Tekst tekst Vaardig vaardig
Zo FLE X IBEL was een leesaanpak nog nooit! REMEDIEER LEESACHTERSTANDEN EN WERK AAN LEESBEGRIP Alles-in-één voor begrijpend lezen, verdiepend lezen of de leesremediëring, dat biedt TekstVaardig scholen. Met de rijke teksten, met close reading suggesties, met schrijfvaardigheid en met tekstgerichte verwerking, zet je TekstVaardig op allerlei manieren in. En zo heb je een flexibel leerconcept tot je beschikking. Flexibiliteit heb je ook omdat vrijwel elke combinatie Een lieve dikzak Een lieve dikzak
informatieve tekst
In de winter zie je geen hommels. Maar ze zijn er wel. Ze zitten onder het mos of tussen de planten. Daar is het veilig en warm. Er zijn in de winter alleen koninginnen. Dat zijn grote hommelvrouwtjes. Vroeg in de lente zie je ze vliegen. Het is nog fris buiten, maar ze kunnen ertegen. Dat komt door hun dikke jas. Die houdt ze lekker warm.
20
Hutspot in in dede gymzaal Hutspot gymzaal
5
1
25
van gebruik op papier of online mogelijk is. En teksten
A14
Zes maanden had de koningin geen eten. De hele winter met een lege maag. Nu is ze slap van de honger. Ze gaat meteen eten zoeken. Hommels eten nectar. Dat spul zit diep 4 instructieve tekst in bloemen en het smaak zoet. Met hun roltong zuigen ze nectar op. Die tong is heel lang. Soms net zo lang als hun lijf. Stel dat jouw tong zo lang was. Dan hing hij op je schoenen!
koop je desgewenst ‘per tekst’. TekstVaardig biedt
B17
Hutspot TijlTijl Uilenspiegel enen dede lezende ezel Uilenspiegel lezende ezel
© iStockphoto/tepic
De koningin vliegt naar de wilg. De katjes van de wilg zitten Hommels zijn net minibeertjes. Kleine beertjes met vol stuifmeel. Dat is een geel poedertje. Het blijft aan haar Literaire tekst vleugels. Met hun dikke jas vliegen ze van bloem naar C11 jas hangen. Met haar pootjes borstelt ze het op een hoopje. 2 krijgt een 10 bloem. Je hoort hun hommel is iseen Dit brommm spel speel jevan metver. een De grote groep. Eén de kok en 30 En weet je wat handig is? Ze heeft altijd twee tassen bij 5 goedzak. Ze steektlintje bijnaom. nooit. Maar ga er niet op zitten, Tijl Uilenspiegel kwam eens zonder een cent op zak te zich. Die zitten aan haar achterpootjes. Daar stopt ze het Je speelt want dan zegt ze ‘prik’ . het in de gymzaal. Daar leg je vier matten neer. De Erfurt, waar een even beroemde universiteit stuifmeel in. Vaak zie je die tassen zitten. Het gele stuifmeel matten is steeds groot. De kok staat inwas met een heel 5 afstand tussen de 1 stel zeer geleerde professoren. Die hadden al veel van Tijls puilt eruit. Het is voer voor haar jongen. De koningin zoekthet eenmidden. plek voor haar nest. Ze vliegt laag De andere kinderen worden in drie groepjes verdeeld. slimheid gehoord en besloten eensElkte onderzoeken wat er 15 over de grond en bekijkt elk gaatje. Ha, een leeg muizenhol. 35 Uit de eitjes van de koningin komen larven. Die larven groepje staat5opnu een mat. Er blijft één matvan leeg.die slimmigheid. Zij lieten 1 eigenlijk waar was hem Wat droog gras enDe mos erin en klaar haar nest. Hierelk gaat 3 een naam: juf of meester deisspelleider en geeft inishun vergadering komengroepje en de rector zei: “Men zegt,lijken dat op rupsen. Ze eten en groeien. Elke larf wordt een ze wonen en wil eitjes leggen. Eerst maakt ze een mooi Een werkhommel. Werkhommels zijn vrouwtjes worteltjes en uien. 10 zeaardappelen, jij alles kan; vertel ons nu eens; zie je ook kans een ezelhommel. te rond potje. Het is een potje van was. Die was komt uit haar ze helpen de koningin. Net als de werkmier. Ze maken leren lezen?” “Zeker, mijne heren, maar dat kost tijd. Ikenwil achterste. In het potje legt de eitjes. EenDaarvoor stuk ofheeft tien.hij aardappelen, De kok wilze hutspot maken. 6 het wel op me nemen, mits u ondertussen zorgt dat ik potjes leven voor de eitjes. Ze zorgen voor de larven. Ze halen worteltjes en uien nodig. Die doet hij in de lege pan. Dat is de 40 nectar en stuifmeel. De koningin gaat de deur niet meer uit. lege mat. 10 kan.” “Afgesproken,” zei de rector. Zij legt eitjes, eitjes en nog eens eitjes. 15 De spelleider roept: ‘In de pan gaan de ….’. Zegt de spelleider Op een dag kwam de rector vragen hoever de ezel nu al Menrennen bezorgde Tijl een ezel. grappenmaker stapte met ‘aardappelen’? Dan de aardappelen naarDe de lege pan. De Wie komt daar aangestormd? De das. Hij woelt en wroet. 2 5 gevorderd was. “Hij leert het al aardig,” zei Tijl. “U moet kok probeert zez’n te tikken. Wienaar getikthet wordt is af. Wie op hotel de legevan de stad. HijHij snuffelt en graaft. Alles wat leerling voornaamste los en vast zit, schrokt hij op. morgenmiddag maar eens komen kijken. U zult versteld mat staat is veilig. vroeg voor zichzelf de beste kamer van het hotel en45 voor Zelfs een hommelnest. Hij eet hommels, larven, potjes, alles. staan.” De kok gaat15terug naar heteen midden. De spelleider roept weer: 2 grauwtje afzonderlijke stal; de nu professoren zoudenDe alles werkhommels vallen aan. Zij hebben een angel. Maar de 20 ‘In de pan gaan de ….’. Nu zijn het bijvoorbeeld de uien die 35 betalen. De eigenaar van het hotel ging informeren aandas deheeft een dik vel. Hij voelt weinig van de prik. Behalve moeten rennen. Maar, let op: Een andere mat is nu leeg. Daar Tijl gaf de ezel nu niets meer te eten, zodat het dier helemaal universiteit. De rector zei dat de zaak in orde was. 7 op die ene plek. Zijn neus! Au! Dat doet pijn. moeten de uien naartoe. De kok probeert ze weer te tikken. uitgehongerd was toen de rector weer kwam. Tijl nam hem Met een dikke neus spurt hij weg. mee naar de stal en zette het grote boek, waar nergens een Nou, toen begon er eenzijn. goed voor Tijl. 3Hij kreeg Het spel is voorbij als er twee lege matten De leventje kinderen die 6 korreltje haver in lag, voor de ezel in de kribbe. Dadelijk 20 hebben zoveelgewonnen. te eten en te drinken als hij wilde. De professoren 25 nog over zijn, 40 begon het dier met zijn neus de bladen om te slaan. Het 3 zorgden ook nog voor een zakcentje. De ezel had hij in de hoofdthema 1 vond nergens iets. Dan balkte Tekst het 3erbarmelijk van: ‘i-a, i-a’ Tip: Zijn de matten te vol?een Leg voederbak er nog een extra mat bij. Het stal voor gebonden. Daar zette hij een groot 2 dieren © Schoolsupport – www.schoolsupport.nl 4 en bladerde weer verder.Vaardig groepje datoud daarop staat dan ‘jus’ boek in.heet Tussen de .bladen strooide hij haverkorrels. © iStockphoto/bigmikephoto
30
2
Tip: Je kunt het spel ook buiten spelen. Teken dan vakken op de grond.25 Het duurde niet lang of het dier had geleerd met zijn neus
hoofdthema 1
sport en vrije tijd
30
2
de bladen van het boek om te slaan en dan de haverkorrels op te likken. Dat was het enige werk dat Tijl deed: het voer tussen de bladen van het boek strooien. Hij zorgde er voor dat de ezel altijd hongerig bleef. Voor de rest deed hij niets dan een lui leventje leiden op kosten van de professoren.
hoofdthema 1
dieren
4
“U ziet dat hij al aardig is opgeschoten,” zei Tijl. “Maar hij 45 zegt niks anders dan ‘i-a’ Dat is toch geen lezen!” “Het is een begin,” zei Tijl lachend, “hij leest nu al twee letters van Tekst © Schoolsupport – www.schoolsupport.nl 3 Vaardig de zes en twintig, de andere vier en twintig leert hij ook wel, als u me maar de tijd laat.”
hoofdthema 1
school
© Schoolsupport – www.schoolsupport.nl
Tekst Vaardig
7
3
deze begrijpend lezen leeroplossingen voor de interesse leeftijden 7-9, 9-10 en 10-14 jaar. Nieuwsgierig of overtuigd? We hebben 300 zichtzendingen klaar staan voor verzending in juni. Waar wacht je nog op? Kostbarekoeien koeien Kostbare
© iStockphoto/Katiekk2
10
15
20
zicht zendingen
Informatieve tekst
25
5
300
“Alles goed met je koeien?” zeggen de Masai als ze elkaar tegenkomen. Van ‘hoi’ of ‘hallo’ hebben ze nog nooit gehoord, die woorden hebben geen betekenis. Maar koeien wel. Koeien zijn het allerbelangrijkste dat de Masai hebben. Koeien zijn hun lopende bankrekeningen. Als het goed gaat met de kudde, gaat het ook goed met de eigenaar en zijn hele familie.
30
35
1
40
Masai is de naam van een herdersvolk uit Afrika. Die naam betekent: zij die de Maa-taal spreken. Samen met hun vee trekken ze door het zuiden van Kenia en het noorden van Tanzania. Waar gras en water is, daar wonen ze. De Masai delen de savanne met leeuwen, gnoes, zebra’s, olifanten, hyena’s en gazelles. En tussen al dat wild scharrelen de koeien hun kostje bij elkaar, samen met de schapen, geiten en ezels. Maar van al dat vee zijn de runderen het kostbaarst. “Zonder koeien zijn we geen Masai,” zeggen de Masai.
2
Eigenlijk zijn alle koeien op aarde van de Masai. Dat zeggen de Masai tenminste zelf. God heeft ze vanuit de hemel naar hen gestuurd. De Masai noemen hun God Nkai. Nkai heeft ooit van de regenboog een navelstreng gemaakt. En via die prachtig gekleurde boog zond hij duizenden koeien naar de aarde.“Allemaal voor jullie en voor niemand anders,” zei Nkai tegen het Masaivolk.
3
45
50
55
C17
Toen de Masai ontdekten dat er bij naburige stammen ook koeien rondliepen, gingen ze er met een heel leger krijgers op af om die op te eisen. Dat liep natuurlijk op ruzie uit. Er werd wild met speren gevochten. “Stelletje veedieven, mieter op naar je eigen grasvlakte!” zeiden de buren. Maar dat lieten de Masai zich niet zeggen. Ze waren helemaal geen veedieven. Ze kwamen gewoon hun koeien terughalen, want die hadden ze van Nkai gekregen. Allemaal. “Blijf met je klauwen van onze eigendommen af!” riepen de Masai terug en ze vingen gauw nog een paar mooie exemplaren voor ze weer naar huis liepen. Zo ging dat honderden jaren door. De Masai werden een gevreesd volkje. Inmiddels is het stelen of terughalen van vee officieel verboden. Maar het gebeurt nog steeds, want telkens fluistert Nkai uit de oneindige hemel naar beneden dat er best nog wel wat verdwaalde koeien rondlopen die nodig naar hun eigenaars terug moeten. En Nkai kan het weten, want hij heeft daarboven een goed uitzicht. De Masai wonen verspreid over twee verschillende landen: Tanzania en Kenia. Maar de Masai zelf noemen hun rijk gewoon Masailand. Dat anderen er ooit een grens doorheen trokken, moeten die anderen zelf weten. De Masai trekken hun eigen grens. Zolang er water en gras is voor hun vee, hoeven ze niet ver van huis te gaan. Maar als dat niet meer te vinden is, moeten ze ernaar op zoek. In het droge seizoen lopen de herders soms honderden kilometers weg van de plek waar ze wonen, om water te vinden. Vinden ze dat niet, dan is dat het einde van hun kudde. En niet alleen van hun kudde, maar ook van henzelf. Want koeien zijn niet alleen een lopende bankrekening, maar ook een lopend tankstation. 4
4
5
6