Geheim rapport over wietkweek

Geheim rapport over omvang hennepsector

‘Tilburg wietstad’ kopt de NRC op 25 januari 2014. Het artikel gaat uitgebreid in op de verklaringen van de bedreigde spijtoptant Alain, die een boekje heeft opengedaan over de Brabantse wietsector. De verklaring blijkt een belangrijke bron voor een nieuwe schatting van de omvang van de Nederlandse wietsector, die is opgenomen in het geheime rapport ‘Integraal Appèl’.

De Tilburgse burgemeester Noordanus gebruikt het vertrouwelijke rapport als bewijs dat de wietsector een van de grootste bedrijfstakken in zijn stad is. De in Tilburg verbouwde wiet zou grotendeels voor de export bestemd zijn, want zo redeneert hij: “Tilburgers alleen krijgen zo'n hoeveelheid niet weg geblowd”. Het idee dat het grootste deel van de wiet die in Nederland wordt geteeld naar het buitenland gaat, is

een van de belangrijkste argumenten van minister Opstelten om de achterdeur niet te reguleren. Dat heeft immers geen zin als de meeste nederwiet toch voor de export bedoeld is. Hij noemt daarbij steeds het getal van 80%. Een cijfer dat gebaseerd is op een berekening uit 2006 van iemand van het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) , die er zelf ook bij zei dat het een hele grove schatting was. Sindsdien heeft ‘geen enkele wetenschapper zich aan een nieuwe berekening gewaagd’, zo lezen we in het vertrouwelijke rapport. Waarom dat niet gebeurt? Omdat het heel lastig is om een schatting te maken van de omvang van een illegale markt. De activiteiten vinden immers ondergronds plaats. Dus je moet je baseren op datgene wat zichtbaar is, bijvoorbeeld het aantal planten dat wordt opgerold. En op basis daarvan probeer je dan een inschatting te maken van de werkelijke markt. Je begrijpt het al. Dit is een lastige klus.

Nieuwe schatting

Ik was daarom zeer benieuwd naar de nieuwe schatting die volgens het NRC artikel gemaakt is door onderzoekers van de universiteit van Tilburg en lokale expertisecentra. Uit het geheime rapport ‘Integraal Appèl’ kan ik niet opmaken wie de berekening precies heeft gemaakt, maar ik kan me niet voorstellen dat een wetenschapper hierbij betrokken is. Het rapport leest als een spannende misdaadroman met spijtoptant Alain als hoofdpersoon. De berekening hangt aan elkaar van aannames over de gang van zaken in de wietsector op basis van verklaringen van de spijtoptant, enkele strafzaken en de vooringenomen ideeën van een handjevol rechercheurs. Dat lijkt me toch wel erg mager. Een beetje journalist zou hier geen genoegen mee nemen, maar voor de burgemeester, die voorzitter is van de Taskforce B5, is dit kennelijk voldoende bewijs om grote uitspraken te doen over de omvang van de hennepteelt in zijn stad en de export.

Door: Nicole Maalsté

DE TILBURGSE BURGEMEESTER NOORDANUS GEBRUIKT HET VERTROUWELIJKE RAPPORT ALS BEWIJS DAT DE WIETSECTOR EEN VAN DE GROOTSTE BEDRIJFSTAKKEN IN ZIJN STAD IS.

Platform Energiediefstal vertrekpunt

De auteurs zijn overigens volkomen transparant over alle aannames die zij hebben gemaakt. Een goede verstaander zou onmiddellijk kunnen begrijpen dat de berekening met een korreltje zout genomen moet worden. Laten we er eens goed naar kijken. Het vertrekpunt van deze berekening is een schatting van het Platform Energiediefstal dat stelt dat 90 procent van de gestolen energie naar wietkwekerijen gaat. Daar gaat het natuurlijk al mis. Energiebedrijven hebben er groot belang bij om een schuldige aan te wijzen voor de hoeveelheid energie die jaarlijks weglekt. Energieverlies treedt ook op door allerlei natuurlijke oorzaken. En misschien zijn er nog wel andere bedrijfstakken die energie stelen. Toen er nog geen hennepkwekerijen in Nederland waren, vloeide er ook heel veel energie weg. De auteurs van ‘Integraal Appèl’ vermelden de bezwaren keurig in een voetnoot, maar besluiten desondanks om de berekening van het Platform Energiediefstal als vertrekpunt te nemen voor hun berekening, “omdat er momenteel geen betere berekening is”.

30.000 hennepkwekerijen?

Op basis van de energiediefstal heeft het platform berekend dat er in 2012 30.000 hennepkwekerijen waren. De berekening is als volgt: er is 1 miljard KwH gestolen. Ze schatten dat er per kwekerij 35.000 KwH wordt gestolen. En zo komen ze dus uit op 30.000 hennepkwekerijen. Een kind kan de was doen. We vergeten even dat niet alle hennepkwekers stroom jatten en doen ook even net alsof alle hennepkwekerijen even groot zijn, want anders wordt het een beetje lastig rekenen. Dan gaan we vrolijk verder met wat aannames uit een ander niet gepubliceerd rapport van de KLPD-IPOL. Daaruit blijkt namelijk dat er zo’n 5000 tot 6000 hennepkwekerijen per jaar worden opgerold. Daaruit concluderen de onderzoekers dat de pakkans 16 tot 20% is. En als je dan weet dat er in Brabantse kwekerijen 280.000 planten in beslag zijn genomen, dan betekent dit dat er in Brabant tussen de 5.500 en 6.800 kwekerijen waren. Want – we weten van de spijtoptant – dat er gemiddeld zo’n 260 planten in een kwekerij staan die per plant (droog) 40 á 57 gram opleveren en dat er zes keer per jaar wordt geoogst. En zo komen we uiteindelijk dus uit op een jaarproductie van 343 ton wiet in heel Brabant. Kun je het nog volgen?

Spijtoptant belangrijkste bron

De berekening gaat nog verder, maar om het verhaal enigszins begrijpelijk te houden, laat ik het hierbij. Iedereen die ook maar een beetje verstand heeft van de hennepsector, snapt dat bij deze berekening de ene op de andere aanname is gestapeld. De bewering dat een groot deel van de wietteelt bestemd is voor de export komt vrijwel volledig voor rekening van de bedreigde spijtoptant, die betrokken was bij de handel in ‘natte wiet’. De man kent zeven groeperingen in Tilburg die vergelijkbaar zijn met de club waar hij toe hoorde. Volgens hem zijn er zo’n 60 groepen actief in de regio Tilburg. Informatie van binnenuit, noemen de auteurs dat. Hoe betrouwbaar is dat? Deze man zit heel duidelijk in een bepaalde hoek in de cannabissector en heeft daarmee een beperkte kijk op wiethandel. Dat is overigens heel normaal. Niemand heeft zicht op de hele cannabismarkt. Voor een betrouwbare schatting zou je daarom tientallen individuen die kijk hebben op de wiethandel onafhankelijk van elkaar moeten vragen wat hun inschatting is van de markt. Op basis daarvan kun je dan misschien een schatting maken van de totale markt. Je baseert dat niet op de uitspraken van één persoon, waar je bovendien de nodige vraagtekens bij kunt plaatsen omdat het een bedreigde spijtoptant is. Insiders weten bovendien dat veel telers door het harde softdrugsbeleid in Brabant zijn uitgeweken naar het buitenland. Ook hebben sommige telers de stap terug gemaakt naar de harddrugsector. Wiet verbouwen is riskant geworden, wiet exporteren al helemaal. Niet voor niets importeert Nederland de laatste jaren ook wiet vanuit het buitenland. Het is daarom sowieso de vraag of de export vanuit Nederland inderdaad nog wel zo groot is.

Verbazing

Als onderzoeker verbaast het mij ten zeerste dat de universiteit Tilburg haar naam aan zo’n rapport wil verbinden. Deze berekening is werkelijk volstrekt gratuit. Ik zou zo’n rapport heel diep in een la laten liggen en er vooral mijn mond over houden. In die zin snap ik wel dat het een vertrouwelijk rapport is. Ik hoop niet dat er veel betaald is voor dit onderzoek. Het is duidelijk dat dit rapport uitsluitend is geschreven ter ondersteuning van de activiteiten van de Taskforce B5, die toch op een of andere manier moet aantonen dat het belangrijk is dat er veel geld en capaciteit naar de opsporing van hennepteelt gaat.