Wandelroute NL
Vijlen Tekst en fotografie: Ruben Schipper
Lopen vanuit Vijlen naar het Vijlenerbos via het Geuldal is een flinke omweg, maar dan zie je wel alle pracht dat het Limburgse Heuvelland te bieden heeft. Aan het einde van de wandeling wacht een koud glas Hertbier in de enige berghut van Nederland.
V
Lengt 16 kme:
ijlen ligt 200 meter boven N.A.P. en is daarmee het hoogst gelegen dorp van Nederland. De statige toren van de St. Martinuskerk torent fier en vooral hoog boven het Limburgse landschap uit. Al van verre is dit Vijlense Godhuis zichtbaar en wandelaars gebruiken de toren dan ook dankbaar als oriëntatiepunt. Ook wij, want de kerk vormt vandaag het begin- en eindpunt van onze wandeling rond Vijlen. Langs goudgele korenvelden dalen we vanuit het bergdorp af naar de ruïnes van de eerste Nederlandse cementfabriek. Want in tegenstelling wat de naam van de Maastrichtse cementfabriek E.N.C.I. (Eerste Nederlandse Cement Industrie) doet vermoeden stond de eerste cementfabriek van Nederland niet in Maastricht maar in Vijlen. De Romeinen hadden al ontdekt dat dit gebied rijk aan mergel was. Het caementum, bedoeld om er huizen en gebouwen mee te bouwen, maakten zij door
14
gedolven kalksteen te branden. In Vijlen was volop kalksteen aanwezig en de helling maakte dagbouw tot een mogelijkheid. Zondaar De route voert afwisselend door bos, langs weilanden en akkers. Midden op zo’n akker, staat een verdwaald stiegelke, zo’n typisch Limburgs draaihekje. Kleurrijke bermen met boerenbloemen omzomen de wegen en paden en we genieten van de vergezichten. Het glooiende landschap verveelt nooit. Net buiten het gehucht Hilleshagen staat op een oude Romeinse offersteen een kruisbeeld waarop we als ‘zondaar’ worden aangesproken. Toevallig of niet, het landweggetje eindigt bij een fruitkraampje met overheerlijke kersen waarvan we de verleiding niet kunnen weerstaan. Een voetpad tussen maisvelden brengt ons naar de rand van Mechelen, bekend om zijn prachtige vakwerkhuizen.
HIKE & trekking
Het glooiende Zuid-Limburgse landschap verveelt nooit.
LINKERPAGINA Dankzij de hoge ligging en de unieke vergezichten heeft Vijlen de status van een heus ‘bergdorp’.
Kroeglopers
LINKSBOVEN Fundamenten van de eerste cementfabriek bij Vijlen. RECHTSBOVEN Limburg is kersenland bij uitstek. MIDDEN Afwisselend wandel je tijdens deze route door open veld en bos. ONDER Kruisen. Werkelijk overal kom je ze tegen: in de bermen, langs de bosranden of soms midden in het weiland. Verspreid door Limburg staan er zo’n 2.200.
De mooiste wandelingen eindigen in het café. Althans volgens de makers van de wandelgids Kroeglopers waar de hier beschreven wandelroute uit afkomstig is. Een wandelgids met twaalf stevige routes en een gezellige kroeg onderweg, halverwege of aan het eind. Met goed leesbare kaarten en robuuste routebeschrijvingen zoals je van de wandelgidsen van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig gewend bent. gegarandeerdonregelmatig.nl Download gratis de routebeschrijving en gps-tracks op hikeandtrekking.nl
15
Wandelroute NL
Vijlenerberg Kroegjesroutes De Vijlenerberg Kroegjesroutes zijn een samenwerkingsverband tussen tien typische (eet)cafés en herbergen, gelegen op en rondom de Vijlenerberg. Al deze kroegjes zijn met elkaar verbonden door unieke, prachtige wandelroutes. In totaal 45 stuks. De routes zijn zeer gevarieerd, zowel in afstanden (van 6 tot 28 km) als in hoogtes (van 100 m tot 320 m boven N.A.P.). De wandelingen zijn aan elkaar te knopen waardoor je ze zo lang kunt maken als je zelf wilt. Je start bij het ene kroegje en wandelt naar het volgende kroegje, vervolgens weer terug, of naar een ander kroegje. De routes zijn te verkrijgen bij de aangesloten kroegjes of te downloaden via de website. kroegjesroutes.nl
300 miljoen jaar terug in de tijd Zo lopen we het Geuldal in. Tal van beken, zoals de Tergraatbeek en de Cotteserbeek, ontspringen hier en meanderen door het landschap totdat ze in de Geul uitmonden. De rivier is 58 kilometer lang met een totaal verval van zo’n 250 meter en is daarmee de snelst stromende rivier in Nederland. Nadat we kilometers parallel langs de Geul hebben gelopen, verlaten we ter hoogte van de Heimansgroeve het water. Dit is de enige plek in Nederland waar gesteente uit het Carboon, zo’n 300 miljoen jaar geleden, aan de oppervlakte komt. Al in 1911 schreef natuurbeschermer en onderwijzer Eli Heimans over deze voor Nederland unieke rotsen in het boekje In het Krijtland. Maar pas na de Eerste Wereld-
oorlog is het Geuldal ontdekt door toeristen en groeide het uit tot een populaire wandelbestemming. Vijlenerbosbier Vanuit het Geuldal klimt de route in één stuk naar de bergrug van de Vijlenerbossen. De zon staat hoog aan de hemel en het water loopt ons in de mond als een vrolijke dame
16
op een affiche ons met een bierpul in de hand uitnodigend toelacht. We moeten nog even volhouden. Onze goudgele beloning wacht boven op de berg. Hier op een hoogte van 260 meter, verscholen onder het bladerdek van het Vijlenerbos, ligt boscafé ’t Hijgend Hert. Boven de deur staat geschreven ‘De enige berghut van Nederland’. Behalve voor Limburgse vlaai en stevige stoofpotten kun je er terecht voor
HIKE & trekking
Welverdiend na 16 km wandelen: een Hertbier in Boscafé ’t Hijgend Hert’.
LINKSBOVEN Smachtend uitkijken naar een goudgele beloning. LINKSONDER De Heimansgroeve is de enige plek in Nederland waar gesteente uit het Carboon aan de oppervlakte komt. MIDDEN In Mechelen en nabijgelegen buurtschappen staan nog veel vakwerkhuizen. RECHSTONDER Picknick aan de oever van de Geul, de snelst stromende rivier van ons land.
het Vijlenerbosbier Hert. Het bier wordt speciaal voor het boscafé gebrouwen door een klein brouwerij in België, zes kilometer hiervandaan. Er zijn klanten die aan Hertbier een tijdelijke lichte medicinale werking toeschrijven, getuige de vele wandelstokken die in het café worden achtergelaten. En ook onze laatste kilometers terug naar het dorp Vijlen gaan als vanzelf.
De maîtresse van Prins Hendrik Bij de grote oude lindeboom aan de rand van Vijlen treffen we Hein Nicolaije. “De boom is waarschijnlijk in 1539 als grensboom geplant. Palen kon je eenvoudig verplaatsen, bomen niet”, vertelt de oude timmerman. “Daar beneden bij de laatste boerderij aan de Groeneweg, zie je er nog een staan. En hebben jullie de villa achter de boom al gezien?” gniffelt Nicolaije.
17
“Volgens de overlevering is dit huis gebouwd voor ‘Die Schöne Anna’, de maîtresse van Prins Hendrik. Als hij een bezoek aan het casino in Vaals had gebracht, liet de Prins regelmatig zijn koets met vier zwarte paarden voor het huis tot stilstand brengen.” Met de kerktoren van Vijlen in zicht, zijn we aan het einde gekomen van deze heerlijke wandeltocht.