Voorbeel De boom in

Deel 1.

De herfst In dit seizoen is de natuur op haar mooist: de bladeren verkleuren van groen naar alle tinten geel, rood en bruin en dwarrelen dan naar de grond. Daar ligt het ook vol met vruchten en noten die van de bomen zijn gevallen. Het bos is in de herfst vochtiger dan in de andere seizoenen, en zo komen er ook veel kleurige paddenstoelen tevoorschijn. Deze spectaculaire gedaanteverwisseling van het bos moet je zeker eens van dichtbij gaan bekijken.

Griet Buyse

Emmelien Sartorius

de herfst  15

Wendy Vrydag

Het kunstige bos Voor knutselaars en kunstenaars biedt het herfstbos een schat aan materiaal: de bodem is bezaaid met bladeren in de mooiste kleuren, takken, bolsters, noten… Daar kan je heel wat mee doen!

Een open plekje in het bos wordt jouw persoonlijke kunstenaarsatelier: tover het bos om tot een openluchtmuseum met je eigen natuurkunstwerken. Waarmee? Met alles wat je maar vindt.

Hoe? Wees creatief met al wat je er vindt, zonder niet-natuurlijke materialen te gebruiken: een echte natuurkunstenaar gebruikt geen lijm en geen touw. Waarom? Laat je natuurkunstwerk achter waar je het gemaakt hebt, zodat andere wandelaars een leuke verrassing wacht.

Wist je dat…

Els Janssens

16 de herfst

… loofbomen hun bladeren verliezen om niet uit te drogen? Bomen zijn eigenlijk grote planten die met hun wortels water uit de grond halen, dat via de stam door de

boom gevoerd wordt. In dat water zitten voedingsstoffen en daar groeit een boom van. Via de bladeren verdampt ook veel water. Om te verhinderen dat de boom in het najaar al zijn water laat vervliegen, heeft de natuur er wat op gevonden: in de herfst laat de boom al zijn bladeren vallen zodat hij niet uitdroogt in de winter.

Voordat ze vallen, verkleuren de bladeren. Een blad heeft drie pigmenten: groen, oranje en geel. In de zomer overheerst het groen de andere kleuren. In de herfst wordt het koud en vermindert de productie van het bladgroen. Bovendien trekt de boom de overblijvende bladgroenkorreltjes langzaam uit het blad. Zo worden de andere kleurstoffen zichtbaar en verkleurt het blad. Na een tijdje wordt het kanaal dat sappen naar de bladeren brengt afgesloten en ontstaat er tussen blad en tak een kurk­ laagje. Als dat breekt, valt het blad vanzelf van de tak. Wanneer alle bladeren gevallen zijn, is de boom klaar voor de winter.

Tip

Ga het bos in met een zak waarin je mooie bladeren kan verzamelen. Kies ook een mooie tak.

Thuis plak je met behangerslijm deze bladeren op de tak en krijg je een kleurige toverstaf. Een eenvoudig knutselwerkje met een betoverend resultaat!

Op ontdekkingstocht met je camera Met een fototoestel kijk je veel aandachtiger om je heen, op zoek naar mooie of opvallende dingen. Zeker op plaatsen waar je anders gewoon voorbij zou lopen. Zie je iets moois of valt je iets op: leg het vast op foto. Zo kan je er later, wanneer de herfst voorbij is, nog een keertje van genieten.

Maak van je foto’s iets verrassends: ga op zoek naar details, zoals gevallen bladeren of boomschors, mossen op een boomstam… Je kan zelfs

de herfst 17

een fotoquiz maken voor thuis of op school: wat zie je op de foto? Als degene die je foto’s bekijkt goed moet nadenken over wat hij eigenlijk ziet, ontdekt die ook de wonderlijke details van het bos.

Een paar ideeën voor verrassende foto’s: • kijk eens onder de schors van een dode boom, waar je prachtige insectengangen vindt, of onder een steen; • zoom eens in op de structuur van de schors of op een spinnenweb; • fotografeer vanaf de grond, zoals een kikker alles ziet, of kruip in een boom en fotografeer zoals een vogel alles ziet; • ga eens op je rug op de grond liggen: zo zie je de kruinen van de bomen en de lucht zoals je die nooit ziet.

Mich Van Den Berghe

18 de herfst

Wat is dit?

Geertrui De Smedt

De schors van een boom!

Geertrui De Smedt

Met foto’s kan je nog meer doen: • micro macro: wat zie je? Fotografeer eerst iets in detail en daarna van verder weg. Geef de anderen de detailfoto en laat ze raden wat ze zien.

Geef daarna de oplossing met de andere foto.

• bewerk je foto’s digitaal, zodat de beelden vervormd zijn. Laat de anderen proberen te herkennen wat erop staat.

Tip

Op je pc staat misschien al een programma om foto’s te bewerken of leuker te maken door dingen te vervormen, collages te maken of er tekst aan toe te voegen. Onderzoek de mogelijkheden maar eens met je ouders. Zo kan je ook leuke uitnodigingen maken voor verjaardagsfeestjes of kerstkaartjes. Een overzicht van gratis te downloaden programma’s vind je op www.pepermunt.net/foto/waar-kan-ik-onlinefotos-bewerken-2.html

Wist je dat…

Griet Buyse

… je net na zonsondergang of in de late middag de mooiste foto’s maakt? De zon staat dan het laagst aan de horizon.

de herfst 19

… je op een bewolkte dag ook mooie bosfoto’s kan maken, zelfs bij lichte nevel of wat motregen?

Tip

Tips voor bosfotografen Een landschap heeft drie dimensies: hoogte, breedte en diepte. Een foto heeft maar twee dimensies: hoogte en breedte, geen diepte. Je moet de kijker dus foppen door de foto diepte te geven. Dat kan je doen door een bosvoorwerp, bijvoorbeeld een paddenstoel of een pluk mos, vooraan op je foto te plaatsen, met op de achtergrond het boslandschap. Zo krijg je het gevoel dat er diepte in de foto zit.

Wil je kleine diertjes fotograferen? Begin met slakken en spinnen. Die blijven lang genoeg rustig zitten.

Welke lens gebruik je?

Een fototoestel kan verschillende soorten lenzen hebben. Elke lens heeft andere toepassingen.

Een telelens vergroot wat je ziet. Dan hoef je niet zo dichtbij te komen. Dat is vooral handig als je dieren wil fotograferen.

Een groothoeklens werkt precies andersom: die

20 de herfst

verkleint wat je ziet. Dat is bruikbaar bij het fotograferen van een landschap.

Een zoomlens zit op de meeste camera’s: dat is een telelens én een groothoeklens in een. Het is gemakkelijk om beide lenzen meteen bij de hand te hebben.

Met een macrolens kan je dingen van heel dichtbij fotograferen, zoals een insect of een detail van een paddenstoel. Ga op dezelfde hoogte zitten als je onderwerp als je een macro-opname wil maken. Of ga plat op de grond liggen.

Spelen met en in het bos In elk bos ligt het spelmateriaal voor het oprapen. Even zoeken en dan… actie!

Wat is het?

Een van jullie is geblinddoekt. Zoek een bosvoorwerp en geef het aan de persoon met de blinddoek. Die moet raden wat het is. Vindt hij

Ann Sels

het niet meteen, dan kan je tips geven: waar het voorwerp te vinden is, of het lekker is, of je er de kachel mee kan aansteken…

Wat ontbreekt?

Zoek vijf bosvoorwerpen en laat ze goed zien.

Neem er dan eentje weg zonder dat de anderen het zien. Welk is er weg? Als dat te makkelijk is, neem dan meer voorwerpen weg.

Herken de meeste voorwerpen Iedereen zoekt één bosvoorwerp en houdt het achter zijn rug. Ga in een cirkel staan en geef de

Griet Buyse

voorwerpen achter je rug door aan elkaar. Probeer zo veel mogelijk voorwerpen te herkennen én te onthouden. Als je je eigen voorwerp weer in handen krijgt, somt iedereen op wat hij gevoeld heeft. Wie de meeste voorwerpen herkende en kon onthouden, heeft gewonnen.

de herfst 21