09. Oktober - december 2016 by KASK & Conservatorium / School of Arts Gent

09 tweemaandelijks magazine — 15 oktober 2016 – 15 december 2016 — jaargang 3, nr 1

03 07 17 20

Allmensch, Van middelmaat tot meesterschap Oh Vienna! Seizoen 16–17 in MIRY Concertzaal “Waar de dood rust vindt en het leven kracht” Over Zyklus von Kleinigkeiten, afwezige helden en notitieschriftjes 25 Stuart Bertolotti-Bailey 27 Nieuw in de bibliotheek. Jérémie Gindre, Camp Catalog VU: Wim De Temmerman, Jozef Kluyskensstraat 2, 9000 Gent

1/2 Karakters, eenÂ uitgave van Academia Press i.s.m.Â Studium Generale en T.A.Z.

ALLMENSCH, VAN MIDDELMAAT TOT MEESTERSCHAP KARAKTERS is een reeks van eigenzinnige teksten over een maatschappelijk thema dat uitnodigt tot reflectie en discussie. De auteurs zijn Nederlandstalige denkers uit diverse disciplines die een uitgesproken mening met een snedige pen verwoorden in een essay, kortverhaal of woordperformance. Verzameld in kleine boekjes, verschijnen de teksten 4 keer per jaar. Deze maand, Allmensch, een tekstje van filosofe Alicja Gescinska over het adagium plus est en vous, of hoe de koning van de blues, B.B. King, het verwoordde: You can always do better. Op 22 november verschijnt een tweede boekje in de reeks naar aanleiding van de lezing van Wim Cuyvers en Peter Aers op het Studium Generale: Toujours trop. ZIJN EN KUNNEN ZIJN Het besef dat we tot meer in staat zijn en dat we lang niet al onze mogelijkheden benutten, is een besef dat we al te vaak naar de achtergrond van onze gedachtewereld verdringen. Die gedachte komt immers met de last van de verantwoordelijkheid en de druk om geen moment verloren te laten gaan, want de verloren tijd keert nooit terug en een gemiste kans om goed te doen is voorgoed gemist. Geen denker heeft dat mooier weten te vatten dan Albert Camus in de prangende slotscène van De val. Nadat het hoofdpersonage van de novelle de kans heeft laten schieten om een jonge vrouw uit de Seine te redden, gaat hij gebukt onder zijn geweten en raakt hij op de dool. Het verhaal eindigt met een smeekbede aan de jonge vrouw. ‘O jeune fille, jette-toi encore dans l’eau pour que j’ai une seconde fois la chance de nous sauver tous les deux!’ Wat een mens zich beklaagt in zijn leven, zijn niet zozeer de dingen die hij fout heeft gedaan, maar de goede dingen die hij heeft nagelaten. Dat is ook het wederkerende motief van The top Five Regrets of the Dying, de internationale bestseller van Bronnie Ware, een Australische verpleegster die vele jaren in de palliatieve zorgsector werkte vooraleer ze aan het schrijven ging. De onvervulde en opgeborgen dromen, de middelmaat waarin we ons hebben geschikt, de vriendschappen waarin we meer tijd, energie en liefde hadden kunnen steken… dat zijn de vervlogen dingen die we het meest betreuren. Niet wat is of was, maar wat had kunnen zijn, is vaak de grootste bron van spijt. De vraag die daarbij rijst, is waarom het ons zoveel moeite kost om te doen wat we zouden willen doen en te zijn wie we zouden willen zijn. Dat is een vraag waarover heel wat filosofen zich gebogen hebben en waar verschillende kernbegrippen uit de geschiedenis van de westerse filosofie aan te verbinden zijn. De oude Grieken gebruikten de term akrasia: het gebrek aan wilskracht om

09 te doen wat gedaan moet worden. Dat betekende voor hen ook een gebrek aan zelfmeesterschap. Hoewel Socrates geloofde dat kennis van het goede automatisch de wil impliceerde om goed te doen, beseften andere oude Grieken dat de werkelijkheid complexer is en dat de mens vaak gewoon zichzelf in de weg staat. Akrasia is een obstakel in de zelfontplooiing van de mens. In de christelijke traditie speelt het concept van de verleiding van het kwaad dan weer een centrale rol. Het verklaart waarom mensen tegen beter weten in doen wat ze niet zouden moeten doen en nalaten wat gedaan dient te orden. Dat is het motief van de zondeval en het wordt door christenen al eeuwenlang en iedere dag tijdens het gebed in overweging genomen –‘en leidt ons niet in bekoring’ – en het is niet toevallig een van de centrale thema’s in Augustinus’ Bekentenissen. Hoofdstuk vijf van het tweede boek draait om de drijfveren achter de menselijke gezondheid. Ook in de moderne filosofie is een grote rol weggelegd voor de vraag waarom mensen vaak dingen doen tegen beter weten in. Motivational theory is een specifiek onderzoeksdomein binnen de filosofie. De Amerikaanse filosoof Harry Frankfurt ontwikkelde zijn bekende theorie van first en second order desires. Het verklaart waarom mensen hun eigen zelfmeesterschap zo vaak in de weg staan en waarom het besef van wat goed is niet volstaat om ook dat goede ook effectief na te streven. Iemand kan bijvoorbeeld zin hebben in een sigaret of ongezonde voeding, iets waarvan hij weet dat het hem schade berokkent. Dat is een first order desire. Door het besef dat zijn verlangen schadelijk is, ervaart die persoon ook het verlangen om liever niet te verlangen naar die sigaret of die ongezonde voeding. Dat is een verlangen van de tweede orde. Zoals het voorbeeld aantoont, kunnen first en second order desires met elkaar in conflict zijn. Hoe meer een individu echter in staat is om die beide verlangens met elkaar in overeenstemming te brengen, hoe meer hij wil wat hij wil, hoe vrijer en autonomer hij is. Wat al die verschillende filosofische benaderingen en theorieën met elkaar gemeen hebben, is dat ze ons herinneren aan het feit dat wij, mensen, tot meer in staat zijn: you can always do better of ook: plus est en vous, om het adagium van de jezuïeten te gebruiken. Ze wijzen ons erop dat we vaak minder doen dan we kunnen en dat dit niet zozeer uit kwade, maar uit gebrekkige wil voortkomt. Veel kwaad in de wereld geschiedt niet zozeer door≈een puur verlangen naar het kwaad, maar door een al te zwak≈verlangen naar het goede. Heel algemeen zouden we kunnen stellen dat de filosofie zich afspeelt op het spanningsveld van wat is en wat zou kunnen zijn. Wie zijn we als mens en wat zouden we kunnen zijn? Hoe zit de wereld in elkaar en hoe anders zou de wereld kunnen zijn? Die vragen vormen het epicentrum waarrond het filosofische denken trilt. Het zijn kernvragen waar filosofen hun antwoorden en andere vragen om weven. Die kunnen twee vormen aannemen: als uiteenzettingen van wat is en als uitbeeldingen van wat zou kunnen zijn. Karl Marx beweerde ooit dat het er niet op aankomt om de wereld te begrijpen, maar om haar te veranderen.

1—7

Foto’s: Lucie Mach

09 Hij verweet filosofen dat ze zich teveel met het eerste bezig houden – met interpretatie, analyse en theorie – en te weinig met praxis. In het verlengde daarvan zou je kunnen stellen dat er twee soorten filosofen zijn: zij die de wereld proberen te begrijpen en zij die de wereld proberen te veranderen. Hoewel ze niet strikt van elkaar gescheiden zijn – omdat begrip (of onbegrip) van de wereld ook een verandering in de wereld met zich meebrengt – zou men kunnen stellen dat dit de twee kerntaken van de filosofie zijn: het verklaren en het veranderen van de wereld. Theorieën zoals die van Frankfurt en begrippen als akrasia bevinden zich eerder op het domein van de verklaringen en aan zulke theorieën en begrippen is er geen gebrek. Maar evenmin ontbreekt het aan filosofen die van de verandering van de wereld -en de veruitwendiging van wat zou kunnen zijn – hun hoofddoel maken. Dat neemt vaak de gedaante aan van enigszins populariserende en soms wollige en etherische pleidooien voor levenskunst en zelfontplooiing, maar het is ook het onderwerp van ernstige, theoretische en filosofisch doorwrochte uiteenzettingen. Het volstaat om te verwijzen naar Peter Sloterdijks Du musst dein Leben änderen of Peter Singers pleidooien voor effective altruism. Het zijn theoretisch onderbouwde initiatieven om de wereld beter te maken en de mens te bewegen van het gebrekkige dat er is, naar het betere dat zou kunnen zijn. Deze en vele andere theorieën en filosofische uiteenzettingen zouden wankele constructies zijn, mocht één, al dan niet impliciet, uitgangspunt niet voor waar aang enomen worden: plus est en vous. Het moet eigen zijn aan onze condition humaine dat we tot meer in staat zijn. De mens is het eeuwige geschipper tussen potentialiteit en verwezenlijking. Ieder mens is altijd een project in wording en altijd onaf. Uit: Alicja Gescinska, Allmensch, Van middelmaat tot meesterschap, in Karakters, Filosofie en Literatuur in zakformaat, Academia Press, 2016, p.11-18 Alicja Gescinska opent het Studium Generale met haar lezing Allmensch op 11 oktober. Het volledige programma van het Studium vind je op studiumgent.be. KARAKTERS is te koop op KASK & Conservatorium of bij de boekhandel.

OH VIENNA! SEIZOEN 16–17 IN MIRY CONCERTZAAL Hoe wispelturig is Wenen? Busladingen toeristen associëren de Donaustad bovenal met Sissi, Sachertaart en Strauß, indien niet met Lippizaner, Sängerknaben of – Grüß Gott –

09 de fuchsiak leurige baljurken waarmee André Rieus muzikantes zich pareren. In zowat elke Weense centrumstraat loop je de kans met schlager, schnitzel en Sekt om de oren geslagen te worden. Tegelijk herinneren goths, metalheads en andere aanhangers der zwartg alligheid ons eraan dat Wenen evengoed zijn duistere hoekjes en kantjes heeft: bijvoorbeeld de catacomben van de Kapuziner- en Michaelerkirche, met hun angstaanjagende sarcofagen; de Narrenturm, waar een collectie schedels en monsters herinnert aan pseudowetenschappelijke tijden; of de immer mystieke Stephansdom, waar men naast het bijwonen van hoogmissen met koor en orkest – tot en met Bruckner, how spooky is that? – naar verluidt ook seances kan houden met lang overleden kardinalen. Les extrêmes se touchent à Vienne, en volgens de geschiedenis ontmoeten zij elkaar vaak op één en hetzelfde ogen blik. In de zeventiende en achttiende eeuw etaleerde de koninklijkkeizerlijke Hofkapelle de ene week haar Prachtstil, met schallende trompetten en donderende pauken, om de andere week treurnis en melancholie op te zoeken in harmonisch doorwrochte sepolcri, grafcantates en dodenmissen. Mozarts laatste hartenkreten en stuiptrekkingen waren toepasselijk twee extreem verschillende composities: de optimistische vrijmetselaarscantate “Laut verkünde uns’re Freude” versus het wanhopige Requiem. Eind negentiende eeuw raakte de Weense burgerij verslingerd aan de bonte kleuren en lijnen van Gustav Klimt, Jugendstil en Sezession, net op het moment dat Sigmund Freud de cocaïne afzwoer en in de kelders van de ziel afdaalde. In dezelfde lijn en in één adem durven we de sonatines van Clementi en vingeroefeningetjes van Czerny te plaatsen tegenover Beethovens ondoorgrondelijke Spätwerk. Of nog: de operettes à la Ein Walzertraum tegenover Mahlers Welts chmerz-meets-lullaby. In Wenen lijkt alles simultaan te lachen en huilen. Achter elke polka lijkt een memento mori schuil te gaan, achter elke pastelkleurige façade een kluwen van miserie. Hoe tekenend is het dat zowel Vivaldi als Mozart er roemloos werden begraven in ongemarkeerde grond? Dat de depressieve weeklachten van Massenets Werther voor het eerst in de Hofoper (thans Staatsoper), en niet in Parijs, werden aangehoord? Of nog, dat Arnold Schönberg en Adolf Loos er in 1910 met hun Harmonielehre en Looshaus respectievelijk de muzikale tonaliteit en het architecturale histo risme ter dood veroordeelden? Nu eens jolig, wuft en aartsconservatief, dan weer radicaal, genadeloos modernistisch: dat is Wenen. MIRY Concert zaal laat je tijdens het aanbrekende seizoen uitgebreid proeven van die contradictorische schoonheid. Wees gerust, onze – alweer dikkere – seizoensbrochure telt voldoende klinkende namen om met vertrouwen naar de Grote Sikkel af te zakken. Kom gerust een feestje bouwen met de Conservatoriumstudenten na hun wienerische themaconcerten: de Liederabend met Schubert, Brahms en Wolf (17 december); het Wiener Salon met kamermuziek van Mozart en

09 anderen (18 december); Pandora met scènes uit het operar epertoire (20 februari); of het Radetzkymars-programma, waarin Johan Duijck en koor de integrale Zigeunerlieder van Brahms confronteren met het muzikale nalatenschap van Oostenrijks historische wederhelft, Hongarije (9 maart). De ‘Eerste Weense School’ ontbreekt uiteraard niet op het appel. Onder leiding van Vincenzo Casale en Johannes Leertouwer serveren onze huisensembles het volledige triumviraat Haydn-Mozart-Beethoven; ook Weber, Schubert en natuurhoornist Jeroen Billiet zijn er op 18 en 19 november bij. In één ruk door doen onze saxofoonkwartetten je vergeten dat Mozarts divertimenti KV 136-138 oorspronkelijk voor strijkers bedoeld waren (20 november). Van Haydns hand zijn de elegante trio’s die Giulia Barbini, Federico Toffano en Francesco Corti u op historische instrumenten voorspelen (22 januari), evenals de zelden gehoorde koorliederen die Florian Heyerick en Ex Tempore uit hun hoed toveren (28 mei). Mozart is ver tegenwoordigd middels het weergaloze Strijkkwintet in sol klein, dat Alessandro Moccia en collega-docenten janusgewijs contrasteren met Brahms’ Kwintet in sol groot (nieuwjaarsconcert School of Arts, 20 januari). Des te Mozartiaanser zijn de zelden gehoorde pareltjes voor glasharmonica – een door Benjamin Franklin uitgevonden, etherisch instrument – die Il Gardellino voor u afstoft (2 februari), of de divertimenti die ons eigen strijkorkest confronteert met Schuberts ‘Rosamunde’ Kwartet (opendeurdag, 23 april). Het jonge Arod Quartet trakteert u voorts op strijkkwartetten van Mozart en Mendelssohn (11 december), waarna wij, zoals op elke ‘MIRY Zondag’, de cava kurken laten knallen en u een glaasje aanbieden. Beethovens Zevende Vioolsonate, ten slotte, koppelen wonderboy Kerson Leong en JeanClaude Vanden Eynden aan werk van ‘nieuwe Wener’ Johannes Brahms (12 maart). Een erg ambitieuze productie, in de reeks ‘Conservatorium op scène’, is ons jaarlijkse operaproject. Van 31 maart tot 2 april gaat een legertje zangstudenten Don Chisciotte in Sierra Morena (Wenen, 1719) te lijf, de weergaloze tragikomedie van Francesco Bartolomeo Conti. Nu René Jacobs de kwaliteiten van deze partituur al meermaals in het buitenland heeft verdedigd, gaan Florian Heyerick en de zangklassen de uitdaging aan om Conti’s magnum opus zijn Belgische première te doen beleven. Voor de historisch geïnformeerde regie tekent Sigrid T’Hooft, de Gentse barokexperte die inmiddels tot in Rusland toe actief is. Noteer ook de unieke, industriële locatie waar we de hallucinerende ridder en zijn trouwe Sancho Panza zullen laten ronddolen: De Centrale! Van donker allooi zijn de programma’s gewijd aan de Weense romantici en modernen. Begeleid door haar vaste pianist Nicolas Callot brengt docent Hendrickje Van Kerckhove een bloemlezing uit de liederen van Schubert, Schönberg en Zemlinsky (3 maart). Bijzondere vermelding in het programma verdienen de Brettl-Lieder, die de jonge Arnold Schönberg componeerde voor een legendarisch cabaret waar Weense bohemiens elkaar troffen. Nog van Schönberg zijn de

09 Sechs Orchesterlieder die ons kamermuziekensemble voorbereidt (16 december) – een mooie staaltje Weense laatromantiek net vóór de ‘atonale wende’. Schönbergs eerste Kammersymphonie, die zich op de wip richting atonaliteit bevindt, wordt door Tmesis verbonden met orkestwerk in zakformaat van Debussy, Eisler, Neyrinck en Ravel (7 mei). Helemaal over de tonale schreef gaat Schönbergs baanbrekende Pierrot Lunaire, die Filip Rathé met studenten onder handen neemt tegen onze opendeurdag (23 april). En voor wie nooit genoeg Tweede Weense School kan krijgen maar tegelijk benieuwd is naar het werk van de actuele ‘Gentse school’: op 22 en 23 maart loodst Dirk Brossé onze harmonie- en symfonie orkesten doorheen composities van beide broedplekken. Hoe diep de impact is geweest van Schönberg op de twintigste-eeuwse muziek mag blijken uit het programma van onze slagwerkklas, waarin Schönbergs enfant terrible John Cage duelleert met Wolfgang Rihm en Luigi Nono (23 februari). Wist je overigens dat er naast een ‘Eerste’ en ‘Tweede Weense School’ ook een derde en zelfs vierde bestaat? Generatie 3.0 wordt u op 16 februari voorgesteld door het Oostenrijks-Belgische duo FredDo, terwijl G.A.M.E., ons huisensemble Hedendaagse Muziek, een pleidooi voert voor Generatie 4.0, waarvan de verrassend ongec ompliceerde werken naar rock en punk neigen (27 april). Dankzij G.A.M.E. kan je daarenboven getuige zijn van ontmoetingen tussen muziek en beweging gechoreografeerd door cellist Hanna Kölbel (10 november) en Anne Teresa De Keersmaekers P.A.R.T.S. (14 december). Ondanks Wenens rijkdom aan muzikaal clairobscur geloven we dat verandering van spijs doet smaken. Het MIRY-podium wordt met evenveel plezier geboden aan talrijke niet-Weense programma’s. Op 30 september openen we onze deuren voor het magistrale Raschèr Saxophone Quartet, dat werk van Bach, Glazoenov, Xenakis en Rosenblum meebrengt en zijn artistieke geheimen verklapt tijdens gratis toegankelijke master classes (30 september en 1 oktober, i.s.m. Gent Festival). Ons eigen saxofoonchoir doet overigens op 22 december de muzikale duit in het zakje met een kleurrijk verrassingsrecital onder leiding van Bjorn Verschoore. Doctorandus in de kunsten Daan Janssens mag op 12 oktober het slotstuk van zijn compositorische onderzoek verdedigen, hierbij bijgestaan door het HERMESensemble, het Centre Henri Pousseur en Aton’ & Armide. Ook pianiste Giusy Caruso bereikt de finale maatstreep van haar doctoraal labeur. Op 8 maart herinterp reteert zij met danseres Ayla Joncheere en zangeres Sandeep Kalathimekkad een greep uit de 72 Études Karnatiques, waarmee Jacques Charpentier de Indische aan de westers-klassieke traditie poogde te verzoenen. Tevens uit oosterse hoek komt Umarete wa mita keredo (‘Ik werd geboren, maar…’), de stille zwartwitfilm van Yasujirō Ozu die de jonge componist Gwenaël Grisi muzikaal heeft ingekleurd (17 oktober, i.s.m. Ars Musica en Film Fest Gent).

09 Het Vlaams Radio Koor nodigen we naar gewoonte drie keer uit naar onze reeks ‘MIRY Vocaal’. Op 21 december dirigeert Nicolas André het VRK in A Little Jazz Mass, met muziek van onder meer Jenkins en Chilcott. Op 1 februari komt publieks lieveling Eric Whitacre werk dirigeren van Bernstein en hemzelf. Op 28 maart worden maestro’s Hervé Niquet en Pieter Wispelwey vergezeld door een koffer vol lamentaties en miserere-toonzettingen van Allegri tot Escaich via Britten en Tavener. De International Opera Academy dingt naar jouw hart met een persoonlijke selectie parels uit het grote operarepertoire (30 oktober). Evenmin te versmaden binnen de ‘MIRY Vocaal’-reeks is Das Leiden Jesu, een passiecyclus van Christoph Graupner die Florian Heyerick eerst in Graupners thuisstad, Darmstadt, voorstelt om hem vervolgens naar MIRY te brengen. “Verschrikking, leed, treurnis en louterende dankbaarheid staan garant voor een emotionele dollemansrit. Gordels vast. Eindstation: Golgotha.” Voor het officiële nieuwjaarsconcert van de Hogeschool Gent blazen trompettist Ole Edvard Antonsen en Belgian Brass hun krachtige adem doorheen een rist typische en atypische werken voor koperblazers: Susato, Rameau en Bizet zijn van de partij, maar evengoed Bach en Granados, filmcomponisten John Williams en James Horner, alsook de eeuwig enigmatische Sovjet, Dmitri Sjostakovitsj (11 januari). Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, die andere Russische grootheid, krijgt op 19 april een historisch geïnformeerde voorkeursbehandeling door Martin Reimann, Sergei Istomin en Claire Chevallier. Bereid je voor op tragiek in Tsjaikovski’s monumentale Pianotrio opgedragen aan vriend en mentor, Nikolai Rubinstein. Mogen we je tevens warm maken voor twee broeders uit het noorden, Edvard Grieg en Arvo Pärt? In het kader van hun masterclasses komen ‘MIRY Meesters’ Vineta Sareika en Amandine Savary Griegs vioolsonates en Pärts Fratres vertolken (4 mei). Kortom, MIRY 16|17 wordt een seizoen om in te blikken. Mag ik als nieuw artistiek coördinator van MIRY Concertz aal nog één ‘specialleke’ met stip aanduiden? Muziek met bovenleiding (2 maart) belooft een fascinerende ontmoeting te worden tussen akoestische en elektronische instrumenten. Creatie-ensemble BLATTwerk speelt dan creaties van zowel coryfeeën Jeroen D’Hoe, Petra Vermote en Dirk Brossé, als van aanstormend compositietalent als Gillis Sacré en Mirek Coutigny. Vermits ik ooit zelf mocht koken met een combinatie van klassieke instrumenten en elektronica ben ik razend benieuwd naar de klinkende resultaten van dit experiment. Wordt dit concert zo wispelturig als Wenen? Wie weet! Dr. Bruno Forment studeerde muziektheorie en compositie aan het Gentse Conservatorium en kunstwetenschappen aan de Universiteit Gent. Hij volgt Frederik Styns op als coördinator Klassieke Muziek en artistiek coördinator van MIRY Concertzaal. www.miryconcertzaal.be

1â&#x20AC;&#x201D;10 Nik Gaffney

Stillness,

“WAAR DE DOOD RUST VINDT EN HET LEVEN KRACHT” (BANKSJE, VALENTINE KEMPYNCK) Het interdisciplinair onderzoeksproject van Barbara Raes en Joris Van Poucke, zij kunsthistorica en hij filosoof, gaat het tweede jaar in. Op Open Einde, een studie- en inspiratiedag, bekijken ze hoe de kruisbestuiving tussen kunst en welzijn tot nieuwe en alternatieve afscheidsrituelen kan leiden. Als iemand rondom je sterft, waar heb je dan het meeste nood aan? De traditionele rituelen verdwijnen in toenemende mate uit onze cultuur, er is weinig dat ze vervangt. Of toch? Barbara Raes en Joris Van Poucke stelden zich afgelopen jaar vooreerst de vraag of de nood aan nieuwe rituelen bestaat. Wie heeft er behoefte aan en wat is er specifiek aan? Vandaag bekijken ze wie er zoal aan die nood tegemoet komt en hoe dit gebeurt. Op het raakvlak tussen kunst en welzijn vinden de onderzoekers mensen en ideeën met een alternatief op de klassieke en uitgeleefde afscheidsrituelen. De studiedag, die door studenten gratis kan worden bijgewoond, belicht in lezingen, workshops en films een aantal bijzondere voorstellen. Mette Van der Sijs was tot voor kort artistiek leider van de theatergroep Kassys. Ze schoolde zich om tot uitvaart begeleider. Vandaag is ze aan de slag bij De Ode, een uitvaartonder neming. In zeker zin is ze nog steeds dramaturge, alleen bedenkt ze nu samen met familie en vrienden van een overledene uitvaart recepten. De Ode is een zeer kleinschalige onderneming waar persoonlijk wordt nagedacht over manieren waarop een afscheid het beste kan verlopen voor een familie. Nabestaanden hebben nood aan iemand met een lege agenda, iemand die tijd neemt. Mensen als Mette Van der Sijs vinden het net een eer om samen met een familie een week in rouw te zijn en die rouw te begeleiden. Ook Greet Chielens (Dood-gewoon) die samen met haar man mensen die iemand verliezen adviseert en bijstaat vindt dat er geen nood is aan grote alternatieven op de bestaande rituelen. Het zijn vooral een voudige dingen en rituelen die belangrijk zijn: tijd maken, luisteren, waar heeft een familie nood aan, wat is belangrijk, allemaal heel persoonlijke dingen. Of nog: Wat zijn de implicaties van thuis opbaring? Kan dat nog vandaag en hoe doe je dat? Dood-gewoon biedt ook ecologische kisten aan die biologisch afbreekbaar zijn. Kunstenares en kostuumontwerpster Valentine Kempynck gaat eveneens bij families in de rouw. De praktijk van haar organisatie Banksje is ontleend aan een oud ritueel aan de FransVlaamse grens: Door bakstenen werd de nokpan van het dak van een huis verzwaard. Om dat dak sterker te maken. En beter bestand tegen storm en wind. In de hoofden van de mensen: als bescherming tegen heksen en boze geesten. Die bakstenen deden denken aan een klein bankje. Hij ziet er trouwens ook zo uit. Deze traditie zet ik graag

1—7 Ana Torfs, Zyklus von Kleinigkeiten, 1998 © Foto’s Ana Torfs

09 verder. Met de bewoners van het huis maak ik zo’n ‘banksje’. Dat zetten we samen op het dak. Dat biedt de overleden vrienden en familieleden de mogelijkheid om dichtbij te blijven. Ze blijven deel uitmaken van het huis. Dierbare doden krijgen letterlijk een plaats toebedeeld. Ze blijven temidden van wie hen lief is. Zichtbaar voor iedereen. Op die manier wordt de dood zelf een nieuwe plaats gegund. En maakt hij het huis van het leven sterker. Valentine Kempynck brengt ook mensen bij elkaar: ze organiseert fietstochten langs de verschillende Banksjes zodat mensen met elkaar kunnen praten over hun verlies. Dries Warlop, de meubelmaker zonder opleiding in meubelmaken, die met z’n overleden grootvaders houten voorraad aan de slag ging, geeft ook een workshop op deze studiedag. Dries Warlop spreekt over de erfenis van zijn groot vader en de manier waarop hij vandaag op een ‘andere’ manier doodskisten vervaardigt. Er zit ook een meer theoretisch luik aan de de studiedag: Koen Van Synghel (KULeuven) praat over de betekenis van rouwmonumenten en vertelt over verschillende mooie kunste naarsa lternatieven op de bestaande klassieke monumenten. Het kunstenaarsd uo Simona Denicolai en Ivo Provoost bedacht bij voorbeeld een mild subversief oorlogsmonument: Een recept dat je bij de bakker kan laten bereiden. De bakker maakt voor wie het vraagt dat receptje klaar en mensen herinneren zich de doden doorheen het hele ritueel van bestellen en verorberen. Eva Hens (HoGent), Peter Nissen (Radbout Universiteit), Andy Malengier (tuinarchitect) en Christel Stalpaert (UGent) belichten afscheids rituelen elk vanuit hun respectievelijk kennisdomein: antropologie, thanatology, landschapsa rchitectuur en theater. — Els Roelandt Open Einde, Studie- en inspiratiedag rond kunst, welzijn en nieuwe afscheidsrituelen, een inititatief van vakgroep Architectonisch Ontwerp (KASK – School of Arts) en het expertisecentrum Mix!t (Faculteit Mens en Welzijn) op Campus Bijloke, Louis Pasteurlaan 2, Gent op 19 oktober van 09:00 tot 17:00

OVER ZYKLUS VON KLEINIGKEITEN, AFWEZIGE HELDEN EN NOTITIESCHRIFTJES Schrijven over kunst, het is niet iedereen gegeven. Ik wil een mooie tekst schrijven over Zyklus von Kleinigkeiten, een film van Ana Torfs die bij KASKcinema op Sinterklaas geprogram meerd staat. Ik vind het moeilijk, het is immers jaren geleden dat ik

09 de film zag. Voor mij liggen oude krantenknipsels, tijdschriftartikels en brochures met aankondigen van en recensies over het werk van Ana Torfs. Het zijn vergeelde stukjes krant, snel gemaakte kopieën, onhandig neergeschreven notities en bedenkingen. Zyklus von Kleinigkeiten, de enige langspeelfilm van Ana Torfs verscheen in 1998, achttien jaar geleden. Kort na de première van de film verscheen er een boek over: De Neef van Beethoven, een sober en haast perfect uitgegeven boek (Yves Gevaert) met beelden uit de film en opnieuw, tekstflarden. Ik duik terug in de tijd: ‘De nicht van Bresson’ (Edwin Carels in De Financieel Economische Tijd), ‘The Blind Singer & the Absent Composer’ (Dirk Pültau in A Prior) of ‘Ana Torfs bevraagt filmconventies’ ( Filip Luyckx in Sint-Lukasgalerij), het zijn stuk voor stuk tijdsdocumenten in publicaties die ondertussen zijn opgehouden te bestaan. De mooiste tekst over Zyklus von Kleinigkeiten is misschien wel deze van Dirk Lauwaert, de onvolprezen schrijver en kunstcriticus die op 11 augustus 2013 overleed. Dirk Lauwaert schreef zijn stuk over Zyklus von Kleinigkeiten in Muziek en Woord, een tijdschrift over klassieke muziek, Klara’s cultureel programmablad dat ter ziele ging in 2008. De redactie plaatste twee foto’s bij Lauwaert’s artikel: een beeld uit de film en een foto van de hoorapparaten van Beethoven. Vreemd.

Dirk Lauwaert: “Toen Beethoven 48 was, werd hij volledig doof, zodat elk gesprek onmogelijk werd. De dove Beethoven had daarom in zijn laatste levensjaren steeds een notaboekje op zak, waarin hij zijn gesprekspartners hun deel van de conversatie liet optekenen. Wat hij vroeg of antwoordde, daar hebben wij nu het raden naar. Deze fameuze conversatieschriften zijn het uitgangspunt van Zyklus von Kleinigkeiten, het bioscoop debuut van Ana Torfs. Ook hier blijft Beethoven buiten beeld. Stel: je hoofdrolspeler daagt niet op. Je begint met de andere acteurs alvast de scènes in te oefenen. Maar de speler komt niet opdagen. Dan beslis, je wachtend op hem, om toch maar alle plans te draaien die je aan die andere personages wil geven. Maar de hoofdrolspeler – je held – komt niet opdagen. Je beslist –omdat je echt niet wil blijven wachten – om alle reeds gedraaide plans eens achter elkaar te zetten, zodat je de hoofdfiguur er straks alleen maar tussen hebt te snijden. Maar de bewonderde acteur komt niet opdagen om dat bewonderde personage te spelen. Is de acteur jaloers op de bewondering die niet hem, maar zijn personage geldt? Of is het de held die weigert zich te laten incarneren in een lichaam, een stem, een beeld? Hoe dan ook, niet meer wachtend, vertoon je een film zonder held, met alleen figuren die naar de held wijzen, naar een lege plek daar vooraan waar ja, de camera staat, de toeschouwer zit. Groot is ieders verbazing als ze merken hoe slim de regisseur is geweest. Zij zette de camera nooit tegenover de acteurs in een subjectief standpunt vanuit de held, maar steeds net erbuiten zodat het ontbrekende shot niet gevoeld wordt. Ze filmde haar acteurs niet in subjectieve tegenshots voor de nog te filmen shots waarin we

09 de held zouden zien. De camera filmt wel het kijken, maar ze kijken niet richting camera. De beelden die we zien staan niet voor de blik van de held, maar zijn beelden van de regisseur. Hoogstens kijkt zij ‘in directe rede’ in de plaats van de held. En de acteurs lijken in een niet-weerspiegelende spiegel naar hun beeld te tasten; ze doen alsof er iets is tegenover hen, zonder er helemaal in te geloven. Ze spelen niet naar iemand toe, maar proberen in zichzelf een projectie te maken van een ander tegenover hen, buiten hen. Spelen ze naar binnen, of naar buiten- de regisseur maakt het hen en ons onmogelijk dat nog precies te weten. Ineens beseffen we dat de regisseur alleen maar deed alsof ze wachtte op een held, maar in werkelijkheid juist dat wachten, dat door een afwezigheid heen gaan, heeft willen filmen. Voor een camera staan is lopen op een hoog, maar los gespannen koord. Ieder loopt daar gevaar. Het zijn wonderlijk intense films die van dat gevaar uitgaan en dat thematiseren-Dreyer en Bresson deden dat, en op een andere manier ook Godard en Fassbinder en zeker Straub en Rosselini. De moeilijkheid is steeds dat gevaar op te wekken om het zichtbaar te maken en het tegelijk ook te doen renderen zonder het daardoor op te heffen. Niet het plezier van het spelen, maar de angst ervoor als motor gebruiken voor je beelden. Angst die bemeesterd wordt, maar aanwezig is. Angst die voor afstand zorgt, voor afstandelijkheid: voor vereenvoudiging en schematisering, voor uitzuivering en essentialisering. Ana Torfs houdt van teksten – nee , ik bedoel niet literatuur, maar teksten. Ze houdt van documenten, van restteksten, van bewijsmateriaal, van teksten als spoor: teksten waarin van alles te lezen is, maar dat niet meer kan ontsloten worden. Ze houdt van teksten die niet door literatuur, door een auteur gevuld werden met betekenis en stijl. Ze houdt van de ongestileerde officiële tekst en van de extreem inofficiële notitie. Van een tekst met een ‘voix blanche’ geschreven. Een procestekst (zoals ooit door Ana Torfs gebruikt voor haar Jeanne La Pucelle, een korte film op video van 1988) of de conversatieschriften waarmee een beroemd romantisch componist, doof geworden, de vragen en antwoorden ontving die men hem dagelijks tientallen keren moest toeschuiven voor alles en nog wat. Een naaktheid van taal en woorden die niemand van zijn eigen signatuur voorziet.” Niemand doet het hem na, Dirk Lauwaert. Terwijl ik schrijf hoor ik Jeroen Laureyns, kunstcriticus en docent op Luca Gent op de radio een tentoonstelling recenseren. Laureyns schreef in 2008 naar aanleiding van het overlijden van Lauwaert in het tijdschrift Recto:Verso: ‘Terloops, vrijwel achteloos, verschenen zijn (Lauwaert, red.) inzichten in korte, krachtige stukken die her en der gepubliceerd werden en die je maar zelf op het spoor moest zien te komen … Het was zoals zijn goede vriend en geestesgenoot, Eric de Kuyper, al in 2000 schreef over zijn positie als auteur: ‘min of meer tot de marginaliteit behorend’. Alleen al daarom is het goed dat de belangrijkste artikels van Dirk Lauwaert rond een bepaald thema (kunst, fotografie) de voorbije jaren in een boek gebundeld zijn, zoals dat nu ook postuum is gebeurd met

Stuart Bertolotti-Bailey is grafisch ontwerper, uitgever en één van de oprichters en redacteur van het alternatieve kunsttijdschrift Dot Dot Dot en zijn navolger Bulletins of The Serving Library. Samen met David Reinfurt vormt hij de helft van kunstenaarsduo Dexter Sinister. Hij is één derde van de ‘archivering en publicatie machine’ The Serving Library samen met David en Angie Keefer. BertolottiBailey geeft op 20 oktober een KASKlezing over zijn werk. www.dot-dot-dot.us www.servinglibrary.org

Dot Dot Dot #’s 6 and 20

09 De Geknipte Stof, dat de artikels bevat die hij tussen 2002 en 2007 over mode, kledij en het filmkostuum schreef voor de tijdschriften freespace Nieuwzuid en De Witte Raaf.’ — Els Roelandt De volledige tekst Beethoven buiten Beeld van Dirk Lauwaert is online te lezen op schoolofartsgent.tumblr.com. Zyklus von Kleinigkeiten speelt op 6 december om 20:30 bij KASKcinema. Regisseur Ana Torfs gaat nadien in gesprek met het publiek.

STUART BERTOLOTTI-BAILEY

My first is a camp, a place which suggests a temporary installation, although it is very organized, in natural zones which are sometimes made for this and other times improvised. Camps are generally a base, a meeting place, and the starting point for an adventure or an excursion. My second is a catalogue, designed to provide an inventory of what can be discovered at the camp and around it. The catalogue is a poetic, but precise, list of certain geographies, varieties of animals and behavioural types. My whole is Camp Catalogue, an exhibition by Jérémie Gindre which is presented like the setting for countless stories, already written or waiting to be written. After setting up at La Criée in Rennes for the first step in Summer 2015, And then going to La Kunsthalle in Mulhouse in Spring 2016, the camp will deploy to Ghent in Fall, and adapt to this new season. —JG

09 Bulletins of The Serving Library #’s 1, 4, 7 and 11

NIEUW IN DE BIBLIOTHEEK JÉRÉMIE GINDRE, CAMP CATALOG

Camp Catalog is uitgegeven bij Lendroit éditions in coproductie met La Criée, Rennes, La Kunsthalle, Mulhouse en KIOSK in een oplage van 1000 ex. waarvan 300 bijzondere edities voor verzamelaars.  Gindre presenteert bij KIOSK (tot 20 november) een tentoonstelling over de natuur en vooral de manier waarop wij haar vormgeven en begrenzen.

Colofon

Uitgever: KASK — Koninklijk Conservatorium, School of Arts van de HoGent Redactie: Els Roelandt Grafisch ontwerp: Studio Jurgen Maelfeyt

Met dank aan: Ilse Den Hond, Claire Stragier, Elisa De Schepper, Bert Lesaffer, Wim de Temmerman, Bruno Forment, lucie Mach, Ana Torfs, Barbara Raes, Joris Van Poucke, Liene Aerts, Sofie Vandamme, Sara Smalbrugge, Wendy Cocquyt, Stuart Bertolotti Bailey,

Coverbeeld: Lucie Mach

Al deze artikels en meer zijn te lezen op www.schoolofartsgent.be

Retouradres: Campus Bijloke, Jozef Kluyskensstraat 2, BEâ&#x20AC;&#x201C;9000 Gent

bpost PB-PP | B-53 BELGIE(N)-BELGIQUE

OKTOBER

NOVEMBER

21.09.16 — 04.11.16

KASK BIBLIOTHEEK

1m3: Lubok Verlag selected by Katia Ballegeer

DECEMBER

KIOSK presenteert de eerste Belgische solotentoonstelling van de Zwitserse kunstenaar en schrijver Jérémie Gindre. De tentoonstelling vertrekt vanuit het contact met de natuur en de manier waarop we deze willen vormgeven, bevatten en begrenzen. Gindre schotelt een poëtische, doch systematische studie voor naar de vormentaal van kampplaatsen en wat er rond of er onder te ontdekken valt. Nocturnes zijn gepland op 14 en 25 oktober en op 10 november. De kunstenaar geeft een rond leiding in zijn tentoonstelling op 25 oktober en 20 november om 11:00. EXPO

GRATIS

di — vr: 14:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00 www.kioskgallery.be

1m3 is een kubieke meter gewijd aan de aan de collectie kunstenaarsboeken van KASK. Katja Ballegeer, bibliothecaris van de KASK bibliotheek, maakt een selectie rond Lubok Verlag. In 2007 werd Lubok Verlag in Leipzig, Duitsland opgericht door de kunstenaar Christoph Ruckhäberle in samenwerking met de grafisch ontwerper en drukker Thomas Siemon. De originele boeken zijn hoofdzakelijk samengesteld uit linosnedes ontworpen door internationale kunstenaars. EXPO ma — vrij: 09:00-18:00

24.09.16 — 20.11.16

KIOSK GRATIS

Jérémie Gindre – Kamp Kataloog

Foto: Tom Callemin

07.10.16 — 30.10.16

CIRQUE KABINETRUIMTE

Het tekeningen kabinet #2: MASS

GRATIS

ma — vr: 14:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00

07.10.16 — 27.10.16

GLAZEN GANG

GRATIS

Masterprojecten #48: Maud Gourdon

Maud Gourdon, master vrije kunsten, opent de MAP reeks met de presentatie A.Mon seul désir.R, gïnspireerd op het gelijknamige motto uit de enigmatische tapijtserie The Lady and the Unicorn (1484-1538) van Antoine Le Viste. EXPO ma — do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00 (via ingang KIOSK)

07.10.16 — 21.10.16

HET PAVILJOEN

STOCK Collectie #1: Untitled

GRATIS

STOCK toont en verkoopt werk van studenten van KASK, maar doet dit niet zonder stil te staan bij deze mechanismen. Maandelijks drukt STOCK op de zere plekken van de kunst: waardebepaling, naam geving, reproduceerbaarheid, originaliteit, enz. Conventies

worden aan de kaak gesteld door collecties en denktanks te organiseren. STOCK maakt plaats voor een dialoog tussen de school/ ateliercontext van een werk en de maatschappij waarin het werk zich bevindt. Check de facebookpagina van STOCK voor de laatste updates en openingsmomenten. EXPO STOCK facebookpagina

15.10.16 — 15.01.17 OPENING 14.10.16 – 18:00 ZWARTE ZAAL KASCINEMA

GRATIS

Homeless Movies / In de Stad

xxx

De 3de bachelorstudenten beeldhouwkunst stellen MASS voor. Dit is de tweede presentatie van het tekeningenkabinet, een nieuw initiatief dat, twee à drie maal per jaar, de zeer uiteen lopende en fascinerende aspecten van tekenen die op de School of Arts beoefend worden, presenteert. Met werk van Alma Greiner, Valgerður Sigurðardóttir, Dries Van Laethem, Dries Boutsen, Chris Houben, Marloes Tyrions en Julie Van Mechelen EXPO

Als museum voor het dagelijks leven in de 20ste eeuw beheert het Gentse Huis van Alijn een collectie home movies. Samen met gastcurator Edwin Carels nodigde het zes kunstenaars uit om er een nieuwe kortfilm uit te distilleren. Het resultaat is te zien in zes filmcabines, verspreid over de Gentse binnenstad, éentje ervan staat in KASK’s voortuin. Lancering en avant-première van de zes kortfilms in KASKcinema om 18:00 met een gesprek geleid door Edwin Carels en een eendaags expo in de Zwarte Zaal. Deelnemende kunstenaars: Mekhitar Garabedian, Eva Giolo, Katrin Kamrau, Jasper Rigole, Meggy Rustamova en Lisa Spilliaert (locaties zie website). FILM www.huisvanalijn.be

MA 17.10.16

20:00

MIRY CONCERTZAAL €13 / €11 / GRATIS

Les gosses de Tokyo, Gwenaël Grisi (1989), still uit film

MIRY Hedendaags: Les Gosses de Tokyo – Gwenaël Grisi

I was born but… is de beroemdste stille film van Yasujirō Ozu. De betoverende komedie uit 1932 raakt door zijn scherpe observatiezin en stelt sociale relaties in vraag. Aan dit geluidloze meesterwerk voegt Gwenaël Grisi een muzikale dimensie toe. De taal van deze jonge componist is hedendaags maar begrijpelijk, hij houdt zich ver van de clichés van de burleske cinema. Net zoals de beelden, die vaak op kinderhoogte zijn geschoten, neemt Grisi het perspectief van het kind als uitgangspunt. (Wereldcreatie – Compositie in opdracht van Ars Musica in samenwerking met Film Fest Gent) CINECONERT www.filmfestival.be

DI 18.10.16 KINEPOLIS

09:30

€15 / €20

Ryuichi Sakamoto in Merry Christmas Mr Lawrence

Film Music Seminar 2016

Jaarlijks organiseren Film Fest Gent en KASK en Conservatorium / School of Arts van de HoGent een Film Music Seminar. Dit jaar ligt de focus van het filmmuziek seminarie op de verschillen in het

componeren voor een TV-serie, een fictiefilm of een documentaire. Dr. Martine Huvenne modereert naar jaarlijkse gewoonte het debat. Gasten zijn: de Japanse componist en muzikant Ryuichi Sakamoto (Merry Christmas, Mr. Lawrence, The Last Emperor, The Revenant), de Amerikaanse componisten Jeff Beal (House of Cards) en Jeff Russo (Fargo) en de Deense componist Karsten Fundal (Flame and Citron, The Act of Killing, The Shadow World) en kunstenaar Johan Grimonprez. Check website voor het volledige programma en tickets. Film Fest Gent i.s.m. KASK en Conservatorium / School of Arts Gent worldsoundtrackawards.com

WO 19.10.16

09:00-17:00

ZWARTE ZAAL €35 / GRATIS VOOR STUDENTEN

Open Einde

Een studie- en inspiratiedag rond kunst, welzijn en nieuwe afscheidsrituelen. Hoe kunnen nieuwe afscheidsrituelen op een goede manier worden vormgegeven in een seculiere of interreligieuze context? Hoe kunnen kunstenaars en wetenschappers bijdragen tot de ontwikkeling van welzijns bevorderende alternatieven? Georganiseerd door de vakgroep Architectonisch Ontwerp (KASK) en het expertisecentrum Mix!t (Faculteit Mens en Welzijn). Programma zie website. (zie pg.19) STUDIEDAG www.fikket.be

DO 20.10.16

20:00

CIRQUE GRATIS

KASKlezing: Stuart Bertolotti-Bailey

Stuart Bertolotti-Bailey is grafisch ontwerper en uitgever, één van de oprichters en redacteur van het alternatieve kunsttijdschrift Dot Dot Dot en zijn navolger Bulletins of The Serving Library. Hij verzorgde van 1999 tot 2002 de vormgeving van A Prior Magazine. Samen met David Reinfurt vormt hij de helft van

DI 25.10.16 UFO

20:00

€8 / GRATIS

Illustratie: Jade Kerremans

Studium Generale: Jim Van Os – Schizofrenie is geen beperking, het bestaat gewoonweg niet

het kunstenaarsduo Dexter Sinister en één derde van de archiverende publicatie machine The Serving Library. Momenteel leeft en werkt Bailey in Liverpool en geeft hij les aan HEAD (Haute école d'art et de design) in Genève. (zie pg 24-25) LEZING

VR 21.10.16

INTERIEUR KORTRIJK

De Nederlandse hoogleraar psychiatrie Jim Van Os houdt al jaren een pleidooi tegen de classificatie van diagnosen in het schizofrenie-spectrum. Van Os staat aan de wieg van de website www.schizofrenie bestaatniet.nl. In zijn lezing zal hij uitleggen waarom hij ervoor pleit om de term schizofrenie te verlaten. Is psychose onderdeel van de menselijke psychologie? Wat zegt de wetenschap over psychose in relatie tot ons ‘normale’ denken en doen? En hoe treden wij als samenleving deze patiënten tegemoet? Na het betoog volgt er een panelgesprek met Stijn Vanheule, klinisch psycholoog en psychoanalyticus verbonden aan de Vakgroep Psychoanalyse en Raadplegings psychologie van Universiteit Gent. Rerservatie aangeraden (zie website). LEZING

18:00

GRATIS

Presentatie publicatie MVSC

In aanwezigheid van ontwerper Erwin Bouroullec wordt het eerste cahier, uitgegeven door de Leerstoel Maarten Van Severen en gewijd aan Bouroullec, voor gesteld. Check wwww.MVSC.be voor uur en datum. BOEKVOORSTELLING

i.s.m. Maarten Van Severen Foundation www.MVSC.be

Studium Generale i.s.m. faculteit Psychologie, Vakgroep Psychoanalyse en Raadplegingspsychologie UGent, Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg UGent. www.studiumgent.be

DI 25.10.16 KASKCINEMA

20:30 WO 26.10.16 €5 / €3

Film-Plateau: Zemlja / De aarde (Alexander Dovzhenko, 1930, 76')

De in Oekraïne geboren cineast Alexander Dovzhenko maakte aanvankelijk komedies en licht satirische films. Met Arsenal en vooral Zemlja, twee stille films uit zijn zogenaamde Oekraïne-trilogie, brak Dovzhenko internationaal door. Buiten de Sovjet-Unie groeide de reputatie van dit uniek visueel meesterwerk en werd Dovzhenko beschouwd als één van de meesters van de revolutionaire Sovjetfilm. Live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren. FILM i.s.m. Film-Plateau www.kaskcinema.be

WO 26.10.16 KASKCINEMA

One Shot Cinema: Suntan (Argyris Papadimitropoulos, 2016, 104')

20:30

€5 / €3

KASKCINEMA

22:30

€5 / €3

KNT: The Fountain (Darren Aronofsky, 2006, 96')

Dit epos over dood en afscheid, onsterfelijkheid en eeuwigheid, herhalingspatronen en liefdesgeschiedenissen, is verspreid over drie verhalen die via een complexe montage en Clint Mansells muziek aan elkaar hangen. Uit beelden van micro-organismen en vloeibare materie destilleerde hij fenomenale sciencefiction-achtergronden. FILM www.kaskcinema.be

DO 27.10.16

20:00

CIRQUE GRATIS

KASKlezing: Jozef Wouters

Jozef Wouters (1986) onderzocht twee jaar lang in een kantoortje boven de KVS de geschiedenis van de scenografie. Wouters stelde zich de vraag wat scenografie vandaag betekent en welke landschappen en plaatsen (nog) relevant zijn. Wouters is geïnteresseerd in de absurditeit of de moeilijkheid, de sociale beladenheid of slechts de lichtheid van een gebouw. LEZING www.jozefwouters.be

DO 27.10.16 KASKCINEMA

Wanneer Kostis, een uitgebluste man van middelbare leeftijd, in de winter op een Grieks eiland aankomt, lijkt zijn nieuwe omgeving weinig beloftevol. Zijn werk als huisarts is een schaduw van zijn vroegere dromen en hij is eenzaam. In enkele opzwepende scènes toont de Griekse regisseur Argyris Papadimitropoulos de sexy jongeren in al hun energie, schoonheid en arrogantie, om daarna met zwarte humor en gênante situaties de donkere schaduwzijde voor te schotelen. FILM i.s.m. Film Fest Gent www.kaskcinema.be

20:30

Please Release Me – Aferim! (Radu Jude, 2015, 108')

€5 / €3

Oost-Europa, 1835. Constandin en zijn zoon trekken te paard door Wallachije op zoek naar een ontsnapte zigeunerslaaf. Op hun tocht ontmoeten ze verschillende mensen van verscheidene achtergronden en religies. De confrontaties zijn telkens weer verrassend en interessant en geven zowel aan hen als ons stof tot denken over mens, maatschappij, waarden en normen die van generatie op generatie

doorgegeven worden. De kako fonische maatschappij tijdens het laat-feodaal tijdperk wordt in deze zwart-wit parabel op een vrolijke en eigenzinnige manier in beeld gebracht. FILM

i.s.m. Cinema Zed, Cinema Zuid, Kunstencentrum BUDA en Knack Focus www.kaskcinema.be

DO 27.10.16

TREFPUNT CONCERTZAAL

De Nieuwelingen – Raman

21:00 GRATIS

Gent en Democrazy pop- en rockmuzikanten uitnodigen om beeld en muziek op een creatieve manier samen te brengen. Muziek én film krijgen een extra dimensie. STADT heeft een fantastische reputatie, hun debuut Kind Of Diversion uit 2013 was een bluesy rockplaat. Opvolger Escalators kreeg het label krautpop opgekleefd. Dark Star is John Carpenters debuutfilm, een liefdevolle pastiche uit het SF-genre en één van de grappigste ruimtereizen ooit. CINECONERT

i.s.m. Democrazy, Film Fest Gent www.democrazy.be www.kaskcinema.be

ZO 30.10.16

11:00

MIRY CONCERTZAAL €15 / €10 / GRATIS

Met wat vuile gitaren en psyche delische soundscapes worden de dreamy songs van frontman Simon Raman met de juiste ruwheid verwekt. Simon Raman (zang, gitaar), Willem-Alexander (drums), Simon Dechaene (keys), Jasper Peeten (bas). CONCERT

i.s.m. Trefpunt vzw

VR 28.10.16 KASKCINEMA

20:30

€13,5 / €15

Live Track Cinema – STADT + Dark Star (John Carpenter, 1974, 83')

Live Track Cinema is een initiatief waarbij KASKcinema, Film Fest

MIRY Zondagen: Studenten International Opera Academy (IOA) – Parels voor de leeuwen

Een jaar geleden werd Gent de thuishaven voor een nieuwe generatie studenten van de International Opera Academy (IOA). In het tweede jaar van hun opleiding bouwen ze podium ervaring op, essentieel om hun reeds vergevorderde muzikantschap op een nog hoger niveau te tillen. Op de agenda staan concerten en stages in operahuizen in binnen- en buitenland en een eigen productie later dit seizoen. In MIRY Concertzaal dingen de studenten naar het hart van het traditioneel kritische Gentse publiek. Zang: Sylvie Bedouelle, Pauline De Lannoy, Julie Gebhart, Morgane Heyse, Margarida Hipólito, Louise Kuyvenhoven, Lara Rainho, Ana Sofia Ramos Ventura, Artur Rozek, Diana Volkova, Rui Xiao. Piano: Mirei Arai, Eline Brys, Aymeric Catalano. CONCERT i.s.m. International Opera Academy www.miryconcertzaal.be

ZO 30.10.16 12:00-15:30 ZWARTE ZAAL

GRATIS

Ontmoetingsmoment EPAS

Op 1 september 2016 is het internationaal postgraduaat EPAS (European Postgraduate in Arts in Sound) van start gegaan. Deze gloednieuwe opleiding stelt het geluid in relatie tot luisteren als artistieke discipline centraal. Dit toonmoment, tevens ‘work in progress’is een eerste ontmoetingsmoment van EPAS met een geïnteresseerde omgeving. EXPO www.epasound.org

ZO 30.10.16

10:30

KASKCINEMA

KIDScinema: Best of Filem’on 2016

€3 / €5

De allermooiste filmpjes van het filmfestival Filem’on! Kinderen vanaf 4 jaar zijn – met hun mama’s en papa’s, tantes en nonkels, vrienden en vriendinnen – welkom voor een reeks gevarieerde en originele filmpjes. Na de vertoning, om 11:30, is er ook een workshop op kindermaat. FILM i.s.m. Filem'on vzw www.kaskcinema.be

MA 31.10.16 KASKCINEMA

20:30

€3 / €5 3 FILMS = €7 / €12

Night of the Horror

Op Halloween is het weer zo ver. Onze Night of the Horror is er om je zinnen scherp te stellen, je nachtmerries te verbeelden en je bloeddorst te stimuleren. De triple bill is een mix van ondergrondse monsters, ingelijfde duivels en reizende zombies.

Op het programma drie films: 20:30 — We Are Still Here (Ted Geoghegan, 2015, 84') 22:15 — The Exorcist (William Friedkin, 1973, 131') 00:45 — Train to Busan (Sang-ho Yeon, 2016, 118') FILM www.kaskcinema.be

DI 01.11.16 KASKCINEMA

Film-Plateau: North by Northwest (Alfred Hitchcock, 1959, 136')

20:30

€3 / €5

In North by Northwest wordt Cary Grant het slachtoffer van een persoonsverwisseling, waardoor hij in een complex en gevaarlijk web van onterechte beschuldigingen terechtkomt. North by Northwest is één van Hitchcocks meest emblematische films. Ook wie de film nooit volledig heeft gezien, kent de scènes waarin een vliegtuigje Cary Grant door een open veld jaagt, Eva Marie Saint aan Mount Rushmore bengelt, en Hitchcock de censuur een neus zet door een locomotief een tunnel te laten penetreren. De film wordt ingeleid door Lennart Soberon. FILM i.s.m. Film-Plateau www.kaskcinema.be

WO 02.11.16 KASKCINEMA

One Shot Cinema: Suntan (Argyris Papadimitropoulos, 2016, 104')

20:30

€5 / €3

Wanneer Kostis, een uitgebluste man van middelbare leeftijd, in de winter op een Grieks eiland aankomt, lijkt zijn nieuwe omgeving weinig beloftevol. Zijn werk als huisarts is een schaduw van zijn vroegere dromen en hij is eenzaam. Wanneer het zomer wordt, transformeert het eiland echter in een wild en jeugdig vakantieoord. In enkele opzwepende scènes toont de Griekse regisseur Argyris

Papadimitropoulos de sexy jongeren in al hun energie, schoonheid en arrogantie, om daarna met zwarte humor en gênante situaties de donkere schaduwzijde voor te schotelen. FILM

i.s.m. Film Fest Gent www.kaskcinema.be

WO 02.11.16 KASKCINEMA

22:30 €5 / €3

KNT: The Fountain (Darren Aronofsky, 2006, 96')

MA 07.11.16 KASKCINEMA

20:30

€5 / €3

Right Now, Wrong Then (Hong Sang-soo, 2015, 121')

Ham Chunsu (Jung Jaeyoung) is een regisseur en is naar Suwon gekomen omdat zijn film er vertoond wordt. Hij ontmoet er Yoon Heejung (Kim Minhee), een beginnende kunstenares. Zij heeft nog nooit een film van hem gezien, maar weet dat hij beroemd is; hij wil graag haar schilderijen zien en daarna met haar iets eten. Elk woord, elke pauze, elke gelaatsuitdrukking, elke beweging is een onderhandeling tussen onthullen en verbergen. De personages balanceren als evenwichtskunstenaars tot een hard en bijtend grappig eindpunt, waarna... we opnieuw beginnen. FILM i.s.m. Courtisane www.kaskcinema.be

Dit epos over dood en afscheid, onsterfelijkheid en eeuwigheid, herhalingspatronen en liefdes geschiedenissen, is verspreid over drie verhalen die via een complexe montage en Clint Mansells muziek aan elkaar hangen. Uit beelden van microorganismen en vloeibare materie destilleerde hij fenomenale sciencefiction-achtergronden. FILM

DI 08.11.16 KASKCINEMA

20:30

€5 / €3

Film-Plateau: La Coquille et le Clergyman (Germaine Dulac) + L’Âge d’or (Luis Buñuel)

www.kaskcinema.be

DO 03.11.16 KASKCINEMA

20:30

X-Ray – Visual Music: Floris Vanhoof

€5 / €3

Floris Vanhoof is cineast, muzikant, beeldend kunstenaar, instrumentenbouwer, performer en curator. Hij maakt experimentele films en installaties en componeert muziek. Voor deze editie van X-Ray situeert hij zijn werk in de context van films die je ogen aanzetten tot luisteren en je oren tot kijken. FILM i.s.m. KASK Vrije Kunsten – Mediakunst www.kaskcinema.be

In La coquille et le clergyman evoceert Germaine Dulac op basis van een scenario van Antonin Artaud de erotische hallucinaties van een priester die verlangt naar de vrouw van een militair. Een film die aansluit bij de sensibiliteiten van het surrealisme. Dat geldt ook voor L’âge d’or van Luis Buñuel, die aan de hand van een reeks losjes aan elkaar gelinkte taferelen

het verhaal vertelt van twee geliefden (Gaston Modot en Lya Lys) die allerhande pogingen ondernemen om de liefde te bedrijven maar daarbij telkens onderbroken of gestoord worden. FILM

i.s.m. Film-Plateau

DI 08.11.16

MIRY CONCERTZAAL

20:00

€8 / GRATIS

Studium Generale: Wouter Deprez – Minder grijs, meer groen?

(Abdellah Taia, 2014, 81’)

De Marokkaanse schrijver Abdellah Taïa verfilmde zelf zijn autobiografische roman over de verboden lusten van een homofiele tiener uit een traditioneel Moslim gezin in Casablanca. Dat zijn film behalve doorleefd authentiek ook filmisch verbazend sterk is, is zeker op het conto te schrijven van D.O.P. Agnes Godard. De vaste medewerkster van Claire Denis vat in haar fotografie zowel de sensualiteit en de schoonheid, als de frustratie en existentiële ellende in het leven van een tiener die ondanks zijn vreugdeloze seksuele vluggertjes, zijn ware aard nooit kan tonen. FILM i.s.m. Film Fest Gent www.kaskcinema.be

WO 09.11.16

22:30

KASKCINEMA

Foto: Stephan Vanfleteren

Wouter Deprez is een Vlaams komiek en cabaretier. In 2015 kwam hij veelvuldig in de media met kritiek op het beleid van Vlaams minister van Natuur Schauvliege. Hij hekelde de manier waarop de minister een kapvergunning wou verschaffen aan een transportbedrijf en leverde kritiek op het beheer van een fonds om bossen aan te planten. Zijn performance wordt gevolgd door een debat over het Vlaams natuurbeleid. LEZING i.s.m. Masereelfonds www.studiumgent.be

WO 09.11.16 KASKCINEMA

One Shot Cinema: L’Armée du Salut

€5 / €3

KNT: Hedwig and the Angry Inch (John Cameron Mitchell, 2001, 95’)

Hedwig werd geboren als een jongen in Oost-Berlijn, werd verliefd op een Amerikaan en onderging een geslachtsoperatie om met hem te kunnen trouwen. Maar de operatie en de relatie mislukten beide. Jaren later leidt Hedwig (en haar resterende angry inch) een rockband op tour door Amerika. Onderweg ontmoet ze Tommy Gnosis (gespeeld door Michael Pitt) en er ontstaat een complexe liefdesverhouding. In 2001 verraste regisseur John Cameron Mitchell, die ook de hoofdrol speelt, vriend en vijand met zijn debuutfilm Hedwig and the Angry Inch. Verkleden is toegestaan op de vertoning van deze “anatomically incorrect rock odyssey”. FILM www.kaskcinema.be

20:30 DO 10.11.16 €5 / €3

18:00-22:00

KIOSK GRATIS

Nocturne Jérémie GindreKamp Kataloog

DO 10.11.16 KASKCINEMA

20:30

€5 / €3

Installatiezicht Jérémie Gindre, La Criée

De Groene Loper – Baraka (Ron Fricke, 1992, 96')

De Zwitsers kunstenaar en schrijver Jérémie Gindre neemt ons mee op excursie in zijn tijdelijk kamp waarin zich systematisch een poëtische studie naar de vormentaal van kampplaatsen en hun natuurlijke omgeving ontvouwt. De tentoonstelling gedraagt zich al een toeristiche site of een kenniscentrum zoals een national park of een vogelreservaat. Het werpt een kritische en speelse blik op onze voortdurende drang om de natuur te domesticeren. Een rondleiding start om 19:30. EXPO www.kioskgallery.be

DO 10.11.16

20:00

MIRY CONCERTZAAL €10 / €5 / GRATIS

MIRY Hedendaags: G.A.M.E. & Hanna Kölbel – G.A.M.E. in progress

Celliste Hanna Kölbel is een spitante jongedame. In dit concert neemt ze haar collega’s van het Ghent Advanced Master Ensemble op sleeptouw. Vanuit haar fascinatie voor muzikale dramaturgie nodigt ze hen uit tot een geïmproviseerde dialoog waarbij de specificiteit van elk instrument op een bijzondere manier voor het voetlicht treedt. CONCERT www.miryconcertzaal.be

Het festival De Groene Loper van het Gents MilieuFront stelt Baraka van Ron Fricke voor, met extreme slow-motion en time-lapses, zonder dialogen maar wel een bezwerende soundtrack van Michael Stearns. Gefilmd in 24 landen op zes continenten, over een periode van 14 maanden, toont de film een caleidoscoop van verbluffende natuurfenomenen, religieuze rituelen en de, al dan niet destructieve, invloed van de mens. FILM www.kaskcinema.be

11.11.16 — 25.11.16 OPENING 10.11.16 – 19:00 HET PAVILJOEN

GRATIS

STOCK Collectie #2: Copy Paste

STOCK toont en verkoopt werk van studenten van het KASK en staat tegelijk stil bij de mechanismen van tonen en kopen. Maandelijks drukt STOCK op zere plekken van de kunst zoals waardebepaling, naamgeving, reproduceerbaarheid, originaliteit, enz. Deze conventies worden aan de kaak gesteld tijdens de denktanks (op 17 november). Check de facebookpagina van STOCK voor de laatste updates en openingsmomenten. EXPO STOCK facebookpagina

11.11.16 – 27.11.16 OPENING 10.11.16 – 19:00 GLAZEN GANG

GRATIS

Masterprojecten #49: Tom Van den Wijngaert

Tom Van den Wijngaert, master vrije kunsten, palmt de glazen gang gedurende twee weken in met de tentoonstelling Your presence will be noticed. “We occupy spaces as we choose. We walk in them, cross them from point A to point B.

ma — vr: 13:00-18:00 za — zo: 10:00-18:00 KASK drama en KASK autonome vormgeving i.s.m. TAAT, CAMPO, Design Museum, Triënnale voor Vormgeving, KABK www.campo.nu

DI 15.11.16 KASKCINEMA

20:30

€5 / €3

Installatiezicht Jérémie Gindre, La Criée

Film-Plateau: L’Atalante (Jean Vigo, 1934, 89')

We live in them, dance in them, move in them. Then we leave them behind. And yet, even after you leave, your presence will be noticed.” EXPO

ma — do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00

12.11.16—27.11.16 SINT-NIKLAASKERK

HALL05 – TAAT

Met HALL05 voert het collectief TAAT het idee van architectuur als theater tot het uiterste door. HALL05, geplaatst in de historische Sint-Niklaaskerk, is een Do-ItTogether-theaterinstallatie. Samen met een onbekende betreedt u deze houten ‘hyperrealiteit’, en laat u zich leiden door de constructive. In tijden van hyperconnectiviteit onderzoekt TAAT de waarde van echt menselijk contact. HALL05 is het vijfde deel van HALL33, een langlopend onderzoeksproject waarin het idee van architecturale dramaturgie onderzocht wordt. De theaterinstallatie wordt samen met de studenten van KABK en KASK (drama en autonome vormgeving) ontworpen en gebouwd. EXPO PERFORMANCE

Zelden heeft een cineast met een zo beperkt oeuvre zo’n grote invloed gehad op de filmgeschiedenis als Jean Vigo. Na enkele anarcho-filmische experimenten waaronder het door de Franse censuur verboden Zéro de conduite maakte Vigo L’Atalante, zijn eerste en meteen ook laatste langspeelfilm, een eenvoudig liefdesverhaal van een jonge vrouw en een schipper. De film wordt vandaag gezien als een voorloper en inspiratiebron voor latere stromingen zoals het Franse poëtischrealisme in de jaren 1930, het (Italiaanse) neorealisme en filmvernieuwingen zoals de Nouvelle Vague. FILM i.s.m. Film-Plateau www.kaskcinema.be

WO 16.11.16 KASKCINEMA

20:30

€5 / €3

One Shot Cinema: L’Armée du Salut (Abdellah Taia, 2014, 81')

verbazend sterk is, is zeker op het conto te schrijven van D.O.P. Agnes Godard. De vaste medewerkster van Claire Denis vat in haar fotografie zowel de sensualiteit en de schoonheid, als de frustratie en existentiële ellende in het leven van een tiener die ondanks zijn vreugdeloze seksuele vluggertjes, zijn ware aard nooit kan tonen. FILM i.s.m. Film Fest Gent www.kaskcinema.be

WO 16.11.16 KASKCINEMA

22:30

€5 / €3

KNT: Hedwig and the Angry Inch (John Cameron Mitchell, 2001, 95')

DO 17.11.16

20:00

KASKLEZING GRATIS

KASKlezing Kurt Deruyter – Cars, Priests & Haircuts In 2014 startte fotograaf Kurt Deruyter het project ‘Halfway Home’, een visueel onderzoek naar de positie van de migrant in de moderne samenleving. Hij koos voor dit onderzoek de context van de Brusselse aankomstwijken Kuregem en Molenbeek. LEZING www.kurtderuyter.be

DO 17.11.16 KASKCINEMA

DO 17.11.16 HET PAVILJOEN

GRATIS

Denktank STOCK Collectie #2: Copy Paste

Figures of Dissent – Ladoni/Palms (Artur Aristakisyan, 1994, 139')

20:30

€5 / €3

“Mijn zoon, hier ben ik, je vader…”. Een verteller probeert met zijn ongeboren kind te communiceren en vertrekt op een reis langs verschoppelingen die troost vinden in een leven in de schaduw, buiten het politiek-economische systeem dat individuen neerslaat. Deze Russische film in zwart-wit was het afstudeerwerk van Artur Aristakisyan aan het fameuze Moscow All-Union State Institute. Hij verzamelde de beelden in de loop van enkele jaren, na de val van de Sovjet-Unie en de onafhankelijkheid van Moldavië, in Kishinev, de hoofdstad van Moldavië waar Aristakisyan tussen de verschoppelingen woonde. Dit is een vertoning in de reeks Figures of Dissent in samenwerking met Courtisane. FILM i.s.m. Courtisane www.kaskcinema.be

VR 18.11.16

MIRY CONCERTZAAL

20:00

€5 / GRATIS

Conservatorium op scène: Blazersensembles Conservatorium Gent – De Weense School 1.0 Op het programma: — C. M. v. Weber (1786-1826) – Ouverture uit Der Freischütz — L. v. Beethoven (1770-1827) (arr. G. Schmitt) – Symfonie nr. 1, W. A. Mozart (1756-1791) – Serenade nr. 10 in Bes, ‘Gran Partita’, KV 361/370a. Vincenzo Casale, dirigent en artistieke leiding. CONCERT www.miryconcertzaal.be

ZA 19.11.16

MIRY CONCERTZAAL

20:00

€5 / GRATIS

Foto: Lucie Mach

Conservatorium op scène: Symfonieorkest Conservatorium Gent – De Weense School 1.0

Op het programma: — J. Haydn (1732-1809) – Symfonie nr. 49 in f, ‘La Passione’ — W. A. Mozart (1756-1791) – Concerto nr. 2 in Es voor hoorn en orkest, KV 417 — F. Schubert (1797-1828) – Symfonie nr. 9 in C, ‘De Grote’, D944. Johannes Leertouwer, dirigent Jeroen Billiet, solist natuurhoorn CONCERT

www.miryconcertzaal.be

ZO 20.11.16

MIRY CONCERTZAAL