Stop de kattenjacht

In verschillende provincies mag op zwerfkatten gejaagd worden

Stop de kattenjacht

In Nederland leven 3 miljoen katten. Een aanzienlijk deel daarvan leidt een zwervend bestaan. Ze zijn misschien ooit gedumpt, of na verdwalen nooit meer thuis gekomen. En is er eenmaal zo'n verwilderde populatie, dan komen er natuurlijk steeds weer nieuwe nestjes bij. Maar is het legitiem om deze dieren af te schieten? Zijn er geen andere oplossingen? En hoe groot is de kans dat onze eigen Miepie of Blackie ongewild het slachtoffer wordt? We laten verschillende organisaties aan het woord.

Er zijn in Nederland vele tienduizenden zwerfkatten. Dieren die hun eigen kostje bij elkaar moeten scharrelen, daarbij soms geholpen door vrijwilligers van organisaties die zwerfdieren opvangen of door goedwillende ''kattenvrouwtjes''. In sommige provincies vindt men dat deze katten ontoelaatbare overlast geven en schade aan de natuur veroorzaken. Bijvoorbeeld omdat ze schreeuwen en vechten, omdat ze in het voorjaar liefdesliederen zingen, of omdat ze de vogelstand bedreigen in een gebied waar veel nesten van weidevogels zijn. Via artikel 67 van de Flora en Faunawet kan zo'n provincie een ''aanwijzing'' aanvragen. Jagers mogen de dieren dan afschieten. Zo wordt er in Friesland, Flevoland, Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Brabant legaal op katten geschoten. Ook op Texel en in Zuid-Limburg neemt men deze dieren op de korrel. En soms gebeurt dit ook zonder de gewenste aanwijzing. De Partij voor de Dieren kent een voorbeeld van een jager die in Noord-Holland zonder permissie een kat in de tuin van de buren schoot. Een huiskat.....

Door: Marian Henderson

Zinvol?

Een belangrijke vraag is natuurlijk of het zinvol is om katten af te schieten. We kennen voorbeelden te over van bijvoorbeeld ganzenpopulaties die na afschot binnen de kortste keren weer op het oude niveau zitten. Dik Nagtegaal van de Dierenbescherming: “Je kunt niet alle dieren in één keer afschieten. Er blijven altijd verscheidene exemplaren over die weer een nestje krijgen en dan heb je er zo weer zes bij. Dan is het probleem het jaar erna weer net zo groot. En als er individuen verdwijnen uit een populatie is er meer ruimte en voedsel voor nieuwe exemplaren. Dan wordt het aantal per nestje groter en overleven er meer. Wij vinden dat er naar andere oplossingen moet worden gezocht. De optie van het schieten moet eruit. Die keuzemogelijkheid moet er niet zijn. Daarom hebben we een petitie met 137.000 handtekeningen aangeboden aan Staatssecretaris Sharon Dijksma. Zij kan de provincies adviseren andere alternatieven te kiezen.”

Alternatieven

Okee, maar wat zouden dat voor maatregelen moeten zijn? Dik Nagtegaal: “Je moet zorgen dat de dieren zich niet meer kunnen voortplanten. Door ze te vangen en te castreren of steriliseren en ze vervolgens terug te plaatsen, pak je het probleem van de ongewenste nestjes aan. De volwassen dieren blijven leven, maar de populatie sterft vanzelf uit. En ook kattenbezitters moeten hun dier onvruchtbaar laten maken. In de asiels zijn genoeg katten voor iedereen. En chippen, want dan voorkom je dat poezen die bijvoorbeeld ontsnappen in een vakantiepark in het buitengebied gaan zwerven zonder bij hun baasje terug te komen. Afschieten is dieronvriendelijk en wreed en past niet meer in deze tijd.”

Vogelstand

Maar zijn al die zwerfkatten dan geen bedreiging voor de vogelstand? Nagtegaal

denkt dat dit meevalt. “Er zijn talloze redenen voor een teruggang van de vogelstand, ook door menselijk ingrijpen. Het is niet juist om de kat daarvan de schuld te geven.” Maar er zullen toch ook wel voorstanders van de kattenjacht zijn? We raadplegen Marijke Dijkman van de Vogelbescherming. “Wij zijn tegen het doden van dieren. We zeggen dus niet, schiet die katten maar af. Het is natuurlijk wel waar dat verwilderde katten vogels nodig hebben om te overleven. Alleen de schaal waarop ze dat doen is niet bekend. Daar is eigenlijk nooit goed onderzoek naar gedaan. We adviseren mensen met huiskatten om hun kat een belletje aan te doen. En hou de kat tijdens het uitvliegen van de jonge vogels een paar dagen binnen.”

Voorlichtingscampagne

Dan maar contact gezocht met de echte jagers. Janneke Eigeman is woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging. Vindt zij de jacht een oplossing? “Het is waar dat sommige eigenaren van buitengebieden willen afschieten om schade te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een eiland waar veel bodembroeders zijn. Als je dieren alleen onvruchtbaar maakt, blijven ze toch nog vijf tot tien jaar leven. En verwilderde katten en vogels is een hele moeilijke combinatie. Toch zouden wij liever zien dat er naar effectievere methoden wordt gezocht. We zouden met het oog op de biodiversiteit en het dierenwelzijn samen met de Dierenbescherming naar andere oplossingen willen zoeken. Een goede voorlichtingscampagne bijvoorbeeld. Het probleem aan de voorkant aanpakken, dus voorkomen dat er nieuwe katten bijkomen. Bijvoorbeeld doordat mensen anders met hun katten omgaan. Er zijn toch ook geen wilde honden in Nederland? Het gaat er om hoe wij met katten omspringen. We moeten ongewenste nestjes voorkomen, dieren chippen, niet altijd maar dat kattenluikje openhouden. Een huiskat bijt jaarlijks 30 tot 47 vogels dood en 177 tot 299 kleine zoogdieren. Dat zijn cijfers van een onderzoeksinstituut in Washington.”

Huiskatten

Worden er abusievelijk vaak huiskatten geschoten? Eigeman: “Nee, onze jagers zien echt wel het verschil tussen een huiskat, die naar je toekomt en kopjes geeft en een verwilderde kat, die schuw is, zich verbergt, en die dik in zijn vacht zit. Dat zijn katten die mensen ontwend zijn. Er is trouwens een verschil tussen wilde katten en verwilderde katten. Die eerste groep is een aparte, beschermde diersoort. Verwilderde katten zijn van oorsprong huiskatten die nu zwerven en zelf hun kostje bij elkaar scharrelen.” En komt het voor dat katten alleen gewond raken? “De jagers schieten in principe alleen als ze een goede trefkans hebben. Anders schieten ze niet, om onnodig lijden te voorkomen.”

Niet iedereen is het met het bovenstaande eens. De dierenbescherming rapporteert een Fries echtpaar van wie drie maal een huiskat is doodgeschoten. “Jagers zien lang niet altijd het verschil, al zal een opvallend halsbandje wel helpen.” Ook Bram van Liere van de Partij voor de Dieren vertelt dat er zeker huiskatten worden geschoten. Al zijn er geen cijfers bekend.

Idiote maatregelen

Ook Van Liere vindt het afschieten niet zinvol. “Als je een paar katten weghaalt, creeer je juist ruimte voor aanwas. Er worden jaarlijks tussen de 8.000 en 13.000 katten geschoten. Chips worden niet afgelezen. Jagers hebben nu eenmaal geen chipapparaat bij zich. Wij zijn van mening dat er veel bedreigingen zijn voor vogels. Dat heeft alles te maken met hoe wij omgaan met de natuur. Denk aan de intensieve landbouw. Als katten al een probleem zijn, dan komen ze helemaal onderaan het lijstje. Wij zijn zeker geen voorstander van afschot. We pleiten voor registratie en terugplaatsen van gesteriliseerde en gecastreerde dieren. Dan houd je populaties in de hand en hoef je niet naar zulke idiote maatregelen te grijpen. Wij willen de Staatssecretaris vragen om een eind te maken aan de kattenjacht. Als zij gaat tegenstribbelen, komt het op een stemming aan. We hopen dat we dan tot een meerderheid komen.”