Maxsurf Modelleme by Semih Şahin

İÇİNDEKİLER 1-) Giriş ....................................................................................................................1 2-) MAXSURF Nedir ?..............................................................................................2 2.1-) MAXSURF’UN MENÜLERİ 2.1.1. FILE MENÜSÜ.........................................................................3 2.1.2. EDIT MENÜSÜ.........................................................................8 2.1.3 VIEW MENÜSÜ ........................................................................9 2.1.4. MARKER MENÜSÜ................................................................12 2.1.5 CONTROLS MENÜSÜ.............................................................15 2.1.6. SURFACES MENÜSÜ............................................................18 2.1.7. DISPLAY MENÜSÜ ...............................................................24 2.1.8. DATA MENÜSÜ .................................................................... 27 2.1.9 WINDOW MENÜSÜ.................................................................32 2.1.10. HELP MENÜSÜ....................................................................33 2.2. MAXSURF ARAÇ ÇUBUKLARI (Toolbar) 2.2.1. FILE ARAÇ ÇUBUĞU .......................................................................34 2.2.2. EDIT ARAÇ ÇUBUĞU........................................................................34 2.2.3. VIEW ARAÇ ÇUBUĞU.......................................................................34 2.2.4. MARKERS ARAÇ ÇUBUĞU..............................................................34 2.2.5. CONTROLS ARAÇ ÇUBUĞU ...........................................................35 2.2.6. DISPLAY ARAÇ ÇUBUĞU ................................................................35 2.2.7. WINDOW ARAÇ ÇUBUĞU................................................................35 2.2.8. VISIBILITY ARAÇ ÇUBUĞU..............................................................35 2.2.9. SURFACES ARAÇ ÇUBUĞU ...........................................................35 2.2.10. MENÜ KISAYOLLARI......................................................................36 2.3. MAXSURF MODÜLLERİ 2.3.1. HYDROMAX MODÜLÜ .....................................................................38 2.3.1.1. HYDROMAX ANALİZ AYARLARI ......................................39 2.3.1.2. HYDROMAX ÇEVRESEL KABULLER ...............................40 2.3.1.3. HYDROMAX ANALİZ TİPLERİ............................................40 I-) UPRIGHT HYDROSTATIC ANALYSIS .............................40 II-) LARGE ANGLE STABILITY.............................................. 41 III-) EQUILIBRIUM CONDITION ANALİZİ................................41 IV-) SPECIFIED CONDITION ANALİZİ....................................42 V-) KN VALUES AND CROSS CUR. of STAB. ANLY............42 VI-) LIMITING KG ANALİZİ .......................................................43

VII-) FLOODABLE LENGHT ANALİZİ .......................................43 VIII-) LONGITUDINAL STRENGHT ANALİZİ .............................43 IX-) TANK CALIBRATION ........................................................44 2.3.2. HYDROLINK MODÜLÜ ....................................................................44 2.3.3. HULLSPEED MODÜLÜ ...................................................................45 2.3.4. WORKSHOP MODÜLÜ ....................................................................46 2.3.5. PREFIT MODÜLÜ ............................................................................47 I-) Baş ve kıç form düzenlemesi.....................................................48 II-) Enine eğrilerin düzenlenmesi...................................................49 III-) Tekne yüzeyinin düzenlenmesi................................................49 2.3.6. SPAN MODÜLÜ ...............................................................................50 2.3.7. SEAKEEPER MODÜLÜ ...................................................................53 3-) MAXSURF’TE TİPİK UYGULAMA 3.1. MAXSURF’TE MODEL HAZIRLANMASI.............................................55 3.1.1. Yeni Dizayn Penceresi Açma (New Design)........................56 3.1.2. Yüzey Ekleme (Add Surfaces)..............................................56 3.1.3. Yüzey Boyutlandırma (Size Surfaces).................................56 3.1.4. Referans Seçme (Frame of References)..............................57 3.1.5. Ağ Çizgileri Oluşturma (Grid Spacing)................................58 3.1.5.1 Posta Ekleme (Sections).........................................58 3.1.5.2 Batok Ekleme (Buttocks).........................................60 3.1.5.3 Suhattı Ekleme (Waterlines)....................................61 3.1.6. Kontrol Noktaları Tanımlama (Control Points)...................62 3.1.6.1 Kolon Ekleme (Add Coulmn) ..................................62 3.1.6.2 Sıra Ekleme (Add Row)...........................................63 3.1.7. Kontrol Noktalarını Yerlerini Tam olarak Belirleme ...........64 3.1.8. Ofset Girilmesi ......................................................................65 3.1.9. Salma omurga eklenmesi .....................................................67 3.2. HAZIRLANAN MODELİN HYDROMAX’TE ANALİZLERİ....................69 3.2.1. Upright Hydrostatik Analizi ............................................... ..71 3.2.2. Large Angle Stability Analizi ...............................................72 4-) MAXSURF’UN DİĞER DİZ. VE MODELLEME PROG. KARŞILAŞ...................75 4.1.1. MAXSURF’un Avantajları..................................................................75 4.1.2. MAXSURF’un Dezavantajları............................................................76 5-) SONUÇ................................................................................................................77 KAYNAKLAR.....................................................................................................78 EKLER .....................................................................................................A-1, A-2

2-) MAXSURF NEDiR? MAXSURF, belirtilen kontrol noktalarını kullanarak çeşitli spline teknikleriyle bilgisayar ortamında üç boyutlu yüzey modellenmesi için tasarlanmış bir gemi dizayn programıdır. MAXSURF’ un herhangi bir dizaynda sınırsız sayıda yüzey modellenmesine izin vermesi çok geniş tekne form dizaynlarının hazırlamasına

olanak sunar.

Oluşturulan dizaynların kapsamlı çıkış bilgilerini ( ofset tablasu, hidrostatik hesaplar vs. ) yüksek bir kesinlikle hazırlama ve diğer programlara ( Excell, AutoCAD vs. ) transfer edebilme özelliğine sahiptir. MAXSURF ve diğer programların kendi aralarında yaptıkları bu data trasferi; hem bu bilgilerin tekrar tekrar elle girilme zahmetini hem de bu bilgi girişi sırasındaki hata yapma riskini tamamen ortadan kaldırıyor. MAXSURF tamamen birleşmiş bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır. Buradan yola çıkarak kendi alt modülleri içinde ayrı ayrı data girişi yapılmasını istemez tasarlanmış tekne formunun bilgilerini kullanarak diğer modüllerinin çalışmasını sağlar. MAXSURF’te üç amaçla bir gemi modellenir; 1- Yeni tekne form dizaynı ( Genellikle bir model esas alınarak , MAXSURF’ un interaktif ortamında serbest el ile hazırlanır. ) 2- Mevcut geminin üzerinden alınan çeşitli kesitler yardımıyla formunun belirlenmesi 3- Mevcut geminin endazesi yardımıyla modellenip çeşitli hesaplarının yapılması MAXSURF standart Windows uygulamaları olan FILE, EDIT, VIEW ve HELP menülerinin yanında MARKERS, CONTROLS, SURFACES, DISPLAY, DATA ve WINDOW menülerinide içerir. Bu bölümde menüler ayrıntılı olarak anlatılacaktır.

2.1-) MAXSURF’UN MENÜLERİ 2.1.1. FILE MENÜSÜ File menüsü üzerinde çalışılan dosyaların açılma, kapatılma, kaydedilme, alınma, gönderilme ve çıktı alınma komutlarını içerir.Uygulama penceresi Şekil.2.1 deki gibidir.

Şekil.2.1 NEW : Yeni bir dizayna başlamak için boş pencereleri açar. Eğer Calculations sayfası aktif ise Calculation sayfası açar.

OPEN : MAXSURF “open design” komutuyla önceden hazırlanıp kaydedilmiş *.msd formatındaki dosyalarınızı açar. Kısa yol tuşu Ctrl + O dur. Ancak Calculations yada Markers pencereleri aktif ise open komutu bu kez *.msc ve *.txt formatındaki dosyalarınızı açacaktır. CLOSE : “Close” komutu üzerinde çalışılan dizaynın kapatılmasını sağlar. MAXSURF’te daha önceden hazırlanan dizayn kapatılmadan diğer dizayn açılırsa yüzeyler üst üste gelir. Bu sebeple bir dizayndan diğerine geçilirken mutlaka dosya kapatılmalıdır. SAVE : “Save” komutu o an ki hazırlanan dizaynı kaydeder. Kısa yol tuşu Ctrl + S dir.

Eğer

Calculations,

Markers,

Offsets,

Control

points

yada

Surfaces

pencerelerinden biri aktif olan pencereyse, o pencere bilgilerinin *.txt formatında kaydedilmesini sağlar. SAVE AS : “Save as” komutu o an üzerinde çalıştığınız dizaynın orjinal adı dışında başka bir isimle kaydedilmesini sağlar. Bu komut bir dizaynın üzerinde düzeltme yapıyorsanız ve eski dizaynınızın da kalmasını istiyorsanız kullanacağınız çok yararlı bir yoldur. Bu komutu çalıştırdığınız anda aktif olan pencere Calculations penceresiyse bu komut yeni bir calculations sayfası kaydetmenizi sağlayacaktır. IMPORT : “Import” komutu MAXSURF dizayn pencerenize markers grubu olarak DXF, GHS ve Seaway dosyalarını yada yüzey grubu oluşturan IGES dosyalarını çağırmanızı sağlar. Bu yöntemle dizayner hazır çizimlere kendi dizaynını adapte edebilir. “Import DXF Background” komutuyla çağracağınız *.dxf dosyası MAXSURF’ te yapım hatları ( construction lines) olarak kullanılır. Eğer DXF markers ve DXF Background gruplarını aynı anda çağırmak istiyosanız DXF Markers dosyasını çağırdıktan sonra DXF Background dosyasını çağırmanız gerekiyor. Ayrıca

“Import

Image

Background”

komutu

size

MAXSURF

dizayn

görünüşlerinden jpg, gif, png yada bmp uzantılı resim dosyalarını çağırma olanağı sağlar. EXPORT : “Export komurtu” üzerinizde çalıştığınız dizaynı DXF ve IGES gibi değişik formatlar da başka programlara aktarmanızı sağlar. Komutun işleyişi Şekil.2.2 deki gibidir;

Şekil.2.2 Format kısmında gönderildikten sonra bilgilerin kullanılacağı programın algılayacağı format seçilir bu seçim yapılırken 2 boyutlu mu yoksa 3 boyutlu mu aktarılacağına da dikkat edilmelidir. Scale bölümünde ise gönderilecek çıkışın ölçeği belirlenir. Genelde her ikisinde aynı olsun diye 1:1 ölçeği tercih edilir. Geometry Type “Polylines” olarak seçilidir. Text format kısmı DOS olarak kalmalıdır. PAGE SETUP : “ Page setup” komutu sayfa düzenini ve yazıcı tercihnizi Yapmanızı sağlar. Burada yapacağınız ayarlar çıktı alırken size yardımcı olacaktır. Bu pencereden hangi sayfaya çıktı alacağınızı, yatay-dikey yerleştirilmesini ve sağsol boşluklarını tayin edebilirsiniz.Uygulama penceresi Şekil.2.3 deki gibidir.

Şekil.2.3 PRINT : “Print” komutu MAXSURF’ te aktif olan pencerenin çıktı ayarlarını yapar. Kısa yol tuşu Ctrl + P dir.Açılan pencereden ölçek seçimi yapılır.

Şekil.2.4 Eğer çıktısını almak istediğiniz ölçek Scale penceresinde bulunmuyorsa “1 : ” kısmının yanındaki boşluğa istenilen ölçek “x “olarak girilip tabloda görünmesi istenilen ismi ise “1/x” olarak girilerek “Add” butonuna basılarak elde edilir.

Ölçek seçimi yapıldıktan sonra açılan “Print Setup” penceresinden sayfa düzeni ayarları yapılır. Eğer “Page Setup” tan sayfa seçimi falan yapılmamışsa bu pencereden düzenlenebilir. Açılan pencerenin araç çubuğundan print tıklanarak Şekil.2.5 gösterilen pencere açılır. Bu pencereden kopya sayısını ve printer ayarlarınızı yaparak çıktı alınacak hale getirebilirsiniz.

Şekil.2.5 Yine araç çubuğundaki “Titles” komutundan sayfanızda görünmesini istediğiniz tarih, versiyon, çizim adı gibi özellikleri yerleştirebilirsiniz. “Colours” komutuylada çıktının renkli yada renksiz olma tercihini yaparsınız. MAXSURF te sadece “Shaded 3D” (üç boyutlu kalıp) görüntünün çıktısını almazsınız. Bu görüntünün çıktısını almak için bilgisayarınızda “Print Screen” komutunu çalıştırıp resim düzenleyici programlarda düzenledikten sonra alabilirsiniz.

2.1.2. EDIT MENÜSÜ Edit menüsü üzerinde çalışılan dizaynda kesme, kopyalama, yapıştırma gibi düzenleme işlerini yapan komutları içerir. Uygulama penceresi Şekil.2.6 deki gibidir.

Şekil.2.6 UNDO : “Undo” komutu yapılan işlemi geri alır. Kısayol tuşu Ctrl + Z dir. REDO : “ Redo” komutu “Undo” komutuyla geri aldığınız işlemi tekrar yerine getirmenizi sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + Y dir. CUT : MAXSURF’ te “Cut” komutu kullanılmaz. COPY : “Copy” standart Windows uygulamaları gibi kopyalamayı sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + C dir. PASTE : “Paste” komutu kopyalanmış olan öğeyi yapıştırmaya yarar.Kısa yol tuşu Ctrl + V dir. Ancak MAXSURF’ un çizim pencerelerinde kullanılmaz. Calculations, Offsets, Conrol points gibi pencerelerde kullanılır.

SELECT : “Select” komutu tablolardaki kolon, sütun ve kutucukların seçilmesini sağlar. FILL DOWN : “Fill Down” komutu tablolardaki bir çok değeri tablonun ilk değeriyle değiştirmesini sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + F dir. ACTIVATE/DEACTIVATE PREFIT : Bu komut yüzey düzeltme fonksiyonu olan prefitin aktif veya pasif olmasını sağlar. Aktif ve pasif prefitler arasındaki geçişlerde farkı görmek için MAXSURF yeniden başlatmak gerekmektedir. 2.1.3 VIEW MENÜSÜ View menüsü grafiksel MAXSURF pencerelerindeki görüntüyü control edecek komutları içerir. Uygulama penceresi Şekil.2.7 deki gibidir.

Şekil.2.7

ZOOM : “Zoom” komutu üzerinde çalıştığınız dizaynın herhangi bir parçasını yakınlaştırarak seçilen kısmı ekrana sığdırır. Kısay yol tuşu Ctrl + E dir. SHRINK : “Shrink” komutu aktif olan penceredeki görüntüyü iki kat oranında küçültür. Kısay yol tuşu Ctrl + R dir. PAN : “Pan” komutu aktif olan pencere içerisinde dizaynınızın yerini değiştirmenizi sağlar. Kısay yol tuşu Ctrl + W dir. HOME VIEW : “Home view” komutu dizaynınızın aktif olan çizim penceresine standart olarak yerleştirilmesini sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + H dır. SET HOME VIEW : “Set home view” komutu dizaynınızın bütün çizim pencerelerine standart olarak yerleştirilmesini sağlar. ROTATE : “Rotate” komutu dizaynınızı serbest olarak her yönde döndürmenizi sağlar. Komuta tıklandıktan sonra farenin sol tuşuna basılı tutularak kullanılır, tuş bırakıldığında komut iptal olur. Ancak sadece “Perspective View” penceresinde aktiftir, diğer pencerelerde kullanılmaz. COLOURS : “Colours” komutu çizim pencerelerinde gördüğünüz bütün öğelerin renk ayarlarını yapılmasını sağlar. FONT : “Font” komutu aktif olan penceredeki yazı karakterlerinin şeklini ve boyutunu ayarlamanızı sağlar. PREFERENCES : “Preferences” komutu MAXSURF’ un bazı ayarlarını yapmanızı sağlar. Prefences penceresi Şekil.2.8 deki gibidir.

Şekil.2.8 TOOLBAR : “Toolbar” komutu hangi menü kısayollarının görünüp görünmeyeceğini seçmenizi sağlar.Toolbarlar ileride anlatılcaktır. ASSEMBLY : “Surface Assembly” komutu hangi yüzeylerin görünüp görünmediğni ve özelliklerinin neler olduğuna ulaşmamızı sağlar. STATUS BAR : “Status Bar” komutu ana pencerenin en altıdaki durun çubuğunun açılıp kapanmasını sağlar.

2.1.4. MARKER MENÜSÜ Marker menüsü markerları kontrol etme ve yüzeyleri varolan marker gruplarına uydurma komutlarını içermektedir. Uygulama penceresi Şekil.2.9 deki gibidir.

Şekil.2.9 ADD MARKER : “Add Marker” komutu herhangi bir çizim penceresinde (perpective view hariç) yeni bir marker eklemenizi sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + M dir. Komut çalıştırıldıktan sonra marker eklenmesi istenilen yere tıklanarak oluşturulur. DELETE MARKER : “Delete Marker” komutu herhangi bir çizim penceresinde (perpective view hariç) yada markers penceresinden marker silmenizi sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + L dir. Komuta tıklandıktan sonra silinmek istenen markerın tıklanmasıyla uygulanır.

GENERATE GRID FROM MARKERS : “Generate grid from markers” komutu marker datalarına dayanarak grid ( postalar, suhatları, batoklar) oluşturur. SNAP CONTROL POINT TO MARKER : “Snap Control Point to Marker” komutu seçilen kontrol noktasını seçilen markerın tam üzerine yerleştirilmesini sağlar. FIT EDGE TO MARKERS : “Fit Edge to Markers” komutu seçilen kenarla markerın birleşmesini sağlar. İlk önce kenar seçilir (ya kenara yada kontrol noktasına tıklayarak seçim işlemi yapılır)

sonrada birleştirilecek marker seçilerek komut

uygulanır. SMOOT INTERIOR CONTROLS : “Smooth Interior Controls” komutu kenar kontrol noktalarından dayalı olan iç yüzey noktarını yumuşaklaştırır.Düzgün bir yüzey elde etmek için yararlı bir komuttur. FIT SURFACE TO MARKER : “ Fit Surface to Marker” komutu yüzeyleri markerlarla birleştirir ancak sadece Prefit lisansı olan MAXSURF’lerde aktiftir. İşleyişi Şekil.2.10 daki gibidir;

Şekil.2.10 Surface

menüsünden

markerlarla

uygunlaştırılacak

yüzey

seçilir.

Time

menüsünden bu işlemin sürdürüleceği zaman aralığı tayin edilebilir. Yüzeyde olmamasını istediğimiz seçenekler işaretlenip “Fit” tuşuna basılarak işlem başlatılır.

MEASURE SURFACE ERROR : “Measure Surface Error” komutu markerlarla yüzey arasında ki en yakın uzaklıkların ölçmesini sağlar. MARKER PROPERTIES : “Marker Properties” komutu seçili marker yada markerların özelliklerini ayarlamaya yarar. İşlem penceresi Şekil.2.11 deki gibidir;

Şekil.2.11

2.1.5 CONTROLS MENÜSÜ Controls Menüsü dizayna ait kontrol noktalarının yönetilmesini sağlayan komutlar içermektedir. Uygulama penceresi Şekil.2.12 deki gibidir.

Şekil.2.12

ADD : “Add” komutu çizime row ve column eklemeye yarar.Kısa yol tuşu Ctrl + A dır. Ancak aktif olan pencere “Body plan” ise “Add Row” komutu olarak çalışır. “Profile” veya “Plan” penceresi aktifse “Add Column” komutu olarak çalışır. Komut çalıştırıldıktan sonra eklenmek istenen yere tıklanması yeterlidir. DELETE : “Delete” komutu yüzeyden row ve columnların silinmesini sağlar.Kısa yol tuşu Ctrl + D dir. Komut çalıştırıldıktan sonra silinecek olan sıra yada sütun “delete cursor” ile tıklanmalıdır. SMOOTH CONTROLS : “Smooth Controls” komutu tüm yada seçilen bir kısım kontrol noktasının sıra ve sütunlarını yumuşaklaştırır. STRAIGHTEN CONTROLS : “Straighten Controls” komutu tüm yada seçilen bir kısım kontrol noktasının sıra ve sütunlarını düzgünleştirir. MOVE CONTROLS : “Move Controls” komutu grup olarak kontrol noktalarını taşımanızı sağlar. SIZE CONTROLS : “Size Controls” komutu kontrol noktalarını ölçeklendirmenizi ve oranlandırmanızı sağlar. ROTATE CONTROLS : “Rotate Controls” komutu grup olarak kontrol noktalarını belirli bir merkez etrafında döndürmenizi sağlar. ALIGN TO VECTOR : “Align to Vector” komutu ilk önce seçilen iki kontrol noktasına lineer olacak şekilde üçüncü kontrol noktasının taşınmasını sağlar. ALIGN TO PLANE : “Align to Plane” komutu seçilmiş üç noktadan tayin edilen yüzeye sonradan seçilen grup yada bir kaç kontrol noktasının taşınmasını sağlar. COMPACT : “Compact” komutu seçilmiş bir kaç yada bütün kontrol noktalarının bir noktada toplanmasını sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + K dir. GROUP : “Group” komutu bir veya bir kaç yüzeyden seçilmiş kontrol noktalarının gruplanmasını sağlar.Gruplanan kontrol noktaları tek bir noktaymış gibi haraket ederler. Kısa yol tuşu Ctrl + G dir.

UNGROUP : “Ungroup” komutu oluşturulmuş kontrol noktaları gruplarını dağıtır, tekrar eski bağımsız hallerine dönemlerini sağlar. Kısa yol tuşu Ctrl + U dur. BOND EDGES : “Bond Edges” komutu müşterek kenarları olan iki yüzeyi birleştimeye yarar. Komut birleştirecek yüzelerinin müşterek kenarlarının tıklanmasıyla yada o kenarlara ait iki kontrol noktaları seçildikten sonra tıklanarak uygulanır. UNBOND EDGE : “Unbond Edge” komutu Bond edges komutuyla birleştirilmiş yüzeylerin tekrar ayrılmasını sağlar. İşlem birleştirilmiş kenardan herhangi bir kontrol noktası seçildikten sonra komutun tıklanmasıyla gerçekleştiriliyor. MASK : “Mask” komutu belirli bir grup kontrol noktasının ağlar gizliyken bile görünür kalmasını sağlar. UNMASK

: “Unmask” komutu “Mask”

komutunun uygulamalarını

ortadan

kaldırmaya yarar. SNAP TO GRID : “Snap to Grid” komutu kontrol noktalarının çok küçük yerdeğiştirmelerini sağlamak için kullanılır. ADVANCE : “Advance” komutu kontrol noktaları ağınızı ayarlamaya yarar. Komut çalıştırıldıktan sonra sıra ve sütunların indeksinde değişiklikler olcak program otomatik ayarlamalar yapacaktır.

2.1.6. SURFACES MENÜSÜ Surfaces menüsü oluşturduğunuz yüzeyleri yönetmenizi sağlayacak komutlar içermektedir. Uygulama penceresi Şekil.2.13 deki gibidir

Şekil.2.13 ADD SHAPES : “Add Shapes” komutu ana kalıplar halinde MAXSURF içine yerleştirilmiş olan silindir, kutu ve küre eklemenizi sağlar. ADD SURFACE : “ Add Surface” komutu dizayna başlama komutu olarak algılarnır. Kutu, silindir, küre, pramit vs. gibi yüzeyler eklemenize yarar. Dizayner için hangi dizayn yüzeyinin eklenerek başladığının bir önemi yoktur. Yüzeyin aslı ne olursa olsun fare ve klavye yardımıyla oynanarak gemi formuna getirilebilir. DELETE SURFACES : “ Delete Surfaces” komutu seçilen herhangi bir yüzeyin silinmesini sağlar.

DUBLICATE SURFACES : “Dublicate Surfaces” komutu seçilen yüzeyden bir yada bir kaç tane daha oluşturlmasını sağlar. Uygulama penceresi Şekil.2.14 deki gibidir.

Şekil.2.14 Select surface penceresinden aynısından oluşuturulacak yüzey seçilir. Sonra Dublicate Times kutucuğuna kaç tane aynı yüzey oluşturulması istendiği girilerek oluşturulacak yüzeyin çizim penceresindeki yeri girilip OK tıklarak komut uygulanır. MOVE SURFACES : “Move Surfaces” komutu seçilen yüzey yada yüzeyleri el yada sayısal yerdeğiştirme miktarları girilerek taşınmalarını sağlar. Komutun sayısal uygulama penceresi Şekil.2.15 deki gibidir;

Şekil.2.15

SIZE SURFACES : “ Size Surfaces” komutu seçilmiş yüzeylerin kontrol noktaları değiştirilmeden ölçeklendirilmesini sağlar. Bu komut bitmiş aynı geometriye sahip parent dizaynları kendi dizaynınıza adapte etmede çok yardımıcı olacaktır. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.16 gibidir.

Şekil.2.16 FLIP SURFACES : “Flip Surfaces” komutu seçilen yüzey yada yüzey gruplarının belirlenen bir eksen etrafıdan yansıtılmasını sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.17 deki gibidir.

Şekil.2.17

ROTATE SURFACES : “Rotate Surfaces” komutu seçilmiş yüzey yada yüzey gruplarının belirlenmiş bir merkez etrafında döndürülmesini sağlar. Dönme merkezi sayısal olarak elle tayin edilir ve çizim sayfasında küçük bir çember olarak görünür. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.18 deki gibidir.

Şekil.2.18 ALIGN SURFACES : “Align Surfaces” komutu kontrol noktalarından tıklanarak seçilmiş iki yüzeyin aynı hizaya getirlmesini sağlar. İlk seçilen kontol noktasına ait yüzey sabit kalarak ikinci seçilen kontrol noktasına ait yüzey taşınarak çakıştırılma işlemi tamamlanır. VISIBILITY : “Visibility” komutu ekranda görünmesini istemediğiniz yüzeylerin görünmemesini sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.19 daki gibidir.

Şekil.2.19

LOCKING : “Locking” komutu yüzeyleri kilitlemenizi ve pasif hale getirmenizi sağlar. Komut çalıştırıldıktan sonra bütün kontrol noktaları gizlenir ve yüzey üzerinde herhangi bir düzenleme yapılmasına izin verilmez. Bu kilitleme ayarı Properties komutundanda yapılabilir. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.20 deki gibidir.

Şekil.2.20 APPEARENCE : “Appearence” komutu render komutu uygulanmış halde ki yüzeylerin Persperctive penceresinde görüneceği renklerin seviyesini ayarlar. SURFACE PROPERTIES : “Surface Properties” komutu dizayn içerisinde oluşturulmuş bütün yüzeylerin teker teker özelliklerini ayarlamanızı sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.21 deki gibidir. Uygulama penceresinde oluşturalacak yüzeyin şekli (B-Spline, NURB vs.) seçilir. “Surface Use” kısmından oluşturulacak yüzeyin geminin iç formumu dış formumu olduğu belirtilir. Bir katamaranın dış formu ( Hull Shell) ile iç formu ( İnternal Structure) aynı değildir.Dizayner dışını ayrı içini ayrı bir yüzeyle tanıtmalıdır.

Şekil.2.21 Görünüm ve kilit ayarları bu menüden de yapılabilir. “Direction” kısmında girilen kontrol noktalarının geminin iç yüzeyini mi dış yüzeyini mi yansıttığı seçilebilir. Bu seçime bağlı olarak sac kalınlığı kadar form genişler. Bu menüden o yüzeyin imal edileceği malzeme ve sac kalınlığı girilebilir. Bu bilgiler HYDROMAX modülünde daha kesin sonuçlar alınamasını sağlar. PRECISION : “Precision” ayarı dizaynınızın bilgisayar ekranında görünüş ve hesap kesinlik ayarıdır. Bilgisayarınızın performansına göre ayarlanmalıdır. Standanrt ayarı “Medium” dur. Ama daha kesin data elde etmek isteyenler bilgisayarları yeterliyse daha yüksek kesinlik ayarı kullanabilir. START TRIMMING : “Start Trimming” komutu etrafındaki fazlalıkların kesileceği yüzeyi seçmenizi sağlar. Bu komutun aktif olması için “Display menüsü” altındaki Trimming sekmesinin “off” olmaması gerekir. TRIM SURFACE : “Trim Surface” komutu “Start Trimming” sekmesiyle seçilmiş olan yüzeyin fazlalıklarının kesilmesini sağlar. UNTRIM SURFACE : “Untrim Surface” komutu seçilmiş yüzeydeki bütün trim datalarını siler.

2.1.7. DISPLAY MENÜSÜ Display menüsü grafik pencerelerdeki öğelerin görünüp görünmemesini sağlayan komutlar içermektedir. Uygulama penceresi Şekil.2.22 deki gibidir

Şekil.2.22 SHAPE : “Shape” komutu tıklandığında görülebilen

bütün yüzeylerin kenar ve

dışhatları çizim penceresinde gösterilecektir. NET : “Net” komutu görülebilen ve kilitli olmayan bütün yüzeylerinin kontrol noktalarını gösterilmesini sağlar. HALF : “Half” komutu simetrik olan yüzeylerin boyuna merkez çizgisi hattının sadece bir tarafında kalan kısımının gösterilmesini sağlar.

COMPRESS : “Compress” komutu dizaynınızın boy eksenini sabit tutarak enine ve dikine

eksenlerini

kat

artırmasını

sağlar.

özellik

boyuna

eğrilerin

düzgünlüğünün sağlanmasında yararlı olur. CURVATURE : “Curvature” komutu seçilmiş bir kenar, suhattı, batok vs. gibi eğrilerin eğri çubuklarını gösterir. Öğe seçildikten sonra komutun tıklanmasıyla oluşturulur. Seçilen eğriye dik olarak gösterilirler ve bu eğri çubuklarının boyları o noktadaki eğrinin yarı çapının karesiyle ters orantılıdır.Seçilen eğrideki en küçük yarı çap eğri çubuklarının içinden gösterilir. TRIMMING : “Trimming” komutu MAXSURF’ teki trim özelliğini açar kapar ve yüzeylere görünmez ve gri trim yapılmasını sağlar. OUTSIDE ARROWS : “Outside Arrows” komutu yüzeylerin normal yönlerini gösteren okların görünmesini sağlar. Okların yönü tepelerindeki daireye tıklanarak değiştirilir. Bu oklar yüzeyin kalınlığının içemi yoksa dışamı verildiğini gösterir. Bu okların yönü kabuk giydirmede (rendering) önemli olduğu kadar HYDROMAX ve WORKSHOP modüllerinde alıncak sonuçları etkilemektedir, onun için doğru tayin edilmelidir. MARKERS : “Markers” komutu markerların görünüp görünmemesini sağlar. BACKGROUND : “Background” komutu çizim pencerenize yerleştirmiş olduğunuz background dosyanızı gösterme, gizleme, silme vs. gibi yönetme işlevlerini sağlar. GRID : “Grid” komutu aralıklarını data menüsünden belirlediğiniz posta, suhattı, batok ve diyagonal hatlarını ve isimlerini gizleyip göstermenizi sağlar. CONTOURS : “Contours” komutu hangi dizayn öğelerinin çizim pencerenizde görünüp görünmeyeceğini ayarlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.23 deki gibidir.

Şekil.2.23 RENDER : “Render” komutu hazırlanmış olan yüzeylerin hatlarını gizleyerek kabuk giydirilmesini sağlar. Sadece “Perspective View” penceresinde aktiftir, diğer pencerelerde kullanılmaz. ANIMATE : “Animate” komutu hazırlanmış modelin hareketlendirerek animasyonunu yapar. Sadece “Perspective View” penceresinde aktiftir. Sunulan animasyon *.avi formatında kayıt edilebilir. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.24 deki gibidir.

Şekil.2.24 “Number of Frames” seçeneği “Continuous” seçilirse operator fareyle tıklayana kadar animasyon devam edecektir.

2.1.8. DATA MENÜSÜ Data menüsü hesaplama ve dizaynı tanımlarken girdiğimiz sayısal bilgileri değiştirmemizi sağlayan komutlar içermektedir. Uygulama penceresi Şekil.2.25 deki gibidir.

Şekil.2.25 UNITS

“Units”

komutu

dizayn

yaparken

kullandığımız

birim

sistemini

değiştirmemizi sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.26 daki gibidir.

Şekil.2.26 GRID SPACING : “Grid Spacing” komutu sınırsız sayıda posta, suhattı, batok ve diyagol ekleyip çıkarmamızı ve aralarındaki mesafeyi belirlememizi sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.27 deki gibidir.

Şekil.2.27 Posta eklemek istiyorsak “Sections” seçilip, pencereden hangi postadan sonra yeni posta eklenecekse seçilir ve “Add” tıklanır;

Şekil.2.28 Açılan pencereye kaç tane posta oluşturlacağı girilip “OK” tıklanır. Sonra posta arası mesafesi belirlenmesi için ana pencereden “Space” e tıklanır ;

Şekil.2.29

Açılan pencereden birinci seçenek DWL boyunca diğer postalara uygun olarak posta aralığını atar.

İkinci seçenek posta aralığını model boyunca tayin eder.

Üçüncü seçenekte ise operator hangi postalar arasında hangi metreden başlayarak kaçar metre mesafe bırakılarak posta oluşturmak istediğini kendisi elle girer. Suhattı, batok ve diyagonal içinde izlenen yol aynı mantığı içerir. FRANE of REFRENCE : “Frame of Reference” komutu hazırladığımız dizaynın dizayn draftını (DWL), kaide hattını (Baseline), kıç ve baş bodoslamanın (Aft P.-Fwd P.)yerini otomatik olarak tayin edilmesini sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.30 daki gibidir.

Şekil.2.30 “Find Base” sekmesiyle dizaynınızın en alçak noktası otomatik olarak Baseline olarak tanımlanır. Dizayn draftı elle girildikten sonra “Set to DWL” sekmesiyle bodoslama yerleri MAXSURF tarafından otomatik olarak belirlenir. Kıç bodoslama (Aft P.) değerinin 0 (sıfır) olması gerektiği unutulmamalıdır. ZERO POINT : “Zero point” komutu dizaynımızın orgin noktsının yani sıfır noktasının yerinin tespitini sağlar. Gemi dizaynında AP ve BL’ nin kesişim noktası sıfır noktası olarak alınır. “Loked Zero point” durumunda “Frame of Reference” de

yapılan değişikliklere göre geminin sıfırı değişir. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.31 deki gibidir.

Şekil.2.31 GIRTH : “Girth” komutu komutu belirli bir konumdaki yarı çevreyi ölçmek için yada belirli bir yarı çevrenin hangi konumda olduğunu bulmak için kullanılır. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.32 deki gibidir.

Şekil.2.32 CALCULATE OFFSETS : “Calculate Offsets” komutu hazırladığınız dizaynınızın yarı genişliklerini içeren tabloyu hazırlamaya yarar. GO to OFFSET : “Go to

Offset” komutu seçtiğiniz postanın offset tablosunu

gösterilmesini sağlar. Bu komut

ancak Offsets sayfası aktifken kullanılabilir.

Komutun uygulama penceresi Şekil.2.33 deki gibidir.

Şekil.2.33 CALCULATE AREAS : “Calculate Areas” komutu

yüzeylerin alanlarını ve

merkezlerini hesaplanmasını sağlar. Komutun uygulama penceresi Şekil.2.34 deki gibidir.

Şekil.2.34 CALCULATE HYDROSTATICS : “Calculate Hydrostatics” komutu dizaynınızın DWL (Design Waterline) deki hidrstatik hesaplamalarını yapar.

2.1.9 WINDOW MENÜSÜ Window menüsü hangi pencerelerin aktif hangi pencerelerin pasif olacağını ayarlayan komutlar içerir. Uygulama penceresi Şekil.2.35 deki gibidir.

Şekil.2.35 CASCADE : “Cascade” menüsü bütün pencereleri aktif olan pencerenin arkasında toplar. TILE HORIZONTAL : “Tile Horizontal” komutu pencereleri ekrana yatay olarak sığdırır. TILE VERTICAL : “Tile Vertical” komutu pencereleri ekrana dikey olarak sığdırır. ARRANGE

ICONS

“Arrange

Icons”

düzenleyerek bilgisayar ekranına sığdırır.

komutu

dağınık

pencereleri

tekrar

2.1.10. HELP MENÜSÜ Help Menüsü MAXSURF kullanım klavuzuna erişmenizi sağlar. Uygulama penceresi Şekil.2.36 daki gibidir.

Şekil.2.36 TABLE OF CONTENTS : “Table of Contents” komutu MAXSURF’ un .pdf formatındaki yardım dosyasına ulaşmanızı sağlar. ABOUT MAXSURF : “About MAXSURF” komutu MAXSURF hakkındaki bilgileri edinmenizi sağlaycak sayfaları akrarır.

2.2-) MAXSURF ARAÇ ÇUBUKLARI (Toolbar) MAXSURF ‘un görev çubuğunda çok sık kullanılan fonksiyonlara çabuk ulaşmak için

bir çok kısayol öğeleri yerleştirilmiştir. Bu bölümde kısaca toolbarlar

açıklanmıştır. 2.2.1. FILE ARAÇ ÇUBUĞU

File araç çubuğu sırasıyla New - Open - Save - Cut - Copy - Paste - Print - Help komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.2. EDIT ARAÇ ÇUBUĞU

Edit araç çubuğu üzerinde sadece Undo - Redo komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.3. VIEW ARAÇ ÇUBUĞU

View araç çubuğu sırasıyla Zoom - Shrink - Pan - Home View - Rotate Assembly Window komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.4. MARKERS ARAÇ ÇUBUĞU

Marker araç çubuğu sırasıyla Add Markers - Delete Markers - Snap Control Point to Marker - Fit Edge to Markers komutlarının kısayol öğelerini içerir.

2.2.5. CONTROLS ARAÇ ÇUBUĞU

Controls araç çubuğu sırasıyla Add Column/Row - Delete Column/Row - Align to Vector - Align to Plane - Compact - Group – Ungroup - Bond - Unbond - Mask – Unmask komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.6. DISPLAY ARAÇ ÇUBUĞU

Display araç çubuğu sırasıyla Shape – Net – Half – Compress – Outside Arrow – Show Curvature – Hide Curvature – Render komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.7. WINDOW ARAÇ ÇUBUĞU

Window araç çubuğu sırasıyla Perspective – Plan – Profile – Body Plan – Calculation – Control Points – Markers – Surfaces – Graph – Offsets komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.8. VISIBILITY ARAÇ ÇUBUĞU

Visibility araç çubuğu sırasıyla Stations – Waterlines – Buttocks – İntersections – Edges – Parametrics komutlarının kısayol öğelerini içerir. 2.2.9. SURFACES ARAÇ ÇUBUĞU

Surfaces araç çubuğu sırasıyla Move – Dublicate – Flip – Rotate – Align komutlarının kısayol öğelerini içerir.

2.2.10. MENÜ KISAYOLLARI

Şekil.2.37

2.3-) MAXSURF MODÜLLERİ MAXSURF üç boyutlu bir yüzey modellemesi için oluşturulmuş bir gemi dizayn programı olmasının yanı sıra aynı veri tabanından bilgileri kullanarak analizler yapabilen modüllere sahiptir. MAXSURF ‘ün modülleri ; - HYDROMAX - HYDROLINK - HULLSPEED - WORKSHOP - PREFIT - SPAN - SEAKEEPER Bu modüller MAXSURF te modellenmiş bir dizayn için aynı veritabanından bilgi okuyarak analizler sonucu ekstra bilgiler oluşturulmasını sağlar. Bu bölümde MAXSURF un modülleri temel olarak açıklanmıştır.

2.3.1 HYDROMAX MODÜLÜ HYDROMAX özellikle geniş kapsamlı hidrostatik, stabilite ve boyuna mukavemet hesabı yapmak için dizayn edilmiş MAXSURF le beraber çalışarak dizayn edilmiş modele ekstra bilgiler ekleyen bir programdır.

Şekil 2.3.1 MAXSURF’te oluşturulmuş modelimize ait çok geniş bilgi çıktısı sağlayacak HYDROMAX analiz tipleri ; -

Upright Hydrostatics

Large Angle Stability

Equilibrium Analysis

Specified Condition Analysis

KN Values and Cross Curves of Stability

Limiting KG Analysis

Floodable Lenght Analysis

Longitudinal Strenght Analysis

Tank calibrations

HYDROMAX modüllerinin kullanımını kolaylaştırmak açısından mantıksal bir kullanış tarzı içerisinde dizayn edilmiştir. Kullanılan bütün analizler aşağıdaki sıralama doğrultusu çerçevesinde çalıştırılır; 1- Model Girişi (Input Model) 2- Analiz Seçimi (Analysis Type Selection) 3- Analiz Ayarları (Analysis Settings) 4- Çevresel Kabuller (Environment Options) 5- Kriter Belirleme ve Seçimi (Criteria Specification and Selection) 6- Analiz Çalıştırma (Run Analiysis) 7- Bilgi Çıktısı (Output) HYDROMAX bazı analizlerinde aynı analiz ayarlarını kullanmasına rağmen değişik analiz türlerinde başka ayarlar yapılmasını isteyebilir. Mesela, Geniş kapsamlı Hidrostatik Analizi draft seçimi ayarını isterken, Boyuna mukavemet Analizi detaylı yük dağılımını isteyecektir. 2.3.1.1. HYDROMAX ANALİZ AYARLARI HYDROMAX analiz ayarları modelinizin teste tabii tutulacağı durumu tanımlanızı sağlar. Yukarıda örneğini verdiğimiz gibi Upright Hydrostatics analizinde draf seçimi, Large Angle Stability Analizinde meyil açısı ve meyil yönü seçimi gibi. Analiz ayarları aşağıdaki gibi belirtilmiştir; -

Heel

Trim

Draft

Displacement

Permeability

Specified Conditions

Loadcase

Tank and Compartment Definition

Analiz penceresinde hangi analizi çalıştırmak istiyorsanız onunla ilgili öğeler kullanılabilir hale gelecektir. 2.3.1.2. HYDROMAX ÇEVRESEL KABULLER (ENVIRONMENT OPTIONS) Çevresel

kabuller

modelinizin

içinde

bulunduğu

ortamı

tanımlamanızı

sağlayacak sekmeler içerir. Bu ayarların doğru yapılması modelinizin analiz sonuçlarının kesinliğini etkilediği için çok önemlidir. Environment Optionslar aşağıda belirtilmiş sekmelerden ayarlanır ; -

Type of Fluid Simulations

Density (of fluids)

Wave forms

Grounding

Hogging and Sagging

Intact and Damage Condition

2.3.1.3 HYDROMAX ANALİZ TİPLERİ I-) UPRIGHT HYDROSTATIC ANALYSIS Geniş kapsamlı hidrostatik analizi modelimizin sıfır meyil durum altında belirlenen draftlar arası belirli aralık artımıyla; deplasman, sephiye merkezi (LCB), sabit katsayılar gibi hidrostatik karakteristiklerinin bulunmasını sağlar.

Şekil 2.3.2 Analiz sonucu istenilen draftlar arası hidrostatik tablosu oluşturulurken; hidrostatik eğriler, en kesit alanları eğriside oluşturulur. Hesaplanan tablolar Result penceresi altında toplanır.

II-) LARGE ANGLE STABILITY Büyük açılarda stabilite analizi modelimizin istenilen meyil açıları arasında ve deplasmanda

stabilite

çalıştırabilmeniz için

analizini

yapar.

deplasmanınızı

Büyük

açılarda

stabilite

analizini

ve ağırlık merkezlerinizi tanımlamanız

gerekmektedir. Bu tanımlama işlemini ise “Loadcase” penceresi içerisine yapmanız gerekiyor.

Şekil 2.3.3 “Loadcase” penceresi şekildeki gibidir. Dizayner modeline ait ait ağırlık değerlerini ve doğrultman kollarını pencerede tanımlar. HYDROMAX girilen datalardan toplam deplasman ve CG değerlerini hesaplayarak Large Angle Stability Analizinin kullanmasını sağlar. Eğer dizayner hangi durum ( Loadcase) içerisinde analizi çalıştıracağını tanımlamazsa analiz çalışmayacaktır. Bu analiz ayarlarının yanısıra çevresel kabuller ve kriter seçimi gibi ayarlarında analiz çalıştırılmadan önce tanımlanması gerekmektedir. III-) EQUILIBRIUM CONDITION ANALİZİ Equilibrium condition analizi “Loadcase” penceresinde tanımlanan bilgileri kullanarak deplasman ve ağırlık merkezlerinin bulunmasını sağlar. Equilibrium analizi sonuç tablosunda hidrostatik değerler tablosunu en kesit alan eğrisini verir. Eğer tanımlama sırasında dalga formu girilmişse sonuç tablosunda değişik dalga durumlarındaki sonuç değerleride gösterilecektir.

IV-) SPECIFIED CONDITION ANALİZİ Specified condition analizi modelimizin istenilen aralıkta hidrostatik değerlerinin üçüncü serbestlik derecesinden hesaplanmasını sağlar. Specified Condition analizi seçildikten sonra Specified Condition sekmesini tıklandıktan sonra istenilen datalar girilmelidir.

Şekil 2.3.4 V-) KN VALUES AND CROSS CURVES of STABILITY ANALİZİ KN Values analizi genellikle VCG’ sini ( vertical centre of gravitiy) bilmediğimiz gemi modellerinin stabilitesi hakkında bilgi edinmemizi sağlayan analizdir. Analizi çalıştırmak için Heel, Trim, Deplasman tanımlanarak analiz çalıştırılır. Diğer stabilite analizlerinde olduğu gibi “Loadcase” tanımlamamıza gerek duyulmadan analiz tamamlanır. KN values analizinin sonucunda stabilite çapraz eğriler grafiği elde edilir. Bu eğri değişik KG durumlarında modele ait GZ değerlerini hesaplamak için kullanılır;

Şekil 2.3.5

VI-) LIMITING KG ANALİZİ Limiting KG analizi seçilen kriter çervesinde en yüksek dikey ağırlık merkezinin (maksimum KG) belirlenmesini sağlar. Analizin çalışma mantığı seçmiş olduğunuz stabilite kriteri içerisinde HIDROMAX belirlediğiniz deplasman aralıklarında Large angle stability analizini birçok kes çalıştırarak

değişik KG değerleriyle deneme

yapar. Hangi KG değerinde seçmiş olduğunuz kriter değeri aşılırsa o KG değeri maksimum KG değeriniz olarak atanır. Kriter seçimi Analys penceresi altından yapılmaktadır. VII-) FLOODABLE LENGHT ANALİZİ Floodable Lenght analizi belirlediğiniz kriterler çerçevesinde belirli deplasman aralığında modelinizin maksimum yaralı bölme boyunu bulmanızı sağlar. Analizin çalışabilmesi için ayrıca deplasman, permeability, LCG, VCG

tanımlanması

gerekmekteridir. Analiz sonucu postalar arası tablo şeklinde verildiği gibi grafik olarakta gösterilir.

Şekil 2.3.6 VIII-) LONGITUDINAL STRENGHT ANALİZİ Boyuna Mukavemet Analizi modelimize ait net yükü ve ağırlık dağılımını hesaplanmasını sağlar. Bu hesaplamalar daha sonra kesme kuvveti (Shear force) ve moment (Bending Moment) hesabında kullanılır. Boyuna mukavemet analizin çalıştırılabilmesi için Loadcase (isteniyorsa dağıtılmış yük), Tank tanımlaması ve

yükleme

durumları,

kompartman

tanımları

(gerekirse

yararlı

durumlarıda)

tanımlanması gerekiyor. Bu istenenlerin yanında analiz ayarlarındanda çevresel kabuller ve kriterlerde seçilmesi gerekiyor. Analiz sonuçları tablo ve grafik halinde verilir. IX-) TANK CALIBRATION Tank Calibration analizi tanımlanmış tankların kapasitelerini, ağırlık merkezlerini, serbest yüzey momentlerini (Free Surface Moment), ve sıvıların tank içindeki durumlarının bulunmasını sağlar. Analizin çalışabilmesi için çevresel kabullerin yanında tanklar tanımlanmalı, trim ve kalibrasyon seviyeleri belirlenmelidir.

2.3.2 HYDROLINK MODÜLÜ Hydrolink programı model datalarını bir dosya formatından diğer dosya formatına değiştirmek için dizayn edilmiştir. Bu program MAXSURF kullanıcısının elde ettiği offset tablosu değişik programlarla ortak kullanımı sağlamada çok kolaylık sağlar. Hydrolik modülünün algılayıp açabildiği dosya formatları ; -

Maxsurf

IGES

DXF

IMSA Nurbs

US Navy

Hydrolink modülünün dönüştürerek transfer edebileceği dosya formatları ise ; -

Maxsurf

IGES

DXF

IMSA Nurbs

USNA

SHCP

MHCP

IMS LPP

BMT Microship

IMSA Hull Parameters

Wintech

Nakashima Stereo Format

IHI Ajisai Data Format

Parametric Contour Format

MASHIMO

GHS/Autohydro Hull Section

Wolfson Unit LFH Format

İlk önce “Input File Format” seçeneğinden hangi formatta dosya Hydrolinkte açılacaksa o seçilir. Daha sonra “Output File Format” seçeneğinden hangi formatta kayıt edileceği seçilerek kayıt işlemi yapılabilir. Kayıt sırasında bazı dosya formatları ( IMS LPP, Nakashima Stereo vs.) için ek bilgi istenebilir onlar girildikten sonra kayıtın yapılması doğruluğu arttıracaktır.

2.3.3 HULLSPEED MODÜLÜ Hullspeed modülü, MAXSURF te modellenmiş bir teknenin üzerine gelecek direnci hesaplayan bir programdır. Hullspeed, monohull yada multihull tekneler üzerine etki eden direncleri kullanıcının belirlediği hız limiti aralığında hesaplayarak tablo ve grafik halinde sunar. Bu sonuçlar değişik sayfa düzenleyici programlara kopyalanabilir. Hullspeed tahmini direnç hesabını yaparken birçok algoritma metodunu kullanılır. Bu metodlar ; -

Savitsky Pre-planing

Savitsky Planing

Lahtiharju

Holtrop

Compton

Fung

Van Oortmerssen

Series 60

Delft I,II

Delft III

Bu algoritmalardan Savitsky Pre , Savitsky Planing ve Lahtiharju planing hull (hava-su arasında giden hız tekneleri ) tipi tekneler için; Holtrop tankerler, genel kargo gemileri, balıkçık tekneleri, konteyner gemileri ve frigateler için; Compton sahil devriye tekneleri ve antreman botları için; Fung transom kıç formuna sahip tekneler

için; Van Oortmerssen küçük tekneler ve romörkörler için; Series 60 tek pervaneli kargo gemileri için; Delft I,II,II ise yatlar için kullanılırlar. Hullspeed modülü algoritmalar kullandığından dolayı elde edilen direnç sonuçları hiçbir zaman gerçek direnç değildir, sadece yaklaşımlar sonucu elde edilmiş olan bilimsel bir tahmindir. Hullspeed modülü direnç tayinin yanı sıra visikozite etkisini ve dalga kırılmasını ihmal ederek verilen hızlardaki teknenin oluşturacağı dalga izinide tayin eder. Hullspeed modülü seçilen method, verimlilik ve hız aralığında analizi yaptıktan sonra sonuçları data penceresine atar. Bu pencerede kabul edilebilir olan değerler siyah, az olan değerler kırmızıyla yanında “low” yazarak, yüksek olan değerler ise tabloda turuncu renkte yanında “high” yazarak gösterilir. Bu değerleri siyah yapacak şekilde dizayn üzerinde değişiklikler yaparak düzenlemelisiniz.

2.3.4. WORKSHOP MODÜLÜ Workshop

modülü

dizaynıra

üç

boyutlu

olarak

ön

yapım

elemanları

modellemesine olanak sağlar. Workshopta modellenen bütün parçalar parametriktir, yani tekne yüzeyinde yapılacak herhangi bir değişiklik doğrultusunda kendisini otomatik olarak değiştirip yüzeye uygun hale getirecektir. Bu da tekne yüzeyine uyumlu bir modelleme yapma fırsatını sağladığından dizaynır tekne yüzeyini son düzenlemelerini yapmadan da ön yapım elemanlarını modellemeye başlayabilir. Tekne formu tamamen bitmeden yapım elemanlarının modellenebilmesi Workshopun sağladığı en önemli olanaktır. Çünkü, tekne üzerinde yapılacak analizler için gerekli olan ağırlık tahmini workshop tamamlandıktan sonra daha kesine yakın tahmin edilebilecektir.Eğer bir düzenleme yapmanız gerekeceksede workshopta değişiklik yapmanıza gerek kalmadan tekne formunda değişiklikler yapılabilecektir. Workshop modülü MAXSURF’ün genişletilmişi gibidir. MAXSURF’te varolan komutlara ek komutlar ilave edilerek genişletilmiştir. Workshopta MAXSURF ‘ e ek olarak konulmuş özellikler ; -

Otomatik yada elle stringer oluşturma ve yüzeye oturtma

Stringer şekillendirme ve geçiş bölgeleri açma

Stringer düzenleme

Posta oluşturma

Güverte oluşturma

Sac oluşturma ve düzenleme

Oluşturulan yapısal elemanları ShipConstructor, Autocad ve diğer CAD/CAM sistemlerine gönderebilme

Workshopta ön yapım elemanları modellemesi yapmak için diğer modüllerde olduğu gibi bir mantık dizisi var. İlk yapılması gereken Workshopta açılan MAXSURF’te hazırlanmış olan modelin aşağıdaki ayarlarının yapılması gerekir; -

Frame of references and Zero point

Trimming

Surface Use

Thickness

Outside arrows

Eğer bu ayarlar yapılmadan modellemeye başlanacak olursa yanlışlar oluşabilir. Örneğin, MAXSURF’ te model hazırlanırken yüzeyler tanımlaması sırasında “Outside Arrows” ların yönü yanlış belirlenmişse, Workshopta yapım elemanlarının modellemesi yapılırken sac kalınlıkları yanlış yönlere verilecektir. Bu gerekli ayarlar yapıldıktan sonra modellenmesi istenen eleman seçildikten sonra komut satırından add komutuyla girilerek özel ayarları

yapıldıktan sonra

modellemesi tamamlanır.

2.3.5. PREFIT MODÜLÜ Prefit modülü offset ve marker datalarını kullanarak üç boyutlu kusursuz bir yüzey modellenmesini sağlar. Ancak prefit modülü devamlı yüzeyler modellemede başarılı olmaktadır. Üzerinde kırık bulunan yada iki parçadan oluşan yüzeylerin oluşuturulmasında başarısızdır.

Şekil 2.3.7

Böyle yüzeyler Prefit modülünde düzenlenirken kırık kısmından ayrılarak parça parça düzgenlendikten sonra MAXSURF’ te birleştilirler.

Şekil 2.3.8 Prefit tekne yüzeyini düzenleme işlemi üç aşamada gerçekleştirilir; I-) Baş ve kıç form düzenlemesi İlk aşamada baş ve kıç formu offsetleri marker penceresine girilerek belirlenilmelidir.

Şekil 2.3.9

II-) Enine eğrilerin düzenlenmesi İkinci aşamada offsetleri marker penceresine girilen enine eğrilerin (postaların) markerlar boyunca oluşturlması ve düzenlenmesi yapılır.

Şekil 2.3.10 III-) Tekne yüzeyinin düzenlenmesi İlk iki aşama gerçekleştikten sonra eğer markerlarımızla eğrilerimizin uyuşumu sağlandıysa son aşama olan tekne yüzeyin enine eğriler boyunca oluşturulması gerçekleştirilir. Markerların eğrilerle buluşturulmaları gerekliliği unutulmamalıdır, çünkü üçüncü aşamadaki yüzey düzenlemesi markerlar doğrultusunda değil eğriler üzerinden yapılacaktır. İkinci aşamada tam uyuşma yapılmadan geçilmesi istenilen yüzeyin oluşmasını engelleyecektir.

Şekil 2.3.11

2.3.6. SPAN MODÜLÜ Span modülü (Sailing Performance Analysis) yelkenli teknelerin çeşitli rüzgar akımları altındaki performansını tayin etmeyi sağlar. Span modülü IMS Velocity Performance Prediction (IMS VPP) algoritmasını kullanarak yaptığı analizlerinde gerçeğe yakın sonuçlar elde etmektedir ve bu sonuçlarıda rüzgar yönüne,hızına (620 knot arası) ve tekne hızına bağlı olacak şekilde tablolar ve grafikler halinde sunar. Span modülü analizi başlata bilmesi için tekne hakkında dataları girmesilmesi lazımdır. Bu data girişi “Data” penceresi altındaki “Hull Data”,“Rig Data” ve “Mizzen Data” komutlarından yapılır. Data pencerelerinde istenilen bilgilerin kısaltmalarının açılımı aşağıdaki gibidir.

(*Mizzen Dataki kısaltmalar aranırken sonlarına “Y” son eki konularak bakılmalıdır.)

Data pencelerinde istenilen bilgilerin tekne üzeride gösterimi ise Şekil 2.3.12 deki gibidir.

Şekil 2.3.12

İstenilen

data

girişleri

yapıldıktan

sonra

“Solve”

penceresinden

analiz

başlatılarak sonuçlar grafikler ve tablolar halinde elde edilir.

2.3.7. SEAKEEPER MODÜLÜ Seakeeper modülü teknenin deniz içerisindeki

hareketlerini ve deniz tutuşu

analizini yapılmasını sağlar.Strip teorisi üzerine kurulu olan Seakeeper modülü çeşitli gemi türleri için belirlenmiş deniz koşullarında gerçeğe yakın sonuçlar elde edilmesini sağlar.

Seakeeper analizine başlamak için önce analiz yapılacak model açılır ardında Seakeeper Data dosyası açılır. Seakeeper Data dosyası örnek olarak “Sample Design” dosyasının altında mevcuttur. Bu dosya üzerinde değişiklik yapılarak elde edilebilir. Model ve Seakeeper Data dosyaları açıldıktan sonra “Analiz” penceresi altındaki; -

Measure Hull

Vessel Type

Mass Distribution

Damping Factors

Environment

Frequency Range

Analysis Method

dataları girildikten sonra “Solve Seakeeping Analysis” tıklanarak analiz çalıştırılır. Analiz sonuçları tablolar ve grafikler halinde verilir. Grafik penceresinin üst kısmındaki kutucuktan grafikler değiştirilebilir.

3. MAXSURF’TE TİPİK UYGULAMA 3.1. MAXSURF’TE MODEL HAZIRLANMASI MAXSURF’te önceki bölümlerde anlattığımız gibi değişik yöntemler kullanılarak modeller hazırlanabiliyordu. Biz buradaki uygulamamızda ön dizaynı yapılarak ana boyutları aşağıdaki gibi elde edilmiş ve benzer formlardan ofseti çıkarılmış olan bir yelkenli teknenin hull (tekne) kısmının modellemesini yapacağız. ANA BOYUTLAR : LOA = 30 m B = 6.8 m T = 2.4 m D = 4.13 m OFSET TABLOSU : WL 1

WL 2

WL 3

WL 4

WL 5

Parampet

Par.yükseklik

1.427

1.452

4.327

0.309

1.641

1.875

1.9

4.27

1.444

2.091

2.241

2.266

4.23

0.748

1.909

2.399

2.542

2.567

4.2

1.375

2.212

2.624

2.777

2.802

4.18

0.223

1.687

2.438

2.791

2.933

2.958

4.15

0.581

1.902

2.618

2.923

3.055

3.08

4.148

0.846

2.086

2.751

3.025

3.162

3.187

4.145

1.058

2.253

2.862

3.112

3.258

3.283

4.14

1.242

2.421

2.966

3.2

3.348

3.373

4.13

1.356

2.511

3.011

3.237

3.4

3.425

4.14

1.343

2.443

2.946

3.17

3.3

3.325

4.15

1.25

2.275

2.784

3.015

3.147

3.172

4.17

1.125

2.04

2.529

2.798

2.961

2.986

4.2

0.971

1.752

2.213

2.519

2.721

2.746

4.25

0.792

1.446

1.856

2.166

2.406

2.431

4.3

0.582

1.1

1.454

1.761

2.11

2.135

4.35

0.337

0.692

1.008

1.316

1.609

1.634

4.4

0.1

0.302

0.54

0.796

1.098

1.123

4.45

0.049

0.234

0.498

0.523

4.5

Ana boyutları ve ofseti oluşturulmuş olan bu yelkenlinin modelini basamak basamak hazırlaycağız. 3.1.1 Yeni Dizayn Penceresi Açma (New Design) İlk adım olarak MAXSURF u açtıktan sonra yeni dizayna başlamak için File Menü ► New Design (Ctrl+N) penceresinde yeni bir dizayn penceresi açıyoruz. 3.1.2 Yüzey Ekleme (Add Surfaces) Yeni pencereyi açtıktan sonra dizayna başlamak için öncelikle bir yüzey eklememiz gerekiyor. Daha sonra bu yüzey üzerine ekleyeceğimiz “Control Point” lerle yüzeyin şeklini tekne formuna çevireceğiz. İlk başlarken hangi yüzeyi seçtiğimiz aslında o kadarda önemli değil çünkü dizayner interaktif olarak seçtiği her yüzeyi tekne formuna dönüştürebilir ama genelde kolaylık olsun diye “Default” tercih edilir. Bu yüzey ekleyerek dizayna başlama işlemini Surfaces Menü ► Add Surfaces ► Default seçeneğinden yapıyoruz. Artık yüzeyimizi ekledik ve bu yüzeyi elimizde olan boyutlarda tekne formuna benzetmeye çalışacağız. 3.1.3 Yüzey Boyutlandırma (Size Surfaces) Yüzey eklendikten sonra ilk yapılması gereken iş elimizdeki yüzeyi bizim anaboyularımıza getirmektir. MAXSURF un tanımladığı Default yüzeyinin orjinal ana boyutları L = 20 m , B= 10 m, D (Depth) = 5 m dir. Bizim öndizayn sonucu elde ettiğimiz ana boyutlarımızı Surfacez Menü ► Size Surfaces penceresi altındaki yerlere girerek yüzeyimizi elde etmek istediğimiz model boyutlarına getiriyoruz. Uygulama penceresi Şekil 3.1 deki gibidir.

Şekil 3.1

3.1.4 Referans Seçme (Frame of References) Yüzeyimizin boyutlarınıda belirledikten sonra “Control Points” ekleme işlemi yapmadan önce yüzeyimizin referanslarını seçmemiz gerekmektedir. Referansların tanımlanma

işlemi

Data

Menü

► Zero

Point

Frame

References

pencerelerinden yapılmatadır. Uygulama pencereleri Şekil 3.2-3 deki gibidir.

Şekil 3.2

Şekil 3.3

Referansların tanımlanması sırasında tercih belirli ölçüde dizaynere bırakılmıştır. Zero Pointin tanımlanması dizaynerden dizaynere değişmektedir. Frame of Referense tercihleri sırasında ise sadece DWL elle girilir. “Find Base” komutu tıklandığında MAXSURF otomatik olarak modelin en alt kısmını seçecektir. “ Set to DWL” komutu ise yine MAXSURF tarafından otomatik olarak belirlenir ve modeli en uç noktalarındaki suhattı aralığını seçer. Tabi ki Frame of Refereneces komutu modelin formu değiştikçe değişecektir, daha sonra buraya dönerek tekrar seçim yapılacaktır. 3.1.5 Ağ Çizgileri Oluşturma (Grid Spacing) Yüzeyimiz

referanslarımız

tanımlandıktan

sonra

sıra

yüzeyi

içine

oturtacağımız ağ çizilerinin (Grid Spacing) tanımlanmasına geldi. Grid Spacing tanımlanması Data Menü ► Grid Spacing penceresinden oluşturuluyor. 3.1.5.1 Posta Ekleme (Sections) İlk önce açılan penceredeki sıralamaya uygun olarak yaparsak eğer posta aralıklarımızı belirleyelim. Grid Spcaing komutundan açılan Şekil 3.4 de görülen pencereden “Sections (Posta)” sekmesini seçiyoruz.

Şekil 3.4 “Sections” tıklandıktan sonra “Add” tıklanarak kaç posta girileceği seçilir. Bu seçim şimdilik ofsetimizin girilmesine kolaylık olsun diye aynı sayıda seçilmesi tercih edilir. Bizim modelimize baktığımızda 20 adet postamız var buna ek olarak birde yarı

genişliği olmayan burun üç noktamız olduğundan toplam 21 adet posta oluşturuyoruz.

Şekil 3.5 21 adet postamızı tanımladıktan sonra bu postların aralarındaki mesafeyi tanımlamak içinse “Space” komutuna tıklıyoruz.

Şekil 3.6 Açılan pencereden 3 tane seçeneğimiz var. Ya yüzdüğü suhattı boyuna göre tanımlayacağız ya model boyuna göre yada istediğimiz posta aralığında hangi aralıkla artmasını istediğimizi tanımlayarak seçebiliriz. Biz suhattı boyuna posta aralığını belirlemesini istiyoruz çünkü ilk ve son noktaların modelle çakışmasını istiyoruz.

Şekil 3.7

Şekil

3.7

görüldüğü

gibi

MAXSURF

alışılmışın

dışında

postaları

numaralandırma işlemini baştan sona suhattları isimlerinide yukarıdan aşağıya göre tanımlıyor. Eğer bu size dezavantaj gibi geliyo ve kurtulmak istiyorsanız, kolon başlıklarına ayrı ayrı tıklandıklarında yukarıdan aşağıya döndürülüyorlar. Siz Station yada

Label

ters

çevirip

kopyalayarak

sonra

tekrar

eski

haline

getirip

yapıştırdığınızda alışılmış formatı elde edebilirsiniz. Düzenlenmiş hali Şekil 3.8 da gösterilmiştir.

Şekil 3.8 Pencerede en sağda bulunan “Split” kutucuğu ise size enkesitleri (Body Plan) görüntüsünde hangi postadan sonra iskele sancak bölümünü sağlar. Bu kutucuğun işlevliği “Half”

komutu çalıştırıldığında görülür. Genelde en ortadaki posta seçilir.

3.1.5.2 Batok Ekleme (Buttocks) İkinci olarak Grid Spacing penceresinden “Buttocks (Batok)” oluşturmaya bakalım. Buttocks komutunun mantığıda Sections oluşturmakla aynı “Buttocks” seçiliyken “Add” komutu tıklanarak oluşturulacak batok sayısı girilir.Uygulamamızda 3 batok oluşturacağız. Batokların aralarındaki mesafesi ise “Space” komutu tıklanarak sağlanır. Şekil 3.9 de uygulama penceresi gösterilmiştir.

Şekil 3.9 İki şekilde batokların arasındaki mesafe tayin edilir. İlk seçenek olan modele göre aralık belirlemede MAXSURF otomatik olarak girilen batok sayısına göre batok mesafelerini eşit olarak ayarlar. “ From..” seçeneği ise dizyanere batoklar arası mesafeyi manual olarak tayin etmesini sağlar. 3.1.5.3 Suhattı Ekleme (Waterlines) Üçüncü olarakta modelimize ait suhatlarımızı tanımlayacağız. Yine postaları ve batokları oluştururken izlenen mantık izlenir. “Waterlines” tıklanarak “Add” komutu çalıştırılarak kaç tane suhattı girileceği tayin edilir. Biz burada oluşturacağımız posta ve suhatları sayılarını elimizdeki ofseti kolay tanımlayalım ofsetteki sayılara eşit alıyoruz.” Control Points” tablosu tanımlanıp model oluşturulduktan sonra çok sayıda suhattı posta ve batok tanımlanabilir.

Şekil 3.10

Suhatları arası mesafe ise yine diğer uygulamalarda olanların benzeridir. Model derinliğine göre tanımlanması istenirse girilen suhattı kadar eşit aralığına bölünür modelin derinliği ya da sizin belirlediğiniz mesafe aralığında yerleştirilir. Bizim uygulamamızda suhatları arası mesafe 0.8 m olduğundan biz ikinci seçeneği kullandık. 3.1.6 Kontrol Noktaları Tanımlama (Control Points) Ağ çizgilerimiz artık hazır oldğundan artık “Control Points” leri tanımlayarak ofset tablomuzu tanıtma işlemine geldik. 3.1.6.1 Kolon Ekleme (Add Coulmn) İlk önce kolon ekleme işlemini gerçekleştiriyoruz. Oluşturacağımız kolon sayısı ofsette elde elimizde olan posta sayısına eşit olmalı ki kolaylık sağlasın bize. Kolon oluşturma uygulamasını MAXSURF ana penceresinde “Plan” yada “Profile” penceresi öndeyken yapabiliyoruz.

Şekil 3.11 Profile penceresi aktifken Controls Menü ► Add Column (Ctrl+A) tıklanarak herpostanın yakınına tıklanarak kolon eklenmesi yapılır. Control noktalarının postaların üzerine tıklanarak tam yerleştirlmesi çok zordur. Daha sonra Control Points penceresinde tanımladığımız kolonların yerlerini postalarla sayısal değerlerini girerek sağlayacağız.

Şekil 3.12 Controls Menüden Add Column komutu çalıştırıldıktan sonra farenin ucu “+” şeklini alacak ve tıkladığınız yere kolon oluşturacaktır. Kolon oluşturma işlemini hızlı yapmak için “Ctrl+A” basılı tutarak seri halde fareyle tıklanarak yapılabilir.Uygulamız için her posta üzerine bir gelecek şekilde 21 tane kolon oluşturuyoruz. 3.1.6.2 Sıra Ekleme (Add Row) Kolonlarımızı tanımladıktan sonra rowlarımızı (sıra) tanılayacağız. Row tanımlamasını ise bizim tanımladığımız her suhattına bir tane denk gelecek şekilde yapacağız. Row eklemek için MAXSURF’un dizayn penceresinde “Body Plan” penceresinin önde olması gerekmektedir.

Şekil 3.13

Controls Menü ► Add Row (Ctrl+A) tıklanarak her suhattının üzerine bir tane gelecek şekilde rowlar tanımlanır. Biz uygulamamızda suhatlarını tanımlarken 6 tane suhattı oluşturmuştuk. Burada birde parampet hattını gireceğimizden 7 tane row oluşturuyoruz. 3.1.7 Kontrol Noktalarını Yerlerini Tam olarak Belirleme Modelimize ait ağ çizgilerini (Grid Spacing) ve kontrol noktalarını (Control Points) oluşturduk. Sıra şimdi kontrol noktalarımızın boyuna ve enine yerlerini tam olrak tanımlayacağız. “Control Points” penceresini açtığımızda 0-6 ya kadar rowları 0-20 kadar da kolonların tanımlanmış olduğunu görecekseniz. Kontrol noktaları penceresinde “Longitudinal Position” başlığının altınadaki yerlere gireceğimiz değerlerle kolonların boyuna olarak nereye gelmeleri gerektiğini ayarlayacağız. Bizim amacımız kolonlarımızla postalarımızı çakıştırmak olduğundan, Grid spacin penceresine dönerek postalar arası mesafelerin görüldüğü pencerden 0-20 kadar olan postaların yerlerini kopyalayıp Kontrol Noktaları penceresinde 0-20 ye kadar olan kontrol noktalrının yanındaki longitudinal position kutucuklarına yapıştıracağız.

Şekil 3.14 Bu yapıştırma işlemini her row için tanımlanmış olan 0-20 ye kadar kolonlarının yanına yapacağız. Artık kolonlarımız istenilen yerde yani postalarımızla çakışıklar. Bundan sonra ise “Row” larla suhatlarını çakıştırmaktır. Bu işlemi yaparkende 0-6 ya kadar tanımlamış olduğumuz rowların yanındaki “Height” kutucuklarını tabandan yüksekliklerini gireceğiz. Girdiğimiz yüksekliklerin suhatlarına denk gelmesine dikkat edeceğiz. Örneğin, bizim uygulamamızda 1. row un “Height” kutucuklarında 0.8 yazacak 2. row da ise 1.6 yazacaktır.

3.1.8 Ofset Girilmesi Modelimize ait ağ çizgileriyle kontrol noktaları tanımlandıktan sonra sıra geldi ofsetimizin “Control Points” penceresindeki “Offset” kutucuklarına girilerek formun oluşturulmasında.

Şekil 3.15 Yukarıda Kontrol Noktaları pencesinden ofsetin girilmiş halinin bir kısmı gösterilmektedir. Ofsetin girilmesinden sonra modelimize baktığımızda aşağıdaki görüntü elde edildiği görülmektedir.

Şekil 3.16 Şekil 3.16 da görüldüğü gibi formunun çok düzgün çıkamasına rağmen baş ve kıç formu dümdüz görünmüştür. Bunun sebebi ise Kontrol Noktaları penceresinde ofset tanımlarken boş bırakılması gereken ofset kutucuklarının boş bırakılamaması ve 0 (sıfır) olarak tanımlanmalarıdır. Örneğin, 1. posta nın WL5 e kadar olan yerlerde ofseti 0 değil yoktur ama MAXSURF e buralarda ofseti yoktur diyemeyip 0 giridiğimizden oluşan model böyle görülmektedir.Bunu ortadan kaldırmanın yolu ise bir kısım ofseti bulunmayan postaların o noktalardaki row yüksekliklerini ofsetin oluşmaya başladığı ilk noktaya taşımaktır. Örneğin; kıçtaki ilk postanın tabandan yüksekliği 3.2 m olan noktadan sonra ofseti oluşmaktadır öyleyse 0-4 row lardaki 0. posta yüksekliklerini 3.2 yapmamız lazım.

Şekil 3.17

Bu işlemi tabandan belirli bir yükseklikten sonra ofseti oluşmaya başlayan postalar için yaparak tabandaki kontrol noktalarını yukarıya taşıyarak tekrarlıyoruz. Örneğin; modelin en ucundaki 21. postasının (Cont.Po. tablosunda 20. oluyor.) tek nokta oluşturmasından dolayı onun altındaki bütün noktalrın o noktaya taşınması gerekmektedir yani 0-6 ya kadar ki bütün rowlarda 21. postanın yüksekliği 4.5 m olarak belirlenmelidir. Bütün bu taşıma işlemleri yapıldıktan sonra modelimizin görüntüsü Şekil 3.18 deki hali almaktadır.

Şekil 3.18 3.1.9 Salma omurga eklenmesi Yelkenli modelimizin tekne kısmını böylelikle tamamladıktan sonra salma omurga ekleme uygulaması yapacağız. Unutulmalıdır ki modelleme yapılırken bir çok yüzey oluşturularak birleştirilir. Salma omurgamızı NACA profili şeklinde oluşturacağız. Bu oluşturma işlemini Surfaces Menü ► Add Surfaces ► NACA 0010 seçeneğinden yapıyoruz. Seçim yapıldıktan sonra dizay penceresinde L = 1 m , B = 0.1 m , D = 2 m boyutlarındaki kalıpğ NACA yüzeyi oluşturuldu. Biz tekne formunu oluştururken yaptığımız bir çok işlemi salmamızı modellerkende yapacağız. Default yüzeyinin ana boyutlarını değiştirerek nasıl teknemizin ana boyutlarına uydurduysak yine Surfaces Menü ► Size Surfaces penceresinden NACA yüzeyini seçerek kendi ana boyurlarımıza uydurucağız. Uygulama penceresi Şekil 3.19 da gösterilmiştir.

Şekil 3.19 Ana boyutları olan L = 3.7 m , B = 0.23 m , D = 3.4 m girildikten sonra salmamızı oluştururuz. Boyutlandırdığımız salma dizayn penceremizde tekne kısmından ayrı bir yerde oluşmuş durumdadır (Şekil 3.20). Bundan sonra bu iki yüzeyi birleştirmek gerekmetedir.

Şekil 3.20 Bu iki yüzeyi birleştimek için ilk önce çakıştırılacak kontrol noktaları belirlenir. Daha sonra sabit kalacak kontrol noktası ilk önce seçilir daha sonra Ctrl ye basılarak taşınacak olan diğer kontrol noktası seçildikten sonra Surfaces Menü ► Align Surfaces komutu tıklanarak taşınma sağlanır. Taşınmadan sonra ki görüntü Şekil 3.21 deki gibidir.Modele ait endaze Ek A-I de verilmiştir.

Şekil 3.21 Modelimize salmamızı oturtuktan sonraki son görüntümüz şekildeki gibi oluşuyor. Tamamen hazırlanmış olan modelimizn referans ve yüzey ayarları ayarlandıktan sonra HYDROMAX modülünde “Upright Hydrostatics” ve “Large Angle Stability” analizlerini yaptıracağız.

Şekil 3.22 3.2 HAZIRLANAN MODELİN HYDROMAX’TE ANALİZLERİ Hydromax te bir modelin analizlerine başlamadan önce MAXSURF te referans ve yüzey özelliklerinin ayarlanması gerekmektedir. Frame of Referenseces penceresinden yeni AP ve FP ler tekrar tayin edilmeli yüzey özelliklerindende yüzeyin türünün “Hull” yanidış yüzey olarak seçilmiş olması ve ok yönlerinin ayarları yapılmalıdır.

Şekil 3.23

Şekil 3.24

3.2.1 Upright Hydrostatik Analizi Hazırladığımız yelkenli modelimizin geniş kapsamlı hidrostatik hesaplarını HYDROMAX

modülü

altındaki

“Upright

Hydrostatics”

analiziyle

yapacağız.

HYDROMAX modülünü açtıktan sonra dizaynımızı modül içinde açarken Şekil 3.25 te görülen Ofset hesaplama penceresi karşımıza çıkıyor.

Şekil 3.25 Bu pencereden eğer MAXSURF te modeli hazırlarken yüzeyi üreteciğiniz malzemeyi tanımladıysanız ; Include Plating Thickness seçeneğini seçerseniz daha hassas bi analiz yapacaktır. Precision kısmındaki ayarlarını ise bilgisayarınızın kapasitesine göre seçmek durumundasınız. Eğer “Highest” seçerseniz daha hassas sonuçlar bulacaktır ama bilgisayarınızı zorlayacaktır. Ofsetimizi belirli ayarlar sonucu hesaplattıktan sonra Analysis Menüsü ►Set Analysis Type ► Upright Hydrostatics analizini seçiyoruz. Geniş kapsamlı hidrositatik hesabı yapmak için gerekli olan Trim ve Draft ayarlarını Analysis Menüsü altından yapıyoruz. Trim ayarını “Fixed Trim” olarak 0 m olarak ayarlıyoruz yani hidrostatik hesaplar yaparken teknemizin trim yapmayacağını söylüyoruz.

Şekil 3.26

Draft ayarında ise başlangıç-bitiş draflarını ve kaç draft sayısında analizi yapacağını tayin ediyoruz. VCG (Vertical Centre of Gravity) nin yerini ise HYDROMAX başlangıç olarak DWL olarak kabul eidyor ama eğer siz gerçek VCG nin yerini biliyorsanız ellede girebilirsiniz.

Şekil 3.27 Bu ayarları yaptıktan sonra Analysis Menü ► Start Hydrostatics komutu tıklanarak analiz çalıştırılır. Analiz sonuçları “Report” penceresinde gösterilir. Grafikler “Report” penceresine aktarılmasının yanı sıra “Graph” penceresindende görülebilir. Modelimize ait Upright Hydrostatik analizi sonuçları ve grafikleri EK A-II de verilmiştir. 3.2.2 Large Angle Stability Analizi Hazırladığımız

yelkenli modelimizin

büyük

açılarda stabilite

hesaplarını

HYDROMAX modülü altındaki “Large Angle Stability” analiziyle yapacağız. Hidrostatik hesaplarını yaparken HYDROMAX ofset hesaplama işlemini yaptığı için tekrar tekrar bu işlemi yapmayacaktır. Büyük açılarda sitabilite hesabı yapmak için önce Analysis Menü ►Set Analysis Type ► Large Angle Stability analizi seçilir. Daha sonra Analysis Menüsü altındaki Heel ve Trim ayarları yapılır. Heel ayarlarını yaparken hangi açıdan başlayıp hangi açıda biteceğini, açıların kaçar kaçar artacağını ve meyil yönünü tayin ediyoruz. Uygulama penceresi Şekil 3.28 deki gibidir.

Şekil 3.28 Trim ayarında ise aslında en dogru sonucu verecek olan Free trim to loadcase seçeneğidir. Ancak “Loadcase” tablosunda tanımlamak için yeterince veri elimizde bulunmadığından Fixed trim seçeneğini seçmek şuan bizim için daha verimli olacaktır. Uygulama penceresi Şekil 3.29 daki gibidir.

Şekil 3.29 En son olarakta büyük açılarda stabilite analizini başlata bilmek için “Loadcase” tanımlama penceresini tanımlamamız gerekiyor. Bu pencereyi sample Loadcase sayfasını değiştirerek elde edeibilirsiniz.

Şekil 3.30 Elimizde veri olarak sadece tekne ağırlığı ve tahmini ağırlık merkezleri olduğundan tabloda sadece ona yer verilmiştir. Bütün istenilen veriler girildikten sonra Analysis Menü ► Start Large Angle Stability tıklanarak analiz çalıştırılır. Analiz sonuçları Upright Hydrostatics te olduğu gibi Graph ve Report pencerelerine aktarılır. Modelimize ait büyük açılarda stabilite sonuçlarını ve grafiklerini EK A-II de bulabilirsiniz.

4-) MAXSURF’UN DİĞER MODELLEME VE DİZAYN PROGRAMLARIYLA KARŞILAŞTIRILMASI MAXSURF, belirtilen kontrol noktalarını kullanarak çeşitli spline teknikleriyle bilgisayar ortamında üç boyutlu yüzey modellenmesi için tasarlanmış bir gemi dizayn programı olmasından dolayı diğer modelleme programlarından ayrılır. Sırf gemi

modelleme

üzerine

oluşturulmuş

MAXSURF’un

avantajlarını

dezavantajlarını bu bölümde ele alacağız. 4.1.1 MAXSURF’un Avantajları MAXSURF, tekne formunun ve düzgünlüğünün çok önemli olduğu Gemi İnşaatında dizaynerlara çok büyük kolaylıklar sağlamakatadır. Her ne kadar kontrol noktaları tanımlayarak yüzey modelleme yaptırması zor ve elverişsiz gibi görünsende data girişi yapılarak hazırlanan bir yüzeyin düzgünlüğü o kadar iyi olmaktadır. Genelde küçük tekne modellemesinde kullanılan MAXSURF’ ün Prefits ve Markers özellikleri diğer modelleme programlarından daha kullanışlıdır. Yüzey düzenlemesini otomatik yapabilen bu özellikleri MAXSURF te pürüzsüz bir yüzey elde edebilmenın anahtarı olarak gösterilebilir. MAXSURF te doğru data girişiyle düzgün bir form elde etmenin yanısıra elde edilen bu

formun bütün

analizlerinin

MAXSURF un altındaki modüllerde

yapılabilmesi şuan MAXSURF un tercih edilmesinin en önemli nedenidir. Reel hayatta prototipleri yapılarak

deney havuzlarında analizleri

yapılan teknelerin

analizerini MAXSURF te modelledikten sonra alt modüllerinde çok yakın sonuçlar elde edecek şekilde yapabilirsiniz. Bu hem maliyetten kazandırırken hemde zamandan kazandırarak reel üretime başlamadan istenmeyen analiz sonuçlarında başa dönerek dizaynınız üzerinde değişiklikler yapma olanağı sağlamaktadır. MAXSURF un kendi modülleri içerinde aynı veritabanından çalışmasının yanı sıra diğer dizayn ve bilgisayar programlarıyla veri alışverişi yapabilmesi MAXSURF un en büyük avantajlarından birisidir.Çünkü modellediğiniz formun manual kullanımı daha rahat olan (AutoCAD vs.) değişik dizayn programlarına aktarılabilmesi çok büyük kolaylık ve avantaj sağlamaktadır. Diğer dizayn programlarında oluşturulmuş formların MAXSURF te açılabilmesi MAXSURF un tercih edilmesini sağlamaktadır. MAXSURF daha önceden hazırlanmış parent tekne formlarının birbirlerine dönüştürülebilmesinide sağlaması büyük bir avanaj sağlamaktadır. Örneğin; 21 m bir motoryatın elinizde modeli varsa siz bunu anında MAXSURF te 38 m bir motor yata dönderebilirsiniz.

4.1.2 MAXSURF’un Dezavantajları MAXSURF un yukarıda birçok avantajları olduğu gibi birçokta dezavantajı bulunmaktadır. Üç boyutlu modelleme için hazırlanmış bir dizayn programı olduğundan iki boyutlu

dizayn

pencerelerinde

çok

eksikleri

bulunmaktadır.

dizayn

pencerelerinde interaktif olarak kullanım özelliği çok zayıftır. En azından en son kullanılan komutu tekrarlamak için AutoCAD te kullanılan “Space” yada “Enter” tuşları gibi hızlı kullanım sağlatacak bir kısa yol tuşu bile yok, onun yerine Ctrl+Y konulmuştur. 3D yada 2D görüntülerde interaktif olarak fare ile yapılacak hertürlü harekette formun bian anda bozulması dizayneri data girişine mahkum ediyor. Bu özelliklerinden

dolayı

kullanım

anlamında komutlara

datalara mahkum

oluyorsunuz. MAXSURF un diğer bir dezavantajı ise çıktı almada karşımıza çıkıyor. Çıktı alırken enkesitlerini suhatlarını ve profile görüntüsünün çıktısını bir sayfa üzerine yerleştiremiyorsunuz.

hepsini

ayrı

alcaksınız yada başka

dizayn

programlarına başka uzantılarda (*.dxf, ıges) aktarıp orada düzenleme yaptıktan sonra alacaksanız. Eğer tek tek almaya kalkarsanızda bu kez ölçek ve sayfa formatından dolayı eliniz kolunuz bağlanıyor. Çiziminizin altına bir antet ekleme imkanınız yok sadece tarih, başlık gibi şeyler ekleyebiliyorsunuz. Eğer modelinizin sadece bir kısmının çıktısını almak istiyorsanız ise o bölgeyi seçebileceğiniz bir özellik bulunmamaktadır.Diğer bir çıktı almadaki dezavantajı ise “Shaded” haldeki 3D görüntünün çıktısını direk alamayışımızdır. MAXSURF’un 3D bir modelleme programı olmasına rağmen modellediğimiz tekne formunun kalıp görüntüsünün çıktısını veremiyor olması şaşırtıcı bir durum.Bunu görüntüyü elde edilmek için ekrandaki görüntünün kopyalanıp diğer resim düzenleyici programları kullanmamızı öneriyor. MAXSURF’un diğer bir dezavantajı ise geniş kapsamlı işçilik resmi veremiyor olmasıdır. Zaten bu dezavantajından dolayı kargo gemileri dizaynında kullanılmaz. Genelde küçük tekne dizaynında kullalılır. Bu eksikliği MAXSURF’un büyük gemi dizaynında kullanılmasını engeller.

5-) SONUÇ Bu çalışmamda, Gemi İnşaatı Sanaayisinin altın çağını yaşadığımız bu yıllarda kullanımı gün geçtikçe özellikle küçük tekne dizaynında yaygınlaşan MAXSURF’un ayrıntılı incelenmesini yaptım. MAXSURF, her ne kadar dizayn özelliklerinin kullanımı açısından çok kullanışlı olmasa bile sağlamış olduğu düzgün form oluşturma ve bu forma ait yaptığı analizlerde gerçeğe yakın sonuçlar veriyor olmasıyla şuan en çok tercih edilen modelleme programlarının başında gelmektedir. Dizaynerlerin hata yapma riskini aza indirgeyen ve yaptıkları hatalarda geri dönüşüne imkan sağlayan MAXSURF küçük tekne sanayisinin gelişmesiyle beraber her zaman var olacaktır.Ancak ileride kendini kargo gemileri dizaynı geliştirecek

olursa

gemi

üretimin

her

alanında

kullanılmaya

içinde

başlanacağı

kuşkusuzdur. Şuan bu kadar yaygın olarak tüm dünyada kullanılan MAXSURF kendini diğer Tirbon, Fastship, İntergraph vs. gibi gemi dizayn programları karşısında tutabilmesi için eksiklerini gidermeye çalışıp kullanıcı profilini genişletmesi gerekmektedir.

(*Hazırlayan: Gökhan KAMER ²¹, Deniz Teknolojisi Mühendisliği Bitirme Çalışması) (* Ayrıntılı incelenme yapılırken MAXSURF 9.52 version kullanılmıştır.)

KAYNAKLAR [1] Yılmaz, H., 2002, MAXSURF Ders Notları, Yıldız Teknik Üniveristesi, İstanbul [2] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/maxsurf/msmanual.htm , 2006 [3] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/hydromax/hmmanual.htm , 2006 [4] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/workshop/wsmanual.htm , 2006 [5] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/hullspeed/hsmanual.htm , 2006 [6] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/seakeeper/skmanual.htm , 2006 [7] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/prefit/pfmanual.htm , 2006 [8] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/span/spmanual.htm, 2006 [9] http://www.formsys.com/extras/FDS/webhelp/hydrolink/hlmanual.htm , 2006

(Hazırlayan Gökhan KAMER ²¹, Deniz Teknolojisi Mühendisliği Bitirme Çalışması.) (Çalışma esnasında MAXSURF 9.52 Versiyon kullanılmıştır.)

EK A-II

Hydrostatics Fixed Trim = 0 m (+ve by stern) Relative Density = 1.025

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

Draft Amidsh. m Displacement tonne Heel to Starboard degrees Draft at FP m Draft at AP m Draft at LCF m Trim (+ve by stern) m WL Length m WL Beam m Wetted Area m^2 Waterpl. Area m^2 Prismatic Coeff. Block Coeff. Midship Area Coeff. Waterpl. Area Coeff. LCB from Amidsh. (+ve fwd) m LCF from Amidsh. (+ve fwd) m KB m KG m BMt m BML m GMt m GML m KMt m KML m Immersion (TPc) tonne/cm MTc tonne.m RM at 1deg = GMt.Disp.sin(1) tonne.m

4 353.2 0 4.000 4.000 4.000 0.000 29.674 6.761 282.944 146.139 0.606 0.235 0.393 0.728 -0.766 -1.412 2.589 2.400 1.133 21.669 1.322 21.858 3.722 24.258 1.498 2.844 8.147

3.789 321.9 0 3.789 3.789 3.789 0.000 29.536 6.679 269.552 143.182 0.599 0.225 0.380 0.726 -0.703 -1.421 2.463 2.400 1.190 22.870 1.252 22.933 3.652 25.333 1.468 2.720 7.035

28 29

Max deck inclination deg Trim angle (+ve by stern) deg

0.0 0.0

3.579

3.368

3.158

2.947

291.4

261.6

232.8

204.9

3.579

3.368

3.158

2.947

3.579

3.368

3.158

2.947

3.579

3.368

3.158

2.947

0.000

29.399

29.261

29.045

28.516

6.596

6.508

6.410

6.302

256.145

242.784

229.441

216.074

139.766

135.881

131.429

126.446

0.590

0.581

0.572

0.568

0.213

0.201

0.189

0.178

0.365

0.350

0.334

0.317

0.721

0.714

0.706

0.704

-0.628

-0.538

-0.433

-0.313

-1.424

-1.406

-1.356

-1.275

2.334

2.205

2.074

1.940

2.400

1.254

1.323

1.393

1.465

24.059

25.293

26.577

27.955

1.188

1.127

1.067

1.006

23.993

25.098

26.251

27.496

3.588

3.527

3.467

3.406

26.393

27.498

28.651

29.896

1.433

1.393

1.347

1.296

2.576

2.419

2.252

2.076

6.042

5.148

4.334

3.598

0.0

2.737

2.526

2.316

2.105

178.2

152.7

128.7

106.3

2.737

2.526

2.316

2.105

2.737

2.526

2.316

2.105

2.737

2.526

2.316

2.105

0.000

27.987

27.458

26.900

26.276

6.182

6.033

5.843

5.615

202.701

189.152

175.192

161.029

121.026

114.840

107.584

99.599

0.562

0.555

0.547

0.538

0.166

0.154

0.142

0.130

0.299

0.281

0.262

0.244

0.699

0.693

0.684

0.675

-0.176

-0.020

0.154

0.343

-1.172

-1.038

-0.852

-0.632

1.805

1.667

1.526

1.382

2.400

1.542

1.612

1.663

1.701

29.520

31.210

32.852

34.632

0.947

0.879

0.789

0.683

28.925

30.477

31.978

33.614

3.347

3.279

3.189

3.083

31.325

32.877

34.378

36.014

1.241

1.177

1.103

1.021

1.899

1.715

1.517

1.317

2.946

2.343

1.773

1.268

0.0

1.895

1.684

1.474

1.263

85.8

67.1

50.6

36.42

1.895

1.684

1.474

1.263

1.895

1.684

1.474

1.263

1.895

1.684

1.474

1.263

0.000

25.617

24.885

24.099

23.232

5.344

4.985

4.540

4.008

146.796

132.284

117.227

101.694

91.070

81.622

71.146

59.724

0.527

0.512

0.491

0.464

0.118

0.106

0.094

0.084

0.225

0.214

0.199

0.186

0.665

0.658

0.650

0.641

0.551

0.781

1.039

1.320

-0.394

-0.145

0.149

0.519

1.233

1.078

0.914

0.736

2.400

1.724

1.696

1.606

1.446

36.817

39.543

42.534

45.363

0.557

0.374

0.119

-0.218

35.650

38.221

41.047

43.699

2.957

2.774

2.519

2.182

38.050

40.621

43.447

46.099

0.934

0.837

0.729

0.612

1.126

0.945

0.765

0.586

0.834

0.437

0.105

-0.138

0.0

1.053

0.842

0.632

0.421

24.81

15.75

9.14

4.82

1.053

0.842

0.632

0.421

1.053

0.842

0.632

0.421

1.053

0.842

0.632

0.421

0.000

22.197

20.985

19.425

17.400

3.394

2.747

2.080

1.398

86.034

71.024

56.842

43.886

47.772

36.184

25.151

14.989

0.430

0.384

0.325

0.256

0.074

0.064

0.056

0.052

0.177

0.172

0.177

0.208

0.634

0.628

0.622

0.616

1.602

1.861

2.052

2.037

0.948

1.387

1.852

2.331

0.537

0.297

-0.025

-0.527

2.400

1.215

0.947

0.646

0.325

47.847

50.402

51.752

47.780

-0.649

-1.155

-1.779

-2.602

45.983

48.299

49.327

44.853

1.751

1.245

0.621

-0.202

48.383

50.699

51.727

47.253

0.490

0.371

0.258

0.154

0.420

0.280

0.166

0.080

-0.281

-0.318

-0.284

-0.219

0.0

0.211

2.576

2.034

0.211

0.000

0.211

0.000

0.211

0.000

15.025

3.700

0.704

0.230

32.348

31.240

5.974

0.601

0.199

0.707

0.068

0.707

0.348

1.000

0.565

0.707

1.649

1.440

2.638

1.440

-1.274

-1.650

2.400

0.060

0.001

24.591

0.291

-3.614

-4.049

20.917

-3.759

-1.214

-1.649

23.317

-1.359

0.061

0.006

0.020

-0.003

-0.163

-0.144

0.0

MTc 3.5 Immersion (TPc)

KML

KMt

Draft m

2.5

KB 2 LCF

1.5

LCB

WPA 1

Wet. Area 0.5 Disp.

100

150

200 250 300 Displacement tonne

350

400

450

500

100

150

200

350

400

450

500

-2

-1.5

-1

-0.5

1.5

2.5

-2

-1

3 KMt m

-10

40 KML m

0.25

0.5

0.75

1.75

2.25

2.5

-0.5

0.5

3.5

4.5

250 Area m^2

300

0.5 1 LCB, LCF, KB m

1.25 1.5 Immersion tonne/cm

1.5 2 2.5 Moment to Trim tonne.m

3.5 Waterplane Area 3

D ra ft m

2.5

Midship Area

2 Block

1.5

1 Prismatic 0.5

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5 Coefficients

0.6

0.7

0.8

0.9

Stability Calculation Loadcase - Hydromax Sample Advanced - loadcase Damage Case - Intact Fixed Trim = 0 m (+ve by stern) Relative Density = 1.025 Fluid analysis method: Use corrected VCG

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Item Name

Quantity 1 1 1

Weight tonne 138.3 0.0000 0.0000

Long.Arm m 0.082 0.000 0.000

Hull weight Machinery Bow Thruster Outfit Crew and Effects Presure Vessel Port Presure Vessel Stdb Wing Aft Port Wing Aft Stbd Wing Mid Port Wing Mid Stbd

1 1

0.0000 0.0000

0.000 0.000

0.0000

0.000

0.0000

0.000

0.0000

0.000

0.0000

0.000

0.0000

0.000

0.0000

0.000

Total Weight= 138.3

13 14

LCG=0.08 2m

0.8 Max GZ = 0.611 m at 52.7 deg.

0.6

GZ m

0.4

0.2

0 -0.2 -0.4 -0.6

75 100 Heel to Starboard deg.

125

150

Heel to Starboard degrees 0

1 2

Displacement tonne Draft at FP m

138.3 2.402

138.3 2.381

138.3 2.316

138.3 2.191

Draft at AP m

2.402

2.381

2.316

2.191

WL Length m

27.145

27.092

26.950

26.799

Immersed Depth m

5.702

5.615

5.316

4.813

WL Beam m

5.926

5.920

5.925

5.989

7 8

Wetted Area m^2 Waterpl. Area m^2

180.930 110.665

180.980 110.966

181.315 112.327

182.455 115.671

Prismatic Coeff.

0.550

0.552

0.554

Block Coeff.

0.147

0.150

0.159

0.175

LCB from Amidsh. (+ve 0.081 fwd) m

0.054

-0.023

-0.147

VCB from DWL m

0.817

0.810

0.787

0.749

GZ m

0.000

0.144

0.288

0.439

LCF from Amidsh. (+ve fwd) m

-0.933

-0.925

-0.904

-0.875

TCF to zero pt. m

0.000

0.647

1.285

1.900

Max deck inclination deg 0.0

10.0

20.0

30.0

Trim angle (+ve by stern) 0.0 deg

0.0

175

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

40 138.3 2.006 2.006 26.774 4.139 5.117 187.212 110.418 0.558 0.238 -0.312 0.716 0.563 -0.793 2.188 40.0 0.0

50 138.3 1.775 1.775 26.884 3.350 4.618 191.449 104.260 0.565 0.324 -0.483 0.720 0.609 -0.610 2.334 50.0 0.0

60 138.3 1.452 1.452 27.378 2.476 4.344 194.587 100.711 0.565 0.458 -0.655 0.754 0.600 -0.422 2.409 60.0 0.0

70 138.3 0.890 0.890 27.507 2.276 4.236 196.473 99.545 0.574 0.509 -0.838 0.812 0.559 -0.218 2.413 70.0 0.0

80 138.3 -0.640 -0.640 27.624 2.525 5.518 191.222 98.774 0.592 0.355 -1.028 0.894 0.505 -0.117 2.339 80.0 0.0

90 138.3 N/A N/A 28.516 2.875 3.817 171.152 88.769 0.616 0.431 -1.151 0.976 0.444 -0.279 2.538 90.0 0.0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

100 138.3 -5.609 -5.609 29.444 3.098 3.651 171.806 85.629 0.613 0.405 -1.199 1.014 0.292 -0.321 2.526 100.0 0.0

110 138.3 -4.115 -4.115 29.748 3.207 3.605 173.556 85.402 0.624 0.392 -1.210 1.021 0.122 -0.336 2.424 110.0 0.0

120 138.3 -3.631 -3.631 29.432 3.201 3.674 175.978 87.254 0.650 0.390 -1.203 0.999 -0.050 -0.458 2.238 120.0 0.0

130 138.3 -3.400 -3.400 29.281 3.080 3.868 179.396 91.738 0.676 0.387 -1.197 0.948 -0.211 -0.646 1.992 130.0 0.0

140 138.3 -3.275 -3.275 29.200 2.846 4.217 184.385 99.690 0.705 0.385 -1.202 0.872 -0.341 -0.892 1.716 140.0 0.0

150 138.3 -3.215 -3.215 29.161 2.497 4.777 192.302 112.023 0.740 0.388 -1.233 0.770 -0.410 -1.150 1.441 150.0 0.0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

160 138.3 -3.208 -3.208 29.156 2.034 5.733 204.896 128.774 0.780 0.397 -1.277 0.646 -0.373 -1.295 1.203 160.0 0.0

170 138.3 -3.239 -3.239 29.177 1.472 6.525 211.436 134.530 0.790 0.481 -1.313 0.528 -0.190 -1.354 0.698 170.0 0.0

180 138.3 -3.251 -3.251 29.185 1.214 6.455 211.708 133.467 0.790 0.590 -1.324 0.487 0.000 -1.382 0.000 180.0 0.0