André Beckers

Bodemprocedure tegen wietpas

Coffeeshophouders in Maastricht verzetten zich tegen de handhaving van het ingezetenencriterium en het besloten clubcriterium. Zij willen hun buitenlandse klanten niet gedwongen discrimineren en willen geen inbreuk maken op hun privacy door hen als cannabisgebruikers te registreren.

In een bestuursrechtelijke voorlopige voorziening bij de rechtbank te Maastricht heb

ik onlangs geprobeerd de nieuwe criteria buiten werking te laten stellen. Dat is niet gelukt omdat de voorzieningenrechter oordeelde dat geen sprake was van een spoedeisend belang. Hij durfde het niet aan het nieuwe coffeeshopbeleid in zijn eentje als “voorshands evident onrechtmatig” aan te merken. Hij zei wel dat de criteria dwingen tot het beantwoorden van diverse principiële rechtsvragen.

Als de rechter kritisch zijn werk doet, kan het huidige beleid naar mijn mening niet in stand blijven.

Juridische duidelijkheid

Het antwoord daarop moet worden gegeven in een bodemprocedure, zodat drie rechters zich in alle rust over de materie kunnen buigen. Een bodemprocedure bij de rechtbank

duurt gemiddeld één jaar en een hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State duurt ongeveer even lang. Dat betekent dat het twee jaar kan duren voordat we volstrekte juridische duidelijkheid hebben over de toelaatbaarheid van de wietpas. Dat kan allemaal veel sneller als de rechters overgaan tot versnelde behandeling. Daar bestaat naar mijn mening alle reden toe. Op dit moment zien we namelijk dat veel ingezetenen weigeren zich te laten registreren als lid van een coffeeshop. Zij vrezen voor aantasting van hun privacy. De overheid is naar buiten toe onvoldoende duidelijk. In Maastricht stelt de politie niet bevoegd te zijn de persoonsgegevens van leden van coffeeshops te controleren. Daar controleren gemeenteambtenaren de gedoogcriteria. In Tilburg niet, daar controleert de politie.

Weerstand is groot

Niet alleen is onduidelijk wie mag controleren. Ook wat met de gecontroleerde gegevens gebeurt is onvoldoende duidelijk. Het bewijs van ingezetenenschap kun je als lid alleen aantonen door een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie te tonen dat niet ouder is dan 4 weken. Degene die zich afvraagt of bij het aanvragen van een dergelijk uittreksel de privacy is gewaarborgd, adviseer ik een blik te werpen op de bijgevoegde foto die is genomen in het gemeentehuis van Tilburg. Inmiddels wordt duidelijk dat de weerstand tegen registratie erg groot is. Het aantal geregistreerde leden is zo bedroevend laag dat de eisen worden afgezwakt. In veel gemeenten hoeven geen uittreksels meer te worden bewaard, maar blijven de coffeeshophouders wel verantwoordelijk voor juiste naleving van de gedoogcriteria. De coffeeshophouders verlangen dan vaker alleen

een uittreksel van de houders van een buitenlands legitimatiebewijs.

Wetswijziging

Het is de vraag of ze door deze aanpak de klanten weer terug naar de shop kunnen krijgen. De wiet die voor 1 mei 2012 in de coffeeshop €10 per gram kostte, koop je nu voor €6 op straat en is daar volop verkrijgbaar. Straatdealers betalen geen belastingen en dat maakt de handel aanzienlijk goedkoper. Wat dit beleid de overheid uiteindelijk zal kosten aan meer handhaving en minder belastingopbrengsten blijkt pas over enkele jaren. Over de mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid en de openbare orde maak ik mij ernstig zorgen.

Uiteindelijk zal de rechter de vraag moeten beantwoorden of de Opiumwet de wettelijke mogelijkheid biedt om via het coffeeshopbeleid nieuwe regels in het leven te roepen. De plicht om te discrimineren en te registreren kan naar mijn mening niet worden gebaseerd op de huidige Opiumwet. Daar is een wetswijziging voor nodig. Als de rechter kritisch zijn werk doet, kan het huidige beleid naar mijn mening uiteindelijk niet in stand blijven. Ondanks deze overtuiging hoop ik dat een nieuw kabinet de stekker uit de wietpas trekt voordat de rechter aan zijn eindoordeel toekomt.

Mr Drs. André Beckers Advocaat te Maastricht www.beckersbergmans.nl