Leonardo da Vinci - Zinder 9+

ipiuq mineh nicaf oc erobolod omsinim d m m y n o s t i o us ,ta son mulluv ,mai s t i u o l p u t a d t e o m o d d i u g i n p i s u m s v c i e l l i i s s a a l l i i q minelev te piue t tat iud mucca allun t a u g a i t tneh nitatp ullunoc m v e a l i u s g i a m a e u t t i e p e t e , s s q i u m a m n e i t s , i s v e a n i d tu tnudicaf al tai domsinev erui reproal t e x e r c i n iuqesnoc ,temalb isiuqe n i b h e n u t t l p a a o t r e l u d t i a o t e c o m n n h o e n n s i ev tatpul tipidoms nelod siw tarexe tisiuqe d i t u l l a af allunoc erobolod de c c f u e u m i s n i c s o m n o s e d i q u a i m b c l o a n n h v e u n l i s p c u i misse tila mue li l n ymmoc angam eitapt u l p u t v e r uqilicre pidnelod durts a t a , t , c o n a d u i t a e m m e z u z r m i u m r e y e t n i t w i s a i . allicaf erol tet eugu a u g a i t d o l o r e f ue al tne itroalb iuqese tile gni m msineh noc Het huis bij Vinci waar l tipido Leonardo opgroeide idomsin siuef ae hbinev tatpu h e n i s c i l i l e u m se tila roloddemistitel ue metu noc ,ta Uit ‘Een moeilijk tin guaeiden etjeeuafl t l o r e f a c i l l a o r e m a u begin’ kun g a i t d o l muef ero

n i g e b k j i l i e o m n Ee dat deze pagina’s waarschijnlijk over Leonardo’s jonge jaren gaan. Als je weet wat je kunt verwachten, kun je de tekst vaak beter begrijpen.

L

eonardo werd geboren in Vinci, een stadje in de provincie Florence. De naam da Vinci betekent ‘uit Vinci’.

Leonardo’s ouders waren niet getrouwd. Leonardo woonde bij zijn vader; hij had diverse stiefmoeders en veel halfbroers en halfzusters. Hij was vaak alleen en had altijd een schetsboek bij zich. Hij tekende vooral wat hij in de natuur om zich heen zag.

Leonardo mocht niet naar de universiteit en hij mocht geen beroep uitoefenen, omdat zijn ouders niet getrouwd waren.

Maar toch las de jonge Leonardo elk boek dat hij in handen kreeg. Leonardo’s vader zag dat zijn zoon veel artistieke talenten had. Hij zorgde ervoor dat Leonardo een kans kreeg er iets mee te doen: hij ging in de leer bij Andrea del Verrocchio, een meesterlijk kunstenaar.

12

n!

li rolomsiw sno itrolov ,tetua anga d nallire xe orexe e r q e u r c a i d m , u v n t o l o d r o t i d i n a e l m e , n s t e d e x e r e tipi ma sitrolod a uqila tu tauqila tipiue x u t p r a t a l malb iuq muteta i c q o u i n s i s . e n t U l s o c i r e d e u t n i t l l l d a o o e r r p e e r d o l o r n r i lsiuqI .isit eugeuef eitsearp tila tis noid led siuef eugue xe ta z oc al tiri tid do n s e d i r t i e t t i a o l i e q u x e a r t o s n t u o m o d i a t n i b Toen erolov eruirerolov hb Leona r a se mulod le xe desnocmal t . iue noidA .taid s c i n h r e n d t a l i o s o i s c ’s i v d u n e t v w i r s a l i e der Leona ed, verdee lev nicnicsilev teerolod sip ul te picaf angi l m d rdo’s v e r o e s t i o nlliri misiue hbinE u c m o n a s t e q v u e h l a t e r i a a t u g a a t l i . t fbroe halfzu rs en s Leona ters de erf f erolov te xe od sit isi a c c u m e u g enis. u rdo kr e r i u s t r u d eeg h elema binelev niets. al siuqila taid led li reutare xe h

Leonardo was tien jaar lang Verrocchio’s leerling. De Doop van Christus werd grotendeels door Verrocchio geschilderd, maar Leonardo schilderde de engel helemaal links.

Is deze knappe tiener Leonardo zelf?

Volgens veel geschiedkundigen heeft Leonardo model gestaan voor dit beeld, dat door Verrocchio werd gemaakt..

13

uef angidne ta singi eute led erobolodo oit erol tiag eitaptu llicsui rexe hbingidommoc earexe icaf s e q u i e s x e l e a e u f e f u a g i c i a l i m s s i d i t a i o m n q s e u i q s u i min s ngid son tat domsipi e c e o r n o s e e r d a o e s c e o d n e s u e i d s t i n e o s e t s o t o c o c r o ymm idnev me lev nasmun i q u i a s u g m u o e d i f a a c m i e t n v n e i r s i i t s i . n o n s e e uef allu l f alb it erolod etatuP s n u l l a f e noc erdnasmuspi tema tiague u m q u i e u m s a n e t snoid oreugua lod omsinim do o b o r e c o m etatpuloV .tarp tirzz mue de m y n o s t i o d o o d i g l tiri silev min ucca allun tila m d u i t a t eh nicaf ae siuqesearp tneh na a u g a i t a u t e e t , q u atuplu ,tema v te piue tila silicsuspiud met v metatul taptu nicrexe domsinev erui reproal tinev tine rexe tisiuqesnon a t w i s d o l e taida sisin misse pi temaigua n d i t u l l a c o n s e q u bin mun nalb i gam eitaptupluv n a c o m m y idomsineh noc oid eroal tne h ev n u l p u t v e r a d i a m e hbin licsineh nocmaidomsin siuef a se lod mis a tin ymmue metu noc ,ta ro

tsore uqesnoc ,tila mute picnim dur e gnica erobolod lev noc angidom eut ,te hbinic desnoc es ,tilev noc odommoc temaid t son mulluv ,maid li rolomsiw iue ip ullunoc mauqila tu tauqila t ta sile isiuqesnoid led siuef eugue xe iu desse mulod le xe desnocmalb af al nicnicsilev teerolod sipi mucc pid .issisiuq ,tetcesnoc ,tauqilicre snon t da sila tipid sinicaf angam e

m i e e h e g De

e k o e b n g a d L

eonardo zette vaak vraagtekens bij dingen die anderen gewoon voor waar aannamen. Waarom is de hemel blauw? Waardoor moet je overgeven? Hoe vliegt een vogel? Soms probeerde hij zijn ideeën uit. Hij beschreef zijn verwachtingen, voerde proeven uit en schreef zijn conclusies op. Dit was een vroege vorm van de wetenschappelijke methode die nu gebruikelijk is.

Leonardo schreef vaak in spiegelschrift.

Misschien deed hij dat omdat hij linkshandig was. Als je linkshandig van rechts naar links schrijft, veeg je niet door de natte inkt heen.

Als hij iets geheim wilde houden, schreef hij in geheimschrift.

20

icsus ,tatpulod te hbineh nica met plunoit iw temaid tnud etaid led ,tareugue sin mucca tiaguef uef ae oreutetu llire taptul tauqil icnicaf al tnud mi a n d r e m o d q u a t , v u l p u t e t u m e s e n i s i t l u p t a t d e l i q u a t u m e u g u e uqila tipiue xe oitsus ,ta lb iudicre gni lsin muspicreu taingam a o r e e t m i n g e r i t p r a e s t i o n s e q u a t i s c i l l u m q u i s l e t u e m o d e xe ta silev tneh nitatp d icrered nnallire xe orexe otsuir erui neudr t d o d i a m , n m a g n a a u t e t , v o l o i r t i o n s e q u a m , v o l o r t i n e l e n t z teerol tnesnocmalb i!uq mutetauq ,ma re xe nocmalb iuqesnoc ,temalb sitrolod kkelijker te kunnen sus rolod ero i muccaf allunoc erobolod reprol tnudicsU .isiuqila tarp tua tipi ma Om ogen ogeit ma i tid domsit nocchatl Letiron sda e d t e be s i t stu a l i t p de r a e s t ren i e f e u g , u e be ardo uqilicre pidnelod durtselev mun tauqila tiri lsiuqI .isit een manier om ze eselere hbin taido otso m o d i a t ge .

A d ma i o n e kke u i s c i n lijk tnehte ku tire lev ta mulliri misiue hbinEtarerolov eruirerolov open nnen snijden. Hij msiud siw tnudicsi angn,idone af rde l terdpicwe kookteoze rev zemuha itsotot t als eieren. Dan waren isinev eroal tiagua tauqes ze t i s d nie o e x e t t zo v o l o er slijmerig en glibberig. reutare xe hbinelev metaida te durtsu ireugue mu

Leonardo bestudeerde hoe licht wordt weerkaatst en hoe schaduwen ontstaan. Hij bedacht een apparaatje waarmee je veilig naar een zonsverduistering kon kijken.

Hij beschreef ook hoe je spiegels en lenzen zou kunnen gebruiken om de maan en de planeten te bekijken, maar toch werd de eerste telescoop pas een eeuw later gemaakt.

Leonardo bestudeerde dierenogen. Hij zag iets opvallends aan sommige dieren die ‘s nachts leven: hun ogen zijn groter dan hun hersenen. Bij de meeste dieren is dat andersom.

25

woordenlijst

autopsie een lichaam opensnijden om te bestuderen hoe een persoon is gestorven epidemie een ziekte die zich snel verspreidt fascineren erg geïnteresseerd zijn in een onderwerp geïntrigeerd het maakt nieuwsgierig; je wil er meer over weten hevel een gebogen buis waardoor water kan stromen doordat het wordt aangezogen in de leer zijn een beroep of vak leren door te werken bij iemand die veel ervaring heeft in dat vak paus de leider van de rooms-katholieke kerk pest ook wel builenpest: een ziekte die zich heel snel verspreidt en veel slachtoffers maakt prestigieus iets dat veel respect en status oplevert realistisch een realistisch schilderij lijkt precies op de echte wereld; net zoals op een foto rioolstelsel systeem om menselijke uitwerpselen af te voeren zodat het drinkwater schoon blijft spiegelschrift tekst die van rechts naar links is geschreven, met de letters in spiegelbeeld. Als je het in een spiegel bekijkt, kun je het lezen als een normale tekst stadstaat een stad inclusief directe omgeving die net als een land wordt bestuurd, met een eigen regering

Wil je meer weten?

Boeken Connolly, Sean: Leonardo da Vinci Corona, 2005 Macdonald, Fiona: De wereld in de tijd van Leonardo da Vinci Corona, 1998 Matthews, Rupert: De Renaissance Corona, 2000 Raboff, Ernest; Vels Heijn, Annemarie: Leonardo da Vinci Gottmer, 1980 Hart, Tony; Hellard, Susan: Leonardo da Vinci De Eekhoorn, 1995

34