەن ئۆپۆزسیۆنەوە‪ .‬زۆرینەی‬ ‫پەرلەمانی پێیوایە‪ ،‬م���ادام لە‬ ‫رووی یاساییەوە دەتوانێت زۆربەی‬ ‫یاساکان بەڕێبکات بە زۆرینەی‬ ‫سادە‪ ،‬ئیدی دەتوانێت کەمینەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پشتگوێ بخات‪ .‬زۆرینە‬ ‫بیر ل��ەوە ناکاتەوە‪ ،‬ئەگەر ئەم‬

‫حاڵەتە بەردەوام بێت بۆ ماوەیەکی‬ ‫زۆر‪ ،‬ئەوا نوێنەرانی بەشێکی زۆری‬ ‫هاواڵتییان لە پرسە گرنگەکاندا‬ ‫پ��ەراوێ��زدەخ��رێ��ن‪ ،‬ئ��ەم حاڵەتە‪،‬‬ ‫نەک لە مەفهومی دیکتاتۆرییەتی‬ ‫زۆری��ن��ە ن��زی��ک��م��ان دەک���ات���ەوە‪،‬‬ ‫بەڵکو دەبێتە هۆی دروستکردنی‬ ‫جیاکاریی کۆمەاڵیەتییش‪ .‬گرفتێکی‬ ‫دیکەش‪ ،‬ئەوەیە كە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫قەبارەو توانای خۆی لە گەمەی‬ ‫سیاسییدا ن��ادی��دە دەگ��رێ��ت‪،‬‬ ‫ب��ەو مانایەی پێیوایە‪ ،‬تەوافوق‬ ‫وات���ە جێبەجێکردنی داواک��ان��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪‌.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬وەك��و كەسێك كە‬ ‫چەندین ساڵ لە سوید ژیاویت‪،‬‬ ‫ئایا ئەگەر ئ��ەوەی لە كوردستان‬ ‫روودەدات‪ ،‬ل��ە واڵتێكی وەك��و‬ ‫س��وی��ددا ك��ە رووی���ب���دای���ە‪ ،‬چی‬ ‫دەق��ەوم��ا‪ ،‬هەڵوێستی پەرلەمان‬ ‫بەرامبەر حكومەت چی دەبوو؟‬ ‫* ئ����ەوەی ل��ەک��وردس��ت��ان‬ ‫روودەدات‪ ،‬پێشبینی ناکرێت لە سوید‬ ‫رووبدات‪ ،‬بەاڵم گریمان روویدا‪ ،‬ئەوا‬ ‫بێگومان حکومەتەكەی ئیستیقالە‬ ‫دەكات‌و هەوڵ دەدرێت حکومەتێک‬ ‫ل��ەن��ێ��وان ه��ەم��وو الی��ەن��ەک��ان��دا‬ ‫دروست بکرێت‪ ،‬بۆ ئەوەی هەموو‬ ‫الیەنەکان بەرپرسیارێتیی وەزعەکە‬ ‫لەئەستۆ ب��گ��رن‌و ئامادەکاریی‬ ‫بۆ هەڵبژاردنێکی ن��وێ بکرێت‪،‬‬ ‫بەبێ ئەوەی رێگە بەدروستبوونی‬ ‫بۆشاییەکی ئیداریی بدەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئۆپۆزسیۆن داوای‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی حكومەت‬ ‫دەكات‪ ،‬ئایا لە پرۆسەی سیاسیی‌و‬ ‫حوكمداریدا‪ ،‬كوفرە ئەگەر داوایەكی‬ ‫وابكرێت‪ ،‬ئایا تا چەندە ئەو داوایە‬ ‫رەوایە؟‬ ‫* داوای هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫حکومەت‪ ،‬داوای��ەک��ی سیاسییەو‬ ‫کوفر نییە‪ ،‬هەروەها لە گەمەی‬

‫سیاسیشدا‪ ،‬میتۆدێکی رێگا‬ ‫پێدراوە‪ ،‬بەاڵم ئەو داوایە دەبێت‬ ‫بنەمایەکی یاسایی‪ ،‬یان مۆتیڤێکی‬ ‫رەوای��ی هەبێت‪ .‬دی��ارە حکومەت‬ ‫دەکرێت لەڕێی شۆڕش‌و کۆدێتاشەوە‬ ‫هەڵبوەشێنرێتەوه‌‪ ،‬بەاڵم ئێمە باس‬ ‫لە رێگا مەدەنییەکەی دەکەین‪.‬‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی حکومەت لە‬ ‫واڵتێکی دیموکراسیدا‪ ،‬بەپێی رێکارە‬ ‫یاساییەکان روودەدات‌و ئەگەر‬ ‫بیانووی جەماوەریی‪ ،‬یان کێماسی‬ ‫گەورە لە ئەدای حکومەتدا هەبێت‪،‬‬ ‫ئەوا یان ناچاردەکرێت بەپێی یاسا‪،‬‬ ‫یان خۆی هەڵوەشاندنەوەی خۆی‬ ‫رادەگەیەنێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە ناتوانین‬ ‫چاوەڕوانی هەمان حاڵەت بکەین‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی لە کوردستان‪ ،‬راستە‬ ‫دامودەزگای دیموکراسیمان هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم که‌لتووری دیموکراسیمان نییەو‬ ‫یاساش تا ئەو ئەندازەیە سەروەر‬ ‫نییە تا بتوانین چاوڕوانی رێکارە‬ ‫یاساییەکانی هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫حکومەت بکەین وەک واڵتێکی‬ ‫دیموکراسیی پێشکەوتوو‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پەرلەمانی كوردستان‬ ‫بڕیارێكی (‪)17‬خاڵیی دەركرد‪ ،‬ئایا‬

‫ناتوانرێت کارەکانی‬ ‫پەرلەمانی‬ ‫کوردستان‪ ،‬بە پێوەری‬ ‫پەرلەمانێکی ئایدیال‬ ‫بپێورێت‬

‫چارەنووسی ئەو بڕیارە چی لێهات‪،‬‬ ‫لەو بڕوایەدای پەرلەمان بتوانێت‪،‬‬ ‫ئەو بڕیارەی خۆی جێبەجێ بكات؟‬ ‫* ب�������ەب�������اوەڕی م���ن‪،‬‬ ‫جێبەجێکردنی ب��ڕی��ارە (‪)17‬‬ ‫خاڵییەکەی پەرلەمان‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫ئەستۆی پەرلەماندا نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لە ئەستۆی هەموومانە‪ ،‬حکومەت‌و‬ ‫پەرلەمان‌و الیەنە سیاسییەکان‬ ‫ب��ەش��ی ش��ێ��ری��ان ب��ەردەک��ەوێ��ت‬ ‫ل��ەو ئ��ەرک��ە‪ ،‬ب��ەاڵم هاواڵتییان‌و‬ ‫خۆپیشاندەرانیش ب���ەدەر نین‬ ‫لە بەرپرسیارێتیی کۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫نیشتیمانیی‪ .‬بەپێی ئەو بڕیارە‪،‬‬ ‫پەرلەمان هەندێك لە یاساکانی‬ ‫لە ئەولەویاتی کاری خۆی داناوە‪،‬‬ ‫بەاڵم چارەسەرکردنی ئەو قەیرانە‬ ‫سیاسییەی کوردستان‪ ،‬لە توانای‬ ‫پەرلەمان ب���ەدەرە‪ ،‬لە باشترین‬ ‫حاڵەتدا‪ ،‬پەرلەمان دەتوانێت‬ ‫شەرعییەت بە رێککەوتنی نێوان‬ ‫الیەنە سیاسییەکان بدات‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬س��ەرۆك��ی هەرێم‪،‬‬ ‫پ���رۆژەی���ەك���ی ب��ۆ چ��اك��س��ازی��ی‬ ‫خستووەتەڕوو‪ ،‬بە ڕای ئێوە‪ ،‬بۆچی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن پێی رازی نابێت‪،‬‬ ‫ئایا مەسەلەكە نەمانی متمانەیە‬ ‫ب��ە س���ەرۆك‪ ،‬ی��ان كەللەڕەقیی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنە كە دەیەوێت ئەجێندای‬ ‫خۆی جێبەج ‌ێ بكات؟‬ ‫* ب��ێ��گ��وم��ان ج��ۆرێ��ک لە‬ ‫بێمتمانەیی ل��ە پ��ەی��وەن��دی��ی‬ ‫نێوان دەس���ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫هەیه‪ ،‬بەو مانایەی زۆر بەڵێنی‬ ‫چاکسازیی بە جێبەجێنەکراویی‬ ‫ماونەتەوە‪ .‬نەبوونی پرۆسەیەکی‬ ‫دادگاییکردنی تۆمەتبارانیش‪ ،‬ئەو‬ ‫بێمتمانەییەی قووڵتر کردووەتەوە‪.‬‬ ‫ئەسڵەن دادگاییکردنی تۆمەتباران‪،‬‬ ‫نابێت «داوا» بێت‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫ل��ە دەوڵ��ەت��ی ق��ان��وون��دا‪ ،‬دەبێت‬ ‫دام �و‌دەزگ��اک��ان‪ ،‬بە شێوەیەکی‬

‫ئۆتۆماتیکییانە لێکۆڵینەوە لە‬ ‫تۆمەتباران بکەن‌و سزایان بدەن‪ .‬بە‬ ‫باوەڕی من‪ ،‬لە هەلومەرجی ئێستای‬ ‫کوردستاندا‪ ،‬ئەگەر ئۆپۆزسیۆن‬ ‫(‪ )%30‬یـــــــان (‪)%40‬ی‬ ‫داواکارییەکانی جێبەجێبکرێن‪،‬‬ ‫ئەوا دەستکەوتێکی گەورەیە‪ ،‬تۆ‬ ‫ئەگەر ریفۆرمیست بیت‪ ،‬دەبێت‬ ‫رازی بیت ب��ە وەدەستهێنانی‬ ‫بەشێک لە ئامانج‌و داواکارییەکانت‪،‬‬ ‫بەاڵم هەست دەک��ەم‪ ،‬هەندێجار‪،‬‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن پ��ەن��ج��ە ل��ەس��ەر‌‬ ‫شوێنێکی هەڵە دادەنێت‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬دەس��ەاڵت دەڵێت‪،‬‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان دەس��ت��ی‬ ‫دەرەكییان لەپشتەوەیە‪ ،‬تاچەندە‬ ‫بڕواتان بەو قسەیە هەیە؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬خۆپیشاندانەکان‬ ‫گوزارشت لە هەست‌و بۆچوونی‬ ‫بەشێکی ن��اڕازی��ی هاواڵتییانی‬ ‫کوردستان دەکەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆچوونتان بەرامبەر‬ ‫«سەرای ئازادیی» چۆنە؟‬ ‫* سەرای ئازادیی‪ ،‬مینبەرێکە‬ ‫بۆ خستنەڕووی دەنگی ناڕەزایی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان‪ ،‬ب��ە داواک���اری���ی‬ ‫ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی‌و س��ی��اس��ی��ی��ەوە‪.‬‬ ‫س��ەرای ئ��ازادی��ی‪ ،‬گ��وزارش��ت لە‬ ‫ب��زووت��ن��ەوەی��ەک��ی کۆمەاڵیەتی‬ ‫دەک��ات‪ ،‬کە ئامانجی سیاسیشی‬ ‫هەیه‪ ،‬ئەو ئامانجە سیاسییانەی‬ ‫لەگەڵ داواکارییە سیاسییەکانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن یەکدەگرنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەباوەڕی من‪ ،‬هەم دەسەاڵت‌و هەم‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬دەتوانن سوود لەو‬ ‫بزووتنەوەیە وەربگرن‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫ئامانجی سەرەکیی سەرای ئازادیی‬ ‫ب��ەف��ەرم��ی��ی داوای چاکسازیی‬ ‫ب���ووە (ئ��ەگ��ەر ج���ارێ ب��اس لە‬ ‫نەخشەڕێگاکەی نەکەین)‪ .‬ئومێد‬ ‫دەک��ەم کاریگەرییەکانی سەرای‬ ‫ئازادیی‪ ،‬بە پۆزەتیڤی بمێننەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫چه‌ند مامۆستایه‌کی ئاینیی‌و چاالكوانی هەولێر‪ :‬تاوانبارانی ئەنفال‪ ،‬دادگایی بكەن‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ه��ەول��ێ��ر‪ :‬چه‌ند‬ ‫مامۆستایه‌کی ئاینیی‌و چاالكوانی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی هەولێر‪ ،‬داوا‬ ‫دەكەن‪ :‬ئەو كەسانەی دەستیان‬ ‫ل��ە ش���ااڵوی ئەنفالدا ه��ەب��ووە‪،‬‬ ‫دادگایی بكرێن‌و باروگوزەرانی‬

‫كەسوكاری ئەنفالكراوان‪ ،‬باش‬ ‫بكەن‪ ،‬ئەگەرنا‪ ،‬هەڵوێستیان‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫(‪)16‬ی ئ��ەم مانگە‪ ،‬چه‌ند‬ ‫مامۆستایه‌کی ئاینیی‪ ،‬رۆشنبیران‪،‬‬ ‫چاالكوانانی كۆمەڵگه‌ی مەدەنیی‌و‬

‫یاساناسانی ش��اری هەولێر‪ ،‬لە‬ ‫دەزگای رۆشنبیری نوری حیكمە‪،‬‬ ‫لە سیمینارێكدا‪ ،‬شیكردنەوەیان‬ ‫بۆ ش��ااڵوی ئەنفال ك��رد‌و چەند‬ ‫داواكارییەكیان خستە ب��ەردەم‬ ‫دەس���ەاڵت‌و ه��ەڕەش��ەی ئەوەیان‬

‫ك��رد‪ ،‬ئەگەر جێبەجێ‌ نەكرێن‪،‬‬ ‫ه��ەڵ��وێ��س��ت وەردەگ��������رن كە‬ ‫گرنگترین داواکارییه‌کان بریتی‬ ‫ب���وون ل��ە «ب��وژان��دن��ەوەی ئەو‬ ‫ناوچانەی ب��ەر ش��ااڵوی ئەنفال‬ ‫كەوتوون‌و دادگایكردنی ئەوانەی‬

‫بەشداریی پرۆسەكەیان كردووە‌و‬ ‫كارئاسانیی بۆ هەر كارو هەوڵێك‬ ‫ب��ۆ دەرب��ازب��وون��ی ك��ەس��وك��اری‬ ‫ئەنفالكراوان لە هەژاریی‌و نەداریی‌و‬ ‫گۆڕینی چەمكی (ئەنفال) بە‬ ‫جینۆساید»‪.‬‬

‫ئەگەرەكانی دوای هەڵوەشاندنەوەی حكومەت؛ روونده‌کرێته‌وه‌‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ەك��ەش��دا‪ ،‬م��ەه��دی‬ ‫ئەبوبەكری رۆژن��ام��ەن��ووس‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬ئەگەر هاتوو‪،‬‬ ‫ئەو حكومەتە ئینتیقالییە پێكبێت‪،‬‬ ‫دەتوانێت كاریگەریی هەبێت بۆ‬ ‫ئامادەكاریی بۆ هەڵبژاردنێكی‬ ‫پێشوەخت‌و گۆڕانكاریی بكات‪ ،‬واتە‬ ‫نەك خۆی گۆڕانكاریی بێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بەوپێیەی رێ خ��ۆش��دەك��ات بۆ‬ ‫ئەو گۆڕانكارییانەی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫ش��ەق��ام داوای����ان دەك���ەن‪ ،‬وات��ە‬ ‫ئومێدێكە بۆ گۆڕانكاریكردن»‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫چاودێرانی سیاسیی‌و الیەنە‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەك��ان‪ ،‬ج��ەخ��ت لە‬ ‫پێویستیی ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫حكومەت دەكەنه‌وه‌و پێیانوایە؛‬ ‫ئەگەر حكومەتی داهاتوو لەسەر‬ ‫بنەمای «رێككەوتنی سیاسیی»‬ ‫بێت‪ ،‬دەتوانێت چاكسازیی ریشەیی‬ ‫ب��ك��ات‌و دەس��ت��ی ح��ی��زب لەسەر‬ ‫حكومەت هەڵبگرێت‪.‬‬ ‫ێ بۆ چاكسازییە‬ ‫حكومەتی نو ‌‬ ‫بەپێی پرۆژەیەكی هەرس ‌‬ ‫ێ‬ ‫الیـــەنــــــی ئۆپۆزسیۆن كە لە‬ ‫(‪)4/5‬ی ئەمساڵدا پێشكەشی‬ ‫دەس��ەاڵت��ی��ان ك���رد‌و یەكێك لە‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫داواك���ان���ی‪ ،‬ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی دوو ئیداره‌یی؛ هاواڵتییانی بێزار کردووه‌ ‬ ‫حكومەتی هەرێم‌و دامەزراندنی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬روون��ە‪ ،‬ئەجێنداو دیكە‪ ،‬بوونەتە كارتی بەهێز بۆ‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ێ��ك��ی گ��واس��ت��ن��ەوە لەسەر دەكەن‪.‬‬ ‫ی��وس��ف م��ح��ەم��ەد س���ادق‪ ،‬كارنامەی ئەو حكومەتە دیاریكراوە ئۆپۆزسیۆن‌و خۆپیشاندەران‪ ،‬كە‬ ‫(ئ��ی��ن��ت��ی��ق��ال��ی)ی��ە‪ ،‬ك��ە بەپێی‬ ‫رێككەوتنی سیاسیی نێوان حیزب‌و بەرپرسی سەنتەری توێژینەوەی كە لەپاڵ بەڕێكردنی ئیشە رۆتینیی‌و داوای هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‬ ‫«ب��زووت��ن��ەوەی گ���ۆڕان» ئاماژە كارەكانیدا‪ ،‬دوو ئەركی سەرەكیی بكەن‪.‬‬ ‫الیەنەكان پێكبهێنرێت‪.‬‬ ‫بە وتەی یوسف محەمەدیش؛‬ ‫وەك لەو پرۆژەیەدا هاتووە؛ ب��ەوە دەك���ات؛ ئ��ەو حكومەتەی هەیە‪ ،‬یەكێكیان جێبەجێكردنی‬ ‫ئەو حكومەتە هەڵگری پرۆژەیەكی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ب��اس��ی ك����ردووە‪ ،‬پرۆژەیەكی چاكسازیی بنچینەیی ح��ك��وم��ەت��ی ئ��ێ��س��ت��ای ه��ەرێ��م‪،‬‬ ‫چاكسازیی دەب��ێ �ت‌و كارەكانی ب��ۆ م��اوەی��ەك��ی دی���اری���ك���راوەو هەمەالیەنە‪ ،‬لەگەڵ زەمینەسازیی نەیتوانیوە چاكسازیی لە بوارەكانی‬ ‫حكومەتیش بەڕێدەكات‪ ،‬هەروەها هەندێك پ��رۆژەی پێدەسپێردرێت بۆ هەڵبژاردنێكی پاك‌و بێگەرد‌و سیاسیی‪ ،‬ئابووریی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‬ ‫ل��ە م��اوەی��ەك��ی دیاریكراویشدا‪ ،‬ك���ە ج��ێ��ب��ەج��ێ��ی��ان ب���ك���ات‪ ،‬بۆ دوور لە دەستێوەردانی نایاسایی جێبەجێ بكات‌و دەستەوەستانە‬ ‫ئ���ام���ادەك���اری���ی دەك������ات بۆ رێكخستن‌و ئەنجامدانی چاكسازیی الیەن‌و حیزبەكان‌و ئەو الیەنانەی لەبەردەم حیزبە دەسەاڵتدارەكان‌و‬ ‫هەڵبژاردنێكی پێشوەختی «پاك‌و بنچینەیی‪ ،‬وەك (بێالیەنكردنی بەشداریی دەكەن‌‪ ،‬حكومەتەكەش رێكخراوەكانیان‪ ،‬بۆیە دەیانەوێت‬ ‫هێزەكانی ئاسایش‌و پێشمەرگەو بۆ كاتێكی دیاریكراوە‪ ،‬واتە لەسەر «حكومەتێكی تازەی بەدەسەاڵتی‬ ‫بێگەرد»‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ن����اوەڕۆك����ی س��ەرب��ەخ��ۆك��ردن��ی دەس��ەاڵت��ی رێككەوتنی نێوان ئۆپۆزسیۆن‌و تا رادەی��ەك بێالیەن‌و تەكنۆكرات‬ ‫راگ���ەی���ەن���دراوەك���ەی مەكتەبی دادوەری��ی‌و پ��ەروەردەو خوێندنی دوو حیزبە حوكمڕانەكە دروست پێكبێت‪ ،‬كە بتوانێت بە كردار‬ ‫چاكسازیی بكات»‪.‬‬ ‫سیاسیی «پ��ارت��ی‌و یەكێتی» بااڵ‌و گرنگیدان بە لێهاتوویی لە دەبێت»‪.‬‬ ‫بەشێكی چاودێران‪ ،‬پێیانوایە‬ ‫ك��ە وەك وەاڵم��ێ��ك ب��ۆ پ��رۆژەی ب��وارە جیاجیاكاندا‌و نەهێشتنی‬ ‫كە بە پێكهێنانی حكومەتێكی نوێ‌‪،‬‬ ‫دوورخستەوەی حیزب‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی حكومەت لە دەستی حیزب بەسەر دام��ەزراوە‬ ‫دۆخەكە وەك ئێستا نامێنێتەوەو‬ ‫لە حكومەت‬ ‫(‪)4/7‬دا باڵوكرایەوە‪ ،‬رەتیكردەوە‪ ،‬رەسمییەكان‌و گه‌ڕاندنەوەی موڵك‌و‬ ‫دەس��ت��گ��ی��ر ن���ەك���ردن‌و بە بەشێكی كێشەكان كەمدەبنەوە‪.‬‬ ‫كابینەی شەشی حكومەتی هەرێم ماڵی حكومەت‪ ،‬سەرباری ئەو كارانە‬ ‫م��ەس��ع��ود ع��ەب��دول��خ��ال��ق‪،‬‬ ‫هەڵبوەشێتەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئومێد‌و ئامادەسازیی بۆ هەڵبژاردنێكی دادگا نەگەیاندنی ئەو كەسانەی‬ ‫ت���ۆم���ەت���ب���ارن ب���ە ك��وش��ت��ن��ی رۆژنامەنووس‌و چاودێری سیاسیی‪،‬‬ ‫هەوڵەكان بۆ هەڵوەشاندنەوەی پێشوەختی پەرلەمانیی بكات)‪.‬‬ ‫ئەبوبەكر ع��ەل��ی‪ ،‬ئەندامی خۆپیشاندەران لە رووداوەك��ان��ی ئاماژە بەوە دەك��ات؛ لە ئەگەری‬ ‫ئ���ەو ح��ك��وم��ەت��ە‪ ،‬ب���ەردەوام���ن‌و‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی ن���اڕازی���ی‌و مەكتەبی سیاسیی «یەكگرتوو» بۆ (‪)17‬ی ش���وب���ات‌و رۆژان�����ی پێكهێنانی حكومەتێكی نوێی‬ ‫الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬پێداگیریی «رۆژنامە» وتی‪« :‬راگەیەنراوەكەی دوای���ی‌و چەند كەموكووڕییەكی ئینتیقالیدا‪« ،‬ئ��ەو حكومەتەی‬

‫بەرجەستەی رێككەوتنی نێوان‬ ‫ی��ەك��ێ��ت�ی‌و پ��ارت��ی��ی��ە ل��ە بەشی‬ ‫س�����ەروەت‌و س��ام��ان‌و م��ووچ��ەو‬ ‫چۆنێتیی بەڕێوەبردنی حكومەت‬ ‫لەپێناو حیزبدا كۆتایی دێت»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬پێیوایە؛ ئەو حكومەتەی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫داوای دەكەن‪« ،‬كارەكانی قورس‬ ‫دەبێت‪ ،‬بەوپێیەی گواستنەوەیە لە‬ ‫گەندەڵیی‌و بێسەروبەریی‌و نەبوونی‬ ‫دامه‌زراوه‌‌و لەیەك جیانەكردنەوەی‬ ‫س ‌ێ دەسەاڵتەكە»‪.‬‬ ‫چاودێرە سیاسییەكە‪ ،‬بڕواشی‬ ‫«پارتی‌و یەكێتی»‬ ‫وایە؛ لە حاڵەتی هاتنەكایەی ئەو‬ ‫چییان لێدێت؟‬ ‫حكومەتەدا‪ ،‬ئەگەر بە گریمانە‬ ‫ب��ە ب����ڕوای ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و‬ ‫س��ەرۆك��ی حكومەت‌و هەرێمیش‬ ‫وەك خۆیان بمێننەوە‪ ،‬ئەوانیش چاودێران‪ ،‬لە ئێستادا «پارتی‌و‬ ‫س��وودم��ەن��د دەب����ن‪« ،‬چونكە یەكێتی»‪ ،‬وەك رابردوو سەنگیان‬ ‫دەسەاڵتی راستەقینەیان دەدرێتێ‌‌و ن����ەم����اوەو ب��ەش��ێ��ك��ی ئ����ەوەی‬ ‫وەزی����رەك����ان دەب��ن��ە وەزی����ری ه��ەی��ان��ە‪ ،‬پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ە هێزو‬ ‫راستەقینەو حكومەتێكی شەفاف دەسەاڵت‌و ئەو پارەیەوە هەیە كە‬ ‫دروستدەبێت‌و تەداخول‌و دەستی لەبەردەستیاندایە‪ ،‬رووداوەكانیش‬ ‫حیزب لە قوڕگی حكومەت‌و وەزیرو ب��ەرەو ئ��ەوەن كە رۆژ بە رۆژ‪،‬‬ ‫دامەزراوەكان كۆتایی دێت‌و وەك گۆڕانكاریی بەسەر سەنگی ئەو‬ ‫ئەوە وایە‪ ،‬نەخۆشێك‪ ،‬شێرپەنجەی دوو ه��ێ��زەدا دێ���ت‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫دوای «ئ��ەگ��ەر»ی پێكهێنانی‬ ‫هەبێت‌و چاك ببێتەوە»‪.‬‬ ‫بە بۆچوونی د‪ .‬دلێر ئەحمەد‪ ،‬حكومەتێكی نوێی گواستنەوە‪.‬‬ ‫ب���ەرپ���رس���ی س���ەن���ت���ەری‬ ‫مامۆستایەی زانكۆ؛ چاكسازیی‌و‬ ‫گۆڕانكارییەكان‪ ،‬ئاسان نابن‪ ،‬بەو توێژینەوەی «گۆڕان»‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫پێیەی «ئەم واڵتە‪ 20 ،‬ساڵە بە دەكات؛ ئەوان‌و هێزەكانی دیكەش‪،‬‬ ‫ناعەدالەتیی‌و ناشەرعیی‌و نایاسایی كار بۆ كردنەدەرەوەی «یەكێتی‌و‬ ‫بەڕێوە دەچێت‪ ،‬ناكرێت لە شەو و پ��ارت��ی» ن��اك��ەن ل��ە هاوكێشە‬ ‫رۆژێكدا داوای هەموو شتێك بكەیت‪ ،‬سیاسییەكاندا‪ ،‬بەڵكو دەیانەوێت‬ ‫چونكە عەقڵیەتی حوكمڕانییش‪ ،‬دی��م��وك��راس��ی ل��ە ك��وردس��ت��ان‬ ‫ئەوە قبووڵ ناكات»‪ ،‬بەاڵم بڕوای بچەسپێت‌و «پارتی‌و یەكێتی»ش‪،‬‬ ‫وای��ە‪ ،‬لە ئەگەری دروستبوونی هێندەی قەبارەی خۆیان بەشداربن‬ ‫حكومەتە نوێكەدا «كە ئۆپۆزسیۆن لەو گەمە سیاسییەدا‪.‬‬ ‫ی��وس��ف‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬ئێستا‬ ‫پۆستی گرنگی تیا بگرێتە دەست‌و‬ ‫ئ��ەو بەڵێنانەی بە جەماوەریان «پ��ارت�ی‌و یەكێتی»‪ ،‬بە فیعلی‬ ‫داوە‪ ،‬بەدڵسۆزیی ئیشی بۆ بكەن‪ ،‬بااڵدەستی یەكەمن لە كوردستاندا‪،‬‬ ‫هەندێك چاكسازیی دەك��رێ�ت‌و دوو ئیدارەیی ماوەو حیزبی حاكمی‬ ‫هیچ نەبێت لەو تەنگژە سیاسییە تاكڕەو حوكم دەك��ات‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئێمە دەمانەوێت پارتی‌و یەكێتی‌و‬ ‫دەردەچین كە هەیە»‪.‬‬ ‫ل���ە ئ���ەگ���ەری پێكهێنانی حیزبەكانی دی��ك��ەش‪ ،‬ل��ە خ��وار‬

‫یاساوەبن‪ ،‬كەواتە ئەوانیش بەشێك‬ ‫دەبن لەو سیستمە سیاسییەی كە‬ ‫دەمانەوێت‪ ،‬نەك ئەوان لە سەروو‬ ‫سیستم‌و پەرلەمان‌و حكومەتەوە‬ ‫بن»‪.‬‬ ‫ه��ەروەك‪ ،‬مەهدی ئەبوبەكر‪،‬‬ ‫پێیوایە؛ لە ئەگەری دروستبوونی‬ ‫حكومەتێكی ئینتیقالی وادا‪،‬‬ ‫ناكاتە ئەوەی «یەكێتی‌و پارتی»‬ ‫دەس��ەاڵت��ی��ان نامێنێت‪ ،‬چونكە‬ ‫«ئابووریی واڵت‌و كۆمپانیاكان‪،‬‬ ‫ب��ەدەس��ت��ی ئ���ەوان���ەو خەڵكی‬ ‫زۆری م��ووچ��ەخ��ۆری��ان ه��ەی��ە‪،‬‬ ‫بۆیە كاریگەرییان دەمێنێت بە‬ ‫كاریگەرە سیاسییەكەشەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەسەاڵتیان لە ب��ڕی��اردان��دا كەم‬ ‫دەبێتەوەو الیەنەكانی دیكەش‪،‬‬ ‫ئەگەر بەشداریی لە حكومەتدا‬ ‫بكەن‪ ،‬بە شێوەیەك لە شێوەكان‬ ‫دەبنە خاوەن بڕیار»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم‪ ،‬مەسعود عەبدولخاق‪،‬‬ ‫ه���ەردوو حیزبی دەس��ەاڵت��داری‬ ‫ك���وردس���ت���ان ب���ە ئ��ەح��زاب��ی‬ ‫دەسەاڵتداری عەرەبی دەچووێنێت‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئ��ەم ج��ۆرە حیزبانە‪،‬‬ ‫پێیاندەوترێت‪ ،‬حیزبی مووچەو‬ ‫دەس���ەاڵت‌و لەو رێیەوە بوونیان‬ ‫هەیەو ئ��ەو دوو سەرچاوەیەیان‬ ‫لێبگیرێتەوە‪ ،‬حیزبی بچووك‬ ‫دەمێننەوە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬ب��اس ل��ەوەش دەك��ات؛‬ ‫س����ەرب����اری س��اخ��ت��ەك��اری��ی‌و‬ ‫ه��ەوڵ��ەك��ان��ی��ان ل��ە هەڵبژاردنی‬ ‫راب�������ردوودا‪ ،‬ئ���ەو دوو حیزبە‬ ‫دەسەاڵتدارە‪ ،‬یەكی تەنیا که‌متر‬ ‫(‪)%29‬ی دەنگیان م��اوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەگەر یاسا س��ەروەر‬ ‫بێت‌و یەكگرتنەوەی تەواو بكرێت‌و‬ ‫ه��ێ��زی پ��ێ��ش��م��ەرگ �ە‌و چ��ەك��دار‬ ‫یەكبگرێتەوەو حكومەتێكی وەك‬ ‫حكومەتەكانی دنیامان هەبێت‪،‬‬ ‫ئەو دوو حیزبە نیوەی ئێستایان‬ ‫دەمێنێتەوەو قەبارە راستەقینەكەی‬ ‫خۆیان دەردەكەوێت»‪.‬‬

‫لە هەرێم؛ زمانی گفتوگۆ شکست ده‌هێنێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫لە دروستبوونی ئاڵۆزییەكانی‬ ‫ه��ەرێ��م��ەوە ت��ا ئێستا‪ ،‬زمانی‬ ‫گفتوگۆ الوازترین رێگەچارەی‬ ‫كێشەكان بووە‌و ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫جەخت لەسەر ئەو رێگەچارەیە‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬ ‫نزیكەی دوو مانگە هاواڵتییان‬ ‫ل��ەس��ەر شەقامەكانن‌و داوای‬ ‫چاكسازیی‌و گۆڕانی ریشەیی‬ ‫ده‌ک �ه‌ن لە سیستمی سیاسیی‬ ‫هەرێمدا‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵت ملی بۆ‬ ‫داخوازییەكانی جەماوەر نەداوە‌و‬ ‫چ��اودێ��ران��ی ب��ارودۆخ��ەك��ەش‬ ‫پێیانوایە‪ ،‬دەرەنجامی باشی‬ ‫نابێت‪.‬‬ ‫ب���زووت���ن���ەوەی گ��ۆڕان��ی��ش‬ ‫پێیوایە؛ م��ان��ەوەی دۆخەكە‬ ‫ب���ەم ج�����ۆرەی ئ��ێ��س��ت �ا‌و مل‬ ‫ن��ەدان��ی دەس�����ەاڵت‪ ،‬دەبێتە‬ ‫هۆی دەركەوتنی «ماهیەتی»‬ ‫دەسەاڵت بۆ خەڵك‪.‬‬ ‫محەمەد تۆفیق رەح��ی��م‪،‬‬ ‫وتەبێژی ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬دەبێت‬ ‫دەسەاڵت مل بۆ داخوازییەكانی‬ ‫شەقام ب��دات‪ ،‬چونكە جارێكی‬ ‫تر خەڵك ناگەڕێتەوە بۆ پێش‬ ‫سەرهەڵدانی ناڕەزاییەكان‪ ،‬ئەم‬ ‫بێدەنگییەیان بۆ ناچێتە سەر‪،‬‬

‫ئ��ەوان پێیانوایە خەڵك پاش‬ ‫ماوەیەكی تر سارد دەبێتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە مل ن���ادەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمە‬ ‫وا نییە‪ ،‬ئ��ەگ��ەر چ��ارەس��ەری‬ ‫كێشەكان نەكەن‪ ،‬بە زەرەری‬ ‫خۆیانەو ناوبانگیان ناشرین‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫ل����ە ب����ەردەوام����ب����وون����ی‬ ‫كێشەكاندا‪ ،‬نەبوونی ویستی‬ ‫گفتوگۆ بە سەرەكیترن بەربەستی‬ ‫بەردەم كۆتاییهێنان بە رەوشەكە‬ ‫لە قەڵەم دەدرێت‌‪ ،‬حەمە تۆفیق‬ ‫دانا سه‌عید سۆفی‬ ‫ ‬ ‫محه‌مه‌د مه‌ال قادر‬ ‫ ‬ ‫هیوا میرزا سابیر‬ ‫رەح��ی��م‪ ،‬ب��وون��ی ئ��ەو كێشەیە محه‌مه‌د تۆفیق ره‌حیم ‬ ‫دەڵێت‪:‬‬ ‫پشتڕاستدەكاتەوە‌و‬ ‫ب��ەردەوام��ب��وون��ی رەوش��ی‬ ‫«بەڵێ‪ ،‬زمانی گفتوگۆ تائێستا دانیشتنەكاندا‪ ،‬هەموو الیەنەكان گفتوگۆ كێشەكان چارەسەر ق��ەب��ارەی خ��ۆی پشكی خۆی‬ ‫الوازترین زمان بووە‪ ،‬چونكە ئەم داواكانی خۆیان فەرز دەكەن‪ ،‬بكرێت‌و الیەنە سیاسییەكان وەربگرێت‪ ،‬دەبێت هەڵبژاردنێكی ئێستای هەرێمی كوردستان بێ‬ ‫دوو حیزبەی دەسەاڵت‪ ،‬یان بێ ئ��ەوەی لە پەیوەندیی نێوان پێكەوە بگەنە ئ��ەن��ج��ام‌و بۆ نوێ ئەنجام بدەین‪ ،‬بەو مەرجەی چارەسەر‪ ،‬بە رای پسپۆڕێكی‬ ‫دەنگیی‪ ،‬یان شەڕی ناوخۆیی الیەنە سیاسییەكان دەیبینم‪« ،‬رۆژن���ام���ە» وت���ی‪« :‬ئ��ەگ��ەر هەڵبژاردنێكی پ��اك‌و شەفاف سیاسیی‪ ،‬زی��ان بە ناوبانگی‬ ‫هەرێم دەگەیەنێت لە كۆمەڵگەی‬ ‫شێوەی كاركردنیان بووە‪ ،‬بەاڵم زمانی گفتوگۆ زۆر الوازە‌و بە پێكەوە دانەنیشن‌و رێكنەكەون‪ ،‬بێت»‪.‬‬ ‫ل���ە رووی ت��ی��ۆری��ی��ەوە نێودەوڵەتیدا‪.‬‬ ‫ئێستا بارودۆخەكە گۆڕاوەو هیچ زمانێكی رادی��ك��ااڵن��ە گفتوگۆ ئیتر چی دەكەن؟ گەر وانەكەن‬ ‫ج�����ەب�����ار م����ح����ەم����ەد‪،‬‬ ‫ماڵی كورد كاول دەكەن‪ ،‬جگە نزیكییەك لەنێوان داواكاریی‬ ‫حیزبێك ناتوانێت تا سەر لە دەكەن»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی پ��ێ��ش��ووی ل��ە دانیشتن پ��ێ��ك��ەوە‪ ،‬هیچ الی��ەن��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەك��ان‌و س��ەرۆك��ی سەندیكای زانستە‬ ‫دەسەاڵتدا بمێنێتەوە»‪.‬‬ ‫بەرپرسە حكومییەكاندا هەیە‌و سیاسییەكان جەختی لەسەر‬ ‫هاوكات‪ ،‬دانا سەعید سۆفی‪ ،‬م��ەك��ت��ەب��ی سیاسیی پ��ارت��ی چارەسەرێكی تریان نییە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو بەرپرسەی پێشووی ئەوەی بەدیدەكرێت جیاوازییە ئ��ەوە ك���ردەوە؛ ك��ە مانەوەی‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان دیموكراتی كوردستانیش هاوڕایە‬ ‫لە لیستی كوردستانیی پێیوایە؛ لەسەر ئەوەی‪ ،‬كە دوا وێستگەی «پارتی» بە گرنگی دەزانێت لە لە جێبەجێكردنیدا لە الیەن دۆخەكە بەم ج��ۆرەی ئێستا‪،‬‬ ‫زمانی گفتوگۆ ل��ەو رەوش��ەی چارەسەركردنی كێشەكان لە ئێستاوە چارەسەری كێشەكان دەس��ەاڵت��ی جێبەجێكردنەوە‪ ،‬مەترسییە بۆ س��ەر ناوبانگی‬ ‫ئێستای كوردستاندا الوازترین هەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬مێزی ب��ك��رێ �ت‌و رەوش����ی ئ��ای��ن��دەش ه�����ەروەك م��ح��ەم��ەدی مەال هەرێم لە بەرچاوی كۆمەڵی‬ ‫تێكنەدرێت‌و «دەبێت شەراكەتی قادر‪ ،‬پێی باشە پێشنیازەكانی ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��داو پێشیوایە؛‬ ‫زمان بووە‪ ،‬هەر لە سەرەتاوە گفتوگۆیە‪.‬‬ ‫م��ح��ەم��ەدی م���ەال ق���ادر‪ ،‬فیعلی هەبێت لە دەس��ەاڵت��دا‪ ،‬پەرلەمان‌و ئۆپۆزسیۆن‌و سەرۆكی ئ��ەوەی ئێستا سەریهەڵداوە‪،‬‬ ‫زمانی ماسولكە بەكارهێنرا‌و بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەوەی ئ��ام��اژەی ب����ەوەدا؛ ك��ە دوای نابێت الیەنێك بە تەواوەتی خۆی ه��ەرێ �م‌و س��ەرج��ەم الیەنەكان دەرئ��ەن��ج��ام��ی كەڵەكەبوونی‬ ‫من دەیبینم زم��ان‌و مەنتیق‌و تاقیكردنەوەی هەموو رێگەكان‪ ،‬بە ب��ااڵدەس��ت بزانێت‪ ،‬بەڵكو كۆبكرێنەوەو چارەسەری كۆتایی گەندەڵیی‌و خراپەكاریی هەر‬ ‫ش��ەش كابینەكەی حكومەتی‬ ‫ئارگیۆمێنت دەوری كەمە لە سەرئەنجام دەبێت لەسەر مێزی دەبێت هەموو الیەنەكان بەپێی لێ دەربهێنرێت‪.‬‬

‫هەرێمە‪ ،‬كە لەدوای راپەڕینەوە‬ ‫دروست بوون‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬ئەگەر هەموو الیەنەكان‬ ‫بڕوایان بە گفتوگۆكردن هەبێت‌و‬ ‫پشوودرێژ بن‌و كاتێكی زیاتری‬ ‫ب���دەن���ێ‪ ،‬وەك دەڵ���ێ���ن؛ بە‬ ‫ئاقاڵنەتر رەفتار بكەن‪ ،‬بەو‬ ‫مەرجەی زەبتی نەفس بكەن‪،‬‬ ‫قازانجی هەموو الیەكی تێدایە‪،‬‬ ‫ب��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و دەس���ەاڵت‌و‬ ‫شەقامیشەوە»‪.‬‬ ‫ه���ی���وا م���ی���رزا س��اب��ی��ر‪،‬‬ ‫ئەندامی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫ی���ەك���گ���رت���ووی ئ��ی��س�لام��ی��ی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬پێیوایە؛ ئۆباڵی‬ ‫ه��ەر مەترسییەك لە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ك��ەوێ��ت��ەوە‪ ،‬لە‬ ‫ئەستۆی دەس��ەاڵت �ە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«دەس��ەاڵت بە هیچ شێوەیەك‬ ‫مل ن��ادات بۆ داخوازییەكانی‬ ‫شەقام‌و الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫هێشتنەوەی ئەم بارودۆخە بەم‬ ‫هەڵپەسێردراوییە‪ ،‬لە چەند‬ ‫روویەكەوە زیانی دەبێت‪ ،‬هەم‬ ‫لە رووی ئابووریی‪ ،‬هەم لە رووی‬ ‫كۆمەاڵیەتییەوە‪،‬‬ ‫سیاسیی‌و‬ ‫كە ئ��ەگ��ەری ئ��ەوەی هەیە لە‬ ‫ئایندەدا رەوشەكە بەرەو خراپتر‬ ‫ببات‪ .‬لەبەر ئەوە ئێمە چاوەڕێی‬ ‫ئەوەین دەس��ەاڵت بێت لەگەڵ‬ ‫شەقام‌و ئۆپۆزسیۆن گفتوگۆ‬ ‫بكات»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫نەبوونی پالن‌و بەرنامە‪ ،‬كاریگەریی بەسەر ژێرخانی ئابووریی‌و نادادپەروەریی لە دابەشكردنی بودجەدا دروستکردووه‌‪.‬‬

‫دەسەاڵتدارانی هەرێم؛ زیاتر لە (‪ )60‬ترلیۆنیان لە بەغدا وەرگرتووە‬ ‫سەرۆكی مونتەدای ئابووریی كوردستان‪ :‬نزیكەی (‪)%70‬ی بودجە‪ ،‬بەهەدەردراوە‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬شۆڕش خالید‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ل���ەس���ااڵن���ی راب��������ردوودا‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬زیاتر لە (‪)60‬‬ ‫ترلیۆن دیناری بەشە بودجەی‬ ‫خ��ۆی ل��ە حكومەتی ن��اوەن��دی‬ ‫وەرگ��رت��ووە‪ ،‬ب��ەاڵم شارەزایانی‬ ‫ئابووریی‪ ،‬پێیانوایە‪ ،‬حكومەت‬ ‫لەبوار جیاوازەكاندا‪ ،‬نەیتوانیوە‬ ‫بەشێوەیەكی سەركەوتوو‪ ،‬سوود‬ ‫لەو بودجە زەبەالحە وەربگرێت‪.‬‬ ‫لەهەشت ساڵی راب���ردوودا‬ ‫(‪ ،)2011 - 2004‬حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬لە بەشە بودجەی خۆی‪،‬‬ ‫ب��ڕی زی��ات��ر ل��ە (‪ )60‬ترلیۆن‬ ‫دی��ن��اری لەحكومەتی ناوەندی‬ ‫وەرگ���رت���ووە‪ ،‬جگە ل��ە داهاتی‬ ‫ناوخۆیی كە پێكهاتووە لە‪ :‬باج‪،‬‬ ‫دەرام��ەت��ی گ��وم��رگ‌‪ ،‬ب��ودج��ەی‬ ‫تەواوكاریی‌‪ ،‬بودجەی پەرەپێدانی‬ ‫پارێزگاكان‌و هەرێمەكان كە لە‬ ‫بەغداوە هاتووەتە هەرێم‪.‬‬ ‫شارەزایانی بواری ئابووریی‪،‬‬ ‫گلەیی ئ��ەوە دەك��ەن‪ ،‬س��ەرەڕای‬ ‫ئەو بودجە زۆرە‪ ،‬وەبەرهێنان‬ ‫لەكوردستاندا لە بۆشاییەكی‬ ‫گەورە دایەو سەرۆكی مونتەدای‬ ‫ئابووریی كوردستانیش دەڵێت‪:‬‬ ‫ن��زی��ك��ەی (‪)%70‬ی ب��ودج��ە‪،‬‬ ‫بەهەدەردراوە‪.‬‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬لە «بۆشایی»دایە‬ ‫محەمەد ك��ەری��م‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫مونتەدای ئابووریی كوردستان‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬فەلسەفەی‬ ‫بودجەی سیستمی كوردستان‪،‬‬ ‫فەلسەفەیەكی «مەسرەفگەرای بێ‬ ‫دیسپلین‌و یاسایە»‌و وتی‪« :‬بۆیە‬ ‫لەگەڵ هەموو گەورەبوونێكی‬ ‫بودجەكەدا‪ ،‬قەبارەی گەندەڵیی‬ ‫گ��ەورەت��ر ب���ووە‌و وەبەرهێنیش‬ ‫بوونی ئەوتۆی نەبووە»‪.‬‬ ‫محەمەد ك��ەری��م‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ئ��ەو ئ��اراس��ت��ەی��ەی حوكمڕانیی‬ ‫لەكوردستاندا هەیە‪ ،‬تائێستا‬ ‫ب��ەدرێ��ژای��ی تەمەنی ب��ودج��ەی‬ ‫كوردستان‪ ،‬نــــزیــــكــەی (‪)%70‬‬ ‫ی بوجەی ب��ەه��ەدەرداوە‌و وتی‪:‬‬ ‫«بەدیوەكەی وەبەرهێنانیشدا‪،‬‬

‫كوردستانی لە بۆشاییەكی گەورەی‬ ‫وەبەرهێنادا هێشتووەتەوە‪ ،‬كە‬ ‫هیچ ساڵێك نەتوانراوە لەساڵی‬ ‫بوجەدا‪ ،‬پڕۆژەكان لەئیحالە زیاتر‬ ‫تێپەڕێنن‌و زۆربەی جێبەجێكردنی‬ ‫پڕۆژەكانی ئەمساڵ‪ ،‬ساڵی داهاتوو‬ ‫دەچنە جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ه��ۆش��ی��ار م���ەع���روف‪،‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای زان��ك��ۆ‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫بەهۆی ئ��ەوەی‪ ،‬ئەو بودجەیەی‬ ‫لەحكومەتی ناوەندییەوە دێت‬ ‫بۆ هەرێم‪ ،‬زۆرینەی بۆ مووچەی‬ ‫ف��ەرم��ان��ب��ەران دەچ��ێ��ت‪ ،‬بۆیە‬ ‫نەتوانراوە وەبەرهێنانی بەپێی‬ ‫پێویست پێبكرێت‪.‬‬ ‫ن����اوب����راو‪ ،‬وت�����ی‪« :‬ئ���ەو‬ ‫پ��ارەی��ەی ل��ەالی��ەن حكومەتەوە‬ ‫بۆ وەبەرهێنان تەرخاندەكرێت‪،‬‬ ‫زۆر كەمە‌و زۆرب��ەی پارەكەش‬ ‫ب��ۆ ت���ەواوك���ردن���ی ب��ەرن��ام��ەی‬ ‫س��اڵ��ی راب�����ردووی پ��ڕۆژەك��ان‬ ‫تەرخاندەكرێتەوە»‪.‬‬ ‫د‪ .‬هۆشیار ئاماژەی بەوەش‬ ‫دا‪ ،‬بێتوانایی پالندانان لە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وای ك���ردووە كە‬ ‫ئابووریی واڵت ببێتە ئابوورییەكی‬ ‫هامشی لەسەر بازرگانیی هاوردەی‬ ‫دەرەوە‪ ،‬چ پیشەسازیی‪ ،‬یان‬ ‫كشتوكاڵی‪.‬‬ ‫ئابووریناسان‌و توێژەرەوانی‬ ‫ئەو بوارە‪ ،‬پێیانوایە؛ كە حكومەت‬ ‫لەگەڵئەوەی پارەیەكی باشی‬ ‫بۆ ب��واری وەبەرهێنان تەرخان‬ ‫نەكردووە‪ ،‬ئاماژە بەوەش دەدەن‬ ‫كە پالن لەو بڕەپارەیەشدا نەبووە‬ ‫كە تەرخانكراوە‪ ،‬بۆیە ئەو بوارە‬ ‫بۆشایی تێكەوتووە‪.‬‬ ‫ع����ەل����ی ح���ەم���ەس���اڵ���ح‬ ‫رۆژنامەنووسی ئابووریی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«كەمترین بەش لە بودجە بۆ‬ ‫پڕۆژە تەرخانكراوە‪ ،‬ئەم بودجە‬ ‫كەمەش بەبێ‌ پالن خەرجكراوە‌و‬ ‫بەبەرنامەو پالن نەبووە»‪.‬‬ ‫عەلی‪ ،‬هاوڕایە لەگەڵ ئەوەی‬ ‫بودجەی بەكاربردن بەشێوەیەكی‬ ‫ناتەندروست ساڵ بەساڵ زیاد‬ ‫دەك���ات‌و وت���ی‪« :‬هەمیشە لە‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬خەرجیی‬ ‫زیاترە لە داهات»‪.‬‬ ‫بودجەیەكی زەبەالح‪ ...‬بەبێ‬ ‫بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابووریی‌و‬

‫پاشەكەوت‬ ‫رەخنەی ئەوە لە بەرپرسانی‬ ‫حكومەت دەگ��ی��رێ��ت‪ ،‬ك��ە بەو‬ ‫ب���ودج���ەی���ەوە ن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە‬ ‫پاشەكەوت لە داهاتی حكومەتی‬ ‫هەرێمدا هەبێت‌و لەهەمانكاتیشدا‪،‬‬ ‫ژێ���رخ���ان���ی ئ���اب���ووری���ی پێ‬ ‫نەبوژێنراوەتەوە‪.‬‬ ‫سەرۆكی مونتەدای ئابووریی‬ ‫كوردستان‪ ،‬سێ پایە دەخاتەڕوو‪،‬‬ ‫كە لە یاسای بودجەی كوردستاندا‬ ‫گرفتیان ه��ەی��ەو ه��ۆك��ارب��وون‬ ‫ب���ەوەی ك��ە حكومەتی هەرێم‬ ‫بەو بودجە زۆرەوە‪ ،‬نەیتوانیوە‬ ‫ژێرخانی ئابووریی ببوژێنێتەوە‌و‬ ‫پاشەكەوتی مادیی هەبێت‪.‬‬ ‫ب��ەب��ۆچ��وون��ی ئ���ەو‪ ،‬پایەی‬ ‫ی���ەك���ەم‪ ،‬ون��ب��وون��ی دی��زای��ن��ی‬ ‫زانستیی پالنی ئابوورییە‪ ،‬كە‬ ‫ناتوانێت ئاڕاستەی پارە بكات‬ ‫ب��ۆ پ����ڕۆژەی گ��ون��ج��او‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ئ��ەم��ەش ل��ە بەتاڵبوونەوەی‬ ‫جومگەكانی بڕیار‌و دروستكردنی‬ ‫سیستمی كوردستاندا لە كەسانی‬ ‫پڕۆفیشناڵ هاتووەتە گ��ۆڕ»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی پایەی دووەمیشەوە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬ونبوونی پایەی چاودێریی‬ ‫دارای��ی‌و كارگێڕیی بودجەیە لە‬ ‫كاتی جێبەجێكردندا‪« ،‬بەمەش‬ ‫بازنەی ناپڕۆفیشناڵەتی سیستمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬یەكانگیر دەبێت‬

‫هێڵی هەژاریی‬ ‫لەكوردستاندا‪،‬‬ ‫لەسەرووی (‪)%20‬ەوەیە‌و‬ ‫ئەگەر بێكاریی رووپۆش‬ ‫حساب بكرێت‪ ،‬زۆر‬ ‫لەو رێژەی بێكارییە‬ ‫تێدەپەڕێت‬

‫لەگەڵ زانستی جێبەجێكردن»‪.‬‬ ‫پێیوایە‪ ،‬نەبوونی سیستمی‬ ‫لێپرسینەوەش گرفتی هەیە‌و‬ ‫وتی‪« :‬بەمەش سیستمی بوجەی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ئ���ەم ئ��اڕاس��ت��ەی��ە‬ ‫دەگ��رێ��ت‪ ،‬سیستمێكی ن��ەزان‬ ‫بڕیاری سەرفی پارەی كوردستان‬ ‫دەكات بەدەر لەهەر چاودێرییەك‪،‬‬ ‫ب��ەب��ێ ئ����ەوەی ه��ی��چ كەسێك‬ ‫لێپرسینەوەی لەگەڵدا بكات»‪.‬‬ ‫محەمەد ك��ەری��م‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫ئەوانە كاریگەرییان هەیە لەسەر‬ ‫ئ��ەوەی كە نەتوانرێت ژێرخانی‬ ‫ئابووریی بە باشیی ببۆژێنرێتەوە‌و‬ ‫پاشەكەوت لە داهاتی هەرێمی‬ ‫كوردستان بكرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬ه��ۆش��ی��ار م���ەع���روف‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬نەبوونی پالن‌و بەرنامە‪،‬‬ ‫ك��اری��گ��ەری��ی ل��ەس��ەر ژێرخانی‬ ‫ئابووریی‌و نادادپەروەریی هه‌یه‌‬ ‫لە دابەشكردنی بودجەداو وتی‪:‬‬ ‫«زۆر ش���ارو ش��وێ��ن ه��ەن كە‬ ‫پشتگوێخراون‪ ،‬دەبێت هەموو‬ ‫شار‌و شوێنێك بەبێ جیاوازیی‌و‬ ‫یەكسانیی‪ ،‬بودجەیان بۆتەرخان‬ ‫بكرێت‌و ببۆژێنرێنەوە»‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەش دا‪ ،‬تائێستا‬ ‫ب��ەه��ۆی نەبوونی پ�لان��ەوە‪ ،‬نە‬ ‫ك��ارەب��ای تەقتەق ت��ەواو ب��ووە‌و‬ ‫نە تونێڵی هەیبەتسوڵتانیش‬ ‫تەواوكراوە‪.‬‬ ‫تائێستا‪ ،‬بەهۆی نەبوونی‬ ‫پ�لان‌و پاشەكەوتی دارای��ی��ەوە‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ناتوانێت ب��ڕی��اری ئ��ەوە ب��دات‪،‬‬ ‫چ كاتێك كێشەی كارەباو ئاوو‬ ‫قوتابخانەو خزمەتگوزارییەكانی‬ ‫تر چارەسەر دەكات‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی ح��ەم��ەس��اڵ��ح‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«تائێستا حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫پالنی دریژخایەنی نییە‪ ،‬واتە‬ ‫نازانرێت دۆخی ژیاریی‌و ئابووریی‬ ‫كوردستان لەسێ‌ ساڵی دیكە یان‬ ‫(‪ )5‬ساڵی دیكەدا‪ ،‬چی بەسەر‬ ‫دێت»‪.‬‬ ‫بودجەی هەرێم‪ ،‬بەراورد‬ ‫بە بودجەی چەند واڵتێك‬ ‫بودجەی ئەمساڵی هەرێمی‬ ‫كوردستان كە (‪ )13‬ترلیۆن‌و‬ ‫(‪ )940‬ملیار دینارە‪ )3( ،‬ملیارو‬

‫بودجەی هەشت ساڵی‬ ‫حكومەتی هەرێم كە لە‬ ‫حكومەتی ناوەندی وەرگرتووە‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)2( : 2004‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )792‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)3( :2005‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )749‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)4( :2006‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪)273‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)7( :2007‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )847‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)7( :2008‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )628‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)8( :2009‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )857‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی ‪)11( :2010‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )432‬ملیار دینار‬ ‫بودجەی ساڵی‪)13( :2011‬‬ ‫ترلیۆن‌و (‪ )940‬ملیار دینار‬ ‫سه‌ره‌ڕای زۆریی بودجه‌‪ ،‬وه‌به‌رهێنان له‌ کوردستان له‌ بۆشاییه‌کی گه‌وره‌دایه‌‬ ‫(‪ )216‬ملیۆن دۆالری لە بودجەی‬ ‫لوبنان زیاترە‌و شەش ئەوەندەی‬ ‫بودجەی ئەرمینیایە‪.‬‬ ‫بودجەی پارساڵی ئەلبانیا‪،‬‬ ‫(‪ )3‬ملیارو (‪ )500‬ملیۆن دۆالر‬ ‫بووە‌و هەرێمی كوردستان زیاتر‬ ‫لە (‪ )11‬ملیار دینار ب��ووە‪ ،‬كە‬ ‫زیاتر لە سێ ئەوەندەی بودجەی‬ ‫ئەلبانیایە‪.‬‬ ‫بودجەی پارساڵی پۆلیڤیا‪،‬‬ ‫(‪ )8‬ملیار دۆالر ب��ووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب��ودج��ەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫(‪ )3‬ملیارو (‪ )616‬ملیۆن دۆالری‬ ‫زیاترە لە بودجەی ئەو واڵتە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئەو واڵتانە وەبەرهێنان‌و‬ ‫ژێرخانی ئابووریی‌و پاشەكەوتیان‬ ‫لە هەرێمی كوردستان زیاترە‪.‬‬ ‫هەژاریی‌و بێكاریی‬ ‫لە سایەی ئەو بودجەیەدا‬ ‫تائێستاش ل��ەس��ای��ەی ئەو‬ ‫ب��ودج��ەی��ەدا‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی ئ��ام��ارە‬ ‫ناڕەسمییەكان‪ ،‬رێژەی هەژاریی‬ ‫لەكوردستان‪‌)%9( ،‬و بێكاریی‬ ‫ن��زی��ك��ەی (‪)%14‬ەی������ە‪ ،‬ب��ەاڵم‬

‫شارەزایانی ئابووریی‪ ،‬پێیانوایە‬ ‫كە رێژەی بێكاریی‌و هەژاریی لەو‬ ‫رێژەیە زیاترە‪.‬‬ ‫محەمەد ك��ەری��م‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫هێڵی ه��ەژاری��ی لەكوردستاندا‪،‬‬ ‫لەسەرووی (‪)%20‬ەوەی���ە‌و وتی‪:‬‬ ‫«خۆ ئەگەر بێكاریی رووپ��ۆش‬ ‫حساب بكرێت‪ ،‬ئ��ەوا زۆر لەو‬ ‫رێژەی بێكارییە تێدەپەڕێت»‪.‬‬ ‫م��ح��ەم��ەد‪ ،‬وت���ی‪« :‬رێ���ژەی‬ ‫ب���ێ���ك���اری���ی رووپ���������ۆش ل��ە‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت��دا‪،‬‬ ‫ل����ەس����ەروو (‪)%56‬ەوەی��������ە‌و‬ ‫لەفەرمانگەكانی حكومەتیشدا‬ ‫نزیكەی (‪ ،)%25‬نەك هێزی كار‪،‬‬ ‫بەڵكو دانیشتووانی كوردستان‬ ‫مووچەخۆرن»‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ئ��ام��ارەك��ان��ی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م ب��اس ل��ەوە‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬ك��ە رێ���ژەی ه��ەژاری��ی‬ ‫لەكوردستان (‪)%9‬ی���ە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫س��ەرۆك��ی مونتەدای ئابووریی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ئ����ەوە ب��ەه��ەڵ��ە‬ ‫دەزانێت‌و وتی‪« :‬هێڵی هەژاریی‬ ‫كە لە ئامارەكانی حكومەتدا‪،‬‬

‫تۆمار ك���راوە‌و لەسەر بناغەی‬ ‫سیستمی ب��ای��ەع��ی دی��زای��ن‬ ‫ك����راوە‪ ،‬ك��ە ه��ەم��وو مانگێك‬ ‫خ��ێ��زان خ���ۆراك وەردەگ��رێ��ت‌و‬ ‫جۆرەكەشی بۆ ئاستێك باشە كە‬ ‫بەكاریدەهێنێت‪ ،‬بەاڵم لەڕاستیدا‪،‬‬ ‫نە وەری��دەگ��رن‌و نە دەشیخۆن‪.‬‬ ‫پ��ێ��وان��ەی هێڵی ه��ەژاری��ی‪ ،‬بە‬ ‫رۆژان���ەی تاكێك بە دوو دۆالر‬ ‫م��ەزەن��دەك��راوە‪ ،‬حكومەت بۆ‬ ‫هەر تاكێك‪ ،‬رۆژی یەك دۆالری‬ ‫دان��اوە كە بەسیستمی بایەعی‬ ‫وەری��دەگ��رێ �ت‌و ئ���ەوەی تریش‪،‬‬ ‫یان مووچەی هەیە‪ ،‬یان ئیشی‬ ‫تر‪ ،‬بەاڵم لەڕاستیدا‪ ،‬ئەو پارەی‬ ‫بایەعییە‪ ،‬تەنیا ئیفترازییە‌و‬ ‫حەقیقی نییە»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬پێیوایە‪ ،‬بەهەدەردانی‬ ‫سامانی نیشتمانیی‌و فراوانبوونی‬ ‫قەبارەی گەندەڵیی‪ ،‬گەورەترین‬ ‫سەرچاوەی بێكاریی‌و هەژارین‬ ‫لە كوردستاندا‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬مادام‬ ‫بێكاریی لەكوردستاندا ب��ەرزە‪،‬‬ ‫كەواتە زۆر تاك‪ ،‬یان خێزان‪ ،‬بێ‬ ‫داهاتن‪ ،‬كەواتە هەژارن»‪.‬‬

‫لە دهۆك؛ بارەگاكانی «گۆڕان» تەسلیم ناكرێنەوە‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیسی دهۆك‪ :‬بۆیە بارەگاكانی گۆڕانمان تەسلیم نەكردووەتەوە‪ ،‬دڵنیانین لەوەی جارێكی دیک ‌ه پەالمار نادرێنەوە‬ ‫بەدواداچوون‪ :‬دیاری خالید‬

‫‪...........................................................‬‬

‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا‪ ،‬ب��ارەگ��اك��ان��ی‬ ‫«گۆڕان» لە هەولێرو دهۆك‪،‬‬ ‫تەسلیم ن��ەك��راون��ەت��ەوە؛ كە‬ ‫لـــــەدوای رووداوەك��ـ��ـ��ان��ی‬ ‫(‪)17‬ی شوباتەوە رووبەڕووی‬ ‫سووتاندن‌و تااڵنكردن بوونەوە‌و‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیسی دهۆكیش‪،‬‬ ‫ب���ەدووری نازانێت‪ ،‬دووب��ارە‬ ‫دەستیان بەسەردا بگیرێتەوە‪.‬‬ ‫رووداوەكــــانـــی‬ ‫دوای‬ ‫(‪)17‬ی ش��وب��ات��ی ش���اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لە دهۆك‌و ناوچەكانی‬ ‫تری ژێر دەسەاڵتی «پارتی‬ ‫دی��م��وك��رات��ی ك��وردس��ت��ان»‪،‬‬ ‫ه��ێ��رش��ك��رای��ە س����ەر چ��ەن��د‬ ‫ب��ارەگ��ای��ەك��ی «ب��زووت��ن��ەوەی‬ ‫گ��������ۆڕان»‌و رووب��������ەڕووی‬ ‫سووتاندن‌و تااڵنكردن بوونەوە‌و‬ ‫تائێستاش لەالیەن هێزەكانی‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایشەوە‪ ،‬دەست‬ ‫بەسەر ئەو بارەگایانەدا گیراوە‪.‬‬

‫وێنه‌ی باره‌گای سه‌ره‌کی «گۆڕان» ل ‌ه هه‌ولێر ک ‌ه شه‌وی (‪)18/17‬ی مانگی شوبات سوتێنرا‬ ‫دیلمان محەمەد سابیر‪،‬‬ ‫سەرپەرشتیاری رێکخستنه‌کانی‬ ‫«ب��زووت��ن��ەوەی گ���ۆڕان» لە‬ ‫دەڤ���ەری ب��ادی��ن��ان‪ ،‬ل��ەب��ارەی‬ ‫تااڵنكردن‌و دەستبەسەرداگرتنی‬

‫ب��ارەگ��اك��ەی��ان��ەوە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«زان���ی���اری���م���ان پێگەیشت‬ ‫ك��ە ه��ێ��رش دەك��رێ��ت��ە س��ەر‬ ‫ب���ارەگ���اك���ەم���ان‪ ،‬دوات����ر لە‬ ‫الی�����ەن ه��ێ��زێ��ك ب���ە جلی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫هەڵیانكوتایە‬ ‫مەدەنییەوە‪،‬‬ ‫س��ەر ب��ارەگ��اك��ەم��ان‪ ،‬ل��ەدوای‬ ‫ئەوەوە وا هەست دەكەین‪ ،‬ئەو‬ ‫بارەگایە هی ئێمە نییەو تا‬ ‫ئێستا نەچووینەتەوە ناوی»‪،‬‬

‫ئاماژەی بەوەش دا نازانن داوا‬ ‫لە كێ‌ بكەن‌و بەكێ‌ بڵێن‪ ،‬ئەو‬ ‫بارەگایانەیان بدەنەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫«ئ��ەوان‪ ،‬هەمیشە هێزێكیان‬ ‫هەیە‌و لە هەرساتێكدا ویستیان‪،‬‬ ‫دەدەنەوە بەسەریدا»‪.‬‬ ‫ن��زی��ك��ەی دوو م��ان��گ��ە‪،‬‬ ‫ئ��ەو بارەگایانە لە هەولێرو‬ ‫ده����ۆك‌و ب��ن��ەس�ڵاوە‌و چەند‬ ‫ش��ارێ��ك��ی ت����ر‪ ،‬دەس��ت��ی��ان‬ ‫ب��ەس��ەردا گ��ی��راوە‌‪ ،‬ئەمەش‬ ‫قورسایی ئ��ەو بارەگایانەی‬ ‫نەهێشتووە‌و دیلمان محەمەد‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ەگ��ەر ب��ارەگ��ای‬ ‫دهۆكمان بدەنەوە‪ ،‬ئامادە نین‬ ‫بچینەوە ن��اوی‪ ،‬چونكە هیچ‬ ‫شەرعییەتێكی نەماوە المان‌و‬ ‫وەریناگرینەوە»‪.‬‬ ‫ج������گ������ەل������ەوەی ك��ە‬ ‫دەس���ت ب��ەس��ەر بارەگاكانی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕاندا گیراوە‪،‬‬ ‫رێگە ن��ادەن پێداویستی ناو‬ ‫بارەگاكەیان بهێننە دەرەوە‪.‬‬ ‫لوتفی دۆس��ك��ی‪ ،‬پەیامنێری‬

‫تەلەفزیۆنی «‪»KNN‬ی��ش‬ ‫لە دهۆك‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئۆفیسی‬ ‫«‪ »KNN‬لەهەمان بارەگای‬ ‫گۆڕاندایە لەدهۆك‌و تائێستا‬ ‫چەندین ج��ار هەوڵمانداوە‌‪،‬‬ ‫رێ���گ���ەن���ادەن پ��ێ��داوی��س��ت��ی‬ ‫ئیشوكاری رۆژنامەوانیمان لەو‬

‫ئەوان‪ ،‬هەمیشە‬ ‫هێزێكیان هەیە‌و‬ ‫لە هەر ساتێكدا‬ ‫ویستیان‪ ،‬دەدەنەوە‬ ‫بەسەریدا‬

‫ب��ارەگ��ای�ە‌ بهێنینە دەرەوەو‬ ‫هەموو ستۆدیۆو پێداویستی‬ ‫سەرەكیمان لەوێدایە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دوای ئەو رووداوە‪ ،‬نەمانتوانیوە‬ ‫ئیش بكەین»‪.‬‬ ‫پەیامنێری «‪،»KNN‬‬ ‫ج��ەخ��ت��ی ل���ەس���ەر ئ���ەوەش‬ ‫ك����ردەوە‪ ،‬ت��ا ئ��ەو ب��ارەگ��ای��ە‬ ‫چۆڵنەكەن‪ ،‬ناتوانن هیچ كارێك‬ ‫بكەن‌و رووماڵی رووداوەك���ان‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫لیوا وەع��دوڵ�ڵا محەمەد‪،‬‬ ‫ب����ەڕێ����وەب����ەری پ��ۆل��ی��س��ی‬ ‫ده��ۆك‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪،‬‬ ‫پارێزگارییان لەو بینایە كردووە‪،‬‬ ‫ن��ەك دەس��ت��ب��ەس��ەرداگ��رت �ن‌و‬ ‫كەسیش پێی ن��ەوت��وون كە‬ ‫دەچ��ن��ەوە ب��ارەگ��اك��ەی��ان‌و بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«تائێستا بارەگاكانمان تەسلیم‬ ‫ن��ەك��ردووەت��ەوە‪ ،‬تا جارێكی‬ ‫تر هێرش نەكەنەوە سەری‌و‬ ‫دڵنیابین لێی‌و ئەوانیش نەڵێن‪،‬‬ ‫پۆلیس نەیپاراستووین»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پێنج پەرلەمانتاری گۆڕان تەقەیان لێدەكرێت‌و سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵیش سووكایەتی پێدەكرێت‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬پێنج پەرلەمانتاری‬ ‫گۆڕان؛ كاتێك دەیانەوێت بەرەو ماڵی‬ ‫د‪.‬پشتیوان عەبدوڵاڵ بڕۆن‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫ژم��ارەی��ەك ك��ەس��ەوە چ����واردەوری‬ ‫دەگ��ی��رێ��ت‪ ،‬ب��ەدەم��ان��چ��ە تەقەیان‬ ‫لێدەكرێت‌و بەپەلە پۆلیسی فریاكەوتن‬

‫بەهانایانەوەدێت‌و دەربازیان دەكات‪.‬‬ ‫نەریمان عەبدوڵاڵ‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫گۆڕان‪ ،‬وتی‪« :‬ویستم بەرەو ماڵی‬ ‫د‪.‬پشتیوان بڕۆم‌و لەوێش هەریەكە‬ ‫لە په‌رله‌مانتاران عەدنان عوسمان‌و‬ ‫ع��ەب��دوڵ�لای م��ەالن��وری‌و سوهەیل‬

‫ع��وس��م��ان‌و ئاشتی ع��ەزی��ز ب��ەرەو‬ ‫ئەوێ هاتن‪ ،‬بەاڵم لەالیەن ژمارەیەك‬ ‫ك��ەس��ەوە ب��ەدەم��ان��چ��ە ت��ەق��ەی��ان‬ ‫لێكردین‌و دواتر پۆلیسی فریاكەوتن‬ ‫بەهانامانەوە هات»‪.‬‬ ‫هەروەها وتی‪« :‬ئەگەر پۆلیسی‬

‫فریاكەوتن بەهانامانەوە نه‌هاتایە‬ ‫بەدڵنیاییەوە دەیانكوشتین»‪.‬‬ ‫لەالیەكی ت���رەوە ه��ەر دوێنی‬ ‫دووشەممە‪ ،‬سەرۆكی فراكسیۆنی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی‪ ،‬ل��ە شەقامی‬ ‫ش��ەس��ت م���ەت���ری ل��� ‌ه ه �ه‌ول��ێ��ر‪،‬‬

‫لەالیەن هێزێكی ئەمنییەوە رێگەی‬ ‫لێدەگیرێت‌و سووكایەتی پێدەكرێت‌و‬ ‫هێزەكە دەوری ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫دەگرن‌و خۆیان بە سوپای زێرەڤانی‬ ‫دەناسێنن‌و بەشەق بەردەبنە بەر‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەی‪.‬‬

‫مه‌ال کامه‌ران‪ :‬تورەكەیان کرده‌ سه‌رم‌و بە شەق‌و بۆكس لەسەریان دەدام‌‬ ‫به‌سه‌رکردنه‌وه‌ی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪.........................................................‬‬

‫مامۆستا كامەران عەلی‬ ‫خواڕەحم‪ ،‬چیرۆكی‬ ‫چۆنیەتی دەستگیركردن‌و‬ ‫ئەشكەنجەدانی لەالیەن‬ ‫هێزە «دەمامكدارەكان»ه‌وە‬ ‫دەگێڕێتەوە‪ ،‬دوای ئەوەی لە‬ ‫«سەرای ئازادیی» وتاری‬ ‫خوێنده‌وە‪.‬‬ ‫«دەمامكدارەكان» رفاندیان‬

‫مامۆستا كامەران‪ ،‬پێشنوێژ‌و‬ ‫وت��ارخ��وێ��ن��ی گ��ون��دی «ف���ەرەج‬ ‫ئ��اوا»‪ ،‬دەڵێت؛ ل��ەدوای (‪)17‬ی‬ ‫شوباتەوە كۆمەڵێك پێشمەرگە‬ ‫كە لە ئینزاردابوون‌و لە مزگەوتەكە‬ ‫«جێگەمان ك��ردب��وون��ەوە‌و سەر‬ ‫بە رەمەزان دێكۆنی بوون‪ ،‬تەنیا‬ ‫مەرجی ئێمە ئەوەبوو كە ئەوان‬ ‫دەب��وو زێرەڤانی نەبن‪ ،‬چونكە‬ ‫گوندەكە هەمووی گۆڕانە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەر ئەوانە دوات��ر دەستگیریان‬ ‫كردم»‪.‬‬ ‫دوای ئ�����ەوەی م��ام��ۆس��ت��ا‬ ‫كامەران لە «سەرای ئازادیی»‌و‬ ‫لە رۆژی (‪ )2011/2/27‬وتارێك‬ ‫ده‌خوێنێته‌و‌ه‌و دوات��ر دەگەڕێتە‬ ‫م��اڵ��ەوە‪ ،‬بە وت��ەی خ��ۆی‪ ،‬ئامر‬ ‫فەوجێكی م��زگ��ەوت��ەك��ە داوای‬ ‫لێدەكات لەگەڵیان بچێتە الی‬ ‫رەمەزان دێكۆنی‪.‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ا ك���ام���ەران وت��ی‪:‬‬ ‫«نەمویست خەڵكی گوندەكە‬ ‫ب��زان��ێ‌‪ ،‬ن����ەوەك ك��ارەس��ات��ێ��ك‬ ‫رووبدات‪ ،‬بە پەترۆڵێك لەگەڵیان‬ ‫چ���ووم ب���ەرەو ع��ەرب��ەت‪ ،‬ب��ەاڵم‬

‫بەرلەوەی بگەینە جادە قیرەكەی‬ ‫ب��ازگ��ەی سلێمانی‪ ،‬وەس��ت��ان‌و‬ ‫داب��ەزی��ن دوو س� ‌ێ تەلەفۆنیان‬ ‫كرد‪ ،‬دواتر هاتنەوە وتیان؛ دەبێ‌‬ ‫دەست‌و چاوت ببەستین»‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەو ش��وێ��ن��ە‪ ،‬یەكێك‬ ‫ل���ە پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەك��ان ه���ەر بە‬ ‫پشتوێنەكەی مامۆستا كامەران‪،‬‬ ‫لەدواوە دەستی دەبەستێت‌‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«بە دەستەسڕێكیش چاویشیان‬ ‫بەستم‪ ،‬دواتر لە ژوورێكی چوار‬ ‫بە چوار دایاننام‌و دەست‌و چاویان‬ ‫كردمەوە‪ ،‬سەیرمكردن هەموویان‬ ‫دەم��ام��ك��دارب��وون‪ ،‬نەشمزانی‬ ‫شوێنەكە كوێیە!»‪.‬‬

‫سوكایەتی پێدەكرێت‌و‬ ‫ئەشكەنجە دەدرێت‬

‫مامۆستا ك��ام��ەران‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی م��اوەی��ەك ل��ە ژوورێ��ك��دا‬ ‫بە تەنیا دەمێنێتەوە‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫نابات گەنجێكی دەمامكداری جل‌و‬ ‫بەرگی مغاویریی‪ ،‬خۆی دەكات‬ ‫بە ژوورەوەداو دەست دەكات بە‬ ‫ئەشكەنجەدانی‪.‬‬ ‫وتی‪« :‬قۆنەرەكانی‪ ،‬سوورو‬ ‫پاژنە ب��ەرز ب��وون‪ ،‬ب��ەس چاوی‬ ‫دی���ارب���وو ك��ە س���ەوز ب���وو‪ ،‬بە‬ ‫دەنگێكی نەشاز وت��ی‪ :‬هەستە‬ ‫سەرپ ‌ێ با دوو قسە بكەین»‪.‬‬ ‫ئ��ەو گەنجە دەمامكدارە بەپێی‬ ‫وتەی مەال كامەران‪ ،‬توڕە دەبێت‬ ‫كاتێك پێی دەڵێت؛ بەهۆی ئەوەی‬ ‫لە «سەرای ئازادیی» وتارمداوە‪،‬‬ ‫بۆیە دەستگیركراوە‪.‬‬ ‫م��ەال ك��ام��ەران‪ ،‬ل��ە وەاڵم��ی‬ ‫گەنجەكەدا كاتێك لێیدەپرسێت؛‬ ‫بۆ وتار دەدەیت؟ دەڵێت‪« :‬مەالم‬ ‫دەب ‌ێ وتار بدەم»‪ .‬ئیتر سەرەتای‬ ‫ئەشكەنجەدانی‬ ‫دەستپێكردنی‬

‫دەستپێدەكات‪.‬‬ ‫ن������اوب������راو چ���ۆن���ی���ەت���ی‬ ‫ئەشكەنجەدانی گێڕایەوە‌و وتی‪:‬‬ ‫«ب��ە ش��ەق‌و بۆكس دەستیكرد‬ ‫بە لێدانم‪ ،‬زۆر بە توندیی كەوتە‬ ‫وێ��زەم‌و زیاتر لە سەری دەدام‪،‬‬ ‫ئ��ەوەن��دەی دا بە دەموچاومدا‬ ‫هەستمكرد كە سڕبووە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو گەنجە دەم��ام��ك��دارە‪،‬‬ ‫هەر ب��ەوەوە ناوەستێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫سوكایەتی پێدەكات‌و جنێویشی‬ ‫پ��ێ��دەدات‪« .‬ب��ە چەپك ریشی‬ ‫لێدەكردمەوە‪ ،‬ئەوەندە بە رقەوە‬ ‫لێیدەدام تاوەكو خ��ۆی ماندوو‬ ‫ب��وو‪ ،‬ت��ازە دەستنوێژم گرتبوو‪،‬‬ ‫قاچم تەڕ بوو‪ ،‬زۆر سەرمام بوو‪،‬‬ ‫ئەویش بە هەرچی هێزی هەبوو‬ ‫ب��ە ق��ۆن��ەرە پ��اژن��ە ب��ەرزەك��ان��ی‬ ‫گوری دەخواردەوە‪ ،‬دەیدا بەسەر‬ ‫پەنجەی قاچەكانمدا»‪.‬‬

‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬جوێنی‬ ‫زۆری دا كە هەرگیز لە رووم نایەت‬ ‫بیانگێڕمەوە»‪.‬‬

‫«وتیان بچیتەوە سەرای‬ ‫ئازادیی كوژراویت»‬

‫دوایین رۆژ‪ ،‬كە مەال كامەران‬ ‫لە زینداندا دەمێنێتەوە‪ ،‬دەچنە‬ ‫الی‌و پێیدەڵێن ئ��ازاد دەكرێیت‌و‬ ‫داوای ل��ێ��دەك��ەن بەڵێننامە‬ ‫پڕبكاتەوە؛ كە نەچێتەوە سەرای‬ ‫ئازادیی‪ ،‬بەاڵم مەال كامەران قبوڵی‬ ‫ناكات بەڵێننامەی پێ پڕبكەنەوە‪.‬‬ ‫وت����ی‪« :‬ت���ك���ای ل��ێ��ك��ردم‬ ‫نەچمەوە سەرا‪ ،‬وتم تۆ من ئازاد‬ ‫ناكەیت‪ ،‬ئەگەر ئازادت بكردمایە‪،‬‬ ‫نەتدەگرتم‪ ،‬ئەو تكایەم قبووڵ‬ ‫نییە‌و ئەوە بە واجبی‬ ‫خۆم دەزانم‪ ،‬وتی؛‬

‫پێویستە بچیت لە كەركوك واجبی‬ ‫خۆت جێبەج ‌ێ بكەیت‪ ،‬دەستم‬ ‫هەڵبڕی بە كەلەپچەكانەوە وتم؛‬ ‫ئەوە ئازادییە لە سلێمانیدا؟ وتم‬ ‫با سلێمانی ئازاد بكەین‪ ،‬دەچین‬ ‫بۆ كەركوك»‪ .‬دوای ئەو قسەیە‬ ‫پێیدەڵێن‪« :‬ئەگەر بەردەوام بیت‬ ‫دەكوژرێیت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو م��اوەی��ەی ل��ە زی��ن��دان‬ ‫دەبێت‪ ،‬مەال كامەران خواردنی‬ ‫زیندانی ناخوات‪ ،‬وتی‪« :‬سیقەم‬ ‫پ��ێ��ی��ان ن���ەب���وو‪ ،‬ت��ەن��ی��ا نانە‬ ‫وشكەكەیانم دەخ��وارد»‪ .‬لەکاتی‬ ‫ئازادكردنیشیدا سواری ئۆتۆمبێلی‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«تورەكەیان‬ ‫ك��ردەس��ەرم‌و‬ ‫كە لە بچە یا ن‬ ‫كردمەوە»‪.‬‬ ‫دوات��ر لە‬ ‫س��ەرچ��ن��ار‬

‫رادەستی پەیوەندییەكانی یەكێتیی‬ ‫دەك���ەن‌و ل��ەوێ��ش��ەوە تەسلیمی‬ ‫پەیوەندییەكانی كۆمەڵی ئیسالمیی‬ ‫دەكەنەوە‪.‬‬

‫گۆڕینی مادەكەی بۆ تیرۆر‪،‬‬ ‫بەب ‌ێ پاساو‬

‫مامۆستا كامەران دەگێڕێتەوە‪،‬‬ ‫«لەگەڵ خەڵكی گونددا چووم‬ ‫بۆ پۆلیسی سەرا‌‪ ،‬وتیان؛ داوای‬ ‫یاساییت ل��ەس��ەرە‪ ،‬ك��ە چ��ووم‬ ‫ئ��ی��ف��ادەم دا‪ ،‬ه��ەن��دێ بڕگەی‬ ‫وتارەكەمیان دەرهێنابوو‪ ،‬وەك‬ ‫وشەی «جیهاد»‪ ،‬پۆلیس وتی؛‬ ‫ئاسایش داواك��ەی تۆماركردووە‌و‬ ‫ئیفادەیان لێ وەرگرتم»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوای ئەوەی‬ ‫جارێكی تر‬ ‫دەچێتەوە‬ ‫ب���ن���ك���ەی‬

‫پۆلیسی س����ەرا‪ ،‬دۆس��ی��ەك��ەی‬ ‫دەبەنەوە بۆ الی دادوەر‌و دواتر‬ ‫(‪ )24‬سه‌عات لە گرتن‌و گواستنەوە‬ ‫دەهێڵدرێتەوە‪.‬‬ ‫دوای ئ��ەو (‪ )24‬سه‌عاتە‪،‬‬ ‫دەبرێتەوە بۆ پۆلیسی سەرا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«حاكم سیروان‪ ،‬شتەكۆنەكانی لێ‬ ‫ێ بكە‪،‬‬ ‫پرسیمەوە‌و وتی؛ چ��اوەڕ ‌‬ ‫دوای تۆزێك مادەكەی گۆڕی بۆ‬ ‫«دووی تیرۆر» بەبێ هیچ شتێك‌و‬ ‫پرسیارێك‪ ،‬رادەستی ئاسایشیان‬ ‫كردم»‪.‬‬ ‫بەاڵم لە كۆتایی كێشەكەیدا‪،‬‬ ‫ه��ەر ئ��ەو دادوەرە‪ ،‬دیسانەوە‬ ‫مادەكە دەگۆڕێت‌و دەیكاتەوە بە‬ ‫مادەی (‪)10‬ی خۆپیشاندان‌و ئازاد‬ ‫دەكرێت‪.‬‬

‫«لە سەرای ئازادییدا‬ ‫خۆم بە مرۆڤ دەزانم»‬

‫مەال كامەران‪ ،‬دوای ئازادكردنی‪،‬‬ ‫س���ەرەڕای ه��ەڕەش��ەی كوشتنی‪،‬‬ ‫دەچێتەوە بەردەركی سەرا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«دوان��زە ساڵە ئیمام‌و خەتیبی‬ ‫دەك��ەم‌و جامانەم بەسەرەوەیە‪،‬‬ ‫لە (‪)25‬ی شوباتەوە خ��ۆم بە‬ ‫مرۆڤ دەزانم‪ ،‬وا هەستدەكەم ئەو‬ ‫عیلمەی خوێندوومە‪ ،‬جێگەیەكی‬ ‫گرتووە‪ ،‬ئەویش بە بۆنەی سەرای‬ ‫ئازادییەوە»‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬وتی‪« :‬دابڕانی من لە‬ ‫«سەرای ئازادیی»‪ ،‬خۆنامۆكردنە‬ ‫بە خ��ودی خ��ۆم‌و خۆنامۆكردنە‬ ‫بە حەقیقەت‌و شەرعەوە‪ ،‬دابڕانی‬ ‫من لە «سەرای ئازادیی» ئەگەر‬ ‫بایسی سەری خۆم‌و منداڵەكانیشم‬ ‫بێت‪ ،‬دەستبەرداری نابم‪ ،‬هیچ‬ ‫مەرجێك لە دونیادا قبووڵناكەم‬ ‫لەپێناوی ئەوەی نەچمە سەرای‬ ‫ئازادیی»‪.‬‬

‫ئەحمەد دەنیز‪ ،‬بەرپرسی پەیوەندییەكانی (‪:)PKK‬‬

‫پێویستە دەسەاڵتدارانی هه‌رێم‪ ،‬واز لە سیاسەتی توندوتیژیی‌و ترساندن بهێنن‬ ‫سازدانی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ل��ەچ��ەن��د رۆژی‬ ‫راب��������ردوودا‪ ،‬ئ��اگ��رب��ەس��ت��ت��ان‬ ‫راگ���ەی���ان���دەوە‪ ،‬پێشتر چەند‬ ‫ئاگربەستتان راگەیاندبوو‪ ،‬ئایا‬ ‫لەالیەن دەوڵەتی توركیاوە هیچ‬ ‫بەڵێنێكتان پێدراوە؟‬ ‫* ئەمە هەشتەمین ئاگربەستە‬ ‫كە یەكالیەنە رامانگەیاندووە‪،‬‬ ‫هەندێكجار درێژمان كردووەتەوە‪،‬‬ ‫ئ����ەم ئ��اگ��رب��ەس��ت��ەش��ی كە‬ ‫رامانگەیاندووە‪ ،‬ئێمە لەكاتێكی‬ ‫ه��ەس��ت��ی��اردای��ن ك��ە دەخ��وازی��ن‬ ‫وەك گەلی ك��ورد‪ ،‬مافەكانمان‬ ‫دەستبخەینەوە‪ ،‬ب��ۆ ئەمەش‪،‬‬ ‫دەمانەوێت بە رێگای دیالۆگ‬ ‫بێت‪ ،‬چونكە پێویستە گەلی كورد‬ ‫لەهەموو شوێنێك‪ ،‬كێشەكانی‬ ‫بەئاشتی چارەسەربكات‌و ئەم‬ ‫چاالكییەش‪ ،‬بۆ ئەوەیە ئەگەر‬ ‫دەوڵەتی توركیا‪ ،‬هەنگاو بنێت‪،‬‬ ‫ئەم مەسەلەیە چارەسەر دەبێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەگەر چارەسەر نەبێت‪،‬‬ ‫ئێمە بەهێزو رێكخستنی خۆمان‪،‬‬ ‫چ��ارەس��ەری دەك��ەی��ن‪ ،‬چونكە‬ ‫دەوڵ��ەت كەوتووەتە قۆناغێكی‬ ‫ن��اچ��اری��ی��ەوە ك��ە ئ���ەم پرسە‬ ‫چ��ارەس��ەر بكات‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫رێگای ت��ری ل��ەب��ەردەم��دا نییە‪،‬‬ ‫چونكە بە رێگای سەربازیی‪ ،‬بۆی‬ ‫چارەسەر نەبوو‪ ،‬ئێستا دەوڵەت‬ ‫وازی ل��ەو سیاسەتە ئینكارەی‬ ‫هێناوە كە هەیبوو‪ ،‬دەڵێت‪ ،‬كورد‬

‫هەیە‪ ،‬بەاڵم نایەوێت ناسنامە‌و‬ ‫زم��ان��ی ك���وردی ق��ب��ووڵ بكات‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە لەم ماوەیەدا‪ ،‬ئێمەش‬ ‫دەمانەوێت هەموو شتێكی كورد‬ ‫قبووڵ بكەین‪ ،‬بەاڵم وەكو ئەوەی‬ ‫بەڵێنمان پێدرابێت‪ ،‬تائێستا‬ ‫هیچ شتێك لەئارادا نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئه‌ردۆغان بۆیه‌‬ ‫لەگەڵ سەرۆكایەتیمان‪ ،‬دیالۆگ‬ ‫ب��ەردەوام��ە‪ ،‬دەب��وو دەوڵەتیش‬ ‫سەردانی باشووری‬ ‫دەس��ت��ب��ەرداری ئۆپەراسیۆنی‬ ‫سەربازیی‌و سیاسیی ببێت‪.‬‬ ‫كوردستانی كرد‪،‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬وەك هەندێك‬ ‫ش�����ارەزای سیاسیی دەڵ��ێ��ن‪ ،‬ئەحمەد دەنیز‪ ،‬بەرپرسی پەیوەندییە عێراقییەكانی پارتی كرێكارانی‬ ‫جەماوەری پارتەكەی ئەردۆغان كوردستان‪ ،‬لەم دیدارەدا‪ ،‬باس لەو ئاگربەستە دەكات؛ كە لەم دواییەدا تا كۆنترۆڵی باكوور‬ ‫لە شارە توركییەكاندا الوازبووە‪ ،‬رایانگەیاندووە‌و هەروەها سەبارەت بە خۆپیشاندانەكانی هەرێم‌و چەند‬ ‫بۆ پڕكردنەوەی ئەمەش‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫بكات‬ ‫شارە كوردییەكان كۆنتڕۆڵ بكات‪ ،‬پرسێكی تریش‪ ،‬بۆچوونی خۆی دەردەبڕێت‪.‬‬ ‫بەتایبەت دیاربەكر‪ ،‬ئێوە بۆ ئەمە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەدا‪ ،‬ئ��ی��رادەی خۆی كورد بوو‪ ،‬لەبەرئەوە رێككەوتنی ببێت‪ ،‬دژی دەسەاڵتەكەی ئەو‪،‬‬ ‫چی دەڵێن؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬ئ��ەوە خەیاڵی نیشان ب��دات‌و بیسەلمێنێت كە ب��ەس��ت‪ ،‬دووەم��ی��ش لەتوركیا لەبەرئەوە سەردانی كوردستانی‬ ‫ئ���ەردۆغ���ان���ە‪ ،‬چ��ون��ك��ە پێشتر ئ��ەردۆغ��ان لەكوردستان رۆڵی لەگەڵ چەند الیەنێك رێككەوتنی ب��اش��ووری ك��رد‪ ،‬ت��ا كۆنترۆڵی‬ ‫بەست‪ ،‬هەریەكێك لەمانە داوای باكوور بكات‪.‬‬ ‫ن��ەی��ت��وان��ی��وە ئ��ەم��ە ب��ك��ات‌و نییە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ج��ەالل تاڵەبانی‪،‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ل��ە دواس��ەردان��ی م��اف��ی خ��ۆی��ان دەك����رد‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێستاش ناتوانێت ئەوە بكات‪،‬‬ ‫لەبەرامبەر تێكۆشانی ك��ورد‪ ،‬ئ��ەردۆغ��ان��دا ب��ۆ هەولێر‪ ،‬وەك سیاسەتەكەی س��ەری نەگرت‪ .‬س�����ەرۆك ك���ۆم���اری ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫ه��ەم��وو پ��ڕۆژەی��ەك��ی ئ��ەردۆغ��ان ش��ارەزای��ان��ی سیاسەت دەڵێن‪ :‬هەروەها ئەو كوردانەی باكوور پشتیوانیی ب��ەش��ار ئ��ەس��ەدی‬ ‫بەتاڵ دەرك��ەوت‪ ،‬چونكە راستی ئامانجی ئ��ەوەب��ووە كە داوا لە سیاسەتی درۆزنانەی ئەردۆغان ك��رد بۆ م��ان��ەوە لە دەس��ەاڵت‪،‬‬ ‫تێدانییە‌و نایەوێت مەسەلەی بارزانی بكات‪ ،‬كوردەكانی باكوور دەزان����ن‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوە خ��ۆی لە هەروەها پێشتریش ئ��ەوەی وت‬ ‫ك���ورد چ��ارەس��ەر ب��ك��ات‪ ،‬ئەو رازی بكات كە دەنگی بدەنێ‪ ،‬باشوور‪ ،‬نزیككردەوە تا نامەكەی كە دەوڵەتی كوردیی خەیاڵە‪ ،‬یان‬ ‫ئاراستەی باكوور بكات‪ ،‬بەاڵم خەونی شاعیرانەیە‪ ،‬تۆ بۆ ئەمە‪،‬‬ ‫ن��زی��ك��ب��وون��ەوەی��ەی ئ��ەردۆغ��ان لەمبارەیەوە چی دەڵێن؟‬ ‫* راس���ت���ە‪ ،‬ئامانجێكی كاریگەریی نەبوو‪ ،‬هەروەها لە چی دەڵێیت؟‬ ‫ل��ەك��ورد‪ ،‬ل��ەب��ەر ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫* ئەوە بەئیرادەی گەلەوە‬ ‫شەخسی‌و حیزبەكەیەتی كە ئاوهای هەبووە‪ ،‬بەاڵم تێكچوو‪ ،‬خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‪ ،‬بزاڤێك‬ ‫بەكاریدەهێنێت‪ ،‬ب��ەاڵم دی��ارە چونكە پارتی دادوگەشەپێدان‪ ،‬ل��ەب��ەرام��ب��ەر دی��ك��ات��ۆرو هێزی گ��رێ��دراوە‪ ،‬ئەگەر گەلی كورد‬ ‫ك��ورد هۆشیاربووەتەوە‪ ،‬بواری ستراتیژی هەڵبژاردنی لەسەر دەسەاڵت دروستبووە‪ ،‬ئەردۆغان خاوەنی بڕیارو ئیرادەبێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫ناداتێ‌‌و داوای مافەكانی دەكات‪ ،‬دوو الیەن دروستكرد‪ ،‬الیەنێكی دەترسێت ك��وردەك��ان راپ��ەڕن‪ ،‬هیچ ئاستەنگ لەبەرامبەر كوردو‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوە دەب��ێ��ت ك���ورد لەم یەكێتیی ن��ەت��ەوەی دیموكراتی ك��وردس��ت��ان��ێ��ك ل���ەوێ‌ دروس��ت ك��وردس��ت��ان��دا نییە‪ ،‬بەتایبەت‬

‫ئێستا ك��ورد دەرفەتی گ��ەورەی‬ ‫ل��ەب��ەردەس��ت��ە‪ ،‬ب��ەه��ۆی ئ��ەو‬ ‫رووداوان����ەی خ��ۆره��ەاڵت��ەوە كە‬ ‫هاتوونەتە پێش‪ ،‬ئەگەر كورد‬ ‫ئەم دەرفەتانە بەكاربهێنێت‪ ،‬لەو‬ ‫باوەڕەداین كوردستانێكی ئازاد‬ ‫نزیكە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆ خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بۆچوونی پارتی‬ ‫كرێكارانی كوردستان‪ ،‬چۆنە؟‬ ‫* دەب��ێ��ت لەپێشدا ئ��ەوە‬ ‫بڵێم‪ ،‬دەستكەوتەكانی كوردستان‬ ‫ت��ازەن‪ ،‬هێشتا زۆر شتی كورد‬ ‫قبووڵ نەكراوە‪ ،‬بەاڵم لە باشوور‪،‬‬ ‫هەندێك دەستكەوتی نەتەوەیی‬ ‫هەن كە پێویستە هەموو كورد‬ ‫زیاتر كاریان بۆ بكات‪ ،‬لەالیەكی‬ ‫ت����رەوە چ��اك��س��ازی��ی پرسێكی‬ ‫جدییە‌و لەالیەنی دیموكراسی‌و‬ ‫چەند پرسێكی تر كە داخوازیی‬ ‫گ��ەل��ە‪ ،‬زۆر رەوای���ە‌و پێویستە‬ ‫دەس����ەاڵت ئ���ەو داخ��وازی��ی��ان��ە‬ ‫ببینێت‌و دەبێت واز لەسیاسەتی‬ ‫توندوتیژیی‌و ترساندن بهێنێت‌و‬ ‫گفتوگۆیان لەگەڵدا بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە لەگەڵ شێواندنی باشوور‬ ‫نین‌و دەب��ێ��ت وەك ك��ورد ئەو‬ ‫دەرف��ەت��ان��ەی لەبەردەماندایە‪،‬‬ ‫لەدەستی نەدەین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەاڵم دەسەاڵتدارانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان دەڵ����ێ����ن‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫خۆپیشاندانانە دەستی دەرەكییان‬ ‫لەپشتە؟‬ ‫* ل��ەك��وردس��ت��ان‪ ،‬چەندین‬ ‫كێشە ه���ەن ك��ە ب��ە دی��ال��ۆگ‬

‫چ���ارەس���ەر دەب����ن‪ ،‬پێویستە‬ ‫دەس��ەاڵت هەنگاویان بۆ بنێت‌و‬ ‫بە رێگای دیموكراتی ئەو كێشانە‬ ‫چارەسەر بكات‪ ،‬ئەگەر چارەسەری‬ ‫نەكرد‪ ،‬ئەوكات هەندێك هێزی‬ ‫دەرەوەش دەیانەوێت دەستی‬ ‫خۆیانی تێبكەن‌و كورد الوازبكەن‌و‬ ‫سیاسەتی خۆیان دامەزرێنن‪،‬‬ ‫ئەمە راستییەكە كە ناتوانرێت‬ ‫حاشای لێبكرێت‪ ،‬ئەگەر ئەو‬ ‫ك��ێ��ش��ان��ەی��ان چ���ارەس���ەرك���ردو‬ ‫چاكسازییان ئەنجام دا‪ ،‬بێگومان‬ ‫كەس ناتوانێت دەست بخاتە ناو‬ ‫هەرێم‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەنێوان دەسەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی هەرێمدا‪ ،‬سیاسەتی‬ ‫كامیان بە حەكیمانە دەزانن؟‬ ‫* ئێمە‪ ،‬الی یەكێكیان‬ ‫ناگرین‪ ،‬بەاڵم كورد بۆ چارەسەری‬ ‫كێشەكانی‌و ئازادبوونی‪ ،‬سەدان‬ ‫قوربانیی داوە‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫ئەوە لەبەرچاو بگرین‪ .‬ئێستاش‬ ‫ناڕازیبوونێك هەیە لەبەرامبەر‬ ‫ئەو سیستمەی ئێستا هەیە لە‬ ‫ب��اش��وور‌و پێویستە دەس���ەاڵت‬ ‫ئ���ەو ن��اڕەزای��ی��ان��ە ب��ە رێ��گ��ای‬ ‫دی��م��وك��رات��ی��ی��ان��ە وەرب��گ��رێ��ت‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت����رەوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بارودۆخی كوردستان‬ ‫لەبەرچاوبگرێت‪ ،‬وەك تونس‌و‬ ‫میسر نییە‪ ،‬كە ئەزموونێكی زۆری‬ ‫حوكمڕانییان هەیە‌‪ ،‬داخوازییە‬ ‫رەواكانی كوردستان‪ ،‬بە رێگای‬ ‫گفتوگۆ چارەسەربكه‌ن‌و قسەی‬ ‫لەسەربكەن‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫«لە مانگی نیسان‌و له‌گه‌ڵ نزیكبوونه‌و ‌ه ل ‌ه جەژنی ئێزدییه‌کان‪ ،‬رێگە بە ژنهێنانی كچان‌و كوڕان نادرێت‪ ،‬ئەمەش گرنگیدانە بە جەژنی بابلییەكانەوە‌»‬

‫«رۆژنامە»؛ جەژنی ئێزدییەكان‌و چۆنییەتی بەڕێكردنی بەسەردەكاتەوە‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪............................................................‬‬

‫دلبرین سەلیم‪ ،‬دوای چەندین‬ ‫س��اڵ ئ��ەو ئ��اوات��ەی ه��ات��ەدی‪ ،‬كە‬ ‫جەژنی ئێزدییەكان بەڕەسمیی لە‬ ‫هەموو كوردستان بكرێتە پشوو‪.‬‬ ‫بۆیە بڕیاریدا بەجوانترین شێوە‬ ‫خۆی بۆ ئەو جەژنە ئامادە بكات‪.‬‬ ‫كە گەورەترین جەژنی ئێزدییەكانە‪.‬‬ ‫دلبرین‪ ،‬وتی‪« :‬زۆر كەیفم بەو‬ ‫پشووە هات‪ ،‬بەتەواویی دڵخۆش‬ ‫بووم‪ ،‬ئێستا ئێمەش وەك ئاینەكانی‬ ‫تر پشووی رەسمیمان هەیە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬هێشتا (‪ )25‬ساڵی‬ ‫تەواونەكردووە‌و پیشەی مامۆستایە‪.‬‬ ‫ب��ە ح��ەس��رەت��ەوە ئ���ەو رۆژان���ە‬ ‫دەگێڕێتەوە كە وەك ئاینەكانی تر‬ ‫مافی ئەوەیان نەبووە جەژنەكەیان‬ ‫بە پشوو بۆ ئەژمار بكرێت‪ .‬وتی‪:‬‬ ‫«پێشتر ل��ەالی��ەن دەس��ەاڵت��ەوە‪،‬‬ ‫زووڵمێكی گەورەمان لێكرابوو»‪.‬‬ ‫ب��ۆ ئ��ێ��زدی��ی��ەك��ان؛ ج��ەژن��ی‬ ‫ئەمساڵ دەبێتە دوو جەژن‪ ،‬چونكە‬ ‫هەست بەدڵنەوایی دەكەن‪ ،‬كاتێك‬ ‫بەپێی بڕیاری پەرلەمانی كوردستان‬ ‫لە كۆتایی (‪)2010‬دا ئەو رۆژە لە‬ ‫هەموو هەرێمی كوردستاندا كراوە‬ ‫بەپشوو‪.‬‬

‫دووەمین چوارشەممەی نیسان‬

‫جەژنی ئێزدییەكان هەموو‬ ‫ساڵێك لە دووەم چوارشەممەی‬ ‫مانگی نیساندا دەستپێدەكات‌و‬ ‫بە «چوارشەممەی س��وور»‪ ،‬یان‬ ‫«ج��ەژن��ی س���ەری س���اڵ‌و مەلك‬ ‫تاوس» ناودەبرێت‪ ،‬كە گەورەترین‬

‫ ‬ ‫ئێزدییه‌کان؛ خۆیان بۆ «چوارشه‌ممه‌ی سوور» ئاماده‌ ده‌که‌ن‬ ‫ج��ەژن��ی ئ��ای��ن��ی ئێزدییەكانە‪.‬‬ ‫ل��ەو رۆژەدا چەندین مەراسیمی‬ ‫ئاینیی ئەنجامدەدرێن‌و س ‌ێ رۆژ‬ ‫دەخایەنێت‪.‬‬ ‫دەرم����ان ش��ەم��ۆ‪ ،‬پیاوێكی‬ ‫ب��ەس��ااڵچ��ووی گــــونـــــــدی‬ ‫(رك����اڤ����ێ)ی ئ��ێ��زدی��ی��ەك��ان��ە‪،‬‬ ‫چاوەڕوانی ئەوە دەكات «بەخێر‌و‬ ‫بەرەكەتترین» جەژنی ئاینی خۆیان‬ ‫ب���ەڕێ ب��ك��ات‪ .‬دڵخۆشە ب��ەوەی‬ ‫موسڵمانەكان بەسەریان دەكەنەوە‌و‬ ‫پیرۆزباییان لێدەكەن‪.‬‬

‫ش��ەم��ۆ‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫وت‪« :‬ل��ەو رۆژەدا‪ ،‬هاوكاریی‌و‬ ‫دڵسۆزیمان ب��ۆ دراوسێكانمان‬ ‫دووپاتدەكەینەوە»‪.‬‬ ‫ئێزدییەكان ئاینێكی جیاوازی‬ ‫تایبەت بە خۆیان هەیەو بە كوردی‬ ‫قسە دەكەن‪ ،‬سااڵنێكی زۆرە لەژێر‬ ‫س��ای��ەی حوكمڕانیی دەس��ەاڵت��ە‬ ‫ج��ی��اوازەك��ان��دا‪ ،‬بە ئێستاشەوە‪،‬‬ ‫مافەكانیان پێشێلدەكرێن‪ ،‬وەك لە‬ ‫راپۆرتەكانی نەتەوەیەكگرتووەكاندا‬ ‫ئاماژەی بۆ كراوە‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ژولی عه‌دنان‬

‫وەك خۆئامادەكردنێك بۆ‬ ‫ج��ەژن��ەك��ە‪ ،‬ل��ە ئ��ێ��وارەی پێش‬ ‫ج��ەژن��ان��دا‪ ،‬ئێزدییەكان هێلكە‬ ‫دەكوڵێنن‌و رەنگی دەك���ەن‪ ،‬بە‬ ‫بڕوای ئێزدییەكان‪ ،‬هێلكە سیمبولی‬ ‫«گەردوون‌و ژیانە»‪ ،‬بۆ رەنگكردنی‬ ‫هێلكەش واتای «بەهارو سەوزبوونی‬ ‫گژوگیا»یان داناوە‪.‬‬

‫داگیرساندنی (‪ )366‬چرا‬

‫ماجد ح��ەس��ەن‪ ،‬مامۆستای‬ ‫سكولی ئاداب‪-‬فاكلتی لە زانستە‬

‫مرۆڤایەتییەكانی زانكۆی دهۆك‪.‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬چوارشەممەی سوور‬ ‫گ��رێ��دراوی جەژنی «ئەكیتو»ی‬ ‫«بابلییەكان»ە‪ ،‬چونكە ئەوانیش‬ ‫لەهەمان كات‌و بەهەمان شێوەی‬ ‫ئێزدییەكان مەراسیمیان گێڕاوە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو كە خ��ۆی ئێزدییە‪،‬‬ ‫لێكچوونێك لەنێوان خۆیان‌و جەژنی‬ ‫«ئەكیتو»دا دەهێنێتەوە‪ ،‬بەوەی‬ ‫هەردوو الیان باوەڕیان بە «خێرو‬ ‫بەرەكەت» هەیە لەو رۆژەدا‪.‬‬ ‫لەو رۆژەدا‪ )366( ،‬چرا لە‬ ‫پەرستگای اللش هەڵدەكرێت‪ ،‬كە‬ ‫ئاماژە بۆ رۆژەكانی ساڵ دەكات‌و‬ ‫بە بڕوای ئێزدییەكان‪ ،‬هەر چرایەك‬ ‫مانای هێنانی یەكێكە لە رۆژە‬ ‫رووناكەكانی ساڵ‪.‬‬ ‫ه��ەر لە الل��ش‪ ،‬كە شوێنی‬ ‫ك���ۆب���وون���ەوەی ئ��ێ��زدی��ی��ەك��ان��ە‪،‬‬ ‫ئاهەنگێك ب��ە ئ��ام��ادەب��وون��ی‬ ‫گ��ەورەپ��ی��اوان��ی ئاینی ئێزدیی‬ ‫دەگێڕدرێت‪ .‬هەر لەو ئێوارەیەی‬ ‫پێش ج��ەژن��ی��ش��دا‪ ،‬ل��ە م��اڵ��ەوە‬ ‫خ��واردن دروستدەكرێت‌و بەسەر‬ ‫دراوسێكاندا داب��ەش��ی دەك��ەن‪.‬‬ ‫وەك «تێكەاڵویی‌و بەهێزبوونی‬ ‫پەیوەندیی نێوانیان»‪.‬‬ ‫بەیانیی «چ��وارش��ەم��م��ەی‬ ‫س���وور»‪ ،‬ب��ەر ل��ە خ��ۆره��ەاڵت��ن‪،‬‬ ‫ئێزدییەكان دوعا دەكەن‪ ،‬كە ساڵی‬ ‫ێ خێرو بەرەكەتی هێنابێت‌و‬ ‫نو ‌‬ ‫بتوانن بە «برایی پێكەوە بژین»‪.‬‬ ‫لە كاتی خواردنی نانی بەیانیشدا‬ ‫گواڵڵە س��وورە‪ ،‬بە بەر دەرگ��ای‬ ‫م��اڵ��ەوە ه��ەڵ��دەواس��ن‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫مانای «نوێبوونەوە لە ماڵدا»‬ ‫دەگەیەنێت‪.‬‬

‫ئێزدییەكان تێدایە‌و بەخۆشیی‌و‬ ‫وردەكاریی توێكڵی هێلكە‬ ‫بەرلەوەی سەردانی یەكتریش شادیی ئەو رۆژە بەڕێدەكەن‪.‬‬ ‫بكەن‪ ،‬جوتیارەكان توێكڵی هێلكە‬ ‫ژمارەی ئێزدییەكان‬ ‫لەناو زەوییەكانیان ورد دەكەن‪،‬‬ ‫هەرچەندە تائێستا ئاماری‬ ‫بۆئەوەی بەرهەمی زیاترو بەپیت‬ ‫رەسمیی لەبەر دەس��ت��دا نییە‪،‬‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئێزدییەكان لەو سێ رۆژەدا‪ ،‬بەاڵم بە وتەی خۆیان‪ ،‬ئێزدییەكان‬ ‫ق���ەدەغ���ەك���راوەك���ان���ی خ��ۆی��ان زیاتر (‪ )500‬هەزار كەس دەبن‪،‬‬ ‫نابەزێنن‌و بەزیندوویی یادەكە كە بەزۆریی لە سنووری پارێزگای‬ ‫م��وس��ڵ��دا ب�ڵاوب��وون��ەت��ەوە‌و لە‬ ‫دەكەنەوە‪.‬‬ ‫ماجد حەسەن‪ ،‬وت��ی‪« :‬لە شارەكانی تری عێراقدا بوونیان‬ ‫مانگی نیسان‌و نزیكی جەژندا رێگە هەیە‪.‬‬ ‫كەریم سلێمان‪ ،‬راوێژكاری‬ ‫بە ژنهێنانی كچان‌و كوڕان نادرێت‪،‬‬ ‫ئەمەش گرێدانێكە بە جەژنی گ��ش��ت��ی��ی ج��ڤ��ات��ی رۆح���ان���ی‬ ‫بابلییەكانەوە‌و وەك ئێزدیی ئێزدییەكان‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫دەڵێن‪ :‬لەم مانگەدا‪ ،‬زەواج تەنیا وت‪« :‬وەك جڤاتی رۆح��ان��ی‬ ‫بۆ كائینەكانی ترە‪ ،‬نەك مرۆڤ»‪ .‬نووسینێكمان رەوانەی وەزارەتی‬ ‫ه��ەر ل��ەو رۆژەدا‪ ،‬كێاڵنی ئ��ەوق��اف ك���رد‪ ،‬ك��ە س��ەرج��ەم‬ ‫زەویی لەالیەن جوتیارەكانیانەوە‪ ،‬ج��ەژن��ی ئ��ێ��زدی��ی��ەك��ان بكرێتە‬ ‫قەدەغەیە‪ ،‬لەبەرئەوەی «خواوەند پشووی رەسمیی بۆ ئێزدییەكان‌و‬ ‫ب��ەرەك��ەت ب��ەس��ەر س��ەوزای��ی��دا رۆژی چوارشەممەی سووریش‬ ‫پشوو بێت لە هەموو هەرێمی‬ ‫دەبارێنێت»‪.‬‬ ‫شەمۆ‪ ،‬ئەو پیاوە بەتەمەنەیە كوردستاندا‪ ،‬دڵخۆشین بەوەی‬ ‫كە گلەیی لە گەنجانی ئێستای سەریگرت»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬بۆ من چەژنەكە‬ ‫ئ���ێ���زدی���ی دەك�������ات‪ ،‬ل����ەوەی‬ ‫«رۆحییەتی جەژنیان نەماوەو دەبێتە دوو جەژن‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫بە خوێندنەوەوە خەریك دەبن»‪ .‬یەكەم جارە‪ ،‬ئەم جەژنە دەبێتە‬ ‫ه��ەروەه��ا وت��ی‪« :‬ب��ەالی منەوە پشووی رەسمیی»‪.‬‬ ‫بەهێند وەرگرتنی جەژنی‬ ‫جەژنی پێشووتر خۆشتر بوو»‪.‬‬ ‫شەمۆ‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئەمساڵ بۆ ئێزدییەكان‪ ،‬وەكو جەژنی هەر‬ ‫ئێمە لەپاڵ جەژنی چوارشەممەی ئایین‌و گرووپێكی تری ئاینیی‪،‬‬ ‫س����ووردا‪ ،‬چەژنێكی تریشمان گرنگی خ��ۆی ه��ەی��ە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫هەیە‪ ،‬چونكە بووەتە پشووی ل��ە روان��گ��ەی پاراستنی مافی‬ ‫رەس��م��ی��ی‪ ،‬ك��ە دەی����ان ساڵە ئازادیی پەرستن‌و ئازادیی گەشە‬ ‫ئ��ای��ن��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬وەك چ���ۆن لە‬ ‫چاوەڕێی دەكەین»‪.‬‬ ‫ل��ە سێیەم رۆژی ج��ەژن��دا‪ ،‬ه��ەر سیستمێكی دیموكراسیدا‬ ‫كۆمەڵێك ی��اری �ی‌و گ��ەڕان��ی بۆ زامنكراوە‪.‬‬

‫ئەو ژنانەی مێردەكانیان جێیانهێشتوون‪ ،‬یان كوژراون؛ پەنا بۆ گرووپە «توندڕەوەكان» دەبەن‬ ‫رێكخراوە مەدەنییەكان؛ ترسی خۆیان نیشاندەدەن‌و «رۆژنامە»یش چەند خۆكوژێك دەدوێنێت‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬فەرمان خێاڵنی‬

‫‪....................................................................‬‬

‫ت��رس هەیە زۆرب��ەی بێوەژنانی‬ ‫ج��ەن��گ‌و ئ���ەوان���ەی م��ێ��ردەك��ان��ی��ان‬ ‫جێیانهێشتوون‪ ،‬بەهۆی كەمدرامەتیی‌و‬ ‫نەبوونی دەستگیرۆیی حكومەتەوە لە‬ ‫سنووری دیالە‪ ،‬پەیوەندیی بەگرووپە‬ ‫«تووندڕەو»ەكانەوە بكەن‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫بەگوێرەی هەندێك ئامار زیاتر لە‬ ‫(‪ )160‬هەزار ژنی هەژار هەیە‪.‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی م��اف��ی م��رۆڤ‌و‬ ‫ژن��ان دەڵێن‪ :‬لە نزیكەوە ئاگاداری‬ ‫ژم��اره‌ی�ه‌ک��ی زۆری ئ��ەو ژن��ان��ەن كە‬ ‫رۆژان���ە ب��ۆ بژێویی ژی��ان��ی منداڵە‬ ‫بێباوكەكانیان ئەركێكی ق��ورس لە‬ ‫كوچەو كۆاڵنەكانی ش��اردا دەبینن‪،‬‬ ‫بۆیە دەترسن لە ناچارییدا پەنا بۆ‬ ‫گرووپە «توندڕەو»ەكان ببەن‪ ،‬یان‬ ‫بۆ كاری توند‌وتیژیی فریو بدرێن‪.‬‬ ‫بەپێی ئاماری پۆلیسی پارێزگای‬ ‫دیالە لە ساڵی (‪)2004‬ەوە تائێستا‪،‬‬ ‫(‪ )60‬ئافرەتیان دەستگیركردووە‪ ،‬كە‬ ‫«بەرپرس بوون لە ئەنجامدانی زیاتر‬ ‫لە (‪ )100‬ك��ردەوەی تووند‌وتیژیی»‪،‬‬ ‫هەروەها ئاماژە ب��ەوەش دەك��ەن لە‬ ‫ئێستادا رێژەی ئافرەتی خۆكوژ روو‬ ‫لە زیادبوونە‪.‬‬ ‫چ��االك��وان��ان��ی م��ەدەن��ی ژن��ان��ی‬ ‫پارێزگاكە‪ ،‬مەترسی خۆیان لەمەڕ‬ ‫زی��ادب��وون��ی رێ���ژەی ئ��ەو ئافرەتانە‬ ‫دەخ���ەن���ەڕوو‪ ،‬ك��ە بێئومێدبوون‌و‬ ‫دەیانەوێت چیتر بە «سەرشۆڕیی»‌و‬ ‫«شەرمەزاریی» نەژین‪ ،‬بەمەش ترس‬ ‫هەیە لەالیەن «یاخیبووان»ەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫كردەوەی توند‌وتیژیی بەكاربهێنرێن‪.‬‬ ‫لەو پارێزگایەدا‪ ،‬بەپێچەوانەی‬ ‫زۆرینەی پارێزگاكانی تری عێراقەوە‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەك نییە ب��ە ن��اوی‬ ‫چاودێری كۆمەاڵیەتییەوە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫دەستگیرۆیی‌و یارمەتیی ئەو ژنانە‬ ‫بدات كە تەاڵقدراون‪ ،‬یان مێردەكانیان‬

‫ن���ەم���اون‪ .‬ب��ۆی��ە ژن��ان��ی دی��ال��ە بە‬ ‫«سواڵكردن»‪ ،‬یان بەبڕە پارەیەكی‬ ‫كەم كار دەكەن‪ ،‬كە ناتوانن بژێویی‬ ‫ژیانی منداڵەكانیشیان دابین بكەن‪.‬‬ ‫نەسرین بەهجەت‪ ،‬ئەندامی لیژنەی‬ ‫ژنان‌و مندااڵنی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫دی��ال��ە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪« :‬تیرۆریستەكان‬ ‫خراپیی ب��اری ژی��ان��ی ژن��ان��ی دیالە‬ ‫دەق���ۆزن���ەوە‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوەی ژن��ان‬ ‫ئامادەن هەموو شتێك بكەن لەپێناو‬ ‫منداڵەكانیاندا‪ ،‬زۆرب��ەی ژنەكانیش‬ ‫ئ��ەوان��ەن كە مێردەكانیان لەالیەن‬ ‫هێزەكانی هاوپەیمانانەوە كوژراون»‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی لیژنەی ناوبراو‪،‬‬ ‫نموونەی ئ��ەو ژن��ەی هێنایەوە كە‬ ‫هەفتەی رابردوو بە بڕێك تەقەمەنییەوە‬ ‫كە لە ژێر عەباكەیدا حەشاریدابوو‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك ماتەمگێڕی شیعەی كردە‬ ‫ئامانج‪ ،‬كە بەرەو كەربەال بەڕێوەبوون‌و‬ ‫لە ئاكامدا خۆی تەقاندەوەو (‪)35‬‬ ‫كەس گیانیان لەدەست دا‪.‬‬ ‫لە ساڵی (‪)2009‬وە تائێستا‪،‬‬ ‫بەپێی وتەی وتەبێژی پۆلیسی دیالە‪،‬‬ ‫(‪ )2‬ئافرەت لەالیەن دادگ���اوە‪ ،‬بە‬ ‫«دروستكردنی شانەی تیرۆریستی‬ ‫ژنان» تۆمەتباركراون‪ ،‬كە یەكێكیان‬ ‫تەمەنی (‪ )51‬س��اڵ ب���ووە‌و ن��اوی‬ ‫«دایكی ئیمانداران»ی لێنراوە‪.‬‬ ‫م����وق����ەدەم غ���ال���ب ع��ەت��ی��ە‪،‬‬ ‫وت��ەب��ێ��ژی پ��ۆل��ی��س��ی دی���ال���ە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»ی روونكردەوە‪« :‬دوایین‬ ‫دەستگیركراو كە سەرپەرشتی شانە‬ ‫تیرۆریستییەكانی ژنانی سنووری‬ ‫پارێزگای دیالەی كردووە‪ ،‬پیاوێك بوو‬ ‫بە ناوی (ا‪ ،‬ع)‌و لە ‪ ،2011/4/11‬لە‬ ‫قەزای میقدادیەی باكووری خۆرهەاڵتی‬ ‫بەعقوبەو لەالیەن هێزەكانی پۆلیسەوە‬ ‫دەستگیركراوە»‪.‬‬ ‫سوپای ئەمریكا لەراپۆرتێكدا‬ ‫كە لە ساڵی (‪ )2010‬باڵویكردەوە‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوە داب��وو‪ ،‬لـــە ساڵی‬ ‫(‪)2009‬دا‪ ،‬ژن���ان (‪ )32‬هێرشی‬

‫به‌گوێره‌ی هه‌ندێک ئامار‪ ،‬زیاتر لە (‪ )160‬هەزار ژنی هەژار له‌ پارێزگای دیاله‌دا هەیە فۆتۆ‪AP :‬‬ ‫«خۆكوژی»یان ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫زەینەب ئ��ەرك��ەوازی‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫م��اف��ەك��ان��ی ژن����ان ل��ە دی���ال���ە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��ەو‬ ‫ژنانەی باوك‪ ،‬یان برا‌و مێردەكانیان‬ ‫ك�����وژراون‪ ،‬دەی��ان��ەوێ��ت ت��ۆڵ��ە لە‬ ‫بكوژان‌و دەستگیركارانیان بكەنەوە‪،‬‬ ‫یاخیبووانیش ئ��ەم ویستەی ئەو‬ ‫ژن��ان��ە دەق���ۆزن���ەوەو ب��ۆ ك���ردەوە‬ ‫تیرۆریستییەكان بەكاریان دەهێنن»‪.‬‬ ‫لەئێستادا دانیشتووانی پارێزگای‬ ‫دیالە (‪ )1,400,000‬ه��ەزار كەسە‪،‬‬ ‫كە دانیشتووانەكەی پێكهاتەیەكی‬ ‫تێكەڵەیە لە نەتەوەكانی‪ :‬ك��ورد‪،‬‬ ‫ع�����ەرەب‪ ،‬ت��ورك��م��ان‌و مەسیحی‪.‬‬ ‫ج��گ��ەل��ەوەش ل����ەڕووی م��ەزه��ەب‌و‬

‫ئاینیشەوە‪ ،‬ئاینی ئیسالم‌و مەسیحی‌و‬ ‫ئاینزاكانی وەك كاكەیی‪ ،‬مەزهەبیش‬ ‫ه��ەردوو مەزهەبی سوننەو شیعەی‬ ‫ئیسالمی ت��ێ��دای��ە‪ ،‬ئ���ەوەش ب��ەالی‬ ‫چاالكوانانی مەدەنییەوە هۆكارن بۆ‬ ‫كۆنترۆڵنەكردنی ناوچەكە ل��ەڕووی‬ ‫ئەمنییەوە‪.‬‬ ‫بەعقوبە‪ ،‬ن��اوەن��دی پارێزگای‬ ‫دیالەیەو دەكەوێتە دووریی (‪)57‬كم‬ ‫لە باكووری خۆرهەاڵتی بەغدا‪.‬‬ ‫تائێستاش لە ناحیەكانی سەعدییەو‬ ‫ج��ەل��ەوالو ق��ەزای میقدادییەدا‪ ،‬كە‬ ‫زۆرینەی دانیشتووانەكانیان عەرەبی‬ ‫س��ون��ن��ە م��ەزه��ەب��ن‌و دژی هاتنی‬ ‫هێزەكانی ئ��ەم��ری��ك��ان‪« .‬گ��رووپ��ە‬ ‫ی��اخ��ی��ب��ووەك��ان»ی��ش ب��ەئ��اس��ان��ی‬

‫توانیویانە كەلێنی ئەمنیی بقۆزنەوە‪.‬‬ ‫زەینەب‪ ،‬ئەو چاالكوانەی بواری‬ ‫ژن��ان لە پارێزگای دیالە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«هەندێ جار ئیسالم بەكاردەهێنن بۆ‬ ‫قەناعەتپێكردن‌و راكێشانی ئەو ژنانەو‬ ‫پێیاندەڵێن شەهید دەب �ن‌و دەچنە‬ ‫بەهەشتەوە»‪.‬‬ ‫ل��ەڕێ��گ��ەی پۆلیسی دی��ال��ەوە‪،‬‬ ‫«رۆژنامە» توانی نموونەی یەكێك‬ ‫لە ژنە «خۆكوژەكان» بهێنێتەوە‪،‬‬ ‫بە ناوی رانیا ئیبراهیم‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫دانپێدانان‌و گێڕانەوەكانی خۆی‪،‬‬ ‫مێردەكەی ناچاری كردووە ئەو كارە‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ران���ی���ا‪ ،‬ی��ەك��ەم ئ��اف��رەت��ە كە‬ ‫پشتوێنی «خۆكوژ»ی لەپشت ناوە‬

‫بۆ خۆ تەقاندنەوە لە ساڵی (‪،)2008‬‬ ‫بەاڵم پێش ئەوەی خۆی بتەقێنێتەوە‪،‬‬ ‫دەكەوێـتە ناو مەفرەزەیەكی هاوبەشی‬ ‫هێزە ئەمنییەكانەوەو دوای پشكنین‪،‬‬ ‫ئاشكرا دەبێت‌و دەستگیر دەكرێت‪.‬‬ ‫ئ�����ەو ژن�����ە خ�����ۆك�����وژە‪ ،‬ل��ە‬ ‫دان��پ��ێ��دان��ان��ەك��ان��ی��دا الی پۆلیس‪،‬‬ ‫كە دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��ووە‪،‬‬ ‫وت��ووی��ەت��ی‪« :‬ه��ەرگ��ی��ز رۆژێ���ك لە‬ ‫رۆژان بیرم ل��ەوە ن��ەك��ردووەت��ەوە‬ ‫پشتوێنی خۆكوژیی لەپشت بكەم‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەیانییەك هاوسەرەكەم كە‬ ‫ئاسنگەریی دەكرد‪ ،‬ناچاریكردم ئەو‬ ‫كارە بكەم»‪.‬‬ ‫ران��ی��ا‪ ،‬بەپێی دانپێدانانەكانی‬ ‫ناچاركراوە‌و دەرمانی «بێهۆشكەر»ی‬ ‫پێدراوە‪.‬‬ ‫ئێستا رانیا لە زینداندایەو دادگا‬ ‫بڕیاری زیندانیكردنی داوە‪ ،‬بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی پۆلیسی دی��ال��ەش‪،‬‬ ‫«رانیا حەپی جۆشدان‌و بێئاگایی‬ ‫بۆ ك��راوەت��ە ن��او شەربەتەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەبێئاگایی ئەو كارەی پێكراوە»‪.‬‬ ‫وت��ەب��ێ��ژی پۆلیسی دی��ال��ە بە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬پارێزگای دیالە‬ ‫لە تۆماری ژمارەی ئافرەتی خۆكوژدا‪،‬‬ ‫پ��ل��ەی ی��ەك��ەم��ی ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��اوە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لە شەش ساڵی رابردوودا‪،‬‬ ‫كە یاخیبووان دیالەیان كردبووە‬ ‫مۆڵگەی خۆیان»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ی��اس��ای ب��ن��ەب��ڕك��ردن��ی‬ ‫تیرۆریستی‌و بەپێی م���ادەی (‪)4‬‬ ‫ی ئ��ەو ی��اس��ای��ە‪ ،‬ئ��ەوان��ەی ك��اری‬ ‫«ت��ی��رۆری��س��ت»ی دەك�����ەن‪ ،‬ی��ان‬ ‫بەویستی خۆیان پەیوەندیی بەتۆڕی‬ ‫تیرۆریستییەوە ب��ك��ەن‪ ،‬حوكمی‬ ‫زیندانیكردنی هەتا هەتاییان بۆ‬ ‫دەردەچ���ێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم ئ��ەو كەسەی‬ ‫فریودرابێت‌و بەویستی خۆی هەوڵی‬ ‫ئەنجامدانی ئ��ەو ك��ارەی نەدابێت‪،‬‬ ‫بۆ م��اوەی چەند ساڵێك زیندانیی‬ ‫دەكرێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫جارێكی تر؛ بڕیاری پرۆژەی ئاوەڕۆی كەركوك هەڵدەوەشێنرێتەوە‬

‫رۆژنامە‪ :‬وەزارەتی پالندانانی‬ ‫ع��ێ��راق ج��ارێ��ك��ی ت��ر داوای��ەك��ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكی‬ ‫رەت��ك��ردەوە‪ ،‬لە ب��ارەی دانانی‬ ‫ئ����اوەڕۆ ب��ۆ ش���اری ك��ەرك��وك‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاش هەڕەشەی‬

‫تۆماركردنی داوای یاسایی دەكات‪ .‬پالندانانی عێراق رێگەنادات»‪.‬‬ ‫پارێزگای ك��ەرك��وك‪ ،‬یەكەم‬ ‫ناسیح فاتیح‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئاوەڕۆی كەركوك‪ ،‬وتی‪« :‬ماوەی ش��ار ب��ووە داوای بلووركردنی‬ ‫دوو ساڵە لە هەوڵداین‪ ،‬بۆ ئەوەی ئاوەڕۆی شارەكەی كردووە‪ ،‬دوای‬ ‫پڕۆژەی ئاوەڕۆی شاری كەركوك ئەویش پارێزگای بابل‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەنجام بدەین‪ ،‬ب��ەاڵم وەزارەت��ی ئەوەی بابل جێبەجێكراو ئەوەی‬

‫كەركوكیش هەڵوەشایەوە‪.‬‬ ‫ج���ارێ���ك���ی ت����ر ل���ەالی���ەن‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكەوە‪،‬‬ ‫بڕیار لەسەر ئەو پڕۆژەیە درا بە‬ ‫تەرخانكردنی پارەی پەترۆدۆالر‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ەم��ج��ارەش وەزارەت����ی‬

‫پالندانان‪ ،‬رێگەی نەدا‪.‬‬ ‫رێبوار تاڵەبانی‪ ،‬لە ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ك���ەرك���وك‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«بەنیازین سكااڵ لە دژی وەزارەتی‬ ‫پالندانان‌و شارەوانییەكان تۆمار‬ ‫بكەین»‪.‬‬

‫(‪ )1500‬که‌س بازرگانیی پێو ‌ه ده‌که‌ن‬

‫لە ماوەی سێ‌ مانگدا‪ ،‬زیاتر له‌ (‪)10‬ته‌ن زێڕ بۆ سلێمانی ده‌برێت‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬كاڵێ‌ عه‌لی‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ب���ازرگ���ان���ان���ی زێ�����ڕ ل��ە‬ ‫زی��ادب��وون��دان‌و رێ��ژەی هێنانی‬ ‫زێڕیش رووی لە زیادیی كردووە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»‪ ،‬تەنیا لە م��اوەی‬ ‫سێ‌ مانگدا زیاتر لە (‪)10‬ت��ەن‬ ‫زێ��ڕ ل��ە رێ��گ��ەی فڕۆكەخانەی‬ ‫سلێمانییەوە‪ ،‬بۆ ئەو شارە براوه‌‪.‬‬ ‫ب��ازرگ��ان��ان��ی زێ��ڕ دەڵ��ێ��ن؛‬ ‫ب��ۆرس��ەی جیهانیی‌و خواستی‬ ‫خەڵك لە هەموو جیهاندا بۆ‬ ‫پاشەكەوتكردنی زێڕ‪ ،‬هۆكاری‬ ‫ب��ەرزب��وون��ەوەی نرخی زێ��ڕن‪،‬‬ ‫رێ����ژەی ئ���ەوان���ەی ئ����ارەزووی‬ ‫ب��ازرگ��ان��ی زێ��ڕی��ش دەك���ەن لە‬ ‫كوردستان‪ ،‬گەیشتووەتە (‪)1500‬‬ ‫بازرگان‪.‬‬

‫تەنیا بۆ سلێمانی‬ ‫(‪ )10‬تەن‌و نیو‬

‫ئەندازیار ئ��ازاد خەسرەو‪،‬‬

‫هێنانی زێڕ بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫ك���ە خ��ەڵ��ك��ان��ی دەوڵ��ەم��ەن��د‬ ‫پ��ارەك��ان��ی��ان دەدەن�����ە زێ��ڕ‌و‬ ‫پاشەكەوتی دەكەن‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئێستا‬ ‫قومارێكی زۆر‌و بێشومار لە‬ ‫رێگەی زێڕەوە دەكرێت‪ ،‬ئەویش‬ ‫كاریگەریی زۆرب��وون��ی هێنانی‬ ‫زێڕی هەیە بۆ كوردستان»‪.‬‬ ‫ه��ەر ج��ۆرە زێڕێك لە هەر‬ ‫رێ��گ��ەی��ەوە بێتە ن��او هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬بەرلەوەی بخرێتە‬ ‫ناو ب��ازاڕەك��ان��ەوە‪ ،‬لە كوالێتی‬ ‫كۆنترۆڵ پشكنینی بۆ دەكرێت‪.‬‬ ‫ئ����ازاد خ���ەس���رەو‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«م��ەرج��ی ه��ەر بازرگانێك بۆ‬ ‫هێنانی زێ��ڕ ئ��ەوەی��ە؛ دەبێت‬ ‫مواسەفاتی زێ��ڕەك��ە عێراقیی‬ ‫بێت‌و زۆری��ن��ەی ئ��ەوان��ەی دێنە‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە‪ ،‬لە واڵتی‬ ‫دوبەیەوە دەهێنرێت»‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ب��ە رێژەیەكی ك��ەم لە واڵتی‬ ‫ئێران‌و توركیاشەوە دەهێنرێت»‪.‬‬

‫بەرپرسی بەشی خشڵ لە كوالێتی لە هەرێمی كوردستان (‪)1500‬‬ ‫بازرگانی زێڕ هەیە‬ ‫كۆنترۆڵی سلێمانی‪ ،‬رایگەیاند؛‬

‫تەنیا ل��ە م���اوەی س�ێ‌ مانگی‬ ‫راب��ردووی ئەمساڵدا (‪ )10‬تەن‌و‬ ‫نیو زێڕ لە شێوەی قاڵب‌و جۆری‬ ‫تری‪ ،‬هێنراونەتە سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫كە لە ساڵی پار زیاترە‪.‬‬ ‫ئ���ازاد وت���ی‪« :‬رێگەكانی‬ ‫هاتنە ن���اوەوەی زێ��ڕ لە شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لە رێگەی فڕۆكەخانەی‬ ‫نێودەوڵەتیی سلێمانییەوەیە‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��ك��ی��ش��ی ل���ە ب���اش���ووری‬ ‫عێراقەوە دێت»‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��ك��ەری��م مستەفا‪،‬‬ ‫ئەندامی سەندیكای زه‌ڕەنگه‌رانی‬ ‫كوردستان لە هەولێر‪ ،‬دەڵێت؛‬ ‫ه��ۆك��اری یەكەمی زی��ادب��وون��ی‬

‫لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫بەپێی ئامارێكی سەندیكای‬ ‫زێڕەنگه‌رانی كوردستان‪ ،‬نزیكەی‬ ‫(‪ )1500‬بازرگانی زێڕ هەیەو ئەو‬ ‫رێژەیەش لە ئەمساڵدا رووی لە‬ ‫زیادیی كردووە‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��ك��ەری��م مستەفا‪،‬‬ ‫ئەندامی ئ��ەو سەندیكایە لە‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬لە هەر سێ‌ پارێزگاكەی‬ ‫هەرێمدا (‪ )1500‬بازرگانی زێڕ‬ ‫هەیە‪ ،‬كە بۆ هێنانی زێڕ دەچنە‬ ‫دوب��ەی‌و بۆ توركیاو ئێرانیش‬ ‫كەمتر»‪.‬‬ ‫ئ���ازاد خ��ەس��رەو ئ��ام��اژەی‬

‫نرخەكەیەوە‪ ،‬كەمتر لە جاران‬ ‫زێڕ دەكڕن»‪.‬‬

‫بەهاران كڕیاری زێڕی‬ ‫خۆماڵیی زۆر دەبێت‬

‫وەرزی ب��ەه��اران خواستی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان ب��ۆ كڕینی زێ��ڕی‬ ‫خ��ۆم��اڵ��ی��ی زۆر دەب���ێ���ت‌و‬ ‫ب���ازرگ���ان���ەك���ان���ی���ش ل��ەپ��ێ��ش‬ ‫دەستپێكردنی ئەو وەرزەوە‪ ،‬لە‬ ‫دوب��ەی زێ��ڕی خۆماڵیی تەزویر‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەن��وەر س��اڵ��ح‪ ،‬زەڕەن��گ��ەر‬ ‫لە سلێمانی وتی‪« :‬لە ب��ازاڕدا‬ ‫زێڕی خلیجی زیاترەو فرۆشیاری‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم لە وەرزی بەهاراندا‬ ‫هاواڵتییان زیاتر داواكارییان‬ ‫لەسەر زێ��ڕە كوردەوارییەكان‬ ‫دەبێت»‪.‬‬

‫زیو لە جێگەی زێڕ‬

‫ ‬ ‫نرخی زێڕ لە چاو ساڵی پاردا‪ )%20( ،‬بەرزده‌بێتەوە‬ ‫بەوەشدا؛ كە لە شاری سلێمانیدا‬ ‫بازرگانانی خشڵ رووی لە زیادیی‬ ‫كردووە‪ ،‬وتی‪« :‬بەاڵم بازرگانی‬ ‫واش ه��ەی��ە ك��ە مۆڵەتەكەی‬ ‫دەداتەوە‌و نایەوێت لەو بوارەدا‬ ‫كار بكات»‪ ،‬هەر بازرگانێكی زێڕ‬ ‫بەبێ مۆڵەت بۆی نییە بازرگانیی‬ ‫بە خشڵەوە بكات‪.‬‬

‫بازرگانانی كورد لە دوبەی‬ ‫تەزویر دەكەن‬

‫بازرگانانی زێڕ لە دوبەی‪ ،‬ئەو‬ ‫شێوازە كوردییەی (گۆبەرۆك‌و‬ ‫عاشقبەند‌و سەرپەرچەم)‪ ،‬تەزویر‬ ‫دەكەن‌و لەسەر شێوازێكی نوێتر‬ ‫ئێستا لە بازاڕەكانی كوردستاندا‬ ‫گۆبەرۆك‌و عاشقبەندی دوبەیی‬

‫ ‬

‫نرخی زێڕ لەچاو ساڵی پار‬ ‫(‪ )%20‬بەرزده‌بێتەوە‬

‫ب�ڵاوب��ووەت��ەوە‪ ،‬بەپێی وت��ەی‬ ‫ئەندامی سەندیكای زێڕەنگه‌رانی‬ ‫نوێنەرێكی زه‌ڕەن��گ �ه‌ران��ی‬ ‫هەولێر‪.‬‬ ‫عەبدولكەریم مستەفا‪ ،‬وتی‪ :‬كوردستان ئاماژە بەوەدەكات؛‬ ‫«بازرگانەكان بۆ قازانجی خۆیان كە نرخی زێڕ لە چاو ساڵی پار‬ ‫هەموو شێوازە كوردییەكانی بە رێژەی (‪ )%20‬بەرزبووەتەوە‪،‬‬ ‫زێ���ڕی���ان ت���ەزوی���ر ك�����ردووە‪ ،‬رۆژان��������ەش ئ����ەو ن���رخ���ە لە‬ ‫بازرگانانی دوب��ەی رادەسپێرن بەرزبوونەوەدایە‪.‬‬ ‫ح��ەم��ە رەش��ی��د‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ل��ەو شێوازانەیان بۆ دروس��ت‬ ‫بكەن‪ ،‬بەبێ ئەوەی گوێ بدەن دەس���ت���ەی ب����ااڵی ك��ۆم��ەڵ��ەی‬ ‫ب���ەوەی ئ���ەوە موڵكی ك��ورد ك���اس���ب���ك���اران‌و ن���وێ���ن���ەری‬ ‫زه‌ڕەنگەرەكانی شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫خۆیەتی»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب���ەوەش���دا؛ ئەو بە «رۆژن��ام��ە»ی وت‪« :‬نرخی‬ ‫تەزویركردنە بووەتە هۆی ئەوەی ن���ەوت ل��ە ج��ی��ه��ان‌و ب��ۆرس��ەی‬ ‫لە كوردستاندا بەرهەمهێنانی جیهانیی‌و ب��ارودۆخ��ی عێراق‌و‬ ‫ئەو شێوازانە نەمێنێت‪ ،‬یان زۆر دراوس��ێ��ك��ان��ی‪ ،‬ه���ۆك���ارن بۆ‬ ‫ب��ەرزب��وون��ەوەی نرخی زێ��ڕ لە‬ ‫كەم بووبێتەوە‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬بێستوون محه‌مه‌د‬ ‫بازاڕەكاندا»‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬روون��ی��ک��رده‌وه‌؛‬ ‫«نزیكەی ب��ە رێ���ژەی (‪)%20‬‬ ‫نرخی زێڕ بە بەراورد بە سااڵنی‬ ‫رابردوو بەرزبووەتەوە‌و ئێستاش‬ ‫بەردەوام لە بەرزبوونەوەدایە»‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬ن��م��وون��ەی ئ���ەوەی‬ ‫هێنایەوە ك��ە س��ااڵن��ی پێشوو‬ ‫بووك‌و زاوا زیاتر (‪ )30‬بۆ (‪)40‬‬ ‫مسقاڵ زێڕیان هەڵگرتووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا تەنیا توانای (‪)15- 10‬‬ ‫مسقاڵیان هەیە‪.‬‬ ‫جەالل جەمال‪ ،‬زەڕەنگەر لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وتی‪« :‬ئێستا زیاتر‬ ‫زێ��ڕی ج��ۆری خلیجی‌و ئێرانی‬ ‫لەناو بازاڕەكاندا هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خەڵكی ئاسایی بەهۆی بەرزیی‬

‫خەڵكی ئاسایی لە ئێستادا‬ ‫بەهۆی زۆری��ی نرخی زێ��ڕەوە‪،‬‬ ‫رووی��ان لە كڕینی زیو كردووە‌و‬ ‫دەڵێن؛ بەرزیی نرخی زێ��ڕ لە‬ ‫توانای ئەواندا نییە بیكڕن‪.‬‬ ‫هێلین ئ���ەن���وەر‪ ،‬كچێكی‬ ‫ت��ەم��ەن (‪)22‬س��اڵ��ە‪ ،‬دەڵێت؛‬ ‫بەهۆی بەرزیی نرخی زێ��ڕەوە‪،‬‬ ‫چینی ناوەڕاست‌و هەژار توانای‬ ‫كڕینیان نییە‪ .‬وتی‪« :‬تەنیا كچە‬ ‫بەرپرسەكان دەتوانن زێڕ بە دڵی‬ ‫خۆیان بكڕن»‪.‬‬ ‫ش��اخ��ەوان لەتیف‪ ،‬م��اوەی‬ ‫چوار ساڵە دووكانی زیوی هەیە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬كڕیاری زیو نەك بەراورد‬ ‫بە ساڵی رابردوو‪ ،‬بەڵكو رۆژ بە‬ ‫رۆژ لە زیادبووندایە»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا وت��ی‪« :‬زیویش‬ ‫نرخەكەی لە بەرزبوونەوەدایە‪،‬‬ ‫چونكە خواستی لەسەرە»‪.‬‬

‫كۆچی پێچه‌وانه‌ی خێزانە كوردەكان بۆ هه‌رێم؛ دەستپێدەكاتەوە‬

‫(‪ )500‬خێزانی كورد؛ دووزخورماتوو به‌جێده‌هێڵن‌و رووەو ناوچەكانی هەرێم هه‌ڵدێن‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬زانیار داقوقی‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ج���ارێ���ك���ی ت����ر ك��ۆچ��ی‬ ‫خێزانە ك��وردەك��ان ل��ە ق��ەزای‬ ‫دووزخ����ورم����ات����ووەوە ب���ەرەو‬ ‫ناوچەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫دەستیپێكردووەتەوە‪ ،‬بەرپرسانی‬ ‫ناوچەكەش دەڵێن؛ كوردەكان‬ ‫بەدوای ژیانێكی باشتردا دەگەڕێن‪.‬‬ ‫بەپێی نوێترین ئ��ام��ار‪ ،‬لە‬ ‫ماوەی دوو ساڵدا‪ )500( ،‬خێزانی‬ ‫كورد لە قەزای دووزخورماتووەوە‬ ‫ب��ەرەو ناوچەكانی ت��ری هەرێم‬ ‫ك��ۆچ��ی��ان ك�����ردووە‌و بەشێكی‬ ‫زۆریشیان موڵك‌و ماڵیان بە‬ ‫یەكجاریی فرۆشتووە‪.‬‬ ‫ب���ەرپ���رس���ان���ی ئ��ی��داری��ی‬ ‫شارەكە‪ ،‬كۆچی ك��وردەك��ان بە‬ ‫مافێكی ئاسایی ئ��ەو خێزانانە‬ ‫دەزان�����ن‪ ،‬ب��ەه��ۆی ئ����ەوەی لە‬ ‫ناوچە دابڕێنراوەكان «ژیانیان‬ ‫باش نییە»‌و مەترسیی لەسەر‬ ‫«داهاتووی منداڵەكانیان» هەیە‪،‬‬ ‫لەگەڵ كەمیی خزمەتگوزاریی بۆ‬ ‫خەڵكەكەی‪ ،‬بەپێی وتەی ئەوان‪.‬‬ ‫كۆچی خێزانە كوردەكانی‬ ‫ناوچە دابڕێنراوەكان‪ ،‬لە ساڵی‬ ‫(‪)2009‬وە دەستیپێكردووە‪ ،‬لە‬

‫نوێترێن بەدواداچوونی رۆژنامەی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ش��دا دەرك��ەوت��ووە؛‬ ‫وەرزێ���ك���ی ن��وێ��ی ك��ۆچ��ك��ردن‬ ‫ل��ە م���اوەی ئ��ەم دوو مانگەدا‬ ‫دەستیپێكردووەتەوە‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫لە سنووری قەزای دووزخورماتوو‪.‬‬ ‫ش����ەالل ئ��ەح��م��ەد ب��اب��ان‪،‬‬ ‫قایمقامی قەزای دووزخورماتوو‬ ‫بە رۆژنامەی «رۆژنامە»ی وت‪:‬‬ ‫«كۆچكردنی كورد لە شارەكە‬ ‫بەردوامە‌و ئێمەش ناتوانین رێگریی‬ ‫لێبكەین»‪ .‬ئەو بەرپرسە ئیدارییە‬ ‫پێیوایە؛ خوێندنی كوردیی یەكێكە‬ ‫لە هۆكارەكانی كۆچكردنەكە‪ ،‬كە‬ ‫بووەتە كۆسپێك بۆ كوردەكانی‬ ‫دووزخ����ورم����ات����وو‪ ،‬چ��ون��ك��ە‬ ‫«خوێندكارە ك��وردەك��ان دوای‬ ‫تەواوكردنی قۆناغی ئامادەیی‪،‬‬ ‫بێبەشدەبن ل��ە كۆلێژەكانی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ �م‌و حكومەتی‬ ‫ناوەند»‪.‬‬ ‫بــــەپــــێــی وت��ەی ئەو‪،‬‬ ‫(‪)%70‬ی ك��ۆچ��ی خ��ێ��زان��ە‬ ‫كوردەكانی دووزخورماتوو‪ ،‬بەهۆی‬ ‫وەرنەگرتنی خوێندكارەكانیانە‬ ‫ل��ە زانكۆكانی ه��ەرێ��م‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا كەمیی خزمەتگوزاریی‬ ‫بە هۆكارێكی تر زانی‪.‬‬ ‫شەالل باسی ئەوەیكرد‪ ،‬كە‬

‫کوردی ناوچه‌ دابڕێنراوه‌کان؛ ب ‌ه دوای ژیانێکی باشتردا ده‌گه‌ڕێن‬ ‫زۆرینەی ئەوانەی كۆچ دەكەن‬ ‫رووەو ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫دەڕۆن‪ .‬وتی‪« :‬چونكە لەدوای‬ ‫ساڵی (‪)2008‬ەوە‪ ،‬حكومەتی‬ ‫هەرێم بە هیچ جۆرێك پڕۆژەی‬ ‫خزمەتگوزاریی بۆ ناوچەكەمان‬ ‫ئەنجام نەداوە»‪.‬‬ ‫دووزخ��ورم��ات��وو‪ ،‬زۆری��ن��ەی‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ەک��ه‌ی ك����ورد‌و‬

‫توركمانن‌و س��ەر بە پارێزگای‬ ‫س��ەاڵح��ەدی��ن��ە‪ ،‬ب���ەاڵم كێشەی‬ ‫كەمیی خزمەتگوزاریی‌و ئەمنییان‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫ه����ەروەه����ا ت���ا ئێستاش‬ ‫دانیشتووانی ناوچەكە كێشەی‬ ‫ئاوو كارەبا‌و رێگاوبانیان هەیە‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە مافە سەرەتاییەكانی‬ ‫هاواڵتییانە‪.‬‬

‫ش��ەالل‪ ،‬وتی‪« :‬كەس بۆی‬ ‫نییە رێگریی لە كۆچی كوردەكان‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬چونكە ب��ە ئ���ارەزووی‬ ‫خۆیان كۆچ دەكەن»‪.‬‬ ‫رەشید خورشید‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای سەاڵحەدین‬ ‫بــــە «رۆژنــــامـــە»ی وت‪:‬‬ ‫(‪)%80‬ی ئەو خێزانانەی كۆچ‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬دوور لە رێنماییەكانی‬

‫ك���ۆچ���ك���ردن���ە‪ ،‬ك���ە دەب��ێ��ت‬ ‫نووسراوی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫سەاڵحەدینیان پێبێت‪ .‬وتی‪:‬‬ ‫«بەاڵم زۆرینەی ئەوانەی كۆچیان‬ ‫ێ نییە»‪.‬‬ ‫كردووە‪ ،‬نووسراویان پ ‌‬ ‫رەش�����ی�����د خ���ورش���ی���د‪،‬‬ ‫روونیكردەوە؛ «ئ��ەوان��ەی كۆچ‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەدوای ژیانێكی ئارامتردا‬ ‫دەگەڕێن»‪.‬‬ ‫عەلی محەمەد‪)56( ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫ێ مانگ لەمەوبەر ماڵەكەی بۆ‬ ‫س‌‬ ‫هەولێر گواستەوە‪ ،‬چونكە وەك‬ ‫خۆی دەڵێت؛ نەیتوانی درێژە بەو‬ ‫ژیانە بدات كە مەترسی هه‌بوو بۆ‬ ‫سەر منداڵەكانی‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی‪ ،‬وت��ی‪« :‬ب����ەردەوام‬ ‫ترسمان لە تەقینەوە هەبوو‪،‬‬ ‫س��ەرب��اری ئ����ەوەش ئایندەی‬ ‫منداڵەكانمان دیار نەبوو‪ ،‬چونكە‬ ‫دوای تەواوكردنی ئامادەیی لە‬ ‫هیچ شوێنێك وەرن��ەدەگ��ی��ران‪،‬‬ ‫بۆیە وازم��ان لە دووزخورماتوو‬ ‫هێنا»‪.‬‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ران��ی ن��اوچ��ەك��ە‬ ‫داوادەك����������ەن؛ ك����وردەك����ان‬ ‫ن��اوچ��ەك��ان��ی��ان ب��ۆ ع����ەرەب‌و‬ ‫توركمان بەجێنەهێڵن‌و مەترسیی‬ ‫خۆشیان لەوە نیشاندا‪ ،‬ناوچەكە‬ ‫بە تەواویی بكەوێتە ژێر ركێفی‬

‫نەتەوەكانی ترەوە‪.‬‬ ‫ستار جەبار‪ ،‬رۆشنبیر لە‬ ‫دووزخورماتوو بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬ئ��ەو ك��وردان��ە ك��ە كۆچ‬ ‫دەك����ەن ژی��ان��ی��ان ل��ە رووی‬ ‫ئەمنییەوە نەپارێزراوە‪ ،‬هەڕەشەی‬ ‫ت��ی��رۆری��س��ت��ان ل��ەس��ەر ك��ورد‬ ‫ب��ەردەوام�ە‌و بژێویی ژیانیشیان‬ ‫باش نییە»‪.‬‬ ‫گلەیی ئەوەشی كرد‪ ،‬كە لە‬ ‫رووی خزمەتگوزارییەوە ئیدارەی‬ ‫پارێزگای سەاڵحەدین بەرامبەر بە‬ ‫دووزخورماتوو‪ ،‬كەمتەرخەمن‪.‬‬ ‫بەاڵم رەشید خورشید وتی‪:‬‬ ‫«كوردەكان هەستی نەتەوەییان‬ ‫كەمبووەتەوە‪ ،‬ناوچەكانیان بۆ‬ ‫عەرەب‌و توركمان بەجێدەهێڵن‪،‬‬ ‫خۆیان دەزانن مەترسییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەجێیدەهێڵن»‪ .‬رەتیشیكردەوە‬ ‫گ���وزەران���ی ك���وردەك���ان خ��راپ‬ ‫بێت‪ ،‬وتی‪« :‬هێشتا گوزەرانی‬ ‫ك�����وردەك�����ان ل���ە ع�����ەرەب‌و‬ ‫توركمانەكان باشترە»‪.‬‬ ‫ع���ەل���ی م���ح���ەم���ەد‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫هاواڵتییەی دووزخ��ورم��ات��ووی‬ ‫جێهێشتووە دەڵ��ێ��ت؛ ئ��ەوان‬ ‫كێشەی ژیانیان هەیە‌و مەترسیی‬ ‫لەسەر ئەمنییەتیان هەیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئامادەن ناوچەكانیان بەجێبهێڵن‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫پارێزه‌ر نه‌وزاد مه‌جید‪ :‬بڕیاری دەستگیركردنی بەرپرسی لقی (‪‌)4‬و تەقەكەرانی (‪)2/19‬ی به‌رده‌م نه‌خۆشخانه‌ی ئه‌هلیی‬ ‫سلێمانی دەرچووە‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا راده‌ستی دادگا نەکراون‪.‬‬

‫لیژنەی لێكۆڵینەوە لە رووداوەكانی (‪)17‬ی شوبات‪:‬‬

‫بەدوای بكوژو كوژراوەكاندا ناگەڕێین‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬سیروان عەول‬

‫‪........................................................‬‬

‫س������ەرۆك������ی ل���ی���ژن���ەی‬ ‫لێكۆڵینەوە ل��ە رووداوەك��ان��ی‬ ‫(‪)17‬ی ش��وب��ات��ی سلێمانی‪،‬‬ ‫رایدەگەنێت‪ :‬ئ��ەوان‪ ،‬ناگەڕێن‬ ‫ب���ەدوای بكوژو ك��وژراوەك��ان��دا‌و‬ ‫بەشێكی كارەكانیان بۆ دادگاكان‬ ‫بەجێدەهێڵن‌‪ ،‬ئاشكراشی دەكات‪،‬‬ ‫هێشتا تەقەكەرانی بەردەم لقی‬ ‫(‪)4‬یان بۆ نەدۆزراوەتەوە‪.‬‬ ‫دادوەر عەبدولكەریم حەیدەر‬ ‫عەلی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫ئیفادەی زۆر كەسمان وەرگرتووە‬ ‫لە كەسانی حیزبیی‌و ناحیزبیی‌و‬ ‫بەرپرسانی حكومیی‌و هێزە‬ ‫ئەمنییەكان‌و دوای تەواوكردنی‬ ‫لێكۆڵینەوەكان‪ ،‬دەرەنجامەكەی ژماره‌یه‌ک چه‌کدار ته‌ق ‌ه ل ‌ه خۆپیشانده‌رانی که‌الر ده‌که‌ن (‪) 2011/2/25‬‬ ‫بۆ رای گشتیی رادەگەیەنین‌و‬ ‫دواتر راپۆرتی خۆمان ئاراستەی بۆ لێكۆڵینەوە لەو رووداوان��ەی كەسانەی كردووە كە لە سلێمانی‌و‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم‌و پەرلەمان‌و لە خۆپیشاندانەكانی سلێمانی هەڵەبجەو چەمچەماڵ‌و كەالرو‬ ‫شوێنەكانی تر داوای مۆڵەتی‬ ‫حكومەت‌و دەسەاڵتی دادوەریی كەوتنەوە‪.‬‬ ‫خۆپیشاندانەكانیان‬ ‫سەرۆكی لیژنەكە‪ ،‬ئاماژەی رەسمیی‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬ب��ۆئ��ەوەی ل��ەالی��ەن‬ ‫ب��ەوەش ك��رد‪ ،‬ئیفادە لەهەموو ك��ردووە‌و به‌وته‌ی سه‌رۆکه‌که‌ی‬ ‫خۆیانەوە كاری لەسەربكەن‪.‬‬ ‫بەپێی بڕیاری ئەنجومەنی الی��ەن��ە پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ی «چەند بەرپرسێكی حیزبییان‬ ‫دادوەری���ی‌و لەسەر راسپاردەی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان ‌و لە هێناوە‌و لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا‬ ‫خۆپیشاندانەكەو ك����ردوون» ل��ەس��ەر چۆنێتیی‬ ‫پەرلەمان‌و حكومەت‪ ،‬لیژنەیەكی رێكخەرانی‬ ‫لێكۆڵینەوە ل��ە رووداوەك��ان��ی بەرپرسانی حیزبیی‌و حكومیی‌و ب��ری��ن��دارب��وون‌و كوشتنی ئەو‬ ‫رۆژی (‪)17‬ی شوباتی سلێمانی‌و هێزە ئەمنییەكان وەردەگرین‪ ،‬هاواڵتییانە‌و هەروەها هۆكارەكان‌و‬ ‫رۆژانی دوایی پێكهێنرا‪ ،‬كە لەو ب��ۆ لێكۆڵینەوە ل��ە چۆنێتیی چۆنێتیی رووداوەك���ان‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫رۆژەدا‪ ،‬بەهۆی خۆپیشاندانەوە رووداوەك��ان‌و گۆڕانی ئاراستەی ئەركی هێزە ئەمنییەكا ‌ن ک ‌ه تا‬ ‫لە سلێمانی‪ ،‬دوو كەس كوژرا‌و خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان‪ .‬ل��ەگ��ەڵ چەند توانیویان ‌ه ئەركی خۆیان‬ ‫ژمارەیەكی زۆریش برینداربوون‪ .‬ئ��ەوەش��دا‪ ،‬هەموو بەڵگەنامەو راپه‌ڕێنن‌و ئ��ەو هێزانەشی بۆ‬ ‫ل��ی��ژن��ەك��ە ب��ە س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی زان��ی��اری��ی��ەك‪ ،‬وەردەگ���ری���ن لە پ��اراس��ت��ن��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫پێكهێنراون‪.‬‬ ‫دادوەرێ��ك كە ئەندامی دادگای شایەتحااڵنی رووداوەكە‪.‬‬ ‫لە راگەیەنراوێكیشدا‪ ،‬لیژنەی‬ ‫وتیشی‪« :‬تەنیا ناونیشان‌و‬ ‫تەمیزی هەرێمی كوردستانە‪،‬‬ ‫پێكهێنراوە‌و نوێنەری هەریەكە ژم��ارە تەلەفۆنی سێ كەس لە گ��ەڕان ب��ەدوای راستییەكان لە‬ ‫لە ئەنجومەنی وەزیران‌و وەزارەتی رێكخەرانی خۆپیشاندانەكانی رووداوەك��ان��ی (‪)17‬ی شوبات‪،‬‬ ‫ن��اوخ��ۆو داواك�����اری گشتیی‌و (‪)2/17‬مان البوو‪ ،‬پەیوەندیمان داوای���ان���ك���رد‪ ،‬ه���ەر كەسێك‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی پێوەكردن‪ ،‬هەر چەندە بەڵێنیان بەڵگەی لەسەر ئەو رووداوان��ەی‬ ‫پێدابووین‪ ،‬بەاڵم نەهاتن‪ ،‬وەك شاری سلێمانی هەیە‪ ،‬بینێرێت‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی گ����ەڕان ب���ەدوای لیژنەكەش‪ ،‬ئامادەیی خۆمان ب��ۆ ل��ی��ژن��ەك�ە‌و رۆژان����ی (‪-11‬‬ ‫راس��ت��ی��ی��ەك��ان��دا‪ ،‬ل���ە رۆژی ن��ی��ش��ان��دا ك��ە ه���ەر شوێنێك ‪)2011/4/17‬ی����ان دیاریكرد بۆ‬ ‫راگەیەنراو بەباشی دەزانن‪ ،‬جگە لە بارەگای وەرگرتنیان‪.‬‬ ‫(‪)2011/4/3‬ەوە‬ ‫رۆژی (‪)4/11‬یش‪ ،‬وەرگرتنی‬ ‫ل��ە رۆژی دوات�����رەوە دەستی حیزبەكان‪ ،‬لەگەڵیان دابنیشین‪،‬‬ ‫بەكارەكانی كرد لەنێو دادگای بەاڵم هیچ شوێنێكیان بۆ دیاری ئیفادەی الیەنە پەیوەندیدارەكان‬ ‫ب���ەردەوام ب��وو‪ ،‬ل��ەوان��ە‪ :‬چەند‬ ‫سلێمانی‌و لەهەفتەیەكدا سێ نەكردین»‪.‬‬ ‫لیژنه‌ک ‌ه داوای هەموو ئەو بەرپرسێكی حیزبیی‌و قایمقام‌و‬ ‫رۆژی وەك كاتی كاركردن دانا‬

‫فۆتۆ‪ :‬دلێر عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫چەند ئەفسەرێكی سەربازیی‌و‬ ‫س س��ەرۆك��ی لیژنەكەش‬ ‫پۆلی ‌‬ ‫ئ��اش��ك��رای ك���رد ت��ا ئ��ەوك��ات��ە‬ ‫تەقەكەرانی ب��ەردەم لقی (‪)4‬‬ ‫ی���ان ب���ۆ ئ��اش��ك��را ن���ەب���ووە‪،‬‬ ‫چ��وار ئیفادەی زۆر گرنگیان‬ ‫وەرگ��رت��ووە‌و ب���ەراوردی دەكەن‬ ‫لەگەڵ ئەو وێنەو ڤیدیۆیانەی‬ ‫وتیشی‪:‬‬ ‫لەبەردەستیاندایە‪،‬‬ ‫«دەستگیركردنی تەقەكەران‪،‬‬ ‫كاری دادگای لێكۆڵینەوەیە كە‬ ‫دەستگیریان بكات‌و ئاراستەی‬ ‫لیژنەكەی بكات»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بە ژم��ارەی ئەو‬ ‫كەسانەی لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا‬ ‫ك���راوە‪ ،‬دادوەر عەبدولكەریم‬ ‫حەیدەر‪ ،‬وتی‪« :‬ناتوانم بە ژمارە‬ ‫ئەوەتان پێ بڵێم‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫زۆرن‪ ،‬ب��ەاڵم ژم��ارەی��ەك��ی زۆر‬ ‫ل��ەب��ەرپ��رس��ە حیزبییەكانمان‬ ‫لێكۆڵینەوەمان‬ ‫بانگكردووەو‬ ‫لەگەڵدا ك��ردوون‪ ،‬لەبەر زۆریی‬ ‫رێ����ژەی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ی��ش‪،‬‬ ‫ناتوانین بیانبینین‪ ،‬بەاڵم ئێمە‬ ‫لە راگەیاندنەكانەوە‪ ،‬باڵومان‬ ‫كردووەتەوە‪ ،‬هەركەسێك بەڵگەی‬ ‫الیە‪ ،‬یان گرتەی ڤیدیۆیی‌و وێنە‪،‬‬ ‫بۆمانی بنێرن»‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ئ���ەوەش���ی‬

‫نەشاردەوە كە تەنیا لێكۆڵینەوە‬ ‫لەسەر وێنەكان ناكەن‌و گومانیان‬ ‫لەهەندێكیان هەیە‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫بە وت��ەی ئ��ەو‪« :‬بەگومانەوە‬ ‫ل���ەو وێ��ن��ان��ەش دەڕوان���ی���ن‪،‬‬ ‫چونكە پێدەچێت‪ ،‬وێنەكانیش‬ ‫چاككرابێتن‌و مۆنتاژ كرابن»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ناگەڕێین بەدوای‬ ‫ب��ك��وژو ك���وژراوەك���ان���دا‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫پەیوەندیی ب��ەدادگ��اوە هەیە‪،‬‬ ‫ئێمە تەنیا شێوە‌و چۆنێتیی‬ ‫رووداوەكان سەیر دەكەین‪ ،‬ئێمە‬ ‫ه��ەم��وو شتێك دەخ��ەی��ن��ەڕوو‪،‬‬ ‫دەمانەوێت هەموو راستییەكان‬ ‫بەیاسایی بێت‌و بەخواستی هیچ‬ ‫حیزب‌و الیەنێك ناجوڵێینەوە‌و‬ ‫لێكۆڵینەوە ناكەین‪ ،‬چونكە‬ ‫دەمانەوێت رووداوەكان بە دیوە‬ ‫راستەكەیدا ببینین»‪.‬‬ ‫دەرب���������ارەی ئ��ەن��ج��ام��ی‬ ‫وت��ی‪:‬‬ ‫لێكۆڵینەوەكانیشیان‪،‬‬ ‫«لەدوای كۆكردنەوەی بەڵگەكان‪،‬‬ ‫لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا‪،‬‬ ‫راس��ت��ی��ی��ەك��ان دەخ��ەی��ن��ەڕوو‪،‬‬ ‫ئاراستەی جەماوەری دەكەین‪.‬‬ ‫ل����ەدوای ئ����ەوەش‪ ،‬كۆمەڵێك‬ ‫ئیجرائات هەیە ك��ە پێوستە‬ ‫ب��ك��رێ��ن‪ ،‬پ��اش��ان راپ��ۆرت��ەك��ە‬ ‫ئاراستەی پەرلەمان‌و حكومەت‌و‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم‌و ئەنجومەنی‬ ‫دادوەری���ی دەكەین‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫هەر كەس لەالی خۆیەوە بەپێی‬ ‫لێكۆڵینەوەو بەدواداچوونەكانی‪،‬‬ ‫بڕیاری خۆیان بدەن‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫بەشێوەیەكی یاسایی بگەینە‬ ‫ئەنجام»‪.‬‬ ‫ل����ە وەاڵم�������ی ئ������ەوەی‪،‬‬ ‫ئەگەر حكومەت‌و پەرلەمانی‬ ‫س���ەرۆك���ای���ەت���ی���ی ه���ەرێ���م‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی��ان ن���ەك���رد‪،‬‬ ‫ه��ەڵ��وێ��س��ت��ی��ان چ��ی دەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫دادوەر عەبدولكەریم حەیدەر‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ئ��ەگ��ەر بەشێوەیەكی‬ ‫تەندروست‌و بەپێی راستییەكان‬ ‫بجوڵێنەوە‪ ،‬ج��ەم��اوەر لەگەڵ‬ ‫راپۆرتەكەمان بێت‪ ،‬ئەوا بێگومان‬ ‫ل��ە ب��ێ��وەاڵم��ی��ی دەس����ەاڵت بۆ‬ ‫راپۆرتەكەمان‪ ،‬ئەو كاتە جەماوەر‬ ‫هەڵوێست وەردەگرێت»‪.‬‬

‫ئەم گۆشەیە‬ ‫«داد‌و بێداد»‪ ،‬گۆشەیەكی الپەڕەی «دادوەریی‌و خەڵك»ە‌و‬ ‫لێیەوە تاوتوێی هەموو ئەو خەوشانە دەكرێت؛ كە پەیوەندییان‬ ‫بە نەبوونی دادوەری��ی��ەوە هه‌ی ‌ه لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەوانەیشی كە پەیوەندییان بە «دەسەاڵتی دادوەریی»ەوە هه‌یه‌‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا (كە تا ئەم ساتەوەختەیش‪ ،‬دەسەاڵتەكانی‬ ‫بەڕێوەبردنی كۆمەڵگە‪ ،‬بەتەواوەتی لەیەكتری جیانەكراونەتەوە؛‬ ‫وەكچۆن لەهەر سیستمێكی دیموكراسیدا هەیە)‪ .‬هەر لەم گۆشەیەدا‪،‬‬ ‫ێ ستایشی هەر هەوڵێك‪ ،‬یان بڕیارێك بكرێت‪ ،‬كە تێیدا‬ ‫دەش ‌‬ ‫رەچاوی دادوەریی كرابێت‌و ماف بۆ مافخوراوان گەڕێنرابێتەوە‪.‬‬ ‫«داد‌و بێداد»‪ ،‬خوازیارە گۆشەیەك بێت بۆ باشكردنی ئەدای‬ ‫دەسەاڵتی دادوەریی لەم هەرێمەدا‌و دادگاییكردنی هەموو ئەوانەی‬ ‫كاری نایاسایی دەك��ەن‌و مافەكانی هاواڵتییان پێشێل دەكەن‪،‬‬ ‫هەروەها سەكۆیەكیش بێت؛ بۆ دروستكردنی كاریگەریی لەسەر‬ ‫بێدادی به‌رامبه‌ر هەموو ئەوانەی لەسایەی نەبوونی دەسەاڵتێكی‬ ‫دادوەر‌و یاساییدا‪ ،‬خەڵكانێكی ئازادیخواز‌و پارێزەری مافی مرۆڤیان‬ ‫بەناهەق لەڕێی دادگا‌و دەسەاڵتەوە‪ ،‬زیندانیی‪ ،‬یان ده‌ستبه‌سه‌ر‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ئەم گۆشەیە‪ ،‬تەنیا گۆشەی یاساناسەكان (بە پارێزەر‌و‬ ‫دادوەرەكانەوە) نییە‪ ،‬تەنیا گۆشەی رۆژنامەنووسان نییە‪ ،‬گۆشەی‬ ‫سیاسییەكانیش نییە بەتەنیا‪ ،‬هەروەها گۆشەی چاودێرەكان‌و‬ ‫چاالكوانەكانی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی نییە‪ ،‬گۆشەی‬ ‫تەنیا كەسێكیش نییە‪ .‬چەندە گۆشەی سەرنووسەر‌و ستافی ئەم‬ ‫رۆژنامەیەیە‪ ،‬هێندە‌و بگرە زیاتریش گۆشەی هاواڵتییانە بەچین‌و‬ ‫توێژ‌و نوخبە جیاجیاكانی كۆمەڵگەوە‪.‬‬ ‫هەمووان؛ دەتوانن ئازادانە‪ ،‬لە «داد‌و بێداد»دا‪ ،‬را‌و سەرنجی‬ ‫خۆیان لەبارەی كۆی ئەو خەوشانەوە بنووسن؛ كە پەیوەندییان بە‬ ‫رێچكەی دادوەرییەوە هه‌ی ‌ه لەم هەرێمەدا‪ ،‬دەتوانن لێیەوە تاوتوێی‬ ‫هەموو ئەو بڕیار‌و هەڵوێست‌و كارانە بكەن؛ كە دواجار پەیوەندیدارن‬ ‫بەدەسەاڵتی دادوەرییەوە لەم هەرێمەدا‪« .‬داد‌و بێداد»‪ ،‬خوازیارە‬ ‫بتوانێت بەشداربێت لەدروستكردنی كۆمەڵگەیەكدا؛ كە تێیدا زامنی‬ ‫دادوەریی كۆمەاڵیەتی‌و سەروەریی یاسا بكرێت‪ .‬دادوەرییەك‪ ،‬كە‬ ‫بەناهەق هاواڵتییان‌و ئازادیخوازان بێدادییان بەرامبەر نەكرێت‌و‬ ‫لەبەرامبەریشدا ئەوانەی شایانی دادگاییكردنن‪ ،‬چیدیكە رێگایان‬ ‫پێنەدرێت ئازادانە بسووڕێنەوە‌و مافەكانی م��رۆڤ‌و هاواڵتییان‬ ‫لەم هەرێمەدا پێشێل بكەن‌و چیدیكە دەسەاڵت سوكایەتیی بەم‬ ‫دەسەاڵتە پیرۆزە نەكات‪ ،‬كە دەسەاڵتی دادوەرییە‌و بەرپرسیاری‬ ‫زامنكردنی دادوەرییە‪.‬‬ ‫«داد‌و بێداد»‪ ،‬دەیەوێت سەكۆیەك بێت؛ بۆ چاودێریكردنی‬ ‫هەموو ئەو پێشێلكارییانەی دەره��ەق بەدادوەریی دەكرێن لەم‬ ‫هەرێمەدا‪ ،‬سەكۆیەك‪ ،‬كە چیدیكە رێگانەدرێت بەو هەڕەشانەی‬ ‫دەكرێنە سەر دادوەریی لەم هەرێمەدا‪ ،‬كە بەنیگەرانییەوە هەندێ‌‬ ‫جار دادوەرەك��ان خۆیان لەڕێی پەیوەندییەكی دۆستانەوە لەگەڵ‬ ‫دەسەاڵتدا‪ ،‬بەشێك بوون‌و بەشێك دەبن لەو هەڕەشانەی دەكرێنە‬ ‫سەر دەسەاڵتی دادوەریی‌‪ ،‬ئەمەیش وایكردووە یاسا سەروەر نەبێت‌و‬ ‫لەدەرەنجامدا سوكایەتیی بەم دەسەاڵتە بكرێت‪.‬‬ ‫با هەموومان بەشداربین لە گۆشەی «داد‌و بێداد»دا‌و بتوانین‬ ‫پێكەوە سەروەریی بۆ دەسەاڵتی دادوەریی بگەڕێنینەوە‪.‬‬

‫پارێزەر نەوزاد مەجید‪ :‬دەسەاڵت؛ یاسای تیرۆر بۆ خەڵكی سڤیل بەكاردەهێنێت‬ ‫سازکردنی‪ :‬پ‪ .‬سلێمانی‬

‫‪........................................................‬‬

‫ئ���ەن���دام���ێ���ك���ی گ���رووپ���ی‬ ‫پارێزەرانی سەربەخۆی سلێمانی‪،‬‬ ‫ئاشكرایدەكات‪ :‬دەس���ەاڵت‪ ،‬بۆ‬ ‫مەرامی سیاسیی خۆپیشانده‌ران‬ ‫بە یاسای تیرۆر دەستگیر دەكات‌و‬ ‫ئامادەش نییە ئەو تاوانبارانە‬ ‫بداتە دەستی دادگا كە فەرمانی‬ ‫دەستگیركردنیان بۆ دەرچووە‪.‬‬ ‫گ����رووپ����ی پ���ارێ���زەران���ی‬ ‫سەربەخۆی سلێمانی‪ ،‬لە زیاتر‬ ‫لە (‪ )50‬ئەندام پێكهاتووە‪ ،‬بۆ‬ ‫داكۆكیكردنی بێبەرامبەر لەو‬ ‫كەسانەی لەپێناو مافی گشتیدا‬ ‫تووشی ئازارو ئەشكەنجەو گرتن‌و‬ ‫شەهیدكردن دەبن‌و تا ئێستا زیاتر‬ ‫لە (‪ )100‬كەیسی رووداوەكانی‬ ‫(‪)17‬ی ش��وب��ات��ی سلێمانی‌و‬ ‫رۆژانی دواییان وەرگرتووە‌و كاری‬ ‫لەسەر دەكەن‪.‬‬ ‫پ��ارێ��زەر‪ ،‬ن���ەوزاد مەجید‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی گ���رووپ���ەك���ە‪ ،‬ل��ەم‬ ‫چاوپێكەوتنەی «رۆژن��ام��ە»دا‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب���ەوەدەك���ات‪ :‬زۆرب��ەی‬ ‫ئەو كەیسانەی الیانە‪ ،‬هی ناو‬ ‫ش��اری سلێمانیین‌و زۆربەشیان‬

‫پرۆفایل‪:‬‬ ‫پارێزەر‪ ،‬نەوزاد مەجید‬ ‫شەریف‬ ‫ئەندامی گرووپی‬ ‫پارێزەرانی سەربەخۆی‬ ‫سلێمانی‬ ‫ساڵی ‪،1966‬‬ ‫لە شارباژێڕ لەدایكبووە‪.‬‬ ‫ساڵی ‪،1986‬‬ ‫پەیمانگای كشتوكاڵی‬ ‫بەغدای تەواوكردووە‪.‬‬ ‫ساڵی ‪ ،2002‬كۆلێژی‬ ‫یاسای ئێوارانی‬ ‫لە زانكۆی سلێمانی‬ ‫تەواوكردووە‪.‬‬ ‫لە بنكەی (پۆلیسی س��ەرا)وە‬ ‫رێكخراون‌و رەوانەی دادگا كراون‌‪،‬‬ ‫پارێزەریشیان لە قەزاو ناحیەكان‬ ‫ه��ەی��ە‌و ه��ەرك��ات ك��ەس��وك��اری‬ ‫دەستگیركراو ‌و شەهیدەكان له‌‬ ‫قه‌زاو ناحیه‌کان داوایان لێبكەن‪،‬‬ ‫ئەو دۆسییانەش وەردەگرن‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و پ��ارێ��زه‌ره‌ نیگەرانیی‬

‫خۆیشی نیشان دا لەوەی‪« :‬ئەو‬ ‫بوارەی كەیسەكانی بۆ رێكخراوە‪،‬‬ ‫به‌ سیاسی ک��راوه‌‪ ،‬ئەویش لەو‬ ‫رووەوەی��ە كە كێشەكە لەنێوان‬ ‫هاواڵتییان‌و دەس��ەاڵت��دای��ە‪ ،‬لە‬ ‫دادگا لیژنەیەكیان دروستكردووە‬ ‫كە پێكهاتووە لە سێ دادوەر‪،‬‬ ‫كە تایبەتن بە رێكخستنی ئەو‬

‫كەیسانە»‪.‬‬ ‫رۆژن�������ام�������ە‪ :‬ش���ێ���وەی‬ ‫دابەشكردنەكە بە چ شێوەیەكەو‬ ‫لەسەر چ بنەمایەكە؟‬ ‫* كەیسی شەهیدەكان‪،‬‬ ‫هەموومان دەیانبینین‪ ،‬كەیسی‬ ‫بریندارەكان‪ ،‬هەر پێنج پارێزەرو‬ ‫كەیسێكمان داونەتێ‪ ،‬بەردەوام‬ ‫ئ���ەو ك��ەس��ان��ەش ك��ە كێشەی‬ ‫یاساییان بۆ دروس��ت دەكرێت‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��م��ان پ��ێ��وەدەك��ەن‌و‬ ‫ك��ەی��س��ەك��ان��ی��ان وەردەگ���ری���ن‪،‬‬ ‫ئێستاش ژمارەیەك دۆسیەمان‬ ‫الی��ە‪ ،‬بەتایبەتی مامۆستایانی‬ ‫ئاینیی‌و كاریان لەسەردەكەین‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئایا یاسا رێگە‬ ‫دەدات دەس���ەاڵت داوا لەسەر‬ ‫خەڵك تۆمار بكات‪ ،‬یان خەڵكی‬ ‫سەر شەقام بداتە دادگ��ا‪ ،‬ئەمە‬ ‫رەوایەتی هەیە؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬دەبێت لە رێگەی‬ ‫داواك�����اری گشتییەوە بێت‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی ئێستا خ��ەڵ��ك داوای‬ ‫لەسەر دەس��ەاڵت تۆماركردووە‪،‬‬ ‫بەرامبەر ئەو پێشێلكارییانەی‬ ‫بەرامبەریان ك��راوە‪ ،‬دەس��ەاڵت‬ ‫بەپێی ی��اس��ای خۆپیشاندان‬ ‫خەڵكی ده‌ستگیرکردووە‪ ،‬ئەو‬

‫یاسایە كە خەڵك چەند پێی‬ ‫ناڕازی بوو‪ ،‬بەاڵم گوێ لەخەڵك‬ ‫نەگیراو یاساكە تێپەڕێنرا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی ی��اس��ای ت��ی��رۆر خەڵك‬ ‫دەستگیردەكات‪ ،‬لەو نێوانەدا‪ ،‬تا‬ ‫رادەی��ەك دادگاش لەژێر فشاری‬ ‫دەسەاڵتدایە‪ ،‬بۆیە بەشێك لەو‬ ‫كەسانەی دەستگیر دەكرێن‪،‬‬ ‫بەو یاسایە دەستگیریان ده‌که‌ن‌و‬ ‫دەیانەوێت بەو یاسایە دادگاییان‬ ‫بكەن‪ ،‬لەوانە‪ :‬مامۆستا كامەران‌و‬ ‫مامۆستا محەمەد نەسروڵاڵ‪ ،‬كە‬ ‫توانیمان مادەكانیان بگۆڕین بۆ‬ ‫یاسای خۆپیشاندان‌و ئازادكران‪.‬‬ ‫ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬دەس��ەاڵت دەیەوێت‬ ‫بۆ خەڵكی سڤیلی خۆی‪ ،‬یاسای‬ ‫تیرۆر بەكاربهێنێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬سەرچاوەی بەڵگەو‬ ‫دۆكیۆمێنتەكان‪ ،‬كێن‪ ،‬خۆتان‬ ‫بەدوایاندا دەڕۆن‪ ،‬یان كەسەكان‬ ‫خۆیان پێشكەشتانی دەكەن؟‬ ‫* ب��ەش��ێ��ك��ی خ���ۆم���ان‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ی��ان ب��ۆ دەك��ەی��ن‪،‬‬ ‫بەشێكی تری لەالیەن خەڵكەوە‬ ‫دەس���ت���م���ان دەك�������ەون‪ ،‬ی��ان‬ ‫كەسوكاری شەهیدەكان‪ ،‬چونكە‬ ‫خەڵك هەیە‪ ،‬بەنهێنیی شایەتی‬ ‫لەسەر رووداوەكان دەدات‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬لە دادگ��ا رێ��ڕەوی‬ ‫كەیسەكانی (‪ )17‬شوبات‌و دواتر‪،‬‬ ‫بە رێڕەوی ئاساییدا دەڕۆن‪ ،‬یان‬ ‫رێگریی‌و كۆسپ دێتە رێتان لە‬ ‫كارەكانتاندا؟‬ ‫* رێ����ڕەوە ی��اس��ای��ی��ەك��ان‬ ‫ل����ە ئ��اس��ت��ێ��ك��ی ن����زم����دان‪،‬‬ ‫كەمتەرخەمییەكە بەشێكی كەمی‬ ‫ل��ەدادگ��ادای��ە‪ ،‬ب��ەاڵم بەداخەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەو ب��ڕی��اران��ەی دادگ���ا دەری��ان‬ ‫دەكات‪ ،‬دەسەاڵتی جێبەجێكردن‬ ‫جێبەجێیان ناكات‪ ،‬چونكە دادگا‬ ‫ئامرازێكی لەبەردەستدا نییە‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی بڕیارەكانی‪،‬‬ ‫بڕیاری دەستگیركردن بۆ ئەو‬ ‫كەسانە دەرچ��ووە كە سەر بە‬ ‫دەس��ەاڵت��ن‪ ،‬جێبەجێ ناكرێت‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی دەسەاڵت ئامادە نییە‬ ‫ئەو كەسانە راپێچی دادگا بكات‌‪،‬‬ ‫بە پێچەوانەوە‪ ،‬كارئاسانییان‬ ‫ب��ۆ دەك����ات ب��ۆ ش���اردن���ەوەو‬ ‫دوورخستنەوەیان‪ ،‬كار بۆ ئەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬كەیسەكانیان بمرێنێت‌و‬ ‫لەبیر ب��چ��ن��ەوە‌و وەك هەموو‬ ‫حاڵەتەكانی ت��ر‪ ،‬كەیسەكان‬ ‫دیزەبەدەرخۆنە بكات‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تا ئێستا لەالیەن‬ ‫دادگاوە‪ ،‬بڕیاری دەستگیركردنی‬

‫هیچ ك��ەس ل��ەو تۆمەتبارانە‬ ‫دەركراوە‪ ،‬ئەگەر بڕیار دەرچووە‪،‬‬ ‫چووەتە بواری جێبەجێكردنەوە؟‬ ‫* تا ئێستا دوو لە كەیسەكان‬ ‫دادگا بڕیاری دەستگیركردنی بۆ‬ ‫دەركردوون‪ ،‬لەوانە بەپرسی لقی‬ ‫(‪ ،)4‬كە بڕیارەكە دراوەتە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬چونكە‬ ‫كەسێكی ب��ااڵی ئ��ەو حیزبەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم تا ئێستا وەاڵمی دادگایان‬ ‫ن��ەداوەت��ەوە‌و دادگ��ا نووسراوی‬ ‫ئاراستەی لقی (‪ )4‬ك��ردووە بۆ‬ ‫پێدانی ناوی ئەو كەسانەی لە‬ ‫گرتە ڤیدیۆییەكاندا دەردەكەون‌و‬ ‫تەقە ل��ە هاواڵتییان دەك��ەن‪،‬‬ ‫وەاڵم��ی ئ��ەوەش ن��ەدراوەت��ەوە‪،‬‬ ‫ب��ڕی��اری دەستگیركردنی ئەو‬ ‫ه��ێ��زەش دەرچ����ووە ك��ە رۆژی‬ ‫(‪ )2/19‬لەبەردەم نەخۆشخانەی‬ ‫چ���وارب���اخ���دا ت��ەق��ەی��ەی��ان لە‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ك����رد‌و دوو‬ ‫هاواڵتییان شەهید كرد‪ ،‬ئەو هێزە‬ ‫دی��ارن‌و بڕیاری دەستگیركردن‬ ‫بۆ بەرپرسەكەیان دەرچ���ووەو‬ ‫بڕیارەكەیان بۆ نێردراوە‪ ،‬تا ئێستا‬ ‫وەاڵمیان نەداوەتەوەو به‌رپرسی‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ش لە شوێنەكەی خۆی‬ ‫ماوەتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پشتیوانیی لە سزادانی پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆن ناكرێت‬

‫پ‪ :‬هەولێر‪ :‬داواكارییەكەی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ی��اس��ای��ی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ س��زادان��ی ئەو‬ ‫پەرلەمانتارانەی‪ )3( ،‬دانیشتنی‬ ‫لەدوای یەكی پەرلەمان ئامادە‬ ‫نابن‪ ،‬كۆدەنگی دروست نەكرد‌و‬

‫پشتیوانیی لێ نەكرا‪.‬‬ ‫ل����ی����ژن����ەی‌ ی���اس���ای��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان؛ داوا لە‬ ‫سەرۆكایەتی‌ پەرلەمان دەكات‬ ‫لە بەرامبەر ئامادەنەبوونیان‬ ‫لە دانیشتنەكاندا‪ ،‬رێوشوێنی‬

‫پێویست ل��ە ب��ەرام��ب��ەر ئ��ەو‬ ‫پەرلەمانتارانە بگرێتەبەر كە سێ‌‬ ‫دانیشتن بەسەریەكەوە ئامادە‬ ‫نابن‪ ،‬ه��ەر پەرلەمانتارێك بۆ‬ ‫دانیشتنێك (‪ )200‬هەزار دینار‬ ‫لە مووچەكەی ببڕدرێت‪.‬‬

‫گ����ۆران ئ����ازاد‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ی��اس��ای��ی پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ك��ە ب��ە وت��ەی‬ ‫خۆی؛ ئەو داواكارییەی ئیمزا‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەم ئامادەنەبوونەی‬

‫پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫بەهۆی سەرقاڵییان بە كارێكی‬ ‫ت���ر‪ ،‬ب��ەڵ��ك��و هەڵوێستێكی‬ ‫سیاسییە‪ ،‬ئ��ەم هەڵوێستە‬ ‫سیاسییەش لە بارودۆخێكی‬ ‫سیاسیی نائاساییدایە»‪.‬‬

‫بۆ گفتوگۆكردنی بودجە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن بایكۆت دەشكێنێت‬ ‫بۆچی «دەنگی تۆ»؟‬ ‫«دەنگی تۆ»؛ گۆشەیەكی هەفتانەی الپەڕەی «پەرلەمان‌و‬ ‫خەڵك»ە‌و دەخوازێت لێیەوە دەنگە جیاجیاكانی هاواڵتییانی‬ ‫هەرێم لەخۆبگرێت‌و بەشداریبكات لەدروستكردنی پەیوەندییەكی‬ ‫هاوبەرپرسیارانە؛ لەنێوان تۆ‌و پەرلەماندا‪.‬‬ ‫ئەوانەی دەچنە پەرلەمان‌و دواتر نوێنەرایەتیی «دەسەاڵتی‬ ‫ی��اس��ادان��ان» دەك���ەن‪ ،‬كە یەكێكە ل��ەدەس��ەاڵت��ە گرنگەكانی‬ ‫بەرێوەبردنی كۆمەڵگە‪ ،‬هەموو ئەوانە‪ ،‬لەڕێی دەنگی تۆوە‬ ‫چوونەتە نێو ئەو دەسەاڵتەوە‌و هەر دەنگی تۆش دەتوانێت لەو‬ ‫دەسەاڵتەیان دووربخاتەوە‌و لێپرسینەوەیان لەگەڵدا بكات‪.‬‬ ‫رۆژنامەی «رۆژنامە»‪ ،‬خوازیارە لەڕێی گۆشەی «دەنگی‬ ‫تۆ»وە‪ ،‬دەنگی جیاوازی ئەم هەرێمە‪ ،‬سەبارەت بەپەرلەمان‌و‬ ‫ئەدای پەرلەمان‌و كۆی ئەو یاسایانەی لەپەرلەمانی كوردستانەوە‬ ‫دەرچوون‌و هاوكات هەڵسەنگاندنی ئەو یاسایانە‪ ،‬لەگۆشەنیگایەكی‬ ‫دیاریكراوەوە بخاتە روو‪« .‬دەنگی تۆ»‪ ،‬سەكۆیەك دەبێت بۆ‬ ‫تاوتوێكردن‌و خستنەڕووی را‌و پێشنیاز‌و رەخنەی رۆژنامەنووسان‪،‬‬ ‫رۆشنبیران‪ ،‬چاالكوانانی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی‪،‬‬ ‫پ��ارێ��زەران‪ ،‬مافناسان‪‌...‬و نوخبە جیاجیاكانی كۆمەڵگەی‬ ‫كوردی؛ سەبارەت بەدانیشتنەكانی پەرلەمان‌و ئەو خەوشانەیشی‬ ‫لەو دانیشتنانەدا بەدیدەكرێن‌و هەروەها ئەو پرسانەیشی كە‬ ‫لەدانیشتنەكاندا دەخرێنەڕوو‪ ،‬لەگەڵ چۆنێتیی مامەڵەكردنی‬ ‫دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمان‌و هەروەها پەرلەمانتاران‬ ‫لەگەڵ كۆی ئەو دۆسێیانەی لەنێو پەرلەماندا خراونەتەڕوو‪ ،‬یان‬ ‫دەخرێنەڕوو‪.‬‬ ‫«دەنگی تۆ»‪ ،‬تەنیا دەنگی ستافی رۆژنامەی «رۆژنامە»‬ ‫نییە‪ ،‬تەنیا دەنگی ئەو كەسانە نییە كە هەواداری «كۆمپانیای‬ ‫وشە»ن (كە ئەم رۆژنامەیە دەردەكات)‪ ،‬بەڵكو خوازیارە دەنگی‬ ‫كۆمۆنیستێك بێت‪ ،‬وەكچۆن خۆشحاڵدەبێت دەنگی ئیسالمییەك‌و‬ ‫پارتییەك‌و یەكێتییەك‌و گۆڕانێک‌و عەلمانی‌و نەتەوەییەكیش بێت‪.‬‬ ‫ئ��ەم گۆشەیە‪ ،‬ب��ەو ئامانجەیە؛ كە سەكۆیەك بێت بۆ‬ ‫دروستكردنی پەیوەندییەكی هاوبەرپرسیارێتیی لەنێوان دەسەاڵتی‬ ‫یاسادانان‌و خەڵكدا‪ .‬دەیەوێت لێیەوە راشكاوانە رەخنە ئاڕاستەی‬ ‫پەرلەمان بكات‌و هاوكات پەرلەمانتارانیش خۆیان راشكاوانە رەخنە‬ ‫ئاڕاستەی پەرلەمانەكەیان‌و هەروەها كۆی ئەو كەس‌و الیەنانە‬ ‫بكەن؛ كە تێبینییان لەبارەی ئەدای پەرلەمانتارەكان‌و پەرلەمانی‬ ‫كوردستانەوە هەیە‪ .‬رەخنەگرتنێك‪ ،‬كە لێیەوە پردی پەیوەندیی‬ ‫نێوان پەرلەمان‌و خەڵك فراوانتر بكات‌و كاریگەریی بەسەر نەهێشتنی‬ ‫بەدحاڵیبوونەكانەوە دروستبكات‌و لێیەوە هەموو ئەو خەوشانەیش‬ ‫بخرێنەڕوو؛ كە دەبنە فاكتەری نەبوونی پەیوەندییەكی تەندروست‬ ‫لەنێوان دەسەاڵتی یاسادانان (پەرلەمان)‌و دەسەاڵتەكانی تردا‪،‬‬ ‫خەوش‌و هۆیەكانی جێبەجێنەكردنی یاساكانی ئەم پەرلەمانە؛‬ ‫لەالیەن دەسەاڵتی راپەڕاندن (كە حكومەت نوێنەرایەتی دەكات)‪،‬‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵتی دادوەریی (كە دادگاكان نوێنەرایەتی دەكەن)‪،‬‬ ‫هەروەها دەسەاڵتی چوارەم (كە دەسەاڵتێكی رەمزییە‌و میدیا‬ ‫نوێنەرایەتی دەكات)‪.‬‬ ‫«دەنگی تۆ»‪ ،‬جێگای دەنگی میدیاكار‌و یاساناس‌و بەرپرسانی‬ ‫ێ كە را‌و‬ ‫حكومیی‌و هاواڵتییانی بەگشتیی تیا دەبێتەوە‪ ،‬بەجۆر ‌‬ ‫سەرنجەكان‪ ،‬لەدەوری ئەو پرسانەدا بخولێنەوە؛ كە پەیوەندییان‬ ‫بەپەرلەمان‌و دەنگی تۆوەیە‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬سەنگەر كوردە‬

‫‪.....................................................‬‬

‫ێ‬ ‫چاوەڕواندەكرێت هەرس ‌‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫دانیشتنەكانی‬ ‫بایكۆتكردنی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬لەبەر گفتوگۆكردن‌و‬ ‫پەسەندكردنی پڕۆژە بودجەی‬ ‫(‪)2011‬ی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫رابگرن‪ ،‬بەاڵم ئەم بایكۆتكردنە‪،‬‬ ‫هەموو یاساكان ناگرێتەوە‪.‬‬ ‫بایكۆتكردنی دانیشتنەكانی‬ ‫ێ‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان ل��ەالی��ەن هەرس ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەوە‪،‬‬ ‫فراكسیۆنی‬ ‫ك���ە س��ێ��ی��ەك��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان پ��ێ��ك��دەه��ێ��ن�ن‌و‬ ‫(‪ )35‬پەرلەمانتاریان هەیە‪،‬‬ ‫ب��ەردەوام��ی��ی ه��ەی �ە‌و ئ��ەوەش‬ ‫دوای ئەوەی ئەنجومەنی كاتیی‬ ‫«مەیدانی ئ��ازادی��ی»‪ ،‬داوای‬ ‫لێكردن‪ ،‬بایكۆتی دانیشتنەكان‬ ‫بكەن‪ ،‬چونكە داواكانیان لەالیەن‬ ‫دەسەاڵتەوە جێبەجێنەكراوە‪.‬‬ ‫وەك پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئاماژەی پێدەكەن‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی ن���اچ���اری ك����ردوون‪،‬‬ ‫بایكۆتی دانیشتنەكانی پەرلەمان‬ ‫بكەن‪ ،‬هەنگاونەنانی كرداریی‬ ‫حكومەتی هەرێمە بۆ داخوازیی‬ ‫خۆپیشاندەران‌و ئۆپۆزسیۆن‪.‬‬ ‫ه��ەروەك پێشێلكردنی دوو‬ ‫بڕیارەكەی پەرلەمان (بڕیاری‬ ‫یەك كە بە ‪ 17‬خاڵی ناسراوەو‬ ‫لە ‪23‬ی شوبات دەركرا‪ ،‬بڕیاری‬ ‫ژم���ارە ‪ 2‬ك��ە ل��ە ‪17‬ی ئ��ادار‬ ‫دەرك����را) ل��ەالی��ەن حكومەت‌و‬ ‫خودی پەرلەمانیشەوە وای كرد‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‬ ‫فراكسیۆنەكانی‬ ‫هۆڵی كۆبوونەوەكان بایكۆت‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬كاتێك ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫ئاسایی تێدا ئەنجامدەدرێت‪.‬‬ ‫بەپێی ب��ڕی��اری دووەم���ی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬دەبوو كۆبوونەوەكانی‬ ‫دوای پشووی نەورۆز‪ ،‬تەرخان‬ ‫ب��ك��رێ��ن ب��ۆ گفتوگۆ ل��ەس��ەر‬ ‫ب��ارودۆخ��ی نائاسایی هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و ئەو خۆپیشاندانانەو‬ ‫داواكاریی جەماوەر‪ ،‬كە لەدوای‬ ‫(‪)17‬ی شوباتەوە دروستبووەو‬ ‫تائێستاش بەردەوامە‪.‬‬ ‫حەمەسەعید حەمەعەلی‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬

‫په‌رله‌مانتارانی ئۆپۆزسیۆن؛ دوای بایکۆتکردنی دانیشتنێک له‌به‌رده‌م بینای په‌رله‌مان‬ ‫«یەكگرتوو»‪ ،‬باس لەوە دەكات‪:‬‬ ‫دانیشتنەكان‬ ‫بایكۆتكردنی‬ ‫ل���ەالی���ەن ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەوە‪،‬‬ ‫ب��ۆ داوای خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‌و‬ ‫پێشێلكارییەكانی حكومەت‌و‬ ‫خودی پەرلەمان دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬پێویستبوو دوای‬ ‫پ��ش��ووەك��ان‪ ،‬پەرلەمان تەنیا‬ ‫كۆبوونەوەی نائاسایی بكات‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ح��ك��وم��ەت‌و ت��ەن��ان��ەت‬ ‫پەرلەمانیش ئ��ەو بڕیارانەیان‬ ‫پێشێل كرد»‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌که‌ی یه‌کگرتوو‬ ‫نموونەی ئەوە بۆ «رۆژنامه‌»‬ ‫دەهێنێتەوە لــە بڕیاری ژمارە‬ ‫(‪)2‬دا‪ ،‬لـــــە خاڵی (‪‌1‬و ‪‌2‬و‬ ‫‪)8‬دا ه��ات��ووە «دەب��ێ��ت ئەو‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوان��ەی پ��ەرل��ەم��ان‪،‬‬ ‫لەسەر ئ��ەو پ��رۆژان��ە بێت كە‬ ‫خ��واس��ت��ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران��ن‪،‬‬ ‫ئەو كۆبوونەوانەش كە بوعدی‬ ‫نیشتمانیی‌و گشتیی‌و سیاسییان‬ ‫هەیە‪ ،‬دەبێت پێش كۆبوونەوەكان‬ ‫بە تەوافوقی ب��اس بكرێت»‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم «پ��ێ��چ��ەوان��ەوەی ئ��ەو‬ ‫بڕیارانە‪ ،‬پەرلەمان كۆبوونەوەی‬ ‫ئاسایی ئەنجام دەدات ئەوەش‬ ‫وای����ك����ردووە‪ ،‬ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫هەڵوێست وەربگرێت‌و بایكۆتی‬ ‫دانیشتنەكان بكات»‪.‬‬

‫ئاشتی عەزیز‪ ،‬بڕیاردەری‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ�����ۆڕان» لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەخ��ات��ەڕوو‪ :‬چەند هۆكارێك‬ ‫هەیە بۆ بایكۆتكردنەكە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫«لە هەمووی گرنگتر‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫دەبینین ك��اری جدیی لەسەر‬ ‫داواك���اری���ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫ناكرێت‌و دەسەاڵتی دادوەری��ی‬ ‫لە پاشەكشەدایەو دەسەاڵتی‬ ‫جێبەجێكردن بڕیاری پێویست‬ ‫دەرناكات‪ ،‬ئەوەش وایكردووە‪،‬‬ ‫دەسەاڵتی پەرلەمان الواز بێت‬ ‫لە بەرامبەر دەسەاڵتی حیزبدا»‪.‬‬ ‫ل ‌ه لێدوانێکیدا بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتیشی‪« :‬بەالی ئێمەوە‪ ،‬داوای‬ ‫خۆپیشاندەران گرنگەو ویستمان‬ ‫پشتگیریی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫بكەین‌و ناشمانەوێت بەشداربین‬ ‫ل��ەو سیناریۆیانەی دەس��ەاڵت‬ ‫ك���ە ك���ات ب��ەف��ی��ڕۆ دەدات‪،‬‬ ‫جگە ل���ەوەش‪ ،‬سەرۆكایەتیی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬دەی��ەوێ��ت‌و ئیش‬ ‫بۆ ئ��ەوە دەك��ات پەرلەمانیش‬ ‫ل��ەب��ەردەم دەس��ەاڵت��ی حیزب‬ ‫بێدەنگ بێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە ئەو‬ ‫دەنگەین‪ ،‬بێدەنگیی دەشكێنین‌و‬ ‫دەنگی خەڵكین لەناو پەرلەمان‪،‬‬ ‫بۆیە ناكرێت ئێمە بێهەڵوێست‬ ‫بین ب��ەرام��ب��ەر ئ��ەو دۆخ��ەی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫ئەمڕۆی كوردستان»‪.‬‬ ‫ب���ای���ك���ۆت���ك���ردن���ەك���ان���ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬نەبووەتە هۆكار‬ ‫بۆ راگرتنی كۆبوونەوەكانی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان‌و س��ەرۆك��ای��ەت��ی‬ ‫ب�����ەردەوام�����ە ل���ە ب��ەس��ت��ن��ی‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی ئ��اس��ای �ی‌و لەو‬ ‫ماوەیەشدا‪ ،‬دوو پرۆژە یاسای‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان‌و گ��ەن��ج��ان لە‬ ‫پەرلەماندا پەسەند كراون‌و دوو‬ ‫بڕگەی پرۆژەیاسای دەستەی‬ ‫ن��ەزاه��ەش گفتوگۆی لەسەر‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫حەمەسەعید حەمەعەلی‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ەو پ��رۆژە بڕیارو‬ ‫یاسایانەی لە غیابی ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫دەردەكرێن‪ ،‬سەرەتا پێچەوانەی‬ ‫بڕیارەكانی پێشووی پەرلەمانە‪،‬‬ ‫جگە لەوەش بەبێ‌ ئامادەبوونی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆوس��ی��ۆن‪ ،‬میسداقیەتی‬ ‫الوازەو دەكەوێتە ژێر پرسیارەوەو‬ ‫جێی ئەوەیە هەڵوێستەی لەسەر‬ ‫بكرێت‌و به‌رپرسیارێتییەكەشی‬ ‫دەكەوێتە سەر سەرۆكایەتیی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬چونكە گفتوگۆی‬ ‫تێروتەسەلی لەسەر ناكرێت‪،‬‬ ‫بۆیە ئەگەر تێبینیمان لەسەری‬ ‫هەبێت‪ ،‬لە خولێكی تردا داوای‬ ‫هەمواركردنەوەیان دەكەین»‪.‬‬ ‫بڕیاردەرەكەی فراكسیۆنی‬

‫«گ����ۆڕان»‪ ،‬وت��ی‪« :‬پێشتر‪،‬‬ ‫بەشدار بووین لە ئامادەكردنی‬ ‫ئەو پرۆژەیاسایانەی دەركراون‪،‬‬ ‫بەتایبەت ئەوەی رێكخراوەكان‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەگەر هاتوو بەدڵمان‬ ‫نەبوو‪ ،‬یان زانیمان پرۆژەیاسای‬ ‫دیكە هەیە بەبێ‌ ئامادەبوونی‬ ‫ئێمە پەسەند دەكرێت‌و بە زیان‬ ‫ب��ەس��ەر كۆمەڵگەی ك��وردی��دا‬ ‫دەش��ك��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ئ��ەوا جارێكی‬ ‫دیكە ه��ەم��واری دەكەینەوە‪،‬‬ ‫یان دەبێت بەتەوافوق لەسەری‬ ‫رێكبكەوین»‪.‬‬ ‫ف���راك���س���ی���ۆن���ەك���ان���ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬ب���ەردەوام دەبن‬ ‫ل��ە بایكۆتكردنی دانیشتنە‬ ‫ئاساییەكان‪ ،‬ت��ا ئەوكاتەی‬ ‫دۆخ��ەك��ە هێمن دەب��ێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫ی��ان ل��ەالی��ەن دەس���ەاڵت���ەوەو‬ ‫بە رێككەوتن پرۆژەیاساكان‬ ‫ت��ێ��دەپ��ەڕێ��ن��رێ��ن‪ ،‬ئ����ەوەش‬ ‫رەتدەكەنەوە لەالیەن دەسەاڵت‬ ‫یان سەرۆكایەتیی پەرلەمانەوە‬ ‫هەوڵی گەڕانەوەیان درابێت‌و‬ ‫دەڵێن‪ ،‬ئ��ەوەی هەیە‪ ،‬هەوڵی‬ ‫ت��اك��ە ك��ەس��ی ن���او لیستی‬ ‫دەسەاڵتە‪.‬‬ ‫ئاشتی عەزیز‪ ،‬لەو رووەوە‬ ‫وتی‪« :‬دوای بەشداریكردنمان‬ ‫ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەی نائاسایی‪،‬‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی��ەك��م��ان ه��ەی��ە كە‬ ‫ب���ەش���داری���ی دان��ی��ش��ت��ن��ەك��ان‬ ‫ب��ك��ەی��ن��ەوە‪ ،‬ئ��ەوی��ش لەكاتی‬ ‫گفتوگۆی یاسا گرنگەكان‪،‬‬ ‫ك��ە پ��ێ��وی��س��ت��ە ب��ەت��ەواف��وق‬ ‫پەسەند بكرێن‪ ،‬نەك زۆرینەو‬ ‫ك��ەم��ی��ن��ە‪ ،‬وەك ئ����ەوەی لە‬ ‫یاسای خۆپیشاندان بە زیان‬ ‫شكایەوە»‪.‬‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارەك���ەی‬ ‫«یەكگرتوو»ش‪ ،‬جه‌خت له‌وه‌‬ ‫دەكاتەوە‪« :‬هەر كۆبوونەوەیەك‬ ‫ت��ای��ب��ەت ب��ێ��ت ب��ە خواستی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و ئ��ەو دۆخ��ەی‬ ‫ئێستا‪ ،‬بەشداریی تێدا دەكەین‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ەگ��ەر ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫ئاسایی كرا وەك ئ��ەوەی لەم‬ ‫واڵتە هیچ رووی نەدابێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫ئێمە ب��ەردەوام دەبین لەسەر‬ ‫بایكۆتەكەو ئ��ەگ��ەر دۆخەكە‬ ‫واب�����ڕوات‪ ،‬ك���ارت‌و هەنگاوی‬ ‫تریشمان هەیە بەكاری بێنین»‪.‬‬

‫«شاردنەوەی راپۆرتەكانی چاودێری دارایی؛ لە ترسەوەیە»‬

‫راپۆرتی پ‪ .‬هەولێر‬

‫‪........................................................‬‬

‫ب�����ڕی�����اردەری ل��ی��ژن��ەی‬ ‫دەستپاكیی (نەزاهە) پەرلەمان‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ :‬لە سەردانێكماندا‬ ‫بۆ دیوانی چاودێری دارای��ی‪،‬‬ ‫پێیانڕاگەیاندین‪ :‬نەك راپۆرت‪،‬‬ ‫ب��ەڵ��ك��و ی���ەك ك��اغ��ەزی��ش��ت��ان‬ ‫نادەینێ‌‪.‬‬ ‫س��ەروەر عەبدولڕەحمان‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش���ی ب��ە «رۆژن���ام���ە»‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەگەر بمانەوێت‬ ‫ح��ك��وم��ەت ش���ەف���اف ب��ێ�ت‌و‬ ‫گەندەڵیی كەمبێتەوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫دیوانێكی چ��اودێ��ری دارای��ی‬ ‫كارامان هەبێت»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬ئەم تەحەدایەی‬ ‫دیوانی چاودێری دارایی هەولێر‪،‬‬ ‫لەسەر بنەمای «فەرمانێكی‬ ‫زارەك���ی���ی ع��ەدن��ان موفتی‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی خ��ول��ی دووه‌م����ی‬

‫چاودێری دارایی هەولێر؛ «تەحەدا»ی پارلەمان دەكات‬ ‫پەرلەمانی كوردستان بووە‪،‬‬ ‫كە داوای��ك��ردووە كار بە یاسا‬ ‫نوێیەكەی دی��وان��ی چاودێری‬ ‫دارایی نەكرێت»‪.‬‬ ‫ل��ەدوای خۆپیشاندانەكانی‬ ‫(‪)17‬ی شوباتەوە س��ەرۆك‌و‬ ‫س����ێ‌ ئ���ەن���دام���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ن���ەزاه���ە‪ ،‬ب��ە ه���ۆی الوازی���ی‬ ‫ئ��ی��رادەی بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫گەندەڵیی‌و جێبەجێ نەكردنی‬ ‫داواكارییەكانی خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫دەستیان لەكاركێشاوەتەوە‪.‬‬ ‫س���ەره���ەن���گ ف������ەرەج‪،‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك��ە ل���ەو ئ��ەن��دام��ان��ەی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی دەس��ت��پ��اك��ی��ی‪ ،‬كە‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی خۆی‬ ‫ئ���اراس���ت���ەی س��ەرۆك��ای��ەت��ی‬ ‫پ����ەرل����ەم����ان ك��������ردووە‌و‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ە ه��ۆك��ارەك��ان��ی‬ ‫بۆ‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەكەی‬ ‫ش���اردن���ەوەی راپ��ۆرت��ەك��ان��ی‬ ‫دی���وان���ی چ���اودێ���ری دارای���ی‬

‫گەڕاندووەتەوە‪.‬‬ ‫سەرهەنگ‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگ���ەی���ان���د‪« :‬ش���اردن���ەوەی‬ ‫راپۆرتەكانی چاودێری دارایی‬ ‫لە ترسەوەیە‪ ،‬ترس لەوەی كە‬ ‫هەموو ئەو گەندەڵییانەی كە‬ ‫راپۆرتیان لەسەرە‪ ،‬بۆ خەڵك‬ ‫ئاشكرا ببن»‪.‬‬ ‫بە بڕوای سەرهەنگ فەرەج‪،‬‬ ‫كارەساتە دیوانی چاودێریی‬ ‫ئامادە نەبێت الپ��ەڕەی��ەك لە‬ ‫راپۆرتەكانی بخاتە بەردەستی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی��ی‪،‬‬ ‫ك��ارەس��ات ل���ەوەش گ��ەورەت��ر‬ ‫ئ��ەوەی��ە‪« ،‬س��ەرۆك��ی خوولی‬ ‫دووەمی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫بە چاودێری دارایی بڵێت؛ كار‬ ‫بە یاسا تازەكە مەكەن»‪.‬‬ ‫«رۆژن����ام����ە» ئ��ەوەش��ی‬ ‫زان��ی��وە‪ ،‬س��ەرۆك��ی ئێستای‬ ‫دی��وان��ی چ��اودێ��ری دارای���ی‪،‬‬ ‫كوردێكی فەیلییە‌و بڕیاردەری‬

‫لیژنەی دەستپاكیش جەخت‬ ‫ل �ه‌وه‌ دەك��ات��ەوە؛ «پێویستە‬ ‫س��ەرۆك��ی ئێستای دی��وان��ی‬ ‫چاودێری دارای��ی بگۆڕدرێت‪،‬‬ ‫چونكە ناتوانێت ب��ە زمانی‬ ‫ك���وردی قسە ب��ك��ات‌و زمانی‬ ‫عەرەبی دەزانێت‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫راپ��ۆرت��ەك��ان��ی چ��اودێ��ری��ی بە‬ ‫زمانی كوردی دەردەچن»‪.‬‬ ‫ب���ڕی���اردەرەك���ەی لیژنەی‬ ‫ن���ەزاه���ە روون��ی��ش��ی��ك��ردەوە‪:‬‬ ‫«بەرلەوەی دیوانی چاودێری‬ ‫دارایی یەكبخرێتەوە‪ ،‬سەردانی‬ ‫ه����ەردوو دی��وان��ی چ��اودێ��ری‬ ‫دارای����م����ان ك����رد‪ ،‬دی���وان���ی‬ ‫چ��اودێ��ری دارای���ی سلێمانی‪،‬‬ ‫ئامادەیی خ��ۆی پیشاندا بۆ‬ ‫ئ����ەوەی راپ��ۆرت��ەك��ان��ی��ان��م��ان‬ ‫بدەنێ‌‪ ،‬بەاڵم دیوانی چاودێری‬ ‫دارای��ی هەولێر‪ ،‬وتیان‪ :‬یەك‬ ‫كاغەزیشتان پێنادەین‪ ،‬چونكە‬ ‫یاسا رێگەنادات یەك كاغەزیش‬

‫لە راپۆرتەكانتان بدەینێ‌»‪.‬‬ ‫بڕیاردەری لیژنەی نەزاهە‪،‬‬ ‫پێشیوابوو؛ بەهۆی ئەوەی لە‬ ‫راب���ردوودا ه���ەردوو دیوانەكە‬ ‫راپۆرتیان لەسەر گەندەڵیی‌و‬ ‫بەهەدەردانی موڵكی گشتیی‬ ‫ن��ووس��ی��وە‪ ،‬ب��ۆی��ە پێویستە‬ ‫سەرجەم راپۆرتەكانی هەردوو‬ ‫دیوانەكە بنێردرێنە پەرلەمان‪،‬‬ ‫تا بەدواداچوونیان بۆ بكرێت»‪.‬‬ ‫ل���ەم���اوەی راب���ردووش���دا‬ ‫ج��ارێ��ك��ی ت��ر راپ��ۆرت��ەك��ان��ی‬ ‫چ��اودێ��ری دارای��ی نێردرانەوە‬ ‫ب��ۆ پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫بەاڵم سەرۆكایەتی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەبێ‌ رەزامەندیی‬ ‫ئ���ەن���دام���ان���ی پ���ەرل���ەم���ان‬ ‫راپۆرتەكانی رەوان��ەی دیوانی‬ ‫چاودێری دارایی كردووەتەوە‪.‬‬ ‫سەرهەنگ فەرەج‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«س��ەرۆك��ی پ��ەرل��ەم��ان خۆی‬ ‫ئاماژەی پێدا؛ كە راپۆرتەكانیان‬

‫ن����اردووەت����ەوە ب��ۆ دی��وان��ی‬ ‫چ��اودێ��ری دارای���ی ب��ۆئ��ەوەی‬ ‫چ����اوی پ��ێ��دا بخشێننەوە‪،‬‬

‫پێویستە سەرۆكی‬ ‫ئێستای دیوانی‬ ‫چاودێری دارایی‬ ‫بگۆڕدرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ناتوانێت بە زمانی‬ ‫كوردی قسە بكات‬

‫ئ��ەم��ەش ك��ارەس��ات��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫چ��اودێ��ری دارای���ی ب��ە هەموو‬ ‫كارمەندەكانیەوە خۆیان بەو‬ ‫راپۆرتانەوە ماندوو ك��ردووە‪،‬‬ ‫منیش‌و زۆرب���ەی ئەندامانی‬ ‫پەرلەمانیش ل��ە حیكمەتی‬ ‫چاوپێداخشاندنەوەیە‬ ‫ئ��ەو‬ ‫تێناگەین»‪.‬‬ ‫ئ����ەگ����ەرچ����ی ن���ام���ەی‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەی��ان‬ ‫ئ���اراس���ت���ەی س��ەرۆك��ای��ەت��ی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان كردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا سەرۆكی پەرلەمان‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەی‬ ‫سەرۆك‌و سێ‌ ئەندامی لیژنەی‬ ‫دەستپاكیی نەخستووەتە ناو‬ ‫بەرنامەی كارەوە‪ ،‬پێشبینیش‬ ‫دەكرێت بە ناردنی راپۆرتەكانی‬ ‫دی��وان��ی چ��اودێ��ری دارای���ی بۆ‬ ‫لیژنەی دەستپاكیی پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬دەس��ت��ل �ه‌ك��ار‬ ‫كێشانەوەكەیان بكشێننەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫كەمال رەئوف *‬

‫دەستكەوتی خۆپیشاندانەكان‬ ‫تۆفیق كەریم *‬ ‫تێپەڕبوونی دوو مانگ بەسەر‬ ‫خۆپیشاندانی ش��اری سەركەشی‬ ‫سلێمانیداو بەردەوامبوونی لە ماوەی‬ ‫ئ��ەم دوو مانگەدا‪ ،‬بە هەمان ئەو‬ ‫جۆش‌و خرۆشەی رۆژەكانی سەرەتا‪،‬‬ ‫زۆر ماناو واتا دەبەخشێت‪.‬‬ ‫عەیامێك ب��وو ت��اوێ��ری رەخنە‬ ‫دەهاوێژرا بۆ سەر سنگی شەقام‌و‬ ‫جۆرێك لە بێهیوایی لە بزاوتنی‬ ‫جەماوەردا دروست بوو بوو‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ج��ارێ��ك��ی��ت��ر ج��ەم��اوەر‬ ‫زیندووێتی خۆی سەلماندەوە‌و یەكەم‬ ‫هەلی رەخ��س��اوی لە دەس��ت ن��ەداو‬ ‫دروس���ت ل��ە ك��ات‌و ش��وێ�ن‌و دۆخ��ی‬ ‫خۆیدا هاتە سەر شەقام‌و كۆتایی بە‬ ‫بێدەنگیی هێنا‪.‬‬ ‫داواكارییەكانی شەقام ئەگەر بە‬ ‫پوختی بیڵێین؛ داوای نەهێشتنی‬ ‫گ���ەن���دەڵ���ی���ی‌و ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی‬ ‫دادپەروەرییە‪ ،‬كە هەموو داواكانی‬ ‫دیكە لە سایەیاندا جێگەی دەبێتەوە‪.‬‬ ‫راستە تا ئەمڕۆ ئەو داوایانە‪ ،‬نەك‬ ‫جێبەجێ نەكراون‪ ،‬بەڵكو هەنگاوی‬ ‫جدیش بۆ جێبەجێكردنیان نەنراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی جێگەی دڵخۆشییە تا‬ ‫ئێستا‪ ،‬خۆپیشاندانەكان كۆمەڵێك‬

‫دەستكەوتی مەزنیان بەرهەم بووە‪،‬‬ ‫كە مژدەبەخشن‌و دڵنیامان دەكەنەوە‬ ‫كە مەبەستەكانی دیكەشیان هەر‬ ‫دێنە دی‪.‬‬ ‫لە گرنگترین ئەو دەستكەوتانەی‬ ‫كە ئێستا دێت بە بیری منداو لەم‬

‫كاتێك سندووقەكانی‬ ‫دەنگدان دەكەونە ژێر‬ ‫پرسیارەوە‌و دەسەاڵت‬ ‫ناتوانێت وادەكانی خۆی‬ ‫بەجێ بهێنێت‪ ،‬گەلی ئێمە‬ ‫خەباتێكی نوێ‌و مۆدێلێكی‬ ‫نوێی مەدەنیانەی دیكە‬ ‫ده‌دۆزێتەوە‬

‫گۆڕان لە بادینان‬

‫بابەتەدا جێگەیان دەبێتەوە‪ ،‬چواریان‬ ‫یاداشت دەكەم‪:‬‬ ‫‪1‬ـ ج���ەم���اوەری ك��وردس��ت��ان‬ ‫سەلماندیان كورد گەلێكی زیندوو و‬ ‫هۆشیارە‪ ،‬لە ئاستێكدایە بە دەنگی‬ ‫بەرزو سەردەمیانە داوای مافی رەوای‬ ‫خۆی بكات‪ ،‬دوو مانگ خۆپیشاندان‬ ‫بەبێ توندوتیژیی‪ ،‬بەبێ كوشت‌و بڕو‬ ‫تااڵنی‌و زیاندان لەویتر‪ ،‬كە ئەمەیان‬ ‫بۆ ئێمە كەلتوورێكی خۆماڵیی نوێیە‪،‬‬ ‫هەر ئەم هۆشیاریی گەلە سەلماندی‬ ‫س��ااڵن��ی دوورودرێ�����ژی خەباتمان‬ ‫دژی گەلی ع��ەرەب نەبووە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫دژی رژێمێكی دیكتاتۆریی ب��ووە‪،‬‬ ‫بۆیە سەرەتای خۆپیشاندانەكان بۆ‬ ‫پشتیوانیكردنی دوو گەلی عەرەبی‬ ‫(م��ی��س�ر‌و ت��ون��س) دەستیپێكرد‪،‬‬ ‫ئێستاش بە بەهێزبوونی گەالنی لیبیاو‬ ‫یەمەن‌و سوریا‪ ...‬هەمان دڵخۆشیی‬ ‫روو لە گەلی كورد دەكات‪.‬‬ ‫‪2‬ـ ماوەیەك بوو بە كرداریی ریزی‬ ‫چین‌و توێژەكانی جەماوەر تێكدرابوو‪،‬‬ ‫چەپ‌و راست‪ ،‬ئیسالمیی‌و عەلمانی‪،‬‬ ‫مەالو رۆشنبیر‪ ،‬شارو شارۆچكەكان‪...‬‬ ‫بەشێوەیەك هەرچی هەوڵی یەكڕیزیی‬ ‫دەدرا كەڵكی نەبوو‪ ،‬رۆژ ل��ەدوای‬

‫رۆژ درزی ئ��ەو نێوانە گ��ەورەت �ر‌و‬ ‫دیوارەكان ئەستوورتر دەبوون‪ ،‬هەر‬ ‫ماوەیەكی كەم پێش خۆپیشاندانەكان‬ ‫ب��وو كە س��ەدان رۆشنبیر‌و س��ەدان‬ ‫مامۆستای ئایینیی دژ ب��ە یەك‬ ‫واژۆیان كۆدەكردەوەو ناحەزانیشیان‬ ‫كەوتبوونە كوێخایەتی لە نێوانیاندا‪،‬‬ ‫كەچی لە خۆپیشاندانەكاندا هەموو‬ ‫ئەو بەربەستانە شكێنران‪ ،‬سەرجەم‬ ‫چین‌و توێژەكان دەبینین پێكەوە‬ ‫دەس����ت ل��ەن��او دەس����ت ب��ە گ��ژی‬ ‫گەندەڵیی‌و ناعەدالەتیدا دەچنەوە‪.‬‬ ‫‪3‬ـ شكاندنی بەربەستی ترس‌و‬ ‫زەقبوونەوەی بوێرییەكی بێوێنە‪،‬‬ ‫كە جەماوەر لەبەر كۆمەڵێك هۆی‬ ‫ج���ۆراو ج��ۆر‪ ،‬رێکنەكه‌وتووە بەو‬ ‫شێوە بوێرانە دەنگی خ��ۆی بەرز‬ ‫بكاتەوە‌و داوای مافی خۆی بكات‪،‬‬ ‫بێگومان ئ��ەم بوێرییە لە ئێستاو‬ ‫ئایندەشدا بەهێزترین هۆ دەبێت بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی ئازادیی‌و رەتكردنەوەی‬ ‫ستەم‌و چەوساندنەوە‪ ،‬چەند جوانە‬ ‫دەبینین م��ەالی��ەك‪ ،‬رۆشنبیرێك‪،‬‬ ‫شاعیرێك‪ ،‬جوتیارێك‪ ،‬ئافرەتێك‪....،‬‬ ‫وەها بە بوێریی رەخنە دەگرن‌و بە‬ ‫گژی ناعەدالەتیدا دەچنەوە‪.‬‬

‫لە دوو هەڵبژاردنی راب��ردوودا‬ ‫ژمارەیه‌ک له‌ الیەنگران‌و پشتیوانانی‬ ‫گۆڕان دەركەوتن‪ ،‬بەاڵم ئەوە هەموو‬ ‫ژمارەكە نییە‪.‬‬ ‫هەموو ژم��ارەك��ە نییە‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئ���ەوەی ك��ەش��وه��ەوای سیاسیی‌و‬ ‫ترساندن‌و تۆقاندن لەو ناوچەیەدا‬ ‫زاڵترە لەوەی كە هاواڵتییان بتوانن‬ ‫بێترس بیروباوەڕی خۆیان ئاشكرا‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫له‌ هەڵبژاردنی‌ ‪2009/7/25‬دا‪،‬‬ ‫لیستی‌ گ��ۆڕان (‪ )14.443‬ده‌نگی‌‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��ه��ێ��ن�ا‌و ل��ه‌ ه��ەڵ��ب��ژاردن �ی‌‬ ‫‪-2010/3/7‬دا‪ ،‬رێ��ژه‌ی‌ ده‌نگه‌كان‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌ بۆ زیاتر له‌ (‪)24.000‬‬ ‫ده‌نگ‪ ،‬كه‌واته‌ ده‌نگه‌كان له ‌ماوه‌ی‌‬ ‫كه‌متر له‌ ساڵێكدا‪ ،‬نزیكه‌ی‌ (‪)10.000‬‬ ‫یان‪ ،‬زیادكردووه‌‪.‬‬ ‫ئەگەرچی بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫نایەوێت وەك «پارتی‌و یەكێتی»‬ ‫حیزبێكی شمولیی ب��ێ�ت‌و تەنیا‬ ‫سەرگەرمی كۆكردنەوەی خەڵك بێت‬ ‫لە بارەگاكانی‪ ،‬بەاڵم ناكرێت ئەوەش‬ ‫لەبیر بكەین هەركەسێك بڕوای بە‬ ‫گۆڕانكاریی هەبێت لە سیستمی‬ ‫حكومڕانیی لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ئەوە ئێمە بە گۆڕان ئەژماری دەكەین‪.‬‬ ‫جا بەالمانەوە زۆر گرنگ نییە‪،‬‬ ‫ه�����ەواداران‌و پشتیوانەكانمان لە‬ ‫فەرمانگە حكومییەكاندا خۆیان‬ ‫ئ��اش��ك��را ب��ك��ەن‪ ،‬ب����ەاڵم ئ���ەوەی‬ ‫گرنگە هاواڵتی دڵسۆزی واڵت بن‪،‬‬ ‫ناشمانەوێت بە تایبەت لە سلكی‬ ‫ئاسایش‌و سەربازییدا كاری حیزبایەتی‬ ‫بكەین‌و که‌ ئەو سلكانە ئێستا بەسەر‬ ‫دوو حیزبدا دابەشكراون‪ ،‬جارێكی‬ ‫دیكە بەسەر سێ الیەندا دابەشیان‬ ‫بكەینەوە‪.‬‬ ‫بەالمانەوە سەیر نییە‪ ،‬سلكی‬ ‫ئاسایش لەو ناوچانەدا «گۆڕان»ی‬ ‫بە شێوەیەكی فەرمیی تیا نییە‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ئ���ەم سلكە ی��ەك��ێ��ك لە‬ ‫م��ەرج��ەك��ان��ی ئ��ەن��دام��ب��وون تیایدا‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬لە سنووری «یەكێتی»دا‬ ‫دەب��ێ‌ «یەكێتی»‌و ل��ە سنووری‬ ‫«پارتی»شدا دەبێ‌ «پارتی» بن‪،‬‬ ‫بۆیە ئاسایشی ناوچەكە‪ ،‬نەك هەر‬ ‫تەنیا «گ��ۆڕان»ی تیا نییە‪ ،‬بگرە‬ ‫«یەكێتی‌و یەكگرتوو»‪..‬هتدیشی‬ ‫تیا نییە‪ ،‬ب��ەاڵم ناڕاستەخۆ‌و بە‬ ‫شێوەیەكی شاراوە‪ ،‬ئەو هێزانەو هێزە‬ ‫چەكدارەكانی تریش لە كوردستاندا‬ ‫پ��ڕن ل��ە «گ�����ۆڕان»‪ ،‬ب���ەاڵم هەر‬

‫بێئاگاییە «گۆڕان»‬ ‫لەوەدا كورتبكرێتەوە‪،‬‬ ‫خەڵك بچێتە بەردەمی‬ ‫بەرپرسەكەی‌و بڵێت؛‬ ‫گۆڕانە‪ ،‬یان نا‪ ،‬ئەوانەی‬ ‫ناچار دەكرێت بچنە‬ ‫بەردەمی بەرپرسەكان‌و‬ ‫بڵێن «یەكێتی» یان‬ ‫«پارتی»ن‪ ،‬بەشێك‬ ‫لەوانە «گۆڕان»ن‬ ‫زی��ات��ر ل��ە دوو س��ەد رێكخستنی‬ ‫ئاشكرای هەیە‪ ،‬جگە لەو گرووپ‌و‬ ‫هێڵە نهێنییانەی راس��ت��ەوخ��ۆ بە‬ ‫میكانیزمێكی تایبەت مامەڵەیان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دا دەك���رێ���ت‪ ،‬ل���ە رووی‬ ‫ج��ەم��اوەری��ش��ەوە‪ ،‬وەك لیستی‬ ‫ب���زووت���ن���ەوەی «گ�������ۆڕان»‪ ،‬لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی (‪)3/7‬دا‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەناو زاخ��ۆدا زیاتر لە پێنج هەزار‬ ‫دەنگی بەدەستهێناوە‪ ،‬كە ئێستا ئەو‬ ‫ژمارەیە روو لە هەڵكشانە‌و یەكێك‬ ‫لە پەرلەمانتارەكانیش لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هەر خەڵكی ئەو شارەیە‪.‬‬ ‫* سەرپەرشتیاری بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان لە بادینان‪.‬‬

‫* ئەندامی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی كوردستان‪.‬‬

‫لەنێوان ریفۆرم‌و مرۆڤكوژیدا‬

‫دیلمان محەمەد*‬ ‫ناوچەیەك بە رێژەی جیاواز‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب���ەوەی دەڵ��ێ��ن؛ لە‬ ‫زاخۆ «گۆڕان» نییە‪ ،‬ناڵێم درۆیەكی‬ ‫گەورەیە‪ ،‬ب��ەاڵم دەڵێم‪ ،‬بێئاگاییە‬ ‫«گ��ۆڕان» لە وەدا كورتبكرێتەوە‪،‬‬ ‫خەڵك بچێتە بەردەمی بەرپرسەكەی‌و‬ ‫بڵێت‪ ،‬گۆڕانە‪ ،‬یان نا‪ ،‬با بەرپرسان‬ ‫دڵنیا بن‪ ،‬ئەوانەی ناچار دەكرێت‬ ‫بچنە بەردەمی بەرپرسەكان‌و بڵێن‬ ‫«ی��ەك��ێ��ت��ی» ی��ان «پ��ارت��ی»ی��ن‪،‬‬ ‫بەشێك لەوانە «گۆڕان»ن‪.‬‬ ‫«گۆڕان» لە زاخۆو دەوروبەری‬

‫‪4‬ـ دامەزراندنی مۆدێلێكی نوێ‬ ‫لە خەبات‪ :‬راستە خۆپیشاندانەكان‬ ‫خەباتێكی لە مێژینەی گەالن بووەو‬ ‫گەلی كوردیش لە قۆناغە یەك لە دوای‬ ‫یەكەكاندا خۆپیشاندانی س��ازداوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەم مۆدێلەی ئ��ەم��ڕۆ وەه��ا‬ ‫درێژخایەن‌و ئاشتییانەو جەماوەرییانە‬ ‫بۆ گەلی كورد خەباتێكی نوێیە‪.‬‬ ‫ئێمە دژی بێگانە تەواو ئاشنای‬ ‫خەباتی چەكداریی بووین‌و زۆر بە‬ ‫ش���ەرەف‌و س��ەرب��ەرزی��ی دەزان��ی��ن‪،‬‬ ‫بەشداریكردنیشمان ل��ە خەباتی‬ ‫هەڵبژاردنەكان‌و دەنگداندا‪ ،‬هەنگاوێك‬ ‫بوو بۆ هەڵبژاردنی نوێنەرانی خۆمان‪،‬‬ ‫كاتێك س��ن��دووق��ەك��ان��ی دەن��گ��دان‬ ‫دەكەونە ژێر پرسیارەوە‌و دەسەاڵت‬ ‫ناتوانێت وادەك��ان��ی خ��ۆی بەجێ‬ ‫بهێنێت‪ ،‬گەلی ئێمە خەباتێكی‬ ‫نوێ‌و مۆدێلێكی نوێی مەدەنیانەی‬ ‫دیكە ده‌دۆزێ��ت��ەوە‪ ،‬كە هیچی لە‬ ‫جۆرەكانی دیكەی خەبات كەمتر نییە‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی مافە رەواكانیان‪،‬‬ ‫ئەویش خەباتی خۆپیشاندانە‪.‬‬

‫بابه‌کر دڕه‌یی*‬ ‫ل��ە س��ەرەت��ای دروس��ت��ب��وون‌و‬ ‫پێكهاتنی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬رەخنەو گلەیی لە‬ ‫دوو حیزبی دەسەاڵتداری كوردستان‬ ‫لە ئ��ارادا ب��وون‪ .‬ساڵی ‪ 1992‬كە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان پێكهات‪،‬‬ ‫كەسانێكی زۆر بە نیەت و بیروڕای‬ ‫جیاواز نەهاتنە مەیدانی دەنگدان بۆ‬ ‫پەرلەمانی ئەو دوو حیزبە سیاسییە؛‬ ‫بە گومانی ئ��ەوەی كە یەكێتی‌و‬ ‫پارتی ئەوەیان لە باردا نییە واڵتێك‬ ‫بنیات بنێن بۆنی دیموكراسییەكی‬ ‫راستەقینەو ئازادییەكی خاوێنی لێ‌‬ ‫پەیدا ببێت‪.‬‬ ‫ێ لەسەر‬ ‫شەڕی ناوخۆو ملمالن ‌‬ ‫بەرژەوەندیی تەسكی حزبایەتی‪،‬‬ ‫دزینی ماڵی گشتیی‌و گەندەڵیی‪،‬‬ ‫مووچە بڕینەوە بۆ كەسانی خائین‌و‬ ‫ك��ۆن��ە م��س��ت��ەش��ار‪ ،‬هەڵكەندنی‬ ‫خەندەقێكی گ���ەورەی ئابووریی‬ ‫ل��ەن��ێ��وان چ��ی �ن‌و ت��وێ��ژە ه���ەژارو‬ ‫دەوڵەمەندەكانی كۆمەڵگە‪ ،‬بەرهەمی‬ ‫سەرەكی ئەو چەندین ساڵەی حوكمی‬ ‫دوو حزبیی ب��وو لە كوردستاندا‬ ‫سەرباری دەیان كەموكووڕیی تری‬ ‫كارگێڕیی‌و سیاسیی‌و قانوونیی‪.‬‬ ‫دوای كۆتاییهاتنی شەڕی ناوخۆو‬ ‫پەیدابوونی سەرو كەللەی عەسكەریی‬ ‫ئەمریكی‌و رووخاندنی دیكتاتۆریەتی‬ ‫بەعس‪ ،‬دیسان ئ��ەم دوو حیزبە‬ ‫لەوە تێنەگەیشتن كە دنیا گۆڕاوەو‬ ‫پێویستییەكی بناغەییان بەوە هەیە‬ ‫كە سیستمی ئەم هەرێمە لە حوكمی‬ ‫بنەماڵەو حیزب دەربهێنن‌و شێوازێك‬ ‫لە بەڕێوەبردنی مۆدێرن‌و بێالیەن‬ ‫بنیات بنێن‪.‬‬ ‫ئەمریكییەكان‌و ئەوروپیەكان‌و‬ ‫چەندین رێكخراوی مرۆڤدۆست‌و‬ ‫چاودێری جیهانیی‪ ،‬بە دەیان جارو‬ ‫بە چەندین شێواز لە هەوڵدابوون‬ ‫ئ���ەم ب��ەڕێ��زان��ەی ل��ێ��رە ل��ەس��ەر‬ ‫حوكمن‪ ،‬حاڵی بكەن؛ كە شێوازی‬ ‫كارگێڕییان لەم واڵت��ەدا پێویستی‬ ‫بە دەستكاریی‌و پیاچوونەوەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمان بە بەهانەی جۆراوجۆرو‬ ‫بەو لێكدانەوەیەی كە ئەم جۆرە‬ ‫ئامۆژگاریی‌و گلەییانە بەرەنجامێكی‬ ‫عەمەلییان نابێت‌و كاریگەریی‬ ‫راستەوخۆ ناكەنە سەر دۆخەكەو‬ ‫مانەوەیان لە حوكم‪ ،‬تێبینییەكانیان‬ ‫پشتگوێ خست و لە گوێیان نەگرتن‪.‬‬ ‫كاتێك بزووتنەوه‌ی «گۆڕان»‬ ‫خۆی راگەیاند‌و توانی ب ‌ه ده‌نگی‬

‫هاواڵتیانی کوردستان‪ )25( ،‬که‌س‬ ‫بگه‌یه‌نێت ‌ه پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫تێیگەیاندن كە ئیدی مەسەلەكە‬ ‫جدییەو رەخنەی خەڵك‌و جەماوەر‬ ‫گەیشتووه‌تە ئاستێك كە ئەگەر‬ ‫رێگە دراب��او فرتوفێڵ‌و تەزویر لە‬ ‫ئارادا نەبا‪ ،‬ژمارەی پەرلەمانتارانی‬ ‫«گ���ۆڕان» ل��ەوەش زیاتر دەب��وو‪،‬‬ ‫دیسان ئەم بەڕێزانە وا تێگەیشتن‬ ‫كە ئەم پرۆسەیە پەیوەندیی نییە‬ ‫بە كەموكوڕییەكانی ئەوانەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫جۆرێكە لە «رێكەوتی مێژوویی»‪،‬‬ ‫كە هەرگیز لە كوردستاندا دووبارە‬ ‫نابێتەوە‌و لەم ب��ارەی��ەوە س��ەدان‌و‬ ‫ه�����ەزاران الپ����ەڕەی رۆژن��ام��ەی��ان‬ ‫بەختوخۆڕایی رەشكردەوەو دڵخۆشی‬ ‫خۆیان بەوە دەدایەوە كە‪« :‬ئەمجارە‬

‫ئەمانە بكوژن‪،‬‬ ‫چونكە ئامادە نین‬ ‫بكوژەكانی خەڵك‬ ‫تەسلیمی دادگا بكەن‬ ‫لەدەستچوو‪ ،‬ب��ەاڵم لە داه��ات��وودا‬ ‫«گۆڕان» دەنگ ناهێنێتەوە‪.»..‬‬ ‫ئەم دۆخەش تێپەڕی‪ .‬سووڕی‬ ‫زەوی‌و دەوری زەمانە فرسەتێكی تری‬ ‫بۆ حوكمڕانانی كوردستان رەخساند‬ ‫ت��ا تێبگەن ش��ێ��وازی ك��ارك��ردن‌و‬ ‫بەڕێوەبردنیان بەسەرچووەو قۆناغی‬ ‫ك��ەڵ��ەگ��ای �ی‌و دەرەب��ەگ��ای��ه‌ت��ی لە‬ ‫حوكمڕانیدا قبووڵ ناكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمجارە لە قۆناغەكانی راب��ردوو‬ ‫خراپتر شیكردنەوەیان ئەنجامداو بە‬ ‫قوڕقوشم گوێكانی خۆیان ئاخنی‪...‬‬ ‫شۆڕش‌و راپەڕینەكانی تونس‌و‬ ‫میسرو یەمەن‌و سوریا‌و بەحرەین‌و‬ ‫واڵت��ان��ی ت���ری ع���ەرەب���ی‪ ،‬ك��ە بە‬ ‫دەرپەڕاندن‌و دادگاییكردنی سەرانی‬ ‫ئەو واڵتانە‪ ،‬ئاسۆی كرانەوەیەكی‬ ‫مێژوویی‌و سیاسیی لە ناوچەكەو‬ ‫دنیادا رەخساندووە‪ ،‬دەسەاڵتدارانی‬ ‫ك���وردی ب���ەرەو ئ��ەوە ه��ان��داوە لە‬ ‫ش��ارەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان��دا خەڵك‬ ‫ێ لە خواستە رەواكانی‬ ‫بكوژن‌و گو ‌‬

‫میللەت نەگرن‪.‬‬ ‫دراماتیكییەكانی‬ ‫رووداوە‬ ‫ناوچەكە‪ ،‬دەسەاڵتدارانی ئێمەی وا‬ ‫لێ ك��ردووە سەرشێتانە خەریكی‬ ‫دۆزی��ن��ەوەی جیاوازییەكانی نێوان‬ ‫تونس‌و میسرو كوردستان بن‪ ،‬نەك‬ ‫بگەڕێنەوە بۆ كەموكووڕییەكانی‬ ‫سیستمەكەیان و وەاڵم��دان��ەوەی‬ ‫خواستەكانی خەڵك‪.‬‬ ‫ئەمان لێرە خەڵك دەكوژن بۆ‬ ‫ئەوەی بە هەمان شێوازی رابردوو‬ ‫ح��وك��م ب��ك��ەن‪ ،‬ب���ەاڵم ئامادەنین‬ ‫خواستە عەقاڵنی‌و بەرهەقەكانی‬ ‫میللەت‪ ،‬ك��ە ب��ە چەندین شێواز‬ ‫ێ بكەن‪.‬‬ ‫خراوەتە بەردەمیان‪ ،‬جێبەج ‌‬ ‫حوكمڕانانی كوردستان خەڵك‬ ‫دەك����وژن‪ ،‬ب��ە گوللەو ب��ە كێبڵی‬ ‫ك��ارەب��ا‌و ب��ە گ��ازی فرمێسكڕژێن‬ ‫پەالماری خەڵك دەدەن‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫میللەت بترسێت‌و پاشەكشە بكات‌و‬ ‫ئەوان‌و «هاوپەیمان!»ەكانیان وەك‬ ‫بەرزەكی بانان بیخۆن‌و بیفڕێنن‌و‬ ‫لە كوردستان‌و واڵتانی دەوروب��ەردا‬ ‫كەشخەیی پێوە بكەن‪.‬‬ ‫ئەمانە بكوژن‪ ،‬چونكە ئامادە‬ ‫نین بكوژەكانی خەڵك تەسلیمی‬ ‫دادگا بكەن‪.‬‬ ‫ئەمانە چاكەخواز نین‪ ،‬چونكە‬ ‫چ��اك��ەخ��وازەك��ان ل��ەس��ەر شەقام‬ ‫دەدەنە بەر گوللەو قاچ‌و دەستیان بە‬ ‫فیشەك ئەنجن ئەنجن دەكەن‪.‬‬ ‫ئەم دەسەاڵتدارە بەختەوەرانەی‬ ‫ئێمە‪ ،‬لە پەیامی مێژوو‪ ،‬لە بۆنی‬ ‫گۆڕانكاریی‪ ،‬لە شنەبای كرانەوە‪،‬‬ ‫ل��ە ب��ەی��ان��ی ئ��اش��ت��ی��خ��وازی��ی‪ ،‬لە‬ ‫وتاری نەرمونیانی تێناگەن‌و پێی‬ ‫پێدەكەنن‪...‬‬ ‫تەنیا رێگە بۆ شكست پێدانی‬ ‫ب��ل��ەوەزی‌و بوغرایی ئ��ەم ئینسانە‬ ‫دەس���ەاڵت���داران���ەی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ب��ەردەوام��ب��وون��ە ل��ەس��ەر البردنی‬ ‫ماسك لەسەر سیمای درۆزن��ان��ەو‬ ‫فریودەرانەیان‪.‬‬ ‫یەكخستنی هێزەكانی جەماوەرو‬ ‫ب���ەردەوام بوونە لەسەر خەباتی‬ ‫هێمنانەو ئاشتیخوازانە‪ ،‬هەوڵدانە بۆ‬ ‫حاڵیكردنیان كە ئەم میللەتەش وەك‬ ‫وەك گەالنی تری دنیا‪ ،‬ئینسانەو‬ ‫پێویستی ب��ەوەی��ە خه‌ڵکانێکی‬ ‫مرۆڤدۆست حکومڕانییان بكەن‪ ،‬نەك‬ ‫تاقمێكی گەندەڵ‌و مرۆڤكوژ‪.‬‬ ‫* به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫«کۆمپانیای وشه‌»‪.‬‬

‫دەسەاڵت‌و شەقام‪،‬‬ ‫ئەزموون‌و دیموكراتی‬ ‫ئەوەی تائێستا دەسەاڵتی سیاسیی هەرێم‬ ‫وەك بەهانەیەك لەبەرامبەر وەاڵمدانەوەی‬ ‫شەقامدا‪ ،‬گرتوویەتی بەدەستەوە‪ ،‬ئە‌وەیە‬ ‫گ��وای��ە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن تێكەڵ ب��ە خەڵكی‬ ‫ناڕازیی ب��ووە‌و بۆ مەرامی سیاسیی خۆی‬ ‫شەقام هەڵدەسوڕێنێت‪ .‬لەڕاستیدا‪ ،‬بەشێك‬ ‫لەبۆچوونەكانی دەس��ەاڵت‪ ،‬لەهەمبەر ئەم‬ ‫خوێندنەوەیەیاندا راس��ت �ە‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بوونێكی كارای هەیە لەخۆپیشاندانەكاندا‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم سەلماندنی ئ��ەم راستییە‪ ،‬هیچ لە‬ ‫راستی رووداوەك��ان ناگۆڕێت‌و لەحەقانیەتی‬ ‫خۆپیشاندان كەمناكاتەوە‌و ناشتوانێت‬ ‫بەهانەیەكی گونجاوبێت‪ ،‬یان بەهانەیەكی‬ ‫كافی بێت‪ ،‬بۆ ئەوەی دەسەاڵت لەبەرامبەر‬ ‫دوومانگ خرۆشانی بەشێكی زۆر لەجەماوەری‬ ‫شارێكی وەك سلێمانیدا‪ ،‬خ��ۆی بێدەنگ‬ ‫بكات‪ ،‬یاخود ناكرێت حكومەت بەم بەهانەیە‪،‬‬ ‫بەرپرسیارێتیی پاراستنی گیانی هاواڵتییانی‬ ‫بسپێرێت بەقەدەر‌و مەزاجی كۆمەڵێك چەكدار‬ ‫كە ئەوەی نایناسن‌و رێزی لێناگرن‪ ،‬یاسایە‪.‬‬ ‫خواستی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و دەربڕینی‬ ‫ن��اڕەزای��ی��ەك��ان‪ ،‬ب��ەردەوام��ن‌و دەسەاڵتیش‬ ‫لەو شوێنەی خۆپیشاندان رووی��داوە‪ ،‬گرەو‬ ‫لەسەر مرداركردنەوەی دەك��ات‌و دەیەوێت‬ ‫بە سیاسەتی كاتكوشتن‌و پڕوكاندنی تواناو‬ ‫وزەی خۆپیشاندەرەكان‪ ،‬یان بە نیشاندانی‬ ‫زەب��روزەن��گ‪ ،‬خۆپیشاندەران بنێرێتەوە‬ ‫ماڵەوە‪ ،‬لەو شوێنەش كە هێشتا خۆپیشاندان‬ ‫رووی ن��ەداوە‪ ،‬دەیەوێت بەكۆنترۆڵكردنی‬ ‫عەسكەرتارییانە‌و بەجەبەرووت نیشاندان‪،‬‬ ‫رێگە بە مومارەسەكردنی مافی خۆپیشاندان‬ ‫نەدات‪ .‬هەردوو شێوازەكە‪ ،‬ئەوەمان پێدەڵێن‪،‬‬ ‫هێشتا دەسەاڵتی ئەم هەرێمە‪ ،‬خواست‌و‬ ‫ئیرادەی ئەوەی نییە‪ ،‬یان نایەوێت چاكسازیی‬ ‫بكات! لەبەرامبەریشدا‪ ،‬بڕوا بەوە ناكرێت‪،‬‬ ‫خۆپیشاندەران هەروا بەشێنەیی كۆسەڵەی‬ ‫لێبكەن‌و بێوەاڵم وەرگرتنەوە‪ ،‬یان بەبێ‌‬ ‫دەستكەوت‪ ،‬ئاواتەكەی دەسەاڵت بهێننەدی‪،‬‬ ‫بۆیە ناكرێت پێشبینی ئ��ەوە نەكەین كە‬ ‫رەوشەكە روو لەئاڵوزبوونێكی زیاتر نەكات‌و‬ ‫چ��اوەڕێ��ی ئ��ەوە نەكەین‪ ،‬خوێنێكی زیاتر‬ ‫ن��ەڕژێ �ت‌و كەراهییەتێكی زی��ات��ر لەنێوان‬ ‫جەماوەری ناڕازیی‌و دەسەاڵتدا نەیەتە ئاراوە‪.‬‬ ‫ئاكامی هەڵبژاردنی (‪)25‬ی تەمموز‪،‬‬ ‫پەندێكی بەنرخ بوو بۆ دەس��ەاڵت؛ تا لەوە‬ ‫بەئاگابێتەوە‌و ئەو راستییە هەست پێبكات كە‬ ‫درزێكی فراوان كەوتووەتە نێوان دەسەاڵت‌و‬ ‫ج��ەم��اوەرەوە‪ ،‬پێشبینی ئ��ەوەش دەك��را‪،‬‬ ‫دەس��ەاڵت��داران دەرف��ەت��ی دەسەاڵتدارێتی‬ ‫دوای ئ��ەو هەڵبژاردنە‪ ،‬وەك دەرفەتێكی‬ ‫زێڕین چاو لێبكەن‌و هەوڵبدەن حەكیمانە‬ ‫نوقتەكان بخەنەوە سەر حەرفەكان‌و چیتر‬ ‫ئەوەندە بێمنەت نەبن لەوەی‪ ،‬تا سەر خاوەن‬ ‫ئۆپۆزسیۆنێكی گوێڕایەڵ‌و مووچەخۆری‬ ‫خۆیان دەبن‌و جەماوەریش هەر لەچاویلكەی‬ ‫س��ەردەم��ی راپ��ەڕی��ن��ەوە س��ەی��ری ئ��ەوان‌و‬ ‫رووداوەكان‌و كەموكورتییەكان دەكات‪.‬‬ ‫خواستی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و دەربڕینی‬ ‫ن���اڕەزای���ی الی ج���ەم���اوەر‪ ،‬ب��ە ه��ێ��زەوە‬ ‫بەدیدەكرێت‪ ،‬لەبەرامبەریشدا‪ ،‬پێدەچێت‬ ‫دەسەاڵتدارانیش تائێستا‪ ،‬نییەتیان نەبێت بۆ‬ ‫پیشاندانی ئیرادەی گۆڕانكاریی‌و چاكسازیی‪.‬‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێم‪ ،‬الیان وایە‪ ،‬لە سیستمی‬ ‫دیموكراتیدا‪ ،‬ئەو مافە بۆ دەسەاڵت بەڕەوا‬ ‫بینراوەتەوە؛ كە داكۆكیی لە خۆی بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەیان لەبیركردووە كە لە سیستمی‬ ‫دیموكراتیدا‪ ،‬هەمیشە لەبوونی كێشەدا‪ ،‬هەق‬ ‫الی جەماوەرە‪ ،‬نەك دەسەاڵت‪ ،‬هەروەها ئەگەر‬ ‫دیموكراتییەت دەستی جەماوەری گرتبێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی توندوتیژیی بەكارنەهێنێت لەبەرامبەر‬ ‫دەسەاڵتدا‪ ،‬ئەوا لەبەرامبەردا‪ ،‬دیموكراتییەت‬ ‫كەلەپچەیە بۆ دەسەاڵت؛ بۆ ئەوەی خۆێنی‬ ‫جەماوەر نەڕێژێت‪.‬‬ ‫ئێستا‪ ،‬لەبەردەم چەند ئەگەرێكداین‌و‬ ‫كلیلی دەرگ���ای ه��ەم��وو ئەگەرەكانیش‪،‬‬ ‫ل��ەالی دەس��ەاڵت��ە‪ ،‬دەس��ەاڵت��داران��ی هەرێم‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەردەم تاقیكردنەوەیەكی گ���ەورەدان‌و‬ ‫بەرپرسیارێتییەكی گەورە كەوتووەتە سەر‬ ‫شانیان‪ .‬هەق نییە‪ ،‬چیتر لەوە زیاتر غەدر‬ ‫لە ئەزموونی كوردستان بكەن‌و ئەزموونەكە‪،‬‬ ‫بكەنە ع��ەالگ��ە ب��ۆ هەڵواسینی كێشەو‬ ‫گرفتەكان‌و سپاردنیان بە كاتێكی نادیار‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ه��ەق نییە‪ ،‬چیتر رێگە ب��دەن‪،‬‬ ‫خوێنی كورد بەدەستی كورد بڕژێت‪ ،‬چونكە‬ ‫لەبەرامبەر هەر دڵۆپە خوێنێكی رژاودا‪ ،‬ئەوان‬ ‫بەرپرسیاری سەرەكین‪.‬‬ ‫* سەرنووسەری رۆژنامەی «هاواڵتی»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫«‪%78‬ی هاواڵتییان پێیان باشە‪ ،‬حكومەت هەڵبوەشێتەوە»‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی راپ��رس��ی��ی��ەك��ی‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەپێی راپرسییەك‪،‬‬ ‫زی��اد لە (‪)%78‬ی هاواڵتییان‪ ،‬سایتی «رۆژنـــــامــــــــــە»‪،‬‬ ‫حكومەتیان (‪)%78.2‬ی ب���ەش���دارب���ووان‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫پێباشەو (‪)%21‬یش لە دژی ئەو پێیان باشە‪ ،‬حكومەتی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ە سەرۆكایەتیی‬ ‫هەنگاوەن‪.‬‬

‫پردێك؛ لەنێوان‬ ‫خەڵك‌و حكومەتدا‬ ‫ع��ەرزو حاڵ‪ ،‬وشەیەكی نامۆ نییە الی بەشێكی زۆری ئەو‬ ‫كەسانەی كە كێشە‪ ،‬یان سكااڵیەكیان هەیە‌و لەبەردەم پرسگەی‬ ‫فەرمانگەیەك‪ ،‬یان دادگایەكدا دەوەستن‌و بە عەریزەنووسەكە دەڵێن‬ ‫«بەڵكو عەرزوحاڵێكم لەسەر وەزعی خۆم بۆ بنووسیت‌و تێیدا باس‬ ‫لەفاڵنە داواكاریم بۆ بكەیت؛ تا بیگەیەنمە بەردەم جەنابی مودیر‬ ‫(یان جەنابی حاكم)‌و كێشەكەم بۆ چارەسەربكات»‪.‬‬ ‫ئ��ەوە‪ ،‬سكااڵی هەر هاواڵتییەكە‪ ،‬كە سەردەمانێك كاری‬ ‫دەكەوتە فەرمانگەیەكی دیاریكراوی حكومیی‪ ،‬لەبەردەم دەرگای‬ ‫فەرمانگەكە‪ ،‬یان دادگاكەدا‪ ،‬هانای بۆ عەرزوحاڵچییەك دەبرد‌و‬ ‫لەڕێی ئەوەوە‌و بەرامبەر بەبڕێك پارە‪ ،‬سكااڵكەی بۆ دەنووسرا‪.‬‬ ‫لەم گۆشەیەدا‌و لەرێی رۆژنامەی «رۆژنامە»ەوە‌و بێ‌ ئەوەی‬ ‫بڕێك پارە بۆ نووسینی عەرزوحاڵەكەتان بدەن‪ ،‬دەتوانن لەم‬ ‫سەكۆیەوە‪ ،‬سكااڵو گلەیی‌و رەخنە‌و تێبینی‌و كۆی ئەو بۆچوونانەتان‬ ‫سەبارەت بەهەر كێشەیەك‪ ،‬كە پەیوەندییان بەحكومەتی هەرێم‌و‬ ‫دامەزراوەكانییەوە هەیە‪ ،‬بنووسن‌و لەڕێی ئەم سەكۆیەوە‪ ،‬بیخەنە‬ ‫بەردەمی الیەنی پەیوەندیدار‪.‬‬ ‫گۆشەی «عەرزوحاڵ»‪ ،‬گۆشەی هەموو ئەو هاواڵتییانەیە‪،‬‬ ‫كە غەدریان لێدەكرێت‪ ،‬هەموو ئەوانەیشی كە تێبینییان بەرامبەر‬ ‫خەوشەكانی هەر فەرمانگەیەكی حكومەتی هەرێم‌و هەر كەموكوڕییەك‬ ‫لە راپەڕاندنی ئیش‌و كارەكانی فەرمانگە حكومییەكان‌و هەر‬ ‫ناهەقییەك لەراپەڕاندنی ئیش‌و كارەكاندا هەیە‪ ،‬تا دەگاتە هەر‬ ‫گەندەڵییەك‌و دواجار كاریگەریی خراپی بەسەر ئەدای حكومەتی‬ ‫هەرێمەوە بەجێهێشتووە‪ ،‬دەتوانن رای خۆیانی لەسەر بنووسن‪.‬‬ ‫«ع��ەرزوح��اڵ»‪ ،‬تەنیا سكااڵ نابێت لەسەر خراپیی ئەدای‬ ‫حكومەت‌و دام��ەزراوەك��ان��ی‪ ،‬بەڵكو جێگای پێشنیازیشی تێدا‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬جێگای ئەو دەنگانەشی تێدا دەبێتەوە؛ كە پێیانوایە‬ ‫«غ��ەدر» لەحكومەت ك��راوە‌و دوات��ر وەاڵم��ی ئەو «غەدر»انە‬ ‫دەدەنەوە‌و بە رەوای دەزانن شێلگیرانە داكۆكی لەحكومەت بكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەم گ��ۆش��ەی��ە‪ ،‬چ��ەن��دە گ��ۆش��ەی هاواڵتییانە بەگشتیی‬ ‫(بەسەرجەمی چین‌و توێژە جیاجیاكانەوە)‪ ،‬تەنانەت گۆشەی‬ ‫ئەو بەرپرسانەیشە؛ كە لەسلكی دەسەاڵتدان‌و پێیانوایە ساتێك‬ ‫لەساتەكان‌و لەم گۆشەیەوە‪ ،‬بۆچوونێكی نابابەتیی باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ ،‬ئامانجی ئەم گۆشەیە‪ ،‬لێدانی حكومەت نییە (بەو‬ ‫مانایەی بۆچوونێك‪ ،‬ی��ان هەڵوێستێكی پێشوەختە بۆ ئەم‬ ‫لێدانە لەئارادابێت)‪ ،‬بەڵكو كردنەوەی ئەم سەكۆیە‪ ،‬زیادكردنی‬ ‫سەكۆیەكی ت��رە؛ بۆ فراوانكردنی پ��ردی پەیوەندیی لەنێوان‬ ‫هاواڵتییان‌و دەسەاڵتدا؛ بەجۆرێ‌ پەیوەندییەكی تەندروست‌و‬ ‫هاوبەرپرسیارێتیی لەنێوان میدیا‌و دەسەاڵتدا دروستبكرێت‪ ،‬وەك‬ ‫چۆن تا ئەم ساتەوەختە‪ ،‬ئەم پەیوەندییە هاوبەرپرسیارێتییە‬ ‫لەنێوان میدیا‌و دەسەاڵتدا لەهەرێمی كوردستان‪ ،‬غائیبە‌و ئەمەیش‬ ‫كاریگەریی خراپی بەسەر ئەدای دەسەاڵت لەالیەك‌و میدیا لەالیەكی‬ ‫تر‪ ،‬بەجێهێشتووە‪.‬‬ ‫«عەرزوحاڵ»‪ ،‬تەنیا سەكۆی رۆژنامەی «رۆژنامە» نییە‪،‬‬ ‫بەڵكو سەكۆی هەموو ئەو كەسانەیە كە خەون بەوەوە دەبینن‬ ‫حكومەت‌و فەرمانگەكانی‪ ،‬بەكردەیی خزمەتكاری خەڵك بن‌و‬ ‫هەمووان لەسایەی حكومەتێكدا ژیان بگوزەرێنن؛ كە تێیدا رەچاوی‬ ‫عەدالەت‌و پاراستنی مافەكانی مرۆڤ‌و بەدیهێنانی خۆشگوزەرانی‬ ‫بۆ سەرجەمی هاواڵتییان بكرێت‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬الڤە بەشارەت‬

‫د‪ .‬ب��ەره��ەم ئ��ەح��م��ەد س��اڵ��ح‪،‬‬ ‫(‪)%21.3‬ی‬ ‫هەڵبوەشێتەوە‌و‬ ‫دەنگدەرانی ئ��ەو راپرسییەش‪،‬‬ ‫پێیان ب��اش نییە‪ ،‬حكومەت‬ ‫هەڵبوەشێتەوەو (‪)%0.5‬یش‪ ،‬بە‬

‫دوای بڕیارێكی تاڵەبانی‌و دوو سەرۆكی شارەوانی‬ ‫دوكانەكانی ناوچەی پیشەسازیی سلێمانی؛ تاپۆ ناکرێن‬ ‫به‌دواداچوونی‪ :‬عەبدوڵاڵ گۆران‬

‫‪.......................................................‬‬

‫دوای چ��ەن��دی��ن ب��ڕی��ار‪ ،‬تا‬ ‫ئێستا دووكانەكانی ناوچەی‬ ‫پیشەسازیی سلێمانی‪ ،‬لەسەر‬ ‫پ��ی��ش��ەوەران ت��اپ��ۆ ن��ەك��راون‌‪،‬‬ ‫پ��ی��ش��ەوەرێ��ك��ی��ش دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«م��ەت��رس��ی ه��ەی��ە‪ ،‬ناوچەکه‌‬ ‫بكرێتە پرۆژەیەكی بازرگانیی»‪.‬‬ ‫دووك���ان���ەك���ان���ی ن��اوچ��ەی‬ ‫پ��ی��ش��ەس��ازی��ی سلێمانی لە‬ ‫كۆتایی سااڵنی حەفتای سەدەی‬ ‫فۆتۆ‪ :‬بێستون محه‌مه‌د‬ ‫ ‬ ‫راب����ردوودا‪ ،‬ب��ۆ ك��ۆك��ردن��ەوەی دیمه‌نێک ل ‌ه ناوچه‌ی پیشه‌سازیی سلێمانی‬ ‫پیشەوەران دروستكران‪ ،‬تائێستا‬ ‫لەسەر ئ��ەو كەسانە تەملیك لە ‪ 2006/11/22‬بڕیاری ژمارە دووك���ان���ەك���ان���ی ن���اوچ���ەی وتیشی‪« :‬چ��ەن��دی��ن مەرجی‬ ‫ن��ەك��راون ك��ە چ��ەن��دی��ن ساڵە (‪)37‬ی دەركرد بۆ تەملیکكردنی پشەسازیی‪ ،‬وەك پیشەوەران قورسیان دەرك��رد كە بەكەس‬ ‫تیایدا كاردەكەن‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی ناوچەی پیشەسازیی‌و هاوكات ئاماژەی بۆدەكەن‪ ،‬لەسەرجەم جێبەجێ ن��ەدەك��ران»‪ ،‬بەبێ‬ ‫چەندین ب��ڕی��ار ل��ەوب��ارەی��ەوە ب��ە بــــــڕیاری (‪ 304‬لە عێراقدا جێبەجێكراوە‪ ،‬تەنیا ئ��ەوەی ئ��ام��اژە ب��ەو مەرجانە‬ ‫‪)2007/1/15‬ی جێگری سەرۆكی لە شاری سلێمانیدا جێبەجێ بدات‪.‬‬ ‫دەرچووە‪.‬‬ ‫دوای ئەو هەواڵنە‌و چەندین‬ ‫یەكەم هەنگاوی تەملیككردنی حكومەتی ئیدارەی ئەو كاتەی نەكراوە‪.‬‬ ‫جەمال ئەحمەد‪ ،‬پیشەوەر‪ ،‬گوشاری پیشەوەران‪ ،‬جەالل‬ ‫ئەو دووكانانە بۆ تاپۆكردنی سلێمانی‪ ،‬ب��ۆ ج��ارێ��ك��ی تر‪،‬‬ ‫ن��اوچ��ەك��ان��ی پیشەسازیی لە بڕیاری تەملیككردنی ناوچەی ئاشكرای ده‌ک��ات‪ ،‬ئەو بڕیارە تاڵەبانی‪ ،‬وەك سەرۆك كۆماری‬ ‫سەرجەم شارەكانی عێراق‪ ،‬بە پیشەسازیی دەرك��ردووە‪ ،‬بەاڵم تەنیا لە سلێمانیدا جێبەجێ عێراق‪ ،‬بڕیارێكی لەوبارەیەوە‬ ‫ن��ەك��راوە‌‪ ،‬ه��ۆك��ارەك��ەش��ی بۆ دەرك��رد‪ ،‬بەتایبەت كە پێشتر‬ ‫بڕیارێكی ئەنجومەنی قیادەی جێبەجێ نەكرا‪.‬‬ ‫دوای جێبەجێنەكردنی ئەو «م��وزای��ەدەی سیاسیی»یە‪ ،‬ناوچەی پشەسازیی بە بڕیارێكی‬ ‫س�����ەورەی پ��ێ��ش��ووی ع��ێ��راق‬ ‫دەستی پێكردووە‪ ،‬بە بڕیاری بڕیارانەش‪ ،‬پیشەوەرانی ناوچەی‬ ‫ژم���ارە (‪)1236‬ی ب���ەرواری پیشەسازیی سلێمانی‪ ،‬لە رێگەی‬ ‫(‪)1976/11/17‬ک��راوه‌و ئیمزای فراكسیۆنەكانی ئۆپۆزسیۆنەوە‪،‬‬ ‫(ئ��ەح��م��ەد ح��ەس��ەن ب��ەك��ر)ی ئەو داوایەیان بردە پەرلەمانی‬ ‫سەرۆكی پێشتری عێراق‌و ئەو كوردستان‪.‬‬ ‫پیشەوەران به‌ مافی خۆیانی‬ ‫ئەنجومەنەی لەسەرە‪ ،‬دووكانی‬ ‫ن��اوچ��ە پیشەسازییەكان لە ده‌زان��ن به‌شێوه‌یه‌کی یاسایی‬ ‫عێراقدا‪ ،‬بەبێ موزایەدە‌و مەرج ببنه خ��اوه‌ن��ی ئ �ه‌و دوکانانه‌‬ ‫دەفرۆشرێتە پیشەوەران‌و وێنەی چونکه‌ «ل���ه‌دوای راپه‌ڕینه‌وه‌‬ ‫نێردراوە بۆ سەرجەم شارەوانی‌و کاری تێدا ده‌که‌ن»‪.‬‬ ‫جەمال ئەحمەد‪ ،‬پیشەوەر لە‬ ‫پارێزگاكان‪.‬‬ ‫دوای راپ��ەڕی��ن��ی (‪ )1991‬ناوچەی پیشەسازیی سلێمانی‪،‬‬ ‫ی���ش‪ ،‬پ���ی���ش���ەوەران ه��ەوڵ��ی ب��اس��ی ل���ەوە ك���رد‪ ،‬ل���ەدوای‬ ‫كاراكردنی ئەو بڕیارەیان داو راپەڕینەوە‌و بۆ ئەو مەبەستە‪،‬‬ ‫بەپێی بڕیاری ژم���ارە(‪ )3409‬سەردانی زۆرێ��ك لە بەرپرسە‬ ‫لە (‪‌)1994/1/20‬و بە ئیمزای بااڵ‌و الیەنە پەیوەندیدارەكانیان‬ ‫(نەورۆز حەمەسەعید)‪ ،‬سەرۆكی كردووە‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬هەموو ئەو‬ ‫شارەوانیی پێشووتری سلێمانی‪ ،‬بەرپرس‌و الیەنانە ئەو مافەیان‬ ‫پ��ش��ت��ی��وان��ی��ی دەرب���ڕی���وە بۆ بە رەوا زان��ی��وە‪ ،‬ئێمە ببینە‬ ‫ئەوەی ئەو زەوییانەی ناوچەی خاوەنی دووكانەكانی خۆمان‬ ‫پیشەسازیی‪ ،‬لەسەر خ��اوەن بە بڕیارو بە زارەكیش‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پیشەكان تاپۆ بكرێن‪ ،‬بەاڵم ئەو تا ئێستا نەكەوتووەتە بواری‬ ‫بڕیارە كاری پێ نەكرا‌و بەدوایدا جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی جێگەی سەرنجە‪،‬‬ ‫(ق��ادر ح��ەم��ەج��ان)ی س��ەرۆك‬ ‫شارەوانیی پێشووی سلێمانیش‪ ،‬ب����ڕی����اری ت��ەم��ل��ی��ك��ك��ردن��ی وێنه‌یه‌کی بڕیاری ته‌ملیککردنی ناوچه‌ پیشه‌سازییه‌کان‬

‫سەرۆك كۆمار دروستكراوە‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬پیشەوەرێكی ناوچەی‬ ‫پیشەسازیی‪ ،‬مەترسی هەوڵێكی‬ ‫خستەڕوو بۆ جێبەجێ نەكردنی‬ ‫ئەوبڕیارەو وتی‪« :‬بەداخەوە‪،‬‬ ‫ه��ەوڵ��ێ��ك ه��ەی��ە ب��ۆ ئ���ەوەی‬ ‫ئ��ەو ب��ڕی��ارە نەچێتە ب��واری‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ەوە‪ ،‬ب��ەن��اوی‬ ‫ئەوەوە كە ئەو ناوچەیە دەكرێت‬ ‫بە پرۆژەیەكی بازرگانیی»‌‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئ��ەوەی پیشەوەران‪،‬‬ ‫حكومەتیان لە ناقایلبوونیان‬ ‫بە جێبەجێكردنی پرۆژەیەكی‬ ‫لەو جۆرە ئاگادار كردووەتەوە‪.‬‬ ‫س���ەرچ���اوەی���ەك���ی ئ���اگ���ادار‬ ‫ل���ە ن���اوچ���ەی پ��ی��ش��ەس��ازی��ی‬ ‫سلێمانییەوە كە نەیویست ناوی‬ ‫ئاشكرا بكرێت‪ ،‬بەڵگەی بۆ‬ ‫ئەو مەترسییە هێنایەوەو وتی‪:‬‬ ‫«هەوڵێك هەبووە بۆ فرۆشتنی‬ ‫ناوچەی پیشەسازیی‌و ماوەیەك‬ ‫ل��ەم��ەوپ��ێ��ش ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك كە‬ ‫عەرەب بوون‪ ،‬هاتن بۆ ناوچەی‬ ‫پیشەسازیی‌و نەخشەیان پێ‬ ‫بوو»‪.‬‬ ‫ب���ۆ ب���ەدواداچ���وون���ی ئ��ەو‬ ‫كێشەیە‪« ،‬رۆژنامە» هەوڵی دا‪،‬‬ ‫لێدوانی بەرپرسانی شارەوانی‬ ‫وەربگرێت‪ ،‬بەاڵم هیچ بەرپرسێك‬ ‫ئامادەنەبوو لەوبارەیەوە لێدوان‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫لەالیەكی ت���رەوە‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی پ��ەی��وەن��دی��داری‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫هەوڵەكان بۆ پشتگوێخستنی‬ ‫دووكانەكانی‬ ‫تەملیکكردنی‬ ‫ناوچەی پیشەسازیی سلێمانی‪،‬‬ ‫پشتڕاست دەكاتەوە‪.‬‬ ‫سەرهەنگ ف��ەرەج‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ش��ارەوان��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬جەختی لەسەر ئەوە‬ ‫كردەوە‪ ،‬ئەوەی دەوترێت لەسەر‬ ‫تاپۆكردنی ناوچەی پیشەسازیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬تا ئێستا هەر وتنە‪،‬‬ ‫تا ئێستا هیچ شتێك بە كردار‬ ‫نەكراوە‪ ،‬بەو پێیەی بە وتەی‬ ‫ناوبراو‪« :‬شارەوانیی سلێمانی‪،‬‬ ‫بێنەوبەرە دەك��ات بۆ ئ��ەوەی‬ ‫دوای��ان بخات‪ ،‬كە دەشوترێت‬ ‫بۆتان تاپۆ دەكەین‪ ،‬ئەوە تەنیا‬ ‫بۆ بەڕێكردنە»‪.‬‬

‫وەزیرێك؛ سامانەكەی به‌ خه‌اڵتی فه‌رمانگه‌که‌ی ده‌به‌خشێت‬

‫‪........................................................‬‬

‫بۆیەكەمجارە ل��ە هەرێمی‬ ‫ك����وردس����ت����ان����دا‪ ،‬س���ەرۆك���ی‬ ‫فەرمانگەیەكی حكومیی «بەپلەی‬ ‫وەزی���ر»‪ ،‬دوای دەستهەڵگرتن‬ ‫ل���ە پ��ۆس��ت��ەك��ەی‪« ،‬زەوی���ی���ە‬ ‫تایبه‌ته‌كەی» دەكاتە خەاڵتی‬ ‫فەرمانگەكەی‪.‬‬ ‫خەاڵتەكە‪ ،‬خەاڵتێكی داراییە‌و‬ ‫س��ااڵن��ە ب��ۆ ش��ەش ك��ارم��ەن��دی‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەك��ە‪ ،‬س��ی��ان��ی��ان بە‬ ‫ناونیشانی «كارمەندی لێهاتوو»‌و‬ ‫ئەوانی تر بە ناونیشانی «خانمی‬ ‫سەالر» پێیان دەدرێت‪.‬‬ ‫سەرۆكەكە‪« ،‬جەالل عومەر‬ ‫س��ام ئاغا»‌یه‌و فەرمانگەكەش‬ ‫«چاودێریی دارایی سلێمانی»یە‌و‬ ‫خەاڵتەكانیش‪ ،‬بەناوی «خەاڵتی‬ ‫ج��ەالل عومەر س��ام ئ��اغ��ا»ەوە‬ ‫دەدرێن‪.‬‬ ‫بەپێی ن��اوەڕۆك��ی پ��رۆژەی‬

‫دەن���گ���دەرای���ان‪ ،‬دەن��گ��ی��ان بۆ‬ ‫نازانم وەاڵمیان داوەتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەو راپ��رس��ی��ی��ەی سایتی هەڵوەشاندنەوەی حكومەت داوەو‬ ‫«رۆژن���ام���ە»دا ك��ە ت��ا دوێنێ (‪)382‬شیان بە نەخێر‪ ،‬دەنگیان‬ ‫دووش��ەم��ە‪ )1797( ،‬دەنگدەر بەو رێگەچارەسەره‌ داوەو (‪)9‬‬ ‫بەشدارییان تێدا كردووە‪ )1406( ،‬كەسیش‪ ،‬وەاڵمیان نازانم بووە‪.‬‬

‫بینای چاودێریی دارایی سلێمانی ‬ ‫خ �ه‌اڵت �ه‌ك��ە‪ ،‬ل��ە ‪2010/8/2‬دا‪،‬‬ ‫نووسراوەتەوە‌و چووەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪« ،‬جەالل عومەر‬ ‫سام ئاغا» كە بە پلەی وەزیر‪،‬‬ ‫سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی‬

‫سلێمان بووە‪ ،‬زەوییەكەی خۆی‬ ‫«كە تاكە زەویی تایبەتی بووە»‌و‬ ‫نرخەكەی (‪ )70.056.000‬دینارە‪،‬‬ ‫بەخشیوە بە دیوانەكە‌و بڕیاری‬ ‫داوە بكرێتە خەاڵتی سااڵنە‪.‬‬

‫ ‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫راز خ���ەس���رەو ج��ەم��ال‪،‬‬ ‫ف��ەرم��ان��ب��ەری ی��اس��ا ل��ە بەشی‬ ‫سەرپێچییە دارای��ی��ەك��ان‪ ،‬وەك‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ەو س��� ‌ێ «خ��ان��م��ی‬ ‫سەالر»ە‪ ،‬خەاڵتی ساڵی ‪2010‬ی‬

‫پێبەخشراوە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪ :‬ئەمجۆرە خەاڵتانە‪،‬‬ ‫گ��ەورەت��ر‬ ‫بەرپرسیارێتییەكی‬ ‫دەخ��ەن��ە س��ەر شانمان‌و وام��ان‬ ‫لێدەكەن‪ ،‬لەمەودا لەكارەكانماندا‪،‬‬ ‫باشتر ئه‌رکه‌کانمان راپه‌ڕێنین‪.‬‬ ‫خەاڵتەكە‪ ،‬رۆژی ‪2011/4/11‬‬ ‫ل��ە دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارای��ی‬ ‫سلێمانی بەخشرایە س ‌ێ كارمەندی‬ ‫پ��ی��او‪ ،‬ب��ەن��اوی «ك��ارم��ەن��دی‬ ‫لێهاتوو»‌و س ‌ێ كارمەندی ژن‪،‬‬ ‫بەناوی «خانمی سەالر»ەوە‪.‬‬ ‫چاودێریی دارای��ی سلێمانی‪،‬‬ ‫لە ساڵی (‪ )1997‬دام���ەزراوە‬ ‫ب��ە م��ەب��ەس��ت��ی «چ��اودێ��ری��ی‬ ‫ئەدای وەزارەت‌و دامودەزگاكانی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫پاراستنی موڵك‌و ماڵی گشتیی لە‬ ‫هەموو دەستدرێژیی‌و خراپەیەك»‪.‬‬ ‫بەپێی دەقی پرۆژەكە‪ ،‬ئەو‬ ‫بڕەپارەیەی كە لە پای فرۆشتنی‬ ‫زەوییەكە وەرگ��ی��راوە‪ ،‬دەخرێتە‬ ‫بانكێكەوە‌و (‪)%90‬ی قازانجە‬

‫سااڵنەكەی‪ ،‬لەالیەن لیژنەیەكەوە‬ ‫دەكرێت بە خەاڵت‪.‬‬ ‫نزار ئەحمەد فەق ‌ێ رەشید‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری ژمێریاریی بەوەكالەت‌و‬ ‫ئەندامی لیژنەی خەاڵتەكە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬بڕواناكەم‬ ‫لە هیچ شوێنێكی تردا لە هەرێم‪،‬‬ ‫ئەو كارە كرابێت‪ ،‬ئەمە یەكەمجارە‬ ‫لە دی��وان ئەو خەاڵتە دەدرێ��ت‪،‬‬ ‫سااڵنە ب���ەردەوام دەبێت‪ ،‬ئەمە‬ ‫بەو مانایە دێ��ت‪ ،‬ئەو بەرپرسە‬ ‫ن���ه‌ک چ����اوی ل���ە س�����ەروەت‌و‬ ‫سامانی گشتیی نییە‌و بۆ سامان‬ ‫بەرپرسیارێتی وەرن��ەگ��رت��ووە‪،‬‬ ‫به‌ڵکو سامانی خۆشی ده‌کاته‌‬ ‫خه‌اڵت‪.‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی داب��ەش��ك��ردن��ی‬ ‫خ�����ەاڵت�����ەك�����ە‪ ،‬ل�����ە رۆژی‬ ‫دابەشكردنەكەیدا‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬بە‬ ‫هەڵسەنگاندنی ئێمە‪ ،‬ئەم خەاڵتە‬ ‫دوو الیەنی هەیە‪ ،‬الیەنێكیان‬ ‫مەعنەوییە ك��ە زۆر گرنگە‪،‬‬ ‫ئەویش رێزلێنانە لەو كارمەندانەی‬

‫بەشێوەیەكی ماندوونەناسانە‌و‬ ‫ل��ەس��ەر بنەمای سەربەخۆیی‌و‬ ‫بێالیەنیی‌و نەترسان‪ ،‬ئەركەكانیان‬ ‫راپەڕاندووە‌و داهێنانیان هەبووە‬ ‫لەكارەكانیاندا‪ ،‬لەگەڵ رێزلێنانی‬ ‫ئ��ەو خانمە س���ەالران���ەی وەك‬ ‫كارمەندی ژن هەڵسوكەوتیان‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم الیەنی دووەم كە‬ ‫الیەنە مادییەكەیە‪ ،‬بریتییە لە‬ ‫پاداشتكردنی ئەو كارمەندانەی‬ ‫لەالیەن لیژنەكەوە دەستنیشان‬ ‫دەكرێن بە بڕێك پارە‪.‬‬ ‫سامان جەمال‪ ،‬فەرمانبەر لە‬ ‫بەشی یاسایی دی��وان‌و وەرگ��ری‬ ‫خ��ەاڵت��ی ‪ ،2010‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئەو‬ ‫خەاڵتەم پێبەخشرا‪ ،‬لە رووی‬ ‫مەعنەوییەوە هانی فەرمانبەران‬ ‫دەدات زیاتر پەرە بەئیشەكانیان‬ ‫بدەن‪ .‬هەورەها دەڵێت‪ :‬پێویستە‬ ‫حكومەتیش بیر لەوە بكاتەوە‪،‬‬ ‫خەاڵتی وا دابنێت‪ ،‬بۆئەوەی هانی‬ ‫فەرمانبەران بدات دڵسۆزتر بن لە‬ ‫كارەكانیاندا‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫محەمەد كەریم‪ :‬پێویستە بەستنی پەیوەندیی ئابووریی لەگەڵ واڵتانی پێشكەوتوودا بێت‪.‬‬

‫وەزارەتی كشتوكاڵ‬ ‫لە بودجەی (‪)2011‬ی ناڕازییە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئەلەند مەحوی‬ ‫‪.................................‬‬ ‫وەزارەت������ی ك��ش��ت��وك��اڵ‌و‬ ‫س��ەرچ��اوەك��ان��ی ئ����او‪ ،‬لە‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی گفوگۆكردنی‬ ‫پێشنیازكراوی‬ ‫بــودجەی‬ ‫(‪)2011‬دا لەگەڵ پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ن���اڕەزای���ی‬ ‫نیشاندەدەن لەكەمكردنەوەی‬ ‫ب��ودج��ەی وەزارەت��ەك��ەی��ان‬ ‫بەراورد بەساڵی رابردوو‪.‬‬ ‫لیژنە‌ی كشتوكاڵ‌و ئاودێریی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬رۆژی‬ ‫(‪ ،)4/12‬لە كۆبوونەوەیەكدا‬ ‫لەگەڵ وەزی��ری كشتوكاڵ‌و‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی پالندانانی‬ ‫وەزارەتی ناوبراو‪ ،‬گفتوگۆیان‬ ‫ك����رد ل���ەس���ەر ب���ودج���ەی‬ ‫وەزارەت���ی‬ ‫پێشنیازكراوی‬ ‫كشتوكاڵ‌و سەرچاوەكانی ئاو‬ ‫كە بۆ س��اڵ��ی(‪ ،)2011‬بڕی‬ ‫(‪ )28‬ملیار‌و (‪ )191‬ملیۆن‬ ‫دیناریان بۆ تەرخانكراوە‪.‬‬ ‫پێشەوا تۆفیق‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی كشتوكاڵ‌و ئاودێریی‬ ‫لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«لەوكۆبوونەوەیەدا‪ ،‬وەزیری‬ ‫كشتوكاڵ‪ ،‬باسی لەوەكرد‬ ‫كە بودجەی ساڵی (‪)2011‬ی‬ ‫وەزارەتەكەیان‪ ،‬زۆر كەمترە‬ ‫لەبودجەی (‪‌)2010‬و ئەوان‬ ‫وەك‌ وەزارەت‪ ،‬بەو بودجەیە‬ ‫رازی نین‪ ،‬بەاڵم تازە لەالیەن‬ ‫وەزارەتی داراییەوە دانراوە‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەرن��ا‪ ،‬ب��ودج��ەی ساڵی‬

‫ل����ەب����ودج����ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ وەزارەت����ی‬ ‫دارایی بەرزدەكەنەوە‪ ،‬دواتر‬ ‫لەالیەن وەزارەتی پالندانان‌و‬ ‫وەزارەت���ی دارای��ی��ەوە كەم‌و‬ ‫زیاد دەكرێت‌و دەنێردرێت بۆ‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران‪ ،‬دوای‬ ‫لەالیەن‬ ‫پەسەندكردنیشی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی���ران���ەوە‪،‬‬ ‫ئ���اڕاس���ت���ەی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان دەك���رێ���ت‌و‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی��ش دەس��ەاڵت��ی‬ ‫ك��ەم��ك��ردن��ەوە‌و زی��ادك��ردن‌و‬ ‫پاشان پەسەندكردنی هەیە‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەی لیژنەی‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ‌و ئ��اودێ��ری��ی‪،‬‬ ‫باسی لەوەش كرد‪ :‬وەزیری‬ ‫كشتوكاڵ‪ ،‬هەر لەو دانیشتنەدا‬ ‫داوای ك��ردووە‪« :‬دەسەاڵتی‬ ‫زی���ات���ری ل��ەس��ەرف��ك��ردن��ی‬ ‫پ����ارەدا پ��ێ��ب��درێ��ت‪ ،‬ساڵی‬ ‫پار دەسەاڵتی سەرفكردنی‬ ‫(‪ )200‬ملیۆن دیناری هەبووە‬ ‫بۆ حاڵەتی كتوپڕ‌و پێویست‪،‬‬ ‫دەیەوێت ئەمساڵ دەسەاڵتی‬ ‫(‪ )300‬م��ل��ی��ۆن دی��ن��اری‬ ‫پێبدرێت»‪.‬‬ ‫ب���ودج���ەی وەزارەت������ی‬ ‫سەرچاوەكانی‬ ‫كشتوكاڵ‌و‬ ‫ئ���او ب��ۆ س��اڵ��ی (‪،)2011‬‬ ‫بەبێ‌ بودجەی پەرەپێدانی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ان‪ ،‬ب��ڕی (‪)28‬‬ ‫م��ل��ی��ار‌و (‪ )191‬م��ل��ی��ۆن‬ ‫دی��ن��ارە‪ ،‬ئ��ەم بودجەیەش‬ ‫بودجه‌ی (‪ ،)2011‬جوتیاران بێ ئومێد ده‌کات‬ ‫پێشنیازكراوە تەرخانبكرێت‬ ‫بۆ (‪ )21‬پڕۆژە لە هەولێر‪،‬‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ك���وردس���ت���ان‪ )29( ،‬پ��ڕۆژە لە سلێمانی‪،‬‬ ‫پاریان باشتربووە»‪.‬‬ ‫وەزارەتەكانی حكومەتی س��ااڵن��ە پێویستی خۆیان (‪ )20‬پڕۆژە لە دهۆك‪.‬‬

‫شارەوانیی كەالر؛ هەڕەشە دەكات‬

‫کرێنشینانی که‌الر؛ چاوه‌ڕێی یه‌که‌ی نیشته‌جێبوون ده‌که‌ن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬گەرمیان حەمەی پوور‬ ‫‪................................‬‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی ك��ەالر م��اوەی‬ ‫(‪ )10‬رۆژ دەدات��ە كۆمپانیای‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��اری پ�����ڕۆژەی‬ ‫نیشتەجێبوونی (كەالری نوێ‌)‬ ‫بۆ دەستپێكردنەوەی كارەكانی‪،‬‬ ‫كە نزیكەی ساڵێكە لەنێوان‬ ‫چەند سەرمایەدارێكدا كڕین‌و‬ ‫فرۆشتنی پێوەدەكرێت‪.‬‬ ‫پ���ڕۆژەی (ك���ەالری ن��وێ‌)‪،‬‬ ‫نیشتەجێبوونە‌و‬ ‫پڕۆژەیەكی‬ ‫(‪ )1008‬یەكەی نیشتەجێبوون‬ ‫ل���ەخ���ۆدەگ���رێ���ت‌و ل���ەالی���ەن‬ ‫كۆمپانیای (ك����ەالری ن��وێ‌)‬ ‫جێبەجێدەكرێت‪ ،‬پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫لەكاتی خۆیدا جێبەجێ نەكراوە‌و‬ ‫تا ئێستا تەواو نەبووە‪.‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی كەالر‪،‬‬ ‫ئاشكرای دەكات‪ :‬چەندینجار‪،‬‬ ‫ئ��ەو پ��رۆژەی��ە لەنێوان چەند‬ ‫س��ەرم��ای��ەدارێ��ك��دا ب��ازرگ��ان��ی‬ ‫پ��ێ��وە ك������راوەو ك������ڕدراوەو‬ ‫ف��رۆش��راوەت��ەوە «ت��ا ئێستا‪،‬‬ ‫چەند كەسێك وەرگرتنی ئەو‬

‫پرۆژەیه‌یان بە سەرمایەدارانی‬ ‫تر ف��رۆش��ت��ووەت��ەوە‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫ل��ەب��ەر ئ���ەو م��ەرج��ان��ەی كە‬ ‫ئێمە بۆ دیاریكردنی نرخەكان‬ ‫دامانناوە»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دازی��ار‪ ،‬ج���ەواد وادی‪،‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی كەالر بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫كۆمپانیایانە داوا دەك���ەن‪،‬‬ ‫خ��ۆی��ان ن��رخ ب��ۆ خ��ان��ووەك��ان‬ ‫دیاری بكەن‌و بەنیازی وەرگرتنی‬ ‫بڕی (‪ )6‬دەفتەر دۆالرن بۆ هەر‬ ‫خانوویەك‪ ،‬ب��ەاڵم ئێمە رێگە‬ ‫نادەین‪ ،‬لە (‪ )4‬دەفتەر دۆالر‬ ‫زیاتر وەر بگرن»‪.‬‬ ‫پ����رۆژەی (ك����ەالری ن��وێ‌)‬ ‫دەكەوێتە نێوان كەالری كۆن‌و‬ ‫ناحیەی رزگارییەوە‌و ماوەی‬ ‫زیاتر لە ساڵێكە دانیشتووانی‬ ‫ك��ەالر‪ ،‬بەتایبەت كرێنشینانی‬ ‫ئ���ەو ش���ارە ل��ە چ���اوەڕوان���ی‬ ‫دروستكردنی خانووەكانیدان‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو پرۆژەیە نەچووەتە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی كەالر‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬م��اوەی (‪ )10‬رۆژم��ان‬

‫دان��اوە بۆ ئ��ەوەی كۆمپانیای‬ ‫كەالری نوێ‌ دەست بە پرۆژەكە‬ ‫بكات بەو شێوەی كە داوامان‬ ‫لێ‌ كردووە»‪ .‬جەختیشی له‌وه‌‬ ‫كردەوە‪« :‬ئەگەر لەو ماوەیەدا‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ت���ەواو نەكات‪،‬‬ ‫سزا دەدرێ��ت‌و پ��رۆژەك��ەی لێ‌‬ ‫وەردەگیرێتەوە»‪.‬‬ ‫دواك����ەوت����ن����ی پ�����رۆژەی‬ ‫دروستكردنی (‪ )1008‬خانوو لە‬ ‫كەالر‪ ،‬لە كاتێكدایە كە بەپێی‬ ‫ئامارێكی دەزگای كرێنشینان‪،‬‬ ‫ئەو شارە‪ )1800( ،‬كرێنشینی‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی كەالر‪،‬‬ ‫جەختی له‌وه‌ كردەوە‪ ،‬جگە لە‬ ‫دروستكردنی ئەو خانووانەی‬ ‫پ�����رۆژەی (ك�����ەالری ن���وێ‌)‪،‬‬ ‫پرۆژەیەكی تریش لە بەردەسوور‬ ‫دروست دەكرێت‪ ،‬كە (‪)1550‬‬ ‫خانوو لەخۆدەگرێت‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«تا كرێنشین هەبێت‪ ،‬نابێت‬ ‫هیچ كەسێكی تر لە وەرگرتنی‬ ‫ئەو خانووانە سوودمەند بێت‪،‬‬ ‫بەوەش كێشەی كرێنشینی لە‬ ‫كەالر چارەسەر دەبێت»‪.‬‬

‫كۆنفرانسی ئابووریی ئیسپانی ‪ -‬كوردستانیی‬

‫هەرێم؛ خۆی بە ئابوورییەكی الوازی ئەوروپیدا هەڵدەواسێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەشدار كەریم‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ح���ك���وم���ەت���ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫رایدەگەیەنێت‪،‬‬ ‫كوردستان‬ ‫ئامانج لەبەستنی كۆنفرانسی‬ ‫ئ����اب����ووری����ی ئ��ی��س��پ��ان��ی‪-‬‬ ‫پەرەپێدانی‬ ‫كوردستانیی‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی ئ��اب��ووری��ی‌و‬ ‫ب��ازرگ��ان��ی��ی ن��ێ��وان��ی��ان �ە‌و‬ ‫ش���ارەزای���ان���ی ئ��اب��ووری��ش‪،‬‬ ‫هۆشداریدەدەن‪ ،‬نابێت هەرێم‬ ‫خۆی بە واڵتێكی ئابووریی‬ ‫الوازدا هەڵبواسێت‪.‬‬ ‫بەئامادەبوونی زیاتر لە‬ ‫(‪ )60‬كۆمپانیا‌و پیاوانی كاری‬ ‫ئیسپانی‌و (‪ )120‬خ��اوەن‬ ‫كۆمپانیاو وەب��ەره��ێ��ن��ەری‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫رۆژانی(‪‌11‬و ‪)12‬ی ئەم مانگە‪،‬‬ ‫یەكەمین كۆنفرانسی ئابووریی‬ ‫نێوان هەرێمی كوردستان ‪-‬‬ ‫واڵت��ی ئیسپانیا‪ ،‬لە هەولێر‬ ‫بەڕێوەچوو‪ .‬لەكۆنفرانسەكەدا‪،‬‬ ‫ل��ە ب��وارەك��ان��ی كشتوكاڵ‪،‬‬ ‫كارەبا‌و تەندروستی‪ ،‬نەوت‌و‬ ‫گاز‪ ،‬تۆڕی ئاو‪ ،‬بیناسازیی‌و‬ ‫خزمەتگوزاریی ئەندازیاریی‪،‬‬ ‫گفتوگۆیان كرد‪.‬‬ ‫ش��ێ��خ داب����ان ش��ەدەڵ��ە‪،‬‬ ‫ن����وێ����ن����ەری ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬پێش‬ ‫دەستپێكردنی كۆنفرانسەكە‪،‬‬ ‫باسی ل��ەوەك��رد؛ مەبەستی‬

‫پەرەپێدانی‬ ‫كۆنفرانسەكە‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی��ە ئ��اب��ووری��ی‌و‬ ‫بازرگانییەكانی نێوان هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و واڵتی ئیسپانیایە‪.‬‬ ‫ئەو كۆنفرانسە كە پێشتر‬ ‫ئ���ام���ادەك���اری���ی زۆری بۆ‬ ‫ك��راب��وو ل��ەالی��ەن حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��ەوە‪،‬‬ ‫پرسیارێك دێنێتە ئ��اراوە‪،‬‬ ‫ئایا چ كاریگەرییەكی لەسەر‬ ‫ئابووریی هەرێمی كوردستان‬ ‫دەبێت؟‪ ،‬لەكاتێكدا ئابووریی‬ ‫واڵتی ئیسپانیا‪ ،‬ئابوورییەكی‬ ‫مامناوەندیە‌و لەم بارودۆخەی‬ ‫ئێستاشدا خەریكە مایەپووچ‬ ‫دەبێت‌و بەناچاریی پەنای بۆ‬ ‫یەكێتیی ئەوروپا ب��ردووە تا‬ ‫هاوكاریی بكەن‪.‬‬ ‫س�����ەرۆك�����ی دەس����ت����ەی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان��ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬دەڵ���ێ���ت‪:‬‬ ‫«ئیسپانییەكان‪ ،‬مەبەستیان‬ ‫بوو‪ ،‬زانیارییان لەبوارەكانی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان‪ ،‬ب��ازرگ��ان �ی‌و‬ ‫سەرمایەگوزاریی لەهەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان دەستبكەوێت‌و‬ ‫ه��ەل��وم��ەرج��ی ئ��اب��ووری��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان‌و عێراق‬ ‫هەڵبسەنگێنن»‪.‬‬ ‫هێرش موحەڕەم‪ ،‬ئه‌وه‌شی‬ ‫به‌ «رۆژنامه‌» راگه‌یاند‪« :‬تا‬ ‫ئێستا‪ ،‬كۆمپانیای ئیسپانی‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا نییە‪،‬‬ ‫بەشێوازی كاركردن‪ ،‬بەتایبەت‬

‫لە ئابووریی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬دوو‬ ‫كەرتی هەرە سەرەكیی‬ ‫پەكیان كەوتووە‬ ‫ئه‌وانیش كەرتەكانی‬ ‫پیشەسازیی‌و‬ ‫كشتوكاڵن‬ ‫هۆكارەكەشی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫نەبوونی پالن‌و‬ ‫گەورەیی قەبارەی‬ ‫گەندەڵیی‬ ‫ل��ەب��واری سەرمایەگوزاریدا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوان زیاتر دەیانویست‬ ‫كاربكەن بۆ دانانی بنەماو‬ ‫سەرەتا بۆ ئەوەی لەداهاتوودا‬

‫لەهەرێمی كوردستان‪ ،‬كاری‬ ‫ب���وژان���دن���ەوەی ئ��اب��ووری��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان بكەن»‪.‬‬ ‫دەرب��ارەی ئەوەی تا چەند‬ ‫واڵت��ێ��ك��ی وەك���و ئیسپانیا‬ ‫كاریگەریی دەب��ێ��ت لەسەر‬ ‫بوژاندنەوەی كەرتی ئابووریی‬ ‫ل��ەه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا واڵت��ی ئیسپانیا‬ ‫ئابوورییەكی بەهێزی نییە‪،‬‬ ‫سەرۆكی دەستەی وەبەرهێنان‬ ‫ل��ەه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫رایگەیاند؛ گرنگ ئ��ەوەی��ە‪،‬‬ ‫واڵت���ی���ك چ���االك���ی هەبێت‬ ‫لەبوارێكی دیاریكراودا‪ ،‬باس‬ ‫لە الوازی��ی ئابووریی واڵتێك‬ ‫ن��اك��ەی��ن‪ ،‬ن��ام��ان�ه‌وێ��ت پێش‬ ‫رووداوەك���ان���ی���ش ب��ك��ەوی��ن‪،‬‬ ‫ئ���ام���ادەك���اری���ی ك�����راوە‌و‬ ‫چاوەڕوانی هەنگاوی ترین تا‬ ‫بزانین چی دەكرێت؟‬ ‫ئ���ی���دری���س رەم��������ەزان‪،‬‬ ‫م���ام���ۆس���ت���ای ك���ۆل���ێ���ژی‬ ‫ب��ەڕێ��وه‌ب��ردن‌و ئابووریی لە‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدین‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ۆ ئ��ەوە دەك���ات؛ بەستنی‬ ‫ئەمجۆرە كۆنفرانسە‪ ،‬پێویستە‬ ‫لەگەڵ واڵتانی پێشكەوتوو‬ ‫بێت‪ ،‬بەتایبەت ئەو واڵتانەی‬ ‫دەبنە هۆكاری پێشخستنی‬ ‫ئابووریی هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫ئ���ەو م��ام��ۆس��ت��ای��ە‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫دەخ����ات����ەڕوو؛ ئ��اب��ووری��ی‬ ‫لەئاستێكی‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی��ا‪،‬‬

‫پێشكەوتوو‬ ‫مامناوەندایە‌و‬ ‫نییە‪ ،‬ب��ەو پێیەی واڵتێكە‬ ‫ج��ەخ��ت��ی زی���ات���ری ل��ەس��ەر‬ ‫گ��ەش��ت��وگ��وزارە‪ ،‬ب���ەاڵم لە‬ ‫بوارەكانی ت��ری ئابووریدا‪،‬‬ ‫واڵتی ئیسپانیا پێشكەوتن‌و‬ ‫شارەزایی تەواوی نییە‪.‬‬ ‫ب���اس ل����ەوەش دەك����ات‪،‬‬ ‫ن��ەب��ەس��ت��ن��ی ك��ۆن��ف��ران��س‬ ‫ل���ەگ���ەڵ واڵت���ان���ی خ���اوەن‬ ‫ئابووریی بەهێز‪ ،‬پەیوەندیی‬ ‫بەسیاسەتی ئابووریی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە هەیە‪« ،‬دەبێت‬ ‫هەرێمی كوردستان پەیوەندیی‬ ‫ئ��اب��ووری��ی ل��ەگ��ەڵ واڵتێكدا‬ ‫ببه‌ستێت‪ ،‬كە پێشكەوتنی‬ ‫ئابووریی بەهێزی هەبێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی ببێتە هۆی پێشكەوتنی‬ ‫ئابووریی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ن��ەك ب��ەرەو دواوەی ببات‪،‬‬ ‫چونكە هەرێمی كوردستان‬ ‫لەقۆناغی گەشەسەندندایە‪،‬‬ ‫بۆیە پێویستی بەهەماهەنگیی‬ ‫واڵتانی پێشكەوتووە‪ ،‬نەك‬ ‫واڵت��ێ��ك��ی وەك���و ئیسپانیا‬ ‫ك��ە ئاستی ئابوورییەكەی‬ ‫مامناوەندییە»‪.‬‬ ‫ئ���ەوەش روون��دەك��ات��ەوە؛‬ ‫بەستنی پەیوەندیی لەگەڵ‬ ‫ی�����ەك ج������ۆرە واڵت���ی���ش‪،‬‬ ‫نابێتە ه��ۆی ب��وژان��دن��ەوەی‪،‬‬ ‫چونكە لەوانەیە ئ��ەم واڵتە‬ ‫پێشكەوتنی ئابووریی لەیەك‬ ‫بواردا هەبێت‪ ،‬بۆیە ئەمجۆرە‬

‫محەمەد كەریم‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫مونتەدای ئابووریی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫روون�����ك�����ردەوە؛ بەستنی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی ئ��اب��ووری��ی‪،‬‬ ‫پێویستە ل��ەگ��ەڵ واڵت��ان��ی‬ ‫پێشكەوتوو بێت‪ ،‬واڵتێك‬ ‫ناتوانێت كاریگەریی باشی‬ ‫هەرێمی كوردستان لەسەر ئابووریی هەر واڵتێك‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەگەر هەردوو واڵت‬ ‫لەقۆناغی وەكو یەك بن‪ ،‬بۆیە دەبێت‬ ‫پەیوەندیی ئابووریی نێوان‬ ‫گەشەسەندندایە‪ ،‬دوو واڵت لە ئاستێكدا بێت‬ ‫كە تەواوكەری یەكتربن‪.‬‬ ‫م��ح��ەم��ەد ك��ەری��م‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫بۆیە پێویستی‬ ‫«م��وم��ك��ی��ن ن��ی��ی��ە واڵت��ێ��ك‬ ‫ئابوورییەكی بەهێزی نەبێت‪،‬‬ ‫بەهەماهەنگیی بتوانێت ئابووریی واڵتێكی تر‬ ‫بەهێز بكات‪ ،‬هەروەها ئەگەر‬ ‫واڵتانی پێشكەوتووە‪ ،‬دوو واڵت ئابووریی بەهێزیان‬ ‫ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬شتێكیان نابێت‬ ‫نەك واڵتێكی وەكو بیگۆڕنەوە»‪.‬‬ ‫سەرۆكی مونتەدای ئابووریی‬ ‫ئیسپانیا؛ كە ئاستی هەرێمی كوردستان‪ ،‬روونیشی‬ ‫كردەوە‪ :‬لە ئابووریی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬دوو كەرتی‬ ‫ئابوورییەكەی ه���ەرە س��ەرەك��ی��ی پەكیان‬ ‫كەوتووە ئه‌وانیش كەرتەكانی‬ ‫كشتوكاڵن‪،‬‬ ‫مامناوەندییە پیشەسازیی‌و‬ ‫دەگەڕێتەوە‬ ‫هۆكارەكەشی‬ ‫سیاسەتە تاكالیەنەیە‪ ،‬بۆ بۆ نەبوونی پالن‌و گەورەیی‬ ‫سیاسەتی قەبارەی گەندەڵیی‌و نەبوونی‬ ‫جێبەجێكردنی‬ ‫هەمەالیەن‪ ،‬پەیوەندیبەستنە كەسانی شارەزا لەجومگەكانی‬ ‫لەگەڵ واڵتانی پێشكەوتوودا‪ .‬دروستكردنی بڕیاردا‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫هاوردەكردنی ئۆتۆمبێل بۆ هەرێم؛ (‪ )%50‬دادەبەزێت‬ ‫بەهمەن ئەیمەن‪ :‬بەرپرسی بەشی‬ ‫ئۆتۆمبێل ل��ە گ��وم��رگ��ی حاجی‬ ‫ئ���ۆم���ەران‪ ،‬ئ��اش��ك��رای دەك���ات‪:‬‬ ‫هاوردەكردنی ئۆتۆمبێل بە سیستمی‬ ‫ترانزێت‪ ،‬لە رێگەی گومرگی حاجی‬

‫ئۆمەرانەوە‪ )%50( ،‬دابەزیوە‪.‬‬ ‫ساالر عومەر‪ ،‬بەرپرسی بەشی‬ ‫ئۆتۆمبێل لە بەڕێوەبەرێتیی گومرگی‬ ‫حاجی ئۆمەران‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬لە ماوەی سێ مانگی‬

‫رابردوودا‪ ،‬تەنیا (‪ )2234‬ئۆتۆمبێل‬ ‫ل��ەالی��ەن ب��ازرگ��ان��ان��ەوە ه��اوردەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ك����راوه‌‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا لە س ‌ێ مانگی یەكەمی‬ ‫ساڵی رابردوودا‪ ،‬نزیكەی (‪ )6‬هەزار‬

‫ئۆتۆمبێل هاوردە كرابوو»‪.‬‬ ‫بەرپرسی بەشی ئۆتۆمبێل لە‬ ‫گومرگی حاجی ئۆمەران هۆكاری‬ ‫ك��ەم��ب��وون��ەوەی ه��اوردەك��ردن��ی‬ ‫ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل ل����ەو س���ن���وورە‪،‬‬

‫دەگەڕێنێتەوە بۆ الیەنی ئێران‪،‬‬ ‫«كێشەیەكی ناوخۆییان هەیە‪،‬‬ ‫لەنێوان گومرگی تەمەرچیان‌و‬ ‫ب��ەن��دەر ع��ەب��اس ل��ەس��ەر باجی‬ ‫گومرگ»‪.‬‬

‫(‪ )92‬ملیۆن مەتر زەویی؛ دراوە بە (‪ )320‬پرۆژە‬

‫بۆچی «ژێرخان»؟‬ ‫«ژێرخان»؛ زاراوەیەكی ئابوورییە‌و ئەم گۆشەیەیش لەو‬ ‫روانگەیەوە ئەو ناوەی لێنراوە‪ ،‬كە تێیدا رۆشنایی بخرێتە سەر كۆی‬ ‫ئەو كێشە‌و بابەتە هەستیارانەی پەیوەندییان بەباری ئابووریی‌و‬ ‫داراییەوە هه‌یه‌ لەهەرێمی كوردستاندا‌و بەهۆیانەوە كاریگەریی‬ ‫باش‪ ،‬یان خراپ بەسەر ژیان‌و گوزەرانی دانیشتووانی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە بەجێدەهێڵن‪.‬‬ ‫ئەم گۆشەیە‪ ،‬ه��ەوڵ��دەدات كۆی ئەو خ��ەوش‌و گەندەڵییە‬ ‫داراییانەی لەالیەن بەرپرسانی ئەم هەرێمە‌و حزب‌و حكومەت‌و‬ ‫رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی‌و الیەنەكانەوە دەكرێن بەگشتی‌و‬ ‫كاریگەریی خراپیان بەسەر دۆزی هەرێم‪ ،‬تا دەگاتە دامەزراوەیەكی‬ ‫بچووكی حكومییەوە‪ ،‬بەجێدەهێڵن‪ ،‬سەرنج‌و پێشنیاز‌و رەخنەی‬ ‫خۆی ئاڕاستە بكات‪.‬‬ ‫بوونی سەكۆیەك بۆ تاوتوێكردن‌و هەڵسەنگاندن‌و رەخنەگرتن‬ ‫لەخەوشە دارایی‌و ئابوورییەكان‪ ،‬بەتایبەتیش ژێرخانی ئابووریی‬ ‫هەرێم‪ ،‬یەكێكە لەپێویستییەكانی هەر ناوەندێكی میدیا‌و لەو‬ ‫سۆنگەیەشەوە‪ ،‬الپەڕەی «ئابووریی» لە رۆژنامەی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫وەك پێویستییەكی میدیایی‪ ،‬خ��وازی��ارە بتوانێت لەڕێی ئەم‬ ‫سەكۆیەوە‪ ،‬پردێكی پەیوەندیی لەنێوان دەسەاڵت‌و هاواڵتییان‪،‬‬ ‫حیزب‌و هاواڵتییان‪ ،‬لەرێی قەڵەمی پسپۆڕانی ب��واری دارای�ی‌و‬ ‫ئابووریی‌و هەروەها رۆشنبیران‌و رۆژنامەنووسانەوە‪ ،‬دروستبكات‌و‬ ‫لێرەوە بەشداریی لە خستنەڕووی خەوشە دارایییەكاندا بكات‌و‬ ‫ئیستێكیش بكات سەبارەت بەو بڕیار‌و یاسایانەی پەیوەندییان بە‬ ‫ژێرخانی ئابووریی هەرێم‌و هەروەها سەرمایەگوزاریی‌و پڕۆژەكانی‬ ‫هەرێم‌و كێشەی بێكاریی‌و كۆی ئەو كێشانەی ترەوە هەیە‪ ،‬بكات؛‬ ‫كە راستەوخۆ پەیوەندییان بەباری دارایی هەر تاكێكی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە هەیە‪.‬‬ ‫ئەم گۆشەیە‪ ،‬سەكۆی هەموو ئەو دەنگانەیە؛ كە دەیانەوێت‬ ‫لێرەوە پەیامێك‪ ،‬یان رەخنەیەك‪ ،‬یاخود دیدێكی دیاریكراو‬ ‫سەبارەت بەپرسێكی تایبەت بە باری دارایی‌و ئابووریی بخەنەڕوو؛‬ ‫ئەمەیش لەو سۆنگەیەوە‪ ،‬كە دارایی‌و ئابووریی‪ ،‬شادەماری ژیانی‬ ‫هەر تاكێكە لەهەر كۆمەڵگەیەكدا بێت‪.‬‬ ‫راستییەكی بەڵگەنەویستە‪ ،‬ناكرێت قسە لەسەر كۆمەڵگەیەكی‬ ‫خۆشگوزەران بكرێت؛ كە بەپلەی یەكەم خاوەنی ژێرخانێكی‬ ‫ئابووریی بەهێز نەبێت‌و داهاتی هاواڵتییەكانی لەئاستێكی بەرزدا‬ ‫نەبێت‌و تیایدا كەمترین رێژەی بێكاریی تۆمارنەكرابێت‪ ،‬كە ئەمەیش‬ ‫یەكێكە لەپایە هەرە سەرەكییەكانی هەر كۆمەڵگەیەك‪ ،‬كە دەشێ‌‬ ‫لێییەوە بڵێین دەسەاڵت لەو جوگرافیا دیاریكراوەدا‪ ،‬توانیویەتی‬ ‫بەرپرسیارانە ئەركەكانی راپەڕێنێت‌و داهاتی واڵت بۆ خزمەتی‬ ‫باشكردنی ژیان‌و گوزەرانی هاواڵتییەكانی تەرخان بكات‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫لەم هەرێمەدا‪ ،‬دەسەاڵتی كوردی‌و حكومەتی هەرێم‪ ،‬نەیانتوانیوە‬ ‫داهاتی هەرێم‌و خاكی بەپیتی هەرێم‌و ناوچە گەشتیارییەكانی‬ ‫هەرێم (كە بەشێكیان حزب داگیریكردوون) لەڕێی ئەنجامدانی‬ ‫پڕۆژەی گەشتیاریی‌و هەروەها سەرمایەگوزارییەوە‪ ،‬بەشێوەیەكی‬ ‫ب��اش بەكاربهێنن‪ ،‬بەجۆرێ‌ خێر‌و بێری بۆ خەڵكی هەرێمی‬ ‫كوردستان بێت‌و پالنێكی زانستییانەیش بۆ باشكردنی ژێرخانی‬ ‫ئابووریی هەرێم دابڕێژن‌‪ ،‬بەمەیش خزمەتێكی بەرچاو پێشكەشی‬ ‫دانیشتووانی هەرێم بكەن‌و داهاتی هەر تاكێكی هەرێم بەرزبكەنەوە‪.‬‬ ‫«ژێرخان»‪ ،‬سەكۆیەكە بۆ هەموو قەڵەمە ئازاد‌و شارەزا‌و‬ ‫رەخنەگرەكان؛ بۆئەوەی هەموومان بەشداریی لە بەهێزكردنی‬ ‫ژێرخانی ئابووریماندا بكەین‌و ژیانێكی خوشگوزەران بۆ خەڵكی‬ ‫هەرێم زامن بكەین‪.‬‬

‫زەویی وەبەرهێنان لە هەولێر؛ نزیكەی چوار ئەوەندەی سلێمانییە‬

‫(‪ )92‬ملیۆن مەتر زەویی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دراوەت��ە (‪)320‬‬ ‫پرۆژە لە هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫زۆری���ن���ەی ئ���ەو پ���رۆژان���ەش‬ ‫ل���ە پ���ارێ���زگ���ای ه��ەول��ێ��رن‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك ک��ه‌ ژم����ارەی‬ ‫پرۆژەكانی پارێزگای هەولێر‪،‬‬ ‫دوو ئ���ەوەن���دەی پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫سلێمانییە‪.‬‬

‫چییە؟ حكومەت لەناوجەرگەی‬ ‫بازاڕدا دەیان كیلۆمەتر زەوی‬ ‫بۆ كەسێك دابیندەكات بەناوی‬ ‫پ����رۆژەی وەب��ەره��ێ��ن��ان��ەوەو‬ ‫بەبێ‌ بەرامبەر دەدرێت پێی‪،‬‬ ‫پێدانی ئەم زەوییانە بۆ هەموو‬ ‫كەسێك نییە‪ ،‬ئەو زەوییانەی‬ ‫ك��ە بەبەشێكی زۆری ئ��ەو‬ ‫پرۆژانەی بەناو وەبەرهێنانەوە‬ ‫دراون‪ ،‬ئەگەر لە بازاڕێكی‬ ‫ئ��ازادداو بەشێوەی زیادكردن‬ ‫بفرۆشرانەیە‪ ،‬دەی��ان ملیۆن‬ ‫دۆالر نرخیان بوو‪ ،‬بەاڵم بۆچی‬ ‫بەبێ‌ بەرامبەر‌و تەنیا بە چەند‬ ‫كەس‌و كۆمپانیایەكی دیاریكراو‬ ‫دەدرێ����ت (ل��ە ئایندەیەكی‬ ‫نزیكدا‪ ،‬ناوی هەموو ئەو كەس‌و‬ ‫كۆمپانیایانە باڵودەكەینەوە كە‬ ‫ئەو زەوییانەیان وەرگرتووە)‪.‬‬

‫هەڕاجكردنی خاكی كوردستان‬ ‫زەوی���ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬نەك‬ ‫بەتەنیا موڵكی ئەو بەرپرسانە‬ ‫نییە كە ئێستا لە حكومەتدان‪،‬‬ ‫بەڵكو موڵكی ئەم نەوەیەش‬ ‫نییە‪ ،‬زەویی‌و خاكی كوردستان‪،‬‬ ‫موڵكی دەیان نەوەی دیكەی‬ ‫ئ���ەم خ��اك��ەی �ە‌و ئ��ەگ��ەر ئ��ەم‬ ‫دەس���ەاڵت���ە ب���ەم ش��ێ��وازەی‬ ‫س��ێ‌ س���اڵ‌و ح���ەوت مانگی‬ ‫رابردوو‪ ،‬مامەڵە لەگەڵ خاكی‬ ‫كوردستاندا بكات‪ ،‬نەوەكانی‬ ‫ئایندە بەهۆی نەمانی زەویی‬ ‫شیاوەوە‪ ،‬تووشی گەورەترین‬ ‫گرفتی خاك دەبنەوە‪.‬‬ ‫ئ�������ەوەی ل����ە ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ە كەم‬ ‫شوێنی دونیادا وێنەی هەیە‪.‬‬ ‫ب���ەن���اوی وەب��ەره��ێ��ن��ان��ەوە‪،‬‬ ‫لەماوەی سێ‌ ساڵی رابردوودا‌و‬ ‫بەبێ‌ بەرامبەر‪ )36( ،‬هەزارو‬ ‫(‪ )971‬دۆنم زەویی كوردستان‬ ‫دراوە بە (‪ )320‬پرۆژە بەناوی‬ ‫پرۆژەكانی وەبەرهێنانه‌وه‌‪.‬‬ ‫بەپێی ی��اس��ای دەس��ت��ەی‬ ‫وەبــــەرهـــێـــنــــانـــی ساڵی‬ ‫(‪)2006‬ی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫هەر وەبەرهێنەرێك پرۆژەیەكی‬ ‫وەبەرهێنان بكات لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬زەوی��ی شیاوی‬ ‫بەبێ‌ بەرامبەر بۆ دابیندەكرێت‪.‬‬ ‫ئەوەی گرفتە لێرەدا‪ ،‬روون‬ ‫نییە كە پرۆژەی وەبەرهێنان‬

‫نیشتەجێبوون‬ ‫زۆری���ن���ەی ه����ەرە زۆری‬ ‫ئ��ەو زەوی��ی��ان��ەی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان داوێتی‬ ‫به‌ پرۆژەكانی وەبەرهێنان‪،‬‬ ‫ب��ۆ ك��ەرت��ی نیشتەجێبوونن‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬پێیوابووە‪ ،‬بە‬ ‫هەڕاجكردنی خاكی كوردستان‪،‬‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون‬ ‫چارەسەر دەكات‪ ،‬بەاڵم پاش‬ ‫(‪ )4‬ساڵ‪ ،‬هێشتا هەستی بەوە‬ ‫نەكردووە ئەو سیاسەتەی ئەو‬ ‫پێڕەوی كردووە‪ ،‬فاشیل بووە‌و‬ ‫بە حیسابی خۆی‪ ،‬دەیان دۆنم‬ ‫زەوی داوە بە كۆمپانیایەكی‬ ‫نزیك حیزب بۆ چ��ارەس��ەری‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون‪،‬‬ ‫ئێستاش دەزانێت‪ ،‬ئەو خانوو‬ ‫و ڤێالیانەی كە دروستكراون‪،‬‬ ‫نرخی (‪ )360‬ه���ەزار دۆالر‬ ‫(‪ )36‬دەف�����ت�����ەرەو هیچ‬ ‫كرێچییەك نییە لە كوردستاندا‬ ‫لێی سوودمەند بێت‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫بەردەوامە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی سیاسەتەكەی‬ ‫حكومەتی هەرێم فاشیلە‪ ،‬لە‬ ‫هیچ شوێنێكی دونیادا نییە‬ ‫وەك كوردستان‪ ،‬وەبەرهێنەری‬ ‫ح���ی���زب ئ����ەوەن����دە ئ��اس��ان‬ ‫دەوڵەمەند ببێت‪ ،‬لە كوێی‬ ‫دونیادا هەیە‪ ،‬وەبەرهێنەر لە‬ ‫ی��ەك خانوو ی��ان ڤێلالیەكدا‬ ‫(‪ )150‬هەزار دۆالر قازانج بكات‬

‫ئا‪ :‬عەلی حەمە ساڵح‬ ‫‪................................‬‬

‫لەسەر حیساب‌و خاكی نەوەی‬ ‫ئێستاو ئایندەی كوردستان؟‪،‬‬ ‫ئایا ئەمەی لە كوردستاندا‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬وەب��ەره��ێ��ن��ان��ە‪ ،‬ی��ان‬ ‫لەبنهێنان؟‬ ‫ئ��ەگ��ەر ل��ێ��ك��دان��ەوەی��ەك��ی‬ ‫ئ��اس��ان بكەین ب��ۆ «ب��ەن��او»‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬دەزانین لەم‬ ‫سیاسەتەدا فاشیل بووە‪.‬‬ ‫زۆری��ن��ەی ئ��ەو زەوییانەی‬ ‫ك��ە ب��ەن��اوی وه‌بەرهێنانەوە‬ ‫دابەشكراون‪ ،‬بۆ پرۆژەكانی‬ ‫نیشتەجێبوونن‪.‬‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫(‪ )36‬ه���ەزارو (‪ )971‬دۆنم‬ ‫زەویی كە (‪ )92‬ملیۆن‌و (‪)427‬‬ ‫ه���ەزارو (‪ )500‬مەتر زەوی��ی‬ ‫دەكات‪ ،‬دراوە بە وەبەرهێنەران‬ ‫بۆ ئەنجاندانی پرۆژە‪)%41( ،‬‬ ‫ی ئ��ەو رووب���ەرەش كە (‪)15‬‬ ‫ه���ەزارو (‪ )606‬دۆن���م (‪39‬‬ ‫ملیۆن‪ 15‬هەزار مەتر) دراوە بە‬ ‫پرۆژەكانی نیشتەجێبوون‪.‬‬

‫ئەم ‪ 39‬ملیۆن‬ ‫مەتر زەوییەی‬ ‫حكومەتی هەرێم‬ ‫داوێتییە پرۆژەكانی‬ ‫نیشتەجێبوون‪،‬‬ ‫نەیتوانیوە كێشەی‬ ‫نیشتەجێبوون‬ ‫چارەسەر بكات‬

‫لێرەدا‪ ،‬پرسیارەكە ئەوەیە‪،‬‬ ‫ئایا ئ��ەم (‪ )39‬ملیۆن مەتر‬ ‫زەوی���ی���ەی ك���ە ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم داوەیەتییە پرۆژەكانی‬ ‫توانیویەتی‬ ‫نیشتەجێبوون‪،‬‬ ‫كێشەی نیشتەجێبوون لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا چارەسەر‬ ‫بكات؟‬ ‫بێگومان نەخێر‪ ،‬چونكە‬ ‫س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت وت��ی‪،‬‬ ‫(‪ )76‬ه��ەزار خێزانی كرێچی‬ ‫لە كوردستاندا هەیە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئ��ەو زەوی��ی��ەی ك��ە دراوەت���ە‬ ‫پ��رۆژەك��ان��ی نیشتەجێبوون‪،‬‬ ‫بەسەر ئەو (‪ )76‬هەزار كەسەدا‬ ‫دابەشكرایە‪ ،‬هەر یەكەو (‪)513‬‬ ‫مەتر زەویی بەردەكەوت‌و ئەگەر‬ ‫(‪ )%50‬ئەو رووبەرەش بكرێتە‬ ‫خزمەتگوزاریی‪ ،‬ئ��ەوا هێشتا‬ ‫هەر خێزانێكی كرێچی‪)256( ،‬‬ ‫مەتر زەویی بەردەكەوت‪.‬‬ ‫هەولێر‪ ،‬دوو هێندەی سلێمانی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی پارێزگای‬ ‫سلێمانی گەورەترین رووبه‌ری‬ ‫جوگرافیای ئ �ه‌م هه‌رێمه‌یه‌و‬ ‫ژم����ارەی دان��ی��ش��ت��ووان��ی لە‬ ‫هەولێر زیاترە‪ ،‬بەاڵم ژمارەی‬ ‫پ��رۆژەك��ان��ی وەب��ەره��ێ��ن��ان لە‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬دوو ئ���ەوەن���دەی‬ ‫سلێمانییە‪.‬‬ ‫زۆری����ن����ەی پ���رۆژەك���ان���ی‬ ‫وەبەرهێنانی كوردستان‪ ،‬لە‬ ‫پارێزگای هەولێرن‪ ،‬بەشێوەیەك‬ ‫كە ژمارەی پرۆژەكانی پارێزگای‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ )181( ،‬پ���رۆژەن‌و‬ ‫ژم��ارەی پرۆژەكانی پارێزگای‬ ‫سلێمانی‪ )90( ،‬پ���رۆژەن‌و‬ ‫ژم��ارەی پرۆژەكانی پارێزگای‬ ‫دهۆك‪ )48( ،‬پرۆژەن‪.‬‬ ‫رووب����ەری ئ��ەو زەوی��ی��ەی‬ ‫ل��ە هەولێر داب��ەش��ك��راوە بە‬ ‫ناوی وەبەرهێنانەوە‪)3.8( ،‬‬ ‫ئ��ەوەن��دەی ئ��ەو زەوییەیە لە‬ ‫سلێمانی بەناوی وەبەرهێنانەوە‬ ‫دابەشكراوە‪ ،‬چونكە لە سنووری‬ ‫پارێزگای سلێمانیدا‪)6125( ،‬‬ ‫دۆن��م زەوی��ی دابەشكراوەو لە‬ ‫سنووری پارێزگای هەولێریشدا‪،‬‬ ‫(‪ )23‬ه���ەزارو (‪ )818‬دۆنم‬ ‫زەویی دابەشكراوەو لە سنووری‬ ‫پارێزگای دهۆكیشدا‪)4027( ،‬‬ ‫دۆنم زەویی دابەشكراوە‪.‬‬

‫سەرمایەی وەبەرهێنان‬ ‫سەرمایەی وەبەرهێنان لە‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪)17( ،‬‬ ‫ملیارو (‪ )362‬ملیۆن‌و (‪)402‬‬ ‫ه��ەزار دۆالرە‪ ،‬زۆری��ن��ەی ئەم‬ ‫سەرمایەیەش لە شاری هەولێرە‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��وی��ەك ك��ە س��ەرم��ای��ەی‬ ‫پ��رۆژەك��ان��ی وەب��ەره��ێ��ن��ان لە‬ ‫هەولێر‪ )9( ،‬ملیارو (‪)424‬‬ ‫ملیۆن دۆالرەو س��ەرم��ای��ەی‬ ‫پ��رۆژەك��ان��ی وەب��ەره��ێ��ن��ان لە‬ ‫سلێمانی‪ )6( ،‬ملیارو (‪)308‬‬ ‫ملیۆن دۆالرەو س��ەرم��ای��ەی‬ ‫پ��رۆژەك��ان��ی وەب��ەره��ێ��ن��ان لە‬ ‫ده��ۆك‪ ،‬ی��ەك ملیارو (‪)279‬‬ ‫ملیۆن دۆالرە‪.‬‬ ‫وەبەرهێنەری بیانیی‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ل���ەم���اوەی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬زۆر باس لەوە دەكرا‪،‬‬ ‫ژمارەیەكی زۆری وەبەرهێنەری‬ ‫بیانیی لە هەرێمی كوردستاندا‬ ‫ه��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئایا ژم��ارەی ئەو‬ ‫وەبەرهێنەرە بیانییانە چەندن؟‬ ‫دەبێت پرۆژەكانیان چەند گرنگ‬ ‫ب��ن وا ئ��ەو رووب����ەرە زۆرەی‬ ‫زەویی كوردستانیان پێدراوە؟‬ ‫لەم دۆسیەیەدا كە بۆ كەرتی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان ل��ە ك��وردس��ت��ان‬ ‫كراوەتەوە‪ ،‬وەاڵمی هەموو ئەو‬ ‫پرسیارانە دەدرێتەوە‪.‬‬ ‫ژمارەی ئەو پرۆژانەی كە هی‬ ‫وەبەرهێنەری بیانین لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ )24( ،‬پ��رۆژەن‌و‬ ‫(‪ )19‬پ�����رۆژەش ه��اوب��ەش��ە‬ ‫لەنێوان وەبەرهێنەری بیانیی‌و‬ ‫خۆماڵیداو (‪ )227‬پرۆژەش هی‬ ‫وەبەرهێنەری خۆماڵیین‪.‬‬ ‫سەرمایەی ئەو پرۆژانەش‬ ‫كە هی وەبەرهێنەری بیانین‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪)3( ،‬‬ ‫ملیارو (‪ )920‬ملیۆن دۆالرەو‬ ‫سەرمایەی پرۆژە هاوبەشەكانی‬ ‫نێوان وەبەرهێنەری خۆماڵیی‌و‬ ‫ب��ی��ان��ی��ی‪ )369( ،‬م��ل��ی��ۆن‬ ‫دۆالرەو سەرمایەی پرۆژەكانی‬ ‫وەبەرهێنەری خۆماڵیش‪)12( ،‬‬ ‫ملیار‌و (‪ )750‬ملیۆن دۆالرە‪.‬‬ ‫سه‌رنج‪ :‬به‌ داوای لێبووردن‬ ‫له‌ خوێنه‌ران‪ ،‬له‌به‌ر گرنگی ئه‌م‬ ‫بابه‌ته‌‪ ،‬به‌شی سێیه‌می بابه‌تی‬ ‫پێشوو ب��ۆ ژم���اره‌ی داه��ات��وو‬ ‫دواکه‌وت‪.‬‬

‫ئاسایشی ئیبراهیم خەلیل‪ :‬نازانین داهاتی گومرگەكە چەندە!‬ ‫ئا‪ :‬دیاری خالید‬ ‫‪.................................‬‬ ‫بەرپرسی ئاسایشی گومركی‬ ‫ئیبراهیم خ��ەل��ی��ل‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫دەكات‪ :‬نازانن داهاتی گومرگەكە‬ ‫چەندە‌و باس ل��ەوەش دەك��ات‪،‬‬ ‫مانگانە شاندێكی حكومەتی‬ ‫ع��ێ��راق��ی‪ ،‬ك��ەش��ف��ی حسابات‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��وەه��اب م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫بەرپرسی ئاسایشی گومركی‬ ‫ئیبراهیم خەلیل‪ ،‬نایشارێتەوە‪،‬‬ ‫ن��ازان��ێ��ت داه��ات��ی گومرگەكە‬ ‫چ��ەن��دە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئ���ەوە دی��ار‬ ‫نییە چ��ەن��دە؟ س��ااڵن��ە ك��ەم‌و‬ ‫زیاد دەكات‪ ،‬تەنانەت مانگانەو‬ ‫رۆژانە دەگۆڕێت‪ ،‬بەاڵم مانگانە‬ ‫وەف��دێ��ك��ی حكومەتی عێراقی‬ ‫دێت‪ ،‬ئەو داهاتەش راستەوخۆ‬ ‫دەڕوات بۆ حكومەتی عێراق‪.‬‬

‫ل���ەب���ارەی چ��اودێ��ری��ك��ردن��ی‬ ‫گ��وم��رگ��ی ئ��ی��ب��راه��ی��م خەلیل‬ ‫ل���ەالی���ەن پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ی‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە‪ ،‬مانگانە‬ ‫سەردانی ئەو گومرگە دەكەن‪،‬‬ ‫عەبدولوەهاب وت��ی‪« :‬ئەمساڵ‬ ‫سەردانیان كردووین‪ ،‬پێده‌چێت‬ ‫مانگانە سەردانمان بكەن بۆ‬ ‫لێكۆڵینەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێمە وەك‬ ‫ئاسایشی گومركی ئیبراهیم‬ ‫خەلیل‪ ،‬نازانین ئەنجامی چی‬ ‫ب��ووە‪ ،‬ب��ەاڵم لەهەڵسەنگاندنی‬ ‫ئەمریكییەكان‌و عێراقدا‪ ،‬باشترین‬ ‫گومرگە لەسەر ئاستی عێراق»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��ەرپ��رس��ە ئەمنییەی‬ ‫گومرگی ئیبراهیم خەلیل‪ ،‬باس‬ ‫لەوەش دەكات‪ ،‬رۆژانە (‪)10 - 5‬‬ ‫ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر دەگەڕێننەوە‬ ‫بۆ توركیا‪ ،‬ئەمەش لەبەر ئەوەی‬ ‫م���ادەی خ��ۆراك��ی ب��ەس��ەرچ��وو‬ ‫دەهێننە هەرێمی كوردستانەوە‪.‬‬

‫ده‌روازه‌ی گومرگی ئیبراهیم خه‌لیل‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئەوەش رەتدەكاتەوە‬ ‫ه���ات���ن���ەن���اوەوەی خ���ۆراك���ی‬ ‫ب��ەس��ەرچ��وو‪ ،‬پ��ەی��وەن��دی��ی بە‬ ‫وەرگرتنی بەرتیلەوە هەبێت‬ ‫ل��ەالی��ەن كارمەندانی گومرگی‬

‫ئیبراهیم خەلیلەوە‌‪ ،‬لەم رووەوە‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت‪« :‬بەهیچ شێوەیەك‬ ‫رێگە بەو جۆرە كارانە نادەین‌و‬ ‫س��زام��ان ب��ۆ ه��ەر كارمەندێك‬ ‫هەیە لەم گومرگە لەسەرەوە تا‬

‫ك��ە «ئێستا ل��ە زی��ن��دان��دای��ە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی ‪ 500‬دۆالری لە‬ ‫ب��ازرگ��ان��ێ��ك وەرگ���رت���ووە‪ ،‬تا‬ ‫كارئاسانیی مامەڵەی بۆ بكات»‪.‬‬ ‫لەبارەی پیسبوونی ژینگەی‬ ‫ش�����اری زاخ��������ۆوە‪ ،‬ب��ەه��ۆی‬ ‫دووك���ەڵ���ی ب��اره��ەڵ��گ��رەك��ان��ی‬ ‫گــــومـــرگی (ئیبراهیم خەلیل)‬ ‫ەوە‪ ،‬عەبدولوەهاب محەمەد‪،‬‬ ‫بڕوای وایە‪ ،‬ئێستا ئەو كێشەیە‬ ‫چارەسەربووە‪« ،‬ئەوە نەماوە‪،‬‬ ‫چونكە هەر ئۆتۆمبێلێكی توركی‬ ‫كە دێتە كوردستانەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫مۆدیلی لەخوار ‪ 2010‬بێت‪ ،‬رێگە‬ ‫نادەین بێتە كوردستان»‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئاکا نیوز‬ ‫ب���ەرپ���رس���ی ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫گ��وم��رگ��ی ئیبراهیم خەلیل‪،‬‬ ‫خواره‌وە»‪.‬‬ ‫عەبدولوەهاب محەمەد‪ ،‬بۆ ل��ەب��ارەی ن���اڕەزای���ی شۆفێرە‬ ‫پشتڕاستكردنەوەی قسەكانی‪ ،‬بارهەڵگرەكانەوە لەقەرەباڵغی‬ ‫باس لە بەڕێوەبەری ته‌ندروستی گومرگەكە‪ ،‬ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو‪:‬‬ ‫ئ��ی��ب��راه��ی��م خ��ەل��ی��ل دەك���ات «ئێمە سێ‌ گەراجمان هەیە‪ ،‬هەر‬

‫گەراجی چوار هەزار ئۆتۆمبێل‬ ‫دەگرێت‪ ،‬ئیتر چۆن وادەڵێن‪،‬‬ ‫ئەوەی كە زۆر لەسەرەی باردا‬ ‫دەمێننەوە‌و دوادەك��ەون‪ ،‬لەالی‬ ‫توركیاوەیە كە زۆرترین ئۆتۆمبێل‬ ‫دەنێرێت‌و كەمتر وەردەگرێت‪،‬‬ ‫ئەمە الی ئێمەوە نییە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��ەرپ��رس��ە ئەمنییەی‬ ‫گ��وم��رگ��ی ئیبراهیم خەلیل‪،‬‬ ‫ئ����ەوەش رەت���دەك���ات���ەوە‪ ،‬كە‬ ‫گومرگەكە ل��ەالی��ەن كادیرانی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستانەوە‬ ‫ك��ۆن��ت��ڕۆڵ ك��راب��ێ �ت‌و دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«هەموو الیەنەكانی تێدایە‪ ،‬هەر‬ ‫لە یەكێتی‌و یەكگرتووو الیەنی‬ ‫ت��ر‪ ،‬ب��ەاڵم گ��ۆڕان��م نەبینیوە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی ل��ەزاخ��ۆ گ��ۆڕان‬ ‫نییە‪ ،‬تا الی ئێمە ئیش بكەن‪،‬‬ ‫تائێستا تەزكیەی هیچ حیزبێكم‬ ‫وەرن���ەگ���رت���ووە ل��ە ئیبراهیم‬ ‫خەلیلدا»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫ئاکۆ حه‌مه‌که‌ریم‪ :‬ئه‌گەر سیستمی فیدراڵیی‌و دیموكراسی وەك خۆی بمێنێته‌وە‪ ،‬لە بەرژەوەندیی كورددا ده‌بێت‪.‬‬

‫جیهان؛ لەسەر خۆپیشاندانەكانی كوردستان چی دەڵێت؟‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪..........................................................‬‬

‫دوای ئ����ەوەی چ��ەن��دی��ن‬ ‫راپ���ۆرت ل��ە الی��ەن كۆمەڵێك‬ ‫دەزگ����ای ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی��ەوە‬ ‫ل��ەس��ەر خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان‬ ‫ك��را‪ ،‬ژم��اره‌ی��ه‌ک ل �ه‌ واڵتانی‬ ‫دەرەوه‌ ه��ات��ن��ە دەن����گ‌و لە‬ ‫چەند سەرچاوەیەكی فەرمیی‌و‬ ‫نافەرمییەوە هۆشدارییان دایە‬ ‫دەسەاڵتی كوردی‪.‬‬ ‫ه���ەری���ەك���ە ل���ە واڵت��ان��ی‬ ‫ئ��ەم��ری��ك��ا‪ ،‬س��وی��د‪ ،‬فنلەندا‪،‬‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ی��ی خ���ۆی���ان ل��ە‬ ‫بەكارهێنانی توندوتیژیی دژی‬ ‫پیشانداوەو‬ ‫خۆپیشاندەران‬ ‫داوایان لە دەسەاڵتدارانی هەرێم‬ ‫كردووە‪ ،‬بە هیچ جۆرێك رێگە‬ ‫لە خۆپیشاندانی ئاشتییانە‬ ‫نەگرێت‪.‬‬ ‫رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان‬ ‫ه���ەر دوای دەستپێكردنی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی كوردستان لە‬ ‫(‪)17‬ی شوباتدا‪ ،‬دەستیان كرد‬ ‫بە رووماڵكردنی رووداوەك��ان‌و‬ ‫لەمبارەیەوە راپۆرتی خۆیان‬ ‫ب�ڵ�اوك���ردەوە‪ ،‬ل��ە س��ەرەت��ای‬ ‫ئ���ەم م��ان��گ��ەوە رێ��ك��خ��راوی‬ ‫ئەنتەرناسیۆنال‬ ‫ئەمنیستی‬ ‫(ل��ێ��ب��ووردن��ی ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی)‬ ‫داوای لە دەسەاڵتدارانی هەرێم‬ ‫ك��رد؛ كوشتن‌و برینداركردن‌و‬ ‫دەستگیركردنی خۆپیشاندەران‬ ‫راب���گ���رن‌و رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬بە‬ ‫دۆك��ی��ۆم��ێ��ن��ت دەس��ت��درێ��ژی��ی‬ ‫ه��ێ��زە سەربازییەكانیان بۆ‬ ‫س���ەر خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران لە‬

‫الی���ە‪ ،‬ل��ە الی��ەك��ی دی��ك��ەوە‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوی (پ��ەی��ام��ن��ێ��ران��ی‬ ‫بێسنوور) لە چەندین راپۆرتدا‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ی��ی خ���ۆی ل��ە دژی‬ ‫توندوتیژیی‬ ‫دەستگیركردن‌و‬ ‫ل��ە دژی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‬ ‫دەرب��ڕی‌‪ ،‬بۆ ئەم مەبەستەش‬ ‫نامەیەكی بۆ مەسعود بارزانی‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی ه��ەرێ��م ن��ووس��ی‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوی ه��ی��وم��ان رایتس‬ ‫وۆچ (چاودێری مافی مرۆڤ)‬ ‫ب��ە زمانێكی ت��ون��د ئیدانەی‬ ‫ك���اری هێزەكانی ئاسایشی‬ ‫ك����رد‪ ،‬س����ارا ل��ی وی��ت��س��ۆن‪،‬‬ ‫هێزەكانی ئاسایشی هەرێمی‬ ‫بەوە تۆمەتبار كرد‪« ،‬لەپشت‬ ‫ج��ەردەك��ان��ەوە هێرشدەكرێتە‬ ‫س��ەر خۆپیشاندەران‌و ئ��ەوان‬ ‫بێدەنگ رادەوەستن»‪.‬‬ ‫دوای راپۆرتەكان‪ ،‬دەوڵەت‌و‬ ‫ئ��ەوروپ��اش‬ ‫سیاسییەكانی‬ ‫هەڵوێستوەرگرتن‪،‬‬ ‫كەوتنە‬ ‫ئ��ارل��ی��ن��گ ف��ۆل��ك ف����ۆردی‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری پێشووی نەرویج‬ ‫پ��ێ��ی��واب��وو؛ دەس��ەاڵت��داران��ی‬ ‫ه��ەرێ��م هیچیان ل��ە هەگبەدا‬ ‫نییە‪ ،‬بۆیە بە گوللە وەاڵمی‬ ‫خۆپیشاندەران دەدەنەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫پەرلەمانتارە لە لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫كەناڵی ئاسمانیی (‪،)KNN‬‬ ‫پێیوابوو؛ خۆپیشاندانەكانی‬ ‫سلێمانی خ��ۆڕس��ك��ن‌و هیچ‬ ‫دەستێكیان لە پشتەوە نییە‪،‬‬ ‫ئەمە جگە لەوەی خۆپیشاندان‬ ‫مافێكی ئاسایی خەڵكە‪.‬‬ ‫ل����ە الی����ەك����ی ت������رەوە‪،‬‬ ‫پ��ارت��ی «م��ۆدێ��رات»‪ ،‬ك��ە لە‬ ‫ئێستادا حکومه‌تی سویدی‬

‫خۆپیشانده‌رێکی «سه‌رای ئازادی»ی سلێمانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫رایانگەیاند‪:‬‬ ‫بەدەستەوەیە‪،‬‬ ‫پ��ش��ت��گ��ی��ری��ی ل���ە داواك���ان���ی‬ ‫خۆپیشاندەران دەكەن‪.‬‬ ‫دوای ئـــەوەی گرووپی‬ ‫(‪)17‬ی ش���وب���ات ل��ەگ��ەڵ‬ ‫سكرتێری سیاسیی پارتەكە‬ ‫وات�����ە‪ ،‬ی��وس��ف��ی��ن��ا ف��ی��ش��ەر‪،‬‬ ‫ك��ۆدەب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ئ���ەم پ��ارت��ە‬ ‫هەڵوێستی خۆیان دەرب��ارەی‬ ‫رووداوەك������ان دەخ���ەن���ەڕوو‪،‬‬ ‫پ��ارت��ەك��ە ئ���ەوەی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫ئ���ەوان هەمیشە پشتگیریی‬ ‫داواك���اری���ی گەنجانی ك��ورد‬ ‫بوون‌و پەیمانیان دا لەڕێگەی‬ ‫حکومەتی س��وی��دەوە ك��ار بۆ‬ ‫بەئاكامگەیاندنی داواكارییەكانی‬ ‫خەڵكی كورد بكەن‪ .‬پێشتریش‬ ‫لە پەرلەمانی سوید هۆشداریی‬ ‫دراب���ووه‌ (پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان)‪ ،‬كە دەبێت تەقە‬ ‫لە خۆپیشاندەران رابگرێت‪.‬‬ ‫وەزارەتی دەرەوەی فنلەندا‪،‬‬ ‫دوای ئەوەی نامەیەكی لە الیەن‬ ‫چەند چاالكوانێكی ك��وردەوە‬ ‫پێگەیشت‪ ،‬رای خۆی راگەیاند‬ ‫ئەم وەزارەتە رایگەیاند‪ :‬ئەوان‬ ‫ب��ە ف��ەرم��ی��ی پشتگیریی لە‬ ‫داوای خۆپیشاندەرانی كورد‬ ‫دەك����ەن‪ ،‬وەك ب��ەش��ێ��ك لە‬ ‫خۆپیشاندانەكانی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست‌و باكووری ئەفریقا‪،‬‬ ‫پ��اوڵ سیریكیای‪ ،‬سكرتێری‬ ‫یەكەمی وەزارەت��ی دەرەوەی‬ ‫سوید لە وەاڵم��ی نامەیەكدا‬ ‫ك��ە رۆژی (‪،)2011/3/29‬‬ ‫ب���ۆی ن���ێ���ردراب���وو‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫نێودەوڵەتیی‬ ‫«كۆمەڵگەی‬ ‫پێویستە پشتگیریی داواو‬

‫داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی خەڵكانی‬ ‫باكووری ئەفریقاو خۆرهەاڵتی‬ ‫ن��اوەڕاس��ت بكەن‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫ب��ە ئامانجەكانیان بگەن»‪،‬‬ ‫ل��ەم نامەیەدا ئ��ەوە هاتووە‪:‬‬ ‫وەزارەت���ی دەرەوەی فنلەندا‬ ‫چ���اودێ���ری���ی رووداوەك�������ان‬ ‫دەك���ات‌‪ ،‬وێ���ڕای كۆمەڵگەی‬ ‫ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی‌و یەكێتیی‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬خودی فینلەنداش بۆ‬ ‫رێگەچارەسەری بۆ رووداوەكان‬ ‫دەگەڕێت‪.‬‬ ‫لە وتارێكیدا كە بۆ گۆڤاری‬ ‫«ك��ۆم��ێ��ن��ت��ار»ی ن��ووس��ی��وە‪:‬‬ ‫م��ای��ك��ڵ رۆب��ن��ی‪ ،‬لێكۆڵەری‬ ‫سیاسیی ئەمریكا باس لەوە‬ ‫دەك��ات؛ كە ئەمریكا بە هیچ‬ ‫ج��ۆرێ��ك گڵۆپی س���ەوزی بۆ‬ ‫كپكردنەوەی خۆپیشاندانەكان‬ ‫ه��ەڵ��ن��ەك��ردووە‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫تائێستا ئەمریكا هەڵوێستێكی‬ ‫ف����ەرم����ی����ی دەرب����������ارەی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی كوردستان‬ ‫دەرنەبڕیوە‪ ،‬بەاڵم مایكڵ رۆبن‪،‬‬ ‫لەسەر زاری كەسێك لەو تیمەی‬ ‫كە لەگەڵ رۆب��ەرت گەیتس‪،‬‬ ‫وەزی��ری بەرگریی ئەمریكادا‬ ‫سەردانی كوردستانیان كردبوو‪،‬‬ ‫دەڵێت؛ ئەمریكا گڵۆپی سەوزی‬ ‫هەڵنەكردووە بۆ كۆتاییهێنان‬ ‫بە خۆپیشاندانەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬رۆبن لەم وتارەدا‬ ‫هەرچەندە ناوی ئەو بەرپرسی‬ ‫نەخستووەتەڕوو‪ ،‬بەاڵم داوا لە‬ ‫ئەمریكا دەكات كە پشتگیریی‬ ‫لە خۆپیشاندەرانی كوردستان‬ ‫بكات‌و الیەنگریی دەس��ەاڵت‬ ‫نەكات‪.‬‬

‫مالیکی‌و سیستانی‌و صه‌در؛ دژایه‌تیی مانه‌وه‌ی هێزه‌کانیان ده‌که‌ن‬

‫ب ‌ه کشاندنه‌وه‌‪ ،‬ئەمریكا جەنگی دیبلۆماسی لە عێراقدا چڕدەكاته‌وه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شااڵو فەتاح‬

‫‪..........................................................‬‬

‫كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا‬ ‫لە عێراق تەنیا س ‌ێ مانگی ماوەو‬ ‫ئ��ەم��ەش گ��وم��ان��ی ب��ەرپ��رس��ان‌و‬ ‫چاودێرانی لەسەر داهاتووی عێراق‬ ‫زیادكردووە‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەری س��ەره��ەڵ��دان��ەوەی‬ ‫ت���ون���دوت���ی���ژی���ی ت��رس��ێ��ك��ە بە‬ ‫رای چ���اودێ���ران���ی ن��اوخ��ۆی��ی‌و‬ ‫نێودەوڵەتیی‪ ،‬دوای كشانەوە‬ ‫كاریگەرییەكانی دەردەك��ەوێ��ت‪،‬‬ ‫ئ���ەوە ل��ە ك��ات��ێ��ك��دای��ە تائێستا‬ ‫هیچ هەوڵێك بۆ درێژكردنەوەی‬ ‫ماوەی رێككەوتننامەكە لە الیەن‬ ‫عێراقییەكانەوە نابینرێت‪.‬‬ ‫رێ��ك��ك��ەوت��ن��ن��ام��ەی دۆخ���ی‬ ‫ه��ێ��زەك��ان��ی ئەمریكا ل��ە عێراق‬ ‫(سۆفا)‪ ،‬كە تایبەتە بە كشانەوەی‬ ‫سەربازانی ئەمریكا ل��ەم واڵت �ە‌و‬ ‫لە (‪)2008/12/16‬دا‪ ،‬لەالیەن‬ ‫حكومەتی عێراقەوە ئیمزاكرا‪ ،‬تەنیا‬ ‫پێنج مانگ‌و (‪ )11‬رۆژی ماوەو لە‬ ‫(‪)31‬ی ئەیلوولی ئەمساڵەوە كاری‬ ‫پێ ناكرێت‪ ،‬لەگەڵ نزیكبوونەوەی‬ ‫ئ��ەم وادەی��ەش��دا ت���ەواوی الیەنە‬ ‫عێراقییەكان بۆچوونی خۆیان لەسەر‬ ‫مانەوە‪ ،‬یاخود نەمانەوەی هێزەكان‬ ‫دەردەب��ڕن‪ ،‬كوردیش تائێستا هیچ‬ ‫لێدوانێكی فەرمیی لەسەر مانەوە‪،‬‬ ‫یاخود نەمانەوەی هێزەكان نییە‪.‬‬ ‫ه��ەن��گ��اوەك��ان��ی پێشتری‬ ‫رێككەوتننامەكە بە دروستی‌و بێ‌‬ ‫كێشە جێبەجێكراون‪ ،‬وەك بەشێك‬ ‫ل��ە رێككەوتننامەكە‪ ،‬ت���ەواوی‬ ‫هێزەكان لە شارەكانی عێراق لە‬ ‫(‪)2009/6/30‬دا كشانەوە‌و تەواوی‬ ‫هێزەكانیش كە ژم��ارەی��ان (‪)47‬‬ ‫هەزارە‪ ،‬بڕیارە لە كۆتایی ئەیلوولی‬

‫ئەمساڵدا لە عێراق بكشێنەوە‪ ،‬تەنیا‬ ‫(‪ )117‬سەربازی پیادە‌و (‪)150‬‬ ‫مارێنز لە باڵیۆزخانە دەمێننەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە چەند رێككەوتننامەیەكی‬ ‫بەهێز لەنێوان هەردوو واڵتدا ئیمزا‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫دەكرا ماوەی رێككەوتننامەكە‬ ‫درێژ بكرایەتەوە‪ ،‬گەر حكومەتی‬ ‫عێراق داوای بكردایە‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫ئێستادا هیچ شتێك ئاماژە بەو‬ ‫جۆرە داوایە ناكات‪.‬‬ ‫س��ون��ن��ەك��ان��ی ع���ێ���راق بە‬ ‫توندیی دژی مانەوەی سەربازانی‬ ‫ئەمریكا ب���وون‌و ل��ە ئێستاشدا‬

‫هیچ گۆڕانكارییەك لە بۆچوونی‬ ‫سوننەكاندا‪ ،‬كە سەرۆكی پەرلەمانی‬ ‫عێراق لەوانە‪ ،‬بەدیناكرێت‪.‬‬ ‫شیعەكانی عێراقیش بە توندڕەو‬ ‫و میانڕەوەوە دژایەتی خۆیان بۆ‬ ‫مانەوەی ئەمریكا نیشانداوە‪.‬‬ ‫هەریەكە لە ن��وری مالیكی‪،‬‬ ‫سەرۆك وەزیرانی عێراق‪ ،‬ئایەتوڵاڵ‬ ‫سیستانی‪ ،‬گەورە مەرجەعی شیعە‬ ‫ل��ە ع��ێ��راق‌و م��وق��ت��ەدا س���ەدری‪،‬‬ ‫سەركردەی دیاری شیعە‪ ،‬دژایەتی‬ ‫خ��ۆی��ان ب��ۆ م��ان��ەوەی هێزەكانی‬ ‫ئەمریكا دەربڕیوە‌و مانەوەیان بە‬ ‫«داگیركاریی»‌و «پێشێلكردنی‬

‫کشاندنه‌وه‌ی به‌شێک له‌ هێزه‌کانی ئه‌مریکا له‌ عێراق‬

‫سەروەریی عێراق» لە قەڵەم داوە‪.‬‬ ‫تەنانەت موقتەدا سەدر‪ ،‬دژی‬ ‫بوونی باڵیۆزخانەیەكی گ��ەورەو‬ ‫بەهێزی ئەمریكایە لە عێراقدا‪،‬‬ ‫نەك تەنیا هێزەكان‪ ،‬ئەو سەركردە‬ ‫شیعییە بەڵێنی داوە یاخیبوونی‬ ‫دەستپێبكاتەوە‬ ‫مەهدییەكان‬ ‫لە حاڵەتی جێبەجێ نەكردنی‬ ‫م���ەرج���ەك���ان���ی «س����ۆف����ا»و‬ ‫نەكشاندنەوەی هێزەكاندا‪.‬‬ ‫م‪ .‬ئ���اك���ۆ ح��ه‌م��ه‌ک��ه‌ری��م‪،‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای ب��ه‌ش��ی زان��س��ت �ه‌‬ ‫سیاسییه‌کان ل ‌ه زانکۆی سلێمانی‬ ‫پ��ێ��ی��وای��ە؛ م���ان���ەوەی هێزەكان‬

‫دوو ئاستەنگیان لەبەردەمدایە‪،‬‬ ‫یەكەمیان‪ :‬ئاستەنگێكی هەرێمییەو‬ ‫پەیوەندیی بە واڵتانی دراوسێی‬ ‫وەك‪« :‬ئێران‌و سوریا»وە هەیە‪،‬‬ ‫كە خوازیار نین هێزەكانی ئەمریكا‬ ‫لە عێراقدا بمێنێتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫مەترسیی بۆ سەر ئاسایشی ئەو‬ ‫واڵتانە هەیە‪ ،‬كە دوورنییە ببێتە‬ ‫هۆی درووستبوونەوەی ناكۆكیی‌و‬ ‫پشێویی لەناو عێراقدا‪ ،‬لە الیەكی‬ ‫دیكەوە بەڕای ئاكۆ‪ ،‬ئەمریكا خۆی‬ ‫وایدەبینێت كە كشانەوە لە عێراقدا‬ ‫باشترە ب��ۆ ئ��ەو واڵت���ە‪ ،‬چونكە‬ ‫م��ان��ەوەی زیاتر دەبێتەوە هۆی‬

‫فۆتۆ‪AFP:‬‬

‫توندوتیژیی‪.‬‬ ‫لە ئێستادا هیچ ئۆپۆزسیۆنێكی‬ ‫بەهێز لە ناوخۆو دەرەوەی ئەمریكا‌و‬ ‫عێراقدا بۆ كشانەوەی هێزەكان‬ ‫نابینرێت‪ ،‬لەبەر ئ��ەوە دوورنییە‬ ‫كە هێزەكان لە كاتی خۆیاندا‬ ‫بكشێنەوە‪ ،‬هەرچەندە ئێستادا‬ ‫ناتوانرێت بە تەواویی بڕیار لەسەر‬ ‫ئەوە بدرێت‪ ،‬هەروەك چاودێرێكی‬ ‫سیاسیی وتی‪.‬‬ ‫لە دوایین هەواڵیشدا وەزارەتی‬ ‫دەرەوەی ئەمریكا ئاماژە بەوە‬ ‫دەدات؛ كە هێشتا هیچ هەرێمێكی‬ ‫عێراق بە سەقامگیرو سەالمەت‬ ‫لە قەڵەم نادرێت بۆ هێزەكان‌و‬ ‫مەدەنییەكانی ئەمریكا‪.‬‬ ‫«توندوتیژیی‌و هەڕەشە دژی‬ ‫هاواڵتییانی مەدەنی ئەمریكا (لە‬ ‫عێراق) ب��ەرده‌وام��ەو نابێت هیچ‬ ‫هەرێمێك بە سەالمەت لە قەڵەم‬ ‫بدرێت»‪ ،‬ئەمە لە بەیاننامەكەی‬ ‫وەزارەت���ی دەرەوەی ئەمریكادا‬ ‫ه���ات���ووە‪ ،‬ه��ەف��ت��ەی پێشووش‬ ‫بەرپرسێكی سەربازیی ئەمریكا‬ ‫كە نەیویست ناوی لە میدیاكاندا‬ ‫ب�ڵاوب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ه��ۆش��داری��ی دای��ە‬ ‫عێراقییەكان‪ ،‬ك��ە «م��ان��ەوەی‬ ‫بەشێك لە هێزەكان‪ ،‬پێویستییە»‪،‬‬ ‫چونكە هێشتا س��وپ��ای عێراق‬ ‫ناتوانێت ئاسایشی واڵت لە ئەستۆ‬ ‫بگرێت‪ ،‬بەاڵم چاودێرێكی سیاسیی‬ ‫پێیوایە؛ دەبێت گرەنتی ئاسایش‬ ‫لە عێراقدا بكرێت‪ ،‬ئینجا هێزەكان‬ ‫بكشێنەوە‪ ،‬د‪.‬كلەیر سپێنسەر‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری بەشی خۆرهەاڵتی‬ ‫ن��اوەڕاس �ت‌و ب��اك��ووری ئەفریقای‬ ‫دەزگ���ای «چاتمان هاوس»یش‬ ‫پێیوایە؛ ئه‌گەر گرەنتی هاوكاریی‬ ‫بەهێزی م��وخ��اب��ەرات��ی لەنێوان‬ ‫ئەمریكاو عێراقدا نەكرێت‪ ،‬باشترە‬

‫هێزەكان بۆ ماوەیەكی درێژتر‬ ‫بمێننەوە‪.‬‬ ‫چاودێرانی سیاسیی پێیانوایە؛‬ ‫ئیدارەی ئۆباما‪ ،‬تەنیا پێویستی بە‬ ‫كاتە بۆ كشانەوە لە عێراق‪ ،‬یوست‬ ‫هیڵتەرمانی‪ ،‬بەڕێوەبەری گرووپی‬ ‫قەیرانی نێودەوڵەتیی پێشترو لە‬ ‫لێدوانێكدا بۆ ئاژانسی «شینخوا»ی‬ ‫چینی وتبووی؛ ئەمریكا بڕیاری‬ ‫كۆتاییهێنانی ب��ە ك���اری خۆی‬ ‫داو‌ه لە عێراق‌و دەیەوێت جەنگی‬ ‫عێراق وەك چیرۆكی سەركەوتن‬ ‫بناسێنێت‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ئ��ەوە دەردەخ����ات‪،‬‬ ‫ك��ە ئ���ی���دارەی ئ��ۆب��ام��ا‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ‬ ‫كشانەوەی هێزەكانی لە عێراقدایەو‬ ‫دەیەوێت ئەو كارە بە پەلە ئەنجام‬ ‫بدات‪ .‬لە دوا سەردانی خۆیدا بۆ‬ ‫عێراق‪ ،‬رۆب��ەرت گەیتس‪ ،‬وەزیری‬ ‫بەرگربی ئەمریكاش عێراقییەكانی‬ ‫ئاگاداركردەوە‪ ،‬كە هێندەیان كات‬ ‫نەماوە بۆ دواخستنی كشانەوەی‬ ‫ه���ێ���زەك���ان‌و پ��ێ��وی��س��ت��ە ب��ی��ری‬ ‫لێبكەنەوە‪.‬‬ ‫ئاكۆ حه‌مه‌که‌ریم‪ ،‬لێكۆڵەر‌و‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای زان��ك��ۆ‪ ،‬پێیوایە؛‬ ‫كاریگەریی كشانەوەی هێزەكانی‬ ‫ئەمریكا لەسەر ك��ورد دەكەوێتە‬ ‫سەر دوو هۆ‪« ،‬ئه‌گەر سیستمی‬ ‫فیدراڵیی‌و دیموكراسی وەك خۆی‬ ‫مایەوە‪ ،‬ئ��ەوا هیچ ناگۆڕێت‌و لە‬ ‫بەرژەوەندیی كوردە‪ ،‬بەاڵم ئه‌گەر‬ ‫هات‌و شۆڤێنییەكان گەڕانەوە سەر‬ ‫حوكم‪ ،‬ئەوا لە بەرژەوه‌ندیی كورددا‬ ‫نییە» لەو بڕوایەشدایە؛ مانەوەی‬ ‫هێزی ئەمریكا ل��ە ن��اوچ��ەك��ەدا‪،‬‬ ‫پاڵپشتێكی بەهێزە ب��ۆ ك��ورد‪،‬‬ ‫ئەمە لە كاتێكدا لە ئێستادا هیچ‬ ‫گرەنتییەك نییە بۆ نەگەڕانەوەی‬ ‫«شۆڤێنییەكان» بۆ سەر حوكم‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫راوێژكارێكی ئەردۆغان‪ :‬رێنادەین كەركوك بخرێتەوە سەر هەرێمی كوردستان‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئیبراهیم كالین‪،‬‬ ‫راوێژكاری سەرۆك وەزیرانی توركیا‬ ‫بۆ ك��اروب��اری دەرەوە‪ ،‬جەختی‬ ‫لەسەر ئەوە ك��ردەوە؛ واڵتەكەی‬ ‫دەستبەرداری كەركوك نەبووە بۆ‬ ‫بەرژه‌وەندییە بازرگانییەكانی لە‬

‫هەرێمی كوردستانداو رایگەیاند‪:‬‬ ‫«حكومەتی ئەنكەرە پەیوەستە‬ ‫بە هەڵوێستەكانیەوە سەبارەت‬ ‫بە پرسی كەركوك كە پێیوایە؛‬ ‫پارێزگایه‌کی ك���ورد نییەو لە‬ ‫دژی لكاندنەوەی ئەو شارەن بە‬

‫ك��وردس��ت��ان�ه‌وه‌‌و لێی پەشیمان‬ ‫نابنەوە»‪.‬‬ ‫ل��ە دی��م��ان��ەی��ەك��ی سایتی‬ ‫«ئ���ی�ل�اف»دا‪ ،‬راوێ��ژك��ارەك��ەی‬ ‫رەجەب تەیب ئەردۆغانی‪ ،‬سەرۆك‬ ‫وەزی��ران��ی توركیا ئاشكرایكرد؛‬

‫ك��ە ه��ەوڵ��ی ئ��ی��دارەی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ ل��ك��ان��دن��ەوەی‬ ‫كەركوك بە هه‌رێمه‌کەوە ناڕاستەو‬ ‫لەوەش ئاگاداریان كردوونەتەوە‌و‬ ‫بە پێویستیشی دەزانن كە بارێكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت ب��درێ��ت ب��ە ك��ەرك��وك‪.‬‬

‫وتیشی‪ :‬لە س��ەردان��ەك��ەی ئەم‬ ‫دوای��ی��ەی��دا ب��ۆ هەولێر‌و بەغدا‪ ،‬‬ ‫ئەردۆغان‪ ،‬جەختی لەسەر ئەوە‬ ‫كردووەتەوە؛ لكاندنەوەی كەركوك‬ ‫بە ئ��ی��دارەی ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬كێشە‬ ‫دەنێتەوە‪.‬‬

‫رێكخراوێك‪ :‬لە زیندانە فیدراڵییەكانی عێراقدا‪ ،‬پێشێلكاریی هەیە‬ ‫ئەوەیه لێبووردنیان بۆ دەربكرێت‬ ‫‌‌‬ ‫گرتووخانەی سوسێ‪ :‬ئەم فشارە؛ بۆ‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هەستیار قادر‬

‫‪........................................................‬‬

‫رێ��ك��خ��راوی (ك��ەرام��ە بۆ‬ ‫مافی مرۆڤ)‪ ،‬ئاشكرای دەكات‪،‬‬ ‫پێشێلكاریی ل��ە گرتووخانە‬ ‫ف��ی��دراڵ��ی��ی��ەك��ان��ی «س��وس �ێ‌و‬ ‫ناسرییە»ی عێراقدا هەیەو‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری گ��رت��ووخ��ان��ەی‬ ‫«سوسێ»ش‪ ،‬ئەو دەنگۆیانە‬ ‫بە فشار دەزانێت بۆ دەركردنی‬ ‫ب��ڕی��اری ل��ێ��ب��ووردن��ی گشتیی‬ ‫بۆیان‪.‬‬ ‫لە راپۆرتێكدا‪ ،‬رێكخراوی‬ ‫ك��ەرام��ە بۆ مافی م��رۆڤ‪ ،‬كە‬ ‫بارەگاكەی لە واڵتی سویسرایە‪،‬‬ ‫ب��ە پشتبەستن ب��ە هەندێك‬ ‫س���ەرچ���اوەی ب��اوەڕپ��ێ��ك��راوی‬ ‫خۆی ده‌ریکردووه‌‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ )150( ،‬دەستگیركراوی‬ ‫ع���ەرەب���ی ن���اع���ێ���راق���ی‪ ،‬لە‬

‫گ��رت��ووخ��ان��ە فیدراڵییەكانی‬ ‫«سوسێ‌و ناسرییە»ی عێراقدا‪،‬‬ ‫ل��ە گ��وزەران��ێ��ك��ی خ��راپ��دان‌و‬ ‫ب��ەدەس��ت م��ام �ه‌ڵ �ه‌ی خ��راپ‌و‬ ‫ج��ی��اوازی �ی‌و پشتگوێخستنی‬ ‫دەناڵێنن‌و‬ ‫تەندروستییەوە‬ ‫وەك رێ��ك��خ��راوەك��ە ئ��ام��اژەی‬ ‫پ��ێ��دەك��ات‪ ،‬ئ��ەو زیندانییانە‬ ‫هاواڵتییانی واڵتانی مەغریب‌و‬ ‫خۆرهەاڵتی عەره‌بی‌و كەنداون‪،‬‬ ‫كە لەنێوان سااڵنی (‪‌2003‬و‬ ‫‪‌2004‬و ‪)2005‬دا بەتۆمەتی هاتنە‬ ‫ناو عێراقەوە بەبێ بەڵگەنامەی‬ ‫رەس��م��ی��ی‪ ،‬دادگ��ای��ی ك���راون‌و‬ ‫سزاكانیان لەنێوان (‪)15- 10‬‬ ‫ساڵ زیندانیكردندایە‌و داوایان‬ ‫لە رێكخراوە نێودەوڵەتییەكانی‬ ‫م��اف��ی م���رۆڤ ك�����ردووە‪ ،‬كە‬ ‫بەهانایانەوە بچن‌و هانی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان بدەن‪ ،‬بەپێی‬ ‫رێككەوتنی ئاڵوگۆڕی زیندانییان‬

‫لەنێوان دەوڵەتە عەرەبییەكان‌و‬ ‫عێراقدا‪ ،‬ئاڵۆگۆڕیان پێبكرێت‌و‬ ‫بگەڕێنرێنەوە واڵتەكانیان‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬موئمین‬ ‫ئ��ەب��وب��ەك��ر‪ ،‬ب���ەڕێ���وەب���ەری‬ ‫گرتووخانەی فیدراڵیی سوسێ‬ ‫له‌ سلێمانی‪ ،‬كە لەژێر چاودێری‬ ‫وەزارەت����ی دادی عێراقدایە‪،‬‬ ‫بوونی پێشێلكاریی لەوجۆرەی‬ ‫رەت��ك��ردەوە‌و جەختی لەسەر‬ ‫ئەوەش كردەوە كە باروگوزەرانی‬ ‫گرتووخانەكە‪،‬‬ ‫زیندانییانی‬ ‫ب��ە ب����ەراورد ب��ە گرتووخانە‬ ‫فیدراڵییەكانی ت��ری عێراق‪،‬‬ ‫ب��اش��ت��رە‌و ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەو دەنگانە رەنگە‬ ‫بۆ ئەوە بن گوشارێك لەسەر‬ ‫رای گشتیی جیهان‌و ئەنجومەنی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی ع��ێ��راق دروس���ت‬ ‫بكەن‪ ،‬بۆ دەركردنی بڕیارێكی‬ ‫لێبووردنی گشتیی بۆیان»‪.‬‬

‫گرتوخانه‌ی سوسێ‬ ‫لە راپۆرتەكەی رێكخراوی‬ ‫كەرامەدا‪ ،‬باس لە كێشەكانی‬ ‫یەكێك لە دەستگیراوەكانی‬ ‫گرتووخانەی سوسێ كراوە بە‬ ‫ناوی «هەیكەل ئەسعەد» كە‬ ‫بە رەگ��ەز لوبنانییەو ئاماژە‬

‫كۆبوونەوەیەكی نهێنیی (حەدباو برایەتی)‪ ،‬ئاشكرا دەبێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪........................................................‬‬

‫كۆبوونەوەیەكی نهێنیی نێوان‬ ‫ه���ەردوو لیستی ح��ەدب�ا‌و برایەتیی‬ ‫نەینەوای موسڵ‪ ،‬ئاشكرا دەبێت‌و‬ ‫ئەندامێكی لیستی برایەتیش‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئەو كۆبوونەوەیە‪ ،‬بۆ دانوستاندن‬ ‫نەبووە‌و ناكۆكییەكانمان چارەسەر‬ ‫نەكراون»‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫ك��ۆت��ای��ی م��ان��گ��ی راب�������ردوو‪ ،‬لە‬ ‫پەراوێزی كۆنگرەیەكی ئەنجومەنی‬ ‫شارەوانی‌و ناحیەكانی عێراقدا‪ ،‬كە‬ ‫لە هاوینەهەواری رەوان���دزی سەر‬ ‫بەپارێزگای هەولێر ب��ەڕێ��وەچ��وو‪،‬‬ ‫كۆبوونەوەیەكی نهێنیی‌و ئاشكرانەكراو‬ ‫بۆ كەناڵەكانی راگەیاندن‪ ،‬سازدراوە‬ ‫بە مەبەستی تاوتوێكردنی كێشەكانی‬ ‫نێوانیان كە لە ساڵی (‪)2009‬ەوە‬ ‫تائێستا درێژەیان هەیەو بەهۆیانەوە‬ ‫ئەندامانی لیستی برایەتیی نەینەوا‬ ‫كە «یەكێتی‌و پارتی» پێكهێنەری‬ ‫سەرەكیین‪ ،‬تیایدا بایكۆتی حكومەتی‬ ‫محەلیی موسڵیان كردووە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان‪ ،‬ل��ەو‬ ‫كۆبوونەوەیەدا‪ ،‬ئەسیل نوجەیفی‪،‬‬ ‫سەرۆكی لیستی حەدباو پارێزگاری‬ ‫موسڵ‪ ،‬وەك نوێنەری لیستەكەی‬ ‫ئامادەبووەو لەبەرامبەریشدا‪ ،‬سێ‬ ‫ئەندامی لیستی برایەتیی نەینەوا‪،‬‬

‫پارێزگاری هه‌ولێرو موسڵ له‌په‌راوێزی کۆنگره‌که‌ی رواندزدا‬ ‫وەك نوێنەری لیستەكەیان بەشدارییان‬ ‫ل��ەو ك��ۆب��وون��ەوەی��ەدا ك���ردووە‪ ،‬كە‬ ‫پێكهاتبوون لە دەرم��ان خەتاری‪،‬‬ ‫ئەندام‌و وتەبێژی لیستی برایەتی‌و‬ ‫موستەفا جەمیل‌و كەمال گ��اری‪،‬‬ ‫ئەندامانی ئەو لیستە‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬ق��اس��م ساڵح‬

‫ئەندامی لیستی برایەتیی نەینەوا‪،‬‬ ‫ئەو زانیارییانەی پشتڕاستكردەوەو‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی��ە‪ ،‬ل��ەپ��ەراوێ��زی ئەو‬ ‫كۆنگرەیەدا سازدراوەو دیدارێك بووە‪،‬‬ ‫نەك دانوستاندن‌و گفتوگۆی چڕوپڕ‌و‬ ‫رانەگه‌یاندنی ئەو كۆبوونەوەیەش بۆ‬

‫كەناڵەكانی راگەیاندن‪ ،‬لەبەرئەوە‬ ‫بووە كە لیستی برایەتی بەشێوەیەكی‬ ‫رەسمیی لەو كۆنگرەیەی روان��دزدا‬ ‫نەبوون»‪.‬‬ ‫قاسم ساڵح‪ ،‬ئاشكراشی كرد‪ ،‬ئەو‬ ‫دیدارە دەرەنجامی ئەوتۆی نەبووەو‬ ‫كێشەكان وەك خۆیان ماونەتەوە‪.‬‬ ‫كێشەی سەرەكیی نێوان هەردوو‬ ‫لیستی برایەتیی نەینەواو حەدبا‪،‬‬ ‫لە دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانی عێراقی ساڵی (‪)2009‬‬ ‫ەوە س��ەری هەڵدا‪ ،‬كاتێك لیستی‬ ‫ح��ەدب��ا وەك زۆری��ن��ە‪ ،‬حكومەتی‬ ‫محەلیی ئەو پارێزگایەی پێكهێنا‌و لە‬ ‫ئێستادا بەربەستی سەرەكیی لەنێوان‬ ‫ئەو دوو لیستەدا‪ ،‬سنووری ئیداریی‬ ‫شارەكەو بوونی هێزی پێشمەرگەیە لە‬ ‫ناوچەدابڕێنراوەكاندا‪.‬‬ ‫ئەندامەكەی لیستی برایەتیی‬ ‫نەینەوا‪ ،‬جەختی لەسەر ئەوەكردەوە‪،‬‬ ‫ب���وون���ی ه��ێ��زی پ��ێ��ش��م��ەرگ��ە لە‬ ‫ناوچەدابڕێنراوەكان‪ ،‬هێڵی سوورەو‬ ‫نایكشێننەوەو بۆ سنووری ئیدارییش‪،‬‬ ‫قایلن ب��ەوەی ناوچ ‌ه کوردییه‌کان‬ ‫لەسەر موسڵ بێت تا مادەی (‪)140‬‬ ‫جێبەجێ دەكرێت‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئێمە‬ ‫وەك بەركەوتەی هەڵبژاردنی خۆمان‬ ‫كە دووەم لیستی موسڵ بووین‪ ،‬داوای‬ ‫پۆستەكانی س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگا‌و جێگری یەكەمی پارێزگار‬ ‫دەكەین‌»‪.‬‬

‫بەوەدەكات‪ ،‬ئەو زیندانییە لە‬ ‫بارێكی تەندروستیی خراپدایە‪،‬‬ ‫ب��ەه��ۆی درەن����گ رێ��دان��ی بە‬ ‫چ���وون ب��ۆ (‪ )WC‬تووشی‬ ‫هەوكردنی ئەندامی میزكردن‬ ‫بووە‌و لە ساڵی (‪)2009‬دا‪ ،‬باری‬

‫تەندروستی بەتەواویی خراپ‬ ‫ب���ووە‌و دای��ك��ی «ه��ەی��ك��ەل»‪،‬‬ ‫ئاشكرای كردووە كە كوڕەكەی‬ ‫توانای رۆیشتنی نەماوە‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری گرتووخانەی‬ ‫سوسێ‪ ،‬وێ��ڕای ئ��ام��اژەدان بە‬

‫نەخۆشییەكی پێشتری ناوبراو‪،‬‬ ‫ئاشكرای ك��رد‪« ،‬هەیكەل»‬ ‫گ���ەورەی‬ ‫نەشتەرگەرییەكی‬ ‫لەالیەن پزیشكێكی خۆبەخشەوە‬ ‫بۆ كراوەو ئێستا تەندروستیی‬ ‫جێگیرە‪.‬‬

‫ل ‌ه به‌غداوه‌‪ ،‬مووچەی فەرمانبەران زیاد دەكرێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪......................................................‬‬

‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ن��وێ��ن��ەران��ی‬ ‫ع���ێ���راق‪ ،‬ی���اس���ای م��ووچ��ەی‬ ‫فەرمانبەرانی عێراق هەموار‬ ‫دەك�����ات�����ەوە‌و ب��ەپ��ێ��ی ئ��ەو‬ ‫هەموارەش‪ ،‬مووچەی فەرمانبەرە‬ ‫پلەبااڵكان كەمدەكات‌و مووچەی‬ ‫پلەنزمەكان‪ ،‬زیاد دەكات‪.‬‬ ‫لیژنەكانی دارای �ی‌و یاسایی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫س��ەرگ��ەرم��ی ت��اوت��وێ��ك��ردن��ی‬ ‫پ��رۆژەی��اس��ای��ەك��ی ن��وێ��ن بۆ‬ ‫هەمواركردنی یاسای مووچەی‬ ‫فەرمانبەرانی دەوڵ��ەت‌و كەرتی‬ ‫گشتیی ژم��ارە (‪)22‬ی ساڵی‬ ‫(‪‌)2008‬و بەپێی ئەو یاسایە‪،‬‬ ‫پلەی وەزیفی‌و مووچەی خاوەن‬ ‫بڕوانامەكانی دكتۆراو ماجستێر‪،‬‬ ‫زی���اد دەك���ات‌و گۆڕانكارییان‬ ‫بەسەردا دێت‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و پرۆژه‌یاسای ‌هی‌‬ ‫ده‌س��ت «رۆژن��ام �ه‌» که‌وتووه‌‪،‬‬ ‫بەشێكی زۆری ئەو هەمواركردنە‪،‬‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ە ب���ە س��ەرف��ك��ردن��ی‬ ‫دەرماڵەی هاوسەرگیریی‌و منداڵ‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك ك��ە دەرم��اڵ��ەی‬ ‫هاوسەرگیریی كە ب��ڕی (‪)50‬‬ ‫ه��ەزار دیناری عێراقییە‪ ،‬ئەو‬ ‫فەرمانبەرانەش دەگرێتەوە كە‬

‫كۆتاییان بە ژیانی هاوسەرێتییان‬ ‫هێناوە‌و دەرماڵەی منداڵیش كە‬ ‫بڕی (‪ )10‬هەزار دیناری عێراقییە‪،‬‬ ‫دەدرێت بەو فەرمانبەرانەی كە‬ ‫ب ‌ه هه‌مان شێو‌ه كۆتاییان بە‬ ‫ژیانی هاوسەرگیریی هێناوە‪،‬‬ ‫ب��ەوم��ەرج��ەی ئ���ەو م��ن��دااڵن��ە‬ ‫مووچەی خانەنشینی وەرنەگرن‌‪،‬‬ ‫دەرماڵەی منداڵ دەدرێت بەو ژنە‬ ‫فەرمانبەرەی كە لەمێردەكەی‬ ‫جیابووەتەوە‌و ئەو بڕەپارەیەش‬ ‫ت��ا تەمەنی (‪)18‬س��اڵ��ی��ی بۆ‬ ‫منداڵی كوڕ سەرفدەكرێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫دەستبەدرای خوێندن بێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگەر بەردەوامبێت لە خوێندن‪،‬‬ ‫تا تەمەنی (‪)24‬ساڵیی بۆی‬ ‫س��ەرف دەك��رێ �ت‌و ب��ۆ منداڵی‬ ‫كچیش‪ ،‬تا پێكهێنانی ژیانی‬ ‫هاوسەرگیریی‪ ،‬یان دامەزراندنی‪،‬‬ ‫ئەو بڕەپارەیە وەردەگرێت‪.‬‬ ‫ئ��ازاد ئەبوبەكر‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬ب ‌ه «رۆژنامە»ی‬ ‫راگ��ه‌ی��ان��د‪ ،‬ئ��ەو پ��رۆژەی��ەی��ان‬ ‫لەبەردەستدایەو تاوتوێی دەكەن‬ ‫تا راپۆرتی لەسەر ئامادەبكەن‌و‬ ‫وت��ی‪« :‬ل��ە رووی مەبدەئەوە‪،‬‬ ‫ب��ۆچ��وون �ه‌ك��ان ب���ەرەو ئ��ەوەن‬ ‫كە م��ووچ��ەی پلەبااڵكان كەم‬ ‫بكرێتەوە‌و مووچەی پلەنزمەكان‬ ‫زیاد بكرێت»‪.‬‬

‫سەبارەت بەجێبەجێكردنی‬ ‫ه���ەم���واری ی��اس��ای م��ووچ��ەی‬ ‫فەرمانبەرانی دەوڵ��ەت‌و كەرتی‬ ‫گشتیش لەهەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ەك��ەی لیژنەی دارای��ی‬ ‫ئەنجومەنی ن��وێ��ن��ەران‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«یاساكە فەرمانبەرانی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش دەگرێتەوە»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫راگەیاندنی ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫ب��ەوەك��رد‪ ،‬حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫پشتیوانیی ه��ەر پ��ڕۆژەی��ەك‬ ‫دەك��ات كە جیاوازیی مووچەی‬ ‫پلەبااڵكان لەگەڵ فەرمانبەری‬ ‫ئاسایی كەمبكاتەوە‪.‬‬ ‫ت����وان����ا ئ���ەح���م���ەد‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪« :‬حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬خ��ۆی لە‬ ‫ب��ودج��ەی (‪)2011‬ی هەرێمی‬ ‫ك���وردس���ت���ان���دا‪ ،‬پێشنیازی‬ ‫ك��ردووە (‪)%10‬ی مووچەی پلە‬ ‫تایبەتەكان ببڕرێت»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەش‬ ‫ك����رد‪ ،‬ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‪،‬‬ ‫پڕۆژەی پێداچونەوەی مووچەی‬ ‫خ��ان��ەن��ش��ی��ن�ی‌و دی��اری��ك��ردن��ی‬ ‫مووچەی پلە بااڵكانی هاوپێچی‬ ‫بودجەی (‪ )2011‬ك��ردووە كە‬ ‫ئەم پڕۆژەیە حكومەتی عێراق‬ ‫ئامادەی كردووە‪.‬‬

‫ب ‌ه تۆمه‌تی «گه‌نده‌ڵیی»؛ لێپرسینەوە لە فەرەج حەیدەری دەكرێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪............................................................‬‬

‫نوێنەرانی‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫ع����ێ����راق‪ ،‬ل���ەس���ەر چ��ەن��د‬ ‫دۆس��ی��ەی��ەك��ی «گ��ەن��دەڵ��ی��ی‬ ‫ئیداریی‌و دارایی»‪ ،‬لێپرسینەوە‬ ‫لە فەرەج حەیدەری‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫كۆمسیۆنی بااڵی سەربەخۆی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان دەك����ات‌و‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫كۆمسیۆنیش‪ ،‬بە مەبەستی‬ ‫سیاسیی دەزانێت‪.‬‬ ‫ب���ڕی���ارە ل��ە دانیشتنی‬ ‫رۆژی (‪)4/26‬دا‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬لێپرسینەوە‬ ‫ل��ەگ �ه‌ڵ ف���ەرەج ح��ەی��دەری‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی كۆمسیۆنی ب��ااڵی‬

‫هەڵبژاردنەكان‬ ‫سەربەخۆی‬ ‫بکات؛ ئەویش دوای ئ��ەوەی‬ ‫كە حەنان فەتالوی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫كوتلەی دەوڵ��ەت��ی یاسا لە‬ ‫ئەنجومەنی ناوبراو‪ ،‬زیاد لە‬ ‫(‪)100‬ئیمزای بۆ لێپرسینەوە‬ ‫لە حــەیدەری كۆكردەوە‌و لە‬ ‫(‪)4/13‬یشدا‪ ،‬بە نووسراوێكی‬ ‫رەس��م��ی��ی‪ ،‬س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران‪ ،‬بڕیاری‬ ‫لێپرسینەوەی فەرەج حەیدەری‬ ‫بە هاوپێچی كۆمەڵێك پرسیار‪،‬‬ ‫ئاراستەی كۆمسیۆن كرد‪.‬‬ ‫شێخ فاتیح داراغ��ای��ی‪،‬‬ ‫ئ���ەن���دام���ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی ع��ێ��راق‪ ،‬جەخت‬ ‫ل��ەس��ەر ئ����ەوە دەك���ات���ەوە‪،‬‬ ‫كێشەكانی كۆمسیۆن زۆرن‌و‬

‫ل��ەن��ێ��وخ��ۆش��ی��ان��دا گ��ل��ەی�ی‌و‬ ‫تێبینییان لەسەر یەكتر هەیەو‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬ئەو‬ ‫پرسیارانەی ئاراستەیان كراوە‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی��ان ب��ە دۆس��ی��ەی‬ ‫گەندەڵیی ئیداریی‌و دارای �ی‌و‬ ‫هەیمەنەی حیزبییەوە هەیە»‪.‬‬ ‫داراغایی كە لەسەر كوتلەی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمییە‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەش دا‪ ،‬كۆمسیۆنی بااڵی‬ ‫سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان‪،‬‬ ‫سەربەخۆ نییە‌و لەالیەن ئەو‬ ‫ئەندامانەوە دەجوڵێنرێت كە‬ ‫ئەندامیان لە لیژنە بااڵكەیدا‬ ‫ه���ەی���ە‪ ،‬ب����ەاڵم ب���ە دووری‬ ‫زان���ی ب��ەه��ۆی «ت��ەواف��وق��ی‬ ‫ح��ی��زب��ی �ی‌و س��ی��اس��ی��ی��ەوە»‬ ‫متمانە لە سەرۆكی كۆمسیۆن‬

‫بسەنرێتەوە‌و رەن��گ��ە چەند‬ ‫گۆڕانكارییەك بكرێت‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو زانیارییانەی‬ ‫لە سەرچاوەیەكی ئاگاداری‬ ‫بەغداوە دەس��ت «رۆژنامە»‬ ‫ك�����ەوت�����وون‪ ،‬گ��رن��گ��ت��ری��ن‬ ‫ئ��ەو پ��رس��ی��اران��ەی ل��ەالی��ەن‬ ‫پەرلەمانەوە ئاراستەی «فەرەج‬ ‫حەیدەری» دەكرێن‪ ،‬تایبەتن‬ ‫ب��ە چۆنێتیی دی��اری��ك��ردن��ی‬ ‫م��ووچ��ەی ئ��ەن��دام��ان��ی ب��ااڵی‬ ‫كۆمسیۆن‌و ئیفادەكانیانەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو س��ەرچ��اوەی��ە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«پرسیاری ئەوەیان كردووە‪،‬‬ ‫كە بۆ پاسەوانی كۆمسیۆن‪،‬‬ ‫بەشداریی لە خولی دەرەوەی‬ ‫واڵت����دا ك�����ردووە‌و ل��ە چەند‬ ‫خولێكی تریشدا‪ ،‬سەرجەم‬

‫ئ��ەن��دام��ان��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫كۆمسیۆن چوونەتە دەرەوەی‬ ‫عێراق‌و چۆن‌و لە كێ موڵەت‬ ‫وەردەگ���������رن‌و چ����ۆن ب��ڕی‬ ‫مووچه‌که‌تان دیاریکراوه‌»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬س���ەردار‬ ‫ع��ەب��دول��ك��ەری��م‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫ئەنجومەنی كۆمسیۆنی بااڵی‬ ‫سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان‪،‬‬ ‫جەختی لەسەر ئەوە كردەوە‪،‬‬ ‫ئاساییە پەرلەمان لێپرسینەوە‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬ب��ەاڵم سەرسوڕمانی‬ ‫ئەوان لەو هەڵمەتە راگەیاندنە‬ ‫بوو كە لە راگەیاندنەكانەوە‬ ‫ك����راوەت����ە س����ەری����ان‌و بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫هەنگاوە‪ ،‬مەبەستی سیاسیی‬ ‫لەپشتەوەیە»‪.‬‬

‫حاكم س��ەردار‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ئەو پرسیارانەی ئاراستەیان‬ ‫كراوە‪ ،‬دەكرا لە رێگەی دیوانی‬ ‫چاودێریی دارای��ی‌و دەستەی‬ ‫ن���ەزاه���ەوە ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ل��ەب��ارەوە ب��ك��رای��ەو یەكالیی‬ ‫بكرانایەتەوە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬س��ەرچ��اوەی��ەك‬ ‫ل��ە ك��ۆم��س��ی��ۆن��ەوە‪ ،‬روون���ی‬ ‫كردەوە‪ ،‬ئەگەر زۆرە بەرامبەر‬ ‫ب��ەو هەڵمەتە راگەیاندنەی‬ ‫ك��راوەت��ە س��ەر كۆمسیۆن‪،‬‬ ‫ك���ار ب��ۆ ب��ەدادگ��اگ �ه‌ی��ان��دن��ی‬ ‫ح��ەن��ان ف���ەت�ل�اوی‪ ،‬خ���اوەن‬ ‫لێپرسینەوەكە‬ ‫ب��ی��رۆك��ەی‬ ‫بكەن‪ ،‬بەتۆمەتی ناوزڕاندنی‬ ‫كۆمسیۆن ل��ە كەناڵەكانی‬ ‫راگەیاندندا‪.‬‬ ‫فه‌ره‌ج حه‌یده‌ری‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫ب ‌ه بڕیاری حكومەتی بەعس؛ هه‌ر که‌سێک ته‌یموری بكوشتایه‌‌‪ ،‬یەك ملیۆن دیناری چاپی سویسری خەاڵت دەكرا‪.‬‬

‫گەڕانەوە لە جەهەننەم‬

‫ئەو گەنجەی لەنێو گۆڕە بەكۆمەڵەكانی ئەنفالدا دەربازبوو‪ ،‬چیرۆكەكەی بۆ «رۆژنامە» دەگێڕێتەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرهەم عومەر‬

‫‪........................................................‬‬

‫ب���ۆ ی��ەك��ەم��ج��ار‪ ،‬ت��ەی��م��ور‬ ‫عەبدوڵاڵ‪ ،‬بەشێك لەو چیرۆكە‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە» دەگێڕێتەوە كە‬ ‫هەمیشە ویستوویەتی لەبیری‬ ‫بكات‪ ،‬وەك دەڵێت‪« :‬ب��ەردەوام‬ ‫هەوڵم داوە خۆم ب��ەدوور بگرم‬ ‫لە یادهێناوەو باسكردنی ئەو‬ ‫مەرگەساتەی پێیدا تێپەڕیم»‪.‬‬ ‫ت��ەی��م��ور‪ ،‬خەڵكی گوندی‬ ‫«كوڵەجۆی حەمەجان»ە‪ ،‬سەر‬ ‫بە ناحیەی تیلەكۆ‪ ،‬دەكەوێتە‬ ‫خ���ۆرئ���اوای ش����اری ك����ەالر لە‬ ‫گ��ەرم��ی��ان‌و نزیكەی (‪ )20‬ماڵ‬ ‫تێیدا نیشتەجێن‪ ،‬لە پرۆسەی‬ ‫ئ��ەن��ف��ال��ی(‪ ،)3‬ئ��ەم گ��ون��دە بەر‬ ‫شااڵوی ئەنفال كەوت‌و سەرجەم‬ ‫خێزانەكانی بەرەو سەربازگەكان‬ ‫راگوێزران‪.‬‬ ‫ئەو شایەتحاڵە كە لە كاتی‬ ‫پرۆسەی ئەنفالدا تەمەنی (‪)12‬‬ ‫س��اڵ ب���ووە‪ ،‬ب��اس��ی س��ەرەت��ای‬ ‫پرۆسەی ئەنفال دەكات‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«بە تراكتۆری خۆمان‪ ،‬یان بە‬ ‫ئیڤای عەسكەریی رایانگواستین بۆ‬ ‫سەربازگەی «تۆپزاوا»‪ ،‬لەوێش‬ ‫ژن‌و منداڵەكانیان لە پیاوەكان‬ ‫جیاكردەوە‪ ،‬هەر لەوێدا من لە‬ ‫باوكم جیابوومەوەو لەگەڵ دایكم‌و‬ ‫خوشكەكانمدا مامەوە»‪.‬‬ ‫بەپێی گێڕانەوەكەی ناوبراو‪،‬‬ ‫پ���اش (‪ )30‬رۆژ م��ان��ەوە لە‬ ‫س��ەرب��ازگ��ەی «ت���ۆپ���زاوا»‪ ،‬بە‬ ‫ئۆتۆمبێلێكی بارهەڵگری تایبەتی‬ ‫داخ��راو «لە شێوەی سەالجەی‬ ‫گ���ەورە‪ ،‬ه��ەواب��ڕ ب��وو‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫ی���ەك ك��ون��ی ب��چ��ووك��ەوە ه��ەوا‬ ‫دەه��ات��ە ژوورەوە»‪ ،‬بەكۆمەڵ‬ ‫گواستراونەتەوە بۆ باشووری‬

‫ع��ێ��راق‌و س��ن��ووری پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫سەماوه‌‪ ،‬لەوێش بە شۆڤڵ چەندین‬ ‫چاڵیان هەڵكەندبوو‪« ،‬بۆئەوەی‬ ‫جەستەی ئێمەی تێدا بشارنەوە‪،‬‬ ‫پ���اش ئ����ەوەی گ��ول��ل��ەب��اران��ی��ان‬ ‫دەكردین»‪.‬‬ ‫ت��ەی��م��ور‪ ،‬ل��ەو ك��ات��ەدا لەو‬ ‫چاڵەدا دەربازی دەبێت‌و پاشان بە‬ ‫چەند قۆناغێكی زۆر مەترسیدارو‬ ‫هەستیاردا ژیان تێدەپەڕێنێت‪ ،‬تا‬ ‫ئەو كاتەی لە كەیسی دادگاییكردنی‬ ‫س��ەدام حسێن‌و عەلی حەسەن‬ ‫مەجیدو سەرانی بەعسدا لەسەر‬ ‫كەیسی ئەنفال‪ ،‬دەبێتە یەكێك‬ ‫لە شایەتحاڵەكان‌و لەنێو هۆڵی‬ ‫دادگادا‪ ،‬فرمێسك بەو تاوانبارانە‬ ‫دەڕێژێت ک ‌ه بڕیارەكانیان بووە‬ ‫هۆی شوێنبزركردنی سەدان هەزار‬ ‫كوردی بێتاوان‪.‬‬ ‫ونكردنی ناسنامەی پیاوەكان‬ ‫لە كاتی كوشتنیاندا‬ ‫ئ��ەو دەرب��ازب��ووەی ئەنفال‪،‬‬ ‫شایەتی لەسەر ئەوەش دەدات‪:‬‬ ‫لەنێو گرتووخانەی «تۆپزاوا»دا‪،‬‬ ‫لەو هۆڵەدا كە پیاوەكان تێیدا‬ ‫دەس��ت��ب��ەس��ەرك��راب��وون‪ ،‬بەهیچ‬ ‫شێوەیەك خواردنیان پێ نەدەدرا‪،‬‬ ‫تەنانەت بۆیان نەبوو بچن بۆ‬ ‫توالێت‪ ،‬كاتێكیش «پیساییان‬ ‫دەك��رد»‪ ،‬بە جل‌وبەرگی خۆیان‬ ‫ده‌یانشارده‌وه‌و پاشان دەمانبینین‬ ‫دوو دوو قۆڵبەست دەكران‌و هەموو‬ ‫جلوبەرگێكیان لەبەریان دادەكەند‬ ‫(تەنیا بیجامەیەكی كورت‪ ،‬یان‬ ‫ژێر شەرواڵێك)یان لەبەردا دەبوو‪،‬‬ ‫دەبران و دەكوژران‪.‬‬ ‫«ده‌س���ت���ی پ��ی��اوه‌ک��ان��ی��ان‬ ‫ده‌ب���ه‌س���ت���ه‌وه‌و ب�� ‌ه چ�ه‌م��چ�ه‌ی‬ ‫ده‌یانبه‌ستنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئیڤاکانه‌و‌ه‬ ‫جل‌وبه‌رگه‌کانیان داده‌ک��ه‌ن��دن‬

‫دەوارنشینە عەرەبەكان‪.‬‬ ‫تەیمور‪ ،‬وت��ی‪ :‬ئەو خێزانە‬ ‫ع���ەرەب���ە (ئ����ال ع �ه‌ش��ی��م) بە‬ ‫جلوبەرگی ك��وردی��ی��ەوە منیان‬ ‫هەڵگرتەوە كە خوێن بە جەستەمدا‬ ‫دەه��ات��ە خ�����وارەوە‪ ،‬داڵ��دەی��ان‬ ‫دام‪ ،‬چارەنووسی خۆیان خستە‬ ‫بەردەم مەترسییەكی زۆر گەورەو‬ ‫ئەگەر پێیان بزانرایە سەرجەم‬ ‫بنەماڵەكەیان گوللەباران دەكران‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو خێزانە وەكو كوڕێكی‬ ‫خۆیان مامەڵەیان لەگەڵدا كردم‌و‬ ‫بۆ م��اوەی (‪ )3‬ساڵ گرتیانمە‬ ‫خۆیان‌و پاشان ب��ەرەو هەرێمی‬ ‫كوردستان بەڕێیان كردمەوە‪.‬‬

‫ ‬ ‫روفاتی ژماره‌یه‌ک له‌ ئه‌نفالکراوان‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ک ‌ه ته‌رمه‌کانیان فڕێدان‬ ‫نه‌ناسرێنه‌و‌ه ک ‌ه کوردن»‪ ،‬ته‌یمور‬ ‫ئه‌م دیمه‌نه‌شی گێڕایه‌وه‌‪.‬‬ ‫سوكایەتیكردن‬ ‫بە ژنانی نێو گرتووخانەكە‬ ‫ن�����اوب�����راو‪ ،‬ك��ات��ێ��ك ئ��ەو‬ ‫بیرەوەرییانەی دەگێڕایەوە كە‬ ‫لە پرۆسەی ئەنفال‌و بەتایبەتی‬ ‫لە گرتووخانەی «ت��ۆپ��زاوا»دا‬ ‫ب��ەس��ەر خ���ۆی‌و خ��ێ��زان��ەك��ەی‌و‬ ‫خزمەكانیدا هاتووە‪ ،‬هەناسەی‬ ‫قووڵی هەڵدەكێشاو زۆرجاریش‬ ‫ب��ۆ م��اوەی��ەك دەوەس��ت��او لەناو‬ ‫بیرەوەرییەكاندا ون دەبوو‪.‬‬ ‫ئەو شایەتحاڵە‪ ،‬لە باسی ئەو‬ ‫توندویژییانەی بەرامبەر بە ژنە‬ ‫كوردەكان كراوە لە گرتووخانەی‬ ‫«تۆپزاوا»دا‪ ،‬وتی‪« :‬بەبیرم دێت‪،‬‬

‫له‌کاتێکدا ئافره‌ته‌کان منداڵیان‬ ‫دەب���وو‪ ،‬س��ەرب��ازە عێراقییەكان‬ ‫دەه��ات��ن‌و ل��ە پ��ەن��ج��ەرەك��ان��ەوە‬ ‫تەماشایان دەك���ردن‌و القرتێ‌و‬ ‫گاڵتەیان پێدەكردن»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ب��اس��ی ئ��ەوەش��ی‬ ‫ك��رد‪ :‬لەنێو گرتووخانەی ئەو‬ ‫سەربازگەیەدا نانیان نەدەدانێ‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ك��ات��ێ��ك س��ەرب��ازەك��ان‬ ‫ل��ە خاڵەكانی خ��ۆی��ان نانیان‬ ‫دەخوارد‪ ،‬بەرماوەكانیان دادەناو‬ ‫بە منداڵەكانیان دەوت‪ ،‬رابكەن‪،‬‬ ‫ه��ەرك��ەس��ێ��ك ت���وان���ی پێشی‬ ‫هەموویان بداتەوە‪ ،‬خواردنەكەی‬ ‫دەدەی��ن��ێ‪ ،‬ئێمەش هەموومان‬ ‫رامان دەكرد‪ ،‬وتیشی‪« :‬جارێكیان‬ ‫هەموو منداڵەكان رامانكرد‪ ،‬من زۆر‬ ‫خێرا رامكردو بردمەوەو گەیشتمە‬ ‫س��ەرخ��واردن��ەك��ە‪ ،‬ل��ەوك��ات��ەدا‬

‫سەربازەكە شەقێكی لە خواردنەكە‬ ‫ه��ەڵ��داو رش��ت��ی ل��ەب��ەرچ��اوم��دا‪،‬‬ ‫منیش بە نائومێدیی‌و بە هیالكیی‬ ‫گەڕامەوە»‪.‬‬ ‫ت��ەی��م��ور‪ ،‬شایەتی لەسەر‬ ‫ئ����ەوەش دا‪« :‬چ��ەن��دج��ارێ��ك‬ ‫ل��ە گ��رت��ووخ��ان��ەی «ت��ۆپ��زاوا»‬ ‫س���ەرب���ازەك���ان ب��ە ئ�����ارەزووی‬ ‫خ��ۆی��ان دەه��ات��ن‪ ،‬كچە گەنج‌و‬ ‫ج��وان��ەك��ان��ی��ان ه��ەڵ��دەب��ژاردو‬ ‫دەیانبردن‌و دەستدرێژییان دەكردە‬ ‫سەریان‪ ،‬پاشان ئەو كچانەمان‬ ‫نەدەبینییەوەو نەیاندەهێنانەوە‪،‬‬ ‫ئەو حاڵەتانەشم زۆر بەچاوی خۆم‬ ‫بینیوە‪ ،‬كە رایاندەكێشان‌و بەزۆر‬ ‫دەیانبردن»‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەش كرد‪ :‬بەهۆی‬ ‫ئەوەی منداڵ بووم‪ ،‬پێیان دەوتم‪،‬‬ ‫چێشتخانەكەیان بۆ پاك بكەمەوە‪،‬‬

‫ته‌یمور عه‌بدوڵاڵ‬ ‫لە پاداشتیدا ی��ەك سەمونیان‬ ‫دەدامێ‪ ،‬كاتێكیش سەمونەكەیان‬ ‫دەدام��ێ‪ ،‬خۆم نەمدەخواردو لە‬ ‫محاجەرە ئاسنەكەوە فڕێمدەدا‬ ‫بۆ ناو پیاوەكان‪ ،‬چونكە هیچ‬ ‫نانێكیان بە پیاوەكان نەدەدا‪.‬‬ ‫هاوكاریی نێوان‬ ‫نەتەوە ستەملێكراوەكان‬ ‫شایەتحاڵەكە‪ ،‬زۆر بەوردیی‬ ‫باسی چۆنێتی گوللەبارانكردنی‬ ‫خ������ۆی‌و خ����وش����ك‌و دای�����ك‌و‬ ‫كەسوكارەكەی ك��رد‪ ،‬هەروەها‬ ‫چۆن بە بەبرینداریی‌و بەرلەوەی‬ ‫بە شۆڤڵ چاڵەكەیان داپۆشن‬ ‫دەربازی بووە‪ ،‬سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی‬ ‫بە سنگەخشكێ بۆ ماوەیەكی‬ ‫زۆر بەڕێكەوتووە‪ ،‬تا ئەوكاتەی‬ ‫ب��ەب��ری��ن��داری��ی گ��ەی��ش��ت��ووەت��ە‬

‫پەرلەمانتاران‪ :‬یاسای قەرز بۆ گەنجان؛ هەنگاوی یەكەمە بۆ خزمەتكردنیان‬

‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬

‫‪.............................................................‬‬

‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫پرۆژەیاسای سندووقی پاڵپشتیی‬ ‫پ��رۆژەب��چ��ووك��ەك��ان��ی ب��ۆ گەنجان‬ ‫پەسەندكرد بەوپێیە گەنجان دەتوانن‬ ‫ب��ەب��ێ م����ەرج‪ ،‬پ���ارە لەحكومەت‬ ‫وەربگرن‌و لەداهاتوویەكی دووردا بۆی‬ ‫بگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫دوای تێپەڕینی چەندین مانگ‬ ‫بەسەر گفتوگۆكردنیدا‪ ،‬هەفتەی‬ ‫راب����ردوو پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫بەبێ ئامادەبوونی پەرلەمانتارانی‬ ‫ه���ەر س��ێ الی��ەن��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫پرۆژەیاسای سندووقی پاڵپشتیی‬ ‫پ��رۆژەب��چ��ووك��ەك��ان��ی ب��ۆ گەنجان‬ ‫پەسەندكرد‪ ،‬كە لە سێ پرۆژەیاسا‬ ‫پێكهاتبوون‪( ،‬پ���رۆژەی گرنگیدان‬ ‫ب��ەگ��ەن��ج��ان‪ ،‬پ����رۆژەی پاڵپشتیی‬ ‫گەنجان‪ ،‬پ���رۆژەی ق��ەرزی بچووك‬ ‫بۆ گەنجان)‪ ،‬لەئەنجامدا هەر سێ‬ ‫پرۆژەكە لەیەك پرۆژەدا كۆكرانەوەو‬ ‫كران بەیەك‌و بەپێی یاساكەش‪ ،‬بۆ‬ ‫لەمەودوا‪ ،‬گەنجان دەتوانن بڕی (‪)15‬‬ ‫ملیۆن دینار بەقەرز لەحكومەتی‬ ‫هەرێم وەرب��گ��رن‌و پرۆژەیەكی پێ‬ ‫ئەنجام بد‌هن‌و لەئایندەیەكی دووردا‪،‬‬ ‫پارەكە بۆ حكومەت بگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫سەردار رەشید‪ ،‬ئەندامی لیژنەی‬ ‫كاروباری كۆمەاڵیەتی لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬وردەك��اری��ی یاساكەی‬ ‫بۆ «رۆژنامە» روون��ك��ردەوەو وتی‪:‬‬ ‫«پ��ارەك��ە وەك ق��ەرز دەدرێ���ت بە‬ ‫گەنجان (‪ )15‬ملیۆن دینارەو تەنیا‬ ‫مەرجیش بۆ ئەو گەنجەی پارەكەی‬ ‫پێدەدرێت‪ ،‬ئەوەیە كە مووچەخۆر‬ ‫نەبێت‪ ،‬نە لە كەرتی حكومیی‪ ،‬نە لە‬ ‫كەرتی تایبەت‪ ،‬دەنا هیچ مەرجێكی‬

‫«پێدانی قه‌رز ب ‌ه گه‌نجان‪ ،‬پێویستی به‌ دامه‌زراندنی بانکێکی تایبه‌ته‌»‬ ‫ت���ری وەك ب��ڕوان��ام��ە ی���ان ك��اری‬ ‫پێشووتری لێناخوازرێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫بۆ وەرگرتنی قەرزەكەش‪ ،‬كەفیلی‬ ‫ناوێت‌و تەنیا پەیماننامەیەك لەالی‬

‫دادنووس پڕدەكاتەوە لە ئایندەیەكی‬ ‫دوورداو دوای سوودوەرگرتن لە پرۆژە‬ ‫بچووكەكەی‪ ،‬پارەكە بۆ حكومەت‬ ‫دەگەڕێنێتەوە»‪.‬‬

‫بەپێی وتەی ئەو پەرلەمانتارە‪،‬‬ ‫پێویستە ل��ەه��ەر ش��ارێ��ك��دا‪ ،‬بانك‬ ‫بۆ پێدانی ئ��ەو ق��ەرزە بە گەنجان‬ ‫بكرێتەوە‪ ،‬وەك بانكی پێشینەی‬ ‫خ���ان���ووب���ەرەو ب��ان��ك��ی س��ن��دووق��ی‬ ‫نیشتەجێبوون‌‪ ،‬س���ەردار وتیشی‪:‬‬ ‫«لەكوردستان‪ ،‬ژمارەیەك پەیمانگای‬ ‫فێركردنی پیشەیی هەیە گەنجان‬ ‫دەتوانن سوودی لێ ببینن‌و پیشەیەكی‬ ‫لێوەفێربن‪ ،‬دوات��ری��ش لە رێ��ی ئەو‬ ‫قەرزەوە‪ ،‬پرۆژەیەكی پێ ئەنجام بده‌ن‬ ‫كە سوودی مادیی لێوەربگرن‌‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫مەبەستەش‪ ،‬دەبێت رێنمایی تایبەت بۆ‬ ‫چۆنێتیی وەرگرتنی قەرزەكە لەالیەن‬ ‫حكومەتەوە دەربچێت‌‪ ،‬گەنجەكە‬ ‫پێشتر پرۆپۆزەڵێك لەسەر ئالیەتی‬ ‫جێبەجێكردنی پرۆژەكەی پێشكەش‬ ‫دەك����ات‌و دوای پ��ەس��ەن��دك��ردن��ی‪،‬‬ ‫قەرزەكەی پێدەدرێت‪ ،‬هاوكات دوای‬ ‫ئ��ەوەی قازانجی لە پرۆژەكە كرد‪،‬‬ ‫قەرزەكە بۆ حكومەت دەگەڕێنێتەوە‪،‬‬ ‫دەكرێت ئەمەش ببێتە هەنگاوێك بۆ‬ ‫كەمكردنەوەی بێكاریی»‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ل��ە پەسەندكردنی‬ ‫پ��رۆژەی��اس��اكەدا‪ ،‬پەرلەمانتارانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئامادەنەبوون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫پەرلەمانتارێكی‬ ‫پەسەندكردنی ئەو پرۆژەیاسایە‪،‬‬ ‫بەهەنگاوی یەكەم دەزان��ێ��ت بۆ‬ ‫خزمەتكردنی گەنجان‪.‬‬ ‫ب��ەی��ان ئ��ەح��م��ەد‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫فراكسیۆنی یەكگرتووی ئیسالمیی لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬لەو بارەیەوە‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دوای‬ ‫پشووەكانی ن����ەورۆز‌و رووداوی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی كوردستان‪ ،‬ئێمە‬ ‫وەكو پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫داوام���ان ك��رد بەهۆی ب��ارودۆخ��ی‬ ‫نائاسایی ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬پێویستە‬

‫دانیشتنەكانی پەرلەمانیش نائاسایی‬ ‫بن‌و تایبەت بن بە جێبەجێكردنی‬ ‫داواكارییەكانی خەڵك‪ ،‬بەاڵم گوێ‬ ‫بەداواكارییەكەمان نەدرا‪ ،‬ئێمەش‬ ‫بایكۆتی كۆبوونەوەكانمان كرد‪ ،‬هەر‬ ‫لەو كاتەشدا‪ ،‬یاسای قەرز بۆ پرۆژەی‬ ‫بچووكی گەنجان پەسەندكراوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە زۆر ئاگاداری وردەكاریی ئەو‬ ‫پرۆژەیە نین»‪.‬‬ ‫ل��ەم��اوەی راب�����ردووداو دوای‬ ‫ئەوەی هەر سێ پرۆژەی (گرنگیدان‬ ‫بەگەنجان‪ ،‬سندووقی پاڵپشتیی‬ ‫گەنجان‪ ،‬قەرزی پرۆژەبچووكەكان‬ ‫بۆ گەنجان) ل��ەالی��ەن لیژنەكانی‬ ‫پەرلەمانەوە گفتوگۆیان لەبارەوە‬ ‫كراو‪ ،‬لەكۆتاییدا بڕیاردرا هەر سێ‬ ‫پرۆژەكە یەكبخرێن‪.‬‬ ‫بەیان ئەحمەد‪ ،‬كە هاوكات‬ ‫ب���ڕی���اردەری ل��ی��ژن��ەی ك��اروب��اری‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی��ش��ە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬بەتەنسیق لەگەڵ لیژنەی‬ ‫وەرزش‌و الوان‪ ،‬كۆبوونەوەیەكمان‬ ‫كرد ه��ەردوو وەزی��ری رۆشنبیریی‌و‬ ‫الوان‌و وەزیری كاروباری كۆمەاڵیەتی‬ ‫ئ��ام��ادەی ب���وون‌و تێیدا باسمان‬ ‫لەوەكرد‪ ،‬چۆن پرۆژەیەكی گشتگیر‬ ‫دەرب��ك��ەی��ن ك��ە س��وودێ��ك��ی باش‬ ‫بەگەنجان بگەیەنێت‪ ،‬لەئێستاشدا‬ ‫پرۆژەكە بووەتە یاسا‪ ،‬پێموایە‪،‬‬ ‫هەنگاوی یەكەمە بۆ خزمەتكردنی‬ ‫گەنجان‌و پێویستە ئیشی زیاتریان‬ ‫بۆ بكرێت»‪.‬‬ ‫سەردار رەشید‪ ،‬پەرلەمانتار لە‬ ‫لیستی كوردستانیی‪ ،‬جه‌خت لەوە‬ ‫دەكاتەوە‪ ،‬ئەگەر پەرلەمانتارانی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ل��ەك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫پەسەندكردنی یاساكەدا بوونایە‪،‬‬ ‫«بەدڵنیاییەوە ئێستا پرۆژەكە‬ ‫دەوڵەمەندتر دەبوو»‪.‬‬

‫راكردنی بەردەوام‬ ‫بۆ دووركەوتنەوە لە مەرگ‬ ‫پ����اش ئ������ەوەی ت��ەی��م��ور‬ ‫دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ك��وردس��ت��ان‌و‬ ‫سیخوڕەكانی بەعس زانیاریی‬ ‫دەن��ێ��رن��ەوە‪ ،‬ك��ە منداڵێك لە‬ ‫چاڵەكانی مەرگ دەربازی بووە‪،‬‬ ‫حكومەتی بەعس ب��ڕی��اردەدات‬ ‫ئ���ەو ش��ای��ەت��ح��اڵ��ە ب��ك��وژرێ �ت‌و‬ ‫هەركەسێكیش ئەو ك��ارە بكات‬ ‫(ی���ەك ملیۆن دی��ن��اری چاپی‬ ‫سویسری) خەاڵت دەكرێت‪.‬‬ ‫پاش ئەوەی لەڕێگای چەند‬ ‫كەسێكی دڵسۆزەوە لەو بڕیارەی‬ ‫بەعس ئاگادار دەكرێتەوە‪ ،‬تەیمور‬ ‫بە بەردەوامیی جێگای مانەوەی‬ ‫خۆی دەگۆڕێت‌و لە سكرتاریەتی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) ل���ە ق���ەاڵچ���واالن‬ ‫پارێزگاریی لێدەكرێت‌و پاشان لە‬ ‫ساڵی (‪ )1996‬ب��ەرەو ئەمریكا‬ ‫بەڕێدەكەوێت‌و لە ساڵی (‪)2006‬‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ بەغداو دەبێتە‬ ‫یەكێك لە شایەتحاڵەكانی كەیسی‬ ‫ئەنفال لە دادگای بااڵی تاوانەكان‬ ‫لە عێراق‪.‬‬

‫که‌س نازانێت‬ ‫گه‌نجه‌که‌ی رانی ‌ه‬ ‫بۆ خۆی کوشت؟‬ ‫هۆشەنگ محەمەد ‪ -‬رانیە‬

‫‪.............................................................‬‬

‫لە رووداوێ��ك��ی تەمومژاویدا‪ ،‬گەنجێكی‬ ‫دانیشتووی ران��ی��ە گیان ل��ەدەس��ت��دەدات‌و‬ ‫خێزانەكەشی تائێستا نازانن هۆكاری ئەو‬ ‫رووداوە چی بووەو الیەنە پەیوەندیدارەكانیش‬ ‫ئامادەنین لەوبارەیەوە هیچ زانیارییه‌ك بدەن‪.‬‬ ‫(‪ )4‬شەممەی راب��ردوو كوڕێكی گەنج‬ ‫بەناوی (م‪.‬ع‪.‬ح) تەمەن (‪ 22‬س��اڵ)‪ ،‬لە‬ ‫پاركێكی شارۆچكەی رانیە بە دەمانچە خۆی‬ ‫كوشت‌و بە وتەی یەكێك لە براكانی ئەو گەنجە‪،‬‬ ‫تائێستا هۆكاری خۆكوشتنەكە نەزانراوەو‬ ‫الیەنە بەرپرسەكانیش هیچ روونكردنەوەیەك‬ ‫لەو بارەیەوە نادەن‪.‬‬ ‫(هـ‪.‬ع)‪ ،‬برای ئەو گەنجە بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪ :‬براكەم هیچ كێشەیەكی نەبووەو‬ ‫لە هەموومان زیاتر خۆشەویست بووە لەالی‬ ‫دای��ك‌و باوكم‪ ،‬پێشتریش هەست نەكراوە‬ ‫هیچ نەخۆشییەكی هەبووبێت‪ ،‬هەر بۆیە زۆر‬ ‫بەالمانەوە سەیرە ئەو كارەی ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬ئێستا ئەو دەمانچەیەی براكەم‬ ‫خۆی پێكوشتووە‪ ،‬لەالی ئاسایشەو تائێستا‬ ‫هۆكاری راستەقینەی رووداوەكە نەزانراوە‪.‬‬ ‫خۆکوژه‌که‌‪ ،‬خاوەنی دایك‌و باوك‌و (‪)4‬‬ ‫براو (‪ )5‬خوشكە‪ ،‬ئەو رووداوە كاریگەریی‬ ‫زۆری كردووەتە سەر رەوش��ی كۆمەاڵیەتی‬ ‫خێزانەكەو داوا دەكەن الیەنە بەرپرسەكان‬ ‫لێكۆڵینەوەی پێویست ئەنجام بدەن بۆ زانینی‬ ‫هۆكاری راستەقینەی خۆكوشتنی كوڕەكەیان‪.‬‬ ‫«رۆژنامە» پەیوەندیكرد بە ئاسایشی‬ ‫رانیەوە‪ ،‬بەاڵم هیچ زانیارییەكیان لەسەر ئەو‬ ‫رووداوە نەخستە روو‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫پێداچوونەوە بە ئەنجامی تاقیكردنەوە بەراییەكاندا دەكرێت‬

‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬وەزارەت�������ی‬ ‫پەروەردە‪ ،‬لیژنەیەكی پێكهێناوە‬ ‫بۆ پێداچوونەوە بە ئەنجامی‬ ‫تاقیكردنەوە بە‌راییە‌كانی قۆناغی‬ ‫(‪)12‬ی ئامادەیی‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ ،)3/30‬ئەنجامی‬

‫ت��اق��ی��ك��ردن��ەوە ب��ەرای��ی��ەك��ان��ی‬ ‫قۆناغی (‪)12‬ی ئ��ام��ادەی��ی‪،‬‬ ‫بــــەپـــێــی‬ ‫راگ���ەی���ەن���را‌و‬ ‫ئ���ەن���ج���ام���ەك���ان‪)%52( ،‬ی‬ ‫خوێندكاران دەرچ���وون‌و ئەو‬ ‫ئەنجامە نیگەرانیی خوێندكارانی‬

‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‪ ،‬ه��اوك��ات بەپێی‬ ‫رێنماییەكان‪ ،‬هەر خوێندكارێك‬ ‫لە (‪ )3‬وان��ە دەرنەچووبێت‌و‬ ‫وان��ەی چ��وارەم��ی (‪ )40‬نمرە‬ ‫بێت‪ ،‬بەشداریی تاقیكردنەوەی‬ ‫وه‌زاری دەكات‪.‬‬

‫م‪.‬باپیر بە‌كر‪ ،‬بەڕێوە‌بە‌ری‬ ‫گشتیی ئە‌زموونە‌كان لە وەزارەتی‬ ‫پ����ەروەردە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬لە بەڕێوە‌بە‌رێتیی‬ ‫گشتیی ئەزموونەكان‪ ،‬لیژنە‌یە‌كی‬ ‫بااڵمان پێكهێناوە‌ تا بە‌وردی بە‬

‫‌سكااڵو پە‌ڵپی ئە‌زمووندە‌راندا‬ ‫بچێتە‌وە‌و بە‌وپەڕی شە‌فافییە‌ت‌و‬ ‫دادپە‌روە‌ری لە‌ دە‌فتە‌رە‌كان ورد‬ ‫دە‌بێتە‌وە‌و دواتر ئە‌نجامە‌كانی‬ ‫ب��ە‌ ئ���اگ���اداری ئ���ە‌و لیژنە‌یە‌‬ ‫رادە‌گە‌یە‌نرێت»‪.‬‬

‫وەزارەتی پەروەردە؛ خوێندكارانی ئامادەیی دەرناچێنێت‬ ‫گۆشەیەك؛‬ ‫بۆ وانەیەكی نوێ‌‬ ‫«وانەی شەشەم»؛ یەكێكە لەو وانانەی لەخوێندنگەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا بەگشتیی؛ بەهێند وەرنەگیراوە‌و زۆربەی جار‬ ‫ئەم وانەیە‪ ،‬یان بە سروود‪ ،‬یاخود وەرزشكردنێكی فەرامۆشكراو‬ ‫پڕكراوەتەوە‪ ،‬یان هەر ناخرێتە خشتەی وانەكانی هەفتەوە‪ ،‬یاخود‬ ‫چەند دەقیقەیەكی لێدەخوێنرێت‌و پاشان قوتابییەكان دوو دوو‬ ‫(وەك چۆن ئەوكاتانەی لە قۆناغەكانی سەرەتاییدا قوتابی بووین‪،‬‬ ‫مامۆستاكانمان پێیاندەوتین ئەوەی ئاقڵ بێت‪ ،‬پێش ئەوانی تر‪،‬‬ ‫دوو دوو بۆ ماڵەوەیان دەنێرمەوە) رەوانەی ماڵەوە دەكرێن‪.‬‬ ‫ئەم وانەیە‪ ،‬دەكرا‌و دەكرێت؛ وەك هەر وانەیەكی تر‪ ،‬بەها‌و‬ ‫گرنگی خۆی پێبدرێت‌و تێیدا وانەیەكی زانستی‪ ،‬پەروەردەیی‪،‬‬ ‫زمانەوانیی‪ ،‬یان هەر وانەیەكی تر كە لەنێو خشتەی وانەكانی‬ ‫هەفتەدا بوونی هەیە‪ ،‬بەوجۆرە پڕبكرێتەوە‌و لەڕێیەوە قوتابییان‬ ‫(كە نەوەی دواڕۆژن) گۆشبكرێن‪ ،‬بەاڵم لەسیستمی خوێندنی ئەم‬ ‫هەرێمەدا‪ ،‬ئەم وانەیە بەهێند وەرنەگیراوە‪.‬‬ ‫«وان��ەی ش��ەش��ەم»‪ ،‬گۆشەیەكی تایبەتە ب��ەپ��ەروەردە‌و‬ ‫خوێندن‌و دەمانەوێت لەڕێی ئەم گۆشەیەوە‪ ،‬گرنگی‌و بایەخ بۆ‬ ‫وانەی شەشەم بگه‌ڕێنینەوە‌و هەروەها لێیەوە قسە لەسەر زۆربەی‬ ‫ئەو خەوش‌و كێشانە بكەین؛ كە پەیوەندییان بە پ��ەروەردە‌و‬ ‫خوێندنه‌وه‌ لە هەرێمی كوردستاندا هه‌یه‌‪ .‬تێیدا تاوتوێی میتۆدی‬ ‫خوێندن بكەین‪ ،‬لەگەڵ چۆنێتیی وانەوتنەوە‌و تاقیكردنەوەكان‬ ‫لەقۆناغە جیاجیاكانی خوێندندا‪ ،‬ه��ەروەه��ا رۆڵ��ی توێژەرە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان لەسیستمی نوێی خوێندن‌و پەروەردەكردنی‬ ‫خوێندكاراندا‪ ،‬سەرباری پێشنیازكردن‌و خستنەڕووی سەرنج‌و‬ ‫تێبینی ل��ەب��ارەی خەوشەكانی ن��او قوتابخانەكان‌و سلكی‬ ‫پەروەردە بەگشتیی‌و هەروەها رۆڵ‌و كاریگەریی سەرپەرشتیارە‬ ‫پەروەردەیی‌و پسپۆڕییەكان لە رێكخستن‌و بەڕێوەبردنی خوێندن‌و‬ ‫پ��ەروەردەك��ردن لەقوتابخانەكاندا‪ ،‬سەرباری ئاستی زانستیی‬ ‫پەروەردەیی راوێژكارەكانی پەروەردەیی‌و چەندین تەوەر‌و الیەنی‬ ‫تری پەیوەندیدار؛ كە بەرپرسیارێتیی هەر شارەزایەكی بواری‬ ‫پەروەردە‌و مامۆستا‌و چاودێرێكی ئەم سیستمە پەروەردەییەیە‪،‬‬ ‫سەرنج‌و رای خۆی ل��ەب��ارەوە بخاتەڕوو‪ ،‬كە ئامانجەكەیشی‬ ‫باشكردن‌و بەرەوپێشبردنی سیستمی پەروەردەییە لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫ئەم گۆشەیە‪ ،‬تەنیا گۆشەی ئەوانە نییە كە لە بواری‬ ‫پ��ەروەردەدا كاردەكەن‪ ،‬بەڵكو دەشێ‌ بەقەڵەمی هەموو ئەو‬ ‫رۆشنبیر‌و رۆژنامەنووس‌و ت��ەواوی چین‌و توێژە جیاجیاكانی‬ ‫كۆمەڵگەكەمان دەوڵەمەندبكرێت‌و ئازادانە‌و زانستییانە‪ ،‬را‌و‬ ‫سەرنجی خۆیان لەمبارەیەوە بخەنەڕوو‪.‬‬ ‫«وان��ەی شەشەم»‪ ،‬خوازیارە وەك��و وان��ە شەشەمەكانی‬ ‫قوتابخانەكانمان‪ ،‬وانەیەكی فەرامۆشكراو نەبێت‪ ،‬بەڵكو وانەیەك‬ ‫بێت؛ كە رێنماییكاری سیستم‌و سلكی پەروەردە بێت‌و هەروەها‬ ‫چاودێریش بێت بەسەر ئەم كایە هەستیارەوە‪.‬‬ ‫ه��ەم��ووان‪ ،‬بەدەنگ‌و رەنگی جیاواز‌و بە پابەندبوون بە‬ ‫بنەماكانی ئێتیكی رۆژنامەنووسیی‌و دووركەوتنەوە لەناوزڕاندن‪،‬‬ ‫دەتوانن ئەم گۆشەیە‪ ،‬بەسەكۆی خۆیان بزانن‌و لێیەوە دید‌و‬ ‫بۆچوون‌و پێشنیاز‌و سەرنج‌و رەخنەكانیان سەبارەت بە پەروەردە‌و‬ ‫كۆی ئەو الیەنانە بخەنه‌ڕوو؛ كە كەمتازۆر‪ ،‬پەیوەندییان بەكایەی‬ ‫پەروەردەوە هه‌یه‌ لەهەرێمی كوردستاندا‪.‬‬

‫ ‬ ‫خۆپیشاندانی خوێندکارانی ئاماده‌یی؛ له‌به‌رده‌م په‌روه‌رده‌ی سلێمانی‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ‪،‬‬ ‫محەمەد حەسەن‬ ‫‪....................................................................‬‬

‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا‪ ،‬ب���ڕی���اری راگ��رت��ن��ی‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی سیستمی نوێی‬ ‫ت��اق��ی��ك��ردن��ەوەك��ان��ی ئ��ام��ادەی��ی‪،‬‬ ‫نەگەیشتووەتە خوێندنگەكان‌‪ ،‬ئەوەش‬ ‫لەكاتێكدایە‪ ،‬دوو مانگ زیاتر بەسەر‬ ‫دەرچوونی بڕیارەكەدا تێدەپەڕێت‌و بەو‬ ‫هـــۆیــەوە بەشێك لە خوێندكارانی‬ ‫(‪)10‬ی ئامادەیی‪ ،‬دەك��ەون��ە خولی‬ ‫دووەمی تاقیكردنەوەكان‪.‬‬ ‫لە ساڵی رابردوودا‪ ،‬بە مەبەستی‬ ‫رەتكردنەوەی بەشێك لە بڕیارەكانی‬ ‫«سیستمی ن��وێ��ی خ��وێ��ن��دن» لە‬ ‫زۆرب����ەی ن��اوچ��ەك��ان��دا‪ ،‬ن��اڕەزای��ی‌و‬ ‫رێپێوان‌و خوپیشاندانی خوێندكارانی‬ ‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‪ ،‬دوات����ر‌و ل��ە هاوینی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬بەمەبەستی نەهێشتنی‬ ‫سیستمەكە‪،‬‬ ‫كەموكورتییەكانی‬ ‫وەزارەت���ی پ���ەروەردە دەستیكرد بە‬ ‫پێداچوونەوە‪ ،‬تا گەیشتە ئەوەی كە‬ ‫سیستمەكە هەموار بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بە نووسراوی‬ ‫ژمارە (‪ )227‬لە رۆژی ‪،2010/10/21‬‬ ‫رەزامەندیی دەربڕی بە «هەمواركردنی‬ ‫سیستمی تاقیكردنەوەكانی هەردوو‬ ‫قۆناغی بنەڕەتی‌و ئامادەیی»‪.‬‬

‫هەروەك سیستمی تاقیكردنەوەی‬ ‫هەمواركراو لە پۆلی یەكەمی بنەڕەتی‬ ‫تا پۆلی دەیەمی ئامادەیی‪ ،‬لەمساڵی‬ ‫خوێندندا كاری پێدەكرێت‪.‬‬ ‫دوای هەمواركردنەوەی سیستمە‬ ‫ن��وێ��ی��ەك��ە‪ ،‬ل��ە ك��ان��وون��ی دووەم���ی‬ ‫ئ��ەم��س��اڵ��دا‪ ،‬جارێكی ت��ر ل��ە چەند‬ ‫ناوچەیەكدا خوێندكاران رژانەوە سەر‬ ‫شەقامەكان‌و چەند خۆپیشاندانێكیان‬ ‫ئەنجامدا‪.‬‬ ‫بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشەیە‪،‬‬ ‫لە كۆبوونەوەی رۆژی (‪)2/6‬ی نێوان‬ ‫سەرۆكی حكومەتی هەرێم‌و بەرپرسانی‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‌و لیژنەی پەروەردەو‬ ‫فێركردن لە پەرلەمانی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ب���ڕی���اردرا‪ ،‬ئەمساڵ ك��ارك��ردن بە‬ ‫سیستمی كۆن بەردەوام دەبێت‌و ساڵی‬ ‫داهاتوو كار بە سیستمی نوێ دەكرێت‪.‬‬ ‫م‪ .‬باپیر ب �ه‌ک��ر‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫ئەزموونەكان لە وەزارەتی پەروەردەی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬لە سەرەتای دەوام��ەوە‪،‬‬ ‫ب���ڕی���اردرا ب��ۆ ئەمساڵی خوێندن‪،‬‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی سیستمی نوێی‬ ‫پەروەردە لە قۆناغی (‪)10‬ی ئامادەیی‬ ‫جێبەجێ بكرێت‪ ،‬بەاڵم بڕیارەكە راگیراو‬ ‫ساڵی داهاتوو جێبەجێ دەكرێت»‪.‬‬ ‫ب��ە ب����ڕوای م‪.‬س���ام���ان تۆفیق‪،‬‬ ‫ی��ـ��ـ��ـ��اری��ـ��ـ��ـ��دەدەری خوێندنگەی‬ ‫(پیرەمێرد)ی ك��وڕان لە سلێمانی‪،‬‬

‫پالندانان بۆ سیستمی پ���ەروەردە‪،‬‬ ‫پێویستی بە چەندین پێوەری یاسایی‬ ‫هەیە كە لەالیەن پسپۆڕان‌و شاره‌زایانی‬ ‫پ��ەروەردەی��ی��ەوە داڕێ��ژراب��ێ�ت‌و كاری‬ ‫باشی بۆ بكرێت‪ ،‬بۆئەوەی ببێت بە‬ ‫یاسایەكی گشتگیرو گونجاو بۆ ئەمڕۆ‪.‬‬ ‫ه���ەروەك وت��ی‪« :‬ن��اك��رێ��ت هەر‬ ‫رۆژە‌و ب��ڕی��ارێ��ك دەرب��چ��ێ�ت‌و دوات��ر‬ ‫هەڵبوەشێنرێتەوە»‪.‬‬ ‫ك��ۆس��ار ق���ادر‪ ،‬خوێندكارێكی‬ ‫خوێندنگەی‬ ‫ل��ە‬ ‫ئــامــــادەییە‬ ‫(س����ەردەم)ی ئ��ێ��واران‪ ،‬وەزارەت���ی‬ ‫پ���ەروەردە ب��ەوە تۆمەتبار دەك��ات‪،‬‬ ‫بڕیارەكانی بێ لێكۆڵینەوەی زانستییە‌و‬ ‫بێسەروبەرەیی لەو وەزارەتەدا هەیە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی خ��اڵ��ی (‪ )1‬ل��ەب��ەن��دی‬ ‫(‪ )48‬تاقیكردنەوەی هەمواركراو‪،‬‬ ‫«هــــەر ســـێ قۆناغی (‪،11 ،10‬‬ ‫‪)12‬ی ئامادەیی‪ ،‬دەبنە شەش وەرزی‬ ‫خوێندنی سەربەخۆ»‪ ،‬هەروەك لە هەر‬ ‫وەرزێكدا (‪ )1‬وانە «عبور» پەڕینەوە‬ ‫هه‌یه‌ بۆ خوێندكاران‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی زیاتر لە دوو مانگە‬ ‫بڕیاری راگرتنی هەمواركردنی سیستمی‬ ‫نوێ دراوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا ئەو بڕیارە‬ ‫نەگەیشتووەتە خوێندنگەكان‌و بەو‬ ‫هۆیه‌شەوە چەندین كێشە رووبەڕووی‬ ‫خوێندنگەكان‌و خوێندكاران بوونەتەوە‪.‬‬ ‫م‪ .‬سامان تۆفیق‪ ،‬باسی لەوە‬ ‫كرد‪ ،‬بەپێی هەمواركردنی سیستمە‬

‫فۆتۆ‪ :‬که‌یوان‬

‫نوێیەكە‪ ،‬بۆ هەر وەرزێك‪ ،‬یەك وانە‬ ‫«عبور» تێپەڕاندن هەیە‪ ،‬بەاڵم دوای‬ ‫چەند مانگێك بڕیارەكە بۆ ئەمساڵ‬ ‫هەڵوەشێنرایەوە‪ ،‬كە ئەوە نیشانەی‬ ‫بێپالنیی‌و بێبەرنامەیی وەزارەت���ی‬ ‫پ���ەروەردەی���ە‌و زی���ان ب��ە پرۆسەكە‬ ‫دەگەیەنێت‪.‬‬ ‫ه��اوك��ار ع��ەب��دول‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫قۆناغی (‪)10‬ی وێژەیی لە خوێندنگەی‬ ‫(پ��ش��دەر)ی ئ��ێ��واران��ی ك���وڕان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ���ەی���ان���د‪« :‬ل��ە‬ ‫سەرەتاوە‪ ،‬واماندەزانی كە دوو وانەی‬ ‫عبور هەیە‪ ،‬بەاڵم لە راگرتنی بڕیارەكە‬ ‫ئاگادارنەكراوینەته‌وە‌و بەو هۆیەوە‬ ‫چەندین خوێندكار هەیه‌ كەوتوونەتە‬ ‫خولی دووەمی تاقیكردنەوەكان»‪.‬‬ ‫رابـــــەر فــــەریــــق‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫(‪)10‬ی وێ��ژەی��ی ل��ە خوێندنگەی‬ ‫ئامادەیی (پیرەمێرد)ی كوڕان‪ ،‬بوونی‬ ‫«عبور» بە پێوست دەزانێت‌و داوا لە‬ ‫وەزارەتی پەروەردە دەكات‪« ،‬عبور»‬ ‫دابنرێتەوە بۆ هەردوو وەرزەكە‪.‬‬ ‫بەاڵم بە پێچەوانەوە‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئەزموونەكانی لە وەزارەتی پەروەردە‪،‬‬ ‫ئەوەی راگەیاند‪« :‬راگرتنی بڕیارەكە‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەر داوای خوێندكاران ب��ووەو‬ ‫ئێمە پێمانخۆشبوو ئەمساڵ جێبەجێ‬ ‫بكرێت‪ ،‬بۆیە خوێندكاران خۆیان‬ ‫بەرپرسن‌و دەبوو ئاگاداری راگرتنی‬ ‫بڕیارەكە بوونایە»‪.‬‬

‫مانگرتنه‌وه‌ی فەرمانبەرانی پەروەردەی سلێمانی؛ به‌دوور نازانرێت‬ ‫ێ عەبدوڵاڵ‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬هاوڕ ‌‬

‫‪........................................................‬‬

‫دوای ئ����ەوەی كۆمەڵێك‬ ‫داواكارییان ئاراستەی وەزارەت��ی‬ ‫پ���ەروەردە ك��رد‪ ،‬فەرمانبەرانی‬ ‫پ�����������ەروەردەی س��ل��ێ��م��ان��ی‪،‬‬ ‫ه���ەڕەش���ەی دەوام راگ��رت��ن‌و‬ ‫م��ان��گ��رت��ن دەك�����ەن ل���ە كاتی‬ ‫وەاڵمنەدانەوەو جێبەجێنەكردنی‬ ‫داواكارییەكانیاندا‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ ،)4/7‬فەرمانبەرانی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پ�����ەروەردەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ب��ۆ م����اوەی چەند‬ ‫سه‌عاتێك دەوامی فەرمانگەكەیان‬ ‫راگ���رت‌و دەستیاندایە مانگرتن‬ ‫ب��ە مەبەستی جێبەجێكردنی‬ ‫داواكارییەكانیان‪ ،‬لە یاداشتێكی‬ ‫(‪ )5‬خاڵیدا چەند داواكارییەكیان‬ ‫خستەڕوو كە دیارترینیان بریتیبوو‬ ‫ل��ە (ب��ە پ��ش��ووك��ردن��ی رۆژان���ی‬ ‫شەممە‪ ،‬پێدانی دەرم��اڵ��ە بۆ‬ ‫سەرجەم فەرمانبەران‪ ،‬دابینكردنی‬

‫ ‬ ‫مانگرتنی فه‌رمانبه‌رانی په‌روه‌رده‌ی سلێمانی (‪)4/7‬‬ ‫پاسی هاتوچۆ بۆ فەرمانبەران‌و‬ ‫ك��ردن��ەوەی دایەنگە‪ ،‬دەرماڵەی‬ ‫پ��ی��ش��ەی��ی‪ ،‬پ��ێ��دان��ی پ��اداش��ت‌و‬ ‫هاندان»‪.‬‬ ‫شێركۆ عەزیز‪ ،‬فەرمانبەری‬ ‫پ�����ەروەردەی سلێمانی‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«چەندین داواك��اری��م��ان هەیە‪،‬‬ ‫بۆنموونە‪ ،‬دابینكردنی پاس بۆ‬

‫فەرمانبەران‌و كردنەوەی دایەنگە تا‬ ‫فەرمانبەرە ئافرەتەكان دوانەكەون‪،‬‬ ‫ج��گ��ە ل����ەوە ت��ەرخ��ان��ك��ردن��ی‬ ‫دەرماڵە‌و پاداشتی مانگانە كە لە‬ ‫فەرمانگەكانی تردا هەیە»‪.‬‬ ‫فەرمانبەرانی پەروەردە جگە‬ ‫ل��ە م��ووچ��ەی ب��ن��ەڕەت��ی‪ ،‬تەنها‬ ‫دەرماڵەی پیشەیی‌و هاتووچۆیان‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫بۆ س��ەرف دەك��رێ �ت‌و بە وتەی‬ ‫خۆیان مووچەكەیان كەمە‌و بۆ‬ ‫نموونە نزمترین ئاستی مووچە‬ ‫بریتیە لە (‪ )142‬هەزار دینار‪.‬‬ ‫فەرمانبەرێكی پ���ەروەردەی‬ ‫سلێمانی ك��ە نه‌یویست ن��اوی‬ ‫بنووسرێت‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪،‬‬ ‫فەرمانگەكەیان‬ ‫فەرمانبەرانی‬

‫مووچەیەكی ك��ەم وەردەگ���رن‪.‬‬ ‫وتیشی‪ )14( « :‬ساڵ خزمەتم‬ ‫هەیە‌و مووچەكەم ناگاتە (‪)450‬‬ ‫هەزار دینار»‪.‬‬ ‫ه��ەروەك فەرمانبەرێكی تر‪،‬‬ ‫بە رۆژن��ام��ەی راگەیاند‪)7(« :‬‬ ‫س��اڵ خزمەتم هەیە‌و تا ئێستا‬ ‫مووچەكەم لە (‪ )400‬هەزار دینار‬ ‫كەمترە»‪.‬‬ ‫هەفتەی رابردوو‪ ،‬یاداشتەكەی‬ ‫فەرمانبەران‪ ،‬ئاراستەی وەزارەتی‬ ‫پەروەردەو فێركردن كراو تائێستا‬ ‫وەزارەت وەاڵمی داواكارییەكانی‬ ‫ن���ەداون���ەت���ەوە‪ ،‬ل��ە كاتێكدا‬ ‫مۆڵەتی ئەم هەفتەیە دانراوە بۆ‬ ‫وەاڵمدانەوەی یاداشتەكە‪.‬‬ ‫ئ���ەن���دام���ێ���ك���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ی داواكارییەكانی‬ ‫فەرمانبەران‪ ،‬كە پێی باشنەبوو‬ ‫ناوی بنووسرێت‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬داواكارییەكانمان‬ ‫ئاراستەی وەزارەت���ی پ��ەروەردە‬ ‫كردووەو تا كۆتایی ئەم هەفتەیە‬

‫چ��اوەڕوان دەكەین‌و ئەگەر وەاڵم‬ ‫نەدرێینەوە‪ ،‬هەفتەی داهاتوو‬ ‫دەوام رادەگ���ری���ن‌و مانگرتنی‬ ‫سەرتاسەری رادەگەیەنین»‪.‬‬ ‫ئ������ەوەی ئ��اش��ك��را ك���رد‪،‬‬ ‫ئ��ەو داواك��اری��ی��ان��ە‪ ،‬داواك��اری��ی‬ ‫رەوای سەرجەم فەرمانبەرانی‬ ‫پ����ەروەردەك����ان����ە‌و ئ��ەوان��ی��ش‬ ‫لەگەڵیاندان‌و مانگرتنەكەیش‪،‬‬ ‫سەرجەم پەروەردەكان دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی‬ ‫پ��ەروەردە‪ ،‬لەگەڵ فەرمانبەرانی‬ ‫وەزارەتەكانی ت��ردا جیاوازیمان‬ ‫هەیە‌و بەشێك لە مافەكانمان پێ‬ ‫نادرێت‪ ،‬بۆ نمونە‪ ،‬لە وەزارەتەكانی‬ ‫تردا‪ ،‬مانگانە «پاداشت»‪ ،‬یان‬ ‫«هاندان»‪ ،‬بەاڵم ئێمە نیمانە‪،‬‬ ‫بۆیە بەمافی خۆمانی دەزانین‪،‬‬ ‫ئەو داواكارییانە بەرزبكەینەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان��ی پ�����ەروەردە‪،‬‬ ‫داواكارییەكانی فەرمانبەران‪ ،‬بە‬ ‫رەوا دەزان���ن‌‪ ،‬ه���ەروەك كەمال‬ ‫ن��وری‪ ،‬بەڕێوەبەری پ��ەروەردەی‬

‫مەڵبەندی سلێمانی‪ ،‬پشتگیریی‬ ‫س���ەرج���ەم داواك��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫فەرمانبەران دەكات‌و ئاماژە بەوە‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ئ��ەوەی فەرمانبەرانی‬ ‫ئێرە دەیكەن‪ ،‬لە كەم فەرمانگەدا‬ ‫دەكرێت‪ ،‬فەرمانبەرانی پەروەردە‪،‬‬ ‫هەموو رۆژەك��ان��ی هەفتە دەوام‬ ‫دەك����ەن‌و ل��ە ب��ەرام��ب��ەردا هیچ‬ ‫پ��اداش��ت��ێ��ك��ی��ان پ��ێ ن��ادرێ��ت‌و‬ ‫ئیشوكاری هاواڵتییان بە باشی‬ ‫بەڕێدەكەن‪.‬‬ ‫مامۆستا که‌مال ئه‌وه‌شی به‌‬ ‫«رۆژن��ام�ه‌» راگه‌یاند‪« :‬لەگەڵ‬ ‫داواكارییەكانیانداین‌و‬ ‫هەموو‬ ‫یاداشتەكەمان به‌رزکردووه‌ته‌وه‌»‪.‬‬ ‫هاوكات ئیسماعیل بەرزنجی‪،‬‬ ‫وتەبێژی وەزارەت��ی پ��ەروەردەی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوە كرد‪ ،‬لیژنەیەك لە وەزارەتی‬ ‫پ����ەروەردە‌و وەزارەت����ی دارای��ی‬ ‫پێكهێنراوە بۆ یەكخستنەوەی‬ ‫مووچە‌و نەهێشتنی ئەو جیاوازییەی‬ ‫كە لەكاتی دووئیدارەییدا هەبووە‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬ ‫هۆشیار عەبدوڵاڵ‬

‫ملمالنێی نەوەكان‬

‫نەتانخوا‬ ‫ئامانج نازم بیجان‬

‫سەیر نییە‪ ،‬بوترێت‪ ،‬م��رۆڤ بۆ‬ ‫خ��ۆی هەمیشە لە ملمالنێدایە لەگەڵ‬ ‫ژیان‌و هەر لە مێژەوە لە هەوڵی ئەوەدا‬ ‫ب��ووە‪ ،‬جگە ل��ەوەی خۆی ئاشنا بكات‬ ‫بەنهێنیی دەوروب��ەر‪ ،‬بەڵكو بەسەریاندا‬ ‫زاڵ بێت‌و بتوانێت گەورەترین سوودیان‬ ‫لێوەربگرێت‪ ،‬رەنگبێت مێژوویش‪،‬‬ ‫گەواهی ئ��ەو دەس���اوردە مرۆییانەمان‬ ‫بۆ بدات‪ .‬بە تێڕوانینی ئێمە‪ ،‬بەشێكی‬ ‫زۆری ئەم دەستكەوتانە‪ ،‬سەرچاوەكەی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی‪ ،‬مرۆڤ خاوەنی‬ ‫ئ��ەق�ڵ‌و ب��ی��رك��ردن��ەوەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم نابێت‬ ‫لەیادمان بچێت‪ ،‬ئەم بەخشینە خوداییە‬ ‫كە تایبەتە بە مرۆڤەوە‪ ،‬لەمەوەیە مرۆڤ‬ ‫لە بوونەوەرەكانی تر جودا دەكاتەوە‪،‬‬ ‫چ��ەن��دە ب��ەه��ادارە‪ ،‬بگرە ئ��ەوەن��دەش‬ ‫بەرپرسیارێتییە لەسەر شانی مرۆڤەكان‪،‬‬ ‫چۆن مامەڵەی لەتەكدا دەك��ەن! هەر‬ ‫فەرمانی ئەقڵ‌و بیركردنەوەی مرۆڤەكانە‪،‬‬ ‫وایكردووە‪ ،‬ژیان لە شوێنێكدا قەتیس‬ ‫نەمێنێت‌و هەمیشە لە گەشەكردندا بێت‪.‬‬ ‫ل��ێ��رەدا‪ ،‬گرنگە بپرسین‪ ،‬داخ��ۆ‬ ‫ملمالنێی نەوەكان چۆن دروست دەبێت‪،‬‬ ‫لە چییەوە سەرچاوە دەگرێت؟ بەرسڤی‬ ‫ئێمە بۆ ئەم پرسیارە‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫یەك سەرچاوەی زۆر گرنگ‪ ،‬ئەویش هاتنی‬ ‫شەپۆلی پێشكەوتن‌و گەشەكردن‌و گۆڕینی‬ ‫دیاردە‌و رووداوەكانە‪ ،‬ئەویش لە میانەی‬ ‫مامەڵەی مرۆڤە لەگەڵ دەروروبەر‪ ،‬یاخود‬ ‫جاری وا هەیە‪ ،‬گۆڕانكارییەكانی سروشت‌و‬ ‫كەش‌و ئاو‌وهەوایە‪ ،‬دواجار دەبێتە هۆی‬ ‫گۆڕینی سروشت‌و تەنانەت رەفتاری‬ ‫مرۆڤەكانیش‪ ،‬جا ئەم گۆڕانكارییانە كە‬ ‫بەپێی هەلومەرجی شوێن‌و كات دروست‬ ‫دەبن‪ ،‬بۆ خۆی لە بنەڕەتەوە سروشتییە‌و‬ ‫زۆریش ئاساییە‌و دەكرێت بڵێین‪ ،‬ئەمە‬ ‫بە شێكە لە فەلسەفەی ژیان‪ .‬مەخابن‪،‬‬ ‫ب��ە الی هەندێك ك��ەس��ەوە‪ ،‬جێگەی‬ ‫ب��اوەڕك��ردن‌و پەسەندكردن نییە‪ ،‬بگرە‬ ‫دژایەتیشی دەك��ەن‪ ،‬بەاڵم لە زۆرینەی‬ ‫كاتیشدا‪ ،‬مرۆڤەكان ناتوانن رێگربن لە‬ ‫گەیشتنی هاتنی ئەو شەپۆلەی كۆمەڵێك‬ ‫گۆڕین بە دوی خۆیدا دەهێنێت‪.‬‬

‫دەگ��ێ��ڕن��ەوە‪ ،‬ل��ەن��ی��وەی یەكەمی‬ ‫س����ەدەی راب������ردوودا ل��ە (ی��ەم��ەن)‪،‬‬ ‫كەسایەتییەك بە نێوی «ئیمام یەحیا‬ ‫حەمیددەدین» ژی��اوە‪ ،‬هەوڵی ئەوەی‬ ‫داوە‪ ،‬واڵتەكەی لە «شارستانیەتی نوێ‌«‬ ‫دابڕنێت‌و نەیهێشتووە هیچ شتێك بێتە‬ ‫واڵتەكەی‪ ،‬مەگەر هەندێك ئیش‌و كاری‬

‫كارەسات لەم‬ ‫ساتەوەختانە‪ ،‬لەوێوە‬ ‫دەستپێدەكات؛ ک ‌ه‬ ‫نموونەی ئەم مرۆڤانه‌‪،‬‬ ‫الیان وایە هەر خۆیان‬ ‫توانای گەشەكردن‌و‬ ‫پێشكەوتنیان هەیە‬ ‫دیاریكراو نەبێت‪ ،‬خۆی بە باشی زانیوە‌و‬ ‫پێشی وابووە شارستانیەتی نوێ‪ ،‬پڕە لە‬ ‫تاوان‌و خراپە كە ئاكار‌و باوەڕ‪ ،‬گەندەڵ‬ ‫دەكات‪ ،‬ئەركی ئایینی خۆیەتی كە زاڵ‬ ‫بێت بەرسەریدا‌و لەمپەر بێت لەنێوان‬ ‫واڵتەكەی‌و تەشەنەكردنی شارستانییەت‬ ‫بۆ نێوی! جا گۆمەڵگەی كوردیش‪ ،‬وەك‬ ‫باقی كۆمەڵگاكانی تری دونیا‪ ،‬بەدەر نییە‬ ‫لە پرسی ملمالنێی نەوەكان‪ ،‬بگرە تەواوی‬ ‫بوارەكانیشی تەنیوەتەوە‪.‬‬ ‫ئێمە‪ ،‬ئێستاش بە خوێندكارەكانی‬ ‫خۆمان كە هەنووكە بوون بە مامۆستا‌و‬ ‫دكتۆر‌و پارێزەر‌و ئەندازیار‪ ،‬هەر بە ناوی‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫خۆیان بانگیان دەك��ەی��ن‪ ،‬زۆر ج��اران‬ ‫چاومان بەرایی تواناكانیان نادات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەموو ئەم كردارانە واناكەن‪ ،‬وتەكەی‬ ‫«ئ��ەرس��ت��ۆ»م��ان ل��ەی��اد ب��ب��ات��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫دەڵێت‪« :‬راستی لەالی من‪ ،‬لە ئەفالتونی‬ ‫مامۆستام پیرۆزترە»‪ ،‬كارەسات لەم‬ ‫ساتەوەختانە‪ ،‬لەوێوە دەستپێدەكات‪،‬‬ ‫نموونەی ئەم مرۆڤانە الیان وایە‪ ،‬تەنها‌و‬ ‫تەنها هەر خۆیان توانای گەشەكردن‌و‬ ‫پێشكەوتن‌و خزمەتكردن‌و تێپەڕاندنی‬ ‫قۆناغەكانی ژیانیان هەیە‌و بۆ كەسی‬ ‫تر نییە! ئەگەر تێبینی بكەین‪ ،‬دەبینین‬ ‫پرسی نێوبراو‪ ،‬خۆی خزاندووەتە نێو‬ ‫ب��واری رامیاریشەوە‌و ب��ەت��ەواوی باڵی‬ ‫ب��ەس��ەردا ك��ێ��ش��اوە‌و ئ��ەم��ڕۆ زۆرت��ری��ن‬ ‫مشتومڕ هەڵدەگرێت‪ ،‬چونكە بەشێك لە‬ ‫نەبوونی دەستاودەستكردنی دەسەاڵتی‬ ‫ك���وردی‪ ،‬بە ب���اوەڕی ئێمە‪ ،‬رەهەندی‬ ‫ملمالنێی نەوەكانی لە پشتەوەیە‪ ،‬راستە‬ ‫كۆمەڵێك مرۆڤی قارەمان كە بە راستی‬ ‫«پێشمەرگە»بوون بۆ نیشتمان‪ ،‬پێویستە‬ ‫ژیاننامەیان بە جوانترین پێنووس‌و بە‬ ‫ئەمەك‌و ویژدانەوە بنووسرێتەوە‪ ،‬نابێت‬ ‫هیچ لەوانە لە الپ��ەڕە درەوشاوەكانی‬ ‫«م����ێ����ژووی ك�������ورد»دا ف���ەرام���ۆش‬ ‫بكرێن‪ ،‬تەنانەت خ��ودی كۆمەڵگەش‬ ‫قوربانیگەلێكی بە خشیوە لەو پێناوەدا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا نەوەیەكی نوێ لەدایكبووە‪،‬‬ ‫نەوەی پاش راپەڕینە‪ ،‬نەوەی سەردەمی‬ ‫م��ۆدێ��رن��ە‪ ،‬ن��ەوەی��ەك ل��ە بچووكترین‬ ‫داهێنانەوە تا گەورەترینیان ئاشنایە‪،‬‬ ‫نەوەیەك‪ ،‬ئەوڕۆ دەنگ‌و وتاری هەیە‪،‬‬ ‫لە دڵسۆزیشەوە دەیەوێت بە تیۆری‌و‬ ‫پراكتیكی پشكدار بێت لە دروستكردنی‬ ‫مۆدێلێكی سیاسیی نوێ‌‪ ،‬لەگەڵ كات‌و‬ ‫شوێنی ئێستای گۆمەڵگەدا بگونجێت‪.‬‬ ‫هەست ناكرێت بەم مافەمان‪ ،‬بمانەوێت‬ ‫گۆمەڵگە‌و ئەزموونەكەی بشێوێنین‪،‬‬ ‫بەڵكو دەمانەوێت‪ ،‬وەك مرۆڤەكانی‬ ‫دەوروب��ەرم��ان ژی��ان بگوزەرێنین‌و لە‬ ‫كاروانی ئەو گۆڕانكارییانە بێبەش نەبین‪،‬‬ ‫نابێت سەیر بێت بەالمانەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەم دیاردانە لە هەموو كاتێكدا بوونیان‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫هەبووە لە نێو كۆمەڵگە جیاجیاكانی‬ ‫دون��ی��ادا‪ .‬ب��ۆ وێ��ن��ە‪( ،‬م��ارت��ن لۆتەر)‬ ‫ماوەیەكی زۆر لەنێو ئایینی مەسیحیدا‬ ‫ژیا‪ ،‬بەاڵم پاش ماوەیەك لە بیركردنەوە‌و‬ ‫تێڕامانە جیاوازەكانی‪ ،‬بارودۆخی ئەو‬ ‫كات‪ ،‬وای خواست‪ ،‬خۆی جودا بكاتەوە‬ ‫لە كەنیسەی ئەو كاتە‌و مەزهەبێكی نوێی‬ ‫هێنایەكایەوە بەنێوی (پرۆتستانت)‌و‬ ‫دواتر هەزارەها تۆمەت‌و كرداری ناشرین‌و‬ ‫نامرۆیانەیان دایە پاڵ خۆی‌و هەڵگرانی‬ ‫ئەو بیروباوەڕە نوێیە‪ .‬لە پاڵ ئەم كردارە‬ ‫جوامێرانەیەشدا‪ ،‬وامان لێناكات‪ ،‬زوڵم‌و‬ ‫ستەمكاری‌و نەبوونی یەكسانی‌و كوشتن‌و‬ ‫بڕینی دیكتاتۆرەكانمان لەیاد بكات‪ ،‬ئەم‬ ‫جۆرە بیركردنەوە‌و كردارانەیان‪ ،‬پێمان‬ ‫دەڵێت‪« :‬دۆگمابوون» وەك دیاردەیەك‪،‬‬ ‫رۆژانە خۆی نمایش دەكات‪ ،‬لەو الشەوە‬ ‫بانگی «قۆرخكردن»دەدرێتە گوێمان‪.‬‬ ‫ئەمڕۆ‪ ،‬دەبینین دەسەاڵت رۆڵ دەگێڕێت‬ ‫بۆ دروست بوونی پرسی نێوبراو‪ ،‬چونكە‬ ‫بۆخۆی رێگە نادات‪ ،‬بە هیچ شێوەیەك‬ ‫فەرمانڕەوایی رادەستی ن��ەوەی نوێ‬ ‫بكات‪ ،‬یاخود گ��وێ لە دەنگەكانیان‬ ‫بگرێت‌و دواجار ملمالنێیەكی ناتەندروست‬ ‫لە تەواوی بوارەكاندا دەخوڵقێنێت‪ ،‬جا‬ ‫بۆیە گرنگە‪ ،‬چ دەسەاڵت‪ ،‬چ كۆمەڵگەش‬ ‫خ��ۆی‪ ،‬لەگەڵ ك��ەش‌و ئ��اووه��ەوای ئەم‬ ‫سەردەمە بگونجێنێت‌و لە روانگەی ئەم‬ ‫سەردەمەوە بیربكاتەوە‌و ئاگاداری جیهان‬ ‫بێت كە چ دەگ��وزەرێ��ت؟ نابێت المان‬ ‫وابێت‪ ،‬هاتنی هەموو دیاردەیەكی نوێ‪،‬‬ ‫لێوانلێوە لە خراپە‪ ،‬یاخود پێچەوانەكەی‪،‬‬ ‫بەڵكو دەبێت بە باشی تەماشای كرۆكی‬ ‫بكەین‪ ،‬بیخەینە ژێر تیشكی لێكۆڵینەوە‪،‬‬ ‫پاشان بە تێڕوانینێكی مرۆڤدۆستی‌و‬ ‫نیشتمانپەروەرییەوە‪ ،‬بڕیاری لەبارەوە‬ ‫بدەین‪ ،‬نەك راستەوخۆ بڕیاری خراپەكاری‬ ‫بەسەردا بدەین‪ ،‬هەموو راب��ردوو‪ ،‬یان‬ ‫تەمەن‪ ،‬درێ��ژ بكەین بە پێوەرێك بۆ‬ ‫پێشكەوتنی كۆمەڵگای ئێستا‪ ،‬هەنووكە‬ ‫لە دونیای پڕ لە گۆڕانكاری‌و پێشكەوتن‌و‬ ‫گ��ەش��ەك��ردوودا‪ ،‬هیچ ئ��اگ��ادار نەبین‌و‬ ‫پشكداری لە پێشكەوتنەكانی نەكەین‪.‬‬

‫ب���ە م��ن��داڵ��ی��ی ل���ە پ��ش��دەر‬ ‫شەوانە ئەگەر لە ترسی تاریكیی‌و‬ ‫ئەنگوستەچاویدا ت��ۆزێ بە پەلە‬ ‫خ��ۆم��ان ك��ردب��ا ب��ەن��او مەجلیس‌و‬ ‫ژووردا‪ ،‬یەكسەر نیوەی مەجلیسەكە‬ ‫دەیانوت؛ نەتانخوا‪ ،‬بۆیە هەمیشە‬ ‫ه��ەوڵ��م��ان دەدا پ��ێ��ش ئ���ەوەی‬ ‫وەدەرگ���اك���ە بكەوین كۆنترۆڵی‬ ‫خۆمان بكەین بۆ ئ��ەوەی هەست‬ ‫نەكەن ترساوین‪ ،‬بە تایبەت كە‬ ‫تەنیا ترس بوو لە تاریكی‌و كەس‬ ‫بە دوام��ان��ەوە نەبوو بمانخوات‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی ل��ە ئ��اك��اری «یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی» ب��ەرام��ب��ەر «گ����ۆڕان»‬ ‫رابمێنێت‪ ،‬دروست دەبێت قسەكەی‬ ‫مەجلیسیان پێ بڵێت‪ :‬نەتانخوا‪.‬‬ ‫دوای دەركەوتنی «گ��ۆڕان»‬ ‫وەك ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن زۆر نوكتە‌و‬ ‫قسەی خۆش لەسەر گۆڕان‌و ناوی‬ ‫گ���ۆڕان ب�ڵ�اوب���ووەوە‪ ،‬یەكێكیان‬ ‫ئەوەبوو كە هاوسەرەكەی تاڵەبانی‬ ‫رۆژێكیان دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئ��ەو پەردانە‬ ‫دەگۆڕم‌و تاڵەبانیش توڕە دەبێت‌و‬ ‫دەڵێت‪ :‬چیان لێدەكەیت بیانكە‪،‬‬ ‫ب��ەس م��ەی��ان��گ��ۆڕە‌و ن��اوی گ��ۆڕان‬ ‫مەهێنە‪ ،‬ئەمە ئەگەر نوكتەیەك‬ ‫بێت‌و رووشینەدابێت‪ ،‬گوزارشت لە‬ ‫راستییەك دەك��ات‪ ،‬كە دەس��ەاڵت‬ ‫ئەوەندە «گۆڕان»یان ال ترسناك‌و‬ ‫م��ەت��رس��ی��دارە ب��ە ن��اوەك��ەش��ی‬ ‫دادەچڵەكێن‪.‬‬ ‫هەمووشتان دەزانن بچووكترین‬ ‫كێشە رووب���دات چ��ۆن ماكینەی‬ ‫جنێوی «پارتی» بۆ «گ��ۆڕان»‌و‬ ‫س��ەرۆك��ەك��ەی‌و ه��ەڵ��س��ووڕاوان��ی‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��دەك��ات‌و ت��ەن��ان��ەت لە‬ ‫یــــەكــــەم رۆژی رووداوەكانی (‪)17‬‬ ‫ی شوبات بەرپرسی لقی چواریان‬ ‫یەكسەر ل��ە تەلەفزیۆنەكانیان‬ ‫وتیان‪« :‬گ��ۆڕان»ە‪ ،‬ئەوەی هاتنە‬ ‫سەرمان «گۆڕان» بوون‌و دواتریش‬ ‫بۆ خودی «پارتی» روون بووه‌وە‬ ‫كە «گ���ۆڕان» پەیوەندیی پێوە‬ ‫نەبووە‌و چاودێرێكی بواری لێدوانە‬ ‫ج��ی��اوازەك��ان��ی دەس��ەاڵت��ی��ش وای‬ ‫لێكدایەوە؛ كە بەرپرسی لق رەنگە‬ ‫كاریگەریی خەونی شەوی بەسەرەوە‬ ‫بووبێت‌و دوور نییە شەو «گۆڕان»‬ ‫چووبێتە خەونیەوە‪.‬‬ ‫«یەكێتی‌و پارتی» دروست وەك‬ ‫ئەو پیاوەیان لێهاتووە‪ ،‬كە دەروونی‬ ‫تێكچووە‌و خۆی لێبووەتە دەنكە‬ ‫گەنم‌و دەڵێت‪ :‬مریشك دەمخوات‪،‬‬ ‫دەیبەن بۆ الی دكتۆر‌و سەعاتێك‬ ‫بە ب��ەردەم��ی��دا دێ �ت‌و دەچێت تا‬ ‫تێی دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەو مرۆڤە‌و‬ ‫دەنكە گەنم نییە‌و كابرا قەناعەت‬ ‫دەكات‌و دەیەوێت بڕوات‌و لە ناكاو‬ ‫پەشیمان دەبێتە‌و دەڵێت‪ :‬باشە‬ ‫دكتۆر ئەوە من تێگەیشتم كە گەنم‬ ‫نیم‌و مرۆڤم‪ ،‬بەاڵم چۆن مریشكەكان‬ ‫تێدەگەیەنیت‪ ،‬كە من دەنكە گەنم‬ ‫نیم بۆ ئەوەی نەمخۆن‪« ،‬یەكێتی‌و‬ ‫پارتی»ش بوون بە كابرا دەیانجار‬ ‫«گۆڕان» وتوویەتی ئێمە هێزێكین‬ ‫لە تەنیشتتانەوە مونافەسەتان‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬ن��ەك دژای��ەت��ی‪ ،‬كەچی‬ ‫ب���اوەڕ ن��اك��ەن‌و تەنانەت ئ��ەوەی‬ ‫سەیری ئیعالمی ئەو دوو حیزبە‬ ‫بكات دەزانێت «گ��ۆڕان»ی��ان لێ‬ ‫بووەتە چ مۆتەكەیەك‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫بە حسابی «یەكێتی‌و پارتی» بێت‪:‬‬ ‫گ��ۆڕان كودەتا بەسەر «یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی»دا دەك��ات‌و هەموو هێزە‬ ‫چ��ەك��دارەك��ان��ی ئ��ەو دوو حیزبە‬ ‫هەڵسووڕاوی نهێنیی «گۆڕان»ن‪،‬‬ ‫بودجەی حكومەتی هەرێم هەمووی‬

‫لەالیەن كادیرانی «گ���ۆڕان»ەوە‬ ‫وەردەگیرێت‪ ،‬هیچ ئیعالمێك نییە‬ ‫لە كوردستان جگە لە (كۆمپانیای‬ ‫وشە)‪ ،‬هەموو كوردستان یەكسانە‬ ‫ب���ە گ����ردی زەرگ����ەت����ە‌و گ���ردی‬ ‫زەرگەتە داگیركراوە‌و «گ��ۆڕان»‬ ‫هەموو كوردستانی داگیركردووە‪،‬‬ ‫ن��ەوش��ی��روان مستەفا‪ ،‬ب��ە تەنیا‬ ‫دەیەوێت ئەو ئەزموونەمان لێ تێك‬ ‫بدات‪ ،‬خەڵكینە فریامان بكەون‪.‬‬ ‫دی��س��ان ه���ەر ب��ە منداڵیی‬ ‫یەكێك وەك «یەكێتی‌و پارتی»‬ ‫هێندە ترسابا‪ ،‬مسیان بە سەردا‬ ‫دەتواندەوە‌و چی دەرچووبا دەیانوت‪:‬‬ ‫لەو شتە ترساوە‪ ،‬زۆر جاریش هیچ‬ ‫دەرنەدەچوو پیرەژنەكان دەیانكرد‬ ‫بە شتێك‪ ،‬مسی تواوەی «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی» رەنگە مۆمەكە دەرچێت‌و‬

‫ئەگەر «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی»ش ئازا بن‌و‬ ‫بێنە پێشێ‌و رانەكەن‬ ‫لە هەموو چاكسازیی‌و‬ ‫گۆڕانكارییەك «گۆڕان»‬ ‫نایانخوات‬ ‫ئەگەر وتراش خۆ مۆم رووناكییە‬ ‫«یەكێتی‌و پارتی» دەڵێن‪ :‬ئەوە‬ ‫مۆمەكەی «گ���ۆڕان»ە رووناكی‬ ‫نادا‪ ،‬كە دادەگیرسێت واڵت تاریك‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئێوە نایان ناسن بەس‬ ‫ئێمە دەزانین چ نهێنییەك لە پشت‬ ‫ئەو مۆمەوە هەیە‪ ،‬ئەو مۆمە بۆ‬ ‫ئەمنی قەومیی خراپە‌و ئەزموونە‬ ‫ساواكەمان لە گاگۆڵكێ دەخات!‬ ‫با بێینەوە سەر «نەتانخوا»كە‪،‬‬ ‫ج��ارێ��ك��ی��ان گ��رەوێ��ك دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫كەسێكی ئ��ازا بتوانێت بە شەو‬ ‫بڕواتە الی مەرقەدێك‌و پارچەیەك‬ ‫پەڕۆی مەرقەدەكە بێنێت‌و بێتەوە‬ ‫ن��او ئ��ەو مەجلیسەی گ��رەوەك��ەی‬ ‫لێدەكرێت‌و یەكێك دەڵ��ێ��ت‪ :‬من‬ ‫دەچم‌و بۆ ترساندنی كابرای ئازا‪،‬‬ ‫كەسێك ب��ە خامێكی سپییەوە‬ ‫دەنێرنە ناو مەرقەدەكە‌و كە كابرا‬ ‫دەگ��ات��ە س��ەر م��ەرق��ەد‪ ،‬خێوی‬ ‫س��پ��ی پ���ۆش ل��ێ رادەپ���ەڕێ���ت‌و‬ ‫كابرای بە حساب ئازا را دەكات‌و‬ ‫خیۆەش بە دوایدا ها لێرە نا‪ ،‬ها‬ ‫لەوێ پشدەری وتەنی «لە كۆڵی‬ ‫نابێتەوە»‪ ،‬خێوە بە دواوەیەتی تا‬ ‫دەگاتەوە بە دەرگ��ای گرەوەكەی‬ ‫لێكراوە‪ ،‬كابرای راك���ردوو ناچار‬ ‫دەبێت بۆ ئەوەی لە مەجلیسەكە‬ ‫ئابڕووی نەچێت‌و توند خۆی نەدا‬ ‫بە دەرگادا دەگەڕێتەوە بۆ خێوەكە‌و‬ ‫بە ناچاریی هاوار دەكات دەوەرە‬ ‫بمخۆ‪ ،‬دەوەرە بمخۆ‪ ،‬كاتێك پەڕۆ‬ ‫سپییەكە لەسەر خۆی ال دەبات‬ ‫سەیر دەكات هاوڕێیەكی خۆیەتی‪،‬‬ ‫جا ئەگەر «یەكێتی‌و پارتی»ش‬ ‫ئازا بن‌و بێنە پێشێی‌و رانەكەن لە‬ ‫هەموو چاكسازیی‌و گۆڕانكارییەك‪،‬‬ ‫«گ���ۆڕان» نایانخوات‪ ،‬ئ��ەو كاتە‬ ‫دەش��زان��ن «گ���ۆڕان» خێو نییە‪،‬‬ ‫هاوڕێیانە‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ته‌‪ .‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )630‬سيَشةممة ‪2011/4/19‬‬ ‫شاسوار عەبدولواحید‬

‫*‬

‫لەسەر مۆراڵ‌و یاساو قەتڵکردنی سیاسیی‬ ‫مەجید عەزیز‬

‫بۆچی (‪)NRT‬م دامەزراند؟‬ ‫لە مێژەوە باسی ئەوە دەكەن‪ ،‬ئەگەر كەسێك‬ ‫خەریكی كەسابەت بێت‪ ،‬ئەوا ئیتر دەبێت حەقی‬ ‫هیچی نەبێت‌و بۆ خۆی بە دیار كەسابەتەكەیەوە‬ ‫دانیشێت‌و لەخەمی ئەوەدا بێت‪ ،‬ماڵ‌و سەروەتەكەی‬ ‫لە كیس نەچێت‪ ،‬بەاڵم من پێم وایە‪ ،‬ئەم بۆچوونە‬ ‫راس��ت نییە‌و دەمێكە‌و ل��ە زۆر واڵت��ی دن��ی��ادا‪،‬‬ ‫وەبەرهێنەران‌و دەوڵەمەندان‪ ،‬كاریگەرییان هەبووە‬ ‫لەسەر تێكڕای پڕۆسە سیاسیی‌و ئابوورییەكانی‬ ‫واڵت‌و تەنانەت لە زۆرب���ەی واڵت��ان��ی ئ��ەوروپ�ی‌و‬ ‫ئەمریكادا‪ ،‬دەوڵەمەندەكان یاخود وەبەرهێنەران‪،‬‬ ‫ل��ەپ��ڕۆس��ە سیاسیی‌و ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��دا‪ ،‬رۆڵ��ی‬ ‫یەكالییكەرەوە دەبینن‪ ،‬تەنانەت لە كوردستانیشدا‌و‬ ‫لە كاتی ئەوپەڕی ستەمی بەعسدا‪ ،‬دەوڵەمەندانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەوپەڕی توانای خۆیانەوە هاوكاری‬ ‫شۆڕشی بزووتنەوەی رزگاریخوازی كوردستانیان‬ ‫كردووە‪...‬‬ ‫من لێرەدا‪ ،‬خۆم بە دەوڵەمەند نازانم‪ ،‬بەو پێیەی‬ ‫ب��اوەڕم بە شتێك نییە كە ناوی پارەكۆكردنەوە‌و‬ ‫كەڵەكەكردنی سەرمایە بێت‪ ،‬بەڵكو پێموایە مرۆڤ‬ ‫بەوەی كە هەیەتی‪ ،‬تا چەند دەتوانێت لە دەرەوەی‬ ‫خۆی‌و خێزانەكەی‪ ،‬خزمەتی هەندێك الیەنی تری‬ ‫پێبكات‪.‬‬ ‫لەسەرەتای دەستكردنم بە كاری وەبەرهێنان‪،‬‬ ‫تووشی چەندەها تانە‌و بێهیوایی دەبوومەوە‪ ،‬دەمێك‬ ‫بەوەی كە پڕۆژە لێرە ناكرێت‌و دەمێك بەوەی دەبێت‬ ‫خەڵكانێك شەریكت بن‪ ،‬ئینجا دەتوانیت ئیش‬ ‫بكەیت‌و دەمێك بەوەی كە دەیانوت‪ ،‬خانووەكانت‬ ‫دەڕووخێت‪ ،‬بەاڵم لە هەمووی سەیرتر ئەوەبوو‪:‬‬ ‫هەندێكجار‌و لە هەندێك خەڵكم دەبیست‌و دەبیستم‌و‬ ‫زۆرجاریش لە هەندێك دەوڵەمەند‪ ،‬یان كەسانێك‪،‬‬ ‫كە لە پۆستی ئیدارین‪ ،‬ب��ەوەی دەڵێن‪ ،‬تۆ چیت‬ ‫داوە لە راگەیاندن؟! بۆچی خەریكی ئیشوكارەكانی‬ ‫خۆت نابیت؟‬ ‫لەو ب��رادەران��ە وای��ە‪ ،‬ئینسان پ��ارەی هەبوو‪،‬‬ ‫ئیتر ئەوە مانای وایە نابێت عەقڵی هەبێت‪ ،‬نابێت‬ ‫هەستی هەبێت‪ ،‬نابێت لە خزمەتی نەتەوەكەیدا بێت‪،‬‬ ‫بەڵكو دەبێت هەمیشە چاو بگێڕێت بۆ پارە‌و لە‬ ‫ئاست پرسە رۆشنبیریی‌و نەتەوەییەكانیشدا سەری‬ ‫شۆڕ بكات‪ ،‬نا كاكە‪ ،‬ئەوە راست نییە‪ ،‬هەرگیز‬ ‫دەوڵەمەندبوون‌و بیركردنەوە دژی یەكدی نەبوون‪،‬‬ ‫بگرە ئەوانەی لەدنیادا كەمێك ئیمكانییەتیان هەیە‪،‬‬ ‫باشتر دەتوانن خزمەتی گەلەكەیان بكەن‪.‬‬ ‫ئامانجی م��ن ل��ە دام��ەزران��دن��ی دەزگ��ای��ەك��ی‬ ‫راگەیاندنی ئەهلیدا‪ ،‬بۆ لێدانی هیچ الیەك نەبووە‪،‬‬ ‫بەڵكو ئامانجەكەم دروستكردنی ناوەندێكی راگەیاندن‬ ‫بووە؛ كە هەموو هاواڵتییەك بە هی خۆی بزانێت‌و‬ ‫خزمەت بە دۆخی ئێستامان بكات‪ ،‬خزمەت بەو‬ ‫دۆخە بكات كە كوردستانی تێدا دابەشبووە؛ بەسەر‬ ‫رەش‌و سپیدا‌و هاواڵتییەكی ئاسایی نازانێت باوەڕ بە‬ ‫كێ بكات‌و روو لە كوێ كات‪ ،‬خزمەت بە گەیاندنی‬ ‫راستی بكات بە هاواڵتی؛ لە دەرەوەی ئەم هەموو‬ ‫كەناڵە حیزبییەی هەریه‌که‌یان كۆمەڵێك مەبەستیان‬ ‫لە پشتەوەیە‪.‬‬ ‫دوای ئەو كارەساتە قێزەونەی بەسەر كەناڵی‬ ‫ئاسمانیی (‪)NRT‬دا‪ ،‬ه��ات‪ ،‬زۆرێ���ك پێیان‬ ‫واب��وو كە جارێكی تر ئێمە ناوێرین كارێكی لەو‬ ‫جۆرە ئەنجامبدەین‌و باسی راگەیاندن بكەینەوە‪،‬‬ ‫نەیاندەزانی هەزار ئەوەندە ئیرادەمان بەهێز دەبێت؛‬ ‫بەو پێیەی ئێستا تێگەیشتین كە كەناڵێكی لەو‬ ‫جۆرە‪ ،‬چەندە پێویستە بۆ خەڵك‌و چەندە ئەوانەش‬ ‫دەترسێنێت كە لە دەنگی ئازاد دەترسن‪ .‬ئەوانە‪،‬‬ ‫نەیاندەزانی بە سووتاندنی (‪ ،)NRT‬ئەوەندەی تر‬ ‫خەڵك‌و كۆمەڵگای نێودەوڵەتیی پشتیوانمان دەبن‌و‬ ‫كۆشكی سپی‌و جێگری سەرۆكی ئەمریكا‌و ئەو هەموو‬ ‫رێكخراو‌ و كۆنسوڵگەرییە نێودەوڵەتییانە‪ ،‬بەسەرمان‬ ‫دەكەنەوە‌و بەردەوام لێمان دەپرسنەوە‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬بۆ ئەوەی چیتر خەڵكانێك بە بۆچوونی‬ ‫هەڵەی خۆیان‪ ،‬لێكدانەوەی هەڵە بۆ دامەزراندنی‬ ‫كەناڵێكی لەوجۆرە نەكەن‪ ،‬لە چەند دیدارێكی‬ ‫تایبەتم لەگەڵ هەریەك لە سەرۆكی هەرێم‌و سەرۆك‬ ‫كۆماری عێراق‌و سەرۆكی بزووتنەوەی گۆڕاندا‪،‬‬ ‫پێویستی كەناڵێكی لەوجۆرەم بۆ روونكردنەوە‌و لە‬ ‫هەموو الیەكیشم گەیاند كە مەبەست لە دامەزراندنی‬ ‫ئەو كەناڵە‪ ،‬چییە‪ ،‬بۆیە خۆشبەختانە ئەوپەڕی‬ ‫پشتگیریم پێ راگ��ەی��ەن��را؛ ل��ەالی��ەن هەموو ئەو‬ ‫بەڕێزانەوە‌و دڵنیایان كردمەوە كە پاراستنی(‪)NRT‬‬ ‫وەك سیمبولێكی ئازادیی لە كوردستاندا‪ ،‬ئەركی‬ ‫ئەوانە لە ئێستا بە دواوە پشتیوانی لێبكەن‪.‬‬ ‫لە كۆتاییدا‪ ،‬دەمەوێت ئەوە بە هەموو الیەك‬ ‫راب��گ��ەی��ەن��م‪ :‬م��رۆڤ دەت��وان��ێ��ت بەشێكی زۆری‬ ‫خەونەكانی بەدی بهێنێت‪ ،‬ئەگەر خۆی ئیرادەی‬ ‫بەهێز بێت‌و خۆی ال بچووك نەبێت‌و خۆی بە پاشكۆ‬ ‫نەزانێت‌و نەهێڵێت زەویی‌و پڕۆژەكانی وەك پێگەی‬ ‫سەربازیی بەكاربهێنرێن‪.‬‬ ‫* خاوەنی ‪‌NRT‬و كۆمپانیای نالیا بۆ‬ ‫وەبەرهێنانی خانووبەرە‪.‬‬

‫کاتێک باس لە م��ۆراڵ‌و یاسا‬ ‫دەکەین‪ ،‬دیارە وادێتەوە کە یاسا‬ ‫بۆیە هەیە‪ ،‬بۆئەوەی ن��رخ‌و رێزی‬ ‫مرۆڤ وەکو تاک‌و کۆمەڵگا‪ ،‬بگرێت‪،‬‬ ‫ئەمەش پاراستنی رێ��ژەو شوێنی‬ ‫مۆراڵە‪ .‬موبالەغە نییە بڵێین‪ ،‬یاسا‬ ‫دیوێکی تری مۆراڵە‪ ،‬بەاڵم لەفۆرمێکی‬ ‫تردا‪ .‬مۆراڵ‪ ،‬بەشێوەیەکی گشتیی‪،‬‬ ‫مەبەست لە قسەکردن‌و پاراستنی‬ ‫ک���ەرام���ەت���ی م���رۆڤ���ە ل���ەب���ەردەم‬ ‫س��ووک��ک��ردن‌و هێرشکردنە سەری‬ ‫لەژێر هەرناوێکەوە بێت‪ .‬مرۆڤایەتی‪،‬‬ ‫بۆئەوەی بۆ فرۆشتن‌و قازانجکردن‬ ‫ب��ەک��ارن��ەی��ەت‪ ،‬وەک���و شتومەک‪،‬‬ ‫پێویستی بەبوون‌و هێزی یاسا هەیە‪.‬‬ ‫بازاڕی سیاسیی بۆ ئێمەی کورد‪،‬‬ ‫کەرامەتی مرۆڤی کورتکردووەتەوە‬ ‫ب��ۆ ناوەندێکی حیزبیی‌و مرۆڤی‬ ‫وەکو شتێک لێکردووە بۆ مەبەستە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەک��ان��ی‪ .‬دی����ارە ئەمە‬ ‫لەدوای خۆپیشاندانەکانی (‪)17‬ی‬ ‫شوباتەوە‪ ،‬گۆڕانی بەسەردا دێت‌و‬ ‫ئیتر لە وەرچەرخانێکی مێژوویی‬ ‫تردا دەژین‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ نرخێکی‬ ‫بەرزی خۆیدا کە چەندین خەڵکی‬ ‫تیادا ک��وژراوەو بریندارکراوە‪ .‬ئیتر‬ ‫ل��ەوە تێدەگەین‪ ،‬دونیای مۆراڵی‬ ‫م��رۆڤ‪ ،‬لە دونیابینی سیاسیی‌و‬ ‫حیزبیی ئێمەدا‪ ،‬بەهەموو شێوەیەک‬ ‫تەشویشکراوەو ئ��ەو هەیبەتەی‬ ‫مرۆڤی ک��ورد هەیەتی لەناخەوە‬ ‫لێیدراوە‪ .‬هەستکردنی م��رۆڤ بە‬ ‫پایەبەرزیی‌و شکۆی خۆی لە ئاستە‬ ‫جیاکردنەوەی‬ ‫گەردوونییەکەیدا‪،‬‬ ‫م��رۆڤ��ە ل��ە ب��وون��ەوەرەک��ان��ی ترو‬ ‫کاتێکیش ئەو هەستانە کەمدەبنەوە‪،‬‬ ‫ل���ە خ����ودی م��رۆڤ��ای��ەت��ی��ی��ەک��ەی‬ ‫کەمدەبێتەوە‪ .‬کاتێکیش باس لە‬ ‫یاسا دەکەین‪ ،‬دیارە باس لەهێزێکی‬ ‫م��ەدەن��ی‌و ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی دەک��ەی��ن‬ ‫ب��ەس��ەرم��ان��ەوەو لەناوخۆشماندا‪،‬‬ ‫بۆئەوەی لە رێگایەوە بوون‌و نرخمان‬ ‫بپارێزین‪ .‬یاسا‪ ،‬ئەگەر کاریگەریی‬ ‫دونیای کۆن‌و ئاینییشی لەسەربێت‌و‬ ‫هێنابێتی لەمێژووی مرۆڤایەتیدا‪،‬‬ ‫بەاڵم لەهەر زەمەنێکی جیاوازدا‪،‬‬ ‫گۆڕانی بەسەرداهاتووەو دەستکاری‬ ‫ک���راوە لەپێناوی چاکسازییدا‪.‬‬ ‫بەکورتی‪ ،‬بوونی یاسا‪ ،‬هێزێکە‬ ‫بۆئەوەی بتوانێت کۆمەڵگا لەبەردەم‬ ‫تاوانەکاندا سانسۆربکات‪.‬‬ ‫ب��ۆن��م��وون��ە‪ ،‬ی��اس��ا لەئاست‬ ‫ت��اوان��ەگ��ەورەک��ان��دا‪ ،‬وەک��و قەتڵ‪،‬‬

‫ناسینەوەی گومبوونی مۆراڵی مرۆڤە‬ ‫لەئاست غەدرو سڕینەوەی ژیانیانە‪،‬‬ ‫هەتاهەتایە‪ ،‬بەتایبەتی قەتڵی‬ ‫بەناحەق‪ ،‬ب��ەاڵم کاتێکیش یاسا‬ ‫تەنیا بە رووکەش هەبێت‌و تاوانبار‬ ‫بە ئازادیی بژی‪ ،‬بشاردرێتەوە‪ ،‬یان‬ ‫بەرگریی لێبکرێت‪ ،‬ئیتر ئ��ەوەی‬ ‫بوونی نەمابێت‪ ،‬م��ۆراڵ��ە‪ .‬ئیشی‬ ‫یاسا وەکو جەوهەرترین وەزیفەی‬ ‫خ��ۆی‪ ،‬راس��ت��ک��ردن��ەوەی مێژووی‬ ‫نێوان تاوانبارو قوربانییە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫دایەلۆگی قورسی هەلومەرجی مرۆڤە‬ ‫لەبەردەم لێبووردن سزاداندا‪ .‬ئەگەر‬ ‫وا نەبێت‪ ،‬هیچ ئیشێکمان بەیاسا‬ ‫نییە بەڕاستیی‪ ،‬کەواتە‪ ،‬بەمەش‬ ‫بێت‪ ،‬یاساو مۆراڵ دوو کایەی لێک‬ ‫جیانەکراوەن‪.‬‬ ‫ل��ە رۆژگ�����اری ئێستاماندا‪،‬‬ ‫دەب���وو قەتڵ وای لێبکردینایە‪،‬‬ ‫پەنجەمان بخستایە سەر دوگمەی‬ ‫مۆراڵمان‪ ،‬پێش ئەوەی ناوی یاساو‬ ‫باسی یاساشمان بکردایە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرئەوەی بەسروشتی دەزانین‪،‬‬ ‫حیزبیی بین‪ ،‬لەبەرئەوە پەالماری‬ ‫یاسا دەدەین‌و لەپێناوی پاراستنی‬ ‫بەرژەوەندییەکانماندا‪ ،‬هەموو شتێک‬ ‫دەڵێین‌و دەکەین بەناوی یاساوە‪.‬‬ ‫کاتێک یاسا بەحیزبیی‌و ئاینیی‌و‬ ‫سیاسیی دەک��رێ��ت‪ ،‬ئیتر ئ��ەوەی‬ ‫م��ۆراڵ��ی هەبێت‪ ،‬گومی دەک��ات‪،‬‬ ‫چونکە ه��ەم��وو ئ��ەو رووداوەی‬ ‫رووی��داوە‪ ،‬وەکو هەستە سیاسیی‌و‬ ‫ح��ی��زب��ی��ی��ەک��ەی‪ ،‬ت��ەف��س��ی��ری بۆ‬ ‫دەکرێت‌و لەهەستە مۆراڵییەکەی‬ ‫خاڵی دەکرێتەوە‪ .‬ئ��ەوەی پارتی‌و‬ ‫یەکێتی لەبەردەم قەتڵدا دەیکەن‌و‬ ‫ب��ەوەی خۆیان لەنێوان درۆک��ردن‌و‬ ‫ناوهێنانی یاسادا هێشتووەتەوە‪،‬‬ ‫بێجگە لە ئابڕوبردنی یاساو مۆراڵ‌و‬ ‫سیاسەتیش‪ ،‬هیچ شتێکی تر نییە‪،‬‬ ‫تەنانەت خ��ۆی��ان دەڵ��ێ��ن‪ ،‬دزی �ی‌و‬ ‫گەندەڵیی‪ ،‬زۆرە ل��ەن��او حیزب‌و‬ ‫حکومەتەدا‪ ،‬بەاڵم خۆپیشاندانەکان‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی رەسمیی نەبوون‪ ،‬ئیتر‬ ‫ناتوانن رەخنەمان لێبگرن‪.‬‬ ‫ئێمە‪ ،‬بەئاشکرا بە بەرچاوی‬ ‫ئ���ەوان���ی ت������رەوە‪ ،‬دەک���وژی���ن‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی شتێک هەیە کوێرمان‬ ‫دەک��ات‪ ،‬ل��ەب��ەردەم تەماشاکردنی‬ ‫خەڵکی وەکو مرۆڤ‪ .‬لەبەرئەوەی‪،‬‬ ‫ه��ۆک��اری س��ەرەک��ی��ی پێچەوانەی‬ ‫بیروباوەڕو حیزبەکانمانن‪ ،‬لەبەرئەوە‬ ‫وەکو دوژمنی خۆمان دەیانبینین‪.‬‬

‫حاڵەتێکی رووک��ەش دەرنەچووە‪،‬‬ ‫قورساییەکەی کە پابەندی راستی‌و‬ ‫ئیلتیزامێکی ئەخالقی‌و عەقالنی‬ ‫هەیە‪ ،‬لەبەرخاتری مانا حیزبیی‌و‬ ‫سیاسییەکەی خاڵیکراوەتەوە‪ .‬وەکو‬ ‫بڵێیت‪ ،‬شارستانی بەیاساوە بەندەو‬ ‫هیچ پەیوەندییەکی تری بەمۆراڵەوە‬ ‫ن��ی��ی��ەو ن���ەم���اوە‪ ،‬ب���ەاڵم م���ۆراڵ‌و‬ ‫یاسا پێکەوە ئیشدەکەن‌و بەبێ‬ ‫یەکتری واقیع تەشوویش دەکرێت‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەم��ەی��ە ك��ە تێگەیشتن‌و‬ ‫بەکارهێنانی یاسا‪ ،‬ئەوکاتە دەتوانێت‬

‫ئەمەش لۆجیکی تیرۆرە‪ ،‬چونکە‬ ‫پاساوهێنانەوەیە بۆ بەئاساییکردنی‬ ‫کوشتن‌و عەیببارکردنی یاساش‪.‬‬ ‫ئیدی ئەگەر دوژمنێک بە بەردەوە‬ ‫بێتە س���ەرم���ان‪ ،‬ی���ان دوژم��ن��ێ��ک‬ ‫بەتفەنگەوە بێتە سەرمان‪ ،‬بێگومان‬ ‫دوو دوژمنی جیاوازن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫جیاواز نییە‪ ،‬ئەوەیە‪ ،‬وەکو دوژمن‬ ‫تەماشایان دەکەین‪ ،‬بەاڵم ئایا‪ ،‬چ‬ ‫جۆرە پاساوهێنانەوەیەک بەناوی‬ ‫ی��اس��اوە‪ ،‬پ��ارت��ی رزگ���ار دەک��ات‬ ‫لەتاوانی چەکدارەکانی؟‬ ‫ئەگەر ئەو رووداوە‪ ،‬لە روانگەی‬ ‫مۆراڵەوە تەماشابکەین‪ ،‬بەبێ ئەوەی‬ ‫ک��ۆدەک��ان��ی ی��اس��اش بزانین‌و بیر‬ ‫لەشکایەتیش بکەینەوە‪ ،‬دەزانین‪،‬‬ ‫ئەوەی پارتی کردوویەتی‪ ،‬بەهەموو‬ ‫شێوەیەک‪ ،‬نەک هەر قەتڵە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫جۆرە قەتڵێکی جەماعییە‌و نەوەک‬ ‫هەر قەرەبووکردنەوە‪ ،‬بەڵکو هیچ‬ ‫شتێک نییەو ناتوانێت مەرگی‬ ‫ئەو چەند گەنجە بێتاوانە‪ ،‬لەبری‬ ‫خۆیان‪ ،‬جارێکی تر بگەڕێنێتەوە ناو‬ ‫دونیا‪ .‬تەنانەت هیچ هێزێکیش‪ ،‬لەم‬ ‫هەستە زەمینییەی ئێمەی مرۆڤ‬ ‫تیا دادەژی���ن‪ ،‬ناتوانێت بەوکارە‬ ‫هەڵبسێت‌و زەمەنی ئەو گەنجانە‬ ‫بگەڕێنێتەوە دواوەو چانسێکی‬ ‫تریان بداتێ بۆ ژیان‪ ،‬لێرەدا ئەوەی‬ ‫بوونی نییە‪ ،‬هەر نەبوونی یاسا نییە‬ ‫بەتەنیا‪ ،‬بەڵکو نەبوونی مۆراڵیشە‬ ‫لەپێش یاساوە‪.‬‬ ‫م��ارک��س‪ ،‬بەرامبەر سیستمی‬ ‫کاپیتاڵیزم دەڵ��ێ��ت‪ ،‬سیستمێکە‬ ‫بۆخۆی‪ ،‬بەدەستی خۆی گۆڕبۆخۆی‬ ‫هەڵ دەکەنێت‌و ئەمەش گوایا شوێن‬ ‫بۆ کۆمۆنیزم خۆشدەکات (ئەمە‬ ‫ئایدۆلۆژیایە‪ ،‬تەنیا وەکو نموونەی گرنگی‌و کاریگەرییەکانی خۆی‬ ‫شۆڕش‌و توندوتیژیی دەیهێنینەوە)‪ .‬دابنێت‪ ،‬کاتێک شانبەشانی هەستی‬ ‫بەرپرسیارێتییەکانمان‬ ‫لەالی ئێمەش‪ ،‬ئەو هەموو بێڕێزیی‌و م���ۆراڵ‌و‬ ‫قەتڵکردن‌و گەندەڵییە هەیە‌و هیچی دەڕوات ب��ەڕێ��وە‪ ،‬چونکە م��ۆراڵ‬ ‫لەبەرامبەردا ناکرێت‪ ،‬تا ئێستاکەش‪ ،‬ب��ۆخ��ۆی دەت��وان��ێ��ت ل��ە ق��وواڵی��ی‬ ‫ئ��ەگ��ەر ئ���ەم ح��ک��وم��ەت��ە ف��ری��ای وی��ژدان��ه‌وه‌ لەدایکببێت‪ ،‬ل��ەدوای‬ ‫کەمکردنەوەی توندوتیژیی نەکەوێت‌و ئ��ەوەوە یاسادێت‌و حساباتەکانی‬ ‫رێزی خۆی لەبەردەم مۆراڵ‌و یاسادا خۆی دەکات‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم پرسیارێکی وجودیی‌و‬ ‫نەگرێت‪ ،‬رەنگە ئەو هاوکێشەیەی‬ ‫مارکس بۆ پارتی‌و یەکێتی ببێتە ئ��ەزەل��ی��ی ئ���ەوەی���ە‪ ،‬ئ��ای��ا م��اف‌و‬ ‫راستی‪ .‬ئەگەر گەندەڵیی سنووری ق��ەرەب��ووک��ردن��ەوە ک��ە ت��ا ئێستا‬ ‫نەمێنێت‪ ،‬ئەوا تووڕەیی‌و شۆڕش «پارتی‌و یەکێتی» قسەیان لەسەر‬ ‫وەاڵمی دەداتەوە‪ ،‬ئەگەر کوێرانەش نەکردووە بەئاشکرا‪ ،‬لەدوای کوشتنی‬ ‫کەسێکەوە‪ ،‬یان چەند کەسێکەوە‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫کێشەی گ��ەورەی بەکارهێنانی چی بێت‌و چی بگەیەنێت؟ لەبەرئەمە‪،‬‬ ‫یاسا لەالی ئێمە‪ ،‬بێجگە لەسنوورو مۆراڵ لەپێش یاساوەیە بەجۆرێک‬

‫یەکێتی‌و پارتی‌و‬ ‫حکومەته‌که‌شیان‬

‫لەبەردەم گەورەترین‬ ‫قەیرانی ئەخالقیی‌و‬ ‫یاسایی‌و مۆراڵیدان‬

‫لەجۆرەکان‪ ،‬وەکو ئەوەشە بڵێێن‪،‬‬ ‫مۆراڵ سروشتییەو یاسا دەستکردە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوە ه��ەردووک��ی��ان پێکەوە‬ ‫دەت��وان��ن ئیش ب��ک��ەن‌و کۆمەڵگا‬ ‫ب��ااڵن��س ب��ک��ەن‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوە یاسا‬ ‫لەگەڵ سیاسەتدا یان حیزبایەتیدا‪،‬‬ ‫شانبەشان نییە بەوشێوەیە‪ ،‬چونکە‬ ‫یاسا سەربەخۆیە لە سیاسەت‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ئەو شێوە سیاسەتەی‬ ‫لەالی ئێمە هەیە‪ .‬نامانەوێت بڵێین‪،‬‬ ‫سیاسەت لەدەرەوەی یاسادا بکرێت‬ ‫باشە‪ ،‬بەڵکو ئەمەندەی یاسا لەگەڵ‬ ‫مۆراڵدا گرێبەستەو سەربەخۆیە‪،‬‬ ‫ئەمەندە لەگەڵ سیاسەتدا گرێبەست‬ ‫نییە‪ ،‬ب���ەاڵم هیچ سیاسەتێک‌و‬ ‫حکومەتێکیش‪ ،‬بەبێ بوونی یاساو‬ ‫بەبێ بەدەزگاییکردنی یاساش‪،‬‬ ‫لەهەستە مۆدێرنەکەیدا‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫شەرعییەتی ه��ەب��ێ �ت‌و ب��اس لە‬ ‫ع��ەدال��ەت ب��ک��ات‪ .‬یاسا ب��ۆئ��ەوەی‬ ‫بتوانێت لە رێگای بەکارهێنانییەوە‬ ‫ع���ەدال���ەت ون ن��ەک��ات‪ ،‬دەب��ێ��ت‬ ‫هەمیشە مۆراڵی مرۆڤی لەیاددابێت‬ ‫(دونیابینییەکانی عەمانۆئیل کانت‬ ‫لەئاست بە گەردوونگەراییکردنی‬ ‫ک��ەرام��ەت��ی م����رۆڤ‪ ،‬تائێستاش‬ ‫سەرنجڕاکێشن‪ ،‬ئەگەر دەنگدانەوەی‬ ‫رەهاگەریی‌و ئاینیشیان بەسەرەوە‬ ‫بێت‪ ،‬کە بەپێچەوانەی بیرکردنەوەی‬ ‫ئینگلیزەکانی‬ ‫ف��ەی��ل��ەس��ووف��ە‬ ‫وەک���و ه��ی��وم��و‪ ،‬بێنتەمو‪ ،‬میلل‬ ‫دەوەستنەوە)‪.‬‬ ‫ی��اس��او م���ۆراڵ‪ ،‬دوو ک��ای��ەن‌و‬ ‫تەواوکەری یەکترین‪ ،‬یاسا دەیەوێت‬ ‫کەسی تاوانبار سزابدات‪ ،‬چونکە تا‬ ‫ئەوکاتەی هەست بە شەرمەزاریی‬ ‫ناکات‌و داوای لێبووردن ناکات‌و‬ ‫ئامادە نییە بچێتە بەردەم یاسا‪ ،‬تا‬ ‫ئەوکاتە مۆراڵی نییە‪.‬‬ ‫«ی���ەک���ێ���ت���ی‌و پ����ارت����ی»‌و‬ ‫حکومەتێکیش کە هەیانە‪ ،‬لەبەردەم‬ ‫گ��ەورەت��ری��ن قەیرانی ئەخالقیی‌و‬ ‫یاسایی‌و مۆراڵیدان‪ ،‬ئەگەر ئامادە‬ ‫نەبن بەمیتۆدی رەخنەلەخۆگرتن‌و‬ ‫خ��ۆڕاس��ت��ک��ردن��ەوەی خ��ۆی��ان‪ ،‬دان‬ ‫بەچیرۆکی بێڕێزکردنی خەڵک‌و‬ ‫قەتڵەکانیاندا نەنێن‌و داوای لێبووردن‬ ‫ل��ەخ��ەڵ��ک��ی ن��ەک��ەن بەگشتیی‌و‬ ‫لە کەسوکاری قوربانییەکانیش‬ ‫بەتایبەتی‪ ،‬ب��ەدەس��ت��ی خ��ۆی��ان‪،‬‬ ‫ئەگەر هەرشەرعییەتێکی ئەخالقیی‌و‬ ‫یاساییشیان هەبێت‪ ،‬لەخۆیانی‬ ‫دەسەننەوە‪.‬‬

‫نەوشیروان‌و گۆڕان‌و هەنگاوەكان‬ ‫ئەندازیار دەروێش‬ ‫شكستهێنانی باڵی ریفۆرم‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی كۆمیتە‌و‬ ‫مەڵبەندەكانی نێو رێكخستنەكانی‬ ‫(ی‪ .‬ن‪ .‬ك)دا‪ ،‬وای لە نەوشیروان‬ ‫مستەفا كرد‪ ،‬بەخۆیدا بچێتەوە‌و‬ ‫بەرنامەی ریفۆرم‌و چاكسازییەكەی‬ ‫ب���ۆ دەرەوەی ح��ی��زب��ەك��ەی‬ ‫ب��گ��وازێ��ت��ەوە‪ ،‬ب��ۆی��ە وازهێنانی‬ ‫ل���ە ح��ی��زب��ەك��ەی‌و ك���ردن���ەوەی‬ ‫(كۆمپانیای وشە) بۆ راگەیاندن‪،‬‬ ‫بە مەبەستی رەواندنەوەی ترس‌و‬ ‫دڵەڕاوكێ‌‌و جۆشدانی رای خەڵك‌و‬ ‫زەمینەخۆشكردن بۆ دروستكردنی‬ ‫هێزی ئۆپۆزسیۆن ل��ە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بە (هەنگاوی یەكەمی‬ ‫جۆری‌و زانستییانە) دادەنرێت لەو‬ ‫ئان‌و ساتەدا‪ ،‬سەرەڕای خۆشحاڵیی‬ ‫كورتبینانەی باڵی پارێزگارانی نێو‬ ‫(ی‪ .‬ن‪ .‬ك) بە رزگاربوونیان لە‬ ‫(كۆسپێكی گ����ەورە)! هەندێك‬ ‫دەیانوت كە نەوشیروان‪ ،‬هه‌ڵه‌یه‌‬ ‫وازی لەو پلە‌وپایە‌و ناز‌ونیعمەت‌و‬ ‫سەڵتەنەتەی جێگری سكرتێر‬ ‫ه��ێ��ن��اوە‌و ب��ووەت��ە ل��ێ��پ��رس��راوی‬

‫كۆمپانیا! ی��ان دەی��ان��وت‪ ،‬ئەوە‬ ‫دیسان تووڕە بووە‌و حەزی لەشت‬ ‫نووسینە‪ ،‬ب��ەاڵم نەوشیروان بە‬ ‫(ه��ەن��گ��اوی دووەم����ی ج��ۆری �ی‌و‬ ‫بوێرانە) پووچەڵیی ئەو هەموو‬ ‫قسانەی سەلماند‪ ،‬بڕیاریدا لەگەڵ‬ ‫ه��ەڤ��اڵ��ەك��ان��ی��دا‪ ،‬ب��ە لیستێكی‬ ‫سەربەخۆ (گ���ۆڕان)‪ ،‬بەشداریی‬ ‫هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫بكات‪ ،‬دیسان كەسانێك هەبوون‬ ‫دەیانوت‪« ،‬گۆڕان» ئەگەر چوار‬ ‫یان پێنج كورسی بهێنێت‪ ،‬باشە‪،‬‬ ‫دەنگدەری بوێر‌و گۆڕانخوازیش‪ ،‬بە‬ ‫(‪ )25‬كورسیی حەاڵڵەوە وەاڵمی‬ ‫پروپاگەندەچییەكانیان دایەوە‪.‬‬ ‫ل��ەو س���اڵ‌و چ��ەن��د مانگەی‬ ‫راب��ردووی تەمەنی پەرلەماندا‪ ،‬نە‬ ‫دەسەاڵت بواری بە «گۆڕان»داوە‬ ‫دەورێ��ك��ی ئەكتیڤ بگێڕێت‪ ،‬نە‬ ‫فراكسیۆنی «گۆڕان»یش لە ئاست‬ ‫ئەو ئەركە سەخت‌و گرنگەدا بوو‬ ‫كە دەنگدەرەكانیان چاوەڕوانیان‬ ‫دەك����رد‪ ،‬ئ����ەوەش ك��اری��گ��ەری��ی‬ ‫نێگەتیڤی لەسەر جەماوەری گۆڕان‬

‫پرسیار ئەوەیە؛‬ ‫ئایا «گۆڕان»‬ ‫حیساباتی ورد‌و‬ ‫زانستییانەی بۆ‬ ‫بەیاننامەكە‌و‬ ‫ئاكامەكانی كردبوو؟‬

‫ه��ەب��وو‪ .‬دی���ارە سەركردایەتیی‬ ‫بزووتنەوەی گ��ۆڕان‪ ،‬هەستی بە‬ ‫مەترسیی بارەكە دەكرد‪ ،‬چونكە‬ ‫رۆیشتنی ك��ات ب��ەو میكانیزمە‬ ‫نادروستە‪ ،‬تەنیا مانای كوتانی‬ ‫ئاسنی س��اردە بۆ بزووتنەوەكە‌و‬ ‫بۆ بەردەوامبوون‌و نەخزان لەسەر‬ ‫سكەی جێبەجێكردنی پەیامەكەی‪،‬‬ ‫«گ���ۆڕان» (هەنگاوی سێیەمی‬ ‫جۆریی‌و ستراتیژیی) راگەیاند؛‬ ‫كە لە بەیاننامە (‪ )7‬خاڵییەكەی‬ ‫دەردەكەوێت‪،‬‬ ‫(‪)2011/1/29‬دا‬ ‫ئەو هەنگاوەش وەكو یەكێك وایە‪،‬‬ ‫بەردێكی گ��ەورە ب��ەرز بكاتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر لەكاتی پێویستدا بۆ شوێنی‬ ‫مەبەست فڕێی نەدات‪ ،‬ئەوا دەست‬ ‫شلبوونی ب��ەدوادادێ �ت‌و لەوانەیە‬ ‫زیان بەخۆی بگەیەنێت‪.‬‬ ‫پرسیار ئەوەیە‪ ،‬ئایا «گۆڕان»‬ ‫حیساباتی ورد‌و زانستییانەی بۆ‬ ‫بەیاننامەكە‌و ئاكامەكانی كردبوو؟‬ ‫ب��ە رای م���ن‪ ،‬پشتبەستن بە‬ ‫چ��وار خاڵی گرنگ‌و كۆنكرێتیی‪،‬‬ ‫پێكاندنی ناوەڕۆكی بەیاننامەكە‬

‫مسۆگەر دەكات‪ ،‬ئەگەر «گۆڕان»‬ ‫لەبەرچاوی گرتبێتن‪ .‬یەكەمیان‪:‬‬ ‫ت��وان��ای ج��واڵن��دن��ی ب����ەردەوام‌و‬ ‫ئاراستەكردنی ژی��ران��ەی هێزی‬ ‫ش���ەق���ام‪ .‬دووەم����ی����ان‪ :‬پ�لان��ی‬ ‫چۆنێتیی پ��ووچ��ەڵ��ك��ردن��ەوەی‬ ‫ئ��ەگ��ەری ب��ەك��اره��ێ��ن��ان��ی هێزی‬ ‫چ��ەك��دار ل��ەالی��ەن دەس��ەاڵت��ەوە‪.‬‬ ‫سێیەمیان‪ :‬هەماهەنگی‌و یەكڕیزیی‬ ‫ب��ەرەی ئۆپۆزسیۆن‌و رێگەنەدان‬ ‫ب��ە لێكترازانیان‪ .‬چ��وارەم��ی��ان‪:‬‬ ‫ك��اراك��ردن��ی ه��ون��ەری سیاسیی‬ ‫ل��ە گ��ۆڕەپ��ان��ی ك��وردس��ت��ان �ی‌و‬ ‫عێراقی‌و ه��ەروەه��ا ب���رەودان بە‬ ‫كۆششی دیپلۆماسی لەگەڵ هێزی‬ ‫هاوپەیمانان‌و واڵتە ئیقلیمییەكاندا‪.‬‬ ‫سەركردایەتیی «گ���ۆڕان»‪،‬‬ ‫رووب������������ەڕووی ق��ۆن��اغ��ێ��ك��ی‬ ‫مێژوویی‌و جومگەیی بووەتەوە‪،‬‬ ‫ی��ەك�لای��ی��ك��ردن��ەوەی گ��ەم��ەك�ە‌و‬ ‫دروستبوونی هاوكێشەی هێزی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی ن���وێ‌ ل���ە ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬لە داهاتووێكی نزیكدا‬ ‫دەردەكەوێت‪.‬‬

‫نهێنیی دامەزراندنی ‪ NRT‬ئاشکراده‌بێت‬ ‫ش��اس��وار عەبدولواحید‪ ،‬خ��اوەن��ی رادی��ۆ‌و‬ ‫تەلەفزیۆنی نالیا (‪‌)NRT‬و هەروەها كۆمپانیای‬ ‫نالیا بۆ وەبەرهێنان‪ ،‬هۆیەكانی دامەزراندنی‬ ‫ت‬ ‫(‪ )NRT‬روون��دەك��ات��ەوە‌و راشیدەگەیەنێ ‌‬ ‫"ب��اوەڕم بە شتێك نییە ناوی پارەكۆكردنەوە‌و‬ ‫كەڵەكەكردنی سەرمایە بێت"‪.‬‬ ‫هەر لەو وتارەیدا‪ ،‬كە تایبەت بۆ "رۆژنامە"ی‬ ‫نووسیوە‪ ،‬شاسوار ئاماژە بەوەشدەكات‪ :‬لەم‬ ‫رۆژان��ەدا لەگەڵ هەریەكە لە س��ەرۆك كۆماری‬ ‫عیراق‌و سەرۆكی هەرێم‌و سەرۆكی بزووتنەوەی‬

‫الپەڕە (‪ )22‬بخوێنەره‌وە‪..‬‬

‫ ‬ ‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ ‬ ‫ژمارە (‪ )630‬سێشەممە ‪2011/4/19‬‬

‫وەزیرێك؛ زەوییە‬ ‫تایبەتەكەی‬ ‫دەكاتە خەاڵت‬ ‫بۆیەكەمجار لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی فەرمانگەیەكی حكومیی‬ ‫"بەپلەی وەزیر"‪ ،‬دوای دەستهەڵگرتن‬ ‫لە پۆستەكەی‪ ،‬زەوییەكەی دەكاتە‬ ‫خەاڵتی فەرمانگەكەی‪.‬‬ ‫خەاڵتەكە‪ ،‬دارای��ی �ە‌و سااڵنە بۆ‬ ‫شەش كارمەندی فەرمانگەكە دەبێت‪،‬‬ ‫سیانیان بە ناونیشانی "كارمەندی‬ ‫لێهاتوو"‌و ئەوانی تر بە ناونیشانی‬ ‫"خانمی سەالر" دەدرێت پێیان‪.‬‬ ‫بۆئەوەی بزانیت وەزیرەكە كێیە‪،‬‬ ‫بۆ الپەڕە ‪ 14‬بگه‌ڕێرەوە‪.‬‬

‫گۆڕاندا كۆبوومەوە‌و پشتیوانییان لە‬ ‫پڕۆژەكەم كردووە‌و دەڵێت‪ :‬دوای ئەو‬ ‫كارەساتە قێزەونەی بەسەر كەناڵی‬ ‫ئاسمانیی (‪)NRT‬دا ه��ات‪ ،‬زۆرێك‬ ‫پێیان وابوو جارێكی تر ئێمە ناوێرین‬ ‫كارێكی لەوجۆرە ئەنجام بدەینەوە‌و‬ ‫باسی راگەیاندن بكەینەوە‪ ،‬نەیاندەزانی‬ ‫هەزار ئەوەندە ئیرادەمان بەهێز دەبێت‪.‬‬

‫بۆچی ئەم گۆشەیە؟‬

‫نرخ (‪ )750‬دینار‬

‫(‪ )10‬تەن زێڕەكەی سلێمانی؛ چی لێدەكرێت؟‬

‫ل��ە ریپۆرتاژێكی "رۆژن��ام��ە"دا‪،‬‬ ‫ژمارەی بازرگانانی زێڕ لە كوردستاندا‬ ‫ئاشكرا دەكرێت؛ كە تەنیا لە ماوەی سێ‌‬ ‫مانگی راب��ردوودا‪ ،‬زیاتر لە (‪ )10‬تەن‬ ‫زێڕ لە رێی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی‬

‫سلێمانییەوە‪ ،‬براوەتە ئەو شارە‪.‬‬ ‫ری����پ����ۆرت����اژەك����ە؛ ئ���ەوەش���ی‬ ‫ئاشكراكردووە‪ :‬بازرگانانی ك��ورد لە‬ ‫دوبەی‪ ،‬تەزویر دەكەن‌و ئەو شێوازەی‬ ‫"گۆبەرۆك‌و عاشقبەند‌و سەرپەرچەم"ە‬

‫تەزویر دەكەن‌و لەسەر شێوازێكی نوێتر‪،‬‬ ‫لە بازاڕەكانی كوردستاندا دەیانفرۆشن‪.‬‬ ‫وردەكارییەكەی؛‬ ‫لە الپەڕە (‪)10‬دا‪ ،‬باڵوكراوەتەوە‪.‬‬

‫دەمامكدارەكان؛ دەیڕفێنن‌و تورەكە دەكەنە سەری‬

‫الپەڕە (‪ )8‬بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫‌داوای بودجەی‬ ‫زۆر دەكات‌و‬ ‫نایدەنێ‌‬

‫تەیمور؛ باسی‬ ‫دۆزه‌خ دەكات‬ ‫تەیمور عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئەو گەنجەی لەنێو‬ ‫گۆڕە بەكۆمەڵەكانی ئەنفالدا دەربازبوو‪،‬‬ ‫چیرۆكەكەی بۆ "رۆژنامە" دەگێڕێتەوە‌و‬ ‫لەو بڕوایەدایە وەك لە "جەهەننەم"‬ ‫گەڕابێتەوە وایە‪.‬‬ ‫ئەو؛ هەمیشە ویستوویەتی‬ ‫رووداوەكە لەبیر بكات‌و هەرگیز‬ ‫بە خەیاڵیدا نەیەتەوە‪ ،‬وەك‬ ‫دەڵێت‪" :‬ب��ەردەوام هەوڵم‬ ‫داوە خۆم ب��ەدوور بگرم‬ ‫لە یادهێناوەو باسكردنی‬ ‫ئەو مەرگەساتەی پێیدا‬ ‫تێپەڕیم"‪.‬‬ ‫چیرۆكی‬ ‫گەڕانەوەی‬ ‫تەیمور‪،‬‬ ‫لەراپۆرتێكی‬ ‫الپەڕە (‪)21‬دا‬ ‫بخوێنەوە‪...‬‬

‫وەزارەتی كشتوكاڵ‌و سەرچاوەكانی‬ ‫ئاو‪ ،‬داوایكردووە بۆ ساڵی (‪،)2011‬‬ ‫بودجەی زیاتری بۆ تەرخانبكرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم "زۆر لە پار زیاتر" كەمكراوەتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��ڕەی ل��ەالی��ەن ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانەوە بۆی دانراوە‪ )28( ،‬ملیار‌و‬ ‫(‪ )191‬ملیۆن دینارە‪ ،‬ئێستا بودجەكە‬ ‫لەبەردەم لیژنەی پەیوەندیداردایە لە‬ ‫پەرلەمان‌و چارەنووسی دیار نییە‪.‬‬ ‫الپەڕە (‪ )17‬بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫کوردستان؛ هه‌ڕاج ده‌کرێت‬ ‫بەدواداچوونێكی "رۆژنامە" ئاشكرای‬ ‫ك��ردووە‪ :‬ئەگەر ئەم دەس��ەاڵت��ەی هەرێم‬ ‫بەمشێوازەی س ‌ێ س��اڵ‌و ح��ەوت مانگی‬ ‫رابردو‌و مامەڵە لەگەڵ خاكی كوردستاندا‬ ‫بكات‪ ،‬نەوەكانی ئایندە بە هۆی نەبوونی‬ ‫زەویی شیاوەوە‪ ،‬تووشی گەورەترین گرفتی‬ ‫خاك دەبنەوە‪.‬‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ەك��ە‪ ،‬پشتی بە دات �ا‌و‬ ‫دۆكیۆمێنت بەستووە‌و روونكراوەتەوە‪ :‬لە‬

‫بوونی گۆشەیەك لە رۆژنامەیەكدا بۆ خستنەڕووی را‌و بۆچوونە جیاوازەكان‬ ‫(وەكچۆن یەكێك لە ئەركەكانی هەر ناوەندێكی میدیا‪ ،‬گواستنەوەی بیر‌وڕا‬ ‫جیاوازەكانە)‪ ،‬گرنگیی‌و بایەخی خۆی هەیە‪ ،‬بەتایبەتی بوونی ئەو گۆشەیە‬ ‫ئەگەر لەجێگایەكی سەرنجڕاكێشی رۆژنامەكەدا بێت‪ ،‬كە جێگاكەی لەدوای‬ ‫الپ��ەڕە "ی��ەك"ی رۆژنامەكەوە‪ ،‬یەكێكە لەسەرنجڕاكێشترین جێگا‌و هەر‬ ‫ئەمەیشە وادەك��ات ئەم گۆشەیە (رای من) بێت‪" ،‬من"ێك كە گوزارشت‬ ‫لە دەنگە جیاوازەكان بكات‌و هەموو ئەو رۆشنبیر‌و نووسەر‌و خوێندەوار‌و‬ ‫پسپۆڕانەی لەبوارێك لەبوارە جیاجیاكاندا پسپۆڕێتییان هەیە‪ ،‬باری سەرنجی‬ ‫خۆیان لەبارەی خەوشێك لەخەوشەكانی كۆمەڵگە‌و دەسەاڵت‌و كایەیەك‬ ‫لەكایەكان بخەنەڕوو‪ .‬دەتوانن ئازادانە‪ ،‬بە رەچاوكردنی بەند‌و پرەنسیپەكانی‬ ‫ئێتێكی رۆژنامەنووسیی‌و دووركەوتنەوە لەسوكایەتیكردن‌و ناوزڕاندن‪ ،‬تێیدا‪،‬‬ ‫را‌و بۆچوونی خۆیان بخەنەڕو‌و و بەشداریی لەبونیادنانی كۆمەڵگەیەكی‬ ‫تەندروست‌و سیستمێكی دیموكراسی‌و كراوەی حوكمڕانیدا بكەن‪.‬‬ ‫لەم گۆشەیەوە‪ ،‬دەكرێـت قسە لەسەر كۆی ئەو كێشە‌و مەسەلە‬ ‫هەستیارانە بكرێت؛ كە پەیوەندیی راستەوخۆیان بە ژیانی هاواڵتییانەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬دەكرێت باسی سیاسەت بكرێت‪ ،‬یان پرسە كۆمەاڵیەتییەكان‪ ،‬یاخود‬ ‫فەرهەنگییەكان‪ ،‬یان سیستمی حوكمڕانیی‪ ،‬یاخود چەمكەكانی دیموكراسی‌و‬ ‫فرەیی‌و هەڵبژاردن‌و كۆی ئەو بڕیارانەی دەردەچ��ن‌و پەیوەندییان بە‬ ‫هاواڵتییانەوە هه‌یه‌ لەم هەرێمەدا‪ ،‬هەروەها دەكرێت لەم گۆشەیەوە‪،‬‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و رۆشنبیران‌و سیاسیی‌و ش��ارەزای��ان‪ ،‬بەشداریی لە‬ ‫ئاڵوگۆڕكردنی بیروڕا جیاوازەكانیاندا بكەن‌و ئەم گۆشەیە بكەنە سەكۆیەك‬ ‫بۆ درێ��ژەدان بەدیالۆگ‌و فراوانكردنی پردی پەیوەندیی‌و لێكتێگەیشتن‪،‬‬ ‫لەبری ئاڕاستەكردن بۆ لێكترازانی پردی پەیوەندیی لەنێوان بۆچوون‌و رایە‬ ‫جیاوازەكاندا‪.‬‬ ‫ئەم گۆشەیە‪ ،‬بۆ هەمووانە‪ ،‬دەخوازین لەئیسالمییەكەوە تا چەپێك‪،‬‬ ‫تا دەگاتە نەتەوەییەك‌و پاشانیش بۆ كارەكتەرێكی عەلمانیی‪ ،‬ئازادانە‌و‬ ‫راشكاوانە را‌و سەرنجی خۆیان لەبارەی كۆی ئەو پرسە هەستیارانەوە بخەنە‬ ‫روو‪.‬‬ ‫ێ بەتەنیا رای كارەكتەرێكی دیاریكراو نەبێت‪ ،‬رایەك‬ ‫"رای من"‪ ،‬دەش ‌‬ ‫ێ لەرێی‬ ‫نەبێت كە تەنیا گوزارشت لە رای تەنیا كەسێك بكات‪ ،‬بەڵكو دەش ‌‬ ‫"رای من"ەوە‪ ،‬گوزارشت لەرای بەشێكی شەقام‪ ،‬یان توێژێكی دیاریكراو‪،‬‬ ‫یاخود گرووپێك‪ ،‬یان نوخبەیەكی كۆمەڵگە بكرێت‪ .‬هەروەها دەشێت‬ ‫لێیەوە پێشنیاز‌و سەرنجی نوخبەیەك‪ ،‬لەدیدێكی دیاریكراوەوە‪ ،‬بخرێتە روو‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ئەو پرسانەی "گەرم"ن‌و تاڕادەیەك لەنێو شەقام‌و هاواڵتییاندا‬ ‫قسەوباسیان لەبارەوە دەكرێت‪.‬‬ ‫رۆژنامەی "رۆژنامە"‪ ،‬لەپالنی نوێی كاركردن‌و لەچوارچێوەی فراوانتركردنی‬ ‫ێ هەمووان بەشداریی‬ ‫فەزای ئازادیی رادەربڕین‌و فەزای رەخنەگرتندا‪ ،‬بەجۆر ‌‬ ‫لە چەسپاندنی بنەماكانی دیموكراسیدا بكەین (هەروەكچۆن بوونی هەر‬ ‫ێ بوونی دەنگی جیاواز‌و ئازادیی رادەربڕین‪،‬‬ ‫سیستمێكی دیموكراسی بەب ‌‬ ‫مومكین نییە)‪" ،‬رای من"‪ ،‬دەخوازێت گۆشەیەك بێت بۆ دەنگە جیاوازەكان‌و‬ ‫زەمینەسازیی بۆ پێكەوەژیان لەم هەرێمە‌و هاوكات رەخنەی جدیی بێت؛‬ ‫ب��ەت��وێ��ژێ��ك‪،‬‬ ‫بۆ كۆی ئەو باس‌و پرسانەی پەیوەندییان‬ ‫یان كۆمەڵگە بەگشتییەوە هەیە‪.‬‬

‫ماوەی س ‌ێ ساڵی رابردوودا‌و بەب ‌ێ بەرامبەر‪،‬‬ ‫(‪ 36‬هەزار‌و ‪ )971‬دۆنم زەویی كوردستان‬ ‫بە ناوی پرۆژەی وەبەرهێنانەوە بە (‪)320‬‬ ‫پ��رۆژە دراوە‪ ،‬لە كاتێكدا ئەو زەوییانە‬ ‫بەب ‌ێ بەرامبەر بوون‌و ئەگەر بە زیادكردن‬ ‫بفرۆشرانایە‪ ،‬دەیان ملیۆن دۆالریان دەكرد‪.‬‬ ‫الپەڕە (‪ )16‬بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫شیع ‌ه له‌گه‌ڵیه‌تی‪،‬‬ ‫سونن ‌ه نایدرکێنێ‌و کورد بێهه‌ڵوێسته‌‬ ‫الپەڕە (‪ )19‬بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫بڕیارێكی سەرۆك كۆمار‌و دوو سەرۆكی شارەوانی؛ چارەی كێشەكەیان ناكات‬ ‫ئ������ەوەی‬ ‫دوای‬ ‫س��ەرۆك كۆمار بڕیاری‬ ‫لێدەدات‌و دوو سەرۆك‬ ‫شارەوانیش هەمان بڕیار‬ ‫دەدەن����ەوە‪ ،‬ت��ا ئێستا‬ ‫دوك��ان��ەك��ان��ی ناوچەی‬ ‫پیشەسازیی سلێمانی‪،‬‬ ‫لەسەر پیشەوەران تاپۆ‬ ‫نەكراون‪.‬‬ ‫پ����ی����ش����ەوەرێ����ك‬ ‫دەڵێت‪" :‬مەترسی هەیە‪،‬‬ ‫ن��اوچ��ەی پشەسازیی‬ ‫ب��ك��رێ��ت��ە پ��رۆژەی��ەك��ی‬ ‫بازرگانیی"‪.‬‬ ‫الپەڕە (‪)14‬‬ ‫بخوێنەرەوە‪...‬‬