EEN PUBLICATIE VAN SECO NR. 2.2012
"Het product voldeed helemaal aan onze wensen."
DE AUTOMOBIELindustrie moet voldoen aan strenge milieu-eisen. Een lager voertuiggewicht is een manier om de CO2-uitstoot te verminderen.
Gereedschappen op maat voor de automobielindustrie
XXXXX HVIGNET OE W E RKT DAT? SQUARE 6-04™
HET JUISTE FORMAAT
Helix
4 mm
SQUARE 6-04 , de kleinere uitvoering van de
Square 6-08, is een productieve hoekfrees met zes snijkanten met een diameter vanaf 20 millimeter. De Square 6-04 is leverbaar in een diameter van 20 tot 63 millimeter. De frezen kunnen twee tot tien zittingen hebben met wisselsnijplaten met drie randen aan elke zijde, wat zorgt voor een hogere productiviteit en een langere standtijd.
Axiaalfrezen: Snedediepte max. 4 mm
TEKST: Åke R Malm FOTO: Seco
Doorlopende koelkanalen
Sterke centrale klemschroef
3,97 mm Krachtige, zeer positieve geometrie, dikte 3,97 mm Instelhoek van 90° Bekleed en gehard freeslichaam
Twee verschillende vertandingen
Toepassingen: Algemene machinale bewerking, bijvoorbeeld voor motorblokken voor de auto-industrie.
Grote schraper rε 04 = 0,8 mm rε 08 = 0,4 mm
(
)
3x2 snijkanten (in totaal 6 kanten)
WWW.SECOTOOLS.COM/SQUARE6 Product leverbaar: NU Bestel- en toepassingsinformatie: MN Update 2012
Winnaar van de Zweedse ontwerpprijs Svenska Designpriset 2011
EDGE is een klantenmagazine van Seco Tools dat wereldwijd in 25 talen wordt uitgegeven. Seco Tools AB Marketing Department, 737 82 Fagersta, Sweden. Telefoon +46 223-400 00 Fax +46 223-718 60 Internet www.secotools.com Uitgever Hans Hellgren E-mail hans.hellgren@secotools.com
Hoofdredacteur Jennifer Hilliard E-mail jennifer.hilliard@ secotools.com Redactie en lay-out Appelberg Publishing Group Projectmanager Anders Nordner Artdirectors Cecilia Farkas, Johan Nohr Drukwerk Elanders Omslagfoto Peugeot
De kopij in deze publicatie is auteursrechtelijk eigendom van de uitgever, Seco Tools AB. De artikelen mogen kosteloos worden hergebruikt, onder voorwaarde van bronvermelding (Edge) en na berichtgeving aan de hoofdredacteur. De handelsmerken en merknamen in deze publicatie zijn wettelijk beschermd.
IN H OUD REDACTIE nr. 2. 2012
06
In India verhoogt Volvo Eicher Commercial Vehicles (VECV) de productiviteit met nieuwe gereedschappen.
PLANKGAS
04 10 14 18 19 23 24
MATERIALEN: AUTOMOBIEL
Materiaalexpert Olivier Delcourt van Peugeot SA R&D legt uit hoe auto's gewicht verliezen. TOEPASSING: FREZEN
Voor de Oostenrijkse producent van aandrijvingscomponenten Miba was de ideale schijffrees een Seco-prototype. PORTRET: DON GRAHAM
Manager Education and Technical Services voor Seco USA hecht veel waarde aan presentatiestijl.
IN DEZE UITGAVE besteden we aandacht aan trends die de automobielbranche een versnelling hoger laten lopen. Schaarse grondstoffen, zorg om het milieu en hoge olieprijzen zetten producenten onder druk. Hierdoor worden lichtere, hightech materialen uit de luchtvaart steeds meer toegepast in auto's. Deze snelle ontwikkelingen hebben ook gevolgen voor Seco. We moeten samen met onze klanten onze voorsprong behouden om concurrent te blijven. Zoals altijd is het belangrijk om het juiste gereedschap te kiezen. Op deze pagina's ziet u twee voorbeelden van standaardgereedschappen die de productiviteit aanzienlijk verhogen. Volvo Eicher Commercial Vehicles in India zag de productiviteit in minder dan een jaar toenemen met 20 procent, de Oostenrijkse producent van aandrijftechniek Miba koos een gereedschap dat 40 procent sneller is dan zijn voorganger. Daarnaast willen we u wijzen op onze eigen website die speciaal gericht is op de automobielindustrie. Dit is nummer drie van een reeks websites die ingaan op materiaal- en bewerkingstrends in verschillende branches. Wordt vervolgd. hans hellgren senior vice president, sales and marketing edge@secotools.com
PERSPECTIEF: SPINDELTRENDS
Roman Rudolf van Fischer AG noemt de vijf belangrijkste trends in hoogfrequente spindels.
SECTOR: OLIE EN GAS
Een machinebouwer vervangt een puntboor door een modulaire oplossing. UIT DE PRAKTIJK: RUSS ATKINSON
De opleving van de Amerikaanse automobielindustrie is goed nieuws voor de president van Ellison Technologies. INZICHT: GIETIJZER
Er komt veel meer kijken bij het bewerken van grijs gietijzer dan je denkt. SUGGESTIES? Hebt u idee毛n voor een verhaal in Edge? Stuur ze naar edge@seco.com.
edge [2路2012]
3
MINDER
GEWICHT COMPOSIETEN Een ander onderzoeksgebied zijn composieten, maar deze hebben economische nadelen. "Niet alleen is koolstofvezel zeer duur, ook voldoet het niet aan de hoge eisen van de productiemethoden van auto's", aldus Delcourt. Toch kijken alle producenten naar composieten voor carrosserie en mechanische onderdelen en verkent PSA momenteel partnerschappen in de luchtvaart om kennis te delen.
Het R&D-team van Peugeot doet onderzoek naar lichtere, high-performance materialen. TEKST Anna McQueen FOTO'S Peugeot
DIAMANTACHTIGE BEKLEDINGEN Delcourts team bestudeert ook manieren om motorfrictie te reduceren en werkt aan high-performance coatings die slijtage verminderen. "We hebben voor het eerst diamantachtige koolstofbekledingen gebruikt op bepaalde onderdelen, zoals de nieuwe driecilindermotoren voor de nieuwe 208. Het werkt heel goed maar is zeer duur", merkt hij op.
PLASTISCHE ONDERDELEN "We kijken ook naar de mogelijkheid meer kunststof toe te passen, ook in mechanische onderdelen, omdat ze lichter zijn", zegt Delcourt. "We hebben onlangs enkele stalen oliereservoirs vervangen door kunststoffen reservoirs. Dat scheelt weer een kilo."
MINDER DIK Zolang er nog staal wordt gebruikt, werkt PSA hard aan het verbeteren van de kwaliteit van het gebruikte staal. "Als het staal beter is, hebben we minder nodig. Als we het plaatstaal 10% minder dik maken, kan dat een besparing van 5 kg opleveren", zegt Delcourt.
DE DIRECTE UITDAGING voor autofabrikanten in
Europa is eenvoudig. Statistieken geven aan dat in 2020 nog steeds meer dan 90 procent van de voertuigen op fossiele brandstoffen rijdt. Daarom zoeken ingenieurs innovatieve manieren om de uitstoot van CO2 terug te dringen door de motor efficiënter te maken, de aerodynamica te verbeteren en het gewicht van de auto te verlagen. Er zijn echter nog meer factoren waar Peugeot SA (PSA) bij de ontwikkeling van nieuwe materialen rekening mee moet houden om te voldoen aan wetgeving inzake CO2-emissies. "Niet alleen moeten we voldoen aan de REACH-regelgeving van de EU voor chemische stoffen om schade aan milieu en de gezondheid te voorkomen, ook moeten we de hulpbronnen en grondstoffen van onze planeet zo beheren dat geopolitieke conflicten worden voorkomen", meent Olivier Delcourt, materiaalexpert bij PSA R&D. "Daarnaast hebben we lokale leveranciers nodig voor onze fabrieken overal ter wereld, moeten we constant proberen kosten terug te dringen en onze uitgesproken strategie om milieuvriendelijker te werken, brengt heel eigen uitdagingen met zich mee. Het is een constant compromis tussen materialen", vertelt hij. Producenten van gereedschappen moeten inspelen op deze technische veranderingen in de autofabricage. Ze moeten oplossingen bedenken voor de toepassing van de geavanceerde staal- en aluminiumsoorten
65%
65% STAAL In het algemeen is 65 procent van het gewicht van een PSA-auto staal. Het is het meestgebruikte materiaal in de carrosserie en de mechanische onderdelen. "Bij PSA proberen we het gewicht te reduceren door meer aluminium te gebruiken,
en composietmaterialen om concurrerend te blijven. "Het is voor ons essentieel dat het productietempo hoog blijft, of beter nog, omhoog gaat", zegt Delcourt. "Bedrijven zoals Seco Tools spelen hierbij een "Het wordt een belangrijke rol. Ze helpen gigantische klus. ons met het realiseren en Vooral omdat verlagen van onze cyclustijden", voor elke gram CO2-reductie een vertelt hij. "Ze spelen ook gewichtsverlies Olivier Delcourt, een belangrijke rol bij het van 10 kg nodig is. materiaalexpert bij terugdringen van slijtage, wat En auto's worden Peugeot SA R&D. betekent dat de oppervlakken almaar groter", nog beter zijn dan ze al waren. zegt Olivier DelOm de frictie te reduceren, moet court, materiaalex- de afwerking perfect zijn en glimmen als een spiegel – pert bij Peugeot SA we hebben hun expertise nodig."
1 g CO2 = 10 kg auto
(PSA) R&D. "Sinds de jaren 1990 zijn auto's van PSA per jaar gemiddeld 15 kg zwaarder geworden. Dit komt doordat de consument hogere eisen stelt aan de veiligheidsvoorzieningen en uitrusting", licht hij toe.
2008
154 g
zowel voor grote onderdelen zoals cilinderkoppen, maar ook in de ophanging en de carrosserie", verklaart Delcourt. "Andere producenten gebruiken het al voor het duurdere segment, maar het is duurder en minder efficiënt dan staal."
2015
De toegestane CO2uitstoot per kilometer in het verleden en de toekomst
130 g 2020
95 g
In 2011 produceerde Volvo Eicher Commercial Vehicles in Pithampur, India, 3.900 bussen en vrachtwagens per maand. Nu is dit 4.750.
AUTOMOBIEL SE CTOR
De Indiase truckproducent Volvo Eicher Commercial Vehicles Ltd wist de productiviteit in één jaar met 20 procent te verhogen – zonder grote investeringen. TEKST: Paranjoy Guha Thakurta en Bisheshwar Mishra FOTO: Manpreet Romana
V.S. Tomar, Deputy General Manager bij VECV, koos Seco Tools op basis van strikte kwaliteitscriteria.
edge [2·2012]
7
"We denken er nu aan gereedschap van Seco in te zetten voor de productie van cilinderblokken."
EINDE 2010 HOORDE Seco dat Volvo Eicher Commercial Vehicles Limited (VECV), een van de grootste producenten van bedrijfsvoertuigen in India, de productiviteit op de werkvloer in de fabriek in Pithampur in Centraal-India wilde opschroeven zonder grote investeringen in zware machines. Dit was voor Seco een uitgelezen kans om de efficiency van haar op maat gemaakte gereedschappen en engineeringoplossingen te demonstreren. "Het is altijd een uitdaging om met een nieuwe leverancier in zee te gaan", zegt V.S. Tomar, Deputy General Manager, VECV. "Seco had geen problemen met onze strenge eisen en voorwaarden, wat ons vertrouwen gaf in hun competentie." VECV accepteerde de offerte van Seco op basis van strikte, niet-onderhandelbare kwaliteitscriteria. In januari 2011 leverde Seco vier sets gereedschappen aan VECV om te testen. "We konden volledige engineeringoplossingen bieden aan VECV door onze standaardproducten aan te vullen met onze expertise en aangepaste gereedschappen", aldus Seco’s Chirag Shah, Regional Sales Manager – Central. De machines van VECV hadden het vermogen voor hogere snijparameters, maar de onderneming gebruikte gereedschappen van mindere kwaliteit. De nieuwe ruimers en boren van Seco hielpen VECV de productie op te voeren, en de ruimingsoplossing van Seco zorgde voor een glad oppervlak na het snijden. Seco beloofde dat als VECV 18 sets freesgereedschappen zou installeren, de cyclustijd van VECV
8 edge [2·2012]
zou teruglopen van 11,87 minuten naar 6,23 minuten. "We brachten de cyclustijd terug tot 6,24 minuten, wat 0,01 minuut boven het doel was, maar de managers bij VECV waren meer dan tevreden", zegt V.S. Kulkarni, Asia Pacific Regional Application Expert – Automotive. Hij voegt hier nog aan toe dat door het gebruik van Seco-tools en -services ook de standtijd van VECV’s apparatuur is toegenomen. Met de ondersteuning van Seco slaagde VECV erin de productie te verhogen van gemiddeld 3.900 bussen en vrachtwagens per maand naar 4.750, een toename van meer dan 20 procent in een jaar. "We denken er nu aan gereedschap van Seco in te zetten voor de productie van cilinderblokken", zegt Tomar, die er aan toevoegt dat zijn ondernemingen relaties voor de lange termijn aangaat met haar leveranciers en partners. Het goede nieuws voor Seco is dat VECV plannen heeft de productiecapaciteit in Pithampur te verdubbelen van momenteel 50.000 bussen en vrachtwagens per jaar naar 100.000 in 2015. Als de markt zich goed blijven ontwikkelen, kan de productiecapaciteit na vijf jaar opnieuw worden verdubbeld.
Seco heeft meer dan voldaan aan onze verwachtingen." V.S. Tomar, Deputy General Manager, VECV
Het gebruik van Seco-tools en -services heeft niet alleen de kwaliteit verbeterd, maar ook de standtijd van de apparatuur van VECV verlengd.
18 gereedschappen in totaal Component/cilinderkop Voor de bewerking van een cilinderkop bij Volvo Eicher Commercial Vehicles zijn 18 gereedschappen nodig, waarvan 8 tandaardgereedschappen. De standaardgereedschappen zijn boren, verzinkfrezen, afschuingereedschap en een tap.
Aangepaste gereedschappen zijn bijvoorbeeld boren, ruimers, kopfrezen en een veerzittinggereedschap. Met de nieuwe gereedschappen van Seco wist VECV de bewerkingstijd voor een cilinderkop terug te brengen van 11,87 minuten naar 6,24 minuten.
Volvo in India
De nieuwe fabriek van VECV werd in 2012 geopend.
Volvo Eicher Commercial Vehicles Limited (VECV) is een 50:50 jointventure tussen Volvo en het Indiase Eicher Motors Limited die in juli 2008 werd opgericht. VECV is momenteel de grootste producent van bedrijfsvoertuigen in India met een jaarlijkse omzet van ongeveer 50 miljard Indiase roepies (circa één miljard US dollar). Het hoofdkantoor van de jointventure staat in
Pithampur waar de eerste vrachtwagen van Eicher 25 jaar geleden werd gebouwd. De stad is 21 kilometer verwijderd van Indore in de Centraal-Indiase staat Madhya Pradesh. VECV maakt diverse voertuigen, van luxe modellen tot de in India veelgebruikte schoolbussen. In bepaalde staten, zoals Andhra Pradesh, heeft de overheid grote aantallen bussen van Volvo
gekocht, en meer dan 100 vrachtwagens van Volvo rijden voor diverse mijnen verspreid over India. In 2010 maakte VECV bekend 2,9 miljard Indiase roepies te investeren in de fabriek in Pithampur voor de productie en eindmontage van de nieuwe VE Powertrain van de Volvo Groep. De fabriek werd in februari 2012 geopend. edge [2·2012]
9
TOEPASSING F R EZ E N
STANDAARDWERK Producent van motorlagers Miba wilde niet een speciaal freesgereedschap maar een standaardfrees.
TEKST Lois Hoyal FOTO Werner de Krug
335.25 – schijffrees voor grote freesbreedten
WWW.SECOTOOLS.COM/335_25
Eigenschappen van de schijffrees 335.25: Freessnijplaat met geoptimaliseerde snijgeometrie die snijkrachten en geluidsniveau reduceert Een sterke en betrouwbare verbinding tussen snijvlak en freeslichaam Snijvlakken met hoekradiussen van 0,8 tot 6 millimeter Vier snijkanten om de kosten per onderdeel te verlagen SnijvlakgeometrieĂŤn en -kwaliteiten beschikbaar voor alle materialen Vaste zittingen met centraal koelmiddel of aanpasbare zittingen voor maximale flexibiliteit
M De oplossing van Seco was kostenbesparend omdat de frees is voorzien van verwijderbare standaardsnijvlakken met vier snijkanten.
AATWERK IS NIET
altijd beter, in ieder geval niet als het om motorlagers gaat. De Miba Bearing Group, een Oostenrijkse specialist in de productie van motorlagers, was al lang op zoek naar een vervanger voor hun zelfgemaakte schijffrees. Ze wilden een standaardfrees voor het finiseren van glijlagers. Miba benaderde Seco precies op het juiste moment. Seco werkte aan de ontwikkeling van het ideale gereedschap dat Miba hogere productiviteit, lagere kosten, besparingen op investeringen in machinecapaciteit en eenvoudiger beheer bood. "Miba’s probleem was dat ze op zoek waren naar een standaardgereedschap – een frees met een levertijd van een dag, niet een speciaal gereedschap dat pas na enkele weken komt", zegt Johann Pichler, salesmanager bij Seco. "Ons prototype paste perfect." De nieuwe schijffrees van Seco die wordt verkocht als de 335.25, wordt geleverd met XNHQ-snijplaten en kan worden gebruikt voor gleuffrezen en elke bewerking waarbij toegankelijkheid van belang is. Benjamin Michelet, productmanager bij Seco zegt dat de frees is ontworpen voor gebruik in diverse sectoren zoals constructie, luchtvaart, energieopwekking, olie en gas. Voor de introductie in de lente van 2012 werd de schijffrees getest in de productie-eenheid voor motorlagers in Laakirchen, Oostenrijk. De frees werd gebruikt voor oliegroeffrezen in de afwerking van lagers voor grote tweeslagsmotoren die onder andere in scheepsmachines en de energiesector worden gebruikt. De test was succesvol. Het ruwen en finiseren ging drie keer zo snel met slechts één gereedschap (in plaats van twee); de oppervlakteafwerking aan de onderzijde van de gleuf was perfect (vereist voor dit soort lagers); het freesproces verliep soepel en rustig; en bovenal had Miba de voordelen van een standaardschijffrees. "We waren op zoek naar een betere en snellere oplossing
edge [2·2012]
11
TOEPASSING F R EZ E N
en een frees met hardmetalen snijplaten. Het product was precies wat we wilden: het is snel en efficiënt, met de vereiste oppervlaktekwaliteit", zegt Martin Rumpelmayr van Miba. De oplossing van Seco was ook kostenbesparend voor Miba omdat de frees werkt met verwijderbare standaardsnijplaten met vier snijkanten. De vorige frees werkte met hardgesoldeerde snijplaten, wat betekent dat elke keer dat de snijplaten werden gebruikt, het gereedschap moest worden bijgewerkt. "De snijplaat 335.25 kan vier keer worden gebruikt, wat de kosten van speciaal gereedschap terugdringt omdat er een compleet assortiment hoekradiussen beschikbaar is in het standaardbereik van het product", licht Michelet van Seco toe. "De frees is 40 procent sneller, en toevallig zijn de productiekosten ook met 40 procent gedaald, en we hebben nu ook meer capaciteit omdat we maar een frees hebben, in plaats van twee", aldus Rumpelmayr. De nieuwe 335.25 schijffrees heeft een grote reeks snijgeometrieën, hoekradiussen en hardmetaalkwaliteiten voor allerlei toepassingen in alle sectoren. "Dankzij de nieuwe vrije snijgeometrie kan materiaal nog sneller worden verwijderd, zelfs in onstabiele en zware omstandigheden", zegt Michelet. Het product is voorzien van een geïntegreerd schrapervlak dat zorgt voor een glad oppervlak en extra finiseerbewerkingen overbodig maakt. Het gereedschap is leverbaar met vaste breedte met geïntegreerde koelmiddelopeningen of met aanpasbare breedte voor maximale inzetbaarheid en flexibiliteit. Daarnaast verhoogt een nikkel bekleding op het freeslichaam de betrouwbaarheid van het gereedschap.
12 edge [2·2012]
De Oostenrijkse onderneming Miba was op zoek naar een standaardfrees. De Seco-frees 335.25 paste precies, volgens Martin Rumpelmayr.
... we hebben nu ook meer capaciteit omdat we maar één frees hebben, in plaats van twee." Martin Rumpelmayr
Miba AG Klanten: internationaal in machinebouw- en automobielindustrie Medewerkers: 3.900 medewerkers wereldwijd, waarvan 1.900 in Oostenrijk Hoofdkantoor: Laakirchen, in Oberösterreich Productiecentra: vestigingen in Oostenrijk, Slowakije, VK, VS, China, Brazilië en India Divisies: Miba Sinter Group (componenten voor motoren, drijfwerken en schokdempers voor passagiersrijtuigen), Miba Bearing Group (halve lagerschalen, ringen en drukschijven), Miba Friction Group (frictiebekleding voor remmen en koppelingen), New Technologies Group (componenten voor vermogenselektronica en speciale machines) en Miba Coating Group (zeer gespecialiseerde oppervlaktebekledingen)
FRIS
IDEE
D UUR Z AAMHEID
Het ruimingcentrum van Seco in La Tour du Pin kwam met een slim en eenvoudig systeem voor temperatuurregeling. TEKST: Anna McQueen ILLUSTRATIE: Robert Hagström
SECO’S RUIMINGCENTRUM in La Tour du Pin, Zuidoost-Frankrijk, heeft vooral klanten in de automobiel- en luchtvaartindustrie, maar levert ook aan constructiebedrijven. De onderneming probeert constant de belasting van het milieu te minimaliseren en in dit kader heeft het ruimingcentrum onlangs een eenvoudig systeem ontwikkeld dat warmte hergebruikt om de temperatuurregeling voor het slijpen en scherpen te verbeteren. "We hebben altijd veel problemen gehad met de temperatuurregeling", verklaart Christophe Guigard, Quality Health Environment & Security Manager. "Voor precisiefrezen moeten we werken tussen 20 en 22°C. In de winter is het soms te koud, en in de zomer is het door de warmte van de machines en de buitentemperatuur van tot 35°C te warm. We moesten het precisiefrezen inplannen
Toen: 11 graden verschil Nu: Slechts twee graden
20–22°C Perfecte temperatuur voor precisiefrezen.
op tijden dat de temperatuur precies goed was. Onze kwaliteitscontrole moet worden uitgevoerd op dezelfde temperatuur als die van de bewerking, dus een constante temperatuur is kritiek." Het centrum investeerde in nieuwe dakisolatie en airconditioning. Toen bedacht onderhoudsmonteur Laurent Rabatel een heel eenvoudige manier om de warmte die wordt opgewekt door de motoren in de werkplaats, te gebruiken om de werkplaats te verwarmen in de winter, en om de warmte in de zomer af te voeren. Hij bevestigde een koker met een simpele klep om de afvoerpijp. Dit bleek een slimme, handmatige oplossing om de temperatuur te regelen. Vóór de aanpassing was het in de zomer in de werkplaats maar één graad koeler dan buiten. Dankzij de nieuwe maatregelen kan het verschil nu oplopen tot 11 °C. "Het effect uitgedrukt in nauwkeurigheid is slechts enkele microns, maar we hebben een constante temperatuur nodig om de precisie van onze onderdelen te garanderen", zegt Guigard. "Door de dakisolatie, airconditioning en dit simpele systeem om warmte te hergebruiken, kunnen we onze processen beter beheersen. We kunnen nu de hele dag precisiedelen produceren en kwaliteitscontroles uitvoeren in de zekerheid dat de metingen accuraat zijn." edge [2·2012]
13
PORTRET D O N G RA H A M
Goede presentatie Don Graham en zijn team docenten hebben succesvolle lezingen ontwikkeld om producttips en proceskennis te verspreiden. TEKST: Dwight Cendrowski FOTO'S: David Lewinsky
A
LS DON GRAHAM niet een
presentatie geeft voor een groep in het hoofdkantoor van Seco NAFTA in Troy, Michigan, zit hij vaak op de tractor van zijn boerderij of zet hij taps in een van zijn ongeveer 300 bomen om ahornsiroop te verzamelen. "We produceren ongeveer 208 liter siroop per jaar. Dat bottelen we, we geven een paar flessen weg en verkopen wat onder de naam Graham Family Farm", zegt de energieke manager Education and Technical Services voor Seco USA. Aan zijn jeugd op een boerderij in West-Michigan heeft Graham een levenslange liefde voor de landbouw overgehouden. Hij teelt nog steeds tarwe, haver en andere gewassen op zijn boerderij van 65 hectare. Graham bracht zijn lagereschooltijd door op een plattelandsschool met één leslokaal, waarna hij zijn liefde voor de wetenschappen volgde en uiteindelijk afstudeerde in natuurkunde en metallurgie. Hij begon zijn loopbaan bij General Electric en maakte later de overstap naar de afdeling Materials Development bij Seco. Toen hij
14 edge [2·2012]
naar de afdeling Marketing ging, maakte Graham indruk met zijn technische achtergrond en communicatieve vaardigheden, en in 2008 werd hem gevraagd een nieuwe divisie op te zetten: Education and Technical Services. Deze groep van vijf personen houdt zich ook bezig met het analyseren en testen van nieuwe producten, maar de hoofdtaak is educatie. "Door onze medewerkers te trainen voor sales willen we onder andere hun visie verdiepen", zegt Graham. "Ze weten alles van machines en gereedschappen, maar we willen dat ze zich realiseren dat ze betere verkopers of ontwerpers kunnen worden door hun kennis te verbreden." Met een combinatie van klassikale lessen en praktische training geven Graham en zijn docenten in drie dagen een basiscurriculum metaalbewerking, foutanalyse en probleemoplossing, waarbij ze er altijd naar streven de waarnemingsvaardigheden van de cursist te verbeteren. Education and Technical Services is er niet alleen voor medewerkers van Seco. Ook distributeurs en klanten van Seco en soms zelfs studenten volgen lessen in het instituut, dat bestaat uit acht leslokalen, een ultramoderne gehoorzaal en een ruim technisch centrum voor praktijktraining. "We maken veel gebruik van de Socratische methode. We geven les door vragen te stellen, cursisten in de juiste richting te leiden en ze van zichzelf te laten leren." Graham vindt het belangrijk dat klanten weten hoe ze de beste nieuwe technologieën moeten kiezen. Het onderwijs dat hij geeft helpt ze de productiviteit
HOOFD VOOR METALEN
Don Graham heeft de divisie Seco USA Education and Technical Services opgericht om medewerkers, distributeurs en klanten te ondersteunen.
Naam: Don Graham Leeftijd: 59 Achtergrond: • Afgestudeerd aan Michigan Technological University in natuurkunde en metallurgie • Werkt vanaf 1975 voor GE in het Research and Development Center aan toepassingen in nucleaire reactoren en de ontwikkeling van legeringen voor straalmotoren • Heeft nieuwe coatings en substraten ontwikkeld voor Seco, kreeg daarna de leiding van de Materials Development Group in de NAFTA R&D-afdeling • Ging over naar marketing en kreeg in 2008 de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de divisie Education and Technical Services Interesses: Landbouw en productie van ahornsiroop
"Door onze medewerkers te trainen voor de verkoop willen we onder andere hun visie verdiepen." Don Graham
edge [2·2012]
15
PORTRET D O N G RA H A M
te verhogen, de concurrentie voor te blijven en te zorgen dat hun fabrieken concurrerend blijven op de mondiale markt. Graham lacht als hij denkt aan zijn huidige baan als onderwijzer en presentator. "Als je me op de universiteit had verteld dat ik voor een groot publiek zou lesgeven, had ik gezegd: ‘Echt niet’. Ik ben eigenlijk heel introvert." Een persoonlijkheidstest bij Seco wees hem zelfs aan als de meest introverte persoon in het gebouw. Maar hij heeft het gevoel dat het hem goed afgaat. Dat is voornamelijk het resultaat van hard werk. In het begin oefende Graham zijn presentaties zeven tot negen keer in een lege kamer. Op het gebied van lesmethoden is hij grotendeels autodidact. Hij leest veel en laat zich inspireren door vooraanstaande sprekers, predikanten en zelfs komieken. Hij luistert naar hoe ze het publiek bespelen, een verhaal opbouwen en hun stem en taalgebruik aanpassen. Hij bestudeert ook onderwijskundig onderzoek en leert veel van kinderprogramma's op televisie zoals Sesamstraat: "Heel belangrijk zijn de leereffecten. Hoe zorgen we dat de informatie blijft hangen en dat het publiek onthoudt wat we vertellen?", vraagt Graham. "Ik probeer zo les te geven dat het publiek het gemakkelijk onthoudt. Ik gebruik vergelijkingen, woordplaatjes en afbeeldingen." Om op de hoogte te blijven, onderhoudt Graham nauw contact met de afdeling Research & Development in het hoofdkantoor van Seco in Zweden. Door het succes van het educatieve programma kan de groep de vraag niet meer aan. Graham en zijn medewerkers proberen dat probleem te verhelpen
16 edge [2·2012]
Tips van Don Graham voor betere presentaties: Oefening baart kunst. Je moet er voor werken. Oefen voor je familie of in een lege kamer. Bedenk wat het publiek motiveert, of het nu meer geld verdienen is of nieuwe vaardigheden opdoen. Spreek deze behoeften aan. Je moet de aandacht van het publiek vasthouden en de presentatie interessant maken. Als je geen groot spreker bent, probeer dan de aandacht met andere middelen vast te houden, zoals een cartoon, videoclip of een grapje.
door technische informatie te verstrekken via e-mail, Excel-informatiebladen en PowerPoint-presentaties. "De vraag is er, mensen willen graag informatie, maar we hebben niet genoeg mensen om overal naar toe te gaan", zegt hij. Maar liefst 30 tot 40 procent van Grahams tijd gaat op aan reizen naar een leslokatie. Reacties van deelnemers zijn altijd positief. Ze zeggen dat de lessen van Seco met kop en schouder uitsteken boven programma’s van de concurrentie. De woorden van deze klant zeggen genoeg: "De vakkennis van de docenten ligt hoog, en toch spreken ze duidelijk, kernachtig en op een niveau dat iedereen begrijpt. De beste les die ik ooit heb gevolgd."
AUTO INFO
Op de gebruiksvriendelijke website voor de automobielindustrie van Seco kunnen klanten in drie klikken of minder alle informatie vinden.
TEKST: Cari Simmons FOTO'S: Istockphoto en Getty Images
SECO’S NIEUWE website voor de automobielindustrie biedt informatie over de laatste trends, proces- en productinnovaties in de branche met voorbeelden van praktische toepassingen. De site, die is gelanceerd in januari 2012, levert informatie over materialen, verspaningsprocessen en andere aspecten van de autofabricage. De intuïtieve website bevat interactieve 3D-modellen van voertuigen waarmee gebruikers bepaalde componenten kunnen opzoeken en informatie kunnen vinden over de beste productiemethoden. De informatie op de site is afkomstig van Seco’s wereldwijde netwerk van experts
die nauw samenwerken met autofabrikanten over de hele wereld. "De belangrijkste functie van de site zijn de interactieve modellen waarmee een klant interactief een component kan selecteren om te kijken welke oplossingen Seco voor deze bewerkingen aanbiedt", zegt John Tindall, Global Manager Strategic Engineering Group, Seco Tools. "Gebruikers kunnen simulaties, video's, rapporten over kostenbesparingen en meer bekijken. Het is een waardevolle informatiebron die onze klanten helpt op de hoogte te blijven van de laatste trends en ontwikkelingen." TOT NU toe zijn de reacties op website voor de automobielindustrie van Seco zeer positief. "Klanten in de VS hebben voicemails ingesproken met positieve geluiden", zegt Tindall. In Duitsland noemde de nieuwsbrief van "maschine + werkzeug" het de "website van de week". Tindall raadt mensen aan zelf kennis te maken met de website. "Probeer het eens…U zult verbaasd zijn over wat u kunt leren en wat Seco te bieden heeft."
Voor de sector De nieuwe website van Seco voor de automobielindustrie is nummer drie in een reeks websites voor een specifieke sector. Naast een site voor de automobielindustrie heeft Seco websites ontwikkeld voor de luchtvaart- en energiesector. Een site voor de sector olie en gas staat op het programma voor volgend jaar. www.secotools.com/automotive
edge [2·2012]
17
PERSPECTIEF MON D I AL E TREN D S
TRENDS IN SPINDLES
IN SPINDELS
SPINDELFABRIKANT Fischer Precise zegt dat een hogesnelheidspindel "het hart van een gereedschapsmachine is". Door nieuwe eisen aan gereedschapsmachines moet dat hart sneller en betrouwbaarder kloppen. Edge vroeg aan Roman Rudolf, directeur Sales and Support bij Fischer AG, TEXT Rob Schoemaker ILLUSTRATION Istockphoto wat de vijf belangrijkste trends zijn in de productie van spindels. TEKST Michael Lawton ILLUSTRATIE Johan Nohr & Istockphoto
1
Miniaturisatie
2
Precisie
"Je kunt alleen een nauwkeurig resultaat behalen als je zorgt voor nauwkeurig thermisch beheer, en dat betekent doeltreffende koelsystemen. Precisie betekent ook dat oppervlakken de eerste keer perfect zijn, zodat ze niet hoeven te worden gepolijst omdat er geen negatief effect van de spindel is."
4 18 edge [2·2012]
3
"Voor kleinere gereedschappen voor branches zoals elektronica of halfgeleiders zijn hoge toerentallen vereist tot enkele honderdduizenden rpm. Hiervoor zijn aerodynamische of aerostatische contactloze lagers en nieuwe motortechnologieën nodig."
Proceskoeling "Nieuw materialen, zoals koolstofvezel, stellen nieuwe eisen aan koelmiddelen. Voor de koeling kan droge lucht, MQL (Minimal Quantity Lubrication) of een stroom koelmiddel op de frees worden ingezet. Al deze koelmiddelen moeten worden gehanteerd met één spindel voor alle toepassingen."
Monitoren "Het belangrijkste doel is hogere productiviteit en dat betekent een betere beheersing van het hele proces. Meer vermogen en hogere snelheden vragen om betere monitoring. U moet op elk moment een duidelijk beeld hebben van de conditie van de spindel. Door constante, dynamische observatie kun je processen optimaliseren."
5
Vermogen en koppel "In sectoren zoals de luchtvaart verwijderen freesmachines grote hoeveelheden materiaal. Compacte spindels met hoge snelheid, veel vermogen en hoog koppel kunnen bijvoorbeeld tot 15 kubieke decimeter aluminium per minuut verwijderen."
SECTOR OLIE EN GAS
Bardons & Oliver Bouwer van gereedschapsmachines, opgericht in 1891. 100 procent eigendom van de medewerkers sinds 2008. 120 medewerkers in twee divisies. 9.300 vierkante meter , ultramoderne vestiging in Solon, Ohio (VS).
GROTE GATEN BOREN Een modulaire booroplossing brengt een 121 jaar oude bouwer van gereedschapsmachines tot bloei in de 21e eeuw. TEKST: Dwight Cendrowski FOTO: Getty Images
OLIE EN GAS S E CTOR
Bardons & Oliver Visie voor precisie Bardons & Oliver moet zeer strenge bewerkingstoleranties aanhouden en houdt de temperatuur in de fabriek in de zomer daarom op 21-22 graden Celsius, omdat staal krimpt en uitzet bij temperatuurschommelingen. En om de klant maximale precisie te bieden, heeft het bedrijf geïnvesteerd in een geavanceerde Coordinate Measuring Machine, kortweg CMM. Deze uitzonderlijke gevoelige machine gebruikt 3D-software om de geometrische kenmerken van het oppervlak van een werkstuk uiterst nauwkeurig te meten. De CMM is geïsoleerd van de rest van de fabriek, heeft een trillingdempend fundament en rust op zes voeten van massief graniet.
20 edge [2·2012]
is een 121 jaar oude fabrikant van precisiemachines en een middelgrote metaalbewerker op contractbasis in Solon, Ohio (VS). "We ontwerpen, ontwikkelen, produceren en monteren CNC-apparatuur en leveren op contractbasis ook verspaningsdiensten", verklaart Bailey, Business Unit Manager voor Contract Manufacturing. De producten van de onderneming worden toegepast in uiteenlopende sectoren zoals olie en gas, mijnbouw, transport, energieoverbrenging, verwarming en koeling, en sloop, ofwel machines voor het afbreken van gebouwen en wegen. Ongebruikelijk is dat Bardons & Oliver sinds 2008 voor 100 procent eigendom is van de medewerkers. "Van arbeider tot manager, iedereen is mede-eigenaar", zegt Bailey. Hij wijst naar de nieuwe bovenloopkraan in de onlangs voltooide ontbraamruimte, de laatste stop voordat de kraan naar de klant gaat. "We werken volgens de principes van slanke productie en een efficiënte workflow", aldus Bailey. "En we hechten veel waarde aan een schone en veilige omgeving. Hier draait alles om veiligheid." De concurrentie voor Bardons & Oliver is fel en de markt is afhankelijk van de ontwikkelingen in de producerende sector. Gelukkig geeft de omzet sinds 2010 een stijgende lijn te zien. Bailey legt uit dat hun niche op de contractmarkt grote componenten in horizontale bewerking is geworden, met werkstukken tot 4.545 kg. Na economisch zwaar weer gaat het de producerende sector weer voor de wind, en zelfs zozeer dat Bailey moeite heeft om gekwalificeerde nieuwe medewerkers te vinden.
Seco SD600 booroplossing OMSCHRIJVING: modulair boorkopsysteem voor grote en diepe gaten DIAMETER: tot 160 mm voor kop SD601 KENMERKEN: Krachtige vierkante snijplaten, integrale geleidelippen, HTS- en ABS-adapters en ontwerp pilootboor VOORDELEN: Betere gatkwaliteit, hogere productie, lagere gereedschapskosten
Bardons & Oliver verving een puntboor door een modulaire eenheid van Seco, die in tests metaal tot zes keer sneller verwijderde.
Seco is de belangrijkste leverancier van gereedschappen voor Bardons & Oliver en levert tot 75 procent van de gebruikte gereedschappen. Bailey is vol lof over Seco: "De gereedschappen presteren uitzonderlijk goed. De service is fantastisch. We krijgen ze in enkele minuten aan de telefoon, en ze zijn hier binnen een uur om ons te helpen." DE TWEE ONDERNEMINGEN zijn onlangs een
partnerschap aangegaan waarbij Bardons & Oliver bètatests uitvoert, de laatste gereedschappen beoordeelt en feedback levert aan Seco-ingenieurs zodat deze de prestaties kunnen verbeteren. Een voorbeeld van deze samenwerking is de modulaire boorkop SD601 die Seco sinds juli 2011 levert aan de contractdivisie van Bardons & Oliver. De divisie moest zeer grote gaten boren voor toepassingen in
Bardons & Oliver gebruikte de 160 mm boor die was verlengd tot 74,9 cm, om tot een diepte van 69,9 cm te boren. De beste resultaten werden bereikt bij 212 rpm met 3,3 cm per minuut. De machine liep met een vermogen van 43 pk. De materiaalkwaliteit was vergelijkbaar met Seco Materiaal Groep Nummer 5.
de sector olie en gas, en het verwijderen van grote hoeveelheden staal nam veel tijd in beslag en leidde tot veel slijtage aan de apparatuur. Seco’s oplossing was de vervanging van de puntboor door een modulaire eenheid van Seco, die in tests metaal tot zes keer sneller verwijderde en het bedrijf een aanzienlijke besparing opleverde. Tom Milner, Senior Application Engineer bij Seco voor de regio Ohio, zegt: "In vergelijkende tests met een modulair boorsysteem van een concurrent, bleek het ontwerp van Seco superieur wat betreft standtijd van hardmetalen snijplaten en de pilootboor." Over het probleem van breuk dat Bardons & Oliver soms had met modulaire verbindingen van de concurrentie, zegt Milner: "Tot nu toe zijn er geen problemen geweest met de modulaire verbinding van Seco." edge [2·2012]
21
OLIE EN GAS S E CTOR
"Negen van de tien keer is een oplossing van Seco het meest geschikt voor ons." Het modulaire systeem SD601 is een 160 mm boorgigant. Bardons & Oliver is nu niet langer beperkt tot kleine gaten en geringe diepten, maar kan nu meteen grote gaten van het juiste formaat boren die niet meer hoeven te worden uitgeboord. Het resultaat van de vervanging zijn kortere cyclustijden en minder slijtage van de apparatuur, en daarnaast kan met verlengstukken elke diepte worden bereikt. Bailey zegt dat als de nieuwe CNC boor-freesmachine, de grootste in de fabriek, in bedrijf is, deze het vermogen en de diepte van de SD601 volledig kan benutten.
22 edge [2路2012]
Bailey meent: "Met de geometrie毛n, keuze aan snijplaatkwaliteiten, snijkanten en verschillende coatings die Seco biedt, kunnen ze de vergelijking met iedereen aan. Negen van de tien keer is een oplossing van Seco het meest geschikt voor ons." Hij voegt eraan toe: "En ze staan open voor feedback. Als je ze vertelt wat je niet bevalt aan een frees, geven ze dat door aan hun ingenieurs. En het komt vaak voor er na een half jaar of een jaar later ineens een gereedschap bestaat waar wij van droomden!"
U IT DE PRA KTIJK FOTO David Lewinski
Detroit Lion Russ Atkinson, President van Ellison Technologies, vertelt hoe de focus op totaaloplossingen zorgt dat zijn bedrijf profiteert van de huidige opleving in de Amerikaanse automobielindustrie. ONS BEDRIJF is de grootste distributeur van gereedschapsmachines in de Verenigde Staten met een omzet van meer dan een half miljard dollar. In de staat Michigan vertegenwoordigt Ellison Technologies de bedrijven DMG, Mori Seiki, Mikron en Fanuc Robotics. We zijn ervan overtuigd dat Michigan de economie uit de recessie zal leiden. Onze apparatuur gaat grotendeels naar de automobielindustrie en de zaken gaan goed sinds 2010. Het verbruik van gereedschapsmachines ligt bijna weer op het oude niveau en blijft constant in de automotive-markten die we bedienen. We verkopen oplossingen waarmee onze klanten onderdelen sneller en tegen lagere kosten kunnen maken. Als we in gesprek zijn met een klant, doen we direct een beroep op Seco voor advies over de beste oplossing. Ze werken samen met ons aan de instelling van de gereedschappen en maximaliseren de productie van de machine. En de service van Seco is prima. Ze zijn er snel en gaan direct naar de werkvloer om het probleem van de klant op te lossen. Geen ander bedrijf geeft zulke ondersteuning. We houden een open dag met Seco om te demonstreren dat nieuwe software en gereedschappen de productiviteit met 30 tot 50 procent kan verhogen bij ruwen in de eerste bewerkingen. Seco levert de gereedschappen voor onze verspanende toepassingen en we werken samen aan de ontwikkeling van het proces. Ze gaan tijdstudies met ons doen. Wanneer we een klant een productiesnelheid garanderen, doet Seco soms de tijdstudie voor ons. Ze zeggen dan bijvoorbeeld dat we een onderdeel in drie minuten kunnen maken. Met deze informatie gaan we terug naar de klant en we werken nauw samen met Seco om dat proces te ontwikkelen.
RUSS ATKINSON Beroep: President, Ellison Technologies of Michigan Plaats: Novi, Michigan (VS) Leeftijd: 65 Familie: Getrouwd, 3 zonen Interesses: Varen met zijn 10 meter lange zeilboot, hout bewerken, timmerwerk Opleiding: Technische bedrijfskunde, Ohio University
edge [2·2012]
23
INZ IC H T GIETIJZER
Grijze massa Patrick de Vos, Corporate Technical Education Manager bij Seco Tools Group, gaat in op de nuances van het frezen van grijs gietijzer. GIETIJZER dat bij het stollen
grafiet afgeeft, wordt grijs gietijzer genoemd vanwege de kleur die het vrijgekomen grafiet geeft aan het oppervlak. Grijs gietijzer wordt veel gebruikt in de automobielindustrie in componenten zoals motorblokken, remschijven, remtrommels, cilinderbekleding, vliegwielen en koppelingsplaten. Grijs gietijzer is beschikbaar in diverse gestandaardiseerde kwaliteiten die zijn gebaseerd op sterkte en hardheid. Deze kwaliteiten kunnen worden verbeterd door de toevoeging van Mn, Cr, Ni, V of Cu. Voor de verspaning is de microstructuur, wat vrijwel synoniem is met hardheid, het belangrijkst. De hoeveelheid, grootte en verdeling van grafietvlokken en de hoeveelheid vrij ferriet en lamellair perliet bepalen de sterkte en hardheid van grijs gietijzer. Door de toevoeging van elementen zoals C, Si, S en Si/Mn wordt gietijzer beter te bewerken, terwijl Mo, Cr en P een tegenovergesteld effect hebben (waarbij Mo het meest nadelig is en P het minst). Het verspanen van staal kan worden omschreven als het materiaal misvormen tot het afscheurt. Grijs gietijzer heeft
24 edge [2·2012]
een lagere taaiheid dan staal waardoor het verspaningsproces iets anders is: De spanen zijn kort (kortspanig materiaal). De snijdruk is in het algemeen lager dan bij staal met vergelijkbare hardheid, maar de hardheid van grijs gietijzer wisselt. Dit leidt tot een schommelende belasting op het gereedschap (kloppende knokkels = snijkantuitbrokkeling). Schurende deeltjes in het materiaal vragen veel van de snijkanten dus het snijmateriaal moet een hoge abrasieve slijtvastheid hebben.
"Als het gehalte vrij ferriet hoger is dan 10 procent, nemen de prestaties van PCBN aanzienlijk af." Het beste snijgereedschap en de beste snijvoorwaarden kiezen Grijs gietijzer is relatief zacht, maar zeer abrasief, dus PCBNsnijplaten (polykristallijn kubisch boriumnitride) zijn de eerste
keuze voor ruwen en finiseren. De CBN zorgt voor een hoge abrasieweerstand. Maar grijs gietijzer kan met zowel hardmetaal- en PCBNkwaliteiten worden bewerkt. De balans van ferriet en perliet in de microstructuur van het ijzer is kritisch bij de keuze voor hardmetaal of PCBN als snijmateriaal. Voor maximale PCBN-prestaties mag het gehalte vrij ferriet in gietijzer niet meer dan vijf procent zijn. Idealiter is de microstructuur van het grijze gietijzer volledig perlitisch, zonder vrij ferriet, omdat vrij ferriet een bijzonder nadelig effect op de standtijd kan hebben. Als het gehalte vrij ferriet hoger is dan 10 procent, nemen de prestaties van PCBN aanzienlijk af. Sinds de introductie van PCBN voor de bewerking van grijs gietijzer, is het belang van de snijsnelheid goed vastgelegd. Tests tonen aan dat de standtijd snel toeneemt als de snijsnelheid wordt verhoogd van 100 m/min naar 400 m/min. De toename stabiliseert pas bij snelheden boven 400 m/min. Succesvol PCBN-verspanen wordt meestal uitgevoerd met een snijsnelheid tussen 800 m/min en 1.200 m/min. Mangaansulfide (MnS) is een toevoeging die de bewerkbaarheid
van gietijzer verbetert. Het verbetert de prestaties van een snijgereedschap door een beschermlaag te vormen op de snijkant. Dit is het resultaat van een constant proces waarin het afgegeven MnS zich met dezelfde snelheid aan de snijkant hecht als waarin het door abrasie wordt verwijderd. Recent onderzoek geeft aan dat het zwavelgehalte in een gietwerk hoger kan zijn dan 0,1 procent. Bij het gieten van grijs gietijzer komen stikstof en zuurstof vast te zitten in het gietwerk. Hun aanwezigheid is nadelig voor de standtijd van het gereedschap omdat deze elementen agressieve oxiden vormen tijdens de verspaning. Een veelgebruikte methode voor het verwijderen van stikstof en zuurstof is ten minste tien dagen wachten na het gieten zodat de stikstof en zuurstof kunnen ontsnappen. Als het gietwerk eerder is bewerkt, blijven stikstof en zuurstof aanwezig in het ijzer waardoor de snijkracht en de warmte in de spanen toenemen (kortere standtijd van de snijkanten). De wachttijd heeft ook een gunstig effect op de componentspanning waardoor de kans op vervorming na de verspaning afneemt.
de gereedschapsdruk soms worden verminderd. Een hoge druk kan het deel vervormen waardoor mogelijk toleranties worden overschreden, en kan trillingen veroorzaken die nadelig zijn voor de afwerking. Om de gereedschapsdruk te verlagen, proberen we eerst een afgeschuinde en scherpe snijkant met een neutrale spaanhoek. Bij een negatieve spaanhoek met een scherpe snijkant zou de gereedschapsdruk nog verder afnemen, maar door de scherpere snijkant zou de sterkte afnemen en het risico van snijkantuitbrokkeling toenemen. Voor het ruwen van grijs gietijzer zijn afgeschuinde en
SN IJG E RE E DSCHA
scherpe snijkanten nodig. De huid van grijs gietijzer kan ruw en hard zijn en kan onzuiverheden bevatten van het gietproces, zoals zand. Dit en de grotere snedediepte zorgen voor grotere druk op het snijvlak. Door het afschuinen wordt het snijvlak sterker wat zich vertaalt in een consistente en maximale standtijd. Onze kennis van het verspanen van grijs gietijzer is nog volop in ontwikkeling. Neem voor meer informatie over de laatste inzichten contact op met uw Seco-vertegenwoordiger. Patrick de Vos, patrick.de.vos@secotools.com
P
Korte spanen Extra abrasieve slijtage door abrasieve deeltjes De hardheid van grijs gietijzer wisselt, wat leidt tot een veranderende belasting van het snijgereedschap.
Broosheid zorgt voor wisselende snijkrachten
WERKSTUK
Gereedschapsgeometrie en snijkanten voorbereiden Een negatieve spaanhoek in combinatie met een afgeschuinde en scherpe snijkant is de eerste keuze voor het finiseren van componenten van grijs gietijzer omdat dit de beste snijvlaksterkte, stabiliteit en gereedschapsprestaties oplevert. De neusradius moet altijd zo groot mogelijk zijn. Bij het bewerken van dunne platen, lange slanke delen of kleine interne diameters moet
Een negatieve spaanhoek in combinatie met een afgeschuinde en scherpe snijkant is de eerste keuze voor het finiseren van componenten van grijs gietijzer."
edge [2·2012]
25
IN HET KORT
OP NAAR EEN RUWE START SECO’S JABRO-HPM (High Performance Machining) familie volhardmetaal frezen verwelkomt twee nieuwe leden: JHP951 en JHP993. Deze frezen zijn geschikt voor ruwen zoals gleuffrezen met grote axiale snedediepten (1,5 x Dc) en schijffrezen in zachte koolstof, gietijzer en superlegeringen met grote hardheid. De JHP951 is beschikbaar in een diameterbereik van 3 tot 25 millimeter met drie tot vijf tanden en geschikt voor stabiele snijvoorwaarden. De JHP951 verwijdert tot dertig procent meer materiaal dan zijn voorganger JHP950, dankzij een variabele spiraalhoek, geoptimaliseerde tanden, oneven spaankamervormen en een speciaal ontworpen spaankamerholte. De nieuwe JHP993 is ontworpen voor complexe ruwtoepassingen, bijvoorbeeld een werkstuk dat niet volledig massief is of moeilijk
is vast te zetten. De frees wordt geleverd in een diameter van 4 tot 25 millimeter met drie tot zes tanden die net als de vorm van de spaankamers zijn ontworpen voor high-performance ruwen. De JHP993 is beschikbaar met een inwendig doorgaand koelkanaal dat aanzienlijk meer koelmiddel (30 procent) aan de snijzone levert dan frezen zonder inwendig koelkanaal. Dit verlengt de standtijd en reduceert het risico van ongecontroleerde slijtage, waardoor de JHP993 ideaal is voor onbemande toepassingen. www.secotools.com/Jabro_HPM
KLEMVAST EPB-5672 is een nieuw spantangopnamesysteem van Seco met een maximale rondlooponnauwkeurigheid van slechts drie micron. Het systeem levert drie keer zo veel koppel als eerdere modellen met spantangopname en meer dan hydraulische opnamen. Gereedschap wordt eenvoudig vastgezet door de moer aan te draaien met een speciale momentsleutel. Dankzij de volledige cilindrische vorm (zonder asymmetrische delen) is de EPB-5672 geschikt voor verspaning met hoge toerentallen waarvoor een goed gebalanceerd gereedschap vereist is. Een opname kan worden gebruikt met spantangen met verschillende diameters, voor schachtdiameters van 1 tot 20 millimeter. www.secotools.com/EPB5672
26 edge [2·2012]
De volhardmetaal frezen JHP951 (rechts) en JHP993 zijn ontworpen voor het ruwen van zachte koolstof, gietijzer en superlegeringen.
De TK opgewaardeerd TK1001 EN TK2001 zijn twee nieuwe kwaliteiten die de keuze van snijplaten voor draaitoepassingen in gietijzer veel gemakkelijker maken. Ze zijn de opvolgers van de TK1000 en TK2000. Hoewel de aanbevolen snijvoorwaarden hetzelfde blijven voor de verbeterde kwaliteiten, bieden de TK1001 en TK2001 hogere productiviteit in de meeste bewerkingen van gietijzer en een hogere voorspelbaarheid. De kwaliteiten zijn nu geschikt voor meer toepassingen. De TK1001 is bestemd voor grijs gietijzer en is ontworpen voor maximale productiviteit onder stabiele voorwaarden, wat vraagt om een hoge slijtagevastheid. Mogelijke toepassingen zijn bijvoorbeeld cilinders en remschijven. De wat robuustere TK2001 is de beste keuze voor het draaien van gietijzer met topprestaties in nodulair gietijzer. De kwaliteit biedt een betrouwbare en volledige optie voor hoge toerentallen en onderbroken sneden. Ideale
toepassingen zijn onder andere wielnaven, nokkenassen en koppelingen. De snijvlakken hebben een dikkere coating van TiCN en Al2O3 wat bijdraagt aan een betere prestaties. Hinkdrik Engström, projectmanager voor de ontwikkeling van de nieuwe kwaliteiten, zegt: "Een dikkere coating gaat meestal ten koste van integriteit wat leidt tot minder weerstand. Maar met deze nieuwe Duratomic®-coatings die zowel meer weerstand hebben als dikker zijn, hebben we dat in evenwicht gebracht met meer precisie." De nieuwe coating wordt aangebracht op nog hardere substraten die zijn gemaakt van gecementeerd hardmetaal (een legering van kobalt en wolfraam). TK1001 en TK2001 worden aangeboden in een aantal snijplaattypen en zijn leverbaar met diverse spaanbrekers. www.secotools.com/TK1001TK2001
edge [2·2012]
27
FOTO: GETTYIMAGES
TOUCHDOWN EĂŠn procent minder leeggewicht van een vliegtuig levert een besparing op van drie procent brandstof. Daarom kiezen producenten van vliegtuigen steeds meer hoogkwalitatieve, lichtgewicht materialen die een uitdaging vormen voor het verspaningsgereedschap.
ppen GereedschPaower R220.6 9 ĂŻdale Turbo helico0.29 frees, R22 es kopieerfre
MessierBugattiDowty
130
Het Franse Messier-BugattiDowty produceert landings- en remsystemen voor diverse vliegtuig- en helikopterfabrikanten, zoals Airbus en Boeing.
De verwachte kracht op elk van de draagbalken van het onderstel.
ton
WWW.SECOTOOLS.COM/AEROSPACE
SUGGESTIES? Maakt u een aansprekend product met behulp van Seco-gereedschappen? Neem contact met ons op via edge@secotools.com. 02845245 ST20126366 NL