BN DESTEM ZATERDAG 22 JUNI 2013
34 WERKEN
FISCAAL
Wil Vennix
Dubbel gepakt
T
oen bij de Belastingherziening 2001 box 3 werd ingevoerd, werd die met gejuich ontvangen. Niet langer werd het feitelijk genoten inkomen (rente, dividend, huur) belast, maar het rendement dat je geacht werd te hebben genoten. Dat veronderstelde rende-
ment werd gesteld op 4 procent, het rendement dat je gemiddeld genomen risicoloos zou kunnen maken, bijvoorbeeld op staatsobligaties. Over die 4 procent wordt 30 procent belasting geheven. Dat betekent per saldo dus 1,2 procent heffing over het vermogen. Op de aandelenbeurs waren des-
tijds rendementen van boven de 10 procent bepaald geen zeldzaamheid. Box 3 werd daarom al snel bekend als de pretbox. Inmiddels ziet de wereld er fundamenteel anders uit. De spaarrente is amper 2 procent. Aandelenbeurs en vastgoed worden door veel vermogensbezitters gemeden als de pest, bang als men is voor grote verliezen. Daarom is die 1,2 procent belasting ineens erg veel. De pretbox is de koelbox geworden of misschien zelfs de martelbox. Het is dan ook terecht dat de belastingcommissie-Van Dijkhuizen afgelopen week voorstelde het box 3-rendement flink te verlagen. Helaas heeft Van Dijkhuizen ook nog allerlei andere plannen, met forse negatieve gevolgen voor met name ondernemers. Ik sluit dan ook niet uit dat dit rapport binnenkort weer snel verdwijnt
‘Basis voor ondernemerschap
WERKEN 35
ergens in een Haagse la. Voorlopig zitten we dus nog wel vast aan die 4 procent. Dat klemt des te meer nu het box 3-vermogen ook nog eens meetelt voor andere regelingen.
De pretbox is nu de koelbox, misschien zelfs de martelbox Zo geldt bij verblijf in een verpleeg- of verzorgingstehuis een eigen bijdrage die onder meer is gebaseerd op het belastbaar inkomen. De 4 procent van box 3 maakt daar deel van uit en werd dus al meegenomen, ook als de feitelij-
ke inkomsten uit vermogen lager waren. Maar vanaf 2013 is de eigen bijdrage nog eens verhoogd met een extra 8 procent van het box 3-vermogen. In totaal gaat het dus om maar liefst 12 procent. Dat is wel erg heftig en ik begrijp volkomen dat de ouderen om wie het gaat - hun kinderen uiteraard ook - dit oneerlijk vinden. En dus zoeken ze naar wegen om aan de extra eigen bijdrage te ontkomen. Simpel gezegd komen de te nemen maatregelen neer op een verlaging van het belaste vermogen in box 3. Schenken aan kinderen en kleinkinderen - al dan niet op papier - en uitbetalen van overbedelingsschulden zijn inmiddels genoegzaam bekend, dankzij de ruchtbaarheid die notarissen hieraan hebben gegeven. Een slimme planning met de (voormalige) eigen woning, met als doel die zo
lang mogelijk in box 1 te houden, kan ook zeer profijtelijk zijn. Hetzelfde geldt voor het beleggen in vrijgestelde bezittingen. Nog een andere mogelijkheid is om geld onder te brengen in een onderneming of BV, van jezelf of van een kind. Bij de juiste uitvoering verhuist het vermogen dan van box 3 naar box 1 of 2. Soms zal zelfs de oprichting van een eigen beleggings-BV voordelig zijn. Natuurlijk is het op zich vreemd dat allerlei mensen aan dat soort constructies beginnen, maar dat krijg je als ze het gevoel krijgen twee maal gepakt te worden: één maal door de 1,2 procent van box 3 en dan nog een keer door de 8 procent extra eigen bijdrage. En dan heb ik het voorlopig ook nog even niet over de erfbelasting…
Mr. W. Vennix FB is vennoot bij De Beer Accountants & Belastingadviseurs
in de schooltijd leggen’
Veel jonge mensen starten in deze barre economische tijden een eigen bedrijf. Het gaat niet zo vaak om innovatieve ondernemingen, terwijl de economie vooral daarbij is gebaat. De sleutel ligt misschien wel in het onderwijs.
door Emiel van Dongen e.vdongen@bndestem.nl
䡵 Bibi ’t Hart
(links) en Marieke van Cleef. foto Johan
Wouters/het fotoburo
Innovatief: een creatief koffiecafé in Tilburg Ze zijn jong, ondernemend en komen met een vernieuwend idee voor een eigenzinnige koffiebar in Tilburg, genaamd Buutvrij. Bibi ’t Hart (29) en Marieke van Cleef (27) constateerden dat koffiebarretjes als paddenstoelen uit de grond schieten, maar dat er iets ontbreekt op het toneel: een creatief koffiecafé. ’t Hart: „Onze koffiebar zal ingericht zijn met steeds nieuwe ontwerpen en design van studenten van onder andere de designacademie. Klanten kunnen dat via ons bij de designer kopen. Ook met de muziek onderscheiden we ons. Zo hebben we een klein podium waar regelmatig akoestische sessies op worden gespeeld.” Het moet een plek worden waar ‘muziek, creatie en smaak de boventoon voeren en samensmelten’. Toen ’t Hart tijdens de opleiding toeristische marketing en communicatie aan de NHTV in Breda Van Cleef ontmoette, ont-
stond het idee voor Buutvrij. Na haar opleiding werkte ’t Hart eerst een tijd bij een reclamebureau om werkervaring op te doen en te kunnen sparen voor een eigen zaak. De financiering blijkt de grootste uitdaging. „We zijn nog steeds in onderhandeling met de bank, maar het lijkt goed te komen. Het is heel lastig om een lening te krijgen als je niet minimaal de helft zelf kunt inleggen.” Ze streven ernaar zelf en met hulp van familie en vrienden 60 procent te investeren. Het laatste beetje daarvan moet worden vergaard door crowdfunding. Afgelopen dinsdag is de actie van start gegaan via de website Crowdaboutnow. Met wat geluk is alles snel rond en kan Buutvrij, na anderhalf jaar voorbereiding, op 1 oktober de deuren openen. Met dank aan de gemeente Tilburg. ’t Hart: „Wij hebben veel gehad aan de hulp die starters kunnen krijgen van de gemeente.”
I
s het crisis, zo luidt een gangbare theorie, dan willen meer jonge mensen ondernemer worden. Gaat het goed met de economie, dan bieden grote bedrijven goede banen aan en willen minder studenten een eigen bedrijf. In crisistijd zijn het negatieve redenen die mensen ertoe bewegen om voor zichzelf te beginnen, stelt ook Sandra Leenders van de Kamer van Koophandel (KvK) Zuidwest-Nederland. „Nu is de arbeidsmarktsituatie slecht. Veel jongeren die net een studie hebben afgerond, hebben grote moeite met het vinden van een baan. Een eigen bedrijf beginnen, is tegenwoordig heel laagdrempelig en daarom wordt dat een reële optie, vooral voor jongeren.” De cijfers onderschrijven de ondernemingsbereidheidstheorie in deze economische crisis. In 2012 schreven ruim 1.600 jongeren (tot 29 jaar) zich in bij de KvK in Breda, oftewel een derde meer dan in 2008. De andere regio’s in Nederland laten vergelijkbare groeicijfers zien. De aanwas van startende jonge ondernemers is mooi, stelt Rob Wolthuis, secretaris ondernemerschap bij ondernemersorganisaties MKB-Nederland en VNONCW. Met het oog op de werkgelegenheid maakt hij echter een kanttekening. De branche waar de meeste jongeren in starten, is ‘cultuur en recreatie’, maar ook ‘kappers en schoonheidsspecialisten’ scoort heel hoog. Het zijn niet echt de bedrijven die veel banen creëren, stelt Wolthuis. „Innovatieve bedrijven doen dat doorgaans wel. Vaak zijn dat
䡵 De jongeren van Re-light hebben op het stadhuis in Tilburg de Award Jong Ondernemen uitgereikt gekregen. foto Joris Buijs/Persburo
Van Eijndhoven
ondernemingen van studenten of mensen die net klaar zijn met hun studie. In Nederland wil echter maar één op de tien studenten ooit een eigen onderneming starten. Dat is veel minder dan in onze buurlanden.” Het is belangrijk voor de toekomst van Nederland om de ondernemingsbereidheid bij jonge mensen te vergroten, stelt voorzitter Wiebe Draijer van de
Sociaal-Economische Raad. Het liefst ziet hij klassieke starters die een flinke investering doen en personeel aannemen. In Nederland starten veel van de ondernemende jongeren als zzp’er (zelfstandige zonder personeel). In het buitenland daarentegen beginnen mensen vaker in groepsverband een klassiek bedrijf. Juist klassieke starters met innovatieve producten of diensten zorgen voor
veel werkgelegenheid. Zij zien een gat in de markt, waar zzp’ers vaak ‘alleen maar’ diensten aanbieden. Draijers antwoord: scholen moeten meer aandacht besteden aan het ondernemerschap. Nu komt maar één op zes jongeren er tijdens schooltijd mee in aanraking. Dat aantal moet drastisch worden verhoogd. Wolthuis gaat daarin mee. „Een
bedrijf starten, is niet zo moeilijk. Het laten slagen wel. Je moet goed weten wat daarvoor nodig is op het vlak van bijvoorbeeld wetgeving, financiering of marketing. Het is goed als studenten daar wat van meekrijgen tijdens hun studie.” Door de innovatiebehoefte is het volgens Wolthuis vooral voor hbo’s en universiteiten zaak om mensen hierin te scholen. Een verplichting wil hij er niet
van maken. Wolthuis: „Een student filosofie wil ik niet verplichten een ondernemerscursus te doen. Maar eenieder die ambitie heeft, moet er wel voor kunnen kiezen.” De laatste tien jaar hebben Nederlandse hbo-instellingen en universiteiten daarin al een grote slag geslagen. Avans Hogeschool heeft bijvoorbeeld een eigen Ondernemerscentrum, waarin zo’n
1.000 studenten opdrachten of onderzoeken uitvoeren voor 700 ondernemers. Zo maken ze kennis met de ondernemerswereld en leren ze vaardigheden die daarin vereist zijn. De Bredase NHTV biedt een speciaal vakkenpakket aan dat gericht is op het ondernemerschap. Studenten hebben bovendien de mogelijkheid om een jaar lang onder begeleiding een studentbedrijfje te runnen,
dat ze na dat jaar kunnen voortzetten als echt bedrijf. Zijn studenten enthousiast en hebben ze een goed, innovatief idee, dan verwijzen Avans en de NHTV ze door naar Starterslift. Bij deze organisatie, die gefinancierd wordt door de Rijksoverheid en de provincie, kunnen startende ondernemers uit West- en Midden-Brabant allerhande hulp krijgen bij het oprichten van een bedrijf. Dat kan zijn met het opstellen van een ondernemingsplan of wetgeving, maar ook heeft Starterslift fondsen waarop beginnende ondernemers een beroep kunnen doen. In 2012 hielp de stichting 157 ondernemers (van alle leeftijden en opleidingsniveaus), die goed waren voor 271 arbeidsplaatsen en 5,3 miljoen euro omzet. Een speerpunt van Starterslift zijn de zogeheten incubators die het beheert. „Op deze plekken, te vinden op de campussen van Avans, NHTV en de Universiteit van Tilburg, kunnen kersverse ondernemers voor weinig geld bedrijfsruimte huren. Het grote voordeel is dat ze omringd zijn door andere starters”, aldus Marco Sprenkels, die starters in de regio Breda begeleidt. De nieuwste incubator is niet op een campus, maar in een oud schoolgebouw aan de Oranjeboomstraat in Breda, waar ook Starterslift zelf is gevestigd. Afgelopen woensdag is het officieel geopend. „Door drie Bredase wethouders. Een unicum”, constateert Sprenkels tevreden. Ondernemingsexpert Wolthuis ziet de ondernemerschapsinitiatieven in het hoger onderwijs tevreden aan. In zijn ogen is er eerder in het traject nog een stap die moet worden genomen. „Op jongere leeftijd, op de basisschool en in het middelbaar onderwijs, zou er meer aandacht voor ondernemerschap moeten zijn.” Stichting Jong Ondernemen bijvoorbeeld organiseert activiteiten op school waarbij jeugdigen een onderneming simuleren. „Een mooi project”, stelt Wolthuis. „Om jonge mensen te laten kennismaken met en enthousiasmeren voor het ondernemen, zou iedere school dit soort activiteiten moeten hebben.”