Rozhnama

‫هەڵەبجەی شەهید؛ گەمارۆی سەربازیی دەدرێت‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬گ��ەم��ارۆدان��ی‬ ‫س��ەرب��ازی��ی ش���اری هەڵەبجە‬ ‫ب��ەردەوام�ە‌و تا ئێستا دەبابە‌و‬ ‫هێزی سەربازیی ل��ەو ش��ارەدا‬ ‫ن��ەك��ش��اون��ەت��ەوە‌و بەشێكی‬ ‫بیناحكومییەكانیش‪ ،‬خراونەتە‬

‫خزمەتی ئەو هێزانەوە‪.‬‬ ‫ل�����ەرۆژی (‪)4/19‬ه‌وە‪،‬‬ ‫گەمارۆدانی سەربازیی بۆ سەر‬ ‫هەڵەبجەی شەهید بەردەوامە‌و‬ ‫ئ��ەم��ەی��ش نیگەرانیی زۆری‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی ئ���ەو ش���ارەی‬

‫"رۆژنامه‌" ژماره‌ی‬ ‫ده‌ستگیرکراوه‌کانی تلیاک‬ ‫ل ‌ه سلێمانی ئاشکرا ده‌کات‬

‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ژمارە (‪ )634‬سێشەممە ‪2011/5/17‬‬

‫‪10‬‬

‫لێكەوتووەتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەدواداچ���وون���ێ���ك���ی‬ ‫"رۆژن�����ام�����ە"دا‪ ،‬ه��اواڵت��ی��ی��ان‬ ‫ب��اس ل��ەوە دەك���ەن‪" :‬بەهۆی‬ ‫مانەوەی ئەو هێزە سەربازییە‬ ‫زۆرەی ن��اوش��اری هەڵەبجە‌و‬

‫چوونە ناوەوەیان بۆ ناو بازاڕ‪،‬‬ ‫هاواڵتییان بەگشتیی‌و بەتایبەتی‬ ‫ئافرەتان‪ ،‬ترسیان لەچوونە بازاڕ‬ ‫هەیە‌و كڕین‌و فرۆشتنیش بە‬ ‫رادەیەكی زۆر رووی لەكەمیی‬ ‫كردووە‪.‬‬

‫فەرمانبەرێك؛ شكات‬ ‫لەحكومەت دەكات‬

‫نرخ (‪ )750‬دینار‬

‫‪14‬‬

‫به‌دوور نازانرێت عه‌مید ئاسۆ ‪ 5‬بۆ ‪ 20‬ساڵ زیندانیی بکرێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬عەمید ئاسۆ شێخ‬ ‫تەها‪ ،‬بەڕێوەبەری پۆلیسی كارەبا‬ ‫لەسلێمانی‪ ،‬بەبڕیاری دادوەر تا‬ ‫رۆژی (‪ )5/25‬دەستبەسەردەكرێت‌و‬ ‫پارێزەرێكیش ب��ەدووری نازانێت‬ ‫لەنێوان (‪ 5‬بۆ ‪ )20‬ساڵ حوكمی‬ ‫زیندانیكردنی بەسەردا بسەپێنرێت‪.‬‬ ‫لەبەدواداچوونێكدا؛ سەبارەت‬ ‫ب��ەدەس��ت��ب��ەس��ەرك��ردن��ەك��ەی‬ ‫عەمید ئاسۆ (ك��ە لەدوێنێوە‬ ‫دەس��ت��ب��ەس��ەرك��راوە)‪ ،‬بریكاری‬ ‫وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫لەبەر ئەوەی عەمید ئاسۆ‪ ،‬سكااڵی‬ ‫یاسایی ل��ەس��ەر تۆماركرابوو‪،‬‬ ‫چووەتە بەردەمی دادگا‌و بە بڕیاری‬ ‫دادوەر تا (‪ )5/25‬دەستبەسەر‬ ‫كراوە‪..‬‬ ‫لەو لێدوانەیدا بۆ "رۆژنامە"‪،‬‬ ‫ج���ەالل شێخ ك��ەری��م‪ ،‬ب��ڕوای‬ ‫خ��ۆی��ش��ی ن��ی��ش��ان��دا‪ :‬عەمید‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬بەڵگەی ت���ەواوی پێیە‌و‬ ‫دەیسەلمێنێت دەستی لەو تاوانەدا‬ ‫نییە؛ كە‬ ‫بەهۆیەوە سكااڵی لەدژ وێنه‌ی شێرزادو سورکێو؛ ک ‌ه ل ‌ه خۆپیشاندانه‌کانی سلێمانیدا شه‌هید کران‬ ‫تۆمار كراوە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ك���اروان ك��ەم��ال‪ ،‬خۆپیشاندەران لە رووداوەكانی خراوەتە بەردەستی‪ ،‬سزای عەمید ئەو هێزەی ئەو سەرپەرشتییان‬ ‫ئەندامی تیمی پارێزەرانی بەرگریی (‪)19‬ی شوبات‪ ،‬بەتایبەتی لە ئاسۆ بدات‪ ،‬ناوبراو لە كارەكەی دەك�������ات‪ ،‬ت���ەق���ە دەك���رێ���ت‌و‬ ‫لە كەیسی شەهید‌و بریندارانی دۆسیه‌یەی شەهیدكردنی "شێرزاد دووردەخرێتەوە‌و لەنێوان (‪ 5‬بۆ‪ )20‬خۆپیشاندەران شەهید‌و بریندار‬ ‫ساڵ زیندانیی دەكرێت‪ ،‬ئەمەیش دەكرێن‪ .‬وتیشی‪ :‬تۆمەتبارەكانی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬عەمید تەها"‌و "سوركێو زاهیر"دا‪.‬‬ ‫ك��������اروان ك����ەم����ال‪ ،‬ب��ۆ بەوپێیەی لە گرتە ڤیدیۆییەكاندا دی��ك��ەش‪ ،‬نزیكایەتییان لەگەڵ‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬تۆمەتبارە بەپێی مادەی‬ ‫(‪ )405‬لە یاسای سزادانی عێراقی‪" ،‬رۆژنامە"شی روونكردەوە‪ :‬ئەگەر دەردەك��ەوێ��ت؛ كە عەمید ئاسۆ عەمید ئاسۆدا هەیە‪.‬‬ ‫ك��اروان‪ ،‬نیگەرانیی خۆیشی‬ ‫بە گومانی تەقەكردن‌و كوشتنی دادوەر بەپێی ئ��ەو بەڵگانەی خۆی تەقە ناكات‪ ،‬بەڵكو لەنێو‬

‫رۆژن��������ام��������ە‪ :‬الی����ەن����ە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكانی هەرێم‪ ،‬رەخنە‬ ‫ل��ە س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م دەگ���رن‌و‬ ‫پێیانوایە‪ :‬دوایین لێدوانی سەبارەت‬ ‫ب��ە گ��ۆڕان��ك��اری��ی لەسیستمی‬ ‫حوكمڕانیی هەرێمدا‪" ،‬لەخزمەتی‬ ‫ئاساییكردنەوەی دۆخەكەدا نییەو‬ ‫ئاڵۆزتری دەكات"‪.‬‬ ‫دواب�������ەدوای ل��ێ��دوان��ەك��ەی‬ ‫سەرۆكی هەرێم لە كۆبوونەوەیەكیدا‬ ‫ل����ەگ����ەڵ چ���ەن���د س���ەن���ت���ەرو‬ ‫م��ەڵ��ب��ەن��دێ��ك��ی رۆش��ن��ب��ی��ری��دا‪،‬‬

‫داواك���اری���ی ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫حكومەتی بە "رووخاندن" ناوبردو‬ ‫دووپاتیشیكردەوە‪" :‬كەس ناتوانێت‬ ‫ب��ە ك��ودەت��ا‪ ،‬ئ��ەو شەرعییەتە‬ ‫بڕووخێنێت"‪ ،‬ئ��ەوەش چەندین‬ ‫كاردانەوەی لێكەوتووەتەوە‪.‬‬ ‫وتەبێژی "گ���ۆڕان"‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫"ئەو لێدوانانەی ئێستا دەدرێ��ن‪،‬‬ ‫ت��ون��دن‌و خ��زم��ەت��ی چ��ارەس��ەری‬ ‫پرۆسە سیاسییەكە ناكەن"‪.‬‬ ‫هەروەك وتەبێژەكەی كۆمەڵ‪،‬‬ ‫ل��ەو رووەوە‪ ،‬وت���ی‪ :‬پێویستە‬

‫س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م‪ ،‬زی��ات��ر ه��ەوڵ‬ ‫ب��دات‌و پەیامەكانی ئ��ەوەی��ان لێ‬ ‫نەخوێنرێتەوە كە بەربەستێك‬ ‫دروستبێت"‪ .‬حەمە سەعید حەمە‬ ‫عەلی‪ ،‬لە سەركردایەتیی یەكگرتوو‪،‬‬ ‫دەڵێت‪" :‬ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬ئ��ەو جۆرە‬ ‫وتارو لێدوانانە‪ ،‬مەسەلەكان ئاڵۆزتر‬ ‫دەك��ەن‌و بە ئاقاری چارەسەریان‬ ‫نابەن‪ ،‬بەڵكو ب��ەرەو بنبەستیان‬ ‫دەب��ەن‌و دەبێت سەرۆكی هەرێم‪،‬‬ ‫لەئاستی پێگەی خۆیدا بێت"‪.‬‬ ‫بۆ‪...‬ل‪3‬‬

‫نیشاندا‪" :‬ه��ەرگ��ی��ز دەس���ەاڵت‬ ‫ئەو كەسانە نانێرێتە بەردەمی‬ ‫دادگا‪ ،‬كە راستەوخۆ تاوانەكانیان‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��داوە‪ ،‬چونكە ب��ەب��ڕوای‬ ‫ناوبراو "لەوانەیە ئەو كەسانەی بە‬ ‫جلی مەدەنییەوە لەنێو هێزەكەی‬ ‫عەمید ئاسۆوە‪ .‬تەقەیان كردووە‪،‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬لەسەر زەوییەكانی‬ ‫گوندی "خێوەتە"ی سەرچنار‪،‬‬ ‫كێشە دەكەوێتە نێوان هاواڵتییانی‬ ‫ئ���ەو گ���ون���دەو ح��ك��وم��ەت��ەوەو‬ ‫لیژنەیەكیش بۆ چارەسەركردنی‬

‫ئ��ەو كێشەیە پێكدەهێنرێت‌و‬ ‫تائێستا چ��ارەن��ووس��ی س��ەدان‬ ‫دۆنمیش بەنادیاریی ماونەتەوە‪.‬‬ ‫زیاتر لە (‪)10‬ساڵە دانیشتووانی‬ ‫گوندی "خێوەتە"ی سەرچناری‬

‫بەدواداچوونێك؛ لەالپەڕە (‪)4‬دا‪،‬‬ ‫دەخوێننەوە‪..‬‬

‫كۆمپانیایەك؛ لەسەر "حیساب"ی كرێكارەكانی‪ ،‬بە ملیۆنه‌ها دینار قازانج دەكات‬

‫"بودجه‌ی ئه‌مساڵ ل ‌ه پار خراپتره‌‪ ،‬پێویست ‌ه بگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ حکومه‌ت"‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬كەموكوڕییەكانی‬ ‫پ�����رۆژەی ب���ودج���ەی ئه‌مساڵی‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬پەرلەمانتارانی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ە ج��ی��اج��ی��اك��ان‬ ‫ن��ی��گ��ەران��دەك��ات‌و بەپێویستی‬ ‫دەزان��ن بودجەكە بۆ چارەسەری‬ ‫ئەو گرفتانە‪ ،‬رەوان��ەی حكومەت‬ ‫بكرێتەوە‪ ،‬یان لە هۆڵی پەرلەماندا‬ ‫"كەموكوڕییەكان" نەهێڵرێت‪.‬‬

‫ك���اردۆ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫فراكسیۆنی "گۆڕان" لە پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت؛‬ ‫ك��ە ب���ودج���ەی ئ��ەم��س��اڵ وەك‬ ‫سااڵنی راب���ردوو "پ��ڕە لە هەڵەو‬ ‫كەموكوڕیی گ��ەورە‌و نەیتوانیوە‬ ‫چ��ارەس��ەری كێشەكان بكات"‪.‬‬ ‫وتیشی‪" :‬سەرباری ئەوكاتە زۆرەی‬ ‫لەبەردەمی حكومەتدا بوو‪ ،‬بەاڵم‬

‫چارەنووسی سەدان دۆنم زەویی لە گوندی خێوەتەی سەرچنار؛ دیار نییه‌‬ ‫س��ەر بەناحیەی بەكرەجۆ‪ ،‬لە‬ ‫كێشەدان لەگەڵ حكومەتدا‪ ،‬بە‬ ‫هۆی تاپۆنەكردنی زەوییەكانیان‪،‬‬ ‫كە نزیكەی (‪)7460‬دۆنم زەوییەو‬ ‫نزیكەی (‪ )3740‬دۆنمیان زەویی‬

‫بە فەرمانی عەمید ئاسۆ تەقەیان‬ ‫ن��ەك��ردب��ێ��ت‪ ،‬بەڵكو ل��ەس��ەروو‬ ‫ئەوەوە‪ ،‬فەرمانی تەقەكردنیان پێ‬ ‫کرابێت"‪.‬‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ب��ەپ��ێ��ی ئ��ەو‬ ‫بەڵگەنامانەی دەست "رۆژنامە"‬ ‫كەوتوون‪ ،‬تەنیا لەچوار خانەی‬ ‫ب��ودج��ەی بەكاربردنی بودجەی‬ ‫ئەمساڵدا‪ )2( ،‬ترلیۆن‌و (‪)565‬‬ ‫ملیار دینار بەهەدەردان هەیە‪.‬‬ ‫ب��ودج��ەی ب��ەك��ارب��ردن‪ ،‬لە‬ ‫(‪ )7‬خانەی سەرەكی پێكدێت‪،‬‬ ‫ك��ە م���ووچ���ەی ف��ەرم��ان��ب��ەران‌‪،‬‬ ‫بەخشین‌‪ ،‬ب��ارب�و‌و‪ ،‬مەوجوداتی‬ ‫نادارایی‌‪ ،‬شمەك‌و خزمەتگوزاری‌‪،‬‬ ‫چاككردنەوەو سوودی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫خەرجی دیكەیە‪.‬‬ ‫پ��س��پ��ۆڕێ��ك��ی دارای������ی بۆ‬ ‫"رۆژنامە"ی روون��ك��ردەوە‪ :‬ئەگەر‬ ‫واڵتێكی پێشكەوتوو نەكرێتە‬ ‫پ��ێ��وەرو بۆ ب��ودج��ەی ئەمساڵی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫ب��ودج��ەی پ��ار س��اڵ��ی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش بكرێتە پێوەر‪ ،‬كە‬ ‫كەلێن‌و كەموكورتییەكی زۆری‬ ‫تێدابوو‪ ،‬تەنیا لە چ��وار خانەی‬ ‫بودجەی بەكاربردندا‪ ،‬بەسەدان‬ ‫ملیار دینار ب��ەه��ەدەردان هەیە‪.‬‬ ‫لەتوێژینەوەیەكی تایبەت بە‬ ‫بودجەی ئەمساڵ‪ ،‬كە لە الپەرە‬ ‫(‪)15‬دا باڵوكراوتەوە‪ ،‬وردەكاریی‬ ‫زیاتر دەخوێننەوە‪.‬‬ ‫‪...‬ل ‪9‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن؛ رەخنە لە بارزانی دەگرێت‬

‫زیاتر ل ‌ه ‪ 2‬ترلیۆن‬ ‫بەهەدەر دەدرێت‬

‫كشتوكاڵین‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ئ��ەو گ��ون��دە‪،‬‬ ‫دەڵێن‪" :‬بەهۆی نەبوونی سنووری‬ ‫گوندەكەمانەوە‪ ،‬ماوەی (‪ )5‬مانگە‬ ‫كراوەتە مۆڵگەی سەربازیی‌و دوو‬

‫بازگەیان دان��اوە‌و دەیان خانووی‬ ‫هاواڵتییانیش تێكدراون‪ ،‬ناهێڵن‬ ‫خانوو دروستبكرێت‌و رێگایان لە‬ ‫خزم‌و كەسەكانمان گرتووە‪.‬‬ ‫بۆ‪...‬ل‪14‬‬

‫ناپرۆفیشناڵە لە ئامادەكردنی‬ ‫بودجە‌و كێشەكانی پێ چارەسەر‬ ‫ناكرێت‪ ،‬بۆیە پێویستە لە پەرلەماندا‬ ‫هەموو كەموكوڕییەكان دیاریی‬ ‫بكرێن‌و هەڵبسەنگێنرێت‪ ،‬دوای‬ ‫ئ��ەوە بنێردرێتەوە بۆ حكومەت؛‬ ‫بۆ ئەوەی لە ماوەیەكی دیاریكراودا‬ ‫چارەسەری بكات‪ ،‬ئەوسا بێتەوە‬ ‫پەرلەمان‌و پەسەند بكرێت"‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات ب��ی�لال سڵێمان‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵ‪،‬‬ ‫هاوڕایە لەگەڵ كاردۆو لە لێدوانێكیدا‬ ‫بۆ "رۆژن��ام��ە" وت��ی‪" :‬چاوەڕێمان‬ ‫دەك���رد پ��ڕۆژەك��ە ل���ەوەی ساڵی‬ ‫رابردوو باشتر بێت‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫ئەمساڵ كەموكوڕییەكان زیاترن‌و‬ ‫ئەوەش جێی تێڕامانە"‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬عومەر سدیق‬

‫هەورامی‪ ،‬پەرلەمانتاری فراكسیۆنی‬ ‫كوردستانیی‌و ئەندامی لیژنەی‬ ‫دارای����ی‪ ،‬نایشارێتەوە پ��ڕۆژەی‬ ‫بودجەكە كەموكوڕیی‌و گرفتی‬ ‫تێدایەو بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪:‬‬ ‫ئەو بڕە پارانەی بۆ هەندێك فەسڵ‌و‬ ‫باب دانراون‪ ،‬كەم‌و زیادیان هەیە‪.‬‬ ‫وتیشی "لەو رووەوە‪ ،‬تێبینییەكانی‬ ‫خۆم داوەتە لیژنەی دارایی"‪.‬‬ ‫سەمیر سەلیم‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫فراكسیۆنی ی��ەك��گ��رت��وو‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫"زانیاریی‌و داتاكانی ناو پرۆژەكە‬ ‫ل��ەژێ��ر پ��رس��ی��اردان‪ ،‬جگە ل��ەوە‬ ‫"دەڵێی بودجەكە هی دەوڵەتێكە‬ ‫كە ئەولەویەتی سەرەكیی بۆ دەزگا‬ ‫ئەمنیی‌و پۆلیسییەكانە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫نادیموكراسی پێوە دیارە"‪.‬‬ ‫بۆ‪...‬ل‪4‬‬

‫بەفەرمانی حکومه‌ت؛ (‪ )2‬خانوو بۆ عومەر فەتاح‌و (‪)7‬یش بۆ دەزگای زانیاریی دروست دەكرێن‬

‫ت���ای���ب���ەت ب���ە رۆژن����ام����ە‪:‬‬ ‫بەڵگەنامەیەكی كۆمپانیای "ئشن‬ ‫گرووپ"‪ ،‬ئاشكرایدەكات‪ :‬بە فەرمانی‬ ‫لێپرسراوی‌‬ ‫ئاسۆ ئیسماعیل‪،‬‬ ‫پێشووتری لیژنە ‌ی جێبەجێكردنی‌‬ ‫پرۆژە تایبەتییەكان ‌ی ئەنجومەنی‌‬ ‫وەزی�������������ران‬ ‫(ئ��ی��دارەی‬ ‫پ��ێ��ش��ووی‬ ‫سلێمانی)‪،‬‬ ‫ل��������ە‬

‫ساڵی (‪)2006‬دا دوو خانوو لەماوەت‬ ‫بۆ عومەر فەتاح دروستكراوە‪.‬‬ ‫كۆمپانیای "ئیشن گ��رووپ"‪،‬‬ ‫ل��ەو ن��ووس��راوەدا‪ ،‬كە ئاڕاستەی‬ ‫لیژنە ‌ی جێبەجێكردن ‌ی پ��رۆژە‬ ‫تایبەتییەكان ‌ی ئەنجومەن ‌ی وەزیرانی‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬ئاگاداریان دەكاتەوە "‪2‬‬ ‫خانوومان بۆ سەرۆكی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان دروستكردووە‬ ‫لەماوەت‪ ،‬بەڕووبەری (‪400‬م دووجا)‬ ‫بۆ ه��ەردوو خانووەكە‪ ،‬بەنرخی‬ ‫(‪1/$250‬م دووجا)"‪.‬‬ ‫نووسراوەكەی "ئیشن گرووپ"‪،‬‬

‫كە ئیمزای عەلی عەبدولكەریم ساڵح‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری كۆمپانیاكەی لەسەرە‪،‬‬ ‫ئەوەش دەخاتەڕوو‪" :‬خانووەكان‬ ‫بەب ‌ێ كەموكوڕیی‌و بەمواسەفاتی‬ ‫ب��ەرزت��ر ل��ەو م��واس��ەف��ات��ەی كە‬ ‫داواكراوە‪ ،‬تەواوبوون"‪.‬‬ ‫ئ��ەو ن��ووس��راوەی كۆمپانیای‬ ‫"ئ��ی��ش��ن گ��������رووپ"‪ ،‬لـــــە‬ ‫(‪)2006/5/10‬دا بۆ داواك��ردن��ی‬ ‫بەشی كۆتایی پ���ارەی تێچووی‬ ‫پڕۆژەكەیە‪.‬‬ ‫لەنووسراوەكەدا‪ ،‬هاتووە‪" :‬هەتا‬ ‫ئێستا تەنیا (‪ )30‬هەزار دۆالرمان‬

‫وەرگرتووە‪ ،‬لەكۆی (‪ )140‬هەزار‬ ‫دۆالر‪ ،‬واتە (‪ )110‬ه��ەزار دۆالری‬ ‫ئەو (‪ )2‬خانووەیان تا ئەو بەروارە‬ ‫وەرنەگرتووە"‪.‬‬ ‫ئاسۆ ئیسماعیل‪ ،‬لێپرسراوی‌‬ ‫ئەوكاتی لیژنە ‌ی جێبەجێكردنی‌‬ ‫پرۆژە تایبەتییەكان ‌ی ئەنجومەنی‌‬ ‫وەزی���ران‪ ،‬لەبارەی بودجەی ئەو‬ ‫خانووانەوە كە كۆمپانیای "ئیشن‬ ‫گ��رووپ" دروستی ك��ردوون‪ ،‬تەنیا‬ ‫ئەوەندەی بە "رۆژنامە" راگەیاند‪:‬‬ ‫"ب��ەش��ێ��ك��ی��ان ل��ەس��ەر ب��ودج��ەی‬ ‫حكومەت بوون‌و بەشێكیان لەسەر‬

‫ب��ودج��ەی یەكێتی ب���وون"‪ ،‬هیچ‬ ‫شتێكی دی��ك��ەی ل��ەم ب��ارەی��ەوە‬ ‫ڕووننەكردەوە‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای "ئ��ی��ش��ن گ����رووپ"‬ ‫رەتیدەكاتەوە كە پارەی ئەو (‪)2‬‬ ‫خانووە لەسەر بودجه‌ی لیژنەی‌‬ ‫جێبەجێكردن ‌ی پرۆژە تایبەتییەكانی‌‬ ‫ئەنجومەن ‌ی وەزیران بوبێت‪" .‬پارەی‬ ‫ئ��ەو ‪ 2‬خ��ان��ووەم��ان لەكەسێك‬ ‫وەردەگ��رت بەناوی عەبدوڵاڵ‪ ،‬كە‬ ‫الی سەرۆكی حكومەت بوو"‪ .‬بەاڵم‬ ‫ن��ووس��راوەك��ەی "ئیشن گ��رووپ"‬

‫ئاڕاستەی ئەو لیژنەیەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران كراوە‪ ،‬نەك كەسێكی تر‪.‬‬ ‫عەلی عەبدولكەریم ساڵح‪،‬‬ ‫ئ������ەوەش ئ���اش���ك���را دەك�����ات‪:‬‬ ‫"كۆمپانیاكەمان لەساڵی (‪ 2003‬بۆ‬ ‫‪ )2005‬زنجیرەیەك خانووی بۆ لیژنەی‌‬ ‫جێبەجێكردن ‌ی پرۆژە تایبەتییەكانی‌‬ ‫ئەنجومەن ‌ی وەزیران دروستكردووە‪،‬‬ ‫لەوانەش (‪ )7‬خانوو بۆ دەزگای‬ ‫زانیاریی‌و (‪ )2‬خانوو بۆ عومەر‬ ‫فەتاح لەماوەت‪ ،‬میوانخانەیەك بۆ‬ ‫حیزب لەگۆیژە‪ ،‬میوانخانەیەك لەناو‬ ‫سلێمانی"‪ .‬بەپێی زانیارییەكانی‬

‫"رۆژن���ام���ە" ئ��ەو میوانخانەیەی‬ ‫كە كۆمپانیای "ئیشن گ��رووپ"‬ ‫لەناو سلێمانی دروستیكردووە‪،‬‬ ‫هەمان ئەو خانووەیە كە ئێستا‬ ‫عومەر فەتاح‪ ،‬سەرۆكی پێشووی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان تێیدا‬ ‫دەژی لەتەنیشت سۆپەرماركێتی‬ ‫زارا‪ .‬هەروەها ئەو میوانخانەیەش‬ ‫كە كۆمپانیای ن��اوب��راو لەگۆیژە‬ ‫دروستیكردووە‪ ،‬لەسەر گۆیژە نییە‌و‬ ‫دەكەوێتە تەنیشت خاڵی پشكنینی‬ ‫سەر چیای ئەزمڕ لەسەر رێگه‌ی‬ ‫ئەزمڕ‪.‬‬

‫رێکخه‌ری رێکخستنی گۆڕان‪ :‬ده‌مانه‌وێت ببینه‌ بزووتنه‌وه‌یه‌کی سیاسیی ده‌نگده‌ران‬

‫ل‪5‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫دەبێت سەرۆكی هەرێم؛ لەئاستی پێگەی خۆی‌و بەدەر لە دوو پارتی دەسەاڵتدار‪ ،‬وەك سەرۆكی هەرێمێك مامەڵە بكات‌و‬ ‫ئەو جۆرە وتارو لێدوانانە‪ ،‬مەسەلەكان ئاڵۆز دەكەن‌و بە ئاقاری چارەسەریان نابەن‪.‬‬

‫یەكێتی و پارتی دوو پۆستی‬ ‫«ئاسایش» بەش دەكەن‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪......................................................................‬‬

‫كارگێڕێکی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫«ی��ەك��ێ��ت��ی» رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬دوای‬ ‫پ��ەس��ەن��دك��ردن��ی ی��اس��ای ئاسایش‪،‬‬ ‫راستەوخۆ پ��رۆس��ەی یەكگرتنەوەی‬ ‫هەردوو ئاسایشەكە ئەنجام دەدرێت‌و‬ ‫بریكاری وەزی��ری ناوخۆش ئاشكرای‬ ‫دەك��ات؛ ئەو پۆستە بۆ «یەكێتی»‬ ‫یەكالیی بووەتەوە‪.‬‬ ‫هەفتەی راب��ردووت��ر پەرلەمانی‬ ‫كوردستان بێ ئامادەبوونی هەرسێ‬ ‫فراكسیۆنی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬هەردوو یاسای‬ ‫ئاسایشی گشتیی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشی پەسەند كرد‪،‬‬ ‫تائێستا لەالیەن سەرۆكی هەرێمەوە‬ ‫ئیمزای یاساكە نەكراوە‪ ،‬تا بكەوێتە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫دەربارەی پرۆسەی یەكگرتنەوەی‬ ‫ه��ەردوو ئاسایشەكەش‪ ،‬حاكم قادر‬ ‫حەمەجان‪ ،‬كارگێڕی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫(یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان) لە‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪« :‬هیچ‬ ‫كێشەو گیروگرفت‌و ئاستەنگییەك‬ ‫لە بەردەمی یەكخستنەوەی دەزگای‬ ‫ئ��اس��ای��ش��دا نییە‪ ،‬پێویستە دوای‬ ‫پەسەندكردنی یاساكەی پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ك���ە ئ�����ەرك‌و م���اف‌و‬

‫یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان‬ ‫«دەبوایە حكومەت سزای ئەو كەسانەی بدایە؛‬ ‫بەرەو «المەركەزییەت» هەموار دەكرێت كە خەڵكیان ب ‌ه نایاسایی دامەزراندووە»‬

‫دەس��ەاڵت��ەك��ان��ی دی��اری��ك��ردووە‪ ،‬بۆ‬ ‫یەكخستنەوەی دەزگاكانی ئاسایش‪،‬‬ ‫یەكبخرێنەوە لە سایەی حكومەتی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا‌و پەیوەندیی‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆش��ی ب��ە س��ەرۆك��ای��ەت��ی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانەوە دەبێت»‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «رۆژنامە»ش‬ ‫پۆستی ه���ەردوو دەزگ��اك��ە لەنێوان‬ ‫«یەكێتی‌و پارتی»دا‪ ،‬دابەشدەكرێت‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئاسایشی گشتیی‪ ،‬كە‬ ‫سەر بە ئەنجومەنی وەزی��ران دەبێت‬ ‫بەر «یەكێتی»‌و راوێژكاری ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایشیش‪ ،‬كە سەر بە سەرۆكایەتی‬ ‫هەرێم دەبێت بەر «پارتی» دەكەوێت‪.‬‬ ‫لە بەرامبەردا‪ ،‬جەالل شێخ كەریم‪،‬‬ ‫بریكاری وەزارەت���ی ناوخۆی هەرێم‪،‬‬ ‫پێشتر لە لێدوانێكیدا بــــــــە ماڵپه‌ڕی‬ ‫(‪)NRT‬ی راگەیاندبوو‪« :‬پۆستی‬ ‫سەرۆكایەتی ئاسایشی گشتیی هەرێمی‬ ‫كوردستان بۆ «یەكێتی» یەكالیی‬ ‫كراوەتەوەو بڕیارە «یەكێتی» كاندیدێك‬ ‫بۆ ئەو پۆستە دەستنیشان بكات»‪.‬‬ ‫ب��ۆ وەرگ��رت��ن��ی زان��ی��اری��ی زیاتر‬ ‫«رۆژنامە» پەیوەندیكرد بە هەردوو‬ ‫بریكاری وەزارەتی ناوخۆ‪ ،‬جەالل شێخ‬ ‫كەریم‌و فایەق تۆفیق‪ ،‬لەوبارەیەوە‬ ‫ئ��ام��ادەن��ەب��وون هیچ ل��ێ��دوان��ێ��ك بۆ‬ ‫«رۆژنامە» بدەن‪.‬‬

‫رۆژنامە‬

‫‪..................................................................‬‬

‫حكومەتی هەرێم؛ لیژنەیەك بۆ‬ ‫هەمواركردنی یاسای ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكان پێكدەهێنێت‌و ئاماژەكان‬ ‫بۆ ئەوەن هەموارەكان بە ئاراستەی‬ ‫المەركەزییەت بێت‪.‬‬ ‫سەعد خالید‪ ،‬وەزیری هەرێم بۆ‬ ‫كاروباری پەرلەمان‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫روون���ك���ردەوە؛ حكومەتی هەرێم‬ ‫بڕیاری پێكهێنانی لیژنەیەكی داوە‬ ‫ب��ۆ پێشكەشكردنی پێشنیاز بۆ‬ ‫هەمواركردنی یاسای ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ان‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬یاساكە‬ ‫ب��ە ئ��اراس��ت��ەی ش���ۆڕك���ردن���ەوەی‬ ‫دەس���ەاڵت���ەك���ان‌و الم��ەرك��ەزی��ی��ەت��ی‬ ‫حوكمڕانیی لە كوردستان هەموار‬ ‫دەكرێت»‪.‬‬ ‫ئەو لیژنەیە‪ ،‬بە سەرۆكایەتی‬ ‫ئ���ازاد ع��ی��زەدی��ن م��ەال ئ��ەف��ەن��دی‪،‬‬ ‫نوێنەری سەرۆكی هەرێم‌و ئەندامێتی‬ ‫د‪.‬ئامانج رەح��ی��م‪ ،‬لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران‌و نوێنەرانی وەزارەتی ناوخۆو‬ ‫ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی‌و‬ ‫هەولێر‌و ده��ۆك‌و ئیدارەی گەرمیان‬ ‫پێكدێت‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب���ە ب��ەش��داری��ی‬ ‫پێنەكردنی نوێنەری ئیدارە‌و نوێنەرانی‬

‫هەڵەبجە‌و سۆران‌و راپەڕینیش‪ ،‬كە‬ ‫هاوشێوەی گەرمیان بڕیاری ئیدارەی‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆی��ان ل���ەب���ارەوە دراوە‪،‬‬ ‫سەعد خالید‪ ،‬وتی‪« :‬هەرچەندە لە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانەوە بڕیار لەسەر‬ ‫ئ��ەو س��ێ ئ��ی��دارەی��ە دراوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫تائێستا لە چوارچێوەی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانیاندان‌و جیا نەكراونەتەوە»‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت�����رەوە‪ ،‬محەمەد‬ ‫نوێنەری ئەنجومەنی‬ ‫ئیبراهیم‪،‬‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی ل��ەو لیژنەیە‬ ‫ئاشكرایكرد؛ ك��ە ه���ەردوو یاسای‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكان‌و هەڵبژاردنی‬ ‫ئ���ەو ئ��ەن��ج��وم��ەن��ان��ە پێشنیازی‬ ‫هەمواركردنیان لەسەر ئامادە دەكرێت‌و‬ ‫سەبارەت بە پێشنیازەكانی هەمواری‬ ‫یاسای یەكەمیش بۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫ئاشكرا كرد‪ :‬چەند خاڵێك دیاریكراوە‪،‬‬ ‫لەوانە‪ :‬ئەنجومەنی پارێزگا دەسەاڵتی‬ ‫دەركردنی یاسا محەلییەكانی هەبێت‌و‬ ‫لەڕووی دارایی‌و كەسێتی مەعنەوییەوە‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆ ب��ێ��ت‪ ،‬پ��ارێ��زگ��ارو دوو‬ ‫جێگرەكەی ل��ەالی��ەن ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاوە هەڵبژێردرێت‪.‬‬ ‫ك����اری ه��ەم��وارك��ردن��ی ئ��ەم‬ ‫لیژنەیە لـەكاتێكدایە‪ ،‬بڕیارە (‪)10‬ی‬ ‫مانگی ئەیلوولی داهاتوو هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم ئەنجام‬ ‫بدرێت‪.‬‬

‫بەهمەن ئەیمەن ‪ -‬هەولێر‬

‫‪.............................................................................‬‬

‫ل��ە هەفتەی راب����ردوودا د‪.‬ب��ەره��ەم‬ ‫ساڵح‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی هەرێم بڕیاری‬ ‫راگرتنی دامەزراندنی دەركردو هەموو ئەو‬ ‫دامەزراندنانەشی هەڵوەشاندەوە‪ ،‬كە لە‬ ‫دوای (‪ )2011/1/1‬بڕیاری دامەزراندنیان‬ ‫عومەر عه‌بدولعەزیز گۆران ئازاد‬ ‫دراوە‪.‬‬ ‫لە بڕیارەكەی سەرۆكی حكومەتدا چونكە ئەو كەسانەی دامەزراون‪ ،‬كەسێك‬ ‫ئاماژە بەوە كراوە؛ بۆ لەمەودوا دامەزراندن دایمەزراندوون‪ ،‬بۆیە دەبوایە حكومەت‬ ‫لە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیرانەوە كاتێك ئەم بڕیارەی دەركرد‪ ،‬سزای ئەو‬ ‫تەنیا بە واژۆی س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی كەسانەشی تێدا بوایە كە ئەو كەسانەیان‬ ‫دامەزراندووە»‪.‬‬ ‫وەزیران‌و جێگرەكەی دەبێت‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە وای بۆ دەچێت‪ :‬ئەو‬ ‫گۆران ئازاد‪ ،‬ئەندامی لیژنەی یاسایی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لەو بارەیەوە بۆ بڕیارەی حكومەت بۆ هاواڵتییان شتێكی‬ ‫«رۆژن��ام��ە» روون��ی��ك��ردەوە؛ «ل��ەڕووی باشە‪« ،‬نازانم الیەنی سیاسیی لەپشتی‬ ‫یاساییەوە تا بودجە پەسەند نەكرێت‪ ،‬ئەم بڕیارەوەیە‪ ،‬یان نا؟‪ ،‬بەاڵم لەڕووی‬ ‫نابێت ك��ەس دابمەزرێنرێت‪ ،‬حكومەت یاساییەوە سەرپێچییەك كراوە»‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬عومەر عه‌بدولعەزیز‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫كۆمەڵێك رێنمایی‌و هەنگاوی نوێی بۆ‬ ‫دامەزراندن ناوە‪ ،‬بۆ ئەوەی دامەزراندنەكان فراكسیۆنی یەكگرتووی ئیسالمی‪ ،‬هۆكاری‬ ‫شەفاف بێت‌و واسیتەی تێدا نەكرێت‪ ،‬دەرچوونی بڕیارەكەی گەڕاندەوە بۆ ئەو‬ ‫بەاڵم ل��ەدەرەوەی ئەم رێنماییانە خەڵك گیروگرفتە ئیدارییانەی كابینەی شەشەم‬ ‫دام��ەزراوە‪ ،‬پێش ئەوەی بودجە پەسەند پ��ێ��وەی گ��رف��ت��ارەو وتیشی‪« :‬س��ەرەت��ا‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئەمەش نایاساییە»‪ ،‬وتیشی‪ :‬پەلەكردنێك هەبووە لە دامەزراندندا‪،‬‬ ‫«لەگەڵ ئەوەشدا ئەوانەی ئێستا شەش هەڵسەنگاندێكی ورد نەكراوە‪ ،‬كە پێویستە‬ ‫مانگە دام���ەزراون‌و مووچە وەردەگ���رن‪ ،‬لەگەڵ وەزارەتی پالندانان‌و وەزارەتەكانی‬ ‫تاوانیان نییە‪ ،‬بۆیە لەگەڵ ئەوەدام ئەوانەی ت��ردا بكرێت‪ ،‬ئ��ەم حاڵەتە لە سااڵنی‬ ‫ئەم خەڵكانەیان دامەزراندووە‪ ،‬سزا بدرێن‪ ،‬رابردوودا دووبارەبووەتەوە»‪.‬‬

‫سووربوونی بارزانی لەسەر ناوبردنی هەڵوەشاندنەوەی حكومەت بە «كودەتا»‪ ،‬كاردانەوەی دیکه‌ی لێدەكەوێتەوە‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ :‬لێدوانەكانی سەرۆكی هەرێم؛ خزمەت بە دۆخەكە ناكەن‌و ئاڵۆزتریان دەكات‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ب��ە «ك��ودەت��ا»‬ ‫ن���اودەب���ەن‌و ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬با خەڵك پرۆژەكەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بخوێنێتەوە كە (‪)20‬‬ ‫خاڵیان داواكردنە بۆ یەكخستن‌و‬ ‫دام��اڵ��ی��ن��ی ح��ی��زب ل��ە هێزی‬ ‫پێشمەرگە‌و ئاسایش‌و داواكردنی‬ ‫دیكە بۆ ئەنجامدانی چاكسازیی لە‬ ‫حكومەت‌و حوكمڕانیدا‪ ،‬كە هیچیان‬ ‫داوای رووخاندن نین‪ ،‬بەڵكو داوای‬ ‫چاكسازیی‌و گۆڕانكاریی كراوە»‪.‬‬ ‫ب����ەب����ڕوای وت��ەب��ێ��ژەك��ەی‬ ‫كۆمەڵ‪ ،‬پ��رۆژەی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫نەك بۆ رووخاندن نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پ��ت��ەوك��ردن‌و ب��ە یاساییكردنی‬ ‫كارەكانی حكومەتە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫هیچ ك��ەس‌و الیەنێك نەتوانێت‬ ‫بیڕووخێنێت «لەو سۆنگەیەوە‪،‬‬ ‫داوای چاكسازیی دەكەین‌و ئەوەش‬ ‫مافی خۆمانە»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬حەمەسەعید‬ ‫حەمەعەلی‪ ،‬ئەندامی سەركردایەتیی‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی‪ ،‬هەمان‬ ‫رای هەیەو پێیوایە‪ :‬ئەزموونی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە ه��ەوڵ‌و خەباتی‬ ‫ه��ەم��وو خ��ەڵ��ك��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫هاتووەتە بەرهەم‪ ،‬بە هەموو چین‌و‬ ‫توێژو ئایدیۆلۆژییەكان‪ ،‬نەك تەنیا‬ ‫الیەنێك‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫جەختی له‌وه‌كردەوە‪ ،‬كە ئەوەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن داوای ك���ردووە‪،‬‬ ‫شتێكی دەستووریی‌و ئاساییە‌و‬ ‫بەمانای رووخاندن نییە‌و وتی‪:‬‬ ‫«هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‪،‬‬ ‫یان دەستاودەستكردنی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫بەمانای كودەتا نایەت‌و لە واڵتانی‬ ‫دیموكراسیدا‪ ،‬ئ��ەوە رێپێدراوەو‬ ‫ناچێتە چوارچێوەی رووخاندن‌و‬ ‫كودەتاوە»‪.‬‬

‫‪..............................................................‬‬

‫دواب�������ەدوای ل��ێ��دوان��ەك��ەی‬ ‫سەرۆكی هەرێم لە كۆنگرەی حیزبی‬ ‫سۆسیالیست ‪-‬دا‪ ،‬بە ناوبردنی‬ ‫داواك���اری���ی ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫ح��ك��وم��ەت ب���ە «ك����ودەت����ا»و‬ ‫دوات��ری��ش لە (‪)12‬ی ئ��ای��ار‪ ،‬لە‬ ‫كۆبوونەوەیەكیدا لەگەڵ چەند‬ ‫سەنتەرو مەڵبەندێكی رۆشنبیریدا‪،‬‬ ‫داواك���اری���ی ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫حكومەتی بە رووخاندن ناوبردو‬ ‫دووپ��ات��ی��ش��ی ك����ردەوە‪« :‬ك��ەس‬ ‫ن��ات��وان��ێ��ت ب��ە ك���ودەت���ا‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫شەرعییەتە بڕووخێنێت»‪ ،‬ئەوەش‬ ‫چەندین كاردانەوەی لێده‌كەوێتەوە‪.‬‬ ‫ل����ە ب���ەدواداچ���وون���ێ���ك���ی‬ ‫«رۆژن���ام���ە»دا‪ ،‬ك��اردان��ەوەك��ان‪،‬‬ ‫رەخنەن لەلێدوانەكانی سەرۆكی‬ ‫هەرێم‌و پێیانوایە؛ لێدوانەكان‪ ،‬لەبری‬ ‫ه��ێ��ورك��ردن��ەوەی ب��ارودۆدخ��ەك��ە‪،‬‬ ‫خزمەتی زیاترئاڵۆزكردنی دۆخەكە‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫محەمەدتۆفیق رەحیم‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‪ ،‬رەتیدەكاتەوە‬ ‫ئ���ەوان مەبەستیان رووخ��ان��دن‌و‬ ‫ك��ودەت��ا بێت‌و لەلێدوانێكدا بۆ‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪« :‬داوای ئێمە‪،‬‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی حكومەت‌و‬ ‫دام���ەزران���دن���ی حكومەتێكی‬ ‫ئینتیقالییە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬ل���ەو ب��ڕوای��ەش��دای��ە‪:‬‬ ‫ناوبردنی ئەو ه��ەوڵ‌و داوایانەی‬ ‫ئێستا لە ئارادان بە «رووخاندن»‪،‬‬ ‫مەبەستی سیاسیی لەپشتەو وتی‪:‬‬ ‫«دیارە ئەو وشەیە‪ ،‬بۆ مەبەستی‬ ‫سیاسیی بەكاردەهێنرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە مەبەستمان گۆڕینی حكومەتە‪،‬‬ ‫دی���ارە م��ەس��ەل��ەك��ەش‪ ،‬كەمێك‬ ‫كێشەی زمانەوانیی تێدایە»‪.‬‬ ‫هەروەك‪ ،‬عەبدولستار مەجید‪،‬‬ ‫وتەبێژی كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬لەسەر‬ ‫ئەو وتانەی سەرۆكی هەرێم‪ ،‬باس‬ ‫لەوە دەكات‪ ،‬كە ئەم بارودۆخە‌و‬ ‫واقیعی ئێستا «كە نیمچە كیانێك‌و‬ ‫نیمچە ئازادییەكمان هەیە»‪ ،‬تەنیا‬ ‫بە خوێنی شەهیدان‌و قوربانیدانی‬

‫مه‌سعود بارزانی‪ ،‬سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫الیەنێك ن��ەب��ووە‪ ،‬بەڵكو هەموو‬ ‫الیەنەكان بەپێی مێژوو‌و قەبارەی‬ ‫خ��ۆی��ان‪ ،‬بەشدارییان ك���ردووەو‬ ‫قوربانییان داوەو ج��ەم��اوەری‬

‫كوردستانیش بەشداریی گەورەیان‬ ‫كردووە‪ ،‬نموونەی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ق����ەالدزێ‌‌و ه��ەول��ێ��رو هەڵەبجەو‬ ‫راپ��ەڕی��ن دەهێنێتەوەو دەڵێت‪:‬‬

‫«ئەگەر جەماوەر نەبوایە‪ ،‬ئەم‬ ‫بارودۆخە دەست نەدەكەوت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬رەخنە ل��ەو لێدوانانە‬ ‫دەگ����رێ����ت ك���ە ه��ەوڵ��ەك��ان��ی‬

‫هەموو چاوەڕێی یەكترن‬ ‫دوای سەرهەڵدان‌و تەقینەوەی‬ ‫ق���ەی���ران���ەك���ان‪ ،‬الی��ەن��ەك��ان��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت‪ ،‬چاوەڕێی‬ ‫یەكتری دەكەن‪ ،‬تا وەاڵم بدەنەوە‪،‬‬ ‫بۆئەوەی گفتوگۆ ئەنجام بدەن‪،‬‬ ‫سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش‪،‬‬

‫رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪« :‬ه��ەم��ووم��ان‬ ‫چاوەڕوانی وەاڵمی ئۆپۆزسیۆنین‪،‬‬ ‫بێن‌و لەگەڵ دەسەاڵتدا دابنیشن»‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫بەپێویستی دەزان���ن‪ ،‬دەس��ەاڵت‬ ‫بەتەنگ داواك��ەی ئەوانەوە بێت‪،‬‬ ‫چونكە ئ��ەوان بە پرۆژەكەیان‬ ‫وەاڵمیان داوەتەوە‪.‬‬ ‫ح��ەم��ەس��ەع��ی��د‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬پێش ‪17‬ی شوبات‌و‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان‌و ل��ە ساڵی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬پ��رۆژەی چاكسازیی‬ ‫پێشكەشی دەس���ەاڵت ك��ردووە‪،‬‬ ‫پرۆژە (‪ )22‬خاڵییەكەش‪ ،‬دوای‬ ‫داوای دەسەاڵت هات‪ ،‬كە داوای‬ ‫پ��رۆژەی هاوبەشیان ك��رد‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە وەاڵممان داوەت���ەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەسەاڵتە وەاڵم ناداتەوەو كات‬ ‫دەكوژێت‌و خۆی دەدزێ��ت��ەوە لە‬ ‫چارەسەركردنی كێشەكان»‪ .‬باس‬ ‫لەوەش دەكات‪« :‬ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬لە‬ ‫كۆبوونەوەی هەموو ئاستەكانیدا‪،‬‬ ‫ئامادەیی دەربڕیوە بۆ گفتوگۆو‬ ‫دانوستاندن‪ ،‬دواجار لە (‪)5/12‬دا‪،‬‬ ‫لیژنەی هەماهەنگیی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ئ��ام��ادەی��ی خ���ۆی دەرب����ڕی بۆ‬ ‫گفتوگۆو دانیشتن‪ ،‬با دەسەاڵتیش‬ ‫پ��رۆژەی خۆی بهێنێت‌و گفتوگۆ‬ ‫بكەن»‪.‬‬ ‫عەبدولستار مەجید‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«سەرۆكی هەرێم‪ ،‬چەند جارێكە‬ ‫داوای كۆبوونەوە دەكات‪ ،‬ئەوەش‬ ‫ئ��ەرك��ی س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م��ە كە‬ ‫لەو رووەوە قسە بكات‪ ،‬ئێمەش‬ ‫پێمانوایە‪ :‬كێشەكان‪ ،‬بە گفتوگۆ‬ ‫چ��ارەس��ەر دەب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك‬ ‫حاڵەتی نائاسایی نەمێنێت‌و ئەو‬ ‫پ��رۆژەی��ەی ئێمە پێشكەشمان‬ ‫ك�����ردووە‪ ،‬دەس�����ەاڵت بیكاتە‬ ‫چوارچێوەو لەسەر مێزی گفتوگۆ‬ ‫قسەی لەسەر بكەین‪ ،‬بۆیە ئەوە‬ ‫وەاڵمی ئێمەیە»‪.‬‬ ‫لێدوانەكانی سەرۆكی هەرێم؛‬ ‫چارەسەر‪ ،‬یان زیان؟‬ ‫الی��ەن��ەك��ان��ی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫بەشێك ل ‌ه چاودێران‌و هاواڵتییان‪،‬‬ ‫رەخنە لە لێدوانە «توند»ەكانی‬

‫س���ەرۆك���ی ه���ەرێ���م دەگ�����رن‌و‬ ‫بەپێویستی دەزان��ن‪ ،‬بێالیەنانە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ دۆخەكەو هەموو‬ ‫الی��ەن��ە سیاسییەكاندا بكات‪،‬‬ ‫هەروەك بەشێوەیه‌ك لێدوان بدات‬ ‫كە خزمەتی چارەسەری كێشەكان‬ ‫بكات‪ ،‬نەك «زیانی لێبدات»‪.‬‬ ‫محەمەد تۆفیق رەحیم‪ ،‬لەو‬ ‫رووەوە‪ ،‬وتی‪« :‬ئەو لێدوانانەی‬ ‫ئێستا دەدرێن‪ ،‬توندن‌و خزمەتی‬ ‫چارەسەری پرۆسە سیاسییەكە‬ ‫ناكەن»‪.‬‬ ‫هەروەك وتەبێژەكەی كۆمەڵ‪،‬‬ ‫لەو رووەوە‪ ،‬وت��ی‪« :‬سەبارەت‬ ‫ب��ەو قەیرانە‪ ،‬سەرۆكی هەرێم‪،‬‬ ‫لەهەموو كەس زیاتر بەرپرسیارەو‬ ‫هەنگاوێكی ب��اش��ە ك��ە داوای‬ ‫كۆبوونەوەی الیەنەكان دەكات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم پێویستە سەرۆكی هەرێم‬ ‫زیاتر هەوڵ بدات‌و پەیامەكانی‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی��ان لێ نەخوێنرێتەوە كە‬ ‫بەربەستێك دروستبێت‪ ،‬یان‬ ‫ك��ودەت��او شتی دژ بەیەكیان‬ ‫لێبخوێنرێتەوە‪ ،‬چونكە خەڵك‬ ‫چ��اوەڕێ��ی ئ��ەوەی��ە‪ ،‬هەڵوێستی‬ ‫ئیجابیی تر بێت‌و بە ئاراستەیەك‬ ‫بێت‪ ،‬زیاتر خزمەت بە جەماوەرو‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵتیش بكات»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬ئەندامەكەی‬ ‫سەركردایەتیی یەكگرتوو‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬ئ��ەو ج��ۆرە وت��ارو‬ ‫لێدوانانە‪ ،‬مەسەلەكان ئاڵۆز‬ ‫دەكەن‌و بە ئاقاری چارەسەریان‬ ‫نابەن‪ ،‬بەڵكو بەرەو بنبەستیان‬ ‫دەبەن‌و دەبێت سەرۆكی هەرێم‪،‬‬ ‫لەئاستی پێگەی خ��ۆی‌و بەدەر‬ ‫لە دوو پارتی دەسەاڵتدار‪ ،‬وەك‬ ‫سەرۆكی هەرێمێك مامەڵە بكات‪،‬‬ ‫وەك چ���ۆن دەستپێشخەریی‬ ‫دەك���ات ب��ۆ رێكخستنی الیەنە‬ ‫سیاسییەكانی عێراق‪ ،‬ئێستاش‬ ‫رۆڵ ببینێت لەنێوان ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەسەاڵتدا‌و لە پێگەی خۆیەوە‪،‬‬ ‫مەسەلەكان ب���ەرەو چ��ارەس��ەر‬ ‫ببات‪ ،‬نەك بە وتارو لێدوانەكانی‬ ‫وا بكات‪ ،‬مەسەلەكان ئاڵۆز بكات‌و‬ ‫وا بكات‪ ،‬كۆسپ بكەوێتەوە‌و‬ ‫كێشەكان چارەسەر نەكرێن»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ت لەكار ده‌كێشێتەوە‬ ‫بەڕێوەبەری‌نووسینگەی ماف ‌ی مرۆڤ لە گەرمیان؛ دەس ‌‬

‫رۆژنامە‪ :‬دوای‌ تێپەڕبوونی‌ نزیكە ‌‬ ‫ی‬ ‫دوو م��ان��گ ب��ەس��ەری��دا‪ ،‬داوای‌‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی‌ بەڕێوەبەری‬ ‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەی‌ م��اف �ی‌ م���رۆڤ لە‬ ‫ئیدارەی‌ گەرمیان‪ ،‬قبووڵكرا‪.‬‬ ‫ئ��اری��ان رەئ���ووف‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‌‬

‫بابەكر دڕەیی‪ :‬بە ئاسانیی دەتوانین‬ ‫بیسەلمێنین هێزەكانی گاردی‬ ‫كۆماریی هێنراونەتە سلێمانی‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪........................................... ........‬‬

‫ب���ەڕێ���وەب���ەری كۆمپانیای‬ ‫«وش������ە» رای���دەگ���ەی���ەن���ێ���ت؛‬ ‫شكاتكردنەكەی س��ەرۆك كۆمار‬ ‫لەسەر كۆمپانیاكەیان‌و كەناڵی‬ ‫ئاسمانی (‪ ،)KNN‬تەواوكەری‬ ‫ئەو هێرشەیە‪ ،‬كە دەكرێتە سەر‬ ‫خەڵكی ئازادیخواز لە كوردستان‌و‬ ‫ئاشكراشی دەك����ات‪ ،‬ل��ە رۆژی‬ ‫دادگ��ای��ی��ك��ردن��ی��ان��دا بەڵگەكان‬ ‫دەخەنەڕوو‪.‬‬ ‫رۆژی یەكشەممەی راب��ردوو‬ ‫بەڕێوەبەری كۆمپانیای «وشە»‬ ‫لە بنكەی پۆلیسی سەرا لە شاری‬ ‫سلێمانی ئیفادەی لێ وەرگیرا‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش ب��ەه��ۆی «شكات»ێكی‬ ‫جەالل تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆماری‬ ‫عێراقەوە بوو‪ ،‬بە پاساوی ئەوەی‬ ‫هەواڵێكی «ناڕاست»یان لە كەناڵی‬ ‫(‪)KNN‬دا ب�ڵاوك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫كە باس لە هێنانی هێزی گاردی‬ ‫كۆماریی دەكات بۆ سەركوتكردنی‬ ‫خۆپیشاندانی خەڵك لە سلێمانی‪.‬‬ ‫بابەكر دڕەی��ی‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫كۆمپانیای «وشە»‪ ،‬كە لە دوای‬ ‫ئیفادەكەی بە ب��ڕی (ملیۆنێك)‬

‫دینار بە كەفالەت ئ��ازاد ك��را تا‬ ‫رۆژی دادگاییكردنەكە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئ���ەوەی ئ��ام��اژە ب��ە «راس���ت»ی‬ ‫هەواڵە باڵوكراوەكە دەكات‪ ،‬رەخنە‬ ‫لە شكاتەكە دەگرێت‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫لەڕووی سیاسییەوە‪ ،‬ئەو سكااڵیە‬ ‫پەیوەندیی ب��ە دۆخ��ی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە هەیە‪.‬‬ ‫دڕەی�������ی‪ ،‬ب������ڕوای وای����ە‪:‬‬ ‫«شكاتەكە»ی تاڵەبانی تەواوكەری‬ ‫ئەو هێرشە سەربازییەیە‪ ،‬كە كرایە‬ ‫سەر خەڵكی خۆپیشاندەر لە شاری‬ ‫سلێمانی‌و شارەكانی دیكە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی «رێگە بگرن لە میدیایەكی‬ ‫سەربەخۆو ئازا»‪.‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری كۆمپانیای‬ ‫«وش��ە» دڵنیایی دەدات‪ ،‬كە لە‬ ‫دادگا دەتوانن راستیی هەواڵەكەیان‬ ‫بسەلمێنن‪ ،‬لەو رووەوە ئاشكرایكرد‪:‬‬ ‫«لەڕووی یاساییەوە‪ ،‬بە ئاسانیی‬ ‫دەت��وان��ی��ن بیسەلمێنین ئ��ەوەی‬ ‫وتوومانە راستە‪ ،‬كە هێزەكانی‬ ‫گاردی كۆماریی هێنراونەتە شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ب��ێ��گ��وم��ان بەڵگەی‬ ‫تەواومان هەیە‪ ،‬بەاڵم ئێستا ئەو‬ ‫بەڵگانە باس ناكەین‌و لە رۆژی‬ ‫دادگاییەكەدا دەیخەینە روو»‪.‬‬

‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەی م���اف���ی‌ م���رۆڤ‬ ‫ل���ە گ���ەرم���ی���ان س���ەب���ارەت بە‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەك��ەی‌ بە‬ ‫ماڵپه‌ری «سبەی»‌ راگه‌یاندووه‌‪:‬‬ ‫ل���ە (‪)16‬ی‌ ئ������اداردا داوای‌‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەم پێشكەش‬

‫بە وەزارەت���ی‌ مافی‌ م��رۆڤ كرد‪،‬‬ ‫پ���اش م���اوەی���ەك ل��ە راگ��رت��ن �ی‌‬ ‫داواكارییەكەم‪ ،‬ئێستا قبووڵكراوەو‬ ‫پ��ێ��دەچ��ێ��ت ل���ەم ه��ەف��ت��ەی��ەوە‬ ‫دەستلەكار هەڵبگرم‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪ :‬ه���ی���چ ف��ش��ارێ��ك��ی‌‬

‫دەرەك���ی���م ل��ەس��ەر ن��ەب��ووە بۆ‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەكەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پ��ێ��م��واب��وو؛ ئ���ەو ك��ات��ە‪ ،‬كاتی‌‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەم بوو‪.‬‬ ‫ناوبراو‪،‬‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫ه��اوك��ات��ە ل��ەگ��ەڵ پێشێلكردنی‌‬

‫مافەكانی‌ مرۆڤ لە كوردستان‪،‬‬ ‫ه����ەر ل���ە گ���رت���ن‌و ك��وش��ت��ن‌و‬ ‫برینداركردنی‌ هاواڵتییانەوە تا‬ ‫سەركوتكردنی خۆپیشاندەران‌و‬ ‫كاركردنی‬ ‫بەرتەسككردنەوەی‌‬ ‫رۆژنامەنووسیی‌و رای‌ ئازاد‪.‬‬

‫لە هەڵەبجە‪ ،‬فەرمانگە حكومییەكان دەخرێنە خزمەتی گەمارۆی سەربازییەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئارام نەجیم‬

‫‪........................................... ........‬‬

‫گەمارۆدانی سەربازیی شاری‬ ‫هەڵەبجە هەر بەردەوامە‌و تائێستاش‬ ‫دەبابە‌و هێزی سەربازیی لەو شارە‬ ‫نەكشاونەتەوە‌و بینا حكومییەكانیان‬ ‫خستووه‌تە خزمەتی خۆیانەوە‪،‬‬ ‫دانیشتووانی شارەكەش بێزاریی‬ ‫خۆیان دەردەبڕن‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ەن����ووس‪ ،‬ن��اس��ی��ح‬ ‫عه‌بدولڕه‌حیم ئاماژە بەوەدەكات‪:‬‬ ‫«هێنانی هێزی سەربازیی بۆ سەر‬ ‫خەڵكی هەڵەبجە‪ ،‬بێدەنگكردنی‬ ‫شارەكەیە پێش خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫چونكە ل��ەم م��اوەی��ەدا چەندین‬ ‫دۆس����ی����ەی ت����اوان����ی ح��ی��زب��ە‬ ‫دەسەاڵتدارەكان ئاشكراكراوە‪ ،‬كە‬ ‫لەدوای ساڵی (‪)1991‬ەوە بەسەر‬ ‫خەڵكی ئەم شارەیاندا هێناوە»‪.‬‬ ‫بە بڕوای ئەو رۆژنامەنووسە‪:‬‬ ‫«ئەم گەمارۆ سەربازییە‪ ،‬ساڵی‬ ‫(‪ )1987‬بیری خەڵكی هەڵەبجە‬ ‫دەخ��ات��ەوە‪ ،‬كە لە راپەڕینەكەی‬ ‫هەڵەبجەدا رژێمی بەعس گەمارۆی‬ ‫سەربازیی‌و سەركوتكردنی خەڵكی‬ ‫شارەكەی ئەنجامدا»‪.‬‬ ‫لە (‪)2011/4/19‬ه‌وە گەمارۆی‬ ‫سەربازیی خ��راوەت��ە س��ەر شاری‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬ئەمەش پێشێلكردنی‬ ‫بڕگەی (ژمارە ‪)10‬ی بڕیارە (‪)17‬‬ ‫خاڵییەی پەرلەمانی كوردستانە‪ ،‬كە‬

‫ئاماژە بەوە دەكات؛ جواڵنی هێزی‬ ‫سەربازیی لە شارێكەوە بۆ شارێكی‬ ‫تر نابێت ئەنجام بدرێت‪ ،‬ئەوە‬ ‫لەكاتێكدایە لە ئێستاداد هەڵەبجە‬ ‫گەمارۆیەكی سەربازیی دراوە‪،‬‬ ‫هەم هێزی پێشمەرگە جموجووڵی‬ ‫پێكراوە‌و چەكی قورسی وەك‪:‬‬ ‫دەبابە‌و تۆپ‌و چەندین چەكی تر‬ ‫رەوانەی ئەم شارە كراوە‪.‬‬ ‫محەمەد عەلی‪ ،‬كاسبكارێكی‬ ‫ش����اری ه��ەڵ��ەب��ج��ەی �ە‌و جەخت‬ ‫لەوەدەكاتەوە‪« :‬بەهۆی مانەوەی‬ ‫ئەو هێزە سەربازییە زۆرەی ناو‬ ‫شاری هەڵەبجە‌و هاتنە ناوەوەیان‬ ‫بۆ ناو بازاڕیان هه‌یه‌و بە گشتیی‌و‬ ‫بە تایبەت ئافرەتان‪ ،‬ترسی هاتنە‬ ‫بازاڕ دەكەن‌و لەدوای (‪ )4/19‬بە‬ ‫شێوەیەكی زۆر خراپ‪ ،‬بازاڕ رووی‬ ‫لە كزبوون كردووە»‪.‬‬ ‫لەئێستادا جگە لەبێزاركردنی‬ ‫دانیشتووانی شارەكە لە الیەن‬ ‫ئەو هێزە سەربازییەی گەمارۆی‬ ‫شارەكەیانداوە‪ ،‬لەهەمانكاتدا ئەو‬ ‫هێزە سەربازییە چوونەتە ناو‬ ‫چەندین بینای حكومییەوە‌و بۆ‬ ‫مانەوەی خۆیان بەكاریاندەهێنن‪.‬‬ ‫س���ەرچ���اوەی���ەك���ی ت��ای��ب��ەت‬ ‫لە بەڕێوەبەرێتی تەندروستیی‬ ‫ش������ارەزوور ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ژمارەیەكی زۆری ئەو‬ ‫هێزانە لە هەریەكە لە پزیشكی‬ ‫دادوەری�����ی‌و ك��ۆگ��ای دەرم��ان��ی��ی‬

‫ ‬ ‫هێزێکی سه‌ربازیی وێنه‌ی هاواڵتیان ده‌گرن‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬جێگیركراون‌و وەك‬ ‫بینایەكی سەربازییان لێهاتووە‪،‬‬ ‫ن��ەك فەرمانگەیەكی س��ەر بە‬ ‫وەزارەتی تەندروستیی»‪.‬‬ ‫ج��گ��ە ل���ەو دوو فەرمانگە‬ ‫تەندروستییە‪« ،‬رۆژن��ام��ە» لە‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی مەیدانییدا‬ ‫ئەوەشی ئاشكراكردووە‪ ،‬كە ئەو‬ ‫هێزە سەربازییانە لە ئێستادا‬ ‫ه��ەری��ەك��ە ل��ە بینای چاودێریی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬هۆڵی بۆنەكانی‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬پاركی هەڵەبجە‪ ،‬بینای‬

‫زانیاری له‌باره‌ی پرۆژەكەو‌ه باڵودەكاتەوە‬ ‫«ئەنجومەنی راگەیاندن؛ شەرعیەت دەدات بەوەی كە بە یاسا دەمی رۆژنامەنووسان دابخەن»‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪......................................................................‬‬

‫م��ی��دی��ای ئەهلیی دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫(ئەنجومەنی بااڵی راگەیاندن) بە یەكێكی‬ ‫تر لە هەوڵەكانی دەس���ەاڵت دەزانێت‬ ‫بۆ «دەمكوتكردنی رۆژنامەنووسان»‌و‬ ‫مامۆستایەكی راگەیاندنیش دەڵێت‪:‬‬ ‫«هەموو هەوڵێك بۆ بەرتەسکكردنەوەی‬ ‫ئازادیی شكست دەهێنێت»‪.‬‬ ‫لەڕێی كۆنفراسێكی دوو رۆژەوە‬ ‫كە لەالیەن بەشی راگەیاندنی كۆلێژی‬ ‫ئەدەبیاتی زان��ك��ۆی س��ەاڵح��ەدی��ن‪ ،‬بە‬ ‫ه��اوك��اری��ی رێ��ك��خ��راوی «ئایرێكس»ی‬ ‫ئەمریكی لە هەولێر رێكخرابوو‪ ،‬رەشنووسی‬ ‫پ��رۆژەی (ئەنجومەنی بااڵی راگەیاندن)‬ ‫خرایە گفتوگۆوە‪ ،‬كۆنفراسەكە بەبێ‬ ‫بەشداریی میدیای ئەهلیی‌و بە بەشداریی‬ ‫ژمارەیەك مامۆستای راگەیاندنی زانكۆ‌و‬ ‫پەیمانگەكان بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫بەپێی رەشنووسی ئەو پرۆژەیەی كە‬ ‫گفتوگۆی لەسەر كرا‪ ،‬ئەنجومەنێكی بااڵ‬ ‫بۆ راگەیاندن لە كوردستان پێكدەهێنرێت‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە (‪ )9‬ئ��ەن��دام پێكدێت‌‪)3( ،‬‬ ‫ئەندامی لەالیەن سەرۆكی هەرێم‌و (‪)3‬‬ ‫ئەندامی لەالیەن سەرۆكی حكومەت‌و‬ ‫(‪ )3‬ئەندامه‌که‌ی لەالیەن پەرلەمانی‬ ‫كوردستانەوە دەستنیشان دەكرێن‪.‬‬ ‫ن��ووس��ەران‌و میدیاكارانی ئەهلیی‪،‬‬ ‫پێكهێنانی (ئەنجومەنی بااڵی راگەیاندن)‬ ‫لە هەرێمی كوردستان بە مەترسییەكی‬ ‫گ���ەورە ب��ۆ س��ەر ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��ن‬ ‫دەزان���ن‌و پێیانوایە‪ :‬هەوڵێكی دیكەیە‬ ‫بۆ سنوورداركردن ‌ی پانتای ‌ی ئازادیی‌و‬ ‫رەخنەگرتن‪.‬‬ ‫ك��ەم��ال رەئ����ووف‪ ،‬س��ەرن��ووس��ەری‬ ‫رۆژن��ام��ەی «ه��اواڵت��ی»‪ ،‬س��ەب��ارەت بە‬ ‫پێكهێنانی ئەنجومەنەكە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬بەشێك دەبێت لەو سیناریۆیانەی‬ ‫دەس�����ەاڵت ب��ۆ ب��ەرت��ەس��ك��ک��ردن��ەوەی‬ ‫ئازادیی رادەرب��ڕی��ن‪ ،‬چونكە بەپێی ئەو‬ ‫نەخشەیەی دان��راوە بۆ ئەنجومەنەكە‪،‬‬ ‫لەكۆی ئەو (‪ )9‬كەسە‪ ،‬یەك كەسی سەر‬ ‫بە رۆژنامەنووسان‌و خەڵكانی ئازادیخواز‬

‫نابێت‪ ،‬جگە ل��ەوەی ل��ەالی��ەن حیزب‌و‬ ‫دەسەاڵتەوە دادەمەزرێن‪ ،‬بۆیە پێمانوایە‪:‬‬ ‫ئەم ئەنجومەنە‪ ،‬رێگریی دروستدەكات‌و‬ ‫شەرعییەت دەدات ب��ەوەی كە بە یاسا‬ ‫دەمی رۆژنامەنووسان دابخەن‌و خۆیان‬ ‫لەوە بپارێزن‪ ،‬كە رووب��ەڕووی رەخنەی‬ ‫رۆژنامەنووسانی سەربەخۆ بوونەتەوە»‪.‬‬ ‫كۆنفراسەكە‪ ،‬ك��اردان��ەوەی چەند‬ ‫ناوەندو راگەیاندنی لێكەوتەوەو مەترسیی‬ ‫خۆیان لە دروستكردنی ئەنجومەنەكە‬ ‫نیشاندا‪ ،‬گ��رووپ � ‌ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان�ی‌‬ ‫بێسنوور ‌ی كوردستان‪ ،‬بە توندیی ئەو‬ ‫ه��ەوڵ��ەی��ان رەت��ك��ردەوەو رایانگەیاند‪:‬‬ ‫«كە ئامانج ‌ی سەرەكی ‌ی سەركوتكردنی‌‬ ‫راگەیاندنە‪ ،‬نەك دانان ‌ی بەرنامە»‪.‬‬ ‫ه������ەروەك م��ی��دی��ا ‌ی ئەهلییش‬ ‫پێیانوایە‪( :‬ئەنجومەن ‌ی بااڵ ‌ی راگەیاندن)‬ ‫ئەنجوومەنێكە ب��ۆ س��ەرك��وت��ك��ردن�ی‌‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و ل��ە بەیاننامەیەكدا‬ ‫ه��ەری��ەك��ە ل��ە س��ەن��ت��ەری «م��ی��ت��رۆ»‌و‬ ‫رۆژن��ام��ەی «ه���اواڵت���ی»‌و كۆمپانیای‬ ‫«ل��ڤ��ی��ن»‌و ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ئ��اوێ��ن��ە»‬ ‫رایانگەیاند‪« :‬سەردەمی سەركوتكردنی‬ ‫ئازادییەكان بەسەرچووە‌و چەند دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی بیەوێت لەژێر ناوی رێكخستن‌و‬ ‫بەیاساییكردندا ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��ن‬ ‫بەرتەسك بكاتەوە‪ ،‬جگە لە ناشرینكردنی‬

‫رووی خۆی‌و زڕاندنی زیاتری ناوی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هیچی تری دەستناكەوێت»‪.‬‬ ‫مامۆستایان ‌ی بەش ‌ی راگەیاندن لە‬ ‫زانكۆكان ‌ی هەرێم ‌ی كوردستان‪ ،‬بۆ جاری‌‬ ‫پێنجەمە ئەم كۆنفراسە دەبەستن‪ ،‬بە‬ ‫مەبەست ‌ی پێكهێنان ‌ی ئەنجومەنێك ‌ی بااڵی‌‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‌و پ���رۆژەی ئەنجومەنەكەش‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوە ب��ۆ ساڵی (‪ ،)2006‬كە‬ ‫ئەوكاتە ئاراستەی پەرلەمانی كوردستانیان‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫د‪ .‬یەحیا عومەر رێشاوی‪ ،‬مامۆستای‬ ‫بەشی راگەیاندن لە پەیمانگەی تەكنیكی‬ ‫سلێمانی‌و ب��ەش��داری كۆنفراسەكە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دۆخی راگەیاندنی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬تووشی قەیران بووەو‬ ‫هەموو هەوڵێك بۆ پێشخستنی بواری‬ ‫راگەیاندن‪ ،‬بەپێویست دەزانین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پرسیارەكە لێرەدا ئەوەیە؛ ئەو رێكخراوەی‬ ‫دروس��ت دەبێت‪ ،‬بۆ لێكۆڵینەوەیە لە‬ ‫كێشەكانی بواری راگەیاندنی كوردی‪ ،‬یان‬ ‫بۆ سانسۆركردن؟‪ ،‬دیارە كەس لەگەڵ‬ ‫ئەوەدانییە كە رێكخراوێكی بەوجۆرە‬ ‫دروست بێت‌و ئەو مۆدێلە باوی نەماوە‬ ‫لەدنیادا‪ ،‬ئەگەرچی دەسەاڵتەكان كار بۆ‬ ‫ئەوە بكەن‪ ،‬بەاڵم لە دواجاردا ئەو هەواڵنە‬ ‫فەشەل دەهێنن‪ ،‬دروستكردنی رێكخراوێكی‬ ‫لەوشێوەیە نایەتە بەرهەم»‪.‬‬

‫ژم����ارەی����ەك ل���ە ئ��ام��ادەب��ووان��ی‬ ‫كۆنفراسەكەش جەختیان لەوە كردەوە‪:‬‬ ‫كە ئەگەر ئەنجومەنێكی لەو شێوەیەش‬ ‫دروس��ت��ب��ك��رێ��ت‪ ،‬دەب��ێ��ت ك���اری تەنیا‬ ‫راوێژكاریی ئەكادیمی بێت‪ ،‬نەك الیەنێكی‬ ‫جێبەجێكار‌و چاودێریی كاری راگەیاندنەكان‬ ‫بكات‌و سانسۆریان لەسەر دروست بكات‪.‬‬ ‫رۆژنامەنووسانی میدیای ئەهلییش‪،‬‬ ‫نایشارنەوە‪ ،‬كە دەس���ەاڵت ب���ەردەوام‬ ‫لەهەوڵدایە بۆ بەرتەسكکردنەوەی ئازادیی‬ ‫رادەربڕین‌و دروستكردنی سانسۆر لەسەر‬ ‫میدیای ئەهلیی‌و ئازاد‪.‬‬ ‫ك��ەم��ال رەئ����ووف‪ ،‬س��ەرن��ووس��ەری‬ ‫«هاواڵتی»‪ ،‬بۆچوونی وایە‪« :‬ماوەیەكی‬ ‫زۆرە ه��ەڕەش��ەی��ەك دەبینین بۆ سەر‬ ‫ئازادیی رادەربڕین لە كوردستاندا‪ ،‬ئەو‬ ‫هەڕەشەیە بەجدیی وەرگیراوەو پێمانوایە‪:‬‬ ‫ب��ەرن��ام��ەڕێ��ژی��ی دەك��رێ��ت ب��ۆ ئ���ەوەی‬ ‫ئازادیی بەرتەسك بكرێتەوە‪ ،‬هەندێك‬ ‫لە بەرپرسەكانی ئەم هەرێمە پێیانوایە‪:‬‬ ‫ئ��ەو ئازادییەی رۆژنامەنووسان كاری‬ ‫لەسەر دەكەن‪ ،‬زیادەڕه‌ویی تێدا كراوەو‬ ‫وایده‌بینین؛ ئه‌و تێڕوانینه‌ی دەسەاڵت بۆ‬ ‫كاری رۆژنامەنووسیی هەیەتی‪ ،‬نادروستەو‬ ‫تەوەقوعاتی ئێمە بۆ بەفراوانكردنی‬ ‫ئازادیی رادەربڕین لەگەڵ ئەواندا زۆر دژ‬ ‫بە یەكن»‪.‬‬

‫ب���ەش���داری���ك���ردن���ی رێ���ك���خ���راوی‬ ‫«ئ��ای��رێ��ك��س»ی ئەمریكی‌و نوێنەری‬ ‫چه‌ند کونسوڵێکی واڵتانی بیانیی لە‬ ‫كۆنفراسەكە‌و بانگنەكردنی میدیای ئەهلیی‪،‬‬ ‫نیگەرانییەكانی الی رۆژنامەنووسان زیاتر‬ ‫كردووە‪..‬‬ ‫س��ەرن��ووس��ەری «ه���اواڵت���ی» لەو‬ ‫ب��ارەی��ەوە وت��ی‪« :‬قسەمان لەگەڵ ئەو‬ ‫رێ��ك��خ��راوەدا ک���ردووە‪ ،‬ئ��ەوان تائێستا‬ ‫هاوكاریی میدیای ئەهلییان ك��ردووەو‬ ‫پەیوەندییەكی باشمان لەگەڵیدا هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوان واتێگەیەنراون كە كۆنفراسەكە‬ ‫بۆ رێكخستنی كاروباری رۆژنامەگەرییەو‬ ‫ژم��ارەی��ەك ئەكادیمی بە هاوئاهەنگیی‬ ‫لەگەڵ رۆژنامەنووساندا گفتوگۆی دەكەن‪،‬‬ ‫بەاڵم لە پشتی ئەوانەوە ئێمە داوەت‬ ‫نەكراوین‌و بەشداریی ئەوانیش بۆ ئەوەبووە‬ ‫ب��ارودۆخ��ەك��ە چ��ارەس��ەر بكرێت‪ ،‬نەك‬ ‫ئازادیی راگەیاندن بەرتەسك بكرێتەوە‌و‬ ‫ئ��ەوان خۆیان بە بەرپرسیار نازانن لە‬ ‫ناوەڕۆكی پرۆژەكە»‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆشیەوە‪ ،‬حامید محەمەد‪،‬‬ ‫سكرتێر ‌ی سەندیكا ‌ی رۆژنامەنووسانی‌‬ ‫كوردستان ئاماژە ‌ی بۆ ئەوە كرد‪« :‬ئەم‬ ‫كۆنفرانسە كەلێن ‌ی گەورە ‌ی تێدا هەبووە‌و‬ ‫پەلەپەل ‌ی پێوە دیاربووە‪ ،‬كات‌و ساتی‌‬ ‫ئێستاش گونجاو نییە بۆ قسەكردن‬ ‫لەسەر ئامادەكردن ‌ی پرۆژەیاسایەك‪،‬‬ ‫ی��ان دەرك��ردن � ‌ی یاسایەك‌و پێكهێنانی‌‬ ‫ئەنجومەنێك ‌ی لەم شێوەیە»‪.‬‬ ‫لە كۆتایی كۆنفراسەكەدا‪ ،‬كە رۆژانی‬ ‫(‪ ،)5/13-12‬ب��ەڕێ��وەچ��وو‪ ،‬ب��ڕی��اردرا‬ ‫لیژنەیەك بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵ الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان‌و حكومەت‌و پەرلەمان‌و‬ ‫راگەیاندنەكاندا پێكبهێنرێت‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بە گفتوگۆكردن لەگەڵ‬ ‫لیژنەكەدا‪ ،‬كەمال رەئووف‪ ،‬سەرنووسەری‬ ‫«ه���اواڵت���ی» وت���ی‪« :‬ئێمە گفتوگۆ‬ ‫لەسەرچی بكەین‪ ،‬كۆی هەیكەلەكە بەالی‬ ‫ئێمەوە قبووڵ نییە‪ ،‬لە هەلومەرجێكدا ئەو‬ ‫ئەنجومەنە دانراوە‪ ،‬كە جێگەی پرسیارە‌و‬ ‫تەنیا گفتوگۆش ئەوەیە‪ ،‬كە بڵێین؛ ئەو‬ ‫ئەنجومەنەی ئەوان بیری لێدەكەنەوە‪ ،‬الی‬ ‫ئێمە رەتدەكرێتەوە»‪.‬‬

‫ت��ازەی گۆڕستانی گ��واڵن‌و هۆڵی‬ ‫بۆنەكانی شارۆچكەی سیروانیش‬ ‫بەكاردەهێنن‪ .‬ئەمە جگە لەوەی‬ ‫هەریەكە لە رێگاكانی؛ عەبابەیلێ‪،‬‬ ‫چاوگ‪ ،‬گواڵن‌و رێگەی سەرەكیی‪،‬‬ ‫كە لە شارۆچكەی سیروانەوە دێت‪،‬‬ ‫لە نزیك ئاگركوژێنەوەی سیروان‬ ‫بەهێز تەنراون‪.‬‬ ‫ئەرسەالن عابید‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫گۆمەڵگەی مەدەنیی ژیانی ئێستای‬ ‫خەڵكی هەڵەبجە ب��ە ئاسایی‬ ‫ن��ازان��ێ �ت‌و ب��اس ل���ەوە دەك���ات‪:‬‬ ‫«بەهاری ئەمساڵ زۆر جیاوازە لە‬ ‫بەهاری سااڵنی تر‪ ،‬چونكە ئەمساڵ‬ ‫خەڵكی ئ��ەم ش��ارە لەناو ترسدا‬ ‫دەژین»‪.‬‬ ‫ئ��ەو چ��االك��وان��ەی هەڵەبجە‬ ‫ب��ڕواش��ی وای���ە‪« :‬هێنانی ئەم‬ ‫هێزە سەربازییە بۆ سەر قەزای‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬كاریگەریی بۆ سەر بازاڕ‌و‬ ‫گەشتوگوزار هەبووە لە ناوچەكەدا‪،‬‬ ‫چونكە ناوچە گەشتیارییەكان‬ ‫ب��ە هێزی س��ەرب��ازی��ی پ��ڕك��راون‪،‬‬ ‫هاواڵتییانیش وەك س��ااڵن��ی تر‬ ‫ناتوانن روو لەم ناوچانە بكەن»‪.‬‬ ‫ئ��ەو هێزانەی كە ئێستا لە‬ ‫هەڵەبجەدان‪ ،‬ب��ەردەوام چاودێریی‬ ‫هاواڵتییان دەك���ەن‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ن��اوچ��ەك��ە ب���ڕوای���ان‬ ‫وای���ە؛ ل����ەدوای سەركوتكردنی‬ ‫رەوشەكە‬ ‫خۆپیشاندانەكانەوە‪،‬‬ ‫پێویستی بەهێز نەماوە‪.‬‬

‫لیژنەی فەتوا‬ ‫هەڵوێست لە‬ ‫«لۆتۆی نیشتمانیی»‬ ‫وەردەگرێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪...............................................................‬‬

‫لیژنەی فەتوای یەكێتیی زانایان‪،‬‬ ‫فەتوایەك سەبارەت بە «حەاڵڵ یان‬ ‫ح��ەرام»ب��وون��ی لۆتۆی نیشتمانیی‬ ‫ئامادە دەك��ات‌و وتەبێژی وەزارەت��ی‬ ‫ئەوقافیش ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ات‪،‬‬ ‫وەزارەت���ەك���ەی پابەند دەب��ێ��ت بە‬ ‫فەتواكانیانەوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو زانیارییانەی كە‬ ‫«رۆژنامە» لە سەرچاوەیەكی نزیك‬ ‫لە یەكێتیی زانایانی ئاینیی ئیسالمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ەوە دەس��ت��ی ك��ەوت��ووە؛‬ ‫بڕیارە ئەمڕۆ لیژنەی فەتوای سەر بەو‬ ‫یەكێتییە‪ ،‬كۆبوونەوەیەك سازبدات‬ ‫بە مەبەستی ب��ڕی��اردان‪ ،‬یان فەتوا‬ ‫دەرك���ردن س��ەب��ارەت ب��ە یانسیبی‬ ‫«لۆتۆی نیشتمانیی» كۆمپانیای‬ ‫«جۆی كۆ»‪ ،‬كە رۆژانە لە كەناڵەكانی‬ ‫تەلەفزیۆنەوە ریكالمی بۆ دەكرێت‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە جەعفەر گوانی‪،‬‬ ‫وتەبێژی یەكێتیی زانایانی ئایینی‬ ‫ئیسالمیی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وێ���ڕای‬ ‫جه‌ختکردنه‌وه‌ی ل� ‌ه راس��ت��ی ئەو‬ ‫زان��ی��اری��ی��ان��ە‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬یەكەمین كاری ئەمجارەی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ف��ەت��وا‪ ،‬ئ��ەو مەسەلەیە‬ ‫دەب��ێ �ت‌و ف��ەت��واك��ە ئ��ام��ادەك��راوەو‬ ‫لەو كۆبوونەوەیەدا لیژنەی فەتوا‬ ‫گفتوگۆی لەسەر دەكات؛ تا دەگاتە‬ ‫ئەنجامێك»‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬مەریوان نەقشبەندیی‪،‬‬ ‫وتەبێژی وەزارەتی ئەوقاف جەختی‬ ‫لەسەر ئەوە كردەوە‪ :‬ئه‌گەر لیژنەی‬ ‫فەتوا هەر فەتوایەك لەو بارەیەوە‬ ‫دەرب��ك��ات‪ ،‬وەزارەت��ەك��ەی پێیه‌وه‌‬ ‫پابه‌ند دەبێت»‪.‬‬ ‫چ��ەن��د ج��ارێ��ك «رۆژن��ام��ە»‬ ‫ه��ەوڵ��ی��دا پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ك��ات بە‬ ‫بەرپرسانی كۆمپانیای «جۆ كۆ»‪،‬‬ ‫بەاڵم بێئاكام بوو‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫بیالل سڵێمان‪ :‬ئیجرائاتكردن لەگەڵ ئەو حیزبانەی كە بەدڵی ‪ -‬یەكێتی‌و پارتی‪ -‬ناجوڵێنەوە‪،‬‬ ‫دەبێتە سەرەتایەك بۆ قەدەغەكردنی پارتە گەورەكان‪.‬‬

‫سەاڵح رەشید‪ ،‬رێكخەری رێكخستنی بزووتنەوەی گۆڕان‪:‬‬

‫* به‌ستنی کۆنفرانسی ئێمه؛‌ زۆر جیاواز ده‌بێت له‌ حیزب ‌ه ته‌قلیدیه‌کان‬ ‫* ده‌مانه‌وێت ببینه‌ بزووتنه‌وه‌یه‌کی سیاسی ده‌نگده‌ران‬ ‫بە مەبەستی زانینی ب��ارودۆخ��ی رێكخستنی ب��زووت��ن��ەوەی «گ���ۆڕان»‌و‬ ‫مەسەلەی ئەنجامدانی كۆنفرانس‌و چه‌ند ته‌وه‌ره‌یه‌کی تری په‌یوه‌ندیدار‪ ،‬ئەم‬ ‫چاوپێكەوتنەمان لەگەڵ سەاڵح رەشید‪ ،‬رێكخەری رێكخستنی بزووتنەوەی‬ ‫«گۆڕان»دا‪ ،‬سازکرد‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪...............................‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬ب����ارودۆخ����ی‬ ‫رێكخستن‌و پێگەی جەماوەریتان‬ ‫لە ئێستادا لە چ ئاستێكدایە؟‬ ‫* رێكخستنی بزووتنەوی‬ ‫«گۆڕان» لە باشیدایە‌و گەشەی‬ ‫ك��ردووە‌و هیچ شار‌و شاروچكە‌و‬ ‫ك���وچ���ە‌و ك��ۆاڵن��ێ��ك ن��ی��ی��ە لە‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬كە بە شێوەیەك لە‬ ‫شێوەكان جەماوەری بزووتنەوەی‬ ‫«گ������ۆڕان»ی ت��ێ��دا ن��ەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫یاخود «گ��ۆڕان» دەستی پێی‬ ‫نەگەیشتبێت‌و چاالكیی تێدا‬ ‫نەنوێنێت‪.‬‬ ‫ه���ەردوو هەڵبژاردنیش بۆ‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‌و عێراقیش‪،‬‬ ‫نیشانیاندا كە پێگەی جەماوەریی‬ ‫ب��زووت��ن��ەوەی «گ����ۆڕان» زۆر‬ ‫فراوان‌و هەمەڕەنگ‌و هەمە الیەنە‪.‬‬ ‫رۆژن�������ام�������ە‪ :‬ل�������ەدوای‬ ‫خ��رۆش��ان��ەك��ان��ی هاواڵتییانی‬ ‫كوردستان لە (‪)17‬ی شوباتەوە‬ ‫دژ بەگەندەڵیی‌و ناعەدالەتیی‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬پێگەی جەماوەریتان‬ ‫هەڵكشاوە‪ ،‬یان داكشاوە؟‬ ‫* «گ����ۆڕان» پشتگیریی‬ ‫داخوازییەكانی‬ ‫خۆپیشاندان‌و‬ ‫شەقامی ك��وردی ك���ردووە‪ ،‬كە‬ ‫داخ���وازی���ی ع��ادی�لان �ە‌و رەوای‬ ‫جەماوەر بووە‪ ،‬بۆیە پشتگیریی‌و‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت �ی‌و ه��ەڵ��ك��ش��ان‌و‬ ‫دڵسۆزیی هاواڵتییان بۆ «گۆڕان»‬ ‫لە جاران زیادی كردووە‪ ،‬ئەویش‬

‫لە روانگەی ئەوەی كە «گۆڕان»‬ ‫وەفای بۆ بەڵێنەكانی بەرامبەر‬ ‫بە جەماوەر هەبووە‌و سوور بووە‬ ‫لەسەری‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬م��ی��ك��ان��ی��زم‌و‬ ‫سیاسەتی رێكخستنی جەماوەر‬ ‫لەالی بزووتنەوەكەی ئێوە چۆنە‪،‬‬ ‫ئایا ئێوە «ئیعتماد» دەكەنە‬ ‫س��ەر زۆری���ی ئ��ەن��دام‌و پێدانی‬ ‫ناسنامە پێیان‪ ،‬وەك حیزبەكانی‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬ی��اخ��ود بەجۆرێكی‬ ‫ترە؟‬ ‫* «گ���ۆڕان» لەسەر دوو‬ ‫بناغە ك��اری رێكخستنی خۆی‬ ‫ئەنجام دەدات‪ ،‬یەكێكیان پێی‬ ‫دەڵێین؛ (ب��ازن��ە)‪ ،‬كە لەسەر‬ ‫بناغەی جوگرافیی‌و نەخشەی‬ ‫كۆمسیۆنی بااڵی هەڵبژاردنەكان‬ ‫دانراوە‪ ،‬واتا بنكەی دەنگدەران‬ ‫لە ناوچە جیاوازەكاندا‌و لەوێوە‬ ‫ك���اری ب��ۆ دەك��ەی��ن‪ ،‬بناغەی‬ ‫دووەم‪ ،‬پێی دەڵێن‪( :‬رایەڵە)‪،‬‬ ‫ك��ە ئ���ەوەش ل��ەس��ەر بناغەی‬ ‫پیشەیی دامەزراوە‪ ،‬واتا ئێمە ئەو‬ ‫كەسانەی كە پێشەی جیاوازیان‬ ‫هەیە‪ ،‬یان پیشەكانیان لەیەكەوە‬ ‫نزیكن‪ ،‬رێكیان دەخەین‪.‬‬ ‫ب��ە وات��ای��ەك��ی ت���ر‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەمانەوێت نوێنەرایەتی هەموو‬ ‫چین‌و گ���رووپ‌و پێكهاتەیەكی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی ك���وردی بكەین‪،‬‬ ‫دوور لە رەچاوگرتنی بۆچوونی‬ ‫ئایدیۆلۆژیی‌و دینی‌و تایەفی‪ ..‬بە‬ ‫مەرجێک‌ كە بەرنامە‌و پەیڕەوی‬ ‫ناوخۆی «گۆڕان»ی قبووڵ بێت‪.‬‬

‫«گ����ۆڕان» ئامانجی بە‬ ‫حیزبكردنی كۆمەڵگە نییە‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەمانەوێت ژمارەیەكی بەرچاوی‬ ‫چ��االك��ی ل��ەخ��ۆب��ووردەی ئ��ازا‌و‬ ‫دڵسۆز رێك بخەین‌و ئەوانە ببن ‌ه‬ ‫هەوێنی رێكخستنەكانمان‌و دەنگ‌و‬ ‫رەنگی «گۆڕان» بن لە هەموو‬ ‫كوچە‌و شاقام‌و بازاڕ‌و دامودەزگا‬ ‫جیاوازە مەدەنییەكاندا‪.‬‬ ‫ژم������ارەی ه���ەڵ���س���ووڕاوی‬ ‫«گ���ۆڕان» گرنگ نییە‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەمانەوێت ببینه‌ بزووتنەوەیەكی‬ ‫سیاسیی دەن���گ���دەران‪ ،‬نەك‬ ‫هێزێكی سیاسیی‪ ،‬كە تەنیا پشت‬ ‫بە ئەندام‌و كارمەندە حیزبییەكان‬ ‫ببەستێت‪ ،‬بەالی «گ��ۆڕان»ەوە‬ ‫گرنگە‪ ،‬كە زۆرت��ری��ن هاواڵتی‬ ‫دەن��گ بە بەرنامەكەی ب��دات‪،‬‬ ‫«گ��ۆڕان» هەوڵدەدات زۆرترین‬ ‫دەنگدەری هەبێت‌و راستگۆیانە‌و‬ ‫شەفافانە‌و راستەوخۆش لەگەڵ‬ ‫دەنگدەرەكاندا مامەڵە بكات‌و‬ ‫راو بۆچوون‌و تێبینییەكانیان‬ ‫بە گرنگ‌و پێویست وەربگرێت‪،‬‬ ‫چونكە ئەوان سەرچاوەی هێزو‬ ‫توانا‌و بەرگرین‪ ،‬بێ‌ هاوكاریی‌و‬ ‫ل���ەخ���ۆب���ووردەی���ی خ��ەڵ��ك��ی‬ ‫كوردستان «گ��ۆڕان» بە هیچ‬ ‫ش��ێ��وەی��ەك ن��ەی��دەت��وان��ی ئەم‬ ‫هەنگاوە گەورانە بنێت‌و نەخشەی‬ ‫سیاسیی كوردستان بەم جۆرەی‬ ‫ئێستا نەدەبوو‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بۆچی ئەو شێوە‬ ‫رێكخستنە بەرامبەر جەماوەر‬ ‫ئەنجام دەدەن؟‬

‫* «گ�����ۆڕان» خ��ەری��ك��ی‬ ‫خ��ۆڕێ��ك��خ��س��ت��ن��ە ل���ە ه��ەم��وو‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬ئێمە كارەكانمان‬ ‫ب��ە هێمنیی‌و وردو دوور لە‬ ‫چ��اوی راگەیاندنەوە دەكەین‪،‬‬ ‫دەسەاڵت هەرچی بۆ بكرێت دژ‬ ‫بە «گۆڕان»‌و هەڵسووڕاوەكانی‬ ‫دەی���ك���ات‪ ،‬راب�����ردوو نیشانی‬ ‫دا‪ ،‬كە هیچ درێغیی ناكات لە‬ ‫نانبڕین‌و دوورخستەوە‌و زیندان‌و‬ ‫ئەشكەنجەدانی هەڵسووڕاوانی‬ ‫«گ�������ۆڕان»‪ ،‬ب��ۆی��ە گ��رن �گ‌و‬ ‫پێویستە ك��ە «گ��ۆڕان»ی��ش‬ ‫رەچاوی ئەم بارو زرووفە كاتییە‬ ‫پۆلیسییە بكات‪ ،‬وەك باسمكرد‬ ‫ه��ەن��گ��اوی ب����اش‌و گرنگمان‬ ‫ن��اوە بۆ خۆڕێكخستنەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫خۆڕێكخستنە هەنگاوی گرنگ‌و‬ ‫س��ەرەك��ی��ی��ە ب��ۆ ك��ۆن��ف��ران�س‌و‬ ‫كۆنگرە‌و هاوشێوەكانی‪ ..‬ئەگەر‬ ‫تەنیا مەبەست گرتنی كۆنفرانس‬ ‫بێت‪ ،‬ئێمەش بێگومان وەك زۆر‬ ‫هێزی تر دەتوانین بە زووترین‬ ‫كات بیبەستین‪ ،‬بەاڵم بەستنی‬ ‫كۆنفرانسی ئێمە بە دڵنیاییەوە‬ ‫زۆر جیاواز دەبێت لە حیزبە‬ ‫تەقلیدییەكانی تر‪..‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬م��ەس��ەل��ەی‬ ‫كۆنفرانسی گشتیی بزووتنەوەی‬ ‫«گ����ۆڕان» ب��ەك��وێ‌ گەیشت‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا دوومانگ بەر لەئێستا‬ ‫رەشنووسی پەیڕەوی ناوخۆی‬ ‫كاركردنتان باڵوكردەوە؟‬ ‫* باڵوكردنەوەی رەشنووسی‬ ‫پ���ەی���ڕەوەی ن��اوخ��ۆش هەمان‬

‫ك��ە ب��ەو شێوە پڕوپاگەندانە‬ ‫بڕوا بكات‪« ،‬یەكێتی» هەمان‬ ‫سیناریۆی (‪ 7/25‬و ‪)3/7‬‬ ‫دووبارەدەكاتەوە‪ ،‬كە لە دەزگا‬ ‫راگەیاندنەكانەوە‪ ،‬رۆژانە هەواڵی‬ ‫گ��ەڕان��ەوەی چ��ەن��دەه��ا كەسی‬ ‫«گۆڕان»ی دەدا‪ ،‬كە چوونەتە‬ ‫ناو ماڵەكەی خۆیان‪ ،‬ئەگەر بەپێی‬ ‫ئەو هەوااڵنە بوایە‪ ،‬ئەبو ئێستا‬ ‫«یەكێتی» هێزی سەرەكیی‬ ‫كوردستان بێت‪ ،‬بەاڵم ئەنجامی‬ ‫هەڵبژاردنەكان دەریانخست‪ ،‬كە‬ ‫«یەكێتی»‪ ،‬نەك هەر نەبووە‬ ‫هێزی یەكەم‪ ،‬بەڵكو بووه‌ هێزی‬ ‫سێیەم لە كوردستاندا‌و شكستی‬ ‫بەدەستهێنا‪ ..‬دیارە «یەكێتی»‬ ‫دەیەوێت هەمان سیناریۆ دووبارە‬ ‫بكاتەوە‌و لە هەڵەی رابردوو هیچ‬

‫مەبەستی ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫زۆرت��ری��ن ه��اواڵت��ی كوردستان‬ ‫(نەك تەنیا ئەندام) راو بۆچوون‌و‬ ‫پیشنیازی خۆیان دەرب��ڕن بۆ‬ ‫ئ��ەوەی كە بە كەمترین هەڵە‌و‬ ‫گۆڕانەوە بخرێتە بەردەم كۆنگرە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ماوەیەكە الیەنی‬ ‫دەسەاڵت‌و بەتایبەت «یەكێتی»‬ ‫لە راگەیاندنەكانییەوە باس لە‬ ‫گ��ەڕان��ەوەی ئەندامانیان لەناو‬ ‫«گۆڕان»ەوە بۆ ناو «یەكێتی»‬ ‫دەكەن‪ ،‬راستیی ئەم مەسەلەیە‬ ‫چۆنە؟‬ ‫لەدوای (‪)17‬ی‬ ‫* ئێمە ل��ە ب��زووت��ن��ەوەی‬ ‫«گۆڕان»دا‪ ،‬ئەنداممان نییە تا‬ ‫شوباتەوە‪،‬‬ ‫گەڕابێتەوە ناو ریزی «یەكێتی»‪،‬‬ ‫ئێمە هەڵسووڕاوی «گۆڕان»مان‬ ‫ئاستی جه‌ماوه‌ریی‌و‬ ‫ه��ەی��ە ل��ەگ��ەڵ گ��ۆڕان��خ��واز‪..‬‬ ‫هەڵسووڕاوی «گۆڕان» که‌سانی‬ ‫خ��ۆب��ه‌خ��ش��ی چ���االك���ی���ن‌و له‌ پشتگیریی‌ هاواڵتییان‬ ‫كارەكانی «گۆڕان»دا بەشدارن‌و‬ ‫له‌ «گۆڕان»‪ ،‬روو‬ ‫ب��ە ش��ێ��وەی��ەك ل��ە شێوەكان‬ ‫رێكخراون‪ ،‬گۆڕانخوازیش ئەوانەن‬ ‫له‌ هەڵكشانه‌‬ ‫ك��ە ه��اوك��اری��ی‌و پشتگیریی‬ ‫هەمەجۆری بزووتنەوەكە دەكەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ك��اری حیزبیی ناكەن‌و فێر نەبووە‪!!..‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪« :‬یەكێتی» زۆر‬ ‫دەنگدەری «گۆڕان»ن‪.‬‬ ‫ئ���ەو ه����ەوااڵن����ەی ك���ە لە ك��ات ب��اس ل��ە ب��وون��ی كادێری‬ ‫راگەیاندنەكانی «یەكێتی»ەوە‪ ،‬مووچەخۆری حكومەت دەكات‬ ‫ن��ی��ش��ان دەدرێ�����ت‪ ،‬بەشێكە لەناو بزووتنەوەی «گ��ۆڕان»دا‬ ‫ل��ە ش���ەڕی چ��ەواش��ەك��اری��ی‌و بێ‌ ئەوەی كە دەوام بكەن‪ ،‬ئێوە‬ ‫ب��اس��ك��ردن��ی ن��اڕاس��ت��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬دەڵێن چی؟‬ ‫* بزووتنەوەی «گ��ۆڕان»‬ ‫ئ��ێ��م��ە ب��ەه��ی��چ ش��ێ��وەی��ەك‬ ‫گرنگیی پێ‌ ن��ادەی��ن‪ ،‬خەڵكی ه��ەم��ی��ش�ە‌و ب��ە دەن��گ��ی ب��ەرز‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ەوە هۆشیارترە دژی ب��ەف��ی��ڕۆدان��ی س���ەروەت‌و‬

‫سامانی كوردستان ب��ووە‌و لە‬ ‫هەموو ك��ات‌و شوێنێكدا دژ بە‬ ‫دەس��ت��ب��ەس��ەرداگ��رت �ن‌و بردنی‬ ‫س�����ەروەت‌و س��ام��ان‌و پ���ارەی‬ ‫دەوڵەت بووە لە الیەن هەردوو‬ ‫حیزبی دەسەاڵتەوە‪« ،‬گۆڕان»‬ ‫چ��ەن��دەه��ا ج��ار‌و ب��ە چەندەها‬ ‫شێوە داوای ئ��ەوەی ك��ردووە‪،‬‬ ‫كە پێویستە حكومەتی هەرێم‬ ‫چ��ارەس��ەری ئ��ەو مووچەخۆرە‬ ‫حیزبییانە بكات‪ ،‬كە لە دەزگا‬ ‫حیزبییەكاندا ك��ار دەك���ەن‪،‬‬ ‫مووچەی حكومەت وەردەگ��رن‌و‬ ‫ك����ار ن����اك����ەن‪ ،‬ئ����ەوەن����دەی‬ ‫پەیوەندیی بە كادیرەكانی ناو‬ ‫ب��زووت��ن��ەوەی «گ�����ۆڕان»ەوە‬ ‫هەبێت‪ ،‬هەموو ئەوانە كادیری‬ ‫دێرینی ناو ریزەكانی «یەكێتی»‬ ‫ب��وون‪ ،‬كاتی خۆی دام��ەزراون‌و‬ ‫م���ووچ���ەی���ان ه����ەب����ووە‪ ،‬كە‬ ‫هاتوونەتە ناو «گۆڕان»یشەوە‬ ‫بەهەمان شێوە‪ ،‬هەرچەندە زیاتر‬ ‫لە ساڵێك ئەوانە سزای سیاسیی‬ ‫دران‌و بێ‌ مووچە كران‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوەی لەگەڵ «گ��ۆڕان»دا كار‬ ‫دەكەن‪ .‬سەرەڕای ئەوەش ئێمە‬ ‫هەمیشە وتوومانە كە پێویستە‬ ‫چ��ارەی ئ��ەم كێشەیە بكرێت‪،‬‬ ‫ی��ان بخرێنەوە س��ەر میالكی‬ ‫حكومەت بەپیێ‌ ئەو ناونیشانە‬ ‫حكومییانەی كە هەیانە‪ ،‬یان‬ ‫خانەنشین بكرێن‪ ،‬بۆ زانینتان‬ ‫ئ��ەو ب���رادەران���ە ژم��ارەی��ان لە‬ ‫(‪ )250‬كادیر تێپەڕ ناكات‪ ،‬كە‬ ‫لەناو بزووتنەوەی «گۆڕان»دان‪،‬‬ ‫بەاڵم چەندەها هەزار كادێر بە‬ ‫ئاشكرا لەناو ه��ەردوو حیزبی‬ ‫دەس��ەاڵت��دا مووچەی حكومەت‬ ‫وەردەگرن‌و دەیان هەزاری تریش‬ ‫بە نهێنیی‪ ،‬یان بە ناونیشانی‬ ‫جۆراوجۆر‪ ،‬مووچە وەردەگرن‌و‬ ‫دەوام ن��اك��ەن‪ ..‬ب��ا حكومەت‬ ‫دەس��ت بكات ب��ەك��اری جدیی‌و‬ ‫پ���ارەی حكومەت بەبێ‌ یاسا‬ ‫نەداته‌ حیزبەكان‪.‬‬

‫«گەمە»ی قەدەغەكردنی حیزب لە كوردستان؛ دەستی پێكرد‬

‫بریکاری وه‌زاره‌تی ناوخۆ ل ‌ه هه‌ولێر‪ :‬ل ‌ه سلێمانی مامه‌ڵه‌یه‌کی تر له‌گه‌ڵ‬ ‫دیموکراسیخوازاندا ده‌کرێت‌و ئاگامان لێی نییه‌‬

‫راپۆرتی‪ :‬ن‪ .‬هەولێر‬ ‫‪..............................‬‬

‫ه��ەوڵ��ی هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫حیزبێكی هەرێم لەالیەن وەزارەتی‬ ‫ناوخۆوە‪ ،‬مەترسیی دەستپێكردنی‬ ‫«گ���ەم���ە»ی ق��ەدەغ��ەك��ردن��ی‬ ‫ح��ی��زب��ەك��ان��ی ل��ێ��دەك��رێ��ت‌و‬ ‫دەڵێت‪:‬‬ ‫پەرلـــــەمانتارێكیش‬ ‫«ئ��ی��ج��رائ��ات��ك��ردن ل��ەگ��ەڵ ئەو‬ ‫حیزبانەی كە بەدڵی «یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی» ناجوڵێنەوە‪ ،‬دەبێتە‬ ‫سەرەتایەك بۆ قەدەغەكردنی‬ ‫پارتە گەورەكان»‪.‬‬ ‫وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬داوایەكی‬ ‫یاسایی لەبەر رۆشنایی مادەی‬ ‫(‪)17‬ی یاسای ئەحزابی هەرێمی‬ ‫كوردستان تۆمار ك���ردووە‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫«بزووتنەوەی دیموكراسیخوازان»‬ ‫ئەمە وت���ەی بەرپرسێكی ئەو‬ ‫بزووتنەوەیە ب��وو‪ ،‬كە لە ساڵی‬ ‫(‪)1994‬ەوە دام���ەزرێ���ن���راوەو‬ ‫بەهادین نوری‪ ،‬یەكەمین سەرۆكی‬ ‫بوو‪ ،‬دواتر كێشە كەوتە نێو ئەو‬ ‫حیزبەوەو بوون بە دووبەش‌و لە‬

‫ئێستادا بەتۆمەتی «ئینشیقاق»‬ ‫هەوڵی قەدەغەكردنیان دەدرێت‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬هەوڵی قەدەغەكردنی‬ ‫بزووتنەوەكە بە بڕینی مووچەی‬ ‫(‪ )22‬پ��اس��ەوان��ی ب��ارەگ��ای‬ ‫هەولێریان ل��ەالی��ەن وەزارەت���ی‬ ‫ناوخۆوە دەستپێكردووه‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستاش م��ووچ��ەی (‪)38‬‬ ‫پاسەوانی بارەگاكەی لە سلێمانی‬ ‫نەبڕاوە‪.‬‬ ‫بەپێی دوای��ی��ن بەیاننامەی‬ ‫ئ��ەو حیزبە‪ ،‬كە لە ناوەڕاستی‬ ‫مانگی راب��ردوودا باڵوكراوەتەوە‪،‬‬ ‫رایانگەیاندووە‪ :‬لەالیەن وەزارەتی‬ ‫ن��اوخ��ۆوە گەمارۆیەكی دارای��ی‬ ‫توندیان خراوەتە سەر‪ ،‬كە جگە‬ ‫لە بڕینی مینحەی مانگانەیان‪،‬‬ ‫دەس��ت گ��ی��راوە بەسەر حسابی‬ ‫بانكیی حیزبەكەشدا‌و نانبڕینی‬ ‫وەزارەتی ناوخۆ سنووری حیزبی‬ ‫تێپەڕاندووەو تەنانەت مووچەی‬ ‫پاسەوانی بارەگاكانیشیان بڕیوە‪،‬‬ ‫كە ئەو پاسەوانانە لە بنەڕەتدا‬ ‫ك��ارم��ەن��دی وەزارەت����ی ناوخۆن‬ ‫(پۆلیسن)»‪.‬‬ ‫ش��وك��روڵ�ڵا ح��ەم��ەدەم��ی��ن‪،‬‬

‫هاواڵتییانی کوردستان؛ خوازیاری هه‌رێمێکی دیموکراسین‬

‫ج��ێ��گ��ری س��ك��رت��ێ��ری گشتیی‬ ‫بزووتنەوەی دیموكراسیخوازان‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬كە ویستوویانە‬ ‫ل����ەڕووی ب��ڕی��اری سیاسییەوە‬ ‫سەربەخۆبن‌و لەبەر ئەوە بەردەوام‬ ‫رووب�����ەڕووی ف��ش��اری دەس��ەاڵت‬ ‫ب��وون��ەت��ەوە‌و ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»‬ ‫وت��ی‪« :‬ئەمە یەكەم ج��ار نییە‬ ‫رووبەڕووی ئەم دۆخە دەكرێینەوە‪،‬‬ ‫لـــــــــــە ساڵی (‪)2000‬دا‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەسەر بەیاننامەیەك‪ ،‬كە ئیدانەی‬ ‫كوشتنی خەڵكمان كردووە بەبێ‬ ‫موحاكەمە‪ ،‬بۆ ماوەی هەشت مانگ‬ ‫بودجەی حیزبەكەمان راگیرا»‪.‬‬

‫لەدوای دروستبوونی حكومەتی‬ ‫هەرێمەوە‪ ،‬تائێستا دوو پارتی‬ ‫سیاسیی بە پاساوی جیاجیا‬ ‫كاری سیاسییان ل ‌ێ قەدەغە كراوە‪،‬‬ ‫لە ساڵی (‪)2000‬دا‪ ،‬پارتی كاری‬ ‫سەربەخۆ بە تۆمەتی پەیوەندیی‬ ‫ب��وون بە الیەنی دەرەك��ی��ی��ەوە‪،‬‬ ‫هەڵوەشێنرایەوە‌و لە ئێستاشدا‬ ‫ئ��ام��اژەك��ان ب���ەرەو ئ���ەوەن؛ كە‬ ‫بزووتنەوەی دیموكراسیخوازانیش‬ ‫هەڵبوەشنێرێتەوە‪ ،‬كە مانگانە‬ ‫(‪ )25‬ملیۆن دیناری لە حكومەت‬ ‫وەردەگرت‪.‬‬ ‫ف��ای��ەق ت��ۆف��ی��ق‪ ،‬ب��ری��ك��اری‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆ ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دەك������ات‪ :‬پ��ێ��ش��ت��ر ب���ارەگ���ای‬ ‫بزووتنەوەی دیموكراسیخوازان لە‬ ‫هەولێر رێگەپێدراو بووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە ئێستادا ئینشیقاقیان كردووە‌و‬ ‫ب��ۆ «رۆژن���ام���ە» وت���ی‪« :‬ئێمە‬ ‫ناتوانین پشتگیریی الیەكیان‬ ‫بكەین‌و پشتگیریی الك��ەی تر‬ ‫نەكەین‪ ،‬پێمان وتوون بڕۆن كۆنگرە‬ ‫ببەستن‌و خۆتان چاك بكەنەوە‪،‬‬ ‫یان لەڕێگەی دادگاوە خۆتان ساغ‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬پێمان وتوون؛ كێ واجب‬ ‫دەبینێت لەناو بارەگاكە‪ ،‬مووچەی‬ ‫ئ���ەوە ب���دەن‪ ،‬ئ��ەوەش��ی واج��ب‬

‫نابینێت‌و ئینشیقاقی كردووە‪ ،‬وازی‬ ‫لێ بێنن»‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ە نەبڕینی‬ ‫م��ووچ��ەی پۆلیسەكانیشیان لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بریكارەكەی وەزارەتی‬ ‫ن��اوخ��ۆی ه��ەرێ��م وت��ی‪« :‬ئ��ەوان‬ ‫لە سلێمانی معامەلەیەكی تریان‬ ‫لەگەڵدا دەكەن‪ ،‬ئێمە ئاگامان لێی‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫هاوكات چاودێرێكی سیاسیی‬ ‫كە نەیویست ناوی ئاشكرا بكرێت‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لە‬ ‫چەند ساڵی راب����ردوودا دەی��ان‬ ‫داواكاریی بۆ دامەزراندنی حیزب‬ ‫پێشكەش بە وەزارەت���ی ناوخۆ‬ ‫كراوە‪ ،‬بەاڵم لەبەر ئەوەی لەالیەن‬ ‫دوو حیزبە دەس��ەاڵت��دارەك��ەوە‬ ‫پاڵپشتی ن��ەك��راون مۆڵەتیان‬ ‫پێنەدراوە‪ ،‬بەڵكو تەنیا مۆڵەت‬ ‫بەو كەسانە دەدرێت كە پاڵپشتی‬ ‫ یەكێتی‌و پارتی‪ -‬بكەن»‪.‬‬‫ئ��ەو چ��اودێ��رە‪ ،‬وت��ی‪« :‬بۆ‬ ‫ئ���ەوەی ه����ەردەم پاشكۆ بن‪،‬‬ ‫هەندێ كات مووچەی ئەم حیزبە‬ ‫بچووكانەش ل��ەڕێ��ی مەكتەبی‬ ‫«یەكێتی‌و‬ ‫پەیوەندییەكانی‬ ‫پارتی»یەوە دراوە»‪.‬‬

‫پەرلەمانتارێكیش ئەو جۆرە‬ ‫مامەاڵنە لەگەڵ حیزبە بچووكەكاندا‬ ‫بە سەرەتایەك بۆ دەستپێكردنی‬ ‫«گەمە» گەورەكە دەزانێت بۆ‬ ‫تەنگپێهەڵچنین بە پارت‌و رێكخراوە‬ ‫سیاسییە گەورەكان‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئەوانەی ئۆپۆزسیۆنی دەسەاڵتن‪.‬‬ ‫بیالل سڵێمان‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬بڕوای وایه‪‌،‬‬ ‫حیزب كاتێك قەدەغە دەكرێـت‪،‬‬ ‫بە پێچەوانەی یاسای ئەحزابەوە‬ ‫كاری كردبێت‪ ،‬كە كاری دادگایە‬ ‫یەكالیی بكاتەوە‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬ئیجرائاتكردن لەگەڵ ئەو‬ ‫حیزبانەی كە بەدڵی ‪ -‬یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی‪ -‬ناجوڵێنەوە‪ ،‬دەبێتە‬ ‫سەرەتایەك بۆ قەدەغەكردنی پارتە‬ ‫گەورەكان‌و پێموایە؛ «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی» یارییەكیان بەدەستەوەیە‬ ‫كە حیزبێك بە ئاراستەی ئەوان‬ ‫نه‌جوڵێتەوە‪ ،‬كاری لەسەر بكەن‌و‬ ‫لەڕێی دادگ��ا‌و دەستێوەردانەوە‬ ‫چاوترسێنی بكەن‪ ،‬تا قەدەغەی‬ ‫بكەن‌و نەتوانێت بەپێچەوانەی‬ ‫بۆچوونی ئ��ەوان��ەوە هەڵوێست‬ ‫وەربگرێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫لیژنه‌ی لێكۆڵینەوە لەو مامۆستایەی «سوکایه‌تی» به‌ منداڵه‌ک ‌ه ده‌کات؛ هیچ راناگه‌یه‌نێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬هەرچەند وەزارەتی‬ ‫پ�������ەروەردە ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی بۆ‬ ‫لێكۆلێنەوە لەو مامۆستایەی كە لە‬ ‫گرتەیەكی ڤیدیۆییدا سووكایەتی‬ ‫بە قوتابییەك دەكات‪ ،‬پێكهێناوە‪،‬‬

‫بەاڵم تا ئێستا لیژنەكە ئەنجامی‬ ‫نەبووە‪.‬‬ ‫ل��ە چەند رۆژی راب���ردوودا‬ ‫ل��ە‌س��ە‌ر ت����ۆڕی ئینتە‌رنێت‌و‬ ‫بە‌تایبە‌تی ل� ‌ە «فە‌یسبووك»‬

‫گرتە‌یە‌كی ڤیدیۆیی منداڵێكی‬ ‫قوتابی بنەڕەتی باڵوكرایە‌وە‌‪،‬‬ ‫ك ‌ە لە‌الیە‌ن مامۆستا(ن‪ .‬خ) لە‬ ‫پەروەردەی رەواندز‪ ،‬سووكایەتی‬ ‫پێ دەكرێت‌و‌ئازار دە‌درێت‪.‬‬

‫ئیسماعیل بەرزنجی‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردە‪ ،‬نیگەرانیی‬ ‫وەزارەت��ەك��ەی��ان��ی ل��ەو رووداوە‬ ‫دەرب����ڕی‌و ئ���ەوەی خ��س��ت��ەڕوو‪:‬‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردە لیژنەیەكی‬

‫بۆ ئ��ەو مەسەلەیە پێكهێناوەو‬ ‫لیژنەكە دۆسیەكی بۆ ئەو رووداوە‬ ‫كردووەتەوە‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬ب���ه‌اڵم تائێستا‬ ‫لیژنەكە ئەنجامی نەبووە‪.‬‬

‫راپۆرتێک له‌باره‌ی ورده‌کاریی که‌یسی تۆمه‌تبار «عەمید ئاسۆ»وه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرهەم عومەر‬ ‫‪..............................‬‬ ‫دوێ��ن��ێ (دووش��ەم��م��ە)‪،‬‬ ‫ع��ەم��ی��د ئ��اس��ۆ ش��ێ��خ ت��ەه��ا‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیسی كارەبا لە‬ ‫سلێمانی بە فەرمانی دادوەر‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ركراو بە گوتەی‬ ‫پارێزەرێكیش‪ ،‬پێدەچێت ئەو‬ ‫تۆمەتبارە بە فەرمانی دادوەر‬ ‫لە پۆستەكەی دووربخرێتەوە‌و‬ ‫ب��ۆ م����اوەی (‪ )20-5‬س��اڵ‬ ‫زیندانیی بكرێت‪ ،‬لەكاتێكدا ئەو‬ ‫كەسانەی راستەوخۆ تەقەیان‬ ‫لە خۆپیشاندەران ك��ردووە‪،‬‬ ‫رادەستی دادگا نەكراون‪.‬‬ ‫ل����ەالی����ەن ك���ەس���وك���اری‬ ‫ب����ری����ن����داران‌و ش��ەه��ی��دان��ی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی سلێمانی‪،‬‬ ‫سكااڵ لەسەر تۆمەتبار عەمید‬ ‫ئاسۆ شێخ تەها‪ ،‬تۆماركراوە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی بە ئامادەبوونی‬ ‫خۆی‌و له‌ رۆژی (‪)2011/2/19‬‬ ‫داو لەناو هێزەكه‌یەوە‪ ،‬تەقە‬ ‫لە خۆپیشاندەران كراوە‌و دوو‬ ‫گەنج بە ناوەكانی (سوركێو‬ ‫زاهیر‪ ،‬شێرزاد تەها) كوژران‌و‬ ‫چ��ەن��دی��ن ك��ەس��ی دی��ك��ەش‬ ‫برینداربوون‪.‬‬ ‫ج�����ەالل ش��ێ��خ ك���ەری���م‪،‬‬ ‫بریكاری وەزارەت���ی ناوخۆی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫لەبەر ئ��ەوەی عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫س���ك���ااڵی ی��اس��ای��ی ل��ەس��ەر‬ ‫تۆماركرابوو‪ ،‬چووەتە بەردەمی‬ ‫دادگ �ا‌و بە بڕیاری دادوەر تا‬ ‫(‪ )5/25‬دەستبەسەر كراوە‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫ب��ەڵ��گ��ەی ت������ەواوی پ��ێ��ی�ە‌و‬ ‫دەیسەلمێنێت دەستی لە هیچ‬ ‫تاوانێكدا نییە؛ كە بەهۆیەوە‬ ‫سكااڵی لەدژ تۆمار كراوە‪.‬‬

‫ ‬ ‫شه‌قامی به‌رده‌م نه‌خۆشخانه‌ی سلێمانیی ئه‌هلی له‌کاتی ته‌قه‌کردندا له‌ خۆپیشانده‌ران ‪2/9‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشكرد‪ :‬چەند‬ ‫ك��ەس��ێ��ك س��ك��ااڵی ئ��ەوەی��ان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬كە (عەمید ئاسۆ)‬ ‫ت��ەق��ەی ل��ە خەڵك ك���ردووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ەو دەیسەلمێنێت‪،‬‬ ‫ك��ە ن��ەت��ەق��ەی ك����ردووە‌‪ ،‬نە‬ ‫چەكی پێ بووە‌و نە فەرمانی‬ ‫تەقەكردنیشی داوە بە هیچ‬ ‫كەسێك‪.‬‬ ‫ك��اروان كەمال‪ ،‬ئەندامی‬ ‫تیمی پارێزەرانی بەرگریی لە‬ ‫كەیسی شەهید‌و بریندارانی‬ ‫(‪)17‬ی ش�����وب�����ات‪ ،‬ب��ە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬عەمید‬ ‫ئاسۆ‪ ،‬تۆمەتبارە بەپێی مادەی‬ ‫(‪ )405‬ل��ە ی��اس��ای س��زادان��ی‬ ‫عێراقی‪ ،‬بە گومانی تەقەكردن‌و‬ ‫كوشتنی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەر لە‬ ‫رووداوەكانی (‪)19‬ی شوبات‪،‬‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ل���ە دۆس��ی��ەی‬ ‫شەهیدكردنی (شێرزاد تەها‌و‬ ‫سوركێو زاهیر)دا‪.‬‬ ‫ك����������اروان‪ ،‬ئ����ام����اژەی‬ ‫ب��ەوەش��ك��رد‪ :‬لە رۆژی (‪)19‬‬ ‫ی ش���وب���ات���دا‪ ،‬ل���ەب���ەردەم‬ ‫(ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی سلێمانی‬ ‫ئ����ەه����ل����ی����ی)دا‪ ،‬ك��ات��ێ��ك‬

‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ت��ەق��ەی��ان‬ ‫ل��ێ��ك��راوە‌و شەهید‌و بریندار‬ ‫ك���راون‪ ،‬عەمید ئ��اس��ۆ شێخ‬ ‫تەها‌و هێزەكەی‌و كۆمەڵێكیش‬ ‫ب��ە جلوبەرگی مەدەنییەوە‬ ‫لەو شوێنەدابوون‪ ،‬هەروەها‬ ‫ئەو تۆمەتبارە ئاگاداربووە‪،‬‬ ‫كە تەقە لە خۆپیشاندەران‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫بەپێی م���ادەی (‪)405‬ی‬ ‫سزادانی عێراقی‪ ،‬عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫ت��ۆم��ەت��ب��ارە ب��ە ت��ەق��ەك��ردن‌و‬ ‫كوشتن بە ئەنقەست‪ ،‬بە وتەی‬ ‫كاروان كەمال‪ ،‬ئەگەر دادوەر‬ ‫بەپێی ئەو بەڵگانەی خراوەتە‬ ‫بەردەستی‪ ،‬سزای عەمید ئاسۆ‬ ‫ب��دات‪ ،‬ن��اوب��راو ل��ە ك��ارەك��ەی‬ ‫دووردەخرێتەوە‌و لەنێوان (‪5‬‬ ‫‪ )20‬ساڵ زیندانی ده‌کرێت‪.‬‬‫هێزێكی رێكخراو تەقەی‬ ‫لە خۆپیشاندەران كردووە‬ ‫كاروان كەمال‪ ،‬كە لەهەمان‬ ‫ك��ات��دا ئ��ەن��دام��ی دەس��ت��ەی‬ ‫پ��ارێ��زەران��ی س��ەرب��ەخ��ۆی��ە‪،‬‬ ‫ئەوەی خستەڕوو‪ :‬لە سەرەتای‬ ‫رووداوەك����ان����ەوە‪( ،‬كۆتایی‬

‫مانگی شوبات) سكااڵ لەسەر‬ ‫ئەو تۆمەتبارانە تۆماركراوە‬ ‫ل��ە دادگ����ا‪ ،‬ب���ەاڵم دەس���ەاڵت‬ ‫زۆر ب���ە س��س��ت��ی ب����ەدەم‬ ‫ئ��ەو س��ك��ااڵی��ان��ەوە دەچ��ێ��ت‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئێمە ناوی تەواوی‬ ‫ئەو تۆمەتبارانەی دیكەشمان‬ ‫پێشكەشی دادگا كردووە؛ كە‬ ‫لە گرتە ڤیدیۆییەكاندا تەقە لە‬ ‫خۆپیشاندەران دەكەن‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬زی��ات��ر لە دوو‬ ‫مانگە‪ ،‬فەرمانی دەستگیركردنی‬ ‫ت���ۆم���ەت���ب���اران���ی ش��ەه��ی��د‌و‬ ‫برینداركردنی خۆپیشاندەران‬ ‫دەرچ����ووە‪ ،‬ب���ەاڵم دەس���ەاڵت‬ ‫ئامادە نەبووە هیچ یەكێك لەو‬ ‫تۆمەتبارانە بخاتە بەردەمی‬ ‫دادگاو تۆمەتبارەكانی دیكەش‪،‬‬ ‫نزیكایەتییان هەیە لەگەڵ‬ ‫عەمید ئاسۆدا»‪.‬‬ ‫ك���اروان‪ ،‬باسی ئەوەشی‬ ‫ك��رد‪ :‬بەرنامەسازیی ك��راوە‬ ‫ل��ەالی��ەن دەس����ەاڵت����ەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی ئەو كەسانەی سكااڵیان‬ ‫لەسەر تۆماركراوە‌و بەڵگەی‬ ‫ت��ەواو ل��ەس��ەر تۆمەتەكەیان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەجۆرێك بێنە بەردەمی‬

‫رۆژنامه‌ (ئه‌رشیف)‬ ‫دادگا كە ئاسانكاریی بكرێت بۆ‬ ‫دەربازبوون‌و ئازادبوونیان‪ ،‬نەك‬ ‫سزادانیان‪ ،‬بەوپێیەی لە گرتە‬ ‫ڤیدیۆییەكاندا دەردەكەوێت‪،‬‬ ‫كە عەمید ئاسۆ‪ ،‬خۆی تەقە‬ ‫ناكات‪ ،‬بەڵكو لەنێو ئەو هێزەی‬ ‫ئەو سەرپەرشتییان دەك��ات‪،‬‬ ‫تەقە دەكرێت‌و خۆپیشاندەران‬ ‫شەهید‌و بریندار دەكرێن‪.‬‬ ‫راشیگه‌یاند‪ :‬لە كەیسی‬ ‫سووتاندنی كەناڵی ئاسمانیی‬ ‫«نالیا»دا‪ ،‬دوو ئەفسەر خۆیان‬ ‫رادەس��ت��ك��رد‪ ،‬ل���ەو كەسانە‬ ‫نەبوون كە راستەوخۆ دەستیان‬ ‫ه��ەب��ووب��ێ��ت ل��ە س��ووت��ان��دن��ی‬ ‫ك��ەن��اڵ��ەك��ە‪ ،‬ئ��ەگ��ەرچ��ی ئ��ەو‬ ‫ت��اوان��ان��ەی دژی كەناڵەكانی‬ ‫راگەیاندن‌و خۆپیشاندەران‌و‬ ‫هاواڵتییان ك���راوە‪ ،‬لەالیەن‬ ‫هێزێكی چەكداری رێكخراوەوە‬ ‫ئەنجام دراوە‌و دەسەاڵت خۆی‬ ‫سەرپەرشتی كردوون‪.‬‬ ‫ك�������اروان‪ ،‬پ��ێ��ی��واب��وو‪:‬‬ ‫«دەس������ەاڵت ه��ه‌رگ��ی��ز ئ��ەو‬ ‫كەسانە نانێرێتە ب��ەردەم��ی‬ ‫دادگ�������ا‪ ،‬ك���ە راس���ت���ەوخ���ۆ‬ ‫ت��اوان��ەك��ان��ی��ان ئ��ەن��ج��ام��داوە‪،‬‬

‫لەترسی ئەوەی تاوانی دیكەی‬ ‫زیاتر دەرن��ەك��ەوێ��ت‪ ،‬چونكە‬ ‫لەوانەیە ئەو كەسانەی بە جلی‬ ‫مەدەنییەوە‪ ،‬لەنێو هێزەكەی‬ ‫عەمید ئاسۆوە‪ ،‬تەقە دەكەن‬ ‫بە فەرمانی (عەمید ئاسۆ)‬ ‫تەقەیان نەكردبێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ل��ەس��ەروو ئ���ەوەوە فەرمانی‬ ‫تەقەكردنیان پێکرابێت»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو ب��ەڵ��گ��ان��ەی‬ ‫پێشتر س��ای��ت��ی «س��ب��ەی»‬ ‫باڵویكردبوونەوە‪ ،‬عەمید ئاسۆ‬ ‫تەها‪ ،‬پاش رووداوەكەی رۆژی‬ ‫(‪ )2011/2/19‬بەڵگەنامەیەكی‬ ‫ب��ەس��اخ��ت��ە دروس��ت��ك��ردووە‪،‬‬ ‫گوایە رۆژێ��ك پێشتر داوای‬ ‫لە هێزەكانی كردووە تەقە لە‬ ‫خۆپیشاندەران نەكەن‌و دوور‬ ‫بكەنەوە لە توندوتیژیی‪ ،‬هەر‬ ‫بۆیە ب��ڕی��ارە ئ��ەو بەڵگەنامە‬ ‫ساختەیە لەبەردەمی دادگادا‬ ‫بەكاربهێنێت بۆ سەلماندنی‬ ‫بێتاوانیی خ��ۆی‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫چەند كەسێك لەنێو هێزەكانی‬ ‫ئەوەوە تەقە لە خەڵك دەكەن‪،‬‬ ‫بەبێ ئەوەی هیچ ئیجرائاتێك‬ ‫بەرامبەریان بكات‌و پارێزگاریی‬ ‫لە خۆپیشاندەران بكات‪.‬‬ ‫هێشتا تەقەكەرەكان‬ ‫رادەستی دادگا نەكراون‬ ‫ل���ەالی���ەك���ی دی����ك����ەوە‪،‬‬ ‫كەسوكاری شەهیدەكانی رۆژی‬ ‫(‪)19‬ی شوبات‪ ،‬داوا دەكەن‬ ‫ئ��ەو تۆمەتبارە سزابدرێت‌و‬ ‫دادوەر رۆڵی سەربەخۆیانەی‬ ‫خۆی ببینێت‪.‬‬ ‫تەها قادر‪ ،‬باوكی شەهید‬ ‫شێرزاد‪ ،‬بە سایتی «سبەی»‌‬ ‫راگ���ەی���ان���دووه‌‪ :‬دواب�����ەدوای‌‬ ‫كوشتنی كوڕەكەمان‪ ،‬ئێمە دوو‬ ‫داوای‌ یاساییمان هەبوو لەسەر‬ ‫حكومەتی‌ هەرێم‌و عەمید ئاسۆ‪،‬‬

‫وەك بەرپرسی ئەو چەكدارانە ‌‬ ‫ی‬ ‫تەقەیان لە خۆپیشاندەران‬ ‫كردو لە ئەنجامدا «شێرزاد»ی‌‬ ‫كوڕمیان شه‌هیدکرد‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬جگە ل��ەو دوو‬ ‫داوای���ە‪ ،‬داوای‌ یاساییشمان‬ ‫لەسەر «ع‪ ‌.‬م‪ .‬ع»‪ ،‬یەكێك‬ ‫لەو چەكدارانەی‌ تەقە دەكات‪،‬‬ ‫تۆمار كردووە‪.‬‬ ‫ل����ەالی����ەن خ���ۆش���ی���ەوە‪،‬‬ ‫زاه��ی��ر ق���ادر‪ ،‬ب��اوك��ی شەهید‬ ‫سوركێو‪ ،‬بە سایتی «سبەی‌»‬ ‫راگ���ه‌ی���ان���دووه‌‪ :‬ئێمە وەك‬ ‫بنەماڵەی‌ شەهید سوركێو‪،‬‬ ‫س��ك��ااڵی‌ یاساییمان لەسەر‬ ‫عەمید ئاسۆ‪ ،‬بەرپرسی ئەو‬ ‫چەكدارانەی‌ تەقەیان كرد لە‬ ‫خۆپیشاندەران‌و كوڕەكەمیان‬ ‫كوشت‪ ،‬تۆماركردووەو لەو گرتە‬ ‫ڤیدیۆییەشدا دەردەك��ەوێ��ت‪،‬‬ ‫كە عەمید ئاسۆ‪ ،‬فەرمان بەو‬ ‫چەكدارانە دەکات‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژەی‌ بەوەداوه‌‪:‬‬ ‫ئێمە عەمید ئاسۆمان وەك‬ ‫بكوژ نەناساندووە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫بەرپرسی ئەو چەكدارانەیە كە‬ ‫تەقەیان كردووە‪.‬‬ ‫هەر لە وتەكانیدا‪ ،‬باوكی‬ ‫شەهید س��ورك��ێ��و‪ ،‬ئ��ام��اژەی‌‬ ‫ب�����ەوەش�����داوه‌‪ :‬ج��گ��ە ل��ەو‬ ‫سكااڵیەی‌ لەسەر عەمید ئاسۆ‪،‬‬ ‫تۆماریانكردووە‪ ،‬سكااڵشیان‬ ‫لەسەر هەریەكە له ‌(ب‪ .‬ك‪‌،‬‬ ‫ع‌‪ .‬م)‪ ،‬ئ��ەو دوو چەكدارەی‌‬ ‫تەقەیان كردووە‪ ،‬تۆماركردووەو‬ ‫چ��اوەڕێ��ی‌ دەستگیرکردنی‬ ‫ئەوانیشن‪.‬‬ ‫ماوەیەك لەمەوبەر‪ ،‬عەمید‬ ‫ئاسۆ‌و سێ بەڕێوەبەری‌ تری‌‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی��ەك��ان�ی‌ تری‌‬ ‫پۆلیسی سلێمانی‌‪ ،‬به‌ فەرمانی‌‬ ‫د‪.‬بەرهەم ساڵح‪ ،‬ئۆتۆمبێلیان‬ ‫بۆ كڕدراوە‪.‬‬

‫«بودجەی ئەمساڵ لە پار خراپترە‪ ،‬پێویستە بگەڕێتەوە بۆ حكومەت»‬

‫لە عێراقدا كە (‪ )15‬پارێزگایە‪)%60( ،‬ی بودجەكەی بۆ بەكاربردنە‪ ،‬بەاڵم لە كوردستانداو بە (سێ‌) پارێزگا‬ ‫بودجەی بەكاربردن (‪)%70‬ی بودجە گشتییەكەیە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬ ‫‪..............................‬‬ ‫كەموكوڕییەكانی پ��رۆژەی‬ ‫ب���ودج���ەی س��اڵ��ی (‪،)2011‬‬ ‫پەرلەمانتاران نیگەران دەكات‌و‬ ‫بەپێویستی دەزانن بودجەكە بۆ‬ ‫چارەسەری ئەو گرفتانە رەوانەی‬ ‫حكومەت بكرێتەوە‪ ،‬یان لە هۆڵی‬ ‫پەرلەماندا «كەموكوڕییەكان»‬ ‫نەهێڵرێن‪.‬‬ ‫بگەڕێتەوە یان لە پەرلەمان‬ ‫چاك بكرێت؟‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە پ��رۆژەی��اس��ای‬ ‫بودجەی ساڵی (‪)2011‬ی هەرێمی‬ ‫كوردستان (‪ )5‬مانگ دوای وادەی‬ ‫دی��اری��ك��راو ل��ەالی��ەن حكومەتی‬ ‫هەرێمەوە رەوان���ەی پەرلەمان‬ ‫ك��را‌وە‪ ،‬دوێنێ‌ (‪)16‬ی ئایار‪،‬‬ ‫پەرلەمان یەكەم كۆبوونەوەی‬ ‫لەسەر كرد‪ ،‬بەاڵم ل��ەدوای ئەو‬ ‫دانیشتنە‪ ،‬بەشێكی بەرچاوی‬ ‫پەرلەمانتاران ل��ەو ب��ڕوای��ەدان‬ ‫گرفت‌و كەموكوڕییەكانی هێندە‬ ‫زۆرن‪ ،‬كە پێویستە بگەڕێنرێتەوە‬ ‫بۆ حكومەت‪ ،‬یان لە پەرلەماندا‬ ‫هەموو «گرفتەكان»ی چارەسەر‬

‫بكرێن‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان» لە‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫رایدەگەیەنێت؛ بودجەی ئەمساڵ‬ ‫وەك س��ااڵن��ی راب����ردوو «پ��ڕە‬ ‫لە هەڵەو كەموكوڕیی گ��ەورە‌و‬ ‫نەیتوانیوە چارەسەری كێشەكان‬ ‫بكات»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬سەرباری ئەو كاتە‬ ‫زۆرەی لەبەردەمی حکومه‌تدا‬ ‫ب��ووه‌‪ ،‬ب��ەاڵم ناپرۆفیشناڵە لە‬ ‫ئامادەكردنی بودجە‌و كێشەكانی‬ ‫پ��ێ چ��ارەس��ەر ن��اك��رێ��ت‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێویستە لە پەرلەمان هەموو‬ ‫كەموكوڕییەكان دیاری بكرێت‌و‬ ‫هەڵبسەنگێنرێت‪ ،‬دوای ئەوە‬ ‫بنێردرێتەوە بۆ حكومەت بۆ‬ ‫ئەوەی لە ماوەیەكی دیاریكراودا‬ ‫چارەسەری بكات‪ ،‬ئەوسا بێتەوە‬ ‫پەرلەمان‌و پەسەند بكرێت»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬بیالل سڵێمان‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫كۆمەڵ‪ ،‬هاوڕایە لەگەڵ كاردۆو لە‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«چاوەڕێمان دەك��رد پرۆژەكە‬ ‫ل���ەوەی ساڵی راب���ردوو باشتر‬ ‫بێت‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە ئەمساڵ‬

‫كەموكوڕییەكان زیاترە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫جێی تێڕامانە»‪.‬‬ ‫بۆ چارەسەری گرفتەكانیش‬ ‫دەڵێت‪« :‬دەبێت پەرلەمان پەلە‬ ‫نەكات لە پەسەندكردنی‌و بڕگە بە‬ ‫بڕگە بە كێشەو كەموورتییەكاندا‬ ‫بچێتەوەو چ��ارەس��ەری بكات‪،‬‬ ‫ئەوەش باشترە لەوەی بینرێتەوە‬ ‫بۆ حكومەت‪ ،‬چونكە پێموانییە؛‬ ‫حكومەت بەشێوەیك چاكی بكات‬ ‫كە جێی رەزامەندیی بێت»‪.‬‬ ‫الی خ��ۆش��ی��ەوە‪ ،‬ع��وم��ەر‬ ‫سدیق هەورامی‪ ،‬پەرلەمانتاری‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی ك��وردس��ت��ان��ی�ی‌و‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی دارای����ی‪،‬‬ ‫نایشارێتەوە پ��رۆژەی بودجەكە‬ ‫كەموكوڕیی‌و گرفتی تێدایەو بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬ئەو بڕە‬ ‫پارانەی بۆ هەندێك فەسڵ‌و باب‬ ‫دان��راون‪ ،‬ك��ەم‌و زیادیان هەیەو‬ ‫وتیشی‪« :‬تێبینییەكانی خۆمم‬ ‫ل �ه‌و رووه‌وه‌‪ ،‬داوەت���ە لیژنەی‬ ‫دارایی»‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەو بۆچوونه‌ی كە‬ ‫ب��اس لە گ��ەڕان��ەوەی بودجەش‬ ‫دەك��ات‪ ،‬وتی‪« :‬بە گەڕانەوەی‬ ‫بودجە درەنگ دەبێت‌و ئەوەش‬ ‫ل��ە ب��ەرژەوەن��دی��ی حكومەت‌و‬

‫هاواڵتییان‌و پەرلەمانیش نییە‪،‬‬ ‫بۆیە دەكرێت ئەو كەموكوڕییانەی‬ ‫ه��ەن‪ ،‬زۆرب��ەی��ان ل��ەن��او هۆڵی‬ ‫پەرلەماندا چاكیان بكەین‌و ئەو‬ ‫تێبینییانەش كە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫هەیانە‪ ،‬ئ��ام��اژەی پێبدەن بۆ‬ ‫ئەوەی نەهێڵرێن»‪.‬‬ ‫ناڕوونیی بودجە‌و رۆڵی حیزب!‬ ‫ب��ودج��ەی گشتیی هەرێمی‬ ‫كوردستان بۆ ساڵی (‪)2011‬‬ ‫بریتییە لە (‪ )11‬ترلیۆن‌و (‪)80‬‬ ‫ملیارد دی��ن��ار‪ ،‬ئ���ەوەش پاش‬ ‫دەركردنی نەفەقاتی سەروەریی‪.‬‬ ‫پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆنیش‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی ج��ەخ��ت ل��ەوە‬ ‫دەكەنەوە؛ بەشێكی زۆری داهاتە‬ ‫ناوخۆییەكان ناڕوونن‪ ،‬رەخنەی‬ ‫ئ��ەوە دەگ���رن‪ ،‬كـــــــــــــــە‬ ‫(‪)%70‬ی بودجەكە بۆ بەكاربردن‬ ‫ت��ەرخ��ان��ك��راوە‌و (‪)%30‬ی بۆ‬ ‫وەبەرهێنانە «ئەوەش زیانەكانی‬ ‫مەترسیدارن»‪.‬‬ ‫ب��ە ب��ۆچ��وون��ی س��ەرۆك��ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ�������ۆڕان»‪،‬‬ ‫ت���ەرخ���ان���ك���ردن���ی ب��ەش��ێ��ك��ی‬ ‫سەرەكیی ب��ودج��ە (ب��ودج��ەی‬ ‫ئەمساڵ ب����ەراورد ب��ە سااڵنی‬

‫رابردوو‪ ،‬زیاترە)‪ ،‬بۆ بەكاربردن‬ ‫كاریگەریی زۆر نێگەتیڤی دەبێت‬ ‫لەسەر ه��ەاڵوس��ان‌و ژیانی ئەو‬ ‫هاواڵتییانەی كەمدەرامەتن‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬گرفتێكی‬ ‫س��ەرەك��ی��ی��ە‪ ،‬ل��ە ع��ێ��راق��دا كە‬ ‫(‪ )15‬پ��ارێ��زگ��ای��ە‪)%60( ،‬ی‬ ‫بودجەكەی بۆ بەكاربردنە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە كوردستان بە (سێ‌) پارێزگا‪،‬‬ ‫بودجەی بەكاربردن (‪)%70‬ی‬ ‫بودجە گشتییەكەیە»‪.‬‬ ‫كاردۆ‪ ،‬كە ئەندامی لیژنەی‬ ‫داراییشە‪ ،‬جەخت لە نادیاریی‬ ‫س��ەرچ��اوەی داه��ات دەك��ات لە‬ ‫بودجەكەداو پێیوایە؛ «یەكێكی‬ ‫دیكەیە ل��ە گ��رف��ت��ەك��ان‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبێت ئەو سەرچاوانە بۆ خەڵكی‬ ‫كوردستان‌و پەرلەمان ئاشكرا‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە داهاتێكی زۆری‬ ‫وەزارەتەكان شاردراوەن»‪.‬‬ ‫پەرلەمانتارەكـــــــــــــــەی‬ ‫كۆمەڵ ‪-‬یش‪ ،‬هەرچەندە هەمان‬ ‫بۆچوونی هەیە لەسەر ناڕوونیی‬ ‫بەشێكی داهاتەكان‪ ،‬بەاڵم لەو‬ ‫بڕوایەدا نییە كەموكوڕییەكان لە‬ ‫نەزانینەوە بێت‌و وتی‪« :‬كۆمەڵێك‬ ‫لەو كەموكوڕییانە لەوە نییە كە‬ ‫هەستی پێ نەكرابێت‪ ،‬بەڵكو به‌‬

‫ئه‌نقه‌سته‌‪ ،‬ئەوەش بۆ شاردنەوەی‬ ‫هەندێك ژمارەو داتا‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫پەرلەمانتاران دركی پێ نەكەن‪،‬‬ ‫دووەم��ی��ش؛ ئ��ەوەی��ە كە ئ��ەوان‬ ‫پێیانخۆش نییە ژمارەكان بدەنە‬ ‫دەس��ت ك��ۆی پەرلەمانتاران‌و‬ ‫دەیانەوێت بەشێك لەو بودجەیە‬ ‫بۆ مەرامی تایبەت بەكاربهێنن»‪.‬‬ ‫ه��اوک��ات‪ ،‬سەمیر سەلیم‪،‬‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫یەكگرتوو‪ ،‬رەخنە لە ناڕوونیی‬ ‫داه��ات��ە ناوخۆییەكانی هەرێم‬ ‫دەگرێت لە پرۆژەی بودجەداو بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬داهاتی ناوخۆ‬ ‫زۆر بە كەمیی‌و بە ناڕوونیی‬ ‫خراوەتە بودجەكە‌و وا هەست‬ ‫دەكرێت تەنیا سه‌رفكردنی ئەو‬ ‫بڕەیە‪ ،‬كە لە بەغداوە بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان تەرخانكراوە»‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‪ ،‬بە نیگەرانییەوە لە‬ ‫هەیمەنەی حیزب دەڕوانێت بەسەر‬ ‫پرۆژەكەدا‌و پێیوایە‪ :‬زانیاریی‌و‬ ‫داتاكانی ن��او پ��رۆژەك��ە لەژێر‬ ‫پرسیاردان‪ ،‬جگە لەوە «دەڵێی‬ ‫بودجەكە هی دەوڵەتێكە؛ كە‬ ‫ئەولەویەتی سەرەكیی بۆ دەزگا‬ ‫ئەمنیی‌و پۆلیسییەكانە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫نادیموكراسی پێوە دی��ارە»‪،‬‬

‫وتیشی‪« :‬پاڵنەرە حیزبییەكان‬ ‫رۆڵی كاریگەر‌و بناغەییان گێڕاوە‬ ‫ل��ە داڕش��ت��ن��ه‌وه‌ی پ��رۆژەك��ەو‬ ‫دیاریكردنی بڕو ژمارەكاندا»‪.‬‬ ‫كورتهێنان‌و پرۆژەی بەردەوام‬ ‫ئەوەی لە بودجەی گشتیی‬ ‫هەرێمدا بە گرفتێكی سەرەكیی‬ ‫دادەن����رێ����ت «ك��ورت��ه��ێ��ن��ان��ی‬ ‫ش��اراوە»‌و تەرخانكردنی بڕێكی‬ ‫زۆری ب��ودج��ەی��ە ب��ۆ پ���رۆژە‬ ‫بەردەوامەكان‪ ،‬لە بری پرۆژەی‬ ‫پێشنیاركراو (نوێ‌)‪.‬‬ ‫لەو رووەوە‪ ،‬كاردۆ‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«حكومەت زیادەڕەویی دەكات لە‬ ‫سه‌رفكردنی ئەو بڕەی پەرلەمان‬ ‫بۆی دیاریكردووە‪ ،‬ئەوە سەرباری‬ ‫ئەو بودجەیەی هێزی پێشمەرگە‪،‬‬ ‫كە لە بەغدا چارەسەر نەكراوە‪،‬‬ ‫جگە لەوانەش پرۆژەی بەردەوام‬ ‫لە پ��رۆژەی نوێی پێشنیازكراو‬ ‫زیاترە لە بودجەكەدا‪ ،‬كە بەشێكی‬ ‫زۆری پ���ارەی وەبەرهێنانیان‬ ‫بۆ تەرخانكراوە»‪ ،‬پێشیوایە؛‬ ‫جگە ل��ە ناعەدالەتیی‌و چەند‬ ‫پرۆژەیەكی دووبارە «شاردنەوەو‬ ‫پارەی مدەوەرو چەند كێشەیەكی‬ ‫دیكەشی تێدایە»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ئەمڕۆ هەم هێزە ناڕازییەكانی ناو كۆمەڵگای ئێمە‌و هەم هێزە ئۆپۆزیسیۆنە ڕێكخراوەكان‪ ،‬دەبێت زۆر بە توندی پێ لەسەر جیاوازییەكانی‬ ‫خۆیان لەگەڵ دەسەاڵتدا داگرن‪ .‬درێژە بەو شێوازی ملمالنێییە بدەن؛ كە تا ئەمڕۆ گرتویانەتە بەر‪.‬‬

‫د‪ .‬مەریوان وریا قانع؛ بۆ‬

‫‪:‬‬

‫دەترسم دوای تاڵەبانی؛ یەكێتی وەك زەحمەتكێشان‬ ‫یان حزبی شیوعی كوردستانی لێبێت‬ ‫لەبەشی دووەمی ئەم چاوپێكەوتنەیدا‪ ،‬نوسەر‌و روناكبیری ناسراو كورد د‪ .‬مەریوان وریا قانع‪،‬‬ ‫رۆشنایی دەخاتە سەر رادەی مامەڵەكردنی عەقاڵنییانەی ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ دواپێشهاتەكان‌و‬ ‫هەروەها پێگەی یەكێتیی نیشتمانی لەنێو هاوكێشە سیاسییەكان‌و داهاتوی ئەو حزبە لەدوای‬ ‫«تاڵەبانی»‌و چەند پرسێكی تر‪..‬‬

‫سازدانی‪ :‬سەرنووسەر‬

‫‪........................................................‬‬

‫(‪)2-2‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ئ��ەی س��ەب��ارەت‬ ‫بەئۆپۆزسیۆن چ��ی دەڵێیت؟‬ ‫تاچەند پێتوایە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫مامەڵەیەكی عەقاڵنیی لەگەڵ‬ ‫دواپێشهاتەكاندا دەكات؟‬ ‫* بەبۆچوونی من؛ زەحمەتە‬ ‫ل��ە ك��وردس��ت��ان��دا ھی��چ ھێ��زێ��ك‪،‬‬ ‫نەك تەنها ئۆپۆزیسۆن‪ ،‬بتوانێت‬ ‫مامەڵەیەكی عەقاڵنی لەگەڵ‬ ‫پێشهاتەكاندا بكات‪ .‬زۆر زۆر‬ ‫زەح��م��ەت��ە ھێ��زێ��ك ل��ەن��او ئەو‬ ‫دۆخ��ە سیاسیی‌و سەربازییەی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بتوانێت مامەڵەی‬ ‫عەقاڵنی لەگەڵ ڕووداوەكاندا بكات‪.‬‬ ‫ئەوەشی ئەم كارە زەحمەتدەكات‪،‬‬ ‫نەبوونی چوارچێوەیەكی یاسایی‌و‬ ‫ئ��ەخ�لاق��ی��ی��ە؛ ب���ۆ ملمالنێی‬ ‫سیاسی‌و كۆمەاڵیەتی‌و ئابوری‬ ‫ل��ە واڵت����ەك����ەدا‪ .‬م��ل��م�لان��ێ لە‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬ملمالنێیەكی ڕووتە‪،‬‬ ‫بەهەموو مانایەك جەنگەڵییە‪،‬‬ ‫ب��ەو لۆژیكە بەڕێوەدەچێت كە‬ ‫ژنە فەیەلەسوفی جولەكە «هانا‬ ‫ئارێنت‪ ،‬ن��اوی دەنێت لۆژیكی‬ ‫م��ۆب ‪ ،»Mob‬وات��ە لۆژیكی‬ ‫چ��ەورە‌و شەقاوە‌و شەڕفرۆشانی‬ ‫س��ەرج��ادە‪ .‬لۆژیكێك ب��ێ هیچ‬ ‫بەها‌و ئەخالق‌و یاسا‌و سنوور‌و‬ ‫م��ی��ك��ان��ی��زم��ێ��ك��ی پ��ێ��ش��وەخ��ت‬ ‫ك��اردەك��ات‪،‬‬ ‫دەستنیشانكراو‬ ‫ئ���ەوەی دەیجوڵێنێت ه��ێ��زە‌و‬ ‫ب��ەس‪ .‬ترسناكیی دۆخ��ەك��ەش‪،‬‬ ‫لەم خاڵەدایە‪ ،‬لە تێكەڵبوونی‬ ‫لۆژیكی سەربازیدایە؛ بە لۆژیكی‬ ‫«مۆب»‪ ،‬یان شەقاوە‪.‬‬ ‫ب��ا ب��ۆ ساتێك ل��ە خۆمان‬ ‫بپرسین‪ :‬مامەڵەی عەقاڵنی چ‬ ‫مانایەكی ه��ەی��ە؟ عەقاڵنیەت‬ ‫خ��ۆی یانی چ��ی؟ لەسادەترین‬ ‫پێناسەدا‪ ،‬عەقاڵنیەت مانای‬ ‫گەڕانەوەیە بۆ حوكمی عەقڵ؛‬ ‫ل��ە ب���ەرخ���ورد‌و ل��ێ��ك��دان��ەوە‌و‬ ‫ڕاڤەكردنی دیاردە‌و پێشهاتەكاندا‪.‬‬ ‫مانای بەكارهێنانی لۆژیكێكی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت ب��ۆ خ��وێ��ن��دن��ەوە‌و‬ ‫تێگەیشتن ل��ە ڕووداوەك�����ان‌و‬ ‫دۆزی�����ن�����ەوەی چ����ارەس����ەری‬ ‫گونجا‌و‌و ڕیشەیی بۆتەحەدا‌و‬ ‫مەترسییەكانیان‪ .‬عەقڵ‪ ،‬لێرەدا‬ ‫بەو مانا میعارییە بەكاردێت؛ كە‬ ‫هێما بۆ توانای جیاكردنەوەی‬ ‫ڕاست لە هەڵە‌و باش لە خراپ‌و‬ ‫ك���ردەی ئ��ەخ�لاق��ی ل��ە ك��ردەی‬ ‫نائەخالقی‪ ،‬دەكات‪ .‬ئیدارەدانی‬ ‫عەقاڵنی‪ ،‬مانای ئیدارەدانێك كە‬ ‫ئەو بەهایانە بەڕێوەیببات‪ ،‬توانای‬ ‫جیاكردنەوەی باشەی لە خراپە‌و‬ ‫ڕاستی لە هەڵە‌و ئەخالقیبوونی‬ ‫لە بەدئەخالقی هەبێت‪ .‬ئەوەی‬

‫ل��ە ك��وردس��ت��ان��دا ڕوودەدات‪،‬‬ ‫غیابێكی ترسناكی هەموو ئەو‬ ‫شتانەیە‪ .‬سااڵنێكی درێژە هەموو‬ ‫عەقاڵنیەتێك ل��ە كوردستاندا‬ ‫خ���راوەت���ە ت��ەن��ەك��ەی خ��ۆڵ��ی‬ ‫حیزب‌و نوخبە بااڵدەستەكەی‬ ‫واڵتەوە‪ .‬ئەوەی لە واڵتی ئێمەدا‬ ‫س��ی��اس��ەت‌و ئ���اب���وری‌و میدیا‌و‬ ‫سەرجەم كۆڵەكە سەرەكییەكانی‬ ‫ژی��ان��ی ك��ۆم��ەاڵی��ەت �ی‌و سیاسی‬ ‫بەڕێوەدەبات‪ ،‬عەقاڵنیەت نییە‬ ‫بەو مانایەی باسمكرد‪ ،‬بەڵكو بڕ‌و‬ ‫ڕادەی قازانج‌و مەسڵەحەتی ئەو‬ ‫نوخبە سیاسییە بااڵدەستەیە؛‬ ‫ك��ە واڵت��ەك��ە ب���ەڕێ���وەدەب���ات‪.‬‬ ‫پێوەر‪ ،‬عەقڵ نییە وەك داوەر‌و‬ ‫حەكەمێكی ب��ێ�لای��ەن‪ ،‬بەڵكو‬ ‫تەماحی نوخبەیەكە؛ كە دەیەوێت‬ ‫ئەمڕۆی لە دوێنێی‌و سبەینێشی‬ ‫لەمڕۆی دەوڵەندتربێت‪ .‬بەحوكمی‬

‫گ��ەش��ەك��ردن��ی ك��ول��ت��وری��ی��ە؛‬ ‫بەشێوەیەكی دادپ���ەروەران���ە‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی ڕێ���ی ل��ەپ��ی��ادەك��ردن��ی‬ ‫ئ��ەم پ��رۆژەی��ە گ��رت��وە؛ نوخبە‬ ‫بااڵدەستەكەیە‪ .‬ئەم ڕێپێگرتنەش‬ ‫كراوە بە ڕێپێگرتنێكی دەزگایی‌و‬ ‫سەربازیی‌و ئابوریی‌و ئیعالمی‌و‬ ‫داهاتێكی گەورەش بەشێوەیەكی‬ ‫هێجگار ناعەقاڵنی لەم ڕێگركاریەدا‬ ‫س��ەرف��ك��راوە‪ .‬ه��ەم��وو ئەمەش‬ ‫بەمەبەستی وێ��ران��ك��ردن‪ ،‬یان‬ ‫الوازك��ردن‪ ،‬یاخود بێنرخكردنی‬ ‫ت���ەواوی ه��ەر ملمالنێیەكە؛ كە‬ ‫بتوانێت ئ��ەم خ���ەون‌و پ��رۆژە‬ ‫نوخبەوییە بخاتە ژێر پرسیارەوە‌و‬ ‫بیەوێت سنوورێكی بۆدابنێت‪.‬‬ ‫ئ��ەم دۆخ���ەی س��ەرەوەی��ە؛‬ ‫وای���ك���ردوە چ��وارچ��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫عەقاڵنی‌و ئەخالقی‌و یاسایی لە‬ ‫كوردستاندا بۆ ملمالنێی سیاسی‬

‫ئێستا نیشانیانداوە‪ .‬ئەمڕۆ هەم‬ ‫هێزە ناڕازییەكانی ناو كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە‌و هەم هێزە ئۆپۆزیسیۆنە‬ ‫ڕێ��ك��خ��راوەك��ان‪ ،‬دەبێت زۆر بە‬ ‫توندی پێ لەسەر جیاوازییەكانی‬ ‫خۆیان لەگەڵ دەسەاڵتدا داگرن‪.‬‬ ‫درێ��ژە بەو شێوازی ملمالنێییە‬ ‫بدەن؛ كە تا ئەمڕۆ گرتویانەتە‬ ‫بەر‪ ،‬ئەو هێزی «نا» وتن‌و ئەو‬ ‫هێزی”ناڕازیبوونە“ لەناو خۆیاندا‬ ‫بپارێزن‌و گەورەبكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ڕۆ‪ ،‬كۆمەڵێك ناڕازیی‬ ‫زۆر‌و ف��رەالی��ەن لە كوردستاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬لە دوو مانگی ڕاب��ردوودا‪،‬‬ ‫ب��ڕ‌و ڕادەی ئ��ەم ن��اڕازی��ب��وون��ە‬ ‫زیادیكردوە؛ كەمی نەكردوە‪ ،‬ئەم‬ ‫ناڕازیبوونانەش‪ ،‬بنەمای مادەی‬ ‫پتەویان هەیە‌و ڕەگەكانیان لەناو‬ ‫ژیانی تاكەكەسی‌و دەستەجەمعیی‬ ‫هەزاران هەزار ئینسانی نائومێد‌و‬ ‫ت���وڕەی كۆمەڵگای ئێمەدایە‪.‬‬ ‫ئەمانە‪ ،‬بە قسەی خ��ۆش‌و بە‬ ‫ویقاری ساختەی سیاسییەكان‬ ‫لەسەر تەلەفیزیۆن‌و بە بەڵێنی‬ ‫درۆ‌و ناڕاست دانامركێنەوە‪ .‬ئەو‬ ‫گ��وت��ارە نەتەوەییە فوتێكراوە‬

‫ك��رد‪ .‬تاڵەبانیش‪ ،‬چ تەمەنی‌و‬ ‫چ ل���ەش‌و الری‌و چ ش��ێ��وازی‬ ‫خوێندەواریەكەی‌و چ تێگەیشتنی‬ ‫بۆ سیاسەت‪ ،‬یارمەتی ئ��ەوەی‬ ‫نادەن بتوانێت سەركردایەتی هیچ‬ ‫هێزێك لەم دۆخە ئاڵۆزەی ئەمڕۆدا‬ ‫بكات‪ .‬تاڵەبانی‪ ،‬لە بەغدا زیاتر‬ ‫سەرۆكێكی تەشریفییە‌و پیاوی‬ ‫ناو موناسەبات‌و بەخێرهاتنكردنی‬ ‫میوانە دەرەكییەكانە‪ .‬شوێنەكەی‬ ‫وەك س������ەرۆك‪ ،‬شوێنێكی‬ ‫ڕەمزییە‌و خاوەنی النی هەرەكەمی‬ ‫ك��اری��گ��ەری‌و ق��ورس��ای��ی نییە‬ ‫لەسەر سیاسەت؛ لە عێراقدا‌و‬ ‫لە كوردستانیشدا‪ ،‬ئەوەی پارتی‬ ‫دەیەوێت‌و داوایلێدەكات‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەك���ات‪ .‬ل��ەڕاس��ت��ی��دا‪ ،‬یەكێتی‬ ‫لە كوردستاندا كورتبۆتەوە بۆ‬ ‫هەیكەلێكی سیاسی بچووك‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ە هێزێكی سەربازیی‌و‬ ‫ئابوریی گ��ەورەوە‪ .‬لەم دۆخەدا‪،‬‬ ‫ئەوەی ئەمڕۆ بڕیار لەسەر مەسەلە‬ ‫كوردستان‬ ‫چارەنووسازەكانی‬ ‫دەدات‪ ،‬پارتییە‪.‬‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ە ل�����ەوەدای�����ە‪:‬‬ ‫تاڵەبانی لەناو یەكێتیدا‪ ،‬هەموو‬

‫بە دووری نازانم دوای تاڵەبانی‪ ،‬بەشێك لە یەكێتی بچێتە ناو پارتییەوە‪ ،‬بەشێكی‬ ‫تری بچێتە ناو گۆڕانەوە‪ ،‬هەندێكیان جیاببنەوە‌و حیزبی سیاسی نوێ دروستبكەن‪،‬‬ ‫بەشێكیشیان بەناوی یەكێتییەوە بمێننەوە‬ ‫ئەوەش كە «قازانجی تایبەتیی»‬ ‫ئەم نوخبە بااڵدەستە‪ ،‬بەدۆخێك‬ ‫گ��ەی��ش��ت��وە ت����ەواو ن��اك��ۆك��ە بە‬ ‫«قازانجی گشتیی» كۆمەڵگا‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬لە بنەڕەتەوە ناكۆكییەكی‬ ‫عەقاڵنی گ���ەورە دروس��ت��ب��ووە؛‬ ‫ل��ەن��ێ��وان ئ�����ەوەی ك��ۆم��ەڵ��گ��ا‬ ‫دەیەوێت‌و ئەوەی ئەو نوخبەیە‬ ‫خوازیاریەتی‪ .‬ئ��ەوەی كۆمەڵگا‬ ‫دەیەوێت‪ ،‬دابەشكردنی دەسەاڵت‌و‬ ‫دابەشكردنی س��ەروەت‌و سامانی‬ ‫نەتەوەیی‌و دابەشكردنی ئەگەری‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەوت��ن��ی ك��ۆم��ەاڵی��ەت �ی‌و‬

‫زەحمەتە لە كوردستاندا‬ ‫ھیچ ھێزێك‪ ،‬نەك‬ ‫تەنها ئۆپۆزیسۆن‪،‬‬ ‫بتوانێت مامەڵەیەكی‬ ‫عەقاڵنی لەگەڵ‬ ‫پێشهاتەكاندا بكات‬

‫ل��ەئ��ارادان��ەب��ێ �ت‌و ملمالنێكان‬ ‫ملمالنێیەكی جەنگڵی بن‌و لۆژیكی‬ ‫هێز بیانبەن بەڕێوە‪ .‬لەدۆخێكی‬ ‫لەوبابەتەدا‪ ،‬ئۆپۆزیسیۆنبوون چ‬ ‫مانایەكی هەیە؟ ئایا لە غیابی‬ ‫الن��ی ه��ەرەك��ەم��ی عەقاڵنیەتی‬ ‫سیاسی‌و عەقاڵنیەتی ئەخالقیدا‬ ‫الی دەس�����ەاڵت‪ ،‬ئ��ۆپ��ۆزی��س��ۆن‬ ‫دەتوانێت چیبكات؟ بەبۆچوونی‬ ‫م��ن‪ :‬ئۆپۆزیسیۆن دەتوانێت‬ ‫تەنها یەك شت بكات‪ ،‬ئەویش‬ ‫ڕازی��ن��ەب��وون��ە ب��ەو م��ەرج��ان��ەی‬ ‫دەسەاڵت دایدەنێت؛ بۆ پاراستنی‬ ‫ئ��ەو چ��وارچ��ێ��وە گشتییانەی‬ ‫دروستیكردوە بۆ حوكمڕانی‌و‬ ‫ب��ۆ ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی ملمالنێكان‪.‬‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزی��س��ۆن دەب��ێ��ت خەریكی‬ ‫ئ��ەوەب��ێ��ت ف��ش��ارەك��ان��ی لەسەر‬ ‫دەسەاڵت زیاد‌و بەردەوام بكات‪،‬‬ ‫لەوە تێبگات هەموو «نا» وتنێكی‬ ‫ڕاستەقینە‪ ،‬لە «بەڵێ»یەكی‬ ‫پڕ مژدە باشترە؛ كە نەتوانێت‬ ‫النیكەمی عەقاڵنیەت‌و النیكەمی‬ ‫ئەخالق‌و بەها بۆ سیاسەتكردن‬ ‫بگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫وەك وت��م ل��ەن��او ئ��ەو ف��ەزا‬ ‫ناعەقاڵنییە ت��رس��ن��اك��ەدا‪ ،‬كە‬ ‫تیایدا لۆژیكی «م���ۆب»‪ ،‬یان‬ ‫ش��ەق��اوە ب��ااڵدەس��ت��ە‪ ،‬كارێكی‬ ‫ئاسان نییە ئۆپۆزیسیۆن بیت‪.‬‬ ‫من ئەو ڕۆح��ی تەسلیمنەبوونە‬ ‫ب��ە فشارەكانی دەس���ەاڵت‪ ،‬بە‬ ‫ڕاستدەزانم كە هەم كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە‌و ه��ەم ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬تا‬

‫درۆزن���ەی���ش‪ ،‬ك��ە ل��ە میدیای‬ ‫حیزبییەوە دێ �ت‌و قسەو باسی‬ ‫ئ���ەو ن��ی��وەڕۆش��ن��ب��ی��ر‌و ن��ی��وە‬ ‫خ��وێ��ن��دەواران��ەی دەسەاڵتیش‪،‬‬ ‫ك��ە ب��اس ل��ە پ�لان��ی دەرەك���ی‌و‬ ‫ئ��ەرك��ی ن��ەت��ەوەی��ی گ��ەورەت��ر‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬ناتوانێت كۆتایی بەو‬ ‫ناڕەزاییانە بهێنێت‪ ،‬كە وەك‬ ‫وتم ڕەگ‌و ڕیشەیەكی مادییان‬ ‫لە ژیانی ئینسانی ئێمەدا هەیە‪.‬‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن گ���ەر دەی��ەوێ��ت‬ ‫كاریگەری لەسەر دونیای ئێمە‬ ‫هەبێت‪ ،‬دەب��ێ��ت ل��ەم ڕاستییە‬ ‫سیاسی‌و كۆمەاڵیەتییە تێبگات‪.‬‬ ‫هێزی خۆی بۆ بەرگریكردن لە‬ ‫داواكانی ئەو بەشەی كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە بخاتەكار‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌‪ :‬لەم ساتەوەختەدا؛‬ ‫پێگەی یەكێتی لەنێو هاوكێشە‬ ‫سیاسییەكاندا چ��ۆن دەبینی‪،‬‬ ‫هەروەها بەبڕوای تۆ داهاتوی ئەم‬ ‫حزبە ل��ەدوای «تاڵەبانی»یەوە‬ ‫بەرەو كوێ دەچێت؟‬ ‫* بەبۆچوونی من یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان‪ ،‬بەدرێژایی‬ ‫مێژووی سیاسی خۆی‪ ،‬هەرگیز‬ ‫ب�����ەڕادەی ئ���ەم���ڕۆی هێزێكی‬ ‫نەخۆش‌و بێئیرادە‌و بێئاسۆیەكی‬ ‫ڕوون����اك ن��ەب��ووە‪ .‬ڕێكەوتنی‬ ‫ستراتیژی لەگەڵ پارتیدا‪ ،‬ئەم‬ ‫هێزەی وێرانكرد‪ ،‬لەم ڕێكەوتنەدا‬ ‫یەكێتی ب��ۆ ب��ەس��ەرۆك��ب��وون��ی‬ ‫تاڵەبانی لەبەغدا‪ ،‬یەكێتی تەسلیم‬ ‫ب��ە ئ��ی��رادەی سیاسیی پارتی‬

‫سەرەداوەكانی لەدەستی خۆیدا‬ ‫ك���ۆك���ردۆت���ەوە‪ ،‬ب��ازن��ەی��ەك لە‬ ‫ك��ەس��ان��ی ن��اك��ۆك‌و دژب��ەی��ەك��ی‬ ‫ب��ەدەوری خۆیدا دروستكردوە‪،‬‬ ‫وایكردوە هیچ كەس‌و الیەنێكیان‬ ‫بەبێ ئ��ەوە نەتوانن بەیەكەوە‬ ‫كاربكەن‌و بگونجێن‪ .‬ئەوەی ئاگای‬ ‫لە پەیوەندییە ناوەكییەكانی‬ ‫ناو یەكێتیی نیشتمانیی بێت‪،‬‬ ‫دەزان���ێ���ت چ���ارەن���ووس���ی ئ��ەم‬ ‫هێزە دوای تاڵەبانی تاریكە‪.‬‬ ‫بەبۆچوونی من‪ :‬نەمانی تاڵەبانی؛‬ ‫یەكێتی تووشی قەیرانێكی بێوێنە‬

‫یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەدرێژایی‬ ‫مێژووی سیاسی خۆی‪،‬‬ ‫هەرگیز بەڕادەی ئەمڕۆی‬ ‫هێزێكی نەخۆش‌و‬ ‫بێئیرادە‌و بێئاسۆیەكی‬ ‫ڕووناك نەبووە‬

‫دەكات‪ ،‬ئەم هێزە بە ڕادەیەكی‬ ‫ترسناك‌و بەشێوەیەكی ت��ەواو‬ ‫نەخۆش‌و ناتەندروست پابەستی‬ ‫كەسێتیی تاڵەبانییە‪ .‬تاڵەبانیش‪،‬‬ ‫وەك وت��م ت��وان��ای ئ��ی��دارەدان��ی‬ ‫ملمالنێ سیاسییەكانی نەماوە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی سەركردایەتیی یەكێتی‬ ‫پێویستە بیكات؛ دوو شتە‪ :‬یەكەم‬ ‫پاراستنی یەكێتییە لە تاڵەبانی‪،‬‬ ‫دووه���ەم پاراستنی تاڵەبانییە‬ ‫لە خۆی‪ .‬ئەم پیاوە چۆن بۆتە‬ ‫یەكێك لەهۆكارە سەرەكییەكانی‬ ‫الوازب���وون���ی یەكێتی‪ ،‬ئ��اواش‬ ‫كەوتۆتە وێرانكردنی كەسێتیی‌و‬ ‫م���ێ���ژووی ش��ەخ��س��ی خ��ۆش��ی‬ ‫وەك سەركردەیەكی سیاسی‪.‬‬ ‫ب��ەدووری نازانم یەكێتی لەدوای‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی��ی��ەوە‪ ،‬ب��ەڕادەی��ەك��ی‬ ‫ترسناك بچووكببێتەوە‪ ،‬ببێتە‬ ‫هێزێك الوازت����ر‌و بچوكتر‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە لە یەكگرتوو‪ ،‬ی��ان لە‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی‪ .‬سااڵنێكی‬ ‫درێژە یەكێتی ڕێ لەوەدەگرێت‬ ‫بەدیلێك بۆ تاڵەبانی دروستببێت‪،‬‬ ‫ڕەنگە تاڵەبانی خۆی هۆكارێكی‬ ‫س��ەرەك��ی بێت ل��ە ڕێگرتن لە‬ ‫دروستبوونی بەدیلێك بۆ ئەو‪.‬‬ ‫ل��ەدۆخ��ی نەبوونی بەدیلێكدا‬ ‫ب��ۆ ت��اڵ��ەب��ان�ی‌و ل��ەدۆخ��ی ئەو‬ ‫دابەشبوونە گەورە‌و قوڵەی ناو‬ ‫سەركردایەتیی یەكێتی خۆشیدا‪،‬‬ ‫بە دووری نازانم دوای تاڵەبانی‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��ك ل��ە یەكێتی بچێتە‬ ‫ناو پارتییەوە‪ ،‬بەشێكی تری‬ ‫بچێتە ناو گۆڕانەوە‪ ،‬هەندێكیان‬ ‫جیاببنەوە‌و حیزبی سیاسی‬ ‫نوێ دروستبكەن‪ ،‬بەشێكیشیان‬ ‫بەناوی یەكێتییەوە بمێننەوە‪.‬‬ ‫پرسیاری سەرەكی ئەوەیە‪ :‬چی‬ ‫لەو پارە‌و كۆمپانیا زۆرانە دێت؛‬ ‫كە یەكێتی خاوەنیانە؟ ئەمەیان‬ ‫پرسیارێكە من نازانم وەاڵمی‬ ‫بدەمەوە‪.‬‬ ‫ئەوەی من وەك چاودێرێك‬ ‫دەیبینم‪ ،‬پارچەپارچەبوونێكی‬ ‫لەو بابەتەی یەكێتییە‪ ،‬لێشتانی‬ ‫ن��اش��ارم��ەوە؛ ه���ی���وادارم ئ��ەم‬ ‫چ��اوەڕوان��ی��ی��ان��ەی م��ن ڕاس��ت‬ ‫نەبن‪ .‬بەبۆچوونی من توانەوەی‬ ‫یەكێتی كارەساتێكی سیاسییە‪،‬‬ ‫نە لەبەرئەوەی یەكێتی هێزێكی‬ ‫سیاسیی پێشكەوتنخواز‪ ،‬یان‬ ‫دیموكراس‪ ،‬یاخود هەرشتێكی‬ ‫پۆزەتیڤی تری لەو بابەتەیە‪،‬‬ ‫ل��ەراس��ت��ی��دا ی��ەك��ێ��ت��ی هیچ‬ ‫یەكێك لەمانە نییە‪ .‬بەڵكو‬ ‫لەبەرئەوەی مانەوەی یەكێتی‬ ‫بە قورساییەكی سیاسی مام‬ ‫ناوەندییەوە‪ ،‬وادەكات جارێكی‬ ‫تر ملمالنێی سیاسی سەرەكی‬ ‫ل��ە ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬ج��ارێ��ك��ی‬ ‫ت��ر كورتببێتەوە ب��ۆ ملمالنێ‬ ‫لەنێوان پارتی‌و تاقە هێزێكی‬ ‫دی��ك��ە ل�����ەدەرەوەی پ��ارت��ی��دا‪.‬‬ ‫بۆ چاالكبوون‌و دینامیكیەتی‬ ‫ناوەكی كایەی سیاسی كوردی‪،‬‬ ‫واباشە یەكێتی دوای تاڵەبانی‬ ‫وێ���ران نەبێت‪ ،‬واب��اش��ە وەك‬ ‫هێزی سێهەم‪ ،‬یان چ��وارەم لە‬ ‫كوردستاندا بمێنێتەوە‪ ،‬ترسی‬

‫م��ن ئ���ەوەی���ە ی��ەك��ێ��ت��ی دوای‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬وەك زەحمەتكێشان‪،‬‬ ‫یان حیزبی شیوعی كوردستانی‬ ‫لێبێت‪..‬‬ ‫یەكێتی‬ ‫نەخۆشییەكانی‬ ‫لەمڕۆدا فرەجەمسەرن‪ ،‬ڕەنگە‬ ‫لە هەموویان ترسناكتر‪ ،‬ئەو‬ ‫پشتبەستنە ترسناكەی یەكێتی‬ ‫بێت بەو سەركردە بەتەمەنەی‬ ‫لە بەغداوە تەماشای حیزبەكەی‌و‬ ‫كوردستان دەكات‪ .‬تاڵەبانی‪ ،‬لە‬ ‫سااڵنی ڕابردوودا‪ ،‬پەیوەندییەكی‬ ‫ئ���ەوت���ۆی ب��ە ك��وردس��ت��ان��ەوە‬ ‫ن�����ەم�����اوە‪ ،‬ئ�����ەو خ���ەون���ی‬ ‫بەسەرۆكبوونی عێراقی خۆی‬ ‫دەژی‌و حیزبەكەشی ناكۆكی‬ ‫ق��ورس‌و توندی ناو باڵەكانی‌و‬ ‫نەبوونی ئەلتەرناتیڤێك بۆ ئەو‬ ‫سەركردە بەتەمەنە‪ .‬دوای ئەمە‪،‬‬ ‫زاڵبوونی نوخبەیەكی ئەمنیی‌و‬ ‫سەربازیی نەخوێندەوار بەسەر‬ ‫ئەم حیزبەدا‪ ،‬ئایندەی سیاسی‬ ‫ئەم هێزە زیاتر دەخاتە بەردەم‬ ‫كۆمەڵێك ه��ەڕەش��ەی گ��ەورە‌و‬ ‫ڕاستەقینەوە‪ .‬لەمەش بترازێت‪،‬‬ ‫تێكەڵبوونی سیاسەت‌و پارە‌و‬ ‫سەرمایە بەشێوەیەكی ترسناك‬ ‫ل��ەن��او ئ��ەم ه��ێ��زەدا‪ ،‬وادەك���ات‬ ‫هەم پەیوەندییە ناوەكییەكانی‬ ‫ئ��ەم هێزە لەناو خۆیدا‌و هەم‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی��ەك��ان��ی ب��ە هێزە‬ ‫سیاسییەكانی تری كوردستان‌و‬ ‫ه���ەم پ��ەی��وەن��دی��ی��ەك��ان��ی بە‬ ‫كۆمەڵگای كوردییەوە‪ ،‬تووشی‬ ‫قەیرانی كوشندەببن‪ .‬هەموو ئەم‬ ‫شتانە‌و بەتایبەتیش نەبوونی‬ ‫هیچ سیاسەت‌و هەوڵ‌و پالنێك‬ ‫ب��ۆ قۆناغی دوای تاڵەبانی‪،‬‬ ‫ئایندەی ئ��ەم هێزەی هێجگار‬ ‫تاریك كردوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫سێ پۆلیسی دیک ‌ه سزا ده‌درێت‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ب���ە ب��ڕی��ارێ��ك��ی‬ ‫بەڕێوبەرایەتی بەرگریی شارستانیی‬ ‫سلێمانی ژم��ارە (‪ ،)1901‬كە لە‬ ‫رۆژی ‪ 2011/5/2‬دەرچووە‪ ،‬فەرمان‬ ‫ك��راوە بە گواستنەوەی هەریەك‬ ‫لە (ئ���ارام ج�لال‪ ،‬پۆلیسی یەك‬

‫لە بنكەی دابانی ئاگركوژاندنەوە‬ ‫بۆ بەكرەجۆ‪ ،‬محمد جمال‪ ،‬رئیس‬ ‫عرفا بۆ پیرەمەگروون‌و عوسمان‬ ‫صالح بە پلەی مفەوەزی شەش بۆ‬ ‫چوارقوڕنە)‪.‬‬ ‫ل����ەوب����ارەی����ەوە ئ����ارام‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ج�لال ئ��اش��ك��رای��ك��رد؛ ك��ە رۆژی‬ ‫(‪ )4/11‬پێیان راگ��ەی��ان��دوون لە‬ ‫«كلكەسماق» ئاگرێك كەوتۆتەوە‌و‬ ‫گەیشتوونەتە شوێنی رووداوەك��ە‬ ‫كۆمەڵێك خوێندكار گردببوونەوە‌و‬ ‫ب��ەڕێ��وب��ەری ئاسایش‌و قایمقامی‬

‫دوكان‪ ،‬فەرمانیان پێكردوون ئاویان‬ ‫پیا بپڕژێنین‪ ،‬بەاڵم ئەو كارەیان‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ ،‬وتیشی‪ « :‬من هیچ‬ ‫سەرپێچییەك لە خۆمدا شك نابەم‪،‬‬ ‫ئەوەندە نەبێت ویژدانم رێگەم نادات‬ ‫ئازاری كەسێك بدەم بێتاوان بێت»‪.‬‬

‫هاوكات عقید ئاسۆ حمە خزر‪،‬‬ ‫لێپرسراوی بنكەی ئاگركوژاندنەوەی‬ ‫دوكان‪ ،‬وتی‪« :‬پێشوەخت ئاگادار‬ ‫نەكراوم لەو بڕیارە‪ ،‬بەاڵم كاتێك‬ ‫فەرمانەكەمان بەدەستگەیشتووە‪،‬‬ ‫جێبەجێمان كردووە»‪.‬‬

‫«یاسایان بۆ دەرچووەو بودجەشیان بۆ دابینكراوە»‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ن‪ .‬هەولێر‬

‫نزیكەی دوو ساڵە؛ حكومەتی هه‌رێم سێ دەستەی بۆ دروست ناكرێت‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ل��ە چ��وار دەس��ت��ەی هەرێم‪،‬‬ ‫ك��ە ب���ەر ل��ە دووس����اڵ بەڵێنی‬ ‫پێكهێنانی دراوە‪ ،‬سێ دەستەیان‬ ‫پێكنەهێنراوە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی كە‬ ‫بودجەو یاسای تایبەتیشیان بۆ‬ ‫دیاریكراوە‪.‬‬ ‫لە میانەی پێكهێنانی كابینەی‬ ‫شەشەمی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬وەزارەتەكانی مافی‬ ‫مرۆڤ‌و ژینگە‌و ناوچەكانی دەرەوەی‬ ‫هەرێم‌و ژنان‪ ،‬هەڵوەشێنرایەوە‪ ،‬تا‬ ‫بكرێتە دەستەی سەربەخۆ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەنیا ئەنجومەنی بااڵی خانمان‬ ‫پێكهاتووەو سێ دەستەكەی تر‪،‬‬ ‫كە بریتین؛ لە دەستەی مافی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حکومه‌تی هه‌رێم‬ ‫مرۆڤ‪ ،‬ژینگەو ناوچەدابڕاوەكان‪،‬‬ ‫بەر لە پێكهێنانی كابینەی‬ ‫دوای ن��زی��ك��ەی دووس�����اڵ لە ك��ە ی��اس��ای��ان ب��ۆ دەرچ�����ووە‪ ،‬دەب���ێ���ت ب���ە جێبەجێكردنی‬ ‫پێكهێنانی كابینەی ن��وێ‪ ،‬پێك ئەگەری ئ��ەوەش هەیە دەستەی بەندەكانی یاساكەوە‌و كاتێكیش شەشەم «پارتی‌و یەكێتی» لە‬ ‫نەهێنراون‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدایە مافی م��رۆڤ بدرێتە كەسێكی بۆ جێبەجێكردنی دادەنێت‪ ،‬بەاڵم هەوڵی ئ��ەوەدا ب��وون‪ ،‬زۆرترین‬ ‫هەریەك لەو دەستانە ماوەیەكی‬ ‫زۆرە لەالیەن پەرلەمانەوە یاسا بۆ‬ ‫پێكهێنانیان دەرچووە‌و لە بودجەی‬ ‫(‪‌)2010‬و پرۆژەیاسای (‪)2011‬شدا‬ ‫بودجەیان بۆ دیاریكراوە‪.‬‬ ‫ف���ازل ع��وم��ەر‪ ،‬راوێ��ژك��اری‬ ‫سەرۆكی حكومەتی هەرێم بۆ‬ ‫ك��اروب��اری كۆمەڵی مەدەنیی‪ ،‬سەربەخۆ‌و بۆ «رۆژنامە» وتی‪ :‬تاوەكو ئێستا ئەم دەستانە دەست ح��ی��زب‌و الی���ەن ل��ە حكومەتدا‬ ‫ئاماژە بەوەدەكات‪ :‬هەوڵدەدرێت «كاتێك یاسایەك دەردەچێت‪ ،‬بەكارنەبوون‪ ،‬چونكە كاتی دەوێت ب��ەش��داری��ی پ��ێ ب��ك��ەن‪ ،‬ب��ۆ ئەو‬ ‫مەبەستەش چەند وەزارەتێكیان‬ ‫لێپرسراوی ئەو دەستانە دابنرێت دەسەاڵتی جێبەجێكردن پابەند بۆ ئەوەی بەكار بخرێن»‪.‬‬

‫فه‌تاح زاخۆیی‪ :‬بەهۆی ملمالنێی نێوان حیزبەكانی دەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫نەتوانراوە ئەم دەستانە كەسیان بۆ دابنرێت‬

‫ب��ەالی��ەن��ە «ب��چ��ووك��ەك��ان» دا‌و‬ ‫بەڵێنیشیان بـــــە هەندێك‬ ‫الیەنی تر دا‪ ،‬كە لە دامەزراندنی‬ ‫دەستەكاندا پشكیان پێ دەدرێت‪.‬‬ ‫ح��ی��زب��ی زەحمەتكێشانی‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬كە‬ ‫خاوەنی كورسییەكی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ە‪ ،‬ب��ەرام��ب��ەر بە‬ ‫پشتگیریكردنی حكومەت‪ ،‬بەڵێنی‬ ‫ئ��ەوەی��ان پ��ێ��درا ك��ە یەكێك لە‬ ‫دەستەكانیان پێبدرێت‪ ،‬بەاڵم تاكو‬ ‫ئێستا «پارتی‌و یەكێتی» ئەو‬ ‫بەڵێنەیان نەبردووەتەسەر‪.‬‬

‫ف��ەت��اح زاخ��ۆی��ی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی ئەوحیزبە‪،‬‬ ‫ئاشكرایكرد‪ :‬ك��ە ب��ڕی��ار بوو‬ ‫دەستەی پاراستنی ژینگە بدرێن‬ ‫ب��ە ح��ی��زب��ەك��ەی��ان‪ ،‬ب���ەاڵم ئەو‬ ‫پرسە تاوەكو ئێستا وەك خۆی‬ ‫ماوەتەوە‌و لەم رەوشە سیاسییەی‬ ‫ئێستادا مەسەلەی بەشداریكردنیان‬ ‫لە حكومەتدا‪ ،‬بەندە بە گۆڕانكاریی‬ ‫ف��راوان��ەوەو بە «رۆژنامە»شی‬ ‫راگەیاند‪« :‬چاوەڕوان ناكەین لەم‬ ‫بارودۆخەدا‪ ،‬نە حكومەت رازیی‬ ‫بێت ئێمە بەشداریی بكەین‪ ،‬نە‬ ‫ئێمە ئەو رەزامەندییەمان هەیە‬ ‫بەبێ گۆڕانكاریی فراوان بەشداریی‬ ‫لەم حكومەتەدا بكەین‪ ،‬بۆ ئێمە‬ ‫ئێستا ئەم بابەتە لە گفتوگۆی‬ ‫سیاسییدا نییە»‪.‬‬ ‫زاخۆیی‪ ،‬ئاماژەی بەوەش دا؛‬ ‫ماوەی دوو ساڵە حكومەت دروست‬ ‫ب��ووەو ئەم دەستانەش یاسایان‬ ‫ب��ۆ دەرچ����ووە‪ ،‬ب��ەاڵم «بەهۆی‬ ‫ملمالنێی ن��ێ��وان حیزبەكانی‬ ‫دەس��ەاڵت��ەوە‪ ،‬ن��ەت��وان��راوە ئەم‬ ‫دەستانە كەسیان بۆ دابنرێت»‪،‬‬ ‫بەتایبەتی دەستەی مافی مرۆڤ‪،‬‬ ‫كە بڕیاربوو كەسێكی سەربەخۆی‬ ‫ب��ۆ داب��ن��رێ��ت‪ ،‬ل��ە كاتێكدا ئەو‬ ‫دەستەیە لە بارودۆخی ئێستای‬ ‫هەرێمدا گرنگیی خۆی هەیە‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬پەرلەمانتارێكی‬ ‫ئ����ۆپ����ۆزس����ی����ۆن‪ ،‬ه���ۆك���اری‬

‫دروستنەبوونی ئەو دەستانە بۆ‬ ‫خ��راپ بەڕێوەچوونی كارەكانی‬ ‫حكومەت‌و كەمتوانایی كابینەكە‬ ‫دەگه‌ڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫كوێستان محەمەد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پەرلەمان لە فراكسیۆنی گۆڕان‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬نزیكەی ساڵێكە یاسای‬ ‫دەستەی مافی م��رۆڤ‪ ،‬ژینگەو‬ ‫ن��اوچ��ەداب��ڕاوەك��ان دەرچ����ووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تائێستا ئ��ەو دەستانە‬ ‫بەهۆی خراپیی ئەدای حكومەت‌و‬ ‫ملمالنێی نێوان «یەكێتی‌و پارتی»‬ ‫نەتوانراوە كەسیان بۆ دابنرێت تا‬ ‫دەستبەكاربن»‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬ش���ێ���روان ناسیح‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لە‬ ‫فراكسیۆنی كوردستانیی‪ ،‬چەند‬ ‫زانیارییەكی نوێی لەو كێشەیەدا‬ ‫ئاشكرا كردو بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«دەستەی ژینگە‪ ،‬سەرۆكێكی بۆ‬ ‫دیاریكراوەو دەستبەكار نەبووە‪،‬‬ ‫بەاڵم بۆ دەستەی مافی مرۆڤ‪،‬‬ ‫پێدەچێت ك��ە پڕۆژەیاساكەی‬ ‫بەهۆی چەند كەموكورتییەكەوە‪،‬‬ ‫دووبارە بێتەوە پەرلەمان‌و هەموار‬ ‫بكرێتەوە»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دەستەی ناوچە‬ ‫دابڕاوەكانیش‪ ،‬ئەو پەرلەمانتارە‪،‬‬ ‫روونیكردەوە‪ ،‬پێدەچێت‪ ،‬دووبارە‬ ‫«محەمەد ئیحسان»ی وەزی��ری‬ ‫پێشووی ن��اوچ��ە داب��ڕاوەك��ان‪،‬‬ ‫دابنرێتەوە‪.‬‬

‫مۆتەكەی جێبەجێنەكردنی بەڵێن؛ لە كورد نابێتەوە‬

‫نوێنه‌ری پێشووی سه‌رۆکی هه‌رێم؛ بۆ مادەی (‪ :)140‬ده‌رفه‌تی جێبه‌جێبوونی ماده‌ک ‌ه له‌ده‌ست چووه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫چارەنووسی جێبەجێكردنی‬ ‫م�����ادەی (‪ )140‬دی��ارن��ی��ی �ە‌و‬ ‫چاودێرانیش باس لە مەترسیی‬ ‫پەشیمانبوونەوەی‬ ‫دووب�����ارە‬ ‫م��ال��ی��ك��ی‪ ،‬ل���ە ب��ەڵ��ێ��ن��ەك��ان�ی‌و‬ ‫بەكارنەهێنانی كارتی فشار دەكەن‬ ‫لەالیەن كوردەوە‪.‬‬ ‫ساڵی پ��ار لە چوارچێوەی‬ ‫دەستپێشخەرییەكەی سەرۆكی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬وەك دوو‬ ‫ح��ی��زب��ەك��ەی دەس����ەاڵت دوات���ر‬ ‫ئاماژەیان پێدا‪ ،‬نوری مالیكی‪،‬‬ ‫س��ەرۆك وەزی���ران‪ ،‬رەزامەندیی‬ ‫پ��ی��ش��ان��دا ب��ۆ جێبەجێكردنی‬ ‫داواكارییەكی (‪ )19‬خاڵیی‪ ،‬كە‬ ‫پێشتر ئیئتیالفی فراكسیۆنە‬ ‫كوردستانییەكان بە بەشداریی‬ ‫الی��ەن��ە ئۆپۆزسیۆنەكانیشەوە‬ ‫گەاڵڵەیان كردبوو‪ ،‬كە گرنگترینیان‬ ‫جێبەجێكردنی مادەی (‪ )140‬بوو‪.‬‬ ‫خالید شوانی‪ ،‬ئەندامی لیستی‬ ‫هاوپەیمانیی لە پەرلەمانی عێراق‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات؛ كە سەرباری‬ ‫هەموو ناكۆكییەكانی ناو كوتلە‬ ‫كۆبوونەوەكان‬ ‫عێراقییەكان‪،‬‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی ئ��ەو مادەیە‬ ‫بەردەوامە‪ ،‬بەاڵم بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬نایشارمەوە كە رێگرییەكی‬ ‫زۆر هەیە لە جێبەجێكردنی مادەی‬ ‫‪- 140‬دا»‪.‬‬ ‫ش��وان��ی‪ ،‬باسی لەوەكرد؛‬ ‫كە تائێستا حكومەتی عێراقی‬ ‫بەپێی پێویست كارئاسانیی بۆ‬ ‫جێبەجێكردنی مادەكە نەكردووە‌و‬ ‫الیەنەكانیش لە كاتی پێكهێنانی‬ ‫حكومەتدا رێ��ک��دەك��ەون‌و دوات��ر‬ ‫هەوڵدەدەن خۆیانی لێ بدزنەوە‪،‬‬

‫ئ���ەوە پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ەالی��ەن��ی‬ ‫ك��وردی��ش��ەوە ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ە هەموو‬ ‫پێكهاتەكانییەوە‪ ،‬ك��اری ئەوانە‬ ‫ك��ە یەكهەڵوێست ب��ن‌و فشار‬ ‫دروست بكەن بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫ئ���ەو رێ��ك��ەوت��ن��ان �ە‌‪ .‬وت��ی��ش��ی‪:‬‬ ‫«ئێستا لەناو پەرلەمانی عێراقدا‬ ‫ك��ورد پ��ەرت��ەوازەی��ەو ئەوەندەی‬ ‫سەرقاڵی کێشه‌كانی خۆیانن‪،‬‬ ‫ئەوەندە بەرنامەیەكی داڕێ��ژراوی‬ ‫یەكگرتوویان نییە‪ ،‬كە كاری لەسەر‬ ‫بكەن‪ ،‬بەداخەوە كێشەكانی ناو‬ ‫هەرێمی كوردستان لەناو پەرلەمانی‬ ‫بەغدا دا رەنگیداوەتەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەن���دام���ێ���ك���ی ك�����وردی‬ ‫لیژنەی ب���ااڵی م���ادەی (‪)140‬‬ ‫یش‪ ،‬مەترسیی خۆی لە چەند‬ ‫ئەگەرێكی جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫مادەیە دەردەبڕێت‪.‬‬ ‫نەرمین عوسمان‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی ب��ااڵی جێبەجێكردنی‬ ‫مادەک ‌ه ئ��ام��اژەی ب��ەوەك��رد‪ :‬كە‬ ‫ئ��ەو بابەتە بەرنامەیەكەو لە‬ ‫ئێستاشدا كەسانی قانوونیی دیدارێکی ناڕه‌سمیی نێوان بارزانی‌و‬ ‫س��ەرق��اڵ��ی ش��رۆڤ��ەك��ردن��ی�ن‌و بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬گرفتەكە قورستر‌و زەحمەتتر دەبێت»‪.‬‬ ‫بەهەڵپەسێراویی مانەوەی‬ ‫تەنیا لە گەڕاندنەوەی كەركوكدا‬ ‫نییە‪ ،‬دەبێت بزانیت چارەنووسی كێشەی ك��ەرك��وك‪ ،‬كە هاوكاتە‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ‌و ك��ف��ری‌و ك���ەالر‌و لەگەڵ هەنگاوەكانی كشاندنەوەی‬ ‫توزخورماتوو چییان لێ دێت‪ ،‬هێزەكانی ئەمریكا تا كۆتایی‬ ‫ئەگەر ئەو ناوچانە بگەڕێنەوەو ساڵی (‪ ،)2011‬ترسی ل��ەالی‬ ‫كەركوك نەگەڕایەوە سەر هەرێم‪ ،‬الی��ەن��ە ن��ەی��ارەك��ان (ك���ورد –‬ ‫ل��ەو ك��ات��ەدا ئێمە دەب��ێ��ت چی ع���ەرب‪ -‬ت��ورك��م��ان)ی كەركوك‬ ‫بكەین؟»‌‪ ،‬ئەو بڕیاری پێشوەخت دروستكردووە‪ ،‬هەر ئەوەش وای‬ ‫نادات لەسەر ئەوەی كە ئایا ئەو ك���ردووە نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫ناوچانە دەگەڕێنەوە سەر هەرێمی دەست لەو پرسە وەربدات‪.‬‬ ‫ئاوات محەمەد ئەمین‪ ،‬ئەندامی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یان نا؟ بەاڵم وتی‪:‬‬ ‫«ئەوەندە دەزانم هەتا ئەو ناوچانە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‬ ‫ن��ەگ��ەڕێ��ن��ەوە‌و كاتی زیاتریان پێیوایە‪ :‬نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫ب��ەس��ەردا تێپەڕێت‪ ،‬گرفتەكە لە هەوڵی ئەوەدای ‌ه پێش ئەوەی‬

‫مالیکی‌و تاڵه‌بانی‬ ‫هێزەكانی ئەمریكا ل��ە عێراق‬ ‫بچنە دەرەوە‪ ،‬هەندێك كێشەی‬ ‫س��ەرەك��ی��ی چ���ارەس���ەر بكەن‪،‬‬ ‫كە یەكێك ل��ەو كێشانە ناوچە‬ ‫دابڕاوەكانە‌و بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«تائێستا بەڕەسمیی هیچ هەوڵێك‬ ‫وەكو رێگەچارە بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كێشەی ناوچەدابڕاوەكان نییە‪،‬‬ ‫پێموایە‪ :‬جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫مادەیە بە دەق��اودەق قوورسە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەر ئ����ەوەی ئێمە هێشتا‬ ‫ل��ە قۆناغی ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەو‬ ‫ئاساییكردنەوەداین»‪.‬‬ ‫لە مادەی (‪)22‬ی چوارچێوەی‬ ‫ك�����اری گ��ش��ت��ی��ی ح��ك��وم��ەت��ی‬

‫مالیكیدا‪ ،‬باس لە جێبەجێكردنی‬ ‫م����ادەی (‪ )140‬ک����راوه‌‪ ،‬وەك‬ ‫سەرچاوەكانی هەواڵیش باسی‬ ‫لێوە دەكەن‪ ،‬ماوەی دوو ساڵیش‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی دانرابوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ���اوات محەمەد ئەمین‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«هیچ حەماسەتێكی راستەقینە‬ ‫ل���ەدەرەوەی الیەنی كوردییەوە‬ ‫نابینم»‪.‬‬ ‫سەركردایەتیی‬ ‫پەنابردنی‬ ‫سیاسیی كورد بۆ رێكەوتنەكان‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا دەستوور كە بەهێزترین‬ ‫دەقی یاساییە‪ ،‬پێشێل دەكرێت‪،‬‬ ‫بووەتە جێگەی ناڕەزایی‌و رەخنەی‬ ‫چاودێران‪ ،‬هەروەك قادر عەزیز‪،‬‬

‫سكرتێری حیزبی زەحمەتكێشانی‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆ‪ ،‬پێیوایە؛ ك��ار بەو‬ ‫رێ��ك��ەوت��ن��ان��ە ن��اك��رێ��ت‪ ،‬ك��ە لە‬ ‫سەروبەندی پێكهێنانی حكومەتدا‬ ‫دەدرێ�ت‌و بەڵێنەكەی مالیكی بۆ‬ ‫جێبەجێكردنی م���ادەی(‪ )140‬لە‬ ‫دەستوور بەهێزتر نییە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئ��ەوان لە دەستوور الیاندا‌و بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬پێناچێت‬ ‫ئەو بەڵێنەش جێبەجێ بكرێت‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن��ی ك��وردی��ی��ش��ەوە ئ��ەو‬ ‫بەڵێنانە لەبیر دەچنەوەو كەس‬ ‫بەدواداچوونی لەسەر ناكات»‪.‬‬ ‫ق���ادر ع��ەزی��ز‪ ،‬ك��ە پێشتر‬ ‫نوێنەری سەرۆكی هەرێم بوو بۆ‬

‫جێبەجێكردنی م��ادەی (‪)140‬‬ ‫ئاشكرایكرد‪ :‬لە ئێستادا بااڵنسی‬ ‫هێز ل��ە ب��ەرژەوەن��دی��ی ك��ورددا‬ ‫نییەو یەكێك ل��ە مەرجەكانی‬ ‫جێبەجێبوونی دەس��ت��ووری��ش‪،‬‬ ‫ب��ااڵن��س��ی ه��ێ��زە «دەرف���ەت���ی‬ ‫جێبەجێبوونی مادەی(‪)140‬یش‪،‬‬ ‫ل��ەدەس��ت دەرچ����ووەو ئەوەشی‬ ‫كە ئێستا هەیە تەنیا هەوڵە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬رەن��گ��ە بەشێك لە‬ ‫جێبەجێ نەبوونی مادەی (‪)140‬‬ ‫پەیوەندیی بە شۆڤێنییەتی هەندێ‬ ‫الیەنەوە هەبێت‪ ،‬كە باوەڕیان بە‬ ‫مادەكە نییە‪ ،‬بەاڵم بەشێكیشی‬ ‫پەیوەندیی بە فاكتەری زاتی‬ ‫ك�����وردەوە ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە فشاری‬ ‫پێویستی نەكردووە»‪.‬‬ ‫بە بۆچوونی عەدنان عوسمان‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری فراكسیۆنی گۆڕان‬ ‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ك��ورد ل��ە ئێستاو راب��ردووش��دا‬ ‫بەهێزترین كارتی لەبەردەستدا‬ ‫ب���ووە ب��ۆ فشارخستنە س��ەر‬ ‫حكومەتەكەی مالیكی‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫وەك ئ��ەو دەڵێت‪ :‬هیچ كاتێك‬ ‫ئەو كارتانەی بەكارنەهێناوە‌و بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬مەسەلەكە لە‬ ‫كەمتەرخەمیی‌و الموباالتیدایە‪ ،‬كە‬ ‫كێشەكانی ئەو ناوچانە نەبوونە‬ ‫كێشەیەكی نەتەوەیی»‪.‬‬ ‫ع����ەدن����ان ع���وس���م���ان‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬هیچ الیەنێكی عەرەبی‬ ‫«ج��ورئ��ەت»ی ئ��ەوە ناكات‪ ،‬نە‬ ‫دژایەتی خواستە دەستووریی‌و‬ ‫رەواكانی كورد بكات‌و لە زۆربەی‬ ‫كاتەكاندا «مالیكی» لەوپەڕی‬ ‫الوازیدا بووەو الیەنی كوردی هیچ‬ ‫كات مەسەلەی كەركوكی وەك‬ ‫كارتێكی سیاسیی بەكارنەهێناوە؛‬ ‫كە فشاری بخاتە سەر‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری کۆمپانیای «نمه‌ک» بۆ په‌یامنێری «رۆژنامه‌»‪ :‬تۆ راست ناكەیت‪ ،‬بەرپرسی لە هەر شتێك كە بینووسی‌و دوور بێت لە‬ ‫راستییەوە‪ ،‬لەناو كونە مشكیشدا بیت دەتدۆزمەوە‪.‬‬

‫به‌و ‌ه تۆمه‌تبار ده‌کرێت له‌سه‌ر حسابی کرێکاره‌کانی بووه‌‬

‫كۆمپانیایەك؛ بە ملیۆنەها دینار قازانج دەكات‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬فەرمان چۆمانی‬

‫‪........................................................‬‬

‫كرێكارانی بواری پاككردنەوە‬ ‫لە كۆمپانیایەكدا رایدەگەیەنن‪:‬‬ ‫ك��ە ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ەی��ان ل��ەس��ەر‬ ‫حسابی ئ���ەوان ب��ە ملیۆنەها‬ ‫دینار ق��ازان��ج دەك���ات‪ ،‬ب��ەوەی‬ ‫ئەو پێداویستییانەی بۆ دابین‬ ‫نەكردوون كە لە گرێبەستەكەدا‬ ‫ه�����ات�����ووە‪ ،‬ب����ەڕێ����وەب����ەری‬ ‫كۆمپانیاكەش پێیوایە؛ دەستێك‬ ‫دەیەوێت كێشەیان بۆ دروست‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫بەپێی گرێبەستێك‪ ،‬كە‬ ‫لەنێوان كۆمپانیای «نمەك»‬ ‫بۆ پاككردنەوە‌و بەڕێوەبەرێتی‬ ‫گشتیی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی رانیە‬ ‫ل���ە ‪- 2011/3/27‬دا لە‬ ‫دادنووسی رانیە پەسه‌ندكراوە‪،‬‬ ‫پ����اك����ك����ردن����ەوەی ت������ەواوی‬ ‫نەخۆشخانە‌و مەڵبەندو بنكەكانی‬ ‫تەندروستیی لە سنووری ئەو‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی��ە‪ ،‬دەك��ەوێ��ت��ە‬ ‫ئ��ەس��ت��ۆی ئ���ەو كۆمپانیایە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەپێی بەدواداچوونێكی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬دەركەوتووە زۆرێك‬ ‫ل��ە بڕگەكانی ئ��ەو گرێبەستە‬ ‫پ���ەس���ه‌ن���دن���ەك���راوە‪ ،‬ب���ەوەش‬ ‫كۆمپانیاكە بە ملیۆنەها دینارو‬ ‫لەسەر حسابی كرێكارەكانی‪،‬‬ ‫قازانجی كردووە‪.‬‬ ‫بەپێی ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی‬ ‫رۆژن���ام���ەی «رۆژن���ام���ە»‪ ،‬بۆ‬ ‫ژم����ارەی����ەك ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەو‬ ‫مەڵبەند‌و بنكەی تەندروستیی‪،‬‬ ‫دەرك��ەوت��ووە؛ ژمارەیەكی زۆر‬ ‫لە بڕگەی ئەو گرێبەستەی كە‬ ‫(‪ )63‬خاڵە‌و كۆپییەكی الی‬ ‫«رۆژنامە»یە‪ ،‬جێبەجێنەكراوە‪،‬‬ ‫بە تایبەت ئەو بڕگانەی تایبەتە‬ ‫بە كرێكارەكان‪.‬‬ ‫گرێبەستی ئەو كۆمپانیایە‬ ‫لەگەڵ بەڕێوەبەرێتی گشتیی‬ ‫تەندروستیی ران��ی��ە‪ ،‬ب��ۆ یەك‬ ‫ساڵەو لە ه��ەر مانگێكدا بڕی‬

‫(‪)51‬م��ل��ی��ۆن‌و (‪)201‬ه�����ەزار و‬ ‫(‪)950‬دی��ن��ار لەبری كارەكەی‬ ‫وەردەگرێت‪.‬‬ ‫«رۆژن����ام����ە»‪ ،‬ل���ە زاری‬ ‫ك���رێ���ك���اران‌و ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی‬ ‫مەڵبەندەكانی‬ ‫نەخۆخشانەو‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی س��ن��ووری ئ��ەو‬ ‫بەڕێوەبەرێتییە‪ ،‬بەشێك لەو‬ ‫خ��ااڵن��ە ئ��اش��ك��رادەك��ات‪ ،‬كە‬ ‫جێبەجێنەكراون‌و بەو هۆیەوە‬ ‫كۆمپانیاكە بە ملیۆنەها دینار‬ ‫قازانجی كردووە‪.‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل��ە ك��رێ��ك��ارەك��ان‬ ‫لە ترسی ئ��ەوەی لە كارەكەی‬ ‫دوورنەخرێتەوە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬لەسەرەتای دەستپێكردنی‬ ‫كارەكانمانەوە تائێستا‪ ،‬تەنیا‬ ‫ی��ەك سەدرییەیان پێداوین»‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا بەپێی گرێبەستەكە‌و‬ ‫لە خاڵی (‪)17‬دا ئاماژە دراوە‬ ‫ب��ەوەی؛ كە دەبێت كۆمپانیاكە‬ ‫هەستێت بە دابینكردنی جل‌و‬ ‫پ��ێ�ڵاو ب��ۆ ك��رێ��ك��ارەك��ان‪ ،‬لە‬ ‫الی��ەن لیژنەی سەرپەرشتیاری‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ەوە پ��ەس �ه‌ن��د بكرێت‬ ‫بەمشێوەیە‪« :‬ل��ە س��ەرەت��ای‬ ‫كۆمپانیادا‪،‬‬ ‫دەستبەكاربوونی‬ ‫دەب��ێ��ت ه��ەر ك��رێ��ك��ارێ��ك دوو‬ ‫دەست جل‌و دوو جووت پێاڵوی‬ ‫تایبەتی هەبێت‪ ،‬پاشان بەپێی‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ی «ج����ل‌و پ��ێ�ڵاو»‬ ‫دەدرێتە كرێكارەكان‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫لیژنەی تایبەتی بەرێوەبەرێتی‬ ‫گشتیی تەندروستیی رانیەوە‬ ‫دابەشدەكرێت»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا لـــــــــە خاڵی‬ ‫(‪)39‬ی گرێبەستەكەدا ئاماژە‬ ‫دراوە ب������ەوەی؛ «دەب���ێ���ت‬ ‫كۆمپانیا ماسك‌و دەستكێش‌و‬ ‫ج��زم��ەی س��پ��ی ل��ە زس��ت��ان��داو‬ ‫ك���ال���ەی س��پ��ی ل���ە ه��اوی��ن��دا‬ ‫دابین بكات بۆ بەكارهێنانی‬ ‫رۆژان��ەی كرێكار»‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫ب���ەدواداچ���وون���ی «رۆژن��ام��ە»‬ ‫بەشێك لەو پێداویستییانەش‬ ‫جێبەجێنەكراون‪.‬‬

‫ل������ە خ�����اڵ�����ی (‪)18‬‬ ‫ی گ��رێ��ب��ەس��ت��ەك��ەدا ب��اس‬ ‫ل��ەوەك��راوە‪« :‬دەبێت كۆمپانیا‬ ‫پێداویستییەكانی‬ ‫ه��ەم��وو‬ ‫ل��ە ج����ۆری «ب����اش» داب��ی��ن‬ ‫بكات‌و دیاریكردنی جۆریەتیی‬ ‫پێداویستییەكان لە الیەن لیژنەی‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی��ارەوە دەب��ێ��ت»‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ل��ە ب��ەدواداچ��وون��ەك��ەی‬ ‫«رۆژن�����ام�����ە»دا‪ ،‬ب���ۆ چ��ەن��د‬ ‫ب��ن��ك��ەی��ەك��ی ت��ەن��دروس��ت��ی �ی‌و‬ ‫ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەك‪ ،‬هەندێك‬ ‫پێداویستیی دابین نەكراون‪ ،‬یان‬ ‫گۆڕدراون‪ ،‬بۆ نموونەش؛ تایتی‬ ‫س��ع��ودی‌و دی��ت��ۆڵ و ‪....‬ه��ت��د‪،‬‬ ‫لە خاڵی (‪)10‬دا هاتووە؛ «لە‬ ‫كاتی دەستنەكەوتنی هەر جۆرە‬ ‫كەلوپەلێك‪ ،‬دەبێت كۆمپانیا‪،‬‬ ‫هاوشێوەكەی لە نرخدا دابین‬ ‫ب��ك��ات ب��ە ئ��اگ��اداری��ی لیژنەی‬ ‫تایبەتی سەرپەرشتیار»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە نموونە؛ دیتۆڵ گ��ۆڕاوە بۆ‬

‫ساریتۆل‪ ،‬كە جیاوازییەكی زۆری‬ ‫لە نرخدا هەیە‪.‬‬ ‫فەرمانبەرێكی نەخۆشخانەی‬ ‫رانیە‪ ،‬كە لە نزیكەوە چاودێریی‬ ‫پاككردنەوەی نەخۆشخانەكان‬ ‫دەك������ات‌و ن��ەی��وی��س��ت ن���اوی‬ ‫بهێنرێت‪ ،‬وت��ی‪« :‬ج��ی��اوازی��ی‬ ‫دی��ت��ۆڵ ل��ەگ��ەڵ س��اری��ت��ۆڵ‪ ،‬لە‬ ‫مانگێكدا سێ‌ ملیۆن دینار بۆ‬ ‫كۆمپانیا دەگەڕێتەوە»‪.‬‬ ‫لە خاڵی (‪)33‬شدا‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوە دراوە‪« :‬دەبێت كۆمپانیا‬ ‫حاویەی تایبەت دابین بكات بۆ‬ ‫پ��اش��ەڕۆی ك��اری پزیشكیی»‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم «رۆژن��ام��ە» زانیویەتی‬ ‫ح���اوی���ەی ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل داب��ی��ن‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫ل���ە خ��اڵ��ی (‪)35‬ی���ش���دا‪،‬‬ ‫ئاماژە ب��ەوە دراوە‪« :‬دەبێت‬ ‫كۆمپانیا چاكساز دابین بكات بۆ‬ ‫چاككردنەوەی بەلوعەو مەغسەل‌و‬ ‫سیفۆن‌و ئاوەڕۆو (‪ ،»)WC‬كە‬

‫بۆ دوو نەخۆشخانە یەك چاكساز‬ ‫هەبێت‌و لە ماوەی نیو كاتژمێر‬ ‫چاكسازەكە ئامادەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬لەسەردانێكیدا بۆ‬ ‫بنكەیەكی تەندروستیی ئەوەی‬ ‫بەدی نەكرد‪.‬‬ ‫لە خاڵی (‪)47‬و (‪)48‬دا؛‬ ‫«هێنان‌و بردنی كرێكارەكان بۆ‬ ‫سەر كارو دەستلەكارهەڵگرتن‬ ‫دەخاتە ئەستۆی كۆمپانیا له‌گه‌ڵ‬ ‫پێدانی خواردن»‪ ،‬بەاڵم بەشێكی‬ ‫زۆری كرێكارەكان‪ ،‬كە «رۆژنامە»‬ ‫قسەی لەگەڵ كردوون‌و دەنگیان‬ ‫پارێزراوە‪ ،‬ئاماژە بەوە دەدەن؛‬ ‫ك��ە ه��ات��وچ��ۆی��ان پێناكرێت‪،‬‬ ‫ج��گ��ەل��ەوەش ب��ەش��ێ��ك��ی��ان لە‬ ‫هەندێك بنكە‌و نەخۆشخانە‬ ‫خواردنیان پێ نادرێت‪.‬‬ ‫ل��ە خ��اڵ��ی (‪ 56‬و ‪)57‬‬ ‫ی گرێبەستەكەدا ئاماژە بەوە‬ ‫دراوە‪« :‬بە هیچ شێوەیەك نابێت‬ ‫كۆمپانیا كارمەندی نەخۆشخانە‬ ‫بەكاربهێنێت ب��ۆ ئەنجامدانی‬ ‫كارەكانی»‪ ،‬واتە نابێت كرێكار‬ ‫ف��ەرم��ان��ب��ەر ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم ئەو‬ ‫جێبەجێنەكراوە‪،‬‬ ‫حاڵەتانەش‬ ‫ل����ەوان����ە؛ ف��ەرم��ان��ب��ەرێ��ك��ی‬ ‫نەخۆشخانەی منداڵبوون بە‬ ‫ناوی (ب‪ ،‬م)‪ ،‬لە هەردوو ال كار‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫بەپێی گرێبەستەكە‪ ،‬لە‬ ‫خ��اڵ��ی (‪)31‬دا ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دراوە؛ «كە هەر سەرپێچییەك‌و‬ ‫جێبەجێنەكردنی هەر مەرجێك‪،‬‬ ‫كۆمپانیا (‪ 500‬هەزار بۆ ملیۆن‌و‬ ‫ن��ی��وێ��ك) غ��ەرام��ە دەك��رێ��ت»‪،‬‬ ‫كەچی ئەو كۆمپانیایە ئەوانەی‬ ‫جێبەجێ‌ نەكردووەو غەرامەش‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬م��ح��ەم��ەد ره‌س�����وڵ‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی‬ ‫ران���ی���ە‪ ،‬ك��ە ئ��ی��م��زای ل��ەس��ەر‬ ‫گرێبەستەكەش كردووە‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ەوە دەدات؛ ئەگەر حاڵەتی‬ ‫وا ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬ئ���ەوا س���زای ئەو‬ ‫كۆمپانیایە دەدەن‪.‬‬

‫ل ‌ه پالنێكی نوێی ئەمنیدا‪:‬‬

‫(‪ )4000‬كامێرای چاودێریی بۆ كەركوك دادەنرێت‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬ئارام جەمال‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ب���ەرپ���رس���ان���ی ئ��ەم��ن��ی��ی‬ ‫ش��اری ك��ەرك��وك‪ ،‬پێیانوایە‪:‬‬ ‫دان��ان��ی ك��ام��ێ��رای چاودێریی‬ ‫ب��اش��ت��ری��ن پ�لان��ی ئەمنییە‬ ‫ب��ۆ رووب��ەڕووب��وون��ەوەی هەر‬ ‫توند‌وتیژییەك‪ ،‬لە یەكەمین‬ ‫هەوڵدانیشدا بۆ سەركەوتنی‬ ‫ئەو پالنە‪ ،‬ئیداره‌ی شاره‌که‌‬ ‫بڕیاریداوه‌ به‌ کڕینی (‪)600‬‬ ‫کامێرای چاودێری‪.‬‬ ‫زی����ادب����وون����ی‬ ‫دوای‬ ‫توند‌وتیژییەكان لە ماوەكانی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬بەرپرسانی ئەمنیی‬ ‫رایدەگەیەنن؛ نوێترین پالنیان‬ ‫ب��ۆ رووب��ەڕووب��وون��ەوەی هەر‬ ‫توند‌وتیژییەك داناوە‪ ،‬ئەویش‬ ‫دانانی كامێرای چاودێرییە لە‬ ‫ش��ارەك�ە‌و بڕیارە بە (‪)4000‬‬ ‫كامێرای چاودێریی‪ ،‬كۆنترۆڵی‬ ‫الیەنی ئەمنیی شارەكە بكەن‪.‬‬ ‫بەدواداچوونێكی‬ ‫بەپێی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬ئەو پالنە نوێیە‬ ‫ل��ە دوو پ����ڕۆژەی ج��ی��اوازدا‬ ‫خ��راوەت��ەڕوو‪ ،‬كە لە قۆناغی‬ ‫یەكەمی پ��ڕۆژەك��ەدا؛ (‪)600‬‬ ‫ك��ام��ێ��را ل���ەس���ەر ب��ودج��ەی‬

‫پ��ت��رۆدۆالر دابیندەكرێت‌و لە‬ ‫قۆناغی دووەمیشدا؛ ژمارەی‬ ‫ئ��ەو كامێرایانە ب��ە ب��ڕی��اری‬ ‫حكومەتی عێراقیی بكرێتە‬ ‫(‪ )4000‬كامێرا‪.‬‬ ‫«رۆژنامە» زانیاریی ئەوەی‬ ‫دەستكەوتووە؛ ئەو كامێرای‬ ‫چ��اودێ��ری��ی��ان��ە ل��ە ش��ەق��ام‌و‬ ‫ب����ازاڕو ف��ەرم��ان��گ��ەو شوێنە‬ ‫گرنگەكانی ش��اری كەركوك‬ ‫دادەنرێن‌و سەرەتا لە شوێنە‬ ‫ه��ەس��ت��ی��ارە ئەمنییەكانەوە‬ ‫دەستپێدەكرێت‪ ،‬ئ��ەو پالنە‬ ‫دوای ئ���ەوە ه��ات ل��ە ساڵی‬ ‫(‪ ،)2006‬كۆمەڵێك ئەفسەری‬ ‫شارەكە چەند خولێكیان لە‬ ‫واڵتی بەریتانیا بینی‪.‬‬ ‫ع��ەق��ی��د ی��ادگ��ار ش��وك��ر‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری س��ەن��ت��ەری‬ ‫هەماهەنگیی پۆلیسی كەركوك‬ ‫بە «رۆژنامە»ی وت‪« :‬لە ساڵی‬ ‫(‪)2006‬دا‪ ،‬كۆمەڵێك ئەفسەر‬ ‫چووینە واڵت��ی بەریتانیا بۆ‬ ‫وەرگرتنی تەجروبەی ئەمنیی‬ ‫چەند شارێكی ئەو واڵتە‪ ،‬كە‬ ‫پشت بە كامێرای چاودێریی‬ ‫دەبەستن‪ ،‬كە ئەوكات بڕیاربوو‬ ‫كامێرای چاودێریی بۆ كەركوك‬ ‫دابین بكرێت‪ ،‬بەاڵم نەكرا»‪.‬‬

‫عەقید ی��ادگ��ار ئ��ام��اژەی‬ ‫ب���ەوەدا‪ :‬ئێستا جارێكی تر‬ ‫ئەو پالنە دەستپێدەكەنەوە‪،‬‬ ‫دوای ئەوەی حكومەتی عێراق‬ ‫ب��ڕی��اری��داوە؛ لەچوارچێوەی‬ ‫سەرجەم پارێزگاكانی عێراقدا‪،‬‬ ‫(‪ )4000‬كامێرا بۆ كەركوك‬ ‫دابین بكرێت‪.‬‬ ‫ب��ە ب���ڕوای ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫سەنتەری هەماهەنگیی پۆلیسی‬ ‫كەركوك؛ ئەو كارە دوو تا سێ‬ ‫ساڵی ت��ری پێویستەو وتی‪:‬‬ ‫«ب��ۆ پ��ەل��ەك��ردن ل��ە دان��ان��ی‬ ‫كامێرا‪ ،‬داوامان لە ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك كردووە‪ ،‬كە‬ ‫بەر لە دابینكردنی كامێرای‬ ‫چاودێریی لە الیەن حكومەتی‬ ‫ن����اوەن����دەوە ل���ە ب��ودج��ەی‬ ‫پترۆدۆالر‪)600( ،‬كامێرا دابین‬ ‫بكرێت‌و لە شوێنە گرنگەكاندا‬ ‫دابنرێن»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫ك����ەرك����وك‪ ،‬رەزام���ەن���دی���ی‬ ‫ل��ەس��ەر دام��ەزران��دن��ی ت��ۆڕی‬ ‫كامێرای چاودێریی دەربڕیوەو‬ ‫بەرپرسانی ئەمنیی شارەكەش‬ ‫پ���ێ���ی���ان���وای���ە؛ ئ����ەو پ�لان��ە‬ ‫سەركەوتووترین پالن دەبێت‬ ‫ل��ەس��ەرەت��ای دەستپێكردنی‬

‫ت��ون �د‌وت��ی��ژی��ی��ەك��ان��ەوە ل��ەو‬ ‫پارێزگایە‪.‬‬ ‫عەلی م��ەه��دی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی ئەمنیی لە ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك پێیوایە‪:‬‬ ‫بەهۆی ئەوەی «تیرۆر» لەگەڵ‬ ‫س���ەردەم���دا پ��ێ��ش��دەك��ەوێ��ت‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت بیر لە هێنانی‬ ‫ت��ەك��ن��ۆل��ۆژی��ای پێشكەوتوو‬ ‫بكرێتەوە‪.‬‬ ‫مەهدی‪ ،‬وتی‪« :‬كامێرای‬ ‫تەكنۆلۆژیایەكی‬ ‫چاودێریی‬ ‫زۆر نوێ‌ نییە‪ ،‬بەڵكو زۆربەی‬ ‫واڵتانی جیهان كاری پێدەكەن‪،‬‬ ‫بەاڵم لەم قۆناغەدا بۆ پاراستنی‬ ‫رەوش���ی ئەمنیی‌و تەنانەت‬ ‫ب��وارەك��ان��ی دی��ك��ەی وەك‪:‬‬ ‫رووداوی هاتوچۆ‪ ،‬دەتوانرێت‬ ‫سوودی لێببینرێت»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش دا؛ كە‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگا رەزامەندیی‬ ‫دەربڕیوە لە داواكەی پۆلیسی‬ ‫كەركوك‪ ،‬بۆ كڕین‌و دامەزراندنی‬ ‫(‪)600‬ك��ام��ێ��رای چ��اودێ��ری��ی‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ئ��ەوە داواكارییەكی‬ ‫گرنگەو ئەنجومەن پشتگیریی‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫ب��ڕی��اردراوە؛ لە زووترین‬ ‫كاتدا لەچوارچێوەی بودجەی‬

‫پترۆدۆالردا‪ ،‬ئەو ژمارە كامێرا‬ ‫چاودێرییە دابین بكرێت‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری سەنتەری‬ ‫ه��ەم��اه��ەن��گ��ی��ی پۆلیسی‬ ‫ك���ەرك���وك دەڵ���ێ���ت؛ لە‬ ‫ئێستاداو بۆ قۆناغی یەكەم‪،‬‬ ‫ئەوان توانای پێشوازیكردنی‬ ‫(‪ )600‬كامێرای چاودێرییان‬ ‫ه���ەی���ە ل���ە ی����ەك ك���ات���دا‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ل��ەگ��ەڵ فەرمانگە‬ ‫پەیوەندیدارەكانی وەك كارەباو‬ ‫هاتوچۆ‪ ،‬رێككەوتووین‪ ،‬كە‬ ‫ئەو كارە بكرێت‪ ،‬بە هۆیەوە‬

‫دەتوانین ب��ازاڕو فەرمانگەو‬ ‫ش��وێ��ن��ە ق��ەرەب��اڵ��غ��ەك��ان‬ ‫ب��خ��ەی��ن��ە ژێ����ر ك��ۆن��ت��رۆڵ��ی‬ ‫كامێرای چاودێرییەوەو هەر‬ ‫ك��ام��ێ��رای��ەك��ی��ش دەت��وان��ێ��ت‬ ‫كامێرای تەنیشت خۆی ببینێت‪،‬‬ ‫بۆ پارێزگاریی لەمانەوەی»‪.‬‬

‫ئ��ەو وت��ی‪« :‬ه��ەر خاڵێك‬ ‫ێ‬ ‫ل��ەو خ��ااڵن��ە ئ��ەگ��ەر جێبەج ‌‬ ‫نەكرێت‪ ،‬ئێمە لە نەخۆشخانەكان‬ ‫ب���ەڕێ���وه‌ب���ەر‌و ب���ەڕێ���وەب���ەری‬ ‫كارگێڕیمان ه��ەی��ە‪ ،‬قایمقام‌و‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ناحیەكانیش‬ ‫بەهۆی ئەوەی سەرۆكی یەكەی‬ ‫ئ��ی��داری��ن‪ ،‬ئ���ەوان ب��ۆی��ان هەیە‬ ‫بەرپرسی یەكەم بن لەبەرامبەر‬ ‫جێبەجێكردنی ئەو بڕگانە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەگەر هەریەكە لەوانە لەگەڵ‬

‫کۆمپانیاکه‌‬ ‫ل ‌ه بری دیتۆڵ‪،‬‬ ‫ساریتۆڵی کڕیوه‌؛‬ ‫که‌ ل ‌ه مانگێکدا سێ‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫ك��رێ��ك��ارو م���ەوادەك���ان گرفتی‬ ‫ه��ەب��وو‪ ،‬ب��ە ن��ووس��راوێ��ك ئێمە‬ ‫ئاگادار بكاتەوە ئێمە ئیجرائاتی‬ ‫یاسایی دەكەین»‪.‬‬ ‫ب����ەڕێ����وەب����ەری گشتیی‬ ‫تەندروستیی ران��ی��ە‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫ب����ەوەدا؛ ئ���ەوان ن��ات��وان��ن هیچ‬ ‫ئیجرائاتێك بكەن‪ ،‬بەدەر لەوەی‬ ‫ئ��ەوان بە نووسراو ئاگاداریان‬ ‫ن��ەك��ەن��ەوە‌و وت���ی‪« :‬غ��ەی��ری‬ ‫ئ����ەوە ه���ەر ك��ەس��ێ��ك ق��س�ە‌و‬ ‫قسەڵۆك بێنێت‪ ،‬ئێمە گوێ‌ لەو‬ ‫وردەكارییانە ناگرین»‪.‬‬

‫ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان ئەمین‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ك��ۆم��پ��ان��ی��ای‬ ‫«ن���م���ەك»‪ ،‬ه���ەڕەش���ەی لە‬ ‫پەیامنێری «رۆژن��ام��ە» كرد‪،‬‬ ‫ب��ەوەی بە ب�ڵاوك��ردن��ەوەی ئەو‬ ‫زانیارییانە تووشی گرفت دەبێت‌و‬ ‫پەیامنێرەكەی ب��ە هاوبەشی‬ ‫كۆمپانیایەكەی پێش ئەو ناوبرد‪.‬‬ ‫ئەو وتی‪« :‬ئەو كۆمپانیایەی‬ ‫پ���ێ���ش م����ن ئ�����ەو ك�����ارەی‬ ‫دەك���رد ش��ەری��ك ب���ووە لەگەڵ‬ ‫بەڕێوەبەرێتی‌و كــــــــــــاتێك د‪.‬‬ ‫محەمەد هاتووە‪ ،‬ئەو گەندەڵییەی‬ ‫نەهێشتووە‪ ،‬ئێستا زۆر كەس‬ ‫ئ��ەوان��ەی ئ��ەو گەندەڵییەیان‬ ‫خواردووە‪ ،‬دەیانەوێت شتێكیان‬ ‫دەست بكەوێت»‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری كۆمپانیای‬ ‫«ن��م��ەك» دان���ی ب����ەوەدا نا‪،‬‬ ‫هەندێك لە خاڵەكانی جێبەجێ‬ ‫نەكردووە‌و وتی‪« :‬وردە وردە‬ ‫جێبەجێ‌ دەكرێت‪ ،‬جلوبەرگم بۆ‬ ‫هەموویان كڕیوە‌و خاڵەكانمان‬ ‫هەمووی جێبەجێ‌ كردووە»‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا دان���ی ب���ەوەدا‬ ‫ن��ا‪ ،‬بەشێك ل��ە كرێكارەكان‬ ‫خ��واردن��ی��ان بۆ نەڕۆیشتووە‌و‬ ‫وت����ی‪« :‬ئ����ەو ك��رێ��ك��اران��ەی‬ ‫كاتژمێر دوانزە رۆیشتوونەتەوە‪،‬‬ ‫خواردنیان پێنەدراوە»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی ئ��ەو گرێبەستەی الی‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی���ە‪ ،‬خ��اڵ��ی ل��ەو‬ ‫شێوەیەی تێدا نییە‪.‬‬ ‫لە كۆتاییدا‪ ،‬دوای ئەوەی‬ ‫پەیامنێرەكەی «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫چەند خاڵێكی تری خستەڕوو كە‬ ‫جێبەجێنەكراون‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫كۆمپانیای «نمەك» هەڕەشەی‬ ‫توندی كردو وتی‪« :‬تۆ راست‬ ‫ن��اك��ەی��ت‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی ل��ە هەر‬ ‫شتێك ك��ە بینووسی‌و دوور‬ ‫بێت لە راستییەوە‪ ،‬لەناو كونە‬ ‫مشكیشدا بیت دەت��دۆزم��ەوە‪،‬‬ ‫بۆئەوەی بۆت بسەلمێنم‪ ،‬ئەو‬ ‫كارە دەك��ەم»‪ ،‬هەروەها وتی‪:‬‬ ‫«تۆ بەكرێگیراویت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ێ بە بڕیارەكەی وەزیری تەندروستیی نادەن‬ ‫عیادە ئەهلییەكان؛ گو ‌‬ ‫رۆژنامە‪:‬‬ ‫ژم������ارەی������ەك ع���ی���ادەو‬ ‫نەخۆشخانەی ئەهلیی‪ ،‬تائێستاش‬ ‫لەژێرنووسی كەناڵەكاندا ریكالم‬ ‫بۆ خۆیان دەك��ەن‪ ،‬لە كاتێكدا‬

‫وەزارەتی تەندروستیی قەدەغەی‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫د‪ .‬تاهیر هەورامی‪ ،‬وەزیری‬ ‫تەندروستی‪ ،‬لە لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬لە بنەڕەتدا‬

‫نابێت ریكالم بۆ ئەو بوارانەی‬ ‫تەندروستیی بكرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ب��واری تەندروستیی جیاوازەو‬ ‫ئەوە نییە ریكالم بێت بۆ خۆراك‌و‬ ‫كەلوپەلی جوانكاریی‪ ،‬نەخۆش‬

‫خۆی دەزانێت بۆ الی چ پزیشك‌و‬ ‫نەخۆشخانەیەك دەچێت»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا‪ :‬ئەو‬ ‫نەخۆشخانانە چ خۆماڵیی بن‪،‬‬ ‫یان بیانیی‪ ،‬نابێت ریكالم بۆ‬

‫خۆیان بكەن‌و وتی‪« :‬پیشەی‬ ‫پزیشكیی ئیشێكی ئینسانییە‪،‬‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوی��ی��ەت��ی پ��زی��ش��ك‬ ‫چاودێرییە‪ ،‬نەك مەسئولیاتی‬ ‫چاككردنەوەی یەكجاریی‬

‫نەخۆش»‪ .‬دوای ئەو بڕیارەی‬ ‫وەزیری تەندروستی‪ ،‬تائێستاش‬ ‫ریكالم بۆ چەند نەخۆشانەیەك‬ ‫بەردەوامە‪.‬‬

‫سەرۆكی مەڵبەندی كلتووری كورد لە (دنهاخ)‪:‬‬

‫دادگای «الهای»؛ ستەمكارەكانی هەرێمی كوردستان دەترسێنێت‬

‫سازدانی‪ :‬ئەلەند مەحوی‬

‫‪........................................................‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬واڵتانی ئەوروپا چۆن‬ ‫لە سەركوتكردنی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‌و رۆژان��ی دوایی‬ ‫هەرێمی كوردستان دەڕوانن؟‬ ‫* لەدوای (‪)17‬ی شوباتەوە‪،‬‬ ‫زۆرب����ەی واڵت��ان��ی ئ���ەوروپ���ا لە‬ ‫رووداوەك���ان ئاگاداركراونەتەوە‪،‬‬ ‫چ��االك��وان��ان��ی ك����ورد رۆژان����ە‬ ‫رووداوەك���ان���ی���ان وەرگ��ێ��ڕاوەت��ە‬ ‫س���ەر زم��ان�� ‌ه ئ��ەوروپ��ی��ی��ه‌ک��ان‌و‬ ‫گەیاندوویانەتە الیەنی پەیوەندیدار؛‬ ‫وەزارەت���ی دەرەوە‪ ،‬پەرلەمانی‬ ‫واڵت��ەك��ان‪ ،‬پەرلەمان ئەوروپی‌و‬ ‫ئەمنستی ئینتەرناسیۆنال‪،....‬‬ ‫راگەیاندنەكانی واڵتانی ئەوروپا‬ ‫كەم تا زۆر بایەخیان بەو رووداوانە‬ ‫داوەو خۆپیشاندان وەك مافێكی‬ ‫سەرەتایی بنەڕەتی مرۆڤ دادەنێ‌و‬ ‫بەكارهێنانی توندوتیژیی لەبەرامبەر‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران ب��ە توندیی‬ ‫رەتدەكەنەوە‪.‬‬ ‫لە ئاستی پراكتیكدا دوو جۆر‬ ‫تێڕوانینی ئەوروپیی هەیە؛‬ ‫یەكەم‪ :‬لەسەر ئاستی فەرمیی‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬وەك لە ئەزموونەكانی؛‬ ‫تونس‪ ،‬میسر‪ ،‬ی��ەم��ەن‪ ،‬لیبیاو‬ ‫سوریا دەركەوتووە‪ ،‬كە لە رێگەی‬ ‫دەزگا ئەوروپییەكانەوە؛ «یەكێتی‬ ‫ئەوروپاو پەرلەمانی ئەوروپا»‌و لە‬ ‫رێگەی دەزگا نێودەوڵەتییەكانەوە؛‬ ‫«نەتەوەیەكگرتووەكان‪ ،‬ئەمنستی‬ ‫ئینتەرناسیۆنال‌و رێكخراوەكانی‬ ‫م��اف��ی م������رۆڤ»‪ ،‬ب���ۆچ���وون‌و‬ ‫هەڵوێستیان ب��ەی��ان دەك���ەن‪.‬‬ ‫كاركردن لەسەر ئەم دەزگایانە‬ ‫كارێكی س��ەرەك��ی��ی هێزەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەو ناڕەزایی شەقامی‬ ‫كوردییە‪ ،‬تا الی واڵتە ئەوروپییەكان‬ ‫تێڕامانێكی دروست لەسەر دۆخەكە‬ ‫دروست بێت‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬هێزە سیاسییەكانی‬ ‫واڵت��ان��ی ئ��ەوروپ��او رێكخراوە‬ ‫مرۆڤدۆستەكان‪ ،‬تائێستا لە چەند‬ ‫واڵتێك هەڵوێستی باشیان هەبووە‬ ‫سەبارەت بە توندوتیژیی دەسەاڵت‌و‬ ‫ستەمكارەكانیان‪ ،‬ب��ە تایبەت‬ ‫واڵتانی؛ سوید‪ ،‬نەرویج‪ ،‬فنلەندا‪،‬‬

‫بەریتانیا‪ ،‬هۆڵەندا‪ ،‬ئەڵمانیا‪...‬هتد‪،‬‬ ‫ئەو الی��ەن‌و رێكخراوانە تێرمینی‬ ‫خۆیان ئاشكرا كردووە‪ ،‬پێویستە‬ ‫ئ���ەوەش بڵێم؛ كاتێك ئەوروپا‬ ‫ناچار دەبێت‪ ،‬ئەگەر رای گشتیی‬ ‫ئەوروپا بە باشی لە رووداوەك��ان‬ ‫ئ��اگ��ادارب��ك��رێ��ن��ەوەو چ��ەن��دی��ن‬ ‫دەسەاڵتی كوردیی لە ماوەی دژ بە مرۆڤایەتی لە كوردستان كار خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ان��ەی ب��اك��ووری‬ ‫رێكخراوی ئەوروپیی تایبەت بتوانن‬ ‫كاری لەسەر بكەن‌و فشار بخەنە (‪ )20‬ساڵی پێشوو رەوەن���دی بكات‌و تاوانباران بدرێن بە دادگای ئەفریقاو خۆرهەاڵتی ناوه‌ڕاست‪،‬‬ ‫س��ەر واڵتەكانیان بۆ وەرگرتنی كوردیی پشتگوێخستووە‪ ،‬ئەوەی نێودەوڵەتی بۆ تاوان لە «الهای»‪ ،‬واڵت���ان���ی ئ���ەوروپ���ای س��ەرق��اڵ‬ ‫ك��ە ك���راوە ل��ە ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬تەنیا سزادانی تاوانباران لەو دادگایە‪ ،‬ك��ردووەو خستوویەتییە بەردەمی‬ ‫هەڵوێستی پێویست‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬رەوەن���دی كوردیی ه��ەوڵ��ی تاكەكەسییە‌و شتێك ت��رس دەخ��ات��ە دڵ��ی دەس��ەاڵت��ە ئ��ەگ��ەرەك��ان‪ ،‬ع��ێ��راق‌و هەرێمی‬ ‫ێ پێیبڵێن رێكخستن‪ ،‬ستەمكارەكانی ئەمڕۆی كوردستان‪ ،‬كوردستانیش لەو هاوكێشەیەدان‪،‬‬ ‫چۆن دەتوانن بەشداریی بكەن لە نییە ل��ەو ‌‬ ‫پرۆسەی گۆڕانكاریی لە هەرێمی بەڵكو گردبوونەوەیە‪ .‬سەبارەت ت��ەن��ان��ەت راپێچكردنی یەكێك گۆڕانكاریی سیستمە سیاسییەكانی‬ ‫ب��ەو پشتگوێخستنە نموونەمان لەو تاوانبارانە بۆ ئەو دادگایە‪ ،‬ناوچەكە ب��ۆ ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬گرنگی‬ ‫كوردستاندا؟‬ ‫* رەوەن��������دی ك���وردی���ی زۆرە‪ ،‬نموونەی هەڵبژاردنەكان كە دەبێتە هۆی سەركەوتنێكی گەورە زۆری هەیە‪ ،‬الیەك؛ بەرژەوەندیی‬ ‫لەدەرەوەی واڵت كاریگەریی زۆری دەنگەكانمان سووتا‪ ،‬بێخەمیی بۆ ب��ەرەی دیموكراتیخوازیی ناو ئابوورییەكانیان‪ ،‬كە دەخ��وازن‬ ‫له‌سه‌ر ناوخۆ هەیە‪ ،‬ئاشكراشە حكومەتی هەرێم لە نەكردنەوەی هەرێم‌و شكستێك‌و ئابڕووچوونێكی پارێزراوبێت‌و لە گەشەدا بێت‪،‬‬ ‫نێودەوڵەتیی ب��ۆ ستەمكارانی الی��ەك��ی ت��ر؛ سیاسییە‪ ،‬ك��اری‬ ‫ك��ە حیزبە دەس��ەاڵت��دارەك��ان��ی نوێنەرایەتی هەرێم لەدەرەوە‪.‬‬ ‫ل��ەس��ەر دەك���ەن ن��ای��ان��ەوێ��ت لە‬ ‫سەركردەی پارتێكی دەسەاڵت هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫كوردستان كاریگەریی سلبییان‬ ‫* هەوڵدان لە رووی تیۆریی‌و میانی گ��ۆڕان��ك��اری��ی سیستمە‬ ‫هەبووە لە دابەشكردن‌و الوازكردنی پێیوایە‪ :‬ك��وردان��ی ت��اراوگ��ە لە‬ ‫رەوەندەكە‪ ،‬بەاڵم دوای بزووتنەوەی واقیع رایانكردووە‪ ،‬بە نادڵسۆزیی ئ��ەك��ادی��م��ی��ی��ەوە‪ ،‬ك��ە واڵت��ان��ی ح��وك��م��ڕان��ی��ی��ەك��ان ئیسالمییە‬ ‫گ�����ۆڕان‪ ،‬وەك ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬تەماشایان دەكات‪ ،‬لە كاتێكدا ئەوان خۆرئاوا لەو بوارەدا دەوڵەمەندن‪ ،‬ت��ون��دڕەوەك��ان هیچ جڵەوێكی‬ ‫خەریكی شەڕی ناوخۆو كوردكوژیی كۆكردنەوەی كۆمەكی زانیاریی لە حكومڕانیی بگرنە دەست‪ ،‬كە بۆ‬ ‫بوون‪ ،‬رەوەندەكە كۆمەكی زۆری رێگەی رێكخراوە جیاجیاكانەوە‪ ،‬دوا رۆژ مەترسیی دروست بكات‬ ‫مادیی هاونیشتمانییانی خۆیان لە رێگەی ‌وۆرك ش��ۆپ‪ ،‬لەسەر لەسەریان‪ .‬هەر بەو هۆیەشەوە‬ ‫چۆنێتی پێشخستن‌و پەرەپێدانی دەبینین‪ ،‬چەندین لە رێكخراوە‬ ‫لەناوەوەی واڵت دەكرد‪.‬‬ ‫مرۆڤییەكان‪ ،‬ئەندامانی پەرلەمان‪،‬‬ ‫بۆ پرۆسەی گۆڕانكاریی‪ ،‬ئەم پرۆسەی گۆڕانكاریی‪.‬‬ ‫* هەوڵدان بۆ بەلۆبیكردنی كەسێتی سیاسیی‪ ،‬ئەكادیمیی‪،‬‬ ‫خااڵنەی خوارەوە بە گرنگ دەزانم‪:‬‬ ‫زۆربەی ئەو تاوانانەی‬ ‫* رەوەندی كوردیی لە كۆمەڵگا رەوەندی كوردیی بۆ كۆكردنەوه‌ی پشتگیریی لە خۆپیشاندانەكانی‬ ‫دیموكراتییە رەس��ەن‌و دێرینەكان پشتگیریی نێودەوڵەتیی دژ بەو هەرێمی كوردستان دەكەن‌و دژی‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێم‬ ‫فێری زۆر ل��ە بەها رەهاكانی لەمپەرو پێشێلكارییانەی دەسەاڵتی هەموو توندوتیژییەكن‪.‬‬ ‫الی��ەن��ێ��ك ه��ەی��ە پێویستە‬ ‫دیموكراتییەت‌و مافی م��رۆڤ‌و كوردیی دەیخاتە بەردەم پرۆسەكە‬ ‫كردوویانە؛‬ ‫عەدالەتی كۆمەاڵیەتیی‌و سەروەریی بە گشتیی‌و تاك بە تایبەتی‪ ،‬كە سەرنجی بدەین ئەویش ئەوەیە؛‬ ‫ئەوروپا وەكو سیاسەتی دەرەوەیان‌و‬ ‫یاسا بووە‪ ،‬بە گواستنەوەی ئەم هەوێنی پرۆسەی گۆڕینن‪.‬‬ ‫دەچنە چوارچێوەی‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئایا خۆپیشاندانەكانی حكومەتەكانیان ب��ە فەرمیی‬ ‫چەمكانە بۆ هەرێمی كوردستان‬ ‫ب��ە ج��ۆرەه��ا رێ��گ��ەی جیا جیا‪ ،‬رەوەن��دی كوردیی لەسەر واڵتانی رای��ان لەسەر دۆخه‌كانی سوریاو‬ ‫تاوانەكانی دژ بە‬ ‫دەتوانرێت كاریگەریی زۆر لەسەر ئەوروپا‪ ،‬ناچاریان دەك��ات فشار لیبیاو واڵتانی تر داوە‪ ،‬رەوەندی‬ ‫هەرێمی كوردستان دروست بكات‪ .‬لەسەر «یەكێتی‌و پارتی» دروست كوردیی پێویستە هەوڵی زیاتر‬ ‫مرۆڤایەتییه‌وه‌‬ ‫* رەوەندی كوردیی لە رێگەی بكەن بۆ راگرتنی سەركوتكردنی بدات‌و هەموو ئەو پێشێلكارییانەی‬ ‫كە دەسەاڵتی كوردیی دەیكات‬ ‫پەیوەندیكردن بە ناوەندەكانی خۆپیشاندەران؟‬ ‫* ب��ەردەوام��ی��ی چاالكیی‌و بەرامبەر خۆپیشاندەران‪ ،‬پێویستە‬ ‫سیاسیی‪ ،‬راگەیاندن‪ ،‬بڕیاردان‌و‬ ‫چاالكییەكانی رەوەن��دی كوردیی بوارەكانی مافی مرۆڤ‪ ،‬بوارەكانی خۆپیشاندانەكان ل��ە ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬دانیشتنەكان‌و هەوڵەكانیان چڕتر‬ ‫ب��ە ئ��اراس��ت��ە ن��ەت��ەوەی��ی��ەك��ەی��دا دادپ��ەروەری��ی نێودەوڵەتییەوە‪ ،‬كاریگەریی خۆی هەیە‪ ،‬كاركردن بكەنەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی وەزعەكانمان‬ ‫دەڕوات‪ ،‬ئ��ەم��ەش ن��ەك تەنیا دەتوانێت فشارێكی زۆر بخاتە ب��ۆ دروس��ت��ك��ردن��ی پەیوەندیی بەنێونەتەوەیی بكەن‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫دەستكەوتێكی نەتەوەییە‪ ،‬بەڵكو س��ەر دەس��ەاڵت��داران��ی هەرێم بۆ زیاتر لەگەڵ رێكخراوەكانیان‌و لە چەندین واڵت��ان��ی ئ��ەوروپ��ی‌و‬ ‫زەمینە خۆشكەرێكی گرنگە تا ئەو گۆڕانكاریی‌و رێزگرتن لە مافەكانی دەزگ�����ا ف��ەرم��ی��ی��ە حكومیی‌و ئەمەریكیی ب��ەوردی��ی ئاگایان‬ ‫ناحكومییەكانیان‪ ،‬سەرنجی رای ل��ە ب��ارودۆخ��ەك��ەی��ەو دەس��ەاڵت��ی‬ ‫رەوەندە بتوانێت لە رووی ئەركە مرۆڤ‌و سیستمی دیموكراتیی‪.‬‬ ‫* رەوەندی كوردیی دەتوانێت گشتیی ئ��ەوروپ��ا رادەكێشێت‪ .‬كوردییشیان ل ‌ێ ئاگاداركردووه‌تەوە‬ ‫نەتەوەییەكانییەوە رۆڵ��ی خۆی‬ ‫چاالكانە لەسەر دۆسیەی تاوانەكانی ئ���ەم ش��ەپ��ۆل��ی گ��ۆڕان��ك��اری��ی‌و لەسەر ئ��ەو توندوتیژییەی كە‬ ‫ببینێت‪.‬‬

‫ئازاد كاكەڕەش‪ ،‬سەرۆكی مەڵبەندی كلتووری كورد لە (دنهاخ‪ /‬هۆڵەندا)‪ ،‬لەم چاوپێكەوتنەی‬ ‫«رۆژنامەدا» ئەو ئامادەكاریانە دەخاتەڕوو‪ ،‬كە رەوەندی كوردیی بۆ بەدادگاگەیاندنی دەسەاڵتدارانی‬ ‫هەرێمی كوردستان لە دادگای نێودەوڵەتیی بۆ تاوان لە شاری الهای لە هۆڵەندا دەستیانپێكردووە‪.‬‬

‫وته‌بێژی یه‌کگرتوو‪:‬‬ ‫سازدانی‪ :‬نووسینگەی هەولێر‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژنامە‪« :‬یەكێـتی‌و پارتی»‬ ‫رەخنەی ئ��ەوە لە ئێوە دەگ��رن‪،‬‬ ‫كە لەگەڵ بزووتنەوەی «گۆڕان»‪،‬‬ ‫كە بزووتنەوەیەكی عەلمانییە‪،‬‬ ‫هاوپەیمانن‪ ،‬ئەمە لە كاتێكدا چ‬ ‫لە هەڵبژاردنەكانی راب��ردوودا‪ ،‬چ‬ ‫لە ئێستاشدا ئەوان لە فراكسیۆنی‬ ‫هاوپەیمانیی لە بەغدا لەگەڵ ئێوەو‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی هاوپەیمان‬ ‫بوون؟‬ ‫* ئەم قسانەی «یەكێتی‌و‬ ‫پارتی»‪ ،‬كە لەبارەی هاوپەیمانیی‬ ‫ئێمە ل��ەگ��ەڵ «ب��زووت��ن��ەوەی‬ ‫گ���ۆڕان» دەك��رێ��ت‪ ،‬پرسیارێكی‬ ‫دواك��ەوت��ووان��ەی��ە‪ ،‬چونكە كاری‬ ‫سیاسیی لە خاڵە هاوبەشەكاندا‬ ‫شتێكی ئاساییە‪ ،‬ئێمەش وەكو‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی ئەگەر لەگەڵ‬ ‫هەر الیەنێك خاڵی هاوبەشمان‬ ‫هەبێت‪ ،‬هاوپەیمانیمان لەگەڵ‬ ‫ئەو الیەنە پێ ئاساییە‪ ،‬بۆچی‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی ئەگەر‬ ‫ل��ە ب��ەغ��دا ل��ەگ��ەڵ دوو حیزبی‬ ‫عەلمانیی وەك���و؛ «یەكێتی‌و‬

‫ب��ەرام��ب��ەر ب��ە خۆپیشاندەران‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بەاڵم هێشتا نەبووه‌تە‬ ‫فەرمیی‪ ،‬بۆیە پێویستە لەسەر‬ ‫رەوەن��دی كوردیی هەوڵی زیاتر‬ ‫بدەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئێوە وەك كۆمەڵێك‬ ‫هەڵسوڕاوی كۆمەڵگەی مەدەنیی‪،‬‬ ‫ماوەیەكە سەرقاڵی ئامادەكردنی‬ ‫كەیسێكن لەسەر سەركوتكردنی‬ ‫خۆپیشاندەران لە الیەن «یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی»ەوە‪ ،‬تا لە «داداگ���ای‬ ‫نێودەوڵەتی بۆ تاوان»‪ ،‬سكااڵیەك‬ ‫تۆمار بكەن‪ ،‬ئەو دۆسیەی ‌ه بە چی‬ ‫گەیشتووە؟‬ ‫* ل��ە م���اوەی حوكمڕانیی‬ ‫دەس���ەاڵت���داران���ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫هەر لە سەرەتاوە تا هەنووكە‪،‬‬ ‫ستەمكاریی دەسەاڵت رۆژ لەدوای‬ ‫رۆژ ل��ە زی��ادب��وون��دای��ە‪ ،‬ه��ەر لە‬ ‫پێشێلكردنی مافەكانی مرۆڤ‪،‬‬ ‫ئازادیی رۆژنامەگەریی‪ ،‬رادەربڕین‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانەكان‌و پێشێلكردنی‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‬ ‫پەیماننامە‬ ‫ل��ەپ��ێ��ن��او ب���ەرژەوەن���دی���ی���ە‬ ‫نەوتییەكانیاندا‪،‬‬ ‫بنەماڵەیی‌و‬ ‫دەس��ەاڵت بێباكانەو ب ‌ێ گوێدانە‬ ‫داواكارییەكانی خەڵك بە هەموو‬ ‫چین‌و توێژەكانەوە‪ ،‬بەردەوامیی بە‬ ‫توندوتیژیی ده‌دات‪ .‬ئەمەش زۆر بە‬ ‫روونی لەدوای (‪)17‬ی شوباتەوە‬ ‫دەركەوت‪ ،‬كە میلیشیاكانی حیزب‬ ‫چ��ۆن تەقە لە خۆپیشاندەران‬ ‫دەكەن‌و چەندینیان ل ‌ێ شەهیدو‬ ‫بریندار كردن‪ ،‬بێئەوەی تائێستا‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری���ی توانیبێتی‬ ‫یەكێک لەو تاوانبارانە راپێچی‬ ‫دادگا بكات‪.‬‬ ‫ئەم هەڵسوكەوتەی دەسەاڵت‬ ‫وایكرد؛ كە كۆمەڵێك چاالكوانان‬ ‫لە دەرەوەی واڵت كار بۆ ئەوە‬ ‫بكەن ئەو دۆسیەیە بدەنە دادگای‬ ‫نێودەوڵەتیی بۆ تاوان لە شاری‬ ‫«الهای» لە هۆڵەندا‪.‬‬

‫دادگاكە بە تایبەتی لیژنەی‬ ‫یاساو پارێزەرێكی كە تایبەتە‬ ‫بەو كەیسانە‪ ،‬ئامادەیی خۆیان‬ ‫دەرب��ڕی��وە بۆ ب��ەدواداچ��وون بە‬ ‫مەرجی ئەوەی كە كارئاسانییان‬ ‫بۆ بكرێت بەڵگەوەوە لە رووی‬ ‫میلیشیا‬ ‫پێشێلكارییەكانی‬ ‫چ��ەك��دارەك��ان��ی ه���ەردوو حیزبی‬ ‫دەس�����ەاڵت�����دار ل���ە ه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬كە بوونەتە هۆی‬ ‫شەهیدكردن‪ ،‬گرتن‪ ،‬برینداركردن‌و‬ ‫ئەشكەنجەدانی هاواڵتییانی سڤیل‪.‬‬ ‫زۆرب���ەی ئ��ەو ت��اوان��ان��ەی كە‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێم كردوویانە‪،‬‬ ‫دەچنە چوارچێوەی تاوانەكانی‬ ‫دژ بە مرۆڤایەتیی‪ ،‬كە بوارێكی‬ ‫ك��ارك��ردن��ی ئ���ەو دادگ��ای��ەی��ە‪،‬‬ ‫ئێستاش لە كۆكردنەوەی هەموو‬ ‫ئەو بەڵگانەداین كە پێویستە بۆ‬ ‫ئەو دادگایە‪ ،‬چونكە ئێمە بڕوای‬ ‫ت��ەواوم��ان هەیە كە دەسەاڵتی‬ ‫دادوەری��ی لە هەرێمی كوردستان‬ ‫بێالیەن نییە‪.‬‬ ‫بۆ دۆخ��ی ئێستای هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬سكااڵكان لە بواری‬ ‫«تاوانەكانی دژ بە مرۆڤایەتی»دان‪.‬‬ ‫بە تایبەتی ئەو تاوانانەی؛ كوشتن‪،‬‬ ‫ئەشكەنجەدان‪ ،‬ئیغتیساب‪ ،‬گرتن‌و‬ ‫ستەم‪ ،‬دژ بە گرووپێكی؛ سیاسیی‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬كلتووریی دیاریكراو‪،‬‬ ‫بێسەروشوێنكردن‌و هەر كارێكی‬ ‫تر بە ئەنقەست بكرێت‌و زیانی‬ ‫فیزیكی‌و دەروونی ل ‌ێ بكەوێتەوە‪.‬‬ ‫ئەمە لەكاتێكدا ئەو دادگایە‬ ‫دێتە ناوەوە‪ ،‬كە دەزگا قەزاییەكانی‬ ‫واڵتەكە سكااڵی خەڵك بنبەست‬ ‫بكەن‪ ،‬یان پشتگوێی بخەن‪ ،‬یا‬ ‫بە شانۆگەریی بەڕێوەی ببەن‪ ،‬لەو‬ ‫حاڵەتەدا «دادگای نێودەوڵەتیی‬ ‫ب��ۆ ت����اوان» م���اف‌و دەس��ەاڵت��ی‬ ‫نێودەوڵەتیی هەیە لێكۆڵینەوە‬ ‫بكات‌و بڕیاریش لەسەر تاوانبار‬ ‫دەربكات‪.‬‬

‫دەسەاڵت؛ دەیەوێت لە بورجی عاجەوە سه‌یری رووداوەكان بكات‬

‫سەاڵحەدین بابەكر‪ ،‬ئەندام‌و وتەبێژی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی كوردستان‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫«پێویستە دەس��ەاڵت عەقڵیەتی‬ ‫بگۆڕێت‌و بەشێوەی واقیعیبینانە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ بارودۆخە نوێیەكەدا‬ ‫بكات»‪ ،‬ناوبراو لەم چاوپێكەوتنەدا‬ ‫ل��ەگ��ەڵ «رۆژن���ام���ە» بۆچوونی‬ ‫حیزبەكەی سەبارەت بە پرۆژەی‬ ‫هاوبەش‌و پێكەوەكاركردنیان لەگەڵ‬ ‫«بزووتنەوەی گ��ۆڕان» دەخاتە‬ ‫روو‪.‬‬ ‫پارتی» هاوپەیمان بێت ئاساییە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە كوردستان ئەمە جێگای‬ ‫سەرسووڕمانی «یەكێتی‌و پارتی»‬ ‫دەبێت؟ بۆیە پێموایە؛ ئەوە شتێكی‬ ‫چەواشەكارانەیەو دەچێتە خانەی‬ ‫پڕوپاگەندەو شەڕی دەروونییه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬هەندێك لە هاواڵتییان‬ ‫بە تایبەتی خۆپیشاندەران‪ ،‬ترسی‬ ‫ئەوەیان لە یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە ل���ەب���ەرئ���ەوەی ه‌ا‬ ‫ده‌رده‌که‌وێت حیزبێكی میانڕەوە‪،‬‬ ‫پاشەكش ‌ێ لە داواك��ان��ی بكات‌و‬ ‫پشت لە شەقام بكات‪ ،‬تۆ لەو‬

‫بارەیەوە چی دەڵێیت؟‬ ‫* ئێمە ه��ەرس�� ‌ێ الی��ەن��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بەڵێنمانداوە؛ بەیەكەوە‬ ‫ك��ار بكەین ب��ۆ داخوازییەكانی‬ ‫شەقام‌و بە هیچ شێوەیەك سازش‬ ‫لەسەر داواكارییەكانی شەقام‬ ‫ناكەین‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬پ��ێ��ت��ان��وای��ە ئ��ەو‬ ‫كاتەی خۆپیشاندانەكان بەردەوام‬ ‫بوون‌و خەڵك لەسەر شەقام بوو‪،‬‬ ‫«یەكێتی‌و پ��ارت��ی» نەرمییان‬ ‫دەن���وان���دو داوای دانیشتنیان‬ ‫دەك���رد‪ ،‬ب��ەاڵم ل��ەوەت��ەی ب�ڵاوە‬

‫بە خۆپیشاندەران ك��راوە جۆرە‬ ‫بێمنەتییەك نیشان دەدەن‌و‬ ‫ئێستا بەیاننامە دەرناكەن‌و داوای‬ ‫دانیشتن ناكەن؟‬ ‫* بەڵێ‌‪ ،‬هەروەكو بەڕێزیشتان‬ ‫باستان ل��ێ��وەك��رد‪ ،‬ب��ە داخ��ەوە‬ ‫«یەكێـتی‌و پارتی» بەبێمنەتیی‬ ‫مامەڵە لەگەڵ شەقام‌و ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬وەكو ئ��ەوەی بیانەوێـت‬ ‫كە دان بەوەدا نەنێن‪ ،‬كە لەدوای‬ ‫(‪)17‬ی شوباته‌و‌ه هیچ پێشهات‌و‬ ‫گۆڕانكارییەك نەبووە‪ ،‬دەسەاڵت؛‬ ‫دەیەوێت هەر لە بورجی عاجەوە‬

‫سه‌یری رووداوەك��ان بكات‪ ،‬ئێمە‬ ‫پێمانوایە؛ دەس��ەاڵت واقیعبینانە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ واقیع‌و پێشهاتەكاندا‬ ‫ناکات‪ ،‬بۆیە لە بەیاننامەكانیاندا‪،‬‬ ‫ئێستا خۆیان دەبوێرن بەناوبردنی‬ ‫ش��ەق��ام‌و ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬ئەمەش‬ ‫بەشێكە لە گرفتەكە‪ ،‬پێویستە‬ ‫دەسەاڵت عەقڵییەتی بگۆڕێت‌و بە‬ ‫شێوەی واقیعبینانە مامەڵە لەگەڵ‬ ‫بارودۆخە نوێیەكەدا بكات‪ ،‬چونكە‬ ‫مامەڵەكردنی بەمشێوەیە دەبێتـە‬ ‫هۆی دووركەوتنەوەی دەسەاڵت‌و‬ ‫شەقام‌و دەس��ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش خ��زم��ەت ب��ە رەوش��ەك��ە‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬پێتوایە دەس��ەاڵت‬ ‫ئیرادەی چاكسازیی هەبێت؟‬ ‫* ئەگەر دەس��ەاڵت ئیرادەی‬ ‫چاكسازیی هەیە با نیشانی بدات‪،‬‬ ‫چونكە بە ئەدەبیات‌و بە قسەكردن‬ ‫چاكسازیی ناكرێت‪ ،‬بەڵكو دەبێت‬ ‫هەنگاوی پراكتیكیی بۆ بهاوێت‪،‬‬ ‫لە راستیدا ئەوان (‪)10‬ساڵە باسی‬ ‫چاكسازیی دەكەن‪ ،‬بەاڵم لەراستیدا‬ ‫هیچمان نەبینی‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەمریكاو ئێران تا‬ ‫چەند رۆڵیان هەبوو لەم بارودۆخەی‬

‫ئێستادا‪ ،‬دەوترێت؛ ئەمریكاو ئێران‬ ‫بەرژەوەندییان لەگەڵ «یەكێـتی‌و‬ ‫پ���ارت���ی»دای���ە‪ ،‬ه���ەر ئ��ەوان��ی��ش‬ ‫وایانكرد‪ ،‬ئەمجارە لەسەر دەسەاڵت‬ ‫بمێننەوەو بە پشتگیریی ئەوان‬ ‫باڵوە بە خۆپیشاندەران كرا؟‬ ‫* ئێمە پێمانوایە؛ ئەمریكاو‬ ‫كۆماری ئیسالمیی ئێران‪ ،‬دوو‬ ‫دەوڵەتن كاریگەریی زۆریان لەسەر‬ ‫هاوكێشە سیاسییەكانی عێراق‬ ‫هه‌یه‌و بەرژەوەندیشیان لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا هەیە‪ ،‬بەرژەوەندیی‬ ‫ئەوانیش لەگەڵ دەس��ەاڵت��ە‪ ،‬كێ‌‬ ‫لە دەسەاڵتدا بێت لەگەڵ ئەوانە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە ئ��ەوان نایانەوێت ئەو‬ ‫بارودۆخە تێكبچێت‪ ،‬دواتر ئێمەش‬ ‫لەگەڵ ئ��ەوە نین ئەم بارودۆخە‬ ‫تێكبچێت‪ ،‬ئێمە دەم��ان��ەوێ��ت‬ ‫چاكسازیی بكرێت‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬س���ەب���ارەت بە‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەكەی بەڕێز‬ ‫هادی عەلی‪ ،‬سەرۆكی مەكتەبی‬ ‫سیاسیی یەكگرتووی ئیسالمیی‪،‬‬ ‫ك��ە دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەی‬ ‫خ��ۆی پێشكەش ك��ردب��وو‪ ،‬ئەم‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەیە بە چی‬ ‫گەیشت؟‬

‫* ه��ادی عەلی‪ ،‬ژوورەك��ەی‬ ‫لەتەنیشت م��ن��ەوەی��ەو هەموو‬ ‫رۆژێكیش دەوامی خۆی لە مەكتەبی‬ ‫سیاسیی ب��ە ئاسایی دەك���ات‌و‬ ‫ل��ە ه��ەم��وو كۆبوونەوەكانیشدا‬ ‫بەشداریی دەكات‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬هەندێك لەوانەی‬ ‫زووی����رب����وون ل��ە ی��ەك��گ��رت��ووی‬ ‫ئیسالمیی‪ ،‬باس لەوە دەكەن؛ كە‬ ‫ئەمینداری گشتیی حیزبەكەتان‬ ‫ت��وان��ای ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی حیزبی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵگەشیان بۆ قسەكانیان‪،‬‬ ‫رووداوەك����ان����ی ئ���ەم دوای��ی��ەی‬ ‫هەرێمی كوردستان بوو‪ ،‬كە گوایه‌‬ ‫بەڕێزی هیچ رۆڵێكی نەبوو لە‬ ‫بارودۆخەكەدا؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬من لەگەڵ ئەوەدا‬ ‫نیم‪ ،‬مامۆستا كەسێكی لێهاتووەو‬ ‫بە شایەدیی هەموو الی��ەك‪ ،‬لە‬ ‫م��اوەی چەند ساڵی راب���ردوودا‪،‬‬ ‫زۆر س��ەرك��ەوت��ووان��ە حیزبی‬ ‫بەڕێوەبردووەو جێگای متمانەی‬ ‫هەموو الیەكە‪ ،‬لەم بارودۆخانەی‬ ‫ئەم دواییەی هەرێمی كوردستانیش‬ ‫رۆڵێكی ئیجابیی هەبووەو جێگای‬ ‫متمانەی الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان‬ ‫بووە‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ل ‌ه زیندانه‌که‌دا‪ ،‬گەنجێك دەستی كرد بەگریان‌و بەدەم گریانەوە دەیوت‪ ،‬ئەمشەو لێرەبم‪ ،‬شێت دەبم‪.‬‬

‫دادوه‌ره‌ک ‌ه ده‌ڵێت‪ :‬سکااڵکه‌تان بۆ ده‌نووسم‪ ،‬به‌اڵم ده‌ستگیرکردنه‌که‌ی ل ‌ه ده‌سه‌اڵتی مندا نییه‌‬

‫گەنجێك؛ بە (‪ )8‬ئاسایشەوە لێیدەدەن‌و خۆشیان ئیفاده‌که‌ی بۆ ده‌نووسن‬

‫پ‪ .‬سلێمانی‬

‫‪.............................................................‬‬

‫رەوا فەقێ‪ ،‬گەنجێكی شاری‬ ‫سلێمانییە‪ ،‬ئەو رۆژەی لەالیەن‬ ‫ئاسایشەوە‪ ،‬بەهۆی بەشداریكردنی‬ ‫لەخۆپیشاندانەكاندا دەستگیركرا‪،‬‬ ‫هەستی ب���ەوە دەك����رد‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫«وی��ژدان»ی «م��ردوودا» مامەڵە‬ ‫دەك���ات‪ ،‬چونكە لە ژوورەك��ان��ی‬ ‫ئ��اس��ای��ش��دا‪ ،‬ل��ەالی��ەن «هەشت‬ ‫كەسەوە» لێیدرا‪.‬‬ ‫دوای ئەوەی هێزە ئەمنییەكان‬ ‫لەمانگی راب�����ردوودا‪« ،‬س��ەرای‬ ‫ئ���ازادی���ی» ل��ەخ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‬ ‫دەسەننەوە‪ ،‬ئەو گەنجە دەیەوێت‪،‬‬ ‫دوور لەتوندوتیژیی لەشەقامی‬ ‫سالم‪ ،‬لەگەڵ چەند هاوڕێیەكیدا‬ ‫خۆپیشاندان دەستپێبكاتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هێزە ئەمنییەكان‪ ،‬دەستگیری‬ ‫دەك��ەن‌و بە «توندترین» شێوە‬ ‫ئەشكەنجەی دەدەن‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان دەكات‬ ‫رەوا‪ ،‬لەگەڵ هاوڕێكانیدا‪ ،‬وەك‬ ‫خۆی دەیگێڕێتەوە‪ ،‬نەیویستووە‬ ‫لەشوێنێك ن��اڕەزای��ی دەرببڕێت‬ ‫كە هێزی چەكداری لێبێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫دوای ئەوەی «س��ەرای ئازادیی»‬ ‫لەخۆپیشاندەران قەدەغە دەكرێت‪،‬‬ ‫ل��ە «س��ەه��ۆڵ��ەك��ە»ی ش��اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬دەیانەوێت خۆپیشاندان‬ ‫بكەن‪ ،‬بەاڵم لەالیەن ئاسایشەوە‪،‬‬

‫دەستگیردەكرێن‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬وت���ی‪« :‬سەهۆڵەكە‪،‬‬ ‫ئ�����ەوك�����ات ه���ی���چ ه��ێ��زێ��ك��ی‬ ‫چ���ەك���داری ل��ێ��ن��ەب��وو‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ل���ەپ���اش پ��ەی��وەن��دی��ك��ردن��م��ان‬ ‫یەكترمان‬ ‫بەهاوڕێكانمانەوەو‬ ‫ئاگاداركردەوە لەوەی شوێنێكمان‬ ‫دۆزیوەتەوە كە بەبێ توندوتیژیی‬ ‫لە خۆپیشاندان بەردەوام دەبین‌و‬ ‫هیچ كارێكی نەشیاو بەرامبەر هێزی‬ ‫پۆلیس ناكەین»‪.‬‬

‫دوای ئ���ەوەی ل��ە ئاسایشی‬ ‫گ��ش��ت��ی��ی‪ ،‬ن�����او و ش��وێ��ن��ی‬ ‫نیشتەجێبوونیان لێوەردەگرن‪،‬‬ ‫دوو ئاسایش قۆڵی رەوا دەگرن‌و‬ ‫بە بەردەم بەڕێوەبەری ئاسایشدا‪،‬‬ ‫دەیبەن بۆ ژووری فەالقە‪.‬‬ ‫رەوا‪ ،‬دەیگێڕێتەوە‪« :‬پێش‬

‫رەوا‪ ،‬فەالقە دەكرێت‬ ‫ل���ەگ���ەڵ دەس��ت��پ��ێ��ك��ردن��ی‬ ‫خۆپیشاندانەكەدا‪ ،‬هێزێكی ئاسایش‬ ‫هەڵدەكوتنە سەریان‌و تەقەیان‬ ‫بەسەردا دەكەن‌و ئەشكەنجەی زۆر‬ ‫دەدرێ��ن‪ ،‬بەشێكی زۆریشیان لێ‬ ‫دەستگیر دەكەن‪ ،‬كە رەوا یەكێك‬ ‫دەبێت لەوان‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬روونیكردەوە‪« :‬ئەو هێزە‬ ‫دڕن��دەی��ە‪ ،‬ه��ەر ب��ەو ئەشكەنجەو‬ ‫لێدانەوە نەوەستان كە لە سەهۆڵەكە‬ ‫لێیان داین‪ ،‬بەڵكو دوای ئەوەی كە‬ ‫بەشێوازێكی زۆر ناشرین كراینە ناو‬ ‫ئوتۆمبێلێكی ئاسایشەوە‪ ،‬بردیانین‬ ‫بەرەو بنكەیەكی ئاسایش بۆ لێدان‌و‬ ‫فەالقەكردن»‪.‬‬ ‫رەوا‪ ،‬دوات����ر دەب��رێ��ت بۆ‬ ‫ئاسایشی گشتیی سلێمانی‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەو شوێنەی كە هیچ‬ ‫هەستێكی مرۆڤایەتیی تیا بەدی‬ ‫ناكرێت‪ ،‬ئێمە بینیمان»‪.‬‬

‫«بەئارەزووی‬ ‫خۆی‪ ،‬قسەكانی بۆ‬ ‫پڕدەكردمەوەو‬ ‫دەیان شتی دەنووسی‬ ‫كە هیچ پەیوەندیی‬ ‫بە منەوە نەبوو»‬ ‫ئ��ەوەی هیچ شتێكم لێ بكەن‪،‬‬ ‫چەند وێنەیەكیان گرتم‪ ،‬پاشان‬ ‫دەمامكێكی چەرمی بۆن ناخۆشیان‬ ‫ك��ردە س��ەرم‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی لەكاتی‬ ‫لێداندا‪ ،‬ئەو كەسانە نەبینم كە لێم‬ ‫دەدەن‌و نەیانناسمەوە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو گ��ەن��ج��ە‪ ،‬ل��ەوك��ات��ەدا‬ ‫بیردەكاتەوە‪« :‬ئێرە ئەو دەزگایەیە‬

‫كە ئەم حكومەتەی پێوە بەندەو‬ ‫م���ان���ەوەی ئ���ەم ح��ك��وم��ەت��ە بە‬ ‫بەكارهێنانی توندوتیژیی ئەم‬ ‫دەزگ��ای��ەوە م��اوەت��ەوە‪ ،‬ئەگینا‬ ‫لەمێژە هەرەسی هێنابوو»‪.‬‬ ‫دوای ئەوەی دەمامكە رەشەكە‬ ‫دەك��ەن��ەس��ەری‪ ،‬رەوا دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ئ���ەوەن���دەی هەستم دەك���رد‪،‬‬ ‫زیاتر لە ‪ ٨‬ئاسایش لێمدەدەن‪،‬‬ ‫هەندێكیان بە سۆندەو هەندێكیان‬ ‫بە دار‌و یەكدوانێكیان هەر بەشەق‌و‬ ‫بۆكس»‪ .‬هەر بەوەشەوە ناوەستن‪،‬‬ ‫«‪ ٢‬كەس هاتن‌و بلووسەكەیان لە‬ ‫لەشم بەرزكردەوەو لەدوو شوێنەوە‬ ‫بەداری كارەبایی‪ ،‬زیاتر لە ‪ 10‬جار‬ ‫لە لەشیان دام»‪.‬‬ ‫دوای لێدان‪ ،‬لێپرسینەوە‬ ‫دەستپێدەكات‬ ‫رەوا‪ ،‬دوای ئ���ەوەی ئ��ازار‌و‬ ‫ئەشكەنجەی زۆر دەدرێت‪ ،‬دەكەوێتە‬ ‫سەر ئەرزو دوو كەس هەڵیدەگرن‌و‬ ‫دەیبەن بۆ لێپرسینەوە‪ .‬وتی‪:‬‬ ‫«چەندین پرسیاری سیاسییان‬ ‫لێكردم‪ ،‬لەجۆری ئەوەی سەر بە‬ ‫چ الیەنێكیت‌و كێ ناردوویتی بۆ‬ ‫ئەوەی خۆپیشاندان بكەیت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬هەرشتێكی بوتایە كە‬ ‫بەدڵی ئەوان نەبوایە‪ ،‬قسەكانیان‬ ‫دەگ���ۆڕی‪ ،‬وت��ی‪« :‬ب��ەئ��ارەزووی‬ ‫خۆی‪ ،‬قسەكانی بۆ پڕدەكردمەوەو‬ ‫دەی��ان شتی دەن��ووس��ی كە هیچ‬ ‫پەیوەندیی بە منەوە نەبوو»‪.‬‬

‫دوای ئەوەی جارێكی تر‪ ،‬بە‬ ‫دەموچاوبەستراویی‪ ،‬دەیبەنەوە‬ ‫بۆ ژووری «لێدان»‪ ،‬رەوا دەڵێت‪:‬‬ ‫«لەسەعات ‪٥‬ی ئێوارە تا سەعات‬ ‫‪٩.٣٠‬ی ش��ەو‪ ،‬بە زیاتر لە (‪)٥‬‬ ‫ئاسایش لێیاندام»‪.‬‬ ‫پ��اش بەسەربردنی شەوێك‬ ‫لە زیندان‪ ،‬رۆژی دوایی‪ ،‬لەالیەن‬ ‫كەرتی پۆلیسی سەراوە‪ ،‬لیژنەیەك‬ ‫ئیفادەیان ل��ێ��وەردەگ��رن‌و دوات��ر‬ ‫لەالیەن ئەو لیژنەی پۆلیسەوە‪،‬‬ ‫بە پاس بەرەو دادگ��ای سلێمانی‬ ‫بەڕێدەكەون بۆ بینینی دادوەر‌و‬ ‫دوای لێپرسینەوەیان لەالیەن‬ ‫دادوەرەوە‪ ،‬سەرجەمیان ئ��ازاد‬ ‫دەكرێن بە كەفالەتی (‪ )145‬هەزار‬ ‫دینار‪.‬‬ ‫هەموو ئەو گەنجانەی هاوشانی‬ ‫رەوا لێیاندرابوو‪ ،‬داوای یاسایی‬ ‫لەسەر ئەو بەرپرسەی ئاسایش‬ ‫تۆمار دەك��ەن‪ ،‬بەاڵم ئ��ەوەی ئەو‬ ‫گەنجانە نیگەراندەكات‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫كە «دادوەر پێی وت��ب��وون‪ ،‬من‬ ‫سكااڵكەتان بۆ دەنووسم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەستگیركردنەكەی لە دەسەاڵتی‬ ‫مندا نییە»‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەش چ��ی��رۆك��ی یەكێك‬ ‫لەو دەیان گەنجە بوو كە بەهۆی‬ ‫خۆپیشاندانەوە‪،‬‬ ‫ئەنجامدانی‬ ‫ل��ەالی��ەن هێزە ئەمنییەكانەوە‬ ‫ئەشكەنجەدراو تائێستاش دادگا‪،‬‬ ‫لەو نێوەندەدا رۆڵی نییە‪.‬‬

‫ده‌سه‌اڵت؛ به‌هێز باڵو‌ه ب ‌ه خۆپیشانده‌را ‌ن ده‌کات‬

‫ئه‌رشیف (رۆژنامه‌)‬

‫ئەوەی لە زیندانی ئاسایشدا بینیم‬ ‫پشكۆ حەمەفەرەج‬

‫‪........................................................‬‬

‫ح��ەالج��ی ك���وری یوسفی‬ ‫سەقەفی‪ ،‬دەڵێت‪ :‬خودایە‪ ،‬لە‬ ‫بكوژەكانم خۆشببە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوەی منت پ ‌ێ ئاشناكردووە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەوانت پ ‌ێ ئاشنابكردایە‪،‬‬ ‫نەیاندەكوشتم‪.‬‬

‫پ����اش ن����ی����وەڕۆی رۆژی‬ ‫چ��وارش��ەم��م��ە‪ ،4/20 ،‬چەند‬ ‫سەعاتێك پێش كاتی دیاریكراوی‬ ‫خوپیشاندانی‬ ‫دەستپێكردنی‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬لەگەڵ دوو هاوڕێمدا‪،‬‬ ‫بۆ زانینی بارودۆخی ناو هەڵەبجەو‬ ‫زانینی رێ��ژەی هێزی چەكداری‬ ‫ناوبازاڕو لەنزیكەوە خوێندنەوەی‬ ‫ئەگەری ئەنجامدانی خۆپیشاندان‬ ‫لە بوونی هێزێكی زۆری وادا‪،‬‬ ‫چووینە ناوبازاڕی هەڵەبجە‪ ،‬كە‬ ‫مرۆڤ بەبینینی دیمەنی هەڵەبجە‪،‬‬ ‫زۆر خ��ەم��ب��ار دەب����وو‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫گەیشتنی ئۆتۆمبێلەكەی ئێمەدا‬ ‫بۆ ب��ەردەم «باخی ئازادیی»‪،‬‬ ‫شوێنی خۆپیشاندانی رۆژان��ەی‬ ‫ج��ەم��اوەری هەڵەبجە‪ ،‬لەالیەن‬ ‫هێزێكی زۆری ئ��اس��ای��ش��ەوە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی زۆر ناشیرین‪،‬‬ ‫پەالمار درای��ن‌و لەئۆتۆمبێلەكە‬ ‫دایانگرتین‌و دەستگیریانكردین‬ ‫وەك تاوانباری جەنگ‪ .‬لەكاتی‬ ‫دەستگیركردنمدا‪ ،‬داوای فەرمانی‬ ‫دادوەرم كرد لە ئاسایشەكان‪،‬‬ ‫بەاڵم پێیان وتم‪ ،‬ئێمە یاساین!‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ناشیرینتر‬ ‫لەدەستگیركردنەكەمان‪ ،‬بەدەم‬ ‫سوكایەتییەكی زۆر‌و جنێوپێدان‌و‬ ‫قسەی ناشیرینەوە‪ ،‬خستینیانە ناو‬ ‫ئۆتۆمبێلێكی ئاسایشەوە‪ ،‬زەنگی‬ ‫مۆبایلەكەم لێیدا‪ 2 ،‬ئاسایشەكەی‬ ‫ئەمالوالم‪ ،‬پەالماری دەستیاندام‌و‬ ‫ئاسایشی پێشی ئۆتۆمبێلەكە‪،‬‬ ‫لەمان بەهەڵمەتتر‪ ،‬پەالماری‬ ‫دەستی دام‌و مۆبایلەكەی فڕاندم‪،‬‬ ‫پێموتن‪ ،‬ئەم حكومەتە‪ ،‬خۆی‬ ‫زۆر جوان نییە‌و بەم كارانەتان‪،‬‬

‫ئەوەنەی تر ناشیرینی مەكەن‪.‬‬ ‫وتیان‪ ،‬ئێمە فەرمان جێبەجی‬ ‫دەكەین‪ ،‬حەقمان نییە! ئینجا‬ ‫براینە بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی‬ ‫ش���ارەزوور‌و پاش كەمێك‪ ،‬من‌و‬ ‫هاوڕێكەمیان لێك جیاكردەوە‪،‬‬ ‫ئەویان بۆ ژوورێكی تاكەكەسی‬ ‫ب���ردو منیان ك���ردە ژوورێ��ك��ی‬ ‫بچوك ك��ە نزیكەی ‪3‬بە‪4‬مەتر‬ ‫دەب��وو كە چوومە ژوورە بەناو‬ ‫زی��ن��دان��ەك��ە‪ ،‬ئیتر خ���ۆم‌و ئەو‬ ‫سوكایەتییە زۆرەی بەرامبەرم‬ ‫كرابوو‪ ،‬بیرچووەوە‪ 8 ،‬گەنجی‬ ‫مێردمنداڵی خەڵكی زەڕایەن لەوێ‌‬ ‫بوون‪ ،‬كەوتمە پرسیاركردن لێیان‪،‬‬ ‫هەریەكەیان كە قسەی دەكرد‪،‬‬ ‫دیمەنی زۆرداری ئەم دەسەاڵتەو‬ ‫كۆتایی نزیكی ئەم دەسەاڵتەی‬ ‫پیشان دەدا! شەوی رابردوو‪ ،‬ئەم‬ ‫مێرد مندااڵنە‪ ،‬لەكواڵنەوێرانەكانی‬ ‫زەڕایەندا‪ ،‬لەدەست بێگوزەرانی‌و‬ ‫بێشوێنی‌و نەبوونی نەوایەك بۆ‬ ‫حەوانەوە لەناو خێزاندا‪ ،‬خەریكی‬ ‫ی��اری‌و گەپی گەنجانەبووبوون‪،‬‬ ‫ه��ێ��زێ��ك��ی ئ��اس��ای��ش داب����ووی‬ ‫بەسەریاندا‌و رەشبگیریانكردبوون‌و‬ ‫سەعات‪11‬ی شەو بەئۆتۆمبیلێكی‬ ‫فۆرتی گەنجتۆقێنەر‪ ،‬بۆ ئەم‬ ‫ژوورە(ك��ون��ج��ە)ی ناو ئاسایشی‬ ‫ش���ارەزووری���ان رف��ان��دب��وون كە‬ ‫گەورەترینیان‪ ،‬تەمەنی ‪22‬ساڵ‬ ‫ب���وو‪ ،‬جگە ل����ەدوو كەسیان‪،‬‬ ‫ه��ەم��ووی��ان خ��وێ��ن��دك��ارب��وون‌و‬ ‫ك��رێ��ك��اری‌و بەقاڵییان دەك��رد‪.‬‬ ‫گەنجێكیان كە خوێندكار نەبوو‪،‬‬ ‫گەنجێكی قۆشمەی دەمبەپێكەنینی‬ ‫خۆش بوو‪ ،‬كرێكاری تەختەبەست‬ ‫ب��وو‪ ،‬زوو زوو دەی��وت‪ ،‬هەرچی‬ ‫حیزب‌و حكومەت‌و خۆپیشاندانی‬ ‫دنیا هەیە‪ ،‬بیكەم بەقوربانی‬ ‫كیلۆیەك بزمار! خەمی گەورەی‬ ‫ئ��ەم گەنجانە‪ ،‬نەبینینی یاری‬ ‫نێوان بەرشەلۆنەو ریاڵ مەدرید‬ ‫ب��وو ك��ە ب��ڕی��ار ب��وو ئ��ەو ش��ەوە‬ ‫بكرێت‪ ،‬دابینكردنی تیڤییەك لەم‬ ‫بەناو زیندانەدا‪ ،‬تاكە داوایان بوو‬

‫ ‬ ‫هێزێکی ئاسایش‬ ‫لەحكومەت! یەكێك لەگەنجەكان‪،‬‬ ‫زۆر بێتاقەت بوو‪ ،‬تەواو دەروونی‬ ‫شێوابوو‪ ،‬زوو زوو دەیوت‪ ،‬دایكم!‬ ‫ل��ەك��ات��ی داخستنی دەڕاب����ەی‬ ‫دوك��ان��ەك��ەی��دا‪ ،‬دەستگیریان‬ ‫ك���ردب���وو! م��ن زۆر ق��س��ەم بۆ‬ ‫كردن كە دان بەخۆیاندا بگرن‌و‬ ‫ئەوجۆرەكارانە‪ ،‬تاسەر بۆهیچ‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫هێزو دەسەاڵتێك ناچنەسەر‌و‬ ‫زوو ت��ێ��دەپ��ەڕن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوان‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی خۆیان بەزوڵملێكراو‬ ‫دەزانی‌و بەراستیش وابوون‪ ،‬لەمن‬ ‫تێنەدەگەشتن‌و زۆر پڕبوون لەم‬ ‫حكومەتە‪ ،‬گەنجێكیان دەستی‬ ‫كرد بەگریان‌و ب��ەدەم گریانەوە‬ ‫دەی��وت‪ ،‬ئەمشەو لێرەبم‪ ،‬شێت‬

‫دەبم‪ ،‬یەكێكی دیكەیان پێی وت‪،‬‬ ‫مەگری‪ ،‬باش بوو گیراین‪ ،‬ئێمەش‬ ‫بەعسمان بینی! ه��ەم��ووی��ان‪،‬‬ ‫لەكاتی دەستگیركردنیاندا لە‬ ‫زەڕای��ەن‪ ،‬زۆری��ان لێدرابوو‪ ،‬هەر‬ ‫ئ��ەو ئێوارەیە‪ ،‬سیانزە گەنجی‬ ‫بەڕەشبگییری‬ ‫هەڵەبجەییان‬ ‫رەوان����ەی ئ��ەم ژوورە بچوك‌و‬ ‫تاریك‌و بەناو زیندانانە كرد‪ ،‬پێنج‬ ‫كەسیان هێنرانە الی ئێمە كە‬ ‫دوو كەسیان خۆپیشاندەر بوون‪،‬‬ ‫خۆیان بەشانازییەوە باسیان‬ ‫دەكرد‪ ،‬یەكێكیان لێدانێكی باشی‬ ‫خ��واردب��وو‪ ،‬یەكێكی دیكەیان‬ ‫خوێندكارێكی زانكۆ بوو‪ ،‬خەڵكی‬ ‫هەولێر بوو‪ ،‬لەسەرەی نانەوادا‬ ‫گرتبوویان‪ ،‬تەواو پەشۆكا بوو‪،‬‬ ‫ترسی زۆری لێنیشتبوو‪ ،‬دەیوت‪،‬‬ ‫ئێستا ه��ەزار قسەم بۆ دروست‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬خەمی هاوڕێكانیشی‬ ‫ب��وو ل��ە داخ��ل��ی‪ ،‬ك��ە چ��اوەڕێ��ی‬ ‫نانی ئەم بوون بۆیان بباتەوە‪،‬‬ ‫ت��وش��ی ش��ڵ��ەژان��ێ��ك ب��وو ب��وو‪،‬‬ ‫هیچی كەمتر نەبوو لەوگەنجەی‬ ‫دەستی بەگریان كرد! گەیاندنی‬ ‫هەواڵی دەستگیركردنی بەخێزان‌و‬ ‫هاوڕێكانی‪ ،‬گەورەترین خەمی‬ ‫ئەم گەنجە بوو‪ ،‬دوو كەسەكەی‬ ‫دی���ك���ەی���ان‪ ،‬وەك زۆرب�����ەی‬ ‫رف��ێ��ن��راوەك��ان‪ ،‬خۆپیشاندەر‬ ‫نەبوون‪ ،‬تەنها تاوانیان‪ ،‬چوونە‬ ‫ب��ازاڕی هەڵەبجەبوو هیچی تر!‬ ‫ئاسایشێك‪ ،‬دەرگ����ای بەناو‬ ‫زی��ن��دان��ەك��ەی ك�����ردەوە‪ ،‬منی‬ ‫بانگكرد‪ ،‬وەك رێزێك‪ ،‬منیان‬ ‫ب��رد ب��ۆ ژوورێ����ك‪ ،‬ت��اڕادەی��ەك‬ ‫لەزیندان دەچوو كە دیمەنی ناو‬ ‫ئ��ەم زیندانەش‪ ،‬هیچی كەمتر‬ ‫ن��ەب��وو ل����ەوەی پ��ێ��ش��وو‪ ،‬دوو‬ ‫ه��اواڵت��ی بەندكراو لەدۆسیەی‬ ‫بەهەدەردانی پارەی وشكەساڵیی‬ ‫قائیمقامی پێشوو‪ ،‬یەكەمیان‬ ‫ن��زی��ك��ەی دووس��اڵ��ە زی��ن��دان��ەو‬ ‫دووەم���ی���ان چ��ەن��د مانگێكە‪،‬‬ ‫بەتۆمەتی تەزویركردنی واژۆكەی‬ ‫لەالیەن قائیمقامی پێشوەوە‪،‬‬

‫لەم سوچەی زیندان توند كراوە‪،‬‬ ‫تۆمەتباری گەورەو سەرەكییش‬ ‫كە قائیمقامی پێشووە‪ ،‬تائیستا‬ ‫دەستگیر ن��ەك��راوەو حكومەت‌و‬ ‫دادگاش‪ ،‬مێشێك میوانیان نییە‪.‬‬ ‫ئەو دیمەنانەی نێو زیندانەكانی‬ ‫ئاسایشی ش���ارەزوور‪ ،‬دەیانجار‬ ‫ئەوپەندە ئەمریكییەی بەخەیاڵمدا‬ ‫هێنایەوە (ی��اس��ا‪ ،‬وەك تۆڕی‬ ‫ج��اڵ��ج��اڵ��ۆك��ە وای����ە‪ ،‬م��ێ��رووە‬ ‫بچوكەكان دەگرێت‌و گەورەكان‬ ‫تێكی دەدەن)‪ ،‬كەسی سێیەمی‬ ‫نێو ئەم زیندانە‪ ،‬هاواڵتییەكی‬ ‫تەمەن ‪28‬ساڵی كوردی ئێرانی‬ ‫ب���وو‪ ،‬پ��اش پوچەڵكردنەوەی‬ ‫تۆمەتی ئاراستەكراو لە دادگا‬ ‫(‪ ،)...‬ب��ەب��ی��ان��ووی نەبوونی‬ ‫ئیقامە‪ ،‬دادوەر بۆ نزیكەی دوو‬ ‫مانگە‪ ،‬ئەوی كردووەتە میوانی‬ ‫ئەم زیندانی جەنگەڵی بێیاساییە!‬ ‫نەبوونی ئیقامە‪ ،‬رووداوێ��ك��ی‬ ‫دڵتەزێنی پێش لە دووساڵی هەمان‬ ‫ئەم زیندانەی وەبیرهێنامەوە كە‬ ‫هاواڵتییەكی ئێرانی‪ ،‬بەهەمان‬ ‫تۆمەتی نەبوونی ئیقامە‪ ،‬لەم‬ ‫ژوورەدا بەندكرابوو‪ ،‬ئێرانییەكی‬ ‫دەروون ناتەواو‪ ،‬لەهەمان زینداندا‪،‬‬ ‫بووبوو بەهاوژیانی نێو زیندانی‌و‬ ‫بەب ‌ێ رەچاوكردنی مەرجەكانی‬ ‫نێو زیندان‪ ،‬چەند كەلوپەلێكی‬ ‫رێگەپێنەدراوی ی��اس��اغ لەنێو‬ ‫زی��ن��دان��دا ب��ووب��وون‪ ،‬هاواڵتییە‬ ‫ئێرانییە دەروون ناتەواوەكە‪،‬‬ ‫درەنگانی ش��ەو‪ ،‬بتڵێكی غازی‬ ‫پیكنیكی بەسەری كوردی ئێرانی‬ ‫بێئیقامەدا كێشابوو‪ ،‬ئیتر بۆ هەتا‬ ‫هەتایە‪ ،‬ئەو هاواڵتییە بێچارەیە‪،‬‬ ‫پێویستی بەئیقامەی ئەم واڵتی‬ ‫مەزاجی ك��ەس‌و عەقڵی بچوكی‬ ‫بەڕێوەبردنە نەماو تەرمەكەیان‬ ‫بەبێ ئیقامە‪ ،‬سنوورداشی ئێران‬ ‫ك����ردەوەو دادگ����اش لەگوڵێك‬ ‫كاڵتری بەكەس ن��ەوت‌و لەسەر‬ ‫كوشتنی مرۆڤێك‌و كەمتەرخەم‌و‬ ‫یاساشكێنەكانیش‪ ،‬زۆر ئاسایی‬ ‫خەریكی دەوامكردن‌و ژیانكردنی‬

‫رۆژانەی خۆیانن! چەند سەعاتێك‬ ‫زیندانیكردن‪ ،‬بەشی كتێبێك‬ ‫كەموكورتی هێنایە پیش چاومان‪،‬‬ ‫دەیان پرس وەك مۆتەكە هاتنە‬ ‫خەیاڵم‌و لەخۆمم دەپرسی‪ ،‬ئایا‬ ‫ئەم هێزەی ناوی ئاسایشە‪ ،‬بەو‬ ‫هەموو كەموكورتییەوە‪ ،‬پارێزەری‬ ‫سەروماڵی ئێمەیە یان ئەتككەرو‬ ‫سوكایەتیپێكەری سەدانی وەك‬ ‫ئێمەیە؟! رەنگە ئێمە باشترینی‬ ‫ئەوانە بین كە كەوتبینە بەرشااڵوی‬ ‫گرتن‌و رفاندن‌و سوكایەتیپێكردنی‬ ‫دەزگ��ا ئەمنییەكان‪ ،‬خاڵیك كە‬ ‫بۆمن مایەی دڵخۆشی بوو لەناو‬ ‫ئاسایشدا‪ ،‬س����ەرەڕای هەوڵی‬ ‫بەردەوامی دەس��ەاڵت بۆ بەدێوو‬ ‫درنجكردنی هەموو ئەو مرۆڤانەی‬ ‫لەم دەزگایانەدا كاردەكەن‪ ،‬هێشتا‬ ‫ئ��ەو مرۆڤانە زۆرن ل��ەو دەزگ��ا‬ ‫ناشیرینكراوانەدا كە بەمرۆڤی‬ ‫م��اون��ەت��ەوەو ب��ەت��ەواوی مانا‪،‬‬ ‫پارێزگاری لە مرۆڤبوونی خۆیان‬ ‫دەكەن‌و رێز لەوكەسانەدەگرن كە‬ ‫شایەنی بێڕێزی نین‌و بەنێوچاوی‬ ‫زۆرب��ەی��ان��ەوە‪ ،‬شەرمم دەبینی‬ ‫لەئاست ئ��ەو ك���ارە بێڕیزیی‌و‬ ‫نایاساییانەی ب��ەرام��ب��ەر ئێمە‬ ‫كرابوو‪ ،‬پاش چەند سەعاتێك‬ ‫ب��ەڕەش��ۆك��ی زی��ن��دان��ی��ك��ردن‪،‬‬ ‫دەستگیركردنەكەمان‪،‬‬ ‫وەك‬ ‫ب��ەب� ‌ێ هیچ ی��اس��او تۆمەتێكی‬ ‫دیاریكراوو ئاراستەكراو‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫هیچ لێكۆڵینەوەو پەڕاوێكی‬ ‫ی��اس��ای��ی‪ ،‬پ��اش پ��ڕك��ردن��ەوەی‬ ‫فۆڕمێكی زانیاریی پڕ لەشەرم‬ ‫بۆمان كە دڵنیام تەنها دەسەاڵتە‬ ‫دی��ك��ت��ات��ۆرو ت��ۆت��ال��ی��ت��ارەك��ان‪،‬‬ ‫ل��ەم��ج��ۆرە ف��ۆڕم��ان��ەی��ان هەیە‪،‬‬ ‫ئ���ازادك���رام! ل��ەب��ەرام��ب��ەر ئەم‬ ‫سوكایەتی‌و كارە نایاساییەدا‪ ،‬كە‬ ‫بەناوی ئاسایشەوە بەرامبەرمان‬ ‫ك��را‪ ،‬رێگای بەردەممان‪ ،‬تەنها‬ ‫رێگای دادگ��او ئاگاداركردنەوەی‬ ‫سەرجەم رێكخراوە ناوخۆیی‌و‬ ‫نێودەوڵەتییەكانی تایبەت بە‬ ‫پاراستنی مافی مرۆڤە‪!...‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«تاڵەبانی‌و بەرهەم ساڵح؛ بەڵێنەكەیان نەبردەسەر»‬ ‫زانیار داقوقی‪ :‬قایمقامی قەزای‬ ‫دووزخ���ورم���ات���وو‪ ،‬گ��ل��ەی��ی ل��ەوە‬ ‫كرد؛ چەندینجار بەڵێنی ئەوەیان‬ ‫پێدراوە ق��ەرەب��ووی ئەو كوردانە‬ ‫بكرێتەوە‪ ،‬كە لە سەردەمی حیزبی‬

‫بەعسدا خانووەكانیان لەو قەزایە‬ ‫رووخێنراوە‪ ،‬بەاڵم ئەنجامی نەبووە‪.‬‬ ‫وتی‪« :‬مام جەالل‌و بەرهەم ساڵحیش‬ ‫ئەو بەڵێنەیان نەبردەسەر»‪.‬‬ ‫ش��ەالل ع��ەب��دول‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»‬

‫وت��ی‪« :‬م���اوەی دووس��اڵ��ە داوای‬ ‫قەرەبووكردنەوەمان لە حكومەتی‬ ‫عێراقیی كردووە‪ ،‬لەدوای چەندین‬ ‫ب��ەڵ��ێ��ن‪ ،‬ب����ەاڵم تائێستا هیچ‬ ‫وەاڵمێكمان وەرنەگرتووە‪ ،‬تەنانەت‬

‫لەگەڵ مام جەالل‪ ،‬سەرۆك كۆماری‬ ‫ع��ێ��راق‌و ب��ەره��ەم ساڵحیش ئەو‬ ‫داوایەمان كردووە‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا‬ ‫هیچ دیار نییە»‪.‬‬ ‫ل��ە س��ەردەم��ی رژێ��م��ی بەعسدا‪،‬‬

‫چەند گەڕەكێكی كوردنشینی ئەو‬ ‫قەزایە رووخێنران؛ كە زیاتر لە‬ ‫(‪ )400‬خانووی لەخۆگرتبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا بە هیچ شێوەیەك قەرەبوو‬ ‫نەكراونەتەوە‪.‬‬

‫تلیاك؛ بۆ سەیران دەبرێت‬

‫«رۆژنامه‌»‪ ،‬ژماره‌ی ده‌ستگیرکراوه‌کانی تلیاک ل ‌ه سلێمانی؛ ئاشکراده‌کات‬

‫رێپۆرتاژی‪ :‬شۆڕش خالید‬

‫‪.........................................................‬‬

‫بەشێك لەو گەشتیارانەی لە‬ ‫وەرزی بەهاردا لەئێرانەوە دێنە‬ ‫هەرێمی كوردستان بۆ سەیران‌و‬ ‫گەشت‪ ،‬تلیاكیش لەگەڵ خۆیاندا‬ ‫دەهێنن‪ ،‬وەك سوودوەرگرتنێك‬ ‫لەو دەرفەتە‪ ،‬ب��ەاڵم لەڕاستیدا‪،‬‬ ‫ئەوان «بازرگانیی تلیاك دەكەن»‌و‬ ‫گەشتیار نین‪.‬‬ ‫ب���ازرگ���ان���ەك���ان���ی م����ادە‬ ‫هۆشبەرەكان‪ ،‬لەوەرزی بەهاردا‪،‬‬ ‫بەناوی گەشت‌و سەیرانەوە‪ ،‬تلیاك‬ ‫لەسنوورەكانەوە دەهێننە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ەوە‌و بەپێی وت��ەی‬ ‫بەرپرسانی ئەمنییش‪ ،‬ئەوانەی‬ ‫ل��ەوەرزی بەهاردا هەوڵی هێنانی‬ ‫تلیاك دەدەن‪ ،‬رێژەكەیان زیاترە‪.‬‬ ‫چه‌ند ماده‌یه‌کی‌هۆشبه‌ر‬

‫لە سنوورەكانی پێنجوێن‌و‬ ‫قەاڵدزێوە دێت‬ ‫ل��ەن��اوچ��ە سنوورییەكانی لەسنوورەكەیاندا هەبووە‪.‬‬ ‫عەقید ئیسماعیل‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان���دا‪ ،‬كە‬ ‫دیارترینیان ه���ەردوو سنووری «س��ااڵن��ە‪ ،‬گەشتیارێكی زۆر‬ ‫پێنجوێن‌و ق��ەاڵدزێ��ن‪ ،‬لەسااڵنی بەپێنجوێندا تێپەڕدەبن‪ ،‬بۆیە‬ ‫راب��������ردوودا‪ ،‬زۆرت���ری���ن ك��ەس ه���ەوڵ���دان ب���ۆ م��ام��ەڵ��ەك��ردن‬ ‫بەتۆمەتی بازرگانیی بەتلیاكەوە ب��ەج��ۆرەك��ان��ی ت��ل��ی��اك��ەوە ل��ەو‬ ‫دەستگیركراون‪ ،‬هەروەك بەدەیان سنوورە‪ ،‬لەالیەن بازرگانەكانەوە‬ ‫كیلۆ تلیاكی ئەو بازرگانانه‌ی مادە زیاتر دەبێت»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب���ەوەدا‪:‬‬ ‫هۆشبەرەکان ده‌ستیان به‌سه‌ردا‬ ‫تەنیا لەچوار مانگی راب��ردوودا‪،‬‬ ‫گیراوه‌‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو ئ��ام��اران��ەی ل��ەو س��ن��وورەدا‪ )6( ،‬كەسیان‬ ‫لەسەرەتای ساڵی (‪)2011‬ەوە بەتۆمەتی بازرگانیكردن بەو‬ ‫دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��وون‪ ،‬مادەیەوە دەستگیركردووە‌و دواتر‬ ‫تەنیا ل��ەس��ن��ووری پێنجوێندا‪ ،‬دراونەتە دادگا‪.‬‬ ‫لە بەڕێوەبەرێتیی ئاسایشی‬ ‫توانراوە (‪ 200‬ـ ‪ )250‬گرام مادەی‬ ‫هۆشبەری بازرگانەكان ده‌ستیان راپەڕینیش‪ ،‬لە ساڵی (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫به‌سه‌ردا بگیرێت‪ ،‬كە ویستوویانە (‪ )5‬كەس لەسەر بەكارهێنان‌و‬ ‫بەشێوەی قاچاغ بیهێننە هەرێمی بازرگانیكردن بەمادەی هۆشبەرەوە‬ ‫دەستگیر ك���راون‪ ،‬ب��ەاڵم ساڵی‬ ‫كوردستانەوە‪.‬‬ ‫عەقید ئیسماعیل حاجی (‪ )2009‬رێژەكە بەرزبوو‪ ،‬چونكە‬ ‫ئیبراهیم‪ ،‬یاریدەدەری ئاسایشی (‪ )17‬ك��ەس��ی دەس��ت��گ��ی��رك��راو‬ ‫پێنجوێن‪ ،‬لەلێدوانێكیدا بۆ هەبوون‪.‬‬ ‫«رۆژن���ام���ە»‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫«بازرگان هەبووە‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەوەی سنووری پێنجوێن‬ ‫بەكیلۆ تلیاكی هێناوە»‬ ‫بەستراوەتەوە بەخاكی ئێرانەوە‪،‬‬ ‫سەرچاوەیەكی ئەمنیی ئاگادار‬ ‫ب��ۆی��ە زۆرت���ری���ن ه���ەوڵ���دان بۆ‬ ‫ئ��اودی��وك��ردن��ی م���ادەی هۆشبەر لە سنووری ق��ەاڵدزێ‪ ،‬ئاماژەی‬

‫ب����ەوەدا‪ :‬ل��ەم��اوەی ساڵەكانی‬ ‫راب��ردوودا‪ ،‬زۆربەی ئەو كەسانەی‬ ‫بازرگانییان بەتلیاك‌و جۆرەكانی‬ ‫مادەهۆشبەرەكانەوە ك��ردووە‪،‬‬ ‫كوردی ئێران بوون‌و بەشێكیشیان‬ ‫ب��ڕێ��ك��ی زۆری����ان ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬كە‬ ‫هەندێكجار گەیشتووەتە كیلۆیەك‬ ‫یان زیاتر‪.‬‬ ‫ئ���ەو س���ەرچ���اوەی���ە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ئ��ەوان��ەی م��ادە هۆشبەرەكان‬ ‫دەهێننە هەرێمی كوردستانەوە‪،‬‬ ‫زۆرب��ەی��ان ك��وردی ئێرانن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ��ەوان��ەی لێیان دەك���ڕن‌و داوای‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬ل��ەش��ارە جیاوازەكانی‬ ‫كوردستاندان»‪.‬‬ ‫بەپێی وت��ەی ی��اری��دەدەری‬ ‫ئاسایشی پێنجوێنیش‪ ،‬لەكۆی‬ ‫ئەو شەش كەسەی دەستگیریان‬ ‫ك��ردوون‪ ،‬پێنجیان كوردی ئێران‬ ‫ب����وون‌و ت��ەن��ی��ا ی���ەك كەسیان‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا نیشتەجێ‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫ع��ەق��ی��د ئ��ی��س��م��اع��ی��ل‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی روون���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫«هەركەس لێرە بازرگانی‪ ،‬یان‬ ‫هەر جۆرە مامەڵەیەك بەتلیاكەوە‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی م����ادەی ‪14‬ی‬

‫چۆن تلیاك دەهێننە‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە؟‬ ‫ب���ازرگ���ان���ەك���ان‪ ،‬ش��ێ��وازی‬ ‫ج���ۆراوج���ۆر ب��ۆ ئ��اودی��وك��ردن��ی‬ ‫تلیاك‌و مادەهۆشبەرەكان لەناوچە‬ ‫بەكاردەهێنن‪،‬‬ ‫سنوورییەكان‬ ‫ك��ە هەندێكجار لەشوێنی زۆر‬ ‫هەستیاریاندا دەیشارنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو بەرپرسەی ئەمنییەی‬ ‫قەاڵدزێ‪ ،‬ئەوەشی بە «رۆژنامە»‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬بەشێك ل��ەوان��ەی‬

‫«بەیانی كە هەستاین‪ ،‬دەوروبەری‬ ‫كۆمەڵگەكەمان‪ ،‬بەسەرباز تەنرابوو‪،‬‬ ‫ئێمە منداڵ بووین‪ ،‬زۆرم��ان پێ‬ ‫خۆش بوو سەرباز ببینین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەمانزانی‪ ،‬ناخۆشترین كارەساتمان‬ ‫بەسەردا دەهێنن»‪.‬‬ ‫بەجنیۆسایدناساندنی كەیسی‬ ‫بارزانییەكان‪ ،‬لەالیەن داداگای بااڵی‬ ‫تاوانەكانی ئەنفالەوە لە دانیشتنی‬ ‫ژمارە (‪)40‬ی دادگاكەدا‪ ،‬كەمێك‬ ‫لەخەمەكانی رەشیدی رەواندەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەو‪ ،‬وێنەی ئەنفالەكەی‬ ‫لەیادناچێت‌و وت��ی‪« :‬سەرەتا‪،‬‬ ‫هاتن شێخی بارزانییەكانیان‬ ‫دەستگیركرد‌و بردیان‪ ،‬بۆ رۆژانی‬ ‫دواتر‪ ،‬هەركەسێكی رەگەزی نێر‪،‬‬ ‫تەمەنی لە (‪)18‬ساڵ زیاتر بوایە‪،‬‬ ‫دەیانبرد‌و ئیتر نەماندەزانی بۆ‬ ‫كوێیان دەبردن»‪.‬‬ ‫ئەنفالی (بارزانی)یەكان‪ ،‬لە‬ ‫لەكۆمەڵگەكانی‬ ‫‪1983/7/31‬‬ ‫(ق��وش��ت��ەپ��ە‪ ،‬ح��ەری��ر‪ ،‬دی��ان��ە)‬ ‫دەستی پێكرد‌و (‪ )8000‬كەسی‬ ‫بارزانییەكانیان ئەنفالكرد‪ ،‬لەدوای‬ ‫ئ���ەوەی ل��ەن��اوچ��ەك��ان��ی خۆیان‬

‫لەساڵی (‪ )1975‬دەركران‪.‬‬ ‫ه���اژە س��ل��ێ��م��ان‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫لیژنەی مافی مرۆڤی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��اس ل��ەوەدەك��ات‪:‬‬ ‫تائێستا‪ ،‬نەتوانراوە س��وود لەو‬ ‫كەیسانە ببینرێت كە بەجینۆساید‬ ‫ناسێنراون‌و وتی‪« :‬ئەو كەیسانەی‬ ‫ب��ەج��ی��ن��ۆس��ای��د دەن��اس��ێ��ن��رێ��ن‪،‬‬ ‫ناتوانرێت راستەوخۆ سوودیان‬ ‫ل ‌ێ ببینرێت‪ ،‬بۆ زەم��ەن‌و ماوەی‬ ‫چەند ساڵێكی دوات��ر سوودیان‬ ‫لێدەبینرێت»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ئ���ەن���دام پ��ەرل��ەم��ان��ە‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی بە كەمتەرخەم‬ ‫زان��ی‪ ،‬ل��ەوەی نەیتوانیوە سوود‬ ‫ل��ەو كەیسانە ببینێت‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«راس��ت��ە ح��ك��وم��ەت ك���اری بۆ‬ ‫كەیسەكان كردووە‪ ،‬بەاڵم ئەوانەی‬ ‫دەستیان هەبووە‌و بەشداربوون‬ ‫لەتاوانەكەدا‪ ،‬ئەركی حكومەتە كار‬ ‫بۆ دەستگیركردنیان بكات»‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا‪« :‬زۆرینەی‬ ‫تاوانبارانی ئەنفال‪ ،‬لەكوردستان‬ ‫دەس����وڕێ����ن����ەوە‌و م���ووچ���ەی‬ ‫خانەنشینییان هەیە»‪.‬‬

‫بەرپرسانی وەزارەتی كاروباری‬ ‫شەهیدان‌و ئەنفاكراوان‪ ،‬كە تاكە‬ ‫دەزگای حكومییە بۆ داكۆكیكردن‬ ‫لەمافی قوربانییان‪ ،‬رایدەگەیەنن‪:‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬كاری بۆ ئەو‬ ‫سێ كەیسە ك���ردووە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫بتوانێت ق��ەرەب��ووی كەسوكاری‬ ‫قوربانییان بكاتەوە‪.‬‬ ‫فوئاد عوسمان‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی ئ���ەو وەزارەت�����ە‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند‪« :‬كار بۆ ئەوە دەكەین‪،‬‬ ‫مافی قوربانییانی ئەو تاوانانەی‬ ‫بەرامبەر بەگەلی ك��ورد ك��راون‬ ‫بەدەستبهێنین‪ ،‬بۆ ئەمە چەند‬ ‫كۆنفرانسێكیش س��ازدەك��ەی��ن‬ ‫لەپەرلەمانی نەرویج»‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«هەوڵدەدەن كەیسەكان‪ ،‬لە رووی‬ ‫جیهانییەوە بناسێنین»‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی ب��ەن��دی‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫سەنتەری ئەنفال ل��ە(ده��ۆك)‪،‬‬ ‫دڵ��گ��ران��ە ل����ەوەی‪« :‬ئەنفالی‬ ‫بارزانییەكان‪ ،‬جیاوازیی نەبوو‬ ‫لەگەڵ هۆڵۆكۆستی جولەكەكان‌و‬ ‫كوشتنی ئەرمەنییەكان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا مستەشارەكان‪ ،‬ئەو رووداوە‬

‫دیاری کرمانج‬

‫‪.........................................................‬‬

‫كۆمەڵكوژیی بارزانییەكان‪،‬‬ ‫ب��ووە سێیەم كەیسی ك��ورد كە‬ ‫لەماوەی دوو ساڵی رابردوودا‪ ،‬که‌‬ ‫لەالیەن دادگای بااڵی تاوانەكانی‬ ‫عێراقەوە‪ ،‬بەجینۆساید بناسێنرێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هێشتا ئ��ەوە ق��ەرەب��ووی‬ ‫كەسوكاری قوربانییانی ناكاتەوە‪.‬‬ ‫ك��ەس��وك��اری قوربانییانی‬ ‫ب��ارزان��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬ئ��ەو رۆژان��ەی��ان‬ ‫بیرناچێتەوە كە سەربازەكانی‬ ‫حیزبی بەعس‪ )8000( ،‬كەسی لێ‬ ‫بێسەروشوێن كردن‪ ،‬بەاڵم دوای‬ ‫كەیسی‬ ‫بەجینۆسایدناساندنی‬ ‫بارزانییەكان‪ ،‬كەمێك لەخەمی‬ ‫ئەوان كەمبووەوە‪.‬‬ ‫رەشید محەمەد ساڵح‪ ،‬تەمەن‬ ‫(‪ )36‬س��اڵ‪ ،‬لەكاتی ئەنفالی‬ ‫بارزانییەكاندا‪ ،‬كە ئەوكات تەمەنی‬ ‫تەنیا هەشت ساڵ ب��وو‪ ،‬هەشت‬ ‫كەس لەخێزانەكەی ئەنفالكراون‪.‬‬ ‫رەش��ی��د‪ ،‬ئ��ەو رۆژەی وەك��و‬ ‫خ��ەوێ��ك دێ��ت��ە ب��ەرچ��او‪ ،‬وت��ی‪:‬‬

‫تایبەت بە مادەهۆشبەرەكان‪،‬‬ ‫دەس��ت��گ��ی��ردەك��رێ �ت‌و رەوان����ەی‬ ‫سلێمانی دەكرێت بۆ لێكۆڵینەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬تەنیا لەسلێمانیدا‪،‬‬ ‫نزیكەی (‪ )60‬كەس لەزیندانەكاندا‬ ‫ه���ەن‪ ،‬ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی م��ادەی‬ ‫هۆشبەریان پێگیراوە‪.‬‬ ‫ل���ەس���ن���ووری ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫پێنجوێنیشدا‪ ،‬ئەوانەی لەئەمساڵدا‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رك��راون‪ ،‬ل��ە (‪)20- 4‬‬ ‫گرامیان پێبووە‪ ،‬ب��ەاڵم عەقید‬ ‫ئیسماعیل وتی‪« :‬ساڵی رابردوو‪،‬‬ ‫ب��ازرگ��ان ه��ەب��ووە بەكیلۆیەك‬ ‫تلیاكەوە دەستگیركراوە»‪.‬‬

‫لەم سنوورەی ئێمەدا تلیاكیان‬ ‫پێگیراوە‪ ،‬لەناو ك��ۆم‌و شوێنی‬ ‫تری جەستە‌و جانتاو ژێر قایشی‬ ‫پانتۆڵدا شاردوویانەتەوە»‪.‬‬ ‫عەقید ئیسماعیل‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ب����ازرگ����ان����ەك����ان‪ ،‬ش��وێ��ن��ی‬ ‫هەستیار‌و جەستەی ش��اراوەی‬ ‫خۆیان بەكاردەهێنن‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫بگەیەننە‬ ‫مادەهۆشبەرەكانیان‬ ‫شوێنی خۆی»‪.‬‬ ‫مەترسیدارترین مادەی هۆشبەر‬

‫پێگیراوە‪ ،‬زیندانیكراوە‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەدا‪ :‬ئەو‪ ،‬فێڵی لێكراوە‌و دوور‬ ‫لەخواستی خ��ۆی‪ ،‬تلیاكیان بۆ‬ ‫كردووەتە ناو قتووی پەنیرەوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬خەڵكی مهابادەو لەناو‬ ‫زیندانەوە قسەی بۆ «رۆژنامە»‬ ‫ك���ردو وت���ی‪« :‬ل��ەالی��ەن ك��وڕی‬ ‫هونەرمەندێكی گەورەی كوردەوە‬ ‫(ن��اوی الی رۆژنامە پارێزراوە)‪،‬‬ ‫هاوڕێی منداڵیم بوو‪ ،‬فێڵم لێكرا‪،‬‬ ‫چونكە تلیاكی ب��ۆ ك��ردم��ە ناو‬ ‫قتووی پەنیرەوە»‪.‬‬ ‫سەید وەفا‪ ،‬ئاماژەی بەوەشدا‪:‬‬ ‫«دوات��ر كوڕی ئەو هونه‌رمه‌نده‌‪،‬‬ ‫بەواسیتە ئ��ازاد ب��ووە‪ ،‬بەاڵم من‬ ‫هەر لەزینداندا ماومەتەوە»‪.‬‬

‫مادە هۆشبەرەكان دەگرینەبەر‪،‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك��ی��ان س��ەرچ��اوەك��ان��ی‬ ‫خۆمانن‪ ،‬كە هەواڵنێری تایبەتن‪،‬‬ ‫ش��ێ��وازەك��ەی تریش پشكنینی‬ ‫ئەوانەن لەئێرانەوە دێن»‪ .‬ئاماژەی‬ ‫بەوەشدا‪ :‬دوای دەستگیركردنیان‪،‬‬ ‫لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا دەكەین‌و‬ ‫پاشان بۆ دادگاییكردن‪ ،‬رەوانەی‬ ‫دادگای سلێمانییان دەكەین‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬لەسنوورەكاندا‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەی واڵت��ان��ی ت��رەوە‪،‬‬ ‫بەهیچ شێوەیەك سەگی راهێنراو‬ ‫ب���ۆ دۆزی����ن����ەوەی ه��ەڵ��گ��ران��ی‬ ‫مادەهۆشبەرەكان بەكارناهێنرێت‪،‬‬ ‫ئەمەیش لەبەرئەوەی مەسرەفی‬ ‫گرانە»‪.‬‬ ‫ل��ەخ��اڵ��ە س��ن��ووری��ی��ەك��ان��دا‪،‬‬ ‫بەرپرسانی گومرگەكان‪ ،‬زۆر فشار‬ ‫بۆ گەشتیاران دروست ناكەن‪ ،‬تا‬ ‫بزانرێت تلیاكیان پێیە بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یاخود نا‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫ئەركە بەئاسایشی قەزاو ناحییەكانی‬ ‫سنوورەكان سپێردراوە‪.‬‬ ‫ی�����اری�����دەدەری ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫پێنجوێن‪ ،‬وتی‪« :‬هیچ سەگێكی‬ ‫راه��ێ��ن��راوم��ان ال نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫مەسرەفی ئەو سەگانە زۆر گرانە‌و‬ ‫رۆژانە نزیكەی ‪ 50‬دۆالر دەكەوێت‪،‬‬ ‫كە ئەویش بۆ ئێمە نابێت»‪.‬‬ ‫ل����ەئ����ێ����س����ت����ادا‪ ،‬دوای‬ ‫كۆبوونەوەیەكی ه��ەردوو وەزیری‬ ‫دادی عێراق‌و ئێران‪ ،‬هەوڵی ئەوە‬ ‫لەئارادایە ت��ەواوی زیندانییەكانی‬ ‫نێوان ئەو دوو واڵتە بگۆڕدرێنەوە‪،‬‬ ‫ب��ەوەش دەی��ان زیندانی ئێرانی‬ ‫كە بەهۆی م��ادەی هۆشبەرەوە‬ ‫لەزیندانەكانی هەرێمی كوردستاندا‬ ‫دەستگیركراون‪ ،‬نامێنن‪.‬‬ ‫سەید وەفا‪ ،‬دەڵێت‪ :‬ئەگەر ئەو‬ ‫بڕیارە ئێمە بگرێتەوە‪ ،‬زۆر گرنگە‪،‬‬ ‫چونكە ب��ەوت��ەی ن��اوب��راو‪ ،‬وەك‬ ‫زیندانییانی باشووری كوردستان‪،‬‬ ‫مۆڵەت وەرگرتن نایانگرێتەوە تا‬ ‫بچنە ماڵەوە‪.‬‬

‫تائێستا‪ ،‬بەپێی ئەو بڕانەی‬ ‫كە دەستیان بەسەردا گیراوە‪،‬‬ ‫چەندین ج��ۆری م��ادەی هۆشبەر‬ ‫ل��ەئ��ێ��ران��ەوە ب��ۆ س��ن��وورەك��ان��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بازرگانییان‬ ‫پ��ێ��وەدەك��رێ �ت‌و دی��ارت��ری��ن��ی��ان‪،‬‬ ‫(هێرۆین‌و مۆرسین‌و شیشا)ن‪،‬‬ ‫بەاڵم لەهەموویان مەترسیدارتر‪،‬‬ ‫جۆری (ك��راك)ە‪ ،‬كە ئەو جۆرە‬ ‫چەند جارێكیش هاتووەتە هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪.‬‬ ‫سەید وەف��ا‪ ،‬تەمەن (‪)38‬‬ ‫ساڵەو ماوەی چوار ساڵە بەهۆی‬ ‫ئەوەی هەندێك مادەی هۆشبەری‬

‫سەگی راهێنراو؛ بەكارناهێنرێت‬ ‫ئ����اس����ای����ش‪ ،‬ل���ەخ���اڵ���ە‬ ‫س��ن��ووری��ی��ەك��ان��ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬شێوازی پێشكەوتوو‬ ‫ب����ۆ رووب������ەڕووب������وون������ەوەی‬ ‫مادەهۆشبەرەكان‌و ئاشكراكردنی‬ ‫هەڵگرانی تلیاك‪ ،‬بەكارناهێنێت‪.‬‬ ‫ی����اری����دەدەری ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫پێنجوێن‪ ،‬وت��ی‪« :‬دوو شێواز‬ ‫ب��ۆ ئ��اش��ك��راك��ردن��ی هەڵگرانی‬

‫وەك قارەمانییەك دەگێڕنەوە»‪.‬‬ ‫بەرپرسی سەنتەری ئەنفال‬ ‫لە (ده��ۆك)‪ ،‬داوای لەحكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م ك���رد؛ ئ���ەو ب��ڕی��اران��ەی‬ ‫حكومەتی ع��ێ��راق��ی جێبەجێ‌‬ ‫بكات‪ ،‬دەرب��ارەی مستەشارەكان‌‬ ‫وتی‪« :‬هەندێك لە بڕیارەكانی بۆ‬ ‫بەرژەوەندیی كوردن‪ ،‬كە بڕیاری‬ ‫دەستگیركردنیان دراوە»‪.‬‬ ‫ك��ەس��وك��اری قوربانییانی‬ ‫بارزانییەكان‪ ،‬داوای زیاتریان‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬رەش��ی��د وت��ی‪« :‬دەبێت‬ ‫ئەوانەشی بچووكترین هاوكاریی‬ ‫بەعسیان كردووە‪ ،‬بدرێنە دادگا‌و‬ ‫پشتگیرییان لێ نەكرێت»‪.‬‬ ‫ش���ۆڕش ح��اج��ی‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان» لە‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ع��ێ��راق‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫بەوەدا‪ :‬بەجینۆسایدناساندنی ئەو‬ ‫دۆسیەیە‪ ،‬سوودی مەعنەویی هەیە‬ ‫بۆ رێگرتن لەدووبارەبوونەوەی‬ ‫كارێكی تری لەو جۆرە‌و به‌وه‌یش‬ ‫«دەرگاكانی پەیوەندیی كوردستان‬ ‫ب��ەڕووی دەرەوەدا‪ ،‬زیاتر بەهێز‬ ‫دەبن»‪.‬‬

‫رووفاتی ئه‌نفالکراوان له‌کاتی هێنانه‌وه‌یاندا بۆ کوردستان ئه‌رشیف‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫* خالید مەحمود لە پێنجوێن‌و‬ ‫فەرمان چۆمانی لە رانییە‪،‬‬ ‫بەشدارییان له‌م رێپۆرتاژه‌دا‬ ‫كردووە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری رادیۆی ده‌نگ‪:‬‬ ‫خوازیارین ئەم لیژنەیە‪ ،‬ئەو متمانەیە بگەڕێنێتەوە؛ كە بەرامبەر لیژنەكان لەدەستمان داوە‪.‬‬

‫«دادو بێداد»؛ له‌ لیژنه‌ی راستییه‌کاندا‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەهادین یوسف‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی دی���ك���ە بۆ‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوە ل���ە رووداوی‬ ‫سووتاندنی «نالیا»و هێرشكردنە‬ ‫س��ەر كەناڵەكانی راگەیاندن‪،‬‬ ‫پێكدەهێنرێت‌و ب��ەش��ێ��ك لە‬ ‫دۆسیەكانی دادگا‪ ،‬دەگوازرێنەوە‬ ‫بۆ ئەم لیژنەیە‌‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی گ��رووپ��ی‬ ‫پارێزەرانی سەربەخۆش‪ ،‬بێهیوایی‬ ‫خۆی لەو لیژنەیە‌و لیژنەكانی‬ ‫دیكە رادەگەیەنێت‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫«كاری دادگایە لێكۆڵینەوە لەو‬ ‫دۆسییانە بكات‌و تاوانبار‌و سزاكان‬ ‫دیاریی بكات‪ ،‬نەك پێكهێنانی‬ ‫لیژنەیەك بۆ دەستخستنە ناو‬ ‫كاروباری دادگا»‪.‬‬ ‫ئازاد عوسمان‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫رادیۆی «دەنگ» لە كەالر‪ ،‬كە‬ ‫لەبەردەم‬ ‫لیژنەكەدا‬ ‫وت�����ەی‬

‫لێوەرگیراوە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬دۆسیەكەمان‪ ،‬لە‬ ‫دادگ���ای لێكۆڵینەوەی ك��ەالر‬ ‫ب��وو‪ ،‬گ��واس��ت��راوەت��ەوە ب��ۆ ئەو‬ ‫لیژنەیەو جارێكی دیكە ئیفادەمان‬ ‫لێوەرگیراوەتەوە‪ ،‬جاری پێشوو‬ ‫لە دادگای كەالر‪ ،‬چیمان وتبوو‪،‬‬ ‫ه��ەر ئ��ەوان��ەم��ان وت���ەوە‪ ،‬وەكو‬ ‫بەڵگە لەبەردەستمان نییە كە‬ ‫كێ هەستاوە بەم ك��ارە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫گومانمان لەهەموو ئ��ەو هێزە‬ ‫ئەمنیی‌و سەربازییانە هەیە كە‬ ‫لەو ماوەیەدا لەسنوورەكە بوون‪،‬‬ ‫چونكە ئەو كەسانەی هێرشیانكردە‬ ‫س��ەر رادی��ۆك��ەم��ان‪ ،‬جلوبەرگی‬ ‫س��ەرب��ازی��ی��ان ل��ەب��ەرداب��ووە»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی ئ��اش��ك��راك��رد‪« :‬دوو‬ ‫مانگە‪ ،‬دۆسیەكەمان لە كەالرەو‬ ‫هیچ بەدواچوونێكی بۆ نەكراوە‪،‬‬ ‫بۆیە چ��اوەڕوان��ی دەرەنجامی‬ ‫لیژنەكە دەك��ەی��ن‪ .‬هەرچەندە‬ ‫ب��ەداخ��ەوە‪،‬‬ ‫تائێستا‬ ‫ئ����ەو‬

‫ل��ی��ژن��ان��ەی دروس���ت���ك���راون‪،‬‬ ‫دەرئەنجامەكانیان وەك پێویست‪،‬‬ ‫نە لەالیەن خەڵك‌و نە لەالی‬ ‫ئەوانەی سكااڵیان هەبووە‪ ،‬جێی‬ ‫رەزامەندیی نەبووە‪ ،‬خوازیارین‬ ‫ئ���ەم ل��ی��ژن��ەی��ەی��ان‪ ،‬شتێكی‬ ‫جیاوازبێت‌و كارێك بكات‪ ،‬ئەو‬ ‫متمانەیە بگەڕێتەوە كە بەرامبەر‬ ‫لیژنەكان لەدەستمانداوە»‪.‬‬ ‫لـــــــەدوای رووداوەك��ان��ی‬ ‫(‪)17‬ی شوباتەوە‪ ،‬هێرشكرایە‬ ‫سەر چەندین كەناڵی راگەیاندن‪،‬‬ ‫لە دیاریترینیان‪ ،‬سووتاندنی‬ ‫ك��ەن��اڵ��ی «ن��ال��ی��ا»و رادی���ۆی‬ ‫«دەن��گ»‌و رادی��ۆی «گ��ۆڕان‌»و‬ ‫نووسینگه‌ی که‌ناڵی (‪)KNN‬‬ ‫ب���وو ل��ەه��ەول��ێ��ر‪ ،‬س�����ەرەڕای‬ ‫برینداركردن‌و دەستگیركردن‌و‬ ‫ئازاردان‌و رێگرتن لەكاری چەندین‬ ‫رۆژنامەنووس‪.‬‬ ‫ل��ە س���اڵ���ڕۆژی جیهانیی‬ ‫ئازادیی رۆژنامەگەریدا‪ ،‬سەنتەری‬ ‫«م��ی��ت��رۆ» ب��ۆ داك��ۆك��ی��ك��ردن‬ ‫لە رۆژنامەنووسان‪ ،‬داوای لە‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێم كرد‪ ،‬لە‬ ‫بری ئاراستەكردنی تۆمەت دژ‬ ‫بە رۆژنامەنووسان‪ ،‬پێشێلكارانی‬ ‫م��اف��ەك��ان��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪،‬‬ ‫رووبەڕووی دادگا بكەنەوە‪.‬‬ ‫«م���ی���ت���رۆ» ب���ارودۆخ���ی‬ ‫رۆژنامەگەرییان لە كوردستان‪،‬‬ ‫ب��ە م��ەت��رس��ی وەس��ف��ك��ردووە‌و‬ ‫ئ��اش��ك��رای��ان��ك��ردووە ل���ەدوای‬ ‫رووداوەكانی (‪)17‬‬ ‫ی ش��وب��ات��ەوە‪،‬‬ ‫زیاتر لە‬

‫(‪ )200‬پێشێلكارییان دژ بە‬ ‫رۆژنامەنووسان تۆماركردووە‪،‬‬ ‫لەوانە‪« :‬برینداركردن‪ ،‬سووتاندن‌و‬ ‫ت��ااڵن��ك��ردن��ی ن��ووس��ی��ن��گ��ەی‬ ‫میدیاكان‪ ،‬دەستگیركردن‪ ،‬لێدان‪،‬‬ ‫رێگریكرن‪ ،‬شكاندنی كامێرا‌و‬ ‫دەستبەسەراگرتنی كەلوپەلی‬ ‫رۆژنامەوانیی»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە پێكهێنانی‬ ‫لیژنەكانی لێكۆڵینەوەش‪ ،‬پارێزەر‬ ‫نەوزاد مەجید‪ ،‬ئەندامی گرووپی‬ ‫پارێزەرانی سەربەخۆ‪ ،‬بێهیوایی‬ ‫خۆی لەپێكهێنانی ئەو لیژنانە‬ ‫نیشانداو وتی‪« :‬مێژوویەكمان‬ ‫هەیە لەگەڵ لیژنەكاندا‪ ،‬حكومەت‬ ‫ب���ۆ ه���ەم���وو ش��ت��ێ��ك‪ ،‬لیژنە‬ ‫دروس��ت��دەك��ات‪ ،‬هیچ لیژنەیەك‬ ‫ل��ەو لیژنانە‪ ،‬وەك پێویست‬ ‫نەیانتوانیوە‪ ،‬نە راستییەكان‬ ‫دەرب��خ�ه‌ن‪ ،‬نە بڕیار دەربكه‌ن‪،‬‬ ‫نە ئیجرائات بكه‌ن‪ ،‬مادام دادگا‬ ‫هەیە‌و دۆس��ی �ە‌و سكااڵ هەیە‪،‬‬ ‫پێویستە دادگ��ا لێكۆڵینەوەی‬ ‫ورد بكات‌و دەریبخات‪ ،‬تاوانباران‬ ‫كێن‌و ئیجرائاتی یاسایی بكات»‪،‬‬ ‫ئەو پ��ارێ��زەرە‪ ،‬رای واب��وو‪:‬‬ ‫«دروس��ت��ك��ردن��ی ئ��ەو لیژنانە‪،‬‬ ‫بۆ دەستخستنە ناو كاروباری‬ ‫دادگ��اك��ان��ە‪ ،‬ب��ۆ ئ���ەوەی دادگ��ا‬ ‫س����ەروەر ن��ەب��ێ �ت‌و نەتوانێت‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ان دەرب���ك���ات‪ .‬ئ��ەو‬ ‫لیژنانەش ئەگەر هەمووشیان‬ ‫ن��ەب��ن‪ ،‬بەشێكیان دەس���ەاڵت‬ ‫خۆی‪ ،‬ئەندامەكانی دەستنیشان‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫لیژنەكە‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��ەم‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ە‪ ،‬دەس��ەاڵت��ی رەه��ای‬ ‫هەیە‪ ،‬كە لێكۆڵینەوە لەگەڵ‬ ‫ه��ەم��وو كەسێكدا بكات‌و‬ ‫بچێتە ئ��ەو شوێنانەی‬ ‫ك��ە لێكۆڵینەوەی‬ ‫ت��ێ��دا دەك����ات‌و‬ ‫چ���اوەڕوان���ی‬ ‫زانیاری‌و‬

‫دۆكیۆمێنتی رووداوەك���ان���ی‬ ‫كەناڵەكانی راگەیاندن دەكات»‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ ،)2011/5/4‬لە‬ ‫كۆنگرەیەكی رۆژن��ام��ەوان��ی��دا‪،‬‬ ‫ل��ە خ��ان��ەی داد ل��ە سلێمانی‪،‬‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەوە لە رووداوی‬ ‫هێرشكردنە س��ەر كەناڵەكانی‬ ‫راگ���ەی���ان���دن‪ ،‬راگ���ەی���ەن���را بۆ‬ ‫بەدواچوونی راستییەكان‪.‬‬ ‫دادوەر ج��اس��م ج���ەزا‪،‬‬ ‫سەرۆكی لیژنەكە‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەك��ە‪ ،‬ل��ەژێ��ر رۆش��ن��ای��ی‬ ‫بڕیاری پەرلەمانی كوردستاندا‬ ‫پێكهێنراوە‪ ،‬بۆ لێكۆڵینەوە‬ ‫ل���ە س���ووت���ان���دن���ی ك��ەن��اڵ��ی‬ ‫«نالیا»و رادی��ۆی «دەن��گ»‌و‬ ‫كەناڵەكانی راگەیاندن‌و لیژنەكە‬ ‫ل��ە چ��وارچ��ێ��وەی ی��اس��اك��ان��دا‬ ‫كاردەكات‪.‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی گ����ەڕان ب���ەدوای‬ ‫راستییەكاندا‪ ،‬لــــــــــە رۆژی‬ ‫دەستبەكاربووە‪،‬‬ ‫(‪)5/2‬ەوە‬ ‫ل��ە س����ەرۆك‌و پێنج ئ��ەن��دام‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬ئەندامەكانی لە‪:‬‬ ‫راوێژكاری ئەنجومەنی وەزیران‌‪،‬‬ ‫ن��وێ��ن��ەری وەزارەت����ی ن��اوخ��ۆ‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی داواك����اری گشتیی‌‪،‬‬ ‫نوێنەری وەزارەتی داد‪ ،‬نوێنەری‬ ‫وەزارەت��ی دارای�ی‌و بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی رۆشنبیریی‌و هونەری‬ ‫سلێمانین‪.‬‬ ‫سەرۆكی لیژنەكە‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەش كرد‪« :‬كاری سەرەكیی‬ ‫لیژنەكەیان‪ ،‬لەدوای لێكۆڵینەوە‬ ‫ل���ە ه���ەم���وو رووداوەك��������ان‪،‬‬ ‫پێشكەشكردنی راس��پ��اردەو‬ ‫زان��ی��اری��ی��ە ب��ۆ سەرۆكایەتیی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی�����ران‌و هیچ‬ ‫كەسێك بۆی نییە تانەی یاسایی‬ ‫لەو زانیاری‌و راسپاردانە بدات‬ ‫كە پێشكەشی دەكەین‪ ،‬چونكە‬ ‫لیژنەكە بە شێوەیەكی ورد‪،‬‬ ‫كار لەسەر دۆسیەكان دەكات‌و‬ ‫هیچ كەلێن‌و بۆشاییەك‬ ‫ل���ە ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەدا‬ ‫هەموو‬ ‫ناهێڵێتەوە‌و‬ ‫زانیاریی‌و ئەگەرەكان‪،‬‬ ‫ب�����ە وردی�������ی‬ ‫هەڵدەسەنگێنێت‌و‬ ‫دوات�������ر ب���ڕی���اری‬ ‫ك��ۆت��ای��ی��ان ل��ەب��ارەوە‬ ‫دەدات»‪.‬‬

‫دادگا؛ لەنێوان‬ ‫چەكوش‌و مقاشدا‬ ‫عوسمان شێخ سدیق*‬ ‫ئەوەی لەم وتارە ستونییەدا دەمەوێت ئاماژەی پ ‌ێ بدەم‪ ،‬وەاڵمی‬ ‫ئەو پرسیارە سادەو جدییەیە كە‪ ،‬ئایا لە هەرێمەكەی الی خۆمان‪ ،‬دادگا‬ ‫بەڕێزەكانمان توانیویانە چەكوشی سەری دەسەاڵتی سیاسیی‌و ئیداریی‬ ‫هەرێم بن؟ دادگاكانمان چەكوشن‪ ،‬یان مقاشی دەستی دەسەاڵتداران؟‬ ‫بۆ وەاڵمی ئەم پرسیارە سادەو جدییە‪ ،‬ناگەڕێمەوە بۆ هەڵدانەوەی‬ ‫مێژوو‪ ،‬بەڵكو ب ‌ه دوو دیمەنی نزیك لە خۆمان وەاڵمەكەمان دەست‬ ‫دەكەوێت‪.‬‬ ‫دیمەنی یەكەم‪:‬‬ ‫ئەو دیمەنە تراژیدیانەی لە م��اوەی یەك دوو مانگی راب��ردوودا‬ ‫لەم هەرێمەدا گوزەریانكرد‪ ،‬كە دادگاكانیش لەم نمایشەدا دەكرێنە‬ ‫كارەكتەرێك‪ ،‬نەك دەزگایەكی دادوەری��ی نێوان كارەكتەرەكان‪ ،‬بە‬ ‫ئاشكرا بینیمان كە چۆن شەقامەكان خەڵتانی خوێن كران‪ ،‬بەاڵم تا‬ ‫ئەم ساتەوەختە‪ ،‬بڕیاری دەستگیركردنی بكوژەكانی‪ ،‬تەنیا مه‌رەكەبی‬ ‫سەر كاغەزە‌و دۆسیەی كوژراوەكان رەفەی ژووری بنكەكانی پۆلیسی‬ ‫پ ‌ێ قەرەباڵغ كراوە‪ ،‬بكوژانیش بە كاڵشی كوردیی‌و مۆنیكای دوا مۆدێلی‬ ‫هەدیەكراویان بەسەر ئەو شەقامانەشدا ناڕۆن كە خوێنی لەسەر رژاوە‬ ‫نەبادا كاڵشی پێیان‌و تایەی مۆنیكاكانیان پیس‌و خوێناوی ببێت‪.‬‬ ‫دیمەنی دووەم‪:‬‬ ‫چەند رۆژێك تێنەپەڕی بەسەر سكااڵی جەالل تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك‬ ‫كۆماری عێراق لە دژی (ئەحمەد میرە)ی سەرنوسەری لڤین‌و (ژیار‬ ‫محەمەد)ی كچە رۆژنامەنووسی بوێرو وشیار‪ ،‬یەكسەر بڕیاری‬ ‫بانگێشتكردن لە دادگاوە دەركرا بۆیان‌و لە ماوەی دوو رۆژدا زیاتر لە‬ ‫(‪4‬بۆ‪ )5‬جار بە تەلەفون ئاگاداركران‪ ،‬دەبێت بچنە بەردەم دادوەر بۆ‬ ‫وەرگرتنی وتەیان‪ ،‬ئەمەش هەر سەرپێچی یاسایە چونكە ئاگاداركردن‬ ‫دەبێت بە نووسراوی رەسمیی بێت‪ .‬جگە لەوەی‪ ،‬هەر لە سەرەتاوە‬ ‫پێشێلكاریی یاسایی بەدی دەكرا‪ ،‬چونكە كەس نەیدیوە سكااڵكـــــار‬ ‫(مام جەالل) لەبەردەم دادگادا ئامادە بوبێت‌و وتەی وەرگیرابێت‪ ،‬كە‬ ‫بەپێی یاسا ئیفادە لە سكااڵدا شەخسییە‌و دەبێت ئامادەی بەردەم دادگا‬ ‫بێت‪ ،‬تەنیا لە كاتێكدا كە باری تەندروستیی رێگە نەدات‪ ،‬بۆیە پاش‬ ‫ئامادەبوونی سەرنوسەری لڤین‌و نووسەری بابەت‪ ،‬جار ‌ێ وتەكانیان بە‬ ‫تەواوی لە الیەن دادوەروە وەرنەگیرابوو‪ ،‬كە جێی خۆیەتی ئاماژەی پێ‌‬ ‫بكەین (كە دادوەری لێكۆڵینەوە وەك خۆی زۆر رێزی هەردووكیانی گرت)‬ ‫بەاڵم لەو ساتانەدا‪ ،‬لێشاوێك لە بڕیاری دەستگیركردنی بنكەكانی تری‬ ‫پۆلیسی وەك پۆلیسی بەختیاری خۆیان ماتتدا بوو بۆ دەستگیركردنی‬ ‫ناوبراوان‌و ئیستیغاللكردنی كاتەكە‪ ،‬كە رۆژی پێنجشەممە بوو بۆ ئەوەی‬ ‫تا یەكشەممە دەوامی رەسمیی دەستبەسەر بن‪ ،‬ئەمە لە كاتێكدا كە‬ ‫دۆسیەی بنكەی پۆلیسی بەختیاری زیاتر لە ساڵێكە لەئارادایەو زیاتر‬ ‫لە دوو مانگە(امر قبض)ی تیا دەرچووە ب ‌ێ ئاگاداریی تۆمەتباران‌و‬ ‫ئاگاداركردنی ئسوڵیی‌و رەسمیی بەاڵم بەهۆی بوونی مەبەست لە‬ ‫دەستگیركردنیان‪ ،‬وەك تەڵەیەكی ئامادەكراو لەدواساتەكانی دەوامی‬ ‫رەسمیدا تەقاندیان‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی كە هەر لە الیەن بنكەی پۆلیسەوە‬ ‫لە هەمان كەیسدا بوار نەدرا بە ئێمە وەك پارێزەری ناوبراوان دۆسیەی‬ ‫سكااڵكەی مام جالل ببینین گوایە ئەم كەیسە هەستیارە‪ .‬بۆیە لە‬ ‫كۆتایدا جێی خۆیەتی كە بڵێین كە الی دەسەاڵتی حیزبیی‌و حكومەتی‬ ‫حیزبیی یاساو دادگا مقاشن‪ ،‬یان چەكوش؟ سەروەریی یاسا ئاوایە؟!‬ ‫*راوێژكاریی یاسایی گۆڤاری لڤین‬

‫ئەوەی لە زیندانی کانی گۆمه‌دا‌؛ دەگوزەرێت‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬پ‪.‬سلێمانی‬ ‫‪............................................‬‬ ‫هەركەسێك لە سلێمانی‬ ‫ناوی «كانی گۆمە»ی بەرگوێ‬ ‫دەك���ەوێ���ت‪ ،‬گ��رت��ن‌و ل��ێ��دان‌و‬ ‫ئەشكەنجەی بیردەكەوێتەوە‪،‬‬ ‫بەتایبەتی لە دوای دەستپێكردنی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫ژمارەیەكی زۆری خۆپیشانده‌ر‬ ‫«رۆژان��ە» دەستگیر دەك��ران‌و‬ ‫دەبرانە ئەوێ‪.‬‬ ‫«ك���ان���ی گ���ۆم���ە» ن���اوی‬ ‫گوندێكە‪ ،‬دەكەوێتە خۆرئاوای‬ ‫شاری سلێمانییەوەو لە نزیكی‬ ‫گوندەكە چەند بینایەكی هێزە‬ ‫ئەمنییەكان ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەوان��ە‪:‬‬ ‫ئەكادیمیای ئاسایشی سلێمانی‌و‬ ‫زیندانی ئاسایش‌و بارەگایەكی‬ ‫هێزی چاالكییە مەدەنییەكان‌و‬ ‫هێزەكانی پۆلیسی ئامادە‪.‬‬ ‫خ���ۆپ���ی���ش���ان���دەرێ���ك���ی‬ ‫دەستگیركراو‪ ،‬كـــــە لەدوای‬ ‫(‪)17‬ی ش���وب���ات ل��ەالی��ەن‬ ‫ه���ێ���زەك���ان���ی ئ��اس��ای��ش��ەوە‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رك��راب��وو‪ ،‬چیرۆكی‬

‫ده‌س���ت���گ���ی���رک���ردن���ی خ���ۆی‬ ‫بەمشێوەیە ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»‬ ‫گێڕایەوە‪:‬‬ ‫دەستگیركرام‪،‬‬ ‫«كاتێك‬ ‫زۆریان لێدام‪ ،‬زۆر هاوارم كرد‬ ‫بێ سوود بوو‪ ،‬بەاڵم دواتر كە‬ ‫برامە كانی گۆمە‪ ،‬ئەوەندەیان‬ ‫لێدام‌و سوكایەتییان پێكردم‪،‬‬ ‫ئ��ەو ل��ێ��دان��ەی پ��ێ��ش��ووم بیر‬ ‫چ���ووەوە‪ ،‬ه��اوارم ك��رد؛ كوڕە‬ ‫شەهیدم‪ ،‬لەبری ئ��ەوەی رێزم‬ ‫لێ بگرن سوكایەتیشیان بە‬ ‫شەهیدەكەم ك��رد‪ ،‬ئیتر لەو‬ ‫رۆژەوە ناوی كانی گۆمە بهێنن‪،‬‬ ‫بەراستی دەترسم‪ ،‬وا دەزان��م‬ ‫دوژمنەكانی كورد لەو شوێنە‬ ‫دەوام دەكەن‪ ،‬نەك كورد»‪.‬‬ ‫ئ����ازارو ئەشكەنجەدانی‬ ‫ئ��ەو خۆپیشاندەرە لەالیەن‬ ‫پاسەوانەكانی زیندانی «كانی‬ ‫گۆمە»وە گەیاندوویەتییە ئەو‬ ‫باوەڕەی بڵێت‪« :‬ئەوانەی لەوێن‬ ‫م��رۆڤ نین‪ ،‬بەڵكو دڕن��دەن‪،‬‬ ‫چونكە سەرەتا بە شتێك لێیان‬ ‫دەدام‪ ،‬كە شێوەی دەزوویەكی‬ ‫نەرمی هەبوو‪ ،‬ب��ەاڵم هەستم‬

‫دەكرد ئاسنی نەرمە‪ ،‬چونكە‬ ‫دادەچەقییە ناو جەستەمەوە‪،‬‬ ‫لەگەڵ هەر لێدانێك خوێن لە‬ ‫شوێنەكەی دەهات»‪.‬‬ ‫ناوچەی «كانی گۆمە»‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی (‪ )2005‬تەنیا زیندانیی‌و‬ ‫ئەكادیمیای ئاسایشی سلێمانی‬ ‫لێبووەو دوات��ری��ش ب��ارەگ��ای‬ ‫چەند بەڕێوەبەرێتی‌و بنكەیەكی‬ ‫س��ەرب��ازی��ی ب��راون��ەت��ە ئ��ەو‬ ‫شوێنە‪ ،‬لەوانە؛ بەڕێوەبەرێتی‬ ‫پ��ۆل��ی��س��ی پ���اس���ەوان���ەك���ان‪،‬‬ ‫لــــــــــە س��اڵ��ی (‪)2008‬‬ ‫ه‌وه‌ ل��ەو شوێنەیە‪ ،‬س��ەر بە‬ ‫بەڕێوەبەرێتی گشتیی بەرگریی‬ ‫فریاكەوتنە‪ ،‬فەرماندەی هێزی‬ ‫ئ��ام��ادە‪ ،‬س��ەر ب��ە وەزارەت���ی‬ ‫ناوخۆیە (ج��اران پێیوتراوە‪،‬‬ ‫فەوجی وەزیر)‪ ،‬بەڕێوەبەرێتی‬ ‫پۆلیسی پارێزگاری چاالكییە‬ ‫م���ەدەن���ی���ی���ەك���ان‪ ،‬چ��ەن��د‬ ‫ك��ەت��ی��ب��ەی��ەك��ی س��ەرب��ازی��ی‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگە‪.‬‬ ‫زی��ن��دان��ی��ی��ەك�ه‌ی س��ەر بە‬ ‫ئاسایش‪ ،‬لەسەرەتادا تەنیا ئەو‬ ‫كەسانەی لێ بەند دەكران‪ ،‬كە‬

‫بە تۆمەتی تیرۆر‌و بەكارهێنان‌و‬ ‫بازرگانی مادەهۆشبەرەكان‌و‬ ‫تلیاك دەستگیر دەكران‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دواتر بەهۆی زۆربوونی ژمارەی‬ ‫دەس��ت��گ��ی��ك��راوەكان ل��ەالی��ەن‬ ‫ئاساییشەوە‪ ،‬ئێستا بەشێكی‬ ‫دیكەی دەستگیركراوەكانیش‬ ‫ل��ەالی��ەن ئ��اس��ای��ش��ەوە ل��ەوێ‬ ‫بەنددەكرێن‪.‬‬ ‫«رۆژن���ام���ە»‪ ،‬ه��ەوڵ��ی��دا‬ ‫زانیاریی لەسەر ئەو زیندانییە‬ ‫لە سەرچاوەكانی ئاسایشەوە‬ ‫دەستبخات‪ ،‬بەاڵم هیچ الیەنێك‬ ‫ئامادەنەبوو لێدوان‌و زانیاریی‬ ‫لەوبارەیەوە بدات‪.‬‬ ‫لیژنەی مافی م��رۆڤ له‌‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی كوردستانیش‪،‬‬ ‫لەبەرنامەیاندا بووە كە سەردانی‬ ‫ئ��ەو زیندانییە بكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫س���ەرۆك‌و جێگری سەرۆكی‬ ‫ل���ی���ژن���ەك���ەوە‪ ،‬ت��ائ��ێ��س��ت��ا‬ ‫ن��ەچ��وون��ەت��ە ئ���ەو شوێنەو‬ ‫هیچ بەدواداچوونێكیان بۆ‬ ‫نەكردووە‪.‬‬ ‫پەیمان عیزەدین‪ ،‬ئەندامی‬

‫ل��ی��ژن��ەی م��اف��ی م����رۆڤ‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«بەهۆی ئ��ەوەی ت��اڕادەی��ەك‬ ‫لیژنەكەمان هەڵوەشاوەتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە نەچووینە ئەو زیندانییە‪،‬‬ ‫بەاڵم زانیاریی ئەوەمان هەیە‬ ‫كە ئاسایشی سلێمانی دوو‬

‫«كاتێك برامە‬ ‫زیندانه‌که‌وه‌‪،‬‬ ‫شتێكیان كرد بە‬ ‫دەممدا لە شێوەی‬ ‫پەمپ ده‌چوو؛‬ ‫یەكسەر بورامەوە»‬

‫زیندانی ه��ەی��ە‪ ،‬ئ���ەوەی ناو‬ ‫بینای س��ەرەك��ی��ی خ��ۆی��ان‌و‬ ‫زی��ن��دان��ی ك��ان��ی گ��ۆم��ە‪ ،‬ئەو‬ ‫كەسانەی كە لەالیەن دادوەری‬ ‫ئاسایشەوە‬ ‫لێكۆڵینەوەی‬ ‫دۆس��ی��ەك��ەی��ان دەب��ی��ن��رێ�ت‌و‬ ‫فەرمانی دەستبەسەركردنیان‬ ‫ب��ۆ دەردەچ��ێ��ت‪ ،‬بەشێكیان‬ ‫دەگوازرێنەوە بۆ كانی گۆمە»‪.‬‬ ‫ل��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی‬ ‫ئ��ەم دواییەشدا‪ ،‬ژمارەیەكی‬ ‫زۆر ل��ە خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‪،‬‬ ‫دوای دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی��ان‪،‬‬ ‫راستەوخۆ دەگوێزرانەوە بۆ‬ ‫«كانی گ��ۆم��ە»و دۆسیەیان‬ ‫ب��ۆ دەك����رای����ەوە‪ ،‬ج��گ��ە لە‬ ‫رۆژی ‪ 2011/4/19‬نەبێت‪،‬‬ ‫ك���ە ژم���ارەی���ەك���ی زۆر لە‬ ‫خوێندكاران‌و خۆپیشاندەران‬ ‫دوای دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی��ان‪،‬‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ ب��ران��ە زیندانی‬ ‫زانیاریی فه‌رمانده‌یی سەر بە‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگە‪.‬‬ ‫خوێندكارێكی دەستگیركراو‬ ‫لەالیەن هێزەكانی ئاسایشەوە‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوە كرد‪« :‬كاتێك‬

‫ل��ە الی م��زگ��ەوت��ی گ���ەورەی‬ ‫سلێمانی دەستگیركرام‪ ،‬هەستم‬ ‫ن��ەدەك��رد لێمبدەن‪ ،‬نەمزانی‬ ‫دەم��ب��ەن ب��ۆ ئ���ەو شوێنەی‬ ‫ت��ی��رۆری��س��ت��ی ل��ێ دەستگیر‬ ‫دەكەن‪ ،‬بە لێدانەوە نەوەستا‪،‬‬ ‫بەڵكو ك��ارەب��اش��ی��ان لێدام‪،‬‬ ‫س��ەرەڕای سوكایەتیكردن بە‬ ‫خ��ۆم‌و خێزانەكەم‪ ،‬چەندین‬ ‫جار بورامەوە بە لێدان‌و كارەبا‬ ‫لێدانەكەیان‪ ،‬ئەوە دەسەاڵتی‬ ‫ك��وردی��ی��ە‪ ،‬ی���ان دەس��ەاڵت��ی‬ ‫س��زادان��ی خەڵكی بێ چەك‌و‬ ‫هەژار»‪.‬‬ ‫دەس���ت���گ���ی���رك���راوەك���ە‬ ‫بەسەرهاتی «كانی گۆمە»ی‬ ‫بەمشێوەیە گێڕایەوە‪« :‬كاتێك‬ ‫برامە زیندانه‌که‌‪ ،‬شتێكیان كرد‬ ‫بە دەممدا لە شێوەی پەمپ‬ ‫ده‌چ���وو؛ یەكسەر ب��ورام��ەوە‪،‬‬ ‫ت��اوەك��و زیاتر له‌ هەفتەیەك‬ ‫هەناسەم زۆر توند بوو‪ ،‬چوومە‬ ‫الی پزیشك وتی‪ :‬ئەو گازەی‬ ‫كراوە بە قوڕگتدا‪ ،‬خنكێنەرە‌و‬ ‫كاریگەریی خراپی بۆ سییەكانت‬ ‫دەبێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پەرلەمانتاران؛ ناڕه‌زایی به‌رامبه‌ر كەناڵی سەتەالیتی پەرلەمان ده‌رده‌بڕن‬

‫رۆژنامە‪ :‬ئەندامێكی فراكسیۆنی‬ ‫كۆمەڵ لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ه����ۆك����اری پ��ەخ��ش��ن��ەك��ردن��ی‬ ‫راستەوخۆی گفتوگۆكانی بودجەی‬ ‫(‪)2011‬ی هەرێمی كوردستان‬ ‫ل��ەالی��ەن ك��ەن��اڵ��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬

‫ک���وردس���ت���ان���ەوە‪ ،‬ب��ۆ كێشەی‬ ‫سیاسیی دەگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫بیالل سڵێمان‪ ،‬وتیشی‪« :‬كێشەكە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ە‪ ،‬ن���ەك تەكنیكی‌و‬ ‫هەوڵێكە بۆ ئ��ەوەی هاواڵتییان‬ ‫راستەوخۆ دانیشتنەكان نەبینن‌و‬

‫ئەگەر ویستیشان‪ ،‬دیمەنێك لە‬ ‫دانیشتنەكان ببڕن‌و ده‌ستیان‬ ‫کراوه‌بێت»‪.‬‬ ‫ئ�����ەو ئ����ەن����دام����ەی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫رۆشنبیریی‌و‬ ‫پەیوەندییەكان‌و‬ ‫راگ���ەی���ان���دن‪ ،‬ئ��اش��ك��راش��ی��ك��رد‪:‬‬

‫«دەب��وو ئاگام لەو كەناڵە بێت‪،‬‬ ‫چونكە راگەیاندن سەر بە لیژنەی‬ ‫راگەیاندنە‪ ،‬بەاڵم هیچ ئاگایەكمان‬ ‫لەو كەناڵە نییەو سەرۆكایەتیی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬ئەو دەسەاڵتەی لەژێر‬ ‫دەستی خۆیدا هێشتووەتەوە»‪.‬‬

‫سەتەالیتی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫دوێنێ‌ دووش��ەم��م��ە‪ ،‬بەپاساوی‬ ‫كێشەی تەكنیكیی‪ ،‬گفتوگۆكانی‬ ‫پڕۆژە بودجەی (‪)2011‬ی هەرێمی‬ ‫كوردستانی راستەوخۆ پەخش‬ ‫نەكرد‪.‬‬

‫هاواڵتییان؛ روو لە نووسینگەكانی پەرلەمان ناكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬عەبدوڵاڵ گۆران‬

‫«بودجە»‪ ،‬یان‬ ‫هەگبەیەك لە تاوان؟!‬ ‫ئازاد چاالک‬ ‫هەموو ساڵێك لەمانگی حوزەیرانەوە‪ ،‬ئامادەكاریی بودجە لەقەزا‌و‬ ‫ناحیەكانەوە دەستپێدەكات‌و پێداویستییەكانیان ئاراستەی پارێزگار‌و‬ ‫ئەنجومەنەكەی دەكەن‌‪ ،‬ئەوانیش دوای كۆكردنەوەی ئەو پرۆژانە‌و‬ ‫هەڵسەنگاندنیان لەسەر ئاستی هەموو پارێزگا‪ ،‬ئاراستەی وەزارەتە‬ ‫پەیوەندیدارەكانی دەكەن‌و رۆژی (‪)11/15‬ی��ش‪ ،‬دوایین مۆڵەتە بۆ‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق كە بودجە پێشكەشی پەرلەمان بكات‪.‬‬ ‫پاش ئەوەی كە هەموو وەزارەتەكان‪ ،‬بەئامادەبوونی وەزیری‬ ‫دارای��ی‪ ،‬گفتوگۆیەكی هەمەالیەنەی چڕ‌وپڕ لەبارەی بودجەی هەر‬ ‫وەزارەتێك لەپێداویستی‌و پرۆژە‌و دەرەجەی وەزیفی‌و ‪...‬تاد دەكرێت‪،‬‬ ‫هەروەها لەوەزارەتی دارایی عێراق‪ ،‬ئەمیندارێتییەكی گشتیی هەیە‬ ‫بۆ دانانی بودجە‌و خەماڵندنی بە هاوكاریی (سندووقی دراوی‬ ‫نێودەوڵەتیی‌و بانكی دەولی)‌و هەموو الیەنە سیاسییەكان كە وەزیر‌و‬ ‫نوێنەریان هەیە‌و ئەوانەش كە لەحكومەتدا وەزیریان نییە‪ ،‬چاودێرن‬ ‫بەسەر ئەو بودجەیەوە‌و بەگومانەوە دەڕواننە ئەو ژمارانەی كە‬ ‫پەیوەندییان بەوەزارەتی دارایی‌و داهاتی نەوت‌و كڕینی چەك‌و قەرز‌و‬ ‫مینحەكانەوە هەیە‌و بەچاوێكی پڕگومانترەوە دەڕواننە حیساباتی‬ ‫كۆتایی‌و ئەو پارانەش كە مۆڵ دەدرێن‪ ،‬یان دەگەڕێنەوە‪.‬‬ ‫كاتێكیش بودجە دەگاتە لیژنەكانی پەرلەمان‪ ،‬دیسان هەموو‬ ‫الیەنەكان بەئەندامەكانی حیزبی دەسەاڵتیشەوە‪ ،‬تێبینیی خۆیان‬ ‫لەسەر بودجە دەردەبڕن‌و كەسێك نابینیت كە بەئاشكرا‪ ،‬پارێزگاریی لە‬ ‫كەموكورتیی‌و گەندەڵیی‌و پرۆژەی وەهمیی بكات‪ ،‬ئەگەر لەحیزبەكەی‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانیش بێت‪ ،‬كەچی لەهەرێمە كڵۆڵەكەی‬ ‫ئێمەدا‪:‬‬ ‫‪-1‬كەس نازانێت‪ ،‬كێن ئەو الیەنە بەرپرس‌و پسپۆڕانە‌و لەسەر‬ ‫چ بنەما‌و بە چ پێوەرێك‪ ،‬بودجە ئامادە دەكرێت؟! هەندێك لەو‬ ‫پرۆژانە دووبارە دەبنەوە‌و هەندێكی تریش كە پێش پێنج شەش ساڵ‬ ‫پێشكەش كرابوون‪ ،‬ئاخنراونەتە بودجەی ئەمساڵەوە‪.‬‬ ‫‪-2‬بەشێكی زۆری لیستی دەسەاڵت‪ ،‬پێیوایە كە لەبەر خاتری‬ ‫سەركەوتنی كابینەی شەشەم‪ ،‬ئەگەر بودجەكەش پڕكەموكورتی بێت‪،‬‬ ‫دەبێت هەر دەنگی پێبدەن‪.‬‬ ‫‪-3‬ئەم بودجەیەش‪ ،‬دیسانەوە دووئیدارەیی هەرێمی كوردستانی‬ ‫سەلماندەوە‌و لە (‪)%43‬ی بودجە بۆ ئیدارەی ژێر دەسەاڵتی یەكێتی‌و‬ ‫(‪)%57‬ی بودجەش بۆ ئیدارەی پارتییە‪.‬‬ ‫‪-4‬بۆ لەبیربردنەوەی نەهامەتییەكانی بودجە‌و وەگێڕانی سۆزی‬ ‫فەرمانبەرانی پارێزگای سلێمانی‌و كەمكردنەوەی ناڕەزایەتییەكانیان‪،‬‬ ‫سەرۆكی حكومەتی هەرێم‌و وەزارەت��ی دارایی‪ ،‬له‌مکاته‌دا رازیبوون‬ ‫بەگەڕاندنەوەی ئەو بڕەپارەیەی كە لەمووچەی فەرمانبەران‪ ،‬بەناهەق‬ ‫قرتێنرابوو لەساڵی (‪)2004‬ەوە‪ ،‬كە بەردەوام نكوڵییان لێدەكرد‪.‬‬ ‫‪-5‬نابێت ئەندام پەرلەمانەكان‪ ،‬ئ��ەوەی��ان لەبیر بچێت كە‬ ‫بەرپرسیارێتییەكی گەورەیان لەئەستۆدایە‪ ،‬جگەلەوەش سوێندیان‬ ‫خواردووە كە «پارێزگاریی لە بەرژەوەندییە بااڵكانی خەڵك بكەن»‪،‬‬ ‫هەروەها نابێت سەرۆكی حكومەت‌و سەرۆكی هەرێمیش‪ ،‬ئەو سوێندە‬ ‫لەبیر بكەن‪ ،‬چونكە تێپەڕاندنی بودجە بەهۆی زۆرینەی ئەندام‬ ‫پەرلەمانی هەردوو حیزبی دەسەاڵتەوە‪ ،‬لەگەڵ بوونی كەموكورتییەكی‬ ‫زۆر‌و زەق‌و بەفیڕۆدانی س��ەروەت‌و سامانی گشتیی‪ ،‬هیچ بەها‌و‬ ‫رەواییەكی نییە‌و دەچێتە بازنەی خیانەتی نیشتمانییەوە‪.‬‬

‫‪.......................................................‬‬

‫«س���ەد كێشەم هەبێت‪،‬‬ ‫نایبەمە نووسینگەی پەرلەمان‪،‬‬ ‫چونكە ئەوان كێشەی كەسیان‬ ‫ێ چارەسەر ناكرێت»‪ ،‬ئەمە‬ ‫پ‌‬ ‫وت���ەی مامۆستایەكی ش��اری‬ ‫دهۆكە‪ ،‬كە «هیچ» بڕوایەكی‬ ‫بە پەرلەمانتارانی شارەكەی‬ ‫نەماوە‪.‬‬ ‫مامۆستا فرسەت زوبیر‪،‬‬ ‫ت���ەم���ەن (‪ )26‬س�����اڵ‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬باوەڕمان‬ ‫ب��ەو نووسینگانەی پەرلەمان‬ ‫نییە‪ ،‬چونكە ئ���ەوان ك��اری‬ ‫حیزبایەتی دەكەن‪ ،‬نەك كاری‬ ‫خەڵكی‪ ،‬نەمانبینی كێشەی‬ ‫كەس چارەسەر بكەن»‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫رۆژنامه‌ (ئه‌رشیف)‬ ‫ ‬ ‫ی په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫كوردستان‪ ،‬كێشە‌و گرفتەكانیان دانیشتنێک ‌‬ ‫نابەنە نووسینگەكانی پەرلەمان‬ ‫لە پەرلەمانتارەكانی لیستی‬ ‫ل��ە ش���ار‌و ش��ارۆچ��ك��ەك��ان��دا‌و فراكسیۆنی كوردستانیی‪ ،‬لەم پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬رۆڵ‌و كاریگەریی هەولێردا پەراوێزخراون‪.‬‬ ‫ئ��ەو مامۆستایەی ده��ۆك‪ ،‬ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ك���رد‪ ،‬ب���ەوەی‬ ‫چ����اودێ����ران����ی س��ی��اس��ی��ش‪ ،‬ب���ارەی���ەوە ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی خ��ۆی��ان ه��ەی��ە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫هۆكارەكەی دەگەڕێننەوە بۆ راگەیاند‪« :‬هاواڵتییان‪ ،‬هێشتا لەپرۆژەیاساكاندا‪ ،‬رێكخراوەكانی ئ��ام��اژەی ب��ەوەك��رد‪« :‬كێشەی «س��ەردان��ی نووسینگەكەیان‬ ‫نازانن كاری پەرلەمانیی چییە‪ ،‬كۆمەڵگای مەدەنیی‪ ،‬پ��رۆژەی شێوەزاری كرمانجی ژووروومان ناكەن لە هەڵەبجە‌و گ��وێ لە‬ ‫«خراپیی ئەدای پەرلەمان»‪.‬‬ ‫ماڵی كاروان عەلی‪ ،‬تەمەن خەڵكی دێ���ن داوای پارچە تایبەتیان هەبووە‪ ،‬زۆربەی خەڵك هەیە ك��ە دان��ی پێدانانرێت‪ ،‬خواستەكانی خەڵكی ناگرن»‪.‬‬ ‫ل�������ەب�������ارەی ئ���اس���ت���ی‬ ‫(‪ )24‬ساڵ لە گەڕەكی ئاشتییە زەویمان لێدەكەن‪ ،‬هەندێكیان سەردانمان دەكەن‌و ئاگادارمان چارەسەركردنی ئەم كێشەیەش‪،‬‬ ‫لەشاری سلێمانی‪ ،‬ئەو گەڕەكەی داوای نایاسایی دەك���ەن‪ ،‬كە دەكەنەوە لە كەموكورتییەكانی ب��ۆ ئێمە زۆر گ��رن��گ��ە‪ ،‬ب��ەاڵم چاودێریكردنی نووسینگەكانی‬ ‫ك���ە ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ه����ەردوو لەچوارچێوەی یاسای پەرلەماندا فەرمانگە حكومییەكان‪ ،‬خەڵكی چ��ارەس��ەر ناكرێت‌و خۆشیان پەرلەمانەوە لە قەزاكاندا‪ ،‬فازیل‬ ‫بەشارەتی‪ ،‬رایگەیاند‪« :‬خەڵك‬ ‫بەسۆرانی قسەدەكەن»‪.‬‬ ‫پەرلەمانی عێراق‌و پەرلەمانی نییە‌و لەمەوەیە دەڵێن‪ ،‬ناتوانن زۆر هاوكارمانن»‪.‬‬ ‫الی خ�����ۆش�����ی�����ەوە‪ ،‬زۆر ه��اوك��ارم��ان��ن‪ ،‬ب���ەدەر لە‬ ‫بەبڕوای ئەو پەرلەمانتارە كە‬ ‫كوردستانیش لەخۆی دەگرێت‪ ،‬كێشەكانمان چارەسەربكەن»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارەی دوو خوولە كاری پەرلەمانتاریی ع���ەب���دول���ڕەح���م���ان ح��س��ێ��ن‪ ،‬هاوكارییش‪ ،‬خەڵكێكی زۆریش‬ ‫ب����ەاڵم ئ���ەم ن��ووس��ی��ن��گ��ان��ەی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬نەبوونەتە جێگەی ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ده����ۆك‪ ،‬ئ��ەوە دەكات‪« :‬ئەگەر كەموكورتی لە ئەندام پەرلەمانی كوردستان تەنیا بۆ س��ەردان دێنە المان‌و‬ ‫رەزامەندیی دراوسێكانیشیان‪ ،‬رەتدەكاتەوە كە لە نووسینگەكانی نووسینگەكاندا هەبێت‪ ،‬لەالیەن ل��ە ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ����ۆڕان‪ ،‬بە ئێمە بە رۆڵی خۆمان هەستاوین‌و‬ ‫كە ماڵی كاروان یەكێكە لەوان‪ .‬پەرلەماندا‪ ،‬ك��اری حیزبییان سەرۆكایەتیی پەرلەمانەوەیە»‪« ،‬رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬هەندێك درێغیمان نەكردووە»‪.‬‬ ‫ل�����ەب�����ارەی ب����ودج����ەی‬ ‫ئ����ەو گ��ەن��ج��ە دەڵ���ێ���ت‪ :‬كردبێت‌و دەڵێت‪« :‬هیچ راستی ب��ڕواش��ی وای���ە‪ :‬نووسینگەی كێشەمان چ��ارەس��ەرك��ردووە‪،‬‬ ‫«نووسینگەو ئەو شتانە‪ ،‬تەنیا تێدا نییە حیزبایەتیمان كردبێت‪ ،‬سلێمانی‪ ،‬تائاستێكی باش‪ ،‬ب���ەاڵم ه��ەن��دێ��ك كێشە ه��ەن نووسینگەكەیانەوە‪ ،‬وتی‪« :‬بڕی‬ ‫ب��ۆ هەڵلوشینی پ���ارەن‪ ،‬هیچ من تائێستا جیاوازیم لەنێوان توانیویەتی هاواڵتییان لەخۆی قورسن‪ ،‬وەكو شێوەزار‌و چەند نەسریەكەمان‪ ،‬دوو ملیۆنە‌و‬ ‫كێشەی ت��ر ك��ە پەیوەندیی بەتەواوەتیش سەرفی دەكەین»‪.‬‬ ‫گرنگییەكیان ب��ۆ هاواڵتییان ئ��ەن��دام��ان��ی گ����ۆڕان‌و پ��ارت �ی‌و رازی بكات‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەردا‪ ،‬ع��ەل��ی‬ ‫ب��ەرپ��رس��ی نووسینگەی بە الیەنی دەس��ەاڵت��ەوە هەیە‌و‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو بۆ هەڵخەڵەتاندنی یەكێتیدا نەكردووە»‪.‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان ناتوانرێت دەستی لێبدرێت‌و ئەبوبەكر‪ ،‬تەمەن (‪ )22‬ساڵ‪،‬‬ ‫خەڵكن»‪.‬‬ ‫ك��ە گەنجێكی دان��ی��ش��ت��ووی‬ ‫ب��ەب��ڕوای ك����اروان عەلی‪ ،‬كە نووسینگەی سەرەكیی لە لەسلێمانی‪ ،‬ئەوەشی ئاشكرا رێگەی لێدەگیرێت»‪.‬‬ ‫ب����ەب����ڕوای ه��ەن��دێ��ك لە ه��ەڵ��ەب��ج��ەی��ە‪ ،‬رەت��ی��ك��ردەوە‬ ‫«پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬هیچ سوودێكی شاری هەولێرە‪ ،‬بۆ كارڕایكردنی كرد‪ :‬نووسینگەكەیان‪ ،‬مانگانە‬ ‫ملمالنێی ك��ە نووسینگەی پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫ب��ۆ ه��اواڵت��ی��ی��ان ن��ی��ی��ە‪ ،‬ئیتر هاواڵتییان‪ ،‬لە هەندێك لەشار‌و ب��ڕی چ��وار ملیۆن دی��ن��اری بۆ پەرلەمانتارانیش‪،‬‬ ‫نووسینگەكانیان‪ ،‬چ رۆڵێكیان شارۆچكەكانی وەكو سلێمانی‌و تەرخاندەكرێت كە بۆ كارگوزارو ح��ی��زب��ی��ی‪ ،‬ب��ەش��ێ��وەی��ەك ل��ەش��ارەك��ەی��دا‪ ،‬هیچ رۆڵێكی‬ ‫ده����ۆك‌و زاخ����ۆ‌و ه��ەڵ��ەب��ج��ە‪ ،‬كارمەندانی ناو نووسینگەكەش رەنگیداوەتەوە كە كاریگەریی هەبێت‌و بۆ «رۆژن��ام��ە» وتی‪:‬‬ ‫هەبێت»‪.‬‬ ‫ل���ەس���ەر ن��ووس��ی��ن��گ��ەك��ان��ی «ئ���ەو نووسینگەیە‪ ،‬تەنیا‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬هەندێك نووسینگەی كردووەتەوە‌و رۆژانە سه‌رفدەكرێت‪.‬‬ ‫خەڵكی دەڤەری بادینانیش‪ ،‬پ��ەرل��ەم��ان��ی��ش ه���ەب���ووە لە تابلۆكەی بوونی هەیە‪ ،‬ئەگەر نا‪،‬‬ ‫ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ت��اران‪ ،‬ه��ۆك��اری پەرلەمانتارانی ئەم ناوچانە‪،‬‬ ‫با پێمان بڵێن‪ ،‬تائێستا بەدوای‬ ‫سەردانی نەكردنی هاواڵتییان س��ەردان��ی ئ��ەو نووسینگانە جەخت لەوەدەكەنەوە‪ ،‬ئەگەر ناوچەكاندا‪.‬‬ ‫فازیل بەشارەتی‪ ،‬بەرپرسی چ شتێكی خەڵكدا رۆیشتوون؟‬ ‫لەپەرلەمانی‬ ‫بۆ نووسینگەكانی پەرلەمان‪ ،‬بۆ دەك���ەن‌و «ب���ەدواداچ���وون بۆ نوێنەرەكانیان‬ ‫ئەوە دەگەڕێننەوە كە «خەڵكی گرفتەكانی هاواڵتییان دەكەن»‪ .‬ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ئەكتیڤبوونایە‪ ،‬ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ه��ەڵ��ەب��ج��ەی كارەكانیان تەنیا لە بەرژەوەندیی‬ ‫ك��وێ��س��ت��ان م��ح��ەم��ەد‪ ،‬گرفتەكانی ناوچەكەیان چارەسەر پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪ ،‬پارتی‌و یەكێتیدایە»‪.‬‬ ‫نازانن كاری پەرلەمانی چییە‌و‬ ‫داواكارییەك پێشكەشدەكەن كە بەرپرسی نووسینگەی پەرلەمانی دەك��را‪ ،‬چونكە ئێستا خەڵكی وێ��ڕای ئ��ەوەی بە گرنگییەكی‬ ‫*دیاری خالید به‌شداری‬ ‫كە دوورە لەكاری پەرلەمانەوە»‪ .‬كوردستان لە سلێمانی‪ ،‬جەخت بادینان‪ ،‬تێڕوانینیان وایە كە زۆرەوە ب��اس��ی نووسینگەی‬ ‫ئامینە زیكری‪ ،‬پەرلەمانتاری له‌وه‌دەكاتەوە‪« :‬نووسینگەكانی لەنێوان ئ��ی��دارەی سلێمانی‌و ه��ەڵ��ەب��ج��ەی ك���رد‪ ،‬گلەیشی له‌م راپۆرته‌دا کردووه‌‪.‬‬

‫لەیەكەم دانیشتنی گفتوگۆكردنی بودجەدا بوو‬

‫پەرلەمانتارێك‪ :‬حسابی خیتامی (‪ )2010‬پڕبوو لە هەڵە‌و كەموكورتی‬

‫ئاوارە حەمید‪ :‬هەولێر‬

‫‪........................................................‬‬

‫ل���ە ی���ەك���ەم دان��ی��ش��ت��ن��ی‬ ‫ت��اوت��وێ��ك��ردن��ی پ��رۆژەی��اس��ای‬ ‫ب��ودج��ەی (‪)2011‬ی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬چەندین هەڵە‌و‬ ‫ك��ەم��وك��ورت��ی ل���ە حیسابی‬ ‫خ��ی��ت��ام��ی (‪ )2010‬ل��ەالی��ەن‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ەوە ئاشكرا‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫دانیشتنی ژم���ارە (‪)13‬‬ ‫ی ئ��اس��ای��ی خ��ول��ی گرێدانی‬ ‫دووەمی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ك���ە دوێ���ن���ێ‌ (‪ )5/16‬له‌‬ ‫ت��ه‌الری په‌رله‌مان له‌ هه‌ولێر‬ ‫ب��ەڕێ��وەچ��وو‪ ،‬خ��وێ��ن��دن��ەوەی‌‬ ‫ی��ەك��ەم ب��ۆ پ���رۆژەب���ودج���ەی‌‬

‫(‪)2011‬ی هەرێمی كوردستان‬ ‫ك��را‌و بایز تاڵەبانی‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫دارای����ی‌و ئ��اب��ووری راپ��ۆرت��ی‬ ‫گشتیی وەزارەته‌که‌ی لەبارەی‬ ‫پرۆژەیاسای بودجەی گشتیی‬ ‫ه��ەرێ��م ب��ۆ س��اڵ��ی (‪)2011‬‬ ‫خوێندەوە‪.‬‬ ‫رێ��ب��از ف��ەت��اح‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی كاروباری تەندروستی‌و‬ ‫ژی���ن���گ���ە ل����ە پ���ەرل���ەم���ان���ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬حیسابی خیتامی‬ ‫ب��ۆ ت��اووت��وێ��ك��ردن��ی ب��ودج �ە‌و‬ ‫بەرچاوڕوونیی پەرلەمانتاران‪،‬‬ ‫ك��ە ه��ات��ووەت��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە دوو نووسراودا‬ ‫ژمارەی زۆر هەڵە‌و كەموكورتی‬

‫تێدایە»‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە نموونەی‬ ‫ئ������ەوەی ه���ێ���ن���ای���ەوە «ل��ە‬ ‫نووسراوێكی وەزارەتی داراییدا‪،‬‬

‫خەمڵێنراوە‪ ،‬واتا نزیكەی (‪)7‬‬ ‫بەرامبەر بەرزبووەتەوە»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان»‬

‫ش��ت��ی ت���ر‪ ،‬ك��ە ل��ە ئێستادا‬ ‫هەرێمی‌ كوردستان رووبەڕووی‌‬ ‫دەبێتەوە»‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬وتیشی‪:‬‬

‫(‪)2011‬ی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ماوەی (‪ )2‬مانگە ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی هەرێمی كوردستان‬ ‫ن��اردووی��ەت��ی��ی��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی‬

‫«لە نووسراوێكی وەزارەتی داراییدا‪ ،‬كە ناردوویەتی بۆ پەرلەمان‪ ،‬بۆ (‪ )6‬مانگی یەكەمی (‪ ،)2010‬بڕی (‪)83‬‬ ‫ملیارو (‪ )177‬ملیۆن دینارە‪ ،‬بەاڵم دوایی كە كۆی بودجەی خیتامی نێردراوە بە (‪ )512‬ملیار‌و (‪ )986‬ملیۆن‬ ‫خەمڵێنراوە‪ ،‬واتا نزیكەی (‪ )7‬بەرامبەر بەرزبووەتەوە»‬ ‫كە ناردوویەتی بۆ پەرلەمان بۆ‬ ‫(‪ )6‬مانگی یەكەمی (‪،)2010‬‬ ‫ب��ڕی (‪ )83‬ملیارو (‪)177‬‬ ‫ملیۆن دینارە‪ ،‬بەاڵم دوایی كە‬ ‫كۆی بودجەی خیتامی نێردراوە‬ ‫بە (‪ )512‬ملیار‌و (‪ )986‬ملیۆن‬

‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫ج���ەخ���ت���ی ل�����ه‌وه‌ك�����ردەوە؛‬ ‫«راپۆرتەكەی وەزی��ری دارایی‬ ‫هیچ هەڵسەنگاندنێكی تێدا‬ ‫نەبووە‪ ،‬سەبارەت بە بێكاریی‌و‬ ‫ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ك��ردن‌و چ��ەن��دی��ن‬

‫«لە بودجەی‌ ئەمساڵدا‌ (‪)700‬‬ ‫ملیار دینار كورتهێنان هەیە‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ل��ەالی��ەن حكومەتی‌‬ ‫هەرێمەوە زی��ادەڕەوی��ی ‌تێیدا‬ ‫كراوە»‪.‬‬ ‫پــــــرۆژە بـــــــــودجەی‬

‫كوردستان‪ ،‬بەاڵم سەرۆكایەتی‬ ‫پەرلەمان تا دوێنێ‌ نەیخستبووە‬ ‫گفتوگۆوە‪ ،‬چاودێرانی سیاسیش‬ ‫پێشبینیی دەك���ەن‪ ،‬بەهۆی‬ ‫كەموكورتییەكانی‬ ‫زۆری����ی‬ ‫بودجەوە‪ ،‬پێویستی بە كاتێكی‬

‫زۆرتر هەبێت بۆ گفتوگۆكردنی‪.‬‬ ‫ل�����ە ی�����ەك�����ەم رۆژی‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆك��ردن��ی پ�����رۆژەی‬ ‫بودجەدا‪ ،‬تەنیا گفتوگۆ لەسەر‬ ‫حسابی خیتامی (‪ )2010‬كرا‪،‬‬ ‫لەم بارەیەشەوە ڕێباز فه‌تا‌ح‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات؛ «سەرجەم‬ ‫ژم��ارەك��ان لەژێر پرسیاردان‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ئ���ەوە دەردەخ����ات‪،‬‬ ‫دانانی حسابی خیتامی لەسەر‬ ‫بنەمایەكی هەڵەیەو لەسەر‬ ‫بنەمایەكی زانستیی نییە»‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئ���ەم���ە ه��ەڵ��خ��ەڵ��ەت��ان��دن��ی‬ ‫پ���ه‌رل���ه‌م���ان���ه‌و وەزارەت�������ی‬ ‫دارای���ی دەی��ەوێ��ت پەرلەمان‬ ‫هەڵخەڵەتێنێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫بابەكر دڕەیی‬

‫تاغوتی راگەیاندن‬ ‫مەهدی ئەبوبەكر‬ ‫ب����واری راگ���ەی���ان���دن؛ زۆر‬ ‫دەمێكە بە گۆشت‌و خوێنەوە‬ ‫بووە بە موڵكی هەردوو حیزبی‬ ‫دەس����ەاڵت‪ ،‬ئ���ەوەی م��اوەت��ەوە‬ ‫چەند دەزگایەكی راگەیاندنی‬ ‫سەر بە حیزبەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫چەند رۆژنامەیەكی سەربەخۆیە‪،‬‬ ‫ك��ە نەیانتوانیوە ل��ە قاڵبیان‬ ‫ب����دەن‌و ئ��اڕاس��ت��ەی��ان ب��ك��ەن‪.‬‬ ‫بۆ رامكردنی ئ��ەو دەزگایانە‪،‬‬ ‫یاسای رۆژنامەگەرییان دەركرد‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بێسوود ب��وو‪ ،‬رۆژن��ام��ەو‬ ‫رۆژنامەنووسەكانیان دایە دادگا‌و‬ ‫بەندیان كردن‪ ،‬مایەپووچ بوو‪،‬‬ ‫دەی��ان لە رۆژنامەنووسەكانیان‬ ‫دایە بەر شەق‌و شوالق هەر بێ‌‬ ‫فایدە ب��وو!‪ ،‬ئێستا یارییەكی‬ ‫تریان هێناوەتە ئ���اراوە‪ ،‬تاكو‬ ‫لەو رێگەیەوە ئەو چەند میدیا‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆ‌و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ە‪،‬‬

‫سەركوت بكەن‪.‬‬ ‫«ئ���ەن���ج���وم���ەن���ی ب����ااڵی‬ ‫راگەیاندن»‪ ،‬ئەو یارییەیە كە‬ ‫ه���ەردوو حیزب ل��ە رێگەیەوە‬ ‫دەیانەوێت سەرجەم دەزگاكانی‬ ‫دەرەوەی ف��ەل��ەك��ی خۆیانی‬ ‫پ���ێ‌ ك��ۆن��ت��رۆڵ ب���ك���ەن‪ .‬ئ��ەو‬ ‫ئەنجومەنە‪ ،‬تەقلیدێكی حكومەتە‬ ‫شمولییەكانە‪ ،‬هاوشێوەی دەزگای‬ ‫رادیۆ‌و تەلەفیزیۆنەكەی ناوچەی‬ ‫ساڵحییەی حیزبی بەعسە‪،‬‬ ‫كۆپییەكی دەزگ����ای رادی���ۆ‌و‬ ‫رژێمەكەی‬ ‫تەلەفیزیۆنەكەی‬ ‫موبارەكە‪ ،‬برایەكی دایك‌و باوكی‬ ‫دەزگای سەداو سیمای كۆماری‬ ‫ئیسالمیی ئێرانە‪ ،‬كە ناهێڵن‌و‬ ‫نەیاندەهێشت ن��ووزە لە هیچ‬ ‫میدیایەكەوە بێت‪ ،‬ئەگەر حوسن‌و‬ ‫رەزای ئەوانی لەسەر نەبێت‪.‬‬ ‫ئەو ئەنجومەنەی دەیانەوێت‬

‫دای��ب��م��ەزرێ��ن��ن‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت لە‬ ‫دام��ەزران��دن��ەك��ەش��ی��دا ه���ەردوو‬ ‫حیزب متمانەیان بەیەك نییە‪،‬‬ ‫بۆیە دەیانەوێت هەر لە ئێستاوە‬ ‫پشكی خۆیانی تێدا مسۆگەر‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬ئەندامەكانی لەنێوان‬ ‫خۆیاندا داب���ەش ب��ك��ەن‪ ،‬بۆیە‬ ‫بڕیاریانداوە؛ ئەنجومەنەكە لە‬ ‫نۆ كەس پێكبێت‪ ،‬سێ‌ لەوانە‬ ‫سەرۆكی هەرێم دیاریی بكات‪،‬‬ ‫سێ‌ دانەكەی تریشیان سەرۆكی‬ ‫پەرلەمان دایبمەزرێنێت‪ ،‬سێ‌‬ ‫پاشماوەكەش سەرۆكی حكومەت‬ ‫دایاندەنێت‪ ،‬بەو پێوانەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫نۆ كەسە كادیری بااڵی حیزب‬ ‫دەبن‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئەنجومەنە ل��ە حاڵی‬ ‫دامەزراندنیدا‪ ،‬دەبێتە دەزگایەكی‬ ‫هاوشێوەی دەزگا ئەمنییەكان‪،‬‬ ‫ن��ەه�ی‌و ئ��ەم��ری راگ��ەی��ان��دن لە‬

‫ئەو ئەنجومەنە‪،‬‬ ‫دەبێتە دەزگایەكی‬ ‫هاوشێوەی دەزگا‬ ‫ئەمنییەكان‪ ،‬نەهی‌و‬ ‫ئەمری راگەیاندن‬ ‫لە دەستی خۆیدا‬ ‫كۆدەكاتەوە‬

‫دەس��ت��ی خ��ۆی��دا ك��ۆدەك��ات��ەوە‪،‬‬ ‫راستە ئ��ەوەی لە پرۆژەكەیاندا‬ ‫ه��ات��ووە‪ ،‬بە راشكاویی باسی‬ ‫ئ��ەو كۆنترۆڵكارییە ن��اك��ات‌و‬ ‫وەك��و دەزگایەكی راوێژكاریی‬ ‫خ��ۆی ن��اس��ان��دووە‪ ،‬ب���ەاڵم بە‬ ‫عەقڵی كێدا دەچێت دەزگایەك‬ ‫حكومەت ئەو هەموو پارەیەی‬ ‫تێدا خەرجبكات‌و هەردوو حیزب‬ ‫ملی خۆیانی بۆ بشكێنن‌و هەر‬ ‫سێ‌ سەرۆك ئەزیەتی دۆزینەوە‌و‬ ‫دام���ەزران���دن���ی ئ��ەن��دام��ەك��ان��ی‬ ‫بكێشن‪ ،‬ت��ەن��ی��ا دەزگ��ای��ەك��ی‬ ‫راوێژكاریی بێت؟ راوێژكاریی ئەو‬ ‫دەزگایە تا ئەوكاتە بڕ دەكات تا‬ ‫دادەمەزرێت‪ ،‬دوای دامەزراندنی‪،‬‬ ‫دڵنیام یاسایەكی بۆ دەردەكەن‌و‬ ‫دەیكەن بە تاغوتی راگەیاندن‌و‬ ‫ئ��ی��ج��ازەی كوشتوبڕی میدیا‌و‬ ‫میدیاكارانی دەدەنە دەست‪.‬‬

‫فەرمانڕەواكانی كورد‪ ..‬فیرعەونی مۆمیانەكراو‬ ‫بەهرۆز عەلی‬ ‫ئەوانە نەوەی رامسیس‌و خۆفۆ‬ ‫نیین‪ ،‬تەنانەت رەنگە هەندێكیان‬ ‫پێشتر ل��ە خ��ان��ووی بەردیشدا‬ ‫نەژیابن‪ ،‬بەڵكو لە ژینگەیەكی‬ ‫دواكەوتوو و لە خانووی گڵ‌و بێ‬ ‫پەنجەرەی كوێرە دێیەك لەدایك‬ ‫ب��وون‌و ژی��اون‪ ،‬ب��ەاڵم لە رێگەی‬ ‫چ��ەن��د س��اڵ��ی��ك شۆڕشگێڕیی‌و‬ ‫بەهۆی چەند دەستڕێژێكی گوللە‬ ‫تەقاندنەوە‪ ،‬بیست ساڵە لێمان‬ ‫بوون بە فیرعەون‪ ،‬فیرعەونێكی‬ ‫مۆمیانەكراو‪.‬‬ ‫رەف����ت����اری س��ت��ەم��ك��اری��ی‌و‬ ‫چەوساندنەوە الی فیرعەونەكان‪،‬‬ ‫وەك رەفتارێكی نەفرەتلێكراو‬ ‫لە رەه��ەن��دی ئایینی‌و مرۆییەوە‬ ‫ب��اس��ی ل��ێ��وەك��راوە‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫ب��ووەت��ە حیكایەتێك ك��ە ل��ەزۆر‬ ‫حاڵەتدا‪ ،‬وەك بەراوردكاریی بۆ‬ ‫مرۆڤی ستەمكار بەكارهێنراوە‪،‬‬

‫ئەوە چ مەنتقێكە‬ ‫لە هەرێمێكی چوار ملیۆن‬ ‫كەسیدا‪ ،‬تەنیا چەند‬ ‫كەسێك‪ ،‬بیستوپێنج‬ ‫هەزار پاسەوانی‬ ‫بەردەرگایان هەبێت‬

‫ل���ەم���ڕۆەوە بڕوانینە رەف��ت��اری‬ ‫ف��ەرم��ان��ڕەواك��ان��ی ك���ورد‪ ،‬ل��ەزۆر‬ ‫رووەوە سیمای فیرعەونیەتییان‬ ‫پێوە دیارە‪ ،‬بەاڵم مۆمیانەكراون‪،‬‬ ‫ئ��ەم فیرعەونانە لە دەوروب���ەری‬ ‫خۆیاندا پزیشكی وەك (سینۆهە)‬ ‫یان دروستنەكردووە‪ ،‬بەڵكو كاتێك‬ ‫نەخۆش دەك��ەون لێرەوە بۆ الی‬ ‫سینۆهە‪ ،‬دەچ���ن ب��ۆ ئەمریكاو‬ ‫چین‌و نه‌مساو واڵتانی ئەوروپا‌و لە‬ ‫داهاتی میللەت خەرجییەكی زۆر لە‬ ‫چارەسەركردنی نەخۆشییەكانیان‬ ‫(نفرتیتیی)ەكانیان‬ ‫دەدەن‪،‬‬ ‫(شاژنەكانییان) بەسەدان هەزار‬ ‫دۆالر لە جوانكاریدا سەرف دەكەن‌و‬ ‫لە بودجەی گشتیی زێڕو خشڵی‬ ‫گ��ران��ب��ەه��ا دەس��ت��ەب��ەر دەك���ەن‪،‬‬ ‫فیرعەونە مۆمیاكراوەكانی میسری‬ ‫كۆن‪ ،‬سەرەڕای كردارە ستەمكار‌و‬ ‫رەف���ت���ارە دژەم��رۆی��ی��ەك��ان��ی��ان‪،‬‬

‫تیرۆرو برایەتی‬ ‫نێو پێكهاتەكانی كەركوك‬ ‫دوای رووخانی سەدام‪ ،‬عێراق بووەتە‬ ‫مۆڵگەی ملمالنێی نێودەوڵەتیی‪ ،‬هەر‬ ‫واڵتێك دەیەوێت پێگەی خۆی زیاتر‬ ‫بچەسپێنێت‪ ،‬ش��اری كەركوكیش لەم‬ ‫ێ بەش نەبووە‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ملمالنێیە ب ‌‬ ‫دەتوانین بڵێین؛ لە هەموو شارەكانی‬ ‫تری عێراق لەم بارەیەوە جیاوازترە‪ ،‬لە‬ ‫بواری ئابووریدا لە هەموو شارەكانی‬ ‫تریش دەوڵەمەند ترە‪.‬‬ ‫لە بواری سیاسیدا‪ ،‬نزیكبوونەوەی‬ ‫دوو الیەن‪ ،‬یاخود زیاتر دەبێتە مایەی‬ ‫نیگەرانیی الیەنەكانی ت��ر‪ ،‬لەكاتی‬ ‫روودانی هەر كارێكی تیرۆریستیشدا‪،‬‬ ‫زۆر بە ئاسانیی پەنجەی تۆمەت بۆ‬ ‫الیەنی سێیەم‌و چوارەم درێژ دەكرێت‪،‬‬ ‫لەم روانگەیەوە تیرۆریستان‪ ،‬بیرۆكە‬ ‫بۆگەنەكەیان دەخەنە كار‪ ،‬رقی خۆیان‬ ‫دەڕژێننە سەر گیان‌و ماڵی هاواڵتییانی‬ ‫ئەم شارە‪.‬‬ ‫سەر لەبەیانی رۆژی پێنجشەممە‬ ‫(‪ ،)5/12‬هەوڵێكی تیرۆریستیی‬ ‫درا‪ ،‬بۆ سەر ماڵی ئەرشەد ساڵحیی‬ ‫(س��ەرۆك��ی نوێی ب��ەرەی توركمانی‬ ‫بەوەكالەت)‪ ،‬لەناو جەرگەی شاری‬ ‫ك���ەرك���وك‪ ،‬ب��ەن��ی��ازی ل��ەن��اوب��ردن��ی‬ ‫گیان‌و ماڵ‌و منداڵی ساڵحیی بوون‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم زیانی گیانیی لێنەكەوتەوە‪،‬‬ ‫خوێندنەوەشمان بۆ ئ��ەم رووداوە‬ ‫ئ��ەوەی��ە؛ ك��ە ب���ەرەی توركمانی لە‬ ‫شاری كەركوك نوێنەرایەتی زۆرینەی‬ ‫توركمانەكانی عێراق دەكات‪ ،‬ماوەیەكی‬

‫بەرەی توركمانیش‬ ‫زۆر حەكیمانە مامەڵەی‬ ‫لەگەڵ رووداوەكەدا كردو‬ ‫نەبووە هۆی ئەو‬ ‫گرژییەی كە تیرۆریستان‬ ‫بە ئومێدی بوون‬ ‫زۆری��ش��ە كێشمەكێش ل��ەوب��ارەی��ەوە‬ ‫لەنێوان بەرەو پارتە سیاسییەكاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬رۆژی شەممە (‪،)2011/5/7‬‬ ‫بەرەی توركمانی لە رێگەی ئەنجومەنی‬ ‫توركمانی كۆبوونەوەیەكی بەرفراوانی‬ ‫س��ازداو تیادا ئەرشەد ساڵحیی بە‬ ‫سەرۆكی بەرە ناسێنرا (تا بەستنی‬ ‫كۆنگرە)‪ ،‬لە مەراسیمی راسپاردنی‬ ‫ئ��ااڵی ب��ەرەو ناساندنی ئەندامانی‬ ‫سەركردایەتی تازەی بەرە‪ ،‬ساڵحیی‬

‫شارستانییەتێكی گرنگی مێژووییان‬ ‫ل��ەپ��اش خ��ۆی��ان جێهێشت‪ ،‬لە‬ ‫س���ەردەم���ی خ��ۆی��ان��دا ب��ەدەی��ان‬ ‫زانست‌و هونەریان داهینا‪ ،‬هەر لە‬ ‫زانستی پزیشكیی‌و تەالرسازیی‌و‬ ‫زەغرەفەو دەریاوانیی‌و كشتوكاڵ‌و‬ ‫زان��س��ت��ی ت���ر‪ ،‬ك��ە ت��ا ئ��ەم��ڕۆش‬ ‫بوونەتە بنەمای زانستی نوێ‪،‬‬ ‫بەاڵم فیرعەونە مۆمیانەكراوەكانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئەوەندە بێ هونەرن‪،‬‬ ‫نەك نەیانتوانیەوە زانست‌و هونەر‬ ‫دابهێنن‪ ،‬بەڵكو كۆمەڵگەیەكیان‬ ‫وێ����ران‌و پ��ەك��خ��س��ت��ووە‪ ،‬ئ��ەوان��ە‬ ‫تەنیا رەفتارەكانی فیرعەونیان‬ ‫وەرگ�����رت�����ووە‪ ،‬ن���ەك ه��ون��ەرو‬ ‫زانستەكانیان‪،‬‬ ‫شارستانێتی‌و‬ ‫ئ��ەوە چ مەنتقێكە لە هەرێمێكی‬ ‫چ���وار ملیۆن ك��ەس��ی��دا‪ ،‬تەنیا‬ ‫چەند كەسێك‪ ،‬بیستوپێنج هەزار‬ ‫پاسەوانی بەردەرگایان هەبێت‪.‬‬

‫نازم سائیغ*‬ ‫وت��ەی��ەك��ی ك��ورت��ی پێشكەشكرد‌و‬ ‫تیایدا جەختی لە ك��ران��ەوەی بەرە‬ ‫بەڕووی هەموو پارتە سیاسییەكان‌و‬ ‫پێكهاتەكانیدا كرده‌وه‌‪ ،‬سووریش بوو‬ ‫لە وااڵبوونی دەرگای بەرە بۆ دیالۆك‌و‬ ‫پێكەوەژیانی هەموو الیەك‪ ،‬لە هەمان‬ ‫وتەدا‪ ،‬ئاماژەی بە شەكانەوەی ئااڵی‬ ‫بەرەی لە شاری هەولێردا كرد‪ ،‬وادیارە‬ ‫ئەمجۆرە گۆڕانكارییانەی نێو بەرە‬ ‫بووە جێگەی نیگەرانیی تیرۆریستان‪،‬‬ ‫قۆستنەوەی ب��اری هەستیاری نێو‬ ‫پێكهاتەكانی شاری كەركوك‪ ،‬ئەم كارە‬ ‫تیرۆریستە پووچەڵەیان ئەنجامدا‌و‬ ‫خۆیان شەرمەزاری دنیاو قیامەت كرد‪.‬‬ ‫بەرەی توركمانیش زۆر حەكیمانە‬ ‫مامەڵەی لەگەڵ رووداوەك���ەدا كردو‬ ‫ن��ەب��ووە ه���ۆی ئ���ەو گ��رژی��ی��ەی كە‬ ‫ت��ی��رۆری��س��ت��ان ب��ە ئ��وم��ێ��دی ب��وون‪،‬‬ ‫هەروەها بۆ ئێمەش روونبووەوە‪ ،‬كە‬ ‫تیرۆریستان هیچ پەیوەندییەكیان‬ ‫بە پێكهاتەكانی ئەم ش��ارەوە نییە‪،‬‬ ‫بەڵكو ئامانجیان سەقامگیر نەبوونی‬ ‫ئەمن‌و ئاسایش‌و تێكدانی رەوش‌و‬ ‫ئاڵۆزبوونی نێوان پێكهاتەكانی شاری‬ ‫كەركوك بوو‪ ،‬بە دووریشی نازانین كە‬ ‫لە داهاتوودا كاری تیرۆریستی لەو‬ ‫شێوەیە روو بدات بۆ هەمان مەبەست‪،‬‬ ‫بەاڵم برایەتی نێو پێكهاتەكانی شاری‬ ‫كەركوك زۆر بە تینترە لە هەوڵە‬ ‫پووچەڵەكانی تیرۆریستان‪...‬‬ ‫* چاالكوانی توركمان‪.‬‬

‫چەند ساڵێك لەمەوبەر كەسێكی‬ ‫ن��زی��ك ل��ە دەوروب�����ەری یەكێك‬ ‫ل��ەم فیرعەونە مۆمیانەكراوانە‪،‬‬ ‫گێڕایەوە‪(،‬نفرتیتییەك) خانمێكی‬ ‫خانەوادە‪ ،‬بە چلەی زستان داوای‬ ‫ترێی رەشی كردبوو‪ ،‬دەم‌و دەست‬ ‫ن��اردی��ان بۆ لوبنان چەند كیلۆ‬ ‫ترێیان بۆ هێنا‪ ،‬ئاخۆ دەبێت ئەم‬ ‫چەند كیلۆ ترێیە چەند كەوتبێت‌و‬ ‫چەند پارەی لێخورابێت؟‬ ‫لەنێوان خۆشگوزەرانیی ژیانی‬ ‫فەرمانڕەوای ك��ورد‌و نەهامەتیی‬ ‫ژی���ان���ی م��ی��ل��ل��ەت��دا‪ ،‬چ��ەن��دی��ن‬ ‫حكایەتی جۆراوجۆری وەك ترێ‬ ‫رەشمیرییەكە لە كوردستاندا هەیە‪،‬‬ ‫كە هاوشێوەی رەف��ت��اری ژیانی‬ ‫فیرعەونەكانن‪ ،‬بەاڵم بۆ رزگاربوونی‬ ‫م����رۆڤ‪ ،‬ب��ەت��ەن��ی��ش��ت ستەمی‬ ‫فیرعەونەكانەوە‪ ،‬فریادڕەسێك هەیە‬ ‫ناوی یوسفە‪ ،‬یوسف بەڕێوەیە‪.‬‬

‫دەسەاڵت‌و سەنگەری دادگا‬ ‫یەكێك لەو پرسیارانەی لە الیەن راگەیاندن‌و رۆژنامەوانەوە‬ ‫رووبەڕووی چاالكوانی سیاسیی‌و هەڵسوڕاوانی خەباتی مەدەنیی‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬ئەوەیە؛ كە ئایا پەنابردنی كەسانی دەس��ەاڵت لەم‬ ‫دۆخەی كوردستاندا ملكەچبوونە بۆ یاسا‪ ،‬یاخود بەشێكی ترە لەو‬ ‫هەڵمەت‌و هێرشە عەسكەریی‌و سیاسییەی دەكەوێتە سەر ناڕازیانی‬ ‫حكومەت‌و دەسەاڵت؟‬ ‫ئەم پرسیارە‪ ،‬بناغەیەكی فیكریی هەیەو زۆرتر لەوەوە هاتووە؛‬ ‫كە خودی ناڕازیانی دەسەاڵت لە كوردستاندا‪ ،‬پەنابردن بۆ یاسا‬ ‫بەشێوەیەكی گشتیی‌و سەروەركردنی یاسا وەك «فەزیلە»‬ ‫دەبینن‌و لەم رووەوە؛ كاتێك خودی دەسەاڵت پەنا بۆ دادگا دەبات‪،‬‬ ‫ئەو پرسیارە سەرهەڵدەدات؛ بۆچی كە خۆمان باس لە سەروەریی‬ ‫یاسا دەكەین بە كارێكی باش‌و مۆڕاڵی دەبینین‪ ،‬بەاڵم كاتێك‬ ‫دەسەاڵت پشتی پێدەبەستێت‪ ،‬دەیكەینە هاتوهاوار‌و وەك كارێكی‬ ‫ناڕەزا لە قەڵەمی دەدەین؟‬ ‫ئەم مەسەلەیە‪ ،‬پێویستی بە روونكردنەوە هەیەو دەهێنێ‌‬ ‫لەسەری بوەستین‪.‬‬ ‫راستی مەسەلەكە لەوەدایە كە هەمووان دەزانین لە كوردستاندا‬ ‫حكومەت بە چ جۆرێك واڵتەكە ب��ەڕێ��وەدەب��ات‪ :‬مەسەلەكان‬ ‫گەندەڵیی‌و بێ سیستمی‌و پەرتەوازەیی دەزگ��ا عەسكەریی‌و‬ ‫ئەمنییەكان‌و دەسەاڵتی حیزبە لە حكومەتدا ‪ ...‬هتد‪ ،‬كە‬ ‫بوونەتە قسەو باسی خەڵكی سەر جادەكان‌و كەس نییە نەزانێت‬ ‫لەبارەیانەوە بخوێنێتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها خەڵكی ئەم واڵتە رەفتاری دەسەاڵتیان سەبارەت بە‬ ‫خۆنیشاندانەكان بینی‪ :‬بینیان چۆن خەڵك درایە بەر گوللەو شەق‪،‬‬ ‫بەر قۆناغی تفەنگ‌و سوكایەتیپێكردن‌و سەرجەم شێوازەكانی تری‬ ‫سەركوتی پۆلیسی‌و نایاسایی‪....‬‬ ‫ئالێرەدایە كە مەسەلەی «دادگا»كان‪ ،‬واتایەكی جیاواز پەیدا‬ ‫دەكەن‌و لە سیاقی سەروەریی یاسا دەچنە دەرەوە‪ ،‬واتە دەسەاڵت‬ ‫رەفتاری خۆی لەبەرامبەر كۆمەڵگادا بە ئەندازەیەك توندوتیژ‬ ‫دەكات‪ ،‬كە نایانەوێت تەنانەت لە رێگەی دادگاكانیشیەوە بێت‪،‬‬ ‫هاواڵتییەكانی هەناسەیەك بدەن‌و پێش ئەوەی خەڵك پەنابەرێت‬ ‫بۆ دادگاكان‪ ،‬خۆی پەنایان بۆ دەبات‌و بە حوكمی دەسەاڵتی‬ ‫مادیی‌و مەعنەویی زۆر‪ ،‬هەڵیاندەسووڕێنێت‌و كۆمەڵگایان پێ‌‬ ‫دەترسێنێت‪.‬‬ ‫سەنگەری «دادگا» بۆ دەسەاڵتی حۆماڵیی لە كوردستاندا‪،‬‬ ‫تەواوكەری پەالمارە عەسكەریی‌و میدیاییەكانە بۆ سەر ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫خەڵكی ناڕازیی‪ ....‬دیدگای ئێمە بۆ خودی رووداوەكان‌و حاكمە‬ ‫بەڕێزەكانی كوردستان‪ ،‬هەرچییەك بێت لەگەڵ _رێزی زۆرمان‬ ‫بۆیان_ یەك مسقاڵ لەو راستییە كەم ناكاتەوە كە دەسەاڵت‬ ‫دەیەوێت سێگۆشەیەكی سەركوت پێكبهێنێت‪ ،‬كە بریتییە لە‬ ‫پەالماری (عەسكەریی‪ ،‬یاسایی‪ ،‬میدیایی) بۆ سەر رەخنەگرەكانی‪.‬‬ ‫ئەم پرۆسەی پەنابردنە بەر سەنگەری دادگا‪ ،‬ئەو قازانجەش بۆ‬ ‫دەسەاڵت دەگەیەنێت كە گوایە زۆر ملكەچی یاسان‌و بڕیاری دادگا‬ ‫لەسەرووی خۆیانەوە دەبینن‪ ...‬ئەوەش لە كاتێكدا كە بە ملیارەها‬ ‫دۆالرو دیناری واڵتەكە نادیارەو كەناڵی سەتەالیت دەسووتێنرێت‌و‬ ‫كێشە هەرە گەورەو سیاسییەكانی واڵت پێویستیان بە پاساوی‬ ‫یاسایی‌و شەرعی هەیە‪.‬‬ ‫بۆیە ئەركی میدیای ئازاد‌و ئازا ئەوەیە كە ئەم پرۆسە ریاكاریی‌و‬ ‫زیرەكانە بۆ خەڵك روون بكاتەوە‌و رەهەندە مەترسیدارەكانی بخاتە‬ ‫بەر رووناكیی‪.‬‬

‫«گەل»‌و «چەك»‬ ‫كامیان سەرچاوەی دەسەاڵتن؟‬ ‫ئ��ەوەی ئێمە بینیومانە لەنێوان‬ ‫ئەم بیست ساڵەی حوكمی كوردیدا‪،‬‬ ‫چ بە یەك ئیدارەیی (‪ 92‬تا ‪،)94‬‬ ‫یان (‪ 2009‬تا ‪ ،)2011‬بە تایبەتتر‬ ‫لەم یەك دوو ساڵەی دواییدا‪ ،‬واتە‬ ‫(‪‌2010‬و ‪ ،)2011‬زیاترو روونتر لەم دوو جگە لە بەكارهێنانی‬ ‫مانگەی دواییدا‪ ،‬لە شاری سلێمانی‌و‬ ‫هەندێك ن��اوچ��ەی دەوروب����ەری كە‬ ‫ناڕەزایی‌و گلەیی رەخنەی زۆربەی چەك‌و هێز‪،‬‬ ‫زۆری ج��ەم��اوەری گەلەكەمان بە‬ ‫شێوەی خۆپیشاندان‌و‬ ‫گردبوونەوەی هیچ بەرنامەو‬ ‫ج��ەم��اوەری �ی‌و رێپێوان‌و وت���اردان‌و‬ ‫لێدوانی رۆژنامەوانیی‌و هەوڵدان بۆ‬ ‫رووماڵكردنی واقیعی رووداوەك��ان‌و ئەجێندایەك نییە‬ ‫ناڕەزاییەكان‪...‬‬ ‫ب��ە روون����ی‌و زۆر ب��ە ئ��اش��ك��راو‬ ‫ح���اش���اه���ەڵ���ن���ەگ���ر راس��ت��ی��ی��ەك لەناو هەگبەی‬ ‫دەرك��ەوت بۆ هەمووان بەگشتیی‌و‬ ‫چ ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و چ خەڵكی تری دەسەاڵتدارانی كورددا‬ ‫دەرەوەی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫ئ��ەوەی س��ەرچ��اوەی دەسەاڵتە لەم‬ ‫واڵت��ەی ئێمەدا‪ ،‬تـــــەنیاو تەنیا لە شاشەی تیڤییەكانەوە بینیمان‬ ‫(چ��ەك‌و هێز)ە‪ ،‬دەس��ەاڵت هەردەم كە چۆن سووكایەتی بە رۆڵەو كوڕ‌و‬ ‫شەرعییەتی لە هێزەوە وەرگرتووە‪ ،‬كچانی گەنجانی ئەم ش��ارەو شارو‬ ‫وەك لەوەی لە گەلەوە‪ ...‬نموونەش شارۆچكەكانی تری ئەم پارێزگایە‬ ‫ئ��ەو ن��اڕەزای��ی‌و خۆپیشاندانانەی كرا‪ ،‬كە چۆن سووكایەتی بە دایك‌و‬ ‫ئەم دواییەی ش��ارو شارۆچكەكانی باوكی شەهید كرا‪ ،‬كە چۆن خوێنی‬ ‫سنووری پارێزگای سلێمانی بوو‪ ،‬مناڵێكی یانزە سااڵن‌و پیرێكی (‪)60‬‬ ‫كە چۆن بە زەبری هێزو چەك‪ ،‬نەك شەست ساڵ رژێنرا!!‪..‬‬ ‫چۆن هێز‪ ،‬پیاوكوژی بێتاوانكرد‌و‬ ‫بە دیالۆگ‌و دانیشتنی ئەو دەنگە‬ ‫ناڕازییانە سەركوت كرا‪ ،‬هەموومان قوربانیی تاوانبار كرد‪ ،‬چۆن لەجێی‬

‫جه‌الل دیموكرات‬ ‫ب��ەرد‪ ،‬ب�ه‌ فیشەك وەاڵم��دران��ەوە‪،‬‬ ‫چ��ۆن ق��ەڵ��ەم��ەك��ان‌و ك��ام��ێ��راك��ان‌و‬ ‫ری��ك��ۆردەرەك��ان��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‬ ‫گیران‌و شكێنران‌و حیجزكران‪!!..‬‬ ‫ئەمانە هەمووی رووی��داوە‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫رووش بدەنەوە بۆ چەند جارێكی‬ ‫تریش‪ ،‬هه‌روه‌ها چۆن سەرای ئازادیی‬ ‫بە زەبری چەك‌و هێز بە خۆپیشاندەران‬ ‫چۆڵكرا‪ ،‬نەك بە ئاشتیی‌و دانیشتن‌و‬ ‫جێبەجێكردنی داواكارییەكانی ئەو‬ ‫خەڵكە‪ ...‬بە راستی هەر هەموو ئەم‬ ‫رووداوە نەخوازراوانەو قێزەونانەی‬ ‫لە بیرو ه��زرو بۆچوونی ئەمڕۆی‬ ‫دەس��ەاڵت��داران��ی ك���ورد رووی��ان��داو‬ ‫دروس��ت ب��وو‪ ،‬لە الی��ەك كەلێنێكی‬ ‫ت��رو درزێ��ك��ی گ��ەورەت��ری دروس��ت‬ ‫كرد لەنێوان ج��ەم��اوەری ناڕازیی‌و‬ ‫دەس��ەاڵت��ی چ��ەك ب��ەدەس��ت‌و هێز‬ ‫بەدەست‪ ...‬لەالیەكی ترەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫سەلماند‪ ،‬چ بۆ رای گشتیی ناوخۆی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‌و چ��اودێ��رە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬چ بۆ رای گشتیی‬ ‫عێراق‌و ناوچەكەو جیهان‪ .....‬كە‬ ‫هیچ بەرنامەو ئەجێندایەك نییە‬ ‫ل��ەن��او ه��ەگ��ب��ەی دەس��ەاڵت��داران��ی‬ ‫كورددا‪ ،‬جگە لە بەكارهێنانی چەك‌و‬ ‫هێز زیاتر‪ ،‬واتە ه��ەردەم ئەم دوو‬ ‫دەسەاڵتە ئەم دوو حیزبە‪ ،‬هەر لەبەر‬ ‫ئەوەی پاشخوانی رابردووی خەباتی‬ ‫چ��ەك��داری �ی‌و خوێناویی شاخیان‬ ‫لەسەر ماوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫لە گۆڕینی پاسە كۆنەكاندا‪ ،‬راوێژ بە سەندیكای گواستنەوە ناكرێت‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەسەر داوای وەزارەتی‬ ‫گواستنەوەو گ��ەی��ان��دن‪ ،‬بڕیاری‬ ‫گۆڕینی پاسە كۆنەكانی هێڵەكانی‬ ‫گواستنەوەی دەرەوەو ناوەوەی‬

‫شارەكانی داوە‌و بۆ ئەو مەبەستەش‪،‬‬ ‫ب��ە م��ەب��ەس��ت��ی ب��ەش��داری��ك��ردن‬ ‫ل��ەو پ���رۆژەی���ەدا‪ ،‬ئ��اگ��اداری��ی بۆ‬ ‫كۆمپانیا دروستكەرەكانی پاس‌و‬ ‫بریكارەكانیان لە هەرێمی كوردستان‬

‫باڵوكراوەتەوە‪ ،‬كە دەبێت چەندین‬ ‫تایبەتمەندی تێدا بێت‪ ،‬لەوانە‬ ‫«بوونی وەرشەی خزمەتگوزاریی‌و‬ ‫چ��اك��ك��ردن��ەوەی پ���اس‌و گرەنتی‬ ‫یەك ساڵی تێكنەچوونی پاسەكەو‬

‫ش��ێ��وازی فرۆشتنی قیست»ی‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‪ ،‬ج���ەالل ئ��ەب��وب��ەك��ر‪،‬‬ ‫سەرۆكی سەندیكای لقی سلێمانی‪،‬‬ ‫ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە‪:‬‬

‫ئاگاداری بڕیارێكی لەو شێوەیە نین‌و‬ ‫پێشتریش ئاگادار نەكراون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وت��ی‪« :‬ئەگەر ئەم ئیشە بكەن‪،‬‬ ‫دەستخۆشییان لێدەكەین‌و پێویستە‬ ‫شۆفێرەكانیش هاوكاریان بن»‪.‬‬

‫چارەنووسی سەدان دۆنم زەویی لە گوندی خێوەتەی سەرچنار؛ دیارنییە‬ ‫پرۆسەی چاكسازیی‬ ‫بەڕێوەبردن‬ ‫عەزیز عەلی جەوهەر‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬سیستمی مەركەزیی پەیڕەو دەكات لە ئیدارەدا‪،‬‬ ‫كە بووەتە دوو ناوچەی قەڵەمڕەوی حیزبیی‌و كاری كردووەتە سەر‬ ‫ژیانی هاواڵتییان‌و سەاڵحییەتەكان وەكو پێویست مومارەسە نەكراون‌و‬ ‫لەئیدارەی مەركەزیدا تەخویلی سەاڵحییەتەكان ناكرێت‪ ،‬لە سەرۆك‬ ‫وەزیرانەوە بۆ وەزارەتەكان‌و تا بەڕێوەبەرێتییەكان‪.‬‬ ‫مەركەزییەت‪ :‬چەقێكە‪ ،‬خاوەندارێتیی تەواوی هەیە لە ئاراستەكردن‬ ‫بۆ‪ :‬پرسی سیاسیی‪ ،‬كارگێڕیی‌و ئابووریی‪ ،‬یاسایی‪ ،‬كۆمەاڵیەتیی‪،‬‬ ‫ک ‌ه كلتووریی‪ ،‬كەناڵێكە بۆ پەخشكردنی دەسەاڵت لە چوارچێوەی‬ ‫ستراتیژێكی دی��اری��ك��راودا‪ ،‬بەب ‌ێ گ��ەڕان��ەوە بۆ م��ەرك��ەز‪ ،‬هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەمجۆرە سیستمە كار دەكات‪ ،‬لە رووی بەڕێوەبردنی هەموو‬ ‫دامەزراوە تەشریعی‌و تەنفیزییەكانەوە كە لە پەرلەمانەوە دەستپێدەكات‬ ‫بۆ سەرۆكایەتیی هەرێم‌و حكومەت‌و دواجار بۆ دامەزراوە بچووكەكانی‬ ‫تر‪ ،‬هەر ئەمەشە وایکردو‌ه كە جەستەی یاسا‌و دامەزراوەكان نەخۆش‌و‬ ‫ئیفلیجن لە بەڕێوەبردندا‪ .‬بۆی ‌ه بۆی ‌ه پێویسته‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬رەخساندنی هەلومەرج بۆ هێنانەكایەی چەمكی (كارێزما) لە‬ ‫دەسەاڵتە جیاجیاكاندا‪ ،‬كە لە رێگەی تاكڕەوییەوە پیادە دەكرێت‪،‬‬ ‫بەمەش هیچ جێگایەك بۆ پرۆفیشناڵییەتی نامێنێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬دەكرێت دەسەاڵتی رەهای سەرۆكایەتیی هەرێم‪ ،‬لە هەموو پرسە‬ ‫چارەنووسسازەكاندا كە كەسێكی ناپرۆفیشناڵ‌و نەخوێندەوار‪ ،‬دەبێتە‬ ‫یاسادانەرو توانای چەپاندنی یاسای لۆژیك‌و عەقاڵنییەت دەگۆڕێت بۆ‬ ‫یاسای مەزاج‪« ،‬المەركەزیی» كاركردنە لە دەرەوەی چەقی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫بە واتای گه‌ڕاندنەوەی مافی دامەزراوەیی لە سەنترالیزمەوە بۆ دەرەوە‪،‬‬ ‫بەمەش پرسی چارەسەركردنی قەیران لە هەر دامەزراوەیەكدا‪ ،‬یان‬ ‫یاسای بەڕێوەبردن‌و خەرجكردن لە ب��واری ئابووریدا‪ ،‬دەكرێت لە‬ ‫چوارچێوەی یاسای دامەزراوەییدا فۆرمەلە بكرێت‪ ،‬بەمەش هەرسێ‌‬ ‫كۆڵەكەی؛ (سیستم‌و ستراتیژ‌و هاوسەنگیی)‪ ،‬دەبنە بنەمای كاركردن‬ ‫لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی گشتیی‪ ،‬خەسڵەتەكانی ئەم جۆرە‬ ‫بەڕێوەبردنە‪ ،‬بریتین لە‪:‬‬ ‫‪ -1‬دەس��ەاڵت‌و چۆنێتیی بەكارهێنانی‪ ،‬بەپێی یاساو رێسای‬ ‫تواناسازیی دەبێت‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئاستی زانستیی‪ ،‬دەبێتە پێوەر بۆ هەر هەلومەرج‌و پێشهاتێك‬ ‫لە دامەزراندن‌و بنیاتنانی هەر دامەزراوەیەكدا‪.‬‬ ‫‪ -3‬دامەزراوەكان‪ ،‬لە دەستتێوەردان بەدوور دەبن‌و ستراتیژی‬ ‫یاسایی‌و عەقاڵنی‪ ،‬شوێنی خواستی تاكپەرستیی دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -4‬ئاستی رەخنەگرتن‌و هەستی رووب��ەڕووب��وون��ەوە لەگەڵ‬ ‫ناعەدالەتیدا‪ ،‬فراوان دەبێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬زەمینەیەك دەڕەخسێت بۆ لێپێچینەوە لە هەر كارێكی‬ ‫ناتەندروست‪.‬‬ ‫‪ -6‬دروستبوونی گیانی كێبڕك ‌ێ لەنێو پۆستە كارگێڕییەكاندا‪ ،‬بۆ‬ ‫خزمەتكردن‪.‬‬

‫هاواڵتییەك؛ گوندەكەمان كراوەتە سەربازگە‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئاكام ئەبوبەكر‬ ‫‪...............................................‬‬ ‫لەسەر زەوییەكانی گوندی‬ ‫خ���ێ���وەت���ەی س���ەرچ���ن���ار له‌‬ ‫سلێمانی‪ ،‬كێشە دەك��ەوێ��ت��ە‬ ‫نێوان هاواڵتییانی ئەو گوندەو‬ ‫حكومەتەوەو لیژنەیەكیش بۆ‬ ‫چ��ارەس��ەرك��ردن��ی ئ��ەو كێشەیە‬ ‫پێكدەهێنرێت‪.‬‬ ‫زیاتر لە (‪)10‬ساڵە دانیشتووانی‬ ‫گوندی «خێوەتە»ی سەرچناری‬ ‫س��ەر بەناحیەی بەكرەجۆ‪ ،‬لە‬ ‫كیشەدان لەگەڵ حكومەتدا‪ ،‬بە‬ ‫هۆی تاپۆنەكردنی زەوییەكانیان‪،‬‬ ‫كە نزیكەی (‪)7460‬دۆنم زەوییەو‬ ‫نزیكەی (‪ )3740‬دۆنمیان زەویی‬ ‫كشتوكاڵین‪.‬‬ ‫دارا ساڵح عه‌زیز‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫گوندکە دەڵێت؛ چەند پشتێكی‬ ‫لەو گوندە نیشتەجێبوون‌و ژیاون‪ ،‬دیمه‌نێکی گوندی خێوه‌ته‌ی سه‌رچنار له‌ سلێمانی‬ ‫«ئێستا خاوەنی پارچەزەوییەك‬ ‫نیم بۆ نیشتەجێبوون»‪ ،‬ئاماژە وەری��گ��رت��وون‪ ،‬زەوی��ی��ەك��ان لە چ���ارەس���ەرك���ردن���ی ك��ێ��ش��ەی‬ ‫بەوەش دەكات‪ :‬بێئەوەی كەسێك الیەن واریسەكانی (م‪،‬ق)ەوە بە زەوییەكانیش‪ ،‬هاواڵتییانی ئەو‬ ‫ل��ە دان��ی��ش��ت��ووی س��ن��وورەك��ە دۆنم فرۆشراون‪ ،‬هەر پارچەیەو گوندە داوادەكەن؛ نزیكەی (‪)50‬‬ ‫ئ���اگ���ادار ب��ێ��ت‪ ،‬ك��ەس��ێ��ك بە ك���راوە ب��ە ن���اوی كەسێكەوەو دۆنم زەوییان بۆ بگەڕێنرێتەوە‪.‬‬ ‫ئەحمەد قادر‪ ،‬دانیشتوویەكی‬ ‫ن���اوی (م‪،‬ق) ك��ە ل��ە ساڵی یەكێك لەو هاواڵتییانەی گوندی‬ ‫حەفتاكانی س��ەدەی راب��ردوودا‪« ،‬خ��ێ��وەت��ە»ش ئاشكرایکرد؛ ت����ری گ��ون��ده‌ک��ە ئ���ام���اژەی‬ ‫بەڕێوەبەری كشتوكاڵی سلێمانی بەهۆی یەكالیی نەبوونەوەی ئەو بەوەدا؛ سەرەڕای كێشەكانی‬ ‫ب���ووە‪ ،‬س��ەرج��ەم زەوییەكانی كێشەیەوە‪ ،‬تائێستا نەتوانراوە گ��ون��دەك��ەی��ان‪ ،‬ب��ەڕێ��وه‌ب��ەری‬ ‫سنووری گوندەكەیانی لەسەر س��ن��وورێ��ك ب��ۆ گ��ون��دەك��ەی��ان ناحیەی سەرچنار سەردانی‬ ‫خۆی تاپۆ ك��ردووە‌و لە ساڵی دی���اری���ی ب��ك��رێ��ت‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪ :‬ن����ەك����ردوون‪ ،‬ت��ا ئ��اگ��اداری‬ ‫(‪ )1991‬ب��ەدواوە‪ ،‬بەو كارەیان «شارەوانیی نایەت سنوورمان كێشەكەیان بێت‌و چارەسەریان‬ ‫زان��ی��ووە‪ ،‬وتیشی‪« :‬حكومەت بۆ جیا بكاتەوە‪ ،‬بەهۆی نەبوونی بۆ بدۆزێتەوە‪ ،‬وتیشی‪« :‬شەوانە‬ ‫داوای بەدیلی لێكردووە‪ ،‬چۆن س��ن��ووری گ��ون��دەك��ەش��م��ان��ەوە پێشمەرگە دەگەڕێن‪ ،‬ئەو ماڵەی‬ ‫ئ���ەو ك��ەس��ە ئ��ەو موڵكانەی ماوەی (‪)5‬مانگە گوندەكەمان چۆڵبێت دەیڕووخێنن»‪.‬‬ ‫زی���ات���ر ل���ە (‪)10‬س���اڵ���ە‬ ‫خ��راوەت��ەس��ەر‪ ،‬تا ئیمزای بۆ كراوەتە مۆڵگەی سەربازیی‪،‬‬ ‫ب��ك��ات دوای ئ���ەوەی بەدیلی دوو بازگەیان دان���اوە‌و دەی��ان هاواڵتییانی گوندی «خێوەتە»و‬ ‫دەس��ت نەكەوتووە‪ ،‬زەوییەكان خانووی هاواڵتییانیش تێكدراون‪ ،‬الی��ەن��ە پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ی‬ ‫خراونەتەوە «حیجزەوە»‪ ،‬بەاڵم ناهێڵن خانوو دروستبكرێت‌و حكومەت لە بگرەو ب��ەردەی‬ ‫دوات��ر بە واستەو واستەكاریی رێگەیان لە خزم‌و كەسەكانمان وەرگرتنەوە‪ ،‬یان وەرنەگرتنەوەی‬ ‫«حیجزەكان»ی لەسەر البراوە‪ .‬گرتووەو نەیانهێشتووە بێنە ناو ئەو زەوییانەدان‪ ،‬كە هاواڵتییانی‬ ‫گ��ون��دەك��ە ب��ە م��اف��ی خۆیانی‬ ‫بەپێی ئ��ەو زانیارییانەی گوندەكەمانەوە»‪.‬‬ ‫تێكڕای رووبەری زەوییەكانی دەزانن‪.‬‬ ‫پ��ەی��ام��ن��ێ��ری «رۆژن���ام���ە» لە‬ ‫سەعید رەس���وڵ ئەحمەد‪،‬‬ ‫زم��ان��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی گ��ون��دی سنووری گوندی «خێوەتە»‪،‬‬ ‫«خ��ێ��وەت��ە»ی س �ه‌رچ��ن��اره‌وە (‪ )7460‬دون���م زەوی��ی��ەو بۆ دان���ی���ش���ت���ووی گ���ون���دەك���ە‬

‫نەهامەتییەكانی دروستكردنی‬ ‫خ��ان��وو ل��ەس��ەر زەوی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫خۆیان دەگێڕێتەوە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«بەهۆی ئەوەی دانیشوویەكی‬ ‫گ���ون���دەك���ەم���ان خ���ان���ووی‬ ‫دروستكردووە‪ ،‬بە مانگ بەند‬ ‫ك����راوە»‪ ،‬ئ��ەو ب��ەت��وڕەی��ی��ەوە‬ ‫وت��ی‪« :‬بە هیچ شێوەیەك لە‬ ‫هەقەكانمان خ��ۆش نابین‪،‬‬ ‫زیاتر لە (‪)10‬س��اڵ��ە ئێمە لە‬ ‫شارەوانیی‌و پارێزگاو ناحیەی‬ ‫س��ەرچ��ن��ار ل��ە ه��ات��وچ��ۆدای��ن‪،‬‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كێشەی‬ ‫زەوی���ی���ەك���ان‌و دی��اری��ك��ردن��ی‬ ‫سنوورێك ب��ۆ گوندەكەمان‪،‬‬ ‫بەاڵم بێ ئەنجام بووین»‪.‬‬ ‫بە مەبەستی بەدواداچوونی‬ ‫ئ���ەو ك��ێ��ش��ەی��ە‪ ،‬پەیامنێری‬ ‫«رۆژنامە» سەردانی بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی كارگێڕیی‌و لێپرسراوی‬ ‫بەشی كشتوكاڵی پارێزگای‬ ‫سلێمانی كرد‪ ،‬بەاڵم بە پاساوی‬ ‫ج���ۆراوج���ۆر ئ��ام��ادە ن��ەب��وون‬ ‫لێدوان بۆ «رۆژنامە» بدەن‪.‬‬

‫هاوكات پارێزگار لیژنەیەكی لە‬ ‫هەریەك لە بەڕێوەبەرێتییەكانی‬ ‫شارەوانیی‌و پارێزگاو كشتوكاڵ‌و‬ ‫پ�لان��دان��ان‌و كەسانی یاسایی‬ ‫پێكهێناوە بۆ چارەسەركردنی‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ەی ئ����ەو گ���ون���دە‌و‬ ‫دیاریكردنی سنوورەكەی‪.‬‬ ‫ئومێد لەتیف بەرێوەبەری‬ ‫ن��اح��ی��ەی ب��ەك��رج��ۆ‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫ب��ەوەدا‪ :‬تاكە شوێنی سەر به‌‬ ‫ناحیەكەی كە نەخشەی نییە‪،‬‬ ‫گوندی «خێوەتە»ی سەرچنارە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‬ ‫«ه��ۆك��اری كێشەی س��ن��ووری‬ ‫گوندەكەش ئەوەیە‪ ،‬زەوییەكانی‬ ‫ئەو گوندە لەسەر چەند كەسێك‬ ‫تاپۆكراوە‪ ،‬گەر سنووریش بۆ‬ ‫ئەو گوندە جیا بكرێتەوە‪ ،‬دەبێت‬ ‫ئەو كەسانە دەستبەرداری ئەو‬ ‫زەوییانەبن»‪.‬‬ ‫سەبارەت به‌ بوونی هێزێكی‬ ‫ئەمنیش لەو گوندە‪ ،‬ناوبراو وتی‪:‬‬ ‫«بونی ئەو هێزانە بۆ رێگرتنە لە‬ ‫تەجاوز»‪.‬‬

‫فـــه‌رمــــــانبـه‌رێک؛ ل ‌ه دادگای ئیداریی شکات له‌ حـکومــه‌ت ده‌کات‬

‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬

‫‪........................................................‬‬

‫هەڵوەشاندنەوەی بڕیارەكانی‬ ‫دامەزراندنی دوای (‪)2011/1/1‬‬ ‫ل��ەالی��ەن ح��ك��وم��ەت��ەوە‪ ،‬كێشە‬ ‫دەن����ێ����ت����ەوەو ی��ەك��ێ��ك ل��ەو‬ ‫فەرمانبەرانە دەڵێت‪« :‬لە دادگا‪،‬‬ ‫شكات لە حكومەت دەكەم»‪.‬‬ ‫«س����ێ م��ان��گ��ە‪ ،‬م��ووچ��ە‬ ‫وەردەگ�������رم‪ ،‬ب����ەاڵم ل��ەچ��ەن��د‬ ‫رۆژی راب������ردوودا پێیانوتم‪،‬‬ ‫ب���ڕی���اری دام���ەزران���دن���ەك���ەت‬ ‫هەڵوەشاوەتەوە»‪ .‬ئەوە وتەی‬ ‫گەنجێكە ك��ە زی��ات��ر ل��ە (‪)4‬‬ ‫ساڵە زان��ك��ۆی ت���ەواوك���ردووەو‬ ‫چ��ەن��دی��ن ه��ەوڵ��ی ب��ێ��ه��ودەی‬ ‫داو‌ه ب��ۆ دام���ەزران���دن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫لەسەرەتای ئەمساڵدا‪ ،‬دامەزراوە‌و‬ ‫ل��ە ئ��ێ��س��ت��اش��دا‪ ،‬بەبڕیارێكی‬ ‫ن��وێ��ی س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت‪،‬‬ ‫دامەزراندنەكەی هەڵوەشاوەتەوە‪.‬‬ ‫بە بڕیاری ژم��ارە (‪)4830‬‬ ‫ل��ە رۆژی ‪- 2011/5/8‬دا‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران‪ ،‬سەرجەم بڕیاری ئەو‬ ‫دامەزراندنانەی هەڵوەشاندەوە‬ ‫ك��ە ل���ەدوای ‪- 2011/1/1‬ەوە‬

‫دەرچوون‌و جگ ‌ه ل ‌ه دامه‌زراندنی‬ ‫پ��ۆل��ی��س‌و پ��زی��ش��ک‌و خ���اوه‌ن‬ ‫ب���ڕوان���ام���ه‌ی پ��ل � ‌ه ب���ااڵک���ان‌و‬ ‫یه‌که‌مه‌کان لە بڕیارەكەشدا‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە كراوە‪ ،‬كە بۆ ئەمساڵ‬ ‫دامەزراندن بەپێی ئەو رێنماییانە‬ ‫دەب��ێ��ت ك��ە ل��ەچ��ەن��د مانگی‬ ‫راب��ردوودا راگەیەنراون‌و لەدوای‬

‫پەسەندكردنی بودجەی گشتیی‬ ‫جێبەجێدەكرێت‌‪،‬‬ ‫ئەمساڵەوە‬ ‫دامەزراندنەكەش تەنیا بە ئیمزای‬ ‫(سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران‌و‬ ‫جێگری س��ەرۆك��ی ئەنجومەن)‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬ئامانج رەحیم‪ ،‬راوێژكاری‬ ‫یاسایی لە ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬

‫س���ەب���ارەت ب���ەو ب���ڕی���ارە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی روون���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫ئەمساڵ لە ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬ ‫رێنمایی ت��ازە دەرچ����ووە‪ ،‬كە‬ ‫لەسەر بنەمای بانگەوازكردن‬ ‫دەبێت بۆ پلە وەزیفییەكان‌و‬ ‫بەپێی ژم���ارەی دانیشتووان‌و‬ ‫پێوستیی فەرمانگەكان‪ ،‬خەڵك‬

‫فۆرم پڕدەكاتەوەو دواتر لەسەر‬ ‫بنەمای كێبڕکێ‪ ،‬كەسەكان‬ ‫دادەم���ەزرێ���ن���رێ���ن‌‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«لەدوای ‪1/1‬ی ئەمساڵیشەوە‪،‬‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ل��ە ف��ەرم��ان��گ��ەك��ان‪،‬‬ ‫ناویان ناردبوو كە ژمارەیەكیان‬ ‫لێ دام��ەزراوە‪ ،‬بۆئەوەی گلەیی‬ ‫خەڵكمان نەیەتەسەر‪ ،‬گفتوگۆمان‬

‫ل��ەس��ەر میكانیزمێك ك��ردووە‬ ‫بۆ چارەسەری ئەوانە‪ ،‬بۆیە لە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران‪ ،‬بڕیاری ئەوە‬ ‫درا كە هەركەسێك لـــــــەدوای‬ ‫‪- 2011/1/1‬ەوە بـــــــــــــڕیاری‬ ‫بۆدەرچووبێت‪ ،‬ئەوا دامەزراندن‌و‬ ‫دەستبەكاربوونەكەی رادەگیرێت‌و‬ ‫كاری پێناكرێت»‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب�����ەوەی كە‬ ‫ئایا‪ ،‬ئەو كەسانەی لە بڕیارە‬ ‫ن��وێ��ی��ەك��ە زەرەرم���ەن���دب���وون‪،‬‬ ‫لەدوای پەسەندكردنی بودجەوە‬ ‫ئەولەویەتیان پێدەدرێتەوە بۆ‬ ‫دام��ەزران��دن‪ ،‬د‪ .‬ئامانج وتی‪:‬‬ ‫«ئەو كەسە‪ ،‬دەتوانێت بچێتە‬ ‫ناو ئەو كێبڕكێیەی كە لەدوای‬ ‫پەسەندكردنی ب��ودج��ەوە بۆ‬ ‫دام���ەزران���دن پ��ی��ادەدەك��رێ �ت‌و‬ ‫ئەگەر لەگەڵ كەسێكی تردا‬ ‫هاوشێوەبن‪ ،‬لە رووی بڕوانامەو‬ ‫لێهاتوویی‌و پێویستیی بۆ ئەو‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەی��ەوە‪ ،‬ئ���ەوا رەنگە‬ ‫ئەولەویەت بەو بدرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمەش قسەی كۆتایی نییە»‪.‬‬ ‫ئ����ەو گ���ەن���ج���ەی ك���ە لە‬ ‫ب��ڕی��اری ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫دام��ەزران��دن زەرەرم��ەن��دب��ووە‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب���ەوەك���رد‪ ،‬ب��ڕی��اری‬

‫دام��ەزران��دن��ەك��ەی‪ ،‬لەالیەن د‪.‬‬ ‫نوری عوسمان‪ ،‬سەرۆكی دیوانی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانەوە ئیمزای‬ ‫لەسەر ك��راوە‪ ،‬ن��ەك سەرۆكی‬ ‫حكومەت‌و جێگرەكەی‌و وتیشی‪:‬‬ ‫«ل��ەدادگ��ای ئ��ی��داری��ی‪ ،‬سكااڵ‬ ‫ت��ۆم��اردەك��ەم‪ ،‬چونكە بەمافی‬ ‫خۆمی دەزانم كە دابمەزرێم‪ ،‬بەو‬ ‫پێیەی كە هەموو مەرجەكانی‬ ‫دامەزراندم تێدایە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم د‪ .‬ن��وری عوسمان‪،‬‬ ‫لەوبارەیەوە بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬نازانم‪ ،‬ئاگام لەو‬ ‫مەسەلەیە نییە»‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە بەپێی یاسا‪،‬‬ ‫حكومەت هەر بڕیارێك بدات‪،‬‬ ‫پێویستە لەپێشدا پەرلەمان‬ ‫ئاگادار بكاتەوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬بەفەرمیی لە بڕیاری‬ ‫هەڵوەشانەوەی ئەو دامەزراندنانە‬ ‫ئاگادار نەكراوەتەوە‪.‬‬ ‫ئیسماعیل گ��ەاڵڵ��ەی��ی‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«لەو بڕیارە ئاگادار نەكراوینەتەوە‌و‬ ‫دامەزراندنی ئەو ژمارە خەڵكەو‬ ‫ب��ڕی��اری ه��ەڵ��وەش��ان��ەوەش��ی��ان‪،‬‬ ‫سەرپێچی یاسایە»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫نازانرێت بڕە پارەی پترۆ دۆالر بۆ ساڵی (‪ ،)2011‬كە بڕەكەی (‪ )350‬ملیار دینارە‪ ،‬چۆن خەمڵێنراوە و پێویست بە روونكردنەوە دەكات‪.‬‬

‫توێژینەوەیەك لەسەر پرۆژە بودجەی (‪)2011‬ی هەرێم‪:‬‬

‫شیرینی گرێبەستە نەوتییەكان‌و داهاتی فرۆشتنی نەوت؛ نادیارە‬

‫تایبەت بە «رۆژنامە»‬ ‫‪....................................‬‬ ‫بەشی یەكەم‪:‬‬ ‫گروپێك ئ��ەن��دازی��ار‌و ژمێریار‌و‬ ‫ت��وێ��ژەری ئابووریی لە راپۆرتێكدا‬ ‫ل���ەب���ارەی ك��ەم��وك��ورت��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫پ��رۆژەی��اس��ای ب��ودج��ەی (‪)2011‬ی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬ئ��ەوە ئاشكرا‬ ‫دەك����ەن؛ «ش��ی��ری��ن��ی گرێبەستە‬ ‫نەوتییەكان‌و داهاتی فرۆشتنی نەوت‪،‬‬ ‫ن��ادی��ارە‌و هیچ ئامارێكی راس��ت‌و‬ ‫دروست نییە‪ ،‬كە تائێستا سندووقی‬ ‫كوردستان بۆ داهاتی ن��ەوت چەند‬ ‫داهاتی‌وەرگرتووە»‪.‬‬ ‫یەكەم ‪ :‬تێبینییە گشتییەكان‬ ‫‪ - 1‬ش���ێ���واز‌و فۆرمەیشنی‬ ‫ئ��ام��ادەك��ردن��ی ب��ودج��ەك��ە ل���ەڕووی‬ ‫رێكخستنی خشتەكان‌و چارتەكانی‬ ‫روونكردنەوەو نووسین‌و داخڵكردنی‬ ‫دات��اك��ان‪ ،‬زۆر الوازە‪ ،‬بودجەیەكی‬ ‫نزیكەی (‪ )12‬ملیار دۆالریی‪ ،‬دەبوایە‬ ‫ئەوەندە گرنگیی پ ‌ێ بدرایە بە باشترین‬ ‫سۆفتوێرو بەرنامەی كۆمپیوتەریی‬ ‫رێكبخرایە‪ ،‬تا هەر كەسێكی دوور‬ ‫ئه‌رشیف (رۆژنامه‌)‬ ‫ ‬ ‫ل��ە ب��وارەك��ەش ب��ە ئاسانیی تێی په‌رله‌مانی کوردستان له‌کاتی ده‌نگداندا‬ ‫بگەیشتایە‌و بیتوانیایە شیتەڵكاریی‬ ‫* س����ەب����ارەت ب���ە م����ادەی ئەو بابەتە زۆر تەمومژاویی‌و جێگەی‬ ‫دەكرا گرنگیی بەهاندانی بوارەكانی ‌وزەی كارەبای هەرێمدا بەدەستهاتووە‬ ‫تیادا بكات‪.‬‬ ‫‪ - 2‬ب ‌ێ پالنی بە چۆنییەتی ك��ش��ت��وك��اڵ‌و پیشەسازیی گ��ەورە بریتییە؛ لە (‪ )151‬ملیار دینار‪( ،‬هەشتەم‪ ،‬یەكەم‌و دووەم)‪ ،‬دەكرێت گومانێكی ئێجگار گەورەی گەندەڵییە‬ ‫دابەشكردنی بودجەكەوە هەیە‪ ،‬رێژەی ب��درای��ە‪ ،‬بە مەبەستی دابینكردنی پرسیارەكە ئ��ەوەی��ە؛ مەبەست لە ‌وەزیری دارایی دەسەاڵتی گوێزانەوە لە سااڵنی رابردوودا‪.‬‬ ‫‪ - 9‬س���ەب���ارەت ب���ە ك���ەم‌و‬ ‫نێوان بودجەی بەكاربردن‌و‌وەبەرهێنان هەلی كار بۆ هاواڵتییان بەگشتیی‌و بەدەستهاتووی ساڵی (‪)2010‬ەیە‪ ،‬یان ل��ەن��ێ��وان پ��ش��ت��ەوان��ەك��ان��ی ی��ەك‬ ‫دەبوایە تەواو بەپێچەوانەوە بوایە‪ ،‬گەنجان بەتایبەتی‪ ،‬جگە ل��ەوەی شتێكی تر؟ ئەو ژمارەیە‪ ،‬نە داهاتی دەروازەدا‌و پشتەوانەی دەروازەكانی زی��ادب��وون ل��ە ب��ودج��ەدا ‌وەك لە‬ ‫‌واتە (‪ )%70‬بۆ ‌وەبەرهێنان‌‪ )%30( ،‬لەكاتی كەمبوونەوەی نرخی نەوت‌و ‌وەزارەت��ی كارەبای ساڵی (‪‌)2010‬و بودجەدا بكات‪ ،‬بەمەرجێك گوێزانەوە مــــــادەی (حەڤدەیەم –دووەم)دا‬ ‫بۆ بەكاربردن بوایە‪ ،‬ه��ەروەه��ا لە كەمبوونەوەی داهات گەورەترین كێشە ن��ە (‪)2011‬ی����ە‪( ،‬بەپێی خشتەی لە بەشی مووچە نەكرێت‌و هەروەها هاتووە‪ ،‬لەكاتی كەمبوون‌و زیادبوونی‬ ‫خەماڵندنی داهاتەكانی ‪ ،)2011‬بگرە بـــۆ (‪‌2-5‬و ‪‌2-6‬و ‪ 2-7‬نەبێت)‪‌،‬واتە ب��ودج��ەدا‪ ،‬دەبێت كەمكردنەوەو‬ ‫‌وردەك��اری��ی دابەشكردنی بودجەی دروست دەبێت بۆ حكومەت‪.‬‬ ‫‪ - 7‬پرۆژەكانی فریاكەوتنی لە بەشە داهاتی (‪ )6‬مانگی یەكەمی بۆ (اعانات‌و منح‌و منافع اجتماعية) زیادكردنی خەرجكردن بەڕێژە بێت‪،‬‬ ‫ب��ەك��ارب��ردن ه��ەڵ �ە‌و نادروستیی‌و‬ ‫بەپێی پێگەی جوغرافیی‌و ژمارەی‬ ‫نامەعقوولی زۆر هەیە‪ ،‬سەبارەت بە ئ������اوارە ل���ە ش�����اری ك���ەرك���وك‪ )2010( ،‬هیچ نەنووسراوە‪ ،‬لە هەردوو نەبێت‪.‬‬ ‫ێ شارەكەی‬ ‫‪ -6‬لە بەشی پێنجەم‪ -‬مادەی دانیشتووانی هەر س ‌‬ ‫دابەشكردنی پرۆژەیاساكانیش بەپێی هەموو بودجەكەی خ��راوەت��ە سەر بارەكەدا بڕەكە كەمەو ناواقیعییە‪،‬‬ ‫‌وەزارەت‌و ش��ار‌و ناوچەو سێكتەرو پرۆژەكانی شاری سلێمانی‌و ئەوەش بۆیە پێویستە ئەو ژمارانە بە بەڵگەوە چواردەیەمدا‪ ،‬بڕی (‪ )200‬ملیار دینار هەرێم‪.‬‬ ‫‪ - 10‬س��ەب��ارەت ب��ە (م��ادەی‬ ‫دیاریكراوە بۆ پشتیوانیكردنی حیزب‌و‬ ‫بوارەكان بەئاشكرا ب ‌ێ پالنیی پێوە ن��ادادپ��ەروەری��ی �ە‌و دەب��وای��ە بخرایە ساغ بكرێنەوە‪.‬‬ ‫‪ - 3‬ن��ازان��رێ��ت ب��ڕە پ��ارەی رێ��ك��خ��راوە ناحكومییەكان‪ .‬ئەم بیستەم)‪ ،‬پێویستە حیسابی كۆتایی‬ ‫س��ەر بودجەی هاوبەشی ه��ەر سێ‌‬ ‫دیارە‪.‬‬ ‫پترۆ دۆالر بۆ ساڵی (‪ ،)2011‬كە مادەیە ساڵی (‪)2010‬ش‪ ،‬بەهەمان ساڵی (‪ )2010‬پێش ك��ارك��ردن‌و‬ ‫‪ - 3‬بەگشتیی زانیاریی لەسەر پارێزگاكەی هەرێم‪.‬‬ ‫‪ - 8‬سەبارەت بە پرۆژەكانی بڕەكەی (‪ )350‬ملیار دینارە‪ ،‬چۆن شێوە داڕێژرا بوو‪ ،‬بەاڵم‌وەك خۆی پەسەندكردنی بودجە پێشكەش‬ ‫داه��ات‌و بڕە بودجەی خەرجكراوی‬ ‫ێ نەكرا (خرق كرا)‪ ،‬بۆیە بكرێت‪ ،‬نەك لەگەڵ كارپێكردنی‬ ‫ساڵی (‪ )2010‬كەمەو وردەك��اری��ی پەرەپێدانی هەرێمەكان (پارێزگای خەمڵێنراوەو پێویست بە روونكردنەوە جێبەج ‌‬ ‫یاساكە‪.‬‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی) ئ����ەو پ����رۆژان����ەی دەكات‪.‬‬ ‫‪ - 11‬س���ەب���ارەت ب��ە م���ادەی‬ ‫‪ -4‬ئەگەر داهاتی ‌وەزارەتەكان‬ ‫پێشكەشكراون‪ ،‬هەمان ئەو لیستەیە‬ ‫بیست‌و دووەم‪ ،‬دەبێت پەرلەمان‬ ‫كە ساڵی پ��ار پێشكەشكرابوون‪ ،‬بەجیا‌و ی��ەك ی��ەك س��ەی��ر بكەین‬ ‫ب������ەدواداچ������وون ب���ۆ ش���ێ���وازی‬ ‫بەاڵم بڕە بودجەی ساڵی پار لەسەر ناواقیعییەت‌و هەڵەكانی بە زەقی‬ ‫دابەشكردنی خەرجی ‌وەگەڕخستن‌و‬ ‫پێشنیاری پارێزگاری نوێی سلێمانی هەست پ ‌ێ دەكەین‪ ،‬بۆ نموونە داهاتی‬ ‫‌وەبەرهێنانی ‌وەزارەت��ەك��ان بكات‪،‬‬ ‫تەرخانكرابوو بۆ پرۆژە بەردەوامەكان‌و ‌وەزارەتی ناوخۆ‪ ،‬بەشی باجەكان بۆ‬ ‫پێویستە حیسابی‬ ‫رێژەی نێوان لەكاتی نەگونجاوییاندا‪ ،‬بەهۆی‬ ‫هیچ پرۆژەیەكی نوێی پ ‌ێ جێبەجێ‌ ساڵی (‪ ،)2009‬بریتییە؛ لە تەنیا (‪)2‬‬ ‫رەچاونەكردنی چڕیی دانیشتووان‌و‬ ‫نەكرا‪ ،‬بۆیە هەمان پرۆژە داواكراون بۆ ملیۆن دینار‪ ،‬بەاڵم ساڵی (‪ )2010‬تا‬ ‫بودجەی بەكاربردن‌و ئاستی زەرەرمەندبوونی ناوچەكان‌و‬ ‫(‪ ،)6/30‬بریتییە؛ لە (‪ )12‬ملیارو‬ ‫ساڵی (‪.)2011‬‬ ‫كۆتایی ساڵی (‪)2010‬‬ ‫پێوەرە زانستیی‌و سەردەمییەكان‪،‬‬ ‫دووەم‪ :‬پرۆژەیاسای بودجەی هەرێمی (‪ )200‬ملیۆن دینار‪‌،‬واتە بۆ ساڵەكە‬ ‫‌وەبەرهێنان؛ دەبوایە پێشنیازی گواستنەوە لە بەشە‬ ‫پێدەچێت نزیكەی (‪ )25‬ملیار بێت‪،‬‬ ‫كوردستان بۆ ساڵی (‪)2011‬‬ ‫پێش كاركردن‌و‬ ‫خ��ەرج��ی��ی��ەك��ان��دا دەك���رێ���ت‪ ،‬بە‬ ‫پێویستە ج��ەخ��ت لە هەرچەندە ئەو بڕەش ئێجگار كەمە‪،‬‬ ‫‪- 1‬‬ ‫تەواو بەپێچەوانەوە هەماهەنگیی لەگەڵ ئەنجومەنی‬ ‫داواك��ردن��ی خشتەی ب��ڕی داهاتی لەگەڵ ئەوەشدا بۆ ساڵی (‪)2011‬‬ ‫پەسەندكردنی بودجە‬ ‫‌وەزیران‌و ‌وەزارەتی پەیوەندیدار‪ ،‬بە‬ ‫راستەقینەی‌وەزارەتەكانی حكومەتی ب��ڕی (‪ )15‬ملیار‌و (‪ )280‬ملیۆن‬ ‫مەبەستی چارەسەركردنی ئەو بارەو‬ ‫ه��ەرێ�م‌و گشت دەس��ت��ەو دەزگ��اك��ان دینار دان���راوە‪ ،‬ئ��ەوەش نموونەی‬ ‫پێشكەش بكرێت‪ ،‬نەك‬ ‫بوایە‪‌،‬واتە (‪ )%70‬بۆ دەبێت ئەنجومەنی ‌وەزیرانیش ئەو‬ ‫بكرێت بۆ سااڵنی (‪‌2009‬و ‪ ،)2010‬دەیەها دژبەیەكیی لەوجۆرەیە‪ ،‬كە‬ ‫ێ بكات‪.‬‬ ‫پێشنیازانە جێبەج ‌‬ ‫لەبەر ئ��ەوەی بە ئاشكرا دی��ارە ئەو ناواقیعییەتی داهاتەكان دەسەلمێنێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬ل����ە ب����ەش����ی س��ێ��ی��ەم ‌وەبەرهێنان‌و (‪ )%30‬بۆ‬ ‫‪ - 12‬س��ەب��ارەت ب��ە (م��ادەی‬ ‫خەماڵندنەی ك��ە ب��ۆ داه��ات��ەك��ان‬ ‫لەگەڵ كارپێكردنی‬ ‫بیست‌و سێیەم) دەبێت پێشنیازی‬ ‫پێشكەشكراوە‪ ،‬زۆركەمن‌و ناواقیعین‌و (دەسەاڵتەكان) بابەتی گوێزانەوە‬ ‫بەكاربردن بوایە جۆری مامەڵەكردن بكرێت لەگەڵ‬ ‫هەڵەو ناڕوونیشی تیایە‪ ،‬بۆ نموونە هەیە‪ ،‬كە ب��واری گەندەڵیی‌و خراپ‬ ‫یاساكەدا‬ ‫ئەو دام��ەزراوان��ەی لە م��اوەی (‪)6‬‬ ‫داهاتی بەدەستهاتووی سنوورەكانی بەكارهێنانی دەس��ەاڵت دەستەبەر‬ ‫مانگدا یەكناگرنەوەو بودجەكەیان‬ ‫كوردستان لە ساڵی (‪( ،)2010‬بەپێی دەك������ات‪ ،‬ب��ۆی��ە ب���ە م��ەب��ەس��ت��ی‬ ‫شیرینی گرێبەستە نەوتییەكان‌و خشتەی نـــاو پرۆژه‌یاساكە) ‪ -‬بریتییە؛ ك��ەم��ك��ردن��ەوەی ئ��ەو كاریگەرییە دەبێت حكومەت ناچار بكرێت بەپێی یەكناخەنەوە‪.‬‬ ‫‪ - 13‬س��ەب��ارەت بەپێشینەی‬ ‫ئەو پێوەرەی دادەن��رێ��ت‪ ،‬یاساكە‬ ‫لە (‪ )305‬ملیار دینار‌و خەمڵێندراوی پێشنیاریی ئەم خااڵنە دەكرێت‪:‬‬ ‫داهاتی فرۆشتنی نەوت نادیارە‪.‬‬ ‫خانووبەرە‪ ،‬یان سندووقی پشتیوانیی‬ ‫ێ بكات‪.‬‬ ‫* سەبارەت بە مادەی (حەوتەم جێبەج ‌‬ ‫‪ - 4‬ب��ودج��ەی پ��ەرەپ��ێ��دان��ی (‪)2011‬ش‪ -‬بریتییە؛ ل��ە (‪)400‬‬ ‫‪ -7‬ل��ە م����ادەی (پ���ازدەی���ەم نیشتەجێكردن‪ ،‬ئاشكرایە‪ ،‬كە‬ ‫هەرێمەكان بڕەكەی كەمە‌و لەپێناوی ملیار دینار‪ ،‬لەكاتێكدا لەخشتەی ‪ -‬یەكەم‌و دووەم)‪ ،‬دەكرێت هەریەكە‬ ‫پەرەپێدانی كاركردن بە سیستمی خەماڵندنی داهاتەكاندا داهاتی هەموو لە سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان‌و – ی���ەك���ەم‪‌2/‬و ‪)3‬دا‪ ،‬ب���اس لە مانگانە ئ��ەو ق���ەرزە بەڕێژەیەك‬ ‫المەركەزیی‪ ،‬دەبوایە ئەو بڕە زیاتر ‌وەزارەت���ەك���ان ب��ۆ ساڵی (‪ )2011‬س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی دادوەری���ی‪ ،‬پ��ش��ت��ی��وان��ی��ك��ردن��ی پ��رۆژەك��ان��ی ل��ەالی��ەن ه��اواڵت��ی س��وودم��ەن��دەوە‬ ‫بریتییە؛ لە (‪ )400‬ملیارو (‪ )507‬گوێزانەوە لەنێو پشته‌وانەی تایبەت بە كەرتەكانی كشتوكاڵ‌و پیشەسازیی دەگێڕدرێتەوە‪ ،‬بۆیە دەبێت پرسیار‬ ‫بكرایە‪.‬‬ ‫ێ ئ��ەوەی بڕی گونجاو لە بڕی ئەو قەرزە گەڕاوانە بكرێت‌و‬ ‫لەنێوان ملیۆن‌و بڕی داهاتی فیعلی هەموو خۆیاندا بكەن‪ ،‬بە مەرجێك گوێزانەوە ك��راوە‪ ،‬بەب ‌‬ ‫‪ - 5‬هەماهەنگیی‬ ‫پارێزگاكان‌و ‌وەزارەتەكاندا هەست ‌وەزارەتەكانی شەش مانگی یەكەمی بۆ ( ‪‌2-5‬و ‪‌2-6‬و ‪ 2-7‬نەبێت)‪‌.‬واتە دیاریكرابێت ب��ۆ ئ��ەو دوو ب��وارە لەكوێی بودجەدا دەردەكەون‪.‬‬ ‫‪ - 14‬پ��ێ��ش��ن��ی��از ب��ك��رێ��ت بۆ‬ ‫پێناكرێت‪ ،‬لەكاتی ئامادەكردنی ساڵی (‪ ،)2010‬بریتییە؛ لە (‪ )316‬بۆ (اعانات‌و منح‌و منافع اجتماعية) زۆر گرنگ‌و پێویستە لە پێناوی‬ ‫گەشەپێدانی ئ��اب��ووری��ی ‌واڵت���دا‪ ،‬جەختكردنەوە لەپێدانی دەسەاڵتی‬ ‫بودجە‌و دابەشكردن‌و دیاریكردنی ملیارو (‪ )798‬ملیۆن دینار‪ ،‬بۆیە نەبێت‪.‬‬ ‫* سەبارەت بە هەمان مادەی هەروەها پێویستە دەستەواژەی بێ‌ راستەقینە بە ئەندامانی پەرلەمان‬ ‫پرۆژە پێویستەكاندا بەپێی پێوەرە جگە لەوەی دەبێت روون بكرێتەوە‬ ‫كە ئەو ژمارانە لەكوێوە هاتوون؟ (سێیەم‌و چوارەم)‪ ،‬دەكرێت ‌وەزیری دەستتێوەردانی حیزبیی زیاد بكرێت‪ .‬بۆ ب��ەدواداچ��وون‌و ‌وردبینیكردنی‬ ‫زانستیی‌و گونجاوەكان‪.‬‬ ‫‪ -8‬ب��ەش��ی پێنجەم م��ادەی پرۆسەی جێبەجێكردنی خاڵەكانی‬ ‫‪ - 6‬مووچە پشكی شێری لە لەالیەكی تریشەوە بەگشتیی ئەو بڕانە پالندانان‌و ‌وەزی���ری دارای���ی بۆیان‬ ‫كۆی بودجە ب��ردووە‪‌)%44.41( ،‬و زۆر كەمن‌و ناگونجێت داهاتی زیاتر لە هەبێت ئەو گوێزانەوەیە بكەن‪ ،‬بەاڵم ش��ازدەی��ەم‪ ،‬تایبەتە بە سندووقی پرۆژەیاساكە‌و ‌وردەكارییەكانی ‌وەك‬ ‫بە ئاشكرا ئ��ەو سیاسەتە هەڵەیە (‪ )7‬خاڵی سنووریی فەرمیی لەگەڵ نابێت بۆ پرۆژەیەك بێت ئەرێكراو كوردستان بۆ داهاتی ن��ەوت‪ ،‬كە خۆی‪ ،‬جگە لە پێداگریكردن لەسەر‬ ‫پشتی پ ‌ێ بەستراوە‪ ،‬كە بووەتە توركیا‌و ئێران‌و هەموو ‌وەزارەتەكانی نەبێت‌و تەنیا بۆ پرۆژەی ناچاریی‌و دەبێت ساڵی (‪ )2007‬دامەزرابێت‌و ئەكتیڤكردنی دەزگایەكی چاودێریی‬ ‫هۆی دروستكردنی میللەتێكی تەمەڵی حكومەتی هەرێم ئەوەندە كەم بێت‪ .‬زۆر پێویست بێت‪ ،‬ئەویش پاش هیچ ئامارێكی راست‌و دروست نییە‪ ،‬دارایی سەربەخۆی كوردستان‪ ،‬دوور‬ ‫‪ - 2‬ئەو داهاتەی لە فرۆشتنی ‌وەرگرتنی رای ئەندامانی پەرلەمان ‪ .‬كە تائێستا چەند داهاتی‌وەرگرتووە‪ ،‬لە دەستێوەردانی حیزبیی‪.‬‬ ‫مووچەخۆری ب ‌ێ بەرهەم‌و لەبری ئەوە‬

‫عەلی حەمە ساڵح‬

‫بەخشینی بودجە؛‬ ‫وەك دەردێكی كوشندە‬ ‫س��ااڵن��ە‪ ،‬ب��ەب�ێ‌ هیچ پ��ێ��وەرێ��ك��ی یاسایی‌و‬ ‫بەشێوەیەكی ن��ادروس��ت‪ ،‬بڕەپارەیەكی زۆر‪،‬‬ ‫وەك بەخشین دەدرێتە رێكخراوەكان‌و ناوەندە‬ ‫رۆژنامەوانییە حیزبییەكان‌و دەستەو رێكخراو‌ و‬ ‫سەندیكاو گرووپەكان‪.‬‬ ‫ل��ەم��س��اڵ��دا‪ ،‬چ��ەن��دی��ن ن��ووس��راوی س��ەرۆك��ی‬ ‫حكومەت‌و چەندین هەواڵ لە ناوەندە رۆژنامەوانییە‬ ‫حیزبییەكاندا باڵودەكرانەوە‪ ،‬كە گوایە حكومەت‬ ‫بڕیاری داوە كە بەخشین كەمبكاتەوە‌و خەرجییە‬ ‫ناپێویستەكان نەهێڵێت‌و ئەو بەخشینانەی كە‬ ‫دەدرێنە كەناڵە حیزبییەكان‪ ،‬ب��ڕدرا بن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ژمارەكانی بودجە‪ ،‬ئ��ەوە دەردەخ���ەن كە ئەم‬ ‫ژمارانە چەند قات زیادیان كردووە‪.‬‬ ‫تەنیا ل��ە (‪ )6‬مانگی یەكەمی پارساڵدا‪،‬‬ ‫(‪ )227‬ملیار‌و (‪ )678‬ملیۆن دینار بۆ بەخشین‬ ‫خەرجكراوەو بۆ ئەمساڵیش‪ )761( ،‬ملیار دینار‬ ‫بۆ بەخشین تەرخانكراوە‌و بەم پێیەش‪ ،‬لە (‪)18‬‬ ‫مانگدا‪ )989( ،‬ملیارو (‪ )325‬ملیۆن دینار بۆ‬ ‫بەخشین تەرخانكراوە‪ .‬واتە‪ ،‬بەو پارەیەی كە بۆ‬ ‫بەخشین تەرخانكراوە لە (‪ )18‬مانگدا‪)82( ،‬‬ ‫زانكۆی وەك ئەوەی رانیەو هەڵەبجەو گەرمیانی پێ‌‬ ‫دروستدەكرا‪ ،‬كە زیاتر لە ساڵێكە بەردی بناغەیان‬ ‫دانراوەو (‪ )%10‬كارەكەیان تەواو نەبووە‪ .‬دەكرێت‬ ‫نەزانرێت كە پارەی دروستكردنی بینای (‪)82‬‬ ‫زانكۆی وەك ئەوەی رانیەو هەڵەبجەو گەرمیان‪،‬‬ ‫لەسەر چ بنەمایەك‌و بەكێ‌ دراوە؟‬ ‫ل��ەن��ێ��و گ��ەرم��ەی ن��اڕەزای��ی��ەك��ان��ی خەڵكی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬لەنێو ئ��ەو هەموو بەڵێنە زۆر‌و‬ ‫زەوەن��دان��ەی سەرۆكی حكومەت دەی��ان��دات بۆ‬ ‫كەمكردنەوەی خەرجییە ناپێویستەكان‪ ،‬حكومەت‬ ‫نەك بەخشینی كەم نەكردووەتەوە لەمساڵدا‪،‬‬ ‫واتە لەبری ئەوەی پارەی بەخشین كەمبكاتەوە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی زۆر بەرچاو زیادی كردووە‪.‬‬ ‫لەپارساڵدا‪ )374( ،‬ملیار دیناری بودجەی‬ ‫گشتیی‪ ،‬ب��ۆ بەخشین ت��ەرخ��ان��ك��راب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئەمساڵ‪ ،‬بووە بە (‪ )761‬ملیار دینار‪ ،‬واتە ئەو‬ ‫پارەیەی لەمساڵدا بۆ بەخشین تەرخانكراوە‪ ،‬بڕی‬ ‫(‪ )387‬ملیار دیناری زیاترە لەو پارەیەی پارساڵ‬ ‫بۆ بەخشین تەرخانكرا‪ .‬بۆ نموونە‪:‬‬ ‫بەبێ‌ ئ���ەوەی ساڵی راب����ردوو‪ ،‬پەرلەمانی‬ ‫كوردستان پێدانی هیچ پارەیەكی بۆ لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی عێراق پەسەند كردبێت‪ ،‬حكومەت‬ ‫تەنیا لە (‪ )6‬مانگی یەكەمی پارساڵدا‪ ،‬یەك‬ ‫ملیارو (‪ )762‬ملیۆن دیناری بۆ خەرجكردووەو‬ ‫ئەمساڵیش ی��ەك ملیار‌و (‪ )500‬ملیۆنی بۆ‬ ‫تەرخانكردووە‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی لــــــە ساڵی‬ ‫(‪)2009‬دا‪ )3( ،‬ملیارو (‪ )504‬ملیۆن دینار بۆ‬ ‫لیژنەی ئۆڵۆمپی عێراق تەرخانكراوە‪ ،‬وات��ە‪،‬‬ ‫لەماوەی (‪ )30‬مانگدا‪ )6( ،‬ملیارو (‪ )766‬ملیۆن‬ ‫دیناری بودجەی كوردستان‪ ،‬بۆ لیژنەی ئۆڵۆمپی‬ ‫عێراق بووە‪ ،‬بۆ دەبێت خەرجییەكانی لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی عێراق‪ ،‬لەسەر هەرێمی كوردستان بێت؟‬ ‫لە ساڵی (‪)2009‬دا‪ ،‬حكومەت بڕی (‪ )10‬ملیار‬ ‫دیناری بۆ رێكخراوە زانستییەكان تەرخانكردبوو‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا دەی��وت‪ ،‬پ��ارەی رێكخراوەكان كەم‬ ‫دەكەمەوە‪ ،‬كەچی نەك كەمی نەكردووەتەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو پارەی رێكخراوە زانستییەكان لەمساڵدا‪،‬‬ ‫بووە بە (‪ )25‬ملیار دینار‪.‬‬ ‫ح��ك��وم��ەت ل��ە س��اڵ��ی (‪)2010‬دا‪)11( ،‬‬ ‫ملیار دیناری بۆ رێكخراوە رۆشنبیرییەكان‬ ‫تەرخانكردبوو‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‪ ،‬بووە بە (‪)22‬‬ ‫ملیار‌و (‪ )500‬ملیۆن دینار‪ .‬لە ســـــــاڵی‬ ‫(‪)2010‬دا‪ ،‬بۆ رێكخراوی دیكە‪ )40( ،‬ملیار دینار‬ ‫تەرخانكراوە‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‪ ،‬بووە بە (‪)67‬‬ ‫ملیار دینار‪.‬‬ ‫هەروەها بۆ ئەمساڵ‪ ،‬سەرۆكایەتیی هەرێم‪،‬‬ ‫دەسەاڵتی بەخشینی (‪ )7‬ملیارو (‪ )128‬ملیۆن‬ ‫دیناری هەیە‌و پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫(‪ )900‬ملیۆن‌و سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران‪ ،‬یەك ملیارو (‪ )208‬ملیۆن‌و وەزارەتی‬ ‫دارای��ی‪ )603( ،‬ملیارو (‪ )411‬ملیۆن دینار‌و‬ ‫دەستەی وەبەرهێنان‪ )149( ،‬ملیار دیناریان‬ ‫هەیە‪ .‬ئەوەی كە گرفتە‪ :‬ئایا ئەم بەخشینانەی‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم‌و پەرلەمان‌و سەرۆكایەتیی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی����ران‪ ،‬ب��ۆ كێن؟ ل��ەس��ەر چ‬ ‫بنەمایەكن؟‬ ‫سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزی��ران‪ ،‬لە (‪)6‬‬ ‫مانگی یەكەمی پارساڵدا‪ ،‬هیچ بڕەپارەیەكی بۆ‬ ‫بەخشین خەرج نەكردووە‪ ،‬بەاڵم بۆ ئەمساڵ‪ ،‬یەك‬ ‫ملیارو (‪ )208‬ملیۆنی بۆ تەرخانكراوە‪ .‬دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬خۆی داوای هیچ بڕەپارەیەكی‬ ‫ن��ەك��ردووە بۆ بەخشین‪ ،‬ب��ەاڵم (‪ )149‬ملیار‬ ‫دیناری بۆ تەرخانكراوە‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫زیانە نەوتییەكانی عێراق؛ لە ساڵی ‪ 2003‬بۆ ‪ )439( ،2011‬بلیۆن دۆالر بووە‬ ‫كـــــــــــۆمپانیای‬ ‫رۆژن��ام��ە‪:‬‬ ‫(‪)DTI‬ی ئەمەریكیی بۆ كاروباری‬ ‫وزە‪ ،‬ئ��اش��ك��رای ك���رد‪ :‬بەهۆی‌‬ ‫ی‬ ‫ی پرۆژەكان ‌‬ ‫پەكخستن‌و دواخستن ‌‬ ‫ن��ەوت لە ‪ 2003‬بۆ ‪ ،2011‬زیانە‬

‫ی عێراق‪ )439( ،‬بلیۆن‬ ‫داراییەكان ‌‬ ‫دۆالربووە‪.‬‬ ‫ل��ە لێكۆڵینەوەیەكدا‪ ،‬ن��زار‬ ‫ح��ەی��دەر‪ ،‬ش���ارەزا لە ك��اروب��اری‬ ‫وزە كە لە بەشی لێكۆڵینەوەكانی‬

‫كۆمپانیاكە ك��اردەك��ات‪ ،‬باسی ‪2011‬دا‪ 52.9 ،‬بلیۆن دۆالر بووە»‪ 5.3 .‬تریلیۆن دۆالر‪ ،‬بەمەش زیانە‬ ‫ی ئەو‬ ‫ئ���ەوەش���ی خ��س��ت��وەت��ەڕوو‪ :‬ئابوورییەكانی عێراق لەكۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل�����ەوەش ك������ردووە‪« :‬ب��ەه��ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیانەكانی عێراق زیانە نزیكببێتەوە‪ ،‬كە بەهۆ ‌‬ ‫ی «پێدەچێت‪ ،‬كۆ ‌‬ ‫ی غ��از ‌‬ ‫دواخستنی پ��رۆژەك��ان � ‌‬ ‫ی دەرف��ەت‌و شەڕەكانی رژێمی پێشوو‪ ،‬گەیشتە‬ ‫ی لەدەستدان ‌‬ ‫سر‌وشتییەوە‪ ،‬زیانە داراییەكانی‌ بەهۆ ‌‬ ‫عێراق لەنێوان سااڵنی ‪ 2006‬بۆ دواخستنی پرۆژەكانەوە‪ ،‬بگاتە ‪ 7.8‬تریلیۆن دۆالر»‪.‬‬

‫بەڕێوەبەری گشتیی وەبەرهێنانی سلێمانی‪:‬‬ ‫حیزبە دەسەاڵتدارەكان‌و‬ ‫پارەی گشتیی!!‬ ‫هاوار شێخ رەئووف‬ ‫تێگەیشتن‌و روانینی حیزبە دەسەاڵتدارەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان بۆ پارەی گشتیی‌و شێوازی مامەڵەپێكردنیان بە جۆرێكە‬ ‫بە تەواوەتی دەمانگەیه‌نێتە ئەو بڕوایەی؛ ئەوان ئەو پارەیە بە موڵكی‬ ‫حیزبیی خۆیان دەزانن‌و بە دوور لە هەموو رێساو یاساكان‪ ،‬هەر كات‌و‬ ‫هەر چۆنێك ویستیان خەرجی دەكەن‪ ،‬بێگومان ئەم جۆرو مۆدێلە‬ ‫نەك هەر لە دنیای پێشكەوتوودا بە هیچ شێوەیەك قابیلی قبووڵ‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو رەنگە لە جیهاندا ژمارەی ئەو دەسەاڵتانە زۆر كەم بن‪،‬‬ ‫كە مامەڵەیەكی هاوشێوە دەكەن‪ ،‬بەداخەوە ئەگەر بە دیوێكدا ئەمە‬ ‫ئاماژەیەكی روون‌و ئاشكرا بێت بۆ ژیانێكی ئابووریی زۆر ناتەندروست‌و‬ ‫ب ‌ێ سەروبەر‪ ،‬ئەوا بە دیوێكی تردا رووی نامۆو دزێوی ئەو سیستمە‬ ‫سیاسییەش ئاشكرا دەكات‪ ،‬كە هاونیشتمانیانی ئەم مەملەكەتە ژیانی‬ ‫لە سایەدا دەگوزەرێنن‪ ،‬بۆ ئەوەی هەندێك كەسیش بە بوختانچی‌و‬ ‫تۆمەتهەڵبەستن تاوانبارمان نەكەن‪ ،‬هەروەك گوڕێكی باشیش دەخاتە‬ ‫بەر بابەتەكە‪ ،‬بەپێویستی دەزانم ئاماژە بۆ نموونەیەك بكەم‪ ،‬كە‬ ‫وەك بەڵگەیەكی حاشاهەڵنەگر هیچ كەس‌و هێزێك ناتوانن لە ئاستیدا‬ ‫بێنەگۆو قسەكردن‪.‬‬ ‫بابەتەكەش كە دەمەوێت وەك بەڵگەو پاسادانی مەبەستەكەی‬ ‫ئەم وتارە بهێنمەوە ئەوەیە؛ كە ساڵی پار لە یاسای بودجەی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە یەكێك لە مادەكانیدا ئەوە هاتبوو‪ ،‬كـــــــــە بڕی‬ ‫(‪ )90،000،000،000‬نەوەد ملیار دینار تەرخانكراوە وەك سلفە بدرێت‬ ‫بە حیزبە سیاسییەكان‪ ،‬هەروەك پێویستە لە ماوەی ئەمساڵدا‪ ،‬واتە‬ ‫(پار)‪ ،‬یاسای بەخشینی «مینحە»ی حیزبەكان دەربچێت‌و پاشان‬ ‫بەپێی بەندو مادەكانی ناو یاساكە ئەو بابەتە رێكبخرێت‪ ،‬هەر‬ ‫حیزبێك كەمی پێدرابوو‪ ،‬بۆی تەواو بكرێت‌و بەپێچەوانەشەوە هەر‬ ‫حیزبێك زیادی وەرگرتبوو‪ ،‬چارەسەر بكرێت‪.‬‬ ‫لێرەدا قسەم لەسەر مەنتقییەت‌و نامەنتقیبوونی وەرگرتنی پارە‌و‬ ‫بودجە لە الیەن حیزبەوە ناكەم‪ ،‬رەنگە ئەوە هەڵبگرم بۆ دەرفەتێكی‬ ‫تر‪ ،‬بەاڵم ئەوەی مایەی سەرنج‌و رامانە‪ ،‬ساڵ تێپەڕی‌و یاسای‬ ‫بودجەی حیزبەكان دەرنەچوێنرا‪ ،‬ئەمەش تەنیا لەبەر راستییەكی‬ ‫زۆر سانا‪ ،‬كە ئەویش ئەوەیە لە حاڵەتی دەرچوونی یاساكەدا‪ ،‬تەنیا‬ ‫زەرەرمەند حیزبە دەسەاڵتدارەكان دەبوون‪.‬‬ ‫لەوەش سەیرتر‪ ،‬كار بە نەوەد ملیار دینارەكەوە رانەوەستا‪،‬‬ ‫بەڵكو بڕەكەی گەیشتە سەروو سەدو بیست ملیار‪ ،‬كەواتە نزیكەی‬ ‫یەك لەسەر سێی بڕە ئەسڵییەكە زیادەڕەویی كرا‪ ،‬ئەم زیادەڕەوییەش‬ ‫بێگومان پێویست بەوە ناكات بڵێین لەبەر خاتری كام الیەنانە‬ ‫كران‪ ،‬مادامێكیش گەندەڵیی لە ساناترین پێناسەیدا بریتی بێت لە؛‬ ‫بەكارهێنانی پێگەی گشتیی بۆ بەرژەوەندیی كەسیی جا ئەو كەسە‬ ‫ئاسایی‪ ،‬یان مەعنەویی بێت‪ ،‬ئەوا ئەگەر ئەمە گەندەڵیی نەبێت‪ ،‬ئەی‬ ‫ئیتر دەبێت گەندەڵیی چی بێت؟!‬ ‫لە هەموو ئەمانەش سەیرتر ئەوەیە؛ دواب��ەدوای رووداوەكانی‬ ‫شوباتی ئەمساڵ‪ ،‬حكومەتی هەرێم هەستا بە بڕینی بودجەی هەرسێ‌‬ ‫هێزی ئۆپۆزسیۆن‪ :‬گۆڕان‪ ،‬یەكگرتوو‪ ،‬كۆمەڵ‪ ،‬كە بەپێی ناوەرۆكی‬ ‫هەردوو یاسای رێکخستنی پارت‌و رێکخراوه‌کان ساڵی (‪‌)1992‬و‬ ‫یاسای بودجەی گشتیی ساڵی (‪ )2010‬وەریاندەگرت‪.‬‬ ‫ئەمەش بەدڵنیاییەوە ئەو قسانە دەسەلمێنێت؛ كە ئێمە‬ ‫لەپێشەوە ئاماژەمان بۆ كرد‪ ،‬سەبارەت بە روانین‌و تێگەیشتنی حیزبە‬ ‫دەسەاڵتدارەكان بۆ پارەی گشتیی‪.‬‬

‫دوو بڕیارەكەی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان؛ دژ بەیەكن‬ ‫سازدانی‪ :‬ن‪ .‬سلێمانی‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬دوو ب��ڕی��ارەك��ەی‬ ‫سەرۆكی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ل��ەب��ارەی راگ��رت��ن��ی زەوی���ی بۆ‬ ‫پڕۆژەكانی وەبەرهێنان‌و راگرتنی‬ ‫ئیتفاكردنی زەویی كشتوكاڵیی‪،‬‬ ‫تاچەند پڕۆژەكانی وەبەرهێنانیان‬ ‫راگرتووە؟‬ ‫* راگ��رت��ن��ی پ���ڕۆژەك���ان‪،‬‬ ‫تەنیا وەب��ەره��ێ��ن��ان‌و كەرتی‬ ‫نیشتەجێبوون ن��اگ��رێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو ب��ەه��ۆی ب��ڕی��ارێ��ك��ەوە‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە دی��وان��ی سەرۆكایەتیی‬ ‫هەرێمەوە دەرچ��ووە‌و ئاراستەی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران‌و سەرجەم‬ ‫وەزارتەكان كراوە‪ ،‬ئەم بڕیارانە‬ ‫راگرتنی تەرخانكردنی زەوی��ی‪،‬‬ ‫راگ��رت��ن��ی م��ۆڵ��ەت ب��ە پ��ڕۆژەی‬ ‫نیشتەجێبوون‌و راگرتنی فرۆشتنی‬ ‫ئەو پ��ڕۆژە نیشتەجێیانەی كە‬ ‫بەبێ مۆڵەت دروستكراون و‪...‬‬ ‫هتد لەخۆ دەگرێت‪.‬‬ ‫ئ����ەم ب����ڕی����اران����ەش‪ ،‬سێ‬ ‫پ��ڕۆژەی��ان لێ جیاكراوەتەوە‪،‬‬ ‫كە ئەم بڕیارانە نایانگرێتەوە‪،‬‬ ‫ئەویش پڕۆژەكانی پیشەسازیی‪،‬‬ ‫كشتوكاڵیی‌و گەشتیارین‌و پڕۆژە‬ ‫گەشتیارییەكانیش‪ ،‬مەرجیان‬ ‫بۆ دان��راوە‪ ،‬كە دەبێت براندیان‬ ‫هەبێت‪ ،‬وات��ە ب��ۆ پڕۆژەیەكی‬ ‫گەشتیاریی‪ ،‬دەبێت كۆمپانیایەكی‬ ‫ب��اوەڕپ��ێ��ك��راوی نێودەوڵەتیی‪،‬‬ ‫بەڵێن ب���دات‪ ،‬ئ��ەو ب��ەڕێ��وەی‬ ‫دەب�����ات‪ .‬م��ەب��ەس��ت ل��ەم��ەش‪،‬‬ ‫پێداچوونەوەیە بەپێدانی زەویی‌و‬ ‫چاودێریكردنەوەی ئەو پرۆژانەیە‪،‬‬ ‫كە زەوییان پێ تەرخانكراوە‌و‬ ‫هەروەها پیاچوونەوەیە بە یاسای‬ ‫وەبەرهێناندا‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬مەبەستت ئەوەیە‪،‬‬ ‫یاسای وەبەرهێنان‪ ،‬گرفتی هەیە‌و‬ ‫پێویستی بەهەمواركردنەوە هەیە؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬تەنیا مەبەستمان لە‬ ‫جێبەجێكردنی یاساكەیە‪ ،‬كە باس‬ ‫ل��ەوە دەك��ات‪ ،‬دەبێت دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬خۆی خاوەنی زەویی‬ ‫بێت كە تائێستا نیەتی‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ئ���ەم ب��ڕی��اران��ەی‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم‪ ،‬پێشتر لە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران باسكرابوون‪،‬‬ ‫بەرنامەیان لەسەر دانرابوو؟‬

‫فرمان حەمەغەریب‪ ،‬بەڕێوەبەری گشتیی وەبەرهێنانی سلێمانی‪ ،‬لەم دیدارەی «رۆژنامە»دا‪،‬‬ ‫جەخت له‌وه‌ دەكاتەوە كە ئەو دوو بڕیارەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان‪ ،‬بۆ راگرتنی دابەشكردنی‬ ‫زەویی وەبەرهێنان‌و ئیتفای زەویی كشتوكاڵیی‪ ،‬دژبەیەكن‪.‬‬ ‫* ئەمە پێشنیازێكی پێشووی‬ ‫دەستەی وەبەرهێنان ب��وو‪ .‬لە‬ ‫مانگی (‪)7‬ی ساڵی (‪)‌2010‬و لە‬ ‫كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫حكومەتی هەرێمدا‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫دەستەی وەبەرهێنان‪ ،‬پێشنیازی‬ ‫ئەوەی كرد كە بەوپێیەی دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬دەستەیەكی گەنج‌و‬ ‫تازەیە‪ ،‬بەاڵم هاوكاتیش چەندین‬ ‫پڕۆژەی جیاجیا رووی تێكردووە‌و‬ ‫خەریكە دەبێتە بەدیلی سەرجەم‬ ‫وەزارەتەكان‌و پێویستە ئەركەكانی‬ ‫دەستەكە‪ ،‬كەم بكرێنەوە‪.‬‬ ‫هەر لەو كۆبوونەوەیەدا‪ ،‬پێشنیاز‬ ‫كرا بۆ كەمكردنەوەی ئەركەكانی‬ ‫دەس��ت��ەك��ە‪ ،‬چ��اودێ��ری��ك��ردن‌و‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ی پ��ڕۆژەك��ان‪ ،‬لە‬ ‫دەستە وەربگیرێتەوە‌و بخرێتە‬ ‫ئەستۆی وەزارەت��ەك��ان‪ ،‬چونكە‬ ‫دەس��ت��ەی وەب��ەره��ێ��ن��ان‪ ،‬ئەو‬ ‫دەسەاڵتە مەعنەویی‌و مرۆییەی‬ ‫نییە تا چاودێریی ئەو پڕۆژانە‬ ‫بكات كە مۆڵەتیان هەیە‪ .‬دواجار‬ ‫پێشنیازی ئەوەكرا‪ ،‬یان وەزارەتە‬ ‫ت��ای��ب��ەت��م��ەن��دەك��ان چ��اودێ��ری��ی‬ ‫پڕۆژەكان بكەن‪ ،‬یان پڕۆژەكان‬ ‫رابگیرێن‪.‬‬ ‫ل��ەو ك��ۆب��وون��ەوەی��ەدا‪ ،‬فوئاد‬ ‫ح��س��ێ��ن‪ ،‬س���ەرۆك���ی دی��وان��ی‬ ‫سەرۆكایەتیی ه��ەرێ��م ئامادە‬ ‫بو‌و و ئەو سكااڵ‌و پێشنیازانەی‬ ‫ب���ە س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ه��ەرێ��م‬ ‫گەیاندووە‌و ئەم بڕیارەی ئێستای‬

‫سەرۆكایەتیی هەرێمیش‪ ،‬لە‬ ‫ئەنجامی پێشنیازەكانی دەستەی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان ب���ووە‌و شتێكی‬ ‫چاوەڕوان نەكراو نەبوو‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬چاوەڕواندەكرێت‪،‬‬ ‫راگرتنی پڕۆژەكانی وەبەرهێنان‬ ‫بۆ ماوەی (‪ )2‬مانگ‪ ،‬بەهۆی ئەو‬ ‫(‪ )2‬بڕیارەی سەرۆكی هەرێمەوە‪،‬‬ ‫كاریگەریی خراپی لێ بکه‌وێته‌وه‌؟‬ ‫* ب��ەڵ��ێ وای�����ە‪ ،‬ئێمەش‬ ‫ئەوەندە ئاگادارین كە بۆ (‪)2‬‬ ‫مانگە‪ ،‬ب��ەاڵم هیچ گرەنتییەك‬ ‫نییە كە پ��اش (‪ )2‬مانگەكە‪،‬‬ ‫دەستبكەینەوە بە ك��ارك��ردن‪.‬‬ ‫بەدڵنیایشەوە‪ ،‬هەموو بڕیارێك‬ ‫كاریگەریی باش‌و خراپی دەبێت‪.‬‬ ‫بۆ ئەم ب��ڕی��ارەش‪ ،‬كاریگەرییە‬ ‫ئیجابییەكە ئەوەیە كە دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬هەناسەیەك دەدات‌و‬ ‫پالنێك دادەن��ێ��ت بۆ داهاتوو‪.‬‬ ‫كاریگەرییە خراپەكەی بڕیاری‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم ئەوەیە‪،‬‬ ‫كە هاوكات لەگەڵ دەرچوونی‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ەدا‪ ،‬نرخی یەكەكانی‬ ‫ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون‌و بەگشتیی‬ ‫خانووبەرە‪ ،‬بەرزبووەتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن������ام������ە‪ :‬ب����اس����ت ل��ە‬ ‫ب����ەرزب����وون����ەوەی ن��رخ��ەك��ەی‬ ‫ك��رد‪ ،‬ئ��ەوەی لە نێو سێكتەرە‬ ‫راگیراوەكانی وەبەرهێناندا زیاتر‬ ‫بەرچاو دەك��ەوێ��ت‪ ،‬پڕۆژەكانی‬ ‫نیشتەجێبوونن‪ .‬ئایا ئەو پڕۆژە‬ ‫نیشتەجێبوونانەی ت��ا ئێستا‬

‫ك���راون‪ ،‬ل��ە ئاستی پێویستی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��دای��ە ل���ە رووی‬ ‫چەندایەتی‌و چۆنایەتییەوە؟‬ ‫* دەس��ت��ەی وەب��ەره��ێ��ن��ان‪،‬‬ ‫تائێستا مۆڵەتی بۆ (‪ )90‬هەزار‬ ‫یەكەی نیشتەجێبوون لەهەرێمی‬ ‫كوردستان دەرك���ردووە‌و (‪)25‬‬ ‫هەزار یەكەی بەهاوكاری سندووقی‬ ‫نیشتەجێبوون ب��ەره��ەم دێت‌و‬ ‫رۆڵی هەبووە لە كەمكردنەوەی‬ ‫قەیرانی نیشتەجێبووندا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە رووی كوالێتییەوە‪ ،‬سەرنجمان‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەمەش لەبەر ئەو هۆیەی‬ ‫پێشتر باسمان كرد‪ ،‬كە دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬توانای مرۆیی نییە‬ ‫بۆ چاودێریكردنی پ��ڕۆژەك��ان‌و‬ ‫بەتایبەت پڕۆژەی نیشتەجێبوون‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئێستا‪ ،‬دەستەی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان ب��ەرپ��رس��ە لە‬ ‫بەرزبوونەوەی نرخی خانووبەرە‪،‬‬ ‫ی��ان س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی هەرێمی‬ ‫كوردستان؟‬ ‫* پێشنیازمان ك���ردووە‪،‬‬ ‫پیاچوونەوەیەك بكرێت بە پێدانی‬ ‫مۆڵەت‌و نەمانوتووە مۆڵەتپێدانی‬ ‫پ�������ڕۆژەی ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون‬ ‫رابگیرێت‪ .‬بۆ كۆنتڕۆڵكردنی‬ ‫ن��رخ��ی خ��ان��ووب��ەرەش‪ ،‬دەك��را‬ ‫كارێكی ت��رم��ان ب��ك��ردای��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫ن��م��وون��ە‪ ،‬ب��ڕی��ار ب��درای��ە‪ ،‬ئەو‬ ‫یەكەنیشتەجێبوونانەی نرخیان‬ ‫لە نرخێكی دیاریكراو زیاترە‪،‬‬ ‫مۆڵەتیان پێ نەدرێت‌و ئەوەشی‬

‫نرخەكەی گونجاوە‪ ،‬با مۆڵەت‬ ‫وەربگرن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەم پێشنیازەی تۆ‬ ‫باسی دەك��ەی��ت‪ ،‬لە داه��ات��وودا‬ ‫مشتومڕی لەسەر دەكرێت؟‬ ‫* ئەمە پەیوەندیی هەیە بە‬ ‫پەسەندكردنی بودجەی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬كە (‪ )150‬ملیار‬ ‫دی��ن��ار دان����راوە ب��ۆ هاوكاریی‬ ‫پ��ڕۆژەك��ان��ی نیشتەجێبوون‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەم بڕە پارەیە لێی كەم‬ ‫نەكرێتەوە‪ ،‬دەتوانین پالنێك‬ ‫دابڕێژین لە قازانجی خەڵكی‬ ‫مامناوەند‌و كەمدەرامەت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬یەكێك لە بڕیارەكانی‬ ‫س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م‪ ،‬راگ��رت��ن��ی‬ ‫ئیتفای زەوی��ی كشتوكاڵییە‪،‬‬ ‫ك��ە راس��ت��ەوخ��ۆ پ��ڕۆژەك��ان��ی‬ ‫پ��ی��ش��ەس��ازی �ی‌و گەشتیاریی‬ ‫دەوەستێنێت‪ ،‬لەكاتێكدا لە‬ ‫بڕیارەكانی پەیوەست بەپێدانی‬ ‫زەوی����دا‪ ،‬تەنیا ئ��ەو ب��واران��ە‬ ‫دەگرێتەوە‪ .‬پێتوانییە‪ ،‬ئەم دوو‬ ‫بڕیارە دژی یەكترن؟‬ ‫* ب��ەدڵ��ن��ی��ای��ی��ەوە‪ ،‬دوو‬ ‫بڕیارەكەی سەرۆكایەتیی هەرێم‬ ‫ب��ۆ پێدانی زەوی���ی‌و ه��اوك��ات‬ ‫راگرتنی ئیتفا دژی یەكترین‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمەیان بە هیچ شێوەیەك‬ ‫پێشنیازی ئێمە نەبووە‪ .‬هۆكاری‬ ‫دژ بوونی ئەم دوو بڕیارەش‪،‬‬ ‫ئەوەیە كە سەرۆكایەتیی هەرێم‪،‬‬ ‫بڕیاری دەركرد بە راگرتنی پێدانی‬ ‫زەویی بە سەرجەم پڕۆژەكان‪،‬‬ ‫بێجگە لە كشتوكاڵ‌و پیشەسازیی‌و‬ ‫گەشتیاریی‪ .‬بۆ نموونە‪ ،‬كەرتی‬ ‫پیشەسازیش پێویستی بە‬ ‫زەوییە لە دەرەوەی شار‪ ،‬ئەو‬ ‫زەوییانەشی ك��ە ل���ەدەرەوەی‬ ‫سنووری شارەوانین‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫بخرێتە بواری بەرهەمهێنانەوە‪،‬‬ ‫پێویستی بە ئیتفایە بۆ گۆڕینی‬ ‫هەویەی زەوییەكە‪ ،‬لە زەوییەكی‬ ‫كشتوكاڵییەوە بۆ زەوییەكی‬ ‫پیشەسازیی‪ ،‬هەروەها پێویستی‬ ‫ب���ەق���ەرەب���ووك���ردن���ەوەی ئ��ەو‬ ‫هاواڵتییانە هەیە‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫لەو زەوییە سوودمەند بوون‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەم ئیتفای ‌ه راگ��ی��راوە‪،‬‬ ‫ك��ە راس��ت��ەخ��ۆ دژی ب��ڕی��اری‬ ‫پێدانی زەوییە بە وەبەرهێنانی‬ ‫كشتوكاڵیی‌و‬ ‫پیشەسازیی‌و‬ ‫گەشتیاریی‪.‬‬

‫ته‌قته‌ق له‌ داهاتی نه‌وته‌که‌ی بێبه‌ش ده‌کرێت‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬ئاری سابیر‬

‫‪...........................................................‬‬

‫ئەو سەدان تانكەرە نەوتەی كە‬ ‫رۆژانە لەكێڵگەی نەوتی تەقتەقەوە‪،‬‬ ‫دەردەهێنرێن‪ ،‬نەبوونەتە مایەی‬ ‫بوژاندنەوەی ناوچەكە‌و دانیشتووانی‬ ‫تەقتەق‪ ،‬ئ��ەو نەوتە بەنەهامەتی‬ ‫دەزان����ن‌و ب��ڕوای��ان وای���ە‪ ،‬ژینگە‌و‬ ‫رێگەوبانەكانیان تێكچووە‪.‬‬ ‫هاواڵتییەكی ناحیەی تەقتەق‪،‬‬ ‫بڕوای وایە‪ :‬سامانی سروشتی لەهەر‬ ‫شوێنێكی دونیادا هەبێت‪ ،‬بووەتە‬ ‫مایەی خێرو خۆشیی‌و ئاوەدانكردنەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە تەقتەق‪ ،‬بووەتە مەترسی‌و‬ ‫وێرانكردنی رێگاوبانەكانیان‪.‬‬ ‫قادر عومەر‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ب��ە ب��ەرچ��اوی خەڵكی‬ ‫تەقتەقەوە‪ ،‬س��ەدان تانكەر نەوت‬ ‫لەكێڵگەی نەوتی تەقتەقه‌و‌ه دەڕوات‪،‬‬ ‫بەب ‌ێ ئەوەی یەك دیناری بۆ ئێمە‌و‬ ‫ن��اوچ��ەك��ە س���ه‌رف بكرێت‪ ،‬تەنیا‬

‫ژینگەی پیسكردووە‌و رێگاوبانەكانیان‬ ‫وێرانكردووە‪ ،‬هەفتانە چەندین هاواڵتی‬ ‫بەهۆی هاتوچۆی ئەو تانكەرانەوە‪،‬‬ ‫دەبنە قوربانیی»‪.‬‬ ‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دا ج��ەخ��ت ل��ەس��ەر‬ ‫ئ��ەوە دەك��رێ��ت��ەوە ئ��ەو ناوچانەی‬ ‫نەوتیان لێدەردەهێنرێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫بەشێك لەداهاتەكەی بۆ ناوچەكە‬ ‫تەرخانبكرێت‌و بەشێكی زۆری خەڵكی‬ ‫ناوچەكە لەو شوێنە هەلی كاریان‬ ‫بۆ بدۆزرێتەوە‪ ،‬بەاڵم دانیشتووانی‬ ‫تەقتەق دەڵێن هیچ سوودێكی بۆ‬ ‫ئەوان نەبووە‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫لەدوای پڕۆسەی ئازادیی عێراقەوە‪،‬‬ ‫ناوچەكەی بەسەر زیاتر لە (‪)41‬‬ ‫كێڵگەی نەوتدا دابەشكردووە‪ ،‬یەكێك‬ ‫لەو کێڵگانە (تەقتەق)ە‪ ،‬ئەم كێڵگەیە‬ ‫«ل��ە رێگای بۆرییەكی گ��ەورە لە‬ ‫گوندی شیواشۆكەوە‪ ،‬دەگوازرێتەوە‬ ‫بۆ وێستگەی هەناردەكردنی كێڵگەی‬ ‫نەوتی تەقتەق‌و لەوێشەوە لە رێگەی‬

‫(‪ )8‬شەمعەوە دەكرێتە تانكەرەوە»‪.‬‬ ‫نەوتی دەره��ێ��ن��راوی كێڵگەی‬ ‫ت��ەق��ت��ەق‪« ،‬ل���ە رێ��گ��ای ه��ەرس�ێ‌‬ ‫كۆمپانیای (ق��ەی��وان‌و میللەت‌و‬ ‫نیومۆ) كە سەدان تانكەریان هەیە‌و‬ ‫(‪ )150‬تانكەریان لەچوارچێوەی‬ ‫رێككەوتنی حكومەتی ن��اوەن��دی‌و‬ ‫هەرێمدا دەگوازرێتەوە بۆ بۆرییەكانی‬ ‫گ��واس��ت��ن��ەوەی ن��ەوت��ی ت��ورك��ی��ا‪،‬‬ ‫بەشەكەی تریش ل��ە رێ��گ��ای دوو‬ ‫كومپانیای نزیكی ه��ەردوو حیزبی‬ ‫حكومڕانەوە دەگوازرێتەوە»‪.‬‬ ‫سیروان ئه‌بوبه‌کر‪ ،‬راوێژکاری‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی سامان ‌ه سروشتییه‌کان‬ ‫ئ��اش��ک��رای��ده‌ک��ات‪« :‬ن �ه‌وت��ی خ��اوی‬ ‫کێڵگه‌ی ته‌قته‌ق‪ ،‬به‌شێکی ده‌نێردرێته‌‬ ‫پااڵوگه‌ی بازیان‌و به‌شه‌که‌ی تریشیان‬ ‫ده‌نێردرێت بۆ خورمه‌ڵه‌و ل ‌ه رێگه‌ی‬ ‫بۆرییه‌کانی عێراقه‌و‌ه ده‌نێردرێته‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌»‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا ق��ادر‪ ،‬نیگەرانە‬ ‫ل���ەوەی ك��ە جگە ل���ەوەی ك��ە هیچ‬

‫رێژەیەكی داهاتی نەوتی تەقتەق‬ ‫ب���ۆ خ��ەڵ��ك��ی ن��اوچ��ەك��ە نییە‪،‬‬ ‫لەهەمانكاتیشدا بەشێكی زۆری ئەو‬ ‫كەسانەی لەكێڵگەی نەوتی تەقتەق‬ ‫كاردەكەن‪ ،‬خەڵكی ناوچەكە نین‌و‬ ‫لەبەر كەمیی سووتەمەنیش‪ ،‬بۆ‬ ‫وەرگرتنی (‪ )30‬لیتر بەنزین‪ ،‬دەبێت‬ ‫شۆفێران چەند سه‌عاتێك لەڕیزدا‬ ‫بوەستن‪.‬‬ ‫م��اوەی چەند ساڵێكە‪ ،‬ناردنە‬ ‫دەرەوەی ن���ەوت بەشێوەیەكی‬ ‫نایاسایی‪ ،‬لەهەرێمی كوردستاندا‬ ‫دەستی پ��ێ��ك��ردووە‪ ،‬بەب ‌ێ ئ��ەوەی‬ ‫كەس بزانێت داهاتەكەی بۆ كوێ‌‬ ‫دەچ��ێ��ت؟ ئ��ەم��ەش ك���اردان���ەوەی‬ ‫جیاجیای لەناوخۆ‌و دەرەوەی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا دروستكردووە‪.‬‬ ‫دەرب����از ك��ەی��ف��ی‪ ،‬چ��االك��وان��ی‬ ‫كۆمەڵگای مەدەنیی لەكۆیە‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ح��ك��وم��ەت‪ ،‬زووڵمێكی گ���ەورە لە‬ ‫هاواڵتییانی ناوچەكە دەكات‪« ،‬هیچ‬ ‫رەوا نییە‪ ،‬سامانی ژێر زەوییەكەیان‬

‫دەربهێنرێت‌و بفرۆشرێت‪ ،‬خەڵكی‬ ‫ناوچەكە نەزانن بۆكو ‌ێ دەچێت‌و‬ ‫داهاتەكەی دەچێتە كوێوە‪ ،‬یەك‬ ‫دی��ن��اری بۆ خزمەتی هاواڵتییانی‬ ‫ناوچەكە تەرخان نەكرێت»‪.‬‬ ‫ئەو چاالكوانە مەدەنییەی كۆیە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش دەخ��ات��ەڕوو‪ :‬چەندینجار‬ ‫بەشێوازی جیاجیا‪ ،‬داوای تەرخانكردنی‬ ‫بەشێك لەداهاتی كێڵگەی نەوتی‬ ‫«تەقتەق»یان لە حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان كردووە‪ ،‬بۆ ئەوەی پڕۆژەی‬ ‫خزمەتگوزاریی بۆ هاواڵتییان پێ‌‬ ‫ئەنجام بدرێت‪ ،‬حكومەتیش بەڵێنی‬ ‫پێداون‪« ،‬بەاڵم تائێستا‪ ،‬بەڕەسمیی‬ ‫ئەو پارەیە تەرخان نەكراوە»‪.‬‬ ‫الی خۆیشییه‌وه‌‪ ،‬راوێژکاره‌که‌ی‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی سامان ‌ه سروشتییه‌کان‪،‬‬ ‫جه‌ختده‌کاته‌و‌ه ک ‌ه داواکارییه‌کانی‬ ‫خه‌ڵکی «ته‌قته‌ق» جێبه‌جێ ده‌که‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ب ‌ه شێوه‌یه‌کی ره‌سمیی‪ ،‬به‌‬ ‫وته‌ی ناوبراو‪ ،‬پێشکه‌شی حکومه‌تی‬ ‫بکه‌ن‪.‬‬

‫یه‌کێک ل ‌ه کێڵگه‌کانی نه‌وت‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫رویاری تربه‌سبی‪ :‬لەم هەرێمەدا؛ سنووری چاالكیمان دیاریكراوە‌و ناتوانین زۆر كار بكەین‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫پسپۆڕێکی بواری تورکیا بۆ‬ ‫«ئه‌که‌په»؛ رۆحی ریفۆرمی بۆ کێشه‌ی کورد نه‌ماوه‌‬ ‫ئاماده‌کردنی‪ :‬شااڵو فەتاح‬

‫‪.......................................................‬‬

‫پەرەسەندنی توندوتیژیی لە‬ ‫توركیاو پێكدادانی بەردەوامی‬ ‫سوپاو گەریالكانی «پەكەكە»‪،‬‬ ‫وای لە «رۆژن��ام��ە» ك��رد كە‬ ‫گفتوگۆیەك لەگەڵ د‪ .‬جۆشوا‬ ‫وۆڵكەر‪ ،‬پسپۆڕی بواری توركیاو‬ ‫لێكۆڵەر لە زان��ك��ۆی هارڤارد‬ ‫كنێدی‪ ،‬ساز بكات‪.‬‬ ‫لەم گفتوگۆیەدا وۆڵكەر‪،‬‬ ‫پ���ێ���ی���وای���ە‪ :‬ت��ون��دوت��ی��ژی��ی‬ ‫بەردەوامدەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم ناگاتە‬ ‫ئاستێك ك��وردەك��ان بایكۆتی‬ ‫هەڵبژاردنەكان بكەن‪ .‬جۆشوا‬ ‫وۆڵ���ك���ەر‪ ،‬پ��ێ��ی��واب��وو؛ ئ��ەو‬ ‫توندوتیژییەی ئێستا لە توركیادا‬ ‫سەریهەڵداوە‪« ،‬نائومێدبوونە‬ ‫ل���ە ه��ەوڵ��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی چەند‬ ‫كێشەیەكی درێژخایەن»‪.‬‬ ‫ئ��ەو دوات���ر باسی چەند‬ ‫كەیسێكی ك���رد‪ ،‬ك��ە تێیدا‬ ‫ت��ورك��ی��ا ه���ەوڵ���ی ری���ف���ۆرم‌و‬ ‫دی��م��وك��رات��ی��زەب��وون��ی داب���وو‪،‬‬ ‫وەك وتی‪ :‬پێش ئەم هاوینەو‬ ‫بەتایبەت لە كەیسی یاساغكردنی‬ ‫«بەدەپە»‪ ،‬بەجۆرێك دەسەاڵت‬ ‫كە پارتی دادو گەشە «ئەكەپە»‬ ‫نوێنەرایەتی دەكات‪ ،‬لە دەوڵەت‬ ‫جیابووەوە‪ ،‬سوپا نوێنەرایەتی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫كاتێكیش خودی سەرۆك‬ ‫وەزی�������ران‪ ،‬رەج�����ەب ت��ەی��ب‬ ‫ئەردۆغان‌و پارتەكەی‪ ،‬دەستیان‬

‫كرد بە پێشكەشكردنی ئەوەی‬ ‫پێیدەوترا ‪-‬كرانەوەی كوردی‪،-‬‬ ‫بە هەوڵێكی ریفۆرم‌و ئاشتەوایی‬ ‫راستەقینە دانرا‪ ،‬بەاڵم كاتێك‬

‫«سەركەوتنی بەرچاو نابینین»‪،‬‬ ‫وادەردەك���ەوێ���ت «ئ��ەك��ەپ��ە»‬ ‫رۆحی ریفۆرمی بۆ كێشەی كورد‬ ‫نەماوەو كوردەكانی توركیاش‬

‫ئێستا لەپشت «بەدەپە»وەن‪،‬‬ ‫كە پارتێكی سیاسیی تاڕادەیەك‬ ‫رێكخراو و بەدەسەاڵتە‌و پێشتر‬ ‫لە توركیادا پارتی لەمجۆرە كەم‬

‫بووە‪.‬‬ ‫بە بڕوای د‪.‬جۆشوا وۆڵكەر‪،‬‬ ‫ت��ون��دوت��ی��ژی��ی ل��ە ت��ورك��ی��ادا‬ ‫بەردەوامدەبێت بەهۆی ئەوەی‬

‫ ‬ ‫کوردی تورکیا؛ له‌نێوا ‌ن خه‌باتی پارتیزانی‌و هه‌ڵبژاردندا‬

‫فۆتۆ‪AFP :‬‬

‫جۆشوا وۆڵکه‌ر پسپۆڕی بواری تورکیا‬

‫ك��ە ل��ەالی��ەن ك���وردو ت��ورك��ەوە‬ ‫مشتومڕێكی ناسیۆنالیستانە‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم كوردو توركەكانیش‬ ‫لە ئێستادا بەرژەوەندییان لە‬ ‫هێمنكردنەوەی دۆخەكەدایە‪،‬‬ ‫وەك دەڵ���ێ���ت‪ :‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫لەئێستادا لە توركیا مشتومڕێكی‬ ‫لەگۆڕێیە‌‪،‬‬ ‫ناسیۆنالیستانە‬ ‫پێدەچێت لە ماوەی كورتخایەندا‬ ‫ببێتە هۆی ملمالنێ‌‌و توندوتیژیی‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ب��ۆ م��اوەدرێ��ژ شتێكی‬ ‫باشە‪ ،‬پێموانییە توندوتیژیی‬ ‫ل��ە ت��ورك��ی��ادا پەرەبسێنێت‪،‬‬ ‫چ���ون���ك���ە ه����ەری����ەك����ە ل��ە‬ ‫«ئەكەپە»و «بەدەپە» دەزانن‬ ‫بەرژەوەندییان لە پەرەنەسەندنی‬ ‫توندوتیژییدایه‌‪ ،‬ورووژان��دن��ی‬ ‫ناسیۆنالیستە پەڕگیرەكان لە‬ ‫هەردووالی تورك‌و كوردەكانەوە‬ ‫ه���ه‌ر دەم��ێ��ن��ێ �ت‌و ب����ەردەوام‬ ‫دەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم پێموانییە؛ كە‬ ‫سەركردایەتی هەردووال سوود لە‬ ‫ورووژاندنی توندوتیژیی ببینن‪.‬‬ ‫ل��ە وەاڵم����ی پرسیارێكی‬ ‫«رۆژن����ام����ە»دا دەرب�����ارەی‬ ‫ب��ای��ك��ۆت��ك��ردن��ی «ب���ەدەپ���ە»‬ ‫ل��ە ح��اڵ��ەت��ی پ��ەرەس��ەن��دن��ی‬ ‫توندوتیژیی دەوڵ��ەت��دا‪ ،‬جۆش‬ ‫وۆڵ��ك��ەر‪ ،‬وت���ی‪ :‬ب��ەه��ۆی ئەو‬ ‫رووداوان��������ەی ب��ەم��دوای��ی��ان��ە‬ ‫ل��ە ت��ورك��ی��ادا رووی���ان���داو ئەو‬ ‫پەشیمانبوونەوەیەی دادگ��او‬ ‫حكومەتی توركیا لە كەیسی‬ ‫«بەدەپە»دا نواندیان‪ ،‬پێموایە؛‬ ‫هەڵبژاردنەكان‬ ‫بایكۆتكردنی‬ ‫سوودی نابێت‪ ،‬ئەوان لەئێستادا‬

‫ركابەری دەك��ەن بە هەنگاوی‬ ‫یاسایی گ��ەورە گ��ەورە‪ .‬ئەوان‬ ‫پارتێكی یاسایین‌و بەڕێگەیەكی‬ ‫ئ��اڵ��ۆز كۆدەنگیی بۆخۆیان‬ ‫كۆدەكەنەوە‪ .‬بایكۆتكردنیان‬ ‫ل��ە راپ���رس���ی ب��ۆ دەن��گ��دان‬ ‫لەسەر هەمواركردنی دەستوور‬ ‫دەریخست‪ ،‬كە حیزبێكی تاچەند‬ ‫ب��ەه��ێ��زن‪ .‬ئ��ەم��ەش وادەك���ات‬ ‫كە حكومەتی توركیا رێزیان‬ ‫بگرێت‌و پێموایە؛ «بەدەپە»ش‬ ‫دەیەوێت بەهەموو شێوەیەك‬ ‫ب��ەش��داری��ی بكات ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫ببێتە بەشێك لەو پەرلەمانەی‬ ‫كە هەموو بڕیارەكان لەوێوە‬ ‫دەدرێن‪.‬‬ ‫ئەو دواتر باسی لەوە كرد‪:‬‬ ‫لە ئێستادا توركیا گ��ۆڕاوەو‬ ‫هەمان ئەو توركیایەی جاران‬ ‫نییە‪ ،‬كە سوپا تێیدا هەموو‬ ‫شتێك بوو‪ ،‬وەك دەڵێت‪ :‬لە‬ ‫رابردوودا تەنیا سوپای توركیاو‬ ‫بیرۆكراتی دەسەاڵت‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫راستەقینەیان هەبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەشێك لە پرۆسەی ریفۆرمی‬ ‫دیموكراتی مانای بەهێزكردنی‬ ‫پەرلەمانێكە‪ ،‬كە كوردەكان‪ ،‬جا‬ ‫«ئەكەپە» بن‪ ،‬یان «بەدەپە»‪،‬‬ ‫دەت��وان��ن س���وودی لێببینن‌و‬ ‫ئ��ی��م��ت��ی��ازو م��اف��ی سیاسیی‬ ‫زیاتر بۆخۆیان بەدەستبێنن‪.‬‬ ‫ب��ەرب��ەس��ت��ی س��ەرەك��ی��ی لە‬ ‫توركیادا بەدڵنیاییەوە بریتییە‬ ‫لە؛ ناسیۆنالیستی راستڕەو‪،‬‬ ‫كە هەر دانوستانێك بە تیۆر‬ ‫لەقەڵەم دەدات‪.‬‬

‫بەرپرسی كەمپی موقبلێ‪ :‬كوردی سوریا؛ متمانەی بە سیاسییەكان نەماوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬دیاری خالید‬

‫‪.......................................................‬‬

‫الوازی��ی ئامادەیی سیاسییە‬ ‫ك��وردەك��ان��ی س��وری��ا‪ ،‬متمانەی‬ ‫الی ك��ورده‌ک��ان��ی ئ���ه‌و واڵت��ه‌‬ ‫كەمكردووەتەوەو جەماوەریش‬ ‫چاوەڕێی هەڵوێستی بەهێزتریان‬ ‫ل��ێ��دەك��ات‪ ،‬ب����ەاڵم هێشتاش‬ ‫سیاسییە كوردەكان لە گفتوگۆدان‬ ‫لەگەڵ حیزبی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫روی��������اری ت��رب��ەس��ب��ی‪،‬‬ ‫چاالكوانی سیاسیی‌و بەرپرسی‬ ‫ك��ەم��پ��ی م��وق��ب��ل��ێ��ی ده����ۆك‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬ك��وردەك��ان‌و خەڵكی‬ ‫خۆپیشاندەری شارە كوردییەكان‪،‬‬ ‫ساردنین‪ ،‬بەاڵم نەرمییەك لەالیەن‬ ‫تەڤگەرو سیاسییەكانی كوردەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەمە خەڵكی خۆرئاوای‬ ‫ن��ی��گ��ەران ك����ردووە‌و جیاوازیی‬ ‫دروست بووە لە نێوانیان‪ ،‬دەكرێت‬ ‫بڵێین‪ :‬تاڕادەیەك باوەڕیان بە‬

‫ ‬ ‫سوریا؛ خه‌ڵکانی سڤیل ل ‌ه توندوتیژییه‌کان هه‌ڵدێن‬

‫ژمارەی حیزبە‬ ‫كوردییەكان ئێجگار‬ ‫زۆرە‌و بەردەوام‬ ‫لێكجیا دەبنەوە‪،‬‬ ‫رەنگە ئەمە دەستی‬ ‫رێژمی سوریا بێت‬

‫سیاسییەكان نەماوە‌و هۆكاری‬ ‫الوازی���ی شەقامی ك��وردی��ن لە‬ ‫ئێستادا»‪.‬‬ ‫تربەسبی‪ ،‬باسی لە هۆكاری‬ ‫نادیاریی هەڵوێستی سیاسیی‌و‬ ‫ت��ەڤ��گ��ەرە ك��وردی��ی��ەك��ان ك��ردو‬ ‫پێیوابوو‪ :‬دوورن��ی��ی��ە گفتوگۆ‬ ‫ل��ەن��ێ��وان ح��ك��وم��ەت��ی ب��ەع�س‌و‬ ‫سیاسییەكانی ك��وردا هەبێت‌و‬ ‫بیانەوێت بەرژەوەندیی خۆیان‬ ‫نەشێوێت‪ ،‬بەاڵم ئەمەش خەڵكی‬ ‫بەدڵی نییە‪ ،‬یاخود دەترسن‬ ‫شەڕێك دروس��ت بێت لەنێوان‬

‫كورد‌و خێڵەكانی عەرەبدا‪.‬‬ ‫ل���ە س��اڵ��ی (‪)1962‬داو‬ ‫بەپێی بڕیارێك‪ ،‬كە دواتر خرایە‬ ‫دەستووری ئەو واڵت��ەوه‌‪ ،‬مافی‬ ‫هاواڵتیبوون لە كوردەكانی سوریا‬ ‫سەنرایەوە‪ ،‬بەو هۆیەشەوە لە‬ ‫ئێستادا نزیكەی (‪ )300‬هەزار‬ ‫ه���اواڵت���ی ك����وردی ئ���ەو واڵت��ە‬ ‫رەگەزنامەیان نییە‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫ل��ەم��اوەی راب�����ردووداو لەكاتی‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا‪ ،‬بەشار ئەسەد‪،‬‬ ‫سەرۆكی سوریا‪ ،‬كە ماوەی (‪)11‬‬ ‫ساڵە سەرۆكایەتی ئ��ەو واڵتە‬

‫دەك��ات‪ ،‬بڕیاری دا‪ ،‬رەگەزنامە‬ ‫بدرێتە كوردەكانی ئ��ەو واڵت��ە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەم هەنگاوە كوردەكانی‬ ‫بێدەنگ نەكردووه‌‪.‬‬ ‫لەمبارەیەوە‪ ،‬ئەو سیاسییەی‬ ‫كوردستانی خ��ۆرئ��اوا دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئێمە دژی ئەوەنین رەگەزنامە‬ ‫بە كوردەكانی خۆرئاوا بدرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوە مافی رەوای خۆمانە‪،‬‬ ‫نەك ئەوەی شتێكمان پێبدرێت‪،‬‬ ‫ئێمە داوای دیموكراتی دەكەین‌و‬ ‫داوا دەكەین وەكو گەلی عەرەبی‬ ‫سوریا بژین‌و دەستوور بگۆڕدرێت‌و‬

‫فۆتۆ‪AP :‬‬

‫وەك هاواڵتی سەیرمان بكرێت‌و‬ ‫واز لەو یاسا چەوتانە بهێنن»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ������ەوەی كە‬ ‫گرنگە‪ ،‬وازهێنان ‌ه لە راگواستنی‬ ‫كوردەكان لە ناوچە گوندنشین‌و‬ ‫سنوورییەكانی ئەو واڵتە‌و البردنی‬ ‫پشتێنی ع��ەرەب��ی‪ ،‬ك���ورد لە‬ ‫دووری��ی چەند كیلۆمەترێك لە‬ ‫سنوورەكان ناهێڵێت‌و زەوتكردنی‬ ‫زەویی كوردەكان‌و گۆڕینی ناوە‬ ‫كوردییەكان‪ ،‬ئەوەی بەشار ئەسەد‬ ‫باسی دەك��ات؛ دەبوایە چەندین‬ ‫ساڵ بەر لە ئێستابووایە»‪.‬‬

‫ه�����ەرچ�����ەن�����دە دات������ا‌و‬ ‫سەرژمێرییەكی تەواو بۆ رێژەی‬ ‫ك��وردەك��ان لەبەردەستدا نییە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەر ن��ەب��وون��ی رەگ��ەزن��ام��ەو‬ ‫ب���ەردەوام گواستنەوەیان‌و دان‬ ‫نەنان بە كورددا‪ ،‬رێژەی كوردەكان‬ ‫لە (دوو ملیۆن) زیاترە‌و چەندین‬ ‫حیزبی سیاسییان هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫حیزبە سیاسییەكان «تائێستا‬ ‫نەیانتوانیوە دانیشتووانی كوردی‬ ‫ئەو واڵتە لەخۆیان رازی بكەن»‪.‬‬ ‫روی��اری تربەسبی‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ب���ەداخ���ەوە ژم����ارەی حیزبە‬ ‫ك��وردی��ی��ەك��ان ئێجگار زۆرە‌و‬ ‫بەردەوام لێكجیا دەبنەوە‪ ،‬رەنگە‬ ‫ئ��ەم��ە دەس��ت��ی رژێ��م��ی سوریا‬ ‫بێت‪ ،‬نەتوانن چاالكیی بكەن‌و‬ ‫بەكوردایەتییەوە سەرقاڵ بن‪،‬‬ ‫لە ئێستاشدا رۆڵیان الوازە»‪،‬‬ ‫ئ��ەو سیاسییەی كوردستانی‬ ‫خ��ۆرئ��اوا‪ ،‬كە سەرپەرشتیاری‬ ‫كەمپی موقبلێی نزیك دهۆكە‌و‬ ‫م���اوەی (‪ )7‬ساڵە ب��ە بۆنەی‬ ‫خۆ پیشا ند ا نــــە كـــــــــــــە ی‬ ‫(‪)2004‬ی ش���اری قامیشلۆوە‬ ‫ل��ەو واڵت�� ‌ه ه��ەاڵت��وون‪ ،،‬ئێستا‬ ‫ل��ە گ��وزەران��ێ��ك��ی ن��اخ��ۆش��دان‌و‬ ‫خ��ۆئ��ام��ادەك��ردن ب��ۆ چاالكیی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی ب���ۆ ك���وردەك���ان���ی‬ ‫واڵت��ەك��ەی��ان‪ .‬روی���ار‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«لەبەر ئەوەی ئێمە لەم هەرێمەدا‬ ‫سنووری چاالكیمان دیاریكراوە‌و‬ ‫ناتوانین زۆر ك��ار بكەین‌‪ ،‬داوا‬ ‫لە گەنجە كوردەكانی واڵتەكەم‬ ‫دەكەم؛ هەموو هێزی خۆیان بخەنە‬ ‫كار‌و ئێمە پشتیوانیانین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ناتوانین خۆپیشاندان بكەین‌‪،‬‬ ‫لیژنەیەكمان دروستكردووە بەناوی‬ ‫لیژنەی هاوبەشی كوردی خۆرئاوا‪،‬‬ ‫تاكو بتوانین لەگەڵیان بین»‬

‫به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫مانگانە؛ ‪ 60‬ملیۆن دینار‪ ،‬بۆ خواردنی هه‌ندێک ل ‌ه پاسەوانەكانی وەزارەتێك سه‌رفده‌کرێت‬ ‫بەپێی بەڵگەنامەیەك كە بۆ پاسەوانی چەند پێگەیەكی‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬وەزارەت����ی دارای��ی‬ ‫پێشووی عێراق‪ ،‬لە ناوەڕاستی كۆپییەكی دەس��ت «رۆژن��ام��ە» وەزارەت‪ ،‬كە لەساڵێكدا دەكاتە‬ ‫ساڵی ‪2006‬ەوە‪ ،‬مانگانە (‪ )60‬كەوتووە‪ ،‬وەزارەتی دارایی عێراق‪ )720( ،‬ملیۆن دینار‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو بەڵگەنامەیە كە لە‬ ‫ملیۆن دیناری بۆ پاسەوانانی بڕیاری لەسەر سەرفكردنی بڕی‬ ‫پێگە جیاوازەكانی سەرفكردووە‪ )60( .‬ملیۆن دیناری عێراقیی داوە ‪- 2006/5/29‬دا‌و بە ئیمزای بەیان‬

‫جەبر‪ ،‬وەزی��ری دارای��ی پێشووی‬ ‫عێراق دەركراوە‪ ،‬ئەو پاسەوانانەی‬ ‫كە سەرفكردنی ئەو بڕەپارەیەی‬ ‫خواردن دەیانگرێتەوە‪ ،‬بریتین لە‬ ‫پاسەوانانی بارەگای وەزارەت لە‬

‫بەغدا‌و شوێنی نیشتەجێبوونی‬ ‫وەزی�����ر‌و خ��ان��ەی پ��ێ��ش��وازی‌و‬ ‫نووسینگەی ب��ەدی��ل��ی وەزی���ر‌و‬ ‫پاسەوانە شەخسییەكانی‌و چەند‬ ‫پێگەیەكی تری سەر بە وەزارەت‪.‬‬

‫نوێنه‌رایه‌تیی حکومه‌تی هه‌رێم ل ‌ه به‌غدا‪ ،‬کاردانه‌وه‌ی جیای لێده‌که‌وێته‌وه‌‪...‬‬

‫وتەبێژی هاوپەیمانیی‪ :‬بوونی ئەو نوێنەرایەتییە زیادەیە‬ ‫پەرلەمانتارێك‪ :‬یەكجار نوێنەری حكومەتی هەرێمم لە بەغدا بینیوە‬

‫راپۆرتی‪:‬‬ ‫ئیسحاق عەالئەدین‪ -‬بەغدا‬

‫‪.......................................................‬‬

‫فراكسیۆنەكانی «گوڕان‌و‬ ‫یەكگرتوو» لە پەرلەمانی عێراق‬ ‫سەباری ئ��ەوەی نوێنەرایەتی‬ ‫حكومەتی هەرێم لە بەغدا بە‬ ‫گرنگ دەزانن‪ ،‬نوێنەرایەتییەكە‬ ‫بە كەمتەرخەم‌و بێباك وەسف‬ ‫دەكەن‌و دەڵێن‪« :‬هەماهەنگیی‬ ‫لەگەڵ لیستە كوردییەكاندا‬ ‫نییە‌و ئاگامان لە كارەكانی نییە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم وتەبێژی هاوپەیمانیی‬ ‫نوێنەرایەتییەكە‬ ‫كوردستان‬ ‫بە پێویست نازانێت‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«شتێكی زیادەیە»‪.‬‬ ‫ن��وێ��ن��ەرای��ەت��ی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان لە بەغدا‪،‬‬ ‫ل��ە دوای پ��رۆس��ەی رزگ��اری��ی‬ ‫عێراق‌و پێكهێنانی حكومەتی‬ ‫هەمیشەییەوە لە بەغدا دانرا‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی هەمئاهەنگیی كردنی‬ ‫نێوان هەولێرو‌ بەغدا لەالیەك‌و‬ ‫نوێنەرانی كورد لەالیەكی تر‪،‬‬ ‫لە پاڵ نوێنەرایەتی سەرۆكی‬ ‫هەرێمدا‪ ،‬كە ئەویش لە بەغدا‬ ‫بوونی هەیە‪.‬‬ ‫شۆڕش حاجی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ�����ۆڕان» لە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫رەخ���ن���ە ل���ە ئ�����ەدای ئ��ەو‬ ‫نوێنەرایەتییە دەگرێت‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«تائێستا ئاگامان لێیان نییە‌و‬ ‫نازانین چ��ی دەك���ەن‌و ئیش‌و‬ ‫كاریان چییە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ش��ۆڕش حاجی‪،‬‬ ‫هەماهەنگیی نێوان ئەندامە‬ ‫ك���وردەك���ان���ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫نوێنەرانی لە بەغدا‌و نوێنەرایەتی‬ ‫حكومەتی كوردستانی بەكارێكی‬ ‫گرنگ‌و ئیجابی وەس��ف كرد‌و‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬دەبێت‬ ‫ئ��ەو هەماهەنگییە هەبێت‌و‬

‫زۆری����ش گ��رن��گ��ە بەتایبەتی‬ ‫ب���ۆ ب���وون���ی ه���ەم���وو ئ��ەو‬ ‫كێشە ه��ەڵ��پ��ەس��ێ��ردراوان��ەی‬ ‫لەنێوانماندا هەیە‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫ب��ت��وان��ی��ن ب���ەی���ەك���ەوە‌و بە‬ ‫هەماهەنگیی قسەی لەسەر‬ ‫بكەین‌و چارەسەریان بكەین‪،‬‬ ‫ن��وێ��ن��ەرەك��ەی‬ ‫پێویستیشە‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م ب����ەردوام‬ ‫پەیوەندیمان پێوە بكات»‪.‬‬ ‫تا ئەنجامدانی هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‬ ‫دڵ���ش���اد م���ی���ران‪ ،‬ن��وێ��ن��ەری‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م ب���وو لە‬ ‫ب��ەغ��داو دوای هەڵبژاردنیش‬ ‫م��ح��ەم��ەد ئیحسان‪ ،‬وەزی���ری‬ ‫ن��اوچ��ەداب��ڕاوەك��ان��ی پێشووی‬ ‫هەرێم‪ ،‬كرایە بەرپرسی ئەو‬ ‫نووسینگەیە كە هەردووكیان‬ ‫ل��ەپ��اڵ ن��وێ��ن��ەری س��ەرۆك��ی‬ ‫ه��ەرێ��م��دا‪ ،‬ك��ە د‪.‬رۆژ ن��وری‬ ‫ش����اوەی����س‪ ،‬ب����وو س����ەر بە‬ ‫«پ�����ارت�����ی»ن‌و ل���ە ئێستا‬

‫ ‬ ‫ئوسام ‌ه جه‌میل‬

‫ ‬ ‫شۆڕش حاجی‬

‫موئه‌ید ته‌یب‬

‫گلەیی ئ���ەوە دەك��رێ��ـ��ت‪ ،‬كە‬ ‫ئ��ەو ن��وێ��ن��ەرای��ەت��ی��ی��ە ك��ە لە‬ ‫ناوچەی س��ەوز‌و لە كۆشكی‬ ‫م��ی��وان��داری��دای��ە ل��ە بۆنەی‬ ‫تایبەتدا نەبێت هەر بە چۆڵیی‬ ‫دەبینرێت‪.‬‬ ‫ئوسامە جەمیل‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ن��وێ��ن��ەران��ی‬ ‫ع��ێ��راق ل��ەس��ەر فراكسیۆنی‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی‪ ،‬بەسەر‬

‫س��ووڕم��ان��ەوە پ��رس��ی‪« :‬من‬ ‫نازانم نوێنەرایەتی حكومەتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ك��ێ�ن‌و ئیشیان‬ ‫چ��ی��ی �ە‌و چ��ی دەك�����ەن؟ بۆ‬ ‫«رۆژنامە»ی ئاشكرا كرد‪ ،‬كە‬ ‫تەنیا یەك رۆژ نەبێت كە الی‬ ‫بەرهەم ساڵح بوون لە بەغدا‬ ‫پێیوتوون؛ ئ���ەوەش «ك��اك‬ ‫محەمەد ئیحسانی نوێنەری‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستانە‬

‫لە بەغدا»و وتیشی‪« :‬دوای‬ ‫ئەو رۆژە من نەمبینیوەتەوە‪،‬‬ ‫ج��اروب��ار ل��ە ف��ڕۆك��ەخ��ان��ەی‬ ‫بەغدا دەیبینم‌و تەنیا مەگەر‬ ‫سەالمێك بكەین‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫هیچی تر نییە»‪.‬‬ ‫رەخنەی فراكسیۆنەكانی‬ ‫«گ�����ۆڕان»‌و ی��ەك��گ��رت��وو ل ‌ه‬ ‫پەرلەمانی عێراق‪ ،‬لە ئەدای‬ ‫نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم‬

‫لە بەغدا‪ ،‬هاوكاتە لەگەڵ بە‬ ‫ه��ەڵ��پ��ەس��ێ��ردراوی م��ان��ەوەی‬ ‫دەیان كێشەی نێوان بەغداو‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬ل��ەوان��ە؛ (م���ادەی‬ ‫‪ ،140‬سەرژمێریی‪ ،‬بودجەی‬ ‫پێشمەرگە)‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی (گ��ۆڕان‌و‬ ‫یەكگرتوو)‪ ،‬وتەبێژی لیستی‬ ‫نوێنەرایەتی‬ ‫هاوپەیمانیی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫لە بەغدا‪ ،‬بەپێویست نازانێت‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬شتێكی زیادەیە»‪.‬‬ ‫موئەید تەیب‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫لیستی ك��وردس��ت��ان��ی��ی لە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫هەماهەنگیی‬ ‫دەرب������ارەی‬ ‫ن��وێ��ن��ەرای��ەت��ی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان لە بەغدا‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ن��وێ��ن��ەران��ی ك��ورد‬ ‫ل��ە ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراقی‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬هیچ پەیوەندیی بە‬ ‫ئێمەی ئەندامانی ئەنجومەنی‬

‫داوا دەكرێت؛ نوێنەرایەتیی حكومەتی عێراق لە هەرێم بكرێتەوە‬ ‫رۆژنامه‌‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ك��ردن��ەوەی نوێنەرایەتی‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ع���ێ���راق���ی لە‬ ‫هەرێم بە گرنگ دەزان��رێ�ت‌و‬ ‫پەرلەمانتارێك بە یاسایی‬ ‫وەس���ف دەك����ات‌و وتەبێژی‬ ‫حكومەتی هەرێمیش دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئ��ەم مەسەلەیە دەبێت بە‬ ‫قووڵیی لە ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫دیراسەی لەسەر بكرێت‪.‬‬ ‫ب��ە ه��اوش��ێ��وەی ب��وون��ی‬ ‫نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم‬ ‫لە بەغدا‪ ،‬بوونی نوێنەرایەتی‬

‫حكومەتی عێراقیش لە هەرێم بۆ چارەسەركردنی كێشەكان یاسایی‌و گرنگیی كردنەوەی‬ ‫بە گرنگ دەزانرێت‌و بەتایبەت واب��اش��ت��رە‪ ،‬نووسینگەیەكی ن��وێ��ن��ەرای��ەت��ی حكومەتی‬ ‫بە بەدواداچوونی ئەو كێشانەی حكومەتی عێراق لە هەولێر عێراقی لە هەرێم كردەوەو بۆ‬ ‫هاواڵتییان كە پەیویەندییان هەبێت‪ ،‬یان نووسینگەیەكی «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە؛‬ ‫بە دام��ەزراوەك��ان��ی بەغداوە هاوبەش لەنێوان حكومەتی كە ك��ردن��ەوەی نوێنەرایەتی‬ ‫ه��ەرێ��م‌و ب��ەغ��دا هەبێت بۆ حكومەتی فیدراڵیی لە هەرێم‪،‬‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫ئەیوب رەحمانی تەمەن چ���ارەس���ەرك���ردن���ی كێشەو یاسایی‌و گرنگە‌و دەبێـت لە‬ ‫(‪ )53‬ساڵ‪ ،‬كە خەڵكی شاری گرفتەكان‪ ،‬یاخود بۆ گەیاندنی سەرجەم شارەكانی هەرێمیش‬ ‫هەولێرە بوونی نووسینگەیەكی داخ����وازی����ی‌و س��ك��ااڵك��ان��ی بكرێتەوە‌و وتیشی‪:‬‬ ‫«گرنگیی ئەو نووسینگەیە‬ ‫حكومەتی عێراق لە شاری ه���اواڵت���ی���ی���ان���ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫بۆ ئەو هاواڵتییانەی هەرێمە‪،‬‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ب��ە گ��رن��گ وەس��ف كوردستان»‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات ب��ەك��ر ح��ەم��ە كە كێشەیان لەگەڵ حكومەتی‬ ‫دەكات‌و بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«هەرێمی كوردستان بەشێكە سدیق‪ ،‬یاساناس‌و ئەندامی عێراقدا هەیە»‪.‬‬ ‫لە بەرامبەردا حكومەتی‬ ‫ل��ە ع��ێ��راق‪ ،‬ب��ۆی��ە زۆرش���ت ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ن��وێ��ن��ەران��ی‬ ‫بەیەكەوەیان گ��رێ دەدات‪ ،‬ع���ێ���راق‪ ،‬ج��ەخ��ت��ی ل��ەس��ەر ه���ەرێ���م ك����ردن����ەوەی ئ��ەو‬

‫نووسینگەیە دەبەستێتەوە بە‬ ‫«دیراسەیەكی قووڵە»ەوە‪.‬‬ ‫د‪.‬كاوە مەحمود‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«ئ��ەم مەسەلەیە دەبێت بە‬ ‫قووڵیی لە ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫دی��راس��ەی ل��ەس��ەر بكرێت‪،‬‬ ‫ب����ەوەی ئ��ای��ا؛ ك���ردن���ەوەی‬ ‫حكومەتی‬ ‫نووسینگەیەكی‬ ‫فیدراڵ لە هەرێم دەستوورییە‪،‬‬ ‫دەگونجێت‪ ،‬یاخود نا؟‪ ،‬بۆیە‬ ‫ناكرێت بە زارەكیی بڵێین؛‬ ‫ك��ردن��ەوەی نووسینگەیەك‬ ‫سوودی هەیە‪ ،‬یاخود نا»‪.‬‬

‫نوێنەرانەوە نییە‌و شتێكە‬ ‫تایبەت بە نوێنەرایەتیكردنی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫راییكردنی كارەكانی حكومەتی‬ ‫هەرێم لە شاری بەغدا‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەو پەیوەندیی‌و هەماهەنگییە‬ ‫لەنێوان ئێمە‌و ئ��ەوان��دا‪ ،‬بە‬ ‫پێویست نازانم‌و زیادەیە»‪.‬‬ ‫م���وئ���ەی���ەد ت��ەی��ب��ی��ش‪،‬‬ ‫هاوڕایە لەسەر ناڕۆشنیی ئەو‬ ‫نوێنەرایەتییە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئێمە تائێستا نازانین‬ ‫ئ��ەوان��ە كێن‌و چ��ی دەك��ەن‪،‬‬ ‫تەنیا ی��ەك دوو كەسن‌و لە‬ ‫سەرەتای دەست بەكاربوونی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانەوە‪ ،‬هاتن‬ ‫شوێنی مانەوە‌و پشوودانیان‬ ‫بۆ لیستی هاوپەیمانی دابین‬ ‫ك��رد‪ ،‬دوای ئ��ەوە تائێستا‬ ‫ن��ەم��ان بینینەوە‌و نازانین‬ ‫ئیشیان چییە»‌و ئاماژەی‬ ‫بەوەشدا؛ كە هیچ پێویست‬ ‫ن��اك��ات ب��ۆ كێشەكان‌و هەر‬ ‫شتێكی تر‪ ،‬كە هەبێت قسە‬ ‫ل��ەگ��ەڵ محەمەد ئیحساندا‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە وەك ئەو‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ی‬ ‫هاوپەیمانیی‪ ،‬لیستەكانی تری‬ ‫كوردیش لە پەرلەمانی بەغدا‬ ‫هەموو رۆژان��ی پێنجشەممە‌و‬ ‫ه��ەی��ن �ی‌و ش��ەم��م��ەی��ەك‪ ،‬لە‬ ‫كوردستانین‪ ،‬ئ��ەگ��ەر هەر‬ ‫شتێك هەبێت‌و پێویستی‬ ‫ب���ە ق��س��ە ل���ەس���ەر ك���ردن‌و‬ ‫ب��ۆچ��وون وەرگ��رت��ن هەبێت‪،‬‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ ل��ە ك��وردس��ت��ان‬ ‫قسە لەگەڵ حكومەت‌و الیەنی‬ ‫پەیوەندیداردا دەكەین‪.‬‬ ‫ب���ۆ ه���ەم���ان م��ەب��ەس��ت‬ ‫«رۆژن�����ام�����ە» ه��ەوڵ��ی��دا‬ ‫پەیوەندیی بكات بە محەمەد‬ ‫ئیحسان‪ ،‬نوێنەری حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م ل��ە ب���ەغ���دا‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫هەوڵەكان بێئاكام بوون‪.‬‬

‫رەفەكانی په‌رله‌مانی عێراق؛ پڕن لە یاسای گرنگ‌و په‌رله‌مانیش پشوو ده‌دات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬عەلی ناجی‪ ،‬بەغدا‬

‫‪........................................................‬‬

‫ب��ڕی��اردەرێ��ك��ی پەرلەمانی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬ئ��اش��ک��رای��دەك��ات كە‬ ‫ل���ە پ���ش���ووی پ��ەرل��ەم��ان��دا‪،‬‬ ‫كێشەی وەزارەت��ی ئەمنییەكان‬ ‫یەكالیی دەكرێنەوە‌و هاوكات‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارێ��ك��ی��ش ئ��ام��اژە‬ ‫ب��ەوەدەك��ات‪ :‬وەرزی یەكەمی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬تەنها ب��ۆ وت��اری‬ ‫سەرۆك كوتلەكان بوو‪.‬‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ن��وێ��ن��ەران��ی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬ك��ۆت��ای��ی ب��ە وەرزی‬ ‫یەكەمی خۆی هێنا بە دەنگدان‬ ‫ل���ەس���ەر س���ێ ج��ێ��گ��رەك��ەی‬ ‫س��ەرك��ۆم��ار‪ ،‬ك��ە ه��اوك��ات بوو‬ ‫لەگەڵ ناڕەزایی سەدرییەكان‬ ‫ل��ەس��ەر میكانیزمی دەن��گ��دان‬ ‫لەسەر ئەو سێ جێگرە‪.‬‬ ‫باسمە یوسف‪ ،‬بڕیاردەری‬ ‫ئەنجومەنی ناوبراو‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫ك��رد‪ :‬ئەنجومەنی نوێنەران‪،‬‬ ‫گفتوگۆی لەسەر درێژكردنەوەی‬ ‫ئ��ەو وه‌رزی خ��ۆی ن��ەك��ردووە‬ ‫ب��ۆ ت��اوت��وێ��ك��ردن��ی یاساكان‌و‬ ‫دەن��گ��دان لەسەریان‌و تایبەت‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ك��وت��ل��ە س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان‪،‬‬

‫پشووی پەرلەمان دەقۆزنەوە‬ ‫ب��ۆ یەكالییكردنەوەی كێشە‬ ‫بەتایبەت‬ ‫هەڵپەسێراوەكان‪،‬‬ ‫دۆسییەی پڕكردنەوەی وەزارەتە‬ ‫ئەمنییەكانی ناوخۆ‌و بەرگریی‌و‬ ‫ئاسایشی نیشتمانیی»‪.‬‬ ‫لەماوەی كاركردنی وەرزی‬ ‫یەكەمی ئەنجومەنی نوێنەراندا‪،‬‬ ‫خوێندنەوەی یەكەم بۆ (‪)69‬‬ ‫پرۆژەو خوێندنەوەی دووەمیش‬ ‫ب��ۆ (‪ )32‬پ��رۆژەی��اس��ای تر‬ ‫ك��راوە‌و دەنگیش لەسەر (‪)9‬‬ ‫پ��رۆژەی��اس��ا دراوە‌و (‪)79‬‬ ‫پرۆژەیاسای تری گرنگ ماون‬ ‫ك��ە هێشتا ت��اوت��وێ ن��ەك��راون‬ ‫كە بەشێكان پەیوەندییان بە‬ ‫ئیدارەی دەوڵەت‌و ئەوانی تریش‬ ‫پەیوەندیی راستەوخۆیان بە‬ ‫ژیانی هاواڵتییانەوە هەیە‪.‬‬ ‫مەشریق ناجی‪ ،‬ئەنجامی‬ ‫لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران‪ ،‬جەختی لەسەر‬ ‫ئ��ەوە ك���ردەوە‪ :‬دەك��را بەپێی‬ ‫پەیڕەوی ناوخۆ‪ ،‬ئەنجومەنەكە‬ ‫كاری خۆی درێژبكرایەتەوەو بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دەكرا‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمان‪ ،‬كاری‬ ‫ئەو وەرزەی درێژبكردایەتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم سەرجەم دەسەاڵتەكەی‬

‫ب��ۆ ی��ەك��ج��ار درێ��ژك��ردن��ەوەی‬ ‫ی���ەك م��ان��گ��ی س��ەرف��ك��رد بۆ‬ ‫پەسەندكردنی بودجە»‪.‬‬ ‫ئەندامێكی فراكسیۆنی‬ ‫عێراقییەش پێیوایە‪ :‬لە ماوەی‬ ‫كاركردنی وەرزی یەكەمیدا‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەران كەمتەرخەم‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫كەریمە ج��ەواری‪ ،‬ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنی عێراقییە‪ ،‬تایبەت بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬وەرزی‬ ‫یەكەمی ئەنجومەن‪ ،‬پڕ بوو لە‬ ‫وت���اری س��ەرۆك��ی كوتلەكان‌و‬ ‫دەس���ت���وەردان ل��ە ك��اروب��اری‬ ‫واڵت��ان��ی دراوس���ێ‌و ناوچەكە‌و‬ ‫بەوهۆیەوە‪ ،‬لوتكەی كۆمكاری‬ ‫عەرەبی دواخرا كە بڕیار بوو لە‬ ‫بەغدا ئەنجام بدرێت»‪.‬‬ ‫كۆتایهێنان ب��ەو وەرزەی‬ ‫ك��اری ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراق‪ ،‬لە كاتێكدایە كە نزیكەی‬ ‫(‪ )100‬ئیمزا لەنێو ئەندامانی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەراندا كۆكرایەوە‬ ‫بۆ دواخستنی پشووی پەرلەمان؛‬ ‫ب��ە ه��ۆی دەن��گ��ن��ەدان لەسەر‬ ‫وەزارەتە ئەمنییەكان‌و هەندێك‬ ‫ی��اس��ای گ��رن��گ ك��ە پێویستی‬ ‫دەك��رد‪ ،‬بەر لە پشوو پەسەند‬ ‫بكرێن‪.‬‬

‫ ‬ ‫دیمه‌نێکی ده‌نگدانی په‌رله‌مانتارانی عێراق‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫لێپرسراوی یه‌که‌ی توێژه‌ران ل ‌ه په‌روه‌رده‌ی سلێمانی‪ :‬ئەمساڵ لەناوەندەكانی خوێندندا‪،‬‬ ‫لەگەڵ زیاتر لە (‪ )10‬هەزار كەیسدا مامەڵەكراوە‪.‬‬

‫چەكدارەكان؛ پەالماری «مالە»ش دەدەن‬ ‫به‌دواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪........................................................‬‬

‫«لەبەرئەوەی «مالە» كاری‬ ‫فریاگوزاریی دەكرد‌و ئاوی دەكرد‬ ‫بە دەموچاوی ئەو گەنجانەدا‪ ،‬كە‬ ‫غازی فرمێسكڕێژیان بەركەوتبوو‪،‬‬ ‫هێزەكانی «یەكێتی» بێڕەحمانە‬ ‫ئەشكەنجەیان دا»‪ ،‬ئەمە وتەی‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ەو دووك���ان���داران���ەی‬ ‫«بەردەركی سەرای ئازادیی» بوو‪،‬‬ ‫كە وەكو شایەدحاڵێك چیرۆكی‬ ‫لێدان‌و ئ��ازاردان��ی «مالە»ی بۆ‬ ‫«رۆژنامە» گێڕایەوە‪.‬‬

‫ئ�����االن‪ ،‬ك���ە ن���اس���راوە بە‬ ‫«مالە»‪ ،‬یەكێكە لەو گەنجانەی‬ ‫لەنێو دووكاندارەكانی بەردەركی‬ ‫سەرادا دەسووڕێتەوە‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫ب���اری دەروون���ی���ی ناجێگیرە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەبێئەوەی ئ���ازاری هیچ‬ ‫كەسێك ب��دات‌و زی��ان بگەیەنێت‬ ‫بە دووك��ان��دارەك��ان‌و كڕیارەكانی‬ ‫نێو ب���ازاڕی سلێمانی‪ ،‬بە قسە‬ ‫خ��ۆش��ەك��ان��ی‌و ب��وون��ی گیانی‬ ‫هاوكاریی‌و فریاگوزاریی‪...‬هتد‪،‬‬ ‫زۆرێك لە دووكاندارەكانی ناو بازاڕ‬ ‫خۆشیاندەوێت‌و ب ‌ه «ماله‌» بانگی‬ ‫دەكەن‪ ،‬بۆ ئەوەی لە دووكانەكانیان‬

‫دابنیشێت‌و قسەیان بۆ بكات‪.‬‬ ‫كاتێك «رۆژن��ام��ە» ویستی‬ ‫چاوپێكەوتن لەگەڵ «مالە»دا‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬چ��ەن��د رۆژێ����ك بەسەر‬ ‫ب��ەردەرك��ی‬ ‫رەشبگیرییەكەی‬ ‫«سەرای ئازادی»دا تێپەڕی بوو‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەی��وی��س��ت چ��ەك��دارەك��ان‬ ‫گوێیان لە بەسەرهاتەكەی نەبێت‌و‬ ‫بە دەنگی نزم وتی‪« :‬ئێستاش‬ ‫گ��ی��ان��م دەی���ەش���ێ���ت»‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫نەیدەتوانی تەواوی ئەو بەسەرهاتە‬ ‫بگێڕێتەوە‌و دەیبزڕكاند‪.‬‬ ‫یەكێك ل��ەو دووك��ان��داران��ەی‬ ‫«سەرای ئازادیی»‪ ،‬كە ئاگاداری‬

‫بەسەرهاتی لێدان‌و ئەشكەنجەدانی‬ ‫«م���ال���ە» ب�����ووە؛ ل���ە رۆژی‬ ‫‪ ،2011/4/18‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫وت‪« :‬چەكدارەكان زۆر بێڕەحمانە‬ ‫لێیان دەدا‪ ،‬لەكاتێكدا ئەو كوڕە‬ ‫زیانی بۆ هیچ كەسێك نییە‌و لە‬ ‫رووی دەروون��ی��ی‌و عەقڵییەوە‬ ‫پێویستی بە چاودێریی هەیە»‪.‬‬ ‫دووك���ان���دارەك���ەم ئ��ام��اژەی‬ ‫بەوەشكرد‪ :‬چەند ساڵێكە «مالە»‬ ‫لەم ناوەدا دەسووڕێتەوە‌و لە المان‬ ‫دادەنیشێت‪ ،‬زیانی نەبووە بۆ هیچ‬ ‫كەسێك‌و خۆشەویستمان بووە‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەو هێزە ئەگەرچی‬

‫خاوه‌ن پێداویستییه‌ تایبه‌ته‌کان نازانن کێ به‌رگری ل ‌ه مافه‌کانیان ده‌کات‬

‫دەیانزانی باری دەروونیی تەواو‬ ‫نییە‪ ،‬ب��ەاڵم لەبەرئەوەی ئاوی‬ ‫ك��ردب��وو ب��ە دەم���وچ���اوی ئەو‬ ‫گەنجە خۆپیشاندەرانەی غازی‬ ‫فرمێسكڕێژ ب��ەر دەموچاویان‬ ‫كەوتبوو‪ ،‬بێڕەحمانە چەكدارەكان‬ ‫لێیان دەدا»‪.‬‬ ‫م��ال��ە‪ ،‬ئێستا ن��ازان��ێ��ت‬ ‫كێ لێیداوە‪ ،‬ناشزانێت لەم‬ ‫ێ بەرگریی لە‬ ‫واڵت���ەدا ك ‌‬ ‫مافەكانی دەك���ات‌و چ‬ ‫حكومەتێك لەم واڵتەدا‬ ‫ه��ەی��ە ب��ۆ داڵ������دەدان‌و‬ ‫خزمەتكردن‌و رەچاوكردنی مافە‬ ‫سەرەتاییەكانی‪ ،‬خەڵكیش لە‬ ‫یادەوەرییاندا دەمێنێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫ستەمكردن لە خاوەن پێداویستییە‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ەك��ان‌و ئ�����ازاردان‌و‬ ‫ب���ری���ن���دارك���ردن‌و‬ ‫شە هید كر د نی‬ ‫گ��ەن��ج��ان��ی‬ ‫ب����ێ����ك����ار‌و‬ ‫بێدەرامەتی‬ ‫ئ��ەم واڵت��ە‪،‬‬ ‫ت��ۆم��ارێ��ك��ی‬ ‫مەترسیداری‬ ‫ئ�����������������ەو‬ ‫دەسەاڵتانەیە كە جەماوەریان‬ ‫لەدەستداوە‪.‬‬

‫لێپرسراوی یەكەی توێژەران ل ‌ه په‌روه‌رده‌ی سلێمانی‪ :‬رێگری لە ‪ 18‬حاڵەتی خۆسووتاندن لە قوتابخانەكاندا؛ کراوه‌‬ ‫به‌دواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ت��وێ��ژەران��ی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫دەروون��ی��ی لەمساڵی خوێندندا‬ ‫(‪ ،)2011-2010‬لەنێو قوتابخانە‌و‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��اك��ان��دا توانیویانە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ زیاتر لە (‪)10‬‬ ‫ه���ەزار كەیسدا ب��ك��ەن‪ ،‬لەنێو‬ ‫ئه‌و حاڵەتانەشدا توانراوە رێگا‬ ‫بگیرێت ل��ە (‪ )18‬حاڵەتی‬ ‫خۆكوشتنی خوێندكار بەهاوكاری‬ ‫چەند دام���ەزراوە‌و رێكخراوێكی‬ ‫تایبەتمەند‪.‬‬ ‫ل��ە س���ن���ووری پ��ارێ��زگ��ای‬

‫راپۆرت‪ :‬سیروان عەول‬

‫سلێمانیدا (‪ )550‬ت��وێ��ژەر‬ ‫ل��ە ن��اوەن��دەك��ان��ی خوێندندا‬ ‫ك���اردەك���ەن‪ ،‬ل��ەو ژم��ارەی��ەش‬ ‫(‪ )350‬توێژەر دەكەونە سنووری‬ ‫قەزای مەركەزی سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫ئێستاش ی��ەك��ەی ت��وێ��ژەران��ی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت �ی‌و دەروون���ی���ی لە‬ ‫پەروەردەی سلێمانی‪ ،‬سەرقاڵی‬ ‫ئامادەكردنی راپۆرتی سااڵنەی‬ ‫خۆیەتی‪.‬‬

‫خۆسووتاندنی قوتابی‬

‫ب���ەپ���ێ���ی ئ���ام���ارێ���ك���ی‬ ‫باڵونەكراوەی یەكەی توێژەرانی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت �ی‌و دەروون���ی���ی لە‬ ‫پەروەردەی سلێمانی‪ ،‬لەمساڵی‬

‫خوێندندا (‪ )3‬قوتابی لەنێو‬ ‫ناوەندەكانی خوێندندا خۆیان‬ ‫سووتاندووە (ی��ەك حاڵەت لە‬ ‫ناوەندیی حەپسەخانی نەقیب‬ ‫لە سلێمانی‌و دوو حاڵەتی دیكە‬ ‫لە حاجیاوا‌و رانیە)‪ ،‬هەروەها‬ ‫رێ��گ��ەش گ��ی��راوە ل��ە ه��ەوڵ��ی‬ ‫خۆسووتاندنی (‪ )18‬قوتابی‬ ‫لەناوەندەكانی خوێندندا‪.‬‬ ‫جەزا حەمەساڵح‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫یەكەی توێژەرانی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫دەروون���ی���ی ل��ە پ�����ەروەردەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪ :‬چ��ەن��دی��ن دەزگ���ای‬ ‫تایبەتمەند ه��اوك��اری ك��ردوون‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی كێشەی دەروون��ی�ی‌و‬

‫كۆمەاڵیەتی ئ��ەو قوتابییانە‬ ‫چارەسەر بكەن كە لەناوەندەكانی‬ ‫خوێندندا دووچ����اری گرفت‌و‬ ‫فشاری دەروونیی‌و كۆمەاڵیەتی‬ ‫ببوون‪.‬‬

‫ئامادەكردنی راپۆرتی‬ ‫سااڵنە‬

‫لێپرسراوی یەكەی توێژەران‬ ‫ل���ە پ�������ەروەردەی سلێمانی‬ ‫ئاماژەی ب��ەوەك��رد‪ :‬لەئێستادا‬ ‫سەرقاڵی ئامادەكردنی راپۆرتی‬ ‫سااڵنەی بەشەكەیانن‌و بەپێی‬ ‫ئامارە سەرەتاییەكان‪ ،‬ئەمساڵ‬ ‫ل��ەن��اوەن��دەك��ان��ی خ��وێ��ن��دن��دا‬ ‫مامەڵەكراوە لەگەڵ زیاتر لە‬

‫(‪ )10‬هەزار كەیسدا‪ ،‬ئەوەشی بە‬ ‫«ماندووبوونێكی زۆر‌و پڕبایەخ»‬ ‫وەسفكرد‪.‬‬ ‫وت������ی������ش������ی‪ :‬پ�����اش‬ ‫ت���ەواوب���وون���ی راپ���ۆرت���ەك���ە‪،‬‬ ‫ئەنجامەكان ئاراستەی الیەنە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان‌و رێكخراوە‬ ‫ن��اوخ��ۆی�ی‌و نێودەوڵەتییەكان‬ ‫دەكرێن‪ ،‬بۆئەوەی زیاتر ئاگاداری‬ ‫ئەو گرفتانەبن كە پێویستیان‬ ‫ب��ە ه���اوك���اری ه��ەم��وو الی��ەك‬ ‫هەیە بۆ بەتەنگەوەچوونیان‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬لەئێستادا كێشە‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی��ەك��ان��ی نێو‬ ‫گەیشتووەتە‬ ‫قوتابخانەكان‬ ‫قۆناغێكی مەترسیدار»‪.‬‬

‫مەترسی؛ رووبەڕووی توێژەران‬ ‫بووەتەوە‬

‫جەزا حەمەساڵح‪ ،‬وتی‪ :‬بەهۆی‬ ‫زۆری��ی ئ��ەو گرفتە دەروون��ی �ی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و رەفتارییانەی رۆژانە‬ ‫لەناوەندەكانی خوێندندا توێژەران‬ ‫م��ام��ەڵ��ەی��ان ل��ەگ��ەڵ��دا دەك��ەن‬ ‫(دەستدرێژیی سێكسیكردنە سەر‬ ‫خوێندكاران‌و هەوڵی خۆكوشتن‌و‬ ‫بەكارهێنانی تووندوتیژیی‪...‬هتد)‪،‬‬ ‫گرفتی زۆر دوچ��اری توێژەران‬ ‫ب��ووەت��ەوە‪ ،‬تەنانەت توێژەری‬ ‫كۆمەاڵیەتی هەیە بە ژم��ارەی‬ ‫مۆبایلی ن��ەن��اس��راو ه��ەڕەش��ە‬ ‫ل��ەخ��ۆی‌و خ��ێ��زان‌و كەسوكاری‬ ‫كراوە‪.‬‬

‫تەنیا لە هەولێردا؛ کار ب ‌ه هێڵی (‪ )116‬ده‌كرێت‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ب��ۆ ب���ەدواداچ���وون���ی ئ��ەو‬ ‫توندوتیژییانەی رووب����ەڕووی‬ ‫مندااڵنی كوردستان دەبنه‌وە‪،‬‬ ‫وەزارەت�������ی ك���اروك���اروب���اری‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی ب���ە ه���اوك���اری‬ ‫كۆمپانیاكانی ت��ۆڕی مۆبایل‪،‬‬ ‫هێڵێكی گەرمی داناوە‪.‬‬ ‫هێڵه‌که‌ ناسراوە بە (هێڵی‬ ‫گ��ەرم��ی م��ن��دااڵن ‪ ،)116‬لەم‬ ‫رێگەیەشەوە مندااڵن دەتوانن‬ ‫هەركاتێك رووبەڕووی توندوتیژیی‬ ‫بوونەوە‪ ،‬راستەوخۆ پەیوەندیی‬ ‫بكەن ب��ەو ژم���ارەی���ەوە‌و تیمە‬ ‫فریاگوزارییەكان‬ ‫تایبەتمەندە‬ ‫هاوكاریی پێشكەش بكەن‪.‬‬ ‫ت��ادێ��ت ل��ە رێ��گ��ەی ت��ۆڕی‬ ‫كۆمەاڵیەتی (‪facebook,‬‬ ‫‪)…youtube,‬‬ ‫‪twiter‬‬ ‫دیمەنی زی��ات��ری ئ��ەو مندااڵنە‬ ‫ب�ڵ�اودەب���ن���ەوە‪ ،‬ك��ە ل��ەالی��ەن‬ ‫گ���ەورەك���ان���ەوە رووب������ەڕووی‬ ‫توندوتیژیی دەب��ن��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫الی��ەن��ە بەرپرسەكان تائێستا‬ ‫نەیانتوانیوە به‌رامبه‌ر ئەو ئاستە‬ ‫ب��ەرزەی توندوتیژییەدا بن؛ كە‬ ‫رووبەڕووی مندااڵن دەبێتەوە‪.‬‬ ‫زەی���ت���ۆ ت��ۆف��ی��ق ت��اه��ی��ر‪،‬‬ ‫ب����ەڕێ����وەب����ەری چ���اودێ���ری���ی‬

‫ئه‌و مندااڵنه‌ی رووبه‌ڕووی توندوتیژی ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬چۆن ده‌توانن په‌یوه‌ندی به‌ الیه‌نی په‌یوه‌ندیداره‌و‌ه بکه‌ن؟‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و سەرۆكی لیژنەی‬ ‫هێڵی گەرمی مندااڵن لە وەزارەتی‬ ‫کارو كاروباری كۆمەاڵیەتی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬هێڵی‬ ‫(‪ )116‬بە (هێڵی گەرمی مندااڵن‬ ‫ناسراوە)‪ ،‬تایبەتە بە فریاكەوتنی‬ ‫ئەو مندااڵنەی رووبەڕووی كێشە‬ ‫دەب��ن��ەوە‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫دەتوانن لە رێگەی ئەم هێڵەوە‬ ‫پەیوەندیمان پێوە بكەن‪ ،‬ئەمەش‬ ‫(‪)%80‬ی كارەكانی تەواو بووە‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم ش���ارو ش��ارۆچ��ك��ەو‬ ‫گوندەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫دەگرێتەوە‪.‬‬

‫زەیتۆ‪ ،‬ئاماژەی بەوەشكرد‪:‬‬ ‫ب���ۆ ك���اراب���وون���ی ئ���ەم هێڵە‬ ‫(‪ ،)116‬دەبێت پەیوەندییەكی‬ ‫راستەوخۆمان هەبێت لەگەڵ‬ ‫دەزگا حكومییەكاندا‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫وەزارەت��ەك��ان��ی (تەندروستی‌و‬ ‫ناوخۆ)‪ ،‬بۆ ئەوەی دەستەیەكی‬ ‫فریاكەوتنی خێرا بۆ ئەو هێڵە‬ ‫دروس���ت ب��ك��رێ�ت‌و زوو بگەنە‬ ‫ئەو شوێنەی توندوتیژییەكەی‬ ‫تێدا ئەنجام دەدرێ �ت‌و بەفریای‬ ‫منداڵەكە بكەون‪.‬‬ ‫س��ەرۆك��ی لیژنەیی هێڵی‬ ‫گ��ەرم��ی م���ن���دااڵن‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬

‫بەوەشدا‪ :‬ئەم پرۆژەیە دەبوایە‬ ‫لەماوەی مانگێكدا تەواو بوایە‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ل����ەڕووی راهێنانی‬ ‫ستافەكەو تەكنیكییەوە تەواو‬ ‫بووە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی سەرقاڵبوونی‬ ‫حكومەتەوە‪ ،‬پ��رۆژەک�ه‌ی ئێمە‬ ‫دواك����ەوت����ووە‌و ك��ارەك��ان��م��ان‬ ‫وەستاوە‪.‬‬ ‫زەی��ت��ۆ ت��ۆف��ی��ق‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫پرۆژەكەمان سەر بە رێكخراوی‬ ‫ن��ێ��ون��ەت��ەوەی��ی ف��ری��اك��ەوت��ن��ی‬ ‫جیهانیین‪ ،‬كە (‪ )151‬هەرێم‌و‬ ‫واڵت ئەندامن تیایدا‪ ،‬هەرێمی‬ ‫كوردستانیش لــــــــــە ریزبەندی‬

‫(‪)151‬دایە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتیشی‪ :‬لە سەرەتادا‬ ‫هێڵەكە لە ش��اری هەولێرەوە‬ ‫دەس���ت ب��ەك��ارەك��ان��ی دەك���ات‪،‬‬ ‫دەشبێتە نموونە بۆ شارەكانی‬ ‫دی��ك��ەی هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ب���ۆئ���ەوەی ب��زان��ی��ن ت��اچ��ەن��د‬ ‫س��ەرك��ەوت��ن ل��ە پ��رۆژەك��ەم��ان��دا‬ ‫بەدەستدەهێنین‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫ج��ۆرە كەیسانەی دێنە الم��ان‪،‬‬ ‫ج���ۆاروج���ۆرن‪ ،‬ل��ەوان��ەش��ە ئەو‬ ‫مندااڵنە چەندەها گرفتیان هەبێت‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��ك��رد‪ :‬لەنێو‬ ‫دەزگاکه‌یاندا‪ ،‬كارمەند‌و پسپۆڕی‬

‫ب��واری خزمەتگوزاریی مندااڵنی‬ ‫تێدا دەبێت‌و بەپێی گرفتەكانیان‪،‬‬ ‫كار لەسەر كەیسەكان دەكەن‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ە ئ���ەو ه��ێ��ڵ��ە پاڵپشتی‬ ‫مندااڵن دەبێت لە هەموو شارو‬ ‫شارۆچكەكاندا‪ ،‬لە ئێستاشدا لە‬ ‫رێگای «ئاسیاسێل»‌و «كۆڕەك‬ ‫تیلیكۆم»ەوە‪ ،‬دەتوانرێت بەبێ‬ ‫بەرامبەر پەیوەندیی بكرێت بە‬ ‫ژمارە (‪ ،)116‬بەاڵم لەبەر ئەوەی‬ ‫دەزگاكە بەتەواویی دانەمەزراوە‪،‬‬ ‫وەاڵم نادرێتەوە‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری چ��اودێ��ری��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬ئەوەشی خستەڕوو‪:‬‬

‫ب���ەرپ���رس���ەك���ەی ی��ەك��ەی‬ ‫سەرپەرشتیاری پ��ەروەردەی��ی‪،‬‬ ‫سوپاسی ئەو الیەن‌و بەرپرسانەی‬ ‫ك��رد ه��اوك��اری دەزگ��اك��ەی��ان��ی‬ ‫ك���ردووە؛ ب��ۆئ��ەوەی هاوكاریی‬ ‫ت�����وێ�����ژەران ب���ك���ەن‪ ،‬وەك���و‬ ‫لیژنەكانی پەرلەمان‌و سەرۆكی‬ ‫فراكسیۆنەكانی «گ����ۆڕان»‌و‬ ‫«كوردستانیی»و فراكسیۆنەكانی‬ ‫دیكە؛ كە بەڵێنیانداوە لەكاتی‬ ‫گفتوگۆكردنی پ��رۆژەی��اس��ای‬ ‫بودجەی هەرێمدا‪ ،‬كار لەسەر ئەوە‬ ‫بكەن دەرماڵەی توێژەران سه‌رف‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەوپێیەی تائێستا ئەو‬ ‫توێژە لە ئیمتیازات‌و مافه‌کانیان‬ ‫بێبەشكراون‪.‬‬

‫دەزگ��اك��ەم��ان ل��ەن��او وەزارەت���ی‬ ‫كارو كاروباری كۆمەاڵیەتیدایە‌و‬ ‫چه‌ند توێژەرێکی كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫دەروون���ی���ی ل��ەخ��ۆگ��رت��ووە بۆ‬ ‫چ���ارەس���ەرك���ردن���ی گ��رف��ت‌و‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ان��ی ئ���ەو م��ن��دااڵن��ەی‬ ‫رووب��������ەڕووی ت��ون��دوت��ی��ژی��ی‬ ‫بوونەتەوە‪ ،‬هەروەها پەیوەندیمان‬ ‫لەگەڵ پۆلیس‌و وەزارەتی ناوخۆدا‬ ‫بەهێزە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی بەخێرایی‬ ‫م��ەف��رەزەك��ان��ی��ان ب��گ��ەن��ە ئ��ەو‬ ‫شوێنانەی منداڵەكانیان تێدایە‪.‬‬ ‫زەیتۆ‪ ،‬وتی‪ :‬لە ئایندەیەكی‬ ‫نزیكدا لە رێگەی باخچەی ساوایان‌و‬ ‫قوتابخانەكانەوە رێنماییەكانی‬ ‫خ��ۆم��ان ئ��اراس��ت��ەی م��ن��دااڵن‬ ‫دەكەین‌و لەشوێنە گشتییەكاندا‬ ‫هەڵمەتی هۆشیاركردنەوە ئەنجام‬ ‫دەدەی��ن‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی منداڵ فێر‬ ‫بكەین لەكاتی پێویستدا بەبێ‬ ‫هیچ ترسێك پەیوەندیی بە ژمارە‬ ‫(‪)116‬ەوە بكات‪.‬‬ ‫س��ەرۆك��ی لیژنەی «هێڵی‬ ‫گەرمی مندااڵن» لە وەزارەت��ی‬ ‫ك��ارو ك��اروب��اری كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫داوای هاوكاری ده‌کات لەسەرجەم‬ ‫ئەو دەزگایانەی هاوپەیوەندن بە‬ ‫پرۆژەكەیانەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی رێگە‬ ‫ن��ەدرێ��ت مندااڵنی كوردستان‬ ‫توندوتیژیی زیاتریان بەرامبەر‬ ‫ئەنجام بدرێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫البردنی ئایین لە تاقیكردنەوەی «نیشتمانیی»دا‪ ،‬نیگەرانیی دروستدەكات‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬وان���ەی ئایین لە‬ ‫ت��اق��ی��ك��ردن��ەوەی نیشتمانیی‬ ‫قۆناغی بنەڕەتیدا‪ ،‬الدەبرێت‌و‬ ‫ب���ەو ه��ۆی��ەش��ەوە نیگەرانیی‬ ‫لێده‌كەوێتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی رێنماییەكانی وەزارەتی‬

‫پ����ەروەردەی ه��ەرێ��م‪ ،‬ئەمساڵ‬ ‫تاقیكردنەوەی نیشتمانیی لـــــە‬ ‫هەردوو قۆناغی(‪)9- 6‬ی بنەڕەتی‬ ‫ئەنجام دەدرێت‪ ،‬تاقیكردنەوەكە‪،‬‬ ‫جگە لە وان��ەی ئایین‪ ،‬هەموو‬ ‫بابەتەكانی تر دەگرێتەوە‌و لە‬

‫(‪)5/29‬دا دەستپێدەكات‪.‬‬ ‫باپیر ب��ەك��ر‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫گ��ش��ت��ی��ی ت��اق��ی��ك��ردن��ەوەك��ان‬ ‫ل���ە وەزارەت�������ی پ������ەروەردە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫نیشتمانیی‪،‬‬ ‫«تاقیكردنەوەی‬

‫هەموو بابەتەكان ناگرێتەوەو‬ ‫هەر ساڵە‌و بابەتێك یان زیاتر‬ ‫الدەبرێت‪ ،‬ئەوە شتێكی ئاساییە‌و‬ ‫البردنی پەیوەندیی بە ئاسانكاریی‬ ‫بۆ خوێندكارانەوە هەیە‪ ،‬نەك‬ ‫مەبەستی تر»‪.‬‬

‫ب���ەاڵم‪ ،‬بەپێی لێدوانێكی‬ ‫د‪ .‬بەشیر خ��ەل��ی��ل‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ئ��ەوق��اف‌و ك��اروب��اری‬ ‫ئایینی لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫لیژنەكەیان بەدواداچوون بۆ ئەو‬ ‫مەسەلەیە دەكات‪.‬‬

‫هەڵگرانی بڕوانامەی دبلۆم؛ بێبەش دەكرێن‬ ‫گرتەڤیدیۆییەكەو‬ ‫شكستی پەروەردە‬ ‫عەزیمە نەجمەدین*‬ ‫سوكایەتیپێكردن‌و ئازاردانی دەروونیی قوتابییەك لەالیەن‬ ‫مامۆستاكەیەوە‪ ،‬كە لە چەند رۆژی رابردوودا‌و لە گرتەیەكی ڤیدیۆییدا‪،‬‬ ‫لە كەناڵەكانی راگەیاندنەوە باڵوكرایەوە‪ ،‬تەنیا رووداوێك نییە‌و هەروا‬ ‫بەئاسانیی لەبیربكرێت‪ .‬ئەو رووداوە‪ ،‬تەنیا حاڵەتێك نییە‌و بەس‪،‬‬ ‫بەڵكو ئەوە «مشتێكە لە خەروارێك»‪ ،‬كە تا ئێستا لە قوتابخانە‌و‬ ‫خوێندنگەكانی واڵتی ئێمەدا‪ ،‬چەندین جۆر لە سوكایەتی‌و ئازار‌و‬ ‫ئەشكەنجەی دەروونیی قوتابییان‌و خوێندكاران هەیە‪.‬‬ ‫لە هەموو دنیادا؛ پەروەردە‪ ،‬گرنگترین بواری ژیانە‌و زۆرترین‬ ‫بایەخی پێ دەدرێ��ت‪ ،‬چونكە بناغە‌و بنیاتی كۆمەڵگەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردەی هەرێمی كوردستان‪ ،‬گرنگیی بە الیەنی‬ ‫پەروەردەكردن نەداوەو هەنگاو نەنراوە تا پەروەردەیەكی تەندروست‬ ‫جێبەجێ بكرێت‌‪ ،‬تائێستا لەنێو قوتابخانەكانی هەرێمدا‪ ،‬بە كردار‬ ‫(سوكایەتی‪ ،‬ئازاردانی دەروونیی‪ ،‬لێدان‪ ،‬بەكارهێنانی دار) پیادە‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫ئەو رووداوە‪ ،‬هێندە ئازاربەخش‌و ناخۆشە‪ ،‬دەب��وو هەموو‬ ‫مرۆڤدۆستێك بهاتایەتەگۆ‪ .‬ئ��ازاردان��ی قوتابییان لەالیەن‬ ‫مامۆستایانەوە‪ ،‬كاریگەریی زۆر خراپی بۆ پەروەردە‌و دواتر كۆمەڵگە‬ ‫هەیە‌و پێویستە دوای ئەو رووداوە‪ ،‬وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬بە خۆیدا‬ ‫بچێتەوەو بەدواداچوون‌و لێكۆڵینەوەی ورد لەنێو دامودەزگاكانی‬ ‫وەزارەتی پەروەردەدا بكرێت‌‪ ،‬پێویستە وەزارەت بەجدیی‌و بەپەلە‬ ‫ئاوڕ لەم مەسەلەیە بداتەوە‌و توێژەری كۆمەاڵیەتی بۆ سەرجەم‬ ‫قوتابخانە‌و خوێندنگەكان دابنرێت‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم‪ ،‬ئ��ەوەی سەیرە‪ ،‬ئەوەیە كە بۆ چارەسەركردنی ئەو‬ ‫كێشانە‌و بنبڕكردنی ئەو حاڵەتە‪ ،‬بەرپرسانی وەزارەتی پەروەردە‪،‬‬ ‫باسی ئەوە دەكەن كە لێپرسینەوە لەگەڵ ئەو مامۆستایەدا دەكەن‪،‬‬ ‫ئەمە بۆ خۆی ئەوە دەگەیەنێت‪ ،‬كە وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬شكستی‬ ‫هێناوە لە پەروەردەدا‪ ،‬چونكە نەك فێركردن‪ ،‬بەڵكو پەروەردەكردن‪،‬‬ ‫لە نزمترین ئاستدایە‌و سیستمی پ��ەروەردە‪ ،‬دەی��ان مامۆستای‬ ‫ناپەروەردەیی بەرهەم دەهێنێت‪.‬‬ ‫لەنێو قوتابخانە‌و خوێندنگەكانی ئ��ەم ه��ەرێ��م��ەدا‪ ،‬هیچ‬ ‫هەڵسەنگاندێك بۆ مامۆستایان نییە‪ ،‬تەنانەت بەشێكی زۆری‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬بەبێ خول‌و راهێنان‪ ،‬بوونەتە مامۆستا‪ ،‬لە كاتێكدا كە‬ ‫سەدان مامۆستای دەرووننەخۆش‌و كەمئەزموون‪ ،‬بەبێ رەچاوكردنی‬ ‫الیەنی پەروەردەیی‪ ،‬لەنێو قوتابخانە‌و خوێندنگەكاندا بوونیان هەیە‪.‬‬ ‫وەزارەت��ی پ���ەروەردە‪ ،‬تەنیا گرنگیی بە گۆڕینی سیستمی‬ ‫خوێندن‌و پرۆگرامەكان دەدات‪ ،‬بەبێ ئ��ەوەی بیر لە گۆڕین‌و‬ ‫باشكردنی عەقڵییەتی مامۆستا بكاتەوە‪ ،‬لەگەڵ رێزمدا‪ ،‬مەبەستم‬ ‫هەموو مامۆستایەك نییە‪ ،‬ئ��ەوەی گرنگە‪ ،‬ئەوەیە كە دەبێت‬ ‫هاوشان لەگەڵ گۆڕانكاریی لە سیستمی پ���ەروەردەدا‪ ،‬گرنگیی‬ ‫بە بەرزكردنەوەی ئاست‌و توانا‌و كەسێتیی پەروەردەیی مامۆستا‬ ‫بدرێت‪ ،‬چونكە مامۆستا كاراكتەری یەكەمە لە پەروەردەكردندا‌و‬ ‫مامۆستایەكی دەرووننەخۆش‪ ،‬مرۆڤی نەخۆش پێدەگەیەنێت‌و بە‬ ‫پێچەوانەشەوە هه‌ر راسته‌‪.‬‬ ‫* ئەندامی پەرلەمانی كوردستان‪.‬‬

‫ ‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬خالید مەحمود‬

‫وەزارەتی پەروەردەیە»‪.‬‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ‬ ‫‪@ @N@õŠbïn’ŠóqŠó@õóÝq@ôäbØòŠòíŽïq@ì@xŠóà‬‬ ‫@@‬ ‫ج�����ەالل ه���ەم���زە‪،‬‬ ‫‪.......................................................................‬‬ ‫‪@ @Z@ôîò†bàb÷@ôÌbäüÔ@üi@O@ãóØóî‬‬ ‫ب�������ەڕێ�������وەب�������ەری‬ ‫@@@@@@@‪†@õbnüàbà@ónîíŽïqN1‬‬ ‫‪ŠbØaìa‬‬ ‫@‪äóîý@ói‬‬ ‫‪óè@ãóØ@ô‬‬ ‫‪Ü‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ì‹i@õ‹‬‬ ‫‪@õóàbäa‬‬ ‫‪bØói‬‬ ‫‪Ü‬‬ ‫‪N@oŽïi@‘íîŠí‬‬ ‫@‪ @•óÙ“Žïq@õŠbØaìa†@æäaímò†@@H@@õŠíib÷@–@bïÐa‹ íu@–@ì쉎ïàI@ô’ói@ôäa횊ò†@ômóîýóàüØ@õŠürq@üi Nc‬س��ەرپ��ەرش��ت��ی��ك��ردن��ی‬ ‫بەپێی رێنماییە نوێیەكانی وەزارەتی‬ ‫‪N@çbïäbØòŠürq@õ@Žôqói@çóÙi‬‬ ‫پەروەردەیی لە وەزارەتی‬ ‫پ�������ەروەردە‪ ،‬ه��ەڵ��گ��ران��ی ب��ڕوان��ام��ەی‬ ‫@‬ ‫‪ÜüØ@ãóuŠó@ôäa횊ò†@õ‹Žï ŠbØ@õŠürq@üi Nl‬‬ ‫‪ @H5I@ÚŽïuŠóà@ói@çóÙi@•óÙ“Žïq@õŠbØaìa†@óîóè@çbîüi@çbØò‰ŽN@oŽï ïióè@õóäb£bmíÔ@õ‹Žï ŠbØ@ômóà‚@Žßb‬پ������ەروەردەی هەرێمی‬ ‫دبلۆم‪ ،‬بۆیان نییە داواك��اری��ی بۆ پلەی‬ ‫@‪ @–@•ŒŠòì@–@bïáïØ@–@bîïÐM@@ôuíÝîbi@–@õŠbØi@–@õïÝåï÷@M@@ôiòŠóÈ@–@õ†ŠíØI@ôäbØóîŠürq@üi Np‬ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ئ���ەوە‬ ‫سەرپەرشتیاریی پێشكەش بكەن‌و هاوكات‬ ‫‪@–@Šóäíè‬‬ ‫‪ @õóîŠürq@ìóÜ@oŽïi@‘íîŠíÜbØói@õóàbäaì‹i@õ‹Üóè@ãóØ@ôäóîý@ói@H@ôîó“ïq@MŠómíïràüØ‬دەخ���ات���ەڕوو‪ :‬زۆرب���ەی‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬ئەو بڕیارە بە پێشێلكردنی‬ ‫†‪N@pbØò†@õaìa‬‬ ‫هەرە زۆری مامۆستایانی‬ ‫مافەكانیان وەسف دەكەن‪.‬‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫قۆناغی بنەڕەتیی‪ ،‬خاوەن‬ ‫رۆژی (‪ ،)4/27‬لەكۆنگرەیەكی‬ ‫†‪@ @Z@@ômòŠóåi@ôÌbäüÔ@üi@O@@ãòìì‬‬ ‫بڕوانامەی بەكالۆریۆسن‌و‬ ‫رۆژنامەوانیدا‪ ،‬جەالل هەمزە‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫‪ÜbÙi@õóàbäaì‹i@õ‹Üóè N1‬‬ ‫‪i@‘íîŠí‬‬ ‫‪ï‬‬ ‫‪@üi@oŽ‬‬ ‫÷‪rq@ãó‬‬ ‫‪MZ@òìòŠaí‚@õóäbîŠü‬‬ ‫ه��ەروەه��ا پەیمانگاكانی‬ ‫پەروەردەیی‬ ‫گشتیی سەرپەرشتیكردنی‬ ‫@‪óîýóàüØ@õŠürq@üi Nc‬‬ ‫‪N@H@õŠíib÷MbïÐa‹ íu@–@ì쉎ïàI@ô’ói@ôäaì횊ò†@ôm‬‬ ‫@‬ ‫‪l‬‬ ‫‪N‬‬ ‫مەڵبەندی مامۆستایان‬ ‫پلەی‬ ‫(‪)431‬‬ ‫لە وەزارەت���ی پ���ەروەردە‪،‬‬ ‫‪I@ô’ói@ôäaì횊ò†@oäaŒ@õŠürq@üi‬‬ ‫‪N@H@ßbØín“ØMôuíÜíïu@MôuíÝîbi@M@@bïáïØ@@M@@bîïÐ‬‬ ‫@‪ @ÚŽïuŠóà@ói@çóÙi@•óÙ“Žïq@õŠbØaìa†@óîóè@çbîüi@çbØò‰ŽïÜüØ@ãóuŠó@ôäa횊ò†@õ‹Žï ŠbØ@õŠürq@üi Np‬داخراون‪.‬‬ ‫سەرپەرشتیاریی راگەیاند بۆ سەرجەم‬ ‫‪N@oŽïióè@õóäb£bmíÔ@õ‹Žï ŠbØ@ômóà‚@Žßb@H5I‬‬ ‫ج���ەالل ه��ەم��زە‪ ،‬بە‬ ‫پەروەردەكانی هەرێمی كوردستان‪ ،‬كە‬ ‫@‬ ‫‪Nt‬‬ ‫‪N@Šbàb÷@ì@õŠbØi@ô’ói@ôäaì횊ò†@õŠbØi@õŠürq@üi‬‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫(‪ )362‬پلەی سەرپەرشتیاری پەروەردەیی‌و‬ ‫@‪Šürq@üi Nx‬‬ ‫‪N@õïÝåï÷@ôäbàŒ@ô’ói@ôäaì횊ò†@õïÝåï÷@ôäbàŒ@õ‬‬ ‫«هەڵگرانی بڕوانامەی‬ ‫(‪ )69‬س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری پسپۆڕیی‬ ‫‪bºóq@çbî@‘íîŠíÜbÙi@õóàbäaì‹i@õ‹Üóè N2‬‬ ‫‪@ôä‡äbîóŽïq@õóäbºóq@çbî@çbîbnüàbà@õ‡äójÜóà@õóä‬‬ ‫دب��ل��ۆم‪ ،‬دەت��وان��ن فۆڕمی‬ ‫دەگرێتەوە‌و دواكات بۆ پڕكردنەوەی فۆرمی‬ ‫‪àbà@õóäb‚ @L@çbØóäaíu@òŠóäíè@ì@çbîbnüàbà‬‬ ‫‪@õŠbØaìa†@òìòŠaí‚@õóäbîŠürq@ãó÷@üi@@æäaímò†@çbîbnü‬‬ ‫‪q‬‬ ‫‪ï‬‬ ‫‪óÙ“Ž‬‬ ‫پسپۆڕییەكانی (كوردی‪،‬‬ ‫داوكــــــــــاریی‪)5/20( ،‬ە‪.‬‬ ‫•@‪@MZçbïîŠürq@õ@Žôq@ói@çóÙi‬‬ ‫‪@ @@•ŒŠòì@L@Šóäíè@L@@õ†ŠíØ@ôäbàŒ@O@ôäbØóîŠürqI‬‬ ‫هونەر‪ ،‬وەرزش) پڕبكەنەوە‪،‬‬ ‫پلەی‬ ‫پێوەرەكانی‬ ‫بەپێی م��ەرج‌و‬ ‫‪@ôäa‹Üóè@çbîaìb@õó›‚bi@õŠürq@üi N3‬‬ ‫‪ ZòìòŠaí‚@õóäbuŠóà@ãói@çbØóäbºóq@ì@‘íîŠüÜbÙi@õóàbäaì‹i‬ب��ۆ پ��س��ۆڕی��ی��ەك��ان��ی ت��ر‪،‬‬ ‫بنەڕەتیی‪،‬‬ ‫قۆناغی‬ ‫بۆ‬ ‫سەرپەرشتیاریی‬ ‫@‪îýói@ónîíŽïq @Mc‬‬ ‫‪@@oŽïióè@çbîaìb@ôäbØó›‚bi@ômóà‚@@Žßb@H3I@ãóØ@ôäó‬‬ ‫@‬ ‫‪l‬‬ ‫دەبێت خاوەنی بڕوانامەی‬ ‫بڕوانامەی‬ ‫هەڵگری‬ ‫��ار‪،‬‬ ‫«دەبێت داواك�‬ ‫‪@ @N@oŽïi†‹Ø@@ôäbîaìb@ôäbØó›‚bi@¶í‚@õŠa‡’ói@ M‬‬ ‫بەكالۆریۆس بن‪ ،‬ئەو كاتە‬ ‫پسپۆڕییەكانی‬ ‫لە‬ ‫بێت‬ ‫بەكالۆریۆس‬ ‫@@‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫شێک‬ ‫ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ه‬ ‫‌ر‬ ‫ج‬ ‫‌و‬ ‫ب��ۆی��ان ه��ەی��ە داواك��اری��ی‬ ‫فیزیا‪،‬‬ ‫ئابووریی‪،‬‬ ‫جوگرافیا‪،‬‬ ‫(مێژوو‪،‬‬ ‫پێوه‌ره‌کانی پله‌ی سه‌رپه‌رشتیاریی ‬ ‫ل ‌ه ماڵپه‌ڕی و‪ .‬په‌روه‌رده‌وه‌ پێشكەش بكەن»‪.‬‬ ‫كیمیا‪ ،‬بایۆلۆجی‪ ،‬جیۆلۆجی‪ ،‬كشتوكاڵ‪،‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی پ���ێ���وەر‌و‬ ‫كارگێڕیی‪ ،‬بیركاری‪ ،‬زمانی ئینگلیزی)»‪.‬‬ ‫جگ ‌ه له‌مان ‌ه «هەڵگرانی بڕوانامەی وتیشی‪« :‬بەرپرسانی پەروەردە‪ ،‬هەمیشە مەرجەكانی پلەی سەرپەرشتیاریی؛‬ ‫بەكالۆریۆس‪ ،‬یان پەیمانگەی مەڵبەندی باسی ئەوە دەكەن كە بایەخ بە وانەكانی بەشداربووان‪ ،‬ئەم تاقیكردنەوانە دەكەن‪،‬‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬یان پەیمانگەی پێگەیاندنی (وێنە‪ ،‬وەرزش) دەدەن‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‪« ،‬تاقیكردنەوەی بەرایی لە بواری زانیاریی‬ ‫مامۆستایان‌و هونەرەجوانەكان‪ ،‬خانەی خاوەن بڕوانامەی دبلۆم‪ ،‬دەتوانن تەنیا پەروەردەیی‪ ،‬كە نمرەی دەرچوون بریتییە‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬دەتوانن بۆ پسپۆڕییەكانی فۆرمی سەرپەرشتیاریی بۆ وانەكانی لە (‪ ،)%60‬تاقیكردنەوەی بواری پسپۆڕیی‬ ‫(زمانی كوردی‪ ،‬هونەر‪ ،‬وەرزرش) داواكاری (وێنە‪ ،‬وەرزش‪ ،‬ك��وردی) پڕبكەنەوە‪ ،‬كە نمرەی دەرچوون بریتییە لە (‪،)%60‬‬ ‫كە ئەوەش لەالیەك پەراوێزخستنی ئەو تاقیكردنەوەی توانستی زمانی ئینگلیزی‌و‬ ‫پێشكەش بكەن»‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو رێنماییانە‪ ،‬هەڵگرانی بابەتانەیە‪ ،‬لەالیەكی ترەوە‪ ،‬پێشێلكردنی كۆمپیوتەر»‪.‬‬ ‫م����ەرج����ە ن���وێ���ی���ەك���ان���ی پ��ل��ەی‬ ‫بڕوانامەی دبلۆم‪ ،‬بۆیان نییە‪ ،‬داواكاریی مافی هەڵگرانی بڕوانامەی دبلۆمە»‪.‬‬ ‫م‪ .‬عەبدولڕەحمان‪ ،‬كە لە تاقیكردنەوەی سەرپەرشتیاریی‪ ،‬رێگانادەن هەڵگرانی‬ ‫پلەی سەرپەرشتیاریی بۆ پسپۆڕییەكانی‬ ‫ت��ر پێشكەش ب��ك��ەن‪ ،‬جگە ل��ە چەند بەرایی ساڵی رابردوودا‪ ،‬بەشداریی كردووەو ب���ڕوان���ام���ەی دب���ل���ۆم‪ ،‬داوای پ��ل��ەی‬ ‫دەرچ���ووە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪ :‬سەرپەرشتیاریی ب��ۆ پسپۆڕییەكانی‬ ‫پسپۆڕییەك‪.‬‬ ‫عەبدولڕەحمان عەلی‪ ،‬یاریدەدەری «‪ 12‬ساڵە لە كارگێڕیدا كاردەكەم‌و لە (مێژوو‪ ،‬جوگرافیا‪ ،‬ئابووریی‪ ،‬فیزیا‪،‬‬ ‫قوتابخانەی «شۆڕشی نوێ»ی بنەڕەتیی تاقیكردنەوەی بەرایی ساڵی راب��ردوودا كیمیا‪ ،‬بایۆلۆجی‪ ،‬جیۆلۆجی‪ ،‬كشتوكاڵ‪،‬‬ ‫لە پێنجوێن‪ ،‬پێیوایە‪ :‬بە شێوەیەك لە دەرچ���ووم‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمساڵ بۆم نییە لە كارگێڕیی‪ ،‬بیركاری‪ ،‬زمانی ئینگلیزی‪،‬‬ ‫شێوەكان‪ ،‬خ��اوەن ب��ڕوان��ام��ەی دبلۆم‪ ،‬پسپۆڕییەكەی خۆمدا فۆڕم پڕبكەمەوە‪ ،‬عەرەبی) بكەن‪ ،‬بەڵكو تەنیا بۆیان هەیە‬ ‫پەراوێزخراون‌و پشتگوێخراون‌‪ ،‬ئەو بڕیارە پێیان راگەیاندووم كە ئەو سێ پسپۆڕییە فۆرمی پسپۆڕییەكانی (كوردی‪ ،‬وەرزش‪،‬‬ ‫نوێیە‪ ،‬بەبێ بیركردنەوە‪ ،‬دەرك���راوە‪ ،‬پڕبكەمەوە‪ ،‬كە ئەوەش هەڵەیەكی گەورەی ه��ون��ەر) پڕبكەنەوە‪ ،‬كە بە بۆچوونی‬ ‫‪1‬‬

‫روونكردنەوە‬

‫بەشی راگەیاندنی بەڕێوەبەرێتیی پ��ەروەردەی دوك��ان‪ ،‬لە‬ ‫روونكردنەوەیەكدا‪ ،‬رەتیدەكاتەوە كە ئیجرائاتكردن لەگەڵ دوو‬ ‫مامۆستای سنوورەكەدا‪ ،‬پەیوەندیی بە «گۆڕان»ەوە هەبێت‪.‬‬ ‫لە روونكردنەوەكەدا‪ ،‬هاتووە‪« :‬لە ژمارەی (‪)632‬ی ‪2011/5/3‬‬ ‫ی رۆژنامەی «رۆژنامە»دا‪ ،‬بابەتێك باڵوكراوەتەوە لەسەر سزادانی‬ ‫بەڕێوەبەرێكی قوتابخانەو مامۆستایەك لەسەر بیروڕای جیاواز»‪.‬‬ ‫هه‌ر لە روونكردنەوەكەدا‪ ،‬بەڕێوەبەری پ��ەروەردەی دوكان‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬زۆر بە راشكاوی‪ ،‬بە هەموو كەناڵەكانی راگەیاندنم‬ ‫وتووە‪ ،‬وەرن راستییەكانتان پیشان بدەین‌و بڕیار بدەن‪ ،‬م‪ .‬رزگار‬

‫عەبدولفەتاح‪ ،‬لەسەر هۆكاری سیاسیی الب��راوە‪ ،‬یان هۆكاری‬ ‫ئیدارییە»‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری روونكردنەوەكەدا‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە ك��راوە‪:‬‬ ‫«سەرپەرشتیاری یەكەمی بنەڕەتیی‪ ،‬م‪ .‬فائق حامد‪ ،‬لە‬ ‫«رۆژنامە»دا بێئاگایی خۆی دەردەبڕێت‪ ،‬ئەی لەبیری چوو‪ ،‬بە‬ ‫دوو نوسراو‪ ،‬لیژنەی لێكۆڵینەوەم لێ داواكردووەو كاری پێكراوە‪،‬‬ ‫چۆن بێئاگایی خۆی دەردەبڕێت‪ .‬مامۆستا فائق‪ ،‬لە راپۆرتەكەی‬ ‫«رۆژنامە»دا باسی لەوە كردووە‪ ،‬بەڕێوەبەری پەروەردەی دوكان‪،‬‬ ‫بۆ یادی ئەنفالی دوكان‌و دۆڵی جافایەتی‪ ،‬زۆربەی قوتابخانەكانی‬ ‫دوكانی بانگێشت كردووە‪ ،‬بەاڵم قوتابخانەی سەركەشی بنەڕەتیی‬

‫ك��ەم��ی�ی‌و ن��ەب��وون��ی بینای‬ ‫خوێندن‪ ،‬گ��ەورەت��ری��ن كێشەی‬ ‫پەروەردەیی پێنجوێنه‌و لە ئێستادا‬ ‫قه‌زاک ‌ه پێویستی بە دروستكردنی‬ ‫(‪ )50‬قوتابخانە‌و خوێندنگە هەیە‌و‬ ‫هاوكات‪ ،‬لە ساڵی (‪)2010‬وە‪ ،‬هیچ‬ ‫قوتابخانەیەك لەو قەزایەدا دروست‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫قەزای پێنجوێن‪ ،‬لە سەنتەری‬ ‫ق��ەزاك�ە‌و ناحیەكانی (گەرمك‪،‬‬ ‫ناڵپارێز )‌و (‪ )150‬گوند پێكدێت‌و‬ ‫زیاتر لە (‪ )6000‬خێزانی تێدا‬ ‫نیشتەجێیە‪ ،‬هەرچەندە ماوەی‬ ‫(‪ )54‬ساڵە قەزایە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‪،‬‬ ‫هیچ زانكۆو پەیمانگایه‌کی تێدا‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫م‪ .‬ئیسماعیل عەبدوڵاڵ‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری پەروەردەی پێنجوێن‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«راس��ت��ە‪ ،‬ل��ەچ��او فراوانبوونی‬ ‫پێنجوێن‌و زۆرب���وون���ی رێ��ژەی‬

‫بانگێشت نەكردووە‪ ،‬گوایە بەڕێوەبەری پ��ەروەردە‪ ،‬وتویەتی‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەرەكەی «گۆڕان»ە‪ ،‬ئەمەش دوورە لە راستییەوە»‪.‬‬ ‫هەروەها ئەوەشی تێدا هاتووە‪« :‬گواستنەوەكەی م‪ .‬سنور‬ ‫ئیبراهیم لە قوتابخانەی رۆژانی بنەڕەتیی‪ ،‬تەنها پەیوەندیی بە‬ ‫دواكەوتنی‌و پابەندنەبوونی بە دەوامەوە هەیە»‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری روونكردنەوەكەدا‪ ،‬ئاماژە بەوە كراوە‪« :‬هیچ‬ ‫كاتێك‪ ،‬ئامادەنین كاری سیاسیی تێكەاڵوی پرۆسەی پەروەردەو‬ ‫فێركردن بكەین‌و لە هیچ بەڕێوەبەرو مامۆستا‌و سەرپەرشتیارێك‬ ‫قبوڵ ناكەین؛ مەرامە سیاسییەكانیان تێكەاڵو بە سیستمی پەروەردە‬ ‫بكەن»‪.‬‬

‫؛ كەموكورتییەكانی پەروەردەی پێنجوێن دەخاته‌ڕوو‬

‫‪........................................................‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنام ‌ه‬ ‫«پێنجوێن؛ پێویستی بە (‪ )50‬بینای قوتابخانەیە» ‬ ‫خوێندكاراندا‪ ،‬بینامان كەمەو كەمیی‌و نەبوونی بینای خوێندن‪ ،‬ئەگەرچی هەندێك قوتابیمان ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پ����ەروەردەی‬ ‫چوونە ئەو قوتابخانەیە‪ ،‬بەاڵم پێنجوێن‪ ،‬زیاتر لە (‪ )10‬هەزار‬ ‫پ��ۆل��ەك��ان ق��ەرەب��اڵ��غ��ن‪ ،‬ب��ەاڵم گەورەترین كێشەی سنوورەكەیه‌‪.‬‬ ‫م‪ .‬ب��ەخ��ت��ی��ار م��ەح��م��ود‪ ،‬وەك پێویست گرفتی قەرەباڵغیی خوێندكار لە سنووری پەروەردەی‬ ‫هەوڵی چارەسەریمان داوەو لە‬ ‫ی����اری����دەدەر ل��ەق��وت��اب��خ��ان��ەی چ��ارەس��ەر ن��ەك��ردی��ن‪ ،‬چونكە ق��ەزای پێنجوێندا ه��ەن‌و (‪)96‬‬ ‫هەوڵەكانمان بەردەوام دەبین»‪.‬‬ ‫لە بەدواداچوونێكی مەیدانیی «م��ل��ەك��ەوە»ی بنەڕەتیی‪ ،‬بە زۆر پۆلمان ه��ەی��ە ك��ە (‪ )73‬قوتابخانەی بنەڕەتیی‌و (‪)4‬‬ ‫«رۆژن���ام���ە»دا ب��ۆ بەشێك لە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪« :‬لە خوێندكاری تێدایە‪ ،‬تەنانەت لەبەر خوێندنگەی ئ��ام��ادەی �ی‌و (‪)1‬‬ ‫ق��وت��اب��خ��ان�ە‌و خوێندنگەكانی س��ن��ووری پێنجوێندا‪ ،‬بینای قەرەباڵغیی‪ ،‬لە س ‌ێ كاتی جیاوازدا خوێندنگەی ئێوارانی هەیە‌و لەو‬ ‫ژم��ارەی��ەش‪ )12( ،‬قوتابخانە‌و‬ ‫پ��ێ��ن��ج��وێ��ن‪ ،‬م��ام��ۆس��ت��ای��ان‌و خوێندن كەمە‌و لەئاستی پێویستدا تاقیكردنەوە ئەنجامدەدەین»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ئ���ام���ارێ���ك���ی خوێندنگە دەك��ەون��ە سەنتەری‬ ‫خوێندكاران‪ ،‬ئەوە دەخەنەڕوو‪ ،‬نییە‪ ،‬قوتابخانەیەك كرایەوە‪،‬‬

‫مامۆستایان‪ ،‬ئەو بڕیارە هەڵەیەكی گەورەی‬ ‫وەزارەتی پەروەردەیە‪.‬‬ ‫م‪.‬ج��ەم��ال ق���ادر‪ ،‬ل��ە قوتابخانەی‬ ‫«كوردستانی بنەڕەتی»ی لە سلێمانی‪،‬‬ ‫هەڵگری بڕوانامەی دبلۆمە‌و لە تاقیكردنەوەی‬ ‫بەرایی ساڵی پاردا دەرچووە‪ ،‬بەاڵم وەكو‬ ‫خۆی دەڵێت‪« :‬پسپۆڕی كۆمەاڵیەتیم‌و‬ ‫چەندین ساڵە لەو بوارەدا وانە دەڵێمەوە‪،‬‬ ‫ئەمساڵ بەناچاریی‪ ،‬فۆڕمی پسپۆڕیی‬ ‫(ه��ون��ەر)ی پ��ڕك��ردووەت��ەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫شارەزاییەكی ئەوتۆم لە هونەردا نییە‌و‬ ‫كاریگەری خراپی دەبێت‪ ،‬چونكە ناتوانم‬ ‫سەرپەرشتیارێتی ئەو پسپۆڕییە بكەم»‪.‬‬ ‫م‪.‬جەمال‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬گوێ بەو پسپۆڕییانە‬ ‫نادات‌و الی گرنگ نییە‪ ،‬هەروەها ئەو بڕیارە‪،‬‬ ‫زوڵمێكی گەورەیە لە مامۆستایانی خاوەن‬ ‫بڕوانامەی دبلۆم دەكرێت‪ ،‬دەبینین تا دێت‪،‬‬ ‫ئەو مامۆستایانە پەراوێز دەخرێن‌و ئەوەش‬ ‫كەموكورتییەكی گەورەیە‪ ،‬بۆیە داوا لە‬ ‫وەزارەتی پەروەردە دەكەم‪ ،‬بەو بڕیارەدا‬ ‫بچێتەوەو چارەسەری ئەو كەموكورتییە‬ ‫بكات»‪.‬‬ ‫ئیسماعیل سەعدی‪ ،‬مامۆستای وانەی‬ ‫بیركاری‪ ،‬پێیوایە‪ :‬ئەو فۆڕمە‪ ،‬بە سەرپێی‌و‬ ‫دوور لە هەر بنەمایەكی زانستیی دانراوە‌و‬ ‫تەنیا پێوەر بۆ هەڵسەنگاندنی مامۆستا‪،‬‬ ‫بریتییە لە بڕوانامە‪ ،‬كە ئەوەش هەڵەیە‌و‬ ‫نەدەبوو وەزارەت��ی پ��ەروەردە بڕوانامەی‬ ‫بە مەرج دابنایە‪ ،‬چونكە كە تاقیكردنەوە‬ ‫هەبوو‪ ،‬هەموو مامۆستایەك بە توانای‬ ‫خۆی دەبێتە سەرپەرشتیار‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەو بڕیارە‪ ،‬هەم نرخ دانەنانە‬ ‫بۆ ئەو سێ وانەیە‌و هەم بێڕێزییە بەرامبەر‬ ‫بەو مامۆستایانەی كە لە بابەتەكانی تردا‬ ‫پسپۆڕییان هەیە»‪.‬‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬نزیكەی‬ ‫(‪ )125‬ه��ەزار مامۆستا هەیە‌و بەشێكی‬ ‫زۆری��ان هەڵگری بڕوانامەی دبلۆمن‪ ،‬بە‬ ‫وتەی م‪ .‬عەبدولڕەحمان عەلی‪« :‬بڕیارەكە‪،‬‬ ‫ن��اڕەزای��ی��ەك��ی زۆری دروس��ت��ك��ردووە‌و‬ ‫ئەگەری ئەوە هەیە مامۆستایان پەنا بۆ‬ ‫واژۆك��ۆك��ردن��ەوەو چاالكی مەدەنیی تر‬ ‫ببەن»‪.‬‬

‫قەزای پێنجوێنەوە‌و هەر بەپێی‬ ‫ئ��ام��ارە ف��ەرم��ی��ی��ەك��ان‪)56( ،‬‬ ‫قوتابخانە‌و خوێندنگە‪ ،‬بینایان‬ ‫هەیە‌و (‪ )45‬قوتابخانە بینایان‬ ‫نییە‌و (‪ )25‬قوتابخانە‌و خوێندنگە‪،‬‬ ‫دوو دەوامن‪.‬‬ ‫م‪ .‬وەرزێ����ڕ ع��ەب��دوڵ�ڵا‪ ،‬لە‬ ‫قوتابخانەی «شەهید محەمەد‬ ‫صدیق»ی بنەڕەتیی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات‪« :‬قوتابخانەكەمان‪،‬‬ ‫زۆر بچووكە‌و باش نییە‌و پێشتر‬ ‫بینای گومرك ب��ووە‪ ،‬هەروەها‬ ‫پۆلەكان زۆر قەرەباڵغن‌و قوتابی‬ ‫بەئیسراحەت ب��واری دانیشتنی‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫ل��ە چ��وارچ��ێ��وەی هەڵمەتی‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫قوتابخانەی هاوچەرخدا كە لە‬ ‫ساڵی (‪)2010‬دا بڕیاری لەسەردرا‪،‬‬ ‫دەبوو (‪ )6‬قوتابخانە بۆ پێنجوێن‬ ‫دروس��ت بكرێت‪ ،‬بەاڵم تائێستا‪،‬‬ ‫ئەو بیانایانە نەچوونەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوەو ل��ە پ��رۆژە‬ ‫بەردەوامەكانی (‪)2011‬دا‪ ،‬جارێكی‬

‫تر بودجەیان بۆ تەرخان كراوە‪.‬‬ ‫س������ەرچ������اوەی������ەك ل��ە‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پ����ەروەردەی‬ ‫پێنجوێن‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬لە سنووری پەروەردەی‬ ‫پێنجوێندا‪ ،‬پێویستمان بە (‪)50‬‬ ‫بینای قوتابخانە هەیە»‪.‬‬ ‫ك��ەم��ی��ی ب��ی��ن��ای خ��وێ��ن��دن‪،‬‬ ‫بەتایبەتی لە ناحیە‌و گوندەكانی‬ ‫ناوچەكە‪ ،‬گەیشتووەتە رادەیەك‬ ‫ك��ە ب��ەش��ێ��ك ل��ە ق��وت��اب��ی��ی��ان‌و‬ ‫خوێندكارانی گوندەكان‪ ،‬روویان‬ ‫لە قوتابخانە‌و خوێندنگەكانی‬ ‫ناوشاری پێنجوێن كردووە‪.‬‬ ‫ب��ە وت���ەی بینایی ع��وم��ەر‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ار‪ ،‬ل��ە ه��ەر پۆلێكدا‬ ‫زیاتر لە (‪ )60‬قوتابی هەیە‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬لەبەر تەسكیی شوێن‌و‬ ‫قەرەباڵغیی پۆل‪ ،‬زۆرجار ئاگامان‬ ‫ل��ەوان��ەك��ان نییە‪ ،‬زۆرج���ار دوو‬ ‫تەختەی دانیشتنمان پێكەوە‬ ‫دەل��ك��ان��د‌و ش���ەش خ��وێ��ن��دك��ار‬ ‫زۆر ب��ەن��اڕەح��ەت��ی ل��ەس��ەری‬ ‫دادەنیشتین»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬ ‫سیف الدین حەمید‬

‫لەنێوان لیژنە لێكۆڵینەوەكانی بەغداو هەولێردا‬

‫سەرنجێك‬ ‫لەسەر بۆچوونێكی‬ ‫بەختیار عەلی‬

‫هەڤاڵ كوێستانی‬ ‫لە سەرەتای مانگی ئ��ازاردا‪،‬‬ ‫لیژنەیەكی پەرلەمانیی گەیشتە‬ ‫ب��ەس��رە‪ ،‬ك���اری ئ��ەو لیژنەیە‪،‬‬ ‫ل��ی��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەو دەرخ��س��ت��ن��ی‬ ‫راستییەكان ب��وو ل��ە رووداوی‬ ‫هەاڵتنی ئەو دوانزە تیرۆریستەی‬ ‫كە مانگێك لەمەوبەر لە زیندانێكی‬ ‫بەسرەدا رایانكردبوو‪ ،‬بەر لەوەش‪،‬‬ ‫دوو لیژنەی تر لەسەر شێوازی‬ ‫ئ��ەو لیژنانەی ل��ە كوردستاندا‬ ‫دروستدەكرێن بۆ لێكۆڵینەوەو‬ ‫دەرخستنی راستییەكان لە هەندێ‬ ‫رووداوی هەستیار‪ ،‬كە دەبنە مایەی‬ ‫تووڕەیی‌و ناڕەزایی زۆری جەماوەر‪،‬‬ ‫ئ��اك��ام��ەك��ان��ی��ش��ی��ان ه���ەر وەك‬ ‫ئاكامی لیژنەكانی كوردستان‪ ،‬بۆ‬

‫چەواشەكردنی خەڵك‌و شێواندنی‬ ‫راستییەكان‌و ب��ۆ ش��اردن��ەوەی‬ ‫تاوانبارە راستەقینەكان بوو‪.‬‬ ‫ئ���ەو ل��ی��ژن��ە پەرلەمانییە‪،‬‬ ‫دوای وەرگرتنی ئیفادەی پتر لە‬ ‫(سی) بەرپرسی بااڵی سەربازیی‌و‬ ‫ه��ەواڵ��گ��ری �ی‌و ئ��ی��داری��ی‪ ،‬دوای‬ ‫تەماشاكردنی دەیان دۆكیۆمێنت‌و‬ ‫پێداچوونەوەی راپۆرتەكانی هەردوو‬ ‫لیژنەی پێشوو‪ ،‬لە دوان��زەی ئەم‬ ‫مانگەدا راپۆرتەكەی خۆی خستە‬ ‫ب���ەردەم ئەندامانی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران‪ ،‬راپۆرتەكە كۆمەڵێك‬ ‫راستی‌و دەرئەنجام‌و راسپاردەی‬ ‫گرنگی سەبارەت بەو رووداوە‪،‬‬ ‫خستە ب���ەردەم پەرلەمانتاران‪،‬‬

‫پەرلەمان بە زۆرینەی هەرەزۆری‬ ‫دەنگی پەرلەمانتاران‪ ،‬راپۆرتەكەی‬ ‫پەسەند كرد‪ ..‬هەر زووش سەرۆك‬ ‫وەزیران پشتیوانیی‌و پابەندبوونی‬ ‫خۆی بە جێبەجێكردنی هەموو‬ ‫راسپاردەكانەوە دەرب��ڕی‪ ،‬ئەمە‬ ‫لەكاتێكدا كە راسپاردەكان‪ ،‬داوای‬ ‫لەسەر كار البردن‌و دادگاییكردنی‬ ‫چەندین بەرپرسی بااڵی دەكرد‪ ،‬كە‬ ‫لەناویاندا بەرپرسی نووسینگەی‬ ‫ئاسایش‌و بەدواداچوونی سەر بە‬ ‫سەرۆكایەتی وەزیرانیشی تێدابوو‪.‬‬ ‫ب��ای��ەخ��ی ئ����ەم ل��ی��ژن��ەی��ە‬ ‫لەوەدابوو‪ ،‬كە لیژنەیەكی بێالیەن‌و‬ ‫سەربەخۆ بوو‪ ،‬هیچ الیەن‌و هێزێك‬ ‫نەیتوانیوە ك��ار لەسەر بڕیارو‬

‫راس��پ��اردەك��ان��ی بكات‪ ،‬ئەمەش‬ ‫بۆخۆی نیشانەیەكی گرنگە لە‬ ‫هەیبەت‌و دەسەاڵتی پەرلەمان‌و‬ ‫ل��ە ن��ەزاه��ەت��ی لیژنەكانی‌و له‬ ‫قورسایی بڕیارو راسپاردەكانیشی‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ە لەكاتێكدا ك��ە تەمەنی‬ ‫ئەو پەرلەمانە له چەند ساڵێك‬ ‫تێناپەڕێت‌و لەچاو پەرلەمانەكەی‬ ‫(خ��ۆم��ان��دا)‪ ،‬زۆر س��اوای��ە‪ ،‬ئەم‬ ‫سیستــــــــــــمی (پەنجا بە‬ ‫پەنجا)ی جـــــاران‌و (س��ی بە‬ ‫ه��ەف��ت��ا)ی ئێستای «یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی»‪ ،‬هیچ ب��وارێ��ك��ی��ان بۆ‬ ‫ب��ێ�لای��ەن�ی‌و س��ەرب��ەخ��ۆی��ی هیچ‬ ‫لیژنەیەكی لێكۆڵینەوەو دەرخستنی‬ ‫نەهێشتووەتەوە‪،‬‬ ‫راستییەكان‬

‫هەموو ئەو لیژنانەی پەرلەمان‪،‬‬ ‫حكومەت‪ ،‬یان سەرۆكی هەرێم‬ ‫ئاكامەكانیان‬ ‫پێكیاندەهێنن‪،‬‬ ‫پێشوەخت دی��ارن؛ شاردنەوەی‬ ‫راس��ت��ی��ی��ەك��ان‌و چ��ەواش��ەك��ردن��ی‬ ‫خ��ەڵ�ك‌و ب��ێ��ت��اوان‪ ،‬دەرخستنی‬ ‫تاوانبارە راستەقینەكان‌و لە زۆر‬ ‫حاڵەتیشدا‪ ،‬تۆمەتدانە پاڵ ئەوانەی‬ ‫تاوانیان دەرهەقكراوە‪ ،‬هەڵبەتە‬ ‫نموونەی ئه‌و‌ جۆرە لیژنانە زۆرن‪،‬‬ ‫هەر لە لیژنەی لێكۆڵینەوە‌‌ لە‬ ‫تاوانی شەهیدكردنی (سەردەشت‬ ‫عوسمان)ەوە‪ ،‬تا تاوانی شەهید‌و‬ ‫خۆپیشاندەرانی‬ ‫برینداركردنی‬ ‫سلێمانی‌و سووتاندنی تەلەفزیۆنی‬ ‫«نالیا»‪ ...‬و زۆری تریش‪...‬‬

‫سەرنجێك لەسەر عەقڵی سیاسییەكانمان‬ ‫كامەران وریا قانع‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ەو چ��ەم��ك��ان��ەی‬ ‫دەتوانین بۆ خوێندنەوەی عەقڵی‬ ‫سیاسیی ك��وردی بەكاریبهێنین‪،‬‬ ‫چەمكی «ئێستا»یە‪ .‬دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی كوردی بەگشتیی‪ ،‬زیاتر‬ ‫گرنگی بەوكاتە دەدات كە تێیدا‬ ‫دەژی‪ ،‬ئەمەش ئ��ەو بۆچوونەی‬ ‫نووسەری گ��ەورەی عێراق «عەلی‬ ‫وەردی» دەسەلمێنێـت؛ كە دەڵێت‬ ‫«كەسێتیی كۆمەڵگای عێراقی‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی رەگەزێكی دەشتەكیی‬ ‫قووڵی هەیە‪ ،‬كەسی دەشتەكیش‪،‬‬ ‫تەنیا بیر لەو كاتە دەكاتەوە كە‬ ‫تێیدا دەژی»‪ .‬ئەگەر سەرنج بدەین‬ ‫لە كوردستاندا‪ ،‬ئەم عەقلیەتە زاڵە‬ ‫بەسەر بیركردنەوەی دەسەاڵتداراندا‪.‬‬ ‫دەیان نموونە هەیە بۆ ئیشكردنی‬ ‫ئ��ەم ج��ۆرە عەقڵییەتە لە ژیانی‬ ‫رۆژانەماندا؛ كە خۆی لە كوشتنی‬ ‫سیستم‌و دروستكردنی ف���ەوزادا‬ ‫دەبینێتەوە‪ .‬بۆچی لە كوردستاندا‌و‬ ‫لە ماوەی چەند ساڵێكدا‪ ،‬سەدان‬ ‫ملیۆنێر دروستدەبن‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫كۆمەڵگای ك��وردی هەرچی ئەو‬ ‫هەلومەرجانەی ملیۆنێر دروست‬ ‫دەك��ات‪ ،‬تێیدا بوونی نییە؟ هەر‬ ‫لە پیشەسازیی پێشكەوتووەوە‬ ‫بیگرە تا گەشتوگوزارێكی بەهێز‬

‫بــــــــــــــــۆ كشتوكالێكی فراوان‪...‬‬ ‫هتد‪ .‬عەقڵییەتی «ئێستا»یە؛ كە بە‬ ‫كەمترین كات‌و بەهەموو شێوەیەك‪،‬‬ ‫نیشتمان تااڵندەكات‌و سەرمایەیەكی‬ ‫ب � ‌ێ ش��وم��ار ك��ۆدەك��ات��ەوە‪ .‬ئەم‬ ‫عەقڵییەتە‪ ،‬ب��ەردەوام كار لەسەر‬ ‫دروستكردنی ف��ەوزای��ەك دەك��ات؛‬ ‫كە راستییەكان بشارێتەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫فەوزایە تەنیا یاریزانە سەرەكییەكان‬ ‫لێی ت��ێ��دەگ��ەن‌و ب��ە مەبەستیش‬ ‫دروستیدەكەن‪ .‬هەر بۆ نموونە‪،‬‬ ‫ئەوەی چاو بە داڕشتنی بودجەی‬ ‫ئ��ەم��س��اڵ��ی ح��ك��وم��ەت‌و س��ااڵن��ی‬ ‫پێشوودا بگێڕێت‪ ،‬هەست بەوفەوزایە‬ ‫دەك���ات ك��ە ب��ودج��ەی داڕش��ت��وە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی ئەم جۆرە عەقڵییەتە‬ ‫لەسەر پێگەی پارەی خۆڕایی تااڵن‬ ‫دروستدەبێت‪ ،‬چونكە بونیادی‬ ‫ئەم ج��ۆرە عەقڵییەتە‪ ،‬سیفەتی‬ ‫پ��ەالم��اردان‌و هەڵگری بەردەوامی‬ ‫پێكدادانی كۆمەاڵیەتییە؛ لە نێوان‬ ‫نوخبە بچووكە سوودمەندەكە‌و‬ ‫زۆربەی كۆمەڵگا‪ ،‬یان لە نێو خودی‬ ‫نوخبە بچووكەكەدا‪.‬‬ ‫دەسەاڵتدارانی ك��ورد‪ ،‬رێگرن‬ ‫لە دروستبوونی كەرتێكی تایبەت‬ ‫بەهێزی راستەقینە‪ ،‬كە سەرەتایەك‬ ‫دەبێت بۆ نەهێشتنی فەوزا؛ دوور‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫لە كۆنترۆلی خۆیان‪ ،‬چونكە پێگەی‬ ‫ئابووریی‌و سیاسییان الواز دەكات‪.‬‬ ‫كەرتی تایبەتی تەندروست‪ ،‬واتای‬ ‫سیستمی بەرهەم‌و لێپرسینەوە‪،‬‬ ‫هەروەها مرۆڤ زیاتر ئاشنادەبێت‬ ‫ب��ە م��اف��ەك��ان��ی خ���ۆی‌و دەبێتە‬ ‫بوونەوەرێكی فشار دروستكەر‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەی ئەم كاتەی ئێستای‬ ‫كۆمەڵگای كوردی‪ ،‬كە نە بەرهەم‪،‬‬ ‫نە لێپرسینەوە‪ ،‬نە ماف هیچیان‬ ‫بونیان نییە‪ .‬دەس��ەاڵت‪ ،‬ئاماده‌یە‬ ‫یارمەتی ك��ران��ەوەی مۆڵی گەورە‬ ‫ب����دات‌و ل��ەش��ك��رێ��ك ف��ەرم��ان��ب��ەر‬ ‫دابمەزرێنێت‪ ،‬ب��ەاڵم ئامادەنییە‬ ‫ك���ار ب��ۆ دروس��ت��ك��ردن��ی ك��ەرت��ی‬ ‫تایبەتی تەندروست بکات‌و هەر‬ ‫ئ��ەم ه��ۆی��ەش‪ ،‬یەكێك ب��ووە لەو‬ ‫هۆیانەی دەس��ەاڵت��داران��ی ك��ورد‪،‬‬ ‫زۆربەی كارگەكانی حكومەتیان بە‬ ‫زووترین كات فرۆشت‪ .‬لە سایەی‬ ‫كۆمەڵگەیەكی ب ‌ێ بەرهەم‌و هاوكات‬ ‫بوونی پارەیەكی لەڕادەبەدەر لەالی‬ ‫دەس��ەاڵت��داران‪ ،‬ئەمە وا یكردووە‬ ‫دەسەاڵتداران توانای دابەشكردن‌و‬ ‫بەخشینی پارەی زۆری��ان هەبێت‌و‬ ‫ل��ە ئ��ەن��ج��ام��دا بەشێكی زۆری‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ای پ��ێ رازی بكرێت‪،‬‬ ‫هەروەك چۆن نووسەری ئەمریكی‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫«ف��ەری��د زەك��ەری��ا» دەرب����ارەی‬ ‫دەوڵەتانی كەنداو ‌و شۆڕشەكانی‬ ‫ئ��ەم دوای��ی��ەی میللەتانی ع��ەرەب‬ ‫دەڵێت‪« :‬هەرچۆنێك بێت؛ پارە‬ ‫داب��ەش��ك��ردن‪ ،‬باشترە ل��ە گوللە‬ ‫داب��ەش��ك��ردن ب��ەس��ەر خەڵكدا»‪.‬‬ ‫هەمان نموونە؛ لە كوردستانیشدا‬ ‫دووبارەبووەوە‪ ،‬بەتایبەتی لەوكاتەدا‬ ‫ك��ە ح��ك��وم��ەت چ��ەن��دی��ن ب��ری��اری‬ ‫لەدوای (‪ )17‬شوباتەوە دەركرد؛‬ ‫كە زۆربەیان پەیوەندییان بە توانای‬ ‫بەخشینی داراییەوە هەبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كێشە لەوەدایە ئەمجۆرە عەقڵییەتە‪،‬‬ ‫وادەزانن كێشەكە تەنیا ئابوورییە‌‪،‬‬ ‫ئەمەش هەڵەیەكی ستراتیژییە‪.‬‬ ‫ل��ەم ج��ۆرە كۆمەڵگایانەدا‪،‬‬ ‫یەكێك لە ئیشەكانی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی��ە‪ :‬خەڵك ل��ە ژێردەستی‬ ‫حیزب‌و حكومەت دەربهێنێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەش بە رێگایەكی دوورو درێژ‬ ‫دەبێت‪ .‬هەروەها هەوڵبدات یاسای‬ ‫گونجاو بۆ كەرتی تایبەت‌و یاسای‬ ‫كاركردن پێشكەش بكات‌و زۆربەی‬ ‫ئیمتیازاتی كاری حكومیی‌و كەرتی‬ ‫تایبەت وەك یەك لێبكات‪ ،‬هەر‬ ‫لە مەسەلەی خانەنشینەوە بیگرە‪،‬‬ ‫تا مۆڵەت‌و پێدانی ق��ەرز‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی پەیوەندیی بەدەسەاڵتی‬

‫كوردیشەوە هەیە‪ ،‬لەسایەی چەمكی‬ ‫«ئ��ێ��س��ت��ا»دا‪ ،‬ل��ە دوای (‪)17‬‬ ‫شوباتەوە‪ ،‬رەنگە دەسەاڵت هەندێك‬ ‫گۆڕانكاریی بكات‪ ،‬بە مەرجێك زیان‬ ‫بە بونیادی سەرەكی حیزب‌و خەتی‬ ‫یەكەمی حیزب نەگەیەنێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫م���ەرج نییە گ��ۆڕان��ی بنچینەیی‬ ‫لە دنیابینی خۆیدا بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێكدادانی كۆمەڵگاو دەسەاڵتداران‬ ‫لە داه��ات��وودا‪ ،‬كارەساتئامێزتر‬ ‫دەبێت‪ .‬رەنگە دەس��ەاڵت لە ژێر‬ ‫فشاردا‪ ،‬رێگای واڵتانی توركیا‌و‬ ‫ك��ۆری��ای ب��اش��وورو ئەندەنوسیا‬ ‫بگرێتەبەر؛ كە لە دەسەاڵتێكی‬ ‫سەربازیییەوە‪ ،‬وردە وردە بوونە‬ ‫سیستمێكی دیموكراتی؛ ب ‌ێ ئەوەی‬ ‫ئەو كۆمەڵگایانە تووشی رووداوی‬ ‫گەورە ببنەوە‪ ،‬بەاڵم جیاوازییەكی‬ ‫گرنگ هەیە؛ كە ئەم بۆچوونە زۆر‬ ‫زەحمەت دەك��ات؛ ئەویش بوونی‬ ‫نەوتە لە ب��ەراوردەك��ەدا‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو واڵتانە هیچیان واڵتی نەوتیی‬ ‫نین‪ ،‬ئەم رێگایەش لەسیاسەتدا‪،‬‬ ‫حیكمەتێكی گ���ەورەی دەوێ���ت‪.‬‬ ‫ئێستای كۆمەڵگای ك���وردی‪ ،‬لە‬ ‫قاوشێكی گ���ەورەی چ��اوەڕوان��ی‬ ‫دەچ��ێ��ت‪ ،‬چ��اوەڕوان��ی��ی��ەك‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫بوونی پزیشك‪.‬‬

‫بێگومان هەموومان دەزانین‪ ،‬كە جەماوەری كوردستان‌و‬ ‫عێراق بە كاریگەریی واڵتانی هەرێمی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫داوای چاكسازیی دەكات لە دەس��ەاڵت‪ ،‬كە لە واڵتەكەیاندا‬ ‫گەندەڵیی باڵی كێشاوە بەسەر هەموو جومگەكانی ژیانیاندا‪.‬‬ ‫لەماوەی رابردوودا كاك بەختیار‪ ،‬وەك یەكێك لە رۆشنبیران‬ ‫لە سیمینارێكی هاوبەشدا لەگەڵ كۆمەڵێك رۆشنبیر‪ ،‬تاوتوێی‬ ‫دۆخە سیاسییەكەی كوردستانی كردو چڕی كردەوە لە پێنج‬ ‫خاڵی سەرەكیی‌و گرنگترین ئەو خااڵنە‪ ،‬ئەوە بوو وەسفی ئەو‬ ‫راپەڕینە جەماوەرییەی واڵتانی خۆرهەاڵتی ناوەڕاستی كرد بە‬ ‫كوردستان‌و عێراقیشەوە كە گوایە راپەڕینێكی ئەو بەشەیە‬ ‫لە جەماوەر كە لە راب��ردوودا دەنگیان خنكێنرابوو‪ ،‬هەروەها‬ ‫وتیشی؛ ئەمە راپەڕینێكە ب ‌ێ ئایدیۆلۆژیایەو دژیشیەتی!‬ ‫من ب��ەم بۆچوونە دەڵێم‪ :‬زۆر رووك���ەش‌و سادەیە بۆ‬ ‫هەڵسەنگاندنی ئەم بارودۆخە نائاساییەی كە بەسەر زۆربەی‬ ‫دەسەاڵتە حوكمڕانەكانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا هاتووە‪ ،‬چونكە‬ ‫لە راستیدا ئەم شۆڕشە نوێیانە ئایدیۆلۆژیایەكی جیهانی‬ ‫ئەندازیاریەتی‌و نەخشەی بۆ دەكێشێت!‬ ‫ئەو الیەنانەی كە لە پشتی بە جیهانكردنی سیستمی هەموو‬ ‫واڵتانی سەر زەوین‪ ،‬مەحاڵە ب ‌ێ ئایدیۆلۆژیا بن‪ ،‬بەپێچەوانەوە‬ ‫ئەم ئایدیۆلۆژیایە قوواڵییەكی مێژوویی ئەوتۆی هەیە شایانی‬ ‫ئەوەیە ناوی ئەوەی ل ‌ێ بنێین بە دایكی هەموو ئایدیۆلۆژیاكانی‬ ‫راب��ردوو هەتا ئەو رادەی��ەی كە دەتوانم بڵێم‪ :‬دامەزرێنەری‬ ‫زۆربەشیانە!‬ ‫لە سەردەمەكانی راب����ردوودا‪ ،‬ئ��ەوان��ەی كە لەپشتی‬ ‫جیهانگیرییەوەن‪ ،‬خۆیان بە ئامانجی ئەوەی دەستبگرن بەسەر‬ ‫جیهان‌و كۆنترۆڵی هەموو گەالنی جیهان بكەن‪ ،‬زۆر بە دڵسۆزیی‬ ‫ئیشیان بۆ ئەم دیكتاتۆرانە دەك��ردو لە الیەنی لۆجستی‌و‬ ‫(مخابرات)ییەوە هاوكارییان دەكرد‪ ،‬بە مەبەستی ئەوەی كە‬ ‫ئەم دیكتاتۆرانە وەكو بریكارێك لە خزمەتی ئەواندا بن‪.‬‬ ‫لە بەدبەختی ئەم رژێمە تۆتالیتارانە‪ ،‬ئامڕازی وەها پەیدابوو‬ ‫لە بواری تەكنەلۆژیای زانیاریی‪ ،‬كە چیتر پێویستیان بەم‬ ‫كەسێتییە ستەمكارانە نەمێنێت‪ ،‬بەكارهێنانێكی فراوانی مانگە‬ ‫دەستكردەكان‌و ئەنتەرنێت‌و سەتەالیت‌و مۆبایل فۆن‪ ،‬قەرەبووی‬ ‫ئەو دیكتاتۆرە بریكارانەی بۆیان كردووە‪ ،‬هیچ پێویستییەكی بە‬ ‫خزمەتگوزاریی ئەو جۆرە كەسانە نەماوە‪.‬‬ ‫جیاوازیی ئەم ئایدیۆلۆژیا جیهانییەو ئەوانەی كە لە‬ ‫رابردوودا پێیان ئاشنابووین‪ ،‬خۆی دەبینێتەوە لەم چەند خاڵەی‬ ‫خوارەوە‪:‬‬ ‫‪ - 1‬ئەم ئایدیۆلۆژیایە بۆ گۆڕینی هەموو دانیشتوانی سەر‬ ‫زەمینەو ئامانجی ئەوەیە‪ ،‬كە هەمووی بكات بە یەك حكومەت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئایدیۆلۆژیاكانی رابردوو بۆ رووبەرێكی دیاریكراو بوو لە‬ ‫زەمین‪.‬‬ ‫‪ - 2‬ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی��ای پێشوو دان���ەرەك���ەی‌و هەڵگری‬ ‫مەشخەڵەكەی_ پێشەواكەی «زەعیم سیاسیی» ئاشكرابوو‪،‬‬ ‫هەتا ئەگەر پارتەكە لە قۆناغی خەباتی نهێنیش بوایە! بەاڵم‬ ‫ئایدیۆلۆژیا جیهانییەكە‪ ،‬نە دانەرەكەی دیارەو‪ ،‬نە كەسێتییەكی‬ ‫دیاریكراوی هەیە مەشخەڵی بۆ هەڵگرتبێت‪.‬‬ ‫‪ - 3‬ئایدیۆلۆژیاكانی رابردوو‪ ،‬ئیقلیمییەكان‪ ،‬بڕێكی زۆر‬ ‫دیسپلینی تیا ب��وو‪ ،‬وات��ە ئیالستیستی (مرونە)یەكی زۆر‬ ‫كەمی تیا بەدی دەكرا‪ ،‬بەاڵم ئەم ئایدیۆلۆژیایە گڵۆباڵە‪ ،‬بە‬ ‫پێچەوانەوە زۆر زۆر (مرونە)ی تیا بەدی دەكرێت‌و تاڕادەیەك‬ ‫دەشێت بڵێین‪ :‬دیسپلینی هەر تیا نییە‪.‬‬ ‫‪ - 4‬ئایدیۆلۆژیا جیهانییەكە فەرمانی (ئەرێ‌‌و نەرێ‌)ی (أمر‬ ‫و نهی) زۆر بە كەمی تیایە‌و بۆمان هەیە بڵێین‪ :‬هەر نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫زەمینە خۆش دەكات لەبەردەم گەالن‌و دەیخاتە بەردەم (أمر‬ ‫واقیع)‪ ،‬بەشێوەیەك كە بە خۆڕسك ئەو شتانە بكەن كە ئەمان‬ ‫دەیانەوێت‪ ،‬مەبەستم لەو گروپە سەرمایەدارە جیهانییەیە‪ ،‬كە‬ ‫لەپشتی ئایدیۆلۆژیا جیهانییەكەوەن بۆ نموونە‪ :‬هیچ گەلێك‬ ‫هەیە حەز بە ئازادیی نەكات؟!‬ ‫ئەوان هەموو پێداویستییەكانی سەربەستییان بۆ فەراهەم‬ ‫دەكەن‌و گەالنی ستەمدیدەو زۆر تینووی رزگاربوون! رادەپەڕن‬ ‫بۆ ئەوەی بەدەستی بهێنن‪ ،‬بەاڵم بەپێچەوانەوە ئایدیۆلۆژیا‬ ‫ئیقلیمییەكان هەر هەمووی بە فەرمانی (ئ��ەرێ‌‌و ن��ەر ‌ێ)‌و‬ ‫«ایعاز» چاالكییەكانی بەڕێوە دەبات‪.‬‬ ‫با بگەڕێمەوە بۆ خاڵی یەكەمی پێنج خاڵەكەی كاك‬ ‫بەختیار‪ ،‬كە تیایدا باسی ئەوە دەكات؛ كە (بەدرێژایی مێژووی‬ ‫بزووتنەوەی رزگاریخوازیی كوردو كوردستان‪ ،‬گوتارەكە بۆ‬ ‫مانەوە بووە‪ ،‬بەاڵم ئەم شێوازە نوێیەی خەباتی سەرای ئازادیی‬ ‫وەرچەرخانێكی مێژووییە لە خەباتی میللەتەكەمان)‪ ،‬من بەمە‬ ‫دەڵێم‪ :‬راستە‪ ،‬بەاڵم بەهەمان شێوەی خاڵەكەی پێشوو كە‬ ‫باسكرا زۆر بە رووكەشی باسی كردووە‪ ،‬چونكە پێمان ناڵێ‌‪:‬‬ ‫بۆچی ئەمە گوتاری بزووتنەوەی كورد ب��ووە؟! واتە باسی‬ ‫بنەمای ئەم گوتارە ناكات! كە ئەمە دەرئەنجامی كۆمەڵێك‬ ‫هۆكارە‪ ،‬كە وای لە شۆڕشەكانی میللەتی كوردی كردووە‪ ،‬كە‬ ‫بكەوێتە (موقع)ی بەرگرییەوە‪ ،‬كە ئەو هۆكارانە هەندێكیان‬ ‫جوغرافین‌و هەندێكیشیان مێژووین‪ ،‬هەروەها باسی هۆكاری‬ ‫وەرچەرخانەكە ناكات لەبەر ئەوەی پەی بە بوونی ئایدیۆلۆژیا‬ ‫جیهانییەكە نەبردووە!‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ته‌‪ .‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬ ‫حەجی رێكانی‬

‫سێ وتاری دەستە خوشك‬

‫زۆرینە‪ ...‬کەمینه‬

‫ێ مێژوو ل‬ ‫ێ د‌‬ ‫ئەر ‌‬ ‫تالەبانی بوریت؟!‬ ‫رۆژەك بوو ژ رۆژێن ن��ەوروزا ساال (‪)1989‬ز‪،‬‬ ‫ێ خویناوی یێ‌‬ ‫پاش هەشت سالێن رەب��ەق ژش��ەر ‌‬ ‫عێراق وئیرانێ‌‪،‬ئەو رۆژ چ جاران ناهێتەژبیركرن‪،‬دەمێ‌‬ ‫كو سەددام ‌ێ دكتاتور‪ ،‬دگەرمەگەرما ئاهەنگێرانا‬ ‫بەعسیان وڤەگێرانا هزارجاركی بۆ وان سترانێن پەسنا‬ ‫مێرخاسیا سەددامی و بەژن و باال وی دگوتن‪ ،‬مینا‬ ‫سرودا(الله یخلی الریس)و(العزیز انت)وهزارێن دیتر‬ ‫ێ سترانبێژێن خوفرۆوش‬ ‫مینا ڤان سرودان لسەر زار ‌‬ ‫وب ‌ێ هەلویست دلەیزین‪.!!..‬‬ ‫ێ سەددام ‌ێ سەرهشك‪ ،‬بدفن بلندیەكا‬ ‫ێ رۆژ ‌‬ ‫ل و‌‬ ‫كرێت وغرورگرتی‪،‬لسەر شاشا ئێتیما تلفزیونا بەغدا‬ ‫دگوت‪ (:‬لێبورین بۆ گشت عیراقیان هەیە‪،‬ل ‌ێ تەنها‬ ‫بۆ جەالل تالەبانی نینە‪.)!...‬‬ ‫ێ ژدەڤ �ێ‌‬ ‫ێ رۆژ ‌‬ ‫گوتنەك بڤی شێوەی ل و ‌‬ ‫دكتاتورەك ‌ێ وەكو سەدام ‌ێ دژەكورد بهێتە بهیستن‪،‬‬ ‫دەرب���ارەی ه��ەر تاكە ك��وردەك �ێ‌‪ ،‬نەخازە ئەگەر‬ ‫سەركردەیەك بیت ژسەركردێن كوردان‪ ،‬ب ‌ێ گومان‬ ‫ێ ب قارەمانەك ‌ێ زەبالح وسونبووال‬ ‫ئەو سەركردە د ‌‬ ‫بەرخودان ‌ێ لبەرچاڤێن گشت خەلك ‌ێ كوردستانێ‌‬ ‫هێتەپێش‪.‬‬ ‫ێ رۆژێ‌دا وەكو (سحر)‬ ‫ئەها وەسا ڤ ‌ێ گوتن ‌ێ دو ‌‬ ‫ەك ‌ێ كارتێكرنەكا ئەرێنی دعەقل و وژدانا هەر كوردەكێ‌‬ ‫وەالتپارێز وخەمخور وئاشق ‌ێ كوردینیێ‌كر‪،‬ودبیتن‬ ‫زمانحال ‌ێ هندەك ژ وانا تالەبانی ب(روبن هود)ێ‌‬ ‫ك��وردان ددانیاسین وجارجاران ژی ب(هانیبال)ی‬ ‫ێ ژڤاندار ددا قەلەم!!‪.‬‬ ‫یانژی ب قورتالكەر ‌‬ ‫ێ گوتن ‌ێ ب دوو ساالن‪ ،‬ل بهارا (‪)1991‬‬ ‫پاش و ‌‬ ‫دەم ‌ێ سەرهلدان هاتیەئەنجام‪،‬وفەلەكا كوردان وەسا‬ ‫زڤ��ری وەك��و ك��وردان دخواست‪،‬ئەو رۆژ بەرپابوو‬ ‫ئ��ەوا كو ك��وردان خ��ەون ب پێڤەددیتن‪،‬وتالەبانی‬ ‫میناهەر سەركردەیەكی ك��ورد وەك قارەمانەك‬ ‫سەركەفتی دشەرەك ‌ێ گران ودرێژخایەندا‪،‬بدەست‬ ‫قوتان ‌ێ وتاجەگوالن پێشوزای لێهاتەكرن و زەمان‬ ‫ێ وەسا‬ ‫بوو زەمان ‌ێ حوكمرانیا كوردی‪،‬وپاشی خود ‌‬ ‫كەرەمكر‪،‬تالەبانی ل شوینا سەددام ‌ێ ك��وژەك ل‬ ‫كورسیا سەروكاتیا عێراق ‌ێ ل بەغدا روینشت!‪،‬ژ‬ ‫ێ وەرە كورد دپروسێسا رێڤەبرنا عێراقێ‌دا‬ ‫ێ رۆژ ‌‬ ‫و‌‬ ‫ێ پێكئینانا‬ ‫كارا بووینە‪،‬وتاراددەیەكی باش دسەنتەر ‌‬ ‫بریارێن چارەنڤیساز ل بەغدا زال بووینە‪.‬‬ ‫ل ‌ێ دیارە ی ‌ێ پەرتوكا پول برێمەر(من سالەك‬ ‫ێ بۆ دیاربیت تا ج‬ ‫لعێراق ‌ێ بوراندیە)دخوینیت‪،‬د ‌‬ ‫ئاست سەركردە وتاقم ‌ێ سیاسەتمەدارێن كوردان‬ ‫بدرێژیا (‪ )8‬س��االن لبەغدا سەبارەت پرسگرێكا‬ ‫كوردی! دسادە وسەرڤەیی بوونە‪،‬بەلكو وان زیاتر‬ ‫خەبات دكر بۆ بدەستڤە ئینانا پوستە وپلەیان‪،‬وهەمی‬ ‫شیان تەرخانكربوون بۆ پاراستنا دەستكەفتێن خو‬ ‫یێن كەسوكی وحزبی!!‪.‬‬ ‫ب��اش��ت��ری��ن ب��ەل��گ��ە ژی ب��ۆ س��ەل��م��ان��دن��ا ڤێ‌‬ ‫گوتنێ‌‪،‬سەرهاتییا برێمەریە ئەوا دپەرتوكا خو یا‬ ‫ێ كوردی (كو‬ ‫ناڤبریدا ئاماژە پێكری‪،‬دگەل شاند ‌‬ ‫تالەبانی ئێك ژوان بوو)چەوا دئێكەم كومبوونا‬ ‫ێ ناڤبری‪ ،‬باتی كو داخوازیا دانپێدانا‬ ‫خودا‪،‬شاند ‌‬ ‫فەرمی بكەن ب فدرالیەتا هەرێما كوردستانێ‌‪،‬ودەست‬ ‫نیشانكرنا سنووران وڤەگەراندنا كەركوك ‌ێ ودەڤەرێن‬ ‫ڤەقەتیای بۆ باوەشا هەرێما كوردستانێ‌‪،‬باتی ڤان‬ ‫هەمیان داخواز ژ برێمەری كرن كو كوردان زیاتر ژ‬ ‫هەر تشتەكێ‌‪ ،‬تەنها پێدڤی ب پارەی وسەر وسامانی‬ ‫هەیە!!‪.‬‬ ‫چ پ ‌ێ نەڤێت‪ ،‬پشكا شێری ژكەمترخەمیێ‌‬ ‫بۆ تالەبانی دكەڤیت!‪،‬چنكو تالەبانی سەركێشیا‬ ‫شاندیدكر وئەو زیاتر ژ هەمیان ب سەنگتربوو وجهێ‌‬ ‫باوەریا گشت ئالیێن سیاسی بوو!‪.‬‬ ‫دیارە دەم ‌ێ پێداچوونەكا بلەز دژیانا سیاسی‬ ‫یا مامەیدا بكەین‪،‬بتایبەتی دڤ��ان هەشت سالێن‬ ‫ێ بینین وەك هەلویست ورەنگ ودەنگێن‬ ‫بوریدا‪ ،‬د ‌‬ ‫وی زیاتر بۆ عێراقیەتێ‌ڤە دچوون‪،‬وئەوی هند بۆ‬ ‫پرسگرێكا ك��وردی كار نەكریە هندی كو(نوكتە)‬ ‫بكوردان گوتینە!!‪،‬ودبیتن پەنا برن بۆ مالكی و‬ ‫ئیناندنا (ح��ەرەس جەمهوری)یێن رەگ��ەز عەرەب‬ ‫بۆ تەپەسەركرنا خونیشاندەرێن مەیدانا ئ��ازادی‬ ‫لسلێمانی ‌ێ ودەوروب��ەران‪،‬ئ��ێ��ك��ە ژ نیشانێن حەزا‬ ‫عێراقچیەتكرنا هەرێما كوردستان ‌ێ بن‪ ،‬ئەوا تالەبانی‬ ‫ێ تێدا دكەت‪.‬ئەڤەژی هەلەیەكا مێژوویە دەر حەقا‬ ‫هزر ‌‬ ‫كورد وكوردستان ‌ێ دهێتەكرن‪،‬وفەربوو سەروكاتیا‬ ‫هەرێم ‌ێ وحكومەت وپەرلەمان ‌ێ كوردستان ‌ێ ژئالیێ‌‬ ‫خوڤە‪،‬رێگری ل پیرە مام ‌ێ مە گرتبا داكو ئەڤــــ ركە‬ ‫ێ خودا نەبربا دەر‪.‬‬ ‫دسەر ‌‬ ‫ێ ل‬ ‫لەوما دبێژم كێرڤ ‌ێ تالەبانی رۆژ بۆ رۆژ ‌‬ ‫كێمی ‌ێ ددەت‪،‬وئێدی خەلك نە وی ب قورتالكەر‬ ‫ێ خو ی ‌ێ راستەقین دزانیت ونەقەتا خودێ‌‪.‬‬ ‫ورێبەر ‌‬ ‫چنكو ئ��ەوە سەدەم ‌ێ شێواندنا رەوش��ا هەرێما‬ ‫كوردستان ‌ێ وئەوە ی ‌ێ كو مێژوو لێ نابوریت!!‪.‬‬ ‫‪hajirekani68@yahoo.com‬‬

‫(‪)2‬‬ ‫‪‌2-2‬‬ ‫زۆرینەی رێژەیی‬

‫یەکێتی‌و پارتی لەو ناوچانەی لە شەڕی‬ ‫دژ بەیەکیاندا ناویان نابون ناوچەی زەرد‪:‬‬ ‫لە دێگەڵە بەرەو باکور‪ ،‬ناوچەی سەوز‪ :‬لە‬ ‫دێگەڵە بەرەو باشور‪ ،‬کەمینەیەکی کەمن‪،‬‬ ‫بەاڵم هەر یەکەیان لە ناوچەی حوکمڕانی‬ ‫خۆی (‪)%100‬ی دەسەاڵتی سیاسی‪ ،‬ئابوری‪،‬‬ ‫ئیداری‪ ،‬ئەمنی‌و سەربازی قۆرخ کردوە‪.‬‬ ‫هەڵبژاردنەکانی ‪ 2009/7/25‬کە ئەم‬ ‫حوکمەت‌و هەلومەرجەی ئێستایان بەرهەم‬ ‫هێناوە‪ ،‬تیایدا یەکێتی‌و پارتی لە سلێمانی‌و‬ ‫هەولێر‪ ،‬بە گوێرەی ژم��ارە قەبارەیان بەم‬ ‫شێوەیەی خوارەوە بو‪:‬‬ ‫یەکێتی‪ ،‬کەمینەیەک لە پارێزگای سلێمانی دا‪:‬‬

‫کۆی دەنگی دروستی پارێزگا ‪735260‬‬ ‫(حەوتسەدو سیوپێنج ه��ەزار‌و دووس��ەدو‬ ‫شەست) دەنگ بو‪ .‬لیستی کوردستانی کە‬ ‫لیستی یەکێتی‌و پارتی بو ‪( 240454‬دووسەدو‬ ‫چل هەزار‌و چوارسەدو پەنجاوچوار) دەنگ بو‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەو ‪( 80000‬هەشتا هەزار) دەنگەی‬ ‫لێ دەرک��ەی��ن کە ق��ەب��ارەی پارتی ی��ەو لە‬ ‫هەڵبژاردنەکانی ‪ 2010/3/7‬دا دەرک��ەوت‪،‬‬ ‫‪( 180454‬سەدو هەشتا هەزار‌و چوارسەدو‬ ‫پەنجاوچوار) دەنگ بۆ یەکێتی ئەمێنێتەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر دەنگەکانی یەکێتی لە کۆی گشتیی‬ ‫دەنگی دروستی پارێزگای سلێمانی دەرکەین‬ ‫‪( 554806 =180454 -735260‬پێنجسەدو‬ ‫پەنجاوچوار هەزار‌و هەشتسەدو شەش) دەنگ‬ ‫ئەمێنێتەوە کە لە تەواوی پارێزگای سلێمانیدا‬ ‫بێ نوێنەرن‪.‬‬ ‫ب��ەو شێوەیە دەرئ��ەک��ەوێ ک��ە لــــە‬ ‫‪%24.54‬ی دەنگەکانی پارێزگای سلێمانی کە‬ ‫رێژەی دەنگی یەکێتین کە لەم پارێزگایەدا‬ ‫(لە هەڵبژاردنێکی ناپاک‌و نائازاد‌و پڕ لە گزیدا‬ ‫هێنراوە)‪ ،‬حوکمی ‪%75.46‬ی ئەو خەڵکانە‬ ‫ئەکەن کە دەنگیان بە یەکێتی ن��ەداوەو لە‬ ‫هیچ دەزگایەکی ئەمنی‪ ،‬سەربازی‪ ،‬ئیداری‪،‬‬ ‫ئابوری‌و سیاسی‪ ..‬هتد دا نوێنەرایەتی‌و‬ ‫پۆستی بەرپرسیارێتییان نیە‪ .‬ئەو زۆرینە‬ ‫رەهایە نەک هەر نوێنەرایەتی‌و رەئی نیە‪،‬‬

‫بەڵکو کراوە بە هاواڵتی پلە دوو‪ .‬هەرکەس‬ ‫سەر بە حیزب نەبێ‪ ،‬مافی نیە‪.‬‬ ‫دەنگە دروستەکانی پارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫لە هەڵبژاردنەکانی ‪7/25‬دا‪ ،‬بریتی بون لە‬ ‫دەنگی ‪%75‬ی ئەوانەی لەم پارێزگایە مافی‬ ‫دەنگدانیان هەبو‪ .‬ئەو ‪%25‬ی دەنگیان نەدا‪،‬‬ ‫بە ژمارەی رەها ‪( 245086‬دووسەدو چلوپێنج‬ ‫هەزار‌و هەشتاو شەش) کەس بون‪.‬‬ ‫ئەگەر ئ��ەو ژم��ارەی��ە بخەینە س��ەر ئەو‬ ‫ژمارەیەی لەم پارێزگایە دەنگیان بە یەکێتی‬ ‫ن���ەداوە‪ ،‬ئەبێ بە ‪( 799892‬حەوتسەدو‬ ‫نەوەدونۆ ه��ەزار‌و هەشتسەدو ن��ەوەدودوو)‬ ‫دەنگ‪.‬‬ ‫ئێستا لە سنوری پارێزگای سلێمانیدا‪،‬‬ ‫نوێنەری ‪ 180454‬دەنگ حوکمی موتڵەقی‬ ‫نوێنەری ‪ 799892‬دەنگی دژی یەکێتی‌و بێ‬ ‫ی‬ ‫دەنگەکان ئەکەن‪ .‬بەڕێژەی سەدی نوێنەر ‌‬ ‫‪ %18.41‬یەکێتییەکان حوکمی موتڵەقی‬ ‫‪ %81.59‬ی نا یەکێتییەکان ئەکەن‪ .‬ئەمە‬ ‫دیکتاتۆری نەبێ چی ناوێکی تری هەیە؟‬ ‫یەکێتی‪ ،‬کەمینەیەکی کەمتر لە ناو ناوەندی‬ ‫سلێمانی دا‪:‬‬

‫لەناو ناوەندی سلێمانیدا‪ ،‬یەکێتی حاڵی‬ ‫زۆر خراپترە‪ ،‬وەکو ئ��ەوەی لەسەر ئاستی‬ ‫پارێزگا بینیمان‪.‬‬ ‫لەناو ن��اوەن��دی سلێمانیدا‪310335 ،‬‬ ‫(سێسەدو دە ه��ەزار‌و سێسەدو سیوپێنج)‬ ‫دەنگی دروست درابون‪ .‬لیستی کوردستانی‬ ‫(ینک‌و پدک) ‪( 95713‬نەوەدوسێ هەزار‌و‬ ‫حەوتسەدو سیازدە) دەنگی هێنابو‪.‬‬ ‫لەناو ناوەندی سلێمانیدا‪ ،‬نزیکەی ‪%58‬ی‬ ‫ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەبو‪ ،‬دەنگیان‬ ‫دا(‪ .)1‬ئەو ‪%42‬ی دەنگیان نەدا‪ ،‬بە ژمارەی‬ ‫رەها ئەکەنە ‪( 224725‬دووسەدو بیستوچوار‬ ‫هەزار‌و حەوتسەدو بیستوپێنج) کەس‪.‬‬ ‫ئەگەر هەر لەسەر بناغەی هەڵبژاردنەکانی‬ ‫‪ 2010/3/7‬دەنگەکانی یەکێتی‌و پارتی لەیەک‬ ‫جیابکەینەوە‪ ،‬کە ‪ %66‬بۆ یەکێتی‌و لە ‪%33‬‬ ‫بۆ پارتی بوە‪ .‬ئەوا دەنگەکانی یەکێتی لەناو‬ ‫ناوەندی سلێمانی دا‪ ،‬بە ژمارەی رەها ئەکاتە‬ ‫‪( 63808‬شەستوسێ ه���ەزارو هەشسەدو‬ ‫هەشت) دەنگ‪.‬‬ ‫کەواتە‪ :‬بەگوێرەی دەنگی دروست‪ ،‬رێژەی‬ ‫دەنگەکانی یەکێتی لەناو ناوەندی سلێمانی دا‬ ‫ئەکاتە ‪( %20.5‬هەر بۆ زانیاری‪ ،‬رێژەکە بۆ‬

‫مەحمود رەزا ئەمین‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕا ‌ن ‪‌%49.40‬و بۆ ئۆپۆزسێون‬ ‫‪ %63.92‬ە)‪ .‬ل��ێ‪ ،‬ئەگەر دەنگی ‪%42‬ی‬ ‫دەنگنەدەران بخەینە سەر ئەو ژمارەیەی کە‬ ‫دەنگی بە یەکێتی نەداوە‪ ،‬ئەوا بە ژمارەی‬ ‫رەها‪ ،‬ئەوانەی لە ناو ناوەندی شاردا دەنگیان‬ ‫بە یەکێتی ن��ەداو‌ە (بە پارتییەکانیشەوە)‬ ‫ئەکەنە ‪( 471252‬چوارسەدو حەفتاویەک‬ ‫ه��ەزارو دووس��ەدو بیستوپێنج) ک��ەس‪ .‬بەو‬ ‫پێیە‪ ،‬دەنگدەرانی یەکێتی لەناو ناوەندی‬ ‫شاردا‪ ،‬بە رێژەی سەدی بریتییە لە ‪.%11.92‬‬ ‫دەسەاڵتی شەرعی یان کودەتاچی؟‬

‫لە سەرەوە بە ژمارەو رێژە رونم کردەوە‬ ‫کە یەکێتی لەسەر ئاستی پارێزگای سلێمانی‌و‬ ‫لەناو ناوەندی ش��اردا‪ ،‬لە هەڵبژاردنەکانی‬ ‫‪ 2009/7/25‬دا‪ ،‬لە دوای یەک قەبارەی بریتی‬ ‫بوە لە ‪‌%18.41‬و ‪ .%11.92‬واتە کەمینەیەکی‬ ‫زۆر کەمە‪ .‬کەچی ‪ %100‬ی دەسەاڵتی سیاسی‪،‬‬ ‫ئیداری‪ ،‬ئەمنی‪ ،‬سەربازی‌و ئابوری لە تەواوی‬ ‫گیتۆی خەتی دێگەڵە بەرەو باشور‪ ،‬لەدەستی‬ ‫ئەم حیزبەدایە‪.‬‬ ‫ئ��ەم هێزە‪ ،‬لەبەرئەوەی کەمینەیەکی‬ ‫زۆر کەمە‪ ،‬لە گیتۆکەی خۆیا‪ ،‬بۆ سەپاندنی‬ ‫دەسەاڵت‌و هەژمونی‪ ،‬پە‌نا بۆ رێگەی ناقانونی‌و‬ ‫بەکارهێنانی زەب��روزەن��گ ئ��ەب��ا‪ .‬ل��ێ��رەدا‪،‬‬ ‫لەناو سەدان نمونەدا‪ ،‬من چەند نمونەیەک‬ ‫ئەهێنمەوە کە زۆر زەقن‪ ،‬وەکو‪ :‬سەپاندنی‬ ‫پارێزگارێک بەسەر سلێمانیدا‪ ،‬بەڕێگەی‬ ‫ناشەرعی‌و ناقانونی؛ کوشتن‌و بریندارکردن‌و‬ ‫گ��رت �ن‌و رف��ان��دن‌و ئیهانەکردنی ه���ەزاران‬ ‫خۆپیشاندەر؛ بەکارهێنانی میلیشیای جۆراو‬ ‫جۆر‌و دەمامکدار بۆ سەرکوتکردنی دەنگی‬ ‫ناڕازیی خەڵک؛ پێشێلکردنی قانون لەالیەن‬ ‫«زۆرینە» پارلەمانیەکەی‌ (ینک‌و پدک)ەوە‌‪،‬‬ ‫کە ئەبێ قانون دانەر‌و قانون پارێز بن‪ .‬ئەو‬ ‫رەفتارانە ئەیسەلمێنن کە یەکێتی (تەبعەن‬ ‫پارتییش لە گیتۆکەی خ��ۆی) دەسەاڵتی‬ ‫(إغتصاب) کردوە‪.‬‬ ‫ئەو هەلومەرجەی یەکێتی‌و پارتی لە‬ ‫گیتۆکانی خۆیاندا‪ ،‬بە میلیتاریزەکردن‌و‬ ‫باڵوکردنەوەی ترس‌و تۆقاندن‪ ،‬بە مەبەستی‬ ‫کۆنترۆڵکردنی کۆمەڵگا خولقاندویانە‪ ،‬هیچ‬ ‫لێکدانەوەیەک هەڵناگرێ ئەوە نەبێ کە ئەم‬ ‫دوو هێزە ممارەسەی دەسەاڵتی داگیرکەر‬ ‫ئەکەن‪.‬‬ ‫داگ��ی��رک��ردن ه��ەر ئ���ەوە نیە سوپای‬

‫واڵتێکی بێگانە‪ ،‬واڵتێکی تر داگیر بکا‪ ،‬کە‬ ‫پێی ئەوترێ ئیستیعماری کۆن‪ .‬بەڵکو ئەم‬ ‫حاڵەتەی لە کوردستاندا هەیە‪ ،‬ئەویش هەر‬ ‫داگیرکردنە‪ .‬داگیرکردنی کوچەو کۆاڵنی شارو‬ ‫رۆحی خەڵکی ناڕازی بە هێزی میلیشیایی‬ ‫حیزبی خۆماڵی‪.‬‬ ‫ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ الی رەئییەکەی جۆن‬ ‫ستیوارت‪ ،‬قابیلی ئەوەیە یەکێتی (پارتی)ش‬ ‫بەم کەمینە هەرە کەمە‌و بەم رەفتارانەشیەوە‬ ‫لەسەر هەق بێ‪ .‬بەاڵم ئەو رەئییەی جۆن‬ ‫ستیوارت مەرج دارە‪ .‬ئەو ئەڵێ‪« :‬کاتێک‬ ‫ئەو تاکە کەسە‪ ،‬یان زۆرینەیە لەسەر هەقە‪،‬‬ ‫کە بۆچونەکانی چەندین جار ئەزمون کرابن‌و‬ ‫راست دەرچوبن»‪.‬‬ ‫لێ‪ ،‬خەڵکی کوردستان ‪ 20‬ساڵە چاودێری‬ ‫دەسەاڵتی یەکێتی‌و پارتی ئەکەن‌و هەرگیز‬ ‫نەیانتوانی بە ئەزمون پێمان بسەلمێنن‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەر ه��ەق��ن‪ .‬ب����ەردەوام ل��ە نەهامەتی‌و‬ ‫م��اڵ��وێ��ران��ی��ی��ەک�ە‌وە داوی��ان��ی��ن��ەت��ە دەستی‬ ‫نەهامەتی‌و ماڵوێرانییەکی تر‪.‬‬ ‫پارێزگای هەولێر‬

‫بۆ ئەوەی وتارەکەم زۆر درێژ نەبێ‪ ،‬وەکو‬ ‫ئەوەی بۆ سلیمانی‌و یەکێتیم کردوە‪ ،‬بۆ هەولێر‌و‬ ‫پارتیی ناکەم‪ .‬لێ‪ ،‬هەر خوێندەوارێک بیەوێ‪،‬‬ ‫ئەتوانێ بەهەمان دەستور قەبارەی پارتی لە‬ ‫گیتۆکەی خۆی دیاری بکا‪ .‬بەمەرجێ حیسابی‬ ‫وردتر بۆ فاکتەری «تەزویری سیستماتیک»‬ ‫بکا‪ .‬کە رەنگە قەبارەی دیفاکتۆی هێزی‬ ‫براوەی گیتۆکەی باکور بکا بە نیوە‪.‬‬ ‫کەواتە‌ ئەو زۆرینەیەی یەکێتی‌و پارتی‬ ‫پێوەی ئەنازن‪ ،‬زۆرینەیەکی وەهمییە‌و هیچ‬ ‫بناغەیەکی دیمۆکراسیی دروستی نیە‪ .‬ئەم‬ ‫دوو هێزە بە زەبری میلیشیاو «رێکەوتنی‬ ‫ستراتیجی!» ‪ %100‬دەسەاڵتیان (إغتصاب)‬ ‫کردوە‪.‬‬ ‫‪------------------------------‬‬‫(‪ )1‬دی��اری��ک��ردن��ی رێ���ژەی ‪ %58‬بۆ‬ ‫دەنگدەرانی ناو ناوەندی شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫خەمڵێنراوە‪ .‬لێی دڵنیانیم‪ .‬گومانم هەیە‬ ‫لەوەش کەمتر بوبێ‪ .‬حاڵەتەک ‌ە راستەوانەیە‪.‬‬ ‫تا رێژەی دەنگدەرانی ناو ناوەندی شار کەمتر‬ ‫ب��ێ‪ ،‬هێزی نوێنەرایەتی یەکێتی بچوکتر‬ ‫ئەبێتەوە‪ .‬پێچەوانەکەشی راستە‪.‬‬

‫تێگەیشتنی زاراوەکان‪ ،‬شکاندنی دیوارەکان‬ ‫هیوا محەمەد‬ ‫وت���ەی کەسێکی ده��ۆک��ی ک��ە ئێستا‬ ‫لەسلێمانی دەژی (من کە هاتم بۆ سلێمانی‪،‬‬ ‫زۆر دەترسام‪ ،‬چونکە لەمنداڵییەوە‪ ،‬وایان‬ ‫تێگەیاندبووم کە ئێمە لەگەڵ سۆران کێشەمان‬ ‫هەیە‌و دەترسام بمکوژن)‪ .‬ئەم بۆچوونە‪ ،‬تەنیا‬ ‫گومانە‌و هەڵەیە‪ ،‬چونکە لە راستیدا وا نییە‌و‬ ‫ئەوە ئاسەواری هەڵسوکەوتی سیاسییەکانی‬ ‫هەردوو دەڤەر بووە‪.‬‬ ‫یەکێک لە برینەکانی شەڕە ناوخۆییەکانی‬ ‫لەم هەرێمەی ئێمەدا روویان داوە‪ ،‬خوڵقاندنی‬ ‫دیاردەی جیاوازیی نێوان خەڵکی شارەکان‌و‬ ‫دەڤەرەکانە‌و چاندنی تۆوی رق‌و سڵەمینەوەیە‬ ‫لەیەکتر‪ ،‬سەختیی ئەو دیوارانەیە کەتوونەتە‬ ‫نێوان دەڤ��ەری بادینان‌و س��ۆران‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ده���ۆک‌و دەوروب�����ەری ل��ەگ��ەڵ سلێمانی‌و‬ ‫دەوروبەری‪.‬‬ ‫باشیی پەیوەندیی نێوان خەڵکانی ئەم‬ ‫دوو زاراوەیە‪ ،‬پەیوەستە بە باشی پەیوەندییە‬ ‫سیاسییەکانی حیزبەکان کە دابەشی دوو‬ ‫ناوچەیان کردووە‌و لەسەردەمی شەڕی ناوخۆدا‪،‬‬ ‫وایان بە گوێی خەڵکی خۆیاندا دەدا‪ ،‬کە ئەمە‬ ‫شەڕی نێوان سۆرانی‌و بادینییە‪ ،‬هەربۆیە لەو‬ ‫سەردەمانەدا‪ ،‬بەدەگمەن کەسانێکی بادینی لە‬ ‫سلێمانیدا دەژیان (ئەگه‌ر یەکێتی نەبوونایە)‌و‬ ‫ه��ەروا بەپێچەوانەشەوە‪ ،‬لە ده��ۆک‪ ،‬کە لە‬ ‫راستیدا دەبوا پەیوەندییەکان لەسەر ئاستی‬ ‫بەرز نرخاندنی سیفەتە نەتەوەییەکە بێت‌و لە‬ ‫روانگەی بەرزی هەستی نەتەوەییەوە بێت‪.‬‬ ‫لە دوای راپەڕینیشەوە تائێستا‪ ،‬هەنگاوی‬ ‫جدیی نەنراوە بۆ نزیککردنەوەی زاراوەکان‪،‬‬ ‫بە جۆرێک کە تێکەاڵویی دروس��ت ببێت‌و‬ ‫چیدی ئەو دۆخە هەستیاریی‌و سڵ لەیەک‬ ‫کردنەوەیە‪ ،‬نەمێنێت‪( ،‬باسەکەمان لەسەر‬ ‫ش��ەق��ام‌و شێوەی گشتییە‪ ،‬ن��ەک تایبەت‬

‫وەک کاری سیاسی‌و نووسین‌و رۆشنبیریی‌و‬ ‫پەیوەندییە فەرمییەکان)‪ .‬هەموو دوو وشەی‬ ‫(س��ۆڕە‌و گڤەگڤ)‪ ،‬دەناسین‌و بیستوومانە‬ ‫کە هەریەک لەخەڵکی ئ��ەم دووزاراوەی���ە‪،‬‬ ‫بەیەکتری دەڵێن‌و پێشی ناڕەحەت دەبن‪،‬‬ ‫سیاسەتمەدارانی کوردیش‪ ،‬تا ئەو رادەیە‬ ‫کاریان لەسەر تێكەڵبوونی ئەم دوو زاراوەیە‬ ‫کردووە کە بەرژەوەندیی حیزبەکەیانی تیادا‬ ‫ب��ووە‪ ،‬ن��ەک وەک ئامانجێکی نەتەوەیی‪،‬‬ ‫ج��ی��اوازی��ی ئ��ەم دوو دەڤ���ەرە‪ ،‬وای��ک��ردووە‬ ‫تەنانەت بیرکردنەوەی خەڵکەکەشیان زۆر‬ ‫دوورن لەیەک‌و باشترین نموونەش‪ ،‬دروست‬ ‫بوونی گۆڕانە لە کوردستان‌و ئەو پێشوازییە‬ ‫کەمەی کە لە دەڤەری بادینان لێی کراوە‪،‬‬ ‫ئەمە لە کاتێکدا کە ئ��ەم دوو ناوچەیە‪،‬‬ ‫کەوتوونەتە ناو یەک هەرێمی بچوه‌کەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی تێکەڵ نەبوونی خەڵکەکەی‌و‬ ‫نەبوونی پەیوەندییە کۆمەاڵیەتییەکان‪،‬‬ ‫هێشتا ئەو دیوارە لەنێوانیاندا بە بەهێزیی‬ ‫ماوە‌و رێگرە‪ ،‬کە ئەمەش خواستی دوژمنانی‬ ‫کوردە بۆ دوورخستنەوەی تاکەکان لە هەستی‬ ‫نەتەوەیی‪.‬‬ ‫ئەگەر یەکێک لە هۆکارەکان‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی ک��وردس��ت��ان بێت‪ ،‬ئ��ەوا دەبێت‬ ‫ئەمەش بخەینە چوارچێوەی ناڕێکی سیستمی‬ ‫بەڕێوەبردن‌و باقیەکەی دی‪ ،‬بخەینە سەر‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬کە داواکاریی گۆڕین‌و چاکسازییە‌و‬ ‫بزانین ئۆپۆزسیۆن وەک گۆڕان‪ ،‬دەتوانێت چی‬ ‫بکات‌و چۆن بۆ نەهێشتنی سڵەمینەوە لەنێوان‬ ‫بادینی‌و سۆرانیدا‪ ،‬کار دەکات؟ بەتایبەت لەم‬ ‫کاتەدا کە پڕوپاگەندەی بەرامبەر زۆرن لەسەر‬ ‫ئەوەی کە گۆڕان‪ ،‬دژی بادینییە‌و بەوپێیەش‬ ‫کە ئێمە دەچینە ناو هەڵبژاردن‌و دەنگدانەوە‪،‬‬ ‫پێویستمان بە خۆناساندن هەیە لە هەموو‬

‫جێگایەکی هەرێمی کوردستان‪.‬‬ ‫«گ���ۆڕان»‪ ،‬کاتێک پێی واب��ێ��ت‪ ،‬ئەو‬ ‫بەرنامەو هێڵی کارانەی کە رۆژانە لە رێگەی‬ ‫راگەیاندنەکانییەوە دەیانخاتەڕوو‪ ،‬کاری باشن‌و‬ ‫بە شارستانیکردنی خەڵکن‪ ،‬ئیدی دەبێت‬ ‫لە بیری ئەوەشدا بێت کە هەموو خەڵکانی‬ ‫دەڤ���ەری ب��ادی��ن��ان‪ ،‬ل��ەو س��ۆران��ی په‌تیەی‬ ‫راگەیاندنی «گ���ۆڕان» تێ ناگەن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫تەماشای هەرچوار کۆڵەکەی راگەیاندنی نزیک‬ ‫له‌ «گۆڕان» بکەین‪ ،‬وەک «‪‌KNN‬و رۆژنامە‌و‬ ‫سایتی سبەی‌و رادی��وی دەنگی گ��ۆڕان»‪،‬‬ ‫دەبینین‪ ،‬تەنیا لە هەواڵەکاندا گرنگی بە‬ ‫زاراوەی بادینی دەدرێت‪ ،‬یان جارجار وتارێکی‬ ‫بادینی باڵودەکرێتەوە‪ ،‬یان چاوپێکەوتنێک‪،‬‬ ‫لەکاتێکدا هەواڵەکان هەموویان دەرب��ڕی‬ ‫سیاسەت‌و بەرنامەی «گۆڕان» نین‌و هەمان‬ ‫هەواڵ لە راگەیاندنەکانی دیکەشەوە دەبیستن‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت «گۆڕان»‪ ،‬ئەم خااڵنە لە رێگەی‬ ‫راگەیاندنەکانییەوە لەبەرچاو بگرێت‪.‬‬ ‫ی��ەک��ەم‪ :‬ه��ەم��وو ئ��ەو چاوپێکەوتن‌و‬ ‫بەرنامە رۆشنبیرییانەی گرنگن (نەک تەنیا‬ ‫سیاسەت) وەربگێڕرێن بۆ زاراوەی بادینی‌و‬ ‫باڵوبکرێنەوە‌و دەبێت گ��ۆڕان بۆ خەڵکی‬ ‫بادینانی روون بکاتەوە‪ ،‬بەرنامەی کاری‬ ‫چییە؟ م��ەرج نییە تەنیا نووسینەکانی‬ ‫نووسەرەکانی ئەو دەڤەرە‪ ،‬لە راگەیاندنەکانیدا‬ ‫باڵوبکاتەوە‪ ،‬دەکرێت چەند کەسێک تەرخان‬ ‫بکرێن بۆ ئەوەی کە نووسینەکانی دیکەی‬ ‫سۆرانیش‪ ،‬وەربگێڕرێنە سەر ئەو زاراوەیە‪.‬‬ ‫لەوانە باسکردن لە گەندەڵیی بەداتا‌و ئەو‬ ‫بودجە نادیارانەی کە لە رێگەی حکومەت‌و‬ ‫وەزارەتەکانەوە دەبرێن‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬سازدانی چاوپێکەوتنی ئەدەبیی‌و‬ ‫رۆشنبیریی لەگەڵ کەسایەتییەکانی ئەو‬

‫دەڤەرە‪ ،‬دوور لە سیاسەت‌و باسکردنی کێشە‬ ‫کۆمەاڵیەتییەکان‌و شوێنە دێرینەکان‌و مێژووی‬ ‫ناوچەکە‌و بەشداریی خەڵک لە بنیاتنانی‬ ‫شارستانیدا‪.‬‬ ‫سێیەم‪ :‬دەستبکرێت ب��ەم بەرنامەی‬ ‫کارانە‪ ،‬بە ئامانجی شکاندنی دیواری نێوان‬ ‫زاراوەکان‪.‬‬ ‫چ��وارەم‪ :‬لە ب��واری سیاسیدا‪ ،‬دەبێت‬ ‫راگەیاندنی «گ��ۆڕان»‪ ،‬گرنگی بەو هەواڵ‌و‬ ‫شیتەڵکردنەوانە بدات کە پەیوەستن بەناو‬ ‫ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬ن��ەک ب�ڵاوک��ردن��ەوەی چڕیی‬ ‫هەواڵەکان بە زمانی کرمانجی کوردستانی‬ ‫باکوور‌و رەوت��ی هەڵبژاردنەکانی تورکیا‪،‬‬ ‫لەمەیاندا زۆرکەس پێیان وایە‪ ،‬ئەمە کۆپی‬ ‫تەلەفزیۆنی رۆژ تیڤییە‪ ،‬ک��ارو بەرنامەی‬ ‫«گۆڕان» لە هەرێمدایە‌‪ ،‬نەک لە دیاربەکر‪،‬‬ ‫دەک��رێ��ت ئ��ەوان��ە ج��ار ج��ار‪ ،‬ئەگەر گرنگ‬ ‫بن بۆ ب��ارو دۆخەکەی ئێمە‪ ،‬وەک هەواڵ‬ ‫باڵوبکرێنەوە‪ ،‬نەک بە تایبەت‪ ،‬ئەوەندەی‬ ‫بینەری (‪)knn‬لە دەڤەری بادینان هەیە‪ ،‬لە‬ ‫کوردستانی باکووردا نییە‌و رەنگە بەدەگمەن‬ ‫خەڵک پێی ئاشنا بن‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ :‬دەبێت ئ��ەو بەرنامانەی بە‬ ‫زاراوەی بادینی پیشکەش دەکرێن‪ ،‬کاتی‬ ‫دیاریکراو و نەگۆڕیان هەبێت‪ ،‬تا بینەری ئەو‬ ‫دەڤ��ەرە‪ ،‬بزانێت کەی بە زاراوەی بادینی‪،‬‬ ‫بەرنامە هەیە‪ ،‬ئەو کات تەماشای بکات‪.‬‬ ‫ماوەتەوە بڵێین‪ ،‬نابێت خەڵک‪ ،‬هەر بە‬ ‫ک��اری سیاسییەوە خەریک بکەین‌و پرسە‬ ‫نەتەوەییەکانمان وەالنێین‪ ،‬ئ��ەوە ئەرکی‬ ‫ئێمەیە کە هەستی نەتەوەیی کورد‪ ،‬لە رێگەی‬ ‫پتەوکردنی پەیوەندییە کۆمەاڵیەتییەکانەوە‪،‬‬ ‫ئابووریی‌و زانستی‌و رۆشنبیریی ناو هەرێم‬ ‫پتەو بکەین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )634‬سيَشةممة ‪2011/5/17‬‬

‫‪Reklam‬‬