Overvallen tijdens je vakantie

Grabbelton

Bruut overvallen tijdens je vakantie

Een kwart van alle Nederlanders krijgt er tijdens een vakantie over de grens mee te maken, becijfert het Ministerie van Buitenlandse zaken: een brute overval, diefstal met geweld. Waakzaamheid en oplettendheid blijken echter lang niet altijd preventief. Drie schokkende recente cases, die aantonen dat het echt iedereen kan overkomen. Jou ook!

Case 1: 19 BSG-leerlingen uit Bergen aan Zee en 6 begeleiders

Incident: Overvallen door gewapende bende tijdens 17-daagse schoolreis door Peru Schade: Geld, mobieltjes en camera’s weg, begeleiders geslagen en door knie geschoten

“Veiligheid staat bij onze reizen altijd voorop. Niets wordt aan het toeval overgelaten"

Tekst: Mike de Leede

Vrijdag 7 mei, 12.20 uur ‘s nachts. Reisdag 15. In het tentenkamp op een privéterrein van een bekende van de reisorganisator, nabij het dorpje Pachamanca in de Peruaanse provincie Caral, heerst diepe rust. Een groep toeristen uit Bergen aan Zee (19 scholieren in de leeftijd van 16 tot 19 jaar en 6 begeleiders) slaapt diep, na een avontuurlijke woestijntocht afgelopen donderdag naar een geplunderd Incagrafveld.

Het water van de naast hun kamp gelegen Rio Supo kabbelt zacht. Ze hebben een fantastische reis door de binnenlanden van Peru achter de rug. Na hun bezoek aan de hooggelegen Incastad Machu Picchu zijn ze alweer op de weg terug. Zaterdag vliegen ze om 18.00 uur lokale tijd richting Amsterdam.

“Leerlingen van de Berger Scholengemeenschap en hun docenten hebben voor deze jaarlijks terugkerende educatieve reis maandenlang geld ingezameld via fundraising, een kunstveiling en een loterij,” verduidelijkt reisbegeleider en aardrijkskundeleraar Harry Burgering tijdens een persconferentie. “10.000 Euro, de helft van het opgehaalde geld, is naar een lokaal schooltje in Patacancha gegaan (dat we bezocht hebben en al tien jaar steunen), ter bevordering van het onderwijs aldaar. Van Na twintig minuten weet Harry met tact de overvallers zo ver te krijgen dat ze vertrekken. De eerste zorg gaat uit naar de gewonde begeleider. Met vereende krachten wordt een geïmproviseerde brancard gemaakt waarmee hij over de rivier naar de bus wordt gedragen. “Een barre tocht. Het water stond laag, maar het was donker en de keien in het water waren glad. Maar

zonder problemen wordt de overkant en het ziekenhuis bereikt, waar de kogel uit Tjeerds been wordt gehaald.”

Als het ministerie van Buitenlandse Zaken later die dag het incident bevestigt, barst in Nederland en Peru een mediahype los, terwijl de Nederlandse ambassade in Lima de groep opvangt en begeleidt voor hun reis terug naar Nederland, waar de groep (inclusief de gewonde begeleider) zondagnamiddag 9 mei aankomen. Tjeerd gaat direct door naar het ziekenhuis, de leerlingen worden uit het zicht van de pers verenigd met hun ouders. Er wordt menig traantje geplengd.

Door de kieren van hun tenten zien ze een bende van acht gemaskerde en bewapende inheemse overvallers staan.

de rest heeft de Stichting Biodiversiteit en Educatie (Bee) wederom een droomschoolreis in elkaar gedraaid, die de leerlingen en hun begeleiders vanaf 23 april via Lima naar het Noorden van Peru bracht. Stichting Bee doet dat al vele jaren, voor vele Nederlandse scholen. Er is nog nooit iets misgegaan. Veiligheid staat altijd voorop bij hun reizen. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Zo worden waardevolle spullen altijd uit het zicht gedragen. ’s Avonds wordt alleen per taxi gereisd. En er wordt nooit wild gekampeerd. De plaatselijke politie wordt verwittigd waar we ons bevinden. Zo ook die bewuste vrijdag, toen onze reis om 00.30 uur plaatselijke tijd ineens een bizarre wending nam. Nota bene op het privéterrein van een Internationale school uit Lima.”

Knieschot

De groep schrikt wakker van blaffende honden, schoten en harde Spaanse stemmen. Door de kieren van hun tenten zien ze een bende van acht gemaskerde en bewapende inheemse overvallers staan. Ze willen geld zien. Om hun eisen kracht bij te zetten wordt de 48-jarige vrijwilliger/begeleider Tjeerd Volbeda (in het dagelijks leven conrector bij het Amsterdams Lyceum, die zijn reisgezelschap probeert te beschermen en kennelijk iets te opstandig is) door zijn rechterknie geschoten. Hij krijgt ook nog een klap op zijn hoofd met een geweerkolf. Een andere begeleider en de bewoner van het perceel worden tevens uitgeschakeld.

Harry Burgering wordt hardhandig door de overvallers langs de tenten gesleurd. Met een beetje Spaans weet hij de overvallers rustig te houden en beweegt hij de geschrokken leerlingen zoveel mogelijk telefoons, camera's en geld af te geven. Een aantal leerlingen weet alleen nog wel wat geheugenkaarten achter te houden.

Professionele hulp

“Met de leerlingen gaat het naar omstandigheden redelijk,” vertelt rector Elly Kamminga. “De school heeft intern en extern professionele hulp ingeschakeld. Slachtofferhulp Nederland is op de achtergrond aanwezig; kan indien nodig bijspringen. Ouders en school houden goed in de gaten hoe het met leerlingen en begeleiders gaat. Waar nodig zal hulp op maat worden geboden.”

De komende tijd wordt de Peru-reis met alle betrokkenen grondig geëvalueerd. "Mogelijk is de veiligheidsituatie veranderd,” zegt Harry Burgering. “De plek waar wij kampeerden wordt al tien jaar door de Stichting Bee als kampeerstek gebruikt. Bovendien was bij de lokale politie bekend dat wij er sliepen. Zij zouden patrouilleren. Dat is niet gebeurd. Naar aanleiding van de overval zullen de veiligheidsmaatregelen verder worden aangescherpt. Er wordt in ieder geval niet meer op deze beladen plek overnacht.” Tjeerd Volbeda laat weten dat zijn revalidatie voorspoedig verloopt. “Er is goede hoop dat ik aan deze brute overval weinig schade zal overhouden,” meldt hij. Van de daders ontbreekt tot nu toe elk spoor.

Case 2: Jean en Marina uit Deurne

Incident: Overvallen in bus tijdens rondreis Mexico Schade: Dure camera afgegeven

“Marina heeft nog snel haar sieraden in haar slipje verborgen" Ze stonden ineens in de bus. Eén gemaskerde bandiet hield onze Mexicaanse buschauffeur onder schot, terwijl twee kompanen met grote kapmessen de passagiers bedreigden.

”Terugkijkend was vooral de spanning akelig, op deze woensdag in november,” herinnert de gepensioneerde 62-jarige Jean Roelants zich. Hij zat met zijn vrouw Marina (55), in een bus met in totaal 28 Nederlandse en Vlaamse toeristen, die bruut werd overvallen tijdens een rondreis door Mexico. “Ze stonden ineens in de bus. Eén gemaskerde bandiet hield onze Mexicaanse buschauffeur onder schot, terwijl twee kompanen met grote kapmessen de passagiers bedreigden. Ze graaiden tassen, fototoestellen, geld en mobiele telefoons mee. “

“We hadden net de Agua Azul waterval bezocht, waren nog maar net vertrokken richting Palenque, toen onze bus door een groep in het zwart geklede, gemaskerde kerels werd tegengehouden,” vervolgt Marina, in het dagelijks leven veiligheidsbeambte op een luchthaven. “Van paniek was echter geen sprake. Het was muisstil in de bus. Op het Spaanse geschreeuw en gecommandeer van de overvallers na. Maar toen achterin de bus een toeriste in snikken uitbarstte, werden de overvallers ineens erg nerveus. Een opstandige toerist uit Antwerpen kreeg rake klappen. Enkele reizigers uit ons gezelschap raakten al hun bezittingen kwijt. Bij ons viel de schade gelukkig mee.”

Klappen

”We zaten ongeveer in het midden,” vervolgt Jean. ”Een van de overvaller gebaarde naar mij dat ik onze bagage aan hem moest afgeven. Maar die lag boven in het bagagerek. Om zijn verzoek kracht bij te zetten, boog hij zich dreigend naar mijn vrouw en gaf mij een paar klappen op mijn rug met de platte kant van zijn machete. De striemen daarvan waren nog dagen te zien. Uiteindelijk pikte hij alleen mijn camera van 1000 euro mee.” Op het moment zelf voelde het echtpaar geen angst. Toch slaat de angst ze een half jaar na dato nog te pas en te onpas om het hart. ”Toen voelde ik mij zelfs stoer. Maar als ik de beelden voor mijzelf vertraagd terugdraai, of ineens flashbacks krijg bij bijvoorbeeld een film of nieuwsitem, kan ik ineens gaan beven. Wat als ik met dat scherpe mes gestoken was? Dan zat ik hier nu waarschijnlijk niet meer. En elke keer als ik in een bus zit die inhoudt of stopt, schiet er door mijn hoofd dat ik weer overvallen wordt. Gek hè?

Dus posttraumatisch is het zeker geweest… Die gast voorin stond wel met een doorgeladen geweer te dreigen!"

Ambassade

“We hadden ook nog een, kennelijk te grote tas tussen ons in liggen. Die hebben ze in alle haast niet meegenomen. Marina heeft nog snel haar sieraden in haar slipje verborgen. Dat vond ik naderhand best angstaanjagend. Want wat als… Na afloop zochten we uren steun bij elkaar. De sfeer werd al snel beter. Zeker toen we van de opgetrommelde politie te horen kregen dat zelfs de meest onfortuinlijk pechvogels onder ons (zij die al hun papieren, geld en kredietkaarten waren kwijtgeraakt) hun reis, die dagen later zou eindigen in badplaats Cancún, gewoon

konden voortzetten. Ambassadepersoneel heeft de zaken daar voor ons prima afgehandeld en begeleid.”

Schokkend Cijfermateriaal

* Nederlanders bereiden zich over het algemeen bar slecht voor op hun vakantie. Zo neemt 40 procent van alle vakantievierders geen kopieën van paspoort, visa, rijbewijs en tickets mee (terwijl ieder reisbureau je daarop wijst). * 22 procent van alle vakantievierders is meer bezorgd over hun heen- en terugvlucht dan over de veiligheid in het land van hun keuze (terwijl op de website van het Ministerie van Buitenlandse zaken met 1 muisklik alle risico’s en veiligheidsaanbevelingen van elk land te vinden zijn). * In 2012 werden door de Nederlandse ambassades in den vreemde wederom meer nooddocumenten afgegeven aan vakantievierders die hun identiteitsbewijs waren kwijtgeraakt bij een overval of beroving: ruim 12.000 stuks. In 2010 waren dat er 11.000, in 2007 ruim 8.000 exemplaren. * Uit recent onderzoek van het ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat 25 procent van alle Nederlanders tijdens de vakantie te maken krijgt met diefstal of geweld. * 35 procent van alle inbraakslachtoffers (in huurauto- of vakantieaccommodatie) doet volgens verzekeraar FBTO tijdens zijn of haar vakantie niet eens aangifte bij de plaatselijke politie.

Case 3: Angela en Emal uit Rotterdam

Incident: Gedrogeerd, mishandeld en beroofd in Turkse hotelkamer Schade: Gemolesteerd, alle kostbaarheden weg, kluis leeg, paspoort en geld verdwenen

“Gelukkig bleek ik niet verkracht"

Wat een droomweek had moeten worden in een 5-sterrenhotel aan de Turkse Rivièra eind juli, eindigt in een nachtmerrie. Op de laatste avond werd Angela gedrogeerd, mishandeld en beroofd.

Rond 22.00 uur gaat de 22-jarige Angela met haar vriend naar een show, daarna bezoeken ze de disco en de loungebar van het hotel. Als Angela aangeeft naar bed te willen, raakt Emal in gesprek met een Duitser, die niet meer op zijn benen kan staan. Hij brengt de dronken toerist behulpzaam naar zijn kamer. Een andere Duitser begeleidt Angela tot de lift. Ze bekijkt zichzelf in de liftspiegel, loopt naar de hotelkamer, steekt de sleutelpas in de deur… en daarna gaat letterlijk en figuurlijk het licht uit.

Bloed

Een uur later komt haar vriend binnen. Om Angela niet wakker te maken, doet hij geen licht aan en kruipt snel in zijn bed. Om 09.00 uur schrikt hij wakker. Angela’s kussen zit onder het bloed. Ze heeft een blauw oog, een snee bij haar wenkbrauw. Hij schudt haar wakker. Ze kan zich niets meer herinneren. Ze heeft haar onderbroek en hemd aan, is kennelijk uitgekleed door iemand. Haar broek hangt keurig op de stoel, haar gympen staan er netjes onder.

“Ik schrok mij dood,” vertelt Angela daags erna aan De Telegraaf. “Ging meteen naar het toilet om te kijken of ik misschien verkracht was. Maar vond geen sporen, had

nergens pijn. Wel blauwe knieën, dus ik moest gevallen zijn. Bij de deur lag glas. Wat later bleken al onze spullen weg: kleren, camera, telefoon, mijn portemonnee. Zelfs de kluis was leeg. Te bizar voor woorden.”

Het stel gaat overstuur verhaal halen bij de receptie, maar daar gelooft men hun verhaal niet. Volgens de receptioniste heeft haar vriend haar dit aangedaan, maar dat acht Angela totaal onmogelijk. “De barman zou mij ijs hebben gegeven voor de hoofdwond en ik was naar mijn kamer gebracht. Dat stond in een verklaring van de barman, zei men. Daarin stond ook dat mijn vriend met spullen had rondgelopen.” Het stel wil

weten waarom het hotel de politie niet heeft ingeschakeld. Angela wil die onmiddellijk spreken. En de barman. En de Duitser die haar naar de lift heeft gebracht...

Juridisch advies

Wat blijft spoken zijn alle onbeantwoorde vragen. Angela vermoedt dat er iets in haar drankje is gedaan. “Later realiseerde ik me dat die ‘aardige’ barman een portofoon aan zijn broekriem had hangen. Heeft hij daarmee een seintje gegeven aan een overvaller dat ik op weg was naar mijn kamer? Een onbekende is in onze hotelkamer geweest. Iemand die de code van de kluis kent... Iemand van het hotel! We heb-

ben nog juridisch advies ingewonnen. We moesten een zaak aanspannen in Turkije, een lokale advocaat nemen. Dat ging een langdurige, kostbare procedure worden. We maakten geen schijn van kans: iedereen draaide en loog; de een beschermde de ander. Ik heb mij erbij neergelegd. Maar mijn vriend kan zich er nog steeds over opwinden. Gelukkig is het niet ten koste gegaan van onze relatie. We zullen ook gewoon blijven reizen. Maar we gaan nooit, echt nooit meer naar Turkije!”

Bij de deur lag glas. Wat later bleken al onze spullen weg: kleren, camera, telefoon, mijn portemonnee. Zelfs de kluis was leeg. Te bizar voor woorden.

Bewaking

De bewaking wordt erbij geroepen. Ze zitten niet te wachten op een rel. Angela en Emal kunnen hun spullen pakken en oprotten. Ze zijn niet meer welkom. “Emal huilde van onmacht. Hij wilde weten wie mij dit aan had gedaan. Verslagen verlieten we het hotel. Door bemiddeling van de Nederlandse reisleidster kregen we voor de laatste nacht een ander hotel. En zijn alsnog naar de politie gegaan. Maar de aangifte werd door taalbarrières een lachertje. Een oudere agent zat onderuitgezakt tv te kijken, terwijl zijn jongere collega een sigaretje stond te roken. Ze spraken geen woord Engels. Ik heb ze het hotel laten bellen en onze namen laten noemen. Nou, dat werkte. Er volgde een lang gesprek in het Turks met veel geknik.” Emals paspoort blijkt die ochtend om zes uur in het herentoilet te zijn gevonden. Dat terwijl het stel vier uur later aan de hotelbalie heeft gestaan. Er

blijkt ook helemaal geen verklaring te zijn van de barman, als Angela daar dringend om verzoekt. In het vliegtuig terug overheerst louter ongeloof. Op Schiphol, na de douane, komen de tranen...

Angela gaat voor de zekerheid langs de gynaecoloog. Alles blijkt in orde. Bij het reisbureau heeft het stel tevergeefs een klacht ingediend tegen het hotel. Naar hun verdwenen spullen kunnen ze fluiten; ze hebben geen reisverzekering. “We zaten immers in een luxe 5-sterrenhotel. In zo’n veilige omgeving kan je toch niets gebeuren? Nu weten we beter…”