Wandelroute NL
Rhenen Tekst en fotografie: Ruben Schipper
Ruben Schipper Ruben Schipper is al ruim 20 jaar zelfstandig fotograaf en auteur van reisreportages voor verschillende landelijke en regionale media. “De wandelingen die ik maak voor HIKE & trekking brengen mij vaak op verrassende plekken in ons land.”
24
160317 Hike 2 2016.indd 24
17/03/16 08:46
HIKE & trekking
In de meidagen van 1940 werd hier de Slag om de Grebbelinie uitgevochten.
De Grebbenberg en de minder bekende Laarsenberg zijn onvervalste kuitenbijters. Beide bergen liggen in het zuidelijk deel van de Utrechtse Heuvelrug in het midden van ons land. Als extraatje kun je de 13 kilometer lange rondwandeling vanuit Rhenen verlengen met een rondje Blauwe Kamer, het natuurgebied in de uiterwaarden van de Nederrijn.
Leng 13/19 te: km
D
e start van deze bergwandeling begint vlak. Vanaf het station in Rhenen lopen we langs de oever van de Nederrijn. Zodra het asfalt van de Cuneralaan overgaat in gravel, verstomt het verkeerslawaai en komen we in een oase van rust. Links van ons doemt de Grebbenberg op. De steile stuwwal ziet er met zijn 52 meter imposant uit. In een klim van 260 traptreden overbruggen wij het hoogteverschil van ruim 36 meter. Het uitzicht vanaf de Heimenberg, zoals dit deel van de Grebbeberg heet, is eindeloos. Onder ons zien we de Blauwe Kamer, het natuurgebied in de uiterwaarden waar we later nog doorheen zullen lopen. We turen over de Nederrijn en menen in de verte Montferland en Nijmegen te zien liggen. Het
is direct duidelijk hoe strategisch deze berg is voor de verdediging van het achterliggende land. Grebbelinie In 1745 is hier ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden begonnen met de aanleg van de Grebbelinie om het land te beschermen tegen de vijand. Het mocht niet baten, want 50 jaar later braken de Franse troepen door de verdediging. En in het begin van de Tweede Wereldoorlog is hier de Slag om de Grebbeberg geleverd. Vanaf 11 mei 1940 werd drie dagen lang het 18e leger van de Duitse Wehrmacht tegengehouden. De route voert ons nog langs twee kazematten, van waaruit de Wehrmacht werd beschoten. De
Linkerpagina De Grebbenberg is een opvallende steile stuwwal van 52 meter hoog. Linksboven Een trap met 260 treden leidt je vanaf de voet aan het Valleikanaal naar de top van de Grebbenberg. Linksonder Vanuit deze loopgraven werd in mei 1940 getracht de opmars van het Duitse leger te verhinderen. Rechtsboven Op het militair ereveld op de Grebbeberg liggen ruim 400 Nederlandse militairen begraven die in de meidagen van 1940 sneuvelden bij de Slag om de Grebbeberg. Rechtsonder Uitzicht vanaf de Grebbenberg richting natuurgebied Blauwe Kamer.
25
160317 Hike 2 2016.indd 25
17/03/16 08:46
  Wandelroute NL 
Plotseling staan we oog in oog met een bruine beer.
De Blauwe Kamer In natuurgebied de Blauwe Kamer heeft het water van de Nederrijn vrij spel. De zomerdijk is in 1992 afgegraven, zodat het gebied regelmatig overstroomt waardoor de natuur voortdurend in beweging en ontwikkeling is. Galloway runderen en konikpaarden lopen vrij rond in kuddes en vanuit de vogelkijkhut kun je reigers en lepelaars observeren.
26
160317 Hike 2 2016.indd 26
17/03/16 08:46
HIKE & trekking
Wandelen over de Utrechtse Heuvelrug De hier beschreven wandelroute is afkomstig uit de gids Wandelen over de Utrechtse Heuvelrug van uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig. Er worden vijftien rondwandelingen in bescherven waarin je de meest uiteenlopende landschappen doorkruist: van uitgestrekte heidevelden naar lommerijke lanen en over kronkelige bospaden naar de toppen van de heuvelrug. Je daalt zelfs een paar keer af naar de uiterwaarden van de Rijn. Alle routes gaan zoveel mogelijk over onverharde paden. gegarandeerdonregelmatig.nl Download gratis de routebeschrijving en gps-tracks op hikeandtrekking.nl
Linksboven Dichte hagen (graften) moeten voorkomen dat op de hellingen van de Laarsenberg de grond wegspoelt. Linksonder De Grebbeberg was oorspronkelijk bedekt met plantages van eikenhakhout. Aangezien ze die bestemming verloren heeft zich een opgaand eikenbos kunnen ontwikkelen.
Nederlandse soldaten moesten het doen met twaalf trommels van elk zestig patronen voor hun mitrailleur. Daarmee schoten ze letterlijk te kort tegen de Duitse overmacht. Terwijl de vogels fluiten, vervolgen wij onze weg over mooie vredige bospaden en bereiken het militair ereveld. Het is moeilijk voor te stellen dat hier in het verleden zo veel mensen zijn gesneuveld. Hollandse Meesters Bij een dikke beukenboom dalen we af, lopen het bos uit en traverseren via de velden en akkers langs de helling van de Laarserberg. Al in de middeleeuwen lagen op de hellingen van de Laarsenberg akkers. Om te voorkomen dat de grond wegspoelde, waren dwars op de hellingen stroken gras met dichte hagen geplant. Zo ontstonden er steilranden ofwel graften.
Deze zijn vooral bekend in Limburg en dat maakt ze hier extra bijzonder. Vanaf de 40 meter hoge Laarsenberg heb je prachtige vergezichten over Rhenen en de Gelderse Vallei. Dit glooiende landschap met korenbloemen en klaprozen heeft in het verleden de ook Hollandse Meesters als Jan van Goyen, Albert Cuyp en Rembrandt van Rijn naar Rhenen getrokken.
niet gedacht zo dichtbij het park te wandelen dat we ze zelfs de dieren zouden kunnen zien. In dit Berenbos worden beren opgevangen die in Oost-Europa kunstjes moesten vertonen op fietsen, maar ook van een voormalig fokstation in Bulgarije. Aan het hek hangt een bordje met het verzoek de wolven en beren vooral niet te voeren. Daarom smeren we zelf maar een broodje.
Zag twee beren… Plotseling staan we oog in oog met een bruine beer. Tussen de bladeren door is duidelijk te zien hoe het dier zich aan een boom schuurt. Verbaasd kijken we elkaar aan. En kijk daar! Wolven! Hoewel we natuurlijk weten dat Ouwehands Dierenpark op de Grebbeberg ligt, is deze ontmoeting een grote verrassing. We hadden
260 treden Nadat we de Provinciale weg zijn overgestoken, bereiken we de Grebbesluis. Vanaf dit punt kun je naar natuurreservaat Blauwe Kamer wandelen, waarmee je de dertien kilometer lange wandeling met zes kilometer kunt verlengen. In beide gevallen kom je terug bij 260 treden tellende trap van de heenweg. Met inmiddels de no-
Boven Het glooiende landschap rond Rhenen heeft in het verleden de ook Hollandse Meesters als Jan van Goyen, Albert Cuyp en Rembrandt van Rijn naar Rhenen getrokken. Onder Beren en wolven kun je hier zomaar tegen komen. De wandelroute voert namelijk langs de achterkant van Ouwehands Dierenpark.
dige kilometers in de benen, gaat de beklimming van de trap minder soepel dan vanochtend. Nadat we boven gekomen zijn en onze kuiten hebben gemasseerd, gaan we deze keer naar links en trekken door een prachtige bos met hoge varens. Via een smal pad dalen we af om direct aan de andere kant van de kloof weer naar boven te klimmen. Nadat we voor de laatste keer de Provinciale weg zijn overgestoken, wandelen we nog een klein stukje door het bos om vervolgens in een restaurant, vernoemd naar de beschermheilige Cunera van Rhenen, de wandeling af te sluiten met een heerlijk stuk appeltaart.
27
160317 Hike 2 2016.indd 27
17/03/16 08:47