Programmaboekje 01. oktober-november '14 by KASK & Conservatorium / School of Arts Gent

01 tweemaandelijks magazine — oktober november 2014 — jaargang 1, nr 1

VU: Wim De Temmerman, Jozef Kluyskensstraat 2, 9000 Gent

03 Een Trojaans Varken 07 Kunst: Tonen en Gebruiken 11 Runa Islam, Anatomical Study 13 Daan Vandewalle over Magister Artium Gandensis … 17 SPECTRA, Karlheinz Stockhausen, John Cage en … 19 Yoko Tawada en Studium Generale 25 Pleasures 27 Quoting Lawrence Weiner

01 Literatuur • Commonwealth, Michael Hardt & Antonio Negri, 2011 • Who owns The Future, Jaron Lanier, 2013 • Real England, Paul Kingsnorth, 2008 Links • Over het Spilvarken www.hetspilvarken.be • Over Atelier de Stad atelierdestad.be • Michael Hardt over ‘The Poors, the Multitude, and the Commons’ — A Conversation with Andrew Reszitnyk www.youtube.com/watch?v=DSXQQa3D4BY • Michael Hardt about the Commons www.youtube.com/watch?v=lc4EuIng1_k • Hardt en Negri, Commonwealth mediaecologies.wordpress.com/2010/04/13/ commonwealth-michael-hardt-and-antonio-negri/ • Paul Kingsnorth, Real England www.paulkingsnorth.net • Grizedale Arts www.grizedale.org www.abbothall.org.uk/exhibitions/ nuisance-landscape-grizedale-sequel • Arte Util arteutil.net • Jaron Lanier-Stanford Seminar www.youtube.com/watch?v=cCvf2DZzKX0 www.youtube.com/watch?v=XW1BBbvrEYA 1 De Spilvarkens bij KASK/School of Arts

2 Aankomst van de jonge varkens op de Bijloke copyright Bart Gabriel

EEN TROJAANS VARKEN Op 31 mei worden drie varkens achter gelaten op het grasveld van KASK op de Bijloke site, drie kleine varkens zijn het nog, ze ploeteren wat onwennig rond. De scharrelkippen die al jaren thuis zijn op de weide, buurtbewoners, studenten en docenten zijn verrast. Of toch niet helemaal, in de maanden voorafgaand aan de komst van de drie varkens gingen Gentse stedelingen – op vraag van Atelier de Stad (een initiatief van KASK/School of Arts en Timelab in samenwerking met Canvas) in intens overleg met docenten van de vakgroep design en vormgeving van KASK – een gesprek aan over het participatief herdenken van de stad. Uitgangspunt is nadenken over wat verloren gaat in de stad en hoe dit opnieuw als bron kan worden aangewend. Centraal in de gesprekken komt al snel te staan hoe de stad – of andere instituten zoals scholen – een faciliterende rol kunnen spelen bij het realiseren van door burgers geïnitieerde projecten met betrekking tot stadsontwikkeling, daar waar ze eerder gewend zijn om zelf ideeën te implementeren top-down. Aan buurtbewoners werd gevraagd om ideeën te lanceren, plannen voor te stellen die volgens hen het leven in de stad kunnen veranderen en verbeteren. Na verschillende thema discussies selecteerden Gentenaars democratisch een project en gingen meteen aan de slag. Dat laatste mag letterlijk worden genomen: er gingen geen studies over haalbaarheid of financiële en juridische implicaties van het project aan vooraf. Uiteindelijk kiezen de burgers voor het herintroduceren van varkens in de stad omdat net dit project het grootste kritisch potentieel lijkt te hebben, weinig vrijblijvend is, echt engagement vereist en ook een sterke beeldende kracht uitstraalt. De herintroductie van varkens in de stad verandert het stadsbeeld danig en zet gemakkelijk aan tot nadenken over tal van zaken: geglobaliseerde vleesconsumptie, omgang met dieren, afvalverwerking, het gebruik van groene zones, parken en braakliggende gronden, het – al of niet – gebrek aan sociaal weefsel, engagement enzovoort. Eens de varkens geïnstalleerd in de weide kwamen de vragen: Wie zorgt er dagelijks voor de varkens? Kunnen ze gevoed worden met keukenafval? Het FAVV (Federaal Agentschap Voedsel Verwerking) kwam tussen beide. Eén voor één worden obstakels in gesprekken en ingrepen wegg ewerkt en al doende wordt heel wat -ook voor de toekomst bruikbare kennis vergaard. Het gebruik van culturele en natuurlijke bronnen (dikwijls en vooralsnog omschreven als “onbenutte zaken die iedereen toebehoren” zoals lucht, water, maar ook ruimte, tijd, engagement,…), de zogenaamde ‘commons’ eigen aan de stad, worden in dit proces in kaart gebracht én er wordt nagedacht hoe deze het meest betekenisvol kunnen worden benut. Dat gebeurt via een snel en onconventioneel werkingsproces, te vergelijken met speculatief

3 Een nog jonge Paul Kingsnorth bij een protestactie in Bath in 1995. Foto Adrian Arbib

4 â&#x20AC;&#x2DC;Farmer above the Sea of the Cityâ&#x20AC;&#x2122; Courtesy of Grizedale Arts

5 Who Owns the Future, Jaron Lanier, 2013

01 ontwerpen, critical design en ‘Rapid Prototyping’ (een op de praktijk gerichte onderzoeksmethode waarbij prototypes snel in de praktijk worden uitgetest). Dat hedendaags design zich bezig houdt met dergelijke vraagstukken is geen nieuw fenomeen. Bram Crevits, vakgroepvoorzitter Design en Vormgeving van School of Arts KASK wijst naar de verantwoordelijkheid die kunstenaars en ontwerpers (willen) hebben om creatief na te denken over alledaagse problemen. Daarbij is sinds jaren de kloof tussen kijker en maker vervaagd, de grens tussen hoog en laag cultuur wordt soepel overschreden. Sinds de ontwikkeling van het internet zijn mensen zich meer bewust van wat het betekent om midden in het netwerk waarin ze zich bevinden te staan. Burgers kunnen ‘smart citizens’ zijn, met competenties en kennis waarvan ze zich goed bewust zijn, die ze willen delen en inzetten voor zelfgekozen doeleinden. Het idee van de ‘smart citizen’ staat tegenover het nog steeds dominante concept van ‘smart cities’ (door technologie gecontroleerde steden die burgers leiden en controleren). ‘Smart citizens’, die peer-to-peer kennis en goederen uitwisselen zijn volgens de Amerikaanse schrijver en informaticus Jaron lanier dé schakel die het broodnodige heropleven van de creatieve middenklasse in onze tijd van informatie economie kunnen waarmaken. Lanier stond mee aan de wieg van de ontwikkeling van het internet, hij is ook componist, beeldend kunstenaar én auteur van het baanbrekend boek Who Owns the Future uit 2013. Lanier pleit niet alleen voor een meer mondige en participerende burger maar ook voor een ondernemende burger die creatief is en zich niet langer neerlegt bij de verlammende verbruikers apathie die de ons vermakende steden van bovenaf opleggen. Vele kunstenaars, ontwerpers in lokale gemeenschappen, passen bovenstaande ideeën toe in kleine projecten. Een mooi overzicht waartoe dit kan leiden was afgelopen voorjaar te zien bij het Van Abbemuseum in Eindhoven waar de Braziliaanse kunstenares Tania Bruguera het project Arte Útil voorstelde waarin de gebruikswaarde en maatschappelijke rol van kunst geanalyseerd wordt. Het Museum of Arte Útil toonde meer dan 200 projecten die waardevolle resultaten verbeelden, creëren en verwezenlijken door het ontwikkelen van strategieën en methodes die ons gedrag in de samenleving veranderen. Vele van deze initiatieven situeren zich net als het verhaal van KASK’s drie varkens in een stadscontext. Maar ook op het platteland zijn burgerinitiatieven talrijk. De Engelse auteur Paul Kingsnorth beschreef in zijn zeer invloedrijke boek van 2008, Real England, burgerinitiatieven die het hoofd bieden aan de gevolgen van de homogeniserende kracht van globalisatie en het verdwijnen van de ‘commons’. Hij beschrijft bijvoorbeeld hoe openbare ruimte – onder het mom van de veiligheid – verdwijnt ten voordele van ‘openlucht’ winkelcentra waar alleen tijdens openingsuren van winkels de straten toegankelijk zijn voor buurtbewoners en hoe burgers originele initiatieven zoeken en vinden om hun openbare ruimte terug op te eisen. Grizedale Arts, een kunstinstituut in het Engelse top toeristische Lake District nodigt dan weer

6 Tania Bruguera: Urinoir in het Queens Museum of Art

Literatuur • Toward a Lexicon of Usership, Stephen Wright, 2012 • Escape the Overcode: Activist Art in the Control Society, Brian Holmes, 2009 Links • Griet Teck: www.grietteck.be/home.html • MoMA’s Alzheimer project: www.moma.org/meetme/ • Onvergetelijk Van Abbemuseum: vanabbemuseum.nl/ programma/detail/?tx_vabdisplay_pi1%5Bptype%5D= 40&tx_vabdisplay_pi1%5Bproject%5D=1298 • Virus, een groepstentoonstelling bij Netwerk, Aalst: www.netwerk-art.be/nl/exhibitions/1015/virus 1 Feel my Love, de eerste documentaire langspeelfilm van Griet Teck

01 het hele jaar door kunstenaars uit die zich willen nuttig maken voor de plaatselijke bevolking, die alternatieven willen helpen bedenken en uitvoeren om de gevolgen van de destructieve toeristische industrie die de creativiteit er opzuigt, in te dijken. We zien veel verloren gaan, in de stad, op het platteland. Toch, zo stelt Atelier de Stad, gaat er niets verloren als er maar voldoende samen wordt gedacht en gewerkt. De spilvarkens op KASK zijn een initiatief dat de hele zomer lang studenten, docenten en buurtbewoners van de Gentse binnenstad met elkaar verbond en dat concrete oplossingen vond voor de meest uiteen lopende problemen. De vergaarde kennis is niet alleen praktisch bruikbaar voor concrete – aan de varkens gerelateerde – problemen maar leert ook veel over hoe een organisatie bottom-up kan ontstaan, groeien en overleven. Later dit jaar zullen de varkens worden weggehaald. Op 20 september volgde een druk bijgewoond buurtfeest waar volop informatie en kennis werd uitgewisseld en waar weer nieuwe projecten het daglicht zagen. Het spilvarken is een project van één van de teams van Atelier de stad Gent (samenwerking van KASK en Timelab), een initiatief dat zich onder de noemer ‘Niets is Verloren’ richt op meer duurzaamheid door hergebruik van overschotten, rest en afval. In oktober volgt een CANVAS documentaire.

KUNST: TONEN EN GEBRUIKEN GRIET TECK’S DOCUMENTAIRE FILM, FEEL MY LOVE (2014), MOMA’S ALZHEIMER PROGRAMMA EN VIRUS BIJ NETWERK. Tijdens haar studies aan KASK maakte Griet Teck (Wilrijk, °1982) een kort beeldend portret van haar broer Johan die een ernstige mentale beperking heeft. Nadat ze afstudeerde herwerkte ze de film en won er een prijs mee. Het zou de aanzet worden van haar langspeeldebuut Feel My Love (2014). De directrice van Huis Perrekes, een woonzorgcentrum dat bestaat uit enkele huizen waar personen met dementie samenwonen/leven, nodigde Griet Teck uit. Zij hield van de manier waarop Teck haar broer had geportretteerd en Teck was op haar beurt diep onder de indruk van de manier waarop in Huis Perrekes met dementie wordt omgegaan. De mens staat er centraal, niet de ziekte. Griet Teck verbleef en filmde er een jaar lang – alleen – twee dagen per week en bracht er ook de nachten door. Feel my Love breekt door Teck’s aandacht voor de mensen achter

2 Still uit Feel My Love, Griet Teck, 2014

3 Emmanuel Bayon, aka Manu-Tension, 2012

4 Emmanuel Bayon, aka Manu-Tension, 2012

01 de ziekte en niet in de eerste plaats de ziekte zelf -met het ons bekende mistroostige beeld dat haast iedere keer wordt opgehangen van mensen met dementie in woonzorgcentra. Wat mooi is aan de film is de manier waarop de ‘kleine’ momenten uit het leven aandacht krijgen: een ochtendwandeling in de tuin, een gesprek bij de piano, een nachtkus voor het slapen gaan. Tijd nemen, aandacht, echtheid, rust, stilte en leven in het hier en nu komen als echte levenskwaliteiten uit de film naar voor. Er kan nog veel moois. De film toont de mogelijkheden die er nog zijn, humor, hartelijkheid, liefde en vooral dat ondanks de ziekte deze mensen gewoon mensen blijven met verlangens en noden. Griet Teck houdt van de pure cinema zoals die van de broers Dardenne die haar sterk inspireerden. Maar ze haalt ook twee ander pareltjes uit de documentaire film aan als grote voorbeelden: Etre et Avoir (Nicolas Philibert, 2002) en Into Great Silence (Philip Gröning, 2005). Ook in deze films staan observatie van mensen en hun dagelijkse doen en laten mooi en integer in beeld. Feel my Love ging in Januari dit jaar in wereldpremière op het Internationaal Filmfestival van Rotterdam waar het net geen ‘Audience Award’ binnenhaalde, maar wel een publiekslieveling werd. Na de Belgische première in Docville deze afgelopen lente krijgt de film nu een cinema release in oktober. De film is ook te zien op 16 september tijdens het Oostendse Filmfestival. Op KASK is de film te zien op 29 september. In 2006 initieerde het Museum of Modern Art in New York haar bijzonder programma Meet me at MoMA dat ontwikkeld werd voor mensen die leiden aan Alzheimer of andere vormen van dementie. In het museum worden voor deze mensen en hun begeleiders ontmoetingen met kunstwerken georganiseerd. Mensen gaan een gesprek aan over de werken, wat meestal resulteert in een betere mentale gemoedstoestand van de mensen met dementie. De sociale interactie, de mogelijkheid om terug te keren naar een plek die –soms- voorheen vertrouwd was maar ook het tegemoet komen aan de drang om te leren en intellectueel gestimuleerd te worden ervaren vele mensen als een ‘zegen’. MoMA’s project is uiterst succesvol gebleken voor zowel patiënten als hun begeleiders en kent navolging bij ons: het Van Abbemuseum in Eindhoven en het Muhka in Antwerpen onder andere hebben de laatste jaren met succes gelijkaardige programma’s opgezet. Kunst vervult in dit kader een belangrijke nutsfunctie, ze registreert of bekritiseert niet alleen maatschappelijke toestanden, ze laat zich daadwerkelijk gebruiken. Bij Netwerk in Aalst opent op 12 oktober de tentoonstelling VIRUS. Netwerk stapte in een Europees project dat gericht is op de ontwikkeling van publieksparticipatie bij verschillende zorgdoelgroepen. Het project brengt innovatie in de zorgsector samen met kunst in de publieke ruimte, het gaat ervan uit dat kunst een middel kan zijn om sociale inclusie te bereiken. In de tentoonstelling VIRUS, dat dit thema op een meta niveau benadert, laat Netwerk kunstenaars aan de slag gaan met het thema

Literatuur • Notes on Cinematography, Robert Bresson, 1975 • Dogs Devouring Dead Horses, Runa Islam and Manuel Raeder (eds.), 2013 Links • Over Runa Islam: www.tate.org.uk/context-comment/video/ runa-islam-turner-prize-2008 • Over Kiosk Gallery: kioskgallery.be/exhibitions • Over Ana Torfs: www.anatorfs.com/biography • Overzichtstentoonstelling Ana Torfs bij Wiels: www.wiels.org/nl/ 1 Robert Bresson, Notes on Cinematography, translated by Jonathan Griffin, New York 1977

2 Anatomy, Ana Torfs, 2006

3 Anatomical Study, detail, Runa Islam, 2014

01 zorg. Emmanuel Bayon, een van de kunstenaars actief bij VIRUS toont aandacht en zorg voor gekneusde plekken in zijn omgeving: daar waar iets gerepareerd moet worden in de publieke ruimte, een trottoir, een bushokje treedt hij op: zijn ingrepen worden steeds uitgevoerd in knal rood gekleurd materiaal. Ze geven aandacht aan de kleine alledaagse dingen en proberen deze door middel van kunst, van zorg, te verbeteren en te genezen.

RUNA ISLAM, ANATOMICAL STUDY “We need to recall the privileged position held by the architecture of the theatrum anatomicum as an exemplary performative space in the modern era; here, a rationality that deconstructs, subdivides, and classifies creates its material evidence, marking the border between reality and its other. It is here that the “thing” – purged of all subjective and social projection – speaks for itself, and this speaking is witnessed. In the forensic material, concepts and forms of evidence, signifier and signified, are brought together into agreement. The anatomical theater is an apparatus serving this purpose. Its mission is to curve the polyphony of the social, the ambiguities of language, the interrelations between the present and the past, by delineating the border of indubitable facility. Photography is a close relative of this apparatus, but the evidences that inscribe themselves in the image are at once also haunted by an excess of that other.” a Haast elke kunstenaar die wordt uitgenodigd om in de ruimte van KIOSK een tentoonstelling te maken staat minstens heel even stil bij de architectuur ervan. En ook al is deze ruimte niet langer een anatomisch ‘theater’, nog steeds is dankzij de subtiele restauratie van het pand heel duidelijk de basis ervan en de herinnering eraan aanwezig: hoge ramen gezet in een perfecte cirkel. Runa Islam (Bangladesh, 1970) besloot om de architectuur van de ruimte ook effectief een rol te laten spelen in het concept van haar tentoonstelling ‘Anatomical Study’. Bovenstaand citaat van auteur en curator Anselm Franke komt uit een tekst die werd geschreven naar aanleiding van het werk van Ana Torfs (Mortsel, 1963) uit 2006. Torfs maakt iconische beelden die lang in het geheugen blijven hangen, bovendien is momenteel van haar een eerste overzichtstentoonstelling in België te zien bij Wiels in Brussel (Echolalia tot 14/12). Vandaar dat de naam van Runa Islam’s tentoonstelling “Anatomical Study” deze dagen het beeld oproept van de door Torfs theatraal in setting gezette jury voor het proces van de moordenaars van Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg (Berlijn, Mei, 1919). Torfs dissecteerde in

4 Anatomical Study, Runa Islam 2014 copyright Runa Islam

a Uit Missing Bodies, Anselm Franke in Ana Torfs, Album / Tracks A + B, 2010

Links â&#x20AC;˘ www.gentfestival.be â&#x20AC;˘ Over Heimat: www.demorgen.be/dm/nl/2908/film/article/ detail/1739688/2013/11/13/Edgar-Reitz-over-Die-andere-HeimatEen-heimat-hoeft-geen-utopie-te-zijn.dhtml Salome Kammer als Clarisse Lichtblau in de prestigieuze Duitse film-trilogie Heimat, verschenen tussen 1981 en 2006

01 ‘Anatomy’ de 25 getuigenissen over de laatste uren van beide communistische revolutionairen in Berlijn. In dit werk wordt vooral de taal zelf – bij uitstek subjectief- onder de loep genomen. Runa Islam wil geen historische gebeurtenis dissecteren in KIOSK’s anatomisch theater, maar wel een medium: film, meer bepaald 16mm film. Invloedrijk voor Runa Islam’s oeuvre zijn de geschriften van Robert Bresson. Bresson stelt ondermeer dat film zijn expressie put uit louter de opeenvolging van beeld en geluid: “An image must be transformed by contact with other images. (…) Expression is obtained by relations of images and sounds and not by a mimicry done with gestures and intonations of voice. Images like the words in a dictionary, have no power and value except through their position and relation.” Runa Islam doet in de tentoonstelling Anatomical Study in een elliptische beweging een onderzoek naar haar medium en dat doet ze niet vanuit een nostalgische reflex. Ze wil wel – voor het medium helemaal verdwijnt- en post-mortem – bestuderen wat nu essentieel is aan 16mm film. Wat kan je leren van een dood lichaam vooraleer je het helemaal begraaft? 16mm film is haar dood lichaam, maar het is net nog niet helemaal in onbruik. De omschakeling naar digitale film is een keerpunt voor Islam als artieste, een uitdaging waarbij ze overstapt naar een nieuwe taal. Hoe zal ze in die nieuwe taal kunnen communiceren? De elliptische beweging waarvan hierboven sprake zie je in de manier waarop Islam andere representatie technieken uit het verleden, zoals tekenen met griffels en potloden, in de tentoonstelling opvoert. Instrumenten en technieken zullen steeds blijven evolueren maar wat is de essentie van elk van deze technieken? Wat is het precies dat we er mee willen uitdrukken? Volgens Islam is Anatomical Study daarom geen eindpunt, geen nostalgische tentoonstelling maar eerder het begin van een reflectie over de toekomst.

DAAN VANDEWALLE OVER MAGISTER ARTIUM GANDENSIS SALOME KAMMER Ik ontmoette Salome Kammer voor het eerst in een koolmijn. Dat klinkt natuurlijk vrij ongeloofwaardig: kool mijnen zijn niet bepaald plekken waar je dagdagelijks ontmoetingen hebt met iconen uit de nieuwe muziekwereld. Toch is het zo. Die koolmijn ligt in Ostrava, een nogal ongezellige, groezelige stad in het Silezische deel van Tsjechië, een stad waar toeristen met een grote boog omheen lopen. In onze nationale verbeelding is Charleroi misschien het symbool voor vergane industrie, maar stel u Charleroi voor, maal tien, dan hebt u Ostrava en zijn koolmijnen en roestige staalindustrie. Gelukkig zijn mensen creatief en bieden dergelijke plekken ook kansen voor renovatie en herbestemming.

01 Zo komt het dus dat het tweejaarlijkse Festival voor Nieuwe Muziek een concert had gepland op een oude koolmijnsite in Ostrava. Salome Kammer bracht daar een fragment van een al even iconisch werk uit het Dadaïsme van Kurt Schwitters: de Ursonate. De muur achter haar en het geïmproviseerde podium bestond uit honderden mijnwerkersattributen, ideaal als achtergrond voor het modernistische meesterwerk van Schwitters. Een paar dagen later zong Kammer er ook John Cage's Aria ditmaal in de statige Philharmonie. Ook daar had ik opnieuw het gevoel te maken te hebben met een top artieste, die het medium en instrument ‘zang’ heeft herdacht zoals weinigen voor haar ooit hebben gedaan. Ze is echt een fenomeen. Ze kreeg eerst een cello-opleiding op hoog niveau, werd later actrice die de legendarische televisieserie Heimat, een creatie van haar partner Edgar Reitz, naar een ongekend niveau stuurde. Daarna wijdde ze zich volledig aan de nieuwe muziek. Bij dit laatste moet worden vermeld dat Salome Kammer niet zo maar iemand is die nieuwe muziek uitvoert, ze is iemand die een ongelofelijk uitgebreid arsenaal aan nieuwe zangtechnieken heeft ontdekt, technieken die door de meest toonaangevende componisten gretig worden bestudeerd en genoteerd, waardoor soms wel de vraag rijst wie het stuk geschreven heeft: heeft de componist iets bedacht dat Salome Kammer uitvoert, of heeft de componist een manier bedacht om haar repertoire van ongekende zanggeluiden te kunnen noteren. Eigenlijk doet het er niet toe: het resultaat telt en de symbiose tussen haar experimentele zangtechniek en de tientallen voor haar geschreven composities vormen ondertussen een zonder meer schitterend repertoire. Uiteraard vind ik het zelf zeer aangenaam om samen met haar concerten uit te voeren, hoewel ik moet bekennen dat ik ook wel wat jaloers ben. De meeste artiesten mogen zich al gelukkig prijzen als ze op één of ander domein hun stem vinden. Bij Salome Kammer heb je echter het gevoel dat alles wat ze aanraakt in goud verandert: van celliste naar topactrice naar icoon van de nieuwe muziek: het is weinigen gegeven. Ik vraag me af wat ze in de toekomst nog in goud zal veranderen. — Daan Vandewalle In het kader van de uitreiking van de Magister Artium Gandensis zingt Salome Kammer het openingsconcert van de School of Arts voor het academiejaar 2014-15, begeleid door pianist docent Daan Vandewalle. Het concert wordt georganiseerd in samenwerking met het Gent Festival van Vlaanderen.

26.09.14 Salome Kammer & Daan Vandewalle — openingsconcert 20:30 academiejaar 2014-15 in Miry Concertzaal

Links • www.spectraensemble.com/p168 • Leonard Bernstein over John Cage’s Atlas Eclipticalis in 1964: www.youtube.com/watch?v=nky14InylDM • Een van de muziekdoosjes uit Karlheinz Stockhausens Tierkreis: www.youtube.com/watch?v=3fsyjmx3_Qc • Het volledig archief met al Jonathan Cott’s bijdragen voor Rollingstone Magazine: www.rollingstone.com/contributor/ jonathan-cott • Susan Sontag, The complete Rolling Stone Interview: yalepress.yale.edu/yupbooks/book.asp? isbn=9780300189797 1 The Complete Rolling Stone Interview by Jonathan Cott, uitgegeven door Yale University Press in 2013

Programma G. Antheil, Sonata Sauvage K. Schwitters, Ursonate, 1.Satz A. Scriabin, Sonata nr. 9, Op. 68 ‘Black Mass’ M. Kagel, Vier liederen uit ‘Turm zu Babel’ G. Ligeti, Studie 13, L‘Escalier du Diable F.. Liszt, Trübe Wolken – S 199 H. Eisler, Twee elegieën uit ‘An die Nachgeborenen’ / Hollywood Elegien A. Berg, Vier Lieder, Opus 2

SPECTRA, KARLHEINZ STOCKHAUSEN, JOHN CAGE EN JONATHAN COTT The Pope and The Cats – A Story From Rome Friday: Late morning, Stockhausen receives a call from Italian Radio in Rome. It seems that a concert of his music, scheduled for October (1971, red.), has to be canceled. The reason, given after some embarrassed hedging by the RAI caller, is that two nights previously the Teatro Argentina was invaded by hundreds of cats who usually hang out in the ruins near the Piazza Argentina. A little after midnight they sneaked in and, according to the official, ‘shit all over the floors, the carpets, the seats, the red velvet fauteuilseverywhere!’ It’s going to take two weeks to clean up the mess. And a concert which was supposed to have been presented for the Pope must now be postponed and given on the date originally set for Stockhausen. After he hangs up, Stockhausen shows me the contract for the concert which concludes: ‘This engagement is subject to cancellation by either party in the event of war, labor dispute, fire, epidemic, force majeure, or act of God.’ ‘This must be considered an act of God,’ Stockhausen laughs. ‘No, better still, force majeure… Imagine the headlines: Pope Reconsecrates Hall after Cat Catastrophe!’ a Rollingstone journalist Jonathan Cott (bekend om zijn baanbrekende interviews met Susan Sontag, vorig jaar nog gebundeld en heruitgegeven door Yale Press) schreef in 1973 een fascinerend boek: Stockhausen: Conversations with the Composer. Tot op vandaag is het een intrigerende publicatie die een authentiek inzicht geeft in het leven en werk van de Duitse componist. Het leven van Cott zelf nam een tragische wending toen hij in de jaren tachtig van vorige eeuw begon aan een lange en experimentele behandeling tegen chronische depressie waarna hij maar liefst 15 jaar zijn geheugen verloor. Gelukkig zijn diens herinneringen aan Stockhausen uit 1971 en 1972 bewaard gebleven in zijn prachtige

2 Tierkreis, compositie van Karlheinz Stockhausen (1928-2007) geschreven in 1974â&#x20AC;&#x201C;75.

3 Stockhausen: Conversations with the composer, door Jonathan Cott, uitgegeven door Picador in 1974

a Uit: Jonathan Cott, Stockhausen: Conversations with the Composer, Great Britain, 1974, p. 116.

1 Een bladzijde uit Minae Mizumura Shi-shosetsu From Left to Right, 1995, met horizontaal geschreven Japans en Engels.

01 en toegankelijke boek vol met dagboekfragmenten en gesprekken met een componist wiens missie het was om de muziek steeds maar te vernieuwen. Ook die van zichzelf. Cott’s boek verscheen een jaar voordat Tierkreis gecomponeerd werd (1975) en bevat reeds bespiegelingen over een terugkeer van Stockhausens ultracomplexe stijl naar naïef melodisch materiaal, zoals dat in Tierkreis voor het eerst weer verschijnt. Ironisch genoeg voor een componist die bekend staat om zijn moeilijke en cerebrale muziek is precies dit bijwijlen haast romantisch klinkende Tierkreis tot op vandaag een van zijn meest gespeelde werken. Stockhausens tegenhanger en generatiegenoot John Cage die al dan niet een grote invloed op hem uitoefende, maakte in 1961 gebruik van astronomische kaarten. Cage’s Atlas Eclipticalis is een typisch exploot van de Amerikaanse avant-garde waarbij de componist zichzelf uit het werk tracht te weren door een en ander over te laten aan de uitvoerders en, in dit geval, de sterren. Studenten uit de Master na Master Hedendaagse Muziek brengen samen met het SPECTRA ensemble deze ‘muziek uit de ruimte’ van Cage en Stockhausen opnieuw in de ruimte. Het ensemble speelt niet gewoon op het podium maar bestookt het publiek uit alle hoeken van de concertzaal. Eenzelfde ruimtelijk uitgangspunt ligt aan de basis van het stuk fl(ASH), een hedendaagse compositie van Hans Roels, een onderdeel van zijn doctoraatso nderzoek naar ontstaans processen in hedendaagse polyfone muziek.

Programma H. Roels — fl(ASH) voor kleine ensembles (2014) — Centra voor ensemble (2013) K. Stockhausen Tierkreis voor meerdere instrumenten (1975) J. Cage — Atlas Eclipticali s voor meerdere instrumenten (1961) — Cartridge Music (1960 — Winter Music (1957)

YOKO TAWADA Wie de trein in Zaventem neemt en naar Brussel wil komt ze met zekerheid tegen: verwarde reizigers die proberen te weten te komen bij welke Brusselse treinhalte ze de trein moeten verlaten om in Brussel een internationale trein te kunnen nemen:

2 De Berghollander, Yoko Tawada, vertaald door DĂŠsirĂŠe Schyns en Bettina Brandt in 2013

3 Liefdesdood in Kamara en andere Japanse verhalen, samengesteld en vertaald door Luk Van Haute, 2014

01 Brussel Zuid, Bruxelles-Midi of was het toch Brussels South? Liefst zet je deze verwarde buitenlanders niet aan om voor Brussels South te kiezen. Ze zouden immers in Charleroi terecht kunnen komen. Toch gaat het hier om drie keer dezelfde woorden, maar dan telkens vertaald en betekenis gegeven vanuit een ander inhoudelijk perspectief, zelfs vanuit een andere tijd. Le Midi is de aloude Franse, poëtische benaming voor het Zuiden, terwijl Charleroi de naam Brussels South kreeg uit puur economische en marketing overwegingen, typerend voor deze tijd. De Japanse schrijfster Yoko Tawada zou er eens om lachen: Babylonische spraakverwarringen, creatieve vertalingen, meertaligheid en vervreemding als gevolg daarvan staan centraal in haar boeken. Uit botsingen op geografische plekken waar meerdere culturen en talen samenkomen ontstaan volgens haar soms ongewone poëtische woorden, flitsende beelden of verrijkende, vreemde of in dit geval humoristische inzichten, ze zijn een goudmijn voor Tawada. “Zo meteen zal Fumi mijn huis binnenkomen. Vandaag zal ik met mijn wijsvinger op een kandelaar wijzen en vragen hoe het heet. Ik zal ook op de sterren wijzen en dezelfde vraag stellen. Hoe de maan heet vraag ik haar niet meer. Want iedere keer krijg ik een ander antwoord. Zo veel woorden heb ik niet nodig voor een plek waar je niet eens met een goedgebouwd Hollands schip kunt komen.” a Yoko Tawada opent op 7 oktober het Studium Generale Van Nu en Straks – Over toekomstdenken. Tawada, die meer dan 40 boeken schreef in verschillende talen, werd in Japan geboren maar leeft al sinds 1982 in Berlijn, ze schrijft in het Japans en in het Duits. Désirée Schyns die samen met Bettina Brandt in het boek De Berghollander enkele van haar essays, toneelstukken en prozateksten vertaalde naar het Nederlands nodigde haar uit om tijdens het Studium een lezing/performance te geven. Yoko Tawada is een bijzonder experimenteel denker en schrijver, die taal tot het onderwerp van haar oeuvre heeft gemaakt. In haar performance zal ze life werken en spelen met vertalingen, woorden en betekenissen, bijgestaan door twee van haar vertaalsters, Désirée Schyns en Bettina Brandt. Voor Tawada is taal en vertalen altijd een vorm van toekomst denken. Immers, worden bij het vormen van woorden en vertalen wensbeelden geprojecteerd, er worden ook steeds opnieuw woorden en betekenissen gemaakt in het vertaalproces. Tawada’s toekomst denken is fris en laat zich zeker niet begrenzen door bestaande noties ervan. Volgens Luk Van Haute, samensteller en vertaler van de in 2014 verschenen prachtige bloemlezing van Japanse verhalen, Liefsdesdood in Kamara, zit er ook toekomst denken in Tawada’s omgang met interculturaliteit -die leidt tot globaliseringen die een nieuwe taal en manier van communiceren doet ontstaan. “Tawada is zeker niet de enige Japanse schrijfster die in een andere taal schrijft. Kazuo Ishiguro doet het ook, maar hij emigreerde al als heel jonge knaap naar Amerika. Tawada reisde als jonge twintiger pas naar Duitsland. Noch is ze de enige die meertaligheid tot

a Uit De Berghollander, â&#x20AC;&#x2DC;Deshima, Een Hollandse Stad in Japanâ&#x20AC;&#x2122;, Yoko Tawada, 2010, p. 79 b Over Minako Oba. Uit Liefdesdood in Kamara, Luk Van Haute, 2014, p. 327

01 onderwerp van het oeuvre heeft gemaakt. Minae Mizumura die op haar twaalfde naar Amerika verhuisde schreef in 1995 het boek Shi-shosetsu From Left to Right, een briefwisseling tussen twee zussen, deels in het Japans en deels in het Engels, te lezen op de Westerse manier, horizontaal van links naar rechts en van boven naar onder.” Een andere in dit opzicht boeiende schrijfster is volgens Luk Van Haute Minako Oba die het bijvoorbeeld in haar kortverhaal “De Kaarsvissen” (opgenomen in Liefdesdood in Kamara) heeft over spraakverwarringen die ontheemding met zich mee brengen en die mensen er toe aanzetten om een eigen taal te maken waarmee ze kunnen communiceren. “Personen bevinden zich vaak in mistige omgevingen, waar ze de dingen en de mensen slechts gedeeltelijk kunnen waarnemen. De mist is een metafoor voor vervreemding, eenzaamheid en een zoektocht naar vrijheid. De personages zijn geïsoleerd in vreemde culturen met een vreemde taal, maar vinden vrijheid dankzij hun geheugen en verbeelding; Ze gaan een nieuw soort menselijke relatie aan en vinden een ander soort identiteit, niet afhankelijk van ras of nationaliteit.” b De Berghollander is niet het allereerste werk van Yoko Tawada dat in het Nederlands is vertaald, eerder werden ook enkele gedichten door Ivo Smits van de Leidense Universiteit vertaald én Désiree Schyns en Bettina Brandt zullen voor het Studium nog eens twee nieuwe teksten van Tawada aan het Nederlands schenken. Wat Tawada’s performance Translators’ Voices from the Future zal brengen is nog een vraagteken, maar het wordt in elk geval een bijzonder evenement voor ieder die van taal en interculturaliteit houdt. De twee vertalingen die ter gelegenheid van Tawada’s performance voor Studium in het Nederlands worden vertaald:

Yoko Tawada “Zukunft ohne Herkunft” In: Zukunft! Zukunft? Tübinger Poetikvorlesungen, Herausgegeben von Jürgen Wertheimer, Tübingen: Konkursbuchverlag Claudia Gehrke, 2000, pp. 55-72. Yoko Tawada “Eine Heidin in einem Heidekloster”. In: Poesie und Stille. Schriftstellerinnen schreiben in Klöstern, Wallstein Verlag, Göttingen 2009, pp. 235-250. Studium Generale is het podium van Hogeschool Gent dat universiteits- en hogeschoolstudenten, docenten en belangstellenden een forum biedt voor reflectie over maatschappij, kunst, cultuur en wetenschap. Zij doet dat door jaarlijks tien lezingen te organiseren, een interactieve website te onderhouden en elk jaar een jaarboek te publiceren bij Academia Press met de teksten van de lezingen.

Christopher Williams : The Production Line of Happiness / Mark Godfrey, Roxana Marcoci, Christopher Williams, and Matthew S. Witkovsky.

a Bertolt Brecht, 1954, vertaald door Adam Harrison and Dominic Osterried in 2012

01 Alle lezingen vinden plaats in Miry Concertzaal van het Conservatorium, Hoogpoort 64 te 9000 Gent. Telkens op dinsdagavond van 20:00 tot 21:45, De lezingen zijn gratis. Iedereen is welkom. Yoko Tawada geeft haar lezing op 7 oktober.

PLEASURES Bertolt Brecht, 1954 a

The first glance out of the window in the morning The rediscovered old book Excited faces Snow, the change of seasons The newspaper The dog Dialectics Showering, swimming Old music Comfortable shoes Comprehension New music Writing, Planting Traveling Singing Being friendly a

Nieuw in KASK Bibliotheek

Christopher Williams : The Production Line of Happiness / Mark Godfrey, Roxana Marcoci, Christopher Williams, and Matthew S. Witkovsky. Plaats: 7.039 WILLIAMS C. 2014

Bij de recente aanwinsten van de bibliotheek van KASK staat het prachtig uitgegeven boek Christopher Williams: The Production Line of Happiness uit 2014. Het gedicht Vergnügungen, van Bertolt Brecht is er in opgenomen in een mooie nieuwe Engelse vertaling. The Production Line of Happiness houdt het midden tussen een kunstenaarsboek en een tentoonstellings catalogus. Het bevat drie klassieke essays waarin fotograaf Williams’ relatie met zijn tijdgenoten, voorlopers en zijn specifieke omgang met tentoonstellen en reclame wordt behandeld. De meer conventionele bijdrages worden afgewisseld met historisch en hedendaags tekstueel en visueel materiaal zoals het gedicht van Brecht, passages uit interviews met Pier Paolo Passolini of meer hedendaags, gesprekken met The Bernadette Corporation. De nieuwste aanwinsten van de bibliotheek zijn te volgen op www.pinterest.com/bibkask/kunstgeschiedenis.

“Just because some poor slob kid wanted a piece of paper to prove to his parents he was an artist. The minute we’ve got the licensing in, all the contracting started. People like Dan Graham and other in the sixties, depended upon a society not paying any attention to the work they were doing, which is a very interesting point. Today, you’re depending on a value structure that your work itself is supposed to be changing. Every time you make a work and make it public, put it in the world, you are supposed to change the world in such a way that your previous conception of the way the world was is not the same any more. … ” Fragment uit een gesprek met Lawrence Weiner, opgenomen in 2008, tijdens The New York Conversations, een evenement georganiseerd naar aanleiding van A Prior Magazine #18, bij E-Flux, New York. Het volledige fragment: aprior.org/issue/new_york_conversations

QUOTING LAWRENCE WEINER

1 Lawrence Wiener walking through Ahmet Ög ˇ üt's "Swinging Doors; Brazil version" São Paulo, September 2014. Drawing by Ahmet Ög ˇ üt. courtesy of Camilla Barella and Eduardo Barella.

Colofon

Uitgever: KASK & Conservatorium Eindredactie: Els Roelandt Grafisch ontwerp: Studio Jurgen Maelfeyt ˇ üt, Alistair Hudson, Beatrijs Eemans, Met dank aan: Ahmet Ög Bram Crevits, Camilla Barella en Eduardo Barella, Claire Stragier, Daan Vandewalle, Désirée Schyns, Griet Teck, Ilse Den Hond, Liene Aerts, Luk Van Haute, Runa Islam, Régis Dragonetti, Sofie Van Damme en Wim De Temmerman

Coverbeeld: Farmer Above the Sea of the City, 2014, Courtesy Grizedale Arts

Al deze artikels en meer zijn te lezen op www.schoolofartsgent.be

OKT

NOV

20.09.14 — 09.11.14

Time is what happens when nothing else does is een groepstentoonstelling met kunstenaars Hannelore Van Dijck, Benjamin Verhoeven, Edith Dekyndt, Max Pinckers, Jesse Cremers en Stephen Verstraete. Via senso riële ingrepen laten ze ons anders kijken naar de directe omgeving van het paviljoen. Curator: Dries Douibi. EXPO

KIOSK GRATIS

Runa Islam: Anatomical Study

In dialoog met de oorspronkelijke functie van de KIOSK-ruimte als een didactisch anatomisch theater, presenteert beeldend kunstenaar en filmmaker Runa Islam (Bangladesh, 1983, woont en werkt in London) een reeks nieuwe sculpturen en tekeningen. Islam toont geen traditionele cinematografische beelden, maar dissecteert hun inherente eigenschappen tot in het fijnste detail. In 2008 was Runa Islam genomineerd voor de prestigieuze Turner Prize. EXPO

2014

ma — vr: 08:00-18:00 www.paviljoen.org i.s.m. HISK, KASK en S.M.A.K.

20.09.14 — 12.10.14

GLAZEN GANG

GRATIS

Masterprojecten #24: Laura Van Severen — I’m here/You see

di — vr: 14:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00 www.kioskgallery.be

20.09.14 — 02.11.14

HET PAVILJOEN

GRATIS

Time is what happens when nothing else does

Tunnel © Max Pinckers

Te veel informatie, dwingende sociale media, stalkende werk gevers, concurrentie strijd en werkonzekerheid… hiermee leven we vandaag. Maar wat gebeurt er als we de tijd bevriezen?

In de glazen gang aan de Zwarte Zaal wordt werk getoond van masters multimediale vormgeving, vrije kunsten, fotografie en grafisch ontwerp onder de naam Master projecten of MAP. Masterprojecten #24 toont werk van master fotografie Laura Van Severen. Glooiende bergruggen veranderen in hoekige creaties. Het dal herbergt een wirwar aan buizen, cilinders en kubussen. Ik tracht

het landschap los te laten en focus op de lijnen en vlakken die alsmaar verstarren. Schaal, perspectief en kleur worden hoofdrolspelers in dit verhaal. EXPO ma — do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00

WO 01.10.14 KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

Caníbal (Manuel Martin Cuenca, 2013, 116')

De eerste One Shot Cinema van het nieuwe filmseizoen is Caníbal, een Spaanse thriller die in 2013 in de officiële competitie van het prestigieuze Filmfestival van Toronto zat. De film draait rond Carlos, een gerenommeerde kleermaker uit Granada die zich ‘s nachts ontpopt als kille moordenaar. Wanneer hij de jonge en aantrekkelijke Nina ontmoet, ontdekt hij niet ongevoelig te zijn voor de liefde. Caníbal is een sfeervol, duister liefdesverhaal met een fantastische vertolking van Almodóvar-acteur Antonio de la Torre. FILM One Shot Cinema i.s.m Film Fest Gent

DO 02.10.14 KASKCINEMA

(met onder andere Ethan Hawke en Julie Delpy) en daarna liet hij alles overtekenen. Het resultaat is een vreemde en indrukwekkende combinatie van echt en onecht, droom en realiteit. FILM

05.10.14 — 06.10.14

GENT GRATIS

Wildemannen Woestewijven

Wildemannen Woestewijven is een eigenzinnig, authentiek en tegendraads stadsfestival voor kinderen in Gent. Een uniek moment waarbij kinderen de ruimte krijgen om hun wereld te dromen en te maken. Tijdens een parcours doorheen de stad duiken muzikanten van het Conservatorium her en der op. Met o.a. de Hot Diggity Dogs, Brent Buckler, Birgit Eeclo, e.a. EVENT door Circa, KOPERGIETERY, 4Hoog en Studio ORKA

WO 07.10.14

MIRY CONCERTZAAL

Yoko Tawada

Waking Life (Richard Linklater, 2001, 99')

Na Before Sunrise en vóór Boyhood hield Richard Linklater zich bezig met andere, hoogst interessante experimenten. Zo maakte hij in 2001 Waking Life, een filosofisch geïnspireerde mix van live-action en animatie. Eerst filmde de Amerikaanse regisseur zijn scènes

GRATIS

Translators’ Voices from the Future is een performance gecreëerd door Yoko Tawada speciaal voor de opening van het Studium Generale dat dit jaar in het thema van toekomstdenken staat. Tawada is een experimentele Japanse schrijfster wiens inspiratiebron taal en vertaling is en ook de vervreemding die daarbij ontstaat. STUDIUM GENERALE i.s.m. Het Betere Boek en Vormingplus

20:30 DI 07.10.14 € 5 / € 3

20:00

KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

M — eine Stadt sucht einen Mörder (Fritz Lang, 1931, 109')

Het grauwe Berlijn van de jaren 1930 is in de ban van een ongrijpbare kindermoordenaar die er in slaagt een volledige stad in een spiraal van wanhoop en achterdocht te storten. Wanneer ook de lokale onderwereld zich organiseert

om die ene man op te sporen, is het hek helemaal van de dam. Gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een beruchte serie moordenaar, de zogenaamde Vampier van Düsseldorf, schetst Lang een beeld van de Duitse maatschappij aan de rand van een diepe crisis, de voedingsbodem voor het toen opkomende Nazisme. FILM i.s.m. Film-Plateau

WO 08.10.14 KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

Caníbal (Manuel Martin Cuenca, 2013, 116')

DO 09.10.14 KASKCINEMA

20:30

Eros + Massacre (Yoshishige Yoshida, 1969, 168')

€ 5 / € 3

Een onbetwistbaar meesterwerk van de Japanse new wave, bruisend van de energie en experimenteerdrang. Yoshida analyseert de politieke en seksuele neuroses van de Japanse maatschappij anno 1969 met een weerbarstige filmconstructie waarin feit en fictie, verleden en heden, continu botsen en in elkaar weven. Het resultaat is een radicale cinematografische ervaringswereld van een extatische schoonheid, ergens tussen Brecht and Artaud, Marx en Freud. Deze screening vindt plaats in het kader van het KASK-onderzoeksproject Figures of Dissent (Cinema of Politics, Politics of Cinema) van Stoffel Debuysere. FILM i.s.m. Courtisane

VR 10.10.14 CIRQUE

20:00

BRAUBLFF (materie und Laut) 2: Chris Newman (uk) & Daan Vandewalle (be)

€ 7

One Shot Cinema i.s.m Film Fest Gent

DO 09.10.14 CIRQUE

Johan Valcke

20:00

GRATIS

Sinds tientallen jaren is Johan Valcke directeur en boegbeeld van Design Vlaanderen. Design Vlaanderen zorgt niet alleen voor een grotere bekendheid van het werk van talrijke Vlaamse designers in het buitenland, maar brengt ook belangrijke buitenlandse ontwerpers in contact met belangstellenden in Vlaanderen. KEYNOTE

In de concertreeks BRAUBLFF (materie und Laut) wordt volgende vraag gesteld: waar en hoe loopt taal over in muziek? Een mogelijk antwoord: het punt waar taal haar betekenis verliest en overgaat in pure materie – door herhalingen, mutaties en deconstructie, al dan niet geholpen door technologie,

cut-ups en tape manipulatie. Op deze tweede editie is Chris Newman te gast, een Britse, in Berlijn wonende, interdisciplinaire kunstenaar. Newman begon als vertaler van Russische poëzie, om later te studeren bij Mauricio Kagel. Doorheen zijn loopbaan strekte zijn oeuvre zich uit van poëzie over muziek, naar performance, beeldende kunst en videowerk. Het vertalingsproces, waarbij het ene medium overgezet wordt op een ander, is hierin een drijvende kracht. Poëzie transformeert in beeldende kunst, beeld in muziek en leven in kunst. Newman presenteert de 17delige liedcyclus I Got To Write This Down, en het lied Londen, die hij samen met de Belgische pianist Daan Vandewalle zal uitvoeren. Daan Vandewalle is zowel in België als internationaal één van de toonaangevende pianisten in het Amerikaanse avant-garde canon. CONCERT

plaats tussen de groten van de Argentijnse gitaarmuziek. Het Conservatorium / School of Arts Gent nodigt Carlos Moscardini tijdens zijn tournee doorheen Europa uit voor een masterclass gitaar. Om de tweedaagse masterclass (09—10.10) af te sluiten geeft hij een concert met eigen composities en arrangementen van Argentijnse volksmuziek en tango. CONCERT met steun van Ministerio de Relaciones Exteriores y Culto Republica Argentina tickets via uitbureau.be * Gratis voor studenten en medewerkers van School of Arts Gent.

VR 10.10.14 KASKCINEMA

Gustav Deutsch (AU)

MIRY CONCERTZAAL

20:00

€ 15 / € 10 *

Carlos Moscardini: parels uit de pampas

Geboren in Temperley, Buenos Aires, verkent gitarist Carlos Moscardini jazz, klassieke muziek en Argentijnse folklore. Na zijn studies aan het Conservatorio Julian Aguirre werkt hij gedurende vele jaren met de belangrijkste artiesten van de Argentijnse populaire muziek. Met eigen composities en een aantal CD-opnamen verovert hij een

€ 5 / € 3

Gustav Deutsch, Shirley, Foto: Jerzy Palacz

KRAAK i.s.m. De Player, KASK & Conservatorium/ School of Arts Gent

VR 10.10.14

20:00

De Oostenrijkse filmmaker Gustav Deutsch brengt met Shirley: Visions of Reality (2013, 92') een gestileerde ode aan Edward Hopper. Dertien van Hoppers schilderijen komen tot leven in zorgvuldig vormgegeven vignetten van de charismatische Shirley, die ons door dertig woelige jaren Amerikaanse geschiedenis leidt. De scherpe lijnen, minimalistische compositie en uitgesproken kleuren en licht van Hoppers schilderijen zijn exact nagebootst in Deutsch’ nieuwste film, de eerste speelfim van de found footage- auteur. In aanwezigheid van de filmmaker. LEZING FILM

KASKlezingen i.s.m. KASKcinema

WO 15.10.14 MIRY CONCERTZAAL

SPECTRA spatiaal

20:00 € 5

inherente eigenschappen tot in het fijnste detail. Met een rondleiding in de tentoonstelling ‘Anatomical Study’ om 20:00. EXPO

DO 16.10.14 KASKCAFÉ ZWARTE ZAAL

Al sinds mensenheugenis hebben kunstenaars zich aan de sterren vergaapt. Het woelwater Karlheinz Stockhausen, zelf afkomstig van de ster Sirius, greep voor Tierkreis, Duits voor dierenriem, terug naar haast naïef melodisch materiaal. Zijn Amerikaanse generatiegenoot John Cage maakte gebruik van astronomische kaarten om zijn Atlas Eclipticalis te componeren. SPECTRA plaatst deze ‘muziek uit de ruimte’ opnieuw in de ruimte. Het ensemble speelt niet gewoon op het podium maar bestookt het publiek uit alle hoeken van de concertzaal. Eenzelfde ruimtelijk uitgangspunt ligt aan de basis van het stuk ‘fl(ASH)’ van Hans Roels (onderzoeker Conservatorium / School of Arts van de HoGent). Dit werk en ‘Centra’ zijn een onderdeel van het doctoraats onderzoek van Hans Roels naar ontstaansprocessen in hedendaagse polyfone muziek. Gebracht door SPECTRA olv Filip Rathé met GAME, het ensemble van de studenten van de specialisatiemaster hedendaagse muziek van het Conservatorium. CONCERT

DO 16.10.14 KIOSK

18:00-22:00

GRATIS

Nocturne Runa Islam

20:00 GRATIS

Boekvoorstelling Paul De Vylder en opening tentoonstelling Machinae

De God die zijn vrouw had opgegeten is een essay over de listigheid van de taal en de genealogie van onze eigen codes en rituelen, uitgegeven in de reeks A&S/books van de Vakgroep Architectuur & Stedenbouw van de Universiteit Gent in samenwerking met KASK & Conservatorium / Hogeschool Gent. Wim De Temmerman introduceert de auteur, Bart Verschaffel stelt het boek voor. In het kader van de boekvoorstelling organiseert KASK een tentoonstelling van De Vylders beeldend werk Machinae. Dit werk kwam tot stand in de periode 1997-2004 en bestaat uit monumentale fotografische ensceneringen. De relatie tussen het theoretisch onderzoek van De Vylder – docent Semiotiek 1982-2002 aan KASK – en het beeldend werk wordt in deze tentoonstelling scherp gesteld. EVENT

DO 16.10.14 CIRQUE

Karen Verschooren

20:00 GRATIS

Karen Verschooren werkt sinds 2008 als curator voor Z33, huis voor actuele kunst in Hasselt. Ze staat er voornamelijk in voor de thematentoonstellingen op het snijvlak tussen kunst, design en architectuur. In haar lezing zal ze dieper ingaan op Future Fictions, de herfsttentoonstelling van Z33 waarin onderzocht wordt hoe hedendaagse kunstenaars, designers en architecten zich verhouden tot toekomstbeelden. LEZING

KASKlezingen i.s.m. Z33

17.10.14 — 26.10.14

ZWARTE ZAAL

GRATIS

Paul De Vylder: Machinae

Een select combo van muzikanten-in-opleiding nodigen maandelijks een speciale gast uit om de jamsessie te openen: deze maand contrabassist Nic Thys. JAM

DO 23.10.14 CIRQUE

Paul De Vylder, Cargo, detail

Joris Sleebus

Machinae is een tentoonstelling met werk van beeldend kunstenaar Paul De Vylders dat tot stand kwam in de periode 1997-2004 en bestaat uit monumentale fotografische ensceneringen. De relatie tussen het theoretisch onderzoek van De Vylder – docent Semiotiek 1982-2002 aan KASK – en zijn beeldend werk wordt in deze tentoonstelling scherp gesteld. EXPO dagelijks: 14:00-18:00

DI 21.10.14

MIRY CONCERTZAAL

Derrick Gosselin

20:00

GRATIS

Derrick Gosselin is buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit Gent en Associate Fellow aan de Universiteit van Oxford. Hij doet onderzoek over besluitvorming op langere termijn in complexe en onzeker omstandigheden. Zijn lezing geeft een inleiding op het nieuwe domein van de wetenschappelijke toekomstverkenning. Hij gaat in op de wetenschappelijke fundamenten van toekomstverkenning, op de relaties ervan met leiderschap, cultuur en complexiteit, en de nieuwe inzichten en implicaties voor de praktijk. STUDIUM GENERALE

DI 21.10.14 TREFPUNT CAFÉ

21:00

GRATIS

Special Jam met Nic Thys

20:00

GRATIS

Joris Sleebus is Brusselaar en sinds 1978 algemeen secretaris van Brukselbinnenstebuiten vzw. Gaandeweg ontdekte hij dat gidswerk in de stad zich bijzonder goed leent om te kijken naar -en te reflecteren over- wat bewoners en bezoekers doen en laten. “OPEN” is de titel van zijn keynote. “Vlaamse fermettes gebruiken de garagepoort als belangrijkste communicatiekanaal richting straat, mens en maatschappij. Nochtans zijn een deur, een raam, trap, erker, balkon of terras voor een huis als de ogen en de mond voor een mens. Het zijn verbindingselementen waarmee we elkaar raken, aantrekken of afstoten. Wanneer en waarvoor zetten we onze gevel open? Hoe kan een woning, kantoor, theater (…) OPEN zijn en een verbinding leggen met de omgeving, kijker, bezoeker, gebruiker?” KEYNOTE

WO 24.10.14

CAMPUS HOOGPOORT

12:30 GRATIS

Lezing Hans Roels: Compositie activiteiten en strategieën van acht hedendaagse Vlaamse componisten

Voor zijn proefschrift werkte Hans Roels nauw samen met acht Vlaamse componisten: Joachim Brackx, Guy De Bièvre, Frederik Neyrinck, Frank Nuyts, Thomas Smetryns, Jan Van Landeghem en Petra Vermote. Hij gaf hen de opdracht om een korte, polyfone compositie te schrijven. In deze lezing geeft Hans Roels meer uitleg bij de verschillen en gelijkenissen in strategieën en beslissingen in

het compositieproces van deze componisten. LEZING

met een fantastische vertolking van Almodóvar-acteur Antonio de la Torre. FILM

One Shot Cinema i.s.m Film Fest Gent 24.10.14 — 07.11.14 OPENING 24.10.14 – 17:00 ZO 26.10.14 10:30 ZIJRUIMTE CIRQUE GRATIS KASKCINEMA € 3 / € 2 Türkü and Halay Between Kidscinema: filmfestival Ghent and Turkey, Images Dit wordt een speciale editie van KIDScinema. De filmpjes op from the Field

In 2008 startte Liselotte Sels haar doctoraatsonderzoek over Turkse volksmuziek in een transnationale context, waarin ze op zoek ging naar de betekenis van volksmuziek in het begin van de 21e eeuw, en de manier waarop dit genre zich contextueel, muzikaal en functioneel manifesteert in hedendaags Turkije en de Turkse diaspora in Gent. De tentoonstelling presenteert een selectie van foto's gemaakt tijdens verschillende periodes van veldwerk in Turkije en Gent, waarvan het zwaartepunt zich in 2011 en 2012 situeerde. Hoewel de foto's initieel niet bedoeld waren voor een tentoonstelling maar ter documentatie van het etnografisch onderzoek, bieden ze toch een kleurrijke kijk op de levendige rol die volksmuziek nog steeds speelt in alle geledingen van de Turkse samenleving, zowel in het moederland als in de diaspora. EXPO

het scherm zijn een best-of van het filmfestival Filem’on, dat in de herfstvakantie plaatsvindt. De kinderen die aanwezig zijn kunnen stemmen op hun favoriete film. Die film krijgt dan op 2 november in Brussel een prijs. Voor kinderen vanaf 4 jaar. Reserveren is aan te raden. FILM i.s.m. Filem’on vzw

DI 28.10.14 KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

Nuit et Brouillard (Alain Resnais, 1955, 32') en La Jetée (Chris Marker, 1962, 28')

ma — vr: 08:00-18:00

WO 24.10.14 KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

Caníbal (Manuel Martin Cuenca, 2013, 116')

Nuit et Brouillard van de onlangs overleden Alain Resnais blijft nog steeds één van de belangrijkste films over de horror van de Holocaust. In een hoogst eigenzinnige combinatie van archiefdocumenten en persoonlijke bespiegelingen wisselt Resnais zwart-witte beelden van de kampen af met shots in kleur van de restanten van Auschwitz in de jaren 1950. Het getraumatiseerde collectieve

geheugen en de valkuilen van persoonlijke herinneringen spelen ook een belangrijke rol in La Jetée van Chris Marker (die eerder met Resnais samenwerkte). La Jetée kan worden beschouwd als een sciencefictionfilm, die zich afspeelt na afloop van een derde wereld oorlog. De film, die nagenoeg uitsluitend uit stilstaande foto grafische beelden bestaat, vormt een krachtige meditatie op de thematiek van het reizen in de tijd. De films worden ingeleid door dr. Sofie Verdoodt. FILM KASKcinema i.s.m. Film-Plateau

DO 30.10.14 KASKCINEMA

17:00

GRATIS

Filmtonen: Wild and Woolly (John Emerson)

Een rijke jongeman droomt ervan om in het Wilde Westen te wonen en verhuist dan ook naar een dorpje in het westen, maar daar heeft de beschaving al lang zijn intrede gedaan. De inwoners willen de welgestelde man echter in hun gemeenschap houden en ensceneren het Wilde Westen waar die al zo lang van droomde. In de hoofdrol zie je een van de grootste sterren uit de stille cinema, Douglas Fairbanks. Alban Sarens, Thomas Baeckens en David Van Kerckhoven voorzien de film van een live western-soundtrack. FILM CONCERT

Filmtonen i.s.m. Conservatorium en Film-Plateau

DO 30.10.14 CIRQUE

KASKlezing: Charles Esche (UK)

Charles Esche is één van de meest verfrissende stemmen in de hedendaagse kunst, hij is curator en directeur van het Van Abbemuseum in Eindhoven. In een lezing zal hij zich buigen over de vraag wat de rol kan zijn van een museum in onze tijd. Charles Esche, staat bekend om de aandacht die hij geeft aan vernieuwende en soms controversïele ideeën over zowel kunst als haar instellingen. Hij was curator van een hele reeks belangwekkende tentoonstellingen en bienales waaronder deze van Sao Paulo die in september opende. LEZING

DO 30.10.14 KASKCINEMA

20:30

€ 5 / € 3

King Kelly (Andrew Neel)

Hoe aardt de nieuwe generatie tieners in deze tijd van online exhibitionisme en anoniem voyeurisme? Niet altijd even goed, zo blijkt uit King Kelly. Deze Amerikaanse satire stelt Kelly centraal, een verwend, ijdel en egoïstisch meisje dat haar hele leven filmt in de hoop de status van online celebrity te bereiken. Zelfs wanneer ze de controle over haar omgeving en zichzelf compleet verliest, blijft ze de iPhone op zichzelf richten. Deze ‘mockumentary’ is een hilarisch en tegelijk schrijnend beeld van Generation Me. FILM

31.10.14 — 16.11.14 20:00 OPENING 30.10.14 – 20:00 GRATIS

GLAZEN GANG

GRATIS

Masterprojecten #25

In de glazen gang aan de Zwarte Zaal wordt op regelmatige basis werk getoond van masters multimediale vormgeving, vrije kunsten, fotografie en grafisch ontwerp onder de noemer Masterprojecten of MAP. Meer details over editie 25 volgen op de website. EXPO ma — do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za — zo: 11:00-18:00

DO 31.10.14 KIOSK

18:00-22:00

GRATIS

Nocturne Runa Islam

In dialoog met de oorspronkelijke functie van de KIOSK-ruimte als een didactisch anatomisch theater, presenteert Runa Islam (Bangladesh, 1983, woont en werkt in London) twee werken getiteld Anatomical Study I, een 16mm film, en Anatomical Study II, een sculptuur. Islam toont geen traditionele cinematografische beelden, maar dissecteert hun inherente eigenschappen tot in het fijnste detail. In 2008 was Runa Islam genomineerd voor de prestigieuze Turner Prize. Tijdens deze nocturnes is KIOSK open tot 22:00. Met telkens een rondleiding in de tentoonstelling ‘Anatomical Study’ om 20:00. EXPO

VR 31.10.14 KASKCINEMA

camerawerk met een intrigerend verhaal over een muzikant en een journalist die een gemaskerde moordenaar achterna zitten en daarmee ook een doelwit worden. FILM

VR 31.10.14 KASKCINEMA

00:30

€ 5 / € 3

Night of the Horror: Auf Bösem Boden (Peter Koller, 2007, 82')

20:00

€ 5 / € 3

Night of the Horror: In Fear (Jeremy Lovering, 2013, 85')

Voor het derde jaar op rij organiseert KASKcinema op 31 oktober een nacht vol bloed en angstzweet. Je kan voor de films apart komen, maar een triple bill levert natuurlijk meer op. In Fear, de eerste in de reeks van drie, kent een klassieke openingsscène: een jong koppeltje rijdt door de bossen, verdwaalt en wordt achterna gezeten door een gemaskerde man. Origineel is het gebruik van de auto – blijkbaar biedt een efficiënt vervoermiddel geen garantie op veiligheid. FILM

Een koppel wil een loft kopen, maar wanneer een ruzie ontstaat tussen de man en de makelaar, laat die laatste het leven. Het is het begin van een reeks wrede, maar vooral komische taferelen. In plaats van wanhoop en angst, focust de Oostenrijkse regisseur Peter Koller immers op absurde situaties en hilarische personages. De punchline van het Oostenrijkse Auf Bösem Boden (On Evil Grounds) luidt ‘Sergio Leone meets Tom & Jerry’. FILM

20:30 22:00 DI 04.11.14 KASKCINEMA € 5 / € 3 KASKCINEMA € 5 / € 3 Zelig (Woody Allen, Night of the Horror: 1983, 84') Profondo Rosso (Dario Woody Allan vertolkt de rol van Argento, 1975, 126') Zelig, een man met eigenaardige

VR 31.10.14

Profondo Rosso (Deep Red) is een van de eerste en meest gelauwerde films van de Italiaanse meester Dario Argento. De film combineert een kleurrijke esthetiek en kinetisch

eigenschappen die de medische wereld voor raadsels stelt. Zelig past zich als een kameleon aan zijn omgeving aan. Wanneer Zelig wordt ondervraagd door

psychiaters, wordt hij een psychiater. Wanneer Zelig in gezelschap van een Chinees is, ontwikkelt hij Oriëntaalse kenmerken. Zelig wordt door niemand geaccepteerd, maar eerder beschouwd als een ‘freak of nature’, een kermisattractie in het beste geval. Dr. Fletcher (Mia Farrow) is een jonge psychiater die als enige het nodige geduld opbrengt, en Zelig zelfs tijdelijk van zijn aandoening kan afhelpen. Met ‘Zelig’ maakte Woody Allen een opmerkelijke satire. Door gebruik te maken van authentieke journaalbeelden, wordt Zelig als een historisch reëel figuur neergezet, waardoor realiteit en fictie voortdurend met elkaar vermengd worden. Door de vele trucages is de film een technisch hoogstandje; het resultaat oogt bevreemdend, maar boeit tegelijkertijd. FILM

WO 05.11.14 KASKCINEMA

One Shot Cinema — Film Fest Gent

20:30

€ 5 / € 3

Met One Shot Cinema stellen Film Fest Gent en KASKcinema een film in de schijnwerper die gemist werd in het reguliere cinemacircuit. De film wordt vier opeenvolgende woensdagen vertoond. Check www.kaskcinema.be voor updates. FILM

DO 06.11.14

MIRY CONCERTZAAL

Ian Pace (piano)

20:00 GRATIS

i.s.m. Film-Plateau

DI 04.11.14

MIRY CONCERTZAAL

20:00 GRATIS

Gie Goris: De groene utopie die we verwerpen, maar niet kennenGie Goris

is hoofdredacteur van MO* sinds 2002. Daarvoor leidde hij 12 jaar lang het maandblad Wereldwijd. In zijn journalistieke werk is hij steeds meer geïnteresseerd geraakt in de evoluties in de islamitische wereld. In 2011 publiceerde hij Opstandland. De strijd om Afghanistan, Pakistan en Kasjmir. Goris zal het hebben over de groene utopie uit de islamitische wereld die we verwerpen, maar niet kennen. STUDIUM GENERALE

DI 04.11.14 TREFPUNT CAFÉ

Popjam met Wouter Van Tornhout

21:00 GRATIS

Pop en improvisatie, het kan én het werkt. De combo’s van Wouter Van Tornhout, docent pop drums aan het Conservatorium, openen deze jam. JAM Conservatorium i.s.m. Trefpunt vzw

De pianist Ian Piace is te gast met een concert lecture 'Ferneyhough & Finnissy'. CONCERT

DO 06.11.14