Challenge Yourself - Savaş Düzdaş (Turkısh&Englısh)

1

İÇİNDEKİLER 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Yazar Hakkında……………………………………….............................................4 Down Sendromu Derneği.……………………………………….............................5 Nyitott Kör (Open Circle) …………….……………………………………………………..6 Maybug Grubu ……………….……………………………..…………..........................7 Mászínház Tiyatro….……………….………………………………………..………….…….8 Nyitott Kör (Open Circle) Başkanı ile Röportaj…….…………………………….10 Egzersizler ………………………………………………………………………………………..11 Fotoğraflar (Nyitott Kör, Maybug, Mászínház)…………………………………..21 Çocuklar İçin Türcülük ve Hayvan Hakları Atölyeleri Modeli……………..23

CONTENTS 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

About The Author...............................................................................42 About Nyitott Kör(Open Circle)...........................................................43 About Maybug Group……………………………………………………………………….44 About Mászínház................................................................................45 Interview with President of Nyitott Kör.............................................47 Exercises ………………………………………………………………………………………….49 Photos (Nyitott Kör, Maybug, Mászínház)…………………………………….....21

2

•

Bu kitap güncellenmeye açıktır. Pdf olarak bastırıp kullanılabilirsiniz.

•

This book is open to updating and developing. You can print and use it as a pdf

•

Kapak Tasarım / Cover Desing : Savaş Düzdaş

Contact: savasduzdas@gmail.com

Yeğenim Aras’a ve tüm çocuklara…

3

Yazar Hakkında Sanatçı ve aktivist Savaş Düzdaş, 1989 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra üniversite öğrenimini Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sahne Sanatları Bölümü, Dramatik Yazarlık Anasanat Dalı’nı okuyarak Bursa’da tamamladı.

(Tiyatro) İstanbul’da bir dönem öğrenci olduğu yıllarda kurduğu bir grupla inisiyatife dayalı anti-kapitalist sokak performansları yaptı ve bunları kayıt altına aldı.

(2010-2012) Öğrenim gördüğü süre boyunca çeşitli alt kültür dergilerinde ve fanzinlerde yazıları yayınlandı. Öğrenim döneminin son yıllarında okul arkadaşlarıyla birlikte engelli bireylerle tiyatral çalışmalar ve farkındalık videoları yaptı.(2012-2014) Bu çalışmalarından dolayı arkadaşlarıyla birlikte çeşitli ödüller aldı.

2016 yılında Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de özel bir tiyatro kurumuna kabul edildi ve çalışmaya başladı. Bu tiyatro kurumunun bünyesinde; zihinsel engelli bireylerle, mültecilerle, ergenlik çağındaki özel bireylerle ve anaokulunda çalışarak ve çeşitli workshoplara katılarak bir yılını tamamladı. Sanat hayatına başladığı günden bu yana klasik formlara ilgi duymakla beraber yeni biçimlerin nasıl yaratılabilir sorusu üzerine kafa yormaya çalışıyor.

Kitabı yazarken destek olan aileme, arkadaşlarıma ve Nyitott Kör kurumuna çok teşekkür ediyorum.

•

Youtube : savas duzdas

•

Issue: https://issuu.com/savasduzdas

•

Mail: savasduzdas@gmail.com

Savaş Düzdaş 28.01.2017/Budapest

4

DOWN SENDROMU DERNEĞİ Dünyada ve Türkiye'deki DS ile ilgili güncel gelişmeleri çok yakından takip eden, Down sendromunu duyurmak, toplumsal farkındalığı yükseltmek için sürekli çalışan, ülke genelinde aile ve uzmanlara destek verebilen ve o bölgedeki destek kuruluşlarına nasıl ulaşılabileceği konusunda yönlendirebilen ve böylece tüm kurumlarla işbirliği içinde çalışmayı amaçlayan bir misyon üstlenen, yani esas olarak toplumun engellilik algısını etkileyen projeler yürüterek Down Sendromlu bireylerin bebeklikten itibaren her yaşta ve konumda karşılaştıkları ayrımcılık ile mücadele ederek, fırsat eşitliği sağlamayı ve toplumdaki vazgeçilmez yerlerini sağlamlaştırmayı amaçlayan bir gönüllü grubuyuz.

Dernek Başkanımız 2009 yılında Down Syndrome International tarafından Türkiye Down Sendromu Büyükelçisi seçilmiş, 2014 yılında Dünya Down Sendromu Başarı Ödülü’ne layık görülmüştür.

Derneğimiz 2014 yılında EDSA yönetim kuruluna seçilmiştir.

Uluslararası Üyeliklerimiz DSI- Down Syndrome International EDSA - European Down Syndrome Association DSMIG- Down Syndrome Medical Interest Group T21RS -Trisomy 21 Research Society

*Down Türkiye çalışma grubu olarak 2009 -2010 yılı aktivitelerinde Tomurcuk Vakfı ile beraber stratejik işbirliği içinde çalıştık. Desteğinden dolayı Tomurcuk Vakfı'na teşekkür ederiz.

2011 yılında dernekleşme işlemlerimizi tamamladık ve "Down Sendromu Derneği" olarak faaliyetlerimize devam etme kararı aldık.

Adres ve İletişim Ofis :PetrolişMh.,ÜsküdarCaddesiNo:29,34890Kartal/İstanbul,Türkiye Telefon :02164563134 GSM :05321617257 Fax :02166063134 E-Posta : ds@downturkiye.com Merkez : Büyükdere caddesi Nevtron İşhanı No:119 Kat:9/B P.K:34387 Mecidiyeköy/İstanbul

5

NYITOTT KÖR Bu dernek drama ve tiyatro yoluyla eğitimde yeni bakışlar ve önemli kazanımlar elde etmeyi amaçlayan; gençlerin ve çocukların karakter gelişimini, iletişim yeteneklerini, drama ve tiyatro yoluyla geliştimeyi kendisine misyon eden bir oluşumdur. Hedef grubu, 15 -18 yaş arası eğitim alan gençler ve çocuklardır. Nyitott Kör; Gençlerin modern tiyatro deneyimini elde edecekleri imkânı sağlamayı amaçlayan bir tiyatro oluşumudur. Yaratıcı performansların ötesinde, toplumun değerlerini oluşturan bireyler olarak, grubun hedefleri; Gençleri tiyatro yoluyla eğitmek, onlarla bir diyalog kurmak, toplumdaki yerlerini keşfetmek ve onlara bir şeyleri sorgulatmayı amaçlamaktadır.

Aynı zamanda drama ve eğitmenleri için performanslar, atelyeler ve dramalar yapmaktadır.

Metodlarının etkililiği üzerine çalışmalar yapmaktadır. Tiyatroda Eğitim (TİE) ve Eğitimde Drama (DİE) alanları üzerine araştırma yapmakta ve diğer alanlarla da işbirliği ve ilişki içerisindeler. Yaratıcı drama, palyaço, sosyal sirkler, fiziksel tiyatro ve yansıtmacı pedogoloji.

Ana Alanları Eğitimde Tiyatro Eğitimde Drama: Eğitimde Tiyatro, öğrenmede tiyatroyu bir eğitim aracı olarak kullanmanın temelidir. Örneğin Eğitimde Tiyatro yoluyla; Bir seferinde bir sınıf da olacak oyuncu/öğretmenleri istihdam eder. Öğrenicilerin katılımı önemlidir. Eğitimde Tiyatro gençlerin tiyatrosu dâhil diğer tiyatro formlarından ayrılır. Eğitim, araçsal değil kavramsaldır. Nyitott Kör, tiyatronun gücünü hayatımızla yankılayarak içinde yaşadığımız dünya hakkında yeni sosyal algılayışları elde etmeyi, insani halleri ve davranışları keşfederek, bunları genç zihinlere aktarılabilir olduğunu görmeyi amaçlamaktadır.

Gençlerin Tiyatrosu: Yeteneklerini ve görüşlerini geliştirirken bir grup gencin oluşturduğu küçük bir grup Maybug Grup: 2009 yılında kurulan 15 - 30 yaş arası genç zihinsel engellilerden oluşan bir gruptur.

Düzenli bir şekilde onlarla drama ve tiyatro oynanmaktadır. Atelyeler her Cuma Budapeşte’den 35 km uzakta Dunabogdany’ de gerçekleşmektedir.

Eğitimler/Atelyeler: Eğitmenlerle ve gönüllülerle performanslar ve dramalar yapılıyor.

Yaz kampları: Tiyatro performanslarının, tartışmaların, festivallerin, buluşmaların, eğitimsel ve kültürel programların gerçekleştiği kamplardır.

6

MAYBUG GROUP Grup; Dunabogdany’de yaşayan hafif ve orta derecede zihinsel engelli gençlerden oluşan bir topluluk olmakla beraber, Figyelj RAM! (Beni dinle!) kamu kurumları ve atölyeleri için kurumsal bir çerçevededir.

Maybug Grubu, 2009’dan bu yana Nyitött Kör derneğinin pedogolojlarıyla birlikte engelli bireylerle kamusal hayatta yer almakta.

Dunabogdany’de başlangıçta iki haftada bir ve son iki yıldır haftada bir olmak üzere bir önceki kuruluş KAP’ın sponsoru Magnet Bank sayesinde, dezavantajlı gençlerle oyunlar oynanmakta.

Guruba destek olanların hedefleri; İş bulamayan ve zamanlarının çoğunu evde geçiren bu insanlarla haftada bir dışarı çıkmak ve toplum içinde olmak. Bu koşullar içerisinde onlarla birlikte oyunlar, tiyatro ve el işi atelyelerinde becerilerini geliştirmeye yardımcı oluyorlar.

Maybug grubu üyeleri Dunabogdány /Member of Maybug Group in Dunabogdány 2014

Maybug Grubu üyeleri oyun oynarken/Maybug Group playing game in Dunabogdány 2015

7

MÁSZÍNHÁZ MáSzínház’ın Hikâyesi Emin olun ki ilk önce ben bu hikâye hakkında birkaç ciltlik bir kitap yazabileceğimi düşündüm.

9 yıl hala 9 yıl. Bu uzun zamanlar içerisinde insanlara pek çok şey oldu. Özellikle hikâyelerini kahramanların yardımıyla yazanlara… Ve benimde kahramanlarım var. Kimileri 9 yıllık kimileri sadece 6 aylık. Ve bağzıları arada belki yolun yarısında bir yerlerde ya da daha yolun çeyreğinde bile değil…

Hiç farketmez. Bu hikâyeyi hep beraber yazıyoruz. Yukarıda bahsettiğim gibi dokuz yıl önce başlayan hikâye.

Hangi hikâye yukarıda da belirtildiği gibi dokuz yıl önce başladı. Bu çok hafif, hafif diğerlerinden farklı olan dört gençler ile küçük bir odada bir deney olarak başladı.

Bunlar MáSzínház olmuştur. Adı Macar kelimeleri 'más' bir kelime play (farklı) ve 'Színház' (tiyatro).

Biz, her şeyi tepe taklak bu olağanüstü gelişime katılmak isteyen engelli gençler için deneysel tiyatro grubunu oluşturduk. Sandalyelerin ejdarhanın mağarasına giden yoldaki kaygan taşlar olduğuna ısrar ettik ve onların üzerine atlamaya değer dedik çünkü prensin ya da prensesin kalbini kazanmanın imkânsızı istemekti. Şeytan cadının kalbini ayağımıza sihirli botlar uydurmak için zehrini kullanarak kötü kalpli cadının kalbini şarkılarımızla yumuşattık ve böylece dünyanın sonundaki küçük kuşu yuvasında görmek istedik.

Ve sonra birbiri ardina cocuklar geldi, küçük odadan taştik ve sonrasinda spor salonuna taşındik. Ayni zamanda masallarin vaad ettiği imkanlari da genişlettik. Gençler bütün dünyaya burada ve bu şekilde var olduğumuzu göstermek için bir şekilde canla başla calişiyordu.

Böylelikle büyük bir adim attik ve Janos Lackfi`ye bizim hakkimizda ve ayni zamanda bizim için bir hikâye yazip yazamayacagini sorduk. Ve yapti... Ve sonra tekrar yapti, çünkü ilk yaptiginda, The World Window(Dünya Penceresi) hikâyenin ismi derneği dünyaya açti ve yaygınlaştırdı. Böylelikle dernek gerçek bir takım oldu ve buradan bakınca biz de daha fazlasınu istedik.

Ve seyirciler de tamamen açılmış pencereden baktilar ve sonlarda daha fazlasını istediler.

Böylelikle Janos Napok Tanca (Güneşlerin Dansi)’nı yazdı. Güneşlerin Dansı: Henüz yeni başladığımız ama hep birlikte hareket etmenin çok güzel hissettirdiği ve heryerde ve herkese nasil yaptığımızı göstermek istediğimiz bir danstı.

Ve böylelikle eğlenerek devam ettik. Çünkü herşeyin ötesinde oyun oynamayı seviyorduk; hep birlikte.

Mászínház’ın Kronolojisi 2005’in Eylül ayında drama hocası Agnes L. Bakonyvari ve özel eğitim öğretmeni Csilla Gollesz engelli gençler için Kovirag Szinitanoda drama grubunu yaratti. 2006’da grup Budakeszi`ye taşındı.

Szechenyi Istvan okulunun spor salonu, üç yil boyunca dernek faaliyetlerinin sürekli merkezi haline geldi. Derneğe Müzik terapisti Marianna Tokody ve görsel sanatlar ögretmeni Jacint Virag da katıldı.

Bu dönemde, derneğin yıllık düzenlediği yaz kampı da disaridan katılıma açıldı.

2007`de Janos Arany`nin BIYIK (A Bajusz) oyunu ilk defa sahneye kondu (Yönetmen: Ágnes L. Bakonyvári). Gösteri pek çok kişi tarafindan kutlandı ve çok ses getirdi.

Mart 2008`de Sen Bana (Az Vagy Nekem...) adlı yeni oyun Bravia`da Korler Enstitusune ait bir mekânda sahneye konuldu. (Yönetmen: Ágnes L. Bakonyvári). Bir uyarlama olan oyun, oyuncuların gördüğü haliyle aşkin farkli yüzlerini gösteriyordu. İzleyicilerin sayısı başarılı bir şekilde yükseliyordu.

Aynı yılın Mayıs ayında, grup Fele-Mas-Day etkinliklerine katıldı. Dernek bu dönemde Mászínház ismini kullanmaya başladi. Engelli ya da engelsiz insanların sanatı ortak bir dil olarak kullanarak farklı formlarınıyarattıklari etkinliklere üç kez katıldı.

2009 yılında derneğin üyeleri kayda değer şekilde artmaya başladı. Ekonomist Agnes Rudas, özel eğitim asıstanı Csilla Erdosne Inotay, orta okul ingilizce ögretmeni Dora Barta, ve öğrenci Krisztina Bakonyvari takıma asistan olarak katildilar.

8

2010 Aralik ayinda Mászínház, Janos Lackfi`nin Vilagablak oyununu Kolibri Pince Tiyatrosunda oynadı. (Yönetmen: Ágnes L. Bakonyvári) devam eden iki sene boyunca oyunu ülke çapinda oynanmaya devam etti.

2012 Eylül ayında dernek Juranyi Produkston Iletisim Merkezi`nin Kuluçka Evine taşındı.

Oyuncu, drama hocası, kültürlerarasi profesyonel Gabor Csaba Marton bu dönemde gruba katıldı.

ELEGy kampı ortaokul drama öğrencilerinin Mászínház derneğiyle beraber yaptıkları çalişmalar, ülkenin dört bir yanindan insanların gelmesiyle yaz aylarında organize edildi. İsim Macarca kabullenme ‘’ELfogadva’’ ve bir digeri ’’EGYmást’’ kelimelerinin baş harflerinden geliyor.

Gelelim bugüne. Gelecek sezon hikâyemiz çoğalarak ve farklılıklarla devam edecek.

Biz bu hikâyeyi Mászínház olarak beraber yazıyoruz.

9

RÖPORTAJ Kendinizden ve Maybug Grubundan Bahseder misiniz?

Ben Zoltán Meszlényi-Bodnár. Macaristan’ın Budapeşte şehrinde doğdum. Üniversite öğrenimimi Tiyatro Yönetmenliği okuyarak tamamladım. Mezun olduktan sonra çeşitli tiyatro kurumlarında çalıştım. Şimdi Nyitott Kör Egyesület (Open Circle Association) başkanı ve üyesiyim. Bu kurumda oyunculuk eğitimi veriyor, clown performansı ve oyunculuk yapıyorum. Başka bir tiyatro da ise yönetmenlik yapıyorum. Ayrıca zihinsel ve bedensel engelli bireylerin olduğu Maybug Grubunun da 2009’dan beri lideriyim.

Bu grup ile Szentendre de yapılan küçük bir konferans Figyelj Rám! (Listen to Me!) sayesinde tanıştım. Sonra orada bulunan yöneticiler bana yapacakları yaz kampına katılma teklifinde bulundular. İlk önce ne kadar ilgilmi çekse de biraz çekindim. Zihinsel ve bedensel engelli bireylerden oluşan Maybug Grubu ile ilk buluşmam gerçekleşmiş oldu. Kampa katıldım ve bir buçuk saat boyunca oyunlar oynadık. Bu durum benim çok hoşuma gitti gerçekten güzel bir enerji yakalamıştık. Sonra bana her cuma buraya gelip onlarla birllikte olup olamayacğımı sordular ve ben bu teklifi kabul ettim.

Her Cuma günü birlikte olmaya başladık. Bir iki yıl sonra okuldan öğrenciler gönüllü olarak okul süresi boyunca bize destek verdiler. Daha sonra bu işin daha profesyonel olması için bir sonraki adımda bir yıl boyunca bizimle birlikte olacak gönüllü kişileri kabul etmeye başladık. .

Engelli bireylerle yaşadığınız ilginç bir deneyimi anlatır mısınız?

Her yeni hafta biz sadece eğlenmeye çalışıyoruz.

Sizin için tiyatro ne anlama geliyor?

Benim için sadece bir oyun ve eğlenceli bir deneyim. Ayrıca tabiki bir ayna bir terapi yöntemi.

Sahnenin tehlikeli ve değişik bir yer olduğunu söyleyebilirim. Aynı zamanda kendini geliştirebileceğin bir alan. Tiyatro benim için komplike bir şey değil.

10

EGZERSİZLER (Oyunlarda bireylerin birbirleriyle göz teması kurmasına ve birbirleriyle rekabet etmemelerine özen gösteriniz.)

1-) Sayı Sayma Amaç: Sayı saymasını takım halinde öğretmek ve konsantrasyonu sağlamak Kural: Söylediğin rakam 5 ve 5 in katları olduğunda ‘’Boom’’ demelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu oyunu anlatır ve başlatır. Oyun koçu ’’1’’ der sağ tarafında bulunan birey ‘’2’’ der beşinci kişiye gelince Boom demelidir. Oyun yavaşça hızlanarak devam eder ve son bulur. *konsantrasyon, öğrenme 2-) Ev Eşyaları Amaç: Evde bulunan eşyaları öğretmek ve hatırlatmak Kural: Yalnızca evde bulunan eşyalar söylenmeli Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu oyunu anlatır ve başlatır. Herkes evde bulunan eşyaları söylemeye başlar. Evde bulunmayan eşyayı söyleyen kişiye ev eşyaları öğretilir. *öğrenme 3-) Tanışma Amaç: Birbirlerini tanımalarını sağlamak Kural: Herkes kâğıtlara kişisel bilgilerini yazmalı ve kâğıdı eliyle top haline getirmeli.

Nasıl Oynanır: Oyun koçu tüm bireylere boş kâğıt ve kalem dağıtarak isimlerini, hobilerini vb. bilgilerini yazmalarını ister. Tüm bireyler kendilerine ait bilgileri yazıp, kâğıtlarını top haline getirdikten sonra oyun koçu 1,2 ve 3 diye saydıktan sonra herkes elindeki kâğıtları havaya doğru fırlatır. Herkes yerden bir kâğıt alır ve yine fırlatılır oyun koçu kâğıtları açın der. Bireyler kâğıtları açar; İsmini okuduğu arkadaşını çağırır ya da yanına gider. Kâğıttan bilgilerini okur ve o kişiyle tanışmış olur.

4-) Zıpla ve Bir Şeyler Söyle Amaç: Kelime bilgisini geliştirmek Kural: Oyun koçunu takip etmeli ve yeni kelimeler üretmelisin Nasıl Oynanır: Oyun koçu elleriyle bir defa alkış yapınca tüm bireyler zıplar. Oyun koçu üst üste iki defa alkış yaptığında bireyler iki defa zıplar. Oyun koçu üst üste üç defa alkış yaptığında bireyler içlerinden geçen bir kelime söylerler. Oyun koçu isteğine göre el çırpma sırasını değiştirebilir.

11

5-) Kâğıt Kesme Amaç: Makas kullanma becerisi kazandırmak Kural: Kâğıtta gösterilen yerleri makas ile kesmelisin Nasıl Oynanır: Oyun koçu boş kâğıtlara çeşitli geometrik vb. şekiller çizer ve bireylere bu kâğıtları kesmelerini söyler. *beceri 6-) Ses ve Hareket Amaç: Taklit becerisi geliştirmek Kural: Oyuncular birbirlerinin ses ve hareketlerini eşleştiklerinde taklit yoluyla değiştirilmeli Nasıl Oynanır: Yuvarlak geniş bir çember oluşturulur. Birbirlerini göz kontağı kurarak seçen kişiler birbirlerine herhangi bir ses ve hareketle gelirler. El sıkıştıklarında birbirlerinin ses ve hareketlerini taklit yoluyla değiştirirler. Oyun böyle devam eder.

7-) Yazı Yazma Amaç: Doğru cümle yazma becerilerini geliştirmek Kural: Tamamlanmamış doğru cümleleri kâğıda yazmalısın.

Nasıl Oynanır: Oyun koçu bireylere cümleleri tamamlanmamış kâğıtlar dağıtır ve bunları cümleleri tamamlanmasını ister. (Örn: Serdar eve G…., Bana elindeki eşyayı V.., Bu sabah erken U…., Bu ben mağazadan satın A….)

8-) Tanışma ve Kaynaşma Amaç: Bireylerin birbirlerini daha iyi tanımasını sağlamak Kural: Arkadaşlarının özelliklerini solundakine söylemelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu ismini ve kişisel bir özelliğini sağındaki bireye söyleyerek oyunu başlatır. Oyun koçunun sağındaki kişi ismini ve bir özelliğini, oyun koçunun ismi ve özelliğiyle birlikte solundaki kişiye söyler. Oyun böyle devam eder. *tanışma 9-) Matematik Amaç: Sayı sayma becerisini geliştirmek Kural: Rakamlara göre kümelenmek Nasıl Oynanır: Oyuncular salonda serbest bir şekilde dolaşır. Oyun koçu oyuncuların sayısını göz önünde bulundurarak rakamlar söyler. Oyuncular bu rakamlara göre ufak kümeler oluşturur ve birbirlerine sarılırlar. Oyun koçu oyunu hızlandırarak devam eder.

12

10-) Kar Topu Amaç: Eğlenme ve takım ruhu oluşturma Kural: En az fazla kâğıdı karşıya atmak Nasıl Oynanır: Önce kâğıtlar kartopu haline getirilir. Oyun koçu iki tane takım kurar. Ortaya yere bir ip koyar. Kâğıtları eşit olarak dağıtır. Düdüğü çalar ve oyun başlar. Herkes kâğıtları karşı tarafa doğru fırlatır. Oyun koçu beş dakika sonra düdüğü tekrar çalar ve oyun biter. İki takımda kendi bölgesindeki kâğıtları sayar en az kâğıda sahip takım galip olmuş sayılır.

11-) Haftanın Günleri ve Yılın Ayları Amaç: Haftanın günleri ve yılın aylarını öğretmek ve hatırlatmak Kural: Haftanın günlerini ve yılın ayları sıralı bir şekilde söylenmeli Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu pazartesi diyerek oyunu başlatır.

Sağındaki kişi Salı der ve çember boyunca iki tur döner. Oyun koçu oyunu bitirir ve Ocak diyerek oyunu başlatır. Sağındaki kişi Şubat der ve çember boyunca devam eder.

12-) Yönleri Kavrama Amaç: Yönleri ezberleme becerisini geliştirmek ve koordineli şekilde hareket etmek Kural: Söylenen yöne doğru adım atılmalı Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur ve herkes el ele tutuşur. Oyun koçu sağ dediğinde hep birlikte sağa sol dediğinde sola ileri dediğinde ileri geri dediğinde geriye doğru hareket edilir.

13-) Hobilerin Neler Amaç: Bireylerin sevdikleri durumları keşfetmek Kural: Hobilerini söylemelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu ortaya geçer sevdiği bir durumu söyleyerek oyunu başlatır. Sırayla yeni kişiler çembere girer sevdikleri durumlardan bahseder.

14-) Göz Teması Amaç: Göz kontağı kurma becerilerini geliştirmek Kural: Göz teması kurarak odaklandığın kişiyle yer değiştirmelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Bireyler birbirleriyle göz teması kurarak yerlerini değiştirirler. Oyun süresince sessiz olunmalı.

13

15-) Resim Çizme Amaç: Resim çizmek Kural: Resim çizmek ve onu arkadaşlarına yorumlatmak Nasıl Oynanır: Oyun koçu herkese boş bir kâğıt dağıtır. Bireyler kâğıtlara resim çizerler. Tüm bireyler resimlerini bitirdikten sonra oyun koçu sırayla herkese resimleri yorumlatır.

16-) Vücudun Bölümleri Amaç: Vücudun bölümlerini öğrenmek Kural: Oyun koçu takip edilmeli vücudun bölümlerine dokunulmalı ve sesli olarak söylenmeli Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu vücudunun çeşitli bölümlerine dokunur ve dokunduğu yeri sesli olarak söyler. Oyuncuların kendisini takip etmeli.

17-) Ses ve Hareket Amaç: Hareketi sesle birleştirmek Kural: Hareket ve ses uyumlu olmalı Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Herkes el ele tutuşur. İki adım ileri atılır ve ‘’Hah’’ diye diye çığlık atılır. Bir adım geri atılır ve ‘’Huh’’ diye çığlık atılır.

18-) Hikâye Okuma ve Takip Etme Amaç: Birlikte hikâye okuma ve dinleme becerisi geliştirmek Kural: Hikâye okunmalı ve takip edilmeli Nasıl Oynanır: Oyun koçu bireyler için faydalı bir hikâyenin kitabını herkese dağıtır. Oyun koçu okumaya başlar ve bireylerin kendisini takip etmesini söyler.

19-) Adın Ne Amaç: Bireylerin birbirlerinin isimlerini eğlenceli bir şekilde öğrenmesi Kural: Sağında ve solunda bulunan arkadaşlarını tanımalısın Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu ortaya geçer. Parmağıyla işaret ettiği kişiye ‘’Ping’’ ya da ‘’Pong’’ der. Oyun koçu ‘’ping’’ derse işaret edilen kişi kendi solundaki kişinin ismini 3 saniye içinde söylemelidir. Oyun koçu ‘’pong’’ derse sağındaki kişinin ismini söylemelidir.

Yanlış söyleyen kişi ortaya geçer. Uzun süre kimse yanlış yapmazsa oyun koçu ‘’ping, pong’’ diyerek çember yenilenir.

20-) Kör Ebe Amaç: Gözlerin kapalıyken yer değiştiren kişiyi yakalamak 14

Kural: Numaran söylendiyse ayağa kalkmalısın Nasıl Oynanır: Sandalyelerle yuvarlak bir çember oluşturulur. Herkes bir numara sahibi olur. Bir kişinin gözleri bağlanır ve ayağa kalkar. Ayaktayken sandalyelerde oturan iki ikişinin numarasını söyler. Numarası söylenen kişiler yerlerinin değiştirmeye çalışır ebe de yer değiştiren kişilerden birini tutmaya çalışır.

21-) Selamlaşma Amaç: Göz teması kurulmasını sağlamak Kural: Göz teması kurularak el sıkışılmalı Nasıl Oynanır: Oyun kişileri salonda serbestçe dolaşır. Oyun koçu düdük çaldığında oyun kişileri karşısında gördüğü kişiyle göz teması kurarak selamlaşır. Göz kontağını bırakma 22-) Heykel Amaç: Yaratma ve hayal gücü becerilerinin geliştirilmesi Kural: Eşinin bedenine bir şekil vermelisin Nasıl Oynanır: Herkes kendisine bir partner seçer. Seçtiği kişinin elini, kolunu, boynunu ya da vücudundan başka bir bölgeye şekil verir.

23-) Hayali Cisim Amaç: Hayal gücünü harekete geçirmek Kural: Hayal ettiğin cismi yanındakine vermelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu elinde bir cisim varmış gibi yanındaki oyun kişisine verir. Cisimi alan kişi başka bir şey hayal ederek yanındaki arkadaşına verir.

24-) Bowling Amaç: Farklı hareketlerin kombinasyonunu geliştirmek Kural: Şişeleri top ile vurmalısın Nasıl Oynanır: Oyun koçu şişeleri oyuncuların karşısına koyar. Oyuncular sırayla şişelerin karşısına geçer. Şişelerin hepsi tek vuruşta düşürülmeye çalışılır.

25-) Mendil Amaç: Dikkat ve konsantrasyon sağlamak Kural: Mendili arkana bırakan kişiyi yakalamalısın

15

Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. İlk oyun kişisi eline mendili alır. Çemberin dışında şarkı söylerek dolaşır gruptan bir kişinin arkasına mendili bırakır ve kaçar. Arkasına mendil bırakılan kişi mendil bırakan kişiyi yakalamalıdır.

26-) Eşyayı Bul Amaç: Grup birliği oluşturmak Kural: Eşyanın bulunmasını sağlamak Nasıl Oynanır: Gruptan bir kişi dışarıya çıkartılır ve bir eşya saklanır. Kişi içeriye çağrılır ve saklanan eşyayı bulmaya çalışır. Oyuncu eşyaya yakınlaştığında sıcak uzaklaştığında soğuk denerek eşyayı bulmasına yardımcı olunur.

27-) Kulaktan Kulağa Amaç: Grup birliği oluşturmak Kural: Sana söylenen kelimeyi yanındaki arkadaşına söylemelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu bir kelime seçerek yanındakinin kulağına söyler son kişiye gelene kadar devam eder.

28-) Kör Ebe Amaç: Bedensel fonksiyonu geliştirmek Kural: Gözlerin kapalıyken birine dokunmalısın Nasıl Oynanır: Gruptan bir kişinin gözleri bağlanır ve ebe olur. Bu kişi gözleri kapalıyken birine dokunmalı. Dokunulan kişi yeni ebe olur.

29-) Evet – Hayır Amaç: Dikkat toplamak Kural: Evet veya Hayır dememelisin Nasıl Oynanır: Grup ikili kişilere bölünür. Bir kişi soru sorar diğeri yanıtlar. Soruyu Evet ya da Hayır olarak yanıtlayan kişi elenir.

30-) Zıt Anlamlar Amaç: Kelime bilgisini geliştirmek Kural: Kelimelerin zıt anlamını söylemelisin Nasıl Oynanır: Grup ikili kişilere bölünür. Bir kişi kelime üretir diğer kişi zıttını söylemelidir. Yanlış yapılana kadar oyun devam eder.

16

31-) Golcü ve Kaleci Amaç: Hedef belirlemek Kural: Gol atmak ve gol yememek Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Çemberin içine futbol topu alınır. Herkes ayaklarını açar belini büker elleriyle arkadaşına gol atmaya ve gol yememeye çalışır.

32-) Kedi – Fare Amaç: Fareyi korumak Kural: Fareye yardımcı olmak Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur ve kollar açılır. Bir kişi kedi bir kişi de fare olur. Kedi çemberin içinde fare ise çemberin dışında bulunur. Kedi içerden fareyi yakalamaya çalışır. Kedi ve fare çemberin etrafında sürekli dolaşır.

33-) Sohbet Amaç: Bireyleri keşfetmek Kural: Sohbet etmek Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu sırayla herkese nasılsın, neler yapmak istiyorsun, haftan ayın nasıl geçti, ailen nasıl gibi sorular sorar. Bu sorulardan sonra daha spesifik sorulara geçilebilir. Örneğin vücud temizliği gibi sorular sorulabilir. Oyun koçu konuşan kişinin sözünün kesilmemesine dikkat etmelidir.

34-) Mevsimler Amaç: Mevsimleri öğretmek Kural: Mevsime göre rol yapmak Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu oyun kişilerine mevsimleri anlatır. Bir kişi çemberin ortasına geçer. Eliyle seçtiği kişiye bir mevsim söyler. Seçilen kişi mevsime göre rol yapar.

35-) Soru – Cevap Amaç: Sorunlara çözüm bularak eğitmek Kural: Sorunlara doğru çözümü bulmak Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu oyunculara günlük sorular sorarak çözüm bulmalarını ister. Örneğin: Dişlerimizi fırçalamazsak ne olur diye sorarak Çürür yanıtını bekler.

Ağaçları sulamazsak ne olur diye sorar.

17

36-) Hayvanları Öğrenme Amaç: Hayvanları öğretmek Kural: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu hayvan kartlarını gruptakilere gösterir. Hayvanları tanıtır. Hayvanların nasıl yaşadıklarını nasıl canlılar olduklarını anlatır.

Nasıl Oynanır: Oyun kartlarındaki hayvanlar hakkında yorumlar yapılır.

37-) Sayı Sayma Amaç: Eğlenceli bir şekilde sayı saymasını öğretmek Kural: Top sana atıldığında saymaya devam etmelisin Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu eline bir top alır ve saymaya başlar. Daha sonra topu başkasına atar. Topu alan kişi saymaya kaldığı yerden devam etmeli ve başkasına atmalı.

Oyun böyle devam eder. Herkes topun kimde olduğuna ve rakama dikkat konstrantre olmalıdır.

38-) Deprem Bilgisi Amaç: Deprem olduğunda ne yapılması gerektiğini öğretmek Kural: Oyun koçu dinlenmeli ve yaptıkları taklit edilmelidir Nasıl Oynanır: Oyun koçu depremin ne olduğunu ve deprem olduğunda ne yapılması gerektiğini anlatır. Oyun koçu deprem olduğunda ellerimizi başımızın üstüne koyup başımızı ve bedenimizi sokabileceğimiz bir yere girmeliyiz. Asansör ve merdivenleri kullanmamız gerektiğini camlardan atlamamız gibi önemli bilgileri öğretir.

39-) Otobüs Amaç: Toplu taşıma kurallarını öğretmek Kural: Toplu taşıma kurallana uymak Nasıl Oynanır: Sandalyeler ikişerli olarak arka arkaya dizilir en önde bir şöför koltuğu bulunur.

Gruptan bazıları yolcu bazıları ise otobüse yeni binen kişiler olarak seçililir. Yeni binen kişiler şoföre biletini gösterir boş yer varsa oturur yaşlı biri varsa yer verir.

40-) Ülkeleri Öğreniyoruz Amaç: Ülkelerin haritalardaki yerleri hakkında bilgi sahibi olmak Kural: Ülkeri haritalarda bulmak Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu haritadan ülkelerin yerlerini gösterir ve ülkeler hakkında bilgiler verir.

18

41-) Trafik Işıkları Amaç: Trafik ışıklarını öğretmek Kural: Işıkları takip etmelisin Nasıl Oynanır: Oyun koçu herkese rollerini verir. Bir kişi kırmızı ışık bir kişi sarı ışık ve bir kişi de yeşil ışık olur. Diğer kişiler yolcu olur. Yolcular karşıdan karşıya geçerken ışıkları temsil eden kişiler yer değiştirir. Yolcular ışıklara göre hareket ederler.

42-) Birbirimizi Tanıyalım Amaç: Bireylerin birbirlerine kaynaşmasını sağlamak Kural: Partneri bul Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyun koçu herkese ufak adımlar atarak yürümesini söyler. Göz teması kurulur. Oyun koçu elini çırpdığında göz göze geldiğin bireyle beş defa havaya zıplamalısın. Oyun koçu yeniden elini çırpdığında göz göze geldiğin partnerle beş defa kıçını birbirine vurmalısın.

43-) Prensesi Kurtarma Amaç: Prensesi kurtarmak Kural: Ekip olmayı başarmak Nasıl Oynanır: Gruptan biri Prenses olur ve ortaya geçer. Prenses’in bir adım ilerisinde bulunan üç kişi Prenses’i korur. Diğer beş kişi de Prenses’e dokunmaya çalışır. İki grupta strateji geliştirir birbirini yanıltmaya çalışır.

44-) Noel Baba Ne Getirdi?

Amaç: Hareketli olmak Kural: Söylenen nesneye göre hareket etmek Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. Oyunu başlatan kişi Noel Baba geldi der. Yanındaki kişi ne getirdi diye sorar. Örneğin bisiklet der. Herkes pedal çevirmeye başlar. Oyun böyle sırayla devam eder. Tavşan dediğinde grup zıplamaya başlar.

45-) Resimdeki Eksik Amaç: Resimdeki eksiklerin bulunması Kural: Resimdeki eksikleri çizmek Nasıl Oynanır: Oyun koçu kuyruğu olmayan kedi, çatısı olmayan ev, tekerleği olmayan araba gibi çizimler dağıtır resimdeki eksikler beraberce tespit edilir ve çizilir.

19

46-) Donma Amaç: Hareket etmemek Kural: Hareket etmeden durabilmek Nasıl Oynanır: Oyun koçu grubun önüne geçer ve gruba arkasını döner. Herkes hareket etmeye başlar oyun koçu Don der ve yüzünü hemen gruba döner. Oyun koçu hareket eden kişileri bulmaya çalışır.

47-) Kelime Bulma Amaç: Kelimenin son harfinin takibi Kural: Son söylenen kelimenin son harfiyle yeni kelime üretmek Nasıl Oynanır: Yuvarlak bir çember oluşturulur. İlk kişi bir kelime söyler. Örneğin bakkal yanındaki kişi son harfiyle yeni bir kelime devam etmelidir. BakkaL – LambA- ArabA- …..

48-) Pinpon Topu Amaç: Pinpon topunu belirlenen noktaya ulaştırmak Kural: Pinpon topunu düşürmemek Nasıl Oynanır: İki grup oluşturulabilir. Oyuncular ağızlarına kaşık alıp pinpon topunuda kaşığa koyarak belirlenen hedefe doğru topu düşürmeden yürümeliler.

49-) Mendili Geri Al Amaç: Fiziksel refleksleri arttırmak Kural: Mendili geri almalısın Nasıl Oynanır: 46. Oyuna çok benzemektedir. Ancak bu kez arkaya dönük sırtında bir mendil asılmıştır. Bu sefer mendili kapmanız ve yakalanmadan başlangıç çizgisine geri dönmeniz gerekir.

50-) Dans Dans Dans Amaç: Müzikle dans etmek Kural: Sevilen müzikler açılır ve bireylerle dans edilir.

Nasıl Oynanır: Oyun koçu sevilen müzikleri açar ve dans edilerek eğlenilir ve vücut hareket ettirilir.

20

FOTOĞRAFLAR

EVS meeting in Nyitott Kör Office /Nyitott Kör ofisinde EVS toplantısı 2016

Maybug Group in Camp/ Maybug grubu üyeleri kampta 2014

21

Maybug Group in camp /Maybug Grubu kampta 2014

MaSzınhaz playing/ Mászínház grubu üyeleri oyunlarını temsilde 2015

22

ÇOCUKLAR İÇİN TÜRCÜLÜK VE HAYVAN HAKLARI ATÖLYELERİ MODELİ Atölyelerin amacı hakim insan merkezci bakışın mutlak olmadığı ve sorgulanabileceği fikrinin, hayvan hakları ekseninde oyun, tartışma ve ortak öğrenme modelleri ile 8-12 aralığındaki çocuklarda yerleşmesine katkıda bulunmaktır. Atölyeler didaktik bir yaklaşımı onaylamayan yöntemlerle yürütülecek, atölyelerle çocuklara insan merkeziyetçilikten başka bir düşünce yapısının olduğunu fark ettirerek bireyin çocukluk ve yetişkin hayatında, yeryüzü üstünde yaşayan bütün canlılar ve özellikle hayvanlarla daha eşitlikçi bir şekilde ilişki kurmasına katkıda bulunma sonucunu hedeflemektedir. Bu aşamada ‘’Çocuklar için Hayvan Hakları ve Türcülük Atölyesi’’nde ortaya çıkan modelin uygulamada yaratacağı etkiyi gözlemlemek ve olası geri bildirim verileri ışığında atölye modelini geliştirerek son şeklini kazandırmak için belirlenen bölgelerde pilot uygulamalar gerçekleştirmek amaçlanmaktadır. Çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak olan ‘’ atölye modelini’’ erişilebilir bir kaynak haline getirmeyi ve bizlerden bağımsız olarak, ekoloji, çocuk ve hayvan hakları konularında çalışan farklı gruplarca bu modelin uygulanabilirliğini ve yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

ATÖLYELERDEN BEKLENTİMİZ Proje, toplumda hayvanlar ve doğa konusunda hakim olan hiyerarşik insanmerkezci bakış karşısında, çocuklarda bir algı kırılması yaratacak onları bütüncül ve eşitlikçi bir bakışla tanıştırmayı öngörmektedir. Proje bu anlamda çocuklarda empati yeteneğinin, içgörünün ve kendileri dışında başkalarının da hakkını savunabilmeleri konusundaki bilincin geliştirilmesini destekler. Atölyelere katılan çocuklarda bu bilincin oluşması ile aynı zamanda toplumsal adalet ve barışın inşasına da katkıda bulunulacaktır. Kendinden başkasıın haklarını gözeten çocuklar, toplumsal şiddete dahil olmayacak başkalarının hakları üzerinde kolayca tasarrufta bulunmaktan da çekinecektir. Atölyeler boyunca konunun çocuklar için ne ifade ettiği, atölyelerden keyif alıp, almadıkları atölye boyunca etkin ve katılımcı olup olmadıkları izlenecektir. Atölyenin başında ve sonunda yapılan gözlemler baz alınarak, bağımsız bir uzman tarafından etki değerlendirmesi yapılacaktır. Ayrıca gündelik yaşam alışkanlıkları farklı bölgelerde yapılacak pilot atölye uygulamalarının etki değerlendirme sonuçları bu gruplar arasındaki olası farklarında değerlendirmesine olanak verecektir. Pilot uygulamalar sonucunda derlenecek gözlemler baz alınarak bağımsız bir uzman tarafından etki değerlendirmesi yapılacaktır. Pilot uygulamalar sonucunda derlenecek olan veriler, atölye modelini geliştirmek için kullanılacaktır.

Uygulayıcıya Öneri ve Uyarılar UYARI I Atölye boyunca çocuklardan, aile içi çatışma ya da polemik yaratacak sorunların(din, hayvan, yemek ve kullanmak vb. konular) gelmesi durumunda bu sorular uygulayıcı tarafından not edilir ve çocuklara atölye çalışmasının sonunda bu konuya tekrar dönüp konuşulacağı söylenir, konular üzerine sonunda konuşulur. Bu sorular cevaplanırken çocukların kendi duyguları ve hislerine yönlendirilmesine dikkat edilmelidir.

UYARI II İnsanın diğer canlılardan daha üstün olduğu algısı, hayvanların bizler için var olduğu iddiası çoğunlukla dini inançlarla güçlendirilmiş bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bu fikir çocuklara aileleri tarafından verilmiş ve çocuk tarafından sorgusuzca kabul edilmiş olabilir.

Atölyelerden sonra evlerine giden çocukların ailelerinden duyabilecekleri ‘’ Onlar bizim için yaratıldı’’ gibi bir cümle atölyenin bütün etkisini kaybetmesi anlamına gelebilir. Atölye sırasında çocuklardan ‘’Ama onlar bizim için yaratıldı’’ gibi bir cümle gelmesi durumunda çocuklara başka dinlerde de yaşayan hiçbir canlıya zarar vermemenin kutsal olduğundan, yaşamak için hayvanları öldürmeye ihtiyacımız olmadığından, besin değerlerini, vitaminleri, proteini içinde sömürü barındırmayan gıdalarda alabileceğimizden, hem de daha sağlıklı olabileceğimizden bahsedilir. Ürettiğimiz bu

23

argümanı desteklemek için ünlü vegan sporculardan örnek kişilerin hikayeleri ve fotoğrafları atölyede gerektiğinde kullanılabilir.

UYARI III Çocuklar uygulayıcıya hayvansal gıda tüketip tüketmediğini sorabilirler. Uygulayıcı vejetaryen ya da vegan değilse bu durum tutarsızlık yaratabilir. Uygulayıcıları ilgilendiren bu tür yüzleşme ve çelişki durumları çocuklarında çelişkiye düşmesine sebep olabilir. Çocuklar için Türcülük ve Hayvan Hakları Atölyeleri Modelinin gelişmesine katkıda bulunanlar olarak atölye uygulayıcısının vegan ya da vejetaryen olmasını tercih ettiğimizi özellikle belirtmek istiyoruz.

Uygulayıcının atölyeler boyunca hayvan sömürüsünden elde edilen giyecek kullanmıyor olmasının, atölyenin tutarlılığı ve çocuklarla izlenim açısından oldukça önemli olduğunu düşünüyoruz. Ancak atölyeyi uygulayacak kişi vegan ya da vejetaryen değilse ya da atölyenin uygulaması konusunda bu koşulları sağlayacak bir gönüllü bulunamıyor ve yine de atölye modeli uygulanacak ise uygulayıcının etik yaklaşımları konusunda çocuklardan herhangi bir soru gelmesi durumunda uygulayıcının kendini ‘’ben de değişmeye çalışıyorum’’ atölye benim için de önemli, bu atölyede sizinle bulunmamın nedeni zaten benim de kendimi sorguluyor olmam’’ gibi samimi cümlelerle hayvanlara yönelik zülüm ve sömürü görüşlerini çocuklara açıklamalıdır.

UYARI IV Atölyeler boyunca çocuklara ikram edilecek tüm yiyecekler vegan olmalıdır. Atölyelerde, çocukların hayvan sömürüsü içermeyen lezzetli ve sağlıklı yiyeceklerle karşılaşmaları,hayvan zülmünden azade bir yaşam şeklinin varlığı üzerine konuşulması ve vegan beslenmeyle tanışmaları açısından önemli olacaktır. Atölyelerde, çocukların inceleyebilmeleri için ‘’Yeryüzüne Özgürlük Derneği’nin hazırlayarak yaygınlaştırdığı ‘’Vegan Beslenme Tablosu’’da bulundurulabilir.

UYARI V Atölye kitapçığında sağlanan materyaller dışında görsel malzeme kullanılmasının düşünülmesi halinde şiddet pornografisi olabilecek ve çocukta öğrenmeye ket vuracak istenmeyen derecede travma yaratabilecek kanlı ve grotesk görsellerden( mezbaha görüntüleri vb.) kaçınılması, ayrıca gereken durumlarda, hayvanların içinde bulunduğu durum hikayeleştirilirken ya da aktarılırken çocuklarda travma yaratacak detaylara girilmemesini önemle tavsiye ediyoruz. Bununla birlikte çocuklara hayvanların yaşadıkları hak ihlallerinden bahsederken onları şok edecek gerçeklere değinmek zorunda kalacağız, çocukları rahatsız etmemek adına bu gerçekleri tamamen yok saymak atölyenin amacına ters düşecektir. Unutulmamalıdır ki bütün öğrenme çeşitlerinde ne en konforlu olduğumuz yerde ne de en rahatsız olduğumuz yerde öğrenme gerçekleşemez bu yüzden başta çocukları düşünerek denge sağlamaya çalışılmalıdır.

UYARI VI Çocuklar okullarda yaşam piramitlerini öğreniyorlar ve bazı hayvanların bazı hayvanları yediğini biliyorlar. Hayvanların birbirinin yaşam hakkına müdahale etmesi ilgili bir soru gelebilir. Hayvanların ihtiyaç için diğer hayvanları öldürdüğü argümanı çocuklarda ‘’ ama bizim de hayvan yemeye ihtiyacımız var’’ algısı yaratabilir. Çocuklara hayvan yemeden daha sağlıklı olabileceğimiz bu sebeple de bunun bizim için ihtiyaç olmadığı anlatılmalıdır.

UYARI VII Çocuklar, çevrelerinde bir hayvana zarar vermiş başka bir hayvan görmüşlerse, hayvanların birbirlerinin yaşam haklarına müdahalesi ile ilgili bir soru böyle bir deneyim üzerinden geliyorsa, bu durumda ihtiyaçtan bahsedemeyiz. Bunun için türdeşler arasındaki farklılıklara vurgu yapılabilir. Bir kedi bir fareye zarar verirken, bir başka kedi bir fareyi yalayıp sevebilir. Bunun, hayvanların farklı karakterlere sahip olmasının bir sonuncu olduğu anlatılmalıdır. Bu noktada ‘’insanlar için de bu durum söz konusu değil mi?’’ gibi benzerlik çağrıştırıcı bir yönlendirme yapılabilir.

UYARI VIII Eğer bazı modeller, uygulanacak çocuk grubuna uygun değilse, çocuklar arasında hayvanlarla igili bir travma yaşayan çocuk varsa (kurban travması gibi) uygulayıcıya bu çocuk grubuna uygun olan modelleri kullanmasını öneririz.

24

UYARI IX Atölye içeri çocuklarda travma yaratmamaya dikkat edilecek şekilde düşünülerek hazırlanmıştır.

Ancak atölyelerde çok etkilenen çocuklar olduğu fark ediliyorsa (ağlayan, içine kapanan çocuklar olursa) yürütücü tek başına ise atölyeye ara verip çocuğu dışarı çıkartarak sakinleştirmeli, tek değilse yürütücülerden biri çocuğu dışarı çıkartarak çocuğu sakinleştirmeli, eğer çocuk atölyeye devam etmek istiyorsa atölyeye geri dönmelidir. ÖNERİ I ‘’Bitkilerin canı yok mu’’ şeklinde bir soru gelmesi durumunda, çocuklara bitkilerin de canlı olduğu ama hayvanlar gibi acı çekmedikleri söylenebilir. Bitkiler de canlı olduğu için onlara zarar vermemiz gerektiği, bitkilere zarar vermeden meyvelerini alabileceğimizden bahsedilir. Eğer çocuklardan bitkilerle ilgili bir soru gelirse bu soruya verilen cevapta doğanın da korunması gerektiği vurgusu yapılmalıdır. ÖNERİ II Tüm atölye boyunca, hayvanlardan bahsedilirken ‘’biz’’ zamirinin kullanılması insanın da bir hayvan türü olduğu bilgisinin çocuklarda bir nebze olsun yerleşmesine katkıda bulunacaktır. ÖNERİ III Çocukların dikkatlerinin dağılmaması ve atölyenin etkili bir şekilde yapılabilmesi için atölyenin kapalı ya da sakin bir ortamda yapılması, atölye alanına atölye ile alakasız kişilerin girmemesi gerekmektedir.

TANIŞMA ETKİNLİĞİ ETKİNLİĞİN ADI: Tanışma ve Isınma Etkinliği AMACI: Bu etkinlik, öncelikle çocukların birbirleri ve yürütücü/yürütücülerle oyunlaştırılmış bir şekilde tanışmalarını amaçlar. Etkinlik aynı zamanda çocukların önceki hayvan-insan karşılaşmalarını ve deneyimlerini yürütücü/yürütücüler ve grupla paylaşarak ve konuşarak önceki olumlu ve olumsuz deneyimleri üzerinden insanların, insan dışı hayvanlarla olan ilişkileri üzerine düşünmelerini sağlamayı hedefler.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8-10 Çocuk YAŞ: 8-12 SÜRESİ: 20 Dakika HAZIRLIK: Ortam, yürütücü/yürütücüler ve çocukların daire şeklinde oturabileceği şekilde düzenlenir. Çocuklara dağıtılacak kağıtlar ve kalemler hazırlanır.

MALZEME: Kağıt, kurşun kalem, askılı isim kartı, eşleşme için hayvan görselleri YÖNERGE 1. Öncelikle yürütücü kendisini tanıtır ve atölyede hayvanlarla ilgili konuşmak için orada bulunduğunu söyler.

2. Çocuklara isimleri sorulur ve isimleri söylerken isimlerinin başına bir hayvan ismi eklemeleri istenir. Daha sonra kendilerine dağıtılan askılı isim kartlarına isimlerini ve seçtikleri hayvan türünü yazmaları istenir. Okuma yazma bilmeyen çocuklar varsa yürütücü bu çocuklara yardımcı olur.

Yürütüye Öneri: Yürütücü kolaylaştırma için önce kendi isminin başına bir hayvan ekleyerek söyler ve çocuklardan, kendi sağından ya da solundan başlayarak sırayla devam etmelerini ister. Hayvan ismi bulamayan çocuk ilk turda pas diyebilir. Sıra bitince bulamayanlara tekrar sorulur. Gerekirse diğer çocuklar ya da yürütücü isim bulmaya yardım eder. *** Hayvan ismi bulamayan çocuğa ‘’ diğer çocuklar’’ tarafından bulunan isim hakaret amaçlı kullanılıyorsa, bunun türcü bir davranış olduğu anlatılarak türcülük üzerine konuşulabilir.

3. Çocuklara içinde grup sayısının yarısına denk gelecek şekilde, farklı hayvan görsellerinin olduğu bir kutudan kura yöntemi ile bir görsel seçmeleri istenir. Örneğin 10 çocuk ile

25

4.

5.

6.

7.

8.

çalışıyorsanız kutunun içinde 5 farklı hayvan görselinin olduğu kağıtlar bulunur. Eğer grup sayısı tek ise oyuna yürütücü de dahil olur.

Aynı görseli seçen çocuklar eş olur.

Her bir çocuğa kağıt ve kalem dağıtılır.

Karşılıklı denk gelen çocuklar ‘’hayvanlarla ilgili sizi mutlu eden bir olay anlatın’’ ‘’hayvanlarla ilgili sizi mutsuz eden bir olay anlatın’’ yönergeleriyle birbirlerinden alacakları cevapları kağıda yazarlar.

Hayvanlarla ilgili onları mutlu ve mutsuz eden konuşmalarını ve arkadaşların cevaplarını bu kağıda yazmaları istenir.

Bu kağıtlar duvarlara asılır.

Yürütücüye Not: Yürütücü, çocuklar kendi aralarında konuşurken arada gezer ve ihtiyacı olan çocukları yönlendirmeye çalışır. Yürütücü, çocukları ‘’ hayvanlara hiç yemek, su verdin mi?’’ , ‘’ hiç hayvan sevdin mi?’’, ‘’ hiç hayvanlara taş atan birini gördün mü?’’ gibi sorularla hayvanın ya da çocukların ne hissettiği üzerinden çocukları yönlendirebilir.

BİRLİKTE SORGULAMA VE DEĞERLENDİRME 1. Çocuklara kendilerini mutlu hissettikleri olayla ilgili konuşmak isteyen olup olmadığı sorulur.

2. Konuşmak isteyen çocuklara paylaştıkları olayın kendilerini neden mutlu hissettirdiği sorulur.

3. Çocuklara kendilerini mutsuz hissettikleri olayla ilgili konuşmak isteyen olup olmadığı sorulur.

4. Konuşmak isteyen çocuklara paylaştıkları olayın kendilerini neden mutsuz hissettirdiği sorulur.

5. Paylaştığı olumsuz deneyimin nasıl yaşanmasını tercih edeceği sorulur.

6. Arkadaşlarınızın deneyimlerinden hayvanlar hakkında yeni bir şey öğrenip öğrenmedikleri sorulur.

7. Bunu paylaşmak size nasıl hissettirdi?

8. Arkadaşınızın paylaşımını duymak size nasıl hissettirdi?

Yürütücüye Not: Atölye boyunca, eğer bu kağıtlarda yazılan ve çocukları mutlu ya da mutsuz eden olaylarla ilgili konular üzerine konuşuluyorsa bu kağıtlara referans verilebilir.

Yürütücüye Not: Çocuklar, bir başkasının deneyiminden bahsederken kendi hissettiklerini paylaşmalı, diğer kişinin anlattığına yorum yapmamalı. ‘’Şöyle yapsaydı daha iyi olurdu’’ , ‘’Keşke anlattığını yapmasaydı…’’ şeklinde kurulan cümleler pişmanlık yaratabilir, çocuklar daha az paylaşım yapmaya başlayabilirler.

Yürütücüye Not: Atölyeye katılan çocuklardan herhangi bir deneyim aktarımı gelse de gelmese de yürütücü kendi deneyim ya da deneyimlerini çocuklar ile paylaşabilir.

Yürütücüye Not: Eğer çocukların arasında okuma yazma bilmeyenler varsa çocuklara isteyenlerin arkadaşlarını mutlu ya da mutsuz eden durumların resmini çizebileceği söylenebilir. Çizmeyen ve yazamayan çocuklara yürütücü yardım eder.

I.ÖĞRENME HEDEFİ İnsanların da bir hayvan türü olduğu bilgisinin edinilmesi Toplumda yerleşmiş olan ve insanı hayvan tanımının dışında bırakan bakış açısı, bilimsel bir dayanağı olmayan keyfi bir mit olmakla birlikte hayvanlarla kurduğumuz tüm ilişkiyi de belirler. Bu miti çocukların sorgulayabilmesini sağlamayı hedefliyoruz.

26

ETKİNLİĞİN ADI: ‘’ Hangi Hayvansın’’ Oyunu AMACI:  Çocukların, insan ile insan dışı hayvanlar arasındaki benzerlikleri, yönlendirmelerle keşfetmesi, düşünmesi ve böylelikle insanın diğer hayvanlardan çok da farklı olmadığı sonucuna ulaşması  Çocukların kendi vücutları ve diğer hayvanların vücutları ile ilgili bilgi sahibi olması GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8-10 Çocuk YAŞ: 8-12 SÜRESİ: 15-20 Dakika HAZIRLIK: Power point dosyasının kullanımına hazır hale getirilmesi, projeksiyon düzeneğinin ve dosyasının yansıtılacağı yerin hazırlanması.

MALZEME: Kağıt, kalem, projeksiyon cihazı, bilgisayar YÖNERGE 1. Çocuklardan, baştaki tanışma oyununda seçtikleri ve isim kartlarında yazılı olan hayvanlarla olan ortak özellikleri üzerine alttaki sorular sorulur.  Yazdığımız hayvanlardan hangileri görebiliyor sizce?  Peki bu hayvanlardan hangileri hareket edebiliyor?  Hangilerinin dokunma hissi vardır sizce?  Peki hangileri koku alabiliyor acaba?  Peki hangilerinin bir yeri kesildiğinde canı yanar?

2. Uygulayıcı bu duyuların aynı olduğu vurgusunu yaptıktan sonra çocuklara ‘’şimdi de iç organlarımızı düşünelim’’der ‘’ Kim bana kalbimin nerede olduğunu gösterebilir?’’ sorusu ile başlanır.

3. Çocuklar kalplerinin nerede olduğunu gösterir. Burada çocuklar bocalarsa yürütücü kendi kalbinin yerini işaret ederek göstermelidir.

4. Sonra çocuklara ‘’ Şimdi bakalım, diğer hayvanların da kalbi var mı?’’ diyerek sunum (Power Point) dosyasındaki hayvan şablonları üzerinden çocukların birlikte tahmin yürütmeleri sağlanır. Bu tahmin yürütme süreci kalbin çizimini içeren bir sonraki slaytın açılmasıyla sonlanır ve ikinci organa geçilir.

5. Altta belirtilen her organ için üstte (Madde 2,3 ve 4) belirtilen yöntemle interaktif olarak şablonlar tamamlanır. a. Bağırsaklar nerede? b. Beynimiz nerede? c. Midemiz nerede?

Kullanılacak Şablon Çizimler: Köpek, tavuk, balık NOT I: Eğer çocuklarla tanışma/ısınma oyunu oynanmayacaksa çocuklardan öncelikle bir hayvan seçmeleri istenir. Sonrasında yönerge aynı şekilde uygulanır.

NOT II: Eğer bu yöntemde projeksiyon cihazı kullanılmıyorsa kitapçığın içinde bulunan jpeg formatındaki dosyalar bastırılarak kullanılabilir.

NOT III: Eğer ppt dosyası ve görseller kullanılamıyorsa çocukların seçtikleri hayvanlar üzerinden çocuklara sorularak alınan cevaplarla benzerliklere vurgu yapılabilir. ‘’ Bizim kalbimiz nerende?’’ Peki seçtiğiniz hayvanın kalbi var mı, kalbi nerede? gibi sorular sorulabilir.

II. ÖĞRENME HEDEFİ Her canlının eşit olduğunun farkındalığının oluşması Kendini bir hayvan türü olarak tanımlayan insanın doğal olarak diğer hayvan türleri ile kurduğu sömürü ilişkisini üstünlük varsayımı üzerinden meşrulaştırmasını, yani türcülüğü ve bu hiyerarşik 27

yaklaşımı, çocuklarda daha yatay, gerçek, eşitlikçi ve türcü olmayan bir algıya yönlendirmeyi hedefliyoruz.

ETKİNLİĞİN ADI: Başka Bir Hayvan Olarak Doğabilirdin AMACI: Çocukların başka bir hayvanla empati kurarak hayvanların yaşadıkları eşitsizlik üzerinden her canlının eşit olduğu fikrine ulaşmalarını sağlamak.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8-10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 – 20 Dakika HAZIRLIK: Arka yüzlerinde, yönerge kısmının birinci maddesinde bahsi geçen hayvanların fotoğraflarının olduğu kartların basılarak hazırlanması.

Zeminde katılıyorum, katılmıyorum ve emin değilim alanları için kullanılmak üzere baskılarının hazırlanması ve atölyenin yapılacağı mekana göre uygun görülen alanlara yerleştirilmesi MALZEME: Hayvan görsellerinin olduğu kağıtlar YÖNERGE 1. Çocuklara, öncelikle hayvanlarla kurduğumuz ‘’olumsuz’’ hak ihlali içeren, bazı yargı cümleleri okunur.  Fare kapanı kurulabilir.  Karıncalar için böcek ilacı kullanılabilir.  İnekler yenebilir  Köpeklere taş atılabilir  Yavru kediler annelerinden ayrılabilir  Aslanlar hayvanat bahçelerine hapsedilebilir  Filler sirklerde gösteri yapmaya zorlanabilir  Yunuslar yunus parklarında küçük havuzlarda hapsedilebilir  Köpekler barınaklara hapsedilebilir  Balık tutulabilir  Kuşlara sapanla taş atılabilir  Pet shoptan kuş satın alınabilir  Civcivler boyanabilir  Balıklar akvaryumlara hapsedilebilir  Atlı faytonlara binilebilir 2. Bu yargı cümleleri okunurken çocuklardan kendilerine uyan cevaplara göre ‘’katılıyorum’’ ‘’katılmıyorum’’ , ‘’ emin değilim’’ yazan alanlara doğru hareket etmeleri istenir.

3. Çocuklar alanları seçtikten sonra yargı cümlesi tekrar edilir. ‘’Şu an nerede duruyorsunuz’’ diyerek çocukların yaptıkları seçimin farkına varmaları sağlanır.

4. Çocuklardan neden orada olduklarını kısaca anlatmaları istenir.

5. Her yargı cümlesinden sonra, çocuklara düşünmeleri ve hareket etmeleri için yeterli süre verilir.

6. Bütün yargı cümleleri bittikten sonra çocuklardan oturmaları istenir.

7. Çocuklara bu yargı cümlelerinde bahsedilen türlerin görsellerinin olduğu kapalı kartlar dağıtıır. Eğer ortam uygunsa bu kartların kapalı bir şekilde, çocukların önünde bulunan bir masada olmasına dikkat edilir. Eğer ortam bunun için müsait değilse kartlar kapalı olarak çocuklara verilir ve siz onlara söyleyene kadar çocuklardan kartlara bakmamaları istenir.

8. Çocuklardan kartlarını açmaları istenir.

28

9. Çocuklardan ellerindeki kartlara yoğunlaşmaları istenir ve ‘’ elinizdeki karttaki hayvan olarak dünyaya gelmiş olabilirdik’’ denir.

BİRLİKTE SORGULAMA VE DEĞERLENDİRME 1. Elinizdeki karttaki hayvan olarak doğsaydınız konuştuğunuz şeyler hakkında ne düşünecektiniz?

2. Elinizdeki karttaki hayvan olarak doğsaydınız bunlardan hangisinin başınıza gelmesini istemezdiniz?

3. Bu alıştırmalardan sonra ilk başta verdiği cevabı değiştiren var mı? Varsa neden?

ETKİNLİĞİN ADI: Duygu Skalası AMACI: Çocukların başka bir hayvanla empati kurarak hayvanların yaşadıkları eşitsizlik üzerinden her canlının eşit olduğu fikrine ulaşmalarını sağlamak. Bu yöntem özellikle çocuklara eğlence sektörü için kullanılan hayvanların yaşadıkları ile ilgili farkındalık kazandırmayı hedefler.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 Dakika HAZIRLIK: Duygu skalası çizgilerinin tahtaya, duvara, yere (ortam hangisi için uygunsa) çizilmesi MALZEME: 2 Farklı renkte post-it kağıt, tebeşir ya da tahta kalem YÖNERGE 1. Çocuklardan skala çizgisinin olduğu alanda toplanmaları istenir.

2. Çocuklara iki farklı renkte post it kağıt dağıtılır.

3. Çocuklara ‘’ sizinle sirkler, yunus parkları hayvanat bahçeleri ve akvaryumlarla ilgili bir oyun oynayacağız. Bu yerleri bilmeyenler var mı ‘’ diye sorulur. Gelen cevaplar üzerine gerekiyorsa bu yerler hakkında kısa tanımlamalar yapılır. Aşağıdaki tanımlamalar kullanılabilir.

SİRKLER: Hayvanların hapsedildikleri ve insanları eğlendirmeleri için gösteri yapmaya zorlandıkları yer.

YUNUS PARKLARI: Yunusların hapsedildikleri ve insanları eğlendirmek için gösteri yapmaya zorlandıkları yer.

HAYVANAT BAHÇESİ: Hayvanların bütün hayatları boyunca, kendilerine uygun olmayan yaşam alanlarında, insanlar onları izlesinler diye hapsedildikleri yer.

AKVARYUMLAR: Balıkların uçsuz bucaksız denizlerde yüzmesi gerekirken, insanlar onları izleyebilsin diye kapatıldıkları yer.

4. Alttaki sorular, çocuklara önerilen yönerge çerçevesinde sorulur.

SORU:1  Çocuklara ‘’ Hayvanat bahçesine gitmekten mutlu olur musun? Sorusu yöneltilir.  Çocuklardan ne kadar mutlu ya da mutsuz olduklarını 1 den 10’a kadar numaralandırılmış olan skala üzerinde, ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.  Sonra çocuklara ‘’ Şimdi de hayvanat bahçesinde yaşayan bir kutup ayısını düşünelim kutuplarda çok soğukta yaşaması gerekirken bu hayvanat bahçesine getirildi. Burası onun için o kadar sıcak ki burada yaşaması mümkün değil ama yıllarca burada yaşamak zorunda.

Peki sizce ne kadar mutlu’’ diye sorulur.  Çocuklardan bu kez de kutup ayısının ne kadar mutlu olabileceğini 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan ikinci skala üzerinde, ellerindeki postit kağıtlarla işaretlemeleri istenir.

29

SORU:2  Çocuklara ‘’yunus parkına gitmekten mutlu olur musunuz? Sorusu yöneltilir.  Çocuklardan ne kadar mutlu ya da mutsuz olduklarını 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan skala üzerinde ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.  Sonra çocuklara ‘’şimdi yunus parkında yaşayan bir yunusu düşünelim. Yaşadığı kocaman denizlerde arkadaşlarıyla birlikte yüzerken kaçırılıp küçük bir havuzda yaşamak zorunda bırakıldı. Gösteri yapması için zorla eğitildi. Arkadaşları yerine insanlarla yüzmeye zorlandı.

Peki sizce o ne kadar mutlu? Diye sorulur.  Çocuklardan bu kez de yunusun ne kadar mutlu olabileceğini 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan ikinci skala üzerinde, ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.

SORU:3  Çocuklara ’’ akvaryuma gitmekten mutlu olur musun?’’ sorusu yöneltilir.  Çocuklardan ne kadar mutlu ya da mutsuz olduklarını 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan skala üzerinde ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.  Sonra çocuklara ‘’ Şimdi de akvaryumda yaşayan bir balığı düşünelim. Ömrü boyunca okyanuslarda yüzmesi gerekirken akvaryuma kapatıldı. Her gün insanlar onu izlerken belirli sınırları olan bu akvaryumda yüzmesi gerekiyor. Ondan hiçbir şey yapması istenmese de o istediği şeyi yapamıyor yani özgürce yüzemiyor. Peki sizce o ne kadar mutlu? Diye sorulur.  Çocuklardan bu kez de balığın ne kadar mutlu olabileceğini 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan ikinci skala üzerinde, ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.

SORU:4  Çocuklara ’’ sirke gittiğinizde mutlu olur musun?’’ sorusu yöneltilir.  Çocuklardan ne kadar mutlu ya da mutsuz olduklarını 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan skala üzerinde, ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.  Sonra çocuklara ‘’Şimdi sirkte yaşayan bir arslanı düşünelim. Arkadaşlarından zorla ayrılmış, hiçbir zaman arkadaşlarını göremeyecek, hiçbir zaman istediği yere gidemeyecek, her gün zorla dans ettiriliyor ve evine gitmesine izin verilmiyor. Peki sizce o ne kadar mutlu diye ‘’sorulur.  Çocuklardan bu kez de arslanın ne kadar mutlu olabileceğini 1’den 10’a kadar numaralandırılmış olan ikinci skala üzerinde, ellerindeki post-it kağıtlarla işaretlemeleri istenir.

BİRLİKTE SORGULAMA VE DEĞERLENDİRME 1. En son hep beraber iki duygu skalasına bakılır ve çocuklara, hayvanların kapatıldıkları bu yerler hakkında ne düşündükleri sorulur.

2. Eğer hayvanların mutlu olduğunu düşünen çocuklar varsa neden böyle düşündükleri sorulur.

3. İnsanların eğlenmek hayvanlara bunları yapıyor olması size ne hissettiriyor, tüm bunlar hakkında ne düşünüyorsunuz?

III. ÖĞRENME HEDEFİ Hayvanların hissedebilen bireyler olduğunun farkındalığının oluşması Diğer türlerin fiziklsel ya da duygusal acı hissetme yetilerinin insan türüne göre daha düşük olduğuna ya da tamamen bundan yoksun olduklarına dair yaygın algının, çocuklarda kırılarak tüm türlerde 30

fiziksel ya da duygusal acı, mutluluk, heyecan, hüzün, umutsuzluk, çoşku, annelik, dostluk vb. deneyimlerin benzer şekilde deneyimlendiğini aktarmayı hedefliyoruz.

ETKİNLİĞİN ADI: Portreler Göstererek Hikaye Tamamlama Etkinliği AMACI: Çocuklara bazı duyguları insana benzer şekilde ifade etmiş olan hayvanların fotoğrafları gösterilerek, çocukların hayvanların hisleri, neler yaşadıkları, neden fotoğraflardaki gibi hissettikleri üzerine düşünmelerini sağlamak GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 Dakika HAZIRLIK: Fotoğrafların gösterilmesi için bilgisayarın hazırlanması, projeksiyonun yansıtılacağı alanın hazırlanması MALZEME: Projeksiyon cihazı, bilgisayar YÖNERGE 1. Çocuklara belirli duyguları ifade ettikleri belli olan hayvan fotoğrafları gösterilir.

2. Bu fotoğraflar bir camın arkasından bakan bir orangutan, ağlarla yakalanmış bir maymun, zıplayan bir köpek, zıplayan bir inek, faytona bağlı yere düşmüş bir at…) gösterilir.

3. Çocuklardan gösterilen her fotoğrafa dikkatlice bakmaları istenir 4. Gösterilen her fotoğraftan sonra aşağıdaki sorular sorulur.  Sizce neler hissediyor olabilir  Sizce şu an nerede  Sizce bu fotoğraf çekildikten sonra ne oldu  Sizce nerede olmak isterdi Uyarıcıya Not: Bu etkinlikte çocuklara gösterilen fotoğraflar çocukları etkileyebilir. Çocuklar arasında bu etkinliğin zor geleceği kişiler varsa bu yöntem kullanılırken çok dikkat edilmelidir.

Uyarıcıya Not: Çocuklara sizce şu an nerede sorusunun cevabını aldıktan sonra onlara gerçeği söylemememiz gerekmektedir. Çocuklara cevap verirken dikkatli olunmalı. İnek için çiftlikten kurtarıldı, köpek için barınaktan alındı gibi cevaplar verebiliriz.

ETKİNLİĞİN ADI: Nasıl Hissediyoruz AMACI: Çocuklara kendi hisleri üzerinden hayvanların da hissedebilen bireyler olduğu yargısına varmalarını, bunu yaparken aynı zamanda çocukların kendi duyguları hakkında da bir farkındalık kazanmalarını sağlamak GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 Dakika HAZIRLIK: Çocukların fotoğraflarının çekilmesi için kameranın ve fotoğrafların yansıtılması için projeksiyon düzeneğinin hazırlanması. Çocuklara gösterilecek videoların kullanılması için bilgisayarın hazırlanması.

MALZEME: Fotoğraf makinesi, projeksiyon cihazı, bilgisayar YÖNERGE 1. Çocuklardan mutlu, kızgın, korkmuş gibi basit duyguları yansıtmaları istenir.

2. Çocukların yüz ifadeleri fotoğraflanır, digital ortama aktarılır.

3. Sonra bu duyguları insandan başka hangi hayvanların hissedebileceği ve bunu nasıl ifade edebileceği sorulur. Bunun üzerine tartışılır.

Uygulayıcıya Not: Buradaki amaç; çocuğun doğruyu, hayvanların duygularını nasıl ifade ettiklerini bulmaları değil, hayvanların bu duyguları nasıl ifade edeceği, nasıl ifade edeceği, nasıl hissettikleri üzerine çocuğun düşünmesini sağlamak. Çocukların yapamadıkları ifadeler olabilir. Niye 31

yapamadıklarını sorulduğunda muhtemelen ‘’bilmiyordum hiç görmedim’’cevabı ile karşılaşılacaktır. ‘’ Hiç korkan bir hayvan gördün mü?’’ sorusuyla çocukların günlük yaşamındaki deneyimlerine vurgu yapılarak duygularla ilgili bildiklerini konuşmaları sağlanabilir.

4. Çocuklardan ifade etmeleri istenen tüm duygular için alttaki yönerge izlenir.

Uygulayıcıya Not: İnsan ve primatlar dışındaki hayvanlar yüz kaslarını duygularını ifade etmek için çok kullanmıyorlar. Videoları gösterirken çocukların fotoğraflarıyla ardışık olması bu anlamda önemli. Videolarda yüz kaslarını kullanmayan hayvanlar gösterilerek çocuklara hem yüz ifadelerinin duyguları göstermenin tek yolu olmadığı hem de duyguların farklı türlerde farklı biçimlerde ifade edilebileceği anlatılır.

MUTLU:  ‘’Mutlu olduğunuzda bunu nasıl ifade edersiniz ‘’denilerek çocukların mutlu ifadelerinin olduğu fotoğrafları gösterilir.  ‘’Peki hayvanlar mutlu olduğunda sizce bunu nasıl ifade ederler’’ gibi sorularla çocuklardan gelecek cevaplar dinlenir.  ‘’Peki, şimdi bakalım, hayvanlar mutluluklarını nasıl ifade ederler’’ denilir ve uygun video gösterilir. ÜZGÜN:  ‘’Üzgün olduğunuzda bunu nasıl ifade edersiniz’’ denilerek çocukların üzgün ifadelerinin olduğu fotoğraflar gösterilir.  ’Peki hayvanlar üzgün olduğunda sizce bunu nasıl ifade ederler’’ gibi sorularla çocuklardan gelecek cevaplar dinlenir.  ‘’Peki, şimdi bakalım, hayvanlar üzgün olduklarını nasıl ifade ederler’’ denilir ve uygun video gösterilir.

KIZGIN:  ’Kızgın olduğunuzda bunu nasıl ifade edersiniz’’ denilerek çocukların kızgın ifadelerinin olduğu fotoğraflar gösterilir.  ’Peki hayvanlar kızgın olduğunda sizce bunu nasıl ifade ederler’’ gibi sorularla çocuklardan gelecek cevaplar dinlenir.  ‘’Peki, şimdi bakalım, hayvanlar kızgın olduklarını nasıl ifade ederler’’ denilir ve uygun video gösterilir.

KORKMUŞ:  ’Korkmuş olduğunuzda bunu nasıl ifade edersiniz’’ denilerek çocukların korkmuş ifadelerinin olduğu fotoğraflar gösterilir.  ’Peki hayvanlar korkmuş olduğunda sizce bunu nasıl ifade ederler’’ gibi sorularla çocuklardan gelecek cevaplar dinlenir.  ‘’Peki, şimdi bakalım, hayvanlar korkmuş olduklarını nasıl ifade ederler’’ denilir ve uygun video gösterilir.

Uygulayıcıya Not: Hayvanların birey oldukları ve aynı türlerin, aynı durumlarda farklı davranışlar gösterebileceklerini V. öğrenme hedefimizde kullanılan yöntemle anlatmaya çalışıyoruz. Burada genelleme yaparak V. öğrenme hedefimizle ters düşüyormuşuz gibi bir durum oluşabilir. Bunu önlemek için dikkat edilmesi gereken nokta, gösterilen videolar üzerinden genellemeye gidilmemesi

32

ve duyguları ifade etmenin her tür için tek bir yolu olmadığı ve hem insanların hem de diğer hayvanların aynı duyguyu farklı biçimlerde ifade edebileceğinin altının çizilmesidir.

IV. ÖĞRENME HEDEFİ: Yaşam tüm hayvanlar için eşit derece önemlidir algısının oluşması.

Hissedebilen her canlı için kendi yaşamının herkesinki kadar değerli olduğu ve her yaşamın iyi ya da kötü gidebileceği fikrinin çocuklarda oluşmasına katkıda bulunmayı hedefliyoruz.

ETKİNLİĞİN ADI: İnki ‘nin Hikayesi AMACI: Özgürlüğü elinden alınmış bir hayvanın kaçış hikayesi üzerinden çocuklara, yaşamın tüm canlılar için eşit derecede önemli olduğunu anlatmak.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 -20 Dakika HAZIRLIK: Çocukların kura çekecekleri kutunun hazırlanması MALZEME: Kalem, kağıt, İnki’nin kaçış yolunun haritasının baskısı, eşleşme için hayvan görselleri YÖNERGE 1. Çocuklardan içinde 3 farklı hayvan görselinin olduğu kağıtların bulunduğu bir kutudan kura yöntemi ile kağıt çekmeleri istenir. Aynı görsel çeken çocuklar aynı grupta olurlar. Böylelikle 3 farklı gruba ayrılmış olurlar.

Not: Gruptaki kişi sayısı, çocuk sayısına göre değişebilir. Atölyedeki çocuk sayısına göre hayvan görsellerinin sayısı arttırılıp azaltılabilir.

2. Çocuklara akvaryuma kapatılan ve akvaryumdan kaçan ahtapot Inki’nin hikayesi anlatılır. Inki üç sene önce denizde gezerken yakalandı. Yakalanırken yaralandı, vücudunda çizikler oluştu kolları yaralandı. İnsanların onu izlemesi için küçük bir akvaryuma kapatıldı. Hapsedildiği üç sene boyunca oradan nasıl kurtulacağını, evine nasıl döneceğini düşündü. Her gün akvaryumun içinde bir kaçış yolu aradı ve sonunda bir gün kaçtı.

3. Her gruptan İnki’nin yerinde olduklarını düşünmelerini ve İnki’nin nasıl kaçmış olabileceğini, kaçarken nasıl bir yol izlemiş olabileceğini tartışmaları istenir.

4. Her gruba bir kağıt her çocuğa bir kalem verilir.

5. Her gruptan verilen kağıtlara tartışmaları sonucu İnki’nin kaçış yolunu çizmeleri istenir. Her gruba 5 dakika verilir.

6. Yürütücü gruplar tartışırken arada gezer, ‘’nasıl gidiyor’’ ek zamana ihtiyacınız var mı?’’ vaktimiz bitmek üzere’’, ‘’ toparlamamız gerekiyor’’ gibi telkinlerde bulunulabilir.

7. Her grup etkinliği tamamladıktan sonra, grup üyeleri yan yana gelecek şekilde tüm çocuklar daire şeklinde oturur. Çocukların çizimleri duvara asılır.

8. Çocuklara İnki’nin kaçış hikayesi anlatılır ve kaçış yolunu gösteren çizim gösterilir. (Akvaryum her gün temizleniyordu, temizlik yapılırken denize açılan kapaklar her gün açılıyor ve temizleniyordu. İnki bir gün temizlikçinin akvaryumun kapağını kapatmadığını fark etti. İstediği fırsat eline geçmişti bu yolu izleyerek (burada İnki’nin kaçış yolunun gösterildiği çizim çocuklara gösterilir) akvaryumdan kaçtı.

BİRLİKTE SORGULAMA VE DEĞERLENDİRME 1. Hikaye ile ne düşündünüz?

2. İnki gibi özgürlüğünüz elinizden alınsaydı nasıl hissederdiniz?

3. İnki gibi yaşam alanınınız kısıtlansaydı ne hissderdiniz?

4. Sizce İnki akvaryumdayken nasıl hissediyordu?

5. Sizce İnki neden kaçtı?

33

6. Sizce İnki özgür kalınca ne hissetti?

7. Birlikte çalışmak tartışmak nasıldı? Zor ve kolay yönleri var mıydı?

ETKİNLİĞİN ADI: Ayşe’nin Hikayesi AMACI: Örnek bir olay üzerinden, çocukların başka bir hayvanla ortak olabilecek duygu durumlarına vurgu yapılarak her canlının yaşamının ve ihtiyaçlarının benzer şekilde önemli olduğuna değinilir ve bu yolla farklı türler arasında, çocuklarda daha yüksek bir empati potansiyeli sağlanması hedeflenir.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 15 -20 Dakika HAZIRLIK: Videonun gösterileceği bilgisayar, projeksiyon düzeneğinin hazırlanması MALZEME: Bilgisayar, projeksiyon cihazı YÖNERGE 1. Çocuklardan, örnek bir olay üzerinden, kendileri ve seçtikleri bir hayvan ile ortak durumlarını karşılaştırmaları istenir.

2. Çocuklara aşağıdaki örnek olay verilir ve belirtilen sorular sorulur: Diyelim ki uzun bir zaman, havalar çok kötüydü ve evden çıkmanıza hiç izin verilmedi. Parka gidemediniz, oyun oynayamadınız, ip atlayamadınız. Günler sonra ilk defa güneş açtı ve siz parka gittiniz. Arkadaşlarınızla oyun oynadınız, çimenlere ayak bastınız.

3. Çocuklara aşağıdaki sorular sorulur.  Evde kapalı kaldığınızda ne hissederdiniz  İlk kez dışarı çıkabildiğinizde ne hissederdiniz 4. Şimdi aynı hikayeyi bir inek üzerinden düşünelim: Ayşe, çok uzun zaman kapalı bir çiftliğe götürüldü. Dört tane duvarı olan küçük bir kabine kapatıldı. Bir daha toprağa ayak basamadı, güneş göremedi. Bunların ardından bir gün o ve arkadaşları dışarı çıktılar.  Sizce Ayşe kabinde yaşarken ne hissetmiştir?  Sizce Ayşe ilk kez dışarı çıktığında ne hissetmiştir?

5. Almanya’da özgür bırakılan ineklerin videosu gösterilir ve sonra aşağıdaki sorular sorulur:  Hayatları değişmiş midir?  Sizce toprağa hiç basmadan kabinde yaşamayı mı yoksa dışarıda toprağa basarak mı yaşamayı tercih eder?

V. ÖĞRENME HEDEFİ Benzer türlerin ya da türdeşlerin birbirlerinden farklı olabileceğinin öğrenilmesi Tüm türlere ait farklı özelliklerin, yaygın olan üstünlük ve hiyerarşik bir bakışla değil her türün kendi ihtiyaçlarına uygun bir şekilde, farklı mental, fiziksel ve algı biçimleri geliştirilmiş olduğunun bilinciyle her hayvanın bir birey olduğu fikrinin çocuklarda oluşmasını sağlamayı hedefliyoruz.

ETKİNLİĞİN ADI: Katılıyorum / Katılmıyorum Etkinliği AMACI: Bu yöntemde aynı türe ait bireylerin de birbirinden farklı olabileceği ve bu anlamda tercihlerin nasıl farklılaşabileceği üzerinden, diğer türlerinde birey olduğu vurgusunun yapılması hedeflenir.

GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 10 - 15 Dakika HAZIRLIK: Yere tebeşir ya da bir bant yardımıyla bir çizgi çekilir. Videonun gösterilmesi ve yansıtılması için bilgisayar ve projeksiyon düzeneği hazırlanır.

34

MALZEME: Bilgisayar, projeksiyon cihazı YÖNERGE 1. Çocuklardan çizilen çizginin üzerinde yan yana sırayla girmeleri istenir 2. Alttaki yargı cümleleri çocuklara okunur. Bu yargılara katılan çocukların bir adım öne, katılmayanların ise bir adım geriye gitmeleri istenir.  İnekler insanlarla arkadaş olur  Kaplanlar keçilerle arkadaş olur  Fareler insanlarla arkadaş olur  Arslanlar ve köpekler arkadaştır  Köpekler kuşlarla oyun oynar  Kazlar insanlara sarılır  Kazlar balıklarla yemeklerini paylaşır  Salyangozlar ve kediler iyi anlaşır  Yunuslar kedileri okşamaktan hoşlanmazlar  Kuşlar yemeklerini köpeklerle paylaşır  Köpekler ve kediler dosttur  Kazlar köpeklere sarılmayı severler  Kutup ayıları köpekleri sevmekten hoşlanır  Kediler kuşları sever  Tavuklar çocuklara sarılmayı sever 3. Yargı cümlelerinin çocuklara okunması bitince herkese şu soruları düşünerek bütün gruba bakması söylenir. Neredeydim, neredeyim, herkes nerede?

4. Daha sonra çocuklardan oturmaları istenir 5. Son olarak insanların alışık olmadığı davranışlar sergileyen diğer hayvanlar ile ilgili kısa bir video çocuklara seyrettirilir.

BİRLİKTE SORGULAMA VE DEĞERLENDİRME 1. Videoda sizi şaşırtan bir şey oldu mu?

2. Sorular aynıydı, peki neden herkes farklı yerlerdeydi?

3. Bu, sizce ne anlama geliyor?

Uygulayıcıya Not: Burada ulaşılması hedeflenen algı, çocuklarda, diğer hayvanlardaki bireysel farklılıklar ve tercih farklılıkları konusunda farklılıklar yaratılmasıdır. Bu anlamda uygulayıcı çocuklardan gelecek cevapları doğru şekilde yönlendirerek streotipler üzerinden değerlendirme yapılmaması için özen gösterilmelidir.

Uygulayıcıya Not: Çocuklara gösterilecek videoda hayvanların alışılmamış davranışları olacaktır. Çocuklar bu davranışların bütün hayvanlar için geçerli olduğunu düşünebilir. Örneğin videoda bulunan kuş ve kedinin arkadaşlığını gördüğünde bütün kedi ve kuşlar iyi anlaşır yargısına varabilir.

Atölyeden sonra bir kuşla kediyi bir araya getirilebilir. Böyle bir durumda kedi kuşa saldırır ve ölümüne sebep olursa çocuklarda travma yaratır. Bu yüzden çocuklara hayvanların davranışlarının videodaki gibi olmadığı söylenerek onlar için bunun ne anlama geldiğini sorulup, tartışma ortamı yaratılmaya çalışılabilir.

VI. ÖĞRENME HEDEFİ Canlıların hakları konusunda bilgi sahibi olunması Dünyaya gelen her bebeğin hangi canlı türü olursa olsun yaşamaya acı çekmemeye ve hiç kimsenin malı olmamaya hakkı vardır. Bu nedenle çocuklarda insan türüne mensup her bireyin sahip olduğu

35

haklara diğer türlere ait bireylerin de sahip olması gerektiği fikrini oluşturmayı hedefliyoruz. Yaşama hakkı, özgür olma hakkı, beden dokunulmazlığı, doğal yaşam koşullarına uygun yaşama hakkı ETKİNLİĞİN ADI: Haksızlık Kartları ile Gazete Hazırlama AMACI: Çocukların hayvanlara yapılan haksızlıklar üzerine düşünerek, tartışarak hayvanların hakları konusunda bilgi sahibi olmaları GRUP BÜYÜKLÜĞÜ: 8 – 10 Çocuk YAŞ: 8 – 12 SÜRESİ: 45 Dakika HAZIRLIK: Çocukların kura çekecekleri kutuların hazırlanması, çekiliş için hayvan görsellerinin hazırlanması MALZEME: Kağıt, kalem, haksızlık kartları, çocukların gazetede kullanmaları için ilgili görseller, yapıştırıcı YÖNERGE 1. Çocuklardan içinde 3 farklı hayvan görselinin olduğu kağıtların bulunduğu bir kutudan kura yöntemi ile kağıt çekmeleri istenir. Aynı görseli çeken çocuklar aynı grupta olurlar. Böylelikle 3 farklı gruba ayrılmış olurlar Not: Gruplardaki kişi sayısı çocuk sayısına göre değişebilir. Atölyedeki çocuk sayısına göre hayvan görsellerinin sayısı arttırılabilir ya da azaltılabilir.

2. Her gruba aşağıdaki haksızlıkların olduğu kartlar verilir, her çocuktan haksızlık olduğunu düşündükleri kartları seçmeleri istenir.  Fare kapanı  Böcek ilacı  Yunus parkında yunus  Boyalı civciv  Hayvanat bahçesinde ayı  Barınaktaki köpek  Kafeste kuş  Akvaryumda balık  Balık tutmak  Sirkte fil  Fayton 3. Her gruptan haksızlık olarak gördükleri kartı seçmeleri istenir. Her gruptaki çocuk istediği kadar kart seçebilir.

4. Gruplar seçtikleri kartlardaki eylemleri, durumları neden haksızlık olarak gördüklerini tartışırlar.

5. Sonra çocuklardan bu tartışmalarını ve vardıkları sonuçları ve çözüm önerilerini hayvan hakları ile ilgili bir gazetede yansıtmaları istenir.  Hayvan hakları ile ilgili bir gazete çıkaracağız, siz bu gazetede editörsünüz bu gazete hayvan haklarını savunuyor şimdi bu haksızlıklar ile ilgili vardığınız sonuçları ve bunların nasıl çözüleceğine dair önerilerinizi bu gazetede aktaralım.  İsteyen çocukların seçtikleri karttaki hayvana mektup yazıp gazeteye ekleyebileceği söylenir.

6. Çocuklar bu grup çalışmasını yaparken yürütücü aralarında dolaşır ve desteğe ihtiyacı olan grupları yönlendirir.

36

7. Uygulamanın sonunda gruplar birbirlerine gazetelerini verir ve kısa bir süre içinde gazetede neler yazdıklarını anlatırlar.

• Çocuklar İçin Türcülük ve Hayvan Hakları Atölyeleri Modeli; Hayvan Hakları İzleme Komitesi tarafından hazırlanmış, faydalı görüldüğü için kitaba sonradan eklenmiştir.

•

Vegan beslenme tablosunu atölyelerde kullanabilirsiniz.

http://hayvanhaklari-izleme.org hakim.komite@gmail.com

37

38

39

CONTENTS 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

About The Author……………………………………………………………………………..42 About Nyitott Kör(Open Circle)...........................................................43 About Maybug Group……………………………………………………………………….44 About Mászínház................................................................................45 Interview with President of Nyitott Kör.............................................47 Exercises ………………………………………………………………………………………….49 Photos (Nyitott Kör, Maybug, Mászínház)…………………………………….....21

40

•

This book is open to updating and developing. You can print and use it as a pdf.

•

Click on the link for follow-up.

•

Cover Desing: Savaş Düzdaş

Contact: savasduzdas@gmail.com

for my nephew Aras and all the children of the world….

41

About The Author Savaş Düzdaş is an artist and activist who was born in 1989 in İstanbul (Turkey). He studied Fine Arts Faculty of Dramatic Writing at Uludağ University (20102014)(Theatre) He performed street performances, which are based on anti-capitalist motivations in İstanbul. (2010-2012)He and his friends organized activities which targets mentally handicapped people. (2012-2014) He and his friends have got some present for these. Also he was voluntary from Down Syndrome Association Turkey.(2013-2016) Moreever, they made video works which are related to the same activities in Turkey. He art’cles are published in several magazines and fanzins.

Nowadays, he worked in a theater institution in Budapest.(2016-2017)He was working with handicapped people, refuguess,teenager special people and kindergarten.

During his art life, he interested and criticized the classical forms of the theater. He try to think how is creative new forms…

He would like to express thankfulness to him family, friends and Nyitott Kör Association.

•

Youtube : savas duzdas

•

Issue: https://issuu.com/savasduzdas

•

Mail: savasduzdas@gmail.com

Savaş Düzdaş 28.01.2017/Budapest

42

NYITOTT KÖR Nyitott Kör Egyesület (Open Circle Association) is an organization whose mission is to open new aspects and achieve significant changes in approach to education, and to develop the character and

communication

skills

of

young

people

and

children

by

drama

and

theatre.

Their target group is the age of 5-18 years olds (children, young people) who are in public education.

Nyitott Kör is a theatrical initiative that would like to provide adequate circumstances for contemporary theatrical experiments for young people.

Beyond the created performances, the aim of the group is to educate and begin a dialogue with young people through theatre, to direct them in searching for their place in society, as responsible humans in communities which establishes values. They also carry out workshops for drama teachers and performers, study the effectivity of our methodology, do research about TiE and DiE branches in the world and collaborate with other fields, e.g.: clown, social circus, physical theatre, reflective pedagogy.

THEIR MAIN FIELDS: - Theatre in Education / Drama in Education: Theatre in Education (TIE) is the basis of the work is the use of theatre as a tool for learning. TIE companies employ actor/teachers working with one class at a time. Student participation is essential and distinguishes TIE from any other form of theatre, including young people’s theatre. In TIE learning is not instrumental but conceptual, using the power of theatre to resonate with our own lives in order to reach new social understandings about the world we inhabit, to explore the human condition and behavior in order that it may be integrated into young people’s minds and in doing so, make them be more human by allowing them to know themselves.

- Young People’s Theatre: A little group of young people who want to have fun while we develop their skills and approach - Maybug Group: It’s group of mentally diseased young people (between 15 and 30 years old), created in 2009. They play theatre and drama with them on a regular basis. The workshops are in Dunabogdány (35 km from Budapest) every Friday.

- Trainings/Workshops: With and for drama teachers, performers, volunteers, youth workers - Summer Camps: Creation of theatre performances, festivals, meetings, and professional discussions, educational and cultural programs.

43

MAYBUG GROUP The Group is a community of mild and moderate mentally handicapped young people, located in Dunabogdány, where the Figyelj Rám! (Listen to Me!) public association provides the institutional framework for the workshops. They the drama pedagogists of the Nyitott Kör (Open Circle) Association are present in public life since 2009.

Initially every two weeks, but since two years, on a weekly basis we play dramatic games with youngsters with disadvantaged background thanks to the previous KAP tender of MagNet Bank.

Usually 1-2 times a year they also have the opportunity to present our project. Their goal is, that those young people, who could not find a job, and mostly spend all their time at home, would weekly one time move out and be in community. On these occasions the games, theatre and handcraft workshops help to develop their skills.

Member of Maybug Group in Dunabogdány/ Maybug Grubu Üyeleri Dunabogdány 2014

44

MÁSZÍNHÁZ THEIR STORY Surely, at first instance I thought I could write several volumes of books about this story. Because nine years are still nine years and many things happen to people during such a long period of time. Especially if they write their story with the help of companions. And I do have companions. Ones for nine years and ones for only six months. And others in between, somewhere halfway or maybe not even a quarter of the way... it doesn't matter. We are writing this story together......which story – as I mentioned above – started nine years ago. It started as an experiment, in a small room with four teenagers who were slightly, very slightly, different than others. They became MáSzínház.

The name is a word play on the Hungarian words 'más' (different) and 'színház' (theatre). We created the experimental drama group for young people with disabilities who were willing to take part in this exceptional development where we turned everything upside down; where we insisted that the chairs are the slippery stones on the road leading to the dragon's cave, and that it's worth it to step on them, because the only way to win the heart of the prince or the princess is to attempt the impossible. We softened the heart of the evil witch with our songs, who was willing to use her potion to conjure up magic boots onto our feet so that we could see the little bird in its nest at the end of the world.

And then the kids came, one after another, we grew out of the small room and the gym that we moved to afterwards; but we also grew out the opportunities that fairy tales have got to offer.

The juveniles were craving for something more serious to show the world that we are here and that's the way we are. So we took a big step and asked János Lackfi whether he could write a story for and about us. And so he did. And then he did again, because the first time the World Window (Világablak) opened up so wide that the association – because that's what it had become, a real Team – looked out of it and said: more. And when the audience looked through the wide open window they also said: more. So János wrote the Dance of the Suns (Napok Tánca), a dance we have just begun dancing, but it feels so good to be moving together that we are getting requests from everywhere to show people how we do it. And we go joyfully because we love to play after all.

Together.

The Chronology Of MáSzínház In September 2005 drama teacher Ágnes L. Bakonyvári and special education teacher Csilla Göllesz created the Kővirág Színitanoda drama group for young people with disabilities. In 2006 the group moved to Budakeszi. The Széchenyi István school's gym had become the default location for the practices of the association for three years.

Music therapist Marianna Tokody and visual arts teacher Jácint Virág also joined the associaton. The association has been organising its yearly summer camp also open to outsiders since this time. In April 2007 the play The Mustache (A bajusz) by János Arany debuted. (Director: Ágnes L. Bakonyvári) The show was a smash hit and celebrated by a large number of relatives. In March 2008 the new play You are to me... (Az vagy nekem...) debuted in the Bravia room of the Institute for the Blind. (Director: Ágnes L. Bakonyvári) The edited play demonstrated the different faces of love in a way the actors saw it.

The size of the audience had started to expand handsomely.In May the same year the group participated in the Fele-Más Day events. The association had started using the name MáSzínház at this time. They participated in the events three times afterwards, where people living both with and without disabilities could create different forms of art, using the language of arts as a common 45

language.

In 2009 the members of the association had started to grow remarkably. Economist Ágnes Rudas, special education teaching assistant Csilla Erdősné Inotay, secondary school English language teacher Dóra Barta and student Krisztina Bakonyvári joined the team as assistants. In December 2010 MáSzínház launched the play Világablak by János Lackfi in the Kolibri Pince theatre.

(Director: Ágnes L. Bakonyvári) In the next two years the show had been played nationwide. In September 2012 the association moved into the Jurányi Production Community Centre's 'Incubator House'. Actor – drama teacher, intercultural professional Gábor Csaba Márton joined the team at this time. In 2013 Cecília Szekér, Gergő Svéda and Benjamin Ferenczfy joined the association as assistants. In June 2014 the new play by Mr Lackfy, Dance of the Suns (Napok tánca) debuted in the Eötvös Secondary School.

(Director: Ágnes L. Bakonyvári) The ELEGY camp was organised in the summer, where secondary school drama students had arrived from around the country to perform with the MáSzínház association.

The name is an acronym for the Hungarian words 'ELfogadva' (accepting) and 'EGYmást' (each other). We have now arrived at the present date. The upcoming season will continue to be varied and diverse as our story continues. We, MáSzínház are writing it together.

*There is the story of MaSzinhaz as they tell their story in their words

46

INTERWIEW WITH PRESIDENT OF NYITOTT KÖR Can you tell us about you?

I’m Zoltán Meszlényi-Bodnár. I live in Hungary. I studied Theatre Directing. I’m president of Nyitott Kör Egyesület (Open Circle Association). I work as actor-teacher and clowndoctor. I also directed some performances in Nyitott Kör. And also a leader of Maybug Group.

2009. I participated in a small conference in Szentendre and I met the leader of Figyelj Rám! (Listen to Me!) She asked me if I can join their summer camp. I was really interested in it and I was also afraid. That was the first time when I met disabled people. I went to the camp. And we played one and a half hours. I liked it very much. It was a big challange to me. There were a lot of supporting people around the group. It was a very good experience to me.

Later they asked me to make a performance for Christmas. Then every friday we met. One or two years later we recieved a big support. So from that time we meet every friday during the school year. The next step was when volunteers arrived. First there were Hungarian young students who participated but it was not so succesfull. Then I decided to apply to EVS. That was a new quality.

From that I was not alone. That is my story with disabled people.

Do you have most interesting experience with disabled people?

We can laugh a lot when we are together.

The theatre is what does that mean for you?

Is a place for playing. Also for having experiences. Is a mirror... and a therapy. It can be a sacred place, a church and theatre can be any thing or any place. A place where we can learn about ourselves. Where we can study and research our life. I think theatre is not so complicated. And I like to play theatre.

47

Activities of Nyitott Kör Youth Activities organized by Nyitott Kör - Maybug Group – continuosly, since 2009, Dunabogdány, drama based activities with a mentally disabled youth group, every summer Maybug camp – 5-10 days long integrated daily camp - Theatre camps every summer for children and young people - Poem and tale writing camp from 2012, every summer a 5 day long camp for 10-14 years old students talented in writing, cooperation with Dragonfly Magazine - Drama in Education project about Antigone - Theatre in Education project about revolution based on Antigone - Ropedance – Theatre in Education program about authority - Inability – Theatre in Education program about addiction - We participated in the Theatre in Education Companies Network - Open Circle – Open communities: 7 theatre study groups for children and young people, and 15 more study groups in Zebegény and Szentendre (media, chess, fine arts, embroidery, typewriting, LEGO robot, Go) - Knots – preventative Theatre in Education program - To Forbid to the Flower – Theatre in Education program about the importance of emotions and problems about early sexuality - Several performances for children with participatory theatre - Drama pedagogy course for independent artists I. – in September - Tune – Theatre in Education program about identity (Hungarian premiere) - Disengagement – Theatre in Education program about growing up (becoming an adult) - Hottentot – performance about environment protection - Drama pedagogy course for independent artists II. – from January till March - Emergency – Theatre in Education program about first aid - Nerd – Theatre in Education program about bullying - EVS – coordinating, sending and hosting organization since 2013, in 2014 and 2015 we carried out a 12 months long project with 4 volunteers each year supported by the Youth in Action Programme supported by the Erasmus+ Programme

Members of Nyitott Kör Associatıon Budapest – Nyitott Kör Derneği üyeleri Budapeşte 48

EXERCISES (During the play please pay attention that participants make eye contact with each other) 1-) Counting The Numbers Purpose: Teaching numbers Rule: The one needs to say “boom” in 5 and multiply of 5.

How We Play: Make the participants stand in a circle. The trainer starts the game by saying 1 and the turn follows to right or left. If every fifth one doesnt say “boom”, he/she drops out of the game.

Slowly increase the speed of the game until one left. *learning, concentration 2-) Learning The Goods Of The Houses Purpose: Teaching the stuff of the houses.

Rule: Everyone needs to say something from a house.

How We Play: Make the participants stand in a circle. Everyone tells the name of a good can be found in a house. Also everyone needs to tell why / how we use them. If the thing doesnt belong to the house trainer should explain them. *learning 3-) Getting To Know Each Other Purpose: Get to know each other more Rule: Everybody writes their names and personal informations on papers and make balls out of it How We Play: After everybody makes their balls, with the sign of the trainer they throw the balls to up and everybody cathcs one ball from the ground and with a new sign they throw again. This time after choosing the ball everybody opens the ball and goes towards to the person written on the paper and reads it. This repeats until everyone gets to know the others. *meeting 4-) Jumping And Shouting A Word Purpose: Creative new words Rule: Jumping in a funny way and discovering the words inside How We Play: The trainer claps one time and everybody jumps. Than the trainer claps two times and everybody jumps 2 times. When the trainer claps three time, everybody tells a word spontan.

Later the trainer can start to claps 2 times. It does not have to be sequential.

49

*concentration 5-) Paper Cutting Purpose: To improve the skill of using scissors Rule: You should cut paper with scissors Ho We Play: The traniers draws some geometrıc on the paper. Trainer tells them to cut these papers wıth geometrıcly *skill 6-) Sound And Move Game Purpose: To develop the imitation ability Rule: The pairs should imitate each other’s sound and moves How We Play: Everybodys stands in a circle and when two people make eye contact with each other they start to walk towards each other by making some moves, gestures or mimics with a sound.

When they are face to face they shake hands and must switch each other’s moves and sounds. *developing 7-) Write Something Purpose: Develop writing skills Rule: Write the correct sentences How We Play: The trainer writes unfinished sentences on paper and distributes these papers.

Players have to complete with the correct sentences on these papers.(For example: I am going to S…., Where are you F…., How are Y…, *developing, skills 8-) Getting To Know Each Other Purpose: Make them know each other better Rule: One must say the characteristics of the other How We Play: The trainer makes a circle with everyone. The game begins by telling the individual the right person and the personal characteristic of the trainer. The person to the right of the trainer tells the person on his left side the name and an characteristic, along with the name and characteristic of the trainer. The game continues like this. *meeting

50

9-) Math Game Purpose: To develop counting abilities Rule: Making groups for different numbers How We Play: Everybody walks in the room randomly and when the trainer shouts a number,players has to make groups as big as the number with hugging. *teaching 10-) Snowball Game Purpose: Creating the team spirit Rule: To throw the most paper to the other side How We Play: All the papers are turned into balls. The tranier makes two teams. He puts a rope between the two groups. The trainer distributes the papers equally. Trainer starts to play. Everyone throws the paper towards the other side. The trainer will finish the game after one minutes. The two teams count the papers in their territory and the team with the least number of votes counts as the winner.

11-) The Days and The Months Of The Year Purpose: To teach the name of the days and the months Rule: To say the names of the days and the monhts in an order How We Play: Everybody stands in a circle. The trainer makes the game begin with Monday. And the one on the right tells the name of the following day. After two rounds the same rule applies for he name of the months. *teaching 12-) Teaching The Directions Purpose: Learning the directions Rule: Step to the mentioned direction alltogether How We Play: Everybody stands as one big group and the trainer stands opposite to them.

Everybody moves at the same to the direction the trainer has told. (The trainer may speed up) *concentration 13-) What is your Hobbies?

Purpose: Discover each other’s hobbies Rule: Everybody should tell what they enjoy and everybody imitates it 51

How We Play: Everybody stands in a circle. The trainer starts the game by telling something he/she likes to do and the rest imitates it (for ex: if my hobbgy is to ride horse, everybody acts like riding a horse). And everybody one by one tell theirs. *meeting 14-) Eye Contact Purpose: To develop the ability of making eye contact Rule: Change the place with whom you made the eye contact How We Play: Everybody stands in a circle. Everbody makes an eye contact and changes the place with that person. You have to be silent when you change places *concentration, meeting 15-) Drawing Purpose: Discovering the inner world with drawings Rule: Make a drawing and make it interpreted to the friends How We Play: The trainer gives everybody one paper. After drawing the trainer calls everybody one by one and the one must interpret the own drawing. *skill 16-) The Part Of The Body Purpose: Learning the parts of the body.

Rule: Follow the trainer and tell the body part he/she shows.

How We Play: Make them stand in circle. The trainer touchs one of his/her own body part and tells the name. And everybody touches the same part on their body and repeats the name. *learning, 17-) The Voices And The Moves Purpose: Combining the voices and the moves Rule: The voice and the movement needs to be in a harmony How We Play: Everybody stands hand to hand. Everybody makes two steps forward and screams “Hi!” and then steps one step back and screams “Hoy”. (this can be one of the first warming-up activity) *warming up,concentration 52

18-) Read and Follow The Story Purpose: To develop the ability of reading and listening together Rule: Follow the story How We Play: The trainer distributes the copy of a story. The trainer starts to read and the one pointed should continue to read. *concentration 19-) What Is Your Name Purpose: Learning each other’s name Rule: Learn the name of the ones one your right and left How We Play: Everybody stands in a circle. The trainer stands in the middle and points somebody with the finger and tells “Ping” or ”Pong”. İf it is “Ping” the pointed one should say the name of the person on his/her right, for “Pong” the left’s. The one who can not tell the name passes to middle and directs the game. If nobody makes a mistake for an enough of period, a new circle will be made up. *concentration, learning 20-) Blindfold Game Purpose: Strengthing the other senses Rule: Catch the switching ones How We Play: Make a circle with the chairs. Everybody will have a number. Somebody stands in the middle blindfolded and when he/she tells two random numbers, the owner of the numbers should change their places. The blindfolded tries to catch one of the switching ones. *skill, concentration 21-) Saluting Game Purpose: To develop the eye-contacting ability Rule: Make eye contact and shake hands How We Play: Everybody walks in the room randomly. When the trainer whistles, everybody makes eye contact with the one in front and salutes each other. You have to keep eye contact with someone. When the trainer whistles again you can break to eye contact *meeting, concentration

53

22-) Be A Sculptor Purpose: Developing the creation and imagination skills.

Rule: Give a shape to the body of your partner and create a sculpture out of it.

How We Play: Everybody chooses a partner. And by using the parts of the partner she/he makes a sculpture out of the partner. (different objects and clothes..etc can be used as well) *skill 23-) Imaginary Object Game Purpose: Arousing the imagination Rule: You must create an imaginary object How We Play: Stand in a circle. As if there is an object in the hand the trainer passes it to the one next to her/him. The one who gets the object imagines another object and passes it to the next one. *creativeness 24-) Bowling Purpose: Developing the skill of combining more different movement Rule: Shout the bottles with the ball How We Play: Place enough number of bottles one side of the room in a triangle shape (like in bowling) Everybody one by one throws or kicks the ball the bottles. Try to drop all of them in one shot *concentration, skill 25-) Handkerchief Game Purpose: Working with attention and concentration together Rule: Catch the one who dropped the handkerchief to your behind How We Play: Everybody sits down in a circle. The one who has the handkerchief walks around the people and suddenly drops the handkerchief to one’s behind and the one should catch him/her before he/she sits in her/his place. *warming up, developing attention

54

26-) Hiding &Finding The Hidden Object Purpose: Find the hidden object Rule: Help the one to find the object How We Play: One person or some of the group leaves the room and the others hide the object into the room. After the one/others enters the room the group, they try to help him/her to find the object by using the words “hot-cold-hotter-colder”. *concentration, skill 27-) Travelling The Words Purpose: Developing the memory skills Rule: Don’t forget the word and pass it to the next How We Play: Stand in circle. The trainer whispers a word to the one on the right/left and everbody passes it to the next one. (Words also could be an improvised meaningless one ) *developing, 28-) Blind Man's Bluff Purpose: Feeling your friends Rule: Don’t get touched by the blindfolded midwife How We Play: One is chosen as the midwife. Midwife should close eye wıth material. Midwife try to touch somebody. Everybody walks in the room and the one the midwife touches becomes the new midwife. Nobody should talk to each other *developing 29-) Yes - No Game Purpose: İmproving the concentration Rule: Never say yes or no!

How We Play: Make them stand in pairs. Eachone asks a yes-no questions to his/her pair until the pair says yes or no. If one one says yes/no, the pairs swtich the roles. *concentration 30-) Opposite Meaning Purpose: Improve the vocabulary knowledge

55

Rule: Tell the opposite meaning of the Word How We Play: Everbody stands in pairs. Your pair tells a word and you tell the opposite meaning.

And it goes on until the one makes a mistake. *developing 31-) Scorer and The Goalkeeper Purpose: To increase physical sufficiency Rule: Score a goal!

How We Play: Everybody stands in a circle and opens their legs to use be used as the goals and trys to score goals by throwing the ball with their hands. *skill 32-) Cat and the Mouse Purpose: Developing the group spirit and solidarity Rule: Make solidarity with the mouse How We Play: Make a circle and the arms are open. One person becomes a cat and one person becomes a mouse. The cat stands outside and the mouse stands inside the circle during the game.

The cat tries to catch the mouse. Others must block the cat with their open arms in order to help the mouse. If the cat finds it!s way to inside a new group will be setted up. *skill, developing 33-) Talking About Dailylife Purpose: Developing conversational skills Rule: Listen your friend and don’t interrupt them during their speechs How We Play: The Traıner asks to everyone. How are you? How is goıng yourlıfe? How is your parents. What do you want to do? After these questions, more specific questions can be passed.

Questions such as body cleaning maybe. The traıner should be careful not to interrupt the word of the speaker. *meeting 34-) Seasons Purpose: To teach the seasons Rule: You must act according to the season

56

How We Play: The traıner tells them about seasons with details. One volunteer come to mıddle of the cırcle. The others say to volunteer one seasons. Volunteer must act according to the season. (If the season is winter she/he may act like as if she/he is cold or may act like making a snowman) *teaching 35-) Daily Problems Purpose: Increase the ability to produce solutions to problems Rule: Understanding the solutions to the problems How We Play: The traıner tells them the problems & issues we may face in our lives and the solutions the them. And trainer discusses the reasons of the solutions. For ex: We should not go out to cold weather with wet hairs because…… We should brush out teeth before sleeping because the acid in the mouth is more dangerous during sleeping….etc *learning 36-) Animals Friends Purpose: Developing empathy by making them understand that the animals are also like us Rule: To teach the different characteristics of the animals How We Play: The trainer distributes animal cards. And then the trainer teaches them about animals and their lives, How different animals like different things, what are their characteristics differences…etc *teaching 37-) Number Counting Purpose: Developing concentration and attention Rule: You have to keep counting when the ball is thrown to you How We Play: The trainer picks up a ball and starts counting. Then he/she throws the ball to someone else. The person who takes the ball must continue from where the trainer stopped counting. The game continues like this. *concentration, teaching 38-) Earthquake Knowledge Purpose: Getting aware of dangerous situations like earthquake Rule: Listen to the trainer and practice it with your friends How We Play: The trainer tells what the earthquake is. And what to do when the earthquake happens. When the earthquake happens, we should put our hands on our heads and enter a place 57

where we can put our head and body. We should not use elevators and stairs. Trainer teaches important information like we should not jump from windows...etc. after the detailed info given everybody must practice it as if the earthquake is happening. *learning 39-) Bus Game Purpose: Increase the ability to live together with others Rule: Keep the public transport rules in mind How We Play: Createa bus from chairs…etc. Someone becomes a driver. The others become passengers. The passenger show to driver their tıckets. If there are some old/pregnant or disabled person someone must give seat. We should be ready before the station we want to get off…etc *learning 40-) Learning The Countries Purpose: Becoming more aware of the other races, languages Rule: Find the countr on the map How We Play: Make a circle. The traıner shows the locations of the countries from the map and gives information about the countries. Later the trainer may tell and info about a country and may ask where that country is… (Where the people who likes to eat baklava may live, where the people has pyramids..etc) *learning 41-) Traffic Lights Purpose: İncrease the knowledge to live in a society Rule: You must follow the lights How We Play: One becomes the traffic light holding the three traffic lights. Other people become passengers. The traffic light one changes the cards and the passengers act according to the lights. *learning 42-) Body Contact Purpose: Developing the friendships Rule: Keep the eye contact How We Play: Stand in two rows facing each other. The ones facing each other make eye contact and walks slowly each other when the trainer claps his/her hands the pairs make hi5 with their hands and than hi5 with their bellys by jumping. Then the trainer sets up new rows.

58

*concentration 43-) Saving the Princess Purpose: Developing abilities to work as group Rule: Be a good team and be wathcfull for your team members as well How We Play: Somebody is choosen as the prince or princess.Three people are choosen as guards and make a circle around the princess with 2-3 steps distance. The others try to touch the princess without being touched by the guards. If they are touched they need to wait 1 min to join the game.

(The guards may leave their positions to touch the attackers but should pay attention not to leave too much distance between the pair guards) *warming up 44-) What Did Santa Bring You? Purpose: Develop creativity Rule: Act suitable as the object How We Play: Make a circle. The person who started the game says that Santa came. The person next to him asks what he brought. For example, he says bicycles. Everyone starts pedaling. The game continues in that order. When someone says rabbit , the group may start jumping‌etc *creativeness 45-) Missing Image Purpose: Developing the integral thinking ability Rule: Draw the missing part in the picture How We Play: The trainer distributes some drawings; house without a roof, car without a whee...etc The missing parts in the pictures must be found out and drawn together. *developing 46-) Freeze!

Purpose: To develop concentration and physical reflexes Rule: Keep the attention for the trainer’s moves How We Play: The trainer stands facing her/his back to the group. The group stays some meters away from the trainer. The aim is to touch the trainer without being seen while moving. So when the trainer turns his/her back everybody should freeze. The caught ones must go to the starting line. The one who is able to touch the trainer may take the position of her/his. *concentration 59

47-) Finding to Word Purpose: To develop the vocabulary knowledge Rule: Produce a new word with the last word of the last word How We Play: Make a circle. The first person says a word and the next must create a new one with the last letter of the word. Same word can be repeated. *creativeness, developing 48-) Pin-Pong Ball Purpose: Developing the ability to finish a task Rule: Take the ping pong ball to the target How We Play: Everybody takes a plastic spoon and replace a ping-pong ball on it. Everybody must carry it to the to bowl and box standing on the other side of the room. If the ball falls down the one can put it again on the spoon and can continue. *concentration 49-) Take The Handkerchief Back Purpose: Increasing the physical reflexes Rule: Take the handkerchief back How We Play: It’s very similar to the freezing game (46).But this time one facing back has a handkerchief hanged on his/her back. This time you must grab the handkerchief and run back to the starting line without being caught. *skill, warming up 50-) Dance Dance Dance: Purpose: Making the different body parts&joints move & warm up Rule: feel the music and focus on the body parts& joints not often used and move them and dance How We Play: The trainer opens the beloved musics of the participants one by one and whose beloved song is played may lead the dance or everybody dances in a freestyle. The trainer may show different moves to the participants in order to make them move their different body parts & joints.

60