Αριστοτέλους «Πολιτικά – Μεταφράσεις»
1
Αριστοτέλους «Πολιτικά» ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ (11η – 15η – 16η – 20η) Ενότητα 11η Επειδή παρατηρούμε ότι κάθε πόλη αποτελεί ένα είδος κοινότητας και ότι κάθε κοινότητα έχει συγκροτηθεί για χάρη κάποιου αγαθού (διότι όλοι κάνουν ό,τι κάνουν, για να πετύχουν κάτι που τους φαίνεται καλό), είναι φανερό ότι όλες οι κοινότητες στοχεύουν σε κάποιο αγαθό, κυρίως όμως η ανώτερη από όλες [τις κοινότητες] και που περικλείει όλες τις άλλες, επιδιώκει το ανώτερο από όλα [τα αγαθά]. Αυτή είναι η λεγόμενη πόλη ή κοινωνία πολιτική. Ενότητα 15η Για αυτόν που μελετά τα πολιτεύματα, δηλαδή ποια είναι η ουσία και ποια τα χαρακτηριστικά κάθε επιμέρους πολιτείας, ίσως το πρώτο θέμα για διερεύνηση [είναι] να εξετάσει σχετικά με την πόλη, τι είναι τελικά η πόλη. Γιατί σήμερα υπάρχουν διαφορετικές γνώμες πάνω σε αυτό το θέμα, καθώς άλλοι ισχυρίζονται το τάδε συγκεκριμένο πράγμα έκανε η πόλη, ενώ άλλοι [ισχυρίζονται, ότι έκανε το τάδε συγκεκριμένο πράγμα] όχι η πόλη αλλά η ολιγαρχία ή ο τύραννος· παρατηρούμε όμως ότι όλη η δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη στρέφεται γύρω από ό,τι αφορά την πόλη, το πολίτευμα ωστόσο είναι ένας τρόπος οργάνωσης αυτών που κατοικούν στην πόλη. Επειδή η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα «όλον» αποτελούμενο όμως από πολλά «μέρη», είναι φανερό ότι πρώτα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης· γιατί η πόλη αποτελεί σύνολο κάποιου οποιοδήποτε πλήθους πολιτών. Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε ποιον πρέπει να αποκαλούμε πολίτη, και τι είναι ο πολίτης. Διότι και για τη λέξη «πολίτης» πολλές φορές διατυπώνονται διαφορετικές μεταξύ τους γνώμες· δηλαδή δεν υπάρχει μια γενική συμφωνία για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης· διότι κάποιος ο οποίος σε καθεστώς δημοκρατίας θεωρείται «πολίτης», σε καθεστώς ολιγαρχίας πολλές φορές δεν είναι πολίτης. Ενότητα 16η Ο «πολίτης» δεν είναι πολίτης με κριτήριο το ότι ζει σ’ ένα συγκεκριμένο τόπο (διότι μοιράζονται έναν κοινό τόπο και οι μέτοικοι και οι δούλοι), ούτε (είναι πολίτες) αυτοί που έχουν μόνο το δικαίωμα να εμφανίζονται στο δικαστήριο ως εναγόμενοι και ως ενάγοντες (γιατί αυτό [δηλ. το δικαίωμα] υπάρχει σε όσους έχουν αυτό το δικαίωμα χάρη σε ειδικές συμφωνίες). [...] Πολίτης όμως με την ακριβέστερη
Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης – ΠΕ02 Φιλόλογος
Αριστοτέλους «Πολιτικά – Μεταφράσεις»
2
σημασία της λέξης δεν ορίζεται με κανένα άλλο κριτήριο παρά με το να μετέχει στις δικαστικές λειτουργίες και στην άσκηση της εξουσίας [...] Ποιος λοιπόν θεωρείται πολίτης είναι φανερό από αυτά· όποιος έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στην πολιτική και δικαστική εξουσία, αυτός λέμε ότι είναι πολίτης, ενώ πόλη [λέμε ότι είναι], για να μιλήσουμε με ακρίβεια, το πλήθος τέτοιων ατόμων αρκετό, για να ζει με αυτάρκεια. Ενότητα 20η Έγινε λοιπόν φανερό ότι πρέπει να νομοθετήσουμε για την παιδεία και να ορίσουμε αυτή (δηλ. η παιδεία) να είναι ίδια για όλους· δεν πρέπει όμως να διαφύγουν την προσοχή μας ποιος θα πρέπει να είναι ο χαρακτήρας αυτής της παιδείας και πώς αυτή πρέπει να ασκείται. Διότι τώρα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Γιατί δεν έχουν όλοι την ίδια γνώμη για το τι πρέπει οι νέοι να μαθαίνουν είτε με στόχο την κατάκτηση της αρετής είτε προς την κατεύθυνση του καλύτερου τρόπου ζωής, ούτε είναι φανερό αν πρέπει [η παιδεία να έχει στόχο της] το νου ή τη διαμόρφωση του ηθικού χαρακτήρα· και [αν ξεκινήσουμε] από την εκπαίδευση που παρέχεται σήμερα η έρευνά μας θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλη σύγχυση, καθώς δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο αν [η παιδεία] πρέπει να επιδιώκει τα χρήσιμα για τη ζωή ή αυτά που οδηγούν στην αρετή ή αυτά που απλώς προάγουν τη γνώση (γιατί όλες αυτές οι απόψεις έχουν βρει κάποιους υποστηρικτές)· και για όσα συντελούν στην αρετή δεν υπάρχει καμιά απολύτως συμφωνία (γιατί κατ' αρχήν δεν έχουν την ίδια ιδέα όλοι για την αρετή, ώστε είναι φυσικό να υποστηρίξουν διαφορετικές απόψεις και ως προς την άσκηση της). Είναι λοιπόν φανερό ότι [τα παιδιά] πρέπει να διδάσκονται όσα είναι αναγκαία από τα χρήσιμα. Είναι επίσης φανερό ότι δεν πρέπει να διδάσκονται τα πάντα, δεδομένου ότι οι ασχολίες διακρίνονται σε αυτές που ταιριάζουν οι ελεύθερους ανθρώπους και σ' αυτές που ταιριάζουν σε ανθρώπους ανελεύθερους, και ότι πρέπει να μαθαίνουν από τα χρήσιμα όσα δεν κάνουν αυτόν που τα μαθαίνει τιποτένιο. Και πρέπει να θεωρούμε ότι είναι άξεστη ασχολία αυτή η τέχνη η μάθηση, όσες κάνουν το σώμα ή τη νοητική ικανότητα των ελευθέρων ανθρώπων ακατάλληλο για τα έργα και τις δραστηριότητες της αρετής. ----------------------------------------------------------
Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης – ΠΕ02 Φιλόλογος