EVALUATIEVERSLAG 2011
THEATERFESTIVAL BOULEVARD ’s-hertogenbosch 1
2
3
Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
4
5
Wunderbaum/Touki Delphine - Opening Theaterfestival Boulevard - Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
6
7
Opening Theaterfestival Boulevard - Festivalplein
Foto: Jean Philipse
8
9
Foto: Karin Jonkers
10
11
Toneelgroep Oostpool/Boogaerdt/VanderSchoot - Tweede Natuur - Zandverstuiving Rosmalen
Foto: Karin Jonkers
12
13
Festivalplein vanaf de toren van de St Jan
Foto: Jean Philipse
14
EVALUATIE THEATERFESTIVAL BOULEVARD ’s-hertogenbosch 4 T/M 14 AUGUSTUS 2011
Theaterfestival Boulevard gelooft. In verwondering en verdieping, in kleuren en kansen, in bezieling en betrokkenheid. Life is Wonderful, vinden wij. Onze leidraad is frisse nieuwsgierigheid, gezonde twijfel en positieve wilskracht. Onze motivatie laat zich niet bezoedelen door een haperende aarde, morrende massa of geïmplodeerde economie. Juist nu willen we blijven inspireren en verrassen, willen we laten zien dat het anders kan en moet. Met de autonome, constructieve kracht van de kunsten en de warme verleiding van pure verhalen. Met optimisme, idealen en doorzettingsvermogen. Met elkaar. Noem ons hemelbestormers. En je hebt gelijk. Wij heffen liever een halfvol dan een halfleeg glas. En vinden ons gras eigenlijk net zo groen als dat van de buren. Voorwaarts met tegengas! Life is Wonderful. Het begon al met de opening op 4 augustus door de heer Ton Rombouts, burgemeester van ’s-Hertogenbosch. Een massaal publiek maakte mee hoe de theatergezelschappen Wunderbaum en Touki Delphine, acteurs Kees Hulst en Wendell Jaspers en jazzmusicus Jeroen Doomernik het motto Life is Wonderful gloedvol uitdroegen.
Het was een bijzondere. Een succesvolle. De 27e. Eentje met een levendig leidmotief dat honderden kunstenaars en medewerkers, maar bovenal duizenden bezoekers, met ons deelden: Life is Wonderful!
Dat enthousiasme en die bevlogenheid bleven lang rondwaren. Het voedde onze hoop op betere tijden. Gaf ons zicht op de weg die voor ons ligt, maakte dat wij vol vertrouwen de toekomst tegemoet treden. Life is Wonderful bleek meer, véél meer dan een leus.
Theaterfestival Boulevard 2011. We presenteerden elf dagen verwondering en verdieping, kleuren en kansen, bezieling en betrokkenheid. Op het festivalplein, de podia en vele bijzondere locaties in en om ’s-Hertogenbosch bewezen we dat de pure verhalen van bevlogen kunstenaars – die op avontuurlijke manieren buiten de lijntjes kleuren – massa’s betrokken bezoekers kunnen aansporen, motiveren, aan het denken zetten, inspireren en uitdagen. Ervaarden we dat verbeelding geen grenzen hoeft te kennen – als je er maar voor openstaat.
Cijfers? Tuurlijk, cijfers, feiten. Ze sloten naadloos aan op onze euforie. Theaterfestival Boulevard 2011 ontving 140.000 bezoekers (10.000 meer dan in 2010) en verkocht iets meer dan 50.000 kaartjes (nagenoeg gelijk aan 2010). Ondanks het tegenvallende weer! Theaterfestival Boulevard was daarmee een bijzondere. Een succesvolle. De 27e. Op naar de 28e!
Anderhalve week lang lieten we zien, horen en voelen dat de hartslag van de kunsten altijd zal blijven kloppen. Voor iedereen. Dat frisse nieuwsgierigheid, gezonde twijfel en positieve wilskracht leiden tot een positief tegengeluid. Dat we voorwaarts moeten. Voorwaarts met tegengas!
Geert Overdam, festivaldirecteur
15
Foto: Karin Jonkers
Toneelgroep Oostpool/Boogaerdt/VanderSchoot - Tweede Natuur Natuur - Zandverstuiving Rosmalen
Foto: Karin Jonkers
16
inhoudsopgave
Theaterfestival Boulevard gelooft. VOORWOORD GEERT OVERDAM
15
ARTISTIEKE UITGANGSPUNTEN
19
ONZE MISSIE
19
ONZE AMBITIE EN VISIE
19
Theaterfestival Boulevard zoekt.
NIEUW ARTISTIEK WERK
Theaterfestival Boulevard presenteert.
21
PROGRAMMA OP LOCATIE
24
PROGRAMMA OP EN ROND HET FESTIVALPLEIN EN IN DE CASINOTUIN
30
PROGRAMMA IN HET BOULEVARD THEATER
31
NATIONALE EN INTERNATIONALE COPRODUCTIES
32
EDUCATIE
36
Theaterfestival Boulevard verbindt.
MEERJARIGE SAMENWERKING MET MAKERS EN GEZELSCHAPPEN
40
BRABANTSE PRODUCTIES
50
PARTNER VAN MAKERS/GEZELSCHAPPEN
50
BOULEVARD IN DE WIJKEN
51
SAMENWERKING MET OPLEIDINGEN
52
CULTUREEL NETWERK
55
PARTNERS IN STAD EN PROVINCIE
55
INTERNATIONALE SAMENWERKING EN UITSTRALING
58
BOSCH CITIES NETWORK
58
2018BRABANT
59
PR EN MARKETING COMMUNICATIE
61
PERS EN MEDIA
64
SPONSORING EN RELATIEMARKETING
70
HORECA
73
PRODUCTIONEEL
76
REACTIES ENKELE MAKERS
76
EEN DUURZAMER FESTIVAL
78
FINANCIテ起
78
TOT SLOT
80
PROGRAMMA OVERZICHT
82
SAMENVATTING PUBLIEKSONDERZOEK
86
SUBSIDIENTEN EN SPONSOREN
88
NAGEDACHTENIS JOep LENNARTS
90
ORGANISATIE
17
91
Matzer - Kracht - Boerderij Henriettewaard
Foto: Jean Philipse
18
ARTISTIEKE UITGANGSPUNTEN
in meerjarige trajecten. We maken deel uit van Brabantse, Nederlandse en Europese coproductieverbanden. Zo brengen we makers, gezelschappen, een breed en gemêleerd publiek, subsidiënten en sponsoren, bedrijfsleven en overheden samen – in een ambiance van Brabantse gastvrijheid – gedreven door ons credo: Life is Wonderful.
Vakmanschap en zeggingskracht – daarop selecteert Theaterfestival Boulevard haar makers, gezelschappen en producties. We hechten aan ontwikkeling en vernieuwing. Daarom bieden we ruimte aan onderzoek en aan een interdisciplinaire aanpak. Theaterfestival Boulevard kiest voor artistieke kwaliteit, al jaren. En van elke editie leren we, elk jaar scherpen we ons programmaprofiel aan.
ONZE AMBITIE EN VISIE Theaterfestival Boulevard wil hét internationale stadsen zomertheaterfestival zijn van Zuid-Nederland en een trendsettend podiumkunstenfestival in Nederland en in Europa.
ONZE MISSIE Theaterfestival Boulevard is hét internationale stads- en zomertheaterfestival van Zuid-Nederland, iedere zomer, elf dagen, in de tweede week van augustus. We combineren het avontuurlijke van producties op bijzondere locaties in en om de stad, met voorstellingen en concerten in de Bossche theaters en concertzalen.
Daarbij laten we ons leiden door de kernwoorden: artistieke kwaliteit, vernieuwend, inspirerend, uitdagend, maatschappelijk betrokken, laagdrempelig, zuidelijke gastvrijheid, nationaal en internationaal onderscheidend. Rond de editie 2011 introduceerden we een nieuw motto voor de komende jaren: Life is Wonderful. Met dit motto geven we ons antwoord op de toenemende negatieve gevoelens in de samenleving. En verzetten we ons tegen het, door het huidige kabinetsbeleid, gevormde beeld van het Nederlandse podiumkunstenlandschap. Ons werk, de makers en de gezelschappen waarmee we samenwerken, ons publiek, onze sponsoren en subsidiënten – ze zijn ons te waardevol. Op onze manier en binnen onze mogelijkheden bieden we weerstand, tegendruk. En het werkt, van heel veel kanten ontvangen we positieve reacties op de inhoud van ons programma en de toon in onze berichtgeving.
Het festivalprogramma bestaat uit artistiek hoogwaardige eigentijdse theater-, dans-, muziek-, muziektheater- en kleinkunstproducties. Bijzondere activiteiten die inspireren, becommentariëren, aan het denken zetten en uitdagen. We kiezen daarbij niet voor vanzelfsprekendheid, maar selecteren juist de meest opvallende producties van makers en gezelschappen uit Noord-Brabant, Nederland, Vlaanderen en elders uit Europa. Theaterfestival Boulevard is een broedplaats. We leveren een bijdrage aan de artistieke- én de publieksontwikkeling van jonge en gerenommeerde podiumkunstenaars. Door hen op allerlei manieren te begeleiden en te ondersteunen,
Toneelgroep Oostpool/Boogaerdt/vanderSchoot - Tweede Natuur - Zandverstuiving Rosmalen
19
Foto: Karin Jonkers
Hotel Witlox - Het lied van de Krekel - Verkadefabriek
Foto: Raymond Jean Philipse Mallemtjer
20
Theaterfestival Boulevard zoekt. Naar meningen die er toe doen. Naar theatermakers met engagement en talent. Daarom kiest Theaterfestival Boulevard voor bezielde trendsetters en culturele pioniers die becommentariëren. Hemelbestormers als wij, die ons een spiegel voorhouden en ons aansporen, motiveren, aan het denken zetten, uitdagen.
NIEUW ARTISTIEK WERK
die in totaal 222 keer speelden: 27 op locatie, 9 op de podia. Er waren 25 premières. Op het festivalplein presenteerden we nog eens 38 verschillende programma’s, die in totaal 248 keer speelden. Uit het uitgebreide publieksonderzoek bleek dat het totale programma wederom werd gewaardeerd: er was veel, het was gevarieerd en het had kwaliteit.
In 2011 kozen we andermaal voor een breed scala aan theater-, dans, muziek-, muziektheater- en kleinkunstvoorstellingen, waarvoor vaak nieuwe teksten, nieuwe choreografieën en/of nieuwe composities werden geschreven. We presenteerden 36 producties in en om de stad,
LOCATIES EN PODIA
2009
2010
2011
Aantal
%
Speelmomenten
Aantal
%
Speelmomenten
Aantal
%
Speelmomenten
Theater
29
59%
189
24
51%
227
21
58%
158
Muziek
4
8%
4
2
4%
5
0
0%
0
Beeldende kunst/ installaties
1
2%
10
4
9%
40
0
0%
0
Muziektheater / Kleinkunst
5
10%
27
6
13%
64
4
11%
13
Dans
5
10%
18
3
6%
10
4
11%
29
Entreeprijs
5
10%
10
7
15%
15
7
19%
22
Kunstbende
0
0%
0
1
2%
1
0
0%
0
Totaal
49
100%
258
47
100%
362
36
100%
222
Genre
FESTIVALPLEIN
2009
2010
2011
Aantal
%
Speelmomenten
Aantal
%
Speelmomenten
Aantal
%
Speelmomenten
Theater
2
4%
37
1
3%
28
3
8%
18
Muziek
12
25%
23
17
43%
22
8
21%
26
Animatie- & Tentjestheater
30
63%
171
17
43%
158
14
37%
144
Beeldende kunst/ installaties
2
4%
20
2
5%
20
1
3%
11
Muziektheater / Kleinkunst
1
2%
7
1
3%
6
8
21%
45
Dans
0
0%
3
1
3%
3
0
0%
0
Kunstbende
1
2%
2
1
3%
3
4
11%
4
Totaal
48
100%
263
40
100%
240
38
100%
248
Genre
21
Sally & Molly - Het leven, de dood en de liefde in de tussentijd - Groot Ziekengasthuis
Foto: Karin Jonkers
22
23
Theaterfestival Boulevard presenteert. Op onalledaagse locaties in en om de stad en op het bruisende festivalplein aan de voet van de St. Jan. Gevarieerd en gastvrij, uitdagend en ontwapenend serveert Theaterfestival Boulevard nationale en internationale voorstellingen, concerten, installaties en kinderactiviteiten. Die stuk voor stuk bewijzen dat de verbeelding geen grenzen kent – als je er maar voor openstaat.
PROGRAMMA OP LOCATIE
Theaterfestival Boulevard heeft een bijzonder profiel. We zijn een premièrefestival: meer dan de helft van het programma bestaat uit nieuwe, uitdagende voorstellingen en concerten.
Theaterfestival Boulevard gebruikt daadwerkelijk de hele stad als podium; op meer dan honderd verschillende locaties werden de laatste jaren producties gemaakt en gespeeld. ‘Theater op locatie’ was dan ook met verve in 2011 opnieuw ons handelsmerk. We presenteerden voorstellingen op ‘verborgen’, nog niet eerder gebruikte plekken, in een enkel geval kwamen we terug op een al eerder gebruikte locatie en we maakten opnieuw intensief gebruik van de stedelijke podia. Daarbij toonden we veel artistiek werk dat zich verbindt aan actuele maatschappelijke thema’s.
Het zomertheaterfestivalcircuit verbinden we met de seizoensprogrammering van de podia in stad en land. Daarmee hebben we een, voor Nederland en ook binnen Europa, uniek concept gecreëerd. Er wordt theater gemaakt en gepresenteerd op drie totaal verschillende plekken: op unieke locaties in en rond de stad ’s-Hertogenbosch, op de podia in de stad én op het festivalplein.
NTGent/Marijke Pinoy - Ginds, tussen de netels - Boerderij Nieuwendijk
Foto: Karin Jonkers
24
25
Foto: Karin Jonkers
Schweigman& - Zweep - Brouwketel
Foto: Karin Jonkers
26
27
Vonck & Vlam - Visite - in de wijken en het Boulevard Theater
Foto: Karin Jonkers
28
29
PROGRAMMA OP EN ROND HET FESTIVALPLEIN EN IN DE CASINOTUIN Het festivalplein (de Parade) vormde in 2011 opnieuw het levendige, gastvrije en inspirerende festivalhart. Een grote hoeveelheid muziek-, animatie- en theatertentjes zorgde voor een gevarieerd laagdrempelig programma, met heel veel artistieke kwaliteit. Vergeleken bij eerdere jaren programmeerden we meer jonge makers op het festivalplein; zij kregen zo de kans zich te presenteren voor een talrijk en breed samengesteld publiek. De toegankelijke programmering en sfeer op het plein dient voor een groot deel van de bezoekers als opstap naar andersoortige voorstellingen. Zo bleek (opnieuw) uit publieksonderzoek: bijna tweederde (68%!) van het publiek gaf aan tijdens Theaterfestival Boulevard voorstellingen te zien die zij doorgaans niet (zo snel) zou bezoeken. Op het festivalplein en in de Casinotuin werden in diverse tentjes muziek- en theatervoorstellingen getoond van En Consorten, Piepschuim, Sacha Muller, Iksperiment, TG Sonja, Rob en Emiel, Toneelgroep Dapper, Marjolein Ley & Angelique Dorrestijn, Koning Willem 1 College, TV Wartburg, De Stijle, Want, Het Filiaal, OMSK/Daan ’t Sas, Deborah de Groot, Kim van Zeben, Jelle Amersfoort, Twan Mickers, Lotte van Dijck & Ellen Kromhout en Barbara van den Eerenbeemt.
Het Zuidelijk Toneel (Analemma & Hyperanalemma) - Binnenstad ’s-Hertogenbosch
Foto: Sebastiaan ter Burg
30
PROGRAMMA IN HET BOULEVARD THEATER
Twee avonden werd het Boulevard Theater omgetoverd tot jazzpodium Boom Boom Room. Jazzmusicus en programmeur Jeroen Doomernik vroeg Sabrina Starke en Michiel Borstlap, Ntjam Rosie en Harmen Fraanje er eenmalige concerten te verzorgen. Emmelie Zipson bracht een selectie van het allerbeste uit haar eerdere muziektheatervoorstellingen en gaf een exclusieve preview van haar splinternieuwe programma. Miss Molly & Me, dé hit van Theaterfestival Boulevard 2010, wist dat succes in 2011 te evenaren; ze brachten hun debuutalbum ten gehore, vol rauwe nummers met rake teksten waarin de invloeden van de folk, country en americana eigenwijs doorklonken.
Centraal op het festivalplein stond het Boulevard Theater – onderdeel van de imposante toren, die in een krachtig en mooi vormgeven beeld ons credo Life is Wonderful uitstraalde. Het programma in het Boulevard Theater bestond uit kinderconcerten, jazz- en popconcerten door jonge en gerenommeerde artiesten en concerten van aanstormend kleinkunsttalent. Later op de avond werd er gedanst op de beats van verschillende dj’s. Mundial Productions stelde voor de tweede keer een deel van de muziekprogrammering in het Boulevard Theater samen, en werkte samen met Jan Douwe Kroeske aan een speciale uitvoering van de 2 Meter Sessies waar bezoekers konden genieten van gesprekken met en concerten door Gabby Young and Other Animals, The Tellers, Pien Feith en Gaby Moreno.
Al jaren zagen we tijdens Theaterfestival Boulevard bezoekers met eindeloze vraagtekens in hun ogen het intieme tentje van Rob en Emiel verlaten. Telkens weer wisten ze het publiek te verbazen met trucs van ver voorbij de logica. Dit jaar namen ze, na zeven jaar, afscheid. In stijl, met hun show ‘Au revoir, Boulevard!’.
Katinka Polderman en Roos Rebergen (Roosbeef) maakten een eigenzinnige show – speciaal voor Theaterfestival Boulevard. Liedjes van, voor en met elkaar, door henzelf begeleid op gitaar, piano en accordeon.
De kleine bezoekers van Theaterfestival Boulevard zongen en leefden mee met Samba Salad en VetKindercabaret.
Het Filiaal - Huis - Casinotuin
31
Foto: Karin Jonkers
NATIONALE EN INTERNATIONALE COPRODUCTIES
NTGent/Marijke Pinoy – Ginds, tussen de netels In coproductie met Theater aan Zee (Oostende) en de Zomer van Antwerpen (Antwerpen).
Theaterfestival Boulevard werkt en produceert samen met makers en gezelschappen die zich bewegen binnen internationale circuits in Europa. Die intensieve, wederzijdse betrokkenheid heeft ervoor gezorgd dat het festival ook in 2011 belangwekkende wereldpremières kon presenteren. Dankzij de financiële steun van de Provincie NoordBrabant, het Fonds Podiumkunsten, het VSBFonds, het SNS Reaal Fonds en de Stichting Dioraphte hebben we ons als coproducent verbonden aan een aantal spraakmakende nationale en internationale coproducties.
Laika/ Circo Ripopolo – Cucinema In coproductie met Le Channel, scène nationale (Calais), Le Volcan, scène nationale du Havre (leHavre), Humorologie (Kortrijk/Marke), Cultuurcentrum (Genk), Theater op de Markt en Dommelhof (Neerpelt). OMSK/Lotte van den Berg – Les Spectateurs In coproductie met De Internationale Keuze (Rotterdam), Kunstenfestivaldesarts (Brussel), Steirischer Herbst (Graz), Zürcher Theater Spektakel (Zurich), Toneelhuis (Antwerpen), NXTSTP (samenwerkingsverband van festivals in Europa).
Eastman/Sidi Larbi Cherkaoui en Shantala Shivalingappa – Play In coproductie met de Singel (Antwerpen), Sadler’s Wells (Londen), Fondazione Musica per Roma (Rome), Ludwigsburger Schlossfestspiele (Ludwigsburg), Festival Automne en Normandie (Rouen) en Live Arts Festival (Philadelphia).
Arnaud Deflem – G.R.I.P In coproductie met Takt Dommelhof (Neerpelt) en Cultuur Centrum (Hasselt)
Eastman - Play - Theater aan de Parade
Foto: Koen Broos
32
NTGent/Marijke Pinoy - Ginds, tussen de netels - Boerderij Nieuwendijk
33
Foto: Karin Jonkers
Laika/Circo Ripopolo - Cucinema - Perron 3
Foto: Jean Philipse
34
35
EDUCATIE
De Staande Ovatie: makers en spelers lieten publiek zien, horen en ervaren met welke techniek hun voorstellingen werden gemaakt en welke methoden werden toegepast.
Theaterroutes bleken een uitstekend middel om de missie en de visie van Theaterfestival Boulevard uit te dragen. Zo brachten we op een laagdrempelige manier nieuw en bestaand publiek in aanraking met kwalitatieve producties, of bestaand publiek met nieuwe producties waar men zelf niet als eerste voor zou kiezen. De Theaterroutes werkten als bindmiddel tussen makers en publiek; door het gesprek tussen beide partijen te faciliteren, ontstond niet alleen wederzijds begrip maar ook een intensievere beleving van de voorstelling. De maker leerde hoe het publiek de voorstelling ervaarde, het publiek leerde hoe een productie tot stand kwam. Bij de selectie van gezelschappen en producties voor de Theaterroutes werd overwegend gekozen voor producties die een bijdrage leveren aan sociaal-maatschappelijke discussies. Hiermee gaf Theaterfestival Boulevard invulling aan zijn maatschappelijke betrokkenheid. Ook talentontwikkeling kwam aan bod in de Theaterroutes: (jonge) makers gingen in gesprek met hun publiek en leerden van de oprechte reacties van de toeschouwers. Theaterfestival Boulevard wil voor makers en publiek vooral een ‘artistieke broedplaats’ wil zijn; met de Theaterroutes vulden we op een concrete manier in wat we daar onder verstaan. De Theaterroutes waren daarnaast van betekenis voor het festival omdat juist in de routes kwaliteit (van de voorstellingen) gekoppeld werd aan een laagdrempelige en bijzondere context. Dat bleek aantrekkelijk: naast de ‘reguliere’ theaterbezoekers bestond het publiek van de Theaterroutes voor 16% uit nieuwe bezoekers.
Backstage: bezoekers keken letterlijk achter de schermen en werden geinformeerd over de technische trucs en spitsvondigheden die in de voorstelling te zien waren. Er vonden dagelijks twee tot vier Theaterroutes plaats. De
Betrokkenheid en waardering van makers De Theaterroutes zijn in nauwe samenwerking met de gezelschappen ontwikkeld. In een wisselwerking tussen de artistiek leider/regisseur en/of acteurs en het festival
Boulevard Theaterroutes Theaterfestival Boulevard ontwikkelt nieuwe, creatieve manieren om onze bezoekers ‘mee te nemen’ naar de oorsprong en achtergronden van voorstellingen en concerten. Met steun van het VSBFonds presenteerde Theaterfestival Boulevard in 2011 voor de tweede maal de Boulevard Theaterroutes: compleet verzorgde avonden met ongewone voorstellingen, ontmoetingen met makers en lekker eten – inhoud en exclusiviteit voor een zeer aantrekkelijke prijs. De bezoekers van de Theaterroutes werden door een theaterroutegids ontvangen op een sfeervolle locatie op het festivalplein, waarna de route leidde naar twee theatervoorstellingen, een smakelijk gerecht én exclusieve ontmoetingen met de makers en spelers van de voorstellingen. Er was keus uit drie verschillende Boulevard Theaterroutes, die ieder een ander aspect belichtten van een voorstelling en/of het (creatieve) proces: Het Scenario: De route gaf antwoord op vragen als ‘Waardoor werden de makers geïnspireerd?’, ‘Welke keuzes werden gemaakt, en waarom?’, ‘Wat waren inspiratiebronnen en valkuilen?’, ‘Hoe verliep de ontwikkeling van pril idee tot concrete voorstelling?’.
Ontvangst Theaterroutes
Foto: Jean Philipse
36
werd bij iedere voorstelling een specifiek programma als onderdeel van de Theaterroute samengesteld. Vervolgens is door medewerkers van het festival gekeken naar een tweede voorstelling die de route kon versterken. Hierbij werd vooral gezocht naar een inhoudelijke versterking (het onderwerp van de twee producties sloot zo veel mogelijk op elkaar aan) of juist naar publieksversterking (een laagdrempelige voorstelling koppelen aan een wat minder bekende productie van kwalitatief hoog niveau). Juist de combinaties zorgden ervoor dat het publiek werd verrast. Zo gaven bezoekers van de Theaterroute Sally & Molly en Het Nut aan dat men eigenlijk voor de eerste voorstelling was gekomen, maar dat men heel aangenaam werd verrast door de tweede productie (Het Nut: ‘Cardenio, een verloren Shakespeare’). Ook de gezelschappen waardeerden hun deelname aan de Theaterroutes. Volgens Greg Nottrot (Het Nut) was er een andere energie voelbaar uit de zaal, een grotere betrokkenheid dan bij de voorstellingen zonder Theaterroute. Volgens Herman van de Wijdeven (Hotel Witlox) was zijn spel nog intenser, omdat voorafgaand aan het stuk (‘Lied van de Krekels’) met zoveel emotie en betrokkenheid over de inhoud ervan was gepraat. Veel acteurs, waaronder Sam Louwyck (NTGent) en Kees Hulst (MATZER), vonden het leuk én leerzaam om na afloop te horen wat het publiek vond en wat hen was opgevallen. De gezelschappen gaven aan een volgende keer graag weer deel te nemen aan de Theaterroutes.
zo geschikt waren voor dergelijke sponsorarrangementen; ze worden immers aangeboden als extra verdieping bij het artistieke programma, en sponsorgroepen willen vooral een gezellige ontmoeting met bezoek aan een voorstelling en al of niet een borrel. Hoofddoel van zo’n groep is onderling contact, het verdiepend karakter van de Theaterroutes is voor hen niet zo relevant. We hebben de sponsoren daarom in 2011 de Theaterroutes niet meer aangeboden: de 328 deelnemers waren ‘gewone bezoekers’. Vergeleken bij de 207 verkochte kaarten (exclusief de sponsorrelaties) in 2010, betekent dit een toename in de kaartverkoop van 121, ruim 50%. Onder de bezoekers is na afloop van de route een evaluatieformulier uitgereikt; 170 kwamen er ingevuld terug, waarbij koppels vaak samen één formulier invulden. De ontvangen antwoorden geven een goede indruk van de beleving van de Boulevard Theaterroute. Bovendien vertellen ze ons meer over de deelnemers. Zo was de gemiddelde leeftijd van de Theaterroute-bezoeker 49 jaar en kwam ongeveer 30% uit ’s-Hertogenbosch en directe omgeving. Opvallend was ook het grote aantal mensen van buiten de regio (Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Hilversum, Nijmegen, Arnhem en Enschede). Tussen de 328 deelnemers bevonden zich ook nieuwe bezoekers: 16% gaf aan niet eerder een voorstelling op Theaterfestival Boulevard te hebben bezocht. Ruim 45% gaf ‘Een mooie verzorgde avond uit’ als belangrijkste reden om een Theaterroute te bezoeken, voor ruim 21% was dat ‘De ontmoeting met de makers’. De waardering voor de Theaterroutes was met een gemiddeld cijfer van 8,2 erg hoog.
Er waren twaalf routes, in totaal werden 328 kaartjes verkocht. Nadere analyse laat daarin een interessante verschuiving zien. In 2010 waren er 314 bezoekers, waarvan 107 in vier sponsorgroepen. We concludeerden achteraf – op basis van de reacties – dat de Theaterroutes echter niet
Bezoek Theaterroutes NTGent/Marijke Pinoy - Ginds, tussen de Netels - Boerderij Nieuwendijk
37
Foto: Freek Nagtzaam
Het NUT - Cardenio - Zwanenbroederhuis
Foto: Jean Philipse
38
Enkele publieksreacties
“Zeer goed, voor herhaling vatbaar” “Een heel gevarieerde voorstelling met emotie goed spel en zeer goede instrumenten beheersing, zeer enthousiast gezelschap. Hulde.” “Heerlijk van genoten, van alles!!” (over de Theaterroute bij Wunderbaum)
“Tof om een beetje meer te mogen zien van wat er bij een festival komt kijken.” “Heel goed: locatie, zeer goed gekozen een uniek stuk. Goed gespeeld, een bijzondere ervaring.” (over de Theaterroute bij NTGent/Marijke Pinoy)
“De introductie was goed, leuk verslag van hun (reis) belevenis met presentatie maar vooral hun eigen verwachting en belevenis goed verwoord.” “Verrassend, afwisselend, goed geregeld” (over de Theaterroute bij Afslag Eindhoven)
“Super, samen met inleiding, beleving daardoor nog veel indringender.” “Blijven doen, dit is een unieke beleving.” “Heel leuk, kijkje achter de voorstelling via ontmoeting met de regisseuse.” (over de Theaterroute bij Schweigman&)
“Spannend, gastvrij, verwenning, VIP gevoel.” “Achter de schermen is echt geweldig, volgend jaar weer.” (over de Theaterroute bij Laika/CircoRipopolo).
“Eerste keer dat we het deden, leuk, gevarieerd programma, interview met regisseuse en acteurs geeft diepte.” “Verrassend. Wist van tevoren niet wat mij te wachten stond. ” “Heerlijk! Leuke combinatie zeker voor herhaling vatbaar volgend jaar (ook al ben ik dit jaar 2x geweest)”. (over de Theaterroute bij Matzer)
“Wilde per se Sally & Molly zien – kon alleen zo. Gaan we volgend jaar weer doen. Was super.” ”Boven verwachting. Het zat heel goed in elkaar voor herhaling vatbaar. Hartstikke gezellig! Het was een weerzien na 30 jaar.” (over de Theaterroute bij Het Nut)
Afslag Eindhoven - Bokkenvet - Hal Landtong
39
Foto: Paul Beekhuis
Theaterfestival Boulevard verbindt. Kunstenaars, gezelschappen, bezoekers, bedrijven, subsidiënten, sponsoren, overheden. We arrangeren vruchtbare kruisbestuivingen, faciliteren kleurrijke samenwerkingsverbanden. Met onze voeten diep in de warme Brabantse aarde zijn we partners van culturele initiatieven dwars door Europa. Maar we verknopen ons evengoed aan de artistieke ontwikkeling van jonge en gerenommeerde podiumkunstenaars uit onze directe nabijheid. MEERJARIGE SAMENWERKING MET MAKERS EN GEZELSCHAPPEN Speerpunt in ons beleid is én blijft de meerjarige samenwerking met zowel jonge als gerenommeerde theatermakers, choreografen, dansers, componisten en musici. Jonge makers bieden we naast artistieke coaching – waar nodig – productionele, zakelijke en publicitaire ondersteuning. We streven naar minimaal twee keer (nieuw) werk van een maker/gezelschap in een periode van vier à vijf jaar, het liefst drie of zelfs vier producties. Door deze werkwijze komt een betere verbinding tot stand tussen aanbod en afname, tussen de makers/gezelschappen en ons publiek – zo hebben we in de praktijk ervaren.
November Music; Dark Radio Project - Sex,sleep,eat,drink,dream. - Ruimte Productiehuis Brabant
Foto: Jean Philipse
40
Overzicht samenwerking met makers/gezelschappen in de periode 2009 - 2011 Internationaal/Vlaams
2009
2010
Arnaud Deflem
2011 x
Bad van Marie
x
Cie Cecilia
x
x
Cie Kaiet
x
x
Circo Ripopolo
x
Compagnie de Paso
x
Eastman
x x
Laika
x
x x
Leen Verheijen
x
Les ballets C de la B/Koen Augustijnen
x
Marijke Pinoy
x
NT Gent
x
Peeping Tom
x
x
x
Productiehuis Brabant/Leen Braspenning
x
Productiehuis Brabant/Sarah Ringoet
x
Studio Orka
x
Theater Tol
x x x
Toneelhuis/Wayn Traub
x
Tuning People/Jef van Gestel
x
Nationaal
2009
Bente Hamel
x
Boogaerdt/VanderSchoot
x
2010
x
Dries Verhoeven
x
Erik Vaarzon Morel
x
Hanneke de Jong
x
Hanneke Kuijpers
x
2011
x
Het Filiaal
x x
Het NUT
x
Het Syndicaat
x
Ilay den Boer
x
Nina de la Croix
x
November Music: Arnoud Noordegraaf
x
November Music: Frouke Wiarda
x
November Music: Paul&Menno de Nooijer (Jane)
x
November Music:VocaalLAB Nederland/Georges Aperghis
x
OMSK/Lotte van den Berg
x
Roos van Geffen
x x
Sanne Zweije
x
Schweigman&
x
x
TG Max
x
Theater Instituut Nederland tentoonstelling
x
Toneelgroep Oostpool
x
Tuig
x
Wunderbaum
x
Brabants
2009
Afslag Eindhoven
x
41
2010
2011 x
Overzicht samenwerking met makers/gezelschappen in de periode 2009 - 2011 Brabants
2009
Avans Hogeschool AKV|St. Joost
2010
2011
x
Barbara vd Eerenbeemt/Lars Brouwer
x
B-Art
x
Bart van Dongen
x
Bernadette Notten
x
Boom Boom Room
x
x
x
Dans!Code
x
x
x
De Bloem van de Natie
x
Drieons
x
x
Fontys Hogeschool voor de Kunsten
x
x
x
Galerie HĂźsstege (expositie)
x
Het Zuidelijk Toneel
x
x
x
x
Hotel Witlox
x
JacobTV
x
Jelena Kostic
x
Joost van Balkom
x
Judka Theatermakers
x
Koningstheaterakademie
x
x
Letizia Rompelberg/Hertog Zout
x
x
LisenImke
x
Marlijn Bouman
x
Martijn Crins
x
x
Matzer Theaterproducties
x
Michelle van Daalhoff
x
Natasja D’ Armagnac
x
November Music:Dyane Donck
x x x
November Music:Vloeistof/Anne Parlevliet/Sebastian Schatz/Wilco Botermans
x
Peter Paul Kleijwegt
x
Polymorf & ZZZ
x
Productiehuis Brabant/Karin Netten
x
Productiehuis Brabant/Het Zuidelijk Toneel
x
Productiehuis Brabant/Anna van der Kruis
x
Productiehuis Brabant/diverse makers
x
Productiehuis Brabant/Rachel Zweije
x
Ralph Posset
x
Renske vd Broek
x
Theater Artemis
x
United C
x
Vivianne van den Boom
x
x
x x
Zuidelijk Toneel/ Toneelgroep Cargo
x
Festivalplein
2009
1 WATT
2010
x
Afro Groove
x
Amariszi
x
Andrew Elliot
x
Babok
x
42
2011
Roos van Geffen - Vangst - Zuiderpark
43
Foto: Jean Philipse
Overzicht samenwerking met makers/gezelschappen in de periode 2009 - 2011 Festivalplein
2009
2010
Café con Leche
x
Caro Emerald
x
Chiwoniso
2011
x
Danshuis Station Zuid
x
David Moreno
x
De Ding
x
De Stijle, Want
x
x
Deborah de Groot
x
Delinus
x
Die Verdammpte Spielerei
x
DJ’s
x
x
Eet-O-theek
x
Emmelie Zipson
x
Georg Traber
x
Ghani Minne
x
Hanggai
x x
x
Hotel
x
Iksperiment
x
Iñaki Mata
x
Jan Douwe Kroeske/2 meter sessies
x
Jasper Erkens
x
Jelle Amersfoort
x
Kamchàtka
x
x
x
Kathinka Polderman/Roos Reebergen
x
Kim Zeben
x
Kunstbende
x
KW 1 College La Guardia Flamenca
x
x
x
x
x
Laura Jansen
x
Les Goulus
x
L’Excuse
x
Lotte van Dijck/Ellen Kromhout
x
Mama Roux
x
x
Marjolein Ley/Angelique Dorrestijn
x
Matthias Quadekker
x
Michael Helmerhorst
x
Miss Molly & Me/Marlijn Weerenburg
x
Naked people being dressed
x
Niels Duffhues
x
Nyacha
x
x
x
x
Nyncke Beekhuizen
x
Openbare Bibliotheek ‘s-Hertogenbosch
x
Piepschuim
x
Plankton Hotel
x x
Pluk je geluk
x
Poppejater
x
44
x
Danshuis Station Zuid - Lust -Talent Factory
45
Foto: Rob Hogeslag
Sacha Muller - Rijk alleen - Festivalplein
Foto: Tim vd Most
46
Overzicht samenwerking met makers/gezelschappen in de periode 2009 - 2011 Festivalplein
2009
2010
2011
Rob en Emiel
x
x
x
Samba Salad
x
Sascha Goossens/Zoet Vormgeving
x
x
Sascha Muller
x
SMOKE FM
x
Solotwo
x
Stephen Bain
x
STRAF
x
Swoolish
x
TAMTAM objektentheater
x
x
TG Sonja
x
Theatergroep Haaibye
x
Theatergroep Vliegensvlug
x
Theatergroep WAK
x
Tim Knol
x x
Toneelgroep Dapper
x
Tristan Kruithof
x
x
Twan Mickers/ArfArf
x x
Va Fan Fahre
x
Vet Kindercabaret
x
Vincent de Rooij
x
Vonck en Vlam
x x
Zulu 9.30
x
De zon schijnt niet in uw TV/Anna van der Kruis - Pee - Koningstheater
47
Foto: Peer van der Kruis
LisenImke - In het diepe - Jeroen Bosch Ziekenhuis
Foto: Karin Jonkers
48
49
BRABANTSE PRODUCTIES
PARTNER VAN MAKERS/GEZELSCHAPPEN
Theaterfestival Boulevard is een internationaal theaterfestival, maar staat met haar voeten diep in de warme Brabantse aarde. Wij bieden het Brabantse talent graag een plek om zich te presenteren en gaan langlopende verbindingen met hen aan om zo te zorgen voor een structurele opbouw van publiek. Met het beschikbaar stellen van een structurele subsidie voor de periode 2009-2012 ondersteunden de Provincie Noord-Brabant en de Gemeente ’s-Hertogenbosch (in een enkel geval met aanvullende projectsubsidies) de programmering van makers en gezelschappen uit Noord-Brabant.
Theaterfestival Boulevard draagt graag bij aan de ontwikkeling van de podiumkunsten – dichtbij en veraf. We fungeren als springplank voor jonge, talentvolle makers en bieden gerenommeerde gezelschappen ruimte voor nieuw artistiek onderzoek. Voor veel programma’s spraken we, al ruim voor het festival, veelvuldig met makers en gezelschappen over de voortgang van hun maakproces. We hielpen bij het vinden en geschikt maken van een goede locatie en adviseerden soms bij subsidieaanvragen. Met de media waarover het festival beschikt, ondersteunden we de publiciteit van alle producties. Voor de artistieke en productionele begeleiding kregen de betreffende makers en gezelschappen ‘carte blanche’; veelal garandeerden we een bijdrage in de productie- en speelkosten. Wat betekent dat we nagenoeg iedereen een uitkoopsom betaalden. Daarnaast betaalden we de locatiekosten geheel of gedeeltelijk. Deze afspraken konden we maken dankzij de steun van onze subsidiënten: Gemeente ’s-Hertogenbosch, Provincie Noord-Brabant, Fonds Podiumkunsten, VSBFonds, SNS Reaal Fonds en Stichting Dioraphte.
Theaterfestival Boulevard presenteerde nieuwe producties van Brabantse makers en culturele instellingen als Productiehuis Brabant, Polymorf/zZz, MATZER Theaterproducties, Hanneke Kuijpers, Afslag Eindhoven, Sally & Molly, Het Zuidelijk Toneel, Hotel Witlox, Theater Artemis, Toneelgroep Cargo, November Music, Danshuis Station Zuid, United-C, Vonck & Vlam, Boom Boom Room, Fontys Hogeschool voor de Kunsten, Koning Willem 1 College, Jelle Amersfoort, Katinka Polderman, Iksperiment, Barbara van den Eerenbeemt, Twan Mickers, LisenImke en Kunstbende Noord-Brabant.
Uitkoopafspraken golden in 2011 voor producties van Polymorf/zZz, MATZER Theaterproducties, Afslag Eindhoven, Roos van Geffen, Sally & Molly, Toneelgroep Oostpool/Boogaerdt/VanderSchoot, Tuig, Hotel Witlox, Productiehuis Brabant, November Music, Schweigman&, Vonck & Vlam, LisenImke, Leen Verheyen, Het Nut, Theater Artemis, Wunderbaum/Touki Delphine en United-C. In een enkel geval presenteren we voorstellingen op recettebasis. Dat gebeurde bij de producties van het Zuidelijk Toneel, Productiehuis Brabant en Danshuis Station Zuid.
Miss Molly & Me - Rewind and say hello - Boulevard Theater
Foto: Karin Jonkers
50
BOULEVARD IN DE WIJKEN Theaterfestival Boulevard verbindt zich graag aan zoveel mogelijk inwoners van ’s-Hertogenbosch. Wijkbewoners die wellicht niet zo snel het festival zullen bezoeken, zoeken we actief op; door, met en voor hen ontwikkelen we elk jaar speciale projecten. Zo trekt Theaterfestival Boulevard letterlijk de wijken in. In 2011 voerden we, met gezelschap Vonck & Vlam, het project ‘VISITE (in de wijk)’ uit. In de weken voorafgaand aan het festival bezochten Jyoti Vennix en Vincent Verbeeck (Vonck & Vlam) Bossche families met uiteenlopende culturele achtergronden om er intieme huiskamerconcerten te geven. Vonck & Vlam ging letterlijk en figuurlijk op wereldreis, en ontdekte zo dat je elkaars liedjes verstaat, ook zonder inburgeringcursus. Tijdens het festival werden kleine groepen publiek meegenomen naar een voor hen onbekende Bossche huiskamer. De locatie was telkens een verrassing, voor vervoer werd gezorgd. Buiten de beslotenheid van de huiskamers verzorgden Vonck & Vlam en hun muzikale gasten tijdens het festival ook vier concerten in het Boulevard Theater. Het project werd ondersteund door het gemeentelijke participatieproject Typisch Den Bosch. Zo’n 600 bezoekers kwamen naar de zes huiskamerconcerten en de vier Boulevard Theater-concerten.
Theater Artemis - Reis van een Rus - Theater Artemis
51
Foto: Joep Lennarts
SAMENWERKING MET OPLEIDINGEN
van de aanvraag, de visie van de student, de uit te voeren discipline en de inhoud van het plan.
Theaterfestival Boulevard verbindt zich graag aan de talenten van de toekomst. Daarom werken we al jaren intensief samen met de opleidingen, verbinden we theorie en praktijk door studenten een podium te bieden.
De commissie hield vervolgens contact met de geselecteerde studenten: op meerdere momenten werden de voortgang en ontwikkeling van de voorstelling met ze bekeken en besproken. Daarna werd definitief besloten of de voorstelling geschikt was om op het festival te spelen. De uiteindelijke selectie is in 2011 samengesteld door Annemarie Pijnappel (FHK), Jur van der Lecq (Theaterfestival Boulevard) en Tessa Smeulers (Theaterfestival Boulevard).
Fontys Hogeschool voor de Kunsten Theaterfestival Boulevard en Fontys Hogeschool voor de Kunsten (FHK) werken samen in het project ‘De Entreeprijs’; Het Steunfonds van Fontys Hogeschool voor de Kunsten en het Prins Bernhard Cultuurfonds ondersteunden de Entreeprijs 2011.
De Muzerije, het stedelijke creativiteitscentrum gelegen vlakbij het festivalplein, transformeerden we tot Fontys Theater, waar de afstudeervoorstellingen en -presentaties van studenten in diverse ruimtes te zien waren. Kaartjes voor de afstudeervoorstellingen werden verkocht aan de festivalkassa en op locatie.
Tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 werden (voor de vierde keer) afstudeervoorstellingen en -presentaties getoond van studenten van de verschillende kunstopleidingen binnen de FHK: Drama, Conservatorium, Muziektheater, de Rockacademie, Circus & Performance Art en Dans. Eerder in het jaar informeerden we hen tijdens een speciale informatiebijeenkomst over de visie van het festival, de werkwijze en de procedure tot deelname aan de Entreeprijs.
De afstudeervoorstellingen en –presentaties 2011: Rowdy Pelgrim – De vrouw met de baard (theater) Marjet Visser – De lange nasleep van een korte mededeling (theater) Rogier Telderman/Melphi – Acquiescence (conservatorium) Janske Dekkers – Week (muziek) Aisling O’Coineen – A Milk Story (dans) Arjan Lienaerts en Hedwig van Leuven – Spotless (theater)
Studenten – of samenwerkingsverbanden van studenten – die hun afstudeerproject tijdens Theaterfestival Boulevard wilden presenteren, dienden vooraf een aanvraag in bij het projectbureau van de FHK. Een commissie, bestaande uit docenten van de FHK en medewerkers van Theaterfestival Boulevard, selecteerde zes afstudeerplannen op kwaliteit
Prijsuitreiking Entreeprijs 2011 - Boulevard Theater
Foto: Jean Philipse
52
Een deskundige jury, met professionals uit de culturele sector, bekroonde de beste afstudeervoorstelling met de Entreeprijs: een werkbudget van € 10.000 waarmee de winnaar een voorstelling mag maken voor Theaterfestival Boulevard 2012, waarbij hij of zij artistiek en productioneel wordt begeleid door Theaterfestival Boulevard. Op zondag 14 augustus werd de Entreeprijs 2011 uitgereikt door de Bossche Wethouder voor Cultuur Rodney Weterings aan Rowdy Pelgrim.
Arnaud Deflem, de winnaar van de Entreeprijs 2010, speelde zijn voorstelling ‘G.R.I.P.’ tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 vijf keer in de kleine zaal van de Verkadefabriek voor in totaal 173 bezoekers. De jury in 2011 bestond uit: Jur van der Lecq (juryvoorzitter) Cees Debets (directeur Theater aan het Spui) Nathalie Jansen (senior adviseur BKKC) Bert Palinckx (directeur November Music)
Bezet
Datum
Tijd
Voorstelling
Cap
05-08-11
21.30
Rogier Telderman/Melphi – Acquiescence
100
59
59,0
06-08-11
21.30
Rogier Telderman/Melphi – Acquiescence
100
69
69,0
Totaal Acquiescence
200
128
64,0
Totaal
Bezet%
07-08-11
21.00
Hedwig van Leuven/Arjan Lienaerts – Spotless
100
85
85,0
08-08-11
21.00
Hedwig van Leuven/Arjan Lienaerts – Spotless
100
88
88,0
Totaal Spotless
200
173
86,5
09-08-11
21.00
Aisling O’Coineen – A Milk Story
88
59
67,0
10-08-11
21.00
Aisling O’Coineen – A Milk Story
77
55
71,4
Totaal A Milk Story
165
114
69,1
11-08-11
19.30
Janske Dekkers – Week
60
42
70,0
12-08-11
19.30
Janske Dekkers – Week
60
60
100,0
Totaal Week
120
102
85,0
11-08-11
21.00
Rowdy Pelgrim – De vrouw met de baard
88
88
100,0
12-08-11
21.00
Rowdy Pelgrim – De vrouw met de baard
88
88
100,0
Totaal De vrouw met de baard
176
176
100,0
13-08-11
21.00
Marjet Visser – De lange nasleep van een korte mededeling
77
77
100,0
14-08-11
21.00
Marjet Visser – De lange nasleep van een korte mededeling
77
76
97,4
Totaal De lange nasleep van een korte mededeling
154
153
99,4
1015
846
83,3
Totaal De Muzerije/ Fontystheater
53
Studenten in de etalage Theaterfestival Boulevard en Fontys Hogeschool voor de Kunsten. Onder de titel ‘Studenten in de etalage’ werd in het Fontys Theater een door de FHK samengesteld gratis programma gepresenteerd van voorstellingen, concerten en een expositie door derde- of vierdejaars studenten – voorafgaand aan de afstudeervoorstellingen.
programma maar ook door ‘live’ advies van daar aanwezige informatiemedewerkers. Ruim 20% van de bezoekers gaf achteraf aan dat de informatie op het Boulevard Informatieterras leidde tot het kopen van kaarten. AKV/St Joost, Avans Hogescholen Studenten van AKV/St Joost aan de Avans Hogescholen maakten met speciaal voor de voorstelling ontwikkelde videomapping een bijzonder en steeds wisselend driedimensionaal decor voor de voorstelling ‘Bagage’ van Polymorf/zZz.
Deelnemende studenten waren: Joosje Jochems (rockacademie), Renske Elzerman Quartet (conservatorium), Steven Roox (conservatorium/muziektheater), Ianthe Tavernier (conservatorium/muziektheater), Maaike Tubex (theater), Sacha van der Mast (theater/dans), Katja Heitmann (dans), Lisa Freudenthal (dans), Wietske Vogels (circus performance & art), Femke Lemmens (beeldende vorming), Thijs Meulendijks (beeldende vorming), Yvette Michelbrink (beeldende vorming).
Koning Willem I College Theaterstudenten van het Koning Willem I College uit ’s-Hertogenbosch maakten voor het festivalplein de theaterperformance ‘Villa 24/7’.
Minor Ruimte & Enscenering Fontys Hogeschool voor de Kunsten Voor de tweede keer werd een samenwerkingsproject (minor) uitgevoerd door studenten Ruimte & Enscenering van de FHK. In de minor werkten studenten met het begrip ruimte en het ensceneren en ‘betekenis geven’ daarvan. Opdracht voor de minor in 2011 was: ‘Maak een omgeving voor Theaterfestival Boulevard waar voor de bezoeker de informatie te vinden is die men nodig heeft voor een optimale festivalbeleving. Maak een functioneel ontwerp dat past bij de identiteit van het festival.’ Het resultaat was een nieuw vormgegeven Boulevard Informatieterras – een schot in de roos! Op het fraai vormgegeven Informatieterras konden bezoekers terecht voor allerhande informatie over voorstellingen en andere onderdelen van het festival; in folders, flyers, posters en het dag-
Polymorf/ZzZ - Bagage - Talent Factory
Foto: Karin Jonkers
54
CULTUREEL NETWERK
en November Music. Een zeer vruchtbare samenwerking blijkt uit de praktijk: bijna 20% van de bezoekers van Theaterfestival Boulevard geeft aan dat zij door de positieve ervaring tijdens het festival ook gedurende het reguliere seizoen vaker theaters of concertzalen zullen bezoeken.
Theaterfestival Boulevard brengt verschillende werelden samen. Lokaal, provinciaal, nationaal en internationaal participeren we in meerdere samenwerkingsverbanden. Theaterfestival Boulevard vormde ook in 2011 weer een omvangrijk en stevig artistiek en cultureel netwerk, waarin kunstenaars, kunst- en culturele instellingen, bedrijfsleven, culturele fondsen, Provincie Noord-Brabant en Gemeente ’s-Hertogenbosch zich gezamenlijk inspannen om het festival mogelijk te maken.
Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant Theaterprijs Het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant kent op een aantal gebieden prijzen toe aan personen afkomstig uit, woonachtig of werkend in de provincie Noord-Brabant. Eén van die prijzen is de Theaterprijs (een geldbedrag van € 10.000) die tijdens Theaterfestival Boulevard werd uitgereikt aan Theater Artemis uit ‘s- Hertogenbosch.
Landelijk wordt, in de festivalsectie van de Vereniging van Concertzaal en Schouwburgdirecties (VSCD), samengewerkt met het Terschellings Oerol Festival, Festival Over het IJ, Karavaan, Festival aan de Werf, Noorderzon, Zeeland Nazomer Festival, Bies Festival, Springdance, Festival Cement, Tweetakt, Festival Reuring en Overijssel op Straat.
Huis van het Zuiden Productiehuis Brabant, Het Zuidelijk Toneel en Theater Artemis vormden tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 het Huis van het Zuiden: een gezamenlijk programma met verschillende voorstellingen in Pand 18, Theater Artemis en de tuin van Theater Artemis. Productiehuis Brabant speelde ‘Elfriede’ van Karin Netten, Het Zuidelijk Toneel ‘Analemma’ en ‘Hyperanalemma’, dochtergezelschap Toneelgroep Cargo ‘Contouren’. Theater Artemis bracht in eigen huis ‘Reis van een Rus’ en ‘Mouchette’. Daarnaast werd de Makersketting in het leven geroepen: verschillende makers werd gevraagd een opdracht te formuleren voor een collega-maker. De resultaten van die opdrachten werden gepresenteerd in het Huis van het Zuiden. Makers waren o.a. Hans van den Boom, Pietjan Dusee, Matthijs Rümke, Karin Netten, Marcel Osterop, Anna van der Kruis, Eintat Tuchman en Jesus de Vega Gomez.
PARTNERS IN STAD EN PROVINCIE Theaterfestival Boulevard, Theater aan de Parade en de Verkadefabriek zijn partners. De intensieve samenwerking duurt al jaren en wordt telkens weer verder uitgewerkt en verdiept. Samen realiseren we tijdens het festival de voorstellingen in Theater aan de Parade en de Verkadefabriek. Maar ook gedurende de rest van het jaar slaan we de handen ineen. Zo werken we samen met het project Dans!Code aan meer samenhang in de dansprogrammering in de stad ’s-Hertogenbosch. Theaterfestival Boulevard werkt daarnaast op structurele basis samen met Poppodium W2, De Muzerije, de Koningstheaterakademie, het Koningstheater
Prijsuitreiking PBCF Theaterprijs 2011 - Boulevard Theater
55
Foto: Karin Jonkers
November Music November Music is al jaren een vaste partner van Theaterfestival Boulevard. Tijdens de festivaleditie 2011 presenteerde November Music twee producties, beide in de Verkadefabriek: Arnoud Noordegraaf’s ‘A.M’ en Sex, Sleep, Eat, Drink, Dream van Dark Radio Project.
Vrijetijdshuis De samenwerking met het Vrijteijdshuis is in 2011 verstevigd. Het Vrijetijdshuis ondersteunt het festival via haar pr-kanalen en coördineert een innovatieproject waarin we met diverse Brabantse festivals meerjarige samenwerken aan innovaties op inhoudelijk, zakelijk en marketinggebied.
Kunstbende Noord-Brabant Kunstbende is dé jongerenorganisatie voor talentontwikkeling. De kern van de organisatie – de landelijke wedstrijd – wordt in 2012 voor de 22e keer georganiseerd. Veel (bekende) artiesten komen voort uit de kweekvijver van Kunstbende, o.a. Trijntje Oosterhuis, Claudia de Breij, Krezip, Abdelkader Benali en Jan Kooijman.
Regio-VVV Meierij & Noordoost-Brabant Met Regio VVV Meierij & Noordoost-Brabant werd samengewerkt om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Dat gebeurde door het plaatsen van een banner op de VVV-website, met het verspreiden van de Boulevard Programmakranten via de VVV-kanalen, het aanbieden van een hotelarrangement, publicaties op de VVV-aankondigingsborden in de stad en door middel van free publicity.
Kunstbende Noord-Brabant is ieder jaar prominent aanwezig op Theaterfestival Boulevard; in 2011 met The Best Of Kunstbende, Kunstbende NEXT en Kunstbende Workshops. Tijdens The Best of Kunstbende kon het Boulevardpubliek kennis maken met de talenten van de toekomst: Brabants meest talentvolle muzikanten, dj’s, acteurs, regisseurs, dansers, beeldend kunstenaars en schrijvers presenteerden zich in een boordevol programma. In Kunstbende NEXT presenteerden oud Kunstbende-winnaars zich, die zich verder ontwikkelden en nu een kunstvakopleiding volgen. In de Kunstbende workshops werkten jongeren met jonge makers uit het Boulevard programma, zoals Hanneke Kuijpers en Pien Feith. Ruim 500 bezoekers kwamen naar de Kunstbende activiteiten tijdens Theaterfestival Boulevard; veertig jongeren maakten actief kennis met Kunstbende en Theaterfestival Boulevard door op te treden of mee te doen aan de workshops.
Jan Douwe Kroeske/2 meter Sessies - Pien Feith - Boulevard Theater
Foto: Karin Jonkers
56
Hanneke Kuijpers - Paradise Inc. - vm Hal DeBoo
57
Foto: Karin Jonkers
INTERNATIONALE SAMENWERKING EN UITSTRALING
Grand Théâtre of Luxembourg, (Luxemburg), International Dance festival Switzerland (Zwitserland), Migros Culture Percentage (Zwitserland), Fondazione Musica per Roma (Rome, Italië), Ludwigsburger Schlossfestspiele (Ludwigsburg, Duitsland), De Munt (Brussel, België), KVS (Brussel, België), Künstlerhaus Mousonturm (Frankfurt Am Main, Duitsland), Le Rive Gauche (Saint-Etienne-du-Rouvray, Frankrijk), La Rose des Vents (Villeneuve D’Ascq, Frankrijk), Theaterhaus Gessnerallee (Zürich, Zwitserland), Cankarjev Dom (Ljubljana, Slovenië), Charleroi/Danses (Charleroi, België), Southbank Centre (Londen, Engeland), Brut (Wenen, Oostenrijk), Zurich Festspiel (Zurich, Zwitserland), het Europese Next Step Network, deSingel (Antwerpen, België),Festival Automne en Normandie (Rouen, Frankrijk), Philadelphia Live Arts Festival (Philadelphia, USA), Terschellings Oerol Festival (Nederland), Zomer van Antwerpen (Antwerpen, België), Theater op de Markt (Hasselt, België), Welttheater Strasse (Schwerte, Duitsland), Festival Mira Miro (Gent, België), Kunsten Festival des Arts (Brussel, België), Toneelhuis (Antwerpen, België), Rotterdamse Schouwburg (Rotterdam, Nederland), Infecting the City (Kaapstad, Zuid Afrika), Kaaitheater (Brussel, België).
Theaterfestival Boulevard wil haar rol binnen de wereld van de internationale festivals versterken. We willen meer voorstellingen en concerten programmeren die internationaal een onderscheidende kwaliteit hebben. De komende jaren zetten we daarom in op meer internationale coproducties en op meer professioneel bezoek uit het buitenland. In 2011 hebben we onze banden met professionals en makers uit het internationale circuit al geïntensiveerd. Theaterfestival Boulevard ontving in 2011 meer programmeurs uit Nederland, Vlaanderen en Europa dan voorheen, mede omdat we (met steun van de Provincie Noord-Brabant) onderdeel zijn geworden van belangrijke internationale samenwerkingsverbanden. We participeerden de laatste jaren in coproducties van internationaal werkende gezelschappen als JacobTV (New York), Les Commandos Perçu (Marseille), Compagnie de Paso (Chili), Peeping Tom (Brussel), NTGent (Gent), les ballets C de la B (Gent), Studio ORKA (Gent), Toneelhuis/ Wayn Traub (Antwerpen), Compagnie Cecilia/HETPALEIS (Gent/Antwerpen), Cie. KAiET! (Antwerpen), Laika (Antwerpen), Eastman (Antwerpen), Theater Tol (Antwerpen), Walpurgis (Antwerpen) en OMSK (Dordrecht). Via deze gezelschappen maken we deel uit van een netwerk met internationale coproducenten als: La Filature (Mulhouse, Frankrijk), Fondation d’entreprise Hermès (Parijs, Frankrijk), Etablissement Public du Parc et de la Grande Halle de la Villette (Parijs, Frankrijk), Sadler’s Wells (Londen, Engeland), Festspielhaus (St. Polten, Oostenrijk),
BOSCH CITIES NETWORK Theaterfestival Boulevard werkt nauw samen met Stichting Jheronimus Bosch 500 (JB500) aan de totstandkoming van een nieuw internationaal coproductieplatform: het Bosch Cities Network. In dit platform participeren artistieke vertegenwoordigers van podia/festivals uit de ‘Bosch-steden’ Berlijn, Brugge, Brussel, Frankfurt, Gent, Londen, Parijs, Lissabon, Madrid, New Haven, New York, Rotterdam, Venetië, Washington en Wenen. Allemaal steden die één of meer
OMSK/Lotte van den Berg - Les Spectateurs - Verkadefabriek
Foto: Willem Weemhoff
58
2018BRABANT
werken van Jheronimus Bosch in openbaar bezit hebben. En allemaal steden waar veel gebeurt op het gebied van de podiumkunsten, vaak door festivals georganiseerd.
De Provincie Noord-Brabant wil in 2018 de Culturele Hoofdstad van Europa zijn. Breda, Eindhoven, Helmond, ’s-Hertogenbosch, Tilburg en het ommeland hebben zich eensgezind als BrabantStad kandidaat gesteld, onder de noemer 2018Brabant.
In oktober 2010 werd tijdens een eerste tweedaagse bijeenkomst op initiatief van JB500 geconstateerd dat er voldoende kansen liggen om de internationale samenwerking te versterken, waardoor ruimte ontstaat voor jong(er) talent om zich internationaal te manifesteren – individueel, in gezelschapsverband of in gelegenheidssamenstellingen. Het leidt bovendien tot meer uitvoeringen per productie, en daardoor een hoger rendement, zowel artistiek als zakelijk. De coproductiekosten worden gedeeld, waardoor er bij alle partners meer ruimte voor programmering en productie ontstaat.
Theaterfestival Boulevard is vriend van 2018Brabant. We presenteerden, met steun van de Provincie Noord-Brabant, in 2011 al een aantal internationale coproducties en zullen in de aanloop naar (en tijdens) 2018 samen verder optrekken met nieuwe projecten. Voor het bidbook, waarmee de kandidaatstelling van 2018Brabant wordt voorbereid, dienden we recent een aantal nieuwe projectplannen in; we willen onder andere onderzoeken hoe we succesvolle Boulevard- locatieproducties na het festival op reis kunnen sturen – in en buiten Noord-Brabant, maar het liefst ook buiten Nederland. Ons streven is om vanaf 2013/2014 zo jaarlijks twee of drie locatievoorstellingen, die we samen ontwikkelen met Brabantse professionele podiumkunstgezelschappen, door te laten spelen. Daarnaast nemen we het initiatief om producties van de nieuwe generatie zich nationaal onderscheidende makers te ‘exporteren’. En ontwikkelen we plannen voor een internationaal straattheaterproject dat zich vanaf 2014 gedurende meerdere weken zal afspelen in de wijken in BrabantStad.
In 2011 zetten JB500 en Theaterfestival Boulevard een tweede stap. Tijdens het festival werd rond de nieuwe producties van Eastman, NTGent/Marijke Pinoy, Laika, Schweigman&, Boogaerdt&Van der Schoot, Tuig, Wunderbaum, OMSK, MATZER Theaterproducties en Theater Artemis een pitch georganiseerd voor professionals uit binnenen buitenland. De makers en vertegenwoordigers uit de ‘Bosch-steden’ presenteerden er hun nieuwe plannen voor 2012 en maakten zo kennis met het festival en elkaar. Het Bosch Cities Network biedt – in het kader van 2018Brabant – vooral jonge makers en gezelschappen kansen om coproducties ‘uit te zenden’ naar andere steden in Europa. Op dit moment wordt concreet gewerkt aan coproducties die tussen 2013 en 2020 tijdens Theaterfestival Boulevard in première zullen gaan. Deze voorstellingen zullen dan vervolgens ook in de andere ‘Bosch-steden’ en elders in Europa te zien zijn.
Karin Netten - Elfriede - Pand 18
59
Foto: Jean Philipse
Foto: Karin Jonkers
60
PR EN MARKETING COMMUNICATIE
vallend laag: slechts 3,8% van het totale aantal bezoekers had een mindere ervaring dan zij van tevoren hoopten.
Bij de planvorming en uitvoering van onze pr en marketingcommunicatie voor deze 27e Theaterfestival Boulevard stelden we onszelf de vragen: ‘Wie zijn we?’ en ‘Waar staan we voor?’ De antwoorden leidden tot een aangescherpte missie, een pamflet en een nieuw festivalmotto voor de komende jaren: Life is Wonderful.
Zichtbaarheid In de aanloop naar het festival is veel geïnvesteerd in de zichtbaarheid van het festival, met banieren, billboards en driehoeksborden langs de invalwegen, aankleding van het Centraal Station en de Stationsweg en vlaggen in het stadscentrum. Affiches, programmakranten en folders werden verspreid in de regio ’s-Hertogenbosch en in Eindhoven, Tilburg en Breda.
Theaterfestival Boulevard staat voor een unieke podiumkunstbeleving in een unieke omgeving. Tijdens het festival gaat het publiek op avontuur in een omgeving en sfeer die verbindt, die comfortabel voelt en die uitdaagt om voorstellingen en concerten te bezoeken van makers en gezelschappen die óók op avontuur gaan. Onze marketinginspanningen richtten zich in 2011 vooral op het verhogen van de betrokkenheid met het festival: we werkten aan het tot stand komen van een positieve beleving door de service aan ons publiek te optimaliseren. Onze campagnes waren meer dan voorheen gebaseerd op een gerichte benadering van specifieke doelgroepen.
Website/digitale nieuwsbrief De in 2010 ontwikkelde website hebben we dit jaar nog publieksvriendelijker gemaakt: het aanbod wordt overzichtelijker gepresenteerd en publiek kan persoonlijk programma-advies aanvragen. Bovendien werd het kaartverkoopproces versimpeld en kregen de publieksreacties een centraler plek in de communicatie – publiek adviseert zo ander publiek. In 2011 verstuurden we dertien digitale nieuwsbrieven, telkens aan zo’n 4.200 adressen. Met de digitale nieuwsbrief richtten we ons enerzijds op potentiële bezoekers van het festival, anderzijds op culturele instellingen en geïnteresseerde professionals. Vanuit de nieuwsbrieven werden de lezers zoveel mogelijk doorverwezen naar onze website. In de nieuwsbrieven werd aandacht besteed aan de totstandkoming van het festivalprogramma. Ook werden tips gegeven voor het bezoek – buiten de festivalperiode – aan producties van verwante makers, gezelschappen en collega culturele instellingen.
De resultaten van onze nieuwe aanpak stemden hoopvol, we zitten op de goede koers. In het tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 uitgevoerde publieksonderzoek komt naar voren dat 97,9% van de bezoekers zegt volgend jaar terug te komen. Elf procent van de bezoekers was ‘nieuwkomer’; ook van deze groep geeft 97,9% aan in 2012 terug te komen. Daarnaast is de NPS-score (netpromoter-score) opvallend hoog: 61% van de bezoekers is dermate enthousiast over het festival dat zij het actief promoten in hun omgeving, waarmee de kans op toestroom van nieuw publiek toeneemt. Het aantal criticasters was juist op-
61
Foto: Jean Philipse
Onze artistieke partners (individuele kunstenaars, gezelschappen, podia en culturele instellingen in Noord-Brabant) hebben we gevraagd de website van Theaterfestival Boulevard via de eigen kanalen en middelen (flyers, website en media) onder de aandacht te brengen. Er waren verder pr-acties met de NS, DONG, Verkadefabriek, Theater aan de Parade en November Music. Al die inzet is beloond; het aantal unieke bezoekers van de website nam in de periode juni t/m augustus met 5.670 toe, vergeleken bij 2010: van 48.951 naar 54.621 unieke bezoekers in 2011. De online kaartverkoop steeg van 30% in 2010 naar 42% van het aantal via Bosch Ticket in 2011 verkochte kaarten.
mening. Daarnaast spraken we ze met een fotowedstrijd aan op hun creativiteit. Vrienden en volgers konden een persoonlijk programma-advies aanvragen via facebook. Het aantal volgers van de Boulevard facebook pagina steeg van 625 naar 2.000; dat van de Boulevard Twitter pagina van 500 naar 1.500. Ter ondersteuning van de social mediaacties waren directie, stafmedewerkers en freelancers ook actief op hun persoonlijke facebook- en twitterpagina’s. Hun berichtgeving over Theaterfestival Boulevard werd nog eens naar ruim 3.000 volgers gestuurd. Boulevard Dagkrant Tijdens het festival werd vrijwel dagelijks een eigen krant uitgegeven, met tips en recensies zodat publiek gemakkelijker kon kiezen uit het grote aanbod. De Dagkrant bood ons tevens de mogelijkheid wijzigingen in het programma en andere wetenswaardigheden te melden. De Dagkrant werd, naast verspreiding op het festivalplein en daarbuiten, actief uitgedeeld aan festivalbezoekers. Tijdens het festival zijn er acht Dagkranten verschenen met een totale oplage van 13.500 stuks.
Persoonlijk advies Theaterfestival Boulevard heeft ieder jaar een groot aanbod: in elf dagen worden meer voorstellingen gespeeld dan in een gemiddeld theater gedurende het hele seizoen. Voor een deel van ons publiek is die hoeveelheid zó overweldigend dat zij moeilijk kan kiezen. Soms leidt dit zelfs tot het maken van géén keuze. Om dit laatste te voorkomen en om ons publiek te helpen, is dit jaar ‘Persoonlijk advies’ geïntroduceerd: bezoekers kregen via social media en ‘live’ op het festivalplein van één van onze medewerkers op maat gesneden programma-advies. Ruim 10% van de kaartkopers gaf aan kaartjes te hebben gekocht naar aanleiding van zo’n persoonlijk advies.
Mobiele applicatie Theaterfestival Boulevard beseft dat het belangrijk is om publiek ook ‘real-time’ op de hoogte te houden van het programma en eventuele wijzigingen. Hiervoor hebben we een eigen mobiele applicatie ontwikkeld in samenwerking met Twoppy.com. De applicatie liet op overzichtelijke wijze zien wat er in het festival gebeurde, men kon zelf een programma samenstellen en een bericht ontvangen als een voorstelling bijna begon. Ook kon men favorieten delen met vrienden. De applicatie werd 2.358 keer gebruikt. In totaal werden 10.131 pagina’s bekeken.
Social media De social media zijn voor Theaterfestival Boulevard een uitgelezen middel om in contact te komen met publiek, er een hechte band mee op te bouwen en ermee in dialoog te zijn. Wij gaven onze bezoekers via facebook en twitter inzicht in de programmering van het festival en vroegen naar hun
Ontwerp: Karin Jonkers
62
Het Boulevard Informatieterras Een deel van onze bezoekers beslist pas tijdens het festival naar welke voorstelling ze willen gaan. Middels het Boulevard Informatieterras creëerden we een duidelijke plek waar onze bezoekers terecht konden voor informatie over voorstellingen en andere onderdelen van het festival. Zij konden hier op eigen houtje informatie vergaren of een op maat gesneden advies krijgen van een onze informatiemedewerkers. Dit bleek zeer succesvol. Ruim 1 op de 5 kaartkopers (20,3%) gaf aan dat informatie verkregen op het Boulevard Informatieterras heeft geleid tot het kopen van kaarten.
Publieksonderzoek Tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 lieten we Dynamic Concepts Consultancy een groot publieksonderzoek uitvoeren. Wat bleek? Bijna een derde van onze bezoekers reisde meer dan 30 kilometer om het festival te bezoeken; 42,2% van de bezoekers kwam uit de gemeente ’s-Hertogenbosch, 36,8% uit de rest van de provincie NoordBrabant en 21% van elders in Nederland. Zo’n 40% van de Boulevard-bezoekers was jonger dan 45 jaar. Tweederde bezocht tijdens Theaterfestival Boulevard voorstellingen die men anders niet (zo snel) zou bezoeken. Bovendien had een bezoek aan Theaterfestival Boulevard een positief effect op het bezoekgedrag buiten het festival: 20% van de bezoekers gaf aan vaker naar voorstellingen te gaan gedurende het culturele seizoen als direct gevolg van het bezoek aan Theaterfestival Boulevard.
Nazorg Het gevoel van een beleving dat blijft hangen, is voor een groot deel gebaseerd op het laatste contactmoment – zo blijkt uit onderzoek. Ook blijkt dat bezoekersreacties op websites leiden tot een toename in verkoop. Met dit in het achterhoofd zijn we tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 begonnen met het verzenden van ‘Fijn-dat-u-er-was’ e-mails naar een gedeelte van de kaartkopers. In de e-mail werd de ontvanger bedankt voor zijn of haar bezoek en gevraagd een reactie achter te laten op de website. Bezoekers kregen daarmee een plek om ons en anderen te laten weten wat ze van het festivalbezoek vonden.
63
Foto: Karin Jonkers
Pers en media
Recensies in de landelijke en Vlaamse pers NRC Handelsblad en NRC NEXT: Sally & Molly: ‘Het leven, de dood en liefde in de tussentijd’ Productiehuis Brabant/Karin Netten: ‘Elfriede’ Productiehuis Brabant/Anna van der Kruis: ‘Pee’ Laika & Circo Ripopolo: ‘Cucinema’ Roos van Geffen: ‘Vangst’ LisenImke: ‘In het diepe’ Het Filiaal: ‘Huis’ Sacha Muller: ‘Rijk Alleen’ MATZER Theaterproducties: ‘Kracht’ Verslag uitreiking Entreeprijs /PBF prijs
De landelijke pers besteedde dit jaar veel aandacht aan Theaterfestival Boulevard 2011. Opvallend waren de uitgebreide, paginagrote reportages, interviews en voorpublicaties in de landelijke kranten en tijdschriften voorafgaand aan het festival, en de ruimte voor het festivalprogramma in de agendarubrieken van diverse weeken maandbladen – zowel in Nederland als Vlaanderen. Ook het Brabants Dagblad en de regionale media brachten vrijwel dagelijks nieuws over Theaterfestival Boulevard. Deze publicaties in de landelijke en regionale pers tussen juni en augustus leverde een mediawaarde op van zo’n € 930.000.
De Volkskrant: Productiehuis Brabant/Anna van der Kruis: ‘Pee’ Roos van Geffen: ‘Vangst’ MATZER Theaterproducties: ‘Kracht’ United-C: ‘Negen Nieuw Naakten’ Laika & Circo Ripopolo: ‘Cucinema’ LisenImke: ‘In het diepe’ Eastman/Sidi Larbi Cherkaoui/Shantala Shivalingappa: ‘Play’
Brabants Dagblad Eind juni verscheen de Boulevard Programmakrant, een uitgave van het Brabants Dagblad, die werd verspreid onder ruim 150.000 abonnees; Theaterfestival Boulevard zorgde zelf nog eens voor de verspreiding van zo’n 25.000 exemplaren. Het Brabants Dagblad stelde verder veel advertentieruimte beschikbaar en schreef zeer geregeld over het festival; tijdens het festival dagelijks zelfs drie pagina’s, waarvan twee met recensies en een pagina over bijzonderheden van het festival, voorstellingslocaties en reacties van de bezoekers. Ook op de website van het Brabants Dagblad was Theaterfestival Boulevard goed zichtbaar.
De Telegraaf: Laika & Circo Ripopolo: ‘Cucinema’ Roos van Geffen: ‘Vangst’ Trouw: NTGent/Marijke Pinoy: ‘Ginds, tussen de netels’ Sally & Molly: ‘Het leven, de dood en liefde in de tussentijd’ Toneelgroep Oostpool/ Boogaerdt/VanderSchoot: ‘Tweede Natuur’
Voorpublicaties in de landelijke pers De Volkskrant: Interview met Sally & Molly (Sally & Molly: ‘Leven, de dood en liefde in de tussentijd’) Interview met Paula Bangels (Productiehuis Brabant/Anna van der Kruis: ‘Pee’) Voorpublicatie en interview met Madeleine Matzer (MATZER Theaterproducties: ‘Kracht’) Voorpubliciteit en interview met Marijke Pinoy (NTGent/ Marijke Pinoy: ‘Ginds, tussen de netels’)
Elsevier: NTGent/Marijke Pinoy: ‘Ginds tussen de netels’, Uitgebreid interview met Peter de Bie (Laika) over ‘Cucinema’ plus recensie Knack: Hotel Witlox: ‘Lied van de krekel’ Schweigman&: ‘Zweep’ Arnaud Deflem: ‘G.R.I.P.’
De Telegraaf: Voorpubliciteit en interview met Marijke Pinoy (NTGent/ Marijke Pinoy: ‘Ginds, tussen de netels’) Voorpublicatie en interview met Madeleine Matzer (MATZER Theaterproducties: ‘Kracht’) Algemeen Dagblad: Paginagroot interview met festivaldirecteur Geert Overdam NRC Handelsblad en NRC NEXT: Voorpubliciteit en interview met Marijke Pinoy (NTGent/ Marijke Pinoy: ‘Ginds, tussen de netels) Voorpubliciteit en interview met Polymorf (Polymorf/ ZzZ: ‘Bagage’) Voorpubliciteit en interview met Madeleine Matzer (MATZER Theaterproducties: ‘Kracht’) De Theatermaker: Voorpubliciteit festival, interview Dimitri Verhulst (NTGent/ Marijke Pinoy: ‘Ginds, tussen de netels’)
64
De Theatermaker
Brabants Dagblad
De Volkskrant
Algemeen Dagblad
NRC Handelsblad
De Telegraaf
Trouw
NRC Handelsblad
De Volkskrant Brabants Dagblad
De Volkskrant Brabants Dagblad
65
Matzer - Kracht - Boerderij Henriettewaard
Foto: Jean Philipse
66
67
Landelijke radio en televisie Het festival kreeg aandacht via ‘NTR Kunststof Radio’ (Radio 1), waarin onder meer een uur ‘live’ gesproken werd met Marijke Pinoy over haar voorstelling bij NTGent ‘Ginds tussen de netels’. VPRO 3 voor 12 maakte een reportage over ‘Bagage’ van Polymorf; Vara Humor TV gebruikte het festivalplein als locatie voor een interview met Katinka Polderman. Er werden opnames gemaakt in het Boulevard Theater voor het programma ‘Van Popster tot Operaster’, Ernst Daniel Smits interviewde daar Sabrina Starke. Erik Whien werd door Omroep Gelderland geïnterviewd over zijn voorstelling ‘Tweede Natuur’ bij Theater Oostpool/ Boogaerdt&VanderSchoot. Omroep Brabant Omroep Brabant besteedde in diverse televisie- en radio uitzendingen aandacht aan Theaterfestival Boulevard: zo was er een sfeervolle reportage in het programma ‘Zinderend Zuiden’ en kwamen er dagelijks in het journaal nieuwsitems over het festival voorbij. Bovendien waren er speciale Boulevardpagina’s op de website van Omroep Brabant. Lokale omroep De lokale omroepen in ’s-Hertogenbosch en omgeving hebben regelmatig aandacht aan het festival besteed.
United-C - Negen nieuwe naakten - Ruwbouw museum SM’s
Foto: Jean Philipse
68
Enkele quotes uit persrecensies
‘’Play’ is een intrigerende, maar opvallende rimpelloze voorstelling. Een zacht stuk waarop coproducent Theaterfestival Boulevard in’ ’s-Hertogenbosch, de enige Nederlandse stad waar ‘Play’ vooralsnog staat, trots mag zijn’. (Volkskrant 11 augustus, over ‘Play’ van Eastman)
‘Jelle Schippers maakt met ‘Huis’ op geestige wijze voelbaar dat doodgaan niet altijd een droevige gebeurtenis is, maar een mooie afsluiting van het leven kan vormen.’ (NRC 11 augustus, over ‘Huis’ van Het Filiaal)
‘Een intrigerende start kortom, op die plaats waar straks zalen zullen zijn en mogelijk naakten zullen hangen waar nu nog steigers en kaal beton overheersen, door United C met een paar vrij eenvoudige ingrepen en goed gebruik van licht omgetoverd in een beeldschoon decor’. (Volkskrant 11 augustus, over ‘Negen nieuwe naakten’ van United C)
‘Pinoy brengt met NTGent dynamisch totaaltheater waar de Vlamingen al jarenlang patent op hebben.’ (Brabants Dagblad 6 augustus, over ‘Ginds tussen de netels’ van NTGent/Marijke Pinoy) ‘… een vernuftig spel met een lieftallige maar strenge serveerster, een ober die komkommers snijdt met de scherpe bladen van een ventilator en een eierboer die zo zijn eigen recepten bereidt.’ (NRC 5 augustus, over ‘Cucinema’ van Laika/Ripopolo)
‘Originele campingklucht over boerende en brallende Brabanders’. (Volkskrant 11 augustus, over ‘Pee’ van Productiehuis Brabant)
‘Peter de Bie (Laika) en Ief Gilis (Ripopolo) mixen lichamelijke humor met doorgedraaide kookrituelen tot geraffineerd tafeltheater in de vertrouwde slapsticktraditie die De Bie jaren geleden inzette met zijn culinaire peepshow ‘Peep & Eat’.’ (Volkskrant 8 augustus, over ‘Cucinema’ van Laika/Ripopolo)
Boom Boom Room - Sabrina Starke/Michiel Borstlap - Boulevard Theater
69
Foto: Karin Jonkers
SPONSORING EN RELATIEMARKETING
Tevens werd in alle pr-middelen én met een gesproken welkomsttekst voorafgaand aan de meeste voorstellingen ons publiek opgeroepen Vriend te worden. En deed zelfs de burgemeester in zijn openingsspeech die oproep. Tijdens het festival wierven informatiemedewerkers dagelijks Vrienden op het festivalplein. Maar ook buiten de festivalperiode besteedden we aandacht aan de vriendenwerving, met extra acties en aanbiedingen in de digitale Boulevard Nieuwsbrief. Tot nu toe meldden zich 200 nieuwe Vrienden.
Theaterfestival Boulevard kan tevreden terugkijken op de sponsorresultaten en de uitgevoerde sponsor- en relatieprogramma’s in 2011. We ontvingen steun van onze hoofdsponsors Brabants Dagblad, Jupiler en DONG en van nog zo’n 24 andere bedrijven. Ondanks de economische recessie en de bezuinigingen waar veel bedrijven mee te maken kregen, zijn de sponsorbegrotingsdoelen gehaald.
Gastheerschap We vinden gastheerschap voor onze relaties, maar zeker ook voor artiesten en medewerkers, van het grootste belang. Met een speciale ontvangstbalie en Backstage in de Pleinzaal van Theater aan de Parade gaven we daaraan zo goed mogelijk invulling. We vinden het belangrijk dat de Backstage een oase van rust vormt, met goede faciliteiten voor lunch en diner en met voldoende ruimte voor (korte) vergaderingen, een drankje of de krant. Ook het artiesten- en medewerkersfeest vond plaats in de Pleinzaal; hét moment voor vriendschappelijke ontmoetingen tussen medewerkers, artiesten, bestuursleden, directie, buschauffeurs, horecamedewerkers, toiletdames en de vele, vele anderen die bij Theaterfestival Boulevard betrokken zijn.
Sponsor en relatie ontvangsten De hospitality voor sponsors verliep vlot en doeltreffend. Ruim voor het festival werden afspraken gemaakt over de invulling van de relatieprogramma’s; deze varieerden van een bezoek aan een voorstelling tot een geheel verzorgde avond met ontvangst en borrel, voorstelling naar keuze en een diner in één van de festivalrestaurants. De relatieprogramma’s werden uitgevoerd door een freelance hospitality medewerker van het festival, in nauwe samenwerking met Hutten Exclusieve Catering. Vijftien bedrijven/sponsoren ontvingen hun relaties met een arrangement (borrel, diner en voorstelling). Daarnaast maakten drie serviceclubs gebruik van het relatieprogramma van Theaterfestival Boulevard. Vrienden Vrienden zijn van belang – zowel voor het creëren van draagvlak als voor het extra adressenbestand dat we gebruiken voor acties gericht op de ontwikkeling van nieuwe marketingconcepten. Particulieren konden Vriend worden voor € 35 per jaar, bedrijven voor € 500. In 2011 hebben we veel werk gemaakt van onze Vriendenwerving via een nieuwe campagne met onder meer e-mailing, advertenties en flyers.
Restaurant Altra Voltra - Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
70
Restaurant De Keuken - Festivalplein
71
Foto: Karin Jonkers
Jupiler - BoulevardcafĂŠ - Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
72
HORECA De horeca bestond tijdens Theaterfestival Boulevard 2011 uit een à la carte restaurant, een eetcafé, een Italiaans restaurant, een pizzabar met terras, een vegetarische take-away, het Jupiler-Boulevardcafé en een frietkraam. De kwaliteit was ruim voldoende, de barvoorzieningen en terrassen waren meer dan adequaat. Zoveel mogelijk werden (h)eerlijke maaltijden op basis van streekproducten geserveerd. Net als in vorige jaren werd gebruik gemaakt van her te gebruiken hardplastic glazen waarvoor € 1 statiegeld betaald moest worden. Op deze manier levert het festival een bijdrage aan vermindering van de afvalberg.
73
Foto: Karin Jonkers
Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
74
75
PRODUCTIONEEL
Reacties van enkele makers
Het productieteam bleek opnieuw stabiel en betrouwbaar; medewerkers dachten mee, waren alert en zeer gemotiveerd. Voor de voorbereiding van de logistieke productie vond dit jaar al vanaf februari overleg plaats met de vaste en freelance productiemedewerkers. Er werden heldere afspraken gemaakt met de theatergezelschappen, er was geregeld contact en (waar nodig) productionele begeleiding. De samenwerking is goed verlopen, van vele kanten werd ons door makers en gezelschappen gemeld dat ze goed zijn opgevangen. De communicatie tussen productieleiders, publieksbegeleiders en locatiemanagers werd door makers en gezelschappen als bijzonder prettig en professioneel ervaren.
En Consorten: “We blijven onveranderd enthousiast over het festival.” Hotel Witlox: “Boulevard is en blijft het festival dat als geen ander een brug weet te slaan tussen inhoudelijk interessant, innovatief theater en een breed publiek. Het speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van beginnende theatermakers en het vinden van nieuwe belangstellenden voor de meer gevestigde namen.” Iksperiment: “Indrukwekkende programmering in een gemoedelijk, gezellig warm bad. Een festival met een eigen karakter en een duidelijke visie. Op naar een stralende toekomst.” Leen Verheyen: “Ik zou Theaterfestival Boulevard nog het liefst omschrijven als een ‘warm’ festival. Ik voelde mij als maker echt welkom. Het publiek is over het algemeen heel leuk en hun reacties waren soms echt hartverwarmend. Ook was de organisatie steeds bereikbaar bij vragen en werd ons ook regelmatig gevraagd of het allemaal goed liep. Dat maakt dat je je welkom voelt.”
Bouwploeg - Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
76
Het Zuidelijk Toneel: “We (HZT en Cargo) kijken met een goed gevoel terug op onze projecten op Boulevard: ‘Analemma’, ‘Hyperanalemma’, ‘Contouren’ en de Makersketting. Alles natuurlijk in de context van het Huis van het Zuiden, een fijne plek waar we in en rondom gewerkt hebben. Waar we publiek en makers hebben ontmoet en speciaal dit jaar ook veel nieuwe amateurspelers hebben leren kennen. Waardevolle contacten voor ons.”
LisenImke: “Dank jullie wel voor de mooie Boulevard! Wij hebben genoten van het publiek en de mooie reacties. Alle dagen uitverkocht! En snel ook.” Roos van Geffen: “Boulevard is echt een feest om je voorstellingen te presenteren, ook mede door het fijne publiek, de goede sfeer en ook met name door alle persaandacht en de mogelijkheid om te pitchen. Echt een heleboel elementen die Boulevard tot een uniek festival maken voor een theatermaker.”
Matzer: “Goede sfeer, fijne mix van prachtige voorstellingen en makkelijker ‘entertainment’. Goed en bevlogen team achter de schermen.”
TG Sonja: “Open, Bourgondische, gezellige, inhoudelijk maar brede programmering.”
Afslag Eindhoven: “Het is een festival dat zich duidelijk verbindt, met een grote zorg en aandacht voor makers en gezelschappen. Ik voel me erg welkom en ondersteund. Het programma heeft een uitgesproken visie en smaak. Een smaak die ik deel (niet elke voorstelling, maar over het algemeen). Ik geloof heel erg dat die gezamenlijkheid, aandacht en gekozen richting voelbaar is en gewaardeerd wordt door het publiek. Wij voelen ons, als Afslag Eindhoven, door bovenstaande erg verbonden.”
Toneelgroep Dapper: “Het was een prachtig festival. Gezellig, interessant en sfeervol. Vele aardige, lieve en enthousiaste reacties ontvangen van vele grote en kleine bezoekers.” Tuig: “Goed bezig. Mooie programmering, goede festival productie. Voor een groep als Tuig belangrijk in het Nederlandse festivallandschap.” Twan Mickers: “Theaterfestival Boulevard heeft een erg prettige sfeer, een warme onthaal en een goede en professionele ondersteuning voor mij als maker.”
Leen Verheyen - Autoroute du Soleil - Paleiskwartier
77
Foto: Rene den Engelsman
EEN DUURZAMER FESTIVAL
FINANCIËN
Theaterfestival Boulevard levert graag een bijdrage aan het ‘verduurzamen’ van de samenleving. Meer dan ooit hebben we aandacht besteed aan het terugdringen van het afval dat tijdens en door het festival wordt geproduceerd. We streven naar zoveel mogelijk hergebruik van materialen en proberen het energieverbruik te minimaliseren. Om in de komende jaren nog gerichter te kunnen werken aan het realiseren van een duurzaam festival is al tijdens Theaterfestival Boulevard 2010 – in opdracht van de Gemeente ’s-Hertogenbosch – door de Boer & Partners uit Breda een zogenaamde duurzaamheidsscan gemaakt. Naar aanleiding van de scan, met concrete adviezen over nog door te voeren verbeteringen, werken we in overleg en in samenwerking met de Gemeente ’s-Hertogenbosch en andere partners aan een duurzaamheidsplan dat de komende jaren concreet wordt ingevuld. We zullen het publiek nadrukkelijk met doelgerichte communicatie medeverantwoordelijk maken voor ons streven naar duurzaamheid. We werden in 2011 lid van het Bossche Energie Convenant, een samenwerking van de Gemeente ’s-Hertogenbosch en private partijen in stad en regio, gericht op het verduurzamen van productieprocessen bij bedrijven en het terugdringen van energiegebruik. In 2011 ondersteunden we de Giro 555-campagne waarmee geld werd opgehaald om de hongersnood in Afrika te lenigen: we riepen onze bezoekers tijdens het eerste weekend op hun statiegeldbekers (à € 1,-) te doneren. Die oproep bleek succesvol: de actie leverde in totaal € 2.500 op.
De budgetbewaking verliep volgens planning. De voorafgestelde financiële doelen zijn gehaald. De totale omzet bedroeg in 2011 € 2.113.607. Structurele subsidies van Gemeente, Provincie en Fonds Podiumkunsten bedroegen € 807.573 (38%). De bijdragen via projectsubsidies (Provincie Noord-Brabant, VSBFonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, SNS Reaal Fonds, Stichting Dioraphte) bedroegen € 536.000 (25%). Uit sponsoring ontving Theaterfestival Boulevard in 2011 € 267.778 (13%). Recettes, horeca en andere opbrengsten zorgden voor € 502.256 (24%).
Foto: Karin Jonkers
Kaartverkoop/bezoekersaantallen Zeker 140.000 bezoekers kwamen naar Theaterfestival Boulevard 2011 (130.000 in 2010). In totaal werden 50.021 kaarten verkocht (50.565 in 2010). Voor de voorstellingen op locatie en de diverse podia werden 23.928 kaartjes verkocht (22.903 in 2010). Voor de voorstellingen in de tentjes op het festivalplein verkochten we 26.093 kaartjes (27.662 in 2010). Daarnaast bezochten naar schatting zeker 6.500 mensen de gratis kinderconcerten, de optredens van bands en dj’s in het Boulevard Theater. In totaal is dus sprake van 56.521 bezoeken aan voorstellingen en concerten. Economische impuls De bezoekers van Theaterfestival Boulevard zorgen voor een flinke bijdrage aan de lokale economie. Iedere bezoeker besteedde (publieksonderzoek 2011) gemiddeld € 27,84 per bezoek aan uitgaven elders in de stad, bovenop de kosten van de entreekaartjes en de horeca op het festivalplein.
78
79
Foto: Karin Jonkers
TOT SLOT We hebben meer dan ooit oog voor de steeds en snel veranderende ontwikkelingen in de samenleving. De financiële crisis, de verharding in de samenleving én de tegenwind die over het culturele landschap waait, dwingen ons nieuwe oplossingen en wegen te vinden voor de verdere ontwikkeling van Theaterfestival Boulevard. De geweldige resultaten van de laatste festivaledities geven ons echter de kracht en de overtuiging daarin te zullen slagen. Op onze manier en in alle bescheidenheid leveren we een bijdrage aan het in stand houden en verder ontwikkelen van een rijk en divers cultureel landschap – ook in de toekomst. We stimuleren de voortdurende artistieke groei van kunst en cultuur en de publieksontwikkeling ervoor. Met onze programmering dragen we bij aan het grotere maatschappelijke debat. Geëngageerd als we zijn, werken we zo op onze manier mee aan een betere samenleving, dichtbij in stad en regio. Met onze bijdrage aan de activiteiten van Stichting Jheronimus Bosch 500 en 2018Brabant voegen we op nationaal en internationaal niveau waarde toe. Via het werk van kunstenaars en door het faciliteren van de presentatie ervan, geven wij invulling aan onze missie en visie. We doen dat graag samen met u, de lezer van dit evaluatieverslag. Laat ons vooral weten hoe u met ons wilt samenwerken aan een betere toekomst. Life is Wonderful blijft ons motto, ook in de komende jaren.
LisenImke - In het diepe - Jeroen Bosch Ziekenhuis
Foto: Karin Jonkers
80
Boulevard informatieterras - Festivalplein
81
Foto: Karin Jonkers
Aantal speelbeurten
Premières
Polymorf/ZzZ - Bagage
4
Première
Matzer - Kracht
7
Première
Hanneke Kuijpers - Paradise Inc.
8
Première
NTGent/Marijke Pinoy - Ginds, tussen de netels
8
Première
Leen Verheyen - Autoroute du Soleil
4
Het NUT - Cardenio, een verloren Shakespeare
6
Afslag Eindhoven - Bokkenvet
6
Roos van Geffen - Vangst
18
Première
Sally & Molly - Het leven, de dood en liefde in de tussentijd
23
Première
Het Zuidelijk Toneel (Analemma & Hyperanalemma)
7
Toneelgroep Oostpool/Boogaerdt/VanderSchoot - Tweede Natuur
5
Hotel Witlox - Het lied van de Krekel
6
TUIG - Hellend Vlak
3
Theater Artemis - Mouchette
9
Theater Artemis - Reis van een Rus
8
Karin Netten - Elfriede
6
Toneelgroep Cargo - Contouren
4
Première
Arnaud Deflem - G.R.I.P.
5
Première
De zon schijnt niet in uw TV/Anna van der Kruis - Pee
6
Première
Laika/Circo Ripopolo - Cucinema
8
Première
OMSK/Lotte van den Berg - Les Spectateurs
5
Wunderbaum/Touki Delphine - Songs At The End Of The World
3
November Music; Arnoud Noordergraaf - A.M.
3
November Music; Dark Radio Project - Sex,Sleep,Eat,Drink,Dream.
3
Rob en Emiel - Au revoir Boulevard!
7
Schweigman& - Zweep
8
Danshuis Station Zuid - Lust
8
Première
United-C - Negen Nieuwe Naakten
11
Première
Eastman /Sidi Larbi Cherkaoui/Shantala - Play
2
Première
Emmelie Zipson - It’s all in the Emmelie
3
Miss Molly & Me - Rewind and say hello
3
Katinka Polderman/Roos Rebergen - Kon het maar altijd zo zijn
1
PROGRAMMA THEATERFESTIVAL BOULEVARD 2011
Deborah de Groot - De vrouw met de baard
11 dagen
Jelle Amersfoort - Meisjeswijsjes
11 dagen
Kim van Zeben - Syndroom van Zeben
11 dagen
Vonck & Vlam (in de wijk en op het plein) - Visite
10
Boom Boom Room - Sabrina Starke/Michiel Borstlap
1
Boom Boom Room - Ntjam Rosie/Harmen Fraanje
1
Jan Douwe Kroeske/2 meter Sessies - Gaby Moreno
1
Jan Douwe Kroeske/2 meter Sessies - Gabby Young & Other Animals
1
Jan Douwe Kroeske/2 meter Sessies - The Tellers
1
Jan Douwe Kroeske/2 meter Sessies - Pien Feith
1
De Stijle, Want - Turkish Delight
6
Première
Première
Première
En Consorten - Kunnen jullie mij thuisbrengen?
11 dagen
Première
Iksperiment - Menu Perdu
11 dagen
Première
Lotte van Dijck en Ellen Kromhout - PrivéCarré
11 dagen
82
Lotte van Dijck en Ellen Kromhout - PrivéCarré - Festivalplein
83
Foto: Karin Jonkers
Marjolein Ley/Angelique Dorrestijn - Rustig aan en snel een beetje
11 dagen
Rob en Emiel - At the card table
11 dagen
Barbara van den Eerenbeemt - Al Wachtend
11 dagen
Piepschuim - Uitverkoop
11 dagen
TG Sonja - Hooggeëerd publiek
11 dagen
Twan Mickers - Koestercabine
11 dagen
Toneelgroep Dapper - Transformer
11 dagen
TV Wartburg - Tv Wartburg
6 dagen
Koning Willem 1 College - Villa 24/7
11 dagen
OMSK/Daan ‘t Sas - De zwarte vogel
11 dagen
Het Filiaal - Huis 8+
10 dagen
Sacha Muller - Rijk alleen 8+
11 dagen
LisenImke - In het diepe 7+
6
Rob en Emiel - Tsjongejonge 6+
1
Samba Salad - Flamenkita 6+
3
Vet Kindercabaret - Vet2, nu nog vetter 6+
2
Hedwig van Leuven & Arjan Lienaerts - Spotless
2
Première
Janske Dekkers -Week
2
Première
Marjet Visser - Lange nasleep van een korte mededeling
2
Première
Rogier Telderman - Acquiescence
2
Première
Rowdy Pelgrim - De Vrouw met de baard
2
Première
Aisling O’Coineen - A Milk Story
2
Première
Studenten in de Etalage
10
Kunstbende Noord-Brabant Best Of
1
Kunstbende Noord-Brabant NEXT
2
Kunstbende Workshops
1
Makersketting Huis van het Zuiden
4
Boulevard Informatieterras - Fontys
11 dagen
OMSK Debat
1
Opening Theaterfestival Boulevard
1
Internationaal Gastenprogramma (Bosch City Network)
2
Prijsuitreiking Entreeprijs 2011 en PBCF Theaterprijs 2011
1
84
Première
TV Wartburg - Festivalplein
85
Foto: Karin Jonkers
Belangrijkste conclusies publieksonderzoek 2011
2. Bezoek & activiteiten •
1. Profiel bezoekers •
34% is man en 66% vrouw.
•
40% van de bezoekers is jonger dan 40 jaar en 51% is niet ouder dan 49 jaar. De gemiddelde leeftijd bedraagt 46,9 jaar.
•
68% bezoekt voorstellingen op de festivallocaties, 63% bezoekt voorstellingen op het festivalplein en 34% in de podia; Theater aan de Parade, de Verkadefabriek en het Koningstheater. 6% bezoekt alleen het terras op het festivalplein zonder voorstellingen te bezoeken.
bezocht tijdens bezoek boulevard
42% komt uit de gemeente ’s-Hertogenbosch, 37% uit de rest van de provincie en 21% daarbuiten. 29% reist meer dan 30 km om Theaterfestival Boulevard te bezoeken en 39% meer dan 20 km.
herkomst naar provincie
•
Het gemiddeld aantal bezoekdagen in 2011 bedraagt 3,2 dagen.
•
Gemiddeld besteedt men 4,3 uur op Theaterfestival Boulevard per bezoek in 2011. 39% besteedt er meer dan 4 uur.
•
54% bezoekt 2, 3 of 4 voorstellingen (frequente bezoeker), 28% bezoekt 5 voorstellingen of meer (intensieve bezoeker) en 18% bezoekt slechts 1 voorstelling (incidentele bezoeker).
bezoekfrequentie bezochte voorstellingen
herkomst naar kilometer
• •
9% heeft een MBO achtergrond en 79% is hoger opgeleid (HBO of WO).
•
11% is in 2011 nieuwe bezoeker, 30% regelmatige bezoeker (1 tot 4 keer bezocht in de afgelopen 10 jaar) en 60% ervaren bezoeker (5 tot 10 keer bezocht in de afgelopen 10 jaar). 20% heeft de afgelopen 10 jaar alle edities bezocht.
edities van boulevard bezocht
86
De gemiddelde uitgave los van uitgaven op Theaterfestival Boulevard bedraagt €27,84. Een kwart doet geen uitgaven buiten het festival. 30% geeft tussen de €25 en €50 uit buiten het festival.
3. Waardering & beleving •
Voor 89% van de bezoekers voldeed Theaterfestival Boulevard minimaal aan de verwachting vooraf, waarbij voor 38% de beleving boven verwachting is en 12% zelfs zeer positief is verrast tijdens het bezoek. Voor 11% van de bezoekers is de beleving op Theaterfestival Boulevard minder dan vooraf verwacht.
in hoeverre komt wat je hebt meegemaakt overeen met je verwachting?
•
Theaterfestival Boulevard stimuleert het bezoek aan culturele voorstellingen in intensiteit en diversiteit: bij na 20% gaat vaker theaters of concertzalen bezoeken door Theaterfestival Boulevard en 68% gaat tijdens Theaterfestival Boulevard naar voorstellingen die men anders niet (zo snel) zou bezoeken.
•
Minimaal 91% van de bezoekers herinnert zich na afloop één of meerdere sponsoren op basis van het logo dat ze gezien hebben op Theaterfestival Boulevard.
•
98% is van plan Theaterfestival Boulevard in 2012 wederom te bezoeken.
wordt theaterfestival boulevard in 2012 weer bezocht?
•
61% van de bezoekers is een actieve promotor van Theaterfestival Boulevard.
•
Theaterfestival Boulevard is in de beleving van haar publiek niet elitair, maar wel laagdrempelig, inspirerend en een toonbeeld van Zuidelijke Gastvrijheid.
87
Foto: Karin Jonkers
Subsidienten / Begunstigers 2011
De Stijle, Want - Turkish Delight - Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
88
Sponsoren en/of Mediapartners 2011
Artistieke Partners 2011 2018Brabant Culturele Hoofdstad van Europa • Arnaud Deflem • Arnoud Noordegraaf • Avans Hogeschool AKV|St. Joost • Boogaerdt/VanderSchoot • Circo Circolo • Circo Ripopolo • Danshuis Station Zuid • De Muzerije • Eastman/ Sidi Larbi Cherkaoui • Emmelie Zipson • Extrema • Festival Cement • Festival Karavaan • Festival Mundial • Folkwoods • Fontys Hogeschool voor de Kunsten • Frans Miggelbrink • Gipsy Festival • Hanneke Kuijpers • Het NUT • Het Zuidelijk Toneel • Hotel Witlox • Incubate, Tilburg • Jelle Amersfoort • Jeroen Doomernik • Koning Willem 1 College • Koningstheater • Kunstbende Noord-Brabant • Laika • LisenImke • Marijke Pinoy • Marlijn Weerdenburg • MATZER Theaterproducties • Mundial Productions • Muzieklab Brabant • Noorderzon Performing Arts Festival Groningen • November Music • NTGent • Oerol • OMSK • Over ‘t IJ Festival • Overijssels Straatfestival • Perron 3 • Polymorf • Productiehuis Brabant • Reuring • Roos van Geffen • Rotterdam Festivals • Sally & Molly • Schweigman& • Springdance • Stichting Jheronymus Bosch 500 • Storm/Tweetakt • STRP Festival • Talent Factory • Theater aan de Parade • Theater Artemis • Toneelgroep Cargo • TUIG • United-C • Verkadefabriek • Vrijetijdshuis Brabant • Wunderbaum • Zeeland Nazomerfestival • Typisch Den Bosch
Logistieke Partners 2011 A Priori Communicatie • Afvalstoffendienst • Algonkin • Altravolta • Antonis Verhuur vof • Arriva • Avans Hogescholen • Brandweer Brabant Noord • Camp Catering • De Bonth van Hulten • de Kabath vastgoedbescherming bv • De Markies • De Muzerije • Eekels Verhuur • Eurohotel • Euromail • Events Etc. • FMT Vastgoedbeheer • Fontys Hogeschool voor de Kunsten • Gemeente ‘s-Hertogenbosch • Gigant Stagebuilders • Golden Tulip Hotel Central • Hartje Den Bosch • Heijmans NV • Het Arendje • Het Nederlandse Rode Kruis • Hoevenaars Digital Printing • Hotel Mövenpick • Hutten Catering • Jeroen Bosch Ziekenhuis • Klerkx Verhuur • Koningstheater • Lion Event Support • MTD Nederland BV • Nederlandse Spoorwegen • Noordbrabants Museum • NV Bossche Investerings-Maatschappij • Olijslagers Tentenverhuur • Perron 3 • Politie Brabant-Noord • Provincie Noord-Brabant • Regio-VVV Meierij & Noordoost-Brabant • Stadstoezicht Gemeente ’s-Hertogenbosch • Stagelight • Stedelijk Museum SM’s • Struik Projects • Talent Factory • Tentenverhuur De Opera • Tentworx • Tolbrug specialistische revalidatie • Van Overbeek • Van Stokkum Tribunes en Rent • Wonderlnd Vormgeving • Zayaz • Zwanenbroedershuis
89
Op 25 februari 2011 overleed Joep Lennarts, huisfotograaf van Theaterfestival Boulevard. Joep’s blik vormde bijna vijfentwintig jaar lang het gezicht van Theaterfestival Boulevard. Met zijn enthousiasme en artistieke betrokkenheid wist hij het karakter en de sfeer van het festival, de voorstellingen, de makers en de bezoekers te vereeuwigen in honderden unieke beelden. Theaterfestival Boulevard verloor met Joep een bezielde kunstenaar en alerte journalist; zijn blik vormde ons gezicht, zijn visie onze verbeeldingskracht, zijn dood onze vertwijfeling.
Foto: Karin Jonkers
90
organisatie 2011 COMITÉ VAN AANBEVELING Wim. B. H. J. van de Donk Commissaris van de Koningin Provincie Noord-Brabant Ton.G. J. M. Rombouts Burgemeester van ‘s-Hertogenbosch Louis. M. J. Tobback Burgemeester van Leuven Frank. J.M. Houben vm. Commissaris van de Koningin Provincie Noord-Brabant Paul. L. A. Rüpp Voorzitter Raad van Bestuur Avans Hogescholen Marcel. J. G. Wintels Voorzitter Raad van Bestuur Fontys Hogescholen Harry J. G. Hendriks Voorzitter Raad van Bestuur Philips Benelux Floris. G. H. Deckers Voorzitter Raad van Bestuur Van Lanschot Bankiers Ton. L. M. Nelissen Voorzitter Kamer van Koophandel Brabant Hans. C. Dona vm. Voorzitter Nederlands Fonds Podiumkunsten Herman Balthazar Voorzitter Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland Wim van Gelder Voorzitter Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland Jan Kriek Hoofdredacteur actualiteitenrubriek EénVandaag BESTUUR Jaco Reijrink Voorzitter Ed Penninx Penningmeester Theo Verbruggen Ap de Vries Ans Buys Viktorien van Hulst DIRECTIE Artistiek en zakelijk directeur Geert Overdam Controller Dorus-Jan Stovers PROGRAMMERING Locatieproducties en podia Geert Overdam Festivalplein Tessa Smeulers Concerten en dj’s Jupiler Muziekpodium en Operatent Erwin Schellekens, Mundial Productions Boom Boom Room Jeroen Doomernik Kunstbende Noord-Brabant Florien Boonman, Janneke Meijers Begeleiding jonge makers/Fontys studenten Jur van der Lecq MARKETING EN COMMUNICATIE Marketing, communicatie en pr Joep Grooteman Pers en mediacontacten Lies Frankhuyzen Grafische vormgeving en communicatie Karin Jonkers, Jean Philipse Redactie website, nieuwsbrieven, dagkrant en persberichten Marc van Doornewaard Website content en social media Willemijn de Bruijn Social media Marielle van der Wardt Informatiebalie Janneke Meijers Ontvangstbalie Kim van der Weerden Kaartverkoop Marianne Becks Stagiaires Marlies Centen, Donja Zouali PRODUCTIE Programma coördinatie Tessa Smeulers Boulevard Theaterroutes Femke Klein Festivalproductie Stephan Grilis Ontwerp festivalplein en begeleiding studenten beeldende kunst Stijn van Kessel Locaties, podia & festivalplein Willem de Leeuw, Tjerk Ensermo, Björn Roeters, Florien Boonman, Esther van Rooijen Fontys Theater Jet van Leeuwen Werving vrijwilligers Janneke Meijers Coördinatie vrijwilligers Jessie Hagenaars, Deborah Pinas Festival administratie Jan Mol, Hendrik Kadmaerubun HOSPITALITY Hospitality artiesten Kim van der Weerden Relatiebeheer Lies Frankhuyzen Hospitality subsidiënten, sponsoren en bedrijven Marieke Ebben HORECA Coördinatie Pepijn Muller, Jacques van Geffen Eten en drinken Hutten Exclusieve Catering, Camp Catering, Inbev, Altravolta
91
Foto: Karin Jonkers
92
93
Foto: Karin Jonkers
94
95
Festivalplein
Foto: Karin Jonkers
96
97
Redactie: Marc van Doornewaard, Lies Frankhuyzen, Joep Grooteman, Geert Overdam, Tessa Smeulers Grafische vormgeving: Karin Jonkers/Yell & Yonkers
98
99
Theaterfestival Boulevard gelooft. In verwondering en verdieping, in kleuren en kansen, in bezieling en betrokkenheid. Life is Wonderful, vinden wij. Onze leidraad is frisse nieuwsgierigheid, gezonde twijfel en positieve wilskracht, onze motivatie laat zich niet bezoedelen door een haperende aarde, morrende massa of geïmplodeerde economie. Juist nu willen we blijven inspireren en verrassen, willen we laten zien dat het anders kan en moet. Met de autonome, constructieve kracht van de kunsten en de warme verleiding van pure verhalen. Met optimisme, idealen en doorzettingsvermogen. Met elkaar. Noem ons hemelbestormers. En je hebt gelijk. Wij heffen liever een halfvol dan een halfleeg glas. En vinden ons gras eigenlijk net zo groen als dat van de buren. Voorwaarts met tegengas! Life is Wonderful.
kleuren. Theaterfestival Boulevard presenteert. Anderhalve week bontgekleurde diepgang en zomers vermaak. We kweken het avontuur en voeden het verlangen naar betekenisvolle belevenissen, bij een groot en divers publiek van heinde en verre. Carpe diem! Wij plukken samen de dagen, elf achter elkaar.
Theaterfestival Boulevard zoekt. Naar meningen die er toe doen. Naar engagement en talent. Van kunstenaars, van gezelschappen, van ons publiek. En dat mag best tegendraads zijn, een dwarse werkelijkheid laat zich immers niet kenteren door jaknikkerij vinden wij, maar is evenmin gebaat bij obstinaat geblaat.
Theaterfestival Boulevard verbindt. Kunstenaars, gezelschappen, bezoekers, bedrijven, subsidiënten, sponsoren, overheden. We arrangeren vruchtbare kruisbestuivingen, faciliteren kleurrijke samenwerkingsverbanden. Met onze voeten diep in de warme Brabantse aarde zijn we partners van culturele initiatieven dwars door Europa. Maar we verknopen ons evengoed aan de artistieke ontwikkeling van jonge en gerenommeerde podiumkunstenaars uit onze directe nabijheid. Door ze uit te dagen. Door ze te ondersteunen. Door ze te volgen. Op een pad dat hun, ons en het publiek naar nieuwe, wonderlijke inzichten leidt. Naar mooie momenten.
Op onalledaagse locaties in en om de stad en op het bruisende festivalplein aan de voet van de St. Jan. Gevarieerd en gastvrij, uitdagend en ontwapenend serveert Theaterfestival Boulevard een bont palet met voorstellingen, workshops, installaties, concerten en kinderactiviteiten. Die stuk voor stuk bewijzen dat de verbeelding geen grenzen kent – als je er maar voor openstaat.
Daarom kiest Theaterfestival Boulevard voor bezielde trendsetters en culturele pioniers die becommentariëren. Hemelbestormers als wij, die ons een spiegel voorhouden en ons aansporen, motiveren, aan het denken zetten, uitdagen. Die op avontuurlijke manieren buiten de lijntjes
Noem ons hemelbestormers. En je hebt gelijk.
Life is Wonderful. december 2011, bestuur, directie en medewerkers van Theaterfestival Boulevard ’s-Hertogenbosch
100