WATERBELEVENIS
De Lippe is de ideale reisbestemming voor fietsers, natuuren waterliefhebbers en iedereen die enthousiast is over de Romeinse cultuur en de Europese historie. Zelfs als de Lippe naar understatement neigt, is het nog steeds een rivier die het ontdekken waard is: zonder geweldig geluid, maar die werd onderscheiden als het rivierlandschap van het jaar 2018. Weg van grote steden en metropolen, toch de langste rivier in Noordrijn-Westfalen. Geen krachtige stroom, maar toch met een turbulent verleden.
Van oudsher bestond tussen de Lippe en haar aanwonenden een nauwe betrekking en hun lotgevallen zijn onlosmakelijk met elkaar vervlochten. Van de Lippe ging een continue dreiging uit, maar tegelijkertijd was ze ook de centrale levensader van de streek. Overstromingen en hoogwater vormden en veranderden de rivier en het dagelijkse leven aan haar oevers.
Sinds de tijd van Romeinse expansie in Germania, heeft de Lippe een blijvende invloed op de gebieden en bewoners langs de oevers en verbindt vandaag het Teutoburgerwoud, het Sauerland, het Münsterland, de metropool Ruhr en de Nederrijn met elkaar. Sinds enkele jaren nodigt de RömerLippe-route - een langeafstandsfietsroute van hoge kwaliteit - u uit op een ontdekkingsreis in historisch formaat. In het fietszadel gaat het van het Hermannsdenkmal in Detmold langs spannende Romeinse plaatsen en charmante binnensteden, en via groene weiden naar Colonia Ulpia Traiana, het huidige LVR-Archeologisch Park in Xanten. Beleef geschiedenis in een stroomversnelling!
kastelen, langs kolossale sluizen en over vier met de hand aangedreven veerboten. Niets in de laatste plaats wijden zich bijna alle twaalf twaalf kronkelende themaroutes van de Römer-Lippe-Route aan geselecteerde watermotieven. Deze worden gemarkeerd door korte uitstapjes, geselecteerde uitjijken en thematische informatieborden.
De rivier was echter ook van levensbelang als waterleverancier, voedingsbron, verkeersader, energiebron en niet op de laatste plaats als cultusoord en waterlijn ter oriëntatie. Ook vandaag de dag nog is de Lippe met haar ooilandschappen een belangrijke bakermat voor flora en fauna. Bovendien wordt hun rivierlandschap nu gekenmerkt door talrijke renaturatieprojecten - zoals de Lippesee-overstroming in Paderborn, de Life+ Project Lippeaue in Hamm of de Lippedelta in Wesel - die het zachte en meanderende karakter van de Lippe grotendeels hebben hersteld.
En dus - zelfs als vereisten voor natuurbehoud en renaturatie vaak voorkomen dat een route niet direct aan de oevers van de Lippe loopt - zijn idyllische natuur en spannende waterervaringen je voortdurende geleider.
LOGO EN BEWEGWIJZERING
Met het openbaar vervoer: met de langeafstandstrein bereikt u de Römer-Lippe-Route het beste via de stations Duisburg, Hamm, Paderborn of Bielefeld. De startplaatsen Detmold en Xanten (evenals talrijke andere etappeplaatsen) hebben vandaar verbindingen met het lokale treinverkeer, met de sneltram en de seizoensgebonden (fiets-)bus. Neem a.u.b. nota van de informatie over het meenemen van fietsen en barrières op de route.
Markering hoofdroute
• Het inlichtingennummer voor bus & trein in NRW: +49 (0) 1806 / 50 40 30* • DB-hotline tegen regionaal tarief (in NRW): +49 (0) 180 / 64 64 006*
Markering themaroutes waterbelevenis
Pijlwegwijzer
Markering themaroutes Romeinse cultuur
Tussenwegwijzer
verafgelegen bestemming met km-aanduiding
Met de auto/camper: Detmold is bereikbaar via de A2 of de A33, Xanten en Wesel via de A57 of de A3. De afzonderlijke etappeplaatsen liggen in de directe nabijheid van de A2 of zijn bereikbaar vanaf de A2 via rijkswegen. Parkeermogelijkheden vindt u op www.adac.de
Emmerich
dichtbij gelegen bestemming met km-aanduiding
Bergkamen-Rünthe Schacht III
1,5 0,7
pictogram Römer-Lippe-Route
Borken
RE 2 S9
RE 42
Bielefeld Hbf RE 6 RE 70 RE 82 RB 69 RB 73 RB 74
Detmold
RE 82 RB 72
Horn-Bad Meinberg
Altenbeken RE 82 RB 72 RB 84 RB 89 RB 85 S 5
RB 51
Recklinghausen RE 2 S2
Bottrop Hbf
RE 42
Gelsenkirchen Oberhausen Hbf Hbf
RE 3 RE 5 RE 19 RB 33 RB 35 RB 44 Duisburg Hbf S 2 RE 1 RE 3 RE 5 RE 6 RE 11 RE 42 RE 19 RB 31 RB 33 RB 35 S 2
RE 2 RE 3 RE 42 RB 46 S2
WanneEickel Hbf RE 2 RE 3 RE 42 RB 43 RB 46 S 2
Ma r ia L in d en hof
een nieuw oud juweel tussen Lippe en Kanaal Op een eiland tussen de Lippe en het Wesel-Datteln-Kanaal ontstaat het „burgerpark“ Maria Lindenhof: Het uitgestrekte park is een heerlijke plek om te verblijven. Geleidelijk krijgt het park door Dorstener burgers, hoveniers en kunstenaars vorm en wordt stapsgewijs tot nieuw leven leven gewekt. In de zomer kan je van een klein maar fijn cultureel programma in het amphiterheater genieten waarbij iets te eten en te drinken aangeboden wordt.
De boomgaard nodigt je uit om er met mooi weer te picknicken en het uitkijkpunt Stadtkrone op een kleine heuvel geeft een prachtig uitzicht op het fraaie landschap omringd door Lippe en Kanaal. Het burgerpark Maria Lindenhof met zijn Stadtkrone is het hele jaar door vrij toegankelijk; honden zijn toegestaan. Voor fietsers is er een fietspad zowel op de Lippedijk als ook op de Kanaaldijk.
WWW.buergerpark-maria-lindenhof.de
Bork
RE 14 RB 43 RB 44 RB 45
Bürgerpark
„burgerpark“ Maria Lindenhof
RE 82 RB 72
Lünen
RB 50
RB 50 RB 51
Hamm RE 1 RE 6 RE 11 RB 69
RE 3 RE 7 RE 13 RB 89
Welver RB 89
Lippstadt RE 11 RB 89
www.stadtinfo-dorsten.de, Telefon 02362 30 80 80 Het project „burgerpark“ Maria Lindenhof wordt ondersteund door:
Paderborn Hbf Werne
RE 14 RB 44 S 9
Gecertificeerd voor:
SPIRAALFIETSROUTEKAART
RB 51
Dorsten
Sonsbeck
Teutoburgerwoud te verwachten. Daarna loopt de route grotendeels vlak door de uitgestrekte ooilandschappen van de Lippe.
Actuele nieuwtjes, tips en ervaringen van andere fietsers zijn ook te vinden op onze Facebook-pagina.
Selm
RE 5 RE 19 RB 33 RB 32 RB 35
De Römer-Lippe-Route heeft een relatief vlak profiel. Alleen op de eerste 30 kilometer tussen Hermannsdenkmal en Bad Lippspringe zijn er een paar hellingen bij het oversteken van het
facebook.com/roemerlipperoute
RE 2 RE 42 RB 51
RB 31
Wesel
HOOGTEPROFIEL
* € 0,20 per gesprek uit het Duits telefoonnetwerk; mobiele telefonie max. € 0,60 per gesprek.
Dülmen
Xanten
roemerlipperoute.de/nl/fietsen-met-handicap
Gedetailleerde informatie vindt u in ons handboek ‚Unterwegs auf der Römer-Lippe- Route‘ (onderweg op de Römer-LippeRoute), beschikbaar op: www.roemerlipperoute.nl. Ons serviceteam ondersteunt u zowel met informatiemateriaal als met de planning onder de +49 (0) 1806 / 18 16 30* of per e-mail op info@roemerlipperoute.de.
RE 2 RE 7 RE 42 RB 50 RB 69 RB 89
RE 14
Haltern am See
VOOR IEDEREEN!
Een gemeenschappelijk project van:
RB 45 RB 51
in
De hoofdroute presenteert u de fraaiste kant van het landschap langs de Römer-Lippe-Route. Afhankelijk van uw belangstelling nodigen we u uit om de alternatieve route tevolgen langs een of meerdere, kronkelende themaroutes. Deze leiden u naar geselecteerde ‚waterbelevenissen‘ of plaatsen van de ‚Romeinse cultuur‘ en zijn in combinatie met de desbetreffende gedeelten van de hoofdroute zeer geschikt voor dagtochten.
Münster Hbf
Coesfeld
RE 19 RB 35
Rhe
Als eerste langeafstandsfietsroute in Duitsland kreeg de Römer- Lippe-route het certificaat van ‘Reisen für Alle’ (Reizen voor iedereen) volgens het gestandaardiseerde markeringssysteem. Dit betekent dat langs de route gedetailleerde toegankelijkheidsinformatie beschikbaar is. Er zijn ook en aantal van horeca-bedrijven en bezienswaardigheden langs de route, waarvoor toegankelijkheid vanzelfsprekend is. Het project “Toegankelijkheid in fietstoerisme aan de hand van het voorbeeld van de Römer-Lippe-Route“ werd in 2020 met de “Duitse Fietsprijs” in de categorie service gehonoreerd.
Voor gedetailleerde routeplanning help verschillende fietsgidsen naar de Römer-Lippe-route. Dus b.v. de Spiralo fietskaart met de reisgids van Bielefeld uitgeverij, die u ook kunt contact opnemen met ons servicecentrum of download de website voor € 14,95 excl. verzendkosten (ISBN nr. 978-3-87073-584-5)
* € 0,20 per gesprek uit het Duits telefoonnetwerk; mobiele telefonie max. € 0,60 per gesprek.
UITSTEKEND FIETSEN OP DE RÖMER-LIPPE-ROUTE
Het invloedsgebied van het Romeinse rijk strekte zich meer dan 2.000 jaar geleden uit naar de Rijn. De Romeinen waren hier niet voldaan mee en wilden ook de Germaanse regio tussen de Rijn en de Elbe onder hun heerschappij brengen. Vertrekkend van de huidige Xanten, bouwden de Romeinen daarom aantal van versterkte lagers langs de Lippe, waarvan musea en archeologische vindplaatsen getuigen - b.v. in Haltern am See en in Bergkamen. In het jaar 9 n.Chr. trokken drie Romeinse legioenen ook de Lippe op naar het Teutoburgerwoud om een verwoestende nederlaag te lijden in de legendarische Varusslag tegen de troepen van Hermann de Cherusker.
INFOMATERIAAL
De Römer-Lippe-Route loopt via fietspaden van het fietspadennet in Noordrijn-Westfalen, die herkenbaar zijn aan de rood-witte bordjes. Zowel de hoofdroute als de kronkelende themaroutes zijn van Detmold tot Xanten in beide rijrichtingen bewegwijzerd. Op kruispunten vindt u pijlen met plaats- en kilometerinformatie evenals een pictogram van de RömerLippe-Route. Daartussen volgt u gewoon de rode pijlen op tussenliggende richtingborden.
• Inlichtingen over het streekvervoersaanbod vindt u op www.nahverkehr.nrw.de.
RB 32
DAGTOCHTEN EN THEMAROUTES
Met de vriendelijke steun van:
AANKOMST
Bocholt
RÖMER-LIPPE-ROUTE VOOR IEDEREEN
De Römer-Lippe-Route verbindt de spannende vindplaatsen van vroegere Romeinse kampen met Romeinse musea en speciale rust- en uitkijkplaatsen. Ze volgt de sporen van de Romeinen en maakt de Romeinse geschiedenis levend aan de hand van gefundeerde informatieborden. Maak een reis door de tijd en duik in een belangrijk tijdperk van de Europese geschiedenis!
De Römer-Lippe-Route leidt u naar plaatsen waar de rivier en de natuur een blijvende invloed hebben: Van het ‚oog van Odin‘ via uitnodigende meren, indrukwekkende waterwerken, weldadige thermaalbaden, door natuurlijke beemden, uitgebreide natuurbescherming gebieden evenals langs kanalen die vlakbijj de rivier liggen, talloze (water)
Arnhem
ROMEINSE CULTUUR
Quelle: Bielefelder Verlag
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE
Informatie & overzichtskaart
www.roemerlipperoute.nl
WELKOM OP DE RÖMER-LIPPE-ROUTE Waterbelevenis en Romeinse cultuur tussen Detmold en Xanten
RE 11 RB 72 RB 74 RB 84 RB 89 RB 85 S5
langeafstandverkeer afstappunten op de route
Dortmund Hbf RE 1 RE 6 RB 43 RB 51
RE 3 RE 11 RB 50 S2
verbindingspunten
Een gemeenschappelijk project van:
Römer-Lippe Route kronkelende themaroute
Stadt Dorsten
Gecertificeerd voor:
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE – GESCHIEDENIS IN EEN STROOMVERSNELLING
15
HAUSEN
HERTEN
D o
Ne ue
u
e sch Em
Steek de rivier nog eens over met de fietspont en neem afscheid van de Lippe op haar weg naar KampLintfort de Rijn.
R
8
r
g
GELSEN-
-
ein
Rh
al
an e- K
ern
e HERNE
Herringen Rünthe
b
Ha m
m -K a n al
i
Lohhauserholz
Eilmsen
Ah
se
Hultrop
9
t
Castrop-Rauxel DORTMUND
ee de rS na
DUISBURG
Baldeneysee
Ke m
MENDEN
Herdecke
Frettholzberg 321
S
r
n
a
s b e r g e r
u
ARNSBERG
e
La n d
KREFELD
ein
A n g e r -
Sprockhövel
De steden en plaatsen langs de Römer-Lippe-Route heten u van harte welkom. Niers
n h e H ö
Heiligenhaus
2
3 4
5
6
l a n d
7
Horn-Bad Meinberg: Yoga – Veen – Externstenen met het grootste yogacentrum van Europa, het historische geneeskrachtige modderbad en de Externstenen (formatie van zandstenen) als drie-eenheid.
8
9
Gevelsberg Ennepetal
Wadersloh: De abdij Liesborn met het ‘Museum für Kunst- und Kulturgeschichte’ (museum voor kunsten cultuurgeschiedenis). Lippetal: Waterburchten, bedevaart, Pättkes (paadjes), waterrijk gebied langs Lippe en Ahse tussen Sauerland en het parklandschap van Münsterland. Welver: De gemeente met het aantoonbare topografische middenpunt van Westfalen.
10 Ahlen – Dolberg: Historische stadskern met‚
Paderborn: Hightech en middeleeuwen, traditie en moderne tijd ontmoeten elkaar bij de 200 bronnen van de Pader, de kortste rivier van Duitsland.
11 Hamm: Olifantastisch! Glazen olifant en tempel.
Delbrück: De stad lokt met prachtige, door de eigenaar geleide winkels, veel bestemmingen voor een uitstapje, pure natuur en Westfaalse flair rondom de scheve kerktoren.
12 Werne: Bekend om diversiteit en traditie tussen
Lippstadt: Het ‚Venetië van Westfalen‘ met een betoverende oude binnenstad, levendige city en idyllische parken – licht, water, leven – de kenmerken van de stad.
Winterberg 313
Detmold: Cultuur en natuur in het bos Teutoburgerwoud. De route begint bij het Hermannsmonument, dat herinnert aan de ‚Varusschlacht‘ (slag bij Varus) in 9 n. Chr.
Bad Lippspringe: Spreekwoordelijk! Hier ontspringt de Lippe bij de schilderachtige kasteelruïne.
VELBERT
Heimathaus‘, Lambertikerk en dorpsplein. Groen en (water-) blauw. Kastelen en parken. Lippepont en waterski. Münsterland en Ruhrgebied. Historische en beminnelijke winkelstad.
13 Bergkamen: Jachthaven Marina Rünthe – Even uitrusten in een maritieme en mediterrane sfeer.
k
i
s
c
h
r
14 Lünen: De trappencascade aan de oever van de Lippe biedt een ideale plek om even te pauzeren midden in de aantrekkelijke binnenstad met veel winkelmoge-lijkheden.
15 Waltrop: De scheepslift Henrichenburg, het mijnencomplex met 11 historische gebouwen, de ‚Spurwerktum‘ met uitkijkplatform en nog veel meer.
16 Selm: Stad met veel vrije ruimte tussen het kasteel en het meer. De perfecte ontspanning voor alle fietsliefhebbers in het Münsterland.
17 Olfen: De Steveraue (beemd) met zijn unieke bewoners biedt een adembenemend natuurschouwspel: konikpaarden, Poitou-ezels, ooievaars en heckrunderen.
18 Datteln: Groene stad met het grootste knooppunt van kanalen ter wereld – biedt aan de rand van het Ruhrgebied ‚Pott‘-mentaliteit en een directe toegang tot het Münsterland.
19 Haltern am See: Merenstad met unieke natuurlandschappen, een 2000 jaar oud Romeins verleden, veel bezienswaardigheden en een oude binnenstad.
e
Balve
Sorpetalsperre
feld
Nadel
S
Büren
Rüthen
e
l
d
r
l
i
n
t
413
f
Ruhr
GESELECTEERDE HORECA Meschede
Sundern
20 Marl: Bezoek het unieke landschapskunstwerk‚ Wasserstände‘ bij de Lippe-beemden.
21 Dorsten: Kleine Hanzestad Dorsten – middeleeuwse stadsgeschiedenis, indrukwekkende industriecultuur en een barokke waterburcht.
22 Schermbeck: Tussen Nederrijn en Münsterland – landschap vol afwisseling en cultuur.
23 Hünxe: Bos-water-natuur – waterburcht Gartrop; pure ontspanning in de gemeente in het groen.
24 Wesel: De oude hanzestad bij de samenvloeiing van Rijn en Lippe verheugt zich op uw bezoek!
25 Xanten: De gastvrije en charmante Romeinse domen Siegfriedstad aan de Nederrijn staat voor cultuur, natuur en recreatie.
26 Sonsbeck: De groene parel aan de Niederrhein biedt het natuurgebied ‚Sonsbecker Schweiz‘ en verteld de geschiedenis van de watervoorziening van Xanten, die deels uit Sonsbeck kwam.
e
l
d
Di
em
el
Aabachtalsperre 480 Schweinskopf
Wesselskopf 453
ilo Br
a
ne
rH
Marsberg
ch e ƒl ä o ch
n
d Römer-Lippe-Route
Brilon Bestwig
s
Thematische Wegschleife Diemelsee
Olsberg
HenneTalsperre
We
1
Tönisvorst
HAGEN
Lichtenau
R
Rh
ISERLOHN
ne
Ke m p e n e r
Wetter
Le n
r
Sora t-
Kort, maar oho: de Pader is slechts 4 km lang, de 200 bronnen storten echter 5000 liter water per seconde. Het meer ‘Lippesee’ biedt veel recreatiemogelijkheden.
Wennemer Höhe 503
HANZESTEDEN, STEDEN MET MEREN, GROENE STEDEN, HISTORISCHE STEDEN… KORTOM MOOIE STEDEN! Ru h
Grefrath
H o c h ƒ l ä c h e PADERBRONNEN EN LIPPESEE (LIPPEMEER)
Ontdek natuurlijke ooilandschappen waarbij het landschap weer is teruggebracht in de oorspronkelijke toestand, bijv. ‚Natur erlebnis Auenland‘ (Lippetal), LIFE-project Äsberg M (Hamm) of ‚2Stromland‘ Großer (Olfen). Kahlenbergsöh ne Köpfe 484 Warstein 486
W a
PADERBORN
Borchen
Möhne
Ei ch w a l d
Bad Dribu
4
Bad Wünnenberg
LIPPE-BEEMDEN
ke
3P a d e r b o r n e r
Af te
5
Be
Pader-
derquellen
3
Erwitte
MöhneTalsperre
ne
Möh
H2
Salzkotten
Geseke
Möhnesee
Ense
nn
Hemer
Hö
HATTINGEN
Kempen
Schwerte
LIPPSTADT
Soester Börde
Röhr
Ruhr
Hülser Berg 63
Ar
e i rg eb yg de
Lippe
Lipperode
Elsen
4
Lipperbruch
Bad Lippspringe Lippequelle
SchlossNeuhaus
Bentfeld
3
e
MÜLHEIM
Hagen Boke
6
Bad Sassendorf
A
WITTEN
r
Sande
Anreppen
Anröchte
Fröndenberg
BOCHUM
b
Boker-Heide-Kanal cMühlenheide
Soest
Een terrein vol Romeinse cultuur met stadsmuseum, Romeins kamp Oberaden en archeologisch leerpad. Helemaal levens-Wickede echt is de in 2012 geopende reconstructie Holzwickede van de Romeinse hout-aarde-muur!
KIRCHEN
p
e
H3
Overhagen
Werl
ROMEINSUNNA PARK BERGKAMEN
ste Hau
Emmer
Jordanquelle
an
pe Lip Marienloh
Lippesee Mastbruch
Cappel
BenningEickelborn hausen
5
Welver Bönen
7
Ahlke
Vellinghausen
13
Kamen
p L i
Herzfeld Hovestadt
r Ruh
Kerken
Lippborg Kesseler
Weddinghofen
7 e
8
Lippetal
pe
BraamOstwennemar
Bergkamen
Oberaden
Kom in de sluis! Kanaalvrachtschepen overwinnen hoogtemeters via de imposante sluizen in Hamm, Datteln, ESSEN Haltern am See, Dorsten en Hünxe.
HAUSEN
MOERS
n-
Lippepark
Lip
e
Schlangen
Alm
NeukirchenVluyn
r
BOTTROP
OBER-
elen
h H KANAALSLUIZEN
g Sprin
Niers
Rheinberg
LIPPEMONDING EN LIPPE-PONT ‚QUERTREIBER‘
GLADBECK
al s-Kan Em
DINSLAKEN
t t el
dun
11
Geldern
Da
rtm
Alpen
Issum
Waltrop
Stockum
Evenkamp
14
LÜNEN Wethmar
468
Kreuz Habuche
LEGENDA
695
Hoher 509 Ransenberg
Diemel
H1 Elisabeth Hotel garni *** Elisabethstraße 5–7, 32756 Detmold Tel.: 05231/948820, www.elisabethhotel-detmold.de
44
Bad Arolsen
Wald H e s s IMPRESSUM e n Wiese, Grünland Twiste
Twistetalsperre
Bebauungsfläche uitgever:
Römer-Lippe-Route dRömer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route
Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Thematische Wegschleife Römer-Lippe-Route kronkelende themaroute Thematische Wegschleife Thematische Wegschleife Thematische Wegschleife Römer-Lippe-Route Thematische Wegschleife Thematische Wegschleife Wegschleife Wald Thematische Wald bosThematische Wald Wald Wegschleife Wald Wald Grünland Wiese, Wald Wiese, Grünland Grünland Wiese, open veld, grasland Wiese, Grünland Wald Wiese, Grünland Wiese, Grünland Bebauungsfläche Wiese, Grünland Bebauungsfläche Bebauungsfläche Bebauungsfläche Wiese, Grünland bebouwing Bebauungsfläche Bebauungsfläche Autobahn Bebauungsfläche Autobahn Autobahn Autobahn Bebauungsfläche Autobahn autosnelweg Autobahn Bundesstraße Autobahn Bundesstraße Bundesstraße Bundesstraße Autobahn Bundesstraße Bundesstraße bundesstraße Eisenbahn Bundesstraße Eisenbahn Eisenbahn Eisenbahn Bundesstraße Eisenbahn Eisenbahn Kanal Eisenbahn spoorwegen Kanal Kanal Kanal Eisenbahn Kanal Kanal Fluss, Graben, Bach Kanal Fluss, kanaal Fluss, Graben, Graben, Bach Bach Fluss, Graben, Bach Kanal Fluss, Graben, Bach Fluss, Graben, Bach Bach Quelle Fluss, Graben, Quelle Quelle rivier, sloot, beek Quelle Fluss, Graben, Bach Quelle Quelle Höhenpunkt Quelle Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt Quelle bron Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt hoog punt
Autobahn
a l d
al
Alstedde
Uentrop
Bad Waldliesborn
Liesborn
HAMM
Merschoven
Altlünen
RECKLING-
Voerde
BockumHövel
7
u
2
oth Str
Hedinghausen
h
nbac
Wadersloh
10
Dolberg
La n d
k e r r ü c l b D e
Delbrück
u ck Be
Heessen
Hövelhof
s
Em
5
er
a
Wa l d
65 Hövelsberg
12
Beckum
6
Kötterberg
Werne Bork
Velmerstot
ach
Rietberg
Neubeckum
Steinhei
W
i
10
Drensteinfurt
Vinnum
Lippe
Wap elb
RhedaWiedenbrück
2
d
e
23
Datteln OerErkenschwick 18
Verl
the
h
11 n Friedrichsfeld
-K a
a
Ölb
B
r
k Iss el
te l
Hardt
e r
8
MARL
Gahlen
Selm
HornBad HolzhausenMeinberg Externsteine
Berlebeck
Köhlstädt
11
16
d
Heiligenkirchen
Schling
Ne
r
in
26
Rhe
Sonsbeck
Hünxe
Wenge Hervest
.Em s-K an
t en Xa n
Fo r s t
25
DORSTEN
Ahsen es el -D at te ln
l na
Drevenack al KrudenKan Gartrop- nburg Bühl a t D elW es H ü n x
hoven
Holsterhausen
D i e H a a123 rd
Olfen
l
1
H1 DETMOLD Hermannsdenkmal
e
Rhein
Lippe
20
Eversum
17
ch
Alme
Peddenberg
Sickingmühle
Stev er
1
a
-Stuckenbrock
Pa
Bricht
WESELObrig-H4
21
Mark
Sendenhorst
Nordkirchen Westleven
W
Der Knick 238
n
Schermbeck
Bossendorf Flaesheim Dachsberg
Freiheit
Oerlinghausen
n
24
Lippramsdorf
Turquoisekleurig schittert de bron van deHerzebrockLippe, ook wel Clarholz het‚ oog van Odin‘ genoemd, tussen de Arminiustempel en Ennigerloh de imposante kasteelruïne. Oelde
AHLEN
Westrup
Emmelkämper
r
n
Schloss Holte-
GÜTERSLOH
LIPPEBRON
Lüdinghausen
ne
r -
Flüren
Bislich
Xanten
e
gel
n Fu
Lüttingen
d
Wolfsberg 68
h
2
An
Ascheberg
19
Bo r k e n Haltern Halterner b er g e am See Stausee
i
Lage
e
9
M
n
Lemgo
S
135 Granatsberg
22
d
d
ach
W
12
e
t e r or ahoi! De pont Pont D a v‚LUPIA‘ zet u in HammDgratis met eigen spierkracht over de Lippe – de fiets gaat natuurlijk mee!
Dülmen
Heub
Raesfeld
w a l d
l
ana s-K
LIPPE-PONT LUPIA Em nd-
Borken
Dämmer-
n
tmu
h e H o
i
a ar
Senden
Reken
s
e
Ems
ac
W
Rhede
el
N
l
Ax tb
e
BOCHOLT
Iss
Rees
Paulsberg 57
r
6
e Be r g e
Hamminkeln
e
e
H
Di
Het grootste archeologische openluchtmuseum van Duitsland op het terrein van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana ontvangt u voor een excursie naar het verleden.
r
h
Aa
LVR-ARCHEOLOGISCH PARK XANTEN
Kalkar
Warendorf
t
ac
ga
Leopoldshöhe
n
s
g
Be
a
n
nb
BIELEFELD
Lutter
h
Isselburg
12
Aa
ü
ge
r Ma r k Be l l e
Harsewinkel
o
merich
M
Ha
Sassenberg
r
L
eide he H Ho
Hünsberg 106
u
Het ‚Hermannsdenkmal‘ (HermannsSteinhagen monument) herinnert aan de ‚Slacht in het Teutoburgerwoud‘ (9 n. Chr.) en ontvangt u bij het startpunt van de O Römer-Lippe-Route.
da er M a r k Rh e
347 Windelstein
s
Steek de Lippe over op de plaats waar vroeger de veermann mijnwerkers naar hun dienst in de nu gesloten mijn roeide. De stadskroon Dorsten lokt als burgers park van de toekomst Velen tussen de Lippe en het kanaal.
Aalten
e
kel
nge
b
HERMANNSDENKMAL
De 23 hectare grote legerplaats Hesselwas een troepen- en bevoorradingskamp van de e l se n e r M a V legioensoldaten die vochten in Germark Ems nië. Een leerpad wijst u de weg door de geschiedenis.durch die Geschichte.
Telgte
Mönkeberg 226
e
Ber
chli
1
r l h ei de Sc h i ROMEINSE NEDERZETTING ANREPPEN
MÜNSTER
m
d
Gescher
o
Ext
BAD Detmold SALZUFLEN
Bad Lippspringe
g
Heide LIPPE-PONT BALDUR EN „STADTKRONE DORSTEN“S
Werther
Hermannsdenkmal
t
Het Goor
u de Romeinse Waar 2000 jaar geleden m Havixbeck Billerbeck b staat legerplaats ‚Aliso‘ zich bevond, e tegenwoordig een zeer modern museum r met originele museumstukken uit vervg Coesfeld logen tijden. In Flaesheim kunt u met de Nottuln pont „MAIFISCH“ oversteken.
Lohner
t
Halle
Bev er
e
broek
10
rs We
Stadtlohn
Winterswijk
u
0 km
Kalletal
Horn-Bad Meinberg
Jor d
k
Noorder-
4
HERFORD
300 Saalegge
8 km
20 km
Paderborn Delbrück
Bever Mark
37 km
o
e Be
ETINCHEM
LWL-RÖMERMUSEUM EN B LIPPE-PONT HALTERN AM SEE a
Do rt
e ch ks
9
e
Versmold
Ostbevern
Rosendahl
N I E D E R L A N D E
N i eLippetal d e r s aWadersloh c h s e n
h ei de
Ems
T
Lippstadt
r u e sk e n BAhlen/Dolberg
Altenberge
Die Bröcke
Vreden
Welver
Bergkamen
Waltrop
a Ba
Oost Gelre
Greven
Enger
Spenge
50 km
68 km
em el
lb
Ö
Hamm
98 km 92 km
110 km
Di
Olfen
Werne
130 km
We rre
Haltern am See
h ac
hte
Dorsten
Lünen
140 km
h
Ahaus
C ro s e w i c ke r Feld
Wesel
Selm
153 km
es se l
Datteln
170 km 165 km
H
Marl
Hilter
Steinfurt
190 km 184 km
198 km
c Ve
e ng
Sonsbeck
206 km
214 km
ge
Schermbeck Berkel
Sli
Hünxe
228 km
r
Berkelland
Xanten
238 km
250 km
e
267 km 260 km
m
Berkel
279 km
Sese ke
+30 km 295 km
Kooperationsgemeinschaft Römer-Lippe-Route c/o Ruhr Tourismus GmbH Centroallee 261, 46047 Oberhausen
Bundesstraße lay-out: atkon AG
H2 Welcome Hotel Paderborn Fürstenweg 13, 33102 Paderborn Tel.: 05251/2880-0, www.welcome-hotels.com
44 44 44 44 44 44 44 44 44
H3 Quality Hotel Lippstadt **** Lipper Tor 1, 59555 Lippstadt Tel.: 02941/9890, info@quality-lippstadt.de
foto´s: Tenzij anders vermeld: coöperatieve
Eisenbahn gemeenschap Römer-Lippe-route Kanal
lay-out grafiek openbaar vervoer: Heimrich & Hannot GmbH cartografie:
mr-kartographie, Fluss, Graben, BachGotha
Quelle
H4 Hotel Restaurant Kaiserhof Kaiserring 1, 46483 Wesel-Zentrum Tel.: 0281/339320, www.hotelkaiserhof.de
typografie: Designbüro Zabel, Bochum druk: Kunst- und Werbedruck GmbH & Co. KG, Bad Oeynhausen
stand: Dezember 2020 Höhenpunkt
0
10 km
Meer info op www.roemerlipperoute.nl Een gemeenschappelijk project van: