Rebelse cartoonfiguren

De Rotterdamse graffitikunstenaar Ces53 had begin jaren negentig een geduchte reputatie als een van de fanatiekste treinspuiters. En nog steeds pikt hij nog wel eens een treintje mee. Buiten het spoor bespuit hij tal van muren, schuttingen en tunnels. Zijn schilderingen worden meestal bevolkt door rebelse cartoonfiguren, waaronder een grijnzende clown, een slang en doodshoofden.

Als tiener schreef hij met dikke viltstiften zijn tags en stripfiguren op straatmeubilair zoals lantaarnpalen en elektriciteitskasten.

Na het zien van de documentaire Style Wars, over de hiphopcultuur in New York, was hij verkocht. En dus ging hij in 1985 zelf aan de slag, sterk geïnspireerd door bekende Amerikaanse graffitiartiesten. De naam Ces53 verwijst naar 5300: de centrumzone van de Rotterdamse metro.

New York

Indertijd ging hij regelmatig naar Amsterdam om met eigen ogen de muurgraffiti te

bewonderen van bekende graffitiactivisten als Delta, Shoe en Bando. Uit New York kreeg hij foto’s opgestuurd van kunstenaars daar. Zelf ging hij na een periode van taggen op uiteenlopende manieren zijn bontversierde naam spuiten. Daarnaast heeft zijn eigen stijl ontwikkeld met cartoonachtige schilderingen, soms in de vorm van zijn naam. Hij vult de letters en afbeeldingen in met bolletjes of andere versiersels. Ces53: “Dat komt uit graffiti in de jaren zeventig. Ik gebruik dat, omdat ik me verbonden voel met graffiti uit de begintijd.” Dat soort fill ins worden normaal in letters gebruikt, maar hij past ze ook toe in figuren, net zoals dikke schaduwen voor een 3D-effect.

Naast zijn werk op straat is hij thuis gaan oefenen met het maken van schilderijen. Om zich meer in de technieken te verdiepen volgde hij de Rotterdamse Willem de Kooning- academie. Daar leerde hij hoe te schilderen met olie- en acrylverf. In zijn werkruimte maakt hij schilderijen met verf op canvas en met spuit-

Door: Peter van Sparrentak

De naam Ces53 verwijst naar 5300: de centrumzone van de Rotterdamse metro.

bus op houten panelen. “Ik heb een tijd gehad dat ik meer schilderijen maakte dan muurschilderingen, maar dat vond ik saai worden,” vertelt hij. “Het leuke aan buiten spuiten is dat

je zelf kunt bepalen wanneer je iets wilt laten zien aan de mensen. Buiten een museumdirecteur of galeriehouder om. En je maakt reclame voor jezelf.” Op zijn reizen naar Mexico en Guatemala verdiepte hij zich in de Azteken en Maya-cultuur. Uitingen daarvan zijn terug te vinden in zijn schilderingen, evenals invloeden uit tattoos en andere tribal art.

De clown, een figuur met een toch al gekelderd imago, is in zijn werk meestal een venijnig of rebels type, die soms een duivels handgebaar geeft.

Treinen

Hij blijft allerlei vormen van straatkunst doen. Soms maakt hij stickers of stencils. De ene keer maakt hij een complete schildering, de andere keer zet hij alleen zijn letters neer. Hij maakt legale schilderingen,

maar doet net zo goed illegale pieces. En voor de fun slaat hij nog wel eens aan het taggen. “Ik vind het leuk om van alles wat te doen en het af te wisselen. Soms iets op een trein doen is leuk, omdat spannend is.” In het verleden werden treinspuiters zwaar gestraft en kregen soms wel drie maanden cel. Tegenwoordig liggen de straffen lager, verduidelijkt Ces53. Nu kom je er meestal van af met een taakstraf of een boete, maar die kan in sommige gevallen wel tot in de tienduizenden euro’s lopen. En dan zijn er natuurlijk nog de persoonlijke risico’s om een ongeluk te krijgen. Bovendien wordt een beschilderde trein meestal binnen week of twee schoongemaakt. Redenen genoeg

waarom slechts een kleine groep graffitischrijvers zich aan treinen waagt.

De komst van internet heeft de graffitiscene veranderd. Ces53: “Het is een handige manier om je werk snel te verspreiden en kunst van anderen te bekijken. Maar de beste manier om graffiti te ervaren is toch op straat, met je eigen ogen. Daar kan geen iPhone tegen op. De iPhone/Facebook hype vind ik belachelijk en bovendien erg onpersoonlijk. Op het moment dat een graffitikunstenaar

zich op internet heel erg profileert en niet op straat, gaat dat toch wel opvallen. “

Duivelse clown

Terug naar zijn eigen schilderingen. In de maand juni had hij zijn eerste Engelse soloexpositie in Newcastle, onder de titel: Clown Back From Hell. Op de affiche staan zijn initialen in bonte kleuren geschilderd in de vorm van een grijnzende clown, een doodshoofd en een spuwende draak. De clown, een figuur met een toch al gekelderd imago, is in zijn werk meestal een venijnig of rebels type, die soms een duivels handgebaar geeft. De titel van de expositie is natuurlijk tegenstrijdig. Zijn werk ziet er door de felle kleuren en cartoonfiguren vrolijk uit en is dat soms ook, maar nogal eens zit er een donkere boodschap in verborgen. Ces53: “Ik wil de donkere kanten van het leven overbrengen op een zo vrolijk mogelijke manier. Je kunt het vergelijken met de bluesmuziek.” Sommige spuitbusschilderijen in canvas of op de muur, met alleen grijstinten, laten een duidelijk somber beeld zien.

Munten

Op deze expo presenteerde hij, in samenwerking met de galerie, zijn eigen met de hand geslagen gouden en zilveren munten genaamd Questionnaires. Een vette reactie op de financiële crisis van dit moment. De munten hebben ook echt een goud- en zilverwaarde. Ces53: “Het dollarbiljet had in het begin de betekenis van een cheque, omdat die waarde aan goud echt in de kluis van de bank lag. In de vorige eeuw is die directe link tussen geld en goud verdwenen. Alle munteenheden die niet op edelmetaal gebaseerd zijn, gaan vroeg of laat ten onder.”

Spuitbusmerk

In vijfentwintig jaar tijd heeft graffiti zich ontwikkeld. En zijn workshops, graffiti/skatewinkels gekomen en de keuze aan spuitbussen is enorm. Toch denkt Ces53 met enige weemoed terug naar zijn beginjaren, toen hij spuitbussen van het merk Marabu ontdekte. “Dat merk bestaat nog, maar die spuitbussen hebben ze niet meer. Die kostten destijds tussen de tien en vijfentwintig euro. Dat kon ik als achttienjarige niet betalen, dus gingen we ze meestal jatten. De verf was geschikt om piepschuim te bespuiten, bijvoorbeeld voor decors. Bij andere verf smelt dat materiaal weg. Daarmee kon ik binnen anderhalve uur in mijn eentje een hele treinwagen bespuiten. Dat was naar mijn idee de beste verf ooit gemaakt.”

www.ces53.com