WPG Indruk nr.2 2009 by Scripta Communicatie B.V.

WPG Indruk Personeelsmagazine van WPG Uitgevers

Nummer 2, 2009

Eigentijds Opvoedadvies in 140 tekens 8P AG RE INAâ&#x20AC;&#x2122; ST S E YL X VN ING TR A

(J/M)

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 29

25-9-09 9:51

p r i k b o r d

bord op rubriiek Prik aar e d n i g i ig ti t a m rt regelm s spullen, m ruk speurt Indru G In weedehand bericht. Wat P t tw W r a n a a n va n e j jn ti zi c k oe ter een op zzo De reda len achte rhale l tra, t omdat we jnn naar de verh eek Wiels vvaan FFrre intranet. Nie uwsgieriig zi z p e o ro p o g n i in n i ie o er de w omdat we n oorb ? ld achtte onal? ternnattiio vo beeld schuilt er bij r van WPG en Voetbal In elope webdeve t imte nruim oon woo G-Prikbord: P W t e h t e op h t een berich a ieewens in l de locat Friese Freek uda, et was voora zeettte de Fr e Gou h s u k, t st lij ns tusssen g gu ke u au za Op 10 aakte: ‘eergen helder en m as g i w ri ie ep sg ro w eerg nieu ht! De op gezoch e vaan Indruk d ter spraijd i de redacti p reisttij n sttattion’. erp e ht die ee j i derrwer b n t berich o h ch i et d h t, m h am ec w ooffddorpn: Hoo tatiie kw e dam en Utr tijd ten pendelee Amstter s mijn solliliicii n oe en m d et el l ve ‘A s ntranet u g: t d e in n p het e en en e t uitle Freek geef een bericht o n gaan werk en n om kk a d e va le er d p n w an ee r d rd e tw er d n aan Geadvise n ik aa o a. oo d k . Ik zou op ke w u o el te -G at is n p D e . or d e enoten e . Mom e dam-Hoofd s er tie te vinden erende huisg ca Amst d o lo l u e s st d jf o oe vi g et n eeen a en m te plaaatsen om n kamer van 16 m²,, sam ee op , p f! or e el d ez d m o Hoof k wil iets voor msterdam. v n ideaaall, ik bij WPG in A r verrre va u u en e et al IInterbal oeetb en ik m k , ben werrkt k men, bijj V ko meew e u te n a d er o ou vo rv G e er v e en in b a m n ik op nbaar a om a f uur r Daar ndeerhal n uur. Als het open n eeen r ik in an e en n ee n b i ob b r tussen p n n ge aarrtu g ge in a ats daa laaat t mm te n pla De andere d rdam off eeeen ler. Beide bes e er e el st n sn s m A n t, ka h t a ec t onal. D nati n Gouda, Utr geen stekk iin eig ei ft geen hip oek naaar een zo ing. Het hoe ding.’ on n i w b e mer er w v u n i ie ei n tr de één slaapka goeed aan zijn met eeen go d te zijn. Met e veel eisen ad iet ma te st n ri k p te e o ee al r gr F Fr ch t zi en el ijk van e denkt hij wijk r e e Als sttaarrteer st st m ir k ka e r la u ad t b op et ie i ng n mee e een o in nt in de p e keuken en e en de won a partemen ap ),, een men ’) ko ee r tw e eu d ijk e rl d u natu e aan okkkies en To (‘het liefste n tevreden.’ . ‘Zolang er ge d ko n ik meeer dan e en b d , d st re o e en n a k n ku n de maan r euro in nderd an zeshon dan n? gen k nnen bren te ku G P W ij b r er t dich olleega Freeek ij co .nl Denk jjij ielstra@wpg w k k. ee fr : an d em h l Mai

rnoooij Vern k t Renniee Ve TTeks

2 0902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 2

22-09-09 17:58

i n h o u d

80 Het Magritte-museum trekt hordes bezoekers. Goed voor Ludion, die de contractrechten op de merchandise van de kunstenaar bezit. Over commerciële rechten en het nieuwe gezicht van de uitgeverij.

19 Vrij Nederland-special

En verder... 2 Prikbord

17 P&O

8 Scripta Media

18 WPGast

9 Jeugdjournaal Magazine

27 Passievol

Een woning bij een station Crossmediale successen Het papieren broertje van...

Burn-out? Praat erover! Richard van de Waarsenburg WPG-zeilers

10 Webshops

28 Hoe vergaderen we?

14 Gecovered

34 Mediapanel

16 Van Binnenuit

36 Beeldschoon

Wat gaat het ons brengen? Wat is ‘eigentijds’ voor J/M? Loes van Dokkum

30 Tachtig jaar De Arbeiderpers

Een nieuw logo, een gewijzigde vormgeving en inhoud. De gerestylde Vrij Nederland ligt over enkele dagen in de winkel. In WPG Indruk het hoe en waarom achter de restyling. Plus een sneak preview!

De mooiste zalen op een rij Nieuwe uitgaven onder de loep

2009 is een feestelijk jaar voor De Arbeiderpers. Een redacteur, een vormgever, een auteur en de uitgever zelf verhalen over het illustere WPG-uitgeefhuis.

Cover

‘Eigentijds’ is het thema van dit nummer. Met magenta als steunkleur, onderwerpen als Twitter en de WPGwebshops en een oneliner van J/M op de cover. Het vervolg op deze bijdrage is te vinden in de nieuwe rubriek ‘Gecovered’. In de volgende editie een nieuw thema, een bijpassende kleur en de inbreng Eigentijds andere Opvoedadvies van WPG’ers.

WPG Indruk Personeelsmagazine van WPG Uitgevers

Nummer 2, 2009

in 140 tekens (J/M)

Eigentijdse foto

8P A RE GINA’S ST E Y VN LING XTR A

4 Ludions nieuwe gezicht

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 29

25-9-09 9:51

WPG Indruk is het personeelsmagazine van WPG Uitgevers • Concept & Realisatie: Scripta Media, www.scripta.nl • Art direction en vormgeving: Studio Jaap van der Zwan • Redactie: Jan Bakker, Susan Breeuwsma, Dorine Boon, Roel van Gestel, Janneke Herpers, Cariene Joosten, Manon Verdoorn, Patricia Wit • Medewerkers: Marleen Bakker, Irma Dorenstouter, Willem van Leeuwen, Irene Schoemakers, Rennie Vernooij, Elsbeth Ypma • Fotografen/ illustratoren: Robert Elsing, Leon Mussche, Milo, Sophie van Schouwen, Mischa Smit Kleine • Redactieadres: WPG Indruk, Herengracht 376, 1016 CH Amsterdam, e-mail: communicatie@wpg.nl • Traffic-coördinatie: Jacqueline Konermann • Lithografie: Grafimedia, Amsterdam • Drukwerk: Deltabach, Nieuw-Vennep

0902 WPG Indruk 02-03 prikbord-inhoud.indd 3

25-9-09 10:21

Merchandise-contract markeert nieuw gezicht Ludion

‘Dit is geen mu Met de komst van een prachtig museum in Brussel krijgt de surrealistische kunstenaar René Magritte (1898-1967) het eerbetoon dat hij verdient. Het museum is een regelrechte hit, dagelijks wordt het maximum aan bezoekers bereikt. Fijn voor de museumwinkel waar uiteenlopende merchandise rond Magritte wordt verkocht. Geweldig voor Ludion, die de contractrechten op de merchandise van de kunstenaar bezit. Het binnenhalen van deze commerciële rechten is onderdeel van het nieuwe gezicht van de uitgeverij. Tekst Willem van Leeuwen, fotograﬁe Sophie van Schouwen

4 0902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 4

22-09-09 17:57

seum’ onder twijfel is Magritte de grootste schilder van België. Daarnaast was hij een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Europese surrealistische beweging. De Belgen zijn trots op hun Magritte; in de eregalerij van beroemdste Belgen aller tijden staat hij in de top tien. Wie kent zijn werk niet? Je hoeft geen stofﬁge museumbezoeker te zijn om met zijn werk in aanraking te komen. Van zijn befaamde schilderij Het verraad van de voorstelling met daarop een pijp en daaronder de tekst: ‘Ceci n’est pas une pipe’ (Dit is geen pijp), zijn de meeste mensen ooit wel eens een plaatje op een kaart of in een boek tegengekomen. Het museum, dat 2 juni 2009 zijn deuren voor publiek opende, is gevestigd in het aansprekende hotel Altenloh, een speciaal voor de gelegenheid gerestau-

5 0902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 5

22-09-09 17:57

de champagnekurken. De uitgeverij, vooral bekend van fraaie kunstboeken, haalde een contract binnen waarbij ze voor de komende vijf jaar de reproductierechten heeft over de merchandise van Magritte. Verrassend, dat zeker, maar het contract kwam toch niet helemaal uit de lucht vallen. Ludion werkt voor haar kunstpublicaties namelijk al twintig jaar samen met de erven Magritte. Daardoor waren veel afbeeldingen van het werk van Magritte al beschikbaar. Daarnaast is de kwaliteit van de uitgaven altijd dusdanig dat Ludion inmiddels het volledige vertrouwen had van de erven Magritte.

Pittige uitdaging

Merchandise zal ongeveer twintig procent van de activiteiten van de uitgeverij gaan innemen. reerd neoklassiek gebouw, gelegen aan het Brusselse Koningsplein. Over drie etages worden tweehonderd werken tentoongesteld die het leven en denken van de kunstenaar uitbeelden. Daarmee is hier de grootste collectie ter wereld over het werk van de Belgische surrealist te zien. Er hangen tal van meesterwerken, zoals Het Rijk der Lichten (1954), De Terugkeer (1940) en Sheherazade (1948). Maar ook een verbluffende rijkdom aan documenten: schetsen, brieven, vergeelde avant-gardetijdschriften, reclameafﬁches die Magritte in zijn jonge jaren ontwierp, grappige ﬁlmpjes die hij samen met zijn vrienden maakte. Het museum is vanaf dag één een hit. Dagelijks wordt het maximaal haalbare aantal bezoekers – overigens vooral uit het buitenland – ontvangen, wat neerkomt op tweeduizend verkochte kaartjes.

Champagnekurken knalden Het werk van Magritte, waarbij de kijker vaak op het verkeerde been wordt gezet, leent zich uitstekend voor de vervaardiging van allerhande merchandise, zoals kaarten, boeken, kalenders en paraplu’s. Logisch dat de museumwinkel een belangrijke bron van inkomsten vormt. Maar niet alleen het museum verheugt zich in die grootscheepse aandacht voor de Belgische surrealist. Bij Ludion knalden onlangs

Het rechtencontract behelst onder meer de wereldwijde distributie van kaarten, agenda’s, kalenders en posters met afbeeldingen van het werk van Magritte. Er zijn ook T-shirts, magneetjes en paraplu’s. Voor Ludion betekent het een heel nieuwe markt. Het wordt een mooie en pittige uitdaging voor Christoph Ruys. De voormalig directeur van het FotoMuseum en het ModeMuseum Antwerpen is zojuist aangetreden als nieuwe uitgever van Ludion. Aan hem de opdracht het fonds van Ludion te verjongen en te verbreden. Peter Ruyffelaere heeft op eigen verzoek zijn functie als uitgever neergelegd, maar zal als editor at large een aantal belangrijke en succesvolle projecten blijven begeleiden. Christoph Ruys: ‘De vernieuwing die is ingezet bij Ludion speelt in op de verdere ontwikkeling van het fonds van de meer klassieke en moderne naar de actuele, eigentijdse beeldcultuur. En daarbij hoort ook nadrukkelijk de cross-over naar merchandising en business-to-business. Mijn ervaring op het gebied van eigentijdse kunst, mode en fotograﬁe heeft ongetwijfeld een rol gespeeld bij het vinden van een nieuwe uitgever voor Ludion. Maar vergis je niet, we blijven ook uitgever van heel chique kunstboeken, we gaan ons alleen veel breder proﬁleren. Het gezicht van Ludion gaat hierdoor ongetwijfeld veranderen.’

Toegepaste producten De productie en distributie van merchandise zal ongeveer twintig procent van de activiteiten van de uitgeverij gaan innemen. Christoph Ruys: ‘We moeten nieuwe productielijnen opzetten die hetzelfde kwalitatieve niveau hebben als onze boeken. In september zijn we gestart met een nieuw gamma aan producten. Uiteraard zullen dat grotendeels variaties zijn op een bepaald thema, zoals de kalenders, de kaarten, paraplu’s en T-shirts, maar we willen ze ook opfrissen, het publiek wordt kritischer en Ludion staat voor kwaliteit. Ook gaan we nieuwe items op de markt brengen, waarbij we ons nadrukkelijk richten op toegepaste producten die een visuele Magritte-component meekrijgen. Denk aan verpakkingen als brillendozen of aan telefonie gerelateerde producten. Die toepasbaarheid gaat heel goed samen met het kunstenaarsschap van Magritte, die behalve artiest ook een reclameman was.

6 0902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 6

23-09-09 13:24

De vermenigvuldigbaarheid van het poëtische beeld was voor hem erg belangrijk. Kunst en de toepasbaarheid van die kunst sloten bij hem op elkaar aan.’

Belangrijk afzetgebied Producten, vooral catalogi, van Ludion kenden al een internationale verspreiding, maar met de merchandising zal die nog toenemen. De werken van Magritte hangen overal ter wereld, van New York tot in het Guggenheim Museum in Venetië. Christoph Ruys: ‘De museumwinkel van het museum in Brussel wordt uiteraard een zeer belangrijk afzetgebied voor ons. Maar we hebben ook verzoeken om samen te werken met tal van internationale musea waar werk van Magritte hangt en waar een museumshop is. En dan zijn er de tijdelijke exposities. Onlangs liepen in Milaan en Frankfurt succesvolle Magritteexposities waarvoor Ludion de catalogus maakte. Bijna jaarlijks is er ergens een toptentoonstelling: in 2010 in Mexico-City, in 2011 in Boedapest en in 2012 in Tokio.’

Christoph Ruys, omschrijft de samenwerking met De Bezige Bij als een grote kans: ‘De samenwerking heeft een duidelijke meerwaarde voor Ludion. Vergeleken met Vlaanderen heeft Nederland een meer ontwikkelde en meer zichtbare beeldcultuur. Ik verwacht dat we ons in Nederland heel wel thuis zullen voelen. Het contract met de reproductierechten van het werk van Magritte zal uiteraard ook in Nederland te gelde worden gemaakt.’ Volgens Ammerlaan snijdt bij de samenvoeging het mes aan beide kanten: ‘Ludion heeft een sterke positie in Vlaanderen, maar heeft tegelijkertijd baat bij een sterke partner in Nederland die ook internationaal een mooi netwerk heeft te bieden. De combinatie van de

‘Ik heb altijd gedacht dat kunstboeken een mooie optie zouden zijn’

Samen met De Bezige Bij Het gedroomde gezicht van Ludion met haar nieuwe activiteiten, leidde in april van dit jaar tot de samenvoeging van de uitgeverij met De Bezige Bij. Robbert Ammerlaan, directeur/uitgever van De Bezige Bij, is nu eindverantwoordelijk voor Ludion. Hij noemt de samenvoeging een mooie combinatie: ‘De Bezige Bij heeft verschillende schrijvers in zijn fonds die je dubbeltalenten zou kunnen noemen, denk aan multidisciplinaire kunstenaars als Lucebert of Wolkers. Ik heb altijd gedacht dat als De Bezige Bij iets nieuws zou willen starten, kunstboeken een mooie optie zou zijn. Dat is gebeurd.’

twee uitgeverijen is voor Nederlandse kunstenaars, fotografen, museumdirecties et cetera een heel aantrekkelijke. Het is de bedoeling het sterke merk en proﬁel dat De Bezige Bij heeft, in te zetten zodat Ludion vaste voet onder de grond krijgt in Nederland en zijn eigen merk versterkt. Anderzijds wil De Bezige Bij in het hele taalgebied actief zijn als uitgever. Daarom willen we nadrukkelijker aanwezig zijn op de Vlaamse markt dan nu het geval is. Door het samengaan met Ludion denken we onze groeiambitie makkelijker te kunnen realiseren. We willen niet alleen meer boeken in Vlaanderen verkopen, we willen ook meer Vlaamse auteurs aan ons binden en daar zien we reële mogelijkheden voor. De meeste Vlaamse auteurs kennen en waarderen ons. Het is toch veelzeggend dat een man als Guy Verhofstadt, de voormalige premier van België, zijn boeken bij ons laat uitgeven.’

Antwerpen De groeiambitie van Ludion is niet gering, zo blijkt uit Ammerlaans woorden: ‘Ludion moet volgens de businessplannen in twee jaar tijd tot drie keer zo groot kunnen worden.’ De samenvoeging houdt in de praktijk onder meer in dat Robbert Ammerlaan wekelijks naar Antwerpen rijdt om samen met de uitgever en de editor at large redactievergaderingen te houden, en het fonds verder helpt ontwikkelen: ‘Mijn rol is het potentieel van De Bezige Bij volledig beschikbaar te maken voor Ludion, dus ook op het gebied van auteurs en relaties.’

Kijk ook op de vernieuwde website www.ludion.be.

7 0902 WPG Indruk 04-07 magritte.indd 7

22-09-09 17:59

Scripta’s crossmediale route

‘We stonden toch vooral bekend als printpartij’ Scripta Media werd in de markt vooral gezien als de professionele producent van bedrijfsbladen. Eind 2007 werd een meer digitale koers ingezet. Scripta Media proﬁleerde zich vanaf toen sterker dan ooit als crossmediale partij. Dit jaar oogstte het bedrijf klinkende multimediale opdrachten. Crossmedia manager Joris van der Wyck werd twee jaar geleden aangetrokken om het kennisniveau op het gebied van multimedia van Scripta Media verder te verhogen. ‘Niets is zo verleidelijk om te blijven doen wat je al jaren goed doet. Daarin schuilt met de huidige ontwikkeling van nieuwe media en mediaconsumptie een gevaar, want de behoeften en verwachtingen van onze opdrachtgevers zijn veranderd.’

Scripta Media heeft zich naar buiten toe ﬂink moeten proﬁleren als crossmediale partij, vertelt Van der Wyck. ‘We stonden toch vooral bekend als de professionele printpartij, ook al deden we voor sommige klanten al veel meer. De afgelopen twee jaar is er geen voorstel de deur uit gegaan zonder een crossmediale uitwerking, en daarmee is het beeld dat klanten van Scripta Media hebben wezenlijk aan het veranderen.’ Dat de inspanning nu zijn vruchten begint af te werpen en daadwerkelijk leidt tot nieuwe producties en nieuwe inkomsten, werkt zeer motiverend. ‘Waar het in 2007 is begonnen met voornamelijk missiewerk, worden de inspanningen nu concreet terugbetaald in de vorm van nieuwe klanten en nieuwe opdrachten. Een website voor Sigma Coatings, digitale nieuwsbrieven voor Florius, een veiling voor DGO, een periodiek digitaal magazine voor VrijUit en ‘last but not least’ het nieuwe aanstaande intranet voor WPG Uitgevers.’

Florius

DGO

WPG Intranet

Joris van der Wyck

VrijUit

8 0902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 8

22-09-09 18:08

Nieuw, nieuw, nieuw

Het papieren broertje van het Jeugdjournaal SHELD

te Eén grpo! gra

a. Dat gramm aterpro wel. Hij in en the Meijvis ijn je eig Roel r Pep nde al maar theate p. gen, veertie ium van en zeg otte gra Op je het pod w: Eén gro t iedere kan nie oktober op sho eerste 18 t zijn staat me t Roel ag im ow moe Den Ha epsgehe theatersh zijn mop

Tekst Marleen Bakker Even kort voorstellen: Jeugdjournaal Magazine is..? AS: 52 pagina’s boordevol nieuws, achtergronden, mooi beeld, educatie, interactie en opinie. Het blad kost € 3,95, ligt sinds deze maand in de schappen en is bovendien via het scholenkanaal verkrijgbaar. Voor wie is het? MvH: Voor nieuwsgierige, geëngageerde kinderen van negen tot dertien jaar. Zij willen weten wat er in de wereld gebeurt. Een blad voor wijsneusjes? AS: Niet alléén het leeskind komt aan bod. De grote beelden spreken kinderen die minder van lezen houden weer aan. De teksten zijn kort en behalve artikelen staan er ook quizzen, puzzels en strips in het blad. Maar niet zomaar: alles heeft een link met de actualiteit. We hebben een dertienjarige cartoonist: Timmy Schelhaas, winnaar van het NK Striptekenen voor de Jeugd. Hij maakt maandelijks een cartoon over wat hem opviel in het nieuws. Wat voegt Jeugdjournaal Magazine toe aan het Jeugdjournaal? AS: Het Jeugdjournaal legt gecompliceerde zaken al erg goed uit, maar een verhaal over de Gazastrook duurt op tv hooguit een paar minuten, meer tijd is er niet. Wij kunnen daar – als dat nodig is – zes pagina’s

beeld:

Ruim 28 jaar na de geboorte van het populaire tv-programma maakt Zwijsen een gelijknamige papiervariant: Jeugdjournaal Magazine. Annette Sluiter (redacteur), Monique van Hest (projectredacteur) en vormgeefster Suzanne Hertogs vormen het projectteam van de maandelijkse uitgave. Een vraaggesprek.

van Dennis

den Berg

/ tekst:

Frits Buijs

NIEUW

Bero nken dan heeft nieuwe grote Voor zijn wel meer bede . Daarom als één om z’n ngen beetje natuurlijk weekvieri e bij zich te ook een dat hij een jaar , de hij het hrijfboekj thuis op ent pen van rijs won Zelf ziet f het mom t een opsc of gewoon al de wc’s -cultuurp . “Ech ol hij altijd grap. Vana BN/De Stem r genieten ping. Voor op scho bare de n maa invallen . “Of op de cam zijn een dank op de geleden Roel allee t uit hij terug ijven pings voor , zo kijkt regionale kran n. Dat schr Franse cam is het maar , gaaf ” de geve zijn zak, van de heel leuk edstrijd van ekje uit mij opge r Roel .” ik geheim!” iebo bron Maa talentenw r de lol had “Beroeps t het notit van dan toe!” telefoon “Voo Hij haal niet inkijken. dan: “Wet ik ook grap tot Breda. er beste tijdje later moest Vooruit mag l? word een ik mijn hij end was te inva ” Daar a. wel toen volgend week ramm Zijn laats ka voordoen schrok het Alas geen prog ngen uit dat hij van. beren r totaal vieri kreeg: had wijze r “Ik de week niet veel optreden. grapjes van pen achter elkaa um. d is het wat podi rbeeld grote voorbeel één Alleen Met al die grap een echt voo ers op echt 8.” Weij Grote naar zijn : “Als ik er groep het eerst itter Guido vraag lotte hij voor Als ik oorz t de lach stond stil. Tens r en juryv . “Roel heef omeen tijdje Cabaretie en overtuigd s zijn juryc en.”; aldu was mete kont hang aan z’n mentaar.

de ‘Roel heeft lach aan z’n ’ kont hangen journaal Jeugd

Maga

zine



TABOE MOE



journaal Jeugd

Maga

zine

GE K NIE UW

"IZAR

Poep je rijk 34 / Jeugdjourn aal

BLOTE BRUID

Speurhond met schoentjjes? es?

oeten speurhonden in Groot-Brittannië voortaan speciale schoenen aan? Volgens de politie is dat nodig als de e dieren rondsnuffelen in moskeeën of bij moslims thuis. Voor mensen met het islamitisch geloof zijn honden namelijk onreine e dieren. Met een schoen aan elke poot is het probleem opgelost. Maar aar islamitische leiders hebben nu gezegd dat de honden toch gewoon woon hun werk kunnen doen. Die schoentjes zijn dus niet echt nodig. Gelukkig waren ze nog niet besteld.

Magazine

Geld verdienen door naar de wc te gaan! Da Dat kan in het plaatsje Musiri, in India. Je moet we wel een open openbare bare wc. Iedereen die daar z’n behoefte heeft gedaan krij hee krijgt gt een kruisje op een e speciale kaart. Eén kruisje levert 0,0015 0, eurocent op. p. Een heel gezi gezin n kan zo 44 eurocentt per maan maand d verdienen. De poep-je-rijk-regel is bedacht a omdat in India veel mensen op straat plassen en poepen. Zo wordt het wat schoner, hopen ze. En het helpt: er staat nu elke dag een lange rij mensen voor de openbare wc.

122 / Jeugdjou

rnaa l

Magazin az

Jeugdjourn aal

Twee keer r opgesloten en

Magazine \ 35

rie inbrekers van 12, 13 en 14 jaar dachten slim te zijn, maar sloten zichzelf op! Bij een inbraak in een huis in Ro Rotterdam, Rotterdam o , gebruikten u ze een en n speciale sp ssleutel. leutel. Daarmee konden ze een zwaar rolluik k openen openen. Toen ze binnen waren viel het rolluik met een ﬂinke klap dicht, waardoor ze opgesloten zaten. Ze konden niks anders doen dan om hulp roepen. De politie kwam erop af, haalde de jongens uit het huis en sloot ze op. Nu op het politiebureau.

“J

a, dat wil ik,” zei de bruid en toen scheurde haar trouwjurk. Maar dàt wilde ze nou juist niet. Een Italiaanse vrouw is woedend op haar kleermaker. Hij had de naden van haar jurk zo slecht genaaid, dat ze ineens voor alle gasten in haar blootje kwam te staan. De vrouw eist nu 23.000 euro van de kleermaker. Niet alleen omdat de jurk niet goed was. Vooral omdat ze vindt dat de mooiste dag van haar leven is verpest. De trouwerij is wel gewoon doorgegaan. Alleen in het plakboek geen mooie fotoreportage.

Wat is de missie van het magazine? AS: De associatie met nieuws is vaak stofﬁg, saai. Ons blad laat zien dat nieuws léúk is! Eigenlijk wat het Jeugdjournaal al 28 jaar zegt. Waar bestaat de samenwerking met het Jeugdjournaal uit? MvH: Wij zijn eindverantwoordelijk voor het blad, maar werken samen met het Jeugdjournaal. We zijn in de huid van het programma gekropen om te begrijpen waarom bepaalde nieuwskeuzes worden

hebben. De eed moest een einde maken aan de ruzie tussen de twee mannen, die ging over een bedrag van ongeveer vijftig euro. Xu is opgenomen in het ziekenhuis en is buiten levensgevaar. Hij moet wel zijn schuld nu echt terugbetalen, vindt Huang.

3 x 2=6

en Belgische vrouw is voor de derde keer in verwachting van een eeneiige tweeling. Extreem bijzonder, zeggen doktoren. De kans dat zoiets gebeurt is 1 op de 16 miljoen! Eeneiige tweelingen lijken precies op elkaar. De 27-jarige moeder, Kelly Carrette, kreeg dus al twee keer eerder een tweeling. Eerst twee meisjes en toen twee jongens. Het gebeurde zomaar vanzelf. Nou ja, ze heeft er geen speciale pilletjes of iets dergelijks voor geslikt. De tweeling wordt in november verwacht.

Schapenkunst

n een park in Apeldoorn beginnen 250 schapen met het grazen van een kunstwerk. Zij worden geholpen door de herder en zijn hond. Op een stuk grond van 100 bij 100 meter mogen ze niet zomaar wat grazen. Ze moeten gras eten dat in bepaalde vormen staat. Door hoogte- en kleurverschillen in het gras ontstaat een kunstwerk. Een nadeel: het publiek kan het resultaat alleen vanuit de lucht met een hoogwerker bekijken.

Sms-jes lang bewaard

ist je dat sms short message service betekent? Korte berichten dus? Maar hoe kort ze ook zijn, ze worden vaak heel lang bewaard. Veel mensen durven hun sms-jes niet weg te gooien. Vooral jonge mensen laten de berichten in hun telefoon staan om ze later nog eens na te kunnen lezen. Vooral lieve sms-jes van vrienden en familie worden bewaard. Bewaar jij ook al je sms-jes? Dan ben je dus niet de enige.

Toen de deze eze W WPG PG Indruk Indrukk bij bij de drukker lag waren de d afgebeelde ggebeelde spreads p nogg niet compleet. Benieuwd naar het eerste echte nummer? mer? Vanaf 1 oktober ligt Jeugdjournaal Magazine in de winkel. Of kijk op www.jeugdjournaalmagazine.nl. achtergrond en verdieping aan wijden. MvH: Kinderen hebben dan langer de tijd om een heftig verhaal tot zich door te laten dringen. Bovendien bekijken we het nieuws op een andere manier. Columnist Jan Paul Schutten legt bijvoorbeeld uit waarom Jan en Yolanthe maandenlang in het nieuws waren, terwijl de kindersterfte in Afrika niet meer aan bod komt.

Bewijsbliksem

“I

k zweer dat ik nooit geld van je geleend heb. Moge de bliksem me raken als ik lieg.” Een Chinese man had de woorden nog niet uitgesproken of hij werd inderdaad geraakt door de bliksem. De man, Xu, zei geen geld van zijn vriend Huang geleend te

Maart 2009 09 - Nummer Nummer 1 Numm

Jeug gdjo djou urna rnaa a l Mag

azine

\ 13

gemaakt. We vergaderen twee keer maand samen om de onderwerpen op elkaar af te stemmen. Wat ziet de lezer terug van de samenwerking? MvH: In de rubriek ‘Zappen met …’ komen de Jeugdjournaal-presentatoren bij bekende Nederlanders thuis. Voor het eerste nummer bezocht presentatrice Rozemarijn Moggré de acteurs uit de jeugdserie SpangaS. De eerste SpangaS-ﬁlm kwam eind september uit, dat was de nieuwsaanleiding. AS: In een andere rubriek is een werkdag te zien van een presentator, redacteur, cameraman of verslaggever van het Jeugdjournaal. Zo krijgen kinderen een uniek kijkje achter de schermen. En net als op tv is er in het blad veel ruimte voor sporthelden en dieren.

Meer informatie op: www.jeugdjournaalmagazine.nl

9 0902 WPG Indruk 08-09 scripta-jeugdjournaal.indd 9

25-9-09 10:25

w e b s h o p s

Via WPG naar tachtigduizend boektitels Het heeft even geduurd voor de trein op gang kwam, maar na Leopold en Ploegsma hebben nu ook de meeste andere boekenuitgeverijen van WPG hun digitale winkeldeuren opengezet. Via de verschillende websites kunnen bezoekers sinds kort doorklikken naar de grote boekenwebshop van WPG Uitgevers. Hier kunnen zij bestellen, afrekenen en vervolgens de boeken laten thuisbezorgen. Ruim honderd boekhandels werken nu al mee, zij zorgen voor een unieke afhaalservice. Tekst Willem van Leeuwen, illustratie Leon Mussche

10 0902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 10

23-9-09 7:31

Middels de zoekmachine kunnen bezoekers in het complete WPG boekenbestand kijken.

Boeken kunnen online op een van de WPG-boekenwebsites worden besteld.

1 3

Ook titels buiten WPG kunnen worden besteld.

De bezoeker kiest ervoor om het bestelde boek zelf op te halen bij de boekhandel.

5 Het boek wordt thuisbezorgd, de status van de bestelling is online te volgen.

Het lezen kan beginnen!

11 0902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 11

25-9-09 7:50

w e b s h o p s e weg ernaartoe was lastig, maar uiteindelijk is de vaart er goed ingekomen’, zegt Staci van Schagen, projectmanager crossmedia, over de opzet en implementatie van de webwinkels op de sites van de twaalf boekenuitgeverijen van WPG Uitgevers. ‘Alle sites van de uitgeverijen moesten opnieuw worden gemaakt, doordat we een nieuwe versie van ons contentmanagementsysteem (CMS) in gebruik hebben genomen. Dat kostte ﬂink wat tijd. Verder hebben we een structuur moeten uitdenken waardoor de sites makkelijk waren uit te rollen. Mensen denken vaak dat het eenvoudig is om een webshop neer te zetten, en dat is ook zo als je een nieuwe site bouwt zonder rekening te moeten houden

‘D

‘Boekhandels vormen ons primaire verkoopkanaal; we hebben er dus geen belang bij om ze te passeren’ met bestaande businesssystemen. Wij moesten rekening houden met systemen binnen WPG – maar ook met externe systemen zoals het uitleversysteem van het Centraal Boekhuis – die weer moesten aansluiten op ons CMS en op de fulﬁllmentsystemen, waarin de orders worden beheerd. Toen we dit eenmaal op de rails hadden ging het vrij snel. De meeste tijd daarna heeft gezeten in de vormgeving van de websites, want iedere uitgeverij had uiteraard haar eigen wensen.’ Niet alleen boeken van de WPG-uitgeverijen worden op de webshop aangeprezen. Bezoekers van de sites kunnen alle boeken bestellen die het Centraal Boekhuis op voorraad heeft. Minstens zo interessant is de mogelijkheid om het bestelde boek vervolgens direct op te halen bij een boekhandel in de buurt. Inmiddels werken 125 boekhandels mee met de nieuwe WPGafhaalservice. Van Schagen: ‘We hopen natuurlijk dat het er op termijn nog veel meer worden. Maar daar ligt ook een stuk techniek aan ten grondslag.’

boekhandel in de buurt dat boek ophalen. Handig voor wie niet kan wachten om het exemplaar in handen te hebben. Het is een unieke service in Nederland, maar wel één die niet zonder afbreukrisico is. Het succes van een dergelijke afhaalfaciliteit staat of valt immers met het waarmaken van wat wordt beloofd, namelijk dat het boek ook daadwerkelijk in de boekhandel ligt. Rob Bos: ‘Zeker, en het was ook geen eenvoudige opgave om een dergelijk systeem op te zetten, er zijn niet veel webshopbouwers die het aankunnen. Het is een van de redenen geweest waarom onze digitale shops relatief laat van de grond zijn gekomen. Het afhaalsysteem wordt mogelijk gemaakt via een verbinding tussen de webshop en het zogenaamde “Tite-Live”-kassasysteem van de boekhandels. Met dit systeem houden zij de boekvoorraden bij. Na uitgebreide testen zijn de shops “live” gegaan en het werkt.’ De 125 boekhandels – zij hebben alle een Tite-Live-kassasysteem – zijn enthousiast over de nieuwe service, zegt Rob Bos: ‘Het is een behoorlijke investering geweest, maar we vonden het strategisch van groot belang om de boekhandels te betrekken bij de verkoop via het web. Je kunt wel denken: “we kunnen beter alles digitaal doen, zodat wij, WPG Uitgevers, meer geld overhouden aan de boekverkoop”, maar dat is niet helemaal de realiteit. We zijn immers ook van de boekhandels afhankelijk, ze vormen ons primaire verkoopkanaal en ondanks de digitalisering en de stijgende verkoopcijfers via internet hechten mensen waarde aan het persoonlijke contact. Uiteindelijk hebben we er dus geen belang bij om de boekhandels te passeren.’ Het aanbieden van boeken via een webwinkel is voor WPG slechts een startpunt, zegt Staci van Schagen: ‘De shops hebben nu nog een basisfunctionaliteit zoals: registreren, eenvoudig zoeken, bestellen, betalen, aﬂeveren. Maar dat gaan we verder uitwerken en

‘Vijf jaar geleden waren webshops vaak nog een rommeltje, maar inmiddels zien de meeste er heel erg gelikt uit’

Rob Bos, commercieel directeur van Querido, Nijgh & Van Ditmar, Leopold & Ploegsma, en Athenaeum-Polak & Van Gennep, was nauw betrokken bij de strategiebepaling en de opzet van de webshops van Leopold en Ploegsma: ‘Aanvankelijk wilden we alleen boeken van de eigen uitgeverijen aanbieden, maar later, noem het voortschrijdend inzicht, zijn we overgestapt op een scenario waarbij we alle boeken die bij het CB liggen, aanbieden. Dat zijn circa tachtigduizend Nederlandstalige titels. Het idee erachter is dat klanten het niet zouden begrijpen als ze alleen boeken van WPG-uitgeverijen kunnen bestellen.’ Een boek bestellen via het web en vervolgens bij de

verﬁjnen. De lat ligt tegenwoordig behoorlijk hoog. Vijf jaar geleden waren webshops nog vaak een rommeltje, maar tegenwoordig zien de meeste er heel gelikt uit, kan er veel en zijn ze erg gebruiksvriendelijk. Onze webshops moeten daarin mee. Straks kun je bijvoorbeeld nog beter zoeken op auteur, titel en prijs. We denken ook na of we in de toekomst meer kunnen verkopen dan alleen boeken. Dit najaar gaan we nieuwe plannen maken voor verdere aanpassingen. Nee, het wordt niet opnieuw een grootschalige operatie, ik denk

12 0902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 12

23-9-09 7:31

dat we iedere paar weken wat functionaliteiten aan de shops zullen toevoegen. Daarbij komen overigens aan het einde van het jaar ook alle thema- en auteurssites aan bod om te worden vernieuwd.’

E-marketing Voor de klant wordt online winkelen steeds makkelijker, maar ook de uitgeverijen zien voordelen in de webshops, onder meer op het vlak van e-marketing. Rob Bos: ‘We kunnen via de websites meer informatie over de consument vergaren. Dat betreft dan data

over de boeken die worden besteld en de belangstellingsgebieden waarover men eventueel e-nieuwsbrieven of speciale aanbiedingen wil ontvangen. Bij kinderen jeugdboeken is het van belang te weten te komen wat de achtergrond is van de bezoekers van de site. Van kinderen willen we het geslacht en de leeftijd weten zodat we in de informatie die we in de follow-up verstrekken kunnen meegroeien met het kind. Uiteraard houden we bij dit soort zaken nadrukkelijk rekening met de Wet bescherming persoonsgegevens.’

Happinez-uitgever Karen Ekker ‘Onze webshop is een belangrijke pijler’ Moeten de boekenuitgeverijen nog hun eerste ervaringen opdoen met hun webwinkels, een aantal WPG-tijdschriften heeft de webshop inmiddels lang en breed ontdekt. Neem Happinez, dat de vruchten plukt van een doordachte webshopformule. Karen Ekker, uitgever van Happinez, was nauw betrokken bij de lancering van het tijdschrift, waaraan vanaf de lancering een website plus webwinkel is gekoppeld: ‘De internetsite van Happinez was ingezet als uithangbord voor het blad en als mogelijkheid om je te abonneren. Oprichter, Inez van Oord, wilde een webshop voor de lezers, ingegeven door haar ervaring bij Seasons. Haar motto was: lezers vinden het leuk als ze producten waarover ze lezen en die hun leven mooier maken, ook kunnen kopen. Wij bieden sieraden en woonartikelen, maar ook functionele producten die je lijf of geest rijker maken. Voor de lezers is het prettig dat wij de zoektocht naar bijzondere producten al hebben gedaan.’

150 items De website en webshop zijn uitgegroeid tot een groot succes. Werden die bijbehorende werkzaamheden aanvankelijk ‘erbij’ gedaan, tegenwoordig zijn twee medewerkers fulltime en nog twee parttime bezig met de site en de webshop. Karen Ekker: ‘Normaal leunt een blad op de verkoop van het nummer en van advertenties. Homeshopping is voor ons een extra pijler geworden, die we niet meer zouden willen missen. In het begin boden we alleen producten per nummer aan. Was het blad uit de winkel, dan stopten we met de artikelen. Nu lopen succesvolle artikelen gewoon door, waardoor we inmiddels zo’n 150 items in de etalage hebben. We verkopen ook onze eigen producten, zoals boeken, scheurkalender, agenda, cd’s en vorige nummers. Per nummer worden enige duizenden artikelen verkocht. De webshop staat bij verschijning van Happinez even “roodgloeiend”. Er zijn lezers die altijd eerst op zoek gaan naar de nieuwe artikelen die we voor ze hebben geselecteerd.’

IJkpersoon Over de keus van het assortiment zegt Karen Ekker: ‘Bij alles wat we aanbieden hebben we onze lezers in het achterhoofd: zouden ze dit waarderen? Past het bij ze? Prettige bijkomstigheid is dat we het zelf zo leuk vinden om producten te zoeken waar we onze lezers een plezier mee doen. En we ontwerpen en produceren ook zelf. We zijn eigenlijk zelf de ijkpersoon van het blad: wat wij leuk vinden, waarderen onze lezers doorgaans ook.’ Het geheim achter het webshop-succes? ‘De zorgvuldigheid waarmee we onze producten selecteren. En de wijze waarop we ze aanbieden. Mooi, groot beeld, ﬁjne sfeer, aansprekende tekst. Daarnaast zijn er een paar valkuilen. Ga bijvoorbeeld niet te nonchalant om met je service en voorraadbeheer. Je bent immers een winkel die zeven dagen per week, 24 uur per etmaal open is. Dat vergt een gedegen aanpak en organisatie. Je kunt overspoeld raken als je dat niet serieus neemt.’

13 0902 WPG Indruk 10-13 webshop.indd 13

23-9-09 7:31

gecovered: J/M

WPG Indruk Huiswerklusten Personeelsmagazine van WPG Uitgevers

Nummer 2, 2009

Eigentijds Opvoedadvies in 140 tekens

en zeurfeministen Een nieuwe rubriek, dicht bij het thema en als verlengstuk van de cover. J/M bijt zich op geheel eigen wijze vast in het thema ‘eigentijds’. Vier J/M’ers aan het woord. Tekst redactie J/M, fotograﬁe Robert Elsing, illustratie Milo

8P A RE GINA’ ST S E Y VN LING XTR A

(J/M)

De Ervaringsdeskundige Na nog twee volle uren dansen en het gebruikelijke uurtje in de rij voor de garderobe, verdelen we ons over de auto’s. We rijden, nog vol van ons avondje stappen, terug. ‘Wat deed die ene knappe jongen aan het begin van de avond nou eigenlijk na het schuren bij je?’, vraagt mijn vriendin aan diva, met wie ik onfortuinlijk in de auto ben beland. ‘Hij spankte me’, antwoordt diva dromerig, om vervolgens in een zwijgend gemijmer weg te zakken. Madelief Wijdeveld (14) woont in Amsterdam als dochter van twee jonge ouders en grote zus van Emma (3), Hannah (5) en Roos (12). Zit (bijna) in de vierde klas van het Montessori Lyceum Amsterdam en heeft dus volop ervaring met kinderen. Vindt dat ouders recht hebben op een globaal overzicht van wat hun puber uitvoert in zo’n klaslokaal en daarbuiten.

De Vaderrevolutie Zeurfeministen geven mannen nog steeds de schuld van de lage arbeidsparticipatie van vrouwen. Ze ontkennen daarmee de vaderrevolutie die nu aan de gang is. De huidige vaders besteden veel en veel meer aandacht aan het gezin dan hun eigen vaders. De tijd van pantoffels, borrel en krantje na het werk is echt voorbij. Ook thuis ligt er voor de mannen nog een halve werkdag te wachten met koken, badderen, tanden poetsen en voorlezen. Zonder te piepen, zonder te zeuren. Evert de Vos is hoofdredacteur van J/M. Hij woont samen met zijn vriendin, hun zoon van 13 en dochter van 11. Wekelijks beschrijft Evert zijn ervaringen met het opvoeden van twee tieners.

14 0902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 14

23-9-09 11:16

Pleegouderblog Plee Het tw tweede broertje (8) dat bij ons komt wonen, heeft besloten b deze ochtend niets te zeggen. Op het school schoolbord dat achter mijn vrouw hangt, schrijft hij zijn na naam. En: ‘Ik zit in groep 4. Ik ben slim.’ Mijn vrouw laat foto’s zien van hun kamer. De jongens zijn nie niet bijster geïnteresseerd. ‘Hebben jullie Wii?’, vraagt v de oudste broer. ‘Nee’, moet ik tot zijn teleurs teleurstelling antwoorden. ‘Maar in het gebouw waar ik werk werk, wordt ook het blad Playboy gemaakt en die hebbe hebben een Wii-kamer.’ Frans Lomans L heeft volgens eigen zeggen nooit iets of iemand opgevoed, en is nooit verantwoordelijk geweest voor he het leven van anderen. Frans is hoofdredacteur van het weekblad Panorama en mede-eigenaar van het platenm platenmaatschappijtje Rosa Records. Op zijn blog beschrijft Frans w wat er allemaal bij komt kijken wanneer er een pleegkin pleegkind in huis komt.

Puberachtigg Al tijden vergaap ik me aan het gebrek aan huiswerklust bij mijn kinderen. Denk ik dat ze – na een uur rommelen op hun kamer, met msn en muziek aan – nog aan hun proefwerk moeten beginnen, blijken ze al klaar te zijn! En verdomd, vaak halen ze dan nog een voldoende ook. En als ze een onvoldoende krijgen, compenseren ze dat doorr de volgende keer een halfuurtje langer te werken volgens de formule: 4,5 + 6,5 = 11: 2= 5,5 = 6 = 40 minuten leren. Wie zegt dat scholieren tegenwoordig niet meer kunnen rekenen? J/M-redacteur Anne Elzinga is moeder van een dochter (19) en twee zonen van 15 en 12. Elke week deelt ze haar scherpzinnige observaties over pubers en opvoeden.

i J/M zet eigentijdse communicatiemiddelen in om zijn doelgroep online te bereiken. Er is al een J/M Hyves-pagina en sinds kort heeft het blad ook een eigen weblog en een Twitter-feed. Op het J/M-weblog schrijven redacteuren en externe (ervarings)deskundigen elke week over alles wat met pedagogiek en opvoeding te maken heeft.

0902 WPG Indruk 14-15 JM.indd 15

Website: www.jmouders.nl Weblog: jmouders.wordpress.com Hyves: jm.ouders.hyves.nl Twitter: twitter.com/jmvoorouders

15 23-09-09 13:25

Va n

b i n n e n u i t

Onmiddellijk Iedereen praat erover. Maar wat gebeurt er echt op Twitter? Loes van Dokkum (social media-expert van Scripta Media) verhaalt over de kansen en mogelijkheden van hét mediakindje van 2009. k ben onbedwingbaar nieuwsgierig en heb een zekere publicatiedrang. Deze beide behoeften worden als nooit tevoren bevredigd op Twitter. Twitter (oktober 2006) is een website waarop miljoenen mensen regelmatig berichten waar ze mee bezig zijn, in 140 tekens. In je tekst kun je links opnemen naar content elders. Beeld, geluid, woorden. De gedwongen beknoptheid van de berichten drijft velen tot grote hoogten in hun taalgebruik. Je zou Twitter kunnen zien als een continue stroom headlines, streamers en leads. Of als een continue stroom nieuws-terwijlhet-gebeurt. Als een continue stroom ja-verzin-het-maar, alles eigenlijk. Waar je Twitter ook voor zult gebruiken, het zal altijd een continue stroom zijn, die je blijft voeden met onderwerpen die jij interessant vindt. Verleidelijk, niet? Het is vooral de onmiddellijkheid, waar ik niet genoeg van kan krijgen. Twitter is onmiddellijk, als in ‘terstond’. Er zijn talloze voorbeelden van mensen die nieuwswaardige gebeurtenissen meemaken en hun ervaringen direct op Twitter publiceren. Niet zelden kun je een gebeurtenis volgen via meerdere personen, dus vanuit meerdere perspectieven. Nieuws verspreidt zich op Twitter sneller dan waar ook, terwijl de ofﬁciële verslaggeving vaak pas uren, soms dagen later op gang komt en door een Twitter-gebruiker niet zelden als oud nieuws wordt ervaren. Twitter is ook onmiddellijk, als in ‘direct’. Via Twitter kun je de gedachten van opinieleiders, gelijkgestemden, prospects, beroemdheden en idolen rechtstreeks volgen. Je kunt deze mensen ook rechtstreeks aanspreken. Soms praten ze terug. Twitter doet behalve hiërarchische ook geograﬁsche afstanden verdwijnen. Zelfs afstanden die al heel klein zijn. Dat Twitter wereldwijd is, betekent namelijk ook dat het hyperlokaal is. Op Google vind je niet waar die knal die je zojuist hoorde vandaan kwam. Op Twitter vind je negen van de tien keer binnen een halve minuut een antwoord. Dat de berichtgeving van deze vaak burgerverslaggevers niet altijd helemaal ‘waar’ is, houd je als Twitter-gebruiker in het achterhoofd. Toch heeft zij een onmiskenbare waarde, juist door die directheid. Over de invloed van diensten als Twitter op de toekomst van printmedia, de journalistiek als professie en ja, zelfs de democratie vinden overigens interessante discussies plaats tussen geleerden, redacteuren en lezers. Op Twitter natuurlijk. De mogelijkheden die Twitter biedt, zijn nog lang niet in kaart gebracht. Ze worden dagelijks groter. Bedrijven hebben inmiddels ontdekt dat ze Twitter kunnen gebruiken voor prijsaanbiedingen, aankondigingen, public relations, klantenservice, merkbekendheid, crowdsourcing en reputatiemanagement. En dat is nog maar het begin. Ondertussen groeit de groep mensen die twittert nog steeds explosief. Wat het voor jou kan betekenen, ontdek je pas door het te doen. Maak een account aan, zoek een paar interessante personen om te volgen en laat je meevoeren met de stroom.

‘I

Fotograﬁe Robert Elsing

16 0902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 16

@loesvandokkum

23-09-09 13:26

P e r s o n e e l & O r g a n i s at i e

Burn-out? Praat erover! Stel jezelf een brandende lucifer voor die helemaal opbrandt. Als de vlam gedoofd is, blijft er een sprietje verkoold hout over. Dat valt op een goed moment uiteen en wat er overblijft is… niets. Tekst Irma Dorenstouter, fotograﬁe Robert Elsing

Die brandende lucifer is natuurlijk de metafoor voor een burn-out. Iets wat iedereen op elk moment kan overkomen. Ook binnen WPG. Gelukkig ziet bedrijfsarts Sjoerd Langius niet veel mensen met een “echte” burn-out op zijn spreekuur. ‘Meestal hebben ze nog een stukje hout over’, borduurt hij door op de metafoor. ‘En dat biedt weer handvatten voor herstel.’

Bereikbaarheidsdrift Als arboarts van de dienst Servicecentrum Gezond Uitgeven, begeleidt hij speciﬁek medewerkers in de uitgeefbranche. Met de term burn-out heeft hij niet zoveel. ‘Ik noem het liever overspannen. Alleen als iemand volledig is opgebrand als gevolg van zijn werk, spreek ik van een burn-out. Maar dat komt niet veel voor. Het is altijd een combinatie van factoren, zoals een drukke baan, de rol in het gezin, de impact van gebeurtenissen in het privéleven, het bijhouden van sociale contacten en geen tijd voor hobby’s of sport, die mensen de das omdoet.’ En niet te vergeten de maatschappelijke ontwikkelingen zoals de tegenwoordige bereikbaarheidsdrift. ‘Van werknemers met een verantwoordelijke baan wordt verwacht dat ze altijd bereikbaar zijn. Ook op hun vrije dag. Dus of ze nu als moeder op het schoolplein staan of als vader een papadag hebben, als de telefoon gaat moet die worden opgenomen. En eigenlijk moet thuis ook nog even de e-mail worden gecheckt.’

Symptomen Langius vervolgt: ‘Niet alleen ambitieuze mensen met een verantwoordelijke baan raken soms overspannen. Dat kan iedereen overkomen en is niets om je schuldig over te voelen. Wel is het zo dat mensen die alleen maar heel hard werken om hun

ambities te verwezenlijken en een perfectionistische inslag hebben, er iets gevoeliger voor zijn.’ Overspannenheid ontstaat overigens niet van de een op andere dag, maar bouwt zich op. ‘Vaak realiseert iemand zich pas achteraf dat zijn lichaam noodsignalen heeft uitgezonden, maar dat die niet als zodanig zijn herkend.’ Zo kunnen bijvoorbeeld een aanhoudend onrustig gevoel en vage gezondheidsklachten voorboden zijn van een overspannenheid. De bedrijfsarts verduidelijkt: ‘In iemands hoofd puilt het postbakje “in” uit, maar schuift er niets door naar het postvakje “uit”. Mentaal stapelt het werk zich op. Er ontstaat een paniekerig gevoel en de persoon dreigt zijn grip op de zaak te verliezen.’

Voorkomen Op zo’n moment moet iemand dus ingrijpen. Hoe dan? ‘Door de signalen serieus te nemen en ze niet weg te duwen. Het is onzin om je schuldig te voelen of te schamen voor iets waar je niets aan kunt doen. Help jezelf en ga praten met bijvoorbeeld een

arboarts, een leidinggevende, humanresourcesmanager of loopbaanadviseur. Zij kunnen helpen met advies, een luisterend oor of doorverwijzing naar iemand die je kan ondersteunen bij het ordenen van je (mentale) agenda. Praten betekent echt niet dat iemand zich gelijk ziek moet melden. Integendeel: praten is de start van herstel. Maak dus van je hart geen moordkuil.’

Herken de signalen

Beantwoord de vragen: ‘Ga ik elke dag met plezier naar mijn werk?’ en ‘Heb ik nog energie voor de andere zaken die belangrijk zijn in mijn leven?’ Is het antwoord op beide ‘nee’, dan is het raadzaam om in te grijpen. Heb je al een tijd onrustige gevoelens? Neem het serieus. Heb je het gevoel dat je het heel druk hebt, het niet meer overziet en het ook niet over een week op orde hebt? Ga niet harder werken, je krijgt het toch niet af, maar praat erover. En, heel belangrijk, geloof er niets van dat het aan jou ligt!

i Kijk ook op intranet: P&O-loopbaanadvies.

17 0902 WPG Indruk 16-17 binnenuit-p&o.indd 17

23-9-09 7:55

w p g a s t Hij ontdekte Nederlands populairste kinderboekenschrijver Paul van Loon en bracht kinderen die nog nooit een boek hadden ingekeken met plezier aan het lezen. Na 31 jaar trad uitgever Richard van de Waarsenburg deze zomer uit dienst bij Zwijsen.

Tekst Marleen Bakker, fotograﬁe Sophie van Schouwen

De bevlogenheid van een stiltemissionaris k heb niets gemerkt van die lange tijd. Bevlogenheid is het toverwoord. Ik ben een soort stiltemissionaris. Vluchten in een boek is een middel om cultuur over te brengen. Dat didactische zit in mij, ik heb jaren in het onderwijs gewerkt. Bij Zwijsen was altijd wat te doen. Begin jaren tachtig was ik initiator van de vernieuwende schrijfmethode Schrijftaal. De eerste met een fatsoenlijke handleiding en remediërende oefeningen. Een groot succes werd de Zoeklicht-reeks. Kinderen met een vertraging in de leesontwikkeling kregen tot dan toe boekjes onder hun neus die niet aansloten bij hun psychologische ontwikkeling. Op je tiende lezen over kabouter Pim is niet motive-

‘I

rend. Ik bedacht dat er wat te kiezen moest zijn, qua thema en niveau. Het werd een groot succes, de serie loopt nog steeds. Uit experimenten op lomscholen (onderwijsvorm tot 1998 voor kinderen met leer- en opvoedingsmoeilijkheden, red.) bleek dat die boekjes de hele klas aan het lezen zetten. De kinderen staken elkaar aan, pure propaganda naar elkaar toe. Sommigen lazen voor het eerst een boek. Daarna draaide ik de truc om en bedacht een serie voor kinderen die snel vorderen met lezen, de Bolleboos-serie. Op de Nationale Onderwijs Tentoonstelling betrok ik er leraren bij en na een paar dagen was het concept compleet. Ik ben altijd een man geweest van concepten, dat is mijn sterke kant. Paul van

Loon is daar een mooi voorbeeld van. Ik gaf hem commentaar: “De raamvertelling in de herberg is wat traag.” Van Loon zei: “Te langzaam? Doen we het toch wat sneller, maken we er een bus van!” Dat was het begin van de Griezelbus. Nu moet iedereen multimediaal doen, maar wij deden dat toen al. De Griezelbus was te zien in het Autotron, er waren spelletjes op cd-rom, een Griezelclub met twaalfduizend leden met een eigen krant. Mijn Zwijsen-tijd is nu voorbij. Dat is goed. Ik merk dat ik de slag begin te missen. Ik kan niet meer zo dicht bij de ziel van kinderen komen als vroeger. Ik kan niet meer zo goed van tevoren zeggen wat het effect van een tekst op ze is. Kinderen veranderen. En ik ook.’

18 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 18

23-09-09 13:27

6 september 2009, jaargang 70

sact Dubieuze tran

ies Wat er mis

ging bij Rochda

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

n ‘Iedereen

hee

zga a’s van Uru feugait’ inibh eniscilla Obama: ‘Am at nullut misset do tie lor Griep dunt pr do op straat Vers blauw

De dilemm

Lk eld d`e`j X[`k cfYfi\

Perit ing erat perista dolu

6 september 2009, jaargang 70

n’ ft hier vijande Minister Plasterk

‘Geen minister

6 september 2009, jaargang 70

van feest’

Mee Vonne van der

r ‘Het liefst zou

ik verpleegster

Perit ing erat perista dolu

DX^e`d m\c \k lkgXk [\jd`e

Le cortie del irilit inisiscilit

Lam del Ercip erit nulla Glk giXk`eZ` YcX ]XZ` YcX ]XZ`g`k

Lam del Ercip erit nulla

Lam del Ercip erit nulla Glk giXk`eZ` YcX ]XZ` YcX ]XZ`g`k

Glk giXk`eZ` YcX ]XZ` YcX ]XZ`g`k

De ogna feuipi ipa sustgud euis leros pam

zijn’

Lk eld d`e`j X[`k cfYfi\

Magnibh eu fac Magnibh eu fac

Magnibh eu fac

De ogna feuipi ipa sustgud euis leros pam

DE RESTYLING 8 pagina’s | 5 professionals | 18 antwoorden

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

Vonne van der

Meer ‘Het lief

st zou ik ver

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

’ pleegster zijn

Minister Plas

terk ‘Ik ben

more than

Perit ing erat perista dolu

k DX^e`d m\c \ lkgXk [\jd`e

Den Haag, 14 juli 1983. Ulpute te minibh eniscilla feugait. Magna faccum dunt prat nullut am nonse dolortie do exer se faccum zriurem quis ad doluptat, consecte vullan nos aliqua henibhQuis ea faccum dipsum vendre exeu nulputat. Tem el esting De ogna feuipi ipa sustgud eumsan et verit iril iliqui 25

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

Minister Pla

gee sterk ‘Ik ben

n min

1929-2009

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

De dilemm

a’s van Uru

zgan ‘Iederee

6 september 2009, jaargang 70

Perit ing erat perista dolu

De dilemm

a’s van Uru

zgan ‘Iederee

€4,-

De dilemm

a’s van Uru

m dunt

Go am Ulpute te prat nullut ie minibh enis nonse dolort se ffaccilla feugait. do exer ure zri m Magna fac cum upquis ad dolupcum dunt tat, consecte prat nullut amnse

€4,-

nden’ heeft hier vija

6 september 2009, jaargang 70

Perit ing erat perista dolu San ut estrud estion ea con hendionse tem Perit ing erat perista dolu

Quis nos aliquam vendre dre ex eu

Simon Vinkenoog

st’ ister van fee

geen ministe

r van feest’

nden’ heeft hier vija

zgan ‘Iederee

nden’ heeft hier vija

Minibh eniscilla feugait. Magna fac cum dunt prat nullut am nonse

Nonse dolortie do exer se faccum is zriurem qu p at, dolupt ad do consecte vul lan henibh

6 september 2009, jaargang 70

€4,-

Perit ing erat perista dolu DX^e`d m\c \k lkgXk [\jd`e Lam del Ercip erit nulla

Perit ing erat perista dolu

DX^e`d m\c \k lkgXk [\jd`e

Lam del Ercip erit nulla

Glk giXk`eZ` YcX ]XZ` YcX ]XZ`g`k

Uitstelouders

Het drama van het onverwekte kind

Uitstelouders Het drama van het onverwekte kind

SP EC IA L

Glk giXk`eZ` YcX ]XZ` YcX ]XZ`g`k

Prit nim alem

0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 19

25-9-09 10:31

‘Ik kan geen garanties geven, Vrij Nederland. WPG zou niet bestaan zonder dit ooit illegale verzetsblad. Bijna zeventig jaar later onderschrijft de organisatie nog steeds de ideologie van het eerste door haar uitgegeven weekblad. Het is een van de redenen waarom WPG in tijd van bezuinigingen investeert in de herpositionering van VN. Hoofdredacteur Frits van Exter en WPT-directeur Karin van Gilst praten over de gerestylde VN die op 8 oktober in de schappen ligt.. Tekst Irma Dorenstouter, fotograﬁe Robert Elsing Bij zijn sollicitatiegesprek rustte er nog een taboe op het woord ‘restyling’. Toch ligt er een jaar na zijn indiensttreding als hoofdredacteur een vernieuwd weekblad in de schappen. Aan het woord: Frits van Exter. pinieweekbladen en kranten liggen onder vuur en bezuinigingen zijn aan de orde van de dag. Met de investering in VN gaat WPG tegen de stroom in. Waarom? ‘Omdat WPG is ontstaan vanuit VN en omdat we onvoorwaardelijk geloven in de opiniërende rol van het weekblad. VN draagt in belangrijke mate bij aan de meningsvorming in Nederland. Dat zit in het karakter van VN. Het blad is van oorsprong scherper, meer tegendraads, meer prikkelend en meer diepgaand op terreinen als politiek, maatschappij en cultuur dan diverse andere media. En bij VN heerst de journalistieke mentaliteit om dingen echt uit te zoeken. Ook dat draagt bij aan de kwaliteit van het blad.’

‘O

Hoe noodzakelijk is de restyling? ‘Het doel van de restyling is duidelijk: verhogen van de dalende oplage (van 100.000 in de jaren tachtig naar 49.000 in 2008, red.). Daar is een impuls voor nodig en die geven we met de inhoudelijk vernieuwde VN. Uitgangspunten daarbij zijn dat VN een stevigere positie in de markt inneemt, dat het door meer mensen gelezen wordt en dat de band tussen VN en haar lezers wordt versterkt.’ VN is diverse keren, met wisselend succes, gerestyled. Waarom zou deze restyling wel werken? ‘Het is niet zo dat de vorige restylingen mislukt zijn. Ze zijn ingegeven door de tijdgeest en hebben hun dienst bewezen. Ik kan geen garanties voor de toekomst geven, want het succes van de vernieuwde VN hangt ook af van de markt. Daarbij hebben we te maken met een hoogopgeleide en kritische doelgroep. Onze lezers zijn druk en moeten hun tijd verdelen. Daar hebben we op ingespeeld door het blad toegankelijker te maken en dichter bij de lezer te brengen. Daardoor is VN op elk moment te lezen en niet alleen aan tafel met de ellebogen op het hout. We hebben onze uiterste best gedaan om een stap vooruit te zetten. De tijd zal het leren of het de juiste stap is.’ Hoe revolutionair is de restyling? ‘We hebben niet het ei van Columbus gevonden, maar tegen elkaar gezegd: deze titel heeft een goede reputatie, is kwalitatief hoogstaand en heeft potentie. We moeten alleen een stap vooruit zetten en meer lezers zien te verleiden. Daarbij hebben we onszelf wel elementaire vragen gesteld: Moet Vrij Nederland wel een week-

blad blijven? Ja, dat moet het. Moet het losstaan van de waan van de week of juist niet? Toen we het over dat soort zaken eens waren, hebben we de formule van VN kritisch onder de loep genomen. Wat missen we? Waar haken lezers af? Wat lezen ze niet of juist wel? Daarna zijn we gaan slijpen, slijpen en nog eens slijpen. Met de redactie en anderen die voor VN werken, maar ook met derden zoals vormgevers, media-experts, columnisten en journalisten. De goede dingen zijn behouden en aangescherpt, de minder goede dingen zijn vervangen.’ De kritiek op VN is ondermeer dat het te weinig actueel, te weinig vernieuwend en te weinig onderscheidend is. Herken je de kritiek en doe je daar iets mee? ‘Natuurlijk. Bovengenoemde zaken hebben we zelf ook vastgesteld. Daarbij vonden we VN te hermetisch in vorm en inhoud, enigszins monotoon, ontoegankelijk en niet erg uitnodigend. Al die zaken zijn bij de restyling tegen het licht gehouden. We hebben overigens niet alleen naar de slechte punten gekeken, maar ook naar de succesfactoren van het blad. Het verleden was daarbij onze inspiratiebron, want in de jaren zeventig en tachtig was VN het lijfblad van mensen. Lezers herkenden zich erin en wilden ermee gezien worden. Dat hebben we geprobeerd te vertalen naar het hier en nu.’ Kun je een bijna zeventig jaar oud weekblad nog wel aanpassen aan de nieuwe wereld? ‘Ja. Het blad moet dan wel in relatie staat tot de samenleving van dat moment. En je moet ervoor zorgen dat het blad aantrekkelijk blijft door zaken op gezette tijden aan te passen.’ VN heeft even een experimenteel blog op haar site gehad: VN Lab. Een eerste stap naar een vernieuwd weekblad dat haar huidige doelgroep weer aanspreekt of juist een eerste stap naar een nieuwe doelgroep? ‘VN Lab is bij toeval ontstaan met als doel het verder verkennen van de mogelijkheden van de nieuwe media voor VN. We hebben er goede contacten en ideeën aan overhouden en we gaan er, in een andere vorm, mee door. Voor wat betreft de doelgroep van VN: die verandert niet. We blijven ons richten op mannen en vrouwen van 35+, hoogopgeleid, een boven modaal inkomen en maatschappelijk betrokken. Die doelgroep biedt voldoende ruimte voor groei. Het gaat ons om de lezers die VN kopen in de losse verkoop of zijn afgehaakt, blijvend te interesseren voor het weekblad. En uiteraard willen we onze abonnees vasthouden.’ Wat verwacht je van de restyling? ‘Simpel: meer lezers.’

20 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 20

25-9-09 9:30

maar hier geloven we inâ&#x20AC;&#x2122;

Frits van Exter

21 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 21

23-09-09 13:27

‘Voeten in het verleden, hoofd in het heden’ ‘Met de herlancering van Vrij Nederland gaan we tegen de stroom in. Daar waar andere media bezuinigen, hebben wij de kans gekregen om te investeren. De nieuwe VN is dikker, compleet anders van opzet en heeft meer inhoud. Lezers krijgen meer waar voor hun geld.’ arin van Gilst, directeur van WPT en uitgever van VN vervolgt haar verhaal: ‘Ook VN online wordt vernieuwd, maar het weekblad is in deze herlancering leidend. Heel eigenwijs stoppen we de grootste vernieuwing in ons papieren product. Onze doelgroep leest graag, zoekt verdieping, inhoud, nuance. Daar leent papier zich vooralsnog het beste voor. Internet is een prachtig medium, maar het heeft andere gebruiksvoordelen als snelheid, interactie, zoekmogelijkheden en een archieffunctie. Straks allemaal trouwens ook op VN.nl. Ook eigenwijs: VN wordt niet verjongd, we

‘K

blijven 35+ en blijven ons richten op de huidige doelgroep en op mensen die VN aan de rand van het hart hebben. Die het blad kennen en het waarderen, maar die om een of andere reden in het verleden zijn afgehaakt. Het is ons doel om hen weer te verleiden. Verder hebben we het blad iets vrouwelijker gemaakt. Of liever gezegd: iets minder mannelijk. En we hebben goed gekeken naar de successen van vroeger. Die informatie hebben we vertaald naar een weekblad anno 2009. Of de strategie niet te eigenwijs is? Nee. Ik geloof erin. Een groeiende groep mensen verzet zich hardop tegen de verplatting van de wereld. Tegen de vervlakking, het gegraai en het extreme marktdenken. Mensen willen terug naar ingetogen, duurzame waarden. Mensen willen meer vakmanschap. Tegen die mensen willen we zeggen: Vrij Nederland is geknipt voor u.’

De Geschiedenis Een 'Hetzschrift' noemde de Sicherh heitsdienst het illegale Vrij Nederland d dat op 31 augustus 1940 voor het eerst vverscheen. VN groeide echt uit tot een vveel gelezen verzetsblad. TTot grote bloei kwam het blad vanaf 11955. Hemelbestormers werden in huis g gehaald, zij zorgden ervoor dat Vrij N Nederland veel aandacht ging besteden aaan wat later 'de culturele revolutie van d de jaren zestig' werd genoemd. SSinds de jaren negentig verschijnt VVrij Nederland niet langer op kranttenformaat, maar als magazine. De rredactionele pijlers – politiek, cultuur, m maatschappij - bleven. In 2001 werd eeen restyling doorgevoerd waarbij het aaccent meer op het opiniekarakter van VVrij Nederland werd gelegd. Het verzetsb blad uit de jaren veertig en het linkse vvlaggenschip van de jaren zeventig is vvanaf toen een sociaal-liberaal weekb blad geworden.

Karin van Gilst

22 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 22

25-9-09 9:11

‘Mensen moeten haar weer willen zien. Vasthouden.’ Rob van Vuure (1945) verhaalt over alles en iedereen in bladenland op zijn weblog. Ook over Vrij Nederland. Hij schrijft dat hij weer graag verliefd wil worden op het instituut dat diep in hem is geworteld, maar hij weet niet hoe. Waar komt de liefde voor VN van de bladendokter vandaan? En wat moet er gebeuren om weer kriebels te krijgen? ‘In ons sociaaldemocratisch gezin waren Het Parool, de VARA en Vrij Nederland heilig. Lievelingetjes in huis. Zo ben ik opgegroeid. Niet dat we door de brievenbus naar de postbode loerden om Vrij Nederland uit zijn hand te grissen, maar het gaf wel een ﬁjn gevoel: Ze is er weer! Dat gevoel ben ik langzaam kwijtgeraakt. Ik merkte dat ik het blad niet meer oppakte. De noodzaak ontbrak. Dat komt omdat ik niet word gedwongen om het te lezen. Wanneer ik dat wel word, zoals nu (Van Vuure bladert door Vrij Nederland no. 35 2009, die met de knutselbom op de cover), dan ben ik er weer, dan zie ik dat Vrij Nederland nog altijd een blad met veel potentie is. Vakmensen, die een goed verhaal kunnen maken en inhoud aan rubrieken kunnen geven. En toch lukt het ze de laatste tijd niet om een passend antwoord op de lezersmarkt te vinden. Dat is een complex vraagstuk. Wat kan ik erover zeggen. Ik mis bij Vrij Nederland de verleiding. Waar wij (bij Sanoma Uitgevers waar Van Vuure creatief directeur is, red.) soms doorslaan in de verleiding, verwachtingen op de cover die we soms maar moeilijk waar kunnen maken in het binnenwerk, lijkt het tegenovergestelde bij Vrij Nederland te spelen. Het staat zo ver van mij af. Het is soms zo rechttoe rechtaan, terwijl de verhalen echt wel hout snijden. Het is een open deur: Vrij Nederland is niet meer de nieuwsbron die het in de jaren zestig, zeventig was. Door de opkomst van internet en dagbladen die in het weekend soms wel drie keer een Vrij Nederland-achtige bijlage presenteren is het opinieblad zonder echte concurrent in de verdrukking geraakt. Dat is een groot probleem voor Vrij Nederland, dat niemand mag onderschatten. Het is gewoon een heel lastige kwestie, nee, daar zou ik ook niet zomaar een antwoord op hebben. Dagbladen maken wél die stap. Zij halen alles uit de kast om de lezer te verleiden. Het Parool heeft niet alleen stelling genomen, na alle gedaantewisselingen die het heeft ondergaan, maar het maakt bovendien gebruik van tijdschrifttechnieken. Nrc.next idem dito. Vrij Nederland zou meer over de schutting moeten kijken, is mijn mening. En daarbij de verleiding in huis halen: gebruik alle denkbare journalistieke technieken, durf met fotograﬁe en vormgeving onderscheidend te zijn! En dan nóg is het moeilijk. Net zoals voor de kranten. Van de acht prominente dagbladen, inclusief de gratis drie, zullen er op termijn toch wel een paar afvallen. En wat te denken van de instituten: Readers Digest, HP/De Tijd, Nieuwe Revue, Panorama. Stuk voor stuk hebben zij het moeilijk. Het klinkt heel gek, ook in mijn oren, als er straks een paar niet meer zijn. Maar daar zullen we aan moeten wennen. Vrij Nederland moet zich staande houden, schreeuwt mijn liefde voor het blad! Mensen moeten haar weer willen zien. Vasthouden. Omdat ze verleidt. Boeit. Omdat ze de hele dag kriebelt in mijn buik. Net als vroeger.’

Rob van Vuure (BLDNDKTR, elke dinsdag in de Volkskrant)

23 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 23

25-9-09 8:11

De ontwerper

Kwaliteit wordt in een hip retro jasje gestoken Suzanne de Groen, verantwoordelijk voor de marketing van Vrij Nederland, staat klaar om de nieuwe VN stevig in de markt te zetten. ‘Het is uniek om juist in deze tijd een kwaliteitsblad als VN zo’n enorme impuls te mogen geven. Het mooie is dat de herlancering echt van onderaf is ontstaan: de redactie heeft ﬂink gebrainstormd en er is heel goed naar de lezers geluisterd. Vanaf het begin zijn Sales en Marketing betrokken geweest bij de plannen.’ Teksten Elsbeth Ypma

Toptijd ‘Ik was inmiddels zelf een lauwe

Ontwerper Loes Koomen is een gewaardeerd ontwerper in de uitgeefbranche; meermalen is haar werk bekroond met vakprijzen. Sinds 1966 ontwerpt Koomen vanuit haar eigen studio in Amsterdam (publieks)tijdschriften, kranten, boeken en boekomslagen. m uat eu amIp

Ipsustisim ea quat gX^% .+

lezer van Vrij Nederland. Ik volgde het blad wel, maar vond het een te gesloten bolwerk. Ik keek er niet meer naar uit. Totdat ik werd gevraagd voor de restyling dan gaat het echt weer beginnen. Ik wist het nog van een vorige restyling: het is voor de tweede keer dat ik VN zo onder handen kon nemen. Een unieke uitdaging. Mijn doel was het zichtbaar maken van de journalistieke kwaliteit, het blad als een oester openen en dit vertalen naar het leesgedrag van deze tijd. De meest opvallende stap die we hebben gezet is het nieuwe logo. Een ingrijpende verandering. Toch noodzakelijk, zo vinden wij. Dit om een duidelijk signaal te geven aan de lezers die, ondanks alle voorafgaande restylingen, in de loop der jaren zijn afgehaakt. Om de trouwe lezers niet van VN te vervreemden, ben ik op zoek gegaan naar een element uit de toptijd van VN. Dat wilde ik terughalen en gebruiken in de huidige vormgeving. Ik kwam uit bij het lettertype van toen: de Clarendon Bold Condensed. Deze letter heeft bovendien een vriendelijk, toegankelijk karakter.’

reportage

Logo Waar het weekblad vóór de restyling een rood geblokt en minimalistisch logo kende, doet de nieuwe letter in het logo denken aan de vorige eeuw. Aan tijden waarin diepgravende VNjournalistiek fundamenten in Nederland deed wankelen.

t Utat commy nim

At alismodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit acilis non At attem orercilisim nostrud te feugait ut lore.

At alismodo diam dip esequi tat con se eugait, con ulla store magna onsendipit acilis non At attem or ercilisim nostrud te feugait ut lore. [ffi K_fdXj MXe_\kjk\ ]fkfÊj N`d [\ 9f\i

[ffi K_fdXj MXe_\kjk\ $ ]fkfÊj N`d [\ 9f\i

ze van Kessels

8 OKTOBER 2009

zonder zijn diepgang te verliezen. Als het goed is zal de trouwe lezer snel gewend zijn aan de nieuwe vorm. Jonge lezers zullen bij VN een licht, hip retrogevoel krijgen, en de afhakers, veelal vrouwen zo blijkt, zien geen glossy maar wel een uitnodigend kwaliteitsblad.’

Het Leven

Essed magna ‘Fuisim zriustrud modo odignim ing eropa odolum ipsu stisim ea fac’ gX^% -+

Geen glossy ‘VN wordt toegankelijker,

Navigatie ‘De navigatie is sterk verbeterd, kan ik nu na maanden zeggen. Door iedere sectie in het blad een eigen

Het Leven›

de eerste klas van het christelijke Calvijn met Junitegenwoordig van half negen tot vier uur naar traditionele vakken krijgen ze extra Engels van nan ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken. het verdienen gaan een dagje uit in een auto met eleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer durodam – of een andere hot spot waar ze nooit t.

karakter en kleur mee te geven moest het geheel, Vrij Nederland, wel toegankelijker worden. Het nieuws voorin heeft rood als steunkleur. De Republiek der Letteren en het Kunstkatern worden samengevoegd tot één sectie, gesteund door cyclaam en groen. En er komt een nieuw onderdeel: Het Leven, met als steunkleur oranje.’ Groter ‘Het blad wordt groter, gedrukt op dikker en witter papier en er komen zestien pagina’s bij. De leesletter is groter geworden. Ook worden de teksten zelf op een andere manier aangeboden, denk aan kaderteksten, infographics en gebruik van wit.’

De leerlingen van de eerste klas van het christelijke Calvijn met Junior College moeten tegenwoordig van half negen tot vier uur naar school. Behalve de traditionele vakken krijgen ze extra Engels van native speakers, leren ze debatteren, gaan ze skaten en mountainbiken. En leerlingen die het verdienen gaan een dagje uit in een auto met een door de ING geleverde chauffeur. Ze gaan naar de Tweede Kamer of ze bezoeken Madurodam – of een andere hot spot waar ze nooit eerder zijn geweest. Zes jaar geleden, de eerste keer dat ik de school bezocht, was de situatie heel anders. Gillende leerlingen struikelden over elkaar op de trappen, overal lagen lege zakjes chips of leeggedronken ﬂesjes frisdrank. Leerkrachten leken aan het eind van hun Latijn op deze zwarte school in Amsterdam-West. De directeur had net als de leerkrachten het beste met de leerlingen voor, maar de problemen waren zo groot – er was agressie, leerlingen spijbelden, lessen werden verstoord, ouders waren totaal afwezig – dat het leek alsof ze het collectief hadden opgegeven. De school, ooit een havo-atheneum met witte leerlingen, was nu een vmbo met uitsluitend allochtone leerlingen. Vaak spraken ze slecht Nederlands en hun ouders voelden zich totaal niet bij de school betrokken. Dat vergde een andere aanpak van leraren die helemaal niet op deze nieuwe taak waren voorbereid. Sinds die eerste schokkende confrontatie en in het besef dat er in de grote steden veel meer van dit soort scholen waren, ben ik naar het Calvijn blijven gaan en schreef ik er behalve verhalen voor Vrij Nederland ook het boek Onzichtbare ouders over. Maar verslag doen alleen was niet

voldoende. Er moest iets gebeuren, vond ik.

Sfeer De sfeer op het Calvijn College is niet langer verslagen, maar optimistisch. Over twee weken worden de handtekeningen gezet onder het voorstel een heel nieuw gebouw neer te zetten. Na jarenlang gesteggel tussen het schoolbestuur, de woningcorporatie en de gemeente lijken ze er nu uit te zijn. Dan komt er eindelijk een prachtige sportzaal die overdag door school zal worden gebruikt en ’s avonds door verenigingen. Kleinschalige ondernemingen worden gevestigd in het schoolcomplex, leer-werkbedrijfjes met een uitstraling naar de hele buurt. In die nieuwe school zullen vmbo-leerlingen ook hun mbo-diploma kunnen halen zodat er van uitval na het vmbo geen sprake meer is. Ook zullen alle leerlingen de extra aandacht krijgen die nu alleen nog voor de eersteklassers is weggelegd. Dat kost veel geld, maar de komende vier jaar lijkt er voldoende te zijn. Drie jaar geleden liet Felix Rottenberg op mijn verzoek tijdens een speciaal belegde en drukbezochte sessie op het Calvijn zien hoe slecht de school eraan toe was. De pislucht bij het gymlokaal, de ratten, de verstopte wc’s, de slechte samenwerking met Bureau Jeugdzorg, niets bleef onbesproken. En dat in aanwezigheid van het verantwoordelijke college van bestuur van Amarantis, de organisatie op christelijke grondslag die van de overheid geld krijgt voor het besturen 30.000 leerlingen op 59 schoollocaties, waaronder het Calvijn. Ook aanwezig waren burgemeester Cohen, stadsdeelvoorzitter Marcouch en gemeentesecretaris Erik Gerritsen. Rottenberg probeerde erachter te komen hoe

›

Smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit

Vrij Nederland (

) Vrij Nederland

8 OKTOBER 2009

Vrij Nederland *

)) Vrij Nederland

8 OKTOBER 2009

Vrij Nederland )*

24 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 24

25-9-09 9:11

De marketeer

Hoe wordt VN in de markt gezet? Suzanne de Groen, verantwoordelijk voor de marketing van Vrij Nederland, staat klaar om de nieuwe VN stevig in de markt te zetten. ‘Het is uniek om juist in deze tijd een kwaliteitsblad als VN zo’n enorme impuls te mogen geven. Het mooie is dat de herlancering echt van onderaf is ontstaan: de redactie heeft ﬂink gebrainstormd en er is heel goed naar de lezers geluisterd. Vanaf het begin zijn Sales en Marketing betrokken geweest bij de plannen.’ De Groen kent de kritiek van lezers: het blad stond te ver van hen af en werd, ook door tijdgebrek, minder relevant om te gaan lezen. ‘Te veel roggebrood zeg maar.’ Maar nu zit VN op een omslagpunt, zegt ze. ‘We voelen allemaal: dit klopt, zo moet het.’ Waar is dat gevoel op gebaseerd? Waarom gaat het nu helemaal lukken? VN is immers al vaker gerestyled. ‘Op dit moment zijn de kernwaarden van VN actueler dan ooit. Vrijzinnig, intelligent, kritisch en betrouwbaar. In deze tijd van vervlakking én van een overdaad aan opinies, meninkjes en soundbites biedt Vrij Nederland je één keer per week overzicht. VN laat zien hoe het nu écht zit. En dat op een prettige, toegankelijke wijze. Eigenlijk zitten we al op de goede weg. Journalistiek gezien is de kwaliteit enorm hoog, dat is altijd zo geweest en daar is bij vorige restylingen ook nooit aan getornd. Frits van Exter kiest er duidelijk voor “VN meer zichzelf te laten zijn”. We zien de laatste tijd de conversie (de overgang van proef naar vast) stijgen. De opgaande lijn in de inhoud is dus al ingezet en nu gaan we de presentatie veranderen. Meer openheid, toegankelijker en persoonlijker in de onderwerpkeuze. Het persoonlijke zal de lezer terugvinden in de toon van de artikelen, maar ook in de nieuwe sectie Leven, denk aan zorg, onderwijs, culinair.

Suzanne de Groen Uiteraard met behoud van VN-kwaliteit én zonder prijsstijging!’ Hoe doe je dat marketingtechnisch? ‘Allereerst moeten we de bestaande abonnees behouden, zij moeten dus goed geïnformeerd worden over de veranderingen. Daarnaast richten we ons op een doelgroep die VN kent van nu, van eerder, van soms lang geleden. Een groep die onderweg wellicht is afgehaakt, soms VN los koopt of die al langer geleden afscheid nam. Mannen én vrouwen van 35+, hoogopgeleid, die iets hebben met VN. Een doelgroep die Vrij Nederland “aan de rand van hun hart heeft” zoals een lezer het in een onderzoek onlangs noemde. Deze groep zal VN weer in zijn hart gaan sluiten. The proof of the pudding is in the eating dus veel acties zijn erop gericht trial te genereren, te zorgen dat het blad opgepakt en gelezen wordt. Ook online speelt Marente de Moor

meente heeft de afgelopen jaren bijna een miljoen in het Calvijn College gestoken, geld dat werd besteed aan alle extra activiteiten zoals sporten, huisbezoeken en les in debatteren. ‘In ruil daarvoor wil de gemeente zien dat de school er ook echt op vooruitgaat,’ zegt Ten Hulsen. Externe druk blijft nuttig, vindt hij. ‘De toekomstige directeur moet de ruimte krijgen onorthodoxe dingen te doen. Amarantis moet niet alleen goed volgen wat hier gebeurt, het moet de school ook de komende jaren extra aandacht blijven geven.’

Water

smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit Ecte vulla acip eu facipit velit, quipsum vel ut iure dolesed et autatis eliscin ciduismodo del ex et lut lam nulput et ullute et, vulputpatum eum

het eind daarvan kun je zeggen dat het is gelukt.’ De afgelopen periode was voor Ten Hulsen een gemengd genoegen, vertelt hij op zijn opgeruimde kamer met uitzicht op het voetbalveldje waar dagelijks gebruik van wordt gemaakt. Eerst voetbalden alleen de jongens, maar nu doen de meisjes ook mee, vertelt hij tevreden. Hij vond het fantastisch om wat voor deze leerlingen te kunnen betekenen – ‘zij waren mijn drijfveer’ – maar het werk was zwaar, loodzwaar. ‘Deze organisatie was er zo slecht aan toe, de structuur binnen de school moest van de grond af aan worden opgebouwd.’ Toen hij aantrad, trof hij een docentenkorps aan dat probeerde te overleven, maar meer ook niet, zegt Ten Hulsen. ‘Iedereen draaide zijn lessen, maar niemand vroeg zich af of wat ze deden wel voldoende opleverde. Het was heel lastig om die ingesleten cultuur – een reactie op jaren van verwaarlozing – ek aan organisatie. De roosters klopten niet, de jaarplanning was niet op orde er was geen goed verzuimsysteem. Wat kapot was, werd niet gerepareerd en na drie keer vragen lieten leraren het maar zitten. ‘Ze and )*

(' Vrij Nederland

accepteerden iets dat je nooit moet accepteren,’ zegt Ten Hulsen. ‘Verwaarlozing gaat op den duur in het hoofd van mensen zitten.’te veranderen. Het zit nu eenmaal in de genen van leerkrachten om individueel te opereren. Begrijpelijk, want ze staan alleen voor die klas, met als belangrijkste instrumenten hun passie voor het vak en hun liefde voor kinderen.’ Ten Hulsen schrok vooral van het gebrek aan organisatie. De roosters klopten niet, de jaarplanning was niet op orde er was geen goed verzuimsysteem. Wat kapot was, werd niet gerepareerd en na drie keer vragen lieten leraren het maar zitten. ‘Ze accepteerden iets dat je nooit moet accepteren,’ zegt Ten Hulsen. ‘Verwaarlozing gaat op den duur in het hoofd van mensen zitten.’

Inflexibel De belangrijkste verandering was dat de lat weer hoog werd gelegd. De nieuwe directeur streefde naar het inspectieoordeel ‘excellent’. Toen hij aantrad, voerde Ten Hulsen eerst gesprekken met alle leraren: ‘Leraren die niet goed functioneerden, werden daar vroeger niet op aangesproken. Natuurlijk waren er ook leraren die de school overeind hielden, echte helden, die onvoldoende werden gesteund door de leiding en collega’s.’ Het gebrek aan ﬂexibiliteit bij leraren, iets waar minister Plasterk landelijk ook al op heeft gewezen, baart hem zorgen. ‘Le-

Smodo diam dip ese qui tat ocilit, commo diam quismodolor secte fa ciliq uatuero stinibh ex ent vullam

raren zijn bang voor verandering, ze blijven te lang op één school zitten en dan dreigt het gevaar van cynisme. Waarom is het binnen het onderwijs niet gewoon dat je met je baas over je toekomst praat? Dat je jezelf de vraag stelt of het misschien tijd is om weg te gaan?’ Hij hoopt dat zijn opvolger met kracht de ingezette veranderingen zal doorzetten: ‘Je moet heel scherp aan de wind varen en buitengewoon onverstoorbaar blijven. Voor je het weet ben je weer aan het pappen en nathouden. Dat kan niet, je moet dóór! Als je je doelen niet hoog stelt, glijd je zo weer af. Zorg voor feedback, stel jezelf voortdurend de vraag hoe je kunt verbeteren. Leer van wat er mis gaat. Zo’n omslag kost echt vier. Zonder Felix Rottenberg als aanjager en Vrij Nederland dat over de school bleef schrijven, was het waarschijnlijk anders uitgepakt. De ge-

8 OKTOBER 2009

Felix Rottenberg hamerde erop dat een veranderingsproces alleen kans van slagen had als de directeur van het Calvijn geen verantwoording schuldig zou zijn aan de regionale groepsdirectie van Amarantis. De groepsdirecteuren houden vooral elkaar nauwlettend in de gaten en er is niet altijd animo voor onderwijsvernieuwingen. ‘Er heerst daar een gelijkheidscultuur,’ beaamt Amarantis-voorzitter Molenkamp. De uitzonderingspositie van het Calvijn werd door anderen niet op prijs gesteld. De medezeggenschapsraad was geïrriteerd door de onorthodoxe aanpak van Ten Hulsen, die erop stond dat er van half negen tot half vijf docenten in de school aanwezig waren. ‘Dat stond niet letterlijk in de cao,’ legt Molenkamp uit. ‘Dus werd mij gevraagd wat ik daaraan ging doen. Ik antwoordde dat ik het maar zo liet, omdat dat voor deze school noodzakelijk was.’ Het Calvijn College zal zijn bijzondere status na het vertrek van Ten Hulsen niet behouden, tot verdriet van Felix Rottenberg: ‘Die school vergt zoveel van een directeur, die moet zich beschermd weten door het bestuur. Zo’n vernieuwingsproces is heel zwaar.’ Schoolbestuurders zoals Amarantis hebben in Nederland de feitelijke macht in het onderwijs. Zij beslissen over beleid en inhoud, de gemeente is alleen verantwoordelijk voor de huisvesting. De laatste jaren heeft de gemeente Amsterdam 1800 smodo diam dip esequi tat, conse eugait, con ullaore magna consendipit Ecte vulla acip eu facipit velit, quipsum vel ut iure dolesed et autatis eliscin ciduismodo del ex et lut lam nulput et ullute et, vulputpatum eum zzrilit pratie commy nim delisi bla feummod dunt elit

emeente heeft de afgelopen jaren bijna een miljoen in het Calvijn College gestoken, geld dat werd besteed aan alle extra activiteiten zoals sporten, huisbezoeken en les in debatteren. ‘In ruil daarvoor wil de gemeente zien dat de school er ook echt op vooruitgaat,’ zegt Ten Hulsen. Externe druk blijft nuttig, vindt hij. ‘De toekomstige directeur moet de ruimte krijgen onorthodoxe dingen te doen. Amarantis moet niet alleen goed volgen wat hier gebeurt, het moet de school ook de komende jaren extra aandacht blijven geven.’ Felix Rottenberg hamerde erop dat een veranderingsproces alleen kans van slagen had als de directeur van het Calvijn geen verantwoording schuldig zou zijn aan de regionale groepsdirectie van Amarantis. De groepsdirecteuren houden vooral elkaar nauwlettend in de gaten en er is niet altijd animo voor onderwijsvernieuwingen. ‘Er heerst daar een gelijkheidscultuur,’ beaamt Amarantis-voorzitter Molenkamp. De uitzonderingspositie van het Calvijn werd door anderen niet op prijs gesteld. De medezeggenschapsraad was geïrriteerd door de onorthodoxe aanpak van Ten Hulsen, die erop stond dat er van half negen tot half vijf docenten in de school aanwezig waren. ‘Dat stond niet letterlijk in de cao,’ legt Molenkamp uit. ‘Dus werd mij gevraagd wat ik daaraan ging doen. Ik antwoordde dat ik het maar zo liet, omdat dat voor deze school noodzakelijk was.’ Het Calvijn College zal zijn bijzondere status na het vertrek van Ten Hulsen niet behouden, tot verdriet van Felix Rottenberg: ‘Die school vergt zoveel van een directeur, die moet zich beschermd weten door het bestuur. Zo’n vernieuwingsproces is heel zwaar.’ Schoolbestuurders zoals Amarantis hebben in Nederland de feitelijke macht in het onderwijs. Zij beslissen over beleid en inhoud, de gemeente is alleen verantwoordelijk voor de huisvesting. De laatste jaren heeft de gemeente Am-

Vrij Nederland ((

Je gelooft erin. ‘Absoluut. Nu we weten waar we heen gaan, zeggen we allemaal steeds dat het zo logisch is, zo helder en vanzelfsprekend.’ En waarom moet ik me abonneren op Vrij Nederland? ‘Eén keer in de week is het rust: hoe zit het nou eigenlijk echt? Als je VN leest dan weet je wat hype is en wat werkelijk belangrijk is. Omdat het een weekblad is kunnen we blijven graven totdat we weten hoe ’t wél zit.’ Het Leven

sterdam steeds meer moeite met die taakverdeling. De gemeente kan La feuisim niet ingrijpen als een zriustrud school slecht functiomodo neert, zegt wethouder Asodignim scher (PvdA). ‘Maar als ing eropa een school het niet redt, od lum willen wij helpen. Het nim ipsust gaat om Amsterdamse kinderen en die zijn ook onze verantwoordelijkhei d.’Molenkamp is blij met de ﬁnanciële steun van de gemeente, maar niet met ‘de toenemende bemoeizucht’ van de lokale overheid. Hij beseft dat ze zullen moeten samenwerken, maar wat hem betreft alleen op basis van gelijkwaardigheid. ‘En daar heeft de gemeente Amsterdam wat moeite mee, is mijn ervaring. De gemeente wil politieke macht over het onderwijs. Die houding is onwenselijk en bemoeilijkt de samenwerking. Wettelijk zijn wij nu eenmaal verantwoordelijk.’ De gemeente, vindt Molenkamp, moet zich met haar kerntaken bezighouden: ‘De werkgelegenheid, de demograﬁsche ontwikkeling, ruimtelijke ordening. Laat ons er maar voor zorgen dat de scholen op orde zijn. En spreek ons daarop aan.’jkt de samenwerking. Wettelijk zijn wij nu eenmaal verantwoordelijk.’ De gemeente, vindt Molenkamp, moet zich met haar kerntaken bezighouden: ‘De werkgelegenheid, de demogra Die gespannen verhouding tussen schoolbestuur en gemeente is een vervelend obstakel bij het al dan niet slagen van het Calvijn-project. Asscher, die de afgelopen jaren vijf leerlingen van het Calvijn bij hem stage liet lopen, laat weten niet onder de indruk te zijn van de kritiek van Bert Molenkamp: ‘Wij laten de school niet los, wij willen graag helpen. Amsterdamse kinderen hebben recht op goed onderwijs.’

8 OKTOBER 2009

Hoe weet ik dat VN vernieuwd is? ‘Er zal over gepraat worden, daar ben ik van overtuigd; over het blad maar ook over de campagne die we gaan voeren. Deze zal gericht zijn maar breed in media en middelenkeuze, niet alleen de gebruikelijke marketing- en pr-tools worden ingezet. Denk bijvoorbeeld ook aan virals en guerrillamarketingacties én aan losse verkoop en abonneewerfacties in samenwerking met WPG-uitgeverijen. Belangrijk is ook dat het een campagne is die lang doorloopt. En wat leuk is voor WPG-medewerkers: als zij een abonnee aanbrengen doen ze mee aan de verloting van prettige prijzen. Ik noem er alvast een paar: een overnachting voor twee personen in Hotel New York, of een etentje bij De Kas. Zij mogen een halfjaarabonnement aanbieden voor € 29,90. Via intranet kun je abonnees aanbrengen.’ (zie ook pagina 26)

Het Leven

Odunt alit lorer susto dionsecte dip eu feum in et nullaor sis niat, conulla et nullao

een belangrijke rol, niet alleen als communicatiekanaal maar ook als onderdeel van het merk VN. VN.nl zal opnieuw gelanceerd worden. Essentieel daarbij is meer openheid en interactie met de lezer door gebruik te maken van een blogstructuur: op ieder artikel kan de lezer direct reageren. Het archief vanaf 2004 wordt online beschikbaar en is gratis voor abonnees.’

)+ Vrij Nederland

8 OKTOBER 2009

At alismodo diam dip esequi tat con se eugait, con ulla store magna onsendipit acilis non At attem or ercilisim nostrud te feugait ut lore.

Giansm

[ffi K_fdXj MXe_\kjk\ ]fkfÊj N`d [\ 9f\i

ouders over. Maar verslag doen alleen was niet voldoende. Er moest iets gebeuren, vond ik.

8 OKTOBER 2009

›

Vrij Nederland ),

At alismodo diam dip esequi tat con se eugait, con ulla store magna onsendipit acilis non At attem or ercilisim nostrud te feugait ut lore.

[ffi K_fdXj MXe_\kjk\ ]fkfÊj N`d [\ 9f\i

)' Vrij Nederland

Utat boreet commy

8 OKTOBER 2009

25 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 25

23-9-09 8:19

voldoende. Er moe

Sfeer De sfeer op het Cal slagen, maar opti worden de handt voorstel een heel n Na jarenlang gest stuur, de woningc ken ze er nu uit te een prachtige spor zal worden gebrui gingen. Kleinschal gevestigd in het s drijfjes met een ui In die nieuwe sch ook hun mbo-dipl van uitval na het vm zullen alle leerling die nu alleen nog v gelegd. Dat kost v vier jaar lijkt er vo Drie jaar geleden l verzoek tijdens een zochte sessie op h school eraan toe w lokaal, de ratten, d samenwerking m bleef onbesproken het verantwoorde Amarantis, de orga slag die van de ove sturen 30.000 lee waaronder het Ca burgemeester Coh couch en gemeen Rottenberg probee

IEVE! S U L DING EXC WPG A

ANBIE

WORD VRIEND VAN VRIJ NEDERLAND

WIN EEN OVERNACHTING IN HOTEL NEW YORK! Vrij Nederland vernieuwt! Donderdag 8 oktober rolt het eerste dikkere, gerestylde nummer van de persen. Dat wordt gevierd. Zeker door iedereen die bij WPG werkt. Om zoveel mogelijk mensen met de vernieuwde Vrij Nederland kennis te laten maken, hopen we in alle WPG’ers een ambassadeur te vinden. Daarom krijgen alle WPG’ers een exclusieve korting op een VN-abonnement voor relaties – met ook nog eens de kans op een overnachting in hotel New York in Rotterdam.

et Vriend van Vrij Nederland abonnement is beschikbaar voor alle medewerkers van WPG. Biedt het jezelf of iemand anders aan: zo proﬁteren jij, je zus, je buurman of je zakenrelatie van een korting van meer dan 70 procent. Bovendien maak jij ook nog eens kans op ﬁjne prijzen! Voor ieder abonnement dat via jou binnenkomt, krijg je een lot. Hoe meer Vrienden van Vrij Nederland je maakt, hoe meer kans op een prijs. Een half jaar de nieuwe Vrij Nederland voor de prijs van een forse bos bloemen. Ook een leuke cadeautip voor Sinterklaas en Kerst. Op 15 januari 2010 worden de prijswinnaars bekendgemaakt.

DE AANBIEDING

ZES MAANDEN VRIJ NEDERLAND IN DE BUS VOOR € 29,90

Geheel vrijblijvend (de bezorging stopt automatisch). Geldig in Nederland tot en met 31 december 2009 en alleen indien er de afgelopen zes maanden geen abonnement op dit adres stond geboekt. t Alleen via een WPG-medewerker kan geproﬁteerd worden van deze aanbieding.

AANMELDEN Dat kan via Intranet en via klantenservice: 020 – 5518701 http://intranet.wpg.nl

DE PRIJZEN

Een overnachting in Hotel New York in Rotterdam inclusief een ﬂes champagne t.w.v. € 250,–

0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 26

Een etentje bij restaurant De Kas in Amsterdam t.w.v. € 150,–

3 Dvd-boxen van Mad Men

3 Dvd boxen van de Keuringsdienst van Waarde

25-9-09 9:17

P a s s i e v o l

De wind in de zeilen Wind, water en zeilen blijken voor veel mensen een magische combinatie te zijn. Zo ook voor een aantal WPG’ers.

‘In de late schemering heeft een groep dolﬁjnen mij een uur lang begeleid’

Erik Stuut, webmaster WPT

‘De wetenschap dat het schip er ligt en dat je een heel eind weg zou kunnen varen ...’

Carl Lenstra, manager ICT WPG-FB

‘Op zee heb ik mijn echtgenoot ontmoet’

Marieke van Zalingen, creative editor bij Scripta Media

‘Het spel met wind en water – heerlijk!’

Annemieke Wolff, projectredacteur bij Scripta Media

‘Het maximale uit de omstandigheden halen!’

Ann Ceulemans, businessmanager afdeling boeken bij WPG België

i Over zeilen raken bovenstaande collega’s niet uitgepraat. Lees het hele interview over hun passie op intranet.

27 0902 WPG Indruk 18-27 gast vn passie.indd 27

25-9-09 8:21

Hoe vergaderen onze col l Elke week een ochtendvullende vergadering. Soms meerdere per dag. Een saaie ruimte? Of juist een inspirerende omgeving? Hoe vergaderen we? Hoofdfoto Robert Elsing

Em. Queridoâ&#x20AC;&#x2122;s Uitgeverij aan het Singel beschikt over een ruime spiegelzaal voor meerdere doeleinden. De vergaderzaal is multi-inzetbaar: voor boekpresentaties, lezingen en feestjes (maximaal tachtig personen). De zaal, die twee jaar geleden een grondige opknapbeurt kreeg, is verder voorzien van allerlei moderne snufjes.

Uitgeverij AAB heeft twee spiegelzalen (capaciteit: twee keer circa dertig personen) ter beschikking aan de Herengracht. Geluidsinstallatie, spreekgestoelte en microfoon zijn hier aanwezig.

De voormalige werkkamer van Johan Derksen is door Voetbal International omgedoopt tot vergaderzaal. Deze ruimte met beamer biedt plek aan circa vijftien mensen.

Op de Raamgracht beschikt Weekbladpers Tijdschriften over een vergaderruimte in de kelder. Underground brainstormen met maximaal vijftig personen.

28 0902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 28

23-9-09 8:40

l lega’s?

Boonzaal

Elschotzaal

Mommerszaal

Hugo Clauszaal WPG België (Antwerpen) spant de kroon: vier vergaderzalen waarvan de Hugo Clauszaal, ook wel de feestzaal genoemd, de grootste is. Bij een staande receptie kunnen hier driehonderd genodigden plaatsnemen.

Scripta Media heeft twee vergaderzalen op de Nieuwe Herengracht. De kleine vergaderkamer (met relaxhoek) kijkt uit op de binnentuin, de grote vergaderzaal op de gracht.

De grote vergaderzaal bij WPG Uitgevers aan de Herengracht is sfeervol. De zaal is geschikt voor presentaties en een beamer en laptop zijn binnen handbereik. Maximaal vijftien collega’s kunnen er productief vergaderen.

29 0902 WPG Indruk 28-29 vergader.indd 29

23-9-09 8:41

De Arbeiderspers

Tachtig jaar ziel 2009 is een feestjaar voor De Arbeiderspers: de uitgeverij bestaat tachtig jaar! Vier verhalen over een uniek uitgeefhuis. Over de oorlog, eeuwige trouw, emotie en de grote liefde van de redactie. Tekst Manon Verdoorn Een jongetje van acht jaar oud was auteur Koos van Zomeren (63). Hij leerde De Arbeiderspers kennen via een ondernemende oom. Een vleugje toeval bracht zijn eerste manuscript in 1965 bij diezelfde uitgeverij. Vele boeken en gedichten later zegt hij: ‘Ik wil hier nooit meer weg.’ edenk wel, ik zit hier langer dan jij, grap ik wel eens. Maar in feite is het ook zo. Uit de tijd van Martin Ros is niemand meer over. Behalve ik dan. Ik ken De Arbeiderspers op mijn duimpje, ben meegegroeid en vooral gehecht geraakt aan het instituut. Ja, gevoel. De Arbeiderspers is niet alleen een zakelijke aangelegenheid meer voor mij. Dat kan haast niet na 44 jaar. Het is een deel van mijn leven geworden, realiseer ik me nu weer eens. Zoveel

‘B

r uteu Zomeren a e D n s va Koo

1929-1940 Op 21 mei 1929 kwam N.V. Drukkerij en Uitgeversmaatschappij De Arbeiderspers tot stand na een samenvoeging van de dagbladen Voorwaarts en Het Volk en Boekhandel en Uitgevers Maatschappij ‘Ontwikkeling. Het nieuw opgerichte bedrijf vestigt zich in 1931 in nieuwbouw aan het Hekelveld in Amsterdam.

werken, op een klein gelegenheidsdingetje na heb ik er alles laten uitgeven. Dat zegt voldoende. Over de klik. Over het verbond. Ik ben met De Arbeiderspers getrouwd, maar sta daar eigenlijk niet zo bij stil; ik vraag ook niet elke dag aan mijn vrouw hoe het ervoor staat. Het mooie aan De Arbeiderspers vind ik de brede smaak van de uitgeverij. Veel, zo niet alles, kan. Zeker vroeger. Deftig, vrolijk, oppervlakkig. Zowel chique literatuur als meer platvloerse vinden er een weg. Ook de uiterlijke zorg voor de boeken spreekt mij aan. Wim Mol stond altijd garant voor de kwaliteit. Helder, zo zou ik het willen omschrijven. Ook de belettering. Dat geeft een ﬁjn gevoel. Net zoals ik het onbewust prettig vind, dat ik onderdeel uitmaak van De Arbeiderspers. Ik leef intens mee met het bedrijf. Uit zakelijk oogpunt, maar zeker ook emotioneel. Het is een bolwerk dat zeker door voormalig uitgever Lex Jansen is gerevitaliseerd. Sinds die tijd bruist het bedrijf weer. Iedereen heeft er zin in. Ik ook. Mijn naam zul je niet vinden op een boek van Contact of De Bezige Bij. Niet omdat dat geen professionele uitgeverijen zijn. Maar omdat mijn hart bij De Arbeiderspers ligt. Daarom.’

1940-1945 In de Tweede Wereldoorlog kwam het bedrijf onder Duitse bezetting te staan. In de nacht voordat de bezetter de uitgeverij overnam, pleegde directeur Van der Veen (directeur van 1929 tot 1940) zelfmoord.

Na de oorlog Op 1 mei 1946 wordt Reinold Kuipers directeur van De Arbeiderspers. Onder zijn bewind komen auteurs als S. Carmiggelt, Annie M.G. Schmidt, Eli Asser en Louis Paul Boon bij de uitgeverij. Het Volk ging na de Tweede Wereldoorlog Het Vrije Volk heten en werd tot eind jaren zestig door De AP uitgegeven.

0902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 30

23-9-09 9:25

en zaligheid rg ur acte ppenbe d e r De e Do k i r e Fred

Frederike Doppenberg werkt als redacteur bij uitgeverij AthenaeumPolak & Van Gennep en won de Stichting Lezen Scriptieprijs 2007 met haar scriptie over De Arbeiderspers tijdens de bezetting. Ze schreef bovendien De Arbeiderspers moest blijven marcheeren. ver De Arbeiderspers ten tijde van de Tweede Wereldoorlog is de mening altijd geweest dat het een strikt ‘foute’ uitgeverij was. Maar er is natuurlijk een spanningsveld tussen beeldvorming en werkelijkheid en dat intrigeerde mij. In 2006, nog voor ik mijn scriptie schreef, deed ik fondsreconstructie voor De Arbeiderspers. Ik raakte bevlogen door zo’n interessant bedrijf; vooral de rol die de uitgeverij speelde rondom de arbeidersbeweging in de vorige eeuw. Ik wilde met mijn onderzoek graag nuance aanbrengen in de algemene aannames die er gemaakt worden. Ik denk dat dat gelukt is. Je kunt in het geval van De Arbeiderspers niet spreken van alleen een goede of alleen een foute uitgeverij.

‘O

Omnibussen In 1952 verschijnen de eerste deeltjes in de serie ‘De Boekvink’ (met onder andere Tussen hamer en aambeeld van Harry Mulisch). Directeur Kuipers streefde naar een algemeen fonds met een grote (literaire) uitstraling en makkelijke toegang tot de gewone boekhandel.

0902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 31

1960 Reinold Kuipers neemt afscheid. In zijn tijd als directeur zijn de AP-omnibussen groot geworden: dikke, in linnen gebonden boeken van populaire schrijvers als Hermand de Man, Willy Corsari en A.M. de Jong, die enorme oplagen (in honderdduizenden exemplaren) kenden.

De rol van voormalig directeur Piet Schuhmacher ontroert mij het meest. Hij was sociaaldemocraat in hart en nieren en zette alles aan de kant voor de uitgeverij. Hij stond voor zijn personeel klaar, zorgde dat alles tot in de puntjes geregeld werd en was zelfs in de laatste maanden van de oorlog coulant voor het personeel dat eigenlijk overbodig was. Ondanks al zijn goede wil, werd Schuhmacher als collaborateur gezien en direct na de bevrijding ontslagen. Die beeldvorming over de AP bleek ongenuanceerd. Als je bijvoorbeeld alleen al kijkt naar de boeken die in de oorlog door de AP werden uitgegeven. Dat zijn boeken van sociaaldemocratische auteurs. Daarnaast stonden boeken die uit het Duits vertaald werden in Duitsland op een zwarte lijst. Valt de uitgeverij dan eigenlijk wel in die foute hoek te drukken waarin zij altijd gedrukt is? Persoonlijk denk ik van niet en probeer dit voor een breder publiek uit te leggen met mijn boek De Arbeiderspers moest blijven marcheeren. Ik zou zo nog een boek kunnen schrijven over De Arbeiderspers. Vooral naar de naoorlogse periode is nog weinig onderzoek verricht, toen de uitgeverij zich los maakte van haar sociaaldemocratische erfenis.’ De Arbeiderspers moest blijven marcheren | Frederike Doppenberg | ISBN 978 90 295 6750 3 | € 19,95

1960-1971 Schrijvers als Louis Paul Boon, S. Carmiggelt en Annie M.G. Schmidt komen tot volle wasdom. In deze periode, met mensen als D.H. Landwehr, Johan Veeninga en Martin Ros in de directie en redactie, debuteerden auteurs als Gerrit Komrij en Koos van Zomeren, ontstonden reeksen als de Grote ABC en Privé-domein (deze telt inmiddels 268 delen en bestaat uit autobiograﬁeën en egodocumenten van literaire auteurs van wereldformaat), en werd Maatstaf als literair tijdschrift ingelijfd.

1971 Intussen is de De Arbeiderspers een van de grootste algemene uitgevers van Nederland geworden. Het bedrijf ontdoet zich van zijn drukkerij- en boekhandelsactiviteiten en in 1971 verdwijnt Het Vrije Volk als landelijke krant.

31 25-9-09 10:08

Elik Lettinga: ‘Bij alles wat we doen staat voorop dat we willen investeren in de auteurs’

Nico Richter begon in 1979 als vormgever voor Uitgeverijen Singel 262, waarbinnen de uitgeverijen Querido, De Arbeiderspers en de Wetenschappelijke Uitgeverij. Sinds begin jaren ’80 is hij werkzaam voor De Arbeiderspers. Inmiddels is hij het langst bij de AP in dienst. e afgelopen dertig jaar zijn als een ﬂits voorbijgegaan. Toen ik hier als vormgever begon, dacht ik er eigenlijk al snel weer weg te zijn. Maar het liep anders. In eerste instantie verdeelde productiechef Wim Mol het werk onder alle vormgevers en pas als het klaar was, kreeg je een nieuwe opdracht. Tegenwoordig hoef ik niet op werk te wachten, er verschijnen veel meer boeken dan toen; er liggen genoeg opdrachten voor mij klaar. Vormgeven is bijzonder. Ja, natuurlijk zeg ik dat als liefhebber. Maar bij De Arbeiderspers is het zeker bijzonder, omdat de kennis binnenshuis zit, veel uitgeverijen besteden het ontwerpen uit. Zolang je te maken hebt met een aangename werksfeer maakt het niet uit

‘D

r geve m r o De v ichter R Nico

1972 In 1972 werd ‘de Rode Burcht’ aan het Hekelveld gesloopt. Uitgeverij De Arbeiderspers verhuist in juni 1971 naar het adres Singel 262 en wordt onderdeel van de holdingmaatschappij N.V. Singel 262, waartoe ook Querido en de Wetenschappelijke Uitgeverij N.V. behoren. In 1972 wordt Theo Sontrop de nieuwe uitgever van De Arbeiderspers.

1972-1992 Nieuwe reeksen als Crime de la crime, Synopsis, Synthese en Open-domein komen van de grond. Onder Sontrop ontwikkelt De Arbeiderspers zich tot een gezichtsbepalende, primair literaire uitgeverij met ‘nieuwe’ auteurs als Jeroen Brouwers, Maarten ’t Hart, Mensje van Keulen, Cees Nooteboom, Tessa de Loo, Boudewijn Büch, Truman Capote en Patrick Modiano.

wanneer het af en toe wat aan de drukke kant is. Dat is ook wel weer gunstig, het levert energie op. Er is niks zo vervelend dan het gevoel te hebben weinig te doen te hebben. Natuurlijk is er op technisch gebied de afgelopen dertig jaar veel veranderd, maar aan de principes waar een omslag aan moet voldoen, is niets veranderd. We werken nu sneller en hebben veel kortere productietijden. Dat komt door de digitalisering. Het klinkt als een nadeel, maar integendeel. Je kunt nu het complete ontwerpproces van begin tot eind vanachter je bureau regelen, tot en met het versturen van je deﬁnitieve bestand. Er zijn technische mogelijkheden binnen je bereik gekomen die voorheen voorbehouden waren aan een lithograaf. Wat het beoordelen van de ontwerpen betreft, heb ik nu met veel meer mensen te maken dan dertig jaar geleden. Destijds had alleen de uitgever het voor het zeggen, de uitgever beoordeelde de vormgeving. Nu kijken naast een uitgever, ook de redacteur, de auteur, de verkoopafdeling en externe inkopers mee. Alles voor een zo’n goed mogelijk resultaat!’

1992 Theo Sontrop wordt als uitgeefdirecteur in 1992 opgevolgd door Ronald Dietz. Dit moment valt vrijwel samen met het vertrek van redacteur Emile Brugman (deze nam veel buitenlandse en Nederlandse auteurs en richtte Uitgeverij Atlas op). De Arbeiderpers verhuist in dit jaar van Singel 262 naar de Herengracht

1998 1 januari 1998: de ontwikkeling van zelfstandige imprint Archipel

32 0902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 32

25-9-09 10:09

‘De AP-redactie kenmerkt zich door bevlogenheid, een grote honger naar nieuw talent en een verregaande inzet voor de auteurs. En zo moet het ook, het is een cliché, maar de auteurs maken het huis’, zegt uitgever Elik Lettinga. oewel het moeilijk is een algemeen literair fonds inhoudelijk te typeren, kun je zeggen dat AP een sterke narratieve traditie heeft: krachtige verhalen, prachtig verteld. We hebben ook een schitterend poëziefonds. Een grote liefde van de redactie. Natuurlijk kent elke liefhebber onze reeksen Privé-domein, oorlogsdomein en Open domein. Er kan veel bij AP: hoofdredacteur Peter Nijssen is niet alleen een belangrijk smaakmaker van ons literaire fonds maar onderhoudt daarnaast Het Sporthuis, dat zich geleidelijk aan ontwikkelt tot dé plek voor hardloop-, wielren- en voetbalboeken. Soms speelt bij de fondsontwikkeling het toeval een rol: de acquisitie van Coelho – jaren geleden inmiddels – heeft de ruimte gecreëerd voor een spiritueel getinte lijn, waarin onder andere Geert Kimpen het heel goed doet. En uit de Portugal-gids van Rentes de Carvalho is een kleine reeks ‘vriendengidsen’ voortgekomen die dit najaar zijn kroon vindt in Heel Nederland van Rik Zaal. Twaalfhonderd pagina’s. Een complete gids van Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat een dergelijke breedte goed

‘H

r geve a t i u De tting e L Elik

2001 Lex Jansen wordt uitgever van De Arbeiderspers.

2002 WPG acquireert uitgeverij Balans, die een onderdeel wordt van het nieuwe huis AAB (Arbeiderspers. Archipel, Balans).

is voor de dynamiek binnen een huis. Als je zo’n boek als Heel Nederland kunt maken, kun je alles. De Arbeiderspers is een instituut. Dat mag je toch wel zeggen als je tachtig jaar oud bent en zo gezond. Dat lukt alleen als je het vizier gericht houdt op de toekomst en tegelijk je erfenis goed beheert. Natuurlijk is het van belang in te springen op de ontwikkelingen rond e-books en print on demand (POD). Ik denk daarbij vooral aan de mogelijkheden die nu geboden worden om de oeuvres van auteurs leverbaar en dus levend te houden. Want bij alles wat we doen staat voorop dat we willen investeren in de auteurs. Rechtenexploitatie is daarin heel belangrijk. Behalve succes in eigen land is er niets mooier dan vertaald worden. Redacteur Michele Hutchison is een kei. Ze beheert de verkoop van de vertaalrechten en is ook heel actief op het gebied van ﬁlmrechten. Verder willen we blijven uitblinken in de redactionele begeleiding en in de productie van mooi vormgegeven en zorgvuldig gemaakte boeken. Ook redacteuren Michel van de Waart en Lydia Nijman is dit geheel toevertrouwd. We leven dagelijks strijd om onze boeken zo goed mogelijk aan de man te brengen. Je mag daarbij niets aan het toeval overlaten, en een goede marketing vergt al je inzet, creativiteit, doorzettingsvermogen en durf. Maar je kunt uiteindelijk niet meer doen dan het vrijmaken van de kracht die in een boek zelf zit. En of de schrijver en de lezer elkaar vinden is ook een kwestie van chemie. Dat maakt dat dit vak geen vak is maar een avontuur. Never a dull moment, jammeren we soms, en even vaak juichen we het.’

2008 Elik Lettinga volgt Lex Jansen op, die directeur wordt van AAB.

2009 AP bestaat 80 jaar

80 33

0902 WPG Indruk 30-33 ap.indd 33

23-9-09 9:25

M e d i a P a n e l

‘Het was een genot om te lezen’ De kleine vreemdeling (Sarah Waters, uitgeverij Nijgh & Van Ditmar) Recensent: Esther Bremer (43), marketinganalist bij WPG Uitgevers ‘Na Tipping the Velvet en Fingersmith, waarvan ik in het Engels genoten heb, mocht ik me dit keer aan een – gelukkig – prima vertaling van Sarah Waters wagen. Helaas bevat het verhaal dit keer geen lesbisch thema. Sterker nog, het is geschreven in de eerste persoon en die persoon is een man. Ondanks (of misschien wel juist daarom) werd ik verrast

‘Een originele kijk op de samenleving’ De winnaar staat alleen (Paulo Coelho, uitgeverij De Arbeiderspers) Recensent: Elisabeth Lodeizen (22), stagiaire bij uitgeverij Leopold & Ploegsma ‘In De winnaar staat alleen neemt Coelho ons op een bijzondere wijze mee naar een leven vol roem, geld en glamour. En waar kan dit beter dan op het ﬁlmfestival van Cannes? Je maakt kennis met de verschillende personages en al snel kom je erachter waar een ieder op uit is: roem en erkenning. Coelho schetst een scherp beeld van hoe het er in het leven van de “superklasse” aan toegaat en hoe één man meerdere werelden kan laten vernietigen. De winnaar staat alleen is eigenzinnig en realistisch en geeft je een originele kijk op een samenleving, waarvan je dacht dat je er alles al van wist.’ Favoriete boek: Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier Meest recente multimedia-aankoop: Het luisterboek De jongen met de gestreepte pyjama van John Boyne. Leesgedrag: Ik lees elke dag minstens een uur. Van kinderboeken tot literatuur.

door de zuigende kracht van het verhaal. Sarah Waters vertelt het prachtig. Het was een genot om te lezen, een mooi, geheimzinnig en tikje duister verhaal. En al is het niet de hoofdpersoon, er komt wel een echte heldin in voor gelukkig.’ Favoriete boek: Te veel om op te noemen maar momenteel: A Short History of Nearly Everything van Bill Bryson (in het Engels dus). Leesgedrag/mediaconsumptie: Het Parool, Vrij Nederland, Opzij, netwerksites, vier- en vijfsterrenthrillers uit de VN Detective & Thrillergids, de Volkskrant-cryptogram, Nintendo DSI, Runner’s World, CSI, Wie is de mol, Zomergasten.

‘Een bestelling via het web gaat als een zonnetje’ Website & webshop uitgeverij Archipel Recensent: Monique Engel (40), editor bij uitgeverij Zwijsen ‘De website oogt fris en helder. Prettige kleuren (behalve de slecht leesbare combinatie lichtgroen plus wit). Ik ga meteen op zoek naar een overzicht van het boekenaanbod, want ik wil eerst snuffelen. Via de categorieën bovenaan vind ik 21 boeken. Maar is er ook een totaaloverzicht? Na lang zoeken kom ik bij een lijst van 255 titels. Geen categorieën, een sorteermogelijkheid ontbreekt. Er dansen nog wat html-tagjes in de beschrijvingen. Jammer. Een handige functionaliteit is het zoeken op auteur. Je leest immers vaak meer boeken van een auteur die je bevalt. Een bestelling via de webwinkel gaat als een zonnetje.’ Favoriete boek: De Seth-materie Favoriete tijdschrift: Happinez Mediaconsumptie: Elke dag internet (e-mail en Twitter), de krant, af en toe een boek (als ik er de rust voor kan vinden), tv (ﬁlms, jeugdjournaal, DWDD), m’n iPod gevuld met musicals, et cetera.

34 0902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 34

23-09-09 13:40

‘Heerlijk om je weer eens te begeven in de wonderlijke wereld van Alice!’ De avonturen van Alice in Wonderland & Achter de Spiegel en wat Alice daar aantrof (Lewis Carroll, uitgeverij Athenaeum) Recensent: Riëlla Bambelt (23), stagiaire bij Hollands Diep en receptioniste bij WPG/WPT ‘Het Witte Konijn, de Hoedenmaker, Hertogin en de Nepschildpad ... heerlijk om je weer eens te begeven in de wonderlijke wereld van Alice! Langzaam komen de herinneringen weer terug van haar (af en toe onbegrijpelijke) avonturen. Het leuke aan deze uitgave is dat er een tweede verhaal van Lewis Carroll in staat, genaamd Achter

de Spiegel en wat Alice daar aantrof. Ook een zeer fantasierijk avontuur vol met vreemde karakters als Wiggel Waggel, Fiedeldij en Fiedeldop. In het tweede boek, de Aantekeningen bij Alice (Martin Gardner) zijn de dubbele betekenissen, raadsels, woordgrappen en boeiende feitjes uit de verhalen van Alice terug te lezen. Een interessante verdieping voor de echte Alice-fans, bij wie ik ondertussen misschien ook wel een beetje hoor.’ Favoriete boek: Harry Potter and the Deathly Hallows Favoriete tijdschrift: Jazz Magazine Favoriete website: Nu.nl Meest recente aankoop: Twee platen op een rommelmarkt in Frankrijk: Jacques Brel en The Police

‘De auteurs hebben goed werk afgeleverd’ Groot wielerwoordenboek (Marc de Coster, uitgeverij Thomas Rap) Recensent: Marike Verschoor (44), fondseditor rekenen bij uitgeverij Zwijsen ‘Woordenboeken, mijn geheime passie. Je moet ze niet gebruiken om dingen in op te zoeken die je wilt weten (daar heb je internet voor). Nee, leg een woordenboek naast je bed, en je hebt een bron van vrolijke kennis in hapklare brokjes! Tot mijn vreugde bleek ook het Groot wielerwoordenboek volop in staat om mijn slapeloze nachten op te ﬂeuren. Ik heb grinnikend gelezen dat ik in noodgevallen een “blijlevensverzekering” kan nemen,

en griezelend geconcludeerd dat ik regelmatig “tabak” van mijn benen haal. Hoopvol bedacht ik dat ik misschien ooit nog eens iemands “dama bianca” kan worden (helaas had dat enige verlengde slapeloosheid tot gevolg), en wegsuffend heb ik gedroomd dat er wel erg veel onnozele woorden bestaan om doping te verhullen. Mijn conclusie? Hennie’s “de dood of de gladiolen” blijft nog steeds een prachtig levensmotto, de auteurs hebben goed werk afgeleverd, en de ontwerper van het omslag verdient een dikke pluim.’ Leesgedrag: Zeker drie boeken per week en af en toe lekker surfen.

‘Ik wil graag meer boeken van Paul van Loon lezen!’ Meester Kikker

Loon lezen!’

(Paul van Loon, uitgeverij Leopold) Recensent: Ezra Cerpac (7), zoon van Gaia Cerpac, uitgeefassistent bij uitgeverij Querido

Favoriete boek: Fantasia Favoriete tijdschrift: Dolfje Weerwolfje Meest recente multimedia-aankoop: De cd van Peter en de wolf ‘Ik vind het een leuk boek omdat het grappig en en het luisterboek Ibbeltje (deel 1). spannend is. De schrijver maakt grapjes over zichzelf. Leesgedrag/mediaconsumptie: Ik lees in ieder geval elke avond En er is een geheim, maar de kinderen van groep 3-4, voordat ik ga slapen en soms ook overdag, en ik mag één uur per waar het boek over gaat, beschermen hun meester. dag achter het scherm (= tv, computer en/of Nintendo). Het eindigt met verliefdheid tussen een kikker en een vlinder (de meester en de juf ). Het boek ziet er vrolijk uit maar de titels van de hoofdstukken zijn soms wel eng, zoals “Doodsvijanden” en “Vermorzelen”. Ik wil graag meer boeken van Paul van

35 0902 WPG Indruk 34-35 mediapanel.indd 35

23-09-09 13:40

b e e l d s c h o o n

Uitersten

Els Ho H eb ebre rech ch hts ts, projectreda re daact cteu eu ur bi bij Zw wijsen (WPG Belg giëë), ), maa aaktte de winnende ‘Beeldsscch h hoo oo on’ (thema: eeiig nt eige n ijds d ) ti tijd tijd dens e een city ci tytr t ip in n Lill llle. e ‘Het beeld vlloe o kt zo me met z’’n ’ omgeving. Aaan dee ran an nd van an een prachtig ti ig vveerzzor org gd d park, omringd door do or lieeve, mo moo oie huizen, trrof offe feen we ditt schrijnende c beeel eld. ld Toen To en ik het th hem ema m van deze wedstrijd zag,, dacht wed we d ik terug aaaan de foto di d e ik reeds geesc schoten had.. Het beeld is in mijn ogen n eigentijds om mda dat het zo zo in contrast is meet de de man nie i r waarop we teege genw gen nwoordig w milieubewust m prrob pr ob o ber eren n te leven. Een moedeer d ere reeen nd met haaar a aandoenlliijjkke kklleeiint ntje jes, nieuw n leven te midd mi midd dden n van an de troep. Ja, het iss de fo foto foto to van an het contrast.’

In de vvo In olg gen end ende dee WPG Indruk eeen ni nieu euwe we fottowedstrijd o mett eeen ni nieu uw thema. Houd intranet in de de gaten! g

23-9-09 9:12

0902 WPG Indruk 36-01 achter-cover.indd 28