Amsterdam de Bongerd Stedenbouw
Tuinstad de Bongerd Het stedenbouwkundig plan ‘Tuinstad de Bongerd’ is het resultaat van een studie (1994) om het voor Amsterdam Noord karakteristieke milieu van de tuindorpen uit het begin van de vorige eeuw onder de huidige condities opnieuw te realiseren voor in totaal 1600 woningen, gesitueerd op een voormalig volkstuinencomplex en industrieterrein en gelegen aan zijkanaal I. Die condities vragen grotere woningen en oplossingen voor geparkeerde auto’s in een aanmerkelijk hogere dichtheid en dat toch in een groene setting met beeldbepalende privé-tuinen in plaats van in flats of grote bouwblokken. Dat vergt een uiterst uitgekiende economie van de ruimte waarbij iedere m 2 weloverwogen wordt besteed. Als stedenbouwkundig instrument is een spreadsheet ontwikkeld dat flexibel kavels aan programma’s koppelt. De openbare ruimte is hiervoor geconcentreerd in een kade langs het water en in twee groene park’wiggen’. De woonstraatjes zijn extra smal gemaakt. Zo blijft er een maximum aan uit te geven grond over waarop ‘villa’s’ rondom vrij in hun tuin staan. In deze villa’s zijn 1, 2, 3, 4 of 8 woningen opgenomen met ieder individueel een tuin en tuinkamer. Om een zo groot mogelijke tuin te realiseren is er per woning een zo klein mogelijke footprint en dus zijn de woon- en de privékamers op de verdieping gesitueerd. Ondergronds parkeren bleek hier financieel niet structureel haalbaar, reden om auto’s en bomen zoveel mogelijk te combineren in een palet van ‘groene’ parkeeroplossingen. De opzet met losstaande villa’s maakt het mogelijk om de circa 7 typen gemengd als tutti frutti of Engelse drop over het gebied te ‘strooien’. Zo ontstaat, in aansluiting op het zo groen mogelijke openbare ruimteplan en de met hagen omsloten tuinen, een gevarieerde dichtheid van groene plekken en volumes. De architectuur is er op gericht zijn om in hoofdvorm niet opdringerig, maar juist terughoudend te zijn en juist meer op de schaal van een element (deur, erker, daklijst etc.) te spreken en identiteit te maken. Aan de randen van de buurt, met name langs de bocht in het water van het zijkanaal I, zijn appartementen in uitzichtvilla’s gesitueerd. Anders dan de tuinkamerwoningen hebben deze woningen een collectieve parkeergarage en ontsluiting met lift en, in plaats van een tuin, een terras met uitzicht op water en aan de overzijde op de meer landelijke delen van Noord.
2
Opdrachtgever Ons Belang ACOB Eigen Haard NBM Amstelland Mabon Van der Leij bouwbedrijven BNG Aannemer Ontwikkelingscombinatie de Bongerd (ODB) Ontwerpteam Rudy Uytenhaak John Zondag
Soort stedenbouwkundig plan Start ontwerp 1994 studie prijsvraag Oplevering 2006 - 2009
situatie
De Bongerd uitwerking stedenbouwkundig plan (1998) 3
4
5
6